ปีที่ 1 ฉบับที่ เดือน เมษายน ......6) ม เคร องม อและเทคโนโลย รวมก นและ 7) ม...

ปท 1 ฉบบท 2 เดอน เมษายน – มถนายน 2559

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

คยกนกอน สวสดคะ พบกนในจดหมายขาวอยเยนเปน

สขรายไตรมาสฉบบทสองแลวนะคะ ส าหรบดชนอยเยนเปนสขรวมกนในส งคมไทย ซ งมท งหมด 6 องค ประกอบหล ก ได แก 1 ) การม ส ขภาวะ 2) ครอบครวอบอน 3) ชมชนเขมแขง 4) เศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม 5) สภาพแวดลอมและระบบน เวศนสมดล และ 6) ส งคมประชาธปไตยท ม ธรรมาภบาล ซงฉบบทแลวไดน าเสนอ 2 องคประกอบแรกไปแลว คอ การมสขภาวะ และ ครอบครวอบอนนน ฉบบนจะขอน าเสนออก 2 องคประกอบหลกคะ นนคอ ชมชนเขมแขง และ สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภ บาล ซ งม คะแนนแตกต า งก นมาก โดยองคประกอบชมชนเขมแขงมคะแนนสงมาก ในขณะทองคประกอบสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลมคะแนนต ามากคะ ส าหรบองคประกอบทเหลออก 2 องคประกอบสดทาย จะน าเสนอในจดหมายขาวฯ ฉบบหนา ซงเปนฉบบสดทายของปงบประมาณนนะคะ

นอกจากน จดหมายขาวฉบบนยงไดน าเสนอการเปลยนแปลงของคะแนนดชนความอยเยนเปนสขในสงคมไทย ในชวงป 2549-2557 ในรปแบบของแผนภาพ ตอจากฉบบทแลวซงแสดงเปนแผนภาพแนะน าองคประกอบทงหมด เพอใหสามารถมองเหนแนวโนมของคะแนนในองคประกอบตางๆ ดวยคะ

พบกนใหมฉบบหนาคะ ขอบคณรปภาพจาก : http://turquoisetinggallery.blogspot.com/2010/03/community-tree.html

ดชนความอยเยนเปนสขรวมกนของสงคมไทยปลาสด (ป 2557) แสดงใหเหนวา ชมชนไทยมความเขมแขงอยในระดบด ทงยงมแนวโนมเขมแขงมากขนมาโดยตลอดในช วงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 เน องจากชมชนมการรวมกล ม เ พอชวยเหลอกนและเชอมโยงเปนเครอขาย มการจดการความรและรวมกนแกไขปญหาตางๆ การจดสวสดการของชมชนเพมสงขน และคนในชมชนสามารถเขาถงแหลงทนไดเกนครงของครวเรอนทงหมด จดหมายขาวอยเยนเปนสขฉบบน จงขอน าเสนอแนวคดของ นายแพทยพลเดช ปนประทป ประธานสถาบนชมชนทองถนพฒนา ในเรองความเขมแขงของชมชนไทย การพฒนาชมชนใหเขมแขงควรมงเนนไปทการพฒนาองคกรชมชน นพ.พลเดชฯ กลาวถงสถานการณความเข มแข งของช มชนไทยว า มความกาวหนามามากกวา 20 ปแลว และจดทเหมาะสมในการพฒนาชมชนใหเขมแขงคอองคกรชมชน เนองจากเปนองคกรทมขนาดเหมาะสมส าหรบการพฒนา และองคกรชมชนเปนหนวยจดการยอยทส าคญในชมชน

“ อ ง ค ก ร ช ม ช น ม ท ง ส น 2 5 ประเภท และมขนาดแตกตางกน ในแตล ะ ห ม บ า น จ ะ ม อ ง ค ก ร ช ม ช น อ ยประมาณ 10 องคกร อาท กลมออมทรพย กลมแมบาน กองทนหมบาน ซงการสนบสนนของหนวยงานภาคทจะพฒนาชมชนใหเขมแขงควรมงเนนไปทการพฒนาองคกรชมชนใหเขมแขง ซงจะสงผลใหชมชนเขมแขงไปโดยปรยาย และเนองจากองคกรชมชนเกดจากการรวมกลมตามความสนใจ ดงนน คนในชมชนหนงคนอาจจะเปนสมาชกหลายองคกรชมชน ท า ให เกด เปนความ สมพนธกนระหวางองคกรชมชนในลกษณะเครอขาย ในรปแบบสภาองคกรชมชน หรอองคกรชมชนในระดบต าบล ซงจะมการพฒนาศกยภาพในการเรยนรและการจดการตนเองไดเขมแขงขนตามล าดบ”

ชมชนไทยเขมแขงมากขนทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ

ในเรองความเขมแขงขององคกรช ม ช น นพ . พล เ ดชฯ ก ล า ว ว า มหนวยงานหลายแหงท าหนาทสนบสนนความเขมแขงขององคกรชมชน แตละหนวยงานจะมวธการประเมนความเขมแขงขององคกรชมชนทแตกตางกน

“องคกรตางๆ มการประเมนความเขมแขงขององคกรชมชนในเชงคณภาพทแตกตางกน มการก าหนดตวชวดของตนเอง มการเกบขอมลของตนเอง และมระยะเวลาในการประเมนผลทตางกนออกไป ดงนน การรวมฐานขอมลเพอดแนวโนมการเปลยนแปลงจงอาจท าไดยาก ทงทเปาประสงคตรงกน คอการพฒนาศกยภาพองคกรชมชนใหมความเขมแขงและจดการปญหาของตนเองได อยางไรกตาม ผมไดลองพจารณาดวยการก าหนดเงอนไขงายๆ 3 ประการ ไดแก 1) อายขององคกรนบจากวนทจดตง 2) จ านวนสมาชก และ3) เงนออม ซงผมคดวา หากองคกรชมชนผานเงอนไข 3 ขอนแลว กนาจะเปนองคกรชมชนทมความเขมแขง สามารถพฒนาตอไปได และเมอใชเงอนไขนมาคดกรองชมชนทงหมด พบวา ในป 2542 มองคกรชมชนทผ านเง อนไขจ านวน 42,000 องคกร คดเปนรอยละ 13 และในป 2556 มองคกรชมชนทผานเงอนไขเพมขนเปน 307,000 องคกร คดเปนรอยละ 30 และมการประเมนผลเชงคณภาพเกดขนแลวประมาณ 110,000 องคกร จงนบวาความเขมแขงของชมชนมความกาวหนาท ง เช งปรมาณและคณภาพ”

ความเขมแขงของชมชนไทย

รวมกนบรณาการการพฒนาชมชนใหเขมแขง เสมอนการรวมแสงเลเซอรไปสองคกรชมชน

กลไกการพฒนาชมชนในปจจบนนน นพ.พลเดชฯ เหนวา ยงมลกษณะแยกสวน กระจดกระจาย จงควรมการบรณาการหน วยงานภาค ต างๆ ท ม เป าหมาย ก า ร ท า ง า น เ พ อ ช ม ช น ใ ห เ ป น“คณะอน กรรมการพฒนาร างแผนยทธศาสตรรวมแหงชาตวาดวยระบบสขภาวะชมชน” ซ งม นพ.พลเดชฯ เปนประธาน “การด าเนนงานใหเปนเสมอนการรวมแสงเลเซอรพงไปทสภาองคกรชมชนโดยตงเปาหมายไววาภายในป 2565 จะมองคกรชมชนทมความเขมแขงรอยละ 60 ซ งเมอถ งวนนนชมชนน าจะมความเขมแขงไมนอยกวารอยละ 50 โดยมชดเ ค ร อ ง ม อท ใ ช ใ น ก า ร ด า เ น น ง า น ประกอบดวย 1) การมเปาหมายรวมกน

ระดบชาต” นพ .พลเดชฯ กล าวท งท ายว า

กลมเปาหมายในการสรางชมชนเขมแขงน จะครอบคลมชมชนทกประเภท ตงแตชมชนทองถนพนฐาน อาท ชมชนในชนบท ไปจนถงชมชนทองถนสมยใหม อาท ชมชนบานจดสรร ชมชนโรงงาน หรอชมชนในอาคารส านกงานตางๆ นอกจากน ยงครอบคลมชมชนในโลกเสมอนจรง อาท ชมชนออนไลนในโลกไซเบอรดวย ทงน เพอน าไปสชมชนทมศกยภาพในการเรยนร ปรบตว และสามารถจดการปญหาไดดวยตนเอง ทงในด า น เ ศ ร ษ ฐ ก จ ส ง ค ม ก า ร เ ม อ ง สงแวดลอม และสขภาพ สามารถบรรลถงความเขมแขง พงตนเองได และมความสข

