ปลาไมตาย
วายทวนน�า
$
$
$
ปลาไมตาย
วายทวนน�าปลาไมตาย
$
$
$
กรงเทพมหานคร สำ�นกพมพมตชน 2557
ประชาชาตธรกจ
ปลาไมตาย วายทวนน�า • ประชาชาตธรกจพมพครงแรก : ส�ำนกพมพมตชน, กนยำยน 2557
ราคา 150 บาท
ขอมลทางบรรณานกรม
ปลำไมตำย วำยทวนน�ำ. ประชำชำตธรกจ. กรงเทพฯ : มตชน, 2557. 160 หนำ.1. นกธรกจ--กำรบรหำร I. ชอเรอง
658.4092 ISBN 978 - 974 - 02 - 1332 - 1
บรษทมตชน จ�ากด (มหาชน) : 12 ถนนเทศบำลนฤมำล ประชำนเวศน 1 เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 1235 โทรสำร 0-2589-5818
แมพมพส-ขาวด�า : กองกำรเตรยมพมพ บรษทมตชน จ�ำกด (มหำชน) 12 ถนนเทศบำลนฤมำล ประชำนเวศน 1 เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 2400-2402
พมพท : โรงพมพมตชนปำกเกรด 27/1 หม 5 ถนนสขำประชำสรรค 2 ต�ำบลบำงพด อ�ำเภอปำกเกรดนนทบร 11120 โทรศพท 0-2584-2133, 0-2582-0596 โทรสำร 0-2582-0597
จดจ�าหนายโดย : บรษทงำนด จ�ำกด (ในเครอมตชน) 12 ถนนเทศบำลนฤมำล ประชำนเวศน 1 เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 3350-3353 โทรสำร 0-2591-9012
Matichon Publishing House a division of Matichon Public Co., Ltd.12 Tethsabannarueman Rd, Prachanivate 1, Chatuchak, Bangkok 10900 Thailand
www.matichonbook.com
หนงสอเลมนพมพดวยหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม
เพอปกปองธรรมชาต ลดภาวะโลกรอน และสงเสรมสขภาวะทดของผอาน
ทปรกษำส�ำนกพมพ : อำรกษ คคะนำท, สพจน แจงเรว, สชำต ศรสวรรณ,ปยชนน สทวทรพย, ไพรตน พงศพำนชย, นงนช สงหเดชะ
ผจดกำรส�ำนกพมพ : กตตวรรณ เทงวเศษ • รองผจดกำรส�ำนกพมพ : รจรตน ทมวฒนบรรณำธกำรบรหำร : สลกษณ บนปำน • บรรณำธกำรส�ำนกพมพ : พลลภ สำมส
ผชวยบรรณำธกำร : สอง แสงรสม • นกศกษำฝกงำนกองบรรณำธกำร : ทะเลดำว เจรญสมบต, อโนมำ บลำลม พสจนอกษร : ศรวไล ปำนสทำ • กรำฟกเลยเอำต : อสร เสณวรวงศ
ออกแบบปก : สนำ วทยวโรจน • ศลปกรรม : สรพงษ กจวตรประชำสมพนธ : กำนตสน พพทพทธอำภำ • นกศกษำฝกงำนแผนกประชำสมพนธ : ฐมำภรณ โพธขวญ
หำกทำนตองกำรสงซอหนงสอเลมนจ�ำนวนมำกในรำคำพเศษ เพอมอบใหวด หองสมด โรงเรยน หรอองคกรกำรกศลตำงๆ
