Page 1
ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชา
เคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนร
ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6
Effect of STEM Education on Chemistry Achievement, Problem Solving Ability
and Instructional Satisfaction of Grade 12 Students
เกรยงศกด วเชยรสราง
Kreangsak Wicheansang
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาหลกสตรและการสอน
มหาวทยาลยสงขลานครนทร
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of
Master of Education in Curriculum and Instruction
Prince of Songkla University
2560
ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร
Page 2
(2)
ชอวทยานพนธ ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6
ผเขยน นายเกรยงศกด วเชยรสราง สาขาวชา หลกสตรและการสอน
_____________________________________________________________________
อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก
......................................................................... (ดร.ณฐน โมพนธ)
อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม
......................................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ)
คณะกรรมการสอบ
............................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.จรรตน รวมเจรญ)
........................................................กรรมการ (ดร.ณฐน โมพนธ)
........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ)
........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สงหา ประสทธพงศ)
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน
........................................................................ (รองศาสตราจารย ดร.ด ารงศกด ฟารงสาง)
คณบดบณฑตวทยาลย
Page 3
(3)
ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคลทมสวนชวยเหลอแลว
ลงชอ .................................................................... (ดร.ณฐน โมพนธ)
อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก
ลงชอ ....................................................................
(ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม
ลงชอ ...................................................................
(นายเกรยงศกด วเชยรสราง) นกศกษา
Page 4
(4)
ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอน และไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน
ลงชอ .................................................................... (นายเกรยงศกด วเชยรสราง)
นกศกษา
Page 5
(5)
ชอวทยานพนธ ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการ
เรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6
ผเขยน นายเกรยงศกด วเชยรสราง
สาขาวชา หลกสตรและการสอน
ปการศกษา 2560
บทคดยอ
การวจยครงนศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธ
ทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กลมเปาหมายคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนคระบรชย
พฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร จงหวดพงงา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 14
ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 จ านวน 1 หองเรยน มนกเรยนรวม 30 คน ใชเวลาในการจดการเรยนร 24 ชวโมง เครองมอทใชในการวจย แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม แบบวดความสามารถในการแกปญหา แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร ด าเนนการทดลองตามรปแบบ กลมเดยววดหลายครงแบบ
อนกรมเวลา (The One-Group Pretest-Posttest Time-Series Research Design) วเคราะหขอมลโดย
ใช คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การหาคาคะแนนพฒนาการ (Growth Score) การทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมอสระตอกน (t-test dependent group) และ Repeated ANOVA Test
ผลการวจยพบวา 1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการ
เรยนเฉลยวชาเคมหลงการเรยนรสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และมคะแนนพฒนาการทางการเรยนวชาเคมเฉลยรอยละ 54.67 ซงมพฒนาการระดบสง 2. นกเรยนม
ความสามารถในการแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยทางสถตทระดบ .01 3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก
ทสด
Page 6
(6)
Thesis Title Effect of STEM Education on Chemistry Achievement, Problem Solving
Ability and Instructional Satisfaction of Grade 12 Students Author Mr. Kreangsak Wicheansang
Major Program Curriculum and Instruction Academic Year 2017
ABSTRACT
This research aimed to study the Effect of STEM Education on Chemistry Achievement, Problem Solving Ability and Instructional Satisfaction of Grade 12 Students. The
target group stood for 30 students of grade 12 at Kuraburi Chaipattana Pittayakom School, Churaburi District, Phangnga Province, which is under jurisdiction of the Secondary Educational
Service Area Office 14, in the first semester of the 2017 academic year. They were instructed
through using STEM Education approach learning for 24 hours. The research instruments consisted of lesson plan of the STEM Education, a Chemistry achievement test, a Problem
Solving Ability test, and a questionnaire of Instructional Satisfaction. The experimental research
was conducted using one group pretest-posttest time-series research design. The data were analyzed by means, standard deviations, the growth scores, T-test dependent group and Repeated
ANOVA Test. The study found that 1. The students’ achievement mean score on Chemistry in the post-test was higher than that in the pre-test after learning by STEM Education approach at the
0.01 level of significance and the growth score of Chemistry achievement was 54.67 % which
was in the maximum level. 2. The students’Problem Solving Ability mean score in the post-test was higher than that in the pre-test after learning by STEM Education approach at the 0.01 level
of significance. 3. The students’ Instructional Satisfaction towards STEM Education approach
was at maximum level.
Page 7
(7)
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธเลมนส าเรจลลวงไปไดดวยพระเมตตาแหงอลเลาะฮ และดวยความชวยเหลออยางดยงจาก ดร.ณฐน โมพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ ซงเปนอาจารยท
ปรกษาวทยานพนธหลกและอาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทไดกรณาใหความร ค าปรกษา ค าแนะน า ขอเสนอแนะ ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ และเสนอแนวทางในการศกษาดวยความ
เอาใจใสอยางดยงตลอดมา
ผวจยขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.จรรตน รวมเจรญ ดร.ณฐน โมพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.อาฟฟ ลาเตะ และผชวยศาสตราจารย ดร.สงหา ประสทธพงศ ทไดใหความกรณา
เปนคณะกรรมการสอบวทยานพนธและไดตรวจทาน ใหแนวคด ค าแนะน า จนท าใหวทยานพนธเลมนมความสมบรณยงขน ผวจยขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน
ผวจยขอขอบคณ ชวยศาสตราจารย ประยร ด ารงรกษ คณครณฐธวรรณ ลมปไตรรตน
ดร.สบฮาน สาและ ดร.ฮาซน ดอปอ ดร.มฮด แวดราแม อาจารยอาอเซาะส เบญหาวน และอาจารยภราดร วารศร ทไดกรณาใหค าแนะน า ตรวจสอบแกไข และใหขอเสนอแนะตาง ๆ ในการตรวจ
เครองมอวจย ท าใหวทยานพนธมความถกตองสมบรณ
ผวจยขอขอบคณผอ านวยการ ครและนกเรยน โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร จงหวดพงงา ทมสวนเกยวของทกทานในการเกบขอมลเปนอยางดยง ขอมลทไดรบ
จากทกทานนบไดวามคณคา และเปนประโยชนอยางยงในการเขยนวทยานพนธ ผวจยขอขอบคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทรทมอบทนสนบสนน
งบประมาณเพอการวจยของบณฑตวทยาลยส าหรบด าเนนการวจยในครงน
ผวจยขอขอบคณ คณพอ คณแม และครอบครวทคอยใหก าลงใจและสนบสนนในการท าวจยมาโดยตลอด เพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ ทไดใหความชวยเหลออยางดยงในการศกษา และ
ตรวจทาน จนท าใหวทยานพนธนส าเรจลลวงไดดวยด
สดทายนผวจยขอนอมถวายมวลการสรรเสรญแดอลเลาะฮ ผทรงประทานพลงกาย พลงใจและสตปญญา ใหผวจยสามารถด าเนนวทยานพนธนจนส าเรจลลวงไปไดดวยด
เกรยงศกด วเชยรสราง
Page 8
(8)
สารบญ
หนา บทคดยอ……………………………………………………………………………………….. (5) ABTSRACT………………………………………………………………………….. (6) กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………..… (7) สารบญ…………………………………………………………………………………………… (8) รายการตาราง………………………………………………………………………………….… (11) รายการภาพประกอบ…………………………………………………………………………… (13) บทท
1 บทน า…………………………………………………………………………………… 1 วตถประสงคของการวจย……………………………………………………… 7 สมมตฐานของการวจย………………………………………………………… 7 ความส าคญและประโยชนของการวจย……………………………………… 7 ขอบเขตของการวจย…………………………………………………………… 8 นยามศพทเฉพาะ…………………………………………………………..…… 8 กรอบแนวคด…………………………………………………………………… 10 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ………………………………………………..………… 11 การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา (STEM Education) ………… 12 ความสามารถในการแกปญหา……………………………………………… 38 ผลสมฤทธทางการเรยน…………………………………………………..…… 51 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร…………………………………...……… 58 งานวจยทเกยวของ……………………………………………………………… 59 คะแนนพฒนาการ……………………………………………………………… 62 3 วธการวจย………………………………………………………………………..…… 65 แบบแผนการวจย………………………………………………………….…… 65 กลมทศกษา………………………………………………………………..…… 66 เครองมอทใชในการวจย……………………………………………………… 66
Page 9
(9)
สารบญ (ตอ)
หนา การสรางเครองมอ…………………………………………………………… 66 การเกบรวบรวมขอมล………………………………………….…………… 73 การวเคราะหขอมล………………………………………………………..… 74 สถตทใชในการวจย…………………………………………………….…… 76 4 ผลการวจย………………………………………….………………………..……… 80 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยน กอนและหลงไดรบการ
จดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา………………………………….…
80 ผลการศกษาความสามารถในการแกปญหากอนเรยน ระหวางเรยน
และหลงเรยน เมอไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา……
88 ผลการศกษาคะแนนพฒนาการของผลสมฤทธทางการเรยน และ
ความสามารถในการแกปญหา หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา……………………………………………………..……
93 ผลการศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษา………………………………………………………..…
98 5 การอภปรายผลการวจย…………………………………………………………… 107 จดประสงคของการวจย……………………………………………………… 107 สมมตฐานของการวจย…………………………………………………….… 107 ขอบเขตของการวจย……………………………………………………….… 108 เครองมอทใชในการวจย……………………………………………..……… 108 การเกบรวบรวมขอมล…………………………………………………..…… 109 การวเคราะหขอมล………………………………………………………….… 112 สรปผลการวจย……………………………………………………………...… 114 อภปรายผลการวจย…………………………………………………………… 114 ขอเสนอแนะ…………………………………………………………………… 126
บรรณานกรม………………………………………………………………………..………… 128 ภาคผนวก……………………………………………………………………………………… 139
Page 10
(10)
สารบญ (ตอ)
หนา ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวจย………… 140 ภาคผนวก ข หนงสอน าสง………………………………………..………… 143 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการจดการเรยนร……………………..…… 151 ภาคผนวก ง เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล……………….…… 187 ภาคผนวก จ คณภาพของแบบทดสอบและแบบวด……………………… 194 ภาคผนวก ฉ ภาพการจดกจกรรมการเรยนร………………………………. 201
ประวตผเขยน…………………………………………………………………………………. 206
Page 11
(11)
รายการตาราง
ตาราง หนา 1 ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาเคม 4 ว30224……………………………….…… 6 2 ตารางเปรยบเทยบแนวปฏบตทางวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลย
และคณตศาสตร…………………….……………………….……………………….
21 3 สงเคราะหขนตอนการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา…………………….…… 26 4 รปแบบการแกปญหา…………………….……………………….………………… 42 5 ขนตอนการแกปญหา…………………….……………………….………………… 46 6 เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา…………………….……… 70 7 เกณฑการประเมนระดบพฒนาการ…………………….……………………….… 75 8 คะแนนผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน…………………….………………… 81 9 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงการจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษา โดยพจารณาความถ…………………….……………………….……
83 10 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเคม (คะแนนเตม 40 คะแนน) ….. 84 11 คะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน เรอง ไฟฟาเคม (n=30) … 88 12 ผลการทดสอบความแปรปรวนของคะแนนความสามารถในการแกปญหา
ของนกเรยน…………………….……………………….……………………….……
90 13 ผลการเปรยบเทยบผลตางของคะแนนความสามารถในการแกปญหาเฉลยใน
แตละครง…………………….……………………….……………………….………
90 14 คะแนนพฒนาการ (Growth score) คะแนนพฒนาการสมพทธ (Relative Gain
Score) และระดบพฒนาการของนกเรยน…………………….……………………
94 15 รอยละของระดบพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน……………... 95 16 คะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน เรอง ไฟฟาเคม (n =30)… 96 17 รอยละของระดบพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน…………… 98 18 แสดงคาเฉลย (��) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบความพงพอใจตอ
การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา…………………….…………………
99 19 เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา…………………….………. 113
Page 12
(12)
รายการตาราง (ตอ)
ตาราง หนา 20 ระดบความสามารถในการแกปญหาทเกดกบผเรยนในแตละขนขอการ
จดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา…………………….………………………..
122 21 คาดชนความสอดคลอง (IOC) แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 195 22 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง
ไฟฟาเคม…………………….……………………….……………………….……….
197 23 คาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการ
เรยนวชาเคมเรอง ไฟฟาเคม จ านวน 40 ขอ…………………….…………………
198 24 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดความสามารถในการแกปญหา...... 199 25 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดความพงพอใจตอการจดการ
เรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา…………………….……………………….………
200
Page 13
(13)
รายการภาพประกอบ
ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดวจย…………………….……………………….…………………… 10 2 รปแบบ PIRPOSAL ทไดจากการบรณาการสะเตมศกษา……………………. 19 3 กระบวนการแกปญหา รวมกบ แนวคดสะเตม ทใชตอบค าถามพนฐานเพอ
น าไปสค าตอบของปญหา…………………….……………………….…………… 21
4 การออกแบบเชงวศวกรรม…………………….……………………….………… 24 5 เครอขายสะเตมศกษาของ สสวท. …………………….……………………….… 34 6 ความสมพนธของการแกปญหากบเจตคต กระบวนการ และเนอหา……… 38 7 แสดงความสมพนธระหวางสวนประกอบของปญหาและปญหา…………… 39 8 แสดงขนตอนการวเคราะหปญหาอยางเปนระบบ…………………….……….. 43 9 แสดงรายละเอยดเกยวกบการรวบรวมขอมลทเปนปญหา……………………. 44 10 ทฤษฎ 4 ขนตอนของวอลเลส (Wallace) …………………….…………………. 45 11 รปแบบการแกปญหาของ Lunetta และ Tamir…………………….…………… 48 12 ขนตอนการวางแผนการสรางแบบสอบ…………………….…………………… 56 13 ความสอดคลองระหวางจดมงหมาย…………………….……………………….. 57 14 หลกการค านวณคะแนนพฒนาการ…………………….………………………… 63 15 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม…………….. 69 16 แสดงการเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน…………. 82 17 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน………………………………… 83 18 แสดงการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหา………… 89 19 ระดบพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน……………………... 95 20 นกเรยนทศนศกษาททาเทยบเรอประมงพานช…………………………….. 102 21 นกเรยนออกแบบและน าเสนอนวตกรรม………………………………….. 118 22 นกเรยนทศนศกษา ณ ทาเทยบเรอ…………………………………………. 202 23 ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอการแกปญหา……………………………….. 202 24 รวบรวมขอมลแนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ………... 203 25 ออกแบบวธการแกปญหา………………………………………………….. 204
Page 14
(14)
รายการภาพประกอบ (ตอ)
ภาพประกอบ หนา 26 วางแผนและด าเนนการแกปญหา…………………………………………... 204 27 ทดสอบ ประเมนผลและปรบปรง………………………………………….. 205 28 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา…………………………………. 205
Page 15
1
บทท 1
บทน า
ความเปนมาของปญหา
วทยาศาสตรมความส าคญตอชวตและการประกอบอาชพตาง ๆ เพราะทกคนใชเทคโนโลยทสรางขนเพอความสะดวกสะบายในการด ารงชวต ทงหมดนลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ ชวยใหมนษยพฒนาวธคดเชงเหตผล คดวเคราะห คดสรางสรรค มทกษะในการสบเสาะหาความร สงผลใหเกดการพฒนาความสามารถในการแกปญหาอยางเปนขนตอนโดยมแบบแผน ผานการตดสนใจดวยความรจ านวนมากและมหลกฐานเชงประจกษทพสจนได วทยาศาสตรเปนศาสตรของโลกสมยใหมซงเปนโลกแหงการเรยนร (knowledge-based society) (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 92) วทยาศาสตรเปนการเรยนรเพอเขาใจธรรมชาต ผานกระบวนการทางวทยาศาสตรโดยเรมจากการสงเกต การส ารวจ และท าการทดลองเกยวกบปรากฏการณธรรมชาตตาง ๆ แลวน าผลมาวเคราะห สรางทฤษฎ และพฒนาแนวคด เพอสรางเทคโนโลย ดงนนการเรยนวทยาศาสตรจงมงใหผเรยนเปนผสบเสาะหาความรใหมากทสด เพอใหไดทกษะกระบวนการและความรในการด ารงชวต ทกคนจงตองเรยนวทยาศาสตร เพอทจะเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลย พรอมน าความรไปใชอยางสรางสรรค มเหตผล และมคณธรรม
วทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนพนฐานของการพฒนาทางเศรษฐกจ ประเทศชาตจงใหคณคากบการเรยนวทยาศาสตร (สนย คลายนล, 2555: 1) การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม คอพลงผลกดนการพฒนาเศรษฐกจใหเตบโตอยางมประสทธภาพและย งยน เนนการน าความคดสรางสรรค ภมปญญาทองถน ทรพยสนทางปญญา วจยและพฒนาตอยอด ถายทอด และประยกตใชประโยชนทงในเชงพาณชย สงคม และชมชน โดยสรางสภาพแวดลอมทสงผลในการพฒนาและประยกตใชวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมทท าใหเกดความคดสรางสรรคและสรางมลคาเพมใหกบภาคการผลต ตลอดจนพฒนาโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร วจย เทคโนโลย และนวตกรรมใหทวถงและเพยงพอทงดานคณภาพและปรมาณในลกษณะของความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2554: 14) ระบบเศรษฐกจโลกมาพรอมกบการอบตของภาคอตสาหกรรมและอาชพ มการสรางความรวมมอระดบสากลเกดขนอยางรวดเรว ความกาวหนาของการสอสารโดยใชเทคโนโลยในภาคเศรษฐกจบรการทขบเคลอนดวยขอมล ความร พรอมสรางสรรคนวตกรรมเขามาแทนทภาค
Page 16
2
เศรษฐกจอตสาหกรรมและไดเปลยนแปลงวงการธรกจและการท างาน เทคโนโลยเขามาแทนทการท างานแบบซ าซาก คนทมความรและทกษะในการรบมอกบแปลเปลยนทอบตขนและสามารถปรบตวเองใหเขากบเหตการณใหม ๆ ไดทนถงจะประสบความส าเรจ (วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตกฤษ, 2556: 36-37) ดงนน การเตรยมผเรยนในวนนจงมจดหมายเพอเปลยนแปลงผเรยนใหสามารถใชชวตในโลกทมการเปลยนแปลงและพรอมทจะเผชญหนากบสงคม เศรษฐกจและเทคโนโลยในอนาคต ตระหนกรและเตรยมพรอมตอการแปรเปลยนทจะเกดขน (พรทพย ศรภทราชย, 2556: 55) สามารถใชความรและทกษะในสถานการณและบรบทตาง ๆ อยางกวางขวางในชวตจรง แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 จงเลงเหนความส าคญของการศกษา และจดท ายทธศาสตรเพอการพฒนาชาตดวยการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย เพอสรางสรรคนวตกรรม โดยจะเรงการผลตบคลากรสายวทยาศาสตรใหมคณภาพตามความตองการโดยเฉพาะในสาขาวทยาศาสตร (Science) เทคโนโลย (Technology) วศวกรรมศาสตร (Engineer) และคณตศาสตร (Mathematics) (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2559: 163)
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 22 ถง มาตรา 30 ไดระบวา การเรยนรตองใหบคคลทกระดบในระบบการศกษา เปนนกเรยนร (learner) เพอท าใหสงคมไทยเปนสงคมแหงการเรยนร คนไทยเปนคนเกง ด และมสข มาตรา 27 และมาตรา 28 เนนใหสถานศกษาจดหลกสตรแบบบรณาการมาตรา 22, 23 และ 24 เนนใหจดการเรยนรโดยยดผเรยนเปนส าคญ กระบวนการทเนนกจกรรมการเรยนรจะสงผลตอการเรยนรของนกเรยน เพราะนกเรยนเรยนรจากสถานการณทเกดขนจรง ดวยวธการทเหมาะสมนน สามารถฝกทกษะ พฒนาการคด การจดการ จากการเผชญเหตการณ แลวสรางคานยมตอสงคม สงผลใหผเรยนคด ตดสนใจ เลอกท าอยางชาญฉลาด และสามารถแกปญหาทตองเผชญไดในทกสถานการณ (พมพนธ เดชะคปต, 2557: 5) มาตรา 66 ไดก าหนดเปาหมายของการจดการเรยนรใหผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการเรยนรในโอกาสแรกทท าได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการสบเสาะหาความรดวยตนเองตลอดชวต เพอใหผเรยนไดเรยนรอยางแทจรง ตามพระราชบญญตการศกษา พ.ศ. 2542 โดยเฉพาะมาตรา 24 ทก าหนดรปแบบการเรยนรใหผเรยน ไดฝกทกษะการคด ฝกปฏบตใหท าได คดได และประยกตใชความรในการแกปญหา และมการย าวาการเรยนรตองยดผเรยนมความสามารถในการเรยนและสามารถพฒนาตนเองได โดยยดผเรยนส าคญอนดบแรก ดงนน ความรจงเกดขนจากการเรยนรทมความหมายตอผเรยนเอง (ชนาธป พรพกล, 2544: 15)
Page 17
3
การสอนวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย ในปจจบนควรมการผสมผสานระหวางวชามากขนและมความเชอมโยงกบชวตจรง รวมทงการใชทกษะส าคญในศตวรรษท 21 เพอใหผเรยนเหนคณคาของวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยในชนเรยนกบบรบทของความเปนจรง เกดทกษะส าคญเพอการด ารงชพและน ามาซงการพฒนานวตกรรม เพอ เพมความสามารถในการแขงขนของประเทศ (อปการ จระพนธ, 2556: 35) การเสนอแนวคดเกยวกบทกษะจ าเปนในศตวรรษท 21 สงผลใหกระบวนการทางการศกษาเปลยนแปลงไป การเรยนรทกระดบเนนใหผเรยนเกดทกษะการคดขนสง เชน คดแกปญหา คดสรางสรรค คดแบบวจารณญาณ ฯลฯ รวมทงการพฒนาสมรรถนะในการสอสาร ทกษะการอยรวมกนดวยความรวมมอ การใชเทคโนโลยชวยในการสบเสาะหาความร จงสงผลใหแนวโนมการจดการเรยนร ตองใหความส าคญกบการบรณาการทงดานศาสตรตาง ๆ และบรณาการการเรยนในหองเรยนกบชวตจรง ท าใหการเรยนนนมความหมายตอผเรยน ซงผเรยนจะเหนคณคา และประโยชนของการเรยน อนจะน าไปสประยกตใชได (พรทพย ศรภทราชย, 2556: 49)
การปรบปรงและพฒนาการศกษานนควรพฒนาสมองระดบสง ดงนนหลกสตรทดควรมงพฒนาสมองระดบสงซงไดแก ทกษะการแกปญหา ทกษะการวเคราะห ความคดสรางสรรค ความคดอยางมวจารณญาณ สามารถน าไปใช เพราะกระบวนการดงกลาวชวยใหผเรยนสามารถสบเสาะความรเพมเตม จากการเผชญกบปญหาในชวตจรงและสามารถตอสกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวในโลกปจจบน ทงนเนองจากความรเนอหาวชาทศกษา ผเรยนอาจลมไดหลงจากเรยนจบไปแลว แตความสามารถทางสมองระดบสงยงคงตดตวผเรยนตลอดไป ซงเปนคณลกษณะทส าคญ และจ าเปน ชวยใหผเรยนด ารงชวตในสงคมนอกโรงเรยนได (ประเทองทพย นวพรไพศาล, 2535: 1)
ผลการรวทยาศาสตร จากการประเมนโดยองคกรเพอการพฒนาทางเศรษฐกจ และความรวมมอ (OECD) ซงเปนการประเมนนกเรยนไทยรวมกบนานาชาต (PISA) พบวา นกเรยนไทยรวทยาศาสตรนอยกวาชาตอน จากผลการประเมน ป 2012 พบวา คะแนนของนกเรยนไทยเฉลยเทากบ 444 ซงจดอยในอนดบ 44-49 จากทงหมด 65 ประเทศ โดยคะแนนเฉลยวทยาศาสตรมาตรฐาน OECD เทากบ 501 (สสวท., 2557: 147-149) การทดสอบ PISA มงวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรเพอแกปญหา 3 ดาน อนไดแก 1) ดานการอธบายปรากฏการณทางธรรมชาต 2) ดานการประเมนและกระบวนการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และ 3) ดานการตความขอมลโดยมหลกฐานในเชงวทยาศาสตร การท าขอสอบของนกเรยน ตองใชความรเนอหา ทกษะกระบวนการ และเจตคตของผเรยน ซงเกดขนจากความรสกพอใจและเหนความส าคญของวทยาศาสตร (นนทวน นนทวนช, 2557: 40-41) จากผลสอบนกเรยนของไทยมสมรรถนะทางวทยาศาสตรจดอยในอนดบ
Page 18
4
2 จาก 6 อนดบ ซงเปนอนดบทนกเรยนมความรวทยาศาสตรพอทจะสรางค าอธบายทพอจะเปนไปไดในเหตการณทคนเคยและสามารถสรปจากการส ารวจทไมซบซอน สามารถใชเหตผลและตความตรง ๆ จากผลการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร (สสวท., 2557: 153-160) ผลทเกดขนสะทอนใหเหนวา นกเรยนไทยไมสามารถใชความรและทกษะเพอแกปญหาในชวตประจ าวนได
การด ารงชวตของมนษยนนมกจะตองเผชญกบปญหา ซงมความยงยากซบซอน มนษยจงจ าเปนตองมความสามารถในการแกปญหา เพอการปรบตวในการอยรวมกนอยางสงบสข (สภทรา สรรงเรอง และ ชานนท จนทรา, 2554: 14) การเรยนรวทยาศาสตรจงมเปาหมายเพอเตรยมความพรอมบคคล โดยเฉพาะผเรยนมธยมปลาย ทมการมงมนพฒนาดานการคด การหาความรเพอการด ารงชวต พรอมกบใชเทคโนโลยเพอการเรยนร (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2553: 2) ดวยการสงเสรมการบรณาการทกษะชวตไปสการแกปญหาในชวตจรง
วชาเคมเปนสวนประกอบภาคบงคบของหลกสตร ความเขาใจเคมม 4 ระดบความเขาใจ คอ ระดบมหภาค ระดบจลภาค สญลกษณและวธการ ความเขาใจในวชาเคมตองใชความสามารถในสรางความสมพนธจาก 4 กลมเหลานแลวอธบายการเปลยนแปลงในระดบมหภาคในแงของการมปฏสมพนธระหวางอะตอมกบอะตอม อะตอมกบโมเลกล และโมเลกลกบโมเลกล จนไดแนวความคด และสามารถทจะใชเปนแนวคดใหม ในสถานการณทไมคนเคยทจะเชอมโยงแนวคดใหมกบแนวคดเดมแลวอธบายและสรปใหเปนแนวคดใหมความเขาใจแนวคดเปนผลส าคญของขนตอนการศกษา เพอใหเกดการเรยนร การสรางสภาพแวดลอมการเรยนรทเหมาะสมเพอพฒนาความเขาใจแนวคดเปนหนงในเปาหมายของการพฒนาความเขาใจมโนทศนทถกตองของปญหาวทยาศาสตรนกเรยนควรจะสามารถทจะด าเนนกระบวนการของการสะทอนผานการอภปรายของนกเรยนจากแนวคดทางวทยาศาสตรทนกเรยนพฒนาขนวชาเคมเปนหนงในกลมของนกวจยแนะน าใหบรณาการกบสะเตมศกษาดวยการประยกตใชในชวตจรง ซงจะชวยใหผเรยนเหนภาพวาทกสาขาของสะเตมมความสมพนธกนและเสรมระหวางสาขาวชากนอยางไร วธการนจะสนบสนนการมสวนรวมในการสรางและการตรวจสอบการทดลองของนกเรยน นอกจากนยงมผลตอทกษะและทศนคตของนกเรยนมธยมศกษาตอการบรณาการสะเตมศกษาดวย (Chonkaew, Sukhummek and Faikhamtab, 2016)
สะเตมศกษา เปนการศกษาทสามารถพฒนาใหผเรยนทงดานความร ทกษะการคด และทกษะอน ๆ มาใชในการแกปญหา การคนหา สราง และพฒนาคดคนสงตาง ๆในโลกปจจบน เนนความเขาใจลกซง การมสวนรวมของผเรยนกบขอมลเครองมอทางเทคโนโลย การสรางความยดหยนในเนอหาวชา ความทาทาย ความสรางสรรค ความแปลกใหม และการแกปญหาอยางมความหมายของบทเรยน (พรทพย ศรภทราชย, 2556: 55) สะเตมศกษาจงเปนการบรณาการความร
Page 19
5
ผานกระบวนการทางวศวกรรมศาสตร ตลอดจนมการบรณาการพฤตกรรมทประสงคใหเกดกบผเรยนจากการเรยนรเนอหา รวมถงการกระตนใหเกดความสนใจทจะสบเสาะความร การส ารวจตรวจสอบ ผานการคดอยางมเหตผลในเชงตรรกะ รวมถงทกษะของผเรยนหรอการท างานแบบรวมมอ (สพรรณ ชาญประเสรฐ, 2557: 3) ซงจะท าใหเขาใจ ความคดส าคญ ผานกระบวนการออกแบบ จนน าไปสการสรางทฤษฎ (Mitts, 2016: 34) เพอมงเนนใหสามารถน าทกษะ ความร และความสามารถทได การจดการเรยนรไปใชแกปญหาในชวตจรง ซงจะเปนประโยชนตอการด าเนนชวต (สพรรณ ชาญประเสรฐ, 2557: 3) สะเตมศกษาเปนแนวทางการเรยนรทเรมตนจากปญหาทในชวตประจ าวน และการจงใจจากสถานการณการเรยนรทเรมตนจากปญหา (Asunda, 2015: 9) เพอใหเกดการแกปญหานน ท าใหนกเรยนคนพบความรและทกษะทางสะเตมศกษา ผานวธการและเทคนคการแกปญหา ทชวยใหนกเรยนคนพบดวยตนเอง อนไดแก ทฤษฎ กระบวนการ การออกแบบ และน าเสนอความคดส าคญทซอนอย (Mitts, 2016: 34) ซงจะชวยใหนกเรยนเขาใจ ความสมพนธกนของ สะเตมศกษาไดอยางสมบรณ ซงจะสงผลใหคนพบวธการแกปญหาเพอพฒนาสงคม โดยความคดเชนนจะพฒนาขนผานกระบวนการเรยนร (Asunda, 2015: 9) ตามแนวคดสะเตมศกษาซงจะสงผลตอการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยน
แนวทางการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจงเปนแนวทางหนงทชวยแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกปญหา ดานการเรยนวทยาศาสตร คณตศาสตร ทมแนวโนมต าลงเรอย ๆ และชวยแกปญหาการขาดแคลนทรพยากรบคคลในดานสะเตมศกษาเพอพฒนาสงคม และความมนคงทางเศรษฐกจ ในศตวรรษท 21 (รกษพล ธนานวงศ, 2556: 16) ซงจะตอบสนองยทธศาสตรส าคญทเนนในเรองการพฒนาส “ความมนคง มงคง และย งยน” ดวยการสราง “ความเขมแขงจากภายใน” ขบเคลอนตามแนวคด “ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” ผานกลไก “ประชารฐ” น าพาประเทศกาวสโมเดล “ประเทศไทย 4.0” หรอ “ไทยแลนด 4.0” คอ เปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจไปสเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม (Value-Based Economy) (ธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป, 2559: ออนไลน) อกท งยงคลายคลงกบแนวการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คอ ท าใหผเรยนเกดทกษะการคดวเคราะหเพอแกปญหาอยางสรางสรรค ผเรยนรวมกนลงมอปฏบตมากขน นอกจากน ยงมโอกาสออกไปสบเสาะความรดวยตวเองจากแหลงทรพยากรรอบตวผเรยน ในสวนของผสอนกจะลดบทบาทของการเปนผควบคมในชนเรยนลง แตผเรยนจะมอ านาจในการจดการควบคมตนเอง ผเรยนตองสบเสาะความรอยางตอเนอง ท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมแบบแผนตลอดชวต (lifelong process) เพราะความรเกาท
Page 20
6
ผเรยนมอยแลวจะถกน ามาเชอมโยงใหเขากบความรใหมตลอดเวลา จงท าใหผเรยนทนตอเหตการณ ทนโลก และมความสามารถเปลยนแปลตวเองเพอใชชวตสงคมโลกในอนาคตไดอยางด
จากการเรยนรในรายวชาเคมทผานมาพบวานกเรยนมทศนคตวาวชาวทยาศาสตรเปนวชาทเรยนยาก จงท าใหมนกเรยนเลอกเรยนในแผนการเรยนวทยาศาสตรและคณตศาสตรเปนจ านวนนอย และจากผลสมฤทธทางการเรยนรายวชา เคม 4 ว 30224 ในปการศกษาทผานมา ดงน
ตาราง 1 ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาเคม 4 ว 30224
ปการศกษา
จ านวนนกเรยน (คน)
คะแนนเฉลย(��)
คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)
คะแนนสงสด
คะแนนต าสด
2556 31 61.48 8.50 83 48 2557 28 66.21 10.19 89 53
อกท ง เ มอนก เรยนท จบระดบการศกษาแลวนกเ รยนย ง เ ลอกเ รยนดานวทยาศาสตรในระดบอดมศกษาเปนจ านวนนอยดวยในขณะเรยน นกเรยนใหความส าคญกบวชาวทยาศาสตรนอย ซงอาจเปนเพราะนกเรยนคดวาวทยาศาสตรไมเกยวของเชอมโยงกบการด ารงชวต จงสงผลใหนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรต า ซงอาจเปนเพราะกระบวนการเรยนรทเนนบทบาทของครเปนศนยกลางมากเกนไป การเรยนรไมเชอมโยงกบชวตประจ าวนของผเรยน จงสงผลใหนกเรยนไมเหนประโยชนของการเรยน ดงนนการเปลยนวธการเรยนรจงอาจมผลตอการเรยนของนกเรยน เนองจาก “วทยาศาสตรเปนกระบวนการของการหาความร” (Science as a process of enquiry) การจดการเรยนรจงใหความส าคญกระบวนการเปนหวใจส าคญ เพอใหผเรยนสบเสาะหาความรโดยตรง (Active role) บทบาทตรงของผเรยนจงอยในฐานะผแสวงหาความร (Active learning) (สนย คลายนล, 2555: 5-6)
จากปญหาและความส าคญขางตน ผวจยไดสนใจศกษา ผลของการจดการเรยนรเรองไฟฟาเคมตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ของนกเรยนโรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม จงหวดพงงา โดยการจดการเรยนรในครงน สามารถใชเปนแนวทางในการพฒนากระบวนการจดการเรยนรวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาในปจจบน เพอการพฒนานกเรยนดานสมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงคตามแนวทางการเรยนรในศตวรรษท 21 และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดงทก าหนดไว
Page 21
7
วตถประสงคของการวจย
1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กอนและหลงไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหากอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
3. เพอศกษาคะแนนพฒนาการของผลสมฤทธทางการเรยน ระหวางเรยน และความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
4. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
สมมตฐานของการวจย
1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคด สะเตมศกษา หลงเรยนสงกวากอนเรยน
2. ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา หลงเรยนสงกวากอนเรยน
ความส าคญและประโยชนของการวจย
1. ไดพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร วชาเคม เรองไฟฟาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
2. นก เรยนมความสามารถในการแกปญหาและสามารถน าความ รทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร มาใชแกปญหาในชวตประจ าวนได
3. เปนแนวทางใหครและผทสนใจ ไดน าวธการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ไปใชในการเรยนการสอนในเนอหากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรหรอสาขาอนตอไป
Page 22
8
ขอบเขตของการวจย
1. กลมเปาหมาย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร
จงหวดพงงา จ านวน 1 หองเรยน 30 คน 2. เนอหาทใชในการศกษา
เนอหาวจยครงน เปนเนอหาวชาเคม หนวยท 1 เรองไฟฟาเคม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551
3. ตวแปรทศกษา 3.1 ตวแปรอสระ ไดแก การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 3.2 ตวแปรตาม ไดแก
3.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม 3.2.2 ความสามารถในการแกปญหา 3.2.3 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร
4. ระยะเวลาทใชในการศกษา ผวจยไดด าเนนการวจยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 รวมเวลา 8 สปดาห
จ านวน 24 ชวโมง
นยามศพทเฉพาะ
1. การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา หมายถง กระบวนการเรยนรทผวจยใหผเรยนใชสถานการณปญหาทเกดขนในการด ารงชวตเปนตวกระตนใหเกดความอยากร ซงผเรยนตองคดแกปญหาจากเหตการณปญหาท เกดข นน น โดยใชเนอหาความรวทยาศาสตร เทคโนโลย คณตศาสตร มาบรณาการ ผานกระบวนการทางวศวกรรมศาสตร ซงมขนตอนดงน 1) เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง 2) ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา 3) รวบรวมขอมลแนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ 4) ออกแบบวธการแกปญหา 5)วางแผนและด าเนนการแกปญหา 6) ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง 7) น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา 8) เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน ๆ
2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม หมายถง สมรรนะของแตละบคคลตามระดบความสามารถ ในระดบ ความรความจ า ความเขาใจ น าไปใช วเคราะห และสรางสรรควชาเคม เรอง ไฟฟาเคม ของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6/1 วดไดจากแบบวดผลสมฤทธวชาเคม เรอง
Page 23
9
ไฟฟาเคม ของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6/1 ทผวจยสรางขนตามจดประสงคการเรยนร เปนแบบปรนยแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ
3. ความสามารถในการแกปญหา หมายถง สมรรถนะของผเรยนในการใชทกษะ ประสบการณ และความรทมอยมาวเคราะห สงเคราะห และบรณาการ เพอใชตดสนใจแกปญหาจากเหตการณทเกดขน อยางมแบบแผน โดยผเรยนสามารถระบปญหา วเคราะหหาสาเหตของปญหา น าเสนอวธแกปญหา และตรวจสอบผลลพธทไดจากวธการแกปญหา ซงวดจากคะแนนทนกเรยนตอบแบบทดสอบความสามารถในการแกปญหา ซงเปนแบบอตนยทผวจยสรางขน
4. ความพงพอใจ หมายถง ความชอบ ความรสกพอใจ อนเกดจากการไดเรยนตามแนวคดสะเตมศกษา และสภาพบรรยากาศโดยทวไปของการเรยนรซงเกดจากผเรยนท ากจกรรม ซงสามารถวดโดยแบบประเมนความพงพอใจทผวจยสรางขน
Page 24
10
กรอบแนวคด
จากการทผวจยไดศกษาทฤษฎ แนวคด จากงานวจย ทเกยวของกบการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาซงสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความ
พงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยน ผวจยจงไดสรางกรอบแนวคดในการวจย ดงตอไปน
ตวแปรตน (Independent variables) ตวแปรตาม (Dependent variables)
การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง ความจ า
2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา ความเขาใจ
3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
น าไปใช วเคราะห
4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา สราสรรค 5. ด าเนนการแกปญหา
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง 2. ความสามารถในการแกปญหา 7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการ
แกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
1. การระบปญหา
8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
2. วเคราะหสาเหตของปญหา 3. เสนอวธการแกปญหา
4. การตรวจสอบผลการแกปญหา
3. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร
ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดวจย
Page 25
11
บทท 2
เอกสารและงานวจยทเกยวของ
การวจยเรอง ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ผวจยไดคนควาเอกสารและงานวจยทสอดคลอง เพอสรางฐานความร
ในการวจย ดงน
2.1 การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 2.1.1 แนวคดและลกษณะของสะเตมศกษา 2.1.2 แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 2.1.3 การวดผลและประเมนผลตามแนวคดสะเตมศกษา
2.2 ความสามารถในการแกปญหา 2.2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบความสามารถในการแกปญหา 2.2.2 ขนตอนในกระบวนการแกปญหา 2.2.3 เครองมอและวธวดความสามารถในการแกปญหา
2.3 ผลสมฤทธทางการเรยน 2.3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 2.3.2 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.3.3 การวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร 2.3.4 หลกการและขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
2.4 ความพงพอใจ 2.4.1 ความหมายของความพงพอใจ 2.4.2 การวดความพงพอใจ
2.5 งานวจยทเกยวของ 2.5.1 ผลของสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยน 2.5.2 ผลของสะเตมศกษาทมตอความสามารถในการแกปญหา 2.5.3 ผลของสะเตมศกษาทมตอความพงพอในในการจดการเรยนร 2.5.4 ผลของสะเตมศกษาทมตอความสามารถดานอน ๆ
2.6 คะแนนพฒนาการ
Page 26
12
2.1 การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
2.1.1 แนวคดและลกษณะของสะเตมศกษา
สะเตมศกษา (STEM Education) หมายถง แนวทางการบรณาการความร
วทยาศาสตร (Science: S) เทคโนโลย (Technology: T) วศวกรรมศาสตร (Engineer: E) และคณตศาสตร (Mathematics: M) ทมงแกปญหาทพบเหนในชวตจรง ซงไมเนนเพยงการทองจ าสตร
หรอทฤษฎทางวทยาศาสตรหรอสมการทางคณตศาสตรเพยงอยางเดยว เพอสรางเสรมทกษะ พฒนา
วธการคดวเคราะห การคดแกปญหา การคดอยางมเหตผลในเชงตรรกะ ทกษะชวต ทกษะการรวมมอในการท างาน ความคดสรางสรรค ฝกใหผเรยนรจกวธคด การตงค าถาม แกปญหาและสราง
ทกษะการหาขอมลและการวเคราะหขอคนพบใหม ๆ อนเปนการเตรยมความพรอมใหนกเรยนในการท างานทตองใชความรและทกษะกระบวนการดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย
โดยน ากระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม (Engineering design process) มาใชเปนสวนหนงใน
การปฏบตงานเพอสรางสรรคชนงานหรอวธการ เพอเตรยมความพรอมในการสรางนวตกรรมในอนาคต (พรพรรณ ไวทยางกร,2558: 40; มนตร จฬาวฒนฑล, 2556: 16; สสวท., 2557: 4; สพรรณ
ชาญประเสรฐ, 2557: 3 ; สรชน อนทสงข, 2557: 19; ศานกานต เสนวงศ, 2556: 30; พรทพย ศรภท
ราชย, 2556: 50 ; อลงกต ใหมดวง, 2557:27; สนธ พลชยยา, 2557: 10; กฤษลดา ชสนคณาวฒ, 2557: 10)
ดงนน สะเตมศกษาจงเปนการบรณาการความร วทยาศาสตร คณตศาสตร ผานกระบวนการทางวศวกรรมศาสตร เพอสรางสรรคเทคโนโลย โดยน าความรของแตละวชามาบรณา
การใหเปนหนงเดยว เพอใหผเรยนเหนถงความสมพนธและความส าคญของสาขาวชาทงส และ
เพอใหผเรยนน าความรทกแขนงมาใชเพอแกปญหา คนควา สรางสรรคและพฒนาสงตาง ๆ ในสถานการณโลกปจจบน
การจดการศกษาตามแนวคดสะเตมศกษามลกษณะ ดงน (Dejarnett, 2012; Wayne,
