Top Banner
UTQ-02117 สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ : โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ สําหรับผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 1 | ห น้ า คํานํา เอกสารหลักสูตรอบรมแบบ e-Training หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ : โลก ดารา ศาสตร์ และอวกาศ สําหรับผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นหลักสูตรฝึกอบรมภายใต้โครงการ พัฒนาหลักสูตรและดําเนินการฝึกอบรมครู ข้าราชการพลเรือนและบุคลากรทางการศึกษาด้วยหลักสูตร ฝึกอบรมแบบ e-Training สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยความร่วมมือของ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อพัฒนา ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาให้สอดคล้องกับความต้องการขององค์กร โดยพัฒนาองค์ความรูทักษะที่ใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีคุณภาพ โดยใช้หลักสูตรและวิทยากรที่มีคุณภาพ เน้นการพัฒนา โดยการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านเทคโนโลยีการสื ่อสารผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สามารถเข้าถึงองค์ ความรู้ในทุกที่ทุกเวลา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลักสูตรอบรมแบบ e-Training หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ : โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ สําหรับผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จะสามารถนําไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ต่อการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่กําหนดไว้ ทั้งนี้เพื่อยัง ประโยชน์ต่อระบบการศึกษาของประเทศไทยต่อไป
50

คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1...

Aug 08, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Page 2: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และ อวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 6 ตอนท 1 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร 8 ตอนท 2 การจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร 17 ตอนท 3 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร 25 ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนร 39 ใบงานท 1 47 ใบงานท 2 48 ใบงานท 3 49 ใบงานท 4 50 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 51

Page 3: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

3 | ห น า

หลกสตร

หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

รหส UTQ-02117 ชอหลกสตรรายวชา หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ปรบปรงเนอหาโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา ดร.พเขฎษ จบจตต ดร.สทธดา จารส ดร.ลอชา ลดาชาต รศ.ดร.พมพนธ เตชะคปต รศ.พเยาว ยนดสข

Page 4: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอกาหนดคณภาพของผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานสาหรบนกเรยนทกคน เมอจบการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการเรยนรชวงชน วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. ผเรยนสามารถอธบายถงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรได 2. ผเรยนสามารถอธบายขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนรได 3. ผเรยนสามารถอธบายรปแบบการเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle (5Es) ได 4. ผเรยนสามารถอธบายถงวธการวดและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตรได สาระการอบรม ตอนท 1 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร ตอนท 2 การจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร ตอนท 3 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนร กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน

Page 5: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

5 | ห น า

7. แบบทดสอบ การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ : โรงพมพ ครสภาลาดพราว. ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. วฒนา มคคสมน. (2542). “การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางโดยใชรปแบบการสอน แบบโครงการสาหรบเดกอนบาล” การศกษาปฐมวย. 3(2) : 18 – 20. National Science Teachers Association.(1966). Helping children learn science. Washington D.C. : National Science Teachers Association

Page 6: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

6 | ห น า

หลกสตร UTQ-2117 หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร แนวคด มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอกาหนดคณภาพของผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานสาหรบนกเรยนทกคน เมอจบการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการเรยนรชวงชน วตถประสงค ผเรยนสามารถอธบายถงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรได

ตอนท 2 การจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร แนวคด แผนการจดการเรยนรทด ควรลกษณะดงน ตองมความละเอยด ชดเจน มหวขอและสวนประกอบตางๆ ครอบคลมตามศาสตรของการสอน ควรเปนแผนการจดการเรยนรสามารถนาไปปฏบตไดจรง และสวนประกอบตางๆ ของแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสมพนธเชอมโยง วตถประสงค ผเรยนสามารถอธบายขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนรได

ตอนท 3 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร แนวคด วทยาศาสตรเปนเรองของการเรยนรเกยวกบธรรมชาต โดยมนษยใชกระบวนการสงเกต สารวจตรวจสอบ และการทดลองเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาต และนาผลมาจดระบบ หลกการ แนวคดและทฤษฎ ดงนนการเรยนการสอนวทยาศาสตรจงมงเนนใหผเรยนไดเปนผเรยนรและคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอ ใหไดทงกระบวนการและองคความร ตงแตวยเรมแรกกอนเขาเรยนเมออยในสถานศกษา และเมอออกจากสถานศกษาไปประกอบอาชพแลว วตถประสงค ผเรยนสามารถอธบายรปแบบการเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle (5Es) ได

ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนร แนวคด จดมงหมายของการวดและประเมนผล เพอวนจฉย ความร ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม และคานยมของนกเรยน สามารถใชเปนขอมลปอนกลบ

Page 7: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

7 | ห น า

ใหแกตวนกเรยนเองวาบรรลตามมาตรฐานการเรยนรเพยงใด ใชขอมลในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนวาบรรลเปาหมายทตองการ สามารถทาการเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนการสอน และจดตาแหนงวานกเรยนอยในกลมใด สง กลาง หรอตาได วตถประสงค ผเรยนสามารถอธบายถงวธการวดและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตรได

Page 8: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

8 | ห น า

ตอนท 1 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทง 10 มาตรฐานดงน มาตรฐานท 1 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย เขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทประกอบดวยโครงสรางเนอหาตามหลกสตรและสาระการเรยนรของวทยาศาสตรและเทคโนโลย แนวคดดานกระบวนการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวมทงสามารถนาความรความเขาใจไปสรางประสบการณการเรยนรทาใหเนอหาวชามความหมายตอผเรยน มาตรฐานท 2 การนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชอยางมคณธรรมและมความสนใจใฝพฒนาวชาชพของตนเอง ใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมทกอใหเกดประโยชนตอสงคมและการดารงชวตโดยคานงถงความปลอดภยตอสขภาพ รวมทงเปนผทใฝหาโอกาสในการพฒนาวชาชพของตนเอง มาตรฐานท 3 การจดโอกาสในการเรยนรตามระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน เขาใจถงระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน จดโอกาสในการเรยนรใหแกผเรยนเพอสงเสรมใหเกดการพฒนาสตปญญา สงคม และบคลกภาพ มาตรฐานท 4 การจดกระบวนการเรยนรตามความแตกตางของผเรยน เขาใจถงความแตกตางของผเรยนและใชความแตกตางดงกลาวเปนพนฐานในการจดกระบวนการเรยนร เพอพฒนาโอกาสในการเรยนรทสอดคลองกบผเรยน มาตรฐานท 5 การใชวธการสอนทเหมาะสมเพอชวยพฒนาการเรยนรของผเรยน เขาใจวธการสอนอยางหลากหลาย เพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาความคดดานการคดวเคราะหวจารณ การแกไขปญหาและทกษะปฏบต มาตรฐานท 6 การสรางแรงกระตนใหผเรยนเกดแรงบนดาลใจ เขาใจถงแรงกระตนและพฤตกรรมของผเรยนหรอกลมผเรยน และสามารถสรางสภาพแวดลอมของการเรยนรทสงเสรมปฏสมพนธกนทางบวกเพอกอใหเกดการเรยนรและแรงบนดาลใจ มาตรฐานท 7 การพฒนาการสอสารเพอสงเสรมการเรยนรโดยวธสบเสาะหาความร มทกษะในการสอสารและสามารถใชภาษาอยางถกตองทงการพด การเขยนและการแสดงออก ใชวธการสอสารเพอกระตนใหมการสบเสาะหาความร การมปฏสมพนธ และการทางานรวมกน มาตรฐานท 8 การพฒนาหลกสตร สาระการเรยนรและการวางแผนการสอน พฒนาหลกสตรทอยบนพนฐานของสาระและมาตรฐานการเรยนรอยางสอดคลองกบความตองการของชมชนและพฒนาผเรยนไดเตมศกยภาพ มาตรฐานท 9 การประเมนผลเพอพฒนาการเรยนร ใชวธการประเมนผลตามสภาพจรงและนาผลการประเมนไปใชเพอยนยนถงการพฒนาการของผเรยนอยางตอเนองทงทางสตปญญา สงคม รางกาย มาตรฐานท 10 การนาชมชนมารวมจดการศกษาและพฒนาการเรยนรแกผเรยน

Page 9: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

9 | ห น า

สงเสรมความสมพนธกบ ผรวมงานในสถานศกษา ผปกครอง และองคกรในชมชนเพอสนบสนนการเรยนรและพฒนาการเรยนรแกผเรยน เปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร ทง 7 ขอไดแก 1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขต ธรรมชาต และ ขอจากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทสาคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการจดการทกษะใน การสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและสภาพแวดลอม ในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 6. เพอนาความร ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและ การดารงชวต 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและ เทคโนโลยอยางสรางสรรค สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน สาระการเรยนรวทยาศาสตร มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอกาหนดคณภาพของผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานสาหรบนกเรยนทกคน เมอจบการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการเรยนรชวงชน สาหรบนกเรยนทกคนเมอจบการศกษาในแตละชวงชน สาระท 1 : สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต มาตรฐาน ว 1.1 : เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรสอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต มาตรฐาน ว 1.2 : เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

Page 10: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

10 | ห น า

สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม มาตรฐาน ว 2.1 : เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 2.2 : เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใช ทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศและโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน สาระท 3 : สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว 3.1 : เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 3.2 : เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 4 : แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 : เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยรมกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม มาตรฐาน ว 4.2 : เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 5 : พลงงาน มาตรฐาน ว 5.1 : เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก มาตรฐาน ว 6.1 : เขาใจกระบวนการตางๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตางๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 7 : ดาราศาสตรและอวกาศ มาตรฐาน ว 7.1 : เขาใจววฒนาการของระบบสรยะและกาแลกซ ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 7.2 : เขาใจความสาคญของเทคโนโลยอวกาศ ทนามาใชในการสารวจอวกาศและทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม

Page 11: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

11 | ห น า

สาระท 8 : ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 : ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหาความรการแกปญหารวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชในการแสวงหาความรใหม หรอใชในการแกปญหา เปนทกษะทางความคดทมขนตอน เปนเหตเปนผลทจะนาไปสความรใหมๆ หรอเพอแกปญหาหนงๆ มขนตอนและขอกาหนดในการใชกระบวนการใดบางนน ไมมขอกาหนดหรอรปแบบทแนนอน ขนอยกบลกษณะของปญหา หรอวธการหาความรในแตละเรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนทกษะทพงประสงคทจะตองสรางใหเกดขนในผเรยน จนเปนนสย เพอใหเปนผทคดอยางมระบบ มเหตผล และตดสนปญหาดวยขอมล มการจาแนกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไวหลายประการดงน 1. การสงเกต (observation) เปนการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน ไดแก ห ตา จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณ โดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนนๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป ขอมลทไดจากการสงเกตแบงไดเปน 3 อยาง คอ ขอมลเกยวกบลกษณะ ขอมลเชงประมาณ และขอมลเกยวกบการเปลยนแปลง ความปลอดภยทตองคานงถงในการสงเกต 1. การชม การดม สงทไมแนใจ หรอ สารอนตราย 2. การสมผสสารอนตราย 3. การสมผสสงของรอน 4. การตะโกนกรอกห ฟงเสยงดง 5. การจองมองดวงอาทตย 6. อน ๆ ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. ชบง และบรรยายสมบตของวตถได โดยการใชประสาทสมผสอยางหนงหรอหลายอยาง 2. บรรยายสมบตเชงประมาณของวตถไดโดยการกะประมาณ 3. บรรยายการเปลยนแปลงของสงทสงเกตได 2. การวด (measurement) เปนการเลอกและใชเครองมอทาการวดหาปรมาณของสงตางๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตอง โดยมหนวยกากบเสมอ ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. เลอกเครองมอไดอยางเหมาะสมกบสงทจะวด 2. บอกเหตผลในการเลอกเครองมอวด 3. บอกวธวดและวธการใชเครองมอวดไดอยางถกตองเหมาะสม

