Page 1
33
บทท 4
ผลการวจย
4.1 การหาสภาวะทเหมาะสมส าหรบวเคราะหหาปรมาณกรดไซรนจก ท าการหาอตราสวนของ เฟสเคลอนท ทเหมาะสม โดยทดลองฉดสารละลายมาตรฐาน ผสม
ของ vanilic acid, caffeic acid และ syringic acid เขาเครอง HPLC แยกสารโดยใชคอลมน ชนด C-8
(150 x 4.6 mm, 5 m) ศกษาความยาวคลนทใหสญญาณดทสดพบวาความยาวคลนทใหคาการ
ดดกลนแสงสงสดคอท 280 nm ศกษาอตราการไหลในชวง 0.5 – 1.0 mL/min พบวาถาใชอตราการ
ไหลต าจะท าใหใชเวลาในการวเคราะหนานและถาใชอตราการไหลสง จะท าใหเกดความดนกลบ
(back pressure) สงซงเปนผลเสยตออายการใชงานของคอลมน ในการทดลองนจงใชอตราการไหลท
0.7 mL/min และชนดของ mobile phase ทศกษาไดแก methanol และ acetonitrile ในอตราสวนตาง
ๆ กน ดงตาราง 4.1 โครมาโทแกรมการแยกสารละลายมาตรฐานแสดงดงรป 4.1 - 4.3
ตาราง 4.1 ผลการแยกกรดไซรนจกเมอใชอตราสวนของเฟสเคลอนทตางกน
Mobile phase Retention time
(min)
ผลการแยก
20% methanol - แยกไดไมด (รป 4.1)
20% methanol+0.2% acetic acid - แยกไดไมด
30% methanol - แยกไดไมด
40% methanol - แยกไดไมด
50% methanol - แยกไดไมด
60% methanol - แยกไดไมด
70% methanol - แยกไดไมด
5% acetonitrile - แยกไดไมด
10%acetonitrile - แยกไดไมด (รป 4.2)
5%acetonitrile + 0.2% acetic acid 44.630 แยกสารไดด พคแคบ (รป 4.3)
5%acetonitrile + 0.5% acetic acid - แยกไดไมด
5%acetonitrile + 1.0% acetic acid - แยกไดไมด
10%acetonitrile + 0.2% acetic acid 45.436 แยกสารได พคกวาง
15%acetonitrile + 0.2% acetic acid - แยกไดไมด
Page 2
34
รป 4.1 โครมาโทแกรมของสารมาตรฐานเขมขน 20 mg/L เมอใช mobile phase เปน 20%methanol
รป 4.2 โครมาโทแกรมของสารมาตรฐานเขมขน 20 mg/L เมอใช mobile phase เปน 10% acetonitrile
รป 4.3 โครมาโทแกรมของสารมาตรฐานเขมขน 40 mg/L เมอใช mobile phase เปน 5 % acetonitrile +
0.2% acetic acid
vanil
ic
syrin
gic
caffe
ic
Page 3
35
4.2 การสรางกราฟมาตรฐานของกรดไซรนจก
ท าการสรางกราฟมาตรฐานโดยฉดสารละลายมาตรฐาน ผสมทความเขมขนตางๆ โดยใชคอลมน ชนด
C-8 ความยาวคลน 280 nm อตราการไหล 0.7 mL/min และใช mobile phase เปน 5 % acetonitrile +
0.2 % acetic acid ไดพคแยกออกจากกน 3 พค ไดแก vanilic acid, caffeic acid และ syringic acid
ตามล าดบ ดงตวอยางโครมาโทแกรมรป 4.4
รป 4.4 โครมาโทแกรมของสารละลายมาตรฐานความเขมขน (ก) 5.00 mg/L (ข) 10.00 mg/L และ
(ค) 20.00 mg/L
(ค)
(ก)
(ข)
syrin
gic
syrin
gic
syrin
gic
Page 4
36
จากการทดลองพบวา กรดไซรนจก ถกแยกไดดโดยใชคอลมน C-8 และใชmobile phase เปน