2012; Breiner, et al., 2012; ธวช ชตตระการ, 2555; รกษพล ธนานวงศ, 2556; อภสทธ ธงไชย และคณะ, 2555 อางองใน พรทพย ศรภทราชย, 2556: 50-51)
1. เปนการบรณาการระหวางสาระวชา (Interdisciplinary Integration) ไดแก วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร โดยไดน าจดเดนของธรรมชาต
ตลอดจนการสอนของแตละสาขาวชามาผสมผสานกน กลาวคอวทยาศาสตร เนนความจรงใน
ธรรมชาต การสอนวทยาศาสตรในสะเตมศกษา จะท าใหนกเรยนสนใจ มความตนเตน รสกทาทาย
Page 27
13
และเกดความมนใจในการเรยน เทคโนโลย เปนกระบวนการแกปญหา ปรบปรง พฒนาสงตาง ๆ
หรอกระบวนการตาง ๆ เพอพฒนาคณภาพชวตของมนษยโดยผานรปแบบการท างานทางเทคโนโลย ทเรยกวา Engineering Design หรอ Design Process ซงคลายกบกระบวนการสบเสาะ
วศวกรรมศาสตร เปนการสรางสรรค พฒนานวตกรรม โดยใชความรทางวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย โดยคณตศาสตร ประกอบดวยองคประกอบ ดงน 1) กระบวนการคดคณตศาสตร
(Mathematical thinking) เชน การเปรยบเทยบ การจ าแนกหรอจดกลม การจดรปแบบ การบอก
รปรางและคณสมบต 2) ภาษาคณตศาสตร นกเรยนจะสามารถถายทอดความคดรวบยอด (Concept) ทางคณตศาสตรได โดยการสอสารดวยสญลกษณทางคณตศาสตร เชน มากกวา นอยกวา เลกกวา
ใหญกวา เปนตน 3) การสงเสรมการคดขนสงทางคณตศาสตร (Higher-Level Math Thinking)
2. สามารถจดสอนไดทกระดบช น โดยการบรณาการดานบรบท (Context Integration) ทสอดคลองกบชวตประจ าวน ซงท าใหการสอนนนมความหมายตอผเรยน ท าให
ผเรยนเหนประโยชนจากการเรยนและสามารถใชประโยชนในการด ารงชวตได 3. ท าใหผเรยนเกดพฒนาการดานตาง ๆ อยางครบถวน เพอพฒนานกเรยนใหม
คณภาพในศตวรรษท 21 ไดแก 1) ดานปญญา ผเรยนเขาใจสาระวชา 2) ดานการคด ผเรยนพฒนา
ทกษะการคด โดยเฉพาะการคดขนสง ไดแก คดวเคราะห สงเคราะห สรางสรรค ฯลฯ 3) ดานลกษะอนพงประสงค ผเรยนสามารถท างานรวมกน มความสามารถในการสอสารไดอยางด เปนผน า
ตลอดจนการนอมรบค าวพากษวจารณจากผอน
ทฤษฎสรรคนยม (Constructivist theory) เปนแนวคดทอธบายและคนหาการเรยนรของมนษย (Fosnot, 1996: 9) ทฤษฎนเปนพนฐานแนวคดในการพฒนาการศกษาดานตาง ๆ
เชน การพฒนาแบบแผนการเรยนร การเปลยนแปลงมโนทศน และมอทธพลตอการจดกจกรรมการเรยนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยมรากฐานมาจากปรชญาและจตวทยาการศกษามากมาย ส าหรบ
ดานปรชญาการศกษานน ทฤษฎนมแนวคดสอดคลองกบปรชญาในกลมปฏบตนยม (Pragmatism)
ทเสนอโดย James และ Dewey โดย James (1975: 125) มความเหนวา ความรเปน ความสามารถในการปรบประสบการณหรอความเชอเดมทมอยใหเขากบประสบการณใหมไดดวยวธการพสจนให
เหนจรงไดและมความสมเหตสมผล (Process of verification and validation) เพอลดความขดแยง
ระหวางความคดของประสบการณเกาและประสบการณใหม ซงแนวคดตามปรชญาปฏบตนยมนนยอมรบประสบการณและขอเทจจรงทไดรบผานประสาทสมผส แตไมถอเอาประสาทสมผสเพยง
Page 28
14
อยางเดยวเปนบอเกดของความร และไมใชประสบการณทกประสบการณจะเปนความร ความรจะ
เกดเมอไดมการไตรตรองประสบการณทผานเขามาในชวต (Dewey, 1929: 29) ส าหรบรากฐานทางจตวทยา มาจากความเชอพนฐานทแตกตางกนในการสราง
ความรของนกจตวทยา 2 กลม คอ กลมพทธนยม (Cognitive constructivism) ม Piaget (Piaget, 1985) และกลมทเนนบรบททางสงคม (Social constructivism) จากทฤษฎพฒนาการเชาวนปญญา
ของ Vygotsky โดยแนวคดในกลมพทธนยมนน Piaget อธบายวา พฒนาการทางเชาวนปญญาของ
บคคลมการปรบตวโดยใชกลไกพนฐาน 2 อยาง คอ การดดซมเขาสโครงสราง (Assimilation) และการปรบโครงสรางทางปญญา (Accommodation) (Sutherland, 1992: 52) พฒนาการเกดขนเมอ
บคคลรบและซมซาบความรจากประสบการณใหม แลวสรางความสมพนธกบความรหรอ
โครงสรางทางปญญาเดมทมอย หากขอมลนนไมสมพนธกบโครงสรางเดมจะเกดภาวะไมสมดลขน บคคลจะพยายามปรบสภาวะใหอยในสมดลโดยใชวธการปรบโครงสรางทางปญญา
ทฤษฎสรรคนยมในกลมพทธนยมสามารถใชในการจดเรยนร มหลกส าคญ 2 ประการ คอ
1. การเรยนรเปนกระบวนการทเกดจากการลงมอท า (Learning is active process)
คนหาวธการแกปญหาเพอสรางประสบการณตรง เปนสงจ าเปนตอการดดซมขอมล เพอเปลยนแปลงโครงสรางทางปญญา
2. การเรยนรควรเปนองครวม เนนความจรงทเกดขน (Learng should be whole,
authentic, and real) Vygotsky (1987: 19-24) ใหความส าคญกบสภาพการทางสงคมและวฒนธรรม
โดยอธบายวามนษยไดรบผลกระทบจากสภาพแวดลอมตงแตแรกเกด ทงสงแวดลอมทางสงคม และทางธรรมชาต ดงนนสถาบนในสงคมจงมอทธพลตอการพฒนาเชาวนปญญาของบคคล ผาน
การสนทนาแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน โดยมภาษาเปนสอส าคญส าคญของการคดและการ
พฒนาเชาวนปญญาขนสง สวนการวดและพฒนาเชาวนปญญานน Vygotskyไดอธบายวา ทกคนมระดบการพฒนาการทางปญญาทตวเองเปนอยและมขนพฒนาการทตวเองมความสามารถจะไปให
ถงได เรยกวา “Zone of Proximal Development (ZPD)” ซงชวงหางนจะตางกนในแตละคล
นกเรยนบางคนอาจเรยนรไดดวยตนเอง แตบางคนตองไดรบความชวยเหลอจากคร (Scaffolding) เพอใหสามารถเรยนรไดดขน ดงนนการทครรความรพนฐานเดมของผเรยนกอนจดกจกรรมการ
เรยนรจงเปนเรองส าคญ ซงแนวคดทเกยวกบความแตกตางของระดบการพฒนาการทนกเรยนมอย
Page 29
15
กบพฒนาการทนกเรยนสามารถไปไดถงนน สงผลถงการเปลยนแนวคดในการจดการเรยนร จาก
เดมทเคยมลกษณะเปนเสนตรง (Linear) เปลยนแปลงไปอยในลกษณะทเหลอมกน โดยการจดการเรยนรจะตองน าหนาระดบพฒนาการเสมอ
ดงนน ทฤษฎสรรคนยม จงเนนองคประกอบ 4 ประการ (ส านกงานเลขาธการ สภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ, 2550: 11-12)
1. การเรยนรเนนความส าคญของความรพนฐานของผเรยน
2. เปดโอกาสใหผเรยนเปนผแสดงความรและสรางองคความรดวยตนเอง 3. ผเรยนไดฝกปฏบตจรง สบเสาะความรดวยตนเอง จนพบความรและรจกสงท
คนพบ ไดเรยนร วเคราะห ศกษา คนควาจนรแจง
4. ผเรยนไดฝกทกษะการรวมกนท างานเปนทม อนเปนพนฐานของการอยรวมกนในสงคมอยางเปนสข
จะเหนวา แนวคดของทฤษฎสรรคนยมทกลาวมาท าใหครจ าเปนทจะตองเปลยนแปลงแนวคดและเปลยนบทบาทของตนเองจากการเปนผใหความรและเปนผควบคมชน
เรยนไปเปนผอ านวยความสะดวก (Facilitator) เพอชวยใหผเรยนเกดการทบทวนขอมล ความคด
ผานการเรยนรทมคณคา โดยกระตนใหผเรยนไดแสดงความคดเหน อภปรายความร ประสบการณกบครและเพอนรวมชนผานการใชค าถามปลายเปด โดยใชการเรยนรแบบรวมมอ เพอใหเกด
ปฏสมพนธทางสงคมจนน าไปสการเรยนรรวมกน เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดมการไตรตรองและ
สรางความสมพนธของความคดนน ๆ (Gore, 2001: 2) การถามและสนทนารวมกนท าใหครไดทราบถงพนฐานเดมของผเรยน อนเปนหลกส าคญของการเรยนรตามทฤษฎน ซงจะเปนประโยชน
ในการวางแผนการสอนตอไป และสามารถกระตนความสนใจใหกบผเรยนในการเรยนรหวขอนน ๆ (Tobin, 1993: 273) นอกจากน ครตองเปนผใหก าลงใจและใหความชวยเหลอ เมอผเรยนท า
ผดพลาดหรอเกดปญหาในการเรยน เปนผสรางแรงจงใจใหผเรยนเกดอยากร อยากเหน และเปดใจ
ยอมรบวาผเรยนทกคนสามารถเรยนรไดตามศกยภาพของแตละบคคล (Smith, 1994; Brooks, 1993: online) และพรอมทจะเปนตนแบบของคณลกษณะของการเปนผเรยนรตลอดชวตใหกบผเรยน
ส าหรบบทบาทของผเรยนตามทฤษฎสรรคนยม ผเรยนจะเปลยนบทบาทจากการ
เปนผรบขอมลความรจากครมาเปนผทสรางขอมลจากการประมวลผลของขอมลใหมกบขอมลเกาผานกระบวนการดดซมและปรบโครงสรางทางปญญาดวยตวเอง การเรยนรจะเกดขนจากการลงมอ
ปฏบตดวยตนเองผานกระบวนการกลมเพอแลกเปลยนแนวคด โตแยงจนเกดการเรยนรรวมกน
Page 30
16
ทฤษฎสรรคนยม จงเชอวาการเรยนรเกดขนจากตวผเรยน โดยความรนนเกดจาก
กระบวนการดดซมประสบการณจากสงแวดลอมอนเนองมาจากการมปฏสมพนธทางสงคมทขดแยงกบประสบการณเดมท าใหเกดความไมสมดลทางปญญาซงน าไปสการสรางความรดวย
ตนเอง ซงเปนพนฐานและประสบการณเดมของผเรยน การจดประสบการณใหมทสอดคลองกบความสนใจของผเรยน ตลอดจนวธการจดการเรยนรทเปดโอกาสใหผ เรยนคนหาความหมายของ
ประสบการณเหลานนดวยตนเองผานการอภปรายโดยใชกระบวนการกลม โดยมครเปนผอ านวย
ความสะดวกเพอฝกใหผเ รยนลงมอปฏบตและท ากจกรรมดวยตนเองจนเกดการเรยนร ซงสอดคลองกบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
2.1.2 แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
กฤษณพงศ กต ไดกลาวในการประชมวชาการวทยาศาสตร คณตศาสตรในโรงเรยน ครงท 22 วา ทกษะในศตวรรษท 21 ทเดกไทยควรม ไดแก ความคดสรางสรรคและ
นวตกรรม การสอสารและการท างานเปนทม ความเชยวชาญในสบคนขอมล การคดวพากษ การแกปญหา การตดสนใจ และเปนพลเมองดจทล (Digital Citizenship) รวมทงความสามารถในการใช
เทคโนโลย “เราก าลงเตรยมนกเรยนเพองานและอาชพทยงไมมในปจจบน เพอใชเทคโนโลยทยง
ไมไดประดษฐขน เพอจะแกปญหาทเรายงไมรปญหา หรอปญหาทยงไมเกดขน การเปลยนแปลงทรวดเรวมากท าใหการหาขอมลความรและการใชชวตเปลยนไป และจะตองมการปรบระบบ
การศกษาเพอรบมอกบความเปลยนแปลง” การจดการเรยนรทเกยวของกบสะเตมศกษา สามารถ
เชอมโยงจากโจทยจรงในชวต “ในการพฒนาประเทศไทย คนไทยจะตองมความเขาใจวทยาศาสตร เพอเปนฐานความรส าหรบการด ารงชวตประจ าวน สรางสงคมใหมเหตผล มการคดวเคราะหเพอ
แกปญหา และมการใชความรตอยอดไปเพอสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ” ประเทศไทยจ าเปนทจะตองปรบเปลยนวธการเรยนวทยาศาสตร เพราะนกเรยนท
สนใจเรยนในสาขาวทยาศาสตรนอยลง เนองจากเปนวชาทยาก แตสาขาศลปศาสตรเรยนไดงายกวา
งานดานวทยาศาสตรหายากกวา ไดคาตอบแทนนอยกวางานดานอน ๆ เชน บนเทง ธรกจ ทองเทยว แฟชน หรอการกฬา เหตผลหลกทประเทศไทยตองเปลยนวธการเรยนการสอนวทยาศาสตรมาเปน
สะเตมศกษามดงตอไปน 1) ความรความสามารถดานวทยาศาสตรของเยาวชนไทยยงดอยกวานานาชาตซง
จากการทดสอบขนพนฐานระดบชาต (O-NET) และทดสอบความรทกษะดานการอานวทยาศาสตร
และคณตศาสตร โดย PISA และ สถาบนสงเสรมการสอนคณตศาสตรและวทยาศาสตรระหวาง
Page 31
17
ประเทศ (Trend in Internationnal Mathamatics and Science Study หรอ TIMSS) ผลการทดสอบ
บงชวาการศกษาวทยาศาสตร และคณตศาสตรในระดบโรงเรยนมคณภาพต าโดยเฉลย (สสวท., 2558: ออนไลน) แสดงใหเหนวาเยาวชนไทยยงแพเยาวชนอกหลายประเทศ สาเหตหลกเกดจากการ
ทองจ า แตขาดทกษะการคดวเคราะหและสงเคราะห 2) ประเทศไทยตองการหลดพนจากการเปนประเทศทมรายไดปานกลาง ดงนน
ไทยจะตองเพมศกยภาพในการแขงขน ความสามารถดานวทยาศาสตร และทกษะในการสราง
นวตกรรมเปนสงทคนรนใหมจ าเปนตองไดรบการพฒนา 3) จ านวนผเรยนสายวทยาศาสตรลดลงในทกระดบ (สสวท., 2558: ออนไลน)
สงผลใหก าลงคนดานวทยาศาสตรไมสามารถรองรบการแขงขนในอนาคต ขอมลจากส านกงาน
คณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาตแสดงวา ในป 2554 ประเทศไทยมก าลงแรงงาน 39 ลานคน แตมเพยง 3 ลานคน หรอต ากวารอยละ 10 ของแรงงานทงหมด ท
เปนก าลงคนทท างานโดยอาศยความรและทกษะดานวทยาศาสตรในจ านวนนรอยละ 89 ส าเรจการศกษาต ากวาปรญญาตร (มนตร จฬาวฒนฑล, 2556: 15-16)
การพฒนาก าลงคนทไมเพยงแตมความรและทกษะดานวทยาศาสตร และ
คณตศาสตร แตสามารถประยกตใชความรดงกลาวในการด ารงชวตประจ าวนและการประกอบอาชพ อกทงมทกษะพรอมส าหรบโลกในศตวรรษท 21 กลาวคอ เปนผมทกษะดานการเรยนรและ
นวตกรรม ทกษะดานสารสนเทศ ทกษะดานชวตและอาชพ ซงทกษะตาง ๆ เหลาน เปนสงจ าเปน
ในการสงเสรมการท างานและประกอบอาชพ อกท งยงเปนทกษะทชวยเสรมสรางใหเปนผมความคดสรางสรรคและสรางนวตกรรมเพอเพมมลคาของผลผลต
ในการจดการเรยนรวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยนน มจดมงหมายหลกในการพฒนาผเรยนใหเปนผรวทยาศาสตร (science literate) ผรคณตศาสตร (math literate)
และผรเทคโนโลย (technology literate) ซงจดมงหมายของการเรยนรในวชาการทเกยวของกบ
สะเตมศกษา ประกอบดวย (สสวท., 2559: ออนไลน) 1) จดมงหมายของการสอนวทยาศาสตร คอ การพฒนาใหผเรยนมความร ความ
เขาใจเกยวกบเนอหาอนไดแก หลกการ กฎ และทฤษฎ โดยสามารถสรางความสมพนธเกยวเนอง
ของเนอหาระหวางสาระวชา และมทกษะในการปฏบตการทางวทยาศาสตร มทกษะการคดทเปนเหตเปนผล สามารถคนหาความรและแกปญหาอยางเปนล าดบขนตอน แลวตดสนใจบนพน
ฐานขอมลทหลากหลายและมหลกฐานตรวจสอบได
Page 32
18
2) จดมงหมายของการสอนคณตศาสตร คอการพฒนาผเรยนใหสามารถวเคราะห
ใหเหตผลและการประยกตแนวคดทางคณตศาสตร เพออธบายหรอท านายปรากฏการณตาง ๆ ภายใตบรบททแตกตางกนรวมถงสามารถใชคณตศาสตรชวยในการวนจฉยและการตดสนใจทด
3) จดมงหมายของการสอนเทคโนโลย คอ การพฒนาใหผเ รยนเขาใจ และสามารถในการใชงาน จดการ และเขาถงเทคโนโลย อนไดแก กระบวนการหรอสงประดษฐทสราง
ขนเพออ านวยความสะดวกแกมนษย
4) จดมงหมายของการสอนวศวกรรมศาสตร คอ การพฒนาใหผเรยนมทกษะในออกแบบและสรางเทคโนโลยโดยประยกตใชความรวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยทม
อยอยางคมคา
ส าหรบจดมงหมายของการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทเกยวของกบผเรยนและผสอน ประกอบดวย (สสวท., 2557: 4)
1) ผเรยนมทกษะการคดวเคราะห คดสรางสรรค แกปญหาในชวตจรงและสรางนวตกรรมทใชสะเตมเปนพนฐาน
2) ผเรยนเรยนรอยางมความสข และมองเหนเสนทางอาชพในอนาคต
3) ผลสมฤทธในการเรยนวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยสงขน 4) เพมพนโอกาสใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย ใน
บรบททหลากหลาย มความหมายและเชอมโยงกบชวตจรง
การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจงเปนการจดการเรยนรเพอตอบสนองความตองการของการพฒนาทรพยากรมนษยทมความสามารถทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย
อกทงยงเปนการเรยนรทชวยใหผเรยนเกดทกษะทางดานความรควบคไปกบทกษะชวตตอไป สะเตมศกษาเปนแนวทางการจดการเรยนรรปแบบหนงท มสวนคลายกบ
กระบวนการเรยนรแบบสบเสาะ (Inquiry Approaches) ทผเรยนตองคนหาและสรางองคความรดวย
ตนเอง ซงคลายกบหาความรของนกวทยาศาสตรในขณะทครหรอผสอนนน ท าหนาทเปนผอ านวยความสะดวก (facilitator) และการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐานในแงของการประยกตความรมา
ใชในการแกปญหาหรอสรางนวตกรรมใหม แตจดตางคอ สะเตมศกษา จะเนนการบรณาการ
หลกการและศาสตรความรจาก 4 สาขา คอ วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตรเขาดวยกน (สนธ พลชยยา, 2557: 7)
Page 33
19
Wells (2016: 15) ไดเสนอรปแบบจากจดการเรยนรโดยใชสะเตมศกษา ชอวา PIRPOSAL MODEL ซงเปนรปแบบทผเรยนเรมตนการท างาน ไปสการแกปญหาผานการออกแบบทางวศวกรรม กระบวนการออกแบบขนอยกบการออกแบบค าถาม การอภปรายเรมตนดวยการตงค าถาม ตามมาดวยวธการแนะน านกเรยนผาน 8 ขนตอนของการออกแบบ ดงแผนภาพ
ภาพประกอบ 2 รปแบบ PIRPOSAL ทไดจากการบรณาการสะเตมศกษา
ทมา: Wells, 2016: 15
แกนกลางค าถาม (Centrality of Questioning) ค าถามทเกดข นแสดงใหเหนถงความตองการความรใหมอนจะน าไปสการ
ออกแบบกระบวนการ ค าถามเกดจากความรทมอยจากการคดทสมพนธกนกบความพยายามของผเรยนทจะท า เพอพสจนความจรง การสงเคราะหความรใหเปนองคความร โดยนกเรยนจะเรมตน
ดวย ค าถาม วา “อะไร....ถา”
ขนของ PIRPOSAL มขนตอนดงน ขนท 1 ระบปญหา (Problem Identification Phase)
ขนท 2 ระดมความคด (Ideation Phase) ขนท 3 คนควา (Research Phase)
ขนท 4 การแกปญหา (Potential Solutions Phase)
ขนท 5 การเพมประสทธภาพ (Optimization Phase) ขนท 6 ประเมนการแกปญหา (Solution Evaluation Phase)
Page 34
20
ขนท 7 ปรบปรง (Alterations Phase)
ขนท 8 เรยนรผลลพธ (Learned Outcomes Phase) Charles (2016: 33) ไดเสนอรปแบบการเรยนรโดยใชสะเตมศกษารวมกบ
กระบวนการแกปญหา 7 ขนตอน ดงน 1. ระบปญหา (Identify)
2. จ ากดความปญหา (Define)
3. เรยนรปญหา (Document) 4. ความเขาใจปญหา (Understand)
5. สรางสรรคการแกปญหา (Research/Create)
6. ด าเนนการปฏบตแกปญหา (Implement) 7. สอสารการแกปญหา (Communicate)
ความเชอมโยงระหวาง STEM กบ 4 องคประกอบของการแกปญหาทงหมดเปนดงน
วยาศาสตร เปนการน าเสนอ โดยใชค าถาม “ท าไม” (Why) น าไปสการคนพบ
ทฤษฎ (theory) เทคโนโลยเปนการอธบาย โดยใชค าถาม “อยางไร” (How) น าไปสกระบวนการ
(process) ในการแกปญหา
วศวกรรมศาสตร เปนการก าหนด โดยใชค าถาม “อะไร” (What) น าไปสการออกแบบ (desing)
คณตศาสตร เปนการแสดงใหเหน ความสมพนธ (relationships) น าไปสความคดหลก (concept)
Page 35
21
โดยสามารถสรปไดตามภาพประกอบ 3 ดงน
ภาพประกอบ 3 กระบวนการแกปญหา รวมกบ แนวคดสะเตม ทใชตอบค าถามพนฐานเพอน าไปส
ค าตอบของปญหา
ทมา : Charles, 2016: 33 สภาวจยแหงประเทศสหรฐอเมรกา (The NationalResearch Council: NRC) ไดให
ความหมายของวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลย พรอมทงเปรยบเทยบทกษะของศาสตรทงสองกบทกษะทางวทยาศาสตรไวดงตารางท 2
ตาราง 2 เปรยบเทยบแนวปฏบตทางวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลยและคณตศาสตร
วทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลย คณตศาสตร ตงค าถาม
(เพอเขาใจธรรมชาต) นยามปญหา
(เพอพฒนาคณภาพชวต) ตระหนกถงบทบาทของเทคโนโลยตอ
สงคม
ท าความเขาใจและพยายามแกปญหา
พฒนาและใชโมเดล พฒนาและใชโมเดล ใชคณตศาสตรในการสรางโมเดล
ออกแบบและลงมอท าการคนควา วจย
ออกแบบและลงมอท าการคนควา วจย
เรยนรวธการใชงาน เทคโนโลยใหม ๆ
ใชเครองมอทเหมาะสมในการ
Page 36
22
วทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลย คณตศาสตร ทดลอง ทดลอง แกปญหา
วเคราะหขอมล วเคราะหขอมล ใหความส าคญกบความแมนย า
ใชคณตศาสตร ชวยในการค านวณ
ใชคณตศาสตร ชวยในการค านวณ
เขาใจบทบาทของเทคโนโลยในการ
พฒนาดานวทยาศาสตร และ
วศวกรรม
ใชตวเลขในการใหความหมายหรอ
เหตผล สรางค าอธบาย ออกแบบวธการ
แกปญหา พยายามหาวธการและใชโครงงานในการ
แกปญหา ใชหลกฐานในการยนยนแนวคด
ใชหลกฐานในการยนยนแนวคด
ตดสนใจเลอกใชเทคโนโลยโดยพจารณาถงผลกระทบ ตอสงคมและสงแวดลอม
สรางขอโตแยงและสามารถวพากษการใหเหตผลของผ
อน ประเมนและสอสาร
แนวคด ประเมนและสอสาร
แนวคด มองหาและน าเสนอระเบยบวธในการ
เหตผล ทมา: Vasquez, Sneider, and Comer., 2013: 38.
จากตาราง 2 แนวปฏบต (practice) ทางวทยาศาสตรมกระบวนการสวนใหญ
เหมอนกบแนวปฏบตทางวศวกรรมศาสตร กลาวคอ ทงสองศาสตรมการพฒนาและใชโมเดลใน
การด าเนนงาน มการออกแบบและลงมอคนควาวจยเพอรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลดงกลาว ทงวทยาศาสตร และวศวกรรมศาสตรตองการความรทางคณตศาสตรในการค านวณ นอกจากน ทง
นกวทยาศาสตรและวศวกรมการใชหลกฐานในการยนยนแนวคดซงอาจเปนค าตอบของขอสงสย
เกยวกบธรรมชาตหรอปญหา และสดทายตองมการประเมนและสอสารแนวคดดงกลาว อยางไรกตาม แนวปฏบตทงสองมความแตกตางกนอย 2 ประการ คอ
1) ในขณะทวชาวทยาศาสตรพยายามต งค าถามเพอเรยนรและท าความเขาใจธรรมชาต วศวกรรมศาสตรพยายามนยามปญหาซงเกดจากความไมพอใจและตองการพฒนา
คณภาพชวตของมนษย
Page 37
23
2) ผลลพธของการท างานทางวทยาศาสตร คอการสรางค าอธบายเพอตอบขอสงสย
เกยวกบธรรมชาต ในขณะทผลลพธของการท างานทางวศวกรรมศาสตรคอวธการแกปญหาเพอพฒนาคณภาพชวตของมนษย และวธการดงกลาวจะน ามาซงผลผลตทเปนเทคโนโลยใหมหรอ
นวตกรรม กระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมประกอบดวย 6 ขนตอน (สสวท., 2559:
ออนไลน) ไดแก
1. ระบปญหา (Problem Identification) ขนตอนนเรมจากผแกปญหาตระหนกถงสงทเปนปญหาในชวตประจ าวนและจ าเปนตองหาวธการหรอสรางสงประดษฐ (Innovation) เพอ
แกไขปญหา ซงในการแกปญหาในชวตจรงบางครงค าถามหรอปญหาทเราระบอาจประกอบดวย
ปญหายอย การระบปญหาผแกปญหาจงตองพจารณาปญหาหรอกจกรรมยอยทตองเกดขนเพอประกอบเปนวธการในการแกปญหาใหญดวย
2. รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของกบปญหา (Related Information Search) หลงจากผแกปญหาท าความเขาใจปญหาและระบปญหายอยไดแลว ขนตอไปคอการรวบรวมขอมล
และแนวคดทเกยวของกบการแกปญหาดงกลาว การคนหาแนวคดทเกยวของผแกปญหาอาจมการ
ด าเนนการ ดงน 1) การรวบรวมขอมล คอการสบคนวาเคยมใครหาวธแกปญหาดงกลาวนแลวหรอไม และหากมเขาแกปญหาอยางไร และมขอเสนอแนะใดบาง 2) การคนหาแนวคด คอการ
คนหาแนวคดหรอความรทางวทยาศาสตร คณตศาสตร หรอเทคโนโลยทเกยวของและสามารถ
ประยกตในการแกปญหาได ในขนตอนน ผแกปญหาควรพจารณาแนวคดหรอความรทงหมดทสามารถใชแกปญหาและจดบนทกแนวคดไวเปนทางเลอก และหลงจากการรวบรวมแนวคด
เหลานนแลวจงประเมนแนวคดเหลานน โดยพจารณาถงความเปนไปได ความคมทน ขอดและขอดอย และความเหมาะสมกบเงอนไขและขอบเขตของปญหา แลวจงเลอกแนวคดหรอวธการท
เหมาะสมทสด
3. ออกแบบวธการแกปญหา (Solution Design) หลงจากเลอกแนวคดทเหมาะสมในการแกปญหาแลวขนตอนตอไป คอ การน าความรทไดรวบรวมมาประยกตเพอออกแบบวธการ
ก าหนดองคประกอบของวธการหรอผลผลต ทงน ผแกปญหาตองอางองถงความรวทยาศาสตร
คณตศาสตร และเทคโนโลยทรวบรวมได ประเมน ตดสนใจเลอกและใชความรทไดมาในการสรางภาพรางหรอก าหนดเคาโครงของวธการแกปญหา
Page 38
24
4. วางแผนและด าเนนการแกปญหา (Planning and Development) หลงจากทได
ออกแบบวธการและก าหนดเคาโครงของวธการแกปญหาแลว ขนตอนตอไปคอการพฒนาตนแบบ (Prototype) ของสงทไดออกแบบไวในขนตอนน ผแกปญหาตองก าหนดขนตอนยอยในการท างาน
รวมทงก าหนดเปาหมายและระยะเวลาในการด าเนนการแตละขนตอนยอยใหชดเจน 5. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงแกไขวธการแกปญหาหรอชนงาน (Testing,
Evaluation and Design Improvement) เปนขนตอนทดสอบและประเมนการใชงานตนแบบเพอ
แกปญหา ผลจากการทดสอบและประเมนอาจถกน ามาใชในการแกไขและพฒนาผลลพธใหสามารถแกปญหาไดดขน การทดสอบและประเมนผลสามารถเกดขนไดหลายครงในกระบวนการ
แกปญหา
6. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหาหรอชนงาน (Presentation) หลงจาก ปรบปรงทดสอบและประเมนวธการแกปญหาหรอผลลพธจนมประสทธภาพตามทตองการแลว ผ
แกปญหาตองน าเสนอผลลพธตอสาธารณชน โดยตองออกแบบวธการน าเสนอขอมลทเขาใจงายและนาสนใจ
ภาพประกอบ 4 การออกแบบเชงวศวกรรม
ทมา : สสวท. ออนไลน http://www.stemedthailand.org
กระบวนการออกแบบ
เชงวศวกรรม
การระบปญหา
(Identifya Challenge)
การคนหาแนวคดทเกยวของ
(Explore ideas)
การวางแผนและพฒนา
(Plan & Develop)
การทดสอบและการประเมนผล
(Test & Evaluate)
การน าเสนอผลลพธ
(Present the Solution)
Page 39
25
การจดการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษาตามแนวคดของสมาคมนกศกษาดาน
เทคโนโลยและวศวกรรมนานาชาต จากการประชมครงท 76 (76th ITEEA) สรปไดวา การจดการศกษาตามรปแบบสะเตมศกษาของสมาคมนกการศกษาทางดานเทคโนโลยและวศวกรรมพบวา
ไมไดมรปแบบหรอแนวทางทจ ากดตายตว มแตเปาหมายหลกคอ เพอสงเสรมการพฒนาการเรยนรดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและวศวกรรมศาสตรทบรณาการใหเชอมโยงกบชวตจรง
มงเนนการแกปญหา การออกแบบผานกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม ซงมอยหลายรปแบบ
แตมแนวคดหลก ๆ คอ 1) ก าหนดปญหาหรอความตองการ 2) ศกษาแนวทางแกปญหา 3) ออกแบบและลงมอปฏบต 4) ประเมนผลแลวจงน าเสนอผลงาน และนอกจากน สะเตมศกษายงมงฝกทกษะ
ส าคญในศตวรรษท 21 และเพอสรางก าลงคนดานสะเตม หรอเรยกวา STEM workforce นนเอง
(อภสทธ ธงไชย, 2557: 56) คณะกรรมการพฒนาหลกสตรและคณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการ
สอนสะเตมในสถานศกษา (สสวท., 2559: ออนไลน) ไดมการก าหนดขนตอนของกจกรรมเรยนร 6 ขนตอน ในรปแบบของสะเตมศกษา ไดแก
ข นท 1 ระบ ปญหาใน ชวต จ ร ง /นวตกรรมท ตอ งกา รพฒนา (Problem
Identification) เปนการท าความเขาใจปญหาหรอความทาทาย วเคราะหเงอนไขหรอขอจ ากดของสถานการณปญหา เพอก าหนดขอบเขตของปญหา ซงจะน าไปสการสรางชนงานหรอวธการในการ
แกปญหา
ขนท 2 รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของ (Related Information Search)เปนการรวบรวมขอมลและแนวคดทางวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลยทเกยวของกบแนว
ทางการแกปญหาและประเมนความเปนไปได ขอดและขอจ ากด ขนท 3 ออกแบบวธการแกปญหา (Solution Design) เปนการประยกตใชขอมล
และแนวคดทเกยวของเพอการออกแบบชนงานหรอวธการในการแกปญหา โดยค านงถงทรพยากร
ขอจ ากดและเงอนไขตามสถานการณทก าหนด ขนท 4 วางแผนและด าเนนการแกปญหา (Planning and Development) เปนการ
ก าหนดล าดบขนตอนของการสรางชนงานหรอวธการ แลวลงมอสรางชนงานหรอพฒนาวธการเพอ
ใชในการแกปญหา
Page 40
26
ขนท 5 ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง (Testing, Evaluation and Design
Improvement) เปนการทดสอบและประเมนการใชงานของชนงานหรอวธการ โดยผลทไดอาจน ามาใชในการปรบปรงและพฒนาใหมประสทธภาพในการแกปญหาไดอยางเหมาะสมทสด
ขนท 6 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม(Presentation) เปนการน าเสนอแนวคดและขนตอนการแกปญหาของการสรางชนงานหรอการ
พฒนาวธการ ใหผอนเขาใจและไดขอเสนอแนะเพอการพฒนาตอไป
การจดการเรยนรสะเตมศกษา เปนวธการรยนรทมนกเรยนเปนศนยกลาง (student-centred approach) เพอสงเสรมการมสวนรวมในหลายสาขาวชาโดยการบรณาการความรไปสการ
แกปญหาโดยการสรางนวตกรรม อนจะท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมายและเหนคณคา
ของการเรยน วธการศกษาแบบสะเตมศกษาทจดใหนกเรยน ในการเรยนเรองไฟฟาเคมน น
ผวจยใชกระบวนการเรยนร 8 ขนตอน ซงสงเคราะหไดดงน
ตาราง 3 สงเคราะหขนตอนการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
สมาคมนกศกษาดานเทคโนโลยและวศวกรรมนานาชาต(ITEEA)
กระบวนการทางวศวกรรม
คณะกรรมพฒนาหลกสตรและคณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการสอนสะเตมในสถานศกษา
ขนตอนการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษาทผวจยสงเคราะห
ก าหนดปญหา การระบปญหา ระบปญหาในชวตจรงหรอนวตกรรมทตองการพฒนา
เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
ศกษาแนวทางแกปญหา การคนหาแนวคดทเกยวของ
รวบรวมขอมลและแนวคดทเกยวของ
รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
ออกแบบและลงมอปฏบต
การวางแผนและพฒนา
ออกแบบวธการแกปญหา วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
Page 41
27
สมาคมนกศกษาดานเทคโนโลยและวศวกรรมนานาชาต(ITEEA)
กระบวนการทางวศวกรรม
คณะกรรมพฒนาหลกสตรและคณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการสอนสะเตมในสถานศกษา
ขนตอนการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษาทผวจยสงเคราะห
วางแผนและด าเนนการแกปญหา
ด าเนนการแกปญหา
ประเมนผล การทดสอบและการประเมนผล
ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
การน าเสนอผลลพธ
น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
จากการสงเคราะหขนตอนการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาน น ผ วจยไดสงเคราะห จากขนตอนการเรยนรของสมาคมนกศกษาดานเทคโนโลยและวศวกรรมนานาชาต จาก
ขนตอนการแกปญหาผานกระบวนการทางวศวกรรม และจากขนตอนการจดการเรยนรของ
คณะกรรมการพฒนาหลกสตรและคณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการสอนสะเตมในสถานศกษา ซงจากการวเคราะหพบวาการจดการเรยนรทงสามรปแบบนนคลายกน แตจากการ
วเคราะหผวจยมความคดเหนวา ควรเพมขนท 2 คอ ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา เพอ
ตองการใหนกเรยนระบสงทตองเรยนรแลวสรางขอบเขตของการคนหาขอมลและแนวคดทเกยวของในขนท 3 เพอใหนกเรยนคนหาขอมลไดกระชบเรวขนและไมหลงประเดน สวนในขนท 8
คอ ขนเชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน เปนขนทผวจยเพมข นมาเพอทดสอบการแกปญหา เมอพบเจอในสถานการณใหมทแตกตางจากทเคยเรยนเพอดความสามารถในการใช
ความรและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน
Page 42
28
ขนตอนการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษาทผวจยสงเคราะห ดงน
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
นกเรยนแตละกลมทศนศกษาแหลงเรยนรในชมชน และศกษาใบความรเกยวกบ
ทองถน เพอใหผเรยนวเคราะหถงประเดนปญหาและเงอนไขตาง ๆ จากขอมล หรอเหตการณทเกดขนในชวตจรงพรอมเชอมโยงสการเรยนรในชนเรยน
2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
นกเรยนรวมกนวเคราะหปญหาทพบในชวตจรง โดยวเคราะหวาจะใชความรในเรองใดบางในการแกไขปญหาแลวระบสงทตองเรยนรวามอะไรบาง เพอท าการวางแผนการหา
ขอมลพนฐานทจะใชในแกปญหา
3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของ และสะทอนความคดความเขาใจ
เปนขนทนกเรยนตองรวบรวมขอมลตาง ๆ ทจ าเปนส าหรบการแกไขปญหา หรอ
สถานการณตามเงอนไขทก าหนด โดยนกเรยนรวมกนคนหาขอมลและแนวคดทเกยวของทละเรองตามทนกเรยนระบไว ดวยการสบคนและท าการทดลอง เพอประกอบการตดสนใจใชสารเคมและ
อปกรณ ทจะใชในการแกปญหาและตองสรปองคความรนนเอง พรอมบอกเหตผลประกอบดวยตว
ของผเรยนเองทงหมด แลวสะทอนความคดความเขาใจโดยมครเปนผคอยใหค าแนะน า
4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
ผเรยนชวยกนระดมความคด วางแผน วาดรป และแสดงชนงานทออกแบบไว ซงการทผเรยนสามารถวาดรปออกแบบชนงานออกมาไดจะแสดงถงการไดผานกระบวนการคดเปน
ล าดบขนมากอนแลวเพอน าไปสการสรางชนงานและปฏบตจรงแลวน าเสนอวธแกปญหาหนาชน
เรยนพรอมระบวสดอปกรณ และสารเคมทจะตองใช
5. ด าเนนการแกปญหา
นกเรยนแตละกลมรวมกนใชอปกรณและสารเคมทเตรยมไวด าเนนการสรางนวตกรรม ตามแผนทวางไว
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
นกเรยนแตละกลมทดลองใชนวตกรรมทสรางขน พรอมทงบอกปญหาทเกดขนระหวางการทดลองและบอกวธในการปรบปรงแกไข หากยงไมสามารถแกปญหาตามเงอนไข หรอ
Page 43
29
อาจแกปญหาไดตามเงอนไข และยงตองการปรบปรงใหดขนพรอมทงอธบายเหตผลประกอบดวย
เพอประเมนประสทธภาพ ถายงไมดกด าเนนการปรบปรงแกไข
7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา
ใหนกเรยนจดแสดงนวตกรรมของตนเอง พรอมท าการสาธตการใชนวตกรรม และอธบายเชอมโยงความรสะเตมศกษา
8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
ครก าหนดสถานการณอน ใหนกเรยนกลมละ 1 สถานการณ จากนนใหนกเรยนระดมความคดแลวเสนอวธการแกปญหาหนาชนเรยน
การจดการเรยนตามแนวคดสะเตมศกษาผสอนมบทบาทส าคญ ดงน (Clemm, 2012 ; Robert, Capraro, and Sunyoung Han, 2014 : xvi ; Claymier , et al., 2014 : 40 อางองใน
จ ารส อนทลาภาพร, มารต พฒผล, วชย วงษใหญ และ ศรสมร พมสะอาด, 2558: 65-66)
1. จดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทตนเตน นาสนใจ สนกสนาน มชวตชวา เพอใหผเรยนพฒนากระบวนการคดน าไปสการแกปญหาในสถานการณจรง
2. ออกแบบการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาททาทายความรความสามารถ ในการ
คดและการแกปญหาของผเรยน โดยใชสถานการณทเปนปญหาในปจจบน 3. จดกจกรรมทใหผเรยนลงมอท า
4. จดกจกรรมการเรยนรสอดแทรกกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม ไปพรอมกบการบรณาการวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย
5. จดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน (Project-based learning) โดยสราง
สถานการณทเปนปญหาเกยวกบชวตจรงและทาทายผเรยนใหคด เพอกระตนใหผเรยนเกดการคดหาค าตอบโดยใชกระบวนการวทยาศาสตรและสามารถสรางองคความรเองได
6. ท าหนาทเปนโคช (Coach) และเปนพเลยงทางวชาการ (Mentor) คอยตงค าถาม
เพอกระตนใหผเรยนคด 9. ประเมนกระบวนการท างานและผลงานของผเรยนหลากหลายวธ พรอมให
ขอมลยอนกลบระหวางและหลงจากปฏบตการทดลอง โดยใชการสอสารเชงบวก สะเตมศกษาน าผ เ รยนไปสการคดแกปญหาและสรางสรรคนวตกรรมใหม
นอกจากนยงชวยใหผเรยนสามารถเชอมโยงบทเรยนในหองเรยนกบการน าความรไปใชประโยชน
ในชวตประจ าวนไดจรง การจดการเรยนรทมการบรณาการหลกการสะเตมศกษาเขาไปในหลกสตร
Page 44
30
หรออาจน ามาใชเพยงบางสวนของเนอหาวชา กนบไดวามการผสมผสานการเรยนรแบบผเรยนเปน
ส าคญเพราะผเรยนไดมสวนรวมในการลงมอปฏบต และสรางองคความรดวยตนเอง ซงสอดคลองกบการจดการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนรตลอดชวต จดเดนส าคญอกประการหนงของ
สะเตมศกษาทนอกเหนอจากการออกแบบการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดบรณาการความรในสาขาวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร คณตศาสตรเขาดวยกน และการเชอมโยง
ความรจากบทเรยนในหองเรยนเพอประยกตใชในชวตประจ าวนแลว สะเตมศกษายงชวยใหผเรยน
เกดการคดขนสง (Higher-ordered thinking) ซงเปนทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21 (21st Century skill) (สนธ พลชยยา, 2557: 7)
ขอดของการจดการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษา (อภสทธ ธงไชย,2557:
ออนไลน; สนธ พลชยยา, 2557: 7; สสวท., 2557: 5; Chen, 2012: online; Gordon, 2013: 1-4) สามารถสรปได ดงน
1. ผเรยนมสวนรวมในการท างานเปนทม 2. ผเรยนเขาใจสาระวชาและกระบวนการทางวทยาศาสตรและคณตศาสตรมากขน
3.สงเสรมทกษะการแกปญหา โดยกระต นใหผ เรยนไดลงมอปฏบต ส ารวจ
ตรวจสอบผานปญหาทเปนปลายเปด 4.สงเสรมความเทาเทยมกนทางการศกษา
5. สงเสรมผ เ รยนรกและเหนคณคาของการเรยนวทยาศาสตร เทคโนโลย
วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร 6. สงเสรมใหผเรยนสามารถเชอมโยงแนวคดในสาระวทยาศาสตร คณตศาสตร
การงานอาชพและเทคโนโลย และกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม 7. สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรแบบกระตอรอรน และตระหนกถง
ความหมายของการเรยนรเนอหาทเฉพาะเจาะจง
8. สงเสรมใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 9. สงเสรมใหผเรยนสนใจประกอบอาชพดานสะเตมมากขน
10. พฒนาทกษะการคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การคดเชงระบบ
(System thinking) การรวทยาศาสตรตลอดจนสรางนวตกรรมรนใหมในการสรางสรรคผลตภณฑ และกระบวนการใหม ๆ อยางย งยนภายใตระบบเศรษฐกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรว
Page 45
31
11. เปดโอกาสใหผเรยนเรยนรเนอหาเชงลกไดมากขนจากการบรณาการเนอหา
ทกษะ กระบวนการทสมพนธกนของวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม เปนพนฐาน
12. แกปญหาการขาดแคลนบคลากรทมความสามารถทางดานวทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตรซงเปนพนฐานของการพฒนาประเทศในอนาคต
13. สรางก าลงคนดานสะเตมของประเทศไทย เพอเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของ
ชาต 14. ชวยเพมโอกาสในดานเศรษฐกจ การท างาน และการเพมมลคา
15. ชวยสรางเสรมความมนคงใหกบประเทศไทยโดยเฉพาะอยางยง ในดานความ
มนคงและความปลอดภยดานไซเบอร (cyber security) ในโลกปจจบนทตองพงพาเทคโนโลยดานการสอสารอยางมาก
ถงแมวาสะเตมศกษาจะมขอดหลายประการ แตการน าหลกการการจดกจกรรมการเรยนรและรปแบบสะเตมศกษาไปใช ควรตองค านงถงความเหมาะสมและบรบทของผเรยน
โรงเรยน เนอหาวชา รวมทงการคดขนสงทตองการใหเกดขนกบผเรยนเปนส าคญ (สนธ พลชยยา,
2557: 7) นกการศกษาหลายทานไดใหความเหนทตรงกนเกยวกบขอจ ากดบางประการทจ าเปนตองไดรบการพฒนาและแกไขอยางเรงดวนในสะเตมศกษา นนกคอ (Chen, 2012: online; Herschbach,
2011: online; Lantz, 2009: 1-11)
1. รปแบบของการบรณาการหลกสตร (Form) ทครสามารถน าไปประยกตใชไดในชนเรยนยงไมมความชดเจน
2. เปาหมาย (Function) ของการจดการศกษาแบบสะเตม ทตองการใหเกดขนกบผเรยนยงไมมความชดเจน
3. ครขาดความเขาใจ หรอมความเขาใจทคลาดเคลอนในการน าแนวคดนไปสการ
ปฏบต ดงนนจะเหนไดจาก การจดการเรยนการสอนในระดบอนบาลถงมธยมศกษาปท 6
จะใหความส าคญกบการเรยนการสอนในรายวชาวทยาศาสตรและคณตศาสตรเทานน สวนรายวชา
เทคโนโลยและวศวกรรมศาสตรมบทบาทในระดบทนอยมาก จากปญหาดงกลาวสงผลใหหนวยงานทรบผดชอบ ไดแก สถาบนวจยแหงชาต (NRC) และสภาการศกษาวทยาศาสตรแหงชาต
(NAS) ไดพยายามแกปญหาในเรองนโดยก าหนดกรอบแนวคดส าหรบเปนแนวทางใหผเชยวชาญ
Page 46
32
จากหนวยงานตาง ๆ ในทกภาคสวนมาระดมความคดรวมกนในการพฒนามาตรฐานการศกษา
แหงชาตทเรยกวา มาตรฐานการจดการศกษาวทยาศาสตรส าหรบคนรนใหม (NGSS) โดยก าหนดเปาหมายหนงทส าคญของการพฒนามาตรฐานนคอ การบรณาการวศวกรรมศาตรและเทคโนโลย
เขากบการศกษาดานวทยาศาสตรโดยก าหนดใหเปนมต (Dimension) ดานหนงท ชอวา การปฏบตการดานวทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตร (Scientific and engineering practices) โดยมงหวง
ใหครเหนความสมพนธของวศวกรรมศาสตรกบวทยาศาสตรและเหนแนวทางในการน า
ความสมพนธนไปบรณาการในการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรใหมากขน จะเหนไดวาสะเตมศกษาเปนแนวคดการจดการศกษาทมจดมงหมายส าคญคอ การ
แกปญหาการขาดแคลนบคลากรทมความรความสามารถดานสะเตม เพอเพมขดความสามารถของ
บคลากรทเปนก าลงส าคญในการแขงขนทางเศรษฐกจในโลกปจจบน ถงแมวา สะเตม อาจยงมขอจ ากดในเรองความไมชดเจน (ill-defined) เกยวกบรปแบบทจะน าไปใช และเปาหมายทตองการ
ใหเกดขนกบผเรยน แตหากพจารณาขอดภายใตขอจ ากดแลวจะพบวาความไมชดเจนนเปดโอกาสใหครผสอนสามารถน าแนวคดไปใชในการพฒนาการสอนไดตามความเขาใจของตนเอง เพอบรรล
เปาหมายสงสดรวมกนคอ การพฒนาผเรยนใหเปนพลเมองของชาตทมการรดานสะเตม ซงจ าเปน
ส าหรบการด ารงชวตอยางมประสทธภาพในศตวรรษท 21 ตอไป แนวคดในการจดการศกษาของไทยในปจจบน มการเนนคณภาพ ความสามารถ
ของผสอน ลดปรมาณความซ าซอนของเนอหา มการน าผลการศกษาทางวทยาศาสตรดานสมอง
และจตวทยา การเรยนรของมนษย มาปรบเปลยนวธการจดการศกษา มการศกษาวจยและน าผลการวจยมาปรบเปลยนการจดการศกษาใหมคณภาพมากขน มการจดการประชมเชงวชาการจาก
ทกภาคสวนทเกยวของเพอกระตนใหนกการศกษาไดเหนความส าคญและน าไปใชเพอขบเคลอนนโยบายการจดการศกษาท มงเนนใหผเรยนมทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21 ในสวนของผ
ปฏบตการ เชน คร อาจารย ใหความส าคญและใหผเรยนมบทบาทมากขน มวธการจดการเรยนการ
สอนรปแบบตาง ๆ มาใชเพอพฒนาทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21 โดยเฉพาะอยางยง ทกษะการคด จากการปรบเปลยนกระบวนทศนในการจดการศกษาของไทย แสดงใหเหนถงความพรอมของ
ไทยในการน า สะเตมศกษา มาสกระบวนการจดการศกษา
การน าสะเตมศกษา มาใชในประเทศไทยใหบรรลเปาหมาย และจดประสงคตามหลกการทกลาวไวอยางมประสทธภาพการท าความเขาใจทถกตอง การศกษาถงขอด ผลการ
ศกษาวจย องคประกอบหรอปจจยตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงการเตรยมพรอมกบการใชสะเตมศกษา
Page 47
33
ในประเดนตอไปนททกฝายควรพจารณา (Rachel, 2008; Bybee, 2009; The Wheelock College
Aspire Institute, 2010; Bybee, 2011; Rapporteur, 2011; Carr, Bennetti, & Strobe, 2011; ยศวร สายฟา, 2555 อางองใน พรทพย ศรภทราชย, 2556: 53-54)
1. หลกสตรหรอบทเรยนสะเตมศกษา การสอนสะเตมศกษาเปนการสอนแบบบรณาการ วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ซงเปนกญแจส าคญทชวยให
นกเรยนมความรพนฐานเพอเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาได ประเทศไทยเมอพจารณาดานความ
พรอมของหลกสตรทง 4 กลมวชา ของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จะเหนไดวา ประเทศไทยมเพยงหลกสตรวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณตศาสตร เทานน แตไม
พบวามหลกสตรวศวกรรมศาสตรปรากฏอยางชดเจนในระดบการศกษาขนพนฐาน ดงนน การ
สรางความชดเจน ตอเนองและสอดคลองของแตละหลกสตรวชาจงมความส าคญ 2. การพฒนาครประจ าการ (Professional Development) สถาบนสงเสรมการสอน
วทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดการเตรยมการศกษาและวางแผนการใน สะเตมศกษา แลวมการอบรม เพอใหความรแกบคลากรในสถาบน การจดการประชมหรอการรวมประชมวชาการ
นานาชาต การเชญผทรงคณวฒมาใหความร การศกษาและวางแผนการวจย เพอใหสะเตมศกษานน
เปนรปธรรม 3. การเตรยมความพรอมในการผลตบณฑตเพอเปนผสอนสะเตมศกษา เนนการ
ส ารวจตรวจสอบและปฏบตทางวทยาศาสตรรวมทงความรความเขาใจทถกตองเกยวกบการจด
การศกษาในศตวรรษท 21 นอกจากนสถาบนอดมศกษาทผลตครควรสรางระบบการผลตครทชดเจนเพอใหเกดประโยชนตอผมาเรยนและระบบการศกษา
4. การเตรยมพรอมของสถานศกษา สะเตมศกษาตองการผบรหารมออาชพ กลาวคอ สามารถบรหารจดการอยางมยทธศาสตร เปนนกวชาการ มงพฒนากระบวนการเรยนการ
สอนเปนหลก เปดโอกาสใหทกฝายเขามามสวนรวมในการคดและบรหาร สามารถสรางพนธภาพท
ดระหวางครอบครว ชมชนและสถานศกษา ใหความส าคญในการเปลยนแปลงเพอการพฒนา เปนผน าทไมหยดนง พรอมทจะพฒนาวชาชพของตนเองใหกาวทนการเปลยนแปลงเสมอ
5. การศกษาวจยเพอสนบสนน การสอนสะเตมศกษาในระดบปฐมวย เพอ
ตอบสนองตอการพฒนาทางสตปญญาโดยเฉพาะอยางยงท าใหเดกเลก ๆ พฒนาทกษะทางดานวศวกรรมศาสตรได การใชสอเทคโนโลย เชน iPad และ Tablet เพอพฒนาการสอนสะเตมศกษา
ซงพบวาเดกในระดบปฐมวยสามารถพฒนาไดเปนอยางด (Aronin and Floyd, 2013: 16)
Page 48
34
ความส าเรจของสะเตมศกษานอกจากจะเกดจากความสอดคลองตอเนองของหลกสตร คณภาพของ
ผสอน การมระบบวด ประเมนผลทชดเจน และเวลาทใชในการสอนแลว ปจจยทจะผลกดนอกประการหนงคอ การศกษาวจยโดยรฐ และผก าหนดนโยบายทางการศกษา ควรสนบสนนงานวจย
เพมขน (National Research Council of the Nationnal Academes, 2011 อางองใน พรทพย ศรภทราชย, 2556: 54) ซงในสวนของประเทศไทย การสนบสนนใหสะเตมศกษา ประสบ
ความส าเรจ ควรมาจากหลายภาคสวนทงภาครฐและเอกชน และสถาบนอดมศกษาเพอการวจย
พฒนาหลกสตร สะเตมศกษา ในบรบทของประเทศไทย การพฒนาครผสอน การบรหารจดการสถานศกษา เปนตน
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนหนวยงานรเรมสราง
เครอขายพนธมตรกบหลายหนวยงาน นบตงแตโรงเรยน สถาบนอาชวศกษา สถาบนอดมศกษา สวนราชการในสงกดกระทรวงศกษาธการ นอกจากนยงขอความรวมมอจากหนวยงานภาครฐและ
เอกชน ซงเปนผจางผส าเรจสะเตมศกษาสาขาตาง ๆ รวมเรยกวา ก าลงคนดานสะเตม (STEM workforce) (มนตร จฬาวฒนฑล, 2556: 17-18)
ภาพประกอบ 5 เครอขายสะเตมศกษาของ สสวท.
