Top Banner
1 บทที5 ลําดับ อนุกรม และอนุกรมกําลังของจํานวนจริง 5.1 ลําดับของจํานวนจริง บทนิยาม 5.1.1 ลําดับของจํานวนจริง คือ ฟงกชันที่มีโดเมนเปน N และมีเรนจเปนเซตยอยของ R ถา : f N R เปนลําดับ เรานิยมเขียนบอกคาของ f ทีn N ดวยสัญลักษณ n a แทนการ ใชสัญลักษณ () f n และเรียก n a วาพจนทีn ( th n term) หรือ พจนทั่วไป (general term) ของลําดับ เพื่อความสะดวกในการเขียนสัญลักษณ เราจะเขียนแทนลําดับดวยสัญลักษณ 1 2 3 { , , ,..., ,...} n aa a a หรือ 1 2 3 , , ,..., ,... n aa a a หรือ { } n a บทนิยาม 5.1.2 กําหนดให { } n a เปนลําดับ และ L R เรากลาววา L เปน ลิมิต ของ { } n a (limit of { } n a ) หรือ ลําดับ { } n a ลูเขา (converge) สู L เขียนแทนดวยสัญลักษณ n a L หรือ lim n n a L →∞ = ถาสําหรับทุก จํานวนจริง 0 ε > จะมี 0 n N ซึ่งทําให | | n a L ε < สําหรับทุก จํานวนนับ 0 n n ในกรณีนี้เรากลาววา { } n a เปน ลําดับลูเขา (convergent sequence) และถา { } n a ไมเปนลําดับลูเขา เราเรียก { } n a วา ลําดับลูออก (divergent sequence) ตัวอยาง จงพิจารณาวาลําดับที่กําหนดใหตอไปนี้เปนลําดับลูเขาหรือลูออก 1. 1 {} n 2. {( 1) } n
21

บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

Mar 02, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

1  

บทที่ 5

ลําดับ อนุกรม และอนุกรมกําลังของจํานวนจริง

5.1 ลําดับของจํานวนจริง

บทนิยาม 5.1.1 ลําดับของจํานวนจริง คือ ฟงกชันที่มีโดเมนเปน N และมีเรนจเปนเซตยอยของ R

ถา :f →N R เปนลําดับ เรานิยมเขียนบอกคาของ f ที่ n∈N ดวยสัญลักษณ na แทนการ

ใชสัญลักษณ ( )f n และเรียก na วาพจนที่ n ( thn term) หรือ พจนทั่วไป (general term) ของลําดับ

เพื่อความสะดวกในการเขียนสัญลักษณ เราจะเขียนแทนลําดับดวยสญัลักษณ

1 2 3{ , , ,..., ,...}na a a a

หรือ 1 2 3, , ,..., ,...na a a a

หรือ { }na

บทนิยาม 5.1.2 กําหนดให { }na เปนลําดับ และ L∈R เรากลาววา L เปน ลิมิต ของ { }na (limit of

{ }na ) หรือ ลําดับ { }na ลูเขา (converge) สู L เขียนแทนดวยสัญลักษณ na L→ หรือ lim nna L

→∞=

ถาสําหรับทุก ๆ จํานวนจริง 0ε > จะมี 0n ∈N ซึ่งทําให

| |na L ε− < สําหรับทุก ๆ จํานวนนับ 0n n≥

ในกรณีนี้เรากลาววา{ }na เปน ลําดับลูเขา (convergent sequence) และถา { }na ไมเปนลําดับลูเขา

เราเรียก { }na วา ลําดับลูออก (divergent sequence)

