บทนํา - water.rid.go.thwater.rid.go.th/damsafety/document/2561/Dam/11.pdf · Nurek Dam 300 Embankment earth-fill Tajikistan 1980 Xiaowan Dam 292 Concrete arch China 2010

1

1

การฝึกอบรมเชงิปฏบิตักิารหลกัสตูร

การจดัการดา้นความปลอดภยัเขือ่นเบือ้งตน้รุน่ที่ 8

30 ตุลาคม 2561

2

บทนํา

เข่ือนเป็นอาคารท่ีกอ่สรา้งปิดกัน้ทางน้ําเพ่ือเก็บ

กกัน้ําและนําน้ําท่ีไดจ้ากการเก็บกกัไปใชใ้นกิจการ

สาธารณประโยชนต่์าง ๆ ไดอ้ยา่งอเนกอนนัต์

ในทางตรงกนัขา้ม หากเกิดความเสียหายจากสาเหต ุ

ท่ีไมค่าดคิดต่างๆ จะสง่ผลต่อความเสียหายของทรพัยสิ์นตลอดจนชีวิตมนษุยแ์ละสตัวเ์ลี้ยง

2

3

ประเภทของเขื่อน ตามลกัษณะการใชง้าน

• เขื่อนทดนํา้/ระบายนํา้ (Barrages/Diversion Dams)

• เขื่อนกกัเกบ็นํา้ (Storage Dams)

เขือ่นและองคป์ระกอบของเขือ่น

4

เขือ่นทดนํ้ า/ระบายนํ้ า (Barrages/Diversion Dams)

ประตูระบายน้ําอทุกวิภาชประสทิธ์ิ นครศรธีรรมราชประตูระบายน้ําคลองลดัโพธิ์ สมทุรปราการ

เข่ือนเจา้พระยา ชยันาท

เข่ือนแม่กลอง กาญจนบรุี

3

5

เขือ่นทดนํ้ า/ระบายนํ้ า (Barrages/Diversion Dams)

ประตูระบายน้ําบางนรา นราธิวาส

เข่ือนนเรศวร พษิณุโลก

เข่ือนทดน้ําผาจุก อตุรดิษถ ์

Lock and Dam 26, Missouri

6

เขื่อนกกัเกบ็นํา้ (Storage Dams)

4

7

เขื่อนกกัเกบ็นํา้ (Storage Dams)

8

เขื่อนกกัเกบ็นํา้ (Storage Dams)

5

9

เขื่อนกกัเกบ็นํา้ (Storage Dams)

10

• เข่ือนวสัดุถม (Embankment Dams)

• เข่ือนคอนกรีต (Concrete Dams)

• เข่ือนหินกอ่ (Masonry Dams)

• เข่ือนไม ้(Timber Dams)

• เข่ือนเหล็ก (Steel Dams)

ชนดิของเขือ่นกกัเก็บนํ้ า (Types of Storage Dams)

6

11

• เข่ือนวสัดุถม (Embankment Dams)

• เข่ือนดินถม (Earthen Dams / Earthfill Dams)

• เข่ือนดินถมเน้ือเดียว (Homogeneous Earthfill Dams

• เข่ือนดินถมแบ่งโซน (Zoned Earthfill Dams)

• เข่ือนหินถม (Rockfill Dams)

• เข่ือนหินถมแกนทึบน้ํา (Impervious Cored Rockfill Dams)

• เข่ือนหินถมแผ่นทึบน้ํา (Diaphram Rockfill Dam)

ชนดิของเขือ่นกกัเก็บนํ้ า (Types of Storage Dams)

12

• เข่ือนคอนกรีต (Concrete Dams)

• เข่ือนถ่วงน้ําหนัก (Concrete Gravity Dams)

• เข่ือนโคง้ (Concrete Arch Dams)

• เข่ือนคอนกรีตบดอดั [Roller Compacted Concrete (RCC) Dams]

• เข่ือนครีบ (Buttress Dams)

ชนดิของเขือ่นกกัเก็บนํ้ า (Types of Storage Dams)

7

13

เขือ่นดินถม (Earthfill Dams)

Hydraulic-Fill Dams

Rolled-Fill Dams

14

•เข่ือนดินถม

(Earthfill Dams)

8

15

การสรา้งเขือ่นดินถมชนดิ Hydraulic-Fill Earthen Dams

16

การสรา้งเขือ่นดินถมชนดิ Rolled-Fill Earthen Dams

9

17

เขือ่นหินถม (Rockfill Dams)

• Diaphragm Rockfill Dams

• Impervious Cored Rockfill Dams

18

เขือ่นหินถม (Rockfill Dams)

10

19

เขือ่นหินถม (Rockfill Dams)

เข่ือนหนิถมชนิด Diaphragm Rockfill Dams

20

เขือ่นหินถม (Rockfill Dams)

เข่ือนหนิถมชนิด Diaphragm Rockfill Dams

Concrete Faced Rockfill Dam (CFRD)

11

21

เขือ่นหินถม (Rockfill Dams)

เข่ือนหนิถมชนิด

Impervious Cored Rockfill Dams

22

12

23

เขือ่นคอนกรีต (Concrete Dams)

