Page 1
สํานกังานมาตรฐานผลิตภัณฑอตุสาหกรรม
กระทรวงอุตสาหกรรม ICS 21.060.01 ISBN 978-974-292-655-7
สลักเกลียว หมุดเกลียว แปนเกลียว และอุปกรณประกอบ – คําศัพทและชื่อเฉพาะBOLTS, SCREWS, NUTS AND ACCESSORIES – TERMINOLOGY ANDNOMENCLATURE
มาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม
THAI INDUSTRIAL STANDARD
มอก. 2413 2551
ISO 1891:1979
Page 2
มอก. 2413 2551
มาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม
สลักเกลียว หมุดเกลียว แปนเกลียว และอุปกรณประกอบ – คําศัพทและชื่อเฉพาะ
สํานกังานมาตรฐานผลิตภัณฑอตุสาหกรรมกระทรวงอุตสาหกรรม ถนนพระรามที่ 6 กรุงเทพฯ 10400
โทรศัพท 0 2202 3300
ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศและงานทั่วไป เลม 126 ตอนพิเศษ 49 งวันที่ 2 เมษายน พุทธศักราช 2552
Page 3
มาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมนี้ กําหนดขึ้นโดยรับ ISO 1891: 1979 Bolts, screws, nuts and accessories-Terminology and nomenclature มาใชในระดบัเหมอืนกนัทกุประการ (identical) โดยใช ISO ฉบบัภาษาองักฤษเปนหลกั
(3)
คณะกรรมการมาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมไดพิจารณามาตรฐานนีแ้ลว เหน็สมควรเสนอรฐัมนตรีประกาศตามมาตรา 15 แหงพระราชบัญญัติมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม พ.ศ. 2511
Page 4
(5)
ประกาศกระทรวงอตุสาหกรรมฉบับที่ 3936 ( พ.ศ. 2551 )
ออกตามความในพระราชบญัญตัมิาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมพ.ศ. 2511
เรือ่ง กําหนดมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม
สลักเกลียว หมุดเกลียว แปนเกลียว และอุปกรณประกอบ – คําศัพทและชื่อเฉพาะ
อาศยัอํานาจตามความในมาตรา 15 แหงพระราชบญัญตัมิาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรม พ.ศ. 2511
รฐัมนตรีวาการกระทรวงอตุสาหกรรมออกประกาศกําหนดมาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรม สลักเกลียว หมุดเกลียวแปนเกลียว และอุปกรณประกอบ – คําศัพทและชื่อเฉพาะ มาตรฐานเลขที ่ มอก. 2413-2551 ไว ดงัมรีายละเอยีดตอทายประกาศนี้
ประกาศ ณ วันที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551
พลตํารวจเอก ประชา พรหมนอกรฐัมนตรีวาการกระทรวงอุตสาหกรรม
Page 5
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–1–
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมสลกัเกลยีว หมุดเกลยีว แปนเกลยีว
และอปุกรณประกอบ – คำศพัทและชือ่เฉพาะบทนำ
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนดขึน้โดยรบั ISO 1891: 1979 Bolts, screws, nuts and accessories-
Terminology and nomenclature มาใชในระดบัเหมอืนกนัทุกประการ (identical) โดยใช ISO ฉบบัภาษาองักฤษเปนหลกั
ขอบขาย
มาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรมนี้กำหนดคำศัพทและชื่อเฉพาะสำหรับสลักเกลียว หมุดเกลียว แปนเกลียวและ
อปุกรณประกอบ ในภาษาองักฤษ ฝรัง่เศส รสัเซยี เยอรมัน อติาล ีและ สเปน เวนแตไดถกูระบไุวแลวในมาตรฐาน
ผลติภณัฑอยางเหมาะสม
ปจจุบนับางสวนในรายการของตวัยึด และอปุกรณประกอบ ในมาตรฐานฉบับน้ียงัมไิดนำมาใชโดย ISO รายการสวน
ใหญไดมาจากมาตรฐานระดับประเทศท่ีมกีารใชงาน รวมท้ังท่ีกำลงัจะพนสมัย (จากการเก็บรวบรวมรายการท่ีมกีารนำ
มาใช) เพือ่ท่ีจะทำใหเปนมาตรฐานเดียวกัน
การเขียนแบบเปนสาระสำคัญของการแสดงแผนผัง โดยเฉพาะกรณแีสดงสลักเกลยีวและหมุดเกลียวซ่ึงตกลงใหมี
คุณสมบตัพิเิศษ ตวัอยางเชน ขอ 18 และ ขอ 19 อยางไรกต็ามถาเปนไปไดแนะนำใหใชการเขยีนแบบเปนหลกัฐาน
สนบัสนนุ
หมายเหตุ คำศพัทในภาษาเยอรมนั อติาล ีและ สเปน ไดนำมารวบรวมตามคำขอของ ISO/TC2 และนำ มาตีพมิพ
ภายใตความรับผิดชอบของสมาชิกเยอรมัน F.R.(DIN) อติาล ี(UNI) และ สเปน (IRANOR) อยางไรกต็าม
มเีพยีงภาษาทางการของ ISO 3 ภาษา (องักฤษ ฝรัง่เศส รสัเซยี) เทานัน้ท่ีถอืวาเปนคำศพัทของ ISO
ลำดบัของภาษา E: องักฤษ
F: ฝรัง่เศส
R: รสัเซยี
D: เยอรมัน
I: อติาลี
S: สเปน
Page 6
–2–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
เกลยีว
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด เกลยีว (screws thread) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 2
รูปทรงของหัว
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด รปูทรงหัว (shapes of heads) ของหมดุเกลยีว รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 3
รูปแบบกาน
มาตรฐานผลิตภัณฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด รปูแบบกาน (forms of shank) รายละเอียดตาม ISO 1891:1979
ขอ 4
ปลายหมดุเกลยีวและปลายสลกัเกลยีว
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด ปลายหมดุเกลียว และปลายสลกัเกลยีว (screw and bolt ends) รายละเอยีดตาม
ISO 1891:1979 ขอ 5
ลกัษณะสวนรบัเครือ่งมอื
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด ลกัษณะสวนรับเคร่ืองมอื (driving feature) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 6
สลกัเกลยีวและหมดุเกลยีวหวัหกเหลีย่ม
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด สลกัเกลยีว และหมดุเกลยีว หวัหกเหลีย่ม (hexagon bolts and screws)
รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 7
หมดุเกลยีวหวัหลมุหกเหลีย่ม
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลียวหัวหลุมหกเหลีย่ม (hexagon socket head cap screws)
รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 8
สลกัเกลยีวหวัสีเ่หลีย่ม
