ปีที่ 8 ฉบับที่ 3 ประจำ ปี 2557 (มิถุน ...no.3)_journal-rbru.pdf · 2018. 8. 23. · ให้เสร็จสมบูรณ์ด้วยดี

มหาวทยาลยราชภฎรำไพพรรณ

ชอ วารสารวจยรำาไพพรรณเจาของ สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ 41 ม.5 ถ.รกศกดชมล ต.ทาชาง อ.เมอง จ.จนทบร 2200

ทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ไวกณฑ ทองอราม บรรณาธการผทรงคณวฒ ศาสตราจารย พเศษ ดร.ยวฒน วฒเมธ ศาสตราจารย ดร.อำาไพ สจรตกล ศาสตราจารย ดร.เปยมศกด เมนะเศวต ศาสตราจารย ดร.สนท สมครการ ศาสตราจารย ดร.ดวงเดอน พนธมนาวน ดร.ดเรก พรสมา ศาสตราจารย นพ.ศาสตร เสาวคนธ ศาสตราจารย ดร.สทศน ยกสาน ศาสตราจารย ดร.สภางค จนทวานช Professor Dr.V.Subramanian Professor Dr.Mohamad Pauzi zakari Professor Dr.Gil S. Jacinto บรรณาธการ วาทเรอโทเอกชย กจเกษาเจรญ กองบรรณาธการ รองศาสตราจารยอราม อรรถเจดย อาจารยสมภพ จรพภพ ดร.ชวลรตน สมนก อาจารยสทธนนท โสตวถ อาจารยเรองอไร วรรณโก นางสาวนตยา ตนสาย นางสาวบศรา สาระเกษ นางสาวชตมา พมลภาพ นางสาวกรรณกา สขสมย นางสาวชลรตน ผดงสน นางสาวปยาภรณ กระจางศร นางสาวอไรวรรณ แสนเขยววงศ

รายชอผทรงคณวฒในกองบรรณาธการประเมนบทความประจำาฉบบ(PeerReview)สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร รองศาสตราจารยวรญา ภเสตวงษ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยวมล เอมโอช มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยพรทพา นโรจน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยอมพวน ประเสรฐภกด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยสายตา ประเสรฐภกด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารยดารณ นวพนธ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารย ดร.คมพล สวรรณกฏ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปวรศา จรดล มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยประสาน ธญญะชาต มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยอรพงศ คนธวลย มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยฉว สงหาด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยจตตมา สงหธรรม มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

ปท 8 ฉบบท 3 ประจำ�ป 2557 (มถน�ยน-กนย�ยน) ISSN 1906 - 327X

วารสารวจยรำาไพพรรณRajabhat Rambhai Barni Research Journal

มหาวทยาลยราชภฎรำไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยธญญาณ นยมกจ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

ผชวยศาสตราจารวารนทร สภาภรณ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.หฤทย อนสสรราชกจ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.เยาวเรศ ใจเยน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.พรสวสด ศรศาตนนท มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.สวสดชย ศรพนมธนากร มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.สรยมาศ สขกส มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.นรศ สวสด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.อลช ดษฐปราณต มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ วาทเรอโทเอกชย กจเกษาเจรญ มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยชชวาล อยด มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารยกนกวรรณ อยไสว มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ผชวยศาสตราจารยเพชรรตน มสมบรณพนสข มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารย ดร.ธนนกานต ชยนตราคม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อาจารย ดร.ปกรณ เมฆแสงสวย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผชวยศาสตราจารยดร.เจรญวชญ สมพงษธรรม มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารย ดร.จนทนา คชประเสรฐ มหาวทยาลยบรพา อาจารย ดร.รณชย รตนเศรษฐ มหาวทยาลยบรพา อาจารย ดร.มนส แกวบชา มหาวทยาลยบรพา อาจารย ดร.ประชา อนง มหาวทยาลยบรพา อาจารย ดร.บญรอด บญเกด มหาวทยาลยบรพา อาจารยวชรพงษ แจงประจกษ มหาวทยาลยบรพา อาจารย ดร.ศรเพญ ดาบเพชร มหาวทยาลยนเรศวรสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย อาจารย ดร.ชวลรตน สมนก มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.หยาดรง สวรรณรตน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.ชวะ ทศนา มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ อาจารย ดร.สทศา พนจไพฑรย มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ รองศาสตราจารย ดร.มาโนชญ ศรพทกษเดช มหาวทยาลยนเรศวร ผชวยศาสตราจารย ดร.ธนกฤต เทยนหวาน มหาวทยาลยพะเยา ผชวยศาสตราจารยวระพล แจมสวสด มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก ผชวยศาสตราจารย ดร.ชงโค แซตง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก อาจารย ดร.สรรลาภ สงวนดกล มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลตะวนออก ผชวยศาสตราจารยชนวฒน ตนตวรานรกษ มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารยมานะ เชาวรตน มหาวทยาลยบรพา ผชวยศาสตราจารยฉลองชย ธวสทรสกล มหาวทยาลยบรพา ดร.เกรยงศกด เขยวมง มหาวทยาลยบรพา ดร.เกตสเดช กำาแพงแกว มหาวทยาลยธรรมศาสตร ผชวยศาสตราจารยพรชย กลชย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

ออกแบบรปเลมและจดพมพ นางสาวนตยา ตนสายปทพมพ พ.ศ. 2557พมพท บรษท กรตการพมพ จำากด 83/73 ม.3 ต.บานสวน อ.เมอง จ.ชลบร 20000

มหาวทยาลยราชภฎรำไพพรรณบทบรรณาธการ

วารสารวจยรำาไพพรรณ สถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ เปนวารสารวจยทเผยแพร

บทความบทความวจย ของนกวจย นกศกษา บณฑตศกษา คณาจารยทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยทสนใจ

มาอยางตอเนองเปนปท 8 โดยบทความวจยทไดรบการคดเลอกใหตพมพในวารสารน ไดผานการประเมนจาก

ผทรงคณวฒและผเชยวชาญตามสาขาวชา และวารสารวจยรำาไพพรรณ ไดจดอยในฐานขอมล TCI ตงแตป พ.ศ. 2553

จนถงปจจบน โดยไดมการพฒนาคณภาพวารสารมาโดยตลอด สำาหรบการเผยแพรวารสารวจยรำาไพพรรณ ไดเผยแพร

ไปยงเครอขายมหาวทยาลย และหนวยงานทเกยวของตางๆ ทวประเทศ

กองบรรณาธการขอขอบคณผเขยนทกทานทสงบทความวจยมาใหพจารณาตพมพ ขอขอบพระคณ

ผทรงคณวฒในการพจารณาบทความ (Peer reviews) ทกทานทใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขบทความวจย

ตางๆ ใหมความถกตอง และขอขอบพระคณ ทกทาน ทมสวนสนบสนนการจดทำาวารสารวจยรำาไพพรรณ ฉบบน

ใหเสรจสมบรณดวยด หวงเปนอยางยงวา วารสารวจยรำาไพพรรณ ปท 8 ฉบบท 3 มถนายน – กนยายน 2557 จะสามารถ

ตอบสนองความสนใจของผอานทกทานไดเปนอยางด และหากทานผสนใจตองการสงบทความวจยตพมพในวารสารวจย

รำาไพพรรณ สามารถสงมายงกองบรรณาธการวารสาร ซงจะไดดำาเนนการรวบรวม คดกรอง เพอนำาไปสการเผยแพร

ผลงานดานการวจยอนจะสงผลตอการยกระดบคณภาพการศกษาตอไป

วาทเรอโทเอกชย กจเกษาเจรญ

บรรณาธการวารสารวจยรำาไพพรรณ



วารสารวจยรำาไพพรรณ ปท 8 ฉบบท 3 เดอนมถนายน-กนยายน 2557 5

วธการตตะโพน-กลองทดประกอบกระบวนทาเตนตรวจพลของโขนเรองรามเกยรต

StudyofThaphonandKlongthadBeatingTogetherwithTheSoldiersReviewing

inTheKhonMaskedPlay

วาทเรอตรวทยามาลาทอง

บณฑตศกษา สถาบนบณฑตพฒนศลป

บทคดยอ งานวจยฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาประวตและผลงาน ครปฐมรตนถนธรณ ศกษาวธการตตะโพน-กลองทดกบกระบวนการ

ทาเตนของการแสดงโขน เรองรามเกยรต ความสำาคญของคณคร ปฐมรตน ถนธรณ ทมบทบาทตอวทยาลยนาฏศลป นอกจาก

คณครปฐมรตน ถนธรณ จะเปนผบรหารทดแลว ยงเปนคณครทมความชำานาญดานเครองหนงซงในวงการและนอกวงการดนตรยอมรบ

ในความสามารถและไดมลกศษย คณครสหวฒน ปลมปรชา เปนลกศษยของครปฐมรตน ถนธรณ ซงในปจจบนรบราชการอยในสถาบน

บณฑตพฒนศลปกระทรวงวฒนธรรม ซงมผคนใหการยอมรบในการตเครองหนงประกอบการแสดง วธการตตะโพน-กลองทด กบกระบวน

ทาเตนของโขน เรองรามเกยรตนน สามารถจำาแนกเปนกลมตามลกษณะได 5 กลม คอ กลมท 1 หนทบกราวทใชกบคนธงลง คนธงยกษ

กลมท 2 หนาทบกราวทใชกบโขนลง โขนยกษ กลมท 3 หนาทบกราวทใชกบเสนาลง เสนายกษ กลมท 4 หนาทบกราวทใชกบพญาวานร

และยกษเสนากลมท 5 หนาทบกราวทใชกบพระลกษณ พระราม และทศกณฑ ผลของการวจยไดแสดงใหเหนถงความสำาคญของหนาทบ

เพลงกราวทตะโพนและกลองทดเปนผบรรเลงกำากบจงหวะหนาทบและเปนผเชอมโยงความรสก ทงของผแสดผชม รวมทงนกดนตรใหเกด

จนตนาการรวมกน ในการวเคราะหการตตะโพน-กลองทดกบทาเตนของโขน เรองรามเกยรต ไดมการใชสวนยอยของจงหวะแบบตางๆ

นำามาผกรองเรยกกนใหเกดกระสวนจงหวะใหเขากบทาเตนของตวแสดงลกษณะดงกลาว ทำาใหสามารถกำาหนดโครงสรางของหนาทบ

ในการตเขากบทาเตนของตวแสดงในแตละกลมและสามารถในแนวทางในการศกษาวเคราะหหนาทบทใชในความหมายอนทนอกเหนอ

จากการแสดงสำาหรบผทสนใจศกษาตอไป

คำาสำาคญ:การตตะโพน–กลองทด, กระบวนการทาเตนตรวจพล

Abstract The purposes of this research were to study the history and works of Miss PatomratTintoranee. Study of

Taphon and Klongthad Beating together with the soldiers Reviewing in the Ramayana in the Khon Masked Play.

The important of Miss PatomratTintoranee has a role to the College of Dramatic Arts and in addition, she is a good

executive and experience, the talents was recognized by all and has many student. Mr. Sahawatplumprechais a

student of Miss PatomratTintoranee. He is the officer of instituteBunditpatanasil Ministry of Culture and many people

accept his capability. Study of Taphon and Klongthad Beating together with the soldiers Reviewing in the Ramayana

in the Khon Masked Play can be classifind into 5 groups. Include Group 1 is a Na-Tab-Kraw used with The Mokey

ensign and The Giant ensign, Group 2 is a Na-Tab-Kraw used with Khon-Monkey and Khon-Giant, Group 3 is a na-Tab-

Kraw used with Sena-Mokey and Sena-Giant, Group 4 is a Na-Tab-Kraw used with Paya-va-non and Yak-se-na, Group

5 is a Na-Tab-Kraw used with pra-lukPra-ram and Tod-sa-kan. The result of findings show how important of Na-Tab-

Pleng-Kraw by Taphon and Klongthad is link to every people for imagination together. The analysis of Taphon and

Klongthad Besting together with the soldiers Reviewing, to the rhythm for in the Ramayana in the Khon Masked Play,

Use a sub-section of many rhythm to rhythm for appropriate with dance of the performer and the use to structure

of Natab study guidelines of those in terested in further study.

Keyword:Taphon and Klongthad Beating, The Soldlers Reviewing


6 วารสารวจยรำาไพพรรณ ปท 8 ฉบบท 3 เดอนมถนายน-กนยายน 2557

บทนำา เสยงเกดจากการสนสะเทอนของวตถคลนเสยงเดนทาง

แผกระจายออกไปตามวตถทเปนตวกลางซงยอมใหเสยงผานไป

ไดมากนอยตางกนตวกลางสำาคญทเสยงเดนทางผานอย เสมอ

กคออากาศคลนเสยงของ ดนตรทไดยนกนทวๆ ไป เปนไปได 2

ลกษณะ ในขณะเดยวกนคอ ความดง กบ ความสงตำา ของเสยง

เสยงรองหรอเสยงทเปลงออกมาจากเครองดนตรมทงทเปนเสยง

เชงเดยวหรอเสยงทเกดจากเครองดนตรชนเดยว เสยงเดยวและ

เสยงเชงซอนทมมากกวาเสยงเดยวซงอาจจะเกดจากเครองดนตร

ชนเดยวหรอหลายชนกไดคลนเสยงของดนตรกอใหเกดอารมณ

และความรสกแกผฟง 2 ลกษณะคอความเครยดและการผอนคลาย

ปญญา รงเรอง (2545) ดนตรไทยเปนมรดกทางวฒนธรรมซง

บรรพบรษของเราไดสรางสมไวและเปนเครองหมายอยางหนงซง

แสดงถงลกษณะเฉพาะของชาตไทยเชนเดยวกบภาษาและศลป

วฒนธรรมดานอนๆ สมควรทเราจะภาคภมใจและชวยกนทะนบำารง

สงเสรมและรกษาไวใหดำารงคงอยสบไป คำาวา “ดนตร” มาจาก

ภาษาสนสกฤตวา “ตนตรน” หมายถง “เสยง” หรอเครองสาย

พจนานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถานใหความหมายของคำาวา

“ดนตร” วา “ลำาดบเสยงอนไพเราะ” คำาวา “ดนตร” ตรงกบภาษา

องกฤษวา “Music” หมายถงศลปะและศาสตรของการรอยกรอง

เสยงหรอเสยงเครองดนตรเขาเปนทำานองเสยง ประสาน จงหวะ

ลลา และกระแสเสยง เพอใหบทเพลงมโครงสรางทสมบรณและ

กอใหเกดความสะเทอนอารมณเครองดนตรบนโลกนมจำานวน

มากมายหลายรอยชนดเปนการประดษฐคดคนจากมนสมองและ

จนตนาการของมนษยหลายเผาพนธดวยกนเครองดนตรสามารถ

สรางคลนเสยงซงมทำานองสงตำา สลบซบซอน และมแบบแผน

แตกตางกนไปตามรสนยม และสำานวนภาษาของแตละคนในแตละ

ทองถน เราเรยกเสยงเหลานวา “เสยงดนตร” เสยงดนตรคอเสยง

ทมนษยฟงแลวร สกวาไพเราะและมความประทบใจเสยงดนตร

เกดขนดวยสงตางๆ มากมายหลายชนด เชน เสยงจากใบไม

เสยงจากหน เสยงจากโลหะ เสยงจากแผนหนง เสยงจากลมหรอ

แมแตเสยงทเกดจากอวยวะของมนษยเชนการเปลงเสยงออกมา

จากปากแลวสงทใหกำาเนดเสยงดนตรเราเรยกวา “เครองดนตร”

การบรรเลงดนตรไทยกบการแสดงมความสมพนธกนจนไมสามารถ

แยกออกจากกนไดการบรรเลงดนตรเพยงอยางเดยวแมวาจะ

สามารถสรางความรสกและอารมณแกผฟงไดแตกยงไมสามารถ

สรางสนทรรสไดอยางสมบรณดงนนการบรรเลงดนตรใหมความ

สอดคลองกลมกลนกบการแสดงอยางมประสทธภาพผบรรเลง

จะตองมความชำานาญในการบรรเลงเปนอยางดการบรรเลงดนตร

ประกอบการแสดง ผบรรเลงจะตองมประสบการณในการบรรเลง

ประกอบการแสดงซงในปจจบนสวนใหญเปนการบรรเลงประกอบ

การขบรองจงไมมโอกาสทจะไดบรรเลงรวมกบการแสดงมากนก

เปนผลใหผบรรเลงขาดประสบการณความชำานาญในการบรรเลง

ประกอบการแสดงจงทำาใหเวลาบรรเลงดนตรประกอบการแสดง

ขาดประสทธภาพและความถกตองโดยเฉพาะการบรรเลงประกอบ

การแสดงโขนผบรรเลงจะตองมการฝกซอมใหเกดความชำานาญ

วงดนตรทใชบรรเลงประกอบการแสดงโขนคอวงปพาทยไมแขง ซง

สวนมากจะเปนวงเครองค นอกจากโขนโรงในทนยมใชวงปพาทย

เครองใหญ ปญญา รงเรอง (2545) ตะโพนไทยเปนเครองดนตร

ประเภทประกอบจงหวะมหนาทหลกคอการบรรเลงหนาทบ

บางหนาทบยงเปนเครองบอกสดสวน วรรคตอนและความสนยาว

ของบทเพลงอกดวย นอกจากนนตะโพนยงทำาหนาทอนๆ อก คอ

ทำาหนาทเปนผขนเพลงและตประกอบทาเตนบางตอนของการ

แสดงโขนละคร มนส ขาวปลม (2541) ในการแสดงโขนผแสดง

มกจะยดถอจงหวะและทำานองเพลงโดยเฉพาะจงหวะหนาทบ

เปนสำาคญจะเหนไดวาการตตะโพน-กลองทดกบการแสดงโขน

มความสมพนธกนเพราะเวลาทผ แสดงปฏบตทารำาหรอการเตน

ผแสดงจะตองฟงจงหวะของหนาทบและไมกลองเปนหลกแตใน

บางครงผ ตตะโพน-กลองทดจะตองตใหสอดคลองกบจงหวะ

ทาเตนของผแสดงในทา ปจจบนผตตะโพน-กลองทดสวนใหญ

ซงเปนนกเรยนนกศกษาวทยาลยนาฏศลปสวนภมภาคจง ไมสามารถ

ตประกอบทาเตนไดถกตองได เนองจากขาดทกษะการตประกอบ

การแสดงโขน เหตเพราะนกเรยนทเรยนดนตรในปจจบนไมคอย

เลอกเรยนวชาโทโขน และในปจจบนการแสดงโขนกมใหเหนนอย

จงทำาใหเวลาตประกอบการแสดงโขน ผตดทาไมคอยออก จง

ไมสามารถบากทาไมกลองใหถกตองตามจงหวะทาเตนของตวโขน

ไดดวยเหตนผ วจยจงมความประสงคจะศกษาวธการตตะโพน-

กลองทดกบกระบวนทารำาจดทพของโขนรามเกยรตมอคณคร

ปฐมรตน ถนธรณ ซงไดถายทอดวธการตไวใหกบครถาวร หสด

และครสหวฒน ปลมปรชา ในการศกษาครงนผวจยมความมนใจวา

ผลของการศกษาจะทำาใหเกดประโยชนตอวงการดนตรไทยในดาน

การเผยแพรองคความรและเปนประโยชนตอระบบการศกษาของ

วทยาการแขนงนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาประวตและผลงานคณครปฐมรตนถนธรณ

2. เพอศกษาวธการตตะโพน-กลองทด

3. เพอศกษาวธการตตะโพน-กลองทดกบกระบวนทาเตน

ตรวจพลของการแสดงโขนเรองรามเกยรตอปกรณ

วธการดำาเนนการวจย กลมตวอยาง ไดแก ผทรงคณวฒ เชยวชาญดานดนตรไทย

ดงน ผใหขอมลดานเครองหนง 1. ครบญชวย แสงอนนต ผเชยวชาญ

ดานดนตรไทย ศลปนอาวโส สำานกการสงคตกรมศลปากร 2.



ครสมาน นอยนตย อดตครชำานาญการวทยาลยนาฏศลป 3. ครถาวร

หสด ครชำานาญการพเศษ วทยาลยนาฏศลปเชยงใหม 4. ครสหวฒน

ปลมปรชา รองคณบดคณะศลปศกษา สถาบนบณฑตพฒนศลป

5. ครประเทอง สทศโต ครชำานาญการวทยาลยนาฏศลปจนทบร

6. ครสมเกยรต ภมภกด ครชำานาญการพเศษ วทยาลยนาฏศลป

จนทบร ผใหขอมลทางดานดนตร 1. ครสรชยชาญ ฟกจำารญ

อธการบด สถาบนบณฑตพฒนศลป 2. ครนฐพงศ โสวตร

ผเชยวชาญดานดนตรไทย สถาบนบณฑตพฒนศลป 3. ครไชยะ

ทางมศร ผเชยวชาญดานดนตรไทย ศลปนอาวโส สำานกการสงคต

กรมศลปากร 4. ครวสนต ใบงว ผเชยวชาญดานดนตรไทย วทยาลย

นาฏศลปเชยงใหม 5. ครฐรพล นอยนตย ครชำานาญการพเศษ

วทยาลยนาฏศลปศาลายา 6. ครพบลศกด วจตระกะ ลกจางประจำา

วทยาลยนาฏศลปเชยงใหม ผใหขอมลดานการแสดง 1. ครศภชย

จนทรสวรรณ ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง “โขนพระ” 2.

ครไพฑรย เขมแขง ครชำานาญการพเศษ 3. ครวระชย มบอทรพย

ครชำานาญการพเศษ 4. ครประสทธ ปนแกว ศลปนแหงชาต สาขา

ศลปะการแสดง “โขนลง” 5. ครวโรจน อยสวสด ครผเชยวชาญ

6. ครกตตพงษ ไตรพงษ ครชำานาญการพเศษ 7. ครชนย วนล

ผชวยอธการบด 8. ครเกษม ทองอราม ครชำานาญการ 9. ครจตพร

รตนวราหะ ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง “โขนยกษ” 10.

ครสมศกด ทดต อดตครชำานาญการพเศษ 11. ครปรชา ศลปะ

สมบต อดตครชำานาญการพเศษ 12. ครสมเจตต ศรอำาอวม

ครชำานาญการพเศษ และ 13. ครธรภทร ทองนม ครชำานาญการ

พเศษ รวมทงสน 25 คน ผวจยไดสมภาษณและบนทกเสยงในการ

ศกษาวธการตตะโพน-กลองทดกบกระบวนทาเตนจดทพของโขน

เรองรามเกยรตในครงนผวจยไดขอมลจากการสมภาษณ และการ

บนทกเสยงหลงจากนนนำามาจดบนทกและใชเปนขอมลประกอบ

การวจยผ วจยวเคราะหขอมลโดยการศกษาวธการตตะโพน-

กลองทดกบทาเตนตรวจพลของตวแสดงโขนฝายพลบพลาและ

ฝายลงกาวามความสมพนธกนอยางไรและมสวนใดทตะโพน-

กลองทดจะตองตตามทาเตนของตวผแสดง

ผลการวจย ผลการวจยพบวา วธการตตะโพน-กลองทด กบกระบวน

ทาเตนของโขนเรองรามเกยรตนน สามารถจำาแนกเปนกลมตาม

ลกษณะได 5 กลม คอ กลมท 1 หนาทบกราวทใชคนธงลง คนธงยกษ

กลมท 2 หนาทบกราวทใชโขนลงโขนยกษ กลมท 3 หนาทบกราวท

ใชกบเสนาลง เสนายกษ กลมท 4 หนาทบกราวทใชกบพญาวานร

และยกษเสนา กลมท 5 หนาทบกราวทใชกบพระลกษณ พระราม

และทศกณฐ ผลของการวจยไดแสดงใหเหนถงความสำาคญของ

หนาทบเพลงกราวทตะโพนและกลองทดเปนผบรรเลงกำากบจงหวะ

หนาทบและเปนผเชอมโยงความรสก ทงของผแสดง ผชม รวมทง

นกดนตรใหเกดจนตนาการรวมกน ในการวเคราะหการตตะโพน-

กลองทดกบเตนของโขน เรองรามเกยรต ไดมการใชสวนยอยของ

จงหวะแบบตางๆ นำามาผกรอยเรยงกนใหเกดกระสวนจงหวะให

เขากบทาเตนของตวแสดงลกษณะดงกลาวทำาใหสามารถกำาหนด

โครงสรางของหนาทบ ในการตเขากบทาเตนของตวแสดงใน

แตละกลมและสามารถนำาแนวทางในการศกษาวเคราะหหนาทบ

ทใชในความหมายอนทนอกเหนอจากการแสดงสำาหรบผทสนใจจะ

ศกษาตอไป

สรปและอภปรายผล ดานโครงสรางและลกษณะของตะโพนตามแบบอยาง

ทโบราณไดสรางกนมานนถอเปนแบบอยางทดงามอยแลว ตาม

รายละเอยดทไดศกษา อนจะทำาใหเกดคณลกษณะของเสยงตะโพน

ทสมบรณ เปนเสยงทมเอกลกษณเฉพาะตวพบวาในปจจบนไดม

การใชวสดทผดเพยนไปจากรปแบบเดม เชน การใชเชอกไนลอน

มาทำาไสละมานกบหนงเรยดแทนหารใชหนงทงผนมาคอยๆ เฉอน

เพอเปนการประหยดเวลาและสะดวกในการสราง ผลปรากฏออก

มาวาเมอทำาเสรจแลวไมสามารถทจะสรางคณภาพของเสยงให

ไพเราะงดงามเทากบ โครงสรางทใชวสดอยางเดมคอหนงแทๆ ทงน

จากการศกษาพบวาความยดหย นของหนงกบเชอกไนลอนนน

มคณสมบตทแตกตางกนมาก กลาวคอ เชอกไนลอนนนเมอทดลอง

ออกแรงดงใหตงแลวผกทงไวเมอมอะไรไปถวงนำาหนก ไมนาน

เชอกไนลอนกจะมการยดขยายตวไดอกแลวหยอนลงตามแรงถวง

ของนำาหนกนน ดงนนเมอนำาเชอกไนลอนมาเปนสวนประกอบของ

โครงสรางตะโพน เวลาทผสรางหรอคนตตะโพนสาวเชอกทใชแทน

หนงเรยด และไสละมาน จนตงดแลวแตเวลาใชงาน ถกนำาหนกมอ

ทตลงไปในหนาตะโพนไมนาน ตะโพนกจะหยอนทำาใหคณภาพของ

เสยงดอยลง เพราะเชอกไนลอนทใชทำาหนงเรยดและสรอยละมาน

มการยดตวไดอก ปญหาทสำาคญกคอ เชอกไนลอนนนเมอยดตวแลว

ไมมการหดตวกลบไดอก คอเปนการยดแลวคางไปเรอยๆ จนถงจด

ทหมดปรมาณทยดไดอกเชอกจะขาดทนท สวนการใชหนง ทำาเปน

หนงเรยดและสรอยละมานนนเมอทำาการสาวจนหนาตะโพนตง

ดแลว ขณะทถกนำาหนกมอตลงไป หนงเรยดถกดงอยางแรง และ

เกดการยดตวตามแรงดงของหนงหนาตะโพนทถกต แตเพราะ

คณสมบตของหนงทมการยดหยนได ทำาใหเมอถกดงจนยดแลว

กหดตวกลบเขาสสภาวะเดมทนท ตามหลกการของ (สหวฒน

ปลมปรชา, สมภาษณ) ไดอธบายไววา “หนงเรยดกบหนงรดอก

มความสำาคญมากเพราะตองชวยกนใหเกดแรงสปรงกลบโดยเรว

เมอหนงหนาตะโพนถกตอยางรนแรง หนงเรยดยดตวตาม ขณะท

หนงรดอกทสานขดกบหนงเรยดทำาหนาทชวยยดหนงเรยดไว และ

ทำาใหเกดแรงสปรงดงกลบ” ดานระบบเสยงของตะโพนนนขาวท

ใชตดเพอถวงเสยงเวลาตนบวามสวนสำาคญมากเชนกน ถาไมมขาว



หรอวสดอยางอนทมคณสมบตใกลเคยงกนมาเปนตวถวงเสยงใน

“หนาเทง” หรอหนาใหญแลวกไมสามารถประดษฐเสยงตะโพนได

ตามคณลกษณะของเสยงทพงประสงค เนองจากหนงทขนหนาไว

มความตงมาก แตเสยงของตะโพนโดยเฉพาะหนาเทงจะตองม

ความกงวาน ดงนนถาไมมวสดถวงเสยงดงกลาวกไมอาจสรางเสยง

ตางๆ ได จากทกลาวมาทำาใหพจารณาไดวาระบบเสยงของตะโพน

มสวนสำาคญตอวงดนตรมากวธการสรางคนเครองหนงตถงเสยงก

เปนองคประกอบสำาคญตอการเกดระบบเสยงของตะโพนเชนกน

ขอเสนอแนะ 1. เกยวกบดานการศกษา ขอมลทไดจากการศกษาครงน

นาจะเปนประโยชนตอการศกษาในดานดนตรประกอบการแสดง

ในแงความสำาคญของหนาทบทมบทบาทอยางมากตอการแสดงโขน

ซงผวจยไดจดจำาแนกกลมและวธการใชหนาทบ กบตวแสดงโขน

ไวเปนสวนๆ เพอใหสะดวกและเกดความคดรวบยอด ทงายตอ

การทำาความเขาใจสำาหรบ คร อาจารย หรอนกศกษาทสนใจศกษา

เรองน นอกจากน ในเรองของจงหวะหนาทบตางๆ ยงสามารถนำา

ไปประยกตใชเปนแนวทางการศกษาหรอเปนแนวทางในการฝก

ปฏบตวชาเครองหนง อกทงยงสามารถนำาไปเปนแมแบบเพอการ

พฒนาการเรยนการสอนหรอวธการตขนใหมไดตามความเหมาะสม

2. เกยวกบงานวจย ในการวจยครงตอไป สำาหรบผทสนใจ

ศกษาเรองทเกยวของกบหนาทบนาจะศกษาวจยหนาทบทใชกบ

การบรรเลงประกอบการแสดงอนๆ อก เชน การตหนาทบประกอบ

ทาเตนของการแสดงชดอนๆ ฯลฯ โดยสามารถนำาผลการวจยเรองน

ไปเปนแนวทางเพอปรบใชใหเหมาะสมกบการวจยเรองหนาทบ

อนๆ อกตอ

เอกสารอางองปญญา รงเรอง. 2546. ประวตการดนตรไทย ฉบบปรบปรง.

(พมพครงท 5). กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช

มนส ขาวปลม. (2541). แมไมเพลงกลอง. หนงสอทระลกงาน

พระราชทานเพลงศพนายมนส ขาวปลม ณ เมรวดประยร

สหวฒน ปลมปรชา. สมภาษณ. 24 มกราคม 2554.



การศกษาปจจยการตลาดในการซอรถยนตนงสวนบคคลของผหญงวยทำางานในเขตกรงเทพมหานคร

AStudyofMarketingFactorstoBuyPrivatecarsofWorkingWomeninBangkok

วราภรณลมเปรมวฒนา1 จรวฒ หลอมประโคน

2 วสทธ กลาหาญ

3

1ภาควชาการตลาด คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยสยาม

2สาขาวชาธรกจคาปลก คณะบรหารธรกจ สถาบนการจดการปญญาภวฒน

3ครชำานาญการพเศษ โรงเรยนมกฎเมองราชวทยาลย

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการซอรถยนตนงสวนบคคลและหาองคประกอบของปจจยการตลาดในการซอรถยนต

นงสวนบคคลของผหญงวยทำางานในเขตกรงเทพมหานครโดยใชวธวจยเชงปรมาณดวยการเกบแบบสอบถามจำานวน 400 ชด เปนเครองมอ

ในการวจย สถตทใชคอ รอยละ คาเฉลย และวธการวเคราะหปจจย (Factor Analysis) ผลการวจยแสดงใหเหนวาผหญงวยทำางานให

ความสำาคญกบปจจยดานผลตภณฑ ราคา สถานทลกษณะทางกายภาพ การสงเสรมการตลาดและกระบวนการ

คำาสำาคญ: ปจจยทางการตลาด การซอรถยนตนงสวนบคคล ผหญงวยทำางาน

Abstract The objectives of this research were to study behaviors to buy private cars and to find marketing factors of

working women in Bangkok. The quantitative research methodology was used in this study. The tool for collecting

data was the questionnaire. The 400 copies of the questionnaires were then collected from the sample group. The

descriptive statistics used for data analysis were percentage, mean, and factor analysis. The study revealed that

working women emphasized on factors of product, price, place, physical evidence, promotion, and process when

buying the private cars.

Keywords: marketing factors, buying private cars, working women



บทนำา ปจจยทางการตลาดมอทธพลตอการซอสนคาของผบรโภค

ในปจจบน โดยผบรโภคจะใหความสำาคญกบการซอสนคาทม

คณภาพ รปลกษณของผลตภณฑสวยงาม ดงดดใจ ในราคาท

เหมาะสมกบผลตภณฑ โดยผบรโภคจะมราคาทอยในใจกอนการ

ตดสนใจซอ นอกจากนสถานทจดจำาหนายสนคาตองหางาย สะดดตา

การสงเสรมการตลาดตองถกใจผบรโภค พนกงานทใหบรการตอง

มความจรงใจ พรอมใหบรการตลอดเวลา มกระบวนการใหบรการ

ทมมาตรฐาน และบรรยากาศภายในรานด มความสะอาด ดงนน

ผประกอบธรกจควรใหความสำาคญกบความพงพอใจของผบรโภค

เพอใหสามารถขายสนคาไดงาย

สำาหรบธรกจรถยนตปจจยทางการตลาดเปนสวนสำาคญ

ในการดำาเนนธรกจเชนเดยวกบธรกจประเภทอน เนองจาก

ผบรโภคจะซอรถยนตเนองจาก รถยนต เปนผลตภณฑหนงท

ชวยอำานวยความสะดวกในการเดนทางไปสถานทตางๆ แตการ

ตดสนใจซอรถยนตเปนเรองทยาก ตองใชการตดสนใจทซบซอน

เพอใหไดรถยนตทตรงกบความตองการของผซอมากทสด เนองจาก

ผบรโภคไมไดตองการรถยนตเพออำานวยความสะดวกเพยง

อยางเดยว แตตองการรถยนตเพอประโยชนดานอนดวย เชน

ซอรถยนตคนเลกเพอความสะดวกในการหาทจอดรถ ซอรถยนต

ราคาแพงทสมรรถนะสงเพอเนนความปลอดภย ซอรถยนตจาก

ความกวางของหองโดยสารเพอใชสำาหรบครอบครว เปนตน โดย

ผบรโภคแตละคนจะมเหตผลในการตดสนใจซอทแตกตางกน และ

ผบรโภคจะหาขอมลจำานวนมากเพอใชในการตดสนใจซอรถยนต

แตละครง เพอใหไดรถยนตทตรงกบความตองการมากทสด แต

ปจจยหนงทสำาคญและมผลตอการตดสนใจซอรถยนตของผบรโภค

นนคอ ปจจยดานราคา เนองจากรถยนตเปนผลตภณฑทราคาแพง

ผบรโภคทจะซอรถยนตไดตองมระดบรายไดปานกลางจนถงสง

ดงนนกลมเปาหมายของธรกจรถยนตคอ กลมผบรโภคทอยใน

วยทำางาน

ผบรโภคในวยทำางาน จงเปนชวงวยหนงทนกการตลาด

มองวามความพรอมดานการเงน และผบรโภคตดสนใจซอรถยนต

จากปจจยทางการตลาด สงผลใหภาครฐใชการสงเสรมการตลาด

โดยมโครงการนโยบายคนภาษรถยนตคนแรกของรฐบาลในป

ทผานมา สงผลใหตลาดรถยนตเตบโต ผบรโภคหลายคนตดสนใจ

ซอรถยนตคนแรก เพอใหไดคนเงนภาษ และการคนภาษรถยนต

ในครงน รฐบาลไดนำากลยทธทางการตลาดดานปจจยการสงเสรม

การตลาดมาเปนตวกระตนใหผบรโภคซอรถยนตเพมมากขน โดย

ในป 2555 มจำานวนรถทจดทะเบยนสะสมรถยนตนงสวนบคคล

ณ วนท 31 ธนวาคม 2555 จำานวน 3,180,970 คน (กลมสถต

การขนสง กองแผนงาน กรมการขนสงทางบก, 2555) นอกจากน

งานวจยของ จราวรรณ หรด และ ดร. ไกรชต สตะเมอง (2556)

ศกษาเรอง อทธพลของความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม

ขององคกร (CSR) มผลตอการตดสนใจซอรถยนต Eco Car ของ

ประชากรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา กลมตวอยาง

ตดสนใจซอรถยนต Eco Car จากการสงเสรมการขายมากทสด

รองลงมาคอ ตดสนใจซอจากชองทางการจดจำาหนาย ราคา และ

ผลตภณฑ ตามลำาดบ ในปจจบนเปนทนยมสำาหรบกลมวยทำางาน

เนองจากเปนรถยนตทชวยประหยดนำามน มราคาทเหมาะสมกบ

คณภาพของรถยนต และงานวจยของ รตนโชต สนธซอสตย

(2553) ศกษาเรอง ปจจยสวนประสมทางการตลาดในการตดสนใจ

เลอกซอรถยนตนงสวนบคคลในเขตอำาเภอเมอง จงหวดปทมธาน

พบวาผซอรถยนตนงสวนบคคล ไมเกน 7 ทนง ใหความสำาคญกบ

ผลตภณฑ ทมรปลกษณทแสดงถงความภมฐานและ มความสวยงาม

สามารถผอนชาระไดเปนงวดๆ ตามความตองการของผซอ ทำาเล

ทตงของศนยจำาหนายและศนยบรการสะดวกในการเดนทาง อยใกล

ชมชน มการโฆษณาประชาสมพนธผานสอตางๆ และจากทกลาวมา

สรปไดวาปจจยทางการตลาดมผลตอการซอรถยนตของผบรโภค

วยทำางาน แตไมไดเจาะจงไปทเพศของผบรโภค แตเมอศกษาขอมล

เพมเตมพบวา ในปจจบนผหญงเปนเพศทซอรถยนตเพมมากขน

ผหญงวยทำางาน เปนกลมทนาสนใจในการศกษาพฤตกรรม

การซอรถยนตมากขน โดยบรษท คสตอม เอเชย จำากด (2554) ได

สำารวจความพงพอใจตอผลตภณฑและบรการของบรษทรถยนต

ยหอตางๆ พบวา ผหญงเปนเพศทซอรถยนตเพมมากขน เนองจาก

ผหญงยคใหมพงพาตวเอง มความเปนตวของตวเอง กลาคด กลา

ทำามากขน สงผลใหการซอรถคนแรกของผหญงเพมขนเปนรอยละ

45 ขณะทผชายซอรถยนตลดลงเหลอรอยละ 55 โดยรถยนตท

นยมซอคอ รถประหยดนำามน (Eco Car) โดยเหตผลทซอเพอ

ประหยดนำามนและกะทดรด มหลกการตดสนใจเลอกรถยนต 5

ประการ คอ การดไซนภายนอกและภายในจะชวยสะทอนบคลก

ของผใช การประหยดนำามน ยหอ ราคา และ สมรรถนะในการ

สนองตอบไดด ในดานกำาลงเครองยนต การบงคบควบคม สำาหรบ

การสอสารการตลาดกบผบรโภคกลมน อนเทอรเนต เปนสอท

เขาถงผซอไดมากทสด รองลงมาคอ คนใกลชด ทมประสบการณกบ

ผลตภณฑนน และสดทายคอ พนกงานขายทโชวรม (wiseknow-

dotcom, 2554) นอกจากนผ ประกอบการรถยนตฟอรดไดให

ความสำาคญกบผหญงในยคปจจบน โดยไดจดกจกรรม “Lifestyle

Media Refuel Workshop with Ford Focus” เพอใหการแนะนำา

ทางการเงนในการซอรถ ใหสามารถพจารณาเลอกซอรถยนตไดอยาง

มหลกการ พรอมทงใหเกรดความรเกยวกบการซอรถยนตทงมอหนง

และมอสอง นอกจากนทางฟอรดไดเสนอบรการสรางความอนใจ

สำาหรบผขบขรถยนตโดยเฉพาะผหญง เชน บรการชวยเหลอในกรณ

ฉกเฉน 24 ชวโมงทวประเทศไทย และการผลตรถยนตทเนนความ

สะดวกและความปลอดภยเพอผหญงโดยเฉพาะ (ไทยรฐ, 2556)



จากขอมลขางตน จะพบวา ผหญงเปนเพศทมอทธพลตอ

การซอสนคา หลายธรกจใหความสนใจกบกลมตลาดสนคาสำาหรบ

ผหญงวยทำางานมากขน เนองจากในปจจบนผหญงวยทำางาน

มจำานวนมากกวาผชายวยทำางาน จงเปนทมาใหผวจยมความสนใจ

ทจะทำาการศกษาปจจยการตลาดในการซอรถยนตนงสวนบคคล

ของผหญงวยทำางาน ในเขตกรงเทพมหานคร เพอเปนประโยชนกบ

ภาคธรกจในการจดทำาแผนการตลาดหรอกจกรรมทางการตลาดท

เหมาะสมตอไป

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาพฤตกรรมการซอรถยนตนงสวนบคคลของ

ผหญงวยทำางานในเขตกรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาองคประกอบของปจจยการตลาดในการซอ

รถยนตนงสวนบคคลของผหญงวยทำางานในเขตกรงเทพมหานคร

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ทราบพฤตกรรมการซอรถยนตนงสวนบคคลของผหญง

วยทำางานในเขตกรงเทพมหานคร

2. ทราบปจจยการตลาดในการซอรถยนตนงสวนบคคล

ของผหญงวยทำางานในกรงเทพมหานคร

3. เพอเปนประโยชนกบนกการตลาดและผประกอบกจการ

เกยวกบรถยนตนงสวนบคคลนำาผลการวจยทไดไปปรบใชในการ

กำาหนดกลยทธทางการตลาดตอไป

วธดำาเนนการวจยประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผหญงวยทำางานทมอาย

20-49 ป ประกอบอาชพในเขตกรงเทพมหานคร ทงภาครฐหรอ

เอกชน รวมทงเปนลกจาง และเจาของธรกจ

วธการสมกลมตวอยาง

เนองจากจำานวนประชากรผหญงวยทำางานชวงอาย 20-49

ป ในเขตกรงเทพมหานคร มจำานวน 1,479,179 คน (สำานกผงเมอง,

2554) จงจำาเปนตองกำาหนดขนาดของกลมตวอยางทเหมาะสม

โดยการใชสตรการหาขนาดตวอยางจากสดสวนประชากรทระดบ

ความเชอมน 95% โดยประมาณคาสดสวนหรอรอยละ ขนาด

ตวอยางจะหาไดจากสตรดงน

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง

N = ขนาดของประชากรผหญงวยทำางานทงหมด

e = คา เปอร เซนตความคลาดเคลอนจากการสม

ตวอยาง

เมอแทนคาโดยผวจยตองการสมตวอยางเปน 50% หรอ 0.50

จากประชากรผหญงวยทำางานทงหมด ระดบความนาจะเปน

ของประชากรเทากบ 0.5 ทระดบความเชอมน 95 % และ

มคาความคลาดเคลอนท 0.05 (ธานนทร ศลปจาร, 2550:48)

จะไดผลดงน

= 384.16 หรอ 384 ราย

ขนาดของกลมตวอยางในการวจยคอ 384 ตวอยาง และ

เพอปองกนความคลาดเคลอนและสรางความนาเชอถอใหกบ

งานวจย ดงนนกลมตวอยางของการวจยครงนเทากบ 400 ตวอยาง

ดงนนผวจยไดกำาหนดกลมตวอยางขนตำาไวเปนจำานวน 400 คน และ

ใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-Stage Sampling)

ดงรายละเอยดตอไปน

ขนตอนท 1 การสมตวอยางตามพนท (Area Sampling)

(Start Here)

ผวจยไดกำาหนดกรอบในการสมกลมตวอยางโดยใชขอบเขต

พนท และการแบงเขตปกครองของกรงเทพมหานคร (สำานกผงเมอง,

2554) ประกอบกบผงเมองรวมกรงเทพมหานครแสดงการใช

ประโยชนทดน ซงประกอบดวย ทดนประเภททอยอาศยหนาแนน

นอย-ปานกลาง-มาก ทดนพาณชยกรรม ทดนประเภทอตสาหกรรม

ทดนประเภทคลงสนคา ทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม

ทดนประเภทอนรกษเพอสงเสรมเอกลกษณศลปวฒนธรรมไทย

ทดนประเภทสถาบนศาสนา ทดนประเภทสถาบนราชการ

สาธารณปโภคและสาธารณปการ (สำานกผงเมอง, 2554) โดย

นำาเอกสารทงสองมาพจารณารวมกนในการกำาหนดกรอบการสม

ตวอยาง

ขนตอนท 2 การสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified

Sampling)

ผวจยไดทำาการสมกลมตวอยางแบบแบงชนโดยแบงจำานวน

ขนาดของกลมตวอยางออกตามจำานวนกลมของประชากรโดยใช

สดสวนของประชากรแตละกลมในเขตทดนประเภทพาณชยกรรม

เนองจากเปนบรเวณทมคนวยทำางานหนาแนนมากกวาบรเวณอน

ซงชวยใหการเกบขอมลสามารถทำาไดตรงกลมเปาหมายมากทสด

โดยเขตทดนบรเวณดงกลาวมจำานวน 16 เขต และ มจำานวนผหญง

วยทำางานทงสน 824,073 ซงสามารถแสดงรายละเอยดไดดงน

วธดาเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผหญงวยทางานทมอาย 20-49 ป ประกอบอาชพในเขตกรงเทพมหานคร ทงภาครฐ

หรอเอกชน รวมทงเปนลกจาง และเจาของธรกจ

วธการสมกลมตวอยาง เนองจากจานวนประชากรผหญงวยทางานชวงอาย 20-49 ป ในเขตกรงเทพมหานคร มจานวน 1,479,179 คน (สานกผงเมอง, 2554) จงจาเปนตองกาหนดขนาดของกลมตวอยางทเหมาะสม โดยการใชสตรการหาขนาดตวอยางจากสดสวนประชากรทระดบความเชอมน 95% โดยประมาณคาสดสวนหรอรอยละ ขนาดตวอยางจะหาไดจากสตรดงน

n = N. 1+ N(e)2

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดของประชากรผหญงวยทางานทงหมด e = คาเปอรเซนตความคลาดเคลอนจากการสมตวอยาง

เมอแทนคาโดยผวจยตองการสมตวอยางเปน 50 % หรอ 0.50 จากประชากรผหญงวยทางานทงหมด ระดบความนาจะเปนของประชากรเทากบ 0.5 ทระดบความเชอมน 95 % และมคาความคลาดเคลอนท 0.05 (ธานนทร ศลปจาร, 2550:48) จะไดผลดงน n = 2,988,570 1+2,988,570 (0.50)2 = 384.16 หรอ 384 ราย

ขนาดของกลมตวอยางในการวจยคอ 384 ตวอยาง และเพอปองกนความคลาดเคลอนและสรางความนาเชอถอใหกบงานวจย ดงนนกลมตวอยางของการวจยครงนเทากบ 400 ตวอยาง

ดงนนผวจยไดกาหนดกลมตวอยางขนตาไวเปนจานวน 400 คน และใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-Stage Sampling) ดงรายละเอยดตอไปน

ขนตอนท 1 การสมตวอยางตามพนท (Area Sampling) (Start Here)

ผวจยไดกาหนดกรอบในการสมกลมตวอยางโดยใชขอบเขตพนท และการแบงเขตปกครองของกรงเทพมหานคร (สานกผงเมอง, 2554) ประกอบกบผงเมองรวมกรงเทพมหานครแสดงการใชประโยชนทดน ซงประกอบดวย ทดนประเภททประเภททอยอาศยหนาแนนนอย-ปานกลาง-มาก ทดนพาณชยกรรม ทดนประเภทอตสาหกรรม ทดนประเภทคลงสนคา ทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม ทดนประเภทอนรกษเพอสงเสรมเอกลกษณศลปวฒนธรรมไทย ทดนประเภทสถาบนศาสนา ทดนประเภทสถาบนราชการ สาธารณปโภคและสาธารณปการ (สานกผงเมอง, 2554) โดยนาเอกสารทงสองมาพจารณารวมกนในการกาหนดกรอบการสมตวอยาง

ขนตอนท 2 การสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Sampling) ผวจยไดทาการสมกลมตวอยางแบบแบงชนโดยแบงจานวนขนาดของกลมตวอยางออกตามจานวนกลมของ

ประชากรโดยใชสดสวนของประชากรแตละกลมในเขตทดนประเภทพาณชยกรรมเนองจากเปนบรเวณทมคนวยทางานหนาแนนมากกวาบรเวณอน ซงชวยใหการเกบขอมลสามารถทาไดตรงกลมเปาหมายมากทสด โดยเขตทดนบรเวณดงกลาวมจานวน 16 เขต และ มจานวนผหญงวยทางานทงสน 824,073 ซงสามารถแสดงรายละเอยดไดดงน


ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผหญงวยทางานทมอาย 20-49 ป ประกอบอาชพในเขตกรงเทพมหานคร ทงภาครฐ

หรอเอกชน รวมทงเปนลกจาง และเจาของธรกจ

วธการสมกลมตวอยาง เนองจากจานวนประชากรผหญงวยทางานชวงอาย 20-49 ป ในเขตกรงเทพมหานคร มจานวน 1,479,179 คน (สานกผงเมอง, 2554) จงจาเปนตองกาหนดขนาดของกลมตวอยางทเหมาะสม โดยการใชสตรการหาขนาดตวอยางจากสดสวนประชากรทระดบความเชอมน 95% โดยประมาณคาสดสวนหรอรอยละ ขนาดตวอยางจะหาไดจากสตรดงน

n = N. 1+ N(e)2

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดของประชากรผหญงวยทางานทงหมด e = คาเปอรเซนตความคลาดเคลอนจากการสมตวอยาง

เมอแทนคาโดยผวจยตองการสมตวอยางเปน 50 % หรอ 0.50 จากประชากรผหญงวยทางานทงหมด ระดบความนาจะเปนของประชากรเทากบ 0.5 ทระดบความเชอมน 95 % และมคาความคลาดเคลอนท 0.05 (ธานนทร ศลปจาร, 2550:48) จะไดผลดงน n = 2,988,570 1+2,988,570 (0.50)2 = 384.16 หรอ 384 ราย

ขนาดของกลมตวอยางในการวจยคอ 384 ตวอยาง และเพอปองกนความคลาดเคลอนและสรางความนาเชอถอใหกบงานวจย ดงนนกลมตวอยางของการวจยครงนเทากบ 400 ตวอยาง

ดงนนผวจยไดกาหนดกลมตวอยางขนตาไวเปนจานวน 400 คน และใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi-Stage Sampling) ดงรายละเอยดตอไปน

ขนตอนท 1 การสมตวอยางตามพนท (Area Sampling) (Start Here)

ผวจยไดกาหนดกรอบในการสมกลมตวอยางโดยใชขอบเขตพนท และการแบงเขตปกครองของกรงเทพมหานคร (สานกผงเมอง, 2554) ประกอบกบผงเมองรวมกรงเทพมหานครแสดงการใชประโยชนทดน ซงประกอบดวย ทดนประเภททประเภททอยอาศยหนาแนนนอย-ปานกลาง-มาก ทดนพาณชยกรรม ทดนประเภทอตสาหกรรม ทดนประเภทคลงสนคา ทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม ทดนประเภทอนรกษเพอสงเสรมเอกลกษณศลปวฒนธรรมไทย ทดนประเภทสถาบนศาสนา ทดนประเภทสถาบนราชการ สาธารณปโภคและสาธารณปการ (สานกผงเมอง, 2554) โดยนาเอกสารทงสองมาพจารณารวมกนในการกาหนดกรอบการสมตวอยาง

ขนตอนท 2 การสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Sampling) ผวจยไดทาการสมกลมตวอยางแบบแบงชนโดยแบงจานวนขนาดของกลมตวอยางออกตามจานวนกลมของ

ประชากรโดยใชสดสวนของประชากรแตละกลมในเขตทดนประเภทพาณชยกรรมเนองจากเปนบรเวณทมคนวยทางานหนาแนนมากกวาบรเวณอน ซงชวยใหการเกบขอมลสามารถทาไดตรงกลมเปาหมายมากทสด โดยเขตทดนบรเวณดงกลาวมจานวน 16 เขต และ มจานวนผหญงวยทางานทงสน 824,073 ซงสามารถแสดงรายละเอยดไดดงน



ตารางท1 แสดงจำานวนประชากรเพศหญงในเขตทดนประเภทพาณชยกรรมตารางท 1 แสดงจานวนประชากรเพศหญงในเขตทดนประเภทพาณชยกรรม

เขตทดนประเภทพาณชยกรรมในกรงเทพมหานคร จานวนประชากรเพศหญง (คน) 1) เขตสมพนธวงศ 15,354 2) เขตปทมวน 32,117 3) เขตราชเทว 40,634 4) เขตบางรก 25,536 5) เขตพญาไท 38,513 6) เขตสาธร 47,431 7) เขตจตจกร 86,965 8) เขตคลองสาน 43,789

9) เขตคลองเตย 61,096 10) เขตธนบร 67,998 11) เขตลาดพราว 65,493 12) เขตบางกะป 81,515 13) เขตบางเขน 95,184 14) เขตหวยขวาง 41,305 15) เขตพระโขนง 52,235 16) เขตปอมปราบศตรพาย 28,908 รวมประชากรเพศหญงใน 16 เขต 824,073

ทมา : สานกผงเมอง, 2554 ตอจากนนผวจยไดทาการแบงสดสวนของกลมตวอยางแยกตามเขตทดนประเภทพาณชยกรรม 16 เขต ดงแสดง

ในตารางตอไปน

ตารางท 2 แสดงสดสวนของกลมตวอยางแยกตามเขตทดนประเภทพาณชยกรรม เขตทดนประเภทพาณชยกรรมใน

กรงเทพมหานคร รอยละของจานวนประชากรใน

แตละเขต จานวนกลมตวอยาง

ในแตละเขต 1) เขตสมพนธวงศ 1.85 7 2) เขตปทมวน 3.90 16 3) เขตราชเทว 4.90 20 4) เขตบางรก 3.10 12 5) เขตพญาไท 4.65 19 6) เขตสาธร 5.75 23 7) เขตจตจกร 10.90 43 8) เขตคลองสาน 5.30 21 9) เขตคลองเตย 7.40 30

10) เขตธนบร 8.20 33 11) เขตลาดพราว 7.90 32 12) เขตบางกะป 9.85 39 13) เขตบางเขน 11.50 46 14) เขตหวยขวาง 5.00 20 15) เขตพระโขนง 6.30 25 16) เขตปอมปราบศตรพาย 3.50 14 คดเปน 100 400

ตอจากนนผวจยไดทำาการแบงสดสวนของกลมตวอยางแยกตามเขตทดนประเภทพาณชยกรรม 16 เขต ดงแสดงในตารางตอไปน

ตารางท2 แสดงสดสวนของกลมตวอยางแยกตามเขตทดนประเภทพาณชยกรรม

ตารางท 1 แสดงจานวนประชากรเพศหญงในเขตทดนประเภทพาณชยกรรม

เขตทดนประเภทพาณชยกรรมในกรงเทพมหานคร จานวนประชากรเพศหญง (คน) 1) เขตสมพนธวงศ 15,354 2) เขตปทมวน 32,117 3) เขตราชเทว 40,634 4) เขตบางรก 25,536 5) เขตพญาไท 38,513 6) เขตสาธร 47,431 7) เขตจตจกร 86,965 8) เขตคลองสาน 43,789

9) เขตคลองเตย 61,096 10) เขตธนบร 67,998 11) เขตลาดพราว 65,493 12) เขตบางกะป 81,515 13) เขตบางเขน 95,184 14) เขตหวยขวาง 41,305 15) เขตพระโขนง 52,235 16) เขตปอมปราบศตรพาย 28,908 รวมประชากรเพศหญงใน 16 เขต 824,073

ทมา : สานกผงเมอง, 2554 ตอจากนนผวจยไดทาการแบงสดสวนของกลมตวอยางแยกตามเขตทดนประเภทพาณชยกรรม 16 เขต ดงแสดง

ในตารางตอไปน

ตารางท 2 แสดงสดสวนของกลมตวอยางแยกตามเขตทดนประเภทพาณชยกรรม เขตทดนประเภทพาณชยกรรมใน

กรงเทพมหานคร รอยละของจานวนประชากรใน

แตละเขต จานวนกลมตวอยาง

ในแตละเขต 1) เขตสมพนธวงศ 1.85 7 2) เขตปทมวน 3.90 16 3) เขตราชเทว 4.90 20 4) เขตบางรก 3.10 12 5) เขตพญาไท 4.65 19 6) เขตสาธร 5.75 23 7) เขตจตจกร 10.90 43 8) เขตคลองสาน 5.30 21 9) เขตคลองเตย 7.40 30

10) เขตธนบร 8.20 33 11) เขตลาดพราว 7.90 32 12) เขตบางกะป 9.85 39 13) เขตบางเขน 11.50 46 14) เขตหวยขวาง 5.00 20 15) เขตพระโขนง 6.30 25 16) เขตปอมปราบศตรพาย 3.50 14 คดเปน 100 400



ขนตอนท 3 การสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive

Sampling)

ทำาการเกบขอมลในแหลงธรกจและชมชนทคาดวาจะพบ

ประชากรกลมเปาหมายในแตละเขต โดยทำาการสอบถามขอมล

เบองตนเกยวกบอายซงมอายระหวาง 20-49 ป และการมงานทำา

ของกลมตวอยางกอนทำาการเกบขอมล ซงจะเกบขอมลตามจำานวน

ทปรากฎในตารางขางตน รวมทงสน 400 คน

ผลการวจย ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

1. อาย พบวา กลมตวอยางมอาย 26-31 ป มากทสด

รองลงมาคอ อาย 32-37 ป อาย 38-43 ป จำานวน 64 คน อาย

20-25 ป และอาย 44-49 ป ตามลำาดบ

2. สถานภาพ พบวา กลมตวอยางมสถานภาพสมรส

มากทสด รองลงมาคอ โสด และหยาราง จำานวน 25 คน ตามลำาดบ

3. ระดบการศกษา พบวา กลมตวอยางมระดบการศกษา

ปรญญาตรมากทสด รองลงมาคอ ตำากวาปรญญาตร และสงกวา

ปรญญาตร ตามลำาดบ

4. รายไดสวนบคคลตอเดอน พบวา กลมตวอยางมรายได

สวนบคคลตอเดอน 15,000-25,000 บาท มากทสด รองลงมา

คอ นอยกวา 15,000 บาท รายได 25,001-35,000 บาท รายได

35,001-45,000 บาท รายได 45,001-50,000 บาท และรายได

50,001 บาท ขนไป จำานวน 4 คน ตามลำาดบ

ตอนท 2 ขอมลดานพฤตกรรมการซอรถยนต

1. ยหอรถยนตทซอ พบวา กลมตวอยางซอรถยนตยหอ

Toyota มากทสด รองลงมาคอ รถยนตยหอ Honda รถยนตยหอ

Nissan รถยนตยหอ Mitsubishi รถยนตยหอ Mercedes benz

และ BMW เทากน รถยนตยหอ Mazda รถยนตยหอ Ford,

Volvo , Chevrolet และ Mini Cooper เทากน รถยนตยหอ Suzuki

และ Cittoen รถยนตยหอ Lexus และ Jeep เทากน ตามลำาดบ

2. รถยนตทซอ พบวา กลมตวอยางซอรถคนแรกมากทสด

รองลงมาคอ ซอเปนคนท 2 หรอ 3

3. รปแบบการซอรถยนต พบวา กลมตวอยางซอรถยนต

เปนเงนผอนมากทสด รองลงมาคอ เงนสด โดยกลมตวอยางจะ

ซอเปนเงนผอน 48 เดอน มากทสด รองลงมาคอ ซอเปนเงนผอน

72 เดอน ซอเปนเงนผอน 60 เดอน ซอสนคาเปนเงนผอน 36 เดอน

ซอสนคาเปนเงนผอน 12 เดอน ตามลำาดบ

4. ผมอทธพลตอการซอรถยนต พบวา กลมตวอยางให

ตวเอง มอทธพลตอการซอรถยนตมากทสด รองลงมาคอ คนรก

หรอ แฟน พอแม และ สาม เทากน เพอน พนกงานขาย และอนๆ

ไดแก ครอบครว ธรกจ ญาต บตร ตามลำาดบ

5. เหตผลในการซอรถยนตทซอ พบวา กลมตวอยาง

ใหประโยชนในการใชงาน เปนเหตผลในการซอรถยนตมากทสด

รองลงมาคอ บงบอกถงฐานะทางสงคม ทนสมย หรอ กระแสนยม

ราคาไมแพง โปรโมชนโดนใจ และอนๆ ไดแก รปทรงสวยงาม

ความชนชอบสวนบคคล ตามลำาดบ

ตอนท 3 ปจจยการตลาดในการซอรถยนตนงสวนบคคล

ขอมลดานปจจยการตลาดในการซอรถยนตนงสวนบคคล

พบวา กลมตวอยางใหระดบความคดเหนดานปจจยการตลาด

ในการซอรถยนตนงสวนบคคล ในแตละดานดงน

1. ดานผลตภณฑ กลมตวอยางใหระดบความคดเหน

ดานผลตภณฑกบการซอรถยนตนงสวนบคคลในระดบมาก และ

เมอแยกเปนรายขอพบวา

- ดานการออกแบบ ใหความสำาคญกบการมสหรอรน

ใหเลอกทหลากหลายตรงกบความตองการมากทสด รองลงมาคอ

สงอำานวยความสะดวกตางๆ ภายในรถยนตมใหครบ การออกแบบ

ตกแตงภายในหองโดยสารมความสวยงามและกวางขวาง และ

รปทรงของรถยนตภายนอกมความโฉบเฉยว สวยงาม ตามลำาดบ

- ดานคณภาพ ใหความสำาคญกบความมนใจในสมรรถนะ

ของรถยนตมากทสด รองลงมาคอ สมรรถนะของเครองยนตมความ

ทนทาน ระบบชวงลางทนมนวลและยดเกาะถนน เครองปรบอากาศ

ใหอณหภมเหมาะสม ระบบไฟในหองโดยสารไดมาตรฐาน และ

อตราการประหยดนำามนสง ตามลำาดบ

- ดานงานประกอบรถยนต ใหความสำาคญกบทศนะวสย

ในการขบขมากทสด รองลงมาคอ ความสบายของเบาะนง การ

ใชงานของอปกรณภายในรถยนต ความเงยบของหองโดยสาร

ความสวยงามของคอนโซล ความเรยบรอยของการประกอบรถยนต

และการเกบรายละเอยดภายนอกและภายในรถยนต ตามลำาดบ

- ดานตราสนคา ใหความสำาคญกบตราสนคาเปนทนยม

และไดรบการยอมรบมากทสด

2. ดานราคา กลมตวอยางใหระดบความคดเหนดานราคา

กบการซอรถยนตนงสวนบคคลในระดบมาก และเมอแยกเปน

รายขอพบวา ใหความสำาคญกบราคามความเหมาะสมกบคณภาพ

ของรถยนตมากทสด รองลงมาคอ คาใชจายในการบำารงรกษา

(Maintained) รถยนตตำา ราคาถกกวาเมอเทยบกบรถยนตยหออน

ในขนาดเครองยนตทใกลเคยง และขายตอไดราคาสง ตามลำาดบ

3. ดานชองทางการจดจำาหนาย กลมตวอยางใหระดบ

ความคดเหนดานชองทางการจดจำาหนายกบการซอรถยนต

นงสวนบคคลในระดบมาก และเมอแยกเปนรายขอพบวา

ใหความสำาคญกบสถานทตงของโชวรมและศนยบรการอยในทำาเล

ทสะดวก สามารถเดนทางไดงายมากทสด รองลงมาคอ จำานวน

สาขาของโชวรมและศนยบรการมมาก หลากหลายสาขาตามลำาดบ

4. ดานหลกฐานทางกายภาพ กลมตวอยางใหระดบความ

คดเหนดานหลกฐานทางกายภาพกบการซอรถยนตนงสวนบคคล



ในระดบมาก และเมอแยกเปนรายขอพบวา ใหความสำาคญกบโชวรม

มการตกแตงไดอยางสวยงามมากทสด รองลงมาคอ ขนาดของโชวรม

และศนยบรการมขนาดใหญ ตามลำาดบ

5. ดานการสงเสรมการตลาด กลมตวอยางใหระดบความ

คดเหนดานการสงเสรมการตลาดกบการซอรถยนตนงสวนบคคล

ในระดบมาก และเมอแยกเปนรายขอพบวา ใหความสำาคญกบ

การจดประกนภยรถยนต ชน 1 จากบรษทประกนภยชนนำาทม

คณภาพดมากทสด รองลงมาคอ ใหการบรการบำารงรกษารถยนต

ฟรภายในระยะทางหรอระยะเวลาทกำาหนด ไดเปนอยางด กำาหนด

ระยะเวลาในการผอนชำาระนาน การใหของแถมหรออปกรณตกแตง

อยางครบชด มการจดขอเสนอเงนดาวนและอตราดอกเบยในการ

ผอนชำาระใหกบลกคาในอตราทตำาและสมเหตสมผล ไดคนภาษ

จดงานแสดงสนคาตามสถานทตางๆ เชน หางสรรพสนคา ไดอยาง

นาสนใจ และจดทาโฆษณาผานสอตางๆ เชน วทย โทรทศน สอ

สงพมพ ฯลฯ ไดอยางสรางสรรค ตามลำาดบ

6. ดานพนกงาน กลมตวอยางใหระดบความคดเหนดาน

พนกงานกบการซอรถยนตนงสวนบคคลในระดบมาก และเมอแยก

เปนรายขอพบวา ใหความสำาคญกบพนกงานขายมความสามารถ

และรอบรในการใหขอมลทมประโยชนมากทสด รองลงมาคอ

พนกงานขายมบคลกภาพและมนษยสมพนธทด ตามลำาดบ

7. ดานกระบวนการ กลมตวอยางใหระดบความคดเหน

ดานกระบวนการกบการซอรถยนตนงสวนบคคลในระดบมาก และ

เมอแยกเปนรายขอพบวา ใหความสำาคญกบกระบวนการในการจอง

รถยนตไมนานมากทสด รองลงมาคอ ระยะเวลาการไดรบรถยนต

ไมนาน ตามลำาดบ

ตอนท 4 การวเคราะหองคปจจยการตลาดในการซอรถยนต

นงสวนบคคล

เมอนำาองคประกอบของปจจยทางการตลาดในการซอ

รถยนตนงสวนบคคล มาวเคราะหความเหมาะสมของตวแปรและ

การสกดปจจยดวยวธ Principal Component Analysis ใชวธ

การหมนแกนแบบ Varimax เพอวเคราะหหาความสมพนธระหวาง

ตวแปรและจดกลม ผวจยพบวา สามารถจดกลมไดทงสน 6 กลม

ดงน

กลมท 1 ใหความสำาคญกบระบบปรบอากาศและความ

นมนวลในการขบข

เครองปรบอากาศใหอณหภมเหมาะสม ระบบชวงลางท

น มนวลและยดเกาะถนน ระบบไฟในหองโดยสารไดมาตรฐาน

ความมนใจในสมรรถนะของรถยนต สมรรถนะของเครองยนต

มความทนทาน และอตราการประหยดนำามนสง

กลมท 2 ใหความสำาคญกบการสงเสรมการขาย

การใหของแถมหรออปกรณตกแตงอยางครบชด กำาหนด

ระยะเวลาในการผอนชำาระนาน จดประกนภยรถยนต ชน 1 จาก

บรษทประกนภยชนนำาทมคณภาพด ใหการบรการบำารงรกษา

รถยนตฟรภายในระยะทางหรอระยะเวลาทกำาหนดไดเปนอยางด

มการจดขอเสนอเงนดาวนและอตราดอกเบยในการผอนชำาระ

ใหกบลกคาในอตราทตำาและสมเหตสมผล ไดคนภาษและมการ

จดงานแสดงสนคาตามสถานทตางๆ เชน หางสรรพสนคา ไดอยาง

นาสนใจ จดทำาโฆษณาผานสอตางๆ เชน วทย โทรทศน สอสงพมพ

ฯลฯ ไดอยางสรางสรรค พนกงานขายมความสามารถและรอบร

ในการใหขอมลทมประโยชน และพนกงานขายมบคลกภาพและ

มนษยสมพนธทด

กลมท 3 ใหความสำาคญกบรายละเอยดทงภายนอกและ

ภายในรถยนต

การเกบรายละเอยดภายนอกและภายในรถยนต ทศนะวสย

ในการขบข ตราสนคาเปนทนยมและไดรบการยอมรบ ความเงยบ

ของหองโดยสาร ความเรยบรอยของการประกอบรถยนต ความ

สวยงามของคอนโซล ความสบายของเบาะนง และการใชงานของ

อปกรณภายในรถยนต การออกแบบตกแตงภายในหองโดยสาร

มความสวยงามและกวางขวาง มสหรอรนใหเลอกทหลากหลาย

ตรงกบความตองการ รปทรงของรถยนตภายนอกมความโฉบเฉยว

สวยงาม และสงอำานวยความสะดวกตางๆ ภายในรถยนตมใหครบ

กลมท 4 ใหความสำาคญกบราคาขายตอรถยนต

ขายตอไดราคาสง ราคาถกกวาเมอเทยบกบรถยนตยหออน

ในขนาดเครองยนตทใกลเคยง คาใชจายในการบำารงรกษา (Main-

tained) รถยนตตำา และราคามความเหมาะสมกบคณภาพของ

รถยนต

กลมท 5 ใหความสำาคญความรวดเรวในการจองและรบ

รถยนต

กระบวนการในการจองรถยนตไมนาน และระยะเวลา

การไดรบรถยนตไมนาน

กลมท 6 ใหความสำาคญกบจำานวนสาขาและความสะดวก

สบายของโชวรม

จำานวนสาขาของโชวรมและศนยบรการมมาก หลากหลาย

สาขา และสถานทตงของโชวรมและศนยบรการอยในทำาเลทสะดวก

สามารถเดนทางไดงาย ขนาดของโชวรมและศนยบรการมขนาดใหญ

และโชวรมมการตกแตงไดอยางสวยงาม

ขอเสนอแนะเชงกลยทธ 1. ผลตภณฑ

ผ บรหารจะตองพจารณาผลตภณฑทงผลตภณฑหลก

(Core Product) และองคประกอบเสรมในสวนทเปนบรการควบค

กบตวผลตภณฑ โดยสงทผบรหารตองพจารณา คอ ผลตภณฑ

ตองสอดคลองกบความตองการของลกคา และผลตภณฑของ

ค แขงขนทำาไดดมากนอยเพยงใดเนองจากผลการวจยบงชว า



ผบรโภคเพศหญงใหความสำาคญกบระบบปรบอากาศและความ

นมนวลในการขบข เครองปรบอากาศใหอณหภมเหมาะสม

ระบบชวงลางทนมนวลและยดเกาะถนน ระบบไฟในหองโดยสาร

ไดมาตรฐาน ความมนใจในสมรรถนะของรถยนต สมรรถนะ

ของเครองยนตมความทนทาน และอตราการประหยดนำามนสง

นอกจากนควรใหความสำาคญกบรายละเอยดทงภายในและภายนอก

รถยนต การเกบรายละเอยดภายในและภายนอกรถยนต ทศนะวสย

ในการขบข ตราสนคาเปนทนยมและไดรบการยอมรบ ความเงยบ

ของหองโดยสาร ความเรยบรอยของการประกอบรถยนต ความ

สวยงามของคอนโซล ความสบายของเบาะนง และการใชงานของ

อปกรณภายในรถยนต การออกแบบตกแตงภายในหองโดยสาร

มความสวยงามและกวางขวาง มสหรอรนใหเลอกทหลากหลาย

ตรงกบความตองการ รปทรงของรถยนตภายนอกมความโฉบเฉยว

สวยงาม และสงอำานวยความสะดวกตางๆ ภายในรถยนตมใหครบ

2. ราคา

ราคาและคาใชจายอนของผ ใชบรการ องคประกอบน

ชใหเหนถงการบรหารคาใชจายทเกดขน เนองจากลกคาไดรบ

คณประโยชนจากผลตภณฑในรปบรการ ความรบผดชอบไมจำากด

อยทการตงราคาเพอสรางราคาขายแกลกคาเทานน แตรวมถง

การกำาหนดกำาไรจากการดำาเนนธรกจและกำาหนดเงอนไขเกยวกบ

สนเชอดวย นอกจากนนผจดการบรการยงตองตระหนกถงทาง

ปฏบตเพอหาวธลดตนทนและสงอนทลกคารบภาระไวในการซอ

และสงผลใหเกดใชบรการนอยลง ตนทนเหลานรวมถงคาใชจาย

ทางการเงน เวลา ความพยายามในรปวตถและจตใจ รวมไปถง

ประสบการณของลกคาในอดตทอาจจะเปนลบหรอไมพอใจตอ

รปแบบบรการกได ดงผลการวจยทแสดงใหเหนวาผบรโภคเพศหญง

ใหความสำาคญกบราคาขายรถยนตไดราคาสง ราคาถกกวาเมอเทยบ

กบรถยนตยหออนในขนาดเครองยนตทใกลเคยง คาใชจายในการ

บำารงรกษา (Maintained) รถยนตตำา และราคามความเหมาะสม

กบคณภาพของรถยนต

3. สถานทและลกษณะทางกายภาพ

สถานทและลกษณะทางกายภาพองคประกอบนชใหเหนวา

ผบรโภคเพศหญงใหความสำาคญกบจำานวนสาขาและความสะดวก

สบายของโชวรม จำานวนสาขาของโชวรมและศนยบรการมมาก

หลากหลายสาขา และสถานทตงของโชวรมและศนยบรการอยใน

ทำาเลทสะดวก สามารถเดนทางไดงาย ขนาดของโชวรมและ

ศนยบรการมขนาดใหญและโชวรมมการตกแตงไดอยางสวยงาม

ดงนนผประกอบการควรใหความสำาคญกบสงเหลาน ซงถอเปน

การบรการหลงหารขายและสงผลทการซอซำา การบอกตอแบบ

ปากตอปากและนำามาซงความจงรกภกดในตาสนคาในทสด

4. การสงเสรมการตลาด

การสงเสรมตลาด โดยผลการวจยแสดงใหเหนวา ผบรโภค

เพศหญงใหความสำาคญกบการสงเสรมการตลาดทงในแงการให

ขอมลขาวสารอยางตอเนอง การจดการสงเสรมการขายทจงใจ

รวมทงบคลกภาพและการบรการขายของพนกงานขาย ดงนน

ผประกอบการควรจดกจกรรมการสงเสรมการตลาดใหหลากหลาย

เชน การใหของแถมหรออปกรณตกแตงอยางครบชด กำาหนด

ระยะเวลาในการผอนชำาระนาน จดประกนภยรถยนต ชน 1 จาก

บรษทประกนภยชนนำาทมคณภาพด ใหการบรการบำารงรกษา

รถยนตฟรภายในระยะทางหรอระยะเวลาทกำาหนดไดเปนอยางด

มการจดขอเสนอเงนดาวนและอตราดอกเบยในการผอนชำาระ

ใหกบลกคาในอตราทตำาและสมเหตสมผล มการคนภาษและ

มการจดงานแสดงสนคาตามสถานทตางๆ เชน หางสรรพสนคา

ไดอยางนาสนใจ จดทำาโฆษณาผานสอตางๆ เชน วทย โทรทศน

สอสงพมพ ฯลฯ ไดอยางสรางสรร พนกงานขายมความสามารถและ

รอบรในการใหขอมลทมประโยชน และพนกงานขายมบคลกภาพ

และมนษยสมพนธทด

5. กระบวนการ

ผบรหารตองพจารณาเรองของกระบวนการในการสงจอง

สนคา และกระบวนการในการรบสนคาเนองจากถาปลอยเวลา

ใหนานอาจสงผลกระทบตอการตดสนใจของผบรโภค เชน บรษท

คแขงเปดตวสนคาใหมและใหขอเสนอทดกวาและสามารถรบรถยนต

ไดทนท สาเหตนอาจทำาใหผบรโภคเกดความลงเลและอาจตดสนใจ

ยกเลกการจองและไปซอสนคาของคแขงดงผลการวจยทบงชวา

ผบรโภคเพศหญงใหความสำาคญกบกระบวนการในการจองรถยนต

ไมนาน และระยะเวลาการไดรบรถยนตไมนาน

เอกสารอางองกลมสถตการขนสง กองแผนงาน กรมการขนสงทางบก. 2555.

จำานวนรถทจดทะเบยนสะสมณวนท31ธนวาคม2555.

[ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://apps.dlt.go.th/

statistics_web/vehicle.html

จราวรรณ หรด และ ดร. ไกรชต สตะเมอง. 2556. อทธพลของ

ความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมขององคกร

(CSR) มผลตอการตดสนใจซอรถยนต Eco Car ของ

ประชากรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. วารสาร

การตลาด และการสอสาร ปท 1 ฉบบท 1 (มกราคม-มนาคม

2556)

ไทยรฐ. 2556. เคลดลบเลอกซอรถอยางไรใหโดนใจสบายกระเปา.

[ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.thairath.co.th/

content/life/344762 (19 มถนายน 2556)

ธานนทร ศลปจาร. 2550. การวจยและวเคราะหขอมลดวยSPSS.

พมพครงท 7. ว อนเตอรปรน. กรงเทพฯ.



รตนโชต สนธซอสตย. 2553. ปจจยสวนประสมทางการตลาด

ในการตดสนใจเลอกซอ รถยนตนงสวนบคคลในเขต

อำาเภอเมอง จงหวดปทมธาน. สารนพนธบรหารธรกจ

มหาบณฑต. มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรม

ราชปถมภ.

สำานกผงเมอง กรงเทพมหานคร. 2554. รายงานการศกษา :

ประชากรกรงเทพมหานครและปรมณฑล พ.ศ. 2554.

[ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://cpd.bangkok.go.th:90/

web2/strategy/DATA54/POP_BKK_S54.pdf

(19 มถนายน 2556)

อดลย จาตรงคกล, ดลยา จาตรงคกล และ พมพเดอน จาตรงคกล.

2546. การตลาดบรการ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โรงพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.