5 % acetonitrile + 0.2 % acetic acid พคทไดมลกษณะสงแหลม และสมมาตร คา retention time
44 นาท คา retention time และ พนทใตพคของกรดไซรนจกทความเขมขนตาง ๆ แสดง ดงตาราง
4.2
ตาราง 4.2 คา retention time และ peak area ของกรดไซรนจกทความเขมขนตาง ๆ
ความเขมขน
(ppm)
Retention time*
(min)
พนทใตพค*
(peak area)
0.625
1.25
2.50
5.00
10.00
20.00
40.00
44.7895
44.7005
44.7085
44.7315
44.6000
44.6020
44.6135
59831.5
111504.0
243093.5
472007.5
900378.0
1797217.5
3803667.5
* เปนคาเฉลยทไดจากการทดลองซ า 3 ครง
น าพนทใตพคและความเขมขนของสารละลายมาตรฐานกรดไซรนจกมาสรางกราฟมาตรฐานได ดงรป
4.5 โดยมสมการเสนตรงเปน y = 94448x – 15586
รป 4.5 กราฟมาตรฐานของกรดไซรนจกเขมขน 0.625, 1.25, 2.5, 5, 10, 20 และ 40 mg/L
y = 94448x - 15586
R² = 0.999
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
3000000
3500000
4000000
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
พนท
ใตพค
( pea
k ar
ea )
ความเขมขน (mg/L)
Page 5
37
4.3 การหาความเทยงและความแมนของเทคนค HPLC
ท าการตรวจสอบความเทยง (precision) ของเครอง HPLC ทใชโดยฉดสารละลายมาตรฐาน
กรดไซรนจกเขมขน 10 mg/L ซ า 6 ครงตรวจวดสญญาณทความยาวคลน 280 nm ใชอตราการไหล
ท 0.7 mL/min และใช mobile phase เปน 0.2% acetic acid ใน 5%acetonitrile ดงตาราง 4.3 น า
ความเขมขนทค านวณไดมาหาคาการเบยงเบนมาตรฐานสมพทธ
ตาราง 4.3ผลการวเคราะหสารมาตรฐานกรดไซรนจกเขมขน 10 mg/Lซ า 6 ครง
ครงท พนทใตพค
(peak area)
ความเขมขนทค านวณได, xi
(mg/L)
(xi-x)2
1
2
3
4
5
6
909891
889599
890072
932634
896059
893617
9.80
9.58
9.59
10.04
9.65
9.62
0.0081
0.0169
0.0144
0.1089
0.0036
0.0081
เฉลย(x) 951436 9.71 = 0.1600
จากตาราง 4.3 ค านวณคาเบยงเบนมาตรฐาน standard deviation (S.D.) ได 0.1789 คาการ
เบยงเบนมาตรฐานสมพทธ ได 1.84 %
ส าหรบการค านวณหาความแมน (accuracy) ของเทคนค HPLC ค านวณไดจากคาความ
ผดพลาดสมบรณและคาความผดพลาดสมพทธ โดยคาความผดพลาดสมบรณเทากบผลตาง
ระหวางความเขมขนจรงกบความเขมขนทไดจากการทดลอง สวนคาความผดพลาดสมพทธคอความ
สมพทธระหวางความผดพลาดทเกดขนกบคาจรง รายงานเปนเปอรเซนต จากขอมลในตาราง 4.3
สามารถค านวณคาความผดพลาดไดดงน
คาความผดพลาดสมบรณ = 10.00 mg/L – 9.71 mg/L = 0.29 mg/L
คาความผดพลาดสมพทธ = 10.00 mg/L – 9.71 mg/L = 3 %
9.71 mg/L
Page 6
38
4.4 การหาคาขดจ ากดต าสดของการตรวจวด
ท าการวเคราะหหาสภาพไว (sensitivity) ของเครองมอทใชในรปของขดจ ากดต าสด ( Limit