Page 12: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

12 | ห น า

4. ทาการวดความกวาง ความยาว ความสง อณหภม ปรมาตร นาหนก และอนๆ ไดถกตอง 3. การจาแนกประเภท (classification) เปนการแบงพวกหรอเรยงลาดบ วตถ สงของทปรากฏอย โดยมเกณฑ เกณฑดงกลาวอาจจะใชความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนงได ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. เรยงลาดบหรอแบงพวกสงตางๆ จากเกณฑทผอนกาหนดให 2. เรยงลาดบหรอแบงพวกสงตางๆ โดยใชเกณฑของตนเองได 3. บอกเกณฑทผอนใชเรยงลาดบหรอแบงพวกได 4. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และ สเปสกบเวลา (space/space relationship and space/time relationship) สเปสของวตถเปนทวางทวตถนนครองทอย ซงจะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลวสเปสของวตถจะม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว และ ความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มต ความสมพนธระหวางตาแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง

• วาดรป 2 มตจากวตถ 3 มต • บอกชอของรปทรง • บอกและวาดเงาของวตถ

ความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงทอยของวตถกบเวลา หรอ ความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบเวลา ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. ชบงรป 2 มต และวตถ 3 มต ทกาหนดให 2. วาดรป 2 มต จากวตถหรอรป 3 มตทกาหนดให 3. บอกชอของรปและรปทรงเรขาคณตได 4. บอกความสมพนธระหวาง 2 มต กบ 3 มตได เชน

• ระบรป 3 มตทเหน เนองจากการหมนรป 2 มต • เมอเหนเงา (2 มต) ของวตถ สามารถบอกรปทรงของวตถ (3 มต) ทเปนตนกาเนดเงา • บอกรปของรอยตด (2 มต) ทเกดจากการตดวตถ (3 มต) ออกเปน 2 สวน

5. การคานวณ (using number) เปนการนบจานวนของวตถ และการนาตวเลขแสดงจานวนทนบไดมาคดคานวณโดย การบวก การลบ การคณ การหาร หรอการหาคาเฉลย ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. การนบ ไดแก

• นบจานวนสงของไดถกตอง • ใชตวเลขแสดงจานวนทนบได • ตดสนวาสงของในแตละกลมมจานวนเทากนหรอตางกน

2. การคานวณ (บวก ลบ คณ หาร) ไดแก • คดคานวณไดถกตอง • บอกวธคดคานวณได

Page 13: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

13 | ห น า

• แสดงวธการคานวณได 3. การหาคาเฉลย ไดแก

• หาคาเฉลย • แสดงวธการหาคาเฉลย

6. การจดกระทาและสอความหมายขอมล (organizing data and communication) เปนการนาขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง และจากแหลงอนๆ มาจดกระทาเสยใหมโดยการหา ความถ เรยงลาดบ จดแยกประเภท หรอคานวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมายของขอมลชดนนดขน โดยนาเสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม วงจร กราฟ สมการ เขยนบรรยาย เปนตน ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. เลอกรปแบบทจะใชในการนาเสนอขอมลไดเหมาะสม 2. บอกเหตผลในการเลอกรปแบบทจะใชในการนาเสนอขอมล 3. ออกแบบการนาเสนอขอมลตามรปแบบทเลอกไวได 4. เปลยนแปลงขอมลใหอยในรปใหมทเขาใจดขน 5. บรรยายลกษณะของสงใดสงหนงดวยขอความทเหมาะสมกะทดรดจนสอความหมายใหผอนไดเขาใจ 6. บรรยายหรอวาดแผนผงแสดงตาแหนงของสถานทจนสอความหมายใหผอนเขาใจได 7. การลงความคดเหนจากขอมล (inferring) เปนการเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย ตวอยางขอความทแสดงทกษะ อธบายหรอสรปโดยเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตโดยใชความร หรอประสบการณเดมมาชวย 8. การพยากรณ (prediction) เปนการสรปคาตอบลวงหนากอนจะทดลอง โดยอาศยปรากฏการณทเกดซา หลกการ กฎ ทฤษฎ ทมอยแลวในเรองนนๆ มาชวยในการสรป การพยากรณขอมลเกยวกบตวเลข ไดแก ขอมลทเปนตาราง หรอ กราฟ ทาได 2 แบบ 1. การพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทมอย 2. การพยากรณภายนอกขอบเขตของขอมลทมอย ตวอยางขอความทแสดงทกษะ

• ทานายผลทเกดขนจากขอมลทเปนหลกการ กฎ หรอ ทฤษฎ ทมอยได • ทานายผลทจะเกดขนภายในขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได • ทานายผลทจะเกดขนภายนอกขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได

9. การตงสมมตฐาน (formulated hypothesis) เปนการคดหาคาตอบลวงหนากอนจะทาการทดลองโดยอาศยการสงเกต ความร ประสบการณเดมเปนพนฐาน คาตอบทคดหาลวงหนานยงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอ ทฤษฎ สมมตฐานหรอคาตอบทคดไวลวงหนา มกกลาวไวเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตว

Page 14: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

14 | ห น า

แปรตน (ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม ตวอยางขอความทแสดงทกษะ หาคาตอบลวงหนากอนการทดลอง โดยอาศยการสงเกต และประสบการณเดม 10. การกาหนดนยามเชงปฏบตการ (defending operationally) เปนการกาหนดความหมาย และขอบเขตของคาตางๆ (ทอยในสมมตฐานทตองการทดลอง) ใหเขาใจตรงกนและสามารถวดได ตวอยางขอความทแสดงทกษะ กาหนดความหมายและขอบเขตของคาหรอตวแปรตางๆ ใหสงเกตได และวดได 11. กาหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling variables) ในการกาหนดตวแปรจะตองบงบอก ตวแปรตน (ตวแปรอสระ) ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ในสมมตฐานหนง 1. ตวแปรตน (ตวแปรอสระ) เปนตวแปรทเปนตนเหต ไมอยในความควบคมของตวแปรใดๆ ทงสน ตวแปรนเปนสาเหตททาใหเกดผลตางๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวา เปนเหตทกอใหเกดผลนนจรงหรอไม 2. ตวแปรตาม เปนตวแปรทควบคมโดยตวแปรตวแปรตน ไมมความเปนอสระในตวเอง สงทเกดขนเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหตเปลยนไป ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนไป 3. ตวแปรควบคม เปนตวแปรทควบคมใหคงทตลอดการทดลอง นอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลองดวย ซงตองควบคมใหเหมอนกน มเชนนนอาจทาใหเกดผลการทดลองผดพลาด ตวอยางขอความทแสดงทกษะ ชบงและกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม 12. การทดลอง (experimenting) การทดลองเปนกระบวนการปฏบตการเพอหาคาตอบ หรอทดสอบสมมตฐานทตงไว ในการทดลองจะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ 1. การออกแบบการทดลอง เปนการวางแผนการทดลองวา มวธการทดลองอยางไร สงใดจะดาเนนการกอนและหลงเปนลาดบขนตอนอยางไร ควรใชวสดอปกรณ/ สารเคมอะไรบาง มการกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมอยางไร 2. ปฏบตการทดลอง เปนการลงมอปฏบตการทดลองจรง 3.การบนทกผล เปนการจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจจะเปนผลการสงเกต การวด และอนๆ ผลทไดจากในการบนทกนจะเปนขอมลของตวแปรตาม ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1.การออกแบบการทดลอง กาหนดวธการทดลอง อปกรณสารเคมไดถกตองเหมาะสม โดยคานงถงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม 2.ปฏบตการทดลอง ทาการทดลองและใชเครองมอไดคลองแคลวและถกตองเหมาะสม 3.การบนทกผลการทดลอง ออกแบบตารางการบนทกผลไดเหมาะสมกบขอมล

Page 15: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

15 | ห น า

13. การตความหมายขอมลและลงขอสรป (interpreting data and conclusion) การตความหมายของขอมล เปนการแปรความหมายหรอการบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การตความหมายในบางครงอาจตองใชทกษะอนๆ ดวย เชน การสงเกต การคานวณ เปนตน การลงขอสรป เปนการสรปความสมพนธของขอมลทงหมด ตวอยางขอความทแสดงทกษะ 1. แปรความหมาย หรอ บรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอยได 2. บอกความสมพนธของขอมลทมอย 14. การสรางแบบจาลอง (making model) การสรางแบบจาลองทางวทยาศาสตรเปนการสรางสงใดสงหนงเพอใชในการอธบาย กระบวนการความสมพนธ สถานการณตางๆ ทเปนระบบหรอมความสลบซบซอน แบบจาลองทสรางขน อาจเปนแบบจาลองอยางงาย เชน แบบจาลองทางกายภาพ ไปจนถงแบบจาลองทมความซบซอนมากขน เชน แบบจาลองแนวคด หรอแบบจาลองทางคณตศาสตร แนวทางในการสรางแบบจาลองเปนการใชการเปรยบเทยบ อปลกษณ และอปมาอปไมย ซงการเรยนการสอนโดยการใชแบบจาลองจะสงเสรมใหผเรยนพฒนาทกษะการคด โดยการเปรยบเทยบสงทคนเคยกบแนวคดทางวทยาศาสตร การเปรยบเทยบ (Analogy) จะเปนการเปรยบเทยบของระบบสองระบบ ซงจะเนนไปทการเทยบเคยงกระบวนการหรอความสมพนธภายในระบบหนงกบกระบวนการหรอความสมพนธภายในระบบทสอง เชน อปมาอปไมย (Simile) เปนการนาสงทมลกษณะเหมอนกนมาเปรยบเทยบกน เพอชวยใหเขาใจสงทพดถงไดชดเจนขน โดยมคาวา เหมอน คลาย เปนตน อปลกษณ (Metaphor) เปนการเปรยบเทยบทมใชการเปรยบเทยบโดยตรงแตเปนการนาลกษณะเดนหรอนาชอของสงทตองการเปรยบเทยบมากลาว ซงตองอาศยการตความ ยกตวอยางเชน การเปรยบการเปลยนแปลงระดบชนพลงงานของอเลกตรอนกบบนได จะไดขอความดงตอไปน การเปรยบเทยบ: อเลกตรอนในแตละระดบชนพลงงานในอะตอมเหมอนกบการยนบนขนบนได โดยเราไมสามารถจะยนอยระหวางขนบนไดได เหมอนทอเลกตรอนไมสามารถอยระหวางชนพลงงานได อปลกษณ: ระดบชนพลงงานเปนขนบนได อปมาอปไมย: อเลกตรอนในระดบชนพลงงานเหมอนกบยนบนขนบนได รปแบบการเรยนการสอนโดยใช การเปรยบเทยบ อปลกษณ และอปมาอปไมย มขนตอนดงตอไปน 1. กาหนดเนอหาหรอแนวคดหลก 2. นาเสนอสงทจะเปรยบเทยบซงอาจจะมมากกวา 1 สง 3. ระบลกษณะสาคญของสงทใชเปรยบเทยบททาใหเกดการเปรยบเทยบกบแนวคดเปาหมาย 4. อภปรายลกษณะรวมของระบบทงสอง 5. บอกความแตกตางของสงทนามาเปรยบเทยบกบแนวคดเปาหมาย