การศกษาพระสงฆกบการพฒนาทองถน:กรณศกษาวดเทพปรณารามตำาบลทาพระอำาเภอเมองจงหวดขอนแกน

AStudyofMonksandlocalitydevelopment:ACaseStudyofTheppuranaramTemple

ThaphraDistrictMuangDistrictKhonKaenProvince

พระมหาอนชาสรวณโณ(พละกล)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงค 3 ประการ คอ 1) เพอศกษาบทบาทของพระสงฆในการพฒนาทองถน กรณศกษาวดเทพปรณาราม

ตำาบลทาพระ อำาเภอเมอง จงหวดขอนแกน 2) เพอศกษาองคประกอบทสงผลตอบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน และ 3) เพอศกษา

ปญหาและอปสรรคของพระสงฆในการพฒนาทองถนและเพอศกษาแนวทางการสงเสรมบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน สวนการ

ศกษาใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ โดยใชการสมภาษณในการเกบขอมล ประกอบดวย 1) พระสงฆระดบผนำา 5 รป 2) ผนำาระดบทองถน

6 ทาน และ 3) ผอำานวยการสำานกงานพระพทธศาสนาจงหวดขอนแกน 1 ทาน รวมทงหมด 12 รป/ทาน และไดจดการสนทนากลมยอย

(Focus Group) 2 กลม มสมาชกทงหมด 13 ทาน โดยผลการศกษาพบวา พระสงฆยงคงมบทบาทดานการพฒนาในทองถนเสมอมา

ดวยการปรบใชภาระหนาททง 6 ดาน ซงไดแก 1) การปกครอง พระสงฆระดบเจาอาวาสยงคงทำาหนาทดแลกจการในวดเปนสำาคญ 2)

การศาสนศกษา ใหการสงเสรมการศกษาแกพระสงฆสามเณรในวด 3) การเผยแผ ตอบรบนโยบายของมหาเถรสมาคมของรฐและของ

ทองถน 4) การสาธารณปการ ดำาเนนการกอสรางศาสนสถานใหเพยงพอตอพระสงฆและพทธศาสนกชนทวไป 5) การศกษาสงเคราะห

พระสงฆทมศกยภาพดานสอนหลกธรรมมบทบาทในการสอนจรยธรรมในสถานศกษา และ 6) การสาธารณสงเคราะห มสวนในการรวม

กอสรางสาธารณะประโยชนทสำาคญในชมชน อยางไรกตามหากเปนพระสงฆทไมใชพระนกพฒนากดำาเนนการพฒนาไปตามบทบาทหนาท

ทตนดำารงอย บางรปอยในฐานะผสงเสรมบทบาท บางรปอยในฐานะผปฏบตการ แตหากเปนพระสงฆนกพฒนาทานจะดำาเนนการเอง

โดยจดทำาในรปโครงการสงเสรมชมชน มทงมงพฒนารายได พฒนาจรยธรรม และพฒนาการศกษา สวนบทบาทพระสงฆวดเทพปรณาราม

ยงคงเปนบทบาทตามลกษณะงานทคณะสงฆกำาหนดให โดยความโดดเดนคอการสงเสรมคานยมทางจรยธรรมดวยกลวธเผยแผตางๆ แต

ทนาสนใจคอการยกระดบคณธรรมดวยวรรณกรรมพนบาน การนจงสงผลเชงกระตนเตอนวธใหมตอทศนคตของพทธศาสนกชน การแสดง

บทบาทดงกลาวนนจงมผลมาจากพทธดำารส พระธรรมวนย และวดทมลกษณะเกอกลสงเคราะหพทธศาสนกชนในระบบความสมพนธ

ผนวกกบกฎระเบยบทางคณะสงฆทไดกำาหนดอำานาจหนาทใหพระสงฆควบคมดแล ทงผใตปกครองและประชาชนตามความสามารถ แต

บทบาททเปนประโยชนเกอกลแกชมชนมกมาจากความมงมนเสยสละเฉพาะตวของพระสงฆแตละรป โดยมกมแรงผลกดนมาจากสภาพ

ปญหาในชมชน ทบางครงหนวยงานทองถนกตอบสนองตอรปแบบการปฏบตของพระสงฆ อยางไรกตามหากเปนการดำาเนนงานอยางปกต

ปญหาหลกคอระบบคสมพนธทเกยวของกบการขบเคลอนภาระงาน ทงความสมพนธของพระสงฆแตละระดบและความสมพนธกบประชาชน

ในแตละสถานะตำาแหนง ทงนพระสงฆระดบผปกครองขาดการกำากบดแลบรหารสงการและตดตามประเมนผล ผนวกกบขาดการกำาหนด

นโยบายเชงพฒนาอยางสอดคลองกบนโยบายทองถน แมกระทงพระสงฆกยงขาดทกษะเชงลกทงดานหลกธรรมและศาสตรสมยใหม

ในการทำางานการพฒนาหลายๆ รปแบบ สำาหรบแนวทางสงเสรมตองเรมทองคกรสงฆควรปรบรปแบบวธการทำางานของพระสงฆให

สอดคลองกบลกษณะทางสงคมใหม โดยทเจาคณะผปกครองตองควบคมและแกไขปญหา กระตนใหวดโดยเจาอาวาสตองจดกจกรรม

ใหเกดสมพนธทดตอชมชนและผนำาของแตละหนวยงาน พรอมทงโนมนาวชแจงบทบาทพระสงฆตอสงคมถงการองอาศยกนตอการพฒนา

อยางจรงใจ ดวยการเปดรบวสยทศนระดบองคกร ผนำา และชมชน ใหเกดการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ

คำาสำาคญ: พระสงฆ, บทบาทการพฒนาทองถน, องคประกอบสงเสรม, ปญหาและอปสรรค, แนวทางสงเสรมพระสงฆ



Abstract The research had 3 main purposes which were 1) to study monks’ roles in locality development. The research

was a case study of Theppuranaram Themple Thaphra District Muang District Khon Kaen Province. 2) The research

was also aimed to study affecting factors towards the monks’ roles in locality development and 3) to study problems

and obstacles of the monks and ways to promote the monks’ roles in locality development. The qualitative research

methodology was employed by interviewing the sample groups for collecting data. The sample groups of 12 people

consisted of 1) 5 monk leaders, 2) 6 local leaders, and 3) 1 director of Khon Kaen Office of Buddhism. There were 2

groups of 13 people participating in a focus group discussion. The research findings revealed as follows: the monks

have had the major role in locality development using 6 main duties. Such as 1) To rule the monk that is the abbot

levels still look after the duty, as is the first important in the temple. 2) To study of religion support studding to the

monks. 3) To Evangelism accept policy of The Sangha Supreme Council of state and locality. 4) Public continues

building religious place to enough for a monks and Buddhist. 5) To subsidiary the monks that have ability in instruct

the principle to have a role to teach ethics in the academy. And then 6) Public Subsidiary has a participation to build

a commonwealth that is important in community. If the monks are not developers themselves, they still develop their

local areas as their responsibilities. Some are supporters and some are executors. If the monks are real developers

themselves, they always initiate a project promoting their community in term of incomes, moral, and education. The

monks in Theppuranaram Temple have their own job responsibilities as they are assigned by the monk hierarchy.

The outstanding role is the moral education by using several propagation strategies. The interesting strategy is to use

local literature in teaching moral. This is why it is the new stimulating way affecting the Buddhists’ attitudes. Those

roles are influenced by the Buddha’s speech, the Buddha’ teaching, and the temple itself which has supported the

Buddhists in term of relationship system. The monk laws determining power and duty also have the control over

inferiors and all people effectively. The role benefiting the community is gain from individual monks who always

sacrifice. The monk gain impulsion for locality development from the community’s problems. The local institutes

something give a response to the monk’s action. However, the main problem of locality development operation is

the paired relationship including the monk relationship each level and the relationship with people at each position.

The monk readers are effective to administrate and evaluate jobs and the also deeply luck Dharma Principles and

modern science to work with various forms of locality development.

Keywords: monks, locality development, problems and obstacles, ways to support monk



บทนำา ตลอดระยะเวลากวาหาทศวรรษทผ านมา สงคมและ

วฒนธรรมไทยเปลยนแปลงอยางเหนไดชด จากสงคมเกษตรกรรม

เปนสงคมอตสาหกรรม จากสงคมชนบทเปนสงคมเมอง การ

เปลยนแปลงมอาจแยกสวนออกจากกนไดอยางอสระ เพราะ

โครงสรางและพฤตกรรมทางสงคมยอมมวฒนธรรม สวนสงคมจะ

เปลยนแปลงไปในทศทางใดขนอยกบสภาพแวดลอม ประชาชน

โลกทศน เทคโนโลย และการเคลอนไหวของสงคม (อมพร สคนธวณช

และศรรฐ โกวงศ, 2553: 239-240, 242) ลกษณะเชนนยอมทำาให

สงคมสญเสยระเบยบ สถาบนหลกไมสามารถถายทอดจารตทถกตอง

ไดอยางมประสทธภาพ เกดการเหนแยงตอกฏเกณฑและระเบยบเดม

พรอมทงผลตคานยมใหมซงสรางความแปลกแยกระหวางกลมบคคล

ในสงคมแลวยงขยายออกสสงคมชนบท (นรมล สธรรมกจ, 2551:

15-16; โกศล วงศสวรรค, 2543: 28) โลกาภวตนเปนปจจยหนง

ทกอใหเกดความเปลยนแปลงในสงคมไทย โดยดำาเนนชวตแบบ

วฒนธรรมตะวนตกทยดถอวตถเปนสำาคญ ไมผานการแยกแยะ

ควบคมผลเสยทจะเกดขนในวงกวาง ทงลดศกยภาพของชมชน

ทนสงคม และภมปญญาดงเดม (ววฒนชย อตถากร, 2546: 9,

23, 64) ทานพทธทาสภกขจงเสนอวา พระสงฆสามารถมบทบาท

3 ประการ คอ 1) ปรยต สงเสรมใหเกดองคความรพฒนาสความคด

พจารณาไดเอง 2) ปฏบต เปนตนแบบในการปฏบต เพอใหเกด

ความนาเชอถอและสรางความสนใจตอผพบเหน และ 3) ปฏเวธ

แสดงผลแหงการปฏบตใชปรากฎชดจนเกดความไวใจในแนวทาง

สงผลตอการรเรมประพฤตปฏบตตาม (เบญจา มงคละพฤกษ, 2552:

10) พระสงฆยคโลกาภวตนจงควรมบทบาทอยางกวางขวาง ในดาน

การแกไขและพฒนาสงคม ภายใตความรและความเขาใจหลกธรรม

อยางลกซง และเปนผ เครงครดในวตรปฏบตทถกตองอยาง

สมำาเสมอดวย (เบญจา มงคละพฤกษ, 2552: 18) แตปญหาหลก

คอองคกรสงฆไมสามารถชนำาใหพระสงฆปรบตวเขากบบทบาท

รวมสมยกบสงคม ซำายงปรากฏชองทางแหงความประพฤตเสอมเสย

ตอปจเจกภกษอยางตอเนอง ภาพลกษณโดยรวมของสถาบนสงฆ

จงตกตำาลง พระสงฆสวนใหญไมสามารถอธบายหลกธรรมใหชาว

พทธเขาใจในเนอความของพทธศาสนาไดอยางถกตอง หากแต

ฆราวาสกลบอาจเขาใจหลกธรรมไดอยางลกซงยงกวา อยางไรกตาม

วดซงเปนศาสนสถานทสำาคญของศาสนาพทธ โดยเฉพาะวดทอย

ตดกบชมชนเปนหนวยงานยอยทเขาถงประชาชนในระดบทองถน

มความเกยวพนธกบชมชนมาทกยคทกสมยจงตองมบทบาทมากขน

เพอผสานความแตกราวทางสงคม การใหบรการสงคมดานตางๆ นน

แมเปนบทบาทหนาททภาครฐเพมเตมขน แตองคกรสงฆกำาลง

ประสบปญหาหลก 4 ประการ คอ ประการแรกโครงสรางทรวมศนย

และดอยประสทธภาพ ประการทสองความสมพนธทใกลชด

กบรฐ ประการทสามความเหนหางจากสงคม และประการสดทาย

ขาดระบบกลนกรอง กำากบ และกลอมเกลาทมคณภาพ (พระไพศาล

วสาโล, 2552: 281-282, 328, 512-513) ภายใตระบบราชการ

แบบพระสงฆ เปนสาเหตหนงทดงบทบาทพระสงฆเหนหางออกจาก

ชมชน ในอดตพระพทธศาสนาเถรวาทตงมนดวยดกตอเมอพระสงฆ

ผปกครอง และพทธศาสนกชนมความสมพนธกนอยางมดลยภาพ

แตหลายทศวรรษทผานมาสถาบนสงฆผกตดอยกบการอปถมภ

ของรฐมากเกนไป สงผลใหคณะสงฆสญเสยศกยภาพทมในองคกร

ซำายงขาดแรงจงใจทจะปฏรปองคกรใหเหมาะสมกบยคสมย ขาดการ

พฒนาอยางตอเนอง ไมสามารถปรบตวใหเขากบยคโลกาภวตน

มเพยงสองแนวทาง คอ ประการแรกพระสงฆเองกจำาเปนตองปรบ

บทบาทโนมเขาหาประชาชน โดยเรมตนจากการ “เปดวด” ให

ชมชนไดเขามามสวนรบผดชอบมากขน ประการสดทายประชาชน

ตองโนมเขาหาคณะสงฆ ผานการรวมบรหารและรบผดชอบกจการ

คณะสงฆ หรอรวมเปนผอปถมภดานบคลากร ดานวชาการ ดาน

การกำาหนดนโยบาย ดานการวางแผน และดานการดำาเนนงานของ

พระสงฆในพนท องคกรสงฆจงจะพนวกฤต (ไพศาล วสาโล, 2546:

4-7) สำาหรบวดเทพปรณาราม เปนวดทตงในชมชนทองถนระดบ

เทศบาลตำาบล มประชาชนอาศยอยมากพอสมควร จงมกจกรรม

ทสมพนธกบพระพทธศาสนามาโดยตลอด ซงสามารถแยกออก

เปน 4 ลกษณะ คอ ประการแรกสงเสรมใหความรดานหลกธรรม

ประการทสองสงเสรมสนบสนนกจกรรมทเปนการอนรกษประเพณ

วฒนธรรมไทย ประการทสามสงเสรมกจกรรมพเศษตามกาลสมย

และประการสดทายมงสงเสรมกจกรรมของทองถน ทซงคณะ

ผบรหารทองถนกำาหนดขน เพอเปนแนวทางในการบรหารและ

พฒนาทองถน ดวยเหตนผ วจยจงตองการศกษารปแบบการ

ทำางานพฒนาทองถนโดยพระสงฆภายใตสถานการณกระแสการ

เปลยนผานทางสงคมและวฒนธรรม โดยการสบคนขอมลชน

ทตยภมจากเอกสารตางๆ ทเกยวตอการศกษา และชนปฐมภม

ดวยการลงพนทวจย ซงดำาเนนการดวยการสมภาษณ การสนทนา

กล มยอย และการสงเกตการณแบบมสวนรวม ทงนมมลเหต

มาจากสภาพการณสงคมท เปลยนแปลงไปอยางเหนได ชด

โดยเฉพาะอยางยงทศนคต คานยม และพฤตกรรมของประชาชน

ในแตละชวงวย ทงการพฒนาทเนนไปทางวตถเปนสำาคญโดยละเลย

พฤตกรรมทดดานคณธรรมและจรยธรรม

วตถประสงคของการศกษา 1. เพอศกษาบทบาทของพระสงฆในการพฒนาทองถน

กรณศกษาวดเทพปรณาราม ตำาบลทาพระ อำาเภอเมอง จงหวด

ขอนแกน

2. เพอศกษาองคประกอบทสงผลตอบทบาทพระสงฆ

ในการพฒนาทองถน

3. เพอศกษาปญหาและอปสรรคของพระสงฆในการพฒนา



ทองถนและเพอศกษาแนวทางการสงเสรมบทบาทพระสงฆในการ

พฒนาทองถน

วธการดำาเนนการวจย สำาหรบการเกบรวบรวมขอมลในการศกษานน ใชวธการ

สมภาษณแบบเจาะลก เปนคำาถามแบบปลายเปด (Open-ended

Interview) และใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structural

Interview) ซงเปนคำาถามท ไดจดเตรยมไว ผนวกกบการ

สงเกตการณแบบมสวนรวม

ประชากรและกลมเปาหมาย 1. กลมเปาหมาย คอ กลมพระสงฆระดบผนำา กลมผนำา

ระดบทองถน และผบรหารระดบภมภาค และประชาชนบาน

หนองบวดหมทง 4 หมบาน

2. ผใหขอมลทสำาคญ (Key-informant) คอ ผทมความ

เกยวของกบการศกษาแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1) ผใหขอมล

ทสำาคญดวยการสมภาษณจำานวน 12 ทาน ไดแก พระสงฆระดบ

ผนำา จำานวน 5 รป ผบรหารระดบทองถน จำานวน 6 ทาน และ

ผบรหารสวนภมภาค จำานวน 1 ทาน และ 2) การสนทนากลมยอย

(Focus Group) จำานวน 2 กลมๆ ละ 6-8 ทาน

3. เครองมอในการวจย ประกอบดวย 1) การสมภาษณ

แบงออกเปน 6 สวนคอ (1) ความคาดหวงตอการมภาวะผนำาของ

พระสงฆ (2) บทบาทพระสงฆตอการพฒนาทองถน (3) องคประกอบ

ทสงผลตอบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน (4) ปญหาและ

อปสรรคของพระสงฆในการพฒนาทองถน (5) แนวทางการสงเสรม

บทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน และ (6) ความคาดหวง

ของทานตอบทบาทของพระสงฆในการพฒนาทองถน 2) การ

สนทนากลมยอย ซงแบงออกเปน 2 กลม โดยกลมท 1 มสมาชก

7 ทาน สวนกลมท 2 มสมาชก 6 ทาน โดยใชประเดนคำาถาม

เดยวกนกบการสมภาษณเปนแนวทางในการอภปราย และ 3)

การสงเกตการณแบบมสวนรวม ประกอบดวย (1) พฤตกรรมของ

พระสงฆ (2) พฤตกรรมผนำาทองถน (3) พฤตกรรมผนำาชมชน และ

(4) พฤตกรรมประชาชน

การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลใชวธการสมภาษณแบบเจาะลก

เปนคำาถามแบบปลายเปด (Open-ended Interview) และใชการ

สมภาษณแบบมโครงสราง (Structural Interview) แลวดำาเนน

การสมภาษณไปตามลำาดบตามวตถประสงคของการศกษา โดยใช

เครองบนทกเสยงเปนเครองมอในการเกบขอมล

การวเคราะหขอมล ใชการวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยการพรรณนา ดวย

การรวบรวม จดหมวดหม จำาแนกแยกแยะ วเคราะหความเชอมโยง

และความสมพนธกน ระหวางประเดนคำาถามของแตละขอ จาก

ผใหขอมลทง 2 ประเภท

ผลการศกษาบทบาทของพระสงฆในการพฒนาทองถน

กอนดำาเนนการศกษาผวจยไดตงประเดนการศกษาบทบาท

พระสงฆไววาพระสงฆมบทบาทอยางไรตามพทธบญญต บทบาท

ทพระสงฆปฏบตจรง และบทบาททพทธศาสนกชนคาดหวงจาก

พระสงฆ โดยเฉพาะอยางยงบทบาทของพระสงฆวดเทพปรณาราม

ซงเปนพนทวจย พรอมทงบทบาททพระสงฆควรปฏบตในอนาคต

ซงพบผลการศกษาดงน

1. บทบาททพระสงฆปฏบตจรง พระสงฆยงเปนผนำาทาง

ดานศาสนาแนะนำาสงสอนพทธศาสนกชนดวยหลกธรรมทถกตอง

และวฒนธรรมประเพณของชมชน โดยเจาอาวาสยงคงทำาหนาท

ดแลกจการในวดเปนสำาคญ บางครงนำาหลกธรรมมาปรบใชในการ

กำากบดแลประชาชน สงเสรมการศกษาแกภกษ-สามเณรในวด

ทงหลกพระธรรมวนย ทงแผนกธรรมและแผนกบาล โรงเรยน

พระปรยตธรรม และการศกษาในมหาวทยาลยสงฆทง 2 แหง

ผนวกกบการเผยแผดวยการตอบรบนโยบายของมหาเถรสมาคม

บางครงตอบรบนโยบายของรฐ นโยบายของหนวยงานทองถน และ

สวนงานจากมหาวทยาลยสงฆ ทสำาคญคอพระสงฆระดบพระเถระ

ไดรบการนมนตเขารวมประชมเพอจดทำาแผนพฒนาทองถน ทง

ยงรเรมกอสรางศาสนสถาน อาท ศาลาการเปรยญ กฎสงฆ วหาร

บรรจโบราณวตถ อโบสถ และบรณปฏสงขรณสงกอสรางทชำารด

ทตอบสนองตอความตองการของประชาชนในพนทไดอยางแทจรง

แตมไดละเลยบทบาทการสอนจรยธรรมในสถานศกษา มอบ

ทนทรพยแกเยาวชน มสวนรวมดวยการเปนกรรมการการศกษา

ในโรงเรยน มสวนในการรวมกอสรางสาธารณประโยชนทสำาคญ

เชน รวมสรางศาลาประชาคม ตดและขยายถนนภายในชมชน

พฒนาสภาพภมทศนรมถนน สรางประปา โรงเรยน สะพาน

ขามคลองในหมบาน และใหความชวยเหลอในยามทประชาชน

ประสบภยพบตตางๆ รวมเจรจาตอรองหรอประนประนอม ดวย

การไกลเกลยเมอฝายผนำาเกดความขดแยงระหวางกน ใหการ

ประชาสมพนธขาวสารการพฒนา ซงเปนความพงประสงคของ

ทางวดและชมชน โดยมไดมองขามการสาธารณสขซงคอยใหความ

ชวยเหลอดานอปกรณการพยาบาล แนะนำาการปฏบตตอภกษ

อาพาธ และดำารงตนเปนทปรกษาหรอใหคำาแนะนำาตอประชาชน

ในคราวทตองประสบกบความผดหวงในชวตดวยหลกธรรม



2. บทบาทพระสงฆวดเทพปรณาราม ม 2 ลกษณะคอ

1) บทบาทพระราชประสทธคณ (สนนท สภาจาโร) ทานมผลงาน

วรรณกรรมเดนชดเชงเสรมสรางสงคมทสงเสรมการสอสารใหตน

บรรลผลแตไมขดแยงกบคนอน ฉะนนการสอสารจงตองคำานงถง

ความรสกของผอนดวย การสอสารทดยอมสานสมพนธระหวาง

ปจเจกบคคล กลมบคคล และองคกรใหเหนยวแนน รวมทงการ

อนรกษและสงเสรมความรและภมปญญาทองถน โดยทานได

ประพนธบทสรภญญะใหเยาวชนในบานหนองบวดหมไดขบรอง

และนำาไปแขงขนตามเทศกาลตางๆ ซงถอไดวาเปนการสงเสรม

พฒนาการทางจตใจ วรรณกรรมสงเสรมการปฏบตทบคคลจะ

แสดงพฤตกรรมใดๆ ตอศาสนสถาน ไมวาจะเปนการลบล ไมให

ความเคารพในสถานท ลวนเปนการแสดงความลดนอยถอยลง

ของจตใตสำานก จงถอวาเปนการขดเกลาทศนคตตอศาสนสถาน

ของพทธศาสนกชน ทานยงชใหประชาชนเหนวา พระธรรมของ

พระพทธศาสนาไมใชสงทจะดถกเหยยดหยาม แตควรใหความ

เคารพขณะรบฟงและนำาไปปฏบตดวยหวงในผลลพธ ในภาพรวมผล

งานทานจงสะทอนและสงเสรมการดำารงชวตของคนในทองถน รวม

ทงบทประพนธรองกรองบางเรองไดกลาวถงเมองขอนแกนวา มพระ

ธาตขามแกนเปนสญลกษณ เจรญกาวหนาตามยคสมย แตไมหลงลม

ศลปะทองถน เชน ดนตรพนบาน สนคาหตถกรรมผาไหมคณภาพ

สถานททองเทยวมากมาย และ 2) บทบาทพระสงฆลกวด ดวยการ

เปนผนำาดานจตวญญาณ แนะนำาสงสอนยกระดบคณภาพจตใจ

ประชาชน นำาพาปฏบตตามหลกศาสนพธทถกตอง ใหการปกครอง

ภายใตการกำากบดแลของเจาอาวาส ซงทานใชหลกปกครองตาม

หลกประชาธปไตยตอการกำาหนดบทบาทหนาทการทำางานของ

พระสงฆภายในวด ซงคดเลอกกนตามความรความสามารถตองาน

ทรบผดชอบ ผานการสงเสรมการเผยแผดวยกจกรรมในวนสำาคญ

ทางศาสนา วฒนธรรม และประเพณเปนประจำาทกป แตไมละเลย

การศกษาหากแตใสใจตอการศกษาทงการศกษาแผนกธรรม

แผนกบาล พระปรยตศกษา และการศกษาในมหาวทยาลยสงฆ

ครนเมอสำาเรจการศกษาจงกลบสภมลำาเนา บางรปปรบเปลยน

สถานทศกษา บางรปลาสกขาออกไปดำาเนนชวตอยางคฤหสถ

สวนดานสาธารณปการเจาอาวาสมกเปนผนำาในการรเรมการ

กอสรางศาสนสถานทสำาคญภายในอาวาส และสงเสรมใหม

สวนรวมในกอสรางสถานทราชการในชมชน ทงยงมพระสงฆเขาไป

สอนศลธรรมในโรงเรยนระดบตางๆ การนเจาอาวาสยงไดรบนมนต

ใหเปนกรรมการโรงเรยน และยงไดสงเสรมใหเกดการกอสราง

หนวยงานซงเปนประโยชนตอชมชน เชน การสมทบทนสราง

ศนยพฒนาเดกกอนเกณฑ สมทบทนสรางสถานอนามยชมชน

และสมทบทนสรางศาลากลางหมบาน

3. บทบาทเชงรกของพระสงฆสอนาคต ควรปรบใน 3 สวน

คอ 1) ระดบบคคล ตองศกษาหลกธรรมใหครอบคลมผนวกกบ

ศาสตรสมยใหมแตละแขนงและสามารถขยายความไดอยาง

สอดคลององอาศยกบหลกการทางพระพทธศาสนาไดอยาง

นาสนใจจากปรากฏการณตางๆ ทางสงคมแลว รวมเสนอทางออก

แนวใหมทมอทธพลทางความคดตอสงคมไทยดวยวธการอยาง

มระบบ 2) ระดบองคกร วดตองปรบปรงสภาพแวดลอมใหเปนท

สปปายะ พฒนาสาธารณปโภคและสาธารณปการตางๆ ของวดให

ทนสมย เพอบรการประชาชนผเดอดรอนใหครอบคลม ปรบปรง

หลกสตรการศกษาของคณะสงฆใหเทาทนสงคม หวใจหลกคอ

การทำางานเปนทมไดอยางมประสทธภาพ สมาชกทกรปตองม

ความเปนมออาชพรอบรในวธการถายทอด พรอมกนนนตองลด

พทธพาณชยเชงไสยศาสตร และ 3) ระดบชมชน โดยเฉพาะ

อยางยงดานเศรษฐกจและดานคณภาพชวต ควรเปนตวแบบทด

ทถกตองของการเปนผมกนอยไมสะสมวตถสงของ สงเสรมความร

สรรคสรางอาชพ ดำารงภมปญญาทองถน บำารงสาธารณประโยชน

นำาหลกธรรมมาปรบใชใหสอดคลองกบการพฒนา โดยไมเลอกฝาย

ทางการเมอง หากแตควรสงเสรมดานการเปนพลเมองทถกตองตาม

สทธหนาทขนพนฐาน ชใหเหนถงคณและโทษของลทธทนนยมและ

บรโภคนยม ขณะเดยวกนควรชใหเหนถงคณประโยชนทางจตใจหรอ

จตนยม สามารถเผชญและคดวเคราะหแกไขปญหาของตนได ซง

สามารถเปนกำาลงของชมชน ชใหเหนถงความเปนเจาของรวมกน

ของทรพยากรธรรมชาตทมอย การนควรเสนอประเดนปญหา

ระดบสงคม องคกร และนโยบายรฐ ทเปนปญหาตอสงคมหรอ

ชมชนในบรบทตางๆ ทงนตองโตแยงดวยขอมลทางวชาการ ซง

มหาวทยาลยสงฆทง 2 แหงตองจรงจงและเขมงวดในการผลตบณฑต

ดวยสถานการณทางสงคมพรอมกบการวจารณและปดทายดวย

หลกธรรมและวธการแกไขปญหา

องคประกอบทสงผลตอบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน

จากการบททวนและประมวลขอมลจากคำาตอบผวจยจงได

คดองคประกอบทสงผลตอบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน

ออกเปนชนๆ จากขอบขายทางพระพทธศาสนาไปจนถง

องคประกอบภายนอกทเกยวของกบหนวยงานและประชาชน

โดยทวไปพบวา

1. องคประกอบดานพทธบญญต พระธรรมวนย และ

กฎระเบยบวด พระพทธเจาทรงประกาศลทธของพระองค

เพอประโยชน 3 ประการ คอ 1) อตตตถะ คอการทภกษตอง

ปฏบตธรรมอยในกรอบมนศกษาพระธรรมวนยใหยงขน 2) ปรตถะ

คอดำาเนนการเพอใหเกดประโยชนแกผอนทงแกคณะสงฆดวยกน

และแกพทธศาสนกชนทวไป และ 3) อภยตถะ คอการประพฤต

ประโยชนใหเกดขนทง 2 ฝาย ทงแกตนเองคอวตรปฏบตของภกษ

และแกพทธศาสนกชนในพนททตนอาศยอย สำาหรบพระธรรมวนย

คอกรอบทภกษพงปฏบตไมควรละทง เพราะนำามาซงความเคารพ

ศรทธาจากประชาชน สวนกฎระเบยบวดโดยมเจาอาวาสเปน



ผดำาเนนการแทน ดวยอาศยอำานาจหนาทตาม พ.ร.บ. คณะสงฆ

พ.ศ. 2505 แกไขเพมเตมโดย พ.ร.บ. คณะสงฆ (ฉบบท 2) พ.ศ.

2535 ซงมอบหมายใหปฏบตตามภาระหนาทของพระสงฆาธการ

ซงประกอบดวยลกษณะงาน 6 ประการ

2. องคประกอบดานพระราชบญญตคณะสงฆ โดย

ทกตำาแหนงปกครองลวนมภาระหนาทหลก 6 ประการ คอ 1) ดาน

การปกครองคณะสงฆ ไดแก การบรหารภกษ-สามเณรใตปกครองให

เรยบรอย 2) ดานการศาสนศกษา ใหบรการแกภกษ-สามเณรและ

ประชาชนทวไป ไดแก มหาวทยาลยสงฆ โรงเรยนพระปรยตธรรม

แผนกธรรม-บาล และแผนกสามญ และหลกสตรอนๆ ทาง

พระพทธศาสนา 3) ดานการเผยแผ ไดแก กลวธดานการสอน

การอบรม การแสดงธรรม การปาฐกถาธรรม การเขยนตำารา การ

ปฏบตธรรม และผานสอตางๆ 4) ดานการสาธารณปการ ไดแก การ

กำากบดแลการสรางศาสนสถาน บำารงรกษา และบรณะซอมแซม

5) ดานการศกษาสงเคราะห คอการสงเสรมใหประชาชนไดศกษา

หลกธรรมอยางมหลกสตรดวยรปแบบตางๆ และ 6) ดานการ

สาธารณสงเคราะห ไดแก การมสวนรวมกบสงคมดานตางๆ เชน

การจดการศกษาแกเดกดอยโอกาส การตอตานยาเสพตด การ

บรจาคเงนทนแกหนวยงานตางๆ การกอสรางสาธารณประโยชน

และการสงเสรมวชาชพตางๆ เปนตน

3. องคประกอบดานตำาแหนงและอำานาจหนาท บทบาท

ทไดรบมอบหมายตามตำาแหนงงาน มอำานาจสงการใหสวนงาน

ออกสวธการและกระบวนการดำาเนนการ ทงนการแสดงออกดวย

การสงเสรมสนบสนนนบวาเปนสวนสำาคญในการขบเคลอนบทบาท

พระสงฆ สวนตำาแหนงและอำานาจหนาทไดแก เจาอาวาส เจาคณะ

ตำาบล เจาคณะอำาเภอ เปนตน ซงเปนแรงเสรมใหพระสงฆปฏบต

หนาท โดยพระสงฆผปกครองตองมภาวะผนำาและตองใชมากเปน

พเศษ ตองนำามาประยกตใชใหเกดประโยชนสงสดภายใตความ

ถกตองตามกาลสมย

4. องคประกอบดานลกษณะเฉพาะของพระสงฆ เปน

พนฐานภายใตจตสำานกทดของแรงกระตน บวกกบปฏบตทถกตอง

จงสงผลตอการรเรมพฒนาในรปแบบตางๆ ทจะชวยเหลอชมชน

จนพฒนาเปนความชำานาญซงกมความเปนผนำาตามธรรมชาต

ทงนพระสงฆกลมดงกลาวมแนวคด 2 ประการหลก คอ 1) ดาน

อตตสมบต อนไดแกพระสงฆทเนนไปในทางปฏบตมากกวาการ

ศกษา (ปรยต) และ 2) ดานปรหตสมบต อนไดแกพระสงฆทใสใจ

ตอความเปนอยของผอน ดวยการสรางสงของใหเกดประโยชนตอ

พระพทธศาสนา วด ชมชน และสงคม ทงนตองมความเขมแขง

ความอดทน การบรหารงานทด ความรอบรเฉพาะ และกรอบดาน

พระพทธศาสนาและศาสตรสมยใหม ภายใตความเพยบพรอม

และทมงานทมคณภาพ เชน วฒภาวะ การศกษา ความเสยสละ

เปนตน

5. องคประกอบดานการเอออำานวยจากสงคม ความ

ไววางใจและความตองการของประชาชนในพนท สถานการณของ

สงคมทกำาลงเผชญปญหาในชวงนนๆ เปนสวนหนงของการกระตน

สงเสรมบทบาทพระสงฆ ทสำาคญยงคอผนำาชมชน เชน ผใหญบาน

กรรมการหมบาน เปดโอกาสใหพระสงฆไดลงมอปฏบต ซงจะเปน

องคผสมรวมทสงผลตอการทำางานรวมกน ซงเหนวาเปนประโยชน

ตอวดและชมชน

6. องคประกอบดานการตอบสนองจากหนวยงาน องคกร

ทองถนใหความสำาคญตอวดและพระสงฆวาเปนสวนหนงของการ

สรางสรรคสงคมทด มความสมพนธเชงองคกรตอการเกอหนนกน

เพยงแตองคกรยนมอเขาชวยและสงเสรมบทบาทใหมากกวาท

เปนอยหรอชวยผลกดนเชงรกมากขน เพราะวดเองกมฐานะเปน

องคกร

ปญหาและอปสรรคของพระสงฆในการพฒนาทองถน

จากการประมวลและสรปผลการศกษาในสวนนพบวา

คสมพนธในแตละสถานะภาพ/บทบาท ปญหาเฉพาะตวของ

พระสงฆ และนโยบายของคณะสงฆและนโยบายของทองถน

ทสอดคลองกนเปนตวบงชความสำาเรจหรอลมเหลวของการ

ดำาเนนงานโดยพระสงฆ โดยสามารถสรปไดดงน

1. ปญหาและอปสรรคระหวางคสมพนธ เมอวเคราะห

แลวสามารถจำาแนกออกเปน 8 คสมพนธไดแก สาเหตแรกปญหา

ทเกดจากพระสงฆาธการกบพระสงฆาธการ เพราะการจดระเบยบ

องคกรสงฆไมมความเหมาะสม ขาดระบบระเบยบทแนนอนชดเจน

ผดำารงตำาแหนงหนาทขาดความรในตำาแหนงสงผลใหการบรหารงาน

ดอยประสทธภาพ สายการบงคบบงชาของแตละสวนในการ

รบผดชอบสวนงานขาดการตดตอประสานงานระหวางกน สาเหต

ทสองปญหาทเกดจากพระสงฆาธการกบพระสงฆระดบปฏบตการ

เพราะผปกครองสงงานไมเปนระบบยากตอการปฏบตตาม เปนเหต

ใหนโยบายทกำาหนดไวรวมกนคลาดเคลอน ไมเหนความสำาคญ

ของพระสงฆผปฏบตหนาท ขาดการสนบสนน และขาดการแสดง

โอวาท ผปฏบตการจงขาดขวญและกำาลงใจ ไมเปดโอกาสใหพระ

ระดบปฏบตการไดแสดงความคดเหน หรออาจเปดโอกาสแสดง

ความคดเหน แตมไดรบการยอมรบหรอนำาไปปรบใชเปนแนวคำาสง

เชงนโยบาย สาเหตทสามปญหาทเกดจากพระสงฆาธการกบ

เจาหนาทปกครอง ขาดความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ

สวนหนงเปนเพราะพระสงฆกมไดประสานงานกบหนวยงานราชการ

เพอหาแนวทางแกไขรวมกนระหวางสถาบนศาสนากบหนวยงาน

ราชการในทองถน สาเหตทสปญหาทเกดจากพระสงฆาธการ

กบประชาชน ประชาชนบางทานไมเขาใจในกฎระเบยบของวด

ขาดความสมพนธระหวางบทบาททพระสงฆดำาเนนการตอชมชน

สวนการแสดงธรรมยงไมสอดคลองกบสถานการณ การใหบรการ

ดานการศกษาสงเคราะห ขาดพระสงฆทมความรความเขาใจท



ทำาหนาทสอนหลกธรรมตามหลกสตรทถกตอง และไมมมาตรฐาน

การบรหารจดการทด สาเหตทหาปญหาทเกดจากพระสงฆ

ระดบปฏบตการกบเจาหนาทปกครอง เจาหนาทฝายปกครอง

ไมมนโยบายทองถนทสอดคลองตอบรบการดำาเนนงานดาน

จรยธรรมของพระสงฆยงขาดการตอบรบการปฏบตหนาทใหเกด

ประสทธภาพสงสด ทสำาคญผบรหารไมแสดงทาทสงเสรมสนบสนน

หรอกลาวยกยองเชดชพระสงฆนกพฒนา สาเหตทหกปญหาท

เกดจากพระสงฆระดบปฏบตการกบประชาชน การดำาเนนงาน

ขาดความรวมมออยางจรงจงและสมครใจจากประชาชนในชมชน

เนองเพราะประชาชนกยงมไดรบโอกาสใหเขารวมกำาหนดแผน

พฒนา และรวมขบเคลอนแผนนนผานกจกรรมตางๆ ทงยงม

ประชาชนบางสวนไมเหนดวยทพระสงฆจะดำาเนนการทกอยางแลว

ทำาตวเปนเจาของเสยหมด สาเหตทเจดปญหาทเกดจากพระสงฆ

ระดบปฏบตการกบพระสงฆระดบปฏบตการ พระสงฆผปฏบตงาน

มพนฐานและประสบการณแตกตางกนจงสงผลตอวถการปฏบต

ซงนำามาสความขดแยงระหวางปฏบตหนาทรวมกน ขาดการ

ประสานงาน ขาดความสมพนธ และขาดความกระตอรอรน และ

สาเหตสดทายปญหาทเกดจากเจาอาวาสกบพระสงฆลกวด โดย

เจาอาวาสไมสามารถจดบรการใหเกดประสทธภาพสงสด สวน

พระสงฆลกวดขาดความเอาใจใสตอกฎระเบยบวดหรอกตกาท

เจาอาวาสกำาหนดขน ไปจนถงการละเมดกฎระเบยบวด ทสำาคญ

คอเจาอาวาสกมทราบปญหาเฉพาะตวของพระสงฆใตปกครอง

แตละรป กอใหเกดความไมสนทสนมกลมเกลยวระหวางกน นำาไปส

การประพฤตปฏบตทไมเหมาะสมตอความเปนสมณะเพศ

2. ปญหาและอปสรรคเฉพาะของพระสงฆ สามารถจำาแนก

ออกเปน 2 ประการ คอ ประการแรกปญหาของพระสงฆระดบ

พระสงฆาธการ เบองตนคอพระสงฆาธการมเวลาในการกำากบ

ดแลพระสงฆระดบปฏบตงานนอยหรอขาดความเอาใจใส มได

ตดตามประเมนผลการปฏบตงานอยางตอเนอง ขาดการบรหาร

จดการองคกรแบบสมยใหม ขาดการทมเทเอาใจใสตอภาระงาน

ระหวางแผนก ไมใหความรวมมอทดตอกนในการสงเสรมแผนงาน

ไมกระจายภาระหนาทออกสผปฏบตอยางทวถง เจาอาวาสอาจม

อคตตอพระสงฆระดบปฏบตการซงทำางานดวยวฒการศกษาเบกทาง

ขาดประสบการณในการบรหารใหเกดประสทธภาพสงสดตอองคกร

หรอบางวดทานชราภาพมากแลว ไมสามารถกระจายคำาสงลงส

ผ ปฏบตการไดอยางครอบคลม ลวนสงผลใหเกดปญหาการ

กำากบดแลขาดประสทธภาพ และประการสดทายปญหาของ

พระสงฆระดบปฏบตการ พระสงฆขาดความรความเขาใจตอการ

เชอมโยงบทบาททตนสามารถดำาเนนการไดตอสงคม สงผลใหเกด

ความขดแยงระหวางผพรอมปฏบตกบผมตองการใหปฏบต ซำายง

ขาดการแสดงบทบาททตนพงกระทำาไดอยางมประสทธภาพ

โดยไมพยายามพฒนาศกยภาพของตนโดยเฉพาะอยางยงดาน

หลกธรรมซงตองแจมแจงกวาคฤหสถ ขาดการวเคราะหหลกธรรม

โดยถกตองเพราะขาดฐานคอองคความร ความสามารถเชงลก

ไมสามารถอธบายเชงวเคราะหใหสอดคลองกบสถานการณได

ยงอาศยประสบการณทไดจากการสงสมเปนหลก ซงขาดฐานขอมล

หรอระเบยบวธการปฏบตตามหลกทฤษฎทางวชาการ ผนวกกบ

ขาดทกษะดานสมณโวหาร ขาดเทคนควธการสอนหรอนำาเสนอ

ทไมสอดคลองตอสถานการณ ขาดทกษะความเปนผ สอนทด

ไมมระบบในการถายทอดองคความร ไมมองคความรความเขาใจ

ในศาสตรปจจบน ขาดทกษะดานจตวทยาการแนะนำา ขาด

มนษยสมพนธ ทดต อค สนทนา และทสำาคญคอมพฤตกรรม

การแสดงออกอยางไมเหมาะสม

3. ปญหาและอปสรรคจากนโยบาย ซงแบงออกเปน 2

ลกษณะปญหา โดยปญหาแรกเปนปญหาจากนโยบายคณะสงฆ ซง

ขาดระบบระเบยบในการปกครองหรอผบรหารดอยประสทธภาพ

หรอไมพจารณาปรบบทบาทพระสงฆตลอดจนองคกรสงฆ

ไมมการบรหารจดการองคกรไดอยางเปนระบบตามการบรหาร

องคกรสมยใหม ใหสอดรบกบสภาพสงคมและสภาพแวดลอม

ทเปลยนแปลงไป การพฒนาไมไดนอกเหนอไปจากทเคยปฏบตมา

ในอดต ทสำาคญยงคอไมมหนวยงาน ภาระงาน และอนๆ ทเกยวกบ

การดำารงอยในสมณะเพศของพระสงฆรนใหม ซงมความมงมน

ในการทจะปรบปรงเปลยนแปลงคณะสงฆใหดขน ดวยแนวคด

การพฒนาเชงองคกรและโครงสราง จงเบอหนายในระบบการ

ปกครองทยงยดโยงในระบบอปถมภ บางกลมไมแสดงความสามารถ

ตอคณะสงฆอยางเตมความสามารถ บางกลมลาสกขาเพอนำาตน

ออกจากระบบเกา ไมมการบรหารจดการทดตอแผนพฒนาและ

ชวยเหลอคณภาพชวตของประชาชน ขาดการจำาแนกนโยบายให

เขาถงกลมเปาหมาย นโยบายเชงรกดานการเผยแผไมสอดคลองกบ

ภาวการณปจจบน ไมปรบการประยกตพทธศาสตรใหสอดคลอง

ลงตวกบศาสตรกระแสหลก และปญหาสดทายคอปญหาจาก

นโยบายรฐหรอหนวยงานทองถน ยงไมใหหรอไมเหนความสำาคญ

ของการดำาเนนการตามแผนพฒนาโดยพระสงฆ หนวยงานของรฐ

ทคอยกำากบดแลดานงบประมาณการพฒนา ดานการจดโครงการ

กจกรรม และแผนปฏบตงาน ยงไมใหการสนบสนนอยางเปน

ระบบและตอเนอง ทงทเปนโครงการหรอกจกรรมทเกยวของกบ

ความเปนไปเชงสรางสรรคของชมชน ทวานโยบายรฐบางประการ

ยงขดตอระบบคณธรรมและจรยธรรม โดยสรปคอรฐและหนวยงาน

ภาคเอกชนไมมนโยบายทดดานการสงเสรมจรยธรรมและศลธรรม

ทผานการเลอกสรรแลว

แนวทางการสงเสรมบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน

องคกรสงฆ โดยเจาคณะใหญตองดแลสอดสองอยเปนประจำา

ใหการอบรม กระตนเตอน มอบอำานาจหนาท ชแนะและเครองมอ

ในการดำาเนนงาน เพราะมองเหนปญหาและมอำานาจแกไข ทสำาคญ



ผปกครองเบองบนตองมแนวคดการพฒนารปแบบใหมๆ พระสงฆ

ผปฏบตการตองจดกจกรรมทสำาคญทางศาสนาอยางสมำาเสมอ เพอ

ใหเกดความสมพนธอนดระหวางวด ชมชน และหนวยงานทองถน

ทวาเจาอาวาสตองออกหนาในการตดตอกบชมชนและตองเขาใจ

บทบาทของพระสงฆเองดวย แลวดำาเนนการโนมนาวประชาชน

ใหเกดการแสวงหาแนวทางการพฒนาสำาหรบชมชน ในขณะทผนำา

หรอหนวยงานของรฐ ตองพงพาอาศยกนในการพฒนาทองถน

ผบรหารของแตละองคกรตองมความสมพนธทดตอกน มความ

จรงใจทจะพฒนาทองถนรวมกน บางครงผนำาหรอนโยบายทองถน

ตองเปดรบการมสวนรวมกบพระสงฆ สนบสนนบทบาททานตอ

สงคมภายนอก ซงสามารถกระทำาไดดวยการเปดประชมวางแผน

รวมกน ชมชนควรพรอมรบบทบาทใหมๆ จากพระสงฆ ภายใต

การตดตอประสานงานทดและจรงใจตอการพฒนา อยางไรกตาม

ทงบคคลและหนวยงานตองมวสยทศน (จกขมา) และการบรหาร

จดการทดมระบบเกดประสทธภาพสงสด (วธโร)

สรปและอภปรายผลลกษณะการดำาเนนการพฒนาทองถนโดยทวไปของพระสงฆ

วดเทพปรณาราม

1. บทบาทดานผนำาศาสนาหรอจตวญญาณ พระสงฆ

ยงคงแนะนำาสงสอนยกระดบคณภาพจตใจประชาชน ซงมผล

ตอการขดเกลาทศนคตทดตอพลเมองดวยหลกธรรมทาง

พระพทธศาสนา พรอมทงนำาพาปฏบตตามหลกศาสนพธทถกตอง

เชน ความเหมาะสมของแตละพธกรรมซงเกยวของกบศาสนา

สอดคลองกบพระมหาชศกด นอยสนเทยะ (2545) ซงกลาววา

ความสมพนธระหวางพระสงฆกบประชาชนในเบองตนพระสงฆ

อาศยปจจย 4 จากประชาชนในการดำารงชวต เปนเหตใหเกดความ

ผกพนระหวางกนโดยอตโนมต หากแตการตอบแทนของพระสงฆ

เปนไปในรปแบบคณธรรม ตองการชวยเหลอผอนใหพนทกข

มความสขทกขณะในการดำาเนนชวต

2. บทบาทดานการปกครอง ภายใตการกำากบดแลกจการ

ตางๆ โดยพระราชประสทธคณ ทานใชหลกปกครองตามหลก

เสยงสวนใหญตอการกำาหนดบทบาทหนาทการทำางานของพระสงฆ

ภายในวด ซงโดยหลกแลวคดเลอกกนตามความรความสามารถ

ตองานทรบผดชอบ แตกลบมความเดดขาดตอการตดสนปญหา

อยางละเอยดรอบคอบ หากเมอเกดความขดแยงในชมชน

พระสงฆยงเปนสอกลางเขาประนประนอม สอดคลองกบสำานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2544) ทไดกลาววา พระสงฆ

ระดบผปกครองทกระดบชนตองใหความสำาคญตอหนาทตน

โดยเฉพาะอยางยงระดบเจาอาวาสซงเปนผรบผดชอบในระดบ

ลางสด ตองบรหารภาระงานภายในวดใหเปนศนยกลางชมชน โดย

สงเสรมพระสงฆใหดำาเนนบทบาทใหปรากฏแกชมชน ดวยการ

มอบหนาท จดสรรเครองมอทเกยวของกบการทำางาน และยกยอง

คณความดใหปรากฏแกชมชน

3. บทบาทดานการเผยแผ โดยการจดกจกรรมในวนสำาคญ

ทางศาสนา วฒนธรรม และประเพณเปนประจำาทกป จดกจกรรม

อบรมเยาวชน ซงสบเนองมาจากโครงการของคณะสงฆ หรอ

โครงการซงโรงเรยนหรอหนวยงานจดขน โดยมพระสงฆเปนผอบรม

ควบคมดแล จงสอดคลองกบสำานกงานคณะกรรมการการศกษา

แหงชาต (2544) ทไดชใหเหนวา วดควรทำาหนาทในการเผยแผ

เบองตน 5 ลกษณะ คอ 1) วดตองปรบตวดวยกลยทธและพฒนา

ใหเปนงานการเผยแผทเขมแขง 2) พระสงฆตองใสใจตอการศกษา

หลกธรรมใหรอบดานและลกซง แลวพฒนาศกยภาพดานการเผยแผ

ใหทนตอเหตการณทเปนจรงในชมชน 3) พระสงฆตองเปนผแนะนำา

หลกธรรมทงทางตรงและทางออมอยางตรงไปตรงมา พรอมทง

เปนตวแบบทถกตองดานจรยธรรมเบองตนและคณธรรมในระดบ

สงขนไป 4) พระสงฆตองสรางบทบาทเชงรกในการถายทอด

หลกธรรมตอเยาวชน ดวยการเปนวทยากรในสถานศกษา ผาน

โครงการ กจกรรม หรอจะใชวดเปนสถานทดำาเนนงานกได สราง

กลมแกนนำา กลมพระสงฆ กลมสอมวลชน เปนตน และพฒนาเปน

เครอขายใหกระจายอยทวประเทศ ซงจะเปนสวนหนงในการคำาจน

สงคมไทยอกกลมงานหนง และ 5) พระสงฆควรพจารณาใหการ

อบรมผตองขง หรอพนกงานในโรงงานทไมมความสะดวกตอการโนม

เขาหาหลกธรรม อนเนองมาจากความไมเอออำานวยของลกษณะงาน

4. บทบาทดานการศาสนศกษา ภกษ-สามเณรใสใจตอ

การศกษาพระธรรมวนยโดยลำาดบ ทงการศกษาแผนกธรรม แผนก

บาล พระปรยตศกษา และการศกษาในมหาวทยาลยสงฆ ซงกม

พระสงฆจากภมลำาเนาตางๆ มาจำาพรรษา เมอสำาเรจการศกษาจง

กลบสภมลำาเนาเดม บางรปปรบเปลยนสถานทศกษา บางรปลาสกขา

ออกไปดำาเนนชวตอยางคฤหสถ สอดคลองกบพระมหานฤพนธ

นอยโนนงว (2549) ซงกลาววา การศกษานบวาเปนพนฐานของ

การพฒนาในทกๆ ดาน บคลากรเกดพฒนาการทพงประสงคตาม

ระบบการศกษา สงผลใหเกดคณภาพตอผศกษาและผคาดหวง

โดยเฉพาะอยางยงการศกษาในสถาบนสงฆซงครอบคลมทงศาสตร

สมยใหม แตไมทอดทงคณคาทางจรยธรรมในศาสนา

5. บทบาทดานการสาธารณปการ สวนใหญเจาอาวาส

เปนผนำาในการรเรมการกอสรางศาสนสถานทสำาคญตอคณะสงฆ

ภายในอาวาส เชน อโบสถ ศาลาการเปรยญ กฎสงฆ ศาลาบำาเพญ

กศล เมร เปนตน ทงนรวมถงการบำารงรกษาสงกอสรางซงเกา

ทรดโทรม นอกจากนนทานยงไดรวมกอสรางสถานทสำาคญทาง

ราชการในชมชน เชน อาคารเรยนโรงเรยนบานหนองบวดหม

สถานอนามยบานหนองบวดม ศาลาประชาคม ศนยพฒนา

เดกกอนเกณฑ เปนตน สอดคลองกบพระราชรตนมน (ชยวฒน

ปญญาสร) (2538) ซงกลาวถงการสาธารณปการไว 3 ดาน คอ



1) การบรณะและพฒนาวด 2) การกอสรางและบรณปฏสงขรณ

เสนาสนะ และ 3) การดแลรกษาและจดการศาสนสมบตของวด

6. บทบาทดานการศกษาสงเคราะห พระสงฆภายในวด

เขาไปสอนศลธรรมในโรงเรยน ไดแก ศนยพฒนาเดกกอนเกณฑ

โรงเรยนชมชนบานทาพระเนาว โรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ

ขอนแกน และจดสงนกเรยนเขาสอบธรรมศกษา นอกจากนนยงได

มอบทนการศกษาแกนกเรยนนกศกษา และพระราชประสทธคณ

ยงไดรบนมนตใหเปนกรรมการโรงเรยน ซงเปนไปตามทสำานกงาน

พระพทธศาสนาแหงชาต (2554) ทคาดหวงวา วดหรอพระสงฆ

ตองตอบสนองตอชมชนในดานการศกษาดวยรปแบบและกลวธ

ตางๆ ดวยการจดใหบรการการศกษาในลกษณะโรงเรยนตามแผน

การศกษาแหงชาต เชน การสรางศนยพฒนาเดกกอนเกณฑในวด

เปดโรงเรยนราษฎรการกศล การสรางโรงเรยนในชนบทในพนทวด

การเปดโรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตย การเขาสอนศลธรรม

ในเรยน และการสงเคราะหเกอกลดานการศกษาสวนตางๆ เชน

การมอบทนการศกษา การจดหาบคลากรในการสอนเฉพาะดาน

และการแสวงหาอปกรณทสำาคญในการเรยนการสอน

7. บทบาทดานการสาธารณสงเคราะห วดเทพฯ โดย

พระราชประสทธคณเปนผบรหาร ทานไดสงเสรมใหเกดการ

กอสรางหนวยงานซงเปนประโยชนตอชมชน เชน การสมทบทน

สรางศนยพฒนาเดกกอนเกณฑ สมทบทนสรางสถานอนามยชมชน

สมทบทนสรางศาลากลางหมบาน รวมทงใหการประชาสมพนธ

ดวยการกระจายขาวสารออกสชมชน ทงขาวสารจากหนวยงาน

ของราชการในทองถน และขาวสารจากสมาชกกลมตางๆ ในชมชน

สอดคลองกบพระครปลดอาทตย อตถเวท (ซองด) (2546) โดย

ไดจากแนวคดและวธการปกครองคณะสงฆของพระเทพโสภณ

(ประยร ธมมจตโต) ซงทานไดดำาเนนการดงนคอ 1) การดำาเนน

กจการเพอชวยเหลอเกอกลบคคลหรอหนวยงาน อาท การอบรม

อบต. สรางหองสมดเพอประชาชน สรางมลนธเพอผยากไร 2)

การชวยเหลอเกอกลกจการของผอน โดยมลกษณะเปนงานดาน

สาธารณประโยชน อาท การพฒนาวดและพฒนาหมบาน 3) การ

บำารงรกษาสาธารณะสถาน อาท การซอมแซมและปรบปรงถนน

ขดคลอง และพฒนาโรงเรยน และ 4) การชวยเหลอประชาชนทวไป

อาท ผประสบภยธรรมชาต ผชราภาพ และสงเคราะหเดกกำาพรา

องคประกอบทสงผลตอบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน

1. องคประกอบดานพทธบญญต พระธรรมวนย และกฎ

ระเบยบวด โดยใชหลกธรรมในสวนตางๆ ทพระพทธเจาตรสไว

มาเปนแนวทางและกรอบในการปฏบตงาน ภายใตกฎระเบยบ

แหงพระธรรมวนยทเอออำานวยใหพระสงฆปฏบตหนาทของตน

ตอพทธศาสนกชน แตไมวาจะดวยลกษณะการปฏบตใดๆ ตอง

ไมเกนกวาขอบเขตอำานาจของวดโดยการกำากบดแลโดยเจาอาวาส

สอดคลองกบณดา จนทรสม (2555) ทไดกลาวถงโครงสราง

คณะสงฆและวดวา วดถอเปนองคกรระดบลางสดและเปน

องคกรหลก ซงเปนฐานรองรบกจการคณะสงฆตามลำาดบชน

บงคบบญชา เปนหนวยบรหารดำาเนนกจการโดยตรงตอการ

ขบเคลอนนโยบายและแผนงาน โดยใหมเจาอาวาสเปนผบงคบ

บญชา รองเจาอาวาสและผชวยเจาอาวาสเปนผชวยในกจการ

ทวไป อยางไรกตามวดภายใตการกำากบดแลโดยเจาอาวาสนน

ไดรบอนญาตโดย พ.ร.บ. คณะสงฆ พ.ศ. 2505 แกไขเพมเตม

ฉบบท 2 พ.ศ. 2535

2. องคประกอบดานพระราชบญญตคณะสงฆ ในภาพรวม

พระสงฆมบทบาทหนาทเหมอนกนคอ รวมกนเผยแผพระพทธศาสนา

ตามความรความสามารถทตนพอจะทำาได แตเพอความชดเจน

ในหนาทมหาเถรมหาคมจงกำาหนดโครงสรางการปกครอง

คณะสงฆขน แตละตำาแหนงปกครองนนกมภาระหนาทหลก 6

ประการ คอ 1) ดานการปกครอง 2) ดานการศาสนศกษา 3) ดาน

การเผยแผ 4) ดานการสาธารณปการ 5) ดานการศกษาสงเคราะห

และ 6) ดานการสาธารณสงเคราะห สอดคลองกบปลม

โชตษฐยางกร (2553) ซงไดรวบรวมกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบ

พระสงฆไวอยางหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยง พ.ร.บ. คณะสงฆ

พ.ศ. 2505 แกไขเพมเตมฉบบท 2 พ.ศ. 2535 ซงเปนการปรบ

บทบาทของพระสงฆใหเขากบสงคมปจจบน โดยการกำาหนดหนาท

ของพระสงฆตอสงคมเพมขนในมาตรา 15 ตร ปกครองคณะสงฆ

ใหเปนไปโดยความเรยบรอยดงาม ควบคมและสงเสรมการ

ศาสนศกษา การศกษาสงเคราะห การเผยแผ การสาธารณปการ

และการสาธารณสงเคราะหของพระสงฆ เพอรวมเปนสวนหนง

ในการพฒนาประเทศ อนเปนบทบาทใหมของพระสงฆเชงรก

3. องคประกอบดานตำาแหนงและอำานาจหนาท บทบาท

ทพระสงฆดำาเนนการโดยปกตอยางทไดรบมอบหมาย เพราะทาน

ดำารงตนอยในฐานะทจะดำาเนนการได หรอไมกมอำานาจในการ

สงการใหสวนงานททานไดรบมอบหมายนน ออกสวธการและ

กระบวนการดำาเนนงานซงกหนไมพนพระสงฆทอยใตปกครองของ

ระดบตางๆ การนพระสงฆทกตำาแหนงตองใสใจตอภาระงานทตน

รบผดชอบ สอดคลองกบชยพร พบลศร (2530) ซงกลาววา พระสงฆ

มบทบาทหลกในการใหคำาแนะนำาทางจตใจ ประพฤตตนใหเปน

ประโยชน แนะนำาวธแกไขปญหาในการดำาเนนชวต ตลอดจนบทบาท

ในการเปนผนำาทองถน เปนตวเชอมโยงระหวางรฐกบประชาชน

เปนผคดรเรมการพฒนารปแบบใหมๆ

4. องคประกอบดานลกษณะเฉพาะของพระสงฆ พระสงฆ

หลายรปทดำาเนนการพฒนามาจากพนฐานภายใตจตสำานกทดทจะ

ชวยเหลอชมชน อนมผลมาจากแรงกระตนภายใน มวตรปฏบตท

ถกตอง แลวดำาเนนการรเรมการพฒนาในรปแบบตางๆ ตามศกยภาพ

ทพอจะทำาได จนพฒนาเปนความชำานาญซงกมความเปนผนำา

ตามธรรมชาต สอดคลองกบทองขาน บญลา (2546) ทไดกลาวถง



พระอธการมนส ขนตธมโม ไววา ภาวะความเปนผนำาของทาน

เกดขนโดยธรรมชาต กลาวคอเปนการเกดขนตามสถานภาพ

ทเปนอย โดยทานนำาหลกธรรมมาประยกตใชในการบรหารจดการ

จากหลกธรรมทเปนนามธรรมผานออกแบบดดแปลงจนกลายเปน

รปธรรมในการจดการ

5. องคประกอบดานการเอออำานวยจากสงคม การท

ประชาชนใหความสำาคญตอพระสงฆจงเปนสวนหนงของการ

สงเสรมบทบาท ซงในแตละชมชนกมลกษณะทางสงคมไมเหมอนกน

หรอแตกตางกนตามระบบศรทธาทใหคาตอพระสงฆ สอดคลองกบ

วนย ทองทบ (2539) กลาววา การตอบสนองความตองการของ

ชมชนเปนผลมาจากสถานภาพของพระสงฆ วดเปนศนยกลางของ

ชมชน ชาวบานในชนบทจงยอมรบบทบาทของพระสงฆผนวกกบ

ความรดานวชาการของพระสงฆ อกนยหนงพระสงฆในชนบทเปน

บตรหลานของชมชนจงสามารถรบรปญหาตางๆ ภายในชมชนได

เปนอยางด

6. องคประกอบดานการตอบสนองจากหนวยงาน การท

องคกรในทองถนใหความสำาคญตอวดและพระสงฆวาเปนสวนหนง

ของการสรางสรรคสงคมทด โดยมความสมพนธเชงองคกรตอการ

เกอหนนกน ซงจะเปนประโยชนอยางมากตอความมนคงในชมชน

สอดคลองกบสมบรณ สขสำาราญ (2527) ทไดกลาวไววา พระสงฆ-

ขาราชการ-ชาวบาน คอราชการทสงกดอยในกระทรวง ทบวง กรม

ตางๆ โดยมไดจำากดแตเพยงกระทรวงมหาดไทยอยางเดยว ผลจาก

การพฒนาทองถนทมขาราชการเขาชวย ทำาใหเขาถงงบประมาณ

เครองมอททนสมย และสามารถกำาจดจดออนบางประการของ

พระสงฆ

ปญหาและอปสรรคของพระสงฆในการพฒนาทองถน

1. ปญหาและอปสรรคของพระสงฆในการพฒนาทองถน

เปนปญหาทเกดจากคสมพนธทพระสงฆแตละระดบและสถานะ

มปฏสมพนธตอกน รวมไปถงพระสงฆทเกยวของกบผนำาทองถน

ในระดบตางๆ ซงเปนสวนหนงในการกระตนผลสำาเรจของการ

ดำาเนนการ ตลอดจนพระสงฆแตละระดบกบประชาชนในชมชน

อนเปนแรงขบเคลอนเบองตน ทสามารถสงผลสมทฤธหรอลมเหลว

ของการดำาเนนงานจากพระสงฆ สอดคลองกบพระมหากฤษฎา

นนทเพชร (2540) กลาววา การจดระเบยบองคกรสงฆไมมความ

เหมาะสม ขาดระบบระเบยบทแนนอนชดเจน ผดำารงตำาแหนง

หนาทขาดความรในตำาแหนงสงผลใหการบรหารงานไรประสทธภาพ

ออนแอ และหยอนยาน สวนมาโนช ตนชวนชย (2529) กลาววา

ผนำาทองถนบางทานหรอบางกลมทไมเหนดวยตอการแสดงบทบาท

การพฒนาของพระสงฆ แสดงออกดวยการไมเคารพศรทธาตอ

พระสงฆรปนนเปนการสวนตว สงผลตอการไมยอมรบในโครงการท

ทานดำาเนนการ ในขณะทอนชต ชเนยม (2546) ชชดลงไปวา การ

ดำาเนนงานขาดความรวมมออยางจรงจงและสมครใจจากประชาชน

ในชมชน ซงถอไดวาเปนอปสรรคเบองตนในการขบเคลอนแผนงาน

ไปสความสำาเรจ

2. ปญหาและอปสรรคเฉพาะดานพระสงฆ คอพระสงฆ

ระดบปกครองซงมหนาทผลกดนสงเสรมการดำาเนนงานของ

พระสงฆระดบปฏบตการ แตกลบบกพรองตอหนาททำาใหการ

กำากบดแลดอยประสทธภาพ และพระสงฆระดบปฏบตการยง

ขาดศกยภาพในการทำางานใหเกดประสทธภาพ ทงนเพราะ

ขาดความรความเขาใจในหลกธรรมโดยไมสามารถประยกตใช

ใหเขากบศาสตรสมยใหมได สอดคลองกบอนชต ชเนยม (2546)

ซงกลาววา พระสงฆขาดความรความเขาใจอยางชดเจนในหลกธรรม

หรอแมกระทงองคความรในศาสตรสมย ซงสามารถนำามาเปน

องคประกอบหนงในการปฏบตหนาท ประเดนสำาคญคอพระสงฆ

บางรปเหนวาการดำาเนนการอยางนนมใชกจของสงฆ จนพฒนาเปน

ความขดแยงระหวางผทเหนดวยและเหนตาง

3. ปญหาและอปสรรคเฉาะดานนโยบาย ในสวนนเปน

นโยบายของคณะสงฆซงไมกระจางชดพอทเปดโอกาสใหพระสงฆ

ไดดำาเนนการเกยวกบบทบาทการพฒนาไดอยางมรปธรรม พระสงฆ

ระดบปฏบตการจงไมทราบชดถงบทบาทการพฒนาทตนตองปฏบต

ตามวถทางทถกตอง ซำายงขาดนโยบายการพฒนาจากทองถน

ซงเชอมโยงบทบาทและศกยภาพของพระสงฆ สอดคลองกบ

ทอง บตรด (2551) ทกลาวไววา การเผยแผพระพทธศาสนาเปน

หนาทหลกของพระสงฆทกระดบ แตกลบไมมนโยบายเชงรกดาน

การเผยแผ ซงนำาเสนอใหสอดคลองกบภาวการณปจจบน ไมม

นโยบายการพฒนาบคลากรเฉพาะดาน เพอพฒนาองคความร

ใหสอดคลองกบกระแสสงคม ดวยการประยกตพทธศาสตรให

สอดคลองลงตวกบศาสตรกระแสหลก

แนวทางสงเสรมบทบาทพระสงฆในการพฒนาทองถน

บทบาททควรดำาเนนการของพระสงฆวดเทพปรณาราม

1. พระสงฆชนผใหญตองมอบหมายหนาทและชแนะ

พรอมเครองมอในการดำาเนนงาน ตองดแลสอดสองอยเปนประจำา

ใหการอบรม กระตนเตอน เพราะมองเหนปญหาและมอำานาจแกไข

ปญหา และทสำาคญผปกครองเบองบนตองมแนวคดการพฒนา

รปแบบใหมๆ สอดคลองกบสรพนธ ฉนทแดนสวรรณ (2553) ท

ไดกลาววา การกำาหนดอำานาจหนาท สายบงคบบญชา และความ

รบผดชอบ เปนสวนสำาคญของภาระงานในแตละสวนในองคการ

แลวดำาเนนไปสเปาหมายอยางรอบดานมประสทธภาพ โดยท

อรอนงค สวสดบร (2555) ไดชแนะวา แมวาองคการจะไดกำาหนด

เปาหมายขององคการไวลวงหนาแลวกตาม แตเมอสถานการณ

ในปจจบนเปลยนไป จำาเปนอยางยงทองคการตองปรบปรง

เปลยนแปลงใหสอดคลองตอสภาพเศรษฐกจ สงคม การเมอง และ

เทคโนโลย ซงเปนปจจยพนฐานตอการดำารงอยขององคการ

2. พระสงฆเองตองจดกจกรรมทสำาคญทางศาสนาอยาง



สมำาเสมอ เพอใหเกดความสมพนธอนดระหวางวด ชมชน และ

หนวยงานทองถน เจาอาวาสตองออกหนาในการตดตอกบชมชน

และตองเขาใจบทบาทของพระสงฆเองดวย แลวดำาเนนการโนมนาว

ประชาชน ใหเกดการแสวงหาแนวทางการพฒนาสำาหรบชมชน

สอดคลองกบธงชย สนตวงษ (2553) ซงกลาววา สมาชกตองม

การรจกและประสานงานกน กลาวคอการทตองมบคคลรวมทง

ทรพยากรอยางครบถวนอยดวยกน ซงเปนกำาลงขบเคลอนกจกรรม

ทเกยวของกนอย ทงนยงตองมการแบงระดบงานและหนาท ให

ปรากฏเปนลกษณะความเปนไปของการบรหารงาน ซงตางเปน

สวนหนงในการขบเคลอนบคคลและทรพยากร เพอความอยรอด

ขององคการ

3. ผนำาหรอหนวยงานของรฐ อาท ผวาราชการจงหวด

นายอำาเภอ นายกเทศมนตรเทศบาลตำาบล นายกองคการบรหาร

สวนตำาบล โดยผนำาหรอหนวยงานเหลานตองพงพาอาศยกนในการ

พฒนาทองถน ผปกครองขององคกรนนๆ ตองมความสมพนธทด

ตอกน มความจรงใจทจะพฒนาทองถนรวมกน อยางไรกตามทง

บคคลและหนวยงานตองมวสยทศน (จกขมา) และการบรหารจดการ

ทดมระบบเกดประสทธภาพสงสด (วธโร) สอดคลองกบสมบรณ

สขสำาราญ (2527) เคยกลาวถงความสมพนธนไววา เปนการพฒนา

แบบ “พระสงฆ-ขาราชการ-ชาวบาน” ซงการพฒนาในรปแบบน

อยางนอยปรากฏการพฒนา 3 แนวทาง คอ 1) การรวมมอระหวาง

พระสงฆ-ครใหญ-ชาวบาน โดยเฉพาะอยางยงครใหญทเคยเปนภกษ

มากอน มความคนเคยกบพระสงฆมาก และรงานดานการพฒนาเปน

อยางด 2) การรวมมอระหวาง พระสงฆ-ขาราชการฝายปกครอง-

ชาวบาน การพฒนาทองถนในรปแบบน ทำาใหงานดานการพฒนา

เปนไปอยางกวางขวาง เพราะไดรบความรวมมอจากฝายปกครอง

ของอำาเภอ และ 3) การรวมมอระหวาง พระสงฆ-ขาราชการ-

ชาวบาน ซงหมายถงราชการทสงกดอยในกระทรวง ทบวง กรม

ตางๆ โดยมไดจำากดแตเพยงกระทรวงมหาดไทยอยางเดยว ผลจาก

การพฒนาทองถนทมขาราชการเขาชวย ทำาใหเขาถงงบประมาณ

เครองมอททนสมย และสามารถกำาจดจดออนบางประการของ

พระสงฆ

4. ผนำาหรอนโยบายทองถนตองเปดรบการมสวนรวมกบ

พระสงฆ พรอมทงสนบสนนบทบาทของพระสงฆตอสงคมภายนอก

ซงสามารถกระทำาไดดวยการเปดประชมวางแผนรวมกน สอดคลอง

กบผลการศกษาของสมบรณ สขสำาราญ (2530) ทกลาววา พระสงฆ

มองวาตนควรใหความรวมมอในการรวมพฒนาสงคม เพราะถอวา

เปนหนาทโดยตรงทงทางธรรมและทางโลก โดยพระสงฆมเหตผลวา

สถาบนสงฆจะไรประโยชนและหมดความสำาคญไปโดยปรยาย

การปรบตวไดแกการแนะนำาและชวยเหลอประชาชนดานอาชพ

โดยรวมกนลงมอปฏบตไปพรอมๆ กน เนองจากการพฒนาโดย

รฐบาลและขาราชการอาจไมทวถง ทงนขาราชการยงไมมความร

ความเขาใจตอปญหาพนฐาน รวมทงปญหาอนๆ ของชาวชนบท

อยางแทจรง และ

5. ชมชนควรพรอมรบบทบาทใหมๆ จากพระสงฆ ภายใต

การตดตอประสานงานทดและจรงใจตอการพฒนา ดงทพระวฑรย

สรจตต (2547) ซงพรรณนาถงความสมพนธระหวางชมชนกบ

พระสงฆไววา การปฏบตรวมกนเชนนจะสงผลตอชาวบาน โดยท

ชาวบานมการรวมกลมกนทำางานเพมขน มความเชอมนในกจกรรม

ทดำาเนนการเนองจากพระสงฆเขารวมและเปนผนำา นอกจากน

ชาวบานยงไดเรยนรประสบการณเพมเตม สงผลตอการสรางอาชพ

ลดภาระหนสน รวมทงชาวบานยงยดหลกธรรมเปนกรอบแนวคด

ในการดำาเนนชวต ยงไปกวานนเกดความเปนเอกภาพระหวาง

วด ชมชน แหลงเรยนร โรงเรยน สวนราชการ และเอกชนอยาง

สอดคลองมนคง

บทบาททควรดำาเนนการของพระสงฆทวไป

1. ระดบบคคล ตองศกษาหลกธรรมใหครอบคลม โดยท

ไมละเลยในความสำาคญของศาสตรสมยใหม ซงตองศกษาใน

แตละแขนงและสามารถขยายความไดอยางสอดคลององอาศยกบ

หลกการทางพระพทธศาสนาไดอยางนาสนใจ ทงนควรปฏบตตาม

ระบบเหตผลทใชเปนกลวธเขาถงความรตางๆ เพราะถอวาเปน

สงทชาวโลกใหการยอมรบ ซงกคอความเปนนกวจยทางสงคมท

ขอมลจรงมกเกดขนจากปรากฏการณตางๆ ทางสงคม อนจะเปน

การรวมเสนอทางออกแนวใหมทมอทธพลทางความคดตอ

สงคมไทย เพราะเสนอทางออกดวยวธการอยางมระบบ สอดคลอง

กบสรพนธ ฉนทแดนสวรรณ (2553) ซงกลาววา คนหรอบคลากร

เปนฐานสำาคญขององคการทตองประกอบดวยคนตงแต 2 คนขนไป

โดยทวไปองคการมกยดโยงกบคนสวนใหญซงมความเกยวของ

ดวยการปฏบตงานรวมกน มการจำาแนกงาน แบงหนาทงาน เพอ

มงสความสำาเรจตามทไดตงใจไว เมอเปนเชนนองคการจงขาดคน

ทมคณภาพมได แตในขณะเดยวกนตองศกษาพฤตกรรมของมนษย

ใหมากขน เพอเรยนรและพยายามเขาใจซงกนและกนในการอย

รวมกน

2. ระดบองคกร วดตองดำาเนนการปรบปรงสภาพแวดลอม

ภายในใหเปนทสปปายะ พฒนาสาธารณปโภคและสาธารณปการ

ตางๆ ใหทนสมย จดตงองคกรยอยเพอบรการประชาชนผเดอดรอน

ใหครอบคลม ปรบปรงหลกสตรการศกษาของคณะสงฆใหเทาทน

สงคม โดยทกศาสตรสาขาตองยดถอหลกไตรสกขา พรอมกนนน

ตองลดพทธพาณชยเชงไสยศาสตร หวใจหลกคอการทำางานเปนทม

ไดอยางมประสทธภาพ สมาชกทกรปตองมความเปนมออาชพรอบร

ในวธการถายทอด สอดคลองพยอม วงศสารศร (2548) โดยกลาววา

ทกองคการลวนมโครงสรางอยางมลำาดบขน เพอกำาหนดหนาทและ

ความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบผปฏบตการ แตทงนยอม

ตองมความสมพนธของสายงาน ซงเปนการเอออำานวยระหวาง



การปฏบตการในองคการ และทสำาคญสมาชกในองคการจำาเปน

อยางยงตองมสมพนธทดระหวางกนตอผบงคบบญชากบผปฏบตการ

3. ระดบชมชน ดานเศรษฐกจและดานคณภาพชวต

ควรเปนตวแบบทดทถกตองของการเปนผมกนอยไมสะสมวตถ

สงของ สงเสรมความร สรรคสรางอาชพ ดำารงภมปญญาทองถน

บำารงสาธารณประโยชน นำาหลกธรรมมาอธบายปรบใชใหสอดคลอง

กบการพฒนา แตไมควรเลอกฝายทางการเมอง หากแตควรสงเสรม

ดานการเปนพลเมองทถกตองตามสทธหนาทขนพนฐาน ชใหเหน

ถงคณและโทษของลทธทนนยมและบรโภคนยม ชคณประโยชน

ทางจตใจหรอจตนยมใหสามารถเผชญและคดวเคราะหแกไขปญหา

ของตนไดซงสามารถเปนกำาลงของชมชน พรอมทงเสนอประเดน

ปญหาระดบสงคม องคกร และนโยบายรฐ ทเปนปญหาตอสงคม

หรอชมชนในบรบทตางๆ ทงนตองโตแยงดวยขอมลทางวชาการ

ซงมหาวทยาลยสงฆทง 2 แหงตองจรงจงและเขมงวดในการ

สงสอนและผลตบณฑต ดงนนพระสงฆตองรบรอยางเทาทนใน

ทกสถานการณ ทเกดขนและตองมสวนรวมในการบรหารจดการ

ในภาคสวนทตนเกยวของโดยตรงและความคาดหวงในขณะนน โดย

ทงหมดนตองเกดขนดวยทกษะการสอสารทดตามกลมเปาหมาย

ดวยสถานการณสงคมพรอมกบการวจารณและปดทายดวย

หลกธรรมและวธการแกไขปญหา โดยสอดคลองกบวนย ทองทบ

(2539) ทไดกลาววา พระสงฆมบทบาทในการบรการชมชน ดวยการ

ตอบสนองความตองการของชมชน ทงนเปนผลมาจากสถานภาพ

ของพระสงฆ ความเปนศนยกลางของชมชนหรอสงคมของวด โดย

พระสงฆทำาหนาทเปนผนำาดานจตวญญาณอยกอนแลว ชาวบาน

ในชนบทจงยอมรบบทบาทของพระสงฆ นอกจากนนชาวบานยง

ยอมรบความรดานวชาการของพระสงฆ วามความรอบรในหลายๆ

ดานมากกวาชาวบานธรรมดา ทงยงเปนทปรกษาใหคำาแนะนำาแก

ชาวบาน และอกนยหนงพระสงฆในชนบทเปนบตรหลานของชมชน

สามารถรบรปญหาตางๆ ภายในชมชนไดเปนอยางด

ขอเสนอแนะขอเสนอแนะเพอพระสงฆกบการพฒนาทองถน

คณะสงฆไมตองการใหรฐเขาควบคมแทรกแซงการบรหาร

จดการภายในคณะสงฆเชงอำานาจ ระหวางผปกครองของรฐกบ

พระสงฆผปกครอง ซงเปนเสมอนการกำากบควบคมบทบาทและ

ทาทคณะสงฆ ขณะเดยวกนคณะสงฆหรอพระสงฆระดบผปฏบตการ

กลบคาดหวงตอการดแลเอาใจใสในกจกรรมการดำาเนนงานดวย

นโยบายเชงรปธรรมจากรฐตอคณะสงฆ เพอเปนแนวทางในการ

ปฏบตงานเชงสงคมซงจะกระตนใหพระสงฆมบทบาทชดเจน ไดรบ

การยอมรบ และนบวาเปนบทบาทสมยใหมเชงรกตอสถานการณ

ปญหาสงคมในปจจบนเพมขน เหตนนคณะสงฆจงตกอยในสภาพ

ทไมชดเจนในจดยนในบทบาทการพฒนา

ขอเสนอแนะในการทำาวจยครงตอไป

1. การพฒนาในปจจบนซงมหนวยงานทองถนรบผดชอบ

เปนปจจยหนงทลดบทบาทของพระสงฆนกพฒนาหรอไม หรอ

เพราะพระสงฆไมมรปแบบและวธการพฒนาทเหมาะสมกบยคสมย

ปจจบน และการพฒนาโดยพระสงฆทเปนรปธรรมตองดำาเนนการ

ภายใตโครงการหรอกจกรรมทสงเสรมอาชพเทานนหรอไมอยางไร

2. วรรณกรรมทางพระพทธศาสนาซงผสมผสานความ

เปนไปในทองถน มอทธพลตอความคดของพทธศาสนกชนใน

ทองถนอยางไร

เอกสารอางองโกศล วงศสวรรค. 2543. ปญหาสงคม. กรงเทพมหานคร:

อมรการพมพ.