of Detection : LOD ) โดยเลอกพนทใตพคของแบลงค (blank) ดงตาราง 4.4 มาค านวณ
ตารางท 4.4 สญญาณทไดจากการฉดแบลงค
ครงท พนทใตพค
(peak area)
xi-x (xi-x)2
1
2
575
442
212
79
44944
6241
3
4
5
6
7
8
9
10
395
416
308
205
360
443
320
166
32
53
-55
-158
-3
80
-43
-197
1024
2809
3025
24964
9
6400
1849
38809
เฉลย(x) 363 130074
จากตาราง 4.4 ค านวณคาเบยงเบนมาตรฐาน Standard deviation (S.D.) ไดเทากบ 120.22
3SD = 3 x 120.22 = 360.66 ดงนนLOD = 3SD + X = 723.66
น าคาพนทใตพคทค านวณไวมาแปลงเปนความเขมขนโดยเทยบจากกราฟมาตรฐาน พบวาขดจ ากด
ต าสดทสามารถตรวจวดปรมาณกรดไซรนจกได เทากบ 0.17 mg/L
Page 7
39
4.5 ผลการวเคราะหหาปรมาณกรดไซรนจกในตวอยางดอกดาวเรอง
4.5.1 การเกบตวอยางและการเตรยมตวอยาง
งานวจยในครงนใช ดอกดาวเรองอเมรกน ( Tagetes erecta L.) ซงปลกโดย กลมผผลตไม
ดอกไมประดบ บานคลองวดไร อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก โดยดอกดาวเรองทไดจะน ามา
แยกกลบดอกออกจากกนและผงใหแหง 2 สปดาหจนไดน าหนกคงท ดงรป 4.6 กลบดอกดาวเรอง
แหงทไดจะน ามาสกดดวยเอทานอลและน าโดยใชเทคนคการสกด 2 เทคนค ไดแก การสกดดวย
เทคนคไมโครเวฟเปรยบเทยบกบเทคนคอลตราโซนค
รป 4.6 การเตรยมตวอยางดอกดาวเรอง
4.5.2 การสกดดอกดาวเรองดวยเทคนคไมโครเวฟ
น ากลบดอกดาวเรองแหงหนก 47.15 g ใสในภาชนะขนาด 1000 mL เตมตวท าละลาย
ปรมาณ 800 mL จากนนน าไปใหความรอนดวยไมโครเวฟ โดยใชก าลงไฟฟา 140 watt เปนเวลา 15
นาท ดงรปท 4.7 (ก) แลวกรองกากดวยผาขาวบางระเหยเอาตวท าละลายออกโดยใชเครองระเหย
ภายใตความดน
Page 8
40
4.5.3 การสกดดอกดาวเรองดวยเทคนคอลตราโซนค
น าตวอยางกลบดอกดาวเรองแหงหนก 47.15 g ใสในภาชนะขนาด 1000 mL เตมตวท า
ละลาย 800 mL และสกดดวยเครองอลตราโซนคเปนเวลา 1 ชวโมง ดงรปท 4.7 (ข) กรองกากดวย
ผาขาวบาง ระเหยเอาตวท าละลายออกโดยใชเครองระเหยภายใตความดน
(ก) (ข)
รป 4.7 การสกดดอกดาวเรอง; (ก) สกดดวยไมโครเวฟ และ (ข) สกดดวยอลตราโซนค
4.5.4 การหาปรมาณกรดไซรนจกจากดอกดาวเรองดวยเทคนค HPLC
สารสกดดอกดาวเรองแหงและสดทสกดดวยเทคนคไมโครเวฟและ การใชคลนอลตราโซนค
โดยสกดดวยตวท าละลายทตางกน ไดแก การใชน า และ เอทานอล 95 % หลงท าใหแหงโดยใช
เครองระเหยภายใตความดนสญญากาศ จะไดสารสกดหยาบมกลนหอมคลายน าผง มสน าตาลเขม
สารสกดหยาบทไดปรมาณ 0.02 g ถกน ามาละลายและปรบปรมาตรดวยเอทานอล ในขวดวด
ปรมาตรขนาด 10 mL กรองผานเมมเบรนขนาด 0.45 ไมครอน กอนน าไปวเคราะหหาปรมาณกรด
ไซรนจกดวยเทคนค HPLC ดงรป 4.8
(ก) (ข) (ค)
