สารบัญ - bookscape.co · 8 The Basic Laws of Human Stupidity กระทั่งโลกทั้งใบก็อำจก ำลังเดินลงนรกเพร

สารบญ

คำ�นำ�สำ�นกพมพ 6

บนทกจ�กสำ�นกพมพ il Mulino 10

จ�ก Mad Millers ถงผอ�น 14

บทนำ� 18

บทท 1 กฎพนฐ�นขอแรก 23

บทท 2 กฎพนฐ�นขอทสอง 29

บทท 3 บทแทรกว�ดวยร�ยละเอยดท�งเทคนค 37

บทท 4 กฎพนฐ�นขอทส�ม (กฎทอง) 43

บทท 5 ก�รแจกแจงคว�มถ 51

บทท 6 คว�มโงและอำ�น�จ 57

บทท 7 แสนย�นภ�พของคว�มโง 61

บทท 8 กฎพนฐ�นขอทส 65

บทท 9 ก�รวเคร�ะหระดบมหภ�ค

และกฎพนฐ�นขอทห� 71

ภ�คผนวก 83

รจกผเขยน 90

รจกผแปล 94

ค�าน�าส�านกพมพ

Carlo M. Cipolla 7

คนโงอยรอบตวเรา มจ�านวนมหาศาลเกนคาดคด และก�าลง

ครองโลกใบน

กองก�ำลงมดอนทรงอทธพลก�ำลงแพรกระจำยขยำย

เครอขำยมำกแสนยำนภำพไปทวโลกโดยไรผน�ำไรกฎหมำยควบคม

ไรระเบยบแบบแผนและไรเหตผลเพอขดขวำงควำมเจรญกำวหนำ

และควำมผำสกของมวลมนษยทกหวระแหง ตงแตในกรปไลน

ครอบครวในหองประชมทออฟฟศในโซเชยลมเดยหรอแมกระทง

ททไมควรมคนโงอยทสด-บนเกำอผน�ำประเทศ

ทนำทดทอใจยงกวำนนกคอ คนโงปฏบตกำรควำมเขลำ

ไดอยำงทรงประสทธภำพไมมทำงทเรำจะตอรองหรอตอกรกบพวก

เขำได (สกบคนโงมนเหนอยกวำสกบโจรนะคณ!) หลำยประเทศ

ก�ำลงดงลงเหวเพรำะควำมเชยวชำญช�ำชองดำนควำมโงของคนโง

เหลำน

8 The Basic Laws of Human Stupidity

กระทงโลกทงใบกอำจก�ำลงเดนลงนรกเพรำะเหลำ

“ผน�ำโง”(ใช,ผนงรจตกม!)

กระนน เรำทกคนกสมควรจะเขำใจคนโงและควำมโง

เพอใหรเทำทนและพรอมรบมอกบภยนตรำยใหญหลวงทก�ำลง

คกคำมมวลมนษยชำต

คำรโล เอม. ชโปลลำ ศำสตรำจำรยดำนประวตศำสตร

เศรษฐกจแหงมหำวทยำลยแคลฟอรเนย เบรกลย ใชแวนตำ

เศรษฐศำสตรมองคนโงและปรำกฏกำรณควำมโงทระบำดไปทวโลก

จนสรปออกมำเปน“กฎพนฐำนวำดวยควำมโงเขลำ”หำประกำรใน

โงศาสตร(The Basic Laws of Human Stupidity)สดยอดหนงสอ

ระดบ‘cultclassic’เลมน

“คนโงคอคนทสรางความเสยหายแกคนอนหรอกลมอน ทงท

ตวเองไมไดรบประโยชน กระทงอำจไดรบควำมเสยหำยดวยซ�ำ”