Page 16: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

16 | ห น า

6. ประเมนสงทนามาเปรยบเทยบวาถกตองหรอเปนประโยชนในการทาความเขาใจมากนอยเพยงใด

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอใหเปนผทคดอยางมระบบ มเหตผล และตดสนปญหาดวยขอมล มการจาแนกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไวหลายประการดงน 1. การสงเกต (observation) 2. การวด (measurement) 3. การจาแนกประเภท (classification) 4. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และ สเปสกบเวลา (space/space relationship and space/time relationship) 5. การคานวณ (using number) 6. การจดกระทาและสอความหมายขอมล (organizing data and communication) 7. การลงความคดเหนจากขอมล (inferring) 8. การพยากรณ (prediction) 9. การตงสมมตฐาน (formulated hypothesis) 10. การกาหนดนยามเชงปฏบตการ (defending operationally) 11. กาหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling variables) 12. การทดลอง (experimenting) 13. การตความหมายขอมลและลงขอสรป (interpreting data and conclusion) 14. การสรางแบบจาลอง (making model)

Page 17: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

17 | ห น า

ตอนท 2 การจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนร หรอแผนการสอน หมายถง ลาดบขนตอนหรอกจกรรมทงหมดของผสอนและผเรยน ทผสอนกาหนดไวเปนแนวทางในการจดสถานการณใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมไปตามวตถประสงคโดยผสอนเปนผวางแผนการสอน กาหนดแนวทางในการจดการเรยนการสอน (ภพ เลาไพบลย, 2537) แผนการจดการเรยนรทครไดเตรยมไวลวงหนากอนสอน จะตองสอดคลองกบวตถประสงค เนอหาของบทเรยน ผเรยนและสภาพแวดลอมของโรงเรยน แผนการจดการเรยนรจงจะชวยใหเกดประสทธภาพมากทสด ขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร 1. วเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด / สาระการเรยนรแกนกลาง 1.1 สาระการเรยนรเนอหา (K) กจกรรมทนกเรยนปฏบตได (P) ผลทตองการใหเกดกบผเรยน (A) 1.2 คาอธบายรายวชา 2. วเคราะหขอบขาย / ตวชวด / สาระการเรยนรแกนกลาง 2.1 สาระการเรยนรแตละชน (ผงมโนทศน) 2.2 โครงสรางรายวชา 3. โครงสรางรายวชา 4. จดทาหนวยการเรยนรแตละชน 4.1 ชอสอการเรยนร 4.2 มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด 4.3 หวขอของสาระการเรยนร ในแตละหนวยการเรยนร 4.4 จานวนชวโมงในแตละการเรยนร 5. กาหนดหวขอจดทาหนวยของแผนการเรยนร ในแตละหนวยการเรยนร 5.1 จานวนแผนการเรยนรในแตละหนวย 5.2 ชอแผนการเรยนร 5.3 จานวนชวโมงของแตละแผนการเรยนร ตวอยางการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวด เพอจดทาคาอธบายรายวชา การวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนปลาย : เคม สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ มาตรฐานการเรยนร ว 7.1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ และเอกภพ การปฏสมพนธภายในระบบสรยะและผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยา ศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

Page 18: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

18 | ห น า

ตวชวด (รายวชาพนฐาน) ชน

มธยมศกษาชนปท 4

สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน ความร

(K) ทกษะ/กระบวนการ

(P) คณลกษณะ

(A) 1. สบคน และอธบายการเกดววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ และเอกภพ

- เอกภพกาเนด ณ จดทเรยกวาบกแบง เปนจดทพลงงานเรมเปลยนเปนสสาร เกดเปนอนภาค ควารก อเลกตรอน นวตรโน พรอมปฏอนภาค เมออณหภมของเอกภพลดตาลง ควารกจะเรมรวมตวกนเปนอนภาคพนฐาน คอ โปรตอน และนวตรอน ตอมาโปรตอน ตอมาโปรตอนและนวตรอนรวมตวกนเปนนวเคลยสของฮเลยม และเกดเปนอะตอมของไฮโดรเจนและฮเลยม ซงเปนองคประกอบสวนใหญของเนบวลาดงเดม เนบวลาดงเดมกระจายอยเปนหยอมๆ กลายเปนระบบกาแลกซ ภายในกาแลกซเกดเปนดาวฤกษ และระบบดาวฤกษ

- การสงเกต - การจาแนก - การตงสมมตฐาน - การแกปญหา

- สนใจ ใฝร - ความคดรอบคอบ กอนตดสนใจ - มเหตผล - กระบวนการกลม

2. สบคน และอธบายธรรมชาต และววฒนาการของดาวฤกษ

- ดาวฤกษเปนกอนแกสรอนขนาดใหญ กาเนดมาจากเนบวลา ทมองคประกอบสวนใหญเปนธาตไฮโดรเจน ทแกนกลางของดาวฤกษจะเกดปฏกรยาเทอรโมนวเคลยร หลอมนวเคลยสของไฮโดรเจนเปนนวเคลยสของฮเลยม ได

- การสงเกต - การจาแนก - การตงสมมตฐาน - การแกปญหา

- สนใจ ใฝร - ความคดรอบคอบ กอนตดสนใจ - มเหตผล - กระบวนการกลม

Page 19: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

19 | ห น า

ตวชวด (รายวชาพนฐาน) ชน

มธยมศกษาชนปท 4

สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน ความร

(K) ทกษะ/กระบวนการ

(P) คณลกษณะ

(A) พลงงานออกมา - ดาวฤกษมอายยาวหรอสน มจดจบเปนหลมดาหรอดาวนวตรอน หรอดาวแคระขาว ขนอยกบมวลของดาวฤกษ - ดวงอาทตยเกดจากการยบตวของดาวฤกษกอนเกด และจะกลาย เปนดาวยกษแดง เนบวลาดาวเคราะห และกลายเปนดาวแคระขาวในทสด - โชตมาตรของดาวฤกษทสงเกตเหนไดมาจากความสองสวางจรง และระยะหางจากโลก - สของดาวฤกษมความสมพนธกบอณหภมผวของดาวฤกษ และอายของดาวฤกษ - แพรลแลกซ คอ หนงในวธคานวณระยะหางระหวางดาวฤกษกบโลก โดยมดวงอาทตยเปนดาวฤกษอางอง - เนบวลา คอ กลมฝนขนาดใหญ ภายในมแสงสวางทเกดจากดาวฤกษเกดใหมจานวนมาก

Page 20: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

20 | ห น า

ตวอยางคาอธบายรายวชา รายวชา ว XXXXXX ดาราศาสตรพนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลาเรยน 1 ชวโมง / สปดาห จานวน 0.5 หนวยกต ศกษาเอกภพวทยาในอดต กาเนดเอกภพ กาแลกซ ววฒนาการของดาวฤกษ กาเนดและววฒนาการของดวงอาทตย ความสองสวางและโชตมาตรของดาวฤกษ สและอณหภมผวของดาวฤกษ ระยะหางของดาวฤกษ เนบวลา ระบบดาวฤกษ มวลของดาวฤกษ กาเนดระบบสรยะ เขตของบรวารดวงอาทตย ดวงอาทตย กลองโทรทรรศน การขนสงและการโคจรของดาวเทยม ระบบขนสงอวกาศ การใชประโยชนจากเทคโนโลยอวกาศ โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบคนขอมล การอภปราย การวเคราะห การเปรยบเทยบ การสารวจตรวจสอบ การทานาย และการทดลอง เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการนาความรไปใชประโยชนในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร คณธรรมจรยธรรม และคานยมทเหมาะสม รหสตวชวด ว 7.1 ม.4-6/1-2 ว 7.2 ม.4-6/1-3 ตวอยางโครงสรางรายวชา/หนวยการเรยนร (ตวอยาง) โครงสรางรายวชา วชาดาราศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 5 เวลา 30 ชวโมง

หนวยการเรยนร มาตรฐาน /

ตวชวด สาระการเรยนร

จานวนชวโมง

นาหนกคะแนน

เอกภพ ว 7.1 ม.4-6/1 เอกภพวทยาในอดต กาเนดเอกภพ กาแลกซ

6 20

ดาวฤกษ ว 7.1 ม.4-6/2 ววฒนาการของดาวฤกษ กาเนดและววฒนาการของดวงอาทตย ความสองสวางและโชตมาตรของดาวฤกษ สและอณหภมผวของดาวฤกษ ระยะหางของดาวฤกษ เนบวลา ระบบดาวฤกษ มวลของดาวฤกษ

8 30

กาเนดระบบสรยะ ว 7.1 ม.4-6/2

กาเนดระบบสรยะ เขตของบรวารดวงอาทตย ดวงอาทตย

6 25

เทคโนโลยอวกาศ

ว 7.2 ม.4-6/1-3

กลองโทรทรรศน การขนสงและการโคจรของดาวเทยม ระบบขนสงอวกาศ การใชประโยชนจากเทคโนโลยอวกาศ

10 25

Page 21: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

21 | ห น า

ความสาคญของแผนการจดการเรยนร 1. ชวยใหผสอนเกดความมนใจในการสอน เนองจากมการคดไวลวงหนา ทาใหสามารถสอนไดตามวตถประสงคทตงไว 2. ชวยใหการจดกจกรรมการเรยนร เปนไปอยางเหมาะสมกบสภาพของผเรยน ผสอนเขาใจเกยวกบเนอหาวชาทสอน ตลอดจนมการเตรยมสอการสอนลวงหนา มการทดลองใช ชวยใหมการวดและประเมนผลไดอยางเหมาะสม 3. ชวยใหผสอนสามารถวเคราะหการสอนทผานไปวาประสบความสาเรจ หรอมจดทควรแกไขปรบปรง อยางไร 4. ในกรณทผสอนไมสามารถเขาทาการสอนได อาจมอบหมายใหผอนสอนแทน โดยดาเนนการสอนตามแนวทางทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนร 5. ทาใหผบรหารและผประเมนสามารถตรวจสอบ ตดตามคณภาพของการจดการเรยนรไดอยางสะดวก

ขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร การจดทาแผนการเรยนร วเคราะหคาอธบายรายวชา/โครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร วเคราะห ตวชวด/จดประสงค วเคราะหตวชวดวาจดประสงคการเรยนรใดจะอยในแผนการจดการเรยนร ทงนจดประสงคการเรยนรของแผนการจดการเรยนร ตองครบทงดานความร/ดานทกษะ/กระบวนการและดานคณธรรม จรยธรรมและคานยม วเคราะห สาระทเรยนร - เลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชนและทองถน - สาระทเรยนรตองมความเทยงตรง ปฏบตไดจรง ทนสมยและเปนตวแทนของความร - มความสาคญทงในแนวกวางและแนวลก วเคราะหกระบวนการ จดการเรยนร - มความนาสนใจสาหรบผเรยน - สามารถเรยนรไดงาย - จดสาระทเรยนรใหเรยงลาดบจากงายไปหายากและมความตอเนอง - จดสาระทเรยนรใหสมพนธกบกลมวชาอนๆ - เลอกวธการนาเขาสการเรยน - เลอกรปแบบการจดการเรยนรใหสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรวามงไปในทศทางใด - ใหผเรยนทากจกรรมตามขนตอนของรปแบบการเรยนรผเรยนทมความสามารถแตกตางกนไมจาเปนตองทากจกรรมเหมอนกน - ควรเนนกจกรรมททางานเปนทมมากกวารายบคคล - กจกรรมทใหผเรยนปฏบตตองนาเทคนคและวธการตางๆ มาเปนเครองมอใหผเรยนบรรลตามมาตรฐานการเรยนร