รป 4.8 การเตรยมตวอยางส าหรบวเคราะหดวยเทคนค HPLC (ก) สารสกดหยาบ (ข) การกรองสาร
ตวอยางผานเมมเบรน และ (ค) ตวอยางทกรองแลวบรรจในขวด vial
Page 9
41
ผลการวเคราะหหาปรมาณกรดไซรนจกในตวอยางสารสกดจากดอกดาวเรองทสกดดวยเทคนค
ตาง ๆ แสดงในตาราง 4.5 จากผลการทดลองพบวาการสกดดวยไมโครเวฟควรใชน าเปนตวท า
ละลายเนองจากไดปรมาณกรดไซรนจกมากกวาการใชเอทานอลเปนตวท าละลายและพลงงานจาก
คลนไมโครเวฟมผลโดยตรงตอการสนของโมเลกลของน า จงท าใหการสกดดวยน าไดปรมาณกรด
ไซรนจกทดกวา สวนการสกดโดยใชอลตราโซนคควรใชเอทานอล 95 % เปนตวท าละลายเนองจาก
ใหปรมาณกรดไซรนจกมากกวาการใชน าเปนตวท าละลาย การสกดดอกดาวเรองแหงใหปรมาณ
กรดไซรนจกมากกวาและท าไดสะดวกกวา
ตาราง 4.5 ผลการวเคราะหหาปรมาณกรดไซรนจกในตวอยางสารสกดจากดอกดาวเรอง
เทคนค
การสกด
ตวอยาง ปรมาณสารสกดหยาบ
ในเอทานอล 10 mL
พนทใตพค
ปรมาณกรดไซรนจก
(mg/100g crude) (mg/100g sample)
ไมโครเวฟ ดาวเรองสด
ในเอทานอล 95%
0.0206 g ไมพบ
ไมพบ
ไมพบ
ไมโครเวฟ ดาวเรองสด
ในน า
0.0240 g ไมพบ
ไมพบ
ไมพบ
ไมโครเวฟ ดาวเรองแหง
ในเอทานอล 95%
0.0222 g 158,959
83.25 22.52
ไมโครเวฟ ดาวเรองแหง
ในน า
0.0263 g 389,082 162.91 35.78
อลตราโซนค ดาวเรองสด
ในเอทานอล 95%
0.0217 g ไมพบ
ไมพบ
ไมพบ
อลตราโซนค ดาวเรองสด
ในน า
0.0221 g 299,410
150.91 3.36
อลตราโซนค ดาวเรองแหง
ในเอทานอล 95%
0.0205 g 719,812
379.82 41.73
อลตราโซนค ดาวเรองแหง
ในน า
0.0205 g 149,346
85.18 13.72
โครมาโทแกรมสารสกดจากดอกดาวเรองสดและแหงทสกดดวยตวท าละลาย 2 ชนดไดแก
เอทานอล 95 % และน า โดยใชเทคนคการสกดตางกนแสดงดงรป 4.9 – 4.16 โดยกรดไซรนจกให
สญญาณเปนพคมลกษณะสมมาตรทเวลา 44 นาท
Page 10
42
รป 4.9 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองสด สกดดวยเอทานอล 95% โดยใชไมโครเวฟ
รป 4.10 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองแหง สกดดวยเอทานอล 95% โดยใชไมโครเวฟ
Page 11
43
รป 4.11 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองสด สกดดวยน า โดยใชไมโครเวฟ
รป 4.12 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองแหง สกดดวยน า โดยใชไมโครเวฟ
Page 12
44
รป 4.13 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองสด สกดดวยเอทานอล 95% โดยอลตราโซนค
รป 4.14 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองแหง สกดดวยเอทานอล 95% โดยอลตราโซนค
Page 13
45
รป 4.15 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองสด สกดดวยน า โดยอลตราโซนค
รป 4.16 โครมาโทแกรมจากดอกดาวเรองแหง สกดดวยน า โดยอลตราโซนค