ธรรมภบาลในสงคมไทย

ธรรมาภบาลและความเปนประชาธปไตย นบเปนอกปจจยหนงทมความส าคญอยางยงตอความอยเยนเปนสขของสงคมไทย แตนบจากแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปนตนมา องคประกอบ “สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล” ของดชนความอยเยนเปนสขของสงคมไทย กลบเปนปจจยเหนยวรงความอยเยนเปนสขของสงคมไทยเรอยมา โดยมแนวโนมลดลงจากระดบปานกลาง

ซงกคอองคกรชมชนทมความเขมแขงรอยละ 60 ขององค ก รช มชนท ง หมด 2) หลกการท างานรวม 3) ความรสกเปนเจาของรวมกน 4) มแผนขบเคลอนภารกจเช งยทธศาสตรรวมกน 5) มฐานขอมลและองคความรทจ าเปนรวมกนเพอแลกเปลยนองคความรและบคลากรรวมกน 6) มเครองมอและเทคโนโลยรวมกนและ 7) มกลไกการจดการรวมกน โดยมทงระดบต าบล อ าเภอ จงหวดและ

ทรอยละ 70.45 ในปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เหลอเพยงรอยละ 59.07 ในปท 3 ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ซงจดอยในระดบทตองเรงแกไข จดหมายขาวอยเยนเปนสขฉบบน จงขอน าเสนอแนวคดของ รศ.ดร.จร วจตรวาทการ เลขาธการมลนธองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย และกรรมการรางรฐธรรมนญ (แตงตงเมอ 5 ตลาคม 2558) ในเรองการสงเสรมธรรมาภบาลในสงคมไทย ปญหาการทจรตในปจจบนมแนวโนมดขนจากความเอาจรงเอาจงของรฐบาล

รศ.ดร.จรฯ กลาวถงสถานการณดานการทจรตในประเทศไทยวา มแนวโนมดขนเมอเปรยบเทยบกบหลายปทผานมา “รฐบาลมความเอาใจใสในเรองการลดปญหาทจรต

อยางมาก จะเหนไดจากการทรฐบาลแตงตงคณะกรรมการตอตานการทจรตแหงชาต (คตช.) และภายใต คตช . ยงมคณะอนกรรมการอกหลายชด ไดแก 1) คณะอนกรรมการตอตานการทจรตแหงชาตดานการปลกฝงจตส านกและสรางการรบร 2) คณะอนกรรมการตอตานการทจรตแหงชาตดานการปองกนการทจรต 3) คณะอนกรรมการตอตานการทจรตแหงชาตดานการประชาสมพนธ และ 4) คณะอนกรรมการประสานความรวมมอขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact) ซงการด าเนนการทงดานการปองกนและปราบปราม ในดานการปราบปรามจะมส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ปปท. ) เปนพระเอก มมาตรการหลายอยาง เชน การยายขาราชการทถกรองเรยนเรองการทจรต การท าขอตกลงคณธรรม การอนญาตใหภาคเอกชนและประชาสงคมมสวนรวมในการตดตามตรวจสอบการจดซอจดจางรายการใหญๆ เปนตน”

การปลกและปลกจตส านกธรรมาภบาลในสงคมไทย คณะอนกรรมการฯ ดานการปลกฝงจตส านกและสราง

การรบรไดหารอกนและเหนวา การลดปญหาทจรตใหไดผล ไมสามารถใชกฎหมายและมาตรการบงคบเพยงดานเดยวได แตจะตองท าใหประชาชนเหนดวยและรวมมอกน “การลดปญหาทจรตใหไดผลในระยะยาว ตองปลกฝงจตส านกของคนใหรสกวาการทจรตเปนเรองไมด เรองแรกทด าเนนการคอ พฒนาหลกสตรใหเดกเรยนรเรองคณคาหลกทส าคญ ซงเปนเสมอนภมคมกนใหเดก เมอโตไปพบกบสงเราทท าใหเบยงเบนจากสงทควรจะเปน กจะมเสยงกระซบในหเขาวาไมควรท า เปนการปลกสรางภมคมกนใหเดก อาท หลกสตรโตไปไมโกง นอกจากน การลดปญหาการทจรตในระยะสนยงมการผลตสอตางๆ เพอปลกจตส านกของคน โดยสอถงคณคาหลก 5 ประการ ทเราเชอวาเปนคานยมหลกทจะท าใหคนในสงคมเปนคนด มธรรมาภบาล ซงไดแก ความซอสตยสจรต การมจตสาธารณะ รกความเปนธรรม ความรบผดชอบ และชวตพอเพยง