โปรดตดตอโดยตรงท บรษทงำนด จ�ำกด โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 3353 โทรสำร 0-2591-9012
$
$
$
สารบญ
กอนวายทวนน�า 7
ค�าน�าผเขยน 9
“ฐตวฒ บลสข” 13
ผสรางแบรนด “เอส”
“ทกวกฤตมโอกาสซอนอย”
“พชย จาวลา” 27
เบองหลงความส�าเรจ B2
สรางต�านานโรงแรมราคาประหยด
“อศวน เตชะเจรญวกล” 43
ซอโอมอรางวล “บเจซ”
“ท�าธรกจตองอยบนสมมตฐานไมมปจจยบวก”
“เกษมา อศรางกร ณ อยธยา” 57
ทายาทเจาพอสงทอ
แจงเกด “เดอะ เซอรเคล ราชพฤกษ” ดงชวขามคน
6 ประชาชาตธรกจ
“ยงยทธ โพธศรสข” 71
ถอดบทเรยน “สามมตร”
ปนแบรนดไทยส “แบรนดโลก”
“สมบต เฉลมวฒนนท” 83
เสนทางซอโอ ม.3
สยกษใหญสงออกขาวอนดบ 1 ของประเทศ
“สภามาส ตรวศวเวทย” 95
เปดสตรส�าเรจ “ช.การชาง”
เลอกมอง “โอกาส” มากกวา “ความลมเหลว”
“ทศพล แบเลเวลด” 109
ซอโอนวกอย “ไทยแอรเอเชย”
“ใครใคร กบนได (ไกลขน)”
“โชน โสภณพนช” 127
เปดมมมองใหม “ประกนชวต”
“เราสรางสตอร (การเงน) ใหคณ”
“ภาวธ-ตลาดดอทคอม” 143
สนก-บรหารเปน-เปาหมายชด
อยรอดไดทกวกฤต
ปลาไมตาย วายทวนน�า 7
กอนวายทวนน�า
ในฤดกาลวางไข เราจะเหนปลาบางชนดทพยายามวายทวนกระแส
น�า เพอขนไปวางไขทตนน�า นเปนวถทางธรรมชาตทสตวทกชนดพยายาม
ด�ารงเผาพนธเพอใหอย รอด แตหากมองลกลงไปนน เหตผลท “ปลา”
ตองวายทวนน�ากดวย 3 เหตผลหลกดวยกน นนคอ หนง เพอวางไขทตน
น�า สอง เพอรบออกซเจน และสามไมใชปลาทกตวทสามารถท�าได เพราะ
ตองเปนปลาทแขงแรงเทานน
เฉกเชนการท�าธรกจ ทยอมมาพรอมกบ “ความเสยง” ปลาเลกปลา
นอยหลายตวจงพากนจมหายไปทามกลางกระแสเศรษฐกจอนเชยวกราก
บางตวกตายไปเพราะ “แหลงน�า” ทตนอาศยอยนน “นง” จนไมมออกซเจน
เพอหายใจ ทกสภาพทพบเจอ ลวนสะทอนความเปนจรงของ “วกฤต” ท
บางครงกสราง “โอกาส” บางครงกท�าลายชวต
“ปลาไมตาย วายทวนน�า” คอหนงสอทจะเผยเคลดลบความส�าเรจ
ในการแหวกวายทกวกฤต ผาน “ปลาใหญ” ทง 10 คน พรอมเสนอ “หลก
คด” ของการเอาชนะอปสรรค
ฐตวฒบลสขผสรางแบรนดเอส,พชยจาวลาซอโอแหงอาณาจกร
ปลาไมตาย วายทวนน�า 7
8 ประชาชาตธรกจ
B2,อศวนเตชะเจรญวกลผบรหารบเจซ,เกษมาอศรางกรณอยธยา
เจาของเดอะ เซอรเคลราชพฤกษ,ยงยทธโพธศรสขแหงสามมตร,
สมบตเฉลมวฒนนทซอโอของการสงออกขาว,สภามาสตรวศวเวทย