ตัวอยาง จงพิจารณาวาลําดับที่กําหนดใหตอไปนี้เปนลําดับลูเขาหรือลูออก

1. 1{ }n

2. {( 1) }n−

Page 2: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

2  

ทฤษฎีบท 5.1.3 ลําดับของจํานวนจริงถามีลิมิต มีไดเพียงจํานวนเดียวเทานั้น

ทฤษฎีบท 5.1.4 กําหนดให ,r s∈R เปนคาคงตัวใด ๆ

1. lim 0n

nr

→∞= เมื่อ | | 1r <

2. 1lim 0sn n→∞= เมื่อ 0s >

หมายเหต ุ lim n

nr

→∞ หาคาไมไดเมื่อ 1r ≤ − หรือ 1r >

ตัวอยาง

1. 1lim2nn→∞

2. 2lim3

n

n→∞

⎛ ⎞−⎜ ⎟⎝ ⎠

3. 2

1limn n→∞

4. 3

1limn n→∞

บทนิยาม 5.1.9 กําหนดให { }na เปนลําดับ

1. เรากลาววา { }na เขาใกลอนันต (tends to +∞ ) และเขียนแทนดวยสัญลักษณ

lim nna

→∞= +∞ ถ าสําหรับทุก ๆ α ∈R จะมี 0n ∈N ที่ทําให na α> สําหรับทุก ๆ 0n n≥

2. เรากลาววา { }na เขาใกลลบอนันต (tends to −∞ ) และเขียนแทนดวยสัญลักษณ

lim nna

→∞= −∞ ถาสําหรับทุก ๆ α ∈R จะมี 0n ∈N ที่ทําให na α< สําหรับทุก ๆ 0n n≥

ทฤษฎีบท 5.1.11 กําหนดให ,r s∈R เปนคาคงตัวใด ๆ

1. lim n

nr

→∞= +∞ เมื่อ 1r >

2. lim s

nn

→∞= +∞ เมื่อ 0s >

ตัวอยาง

1. limn

n→∞

= +∞

2. lim 2n

n→∞= +∞

ทฤษฎีบท 5.1.12 กําหนดให 0n เปนจํานวนนับ f เปนฟงกชันที่นิยามสําหรับทุก ๆ 0[ , )x n∈ ∞ และ

{ }na เปนลําดับจํานวนจริงซึ่ง ( )na f n= สําหรับทุก ๆ 0n n≥ จะไดวา

ถา

lim ( )x

f x L→∞

= แลว

lim nna L

→∞=

Page 3: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

3  

ตัวอยาง จงพิจารณาวา ลําดับตอไปนี้เปนลําดับลูเขาหรือลูออก

1. { }2nn

2. ( )

2

ln 1nn

⎧ ⎫⎪ ⎪⎨ ⎬+⎪ ⎪⎩ ⎭

3. { }1nn

Page 4: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

4  

ทฤษฎีบท 5.1.14 (การทดสอบอัตราสวน : Ratio Test)

กําหนดให { }na เปนลําดับของจํานวนจริงบวก และ 1lim n

n n

a La+

→∞= โดยที่ L∈R

1. ถา 1L < แลว { }na เปนลําดับลูเขาและ lim 0nna

→∞=

2. ถา 1L > หรือ 1lim n

n n

aa+

→∞= +∞ แลว { }nx เปนลําดับลูออก และ lim nn

a→∞

= +∞

ตัวอยาง จงตรวจสอบวาลาํดับ { }2!n

n เปนลาํดับลูเขาหรือลูออก

วิธีทํา เห็นไดชัดวา { }2!n

n เปนลําดับของจํานวนจริงบวกและ

( )1

1 !2lim lim 0 11 ! 2

nn

nn nn

a na n

++

→∞ →∞

⎛ ⎞= ⋅ = <⎜ ⎟+⎝ ⎠

ดังนั้นโดยทฤษฎีบท 5.1.14 จะไดวา { }2!n

n เปนลําดับลูเขา และ lim 0nna

→∞=

หมายเหตุ ลําดับของจํานวนจริงบวก { }na ที่มี 1lim n

n n

a La+

→∞= และ 1L = อาจเปนลําดับลูเขาหรือลําดับ

ลูออกก็ได ตัวอยางเชน

- 1{ }n เปนลําดับของจํานวนจริงบวกที่ลูเขาและ 1lim 1n

n n

aa+

→∞=

- { }n เปนลําดับของจํานวนจริงบวกที่ลูออกและ 1lim 1n

n n

aa+

→∞=

ทฤษฎีบท 5.1.16 กําหนดให { },{ },{ }n n na b c เปนลําดับ และ , ,L M k∈R โดยที่ lim nna L