การปลกและปลกจตส านกของมนษยนส าคญทสด เพราะไมวาจะมกฎหมายด มเงอนไขกตกาด แตถาลกๆ แลวคนไมเชอ ไมไดซมซบกบคณคาความดนนจรงๆ เขากจะหาทางเบยงเบนไปเรอยๆ เพราะมนษยเกงกวากฎหมาย และจะกอใหเกดความเสยหายในทสด สงคมไทยเรายงโตยงไมผดเพราะผดแลวรบไมได คานยมของสงคมไทยถาคนรบผดแลวถกซ าเตม คานยมแบบนกตองคอยๆ เปลยน แตคดวา

ทายทสดกคงเปลยนได เพราะดจากความเหนของเดกยคใหมในโซเชยลมเดย มองปญหาเรองความเปนธรรมผดจากผใหญรนกอนแลว สงเหลานเปนสงทตองปลกฝงสรางกน แมวาคนไทยจะไมคอยชอบการเปลยนแปลง รสกวาล าบาก ตองปรบตว เกรงใจคนอน แตกคงถงเวลาแลว ไมเชนนนเราจะกาวตอไปไมได”

ยกระดบมาตรฐานของนกการเมอง ควบคกบสอนคนใหคดเปน ชวยเพมธรรมาภบาลใหสงคมไทย

ส าหรบธรรมาภบาลในการบรหารประเทศ การปลกฝงเพอสรางมาตรฐานจรยธรรมใหสงขนส าหรบบคคลทท างานเพอสวนรวม โดยเฉพาะคนทก าหนดนโยบายและทศทางของประเทศ มความส าคญมาก ดงนน นกการเมองจะตองมมาตรฐานจรยธรรมสงกวาประชาชน “รางรฐธรรมนญฉบบปจจบน (29 มนาคม 2559) ไมไดถกรางมาเพอปราบโกงอยางเดยว แตตองการสรางมาตรฐานทางจรยธรรมของนกการเมองและสงคม โดยก าหนดวาถาท าผดจรยธรรมรายแรงกใหออกไป และไมตองกลบเขามาอก เหมอนเปนยาแรง เพอตดสทธนกการเมองททจรต คอรรปชน และเปดโอกาสใหคนรนใหมทมคณธรรม จรยธรรมเขาสการเมอง การสรางมาตรฐานของนกการเมองน ในระยะแรกอาจจะเปนการบงคบโดยกฎ กตกา แตพอนานๆ เขากจะกลายเปนสงทปฏบตกนจนเปนวถ เกดเปนมาตรฐานทสงขนได”

นอกจากน สงส าคญทสดทตองท าควบคกบการยกระดบมาตรฐานจรยธรรมคอ การพฒนาคนไทยใหคดเปน ดวยการปฏรปการศกษาใหมคณภาพ สอนใหคดวเคราะหเปน มวจารณญาณ และตองใฝร “ความเปนมนษยทสมบรณคอ การใฝเรยนร เ พอพฒนาตวเองไปเรอยๆ ท าใหเปนคนทมการตดสนใจทดขน แตส งส าคญทคนไทยยงขาดคอการใฝผลสมฤทธทด (Search for Excellent) ท าใหเรายงไมเปนชาตทแขงแกรง เพราะเราอยกบวฒนธรรม และสภาพแวดลอมทสบายๆ มคานยมวาหากเปนเรองทเหนอยแลวไมด จงไมคอยมการลงทนลงแรงท าอะไรจรงจง การศกษาทดตองเปลยนตรงนใหได ตองกระตนใหนกเรยนอยากท า เพอใหท าแลวสนก ตองสรางความชอบอยางจรงจง (Passion) ใหนกเรยน เดกเวลาสนกเขาจะตงใจลงมอท าตอไปเรอยๆ และจะน าไปสการคดวเคราะหดวยตนเอง การพยายามใฝหาความรเพมเตม เมอโตขนกจะเปนผใหญทคดเปน รจกแยกแยะซงจะเปนสวนหนงทชวยยกระดบธรรมาภบาลของสงคมไทยในทสด”