ชยพร พบลศร . 2530. พระสงฆกบการพฒนาสงคม.

กรงเทพมหานคร: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ณดา จนทรสม. 2555. รายงานการวจยเรองการบรหารการเงน

ของวดในประเทศไทย. คณะพฒนาการเศรษฐกจ สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ทอง บตรด. 2551. พระสงฆกบการประยกตใชพทธธรรมในงาน

สวสดการชมชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ทองขาน บญลา. 2546. การศกษาภาวะผนำาของพระอธการมนส

ขนตธมโม เจาอาวาสวดโพธทองจงหวดจนทบร: กรณ

ศกษาการกอตงกลมสจจะสะสมทรพย. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ.

ธงชย สนตวงษ. 2538. องคการ ทฤษฎและการออกแบบ.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นรมล สธรรมกจ. 2551. สงคมกบเศรษฐกจ: กรณศกษา

ประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพมหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

เบญจา มงคละพฤกษ. 2552. พระกบการเมองหลวงตามหาบว

กบทกษณ บนทกเหตการณทางการเมองรวมสมย.

นนทบร: สำานกพมพบานหนงสอ.

ปลม โชตษฐยางกร. 2553. คำาบรรยายกฎหมายคณะสงฆ.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พยอม วงศสารศร. 2548. องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร:

สำานกพมพสภา.

พระครปลดอาทตย อตถเวท (ซองด). 2546. การศกษาแนวคด

และวธการปกครองคณะสงฆของพระเทพโสภณ(ประยร

ธมมจตโต) : ศกษาเฉพาะกรณพระสงฆาธการในเขต

ปกครองภาค 2. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.



พระไพศาล วสาโล. 2546. การปฏรปและฟนฟพทธศาสนาใน

ยคโลกาภวตน. ปาฐกถาในการสมมนาระหวางประเทศ

วาดวยศาสนาและโลกาภวตน เมอวนท 28 กรกฎาคม 2546

ณ มหาวทยาลยพายพ จงหวดเชยงใหม.

พระไพศาล วสาโล. 2552. พทธศาสนาไทยในอนาคตแนวโนม

และทางออกจากวกฤต. กรงเทพมหานคร: มลนธโกมล

คมทอง.

พระมหากฤษฎา นนทเพชร. 2540. ทศนคตของพระสงฆตอ

บทบาทการพฒนาสงคม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พระมหาชศกด นอยสนเทยะ. 2545. บทบาทพระสงฆในการ

พฒนาชนบทในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

พระมหานฤพนธ นอยโนนงว. 2549. บทบาทพระสงฆนกพฒนา

สงคมและวฒนธรรม:กรณศกษาพระรตนกวรองเจาคณะ

จงหวดเลยรปท 1 ฝายมหานกาย. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเลย.

พระราชรตนมน (ชยวฒน ปญญาสร). 2538. การจดสาธารณปการ

และสาธารณะสงเคราะหของวด. กรงเทพมหานคร:

โรงพมพการศาสนา.

พระวฑรย สรจตต. 2547. บทบาทพระสงฆตอการพฒนาหมบาน:

กรณศกษาชมชนวดโปงคำา หมท 5 ตำาบลดพงษ

อำาเภอสนตสข จงหวดนาน. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร.

พระอนชต ชเนยม. 2546. บทบาทของพระสงฆทมตอการพฒนา

ชมชนตามความคดเหนของพระสงฆกบผนำาชมชนใน

จงหวดอตรดตถ . วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

มาโนช ตณชวนชย. 2529. บทบาทของพระสงฆตอการพฒนา

สงคมชนบทในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. สำานกงาน

คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงศกษาธการ.

วนย ทองทบ. 2539. อทธพลของพระสงฆตอการลงคะแนนเสยง

เลอกตง. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ววฒนชย อตถากร. 2546. ยทธศาสตรใหมของชาตกบเศรษฐกจ

การเมองภาคประชาชนในยคทนนยมโลกาภวตน. พมพ

ครงท 2. ปาฐกถา 14 ตลา ประจำาป 2545.

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2544. รายงานผล

การเสวนาบทบาททพงประสงคของวดและพระสงฆกบ

การพฒนาสงคมไทย. กรงเทพมหานคร: กลมงานศาสนา.

สำานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต กองพทธศาสนสถาน. 2554.

คมอการพฒนาวดสความเปนมาตรฐาน. แหลงทมา:

http://www.onab.go.th/index.php?option=com_

content&view=article&id=5481:2012-02-07-15-36-

12&catid=140:km-53&Itemid=385. 13 ตลาคม 2555.

สมบรณ สขสำาราญ. 2527. พทธศาสนากบการเปลยนแปลง

ทางการเมองและสงคม. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมบรณ สขสำาราญ. 2530. การพฒนาตามแนวพทธศาสนา:

กรณศกษาพระสงฆนกพฒนา. กรงเทพมหานคร: พมพสวย.

สรพนธ ฉนทแดนสวรรณ. 2553. หลกการบรหารธรกจ.

กรงเทพมหานคร: จดทอง.

อมพร สคนธวณช และศรรฐ โกวงศ. 2553. มนษยกบสงคม.

กรงเทพมหานคร: สำานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อรอนงค สวสดบร. 2555. พฤตกรรมและการสอสารในองคการ.

กรงเทพมหานคร: ทว. พรนท.



การศกษาวงโยธวาทตกองทพบก

AStudyoftheRoyalThaiArmyMilitaryBand

วทยาศรสอาด

คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทคดยอ ปรญญานพนธฉบบนเปนการศกษาวจย เรองการศกษาวงโยธวาทตกองทพบก โดยมจดมงหมาย เพอศกษาประวตความเปนมา

พฒนาการ และบทบาทหนาท รวมถงการดำาเนนงาน ตลอดจนรวบรวมผลงานสำาคญของวงโยธวาทตกองทพบก ซงเปนการดำาเนนการวจย

ตามหลกการทางมานษยดรยางควทยา ใชขอมลจากตำาราทางวชาการ เอกสาร และขอมลทไดจากการศกษาภาคสนาม โดยนำามาศกษา

วเคราะหเรยบเรยง และสรปผลขอมล ผลจากการศกษาพบวา

วงโยธวาทตกองทพบก เปนสถาบนดนตรทหารซงมประวตความเปนมาอนยาวนาน อกทงเปนวงตนแบบของวงโยธวาทตในปจจบน

ซงเปนผลจากการรบวฒนธรรมดนตรทางตะวนตก เนองจากอทธพลทางวฒนธรรมจากปจจยดานการตดตอคาขาย การแพทยมชชนนาร

และการทหาร โดยผสมผสานเขากบวฒนธรรมในแบบของไทย เรมขนในสมยรชกาลท 4 รบสงใหมการฝก กองทหารเกณฑหดอยางฝรง

โดยพระบาทสมเดจพระปนเกลาเจาอยหว ทรงวาจางใหนายทหารองกฤษ ซงเคยประจำาอยในกองทพองกฤษ ในอนเดย คอ รอยเอกนอกซ

มาเปนครฝกทหารในวงหนา ไดนำาแตรมาใชในการฝกแถวทหาร ตอมา พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ไดรบสงใหนายทหารองกฤษ

อกทาน คอ รอยเอกอมเปย มาฝกทหารในวงหลวงบาง ซงในขณะนนเปนเพยง กองแตรสญญาณ เพอแสดงความเคารพในกจการทางทหาร

เทานน จากนนมพฒนาการขนตามลำาดบ เรมจากเมอปพทธศกราช 2414 กองแตรทหารมหาดเลก โดยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

เจาอยหว รชกาลท 5 ทรงไดกอตงขน ตอมาเปลยนชอใหมวา กองแตรวงกรมทหารมหาดเลกรกษาพระองค เมอยายออกจากพระราชวง

มาอยบรเวณสะพานมฆวาฬรงสรรค หลงเปลยนแปลงการปกครอง มชอเรยกวา กองแตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพฯ และไดเปลยนชอ

อกครงเปนวง ดรยะโยธน เมอยายมาตงอยตำาบลทงพญาไท จนไดมาขนตรงกบกองทพบก ไดเปลยนชอเปน กองแตรวงกองทพบก ในป

พ.ศ. 2489 ไดยายไปสงกดกบ มณฑลทหารบกท 1 เรยกชอใหมเปน กองดรยางคมณฑลทหารบกท 1 และไดชอใหมเปน กองดรยางค

ทหารบก เมอ พ.ศ. 2521 จนถงปจจบน

นบตงแตอดตมา วงโยธวาทตกองทพบกไดมบทบาทหนาทในการรบใชสงคม ประเพณ วฒนธรรมไทยมาโดยตลอด โดยเปนวง

พธการ เพอถวายพระเกยรตยศ ในงานพระราชพธ รฐพธ ใชบรรเลงกำาหนดจงหวะในการสวนสนาม ซงแสดงถงแสนยานภาพของกองทพ

นำารวขบวนพาเหรด เพอสรางบรรยากาศใหมความพรอมเพรยง รวมแรงรวมใจ ความสามคคในงานกฬาและการรณรงค จนถงงานทใช

บรรเลงประกอบพธกรรมทางศาสนาในวถชวต เชน งานศพ งานบวช การแหแหนนำาขบวน ในงานรนเรง งานมงคล อกทงยงมบทบาท

หนาทในการสบสาน สงเสรม อนรกษ การดนตรไทยซงเปนมรดกทางศลปวฒนธรรมลำาคาของชาต เหนไดจากการบนทกเสยงเพลงไทย

เดม และการออกบรรเลงเพลงไทยเดมตามงานทสำาคญ ดวยการดำาเนนงานดานดนตรในรปแบบการนงบรรเลงและในลกษณะแถวทหาร

เพอใหเกดความสอดคลอง เหมาะสมในแตละภารกจ ซงมความแตกตางกนตามปจจยทางสงคม

ผลงานสำาคญในการถายทอด และเผยแพรไดปรากฏใหเหนทงภายในประเทศ โดยการเปนสวนประกอบสำาคญของพธการในงาน

ทกชนชนทางสงคม และ งานตางประเทศ ซงการนำาเอารปแบบการแสดงอยางไทย ไปแสดงรวมกบนานาประเทศ ใหเหนถงความรงเรอง

ทางดานศลปวฒนธรรมของไทย

คำาสำาคญ: วงโยธวาทตกองทพบก, กองดรยางคทหารบก, วงโยธวาทต



Abstract The research was aimed to study about the historical background, development, and roles of the Royal Thai

Army Military Band. According to the ethnomusicology, the research methodology was based on the data collection

and analysis from academic texts, documents, and information from the fieldwork. The research findings showed

the following results.

The Royal Thai Army Military Band is the Institute of Music belonging to the Royal Thai Army which has a

long history. Besides, it is the model of the modern band. According to the history, the band was influenced by the

western styled music in the time when Thailand had business trade connection, accepted medical missionaries, and

military system from the western countries. In the reign of King Rama IV, Thailand had adapted the foreign military

system into the Thai Military Forces. King Pinklao had hired the British soldier, Caption knox, who once stationed in

the British Army in India, to train the Thai soldiers at the Front Palace. He had initiated to use the trumpet in the

Thai military marches. Then King Rama IV had also ordered another British soldier, Captain Impey, to train the Thai

soldiers in the Royal Palace. At that time, the trumpet had only been used for the military calls and paying respect

on the military services. Furthermore, King Chulalongkorn or King Rama V had founded the Chamberlain Bugle Corps,

and then it had been renamed the Royal Guard Brass Band Regiment after the King changed the residence into the

area of Makawan-Rangsan Bridge. After the government reform, it had been renamed the Bangkok Military Brass Band

and it had been again renamed Duriya Yothin when the band moved to be situated in Thung Phrayathai District. The

band had been finally governed by the Royal Thai Army and it had been renamed the Bangkok Precint Brass Band

Regiment. Three years later, the band had been under the Military Circle 1 and has held the new name the Royal

Thai Army Military Band in 1978 until now.

Since then, the Royal Thai Army Military Band has the roles in social services representing Thai Cultural tradition.

It has become the opening band in many significant ceremonies such as paying the honor on the royal ceremony

and the state ceremony. The band has been positioned as controlling the rhythm on military marches or parades

reflecting the sense of harmony and unity on the sport day, campaign promotion, religious ceremonies like in the

funeral, ordination ceremony, or propitious ceremony. The band has also played the major role in maintaining,

supporting, and preserving Thai traditional music which is the precious national heritage.

Several highlighted achievements of the Royal Thai Army Military Band have been revealed and widely known

across the country through the participation in many social ceremonies. For the successful role in the foreign affairs,

the band has applied the Thai traditional style into its performance with other foreign countries which has represented

Thailand’s charming art and culture.

Keywords: the Royal Thai Army Military Band, the Royal Thai Army Band, Military Band



บทนำา ดนตร เปนปจจยสำาคญทมนษยนำามาใชประกอบกจกรรม

หรอพธกรรมตางๆ ซงแตเดมในอดตใชในการสอสารกบสงทเหนอ

ธรรมชาต อาจเกดจากความกลว ตองการวงวอนขอรอง บชา

สรรเสรญเทพเจาหรอสงทกลมเผาชนทตนนบถอ แตกตางกนไป

ตามความเชอทปลกฝงกนมาจากบรรพชนรนกอน เมอกาลเวลา

ผานไปแตลทธความเชอยงคงอยสบทอดยงรนตอๆ มา ความเชอ

และความศรทธาบางเรองลบเลอนไปพรอมๆ กบเวลา แตพธกรรม

บางเรองยงคงยดถอปฏบตสบทอดตอกนมาจนกลายเปนวฒนธรรม

ประเพณ จารต จากความกลวในอดตแปรเปลยนไป เพอสรมงคล

ความเปนสงา เปนเกยรตของสงคมนนๆ และสงทมอทธพลท

ขาดไมไดในการประกอบ พธตางๆ ในทกสงคม ทกระดบชนชน

กคอ ดนตรทใชประกอบพธ จงสามารถพดไดวา ดนตรมอทธพล

และความสำาคญเกยวของกบวถการดำาเนนชวตของมนษยตงแต

อดตจนถงปจจบน ทงในดานมตของวยคอ ดนตรผกพนกบชวต

ของมนษยตงแตเกดจนตาย และมตดานสงคมคอ ในสงคมทกระดบ

ชนชน ลวนมดนตรเขาไปเปนสวนหนงทสำาคญเชน พระราชพธ

รฐพธ หรอ พธกรรมตางๆ แตกตางกนไปตามวฒนธรรมทสงสมมา

จากบรรพชนของตนในอดต

เมอดนตรมบทบาทกบกจกรรมตางๆ ของมนษยดงทกลาวมา

จงทำาใหเกดคณคาทางวฒนธรรมขนบธรรมเนยม ประเพณ จารต

ทเปนเอกลกษณประจำาชาตนนๆ เพอเปนเกยรตยศ สงางามเปน

ความภาคภมใจของชาตแควนนน ในสวนของพธกรรมทางศาสนา

ประเพณ ศลปะการแสดง ดนตรเขาไปมบทบาทสำาคญและรบใชใน

ทกกลมของสงคมเสมอมาจากบรรพกาลสปจจบนสมย

ดนตรทใชในพธการหรอพธกรรมของมนษยมหลายประเภท

ตางกนไปตามขอจำากดทางดานสงคมและลกษณะพธการหรอ

กจกรรมทางสงคม สวนใหญจะใชดนตรพนบาน หรอดนตร

ประจำาชาตของตนในการประกอบพธ ซงมความผกพนกนระหวาง

วฒนธรรมประเพณ กบดนตรมาแตดงเดมจนแยกไมออก แตในสงคม

นนอาจจำาเปนตองตดตอคาขาย เชอมสมพนธไมตรกบสงคมอน

จงเปนปจจยททำาใหไดรบอทธพลนอกวฒนธรรมเขามาผสมผสาน

กบของตน ซงรวมถงวฒนธรรมดานดนตรดวย วงโยธวาทตหรอ

ทเรยกกนวาแตรวงในสมยแรก เขามามบทบาทเกยวของกบสงคม

ในชนชนทแตกตางกนในสยาม เรมจากแตรใชประกอบพระราชพธ

ในพระราชวง และเพมบทบาทหนาทมาสกองทพโดยพฒนาจาก

แตรสญญาณมาเปนวงโยธวาทต ตอมาทหารแตรเหลานนไดมสวน

เผยแพรวฒนธรรมแตรวงใหกบชาวบานเพอนำาไปประกอบประเพณ

พนบานในทองถนตนตอไป

ในอดตอนยาวนานทผานมาวงโยธวาทตถกนำามาใชใน

พระราชพธเกยวกบกษตรยชนชนปกครอง รวมถงบรรเลงนำาแถว

กองทพทหาร เพอออกรบในสมรภมตางๆ เพอความเปนระเบยบ

เรยบรอยพรอมเพรยงของกองทพและเปนการขมขวญขาศก

ทางออมอกดวย ดงนนระเบยบวนยตางๆ รวมถงคำาบอกคำาสงท

นำามาใชกบวงโยธวาทตกไดมาจากกองทพนนเอง เชน การจดแถว

หนากระดาน การจดแถวตอนลก การยนตรง การหนไปทางซาย

ทางขวา การกลบหลงหน การเดนไปขางหนา เปนตน

ดนตรในราชสำานกไทยหรอในราชสำานกทกๆ แหงยอมมไว

เพอธำารงสถานภาพอนศกดสทธและเหนอกวาของชนชนปกครอง

ความขรมขลงและเปนระเบยบแบบแผนจงเปนบคลกทสำาคญยง

ของดนตรเหลาน

เมอดนตรทางตะวนตกเรมเผยแพรเขามาในสงคมไทย ก

ยงจำากดตวเองอยในหมชนชนสงในราชสำานก เพราะมคาใชจายท

สงมากในดานอปกรณและบคลากรซงหายาก อกประการหนงผฟง

เพลงเหลานในระยะเรมแรกคอพวกนกเรยนนอกซงกเปนสวนหนง

ของชนชนนำาในสงคมเปนสวนใหญ

สงทสำาคญอกประการหนงคอ วงดนตรแบบสากลทได

รบความนยมในราชสำานกมกเปนวงแบบทหาร เพราะเรมแรกมา

วงแตรนนกใชเพอกจการทหาร โดยเฉพาะในกรณของเจาฟา

บรพตรฯ ททรงนพนธและเรยบเรยงเพลงไทยสำาหรบวงโยธวาทต

ไวเปนจำานวนมาก บทเพลงเหลานไดสรางความทรงจำารวมใหกบ

สงคมไทย และกลายเปนวาเพลงไทยทถกเรยบเรยงขนจำานวนมาก

มกจะมลกษณะแบบเพลงมารช

แตรทนำาเขามาใชสำาหรบในพระราชพธแตโบราณม 2 ชนด

คอ แตรงอนกบแตรฝรง แตรงอน เรยกตามรปรางลกษณะทลำาแตร

โคงงอน บานปลาย ซงไดแบบอยางมาจากอนเดย สวนแตรฝรง

มลกษณะปากบานคลายดอกลำาโพง จงเรยกชอวา “แตรลำาโพง”

โบราณเรยกวา “แตรลางโพง” ในหมายรบสงครงรชกาลท 1 เรยกวา

แตรวลนดา คงจะเปนแตรทฝรงฮอลนดาเปนชาตแรกทนำาเขามา

เปนอนวาแตรลำาโพง และแตรฝรง คงหมายถงแตรอยางเดยวกน

นนเอง

แตรวง เปนวงดนตรของยโรปทไทยรบแบบอยางมาใน

รชกาลพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท 4)

ในสมยนนมการจางครชาวองกฤษเขามาฝกสอนเพลงฝรงให

ทหารใช ฝกเดนแถวจนมแตรวงมหาดเลกขน ตอมาจงไดวาจาง

ครดนตรชาวตางชาตอนๆ เขามาสอนดวย

จากแตรวงทมบทบาทหนาทเกยวกบทหารในกองทพไทยได

มการพฒนาการเรอยมา ครนถงสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลา

เจาอยหว รชกาลท 6 ไดทรงบญญตคำาวา “ดรยางค” ซงหมายถง

วงทผสมดวยดนตรชนดตางๆ จนครบทง 4 ตระกล คอ เครองสาย

เครองลมไม เครองลมทองเหลอง เครองกระทบ และ นายมนตร

ตราโมท ไดบญญตคำาวา “โยธวาทต” ขนใชตงแตสมยรชกาลท 7

โดยมาจากคำาวา โยธา หรอโยธ (พลรบหรอทหาร) + วาทต (ดนตร)

หมายถง “แตรวง” เปนวงดนตรทผสมดวยเครองดนตร ประเภท



เครองลมไม เครองลมทองเหลอง และเครองกระทบ นนเอง

ในระหวางรชกาลท 6-7 นบเปนยคทแตรวงเจรญกาวหนาใน

เมองสยามเปนอยางมาก ไมเพยงแตกองทหารเทานนทฝกหด

เปาแตรกนอยางจรงจงแมแตในหมประชาชนคนทวไป ไดเรมหนมา

นยมฟงแตรวงกนอยางกวางขวางควบคไปกบวงปพาทย จงทำาให

เกดมแตรวงชาวบานทวไปโดยนำาไปบรรเลงในงานพธตางๆ เชน

งานแตงงาน งานบวชนาค งานขนบานใหม งานกฐนผาปา ซงจะใช

นำาขบวนแหทงในงานมงคล และอวมงคล แตแตรวงทจะสามารถ

ไปบรรเลงในงานพธดงกลาวนจำาเปนตองเรยนรเพลงตางๆ เชนเดยว

กบพวกปพาทยดวย เพราะใชเพลงไทยประเภทเดยวกนบรรเลง

ประกอบพธ ตอมามเพลงประเภทไทยสากลและลกทงเกดขน

ปรากฏวาพวกแตรวง สามารถนำามาบรรเลงกนในงานตางๆ ไดอยาง

กลมกลนมเพลงตางๆ เพมมากขนกวาเดม ซงเครองดนตรทนยมใช

ประกอบดวยเครองเปาและเครองประกอบจงหวะ เปนหลก เชน

ทรมเปต ทรอมโบน คอรเนต บารโทน ยโฟเนยม ทบา ฮอรน

คลารเนต แซกโซโฟน และเครองประกอบจงหวะ กลองมรกน

(กลองใหญ) ฉง ฉาบ และกรบ เมอมความใกลชดกบวถชวตของ

ชาวบานมากขน ในทสดแตรวงแบบชาวบานกเปนทยอมรบและ

จดใหเปนดนตรพนบานอกประเภทหนงทสรางความสนกสนาน

ใหกบชาวบานคนไทยมาจนถงทกวนน (สกร เจรญสข. 2539: 45-51)

วงโยธวาทตกองทพบก ถอไดวาเปนสถาบนตนกำาเนดทาง

ดนตรทหารทกอตงมายาวนานนบรอยกวาป จงทำาใหหลกฐาน

เอกสาร ขอมลตางๆ ทงดานประวต และดานดนตรบางชวง

ขาดการตอเนอง และสญหายไปจำานวนไมนอย อกทงการเกบขอมล

รายละเอยดจากตวบคคลกสามารถทำาไดยากขน เนองจากหลายทาน

ทอาวโสกไดเสยชวต และชราภาพไปมากแลว อกทงผลงานดาน

ดนตรทสำาคญๆ เชน การบรรเลงเพลงไทย โนตเพลงไทยเดม และ

แผนบนทกเสยงตางๆ ในอดต ลวนเปนสงสำาคญลำาคาควรแกการวจย

ดวยหลกการและเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความสนใจ

ทจะศกษาประวตความเปนมา พฒนาการ และบทบาทหนาท

รวมถงศกษาแนวทางการดำาเนนงานของวงโยธวาทตกองทพบก

อนเปนดนตรตนแบบของแตรวงทหาร ซงมความเกยวของทาง

ดานดนตรกบวฒนธรรม ประเพณทสำาคญๆของชาตเพอดำารงและ

สบทอด มรดกลำาคาของวงดนตรแหงพธการน อนควรคาแกการ

รกษาใหอยคกบแผนดนสบไป ผวจยคาดวาผลการศกษาครงนจะ

เปนประโยชนอยางยงทางการศกษาของผสนใจตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาประวตความเปนมา และพฒนาการของ

วงโยธวาทตกองทพบก

2. เพอศกษาบทบาทหนาทของวงโยธวาทตกองทพบก

ตอสงคม ประเพณ และวฒนธรรมไทย

3. เพอศกษาการดำาเนนงานและรวบรวมผลงานสำาคญของ

วงโยธวาทตกองทพบกวธดำาเนนการศกษาคนควางานวจย

วธดำาเนนการวจย การวจยเรอง การศกษาวงโยธวาทตกองทพบก ใชระเบยบ

วธเชงคณภาพ ตามกระบวนการทางมานษยดรยางควทยา โดยเรม

จากการรวบรวมขอมลงานวจย เอกสาร ตำารา ตางๆ ทเกยวของ

และเกบรวบรวมขอมลทางภาคสนาม ดวยการสมภาษณบคคล โดย

นำาเสนอขอมลแบบ การพรรณนาวเคราะห ซงผวจยไดแบงขนตอน

ในการศกษาดำาเนนการ ดงน

ลกทงเกดขน ปรากฏวาพวกแตรวง สามารถนามาบรรเลงกนในงานตางๆ ไดอยางกลมกลนมเพลงตางๆ เพมมากขนกวาเดม ซงเครองดนตรทนยมใชประกอบดวยเครองเปาและเครองประกอบจงหวะ เปนหลก เชน ทรมเปต ทรอมโบน คอรเนต บารโทน ยโฟเนยม ทบา ฮอรน คลารเนต แซกโซโฟน และเครองประกอบจงหวะ กลองมรกน(กลองใหญ) ฉง ฉาบ และกรบ เมอมความใกลชดกบวถชวตของชาวบานมากขน ในทสดแตรวงแบบชาวบานกเปนทยอมรบและจดใหเปนดนตรพนบานอกประเภทหนงทสรางความสนกสนานใหกบชาวบานคนไทยมาจนถงทกวนน(สกร เจรญสข. 2539: 45-51) วงโยธวาทตกองทพบก ถอไดวาเปนสถาบนตนกาเนดทางดนตรทหารทกอตงมายาวนานนบรอยกวาป จงทาใหหลกฐาน เอกสาร ขอมลตางๆทงดานประวต และดานดนตรบางชวงขาดการตอเนอง และสญหายไปจานวนไมนอย อกทงการเกบขอมลรายละเอยดจากตวบคคลกสามารถทาไดยากขน เนองจากหลายทานทอาวโสกไดเสยชวต และชราภาพไปมากแลว อกทงผลงานดานดนตรทสาคญๆ เชน การบรรเลงเพลงไทย โนตเพลงไทยเดม และแผนบนทกเสยงตางๆ ในอดต ลวนเปนสงสาคญลาคาควรแกการวจย

ดวยหลกการและเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาประวตความเปนมา พฒนาการ และบทบาทหนาท รวมถงศกษาแนวทางการดาเนนงานของวงโยธวาทตกองทพบกอนเปนดนตรตนแบบของแตรวงทหาร ซงมความเกยวของทางดานดนตรกบวฒนธรรม ประเพณทสาคญๆของชาตเพอดารงและสบทอด มรดกลาคาของวงดนตรแหงพธการน อนควรคาแกการรกษาใหอยคกบแผนดนสบไป ผวจยคาดวาผลการศกษาครงนจะเปนประโยชนอยางยงทางการศกษาของผสนใจตอไป

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาประวตความเปนมา และพฒนาการของวงโยธวาทตกองทพบก 2. เพอศกษาบทบาทหนาทของวงโยธวาทตกองทพบกตอสงคม ประเพณ และวฒนธรรมไทย 3. เพอศกษาการดาเนนงานและรวบรวมผลงานสาคญของวงโยธวาทตกองทพบกวธดาเนนการศกษาคนควา

งานวจย


การวจยเรอง การศกษาวงโยธวาทตกองทพบก ใชระเบยบวธเชงคณภาพ ตามกระบวนการทางมานษยดรยางควทยา โดยเรมจากการรวบรวมขอมลงานวจย เอกสาร ตารา ตางๆ ทเกยวของ และเกบรวบรวมขอมลทางภาคสนาม ดวยการสมภาษณบคคล โดยนาเสนอขอมลแบบ การพรรณนาวเคราะห ซงผวจยไดแบงขนตอนในการศกษาดาเนนการ ดงน

1. ขนรวบรวมขอมล



1. ขนรวบรวมขอมล

1.1 ไดทำาการรวบรวมขอมล ทงดานเอกสาร ตำาราทาง

วชาการ และวรสารทเกยวของจากองคกรตางๆ โดยแยกเนอหา

ออกเปน 2 สวน ไดแก ขอมลทเกยวกบการศกษาทางดานดนตร

และขอมลทเกยวกบดนตรวงโยธวาทตกองทพบก โดยศกษาจาก

แหลงขอมลดงน

1.1.1 หอสมดแหงชาต

1.1.2 หองสมดดนตรทลกระหมอมบรพตร

หอสมดแหงชาต

1.1.3 หองสมดดนตรกองดรยางคทหารบก

1.1.4 หอสมดกลาง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร

1.1.5 สำานกหอสมด มหาวทยาลยมหดล

1.1.6 สำานกหอสมด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

1.2 คนควารวบรวมขอมลเพมเตมจากการลงภาค

สนาม โดยมวธการดงน

1.2.1 การสงเกต แบบมสวนรวม

1.2.2 การสงเกต แบบไมมสวนรวม

1.2.3 การสมภาษณ บคคลขอมล ไดแก

- พนโทวชต โหไทย อดต หวหนาวงโยธวาทต

กองดรยางคทหารบก

- พนตรมานตย พวงเจรญ อดต หวหนาวง

โยธวาทตกองดรยางคทหารบก

- พนเอกอรรถวฒ มงมตร อดต หวหนาวง


- พนตรภเดช ฉายสนสอน อดต หวหนาวง


- รอยเอกสรนทร หนพวงรอย อดต หวหนา

วงโยธวาทตกองดรยางคทหารบก

- รอยโทเกรยงไกร คงสบาย หวหนา

วงโยธวาทตกองดรยางคทหารบก

- ขาราชการวงโยธวาทตกองดรยางค

ทหารบก ในอดตและปจจบน

1.3 อปกรณและเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

1.3.1 กลองวดโอ

1.3.2 กลองถายรป

1.3.3 เครองบนทกเสยง ใชบนทกการสมภาษณ

2. ขนศกษาขอมล

2.1 ผวจยนำาขอมลทไดจากการศกษา เอกสาร ตำารา

วชาการและงานวจยทมความเกยวของกบวงโยธวาทตกองทพบก

มาลำาดบเนอหาสาระ เรยบเรยงเปนหมวดหมใหมความสอดคลองกน

และลำาดบขนตอนใหเปนระเบยบตามหลกงานวชาการ

2.2 นำาขอมลจากการเกบขอมลภาคสนาม โดยการ

สงเกตแบบมสวนรวม และการสงเกตแบบไมมสวนรวม พรอมทง

นำาสมภาษณบคคลขอมลของวงโยธวาทตกองทพบกมาจดลำาดบ

ความสำาคญ และจดหมวดหมเพอการศกษาวเคราะห

3. ขนวเคราะหขอมล

ผวจยไดเรยบเรยงรายละเอยดทเกยวของกบวงโยธวาทต

ของกองทพบก การศกษาดานเอกสาร ตำารา บทความ งานวชาการ

และการเกบขอมลภาคสนามเปนหลก โดยการสงเกต สมภาษณ

บคลากรในหนวยงาน ซงเปนผมความรอบรบรบทของวงโยธวาทต

ทงยงรวมสงเกตตดตามในพธและโอกาสพเศษตางๆ ทมการบรรเลง

วงโยธวาทต โดยมรายละเอยดของการรวบรวมวเคราะหตาม

จดมงหมาย ดงน

3.1 ประวตความเปนมา และพฒนาการของวง

โยธวาทตกองทพบก

3.1.1 ประวตความเปนมาของวงโยธวาทต

กองทพบก

3.1.2 พฒนาการของวงโยธวาทตกองทพบก

3.2 บทบาทหนาทของวงโยธวาทตกองทพบกตอสงคม

ประเพณ และ วฒนธรรมไทย

3.2.1 บทบาทหนาทตอสงคม

3.2.1.1 งานพธโดยทวไป

พธเปดงาน เปดแพรปาย อาคาร

กจการ รานคา รวมรณรงค ขบวนพาเหรด ดนตรในสวนสาธารณะ

สงคม จตอาสา ปลอบขวญ บำาบดทกข

3.2.1.2 งานพธภายในกองทพบก

งานภายในกองทพบก สวนสนาม

กฬา กองเกยรตยศรบแขกของรฐบาล ณ ทำาเนยบ

3.2.2 บทบาทหนาทตอประเพณ และวฒนธรรม

ไทย

3.2.2.1 งานพระราชพธ

พระราชประเพณ รฐพธ รบพระราช

อคนตกะ

3.2.2.2 งานวฒนธรรม ประเพณไทย

- ประเพณทางศาสนา งานบวช

- ประเพณในงานสำาคญตางๆ

ถวายพระพรในวนสำาคญของชาต

- งานแตงงาน

3.2.2.3 งานอนรกษเผยแพรวฒนธรรมไทย

บนทกเสยงเพลงไทยเดม บรรเลง

เพลงไทยเดมในงานทสำาคญ ตบอเหนา บษบาเสยงเทยน จฬาวาทต

วงสวนผกกาด โขนศกพรหมมาศ ครบรอบ 120 ป 3 ครดนตรไทย

งานสำานกดนตรไทยฝงธน พาทยโกศล



3.3 การดำาเนนงาน และรวบรวมผลงานสำาคญของ


3.3.1 การดำ า เน น ง านภาย ในวง โยธวาท ต


3.3.1.1 การคดเลอกนกดนตร

3.3.1.2 โครงการฝกอบรม

3.3.1.3 การจดรปแบบ และขนาดของวง

3.3.1.4 การฝกซอมประจำาวน

3.3.1.5 ชดการแตงกาย

3.3.1.6 เพลงทใชตามลกษณะงาน

3.3.2 รวบรวมผลงานสำาคญของวงโยธวาทต


3.3.2.1 ผลงานดานการแสดงดนตร

3.3.2.2 ผลงานดานการประพนธเพลง

4. การนำาเสนอขอมล

ผวจยจะนำาเสนอรายงานผลการวจยดวยการเขยนแบบ

พรรณนาวเคราะห เปนรปเลมงานวจยทสมบรณ โดยแบงเปน

บทตางๆ 5 บท คอ

4.1 บทนำา

4.2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

4.3 วธดำาเนนการวจย

4.4 การศกษาวงโยธวาทตกองทพบก

4.5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ผลการวจย

1. ประวตความเปนมาและพฒนาการ

จากการรบอทธพลทางวฒนธรรมจากตะวนตก ทางดาน

การทหาร การฝกกองทหารเกณฑอยางฝรงโดยมการใชบอก หรอ

แจงสญญาณตางๆ ในการปฏบต โดยการใชแตรสญญาณ เรมจาก

การคาขาย การแพทยมชชนนาร และการเจรญสมพนธไมตร

ในสมยรฐกาลท 4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว โดย

ขณะนนพระบาทสมเดจพระปนเกลาทรงจางครฝกทหารองกฤษ

คอ รอยเอกนอกซ มาฝกทหารในวงหนา ไดนำาแตรสญญาณ

มาฝกเดนแถวแสดงความเคารพเพอใหเกดความพรอมเพรยง ตอมา

พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวไดมรบสงใหครฝกทหารจาก

ตางชาตเขามาฝกทหารในวงหลวงบางคอ รอยเอกอมเปย

วงโยธวาทตกองทพบกกำาเนดเมอปพทธศกราช 2414

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 เมอเสดจกลบ

จากตางประเทศ ไดทรงจดตง “กองแตรทหารมหาดเลก” ขนบรเวณ

สวนกหลาบ ในพระราชวง ทรงพระกรณาโปรดเกลาให พระเจา

นองยาเธอพระองคเจาสขสวสด เปนผบงคบกองแตรทหารมหาดเลก

เปนคนแรก จนกระทง พ.ศ. 2454 กองแตรวงไดยายตามทหาร

มหาดเลกรกษาพระองคจากบรเวณสวนกหลาบในพระราชวง มาอย

ทสวนดสต รมถนนเบญจมาศ ใกลเชงสะพานมฆวาฬรงสรรค และ

ทางราชการไดเปลยนชอใหมวา “กองแตรวงกรมทหารมหาดเลก

รกษาพระองค” และในป พ.ศ. 2475 หลงจากเปลยนแปลงการ

ปกครอง กองแตรวงทหารมหาดเลกรกษาพระองค ไดยายไปขน

ในสงกดจงหวดทหารบกกรงเทพฯ จงเรยกชอหนวยนใหมวา กอง

แตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพฯ

กองแตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพ ฯ ไดยายจากสวนดสต

เชงสะพานมฆวาฬ มาพรอมกบกองพนทหารราบท 3 มาตงทตำาบล

ทงพญาไท ในป พ.ศ. 2480 โดยตงชอวา วง “ดรยะโยธน” และ

จดตงวงปพาทยใหมไวใชในราชการดวย

ถดมาอก 6 ป ใน พ.ศ. 2486 ทางราชการไดสงยายกอง

แตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพฯ ไปขนตรงตอกองทพบก และ

เปลยนชอใหมวา “กองแตรวงกองทพบก” พ.ศ. 2489 ทางราชการ

ไดสงยายกองแตรวงกองทพบกไปขนตรงกบ มณฑลทหารบกท

1 และเปลยนเรยกชอใหมวา “กองดรยางคมณฑลทหารบก 1”

จนกระทง พ.ศ. 2521 ไดแกอตรากองทพบก ตามคำาสงกองทพบก

เรอง แกอตรากองทพบก 2513 โดยปฏบตตามคำาสงกระทรวงโหม


1. ประวตความเปนมาและพฒนาการ จากการรบอทธพลทางวฒนธรรมจากตะวนตก ทางดานการทหาร การฝกกองทหารเกณฑอยางฝรงโดยมการใชบอก หรอแจงสญญาณตางๆในการปฏบต โดยการใชแตรสญญาณ เรมจากการคาขาย การแพทยมชชนนาร และการเจรญสมพนธไมตร ในสมยรฐกาลท4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว โดยขณะนนพระบาทสมเดจพระปนเกลาทรงจางครฝกทหารองกฤษ คอ รอยเอกนอกซ มาฝกทหารในวงหนา ไดนาแตรสญญาณ มาฝกเดนแถวแสดงความเคารพเพอใหเกดความพรอมเพรยง ตอมาพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวไดมรบสงใหครฝกทหารจากตางชาตเขามาฝกทหารในวงหลวงบางคอ รอยเอกอมเปย วงโยธวาทตกองทพบกกาเนดเมอปพทธศกราช 2414 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 เมอเสดจกลบจากตางประเทศ ไดทรงจดตง "กองแตรทหารมหาดเลก" ขนบรเวณสวนกหลาบ ในพระราชวง ทรงพระกรณาโปรดเกลาให พระเจานองยาเธอพระองคเจาสขสวสด เปนผบงคบกองแตรทหารมหาดเลก เปนคนแรก จนกระทง พ.ศ. 2454 กองแตรวงไดยายตามทหารมหาดเลกรกษาพระองคจากบรเวณสวนกหลาบในพระราชวง มาอยทสวนดสต รมถนนเบญจมาศ ใกลเชงสะพานมฆวาฬรงสรรค และทางราชการไดเปลยนชอใหมวา "กองแตรวงกรมทหารมหาดเลกรกษาพระองค" และในป พ.ศ. 2475 หลงจากเปลยนแปลงการปกครอง กองแตรวงทหารมหาดเลกรกษาพระองค ไดยายไปขนในสงกดจงหวดทหารบกกรงเทพ ฯ จงเรยกชอหนวยนใหมวา กองแตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพฯ กองแตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพ ฯ ไดยายจากสวนดสต เชงสะพานมฆวาฬ มาพรอมกบกองพนทหารราบท 3 มาตงทตาบลทงพญาไท ในป พ.ศ. 2480โดยตงชอวา วง “ ดรยะโยธน “ และจดตงวงปพาทยใหมไวใชในราชการดวย

ถดมาอก 6 ป ใน พ.ศ. 2486 ทางราชการไดสงยายกองแตรวงจงหวดทหารบกกรงเทพฯ ไปขนตรงตอกองทพบก และเปลยนชอใหมวา “ กองแตรวงกองทพบก “ พ.ศ. 2489 ทางราชการไดสงยายกองแตรวงกองทพบกไปขนตรงกบ มณฑลทหารบกท 1 และเปลยนเรยกชอใหมวา “ กองดรยางคมณฑลทหารบก 1 “ จนกระทง พ.ศ. 2521 ไดแกอตรากองทพบก ตามคาสงกองทพบก เรอง แกอตรากองทพบก 2513 โดยปฏบตตามคาสงกระทรวงโหม 18 ตลาคม 2521 ใหกองดรยางคทหารบกเปนหนวยในกองทพบก โดยกาหนด ใหใชอตราเฉพาะกจ หมายเลข 4800 กองดรยางคทหารบก เปนตนมา (พนเอก โชตภณ จนทรอย)

2. บทบาทหนาทของวงโยธวาทต กองทพบกตอสงคม ประเพณ และวฒนธรรมไทย วงโยธวาทตกองทพบกในยคแรก สมย ร.4 นน มหนาทเพยงในกจการทางทหาร เชน บรรเลงในกองเกยรตยศเพอถวายพระเกยรต พระมหากษตรย และพระราชวงศชนสง การแสดงแสนยานภาพของกองทพบก ในกาหนดจงวะสวนสนามใหเกดความพรอมเพรยง ซงบทบาทหนาททกลาวมายงคงรกษาสบตอมาจนถงทกวนน เหนไดจากวงโยธวาทตสมทบแถวทหารกองเกยรตยศในการรบ สงเสดจ ในพธการตางๆ การบรรเลงสวนสนามในวนกองทพไทย ปจจบนวงโยธวาทตกองทพบกมหนาทตอสงคม โดยการมสวนรวมในการใชเปนวงดนตรประกอบพธการ เชนการเปดแพรปาย อาคาร รานคา วางศลาฤกษ เพอเพมความเปนสรมงคล สวนในงานรณรงคตางๆ วงโยธวาทตบรรเลงเพลงปลกใจ เพอกระตนเตอน สานกใหมความสมานฉนทในการรวมมอกนทากจกรรมรวมกน งานกฬาและขบวนพาเหรด ประกอบการบรรเลงเพลงกราวกฬา ดวยจงหวะ



18 ตลาคม 2521 ใหกองดรยางคทหารบกเปนหนวยในกองทพบก

โดยกำาหนด ใหใชอตราเฉพาะกจ หมายเลข 4800 กองดรยางค

ทหารบก เปนตนมา (พนเอก โชตภณ จนทรอย)

2. บทบาทหนาทของวงโยธวาทต กองทพบกตอสงคม

ประเพณและวฒนธรรมไทย

วงโยธวาทตกองทพบกในยคแรก สมย ร.4 นน มหนาท

เพยงในกจการทางทหาร เชน บรรเลงในกองเกยรตยศเพอถวาย

พระเกยรต พระมหากษตรย และพระราชวงศชนสง การแสดง

แสนยานภาพของกองทพบก ในกำาหนดจงวะสวนสนามใหเกด

ความพรอมเพรยง ซงบทบาทหนาททกลาวมายงคงรกษาสบตอมา

จนถงทกวนน เหนไดจากวงโยธวาทตสมทบแถวทหารกองเกยรตยศ

ในการรบ สงเสดจ ในพธการตางๆ การบรรเลงสวนสนามในวน

กองทพไทย ปจจบนวงโยธวาทตกองทพบกมหนาทตอสงคม โดยการ

มสวนรวมในการใชเปนวงดนตรประกอบพธการ เชนการเปดแพร

ปาย อาคาร รานคา วางศลาฤกษ เพอเพมความเปนสรมงคล สวน

ในงานรณรงคตางๆ วงโยธวาทตบรรเลงเพลงปลกใจ เพอกระตน

เตอน สำานกใหมความสมานฉนทในการรวมมอกนทำากจกรรมรวมกน

งานกฬาและขบวนพาเหรด ประกอบการบรรเลงเพลงกราวกฬา

ดวยจงหวะทหนกแนนอยางมระเบยบจากวงโยธวาทตกอใหเกด

ความรก ความสามคค ความสวยงามในการนำารวขบวนพาเหรด

จนถงการมสวนรวมในงานดานจตอาสา ซงเปนงานทเกยวของ

กบสาธารณะสงคมตลอดจนในยามทบานเมองประสบกบวกฤต

ปญหาตางๆ เชน การแสดงดนตรเพอคนความสขใหประเทศไทย

และประชาชน ซงกองทพบกมจดประสงคเพอเขาไปบรรเลง

ดนตรในชมชนเสมอนการปฏบตการทางจตวทยา เพอปลอบขวญ

บำาบดทกข ทางดานจตใจดวยการแสดงดนตร โดยใชเสยงดนตร

ผอนคลายความเครยด วตกกงวล จากเหตการณทชมชนหรอสงคม

นนไดประสบ การบรรเลงในพธรบบคคลสำาคญของรฐบาลนบเปน

บทบาทของวงโยธวาทตกองทพบกยงปรากฏในงานภาครฐ

บทบาทหนาทตอประเพณ และวฒนธรรม ซงงานในดาน

พระราชพธ และรฐพธ วงโยธวาทตกองทพบกไดเปนสวนหนง

ในการอนรกษ สบทอดตงแตเรมกอตงหนวยในอดต จนถงปจจบน

ในการทำาหนาทบรรเลงประกอบพระราชพธสำาคญมาโดยตลอด

อาท พระราชพธปฏญาณตนและสวนสนามของทหารรกษาพระองค

การสมทบทหารกองเกยรตยศเฝารบ สงเสดจในพระราชพธถวาย

ผาพระกฐน นอกจากนในงานวนเฉลมพระชนมพรรษา ไดรบบทบาท

หนาทบรรเลงเดนนำารวขบวนเครองราชสกการะ บรรเลงประกอบ

พธจดเทยนถวายพระพรชยมงคล และถวายราชสดด

ความนยมใชแตรแหนำาหนากระบวน มมาในครง ร.5 แตรวง

ทหารมหาดเลกมชอเสยงมากในเรองการบรรเลงเพลงไทยแท

ใชเพลงสองชนเปานำาหนาขบวนแห เชน คลนกระทบฝง ทะเลบา

ตดหคนไทยในยคนน อกทงยงใชบรรเลงแหนำากระบวนตางๆ และ

ใชประกอบพธกรรมทางศาสนาตามประเพณชาวบาน อยางเชน

การแหนาค แหกฐน แหศพ หรอใชบรรเลงตอนพระฉนเพล ซงม

บทบาทสำาคญและผกพน เกยวของในวถของประเพณวฒนธรรมไทย

งานดานอนรกษและเผยแพรวฒนธรรมไทย วงโยธวาทต

กองทพบกไดมบทบาทหนาทในการอนรกษและเผยแพรงานทาง

ดานเพลงไทยเดม โดยมมาแตในอดต เหนไดจากในการอดเสยง

เพลงไทยเดม และออกบรรเลงตามสถานทตางๆ ในโอกาสวนสำาคญ

ของชาต ตงแตเมอครงยงเปน กองแตรทหารมหาดเลก จนถง

ปจจบน ยงคงทำาหนาทสบสาน ถายทอดวฒนธรรมของชาตใน

รปแบบของการบรรเลงเพลงไทยเดมโดยวงโยธวาทต คอการใช

คลารเนตบรรเลงตามแนวระนาดเอก ทรมเปตบรรเลงตามแนว

ระนาดทม เครองมอทเหลอ เชน ทรอมโบน ยโฟเนยม และเบส

บรรเลงตามแนวฆองวงใหญ ไดอยางกลมกลน เหมาะสม

3. การดำาเนนงานและรวบรวมผลงานสำาคญของ


การดำาเนนงานบรหารจดการของวงโยธวาทตกองทพบก

ในดานการคดเลอกนกดนตร หรอการไดมาของกำาลงพลวงโยธวาทต

นน ปจจบนไดมาจาก พลอาสาสมคร และนกเรยนดรยางคทหารบก

ซงทำาการสอบคดเลอก เพอใหไดผทมลกษณะทางทหาร เชน

มความเขมแขง อดทน มวนย และมความสามารถทางการปฏบต

เครองดนตร เมอบรรจทำางานไดครบตามวาระ ทางผควบคมวงจะ

พจารณาสงไปเขาโครงการฝกอบรม ซงมหลกสตรนายสบชนตน

หลกสตรนายสบอาวโส และหลกสตรชนนอยรอย นอกจากวชา

ทางดานการทหารแลว ยงมการสอนในเรองทฤษฎดนตร และปฏบต

เครองดนตร การจดรปแบบและขนาดของวง วงโยธวาทตจดรปแบบ

การบรรเลงสามารถจดไดทงวงโยธวาทตในลกษณะนงบรรเลง และ

วงโยธวาทตในลกษณะเดนแถว ขนาดวงทจด วงเลกหรอวงใหญ

ตองมความสอดคลอง เหมาะสมกบภารกจในระดบตางๆ สำาหรบ

การฝกซอมประจำาวน มตารางกำาหนดการฝกซอมไวแลว โดยเรม

จากการ เทยบเสยง ลากเสยงยาว ไลเสกล โดยจาอาวโส จากนน

ผควบคมวงจะขนซอมเพลง ตามภารกจหรองานทเขามา สวนชวง

บาย เปนการซอมเพอฝกฝนตนเอง หรอซอมแถว ชดการแตงกาย

สำาหรบวงโยวาทต ตองมชดการบรรเลงไวครบเพอจะไดปฏบตงาน

ไดทนท พรอมรบในภารกจ

ชดเตมยศรกษาพระองค ในงานพระราชพธ

ชดปกตขาวคอตง ในงาน รบ สงเสดจ

ชดบรรเลงแดงการชาง ในงานกฬา

ชดบรรเลงแดง มทบ.11 ในงานสมทบแถว

กองเกยรตยศ

ชดหกทศวรรษ ในงานบรรเลงทสำาคญ และ

แสดงดนตรตางประเทศ



เพลงทใชในวงโยธวาทต สวนใหญเปนเพลงบรรเลง และ

เพลงมารช สามารถจำาแนกได คอ เพลงพธการและเพลงมารช

เพลงโอเวเจอรและซเลคชน เพลงไทยเดม

เพลงทใชจะเปลยนไปตามลกษณะของงาน เชน งานเดนแถว

พาเหรด งานนงบรรเลง งานทางประเพณ ศาสนา การตรวจสอบ

ทดสอบความสามารถทางดนตร เปนโครงการททางกองดรยางค

ทหารบก จดขนทกปเพอเปนการกระตนใหนกดนตรมความพรอม

อยตลอด ในการตรวจสอบไดม สถานของวงโยธวาทตนงบรรเลง

และโยธวาทตสนามแปรขบวนเอาไวดวย โดยมผลลำาดบคะแนน

เพอเปนการแขงขน

ผลงานสำาคญของวงโยธวาทตกองทพบก ไดปรากฏไวทง

ในประเทศและตางประเทศ อาท การขบรองเพลงถวายหนาพระพกต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว องคประธาน ในพระราชพธถวาย

สตยปฏญาณตนและสวนสนามของทหารรกษาพระองค ซงเปน

เพลงบรรเลงโดยวงโยธวาทตและประพนธโดยบคลากรของกอง

ดรยางคทหารบก และการนำาศลปะ วฒนธรรมไทยไปแสดง

เผยแพร แลกเปลยนในรปแบบการแสดงวงโยธวาทตสนาม เชน

เกาหล ญปน นอรเวย มาเลเซย บรไน เวยดนาม ฯลฯ ไดสราง

ความตราตรง ประทบใจใหกบนานาอารยะประเทศ และเปนการ

ใชดนตรเจรญสมพนธไมตรกบมตรประเทศอกดวย

สรปและอภปรายผล จากการวเคราะหประวตความเปนมาและพฒนาการของ

วงโยธวาทตกองทพบก สามารถกลาวไดวา การเผยแพร และ

กระจายทางวฒนธรรมจากตางชาตเขามายงสงคมไทย ทำาใหเกด

การผสมผสานบาง แตดวยสงคมไทยมดนตรไทย และวฒนธรรม

ทเปนเอกลกษณเฉพาะ ซงเปนลกษณะเฉพาะของตวเอง คอ

ไมเหมอนกบสงคมอน ทำาใหการนำาดนตรประเภทวงโยธวาทตมาใช

ในพธกรรม พธการ หรอประเพณไทย โดยการนำาเครองดนตรแบบ

ฝรงตะวนตกมาบรรเลงเพลงแบบไทยเดม รบใชสงคมวถแบบไทย

ผสาน สอดคลอง อยางแนบสนท จนกลายเปนวฒนธรรมของไทย

ทมลกษณะเฉพาะของเราทแตกตางจากชาตอนๆ

วงโยธวาทตกองทพบกถอไดวาเปนสถาบนดนตรทหาร

อนเปนตนแบบของวงโยธวาทตในเหลาทพตางๆ และเปนจดเรมตน

ของวงโยธวาทตในสถาบนการศกษา ตลอดจนการถายทอด

วฒนธรรมดนตรลงไปสแตรวงชาวบาน จากการผสมผสานวฒนธรรม

ดนตรตะวนตกกบวฒนธรรมดนตรไทยอยางกลมกลน เหมาะสม

ถกแบบแผนกการบรรเลงแบบไทย มบทบาทสำาคญในการนำามา

รบใชในสงคมไทยในทกระดบชนชน ตงแตงานพระราชพธ รฐพธ

บรรเลงถวายพระเกยรตยศ การแสดงแสนยานภาพของกองทพ

ใชประกอบพธกรรมตามประเพณไทย เชน งานบวช งานศพ

ตลอดจนบรรเลงในการสรางบรรยากาศใหเกดความรสก ฮกเหม

หรอโศกเศรา ผอนคลาย กระตนปลกเราใหเกดความรวมมอรวมใจ

ตามโอกาสในแตละงาน อกทงการบรรเลงเพลงไทยเดม ทำาใหเหน

ถงคณคาและตะหนกถงความสำาคญของวงโยธวาทตกองทพบก

ซงเปนสวนหนงในการอนรกษ สบสาน และเผยแพร ประเพณ

วฒนธรรมดนตร อนเปนมรดกลำาคาของชาตมาโดยตลอด

ขอเสนอแนะ จากการศกษาวงโยธวาทตกองทพบก ผวจยเหนวามแนวทาง

ทจะศกษาคนควาในแนวทางอนไดอกดงน

1. ศกษางานพระราชพธ ทใชวงโยธวาทตในการบรรเลง

ประกอบพธกรรมพระองค ซงเปนเพลงบรรเลงโดยวงโยธวาทตและประพนธโดยบคลากรของกองดรยางคทหารบก และการนาศลปะ วฒนธรรมไทยไปแสดง เผยแพร แลกเปลยนในรปแบบการแสดงวงโยธวาทตสนาม เชน เกาหล ญปน นอรเวย มาเลเซย บรไน เวยดนาม ฯลฯ ไดสรางความตราตรง ประทบใจใหกบนานาอารยะประเทศ และเปนการใชดนตรเจรญสมพนธไมตรกบมตรประเทศอกดวย

สรปและอภปรายผล

จากการวเคราะหประวตความเปนมาและพฒนาการของวงโยธวาทตกองทพบก สามารถกลาวไดวา การเผยแพร และกระจายทางวฒนธรรมจากตางชาตเขามายงสงคมไทย ทาใหเกดการผสมผสานบาง แตดวยสงคมไทยมดนตรไทย และวฒนธรรมทเปนเอกลกษณเฉพาะ ซงเปนลกษณะเฉพาะของตวเอง คอไมเหมอนกบสงคมอน ทาใหการนาดนตรประเภทวงโยธวาทตมาใชในพธกรรม พธการ หรอประเพณไทย โดยการนาเครองดนตรแบบฝรงตะวนตกมาบรรเลงเพลงแบบไทยเดม รบใชสงคมวถแบบไทย ผสาน สอดคลอง อยางแนบสนท จนกลายเปนวฒนธรรมของไทยทมลกษณะเฉพาะของเราทแตกตางจากชาตอนๆ วงโยธวาทตกองทพบกถอไดวาเปนสถาบนดนตรทหาร อนเปนตนแบบของวงโยธวาทตในเหลาทพตางๆ และเปนจดเรมตนของวงโยธวาทตในสถาบนการศกษา ตลอดจนการถายทอดวฒนธรรมดนตรลงไปสแตรวงชาวบาน จากการผสมผสานวฒนธรรมดนตรตะวนตกกบวฒนธรรมดนตรไทยอยางกลมกลน เหมาะสม ถกแบบแผนกการบรรเลงแบบไทย มบทบาทสาคญในการนามารบใชในสงคมไทยในทกระดบชนชน ตงแตงานพระราชพธ รฐพธ บรรเลงถวายพระเกยรตยศ การแสดงแสนยานภาพของกองทพ ใชประกอบพธกรรมตามประเพณไทย เชนงานบวช งานศพ ตลอดจนบรรเลงในการสรางบรรยากาศใหเกดความรสก ฮกเหม หรอโศกเศรา ผอนคลาย กระตนปลกเราใหเกดความรวมมอรวมใจตามโอกาสในแตละงาน อกทงการบรรเลงเพลงไทยเดม ทาใหเหนถงคณคาและตะหนกถงความสาคญของวงโยธวาทตกองทพบก ซงเปนสวนหนงในการอนรกษ สบสาน และเผยแพร ประเพณวฒนธรรมดนตร อนเปนมรดกลาคาของชาตมาโดยตลอด

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาวงโยธวาทตกองทพบก ผวจยเหนวามแนวทางทจะศกษาคนควาในแนวทางอนไดอกดงน 1. ศกษางานพระราชพธ ทใชวงโยธวาทตในการบรรเลงประกอบพธกรรม 2. ศกษาการใชวงโยธวาทต ในการบรรเลงประกอบการแสดงโขนเฉลมพระเกยรต 3. ศกษาสบคนบทเพลงมารชไทย ในยคเรมกอตงวงโยธวาทตในประเทศไทย



2. ศกษาการใชวงโยธวาทต ในการบรรเลงประกอบ

การแสดงโขนเฉลมพระเกยรต

3. ศกษาสบคนบทเพลงมารชไทย ในยคเรมกอต ง

วงโยธวาทตในประเทศไทย

เอกสารอางองกาญจนา อนทรสนานนท. 2542. พนฐานมานษยวทยาภาค

วฒนธรรม. (เอกสารการสอน). กรงเทพฯ: คณะศลป

กรรมศาสตร มหาวทยาศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

บญยงค เกศเทศ. 2536. วฒนธรรมเผาพนธมนษย. อบลราชธาน:

ยงสวสดการพมพ.

ประทป เลารตนอารย. 2538. ดนตรมคณทกอยางไป ใน

กาญจนาภเษกสมโภชน เฉลมฉลองพระเกยรตพระบาท

สมเดจพระเจาอยหว. ชลบร: ชลบรการพมพ.

ปญญา รงเรอง. 2542. แนวทางการเตรยมตวเพอเปนนกมานษย

ดรยางควทยา: ในการประชมวชาการดนตร ครงท 3.

วทยาลยดรยางคศลป. มหาวทยาลยมหดล. กรงเทพมหานคร:

บรษทพฆเฌศปรนตงเซนเตอร จำากด.

ปรญญา รตนแสนสข. 2546. การศกษาแตรสญญาณทใชใน

กองทพไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลย

นครนทรวโรฒ.

ปรชา ออกกจวตร. 2548. แตรวงชาวบาน: กรณศกษาความเขมแขง

ทางวฒนธรรมของแตรวงในจงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พนพศ อมาตยกล. 2537. แตรวงของไทย. วารสารเพลงดนตร.

(มถนายน-สงหาคม): 75-77.

พนพศ อมาตยกล. 2529. ประวตกองดรยางคทหารบก

พธไหวครดนตรกองดรยางคทหารบก. กรงเทพมหานคร:

โรงพมพ ป.สมพนธพาณช.

พนพศ อมาตยกล. 2530. วงดรยางคทหารบก. ศลปวฒนธรรม.

8 (มกราคม): 68-82.

พรรษวฒ คมภระ. 2554. ประวตและความเปนมาของวงโยธวาทต

[ระบบออนไลน]. แหลงทมา: http://www.angelfire.com/

indie/marching/okko100.htm. (5 มกราคม 2557).

มนตร ตราโมท. 2538. ดรยสาสน ของนายมนตร ปราโมท.

กรงเทพฯ: ธนาคารกสกรไทย.

ศรรตนบษบง, พระเจาวรวงศเธอพระองคเจา. 2524. พระประวต

สมเดจพระเจาวรวงค เธอเจาฟาบรพตรสขมพนธ

กรมพระนครสวรรควรพนต. กรงเทพฯ: จนวาณขย.

ศรรตนบษบง, พระเจาวรวงศเธอพระองคเจา. และพนพศ อมาตยกล.

2524. ทลกระหมอมบรพตรกบการดนตร. กรงเทพฯ:

จนวาณชย.

สกร เจรญสข. 2539. แตรและแตรวงของชาวสยาม. กรงเทพฯ:

ดอกเตอรแซคการพมพ.

สดแดน สขเกษม. 2542. แตรวงชาวบานกบการรบใชสงคม:

กรณศกษาคณะถนอมศลป. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

มหาวทยาลยมหดล.

สธ ชำานาญสธา. 2545. แตรวงชาวบาน:กรณศกษาแตรวงในเขต

พนทอำาเภอเมองจงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

อตภพ ภทรเดชไพศาล. 2552. แตรวงและวงโยธวาทตกบ

ความเปนไทยทถกสราง. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา:

http://www.oknation.net/blog/insanetheater/

2009/11/06/entry-1. (20 ธนวาคม 2556).



มาตรการทางกฎหมายในการควบคมมลพษและรกษาคณภาพสงแวดลอมของเทศบาล

และองคการบรหารสวนตำาบล

LegalMeasuresinPollutionControlandEnvironmentalPreservation

byMunicipalitiesandSub-districtAdministrativeOrganizations

อครภทรนรตถรกษา

คณะรฐศาสตรและนตศาสตร มหาวทยาลยบรพา

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคมมลพษและรกษาคณภาพสงแวดลอมของเทศบาล

และองคการบรหารสวนตำาบล โดยศกษาจากกฎหมายทเกยวของโดยตรงคอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 พระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบล พ.ศ. 2537 พระราชบญญตสงเสรม

และรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 พระราชบญญตรกษาความสะอาดและ

ความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535 พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 และมาตรการทางกฎหมายของตางประเทศ

คอสหรฐอเมรกา ประเทศญปน และสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

จากการศกษาพบวา มาตรการทางกฎหมายของประเทศไทยนนมปญหา ในเรองของการกระจายอำานาจใหแกเทศบาลและ

องคการบรหารสวนตำาบลในการควบคมมลพษและรกษาคณภาพสงแวดลอม ปญหาในการออกกฎขอบงคบของของเทศบาลและ

องคการบรหารสวนตำาบล ไมมการกำาหนดแผนการบรหารจดการสงแวดลอมในเขตพนทรบผดชอบของเทศบาลและองคการบรหาร

สวนตำาบล และการดำาเนนมาตรการทางกฎหมายตางๆ ไมเกดประสทธภาพและประสทธผล นอกจากนยงพบวาโครงสรางของระบบ

ราชการไทยยงสงผลใหการดำาเนนการควบคมมลพษและรกษาคณภาพสงแวดลอมในเขตเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลเกดความ

ลาชา และมความยงยากเกนความจำาเปน สดทายสงผลกระทบถงประชาชนผใหรบผลกระทบจากปญหาสงแวดลอมแทบทงสน

ประเดนตอมา อำานาจหนาทในการแกไขปญหาสงแวดลอมของพนกงานหรอเจาหนาทของเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

นน พบวาบรรดากฎหมายตางๆ สวนใหญจะใหอำานาจในระดบเจาพนกงานนน จะกำาหนดใหนายกเทศมนตรหรอนายกองคการบรหาร

สวนตำาบลเปนเจาพนกงานทองถนแตและมอำานาจเดดขาดตามกฎหมายแตเพยงผเดยว ทงทไมมความรความสามารถในเรองของการ

แกไขปญหาและการบรหารจดการสงแวดลอมโดยตรง

ประเดนสดทาย พบวามาตรการทางกฎหมายทนำามาใชในการควบคมมลพษและรกษาคณภาพสงแวดลอมของเทศบาลและ

องคการบรหารสวนตำาบล มลกษณะเปนการแกไขปญหาทเกดขนมากกวาจะมลกษณะเปนการปองกนปญหาทเกดขน ขาดการมสวนรวม

ของภาคประชาชนและภาคประชาชนโดยสวนใหญยงไมมความรในและตระหนกในเรองของสทธทางสงแวดลอม การออกกฎขอบงคบ

ในเรองสงแวดลอมโดยตรงขององคกรปกครองสวนทองถนในสวนทเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลยงคงไมเกดขนดงเชน

ในตางประเทศทมศกยภาพในการแกไขปญหาสงแวดลอม



Abstract This research aimed to investigate legal measures to control pollution and protect the environmental quality

of the municipalities and sub-district administrative organizations.The researcher studied directly pertinent laws,

Constitution of the Kingdom of Thailand, B.E. 2550 (A.D. 2007), Municipal Act, B.E. 2496 (A.D. 1953), Sub-district

Council and Sub-district Administrative Organizations Act, B.E. 2537 (A.D. 1994), the Enhancement and Conservation

of the National Environmental Quality Act, B.E. 2535 (A.D. 1992), Public Health Act, B.E. 2535 (A.D. 1992), Cleanliness

and Tidiness of the Country Act, B.E. 2535 (A.D. 1992), Building Control Act, B.E. 2522 (A.D. 1979) and Legal Measures

of the United States, Japan, and Germany.

The study found that the legal measures of Thailand had the problems of decentralization to municipalities

and sub-district administrative organizations in controlling pollution and protecting environmental quality, the

involution of the legal issuance of the regulation of the municipalities and sub-district administrative organizations,

and lack of environmental management plan in the area of jurisdiction of the municipalities and sub-district

administrative organizations. Furthermore, the implementation of legal measures was not effective and efficient, the

study also found that the structure of the bureaucracy in Thailand has resulted in the delay of the implementation

of pollution control and environment in the municipalities and sub-district organizations and cumbersome. Finally,

the impact to the people affected by environmental problems, almost.

Regarding the issues of authority in resolving environmental problems of the employees or agents of the

municipalities and sub-district administrative organizations, the study found that most of the laws were authorized

the mayors or presidents of a organizations who were not knowledgeable about the problems and environmental

management directly.

For the last issue, the study found that the legal measures used in the pollution control and maintain

environmental quality of the municipalities and sub-district administrative organizations were fixing the problems

rather also than protection. Private sectors and people lacked knowledge, awareness and participation in managing

their environment. There were no regulations on environment impact in the organizations.



บทนำา ปญหาสงแวดลอมของโลกในปจจบนทส งผลตอมวล

มนษยชาตทกชวต สภาพภมอากาศของโลกมการเปลยนแปลง

อยางรวดเรว พายขนาดใหญมปรมาณมากขน โลกรอนขน ปรมาณ

นำาแขงในขวโลกมขนาดเลกลง เกาะเลกๆ บางเกาะเรมจมลงใน

มหาสมทร นำาทะเลมระดบสงขน ระบบนเวศเปลยนแปลงอยาง

รวดเรว ในขณะทสตวประเภทแมลงบางชนดมจำานวนเพมขน

อยางรวดเรว จนทำาใหระบบนเวศทสมบรณเรมเสยสมดล สงตางๆ

เหลานสงผลใหประชาคมโลกเรมหนมามองถงปญหาสงแวดลอม

ทเกดขน หลายประเทศโดยเฉพาะประเทศทพฒนาแลว หรอ

ประเทศทมระบบเศรษฐกจท เข มแขงเรมหนมาเอาใจใส กบ

สงแวดลอมอยางจรงจง ตางเรงใหองคความรในเรองดงกลาวแก

ประชาชนในรฐของตนเพอใหประชาชนตระหนกถงปญหา แนวคด

ตางๆ เรมเกดขนอยางมากมายเพอกอใหเกดการรกษาดลยภาพ

ในสงแวดลอมทด เพอกอใหเกดการแกปญหาและการบำารงรกษาไว

ซงสงแวดลอมทด สำาหรบมนษยในรนนและรนตอๆ ไป โดยปกต

ของมนษยมววฒนาการเพอใหตนเองอย รอดไดในธรรมชาต

ววฒนาการตางๆ เหลานเองทกอใหเกดแนวคดทำาใหมนษยคนหา

วธการตางๆ ทจะรกษาไวซงสภาพแวดลอมทด อาทเชนการศกษา

ผลกระทบทางสงแวดลอม การบำารงรกษาสงแวดลอม การใหความร

ในการปกปกษรกษาสงแวดลอม รวมตลอดไปจนถงการออกกฎ

ขอบงคบเพอปองกนมใหมนษยดวยกนทำาลายสงแวดลอมทด

แตในขณะเดยวกนกยงมมนษยบางกลมทยงมงเนนไปทประโยชน

สวนตนจนไมไดคำานงถงประโยชนสวนรวม มาตรการทางกฎหมาย

ตางๆ จงเรมถอกำาเนดขนมาเพอควบคมมใหสงแวดลอมถกทำาลาย

เพยงเพอผลประโยชนของคนกลมหนงกลมใด (อดมศกด สนธพงษ,

2549) มาตรการทางกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบสงแวดลอม

สวนใหญนนมววฒนาการมาจากแนวคดของสำานกกฎหมาย

ธรรมชาต โดยพฒนามาจากการแนวคดในเรองสทธมนษยชน

(Human Right) โดยมองวามนษยทกคนยอมมสทธทจะดำารงอย

สภาพแวดลอมทด การทำาใหสงแวดลอมเสอมสภาพ การกอมลพษ

ในการทจะสงผลกระทบตอมวลมนษยและสงแวดลอมนนยอม

ไมสามารถทำาได และสงแวดลอมนนเปนสมบตของมนษยทกคน

บนโลกใบน ไมใชสมบตของผหนงผใด (สนย มลลกะมาลย, 2542)

วตถประสงคของการวจย เพอศกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคมมลพษและ

รกษาคณภาพสงแวดลอมของเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

โดยศกษาจากกฎหมายทเกยวของ

วธดำาเนนการวจย ศกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคมมลพษและรกษา

คณภาพสงแวดลอมของเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

โดยศกษาจากกฎหมายทเกยวของโดยตรงคอรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ.

2496 พระราชบญญตสภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบล พ.ศ.