แหงช.การชาง,ทศพลแพเลเวลดสรางไทยแอรเอเชยใครใครกบนไดไกล
ขน,โชนโสภณพนชกรงเทพประกนชวตและปอม-ภาวธของTarad.com
เพราะถา “ความส�าเรจ” ตอง “แลก” มาดวย “โอกาส”
และค�าวา “โอกาส” มนอยเหลอเกน
บางคนจงตองลงมอสราง “โอกาส” ดวยตวเอง
ไมตางจาก “ปลา” ท “กลา” วายทวนกระแสน�า โดยไมรรอใหโอกาส
วงเขาหาตว
แตลงมอวายไปสตนน�าดวยตวเอง
ส�านกพมพมตชน
8 ประชาชาตธรกจ
ปลาไมตาย วายทวนน�า 9
ค�าน�าผเขยน
“ปลาไมตายวายทวนน�า” ไมใชหนงสอ How to ไมใชหนงสอการ
ตลาดหรอหนงสอชทางรวยแตเปนการถอดบทเรยนของ 10 ซอโอ จาก 10
แวดวงธรกจทแตกตางกนโดยสนเชง เพอใหเขาใจถงแกนและเสนทางธรกจ
ตางๆ ทเชอวาทกคนคงเคยเปนลกคาของ 10 บรษทนแลวอยางแนนอน
“เขาและเธอ” เหลาน คอบคคลท “ประชาชาตธรกจ” เลอกสรรและ
ยกใหเปน “ซอโอตดดาว” ไมใชเพราะเปนบรษทอนดบ 1 ของประเทศ หรอ
เบอร 1 ของอตสาหกรรม แตเพราะดวยมมมอง และการสรางสรรคธรกจ
ทไมเหมอนเดมและไมเหมอนใคร ในการขบเคลอนธรกจใหรอดพนจาก
วกฤตและมรสมครงแลวครงเลา กระทงสามารถยนหยดและเตบโตอยาง
แขงแกรง
บนโลกธรกจทการแขงขนทวความรนแรงและหนกหนวงขน โดย
เฉพาะการเปดประตการคาเสร ท�าใหไมไดมเฉพาะคแขงในประเทศไทย
เทานน
การไหลบาเขามาของทนตางชาต เพราะเหนไทยเปนจดยทธศาสตร
ส�าคญของภมภาคอาเซยน กยงกดดนการแขงขนธรกจสงขน...สงขน
โดยททกคนมงสเสนทางแหง “ชยชนะ”
ปลาไมตาย วายทวนน�า 9
10 ประชาชาตธรกจ
เรองราวของแตละคนอาจไมสนกเหมอนนยาย แตเปนเรองจรงท
สะทอนภาพการแขงขนในโลกธรกจ และการตอสของนกธรกจทไมอาจหา
อานไดทไหน
เพราะเราอาจไมเคยรมากอนเลยวา เสนทางส “ความส�าเรจ” หรอ
“ชยชนะ” ทเกดขนของ “เขาและเธอ” เหลานนตองเผชญกบอปสรรคตางๆ
มากมาย
หลายธรกจมประวตยาวนาน...ผานมรสมครงแลวครงเลา จนสราง
ภมคมกนใหกบธรกจไดเปนอยางด แตกมบททดสอบใหมเกดขนเสมอ
ขณะทบางธรกจเพงเกดขนมาไมถง 10 ป บางธรกจเรมตนจาก
เงนทนเลกๆ จากบตรเครดตของพอ แตกสามารถ “ควา” โอกาส จาก
การเปลยนแปลงของโลกทจะเขามาจากแตละชวงเวลาไดอยางนาอศจรรย
หลายคนอาจไมเปนทคนเคย เพราะเปนผบรหารประเภทโลวโปรไฟล
ไมคอยเปดตวตอสอนก
บางคนอาจเปนทายาทตระกลดง เขามารบไมตอธรกจครอบครว
บางคนกเรมตนจากความฝนเลกๆ