Page 22: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

22 | ห น า

- กจกรรมทปฏบตควรสอดคลองกบชวตประจาวนและชวตจรง - กจกรรมทปฏบตมทงในและนอกหองเรยน - เปดโอกาสใหผเรยนฝกฝนและถายทอดการเรยนรไปสสถานการณใหมๆ พรอมทงทาใหเกดความจาระยะยาว - ตรวจสอบความเขาใจ โดยใหผเรยนสรปรวมทงสงเสรมใหเชอมโยงสงทเรยนรและทจะเรยนตอไป วเคราะหกระบวนการประเมนผลผลต - วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร - ใชวธการวดทหลากหลาย - เลอกใชเครองมอวดทมความเชอมน - แปลผลการวดและการประเมนเพอนาไปสการพฒนาและปรบปรง วเคราะหแหลงการเรยนร ใหเรยนรจากแหลงความรหลากหลายทงในและนอกหองเรยน เชน จากธรรมชาต ความงาม ความจรง ความด จนตนาการ เครอขายตางๆ แผนการจดการเรยนรทด 1. มความละเอยด ชดเจน มหวขอและสวนประกอบตางๆ ครอบคลมตามศาสตรของการสอน โดย สามารถตอบคาถามตอไปน

• สอนอะไร (หนวย หวเรอง ความคดรวบยอดหรอสาระสาคญ) • เพอจดประสงคอะไร (จดประสงคการเรยนร ซงควรเขยนเปนจดประสงคเชง

พฤตกรรม) • ดวยสาระอะไร (เนอหา/โครงรางเนอหา) • ใชวธการใด (กจกรรมการเรยนรซงใชกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ) • ใชเครองมออะไร (วสดอปกรณ สอและแหลงการเรยนร) • ทราบไดอยางไรวาประสบความสาเรจ (การวดและประเมนผล)

2. แผนการจดการเรยนรสามารถนาไปปฏบตไดจรง 3. สวนประกอบตางๆ ของแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงกน เชน

• จดประสงคการเรยนร ครอบคลมสาระ/เนอหา และเปนจดพฒนาทพฒนาผเรยนในดาน ความร ทกษะ กระบวนการและเจตคต

• กจกรรมการเรยนร ควรสอดคลองกบจดประสงคและเนอหาสาระ • วสดอปกรณ สอ และแหลงการเรยนร ควรสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร • การวดและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

องคประกอบของแผนการจดการเรยนร สวนท 1 รายละเอยดทวไป ประกอบดวย ลาดบทของแผน ชอวชา ชอหนวยการเรยนร เรองทสอน เวลา วน/เดอน/ป ภาคเรยนท ปการศกษา สวนท 2 รายละเอยดของแผนการสอน ประกอบดวย

Page 23: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

23 | ห น า

1. สาระสาคญ การเขยนสาระสาคญจะเขยนเปนความคดรวบยอด หรอมโนมต (Concept) ของเนอหาทจะสอนในแผนน มรายละเอยดทสาคญหลกๆ เทานน 2. จดประสงคเชงพฤตกรรม การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม ควรเนนใหผเรยนพฒนาทง 3 ดานคอ ความร (K-Knowledge) ทกษะกระบวนการ (P-Process) และเจตคต (A-Attitude) โดยกาหนดพฤตกรรมทผสอนตองการใหเกดในผเรยนหลงจากทสอนจบแลว 3. สาระการเรยนร ระบเนอหาทจะสอนในชวโมงนนๆ การเขยนในหวขอนจะตองเขยนใหครอบคลมมโนมตทสาคญและวตถประสงค รวมทงเวลาทใชสอนดวย มรายละเอยดมากกวาสาระสาคญ อยาลอกในหนงสอมาทงหมด อยาเขยนเฉพาะหวขอ ตองสอดคลองกบวตถประสงค 4. กจกรรมการเรยนร เปนการกาหนดวธสอนหรอนวตกรรมทจะใช ใหเหมาะสมกบเวลา เนอหาวยของผเรยน ประกอบดวย - ขนนาเขาสบทเรยน เปนขนตอนกระตนใหผเรยนสนใจทจะเรยน และตองการตดตามกจกรรมขนสอนตอไป โดยใชกระตนความสนใจของผเรยนดวยคาถาม ทบทวนความรเดม ใชภาพปรศนาหรอใชกจกรรมอนๆ ทเกยวของกบเนอหาทจะสอน - ขนสอน เปนขนทผสอนจะตองจดกจกรรมสาหรบผเรยน กจกรรมการสอนตองสอดคลองกบวยของผเรยน เนอหาและเวลา ในระดบชนมธยมปลาย นกเรยนสามารถนงฟงครสอนไดมาก กจกรรมอาจใหนกเรยนฟงการบรรยายได หรอเปนกจกรรมใหนกเรยนมเวลาในการคดวเคราะห อภปรายภายในกลม ทางานกลม เปนตน การจดกจกรรมการเรยนการสอนตองเนนผเรยนเปนสาคญ เพอใหนกเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนร และใหนกเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง - ขนสรป เปนขนตอนทผสอนและผเรยนสรปประเดน สาคญทไดเรยนไปแลว ในขนสรปผสอนอาจใชคาถามชวย หรอใชกจกรรมอนๆ ในขนนผสอนสามารถเตมเตมดานเนอหาใหกบผเรยนใหสมบรณ - ขนวดผล เปนขนตอนสดทายของการจดการเรยนร ทผสอนจะดวามพฤตกรรมเปนไปตาม วตถประสงคหรอไม หรอมความรเปนไปตามวตถประสงคทตงไวหรอไม การวดผลอาจใชแบบฝกหด แบบทดสอบสนๆ ผสอนสามารถนาผลประเมนนไปใชในการประเมนการสอนของตน และนาไปปรบปรงการสอนในครงตอไปได 5. วสดอปกรณประกอบการสอน ไดแก เอกสาร อปกรณการทดลอง เครองมอวทยาศาสตร การระบอปกรณทจะใชสอน จะชวยในการเตรยมอปกรณลวงหนา 6. หมายเหต ผสอนสามารถบนทกเหตการณตางๆ ทเกดขนหรอระบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทใชในการสอน 7. บนทกหลงสอน ผสอนสามารถเขยนผลของการประเมนและผลการสอนในภาพรวม หลงจากทสอนเสรจแลว การเขยนบนทกหลงสอนนเปนการระบวาในการสอนครงน มขอดหรอจดเดนอะไรบาง เพอจะไดเปนขอมลในการนาไปใชครงตอไป และมขอทควรปรบปรงหรอทตองการพฒนาอะไรบาง เพอจะไดใชเปนขอมลในการทาวจยในชนเรยน ซงจะชวยในการจดการเรยนรของครใหดขน

Page 24: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

24 | ห น า

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 2 แลว โปรดปฏบตใบงานท 2

สรป ขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร ควรวเคราะหขอมลดงน วเคราะหคาอธบายรายวชา/โครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร วเคราะห ตวชวด/จดประสงค วเคราะหตวชวดวาจดประสงคการเรยนรใดจะอยในแผนการจดการเรยนร วเคราะห สาระทเรยนร วเคราะหกระบวนการ จดการเรยนร วเคราะหกระบวนการประเมนผลผลต วเคราะหแหลงการเรยนร

Page 25: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

25 | ห น า

ตอนท 3 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทสาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตของทกคน ทงในการดารงชวตประจาวนและในงานอาชพตางๆ เครองมอเครองใชเพออานวยความสะดวกในชวตและในการทางาน ลวนเปนผลของความรวทยาศาสตรผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ ความรวทยาศาสตรชวยใหเกดองคความรและความเขาใจในปรากฏการณธรรมชาตมากมาย มผลใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลยอยางมาก ในทางกลบกน เทคโนโลยกมสวนสาคญมากทจะใหมการศกษาคนควาความรทางวทยาศาสตรตอไปอยางไมหยดยง การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร วทยาศาสตรทาใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทสาคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงความร (knowledge based society) ทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร (scientific literacy for all) เพอทจะมความร ความเขาใจโลกธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน และนาความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค มคณธรรม การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร มเปาหมายสาคญ ดงน 1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาตและขอจากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทสาคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการจดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 6. เพอนาความรความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการดารงชวต 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและ เทคโนโลยอยางสรางสรรค คณภาพผเรยนวทยาศาสตรเมอจบชนมธยมศกษาปท 6 การจดการศกษาวทยาศาสตรสาหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนกระบวนการไปสการสรางองคความร โดยผเรยนมสวนรวมทกขนตอน ผเรยนจะไดทากจกรรมหลากหลาย ทงเปนกลมและเปนรายบคคล โดยอาศยแหลงเรยนรทเปนสากลและทองถน โดยผสอนมบทบาทในการวางแผนการเรยนร กระตน แนะนาชวยเหลอใหผเรยนเกดการเรยนร (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2550) ผเรยนทเรยนจบชนมธยมศกษาปท 6 ควรมความร ความคด ทกษะ กระบวนการ และจตวทยาศาสตรดงน

Page 26: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

26 | ห น า

1. เขาใจการรกษาดลยภาพของเซลลและกลไกการรกษาดลยภาพของสงมชวต

2. เขาใจกระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การแปรผน มวเทชน ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวตและปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสงแวดลอมตางๆ

3. เขาใจกระบวนการ ความสาคญและผลของเทคโนโลยชวภาพตอมนษย สงมชวตและสงแวดลอม

4. เขาใจชนดของอนภาคสาคญทเปนสวนประกอบในโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต การเกดปฏกรยาเคม และปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม

5. เขาใจชนดของแรงยดเหนยวระหวางอนภาคและสมบตตางๆ ของสารทมความสมพนธกบแรงยดเหนยว

6. เขาใจการเกดปโตรเลยม การแยกแกสธรรมชาตและการกลนลาดบสวนนามนดบ การนาผลตภณฑปโตรเลยมไปใชประโยชนและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

7. เขาใจชนด สมบต ปฏกรยาทสาคญของพอลเมอรและสารชวโมเลกล 8. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทเกยวกบการเคลอนทแบบตางๆ สมบตของคลนกลคณภาพของเสยงและการไดยน สมบต ประโยชนและโทษของคลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและพลงงานนวเคลยร

9. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของโลกและปรากฏการณทางธรณทมผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

10. เขาใจการเกดและววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพและความสาคญของเทคโนโลยอวกาศ

11. เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตรทมผลตอการพฒนาเทคโนโลยประเภทตางๆ และการพฒนาเทคโนโลยทสงผลใหมการคดคนความรทางวทยาศาสตรทกาวหนา ผลของเทคโนโลยตอชวต สงคม และสงแวดลอม

12. ระบปญหา ตงคาถามทจะสารวจตรวจสอบ โดยมการกาหนดความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ สบคนขอมลจากหลายแหลง ตงสมมตฐานทเปนไปไดหลายแนวทาง ตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได

13. วางแผนการสารวจตรวจสอบเพอแกปญหาหรอตอบคาถาม วเคราะห เชอมโยงความสมพนธของตวแปรตางๆ โดยใชสมการทางคณตศาสตรหรอสรางแบบจาลองจากผลหรอความรทไดรบจากการสารวจตรวจสอบ

14. สอสารความคด ความรจากผลการสารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

15. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรในการดารงชวต การศกษาหาความรเพมเตมทาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

Page 27: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

27 | ห น า

16. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบและซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

17. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจาวน การประกอบอาชพ แสดงถงความชนชม ภมใจ ยกยอง อางองผลงาน ชนงานทเปนผลจากภมปญญาทองถนและการพฒนาเทคโนโลยททนสมย

18. แสดงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชตและสงแวดลอมอยางรคณคา เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในการปองกน ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน 19. แสดงถงความพอใจ และเหนคณคาในการคนพบความร พบคาตอบ หรอแกปญหาได

20. ทางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนโดยมขอมลอางองและเหตผลประกอบ เกยวกบผลของการพฒนาและการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงความคดเหนของผอน การเรยนรทผเรยนมความสาคญทสด พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 22 ระบวา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ ในมาตรา 23(2) เนนการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ใหความสาคญของการบรณาการความร คณธรรม กระบวนการเรยนรตามความเหมาะสมของระดบการศกษา โดยเฉพาะความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความร ความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน ในสวนของการจดกระบวนการเรยนร มาตรา 24 ไดระบใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการดงน 1. จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล 2. ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา 3. จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบต ใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง 4. จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา 5. สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนและอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามรรถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ

Page 28: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

28 | ห น า

6. จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ การจดการเรยนรตามแนวดงกลาว จาเปนตองเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนการสอนทงของ ครและนกเรยน กลาวคอลดบทบาทของครผสอนจากการเปนผบอกเลา บรรยาย สาธต เปนการวางแผนจดกจกรรมใหนกเรยนเกดการเรยนร กจกรรมตางๆ จะตองเนนทบทบาทของนกเรยนตงแตเรม คอรวมวางแผนการเรยน การวดผล ประเมนผล และตองคานงวากจกรรมการเรยนนนเนนการพฒนากระบวนการคด วางแผน ลงมอปฏบต ศกษา คนควา รวบรวมขอมลดวยวธการตางๆ จากแหลงเรยนรหลากหลาย ตรวจสอบ วเคราะหขอมล การแกปญหา การมปฏสมพนธซงกนและกน การสรางคาอธบายเกยวกบขอมลทสบคนได เพอนาไปสคาตอบของปญหาหรอคาถามตางๆ ในทสดสรางองคความร ทงนกจกรรมการเรยนรดงกลาวตองพฒนานกเรยนใหเจรญพฒนาทงรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา การจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เนนกระบวนการทนกเรยนเปนผคด ลงมอปฏบต ศกษาคนควาอยางมระบบ ดวยกจกรรมหลากหลาย ทงการทากจกรรมภาคสนาม การสงเกต การสารวจตรวจสอบ การทดลองในหองปฏบตการ การสบคนขอมลจากแหลงขอมลปฐมภมและทตยภม การทาโครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลย การศกษาจากแหลงเรยนรในทองถน โดยคานงถงวฒภาวะ ประสบการณเดม สงแวดลอม และวฒนธรรมตางกนทนกเรยนไดรบรมาแลวกอนเขาสหองเรยน การเรยนรของนกเรยนจะเกดขนระหวางทนกเรยนมสวนรวมโดยตรงในการทากจกรรมการเรยนเหลานน จงจะมความสามารถในการสบเสาะหาความร มความสามารถในการแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร ไดพฒนากระบวนการคดขนสง และคาดหวงวากระบวนการเรยนรดงกลาวจะทาใหนกเรยนไดรบการพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม ในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค มเจตคตและคานยมทเหมาะสมตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงสามารถสอสารและทางานรวมกบผอนไดอยางมประสทธภาพ ทฤษฎการเรยนรทใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทพดกนมากในปจจบนนคอ ทฤษฎการสรางเสรมความร (constructivism) ซงเชอกนวานกเรยนทกคนมความรความเขาใจเกยวกบบางสงบางอยางมาแลวไมมากกนอย กอนทครจะจดการเรยนการสอนใหเนนวาการเรยนรเกดขนดวยตวของผเรยนเอง และการเรยนรเรองใหมจะมพนฐานมาจากความรเดม ดงนน ประสบการณเดมของนกเรยนจงเปนปจจยสาคญตอการเรยนรเปนอยางยง กระบวนการเรยนร (process of learning) ทแทจรงของนกเรยนไมไดเกดจากการบอกเลาของคร หรอนกเรยนเพยงแตจดจาแนวคดตางๆ ทมผบอกใหเทานน แตการเรยนรวทยาศาสตรตามทฤษฎการสรางเสรมความร เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา สารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนทาใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถนามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา ดงนน การทนกเรยนจะสรางองคความรได ตองผานกระบวนการเรยนรทหลากหลายโดยเฉพาะอยางยงกระบวนการสบเสาะหาความร (inquiry process) กระบวนการเรยนการสอนทใชในการเรยนรวทยาศาสตรมหลากหลาย เชน กระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry process) กระบวนการแกปญหา (Problem solving process) กจกรรมคดและปฏบต (Hands-on Mind-on Activities) การเรยนรแบบรวมมอรวมใจ

Page 29: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

29 | ห น า

(Cooperative Learning) และ เทคนค POE (Prediction-Observation-Explanation) เปนตน ดงนน ครจงตองเลอกใชกระบวนการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบเนอหา การจดกจกรรมการเรยนรโดยวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) ดงททราบกนดแลววาการเรยนรเปนวฎจกรทไดรบการกลาวถงกนมานานแลว ซงผทเปนรเรมการคดคนรปแบบของวฏจกรการเรยนร (The Learning Cycle Model) นนคอ โรเบรต คารพลส (Robert Karplus) ในป ค.ศ. 1960-1969 ซงไดจดรปแบบของวฏจกรออกเปน 3 สวนหลก ไดแก การสารวจคนหา (Exploration) การสรางองคความร (Concept invention) และการขยายความร (Concept extension) และตอมามนกการศกษาหลายทานไดนาแนวคดนไปจดรปแบบของการเรยนรออกเปนอกหลายรปแบบ โดยรปแบบทนยมและใชกนอยางแพรหลายไดแก รปแบบวฏจกรการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry cycle model) การสบเสาะหาความรคออะไร มนกการศกษาหลายทานทไดใหคาจากดความของการสบเสาะหาความรเอาไวดงน - การสบเสาะหาความรเปนกระบวนการสาหรบการคนหาคาตอบผานการสารวจตรวจสอบ (Szesze, 2001) - การสบเสาะหาความรคอการ “คนหา” โดยเฉพาะอยางยงการใชคาถามและการสารวจตรวจสอบบางสงบางอยางซงนกเรยนไดถกกาหนดบทบาทใหเปนผสารวจตรวจสอบ ไมใชเปนผทใชวธการเดมในการหยบยกบทเรยนสาเรจรปขนมาใช นกเรยนจะตองเปนผตนตวอยเสมอในการเรยนซงนกเรยนจะมบทบาทในการ 1) ตงคาถาม 2) สารวจตรวจสอบในเรองทศกษาเพอใหไดมาซงคาตอบเหลานน

สรางความสนใจ (Engage)

สารวจและคนหา (Explore)

ประเมน (Evaluate)

อธบาย ลงสรป (Explain)

ขยายความร (Elaborate)

วฏจกรการสบเสาะหาความร Inquiry Cycle (5 Es)

Page 30: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

30 | ห น า

3) เผชญหนากบสงทตองการคนหาซงตองใชสมมตฐานในการพสจน 4) สรางความสมพนธและการเชอมโยงในสงทไดจากการคนหากบเพอนรวมชนและขอมลนนตองมความนาเชอถอได - การสบเสาะหาความร เปนกจกรรมทมความผสมผสานระหวางการสงเกต การใชคาถาม การคนควาหาขอมลเพอชวยสนบสนนการทดลองใหมประจกษพยานและหลกฐาน การใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล แปลผล ตอบคาถาม อธบายและทานาย ตลอดจนการนาเสนอขอมล (สถาบนวจยแหงชาตสหรฐอเมรกา: NRC, 1996) จากคานยามบางสวนขางบนนจะเหนไดวาการสบเสาะหาความรเปนกระบวนการเรยนรทผสมผสานระหวางการใชกระบวนการคดและทกษะตางๆ เพอทจะแกปญหาหรอคนหาคาตอบ รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle หรอ 5Es) นกการศกษากลม BSCS (Biological Science Curriculum Study) ไดนาวธการสอนแบบ Inquiry มาใชในการพฒนาหลกสตรวชาวทยาศาสตร โดยเสนอขนตอนในการเรยนการสอนเปน 5 ขนตอน เรยกวา การเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle หรอ 5Es ไดแก Engage Explore Explain Elaborate และ Evaluate สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) จงตองการศกษารปแบบการเรยนการสอนทพฒนากระบวนการคดระดบสง จงพฒนากระบวนการเรยนการสอนในแตละขนตอนการสอนของรปแบบการเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle (5Es) มขอบขายรายละเอยด ดงน 1. การสรางความสนใจ (Engage) เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทนาสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสย หรอความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายภายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทกาลงเกดขนอยในชวงเวลานนหรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนมารมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางคาถาม กาหนดประเดนทจะศกษา ในกรณทยงไมมประเดนใดนาสนใจ ครอาจจะจดกจกรรมหรอสถานการณเพอกระตน ยวย หรอทาทายใหนกเรยนตนเตน สงสย ใครร อยากรอยากเหน หรอขดแยง เพอนาไปสการแกปญหา การศกษาคนควา หรอการทดลอง แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอปญหาทครกาลงสนใจเปนเรองทจะศกษา ทาไดหลายรปแบบ เชน สาธต ทดลอง นาเสนอขอมล เลาเรอง/เหตการณ ใหคนควา/อานเรอง อภปราย/พดคย สนทนา ใชเกม ใหสอวสด อปกรณ สรางสถานการณ/ปญหาทนาสนใจทนาสงสยแปลกใจ 2. การสารวจและคนหา (Explore) นกเรยนดาเนนการสารวจ ทดลอง คนหา และรวบรวมขอมล วางแผน กาหนดการสารวจตรวจสอบ หรอออกแบบการทดลอง ลงมอปฏบต เชน สงเกต วด ทดลอง รวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตางๆ 3. การอธบาย (Explain) นกเรยนนาขอมลทไดจากการสารวจและคนหามาวเคราะห แปลผล สรปและ อภปรายพรอมทงนาเสนอผลงานในรปแบบตางๆ ซงอาจเปนรปวาด ตาราง แผนผง ผลงานมความหลากหลาย สนบสนนสมมตฐานทตงไวหรอโตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทกาหนดไว โดยมการอางองความรประกอบการใหเหตผลสมเหตสมผล การลงขอสรปถกตองเชอถอได มเอกสารอางองและหลกฐานชดเจน

Page 31: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

31 | ห น า

4. การขยายความร (Elaborate) 4.1 ครจดกจกรรมหรอสถานการณเพอใหนกเรยนมความรลกซงขนหรอขยาย กรอบความคด กวางขนหรอเชอมโยงความรเดมสความรใหมหรอนาไปสการศกษาคนควา ทดลอง เพมขน เชน ตงประเดนเพอใหนกเรยน ชแจงหรอรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนยงขน ซกถามใหนกเรยนชดเจนหรอกระจางในความรสกทไดหรอเชอมโยงความรทไดกบความรเดม 4.2 นกเรยนมสวนรวมในกจกรรม เชน อธบายและขยายความรเพมเตมมความละเอยดมากขน ยกสถานการณ ตวอยาง อธบายเชอมโยงความรทไดเปนระบบและลกซงยงขนหรอสมบรณละเอยดขน นาไปสความรใหมหรอความรทลกซงยงขน ประยกตความรทไดไปใชในเรองอนหรอสถานการณอนๆ หรอสรางคาถามใหมและออกแบบการสารวจ คนหา และรวบรวมเพอนาไปสการสรางความรใหม 5. การประเมนผล (Evaluate) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากขนนจะนาไปสการนาความรไปประยกตใชในเรองอนๆ 5.1 นกเรยนระบสงทนกเรยนไดเรยนรทงดานกระบวนการและผลผลต 5.2 นกเรยนตรวจสอบความถกตองของความรทได เชน วเคราะหวจารณ แลกเปลยนความรซงกนและกน คดพจารณาใหรอบคอบทงกระบวนการและผลงาน อภปราย ประเมนปรบปรงเพมเตมและสรป ถายงมปญหาใหศกษาทบทวนใหมอกครง อางองทฤษฎหรอหลกการและเกณฑเปรยบเทยบผลกบสมมตฐาน เปรยบเทยบความรใหมกบความรเดม 5.3 นกเรยนทราบจดเดน จดดอยในการศกษาคนควา หรอทดลอง ยทธศาสตรของการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร

ขนของการสบเสาะหาความร ยทธศาสตร 1. ขนสรางความสนใจ - สงเกตสงตางๆ รอบตวในจดทสนใจอยางกระตอรอรน

- ตงคาถามในเรองทเปนสถานการณทเกดขนจรง - พจารณาแนวทางทเปนไปไดทจะตอบปญหานนๆ - บนทกสงทไมไดคาดหวงจากปรากฏการณทเกดขน - แยกแยะสถานการณทนกเรยนเหนทหลากหลาย

2. ขนสารวจและคนหา - สรางความสนใจในสงทจะศกษา - ระดมความคดในแนวทางทเปนไปได - ทดลองโดยใชวสดและอปกรณ - สงเกตปรากฏการณเฉพาะจดทสนใจอยางละเอยด - ออกแบบ วางแผน และดาเนนการทดลอง - รวบรวมและจดกระทาขอมล - ใชกลยทธตางๆ ในการแกปญหา - เลอกแหลงขอมล (วธการ) ทเหมาะสม - อภปรายปญหากบผอน - แยกประเดนเสยงและผลทจะเกดขนตามมาจากการสารวจ

Page 32: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

32 | ห น า

ขนของการสบเสาะหาความร ยทธศาสตร และคนหา - กาหนดเกณฑในการสารวจตรวจสอบ

3. ขนอธบายและลงขอสรป - สอสารขอมลและแนวความคดใหกบผอน - สรางและอธบายรปแบบการสารวจ - เรยบเรยงคาอธบายใหมโดยใชคาพดเปนของตนเอง - ทบทวนและวเคราะหปญหาทไดสารวจตรวจสอบ - ใชการประเมนของเพอน - รวบรวมคาตอบและแนวทางการแกปญหา - ตรวจสอบคาอธบายทเหมาะสม -บรณาการปญหาดวยความรและประสบการณทมอย

4. ขนขยายผล - วเคราะหขอมล - ลงขอสรปและการตดสนใจ - ประยกตความรและทกษะเพอศกษาประเดนอน - แลกเปลยนความรและทกษะ - แลกเปลยนขอมลและแนวคดดวยการพดและเขยน - ตงคาถามใหมๆ - พฒนาผลการสารวจและสงเสรมแนวคด -ใชรปแบบและแนวคดเพอทจะคนหาความจรงในการอภปรายและใหผอนยอมรบ - ทาการสารวจตรวจสอบเพมเตม - ทากจกรรมในประเดนอนๆ

5. ขนประเมนผล - จากรายงาน บนทก - จากแฟมสะสมงาน - จาก (กระดาษ) การบนทกขอมลของนกเรยน - การประเมนตามสภาพจรง - ชนงานจากการใชเกณฑการใหคะแนนแบบรบรค

Page 33: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

33 | ห น า

บทบาทของครในการเรยนการสอนตามวฏจกรสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle หรอ 5Es)

ขนตอนการเรยนการสอน สงทครควรทา

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es 1. ขนสรางความสนใจ - สรางความสนใจ

- สรางความอยากรอยากเหน - ตงคาถามกระตนใหนกเรยนคด - ดงเอาคาตอบทยงไมครอบคลมสงทนกเรยนร หรอความคดเกยวกบความคดรวบยอด หรอเนอหาสาระ

- อธบายความคดรวบยอด - ใหคาจากดความและคาตอบ - สรปประเดนให - จดคาตอบใหเปนหมวดหม บรรยาย

2. ขนสารวจและคนหา - สงเสรมใหนกเรยนทางานรวมกนในการสารวจตรวจสอบ - สงเกตและฟงการโตตอบกนระหวางนกเรยนกบนกเรยน - ซกถามเพอนาไปสการสารวจตรวจสอบของนกเรยน - ใหเวลานกเรยนในการคดขอสงสยตลอดจนปญหาตางๆ - ทาหนาทใหคาปรกษาแกนกเรยน

- เตรยมคาตอบไวให - บอกหรออธบายวธการแกปญหา - จดคาตอบใหเปนหมวดหม - บอกนกเรยนเมอนกเรยนทาไมถก - ใหขอมลหรอขอเทจจรงทใชในการแกปญหา - นานกเรยนแกปญหาทละขนตอน

3. ขนอธบายและลงขอสรป - สงเสรมใหนกเรยนอธบายความคดรวบยอดหรอแนวคดหรอใหคาจากดความดวยคาพดของนกเรยนเอง - ใหนกเรยนแสดงหลกฐาน ใหเหตผลและอธบายใหกระจาง - ใหนกเรยนอธบาย ใหคาจากดความและชบอกสวนประกอบตางๆ ในแผนภาพ - ใหนกเรยนใชประสบการณเดมของตนเปนพนฐานในการอธบายความคดรวบยอดหรอแนวคด

- ยอมรบคาอธบายโดยไมมหลกฐานหรอใหเหตผลประกอบ - ไมสนใจคาอธบายของนกเรยน - แนะนานกเรยนโดยปราศจากการเชอมโยงแนวคดหรอความคดรวบยอดหรอทกษะ

Page 34: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

34 | ห น า

ขนตอนการเรยนการสอน สงทครควรทา

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es 4. การขยายความร (Elaborate)

- คาดหวงใหนกเรยนไดใชประโยชนจากการชบอกสวนประกอบตางๆ ในแผนภาพคาจากดความและการอธบายสงทไดเรยนรมาแลว - สงเสรมใหนกเรยนนาสงทนกเรยนไดเรยนรไปประยกตใชหรอขยายความรและทกษะในสถานการณใหม - ใหนกเรยนอธบายอยางหลากหลาย - ใหนกเรยนอางองขอมลทมอยพรอมทงแสดงหลกฐานและถามคาถามนกเรยนวาไดเรยนรอะไรบาง หรอไดแนวคดอะไร (ทจะนากลวธจากการสารวจตรวจสอบครงนไปประยกตใช

- ใหคาตอบทชดเจน - บอกนกเรยนเมอนกเรยนทาไมถก - ใชเวลามากในการบรรยาย - นานกเรยนแกปญหาทละขนตอน - อธบายวธการแกปญหา

5. การประเมนผล (Evaluate) - สงเกตนกเรยนในการนาความคดรวบยอดและทกษะใหมไปประยกตใช - ประเมนความรและทกษะของนกเรยน - หาหลกฐานทแสดงวานกเรยนไดเปลยนความคด หรอพฤตกรรม - ใหนกเรยนไดประเมนตนเองเกยวกบการเรยนรและทกษะกระบวนการกลม - ถามคาถามปลายเปด เชน ทาไมนกเรยนจงคดเชนนน มหลกฐานอะไร นกเรยนเรยนรอะไรเกยวกบสงนนและจะอธบายสงนนอยางไร

- ทดสอบคานยามศพทและขอเทจจรง - ใหแนวคดหรอความคดรวบยอดใหม - ทาใหคลมเครอ - สงเสรมการอภปรายทไมเชอมโยงความคดรวบยอดหรอทกษะ

Page 35: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

35 | ห น า

บทบาทของนกเรยนในการเรยนการสอนตามวฏจกรสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle หรอ 5Es)

ขนตอนการเรยนการสอน สงทครควรทา

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es 1. ขนสรางความสนใจ - ถามคาถาม เชน ทาไมสงนจง

เกดขน ฉนไดเรยนรอะไรบางเกยวกบสงน - แสดงความสนใจ

- ถามหาคาตอบทถก - ตอบเฉพาะคาตอบทถก - ยนยนคาตอบหรอคาอธบาย - คนหาวธการแกปญหาเพยงวธเดยว

2. ขนสารวจและคนหา - คดอยางอสระแตอยในขอบเขตของกจกรรม - ทดสอบการคาดคะเนและสมมตฐาน - คาดคะเนและตงสมมตฐานใหม - พยายามหาทางเลอกในการแกปญหาและอภปรายทางเลอกเหลานนกบคนอนๆ - บนทกการสงเกตและใหขอคดเหน - ลงขอสรป

- ใหคนอนคดและสารวจตรวจสอบ - ทางานเพยงลาพงโดยมปฏสมพนธกบผอนนอยมาก - ปฏบตอยางสบสนไมมเปาหมายทชดเจน - เมอแกปญหาไดแลวกไมคดตอ

3. ขนอธบายและลงขอสรป - อธบายการแกปญหาหรอคาตอบทเปนไปได - ฟงคาอธบายของคนอนอยางคดวเคราะห - ถามคาถามเกยวกบสงทคนอนไดอธบาย - ฟงและพยายามทาความเขาใจเกยวกบสงทครอธบาย - อางองกจกรรมทไดปฏบตมาแลว - ใชขอมลทไดจากการบนทกการสงเกตประกอบคาอธบาย

- อธบายโดยไมมการเชอมโยงกบประสบการณเดม - ยกตวอยางและประสบการณทไมเกยวของกน - ยอมรบคาอธบายโดยไมใหเหตผล - ไมสนใจคาอธบายของคนอนซงมเหตผลพอทจะเชอถอได

4. การขยายความร (Elaborate)

- นาขอมลทไดจากแผนภาพ คาจากดความ คาอธบายและ

- ปฏบตโดยไมมเปาหมายชดเจน

Page 36: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

36 | ห น า

ขนตอนการเรยนการสอน สงทครควรทา

สอดคลองกบ 5 Es ไมสอดคลองกบ 5 Es ทกษะไปประยกตใชในสถานการณใหมทคลายกบสถานการณเดม - ใชขอมลเดมในการถามคาถาม กาหนดจดประสงคในการแกปญหา ตดสนใจ และออกแบบการทดลอง - ลงขอสรปอยางสมเหตสมผลจากหลกฐานทปรากฏ - บนทกการสงเกตและอธบาย - ตรวจสอบความเขาใจกบเพอนๆ

- ไมสนใจขอมลหรอหลกฐานทมอย - อธบายเหมอนกบทครจดเตรยมไวหรอกาหนดให

5. การประเมนผล (Evaluate) - ตอบคาถามปลายเปด โดยใชการสงเกต หลกฐาน และคาอธบายทยอมรบมาแลว - แสดงออกถงความร ความเขาใจเกยวกบความคดรวบยอดหรอทกษะ - ประเมนความกาวหนาหรอความรดวยตนเอง - ถามคาถามทเกยวของเพอสงเสรมใหมการสารวจตรวจสอบตอไป

- ลงขอสรปโดยปราศจากหลกฐานหรอคาอธบายทเปนทยอมรบมาแลว - ตอบแตเพยงวาถกหรอผดและอธบายใหคาจากดความโดยใชความจา - ไมสามารถอธบายเพอแสดงความพอใจดวยคาพดของตนเอง

การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนค Prediction-Observetion-Explaination (POE) กระบวนการจดการเรยนรโดยใชเทคนค Prediction-Observetion-Explaination (POE) เปนรปแบบหนงในวธการจดการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวสต ทสนบสนนใหนกเรยนไดตดสนใจเกยวกบความเขาใจทมอยและอยบนพนฐานของความเชอเดม White and Gunstone (1992 อางองใน นาคาง จนเสรม, 2551) ไดกลาววา วธการสอนแบบ POE เปนวธการทมประสทธภาพทจะสงเสรมใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปรายเกยวกบแนวคดทางวทยาศาสตร เปนขนตอนการนาเสนอสถานการณและใหนกเรยนทานายวาจะเกดอะไรขน ถามการเปลยนแปลง หลงจากนกเรยนทานายแลวใหนกเรยนสงเกตสถานการณดงกลาว โดยใหนกเรยนลงมอทดลอง สงเกต หรอหาวธพสจนใหนกเรยนเพอหาคาตอบจากสถานการณทครสรางขน หลงจากนนใหนกเรยนบอกสงทนกเรยนสงเกตไดจากการสบเสาะหาความรดวยตวนกเรยน