→∞= และ

lim nnb M

→∞= จะไดวา

1. limn

k k→∞

=

2. lim limn nn nka k a kL

→∞ →∞= =

3. lim( ) lim limn n n nn n na b a b L M

→∞ →∞ →∞+ = + = +

4. lim( ) lim limn n n nn n na b a b L M

→∞ →∞ →∞− = − = −

5. lim( ) (lim )(lim )n n n nn n na b a b LM

→∞ →∞ →∞= =

6. lim

lim limnn n

n n nn

aa Lb b M

→∞

→∞→∞

= = เมื่อ 0nb ≠ สําหรับทุก ๆ n∈N และ 0M ≠

7. lim lim mm mn nn na a L

→∞ →∞= = เมื่อ ,m m

mL a ∈R และทุกจํานวนนับ 2m ≥

8. ถามี 0n ∈N ซึ่ง n n na c b≤ ≤ สําหรับทุก ๆ 0n n≥ และ L M= แลวจะไดวา lim nnc L

→∞=

Page 5: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

5  

9. ถา f เปนฟงกชันตอเนื่องที่จุด L และ { }na เปนลําดับในโดเมนของ f ซึ่งลูเขาสู L

แลว ( ) ( ) ( )lim limn nn n

f a f a f L→∞ →∞

= =

ตัวอยาง

1. 2 1lim 5n

nn→∞

++

2. 32lim5 4n nn→∞

⎛ ⎞−⎜ ⎟⎝ ⎠

3. 2

23 2lim

1n

n nn→∞

−+

4. coslim3nn

n→∞

5. ( )1lim sinn n→∞

Page 6: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

6  

แบบฝกหัด 5.1

1. จงหาคาลิมิตตอไปนี้

1.1 2

2

3 1limn

n nn n→∞

− ++

1.2

5 23

22 4lim

1n

n nn→∞

− ++

1.3 2lim2n

nn n→∞ −

1.4

3lim5

n

n→∞

⎛ ⎞⎜ ⎟⎝ ⎠

1.5 3

1lim1n n→∞ +

1.6 lim nn

ne→∞

1.7 lnlimn

nn→∞

1.8

1lim ln(1 )n n→∞

+

1.9 sinlimn

nn→∞

1.10 !lim nn

nn→∞

2. จงพิจารณาวาลําดับตอไปนี้เปนลําดับลูเขาหรือลําดับลูออก

2.1 3( 1){ }!n

n− 2.2

2{tan( )}1 8n

+

2.3 1 11, 2 1n nx x x+= = − 2.4 2

( 1){ )1

n nn−+

2.5 {2,7,12,17,...} 2.6 {cos( / 2)}nπ

2.7 82 4{1, , , ,...}3 9 27− − 2.8 2{ }

1n n

ne ee

−+−

2.9 2

23 5{ }nn n++

2.10 2cos{ }

2nn

Page 7: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

7  

5.2 อนุกรมของจํานวนจริง

บทนิยาม 5.2.1 กําหนดให { }na เปนลําดับของจํานวนจริง และ

1 2 3 ...n nS a a a a= + + + + , 1,2,...n =

เราเรียก nS วา ผลบวกยอยของ n พจนแรก หรือ ผลบวกยอยที่ n (nth partial sum) เรียกลําดับของ

ผลบวกยอย (sequence of partial sums) { }nS วา อนุกรมอนันตของจํานวนจริง (infinite series of real

numbers) (ตอไปจะเรียกสั้น ๆ วา อนุกรม (series)) และเรียก na วา พจนที่ n (nth term) ของอนุกรม

สําหรับอนกุรม { }nS เราอาจเขียนแทนดวยสญัลักษณ

1 2 3 ... ...na a a a+ + + + +

หรือ 1

nn

a∞

=∑

เราอาจจะเริ่มตนดัชนีของอนุกรมดวยคา 1n ≠ ก็ได ตัวอยางเชน อนุกรม 1 1 11 ...2 3 4+ + + + สามารถ

เขียนแทนดวยสัญลักษณ

0

11n n

= +∑ หรือ 2

11n n

= −∑ หรือ 3

12n n

= −∑

เปนตน

บทนิยาม 5.2.2 จะเรียกอนุกรม 1

nn

a∞

=∑ วา อนุกรมลูเขา (convergent series) ถา { }nS เปนลําดับลูเขา

และเรียก อนุกรมลูออก (divergent series) ถา { }nS เปนลําดับลูออก

ถาอนุกรม 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขาที่ซึ่ง lim nn

S S→∞

= เมื่อ S∈R เราจะเรียก S วาผลบวก (sum)