แตทกคนคอตวจรงเสยงจรงในแวดวงธรกจ ทมเสนทางและมมมอง
แบบนอกกรอบ ในการสรางแตมตอธรกจแบบทไมเหมอนใคร
แตสงททกคนเหมอนกนกคอ “การไมยอมแพ” ในทกสถานการณ
เหมอนปลาทวายทวนในกระแสน�าทไหลเชยว
ไมวาเวลานนจะเปนชวงเวลาแหงวกฤต “เขาและเธอ” เหลานนก
สามารถแสวงหา “โอกาส” เพอความอยรอดของธรกจได
ชวงวกฤต หรอ ชวงเวลาแหงความเสยง จงกลายเปนชวงเวลาทด
ทสดในการสรางโอกาสใหมๆ
ประชาชาตธรกจ
10 ประชาชาตธรกจ
ปลาไมตาย
วายทวนน�า
$
$
$
12 ประชาชาตธรกจ
“ค�าวา ทกวกฤต คอ โอกาส ผมวามนเปน Fact of Life
ผมคดวาอะไรเกดขนมนกตองมจดดๆ อย
อยทเราจะมองเหนจดดๆ นนหรอเปลา”[ ]
ปลาไมตาย วายทวนน�า 13
เรยกวาเปน “มหากาพย” กคงไมผดนก ส�าหรบกรณศกษาของ
ธรกจน�าด�า ระหวาง “เปปซ-โคลา (ประเทศไทย) จ�ากด” และ “เสรมสข”
ทเปนพนธมตร รวมกนปลกปนเครองดมน�าอดลม “เปปซ” ในเมองไทยมาถง
58 ป แตสายสมพนธทมมาอยางยาวนานตองขาดสะบนเมอป 2554
นนคอจดเปลยนครงส�าคญของเสรมสข และเปนจดเรมตนของ
การแจงเกดน�าอดลมแบรนดนองใหม “เอส” (est)
จดเรมตนของความขดแยง เรมจากชวงป 2553 เปปซ-โคลา ใน
นาม “สตราทจค เบฟเวอเรจเจส (ประเทศไทย)” ยนขอเสนอจะซอหน
ทงหมดของเสรมสข
แตกลมผถอหนเสรมสข ทน�าโดย “สมชาย บลสข” ไมรบขอเสนอ
พรอมกบลกขนมาส เพอรกษาบรษททมประวตมาอยางยาวนานและเปน
ทภาคภมใจของผรวมกอตงไว
การตอสเพอแยงชง “เสรมสข” ยดเยอมานานกวา 1 ป และทาย
ทสดหมากกระดานนกจบลงดวยชยชนะของ “ไทยเบฟเวอเรจ โลจสตกส”
ธรกจภายใตการดแลของเจาสวเจรญ สรวฒนภกด ราชนน�าเมาเมองไทย
“ฐตวฒ บลสข”
ผสรางแบรนด “เอส”
“ทกวกฤตมโอกาสซอนอย”
14 ประชาชาตธรกจ
ทยนมอเขามายดเยยดความปราชยให เปปซ-โคลา โดยเขามาเปนผถอหน
ใหญ 64% ในเสรมสข
นคอจดเปลยนครงส�าคญของ “เสรมสข”
ขณะทสญญาการเปนบอตเทลเลอรใหกบทางเปปซของเสรมสขมผล
สนสดลงในวนท 1 พฤศจกายน ป 2555 ท�าใหเสรมสขตองเลกขายสนคา
ของเปปซทงหมด
เปนการปดต�านานพนธมตร “เสรมสข-เปปซ” อยางถาวร
ประวตศาสตรหนาใหม
หากจะเรยกวาเปน “วกฤต” ของเสรมสขกคงไมผดนก เพราะการ
ตดขาดกบเปปซท�าใหเสรมสขตองสญเสยรายไดกวา 70% ของยอดขายรวม
บรษทเกอบ 2 หมนลานในขณะนน เหลอเพยง “ครสตล” น�าดมบรรจขวด
ทเสรมสขไดปลกปนและสรางขนมาเพยงแบรนดเดยว