ชมชนเขมแขง... รากฐานของความอยเยนเปนสข

การไดอาศยอยในชมชนทมความเขมแขง ยอมท าใหเกดความอย เยนเปนสขขนได ดงนน ชมชนเขมแขงจงเปนองคประกอบทส าคญองคประกอบหนงของดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย โดยค าวา “ชมชนเขมแขง” หมายถง ชมชนทมการรวมตวกนเปนปกแผน มศกยภาพในการพงตนเองและการเรยนรในระดบสง มองคกรในชมชน กลมผน าการเปลยนแปลง และภาคเครอขายการพฒนาทเขมแขงของชมชน รวมทงมความสามคค เอออาทร อยรวมกนอยางมความสข และธ ารงไวซงคณคาของประเพณ วฒนธรรม และภมปญญาทเปนเอกลกษณของชมชน/ทองถน หรอเอกลกษณความเปนไทยไดอยางตอเนอง

ชมชนไทยมความเขมแขงเพมขน จากการประเมนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทยในป

2557 พบวา ชมชนไทยมความเขมแขงในระดบด และมแนวโนมทจะเขมแขงเพมขนอยางตอเนอง จากรอยละ 81.00 ในป 2555 เปนรอยละ 86.35 ในป 2556 และ รอยละ 88.43 ในป 2557 เนองจากชมชนมการรวมกลมเพอชวยเหลอกนและเชอมโยงเปนเครอขายเพมขน มการจดการความรและรวมกนแกไขปญหาตางๆ มากขน การจดสวสดการของชมชนเพมสงขน และคนในชมชนสามารถเขาถงแหลงทนไดเกนครงของครวเรอนทงหมด เกดการรวมกลมเพอชวยเหลอกนและเชอมโยงแบบเครอขาย

ประชาชนในชมชนรวมตวเปนองคกรชมชนเพมขน จาก 143,632 แหงในป 2555 เปน 152,377 แหง ใน ป 2556 และเพมเปน 157,621 แหง ในป 2557 อกทงสหกรณและกลมเกษตรกรทมศกยภาพสามารถรบผลกระทบจากความผนผวนของภาวะธรกจได สหกรณและกลมเกษตรกรทมเสถยรภาพทางการเงนมนคง สามารถรบผลกระทบจากความผนผวนทางธรกจ

ไดด เพมขนจากรอยละ 19.09 ในป 2555 เปน รอยละ 22.70 ในป 2556 และเพมเปน รอยละ 26.85 ในป 2557 แสดงใหเหนถงความมนคงขององคกรการเงนในชมชนทมมากขน มภมคมกนตอการเปลยนแปลงทเกดขนไดมากขน

ชมชนสามารถจดการความรและรวมกนแกไขปญหาตางๆ ได

การเรยนรในชมชนเพมจากรอยละ 42.70 ของหมบานทงหมดในป 2555 เปน รอยละ 53.38 ในป 2557 เปนผลจากการด าเนนการสงเสรมกระบวนการเรยนรของภาคตางๆ ผานศนยการเรยนร แหลงเรยนรของชมชนหรอศนยสาธตของหมบาน การจดท าแผนชมชนและการสงเสรมวสาหกจชมชน สงผลใหชมชนพฒนาในดานตาง ๆ และสามารถเปนตนแบบใหชมชนอนๆ ได ชมชนมการจดสวสดการเพอดแลกน

ในป 2557 ครวเรอนทมคนในครวเรอนเปนสมาชกองคกรชมชนทจดสวสดการม 130.73 ครวเรอนตอพนครวเรอน เพมขนจาก 106.6 และ 111.4 ครวเรอนตอพนครวเรอน ในป 2555 และ 2556 นอกจากน องคกรชมชนทจดสวสดการและสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ สามารถตงเปนกองทนสวสดการชมชนได 5,602 จาก 7,455 ต าบล คดเปนรอยละ 75.14 ของต าบลทงหมด รวมผรบประโยชน 3.8 ลานราย จ านวนเงนทน 4,676.3 ลานบาท ท าใหชมชนชวยเหลอเกอกลกนในดานตางๆ ไดมากขน