Page 37: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

37 | ห น า

เอง และขนสดทายนกเรยนจะตองอธบายถงความแตกตางระหวางสงทไดจากการทานายและการสงเกตหรอผลการทดลองทได ซงวธการสอนแบบ POE ประกอบดวย 1. ขนตอนของการ Predict คอ จะเปนการทานายวาผลทจะเกดจากการทดลอง กจกรรมและสถานการณทกาหนดใหจะเปนอยางไรบาง โดยทนกเรยนจะตองใหเหตผลเกยวกบการทานายของนกเรยนประกอบดวย 2. ขนตอนของการ Observe เปนขนตอนทนกเรยนตองลงมอทดลอง/พสจนหาคาตอบเกยวกบการทดลอง กจกรรมและสถานการณปญหา 3. ขนตอนของการ Explain เปนขนตอนทนกเรยนจะเกดความขดแยงขนระหวางสงททานายและผลจากการคานวณหาคาตอบเกยวกบการทดลอง กจกรรมและสถานการณปญหา ซงนกเรยนจะตองอธบายใหไดวาถาคาตอบทไดจากการทดลอง กจกรรมหรอสถานการณปญหาไมเปนไปตามททานายผลไวในขนแรกเพราะอะไร และในกรณทไมสามารถหาคาตอบไดดวยตนเองนกเรยนจะตองรวมมอกบเพอนเพอหาคาตอบ วธการ POE สามารถชวยใหนกเรยนสารวจและคนหา (Explore) และหาเหตผลมาอธบายเกยวกบความคดของตนใหได โดยเฉพาะอยางยงในขนตอน Predict และการใหเหตผลในกรณทผลการทดลองทไดขดแยงกบคาทานาย นกเรยนจะตองสรางและแกไขปรบปรงความคดใหมใหถกตองตามความเปนจรงหรอตามแนวคดเชงวทยาศาสตร สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2552) ไดอธบายเทคนค POE (Prediction – Observation – Explanation) มขนตอนดงน 1. การทานาย (Prediction) กอนลงมอทากจกรรม ใหผเรยนทานายวา จะเกดอะไรขนในกจกรรมทสงเกต พรอมทงใหเหตผลประกอบ เพราะเหตใดจงคดเชนนน (การเดาไดเหตผล เปนทไมมความหมายหากจะใช POE) 2. ขนสงเกต (Observation) ใหนกเรยนลงมอสงเกตสงทเกดขนโดยละเอยด และบนทกผล (การสงเกตโดยไมมการบนทกผล หรอการจดจาเพยงอยางเดยวไมจดวาเปนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร) 3. ขนอธบายผล (Explanation) ใหผเรยนอธบายความแตกตางระหวางสงททานายไวและสงทเกดขนจรง พรอมทงใชเหตผล จะทาใหผสอนเขาใจ ประโยชนของแตละขนตอนของเทคนค POE อาจสรปไดดงน 1. การทผเรยนทานายสงทเกดขนประกอบกบการใหเหตผล จะทาใหผสอนเขาใจความคดเดมกอนเรยนของผเรยน เปนการสารวจความรเดมไดอกทางหนง 2. การสงเกตสงทเกดขนและจดบนทก เปนการฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. การอธบายสงทเกดขน วาแตกตางจากสงททานายไวอยางไร ทาใหผเรยนตระหนกวาตนเองมความรเดมอยางไร และเรยนรอะไรเพมจากการทากจกรรมบาง เทคนค POE กเหมอนกนเทคนคอนๆ ถาผสอนใชเทคนค POE อยางสมาเสมอ ผเรยนจะมความคนเคยและเกดการเรยนรซงจะทาใหการใชเทคนค POE มประสทธภาพมากขน Baodi (2003 อางถงใน รตนาภรณ กลางมะณ, 2553) สรปเกยวกบขนตอนของ POE ดงน 1) Predict – P ขนทานายผล เปนขนตอนการถามคาถามใหนกเรยนทานายผลจากสถานการณทกาหนดให

Page 38: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

38 | ห น า

2) Observe – O ขนสงเกตหรอทดลอง หลงจากทนกเรยนทานายผลจากสถานการณปญหาแลว ใหนกเรยนสงเกตหรอทาทดลอง และเปรยบเทยบผลทไดจากการทานายผล 3) Explain – E ขนอธบาย ใหนกเรยนอธบายผลทไดจากการสงเกตหรอทดลองกบการทานายผลวาเหมอนหรอแตกตางอยางไร Wu & Tsai (2005 อางถงใน วนชา ประยรพนธ, 2553) สรปเกยวกบขนตอนการสอน POE ไววา POE เปนยทธศาสตรทเกยวกบการทานายผลการสาธตและอภปรายผลทนกเรยนทานายกบการสงเกตการสาธตและการอธบายผลทสอดคลองตรงกนระหวางการทานายผลการสงเกตอาจแสดงใหเหนความรเดม และการแปลความหมายใหมกบสงทนกเรยนไดสงเกต เปนการเปดโอกาสใหนกเรยนมการและเปลยนและมการเจรจาตอรอง (negotiate) ในการแปลความหมายใหมของนกเรยน สรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนรโดยวธ POE หมายถง การสอนทชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในเรองทเรยน โดยผเรยนนนเปนผลงมอปฏบตเอง ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน 1) ขนทานายผล (Predict – P) เปนขนตอนทครใหนกเรยนทานายสงทจะเกดขนจากสถานการณปญหากาหนด 2) ขนสงเกต (Observe – O) เปนขนตอนการหาคาตอบโดยการทาการทดลอง การสงเกตการทากจกรรม การสบคนขอมลและวธการตางๆ เพอใหไดมาซงคาตอบของสถานการณปญหานน 3) ขนอธบายผล (Explain - E) เปนขนตอนการอธบายผลจากขนตอนการทานายและการหาคาตอบวาเหมอนหรอตางกนอยางไร

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3 แลว โปรดปฏบตใบงานท 3

สรป รปแบบการเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle (5Es) มขอบขายรายละเอยด ดงน 1. การสรางความสนใจ (Engage) เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทนาสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสย หรอความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายภายในกลม 2. การสารวจและคนหา (Explore) นกเรยนดาเนนการสารวจ ทดลอง คนหา และรวบรวมขอมล วางแผน กาหนดการสารวจตรวจสอบ หรอออกแบบการทดลอง ลงมอปฏบต 3. การอธบาย (Explain) นกเรยนนาขอมลทไดจากการสารวจและคนหามาวเคราะห แปลผล สรป และอภปรายพรอมทงนาเสนอผลงานในรปแบบตางๆ 4. การขยายความร (Elaborate) ครจดกจกรรมหรอสถานการณเพอใหนกเรยนมความรลกซงขนหรอขยาย กรอบความคด กวางขนหรอเชอมโยงความรเดมสความรใหม 5. การประเมนผล (Evaluate) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากขนนจะนาไปสการนาความรไปประยกตใชในเรองอนๆ

Page 39: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

39 | ห น า

ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนร ความหมายของการวดและประเมนผลการเรยนร การวด (Measurement) การกาหนด คา/ตวเลขใหกบสงของ เหตการณ หรอพฤตกรรมตาง ๆ หรอใชเครองมอไปวดเพอใหไดตวเลขแทนคณลกษณะตาง ๆ เชน คะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบ การวดแบงเปน 2 ประเภทคอ 1. วดทางตรง วดปรมาณตางๆ โดยใชเครองวดโดยตรง เชน ความยาวใชไมเมตรวด นาหนกใชเครองชงสปรงชง/วด ฯลฯ 2. วดทางออม เปนการวดคณลกษณะตางๆ หรอพฤตกรรม ซงไมสามารถวดไดโดยตรง แตใชการวดโดยผานกระบวนการทางสมอง เชน วดความร ความคด ทกษะ กระบวนการ ฯลฯ การประเมน (Evaluation) การนาขอมลทไดจากการวด มาเปรยบเทยบกบเกณฑ โดยรวมกบการใชวจารณญาณของผประเมนมาใชในการตดสนใจ การประเมนแบงเปน 2 ประเภท คอ 1. การประเมนแบบองกลม เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบหรอผลงานของนกเรยนคนหนงกบนกเรยนคนอนๆ ทไดทาแบบทดสอบเดยวกน เปนการประเมนเพอจาแนกหรอจดลาดบในกลม การประเมนแบบนมกใชกบการประเมนเพอคดเลอกเขาศกษาตอ หรอการสอบแขงขนอน ฯลฯ 2. การประเมนแบบองเกณฑ เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบหรอผลงานของนกเรยนคนหนง กบเกณฑ หรอจดมงหมายทไดกาหนดไว เชน การประเมนระหวางเรยนวานกเรยนสามารถผานวตถประสงคการเรยนรทไดกาหนดไวหรอไม จดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนร จดมงหมายของการวดและประเมนผล 1. เพอวนจฉย ความร ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม และคานยมของนกเรยน และเพอซอมเสรมนกเรยนใหพฒนาความร ความสามารถ และทกษะ ไดเตมตามศกยภาพ 2. เพอใชเปนขอมลปอนกลบใหแกตวนกเรยนเองวาบรรลตามมาตรฐานการเรยนรเพยงใด 3. เพอใชขอมลในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนวาบรรลเปาหมายทตองการในการ จดการเรยนการสอนของครของสถานศกษา ขนาดไหน 4. เพอเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนการสอน 5. เพอจดตาแหนงวานกเรยนอยในกลมใด สง กลาง หรอตา มกนยมใชในการสอบคดเลอก

Page 40: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

40 | ห น า

แนวทางการวดและประเมนผล แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร การวดและประเมนผลการเรยนร จะบรรลผลตามเปาหมายของการเรยนการสอนทวางไว ควรมแนวทางดงตอไปน 1. ตองวดและประเมนผลทงความร ความคด ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมในวทยาศาสตร รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน 2. วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว 3. ตองเกบขอมลทไดจากการวดและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และตองประเมนผลภายใตขอมลทมอย 4. ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองนาไปสการแปลผลและลงขอสรปทสมเหตสมผล 5. การวดและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม วธการวดและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตร การวดและเครองมอทนยมใชวดมดงน 1. แบบทดสอบ ใชวดโดยการใหนกเรยนสอบ เชนสอบดวยแบบทดสอบขอเขยน หรอสอบโดยขอสอบปฏบต ซงสามารถสอบไดทงกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน 2. แบบสงเกต ใชวดโดยสงเกตในขณะทนกเรยนเขารวมกจกรรม หรอสงเกตอยางตอเนองในชวงเวลาทครกาหนดไว 3. แบบสมภาษณ ใชวดโดยการซกถาม พดคยกบนกเรยนในโอกาสตางๆ เชนขณะทากจรรมเพอตรวจสอบความคด ความรสกเกยวกบกจกรรมทครใหทา หรอโอกาสอนๆ ซงใชไดทงสมภาษณแบบเดยวหรอแบบกลม 4. แบบประเมน โดยการเกบชนงานทนกเรยนทากจกรรม ทาโครงงาน หรอเกบรวบรวมผลงานเปนแฟมสะสมงานนกเรยน ความเชอมโยงของผลการเรยนรของนกเรยนทตองวดวธการวด และเครองมอในการวดผล