2537 พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต

พ.ศ. 2535 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 พระราชบญญต

รกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง

พ.ศ. 2535 พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 และมาตรการ

ทางกฎหมายของตางประเทศคอสหรฐอเมรกา ประเทศญปน และ

สหพนธสาธารณรฐเยอรมน

สรปและอภปรายผล การศกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคมมลพษ

และรกษาคณภาพสงแวดลอมไดแนวคดจากการประชมเกยวกบ

สงแวดลอมในการประชมสหประชาชาตวาดวยเรองสงแวดลอมและ

การพฒนา (United Nations Conference on Environment

and Development : UNCED) ขนทเมองรโอเดอจาเนโร ประเทศ

บราซล ในป ค.ศ. 1992 สงผลโดยตรงตอการดำาเนนการทเกยวของ

กบสงแวดลอมของประเทศไทยเปนอยางมาก สงทแสดงใหเหน

ไดชดเจนวาการประชมทงสองครงของสหประชาชาตนนคอการท

ประเทศไทยไดมการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมและรกษา

คณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 จงเหนไดวากฎหมาย

สงแวดลอมของประเทศไทยนนไดรบเอาอทธพลมาจากการประชม

สหประชาชาตครงนอยางชดเจน ในปจจบนน แมประเทศไทยจะ

เรมตระหนกถงปญหาเหลานโดยมการออกกฎหมายตางๆ เพอมา

ปกปองและคมครองสงแวดลอม กยงไมเพยงพอทจะทำาใหปญหา

ทมอย หมดสนไปหรอลดนอยลง ทเปนเชนน เพราะขาดการ

สงเสรมอยางจรงจงทเปนรปธรรมจากภาครฐ รฐยงคงสงเสรม

ภาคอตสาหกรรมอยางจรงจง โดยยงมไดมการคำานงถงผลกระทบ

ทางสงแวดลอมซงนนเปนเพราะรฐมองวาภาคอตสาหกรรมทำาให

ระบบเศรษฐกจของประเทศดขนและหากมขอจำากดทางดาน

สงแวดลอมอาจสงผลใหการลงทนภาคอตสาหกรรมลดลง ทงทหาก

เราพจารณาในความเปนจรงแลว ผลกระทบทางสงแวดลอมนนสราง

ความเสยหายอยางมากมาย ตอระบบเศรษฐกจของประเทศ และ

สงผลกระทบทงภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรมอยาง

ใหญหลวง ดงทเคยไดเหนจากปรากฏการณนำาทวมในปพทธศกราช

2554 ทผานมา ซงปรากฏใหเหนอยางชดเจนถงความเสยหายท

เกดขน ทสงผลกระทบทงภาคอตสาหกรรม ภาคการเกษตร ระบบ

คมนาคมขนสง รวมไปถงความเสยหายตอชวต รางกาย ทรพยสน

ของประชาชน

ประเทศไทยในปจจบน มกฎหมายมากมายหลายฉบบท

ใหอำานาจองคกรปกครองทองถนในการบรหารจดการชมชน และ



จดทำาบรการสาธารณะในเขตอำานาจของตนเอง ซงในบรรดา

กฎหมายทงหลายเหลาน กมกฎหมายทเกยวของกบสงแวดลอม

และการควบคมมลพษรวมอยดวยหลายฉบบ โดยกฎหมายหลกๆ

ทใหอำานาจเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลในการรกษา

คณภาพสงแวดลอมและควบคมมลพษ ซงประกอบดวย รฐธรรมนญ

แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พระราชบญญตสงเสรม

และรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 พระราชบญญต

การสาธารณสข พ.ศ. 2535 พระราชบญญตรกษาความสะอาดและ

ความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535 พระราชบญญต

ควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ซงเปนกฎหมายหลกๆ ทถอเปนเครองมอ

ในการบรหารจดการสงแวดลอมในเขตพนทของรบผดชอบของ

เทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

เมอองคกรปกครองสวนทองถนแบบเทศบาล หรอองคการ

บรหารสวนตำาบล ตองเผชญกบปญหาสงแวดลอม เชน ปญหาขยะ

นำาเสยอากาศเสยหรอปญหามลภาวะอนๆ เทศบาลหรอองคการ

บรหารสวนตำาบล มกสะทอนถงความยงยากซบซอนของปญหา

และการแกไขปญหาใหเหนวาเปนปญหาทเกนขดความสามารถ

ขององคกรปกครองทองถนนนๆ ทจะแกไขตามลำาพง แตกตางไป

จากการแกปญหาในการจดทำาบรการสาธารณะอนๆ อยางเชน

งานกอสรางถนน ซอมแซมสะพาน งานขดลอกคลอง ตดตง

ทอระบายนำา ทำาทางเทาหรองานกอสรางตลาดสดททองถนโดย

สวนใหญมขดความสามารถ มประสบการณทจะบรหารจดการ

ไดเอง ดวยเหตน องคกรปกครองทองถนตางๆ จงยงตองการให

รฐมบทบาทสนบสนนในการแกปญหาสงแวดลอมของทองถนกวา

20 ปทผานมารฐใหความสำาคญกบการแกปญหาสงแวดลอมของ

ทองถนตลอดมา โดยไดจดสรรงบประมาณเพอดำาเนนการดาน

สงแวดลอม ไมวาจะเปนการกอสรางระบบบำาบดนำาเสยและระบบ

กำาจดขยะ ซงประเมนไดวามการจดสรรงบประมาณในดานน

ไมนอยกวา 70,000 ลานบาท สำาหรบการกอสรางระบบบำาบดนำาเสย

และมากกวา 30,000 ลานบาทเพอการสรางระบบกำาจดขยะ แตเมอ

วเคราะหจากการตดตามประเมนผลในโครงการตางๆ ทไดดำาเนนการ

ภายใตกรอบงบประมาณดงกลาวกพบวาปญหาสงแวดลอมของ

ทองถนยงไมไดรบการแกไขอยางเหมาะสมและสมบรณ (พรยตม

วรรณพฤกษ, 2553) ปจจยทมผลตอประสทธภาพในการจดทำา

บรการสาธารณะ ซงรวมถงการจดการสงแวดลอมขององคกร

ปกครองสวนทองถนดวย ซงปจจยแรก เกดจากการทภารกจของ

เทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลเพมขนมากกวาเดม ทงทเปน

ภารกจทกำาหนดตามพระราชบญญตทเกยวกบเทศบาลและองคการ

บรหารสวนตำาบล และภารกจทไดรบการถายโอนจากสวนกลาง

ตามแผนและขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครอง

สวนทองถน รวมไปถงภารกจทมความจำาเปนเรงดวน เพอแกไข

ปญหาในเขตพนทของตนในฐานะหนวยดำาเนนงานเพอตอบสนอง

นโยบายของรฐบาล ภารกจทเพมมากขนทำาใหทองถน แตศกยภาพ

ของเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลพฒนาไปชากวาภารกจ

จงทำาใหไมสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ปจจยทสอง

เปนขอจำากดทางดานขนาดทรพยากรทางการบรหารและการเงน

ของทองถนทมขนาดเลกซงยงตองพงพางบประมาณจากสวนกลาง

เปนหลก จงมผลตอขดความสามารถและศกยภาพในการจดทำา

บรการสาธารณะหรอดำาเนนการจดการดานสงแวดลอมอยางม

ประสทธภาพ ภารกจบางดานตองอาศยทรพยากรและความร

ความชำานาญเฉพาะดาน ทเทศบาลหรอองคการบรหารสวนตำาบล

บางแหงไมสามารถดำาเนนการไดโดยลำาพง ซงตรงตามทสำานกงาน

นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดสรปไว

ปจจยทสามเกดจากการไรประสทธภาพในการบรหารจดการในพนท

ตางๆ อนเนองมาจากการมเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

ขนาดเลกจำานวนมาก ซงโดยสวนใหญมศกยภาพดานการบรหาร

คอนขางตำา ดวยมลเหตเหลานจงไมเออประโยชนตอการจดทำา

บรการสาธารณะ ทตองการเอกภาพและความสามารถในการ

วางแผนและดำาเนนการ รวมถงปญหาความไมสมดลของขนาด

ของปญหากบศกยภาพของหนวยงาน ในการจดทำาภารกจท

ตองอาศยทรพยากรและความเชยวชาญเฉพาะดาน (นครนทร

เมฆไตรรตน และคณะ, 2549)

การจดการสงแวดลอมในบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทยฉบบปจจบนนน เปดโอกาสใหประชาชนไดม

สวนรวมในการปองกน ปราบปราม และอนรกษ การกระทำา

อนเปนการทำาลายทรพยากรธรรมชาต ทำาลายสงแวดลอม

และกอใหเกดมลพษไวชดเจน จะเหนไดวารฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย บญญตไวเพอใหประชาชน มสทธทจะไดรบร

ขอมลขาวสารของทางราชการ รวมไปถงคำาชแจง และเหตผลจาก

หนวยงานของรฐ การรบฟงความคดเหนของประชาชนนถอเปน

หลกสากลของระบอบการปกครองแบบประชาธปไตย เปนการ

รบฟงความคดเหนของประชาชนผมสวนเกยวของหรอมสวนได

สวนเสยกบการตดสนใจของรฐในการดำาเนนกจการของรฐโดยตรง

รฐตองจดใหมการรบฟงความคดเหนของพลเมองโดยตรงในกรณ

ทกจการตางๆ นนอาจสงผลกระทบตอประชาชน และนอกจาก

การรบฟงแลว รฐยงตองใหขอมลรายละเอยดเกยวกบเรองทรบฟง

แกประชาชนดวย สวนวธการใหขอมลและรบฟงความคดเหนของ

ประชาชนนนผวจยเหนวาในปจจบนยงไมมวธการทชดเจนและ

เปนบรรทดฐานเดยวกนในเรองน เนองจากหนวยงานของรฐแตละ

หนวยงานอาจใชวธทแตกตางกนออกไปทจะรบฟงความคดเหนของ

ประชาชน ซงอาจกอใหเกดปญหาไดในภายหลง หากหนวยงานของ

รฐทมอำานาจในเรองนนๆ ยงไมมการออกกฎขอบงคบเพอปฏบตการ

ใหเปนไปในทศทางเดยวกน

นอกจากทกลาวมาแลว รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย



ไดบญญตไวเพอใหชมชนมสทธของตนเองในการทจะอนรกษหรอ

ฟนฟภมปญญาทองถนและทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม ใน

ถนทอยของตนเอง อกทงเปนการสนบสนนใหประชาชนในชมชน

มสวนรวมในการบรการจดการสงแวดลอมอยางยงยน และใหสทธ

ของชมชนในอนทจะดำาเนนการฟองรองหนวยราชการตางเพอจะ

บงคบใหหนวยราชการหรอหนวยงานของรฐ ทจะบงคบใหตอง

ดำาเนนการภายใตบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

นอกจากนนรฐธรรมนญกำาหนดอำานาจองคกรปกครอง

สวนทองถนในจดการสงแวดลอม ในมาตรา 290 เปนการยอมรบ

บทบาทของชมชนทองถน และใหอำานาจองคกรปกครองสวนทองถน

ในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน

เปนการสงเสรมใหทองถนมอสระในการจดการทรพยากรดงกลาว

ใหสอดคลองกบสถานการณและความตองการของประชาชนและ

ชมชนในทองถนนนๆ โดยใหอำานาจองคกรปกครองสวนทองถน ซง

มเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบลรวมอยดวย มอำานาจในการ

จดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของเพอใชในเขตอำานาจ

ขององคกรปกครองสวนทองถนนน ดงน

1) การจดการ บำารงรกษา และใชประโยชนจากทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมทอยในเขตพนท

2) การเขาไปมสวนในการบำารงรกษาทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมทอยนอกเขตพนทเฉพาะในกรณทอาจมผลกระทบ

ตอการดำารงชวตของประชาชนในพนทของตน

3) การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอ

กจกรรมใดนอกเขตพนทซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอม

หรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท (อดมศกด สนธพงษ,

2553)

แตอยางไรกด แมรฐธรรมนญจะใหอำานาจองคกรปกครอง

สวนทองถน ในการทจะสามารถการจดการทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมในเขตอำานาจขององคกรปกครองสวนทองถนนนๆ

แตกลบไมมการใหอำานาจองคกรปกครองสวนทองถนทจะออก

กฎหมายขอบงคบโดยอสระเพอจดการปญหาสงแวดลอม คงมแต

การออกกฎขอบงคบตามพระราชบญญตอนๆ ทสวนกลางสงการมา

ใหออกกฎขอบงคบตามพระราชบญญตนนๆ สดทายการดำาเนนการ

ในกรณดงกลาวกไมสอดคลองกบปญหาและสถานการณในทองถน

นนๆ เลย ซงกเทากบวาเทศบาลและองคการบรหารสวนตำาบล

ไมไดใชอำานาจ ตามทกฎหมายทเกยวของกบสงแวดลอมใหไวเพอ

แกไขปญหาใหตรงตอสภาพปญหาแตอยางใดๆ เลย

ในสหรฐอเมรกานน มาตรการทางกฎหมายทเกยวของกบ

สงแวดลอมทออกโดยรฐบาลทองถนในระดบมลรฐนน จะเหนไดวา

ในหลายมลรฐของสหรฐอเมรกามการออกกฎหมาย กฎขอบงคบ

ของตนเองเพอใชในการคมครองสงแวดลอมในมลรฐของตนเอง

เชน ในมลรฐแคลฟอรเนยมการออกกฎหมายควบคมสงแวดลอม

ของมลรฐแคลฟอรเนย หรอ California Environmental Quality

Act (CEQA) ซงใหอำานาจหนาทของเคานตทอยภายใตการควบคม

ของมลรฐแคลฟอรเนย ไวในบทบญญตเหลาน และบทบญญต

เหลานเองทใหอำานาจเคานตในการออกกฎขอบงคบเกยวกบ

สงแวดลอมไดอกดวย หรอการออกกฎหมายควบคมสงแวดลอม

ของมลรฐอลลนอยส หรอ Illinois Environmental Protection

Act ทออกโดยมลรฐอลลนอยส ซงใหอำานาจหนาทของเคานตทอย

ภายใตการควบคมของมลรฐอลลนอยส ไวในบทบญญตเหลาน

รวมทงใหอำานาจเคานตในการออกกฎขอบงคบเกยวกบสงแวดลอม

อกดวยเชนเดยวกบมลรฐแคลฟอรเนย เปนตน และนอกจากน

กฎหมายสงแวดลอมของมลรฐในแตละมลรฐนนจะมการกำาหนด

ใหมการประเมนผลกระทบตอสงแวดลอม กอนการดำาเนนโครงการ

หรอกจกรรมใดๆ ทอาจเปนการสงผลกระทบทรนแรงตอสงแวดลอม

และการดำาเนนชวตอนเปนปกตสขของมนษย ซงการบงคบใหตอง

มการจดทำาขอแถลงผลกระทบตอสงแวดลอมของโครงการบาง

โครงการของมลรฐ ซงสวนใหญปรากฏอยในกฎหมายสงแวดลอม

ของมลรฐนนๆ

ประเทศญปนเปนประทศทมรปแบบการปกครองใกลเคยง

กบประเทศไทย การจดการสงแวดลอมของประเทศญปนนน

เปนไปอยางมประสทธภาพ ซงนาจะเหนผลโดยตรงจากการท

ประเทศญปนนนเคยเผชญกบวกฤตการณดานมลพษครงยงใหญ

ตามทกลาวมาแลวซงทำาใหชาวญปนตระหนกถงปญหาเหลาน

และประกอบกบการเปนคนมวนยของชาวญปนนเองททำาให

ปญหาสงแวดลอมของญปนจงงายตอการแกไขและในทางกลบกน

ชาวญปนกบกลายเปนผดแลรกษาสงแวดลอมทดของตวเอง

อยตลอดมา การใหอำานาจองคกรปกครองสวนทองถนในดาน

สงแวดลอมนน จะเหนไดวาญปนไดมกฎหมายใหอำานาจอยาง

เตมรปแบบเนองจากประเทศญปนนน ไมมระบบราชการสวน

ภมภาคตามทไดกลาวมาแลว ดงนน การใชมาตรการทางกฎหมาย

ในการควบคมมลพษและรกษาสงแวดลอมของเทศบาลในประเทศ

ญปนจงสามารถดำาเนนการไดอยางเตมท รวดเรวและสามารถ

แกปญหาไดตรงจด เนองจากการแกปญหานน แกโดยคนในทองถน

นนเอง ดงนน เมอเทศบาลหรอจงหวดออกกฎขอบงคบซงมมาเปน

ระยะเวลานาน เชน การออกกฎขอบงคบในสวนทเกยวของกบ

สงแวดลอมทใชปองกนการเกดมลพษเฉพาะในเขตพนทโตเกยว

ซงบงคบใชในป ค.ศ. 1949 และตอมาในจงหวดโอซากา ซงบงคบ

ใชในป ค.ศ. 1950 และจากการออกกฎขอบงคบ ดงกลาวสงผลให

จำานวนคดทเกยวของกบสงแวดลอมนนลดลง จงทำาใหเหนไดอยาง

ชดเจนวาการออกกฎขอบงคบของหนวยงานทเกยวของ รวมถง

องคกรปกครองสวนทองถนนนสงผลโดยตรงใหมการเปลยนแปลง

ทางดานสงแวดลอมในทศทางทดขน (Noriko OKUBO สำานกงาน

ศาลปกครองแปล, 2553) และลกษณะเดนทปรากฏชดในญปน



ประชาชนในทองถนนน รวมกลมกนรวมกนเพอตอตานมลพษ

ทเกดขน และสงเหลานเองทผลกดนหนวยงานของรฐทหนาท

ออกกฎขอบงคบเพอคมครองประชาชน โดยชาวญปนมองวา

การพฒนาชมชนและทองถนใหยงยนนน ไมสามารถทำาไดจาก

หนวยงานภาครฐเพยงสวนเดยว แตทกภาคสวนรวมทงประชาชน

ในชมชนกจำาเปนตองมบทบาทสำาคญ ในการพฒนาชมชนให

เขมแขง ดงนน จงมการปลกฝงและพฒนาบคลากรของชมชน

ใหเปนผมความมงมน ตงใจ เปนแกนกลางดำาเนนงานดานสงแวดลอม

และภาครฐจะมสวนชวยเหลอและสนบสนน มการนำาเอาแนวคด

เรอง JIMOTOGAKU เขามาใช เพอกระตนใหบคคลมความสำานก

ในคณคาของสงแวดลอม ซง JIMOTOKAGU คอ การดำาเนนงาน

ทสรางความเขมแขง สรางสขภาพทดใหชมชน โดยมองเรองของ

ทองถนตนเองเปนหลก โดยมคนในทองถนเปนศนยกลาง ในการ

สบคน คนคด สบทอด และถายทอดภมปญญา โดยอาศยความ

ชวยเหลอจากภายนอกหรอภาครฐเพยงบางสวน (Takayoshi

KUSAGO, 2556) และสรางความเขมแขงใหชมชนทองถนนนๆ

จะสงเสรมทงในดานสทธของพลเมอง สทธในธรรมชาตและ

ดานเศรษฐกจ โดยบคคลในชมชนเหลานเองจะเปนผผลกดนให

หนวยงานของรฐทงในสวนกลางและองคกรปกครองสวนทองถน

ดำาเนนการออกกฎขอบงคบตางๆ เพอคมครองสงแวดลอม และ

เมอกฎขอบงคบเหลานนถกบญญตและบงคบใช ประชาชนชาวญปน

กพรอมปฏบตตามกฎขอบงคบเหลานนอยางเครงครด ซงถอเปนการ

บรรลวตถประสงคของทงภาครฐและเอกชนทจะอนรกษสงแวดลอม

ทดและปองกนไมใหปญหามลพษอยางทเคยเกดขนในประวตศาสตร

หนาหนงของญปนเกดขนอกครง

สหพนธสาธารณรฐเยอรมนเปนอกหนงประเทศทมความ

กาวหนาในการจดการปญหาสงแวดลอม มการจดการสงแวดลอม

ทสมฤทธผล เนองจากการจดการสงแวดลอมของในชมชนนน

เปนหนาทโดยตรงขององคกรปกครองสวนทองถน อนเปนผล

มาจากการทสหพนธสาธารณรฐเยอรมนไมมระบบราชการสวน

ภมภาค ประกอบกบความเปนอสระในการออกกฎขอบงคบ

ตามทกำาหนดไวในกฎหมายพนฐานของเยอรมน (สำานกงาน

ศาลรฐธรรมนญ, 2551) ทำาใหมอสระในการบรหารจดการตนเอง

อยางเตมท โดยองคกรปกครองสวนทองถนสามารถดำาเนนการ

ออกกฎขอบงคบเพอบงคบใชในพนทของตนเทาท ไมขดตอ

กฎหมายหลก จงสงผลใหองคกรปกครองสวนทองถนของเยอรมน

จงสามารถทจะจดการสงแวดลอมในทองถนของตนเองไดอยาง

ตรงตามเจตนารมณของประชาชนในกฎหมายทเกยวของกบ

สงแวดลอมเยอรมนมอยอยางหลากหลาย โดยมทงสวนทเปนการ

เสรมสรางและสวนทเปนการอดชองวางของกฎหมาย เพอให

กฎหมายสามารถบงคบใชไดอยางสมฤทธผล การจดการสงแวดลอม

ในสหพนธสาธารณรฐเยอรมนนนจะมลกษณะประสานสอดคลองกน

ระหวางหนวยงานระดบรฐบาลกลาง หนวยงานระดบมลรฐ และ

หนวยงานระดบทองถน โดยรฐบาลกลางจะทำาหนาทในการ

พฒนานโยบายดานสงแวดลอมในระดบประเทศ รวมไปถงการ

ออกกฎหมายตางๆ ในการปกปองสงแวดลอมเพอใหการปกปอง

สงแวดลอมเปนไปในทศทางเดยวกนทวประเทศ และยงมหนาท

เปนหนวยงานทคอยใหคำาปรกษาแนะนำาในการบงคบใชกฎหมาย

สงแวดลอมแกรฐบาลระดบมลรฐและระดบทองถนดวย มลรฐตางๆ

ในสหพนธสาธารณรฐเยอรมนนนเปนองคกรหลกททำาหนาทในการ

ปกปองรกษาสงแวดลอม โดยมรฐธรรมนญของเยอรมน (Basic law)

ใหอำานาจมลรฐในการออกกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมได สำาหรบ

ในกรณทรฐธรรมนญไมกำาหนดใหสทธนนเปนการเฉพาะไวแก

รฐบาลกลาง หนวยการบรหารราชการในมลรฐจะประกอบไปดวย

หนวยงานระดบสง หนวยงานระดบกลาง และหนวยงานระดบลาง

แตในมลรฐขนาดเลกอาจไมมอำานาจในบางระดบ หนวยงานระดบสง

จะมหนาทในการกำากบดแลการพฒนาปรบปรงกฎหมายสงแวดลอม

และใหงบประมาณในการดแลรกษาสงแวดลอมทวทงมลรฐ

และยงทำาหนาท ในการตรวจสอบ วางแผนดานสงแวดลอมและ

ใหคำาแนะนำาตอการบงคบใชกฎหมายของมลรฐ สวนหนวยงาน

ระดบกลางจะทำาหนาท ในสวนทเกยวกบสงแวดลอมในการ

รบอทธรณตอคำาตดสนของหนวยงานระดบลาง และมหนาท

ในการใหความชวยเหลอดานเทคนคเฉพาะทางตางๆ โดยวธประเมน

สถานการณสงแวดลอม เฝาระวงปญหาสงแวดลอม และตรวจสอบ

สาเหตของปญหามลพษเตรยมขอมลเพอจดทำากฎขอบงคบ

เนองดวยมลรฐตางๆ ในสหพนธสาธารณรฐเยอรมนนน มบทบาท

สำาคญในการควบคมมลพษและรกษาสงแวดลอม เพราะอย

ในฐานะผบงคบใชกฎหมาย ดงนน หากการบงคบใชกฎหมาย

ไมเกดผลหรอมปญหามลรฐเหลานนกจะแจงใหหนวยงานของ

รฐบาลกลางทหนาทรบผดชอบทราบ เพอนำาปญหาเหลานน

ไปปรบปรงทงในดานนโยบายและแกไข และระดบลางสดของ

หนวยการปกครอง คอระดบทองถน รฐธรรมนญเยอรมนกำาหนด

ใหการบรหารจดการภายในหนวยงานระดบทองถนนนๆ บรหาร

จดการตนเองตงแตการคดเลอกบคลากร การบรหารและจดการ

งานขององคกร (ยศพทธ เวชมข, 2555) การกำาหนดแผนยทธศาสตร

การบรหารจดการทองถนในเขตรบผดชอบของตนเอง รวมไปถง

การออกกฎระเบยบ ในสวนทเกยวของกบสงแวดลอม หนวย

งานทองถนจะมสำานกงานตางๆ ทำาหนาทดานสงแวดลอม โดยม

อำานาจในการตรวจสอบและดำาเนนการเพอปกปองสงแวดลอม

และมอำานาจในการสอบสวนหรอดำาเนนการตามกฎหมายกรณท

มบคคลหรอนตบคคลฝาฝนกฎระเบยบดานสงแวดลอม ในสวน

ของความรวมมอระหวางหนวยงานระดบทองถนกบรฐบาลกลาง

นนจะมลกษณะทกำาหนดใหรฐบาลกลางตองรบฟงความคดเหน

ของหนวยงานระดบทองถนกอนมการออกกฎหมายใดๆ ทอาจ



สงผลกระทบตอทองถนนนๆ นอกจากน ความรวมมอระหวาง

สองหนวยงานนยงอยในลกษณะของการปรกษาหารอปฏบตงาน

รวมกน

ขอเสนอแนะ เมอวเคราะหเปรยบเทยบประเทศไทยกบสามประเทศ

ทกลาวมาขางตน จะเหนไดวามบางสวนทประเทศไทยยงควร

ตองปรบปรงโดยเฉพาะโครงสรางสวนราชการ จะเหนไดวาทง

สหรฐอเมรกา ประเทศญปน และสหพนธสาธารณรฐเยอรมน

ลวนแลวแตไมมสวนราชการแบบภมภาคเลย การสงการตางๆ

เปนไปดวยความรวดเรว กลาวคอ จากสวนกลางสงตรงลงไปยง

องคกรปกครองสวนทองถนโดยตรงเลย ตรงนจงมความแตกตางกบ

ประเทศไทยอยางมากซงหากรฐบาลหรอหนวยราชการสวนกลาง

ตองการสงการใดๆ จะสงลงมาทราชการสวนภมภาคซงกคอจงหวด

จงหวดจะตองใชระยะเวลาหนงในการพจารณาหนงสอสงการแลว

จงจะแจงไปอำาเภอตางๆ อำาเภอจะตองใชระยะเวลาหนงในการ

พจารณาหนงสอแลวจงแจงไปยงเทศบาลหรอองคการบรหารสวน

ตำาบล จงเหนไดวาความลาชาของระบบบรหารราชการไทยนน

เปนเหตหนงททำาใหการแกไขปญหาตางๆ นนไมทนตอสถานการณ

และในทางกลบกนหากเกดปญหาอนเรงดวนซงอาจเปนอนตรายแก

ประชาชนและเกนความสามารถของเทศบาลหรอองคการบรหาร

สวนตำาบลในการแกไขปญหานน เทศบาลตองแจงไปยงอำาเภอหาก

อำาเภอยงไมสามารถแกไขไดกจะแจงไปยงจงหวดและหากจงหวด

ยงไมสามารถแกไขปญหาไดกจะแจงไปยงสวนราชการทสามารถ

ดำาเนนการแกไขได ซงตองใชระยะเวลาพอสมควรกวาทจะดำาเนน

การแกไขได ดงนน หากเปนเรองใดทมผลกระทบตอประชาชน

บางครงอาจไมทนตอสถานการณทเกดขน สวนในเรองของการ

ออกกฎขอบงคบขององคกรปกครองสวนทองถนนน การออกกฎ

ขอบงคบยงจำากดอยเพยงแคการออกกฎขอบงคบตามหนงสอสงการ

ของหนวยเหนอ หรอหนวยงานเจาของเรองทมอำานาจตามกฎหมาย

ในเรองนนๆ เทานน ทงทจรงๆ แลวการออกกฎหมายบงคบของ

แตละทองทองถนนนมความจำาเปนและความตองการของประชาชน

ในเขตทองถนนนๆ แตกตางกน ในสวนของภาคประชาชนรฐควร

สงเสรมใหประชาชนตระหนกถงพษภยของปญหาสงแวดลอมเพอ

สรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เคารพในสทธทางสงแวดลอมทประชาชนทวไปมสทธทจะอยใน

สงแวดลอมทด นอกจากนสงสำาคญทสดคอประเทศไทยควรนำา

เหตการณมลพษตางๆ ทเกดขนในตางประเทศ อาทเชน วกฤตการณ

มลพษทเกดขนในประเทศญปน เปนตน มาเปนอทาหรณเพอ

ปองกนภยอนอาจจะเกดกบประเทศและชมชนทองถน ในอนาคต

ขางหนาได

เอกสารอางองนครนทร เมฆไตรรตน และคณะ. 2545. รายงานการศกษาวจย

ฉบบสมบรณเรองทศทางการปกครองสวนทองถนของไทย

และตางประเทศเปรยบเทยบ, สำานกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกา

นครนทร เมฆไตรรตน และคณะ. 2549. รายงานวจยฉบบสมบรณ

ตนแบบบนทกขอตกลงเพอการจดกลมพนทการใหบรการ

ขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: บรษท

มสเตอรกอปป (ประเทศไทย) จำากด

พรยตม วรรณพฤกษ. 2553. ตอบโจทยสงแวดลอมทองถน:

แนวทางการจดการขยะและนำาเสยงขององคกรปกครอง

สวนทองถน. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา

ยศพทธ เวชมข. 2555. ปญหาและอปสรรคทางกฎหมาย

ในการเปรยบเทยบปรบของเจาพนกงานทองถน ตาม

พระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบ

เรยบรอยของบานเมองพ.ศ.2535. วทยานพนธนตศาสตร

มหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรปทม

วทยาเขตชลบร

สนย มลลกะมาลย. 2542. การบงคบใชกฎหมายสงแวดลอม.

กรงเทพฯ: นตธรรม

สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2553.

รายงานสถานการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2552.

พมพครงท 1. กรงเทพฯ: สตดโอ จ บาร

สำานกงานศาลปกครอง. 2553. กระบวนการยตธรรมดาน

สงแวดลอม: ประสบการณของประเทศไทยและญปน.

กรงเทพฯ: พ.เพรส

สำานกงานศาลรฐธรรมนญ. 2551. กฎหมายพนฐาน(BasicLaw)

สหพนธรฐเยอรมน. กรงเทพฯ: พ.เพรส

อดมศกด สนธพงษ. 2549. กฎหมายเกยวกบสงแวดลอม.

กรงเทพฯ: วญญชน

อดมศกด สนธพงษ. 2553. “รฐธรรมนญกบการคมครองคณภาพ

สงแวดลอม” วารสาร Executive Journal. ปท 3 ฉบบท 3

อำานาจ วงศบณฑต. 2550. กฎหมายสงแวดลอม. กรงเทพฯ:

วญญชน

Oscar A. Gomez Salgado, M.S., Tohoku University. 2008.

“The Evolution of Official Lessons: The

Japanese Experience of the “Big Four”

Pollution Diseases through the Lens of

International Aid”, Journal of Alternative

Perspectives in the Social Sciences Vol 1, No 1



กรมควบคมมลพษ http://www.pcd.go.th/ สบคนวนท

25 กนยายน 2556

สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

http://www.onep.go.th/ สบคนวนท 30 กนยายน 2556

Takayoshi KUSAGO, “การมสวนรวมของชมชนตอการสงเสรม

สงแวดลอมศกษาและการพฒนาอยางยงยน: เรยนร

ประสบการณจากเมองมนามาตะ ประเทศญปนวาดวย

การสรางทองถนใหมพลงทางสงแวดลอมสงคมวฒนธรรม

และนเวศวทยา - (JIMOTOGAKU : จโมะโตะ กกค)”

www.deqp.go.th สบคนวนท 14 ธนวาคม 2556



การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร

AdministrationbyUsingtheGoodGovernanceofAdministratorsofSub-districtAdministrative

OrganizationsinPhetchaburiProvince

วนเพญรายเรอง

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

บทคดยอ องคการบรหารสวนตำาบล เปนองคกรทไดรบการคาดหวงวาจะเปนหลกหรอเปนแกนนำาทสำาคญในการพฒนาทจะแกไขปญหา

ทงทางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมองในระดบตำาบล ผวจยจงสนใจทำาวจยเรองการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการ

บรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร โดยมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบความเปนธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล 2)

เปรยบเทยบปจจยสวนบคคลกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร ประชากร

ในการวจยไดแก ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล ไดขนาดกลมตวอยางจำานวน 186 คน และเกบขอมลเชงคณภาพดวยแบบสมภาษณ

จากกลมตวอยาง 15 คน โดยใชเทคนคการสมตวอยางแบบงาย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามและแบบสมภาษณ มคาความ

เชอมนเทากบ 0.977 เกบรวบรวมไดขอมลกลบคนมาจำานวน 186 ชด คดเปนรอยละ 100 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ

คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบท และวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว

ผลการวจยพบวา

1. การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายดาน พบวา ดานหลกคณธรรมมคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ หลกนตธรรม หลกความรบผดชอบ หลกความมประสทธภาพ

หลกการมสวนรวม และหลกความโปรงใสตามลำาดบ

2. เปรยบเทยบปจจยสวนบคคลกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร

พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรทมรายไดตางกนมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยรวมแตกตางกนอยาง

มนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนเพศ อาย ระดบการศกษา และตำาแหนงไมแตกตางกน

3. การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร ดานหลกความโปรงใส ตองม

การเพมชองทางในการเผยแพรขอมลขาวสารตางๆ ขององคการบรหารสวนตำาบลผานทางเวบไซด ศนยขอมลขาวสาร เพอใหการตดตอ

สอสารระหวางองคการบรหารสวนตำาบลกบประชาชนมประสทธภาพมากขน

คำาสำาคญ: หลกธรรมาภบาล, คณะผบรหาร



Abstract Sub-district administrative organizations were expected to be the main organizations in order to develop

and resolve problems in terms of economic, social and politic issues in sub-districts. Therefore, the researcher

aimed to study administration by using the good governance of administrators of sub-district administrative

organizations in Phetchaburi Province. The research objectives were to 1) study the level of the good governance of

administrators of sub-district administrative organizations in Phetchaburi Province and 2) study personal factors

relating to the good governance. The sample in this research was 186 administrators of sub-district administrative

organizations. The qualitative data were collected by interviewing 15 participants selected by using a simple random

sampling method. The research instruments were a questionnaire and an interview form. The statistics used in this

research were frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test, f-test, one-way ANOVA

The results revealed that :

1. The administration by using the good governance of administrators of sub-district administrative

organizations in Phetchaburi Province was at a high level. The administration by using the good governance had the

highest average followed by the rule of law, responsibility, effectiveness, and participation principles respectively.

The transparency principle had the lowest average.

2. The administrators also had different income used governance inf the organizations significant by different

at 0.05 level whereas their was no different among these who were different gender, age, education and position.

3. The administration should focus on the transparency principle by broadcasting general information of the

organizations to the public via websites or an information center.

Keywords: Good Governance, Administrators



บทนำา การปกครองตนเองโดยรปแบบการปกครองสวนทองถน

(local self government) เปนจดมงหมายสำาคญอยางหนงใน

การพฒนาประเทศ และมความสำาคญอยางยงตอการบรหารงาน

พฒนาชนบทใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน เพอใหทองถน

สามารถพงตนเองได อยางมประสทธภาพ ทงยงเปนศนยกลาง

ในการพฒนาทางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง อนเปนการ

เสรมสรางความเขมแขงใหแกทองถน และประเทศชาตโดยรวม

องคการบรหารสวนตำาบลเปนหนวยการปกครองสวนทองถน

ขนาดเลกทสดซงมฐานะเปนนตบคคลและเปนราชการสวนทองถน

สามารถดำาเนนกจกรรมตางๆ ไดตามกฎหมาย โดยองคการบรหาร

สวนตำาบลมความสำาคญตอชมชนในลกษณะทเปนองคกรพนฐาน

ของทองถนและเปนกลไกทสำาคญตอการบรหารการพฒนาระดบ

ตำาบลทงในทางทฤษฏ และในทางปฏบต ในทางทฤษฏมความเชอวา

องคการบรหารสวนตำาบลมแนวโนมวาจะมศกยภาพสงในการพฒนา

ชนบท เปนองคกรทมพลงของประชาชนในทองถน อยใกลชด

กบประชาชนและทรพยากรตางๆ ในชนบท จงนาจะรปญหา

ความตองการทแทจรงรวมทงแนวทางแกไขปญหาไดเปนอยางด

อนจะสงผลตอความสำาเรจ หรอความลมเหลวของการพฒนาดาน

เศรษฐกจ สงคม การเมอง และสงแวดลอมในชมชน (วรช

วรชนภาวรรณ 2536 : 279) และเปนองคกรทเปดโอกาสให

ประชาชนเขามามสวนรวมในการบรหารงาน และจดการทรพยากร

และพฒนาทองถนของตนเองไดอยางมอสระและคลองตวมากขน

(สำานกประเมนผล สำานกงบประมาณ 2540 : 1)

องคการบรหารสวนตำาบลถกจดตงขนตามพระราชบญญต

สภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบล พ.ศ. 2537 เปนกฎหมาย

ทใชจดระเบยบการบรหารงานในตำาแหนงแทนประกาศคณะปฏวต

ฉบบท 326 ลงวนท 13 ธนวาคม 2515 นบตงแตพระราชบญญต

สภาตำาบลและองคการบรหารสวนตำาบล พ.ศ. 2537 มผลบงคบ

ใชเมอวนท 2 มนาคม 2538 ทำาใหมการปรบฐานะการบรหารงาน

ในระดบตำาบล โดยเฉพาะการเปลยนแปลงรปแบบของสภาตำาบล

ทวประเทศออกเปน 2 รปแบบ ดงน (โกวทย พวงงาม 2544 : 170)

1. รปแบบ “สภาตำาบล” ไดรบการยกฐานะเปนนตบคคล

อนไดแก สภาตำาบลทมรายไดโดยไมรวมเงนอดหนนตำากวา 150,000

บาท

2. รปแบบ “องคการบรหารสวนตำาบล” (อบต.) ตงขน

จากสภาตำาบลทมรายได (โดยไมรวมเงนอดหนน) ในปงบประมาณ

ทลวงมาตดตอกนสามปเฉลยไมตำากวาปละ 150,000 บาท ไดรบ

การยกฐานะเปนองคการบรหารสวนตำาบล มฐานะเปนนตบคคล

และเปนราชการสวนทองถนซงการจดตงองคการบรหารสวนตำาบล

มเจตนารมณ ดงน (กองราชการสวนตำาบล 2539 : 43)

2.1 กระจายอำานาจการตดสนใจและแกไขปญหา

ภายในตำาบล และตอบสนองความตองการของประชาชน อำานาจท

รฐมอบใหตองมขอบเขตตามทรฐกำาหนด

2.2 เปดโอกาสใหหนวยบรหารราชการทองถน

ปกครองตนเอง ทำาหนาทและกจกรรมเพอพฒนาและบรหาร

ตามสมควร ใหมการปกครองทเขมแขงเปนการแบงเบาภาระ

ของรฐบาล รฐบาลกำาหนดใหองคการบรหารสวนตำาบล มรายได

หลายทางรวมทงเงนอดหนน

2.3 เพอเสรมสรางแนวคดประชาธปไตยและการม

สวนรวมของประชาชน โดยใหมกระบวนการสอดคลองกบการ

ปกครองระบอบประชาธปไตย มการเลอกตง มการถวงดลอำานาจ

ระหวางฝายสภากบฝายบรหาร และทสำาคญสงเสรมการมสวนรวม

ของประชาชนอยางกวางขวางในการเสนอแกปญหา รวมถงการ

ตรวจสอบการปฏบตงานขององคการบรหารสวนตำาบล

จากเจตนารมณดงกลาว จะเหนวาการจดตงองคการ

บรหารสวนตำาบลมลกษณะตรงตามองคประกอบของธรรมาภบาล

(good governance) ในประเดนหลกๆ หลายประเดน โดยเฉพาะ

หลกการมสวนรวมของสาธารณชน (publicparticipation) หลก

ความโปรงใส (tran sparency) ซงถอไดวาเปนปจจยหนงทสำาคญ

ตอการกำาหนดความสำาเรจ หรอความลมเหลวขององคการบรหาร

สวนตำาบล

จงกลาวไดวาองคการบรหารสวนตำาบล เปนองคกรทม

ความสำาคญยงในการบรหารงานพฒนาในระดบตำาบล เปนองคกร

ทไดรบการคาดหวงวาจะเปนหลกหรอเปนแกนนำาทสำาคญในการ

พฒนาทจะแกไขปญหาทงทางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง

ในระดบตำาบล ตลอดจนกระตนใหประชาชนในพนทไดตนตว

และรวมกจกรรมพฒนาในดานตางๆ แตปรากฏขอเทจจรงวา

ความสามารถในการดำาเนนงานขององคการบรหารสวนตำาบลตาม

นโยบายรฐบาลทมงหวงใหองคการบรหารสวนตำาบล เปนองคกร

ดำาเนนงานพฒนาในทองถนนนประสบผลสำาเรจแตกตางกนออกไป

ความสำาเรจในการพฒนา สวนหนงขนอยกบผบรหารองคการบรหาร

สวนตำาบล ซงตามกฎหมายมาตรา 60 ไดกำาหนดใหนายกองคการ

บรหารสวนตำาบล เปนตวแทนขององคการบรหารสวนตำาบล

ดงนนผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล จงเปนผทมบทบาท และม

ความสำาคญตอการบรหารงานพฒนาขององคการบรหารสวนตำาบล

หากผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลบรหารงานโดยยดหลก

ธรรมาภบาลคอหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส

หลกความรบผดชอบ หลกประสทธภาพ และหลกการมสวนรวม

แลว เปนทเขาใจกนโดยทวไปวา ถาระบบการบรหารมความยตธรรม

โปรงใสตรวจสอบได และใหประชาชนเขามามสวนรวมเพอกำาหนด

แนวทางการพฒนารวมกน นอกจากจะทำาใหองคการบรหารสวน

ตำาบลมบรรยากาศการทำางานแบบมสวนรวมและมประสทธภาพ

ยงสรางความนาเชอถอใหกบองคกร สามารถนำาไปสความโปรงใส



ในองคการบรหารสวนตำาบลและลดการทจรตซงเปนปญหาเรอรง

ทผานมาลงได

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบความเปนธรรมาภบาลของผบรหาร

องคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร

2. เพอเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลกบการบรหารงาน

ตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลใน

จงหวดเพชรบร

ขอบเขตของการวจย การกำาหนดกรอบแนวคดในการศกษาเรองการบรหารงาน


จงหวดเพชรบร สำาหรบตวแปรอสระผศกษาไดนำาปจจยสวนบคคล

และความรความเขาใจ แยกเปน ความรความเขาใจในบทบาท

หนาท และความรความเขาใจในการปกครองดวยหลกธรรมาภบาล

สำาหรบตวแปรตามผศกษาไดศกษาแนวคดเกยวกบธรรมาภบาลของ

สำานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน กำาหนดไวในระเบยบ

สำานกนายกรฐมนตร พ.ศ. 2552 วาดวยการบรหารกจการบานเมอง

และสงคมทด (จรยธรรมทางธรกจ, 2551 : 107) มากำาหนดเปน

กรอบแนวคดในการวจย

ภาพท1 กรอบแนวคดในการวจย

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรตน ตวแปรตาม

อปกรณและวธดาเนนการวจย

การวจยในครงนเปนการวจยแบบผสม (Mixed Research) ระหวางการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) และการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยกาหนดวธการวจยดงน 1. การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ประชากรทใชในการศกษาวจยในครงน คอ นายกองคการบรหารสวนตาบล รองนายกองคการบรหารสวนตาบล และรองนายกองคการบรหารสวนตาบล ในจงหวดเพชรบร 73 แหง จานวน 365 คนกาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชสตรของ ทาโรยามาเน (Yamane Taro, 1973 : 108) ไดกลมตวอยาง จานวน 186 คน ผวจยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย วเคราะหขอมลโดยใชสถต คาความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ทดสอบคา ท (t-test) ในกรณตวแปรตน 2 กลมและการทดสอบคา เอฟ (F-test) โดยวธการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One–way ANOVA) และเปรยบเทยบความแตกตางรายคโดยวธผลตางนยสาคญนอยทสด (Least Significant Difference: LSD) 2. การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ผวจยไดใชแบบสมภาษณเปนเครองมอในการสมภาษณนายกองคการบรหารสวนตาบล รองนายกองคการบรหารสวนตาบล และเลขานการนายกองคการบรหารสวนตาบล ในองคการบรหารสวนตาบล อาเภอบานลาด จงหวดเพชรบร จานวน 15 คน โดยวธสมตวอยางแบบเจาะจงจากบคคลทมความโดดเดนในการปฏบตหนาท โดยพจารณาจากคะแนนการตรวจรบรองมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถน ประจาป พ.ศ.2556 โดยนาผลจากการเกบขอมลจากแบบสอบถามมาเปนประเดนในการสมภาษณเกยวกบแนวทางในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดเพชรบร และวเคราะหเนอหา (Content Analysis)


1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา สวนใหญเปนเพศชาย มอาย 45-54 ป มระดบ การศกษามธยมศกษา ตาแหนงเปนรองนายกองคการบรหารสวนตาบล และสวนใหญมรายได 5,001-10,000 บาท 2. การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดเพชรบรโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานมระดบการปฏบตอยในระดบมาก โดยการบรหารงานตามหลกคณธรรมมคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ หลกนตธรรม หลกความรบผดชอบ หลกความมประสทธภาพ หลกการมสวนรวม ตามลาดบ สวนหลกความโปรงใสมคาเฉลยตาสด 3. การเปรยบเทยบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดเพชรบร จาแนกตามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ดงน 3.1 เพศ พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดเพชรบรทมเพศตางกนมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน 3.2 อาย พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตาบลในจงหวดเพชรบรทมอายตางกนมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

ธรรมาภบาลของผบรหารองคการบรหารสวนตาบล - หลกนตธรรม - หลกคณธรรม - หลกความรบผดชอบ - หลกการมสวนรวม - หลกความมประสทธภาพ - หลกความโปรงใส

1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. ตาแหนง 5. รายได

อปกรณและวธดำาเนนการวจย การวจยในครงนเปนการวจยแบบผสม (Mixed Research)

ระหวางการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) และการวจย

เชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยกำาหนดวธการวจยดงน

1. การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research)

ประชากรทใชในการศกษาวจยในครงน คอ นายกองคการบรหาร

สวนตำาบล รองนายกองคการบรหารสวนตำาบล และรองนายก

องคการบรหารสวนตำาบล ในจงหวดเพชรบร 73 แหง จำานวน

365 คน กำาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชสตรของ ทาโรยามาเน

(Yamane Taro, 1973 : 108) ไดกลมตวอยาง จำานวน 186 คน

ผวจยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย วเคราะหขอมลโดย

ใชสถต คาความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลย

(Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ทดสอบ

คา ท (t-test) ในกรณตวแปรตน 2 กลมและการทดสอบคา เอฟ

(F-test) โดยวธการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One–way

ANOVA) และเปรยบเทยบความแตกตางรายคโดยวธผลตางนย

สำาคญนอยทสด (Least Significant Difference: LSD)

2. การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ผวจย

ไดใชแบบสมภาษณเปนเครองมอในการสมภาษณนายกองคการ

บรหารสวนตำาบล รองนายกองคการบรหารสวนตำาบล และ

เลขานการนายกองคการบรหารสวนตำาบล ในองคการบรหารสวน

ตำาบล อำาเภอบานลาด จงหวดเพชรบร จำานวน 15 คน โดยวธสม

ตวอยางแบบเจาะจงจากบคคลทมความโดดเดนในการปฏบตหนาท

โดยพจารณาจากคะแนนการตรวจรบรองมาตรฐานการปฏบต

ราชการขององคกรปกครองสวนทองถน ประจำาป พ.ศ. 2556 โดย

นำาผลจากการเกบขอมลจากแบบสอบถามมาเปนประเดนในการ

สมภาษณเกยวกบแนวทางในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล

ของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร และ

วเคราะหเนอหา (Content Analysis)

ผลการวจย 1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา สวนใหญ

เปนเพศชาย มอาย 45-54 ป มระดบการศกษามธยมศกษา

ตำาแหนงเปนรองนายกองคการบรหารสวนตำาบล และสวนใหญม

รายได 5,001-10,000 บาท

2. การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผ บรหาร



องคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรโดยภาพรวมอยใน

ระดบมาก เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานมระดบ

การปฏบตอยในระดบมาก โดยการบรหารงานตามหลกคณธรรม

มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ หลกนตธรรม หลกความรบผดชอบ

หลกความมประสทธภาพ หลกการมสวนรวม ตามลำาดบ สวน

หลกความโปรงใสมคาเฉลยตำาสด

3. การเปรยบเทยบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล

ของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร จำาแนก

ตามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ดงน

3.1 เพศ พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลใน

จงหวดเพชรบรทมเพศตางกนมการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล

โดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3.2 อาย พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล

ในจงหวดเพชรบร ทมอายตางกนมการบรหารงานตามหลก

ธรรมาภบาลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3.3 ระดบการศกษา พบวา ผบรหารองคการบรหาร

สวนตำาบลในจงหวดเพชรบรทมระดบการศกษาตางกนมการ

บรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยรวมไมแตกตางกน และเมอ

พจารณารายดาน พบวา ดานหลกนตธรรม และความรบผดชอบ

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05

3.4 ตำาแหนง พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล

ในจงหวดเพชรบรทมตำาแหนงตางกนมการบรหารงานตามหลก

ธรรมาภบาลโดยรวมและรายดานไมแตกตางกน

3.5 รายได พบวา ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล

ในจงหวดเพชรบรทมรายไดตางกน มการบรหารงานตามหลก

ธรรมาภบาลโดยรวมและรายดานแตกตางกนกนอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ 0.05

4. แนวทางในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลคอ

4.1 การออกขอบงคบตองเปนไปตามทกฎหมายให

อำานาจไว โดยสงเสรมบคลากรไดมความรเกยวกบกฎหมาย ระเบยบ

ขอบงคบทเกยวของกบการปฎบตงาน

4.2 ตองยดหลกหนาทความรบผดชอบของตน

ปฏบตตนดวยความซอสตยสจรต

4.3 ส ง เสรมใหประชาชนเขามาตรวจสอบการ

บรหารงาน รวมทงมชองทางในการรบเรองรองเรยนทจรต

4.4 ตองใหประชาชนเขามามสวนรวมในการทำางาน

ทกขนตอน

4.5 ตองตระหนกในอำานาจหนาททจะตองปฏบตตอ

ประชาชน และ

4.6 ตองใชทรพยากรและงบประมาณทมอยใหเกด

ประโยชนสงสด รวมทงการรกษาทรพยากรของทองถนใหสมบรณ

และยงยน

สรปและอภปรายผลการวจย 1. การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของผ บรหาร

องคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรโดยภาพรวมอยใน

ระดบมาก เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานมระดบ

การปฏบตอยในระดบมาก โดยการบรหารงานตามหลกคณธรรม

มคาเฉลยสงสด รองลงมา คอ หลกนตธรรม หลกความรบผดชอบ

หลกความมประสทธภาพ หลกการมสวนรวม ตามลำาดบ สวนหลก

ความโปรงใสมคาเฉลยตำาสด ซงสอดคลองกบ เบญจวรรณ วนดศร

(2554: บทคดยอ) ทไดวจยเรองการศกษาความเปนธรรมาภบาล

ของนายกองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดรอยเอด พบวา

นายกองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดรอยเอดมธรรมาภบาล

ในภาพรวมอยในระดบสง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดาน

ความมประสทธภาพ ดานความรบผดชอบ ดานคณธรรม ดาน

นตธรรม มธรรมาภบาลระดบสง สวนดานความโปรงใส และดาน

การมสวนรวมมธรรมาภบาลตำา และสอดคลองกบ พระเจรญ

จรสโภ (เมองประทบ) (2555: บทคดย อ) ได ศกษาเรอง

การบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลของเทศบาลเมองบางกรวย

จงหวดนนทบร ผลการวจยพบวา การบรหารงานตามหลก

ธรรมาภบาลของเทศบาลเมองบางกรวย จงหวดนนทบร ทง 6

ดาน คอ หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการม

สวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคามการบรหารงาน

ตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบมาก

2. การเปรยบเทยบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล

ของผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบร จำาแนก

ตามขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พบวา ผบรหารองคการ

บรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรท มรายไดตางกนมการ

บรหารงานตามหลกธรรมาภบาลโดยรวมแตกตางกนอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนเพศ อาย ระดบการศกษา และ

ตำาแหนงพบวาไมมความแตกตางกน ซงสอดคลองกบ เบญจวรรณ

วนดศร (2554: บทคดยอ) ทไดวจยเรองการศกษาความเปน

ธรรมาภบาลของนายกองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดรอยเอด

พบวา บทบาทหนาท และความรความเขาในในการปกครอง

ดวยหลกธรรมาภบาลมความสมพนธกบธรรมาภบาลของนายก

องคการบรหารสวนตำาบล ในขณะทอาย และระดบการศกษา

ไมมความสมพนธกบธรรมาภบาลของนายกองคการบรหาร

สวนตำาบลในจงหวดรอยเอด และสอดคลองกบนภดล สรนครนทร

(2554: บทคดยอ) ไดศกษาเรองการนำาหลกธรรมาภบาลมาปรบใช

ในองคการบรหารสวนตำาบลตามทศนะของประชาชนจงหวด

เชยงใหม พบวา การนำาหลกธรรมาภบาลมาปรบใชในองคการ

บรหารสวนตำาบลตามทศนะของประชาชนจงหวดเชยงใหม

ในภาพรวมอยในเชงบวก เมอเปรยบเทยบตามปจจยสวนบคคล

พบวา ประชาชนทมเพศ อาย ระดบการศกษาตางกน มทศนะตอ



การนำาหลกธรรมาภบาลมาปรบใชใน อบต. ไมแตกตางกน และ

ไมสอดคลองกบมทนา เหลองนาคทองด (2555: บทคดยอ)

ไดศกษาเรองความรความเขาใจในการบรหารองคกรตามหลก

ธรรมาภบาลของนกธรกจไทย ผลการศกษาพบวา อาย ระดบ

การศกษา และตำาแหนงงานบรหารมความสมพนธกบความร

ความเขาในเรองธรรมาภบาลอยางมนยสำาคญทางสถต

ขอคนพบจากการวจย ขอคนพบจากการวจย คอ ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบล

ควรบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลเพอเพมขดความสามารถ

ในการบรหารงาน มการกำาหนดนโยบายและวางแผนดำาเนนการ

อยางตอเนอง เปนระบบ เพมความโปรงใส และยดมนในการ

บรหารงานตามหลกธรรมาภบาลตอไป

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1.1 ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลควรไดดำาเนนการ

พฒนาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลทสำาคญ 6 ดาน ไดแก

หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม

หลกความรบผดชอบ และหลกความมประสทธภาพดวยวธการท

หลากหลาย เชน การอบรม ประชมสมมนา ประชมเชงปฏบตการ

เพอเพมขดความสามารถในการบรหารงาน โดยเฉพาะอยางยง

การบรหารงานดานหลกความโปรงใส ควรไดดำาเนนการพฒนา

อยางรวดเรว เพราะเปนการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลทได

คาเฉลยตำาสด

1.2 องคกรปกครองสวนทองถนควรกำาหนดนโยบาย

และวางแผนดำาเนนการพฒนาการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล

ของผบรหารทองถนอยางจรงจง ตอเนอง เปนระบบ เพราะ

ยงผบรหารทองถนมความเขาใจในเรองการบรหารงานทองถน

มากเทาใด การทำางานหรอการบรหารงานขององคกรปกครอง

สวนทองถน นาจะบรรลเปาหมายหรอพนธกจขององคกรปกครอง

สวนทองถนไดมากขน

2. ขอเสนอแนะเชงบรหาร

2.1 จากผลการวจย พบวา การบรหารงานตาม

หลกธรรมาภบาลดานหลกความโปรงใส มคาเฉลยตำาสด ดงนน

ผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลจงตองมการบรหารงานเพอเพม

ความโปรงใสโดยการเพมชองทางในการเผยแพรขอมลขาวสารตางๆ

ขององคการบรหารสวนตำาบลผานทางเวบไซต ศนยขอมลขาวสาร

หรอจดใหมหมายเลขสายดวนแจงรองเรยนรองทกข หรอต ปณ.

เปนตน เพอใหการตดตอสอสารระหวางองคการบรหารสวนตำาบล

กบประชาชนมประสทธภาพมากขน และควรนำาขอเสนอแนะทได

จากชองทางตางๆ มาปรบปรงการบรหารงาน

2.2 จากผลการวจย พบวา การบรหารงานตาม

หลกธรรมาภบาลดานหลกคณธรรมมคาเฉลยสงสด ซงเปนผลจาก

การทผบรหารองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรมการ

บรหารงานดวยหลกคณธรรม ปฏบตหนาทดวยความเสมอภาค

และเปนธรรม ซอสตย สจรต และบรหารงานอยางมเหตผล รบฟง

ความคดเหนของผอน ปฏบตตนเปนแบบอยางทดในการบรหารงาน

ดานตางๆ ใหกบบคลากรไดนำาไปปฏบตตาม ดงนน ผบรหารองคการ

บรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรจะตองยดมนในการบรหารงาน

ตามหลกคณธรรมทดนตอไป เพอใหประชาชนไดรบประโยชนสงสด

3. ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

3.1 ควรศกษาปจจยท ส งผลตอการบรหารงาน


จงหวดเพชรบร เพอหาแนวทางการพฒนาการบรหารงานตาม

หลกธรรมาภบาลใหบรรลความตองการของประชาชน และเกด

ประโยชนสงสด

3.2 ควรมการศกษารปแบบท เหมาะสมในการ

บรหารงานตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตำาบล

ทไดรบรางวลการบรหารจดการทด

3.3 ควรศกษาความตองการของประชาชนในเขต

การปกครองขององคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดเพชรบรท

อาจจะเปนปญหาในการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาล และนำา

ขอมลทไดจากการศกษามาเปนขอมลทางวชาการใหองคการบรหาร

สวนตำาบลนำาไปแกไขปรบปรงการปฏบตงานใหดยงขนตอไป

3.4 ควรศกษาการบรหารงานของกลมประชากรท

เปนขาราชการ เนองจากขาราชการสวนใหญเหนวาการปฏบตตาม

หลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนตำาบล มการปฏบตไมตรง

ตามหลกธรรมาภบาลชดเจนและครอบคลมเทาทควร

เอกสารอางองกรมการปกครอง. 2538. แนวทางการปฏบตงานของสภาตำาบล

และองคการบรหารสวนตำาบล. กรงเทพมหานคร:

สวนทองถนกรมการปกครอง.

กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (ม.ป.ป.). กฎหมายทเกยวของกบ

การปฏบตงานขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ :

สำานกกฎหมายและระเบยบทองถน.

โกวทย พวงงาม. 2544. การปกครองทองถนไทย หลกการและ

มตใหมในอนาคต. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพวญญชน.

นภดล สรนครนทร. 2554. การนำาหลกธรรมาภบาลมาปรบใช

ในองคการบรหารสวนตำาบลตามทศนะของประชาชน

จงหวดเชยงใหม . วทยานพนธรฐประศาสนศาสตร

มหาบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหม.



บวรศกด อวรรณโณ. 2542. การสรางธรรมาภบาลในสงคมไทย.

กรงเทพฯ: สำานกพมพวญญชน.

เบญจวรรณ วนดศร. 2554. การศกษาความเปนธรรมาภบาลของ

นายกองคการบรหารสวนตำาบลในจงหวดรอยเอด.

วทยานพนธมหาบณฑต มหาวยาลยราชภฎธนบร.

พระเจรญ จรสโภ (เมองประทบ). (2555). การบรหารงานตาม

หลกธรรมาภบาลของเทศบาลเมองบางกรวย จงหวด

นนทบร. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต มหาวยาลย

มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

มทนา เหลองนาคทองด. 2555. ความรความเขาใจในการบรหาร

องคกรตามหลกธรรมาภบาลของนกธรกจไทย. รายงาน

การวจย วทยาลยปองกนราชอาณาจกร.

วรช วรชนภาวรรณ. 2536. การบรหารงานพฒนาชนบท

การพฒนาขดความสามารถในการบรหารงานพฒนา

สภาตำาบล:สาเหตและแนวทางแกไข. กรงเทพมหานคร:

สำานกพมพโอเดยนสโตร.

วศรา รตนสมย. 2543. การรบขาวสารเพอสรางความตระหนก

สำ านกของประชาชนเก ยวกบการตรวจสอบการ

ใชอำานาจรฐขององคการบรหารสวนตำาบล (อบต.)

จงหวดสงขลา. วทยานพนธมหาบณฑต มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

Yamane, Taro. 1973. Statistics:AnIntroductoryAnalysis.

Third editio. New York: Harper and Row Publication.



วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนาอำาเภอนคมพฒนาจงหวดระยอง

PerceptionsoftheemployeesofthecorporatecultureIndustrialdevelopmentinthedistrict

IndustrialDevelopmentDistrict,RayongProvince

สนธยาเกรยงไกรณพทลง พรทพา นโรจน นกรบ เถยรอำา

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การวจยครงน มวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอ

นคมพฒนา จงหวดระยอง 2) เพอเปรยบเทยบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา

จงหวดระยอง จำาแนกตามปจจยสวนบคคลและดานความจงรกภกดตอองคกร ความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกร ประชากรทใช

ในการวจยไดแก พนกงาน 5 บรษท จำานวน 950 คน กลมตวอยางทใชในครงน จำานวน 274 คน โดยใชสตรคำานวณกลมตวอยางของเครจซ

และมอรแกน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวน 5 ระดบความเชอมน เทากบ 0.9346 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

คารอยละ (%) คาเฉลย ( ) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคา t-test การทดสอบคา F-test และการทดสอบ

ความแตกตางเปนรายคของเชฟเฟ (Scheffe Method)

ผลการวจยพบวา 1) ระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง

โดยรวมพบวาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานความนาเชอถอ และดานความกลาตดสนใจอยในระดบมาก

สวนดานการดแลเอาใจใส และดานความคดสรางสรรคอยในระดบปานกลาง เรยงลำาดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอยดงน ดานความ

นาเชอถอ ดานความกลาตดสนใจ ดานความคดสรางสรรค ดานการดแลเอาใจใส ตามลำาดบ 2) เปรยบเทยบวฒนธรรมองคกรในทศนะ

ของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยองตอ จำาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพ โดย

ภาพรวมไมแตกตางกน สวนการเปรยบเทยบความจงรกภกดตอองคกรกบวฒนธรรมองคกร ในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบล

นคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการดแลเอาใจใส ดาน

ความนาเชอถอแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกรกบ

วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยภาพรวมแตกตางอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการดแลเอาใจใส และความนาเชอถอแตกตางกนอยางมนยสำาคญทระดบ .05

คำาสำาคญ: วฒนธรรมองคกร, ทศนะ, พนกงาน, ความจงรกภกด, บรรยากาศองคกร

วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง

Perceptions of the employees of the corporate culture Industrial development in the district Industrial Development District, Rayong Province

สนธยา เกรยงไกร ณ พทลง พรทพา นโรจน นกรบ เถยรอา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

บทคดยอ

การวจยครงน มวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง 2) เพอเปรยบเทยบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง จาแนกตามปจจยสวนบคคลและดานความจงรกภกดตอองคกร ความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกร ประชากรทใชในการวจยไดแก พนกงาน 5 บรษท จานวน 950 คน กลมตวอยางทใชในครงน จานวน 274 คน โดยใชสตรคานวณกลมตวอยางของเครจซและมอรแกน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามมาตราสวน 5 ระดบความเชอมน เทากบ 0.9346 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ (%) คาเฉลย ( X ) และคาความ เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบคา t-test การทดสอบคา F-test และการทดสอบความแตกตางเปนรายค ของเชฟเฟ (Scheffe Method)

ผลการวจยพบวา 1) ระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยรวมพบวาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานความนาเชอถอ และดานความกลาตดสนใจอยในระดบมาก สวนดานการดแลเอาใจใส และดานความคดสรางสรรคอยในระดบปานกลาง เรยงลาดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอยดงน ดานความนาเชอถอ ดานความกลาตดสนใจ ดานความคดสรางสรรค ดานการดแลเอาใจใส ตามลาดบ 2) เปรยบเทยบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยองตอ จาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพ โดยภาพรวมไมแตกตางกน สวนการเปรยบเทยบความจงรกภกดตอองคกรกบวฒนธรรมองคกร ในทศนะของพนกงานบรษทในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยรวมไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการดแลเอาใจใส ดานความนาเชอถอแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกรกบวฒนธรรม องคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตาบลนคมพฒนา อาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยภาพรวมแตกตาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการดแลเอาใจใส และความนาเชอถอแตกตางกนอยางมนยสาคญทระดบ .05

คาสาคญ วฒนธรรมองคกร, ทศนะ, พนกงาน, ความจงรกภกด, บรรยากาศองคกร

Abstract The research have purpose 1) to study the corporate culture in the perspective of the employees in the district, settlement development. Nikom-Pattana Rayong 2) to compare the perceptions of the employees of the corporate culture. Industrial development in the district Industrial Development District, Rayong Province by personal factors and loyalty to the organization. About the organizational climate the population for this research consisted of 950 employees, five of the samples used in this formula, using 274 samples of Crecy and Morgan. The instrument used was a questionnaire scale 5 confidence level of 0.9346 statistics used in data analysis were percentage (%), mean () and standard deviation(SD), to test the t-test to test the F. -test and test the difference a couple of Scheffe (Scheffe Method) Results showed that: 1) the corporate culture in the perspective of the employees in the parish of settlement development. Industrial Development District, Rayong province, as it is in



Abstract The research have purpose 1) to study the corporate culture in the perspective of the employees in the district,

settlement development. Nikom-Pattana Rayong 2) to compare the perceptions of the employees of the corporate

culture. Industrial development in the district Industrial Development District, Rayong Province by personal factors

and loyalty to the organization. About the organizational climate the population for this research consisted of 950

employees, five of the samples used in this formula, using 274 samples of Crecy and Morgan. The instrument used

was a questionnaire scale 5 confidence level of 0.9346 statistics used in data analysis were percentage (%), mean

( ) and standard deviation(SD), to test the t-test to test the F. -test and test the difference a couple of Scheffe

(Scheffe Method)

Results showed that: 1) the corporate culture in the perspective of the employees in the parish of settlement

development. Industrial Development District, Rayong province, as it is in moderate levels. Considering that it was

found. Reliability and the courage to make decisions at a high level. Although the care and creative aspects of the

medium. Sort by descending below the average. Reliability the decision the creative side Care of, respectively, 2)

compare cultural perceptions of employees in the district, settlement development. Nikom-Pattana of Rayong by

sex, age, education, marital status, overall no difference. The comparison of loyalty to the organization, the corporate

culture. In terms of employees, the Tambon Nikom-Pattana. Industrial Development District, Rayong province as a

whole is different. Considering that it was found. The care reliability difference is statistically significant at the .05

level. Compared comment about the atmosphere and the culture. Organization in the eyes of the employees in the

district, settlement development. Nikom-Pattana Rayong overall differences statistically significant at the .05 level.

Considering it was found that the care. And reliability is significantly different at the .05 level.

Keyword: corporate culture, vision, employees, loyalty, organizational climate.




บทคดยอ







บทนำา องคกรในปจจบนตองการใหธรกจของตนเตบโตและ

ไดเปรยบการแขงขนอยตลอดเวลาโดยใชทรพยากรทมอยดำาเนนงาน

ใหบรรลเปาหมายทตองการบคลากรทมคณภาพถอเปนทรพยากร

สำาคญสามารถสรางความไดเปรยบแกองคกร แตตองเชอมโยง

บคลากรเขากบองคกรดวยคานยมขององคกร (Corporate

Values) เพอใหพนกงานผกพน (Commitment) ตอองคกร

คานยมนแสดงออกมาในรปของวฒนธรรมองคกร (Organizational

Culture หรอ Corporate Culture) ซงเปน ความเชอ คานยม

และแบบแผนของพฤตกรรมทพนกงานมและปฏบตรวมกนในรป

คำาพด ความคด การเรยนร การกระทำาหรอพฤตกรรมทเกดขน

ในองคกร สามารถทำาใหองคกรประสบความสำาเรจหรอความ

ลมเหลวไดหรอกลาวไดวา วฒนธรรมองคกรทำาใหพนกงานแสดง

พฤตกรรมการทำางานใหบรรลเปาหมายขององคกรดวยความผกพน

ตอความเชอและคานยมทมรวมกน มการศกษาวาวฒนธรรมองคกร

มผลตอความสำาเรจขององคกรเกดขน ตงแตทศวรรษท 80 เหนได

จากความสำาเรจของบรษทญปนเมอเปรยบเทยบกบบรษทอเมรกน

ในยคนน หรอจากงานวจยทศกษาบรษททประสบความสำาเรจในการ

ประกอบธรกจและถกจดอยในอนดบตนๆ ของนตยสาร Fortune

บรษทเหลานมองคประกอบเหมอนกนอยางหนง คอ พนกงานม

คานยมและปทสถานรวมกนซงเออตอการดำาเนนกจการของบรษท

ตอมางานวจยนไดรบการตพมพและกลายเปนหนงสอขายดชอ

Corporate Cultures: the Rite and Rituals of Corporate Life

โดย เดลและเคนเนด (Deal and Kennedy. 1982) หนงสอเลมน

ใหความสำาคญกบคานยมของพนกงานและบรรทดฐานในองคกร

วาเปนแกนของวฒนธรรมในบรษทตางๆ สามารถทำาใหองคกร

ประกอบกจการรงเรองหรอเสอมลงกไดทงสองดาน (สทธโชค

วรานสนตกล. 2547 : 175-176)

ในทศวรรษท 90 เดนซน (Dension. 1990 : 2) พบวา

วฒนธรรมองคกรมความสมพนธกบประสทธผล (Effectiveness)

ขององค กร เนองจากความเชอและค านยมของพนกงาน

โดยเฉพาะอยางยงความเชอทแขงแกรง (Strong) ความไววางใจ

ตอพนธกจ (Mission) หรอคานยม (Value) และความเชอ (Belief)

ทพนกงานมอยางมนคงสมำาเสมอเปนพนฐานสำาคญตอความ

รวมมอกนปฏบตงานภายในองคกร โดยเฉพาะความเชอและ

คานยมหลกทสอดคลองกบนโยบายและการปฏบตงานมผลตอ

ประสทธผลขององคกร คอ สามารถนำาวสยทศน (Vision) ของ

ผนำาไปปฏบตใหเกดขนจรงได พรอมทงสรางวฒนธรรมทแกรง

(Strong Culture) ทำาใหคานยมและพฤตกรรมสอดคลองกน

อยางมาก (Highly Consistent) นำาไปสการพฒนาการปฏบตงาน

และประสทธผลขององคกรในทสด

ความกาวหนาของระบบเทคโนโลยและการสอสารแบบ

เครอขายไดสงผลใหเกดระบบเศรษฐกจในรปแบบใหมเตมไปดวย

การแขงขนทรนแรงและรวดเรวฉบไวมงเนนความร ความสามารถทง

ระดบปจเจกบคคลและองคกรในการตอบสนองตอการเปลยนแปลง

ทเกดขนทกๆ วน ดงนนเพอความอยรอดในยคโลกาภวตน คนใน

องคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชนจะตองมความสามารถในการ

ปรบตวเพอใหกาวตามทนหรอกาวนำาหนาการเปลยนแปลงท

รวดเรวน ทงนเพราะปจจยในการผลตในศตวรรษท 21 นนได

เปลยนไปจากเดมตามท อลวน ทอฟเลอร (Alvin Toffler) ไดให

ความคดเหนไวในหนงสอชอ พาวเวอรชฟ (Powershift) วาปจจย

การผลตทเคยใชกนอยในองคกรนน คอทดน เงนทน และวตถดบ

ไดเปลยนกลายเปนสงทเรยกวา ตนทนทางปญญา (Intellectual

Capital) (ธนยวชร ไชยตระกลชย. 2542 : 16) ซงสอดคลองกบ

ความคดเหนของ ปเตอร ดคเคอร (Peter Drucker) ไดกลาววา

สำาหรบในศตวรรษท 21 แลวสนทรพยทมคามากทสดขององคกร

ไมวาจะเปนภาคธรกจหรอภาคอนๆ คอ แรงงานทใชความร

ความสามารถในการทำางานและผลตภาพ (Productivity) ของ

แรงงานเหลาน (ชนจตต เจนแจงกจ. 2544 : 211)

ในแงของการพฒนาการทำางานมบทบาทสำาคญมากเพราะ

การทำางานทำาใหเกดการเปลยนแปลงอยางมเปาหมายเปนการ

เปลยนแปลงทงในดานสวนบคคล สงคม เศรษฐกจ และการเมอง

โดนาฮว (Donahue. 1959 : 45) ไดแสดงความเหนในเรองนวา

การทำางานเปนปจจยเบองตนทจะพฒนาบคคลและสงคม ถาคน

ยงมความความสนใจทจะทำางานมากขนเทาไรไมเพยงแตจะม

สมรรถภาพในการทำางานมากขนเทานน แตจะยงสงผลใหเกดการ

เปลยนแปลงรวดเรวมากขนอกดวย เลวส (Lewis. 1963 : 406)

นกเศรษฐศาสตรการพฒนามความเหนวาการทำางาน ทำาใหเกด

ผลผลต สงคมใดทสมาชกในสงคมทำางานหนก สงคมนนจะม

ความเจรญเตบโต ทางเศรษฐกจอยางรวดเรวกลายเปนประเทศ

ทพฒนาทางเศรษฐกจในทสด ฮาบสน (Harbison. 1973 : 3-6)

ไดใหความเหนในทำานองเดยวกนวา ปจจยสำาคญในการพฒนา

อยทการทำางานของคน เพราะการทำางานของคนทำาใหเกดการ

ใชทรพยากรธรรมชาตและการสะสมทน นอกจากนนการทำางาน

ยงทำาใหเกดองคกรทางเศรษฐกจ สงคมและการเมองทนำาไปส

การพฒนาประเทศ เกยวกบเรองน นกวจยสาขาสงคมศาสตรได

พยายามศกษาหาตวกำาหนดการพฒนาททำาใหเกดการเปลยนแปลง

ทางเศรษฐกจสงคม ปรากฏวาองคประกอบเชงมนษย (Human

Factor) อนไดแก ทศนคต คานยม และความเชอของแตละบคคล

เปนเงอนไขเบองตนของการพฒนา โดยมเหตผลวาการนำาความคด

และการยอมรบวธการมาใชในการวางแผนและการจดองคกร

จะทำาใหการทำางานเพอการพฒนาดำาเนนไปอยางมประสทธภาพ

โชมา (Choema. 1977 : 7) จากการศกษายงพบตอไปวา ประเทศ



ทพฒนาในดานตางๆ จะประกอบดวยคนสวนใหญทมความ

ขยนขนแขงในการทำางาน ในสงคมพฒนาคนสวนมากจะม

สมรรถภาพและมประสทธภาพในการทำางานสง มทศนคตท

ไมลาหลง มเหตผลไมเชองมงาย มความรความชำานาญในหนาท

การทำางาน ตลอดจนมคานยมทเหมาะสม เชน นยมการทำางาน

ทเปนประโยชนตอประเทศ โดยไมคำานงวางานททำานนเหมาะสม

กบเกยรตของตนหรอไม (ไพรช กฤษณมษ 2521 : 11) อยาง

กรณของญปนหรอสหรฐอเมรกาเปนตวอยางทแสดงใหเหนอยาง

ชดเจนวา การทำางานดวยความขยนขนแขงเปนปจจยสำาคญททำาให

ประเทศมความเจรญกาวหนากวาประเทศทประกอบดวยคนท

ไมค อยจรงจงกบการทำางาน สวนแนวคดในเรองวฒนธรรม

การทำางานนนมบทบาทสำาคญอยางยงทจะผลกดนใหองคกรม

ประสทธภาพในการบรหารงาน ประเทศตางๆ จะมขนบธรรมเนยม

และวฒนธรรมประเพณเพอเปนเอกลกษณของตนเอง องคกร

กเปนเชนกนจะมวฒนธรรมทแตกตางกนไปในแตละองคกรได

วฒนธรรมองคกรจะสรางประโยชนหรอคณคาใหแกองคกรนนๆ

เชน วฒนธรรมในการมงสรางคณภาพ วฒนธรรมการสรางนวตกรรม

เปนตน แตขณะเดยวกนวฒนธรรมองคกรบางอยางกทำาใหเกด

จดออนแกองคกรนนๆ ได เชน วฒนธรรมแบบอนรกษนยม

วฒนธรรมการทำางานแบบมงใหบคลากรมการแขงขนกนมาก

จนเกนไป จนองคกรเกดความระสำาระสาย

การปฏบตงานในองคกรตางๆ นน บารนารด (Barnard.

1992 : 32) มองเปนสองดาน คอ การปฏบตงานกอใหเกด

ความสำาเรจตามวตถประสงคขององคกร เรยกวา ประสทธผล

(Effectiveness) กบการปฏบตงานทถอเอาความพงพอใจ

ของบคลากรทกฝายทเกยวของกบงานเปนเครองวด เรยกวา

ประสทธภาพ (Efficiency) และความมประสทธผลขององคกรน

จะมขนไดนนยอมมเงอนไขทวาองคกรสามารถทำาประโยชนจาก

สภาพแวดลอม จนบรรลเปาหมายทตงใจไว

ในการวจยครงน ผวจยมความสนใจศกษาวฒนธรรมองคกร

ในทศนะของพนกงานบรษทเปนการวเคราะหองคประกอบท

เกยวกบวฒนธรรมองคกรการทำางาน ไดแก ความเชอ คานยม

ผลทไดจากการวจยชวยใหขอมลทไดเกยวกบวฒนธรรมองคกร

เปนระบบและเชอถอไดอนเปนประโยชนในการทจะนำาไปใช

เปนหลกการและแนวทางในการฝกอบรมสงเสรมใหพนกงานม

วฒนธรรมการทำางานทเหมาะสมยงขน และเพอทจะเปนแนวทาง

ในการพฒนาทรพยากรมนษย ซงการวจยครงน ผวจยจงสนใจ

ศกษากรณวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทใน

ตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง ดงนนเพอให

วฒนธรรมองคกรมผลตอความสำาเรจเกดขนและสามารถนำา

แนวคดตางๆ มาใชในการพฒนาองคกรตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงาน

บรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง

2. เพอเปรยบเทยบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงาน

บรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง จำาแนก

ตามปจจยสวนบคคล ความจงรกภกดตอองคกร และความคดเหน

เกยวกบบรรยากาศองคกร

อปกรณและวธดำาเนนการวจย ประชากรทใชในการวจยในครงน ไดแก พนกงานบรษท

ในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง จำานวน

5 บรษท 950 คน ประกอบดวย 1. บรษท มลลคอน สตลจำากด

2. บรษท บางกอกโพลเอสเตอร จำากด (มหาชน) 3. บรษท ไทย-

เยอรมน โปรดกส จำากด (มหาชน) 4. บรษท เฟลปส ดอดจ อนเตอร

เนชนแนล (ไทยแลนด) จำากด 5. บรษท คอทโก-เอสว อสเทอรน

สตล ไพพ จำากด โดยใชตารางกำาหนดกลมตวอยางของเครสซ และ

มอรแกน ไดกลมตวอยาง 274 คน และการวจยในครงน แบงเปน

4 สวน สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบ

ดวยปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา สถานภาพ อาชพ

รายได สวนท 2 ขอมลแบบสอบถามเกยวกบความจงรกภกด

ตอองคกร สวนท 3 ขอมลแบบสอบถามเกยวกบความคดเหน

บรรยากาศองคกร สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบวฒนธรรมองคกร

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถามทปรบปรง

ความเทยงตรงแลวนำาไปทดลองใช (Try Out) กบพนกงานบรษท

เอสทพ แอนด ไอ จำากด (มหาชน) (STP & I Public Co., Ltd.)

ตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง ทไมใชกลม

ตวอยางทกำาหนดไว จำานวน 30 ตวอยางและนำาแบบสอบถาม

มาวเคราะห เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ซงเปนการ

หาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coeffcient) ของครอนบารค

(Cronbach) โดยใชโปรแกรมสำาเรจรปทางสถต เพอการวจยทาง

สงคมศาสตร ไดคาความเชอมนของแบบสอบถามดานความจงรก

ภกดตอองคกร .8913 ดานความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกร

.8536 ดานวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงาน .8965 และ

ทงฉบบไดคาความเชอมน .9346


จากการวเคราะหวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงาน

บรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง ปรากฏ

ผลดงน

1. ปจจยสวนบคลของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา

อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง พบวา



พนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา

จงหวดระยอง สวนใหญเปนเพศชาย คดเปน รอยละ 56.15 สวน

ทเหลอเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 43.85 มอายระหวาง 26-40 ป

คดเปนรอยละ 43.85 รองลงมา มอายนอยกวาหรอเทากบ 25 ป

คดเปนรอยละ 32.30 และมอายมากกวา 41 ปขนไป คดเปนรอยละ

23.85 มระดบการศกษาตำากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 47.69

รองลงมามระดบการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเทา คดเปน

รอยละ 40.77 และมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร คดเปน

รอยละ 11.54 มสถานภาพโสด คดเปนรอยละ 46.92 รองลงมา

มสถานภาพสมรส/อยดวยกน คดเปนรอยละ 41.54 และทม

สถานภาพ หมาย/หยาราง/แยกกนอย คดเปนรอยละ 11.54

2. ระดบความจงรกภกดตอองคกรของพนกงานบรษท

ในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยภาพรวม

พบวา พนกงานบรษทความจงรกภกดตอองคกรอยในระดบมาก

( = 3.69) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานอยในระดบ

มาก เรยงลำาดบคะแนนเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ดานพฤตกรรม

ทแสดงออก ( = 3.80) ดานความรสก ( = 3.79) และลำาดบ

สดทาย ดานการรบร ( = 3.48)

3. ระดบความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกรของ

พนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวด

ระยอง โดยภาพรวมพบวา พนกงานบรษทมความคดเหนเกยวกบ

บรรยากาศองคกรอยในระดบมาก ( = 3.71) เมอพจารณาเปน

รายดานพบวา พนกงานบรษท มระดบความคดเหนเกยวกบ

บรรยากาศองคกรอยในระดบมาก ( = 4.13-3.75) เรยงลำาดบ

คะแนนเฉลยจากมากไปนอยได 3 ลำาดบ ดงน ดานความรบผดชอบ

( = 4.13) ดานความเสยงของงาน ( = 4.10) ดานความอบอน

( = 3.75) และมอย 5 ประเดนทพนกงานมระดบความคดเหน

เกยวกบบรรยากาศองคกร อยในระดบปานกลาง ( = 3.69-3.38)

ไดแก ดานมาตรฐานงาน ( = 3.69) ดานความขดแยง ( = 3.64)

ดานโครงสรางขององคกร ( = 3.63) ดานการสนบสนน ( =

3.50) และลำาดบสดทายดานการใหรางวล ( = 3.38)

4. ระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท

ในตำาบลนคมพฒนา โดยภาพรวมพบวา พนกงานบรษทมระดบ

วฒนธรรมองคกรอยในระดบปานกลาง ( = 3.71) เมอพจารณา

เปนรายดาน พบวา ม 2 ประเดนทมระดบวฒนธรรมองคกรอยใน

ระดบมาก ( = 3.88-3.84) เรยงลำาดบคะแนนเฉลยจากมาก

ไปนอย ไดดงน ดานความนาเชอถอ ( = 3.88) ดานความกลา

ตดสนใจ ( = 3.84) และพบอก 2 ประเดนทมระดบวฒนธรรม

องคกรในทศนะของพนกงานบรษท อยในระดบปานกลาง คอ

ดานความคดสรางสรรค ( = 3.65) และลำาดบสดทายดานการ

ดแลเอาใจใส ( = 3.46)

5. ผลการทดสอบสมมตฐาน

5.1 เปรยบเทยบความแตกตางของปจจยสวนบคคล

กบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตำาบล

นคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง จำาแนกตามเพศ

พบวาพนกงานบรษทท มเพศตางกนมวฒนธรรมองคกรโดย

ภาพรวมไมแตกตางกน แสดงวา เพศ ไมมผลตอวฒนธรรมองคกร

ในทศนะของพนกงาน

5.2 เปรยบเทยบความแตกตางของปจจยสวนบคคล

กบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตำาบล

นคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง จำาแนกตามอาย

พบวา พนกงานบรษททมอายตางกนมวฒนธรรมองคกรโดย

ภาพรวมไมแตกตางกน แสดงวา อาย ไมมผลตอวฒนธรรมองคกร

ในทศนะของพนกงาน

5.3 เปรยบเทยบความแตกตางของปจจยสวนบคคลกบ

วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตำาบลนคมพฒนา

จำาแนกตามระดบการศกษา พบวา พนกงานทมระดบการศกษา

ตางกนมวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานโดยรวม

ไมแตกตางกน แสดงวาระดบการศกษาไมมผลตอวฒนธรรมองคกร

5.4 เปรยบเทยบความแตกตางของปจจยสวนบคคลกบ

วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท ในตำาบลนคมพฒนา

จำาแนกตามสถานภาพ พบวา พนกงานบรษททมสถานภาพตางกน

มวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานโดยรวมไมแตกตางกน

แสดงวาสถานภาพไมมผลตอวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงาน

5.5 เปรยบเทยบความแตกตางของความจงรกภกด

ตอองคกรกบวฒนธรรมองคกร ในทศนะของพนกงานบรษทใน

ตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง พบวา โดยรวม

ไมแตกตางกน เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการดแลเอาใจใส

ดานความนาเชอถอแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

ดงนนจงไดทดสอบความแตกตางรายค พบวา

ดานการดแลเอาใจใส พบวา พนกงานมความจงรกภกด

ตอองคกรตางกนจะมวฒนธรรมองคกร ในทศนะแตกตางกนอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ .05 จำานวน 3 ค ไดแก พนกงานทมความ

จงรกภกดตอองคกร ในระดบมาก มทศนะตอวฒนธรรมองคกร

ดกวาผทมความจงรกภกดตอองคกรในระดบปานกลางและระดบ

นอย สวนพนกงานทมความจงรกภกดตอองคกรในระดบปานกลาง

จะมทศนะตอวฒนธรรมองคกรดกวาผทมความจงรกภกดตอองคกร

ในระดบนอย

ดานความนาเชอถอ พบวา พนกงานทมความจงรกภกด

ตอองคกรตางกนจะมวฒนธรรมองคกร ในทศนะแตกตางกนอยาง

มนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 จำานวน 3 ค ไดแก พนกงานทมความ

จงรกภกดตอองคกรในระดบมาก มทศนะตอวฒนธรรมองคกรดกวา

ผทมความจงรกภกดตอองคกรในระดบปานกลางและระดบนอย




บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ








บทคดยอ







สวนพนกงานทมความจงรกภกดตอองคกรในระดบปานกลางจะม

ทศนะตอวฒนธรรมองคกรดกวาผทมความจงรกภกดตอองคกรใน

ระดบนอย

5.6 เปรยบเทยบความแตกตางของความคดเหน

เกยวกบบรรยากาศองคกรกบวฒนธรรมองคกรในทศนะของ

พนกงาน พบวา พนกงานมความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกร

กบวฒนธรรมองคกรโดยภาพรวมแตกตางอยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ .05 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ความคดเหนเกยวกบ

บรรยากาศองคกรกบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงาน

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทระดบ .05 จำานวน 2 ดาน ไดแก

ดานการดแลเอาใจใส และความนาเชอถอ ดงนนจงไดทดสอบ

ความแตกตางรายค พบวา

ดานการดแลเอาใจใส พบวา พนกงานทมความคดเหน

เกยวกบบรรยากาศองคกรตางกนมวฒนธรรมองคกรในทศนะของ

พนกงานแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 จำานวน

3 ค ไดแก พนกงานมความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกรอยใน

ระดบมาก มวฒนธรรมองคกรดานการดแลเอาใจใสทดกวาพนกงาน

ทมความคดเหนบรรยากาศองคกรในระดบปานกลางและระดบนอย

ดานความนาเชอถอ พบวา พนกงานทมความคดเหน

เกยวกบบรรยากาศองคกรตางกนมวฒนธรรมองคกรแตกตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 จำานวน 3 ค ไดแก พนกงาน

ทมความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกรอยในระดบมาก ม

วฒนธรรมองคกรดานความนาเชอถอทดกวาพนกงานทมความ

คดเหนบรรยากาศองคกร ในระดบปานกลางและระดบนอย

สรปและอภปรายผล จากการศกษา วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษท

ในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง ผวจยได

อภปรายผลในประเดนทสำาคญดงน

1. ระดบความจงรกภกดตอองคกรของพนกงานบรษทใน

ตำาบลนคมพฒนา โดยภาพรวมและรายดาน อยในระดบมาก ทงน

เนองจากพฤตกรรมทแสดงออกมผลตอองคกร ตอเพอนรวมงาน

ผบงคบบญชา สถานทและวธการทำางาน รวมถงบทบาทหนาทความ

รบผดชอบตองานเพอใหบรรลเปาหมาย สงผลใหพนกงานบรษท

เกดความจงรกภกดตอองคกร มความรสกอยากมสวนรวมระหวาง

องคกรของคนทำางานในองคกรอยางมปฏสมพนธ เพราะการท

พนกงานจะรสกผกพนตอองคกรกตองมาจากการทหวหนางาน

และผจดการรสกแบบนนดวย ถาพนกงานรสกผกพนกบองคกร

กเปรยบเสมอนตนเองเปนเจาของกจการ ซงสอดคลองกบรชน

ตรสทธวงษา (2552 : บทคดยอ) ไดศกษาเรอง ความสมพนธ

ระหวางความพงพอใจในการทำางาน ความจงรกภกดตอองคกร และ

ประสทธภาพการทำางานของพนกงานมหาวทยาลยมหาสารคาม

พบวา พนกงานมความจงรกภกดตอองคกรโดยรวม อยในระดบมาก

และเปนรายดานไดแก ดานการปฏบตตามกฎระเบยบขององคกร

ดานการใหความรวมมอกบกจกรรมขององคกร ดานการมความรก

และศรทธาตอองคกร และดานการชวยประชาสมพนธองคกร

2. ระดบความคดเหนเกยวกบบรรยากาศองคกรของ


ระยอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก ทงนเนองจากพนกงาน

ในบรษทมความรบผดชอบในหนาททไดรบมอบหมายอยางเตม

ความสามารถ มการปรกษาผบงคบบญชากอนตดสนใจทำางาน

ทคดวาจะเสยงตอความผดพลาด มการประชมรวมกนทงในแผนก

และขามสายงานเพอหาวธการทำางานทดกวาเดม สวนความ

สมพนธระหวางพนกงานในบรษททกคนอยรวมกนเหมอนพนอง

เหมอนคนในครอบครว มความใกลชดชวยเหลอซงกนและกน

ซงสอดคลองกบแนวคดของ ลดดา สจพนโรจน (2545 : 16)

ใหความหมายของบรรยากาศองคกรวา หมายถง ความเขาใจหรอ

การรบรทบคคลมตอประเภทขององคกรทเขากำาลงทำางานอย และ

ความรสกของเขาทมตอองคกรในแงของความเปนตวของตวเอง

การเปดโอกาส โครงสราง การใหผลตอบแทน ความเอาใจใส

ความอบอน และการใหการสนบสนนขององคกรนนๆ

3. ระดบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทใน

ตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง โดยภาพรวม

อย ในระดบปานกลาง ท งน เนองจากพนกงานในองคกรม

มนษยสมพนธอนดกบเพอนรวมงานและหนวยงานอน มความ

เคารพซงกนและกน มการรวมกนทำางานเพอความสำาเรจขององคกร

องคกรเปดโอกาสใหพนกงานแสดงความคดเหนและตดสนใจ

ทำางานเอง เมอเหนวาสงทกระทำานนถกตองแลว พนกงานมความ

รบผดชอบตองานของตนอยางเตมท สอดคลองกบแนวคดของ

สนทร วงศไวศยวรรณ (2540 : 11) ไดกลาวเพมวา วฒนธรรมองคกร

เปนสงตางๆ อนประกอบดวยสงประดษฐ แบบแผนพฤตกรรม

บรรทดฐาน ความเชอ คานยม อดมการณ ความเขาใจและ

ขอสมมตพนฐานของคนจำานวนหนงหรอสวนใหญภายในองคกร

วฒนธรรมองคกรคอ พฤตกรรมของสมาชกภายในองคกร ทยดถอ

ปฏบตรวมกนถายทอดสสมาชกใหมขององคกร และสอดคลอง

กบงานวจยของหทยรตน ตนสวรรณ (2550 : บทคดยอ) ศกษา

วจยเรองปจจยดานวฒนธรรมองคกร ความจงรกภกดตอองคกร

และบรรยากาศในองคกรทมผลตอประสทธภาพการทำางานของ

พนกงานการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยสำานกงานใหญ

พบวา พนกงานมระดบความคดเหนในดานวฒนธรรมองคกรอยใน

ระดบปานกลาง

4. ผลการเปรยบเทยบวฒนธรรมองคกรในทศนะของ


ระยอง จำาแนกตามเพศ พบวา พนกงานบรษททมเพศตางกน



มทศนะตอวฒนธรรมองคกรไมแตกตางกน ซงปฏเสธสมมตฐาน

ทตงไว ทงนอาจเนองจากพนกงานบรษททกคนไมวาจะเพศหญงหรอ

เพศชายตางกเตมใจทจะทมเทความสามารถอยางเตมทเพอทำางาน

ใหกบองคกร พนกงานมความผกพนทดในการทำางานในองคกร

มความรสกเปนสวนหนงขององคกร ซงสอดคลองกบแนวคดของ

คมสน อนกน (2547 : บทคดยอ) ไดศกษาทศนคตของพนกงาน

ทมตอวฒนธรรมองคการ ศกษาเฉพาะกรณบรษทฟอสเตอร

วลเลอร อนเตอรแนชนแนล คอรปอเรชน (ประเทศไทย) จำากด

ผลการวจยพบวา พนกงานทมเพศแตกตางกนมระดบทศนะตอ

วฒนธรรมองคการโดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต



ระยอง จำาแนกตามอาย พบวา พนกงานบรษททมอายตางกนมทศนะ

ตอวฒนธรรมองคกรไมแตกตางกน ซงปฏเสธสมมตฐานทตงไว

ทงนอาจเนองจากพนกงานบรษททกคนมความรบผดชอบตองาน

ททำาเพอใหบรรลเปาหมาย มความรสกอยากมสวนรวมระหวาง

องคกรของคนทำางานในองคกรอยางมปฏสมพนธ มเพอนรวมงาน

มผบงคบบญชาทด องคกรมความมนคง ซงสอดคลองกบแนวคด

ของภคนจ ศรทธา (2549 : บทคดยอ) ไดศกษาวฒนธรรมองคกร

ทมผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของพนกงานในฝายธรกจ

ขายตรง บรษท ยนลเวอร ไทย เทรดดง จำากด พบวา พนกงาน

ในฝายขายตรง บรษท ยนลเวอร ไทย เทรดดง จำากด ทมอาย

และอายงานทแตกตางมผลตอประสทธภาพการปฏบตงานในดาน

เปาหมาย ในดานเวลา และในดานคาใชจาย ไมแตกตางกนทระดบ

นยสำาคญทางสถต .05



ระยอง จำาแนกตามระดบการศกษา พบวา พนกงานบรษททมระดบ

การศกษาตางกนมทศนะตอวฒนธรรม องคกรไมแตกตางกน ซง

ปฏเสธสมมตฐานทตงไว ทงนอาจเนองจากพนกงานบรษทมความ

ผกพนกบองคกร พนกงานทกระดบมความเสยสละสวนตวเพอให

องคกรประสบความสำาเรจ มความเชอถอตอองคกร และเชอมน

ตอองคกรวาจะทำาใหพนกงานมความกาวหนา ประสบความสำาเรจ

มอาชพทมนคง ซงสอดคลองกบแนวคดของคมสน อนกน (2547 :

บทคดยอ) ไดศกษาทศนคตของพนกงานทมตอวฒนธรรมองคการ

ศกษาเฉพาะกรณบรษทฟอสเตอร วลเลอร อนเตอรแนชนแนล

คอรปอเรชน (ประเทศไทย) จำากด ผลการวจยพบวา พนกงานท

มวฒการศกษาแตกตางกนมระดบทศนะตอวฒนธรรมองคการ

โดยรวมแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต


พนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง

จำาแนกตามสถานภาพ พบวา พนกงานบรษททมสถานภาพตางกน

มทศนะตอวฒนธรรมองคกรไมแตกตางกน ซงปฏเสธสมมตฐาน

ทตงไว ทงนอาจเนองจากพนกงานมความภาคภมใจทเปนสวนหนง

ขององคกร ทมเทความสามารถเพอใหองคกรมความมนคง และ

พนกงานมความผกพนกน ทงผบรหาร และพนกงาน ผบรหาร

แจงนโยบายภายในองคกร อยางสมำาเสมอ เพอสรางความเขาใจ

อนดระหวางผบรหารและพนกงาน พนกงานมสวนรวมในการคด

รวมพฒนาองคกรเพอความกาวหนาขององคกร ซงสอดคลองกบ

แนวคดของหทยรตน ตนสวรรณ (2550 : บทคดยอ) ศกษาวจย

เรองปจจยดานวฒนธรรมองคกร ความจงรกภกดตอองคกร และ

บรรยากาศในองคกรทมผลตอประสทธภาพการทำางานของพนกงาน

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทยสำานกงานใหญ พบวา

พนกงานทมเพศ และสถานภาพสมรส ทแตกตางกน มประสทธภาพ

ทำางานไมแตกตางกน

8. ผลการเปรยบเทยบความจงรกภกดตอองคกรกบ

วฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบลนคมพฒนา

อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง พบวา พนกงานบรษทในตำาบล

นคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง มทศนะตอความ

จงรกภกดตอองคกรกบวฒนธรรมองคกร โดยรวมไมแตกตางกน

ทงนอาจเนองจากบรษทมการดแลเอาใจใสตอพนกงานทกคน

เปนอยางด เปดโอกาสใหพนกงานแสดงศกยภาพทมและใชใน

การทำางานอยางเตมความสามารถ พนกงานแสดงความคดเหน

เปดโอกาสใหตดสนใจทำางานเอง เมอเหนวาสงนนถกตอง เมอ

พนกงานมความรสกเปนสวนหนงขององคกร มความเชอมนใน

องคกรจงสงผลใหพนกงานมความจงรกภกดตอองคกร สอดคลอง

กบแนวคดของมาสโลว (ออนไลน. 1954) กลาวไววาในสวนของ

คานยมและวฒนธรรมองคกร สามารถศกษาได 4 ปจจยคอ 1)

ดานการดแลเอาใจใส (Caring) ตามความหมายในดานวฒนธรรม

องคการขององคกรจะหมายถง องคกรตระหนกวาพนกงาน คอ

ทรพยสนทมคาสดขององคกร การทำางานรวมกนเพอสงทถกตอง

แกลกคา เพอนรวมงาน และพนธมตรทางธรกจยนดในความสำาเรจ

ของเพอนรวมงาน และใหความสำาคญกบการสรางและรกษา

ความสมพนธทยาวนานกบคคา 2) ดานความนาเชอถอ (Credible)

ตามความหมายในดานวฒนธรรมองคกรจะหมายถง การเคารพ

ซงกนและกน การรวมกนทำางานเพอความสำาเรจ การมจรรยาบรรณ

การรกษาผลประโยชนของบรษทและรบผดชอบตอการกระทำา

3) ดานความคดสรางสรรค (Constructive) ตามความหมาย

ในดานวฒนธรรมองคกร (Constructive) ตามความหมายในดาน

วฒนธรรมองคกรขององคกร จะหมายถง การแสวงหาแนวคด

ใหมๆ เพอนำาเสนอสนคาและบรการทมคณภาพแกลกคาอยาง

ตอเนอง รวมถงการแลกเปลยนความคดเหนภายในทมงานเพอ

สรางความเขมแขงในการทำางานรวมกน 4) ดานความกลาตดสนใจ

(Courageous) ตามความหมายในดานวฒนธรรมองคกรหมายถง



ความปรารถนาทจะเปนผนำาในตลาด การตดสนใจและลงมอทำา

จากการเรยนรและประสบการณ ตระหนกวาเมอมโอกาส

9. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบบรรยากาศ

องคกรกบวฒนธรรมองคกรในทศนะของพนกงานบรษทในตำาบล

นคมพฒนา อำาเภอนคมพฒนา จงหวดระยอง พบวา มความคดเหน

เกยวกบบรรยากาศองคกรกบวฒนธรรมองคกร โดยภาพรวม

แตกตางอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเนองจาก

องคกรควรสนบสนน ดานอปกรณ เทคโนโลยททนสมยตอการ

ปฏบตงานใหมากกวาน ควรมการปรบปรงระบบการทำางานเพอ

ใหเกดประสทธภาพอยางสมำาเสมอ มการประชมรวมกน ทงใน

แผนกและขามสายงานเพอหาวธการทำางานทดกวาเดม องคกร

ควรจดสวสดการดานตางๆ ไวใหพนกงานอยางเหมาะสม ควรมการ

สงเสรมกจกรรมรวมกน เพอสรางความสามคค ลดความขดแยง

ในองคกร เมอองคกรสามารถสรางบรรยากาศทดแลว พนกงาน

กจะทมเทแรงใจแรงกายในการทำางาน มความเสยสละ มความรสก

เปนสวนหนงขององคกร อนจะสงผลดตอองคการตอไป สอดคลอง

กบแนวคดของเสาวรส บนนาค (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาความ

สมพนธระหวางบรรยากาศองคการกบความเปนองคการแหง

การเรยนร ของฝายการพยาบาลและศกษาตวแปรบรรยากาศ

องคการทรวมกนพยากรณความเปนองคการแหงการเรยนรของ

ฝ ายการพยาบาลตามการรบร ของฝายการพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวาความ

เปนองคการแหงการเรยนรของฝายการพยาบาล โรงพยาบาลรฐ

กรงเทพมหานคร อยในระดบสง คาสหสมพนธระหวางบรรยากาศ

องคการโดยรวมกบความเปนองคการแหงการเรยนร ของฝาย

การพยาบาลโรงพยาบาลรฐ กรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบ

ปานกลาง และมความสมพนธอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

ตวแปรทรวมกนพยากรณความเปนองคการแหงการเรยนร ของฝาย

การพยาบาล โรงพยาบาลของรฐ กรงเทพมหานคร ไดแก การทำางาน

เปนทม การสนบสนนในการปฏบตงาน ความรบผดชอบในงาน

การเปดโอกาสใหเรยนรโดยการทดลอง และมาตรฐานการปฏบตงาน

ซงรวมกนพยากรณความเปนองคการแหงการเรยนรไดรอยละ 42

ขอเสนอแนะในงานวจยครงน องคกรควรสรางวฒนธรรมทมผลตอความสำาเรจในการ

ดำาเนนงานขององคกร เพอใหพนกงานบรษทเกดความจงรกภกด

และใหความสำาคญในการสรางเสรมขวญและกำาลงใจการปฏบตงาน

เพอแสดงใหเหนถงความเขมแขงภายในองคกร รวมถงการสราง

บรรยากาศองคกร ดานโครงสรางขององคกร ดานความรบผด

ชอบ ดานการใหรางวล ดานความเสยงของงาน ดานความอบอน

ดานการสนบสนน ดานมาตรฐานงานอยางบรสทธและยตธรรม

แสดงความชดเจน ใหพนกงานรบทราบและเกดความเชอมน

ในองคกรของตนมากขน

ขอเสนอแนะในงานวจยครงตอไป

1. การศกษาครงนเปนการศกษาระดบวฒนธรรมองคกร

ในทศนะของพนกงานบรษท ควรมการศกษาระดบโครงสราง

การบรหารงานขององคกร ตลอดจนการศกษาความพงพอใจของ

พนกงานในองคกร เชน ดานสวสดการ

2. ควรศกษาปจจยทสงผลตอการมสวนรวมของพนกงาน

ในการทำากจกรรม สรางสรรค และสงเสรมองคกรดานตางๆ

3. ควรมการศกษาเปรยบเทยบวฒนธรรมการทำางานของ

พนกงานบรษทภายในองคกร

เอกสารอางองคมสน อนกน. (2547). ทศนของพนกงานทมตอวฒนธรรมองคการ

ศกษาเฉพาะกรณ : บรษทฟอสเตอร วลเลอร อนเตอร

แนชนแนลคอรปอเรชน(ประเทศไทย)จำากด. สารนพนธ

บธ.ม (การจดการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ชนจตต เจนแจงกจ. 2544. การบรหารจดการในศตวรรษท 21.

กรงเทพฯ : เอ. อาร. บซเนส เพรส. แปลจาก Peter F.

Drucker. 2001. Management Challenges for the 21st

Century. New York : Harper Business.

ธนยวชร ไชยตระกลชย. 2542. คดใหมตอธรกจ. น. 13-29.

คดใหมเพออนาคต. กรงเทพฯ : ผจดการ. แปลจาก Rowan

Gibson. (Editor). 1999. Rethinking the Future.

London : Nicholas Brealey Publishing.

บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว. (2535). การอางองประชากร

เมอใชเครองมอแบบมาตราสวนประมาณคากบกลม

ตวอยาง.มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒมหาสารคาม.

ภคนจ ศรทธา. (2549). วฒนธรรมองคกรทมผลตอประสทธภาพ

การปฏบตงานของพนกงานในฝายธรกจขายตรง

บรษท ยนลเวอร ไทย เทรดดง จำากด. สารนพนธ

บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รชน ตรสทธวงษา. (2552). ความสมพนธระหวางความพงพอใจ

ในการทำางานความจงรกภกดตอองคกรและประสทธภาพ

การทำางานของพนกงานมหาวทยาลยมหาสารคาม.

วทยานพนธ กจ.ม. (การจดการ). มหาสารคาม : บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.



ลดดา สจพนโรจน. (2545). บรรยากาศองคการและความผกพน

ตอองคการในทศนะของพนกงานบรษท ชโน-ไทย

เอนจเนยรง แอนด คอนสตรคชน จำากด (มหาชน).

สารนพนธ บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สทธโชค วรานสนตกล. (2547). จตวทยาการจดการพฤตกรรม

มนษย. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

สนทร วงศไวศยวรรณ (2540). วฒนธรรมองคการ : แนวคด

งานวจยและประสบการณ.กรงเทพฯ : สำานกพมพโฟรเพช.

เสาวรส บนนาค. (2543). ความสมพนธระหวางบรรยากาศ

องคการกบความเปนองคการแหงการเรยนรของฝาย

การพยาบาล ตามการรบรของพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลของรฐกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ พย.ม.

(การบรหารการพยาบาล). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

หทยรตน ตนสวรรณ. (2550). ปจจยดานวฒนธรรมองคกร

ความจงรกภกดตอองคกรและบรรยากาศในองคกรทมผล

ตอประสทธภาพการทำางานของพนกงานการนคม

อตสาหกรรมแหงประเทศไทยสำานกงานใหญ. สารนพนธ

บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Alvin Toffler. (1990). PowerShift:Knowledge. (Online).

Available. http://www.geocities.com/siamintellect/

writings/b_powershift.htm. 8 August, 2011.

Barnard. (1992). Encyclopedia of Social and cultural

anthoropology. (Online). Available. http://www.

books.google.co.th/books?isbn=0415285585.

Cronbach, L.J. (1990). Essentials of Psychological

Testing. 5th ed. New York : Harper Collins.

Deal and Kennedy. (1982). CorporateCultures:theRite

and Rituals of Corporate Life. (Online).

Available. http://www.amazon.com/Corporate-

Cultures-Rites-Rituals-Life/dp/0201102870.

Dension. (1990). Toward a theory of Organization

Culture and Effectiveness. (Online). Available.

http://karhen.home.xs4all.nl/Papers/M%26A/

Denison%20and%20Mishra%20(1995).

Donahue. (1959). Attribution theory of person

perception. (Online) Available. http://www.idis.

ru.ac.th/report/index.php?topic=190.0;wap2. 4

October, 2011.

Krejcie,Robert V. and Morgan,Earyle W. (1970). Educational

and Psychological Measurement. New York :

Minnisota University.

Lewis. (1963). TheoryofEconomicGrowth:aReview

with50. (Online). Available. ccmfuwi.org/files/.../

TheoryofEconomicGrowth.pdf

Maslow, A.H. (1954). Motivation and Personality.

New York : Harper and Row.

Peter Drucker. THEEFFECTIVEEXECUTIVEINACTION.

(Online). Available. http://www.oknation.net/blog/

pongsak121. 4.



ความพงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก

สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร

WorkPerformanceSatisfactionofTeachersinChildDevelopmentCentersUnderLocal

AdministrationOrganizationsinChanthaburiProvince

ละไพรโอวาททศนย วมล เอมโอช ปาหนน กนกวงศนวฒน

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดก ในศนยพฒนาเดกเลก

สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร จำาแนกตามอาย ระดบการศกษา ประสบการณในการปฏบตงาน ประชากรทใชในการ

วจยครงน ไดแก ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร ปการศกษา 2555 จำานวน 369 คน

โดยการกำาหนดกลมตวอยาง การคำานวณตามสตรของทาโร ยามาเน และสมแบบแบงชน จำานวน 10 อำาเภอ รวม 192 คน เครองมอทใช

ในการวจยเปนแบบสอบถามความพงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน

ในจงหวดจนทบรประกอบดวยปจจยจงใจ 5 ดาน และปจจยคำาจน 9 ดานสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบคาท (t-test)

ผลการวจยพบวา 1) ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร มความพงพอใจในการ

ปฏบตงานทงดานปจจยจงใจและดานปจจยคำาจนโดยรวมอยในระดบมาก 2) ผลการเปรยบเทยบการศกษาความพงพอใจในการปฏบต

งานของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในจงหวดจนทบรจำาแนกตามอาย ระดบการศกษา และ

ประสบการณในการปฏบตงาน พบวา ครผดแลเดกทมอายตางกน มความพงพอใจในการปฏบตงานทแตกตางกนอยางมนยสำาคญทระดบ

.05 โดยครผดแลเดกทมอายมากกวา 30 ป มความพงพอใจในการปฏบตงานมากกกวาครผดแลเดกทมอายนอยกวา 30 ป ทงดานปจจย

จงใจและดานปจจยคำาจน สวนครผดแลเดกทมระดบการศกษาและประสบการณ ในการปฏบตงานทตางกนมความพงพอใจในการ

ปฏบตงาน ทไมแตกตางกน ทงดานปจจยจงใจ และดานปจจยคำาจน

คำาสำาคญ: ความพงพอใจ การปฏบตงาน ศนยพฒนาเดกเลก



Abstract The objectives of this study were to study and compare the work performance satisfaction of teachers in child

development centers that are under the supervision of local administration organizations in Chanthaburi province. It

has been classified by age, education levels, and work experience. The research population included 369 teachers who

have been working in child centers that are under the supervision of local administration organizations in Chanthaburi

province in the academic year of 2012 was categorized by applying Taro Yamane’s formula and 192 teachers from

10 districts by using stratified random sampling method. Tool used in this research was a questionnaire form aiming

to find out levels of the work performance satisfaction of teachers in child development centers that are under the

supervision of local administration organizations in Chanthaburi province and consisted of 5 motivation factors and

9 hygiene factors. Statistical tools used to analyze data were percentage standard deviation, and the t-test.

The research has found that 1) the overall satisfaction level of teachers who work in the child centers

under the supervision of local administration organizations in Chanthaburi province were at a high level for both

motivation factors and hygiene factors, 2) comparison results for satisfaction of teachers’ performance who work

at child development centers that are under the supervision of local administration organizations in Chanthaburi

province and was classified by age, education levels, and work experience, and the results show that teachers who

belonged to different age groups tend to have different work satisfaction level of statistical significance at .05. Those

who were older than 30 years old tend to have better work satisfaction than those who were younger than 30 years

old for both motivation factors and hygiene factors. For teachers who have different education backgrounds and

work experience show no signitigant of difference for both motivation factors and hygiene factors.

Keywords: Satisfaction Work Performance Child Development Centers



บทนำา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

บญญตในหมวด 3 วาดวยสทธ และเสรภาพของชาวไทย วารฐ

จะตองใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลก

แหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน

และสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลก

ในการจดทำาบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการตดสนใจ

แกไขปญหาในพนททองถนใดมลกษณะทจะปกครองตนเองได

ยอมมสทธ จดตงเปนองคกรปกครองสวนทองถน ทงนตามท

กฎหมายบญญตมาตรา 283 วาองคกรปกครองสวนทองถน ยอม

มอำานาจหนาทโดยทวไปในการดแลและจดทำาบรการสาธารณะ

เพอประโยชนของประชาชนในทองถน และยอมมความเปนอสระ

ในการกำาหนดนโยบาย การบรหาร การจดบรการสาธารณะ

การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอำานาจหนาท

ของตนเองโดยเฉพาะ โดยตองคำานงถงความสอดคลองกบการ

พฒนาของจงหวดและประเทศเปนสวนรวมดวย และสอดคลอง

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ตลอดจนพระราชบญญตกำาหนดแผน

และขนตอนการกระจายอำานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน

พ.ศ. 2542 ไดบญญตใหองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล

และองคการบรหารสวนตำาบลมอำานาจหนาทในการจดการศกษา

ทงการศกษาในระบบการศกษานอกระบบและการศกษาตาม

อธยาศย องคกรปกครองสวนทองถนจงจำาเปนตองจดการศกษา

ใหมคณภาพไดมาตรฐานตามมาตรฐานการศกษาของชาตและ

สอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศ พฒนาเดกเยาวชน

และประชาชนในทองถนใหมคณลกษณะทพงประสงค กลาวคอ

เปนคนเกง คนด และมความสข ดวยกระบวนการเรยนรทเนน

ผเรยนเปนสำาคญ และบรหารจดการศกษาโดยใชสถานศกษา

เปนฐาน ตลอดจนสรางสงคมทองถนใหเปนสงคมแหงการเรยนร

(สวรรณ พณตานนท. 2556 : 2)

องคกรปกครองสวนทองถนจงบรหารการศกษาโดยใช

โรงเรยนในสงกดซงถอวาเปนแหลงเรยนร ใกลชดประชาชนใน

ทองถนมากทสด และมทรพยากรทางการศกษาเปนจำานวนมาก

เปนฐานในการพฒนาทองถนดวยการจดการศกษาตลอดชวต

โดยการสงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนในสงกดในฐานะทมการ

ปฏบตงาน มความคลองตวในการบรหารจดการศกษา และ

เปดโอกาสใหผทมสวนไดสวนเสยเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจ

เกยวกบการจดการศกษาของโรงเรยนเพอใหองคกรปกครอง

สวนทองถนสามารถบรหาร โดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนา

ทองถนดวยการจดการศกษาตลอดชวตไดอยางมประสทธภาพ

และมประสทธผล นอกจากนยงกำาหนดใหองคกรปกครองทองถน

มสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนง หรอทกระดบตาม

ความพรอม ความเหมาะสม และความตองการของทองถน โดย

ใหกระทรวงศกษาธการกำาหนดหลกเกณฑและวธการประเมน

ความพรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

และไดแบงการศกษาออกเปน 3 รปแบบ ไดแก การศกษาในระบบ

การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ซงศนยพฒนา

เดกเลกจดอยในการศกษานอกระบบโดยเนนการศกษาทมความ

ยดหยนในการกำาหนดจดมงหมาย รปแบบ วธการศกษา ระยะเวลา

ของการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขสำาคญของการ

สำาเรจการศกษา โดยเนอหาและหลกสตรจะตองมความเหมาะสม

สอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของบคคลแตละกลม

การจดการศกษานอกระบบขององคกรปกครองสวนทองถน ไดแก

การฝกอบรมอาชพใหแกราษฎร การฝกอบรมใหความรเกยวกบ

อนเทอรเนต และศนยพฒนาเดกเลก การใหการศกษาเดกอาย

ระหวาง 3-5 ป มฐานะเปนสถานศกษา ซงประกอบดวยศนยพฒนา

เดกเลกทองคกรปกครองสวนทองถนจดตงเอง และศนยพฒนา

เดกเลกทสวนราชการตางๆ ถายโอนใหอยในความดแลรบผดชอบ

ขององคกรปกครองสวนทองถน ไดแก ศนยอบรมเดกกอนเกณฑ

ในวด มสยด จากกรมการศาสนา ศนยพฒนาเดกเลกจากกรมการ

พฒนาชมชน และศนยพฒนาเดกเลก จากสำานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน ปจจบนเรยกวา ศนยพฒนาเดกเลกขององคกร

ปกครองสวนทองถน (กรมสงเสรมการปกครองทองถน. 2547 : 6)

ในการจดการศกษาทองถน มวตถประสงคทเกยวของกบการศกษา

ปฐมวยมความมงหวงใหเดกปฐมวยไดรบการสงเสรมพฒนาการ

และเตรยมความพรอมทางรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา และ

ลกษณะนสยใหเปนไปอยางถกตองตามหลกวชาการ เตมตาม

ศกยภาพ มคณธรรม จรยธรรม ระเบยบวนย และมความพรอม

ทเขารบการศกษา ในระดบการศกษาขนพนฐานตอไป จากทกลาวมา

ทงหมดนจะไมสามารถบรรลผลสำาเรจในการพฒนาคณภาพชวต

ของเดกปฐมวยหรอเดกเลกไดเลย ถาขาดครผดแลเดกทมคณภาพ

ซงครผดแลเดกนนถอวาเปนผมบทบาทและความสำาคญอยางยง

ในศนยพฒนาเดกเลกในชวงทเดกอยทศนยพฒนาเดกเลกบคลากร

กล มนมอทธพลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมและการสงเสรม

พฒนาการทางดานตางๆ ของเดกมากทสด จงควรทจะไดรบการ

สงเสรมพฒนาทกษะและความรตางๆ เกยวกบการดแลเดกอยาง

สมำาเสมอ (กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. 2544 : 14)

จากแนวนโยบายขององคกรปกครองสวนทองถนทกลาว

ขางตน ผวจยซงปฏบตหนาทในดานการจดการศกษาของศนย

พฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จงไดตระหนก

และเหนความสำาคญของครผดแลเดก ซงมสวนสำาคญในการพฒนา

การศกษาของเดกปฐมวย ภายในศนยพฒนาเดกเลกใหมคณภาพ

จงไดศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดกในศนย

พฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร



โดยไดนำาแนวคดทฤษฎ 2 ปจจยของเฮอรซเบอรกใน 14 ดาน

(Herzberg. 1968 : 46) นำามาใชเปนแนวทางในการศกษาวจย

ในครงน เพอนำาผลทไดจากการวจยไปใชเปนขอมลและเพอ

ประกอบการวางแผนและเสรมสรางความพงพอใจใหกบคร

ผดแลเดกไดมขวญกำาลงใจในการปฏบตงานอยางมคณภาพ และ

ประสทธภาพ และเกดประโยชนสงสดตอการพฒนาเดกเลกภายใน

ศนยพฒนาเดกเลกตอไป

วตถประสงคของการวจย การวจยมวตถประสงคดงตอไปน

1. เพอศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของคร

ผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคกรปกครองสวนทองถน

ในจงหวดจนทบร

2. เพอเปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานของคร

ผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน

ในจงหวดจนทบร จำาแนกตามอาย ระดบการศกษา และประสบการณ

ในการปฏบตงาน

สมมตฐานในการวจย 1. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง

สวนทองถนในจงหวดจนทบรทมอายทตางกน มความพงพอใจ

ในการปฏบตงานแตกตางกน

2. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง

สวนทองถนในจงหวดจนทบรทมระดบการศกษาทตางกนมความ

พงพอใจในการปฏบตงานแตกตางกน

3. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกร

ปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบรทมประสบการณปฏบตงาน

ทตางกนมความพงพอใจในการปฏบตงานแตกตางกน

กรอบแนวคดในการวจย ในการวจยครงน ผวจยมงทจะศกษาและเปรยบเทยบความ

พงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก

สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ตามกรอบแนวคดในการวจย

ครงน ดงภาพประกอบ 1

ภาพประกอบ1 กรอบแนวคดในการวจย

4

สมมตฐานในการวจย

1. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบรทมอายทตางกน

มความพงพอใจในการปฏบตงานแตกตางกน

2. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบรทมระดบการศกษา

ทตางกนมความพงพอใจในการปฏบตงานแตกตางกน

3. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบรทมประสบการณ

ปฏบตงานทตางกนมความพงพอใจในการปฏบตงานแตกตางกน

กรอบแนวคดในการวจย

ในการวจยครงน ผวจยมงทจะศกษาและเปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดก

ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ตามกรอบแนวคดในการวจยครงน ดงภาพประกอบ 1

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

ปจจยสวนบคคล จาแนกเปน 3 ดาน

1. อาย

1.1 อายนอยกวา 30 ป 1.2 มากกวา30 ปขนไป

2. ระดบการศกษา

2.1 ตากวาปรญญาตร

2.2 ปรญญาตร และสงกวา

ปรญญาตร

3. ประสบการณในการปฏบตงาน

3.1 นอยกวา 5 ป

3.2 ตงแต 5 ปขนไป

ความพงพอใจในการปฏบตงานตามแนวคดทฤษฎ

2 ปจจยของเฮอรซเบอรก (Herzberg) จาแนกเปน

2 ดาน

1. ดานปจจยจงใจ

1.1 ความสาเรจจากการทางาน

1.2 การไดรบการยอมรบนบถอ

1.3 ลกษณะงานทปฏบต

1.4 ความรบผดชอบ

1.5 ความกาวหนาในงาน

2. ดานปจจยคาจน

2.1 เงนเดอน

2.2 โอกาสทจะไดรบความกาวหนา

2.3 ความสมพนธกบผบงคบบญชาและผรวมงาน

2.4 สถานะทางอาชพ

2.5 นโยบายและการบรหาร

2.6 สภาพการทางาน

2.7 ความเปนอยสวนตว

2.8 ความมนคงในการทางาน

2.9 วธการปกครองบงคบบญชา

ตวแปรตน

ตวแปรตาม



ขอบเขตของการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

1. ประชากรทใชในการวจย ไดแก ครผดแลเดกในศนย

พฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน ในจงหวดจนทบร

ปการศกษา 2555 จำานวน 369 คน

2. กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครผดแลเดกในศนย


ปการศกษา 2555 โดยไดมาจากการคำานวณตามสตรของยามาเน

(Yamane. 1973 : 729) และใชวธการสมกลมตวอยางแบบงาย

ไดขนาดกลมตวอยางจำานวน 192 คน

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรตน แบงเปนดงน

1.1 อาย

1.1.1 นอยกวา 30 ป

1.1.2 ตงแต 30 ปขนไป

1.2 ระดบการศกษา

1.2.1 ตำากวาปรญญาตร

1.2.2 ปรญญาตรและสงกวาปรญญาตร

1.3 ประสบการณในการปฏบตงาน

1.3.1 นอยกวา 5 ป

1.3.2 ตงแต 5 ปขนไป

2. ตวแปรตาม ไดแก ความพงพอใจในการปฏบตงาน

ของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครอง

สวนทองถนในจงหวดจนทบร ตามแนวคดทฤษฎ 2 ปจจยของ

เฮรซเบอรก (Herzberg. 1968 : 46) ใน 14 ดาน แบงเปนดงน

2.1 ดานปจจยจงใจ ประกอบดวย

2.1.1 ความสำาเรจจากการทำางาน

2.2.2 การไดรบการยอมรบนบถอ

2.2.3 ลกษณะงานทปฏบต

2.2.4 ความรบผดชอบ

2.2.5 ความกาวหนาในงาน

2.2 ดานปจจยคำาจน ประกอบดวย

2.2.1 เงนเดอน

2.2.2 โอกาสทจะไดรบความกาวหนา

2.2.3 ความสมพนธกบผ บ งคบบญชาและ

ผรวมงาน

2.2.4 สถานะทางอาชพ

2.2.5 นโยบายและการบรหาร

2.2.6 สภาพการทำางาน

2.2.7 ความเปนอยสวนตว

2.2.8 ความมนคงในการทำางาน

2.2.9 วธปกครองบงคบบญชา

วธดำาเนนการวจย 1. การกำาหนดประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ครผดแลเดกในศนย


ปการศกษา 2555 ซงประกอบดวย ครผดแลเดกในศนยพฒนา

เดกเลกทง 10 อำาเภอ มจำานวนศนยพฒนาเดกเลก 121 แหง และ

มจำานวนครผดแลเดก จำานวนทงสน 369 คน

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ครผดแลเดกในศนย


ปการศกษา 2555 จำานวน 369 คน คดเลอกกลมตวอยางจากการ

คำานวณตามสตรของ ทาโร ยามาเน (Yamane. 1973 : 729) ได

ครผดแลเดกทเปนกลมตวอยาง จำานวน 192 คน โดยใชวธการ

สมตวอยางแบบแบงชน จำาแนกตามอำาเภอ

2. เครองมอทใชในการวจย

การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงน ไดแก

แบบสอบถามความพงพอใจในการปฏบตงานของครผดแลเดกใน

ศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวด

จนทบร 1 ฉบบ แบงออกเปน 2 ตอน คอ

ตอนท1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบ

สอบถามเกยวกบอาย ระดบการศกษา และประสบการณในการ

ปฏบตงาน

ตอนท2 แบบสอบถามเกยวกบระดบความพงพอใจในการ

ปฏบตงานของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกร

ปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร จำานวน 14 ดาน ลกษณะ

แบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ของ

ลเคอรท (Likert. 1967 : 247) กำาหนดเปนคาคะแนนความพงพอใจ

โดยใหคะแนนแตละขอเปน 5 ระดบดงน 5 หมายถง มความ

พงพอใจในการปฏบตงานมากทสด 4 หมายถง มความพงพอใจ

ในการปฏบตงานมาก 3 หมายถง มความพงพอใจในการปฏบตงาน

ปานกลาง 2 หมายถง มความพงพอใจในการปฏบตงานนอย 1

หมายถง มความพงพอใจในการปฏบตงานนอยทสด

การแปลความหมายของขอมล ผวจยไดกำาหนดเกณฑ

โดยใชคะแนนเฉลยของจดตด (Likert. 1967 : 247) ดงน

คาเฉลย 4.50 - 5.00 หมายถง มความพงพอใจในการ

ปฏบตงานมากทสด


ปฏบตงานมาก


ปฏบตงานปานกลาง


ปฏบตงานนอย




ปฏบตงานนอยทสด

ขนตอนในการสรางเครองมอ และหาคณภาพของ

เครองมอ

ในการสรางเครองมอ มขนตอนดงน

1. ศกษาเอกสารและขอมลทเกยวของกบความพงพอใจ

ในการปฏบตงานตามแนวคด ทฤษฏทเกยวกบความพงพอใจในการ

ปฏบตงานของเฮอรซเบอรก (Herzberg) และงานวจยทเกยวของ

เพอนำามาเปนกรอบแนวคดในการสรางแบบสอบถาม

2. สรางแบบสอบถามใหครอบคลมเนอหาดานปจจยท

เกยวกบความพงพอใจในการปฏบตงานภายใตการแนะนำาของ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

3. นำาเสนอแบบสอบถามทสรางเสรจแลวไปใหผทรงคณวฒ

จำานวน 5 ทาน พจารณาตรวจสอบเพอหาความเทยงตรงเชงเนอหา

และความเหมาะสมของภาษาคำาถาม เลอกขอคำาถามทมคาดชน

ระหวาง 0.90 - 1.00 ไดจำานวน 71 ขอ

4. ปรบปรงแบบสอบถามตามทผทรงคณวฒเสนอแนะแลว

เสนอประธานและกรรมการทปรกษาวทยานพนธ นำาแบบสอบถามท

ปรบปรงแลวไปทดลองใช (Try-out) กบครผดแลเดกในศนยพฒนา

เดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จำานวน 30 คน ทไมใช

กลมตวอยางโดยหาคาความเชอมนไดคาความเชอมนเทากบ 0.97

5. นำาแบบสอบถามหาคาความเชอมนแลวพมพเปน

ฉบบสมบรณ แลวนำาไปใชในการเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยาง

3. การเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดำาเนนการเกบ

รวบรวมขอมลดงตอไปน

1. ผวจยขอหนงสอ จากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ราชภฏรำาไพพรรณถงผบรหารสถานศกษาศนยพฒนาเดกเลก

สงกดองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร เพอขอความ

อนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางดวยตนเอง

2. ผวจยไดรบแบบสอบถามคนจำานวน 192 ฉบบ

คดเปน 100 เปอรเซนต

4. การวเคราะหขอมล

การวจยครงน ผวจยไดดำาเนนการวเคราะหขอมล ดง

รายละเอยดตอไปน

1. ตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของ

แบบสอบถามแตละฉบบ

2. วเคราะหขอมลเกยวกบอาย ระดบการศกษา และ

ประสบการณการปฏบตงาน โดยการแจกแจงความถและแสดงคา

รอยละ

3. การวเคราะหหาคาระดบความพงพอใจในการ


ปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร ดานปจจยจงใจและดาน

ปจจยคำาจน โดยหาคาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

4. การวเคราะหเปรยบเทยบความพงพอใจในการ


ปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร โดยใชการทดสอบคาท

(t-test)

ผลการวจย ผลการวเคราะหขอมล สรปผลไดดงน

1. ครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก ดานปจจยสวนบคคล

พบวา มอายมากกวา 30 ป รอยละ 65.10 และอายนอยกวา 30 ป

รอยละ 34.90 ระดบการศกษาระดบตำากวาปรญญาตร รอยละ

73.96 ระดบปรญญาตรและสงกวาระดบปรญญาตร รอยละ 26.04

และประสบการณในการปฏบตงานมประสบการณในการปฏบตงาน

มากกวา 5 ปขนไป รอยละ 61.98 นอยกวา 5 ป รอยละ 38.02

2. ผลการศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของคร


ในจงหวดจนทบร จำาแนกตามดานปจจยจงใจ เมอพจารณาเปน

รายดาน พบวา ครผดแลเดกทเปนกลมตวอยางมความพงพอใจ

ในการปฏบตงานในระดบมากทกดาน โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจาก

มากไปนอยคอ ความสำาเรจจากการทำางาน ลกษณะงานทปฏบต

ความรบผดชอบ และการยอมรบนบถอ ตามลำาดบ มเพยงดาน

ความกาวหนาในงานทอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปน

รายดาน ดานความสำาเรจจากการทำางาน พบวา ครผดแลเดก

มความพงพอใจในการปฏบตงาน โดยรวมอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายขอโดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย

สามลำาดบแรก ไดแก รสกภาคภมใจในการปฏบตหนาททไดรบ

มอบหมาย มโอกาสไดใชความรความสามารถและประสบการณ

ในการปฏบตงาน และพอใจในความสำาเรจของผลงานทไดปฏบต

ดานการไดรบการยอมรบนบถอ พบวา ครผดแลเดกมความพงพอใจ

ในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ

โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย สามลำาดบแรก ไดแก

เพอนรวมงานใหการสนบสนนในผลงานทไดกระทำาจนสำาเรจ

การเปนบคคลหนงทมสวนรวมในความสำาเรจของงานในหนวยงาน

ซงมคาเฉลยเทากน และผทเกยวของเหนความสำาคญของงาน

ทปฏบตอย ดานลกษณะงานทปฏบต พบวา ครผดแลเดก

มความพงพอใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายขอ โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย

สามลำาดบแรก ไดแก งานทปฏบตเปนงานทไดใชความรความสามารถ

ในการทำางานอยางเตมท ลกษณะของงานทปฏบตสอดคลองกบ

ความตองการของสงคมหรอชมชนและงานทปฏบตมขอบเขต

และรายละเอยดการปฏบตทชดเจน ดานความรบผดชอบ พบวา



ครผดแลเดกมความพงพอใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบ

มาก เมอพจารณาเปนรายขอ โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไป

หานอย สามลำาดบแรก ไดแก พอใจและมความรบผดชอบในการ

ปฏบตงานทไดรบมอบหมาย หนวยงานมความชดเจนในการแบง

หนาทความรบผดชอบ และปรมาณงานททำามความเหมาะสม

ตอความรบผดชอบของทาน ดานความกาวหนาในงาน พบวา

ครผดแลเดกมความพงพอใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบ

ปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมาก

ไปหานอย สามลำาดบแรก ไดแก งานทปฏบตงานอยนนทำาใหทาน

มประสบการณและความชำานาญในการปฏบตงานเพมขน ไดรบ

การสงเสรมใหไดรบการฝกอบรม ดงาน หรอสมมนาเพอพฒนา

ทกษะการทำางาน และมโอกาสไดเลอนตำาแหนงตามความสามารถ

ทปรากฏจากผลงานในหนาท



ในจงหวดจนทบร จำาแนกตามดานปจจยคำาจน เมอพจารณาเปน

รายดาน พบวา ครผดแลเดกทเปนกลมตวอยางมความพงพอใจ

ในการปฏบตงานในระดบมากทกดาน โดยเรยงลำาดบคาเฉลย

จากมากไปนอยคอ สถานะ ทางอาชพ วธปกครองบงคบบญชา

ความเปนอย สวนตว นโยบายและการบรการ ความมนคงใน

การทำางาน ความสมพนธกบผ บงคบบญชาและเพอนรวมงาน

สภาพการทำางาน เงนเดอน และโอกาสทจะไดรบความกาวหนา

และเมอพจารณาเปนรายดาน ดานเงนเดอน ครผดแลเดกมความ

พงพอใจในการปฏบตงาน โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา

เปนรายขอโดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยสามลำาดบแรก

ไดแก สทธประโยชนและสวสดการตางๆ ทไดรบมสวนสงเสรมการ

ปฏบตงาน เงนเดอนทไดรบเหมาะสมกบปรมาณงานทรบผดชอบ

และเงนเดอนทไดรบเหมาะสมกบความร ความสามารถ ดาน

โอกาสทจะไดรบความกาวหนา พบวา ครผดแลเดกมความพงพอใจ

ในการปฏบตงานโดยรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ

โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย สามลำาดบแรก ไดแก การ

ปฏบตงานในตำาแหนงงานมโอกาสกาวหนาทดเทยมกบตำาแหนงอน

ในหนวยงาน ไดรบโอกาสใหเขาอบรม หรอศกษาตอเพอความ

กาวหนา ไดรบโอกาสในการปรบเงนเดอนใหสงขนอยางเหมาะสม

ดานความสมพนธกบผบงคบบญชา และผรวมงาน พบวา ครผดแลเดก


พจารณาเปนรายขอ โดยเรยงลำาดบ คาเฉลยจากมากไปหานอย

สามลำาดบแรก ไดแก สามารถปรกษาผรวมงานเพอแกปญหา

ในการทำางานได ผบงคบบญชาใหความสนใจและเปนกนเองกบ

ผใตบงคบบญชา บคลากรในหนวยงานใหความรวมมอ สนบสนน

เกอกลซงกนและกนเป นอยางด ด านสถานะอาชพ พบวา

ครผ ดแลเดกมความพงพอใจในการปฏบตงาน โดยรวมอย ใน

ระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดยเรยงลำาดบคาเฉลยจาก

มากไปหานอย สามลำาดบแรก ไดแก การเปนครผดแลเดก ทำาให

บคคลทวไปในสงคมรสกชนชมตอทาน ศนยพฒนาเดกเลกไดรวม

รกษาวฒนธรรมประเพณความเปนไทย ศนยพฒนาเดกเลกได

รวมมอกบหนวยงานภายนอกเพอทำากจกรรมทเปนประโยชนตอ

สงคม ดานนโยบายและการบรหาร พบวา ครผดแลเดกมความ

พงพอใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา

เปนรายขอโดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยสามลำาดบแรก

ไดแก หนวยงานมการกำาหนดนโยบายไวอยางชดเจน วธการ

บรหารงานของผบงคบบญชาสอดคลองกบนโยบายทตงไว และ

ผ บงคบบญชามการกระจายอำานาจในการปฏบตงานแกผ ใต

บงคบบญชา และผ เกยวของ ซงมคาเฉลยเทากน ดานสภาพ

การทำางาน พบวา ครผดแลเดกมความพงพอใจในการปฏบตงาน

โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดยเรยงลำาดบ

คาเฉลยจากมากไปหานอย สามลำาดบแรก ไดแก สามารถปฏบตงาน

ไดทนเวลาและมคณภาพ มเวลาใหกบครอบครวอยางเพยงพอ

มโอกาสรวมกจกรรมพบปะสงสรรคกบเพอนรวมงาน ดาน

ความเปนอยสวนตว พบวา ครผดแลเดกมความพงพอใจในการ

ปฏบตงาน โดยรวมอย ในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ

โดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยสามลำาดบแรก ไดแก

ตนเองและครอบครวมความภาคภมใจในอาชพน ครอบครวใหการ

สนบสนนในการปฏบตงาน สามารถแบงเวลาการทำางานไดอยาง

เหมาะสม ดานความมนคงในการทำางาน พบวา ครผ ดแลเดก


พจารณาเปนรายขอโดยเรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย

สามลำาดบแรก ไดแก การเดนทางไปทำางานมความปลอดภย

สภาพแวดลอมในหนวยงานมความเหมาะสมและเอออำานวยตอ

การทำางาน และหนวยงานมความปลอดภยในการปฏบตงาน ดาน

วธปกครองบงคบบญชา พบวา ครผดแลเดกมความพงพอใจในการ

ปฏบตงานโดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอโดย

เรยงลำาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย สามลำาดบแรก ไดแก

ผบงคบบญชาไมกาวกายเรองสวนตวทไมเกยวกบงาน ผบงคบบญชา

รบฟงปญหาและแกไขปรบปรงตามขอเสนอของเสยงสวนใหญ และ

ผบงคบบญชาใหความยตธรรมและเสมอภาคในการทำางาน

4. ผลการเปรยบเทยบการศกษาความพงพอใจในการ


ปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร จำาแนกตามอาย ระดบ

การศกษา และประสบการณในการปฏบตงาน เมอพจารณาเปน

รายดาน พบวา ครผดแลเดกทมอายตางกนมความพงพอใจตอ

การปฏบตงานทแตกตางกน ครผดแลเดกทมอายมากกวา 30 ป

มความพงพอใจตอการปฏบตงาน มากกกวาครผ ดแลเดกทม

อายนอยกวา 30 ป ทงดานปจจยจงใจและดานปจจยคำาจน อยาง



มนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ครผดแลเดกทมระดบการศกษา

และประสบการณในการปฏบตงานตางกนมความพงพอใจตอการ

ปฏบตงานทไมแตกตางกน ทงดานปจจยจงใจและดานปจจยคำาจน

ทงโดยรวมและรายดาน

อภปรายผล จากการวจยครงน ผวจยเหนวามประเดนสำาคญซงควร

นำามาอภปราย ดงตอไปน


ผดแลเดก ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน

ในจงหวดจนทบร ดานปจจยจงใจ เมอพจารณารายดานโดยรวม

อยในระดบมากทกดาน ยกเวนดานความกาวหนาในงานทอยใน

ระดบปานกลาง ทงนอาจเปนเพราะวา ครผดแลเดกสงกดองคกร

ปกครองสวนทองถนสวนใหญเปนพนกงานอตราจางซงตอสญญา

การปฏบตงานกบหนวยงานองคกรปกครองสวนทองถนเปนรายป

จงทำาใหครผดแลเดกรสกไมมนใจในสถานภาพการปฏบตงาน และ

ความกาวหนาในตำาแหนงของตน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ

ปรยานช ทองสข (2549 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยจงใจในการ

ปฏบตงานของครโรงเรยนอาชวศกษาเอกชนจงหวดชลบร ทพบวา

ดานความสำาเรจในการทำางานมปจจยจงใจทมผลตอการปฏบตงาน

โดยรวมอยในระดบมาก แตความกาวหนาในงานมปจจยจงใจทมผล

ตอการปฏบตงาน โดยรวมอยในระดบปานกลาง


ผดแลเดก ในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน

ในจงหวดจนทบร ดานปจจยคำาจน เมอพจารณารายดานโดยรวม

อยในระดบมากทกดาน และดานเงนเดอน ครผดแลเดกในศนย

พฒนาเดกเลกมความพงพอใจ โดยรวมอย ในระดบระดบมาก

แตมความพงพอใจในระดบปานกลางในรายขอ เงนเดอน มความ

เหมาะสมเมอเปรยบเทยบกบคาครองชพในปจจบน ทงนเนองจาก

คาครองชพในปจจบนสงขนอยางรวดเรว แตครยงไดรบเงนเดอนเทา

เดม และดานโอกาสทจะไดรบความกาวหนา ครผดแลเดกในศนย

พฒนาเดกเลกมความพงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก แตมเพยง

2 รายขอ ทครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกมความพงพอใจใน

ระดบปานกลางคอ การไดรบโอกาสใหปรบเปลยนตำาแหนงงานใหมๆ

และการไดรบโอกาสจากผบงคบบญชาในการสอบเลอนตำาแหนง

ทสงขน สอดคลองกบงานวจยของ เกษม คำาศร (2547 : 79)

ไดศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครสงกด

สำานกงานการประถมศกษาจงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา

ขาราชการครมความพงพอใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบ

มาก เมอพจารณารายดานอยในระดบมาก ทง 9 ดาน เรยงตาม

ลำาดบคาเฉลย คอ ดานความรบผดชอบ ดานความสำาเรจในงาน

ดานนโยบายและการบรหาร ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน

และผบงคบบญชา ดานสภาพของการทำางาน สวนดานเงนเดอนนน

ขาราชการครมความพงพอใจในระดบปานกลาง

3. ผลการเปรยบเทยบการศกษาความพงพอใจในการ


ปกครองสวนทองถนในจงหวดจนทบร จำาแนกตามปจจยสวน

บคคล ดานอาย ครผดแลเดกทมอายตางกนมความพงพอใจในการ

ปฏบตงานทแตกตางกนทงดานปจจยจงใจและดานปจจยคำาจน

อยางมนยสำาคญทางสถต .05 ทงนเนองจากครผดแลเดกทมอาย

ตงแต 30 ปขนไป เขาใจบทบาทหนาทการทำางาน มประสบการณ

และความชำานาญในการปฏบตงานเปนอยางด เหนความสำาเรจ

จากการทำางานและความมนคงมากกวา ซงสอดคลองกบผล

การวจยของ ภาวตา พรมสดา (2556 : บทคดยอ) ไดศกษาความ

พงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนในสงกดองคการบรหาร

สวนจงหวดนครราชสมา พบวา ครโรงเรยนในสงกดองคการบรหาร

สวนจงหวดนครราชสมา มความพงพอใจในการปฏบตงานใน

ภาพรวมและทกดานอยในระดบมาก และผลการเปรยบเทยบ

ความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนในสงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา จำาแนกตามอาย พบวา แตกตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

ปจจยสวนบคคลของครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก

ด านระดบการศกษา และประสบการณในการปฏบตงานท

แตกตางกน มความพงพอใจตอการปฏบตงานทไมแตกตางกน

ทงดานปจจยจงใจและดานปจจยคำาจน ทงนเนองจากครผดแลเดก

ทมระดบการศกษา และประสบการณในการทำางานตางกน มหนาท

ในการอบรมเลยงดและจดการศกษาใหกบเดกเลกเหมอนกน จง

ทำาใหความพงพอใจตอการปฏบตงานทไมแตกตางกน สอดคลองกบ

ผลการวจยของ ประพนธ ทองสดำา (2547 : 104) ไดศกษาปจจย

ทมผลตอการปฏบตงานของผดแลเดก สงกดกรมพฒนาชมชน

กระทรวงมหาดไทย จำาแนกตามระดบการศกษา พบวา ผดแลเดก

ในศนยพฒนาเดกเลก ทมระดบการศกษาตางกน มพงพอใจตอการ

ปฏบตงานทไมแตกตางกน และสอดคลองกบผลการวจยของปญญา

นามธรรม (2551 : บทคดยอ) ไดศกษาความพงพอใจในการปฏบตงาน

และเปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานของครอตราจาง

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาจนทบร เขต 1 ผลการวจยพบวา

ครอตราจางในสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาจนทบร เขต 1

มความพงพอใจในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบมาก ผลการ

เปรยบเทยบความพงพอใจในการปฏบตงานทมประสบการณ

ตางกนมความพงพอใจในการปฏบตงาน ทงปจจยจงใจและปจจย

คำาจนโดยรวมไมแตกตางกน



เอกสารอางอง/Referencesกรมสงเสรมการปกครองทองถน. (2547). แนวทางการจด

การศกษากรมสงเสรมการปกครองทองถน.กรงเทพฯ :

กรมฯ.

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2544). เกณฑการประเมน

โรงเรยนสงเสรมคณภาพ. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

เกษม คำาศร. (2547). การศกษาความพงพอใจในการปฏบตงาน

ของขาราชการคร สงกดสำานกงานการประถมศกษา

จงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา).

กาญจนบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฎ

กาญจนบร.

ประพนธ ทองสดำา (2547). ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของ

ผดแลเดก สงกดกรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย.

วทยานพนธ ศศ.ม. (พฒนาชมชน) นครปฐม : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปกร.

ปรยานช ทองสข. (2549). ปจจยจงใจในการปฏบตงานของคร

โรงเรยนอาชวศกษาเอกชน จงหวดชลบร. วทยานพนธ

กศ.ม. (บรหารการศกษา). ชลบร : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยบรพา.

ปญญา นามธรรม. (2551). การศกษาความพงพอใจในการ

ปฏบตงานของครอตราจาง สงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาจนทบร เขต1. วทยานพนธ ค.ม. (การบรหาร

การศกษา). จนทบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏ

รำาไพพรรณ.

ภาวตา พรมสดา. (2556). ความพงพอใจในการปฏบตงานของคร

โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา.

วทยานพนธ ค.ม. (การบรหารการศกษา). อบลราชธาน :

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.

สวรรณ พณตานนท. (2556). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

ในการพฒนาทองถน. กรงเทพฯ : เอดดมเดยพบลชชง.

Herzberg, F. (1968). Themotivationtowork. New York :

John Wiley and Sons.

Likert. (1967). Leandership and organization

performance, new patterns ofmanagement.

Tokyo : McGraw - Hill Kogakusna.

Yamane, T. (1973). Statistics:Anintroductoryanalysis.

3 rd ed. New York : Harper and Row.



การพฒนาชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยสำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท2

DevelopmentofLearningManagementActivityPackageThroughConstructivistApproachon

LearningAreaofOccupationsandTechnologyforMatthayomsuksaIIStudents

สกณาอศจรรย

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอสราง และเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยหลงการใชชด

การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 2 กบเกณฑทกำาหนด กลมตวอยางในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2/2 โรงเรยนวดขนซอง สำานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จำานวน 25 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive

sampling) เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต เรอง การเตรยม ประกอบ

จด ตกแตง และบรการเครองดม จำานวน 10 ชด และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนซงม 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบทดสอบ

ปรนยเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำานวน 30 ขอ และตอนท 2 เปนแบบวดทกษะกระบวนการทำางาน ใชเวลาในการทดลองใชชดการจดกจกรรม

เปนเวลา 20 ชวโมง วเคราะหขอมลโดยใชการหาคาเฉลย คาเฉลยรอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบท (t-test One Sample

Test)

ผลการวจยพบวา

1. ชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 ทสรางขนมประสทธภาพ 90.47/82.12 เปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 80/80

2. ผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 หลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนร

ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตสงกวาเกณฑทกำาหนดอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

คำาสำาคญ: ชดการจดกจกรรมการเรยนร/ทฤษฎคอนสตรคตวสต/กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย



Abstract The purposes of this research were to construct and to compare between learning achievement after

using Learning Management Activity Package through Constructivist Approach on Learning area of Occupations and

Technology for Matthayomsuksa II students and Spectification Criteria. The sample of this research were 25

Matthayomsuksa II students of WatKhunsong school under ChanthaBuri Primary Educational Service Area office 1

in the first semester of academic year 2013. The research instruments composed of Learning Management Activity

Package through Constructivist on the topic “Preparation, mixing, decorating and serving beverage”, Learning

achievement Test having 2 parts, part I was 30 items of multiple choices test and part II was working process skill

test. The package was implemented for 20 hours. Mean, Percentage mean, standard deviation, and t – test dependent

with single group were used for data analyzing.

The research findings were as follows:

1. Learning Management Activity Package through Constructivist on the topic “Preparation, cooking, decorating

and serving beverage” was evaluated at 90.47/82.12 efficiency as the standard criteria 80/80

2. The Matthayomsuksa II students’ learning achievement after learning by implementing Learning

Management Activity Package through Constructivist Approach on Learning area of Occupations and Technology was

higher than the specified value with statistical significance level of 0.05

Keywords: Learning Management Activity Package/Constructivist/Learning Area of Occupations and Technology



บทนำา กระทรวงศกษาธการไดกำาหนดสาระและมาตรฐาน

การเรยนรกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ในสาระท 1 มาตรฐาน ง 1.1 ซงในชนมธยมศกษาปท 2 ไดกำาหนด

ตวชวดในสาระท 1 คอ ง 1.1 ม.2/1 ใชทกษะการแสวงหาความร

เพอพฒนาการทำางาน ง 1.1 ม.2/2 ใชทกษะกระบวนการแกปญหา

ในการทำางาน ง 1.1 ม.2/3 มจตสำานกในการทำางานและใชทรพยากร

ในการปฏบตงานอยางประหยดและคมคา และกำาหนดตวชวดใน

สาระท 4 คอ ง 4.1 ม.2/1 อธบายการเสรมสรางประสบการณอาชพ

ง 4.1 ม.2/2 ระบการเตรยมตวเขาสอาชพ ง 4.1 ม.2/3 มทกษะ

พนฐานทจำาเปนสำาหรบการประกอบอาชพทสนใจ แตจาก

ประสบการณการจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลยมานานของผวจยพบวา นกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ยงขาดทกษะพนฐานทจำาเปนในการประกอบ

อาชพ ไดแก ทกษะกระบวนการทำางาน ซงสาเหตทนกเรยนขาด

ทกษะในการทำางานอาจเนองมาจากการจดการเรยนการสอน

ของครทไมนาสนใจ ขาดสอการเรยนร ครใชวธการสอนยดครเปน

ศนยกลางทำาใหปฏกรยาสมพนธระหวางครกบนกเรยนในหองเรยน

มลกษณะเปนทางเดยว นอกจากนปฏกรยาสมพนธระหวางนกเรยน

กบสภาพแวดลอมและสอการเรยนรไมคอยเหมาะในการปฏบตงาน

ทำาใหนกเรยนขาดทกษะกระบวนการทำางาน และจากการทผวจย

ไดสอบถามเกยวกบการจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลยของโรงเรยนอนๆ ทอยใกลเคยง

กพบวา โรงเรยนอนๆ กประสบปญหาในการจดการเรยนการสอน

เชนเดยวกน หากครไมหาแนวทางในการแกไขปญหาจะสงผลเสย

ตอผลสมฤทธทางการเรยนและสงผลเสยตอการประกอบอาชพของ

นกเรยนในอนาคต ดงนนจงมความจำาเปนอยางยงทจะตองปรบปรง

แกไขเรงดวนเพอใหนกเรยนมผลสมฤทธทไดมาตรฐาน ซงแนวคด

ของทฤษฎคอนสตรคตวสตทมลกษณะการเรยนรทนกเรยนสามารถ

เรยนรโดยอาศยปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยวธการตางๆ กน ซง

ตองอาศยประสบการณเดมเนนการเรยนรดวยการปฏบตดวยตนเอง

กำาหนดสถานการณทเปนปญหาใหนกเรยนไดเผชญจะทำาใหเกด

ความขดแยงทางปญญา เพอใหนกเรยนไดพยายามคดหรอกระทำา

อยางไตรตรอง จนสามารถนำาไปสการสรางโครงสรางใหมทางปญญา

สรางความรใหมทสามารถแกไขสถานการณทเปนปญหาของตนได

ซงความรใหมทไดสามารถเชอมโยงกบประสบการณเดมทนกเรยน

มอยทำาใหเกดการเรยนรทมความหมาย เปนความรทสรางดวย

ตนเอง สอดคลองกบวฒนาพร ระงบทกข (2541, อางถงในสมาล

ชยเจรญ, 2551, หนา 102) กลาววาทฤษฎการเรยนร คอนสตรคตวสต

เนนการสรางความรดวยตนเอง ดวยการลงมอกระทำา หรอปฏบต

ผานกระบวนการคด ทเกดขนในแตละคน และความรตางๆ จะ

ถกสรางขนดวยตวของนกเรยนเอง โดยใชขอมลทไดรบมาใหม

รวมกบขอมลหรอความรเดมทมอยแลว รวมทงประสบการณเดม

มาสรางความหมายในการเรยนรของนกเรยนเอง ผวจยสนใจทจะ

นำาแนวคดของทฤษฎคอนสตรคตวสตมาพฒนาการเรยนการสอน

การงานอาชพและเทคโนโลย โดยจดเปนชดกจกรรมซง ชยยงค

พรหมวงศ และคนอนๆ (2523:118 อางถงในสคนธ สนธพานนท,

2553, หนา 15) ไดแบงประเภทของชดการจดกจกรรมการเรยนร

ออกเปน 4 ประเภท คอ ชดการจดกจกรรมการเรยนรประกอบการ

บรรยาย ชดการจดกจกรรมการเรยนรแบบกลม ชดการจดกจกรรม

การเรยนรรายบคคล และชดการจดกจกรรมการเรยนรทางไกล ซง

ชดการจดกจกรรมการเรยนรจะชวยกระตนความสนใจของนกเรยน

เนองจากเปนชดสอประสมมกจกรรม และสอทจะเปดโอกาส

ใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยน จงทำาใหนกเรยนสนใจในเนอหา

บทเรยนมากขน ชวยใหครถายทอดเนอหาและประสบการณ

รวมถงเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน ฝกการตดสนใจ

แสวงหาความรดวยตนเองมความรบผดชอบตอตนเองและสงคม

(ภาคน บณยรตพนธ, 2552, หนา 2) สอดคลองกบ เพยงเพชร

คมขำา (2552, หนา 96) ทไดสรางชดการสอนนาฏศลปไทยเพอ

เสรมสรางความคดสรางสรรค โดยเนนทกษะปฏบต สำาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 พบวาผลสมฤทธหลงเรยนดวยชดการสอน

สงกวากอนเรยนและกาญจนา สลาไหม (2554, หนา 69-70)

ไดสรางชดการสอนแบบศนยการเรยนกลมสาระการเรยนรการงาน

อาชพและเทคโนโลย เรองงานประดษฐผลตภณฑในทองถน สำาหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวาคะแนนเฉลยของผลสมฤทธ

ทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ .01 ดงนนเพอทจะพฒนานกเรยนใหมผลสมฤทธทาง

การเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยตามเกณฑมาตรฐาน

มความร ความเขาใจ มทกษะกระบวนการทำางาน ผวจยจงได

พฒนาชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 ขน เพราะเมอนำาแนวคดทฤษฎคอนสตรค

ตวสตมาออกแบบชดการจดกจกรรมการเรยนร โดยกำาหนด

ใหนกเรยนไดเผชญกบสถานการณทเปนปญหาทำาใหเกดความ

ขดแยงทางปญญา เพอใหนกเรยนไดพยายามคดหรอกระทำาอยาง

มเหตผล จนสามารถนำาไปสการสรางโครงสรางใหมทางปญญา

สรางความรใหมทสามารถแกไขสถานการณปญหาได ซงความร

ใหมทไดสามารถเชอมโยงกบประสบการณเดมของนกเรยนเกดเปน

การเรยนรทมความหมาย เปนความรทนกเรยนสรางดวยตนเอง

จะเปนความรทคงทน

วตถประสงคของการวจย 1. เพอสรางชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ

คอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย



สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพ

และเทคโนโลยหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนว

ทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกำาหนด

อปกรณและวธดำาเนนการวจย กำาหนดประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท

2 โรงเรยนวดขนซอง สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

จนทบร เขต 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จำานวน 2 หอง

กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท

2/2 โรงเรยนวดขนซอง สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

จนทบร เขต 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 จำานวน 1 หองเรยน

จำานวน 25 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive

sampling) เนองจากผบรหารโรงเรยนวดขนซอง สนบสนน

การวจยเรองน

ตวแปรทใชในการวจย

ตวแปรตน (Independent Variable) คอ การใชชด

การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลม

สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2

ตวแปรตาม (Dependent Variable) คอ ผลสมฤทธทาง

การเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย

เครองมอทใชในการวจย 1. การสรางชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ

คอนสตรคตวสตกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เรองการเตรยม ประกอบ จด

ตกแตงและบรการเครองดมสมนไพร เพอใชในการทดลอง จำานวน

10 ชด ดงน

ชดท 1 เรองปฐมนเทศนกเรยนเกยวกบการเรยนเครองดม

สมนไพร

ชดท 2 เรองความหมายและประโยชนของสมนไพร และ

พชสมนไพร

ชดท 3 เรองความหมายและประโยชนของเครองดม

สมนไพร

ชดท 4 เรองวธการเตรยมประกอบเครองดมสมนไพร

ชดท 5 เรองการประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพร

ประเภทผก

ชดท 6 เรองการฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดม

สมนไพรประเภทผก

ชดท 7 เรองการประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพร

ประเภทผลไม

ชดท 8 เรองการฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดม

สมนไพรประเภทผลไม

ชดท 9 เรองการขายและการบรการเครองดมสมนไพร

ชดท 10 เรองการวเคราะหงานบรการและงานจดจำาหนาย

เครองดมสมนไพร

2. เครองมอทใชในการทดลองใชชดการจดกจกรรม

การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต คอ แบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย ซงเปน

แบบทดสอบทม 2 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบทดสอบปรนย

เลอกตอบ 4 ตวเลอก จำานวน 30 ขอ และตอนท 2 เปนแบบวด

ทกษะกระบวนการทำางาน

สถตและการวเคราะห ผวจยไดดำาเนนการวเคราะหขอมลดงน

1. วเคราะหผลการจดการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย หลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ

คอนสตรคตวสต แตละชดโดยการหาคาเฉลย รอยละ

2. วเคราะหคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพ

และเทคโนโลยทงตอนท 1 และตอนท 2 โดยการหาคาเฉลย คาเฉลย

รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

3. เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนการงาน

อาชพและเทคโนโลยกบเกณฑทกำาหนดโดยใชการทดสอบคาท

(t-test One Sample Test)

ผลการวจย ผวจยไดเสนอผลการวจยตามลำาดบ ดงน

1. ผลการประเมนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนว

ทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดจากคะแนน

วดผลประเมนผลของนกเรยนในแตละชดกจกรรม ดงตารางท 1

จากตารางท 1 ปรากฏวาผลการประเมนชดการจดกจกรรม

การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

ไดคะแนนเฉลยรอยละ 90.47

เมอพจารณาเปนรายชดปรากฏวาชดท 8 ชดท 1 ชดท 3

ชดท 4 ชดท 6 ชดท 9 ชดท 7 ชดท 10 ชดท 2 และชดท 5

ไดคะแนนเฉลยรอยละ 92.71, 92.31, 91.04, 90.86, 90.33, 90.07,

90.03, 89.69, 88.85 และ 88.76 ตามลำาดบ จะเหนวาชดท 8 เรอง

การฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผลไม

คะแนนเฉลยรอยละสงสด และชดท 5 เรอง การเตรยม ประกอบ



จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผก ไดคะแนนเฉลยรอยละ

ตำาสด

2. ผลการประเมนทางการเรยนหลงการใชชดการจด

กจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ดงแสดงในตารางท 2

จากตารางท 2 ผลการประเมนผลสมฤทธทางการเรยน

การงานอาชพและเทคโนโลย หลงการใชชดการจดกจกรรม

เมอพจารณาเปนรายชดปรากฏวา ชดท8 ชดท1 ชดท3 ชดท4 ชดท6 ชดท9 ชดท7 ชดท10 ชดท2 และชดท5 ไดคะแนนเฉลยรอยละ92.71, 92.31, 91.04, 90.86, 90.33, 90.07, 90.03, 89.69, 88.85, และ88.76 ตามลาดบจะเหนวาชดท 8 เรอง การฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผลไม คะแนนเฉลยรอยละสงสด และชดท 5 เรอง การเตรยม ประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผก ไดคะแนนเฉลยรอยละตาสด

2. ผลการประเมนทางการเรยนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ดงแสดงในตารางท 2 ตารางท 2 ผลการประเมนทางการเรยนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

การทดสอบ

คะแนนเตม

คะแนนเฉลย

( x )

คะแนนรอยละ

ผลการประเมนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต

66 54.20 82.12

จากตารางท 2 ผลการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย หลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 ไดคะแนนเฉลยหลงเรยนรอยละ 82.12 2. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 2 ทไดรบการสอนโดยใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกาหนด ดงแสดงในตารางท 3

ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

ทไดรบการสอนโดยใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกาหนด

การทดสอบ จานวนนกเรยน

(n)



( x )


ความเบยงเบนมาตรฐาน

t

หลงการจดการเรยนร 25 66 54.20 82.12 4.03

1.7370*

เกณฑทกาหนด - 66 52.8 80.00 -

t (.05,24) = 1.711

ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต แตละชดโดยการหาคาเฉลย รอยละ 2. วเคราะหคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยทงตอนท 1 และตอนท 2 โดย

การหาคาเฉลย คาเฉลยรอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยกบเกณฑทกาหนดโดยใช

การทดสอบคาท (t-test One Sample Test)


ผวจยไดเสนอผลการวจยตามลาดบ ดงน 1. ผลการประเมนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดจากคะแนนวดผลประเมนผลของนกเรยนในแตละชดกจกรรม ดงตารางท 1 ตารางท 1 ผลการประเมนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 แตละชด ระหวางเรยน

ชดท ชอชด คะแนนเตม คะแนนเฉลย คะแนนเฉลย

รอยละ

ผลการประเมน

1 ชดปฐมนเทศนกเรยนเกยวกบการเรยนเครองดมสมนไพร

13 12 92.31 ผาน

2 ชดความหมายและประโยชนของสมนไพร และพชสมนไพร

28 24.88 88.85 ผาน

3 ชดความหมายและประโยชนของเครองดมสมนไพร 25 22.76 91.04 ผาน

4 ชดวธการเตรยมประกอบเครองดมสมนไพร 28 25.44 90.86 ผาน

5 ชดการประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผก

58 51.48 88.76 ผาน

6 ชดการฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผก

55 49.68 90.33 ผาน

7 ชดการประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผลไม

59 53.12 90.03 ผาน

8 ชดการฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผลไม

56 51.92 92.71 ผาน

9 ชดการขายและการบรการเครองดมสมนไพร 58 52.24 90.07 ผาน

10 ชดการวเคราะหงานบรการและงานจดจาหนายเครองดมสมนไพร

26 23.32 89.69 ผาน

เฉลยรวม 40.6 36.68 90.47 ผาน จากตารางท 1 ปรากฏวาผลการประเมนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกลม สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ไดคะแนนเฉลยรอยละ 90.47