ของอนุกรม และเขียนแทนดวยสัญลักษณ 1

nn

a S∞

=

=∑

สูตรตอไปนี้เปนเครื่องมือที่ชวยอํานวยความสะดวกในการหาผลบวกยอยที่ n

1. 1

( 1)2

n

k

n nk=

+=∑

2. 3 22

1

( 1)(2 1)6 3 2 6

n

k

n n n n n nk=

+ += = + +∑

3. 22 4 3 23

1 1

( 1)2 4 2 4

n n

k k

n n n n nk k= =

⎛ ⎞+⎛ ⎞= = + + =⎜ ⎟ ⎜ ⎟⎝ ⎠ ⎝ ⎠∑ ∑

4. 2 5 4 34

1

( 1)(2 1)(3 3 1)30 5 2 3 30

n

k

n n n n n n n n nk=

+ + + −= = + + −∑

Page 8: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

8  

ตัวอยาง จงพิจารณาวาอนุกรมตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

1. 1

1( 1)n n n

= +∑

2. 2 5 8 ...+ + +

3. 1

( 1)n

n

=

−∑

Page 9: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

9  

ทฤษฎบีท 5.2.4 (การทดสอบพจนที่ n : The nth Term Test)

ถาอนุกรม 1

nn

a∞

=∑ ลูเขา แลวจะไดวา lim 0nn

a→∞

=

หมายเหตุ

1. ถา lim 0nna

→∞≠ แลว อนุกรม

1n

na

=∑ ลูออก

2. บทกลับของทฤษฎีบท 5.2.4 นั้นไมเปนจริงเสมอไป กลาวคือ ถา lim 0nna

→∞= แลวอนุกรม

1n

na

=∑ อาจ

เปนอนุกรมลูออก ตัวอยางเชน 1

1n n∞

=∑ เปนอนุกรมซึ่ง lim 0nn

a→∞

= แต1

1n n∞

=∑ เปนอนุกรมลูออก

ตัวอยาง จงตรวจสอบวาอนกุรมที่กาํหนดใหตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

1. 1n

n∞

=∑

2. 1

2 11n

nn

=

−⎛ ⎞⎜ ⎟+⎝ ⎠

บทนิยาม 5.2.6 อนุกรมเรขาคณิต (geometric series) คือ อนุกรมที่เขียนไดในรูป

1 2 1

1

... ...n n

n

ar a ar ar ar∞

− −

=

= + + + + +∑

ทฤษฎีบท 5.2.7 อนุกรมเรขาคณิต 1

1

n

n

ar∞

=∑ เมื่อ 0a ≠ เปนอนุกรมลูเขาถา | | 1r < และมีผลบวกเปน

1a

r− และเปนอนุกรมลูออกถา | | 1r ≥

ตัวอยาง จงพจิารณาวาอนกุรมตอไปนี้เปนอนกุรมลูเขาหรือลูออก

1. 0

12n

n

=∑ 2.

1

12n

n

=∑

3. ( )1

12

n

n

=

−∑ 4. ( )1

35

n

n

=∑

5. ( )1

23

n

n

=

−∑ 6. ( )1

53

n

n

=∑

Page 10: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

10  

ทฤษฎีบท 5.2.9 ถา 1

nn

a∞

=∑ และ

1n

nb

=∑ เปนอนุกรมลูเขา และ ,α β ∈R เปนคาคงตัวใด ๆ แลวจะไดวา

1( )n n

na bα β

=

+∑ เปนอนุกรมลูเขา และ

1 1 1( )n n n n

n n na b a bα β α β

∞ ∞ ∞

= = =

+ = +∑ ∑ ∑

ตัวอยาง

1 1 1

3 5 1 13 52 7 2 7n n n n

n n n

∞ ∞ ∞

= = =

⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎛ ⎞+ = +⎜ ⎟ ⎜ ⎟ ⎜ ⎟⎝ ⎠ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠

∑ ∑ ∑

ทฤษฎบีท 5.2.10 ถา 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขาและ

1n

nb

=∑ เปนอนุกรมลูออก แลวจะไดวา

1( )n n

na b

=

+∑

เปนอนกุรมลูออก

ตัวอยาง

1

4(( ) )5n

n

n∞

=

− +∑

บทนิยาม 5.2.12 อนุกรมพี (p-series) คือ อนุกรมทีเ่ขียนไดในรูป 1

1p

n n

=∑ เมื่อ p∈R เปนคาคงตัว

ทฤษฎบีท 5.2.13 อนุกรมพีเปนอนุกรมลูเขา เมื่อ 1p > และเปนอนุกรมลูออก เมื่อ 1p ≤

ตัวอยาง

1. 1

1n n∞

=∑ 2. 2

1

1n n

=∑

3. 3

1

1n n

=∑ 4.

5

1

1n n

=∑

Page 11: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

11  

ทฤษฎีบท 5.2.15 (การทดสอบโดยการเปรียบเทียบ : Comparison Test)

กําหนดให 1

nn

a∞

=∑ และ

1n

nb

=∑ เปนอนุกรมและมี 0n ∈ ที่ซึ่ง 0 n na b≤ ≤ สําหรับทุกจํานวนนับ 0n n≥

1. ถา 1

nn

b∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขา แลวจะไดวา

1n

na

=∑ เปนอนุกรมลูเขา

2. ถา 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูออก แลวจะไดวา

1n

nb

=∑ เปนอนุกรมลูออก

ตัวอยาง 5.2.16 จงทดสอบวาอนุกรมตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

1. 21

11n n

= +∑

2. 1

lnn

nn

=∑

ทฤษฎีบท 5.2.17 (การทดสอบโดยการเปรียบเทียบดวยลิมิต : limit comparison test)

กําหนดให 1

nn

a∞

=∑ และ

1n

nb

=∑ เปนอนุกรมที่ซึ่ง 0na ≥ และ 0nb > สําหรับทุก ๆ n∈N

1. ถา lim 0n

n n

a cb→∞= > แลวจะไดวาอนุกรมทั้งสองลูเขาดวยกันหรือไมก็ลูออกดวยกัน

2. ถา lim 0n

n n

ab→∞

= และ 1

nn

b∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขา แลวจะไดวา

1n

na

=∑ เปนอนุกรมลูเขา

3. ถา lim n

n n

ab→∞

= ∞ และ 1

nn

b∞

=∑ เปนอนุกรมลูออก แลวจะไดวา

1n

na

=∑ เปนอนุกรมลูออก

Page 12: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

12  

ตัวอยาง

1. 3

1

12 1n n

= −∑

2. 1

13 1n n

= −∑

บทนิยาม 5.2.19 กําหนดให 0na > สําหรับทุก ๆ n∈N เราเรียกอนุกรมที่เขียนอยูในรูป

1 11 2 3 4

1( 1) ... ( 1) ...n n

n nn

a a a a a a∞

+ +

=

− = − + − + + − +∑

หรือ

1 2 31( 1) ... ( 1) ...n n

n nn

a a a a a∞

=

− = − + − + + − +∑

วา อนุกรมสลับ (alternating series)

ทฤษฎีบท 5.2.20 (การทดสอบอนุกรมสลับ : alternating series test)

ถา 1( 1)n

nn

a∞

=

−∑ เปนอนุกรมสลับซึ่ง

1. มี 0n ∈N ที่ทําให 1n na a+ < สําหรับทุก ๆ จํานวนนับ 0n n≥

2. lim 0nna

→∞=

แลวจะไดวาอนุกรมสลับ 1( 1)n

nn

a∞

=

−∑ เปนอนุกรมลูเขา

ตัวอยาง จงทดสอบวาอนกุรมสลับตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

1. 1

( 1)n

n n

=

−∑

2. 1

( 1)n

n n

=

−∑

Page 13: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

13  

บทนิยาม 5.2.22 กําหนดให 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรม

1. 1

nn

a∞

=∑ เปน อนุกรมลูเขาแบบสัมบูรณ (absolutely convergent series) ถา

1| |n

na

=∑ เปน

อนุกรมลูเขา

2. 1

nn

a∞

=∑ เปน อนุกรมลูเขาแบบมีเงื่อนไข (conditionally convergent series) ถา

1| |n

na

=∑

เปนอนุกรมลูออก แต 1

nn

a∞

=∑ ลูเขา

ทฤษฎบีท 5.2.24 ถา 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขาแบบสัมบูรณ แลว

1n

na

=∑ เปนอนกุรมลูเขา

สรุป

ถา 1

nn

a∞

=∑ เปน อนกุรมลูเขาแบบสัมบูรณ จะไดวา

1n

na

=∑ ลูเขา และ

1| |n

na

=∑ ลูเขา

ถา 1

nn

a∞

=∑ เปน อนกุรมลูเขาแบบมีเงื่อนไข จะไดวา

1n

na

=∑ ลูเขา แต

1| |n

na

=∑ ลูออก

ตัวอยาง จงพจิารณาวาอนกุรมตอไปนี้เปนอนกุรมลูเขาแบบสัมบูรณหรือแบบมีเงื่อนไข

1. 1

( 1)n

n n

=

−∑

2. 21

( 1)n

n n

=

−∑

3. 1

( 1)3

n

nn

=

−∑

ทฤษฎีบท 5.2.26 (การทดสอบโดยใชอัตราสวน : Ratio Test)

ให 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมซึ่ง 0na ≠ และ 1lim n

n n

aa+

→∞= ∞ หรือ 1lim n

n n

a La+

→∞= เมื่อ L∈R แลวจะไดวา

1. ถา 1L < แลวจะไดวา 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขาแบบสัมบูรณ

2. ถา 1L > หรือ 1lim n

n n

aa+

→∞= ∞ แลวจะไดวา

1n

na

=∑ เปนอนุกรมลูออก

3. ถา 1L = แลวจะสรุปผลการทดสอบดวยวิธีการนี้ไมได

Page 14: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

14  

ตัวอยาง จงทดสอบวาอนกุรมตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

1. 2

1

( 1)n

nn

ne

=

−∑

2. 21

( 1) 3n n

n n

=

−∑

ทฤษฎีบท 5.2.28 (การทดสอบโดยใชการถอดกรณฑ : Root Test) กําหนดให 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรม และ

lim | |nnn

a L→∞

= เมื่อ L∈R แลวจะไดวา

1. ถา 1L < แลวจะไดวา 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูเขาแบบสัมบูรณ

2. ถา 1L > หรือ lim | |nnn

a→∞

= ∞ แลวจะไดวา 1

nn

a∞

=∑ เปนอนุกรมลูออก

3. ถา 1L = แลวจะสรุปผลการทดสอบดวยวิธีการนี้ไมได

ตัวอยาง จงทดสอบวาอนกุรมตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

1. ( )1

2 33 5

n

n

nn

=

++∑

2. 1

1

( 1)n

nn n

∞ +

=

−∑

3. 2

21

5 23

n

n

nn n

=

⎛ ⎞+⎜ ⎟+⎝ ⎠∑

Page 15: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

15  

แบบฝกหัด 5.2

1. จงหาผลบวกของอนุกรมตอไปนี้ (ถาม)ี

1.1 0

( 1)3

n

nn

=

−∑ 1.2 3 9 272 4 81 ...+ + + +

1.3 1 14 164 1 ...− + − + 1.4

1 1 1 1 ...1 3 2 4 3 5 4 6+ + + +⋅ ⋅ ⋅ ⋅

1.5

1 1 1 1... ...1 3 3 5 5 7 (2 1)(2 1)n n+ + + +⋅ ⋅ ⋅ − +

1.6 1

1( 1)( 2)n n n n

= + +∑

1.7 1

1(4 3)(4 1)n n n

= − +∑ 1.8 11

22 1

n

nn

+= +∑

1.9 0

n

n

e∞

=∑ 1.10

1

2 35

n

nn

=

+∑

1.11 1

11n n n

= + −∑ 1.12 1ln 1n

nn

= +∑

2. จงทดสอบวาอนุกรมตอไปนี้เปนอนุกรมลูเขาหรือลูออก

2.1 1

12 3n

n

= −∑ 2.2 3 1/41

1( 10)n n

= +∑

2.3 1

13n

n n

=∑ 2.4

3

42 2 1n

nn

= +∑

2.5 3

1

n

n

en

=∑ 2.6

1

1n

n n

=∑

2.7 2

1n

n

ne

=∑ 2.8

1

13n n

=∑

2.9

1

0

( 1) 2!