ทมา : มนตร จฬาวฒนฑล, 2556: 17-18
ผจางงานทใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย : หนวยงานรฐตาง ๆ
ภาคอตสาหกรรมและบรการ
ภาคเกษตกรรม
เอสเอมอ
สมาคมวชาการและวชาชพ
มลนธเพอการศกษา
องคการระหวางประเทศ
อาเซยนและประเทศตาง ๆ
กรงเทพมหานคร
จงหวดตาง ๆ
กระทรวงศกษาธการ
สถานศกษาตาง ๆ
Page 49
35
ขาวส านกงานรฐมนตร (2559: ออนไลน) รายงานผลประชมคณะกรรมการนโยบาย
"สะเตมศกษา" กระทรวงศกษาธการไดรายงานความคบหนาการด าเนนงานของคณะกรรมการทง 2 คณะ ไดแก คณะกรรมการพฒนาหลกสตรและคณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการสอน
สะเตมในสถานศกษา โดยมรายละเอยด ดงน 1) คณะกรรมการพฒนาหลกสตรการจดการเรยนการสอนสะเตมศกษาใน
สถานศกษาไดก าหนดนยามของ "สะเตมศกษา" วา เปนแนวทางการจดการศกษาใหผเรยนเกดการ
เรยนรและสามารถบรณาการความรทางวทยาศาสตร เทคโนโลย กระบวนการทางวศวกรรม และคณตศาสตร ไปใชในการเชอมโยงและแกปญหาในชวตจรง รวมทงการพฒนากระบวนการหรอ
ผลผลตใหม ควบคไปกบการพฒนาทกษะการเรยนรแหงศตวรรษท 21
นอกจากนไดท าการพฒนา "กจกรรมสะเตมศกษา" ของนกเรยนในระดบชน ป.1-
ม.6 ดวยการก าหนดกจกรรมในแตละภาคเรยน ซง สสวท. ไดออกแบบคมอกจกรรมสะเตมศกษา
จ านวน 2 คมอ คอ "คมอกจกรรมส าหรบคร" และ "คมอกจกรรมส าหรบนกเรยน" โดยจดท าเนอหา
ใหสอดคลองกบสาระการเรยนร
ครสามารถศกษาสะเตมศกษาดวยตนเองผานระบบออนไลนดวย โดยผจดท าไดน า
กจกรรมสะ เตม ศกษาและค ม อ ก จกรรมสะ เตม ศกษาส าหรบคร เผยแพรบนเวบไซตwww.stemedthailand.org
2) คณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการสอนสะเตมในสถานศกษา ไดด าเนนการคดเลอกโรงเรยนในสงกดเขารวมขบเคลอนสะเตมศกษาในป 2559 จ านวน 2,495 แหง
ซงแบงออกเปน 3 กลมโรงเรยน ประกอบดวย
โรงเรยนกลมเปาหมายจากเขตพนทการศกษาเขตละ 10 โรงเรยน รวม 2,250 โรงเรยน
โรงเรยนศนยฝกอบรมและใหค าปรกษาหลกสตรฝกอบรมสะเตมศกษาใน
ระบบออนไลน จ านวน 154 แหง อาท โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย ทวประเทศ โรงเรยนศนยสะเตมศกษาภาค จ านวน 13 แหง และโรงเรยนเครอขายสะเตม
ศกษา จ านวน 78 แหงรวม 91 โรงเรยน
Page 50
36
2.1.3 การวดผลและประเมนผลตามแนวคดสะเตมศกษา
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2557: 17-24) ไดใหแนวทางการวดผลและประเมนผลตามแนวทางสะเตมศกษาดงน
การวดผลและประเมนผลตามแนวทางสะเตมศกษานน เนนการวดและประเมนผลในสภาพจรงและทผเรยนแสดงออกขณะท ากจกรรมการเรยนร ซงสามารถสะทอนถงความร
ความคด เจตคตทางวทยาศาสตรและความสามารถทแทจรงของผเรยน ผสอนจะไดขอมลทเปน
แนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรและปรบปรงการจดการเรยนรใหผเรยนมประสทธภาพยงขน จะไดใชขอมลจากการวดและประเมนผลและพฒนาผเรยนใหเตมตามศกยภาพตามความถนด และ
ความสนใจของแตละบคคล ซงแนวทางการวดและประเมนผลมดงน (สสวท., 2557: 17-20)
1. การประเมนตามสภาพจรง
การประเมนจากสภาพจรง (Authentic Assessment) คอการประเมนความสามารถ
ทแทจรงของผเรยน จากการแสดงออก การกระท าหรอผลงานเพอสรางความรดวยตนเอง
ลกษณะส าคญของการประเมนจากสภาพจรง
1. การประเมนตองผสมผสานไปกบการเรยนการสอนและตองประเมนอยาง
ตอเนอง โดยใชวธประเมนหลาย ๆ วธทครอบคลมพฤตกรรมหลาย ๆ ดานในสถานการณตางกน 2. สามารถประเมนกระบวนการคดทซบซอน ความสามารถในการปฏบตงาน
ศกยภาพของผเรยนในแงของผผลตและกระบวนการทไดผลผลตมากกวาทจะประเมนวาผเรยนสามารถจดจ า ความรอะไรไดบาง
3. มงเนนประเมนศกยภาพโดยรวมของผเรยนทงดานความรพนฐาน ความคด
ระดบสง ความสามารถในการแกปญหา การสอสาร เจตคต ลกษณะนสย ทกษะในดานตาง ๆ และความสามารถในการท างานรวมกบผอน ฯลฯ
4. ใหความส าคญตอพฒนาการของผเรยน ขอมลทไดจากการประเมนหลาย ๆ ดาน
และหลากหลายวธสามารถน ามาใชในการวนจฉยจดเดนของผเรยนทควรจะใหการสงเสรม และวนจฉยจดดอยทจะตองใหความชวยเหลอหรอแกไข เพอใหผเรยนไดพฒนาเตมศกยภาพ
5. ขอมลทไดจากการประเมนจะสะทอนใหเหนถงกระบวนการเรยนการสอน และการวางแผนการสอนของครวาเปนไปตามจดมงหมายของการเรยนการสอนหรอไม ครสามารถน า
ขอมลจากการประเมนมาปรบกระบวนการน าเสนอเนอหา กจกรรมและตวแปรอน ๆ
Page 51
37
6. เปนการประเมนทผเรยนไดมสวนรวมเพอสงเสรมใหผเรยนไดรจกตวเอง
เชอมนในตวเองและสามารถพฒนาตนเองได 7. เปนการประเมนทท าใหการเรยนการสอนมความหมาย และเพมความเชอมนได
วาผเรยนสามารถถายโอนการเรยนรไปสใชชวตในสงคมได
วธการและแหลงขอมลทใช
เพอใหการวดและประเมนผลไดสะทอนความสามารถทแทจรงของผเรยน ผลการ
ประเมนอาจจะไดมาจากแหลงขอมลและวธการตาง ๆ ดงน 1. สงเกตการณแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลม
2. ชนงาน ผลงาน รายงาน
3. การสมภาษณ 4. บนทกของผเรยน
5. การประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางผเรยนและคร 6. การวดและประเมนผลภาคปฏบต (practical assessment)
7. การวดและประเมนผลดานความสามารถ (performance assessment)
8. การวดและประเมนผลการเรยนรโดยใชแฟมผลงาน (portfolio assessment) 9. การทดสอบ
2. การวดและประเมนดานความสามารถ (Performance Assessment)
1. ความสามารถของผเรยนประเมนไดจากการแสดงออกโดยตรงจากการท างาน ท
ก าหนดให และเปดโอกาสใหผ เ รยนไดแกปญหาหรอปฏบตงานไดจรง โดยประเมนจาก
กระบวนการท างานและกระบวนการคด 2. การประเมนผลดานความสามารถ ประเมนไดทงการแสดงออก กระบวนการ
ท างานและผลผลตของงานโดยจะใหความส าคญตอกระบวนการท างาน กระบวนการคด คณภาพ
ของงานมากกวาผลส าเรจของงาน 3. ลกษณะส าคญของการประเมนความสามารถ คอ ก าหนดวตถประสงคของงาน
วธการท างาน ผลส าเรจของงาน มค าสงควบคมสถานการณในการปฏบตงาน และมเกณฑการใหคะแนนทชดเจน การประเมนความสามารถทแสดงออกของผเรยนท าไดหลายแนวทางตาง ๆ กน
ซงขนอยกบสภาพแวดลอม สถานการณ และความสนใจของผเรยน
Page 52
38
แนวทางการประเมนตามสภาพจรง
การประเมนตามสภาพจรงใหความส าคญตอการแสดงออกทแทจรงของผเรยนขณะท ากจกรรม งานหรอกจกรรมทก าหนดใหผเรยนท า ซงมแนวทางไปสความส าเรจของงานและ
มวธการหาค าตอบหลายแนวทาง ค าตอบทไดอาจมใชแนวทางทก าหนดไวเสมอไป จงท าใหการตรวจใหคะแนนไมสามารถใหไดอยางชดเจนแนนอน ดงนนการประเมนตามสภาพจรงจงตองม
การก าหนดแนวทางการใหคะแนนอยางชดเจน การก าหนดแนวทางอาจท าโดยคร คณะครหรอคร
และผเรยนก าหนดรวมกน แนวทางการประเมนนนจะตองมมาตรวดวา ผเรยนท าอะไรไดส าเรจอย
ในระดบใด แนวทางการประเมนทมมาตรวดน เรยกวา Rubric
2.2 ความสามารถในการแกปญหา
การแกปญหา (Problem solving) เปนทกษะทางปญญาซงถอวาเปนสงเฉพาะของ
แตละบคคล แตไมวาจะอยในบรบทใดกตามการแกปญหาในวชาวทยาศาสตรจะเนนการวางแผนการทดลอง การรวบรวม และการวเคราะหขอมล เพอจดประสงคในการคนพบ และอธบาย
แบบแผนและปรากฎการณทางธรรมชาต (วรรณทพา รอดแรงคา, 2544: 35)
ภาพประกอบ 6 ความสมพนธของการแกปญหากบเจตคต กระบวนการ และเนอหา
ทมา: วรรณทพา รอดแรงคา, 2544: 35
2.2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบความสามารถในการแกปญหา
ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (ราชบญฑตยสถาน, 2554: 733) ให
ความหมายค าวา “ปญหา” วาหมายถง ขอสงสย หรอขอขดของ
Page 53
39
รศนา อชชะกจ (2539: 1) กลาววา “ปญหา” หมายถง เหตการณยงยากทตองแกไข
สภาวการณทไมพงประสงค เหตการณทเปนไปไมตรงตามความคาดหวงโดยไมทราบสาเหต หรออกในหนงคอ “ความแตกตางระหวางสภาวะทเกดจรงกบสภาวะทตงเปาหมายวาควรจะเปน”
Kapner and Tregoe (Takahashi, 2551: 2) กลาววา ปญหา หมายถง ชองวางระหวางสงทคาดหวงกบสภาพปจจบน
ภาพประกอบ 7 แสดงความสมพนธระหวางสวนประกอบของปญหาและปญหา
ทมา : Takahashi, 2551: 2
จากการใหความหมายของนกการศกษาดงกลาวขางตนสรปไดวาปญหา คอ ขอสงสย สงทเขาใจยาก สงทตนไมร หรอค าถาม เกยวกบสงทเกดขนในปจจบน ซงไมตรงกบสงทเรา
คาดหวงไวอนจะท าใหเกดชองวางระหวางสภาพปจจบนและสภาพทเราตองการใหมนเกดขนใน
อนาคตโดยสภาพการทเกดขนหรอมแนวโนมทจะเกดขนนนไมตรงกบความตองการหรออกในหนงคอ “ความแตกตางระหวางสภาวะทเกดจรงกบสภาวะทตงเปาหมายวาควรจะเปน”
การด ารงชวตของมนษยนนมกจะตองเผชญกบปญหา ซงมความยงยากซบซอน
ตาง ๆ กน การด าเนนการแกปญหาเปนเรองส าคญมาก และจ าเปนส าหรบมนษย บคคลทประสบปญหาตาง ๆ แลวสามารถหาแนวทางการแกไขปญหาน นใหส าเรจลลวงได ยอมประสบกบ
ความส าเรจ ดงนน จงควรมการสอนและฝกใหนกเรยนรจกแกปญหาเพอสงเสรมและพฒนา
Page 54
40
ความสามารถในการคด แกปญหาในสถานการณในชวตจรงไดเปนอยางด ส าหรบความหมายของ
ความสามารถในการคดแกปญหา มนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายอยางกวางขวาง ดงน Piaget (1962: 120) ไดอธบายถงความสามารถในการแกปญหาตามทฤษฎทางดาน
พฒนาการในแงทวาความสามารถดานนจะเรมพฒนามาตงแตขนท 3 คอ Stage of Concreate Operation เดกทมอายประมาณ 7-8 ป จะเรมมความสามารถในการแกปญหาแบบงาย ๆ ภายใน
ขอบเขตจ ากด ตอมาระดบพฒนาขนท 4 คอ Stage of Formal Operation เดกจะมอายประมาณ 11-14
ป และสามารถแกปญหาแบบซบซอนได และเดกสามารถเรยนรในสงทเปนนามธรรมชนดซบซอนได
Bourne, et al. (1971: 44) กลาววา การแกปญหาเปนกจกรรมทเปนทงการแสดง
ความร ความคด จากประสบการณกอน ๆ และเปนสวนประกอบของสถานการณทเปนปจจบน โดยน ามาจดเรยงล าดบใหม เพอผลของความส าเรจในจดมงหมายเฉพาะอยาง
Gagne (1970: 63) ไดกลาววา ความสามารถในการแกปญหาเปนการเรยนรอยางหนงทตองอาศยการเรยนรประเภทหลกการทมความเกยวของกนตงแตสองประเภทขนไปและใช
หลกการนนผสมผสานกนจนเปนความสามารถชนดใหมทเรยกวา ความสามารถทางดานความคด
แกปญหา โดยอาศยการเรยนรประเภทหลกการน ตองอาศยการเรยนรประเภทมโนมต Gagneไดอธบายวา เปนการเรยนรอกประเภทหนง ทตองอาศยความสามารถในการมองเหนลกษณะรวมของ
สงเราทงหลาย
Eysenck, et al. (1972: 44) ไดใหความหมายของการแกปญหาวาเปนกระบวนการทจ าเปนตองอาศยความรในการพจารณาสงเกตปรากฎการณและโครงสรางของปญหารวมทงตอง
ใชกระบวนการคดเพอใหบรรลถงจดมงหมายทตองการ Sdorow (1993: 361) ไดใหนยามการแกปญหาไววา เปนกระบวนการคดแบบหนง
ทสามารถชวยใหเราเอาชนะอปสรรค เพอไปสเปาหมายทก าลงเผชญอยได มความเขาใจการคด
วเคราะหวธการ ทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรในการแกปญหาเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ
Good (1973: 53) ไดใหความเหนวา วธการทางวทยาศาสตรกคอ การแกปญหา
นนเอง ซงกลาววา “การแกปญหาเปนแบบแผนหรอวธด าเนนการ ซงอยในสภาวะทมความล าบาก ยงยาก หรออยในสภาวะทพยายามตรวจสงทหามาได ซงมความเกยวของกบปญหามการ
Page 55
41
ตงสมมตฐาน และมการตรวจสอบสมมตฐานภายใตการควบคม มการเกบรวบรวมขอมลจากการ
ทดลอง เพอหาความสมพนธเพอทดสอบสมมตฐานนนวาเปนจรงหรอไม” Lefrancois (1985: 110) ไดใหความหมายไววา การแกปญหาเปนกระบวนการคด
แบบจดล าดบขนสง ทน าเอาหลกเกณฑซงตวเองทราบมากอน มาบรณาการเพอสรางเกณฑขนใหมโดยทจะตองเรยนรเกณฑเดมกอนมเกณฑใหมทผานมาแลวมความเหมาะสมส าหรบการแกปญหา
ใหมอยางครบถวนสมบรณทงหมด โดยตองอาศยกฎเกณฑหลายอยางเพอใหประสบความส าเรจ
Gleitman (1992: 202) ไดกลาววา การแกปญหาน นวา ผ แกปญหาจะตองใชกระบวนการคด ซงเกดขนจากภายในสมองอยางเปนขนตอนจะตองมการจดระระบบองคประกอบ
ตาง ๆ โดยใชวธการเฉพาะเปนเรอง ๆเพอใหกระบวนการแกปญหามทศทางมงตรงไปสเปาหมาย
และสามารถแกปญหาไดในทสด อาชวน ไชยสนทร (2535: 11) ไดใหความหมายของการแกปญหาวา คอการ
ด าเนนการทมแบบแผนหรอวธการทสลบซบซอน โดยอาศยสตปญญา ความร ความเขาใจ ประสบการณและความคด มาใชในการศกษาเพอใหบรรลจดมงหมายทตองการ
หสยา เถยรวทวส (2537: 24) และสมชย อนอนนต (2539: 46) ไดใหความหมาย
ของความสามารถในการแกปญหาวาเปนพฤตกรรมแบบแผนหรอวธการทสลบซบซอน ตองอาศยความร ความจ า ความเขาใจ การคดวเคราะห วธการ ทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรในการ
แกปญหาเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ
อรญญา ชนะเพย (2542: 8) ใหความหมายของความสามารถในการแกปญหาวา เปนความสามารถทตองอาศยกจกรรมทางสมองในการคดวเคราะห พจารณา ไตรตรองและ
ตดสนใจในการหาวธการหรอแสดงพฤตกรรมเพอขจดอปสรรคอนน าไปสการบรรลเปาหมายทตองการ
จากแนวคดของนกการศกษาดงกลาวขางตนสรปไดวา ความสามารถในการ
แกปญหา เปนความสามารถทตองอาศยกจกรรมทางสมองอยางเปนขนตอน มแบบแผน มวธด าเนนการ ในการคดวเคราะห พจารณา ไตรตรองและตดสนใจในการหาวธการหรอแสดง
พฤตกรรมทสลบซบซอน ตองอาศยสตปญญา ความร ความจ า ความเขาใจ วธการ ประสบการณ
ทกษะ กระบวนการคดแบบจดล าดบขนสง มาผสมผสานจนเปนความสามารถชนดใหมจากการน าเอาหลกเกณฑซงตวเองทราบมากอน มาบรณาการเพอสรางเกณฑขนใหมในการแกปญหา
Page 56
42
เพอใหกระบวนการแกปญหามทศทาง ขจดอปสรรคอนน าไปสการบรรลเปาหมายทตองการและ
สามารถแกปญหาไดในทสด ในการแกปญหาจะตองพยายามคนหาสาเหตทแทจรงของปญหา แลวมงเนนแก
สาเหตแหงปญหา เมอท าไดดงนแลว กเทากบวาปญหาไดรบการแกไขโดยปรยาย การแกไขสาเหตแหงปญหาจะตองแกไขใหครบระบบ ถาแกไขเพยงสวนใดสวนหนงปญหากยงคงมอยไมจบสน
การแกปญหาแตละรปแบบจะประกอบดวยขนตอนทแตกตางกน (รศนา อชชะกจ,
2539: 15-17) ดงตารางท 4
ตาราง 4 รปแบบการแกปญหา
แบบท 1 แบบท 2 แบบท 3 แบบท 4 แบบท 5 แบบท 6 1. ระบปญหา 2. ระบสาเหตของปญหา
3. ก าหนดวตถประสงคในการแกปญหา
4. เลอกแนวทางการแกปญหา
1. ระบปญหา 2. ระบสาเหตของปญหา
3. เสนอวธแกปญหาหลายวธ
4. ตดสนใจเลอกวธดทสด
1. ก าหนดตวปญหาใหชดเจน
2. รวบรวมขอมลทเกยวของ
3.วเคราะหขอมลเพอหาสาเหต
4. ก าหนดทางเลอกในการแกปญหา
5. เลอกวธแกปญหาทเหมาะสม
1. ระบปญหาใหชดเจน
2. สะสมสมการทจะน ามาใชเปนกญแจไขปญหา
3. ท าการค านวณดวยสมการทคดเลอกจากขอ 2.
4. รวบรวมขอมลตรวจสอบหนวยของผลการค านวณ
5. ทบทวนตรวจสอบค าตอบ
1. ระบปญหา 2. พจารณาปญหาใหครบสมต ไดแก อะไร ทใหน เมอไร และมากนอยเทาไร
3. สบเสาะหาขอมลอนเปนกญแจไขปญหาจากแนวทางทก าหนดทงสมตตามขอ 2
4. ทดสอบสาเหตทมความเปนไปไดสง
5. พสจนหาสาเหตทแทจรง
1. คนหาปญหาเรองคณภาพ หรอ ขอขดของในการด าเนนงาน
2. หาสาเหตของการเกดปญหาดานคณภาพ
3. เสนอแนวทางแกปญหาคณภาพ
4. ปรบปรงคณภาพตามแนวทางขอ 3
5. เสรมสรางคณภาพและประสทธภาพในการด าเนนงาน
Page 57
43
ศรพร ศรตาพร (2554: 26-34) ไดกลาวถง ขนตอนการวเคราะหปญหาอยางเปน
ระบบ 5 ขนตอน ดงตอไปน
ภาพประกอบ 8 แสดงขนตอนการวเคราะหปญหาอยางเปนระบบ
ทมา : ศรพร ศรตาพร, 2554: 26 1. ระบปญหา เปนการก าหนดหวขอแหงปญหา ซงเปนขนตอนแรกของการ
วเคราะหปญหาอยางเปนระบบ ประกอบดวยลกษณะดงน
- เขยนเปนอกษร เพอใหทกคนสามารถอานและท าความเขาใจได - มความชดเจนเขาใจงาย เพราะชวยใหทกคนเขาใจและน าไปปฏบตได
- ควรท าปญหาใหเปนเรองทาทาย และอยากท าการแกไข
2. รวบรวมขอมลปญหาเปนการคนหารายละเอยดของการเกดปญหา ซงอาจตองใชเปนค าถามในการพดคย หรอประชมกนเพอใหทกคนสามารถระบปญหาไดโดยงาย ไดแก
การวเคราะหปญหาอยางเปนระบบ
1. ระบปญหา
2. รวบรวมขอมลปญหา
3. กลนกรองขอมล
4. ท าการทดสอบและเลอกปญหาทเปนไปไดทสด
5. การยนยนสาเหตทแทจรง
Page 58
44
ภาพประกอบ 9 แสดงรายละเอยดเกยวกบการรวบรวมขอมลทเปนปญหา
ทมา : ศรพร ศรตาพร, 2554: 28 3. กลนกรองขอมลเปนการเปรยบเทยบวาปญหาใดมความส าคญอยางเรงดวนและ
เปนปญหาจรง โดยน าปญหาตาง ๆ มาเปรยบเทยบ เพอใหปญหาดงกลาวนนแคบลง และมลกษณะเฉพาะเจาะจงมากขนโดยวเคราะหจากหวขอตอไปน
- ความส าคญหรอความเรงดวนของปญหานน
- การแกไขมความเปนไปไดมากนอยเพยงไร - ใครจะเปนผแกไขปญหา
- รายละเอยดของปญหามอะไรบาง
4. ท าการทดสอบและเลอกปญหาทเปนไปไดมากทสด วธการทงายทสดคอ ตดสาเหตออกทละสาเหต โดยพจารณาจากขอเทจจรงทรวบรวมมาได และท าการเลอกปญหาทมความ
เปนไปไดทสด เพอใหไดสาเหตทแทจรงของปญหา 5. การยนยนสาเหตทแทจรง อยาดวนปกใจเชอในทนททนใดจนกวาจะไดมการ
ทดสอบแลววาใชตนตอของปญหาจรง ๆ
ทฤษฎ 4 ขนตอนของวอลเลส (Wallace) (รงสรรค เลศในสตย, 2551: 19-20) ไดเสนอขนตอนการแกปญหา ดงน
1. การเตรยมการรวบรวมขาวสารขอมลทหลากหลายเกยวกบปญหานน แลวท า
การวเคราะหหลาย ๆ มมมอง จากนนคดถงประเดนหลกของปญหาอยางจรงจง หรอเรยกวา “การคดใหรอบคอบ”
อะไร
ทใหน
เมอไร
จ านวน
Page 59
45
2. การบมเพาะความคดเมอพจารณาปญหาอยางจรงจงแลวอยาดวนตดสนใจ ใหรอ
ดวยความอดทน เพราะถาพยายามคดดวยความตงใจและมจตส านกอยางแทจรงแลวความเคยชนทมอยเดมจะคอย ๆ ซมซบเขาไปสสวนเดมทมอย หลงจากนน คอยคนหาขาวสารขอมล
3. การเกดประกายความคดเมอเชอมโยงปญหากบขาวสารขอมลเดม ๆ ทดเหมอนจะไมเกยวของ หรอขาวสารขอมลภายนอก กจะเกด “ประกายความคด” ขนทนท เชน อารคมดส
ไดรบค าสงจากกษตรยซราควสวา “จงตรวจดวามงกฏทองนเปนทองค าแทหรอไม” ซงการคนพบก
ไดเกดขนโดยบงเอญในอางอาบน าสาธารณะและเปนหลกการทไดรบการยอมรบมากวา “ถาเอาสสารใสเขาไปในของเหลวสสารจะมปรมาตรเทากบปรมาตรของของเหลวทถกสสารแทนทแลว
ลนออกมา”
4. การพสจนใหเหนจรงตองท าการ “พสจน” วาความคดนนสามารถท าใหเปนจรงไดหรอไม
ภาพประกอบ 10 ทฤษฎ 4 ขนตอนของวอลเลส (Wallace)
ทมา: รงสรรค เลศในสตย, 2551: 19-20
(1)
การเตรยมการ
(คดใหรอบคอบ)
(Preparation)
(2)
การบมเพาะความคด
(Incubation)
(3)
การเกดประกายความคด
(Illumination)
(4)
การพสจนใหเหนจรง
(Verification)
Page 60
46
ตาราง 5 ขนตอนการแกปญหา
ขนตอนการแกปญหาโดยใชความคดของแตละบคคล ขนตอนการแกปญหาโดยใชความคดของกลม 1. G. Wallace 2. J. Young 3. A.F. Osborne 1. J.E. Duey 2. H.R. Ville 3. สถาบนการศกษาเพอ
ความคดสรางสรรค สหรฐอเมรกา
1. การเตรยมการ (คดใหรอบคอบ)
2. การบมเพาะความคด 3. การเกดประกายความคด 4. การพสจนใหเหนจรง
1. รวบรวมขอมล 2. แปลขอมล 3. การบมเพาะความคด 4. เกดประกายความคด 5. ท าความคดใหเปน
รปธรรม
1. ก าหนดนโยบาย 2. เตรยมการ 3. วเคราะห 4. ก าหนดสมมตฐาน 5. การบมเพาะความคด 6. รวบรวม 7. พจารณา
1. คนพบปญหา 2. ท าปญหาใหแจมชด 3. คดแกไขปญหา 4. ก าหนดสมมตฐาน 5. พจารณาสมมตฐาน
1. รบร 2. ใหค าจ ากดความ 3. วเคราะห 4. รวบรวม 5. ประเมนผล 6. น าเสนอ
1. คนพบขอเทจจรง 2. คนพบปญหา 3. คนพบความคด 4. คนพบขอเสนอแกไข 5. คนพบมาตรการทใช
ทมา: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2550: 65-69
Page 61
47
2.2.2 ขนตอนในกระบวนการแกปญหา
ไดมผเสนอแนวคด กระบวนการแกปญหา ซงมกระบวนการในการแกปญหาทคลายคลงกน ดงน
Bloom (1956: 122) กลาวถง กระบวนการแกปญหา 6 ขนตอน คอ 1. คนพบปญหาและสงทเคยพบเหนทเกยวกบปญหา
2. สรางรปแบบของปญหาขนมาใหม
3. จ าแนกและแยกแยะปญหา 4. เลอกใชทฤษฎ หลกการความคด และวธการทเหมาะสมกบปญหา
5. การใชขอสรปของวธการแกปญหา
6. ผลทไดจากการแกปญหา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2546: 16-19) ไดเสนอ
กระบวนการแกปญหามขนตอนดงน 1. การท าความเขาใจกบปญหา
2. การวางแผนแกปญหา
3. การด าเนนการแกปญหาและประเมนผล 4. การตรวจสอบการแกปญหา
วรรณทพา รอดแรงคา (2544:35) กลาววา รปแบบทใชบรรยายการแกปญหาทาง
วทยาศาสตร ไมวารปแบบใดกตามจะมลกษณะรวมกนคอ 1. นกเรยนมปฏสมพนธกบปรากฏการณและวตถจรง ๆ โดยการลงมอปฏบต
2. มการใชทกษะทางปญญาขนสง 3. ผลผลตทไดมาตองอาศยความรและทกษะกระบวนการ
4. การแกปญหาประกอบดวยล าดบขนของการกระท า
รปแบบการแกปญหาของ Lunetta และ Tamir (วรรณทพา รอดแรงคา, 2544: 36-37) มสวนประกอบส าคญ 4 สวน ดงน
1. การวางแผน หมายถง ยทธวธในการแกปญหา 2. การลงมอสบเสาะหาความร คอการลงมอท าตามยทธวธทวางไวและการ
ไดมาซงขอมลและการวเคราะหขอมลจากการออกแบบการทดลอง
Page 62
48
3. การตความหมายขอมล เปนการวเคราะหขอมลทรวบรวมมาได พรอมกบ
อางองผลทไดจากการทดลองไปสภายนอก 4. การน าไปใช เปนการเสนอหลกการทวไปและทกษะทใชในการทดลองครง
แรกไปใชในการแกปญหาทคลายคลงกนตอไป
ภาพประกอบ 11 รปแบบการแกปญหาของ Lunetta และ Tamir ทมา : วรรณทพา รอดแรงคา, 2544: 37
การวางแผน/การออกแบบ ค าถาม/ปญหาทตองการศกษา ตงสมมตฐาน ออกแบบปฏบตการทยตธรรม
การลงมอสบเสาะหาความร/การสาธตกจกรรมหรองาน ปฏบตการอยางยตธรรม สงเกตดวยความรอบคอบ รวบรวมเครองมอวดทถกตอง วดดวยความถกตองแมนย า บนทกสงทสงเกตและวดได ท าการค านวณคาตาง ๆ
การวเคราะหและการตความหมายขอมล เปลยนขอมลใหอยในรปของตารางและกราฟ บงชความสมพนธ ลงขอสรปทเหมาะสม เสนอขอสรปทวไปหรอรปแบบ อธบายสงทไดคนพบ ตความหมายขอมลจากตาราง กราฟ และไดอะแกรม
การน าไปใช ท านายหรอตงสมมตฐานจากผลทไดจากการสบเสาะหาความร น าทกษะทไดไปใชกบปญหาหรอกบตวแปรใหม
Page 63
49
Atkinson (1961: 224-225) อธบายกระบวนการแกปญหา วาเปนวธเดยวกนกบ
กระบวนทางวทยาศาสตรซงประกอบดวย 9 ขนตอน ดงน 1. ก าหนดปญหา
2. พจารณาส ารวจประสบการณเดม 3. เสาะหาขอมลมาสนบสนนการแกปญหา
4. เรยนรและประเมนผล
5. เลอกวธการด าเนนการทดทสด 6. ทดสอบ
7. สรป
8. น าขอสรปไปใชในสถานการณทเหมอนเดม 9. น าขอสรปไปใชในการแกปญหาใหม
Dewey (1976: 130) ไดเสนอวธการแกปญหาเปนขนตอน ดงน 1. เตรยมการ (Preparation) หมายถง การเรยนรและเขาใจปญหา ผประสบ
ปญหาตองเขาใจในตวปญหากอนวาปญหาทแทจรงนน คอ อะไร
2. วเคราะหปญหา (Analysis) หมายถง การระบลกษณะของปญหา ปญหาทเกดขนมความยากงายทแตกตางกน การแกไขยอมแตกตางกนจงจ าเปนตองพจารณาสงตอไปน
2.1 ตวแปรตนหรอองคประกอบของปญหาคออะไร
2.2 สงทตองท าในการแกไขปญหามอะไรบาง 2.3 ใหความส าคญกบสงทเกดขนและแกปญหาทละตอน
2.4 ตองรค าถามทเปนกญแจส าหรบการแกปญหา 2.5 พจารณาแตสงทเกยวของกบปญหาจรง ๆ
3. หาแนวทางในการแกปญหา (Production) หมายถง การหากระบวนการ
แกปญหาใหตรงกบสาเหตของปญหาในรปของวธการ เปนการรวมขอมลเกยวกบปญหา เพอตงสมมตฐาน
3.1 มวธการหาขอมลเกยวกบปญหาอยางไร ใครเปนผใหขอมลนน
3.2 สรางสมมตฐานทเปนไปไดเพอชวยแกปญหา 4. ตรวจสอบผล (Verification) หมายถง การเสนอเกณฑเพอตรวจสอบผลลพธ
ทได จากการเสนอวธการแกปญหาใหม จนกวาจะไดวธการทดทสดหรอถกตองทสด
Page 64
50
5. การน าไปประยกตใหม (Replication) หมายถง การน าวธการแกปญหาท
ถกตองไปใชในโอกาสขางหนา เมอพบกบเหตการณคลายกบปญหาทเคยพบมาแลว Weir (1974: 16-18) ไดเสนอขนตอนในการแกปญหา ดงน
1. การวเคราะหปญหา 2. นยามสาเหตของปญหา
3. คนหาแนวทางแกปญหา
4. พสจนค าตอบทไดจากการแกปญหา
2.2.3 เครองมอและวธการทใชวดควาสามารถในการแกปญหา
การวดความสามารถในการแกปญหาเปนการวดทางจตวทยา ตองใชเครองมอท
ชวยกระตนใหผเรยนแสดงศกยภาพดงกลาวออกมา ดงนน ครจงควรวดและประเมนความสามารถในการแกปญหาทงดานการทดสอบและสงเกตพฤตกรรม (Beyer, 1985: 297-303)
ส านกทดสอบทางการศกษา กรมวชาการ (กรมวชาการ, 2539: 66-74)ไดเสนอเครองมอและวธการวดความสามารถในการแกปญหาไว 4 ประเภท ดงน
1. การสงเกต เปนครงมอทใชในระหวางการสอนของคร ชวยใหเหนการพฒนา
ดานการคดของผเรยน การสงเกตการแกปญหาของผเรยนม 2 วธ คอ 1.1 การสงเกตการณแบบไมไดตงใจ โดยผสอนบนทกกจกรรมของผเรยนไว
เปนขอมลในการพจารณา
1.2 การสงเกตแบบตงใจ เปนการสงเกตพรอมกบบนทกขอมลอยางเปนระบบ มการจดท ารายการและแบบฟอรมการสงเกตไวลวงหนา
2. การประเมนตนเอง เปนการทใหผเรยนไดประเมนตนเองวามพฤตกรรมในเรองทแกปญหาอยางไร ซงการประเมนตนเองจะสะทอนใหเหนถงการพฒนากระบวนการแกปญหา
ของผเรยน
3. แบบส ารวจรายการ เปนเครองมอท ผ สอนสรางข น ส าหรบใชประเมนพฤตกรรมของผเรยนในการแกปญหาทเปนกระบวนการทมการแบงแยกการกระท าหรอการ
แสดงออกตาง ๆ ไวอยางชดเจน 4. แบบสอบขอเขยน การสอบขอเขยน เปนเครองมอทสะทอนใหเหนถง
ความสามารถในการแกปญหาของผเรยน ผสอนควรก าหนดเหตการณทเปนปญหาใหผเรยนได
แกปญหา มการก าหนดเกณฑการใหคะแนนในแตละขนตอน ตงแตขนแรกถงขนสดทาย
Page 65
51
2.3 ผลสมฤทธทางการเรยน
การจดการศกษาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มจดเนนส าคญส าหรบการจดการเรยนรเพอใหผเรยนไดพฒนาอยาง
เตมศกยภาพและเปนไปตามธรรมชาต เกดการเรยนรดวยความเขาใจสามารถเชอมโยงความรทหลากหลายใหเกดความรแบบองครวม มความสามารถในการคดและการจดการทน าไปสการ
สรางสรรคและพฒนาคณภาพชวต มความรบผดชอบตอสงคมและเหนความส าคญของธรรมชาต
และสงแวดลอมรวมทงจดการเรยนรใหมความเปนสากลทสอดคลองกบชวตจรงของสงคมไทย
2.3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน
ผลสมฤทธ (Achievement) เปนผลการเรยนรตามแผนทก าหนดไวลวงหนาอนเกดจากกระบวนการเรยนการสอนในชวงระยะเวลาใดเวลาหนงทผานมา (ศรชย กาญจนวาส 2556:
166) เปนความสามารถทางสมองดานตาง ๆ ทนกเรยนไดรบประสบการณทงทางตรงและทางออม
จากการจดการเรยนร ซงมนกวดผลการศกษาหลายทานไดใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนไวดงน
Klopfer (1971: 574-580) ไดกลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรเปนการ
วดพฤตกรรมทเกดจากความสามารถทางสมองของนกเรยนเมอผานการเรยนการสอนแลวซงม 4 ดาน ดงน
1. ดานความร 2. ดานความเขาใจ
3. ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร
4. ดานการน าความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใช หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา ( อางองในยทธ จนทรคเมอง, 2530: 27) ได
ใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวา เปนผลรวมของคะแนนทแทนความสามารถทางการ
เรยนของนกเรยนแตละรายวชา เผยน ไชยศร (2531: 321) ไดก ล าววา ผลสมฤทธทางการเ รยนหมายถง
ความสามารถของบคคลทเกดจากการไดเรยนร ไดรบการฝกฝน และไดรบการอบรม นภา เมธาวชย (2536: 65) ไดกลาววาผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความรและ
ทกษะทไดรบกอใหเกดการพฒนามาจากการเรยนการสอน การฝกฝน และไดรบการอบรมโดยคร
สามารถวดผลการเรยนรและทกษะทเกดกบนกเรยนไดโดยใชเครองมอวดผล
Page 66
52
นยม ศรยะพนธ (2541: 34) ไดกลาววาผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง
ความส าเรจหรอความสามารถของบคคลเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรม และประสบการณการเรยนรทเกดจากการเรยนการสอน
ศรพร สวรรณการณ (2546: 41) ไดกลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนหมายถง ความสามารถของบคคลทไดรบการฝกอบรมแลว การวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนการวดระดบ
ความสามารถในการเรยนรของบคคลทไดรบการฝกฝนแลว
จากความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนสามารถสรปไดวา เปนความรและทกษะทไดรบจากการเรยนการสอน การฝกฝน และไดรบการอบรมสงสอน น าไปสความส าเรจ
หรอความสามารถของบคคลซงเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรม และประสบการณการเรยนรทเกด
จากการเรยนการสอนโดยครอาศยเครองมอวดผลชวยในการศกษาวานกเรยนมความรและทกษะมากนอยเพยงใดจากผลรวมของคะแนนทแทนความสามารถของบคคลทไดรบการฝกอบรม การวด
ผลสมฤทธทางการเรยนจงเปนการวดระดบความสามารถในการเรยนรของบคคลทไดรบการฝกฝนแลว
2.3.2 แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน
แบบวดผลสมฤทธเปนเครองมออยางหนงทออกแบบไวส าหรบวดความร หรอทกษะทเกดขนกบผเรยนในชวงเวลาหนง อนเปนผลการเรยนการสอนทก าหนดไวในจดประสงค
และขอบเขตของเนอหาสาระอยางชดเจน (ศรชย กาญจนวาส, 2556: 167)
บญธรรม กจปรดาบรสทธ (2535: 44) กลาววา แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแบบทดสอบทใชวดระดบความร ความสามารถและทกษะทางวชาการทไดจากการเรยนร
สมนก ภททยธาน (2537: 45) กลาวโดยสรปวา แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแบบทดสอบทใชวดระดบความร ความสามารถและทกษะทางวชาการทไดจากการเรยน
เยาวด วบลยศร (2540: 28) กลาวโดยสรปวา แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปน
แบบทดสอบทใชวดความรเชงวชาการ เนนการวดความสามารถจากการเรยนรในอดต หรอในสภาพปจจบน
วรช วรรณรตน (2541: 49) กลาววา แบบทดสอบวดผลสมฤทธเปนแบบทดสอบทใชวดความร ความสามารถของผเรยน เพอตองการรวาผเรยนมความรอะไรบาง เมอผานการเรยน
แลว
Page 67
53
ผวจยจงสรปวา แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนเครองมอทออกแบบไว
ส าหรบวดระดบความร ความสามารถหรอทกษะทเกดกบผเรยนในชวงเวลาหนงทไดจากการเรยนร อนเปนผลจากการสอนทก าหนดไวในจดประสงคและขอบเขตของเนอหาสาระอยางชดเจน เพอให
ทราบวาผเรยนมความรอะไรบาง เมอผานการเรยนไปแลว ในการวจยครงน ผวจยไดสรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ซงครอบคลม
พฤตกรรมทง 5 ดาน คอ ดานความรความจ า ดานความเขาใจ ดานการน าไปใช ดานการวเคราะห
และสงเคราะห ดงนนแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนในการวจยครงนจงหมายถง ความสามารถในการเรยนวชาเคมของแตละบคคล ซงวดไดจากแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ไฟฟา
เคม ซงผวจยสรางขนโดยพจารณาใหครอบคลมผลการเรยนรทคาดหวง
2.3.3 การวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร
การวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรจะตองก าหนดจดประสงคของการ
ประเมนใหตรงกบแนวทางการจดการเรยนรทประกอบดวยการประเมนดานกระบวนการคด การจดการ การประยกตความร การมคณธรรม คานยมทด และคณลกษณะอนพงประสงค รวมทงตอง
ประเมนใหครอบคลมตามเปาหมายการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร 7 ประการ (สสวท.