ตารางท1 ผลการประเมนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 แตละชด ระหวางเรยน

ตารางท2 ผลการประเมนทางการเรยนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนร




การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนร


ไดคะแนนเฉลยหลงเรยนรอยละ 82.12

2. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงาน

อาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบ

การสอนโดยใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ


สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกำาหนด ดงแสดง

ในตารางท 3

จากตารางท 3 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพ

และเทคโนโลย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 หลงจากไดรบ


คอนสตรคตวสต ไดคะแนนเฉลย 54.20 คดเปนคะแนนรอยละ

82.12 สงกวาเกณฑทกำาหนด อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ

.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

เมอพจารณาเปนรายชดปรากฏวา ชดท8 ชดท1 ชดท3 ชดท4 ชดท6 ชดท9 ชดท7 ชดท10 ชดท2 และชดท5 ไดคะแนนเฉลยรอยละ92.71, 92.31, 91.04, 90.86, 90.33, 90.07, 90.03, 89.69, 88.85, และ88.76 ตามลาดบจะเหนวาชดท 8 เรอง การฝกปฏบตประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผลไม คะแนนเฉลยรอยละสงสด และชดท 5 เรอง การเตรยม ประกอบ จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผก ไดคะแนนเฉลยรอยละตาสด

2. ผลการประเมนทางการเรยนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ดงแสดงในตารางท 2 ตารางท 2 ผลการประเมนทางการเรยนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

การทดสอบ



( x )


ผลการประเมนหลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต

66 54.20 82.12

จากตารางท 2 ผลการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย หลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 ไดคะแนนเฉลยหลงเรยนรอยละ 82.12 2. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 2 ทไดรบการสอนโดยใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกาหนด ดงแสดงในตารางท 3

ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

ทไดรบการสอนโดยใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกาหนด

การทดสอบ จานวนนกเรยน

(n)



( x )


ความเบยงเบนมาตรฐาน

t

หลงการจดการเรยนร 25 66 54.20 82.12 4.03

1.7370*

เกณฑทกาหนด - 66 52.8 80.00 -

t (.05,24) = 1.711

ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอน

โดยใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยสำาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 กบเกณฑทกำาหนด

สรปและอภปรายผล สรปผลการวจย

1. ชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอน

สตรคตวสต กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทสรางขนมประสทธภาพ

90.47/82.12 เปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 80/80

2. ผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 หลงการใชชดการจดกจกรรม

การเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต สงกวาเกณฑทกำาหนด

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

การอภปรายผล

จากผลการวจยสามารถนำามาอภปรายผลไดดงน

1. ช ดการจ ด กจกรรมการ เร ยนร ต ามแนวทฤษฎ


สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทสรางขนมประสทธภาพ

90.47/82.12 เปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 ซงแสดงวา

ชดการจดกจกรรมการเรยนรดงกลาวเปนชดการจดกจกรรม

การเรยนรทมคณภาพ ทงนอาจเนองมาจากชดการจดกจกรรม

การเรยนรทผวจยสรางขน ไดผานขนตอนการสรางอยางมระบบ

ตามหลกเกณฑการสรางชดการสอน มการศกษาวเคราะหหลกสตร

แนวการจดการเรยนการสอนการงานอาชพและเทคโนโลย ทฤษฎ

คอนสตรคตวสต เครองดมสมนไพร ชดการจดกจกรรมการเรยนร

ผลสมฤทธทางการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย การวดและ

ประเมนผลจากสภาพจรง และงานวจยทเกยวของ มการคดเลอก

เนอหาทนำามาใหนกเรยนไดปฏบตอยางเหมาะสมกบวย และความ

สนใจของนกเรยน เพอนำามาเปนแนวทางในการสรางชดการจด

กจกรรมการเรยนรทมรปแบบการจดการเรยนรเปนไปตามแนว

ทฤษฎคอนสตรคตวสต ทมหลกการสำาคญวา ในการเรยนรนกเรยน

จะตองเปนผกระทำา (active) และสรางความร เพอใหนกเรยน

ประสบผลสำาเรจในการเรยนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพ

และเทคโนโลยดงนนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ

คอนสตรคตวสตจงมการจดสถานการณการเรยนรทเปนขนตอน

ประกอบดวย 5 ขนตอนในทกชดกจกรรมคอ (1) การกำาหนด

สถานการณปญหา (2) การจดแหลงทรพยากรการเรยนรใหแก

นกเรยน (3) การจดตงฐานการชวยเหลอ (4) การโคช และ (5)

การรวมมอกนแกปญหา ซงสอดคลองกบปญญา สงขภรมย, สคนธ

สนธพานนท (2550 หนา 83) ทกลาววา วธการจดการเรยนรท

เนนใหนกเรยนไดเรยนรเปนกระบวนการ เปนขนตอน โดยนกเรยน



เปนผคดวางแผน และลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง คร

เปนผทใหคำาแนะนำานกเรยนมการปฏบตฝกทกษะ สามารถปฏบต

ตามขนตอนไดและนกเรยนสามารถนำาไปใชไดจรงในสถานการณ

ตางๆ เปนวธสอนทเนนทกษะกระบวนการ (Teaching Process)

สอดคลองกบสมาล ชยเจรญ (2551, หนา 102-103) ทกลาววา

ครมหนาทจดการใหนกเรยนไดปรบขยายโครงสรางทางปญญาของ

ตนเอง ภายใตสถานการณทเปนปญหาและปฏสมพนธทางสงคม

กอใหเกดความขดแยงทางปญญาซงเปนแรงจงใจภายในทำาใหเกด

กจกรรมการไตรตรองบนพนฐานของประสบการณและโครงสราง

ทางปญญาทมอยเดมภายใตการมปฏสมพนธทางสงคม ไดรบการ

กระตนทำาใหมการสรางโครงสรางใหมทางปญญาคอทำาใหนกเรยน

เกดการเรยนร ดงนนชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ


สำาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทสรางขนจงมประสทธภาพ

2. ผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 หลงใชชดการจดกจกรรมการเรยนร

ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต สงกวาเกณฑทกำาหนดอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเนองมาจากจดการเรยน


คอนสตรคตวสตนน ผวจยไดจดการเรยนการสอนตามชดการจด

กจกรรมการเรยนร จำานวน 10 ชดคอ ชดท 1 เรองปฐมนเทศนกเรยน

เกยวกบการเรยนเครองดมสมนไพร โดยมรายละเอยดของขอบขาย

เนอหาเรองเครองดมสมนไพร เปนแนวทางในการเรยนรเรมตน

ของนกเรยนอยางมคณภาพ ชดท 2 ถงชดท 10 มความชดเจนของ

ขนตอนและวธการเรยนทจดตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต คอ

มการแบงกลมนกเรยนเรยนรรวมกนเปนกลมแลวจดการสอนซง

ผวจยไดแบงขนตอนการจดการเรยนการสอนออกเปน 5 ขน คอ

ขนท 1 การกำาหนดสถานการณปญหา ครแจกสถานการณปญหา

ใหนกเรยนแตละกลมศกษาสถานการณปญหา แลววเคราะหปญหา

วามปญหาคออะไร และนกเรยนจะตองแกปญหาอยางไร นกเรยน

มขอมลเพยงพอหรอไม มวธการอยางไรบางในการแกปญหา

ขนท 2 การจดแหลงทรพยากรการเรยนรใหแกนกเรยน ซงครได

จดเตรยมปายนเทศ และสอตางๆ เชน แผนพบ เอกสารตำารา

ทเกยวของ มหนงสอพจนานกรม หนงสอเกยวกบพชสมนไพรและ

เครองดมสมนไพร บญชแหลงเรยนรภมปญญาทองถน และวสด

อปกรณทใชไว เพอใหนกเรยนแตละกลมไดเลอกเขาไปศกษาคนควา

หาคำาตอบ ขนท 3 การจดตงฐานการชวยเหลอ ครจดตงฐานการ

ชวยเหลอไวในหองเรยนโดยเชญผมความรความชำานาญเฉพาะ

เรองทเรยนหรอบคคลทเคยมประสบการณเรองทเรยนมาแลวมาให

ความรแกนกเรยนทฐานการชวยเหลอ ขนท 4 การโคช ครคอย

ชวยแนะนำา กระตน และตรวจสอบคำาตอบของนกเรยนใหถกตอง

ขนท 5 การรวมมอกนแกปญหา ใหนกเรยนแตละกลมชวยกน

แกปญหา ชวยกนศกษาขอมลจากใบความรและแหลงการเรยนรใน

หองเรยนและขอความชวยเหลอจากฐานการชวยเหลอ แลวนำาเสนอ

หนาชนเรยน จากนนใหนกเรยนอภปรายแลกเปลยนประสบการณ

การแกปญหาจากสถานการณปญหาโดยนกเรยนกลมอนๆ สามารถ

รวมอภปรายและเสนอแนะความคดเหนเพมเตมได และนกเรยน

แตละกลมสามารถปรบปรงแกไขชนงานใหสมบรณแลวจดแสดง

ผลงาน แลวจงรวมกนสรป ดงนนการนำาแนวคดของทฤษฎ

คอนสตรคตวสตมากำาหนดรปแบบจงสอดคลองตามทไพจตร

สดวกการ (2543, อางถงในสมาล ชยเจรญ, 2551, หนา 103) กลาว

คอเปนไปในแบบทใหนกเรยนรวมมอกนแกปญหาทำาใหเกดการ

สรางความร (Collaborative Problem Solving) กระบวนการเรยน

การสอน จงเรมตนทปญหากอใหเกดความขดแยงทางปญญา

(Cognitive Conflict) ซงประสบการณและโครงสรางทางปญญา

ทมอยแลวไมสามารถแกปญหานนไดเหมอนปญหาทเคยแกมาแลว

ตองมการคดคนเพมเตมทเรยกวา “การสรางโครงสรางใหมทาง

ปญญา” (Cognitive Restructuring) โดยการจดกจกรรมใหนกเรยน

ไดถกปญหาซกคาน จนกระทงหาเหตผล หรอหลกฐานในเชงประจกษ

มาขจดความขดแยงทางปญญาภายในตนเองและระหวางบคคลได

จงเปนชดการจดกจกรรมการเรยนรทมงเนนใหนกเรยนลงมอ

กระทำาการสรางความรตามหลกการของทฤษฎคอนสตรคตวสต

ทวาดวยการสรางความรของนกเรยนเรยน เชอวา การเรยนร หรอ

การสรางความร เปนกระบวนการทเกดขนภายในของนกเรยนโดยท

นกเรยนสรางขนเอง (Construct) ความร โดยการนำาประสบการณ

หรอสงทพบเหนในสงแวดลอมหรอขอมลใหมทไดรบ มาเชอมโยงกบ

ความรความเขาใจทมอยแลวมาสรางเปนความเขาใจของตนเองหรอ

เรยกวาโครงสรางทางปญญา (Cognitive structure) หรอทเรยกวา

สกมา (Schema) สอดคลองกบบญชม ศรสะอาด (2541, หนา 68)

ทกลาววาการสอนแบบปฏบตการชวยใหนกเรยนเรยนไดอยางม

ประสทธภาพ และบรรลวตถประสงคในการนำาไปใช ทำาใหการเรยน

การสอนสมบรณ เพราะเปนการคดทผสมผสานกนระหวางเรยน

ทฤษฎ และปฏบต ทนกเรยนไดเรยนจากเนอหาวชาและลงมอปฏบต

ดวยตนเอง วาสงทเรยนนนเปนอยางไร มปญหาอยางไร และในบาง

กรณกจะแกปญหาดวยตนเองพรอมกนไป เปนการใหประสบการณ

แกนกเรยน การสอนแบบนมจดเนนเพอใหนกเรยนประสบผลสำาเรจ

ในการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลย ดงนนเมอนำาชดการจด

กจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สำาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 มาใชจดกจกรรมการเรยนการสอนจงทำาให

ผลสมฤทธทางการเรยนการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 หลงการใชชดการจดกจกรรมการเรยนร

ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต สงกวาเกณฑทกำาหนดอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ .05



ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป

1. จากการวจยครงนพบวา ชดการจดกจกรรมการเรยนร

ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสต ชดท 8 เรอง การฝกปฏบตประกอบ

จดตกแตง เครองดมสมนไพรประเภทผลไม คะแนนเฉลยรอยละ

สงสด เนองจากเปนชดกจกรรมทใหนกเรยนเลอกทำาเครองดม

สมนไพรทนกเรยนสนใจตามจนตนาการ มอสระในการนำาวสด

ทนกเรยนตองการมาลงมอทำาอยางอสระ เชน นำาตะไครผสมนำา

มะพราว นำาแตงโมผสมแอบเปล เปนตน สงเกตพบวานกเรยน

มความตงใจและมความสข นำาเครองดมทไดแบงปนกนทดลองชม

มการสนทนาแลกเปลยนความรกน จงทำาใหคะแนนประเมนสง

สำาหรบชดท 5 เรอง การเตรยม ประกอบ จดตกแตง เครองดม

สมนไพรประเภทผก ไดคะแนนเฉลยรอยละตำาสดอาจมสาเหต

มาจากนกเรยนไมชอบรบประทานผกหรอนกเรยนไมมอสระ

ในการเลอกประกอบเครองดม เพราะเปนชดการเรมตนฝกประกอบ

เครองดมของนกเรยนทครไดจดแหลงทรพยากรการเรยนรใหแก

นกเรยนฝก จงทำาใหคะแนนวดผลประเมนผลของนกเรยนในชดน

มผลตำากวาชดการจดกจกรรมการเรยนรชดอนๆ ดงนนครผสอน

ควรใหอสระเลอกทำากจกรรมการเรยนตามความชอบ ความสนใจ

ของนกเรยน

2. การใชชดการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ

คอนสตรคตวสต เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงทำาให

นกเรยนบางคนตนตวกระตอรอรนมากไปจนขาดระเบยบ ดงนน

ครผ สอนจะตองควบคมวนยชน เรยนใหดฝกให นกเรยนม

ระเบยบวนย อาจแกไขโดยสรางขอตกลงรวมกนกอนเรยน เพอ

มใหเกดปญหาในการจดกจกรรมการเรยน


คอนสตรคตวสตนทกขนตอนของการทำากจกรรมนกเรยนตอง

เปนผลงมอปฏบตเอง ดงนนครควรกำาหนดเวลาทำากจกรรมแตละ

ขนตอนใหกระชบ หากเวลาของการทำากจกรรมขนตอนใด

ขนตอนหนงเกนเวลากอาจทำาใหเวลาเรยนไมพอกระทบกบการเรยน

ในชวโมงตอไปได


คอนสตรคตวสต เรองการเตรยม ประกอบ จดตกแตงและบรการ

เครองดมสมนไพรมความจำาเปนตองใชแหลงเรยนรทหลากหลาย

และสอทเปนวสดอปกรณหลายชนด ดงนนหลงทำากจกรรมเสรจแลว

ครตองควบคมนกเรยนใหจดเกบสงของเขาทใหเรยบรอยเพอปลกฝง

นสยทดใหมความรบผดชอบ

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาและพฒนาชดการจดกจกรรมการเรยนร

ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตกบเนอหาการงานอาชพและ

เทคโนโลย เรองอนๆ ในชนมธยมศกษาปท 2


ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตเพอเพอพฒนาทกษะการแสวงหา

ความร กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย


ตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวสตเพอพฒนาทกษะการแกปญหา

กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย

เอกสารอางองบญชม ศรสะอาด. 2541. การพฒนาการสอน. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: ชมรมเดก PUBLISHING HOUSE.

ปญญา สงขภรมย และสคนธ สนธพานนท. 2550. สดยอดวธสอน

การงานอาชพและเทคโนโลยนำาไปส...การจดการเรยนร

ของครยคใหม. กรงเทพฯ: บรษทอกษรเจรญทศน อจท.

จำากด.

เพยงเพชร คมขำา. 2552. การสรางชดการสอนนาฏศลปไทยเพอ

เสรมความคดสรางสรรคโดยเนนทกษะปฏบตสำาหรบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธการศกษา

มหาบณฑต, สาขาหลกสตรและการสอน, คณะศกษาศาสตร,

มหาวทยาลยบรพา.

ภาคน บณยรตพนธ. 2552. การสรางชดการเรยนรเรองการ

ถนอมอาหารกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลยสำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท6. รายงาน

การศกษาอสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขา

เทคโนโลยการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลย

ขอนแกน.

สคนธ สนธพานนท. 2553. นวตกรรมการเรยนการสอนเพอ

พฒนาคณภาพของเยาวชน.พมพครงท 4 ฉบบปรบปรง

ครงท 2. กรงเทพฯ: หางหนสวนจำากด 9119 เทคนคพรนตง.

สมาล ชยเจรญ. 2551. เทคโนโลยการศกษา:หลกการทฤษฎ

สการปฏบต. 2000. ขอนแกน: หจก. โรงพมพคลงนานา

วทยา.

สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, สำานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ. 2551. ตวชวด

และสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพฯ:

โรงพมพชมนมสหกรณแหงประเทศไทย.



การพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษา

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษาจงหวดสระบร

ADevelopmentofSchoolManagementModelBasedonThePhilosophyof

SufficiencyEconomyofPrimarySchoolsinSaraburi

กญญชสาทมมาพนธ

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยวงษชวลตกล

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยน

ประถมศกษา จงหวดสระบรและ 2) เพอตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร การดำาเนนการวจยแบงออกเปน 3 ขนตอน ไดแก ขนตอนท 1 สรางรปแบบจากการศกษา

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ขนตอนท 2 ตรวจสอบความเหมาะสมดวยการประชมกลมสนทนาโดยผทรงคณวฒ ขนตอนท 3

ตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบ โดยการสอบถามจากกลมตวอยาง ซงประกอบดวย ผอำานวยการโรงเรยน ครผรบผดชอบโครงการ

เศรษฐกจพอเพยง และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ของโรงเรยนประถมศกษาทเปนแบบอยางการจดกจกรรมการเรยนรและ

การบรหารจดการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ประจำาป 2554 จำานวน 72 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใช

เปนแบบสอบถาม มคาความเชอมนรายดานอยระหวาง .91 ถง .96 สถตทใชคอคาเฉลย ( ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ผลการวจย

พบวา รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร ประกอบดวย

5 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการและเหตผล 2) วตถประสงค 3) สาระสำาคญ ประกอบดวย การบรหารงานวชาการ การบรหารงานบคคล

การบรหารงานงบประมาณ และการบรหารทวไป 4) แนวทางการนำารปแบบไปสการปฏบต และ 5) เงอนไขการนำารปแบบไปสการปฏบต

ความเปนไปไดของรปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร

พบวามความเปนไปไดในการปฏบตโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( = 4.18) และเมอวเคราะหเปนรายดานพบวา ความเปนไปไดในการ

ปฏบตอยในระดบมากทกดาน เรยงลำาดบจากดานการบรหารทวไป การบรหารงานงบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารงาน

วชาการ

คำาสำาคญ: ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง, รปแบบการบรหารจดการสถานศกษา, โรงเรยนประถมศกษา

การพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษา ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร

A Development of School Management Model Base d on The Philosophy of Sufficiency Economy of Primary Schools in Saraburi

กญญชสา ทมมาพนธ


บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบรและ 2) เพอตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบการบรหารจดการ

สถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร การดาเนนการวจยแบงออก

เปน 3 ขนตอน ไดแก ขนตอนท 1 สรางรปแบบจากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ขนตอนท 2

ตรวจสอบความเหมาะสมดวยการประชมกลมสนทนาโดยผทรงคณวฒ ขนตอนท 3 ตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบ

โดยการสอบถามจากกลมตวอยาง ซงประกอบดวย ผอานวยการโรงเรยน ครผรบผดชอบโครงการเศรษฐกจพอเพยง และ

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ของโรงเรยนประถมศกษาทเปนแบบอยางการจดกจกรรมการเรยนรและการบรหาร

จดการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ประจาป 2554 จานวน 72 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอท

ใชเปนแบบสอบถาม มคาความเชอมนรายดานอยระหวาง .91 ถง .96 สถตทใชคอคาเฉลย ( X ) และคาเบยงเบน

มาตรฐาน (S.D.) ผลการวจย พบวา รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใน

โรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร ประกอบดวย 5 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการและเหตผล 2)วตถประสงค 3)

สาระสาคญ ประกอบดวย การบรหารงานวชาการ การบรหารงานบคคล การบรหารงานงบประมาณ และการบรหารทวไป

4) แนวทางการนารปแบบไปสการปฏบต และ 5) เงอนไขการนารปแบบไปสการปฏบต ความเปนไปไดของรปแบบการ

บรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร พบวามความ

เปนไปไดในการปฏบตโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.18) และเมอวเคราะหเปนรายดานพบวา ความเปนไปไดใน

การปฏบตอยในระดบมากทกดาน เรยงลาดบจากดานการบรหารทวไป การบรหารงานงบประมาณ การบรหารงาน

บคคล และการบรหารงานวชาการ

คาสาคญ : ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง, รปแบบการบรหารจดการสถานศกษา, โรงเรยนประถมศกษา

Abstract

This research aimed to develop school management by applying sufficiency economy

philosophy to primary schools in Saraburi province and to examine the feasibility of model

implementation. The research had 3 stages: (1) developing the model based on theory and previous

empirical study, (2) examining the appropriateness of the model by expert judgment, and (3)

examining the model feasibility by practitioners in the primary schools, in Saraburi province, that were

selected as the models of applying sufficiency economy philosophy into their learning activities and

management in 2012. Those 72 participants, including school principals, teachers who are responsible























Abstract










Abstract This research aimed to develop school management by applying sufficiency economy philosophy to primary

schools in Saraburi province and to examine the feasibility of model implementation. The research had 3 stages:

(1) developing the model based on theory and previous empirical study, (2) examining the appropriateness of

the model by expert judgment, and (3) examining the model feasibility by practitioners in the primary schools, in

Saraburi province, that were selected as the models of applying sufficiency economy philosophy into their learning

activities and management in 2012. Those 72 participants, including school principals, teachers who are responsible

for implanting the sufficiency economy philosophy in schools, and school committee members, were purposively

selected. The questionnaire asking for the opinions toward model implementation was distributed to participants.

The reliability of sub-scales ranged from .91 to .96. Data were analyzed by means and standard deviation values. The

results found that the school management model applied sufficiency economy philosophy to primary schools in

Saraburi province consists of five elements: (1) rationale, (2) objectives, (3) application to four school administration

domains including academic, personnel, budget, and general management, (4) implementation guidelines, and (5)

implementation conditions. In general, the model was feasible in implementation ( = 4.18). When considering the

individual administration domain, the general management domain had the high feasibility, followed by budgeting,

personnel, and academic.

Keywords: Sufficiency economy philosophy, school management model, primary school.























Abstract










บทนำา เศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy) เปนปรชญา

หรอแนวปฏบต หรอแนวทางการดำาเนนชวตและวถปฏบตท

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ทรงมพระราชดำารส

ชแนะแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอด ตงแตกอนเกดวกฤตทาง

เศรษฐกจในป พ.ศ. 2540 (สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2550) ดงกระแสพระราชดำารสเนองใน

โอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสตดาลย วนท 4 ธนวาคม

2517 ความตอนหนงวา “คนอนจะวาอยางไรกชางเขา จะวาเมองไทย

ลาสมย วาเมองไทยเชย วาเมองไทยไมมสงทสมยใหม แตเราอย

พอม พอกน และขอใหทกคน มความปรารถนาจะใหเมองไทย พออย

พอกน มความสงบ และทำางาน ตงจตอธษฐาน ตงปณธาน ในทางน

ทจะใหเมองไทยอยแบบพออยพอกน ไมใชวาจะรงเรองอยางยอด แต

วามความพออยพอกน มความสงบ เปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ถา

เรารกษาความพออยพอกนนได เรากจะยอดยงยวดได” จนเกดเปน

ปรชญาใหมของโลก คอ ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงเปนแนว

พระราชดำารทพระราชทานแกพสกนกร ใหมภมคมกนในการดำารงชพ

ในโลกยคปจจบน (สเมธ ตนตเวชกล, 2543 : 2 – 3) และได

พระราชทานกระแสนมาอยางตอเนองเปนเวลากวา 30 ป และเมอ

ภายหลงไดทรงเนนยำาแนวทางการแกไข เพอใหรอดพนและสามารถ

ดำารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความ

เปลยนแปลงตางๆ เศรษฐกจพอเพยง จงเปนปรชญาทชถงแนวทาง

การดำารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบ

ครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหาร

ประเทศใหดำาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ

เพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน และขณะเดยวกนถอวาเปนการ

เสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต ใหมสำานกในคณธรรม

ความซอสตยสจรตและใหมความรอบรทเหมาะสม ในการดำาเนนชวต

ดวยความอดทน ความพอเพยง มสต ปญญาและความรอบคอบ เพอ

ใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางกวางขวาง

และรวดเรวทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจาก

โลกภายนอกไดเปนอยางด ปจจบนปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ไดรบความสนใจจากหลายกลมองคกร สำานกงานคณะกรรมการ

พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดอญเชญปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง มากำาหนดใหเปนปรชญานำาทางในการ

พฒนาประเทศ ดงทปรากฏในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท 10 และฉบบท 11 อนมคณะอนกรรมการขบเคลอน

เศรษฐกจพอเพยง เพอประสานใหเกดการนำาไปประยกตใชใน

ภาคสวนตางๆ ของสงคมไทย

กระทรวงศกษาธการจงมนโยบายใหมการขบเคลอนปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงสสถานศกษา ในทกระดบ เพอใหผบรหาร

องคกร คร ผบรหารสถานศกษา บคลากรดานการศกษา และ

นกเรยน นกศกษา มความรความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง และสามารถนำาหลกคด หลกปฏบต ตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง มาบรณาการในการบรหารจดการการเรยน

การสอน ตลอดจนการประยกตใชในชวตประจำาวน กอใหเกด

ความตระหนกและฝงรากลกภายในตนเอง และผอน อยางยงยน

ตลอดไป โดยมภาพความสำาเรจประกอบดวย 1) สถานศกษานำา

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไปใชในการบรหารสถานศกษา

จดการศกษาและดำาเนนกจกรรม ทเปนประโยชนตอชมชน/สงคม

2) ผบรหาร คร และบคลากรทางการศกษาทเกยวของ มความร

ความเขาใจ และปฏบตตนเปนแบบอยางตามปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง 3) นกเรยนมความร ทกษะ ปฏบตตน และดำาเนนชวต

ตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง “อยอยางพอเพยง” และ 4)

ผปกครอง ชมชน ดำาเนนชวต และมการพฒนาตามปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง โดยไดกำาหนดเปาหมายในป 2550 ใหมสถาน

ศกษาทสามารถเปนแบบอยางในการจดกระบวนการเรยนการสอน

และการบรหารจดการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ไดไมตำากวา 80 แหง ซงผลจากการคดเลอก มสถานศกษาทผาน

เกณฑการประเมนใหเปนสถานศกษาพอเพยงแบบอยาง จำานวน

135 โรงเรยน (รวมทกระดบและทกสงกดทมการจดการศกษา

ทวประเทศ) ในระยะ 2 ป (2551-2552) กำาหนดใหมสถานศกษา

ทเปนแบบอยางทกจงหวด เปนจำานวน 800 แหง และในป 2553-

2554 พฒนาและขยายผลใหสถานศกษาสามารถนำาหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการจดกระบวนการเรยนการสอน

และการบรหารจดการทเหมาะสมกบบรบทของแตละสถานศกษา

ไดครบทกแหงทวประเทศ (กระทรวงศกษาธการ, 2552) โดย

การนอมนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปสการปฏบตใน

สถานศกษา มงเนนไปสการพฒนาพลเมองยคใหมใหมความเปนอย

อยางพอเพยง ซงถอเปนเปาหมายทสอดรบกบการปฏรปการศกษา

ในทศวรรษทสอง โดยเฉพาะอยางยงป 2554 เปนปมหามงคล

ดงนน เพอเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในโอกาส

ทรงเจรญพระชนมพรรษา 7 รอบ 84 พรรษา สำานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานจงไดขบเคลอนเพอพฒนาสถานศกษาใหเปน

“สถานศกษาพอเพยง” มเปาหมายทวประเทศ จำานวน 9,999 แหง

ในจงหวดสระบร มสถานศกษาสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา ทเปนแบบอยางการจดกจกรรมการเรยนร

และบรหารจดการตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จำานวน

24 โรงเรยน การบรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไป

ประยกตใชในการบรหารจดการสถานศกษานน สถานศกษาพอเพยง

ตนแบบมความเชอถอศรทธาตอองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ภมพลอดลยเดช ซงเปนแรงบนดาลใจทนำาพากลมคนทมความคด

คลายกนมาทำางานรวมกนอยางมพลงและมความสข (ปรยานช

พบลสราวธ, 2550) โดยใชหลกการมสวนรวม รวมคด รวมกน



แลกเปลยนเรยนร และรวมกนสรางประโยชนระหวางองคกร

โรงเรยนและเยาวชน และในบางโครงการกยงขยายไปสชมชน

อกดวย ซงนบวาโครงการหรอกจกรรมตางๆ เหลานนไดกระตนให

เยาวชน สถานศกษา และชมชนเกดการเรยนรทจะอยรวมกนอยาง

พอเพยงอยางเปนรปธรรม (จราย อศรางกร ณ อยธยา, 2549)

ในการบรณาการปรชญาของเศรษฐกจไปสการบรหารจดการ

สถานศกษาในครงน ทำาใหเกดประสบการณในการบรหารจดการ

สถานศกษาทเปนรปธรรมชดเจนอยางเปนระบบและตอเนอง

การศกษาวจยเกยวกบการนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงมาใชในการบรหารจดการสถานศกษานนมหลายประเดน

ทงการสำารวจสภาพการบรหารสถานศกษาตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง (เพญนภา ธรทองด, 2553; ระพพรรณ คณาฤทธ,

2554; ดลนภา ทวมยง และคณะ, 2556) ผลการวจยพบวา

สถานศกษามการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

อยในระดบมาก การพฒนากลยทธในการนำาหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงไปใชในการบรหารสถานศกษา (ดลนภา ทวมยง

และคณะ, 2556) ผลการวจยพบวากลยทธทจำาเปนมทงการพฒนา

ผนำา การบรหารจดการแบบบรณาการ การพฒนาภาคเครอขาย

การจดการความร และการใชเทคโนโลย การพฒนารปแบบเครอขาย

การจดการเรยนการสอน (เทวล ศรสองเมอง, 2551) ซงพบวา

รปแบบเครอขายการจดการเรยนการสอนตามปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในสถานศกษาขนพนฐาน มองคประกอบหลก 6 องคประกอบ

ไดแก โครงสรางของเครอขาย วตถประสงคของเครอขาย บทบาท

หนาทของสมาชกเครอขาย กจกรรมของเครอขาย ผลลพธทจะเกด

จากเครอขาย และปจจยทสงผลตอความสำาเรจของเครอขาย

อยางไรกดผวจยพบวายงไมมการศกษาหรอพฒนารป

แบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงของสถานศกษา โดยเฉพาะระดบประถมศกษามากอน

มเพยงงานวจยของสรนทร ภสงห (2552) ไดศกษาเรอง การพฒนา

รปแบบการจดการศกษาโดยบรณาการปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ในโรงเรยนมธยมศกษา สำานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน

ผลการศกษาพบวา 1) การจดการศกษาโดยบรณาการปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง ในโรงเรยนมธยมศกษา สำานกงานเขตพนท

การศกษาอบลราชธานจะจดไดดเมอมองคประกอบ 2 สวน สวนแรก

ไดแก องคประกอบทนำามาใชในการจดการศกษา ประกอบดวย

หลกการ จดมงหมาย การจดองคการ การดำาเนนการ ตวชวดความ

สำาเรจ การนำารปแบบไปใช และเงอนไขความสำาเรจ และสวนท 2

ไดแก องคประกอบดานการจดการศกษาประกอบดวย การบรหาร

และจดการ การปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษา การ

จดกระบวนการเรยนการสอนตามหลกสตรสถานศกษา การจด

บรรยากาศและสภาพแวดลอมทเอออำานวยตอการจดการเรยนร

การมสวนรวมของผปกครอง ชมชน และหนวยงานทเกยวของ

การนเทศ ตดตาม ประเมนผลและรายงานผล การประชาสมพนธ

และการสรางเครอขาย และคณภาพนกเรยนตามลกษณะความ

มชวตพอเพยง ซงงานวจยนไดสรปวา การจดการศกษาโดย

บรณาการปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนมธยมศกษา

มความเหมาะสมสำาหรบนำาไปใชจดการศกษาในโรงเรยน เพราะ

มองคประกอบและการดำาเนนการทเหมาะสมกบบรบทของแตละ

โรงเรยน สงผลใหนกเรยนมคณลกษณะความมชวตพอเพยงอยาง

ยงยน คอม ความพอประมาณ มเหตมผล และมภมคมกนทดในตว

ภายใตเงอนไขการมความร คคณธรรม

ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษารปแบบการบรหาร

จดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของ

สถานศกษาทเปนแบบอยาง ในการบรณาการปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงสสถานศกษาจากสถานศกษาพอเพยงตนแบบ รปแบบ

ท เหมาะสมในการบรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

มาสการบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ซงทำาใหไดคำาตอบทเปน

องคความรใหมตอการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในการบรหารสถานศกษา ทมหลกการ แนวคดและแนวปฏบต

ทเปนไทย โดยนอมนำาปรชญาของพระมหากษตรยไทย เพอ

เปนแนวทางในการพฒนาคณภาพการศกษา “คนเปนศนยกลาง

การพฒนา” ไดอยางแทจรง

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษา

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา

จงหวดสระบร

2. เพอตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบการบรหาร

จดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร

วธดำาเนนการวจย การวจยเรอง การพฒนารปแบบการบรหารจดการ

สถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยน

ประถมศกษา จงหวดสระบร ไดกำาหนดขอบเขตการวจย ดงน

1. ขอบเขตดานเนอหา คอ รปแบบการบรหารจดการ

สถานศกษา แนวทางการนำารปแบบไปใช และการพฒนารปแบบ

การบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง ไดแก 1) การบรหารงานวชาการ 2) การบรหารงานบคคล

3) การบรหารงานงบประมาณ 4) การบรหารทวไป

2. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง

2.1 ประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษา คร

และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ของโรงเรยนประถมศกษา

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จงหวดสระบร



2.2 กลมตวอยางในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษา คร

และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ของโรงเรยนประถมศกษา

ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ทเปนแบบอยางในการจด

กจกรรมการเรยนรและการบรหารจดการสถานศกษาตามหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จำานวน 24 โรงเรยน จำานวน 72 คน

โดยใชวธเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)

ขนตอนการวจย การดำาเนนการวจย ม 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 สรางรปแบบการบรหารจดการสถานศกษา


จงหวดสระบร

ตอนท 2 ตรวจสอบความเหมาะสมของรางรปแบบการ

บรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง


ตอนท 3 ตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบการ

บรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง


เครองมอทใช ไดแก แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบความเปนไปไดใน

การนำารปแบบไปปฏบต เรอง รปแบบการบรหารจดการสถานศกษา


จงหวดสระบร ครอบคลม 4 งาน คอการบรหารงานวชาการ การ

บรหารงานบคคล การบรหารงานงบประมาณ และการบรหาร

ทวไป โดยผวจยนำาแบบสอบถามทผานความเหนชอบจาก

อาจารยผควบคมวทยานพนธ เสนอผเชยวชาญ จำานวน 5 คน

เพอตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา และคาดชนความสอดคลอง

(IOC) เครองมอมคาดชนความสอดคลองอยระหวาง 0.60-1.00

หลงจากนนนำาแบบสอบถามไปทดลองใช (Try out) กบผบรหาร

สถานศกษา ครผรบผดชอบโครงการเศรษฐกจพอเพยง และ

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน จากโรงเรยนประถมศกษาท

ไมไดถกเลอกเปนกลมตวอยาง จำานวน 10 แหง โดยคาความเชอมน

รายดานอยระหวาง .91 ถง .96

การเกบรวบรวมขอมล 1. ผวจยขอหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวม

ขอมลจากคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยวงษชวลตกล ถงผบรหาร

สถานศกษาของโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง

2. ผวจยจดสงหนงสอเพอขอความอนเคราะหในการตอบ

แบบสอบถามไปยงผอำานวยการโรงเรยนโดยทางไปรษณย และ

เกบแบบสอบถามคนดวยตนเอง ไดแบบสอบถามคน 72 ฉบบ

คดเปนรอยละ 100

การวเคราะหขอมล การว เคราะหขอมลการแสดงความคดเหนเกยวกบ

ระดบความเปนไปไดในการปฏบตของรปแบบการบรหารจดการ

สถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยน

ประถมศกษา จงหวดสระบร ในการวจยครงนวเคราะหขอมลโดยใช

โปรแกรมสำาเรจรป โดยหาคา และ S.D


รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร

ประกอบดวย หลกการและเหตผล วตถประสงค สาระสำาคญของ

รปแบบ ไดแก 1) การบรหารงานวชาการ 2) การบรหารงานบคคล

3) การบรหารงานงบประมาณ 4) การบรหารทวไป แนวทางการนำา

รปแบบไปสการปฏบต และการนำาไปสการปฏบต

ผลการตรวจสอบความเปนไปไดในการปฏบตจรงของ

รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร พบวา ระดบ

ความเปนไปไดในการปฏบตจรงในภาพรวมอยในระดบมาก และ

เมอพจารณาวเคราะหเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน

อนดบแรก คอ การบรหารทวไปรองลงมาคอ การบรหารงาน

งบประมาณ การบรหารงานบคคล และอนดบสดทาย คอ การบรหาร

งานวชาการ

ดานการบรหารทวไป มการปฏบตอยในระดบมาก หาก

พจารณาเปนรายประเดนพบวา การดำาเนนการตามนโยบาย และ

แผนปฏบตงานประจำาปทนอมนำาปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

มาขบเคลอนในสถานศกษา อยในระดบมาก เปนประเดนแรก

ดานการบรหารงานงบประมาณ มการปฏบตอยในระดบ

มาก หากพจารณาเปนรายประเดนพบวา การวางแผนการบรหาร

จดการงบประมาณของสถานศกษาสอดคลองกบหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง อยในระดบมาก เปนประเดนแรก

ดานการบรหารงานบคคล มการปฏบตอยในระดบมาก

หากพจารณาเปนรายประเดนพบวา การวางแผนพฒนาบคลากร

ตามหลกของปรชญาพอเพยง อยในระดบมาก เปนประเดนแรก

ดานการบรหารงานวชาการ มการปฏบตจรงอยในระดบมาก หาก

พจารณาเปนรายประเดนพบวา การประยกตใชภมปญญาทองถน

วฒนธรรม หลกคำาสอนทางศาสนาในการจดกจกรรมนกเรยนตาม

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง อยในระดบมาก เปนประเดนแรก























Abstract










สรปและอภปรายผล การนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาบรหารจดการ

สถานศกษาในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร โดยภาพรวม

อยในระดบมากทกดาน ซง ครอบคลมภารกจการบรหารจดการ

สถานศกษาไดแก การบรหารงานวชาการ การบรหารงานบคคล

การบรหารงานงบประมาณ และการบรหารทวไป หากเรยงตาม

ลำาดบตามคาเฉลยทผอำานวยการโรงเรยน ครผรบผดชอบโครงการ

และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ไดมการปฏบตโดย

การนำาหลกของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาบรหารจดการ

สถานศกษาในโรงเรยนประถมศกษา มลำาดบดงน : (1) การบรหาร

ทวไป (2) การบรหารงานงบประมาณ (3) การบรหารงานบคคล (4)

การบรหารงานวชาการ ซงโรงเรยนประถมศกษาสงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษาสระบร เขต 1 และเขต 2 สามารถ

นำารปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง ไปประยกตใชในการบรหารสถานศกษา

ผลจากการสอบถามความคดเหนเกยวกบความเปนไปได

ในการปฏบตจรงของรปแบบการบรหารจดการสถานศกษา


จงหวดสระบร 1) การบรหารงานวชาการ พบวา มความเปนไปได

ในการปฏบตจรงอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงทสด คอ

การประยกตใชภมปญญาทองถน วฒนธรรม หลกคำาสอนทางศาสนา

ในการจดกจกรรมนกเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

มการปฏบต ดงแนวทางของสำานกนโยบายและยทธศาสตร

กระทรวงศกษาธการ (2550) และสเมธ ตนตเวชกล (2543)

ทกลาววา สำาหรบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนร ใชหลกคณธรรม

นำาความรจตภาค ประกอบดวย คร นกเรยน ภมปญญาทองถนและ

วด ซงรปแบบการจดกจกรรมดงกลาว วรากรณ สามโกเศศ (2550)

กลาววา หลกเศรษฐกจพอเพยงจะตองมการพงพาหลกของคณธรรม

โดยนำากจกรรมทจะสงเสรมคณธรรมเขามารวมดวย รวมทงการนำา

แนวทางทด เชน โรงเรยนวถพทธโรงเรยน 1 อำาเภอ 1 โรงเรยน

ในฝน และยงสอดคลองกบวสยทศนของประเทศไทย ในแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ทมงเนนพฒนาประเทศไทย

สสงคมอยเยนเปนสข คนไทยมคณธรรม รเทาทนโลก นอกจากนน

โรงเรยนไดใชแหลงเรยนรทงในโรงเรยนและชมชนใหมากทสด

เพอเปนแหลงเรยนรทใกลตว เปนไปตามหลกเหตผล หลกความ

พอประมาณและโรงเรยนตงอยในชนบท มสวนสมนไพร มสวน

พฤกษาศาสตรเปนแหลงเรยนรเรองราวของทองถนตนเองและ

เปนการปฏบตจรงจากสอและวสดทมอยในทองถน ซงจะทำาให

นกเรยนเหนผลจากการปฏบตจรง และนกเรยนกตงใจทจะเรยน

อยางมความสข ดงท สงคม รงทอง (2547) ททำาการวจยเรอง

การพฒนาแผนการจดการเรยนรทฤษฏใหมสการเรยนรมงส

เศรษฐกจพอเพยงกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ชนมธยมศกษาปท 3 เรอง การเพาะเหดจากวสดทองถนโดยใช

โครงงาน พบวา นกเรยนมความสข ตนเตนในการเรยน สามารถ

เรยนรจากสภาพจรงดวยการเรยนรจากของจรงทมอยในทองถน

2) การบรหารงานบคคล พบวา มความเปนไปไดในการปฏบตจรง

ตารางท 1 ความเปนไปไดในการปฏบตของการพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร (n = 72)ตาราง 1 ความเปนไปไดในการปฏบตของการพฒนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษา

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร (n = 72)

รปแบบการบรหารจดการสถานศกษา

ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

X

S.D.

ระดบความเปนไปไดในการปฏบต

1. หลกการและเหตผล 4.05 0.62 มาก

2. วตถประสงค 4.28 0.52 มาก

3. สาระสาคญของรปแบบ 4.14 0.60 มาก

3.1 การบรหารทวไป

3.2 การบรหารงานงบประมาณ

3.3 การบรหารงานบคคล

3.4 การบรหารงานวชาการ

4.22

4.20

4.10

4.10

0.54

0.56

0.61

0.45

มาก

มาก

มาก

มาก

4. แนวทางการนารปแบบไปปฏบต 4.15 0.62 มาก

5. เงอนไขการนาไปสการปฏบต 4.22 0.54 มาก

รวม 4.18 0.40 มาก

สรปและอภปรายผล

การนาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาบรหารจดการสถานศกษาในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร

โดยภาพรวมอยในระดบมากทกดาน ซง ครอบคลมภารกจการบรหารจดการสถานศกษาไดแก การบรหารงานวชาการ การ

บรหารงานบคคล การบรหารงานงบประมาณ และการบรหารทวไป หากเรยงตามลาดบตามคาเฉลยทผอานวยการ

โรงเรยน ครผรบผดชอบโครงการและคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ไดมการปฏบตโดยการนาหลกของปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงมาบรหารจดการสถานศกษาในโรงเรยนประถมศกษา มลาดบดงน : (1) การบรหารทวไป (2) การ

บรหารงานงบประมาณ (3) การบรหารงานบคคล (4) การบรหารงานวชาการ ซงโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาสระบร เขต 1 และเขต 2 สามารถนารปแบบการบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยง ไปประยกตใชในการบรหารสถานศกษา

ผลจากการสอบถามความคดเหนเกยวกบความเปนไปไดในการปฏบตจรงของรปแบบการบรหารจดการ

สถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยนประถมศกษา จงหวดสระบร 1) การบรหารงานวชาการ

พบวา มความเปนไปไดในการปฏบตจรงอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงทสด คอ การประยกตใชภมปญญาทองถน

วฒนธรรม หลกคาสอนทางศาสนาในการจดกจกรรมนกเรยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมการปฏบต ดง

แนวทางของสานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงศกษาธการ (2550) และสเมธ ตนตเวชกล (2543) ทกลาววา

สาหรบรปแบบการจดกจกรรมการเรยนร ใชหลกคณธรรมนาความรจตภาค ประกอบดวย คร นกเรยน ภมปญญาทองถน

และวด ซงรปแบบการจดกจกรรมดงกลาว วรากรณ สามโกเศศ (2550) กลาววา หลกเศรษฐกจพอเพยงจะตองมการพงพา

หลกของคณธรรม โดยนากจกรรมทจะสงเสรมคณธรรมเขามารวมดวย รวมทงการนาแนวทางทด เชน โรงเรยนวถพทธ

โรงเรยน 1 อาเภอ 1 โรงเรยนในฝน และยงสอดคลองกบวสยทศนของประเทศไทย ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม



อยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงทสด คอ การวางแผนโครงการ

พฒนาบคลากรของสถานศกษา เพอสรางความรความเขาใจ และ

ตระหนกในคณคาของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โรงเรยน

มการเรมตนพฒนาครและบคลากรใหมความรความสามารถเขาใจ

ในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกอน ครจงจะสามารถจดทำา

หนวยการเรยนรและแผนจดการเรยนรในแตละกลมสาระเพอนำาไป

ออกแบบจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงสอดคลองกบ ปรยานช

พบลสราวธ (2549) ทกลาววา การขบเคลอนปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในภาคการศกษานน จะตองมงพฒนาทตวครกอนเปน

อนดบแรก เพราะครถอวาเปนทรพยากรทสำาคญในการถายทอด

ความรและปลกฝงสงตางๆ ใหแกเดก ดงนน จงควรสงเสรมครให

มความรความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

อยางถองแทกอน เพราะเมอครเขาใจ ครกจะไดเปนแบบอยางทด

ใหแกเดกได ครสอนใหเดกรจกพอ ครตองรจกพอกอน โดยอยอยาง

พอเพยงและเรยนรไปพรอมๆ กบเดก และสเมธ ตนตเวชกล (2543)

ทกลาววา “หากครตองสอนเศรษฐกจพอเพยง ครตองเขาใจกอน

จงจะถายทอดไดถกตอง” เมอภายหลงจากดำาเนนการพฒนา เพอ

สงเสรมและปลกฝงวธการคด การปฏบตตนตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง 3 หวง คอ ความพอประมาณ ความมเหตผล

การสรางภมคมกนในตวทด บนพนฐานของการใชคณธรรมนำา

ความร การใชสตปญญาในการดำาเนนชวต และการใชความรทาง

หลกวชาอยางรอบคอบ รอบร ระมดระวงเพอนำาไปสการพฒนาตน

ใหกาวหนาไปพรอมกบความสมดล และพรอมรบกบการ

เปลยนแปลงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม 3) การ

บรหารงานงบประมาณ พบวา มความเปนไปไดในการปฏบตจรง

อยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงทสด คอ การกำาหนด

ผ รบผดชอบทชดเจนในการตดตามผลการใชงบประมาณ

สถานศกษามการสรางวฒนธรรมการทำางานดวยความซอสตยสจรต

จดสรรงบประมาณโดยยดประโยชนของผมสวนไดเสยเปนหลก

เปดโอกาสใหตวแทนประชาชนเปนกรรมการจดซอจดจางและ

เปดโอกาสใหผมสวนเกยวของตรวจสอบการจดซอจดจางได

ตลอดเวลา มการจดทำาแผนการบรหารงบประมาณแบบมงเนน

ผลงาน และจดทำาขอมลสารสนเทศแหลงสนบสนนงบประมาณ

และทรพยากรทางการศกษาทงนเนองจากงบประมาณเปนหวใจ

ขบเคลอนสถานศกษาในการดำาเนนการตามภารกจของการบรหาร

สถานศกษา การใชจายงบประมาณจงจำาเปนตองมความรอบคอบ

ตองมการวางแผนลวงหนาไวเปนอยางดวา ในปการศกษาแตละป

จะใชจายใหพอประมาณอยางไร หากใชจายอยางฟมเฟอย กอาจจะ

สงผลกระทบตอการบรหารจดการในสวนงานตางๆ ของสถานศกษา

สอดคลองกบจำาเรญรตน จตตจรจรรย (2553) ทวจยพบวา

สถาบนจดทำาแผนงบประมาณการเงนครอบคลมรายไดการลงทน

รวมทงการใชจายงบประมาณ เพอการจดซอ จดจาง อยางมเหตผล

การประสานของบประมาณสนบสนนการสอน จากภายนอก และ

การจดทำากจกรรมโครงการเพอหารายได รวมทงสรางแนวรวมกบ

หนวยงาน สมาคม เชน สมาคมศษยเกา มการควบคมการเงนเพอ

กอใหเกดความโปรงใส เปนการสรางภมคมกนทด และการท

สถาบนอดมศกษาตองใชจายอยางพอเหมาะ พอเพยงนน มใช

เปนการใชจายอยางประหยดหรอตระหนถเหนยวจนเกนไป การ

ใชจายอยางพอเหมาะ พอเพยง จงเปนการจายในสงทสมควร

จะจายหรอเปนการลดรายจาย เพมรายได เชน การลดการ

ใชกระดาษ เปนตน และแนวคดของ ธระ รญเจรญ (2548)

ทอธบายวา การบรหารงบประมาณของสถานศกษาขนพนฐาน

ในยคปฏรปการศกษา ตองยดหลกความเทาเทยมกบความ

เสมอภาคทางการศกษาของผเรยน สถานศกษาตองมความอสระ

ในการตดสนใจควบคกบความโปรงใส และรบผดชอบพรอมการ

ตรวจสอบไดตลอดเวลาจากผลสำาเรจของงานและทรพยากรทใช

ในการจดสรรงบประมาณ ผลประโยชนตองตกกบผเรยนเปนหลก

และทสำาคญคอการใหผมสวนไดเสยมสวนรวมในการบรหารและ

ตรวจสอบ ดงท เกษม วฒนชย (2546) กลาววา หลกแหงธรรมาภบาล

มสามประการ คอ เปาหมายตองสอดคลองกบความตองการหรอ

ความจำาเปนของสงคม การจดการศกษาตองทำาในสงทเปนประโยชน

ตอนกเรยนและชมชน กระบวนการบรหารตองมความโปรงใส

ตรวจสอบไดและทกขนตอนมความรบผดชอบ ระบบธรรมาภบาล

จงมงประโยชนตอสวนรวมเปนหลกใหเกดประโยชนตอการเรยน

การสอนหรอผเรยนเปนหลกและมการตรวจสอบซงกนและกน

ตลอดเวลา 4) การบรหารทวไป พบวา มความเปนไปไดในการ

ปฏบตจรงอยในระดบมาก โดยขอทมคาเฉลยสงทสด คอ การ

แตงตงผรบผดชอบทเหมาะสม โดยเนนกระบวนการมสวนรวมโดย

ผบรหารสถานศกษาใชหลกการบรหารแบบมสวนรวม รวมคด

รวมทำา ระหวางผบรหารสถานศกษา คร นกเรยน และชมชน

ทำาใหการบรหารเปนไปอยางมประสทธภาพ กรรมการสถานศกษา

และชมชนมสวนชวยในการบรหารจดการ โดยการใหขอคดเหน

เสนอแนะในการประชมตางๆ กบทางโรงเรยน ชวยประสานจดหา

ระดมทรพยากรสนบสนนกจกรรมโรงเรยน ดงแนวทางการนำา

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปจดการศกษา สำานกนโยบายและ

ยทธศาสตร (2550) ทระบวา การใหผปกครองและชมชนมสวนรวม

ในการจดการศกษาของสถานศกษาในขนตอนสำาคญทกขนตอน คอ

1) รวมกำาหนดแนวนโยบายและการวางแผน 2) รวมใหขอคดเหน

ขอเสนอแนะในกระบวนการพฒนาหลกสตร 3) รวมจดกจกรรม

การเรยนการสอน การจดสภาพและบรรยากาศภายในสถานศกษา

4) สงเสรมการเรยนรและการปฏบตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงในสถานศกษา ทบาน และสถานทอนๆ และ 5) รวมตดตาม

และประเมนผลการจดการศกษา



ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนำาผลการวจยไปใช

1.1 โรงเรยนประถมศกษาสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสระบร เขต 1 และเขต 2 ไดรปแบบ

การบรหารจดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง สามารถนำาไปประยกตใชในการบรหารสถานศกษาเพอ

พฒนาคณภาพการจดการศกษา

1.2 กระทรวงศกษาธการและหนวยงานทเกยวของ

ไดทราบแนวทางในการสงเสรมสนบสนนดานวชาการ บคคล

งบประมาณ และบรหารทวไปแกสถานศกษา เพอสงเสรมการ

ขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงสสถานศกษา

2. ขอเสนอแนะสำาหรบการวจยครงตอไป

2.1 ควรมการจดทำาการวจยเรองรปแบบการบรหาร

จดการสถานศกษาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใน

สถานศกษาทวไปทไมใชสถานศกษาพอเพยงตนแบบ

2.2 ควรมการวจยเปรยบเทยบรปแบบการบรหาร


สถานศกษาตางระดบและตางสงกด

3. ควรมการวจยตดตามผลการนำารปแบบการบรหาร


โรงเรยนประถมศกษา

เอกสารอางองกระทรวงศกษาธการ. 2550. การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงส

สถานศกษา. กรงเทพฯ.

กระทรวงศกษาธการ. 2552. คมอประเมนสถานศกษาแบบอยาง

การจดกระบวนการเรยนการสอนตามหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง: เขาถงไดจาก http://www.google.

co.th.search (10 มถนายน 2554)

เกษม วฒนชย. 2546. ธรรมาภบาลกบบทบาทของคณะกรรมการ

สถานศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ : บรษทพมพด จำากด.

ดลนภา ทวมยง, ฉลอง ชาตรประชวน, ภาณวฒน ภกดวงศ, และ

อนชา กอนพวง. 2556. วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลย

นเรศวร 15(1), 33-47.

จราย อศรางกร ณ อยธยา. 2549. การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง.

สำานกงานสภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต : เขาถง

ไดจาก http://www.nesac.go.th (9 กรกฎาคม 2549).

จำาเรญรตน จตตจรจรรย. 2553. การพฒนารปแบบการบรหาร

จดการอดมศกษาโดยการประยกตใชปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงของสถาบนอดมศกษาเอกชนของไทย.

กรงเทพฯ: สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

เทวล ศรสองเมอง. 2551. การพฒนารปแบบเครอขายการจด

การเรยนการสอนตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใน

สถานศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธระ รญเจรญ. 2548. สความเปนผบรหารมออาชพ. กรงเทพฯ :

ขาวฟาง.

ปรยานช พบลสราวธ. 2549. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ตามแนวพระราชดำาร. เอกสารสรปจากปาฐกถาพเศษ

ในการสมมนายทธศาสตรการสอสารในการเผยแพรแนวคด

เศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : สำานกงานทรพยสนสวน

พระมหากษตรย.

____. 2550. การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงดานการศกษา.

เอกสารประกอบการสมมนา. พฒนาผนำาตามรอย

พระราชดำารส ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง.

เพญนภา ธรทองด. 2553. การนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงไปใชในการบรหารจดการของสถานศกษาสงกด

สำานกงานเขตพนทการศกษาราชบรเขต2. วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง.

ระพพรรณ คณาฤทธ. 2554. การบรหารสถานศกษาตามปรชญา

ของเศรษฐกจพอเพยงของโรงเรยนสงกดสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมาน เขต 2.

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลย

การบรหารการศกษา คณะครศาสตรอตสาหกรรม

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

วรากรณ สามโกเศศ. 2550. การแกปญหาหนสนคร: เขาถงไดจาก

http://www.moe.go.th/websm/newsapr07

(5 เมษายน 2550).

สงคม รงทอง. 2547. การพฒนาแผนการจดการเรยนรทฤษฏใหม

สการเรยนรมงสเศรษฐกจพอเพยงกลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลยชนมธยมศกษาปท3เรอง

การเพาะเหดจากวสดทองถนโดยใชโครงงาน. การศกษา

คนควาอสระ (การบรหารการศกษา) มหาสารคาม : บณฑต

วทยาลย มหาวทยามหาสารคาม.

สรนทร ภสงห. 2552. การพฒนารปแบบการจดการศกษาโดย

บรณาการปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในโรงเรยน

มธยมศกษา สำานกงานเขตพนทการศกษาอบลราชธาน.

วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาการบรหารและ

พฒนาการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สเมธ ตนตเวชกล. 2543. การดำาเนนชวตในระบบเศรษฐกจ

พอเพยงตามแนวพระราชดำาร. วารสารขาราชการคร.

45(2).



สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

2550. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและการประยกตใชใน

ภาคธรกจเอกชน. กรงเทพฯ: สำานกงานฯ.

สำานกนโยบายและยทธศาสตร. 2550. การดำาเนนงานนโยบาย

เรยนฟร15ปอยางมคณภาพ. กรงเทพฯ.



การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร(5Es)

เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรองการบวกลบคณและหารเศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท6

DevelopmentofMathematicsLearningActivityPackageUsingtheInquiryInstructionalModel

(5Es)onLearningActivitiesforAddition,Subtraction,Multiplication,andDivisionofFractionof

SixthGradeElementaryStudents

ปารชาตเชยงสากล พรรณทพา พรหมรกษ เวชฤทธ องกนะภทรขจร

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

บทคดยอ การวจยครงน มวตถประสงคเพอ 1) สรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยน

การสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ตามเกณฑประสทธภาพ 75/75 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยนดวยชด

กจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 และ 3) ศกษาความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใช

รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานทาเกวยน อำาเภอ

วฒนานคร จงหวดสระแกว สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกวเขต 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จำานวน 30 คน ซง

ไดมาจากการสมแบบกลม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรคณตศาสตร ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบสอบถามวดความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร

การวเคราะหขอมล โดยหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและการทดสอบคาสถตท (t-test Dependent Sample) ผลการวจยปรากฏวา

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร

เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มประสทธภาพ 78.56/78.00 ผลสมฤทธทางการเรยน

วชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 หลงเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอน

แบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน สงกวากอนเรยน อยางมนย

สำาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบ

สบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน อยในระดบมาก

คำาสำาคญ: ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร, เศษสวน, รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es)



Abstract The purposes of research were : 1) to construct and find the efficiency of mathematics learning package

using the inquiry instructional model (5Es) on learning addition, subtraction, multiplication, and division of fraction of

sixth grade elementary students, following the standard criterion 75/75, 2) to compare their learning achievements

before and after being taught, and 3) to study the satisfaction of students with learning of mathematics learning

activity package. The cluster random sampling was employed to select students from a sixth grade class at

Bantakwien School Wattananakorn District, Sakaeo Province, Sakaeo Primary Educational Service Area Office 2

in the second semester of academic year 2013, and 30 students in class was selected. The research tools were

mathematical learning management plans, mathematics learning activity package, the learning achievement test,

and the satisfaction test with the students to learn of mathematics learning activity package. Analysis of data were

percentage, standard deviation, and t-test Dependent Sample.

The findings were as follows:

1. Mathematics learning activity package using the inquiry instructional model (5Es) on learning activities for

addition, subtraction, multiplication, and division of fraction of the sixth grade elementary students had an efficiency

level of 78.56/78.00

2. The achievement in mathematics of the sixth grade elementary students after studying mathematics

learning activity package using the inquiry instructional model (5Es) on learning activities for addition, subtraction,

multiplication, and division of fraction was significantly higher than before studying at the .05 level

3. The students were satisfied at high level with the learning of mathematics learning activity package using

the inquiry instructional model (5Es) on learning activities for addition, subtraction, multiplication, and division of

fraction.

Keywords: mathematic activity package, faction, inquiry instructional model (5Es).



บทนำา คณตศาสตรมบทบาทสำาคญยงตอการพฒนาความคด

ของมนษย ทำาใหมนษยมความคดสรางสรรค คดอยางมเหตผล

เปนระบบระเบยบ มแบบแผน สามารถวเคราะหปญหาหรอ

สถานการณไดอยางถถวนรอบคอบ ชวยใหสามารถคาดการณ

วางแผน ตดสนใจ แกปญหาและนำาไปใชในชวตประจำาวนไดอยาง

ถกตองและเหมาะสม นอกจากนคณตศาสตรยงเปนเครองมอในการ

ศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตลอดจนศาสตรอนๆ ทเกยวของ

คณตศาสตรจงมประโยชนตอการดำารงชวต ชวยพฒนาคณภาพ

ชวตใหดขน และสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข (สำานก

วชาการและมาตรฐานการศกษา, 2552 : 1) ถงแมวาคณตศาสตร

จะมความสำาคญเพยงใดกตาม แตการเรยนการสอนคณตศาสตร

ในระดบประถมศกษาของไทย ยงมประสทธผลไมดเทาทควร ดง

จะเหนไดจากการประเมนคณภาพการจดการศกษา รายงานผล

การทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) โดย

ภาพรวมระดบประเทศ ระดบชนประถมศกษาปท 6 กลมสาระ

การเรยนรคณตศาสตร ปการศกษา 2554 - 2556 พบวา นกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 มคะแนนเฉลยรอยละ 52.40 35.77 และ

41.95 ตามลำาดบ (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2554 -

2556) และเมอเรยงลำาดบคะแนนจากผลการทดสอบจากมากไปหา

นอยทง 5 กลมสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

อยในลำาดบท 5 และจากรายงานผลการประเมนผลสมฤทธทางการ

เรยนกล มสาระการเรยนร คณตศาสตร ระดบชนประถมศกษา

ตอนปลายของโรงเรยนในสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสระแกวเขต 2 ในสาระจำานวนและการดำาเนนการ

มาตรฐาน ค 1.2 ซงวาดวยการใชความรเกยวกบการบวก ลบ คณ

และหารเศษสวนในการหาคำาตอบจากสถานการณตางๆ ม

ผลคะแนนเฉลยรอยละ 39.36 ซงตำาทสดในสาระจำานวนและ

การดำาเนนการ (กลมนเทศตดตาม สำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสระแกวเขต 2, 2555 : 30-32)

จากผลการประเมนคณภาพการจดการศกษาและปญหา

ดงกลาวสะทอนใหเหนวา การจดการเรยนรคณตศาสตรยงไมประสบ

ความสำาเรจเทาทควร สาเหตของปญหาอาจเนองมาจากการจด

กจกรรมการเรยนการสอนของครไมมวธการสอนทหลากหลาย

ยดตวเองเปนสำาคญ ครขาดเทคนคการสอน (สรพร ทพยคง, 2536

: 157) อกทงนกเรยนจำานวนมากไมชอบเรยนวชาคณตศาสตร โดย

มความคดวาคณตศาสตรเปนวชาทยาก พลกแพลง มกฎระเบยบ

ทตองทองจำามากและเปนวชาทตองทำาแบบฝกหดมาก นกเรยนจง

รสกกลว ทอแท ขาดความมนใจในการเรยนและหากนกเรยนไดรบ

ประสบการณในการเรยนคณตศาสตรเบองตนทนาเบอหนายแลว

ทศนคตของนกเรยนกจะเปนไปทางลบมากยงขน ซงเปนผลกระทบ

โดยตรงตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร (ดวงเดอน

ออนนวม, 2537 : 36) ดงนนครผสอนตองสรรหาเทคนค วธการจด

กจกรรมการเรยนการสอนแบบใหมทสงเสรมใหนกเรยนแสวงหา

ความรดวยตนเอง มความรบผดชอบ มทกษะกระบวนการคด

คดแกปญหาดวยตนเอง (อรพรรณ ตนบรรจง, 2533 : 4) โดยเนน

ใหนกเรยนไดเรยนรวมทำากจกรรมใหมากหรอยดนกเรยนเปนสำาคญ

นกเรยนไดเรยนรตรงกบความตองการ ความสนใจ ความถนดของ

ตนเองมโอกาสคดอยางสรางสรรค แสดงออกอยางอสระ เปน

ผปฏบตดวยตนเอง (สวทย มลคำา, 2547)

สอการสอนกเปนเครองมอทางการศกษาประเภทหนงทม

คณคาทางการจดการเรยนการสอนหลายประการ ทชวยในการจด

กจกรรมการเรยนการสอนของครใหบรรลตามจดมงหมายทวางไว

อาจเปนชดฝก ใบงาน ใบความร เทคนคการถามตอบ วธสอน หรอ

นวตกรรมใดๆทสนบสนนใหนกเรยนเรยนรดวยความสนกสนาน

พรอมกบไดรบความร (อดลยศกด ดวงคำานอย, 2538 : 122 - 123)

ดงนนการใชสอการสอนในรปของชดกจกรรม กจดเปนสงสำาคญ

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทเนนใหผเรยนไดใชความ

สามารถในการศกษาความรในชดกจกรรมดวยตนเองเปนการฝก

ทกษะในการแสวงความร ทกษะการอาน และสรปความรอยางเปน

ระบบ ทำาใหผเรยนรจกคดเปนแกปญหาเปน (สคนธ สนธพานนท,

2551 : 21 - 22)

รปแบบการเรยนการสอนสบเสาะหาความรนนเปนรปแบบ

การจดการเรยนรทเนนกระบวนการแสวงหาความร ทจะชวยให

ผเรยนคนพบความจรงตางๆ ดวยตนเอง ใหผเรยนมประสบการณตรง

ในการเรยนรเนอหาวชา ผเรยนมโอกาสไดพฒนาความคดอยางเตมท

ไดศกษาคนควาดวยตนเองจงมความอยากรอยตลอดเวลา ไดฝก

ความคดและฝกการกระทำา ทำาใหไดเรยนรวธจดระบบความคด

และวธแสวงหาความรดวยตนเอง ทำาใหความรคงทนและถายโยง

การเรยนรได กลาวคอ ทำาใหสามารถจดจำาไดนาน และนำาไปใช

สถานการณใหมอกดวย (ภพ เลาหไพบลย, 2542 : 156-157) ซง

มขนตอนในการจดการเรยนการสอน 5 ขนตอน ไดแก 1) ขนการ

สรางความสนใจ (Engagement) 2) ขนการสำารวจและคนหา

(Exploration) 3) ขนการอธบายและลงขอสรป (Explanation)

4) ขนการขยายความร (Elaboration) 5) ขนการประเมน

(Evaluation) (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย,

2549 : 2) ซงการจดการเรยนรหากดำาเนนการครบทงวงจรเปน

ประจำาจะทำาใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยน นอกจากน ขนขยาย

ความรเปนขนทสำาคญทชวยทำาใหนกเรยนเชอมโยงความรทเพง

คนพบไปสปญหาใหมทยงสงสยหรอนาสงสยนำาไปสการสำารวจและ

คนหาเสาะหาความรตอไปไมหยดยง ทำาใหนกเรยนไดฝกคดใหลกซง

หรอวจารณญาณความคดสรางสรรค การตดสนใจและการแกปญหา

ไดยงขน นกเรยนจะเปนผใฝรใฝเรยนมากขน (สมบต การจนารกพงศ

และคณะ, 2549 : 10)



จากเหตผลดงกลาว ผวจยจงสนใจสรางชดกจกรรมการเรยนร

คณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร

(5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ

และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เพอเปนการ

สงเสรมการพฒนาการ การเรยนรของผเรยน และเปนการพฒนา

ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอสรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนร

คณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร

(5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ

และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตามเกณฑ

ประสทธภาพ 75/75

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

กอนเรยนและหลงเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร

โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เรอง

การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6

3. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยนดวย

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอน

แบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร

เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6

อปกรณและวธดำาเนนการวจย ขอบเขตของการวจย

1. ประชากรท ใชในการวจยครงน เปน นกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 โรงเรยนขยายโอกาสสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสระแกวเขต 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2556

2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานทาเกวยน อำาเภอวฒนานคร

จงหวดสระแกว สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว

เขต 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จำานวน 30 คน ซงได

มาจากการสมแบบกลม

3. ตวแปรทใชในการวจย

3.1 ตวแปรอสระ คอ การจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร รวมกบรปแบบการเรยน

การสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เรอง การบวก ลบ คณ และ

หารเศษสวน

3.2 ตวแปรตาม คอ

3.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร

เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

3.2.2 ความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยน

ดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก ลบ คณ และ


4. ระยะเวลาทใชในการวจยคอ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2556 โดยใชเวลาในการสอน จำานวน 20 ชวโมง และทำาการทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนจำานวน 2 ชวโมง

รวมทงสนใชเวลาจำานวน 22 ชวโมง

5. เนอหาทใชในการวจย เปนเนอหาสาระการเรยนร

คณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 เรอง การบวก ลบ คณ และ


วธการดำาเนนการวจย 1. เครองมอการวจย

1.1 ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร จำานวน 7 ชด

โดยไดรบการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจากผเชยวชาญจำานวน

5 คน ซงไดคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 1.00 และนำาชด

กจกรรมไปทดลองใชและหาประสทธภาพชดกจกรรมกบนกเรยน

ทมลกษณะคลายกบกลมตวอยาง โดยการทดลองครงท 1 การ

ทดลองแบบ 1 : 1 กบนกเรยนจำานวน 3 คน ไดคาประสทธภาพ

ของชดกจกรรมเทากบ 71.39/70.00 และการทดลองครงท 2

การทดลองกลมเลกกบนกเรยนจำานวน 10 คน ไดคาประสทธภาพ

ของชดกจกรรม เทากบ 76.81/75.33

1.2 แผนการจดการเรยนรคณตศาสตร จำานวน 7 แผน

โดยไดรบการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา ความชดเจน ความ

เปนไปได ตลอดจนภาษาทใช จากผเชยวชาญจำานวน 5 คน ซงได

คาดชนความสอดคลอง (IOC) อยระหวาง 0.80 - 1.00

1.3 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เปน

แบบทดสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จำานวน 30 ขอ ซงมคา

ความยากงาย (p) อยระหวาง 0.20 - 0.70 และคาอำานาจจำาแนก

(r) ของแบบทดสอบอยระหวาง 0.20 - 0.73 และคาความเทยง

เทากบ 0.81

1.4 แบบสอบถามวดความพงพอใจ เปนแบบวด

มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) แบงระดบความพงพอใจ

เปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

จำานวน 23 ขอ ซงมคาความเทยง เทากบ 0.93

2. การเกบรวบรวมขอมล

2.1 ผวจยชแจงแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรโดย

ใชชดกจกรรมประกอบการเรยนรโดยใชรปแบบการเรยนการสอน

แบบสบเสาะหาความร (5Es)



2.2 ทำาการทดสอบนกเรยนกอนเรยน (Pretest) โดย

ใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนร

คณตศาสตร เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ชนประถม

ศกษาปท 6 จำานวน 30 ขอ ทผวจยสรางขน โดยใชเวลา 1 ชวโมง

บนทกผลสอบทไดเปนคะแนนกอนเรยน ไวสำาหรบการวเคราะห

ขอมล

2.3 ดำาเนนการสอนดวยชดกจกรรมการเรยนร

คณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหา

ความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนร ทผวจยสรางขน

เรองการบวก ลบ คณ และหารเศษสวน กลมสาระการเรยนร

คณตศาสตร จำานวน 20 ชวโมง ผวจยจดเกบและรวบรวมขอมล

ในระหวางการทำากจกรรม และทดสอบดวยแบบทดสอบยอยประจำา

ชดกจกรรมของแตละชด รวบรวมขอมลเพอนำาคะแนนไปวเคราะห

หาประสทธภาพดานกระบวนการ (E1)

2.4 หลงการทดลองกจกรรมการเรยนรสนสดแลว

ผวจยนำาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนซงเปนแบบ

ทดสอบฉบบเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยน ไปทดสอบหลงการ

เรยน (Posttest) ใชเวลา 1 ชวโมง เพอนำาคะแนนทไดไปวเคราะห

หาประสทธภาพดานผลลพธ (E2) และเปรยบเทยบผลสมฤทธทาง

การเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

2.5 ใหนกเรยนตอบแบบสอบถามวดความพงพอใจตอ

การเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรรวบรวมขอมลเพอ

นำาคะแนนไปวเคราะหหาโดยหาคาเฉลย ( )

3. การวเคราะหขอมล

3.1 วเคราะหประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนร

คณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหา

ความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก

ลบ คณ และหารเศษสวน ตามเกณฑมาตรฐาน 75/75 และ

คาเฉลย ( )

3.2 วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใช

รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานใน

การจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชสถตสำาหรบการวเคราะห

แบบ t-test Dependent Samples

3.3 วเคราะหความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยน

ดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยน

การสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรม

การเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน โดยหาคาเฉลย

( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S)

ผลการวจย 1. ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบ

การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการ

จดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มประสทธภาพ 78.56/78.00

2. นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร

โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เรอง

การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทาง

การเรยนคณตศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน เทากบ 10.33 และ

23.40 คะแนน ตามลำาดบ แสดงวา ผลสมฤทธทางการเรยน

หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

3. นกเรยนทไดรบการสอนดวยชดกจกรรมการเรยนร

คณตศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร

(5Es) มความพงพอใจตอการการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร

ในภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.86) โดยมขอทมคาเฉลยมาก

3 อนดบ ตามลำาดบ ดงน นกเรยนสนกเมอไดเรยนเปนกลมและ

ชวยกนทำางาน ( = 4.37) นกเรยนชอบทครชมเชยหรอม

ของรางวลใหเมอนกเรยนทำากจกรรมไดคะแนนด ( = 4.33)

และการมอบหมายงานใหนกเรยนมความเหมาะสม ( = 4.10)

สรปและอภปรายผลการวจย 1. การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใช

รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐาน

ในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทสรางขนมประสทธภาพ

78.56/78 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1 ทงนอาจเนอง

มาจาก

1.1 ชดกจกรรมทสรางขนไดผานกระบวนการสราง

อยางเปนระบบตามขนตอน ดงท สคนธ สนธพานนท (2551,

หนา 18) ไดกลาววา การสรางชดกจกรรมการเรยนร หรอชด

การเรยนการสอนเพอนำาไปใชในการเรยนการสอนนน ครควร

ดำาเนนการตามขนตอน ดงน เลอกหวขอ กำาหนดขอบเขต และ

ประเดนสำาคญของเนอหา กำาหนดเนอหาทจะทำาชดการเรยน

การสอน เขยนจดประสงคในการจดการเรยนการสอน สรางแบบ

ทดสอบ จดทำาชดการเรยนการสอน วางแผนจดกจกรรมการเรยน

การสอน การรวบรวมและจดทำาสอการเรยนการสอน สอดคลอง

กบงานวจยของ ฉนทฉนก เนองจำานงค (2547) ทสรางชดการสอน

กลมสาระคณตศาสตร เรอง เศษสวน สำาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 2 แลวพบวา ชดการสอนทสรางขนอยางมระบบ

เมอนำาไปหาประสทธภาพแลวชดกจกรรมทสรางขนมประสทธภาพ

81.12/87.50 ซงสงกวาเกณฑทตงไว

ดวยแบบทดสอบยอยประจาชดกจกรรมของแตละชด รวบรวมขอมลเพอนาคะแนนไปวเคราะหหาประสทธภาพดาน

กระบวนการ( 1E )

2.4 หลงการทดลองกจกรรมการเรยนรสนสดแลว ผวจยนาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนซงเปน

แบบทดสอบฉบบเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยน ไปทดสอบหลงการเรยน (Posttest) ใชเวลา 1 ชวโมง เพอนาคะแนนท

ไดไปวเคราะหหาประสทธภาพดานผลลพธ ( 2E ) และเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

2.5 ใหนกเรยนตอบแบบสอบถามวดความพงพอใจตอการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร รวบรวมขอมลเพอนาคะแนนไปวเคราะหหาโดยหาคาเฉลย (X)

3. การวเคราะหขอมล 3.1 วเคราะหประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบ

สบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ตามเกณฑ

มาตรฐาน 75/75 และคาเฉลย (X) 3.2 วเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนร

คณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชสถตสาหรบการวเคราะหแบบ t-test Dependent Samples 3.3 วเคราะหความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบ

การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหาร

เศษสวน โดยหาคาเฉลย (X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S) ผลการวจย

1. ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐาน

ในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มประสทธภาพ 78.56/78.00

2. นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหา

ความร (5Es) เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรกอนเรยนและ

หลงเรยน เทากบ 10.33และ 23.40 คะแนน ตามลาดบ แสดงวา ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3. นกเรยนทไดรบการสอนดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบ

เสาะหาความร (5Es) มความพงพอใจตอการการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 3.86) โดยมขอทมคาเฉลยมาก 3 อนดบ ตามลาดบ ดงน นกเรยนสนกเมอไดเรยนเปนกลมและชวยกนทางาน ( X =4.37) นกเรยนชอบทครชมเชยหรอมของรางวลใหเมอนกเรยนทากจกรรมไดคะแนนด ( X =4.33) และ การ

มอบหมายงานใหนกเรยนมความเหมาะสม ( X =4.10) สรปและอภปรายผลการวจย



























































































































1.2 ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบ

การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจด

กจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทผวจยสรางขนนน ไดจดแบงเนอหา

เปนเรองยอยและในเนอหาของแตละชดกจกรรมไดใชภาษา

อยางงาย มรปภาพประกอบทงายตอการเรยนร มสอประกอบ

การสอนทหลากหลาย เชน ของจำาลอง รปภาพ เพลง เกม

สอตางๆ ทใชในชวตประจำาวน นำามาใหนกเรยนไดจบตอง เรยนร

โดยประสบการณตรง รวมกบการสงเกต สำารวจ อภปราย ซกถาม

จนกระทงสามารถคนพบและสรปความคดรวบยอดไดดวยตนเอง ซง

สอดคลองแนวคดทฤษฎการเรยนรของบรเนอรในการจดการเรยน

การสอนคณตศาสตรจะตองสอนใหเดกไดรบประสบการณตรงโดย

เรมจากการสมผสกบสงทเปนรปธรรม พฒนาไปสระดบของการใช

ภาพเปนสอในการมองเหน และระดบการสรางความสมพนธและ

ใชสญลกษณ ซงเปนระดบทผเรยนสามารถเขยนสญลกษณแทน

สงทเหนในระดบทสอง หรอสงทสมผสในระดบทหนงได (พรรณ

ชทย เจนจต, 2550 : 110) และยงสอดคลองกบแนวคดทฤษฎของ

ดนส (Dienes) ในการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรโดยให

ผเรยนอยในสถานการณทแวดลอมดวยโครงสรางทเปนรปธรรม

แลวคอยนำาไปสสถานการณทเปนนามธรรม นนคอ การเรยน

การสอนควรเรมทการใชวสดอปกรณตางๆ ไปสการใชภาพ

การสรางภาพในใจ สดทายถงเปนการใชสญลกษณ (เวชฤทธ

องกนะภทรขจร, 2555 : 49)

1.3 ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบ

การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจด

กจกรรมการเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทสรางขนนน เปนกจกรรมการ

เรยนการสอนทเนนใหเดกทำากจกรรมทงเปนกลมและดวยตนเอง

กลาวคอ ลกษณะการจดกจกรรมการเรยนการสอนในแตละชด

กจกรรมนน นกเรยนจะไดศกษาหาความรจากใบความรและทำา

ใบกจกรรมดวยตนเองภายในกลม ทำาใหนกเรยนไดเรยนรรวมกน

เปนกลม ซงในระหวางการทำากจกรรมนน ครจะเปนผกระตน

อำานวยความสะดวก ซกถาม จดสถานการณใหเหมาะสมกบ

ความรเดมของนกเรยนเพอกระตนใหนกเรยนคดและเชอมโยงเอง

จนเกดการเรยนรอยางมความหมาย เกบไวในหนวยความจำา

ระยะยาว (สมบต การจนารกพงค และคณะ, 2549 : 5) โดยใหอสระ

ในการแสดงความคดเหน กระตนใหนกเรยนไดฝกฝนการคนควา

แสวงหาความรดวยตนเอง ใหการรวมมอการแลกเปลยนความร

ความคดและประสบการณภายในกลมและระหวางกลม ทำาให

นกเรยนไดลงมอปฏบตจรง รจกทำางานรวมกบผอน ไดแสดง

ความคดเหน รบฟงความคดเหนของกนและกน คดเปน

แกปญหาเปน มการตดสนใจดวยกระบวนการคดอยางไตรตรอง

และเรยนรอยางกระตอรอรน ซงจะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหา

เรองทเรยนไดดยงขน และเปนกำาลงใจในการเรยนซงกนและกน

สงผลใหการเรยนการสอนมประสทธภาพตามเปาหมายทพงประสงค

ซงสอดคลองกบแนวคดของ เคมพ และ เดยตน (Kemp & Dayton,

1985) ทกลาวไววา การเรยนแบบมสวนรวมจะเกดผลอยางรวดเรว

และคงทน หากใหนกเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนทาง

ดานสตปญญาและทางดานกายภาพ

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง การบวก

ลบ คณ และหารเศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ดวย

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอน

แบบสบเสาะหาความร (5Es) หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยาง

มนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจย

ขอท 2 ทงนเนองมาจาก

2.1 ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรทผวจยสรางขน

ประกอบดวย 1) คมอคร ทมคำาแนะนำาสำาหรบครสาระและมาตรฐาน

การเรยนร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร กำาหนดการสอน

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และ แผนการจดการเรยนร

2) คมอนกเรยน ทมใบความร ใบกจกรรม เฉลยใบกจกรรม แบบ

ทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน เฉลยแบบทดสอบ แบบประเมน

และเกณฑการประเมนผเรยนในกจกรรมการซงชดกจกรรม

แตละชดนนประกอบดวยใบกจกรรมหลากหลาย เรยงลำาดบจาก

งายไปหายาก เพอใหนกเรยนไดฝกฝน พฒนาทกษะจากการ

ไดลงมอปฏบตดวยตนเอง ซงสอดคลองกบทฤษฎการเชอมโยง

ของธอรนไดค (Thorndike’s Classical Connectionism) ซง

ธอรนไดค (Thorndike อางถงในทศนา แขมมณ, 2554 : 51)

เชอวา การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการ

ตอบสนอง ซงมหลายรปแบบ มการลองผดลองถก และไดฝกหดหรอ

กระทำาบอยๆ ดวยความเขาใจ จะทำาใหการเรยนรของนกเรยนนน

คงทนถาวร และยงสอดคลองกบดวงเดอน ออนนวม (2535 : 27)

ทไดกลาววา การพฒนาการเรยนรคณตศาสตรของนกเรยนนน

ตองอาศยการวเคราะห การตรวจสอบ และการฝกฝน เปนหลก

และสงสำาคญทจะทำาใหนกเรยนเกดการพฒนามากทสด ไดแก

การฝกฝน เนองจากการฝกฝนกอใหเกดประโยชนหลายอยาง

ทงในเรอง การจดจำาไดแมนยำา นำาไปสความถกตอง เปนรากฐาน

ในการพฒนาประสทธภาพในการคดชวยใหมองเหนวธลด อนจะ

ทำาใหคดไดรวดเรว กอใหเกดแรงดลใจ ชวยใหผเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงขน และยงสอดคลองกบงานวจยของ สะรยา

สะและหมด (2555 : 73) ซงไดทำาการวจยเรอง ผลการใชชดกจกรรม

คณตศาสตร โดยจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เรอง เศษสวน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาคณตศาสตร ดวยชดกจกรรมโดยการจดกจกรรม

การเรยนรแบบแบบ 5E เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนมธยมศกษา



ปท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถต ทระดบ

.05

2.2 การจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยชดกจกรรม

การเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะ

หาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การ

บวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

มลกษณะเดนของการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชรปแบบ

การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) 5 ขน คอกจกรรม

การเรยนการสอนเนนบทบาทของนกเรยนเปนสำาคญ นกเรยนลงมอ

ปฏบตกจกรรมตางๆ ดวยตวเอง เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดง

แนวคด แสดงเหตผล อภปราย และแลกเปลยนแนวคดซงกนและกน

มการชวยเหลอกน สวนครนนมบทบาทเปนผกระตน ใหคำาแนะนำา

แนวทางการปฏบต ใชคำาถามใหเกดกระบวนการคดทเปนระบบ เพอ

นำาไปสการแกปญหาได กจกรรมดงกลาวชวยใหนกเรยนเกดความร

ความเขาใจในบทเรยน ซงการจดการเรยนรหากดำาเนนการครบ

ทงวงจรเปนประจำาจะทำาใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยน (สมบต

การจนารกพงศ และคณะ, 2549 : 10) จงสงผลใหนกเรยนม

ผลสมฤทธทสงขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ นด อนอราม (2553)

ไดศกษาเกยวกบการพฒนาผลการเรยนรวชาคณตศาสตร เรอง

พหนามโดยใชกระบวนการเรยนร แบบวฏจกรการเรยนร 5E ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทาง

การเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ

การสอนโดยใชกระบวนเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 5E สงกวา

นกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ

.01

3. การศกษาความพงพอใจของนกเรยนตอการเรยน

ดวยชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยน

การสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรม

การเรยนรเรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 มความพงพอใจอยในระดบมาก ซงเปนไป

ตามสมมตฐานการวจยขอท 3 ทงนอาจเนองมาจากชดกจกรรม

การเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะ

หาความร (5Es) เปนฐานในการจดกจกรรมการเรยนรเรอง การบวก

ลบ คณ และหารเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

มการจดกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงออก

และไดใชความสามารถของตนอยางเตมศกยภาพ มอสระในการ

ตดสนใจ ในการตอบคำาถาม และการสรางความรดวยตนเอง มการ

มอบหมายงานใหปฏบตหนาทเปนรายบคคลและการปฏบตกจกรรม

กลมเลกๆ ประกอบกบมการใชสอการเรยนรทหลากหลาย เชน

ของจรง แผนภาพ ภาพการตน เกม และเพลง จากการดำาเนนการ

ดงกลาวพบวา นกเรยนมความพงพอใจกบประสบการณตรงทได

ลงมอปฏบต จงทำาใหนกเรยนเกดความร ความเขาใจ และจดจำา

ไดดยงขน ซงเปนพฤตกรรมทแสดงออกมา หรอชอบตอสงทตนเอง

ไดลงมอปฏบต จงทำาใหนกเรยนสนใจในการเรยนร และเรยนร

อยางสนกสนาน มงมนในการทำางาน ซงสอดคลองตามแนวคดของ

ลวน สายยศ และคณะ (2543 : 54) ทกลาววา ความพงพอใจใน

การเรยน เปนความรสกเตมใจทจะเรยน รกการเรยน มความสข

สนกสนานทไดเรยน ทำาอะไรไดหลายอยางเพอการเรยน นนคอ

ความพงพอใจของคนสามารถสงเสรมหรอยบยง สงทเขาจะ

แสดงออกได และสอดคลองกบแนวคดของลกขณา สรวฒน (2539

: 132) ทไดกลาววา ความพงพอใจเปนพฤตกรรมทถกกระตนโดย

แรงขบของแตละบคคลเพอสจดหมายปลายทางอยางใดอยางหนง

นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ วณารตน ราศร (2552 : 84)

ทพบวา นกเรยนทไดรบการสอนดวยชดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

มความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตร อยในระดบด

ขอเสนอแนะ 1. การจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบการเรยนการสอน

แบบสบเสาะหาความร (5Es) เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ทเนนผเรยนเปนสำาคญ สงเสรมใหผเรยนไดศกษาคนควา ปฏบต

จนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง สงผลทำาใหผลสมฤทธ

ทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนสงขน ซงครผสอนสามารถ

นำารปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความรไปประยกตใช

ในการจดกจกรรมการเรยนรของตนเอง เพอพฒนาผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนใหมประสทธภาพยงขน

2. ควรทำาการวจยเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน

คณตศาสตร และความพงพอใจของนกเรยนโดยใชรปแบบการเรยน

การสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) ในระดบชนอนๆ

3. ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

คณตศาสตร ระหวางกลมผเรยนทใชกจกรรมการเรยนการสอนดวย

รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (5Es) กบกลม

ผเรยนทใชกจกรรมการเรยนการสอนดวยรปแบบการเรยนการสอน

แบบปกต

เอกสารอางองกลมนเทศตดตาม สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สระแกว เขต 2. 2555. รายงานผลสมฤทธทางการศกษา

2555.