–ชโปลลำนยำม“คนโง”ไวอยำงเปนวทยำศำสตร

“คนโง”จงแตกตำงจำก“คนโฉด”ทไดรบอะไรบำงอยำงจำก

กำรท�ำรำยเรำเชนนแลวคนโงนบเปนมนษยประเภททอนตรำยทสด

เพรำะสรำงควำมเสยหำยแกผคนและสงคมอยำงประเมนคำไมได

คนโงไมเคยคดสนใจไยดตอควำมอยรอดของระบบทงปวง เพรำะ

คนโงไมไดผลประโยชนใดๆจำกควำมโง หน�ำซ�ำยงท�ำรำยตวเอง

อยำงโงๆไดหนำตำเฉย

Carlo M. Cipolla 9

นบวนอทธพลของควำมโงรกรำนเขำครอบครองทก

แหงหนอยำงไรแผนกำรหรอหลกกำรใดๆแมหนงสอเลมนจะตพมพ

ครงแรกเมอป1976แตเรำตองยอมรบอยำงเศรำใจวำ“กฎพนฐำน

วำดวยควำมโงเขลำ” ทหนงสอเลมนน�ำเสนอยงคงเปนจรง และม

ประโยชนในกำรท�ำควำมเขำใจสงคมมนษยรวมสมยเฉกเชนเดยว

กบกฎธรรมชำตทเปนจรงในวนวำนวนนพรงนและตลอดไป

โงศาสตร: กฎพนฐานวาดวยความโงเขลาคอบทวเครำะห

ทำงเศรษฐศำสตรอนแสบสนทจะท�ำใหเรำทงขนและขนไปพรอมกน

ทำมกลำงสมรภมแหงควำมโง หวงวำหนงสอเลมนจะเปนมดดำบ

และเกรำะก�ำบงทปกปองทกทำนจำกศตรผโงงม เพอนนกรบผ

โงเขลำและทเลวรำยทสด-แมทพผโงบรม

ส�านกพมพ bookscape

σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σ σσ σ σ σ σ σ σ σ σ σ

แปลโดย

สนนท� วรรณสนธ เบล

โงศ�สตรกฎพนฐานวาดวยความโงเขลา

by

Carlo M. Cipolla

The Basic Laws of Human Stupidity

บทน�า

Carlo M. Cipolla 19

ตองยอมรบวาเรองราวของมนษยเรานนอยในภาวะนาสงเวช

อยำงไรกด นไมใชเรองแปลกใหมแตอยำงใด เรองรำวของมนษย

อยในภำวะนำสงเวชมำนมนำนนบแตอดตภำระหนกองจำกปญหำ

และควำมล�ำเคญทมนษยตองทนแบกรบ ทงในฐำนะปจเจกและ

ในฐำนะสมำชกของสงคมอนมระเบยบแบบแผน แทจรงแลวเปน

ผลขำงเคยงทไมสมควรเกดขน–และผมกลำพดเลยวำโงเงำ– จำก

กำรกอปรตวของชวตนบตงแตตน

จำกงำนของดำรวน เรำเรยนรวำก�ำเนดของเรำกไม

ตำงจำกสตวชนต�ำ ไมวำไสเดอนหรอชำงกแบกรบอปสรรค

ควำมยำกล�ำบำก และควำมทกขทนในแตละวนเฉกเชนเดยว

กบเรำ แตทวำมนษยยงไดรบอภสทธใหแบกรบภำระเพม นนคอ

ควำมล�ำเคญอนเกดขนทกวทกวนจำกฝมอคนกลมหนงในเผำพนธ

มนษยดวยกนเอง คนกล มนทรงอทธพลยงกวำกล มมำเฟย

20 The Basic Laws of Human Stupidity

เครอขำยอตสำหกรรมทหำร หรอแมกระทงองคกำรคอมมวนสต

สำกล เปนกลมทไรระเบยบ ไรกำรรบรอง ไรผน�ำ ไรประธำน

ไรกฎหมำยควบคม แตทวำกลบปฏบตกำรไดอยำงสอดคลองเปน

หนงเดยวกนโดยสมบรณ รำวกบวำมมอทมองไมเหนคอยชน�ำให

กจกรรมของสมำชกแตละคนสงเสรมและขยำยประสทธผลของ

กจกรรมโดยสมำชกคนอนๆ ธรรมชำต ลกษณะ และพฤตกรรม

ของสมำชกกลมนคอหวขอของหนงสอเลมน

ผมขอกลำวเนนย�ำอยำงหนกแนนไว ณ ทนวำ หนงสอ

เลมเลกๆ นไมไดมเจตนำถำกถำงหรอเกดจำกทศนคตแบบขแพ

ชวนตแตเปนเพยงหนงสอวำดวยจลชววทยำทจดจ�ำแนกสงมชวต

เทำนน เนอหำตอไปนเปนผลจำกควำมพยำยำมอยำงสรำงสรรค

ทจะระบตว เขำใจ และหำกเปนไปไดกสกดกนกองก�ำลงมดอน

ทรงพลงยงซงเปนอปสรรคตอควำมเจรญกำวหนำและควำมผำสก

ของมวลมนษย

บทท 1กฎพนฐ�นขอแรก

ALWAYS AND

INEVITABLY

EVERYONE

UNDERESTIMATES

“

THE NUMBER

OF STUPID

INDIVIDUALS IN

CIRCULATION.

26 The Basic Laws of Human Stupidity

กฎพนฐานขอแรกวาดวยความโงเขลาของมนษยบญญตอยาง

ชดเจนไรขอกงขำวำ

“เราทกคนประเมนจ�านวนคนโงทเวยนวนอยใน

สงคมนอยเกนไปเสมอโดยปราศจากขอยกเวน”1

ขอควำมนอำจดไมส�ำคญ คลมเครอ และใจแคบอยำง

รำยกำจในครำแรก แตทวำเมอพนจอยำงถถวนแลวจะพบวำ

1ผเรยบเรยงคมภรไบเบลตระหนกถงกฎพนฐำนขอแรกน และถอดควำมกฎนไวในขอควำม

วำ “stultorum infinitus est numerus” หรอ “คนโงนนมจ�ำนวนมำกเหลอคณำนบ” [คมภร

ไบเบลฉบบภำษำไทยใช“อะไรทขำดอยจะนบใหครบไมได”(ปญญำจำรย1:15)]แตนเปนกำร

กลำวแบบอตพจนเทำนนจ�ำนวนคนโงไมอำจเปนอนนตดวยวำคนทงมวลมจ�ำนวนจ�ำกด

Carlo M. Cipolla 27

นเปนสจพจนทจรงแท ไมว ำจะประเมนควำมโงของมนษย

ไวสงเพยงใด เรำกมกตองประหลำดใจซ�ำแลวซ�ำเลำอยเปนนจ

เพรำะขอเทจจรงทวำ

ก. คนทเรำคดวำมเหตผลและชำญฉลำด กลบกลำยเปน

คนโงไดอยำงหนำไมอำย

ข. วนแลววนเลำ กจกรรมของเรำถกรงควำนอยำงซ�ำซำก

นำเบอหนำยโดยบคคลผโงเขลำซงจๆ กปรำกฏกำยอยำง

ไมคำดคด ในสถำนททแสนจะไมเหมำะ และในจงหวะท

ไมนำเปนไปได

กฎพนฐำนขอแรกท�ำใหผมไมสำมำรถระบจ�ำนวนเปน

ตวเลขชดเจนไดวำคนโงมสดสวนเทำไรในหมประชำกรทงหมด

คำประเมนใดกตำมจะปรำกฏวำต�ำกวำควำมเปนจรงเสมอ ดงนน

ในหนำถดจำกน ผมจะขอใชสญลกษณσ แทนคำสดสวนคนโง ในกลมประชำกร