• Gravity Dams

•Arch Dams

• Buttress Dams

24

เขือ่นคอนกรีต (Concrete Dams)

• Gravity Dams

•Arch Dams

• Buttress Dams

13

25

เขือ่นคอนกรีต (Concrete Dams)

• Gravity Dams

•Arch Dams

• Buttress Dams

เขื่อนตาดโตน ภพูานราชนิเวศน์ สกลนคร

สถานภาพของเข่ือนในปัจจุบนัสถานภาพของเข่ือนในปัจจุบนั

14

27

ช่ือเข่ือน ความสูง (ม.) ชนิด ประเทศ ปี คศ. ท่ีสร้างเสร็จ

Rogun dam 335 Embankment rock-fill Tajikistan suspendedBakhtiari Dam 325 Concrete arch Iran กาํลงัก่อสร้างShuangjiangkou Dam 312 Embankment rock-fill China กาํลงัก่อสร้างJinping-I Dam 305 Concrete arch China 2013Nurek Dam 300 Embankment earth-fill Tajikistan 1980Xiaowan Dam 292 Concrete arch China 2010Xiluodu Dam 285.5 Concrete arch China 2013Grande Dixence Dam 285 Concrete gravity Switzerland 1964Enguri Dam 271.5 Concrete arch Georgia 1987Vajont Dam (disused) 261.6 Concrete arch Italy 1959Nuozhadu Dam 261.5 Embankment China 2012

เขื่อนที่สงูที่สดุในโลก ณ ปัจจุบัน

28

องคป์ระกอบของเขือ่น

15

29

• ขอบอา่งเกบ็น้ํา (Reservoir Rim)

• ตวัเขือ่น (Dam Body)

• อาคารระบายน้ําลน้ (Spillway(s))

• อาคารทอ่สง่น้ํา/ระบายน้ํา (Outlet Works)

องคป์ระกอบของเขือ่น

30

•สนัเขือ่น (Dam Crest)•ลาดเขือ่นเหนือน้ํา (Upstream Slope / Face)•ลาดเขือ่นทา้ยน้ํา (Downstream Slope / Face)• ฐานยนั (Abutments)• ฐานราก (Foundation)

ตวัเขือ่น (Dam Body)

16

31

ทฤษฎขีองแรงที่กระทาํกบัตัวเขื่อน

32

ทฤษฎกีารซึมผ่านตัวเขื่อน

17

33

ทฤษฎขีองเส้นการซึมผ่านตัวเขื่อน

Seepage / Phreatic Line

34

การออกแบบระบบกรอง (Filters)

18

35

การออกแบบระบบกรอง (Filters)

36

หน้าที่และประเภทของอาคารระบายนํ้าล ้น• อาคารระบายน้ําลน้ใชง้าน (Service Spillway)• อาคารระบายน้ําลน้หลกั (Primary Spillway / Main Spillway)• อาคารระบายน้ําลน้สาํรอง (Auxiliary Spillway / Secondary

Spillway)• อาคารระบายน้ําลน้ฉุกเฉิน (Emergency Spillway)

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

19

37

• Gated Spillway• Chute Spillway or Trough

Spillway• Ogee Spillway• Side Channel Spillway• Duckbill Spillway

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

• Ungated Spillway• Drop Inlet / Morning Glory

Spillway• Free Over Fall Spillway• Syphon Spillway• Labyrinth Spillway

ชื่อเฉพาะของอาคารระบายนํ้าล ้นแบบต่างๆ

38

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Labyrinth Spillway Duckbill Spillway

20

39

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Drop Inlet / Morning Glory Spillway

40

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Drop Inlet / Morning Glory Spillway

21

41

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Free Over Fall Spillway Syphon Spillway

42

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Side Channel or Chute Spillway

22

43

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Gated Spillways

44

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Gated Spillways

23

45

อาคารระบายนํา้ล้น (Spillways)

Itaipu’s Gates and Chutes Spillway

46

• ทอ่สง่น้ําชลประทาน (Irrigation Outlets)

• ทอ่สง่น้ําลงลาํน้ําเดมิ (River Outlet)

• ทอ่ระบายน้ํากน้เขือ่น (Bottom Outlet)

อาคารทอ่ส่งนํา้ (Outlet Works)

24

47

ท่อส่งนํ้าชลประทาน (Irrigation Outlets)

ท่อส่งนํ้าลงลาํนํ้าเดิม (River Outlet)

ท่อระบายนํ้าก้นเขื่อน (Bottom Outlet)

อาคารทอ่ส่งนํา้ (Outlet Works)

ท่อส่งนํ้าลงลาํนํ้าเดิม (River Outlet)

ท่อระบายนํ้าก้นเขื่อน (Bottom Outlet)

ท่อส่งนํ้าชลประทาน (Irrigation Outlet)

48

อาคารทอ่ส่งนํา้ (Outlet Works)

ท่อส่งนํ้าลงลาํนํ้าเดิม (River Outlet)

ท่อระบายนํ้าก้นเขื่อน (Bottom Outlet)

25

จบการบรรยาย

49