ผลการเรยนรทตองวด วธการวด เครองมอในวด 1. ความร ความคด การทดสอบโดยขอเขยนหรอ

สอบปากเปลา แบบทดสอบ อตนย/ปรนย แบบสมภาษณ ฯลฯ

2. ทกษะและกระบวนการ การสงเกตขณะทากจกรรมการเชนใชอปกรณ การทางานกลม ฯลฯ

แบบประเมนกจกรรม แบบประเมนโครงงาน แฟมสะสมงาน ฯลฯ

3. เจตคต คานยม คณธรรมและจรยธรรม

การสงเกต การพดคย ฯลฯ แบบสงเกตพฤตกรรม แบบสมภาษณ ฯลฯ

Page 41: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

41 | ห น า

การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง (Authentic assessment) การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทออกแบบมาเพอสะทอนใหเหนพฤตกรรม และทกษะทจาเปนของนกเรยนในสถานการณทเปนจรง และเปนวธการประเมนทเนนงานทนกเรยนแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เนนกระบวนการเรยนร (Process) เนนผลผลต (Product) และผลงานหรอแฟมสะสมงาน (Portfolio) สงทตองประเมนตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงเปนวธการประเมนโดยใชหลกการทวา นกเรยนตองมการแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เพอแสดงถงความเขาใจ และเพอแสดงออกถงทกษะจากการเรยนร ตลอดจนการแสดงถงกระบวนการ (Process) รวมทงผลผลต (Products) และชนงาน ในแฟมสะสมงาน (Portfolio) 1. การประเมนจากการแสดงออกและกระบวนการ (Performance and Process) เปนการประเมนพฤตกรรมขณะทนกเรยนลงมอทางาน (Task) ทกาหนดให งานหรอสถานการณทกาหนดให เพอชวยใหนกเรยนแกปญหาหรอปฏบตงานไดจรง สามารถประเมนไดจากกระบวนการทางาน กระบวนการคด และผลงาน 2. การประเมนกระบวนการและผลผลต (Process and Products) ครใชวธตรวจผลงานหรอผลผลตทเกดขนจากกระบวนการทางานของนกเรยน ทาใหครไดเขาใจกระบวนการการเรยนรของนกเรยน ตวอยางผลผลต เชน แผนงาน โครงงาน แผนภาพ แผนภม ผลการทาแบบฝกหด การจดนทรรศการ ฯลฯ 3. การประเมนแฟมสะสมงาน (Portfolio Assessment) เปนการประเมนทนกเรยนมสวนรวมในการประเมนผลอยางเตมท ซงแฟมสะสมงานเปนการแสดงผลงานตาม ความสามารถของแตละบคคล นกเรยนจะเลอกผลงานและจดเตรยมทาแฟมสะสมผลงานดวยตนเองสงเสรมใหผเรยนรจกรบผดชอบและประเมนผลงานของตนเอง สงเสรมนวตกรรมใหมๆ และสงเสรมใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของตนเอง ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร (แบบทดสอบปรนยแบบเลอกตอบ) 1. นกดาราศาสตรใหขอมลวาดาวดาวสแดงจะเปนอยางไร (ความรความจา) ก. รอน ข. เยน ค. ขนาดใหญ ง. ขนาดเลก 2. นกวทยาศาสตรสามารถใชสเปกตรมของดาวบอกอะไรไดบาง (ความเขาใจ) ก. องคประกอบ ข. องคประกอบและอณหภม ค. อาย ง. อายและอณหภม

Page 42: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

42 | ห น า

3. แผนภาพ เอช-อารแสดงความสมพนธระหวางอณหภมผวดาวฤกษกบ (การนาไปใช) ก. สของดาวฤกษ ข. ขนาดของดาวฤกษ ค. แมกนจดปรากฏ ง. แมกนจกสมบรณ 4. ขอความใดตอไปนผด (การวเคราะห) ก. ดาวเกดโดยสรางตวในเนบวลาบางเนบวลา ข. ดาวเกดโดยสรางตวในกาแลกซรปทรงรบางแหง ค. ดาวเกดโดยสรางตวในกระจกดาวทรงกลมเปนสวนใหญ ง. ดาวเกดโดยสรางตวในเนบวลาบางเนบวลา 5. นกวทยาศาสตรศกษากาแลกซทอยหางไกลเพออะไร ก. เพอศกษาวากาแลกซสรางจากอะไร ข. เพอศกษาวากาแลกซยคแรกเรมมลกษณะอยางไร ค. เพอศกษาวาอวกาศเคลอนทอยางไร ง. เพอศกษาอตราเรวของแสง 6. ดาวชนดใดทใชไฮโดรเจนหมดสนแลวและเปนใจกลางทหลงเหลออยของดาวอายมาก (การประเมนคา) ก. ดาวยกษแดง ข. ซเปอรโนวา ค. ดาวแคระขาว ง. ลาดบหลก 7. เหตดาวยเรนสจงไดรบพจารณาใหเปนดาวเคราะหแกส (วดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร) ก. เพาะมผวเปนหนแขง ข. เพราะมความคลายกบโลก ค. เพราะมชนบรรยากาศทลกและหนาแนน ง. เพราะมขนาดใหญกวาดาวพธและดาวองคาร

Page 43: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

43 | ห น า

ตวอยางใบบนทกกจกรรม

ชอ.............................................................................. ชน........................ เลขท..........................

วนท........................เดอน........................................พ.ศ.......................... สภาพยดหยนของวสด

สมมตฐาน........................................................... ตวแปรตน........................................................... ตวแปรตาม..........................................................

จานวนถานไฟฉาย

(กอน) ความยาวของเสนเอน (cm) ความยาวของยางยด (cm)

กอนแขวน ขณะแขวน หลงแขวน กอนแขวน ขณะแขวน หลงแขวน

จากผลการทดลอง จงตอบคาถามตอไปน 1. เพราะเหตใดจงตองวดความยาวทงกอนและหลงแขวนถานไฟฉาย ........................................................................................................................................ 2. วสดมสภาพอยางไรถาความยาวของวสดกอนออกแรงกระทาเทากบความยาวของวสดหลงออกแรงกระทา ........................................................................................................................................ 3. วสดมสภาพอยางไร ถาความยาวของวสดหลงออกแรงกระทายาวกวากอนออกแรงกระทา ........................................................................................................................................ 4. ระหวางเสนเอนกบยางยด วสดใดมสภาพยดหยนดกวากน ........................................................................................................................................ 5. สรปผลการทดลองไดวาอยางไร ........................................................................................................................................

Page 44: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

44 | ห น า

ตวอยางใบบนทกการเรยนรของฉน ตวอยางการประเมนเจตคต

ผเรยนเหนดวยกบขอความตอไปนหรอไม เหนดวยอยางยง 8-10 คะแนน

เหนดวย 6-7 คะแนน

ไมเหนดวย 4-5 คะแนน

1. ดอกไมเปนสงทมประโยชนตอผเรยน 2. การดแลรกษาตนไมเปนเรองยงยาก 4. นกเรยนอยากดดอกไมทเหยวเฉากลบมาบาน สดสวยเหมอนเดม

5. การชวยพอแม/ครรดนาตนไมเปนสงทควรทา

ชอ ..............................................................................ชน........................เลขท..........................

วนท........................เดอน........................................พ.ศ..........................

1. ฉนไดความรอะไรบางเกยวกบเรองน ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ 2. ฉนไดทาอะไรบางเพอหาคาตอบในสงทไดอยากร ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ 3. ฉนรสกอยางไรเกยวกบการเรยนเรองน 3.1 ชอบหรอไมชอบเพราะเหตใด ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ 3.2 นาไปใชประโยชนไดหรอไม อยางไร ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ 3.3 ฉนไดทาอะไรเหมอนนกวทยาศาสตรบาง ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________

Page 45: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

45 | ห น า

ตวอยางแบบประเมนการทางานกลม ตวอยางการประเมนการปฏบตการทดลอง

การวางแผน คะแนน 1. มการปรกษารวมกน จดลาดบการทดลองไดเปนขนตอน แบงงานใหทกคนมสวนรวม 2. มการปรกษารวมกน ตาไมไดจดลาดบการทดลองไดเปนขนตอน มเพยงบางคนทมสวนรวม 3. มการปรกษากนและมอบหมายใหเพยงบางคนทาการทดลอง บางสวนนงด

3 2 1

การทาการทดลอง 1. ทาการทดลองถกขนตอน ใชอปกรณไดอยางคลองแคลว 2. ทาการทดลองไดไมเรยบรอย ใชอปกรณไดด สรปไดเอง 3. ทาการทดลองไดไมเรยบรอย ใชอปกรณดพอสมควร ตองใหความชวยเหลอในการสรป

3 2 1

การนาเสนอ 1. บนทกผลการทดลองและสรปไดถกตองชดเจน 2. บนทกผลการทดลองและสรปไดเองแตยงไมชดเจน 3. บนทกผลการทดลองได แตตองใหคาแนะนาในการสรป

3 2 1

ชอกลม ................................................................................ชน......................................

วนทประเมน........................เดอน........................................พ.ศ..........................

รายชอของสมาชกในกลม 1.............................................................................................................. 2.............................................................................................................. 3.............................................................................................................. 4.............................................................................................................. 5..............................................................................................................

ใหทกคนในกลมรวมกนใหคะแนนการทางานกลม เขยนเครองหมายวงกลมลอมรอบหมายเลขคะแนนทเลอกในแตละขอ แลวรวมคะแนน

หวขอการประเมน คะแนน 1. วางแผนและแบงงานใหทกคนในกลม 1 2 3 2. ทางานตามหนาทของตนไมมใครเลนซน 1 2 3 3. ไดแสดงความคดเหน และรบฟงกน ไมทะเลาะกน 1 2 3 4. ชวยกนทางานจนเสรจทนเวลา 1 2 3

รวมคะแนน 1 2 3

Page 46: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

46 | ห น า

ชอ - สกล.......................................................................................ชน...................เลขท....................... วนทประเมน........................................................................................................................................

รายการประเมน

ระดบของคะแนน ดเยยม 9-10

ด 7-8

พอใช 5-6

ตองปรบปรงตากวา 5

1. เนอหาทนาเสนอ - การรวบรวมสาระสาคญและความแมนยา - การเขาใจมโนมต (ความลก) - การนาแนวคดไปใช (โดยมตวอยางสนบสนน) - การลาดบขอมลในชนงานทเขยน (อยางสมพนธซงกนและกน)

- การรวบรวมสาระสาคญและความแมนยา 2. ความสามารถในการสอความหมาย (การใชภาษา)

2.1 ทกษะการพดขนพนฐาน - พดคลอง - พดชดเจน 2.2 ทกษะการนาเสนอผลงาน - โครงสรางการนาเสนอ - การโตแยงอยางมเหตผล - การสรางความสนใจ - การตอบคาถาม

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

Page 47: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

47 | ห น า

ใบงานท 1 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 1 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร คาสง จงตอบคาถามใหถกตองและสมบรณ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมกประเภท อะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 48: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

48 | ห น า

ใบงานท 2 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 2 การจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร คาสง จงตอบคาถามใหถกตองและสมบรณ จงอธบายขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 49: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

49 | ห น า

ใบงานท 3 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 3 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร คาสง จงตอบคาถามใหถกตองและสมบรณ จงอธบายรปแบบการเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle (5Es) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 50: คํานําkrukird.com/02117.pdf · 2016-02-25 · อวกาศ สําหรับผู้สอนระด ับ ... 1 สาระและมาตรฐานการเรียนรู้วิทยาศาสตร

U T Q - 0 2 1 1 7 สาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

50 | ห น า

ใบงานท 4 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร: โลก ดาราศาสตร และอวกาศ สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 4 การวดและประเมนผลการเรยนร คาสง จงตอบคาถามใหถกตองและสมบรณ จงอธบายวธการวดและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตรมาโดยละเอยด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………