ฉนทชนก เนองจำานง. 2547. การสรางชดการสอนกลมสาระ

คณตศาสตร เร อง เศษสวน สำาหรบนก เรยนชน

ประถมศกษาปท 2. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต,

สาขาวชาการประถมศกษา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

บรพา.



ดวงเดอน ออนนวม. (2535). การเสรมสรางสมรรถภาพการสอน

คณตศาสตรของครประถมศกษา. กรงเทพฯ: คณะ

ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

____. 2537. เรองนารสำาหรบครคณตศาสตร. กรงเทพฯ :

ไทยวฒนาพานช.

ทศนา แขมมณ. 2554. ศาสตรการสอน องคความรเพอการจด

กระบวนการการเรยนรทมประสทธภาพ. พมพครงท 14.

กรงเทพฯ: สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นด อนอราม. 2553. การพฒนาผลการเรยนรวชาคณตศาสตร

เรอง พหนามโดยใชกระบวนการเรยนรแบบวฏจกร

การเรยนร 5E ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.

วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาคณตศาสตร

ศกษา, วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลย

ราชภฎอบลราชธาน.

พรรณ ชทย เจนจต. (2550). จตวทยาการเรยนการสอน. นนทบร:

ศนยสงเสรมวชาการ.

ภพ เลาหไพบลย. 2542. แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ:

ไทยวฒนาพานช.

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. (2543). การวดดานจตพสย.

กรงเทพ: สรวยาสาสน.

ลกขณา สรวฒน. (2539). จตวทยาเบองตน. กรงเทพฯ:

โอเดยนสโตร.

วณารตน ราศร. 2552. การพฒนาชดกจกรรมการเรยนรแบบ

5E เ พอพฒนาผลสมฤทธ ในการแก โจทยปญหา

คณตศาสตรและความพงพอใจตอการเรยนคณตศาสตร

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ

การศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและ

การสอน, มหาวทยาลยราชภฎพบลสงคราม.

เวชฤทธ องกนะภทรขจร. (2555). ครบเครองเรองควรรสำาหรบ

ครคณตศาสตร. หลกสตร การสอน และการวจย. กรงเทพฯ:

จรลสนทวงศการพมพ.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2549. เอกสาร

ประกอบการประชมปฏบตการเผยแพร ขยายผล และ

อบรมรปแบบการจดกระบวนการเรยนรแบบวฎจกร

การสบเสาะหาความร5ขนตอนเพอพฒนากระบวนการ

คดระดบสง. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร

และเทคโนโลย.

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต. รายงานผลการทดสอบ

ทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน(O-NET)ชวงชนท2

(ป.6) ปการศกษา 2554 วชาคณตศาสตร. กรงเทพฯ:

สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต.









สมบต การจนารกษพงศ และ คณะ. 2549.เทคนคการจดกจกรรม

การเรยนรแบบ 5E ทเนนพฒนาทกษะการคดขนสง

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพฯ: ธารอกษร.

สะรยา สะและหมด. 2555. ผลการใชชดกจกรรมคณตศาสตร

โดยจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เรอง เศษสวน ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธการศกษา

มหาบณฑต, สาขาวชาคณตศาสตรศกษา, บณฑตวทยาลย,

มหาวทยาลยรามคำาแหง.

สรพร ทพยคง. 2536. เอกสารคำาสอนวชา 15822 ทฤษฎและ

วธสอนวชาคณตศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สคนธ สนธพานนท. 2551. นวตกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนา

คณภาพของเยาวชน. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน.

สวทย มลคำา. (2547). กลยทธการสอนคดวเคราะห. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

สำานกงานวชาการและมาตรฐานการศกษา. 2552. ตวชวดและ

สาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช

2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง

ประเทศไทยจำากด.

อดลยศกด ดวงคำานอย. 2538. หลากหลายรปแบบเทคนควธสอน.

ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.

อรพรรณ ตนบรรจง. 2533. ปญหาการสอนคณตศาสตร ระดบ

มธยมศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

Kemp, Jerrold E.; & Dayton, Deane K. (1985). Planning

andProducingInstructionalMedia. 5thed. New York :

Harper and Row.



การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท4

ScienceLearningActivityManagementBasedonConstructionismTheoryforFourthGrade

ElementaryStudents

กญจนญาณศานาคสวสด, ภทรภร ชยประเสรฐ, เชษฐ ศรสวสด

ภาควชาการจดการเรยนร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 4 กอนและหลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

(Constructionism) กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอนบาลชลบร จงหวดชลบร จำานวน

35 คน ไดมาจากการสมตวอยางแบบกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดกจกรรมการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญา เรองแสง แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองแสง มคาความเชอมน 0.71 และแบบ

ทดสอบวดทกษะกระบวน การทางวทยาศาสตร มคาความเชอมน 0.75 ซงวเคราะหขอมลทางสถต โดยใชวธการทดสอบคะแนนท (t-test)


1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญาสงกวากอนเรยน อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอ

สรางสรรคดวยปญญาสงกวากอนเรยน อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

คำาสำาคญ:การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

Abstract This research paper was aimed to study science learning achievement and science process skills for fourth

grade elementary students before and after being taught of science learning activities management based on

constructionism. The samples of this research consisted of 35 students from a fourth grade class in Anubanchonburi

School, Chonburi Province. The cluster random sampling was used to select an experimental group. The research

instruments were the lesson plan, science achievement test and science process skills test. The data were

statistically analyzed by using the t-test for dependent samples.

Research results were as follow:

1. The students had higher science learning achievement after using science learning activities management

based on constructionism than the former science learning achievement before studying, showing the .05 level of

statistical significance.

2. The students had higher science process skills after using science learning activities management based

on constructionism than the science process skills before studying, showing the .05 level of statistical significance.

Keywords: science learning activities management, constructionism



บทนำา การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรของไทย เรมตน

จากสมยสโขทย และมการเปลยนแปลงเรอยมาจนกระทงมการ

พฒนาการศกษาวทยาศาสตรจนกระทงยคปจจบน การจดการเรยน

การสอนวทยาศาสตรของไทยในปจจบนได เลงเหนความสำาคญตอ

กระบวนการเรยนรของผเรยน โดยมการจดประสบการณการเรยนร

วทยาศาสตร เนนใหผเรยนเปนศนยกลาง เปดโอกาสใหผเรยน

มสวนรวมในการทำากจกรรม ไดลงมอปฏบตจรง โดยมครเปน

ผตอบสนองความสนใจของผเรยน และสงเสรมการจดโครงสราง

ความคดประสบการณ เพอพฒนามมมองและความเขาใจทาง

วทยาศาสตร รวมถงการสงเสรมทศนคตและยงมปจจยในดานการ

พฒนาการเรยนรตามวย

วทยาศาสตรมบทบาทสำาคญยงในสงคมโลกปจจบนและ

อนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบทกคนทงในชวตประจำาวน

และการงานอาชพตางๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใช

และผลผลตตางๆ ทมนษยไดใชเพออำานวยความสะดวกในชวตและ

การทำางาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสาน

กบความคดสรางสรรค และศาสตรอนๆ (กระทรวงศกษาธการ,

2551, หนา 92) ซงกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงให

ผ เรยนได เรยนรวทยาศาสตร ท เนนการเชอมโยงความรกบ

กระบวนการ และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวม

ในการเรยนรทกขนตอน มการทำากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรง

และไดรบประสบการณตรงจากการไดลงมอปฏบต ซงสภาพ

การเรยนการสอนวทยาศาสตรในปจจบน สวนใหญยงเนนการ

ทองจำา บทบาทของผสอนเปนผนำา มงเนนการถายทอดเนอหาวชา

มากกวาเรยนรจากสภาพจรงมวธสอน และเทคนคการสอนทชวย

ใหนกเรยนสนใจ ใฝร แตผสอนไมไดเลอกวธการสอน และเทคนค

ไปใชในการจดการเรยนการสอน จงทำาใหนกเรยนเกดความเบอหนาย

ในการเรยน รวมไปถงกระบวนการเรยนการสอนยงเปนพฤตกรรมท

จำาเจ ผเรยนเคยชนตอการทำาตาม เชอฟง นงนง ขาดความคลองตว

ในการคดแบบวทยาศาสตร (คณะอนกรมการปฏรปการเรยนร,

2543, หนา 2-3) ซงนกการศกษาหลายทานเหนพองตองกนวา

การใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของผเรยนเปนสงจำาเปน

ในการเรยนวทยาศาสตร ดงนนจดมงหมายของการศกษา ควรเนน

การสอนผเรยนใหรจก และใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ในการแสวงหาความรตางๆ ไมเพยงแตผเรยนจะใชทกษะเหลาน

ผเรยนยงไดรบความร ความเขาใจทางเนอหาวชาทเรยนและยง

ใชทกษะดงกลาว เพอแกไขปญหาตางๆ ทเกดภายนอกหองเรยน

ไดอกดวย (วรรณทพา รอดแรงคลา, 2540, หนา ค) จากงานวจย

ทเกยวของกบการสอนวทยาศาสตรดวยวธการสอนตางๆ ทสงผล

ทง 2 ดานไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร พบวาวธการสอนโดยใชรปแบบ

การสอนตางๆ สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และ

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงขน (นงลกษณ เชอด, 2548;

วทวส ดวงภมเมศ, 2548 และ ยพน ใจตรง, 2552)

ข อมลท ได จากการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 พบวา นกเรยนมความสนใจในการเรยน

วทยาศาสตร รวมถงการทดลองวทยาศาสตร แตเนองจากการจด

การเรยนการสอนไมเออตอกระบวนการเรยนรของนกเรยน การสอน

ของครยงมบทบาทเปนผนำา และนกเรยนยงคอยเปนผปฏบตตาม

ซงสงผลใหเกดความรสกเบอหนายในการเรยนวชาวทยาศาสตร

(คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร, 2543, หนา 2) โดยเฉพาะ

การเรยนในภาคทฤษฎ จงทำาใหผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรตำาลง และผลการสมภาษณ

คณครทสอนวทยาศาสตรในชนประถมศกษาปท 4 เรองแสง เปน

เรองทคอนขางเขาใจยากและเปนนามธรรม ฉะนนผเรยนจงควรได

ลงมอปฏบตกจกรรมทนำาไปสการสรางองคความร เพอใหผเรยน

เกดความรความเขาใจในเนอหาวชาไดเปนอยางดในเรองแสง โดย

เนอหาตรงสวนนตามมาตรฐานการเรยนรไดกำาหนดใหเรยนเฉพาะ

ระดบชนประถมศกษาปท 4 เทานน เพอเปนฐานความรในการนำาไป

ตอยอด และประยกตความรในระดบสงตอไป

ท ฤ ษ ฎ ก า ร เ ร ย น ร เ พ อ ส ร า ง ส ร ร ค ด ว ย ป ญ ญ า

(Constructionism) ซงเปนทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง

แลวเกดการสรางชนงาน (สชน เพชรกษ, 2544, หนา 1) ถกพฒนาขน

โดยศาสตราจารยเซยมวร พาเพรต (Professor Seymour Papert)

แหงสถาบนเทคโนโลยแมสซาชเซตส (Massachusetts Institute

of Technology) ทฤษฏนมพนฐานมาจากทฤษฏความรของ จน เพย

เจต (Jean Piaget) นกจตวทยาชาวสวส ทฤษฎนไดรบอทธพลจาก

เพยเจตเปนอยางมากเกยวกบการเรยนรของเดก และเปนทฤษฎท

พยายามอธบายวา ความรคออะไร และความรพฒนาขนในความรสก

นกคดของคนเราอยางไร โดยทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวย

ปญญา (ชยอนนต สมทวณช, 2542, หนา 137-138) จะอยคงทน

และจะสามารถถายทอดใหผอนเขาใจความคดของตนเองไดด

นอกจากนนความรทสรางขนเองน ยงจะเปนฐานใหสามารถสราง

องคความรใหมตอไปอยางไมมทสนสด

ท ฤ ษ ฎ ก า ร เ ร ย น ร เ พ อ ส ร า ง ส ร ร ค ด ว ย ป ญ ญ า

(Constructionism) ยงมเอกลกษณของตน ในดานการใชสอ

เทคโนโลย วสดและอปกรณตางๆ ทเหมาะสมในการใหผเรยน

สรางการเรยนรและผลงานตางๆ ดวยตนเอง นอกจากนการ

เปดโอกาสใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเองจะประสบ

ผลสำาเรจไดมากนอยเพยงใด มกขนอยกบบทบาทของคร ครจำาเปน

ตองเปลยนบทบาทของตนเองใหสอดคลองกบแนวคด ครจะตองทำา

หนาทอำานวยความสะดวกในการเรยนรใหแกผเรยน ใหคำาปรกษา

ชแนะแก ผ เรยน เกอหนนการเรยนรของผเรยนเปนสำาคญ



(ทศนา แขมมณ, 2550, หนา 96-97) โดยมนกวจยหลายทานได

ศกษาทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา ดงงานวจยของ

ปรญญา ทองสอน และคณะ (2548), สธน เสนาสวสด (2549),

สฤษด บรรณะศร (2550), พนจ พนจพงศ (2553) และ เชษฐ

ศรสวสด (2554) พบวาการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามทฤษฎ

เพอสรางสรรคดวยปญญาสามารถทำาใหผเรยนมผลสมฤทธทาง

การเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทสงขน โดยมขนตอน

ในการจดกจกรรมการเรยนรเพอสรางสรรคเพอสรางสรรคดวย

ปญญาแตกตางกน

จากเหตผลดงกลาว ผวจยจงมความสนใจทจะนำาทฤษฎ

การเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา มาใชในการจดกจกรรม

สงเสรมการเรยนร เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน ชน

ประถมศกษาปท 4 เรอง แสง เพอใหผเรยนไดมผลสมฤทธทาง

การเรยนวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรท

สงขน โดยผวจยนำาทฤษฎการจดการเรยนรเพอสรางสรรคดวย

ปญญามาใชในการวจยม 5 ขนตอนดงน ขนท 1 จดประกาย

ความสนใจ (Sparkling) ขนท 2 การวางแผนเพอการเรยนร

(Planning for Learning) ขนท 3 การเรยนรจากการกระทำา

(Learning by Doing) ขนท 4 เกดความรใหม (New Knowledge)

และขนท 5 นำาเสนอขอมล (Presentation) ซงทง 5 ขนตอน

ไดประยกตจาก (พารณ อสรเสนา ณ อยธยา, 2548, หนา 85-88;

นภา แกวศรงาม, 2547, หนา 76 และพจนา ทรพยสมาน, 2549,

หนา 17-18)

วตถประสงคการวจย การวจยเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชการจดกจกรรม

การเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรค

ดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มวตถประสงคดงน

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กอนเรยนและหลงเรยน โดยใช

การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญา

2. เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กอนเรยนและหลงเรยน โดยใช

การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนร


ขอบเขตของการวจย

1. กลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน ไดแก นกเรยน

ชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอนบาลชลบร ภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2556 จำานวน 1 หองเรยน โดยใชวธการสมอยางงาย

แบบ Cluster Random Sampling

2. ตวแปรทใชในการวจยประกอบดวย

2.1 ตวแปรตน คอ การจดกจกรรมการเรยนร

วทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

2.2 ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. เนอหาวทยาศาสตรทใชในงานวจยน เปนสาระการเรยนร

วทยาศาสตรของชนประถมศกษาปท 4 สาระท 5 พลงงาน เรอง แสง

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

4. ระยะเวลาในการดำาเนนการวจย เพอประเมน

ประสทธผล 12 สปดาห สปดาหละ 2 คาบ จำานวน 24 คาบ

ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

วธดำาเนนการวจย การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎ

การเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 4 มวธการดำาเนนงานวจยดงน

ตารางท 1 แบบแผนการทดลอง แบบ One Group Pretest-Posttest Design

Knowledge) และขนท 5 นาเสนอขอมล (Presentation) ซงทง 5 ขนตอนไดประยกตจาก (พารณ อสรเสนา ณ อยธยา, 2548, หนา 85-88; นภา แกวศรงาม, 2547, หนา 76 และพจนา ทรพยสมาน, 2549, หนา 17-18) วตถประสงคการวจย การวจยเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 มวตถประสงคดงน 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4กอนเรยนและ

หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา 2. เพอเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4กอนเรยนและ

หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา ขอบเขตของการวจย 1. กลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอนบาลชลบร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จานวน 1 หองเรยน โดยใชวธการสมอยางงาย แบบ Cluster Random Sampling 2. ตวแปรทใชในการวจยประกอบดวย 2.1 ตวแปรตน คอ การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรค

ดวยปญญา 2.2 ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. เนอหาวทยาศาสตรทใชในงานวจยน เปนสาระการเรยนรวทยาศาสตรของชนประถมศกษาปท 4 สาระท 5 พลงงาน เรอง แสง ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 4. ระยะเวลาในการดาเนนการวจย เพอประเมนประสทธผล 12 สปดาห สปดาหละ 2 คาบ จานวน 24 คาบ ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 วธดาเนนการวจย การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 4 มวธการดาเนนงานวจยดงน ตารางท 1 แบบแผนการทดลอง แบบ One Group Pretest-Posttest Design

กลม สอบกอนเรยน ทดลอง สอบหลงเรยน E T1 X T2

สญลกษณทใชในแบบแผนการทดลอง E แทน กลมตวอยางทเรยนโดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรองแสง ตามแนวทฤษฎการ

เรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา T1 แทน การทดสอบกอนการจดการเรยนร (Pretest)

สญลกษณทใชในแบบแผนการทดลอง

E แทน กลมตวอยางทเรยนโดยใชการจดกจกรรม

การเรยนรวทยาศาสตร เรองแสง ตามแนวทฤษฎการเรยนร


T1 แทน การทดสอบกอนการจดการเรยนร (Pretest)

X แทน การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร เรองแสง

ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

T2 แทน การทดสอบหลงการจดการเรยนร (Posttest)

การสรางและตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

1. แผนการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนว

ทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา ศกษาสาระมาตรฐาน

การเรยนร แนวคด ทฤษฎการเรยนร วเคราะหเนอหา จดประสงค

การเรยนร เพอเขยนแผนการเรยนร เรองแสง เพอนำาเสนอให

ผเชยวชาญตรวจสอบ นำาไปทดลองใชกบนกเรยนทยงไมเคยเรยน



และนำามาปรบแก เพอนำาไปทดลองใชจรง

2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

กำาหนดจดประสงคในการสรางแบบทดสอบ ศกษาทฤษฎเอกสาร

ท เกยวของ สรางแบบทดสอบใหสอดคลองกบวตถประสงค

การเรยนร ผเชยวชาญประเมนคาดชนความสอดคลอง นำาแบบ

ทดสอบไปทดลองใช แลวนำามาวเคราะหไดคาอำานาจจำาแนก

0.20-0.53 และคาความยากงาย 0.50-0.80 และคาความเชอมน

ทงฉบบ 0.71

3. แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

กำาหนดจดประสงคในการสรางแบบทดสอบ ศกษาทฤษฎเอกสาร

ท เกยวของ สรางแบบทดสอบใหสอดคลองกบจดประสงค

การเรยนร เสนอตออาจารยทปรกษา เพอนำามาปรบแกใหแก

ผเชยวชาญประเมนคาดชนความสอดคลอง นำาแบบทดสอบไป

ทดลองใช แลวนำามาวเคราะหไดคาอำานาจจำาแนก 0.20-0.50 และ

คาความยากงาย 0.50-0.80 และคาความเชอมนทงฉบบ 0.75

ดำาเนนการวจยดงน

1. สมนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอนบาลชลบร

โดยการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) มาจำานวน

1 หองเรยน กลมตวอยางจำานวน 35 คน

2. แนะนำาขนตอนการทำากจกรรมและบทบาทของนกเรยน

ในการจดการเรยนการสอนตามแนวทฤษฎการเรยนรสรางสรรคดวย

ปญญา

3. ทดสอบกอนเรยนกบกลมตวอยาง โดยใชแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และแบบทดสอบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร

4. ดำาเนนการสอน โดยผวจยเปนผสอนเอง ในเนอหาเรอง

แสง ใชเวลาสอน 24 คาบ

5. เมอสนสดการสอนตามกำาหนดแลวจงทำาการทดสอบ

หลงเรยนกบกลมตวอยาง โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง

การเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร (ฉบบเดม)

6. นำาผลคะแนนทไดจากการตรวจแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และแบบทดสอบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร มาวเคราะหโดยวธการทางสถตดวย

โปรแกรมสำาเรจรป


การวจยครงน ผวจยไดเสนอผลวเคราะหขอมลผลการ

จดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทง

กอนดำาเนนการการทดลองและหลงดำาเนนการทดลอง ซงวเคราะห

โดยใชสถตทดสอบคาท ทกรณกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน

(t-test for dependent samples)

1. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

กอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ไดผลดงตารางท 2

ตารางท2 ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

1. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ไดผลดงตารางท 2 ตารางท 2 ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 คาสถต

กลมตวอยาง

n X S.D. t p กอนเรยน 35 17.03 4.71

13.56* .00 หลงเรยน 35 26.80 1.75

*p<.05 จากตารางท 2 คาสถตทดสอบทมคาเทากบ 13.56 ทระดบนยสาคญ .05 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา 2. ผลการเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอ

สรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ไดผลดงตารางท 3 ตารางท 3 ผลการวเคราะหขอมลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนร


กลมตวอยาง n X S.D. t p กอนเรยน 35 8.71 3.64

17.07* .00 หลงเรยน 35 17.74 1.29

* p< 0.05 จากตารางท 3 คาสถตทดสอบทมคาเทากบ 17.07 ทระดบนยสาคญ .05 แสดงวา ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา สรปผลการวจย ในงานวจย เรอง การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวย

ปญญาของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 4 ผวจยไดนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถต .05

จากตารางท 2 คาสถตทดสอบทมคาเทากบ 13.56 ทระดบ

นยสำาคญ .05 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยน

สงกวากอนเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

2. ผลการเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

กอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ไดผลดงตารางท 3



จากตารางท 3 คาสถตทดสอบทมคาเทากบ 17.07 ทระดบ

นยสำาคญ .05 แสดงวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยน

สงกวากอนเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

สรปผลการวจย ในงานวจย เรอง การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชน

ประถมศกษา ปท 4 ผวจยไดนำาเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนร


สงกวากอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถต .05

2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนร


สงกวากอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถต .05

การอภปรายผล จากการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 โดยใชการจดกจกรรมตามแนวทฤษฎ

การเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา มประเดนการอธบายดงน

นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มคะแนนผลสมฤทธทาง

การเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง แสง หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา สงกวา

กอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตาม

สมมตฐาน ทงนเนองจาก การจดกจกรรมการเรยนการเรยนร


5 ขนตอน คอ ขนท 1 จดประกายความสนใจ (Sparkling) โดย

นกเรยนกลมตวอยางมความอยากเรยนร หรอความสงสยเพอ

ตองการหาคำาตอบวาทำาไมถงเปนเชนนน กลมตวอยางอาจเคย

มประสบการณตรงมากอน กลมตวอยางนำาเอาประสบการณของ

แตละคนมาอภปรายรวมกนในชนเรยน นำาขอมลทไดวเคราะห

และสรปรวมกน จากนนครถามคำาถามทงทาย เพอกระตนให

กลมตวอยางไดคนควาหาคำาตอบ ขนท 2 การวางแผนเพอการเรยนร

(Planning for Learning) เปนขนการวางแผนการเรยนร

กลมตวอยางตางระดมความคดกนภายในกลม เพอวางแผนแนวทาง

การคนหาคำาตอบตาม จดประสงคทครใหคำาถามไว แตละกลม

แบงหนาทกนไปหาคำาตอบตามแหลงเรยนรหรอสถานทตางๆ

ตามความถนดของแตละคนภายในกลม เพอศกษาขอมลตาม

ขอบเขตทไดรบภายในกลม จากนนสมาชกแตละคนภายในกลม

นำาขอมลทไดจากการศกษาจากแหลงเรยนร มาอภปรายรวมกน

ภายในกลม เพอสรปวธการเรยนรและการคนหาคำาตอบ ขนท

3 การเรยนรจากการกระทำา (Learning by Doing) เปนขนการ

ลงมอเรยนรตามแผนเปนขนตอนทกลมตวอยางรวมกนลงมอเรยนร

ตามแผนทภายในกลมวางไว โดยทำาการทดลอง ตามขนตอนทได

กำาหนดไว โดยลงมอปฏบตการทดลอง บนทกขอมล ผลการทดลอง

และการสรปผลการทดลอง ขนท 4 เกดความรใหม (New

Knowledge) เปนการนำาเสนอดวยองคความรทรวบรวมมาจาก

การอภปรายกนในกลม โดยการเขยนแผนผงความคด (Mind Map)

ผนวกกบการนำาเสนอดวย การทดลองใหมๆ หรอเกดสงประดษฐใหม

หรอสามารถตอชดอปกรณไดถกตอง จากการเรยนรขนตอนการตอ

อปกรณดวยตนเอง และขนสดทาย นำาเสนอขอมล (Presentation)

เปนกจกรรมทผเรยนไดนำาขอมลสรปความรทไดจากการเรยนร หรอ

สงทคนพบจากการเรยนรของตนมาตรวจสอบความสมบรณและ

ความถกตอง โดยการนำาแผนผงความคดของแตละคน นำาเสนอ

ตอสมาชกภายในกลมของตนเอง เพอตรวจสอบวาสงทเรยนรหรอ

สงทคนพบนนความถกตอง จากนนสมาชกภายในกลมรวมกนเขยน

แผนผงความคด เพอนำาความรทไดมาเสนอตอเพอนกลมใหญ เพอ

อภปราย และสรปความคดรวบยอด

จากการจดกจกรรมการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ทง 5 ขนตอนทไดกลาวมาแลวขางตน พบวากลมตวอยางเกดการ

คนควา แสวงหาความรดวยตนเองและทำาใหเกดทกษะกระบวนการ

1. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนร

เพอสรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ไดผลดงตารางท 2 ตารางท 2 ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนร


กลมตวอยาง

n X S.D. t p กอนเรยน 35 17.03 4.71

13.56* .00 หลงเรยน 35 26.80 1.75

*p<.05 จากตารางท 2 คาสถตทดสอบทมคาเทากบ 13.56 ทระดบนยสาคญ .05 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา 2. ผลการเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอ

สรางสรรคดวยปญญาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ไดผลดงตารางท 3 ตารางท 3 ผลการวเคราะหขอมลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนร


กลมตวอยาง n X S.D. t p กอนเรยน 35 8.71 3.64

17.07* .00 หลงเรยน 35 17.74 1.29

* p< 0.05 จากตารางท 3 คาสถตทดสอบทมคาเทากบ 17.07 ทระดบนยสาคญ .05 แสดงวา ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา สรปผลการวจย ในงานวจย เรอง การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวย

ปญญาของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 4 ผวจยไดนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 หลงเรยน โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถต .05

ตารางท3 ผลการวเคราะหขอมลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนและหลงเรยน โดยใชทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4



ทางวทยาศาสตร ซงไดจากการลงมอปฏบต จนทำาใหเกดการสราง

ชนงาน หรอความรใหมเกดขนและสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรสงขน เมอเทยบกบกอนเรยน สอดคลองกบแนวคด

ทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา (Constructionism) ซง

ทฤษฎถกพฒนาขนโดยศาสตราจารยเซยมวร พาเพรต (Professor

Seymour Papert) ไดกลาววา การเรยนรเกดขนไดด เมอเดกม

สวนรวมในการสรางผลตผลทมความหมายกบเดก (ชยอนนต

สมทวณช, 2542) จะอยคงทน และจะสามารถถายทอดใหผอน

เขาใจความคดของตนเองไดด นอกจากนนความรทสรางขนเองน

ยงจะเปนฐานใหสามารถสรางองคความรใหมตอไปอยางไมมท

สนสด โดยมครเปนผอำานวยความสะดวกในการจดกจกรรม ซงใช

สอและเทคโนโลยเขามาเกยวของ สอดคลองกบทฤษฎนในดาน

เอกลกษณในดานการใชสอ เทคโนโลย วสดและอปกรณตางๆ ท

เหมาะสมในการใหผเรยนสรางองคความรและผลงานตางๆ ดวย

ตนเอง ในการวจยครงน กลมตวอยางจะเกดทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร ไดแก ทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะ

การจำาแนกประเภท ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบ

สเปสและสเปสกบเวลา ทกษะการคำานวณ ทกษะการจดกระทำา

และสอความหมายของขอมล ทกษะการลงความเหนจากขอมล

และทกษะการพยากรณ ทไดจากการลงมอปฏบตจากการจด

กจกรรมการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา

ขอเสนอแนะ จากการวจยพบวา การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร

ตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา ของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 4 มขอเสนอแนะดงน

ขอเสนอแนะทวไปสำาหรบการวจย

1.1 ครผสอน ควรอธบายขนตอนตางๆ ของการจดกจกรรม

การเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาใหผเรยนเขาใจกอนเรมการ

จดการเรยนการสอนเพอกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจและมความ

สนใจในการคนควาหาความรมากขน

1.2 ในการนำาเสนอรปแบบการจดกจกรรมในแตละแผน

และแหลงเรยนรทใชในการสบคน ควรมความหลากหลายมากขน

เพอเออตอการเรยนรของผเรยน เชน หองสมดประชาชน วดทศน

เกยวกบแสง เปนตน

1.3 ในการจดกจกรรมการเรยนรแนวทฤษฎการเรยนรเพอ

สรางสรรคดวยปญญา บางกจกรรมตองใชเวลาในการจดกจกรรม

คอนขางมาก ควรมการปรบความยดหยนของเวลาใหเหมาะสม

กบแตละกจกรรม ซงแตละกจกรรมอาจจะใชเวลาในการเรยนร

แตกตางกน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ควรมการศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนรตาม

แนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญากบเนอหาอนๆ ใน

รายวชาอนๆ

2.2 ควรศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎ

การเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญากบตวแปรอนๆ เชน ความคงทน

ของการเรยนร และการคดวเคราะห เปนตน

เอกสารอางองกระทรวงศกษาธการ. 2551. หลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร. 2543. ปฏรปการเรยนรผเรยน

สำาคญทสด.กรงเทพฯ: คณะกรรมการการศกษาแหงชาต

กระทรวงศกษาธการ.

ชยอนนต สมทวณช. 2542. Constructionism คออะไร. วารสาร

ราชบณฑตยสถาน. 24(1): 137.

เชษฐ ศรสวสด. 2555. การพฒนาชดสอสำาหรบออกแบบ และสราง

หนยนตเพอการเรยนรวทยาศาสตร และเทคโนโลยแบบ

บรณาการตามแนวทฤษฎการเรยนรเพอสรางสรรคดวย

ปญญา. วารสารศกษาศาสตร. 23(1): 144-159.

ทศนา แขมณ. 2550. ศาสตรการสอนองคความรเพอการจด

กระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. พมพครงท 5.

กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ.

นงลกษณ เชอด. 2548. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการเรยนวทยาศาสตรและเจตคตทาง

วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1โดยใชวธ

การสรางองคความรดวยตนเอง. วทยานพนธการศกษา

มหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

นภา แกวศรงาม. 2547. ปญญาทเกดจากการสรางสมดวยตนเอง

(wisdom from Constructionism). วารสารวงการคร.

1(4): 74-80

บปผชาต ทฬหกรณ. 2541. “Constructionism คออะไร”

ในวชราวธวทยาลย ทำาไป-เรยนไปเพอให ร วา ร

(ConsciousnessandConstructionism). กรงเทพฯ:

วชราวธวทยาลย.

ปรญญา ทองสอน, ฉลอง ทบศร, และวชต สรตนเรองชย. 2549.

การพฒนาหลกสตรการเรยนรตามแนวปฏรป โดยใช

ทฤษฎ Constructionism สำาหรบโรงเรยนในจงหวด

ระยอง. รายงานการวจย มหาวทยาลยบรพา.

พจนา ทรพยสมาน. 2549. การจดการเรยนรโดยใหผเรยนแสวงหา

และคนพบความรดวยตนเอง. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.



พนจ พนจพงศ. 2553. ผลการใชสอการเรยนรมลตมเดย

คอนสตรคชนนสซม เรอง ทฤษฎบทพทาโกรส สำาหรบ

นกเรยนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธครศาสตร

มหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏ นครราชสมา.

พารณ อศรเสนา ณ อยธยา. 2548. คณภาพชวตในสงคมฐาน

ความร (Knowledge-Based Society) ดวยทฤษฎ

สรางสรรคดวยปญญา (Constructionism) ตอนท 2.

วารสารการบรหารสำาหรบนกบรหารงานบคคลมออาชพ,

26(1), 82-89.

ยพน ใจตรง. 2552. การเพมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและเจตคตตอ

วทยาศาสตร โดยใชกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร

เรองของเลนพนบาน สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 5. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลย

บรพา.

วรรณทพา รอดแรงคา. 2540. การสอนวทยาศาสตรทเนนทกษะ

กระบวนการ. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ

(พว.).

วทวส ดวงภมเมศ. 2548. ผลการกจกรรมการเรยนรตามแนว

การจดการเรยนรแบบรวมมอทมตอผลสมฤทธทาง

การเรยนเจตคตทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตรหนวยการเรยนรเรองปรมาณสารสมพนธ

ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ

การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

สธน เสนาสวสด. 2549. การศกษาการทำาโครงงานวทยาศาสตร

เรองสงแวดลอมตามแนวคอนสตรคชนนซม. ดษฎนพนธ

ศกษาศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สฤษด บรรณะศร. 2550. การพฒนาบทเรยนโดยใชเวบเทคโนโลย

ตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร(Constructionism)

เรองหยาดชโลมใจและวยใสวยสรางกลมสาระการเรยนร

ภาษาไทยชนประถมศกษาปท5. วทยานพนธการศกษา

มหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สชน เพชรกษ. 2544. รายงานการวจยเรองการจดกระบวนการ

เรยนรเ พอสรางสรรคดวยปญญาในประเทศไทย.

กรงเทพฯ: องคการคาครสภา.



การพฒนาบทเรยนสำาเรจรปกลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม

สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท3

TheDevelopmentofProgrammedInstructioninGroupofSocialEducationReligionand

CultureforPrathomsuksa3Students.

ศรเรอนใกลชด

หลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ.

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาประสทธภาพของบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ตามเกณฑ 80/80 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนของกลมทดลองกอนและหลงการเรยน โดยใชบทเรยนสำาเรจรป

เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของกลมทดลองกบกลมควบคม และ ศกษาความพงพอใจของนกเรยน กลมตวอยางทใช

ในการวจย ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนเทศบาลชมชนวมลวทยา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 โดยการสม

ตวอยางแบบกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) บทเรยนสำาเรจรป จำานวน 5 เลม 2) แบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนของบทเรยนสำาเรจรปเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จำานวน 30 ขอ 3) แผนการจดการเรยนรจำานวน 20 แผน

4) แบบประเมนความพงพอใจในการเรยน โดยใชบทเรยนสำาเรจรป จำานวน 15 ขอ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐานและการทดสอบคาท (t-test Dependent)

ผลการวจยพบวา 1) ประสทธภาพของบทเรยนสำาเรจรป ทสรางขนมคาเทากบ 87.93/86.78 สงกวาเกณฑ 80/80 2) ผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลองกอนและหลงการเรยน โดยใชบทเรยนสำาเรจรปแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 3)

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมทเรยน โดยใชบทเรยนสำาเรจรปมผลสมฤทธทางการเรยน แตกตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 4) ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสำาเรจรป โดยรวมอยในระดบมาก

คำาสำาคญ: บทเรยนสำาเรจรป ผลสมฤทธทางการเรยน โรงเรยนเทศบาลชมชนวมลวทยา

Abstract The purposes of this research were to investigate the efficiency of programmed instruction in order to attain

the criteria of 80/80, to compare the effectiveness before and after classes that used programmed instruction, to

compare the effectiveness after classes between the experimental group and the control group that used programmed

instruction, and to investigate the satisfaction level from the student. The samples was prathomsuksa 3 students who

were studying in the second semester of the academic year 2013 at Chumchonwimonwitthaya Municipality School in

Trat. The instruments were : 1) 5 programmed instruction packages. 2) an achievement test with 4 multiple choices.

3) do lesson plans f or both group. 4) a satisfaction test. The statistic usedwere mean, do deviation, and t-test.

The results of the study were as follows: 1) the effectiveness of programmed instruction was 87.93/86.78

which was higher than the standardized criteria of 80/80, 2) the achievement of the experimental group students

after being taught was higher than before being taught with the significant at the level of .01, 3) the achievement of

the experimental group students was higher than the control group students with the significant at the level of .01,

4) the students’ satisfaction towards programmed instruction was at a high level.

Keyword: Programmed Instruction, Learning Achievement, Chumchonwimonwitthaya Municipality School



บทนำา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551

มจดมงหมายเพอพฒนานกเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข

มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ โดยเมอจบการ

ศกษาขนพนฐานแลวนกเรยนจะตองมคณธรรม จรยธรรม และ

คานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนย และปฏบตตน

ตามหลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลก

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมความร ความสามารถในการสอสาร

การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต มสขภาพกาย

และสขภาพจตทด มสขนสย และ รกการออกกำาลงกาย มความ

รกชาต มจตสำานกในความเปนพลเมองไทย และพลโลกยดมน

ในวถชวตและการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข และมจตสำานกในการอนรกษ

วฒนธรรมไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะ

มงทำาประโยชน และสรางสงทดงามในสงคมและอยรวมกนอยางม

ความสข (กระทรวงศกษาธการ. 2553 ก : 3 - 4)

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ไดกำาหนดสาระการเรยนรในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

ซงมมาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวตความสำาคญ ศาสดา

หลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอและ

ศาสนาอน มศรทธาทถกตองยดมนและปฏบตตามหลกธรรมเพอ

อยรวมกนอยางสนตสข มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจตระหนกและปฏบตตน

เปนศาสนกชนทด และธำารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนา

ทตนนบถอ และตวชวดไดกำาหนดใหผเรยนร และเขาใจประวต

ความสำาคญ ศาสนา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนา

ทตนนบถอ การนำาหลกธรรมคำาสอนไปปฏบตในการพฒนาตนเอง

มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรมเพออยรวมกน

อยางสนตสข (กระทรวงศกษาธการ. 2553 ข : 4)

การจดกจกรรมการเรยนการสอนกล มสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ของโรงเรยนเทศบาลชมชน

วมลวทยา พบปญหาเนองจากขาดครทจบตรงสาขาวชา เพราะ

ครผ สอนมการโอนยายและเกษยณกอนกำาหนด จากการศกษา

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 พบวา

ผลสมฤทธทางการเรยนยงอยในเกณฑตำา คอ คดคะแนนเฉลยรอยละ

65.74 ซงตำากวาเกณฑทตงไวรอยละ 70 (โรงเรยนเทศบาลชมชน

วมลวทยา. 2555 : 15)

บทเรยนสำาเรจรปเปนสอการเรยนรอกรปแบบหนงท

เหมาะสมในการนำามาใชประกอบการเรยนการสอน เพราะบทเรยน

สำาเรจรปเปรยบเสมอนครผสอน ใหผเรยนสามารถศกษาคนควา

ทำากจกรรมการเรยน และประเมนผลดวยตนเอง ซงเปนสอการ

จดการเรยนรทสรางขน โดยกำาหนดเนอหา วตถประสงควธการ

ตลอดจนอปกรณการสอนทนกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง

โดยแบงเนอหาออกเปนสวนยอยๆ เรยกวา กรอบ โดยลำาดบเนอหา

จากงายไปหายากแตละกรอบมคำาถามและคำาตอบเพอใหนกเรยน

สามารถเรยนรไดตามศกยภาพของตนเอง

ดงนนผวจยจงสนใจทจะพฒนาบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 3 เพอใหนกเรยนศกษาและเรยนรดวยตนเอง

ตามศกยภาพของนกเรยน เพอใชเปนแนวทางในการพฒนา

ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรมใหบรรลจดมงหมายทางการเรยนการสอนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาประสทธภาพของบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามเกณฑมาตรฐาน

80/80

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

กลมทดลองกอนและหลงการเรยน โดยใชบทเรยนสำาเรจรป กลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

3. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของ

นกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม

4. การศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยน

โดยใชบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม

อปกรณการสอนทนกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง โดยแบงเนอหาออกเปนสวนยอย ๆ เรยกวา กรอบ โดยลาดบเนอหาจากงายไปหายากแตละกรอบมคาถามและคาตอบเพอใหนกเรยนสามารถเรยนรได ตามศกยภาพของตนเอง ดงนนผวจยจงสนใจทจะพฒนาบทเรยนสาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 เพอใหนกเรยนศกษาและเรยนรดวยตนเองตามศกยภาพของนกเรยน เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ใหบรรลจดมงหมายทางการเรยนการสอนตอไป

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลองกอนและหลงการเรยน โดยใชบทเรยนสาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 3. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม 4. การศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม กรอบแนวคด ตวแปรตน ตวแปรตาม การเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนโดยใช กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา บทเรยนสาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยน ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถม ชนประถมศกษาปท 3 ศกษาปท 3 ของกลมทดลองและกลมควบคม 2. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยน สาเรจรป

กรอบแนวคด



สมมตฐานในการวจย นกเรยนกลมทดลองทเรยนโดยใชบทเรยนสำาเรจรป

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สำาหรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา

กลมควบคม

วธดำาเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง

นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2556 โรงเรยนเทศบาลชมชนวมลวทยา รวมทงสน 89 คน

กลมตวอยางทใชในการ โดยการสมตวอยางแบบกลม (Cluster

Random Sampling) นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 หม 3 จำานวน

30 คน เปนกลมทดลอง และนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 หม 1

เปนกลมควบคม จำานวน 28 คน

ตวแปรทใชในการวจย ตวแปรตน ไดแก การใชบทเรยน

สำาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 และความพงพอใจ

ของนกเรยนกลมทดลองทเรยนโดยใชบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

เครองมอทใชในการวจย ไดแก

1) บทเรยนสำาเรจรป จำานวน 5 เลม เรอง วนมาฆบชา

วนวสาขบชา วนอาสาฬหบชา วนเขาพรรษา วนออกพรรษา

2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนของบทเรยน

สำาเรจรป เปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จำานวน 30 ขอ

3) แผนการจดการเรยนร จำานวน 20 แผน

4) แบบประเมนความพงพอใจในการเรยนโดยใชบทเรยน


จำานวน 15 ขอ

วธการวจย ดำาเนนการตามขนตอนมดงน

1) ขอหนงสอจากบณฑตวทยาลยสงใหทางโรงเรยน

ขออนญาตปฐมนเทศนกเรยน

2) ดำาเนนการกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3/1 และ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 3/13 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

3) ดำาเนนการโดยใชบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

4) ทำาการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน

โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงการใชบทเรยนสำาเรจรป

5) ประเมนความพงพอใจในการเรยนโดยใชบทเรยน

สำาเรจรป

6) รวบรวมและตรวจผลการทดสอบ เพอนำาขอมลทได

ไปวเคราะหโดยวธการทางสถต

สรปผลการวจย 1. ประสทธภาพของบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 3 ทสรางขนเพอใชจดกจกรรมการเรยนการสอน มคาประสทธภาพ

เทากบ 87.93/86.78 ซงสงกวาเกณฑทกำาหนด

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลองหลงการเรยน

โดยใชบทเรยนสำาเรจรป สงกวากอนเรยน อยางมนยสำาคญทางสถต

ทระดบ .01

3. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลองทเรยน

โดยใชบทเรยนสำาเรจรป สงกวานกเรยนกลมควบคมทเรยนโดยใช

การสอนแบบปกต อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01

4. ความพงพอใจของนกเรยนท เรยนโดยใชบทเรยน


สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยรวมอยในระดบมาก

สรปและอภปรายผล 1. ประสทธภาพของบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการ

เรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 3 ทสรางขนเพอใชจดกจกรรมการเรยนการสอน

มคาประสทธภาพเทากบ 87.93/86.78 ซงสงกวาเกณฑทกำาหนด

ทงนเนองมาจาก บทเรยนสำาเรจรปดงกลาว มขนตอนการสราง

และหาคณภาพทเหมาะสม เรมจากการศกษาคนควา และวเคราะห

หลกสตรอยางละเอยด การศกษาวธการสรางทมประสทธภาพ

การตรวจสอบและประเมนคณภาพ โดยผเชยวชาญการทดลองใช

กบนกเรยนครบทงแบบ 1:1 กลมเลก และกลมใหญ ในทกขนตอน

การตรวจสอบมการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ และขอบกพรอง

ทำาใหไดบทเรยนสำาเรจรปทสมบรณ เมอนำาไปใชกบกลมตวอยาง

จงมประสทธภาพตามเกณฑทกำาหนด และสอดคลองกบงานวจย

ของศมาภรณ สเนา (2552 : 81) ไดศกษาการพฒนาบทเรยน

สำาเรจรปประกอบการตน เรอง มรรค 8 ชนประถมศกษาปท 4 พบวา

บทเรยนสำาเรจรปประกอบการตน มประสทธภาพ 82.97/82.60

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลอง

หลงการเรยนดวยบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 สงกวา

กอนเรยนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 เนองมาจากบทเรยน

สำาเรจรปเปนนวตกรรม ทผวจยสรางขนเพอสนองความสามารถ

ความสนใจ และความตองการของผเรยนเปนสำาคญ เปนสอ

การเรยนการสอนทดเพราะในบทเรยนสำาเรจรปมสวนประกอบ

ทหลากหลาย มคำาแนะนำาการใชบทเรยนสำาเรจรปสำาหรบคร

และนกเรยนจดประสงคการเรยนร สาระสำาคญ แบบทดสอบ

กอนเรยน เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน กรอบการเรยนร พรอมทง

คำาถามท เรยงลำาดบจากงายไปยาก แบบทดสอบหลงเรยน



เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนและบรรณานกรม และสอดคลองกบ

งานวจยของนวลจนทร วเศษ (2552 : 86-87) ไดศกษาการพฒนา

บทเรยนสำาเรจรปการตนประกอบกจกรรม การเรยนการสอน

เรอง การประหยด กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 4 พบวา นกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนหลงเรยนและกอนเรยนแตกตาง กนอยางมนยสำาคญ

ทางสถตทระดบ .01

3. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมทดลองทเรยน

ดวยบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนา และ

วฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 มผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงกวานกเรยนกลมควบคมทเรยน โดยใชการสอน

แบบปกต อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01 เนองจากบทเรยน

สำาเรจรปนนมขอดคอ การสงเสรม ใหนกเรยนเรยนรไดดวยตวเอง

นกเรยนไดเรยนรเปนขนตอนทละนอย และทราบผลการเรยนร

ของตนเองทกขนตอน สนองตอบความแตกตางระหวางบคคลของ

นกเรยน เพราะนกเรยนสามารถศกษาบทเรยนในเวลาใด เมอไรกได

ตามความพอใจของนกเรยนเอง ซงกศยา แสงเดช (2552 : 35)

ไดกลาววา การสงเสรมใหนกเรยนเรยนรไดดวยตวเอง นกเรยน

ไดเรยนรเปนขนตอน ทละนอย และทราบผลการเรยนรของตนเอง

ทกขนตอน สนองความแตกตางระหวางบคคล ของนกเรยน เพราะ

นกเรยนสามารถศกษาบทเรยนในเวลาใดเมอไรกได ตามความ

พอใจของนกเรยนเอง ทงยงเปนวธสอนทชวยลดภาระคร และชวย

แกปญหาการขาดแคลนคร และสอดคลองกบงานวจยของอญชลา

ศาสตรสภาพ (2549 : 68) ไดศกษาเปรยบเทยบความสามารถ

ในการอาน และแรงจงใจในการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยนสำาเรจรปการตน

กบการสอนแบบปกต พบวา ความสามารถ และแรงจงใจในการอาน

ภาษาไทย ของนกเรยนกลมทดลอง ทไดรบการสอนโดยใชบทเรยน

สำาเรจรปการตน กบนกเรยนกลมควบคม ทไดรบการสอนแบบปกต

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .01

4. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสำาเรจรป

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยรวมมความพงพอใจอยใน

ระดบมาก เนองมาจากบทเรยนสำาเรจรปมภาพประกอบทสวยงาม

มความนาสนใจและนาอานในการจดรปแบบ สาระ เนอหาแตละเลม

ใชภาษาทเขาใจไดดและงายตอการนำาไปปฏบต สามารถปฏบต

กจกรรมดวยตนเองและคนพบคำาตอบหรอทำากจกรรมสำาเรจดวย

ตนเองหรอกบเพอน เนอหาทใชมความเหมาะสมกบเวลาทใช ซง

มธรส สวางบำารง (2551 : 48-51) ไดกลาววา ความพงพอใจกบ

ผลการเรยนมความสมพนธกนทางบวก ทงนขนอยกบกจกรรมท

นกเรยนไดปฏบตทำาใหนกเรยนไดรบการตอบสนองความตองการ

ดานรางกายและจตใจ ซงเปนสวนสำาคญทจะทำาใหเกดความสมบรณ

ของชวตมากนอยเพยงใด นนคอสงทตองคำานงถงองคประกอบตางๆ

ในการสงเสรมความพงพอใจในการเรยนรใหกบนกเรยน และ

สอดคลองกบงานวจยของธมนวรรณ พรหมจนทร (2552 : 90)

ไดศกษาการพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชบทเรยน

สำาเรจรป เรองจงหวดอบลราชธาน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 6 พบวา นกเรยนมความ

พงพอใจโดยรวมอยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป

1. การสรางบทเรยนสำาเรจรป ควรมการวางแผนอยาง

เปนระบบมการพฒนาตามขนตอนการวจย เพราะจะทำาให

การพฒนาบทเรยนไดงาย

2. ควรสงเสรมใหมการพฒนาบทเรยนสำาเรจรปเนอหาอนๆ

ทหลากหลาย เพอชวยใหผเรยนมความรบผดชอบในการเรยนร

ดวยตนเอง

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนของนกเรยน

ทเรยนดวยบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3

ดวยนวตกรรมอนๆ

2. ควรมการพฒนาตอยอดบทเรยนสำาเรจรป กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สำาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 3 โดยใชสอทเปนเทคโนโลยเพอใหนกเรยน

เกดความสนใจบทเรยนเพมยงขน

เอกสารอางองกระทรวงศกษาธการ. 2553 ก. ตวชวดและสาระการเรยนร

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช

2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทยจำากด.

_____. 2553 ข. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพชมชน

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำากด.

กศยา แสงเดช. 2552. บทเรยนสำาเรจรปคมอการพฒนา

สอการเรยนการสอนท เนนผ เรยนเปนสำาคญระดบ

ประถมศกษา.กรงเทพฯ: ฟสกสเซนเตอร.



ธมนวรรณ พรหมจนทร. 2552. การพฒนาแผนการจดกจกรรม

การเรยนร โดยใชบทเรยนสำาเรจรป เรอง จงหวด

อบลราชธาน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธ

กศ.ม. (หลกสตรและการสอน). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย

มหาสารคาม

นวลจนทร วเศษ. 2552. การพฒนาบทเรยนสำาเรจรปการตน

ประกอบกจกรรมการเรยนการสอนเรอง การประหยด

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม

ชนประถมศกษาปท6. วทยานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและ

การสอน). มหาสารคาม. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

มหาสารคาม.

มธรส สวางบำารง. 2551. จตวทยาทวไป.กรงเทพฯ : กตตการพมพ.

ศมาภรณ สเนา. 2552. การพฒนาแผนการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสำาเรจรปประกอบภาพการตน เรอง มรรค 8

ชนมธยมศกษาปท 4. วทยานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและ

การสอน). มหาสารคาม : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

มหาสารคาม.

อญชลา ศาสตรสภาพ. 2549. การเปรยบเทยบความสามารถ

ในการอาน และแรงจงใจในการเรยนวชาภาษาไทย

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท3. ปรญญานพนธ (กศ.ม.

การมธยมศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.



การศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ

AStudyofConditionsandProblemsinTeachingandStudying

PhilosophyandReligionsinThaiPublicUniversities

บญรอดบญเกด

ภาควชาศาสนาและปรชญา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาวจยสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน ความตองการพฒนาการเรยนการสอนดาน

ปรชญาและศาสนาตามความคดเหนของคณาจารยและนสตนกศกษา และนำาเสนอแนวทางปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนการสอน

ดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ กลมตวอยาง ไดแก คณาจารยททำาการสอนรายวชาดานปรชญาและศาสนา ปการศกษา

2556 ไดจากการสมแบบอยางงาย จำานวน 40 คน และนสตนกศกษาระดบปรญญาตรทศกษาวชาทางดานปรชญาและศาสนาเปนวชาเอก

ปการศกษา 2556 ไดจากการสมแบบแบงชนตามมหาวทยาลย จำานวน 292 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามแบบมาตราสวน

ประมาณคา 5 ระดบ และใชการสนทนากลม

ผลการศกษาพบวา 1) สภาพการจดกจกรรมการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ตามความคดเหน

ของคณาจารยและนสตนกศกษา โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทง 5 ดาน 2) ปญหาการจด

กจกรรมการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ตามความคดเหนของคณาจารยและนสตนกศกษา โดยรวม

มปญหาอยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มปญหาอยในระดบนอยทง 5 ดาน 3) ความตองการการพฒนาการเรยนการสอน

ดานปรชญาและศาสนา ตามความคดเหนของ คณาจารยและนสตนกศกษา โดยรวมอยในระดบมาก 4) แนวทางปรบปรงและพฒนา

การจดการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาใน มหาวทยาลยของรฐ ประกอบดวยแนวทางพฒนาดานการบรหารหลกสตร และดาน

กจกรรมการเรยนการสอน ไดแก การเตรยมการสอน การดำาเนนการสอน สอการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล

คำาสำาคญ: สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน, ปรชญาและศาสนา, มหาวทยาลยของรฐ

Abstract This research aimed to study conditions and problems of teaching and learning philosophy and religions in

Thai public universities, to study students and lecturers’ needs for the development of the teaching and learning,

and to present the guidelines for the development of teaching and learning philosophy and religions in Thai public

universities. The sample comprised 40 public university lecturers and 292 university students. The lectures taught

philosophy and religions to the students who took both subjects as the major in the academic year 2013. The

instrument was a 5 rating scale questionnaires.

The results found were: 1) The lecturers and students’ opinions towards the study conditions of teaching and

learning was at a high level. 2) Their opinions towards the problems of these was at a low level. 3) Their opinions

towards the needs for the development of teaching and learning was at a high level. 4) Their guidelines suggested

for the development of teaching and learning were curriculum administration, and teaching and learning activities

in terms of teaching preparation, teaching method, teaching media, and grading and evaluation.

Keyword: Conditions and Problems in Teaching and Studying, Philosophy and Religions, Thai Public Universities



บทนำา สถาบนอดมศกษาของประเทศไทยในปจจบน ทงทเปน

ของรฐหรอเปนของเอกชน กอตงขนมาเพอสนองความตองการ

ของประชาชน และเพอใหสอดคลองกบนโยบายทางการศกษา

ของรฐบาล โดยมจดหมายเดนๆ สามประการคอ การสรางความร

การสรางคน และการสรางสงคม (ไพฑรย สนลารตน, 2554: 2-4)

และหนาทหลกทเปนหวใจสำาคญของสถาบนอดมศกษา คอ การ

ผลตบณฑตออกไปรบใชสงคมและประเทศชาต ซงแตละสถาบน

นอกจากจะตองพจารณาถงความตองการในดานกำาลงคนของตลาด

แรงงานแลว ยงตองคำานงถงคณภาพของบณฑตอกดวย ดงนน

การจดการเรยนการสอนซงเปนสวนหนงของการบรหารหลกสตร

จงนบเปนสงสำาคญ ประกอบกบสภาพการจดการศกษาของไทย

ในปจจบน สวนใหญยงไมไดรบการพฒนาอยางเตมททงทางดาน

วชาการ หลกสตร เนอหาสาระ และกระบวนการเรยนการสอน

การเรยนรเปนการศกษาแบบทองจำาความร และเรยนวชาชพ

แบบแกงแยงแขงขนเพอตวเองมาก (วทยากร เชยงกล, 2541) ซง

การจดการเรยนการสอนในมหาวทยาลยของรฐทพบลวนแลวแต

พยายามเนนใหผเรยนมความรความสามารถในการนำาเอาวชา

ความรไปประกอบอาชพ และสามารถดำารงตนไดอยางมความสข

และมความสะดวกสบาย ดงนน วชาตางๆ ทมหาวทยาลยของรฐ

จดการเรยนการสอนจงมงเนนไปทางดานวชาชพและและวชา

ทเปนทตองการของแหลงงานเพองายตอการไดงานทำา สวนวชาใดท

ไมนำามาซงผลกำาไรตอสถานศกษา หรอมผทสนใจสมครเขาเรยนนอย

ถงแมวาจะมความสำาคญและจำาเปนตอสงคมอยางไร กจะถกลด

ความสำาคญลงใหเหลอเพยงแคเปนวชาเลอก หรอไมกบรรจไวเพอ

ใหรวาม แตกไมไดรบความสนใจตอผบรหารระดบสงเทาใดนก

จนถกปดไปในทสด เชน สาขาวชาทางดานปรชญาและศาสนา

สาขาวชาทางดานปรชญาและศาสนา ในอดตถอวาเปนวชา

ทมความสำาคญมาก เพราะสงเสรมใหผเรยนมการคดทสรางสรรค

เปนระบบ และมความรบผดชอบตอสงคมโดยเฉพาะอยางยง

ทางดานคณธรรมและจรยธรรม เปนยทธศาสตรทสำาคญและ

เปนสงจำาเปนของสงคมในทกยคทกสมย แตอาจจะมชอเรยกท

ตางกนบาง ปจจบนนผนำา ผใหญ หรอผทมอำานาจในการปกครอง

หรอในการบรหารในสงคม ตางกพยายามเนนยำา และสงเสรม

ใหคนในสงคมมคณธรรมและจรยธรรม เพอใหประชาชนในประเทศ

มความเปนอยทรมเยนเปนสข ไมมการเอารดเอาเปรยบซงกน

และกน ดงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ภมพลอดลยเดชฯ ทพระราชทานในพธเปดงานชมนมลกเสอ

แหงชาต ณ คายลกเสอวชราวธ จงหวดชลบร เมอวนท 11 ธนวาคม

พ.ศ. 2512 ทวา

“ในบานเมองนน มทงคนดและคนไมด ไมมใครทจะทำาให

ทกคนเปนคนดไดทงหมด การทำาใหบานเมองมความปกตสข

เรยบรอยจงมใชการทำาใหทกคนเปนคนด หากแตอยทการสงเสรม

ความด ใหคนดปกครองบานเมอง และคมคนไมด ไมใหมอำานาจ

ไมใหกอความเดอดรอนวนวายได” (Daily News. พระบรมราโชวาท.

[Online]. เขาถงไดจาก: www.manager.co.th/Daily/ViewNews.

aspx?NewsID=9520000146193 วนทคนขอมล 25 มกราคม

2555)

จากพระราชนพนธน พระองคเนนยำาเพอสงเสรมใหคนด

มคณธรรมเขามามบทบาทในการปกครองบานเมอง เพราะถาคนด

ไดรบโอกาสในการบรหารหรอการปกครองแลวประชาชนกจะม

ความสขไมถกเอารดเอเปรยบ หรอพระราชนพนธในรชกาลท 5

ทกใหความสำาคญกบสรางสรรคคนดมคณธรรมเอาไว ดงน

ฝงชนกำาเนดคลาย คลงกน

ใหญยอมเพศผวพรรณ แผกบาง

ความรอาจเรยนทน กนหมด

เวนแตชวดกระดาง ออนแก ฤๅไหว

(oknation.net. บทความเรองพระปยะมหาราช-พอสอน

ลกชาย. [Online]. เขาถงไดจาก: http://www.oknation.net/

blog/print.php?id=514751 วนทคนขอมล 25 มกราคม 2555)

จากพระราชนพนธนมความหมายวา ทกคนลวนมการ

เกดทคลายกน ทแตกตางกนกเพยงแตขนาดของรปราง เพศ สผว

สวนในเรองความรนน กอาจเรยนไดเหมอนๆ กน แตทตางกน คอ

เรองความชว-ด ความกระดาง-ออนนอม ถงแมวาผนำาในสงคม

กลาววา ตองการคนด มศลธรรม มคณธรรม มจรยธรรม มความ

รบผดชอบตอสงคม มความรความสามารถ และมการคดทเปนระบบ

แตยงขาดการสนบสนนและสงเสรมเกยวกบศาสตรทางดานปรชญา

และศาสนาใหมความสำาคญ ยงขาดการสนบสนนใหมการเรยน

การสอนในระดบมหาวทยาลยอยางจรงจง

ผวจยในฐานะทเปนผสอนสาขาวชาทางดานปรชญาและ

ศาสนา ไดตระหนกถงความสำาคญและความจำาเปนของการเรยน

การสอนทางดานปรชญาและศาสนา จากประสบการณการสอน

ในชวงเวลาหลายปทผานมาไดพบกบปญหาตางๆ ในการจดการเรยน

การสอนหลายประการ อกทงผลการประเมนภาพรวมจากนสตทม

ตอดานการจดการเรยนการสอนในรายวชาตางๆ ของสาขาวชาทาง

ดานปรชญาและศาสนาโดยทวไปแลว นสตใหความสนใจในระดบ

ปานกลาง (มหาวทยาลยบรพา. ระบบประเมนประสทธภาพการเรยน

การสอน. [Online]. เขาถงไดจาก: http://asess.buu.ac.th/new/

index.php/asess/teacher วนทคนขอมล 17 ธนวาคม 2554)

จงมความสนใจศกษาถงสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน

ดานปรชญาและศาสนา ในมหาวทยาลยของรฐทเปดทำาการสอน

รายวชาปรชญาและศาสนาเปนสาขาวชาเอกในระดบปรญญาตร

ตลอดจนรวบรวมขอเสนอแนะตางๆ เพอใชเปนประโยชนทาง

วชาการ เพอเปนแนวทางใหสาขาวชา ภาควชา และคณะไดนำาไป



ใชดำาเนนการแกปญหาการบรหารหลกสตรและการจดการเรยน

การสอนทางดานปรชญาและศาสนาของสถาบนในระดบอดมศกษา

ใหมประสทธภาพยงขน

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน

ดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ตามความคดเหน

ของคณาจารยและนสตนกศกษา

2. เพอศกษาความตองการพฒนาการเรยนการสอนดาน

ปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ตามความคดเหนของ

คณาจารยและนสตนกศกษา

3. เพอนำาเสนอแนวทางปรบปรงและพฒนาการจด

การเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ

อปกรณและวธดำาเนนการวจย การศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนดาน

ปรชญาและศาสนาและการศกษาความตองการพฒนาการเรยน

การสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ

ประชากร แบงเปน 2 กลม คอ 1) คณาจารยททำาการสอน

รายวชาดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐทมการเปด

สอนวชาปรชญาและศาสนาเปนสาขาวชาเอกในระดบปรญญาตร

ปการศกษา 2556 จำานวน 79 คน 2) นสตนกศกษาระดบปรญญาตร

ทศกษาวชาทางดานปรชญาและศาสนาเปนสาขาวชาเอกใน

มหาวทยาลยของรฐ ชนปท 1-4 ปการศกษา 2556 จำานวน 1,079

คน ซงมมหาวทยาลยของรฐจำานวน 8 แหง ทเปดสอนสาขา

วชาปรชญาหรอศาสนาเปนวชาเอกในระดบปรญญาตร ไดแก

จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลย

สงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน มหาวทยาลยธรรมศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ประสานมตร) มหาวทยาลย

เชยงใหม มหาวทยาลยศลปากร และมหาวทยาลยบรพา (เครอขาย

ปรชญาและศาสนา. รายชอมหาวทยาลยของรฐทเปดสอนวชา

ปรชญาและศาสนาเปนสาขาวชาเอกในระดบปรญญาตร. [Online].

เขาถงไดจาก: http://www.arts.chula.ac.th/philoso/philos

วนทคนขอมล 7 ธนวาคม 2554)

กลมตวอยาง ไดแก 1) คณาจารยททำาการสอนรายวชาดาน

ปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐทมการเปดสอนสาขาวชา

ปรชญาและศาสนาเปนวชาเอกในระดบปรญญาตร ปการศกษา

2556 ไดจากการสมแบบอยางงาย (Simple Random Sampling)

จำานวน 8 มหาวทยาลยๆ ละ 5 คน ไดกลมตวอยางคณาจารยทงสน

จำานวน 40 คน 2) นสตนกศกษาระดบปรญญาตรทศกษาสาขาวชา

ทางดานปรชญาและศาสนาเปนวชาเอกในมหาวทยาลยของรฐ

ปการศกษา 2556 ไดจากการสมแบบแบงชน (Stratified Random

Sampling) ตามมหาวทยาลย ไดกลมตวอยางนสตนกศกษา

ทงสนจำานวน 292 คน ตามสตรการกำาหนดขนาดกลมตวอยาง

ดวยความคลาดเคลอน .05 ของยามาเน (Yamane, 1970, pp.