2555:1-2) ดงตอไปน 1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานทางวทยาศาสตร
2. เพอใหเขาใจขอบเขต ธรรมชาต และขอจ ากดของวทยาศาสตร
3. เพอใหมทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย
4. เพอพฒนาความสามารถในการแกปญหาและการจดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ ผานกระบวนการคดและจนตนาการ
5. เพอใหตระหนกถงความเกยวของกนวทยาศาสตร เทคโนโลย มนษยและ
สภาพแวดลอมในเชงทมปฏสมพนธกน 6. เพอน าความรความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกด
ประโยชนตอการด ารงชวตในสงคม 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใช
วทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค
Page 68
54
นอกจากน การประเมนผลในชนเรยนจะตองก าหนดจดมงหมายใหคลอบคลม เพอ
จะไดน าผลประเมนไปใชประโยชนใน 3 ดาน คอ 1. เพอวนจฉยผ เ รยนดานความรวทยาศาสตร กระบวนการเรยนรและ
ความสามารถทเปนทกษะส าคญของชวต และน าผลทไดจากการวนจฉยไปเปนแนวทางในการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบผเรยนตอไป
2. เพอตรวจสอบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนตามสาระการเรยนรและ
ตวชวด หรอตามผลการเรยนรทคาดหวง และน าผลทไดจากการตรวจสอบนไปใชพฒนาใหผเรยนมผลการเรยนรทดยงขน
3. เพอจดท าขอมลสารสนเทศในดานการจดการเรยนรของผ สอนหรอ
สถานศกษา และใชขอมลตดสนคณภาพผเรยน ตลอดจนน าเสนอผลการประเมนตอผเรยน ผปกครอง หรอผทเกยวของกบการจดการศกษา เพอใหสถานศกษาไดมขอมลสารสนเทศดานการ
จดการการเรยนรวทยาศาสตรไปวางแผนพฒนาการจดการศกษาตอไป การทจะบรรลจดมงหมายทงสามประการดงกลาว จะตองท าการวดผลประเมนผล
อยางตอเนอง ดวยวธการและเครองมอการประเมนทหลากหลาย ผสอนจงตองศกษาเพอหาแนวทาง
และวธการประเมนใหม ๆ ทเหมาะสมมาใชในการเพมประสทธภาพของการวดผลประเมนผลอย
เสมอ
การวดผลสมฤทธทางการเรยนนนสามารถท าไดโดยใชวธการทหลากหลายขนอย
กบดลพจของครผสอนทจะเลอกใชใหเหมาะสมกบจดมงหมายการเรยนร และสงทตองการวด ส าหรบการวดความสามารถทางสตปญญานนนยมใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ซง
เปนแบบปรนย 4 ตวเลอก โดยวดความสามารถทางสตปญญาตามแนวคดของบลม (Bloom) ทง 6 ดาน คอ ดานความร ความจ า ความเขาใจ ดานการน าไปใช ดานการวเคราะห ดานการสงเคราะห
และดานการประเมนคา
2.3.4 หลกการและขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน
การสรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนมความจ าเปนอยางยงทางการเรยนโดยม
หลกในการวางแผนออกขอสอบดงน (Ebel, 1965: 57-80 อางองในปราณ ทองค า, 2539: 19-20) 1. ก าหนดเปาหมายในการสอบ ในการเรยนการสอนอาจมการสอบหลายครง คร
จะตองก าหนดวาจะใชแบบทดสอบเพอเปาหมายใด เมอไร เพอจะไดสรางแบบสอบทเหมาะสม
Page 69
55
2. ก าหนดพฤตกรรมตาง ๆ ทตองการเนน ครตองก าหนดวาจะวดพฤตกรรมดาน
พทธพสย จตพสย หรอทกษะพสย การทดสอบความสมพนธกบจดมงหมายของการเรยนการสอน จ านวนขอสอบในเนอหาสาระแตละตอนจะตองสมพนธกบน าหนกความส าคญ และเนอหาในตอน
นน ๆ วธการทจะชวยใหบรรลจดมงหมายคอ การจดท าตารางวเคราะหหลกสตร 3. เลอกรปแบบขอสอบ ประเภทของขอสอบทใชนนขนอยกบจดมงหมายของการ
สอน และองคประกอบอน ๆ อกหลายอยาง เชน พฤตกรรมทตองการวด ลกษณะเนอหาวชา
ธรรมชาตของผสอบ เปนตน 4. เวลาทใชในการสอบ ขนอยกบจดมงหมาในการสอบ โดยทวไปเวลาสอบจะ
สมพนธกบจ านวนขอสอบ แบบทดสอบทมความยาวจะมคาความเทยงของคะแนนสงขน
5. ก าหนดจดประสงคในการเรยนการสอนทจะออกขอสอบ ขอสอบควรเปนตวแทนของสงทไดสอนไปแลว แตในการสอบนน ไมสามารถทจะวดไดครบทกจดประสงค ดงนน
จงจ าเปนตองเลอกจดประสงคทส าคญมาเปนตวแทนของสงทสอนไปแลวมาสอบวด 6. ตดสนใจวาขอสอบควรมความยากงายระดบใด ขนอยกบจดมงหมายของการใช
แบบสอบ ถาเปนแบบสอบทตองการใชประเมนผลการเรยน ขอสอบควรมความยากงายปานกลาง
เพอใหนกเรยนประมาณครงหนงตอบถก และนกเรยนครงหนงตอบผด ท าใหขอสอบมอ านาจจ าแนกสงสด
7. ก าหนดวธการตอบแบบทดสอบของนกเรยน ครจะตองก าหนดลกษณะการตอบ
ขอสอบแตละแบบใหชดเจน เชน ใหท าในตวขอสอบหรอใหตอบในกระดาษค าตอบ โดยแยกเปนตอน ไมปะปนกน ทงนครจะตองก าหนดวธการตรวจขอสอบไปพรอมกนดวย
8. ก าหนดวธการจ าแนกผลการทดสอบ เมอตรวจใหคะแนนเรยบรอยแลวจะแจกแจงและแปรความหมายของคะแนนอยางไร ใชระบบองเกณฑหรอองกลม เปนตน
Page 70
56
ขนตอนการวางแผนการสรางแบบสอบม 8 ขนตอน ดงภาพประกอบตอไปน
ภาพประกอบ 12 ขนตอนการวางแผนการสรางแบบสอบ
ทมา: Gronlund and Linn, 1990 : 10 อางองใน ปราณ ทองค า, 2539: 21
การวดผลสมฤธทางการเรยนมขอจ ากดหลายประการ ท าใหผสอนไมสามารถท า
การวดความรและทกษะทสอนไปแลวไดทงหมด แบบทดสอบทใชจงเปนเพยงกลมตวอยางของเนอหาสาระสวนหนงทใชเปนตวแทนมวลเนอหาหรอประสบการณทเปนไปไดทงหมด ดงนนการ
สรางแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน จงต งอยบนขอตกลงเบองตน 3 ประการ ดงน
1) มวลเนอเรอง หรอทกษะทเปนจดมงหมายของการเรยนการสอน สามารถน ามา
ระบไดอยางชดเจน (Well defined) ในเชงพฤตกรรมหรอกลมพฤตกรรม นนคอผลลพธอนเปนเปาหมายของการเรยนรทตองการใหเกดกบผเรยนนนจะตองสามารถน าไปใชสอความหมายและ
ความส าคญใหเปนทเขาใจกนโดยทวไปได 2) แบบทดสอบทสรางขนมาตองมความตรงตามเนอเรอง (Content validity)
เปาหมายเพอการ
พฒนาการเรยนการสอน
เปาหมายเพอการ
พฒนาการเรยนการสอน
1. ก าหนดจดมงหมายในการสอบ
2. สรางตารางวเคราะหหลกสตร
3. เลอกรปแบบขอสอบทเหมาะสม
4. การเขยนขอสอบ
5. การจดท าแบบสอบ
6. การบรหารการสอบ
7. การประเมนขอสอบ
8. การใชผลการสอบ
Page 71
57
3) ผสอบไดมโอกาสเรยนรครอบคลมสงทแบบสอบมงวด การวดผลสมฤทธของ
ผเรยนจะน ามาแปลผลไดอยางมความหมาย เมอผเรยนมโอกาสไดเรยนร (Opportunity to learn) ครอบคลมสงทแบบสอบมงวด (ศรชย กาญจนวาส, 2556: 167)
ขนตอนการสรางและการพฒนาแบบทดสอบผลสมฤทธมดงน 1) ก าหนดเปาหมายของการสอบ (Specification of Purpose) จะตองม
ความสมพนธกบจดประสงคของการเรยนร และเปาหมายของหลกสตร ตามล าดบ ดงภาพตอไปน
ภาพประกอบ 13 ความสอดคลองระหวางจดมงหมาย
ทมา: ศรชย กาญจนวาส, 2556: 167
2) ออกแบบการสรางแบบสอบ เปนการก าหนดรปแบบ ขอบเขตและแนวทางการสรางเพอใหไดมาซงขอสอบและแบบสอบทมคณภาพ การออกแบบการสรางแบบสอบจะ
ประกอบดวยกจกรรมการด าเนนงาน ดงน
2.1) วางแผนการทดสอบผสอนจะตองวางแผนการสอบใหสอดคลองกบแผนการวดผลทก าหนดไวนน โดยจะตองวางแผนวาเพอใหบรรลจดมงหมายของการสอบและสนองตอ
แผนการวดผลทตองการวาจะตองท าการทดสอบทงหมดกครงควรมความถหางของการสอบเทาใด และแตละครงตองครอบคลมเนอหาหรอจดมงหมายใด และจะใชเวลาเทาใด
2.2) ก าหนดรปแบบของแบบทดสอบ ผสอนจะตองเลอกรปแบบของแบบสอบวา
รปแบบใดนาจะเหมาะสมกบสมรรถภาพและเนอหาทมงวดส าหรบการทดสอบแตละครง (ศรชย กาญจนวาส, 2556: 51)
จดมงหมายของหลกสตร
เปาหมายของการเรยนร (การสอน)
เปามงหมายของการวดผล (การสอบ)
Page 72
58
2.4 ความพงพอใจในการจดการเรยนร
2.4.1 ความหมายของความพงพอใจ
ความพงพอใจตอการจดการเรยนรท าใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย
สงผลใหการจดการเรยนรมประสทธภาพ สามารถใชในชวตประจ าวนได โดยนกการศกษาไดใหความหมายของความพงพอใจไว ดงน
ธรพงศ แกนอนทร (2545: 36) ไดใหความหมายความพงพอใจตอการเรยนการ
สอนวา เปนความรสกพงพอใจตอการปฏบตของนกศกษา ในระหวางการเรยนการสอน การปฏบตของอาจารย ผสอน และสภาพบรรยากาศโดยทวไปของการเรยนการสอน
อมพวา รกบดา (2549: 47) ความพงพอใจตอการจดการเรยนร หมายถง ความรสกทดตอการจดการเรยนรหรอความชอบของผเรยน ทเปนผลมาจากการจดการเรยนรซงเกดขน เมอ
ผเรยนปฏบตกจกรรมและไดผลส าเรจตามความมงหมาย รวมทงไดรบผลตอบแทนตามความ
ตองการของผเรยน วรฬ พรรณเทว (2542: 11) ใหความหมายของความพงพอใจวา เปนความรสกทาง
จตใจมนษยทไมเหมอนกน ซงขนอยกบแตละบคคลวาจะคาดหมายกบสงหนง สงใดอยางไร ถา
คาดหวงหรอมความตงใจมากและไดรบการตอบสนองดวยด จะมความพงพอใจมาก แตในทางตรงกนขาม อาจผดหวงหรอไมพงพอใจเปนอยางยง เมอไมไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไว
ทงนขนอยกบสงทตนตงใจไววามมากหรอนอย รสดา จะปะเกย (2558: 48) ใหความหมายของความพงพอใจในการจดการเรยนร
วา เปนความพงพอใจของนกเรยนทเกดขนหลงการจดการเรยนร อาจแสดงถงความรสกในดาน
บวก หรอดานลบ ชอบหรอไมชอบ ในการจดกจกรรมโดยครอบคลมในดานบทบาทของผสอน บทบาทของผเรยน การจดกจกรรมการเรยนร การวดและการประเมนผล และประโยชนทไดรบ
สดารตน อะหลแอ (2558: 48) ใหความหมายความพงพอใจวา ความรสกด
ความชอบและการใหคณคาของผเรยนตอการจดการเรยนร อนเปนผลมาจากการจดการเรยนร ผสอน ความพรอมและบรรยากาศของการจดการเรยนร รวมถงการทผเ รยนปฏบตกจกรรมแลว
ประสบผลส าเรจตามความตองการของผเรยน ผวจยขอสรปความหมายของความพงพอใจวา เปนความรสกทด ความชอบและ
การใหคณคาตอการจดการเรยนร ทเปนผลมาจากการจดการเรยนรของครผสอน และสภาพ
บรรยากาศโดยทวไปของการจดการเรยนรซงเกดขน เมอผเรยนปฏบตกจกรรมไดส าเรจตามความ
Page 73
59
เปาหมาย รวมถงการไดรบผลตอบแทนตามความคาดหวงของผเรยน โดยเปนความรสกทางใจทไม
เหมอนกน ซงขนอยกบแตละบคคลวาจะคาดหมายกบสงหนง สงใดอยางไร ถาคาดหวงหรอมความตงใจมากและไดรบการตอบสนองดวยด จะมความพงพอใจมาก แตในทางตรงกนขาม อาจผดหวง
หรอไมพงพอใจเปนอยางยง เมอไมไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไว ทงนขนอยกบสงทตนตงใจไววามมากหรอนอย
2.4.2 การวดความพงพอใจ
การวดความพงพอใจสามารถวดไดหลายวธ ดงน (อมรลกษณ ปรชาหาญ, 2535: 44)
1. การสงเกต เปนการวดความพงพอใจโดยผสอบถามจะสงเกตพฤตกรรมของ
บคคลเปาหมาย ไมวาจะเปนการแสดงออกทางการพด การแสดงออกทางกรยาทาทาง วธนผ สอบถามตองอาศยการกระท าอยางจรงจง และการสงเกตอยางมระเบยบแบบแผน
2. การสมภาษณ เปนการวดความพงพอใจซงตองอาศยเทคนคและวธการทด ซงจะสงผลใหผสอบถามไดรบขอมลทเปนจรงได
3. การใชแบบสอบถาม เปนการวดความพงพอใจโดยผสอบถามจะตองออกแบบ
สอบถามเพอตองการทราบความคดเหนจากบคคลเปาหมาย ซงสามารถท าไดหลายรปแบบ ไดแก ลกษณะทก าหนดค าตอบใหเลอก หรอตอบค าถามอสระ โดยค าถามดงกลาวอาจเปนค าถามความพง
พอใจในดานตาง ๆ เชน การควบคมงาน การบรการ และเงอนไขตาง ๆ เปนตน
2.5 งานวจยทเกยวของ
การวจยในครงนผวจยไดศกษางานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ซงพบวางานวจยทศกษาผลการจดการเรยนเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทม
ผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของ
นกเรยน มดงน
2.5.1 ผลของสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยน
นสรนทร บอซา (2557: 85-94) ไดศกษา ผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอ
การจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน
Page 74
60
ชววทยา ความสามารถในการแกปญหาสงขน และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษาอยในระดบมากเนองจากการจดการเรยนรทใหนกเรยนบรณาการดานเนอหาวชารวมกบหลกการและทกษะกระบวนการคด การออกแบบ และการแกปญหา มาบรณา
การรวมกบกระบวนการทางวศวกรรมและเทคโนโลย สงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรและกอใหเกดทกษะตาง ๆ ทสามารถน ามาประยกตใชในสถานการณหลากหลายทเกดขนในชวตประจ าวน
ศรลกษณ ชาวลมบว (2558: 146) ไดพฒนาหลกสตรตามแนวทางสะเตมศกษา
เรอง ออย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3โดยใชรปแบบการสอนแบบ สบเสาะ 5 ขนตอน (5E) พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ความ
ตระหนกตอสงแวดลอมเพมสงขน และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรอยในระดบ
มาก เนองจากสะเตมศกษาเปนหลกสตรบรณาการ ท าใหผเรยนเรยนรเนอหาและสงตาง ๆ รอบตวอยางมความหมาย และผเรยนไดเรยนรเนอหาจากสงใกลตว สมพนธกบประสบการณเดมของ
ตนเอง ชวยใหผเรยนเรยนรอยางกระตอรอรนตามหวเรองนน ๆ
2.5.2 ผลของสะเตมศกษาทมตอความสามารถในการแกปญหา
นสรนทร บอซา (2557: 85-94) ไดศกษา ผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตม
ศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน
ชววทยา ความสามารถในการแกปญหาสงขน และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษาอยในระดบมาก ดวงพร สมจนทรตา, มนตร มณภาค และสมเกยรต พรพสทธ (2559: 353-359) ได
ศกษาความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลายทไดรบการจดการเรยนตามแนวคดสะเตมศกษา เรอง กายวภาคของพช พบวา ความสามารถในการ
แกปญหาทางวทยาศาสตร และผลสมฤทธของนกเรยนสงขน
ดารรารตน ชยพลา (2558: 81-82) ไดศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทาง
วทยาศาสตรเรอง ปฏกรยาเคม ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 2 พบวา ผ เรยนไดเรยนรกระบวนการแกปญหาโดยอาศยความรตาง ๆ มาบรณาการรวมกนเพอหาแนวทางหรอวธแกปญหา
Page 75
61
2.5.3 ผลของสะเตมศกษาทมตอความพงพอตอการจดการเรยนร
พลศกด แสงพรมศร (2558:74-75) ไดศกษา การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ และเจตคตตอการเรยนวชาเคม ของนกเรยน
ชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกต พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการและเจตคตตอการเรยนวชาเคมสง
กวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต เนองจากกจกรรมการเรยนรสะเตมศกษาเปนการ
เรยนรทตงอยบนพนฐานของการเรยนรแบบสบเสาะหาความรและการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เพอก าหนดกรอบหรอขอบเขตในการศกษาหาแนวทางในการแกปญหา โดยใชความรทาง
วทยาศาสตรมาชวยแกปญหา มการสะทอนความคดจากประสบการณโดยตรงของนกเรยน รวมทง
มการใชสอเทคโนโลยเขารวม จนน าไปสโครงงานเพอสรางสงประดษฐขนใชในการแกปญหาในทสดนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษา มผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการ
ทางวทยาศาสตรขนบรณาการ และเจตคตตอการเรยนวชาเคม สงกวาการเรยนรแบบปกต Chonkaew, et al. (2016)ไดพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหและทศนคตตอ
การเรยนวชาวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 5 โดยใชสะเตมศกษาในการศกษาเรองปรมาณสาร
สมพนธ พบวาวากจกรรมสะเตมศกษาบนพนฐานของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานนนประสบความส าเรจในการพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหและทศนคตตอการเรยนร
วทยาศาสตร นกเรยนตระหนกถงความส าคญของทฤษฎและสามารถบรณาการความรจากสาขาตาง
ๆ ในการแกปญหาและสรางนวตกรรมใหม ๆ นกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะหสงขน นสรนทร บอซา (2557: 85-94) ไดศกษา ผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตม
ศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน
ชววทยา ความสามารถในการแกปญหาสงขน และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษาอยในระดบมาก ศรลกษณ ชาวลมบว (2558: 146) ไดพฒนาหลกสตรตามแนวทางสะเตมศกษา
เรอง ออย ส าหรบนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ความตระหนกตอสงแวดลอมเพมสงขน และนกเรยนม
ความพงพอใจตอการจดการเรยนรอยในระดบมากเนองจากผวจยจดการเรยนรในบรรยากาศทผอน
Page 76
62
คลาย เปนกนเอง ท าใหผเรยนเกดความไววางใจ กลาคด กลาแสดงออก ท าใหนกเรยนใหความ
รวมมอในการท ากจกรรมและกลาซกถามเมอมขอสงสย หรอไมเขาใจในบทเรยน
2.5.4 ผลของสะเตมศกษาทมตอความสามารถดานอน ๆ
บญลอย หนนอย และคณะ (2559: 278) ไดศกษา ผลการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรเทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรทเพมทกษะการคดสรางสรรคทาง
วทยาศาสตรเรองวงจรไฟฟาของนกเรยนชนประถมศกษาปท6 พบวา นกเรยนมความคดสรางสรรค
ทางวทยาศาสตรเพมขน และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรอยในระดบมาก ภสสร ตดมา (2558: 94) ไดศกษา การพฒนาความคดสรางสรรค เรอง ระบบ
รางกายมนษย ดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมตามแนวทางสะเตมศกษา ระดบช น
มธยมศกษาปท 2 พบวา การจดการเรยนรดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมสามารถพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยนได โดยพบวา แรงบนดาลใจในการออกแบบและสรางสรรค
แบบจ าลองอวยวะทเกดจากปญหาทเกดขนกบตวผเรยนเอง ท าใหผเรยนมความกระตอรอรนและสนใจทจะออกแบบและสรางแบบจ าลองอวยวะขน
จากงานวจยขางตน การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ท าใหนกเรยนม
ผลสมฤทธทางการเรยนเปนไปในทศทางทดขนและผานเกณฑทก าหนด สงผลตอคณภาพของผเรยนไดอยางเปนทนาพอใจและมประสทธภาพ นกเรยนสามารถบรณาการความร วทยาศาสตร
เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร เขากบบรบทในชวตจรง สงผลใหนกเรยนมทกษะ
การคดขนสง เชน การคดแกปญหา การคดสรางสรรค เปนตน ท าใหนกเรยนเรยนรอยางมความหมาย มความสามารถดานการคดพรอมลงมอปฏบต และมความพงพอใจตอการจดการเรยนร
ตามแนวคดสะเตมศกษา ดงนน การเลอกจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจงเปนการจดการเรยนรทเหมาะสมสามารถชวยพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกปญหา
ของนกเรยนไดตามวตถประสงคทตองการได
2.6 คะแนนพฒนาการ
2.6.1 ความหมายของคะแนนพฒนาการ
คะแนนพฒนาการ หมายถง คะแนนทไดจากผลตางระหวางคะแนนหลงเรยนกบ
คะแนนกอนเรยนทไดจากการวดตงแต 2 ครง หรอหลายครง ทแสดงถงการเปลยนแปลงและ
Page 77
63
พฒนาการของผเรยนทเกดข นหลงจากไดเรยน (อวยพร เรองตระกล, 2544: 17; สทธาวรรณ
ภาณรตน, 2553: 36; สมถวล วจตรวรรณา และคณะ, 2556: 36) ดงนนสรปไดวา คะแนนพฒนาการ เปนคะแนนผลตางของผเรยน ทไดจากการวด
กอนเรยนและหลงเรยน เพอแสดงใหเหนถงพฒนาการทางการเรยนรของผเรยนหลงไดรบการจดการเรยนร
2.6.2 หลกการค านวณคะแนนพฒนาการ
ศรชย กาญจนวาส (2552: 266-267) ไดเสนอคะแนนพฒนาการสมพทธ โดยพจารณาจากคะแนนเพม หรอคะแนนผลตางทไดจากการวดครงแรก และวดครงหลง ซงมกจะ
ประสบกบปญหาจากอทธพลเพดาน (Ceiling Effect) เนองจากกลมผเรยนทมความสามารถสง เชน
นกเรยนกลมสง และกลมปานกลาง โดยเฉลยแลวนกเรยนจะมคะแนนการวดครงแรกสงกวากลมออน เมอวดครงหลงโอกาสทคะแนนครงหลงจะสงไดเพยงใดนนจะถกก าหนดโดยเพดาน (คะแนน
เตม) ท าใหคะแนนเพมของนกเรยนกลมเกงและกลมปานกลางมแนวโนมต ากวากลมออน
ภาพประกอบ 14 หลกการค านวณคะแนนพฒนาการ
ทมา : ศรชย กาญจนวาส (2556: 267)
คะแนนเตม (Maximum)
คะแนนวดครงหลง (Post)
คะแนนวดครงกอน (Pre)
(Maximum)
คะแนนต าสด (Minimum)
(Maximum)
F
Y
X
O
คะแนนเพม
(Y-X)
คะแนนสามารถ
เพมไดทงหมด (F-X)
Page 78
64
การประมาณคะแนนพฒนาการการเรยนรของผเรยน สามารถค านวณไดจากสตร
คะแนนพฒนาการสมพทธ โดยมสตรและวธการวด ดงน
เมอ DS (%) หมายถง คะแนนรอยละของพฒนาการของนกเรยน (คดเปนรอยละ)
F หมายถง คะแนนเตมของการวดครงแรกและครงหลง
X หมายถง คะแนนการวดครงแรก Y หมายถง คะแนนการวดครงหลง
𝐷𝑆(%) =(𝑌 − 𝑋)
𝐹 − 𝑋× 100
Page 79
65
บทท 3
วธการวจย
การวจยเรอง ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของ
นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 มขนตอนการด าเนนการวจย ดงน
3.1. แบบแผนการวจย 3.2. กลมทศกษา
3.3. เครองมอทใชในการวจย 3.4. การสรางเครองมอ
3.5. การเกบรวบรวมขอมล
3.6. การวเคราะหขอมล 3.7. สถตทใชในการวจย
3.1 แบบแผนการวจย
การศกษาค รงน มแบบแผนการวจย เชงทดลองเบ องตน (Pre-experimental
Research) ซงด าเนนการทดลองแบบกลมเดยว วดหลายครงแบบอนกรมเวลา (The One-Group Pretest-Posttest Time-Series Research Design) ซงมรปแบบการวจยดงน
เมอ T1 หมายถง การทดสอบผลสมฤทธกอนทดลอง (Pretest) Y1 หมายถง การทดสอบความสามารถในการแกปญหากอนทดลอง (Pretest)
X หมายถง การจดกระท าหรอการทดลอง (Treatment) Y2 หมายถง การทดสอบความสามารถในการแกปญหาระหวางทดลองครงท 1
Y3 หมายถง การทดสอบความสามารถในการแกปญหาระหวางทดลองครงท 2
T2 หมายถง การทดสอบผลสมฤทธหลงการทดลอง (Posttest) Y4 หมายถง การทดสอบความสามารถในการแกปญหาหลงทดลอง (Posttest)
T1Y1 X Y2 X Y3 X T2Y4
Page 80
66
3.2 กลมทศกษา
กลมเปาหมาย ทใชในการศกษาครงนคอ ผเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จ านวน 1 หองเรยน ไดแก หอง ม.6/1 จ านวน 30 คน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 โรงเรยนคระบรชย
พฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร จงหวดพงงา
3.3 เครองมอทใชในการวจย
เครองมอทใชในการวจยม 2 แบบ คอ เครองทใชในการจดการเรยนรและเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล
1. เครองมอทใชในการจดการเรยนร คอ แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เรอง ไฟฟาเคม มขนตอนการเรยนร 8 ขนตอนจ านวน 1 แผน ระยะเวลา 24 ชวโมง
2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย
2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคม เปนแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ มคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง 0.60-1.00 มคาความ
ยากระหวาง 0.50-0.79 คาอ านาจจ าแนกมคาตงแต 0.25 ขนไป และมความเชอมนเทากบ 0.91
2.2 แบบวดความสามารถในการแกปญหา เปนแบบทดสอบแบบอตนย จ านวน 4 ชด ชดละ 2 ขอ มคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง 0.71-1.00
2.3 แบบวดความพงพอใจในการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจ านวน 20 ขอมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง 0.71-1.00
2.4 แบบบนทกภาคสนาม
2.5 แบบสมภาษณนกเรยน
3.4. การสรางเครองมอ
1. แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ซงผวจยไดด าเนนการสราง
ตามล าดบขน ดงน
Page 81
67
1.1 ศกษาหลกการ และท าความเขาใจวธการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษาแลวสงเคราะหวธการจดการเรยนร 8 ขนตอน ไดแก ขนท 1) เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง ขนท 2) ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหาขนท 3) รวบรวมขอมล แนวคดท
เกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ ขนท 4) วางแผนและออกแบบวธการแกปญหาขนท 5) ด าเนนการแกปญหา ขนท 6) ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรงขนท 7) น าเสนอวธการแกปญหา
ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรมขนท 8) เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
1.2 ศกษาหลกสตรของโรงเรยน ผลการเรยนรทคาดหวง ชวงชนท 4 (ม.4-6) มาตรฐานการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตรและหลกสตรสถานศกษาในดานวสยทศน หลกการ
จดมงหมาย สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานการเรยนร เวลาเรยน
โครงสรางเวลาเรยน การจดการเรยนร สอการเรยนร การวดและประเมนผลการเรยนร น าไปสการออกแบบการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
1.3 ศกษาและท าความเขาใจ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จากรายละเอยดในวชาเคม หนวยท 1 ไฟฟาเคม ชวงชนท 4 มาตรฐานรายวชา ค าอธบายรายวชา เนอหา
และผลการเรยนรทคาดหวงทก าหนดไวในหลกสตร เรอง ไฟฟาเคม โดยผวจยไดแบงเนอหาใน
บทเรยนออกเปน 6 เรองยอย ไดแก
1.3.1 ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน
1.3.2 เซลลกลวานก
1.3.3 เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว 1.3.4 เซลลอเลกโทรไลต
1.3.5 ปองกนการผกรอนของโลหะ 1.3.6 ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวกบไฟฟาเคม
1.4 สรางแผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจ านวน 1 แผน เวลา 24
ชวโมง ซงแผนการเรยนรประกอบดวย มาตรฐานการเรยนร สมรรถนะส าคญของผ เรยน คณลกษณะอนพงประสงค จดประสงคการเรยนร สาระส าคญ สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร
แบบสะเตมศกษา 8 ขนตอน ชนงาน สอและแหลงเรยนรและการวดผลและประเมนผล
1.5 น าแผนการจดการเรยนรทผวจยสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ และผ เ ชยวชาญการสอนวชาเคม จ านวน 7 ทาน เพอพจารณาตรวจสอบความสอดคลอง
Page 82
68
องคประกอบตาง ๆ โดยใหคะแนนความสอดคลอง 5 ระดบ ตงแต 1-5 พรอมใหขอเสนอแนะแลว
มาปรบปรงแกไขใหสมบรณขน 1.6 น าแผนการจดการเรยนรทสมบรณแลวไปใชกบกลมเปาหมาย
2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม เรอง ไฟฟาเคม เปนแบบทดสอบท
ผวจยสรางขนตามจดประสงคและเนอหาวชา เปนแบบทดสอบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 40
ขอ โดยมขนตอนในการสราง ดงน
2.1 ศกษาทฤษฎ วธสราง เทคนคการเขยนขอสอบแบบเลอกตอบ ศกษาแบบเรยน ศกษาคมอครวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม ชนมธยมศกษาปท 6 และศกษาเอกสารอน ๆ ท
เกยวของ
2.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม แบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอกเรอง ไฟฟาเคม จ านวน 60 ขอ
2.3 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมทสรางข น เสนอผเชยวชาญดานการสอนวชาเคมจ านวน 5 ทาน เพอตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอสอบกบ
จดประสงคเชงพฤตกรรม (Index of item objective Congruence: IOC) ความถกตองทางภาษา
ตวเลอก และการใชค าถาม ซงผเชยวชาญแตละทานใหคะแนนตามเกณฑดงน ใหคะแนน +1 เมอแนใจวาขอค าถามนนวดตามจดประสงคนนจรง
ใหคะแนน 0 เมอไมแนใจวาขอค าถามนนวดตามจดประสงคนน
ใหคะแนน -1 เมอแนใจวาขอค าถามนนไมวดตามจดประสงคนน แลวคดเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง 0.60-1.00
2.4 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคมทไดไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร จงหวดพงงา
ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ทผานการเรยนเคม เรอง ไฟฟาเคมแลวจ านวน 60 ขอ
2.5 น าคะแนนทไดจากการทดสอบมาวเคราะหหาคาความยาก (p) และอ านาจจ าแนก (r) จากนนเลอกขอสอบทมความยากงายระหวาง 0.50-0.79 และอ านาจจ าแนกตงแต 0.25
ขนไป เหลอ 40 ขอ 2.6 น าคะแนนมาวเคราะหเพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ
จ านวน 40 ขอ โดยใชสตร Kuder-Rechardson 20 (KR-20) ไดคาความเชอมนเทากบ 0.91
Page 83
69
2.8 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม เรอง ไฟฟาเคม จ านวน 40
ขอ ไปใชกบกลมเปาหมายตอไป สรปขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ดง
แผนภมตอไปน
ภาพประกอบ 15 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม
3. แบบวดความสามารถในการแกปญหา ผวจยไดด าเนนการสรางแบบสอบวด
ความสามารถในการแกปญหา รายวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม ตามขนตอน ดงน
- ศกษาวธการสรางแบบทดสอบจากเอกสารตาง ๆ
- วเคราะหเนอหาวชาเคม
- ก าหนดจดประสงคการเรยนร
สรางแบบทดสอบ
ผเชยวชาญตรวจสอบ (หาคา IOC)
น าไปทดลองใชกบผเรยนทไมใชกลมเปาหมาย
วเคราะหความยากงาย (p) หาคาอ านาจจ าแนก (r)
น าแบบทดสอบไปใชกบกลมเปาหมาย
หาความเชอมนโดยใชสตร KR-20 ปรบปรงแกไข
ผาน
ไมผาน
Page 84
70
3.1 ศกษาเอกสารเกยวกบความสามารถในการแกปญหา จากแหลงขอมลตาง ๆ
3.2 ศกษาเอกสารทเกยวของกบวธการสรางแบบสอบวดความสามารถในการแกปญหา และวธการประเมนความสามารถในการแกปญหา
3.3 ก าหนดรปแบบของแบบสอบวดความสามารถในการแกปญหาใหเปนแบบอตนย โดยมสถานการณใหนกเรยนอานจ านวน 8 สถานการณ ซงจะมการสอบ 4 ครง ครงละ 2
สถานการณ แลวตอบค าถาม โดยมเกณฑในการใหคะแนนแสดงดงตาราง 6
ตาราง 6 เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา
ขนตอน ระดบคะแนน
3 2 1
1. การระบปญหา ระบปญหาไดถกตองตรงตามประเดนสอดคลองกบเนอหาวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม
ระบปญหาไดตรงประเดน แตไมสอดคลองกบเนอหาวชาเคมเรอง ไฟฟาเคม
ระบปญหาไดแตไมตรงประเดน และไมสอดคลองกบเนอหาวชาเคมเรอง ไฟฟาเคม
2. วเคราะหสาเหตของปญหา
ระบสาเหตของปญหาไดตรงประเดนสอดคลองกบเนอหา ไฟฟาเคม
ระบสาเหตของปญหาไดตรงประเดนหรอมความใกลเคยง สอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
ระบสาเหตของปญหาไดแตไมตรงประเดนหรอไมสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
3. เสนอวธการแกปญหา
น าเสนอวธการแกปญหาทเปนไปไดสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
น าเสนอวธการแกปญหาเปนไปได แตไมสอดคลองกบเนอหา ไฟฟาเคม
น าเสนอวธแกปญหาเปนไปไมไดและไมสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
4. การตรวจสอบผลการแกปญหา
วเคราะหผลไดตรงประเดนกบวธการแกปญหา พรอมเหตผลประกอบ
วเคราะหผลไดใกลเคยงกบวธการแกปญหา พรอมมเหตผลประกอบ
วเคราะหไมตรงกบวธการแกปญหาและไมบอกเหตผลประกอบ
Page 85
71
3.4 ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจพจารณาความเหมาะสมของเกณฑ
การประเมน พรอมกบใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาทสรางขนจ านวน 9 สถานการณ
3.5 น าแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาทปรบปรงตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา ไปใหผทรงคณวฒจ านวน 7 ทาน พจารณาความเหมาะสมของแบบวด
ความสามารถในการแกปญหา ความสอดคลองของค าถามกบขอบขายทตองการวด โดยใหคะแนน
3 ระดบ คอ -1, 0 และ 1 โดยพจารณาความเหมาะสมของเกณฑการประเมนและความถกตองของภาษา พรอมทงใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข ซงแบบวดความสามารถในการแกปญหามคา
ดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวาง 0.86-1.00
3.6 ปรบปรงแกไขแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ
3.7 น าแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหารายวชาเคม เรองไฟฟาเคม ไปใชกบกลมเปาหมาย
4. แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร
การสรางแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบของ Likertโดยมขนตอนดงน
4.1 สบคนเอกสารและงานวจยเกยวกบความพงพอใจเพอประเมนใหครอบคลมน
การจดการเรยนรทกขนตอน อนประกอบดวยบทบาทผสอน บทบาทผเรยนการจดการเรยนรสอการเรยนรการวดและการประเมนผล จ านวน 20 ขอโดยมเกณฑการใหคะแนนความพงพอใจ ดงน
มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มาก ใหคะแนน 4 คะแนน
ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน
นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน
4.2 ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธประเมนแบบวดความพงพอใจ เพอพจารณาความครอบคลมในดานตาง ๆ ของกระบวนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาดานการใช
ภาษาความถกตองชดเจนเขาใจงายแลวน ามาปรบปรงแกไข
Page 86
72
4.3 ผเชยวชาญจ านวน 7 ทานตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอความกบ
องคประกอบทตองการประเมนของแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคด สะเตมศกษาจ านวน 20 ขอ
4.4 น าคะแนนจากผเชยวชาญมาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of item objective Congruence: IOC) ระหวางขอค าถามกบองคประกอบการจดการเรยนรไดคาดชนความ
สอดคลองตงแต 0.71 -1.00
4.5 น าแบบประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาฉบบสมบรณไปใชกบกลมเปาหมาย
5. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ
ผวจยไดด าเนนการสรางแบบบนทกภาคสนาม และแบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร ซงมลกษณะดงน
5.1 แบบบนทกภาคสนามใชบนทกเหตการณทเกดขนระหวางการจดการเรยนร เพอเกบขอมลปญหาขอบกพรอง ขอด ขอเสย ของการจดการเรยนร ซงผวจยมขนตอนการสราง
แบบบนทกภาคสนาม ดงน
5.1.1 ศกษาเอกสารทเกยวของกบแบบบนทกภาคสนามของงานวจย เพอน ามาเปนแนวทางในการสรางแบบบนทกภาคสนาม
5.1.2 ก าหนดขอบเขตและขอบขายพฤตกรรมทจะบนทกเกยวกบเหตการณ
เกดขน ในขณะทจดการเรยนรเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย 5.1.3 สรางแบบบนทกภาคสนาม
5.1.4 ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองดานเนอหาและการใชภาษาของแบบบนทกภาคสนาม
5.1.5 แกไขและปรบปรงแบบบนทกภาคสนามแลวน าไปใชเกบขอมลกบกลม
ทศกษา 5.2 แบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร เปนชนดมโครงสรางแบบ
ปลายเปดทเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดและความรสกของตนเองทมตอการจดการเรยนรโดยใหผวจยสมภาษณนกเรยนแบบไมเปนทางการ ซงจะสมภาษณหลงการจดการเรยนรเสรจ
แตละครง การสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพดงกลาว มล าดบขนตอนใน
การสราง ดงน
Page 87
73
5.2.1 ศกษาทฤษฎ และเอกสารเกยวของกบการสรางแบบสมภาษณ
5.2.2 ก าหนดขอบเขตและขอบขายพฤตกรรมทจะสงเกตหรอสมภาษณ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย
5.2.3 สรางแบบสมภาษณนกเรยนส าหรบการจดการเรยนร 5.2.4 ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญตรวจสอบความถกตอง
ดานเนอหาและการใชภาษาของแบบสมภาษณทสรางขน
5.4.5 ปรบปรงแกไขเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ แลวน าไปใชในการเกบรวบรวมขอมล
รวมกบแผนการจดการเรยนรเพอใชสะทอนผลการจดการเรยนร
3.5 การเกบรวบรวมขอมล
ในการวจยครงน ผวจยท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมลในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 จ านวน 24 ชวโมง โดยท าการเกบรวบรวมขอมล ดงน
1. ผวจยวเคราะหปญหาการจดการเรยนร วชาเคม เรอง ไฟฟาเคม จากการสงเกต
และสมภาษณนกเรยนทเคยเรยนเรองนมาแลว รวมทงศกษาสภาพแวดลอมในสงคม และปญหาตาง ๆ ในชมชนของนกเรยน
2. ปฐมนเทศ ชแจงวตถประสงคของการวจยใหนกเรยนกลมเปาหมายทราบ และ
อธบายถงบทบาทหนาทของนกเรยนและผวจย 3. ผวจยท าการทดสอบกอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ดงน
3.1 นกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม เรอง ไฟฟาเคม จ านวน 40 ขอ โดยมระยะเวลาท าขอสอบ 90 นาท
3.2 นกเรยนท าแบบวดความสามารถในการแกปญหา ชดท 1 จ านวน 2 ขอ โดย
มระยะเวลาท าแบบทดสอบ 30 นาท แลวน าขอมลไปวเคราะหตอไป 4. ด าเนนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เรอง ไฟฟาเคม โดยการจดการ
เรยนรตามแผนการจดการเรยนรทเตรยมไว ซงระหวางเรยนใหนกเรยนท าแบบวดความสามารถในการแกปญหา ชดท 2 และ 3 ตามล าดบ โดยแตละชดมขอสอบ ชดละ 2 ขอ และเกบรวบรวมขอมล
Page 88
74
เชงคณภาพดวยแบบบนทกภาคสนาม และแบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร ทกครง
ทเรยนเสรจ 5. น าขอมลทไดจากแบบบนทกภาคสนาม และแบบสมภาษณนกเรยนมาวเคราะห
เพอน าขอเสนอแนะไปใชเปนแนวทางในการพฒนากจกรรมการเรยนรใหมคณภาพเพมขน 6. เมอเสรจสนการจดการเรยนรแลวท าการทดสอบหลงการจดการเรยนร โดย
6.1 นกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม
จ านวน 40 ขอ โดยมระยะเวลาท าแบบทดสอบ 90 นาท 6.2 นกเรยนท าแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา ชดท 4 จ านวน 2
ขอ โดยมระยะเวลาท าแบบทดสอบ 30 นาท
6.3 นกเรยนท าแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจ านวน 20 ขอ โดยมระยะเวลา 15 นาท
7. ผวจยน าขอมลทไดจากคะแนนการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม แบบวดความสามารถในการแกปญหา ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามา
วเคราะหดวยวธการทางสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร และเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ
ประมวลผลและเรยบเรยงน าเสนอแบบความเรยง
3.6 การวเคราะหขอมล
ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลจากเครองมอทใชในการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษมาวเคราะหตามขนตอนดงน
1. การวเคราะหขอมลเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเคม เรองไฟฟาเคม 1.1 หาคาเฉลย (��) รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของคะแนน
ผลสมฤทธทางการเรยนเคม เรองไฟฟาเคม
1.2 ทดสอบเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนเคม เรอง ไฟฟาเคม ของนกเรยนกลมเปาหมาย กอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาโดยใชความ
แตกตางของคะแนนเฉลย และ คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน
Page 89
75
1.3 ทดสอบความแตกตางของคะแนนเฉลยของผลสมฤทธทางการเรยนเคม
เรองไฟฟาเคมของนกเรยนกลมทศกษากอนเรยนและหลงเรยนดวยสถตทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group)
1.4 วเคราะหคะแนนพฒนาการ (Gain Score) จากคะแนนวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม กอนและหลงจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาโดยใชสตรคะแนนพฒนาการ
(Gain score) และแปลผลคะแนนตามเกณฑของ ศรชย กาญจนวส (2552: 266-267) ดงตาราง 7
ตาราง 7 เกณฑการประเมนระดบพฒนาการ (ศรชย กาญจนวส, 2552: 268)
ชวงคะแนนเปนรอยละ ความหมาย 76-100 51-75 26-50 0-25
พฒนาการระดบสงมาก พฒนาการระดบสง
พฒนาการระดบปานกลาง พฒนาการระดบตน
2. วเคราะหขอมลของแบบวดความสามารถในการแกปญหา
2.1 หาคาเฉลย (��) รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คะแนน
ความสามารถในการแกปญหา 2.2 เปรยบเทยบความแตกตางคาเฉลย (��) รอยละ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน
(S.D.) คะแนนความสามารถในการแกปญหา
2.3 ทดสอบความแตกตางคะแนนเฉลยของความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนกลมทศกษากอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยนดวยการวเคราะห repeated ANOVA test
โดยใชสถตทดสอบคาเอฟ 3. วเคราะหขอมลความพงพอใจตอการจดการเรยนร มวธการดงน
3.1 หาคาเฉลย (��) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คะแนนจากแบบวด
ความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา แลวแปลผลคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ดงน
คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง มความพงพอใจในระดบมากทสด
คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบมาก
Page 90
76
คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบปานกลาง
คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบนอย คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบนอยทสด
4. วเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยใชขอมลทไดจากแบบบนทกภาคสนามและแบบสมภาษณนกเรยนมาประมวลผลและเรยบเรยงน าเสนอแบบความเรยง
3.7 สถตทใชในการวจย
สถตทใชในการวเคราะหขอมลการวจยครงน คอ
1. สถตพนฐาน
1.1. การหาคาเฉลยเลขคณต (Mean) โดยใชสตร
= ∑
เมอ หมายถง คาเฉลยของคะแนน
X หมายถง คะแนนของนกเรยนแตละคน
หมายถง จ านวนนกเรยนในกลมเปาหมาย
1.2 การหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชสตร
= √∑( − )
− 1
เมอ หมายถง คาเบยงเบนมาตรฐาน
หมายถง คาเฉลยของคะแนน หมายถง คะแนนของนกเรยนแตละคน
หมายถง จ านวนนกเรยนในกลมเปาหมาย
2. สถตทใชในการวเคราะหขอมลเพอหาคณภาพเครองมอ
2.1 หาคาดชนความเทยงตรง (Validity) ดานความเทยงตรงเชงเนอหา โดย
พจารณาจากการหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-Objective Congruence: IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเคม แบบวดความสามารถในการแกปญหา และแบบวด
ความพงพอใจ ค านวณไดจากสตร
Page 91
77
=∑
เมอ หมายถง ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงค
R หมายถง คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ
หมายถง จ านวนผเชยวชาญ
2.2 การหาคาความยาก (Difficulty: P) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ
เรยนวชาเคม ค านวณไดจากสตร
=
เมอ P หมายถง คาความยากของขอสอบแตละขอ
R หมายถง จ านวนผตอบถกในแตละขอ N หมายถง จ านวนผเขาสอบทงหมด
2.3 การหาคาอ านาจจ าแนก (Discrimination: R) ของแบบทดสอบวดผล
สมฤทธทางการเรยนเคม ค านวณไดจากสตร
= −
เมอ R หมายถง คาอ านาจจ าแนกรายขอ
RU หมายถง จ านวนผตอบถกขอนนในกลมสง
RL หมายถง จ านวนผตอบถกขอนนในกลมต า n หมายถง จ านวนนกเรยนทงหมด
2.4 การหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ
เรยนเคม โดยใชสตรของ คเดอร-รชารดสน 20 (Kuder-Richadson 20: KR-20)
=
− 1[1 −
∑
]
= ∑ (∑ )
เมอ หมายถง คาความเชอมนของแบบทดสอบ หมายถง จ านวนขอของแบบทดสอบ
หมายถง สดสวนของคนตอบถกในแตละขอ
Page 92
78
หมายถง สดสวนของคนตอบผดในแตละขอ
หมายถง คะแนนความแปรปรวนทงฉบบ N หมายถง จ านวนนกเรยนทท าแบบทดสอบ
3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน
3.1 ทดสอบสมมตฐานผลสมฤทธทางการเรยน โดยการหาคาสถตทดสอบคาท
ชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) ค านวณจากสตร
=∑
√ ∑ (∑ )
เมอ t หมายถง คาสถตจากการแจกแจงแบบท (t-Distribution)
D หมายถง ผลตางของคะแนนแตละค
n หมายถง จ านวนนกเรยน ∑ หมายถง ผลรวมของผลตางของคะแนน
(∑ ) หมายถง ผลรวมของผลตางของคะแนนแตละคยกก าลงสอง
3.2 ทดสอบสมมตฐานความสามารถในการแกปญหาโดยการหาคาสถตทดสอบคาเอฟ จากการทดลองแบบวดซ าค านวณจากสตร
F =
MSA =
MSE =
( )( )
SSE = SST-SSA-SSS df = (t-1)(r-1) SST =∑ ∑
−
df = tr-1
SSA = ∑
−
df = r-1
SSS = ∑
−
dr = r-1
เมอ F หมายถง คาสถตจากการแจกแจงแบบเอฟ
MSA หมายถง ผลบวกก าลงสองของทรทเมนต (เงอนไข) A หารดวยจ านวนองศาเสรของทรทเมนต A
Page 93
79
MSE หมายถง ผลบวกก าลงสองของความคลาดเคลอนหารดวยองศาเสรของ
ความคลาดเคลอน SST หมายถง ผลบวกก าลงสองของความเบยงเบนระหวางคาทสงเกตกบ
คาเฉลยของคาทสงเกตไดทกคา SSA หมายถง ผลบวกก าลงสองของความเบยงเบนระหวางคาเฉลยจากแตละ
ระดบทรทเมนต (เงอนไข) กบคาเฉลยของคาสงเกตทกคา
SSS หมายถง ผลบวกก าลงสองของความเบยงเบนระหวางคาเฉลยจากแตละตวอยางกบคาเฉลยของคาสงเกตทกคา
SSE หมายถง ผลบวกก าลงสองของความคลาดเคลอน
t หมายถง จ านวนเงอนไข R หมายถง จ านวนตวอยาง
หมายถง คาทสงเกตของตวอยางท j ซงไดรบเงอนไขท i หมายถง ผลรวมของคาทสงเกตจากหนวยทดลองทไดรบเงอนไขท i
หมายถง ผลรวมของคาทสงเกตจากหนวยทดลองทไดรบเงอนไขท j
หมายถง ผลรวมของคาทสงเกตจากหนวยทดลองทงหมด
Page 94
80
บทท 4
ผลการวจย
การศกษาผลจากการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 6 ผวจยน าเสนอผลการวจยตามล าดบ ดงน
4.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนกอนและหลงไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
4.2 ผลการศกษาความสามารถในการแกปญหากอนและหลงไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
4.3 ผลการศกษาคะแนนพฒนาการของผลสมฤทธทางการเ รยน และความสามารถในการแกปญหา หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
4.4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
4.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยน กอนและหลงไดรบการจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษา
ผวจยไดน าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม ทผวจยสราง
ขน จ านวน 40 ขอ คะแนนเตม 40 คะแนน ไปใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กอนและหลงการ
จดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดยใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 90 นาท จากนนน าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ตรวจใหคะแนน และท าการวเคราะหผลทางสถต และทดสอบ
คาทชนดกลมตวอยางไมอสระตอกน (Dependent t-test) ไดผลการวเคราะหดงน
Page 95
81
ตาราง 8 คะแนนผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน
นกเรยนคนท กอนเรยน (40 คะแนน) หลงเรยน (40 คะแนน) 1 17 38 2 13 23 3 14 22 4 7 32 5 12 28 6 12 34 7 13 29 8 3 21 9 8 24 10 11 24 11 12 27 12 14 22 13 4 26 14 9 31 15 13 23 16 8 26 17 11 32 18 10 20 19 14 29 20 17 34 21 11 32 22 14 22 23 8 22 24 9 30 25 12 28 26 13 22 27 12 28 28 11 26
Page 96
82
นกเรยนคนท กอนเรยน (40 คะแนน) หลงเรยน (40 คะแนน) 29 12 22 30 10 31 เฉลย 11.13 26.93
S.D. 3.19 4.67
ภาพประกอบ 16 แสดงการเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
กอนเรยน หลงเรยน
Page 97
83
ภาพประกอบ 17 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน
ตาราง 9 ระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดย
พจารณาความถ
ชวงคะแนนเปนรอยละ ระดบผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 80-100 ดเยยม 6 20 75-79 ดมาก 3 10 70-74 ด 5 16.7 65-69 คอนขางด 4 13.3 60-64 ปานกลาง 2 6.7 55-59 พอใช 8 26.7 50-54 ผานเกณฑขนต า 2 6.7 0-49 ต ากวาเกณฑขนต า 0 0
จากตาราง 9 แสดงใหเหนวาระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ไฟฟาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา หลงเรยนเมอ
พจารณาเปนรายบคคลและแจกแจงความถ พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลง
การจดการเรยนรอยในระดบดเยยม จ านวน 6 คน ระดบดมาก จ านวน 3 คน ระดบด จ านวน 5 คน ระดบคอนขางด จ านวน 4 คน ระดบปานกลาง จ านวน 2 คน ระดบพอใชจ านวน 8 คน และระดบ
ดเยยม 20%
ดมาก 10%
ด 17% คอนขางด
13%
ปานกลาง 6%
พอใช 27%
ผานเกณฑขนต า 7%
Page 98
84
ผานเกณฑขนต า 2 คน คดเปนรอยละ 20, 10, 16.7, 13.3, 6.7, 26.7 และ 6.7 ตามล าดบและไมม
นกเรยนทมระดบผลสมฤทธต ากวาเกณฑขนต า
ผวจยไดวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม หลงการจดการ
เรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา จากนนน าคาเฉลยมาเทยบเปนรอยละกบเกณฑของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ
(ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554: 22) ไดผลการวเคราะห ทแสดงใหเหนวา
คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา กอนการจดการเรยนรเฉลยเทากบ 11.13 คะแนนจาก
คะแนนเตม 40 คะแนน คดเปนรอยละ 27.83 ผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบต ากวาเกณฑขน
ต าและคะแนนหลงการจดการเรยนรเฉลยเทากบ 26.93 คะแนน จากคะแนนเตม 40 คะแนน คดเปนรอยละ 67.33 ผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบคอนขางด และเมอน าระดบผลสมฤทธทางการ
เรยนหลงการจดการเรยนรมาแจกแจงความถ ปรากฏดงตาราง 9
ตาราง 10 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเคม (คะแนนเตม 40 คะแนน)
การทดสอบ จ านวนนกเรยน 𝒙 S.D. t
กอนเรยน 30 11.13 3.19 17.33** หลงเรยน 30 26.93 4.68
**p < .01
จากตารางท 10 นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาวชาเคม
เรองไฟฟาเคม นกเรยนไดคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนกอนการจดการเรยนรเฉลยเทากบ 11.13 คะแนน มสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.19 คะแนน ผลสมฤทธทางการเรยนหลงการจดการ
เรยนรเฉลยเทากบ 26.93 คะแนน มสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 4.68 และเมอเปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนกอนกบหลงการจดการเรยนร พบวามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทาง
สถตทระดบ .01 หมายความวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ม
ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคม หลงไดรบการจดการเรยนรสงกวากอนไดรบการจดการเรยนรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01
Page 99
85
จากการวจยในครงนผวจยไดสงเกตและบนทกเหตการณตาง ๆ ทเกดขนเพอบง
บอกวานกเรยนไดพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดยมขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาดงน
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง จากการน านกเรยนไปทศนศกษาแหลงเรยนรในชมชน 2 แหง คอ ทาเทยบ
เรอประมงพาณชยอ าเภอคระบร และทาเทยบเรอประมงพนบานทาสเหราอ าเภอคระบร จงหวด
พงงา นกเรยนเกดความสนใจ มความกระตอรอรน นกเรยนไดเหนสภาพจรงทเกยวของกบชวตประจ าวน ในขนนนกเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเปนความจรงทเกดขนในธรรมชาต เชน รวา
โลหะเมออยในธรรมชาตนนสามารถผกรอนได โดยนกเรยนสวนใหญคดวามแตเหลกเทานนท
ผกรอนเนองจากนกเรยนสามารถสงเกตสนมไดอยางชดเจน นอกจากนนกเรยนยงมความรมากอนวา การชบเคลอบดวยสงกะสนนเปนวธการหนงทใชปองกนการผกรอนของโลหะ ในขนนนกเรยน
ยงไมรหลกการ ทฤษฎ และการเปลยนแปลงทเกดขนทางเคมทสงผลใหเกดปรากฏการณทนกเรยนไดสงเกตเหนในชวตประจ าวน
นอกจากการไปทศนศกษาแลว การใหนกเรยนอภปรายรวมกนในหองเรยน
เกยวกบสภาพภมอากาศ การประกอบอาชพ และแหลงทองเทยวของอ าเภอคระบร จงหวดพงงา ยงท าใหนกเรยนเขาใจวาฝนเปนปจจยหนงทท าใหโลหะผกรอน นอกจากนนกเรยนยงรอกวาน าทะเล
สามารถท าใหเหลกผกรอนไดเรวขนแตยงไมสามารถใหเหตผลได และนกเรยนยงคดวาการจมเรอ
เหลกไวใตทะเลจะท าใหเรอเหลกผกรอนจนหมดซงเปนการบงบอกวาจากการไปทศนศกษาและการอภปรายรวมกนในหองเรยน นกเรยนสามารถเชอมโยงความรในชวตจรงจากการสงเกตและ
การเปลยนแปลงทเกดขนในธรรมชาตสงผลใหนกเรยนมความรพนฐานทางวทยาศาสตร และสามารถสอสารแลกเปลยนความรกบเพอนในกลมและในหองเรยนท าใหนกเรยนเรมมความร
พนฐานทางวทยาศาสตรไปในแนวเดยวกนซงสงเกตไดจากนกเรยนสามารถระบสงทจ าเปนตอง
เรยนรไดคลาย ๆ กนในขนตอนการระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอการแกปญหา 2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
ในขนนเปนขนทครใหนกเรยนระดมความคดเพอระบสงทตองเรยนร จากการ
สงเกตพบวานกเรยนแตละกลมรวมกนระดมความคดและระบเรองทตองการเรยนรไดคลาย ๆ กน ไดแก เรองแหลงก าเนดไฟฟา การผกรอนของโลหะ และการปองกนการผกรอน ซงเปนหวของท
ไมเจาะลก เปนการระบเพยงกวาง ๆ ดงนนครจงตองคอยชน านกเรยนและคอยทบทวนความรเดมท
Page 100
86
เคยเรยนผานมาเพอใหนกเรยนสามารถเชอมโยงความรและระบสงทจ าเปนตองเรยนรได ตรงกบ
เรองไฟฟาเคมมากขน 3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
ขนนเปนขนทนกเรยนตองคนหาขอมลจากหนงสอ สออเลกทรอนก การสบเสาะจากการทดลอง 6 การทดลอง ไดแก 1) การทดลองเรองปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของ
โลหะไอออน 2) การทดลองเรองการถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก 3) การทดลองเรองเซลล
สะสมไฟฟาแบบตะกว 4) การทดลองเรองการแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟา 5)การทดลองเรองการชบตะปเหลกดวยทองแดง 6) การทดลองเรองการปองกนการผกรอนของเหลก
ผานการรวมกนคด วางแผนและสบเสาะหาความรโดยมครคอยใหค าแนะน า ในขนนหลงท าการ
ทดลองเสรจนกเรยนสามารถอภปรายและสรปผลการทดลองรวมกบครได นกเรยนท าการทดลองได และเหนการเปลยนแปลงจรง ท าใหสามารถเชอมโยงความรทางทฤษฎได และนกเรยนเขาใจ
ทฤษฎเพมขน อกทงยงท าใหเกดการชวยเหลอกนภายในกลมโดยนกเรยนทเรยนเกง เมอเขาใจสามารถอธบายใหเพอนในกลมเขาใจมากขน นอกจากน นกเรยนยงมการแลกเปลยนเรยนรกน
ระหวางกลมเพอเพมความเขาใจยงข น จงเปนผลใหนกเรยนสามารถท าแบบฝกหดไดถกตอง
มากกวา 70% และสามารถท าแบบทดสอบเกบคะแนนระหวางเรยนไดมากกวา 70% ทกครง 4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
ในขนนนกเรยนชวยกนระดมความคด วางแผน วาดรป ชนงานทนกเรยนรวมกน
ออกแบบ โดยนกเรยนสามารถออกแบบชนงานเพอแกปญหา ซงขนนพบวานกเรยนสามารถ อธบายทฤษฎไฟฟาเคม สามารถระบอปกรณและสารเคมทจะตองเลอกใช เพอสรางนวตกรรมได
5. ด าเนนการแกปญหา ในขนนนกเรยนแตละกลมรวมกนสรางชนงานจากอปกรณและสารเคมทเตรยมไว
ในขนนครตองคอยใหค าปรกษานกเรยนแตละกลมอยางใกลชด เพราะนกเรยนมกจะพบเจอปญหา
มากมาย เนองจากในขนวางแผนและออกแบบวธการทดลองนน นกเรยนใชความรทฤษฎเพยงอยางเดยวยงไมไดปฏบตจรง ซงเมอนกเรยนพบเจอปญหาในการสรางนวตกรรม นกเรยนจะเกด
ความเครยด แลวระดมความคดกนในกลมพรอมกบทบทวนความรเพอหาวธแกปญหา โดยมคร
คอยใหค าแนะน า จงสงผลใหนกเรยนมความรความเขาใจ เรองไฟฟาเคมมากขนผานกระบวนการแกปญหาจากการลงมอปฏบตจรง
Page 101
87
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
นกเรยนแตละกลมทดลองใชนวตกรรมทรวมกนสรางขน ผลปรากฏวา นกเรยนหลายกลมมปญหา ไดแก 1) กลมทสรางนวตกรรมเพอท าใหน าทะเลใหเปนน าจด โดยนกเรยนใช
หลกการของเซลลอเลกโทรไลตกนกเรยนเจอปญหาคอ เมอนกเรยนใชน าเกลอแทนการใชน าทะเลพบวาไมสามารถแยกน าจดออกจากน าเกลอไดเนองจากในน าเกลอมไอโอไดดผสมอย เมอให
กระแสไฟฟาเขาไปพบวาไอโอไดดไอออนเกดการใหอเลกตรอนทข วไฟฟาบวก ท าใหเกดไอโอดน
ในสารละลาย สงผลใหสารละลายเปลยนสจากใสไมมสเปนสน าตาล สงผลใหนกเรยนไมสามารถแยกน าจดออกจากน าเคมได สงผลใหนกเรยนเขาใจเรองเซลลอเลกโทรไลตกมากขน 2) กลมท
สรางเรอทใชพลงงานจากเซลลสะสมไฟฟาแบบตะกวนกเรยนสามารถท าใหเรอแลนไดจากเซลล
สะสมไฟฟาแบบตะกวแตนกเรยนยงเกบไฟไดไมนาน การสรางนวตกรรมของนกเรยนกลมนท าใหนกเรยเขาใจเซลลกลวานกมากขน 3) กลมทสรางแหลงก าเนดไฟฟากระแสตรงโดยใชเทอรโมอ-
เลกทรกเปนตวก าเนดไฟฟา โดยอาศยความแตกตางของอณหภมท าใหนกเรยนเขาใจการก าเนดกระแสไฟฟากระแสตรงจากความแตกตางของอณหภม เปนตน
7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
จากขนทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง นกเรยนพบวาเมอนกเรยนสรางนวตกรรมเสรจแลวและทดลองใชนวตกรรมพบวา ใหผลแตกตางจากทนกเรยนคด สงผลให
นกเรยนตองระดมความคด ทบทวนทฤษฎเพออธบายรากฎการณทเกดขนซงแตกตางไปจากทคาด
การไว สงผลใหนกเรยนเขาใจเรองไฟฟาเคมมากขน 8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
ในขนนนกเรยนนกเรยนสามารถใชความรวทยาศาสตร เทคโนโลย ศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ไปใชในการแกปญหา ในสถานการณอนได โดยนกเรยนสามารถระบ
ปญหา สาเหตของปญหา และสามารถแกป ญหาโดยใชความรทางวทยาศาสตรเรองไฟฟาเคม มา
ประยกตใชในการแกปญหา ผานการออกแบบทางวศวกรรมศาสตร ใชการค านวณทางคณตศาสตรเพอใหไดแนวคดในการสรางเทคโนโลยได
Page 102
88
4.2. ผลการศกษาความสามารถในการแกปญหากอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน เมอไดรบ
การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
ผ วจยไดน า เสนอผลคะแนนความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนช น
มธยมศกษาปท 6 กอนการจดการเรยนร ระหวางการจดการเรยนรและหลงการจดการเรยนร จากนนน าแบบวดความสามารถในการแกปญหามาตรวจใหคะแนน ซงมคะแนนเตม 10 คะแนน
และท าการวเคราะหผล ไดผลการวเคราะหดงตารางท 11
ตาราง 11 คะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน เรอง ไฟฟาเคม (n=30)
นกเรยนคนท
คะแนนความสามารถในการแกปญหา
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 4
1 4.00 4.50 8.60 10.00 2 4.00 4.00 7.40 9.30 3 1.90 3.80 7.90 9.00 4 3.80 3.80 7.60 8.80 5 4.00 3.30 8.30 9.50 6 3.60 4.30 8.30 10.00 7 3.80 3.30 6.90 8.80 8 3.10 2.90 5.20 8.10 9 3.80 3.80 7.60 8.80 10 3.80 3.80 7.90 8.80 11 3.60 4.00 6.20 8.30 12 5.00 3.30 7.40 8.80 13 3.80 3.10 7.40 8.80 14 3.30 4.00 9.30 9.50 15 3.60 3.60 7.60 8.80 16 3.30 5.20 7.60 8.80 17 3.60 3.80 6.40 8.80 18 3.30 3.80 7.60 8.80 19 4.00 3.30 8.80 8.80
Page 103
89
ภาพประกอบ 18 การเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหา
จากตาราง 11 และภาพประกอบ 18 พบวา คะแนนความสามารถในการแกปญหาเฉลย
ครงท 1-4 มคาเทากบ 3.67, 3.80, 7.73 และ 8.99 ตามล าดบ และมสวนเบยงเบนมาตรฐานของ
คะแนนความสามารถในการแกปญหาครงท 1-4 เทากบ 0.47, 0.49, 0.91 และ 0.49 ตามล าดบ
3.67 3.8
7.73 8.99
0
2
4
6
8
10
12
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 4
คะแน
น
20 3.80 4.00 9.00 8.80 21 3.80 4.00 8.30 8.80 22 3.80 3.80 7.60 8.30 23 3.30 3.60 8.30 8.80 24 3.60 3.10 6.90 8.80 25 3.60 3.80 9.00 10.00 26 3.60 3.80 7.60 9.30 27 3.80 3.80 9.00 10.00 28 3.80 3.80 6.90 8.80 29 3.80 3.80 8.30 8.80 30 3.80 5.00 7.10 8.80 𝒙 3.67 3.80 7.73 8.99
S.D. 0.47 0.49 0.91 0.49
Page 104
90
ตาราง 12 ผลการทดสอบความแปรปรวนของคะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน
แหลงความผนแปร Sum Square df Mean Square F
จ านวนครงททดลอง (Sphericity Assumed)
666.150 3 222.050 724.474*
ความคลาดเคลอน (Sphericity Assumed)
26.665 87 0.306
ผลรวม 692.815 90 222.356 Mauchly's W 0.59 Sig. 0.012
Approx. Chi-Square 14.68 *p < .01
จากตาราง 12 พบวา คา Mauchly's W เทากบ 0.59 และคา Approx. Chi-Square เทากบ
14.68 และคา Sig. เทากบ 0.012 แสดงวาคะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนทง 4 ครงมความแปรปรวนไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบสมมตฐานของ Sphericity และเมอพจารณา
คา F พบวามคาเทากบ 724.474 และคา Sig. เทากบ 0.00 แสดงวา คะแนนความสามารถในการ
แกปญหาของนกเรยนอยางนอย 1 ค มระดบคะแนนเฉลยแตกตางกนทระดบนยส าคญ .01 จากนนผวจยท าการเปรยบเทยบเปนค ไดผลดงน
ตาราง 13 ผลการเปรยบเทยบผลตางของคะแนนความสามารถในการแกปญหาเฉลยในแตละครง
ครงท 1 (𝒙= 3.67) 2 (𝒙=3.80 ) 3 (𝒙=7.73 ) 4 (𝒙= 8.99)
1 (𝒙= 3.67) - 0.137 4.067* 5.323* 2 (𝒙=3.80 ) - 3.930* 5.187* 3 (𝒙=7.73 ) - 1.257* 4 (𝒙= 8.99) -
*p < .01
จากตาราง 13 พบวา คะแนนความสามารถในการแกปญหาเฉลยแตกตางกน จ านวน 5 ค (Sig. < .01) ดงน 1) คะแนนความสามารถในการแกปญหาครงท 1 และ 3, 2) คะแนน
ความสามารถในการแกปญหาครงท 1 และ 4, 3) คะแนนความสามารถในการแกปญหาครงท 2
Page 105
91
และ 3, 4) คะแนนความสามารถในการแกปญหาครงท 2 และ 4, 5) คะแนนความสามารถในการ
แกปญหาครงท 3 และ 4 จากการวจยในครงนผวจยไดสงเกตและบนทกเหตการณตาง ๆ ทเกดขนเพอบง
บอกวานกเรยนไดพฒนาความสามารถในการแกปญหาจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดยแยกเปนขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 8 ขนตอนดงน
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
ขนนนกเรยนสามารถระบปญหาในชวตจรงทเกยวของกบไฟฟาเคมได เชน ปญหาการผกอนของโลหะ แตนกเรยนยงมความเขาใจวา โลหะทผกรอนมแตเหลกเทานนและนกเรยนยง
บอกปจจยทมผลตอปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขนเพอเปนจดเรมตนในการระดมความคดเพอการ
แกปญหาได 2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
ในระหวางทนกเรยนระดมความคดเพอระบสงทจ าเปนตองเรยนร นกเรยนบางกลม ไมกลาทจะเขยนดวยปากกาเมจกลงในกระดาษปรฟเพราะกลวท าผด จงท าการรางลงใน
กระดาษสมดกอน และมบางกลมเขยนดวยดนสอลงในกระดาษบรฟกอนแตเมอท าผดกใชยางลบ
แตเมอแกไขหลายครงจงท าใหกระดาษปรฟขาด แตนกเรยนกแกปญหาโดยการใชกระดาษตดกาวตดไวอกดานของกระดาษปรฟทยงไมใชเพอเปนการแกปญหา
3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
นกเรยนสามารถออกแบบและท าการทดลองได แตในขณะท าการทดลองนกเรยนมกเจอปญหาตาง ๆ ไดแก การทดลองท 1 ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน
นกเรยนสงเกตสารละลาย CuSO4 ซงเปนสารละลายสฟาใส ท าปฏกรยากบ Zn ท าใหสารละลายสฟาจางลง นกเรยนใชวธท าใหสามารถสงเกตสฟาของสารละลายจางลงไดชดเจนโดยการ
เปรยบเทยบส กบสารละลาย CuSO4 ทไมไดใสแทง Zn การทดลองท 2 การถายโอนอเลกตรอนใน
เซลลกลวานกนกเรยนมพฤตกรรมการแกปญหาดงน 1) กระดาษกรองทใชท าสะพานเกลอไมเพยงพอ นกเรยนแกปญหาโดยการตดกระดาษสมดใชแทนกระดาษกรอง 2) สารละลายทใชท า
สะพานเกลอหมด นกเรยนแกปญหา โดยใชสารละลายอเลกโทรไลตของเซลลไฟฟาแทน
สารละลายทใชเปนสะพานเกลอผลปรากฏวานกเรยนไดผลการทดลองปกต 3) นกเรยน 1 กลม เมอตอโวลตมเตอรเขากบเซลลทสรางขนแตพบวาเขมของโวลตมเตอรไมเคลอน นกเรยนกลมนจงหา
สาเหตทเขมโวลตมเตอรไมเคลอน โดยการตอโวลตมเตอรเขากบถานไฟฉายท าใหนกเรยนพบวา
Page 106
92
โวลตมเตอรปกต นกเรยนจงท าการส ารวจหาขอผดพลาดเพอท าการแกปญหา นกเรยนจงทบทวน
การทดลองใหมซงท าใหนกเรยนทราบวา นกเรยนประกอบเซลลผด นกเรยนจงท าการแกปญหาไดถกตอง การทดลองท 3 เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว การทดลองนนกเรยนตองใชกระบะถานเพอ
บรรจถานไฟฉาย 4 กอน แต หองปฏบตการมกระบะถานไมเพยงพอ นกเรยนจงแกปญหาโดยการมวนกระดาษ แลวบรรจถานไฟฉายลงไปแบบอนกรมแลวใชสายยางรดไว นกเรยนจงสามารถท า
การทดลองไดและยงมนกเรยนอก 2 กลมทท าการทดลองแลวไมมการเปลยนแปลงเกดขนเหมอน
กลมเพอน นกเรยนจงขอค าแนะน าจากคร ครจงแนะน าใหนกเรยนตรวจสอบวงจรไฟฟาใหม เมอนกเรยนตรวจสอบพบวา วงจรไฟฟาทเปนขวตะกวทง 2 ขวทจมอยในสารละลายสมผสกนจงท าให
ไมสามารถเกดปฏกรยาได นกเรยนจงท าการแกปญหา โดยแยกขวไฟฟาใหหางกน ปฏกรยาเคมจง
สามารถเกดได การทดลองท 4 การแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟามนกเรยนบางกลมท าการทดลองแตไมมปฏกรยาเกดขน นกเรยนจงระดมความคดและตรวจสอบการท าการ
ทดลองใหม จงพบวาขวไฟฟาแตะกน นกเรยนจงแกปญหาโดยแยกขวไฟฟาออกจากกนจงท าใหปฏกรยาสามารถเกดได การทดลองท 5 การชบตะปเหลกดวยทองแดงนกเรยนชบตะปเหลกดวย
ทองแดง นกเรยนพบปญหาคอ ทองแดงทเคลอบตดทตะปเปนสด าและชนงานไมสวย มทองแดง
หลดรวงทกนภาชนะจ านวนมาก นกเรยนจงแกปญหาโดยลดปรมาณความตางศกยไฟฟา จงท าใหสามารถแกปญหาได
4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
ขนนนกเรยนสามารถน าเสนอวธแกปญหา โดยเรมตนจากปญหา แลวรวมกนออกแบบวางแผนสรางนวตกรรม เมอนกเรยนตกลงกนในกลมแลววาจะสรางนวตกรรมอะไร
นกเรยนกทบทวนความรไฟฟาเคม แลววางแผนอยางเปนขนตอน โดยเรมจากการวาดรปนวตกรรมทตองการสราง อปกรณและสารเคมทตองใช และวธการด าเนนการสราง แลวน าเสนอหนาชนเรยน
5. ด าเนนการแกปญหา
ขนนเปนขนทนกเรยนรวมกนสรางนวตกรรมจากอปกรณและสารเคมทเตรยมไว แลวด าเนนการตามวธการทออกแบบ ขนนเปนขนทนกเรยนมความเครยดมากทสดเมอเจอปญหา
ระหวางสรางนวตกรรม เชน นกเรยนกลมทสรางเซลลกลวานกเพอใหกระแสไฟฟา เมอสรางเสรจ
แลวท าการวดความตางศกยไฟฟาพบวามความตางศกยเกดขน แตเมอตอกบหลอดไฟ ปรากฏวาหลอดไฟไมสวาง ท าใหนกเรยนตองคดเพอหาวธแกปญหา โดยสงเกตเหนวานกเรยนเรมจากการ
ตรวจสอบหลอดไฟวาตองใชไฟความตางศกยเหมาะสมกบความตางศกยจากเซลลทสรางข น
Page 107
93
หรอไม เมอพบวาหลอกไฟมความตางศกยสงกวาความตางศกยของแหลงก าเนดไฟฟากระแสตรง
นกเรยนจงเปลยนหลอดไฟใหมเพอใหไดหลอดไฟทมความตางศกยเหมาะสม 6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
จากการทดสอบการใชนวตกรรมของนกเรยน พบวาบางกลมนวตกรรมสามารถใชงานได บางกลมตองปรบปรงแกไข
7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
นกเรยนทกกลมจดแสดงนวตกรรมทสรางขนและสามารถอธบายเชอมโยงความรสะเตมศกษาได ซงในขนนเมอนกเรยนจดนวตกรรมเสรจ นกเรยนจะทบทวนความรกนในกลมเพอ
อธบายใหเพอนกลมอนฟง เมอมกลมอนมาศกษานวตกรรมกมการแลกปลยนเรยนรไดอยางด
8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน นกเรยนสามารถบอกวธการแกปญหาและผลทเกดจากการแกปญหา โดยใชความร
ทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรได
4.3 ผลการศกษาคะแนนพฒนาการของผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกปญหา
หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
4.3.1 ผลการศกษาคะแนนพฒนาการของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษา
ปท 6 หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
ผวจยไดน าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม ทผวจยสราง
ขน จ านวน 40 ขอ คะแนนเตม 40 คะแนน ไปใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กอนและหลงการ
จดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดยใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 90 นาท จากนนน าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ตรวจใหคะแนน แลวหาคะแนนพฒนาการทางการเรยน และ
คะแนนพฒนาการสมพทธ ของนกเรยน ไดผลการวเคราะหดงน
Page 108
94
ตาราง 14 คะแนนพฒนาการ (Growth score) คะแนนพฒนาการสมพทธ (Relative Gain Score)
และระดบพฒนาการของนกเรยน
นกเรยนคนท
คะแนนพฒนาการ
คะแนนพฒนาการสมพทธ (รอยละ)
ระดบพฒนาการ
1 21 91.30 สงมาก 2 10 37.04 กลาง 3 8 30.77 กลาง 4 25 75.76 สง 5 16 57.14 สง 6 22 78.57 สงมาก 7 16 59.26 สง 8 18 48.65 กลาง 9 16 50.00 กลาง
10 13 44.83 กลาง 11 15 53.57 สง 12 8 30.77 กลาง 13 22 61.11 สง 14 22 70.97 สง 15 10 37.04 กลาง 16 18 56.25 สง 17 21 72.41 สง 18 10 33.33 กลาง 19 15 57.69 สง 20 17 73.91 สง 21 21 72.41 สง 22 8 30.77 กลาง 23 14 43.75 กลาง 24 21 67.74 สง 25 16 57.14 สง
Page 109
95
นกเรยนคนท
คะแนนพฒนาการ
คะแนนพฒนาการสมพทธ (รอยละ)
ระดบพฒนาการ
26 9 33.33 กลาง 27 16 57.14 สง 28 15 51.72 สง 29 10 35.71 กลาง 30 21 70.00 สง เฉลย 15.80 54.67 สง
S.D. 4.99 16.62
ภาพประกอบ 19 ระดบพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน
ตาราง 15 รอยละของระดบพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน
ระดบพฒนาการ จ านวนนกเรยน (คน) รอยละ (%)
สงมาก 2 6.67 สง 16 53.33
ปานกลาง 12 40.00 ตน 0 0.00
เมอพจารณาระดบพฒนาการทางการเรยนของนกเรยนตามตารางท 15 ซงแบง
ออกเปน 4 ระดบ ไดแก สงมาก สง ปานกลาง และตน พบวามนกเรยนทมระดบพฒนาการสงมาก
7%
53%
40%
สงมาก สง กลาง
Page 110
96
จ านวน 2 คน นกเรยนทมระดบพฒนาการสง จ านวน 16 คน นกเรยนทมระดบคะแนนพฒนาการ
ปานกลาง จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 6.67, 53.33, 40.00 ตามล าดบและไมมนกเรยนทมระดบพฒนาการต ากวาระดบปานกลาง
4.3.2 ผลการศกษาคะแนนพฒนาการของความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนชน
มธยมศกษาปท 6 หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
ผ วจยไดน า เสนอผลคะแนนความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนช น
มธยมศกษาปท 6 กอนการจดการเรยนร ระหวางการจดการเรยนรและหลงการจดการเรยนร จากนนน าแบบวดความสามารถในการแกปญหามาตรวจใหคะแนน ซงมคะแนนเตม 10 คะแนน
และท าการวเคราะหผล ไดผลการวเคราะห ดงตาราง 16
ตาราง 16 คะแนนความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน เรอง ไฟฟาเคม (n =30)
คนท
ความสามารถในการแกปญหาครงท 1-2
ความสามารถในการแกปญหา ครงท 2-3
ความสามารถในการแกปญหา ครงท 3-4
คะแนนพฒนาการ
คะแนนพฒนาการสมพทธ
ระดบพฒนาการ
คะแนนพฒนาการ
คะแนนพฒนาการสมพทธ
ระดบพฒนาการ
คะแนนพฒนา การ
คะแนนพฒนาการสมพทธ
ระดบพฒนาการ
1 0.5 8.3 ตน 4.1 74.5 สง 1.4 100.0 สงมาก 2 0 0.0 ตน 3.4 56.7 สง 1.9 73.1 สง 3 1.9 23.5 ตน 4.1 66.1 สง 1.1 52.4 สง 4 0 0.0 ตน 3.8 61.3 สง 1.2 50.0 ปานกลาง 5 -0.7 -11.7 ตน 5 74.6 สง 1.2 70.6 สง 6 0.7 10.9 ตน 4 70.2 สง 1.7 100.0 สงมาก 7 -0.5 -8.1 ตน 3.6 53.7 สง 1.9 61.3 สง 8 -0.2 -2.9 ตน 2.3 32.4 ปานกลาง 2.9 60.4 สง 9 0 0.0 ตน 3.8 61.3 สง 1.2 50.0 ปานกลาง
10 0 0.0 ตน 4.1 66.1 สง 0.9 42.9 ปานกลาง 11 0.4 6.3 ตน 2.2 36.7 ปานกลาง 2.1 55.3 สง 12 -1.7 -34.0 ตน 4.1 61.2 สง 1.4 53.8 สง 13 -0.7 -11.3 ตน 4.3 62.3 สง 1.4 53.8 สง 14 0.7 10.4 ตน 5.3 88.3 สงมาก 0.2 28.6 ปานกลาง 15 0 0.0 ตน 4 62.5 สง 1.2 50.0 ปานกลาง 16 1.9 28.4 ตน 2.4 50.0 ปานกลาง 1.2 50.0 ปานกลาง
Page 111
97
จากการพจารณาระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนตาม
ตารางท 16 พบวาระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาครงท 1 กบครงท 2 เฉลย เทากบ 1.6 สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 11.47 ซงเปนระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาใน
ระดบตน ระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาครงท 2 กบครงท 3 เฉลย เทากบ 63.39
สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 14.33 ซงเปนระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาในระดบสง ระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาครงท 3 กบครงท 4 เฉลย เทากบ 53.90
สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 27.19 ซงเปนระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาในระดบสง
17 0.2 3.1 ตน 2.6 41.9 ปานกลาง 2.4 66.7 สง 18 0.5 7.5 ตน 3.8 61.3 สง 1.2 50.0 ปานกลาง 19 -0.7 -11.7 ตน 5.5 82.1 สงมาก 0 0.0 ตน 20 0.2 3.2 ตน 5 83.3 สงมาก -0.2 -20.0 ตน 21 0.2 3.2 ตน 4.3 71.7 สง 0.5 29.4 ปานกลาง 22 0 0.0 ตน 3.8 61.3 สง 0.7 29.2 ปานกลาง 23 0.3 4.5 ตน 4.7 73.4 สง 0.5 29.4 ปานกลาง 24 -0.5 -7.8 ตน 3.8 55.1 สง 1.9 61.3 สง 25 0.2 3.1 ตน 5.2 83.9 สงมาก 1 100.0 สงมาก 26 0.2 3.1 ตน 3.8 61.3 สง 1.7 70.8 สง 27 0 0.0 ตน 5.2 83.9 สงมาก 1 100.0 สงมาก 28 0 0.0 ตน 3.1 50.0 ปานกลาง 1.9 61.3 สง 29 0 0.0 ตน 4.5 72.6 สง 0.5 29.4 ปานกลาง 30 1.2 19.4 ตน 2.1 42.0 ปานกลาง 1.7 58.6 สง �� 0.14 1.6 ตน 3.93 63.39 สง 1.26 53.90 สง
S.D. 0.72 11.47 - 0.94 14.33 - 0.70 27.19 -
Page 112
98
ตาราง 17 รอยละของระดบพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน
ระดบพฒนาการ
ความสามารถในการแกปญหาครงท 1-2
ความสามารถในการแกปญหาครงท 2-3
ความสามารถในการแกปญหาครงท 3-4
จ านวนนกเรยน (คน)
รอยละ (%)
จ านวนนกเรยน (คน)
รอยละ (%)
จ านวนนกเรยน (คน)
รอยละ (%)
สงมาก 0 0 5 16.67 4 13.33 สง 0 0 19 63.33 13 43.33
ปานกลาง 0 0 6 20 11 36.67 ตน 30 100 0 0 2 6.67
จากการพจารณาระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนตาม
ตารางท 17 ซงเปรยบเทยบระดบพฒนาการของความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนครงท 1
กบครงท 2 ครงท 2 กบครงท 3 และครงท 3 กบครงท 4 ซงแบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก สงมาก สง ปานกลาง และตน พบวาในครงท 1 กบครงท 2 มนกเรยนทมระดบพฒนาการในระดบตนทงหมด
30 คน คดเปนรอยละ 100 เมอเปรยบเทยบระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนครงท 2 กบครงท 3 พบวา มนกเรยนทมระดบพฒนาการระดบสงมากจ านวน 5 คน
นกเรยนทมระดบพฒนาการสง จ านวน 19 คน นกเรยนทมระดบคะแนนพฒนาการปานกลาง
จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 16.67, 63.33, 20.00 ตามล าดบและไมมนกเรยนทมระดบพฒนาการต ากวาระดบปานกลาง เมอเปรยบเทยบระดบพฒนาการความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน
ครงท 3 กบครงท 4 พบวา มนกเรยนทมระดบพฒนาการระดบสงมากจ านวน 4 คน นกเรยนทม
ระดบพฒนาการสง จ านวน 13 คน นกเรยนทมระดบคะแนนพฒนาการปานกลาง จ านวน 11 คน และนกเรยนทมระดบคะแนนพฒนาการระดบตนจ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 13.33, 43.33, 36.67
และ 6.67 ตามล าดบ
4.4 ผลการศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
ในการศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาครงน ผวจยไดใชแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทผวจยสรางขน จ านวน 20
ขอ ท าการวดความพงพอใจหลงไดท าการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา แลวน าขอมลมา
Page 113
99
วเคราะหทางสถตโดยการหาคาเฉลย (��) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) จากนนแปลความหมายคาเฉลยเปนระดบความพงพอใจ ไดผลดงน
ตาราง 18 แสดงคาเฉลย (��) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบความพงพอใจตอการจดการ
เรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
องคประกอบการจดการเรยนร 5(%) 4(%) 3(%) 2(%) 1(%) (𝒙) (S.D.) ระดบความพงพอใจ
ดานเนอหา 1.ฉนชอบทจะ คนควา แสวงหาความรดวยตนเอง
15(50) 15(50) 0 0 0 4.5 0.51 มากทสด
2. ฉนชอบทจะซกถาม แสดงความคดเหน และรวมกนตอบค าถาม ขณะเรยน
6(20) 21(70) 2(6.67) 1(3.33) 0 4.73 0.74 มากทสด
3. ฉนชอบทจะวเคราะหปญหาและแสวงหาค าตอบทจะศกษาตามความสนใจ
18(60) 12(40) 0 0 0 4.60 0.50 มากทสด
4. ฉนชอบทจะอภปรายแลกเปลยนความรระหวางผเรยน ผสอน และผเชยวชาญเฉพาะเรอง
18(60) 11(36.67) 1(3.33) 0 0 4.56 0.57 มากทสด
5. ฉนชอบทจะวางแผนคนควาหาค าตอบดวยตนเอง
15(50) 14(46.67) 1(3.33) 0 0 4.47 0.57 มาก
เฉลย 4.57 0.58 มากทสด
ดานกจกรรมการเรยนร 6. ฉนมอสระในการแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน
25(83.33) 5(16.67) 0 0 0 4.83 0.38 มากทสด
7. ฉนชอบการจดกจกรรมการ 19(63.33) 11(36.67) 0 0 0 4.63 0.49 มาก
Page 114
100
องคประกอบการจดการเรยนร 5(%) 4(%) 3(%) 2(%) 1(%) (𝒙) (S.D.) ระดบความพงพอใจ
เรยนรมงสงเสรมใหฉนไดฝกทกษะการแกปญหา
ทสด
8.ฉนไดฝกทกษะการคดวเคราะห และชอบการแกป ญหา
17(56.67) 12(40) 0 1(3.33) 0 4.50 0.68 มากทสด
9. ฉนชอบการเรยนรทท าใหฉนเกดการบรณาการความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร
9(30) 18(60) 3(9.99) 0 0 4.20 0.61 มาก
10. ฉนชอบทจะน าความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร มาเชอมโยงสมพนธกบเนอหา
7(23.33) 21(70) 2(6.67) 0 0 4.17 0.53 มาก
เฉลย 4.47 0.60 มาก
ดานประโยชนทไดรบ 11.ฉนชอบการแจงผลการเรยนและความกาวหนาใหทราบเปนระยะ ๆ
16(53.33) 13(43.33) 1(3.33) 0 0 4.50 0.57 มากทสด
12. ฉนชอบการวดและประเมนผลผเรยนดวยวธการทหลากหลาย
18(60) 11(36.67) 1(3.33) 0 0 4.57 0.57 มากทสด
13. ฉนชอบการใหคะแนนจากการปฏบตจรงของผเรยนเปนสวนหนงของการประเมนผล
15(50) 15(50) 0 0 0 4.50 0.51 มากทสด
14. ฉนเขาใจเนอหาเชงลกและครอบคลมมากขน
16(53.33) 13(43.33) 1(3.33) 0 0 4.50 0.57 มากทสด
Page 115
101
องคประกอบการจดการเรยนร 5(%) 4(%) 3(%) 2(%) 1(%) (𝒙) (S.D.) ระดบความพงพอใจ
15.ฉนไดคดคนและสรางสรรคผลงานดวยตนเอง
19(63.33) 10(33.33) 0 1(3.33) 0 4.57 0.67 มากทสด
เฉลย 4.52 0.58 มากทสด
ดานการน าไปใชประโยชน 16. ฉนชอบทจะชวยเหลอซงกนและกนในการท างานกลม และมสวนรวมในการน าเสนอ
23(76.67) 7(23.33) 0 0 0 4.77 0.43 มากทสด
17. ฉนชอบทจะเรยนรโดยเรมจากปญหาใกลตวทเกยวของกบสงคมในทองถน
10(33.33) 18(60) 1(3.33) 1(3.33) 0 4.23 0.68 มาก
18. ฉนน าความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณดศาสตรไปใชในชวตประจ าวนได
18(60) 10(33.33) 2(6.67) 0 0 4.53 0.63 มากทสด
19. ฉนคดวาความรทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร ไปแกปญหาสงคม และพฒนาประเทศชาตได
19(63.33) 11(36.67) 0 0 0 4.63 0.49 มากทสด
20. ฉนคดวาวทยาศาสตรเปนสงทมคณคาในการด ารงชวต
23(76.67) 7(23.33) 0 0 0 4.77 0.433 มากทสด
เฉลย 4.59 0.57 มากทสด
จากตาราง 18 แสดงใหเหนวา นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษา หลงเรยนทระดบมากทสด ซงมคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนรเฉลยเทากบ
4.51 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา นกเรยนมความพงพอใจอนดบแรก คอนกเรยนมอสระในการ
Page 116
102
แสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 4.83 นกเรยนชอบท
จะชวยเหลอซงกนและกนในการท างานกลม และมสวนรวมในการน าเสนอมคะแนนเฉลยเทากบ 4.77 นกเรยนคดวาวทยาศาสตรเปนสงทมคณคาในการด ารงชวตมคะแนนเฉลยเทากบ 4.77
นกเรยนชอบทจะซกถาม แสดงความคดเหน และรวมกนตอบค าถาม ขณะเรยน มคะแนนเฉลยเทากบ 4.73 นกเรยนชอบการจดกจกรรมการเรยนรมงสงเสรมใหนกเรยนไดฝกทกษะการ
แกปญหามคะแนนเฉลยเทากบ 4.63 และนกเรยนคดวาความรทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย
วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร ไปแกปญหาสงคม และพฒนาประเทศชาตได มคะแนนเฉลยเทากบ 4.63 นอกจากน เมอพจารณาความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคด สะเตมศกษา
เปนรายดาน ไดแก ดานเนอหา ดานกจกรรมการเรยนร ดานประโยชนทไดรบ และดานการน าไปใช
ประโยชน พบวานกเรยนมความพงพอใจดานการน าไปใชประโยชน มากทสด ซงมคะแนนเฉลย เทากบ 4.59 รองลงมา คอดานเนอหา มคะแนนเฉลย เทากบ 4.57 ดานตอมา คอดานประโยชนท
ไดรบ มคะแนนเฉลย เทากบ 4.52 และสดทาย คอ ดานกจกรรมการเรยนร มคะแนนเฉลย เทากบ 4.47
จากการวจยในครงนผวจยไดสงเกตและบนทกเหตการณทเกดขนเพอบงบอกวา
นกเรยนพงพอใจจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดยแยกเปนขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 8 ขนตอนดงน
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
นกเรยนตนเตนเมอไดไปทศนศกษาระหวางทศนศกษา มนกเรยนคนหนงพดกบเพอน ๆ วา “...ดใจและสนกมากทไดมาทศนศกษา ท าใหหนไดเหนจรง ปกตหนไมเคยมาทแพปลา
...”