n n

n n∞ +

=

−∑ 2.10 2

1( )1n

nn n∞

=

−+∑

2.13 34

1( )n

n

n∞

=∑ 2.14 2

1

n

nn

ne

=∑

2.15 3

1 (ln 2)nn

n∞

=∑ 2.16

1

1

( 1)n

nn n

∞ +

=

−∑

2.17 1 ( 1)n

n

nn

= +∑ 2.18 2

1(ln )n

n n

=∑

2.19 12

1

1( 1)( 1)

n

n n n

∞+

=

−+∑ 2.20 1

1

1( 1) ( 2)n

n

nn n

∞+

=

+−+∑

2.21 21

31( 1)

1n

n

nn

∞+

=

−+∑ 2.22 1

1

1( 1)( 1)

n

n n n

∞+

=

−+∑

2.23 2

1

( 3) (1 )!

n

n

nn

=

− +∑ 2.24 11

5n

nn n

+=∑

Page 16: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

16  

5.3 อนุกรมกําลังของจํานวนจริง

บทนิยาม 5.3.1 กําหนดให x เปนจํานวนจริง และให ,na c เปนคาคงตัวสําหรับทุก ๆ 0,1,2,...n =

จะเรียกอนุกรมของจํานวนจริงที่เขียนอยูในรูป

0( )n

nn

a x c∞

=

−∑ หรือ 2

0 1 2( ) ( ) ...a a x c a x c+ − + − +

วา อนุกรมกําลัง (power series) ใน x c− เรียก na เมื่อ 0,1,2,...n = วา สัมประสิทธิ์ (coefficients)

ของอนุกรมกําลัง และเรียก c วา ศูนยกลาง (center) ของอนุกรมกําลัง

ตัวอยาง 2 3

01 ...n

nx x x x

=

= + + + +∑ เปนอนุกรมกําลังที่มีสัมประสิทธิ์ 1na = สําหรับทุกจํานวนนับ n

และศูนยกลางของอนุกรมกําลัง คือ 0c = อนุกรมนี้จะลูเขาและมีผลบวกเปน 11 x−

สําหรับทุก ๆ x ซึ่ง

| | 1x < และลูออกสําหรับทุก ๆ x ซึ่ง | | 1x ≥

ทฤษฎีบท 5.3.2 (1) ถาอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ ลูเขาที่ 1x x c= ≠ แลวอนุกรมนี้ลูเขาแบบสัมบูรณ

สําหรับทุก ๆ x ซึ่งทําให 1| | | |x c x c− < −

(2) ถาอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ ลูออกที่ 2x x c= ≠ แลวอนุกรมนี้ลูออกสําหรับ

ทุก ๆ x ซึ่งทําให 2| | | |x c x c− > −

ทฤษฎีบท 5.3.3 การลูเขาของอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ จะเปนไปตามกรณีใดกรณีหนึ่งตอไปนี้

1. อนุกรมลูเขา เมื่อ x c= เทานั้น

2. อนุกรมลูเขาสําหรับทุก ๆ x∈R

3. มีจํานวนจริง 0R > ที่ทําใหอนุกรมลู เขาสําหรับทุก ๆ x∈R ซึ่ ง | |x c R− < และ

ลูออกสําหรับทุก ๆ x∈R ซึ่ง | |x c R− >

บทนิยาม 5.3.4 1. เราจะเรียกจํานวนจริง 0R > ในทฤษฎีบท 5.3.3 (3) วา รัศมีการลูเขา (radius of

convergence) และเรียกเซตยอยของ R ที่นิยามโดย

{ x∈R |0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ เปนอนุกรมลูเขา}

วา ชวงของการลูเขา (interval of convergence) ของอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑

Page 17: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

17  

ดังนั้น ชวงของการลูเขาของอนุกรมกําลังนี้จึงเปนกรณีใดกรณีหนึ่งตอไปนี้

- ( , )c R c R− +

- [ , )c R c R− +

- ( , ]c R c R− +

- [ , ]c R c R− +

2. ถาอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ ลูเขาที่ x c= เทานั้น แลว 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ มีรัศมี