580 - 581)

เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถาม ซงผวจย

สรางขนจำานวน 2 ฉบบ คอ แบบสอบถามสำาหรบคณาจารย และ

แบบสอบถามสำาหรบนสตนกศกษา แบงออกเปน 3 ตอน ไดแก

ขอมลพนฐานทวไป สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน และ

ความตองการไดรบการพฒนาการจดการเรยนการสอน

การสรางเครองมอในการวจย ดำาเนนการดงน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบหลกการ

อดมศกษา การจดการเรยนการสอน วธการจดการเรยนการสอน

ในระดบอดมศกษา เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามเพอ

ศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนการสอน ความตองการ

พฒนาการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลย

ของรฐ

2. นำาแบบสอบถามทสรางขนไปใหผทรงคณวฒเพอ

ตรวจสอบความเทยงตรง (Validity)

3. นำาแบบสอบถามทไดรบจากผทรงคณวฒมาพจารณา

ปรบปรงแกไข เพอปรบปรงแบบสอบถามใหถกตองเหมาะสม

4. นำาแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช

(Try out) กบคณาจารยและนสตนกศกษาทไมใชกลมตวอยาง

จำานวนกลมละ 30 คน แลวนำามาวเคราะหหาคาอำานาจจำาแนก

รายขอ (Discrimination) โดยวธการหาคาสหสมพนธแบบเพยรสน

(Pearson’ s Product – Moment Correlation Coefficient)

ระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมทงฉบบ อยระหวาง .25 -

.88 ในแบบสอบถามสำาหรบคณาจารย สวนแบบสอบถามสำาหรบ

นสตนกศกษา คะแนนรายขอกบคะแนนรวมทงฉบบ อยระหวาง

.22 - .71

5. นำาแบบสอบถามทมคาอำานาจจำาแนกแตละขอ ตงแต

.20 ขนไป มาหาคาความเชอมน (reliability) ของแบบสอบถาม

ทงฉบบ โดยหาคาสมประสทธแอลฟา (alpha coefficient) ของ

ครอนบาค (Cronbach, 1990, pp.202-204) ไดคาความเชอมน

ของแบบสอบถามสำาหรบคณาจารย เทากบ .96 และแบบสอบถาม

สำาหรบนสตนกศกษา เทากบ .95

6. นำาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบความเชอมน

และมความสมบรณไปใชในการเกบขอมลจากกลมตวอยางตอไป

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมลโดยใชการ

สงแบบสอบถามทสรางขนไปยงมหาวทยาลยของรฐทง 8 แหง

ททำาการเปดสอนสาขาวชาปรชญาและศาสนาเปนสาขาวชาเอก

ในระดบปรญญาตร ซงเปนกลมตวอยาง เพอสอบถามคณาจารย

จำานวน 40 ฉบบ และสอบถามนสตนกศกษาระดบปรญญาตร



จำานวน 292 ฉบบ ไดรบแบบสอบถามกลบคนมาครบตามจำานวน

ทสงไป คดเปนรอยละ 100 นำาแบบสอบถามมาตรวจสอบและ

คดเลอกแบบสอบถามทสมบรณ จากนนผวจยนำาแบบสอบถาม

มาทำาการวเคราะหขอมลตามความมงหมายของการวจย โดยนำา

ขอมลทไดจากแบบสอบถามทงสำาหรบคณาจารยและนสตนกศกษา

มาแยกวเคราะห ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลพนฐาน

ทวไป โดยคดเปนรอยละ ตอนท 2 แบบสอบถามสภาพและปญหา

การจดการเรยนการสอน และตอนท 3 แบบสอบถามความตองการ

ไดรบการพฒนาการจดการเรยนการสอน ซงลกษณะแบบสอบถาม

เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ โดยเรยงจากมากทสด มาก

ปานกลาง นอย นอยทสด ของลเคอรท Likert’s Scale. (Best &

Kahn, 1993, pp.247) ผวจยกำาหนดเกณฑสำาหรบการวดระดบ

ทง 5 ระดบ โดยเอาคะแนนเฉลย ( ) ของคะแนนเปนตวชวด

ศกษาแนวทางปรบปรงและพฒนาการจดการเรยน

การสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ผเขารวม

ในการสนทนากลม (Focus Group) เปนผทมความเกยวของกบ

การจดการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลย

ของรฐ ประกอบดวย 1) ผบรหาร คอ หวหนาภาควชา หรอประธาน

สาขาวชาในดานปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐทมเปด

สอนสาขาวชาปรชญาและศาสนาเปนวชาเอกในระดบปรญญาตร

จำานวน 8 มหาวทยาลยๆ ละ 1 คน รวมทงสน 8 คน 2) ผสอน

คอ คณาจารยททำาการสอนรายวชาดานปรชญาและศาสนา

ในมหาวทยาลยของรฐทมเปดสอนสาขาวชาปรชญาและศาสนา

เปนวชาเอกในระดบปรญญาตร จำานวน 8 มหาวทยาลยๆ ละ 1

คน รวมทงสน 8 คน

ผวจยกำาหนดประเดนในการสนทนาโดยนำาขอมลทได

จากแบบสอบถามมาเสนอในการสนทนากลมเพอรวมกนพดคย

แลกเปลยนความคดเหน และนำาเสนอแนวทางในการปรบปรง

และพฒนาการจดการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนา

ในมหาวทยาลยของรฐ การวเคราะหขอมลจากการสนทนากลม

ผวจยใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

ผลการวจย1. สภาพและปญหาการจดการเรยนการสอนดานปรชญาและ

ศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ตามความคดเหนของคณาจารย

และนสตนกศกษา

สภาพการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตามความคดเหน

ของคณาจารย ผลการวจยพบวา โดยรวมอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทง 5 ดาน เรยงตาม

ลำาดบคะแนนจากมากไปนอย ดงน

1) ดานการดำาเนนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมาก

ไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก มการแจงแนวการสอนทสามารถอธบาย

จดประสงคและเนอหาของรายวชาไดอยางชดเจน ยอมรบความ

คดเหนของผ เรยน และในการสอนมการกระต นผ เรยนใหคด

วเคราะห วจารณ สวนอนดบสดทายไดแก จดการเรยนทหลากหลาย

เหมาะสมกบความสามารถของผเรยน 2) ดานการเตรยมการสอน

เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก มการ

จดทำาประมวลรายวชา/มคอ. 3 (รายละเอยดของรายวชา)

กอนทำาการสอน มการเตรยมตนเองโดยศกษาหาความรในวชา

ทรบผดชอบใหมความพรอมในการบรการดานความรและให

คำาปรกษาแกผเรยน และมการวางแผนการสอนโดยคำานงถงการ

พฒนาทงความสามารถทางปญญาและอารมณของผ เรยน 3)

ดานการปรบปรงการเรยนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมาก

ไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก มการจดใหประเมนผลการสอนโดย

ผเรยน จดทำา มคอ.5 (รายงานผลการดำาเนนการของรายวชา) แลว

นำามาพฒนาและปรบปรงกระบวนการจดการเรยนการสอน และ

มการนำาผลการประเมนการสอนจากผเรยนมาพฒนาและปรบปรง

กระบวนการจดการเรยนการสอน สวนอนดบสดทายไดแก มการ

จดทำาแผนปรบปรงการเรยนการสอนรายวชา 4) ดานการวดและ

การประเมนผล เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก

ไดแก มการกำาหนดคะแนนของชนงานตามความเหมาะสม มการ

กำาหนดชนงานใหมความสอดคลองกบเนอหาทจดการเรยนการสอน

และมความสมำาเสมอในการตรวจงาน และการแจงผลคะแนนแก

ผเรยน สวนอนดบสดทายไดแก มการประเมนผลการเรยนรของ

ผเรยนอยเสมอ 5) ดานสอการเรยนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนน

จากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก มการใชสอหรออปกรณ

ประกอบการสอนไดอยางเหมาะสมกบเนอหาวชา มหนงสอ/

เอกสารประกอบการสอนในรายวชาทสอน และมการแนะนำา

แหลงเรยนรนอกหองเรยนเพอใหผเรยนศกษาเพมเตม สวนอนดบ

สดทายไดแก มการใชสอประกอบการเรยนการสอนทหลากหลาย

สำาหรบสภาพการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตามความ

คดเหนของนสตนกศกษา ผลการวจยพบวา โดยรวมอยในระดบ

มาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทง 5 ดาน

เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย ดงน

1) ดานการดำาเนนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจาก

มากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก อาจารยผสอนยอมรบความ

คดเหนของผ เรยน อาจารยผ สอนเขาสอนครบตามเวลาอยาง

สมำาเสมอ และอาจารยผสอนสงเสรมใหผเรยนศกษาคนควาดวย

ตนเองเพมเตม สวนอนดบสดทายไดแก อาจารยผสอนจดการเรยน

ทหลากหลาย เหมาะสมกบความสามารถของผเรยน

2) ดานการเตรยมการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมาก

ไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก อาจารยผสอนมการเตรยมตนเองโดย

ศกษาหาความรในวชาทรบผดชอบใหมความพรอมในการบรการ

ดานความรและใหคำาปรกษาแกผเรยน อาจารยผสอนมการจดทำา























ประมวลรายวชา/ มคอ. 3 (รายละเอยดของรายวชา) กอนทำาการสอน

และอาจารยผ สอนมการเตรยมรปแบบกจกรรมทมการใชสอท

เหมาะสมแกผ เรยนกอนทำาการสอน สวนอนดบสดทายไดแก

อาจารยผ สอนมการวางแผนการสอนโดยคำานงถงการพฒนาทง

ความสามารถทางปญญาและอารมณของผเรยน 3) ดานการวดและ

ประเมนผล เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก

ไดแก อาจารยผสอนมการกำาหนดชนงานไดอยางสอดคลองกบ

เนอหาทจดการเรยนการสอน อาจารยผสอนกำาหนดคะแนนของ

ชนงานไดอยางเหมาะสม และอาจารยผสอนมความสมำาเสมอใน

การตรวจงาน และการแจงผลคะแนนแกผเรยน สวนอนดบสดทาย

ไดแก อาจารยผสอนมการประเมนผลการเรยนรผเรยนอยเสมอ

4) ดานการปรบปรงการเรยนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนน

จากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก อาจารยผสอนจดทำา มคอ.

5 (รายงานผลการดำาเนนการของรายวชา) เพอนำามาพฒนาและ

ปรบปรงกระบวนการจดการเรยนการสอน อาจารยผสอนมการจดให

ประเมนผลการสอนโดยผเรยน และอาจารยผ สอนมการนำาผล

การประเมนการสอนจากผเรยนมาพฒนาและปรบปรงกระบวนการ

จดการเรยนการสอน สวนอนดบสดทายไดแก อาจารยผสอนมการ

ปรบปรงการเรยนการสอน 5) ดานสอการเรยนการสอน เรยงตาม

ลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก อาจารยผสอน

มการใชสอหรออปกรณประกอบการสอนไดอยางเหมาะสมกบ

เนอหาวชา อาจารยผ สอนมหนงสอ/เอกสารประกอบการสอน

ในรายวชาทสอน และอาจารยผ สอนมการแนะนำาแหลงเรยนร

นอกหองเรยนเพอใหผเรยนศกษาเพมเตม สวนอนดบสดทายไดแก

อาจารยผสอนมการใชสอประกอบการเรยนการสอนทหลากหลาย

ปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตามความคดเหน

ของคณาจารย ผลการวจยพบวา โดยรวมมปญหาอยในระดบนอย

เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มปญหาอยในระดบนอยทง 5 ดาน

เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย ดงน

1) ดานการเตรยมการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมาก

ไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการเตรยมรปแบบกจกรรม

ทมการใชสอทเหมาะสมแกผเรยนกอนทำาการสอน การดำาเนน

การวางแผนการสอนโดยคำานงถงการพฒนาทงความสามารถทาง

ปญญาและอารมณของผเรยน และการเตรยมตนเองของผสอน

ใหมความพรอมในการบรการดานความรและใหคำาปรกษาแกผเรยน

ในรายวชาทสอน สวนอนดบสดทายไดแก การดำาเนนการจดทำา

ประมวลรายวชา/มคอ. 3 (รายละเอยดของรายวชา) กอนทำาการสอน

2) ดานการวดและประเมนผล เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไป

นอย 3 อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการกำาหนดคะแนนของชนงาน

ตามความเหมาะสม การดำาเนนการในการตรวจงาน และการแจง

ผลคะแนนแกผเรยน และการดำาเนนการกำาหนดชนงานใหมความ

สอดคลองกบเนอหาทจดการเรยนการสอน สวนอนดบสดทายไดแก

การดำาเนนการการประเมนผลการเรยนรของผเรยน 3) ดานการ

ปรบปรงการเรยนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย

3 อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการจดทำา มคอ. 5 (รายงานผล

การดำาเนนการของรายวชา) เพอนำามาพฒนาและปรบปรง

กระบวนการจดการเรยนการสอน การดำาเนนการจดทำาแผน

ปรบปรงการเรยนการสอนรายวชา และการดำาเนนการนำาผล

การประเมนการสอนจากผเรยน เพอนำามาพฒนาและปรบปรง

กระบวนการจดการเรยนการสอน สวนอนดบสดทายไดแก การ

ดำาเนนการจดใหประเมนผลการสอนโดยผเรยน 4) ดานสอการเรยน

การสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก

การดำาเนนการจดหาหนงสอ/เอกสารประกอบการสอนในรายวชา

ทสอน การดำาเนนการแนะนำาแหลงเรยนรนอกหองเรยนเพอให

ผเรยนศกษาเพมเตม และการดำาเนนการใชสอประกอบการเรยน

การสอนทหลากหลาย สวนอนดบสดทายไดแก การดำาเนนการใช

สอหรออปกรณประกอบการสอนใหเหมาะสมกบเนอหาวชา 5)

ดานการดำาเนนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย

3 อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการจดการเรยนทหลากหลาย

เหมาะสมกบความสามารถของผเรยน การดำาเนนการเลอกใช

กจกรรมการสอนทสงเสรมการเรยนร และการดำาเนนการสอน

โดยเรมและเลกสอนไดอยางตรงเวลา สวนอนดบสดทายไดแก

การดำาเนนการสอดแทรกขอคดทเปนประโยชนแกผ เรยนใน

ขณะสอน

สำาหรบปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตามความ

คดเหนของนสตนกศกษา ผลการวจยพบวา โดยรวมมปญหา

อยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มปญหาอยใน

ระดบนอยทง 5 ดาน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย ดงน

1) ดานสอการเรยนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจาก

มากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการใชสอประกอบ

การเรยนการสอนทหลากหลาย การดำาเนนการใชสอหรออปกรณ

ประกอบการสอนใหเหมาะสมกบเนอหาวชา และการดำาเนนการ

จดหาหนงสอ/เอกสารประกอบการสอนในรายวชาทสอน

สวนอนดบสดทายไดแก การดำาเนนการแนะนำาแหลงเรยนร

นอกหองเรยนเพอใหผเรยนศกษาเพมเตม 2) การเตรยมการสอน

เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก

การดำาเนนการวางแผนการสอนโดยคำานงถงการพฒนาทง

ความสามารถทางปญญาและอารมณของผเรยน การดำาเนนการ

จดทำาประมวลรายวชา/มคอ. 3 (รายละเอยดของรายวชา)

กอนทำาการสอน และการดำาเนนการเตรยมรปแบบกจกรรมทม

การใชสอทเหมาะสมแกผเรยนกอนทำาการสอน สวนอนดบสดทาย

ไดแก การเตรยมตนเองของผสอนใหมความพรอมในการบรการ

ดานความรและใหคำาปรกษาแกผเรยนในรายวชาทสอน 3) ดาน

การวดและประเมนผล เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย



3 อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการการประเมนผลการเรยนรผเรยน

การดำาเนนการในการตรวจงาน และการแจงผลคะแนนแกผเรยน

และการดำาเนนการกำาหนดคะแนนของชนงานตามความเหมาะสม

สวนอนดบสดทายไดแก การดำาเนนการกำาหนดชนงานใหมความ

สอดคลองกบเนอหาทจดการเรยนการสอน 4) ดานการปรบปรง

การเรยนการสอน เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3

อนดบแรก ไดแก การดำาเนนการจดใหประเมนผลการสอนโดย

ผเรยน การดำาเนนการนำาผลการประเมนการสอนจากผเรยน เพอ

นำามาพฒนาและปรบปรงกระบวนการจดการเรยนการสอน และ

การดำาเนนการจดทำา มคอ. 5 (รายงานผลการดำาเนนการของ

รายวชา) เพอนำามาพฒนาและปรบปรงกระบวนการจดการเรยน

การสอน สวนอนดบสดทายไดแก การดำาเนนการจดทำาแผน

ปรบปรงการเรยนการสอนรายวชา 5) ดานการดำาเนนการสอน

เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย 3 อนดบแรก ไดแก การ

ดำาเนนการจดการเรยนทหลากหลาย เหมาะสมกบความสามารถ

ของผเรยน การดำาเนนการเลอกใชกจกรรมการสอนทสงเสรม

การเรยนร และการดำาเนนการเลอกใชวธการสอนทเหมาะสมกบ

เนอหาสาระ สวนอนดบสดทายไดแก การยอมรบความคดเหนของ

ผเรยน

2.ความตองการพฒนาการจดการเรยนการสอนดานปรชญาและ

ศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ ตามความคดเหนของคณาจารย

และนสตนกศกษา

ความตองการการพฒนาการเรยนการสอนดานปรชญาและ

ศาสนา ตามความคดเหนของคณาจารย ผลการวจยพบวา โดยรวม

อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาอยในระดบมาก 7 ขอ

และระดบปานกลาง 1 ขอ เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไป

นอย 3 อนดบแรก ไดแก การพฒนาดานการจดกจกรรมการเรยน

การสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ การพฒนาดานเนอหาสาระใน

รายวชาตางๆ ของหลกสตร และการพฒนาเพมพนความรทาง

วชาการใหกบอาจารย สวนอนดบสดทายไดแก การพฒนาดาน

การวจยในชนเรยน

สำาหรบความตองการการพฒนาการเรยนการสอน

ดานปรชญาและศาสนา ตามความคดเหนของนสตนกศกษา

ผลการวจยพบวา โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ

พบวาอยในระดบมาก 8 ขอ เรยงตามลำาดบคะแนนจากมากไปนอย

3 อนดบแรก ไดแก การพฒนาดานการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ทเนนผเรยนเปนสำาคญ การพฒนาดานวธการสอน เทคนคการสอน

และการพฒนาดานเนอหาสาระในรายวชาตางๆ ของหลกสตร

สวนอนดบสดทายไดแก การพฒนาดานการวดและประเมนผล

3. แนวทางปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนการสอนดาน

ปรชญาและศาสนาในมหาวทยาลยของรฐ

ผลการสนทนากลมเพอนำาเสนอแนวทางปรบปรงและ

พฒนาการจดการเรยนการสอนดานปรชญาและศาสนาใน

มหาวทยาลยของรฐ ปรากฏดงตารางน

ประเดน ผลการสนทนากลม

ดานการบรหารหลกสตร ควรใหความสำาคญกบการบรหารหลกสตร โดยเฉพาะในกรณของการรบอาจารย ซงอาจารยท

จะรบเขามานนตองมคณวฒการศกษาตรงกบสาขาวชาทเปดสอน เพอทำาใหหลกสตรมศกยภาพ

เพมขน และเพอความเขมแขงทางวชาการ

การบรหารหลกสตรตองยดตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต (มคอ.) เพอ

การประกนคณภาพหลกสตรและการเรยนการสอนของสาขาวชา เชน

- มการจดทำารายละเอยดของหลกสตรทสอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒแหงชาต

- มรายละเอยดของรายวชาอยางนอยกอนเปดสอนในแตละภาคการศกษาใหครบทกวชา

- เมอดำาเนนการสอนไปแลวกควรมการจดทำารายงานผลการดำาเนนงานของรายวชาหลง

สนสดภาคการศกษาทเปดสอนใหครบทกรายวชา

- มการประเมนความพงพอใจของนสตนกศกษาปสดทาย/บณฑตใหม รวมทงมการประเมน

ความพงพอใจของผใชบณฑตของสาขาวชา

- ควรจดใหอาจารยผรบผดชอบหลกสตรไดรวมกนประชม วางแผน ตดตาม และทบทวน

การดำาเนนงานหลกสตรรวมทงการจดการเรยนการสอน ซงในการสนทนากลมไดเสนอใหจดขน

อยางนอยปละ 2 ครง ตองมการพฒนาอาจารยผสอนประจำาของภาควชา/สาขาวชา อยางนอย

ปละ 1 ครง

มหาวทยาลยราชภฎรำไพพรรณประเดน ผลการสนทนากลม

ดานการบรหารหลกสตร หากมการรบอาจารยผสอนใหมควรแตงตงใหมอาจารยพเลยงคอยดแลใหคำาแนะนำาดาน

การจดการเรยนการสอน พรอมกบมการปฐมนเทศระดบภาควชา/สาขาวชา เพอใหคำาแนะนำา

ในดานตางๆ ทจำาเปนเกยวกบมหาวทยาลย คณะ และภาควชา/สาขาวชา

การดำาเนนบรหารหลกสตรควรแบงภาระงานรบผดชอบใหชดเจนเพอการดำาเนนงานทเปนระบบ

และมประสทธภาพ เชน

- มการแตงตงอาจารยผรบผดชอบงานดานวชาการ ดานการประกนคณภาพ ดานกจการ

นสตนกศกษา ดานประชาสมพนธ เปนตน

- มระบบการกำากบตดตามงานแตละดานอยางจรงจง และภาระหนาทดงกลาวควรจะกำาหนด

ใหเปนสวนหนงทใชในการพจารณาเรองการประเมนการปฏบตราชการ

ควรจดใหมระบบการตรวจสอบผลสมฤทธของนสตนกศกษาของรายวชาทเปดสอนในแตละปโดย

แตงตงคณะกรรมการในภาควชา/สาขา ตรวจสอบผลการประเมนการเรยนรของนสตนกศกษา

จดใหมการตดตามและรวบรวมขอมลสำาหรบใชปรบปรงและพฒนาหลกสตรโดยกระทำาตอเนอง

ทกป

ควรจดใหมการศกษาดงาน ประชมสมมนาแลกเปลยนประสบการณกนระหวางมหาวทยาลย

ทเปดทำาการสอนดานศาสนาและปรชญาทงในและตางประเทศ ตามศกยภาพและความ

เหมาะสมของภาควชา/สาขาวชา

ดานกจกรรมการเรยนการสอน การเตรยมการสอน

- กอนทำาการสอนอาจารยผสอนควรไดมการวางแผนการจดการเรยนรวมกนภายในภาควชา

โดยเฉพาะอยางยงในกรณทสอนในรายวชาเดยวกนเพอใหมรปแบบและการสอนเปนไปใน

ทศทางเดยวกน มการเตรยมรปแบบกจกรรมทหลากหลายเพอตอบสนองความตองการของ

ผเรยนและเนนผเรยนเปนสำาคญ

- อาจารยผสอนควรไดรบทราบรายวชาทสอนกอนเปดทำาการสอนเปนระยะเวลาพอสมควร

เชน 1 เดอน เพอเตรยมตนเองและเตรยมวางแผนการสอนไดอยางเหมาะสม

- มการจดทำาประมวลรายวชาหรอรายละเอยดของรายวชากอนทำาการสอนทกรายวชา โดย

ภาควชา/สาขาวชากำาหนดระยะเวลาในการสงทแนนอน และมการกำากบตรวจสอบตดตาม

การดำาเนนการสอน

- การดำาเนนสอนในรายวชาตางๆ ในสปดาหแรกอาจารยผสอนตองชแจงเกยวกบ

แนวการสอน จดประสงครายวชา เนอหาของรายวชา ตลอดจนวธการวดและประเมนผล

ใหผเรยนทราบอยางชดเจนกอนทำาการสอน มการสรางขอตกลงรวมกนถงรปแบบวธการเรยน

การสอน กฎกตกาและมารยาทในการเปนผเรยนทด

- ดำาเนนการสอนตามแนวการสอนอยางเปนระบบและมขนตอน ใชวธการสอนทเหมาะสมกบ

เนอหารายวชา มการกระตนใหผเรยนคดวเคราะห สอดแทรกขอคดตางๆ ทงคณธรรมจรยธรรม

หรอขอคดทเปนประโยชนตอผเรยน

- ดำาเนนการสอนโดยคำานงถงความแตกตางหลากหลายของผเรยน

- ในขณะดำาเนนการสอนควรมการใชคำาถามเพอสอบถามผเรยนเปนระยะๆ

- ผสอนทดควรรบฟงความคดเหนของผเรยน เขาสอนและเลกสอนตรงเวลาเพอการดำาเนน

การสอนจะไดบรรลตามแผนทวางไว



ประเดน ผลการสนทนากลม

ดานกจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน

- อาจารยผสอนตองใชสอการสอนใหหลากหลาย และใชใหเหมาะสมกบเนอหารายวชาและ

จดมงหมายทจะสอน

- สอทใชควรมความทนสมย นาสนใจ เปนสอทเหมาะสมกบวย ระดบชน ความรและ

ประสบการณของผเรยน

- ขนตอนในการใชสอการสอนอาจใชในขนนำาเขาสบทเรยน ขนดำาเนนการสอนหรอประกอบ

กจกรรมการเรยน ขนวเคราะห ขนสรปบทเรยน ขนประเมนผเรยน หรอจะใชในทกขนตอนกได

- อาจารยผสอนควรแนะนำาสอประกอบการเรยนการสอนอนๆ ใหผเรยนไดรจกและศกษา

คนควาเพมเตม

การวดผลและประเมนผล

- การวดผลและประเมนผลควรเปนไปตามแผนและตรงกบทไดชแจงไวกบผเรยนใน

ชวโมงแรก

- การกำาหนดคะแนนชนงานแตละชนควรมความเหมาะสมและสอดคลองกบเนอหาท

จดการเรยนการสอน

- อาจารยตองตรวจชนงานทมอบหมายสมำาเสมอ และแจงผลคะแนนใหผเรยนไดทราบเปน

ระยะๆ เพอทผเรยนจะไดรบรระดบคะแนนของตนและเกดการพฒนาตนเองใหดขน

- วธการและเกณฑการวดผลและประเมนผลควรมความเหมาะสมกบกลมของผเรยน ในกรณ

รายวชาเดยวกนผสอนหลายคนควรมการประชมหารอ เพอใหวดประเมนผลเปนไปในทศทาง

เดยวกน

สรปและอภปรายผลการวจย 1. สภาพการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตามความ

คดเหนของคณาจารย โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปน

รายดาน พบวา อยในระดบมากทง 5 ดาน สอดคลองกบความคดเหน

ของนสตนกศกษา ซงเหนวาสภาพการจดกจกรรมการเรยนการสอน

โดยรวมอยในระดบมากเชนกน โดยเฉพาะดานการดำาเนนการสอน

พบวาคณาจารยมการแจงแนวการสอนทสามารถอธบายจดประสงค

และเนอหาของรายวชาไดอยางชดเจน ยอมรบความคดเหนของ

ผเรยน และในการสอนมการกระตนผเรยนใหคด วเคราะห วจารณ

แตนสตนกศกษาเหนวาอาจารยผ สอนยอมรบความคดเหนของ

ผ เรยน เขาสอนครบตามเวลาอยางสมำาเสมอ และสงเสรมให

ผ เรยนศกษาคนควาดวยตนเองเพมเตม ซงสภาพการปฏบตท

กลาวมานนเปนสวนสำาคญของการจดการเรยนการสอน ทงการ

อธบายจดประสงคและเนอหาของรายวชาใหกบผเรยนไดรบทราบ

ตรงกบท เสรมศร ไชยศร (2539: 27-28) ไดกลาวไววา ผเรยนจะ

เกดความตองการเรยนมากขน ถาเขาใจและยอมรบจดมงหมาย

ของการเรยน และเปรยบเทยบคะแนนเฉลยทง 5 ดาน พบวา ดาน

สอการเรยนการสอน มคะแนนเฉลยนอยกวาดานอนๆ ซงทงความ

คดเหนของคณาจารยและนสตนกศกษามความเหนสอดคลองกน

คอเหนวาคะแนนเฉลยการใชสอประกอบการเรยนการสอนท

หลากหลายยงนอยกวารายการดานอนๆ สำาหรบในเรองของ

สอประกอบการเรยนการสอนเปนสงทจำาเปนมากในการทำาใหผเรยน

เกดความเขาใจในเนอหาหรอเรองทสอนมากขน สอดคลองกบท

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2535: 91) กลาวไววา จดมงหมายของ

การสอนนอกจากเปนการใหวชาความร แลว ยงเปนการฝก

ประสบการณใหผเรยนดวย ขนตอนในการสอนม 3 ขนตอน คอ

ขนเตรยมการสอน ระหวางสอนและประเมนผล ทฤษฎการสอน

จะชวยใหครมความเขาใจเกยวกบการสอนไดดขน วธการสอน

มหลายวธ แตละวธจะมขอดและขอจำากด การเลอกวธสอน คร

ควรใชหลายๆ วธผสมสานกน โดยมหลกในการเลอกโดยคำานงถง

วตถประสงคของวชา เนอหาวชา ความถนดของผสอน ความ

เหมาะสมกบผเรยน ตลอดจนเวลา จำานวนผเรยน และสอการสอน

2. ปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตามความคดเหน

ของคณาจารย โดยรวมอยในระดบนอย เมอพจารณาเปนรายดาน

พบวา มปญหาอยในระดบนอยทง 5 ดาน สอดคลองกบความคดเหน

ของนสตนกศกษา ซงเหนวาปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอน

โดยรวมอยในระดบนอยเชนกน ผลการวจยพบวาตามความคดเหน

ของคณาจารย ดานการเตรยมการสอนมคาเฉลยของปญหามากกวา

ดานอนๆ โดยเฉพาะการดำาเนนการเตรยมรปแบบกจกรรมทมการ

ใชสอทเหมาะสมแกผเรยนกอนทำาการสอน การดำาเนนการวางแผน

การสอนโดยคำานงถงการพฒนาทงความสามารถทางปญญาและ

อารมณของผเรยน และการเตรยมตนเองของผสอนใหมความพรอม



ในการบรการดานความรและใหคำาปรกษาแกผเรยนในรายวชา

ทสอน ซงในเรองของปญหาดานการเตรยมการสอนดงกลาวน

แมจะยงอยในระดบทนอยแตกเปนสงสำาคญทผสอนทกคนตอง

ตระหนกและใหความสำาคญกบขนตอนนใหมาก ประกอบกบ

ความคดเหนของนสตนกศกษาทเหนวาดานสอการเรยนการสอน

มคาเฉลยของปญหามากกวาดานอนๆ โดยเฉพาะการดำาเนนการ

ใชสอประกอบการเรยนการสอนทหลากหลาย การดำาเนนการใช

สอหรออปกรณประกอบการสอนใหเหมาะสมกบเนอหาวชา และ

การดำาเนนการจดหาหนงสอ/เอกสารประกอบการสอนในรายวชา

ทสอน ดงนนผสอนจงตองคำานงความแตกตางระหวางบคคล และ

การสอนควรจะใชสอใหมากและหลากหลาย ดงท เสรมศร ไชยศร

(2539: 27-28) ไดกลาวไววาผเรยนมความแตกตางระหวางบคคล

ในหลายดานแมวาจะจดกลมคลาย (กลมทผเรยนมความสามารถ

ระดบเดยวกน) แลวกตาม ผเรยนมพนฐานตางกนไมวาจะเปนดาน

ความเขาใจ ทกษะ ความรสก เจตคต และสภาพแวดลอมตางๆ

ดงนนสอจะชวยทำาใหผเรยนทแตกตางมความเขาใจขนได เมอ

เปรยบเทยบคะแนนเฉลยทง 5 ดาน พบวา ดานการดำาเนนการสอน

มคะแนนเฉลยของปญหานอยกวาดานอนๆ ซงทงความคดเหนของ

คณาจารยและนสตนกศกษามความเหนสอดคลองกน ซงอาจ

เปนเพราะผสอนสวนใหญมประสบการณการสอนและมองคความร

เชยวชาญในเนอหาวชาเปนอยางดทำาใหดานการดำาเนนการสอน

มปญหานอยกวาทกๆ ดาน

3. ความตองการการพฒนาการเรยนการสอนดานปรชญา

และศาสนา ตามความคดเหนของคณาจารย โดยรวมอยในระดบมาก

สอดคลองกบความคดเหนของนสตนกศกษา ซงเหนวาตองการให

มการพฒนาการเรยนการสอนโดยรวมอย ในระดบมากเชนกน

โดยเฉพาะการพฒนาดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนน

ผเรยนเปนสำาคญ นอกจากนนผลการวจยยงพบวาตามความคดเหน

ของคณาจารย ยงตองการการพฒนาดานเนอหาสาระในรายวชา

ตางๆ ของหลกสตร และการพฒนาเพมพนความรทางวชาการใหกบ

อาจารยอกดวย สวนความคดเหนของนสตนกศกษานนยงตองการ

ใหอาจารยมการพฒนาดานวธการสอน เทคนคการสอน และการ

พฒนาดานเนอหาสาระในรายวชาตางๆ ของหลกสตร ซงความ

ตองการการพฒนาดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนลวนเปน

องคประกอบททำาใหการจดการเรยนการสอนประสบความสำาเรจ

โดยเฉพาะการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ

สอดคลองกบงานวจยของวชต สรตนเรองชย และคณะ (2549)

ทไดทำาการวจยเรองการศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยน

การสอนของคณาจารยมหาวทยาลยบรพา พบวาความตองการ

พฒนาการเรยนการสอนของคณาจารยมหาวทยาลยบรพา

คณาจารยตองการไดรบการพฒนาตนเองในดานการจดการเรยน

การสอนมากทสดในเรองตอไปน คอ รปแบบและเทคนคการสอน

แบบเนนผ เรยนเปนสำาคญ โดยใชวธการอบรมเชงปฏบตการ

ชวงเวลา 3-5 วน ณ สถานทภายในมหาวทยาลยบรพา สวนนสต

ตองการใหคณาจารยเตรยมการสอนลวงหนาและเขาสอนให

ตรงเวลา สอนใหสนกสนาน ไมนาเบอหนาย ใชสอการสอนท

หลากหลาย นาสนใจ วดและประเมนผลเปนระยะสมำาเสมอเพอ

พฒนานสต และปรบปรงเนอหาวชาทสอนใหทนสมยอยเสมอ

ขอเสนอแนะจากการวจย 1. ภาควชา/สาขาวชาควรใหความสำาคญและมนโยบาย

ใหผสอนดำาเนนการเตรยมรปแบบกจกรรมทมการใชสอทเหมาะสม

แกผเรยนกอนทำาการสอน สอทใชสอนควรมความหลากหลายเพอ

ตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน

2. ภาควชา/สาขาวชาควรมนโยบายการพฒนาดานการจด

กจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ

เอกสารอางองเครอขายปรชญาและศาสนา. รายชอมหาวทยาลยของรฐท

เปดสอนวชาปรชญาและศาสนาเปนสาขาวชาเอกใน

ระดบปรญญาตร. [Online]. เขาถงไดจาก: http://www.

arts.chula.ac.th/philoso/philos 7 ธนวาคม 2554.

บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว. (2535). การอางองประชากร

เมอใชเครองมอแบบมาตราสวนประมาณคากบกลมตวอยาง.

วารสารวดผลการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

มหาสารคาม, 3(1), 23-24.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2535). การบรหารงานวชาการ.

กรงเทพฯ: สหมตรออฟเซท.

ไพฑรย สนลารตน. (2554). หลกและเทคนคการสอนระดบ

อดมศกษา. พมพครงท 3 กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจ

บณฑตย.

มหาวทยาลยบรพา. ระบบประเมนประสทธภาพการเรยนการสอน.

[Online]. เขาถงไดจาก : http://asess.buu.ac.th/new/

index.php/asess/teeacher 17 ธนวาคม 2554.

วชต สรตนเรองชย และคณะ. (2549). การศกษาสภาพและปญหา

การจดการเรยนการสอนของคณาจารยมหาวทยาลยบรพา.

วารสารศกษาศาสตร, 17(2), 105-106.

วทยากร เชยงกล. (2541). การศกษาจะมสวนรวมแกวกฤต

สงคมไทยไดอยางไร. วารสารศกษาศาสตร, 1(11), 1-2.

เสรมศร ไชยศร. (2539). พนฐานการสอน. เชยงใหม: ลานนา

การพมพ.

Best, E. W., & Kahn, J. V. (1993). Researchineducation

(7th ed). Boston, MA: Allyn and Bacon.



Cronbach, L. J. (1990). Essentialofpsychologicaltesting

(5th ed). New York: Haper Collins.

Daily News. พระบรมราโชวาท. [Online]. เขาถงไดจาก : www.

manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID

=9520000146193 25 มกราคม 2555.

Oknation.net. บทความเรองพระปยะมหาราช-พอสอนลกชาย.

[Online]. เขาถงไดจาก : http://www.oknation.net/

blog/print.php?id=514751 25 มกราคม 2555.

Yamane, Taro. (1970). Statistics : And introductory

analysis. (2nd ed). New York : Haper & Row.



อทธพลของปยอนทรยตอลกษณะการเจรญเตบโตของหนามแดง

EffectoforganicfertilizerongrowthcharacteristicsofKaranda(Carissa carandasLinn.)

วกนยาประทมยศ, อจฉรา บญโรจน, เลศชย จตรอาร, นรนทร เชดชศร, ดนย ฮองสน, พลกฤษณ เบญจวรรณ

และ กลพร พทธม

คณะเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาอทธพลของปยอนทรย 3 ชนด ไดแก มลไก มลโค และมลสกร ทมผลตอการเจรญเตบโตของ

หนามแดง วางแผนการทดลองแบบ Completely Randomized Design (CRD) จำานวน 3 ซำา ประกอบดวย ไมมการใสปย และใสปย

อนทรย 3 ชนด (มลไก มลโค และมลสกร) อตรา 150, 300, 450 และ 600 กรมตอกระถางสำาหรบแตละชนด รวมทงหมด 13 สงทดลอง

(Treatments) ทำาการแบงใสปย 2 ครงคอ ครงแรกเมอเรมการทดลอง และอกครงภายหลงจากเรมการทดลอง 37 วน ผลการทดลอง

พบวา ปยอนทรย (มลไก, มลโค และมลสกร) ทใสในอตรา 600 กรมตอกระถาง มแนวโนมทำาใหหนามแดงมจำานวนกงใหม, นำาหนกสดและ

นำาหนกแหงของกงใหมมากกวาการใสปยอนทรยในอตราทตำากวาและการไมใสปย

คำาสำาคญ: หนามแดง ปยอนทรย ลกษณะการเจรญเตบโต

Abstract The objectives of this research were to study on the effect of organic fertilizer on growth characteristics of

Karanda (Carissa carandas Linn.) was carried out in Completely Randomized Design (CRD) with 3 replications. Thirteen

treatments were control (no fertilizer, T1) and four rates (150, 300, 450 and 600 g per pot, T2-T13) of three organic

fertilizers (chicken, cattle and pig manures). Half amount of fertilizer was applied to the treatments at the starting

day of experiment and the remaining was applied 37 days after starting the experiment. The results revealed that

the rate at 600 g per pot of all organic fertilizers treatments (chicken, cattle and pig manures tended to yield higher

results (number of new branches, fresh weight and dry weight of new branches) than the lower rate treatments (150,

300 and 450 g per pot) and control.

Keywords: karanda, organic fertilizer, growth characteristics



บทนำา ในปจจบนการกนอาหารเพอสขภาพ หรอการกนอาหาร

เปนยา โดยเลอกบรโภคอาหารทปลอดสารเคม หรออาหารทม

สรรพคณในการปองกน กำาจด และบรรเทาโรค เปนอกแนวทางหนง

ทผบรโภคใหความนยมกนอยางแพรหลาย ซงหนามแดง หรอ

มะมวงหาวมะนาวโห (Carissa carandas Linn.) มลกษณะเปน

ไมพมขนาดกลาง ลำาตนแตกกงกานทวลำาตน มหนามแหลมยาว

ประมาณ 2 นว มยางสขาว ใบเดยว ดอกสขาว ผลดบสขาว เมอ

สกแลวจะเปนสแดงจนดำานนมผลหนามแดงเปนแหลงของสาร

พฤกษเคม (phytochemical) ทสำาคญ เชน สารประกอบฟนอลก

(phenolic compounds) และแอนโทไซยานน (anthocyanin)

(Shaida Fariza Sulaiman and Loh Sock Khuen, 2008)

โดยเฉพาะอยางยงสารประกอบฟนอลก (phenolic compounds)

ทมคณสมบตในการเปนสารตานอนมลอสระหรอสารตานออกซเดชน

(antioxidant) ทชวยชะลอการเสอมของเซลล ชวยเสรมสราง

การทำางานของสมอง ลดการอกเสบของผวและกระตนใหเซลลมะเรง

เกดกลไกการทำาลายตนเอง (apoptosis) (ดาลด ศรวน, 2551)

ดงนน การบรโภคผลหนามแดงจงเปนอกทางเลอกหนงสำาหรบ

การกนอาหารเปนยา

นอกจากน หนามแดงยงเปนตนไมทสมเดจพระนางเจา

รำาไพพรรณทรงนำามาปลกในวงสวนบานแกวในสมยทพระองค

ทรงประทบทวงน และในปพ.ศ. 2553 หลกสตรวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยการอาหาร คณะเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลย

ราชภฏรำาไพพรรณ ไดคดคนและพฒนาผลตภณฑนำาหนามแดง

พรอมดม และนำาไปจดแสดงนทรรศการ เพอศกษาความพงพอใจ

ของผบรโภคในงานแสดงสนคาอาหาร THAIFEX 2010: World of

Foods Asia โดยไดรบความรวมมอจากศนยสงเสรมการสงออก

ภาคตะวนออก–จนทบร จากผลการดำาเนนงานพบวา ผลตภณฑ

นำาหนามแดงพรอมดมไดรบความสนใจจากผ บรโภคเปนอยาง

มาก ผบรโภคมความพงพอใจดานสในระดบด และดานรสชาตใน

ระดบพอใช ผบรโภคสวนใหญจะสนใจสอบถามเกยวกบขอมลทาง

โภชนาการและสารอาหารสำาคญทมในผลตภณฑ

จากขอมลขางตนแสดงใหเหนวา หนามแดงเปนตนไมในวง

สวนบานแกวทมคณประโยชนสำาคญอยางมาก โดยเฉพาะสารตาน

อนมลอสระหลายชนดทพบในผลหนามแดง จงทำาใหความตองการ

ทจะใชประโยชนจากหนามแดงมแนวโนมทสงขน สงผลใหการผลต

ผลหนามแดงปรมาณมากกลายเปนสงสำาคญ และปจจยหนงทม

ความจำาเปนสำาหรบการผลตหนามแดงคอการใสปย เนองจากปย

คอแหลงธาตอาหารทจำาเปนสำาหรบการเจรญเตบโตของพช แต

ในขณะนงานวจยเกยวกบการใสปยหนามแดงในอตราทเหมาะสม

สำาหรบการเจรญเตบโตของหนามแดงนนยงไมเคยมการศกษา

กนมากอน ดงนนการวจยนจงมวตถประสงคเพอศกษาการใส

ปยอนทรย 3 ชนดคอ มลไก มลโค และมลสกร ในอตราทแตกตางกน

ตอลกษณะการเจรญเตบโตของหนามแดง ซงผลทไดจากการวจย

ในครงนจดเปนแนวทางสำาหรบการใสปยอนทรยเพอการเพมผลผลต

ของหนามแดงใหมปรมาณมากขนและมคณภาพสง อกทงยงเปนการ

พฒนาและเสรมสรางใหหนามแดงเกดประโยชนและโดดเดนมากขน

สำาหรบมหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ

วตถประสงคของการทดลอง เพอศกษาอทธพลของปยอนทรย (มลไก มลโค และมลสกร)

ทมตอลกษณะการเจรญเตบโตของหนามแดง สำาหรบเปนแนวทาง

ในการจดการปยของหนามแดง

วธการทดลอง เนองจากในขณะทดำาเนนงานวจยยงไมปรากฏงานวจย

เกยวกบการใสปยหนามแดง คณะผวจยจงจำาเปนตองกำาหนดอตรา

การใสปยอนทรย โดยอางองจากเอกสารการปลกมะนาว (เปนพช

ใบเลยงคเชนเดยวกบหนามแดง) ของกรมวชาการเกษตร (มน และ

คณะ, 2541) รายงานวา หลงจากมะนาวอายได 3-4 เดอน ควรใส

ป ยเคม ป ยหมก หรอป ยคอก ประมาณตนละ 0.5 กโลกรม

คณะผวจยจงวางแผนการทดลองแบบ Completely Randomized

Design (CRD) ม 13 Treatments (T) 3 Replications (R)

ประกอบดวย ไมมการใสปย (T1) และใสปยอนทรย 3 ชนด (มลไก

มลโค และมลสกร) อตรา 150, 300, 450 และ 600 กรมตอกระถาง

สำาหรบแตละชนด (T2-T13) โดยใชหนามแดงทมอาย 1 ป ความสง

เฉลย 50 เซนตเมตร เปนความสงเฉลยทใกลเคยงกบมะนาวอาย

3-4 เดอน จำานวน 39 ตน ปลกลงในกระถางพลาสตกสดำา ขนาด

เสนผาศนยกลาง 12 นว สง 9 นว ใชวสดปลกคอ ดนรวน ผสม

แกลบดบและแกลบเผา ในอตราสวน 1 : 1 : 1 โดยปรมาตร ทำาการ

แบงใสปย 2 ครงคอ ครงแรกเมอเรมการทดลอง และอกครงภายหลง

จากเรมการทดลอง 37 วน ดำาเนนการทดลองตงแตเดอนมถนายน

ถงเดอนสงหาคม พ. ศ. 2555 รวมระยะเวลา 71 วน ทอาคารวจย

พชศาสตร และหองปฏบตการ คณะเทคโนโลยการเกษตร

มหาวทยาลยราชภฏรำาไพพรรณ ทำาการเกบขอมลความสง และ

จำานวนกงแตกใหมในทกสปดาห และทำาการเกบขอมลนำาหนกสด

และนำาหนกแหงของกงใหมเมอสนสดการทดลอง วเคราะหความ

แปรปรวน (Analysis of Variance) ของขอมล โดยวธ Duncan’s

multiple range test (DMRT) ทระดบความเชอมน 95 เปอรเซนต

ผลและวจารณการทดลองความสงของหนามแดง

หนามแดงทใสและไมใสปยอนทรยมความสงเพมขนตลอด

การทดลอง แตความสงของหนามแดงทไมใสและใสปยอนทรย



4

ตารา

งท 1

แสดง

ความ

สงขอ

งหนา

มแดง

หลงจ

ากใส

ปยอน

ทรย

ชนดป

ย (กร

มตอก

ระถา

ง) คว

ามสง

ของห

นามแ

ดง (ซ

ม.)

สปดา

หท 1

สปดา

หท 2

สปดา

หท 3

สปดา

หท 4

สปดา

หท 5

สปดา

หท 6

สปดา

หท 7

สปดา

หท 8

สปดา

หท 9

สปดา

หท 10

ไม

ใสปย

(T1)

45.07

46

.23

46.67

47

.03

47.50

47

.43

47.60

47

.93d

48.50

d 49

.10d

มลไก

150 (

T2)

46.77

47

.57

47.87

48

.17

50.53

50

.87

50.93

51

.37ab

cd

52.00

bcd

52.67

bcd

มลไก

300 (

T3)

52.63

53

.17

53.93

54

.50

54.87

55

.23

56.73

57

.37ab

c 58

.10ab

c 58

.57ab

c มล

ไก 45

0 (T4

) 52

.83

53.30

53

.93

54.17

55

.10

55.53

56

.53

58.43

ab

59.10

ab

60.13

ab

มลไก

600 (

T5)

51.47

51

.87

52.97

53

.40

55.67

56

.60

59.13

60

.07a

60.93

a 61

.83a

มลโค

150 (

T6)

49.03

49

.23

50.07

51

.30

52.40

53

.30

54.77

56

.67ab

cd

57.57

abc

58.80

abc

มลโค

300 (

T7)

42.43

42

.63

43.97

45

.03

46.77

46

.87

48.63

49

.83bc

d 49

.87cd

51

.07cd

มล

โค 45

0 (T8

) 50

.43

50.83

51

.43

51.90

54

.57

54.73

54

.50

56.10

abcd

56

.57ab

cd

56.53

abcd

มล

โค 60

0 (T9

) 42

.70

42.93

45

.37

45.97

47

.53

47.40

48

.73

50.27

bcd

51.20

bcd

52.47

bcd

มลสก

ร 150

(T10

) 47

.67

48.53

52

.37

53.03

54

.27

54.50

55

.87

56.73

abcd

57

.73ab

c 58

.73ab

c มล

สกร 3

00 (T

11)

45.23

47

.27

49.43

50

.23

51.53

51

.93

53.00

54

.23ab

cd

55.33

abcd

56

.37ab

cd

มลสก

ร 450

(T12

) 52

.90

53.27

53

.90

54.63

56

.77

56.83

57

.10

57.53

abc

58.07

abc

59.00

abc

มลสก

ร 600

(T13

) 43

.27

43.73

44

.57

44.63

44

.97

46.70

47

.97

49.13

cd

49.90

cd

50.70

cd

F-tes

t ns

ns

ns

ns

ns

ns

ns

*

* *

C.V. (%

) 12

.60

12.26

11

.62

11.54

10

.97

10.75

10

.51

10.04

9.8

6 9.6

2 หม

ายเห

ต คา

เฉลย

ทกาก

บดวย

ตวอก

ษรทต

างกน

แสดง

วา มค

วามแ

ตกตา

งกนอ

ยางม

นยสา

คญทา

งสถต

(p≤0

.05)

ตารา

งท1

แสด

งควา

มสงข

องหน

ามแด

งหลง

จากใ

สปยอ

นทรย

ชนดป

ย



ภาพท

1 จำา

นวนก

งใหม

ของห

นามแ

ดงทไ

มใสแ

ละใส

ปยอน

ทรย

6

ภาพท

1 จา

นวนก

งใหม

ของห

นามแ

ดงทไ

มใสแ

ละใส

ปยอน

ทรย

หม

ายเห

ต คาเฉล

ยทกา

กบดว

ยตวอ

กษรท

ตางก

น แส

ดงวา

มควา

มแตก

ตางก

นอยา

งมนย

สาคญ

ทางส

ถต (p

≤0.05

)

สปดา

หท 7

สปดา

หท 5

bcde

bcde

abcd

a

abcd

e bc

de

e de

abc ab

cde ab

cde cd

e

ab

สปดา

หท 6

c bc

ab

c bc

a

bc

bc

c

ab

ab

bc

bc

abc

c bc

ab

c bc

a

bc

bc

c

ab

ab

bc

bc

abc

สปดา

หท 8

bcd

abcd

bc

d d

a

bcd

cd ab

c ab

bcd

bcd

bcd

bcd

สปดา

หท 9

bcd

abcd

bc

d d

a

bcd

cd ab

c ab

bcd

bcd

bcd

bcd

สปดา

หท 10

c bc

a

abc

bc

bc

ab

abc

bc

bc

bc

bc

bc

จานว

นกงใหม

(กง)

จานว

นกงใหม

(กง)

จานว

นกงใหม

(กง)

จานว

นกงใหม

(กง)

จานว

นกงใหม

(กง)

จานว

นกงใหม

(กง)



ตางชนดกน มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p≤0.05)

ตงแตสปดาหท 8 เปนตนไป โดยในสปดาหท 8 ความสงของ

หนามแดงทใสปยมลไก 300, 450 และ 600 กรมตอกระถาง และ

มลสกร 450 กรมตอกระถางมความแตกตางอยางมนยสำาคญทาง

สถต (p≤0.05) เมอเปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย ในสปดาห

ท 9 และ 10 ความสงของหนามแดงทใสปยมลไก 300, 450 และ

600 กรมตอกระถาง, มลโค 150 กรมตอกระถาง และมลสกร 150

และ 450 กรมตอกระถางมความแตกตางอยางมนยสำาคญทางสถต

(p≤0.05) เมอเปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย (ตารางท 1)

แสดงใหเหนวา การใสปยอนทรย (มลไก, มลโค และมลสกร)

มผลใหหนามแดงมความสงเพมขนเมอเปรยบเทยบกบหนามแดง

ทไมใสปย เนองมาจากอนทรยวตถทอยในปยอนทรยจะเปนตว

ควบคมคณสมบตทางเคม และฟสกสของดน เชน เปนแหลงอาหาร

ของพช เพมความสามารถในการแลกเปลยนไอออนบวก ชวยทำาให

ดนอมนำาไดมากขน เปนตน (มกดา สขสวสด, 2544; คณาจารย

ภาควชาปฐพวทยา, 2541) จงทำาใหหนามแดงทใสปยอนทรยม

ความสงเพมขนมากกวาทไมใสป ย เชนเดยวกบหลายงานวจย

ทพบวา พชทไดรบปยอนทรยมความสงมากกวาพชทไมไดรบ

ปยอนทรย (กฤษณา ทวาร, 2546; ฎานภา อยอนพะเนา, 2548;

ทพยา ไกรทอง และคณะ, 2548; สกล ศรวณโณ และคณะ, 2550)

จำานวนกงใหมของหนามแดง

ในระหวางการทดลอง หนามแดงทใสและไมใสปยอนทรย

มจำานวนกงใหมเพมขน และกงใหมทเพมขนมจำานวนมากพอสำาหรบ

การวเคราะหทางสถตตงแตสปดาหท 5 เปนตนไป ซงพบวา ใน

สปดาหท 5 จำานวนกงใหมของหนามแดงทใสปยมลไก 600 กรม

ตอกระถางเพยงสงทดลองเดยว ทมความแตกตางกนอยางมนย

สำาคญทางสถต (p≤0.05) เมอเปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย

ในสปดาหท 6 ,7, 8 และ 9 พบวา จำานวนกงใหมของหนามแดงท

ใสปยมลไก 600 กรมตอกระถาง, มลโค 600 กรมตอกระถาง และ

มลสกร 600 กรมตอกระถาง มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต (p≤0.05) เมอเปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย และ

ในสปดาหท 10 พบวา หนามแดงทใสปยมลไก 600 กรมตอกระถาง

และมลโค 600 กรมตอกระถาง มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต (p≤0.05) เมอเปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย Horst

Marschner (1995) กลาววา การเจรญเตบโตของพชเพมขนตาม

ปรมาณปยทเพมขน เชนเดยวกบผลการทดลองในครงนทพบวา

ในสปดาหท 10 หนามแดงทใสปยมลไก, มลโค และมลสกรในอตรา

600 กรมตอกระถาง มแนวโนมทใหจำานวนกงใหมมากกวาหนามแดง

ทไดรบปยในอตราทตำากวาและไมใสปย นอกจากนยงสอดคลองกบ

งานวจยของ ฉตรชวน ดาวใหญ และสมยศ เดชภรตนมงคล (2551)

รายงานวา ปยคอกในอตรา 4 ตนตอไร มผลทำาใหตะไครมการ

เจรญเตบโตสงทสด รองลงมาคอการใสปยคอกในอตรา 3, 2 และ

1 ตนตอไร ตามลำาดบ

นำาหนกสดและนำาหนกแหงของกงใหมหนามแดง

จากการทดลอง พบวา นำาหนกสดของกงใหมหนามแดงท

ใสปยมลไก 450 และ 600 กรมตอกระถาง และมลสกร 600 กรม

ตอกระถางมความแตกตางอยางมนยสำาคญทางสถต (p≤0.05)

เมอเปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย ในขณะทนำาหนกแหงของ

กงใหมหนามแดงทใสปยมลไก 450 และ 600 กรมตอกระถาง,

มลโค 600 กรมตอกระถาง และมลสกร 600 กรมตอกระถางมความ

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p≤0.05) เมอเปรยบเทยบ

กบหนามแดงทไมใสปย แสดงใหเหนวา การใสปยอนทรย (มลไก,

มลโค และมลสกร) ในอตราทสงมแนวโนมทใหนำาหนกสดและ

นำาหนกแหงของกงใหมมากกวาการใสป ยในอตราทตำาและการ

ไมใสปย สอดคลองกบงานวจยของ สมยศ เดชภรตนมงคล และ

อรรนพ แสนเมอง (2555) พบวา หญาปกกงทไดรบปยคอกอตรา

5 ตนตอไร ทำาใหหญาปกกงมนำาหนกแหงของตน ใบ และรากแหง

มากทสด รองลงมาคอ การใสปยในอตรา 4 3 2 และ 1 ตนตอไร

ตามลำาดบ

ตารางท2 แสดงนำาหนกสดและนำาหนกแหงของกงใหม

ชนดปย

(กรมตอกระถาง)

นำาหนกสด

ของกงใหม (กรม)

นำาหนกแหง

ของกงใหม (กรม)

ไมใสปย (T1) 1.41d

0.50c

มลไก 150 (T2) 3.11cd

0.92bc

มลไก 300 (T3) 7.84abcd

2.02abc

มลไก 450 (T4) 10.89ab

3.49a

มลไก 600 (T5) 12.38a 3.60

a

มลโค 150 (T6) 4.17cd

1.35bc

มลโค 300 (T7) 5.38bcd

1.14bc

มลโค 450 (T8) 4.08cd

1.26bc

มลโค 600 (T9) 7.26abcd

2.79ab

มลสกร 150 (T10) 5.50bcd

1.79abc

มลสกร 300 (T11) 6.24abcd

2.04abc

มลสกร 450 (T12) 3.66cd

1.26bc

มลสกร 600 (T13) 8.83abc

2.70ab

F-test * *

C.V. (%) 66.14 67.25

หมายเหต คาเฉลยทกำากบดวยตวอกษรทตางกน แสดงวา มความ

แตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต (p≤0.05)



นอกจากน ภายหลงสนสดการทดลองมงานวจยทกลาวถงการใส

ปยคอกใหกบหนามแดงของ Sunil et al. (2013) รายงานวา ควรใส

ปยอนทรย 10 - 15 กโลกรมตอตน และควรใสกอนออกดอก และ

เมอนำามาเปรยบเทยบกบอตราปยอนทรยทใชในงานวจยครงนคอ

อตรา 150, 300, 450 และ 600 กรมตอกระถางนน แสดงใหเหนวา

อตราปยอนทรยทใชในงานวจยครงนมปรมาณทนอย เมอเปรยบเทยบ

กบอตราท Sunil et al. กลาว ดงนนผลการทดลองทพบวา จำานวน

กงใหม, นำาหนกสดและนำาหนกแหงของกงใหมหนามแดงทไดรบ

ปยอนทรย (มลไก, มลโค และมลสกร) อตรา 150, 300, 450 กรม

ตอกระถาง แตกตางอยางไมมนยสำาคญทางสถต (p≤0.05) เมอ

เปรยบเทยบกบหนามแดงทไมใสปย อาจเกดจากการใสปยอนทรย

ในอตราทนอยเกนไปจนพชตอบสนองตอปยอนทรยไมชดเจน

ดงนนการศกษาอตราปยอนทรยทเหมาะสมกบการเจรญเตบโต

ของหนามแดงในครงตอไปควรเพมอตราปยอนทรยใหมากขน

สรปผลการทดลอง จากการศกษาอทธพลของปยอนทรยตอการเจรญเตบโต

ของหนามแดง พบวา ปยอนทรย (มลไก, มลโค และมลสกร) ทใส

ในอตรา 600 กรมตอกระถาง มแนวโนมทำาใหหนามแดงมจำานวน

กงใหม, นำาหนกสดและนำาหนกแหงของกงใหมมากกวาการใส

ปยอนทรยในอตราทตำากวาและการไมใสปย

เอกสารอางองกฤษณา ทวาร. 2546. อทธพลของมลไกตอปรมาณฟอสฟอรส

ทเปนประโยชนในดน และผลผลตของขาวและขาวโพด

ทปลกในชดดนรอยเอด. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร

มหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

คณาจารยภาควชาปฐพวทยา. 2541. ปฐพวทยาเบองตน.พมพ

ครงท 8. กรงเทพ:สำานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ฉตรชวน ดาวใหญ และสมยศ เดชภรตนมงคล. 2551. ผลของ

ปยมลสตวทมตอการเจรญเตบโตของตะไครพนธพนเมอง

2 พนธ . ใน เรองเตมการประชมทางวชาการของ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตรครงท46. กรงเทพ: สำานกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. หนา 465-472.

ฎานภา อยอนพะเนา. 2548. อทธพลของการใชปยมลไกอดเมด

และปยเคมตอการเจรญเตบโตและผลผลตของละหงพนธ

อายสน. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ดาลด ศรวน. 2551. พฤกษเคม สารตานอนมลอสระในอาหาร:

ของขวญจากธรรมชาต. สถาบนคนควาและพฒนา

ผลตภณฑอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปท 38

ฉบบท 1.

ทพยา ไกรทอง, เอจ สโรบล, อสรา สขสถาน และ สเทพ ทองแพ.

2548. การใชปยมลววรวมกบปยเคมเพอเพมผลผลต

ถวลสงกอนนาในแปลงเกษตรกร อำาเภอโนนสง จงหวด

นครราชสมา. ใน เรองเตมการประชมทางวชาการของ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตรครงท43. กรงเทพ: สำานกพมพ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. หนา 288-295.

มกดา สขสวสด. 2544. ความอดมสมบรณของดน(soilfertility).

กรงเทพ: สำานกพมพโอเดยนสโตร.

มน โปสมบรณ, วรรณวาท แกวคำาแสน และละออ เนยมชวย. 2541.

การปลกมะนาว. กองสงเสรม พชสวน กรมวชาการเกษตร.

[ออนไลน] เขาถงไดจาก http://www.doae.go.th/library/

html/veget_all.html. สบคน 20 มกราคม 2556.

ยงยทธ โอสถสภา. 2552. ธาตอาหารพช. พมพครงท 3. กรงเทพ:

สำานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สกล ศรวณโณ, เอบ เขยวรนรมย, วโรจ อมพทกษ และ สเทว

ศขปราการ. 2550. ผลของอตราการใชปยมลววรวมกบ

ปยไนโตรเจนตอผลผลตและการสะสมธาตอาหารของ

ผกคะนาทปลกในชดดนบางเขน. ใน เรองเตมการประชม

ทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 45.

กรงเทพ: สำานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. หนา

202-209.

สมยศ เดชภรตนมงคล และ อรรนพ แสนเมอง. 2555. ผลของ

ปยคอกทมตอการเจรญเตบโตและผลผลตหญาปกกง.

ใน เรองเตมการประชมทางวชาการของมหาวทยาลย

เกษตรศาสตรครงท50. กรงเทพ: สำานกพมพมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร. หนา 224-231.

Horst Marschner. 1995. Mineral Nutrition of Higher

Plants. Second Edition. Institute of Plant Nutrition.

University of Hohenheim. Germany. ACADEMIC

PRESS. 461.

Shaida Fariza Sulaiman and Loh Sock Khuen. 2008.

QuantitativeEvaluationOnTheAnthocyanins

and Vitamin C Content ofCarissa carandas.

FruitAtvariousStagesOfAgesAndStorageTime.

School of Biological Science, Universiti Sains

Malaysia.

Sunil Kumar, Pallavi Gupta and Virupaksha Gupta K.L. 2013.

A Critical Review on Karamarda (Carissa

carandas Linn.) International Journal of

Pharmaceutical & Biological Archives. Vol. 4 No. 4

: 637-642.


วารสารวจยราไพพรรณ Rajabhat Rambhai Barni Research Journal

วารสารวจยราไพพรรณ เปนวารสารระดบชาต ซงมวตถประสงคเพอเผยแพร ผลงานวจย และวชาการ วชาการของคณาจารย นกศกษาระดบบณฑตศกษา ทงภายในภายนอกมหาวทยาลย

เพอแพรบทความทางวชาการและบทความวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมถงดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร โดยจดทาเปนวารสารราย 4 เดอน (ปละ 3 ฉบบ) มวตถประสงคเพอ 1) เผยแพรผลงานวจยทมคณภาพของบคลากรทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย 2) เปนสอกลางในการแลกเปลยนความคดเหนทางวชาการ และ 3) สงเสรมและพฒนาศกยภาพทางวชาการของบคลากร

คาแนะนาการเตรยมตนฉบบ บทความทรบตพมพในวารสารไดแก 1)บทความวจย 2) นพนธปรทศน (Review articles) โดยใหพมพผลงานดวย

กระดาษ A4 พมพหนาเดยว จานวน ไมเกน 10-12 หนา โดยทกบทความตองมบทคดย อเป นภาษาไทยและภาษาองกฤษ และมสวนประกอบดงน บทนา วตถประสงคของการวจย อปกรณและวธดาเนนการวจย ผลการวจย สรปและอภปรายผลการวจย ขอเสนอแนะ และเอกสารอางอง

ระเบยบการตพมพ 1) ผวจยดาเนนการเขยนบทความวจยตามขอกาหนดรปแบบของวารสารวจยราไพพรรณ ของสถาบนวจยและ

พฒนา มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ 2) ผวจยสงบทความทสมบรณตรงตามแบบฟอรมเปนไฟลนามสกล .doc (Word) ความยาวไมเกน 10-12 หนา

ทางอเมล [email protected] , [email protected] หรอทางไปรษณย โดยสงมาท สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000 โดยวงเลบมมซองวา สงบทความตพมพ ทงนสามารถตดตามรายละเอยดและดาวนโหลดแบบฟอรมตาง ๆ ไดท www.rbru.ac.th/org/research/สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505 โทรสาร 0-3947-1056

3) ผวจยตองชาระคาธรรมเนยมในการดาเนนการตพมพของวารสารวจยราไพพรรณ จานวน 1,500 บาท โดยผวจยสามารถชาระคาธรรมเนยมได ดงน

โอนเงนเขาบญชหมายเลข 178-1-48957-9 ชอบญช มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ ประเภทบญช ออมทรพย ธนาคารกรงศรอยธยา (สาขาสแยกเขาไรยา) เมอโอนเงนเขาบญชแลวกรณา SCAN ใบสมครและหลกฐานการชาระเงนไดท E-mail : [email protected] หรอโทรสาร 0-3947-1056

4) กองบรรณาธการจะไมคนเงนในกรณทบทความไมผานการพจารณาจากผทรงคณวฒ ไมวากรณใดๆ เพราะเปนคาตอบแทนการพจารณาบทความของผทรงคณวฒ

5) ผวจยจะตองดาเนนการปรบแกไขบทความตามผลการตรวจประเมนของกองบรรณาธการ และผทรงคณวฒของวารสารวจยราไพพรรณ อยางตอเนองตลอดกระบวนการในการตพมพ

6) เมอผวจยไดดาเนนการตามระเบยบ ขอท 1 - 5 เรยบรอยแลว กองบรรณาธการจะออกใบตอบรบการตพมพและใบเสรจรบเงนจากทางราชการใหกบผวจย และดาเนนการตามกระบวนการตพมพตอไป

7) ถาผวจยไมปฏบตตามระเบยบการตพมพกองบรรณาธการจะแจงยกเลกการตพมพบทความ การวจยไปยงหนวยงาน/มหาวทยาลยททานสงกดอย และจะไมไดรบคาธรรมเนยมคน


ขอกาหนดในการเตรยมตนฉบบ

ขนาดกระดาษ A4

ขอบกระดาษ ขอบบน 1 นว ขอบลาง 1 นว ขอบซาย 1.25 นว ขอบขวา 1 นว

ระยะระหวางบรรทด หนงเทา (Single Space) ตวอกษร ใช TH Sarabun PSK ตามทกาหนดดงน

o ชอเรอง (Title) - ภาษาไทย ขนาด 18 point, กาหนดกงกลาง, ตวหนา - ภาษาองกฤษ ขนาด 18 point, กาหนดกงกลาง, ตวหนา

o ชอผเขยน (ทกคน) - ชอผเขยน ภาษาไทย – องกฤษ ขนาด 14 point , กาหนดกงกลาง, ตวหนา - ทอยผเขยน ขนาด 14 point , กาหนดกงกลาง, ตวหนา และเวน 1 บรรทด

o บทคดยอ - ชอ “บทคดยอ” และ “Abstract” ขนาด 16 point , กาหนดกงกลาง , ตวหนา และเวน 1 บรรทด - เนอหาบทคดยอภาษาไทย ขนาด 14 point , กาหนดชดขอบ , ตวธรรมดา

o คาสาคญ ใหพมพตอจากสวนบทคดยอ ควรเลอกคาสาคญทเกยวของกบบทความ ประมาณ 4-5 คา ใชตวอกษร ภาษาไทย หรอ องกฤษ ขนาด 14 point - เนอหา บทคดยอภาษาองกฤษ ขนาด 14 point , กาหนดชดขอบ , ตวหนา - ยอหนา 0.5 นว

o Keyword ใหพมพตอจากสวน Abstract ควรเลอกคาสาคญทเกยวของกบบทความ ภาษาองกฤษ ขนาด 14 point

o รายละเอยดบทความ (Body) - คาหลกบทขนาด 16 point , กาหนดชดซาย , ตวหนา - หวขอยอยขนาด 14 point , กาหนดชดซาย , ตวหนา - ตวอกษรขนาด 14 point , กาหนดชดขอบ , ตวธรรมดา - ยอหนา 0.5 นว รายละเอยดบทความประกอบดวย บทนา วตถประสงคของการวจย อปกรณและวธดาเนน การวจย

ผลการวจย สรปและอภปรายผลการวจย ขอเสนอแนะ และเอกสารอางอง คาศพท ใหใชศพทบญญตของราชบณฑตยสถาน

รปภาพและตาราง กรณรปภาพและตาราง หวตารางใหจดชดซายของคอลมน คาบรรยายรปภาพใหอยใตรปภาพ และจดกงกลางคอลมน เนอหา และคาบรรยายภาพ ใชตวอกษรขนาด 14 point ตวปกต รปแบบการพมพเอกสารอางอง 1. อางองจากหนงสอ รปแบบ : ชอผแตง.//ปทพมพ.//ชอเรอง.//จานวนเลม.//ครงทพมพ (ถาม).//ชอชดหนงสอ.//เมองทพมพ:/สานกพมพ. ตวอยาง : สชาต ประสทธรฐสนธ และกรรณการ สขเกษม. 2547. วธวทยาการวจยเชงคณภาพ: การวจย ปญหาปจจบนและการวจยอนาคตกาล. กรงเทพมหานคร: เฟองฟา พรนตง. Rothwell, William J.; Lindholm, John Edwin and Wallick, William G. 2003. What CEOs Expect from Corporate Training: Building Workplace Learning and Performance Initiatives that Advance Organizational Goals. New York: AMACOM. 2. อางองจากบทความในหนงสอ รายงานการประชมทางวชาการ สมมนาทางวชาการ รปแบบ : ชอผเขยนบทความ.//ปทพมพ.//ชอบทความ.//ใน ชอหนงสอ.//ชอบรรณาธการหรอผรวบรวม. ครงทพมพ.//ชอชดหนงสอ.//เมองทพมพ:/สานกพมพ.//หนา.


ตวอยาง : ปกรณ ปรยากร. 2532. ทฤษฎและแนวคดเกยวกบการพฒนา. ใน เอกสารการสอนชดวชาการ บรหารการพฒนาชนบท. หนวยท 1. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวทยาการ จดการ. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. หนา 33-34. Fitzroy, Felix R. and Kraft, Kornelius. 1991. Firm Size, Growth and Innovation: Some Evidence from West Germany. In Innovation and Technological Change: An International Comparizon. Zottan J. Aes and David B. Audretsh, eds. New York: Harester Wheatsheaf. Pp. 152-159. 3. อางองจากบทความในวารสาร รปแบบ : ชอผเขยน.//ปทพมพ.//ชอบทความ.//ชอวารสาร.//ปท (เดอน):/เลขหนา. ตวอยาง : สรชช ฟงเกยรต. 2547. นาโนเทคโนโลยวสยทศนเทคโนโลยระดบไมโคร. ผสงออก. 17 (ปกษแรก เมษายน): 19-22. Mintrom, Michael and Vergari, Sandra. 1996. Advocacy Coalitions, Policy Entrepreneurs and Policy Change. Policy Studies Journal. 24 (Autumn): 420-434. 4. อางองจากวทยานพนธ ภาคนพนธ และสารนพนธ รปแบบ : ชอผเขยน. ป. ชอวทยานพนธ ภาคนพนธ หรอสารนพนธ. ระดบปรญญา มหาวทยาลย. ตวอยาง : ธรวฒน พนธสผล. 2547. การรบรกจกรรมการพฒนาทหารกองประจาการเพอการพฒนา ประเทศ กรณศกษา กรมทหารตอสอากาศยาน หนวยบญชาการอากาศโยธน กองบญชาการยทธทางอากาศ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ปโย เลกกาแหง. 2547. พฤตกรรมการซอและการบรโภคเครองดมในรานกาแฟขนาดเลกของ นกศกษาภายในมหาวทยาลย: กรณศกษานกศกษาสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ภาคนพนธโครงการบณฑตศกษาเทคโนโลยการบรหาร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. Thawilwadee Bureekul. 1998. Major Factors Affecting Industrial Hazardous Waste Policy Implementation in Central Thailand. Doctoral dissertation, National Institute of Development Administration. 5. อางองจากรายงานการวจย และเอกสารวจยทเสนอตอหนวยงานตาง ๆ รปแบบ : ชอผเขยน. ป. ชอเอกสาร. รายงานการวจย/เอกสารวจย หนวยงาน. ตวอยาง : ประชย เปยมสมบรณ. 2538. จรยธรรมในงานวจย. เอกสารวจย เสนอตอคณะกรรมการสงเสรม งานวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. 6. อางองจากสงพมพกฎหมาย รปแบบ : ชอกฎหมาย.//ชอวารสาร.//ฉบบ/เลมท,/ตอนท/(วน เดอน):/เลขหนา. ตวอยาง : พระราชบญญตโอนกจการบรหารในมหาวทยาลยธรรมศาสตร เฉพาะทเกยวกบราชการของคณะ รฐประศาสนศาสตร ไปเปนของสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร พ.ศ.2509. ราชกจจานเบกษา. ฉบบกฤษฎกา 83, 29 ฉบบพเศษ (31 มนาคม): 23-36. The Act on Revenue Code Amendment (No.35) B.E. 2544. Royal Thai Government Gazette. 118, 85A (27 September 2001): 1-4.


7. อางองจากสออเลกทรอนกสตาง ๆ รปแบบ : ผแตง.//ชอเรอง.//[CD-ROM].//สถานทผลต/://ผผลต./ป พ.ศ. ทเผยแพร. ผแตง.//ชอเรอง.//[Online].//เขาถงไดจาก/://วธการเขาถงและสถานทของขอมล/ป พ.ศ. ทเผยแพร (หรอสบคน). ตวอยาง : Noam, E.M. Telecommunication Policy Issue for the Next Century. [online]. Available: gopher://198.80.36...//global/telcom.txt. 1994. Texas Instruments. Speech Synthesis Processors. [online] available : http://www.ti.com/sc/does/msp/speech/index.htm. 1998. หลกเกณฑการประเมนบทความเพอการตอบรบการตพมพ กองบรรณาธการจะดาเนนการพจารณาบทความตามรปแบบทกาหนด หากบทความใดไมผานการพจารณาจะสงกลบคนใหผเขยนแกไข หากผานการพจารณาจะเขาสการประเมนจากผทรงคณวฒภายใน และภายนอก เมอผลการประเมนผานหรอไมผานจะแจงใหผเขยนทราบ เมอบทความไดรบการตพมพผเขยนจะไดรบหนงสอรบรองการการตพมพ พรอมวารสารฉบบทบทความนนตพมพ จานวน 1 ฉบบ โดยจะใหผเขยนทเปนชอแรก


แกไข

ประกาศรบสมครตนฉบบ

ขนตอนการจดทาวารสารวจยราไพพรรณ

ผเขยนศกษาและจดทาบทความตามรปแบบทกาหนด

สงตนฉบบบทความ -สงดวยตนเอง สงทางไปรษณย -สงทางe-mail

กองบรรณาธการตรวจรปแบบตามทกาหนด

กองบรรณาธการสงผทรงคณวฒแยกตามสาขา

ผทรงคณวฒพจารณาตามแบบประเมน

กองบรรณาธการแจงยนยนการรบบทความ

กองบรรณาธการตรวจกอนสงโรงพมพ

จดพมพเผยแพร

รบบทความตนฉบบ

ไมผาน

แจงผเขยน

แกไข

ผาน

ไมผาน

ผาน

แกไข

แจงผเขยน จบ

แจงผเขยน

ไมตองแกไข


เรยน ผอานวยการสถาบนวจยและพฒนา ขาพเจา นาย นาง นางสาว อน ๆ (โปรดระบ) ………………….……………………….….……..…

ชอ – สกล ........................................................................................................................................................................ ตาแหนงทางวชาการ (โปรดระบ)............................................................................................................................................... สงกดมหาวทยาลย .................................................................................................................................................................... สถานททางาน............................................................................................................................................................................ ทอย........................................................................................................................................................................................... โทรศพทททางาน......................................................โทรศพทมอถอ......................................................................................... โทรสาร.................................................................................E-mail........................................................................................... มความประสงคขอสงบทความ เรอง :

ชอบทความ (ภาษาไทย)......................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................

ชอบทความ (ภาษาองกฤษ).................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................

เพอลงตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ (Rajabhat Rambhai Barni Research Journal) ISSN 1906-372X สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ทงนผวจยตองชาระคาธรรมเนยมในการดาเนนการตพมพของวารสารวจยราไพพรรณ จานวน 1,500 บาท โดยผวจยสามารถชาระคาธรรมเนยมได ดงน

โอนเงนเขาบญชหมายเลข 178-1-48957-9 ชอบญช มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ ประเภทบญช ออมทรพย ธนาคารกรงศรอยธยา (สาขาสแยกเขาไรยา) เมอโอนเงนเขาบญชแลวกรณา SCAN ใบสมครและหลกฐานการชาระเงนสงมาท E-mail : [email protected] หรอ

[email protected] โทรสาร 0-3947-1056 กองบรรณาธการสามารถตดตอขาพเจา ไดท สถานททางานทระบขางตน ทอยดงตอไปน

..............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................. โทรศพทททางาน..................................................................โทรศพทมอถอ....................................................................... โทรสาร..................................................................................E-mail..................................................................................

และในกรณทไมสามารถตดตอขาพเจาได กองบรรณาธการสามารถตดตอบคคลดงตอไปน ชอ – สกล............................................................................................................................................................................. โทรศพท................................................................................................................................................................................ โทรสาร...................................................................................E-mail................................................................................... มความเกยวของเปน...............................................................................................................................................................

.........................................................ลายมอชอ (...............................................................)

............../..................../.............. เจาของผลงาน

แบบประเมนบทความวจย เพอตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ

ใบสมครขอสงบทความลงตพมพ (การกรอกใบสมครโปรดใชวธการพมพ)

กรณาสงใบสมคร และหลกฐานการโอนเงน ไปยง สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกษศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000

โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505 โทรสาร 0-3947-1056

อเมลล [email protected], [email protected], [email protected]









..............................................................................................................................................................................................



.........................................................ลายมอชอ (...............................................................)

............../..................../.............. เจาของผลงาน














..............................................................................................................................................................................................



.........................................................ลายมอชอ (...............................................................)

............../..................../.............. เจาของผลงาน














..............................................................................................................................................................................................



.........................................................ลายมอชอ (...............................................................)

............../..................../.............. เจาของผลงาน







ผลการพจารณาบทความเพอลงตพมพใน “วารสารวจยราไพพรรณ” มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

ชอบทความวจย.................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

ชอผประเมน...........................................................................................สงคนภายในวนท................................................. 1. ความเปนมา / ความสาคญของปญหาวจย

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

2. การประมวลเอกสาร (กรอบแนวคด / คณภาพการประมวลเอกสาร / ความเปนวชาการ / ความเกยวของกบสมมตฐาน ฯลฯ)

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................................

3. วธการวจย (กลมตวอยางและวธการสม / ความนาเชอถอของเครองมอ / ขอมล ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

4. ผลการวจย (ใชสถตครบถวนเหมาะสม / ความถกตองของการรายงาน ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

5. การอภปรายผล (ความเหมาะสมทางวชาการ ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................


6. อน ๆ (เชน การใชภาพ / การจดระเบยบบทความ / การอางอง / ความถกตองเชงวชาการ ฯลฯ) .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................

7. โดยภาพรวมทานประเมนวาบทความวจยนมคณภาพระดบใด (กรณาทาเครองหมาย ) 1) ควรตพมพ โดยมการแกไขเลกนอย (เชน คาผด) 2) ควรตพมพ โดยอาจแกตามคาแนะนาของผประเมน หรอไมกได 3) ควรตพมพ แตตองแกไขปรบปรงตามคาแนะนาของผประเมนกอน โดย ผประเมนขอพจารณาสงทปรบแกแลวอกครง ผประเมนไมขอพจารณาอกครง 4) อาจตพมพได โดยผเขยนตองทบทวนและปรบปรงบทความใหม และผานการประเมนใหมอกครง โดย ผประเมนขอพจารณาสงทปรบแกแลวอกครง ผประเมนไมขอพจารณาอกครง 5) ไมควรตพมพในวารสารวจยราไพพรรณ มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ

ลงชอ................................................................ผประเมน (................................................................)

วนท ................................................ หมายเหต 1. ถาเนอทกระดาษไมพอ ทานสามารถเขยนคาแนะนาเพมเตมได 2. กองบรรณาธการจะไมเปดเผยแบบประเมนนแกผเขยนบทความ แตจะรวบรวมสงขอวจารณและขอเสนอแนะใหแกผเขยน โดยพจารณาตามแตกรณ

กรณาสง กองบรรณาธการวารสารวจยราไพพรรณ มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ สถาบนวจยและพฒนา (อาคารเฉลมพระเกยรตฯ ชน 5) มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ เลขท 41 หม 5 ถนนรกษศกดชมล ตาบลทาชาง อาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000 โทรศพท 0-3947-1056 หรอ 0-3931-9111 ตอ 3505, 3515 โทรสาร 0-3947-1056

อเมลล [email protected] หรอ [email protected]

ปีที่ 8 ฉบับที่ 3 ประจำ ปี 2557 (มิถุน ...no.3)_journal-rbru.pdf · 2018. 8. 23. · ให้เสร็จสมบูรณ์ด้วยดี

Documents