จากตวเลขยอดขายหลกหมนลานตอป ลดลงมาเหลอเพยงไมกพน
ลานบาท
แตจากมมมอง “โอกาส” ทจะเปลยนแปลง เพอยนดวยขาของตวเอง
ดวยการตดสนใจเปดตวน�าอดลม แบรนด “เอส” เปนของตวเอง
และจงหวะท “เสรมสข” ก�าลงกาวเขาสจดเปลยนครงส�าคญ “สมชาย
บลสข” แมทพใหญของเสรมสข กตดสนใจปรบโครงสรางครงใหญดวยการ
สงไมตอการบรหารให “ฐตวฒ บลสข” ทายาทมอวางขนมาเปน “กรรมการ
ผจดการ” แทน เมอเดอนสงหาคม ป 2555
สวนตว “สมชาย” กนงเปนประธานคณะกรรมการบรหาร
2 พฤศจกายน ป 2555 “ฐตวฒ” น�าทพเสรมสข สรางประวตศาสตร
หนาใหมใหกบวงการน�าด�า ดวยการสง “เอส โคลา” ลงตลาด
พรอมกบก�าหนดยทธศาสตรทางการตลาดดวยการใหความส�าคญกบ
“ขวดแกว” หรอขวดคนทเปรยบเสมอน “หวใจ” ส�าคญ เนองจากขวดแกว
ปลาไมตาย วายทวนน�า 15
เปนตลาดใหญทครองสวนแบงถง 70%
เพราะ “ขวดแกว” สามารถตอบโจทยเจาของธรกจในแงของ “ก�าไร”
ทสงกวาเมอเทยบกบขวดเพต และคนไทยกชนชอบน�าอดลมทบรรจในขวด
แกวแชเยนทใหความสดชนและรสชาตดกวา
นอกจากน จดแขงส�าคญของ “เสรมสข” ทเปนตวชขาดของเกม
กคอศกยภาพการกระจายสนคาของเสรมสข ซงครอบคลมทวประเทศกวา
2 แสนรานคา และเคยชวยให “เปปซ” ครองความเปนผน�าในชองทางน
ไดไมต�ากวา 70%
แมวาจะเปนแบรนดนองใหม แต “ฐตวฒ” ตงเปาหมาย “เอส” แบบ
“คดใหญ ท�าใหญ” ดวยเกมรกแบบ Aggressive พรอมเปาหมายการขน
เปนเบอร 2 ของธรกจน�าอดลมภายใน 3 ป
“ค�าวา ทกวกฤต คอ โอกาส ผมวามนเปน Fact of Life ผมคดวา
อะไรเกดขนมนกตองมจดดๆ อย อยทเราจะมองจดดๆ นนหรอเปลา อยา
ไปตดกบเรองทเปนเนกกาทฟ เรองแบบนอยทมมมอง ถามองแตมมลบก
ไมไดไปไหน ตดลอกอยกบท แตถาเลอกมองมมดมนกไปตอได”
ผลงานความส�าเรจของ “เอส” ในการขบเคยวกบยกษน�าด�าพสจน
ไดจากตวเลขยอดขายสนป 2556 อยท 5,814 ลานบาท ครองอนดบ 3
ของตลาดน�าอดลม ดวยสวนแบงตลาด 12%
เปนบทพสจนความส�าเรจกาวแรกของ “ฐตวฒ” แมทพใหมของ
เสรมสข และ “เอส” แบรนดน�าอดลมนองใหมทเรมตนมาพรอมๆ กน
แจงเกด “เอส” ยนบนขาตวเอง
หลงจาก “ฐตวฒ” รบหนาทแมทพใหญแหงเสรมสข เปลยนประวต
ศาสตรหนาใหม จากการเปนผรบลขสทธผลตและจ�าหนาย “เปปซ” มาเปน
เจาของผลตภณฑและแบรนดน�าอดลม “เอส”
เปนวนท “เสรมสข” ตองยนอยบนขาตวเอง นนจงเปนทมาของการ