การลูเขาเปน 0 และชวงของการลูเขาของอนุกรมกําลัง คือ ชวงปด [ , ] { }c c c=

3. ถาอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ ลูเขาที่ทุก ๆ x∈R แลว 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ มีรัศมี

การลูเขาเปน ∞ และชวงของการลูเขาของอนุกรมกําลัง คือ ชวงเปดอนันต ( , )−∞ ∞ = R

ตัวอยาง 5.3.5 จงหารัศมีการลู เขาและชวงของการลู เขาของอนุกรมกําลังที่กําหนดใหตอไปนี้

1. 1

n

n

xn

=∑

Page 18: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

18  

2. 1 !

n

n

xn

=∑

3. 1

! n

n

n x∞

=∑

4. 1

n n

n

n x∞

=∑

Page 19: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

19  

บทนิยาม 5.3.6 กําหนดให 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑ เปนอนุกรมกําลังที่มี I เปนชวงของการลูเขา

เราจะเรียกฟงกชัน f ที่นิยามโดย

0

( ) ( )nn

nf x a x c

=

= −∑ สําหรับทกุ ๆ x I∈

วา ฟงกชันผลบวก ของอนุกรมกําลัง 0

( )nn

n

a x c∞

=

−∑

ตัวอยาง จงหาฟงกชนัผลบวกและชวงของการลูเขาของอนุกรมกาํลังตอไปนี้

1. 0

n

nx

=∑

2. 2

0( 1) n n

n

x∞

=

−∑

3. 0 2

n

nn

x∞

=∑

4. 03n n

nx

=∑

Page 20: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

20  

บทนิยาม 5.3.12 กําหนดให c∈R และ f เปนฟงกชันซึ่ง f และอนุพันธทุกอันดับของ f หาคาไดที่

จุด c จะเรียกอนุกรมกําลังที่เขียนในรูป

2 (3) 3 ( )1 1 1( ) '( )( ) ''( )( ) ( )( ) ... ( )( ) ...2! 3! !

n nf c f c x c f c x c f c x c f c x cn

+ − + − + − + + − +

วา อนุกรมเทยเลอร (Taylor series) ของ f รอบจุด c หรือ อนุกรมเทยเลอรรอบจุด c ที่กอกําเนิด

โดย f (Taylor series about c generated by f ) และเมื่อ 0c = จะเรียกอนุกรมนี้วา อนุกรมแมคล

อริน (Maclaurin series)

ในบางครั้งเรานิยมเขียนอนุกรมเทยเลอรของ f รอบจุด c ในรูปของ ( )

0

( )( )!

n n

n

f c x cn

=

−∑

เมื่อ (0) ( ) ( )f c f c=

ตัวอยาง

1. จงเขียนอนุกรมแมคลอรินของ ( ) cosf x x=

Page 21: บทที่ 5 - XAMPPmath.sc.su.ac.th/web3/files/60/60-1-511104-lecture-ch5.pdfล าด บ อน กรม และอน กรมก าล งของจ านวนจร

21  

2. จงเขียนอนุกรมเทยเลอรของ 1( )f x x= รอบจุด 1c =

แบบฝกหัด 5.3

1. จงหาชวงของการลูเขาของอนุกรมกําลงัตอไปนี ้

1.1 1 2

n

nn

x∞

=∑ 1.2 2

1

n

n

xn

=∑

1.3 1

n

n

nx∞

=∑ 1.4

1

34

n n

nn

xn

=∑

1.5 1 2

n

nn

xn

=∑ 1.6

1( 1)n

n

n x∞

=

−∑

1.7 1( ) , 0n

n

ax a∞

=

>∑ 1.8 1

!2

n

n

n x∞

=∑

2. จงเขียนอนุกรมแมคลอรินของ ( ) sinf x x=

3. จงเขียนอนุกรมแมคลอรินของ ( ) xf x e=

4. จงเขียนอนุกรมเทยเลอรของ ( ) sinf x x= รอบจุด 4c π=

5. จงเขียนอนุกรมเทยเลอรของ ( ) cosf x x= รอบจุด 3c π=

6. จงเขียนอนุกรมเทยเลอรของ ( ) xf x e= รอบจุด 2c =