ชมชนมแหลงทนทสามารถเขาถงและชวยเหลอกนและกนไดอยางเขมแขง

ครวเรอนรอยละ 52.90 สามารถเขาถงแหลงเงนทนในชมชนได จากการสนบสนนตางๆ ในการสรางโอกาสใหคนจนและผมรายไดนอยสามารถเขาถงแหลงเงนทนผานกองทนหมบานและชมชนเมอง โดยกองทนทมความเขมแขงและสามารถบรหารจดการไดด จะสามารถตงเปนสถาบนการเงนชมชนได ท าใหคนในชมชนเขาถงแหลงเงนทนทชมชนมสวนรวมในการตดสนใจไดมากขน ลดภาระการกหนนอกระบบ และไดรบผลตอบแทนในรปสวสดการในชมชน

ชมชนไทยมความเขมแขงอยในระดบด และมแนวโนมทจะเขมแขงมากขน ยอมจะชวยใหสงคมไทยมความอยเยนเปนสขโดยรวมสงขนอยางยงยนไดในทสด

สงคมประชาธปไตย เพอความอยเยนเปนสข

สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล ปจจยฉดรงความอยเยนเปนสขของไทย

เมอกลาวถงค าวา “ประชาธปไตย ธรรมาภบาล และความสมานฉนท” หลายคนอาจรสกวาเปนเรองเครยด เพราะมแตจะน าไปสความขดแยง ท าใหไมอยากพดถง โดยเฉพาะในชวงประมาณ 10 ปทผานมา ทวกฤตการเมอง ปญหาการทจรต และการใชความรนแรงตอคนทคดตาง ดจะทวความรนแรงขนเรอยๆ แตเรองดงกลาวกลายเปนอปสรรคส าคญอนดบแรกในการพฒนาความอยเยนเปนสขของคนไทย จะเหนไดจาก “ดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย” ซง “องคประกอบสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล” เปนองคประกอบเดยวของดชนดงกลาวทมคะแนนต าจนอยในระดบทตองเรงแกไข ท าใหเรองประชาธปไตย ธรรมาภบาล และความสมานฉนท เปนเรองทไมสามารถจะหลกเลยงไมพดถงไดอกตอไป

สถานการณประชาธปไตยของไทยมแนวโนมถดถอยลง เมอพจารณาในรายละเอยดจะพบวา แมสถานการณ

สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลจะอยในระดบทตองเรงแกไข แตกลบมแนวโนมทดขนเลกนอยในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (2555-2559) เนองจากปญหาการทจรตคอรรปชน และปญหาความรนแรงทงในจงหวดชายแดนภาคใตและในภาพรวมลดลง มเพยงแตสถานการณประชาธปไตยเทานนทมแนวโนมถดถอยลงในชวงเวลาดงกลาว

สถานการณประชาธปไตย วดไดจากดชนประชาธปไตย (Democracy Index) ซงจดท าขนโดยสถาบน Economist Intelligence Unit (EIU) เพอวดระดบความเปนประชาธปไตยของประเทศตางๆ และถกใชเปนตวชวดของดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทยในองคประกอบสงคมประชาธปไตยท ม ธรรมาภบาลดวย ดชนประชาธปไตยไดชใหเหนวา สถานการณประชาธปไตยในประเทศไทยมแนวโนมถดถอยลง จนปจจบน EIU ไดลดระดบประเทศไทยจากประเทศทอยในกลมประเทศ ทปกครองโดยระบอบประชาธปไตยทมขอบกพรอง (Flawed Democracy) เปนกลมประเทศทมลกษณะการปกครองแบบผสม (Hybrid Regime) โดยปจจยส าคญ ไดแก การขาดหายไปของการเลอกตงทเสรและเปนธรรม การด าเนนการของรฐบาลมขอจ ากดมากขน วฒนธรรมทางการเมองแบบประชาธปไตย ทกระตอรอรนตอการมสวนรวมตดสนใจ มความรบผดชอบทางการเมอง รวมทงยอมรบผลทเกดจากการตดสนใจของ เสยงสวนมาก และรกษาสทธใหแกเสยงขางนอย ยงไมเกดขน ประกอบกบยงมปญหาในดานเสรภาพและสทธมนษยชน สถานการณดงกลาวสงผลใหในป 2558 ประเทศไทยถกจดอยในอนดบท 98 จาก 167 ประเทศท เข ารบการจด อนดบ ดชนประชาธปไตย ซงลดลงจากอนดบท 54 ในป 2554