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด สลกัเกลยีวหวัสีเ่หลีย่ม (square head bolts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 9
Page 7
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–3–
สลกัเกลยีวหวัสามเหล่ียม
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด สลกัเกลยีวหัวสามเหลีย่ม (triangle head bolts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 10
สลกัเกลยีวหวัแปดเหลีย่ม
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด สลกัเกลยีวหวัแปดเหลีย่ม (octagonal head bolts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 11
หมุดเกลียวหวั 12 แฉก
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวหวั 12 แฉก (12 point screws) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 12
สลกัเกลยีวหวั-T
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด สลกัเกลยีวหัว-T (T- bolts) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 13
สลักเกลยีวหวักะทะ
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ี กำหนด สลกัเกลยีวหัวกะทะ (round head bolts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 14
สลักเกลยีวหวัจม
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด สลกัเกลยีวหัวจม (countersunk flat bolts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 15
หมุดเกลียวหัวผา
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวหวัผา (slotted head screws) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 16
หมดุเกลียวหวัหลมุสีแ่ฉก
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวหวัหลมุสีแ่ฉก (cross recessed head screws) รายละเอยีดตาม
ISO 1891:1979 ขอ 17
Page 8
–4–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
หมุดเกลียวแบบขังติดแหวนรอง
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด หมดุเกลยีวแบบขังติดแหวนรอง (screws with captive components) ราย
ละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 18
สลักเกลยีว และหมุดเกลียวเบด็เตล็ด
มาตรฐานผลิตภัณฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด สลกัเกลยีวและหมุดเกลียวเบ็ดเตล็ด (miscellaneous bolts and screws)
รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 19
หัวจกุหมดุเกลียว
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หวัจุกหมดุเกลยีว (screw plugs) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 20
สลกัเกลยีวสองขาง
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด สลกัเกลยีวสองขาง (T- bolts) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 21
หมดุเกลยีวไมมหัีว
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวไมมหีวั (headless screws) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 22
หมุดเกลยีวยดึไมมหัีวชนดิมีรองผา และ ชนดิหลุมหกเหล่ียม
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวยึดไมมหีวัชนิดมีรองผาและชนดิหลมุหกเหลีย่ม (slotted and
hexagon socket set screws) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 23
หมดุเกลยีวปลอย
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวปลอย (self-tapping screws) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 24
หมุดเกลียวใชกับไม
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวใชกบัไม (wood screws) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 25
Page 9
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–5–
หมุดเกลยีวแบบกดัเกลยีวดวยตวัเอง (ใชกบังานโลหะ)
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวแบบกดัเกลยีวดวยตัวเอง (ใชกบังานโลหะ) ( thread cutting
(metallic drive) screws) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 26
หมุดเกลียวแบบรีดเกลียวดวยตวัเอง (ทำเกลยีวโดยการรดีกับช้ินงาน)
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด หมดุเกลยีวแบบรดีเกลยีวดวยตัวเอง (ทำเกลยีวโดยการรดีกบัชิน้งาน)
(thread forming screws (thread formed by deformation)) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 27
แปนเกลยีวหกเหลีย่ม
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวหกเหลีย่ม (hexagon nuts) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 28
แปนเกลยีวสีเ่หลีย่ม
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด แปนเกลียวส่ีเหลีย่ม (square nuts) รายละเอียดตาม ISO 1891:1979
ขอ 29
แปนเกลียวสามเหล่ียม
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวสามเหลีย่ม (triangle nuts) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 30
แปนเกลยีวแปดเหล่ียม และหาเหล่ียม
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวแปดเหลีย่มและหาเหลีย่ม (octagon and pentagon nuts)
รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 31
แปนเกลียว 12 แฉก
มาตรฐานผลิตภัณฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด แปนเกลียว 12 แฉก (12 point nuts (bihexagonal nuts)) รายละเอยีดตาม
ISO 1891:1979 ขอ 32
แปนเกลียวกันคลาย
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวกันคลาย (prevailing torque nuts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 33
Page 10
–6–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
แปนเกลียวรองผาใสสลัก
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวรองผาใสสลกั (slotted castle nuts) รายละเอยีดตาม ISO