ภาพประกอบ 20 นกเรยนทศนศกษาททาเทยบเรอประมงพานช
Page 117
103
2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
นกเรยนแตละกลมใหความรวมมอในการท างานเปนอยางดนกเรยนชวยเหลอซงกนและกนในการท างานกลม และมสวนรวมในการน าเสนอ นกเรยนรวมกนเสนอความคดและ
สรปสงทจ าเปนตองเรยนรได และนกเรยนชอบทจะอภปรายแลกเปลยนเรยนรระหวางผเรยน และผสอน
3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
นกเรยนตนเตนและชอบท าการทดลองทกการทดลองนกเรยนชอบทจะสบเสาะและแสวงหาความรดวยตนเองนกเรยนมความกระตอรอรน ในการท าการทดลอง นกเรยนบางคน
พดวาชอบเรยนแบบน เพราะนกเรยนไดวางแผน ไดปฏบตจรง ไดเหนปรากฏการทเกดขนจรง ท า
ใหจ าเนอหาไดงานขน และเมอครสงใหนกเรยนเตรยมอปกรณบางอยางเพอใชท าการทดลองมาจากบานนกเรยนจะใหความรวมมอเปนอยางด ขณะท าการทดลองเรองเซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว
ขณะทเซลลตะกวใหกระแสออกมานกเรยนตนเตน และพดออกมาวา “...หนจะกลบไปท าแบตเตอรใชเองทบาน ถาแบตเตอรเสยหนจะซอมเอง มนไมยากเลย…”
การทดลองแยกสารละลายดวยไฟฟา นกเรยนชอบการทดลองตอนแยก KI ดวย
กระแสไฟฟา นกเรยนตนเตน เพราะสารละลายเปลยนจากใสไมมส เปนสชมพและสเหลอง นกเรยนบอกวา วนสปดาหวทยาศาสตรทจะถงนหนอยากโชวการทดลองนใหนอง ๆ ไดด เพราะ
มนสวยมาก
เมอเสรจกจกรรมการทดลองนกเรยนทกคนมสวนรวมในการอภปรายและสรปผลการทดลอง ซงนกเรยนทกคนมอสระในการแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน
และรวมกนอภปรายแลกเปลยนความรระหวางนกเรยน และครผสอน ในแตละการทดลอง จนน าไปสการสรปผลการทดลองดวยความเขาใจ
4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
นกเรยนรวมกนวางแผนและออกแบบวธการแกปญหาดวยความสนกสนานนกเรยนแตละกลมไดฝกการคดวเคราะห และชอบการแกปญหาโดยการบรณาการความร
วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร นกเรยนชอบทจะซกถาม แสดงความ
คดเหน ชอบอภปรายและแลกเปลยนเรยนรระหวางกน และสามารถน าเสนอแผนทวางไวไดทนเวลา
Page 118
104
5. ด าเนนการแกปญหา
ในขนน นกเรยนสนกและรวมมอกนสรางชนงาน แตนกเรยนมกมความเครยดเมอเจอปญหา แตเมอแกปญหาไดนกเรยนจะดใจมาก นกเรยนมสวนรวม ชวยเหลอซงกนและกน
ภายในกลม นกเรยนสามารถวเคราะหปญหาปรกษาเพอน ปรกษาครแลวด าเนนการแกปญหาทเกดขนดวยความมงมนตงใจ จนสรางชนงานส าเรจ เมอนกเรยนท าชนงานส าเรจ นกเรยนชอบทจะ
อภปรายการน าความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร มาใชเชอมโยง
สมพนธกบเนอหา รวมกนในกลม จากนนนกเรยนจะชวนเพอตางกลมมาศกษานวตกรรมของกลมตวเองดวยความตนเตน และอยากน าเสนอใหเพอนจากกลมอนฟงกอนทครจะใหนกเรยนแตละ
กลมน าเสนอ
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง นกเรยนกลมทสรางนวตกรรมส าเรจจะดใจและเชญชวนให เพอนกลมอนมาศกษา
เรยนรนวตกรรมของตนเอง เมอมนกเรยนกลมอน ๆ มาดนวตกรรมของตนเอง นกเรยนทกคนในกลมจะดใจและคอยอธบายเชอมโยงความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและ
คณตศาสตรดวยความมงมนตงใจ
7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม นกเรยนน าเสนอผลการสรางนวตกรรมดวยความสนกสนานราเรง และสามารถ
อธบายเชอมโยงความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร โดยสามารถ
น าเสนอใหเพอนกลมอนเขาใจ ความสมพนธของวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร และสามารถเชอมโยงสการด ารงชวต จงสงผลใหนกเรยนกลมอนทรบฟงการน าเสนอ
นงฟงดวยความตงใจ ดวยความอยากร และสามารถซกถามกลมทน าเสนอ สงผลใหมการโตตอบกนอยางสนกสนาน
8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
นกเรยนชวยเหลอกนในการแกปญหาชอบทจะน าความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร มาเชอมโยงสมพนธกบเนอหา อกท งยง เชอมโยงกบ
ชวตประจ าวน และเหนคณคาของวทยาศาตร วามความส าคญตอการด ารงชวตของตนเอง ม
ความส าคญตอการพฒนาสงคมได จงสงผลใหนกเรยนพงพอใจตอเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา จากการสมภาษณหลงการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ไดผลการ
สมภาษณ ดงน
Page 119
105
“....เรยนเขาใจมากขน ไดท าการทดลองหลายการทดลองเพอสบเสาะหาความร
ดวยตนเอง ไดเรยนรโดยองจากสภาพจรง และการทดลองทเหนจรง คณครสอนด และเนนเนอหาไดชดเจน ท าใหหนเรยนอยางมความสข และไดความรอยางลกซงและเขาถงความรมากคะ....” (S1,
21 มถนายน 2560)
“...ครสอนเขาใจ ความเรวพอเหมาะ ไดลงมอปฏบตจรง ไดเหนปรากฏการณทเกดขนจรงไมใชเหนแคในหนงสอ ซงเมอไดลงมอปฏบตพรอมกบท าความเขาใจทฤษฎ ท าใหหนเหนภาพไดชดเจนมากมากขน ครสอนละเอยดและสนกสนานมากคะ...” (S2, 21 มถนายน 2560)
“…ผมชอบการเรยนแบบนครบ เรยนแลวไมนาเบอ ไมงวงนอน ผมสามารถคนควาหาความรดวยตนเอง และไดฝกปฏบตจรง ท าใหผมไดฝกแกปญหาตาง ๆ ระหวางกจกรรมการเรยนร และในขณะทสรางชนงาน..... ” (S3, 21 มถนายน 2560)
“...หนรสกชอบกจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เพราะมนท าใหหน
เขาใจเนอหาทเรยนไดมากขน ไดเจาะลกเนอหาและสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได และเมอเราเขาใจเนอหามากขนกจะท าใหผลการเรยนดขนดวย หนไมชอบเนนทฤษฎมากเกนไป ชอบเนน
แบบการไดลงมอปฏบต สงทหนไดรบจากการเรยนคอความรทเพมขน สามารถวเคราะหปญหาทพบในเวลาเรยนและสามารถวางแผนการแกปญหาไดดวยตนเองมากขน มความสามคคในหมคณะ
และมการแบงหนาทการท างาน ส าหรบขนตอนในการเรยนรทท าใหหนเขาใจเนอหามากขนคอ ขน
การวางแผนและด าเนนการแกปญหา เพราะเปนขนทเราไดลงมอท าดวยตนเอง และเปนการทบทวนความรทเรยนมาไปในตว สวนขนทสงเสรมใหหนมความสามารถในการแกปญหาคอ ขน
เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณจรง เพราะท าใหเราสามารถน าความรทงหมดทเรยนมาไปใชในการแกปญหาในชวตจรงเมอเจอกบสถานการณอนได...(S4, 7 กรกฎาคม 2560)”
“...กจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาท าใหผมมโอกาสน าความรทไดมา
ใชในชวตประจ าวนได และในขณะเดยวกนผลการเรยนกดขนดวย กจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาเขากบผมอยางมาก ระหวางเรยนผมรสกมแรงจงใจใหผมอยากเรยนมากขน สงทผม
ไดรบจากการจดการเรยนรคอ ผมสามารถระบปญหาทเจอในชวตจรงได สามารถระบสงทควร
เรยนรเพอการแกปญหา ไดทบทวนความรความเขาใจ เสรมสรางความสามคค ท าใหผมรเนอหามากขน และเพมความสามารถในการแกปญหา ส าหรบขนตอนการจดการเรยนรทท าใหผมเขาใจ
เนอหามากขนคอ ขนวางแผนและด าเนนการแกปญหา เพราะเปนขนทเราน าความรทไดมาใชโดยตรง ท าใหเปนการทบทวนเนอหาความรในเวลาเดยวกน สวนการจดการเรยนรทสงเสรมใหผม
Page 120
106
พฒนาความสามารถในการแกปญหาคอ ขนเชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณจรง เพราะเปน
การประยกตใชความรทไดจากการเรยนไปใชแกปญหาในสถานการณตาง ๆ ...(S5,7 กรกฎาคม 2560)”
“...การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาชวยเสรมสรางทกษะในการแกปญหาในสถานการณทเกดข นในชวตประจ าวน เพอสรางเสรมประสบการณ ทกษะชวต ความคด
สรางสรรค น าไปสการสรางนวตกรรม การจดการเรยนรในแตละครงชวยใหผมมความสามารถใน
การระบปญหาในสถานการณในชวตจรงได สามารถบอกไดถงวธในการแกปญหา ไดความรในรปแบบใหม ๆ ความสามคค ท าใหมความรความเขาใจในเนอหาท เรยนมากข น และเพม
ความสามารถในการแกไขปญหา ส าหรบการจดการเรยนรทท าใหผมเขาใจเนอหาไดมากขน คอ
ขนวางแผนและด าเนนการแกไขปญหา เพราะเปนการน าความรทเรามมาใช ถาเกดปญหากสามารถเรยนร และน ามาแกไขเพอท าใหมนถกตอง สวนการจดการเรยนรทสงเสรมใหผมพฒนา
ความสามารถในการแกปญหา คอขนเชอมโยงระบปญหาไปยงสถานการณจรง เพราะเปนการน าวธการแกไขปญหาไปใชประโยชนในสถานการณทเกดขนจรง ๆ ...(S6,7 กรกฎาคม 2560)”
Page 121
107
บทท 5
การอภปรายผลการวจย
การวจยในครงนเปนการศกษากลมเปาหมายเดยว มการวดหลายครงแบบอนกรม
เวลา (One Group Time-Series Research Design) ศกษาผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร จงหวดพงงา ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 14 จ านวน 30 คน 1 หองเรยนทก าลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 ซงสามารถสรปสาระส าคญของการวจยไดดงน
5.1 วตถประสงคของการวจย
5.1.1 เพอศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 กอนและหลงไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
5.1.2 เพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหากอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
5.1.3 เพอศกษาคะแนนพฒนาการของผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 หลงจากไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
5.1.4 เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
5.2 สมมตฐานของการวจย
5.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา หลงเรยนสงกวากอนเรยน
5.2.2 ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา หลงเรยนสงกวากอนเรยน
Page 122
108
5.3 ขอบเขตของการวจย
5.3.1 กลมเปาหมาย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร
จงหวดพงงา จ านวน 1 หองเรยน 30 คน 5.3.2 เนอหาทใชในการศกษา
ส าหรบเนอหาทใชในการวจยครงน เปนเนอหาวชาเคม หนวยท 1 เรองไฟฟาเคม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551
5.3.3 ตวแปรทศกษา 5.3.3.1 ตวแปรอสระ ไดแก การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา 5.3.3.2 ตวแปรตาม ไดแก
5.3.3.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม 5.3.3.2.2 ความสามารถในการแกปญหา 5.3.3.2.3 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร
5.3.4 ระยะเวลาทใชในการศกษา ระยะเวลาทใชในการด าเนนการวจย คอ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 รวมเวลา
8 สปดาห จ านวน 24 ชวโมง
5.4 เครองมอทใชในการวจย
เครองมอทใชในการวจยม 2 แบบ คอ เครองทใชในการจดการเรยนรและเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลดงน
5.4.1 เครองมอทใชในการจดการเรยนร ประกอบดวย
แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เรอง ไฟฟาเคม จ านวน 1 แผน
ระยะเวลา 24 ชวโมง ซงมคาดชนความสอดคลองเทากบ 4.14 - 4.86
5.4.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย
5.4.2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคม เปนแบบปรนย
ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ ซงจะมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต 0.60-1.00 ความยากงาย
Page 123
109
(P) ตงแต 0.50-0.79 คาอ านาจจ าแนกรายขอ (R) ตงแต 0.25-0.67 และความเชอมนของแบบทดสอบ
โดยใช KR-20 Kuder Richardson เทากบ 0.91
5.4.2.2 แบบวดความสามารถในการแกปญหา กอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน
จ านวน 4 ชด ชดละ 2 ขอ ซงมคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 0.86-1.00
5.4.2.4 แบบวดความพงพอใจในการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจ านวน 20
ขอซงมคาดชนความสอดคลองเทากบ 0.71-1.00
5.4.2.4 แบบบนทกภาคสนามเปนแบบบนทกทผวจยบนทกเหตการณตาง ๆ ทเกดขนหลงการจดการเรยนร สภาพการณเกยวกบบรรยากาศในการจดการเรยนร ปญหา ขอบกพรอง ขอจ ากดตาง ๆ รวมทงความเหมาะสม สงทเออตอการจดการเรยนร หรอเหตการณทมไดคาดการณมากอน
5.4.2.5 แบบสมภาษณนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร เปนแบบสมภาษณปลายเปด
เปนค าถามทเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน และความรสกของตนเองตอการจดการเรยนร พฤตกรรมการสอนของคร พฤตกรรมการเรยนของนกเรยน สงทไดรบจากการจดการเรยนร
ทจะสงเสรมความสามารถในการแกปญหา
5.5 การเกบรวบรวมขอมล
ในการวจยครงน ผวจยเปนผด าเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 จ านวน 24 คาบ (คาบละ 60 นาท) โดยด าเนนการเกบรวบรวม
ขอมลตามล าดบ ดงน
5.5.1 ผวจยวเคราะหปญหาการจดการเรยนรวชาเคม เรองไฟฟาเคม จากการปฏบตการสอนวชาเคม เรองไฟฟาเคม ในโรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม สมภาษณนกเรยนทเคยเรยนเรองน
มาแลว รวมทงศกษาปญหาและขอแนะน าจากเพอนครและนกเรยน 5.5.2 ผวจยชแจงวตถประสงคของการวจยใหนกเรยนกลมเปาหมายทราบ และอธบายถง
บทบาทหนาทของนกเรยนและผวจย
Page 124
110
5.5.3 ผวจยใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธเรองไฟฟา
เคม จ านวน 40 ขอ ระยะเวลา 90 นาท และแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาชดท 1 จ านวน 2 ขอ ระยะเวลา 30 นาท แลวน าขอมลไปวเคราะหตอไป
5.5.4 ด าเนนการจดการเรยนรกบกลมเปาหมาย ตามแผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ซงประกอบดวย 8 ขนตอนดงน
ขนท 1 เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
นกเรยนแตละกลมทศนศกษาแหลงเรยนรในชมชน และอภปรายเกยวกบชมชน เพอใหผเรยนวเคราะหถงประเดนปญหาหรอความตองการ รวมทงเงอนไขตางๆ จากขอมล หรอ
สถานการณทเกดขนในชวตจรงและเชอมโยงสการเรยนรในชนเรยน
ขนท 2 ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา นกเรยนรวมกนวเคราะหปญหาทพบในชวตจรง โดยวเคราะหวาจะใชความรใน
เรองใดบางในการแกไขปญหาแลวระบสงทตองเรยนรวามอะไรบาง เพอท าการวางแผนการหาขอมลพนฐานทจะใชในแกปญหา
ขนท 3 รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
เปนขนทนกเรยนตองรวบรวมขอมลตาง ๆ ทจ าเปนส าหรบการแกไขปญหา หรอสถานการณตามเงอนไขทก าหนด โดยนกเรยนรวมกนคนหาขอมลและแนวคดทเกยวของทละเรอง
ตามทนกเรยนระบไว ดวยการสบคนและท าการทดลอง เพอประกอบการตดสนใจเลอกสารเคมและ
อปกรณ ทจะใชในการแกปญหาและตองสรปองคความรนนเอง พรอมบอกเหตผลประกอบดวยตวของผเรยนเองทงหมด แลวสะทอนความคดความเขาใจโดยมครเปนผคอยใหค าแนะน า
ขนท 4 วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา ผเรยนชวยกนระดมความคด วางแผน วาดรป และแสดงชนงานทออกแบบไว ซง
การทผเรยนสามารถวาดรปออกแบบชนงานออกมาไดจะแสดงถงการไดผานกระบวนการคดเปน
ล าดบขนมากอนแลวเพอน าไปสการสรางชนงานและปฏบตจรงแลวน าเสนอวธแกปญหาหนาชนเรยนพรอมระบวสดอปกรณ และสารเคมทจะตองใช
ขนท 5 ด าเนนการแกปญหา
นกเรยนแตละกลมรวมกนใชอปกรณและสารเคมทเตรยมไวด าเนนการสรางนวตกรรม ตามแผนทวางไว ในขนนนกเรยนตองรวมกนแกปญหาทเกดขนขณะด าเนนการสราง
นวตกรรม ถาไมสามารถแกไดใหปรกษาคร
Page 125
111
ขนท 6 ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
นกเรยนแตละกลมทดลองใชนวตกรรมทสรางขน พรอมทงบอกปญหาทเกดขนระหวางการทดลองและบอกวธในการปรบปรงแกไข หากยงไมสามารถแกปญหาตามเงอนไข หรอ
อาจแกปญหาไดตามเงอนไข แตยงตองการปรบปรงใหดขน พรอมทงอธบายเหตผลประกอบดวยเพอประเมนประสทธภาพ ถายงไมดกด าเนนการปรบปรงแกไข
ขนท 7 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
ใหนกเรยนจดแสดงนวตกรรมของตนเอง พรอมท าการสาธตการใชนวตกรรม และอธบายเชอมโยงความรสะเตมศกษา และอธบายรายละเอยดของนวตกรรมทนกเรยนพฒนาขน
พรอมทงตอบขอซกถามจากเพอนกลมอน ๆ
ขนท 8 เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน ครก าหนดสถานการณอน ใหนกเรยนกลมละ 1 สถานการณ จากนนใหนกเรยน
ระดมความคดแลว ระบปญหา วเคราะหสาเหตของปญหา แลวออกแบบวธการแกไข และน าเสนอผลการแกปญหาหนาชนเรยนพรอมตอบขอซกถามจากเพอนกลมอน ๆ
5.5.5 ระหวางเรยนสปดาหท 2 และ สปดาหท 5 ผ วจยใหนกเรยนท าแบบทดสอบวด
ความสามารถในการแกปญหา ชดท 2 และชดท 3 ชดละ 2 ขอ ใชเวลาครงละ 30 นาท แลวน าขอมลไปวเคราะหตอไป
5.5.6 เมอเสรจสนการจดการเรยนรครบตามแผนทก าหนด ผ วจยใหกลมเปาหมายท า
แบบทดสอบหลงการจดการเรยนร โดยใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคม จ านวน 40 ขอ ระยะเวลาในการท าแบบทดสอบ 90 นาท แบบวดความสามารถในการแกปญหา ชด
ท 4 จ านวน 2 ขอ เวลา 30 นาท และแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาของนกเรยน โดยใชแบบวดความพงพอใจจ านวน 20 ขอ
5.5.7 ผวจยน าขอมลทไดจากการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคม
ของนกเรยนกอนและหลงการจดการเรยนร แบบวดความสามารถในการแกปญหากอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยน จ านวน 4 ชด และแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรมา
วเคราะหดวยวธการทางสถตตอไป
Page 126
112
5.6 การวเคราะหขอมล
ในการวจยครงน ผวจยไดน าขอมลทเกบรวบรวมจากเครองมอทใชในการทดลอง ประกอบดวยเครองมอทใชในการจดการเรยนรและเครองมอทในการเกบรวบรวมขอมล น ามา
วเคราะหขอมลตามล าดบ ดงน 1. การวเคราะหขอมลของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองไฟฟาเคม
1.1 หาคาเฉลย (��) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของคะแนนผลการเรยนเคมเรอง ไฟฟาเคม
1.2 เปรยบเทยบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมเรอง ไฟฟาเคม ของ
นกเรยนกอนและหลงเรยนโดยใชการทดสอบคาท ชนดกลมตวอยางไมอสระตอกน (Dependent t-test)
1.3 หาพฒนาการทางการเรยนของนกเรยนจากคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน
วชาเคมเรอง ไฟฟาเคม กอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสตรคะแนนพฒนาการ (Growth score) วดคะแนนเพมสมพทธ (Relative Gain Score) และน าคะแนนมาเปรยบเทยบกบเกณฑระดบพฒนาการ
ของ ศรชย กาญจนวาส (2552: 268) ดงน
คะแนนพฒนาการสมพทธ ระดบพฒนาการ 76-100 พฒนาการระดบสงมาก 51-75 พฒนาการระดบสง 26-50 พฒนาการระดบกลาง 0-25 พฒนาการระดบตน
2. การวเคราะหขอมลแบบวดความสามารถในการแกปญหา จากคะแนนการท า
แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา จ านวน 4 ชด ชดละ 2 ขอ โดยชดท 1 ท าการทดสอบ
นกเรยนกอนเรยน ชดท 2 และ 3 ท าการทดสอบระหวางเรยน และชดท 4 ท าการทดสอบหลงเรยน ซงเกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหาแตละขอ ดงน
Page 127
113
ตาราง 19 เกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา
ขนตอน ระดบคะแนน
3 2 1
1. การระบปญหา ระบปญหาไดถกตองตรงตามประเดนสอดคลองกบเนอหาวชาเคม เรอง ไฟฟาเคม
ระบปญหาไดตรงประเดน แตไมสอดคลองกบเนอหาวชาเคมเรอง ไฟฟาเคม
ระบปญหาไดแตไมตรงประเดน และไมสอดคลองกบเนอหาวชาเคมเรอง ไฟฟาเคม
2.วเคราะหสาเหตของปญหา
ระบสาเหตของปญหาไดตรงประเดนสอดคลองกบเนอหา ไฟฟาเคม
ระบสาเหตของปญหาไดตรงประเดนหรอมความใกลเคยง สอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
ระบสาเหตของปญหาไดแตไมตรงประเดนหรอไมสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
3.เสนอวธการแกปญหา
น าเสนอวธการแกปญหาทเปนไปไดสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
น าเสนอวธการแกปญหาเปนไปได แตไมสอดคลองกบเนอหา ไฟฟาเคม
น าเสนอวธแกปญหาเปนไปไมไดและไมสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม
4.การตรวจสอบผลการแกปญหา
วเคราะหผลไดตรงประเดนกบวธการแกปญหา พรอมเหตผลประกอบ
วเคราะหผลไดใกลเคยงกบวธการแกปญหา พรอมมเหตผลประกอบ
วเคราะหผลไดไมตรงกบวธการแกปญหาและไมบอกเหตผลประกอบ
การวเคราะหขอมลของแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหา โดยการหา
คาเฉลย (��) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และสถตทดสอบคาเอฟ (F-test) โดยการทดสอบ Repeated ANOVA Test
3. วเคราะหขอมลของแบบวดความพงพอใจของนกเรยนหลงไดรบการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษา วชาเคมเรอง ไฟฟาเคม โดยหาคารอยละ (%) คาเฉลย (��) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และแปลผลคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจกบเกณฑทก าหนดไว ดงน
คาเฉลย ระดบความพงพอใจ 4.51-5.00 ความพงพอใจในระดบมากทสด
Page 128
114
3.51-4.50 ความพงพอใจในระดบมาก 2.51-2.50 ความพงพอใจในระดบปานกลาง 1.51-2.50 ความพงพอใจในระดบนอย 1.00-1.50 ความพงพอใจในระดบนอยทสด
5.7 สรปผลการวจย
จากการศกษาคนควาผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม อ าเภอคระบร จงหวดพงงา ซงสามารถสรปและอภปรายผลตามล าดบดงน
1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงการจดการเรยนรสงกวากอนการจดการเรยนร โดยนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมกอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาเฉลยรอยละ 27.82 ซงอยในระดบต ากวาเกณฑขนต า แตหลงการจดการเรยนรนกเรยนมผลสมฤทธเฉลยรอยละ 67.32 อยในระดบคอนขางด
2. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา มคะแนนพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนเฉลยรอยละ 54.67 ซงมพฒนาการอยในระดบสง
3. นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาหลงการจดการเรยนรสงกวากอนการจดการเรยนร
4. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมากทสด
5.8 อภปรายผลการวจย
การวจยเรอง ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 สามารถอภปรายผลการวจยไดดงน
1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงการจดการเรยนรสงกวากอนการจดการเรยนร โดยระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมกอนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาเฉลยรอยละ 27.83 อยในระดบต ากวาเกณฑ
Page 129
115
ขนต า และหลงการจดการเรยนรเฉลยรอยละ 67.32 อยในระดบคอนขางด และมคะแนนพฒนาการทางการเรยนวชาเคมเฉลยรอยละ 54.67 ซงมพฒนาการระดบสง
จากการศกษาพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา มคาเฉลยรอยละของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมกอนเรยนเทากบ 27.83 และคาเฉลยรอยละของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนเทากบ 67.32 ซงคะแนนมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท 0.01 ทงนเนองมาจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนรปแบบการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง นกเรยนมอสระในการคด มอสระในการแสดงความคดเหน มอสระในการเลอกเรยนรในสงทนกเรยนมความสนใจสงเสรมใหผเรยนเปนผสบเสาะหาความรดวยตนเอง ผานกระบวนการคด กระบวนการออกแบบ และสรางชนงานซงเปนการเรยนรทมความหมาย ชวยใหผเรยนไดรบความรและความเขาใจเชงลกมากขน ซงสงเกตไดวาระหวางจดกจกรรมการเรยนร ตงแตขนตอนวางแผนและออกแบบวธการแกปญหา นกเรยนมการระดมความคดเพอเชอมโยงความรเกยวกบไฟฟาเคมกบนวตกรรมทนกเรยนตองการสรางขน ท าใหนกเรยนตองทบทวนท าความเขาใจเนอหาทฤษฎไฟฟาเคมใหเขาใจดยงขน เพออธบายความเปนไปไดทจะสรางนวตกรรมไดส าเรจจากกจกรรมการเรยนรนกเรยนไดคดแกปญหาโดยเ ชอมโยงความ รวทยาศาสตรและคณตศาสตรดวยกระบวนการทางวศวกรรมศาสตรเกดเปนเทคโนโลยใหม ผานกระบวนการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจงสงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธหลงเรยนเพมสงขน
สอดคลองกบงานวจยของ ศรลกษณ ชาวลมบว (2558: 146-148) ไดศกษาการพฒนาหลกสตรตามแนวทางสะเตมศกษา เรอง ออย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผลการศกษาพบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงการใชหลกสตรสงกวากอนการใชหลกสตรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และสงกวาเกณฑทก าหนดไว (รอยละ 65) และสอดคลองกบงานวจยของนรอาซกน สาและ (2559: 92-96) ศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการคดวเคราะหและความพง-พอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนสงกวากอนเรยน
กจกรรมการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษามลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรรปแบบหนงทมสวนคลายกบ กระบวนการเรยนรแบบสบเสาะ (inquiryapproaches) ทผเรยนตอง
คนหาและสรางองคความรดวยตนเอง และคลายกบการเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน (Project
Page 130
116
based learning)ในแงของการประยกตความรมาใชในการแกปญหาหรอสรางนวตกรรมใหม แตจด
ตางคอ สะเตมศกษาจะเนนการบรณาการหลกการและศาสตรความรจาก 4 สาขา คอ วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตรเขาดวยกน (สนธ พลชยยา, 2557: 7)
ผลการวจยทเกดขนจงเปนผลมาจากการจกการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ซงเปนการจดการเรยนรทบรณาการขามศาสตรหรอสาขาวชา ซงศาสตรแกนหลกส าคญของสะเตม
คอ วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร นอกจากน สะเตมศกษา ยงฝกให
ผเรยนรวธคด รจกตงค าถาม สรางทกษะการคนหาขอมล แลววเคราะหขอคนพบใหม ๆ น าไปสการแกปญหาในชวตจรง ซงผวจยไดด าเนนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดย
สงเคราะหจาก กระบวนการจดการเรยนรของสมาคมนกศกษาดานเทคโนโลยและวศวกรรม
นานาชาต (ITEEA) กระบวนการทางวศวกรรม และคณะกรรมการพฒนาหลกสตรและคณะกรรมการขบเคลอนการจดการเรยนการสอนสะเตมในสถานศกษา ไดกระบวนการจดการจด
กจกรรมการเรยนรทงหมด 8 ขนตอนดงน 1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ 4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
5. ด าเนนการแกปญหา
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง 7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนการจดการเรยนรทนกเรยนเปนผลงมอปฏบตจรง นกเรยนมอสระในการแสดงความคดเหนอยางเตมท โดยมครผสอนคอยใหค าแนะน าหรอคอยใหค าปรกษา อาทเชน การศกษาบรทบของทองถน ไดแก สภาพภมอากาศ การประกอบอาชพ ซงเปนเนอหาในขนท 1 คอเชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง ซงขนนเปนขนทกระตนใหนกเรยนมแรงจงใจในบทเรยน ชวยใหนกเรยนเหนความส าคญของวชาเคมและเหนวาเคมเปนเรองใกลตวและสามารถใชประโยชนในชวตประจ าวนไดจรง กอนเขาสบทเรยนครแบงนกเรยนออกเปนกลม ๆ ละ 5 คนจากนนครใชค าถามวา “สภาพอากาศบานเราเปนอยางไร” นกเรยนตอบวา “อ าเภอคระบรมฝนตกมาก” ครถามนกเรยนตอวา “บานเราอยใกลทะเลจะสงผลอยางไร ถาเราใชเครองมอหรออปกรณทท ามาจากโลหะ” นกเรยนตอบวา “โลหะจะข นสนมเรวและผกรอน
Page 131
117
เสยหาย” ซงจากการอภปรายรวมกนนเปนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทเปนการเรยนรวทยาศาสตร (Science) เพอบอกปรากฏการทเกดข นจากการสงเกตสภาพแวดลอมในชวตประจ าวนซงแสดงใหเหนวา จากขนนนกเรยนมความสนใจมากทจะเขาใจการเปลยนแปลงของสารทกอใหเกดปรากฏการการผกรอน เพอหาวธปองกน หรอน าไปใชประโยชน โดยนกเรยนมความกระตอรอรนมากในการแสดงความคดเหน
ขนท 2 ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหาซงขนนเปนขนทนกเรยนก าหนดขอบเขตของเนอหา เพอวางแผนและสบเสาะหาความรและเกบรวบรวมขอมล ในขนนนกเรยนรวมกนระดมความคดและสามารถก าหนดขอบเขตของเนอหาทจะสบเสาะหาความรไดดงน 1) การเปลยนแปลงทางเคมทเกดขน (ปฏกรยารดอกซ) 2) เซลลกลวนก 3) เซลลอเลกโทรไลตก 4) การปองกนการผกรอนของโลหะ เปนตน เมอนกเรยนสามารถระบขอบเขตทจะศกษาแลว ครแจกแบบปฏบตการทดลองพรอมอธบายการใชแบบปฏบตการทดลองใหนกเรยนเขาใจ ซงในแบบการทดลองมขนตอนและวธการทดลองเพอใหนกเรยนสบเสาะหาความรจากการปฏบตการทดลองทงหมด 6 การทดลอง ซงนกเรยนจะตองศกษาการทดลองแตละการทดลองใหเขาใจ แลวรวมกนวางแผนและออกแบบการทดลองแลวบนทกลงในแบบปฏบตการทดลอง จากกระบวนการเรยนรในขนนเปนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทเปนกระบวนการออกแบบและวางแผนการสบเสาะหาความร ซงเปนการเรยนรวศวกรรมศาสตร (Engineering) จากกระบวนการเรยนรในขนนนกเรยนแตละกลมรวมกนระดมความคดแลวสามารถน าเสนอ เรองทตองเรยนรไดคลาย ๆ กน
ขนท 3 รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจซงขนน
เปนขนทนกเรยนแตละกลมรวมกนวางแผน ออกแบบการทดลองเพอสบเสาะหาความร จากแบบปฏบตการทดลองทครให โดยมการทดลองทงหมด 6 การทดลอง คอ 1) ปฏกรยาระหวางโลหะกบ
สารละลายของโลหะไอออน 2) การถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก 3) เซลลสะสมไฟฟาแบบ
ตะกว 4) การแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟา 5) การชบตะปเหลกดวยทองแดง 6) การปองกนการผกรอนของเหลก ในขนนเปนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทเปน
การใหความร วทยาศาสตร (Science) โดยนกเรยนจะเขาใจการเปลยนแปลงทางเคมทมการถายโอนอเลกตรอน ซงเรยกวาปฏกรยารดอกซ นกเรยนเขาใจศกยไฟฟาของเซลลและศกยไฟฟาของครง
เซลล และรจกปจจยและกระบวนการกดกรอนของโลหะ ความรทางเทคโนโลย (Technology)
นกเรยนไดสรางเซลลกลวานก สรางเซลลอเลกโทรไลตก ใชเครองมอทางวทยาศาสตรตลอดจนใชเทคโนโลยในการน าเสนอและสบคนขอมล ความรทางวศวกรรมศาสตร (Engineering) นกเรยนได
ใชกระบวนการออกแบบการทดลองเพอท าการสบเสาะหาความร ความรทางคณตศาสตร
Page 132
118
(Mathamatic) นกเรยนไดล าดบความสามารถในการเปนตวออกซไดสหรอตวรดวซ นกเรยน
สามารถใชตวเลขในการดลปฏกรยารดอกซ ตลอดจนสามารถเขยนแผนภาพเซลลและค านวณหาคาศกยไฟฟาได
ขนท 4 วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
ภาพประกอบ 21 นกเรยนออกแบบและน าเสนอนวตกรรม
ในขนนนกเรยนแตละกลมรวมกนวางแผนการด าเนนงานในการสรางนวตกรรม โดยในขนนนกเรยนรวมกนคดวาจะสรางนวตกรรมใดเพอชวยแกปญหา แลวรวมกนออกแบบ
ชนงาน โดยวาดภาพโมเดลตนแบบ แลวน าเสนอใหเพอน ๆ ฟงหนาชนเรยน ระหวางการจดการ
เรยนรในขนนสงเกตเหนวา นกเรยนแตละกลมชวยกนคดและเสนอวธแกปญหา โดยนกเรยนมการทบทวนความรทเรยนมาเพอประยกตใชในการสรางนวตกรรมทสามารถใชแกปญหาได โดย
สามารถใหเหตผลทมความเปนไปไดกอนลงมอสรางนวตกรรม ความรทไดจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาในขนนเปนการใหความรทางวศวกรรมศาสตร ซงนกเรยนไดออกแบบ
Page 133
119
นวตกรรม นกเรยนไดเรยนรวทยาศาสตร จากการไดทบทวนความรไฟฟาเคม นกเรยนไดเรยนร
คณตศาสตร จากการค านวณคาศกยไฟฟา เพอใหไดเซลลไฟฟาทมความตางศกยทสามารถใชงานได
ขนท 5 ด าเนนการแกปญหา ขนนเปนขนทนกเรยนสรางนวตกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ขนนครให
นกเรยนลงมอปฏบตจรง ซงความรทไดจากการจดเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาในขนนเปนการ
ใหความรทางวศวกรรมศาสตร ซงนกเรยนไดแสดงความสามารถอยางเตมทในการสรางชนงาน จากการทนกเรยนไดผลตชนงานท าใหนกเรยนไดเขาใจเนอหาทเรยนมากขน เนองจากนกเรยน
มองเหนไดชดเจนวาสงทนกเรยนศกษานนมลกษณะอยางไร
ขนท 6 ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง ขนนเปนการทดสอบและประเมนการใชงานของนวตกรรม โดยผลทไดจะ
น ามาใชในการปรบปรงและพฒนาใหมประสทธภาพในการแกปญหาไดอยางเหมาะสมทสด ขนท 7 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
ขนนเปนการน าเสนอแนวคดและขนตอนการแกปญหาของการสรางชนงานหรอ
การพฒนาวธการ ใหผอนเขาใจและไดขอเสนอแนะเพอการพฒนา ขนท 8 เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
ขนนเปนขนทนกเรยนไดรบสถานการณปญหาใหม แลวนกเรยนแตละกลมรวมกนระดมความคด เพอระบปญหา วเคราะหสาเหตของปญหา คดหาวธการแกปญหาโดยใชการบรณาการณความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร แลวน าเสนอวธการแกปญหา
จากผลสมฤทธทางการเรยนทกลาวมาขางตนท าใหนกเรยนมระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนเฉลย รอยละ 67.32 ซงผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบคอนขางด และเมอน าผลสมฤทธทางการเรยนมาพจารณาเปนรายบคคลตามความถ พบวา นกเรยนมระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนอยในระดบดเยยม จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 20 ระดบดมาก จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 10 ระดบด จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 16.7 ระดบคอนขางด จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 13.33 ระดบปานกลาง จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 6.7 ระดบพอใช จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 26.7 และระดบผานเกณฑขนต าจ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 6.7 ซงสอดคลองกบ สรพชร เจษฎาวโรจน (2548: 13-14) กลาววา การจดการเรยนรการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยสรางหวเรองแทนการสอนเนอหาเปนรายวชา โดยน าหลกการและเนอหาสาระ
Page 134
120
จากสาขาวชาตาง ๆ มาสมพนธกน ท าใหนกเรยนมความเขาใจลกซง เขาใจในความมงหมายของเนอหาสาระและสงทเรยนโดยองครวม สามารถกระตนนกเรยนใหเกดความคดและตระหนกถงการเชอมโยงระหวาง ความรความคดกบสงอน ๆ ทอยรอบตวไดด สามารถน าความรและประสบการณทไดมาจดระเบยบใหมใหเหมาะสมกบตน เปนองคความรของตวเอง สงผลใหการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามประสทธภาพ ท าใหคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงการจดการเรยนรสงกวากอนเรยน ซงสงผลใหระดบผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบคอนขางด และนกเรยนมคะแนนพฒนาการรอยละ 6.67 อยในระดบสงมาก รอยละ 53.33 อยในระดบสง และ รอยละ 40.00 อยในระดบปานกลาง
จากผลการวจยพบวา นกเรยนมระดบพฒนาการทางการเรยน อยในระดบสงมาก จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 6.67 อยในระดบสง จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 53.33 อยในระดบปานกลาง 12 คน คดเปนรอยละ 40.00 ซงสอดคลองกบงานวจยของ นสรนทร บอซา (2558: 84) ซงศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 และสอดคลองกบงานวจยของ นรอาซกน สาและ (2559: 96) ซงศกษาผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการคดวเคราะหและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 แสดงใหเหนวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ท าใหนกเรยนเกดการเรยนรและสงเสรมใหนกเรยนมพฒนาการผลสมฤทธทางการเรยนสงขน
ผลการวจยทเกดขนเปนผลมาจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ซงผเรยนไดมโอกาสลงมอปฏบตจรง ท าใหผเรยนมความกระตอรอรน และมบทบาทอยางเตมท ซงจากการลงมอปฏบตจรงท าใหนกเรยนไดรบการกระตนเพอใหเกดความสนใจในการสบเสาะหาความร การส ารวจตรวจสอบ การคดอยางมเหตผลในเชงตรรกะ รวมถงทกษะของการเรยนรหรอการท างานแบบรวมมอ จากผลดงกลาว สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนสงขนรวมทงสงผลถงคะแนนพฒนาการทางการเรยนของนกเรยนเพมขนตามไปดวย ดงนนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจงไมใชเปนเพยงการจดการเรยนรทสงเสรมใหเกดการบรณาการการเรยนรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร แตยงมงสงเสรมใหสามารถน าความร ทกษะ และประสบการณจากการเรยนรไปใชในการแกปญหาในชวตจรง เปนประโยชนตอการด ารงชวตและการประกอบอาชพตอไปในอนาคต
Page 135
121
2. นกเรยนมคะแนนความสามารถในการแกปญหาจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยคะแนนเฉลยกอนเรยนเทากบ 36.80 อยในระดบต ากวาเกณฑ และหลงการจดการเรยนรรอยละ 89.90 อยในระดบดเยยม
จากผลการวจยพบวา นกเรยนมคะแนนเฉลยของความสามารถในการแกปญหา เพมขนทกครง เมอไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ซงคะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหาครงท 1-4 เทากบ 3.60, 3.67, 7.73 และ 8.99 ตามล าดบ จากคะแนนเตม 10 คะแนน และจากการวเคราะหทางสถต Repeated ANOVA Test พบวา คะแนนความสามารถในการแกปญหามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 ยกเวน คะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหาครงท 1 และครงท 2 ทแตกตางกนแตไมมนยส าคญทางสถตท .01 ทงนอาจเนองมาจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาเปนการจดการเรยนรทใหนกเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง นกเรยนตองระดมความคดในกลม เพอระบปญหาจากสภาพจรงในชมชน แลวท าการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร เพอบรณาการกบคณตศาสตรผานกระบวนการทางวศวกรรมศาสตร น าไปสการสรางเทคโนโลยเพอการแกปญหาในชวตจรง ในระหวางการสรางนวตกรรมนกเรยนมกประสบปญหาตาง ๆ ทนกเรยนตองรวมกนแกไขเพอใหสามารถสรางนวตกรรมไดส าเรจ กระบวนการดงกลาวสงผลใหนกเรยนพฒนาความสามารถในการแกปญหาเพมขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Tallent (1985: 30) ไดศกษาผลของการใชกระบวนการคดแกปญหาอนาคตทมตอความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนทมความสามารถพเศษในระดบเกรด 4-5 ของโรงเรยนทอยนอกเมองทางตะวนออกเฉยงใตของรฐเทกซส ผลการศกษาพบวา วธการฝกดวยกระบวนการคดแกปญหาอนาคตมผลตอคะแนนรวมทงหมดอยางมนยส าคญทางสถตและสอดคลองกบ ผลงานวจยของ วรรณา รงลกษมศร (2551: 62-67) ไดศกษาผลการจดการเรยนรท เนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมท มตอความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสานของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนสาธต ผลการศกษาพบวา นกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตร โดยจดกจกรรมการเรยนรทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมศาสตรมความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตร และคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสานเฉลยสงกวากลมทเรยนดวยวธสอนแบบทวไปอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยนกเรยนกลมทเรยนวทยาศาสตรโดยจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมศาสตรมคะแนนความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตร และคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสาน เฉลยรอยละ 75.58 และ 83.90 นอกจากนยงสอดคลองกบ นสรนทรบอซา (2558: 63) ไดศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา ความสามารถใน
Page 136
122
การแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนร ผลการศกษาพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามความสามารถในการแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01
ผลการวจยทเกดขนเปนผลมาจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา โดย
ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนทงหมด 8 ขนตอนดงน 1) เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง 2) ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา 3) รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอน
ความคดความเขาใจ 4) วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา 5) ด าเนนการแกปญหา 6) ทดสอบ
ประเมนผล และปรบปรง 7) น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม 8) เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน ๆ ซงเปนการสงเสรมใหนกเรยนม
ความสามารถในการคด ตดสนใจเลอกประเดนปญหาทนกรยนสนใจ พรอมทงคดหาวธการ
แกปญหาตามแนวทางสะเตมศกษา อยางเหมาะสมและมประสทธภาพมากทสด จาการจดการเรยนเรยนรพบวาระดบความสามารถในการแกปญหามความสมพนธกบขนตอนการจดการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษาดงตาราง 20
ตาราง 20 ระดบความสามารถในการแกปญหาทเกดกบผเรยนในแตละขนขอการจดการเรยนรตาม
แนวคดสะเตมศกษา
ขนท ขนตอนการจดการเรยนร ระดบความสามารถในการแกปญหา 1 เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
การระบปญหา 2 ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา 3 รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอน
ความคดความเขาใจ วเคราะหสาเหตของปญหา 4 วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา 5 ด าเนนการแกปญหา
เสนอวธการแกปญหา 6 ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง 7 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอ
ผลการพฒนานวตกรรม การตรวจสอบผลการแกปญหา 8 เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน
Page 137
123
จากตาราง 20 การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาในขนท 1 เชอมโยงและ
ระบปญหาในชวตจรง และขนท 2 ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา นกเรยนมระดบความสามารถในการแกปญหาอยในระดบทสามารถระบปญหาได เมอจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษาในขนท 3 รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ และขนท 4 วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา นกเรยนมระดบความสามารถในการแกปญหาอยในระดบ
ทสามารถวเคราะหสาเหตของปญหา เมอจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาในขนท 5
ด าเนนการแกปญหา และขนท 6 ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง นกเรยนมระดบความสามารถในการแกปญหาอยในระดบทสามารถเสนอวธการแกปญหาได และเมอจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษาในขนท 7 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม และ
ขนท 8 เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน นกเรยนมระดบความสามารถในการแกปญหาอยในระดบทสามารถตรวจสอบผลการแกปญหาได
ผลจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา สงผลใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหาสงขน เนองจากกระบวนการจดการเรยนร เปดโอกาสใหนกเรยนระบปญหาตาม
ความสนใจของนกเรยนจากบรบทในชวตจรงของนกเรยน ท าใหนกเรยนมความสนใจและสามารถ
เลอกวธแกปญหาตามความสามารถและความถนด นกเรยนคดวธแกปญหา โดยใชความรวทยาศาสตรมาบรณาการกบความรทางดานเทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร เปน
พนฐานในการแกปญหา ซงเปนการเรยนรวธแกปญหาทด ซงสอดคลองกบ พมพนธ เตชะคปต
และพเยาว ยนดสข (2548: 48-56) ซงกลาววา การจดกจกรรมทมการบรณาการเชอมโยงเนอหาสาระวทยาศาสตรกบการพฒนาความสามารถในการแกปญหา ท าใหผเรยนมการส ารวจตรวจสอบ
คนหาวธการในการแกปญหา ซงเปนการปลกฝงคณลกษณะของนกวทยาศาสตรใหเกดขนกบตวของผเรยน นนคอ “เดกคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน” ซงสอดคลองกบแนวคดของการสรางความร
ดวยตนเองไดกลาวโดยสรปวา กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดความสนใจ
ท าใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองจากการคดหาทางแกปญหา และในการเรยนรดวยตนเองจะชวยใหความสามารถในการแกปญหาของผเรยนสงขน (วดาด หะยตาเฮร, 2557: 89) อกทงปจบน
ความสามารถในการแกปญหายงเปนเปาหมายส าคญในการพฒนาซงเปนคณลกษณะอนพง
ประสงคส าหรบผเรยนในศตวรรษท 21 เพอการด ารงชวตในอนาคต จากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน พบวา นกเรยนใหความรวมมอใน
การจดการเรยนรเปนอยางด นกเรยนไดลงมอปฏบตเพอสรางความรใหกบตนเอง มการแลกเปลยน
Page 138
124
เรยนรระหวางเพอนในกลม และระหวางกลม ในชวงแรกของการเรยน นกเรยนสามารถระบปญหา
และบอกสาเหตของปญหาได แตยงไมสามารถเสนอวธแกปญหา และตรวจสอบผลการแกปญหาได ซงยนยนไดจากคะแนนจากการท าแบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหาครงท 1 กบ
ครงท 2 ซงมคะแนนเทากบ 3.60 คะแนนและ 3.67 คะแนน ตามล าดบ จากคะแนนเตม 10 คะแนน ซงเหนไดวา นกเรยนไดคะแนนความสามารถในการแกปญหาอยในระดบต าและคะแนน
ความสามารถในการแกปญหาไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะ ในชวงเรมตนนกเรยนย งไมเขาใจ
เนอหาทางวทยาศาสตรเพออธบายปรากฏการณตาง ๆ ทเกยวของกบไฟฟาเคม จงสงผลใหนกเรยนยงไมสามารถเสนอวธการแกปญหาทสอดคลองกบเนอหาวชาเคมได แตเมอจดการเรยนรตอไป
แลวทดสอบความสามารถในการแกปญหาครงท 3 และท 4 ผลปรากฎวา นกเรยนไดคะแนนเฉลย
เทากบ 7.73 และ 8.99 ตามล าดบ ซงคะแนนความสามารถในการแกปญหา ในครงท 3 และครงท 4 มคาเฉลยสงขนตามล าดบ อยางมนยส าคญทางสถตท .01 ทงนอาจเปนเพราะนกเรยนไดฝกการคด
และการแกปญหาดวยตนเองผานกระบวนการเรยนรแบบบรณาการ นกเรยนไดลงมอปฏบตเพอสรางความรตามความสนใจมากขน และเจาะลกเนอหาไฟฟาเคมมากขน จงสงผลใหนกเรยนม
ความรไฟฟาเคมเพมขน จนสามารถเชอมโยงความรไฟฟาเคมไปสการปฏบตเพอสรางนวตกรรม
จงสงผลใหนกเรยนสามารถเสนอวธแกปญหาทเปนไปไดและสอดคลองกบเนอหาไฟฟาเคม และสามารถวเคราะหผลไดตรงประเดนกบวธการแกปญหา พรอมเหตผลประกอบได จงสงผลให
นกเรยนไดคะแนนความสามารถในการแกปญหาสงขน
ผลการวจยจงสรปไดวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามความสามารถในการแกปญหาหลงเรยนสงกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01
3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษามความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมากทสด
จากผลการศกษาพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา มความพงพอใจตอการจดการเรยนรอยใจระดบมากทสด ซงมคะแนนความพงพอใจตอการจดการเรยนรเฉลยเทากบ 4.51 ทงนเนองจากการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา นกเรยนไดเรยนรดวยการลงมอปฏบตดวยตนเอง ไดคดหาวธการในการแกปญหาดวยตนเอง ไดเหนประโยนจากการเรยนรผานการเรยนรแบบบรณาการณ นกเรยนสามารถใชความรไดจรง สงผลใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย จงท าใหนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนร ซงสอดคลองกบงานวจยของ นรอาซกน สาและ (2559:100-101) งานวจยของ นสรนทร บอซา (2558: 91) และยงสอดคลองกบการสมภาษณนกเรยน
Page 139
125
จากผลการวจยพบวา นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษา ในแตละองคประกอบ โดยพงพอใจดานการน าไปใชประโยชน มากทสด ซงมคะแนนเฉลย เทากบ 4.59 รองลงมา คอดานเนอหา มคะแนนเฉลย เทากบ 4.57 ดานตอมา คอดานประโยชน
ทไดรบ มคะแนนเฉลย เทากบ 4.52 และสดทาย คอ ดานกจกรรมการเรยนร มคะแนนเฉลย เทากบ 4.47 ซงระดบความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบมากทสด ซงผวจยไดน าเสนอในแตละดานดงน
ดานการน าไปใชประโยชนพบวา ผเรยนมความพงพอใจอยในระดบมากทสด
เนองจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนการจดการเรยนรทเรมตนจากการเชอโยงปญหาจากสภาพจรงในทองถนซงเปนรปธรรมทอยใกลตวนกเรยนชวยใหนกเรยนสามารถเรยนร
และเชอมโยงไปสการปฏบตจรงเพอการแกปญหา ท าใหนกเรยนเหนประโยชนและคณคาของการ
เรยน จงท าใหผเรยนสามารถน ากระบวนการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได
ดานเนอหาพบวา ผเรยนมความพงพอใจอยในระดบมากทสดเนองจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนการจดการเรยนรทใหนกเรยนเปนศนยกลางการเรยนรจากสงท
นกเรยนสนใจ โดยครคอยใหค าชแนะอยางใกลชด อกทงยงคอยเอออ านวยความสะดวกตลอดการ
จดกจกรรมการเรยนร ท าใหผเรยนเขาใจงายขน อกทงเนอหายงมการเรยบเรยงจากงายไปยาก และนกเรยนไดสบเสาะหาความรจากการทดลองและการปฏบตจรง จงสงผลใหผเรยนมความเขาใจ
เนอหาไดดขน
ดานประโยชนทไดรบพบวา ผเรยนมความพงพอใจอยในระดบมากทสดเนองจากการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนการจดการเรยนรทนกเรยนไดฝกทกษะตาง ๆ ใน
ระหวางเรยน โดยเฉพาะทกษะการแกปญหา ทกษะการบรณาการความรเพอสรางนวตกรรมส าหรบใชแกปญหาในชวตจรง จงสงผลใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถและประยกตใชในชวตจรง
ดานกจกรรมการเรยนร พบวา ผเรยนมความพงพอใจอยในระดบมาก เนองจาก
การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา เปนการจดการเรยนรแบบบรณาการขามศาสตรหรอสาขาวชา เพอใหผเรยนเหนคณคาของการเรยนรและเขาใจวาท าไมถงตองเรยนเนอหาดงกลาว โดย
ผเรยนมอสระในการคนควาหาความรไดอยางเตมศกยภาพ ซงครผสอนเปดโอกาสใหผเรยนไดลง
มอปฏบตจรง สงผลใหผเรยนมความสนใจอยากเรยนวทยาศาสตรเพมขนและอยากใหการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาเกดขนกบรายวชาอน ๆ เนองจากเปนการจดการเรยนรทเนนผเรยน
Page 140
126
เปนส าคญ เนนการท างานแบบรวมมอ ฝกฝนความสามารถในการแกปญหา และสรางสรรคผลงาน
ดวยตวนกเรยนเอง ดงนน การจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาจงเปนวธหนงทชวยใหนกเรยนม
ความพงพอใจตอการจดการเรยนรวชาเคม โดยชวยสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรแบบรวมมอ มอสระในการคดและคนควาหาความรไดอยางอสระ ไดฝกกระบวนการคดวเคราะหปญหาตาง ๆ จน
น าไปสการพฒนาความสามารถในการแกปญหา และทส าคญคอ ผเรยนไดลงมอปฏบตจรง ผเรยน
เรยนรอยางมความสข สามารถบรณาการความรขามวชาหรอสาขาวชา โดยเชอมโยงกบชวตจรงได จงสงผลใหผเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาอยในระดบมากทสด
5.9 ขอเสนอแนะ
5.9.1 ขอเสนอแนะในการน าผลวจยไปใช 5.9.1.1 ครผสอนตองเขาใจกระบวนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาเปนอยางด
เพอจะไดชแจงใหผเรยนเขาใจ อนจะท าใหผเรยนเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง ซงครผสอนคอยใหค าแนะน าอยางใกลชด
5.9.1.2 ครผสอนตองบรหารเวลาในการจดการเรยนรใหด โดยเฉพาะในขนทนกเรยนตองน าความรไปใชปฏบตจรงในการผลตชนงาน เพอใหผเรยนไดใชความคดอยางเตมทและสามารถสรางชนงานไดอยางมประสทธภาพ
5.9.1.3 ครผสอนควรมความยดหยนเวลาในการจดกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสม ตามศกยภาพของผเรยน
5.9.1.4 ครผสอนควรดแลนกเรยนใหทวถงและใหค าแนะน ากบนกเรยนทกคน อยางเทาเทยมกน
5.9.1.5 ในขณะด าเนนกจกรรมการเรยนรครควรสรางบรรยากาศแบบกลยาณมตร คอยใหค าปรกษา ใหความส าคญกบความคดของผเรยนทกคน จดบรรยากาศการเรยนรทสงเสรมการคดโดยใชค าถามกระตนใหผเรยนไดแสดงความคดเหน
Page 141
127
5.9.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 5.9.2.1 ควรมการวจยผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาท มผลตอ
ผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบหรอรายวชาอน ๆ
5.9.2.2 ควรมการศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอตวแปรตามอน ๆ ทเปนทกษะแหงศตวรรษท 21 เชน ทกษะการท างานเปนทม
5.9.2.3 ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษากบผลของการจดการเรยนรปแบบอน ๆ
Page 142
128
เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. (2539). การประเมนจากสภาพจรง. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.
________. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด
________. (2559). การศกษาไทย 4.0 ในบรบทการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน. สบคนเมอ
28 กนยายน 2559, สบคนจาก http://www.moe.go.th/websm/2016/aug/354.html
กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง. (8 ส.ค. 59). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564). สบคนจากhttp://dmcrth.dmcr.go.th/ppsd/detail/660/
กฤษลดา ชสนคณาวฒ. (2557). รอบรเทคโนโลย กระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม คออะไร?. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(190), 37-41
จ ารส อนทลาภาพร, มารต พฒผล, วชย วงษใหญ และศรสมร พมสะอาด. (2558) การศกษา
แนวทางการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาสาหรบผเรยนระดบประถมศกษา . ศลปากรณ, 8(1), 62-74
ชนาธป พรกล. (2544). คลพระราชบญญตฯจดการเรยนการสอนการสรางความรดวยตนเอง. วารสารวชาการ, 4(10), 15-18
ดารารตน ชยพลา. (2558). ผลการจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคด STEM Education ทมตอความสามารถในการแกปญหาอยางสรางสรรคทางวทยาศาสตร เรอง ปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. (วทยานนพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยนเรศวร).
ดวงพร สมจนทรตา, มนตร มณภาคและสมเกยรต พรพสทธ. (2559). การศกษาความสามารถใน
การแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลายทไดรบการ
เรยนตามแนวทางสะเตมศกษา เรอง กายวภาคของพช. การประชมวชาการระดบชาต
ครศาสตร ครงท 1 การศกษาเพอพฒนาทองถองถน สประชาคมอาเซยน : ทศทางใหมในศตวรรษท 21, 353-360.
ทรงศกด ภสออน. (2551). การประยกตใช SPSS วเคราะหขอมลงานวจย. กาฬสนธ : ประสานการพมพ.
Page 143
129
ธรพงศ แกนอนทร. (2545). ผลของวธสอนแบบโครงการตอเจตคตความพงพอใจคณลกษณะอน
และระดบผลการศกษาของนกศกษาระดบปรญญาตร. วารสารสงขลานครนทร, 2645, 34-35
นนทวน นนทวนช. (2557). การประเมนการรเรองวทยาศาสตร PISA 2015. สสวท, 42(186), 40-41
นภาเมธธาวชย. (2536). การประเมนผลการเรยน. กรงเทพมหานคร : ส านกสงเสรมวชาการสถาบน
ราชภฏธนบร. นยมศรยะพนธ. (2541). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสระหวางการเรยนแบบ
รวมมอกบการสอนตามค มอครของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5”. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร).
นสรนทร บอซา. (2557). ผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา (STEM Education) ทมตอ
ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา ความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5.(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต,
มหาวทยาลยสงขลานครนทร).
นรอาซกน สาและ. (2559). ศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษาทมตอผลสมฤทธ
ทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการคดวเคราะหและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต,
มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต ปตตาน) บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน
บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2535). ระเบยบวจยทางสงคมศาสตร- Social science research methodology. กรงเทพมหานคร: ภาควชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยมหดล.
บญลอย มลนอย, เฉลมพร ทองพน, ยทธศกด แชมมย และ วษณ ธงไชย. (2559). ผลการจดการ
เรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาตรแลคณตศาสตรทเพมทกษะการคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรเรอง วงจรไฟฟาของนกเรยนชนประถมศกษาปท
6. การประชมวชาการระดบชาต มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ ครงท 3, 287-297.
ประเทองทพย นวพรไพศาล. (2535). การตรวจแบบสอบการคดวจารณญาณของวตสนและเกลเซอรส าหรบนกเรยนมธยมศกษา. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย).
Page 144
130
ประสาท เนองเฉลม. (2558). การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ:
บรษทแอคทฟพรนท จ ากด
ปราณ ทองค า. (2539). เครองมอวดผลทางการศกษา. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร.
เผยน ไชยศร. (2531). หลกการวดผลประเมนผลการศกษา. เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.
พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข. (2557). การจดการเรยนรในศตวรรษท 21. พมพครงท 1. กรงเทพ ฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย
__________ . (2548). การเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนส าคญ: แนวคด วธและเทคนคการสอน1. กรงเทพฯ: บรษทเดอะมาสเตอรกรปแมนเนจเมนต จ ากด.
พรทพย ศรภทราชย. (2556). STEM Education การพฒนาทกษะในศตวรรษท 21. วารสารนกบรหาร, 33(2), 49-55
พลศกด แสงพรมศร. (2558). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะกระบวนการทาง
วทยาศาสตรขนบรณาการ และเจตคตตอการเรยนวชาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการจดการเรยนรสะเตมศกษากบแบบปกต. (วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม).
พวงรตน ทวรตน. (2543). การสรางและพฒนาแบบทดสอบวดผลสมฤทธ.กรงเทพ : ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.
ภสสร ตดมา. (2558). การพฒนาความคดสรางสรรค เรอง ระบบรางกายมนษย ดวยกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมตามแนวทางสะเตมศกษา ระดบชนมธยมศกษาปท 2.
(วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยนเรศวร).
มนตร จฬาวฒนานทล. (2556). สะเตมศกษาในประเทศไทยและทตสะเตม. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(185), 14-18
เยาวดวบลยศร. (2540). การวดผลและการสรางแบบทดสอบผลสมฤทธ.กรงเทพมหานคร:
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
รกษพล ธนานวงศ. (2556). เรยนรสภาวะโลกรอนดวย STEM Education แบบบรณาการ. สถาบญสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 41(182), 15-20
ราชบณฑตยสถาน. (2555). พจนานกรมศพทศกษาศาสตร. (พมพครงท 1) กรงเทพ: อรณการพมพ
___________ . (2554). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพ ฯ:ศรวฒนาอนเตอรพรนท
จ ากด (มหาชน)
Page 145
131
รศนา อชชะกจ. (2539) กระบวนการแกปญหาและตดสนใจเชงวทยาศาสตร. (พมพครงท 3).
กรงเทพ ฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. รสดา จะปะเกย. (2558). ผลของการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ทมตอผลสมฤทธทางการ
เรยนชววทยาและความพงพอใจในการจดการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวยาลยสงขลานครนทร).
ลวน สายหยด และ องคณา สายหยด. (2543). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพ ฯ: สวบยา
สาสน. วเชยร เกตสงห. (2538). การวจยปฏบตการ. กรงเทพ ฯ: ไทยวฒนาพานช.
วรพจน วงศกจรงเรอง และ อธป จตตกฤษ. 2556. ทกษะแหงอนาคตใหม การศกษาเพอศตวรรษท 21. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเพนเวลดส พบลชชง เฮาส จ ากด
วรรณา รงลกษมศร. (2551). ผลการเรยนการสอนทแนนกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมทม
ตอความสามารถในการแกปญหาเชงวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสมผสานของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนโรงเรยนสาธต. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).
วรรณ แกมเกต. (2555). วธวทยาการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ:โรงพมพแหงจฬาลงกรมหาวทยาลย.
วรรณทพา รอดแรงคา. (2544). การประเมนทกษะกระบวนการและการแกปญหา. (พมพครงท 2).
กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. วรฬ พรรณเวท. (2542). การออกแบบ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช.
ศานกานต เสนวงศ. (2556). การจดกจกรรมสะเตมศกษาดวยกบโอรงาม. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(185), 30-31
ศรชย กาญจนวาส. (2552). ทฤษฎการสอบแบบดงเดม CLASSICAL TEST THEORY. พมพครงท 6.
กรงเทพ ฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย ________. (2552). ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม . (พมพครงท 6). กรงเทพ ฯ: จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
________. (2556). ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม . (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศรพร ศรตาพร. (2554). ค มอวเคราะหปญหาอยางเปนระบบ. กรงเทพฯ: เลฟแอนดลพเพรสจ ากด
Page 146
132
ศรพร สวรรณการณ . (2546). ผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในแกปญหาทาง
วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนตามรปแบบการเรยนรแ บ บ ส ร า ง ส ร ร ค ค ว า ม ร . (ว ท ย า น พ น ธ ป ร ญ ญ า ม ห า บ ณ ฑ ต ,
มหาวทยาลยสงขลานครนทร).
ศรลกษณ ชาวลมบว. (2558). การพฒนาหลกสตรตามแนวทางสะเตมศกษา เรอง ออย ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. (วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, มหาวทยาลยศรนคร
นทรวโรฒ). สรพสร เจษฎาวโรจน. (2548). การจดการสอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ: บคพอยท
สดารตน อะหลแอ. (2558). ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม
และสงแวดลอมทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชมธยมศกษาปท 6. (วทยานพนธ
ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร).
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2558). ท าไมตองสะเตมศกษา. สบคนเมอ 18 กรกฎาคม 2559, สบคนจากhttp://www.stemedthailand.org
________. (2557). ผลการประเมน PISA 2012 คณตศาสตร การอานและวทยาศาสตรนกเรยนรอะไรและท าอะไรไดบาง.กรงเทพฯ: อรณการพมพ
________. (2557). สะเตมศกษา. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร
และเทคโนโลย. ________. (2555). การวดผลประเมนผลวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน จ ากด.
________. (2546). รายงานการศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาความคด
ระดบสงวชาชววทยาระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย (ระยะท 1). กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว
________. (2559. พ.ย. 9). ความรเบองตนเกยวกบสะเตมศกษา. สบคนจาก http://www.stemedthailand.org/?activity=ความรเบองตนสะเตม
สทธาวรรณ ภาณรตน. (2553). การเปรยบเทยบพฒนาการทางทกษะการเขยนเรยงควาภาษาไทย
ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ระหวางกลมประเมนตนเองโดยแบบตรวจสอบราบการกบแบบสอบถามปลายเปด. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย).
Page 147
133
ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). สรปสาระส าคญแผนพฒนา
เครษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบทสบเอด พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙.http://www.nesdb.go.th/Default.aspx?tabid=395 (สบคนเมอ 27 มกราคม 2559)
________. (2559). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564).
ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2553). ค มอการพฒนาหลกสตรและการสอน . กรงเทพ ฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.
________. (2554). แนวปฏบตการวดผลและประเมนผลการเรยนรตามหลดสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพ ฯ: โรงพมพชมนมสหกรณ
การเกษตรแหงประเทศไทย.
ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบสรางองคความร: การจดการ
เรยนรทสอดคลองกบมาตรา 24 (2) (3) แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. พมครงท 2. กรงเทพฯ: กลมสงเสรมนวตกรรมและการเรยนรของครและ
บคลากรทางการศกษา ส านกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร. ________. (2550). การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน.กรงเทพ ฯ: ชมนมสหกรณการเกษตร
แหงประเทศไทย. สนธ พลชยยา. (2557). กจกรรมสะเตมศกษาจากลายนวมอ. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร
และเทคโนโลย, 43(191), 10-15
________. (2557). สะเตมศกษากบการคดขนสง.สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(189), 7-10
สนย คลายนล. (2555). การศกษาวทยาศาสตรไทย: การพฒนาและภาวะถดถอย. พมพครงท 1. สมทรปราการ: แอดวานสพรนตงเซอรวช จ ากด
ส านกงานรฐมนตร. (2559). ผลประชมคณะกรรมการนโยบาย "สะเตมศกษา” กระทรวงศกษาธการ. สบคนเมอ 18 กรกฎาคม 2559, สบคนจากhttp://www.moe.go.th/websm/2016/may/218.html
สพรรณ ชาญประเสรฐ. (2557). สะเตมศกษากบการจดการเรยนรในศตวรรษท 21. สถาบญสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(186), 3-5
Page 148
134
สภทรา สรรงเรอง และ ชานนท จนทรา . (2554) การพฒนาความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรของนกเรยน โดยใชรปแบบ SSCS ในการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร. วารสารศกษาศาสตรปรทศน, 26(1), 13-24
สมถวล วจตวรรณา และคณะ. (2556). วจยเพอพฒนาการเรยนการสอน. กรงเทพ ฯ: เจรญดมนคง.
สมนก ภททยธาน. (2537). การวดผลศกษา.กาฬสนธ: ประสานการพมพ. สรชน อนทสงข. (2557). เบองหลงการออกแบบกจกรรม stem คณตศาสตรระดบประถมศกษา.
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(187), 19-26
หสยา เถยรวทวส . (2537). การศกษาความสมพนธระหวางความสามารถดานเหตผลกบความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. (วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ).
อาชวน ไชยสนทร. (2535). ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรและความถนดดานมตสมพนธของนกเรยนมธยมศกษาปท 3. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ,
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร).
อปการ จระพนธ. (2556). สะเตมศกษา ของใหมส าหรบประเทศไทยหรอไม. สถาบญสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(185), 32-37
อภสทธ ธงไชย. (2557). เรองเลาจาดงานประชม ITEEA ครงท 76. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 42(189), 54-56
________. (2557). สะเตมศกษา. สบคนจาก www.knw.ac.th/UserFiles/files/STEM1.pdf 20 มนาคม 59
________. (2555). สรปการบรรยายพเศษเรอง Science, Technology, Engineering, and
Mathematics Education: Preparing students for the 21stCenturt. สบคนเมอ 9 กมภาพนธ 2559, จาก http://designtechnology.ipst.ac.th/uploads/STEMeducation.pdf
อมพวา รกบดา. (2549). ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงคม
ตอผลสมฤทธทางการเรยนความสามารถในการคดแกปญหา และความพงพอใจของน ก เ ร ยน ชนม ธ ยม ศ กษ า ป ท 5. (ว ท ย า น พนธ ป รญญ า มหาบณฑ ต ,
มหาวทยาลยสงขลานครนทร). อมรลกษณ ปรชาหาญ. (2535). ความพงพอใจของสมาชกทมตอบทบาทของสหกรณการเกษตร
สารภ จ ากด. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สถาบนเทคโนโลยแมโจ).
Page 149
135
อรญญา ชนะเพย. (2542). ผลของการใชโปรแกรมฝกการแกปญหาตอความสามารถในการ
แกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน).
อวยพร เรองตระกล. (2544). การพฒนาและวเคราะหคณภาพของวธการวดคะแนนพฒนาการตามทฤษฎทดสอบแบบดงเดมและทฤษฎการตอบสนองขอสอบ . (วทยานพนธปรญญา
มหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).
Arends, R.. (2001). Learning to teach. Singapore : McGraw-Hill Higher Education. Aronin, S., & Floyd, K., K. (2013). Using an iPad in inclusive preschool classroom to introduce
STEM concepts. Teaching Exception Children, 45(4), 34-39
Asunda, P.A., &Mativo, J. (2015). Integrated STEM: A NEW PRIMER FOR TEACHING TECHNOLOGY EDUCATION. Technology & Engineering Teacher, 75(4), 8-13.
Atkinson, S.K. (1961). The Education ,s Encyclopedia. New Jersey: Prentice-Hall, Inc. Bellanca, J. and Brandl, R. (2010). 21st century skills Rethinking How Students Learn. Indiana :
Solution Tree Press
Beyer, B.K. (1985). Teaching Critical Thinking: A Direct Approach. Socia Education. (April). 297-303.
Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of education objactives: The classification of education goals. New York: David McKay.
Bourne, L.E., Bruce, R.E and Roger, L.D. (1971). The Psychology of Thinking. New Jersey:
Prentice – Hall.
Brooks, J. G.; & Brooks, M. G. (1993). The Case for Constructivist Classrooms. Alexandria, VA: ASCD. Retrieved September 1, 2016, from
www.tc.pbs.org/teacherline/courses/.../inst335_brooks.pdf
Chen, G. (2012). The Rising Popularity of STEM: A Crossroads in Public Education or a Passing Trend?.Retrieved November 20, 2015 from
www.publicschoolreview.com/articles/408
Chonkaew, P., Sukhummek, B., &Faikhamta, C. (2016). Development of analytical thinking ability and attitudes towards science learning of grade-11 students through science
Page 150
136
technology engineering and mathematics (STEM education) in the study of stoichiometry. Chemistry Education Research and Practice, DOI: 10.1039/c6rp00074f.
Dewey, J. (1929). Experience and Nature. Calcutta: Oxford Book.
_______. (1976). Moral Principle in Education. Boston: Houghton Mifflin Co. Eysenck, H.J., Arnoid W. and Meili, R. (1972). Encyclopedia of Psychology. New York: The
Seabury Press.
Fosnot, C.T. (1996). Constructivism: Theory, Perspectives, and Practice. New York: Teacher College Press.
Gore, J. (2001). Pedagogy Rediscoverred?. Retrieved September 1, 2016, from
http://www.cirriculumsupport.education.nsw.gov.au/secondary/hsie/assets/professlearning/pedagogy.htm
Gagne, R.M. (1970). The Condition of Learning. New York : Holt, Rinchart and Winston.
Gleitman, H. (1992). Basic Psychology. 3rd ed. New York : W.W. Norton ,s Company.
Good, C. V. (1973). Dictionary of Education. New York : McGraw – Hill Book Company.
Herboldsheimer, R., & Gordon, P. (2013). Curriculum Development Course at a Glance
Planning For STEM. Sample Curriculum – Posted: February 15, 2013 Herschbach, D.R. (2011). The STEM Initiative: Constraints and Challenges. Journal of STEM
Teacher Education. 48(1). Retrieved November 22, 2015, from http://scholar.lib.vt.edu/ejournals/JSTE/v48n1/herschbach.html
James, W. (1975). Pragmatism. Cambridge: Harvard University.
Klem, A. M., & Connell, J.P.(2004). Relationships matter: Linking teacher support to studentengagement and achievement. Journal of School Health, 74(7), 262-273.
Klopfer, L.E. (1971).“Evaluation of Learning in Science”, Handbook on Formative and
Summative Evaluation of Student Learning. New York: McGraw – Hill Book
Company , 574 – 580.
Page 151
137
Lantz, H.B. (2009). Science, Tecnology, Engineering, and Mathematics (STEM) Education What
Form? What Function?. Retried November 25, 2015 from www.currtechintegration.com/pdf/STEMEducationArticle
Lefrancois, G. R. (1985). Psychology for Teaching. 6th.ed. California: Wads Worth Publishing Conpany.
Mehalik, M. M., Doppelt, Y. &Schunn, C. D. (2005). Addressing performance of a design-
based,systems approach for teaching science in eighth grade, National Association of Research in Science Teaching (NARST), Dallas, TX.
Meyrick, K.M.(2012). How STEM education improves student learning. Meridian, 14(1).
Retrieved from http: //www.ced.ncsu.edu/meridian/index.php/meridian/article/viewFile/6/
Mitts, C. R. (2016).why STEM?. Technology & Engineering Teacher, 75(6), 30-35. Piaget, J. (1985). The Equilibration of Cognitive Structures. Chicogo, IL: University of Chicago
Press. _______. (1962). The Origins of Intelligence in Children. New York. w.w.
Rosenthal, J.A. (2012). Statics and data interpretation for social work. New York: Clearance Center.
Sdorow, L.M. (1993). Psychology. 3rd ed. Iowa: WCB. Brawn,s Benchmark Publishers, Inc.
Smith, P.T. (1994). Effect on Student Attitude and Achievement. Dissertation Abstract International. 55(7): 2528-2537
Sutherland, P. (1992). Cognitive Developmet Today: Piaget and His Critics. London: Paul
Chaman. Tallent, Mary K. (1985). “The Future Problem Solving Program : An Investigation of Effects on
Problem Solving Ability.” Dissertation Abstract international 9. Tobin, K. (1993). The Practice of Constructivism in Science Education. New Jersey: Lawrence
Erlbaum Associates.
Vasquez, J.A., Sneider, C., and Comer, M. (2013). STEM Lesson Essentials: Integrating Science, Technology, Engineering, and Mathematics. Portsmouth, NH: Heinemann.
Page 152
138
Vygostsky, L.S. (1987). Mind in Society: The Development of Higher Psychology Process.
Cambridge, MA: Harvard University Press. Weir, J.J. (1974). “Problem Solving is Every body,s Problem”, The Science Teacher. 4 (April
1974), 16-18 Wells, J. T. (2016). PIRPOSAL model of Integrative STEM education: CONCEPTUAL AND
PEDAGOGICAL FRAMEWORK FOR CLASSROOM IMPLEMENTATION.
Technology & Engineering Teacher, 75(6), 12-19.
Page 153
139
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวจย
ภาคผนวก ข หนงสอน าสง
ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการจดการเรยนร
ภาคผนวก ง เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล
ภาคผนวก จ คณภาพของแบบทดสอบและแบบวด
ภาคผนวก ฉ ภาพการจดกจกรรมการเรยนร
Page 154
140
ภาคผนวก ก
รายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวจย
Page 155
141
รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย
รายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอวจยเครองมอทใชในการวจย เรอง ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการ
แกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6
แผนการจดการเรยนรตามแนวคสะเตมศกษา เรอง ไฟฟาเคมแบบวดความสามารถในการแกปญหา
แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร แบบบนทกภาคสนาม และแบบสมภาษผเรยน
1. ผศ.ประยร ด ารงรกษ อาจารยประจ าภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร
มหาวทยาลยราชภฎยะลา
2. คณครณฐธวรรณ ลมปไตรรตน คร ค.ศ. 4 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร
โรงเรยนเทศบาล 5 อ.เมอง จ.ยะลา
3. ดร.สบฮาน สาและ อาจารยประจ าคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
4. ดร.ฮาซน ดอปอ อาจารยประจ าภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฎยะลา
5. ดร.มฮด แวดราแม อาจารยประจ าคณะศกษาศาสตร มหาวยาลย
สงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
6. อาจารยอาอเซาะส เบญหาวน อาจารยประจ าภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร
มหาวทยาลยราชภฎยะลา
7. อาจารยภราดร วารศร อาจารยประจ ากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โรงเรยนสาธตอสลาม
มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
Page 156
142
แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรองไฟฟาเคม
1. ผศ.ประยร ด ารงรกษ อาจารยประจ าภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฎยะลา
2. ดร.สบฮาน สาและ อาจารยประจ าคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
3. ดร.ฮาซน ดอปอ อาจารยประจ าภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร
มหาวทยาลยราชภฎยะลา
4. ดร.มฮด แวดราแม อาจารยประจ าคณะศกษาศาสตร มหาวยาลย
สงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน
5. อาจารยอาอเซาะส เบญหาวน อาจารยประจ าภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฎยะลา
Page 157
143
ภาคผนวก ข
หนงสอน าสง
Page 165
151
ภาคผนวก ค
เครองมอทใชในการจดการเรยนร
Page 166
152
ตวอยางแผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
แผนการจดการเรยนร
หนวยการเรยนร ไฟฟาเคม เรอง ไฟฟาเคม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชา เคมเพมเตม 4 ว30224 ชน ม.6 เวลา24 ชวโมง ครผสอน นายเกรยงศกด วเชยรสราง โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม
1. มาตรฐานการเรยนร
สาระท 3 สารและสมบตของสาร
มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน
สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย
มาตรฐานว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความรการแกปญหารวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอนสามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลา นน ๆเขาใจวาวทยาศาสตรเทคโนโลยสงคมและสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน
2. ผลการเรยนร
2.1 สามารถบอกเลขออกซเดชนของธาตได
2.2 ระบไดวาปฏกรยาเคมทเกดขนเปนปฏกรยารดอกซหรอไม
2.3 อธบายความหมายของปฏกรยาออกซเดชน ปฏกรยารดกชน ปฏกรยารดอกซ ตวรดวซ
และตวออกซไดส ในดานการถายโอนอเลกตรอนและการเปลยนแปลงเลขออกซเดชนได
2.4 จดล าดบความสามารถในการรบอเลกตรอนของธาตหรอไอออนและเปรยบเทยบ
ความสามารถในการเปนตวรดวซหรอตวออกซไดสได
2.5 ดลสมการรดอกซโดยใชเลขออกซเดชนและครงปฏกรยาได
Page 167
153
2.6 ตอเซลลกลวานกจากครงเซลลทก าหนดให พรอมบอกขวแอโนด ขวแคโทด และเขยน
สมการแสดงปฏกรยาได
2.7 เขยนแผนภาพเซลลกลวานกได
2.8 อธบายวธหาคาศกยไฟฟามาตรฐานครงเซลล (E0) โดยการเปรยบเทยบกบครงเซลล
ไฮโดรเจนมาตรฐานได
2.9 ใชคา E๐ ของครงเซลลค านวณหาคาศกยไฟฟาของเซลลและท านายการเกดปฏกรยารดอกซ
ได
2.10 อธบายหลกการท างานของเซลลกลวานก เซลลปฐมภม เซลลทตยภมและเซลลอเลกโทร
ไลตได
2.11 อธบายหลกการท างานพรอมเขยนสมการแสดงปฏกรยาทเกดขนในถานไฟฉาย เซลลแอล
คาไลน เซลลปรอทเซลลเงน เซลลเชอเพลงไฮโดรเจน-ออกซเจน เซลลเชอเพลง โพรเพน-
ออกซเจน เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว เซลลนกเกล-แคดเมยมและเซลลโซเดยมซลเฟอร
ได
2.12 อธบายหลกการของการแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟาการชบโลหะดวยกระแสไฟฟาและ
การท าโลหะใหบรสทธ พรอมทงเขยนสมการแสดงปฏกรยาทเกดขนได
2.13 อธบายสาเหตหรอภาวะทท าใหโลหะเกดการผกรอนพรอมเขยนสมการแสดงปฏกรยาได
2.14 อธบายวธปองกนการผกรอนของโลหะโดยวธอะโนไดซ การรมด า วธแคโทดก การเคลอบ
ผวดวยพลาสตก สหรอน ามน การชบดวยโลหะได
2.15 อธบายหลกการท างานของแบตเตอรอเลกโทรไลตแขง แบตเตอรอากาศ การท า อ เลกโทร
ไดอะลซสน าทะเลได
2.16 สามารถบรณาการความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรในการ
แกปญหาในชวตประจ าวนได
3. จดประสงคการเรยนร
3.1 สามารถบอกเลขออกซเดชนของธาตได 3.2 ระบไดวาปฏกรยาเคมทเกดขนเปนปฏกรยารดอกซหรอไม 3.3 อธบายการถายโอนอเลกตรอนระหวางโลหะกบโลหะไอออนในปฏกรยาได
Page 168
154
3.4 อธบายความหมายของปฏกรยาออกซเดชน ปฏกรยารดกชน และปฏกรยารดอกซ พรอมทงเขยนสมการแสดงปฏกรยาได
3.5 อธบายความหมายของตวรดวซและตวออกซไดสได 3.6 เปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวออกซไดสและตวรดวซได 3.7 ดลสมการรดอกซโดยใชเลขออกซเดชนได 3.8 ดลสมการรดอกซโดยใชครงปฏกรยาได 3.9 ท าการทดลองเพอศกษาการถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก การท างานของเซลล
สะสมไฟฟาแบบตะกว เซลลอเลกโทรไลตก การแยกสารละลายดวยไฟฟา การชบโลหะ การกดกรอนของเหลก และการปองกนการกดกรอนของเหลกได
3.10 อธบายการเกดกระแสไฟฟาในเซลลกลวานก และบอกไดวาขวไฟฟาใดเปนขวแอโนดหรอขวแคโทด รวมทงบอกหนาทของสะพานเกลอได
3.11 เขยนสมการแสดงปฏกรยาทข วแอโนด ขวแคโทดและปฏกรยารดอกซได 3.12 เขยนแผนภาพเซลลกลวานกได 3.13 อธบายวธการหาคาศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลลและความหมายของคาศกยไฟฟา
มาตรฐานของครงเซลลได 3.14 เปรยบเทยบความสามารถในการเปนตวออกซไดสและตวรดวซของสารจากคา E0 ของครง
เซลลได 3.15 อธบายการเกดปฏกรยาเมอน าครงเซลลททราบคาศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลลมาตอ
กบครงเซลลไฮโดรเจนมาตรฐานได 3.16 ใชคา E0 ของครงเซลลค านวณหาคาศกยไฟฟามาตรฐานของเซลลได 3.17 ท านายทศทางของการเกดปฏกรยาโดยพจารณาจากคา E0 ของเซลลทค านวณได 3.18 อธบายความหมายของเซลลกลวานก เซลลปฐมภมและเซลลทตยภมได 3.19 บอกสวนประกอบและหลกการท างานของถานไฟฉาย เซลลแอลคาไลน เซลลปรอท เซลล
เงน เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว เซลลนเกล-แคดเมยม เซลลลเทยม-ไอออน พอลเมอร และเซลลโซเดยมซลเฟอร พรอมทงเขยนสมการแสดงปฏกรยาทเกดขนในเซลลได
3.20 อธบายหลกการแยกสารละลายดวยกระแสไฟฟา การผลตอลมเนยมและแมกนเซยม การชบดวยไฟฟาและการท าโลหะใหบรสทธโดยใชเซลลอเลกโทรไลตก
3.21 เขยนสมการแสดงปฏกรยาการกดกรอนของโลหะ และบอกวธการปองกนการกดกรอนของโลหะโดยวธอะโนไดซ รมด า แคโทดก และระบบหลอเยนแบบปดได
Page 169
155
3.22 อธบายความกาวหนาทางเทคโนโลยของเซลลไฟฟาเคมเกยวกบหลกการท างานของแบตเตอรอเลกโทรไลตแขง แบตเตอรอากาศและการท าอเลกโทรไดอะลซสน าทะเลได
3.23 ท าการทดลอง บนทกผลการทดลอง แปลความหมายขอมลและสรปผลการทดลองในเรองตอไปนได 23.1. ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน 23.2. การถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก 23.3. เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว 23.4. การแยกทองแดงไอออน Cu2+ (aq) ออกจากสารละลาย CuSO4 23.5. การชบตะปเหลกดวยสงกะส 23.6. การปองกนการกดกรอนของเหลก
24. นกเรยนมความสามารถในการแกปญหา และสามารถบรณาการความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรในการแกปญหาในชวตประจ าวนได
4. สมรรถนะของผเรยน
4.1 มความสามารถในการแกปญหา 4.2 มความสามารถในการคด 4.3 มความสามารถในการสอสาร 4.4 มความสามารถในการใชทกษะชวต 4.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลย
5. คณลกษณะอนพงประสงค
5.1 มความมงมนในการเรยนร 5.2 มความใฝเรยนร 5.3 มวนย 5.4 อยอยางพอเพยง
6. สาระส าคญ
ปฏกรยาทมการถายโอนอเลกตรอนหรอปฏกรยาทอะตอม โมเลกลหรอไอออนมการเปลยนแปลงเลขออกซเดชน เรยกวา ปฏกรยารดอกซ ปฏกรยารดอกซประกอบดวยปฏกรยาออกซเดชนและปฏกรยารดกชนซงเกดขนพรอมกนเสมอ
Page 170
156
การดลสมการรดอกซสามารถดลได 2 วธ คอ การดลสมการรดอกซโดยใชเลขออกซเดชน และการดลสมการรดอกซโดยใชครงปฏกรยา
เซลลไฟฟาเคมจ าแนกเปน 2 ประเภทคอ เซลลกลวานกและเซลลอเลกโทรไลตก หลกการของเซลลกลวานกคอ เมอสารในเซลลเกดปฏกรยาเคมแลวท าใหมกระแสเกดขน สวนหลกการของเซลลอเลกโทรไลตกคอ การใชกระแสไฟฟาไปท าใหสารในเซลลเกดปฏกรยาเคม
แผนภาพของครงเซลลใชแสดงสวนประกอบของครงเซลล โดยเขยนขวไฟฟาทเปนโลหะไวทางซายตามดวยไอออนในสารละลาย และใชเสนเดยว ( |) คนระหวางสารทมสถานะตางกน สวนสารทมสถานะเดยวกนคนดวยเครองหมายจลภาค (,) แผนภาพเซลลกลวานกใชแสดงสวนประกอบของเซลลกลวานก โดยเขยนครงเซลลทเกดปฏกรยาออกซเดชน (ขวแอโนด) ไวทางขวามอ มเสนคขนาน (||) แทนสะพานเกลอคนระหวางครงเซลลทงสอง
เมอน า 2 ครงเซลลมาตอกนเปนเซลลกลวานก ความตางศกยทวดไดจากเซลลคอศกยไฟฟามาตรฐานของเซลล การหาศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลลท าไดโดยน าครงเซลลนนทสภาวะมาตรฐานไปตอกบครงเซลลไฮโดรเจนมาตรฐาน ซงก าหนดใหมศกยไฟฟาเปน 0 โวลต ครงเซลลรดกชนทมคาศกยไฟฟามาตรฐานเปนบวก ตวออกซไดสในครงเซลลนนจะชงอเลกตรอนไดดกวาไฮโดรเจนไอออนในครงเซลลไฮโดรเจนมาตรฐาน สวนครงเซลลรดกชนมคาศกยไฟฟามาตรฐานเปนลบ ตวออกซไดซในครงเซลลนนมความสามารถในการชงอเลกตรอนไดนอยกวาไฮโดรเจนไอออนในครงเซลลไฮโดรเจนมาตรฐาน ศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลลสามารถใชพจารณาความสามารถในการเปนตวออกซไดสหรอตวรดวซใชท านายทศทางการเกดปฏกรยา รดอกซไดเมอน า 2 ครงเซลลมาตอกน
เซลลกลวานกจ าแนกไดเปนเซลลปฐมภมและเซลลทตยภม เซลลกลวานกทใชงานจนกระแสไฟฟาหมดแลวไมสามารถประจไฟไดใหมอกเรยกวา เซลลปฐมภม สวนเซลลกลวานกทใชงานจนกระแสไฟฟาหมดแลวและสามารถน าไปประจไฟใหมแลวน ามาใชไดอกเรยกวา เซลลทตยภม
เซลลอเลกโทรไลตกประกอบดวยขวไฟฟา 2 ขวจมอยในสารละลายอเลกโทรไลต เมอผานไฟฟากระแสตรงเขาไปในเซลล จะมปฏกรยาเกดขน ขวทเกดปฏกรยาออกซเดชนเรยกวา ขวแอโนด ข วท เกดปฏกรยารดกชนเรยกวาข วแคโทด การผานไฟฟากระแสตรงลงไปในสารละลายอเลกโทรไลตแลวมปฏกรยาเกดขนเรยกวา กระบวนการอเลกโทรลซสการแยกสารเคมดวยกระแสไฟฟา การชบโลหะดวยกระแสไฟฟาและการท าโลหะใหบรสทธ เปนกระบวนการทน าหลกการของเซลลอเลกโทรไลตกมาใชประโยชน
Page 171
157
หลกการชบโลหะดวยกระแสไฟฟาตองจดโลหะทใชชบเปนขวแอโนด โลหะทตองการชบเปนขวแคโทด สวนสารละลายอเลกโทรไลตตองมไอออนของโลหะชนดเดยวกบขวแอโนด
กระบวนการท าโลหะใหบรสทธใชหลกการเดยวกนกบการชบโลหะดวยกระแสไฟฟา โดยใชโลหะบรสทธเปนขวแคโทด โลหะไมบรสทธเปนขวแอโนด และสารละลาย อเลกโทรไลตตอมไอออนชนดเดยวกนกบขวแอโนด
การกดกรอนของโลหะเกดจากโลหะเสยอเลกตรอน สนมเหลกเกดจากเหลกเสยอเลกตรอนใหแกน าและออกซเจนในอากาศ ดงนนการปองกนการกดกรอนของโลหะท าไดโดยการปองกนไมใหโลหะเสยอเลกตรอน
แบตเตอรอเลกโทรไลตของแขง แบตเตอรอากาศและการท าอเลกโทรไดอะลซสน าทะเล จดเปนความกาวหนาทางเทคโนโลยเกยวกบเซลลไฟฟาเคม
7. สาระการเรยนร
ปฏกรยารดอกซ (Redox reaction) คอ ปฏกรยาเคมทมการถายโอนอเลกตรอนระหวางสารทเขาท าปฏกรยากน
ทมา http://www.avon-chemistry.com/chem_intro_lecture.html
การดลสมการรดอกซมหลกส าคญ ดงน
1. ท าใหเลขออกซเดชนของธาตหรอไอออนทเพมขนเทากบเลขออกซเดชนของธาตหรอไอออนทลดลง
2. ดลอะตอมอนทเลขออกซเดชนไมเปลยนแปลงใหเทากน
Page 172
158
3. ตรวจสอบจ านวนอะตอมของธาตและประจไฟฟา ของสารตงตนกบผลตภณฑตองเทากน
การดลสมการรดอกซม 2 วธ คอ การดลสมการรดอกซโดยใชเลขออกซเดชนและการดลสมการรดอกซโดยใชครงปฏกรยา
การดลสมการรดอกซโดยใชเลขออกซเดชนท าไดตามล าดบดงน 1. หาเลขออกซเดชนของธาตหรอไอออนในปฏกรยาเพอใหทราบตวรดวซและตว
ออกซไดส 2. ดลจ านวนอะตอมและไอออนทมเลขออกซเดชนเปลยนแปลง 3. ท าจ านวนเลขออกซเดชนทเพมขนของตวรดวซกบเลขออกซเดชนทลดลงของ
ตวออกซไดสใหเทากน 4. ดลจ านวนอะตอมทเลขออกซเดชนไมเปลยนแปลง 5. ตรวจสอบจ านวนอะตอมของแตละธาตและผลรวมประจไฟฟาของสารตงตน
และผลตภณฑใหเทากน การดลสมการรดอกซโดยใชครงปฏกรยา ท าไดตามล าดบดงน
1. พจารณาโมเลกล อะตอม หรอไอออนทถกออกซไดส(oxidized) และถกรดวซ(reduced) จากเลขออกซเดชน (oxidation number) ทเปลยนไป
2. เขยนครงปฏกรยาทเกดออกซเดชน (oxidation) และรดกชน (reduction)
3. ท าครงปฏกรยาทงสองใหสมดลทงจ านวนอะตอมและจ านวนประจไฟฟา โดย
ดลอะตอมทเปลยนแปลงเลขออกซเดชน
ดลอะตอมออกซเจน(O) และไฮโดรเจน(H) ในสมการโดยท
ดล O ดวย H2O
ดล H ดวย H+
ถาสารละลายเปนเบสใหเตม OH- ทงสองดานเพอสะเทน H+ในปฏกรยา(ถาม)
ท าจ านวน e-ทใหและรบในสองครงปฏกรยาใหเทากน
4. รวมครงปฏกรยาทงสองทดลแลวใหเปนสมการสทธของปฏกรยารดอกซ
Page 173
159
เซลลไฟฟาเคมเปนการศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงทางเคมของสารโดยมการเปลยนแปลงทางไฟฟาเกดขนดวยพรอมกน แบงไดเปน 2 ประเภท
1. เซลลกลวานก (Galvanic cell) เปนเซลลทปฏกรยาเคมท าใหเกดกระแสไฟฟา ซงปฏกรยาจะเกดไดเอง (spontaneous reaction)
ทมา http://chemwiki.ucdavis.edu/Analytical_Chemistry/Electrochemistry/Electrochemistry_2%3A_Galvanic_cells_and_Electrodes
แผนภาพเซลลกลวานกสามารถเขยนไดดงน
ทมา http://chemwiki.ucdavis.edu/Analytical_Chemistry/Electrochemistry/Voltaic_Cells
ศกยไฟฟาของเซลลและศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลล(Cell potential & Standard potential) เราไมสามารถหาคาศกยไฟฟาของครงเซลลได ดงนน การหาคาศกยไฟฟาของครงเซลลตองก าหนดวาจะเปรยบเทยบกบครงเซลลใดเพอเปนมาตรฐานเดยวกนจงก าหนดให ครงเซลลไฮโดรเจนมาตรฐาน หรอเรยกอกชอหนงวา ขวไฟฟาไฮโดรเจนมาตรฐาน(standard hydrogen electrode, SHE) ใหมศกยไฟฟามาตรฐานเทากบ0.00 V.