ระดบดมาก 90 – 100 % ระดบด 80 – 89.9 %

ระดบปานกลาง 70 – 79 %

ระดบตองเรงแกไข ≤ 59.9 %

ระดบตองปรบปรง 60 – 69.9 %

ดชนความอยเยนเปนสข รวมกนในสงคมไทย พ.ศ.2557

ทมา: ส านกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

01020304050607080

2554 2555 2556 2557

ภาพรวม

การมจตส านกประชาธปไตย

สงคมทมธรรมาภบาล

ความสมานฉนท

ดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย

รอยละ

องคประกอบสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล พ.ศ.2554-2557

ทมา: ส านกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

รวมฟนฟสงคมประชาธปไตยเพอเสรมสรางความอยเยนเปนสข

สถานการณประชาธปไตยของสงคมไทยทตกต าลง สงผลกระทบตอความอยเยนเปนสขของคนไทยทงทางตรงและทางออม โดยผลกระทบทางตรงไดแก สทธ และเสรภาพทลดลง ซงยอมจะลดทอนความอยเยนเปนสขของคนในสงคมไทยลง และผลกระทบในทางออมคอ ความเชอมนและภาพลกษณของประเทศไทยในสายตาของนานาชาตจะเสอมลง ซงจะสงผลตอการคา การประกอบธรกจและการลงทนในประเทศไทย และสงผลกระทบตอความอยเยนเปนสขของคนในสงคมไทยเชนกน การฟนฟประชาธปไตยจงเปนโจทยส าคญททกคนในสงคมตองชวยกนแกปญหาอยางเรงดวน โดยอาจเรมจากสงงายๆ ใกลๆ ตว ททกคนสามารถชวยกนท าได เชน การเคารพกฎหมาย การกลาทจะพดคยแสดงความคดเหน รบฟง และเคารพความคดเหนทแตกตาง รวมไปจนถงเรองทเปนสงททาทายในสงคม เชน การท าความเขาใจ และแสดงความคดเหนตอรางรฐธรรมนญ รวมทงการลงประชามต เปนตน เพอใหสงคมไทยเปนสงคมประชาธปไตยททกคนสามารถอยรวมกนไดดวยความอยเยนเปนสขในทสด

คณะผจดท ายนดอยางยงทจะไดรบฟงค าแนะน าจากผอานทกทาน กรณาสงค าแนะน า ตชมตาง ๆ มาทาง e-mail ท [email protected] หรอสงทางไปรษณยมาท ส านกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา 962 ถนนกรงเกษม เขตปอมปราบฯ กรงเทพฯ 10100

คะแนนดชนประชาธปไตยของประเทศไทย พ.ศ.2554-2558

3

4

5

6

7

8

9

2554 2555 2556 2557 2558

คะแนนรวม

การเลอกตงทเสรและเปนธรรม

สมรรถนะของรฐบาลในการท างานเพอประชาชน การมสวนรวมทางการเมอง

วฒนธรรมประชาธปไตย

คะแนคะแนน

ทมา: Economist Intelligence Unit

อนดบดชนประชาธปไตยของประเทศไทย พ.ศ.2554-2558

020406080

100120

2554 2555 2556 2557 2558

ทมา: Economist Intelligence Unit

……………………………………………………………

ภาพรวมดชนอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย

70.54

%

2554 2555 2556 2557

71.6

0%

72.1

4%

72.7

6%

การมสขภาวะ ครอบครวอบอน

ชมชนเขมแขง เศรษฐกจเขมแขง

สภาพแวดลอมและระบบนเวศสมดล สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล

2554 2555 2556 2557

76.16

%

79.05

%

78.0

6%

77.22

%

2554 2555 2556 2557

65.17

%

74.30% 68.46%

64.89% 65.76%

2554 2555 2556 2557

68.3

1%

66.2

0%

65.6

0%

2554 2555 2556 2557

72.11% 71.52%

72.60% 72.82%

2554

2555

2556

2557

76.47%

81.00%

86.35%

88.43%

2554 2555 2556 2557

53.75% 55.56% 57.23% 59.07%

ดชนอยเยนเปนสข รวมกนในสงคมไทย ดชนอยเยนเปนสขฯ ประกอบดวย 6 องคประกอบหลก ไดแก 1) การมสขภาวะ 2) ครอบครวอบอน 3) ชมชนเขมแขง 4) เศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม 5) สภาพแวดลอมและระบบนเวศนสมดล และ 6) สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล

ระดบดมาก 90 – 100 %

ระดบด 80 – 89.9 %

ระดบปานกลาง 70 – 79 %

ระดบตองปรบปรง 60 – 69.9 %

ระดบตองเรงแกไข ≤ 59.9 %