1891:1979 ขอ 34
แปนเกลียวหมวก
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด แปนเกลียวหมวก (cap nuts) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 35
แปนเกลยีวกลมเบด็เตลด็
มาตรฐานผลิตภัณฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวกลมเบ็ดเตลด็ ( miscellaneous round nuts) รายละเอยีดตาม
ISO 1891:1979 ขอ 36
แปนเกลียวหลากแบบอ่ืนๆ
มาตรฐานผลติภณัฑอตุสาหกรรมนีก้ำหนด แปนเกลยีวหลากแบบอืน่ๆ (other miscellaneous nuts) รายละเอยีดตาม
ISO 1891:1979 ขอ 37
แหวนรอง
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด แหวนรอง (washers) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979 ขอ 38
แหวนสปริง
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด แหวนสปริง (spring washers) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 39
แหวนล็อกแบบปกพับ
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด แหวนล็อกแบบปกพบั (tab washers) รายละเอยีดตาม ISO 1891:1979
ขอ 40
สลักปลายแยก
มาตรฐานผลิตภณัฑอตุสาหกรรมน้ีกำหนด สลกัปลายแยก (split pins) รายละเอียดตาม ISO 1891:1979 ขอ 41
Page 11
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–7–
Page 12
–8–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 13
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–9–
Page 14
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–11–
Page 15
–12–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 16
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–13–
Page 17
–14–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 18
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–15–
Page 19
–16–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 20
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–17–
Page 21
–18–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 22
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–19–
Page 23
–20–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 24
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–21–
Page 25
–22–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 26
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–23–
Page 27
–24–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 28
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–25–
Page 29
–26–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 30
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–27–
Page 31
–28–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 32
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–29–
Page 33
–30–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 34
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–31–
Page 35
–32–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 36
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–33–
Page 37
–34–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 38
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–35–
Page 39
–36–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 40
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–37–
Page 41
–38–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 42
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–39–
Page 43
–40–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 44
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–41–
Page 45
–42–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 46
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–43–
Page 47
–44–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 48
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–45–
Page 49
–46–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 50
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–47–
Page 51
–48–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 52
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–49–
Page 53
–50–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 54
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–51–
Page 55
–52–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 56
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–53–
Page 57
–54–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 58
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–55–
Page 59
–56–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 60
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–57–
Page 61
–58–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 62
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–59–
Page 63
–60–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 64
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–61–
Page 65
–62–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 66
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–63–
Page 67
–64–
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
Page 68
มอก. 2413–2551ISO 1891:1979
–65–