Page 174
160
ทมาhttp://www.chem.umass.edu/genchem/whelan/class_images/Electrochemistry_SHE.jpg
ทมา http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/3084/3158196/blb2004.htmlทมาhttp://wps.prenhall.com/wps/media/objects/3084/3158196/blb2004.html
เซลลกลวานกแบงเปน 2 ประเภท ไดแก
1. เซลลปฐมภม เปนเซลลทเมอใชกระแสไฟฟาหมดแลวจะน ามาประจไฟใหมไมได
2. เซลลทตยภม เปนเซลลทเมอจายไฟจนหมดแลวหรอเมอศกยไฟฟาต าลงสามารถน ามาประจไฟใหมไดอก
Page 175
161
เซลลกลวานก ชนดเซลลปฐมภม
เซลลถานไฟฉายและเซลลแอลคาไลน
ถานไฟฉาย เซลลแอลคาไลน
ก. สวนประกอบ แอโนด แคโทด อเลกโทรไลต
Zn
MnO2 NH4 ZnCl2แปงเปยก ผงคารบอน และน า
Zn
MnO2 KOH
ข. ปฏกรยาทขวแอโนด ปฏกรยาทขวแคโทด
Zn(s) Zn2+(aq) + 2e- 2MnO2(s)+2NH4
+(aq)+2e-
Mn2O3(s)+2NH3(aq)+H2O(l)
Zn(s)+2OH-(aq) ZnO(s)+H2O(l)+2e- 2MnO2(s)+H2O(l)+2e- Mn2O3(s)+2OH-(aq)
ค. คาศกยไฟฟา 1.5 V. 1.5 V. ง. อายการใชงาน ใหกระแสไฟยาวนาน ใหกระแสไฟยาวนานกวา
ชนดของเซลล สารทใชเปนสวนประกอบ
ปฏกรยารวม แอโนด แคโทด อเลกโทรไลต
1. เซลลปรอท Zn(s) HgO(s) KOH Zn(s)+HgO(s) ZnO(s)+Hg(l)
2. เซลลเงน Zn(s) Ag2O(s) KOH Zn(s)+Ag2O(s) ZnO(s)+2Ag(s)
3. เซลลเชอเพลง
ไฮโดรเจน-ออกซเจน
H2(g) O2(g) NaOH หรอ
Na2CO3
2H2(g)+O2(g) 2H2O
Page 176
162
เซลลกลวานก ชนดเซลลทตยภม
เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว เซลลนกเกล-แคดเมยม
1. ขวแอโนด Pb(s) Cd
2. ขวแคโทด PbO2(s) NiO2(s) หรอ NiO(OH)
3. ปฏกรยารวม Pb(s)+PbO2(s)+4H+(aq)+2SO42-
2PbSO4(s)+2H2O(l)
Cd(s)+2NiO(OH)(s)+2H2O(l)
Cd(OH)2(s)+2Ni(OH)2(s)
4. การน าไปใชประโยชน
ใชกบรถยนต ใชกบโทรศพทมอถอ กลองถายรป เครองเลเซอรชนดไรสาย
5. ขอดและขอเสย
ใหอเลกตรอนมาก น าหนกมาก ขนาดใหญ ตองตรวจระดบน ากรดและเตมน ากลนเพมใหความเขมขนคงทอยเสมอ การประจไฟยงยากกวา
ขนาดเลกประจไฟงายกวา ไมตองเตมน ากลน
2. เซลลอเลกโทรไลต (Electrolytic cell) เปนเซลลทตองใชกระแสไฟฟาท าใหเกดปฏกรยาเคม เนองจากปฏกรยาทเกดเองไมได (non- spontaneous reaction)
ทมา http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_18.html
Page 177
163
เซลลอเลกโทรไลตก (Electrolytic cell)
ทมาhttp://2012books.lardbucket.org/books/principles-of-general-chemistry-v1.0/s23-07-electrolysis.html
การท าอเลกโทรลซส น าตองเตม กรด H2SO4ลงไปในน าดวยดงนน ในสารละลายจงประกอบดวย H2O , H+และ SO4
2-
ปฏกรยาเคมเกดขนดงน ขวแคโทด:2H+(aq)+2e- H2(g) E˚= 0.00 V ขวแอโนด: H2O(l) 1/2O2(g) + 2H+(aq) + 2e- E˚=+1.23V ปฏกรยารวม: H2O(l) H2(g) + 1/2O2(g)
E˚cell= E˚cathode -E˚anode
E˚cell= 0.00V-(+1.23V) = -1.23V
การแยกสารละลายดวยกระแสไฟฟา
การแยกทองแดงไอออน Cu2+(aq) ออกจากสารละลาย CuSO4ดวยไฟฟา ปฏกรยาทเกดขน ขวแคโทด: Cu2+(aq) + 2e- Cu(s) E˚=+0.34 V ขวแอโนด: H2O(l) 1/2O2(g) + 2H+(aq) + 2e- E˚=+1.23 V ปฏกรยารวม: Cu2+(aq) + H2O(l) Cu(s)+ 1/2O2(g) + 2H+(aq) E˚cell= E˚cathode -E˚anode
E˚cell=0.34V- 1.23V = -0.89V
Page 178
164
การกดกรอนของโลหะและการปองกน
ทมา http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_18.html
โลหะในธรรมชาตเกดการกดกรอนหรอเกดสนมมสาเหตหลายประการ ตวอยางหนงเกดจากผวโลหะสมผสกบน าและแกสออกซเจน ส าหรบการเกดสนมเหลกนนอธบายไดวา บรเวณทผวเหลกสมผสกบน าจะมการใหและรบอเลกตรอน โดยอะตอมของเหลกจะเกดปฏกรยา
วธทเหมาะสมส าหรบการปองกนการกดกรอนของโลหะ 1. เคลอบผวของโลหะดวยน ามน ทาสหรอเคลอบดวยพลาสตก 2. การชบเคลอบผวโลหะดวยโลหะ เชน Ni, Cu, Sn, Ag, Cr 3 .การจมโลหะทตองการชบลงในโลหะทรอนจนหลอมเหลว เชน Zn 4. ท าใหโลหะมภาวะเปนแคโทด โดยพนโลหะทไมตองการใหเกดสนม ดวย
โลหะทมศกยไฟฟาต ากวาวธนเรยกวา วธแคโทดก 5. การทาผวโลหะดวยสารยบย งการผกรอน เชน เกลอโครเมต(FeCrO4) เกลอบว
ทวลามนซงอยในรปของ (CuHg)3NH+ 6. การอะโนไดส 7. การรมด า
Page 179
165
8. การบรณาการสะเตมศกษา
วทยาศาสตร (S) เทคโนโลย (T) วศวกรรมศาสตร (E) คณตศาสตร (M)
1.ปฏกรยารดอกซ
2.ศกยไฟฟาของเซลลและศกยไฟฟาของครงเซลล
3.การกดกรอนของโลหะ
1. เซลลกลวานก 2. เซลลอเลกโทรไลตก
3. การชบโลหะดวยไฟฟา
4.ใชเครองมอทางวทยาศาสตร
5.การใชเทคโนโลยในการน าเสนอหรอสบคนขอมล
1. กระบวนการออกแบบและพฒนาเซลลกลวานก
2. กระบวนการออกแบบและพฒนาเซลลอเลกโทรไลตก
3. กระบวนการท าโลหะใหบรสทธ
4. กระบวนการปองกนการผกรอนของโลหะ
5. กระบวนการออกแบบและพฒนานวตกรรมเพอการแกปญหา
1.ล าดบความสามารถในการเปนตวออกซไดสหรอตวรดวซ
2.การดลสมการรดอกซโดยใชเลขออกซเดชนและดลโดยใชครงปฏกรยา
3.เขยนแผนภาพเซลล 4.ค านวณหาคาศกยไฟฟาของเซลล
9. กระบวนการจดการเรยนร
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
( 1 ชวโมง)
1. ครชแจงจดประสงค ขอตกลง และท าความเขาใจเกยวกบวธการเรยนโดยใชการจดการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษา
2. แบงนกเรยนเปนกลม ๆ ละ 5 คน โดยคละความสามารถ 3. ใหนกเรยนรวมกนท ากจกรรมเตรยมความพรอมกอนลงพนท
ทศนศกษา 4. ครแนะน าแหลงเรยนรทจะพานกเรยนไปทศนศกษา ซงไดแก
ทาเทยบเรอประมงพาณชย และทาเทยบเรอประมงพนบานทาสเหรา อ าเภอคระบร จงหวดพงงา
5. ครใหนกเรยนแตละกลมระดมความคด แลวเสนอขอควรปฏบต และสงทไมควรปฏบตขณะทศนศกษา
6. ครใหนกเรยนระดมความคด แลวเสนอสงทนกเรยนอาจจะได
น าเสนอขอควรปฏบต สงทไมควรปฏบต และสงทนกเรยนอาจพบเจอ และค าถามทนกเรยนเตรยมลวงหนา
Page 180
166
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
พบเจอ พรอมกบเสนอค าถามทนกเรยนอยากร 7. นกเรยนแตละกลมน าเสนอหนาชนเรยน เกยวกบขอควรปฏบต
สงทไมควรปฏบต สงทนกเรยนอาจพบเจอ และค าถามทนกเรยนเตรยมลวงหนา โดยใชเวลากลมละไมเกน 5 นาท
8. ครและนกเรยนรวมกนสรปในสงทนกเรยนน าเสนอ เพอเตรยมความพรอมกอนออกไปทศนศกษา
9. ครพานกเรยนไปทศนศกษาแหลงเรยนรในชมชน 2 แหง คอ ทาเทยบเรอประมงพาณชยอ าเภอคระบร และทาเทยบเรอประมงพนบานทาสเหราอ าเภอคระบร จงหวดพงงา (ใชเวลาในการทศนศกษา ชวงวนหยด)
10. ครน านกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบอ าเภอคระบร เกยวกบ สภาพภมอากาศ การประกอบอาชพ และแหลงทองเทยวของอ าเภอคระบรจงหวดพงงา
11. ใหนกเรยนน าเสนอขอมลความรทนกเรยนแตละกลมรวมกนทศนศกษา หนาชนเรยน พรอมกบระบปญหาหรอขอสงสยทนกเรยนสนใจ
14. ครและนกเรยนรวมกนสรปปญหาหรอสงทนกเรยนสนใจเพอน าไปสการระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
(ใชเวลา 1 ชวโมง)
1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหปญหาทสรปไดแลวระบสงทจ าเปนตองเรยนร
2. ครและนกเรยนรวมกนก าหนดเรองทจ าเปนตองเรยนร ซงนกเรยนควรสรปเรองทจ าเปนตองเรยนร ดงน 2.1. แหลงก าเนดไฟฟา 2.2. การปองกนการผกรอนของโลหะ
Page 181
167
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
3. รวบรวมขอมล แนวคดทเกยวของและสะทอนความเขาใจ
(ใชเวลา 15 ชวโมง)
ปฏกรยารดอกซ (ใชเวลา 4 ชวโมง) 1. ครและนกเรยนรวมกนทบทวนความหมายและวธการหาเลขออกซเดชน
2. ใหนกเรยนหาเลขออกซเดชนของธาตในสารประกอบตาง ๆ 3. ครยกตวอยางสมการเคมทมการเปลยนแปลงเลขออกซเดชนและไมเปลยนแปลงเลขออกซเดชน แลวใหนกเรยนหาเลขออกซเดชนของธาตหรอไอออนในปฏกรยา
4. ครและนกเรยนรวมกนสรปเลขออกซเดชน และสมการเคมทมการเปลยนแปลงเลขออกซเดชน
5. ใหนกเรยนรวมกนศกษาเรองปฏกรยารดอกซจากหนงสอเรยน 6. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนการทดลองและออกแบบการทดลองลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 1 ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน
7. ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการทดลอง 8. ใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลองพรอมบนทกผลการทดลองในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 1
9. ครใหนกเรยนรวมกนอภปรายตามแนวค าถามตอไปน กอนจมแผนโลหะในสารละลายมไอออนของโลหะชนด
ใดละลายอย โลหะกบไอออนของโลหะในสารละลายคใดทมปฏกรยา
เคมเกดขน และทราบไดอยางไร โลหะกบไอออนของโลหะคทเกดปฏกรยา เลขออกซเดชน
ของสารมการเปลยนแปลงอยางไร 10. ครและนกเรยนอภปรายรวมกนตามรายละเอยดจากหนงสอ
เรยนเรอง ปฏกรยารดอกซเพอใหนกเรยนไดความรเพมเตมดงน ปฏกรยาทใหอเลกตรอนเรยกวา ปฏกรยาออกซเดชน สวน
ปฏกรยาทรบอเลกตรอนเรยกวา ปฏกรยารดกชน
แบบฝกหด 1 การหาเลขออกซเดชน การทดลองท 1 ปฏกรยา
ระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน
Page 182
168
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
ปฏกรยาออกซเดชนและปฏกรยารดกชนตางกเปนครงปฏกรยา เมอรวมปฏกรยาทงสองเขาดวยกนจะไดปฏกรยาทเรยกวา ปฏกรยารดอกซ
สารทใหอเลกตรอนกบสารอนแลวมเลขออกซเดชนเพมขนเรยกวา ตวรดวซ สวนสารทรบอเลกตรอนจากการสารอนแลวมเลขออกซเดชนลดลงเรยกวา ตวออกซไดส
11. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายตอไปเกยวกบการทดลองจม Cu ลงในสารละลาย Zn2+แลวไมเกดปฏกรยา แสดงวาความสามารถในการใหอเลกตรอน ของ Cu นอยกวา Zn แต Cu2+
จะรบอเลกตรอนไดดกวา Zn2+เพอน าไปสการจดล าดบความสามารถในการใหและรบอเลกตรอนของโลหะและโลหะไอออน
12. ครน าอภปรายเพอทบทวนความรความเขาใจเรองการดลสมการเคมอยางงาย วธการตรวจสอบวาปฏกรยาทก าหนดใหดลหรอไม แลวอภปรายโดยยกตวอยางเกยวกบการดลสมการรดอกซ ซงตองดลจ านวนอเลกตรอนทมการถายโอนหรอประจไฟฟาในปฏกรยา และดลจ านวนอะตอม ดงนนสมการรดอกซทดลแลวจะมจ านวนอะตอมและประจไฟฟาของสารตงตนและผลตภณฑเทากน
13. ใหนกเรยนรวมกนศกษาการดลสมการรดอกซจากหนงสอเรยน 14. ใหนกเรยนแตละกลมระดมความคดเพอท าความเขาใจการดล
สมการรดอกซ 15. ใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอการดลสมการรดอกซหนาชน
เรยน พรอมยกตวอยาง โดยใชวธดลโดยใชเลขออกซเดชน 1 ขอ และ วธดลโดยใชครงปฏกรยา 1 ขอ
16. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายสรปการดลสมการรดอกซ 17. ใหนกเรยนท าแบบฝกหดท 3 การดลสมการรดอกซ
แบบฝกหดท 3 การดลสมการรดอกซ
Page 183
169
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
เซลลกลปวานก (4 ชวโมง) 1. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายทบทวนการทดลองเรอง ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออนจนไดขอสรปเกยวกบความหมายของครงเซลลและการเขยนสญลกษณของครงเซลล
2. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาเซลลกลวานกจากหนงสอเรยน
3. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนและออกแบบวธการทดลองลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 2 การถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก
3. ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการทดลอง 4. ใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลอง บนทกผลและอภปรายลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 2 ตามแนวค าถามดงน เมอตอวงจรไฟฟาระหวางครงเซลลแตละค มการถายโอน
อเลกตรอนหรอไม และทราบไดอยางไร ครงเซลลทน ามาตอกนแตละคนน ครงเซลลใด
เกดปฏกรยาออกซเดชน ครงเซลลใดเกดปฏกรยารดกชน และทข วไฟฟาหรอสารละลายมการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร
สะพานเกลอท าหนาทอยางไร 5.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายตอไปเกยวกบสวนประกอบและการเรยกชอขวไฟฟาของเซลลกลวานก เพอใหไดขอสรปวา ขวไฟฟาของเซลลทเกดปฏกรยาออกซเดชนเรยกวา แอโนด สวนขวไฟฟาของเซลลทเกดปฏกรยารดกชน เรยกวา แคโทด แลวใหนกเรยนเขยนปฏกรยาทเกดขนในเซลลกลวานก และจดล าดบความสามารถในการใหและรบอเลกรอนของโลหะและโลหะไอออน ซงควรจดไดดงน
การทดลองท 2 การถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก
Page 184
170
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
รบอเลกตรอน ใหอเลกตรอน งาย Cu2+(aq) Cu(s) ยาก Fe2+(aq) Fe(s)
Zn2+(aq) Zn(s) ยาก Mg2+(aq) Mg(s) งาย
6. ครและนกเรยนเรยนรวมกนอภปรายสรปผลการทดลอง
การเขยนแผนภาพเซลลกลวานก 1. ครและนกเรยนรวมกนทบทวนการตอเซลลกลวานก ระหวางครงเซลล Zn|Zn2+(aq) กบครงเซลล Cu(s)|Cu2+(aq) ในการทดลองเรอง ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน รวมทงทศทางการเบนของเขมของโวลตมเตอร แลวน ามาอภปรายเกยวกบการเขยนแผนภาพเซลลกลวานก
2. ใหนกเรยนฝกเขยนแผนภาพเซลลกลวานกจากปฏกรยาทก าหนดใหดงน
Zn(s) + Cu2+(aq) Zn2+(aq) + Cu(s)
Mg(s) + Zn2+(aq) Mg2+(aq) + Zn(s)
Fe(s) + Cu2+(aq) Fe2+(aq) + Cu(s)
Zn(s) + Fe2+(aq) Zn2+(aq) + Fe(s)
Mg(s) + Fe2+(aq) Mg2+(aq) + Fe(s)
3. ใหนกเรยนฝกเขยนปฏกรยาทข วแอโนด แคโทด และปฏกรยาของเซลลกลวานกจากตวอยางแผนภาพเซลลกลวานกทก าหนดให ดงน Zn(s)|Zn2+(aq, 1 mol/dm3)||Cu2+(aq, 1 mol/dm3)|Cu(s)
Mg(s)|Mg2+(aq, 1 mol/dm3)||Fe3+(aq, 1 mol/dm3), Fe2+(aq, 1 mol/dm3)|Pt(s)
Zn(s)|Zn2+(aq, 1 mol/dm3)||H+(aq, 1 mol/dm3)|H2(g, 1 atm)|Pt(s)
Page 185
171
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
4. ใหนกเรยนรวมกนสรปการเขยนแผนภาพเซลลกลวานกและสมการไอออนก จากนนใหนกเรยนท าแบบฝกหดท4 แผนภาพเซลลกลวานก
5. ครใหนกเรยนตอบค าถาม “จากการทดลองศกยไฟฟาทวดไดเปนศกยไฟฟาของเซลลใชหรอไม และเราสามารถค านวณหาศกยไฟฟาของครงเซลลไดหรอไม อยางไร”
6. ใหนกเรยนแตละกลมระดมความคดแลวตอบค าถาม 7. ใหนกเรยนศกษาศกยไฟฟาของเซลลและศกยไฟฟาของครงเซลลจากหนงสอเรยนพรอมตารางคาศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลลรดกชน
8. ครใหภาพเซลลกลวานกตวอยางใหนกเรยนรวมกนอธบายพรอมกบค านวณหาคาความตางศกยของเซลลกลวานกทก าหนดให
9. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนสรางเซลลกลวานกทสนใจพรอมกบค านวณคาความตางศกยของเซลล
10. นกเรยนอธบายเซลลกลวานกทสรางขนอนไดแก การเปลยนแปลงของสารเคมทเกดขน การเปลยนแปลงของอเลกตรอนทเกดขน ปฏกรยาเคมทเขยนได แผนภาพเซลลทเขยนได และศกยไฟฟามาตรฐานของเซลลทค านวณได
11. ใหนกเรยนท าแบบฝกหดท 5 ศกยไฟฟาของเซลลและศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลล
แบบฝกหดท4แผนภาพ
เซลลกลวานก แบบฝกหดท 5 ศกยไฟฟาของเซลลและศกยไฟฟามาตรฐานของครงเซลล
ประเภทของเซลลกลวานก (2 ชวโมง)
1. ใหนกเรยนรวมกนศกษาประเภทของเซลลกลวานกจากหนงสอเรยน
2. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและสรปเกยวกบเซลลกลวานกตาง ๆ ไดแก เซลลถานไฟฉาย เซลลแอลคาไลน เซลลปรอท เซลลเงน เซลลเชอเพลง จนไดขอสรป อนไดแก ปฏกรยาทเกดขน ปฏกรยาทข วตาง ๆ และความแตกตางระหวางเซลล เปนตน
Page 186
172
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
3. ใหนกเรยนรวมกนศกษาเซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว จากหนงสอเรยน
4. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนการทดลองและออกแบบการทดลองลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคมการทดลองท 3 เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว
5. ครน านกเรยนอภปรายกอนการทดลอง ดงน ใหนกเรยนสงเกตการเปลยนแปลงทแผนตะกวทง 2 แผน
และการเบนของเขมโวลตมเตอร เตอนไมใหสดดมแกสทเกดขนขณะท าการทดลอง
เนองจากมไอของกรดและแกส SO2 ปะปนออกมาดวย 6. ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการทดลอง 7. ใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลองและบนทกผลการทดลองลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคมการทดลองท 3
ทมา: สสวท., 2556: 53
รปท I การจดอปกรณเพอศกษาเซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว 9. ใหนกเรยนแตละกลมอภปรายผลการทดลองรวมกนภายในกลม แลวน าขอสรปมาอภปรายรวมกนอกครง ซงควรไดขอสรป ดงน เมอตอวงจรตามรป ก. ครงท 1 เขมของโวลตมเตอรไมเบน
แสดงวาไมมกระแสไหลในวงจร เนองจากขวไฟฟาทงสองมศกยไฟฟาเทากน เพราะเปนโลหะชนดเดยวกนและจมอยในสารละลายเดยวกน
เมอตอวงจรตามรป ข. ทแผนตะกว B ซงเปนแคโทดมแกสไฮโดรเจนเกดขน เมอพจารณา E0ของครงเซลล H+
การทดลองท 3 เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว
Page 187
173
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
พบวารบ อเลกตรอนไดดกวา H2O ปฏกรยาทเกดขนเปนดงน
2H+(aq) + 2e- H2(g)
ทแผนตะกว A ซงเปนแอโนด มสารสน าตาล คอ PbO2มาเกาะ เมอพจารณาคา E0ของครงเซลลพบวา H2O(l) เปนตวรดวสดกวา SO4
2-(aq) จงเกดแกส O2ดงสมการ H2O(l) 1/2O2(g) + 2H+(aq) + 2e-
แกสออกซเจนทเกดขนจะท าปฏกรยากบตะกวเกดเปน PbO2 เมอตอวงจรรป ก.อกครง พบวาเขมโวลตมเตอรเบนไป
แสดงวามกระแสไหลในวงจร ทแอโนด (B) มสารสขาวเกดขน คอ PbSO4(s) ซงเกดจาก Pb(s) ถกออกซไดสเกดเปน Pb2+(aq) แลวท าปฏกรยากบสารละลาย H2SO4 ทแคโทด (A)สน าตาลด าจางลง เพราะวา PbO2(s) เปนตวออกซไดซเกด PbSO4(s) ดงสมการในบทเรยน
10. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบเซลลนกเกล-แคดเมยม เซลลลเทยม-ไอออน พอลเมอร เซลลโซเดยม-ซลเฟอร เกยวกบสวนประกอบ ปฏกรยาทเกดขนภายในเซลลและการน าไปใชประโยชนตามรายละเอยดในบทเรยนจากนนใหนกเรยนท าแบบฝกหดท 6 ประเภทของเซลลกลวานก
แบบฝกหด 6 ประเภทของเซลลกลวานก
เซลลอเลกโทรไลตก (2ชวโมง)
1. ใหนกเรยนศกษาเซลลอเลกโทรไลตกจากหนงสอเรยน 2. ครน าอภปรายเกยวกบสวนประกอบของเซลลอเลกโทรไลตและการเปลยนแปลงทเกดขนในเซลล โดยใชการแยกน าดวยไฟฟาและการแยกสารไอออนกหลอมเหลวดวยไฟฟา ตอจากนนอภปรายเกยวกบการน าหลกการของเซลลอเลกโทรไลตมาใชประโยชนในทางอตสาหกรรม
Page 188
174
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
3. ใหนกเรยนรวมกนศกษาการแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟาจากหนงสอเรยน
4. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนระดมความคดและตงสมมตฐานเพอท านายการเปลยนแปลงทเกดขนกอนการทดลองแลวน าเสนอหนาชนเรยนกลมละ 5 นาท
5. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนและออกแบบการทดลองลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคมการทดลองท 4 การแยกสารละลาย CuSO4
และ KI ดวยกระแสไฟฟา 6. ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการทดลอง 7. ใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลองแลวอภปรายผลการทดลอง ลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 4 ตามแนวค าถามดงน มการเปลยนแปลงทข วไฟฟาและในสารละลายอยางไร เขยนสมการการเปลยนแปลงทเกดขนทข วแอโนดและขว
แคโทดไดอยางไร สารละลายทเหลอจากการทดลองมสมบตอยางไร เพราะ
เหตใด 8. ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทดลองเรอง การแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟา
9. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบ การชบโลหะดวยไฟฟา 10. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนระดมความคดเพอท านายการเปลยนแปลงทเกดขนกอนการทดลองแลวน าเสนอหนาชนเรยนกลมละ 5 นาท
11. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนและออกแบบการทดลองลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคมการทดลองท 5 การชบตะปเหลกดวยสงกะส
12. ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการทดลอง 13. ใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลองแลวอภปรายผลการทดลอง
การทดลองท 4 การแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟา การทดลองท 5การชบตะปเหลกดวยสงกะส
Page 189
175
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
ลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 5 14. ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการทดลองท 5 15. ครน านกเรยนขยายความรเรองเซลลอเลกโทรไลตก เพอ
น าไปใชประโยชน ไดแก การท าทองแดงใหบรสทธ การผลตอลมเนยม และการผลตแมกนเซยม
16. ใหนกเรยนท าแบบฝกหดท 7 เซลลอเลกโทรไลตก
แบบฝกหด 7เซลลอเลกโทรไลตก
ปองกนการผกรอนของโลหะ (2 ชวโมง) 1. ใหนกเรยนรวมศกษาการผกรอนของเหลก จากหนงสอเรยน 2. ครน านกเรยนอธบายการผกรอนของเหลก 3. ใหนกเรยนรวมกนเสนอวธการปองกนการผกรอนของเหลก 4. ใหนกเรยนรวมกนศกษาการปองกนการกดกรอนของเหลก จากหนงสอเรยน
5. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนและออกแบบลงในแบบปฏบตการไฟฟาเคม การทดลองท 6 เรองการปองกนการผกรอนของเหลก
6. ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการทดลอง 7. ใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลองท 6 แลวทงไว 1 คน 8. เมอผานไป 1 คน ใหนกเรยนบนทกผลการทดลองท 6 9. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลการทดลอง 10. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายสรปผลการทดลอง ตามแนวค าถามดงน ภาวะใดบางทตะปเหลกเกดสนม และการเกดสนมมาก
นอยแตกตางกนอยางไร เหตใดตะปเหลกจงเกดสนมไดมากนอยแตกตางกน ภาวะใดทตะปเหลกไมเกดสนม เพราะเหตใด การปองกนไมใหตะปเหลกเกดสนมท าไดอยางไร ถาใชถานไฟฉายแค 1 กอน (1.5 โวลต) นกเรยนคดวาผล
การทดลองจะเปนอยางไร 11. ใหนกเรยนรวมกนศกษาวธการปองกนการผกรอนของโลหะ
Page 190
176
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
เพมเตมจากหนงสอเรยน ไดแก การปองกนการผกรอนโดยวธอะโนไดซ การรมด าโลหะเหลก และการปองกนการกดกรอนของโลหะในระบบหลอเยนแบบปด
12. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายสรปการปองกนการผกรอนโดยวธอะโนไดซ การรมด าโลหะเหลก และการปองกนการกดกรอนของโลหะในระบบหลอเยนแบบปด
13. ใหนกเรยนท าแบบฝกหดท 8 การกดกรอนของโลหะและการปองกน
แบบฝกหดท8การกดกรอนของโลหะและการปองกน
ความกาวหนาทางเทคโนโลยทเกยวกบไฟฟาเคม (1ชวโมง)
1. ครใหนกเรยนสบคนเทคโนโลยทเกยวกบเซลลไฟฟาเคม ดงน 1.1 แบตเตอรอเลกโทรไลตแขง 1.2 แบตเตอรอากาศ 1.3 การท าอเลกโทรไดอะลซสน าทะเล
2. ใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอเปน Power Point หนาชนเรยนใชเวลากลมละ 10 นาท
3. ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบเทคโนโลยทเกยวกบเซลลไฟฟาเคม
น าเสนอเทคโนโลยทเกยวของกบไฟฟาเคม แบบฝกหดทายบท ไฟฟาเคม
4. วางแผนและออกแบบวธการแกปญหา
(2 ชวโมง)
1. ใหนกเรยนรวมกนวางแผนการด าเนนงาน เชน ก าหนดขนตอนการท างาน การเลอกใชวสดอปกรณ งบประมาณ ระยะเวลา วธการเกบขอมล การบนทกขอมล เปนตน
2. ครใหนกเรยนออกแบบชนงานโดยการวาดภาพโมเดลตนแบบ ส าหรบการแกปญหา
3. นกเรยนน าเสนอโมเดลตนแบบพรอมอธบายหลกการใหเพอน ๆ ฟงหนาชนเรยน
4. ครคอยส ารวจการท างานของนกเรยนแตละกลมและกระตนดวยการใชค าถามใหนกเรยนเกดแนวคดในการวางแผนและออกแบบการแกปญหา
น าเสนอภาพโมเดลตนแบบ
Page 191
177
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
5. ด าเนน การแกปญหา (2ชวโมง)
1. นกเรยนแตละกลมด าเนนการสรางนวตกรรมทจะใชในการแกปญหาตามแผนทก าหนดไว
2. ครอ านวยความสะดวก และคอยใหค าแนะน ากบนกเรยน 3. นกเรยนสงนวตกรรมทท าเสรจแลวไวบนโตะทครจดเตรยมไวหนาชนเรยน
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
(1 ชวโมง)
1. ครใหนกเรยนแตละกลมสาธตนวตกรรมทสรางขนหนาชนเรยน 2. ครเปดโอกาสใหนกเรยนแตละกลมรวมกนตงค าถาม แสดงความคดเหน หรอเสนอแนะเพมเตม เพอการปรบปรงแกไขคณภาพของชนงานทแตละกลมไดสรางสรรคขนมาใหดขน
3. นกเรยนแตละกลมน าขอเสนอแนะจากเพอน ๆ ตางกลม และผลจากการทดสอบมาปรบปรงแกไขชนงานส าหรบตอยอดความรหรอการด าเนนการปรบปรงชนงาน
สาธตการใชนวตกรรม
7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา หรอผลการพฒนานวตกรรม
(1 ชวโมง)
1. ครจดนทรรศการเพอใหนกเรยนไดน าเสนอชนงานทสรางขน และเปดโอกาสใหเพอนตางกลมเขามาชมผลงาน
2. ครใหนกเรยนแตละกลมท าใบกจกรรม STEM เพอสรปองคความรทไดจากการด าเนนงานจากนนใหแตละกลมออกมาน าเสนอหนาชนเรยน
นกเรยนน าเสนอนวตกรรมทพฒนาขน ใบกจกรรม STEM
8. เชอมโยงการแกปญหาไปยงสถานการณอน ๆ
(1ชวโมง)
1. นกเรยนแตละกลมระดมความคดเพอระบปญหาในชวตประจ าวนทเกยวของกบไฟฟาเคมวามอะไรบาง
2. ครและนกเรยนรวมกนสรปปญหาในชวตประจ าวนทเกยวกบไฟฟาเคม ซงควรสรปไดดงน นกเรยนจะมวธท าใหน าทะเลกลายเปนน าจดไดอยางไร
นกเรยนมวธปองกนไมใหแบตเตอรเสอมไดอยางไร ทองแดงไมบรสทธจะม สงกะส เหลก เงน และทอง เจอ
ใบกจกรรม การแกปญหาในชวตประจ าวน
Page 192
178
ขนท (เวลา)
กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน
ปนอย นกเรยนจะมวธท าใหไดทองแดงบรสทธออกมาไดอยางไร
อ าเภอคระบรเปนอ าเภอทมฝนตกปรมาณน าฝนมาก แตชาวบานมกจะเลอกใชหลงคาบานเปนสงกะสนกเรยนคดวาเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด
กรดมกจะท าปฏกรยากบโลหะ แลวท าใหโลหะกลายเปนไอออนหลดออกมา นกเรยนคดวา ถาใชกระปองอะลมเนยมบรรจน าอดลมจะเหมาะสมหรอไม
จากทเรอหลวงพระทองไดถกจมลงในน าทะเลลก นกเรยนคดวาเปนการแกปญหาทถกตองหรอไม เพราะเหตใด
3. นกเรยนรวมกนน าเสนอวธแกปญหา
Page 193
179
10. สอ อปกรณ และแหลงเรยนร 10.1 วสดอปกรณ
การทดลองท 1 ปฏกรยาระหวางโลหะกบสารละลายของโลหะไอออน
อปกรณ กลมละ สารเคม กลมละ
1. บกเกอรขนาด 50 cm3 2. กระบอกตวงขนาด 25 cm3 3. กระดาษทรายขนาด 3 cm x 3 cm
4 ใบ 1 ใบ 1 ชน
1. สารละลาย CuSO4 1mol/dm3 2. สารละลาย ZnSO4 1 mol/dm3 3. สงกะสขนาด 0.5 cm x 7 cm 4. ทองแดงขนาด 0.5 cm x7cm
50 cm3 50 cm3 2 ชน 2 ชน
การทดลองท 2 การถายโอนอเลกตรอนในเซลลกลวานก
อปกรณ กลมละ สารเคม กลมละ 1. บกเกอรขนาด 50 cm3 2. มเตอรวดความตางศกยของขวไฟฟาชนดทมเลขศนยอยตรงกลาง (ไมโครแอมมเตอร-โวลตมเตอร)
3. กระดาษกรองขนาด 1 cm x 8 cm 4. สายไฟฟาพรอมทเสยบและคลป
ปากจระเข 5. กระดาษทรายขนาด 3 cm x 3 cm
4 ใบ 1 เครอง
5 ชน 2 เสน
1 ชน
1. สารละลาย KNO3อมตว 2. สารละลาย CuSO4 1.0 mol/dm3 3. สารละลาย ZnSO4 1.0 mol/dm3 4. สารละลาย MgSO4 1.0 mol/dm3 5. สารละลาย FeSO4 1.0 mol/dm3 6. ทองแดงขนาด 0.5 cm x 5 cm 7. แมกนเซยมขนาด 0.5 cm x 5cm 8. อะลมเนยมขนาด 0.5 cm x 5 cm
9. เหลกขนาด 0.5 cm x 5 cm
10 cm3 20 cm3 20 cm3 20 cm3 20 cm3 1 ชน 1 ชน 1 ชน 1 ชน
การทดลองท 3 เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว
อปกรณ กลมละ สารเคม กลมละ 1. โวลตมเตอร 2. แบบเตอรขนาด 6 โวลต (หรอ
ถานไฟฉาย 4 กอนพรอมกระบะถาน)
3. สายไฟทตอกบคลบปากจระเข 4. บกเกอรขนาด 100 cm3
1 เครอง 1 ชด
2 เสน 1 ใบ
1. แผนตะกวขนาด 1cm x 6 cm 2. สารละลายกรดซลฟรก 0.5 mol/dm3
2 แผน 30 cm3
Page 194
180
การทดลองท 4 การแยกสารละลาย CuSO4 และ KI ดวยกระแสไฟฟา
อปกรณ กลมละ สารเคม กลมละ 1. ชดทดลองแยกสารละลายดวย
ไฟฟาพรอมจกยางทมใสดนสอเสยบอย
2. แบตเตอร 6 โวลต (หรอกระบะถานพรอมถานไฟฉาย 4 กอน)
3. สายไฟฟาพรอมคลปปากจระเข 4. หลอดหยด 5. กานธป 6. ไมขดไฟ
1 ชด
1 ชด
2 เสน 1 อน 1 ดอก 1 กลก
1. สารละลาย CuSO4 0.5 mol/dm3 2. สารละลาย KI 0.5 mol/dm3 3. ฟนอลทาลน
20 cm3 20 cm3 5 หยด
การทดลองท 5 การชบตะปเหลกดวยสงกะส
อปกรณ กลมละ สารเคม กลมละ
1. บกเกอรขนาด 100 cm3
2. แบตเตอร 3 โวลต 3. สายไฟฟาพรอมคลปปากจระเข 4. กระดาษทรายขนาด 3 cm x 3 cm 5. ปากคบ
1 ใบ 1 ชด 2 เสน 1 ชน 1 อน
1. ตะปเหลกหรอชนงานเหลก 2. แผนสงกะสขนาด 1 cm x 4 cm 3. สารละลายซงคซลเฟต 0.1 mol/dm3
3. สารละลายกรดไฮโดรคลอรก 1.0 mol/dm3
1 ชน 1 ชน 25 cm3 75 cm3/หอง
การทดลองท 6 การปองกนการผกรอนของเหลก
อปกรณ กลมละ สารเคม กลมละ 1. บกเกอรขนาด 50 cm3 2. ลวดตวน ายาวประมาณ 6 cm 3. หลอดหยด 4. แบตเตอร 6 โวลต (กระบะถานไฟฉาย 4 กอน)
7 ใบ 2 เสน 2 อน 1 ชด
1. ตะปเหลกขนาด ยาวประมาณ 1.5 นว
2. ลวดทองแดงยาวประมาณ 4 cm 3. ลวดแมกนเซยม ยาวประมาณ 4 cm
4. วาสลน 5. ฟนอลฟทาลน 6. สารละลาย K3Fe(CN)6
7 ตว 1 เสน 1 เสน 1 ชอนเบอร 1 2 cm3
Page 195
181
10.2 สอ
o แบบฝกหดท 1-8 และแบบฝกหดทายบท o ใบกจกรรม STEM o แบบปฏบตการไฟฟาเคมการทดลองท 1-6 o หนงสอเรยนเคม 4 o Power Point เรองไฟฟาเคม
11. การวดและประเมนผล
สงทตองประเมน รายการประเมน เครองมอ
ดานความร (K)
- ใบงาน - ชนงาน - แบบทดสอบหลงเรยน
- แบบประเมนผลการปฏบตงาน
- แบบประเมนผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน
ทกษะ (P)
- แบบวดความสามารถในการแกปญหา
- ปฏบตการทดลอง - การน าเสนอขอมลและการ
อภปราย
- แบบทดสอบวดความสามารถในการแกปญหากอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน
- แบบประเมนผลการปฏบตงาน
- แบบบนทกภาคสนาม คณลกษณะทพงประสงค (A)
- มความมงมนในการเรยนร - มความใฝเรยนร - มวนย - อยอยางพอเพยง
- แบบประเมนคณลกษณะ
Page 196
182
เกณฑการประเมน
1. แบบทดสอบหลงเรยน มเกณฑการประเมนดงน
80% ขนไป หมายถง ดมาก 70-79% หมายถง ด 60-69% หมายถง ปานกลาง 50-59% หมายถง พอใช ต ากวา 50% หมายถง ตองปรบปรง
2. แบบประเมนคณลกษณะ มเกณฑการประเมนดงน
3 คะแนน หมายถง ด 2 คะแนน หมายถง ปานกลาง 1 คะแนน หมายถง ปรบปรง
3. แบบประเมนผลการปฏบตงาน มเกณฑการใหคะแนนดงน
18 – 20 คะแนน หมายถง ดมาก 15 – 17 คะแนน หมายถง ด 12 – 14 คะแนน หมายถง ปานกลาง 9 – 11 คะแนน หมายถง พอใช ต ากวา 8 คะแนน หมายถง ปรบปรง
Page 197
183
แบบประเมนผลการปฏบตงาน
รายการประเมน
คะแนน
1 2 3 4
กระบวนการออกแบบ
ไมมรองรอยของการใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม
มการใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมแตยงขาดขนตอนใดขนตอนหนงและขาดการสบคนขอมลกอนการออกแบบ
มการใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรมแตขาดการสบคนขอมลกอนการออกแบบ
ใชกระบวนการออกแบบทางวศวกรรม และมการสบคนขอมล และเชอมโยงจากขอมลทสบคนได
ความส าเรจของงาน
ไมสามารถท างานใหส าเรจ
สามารถท างานส าเรจแตไมเปนตามเงอนไขทงหมดและใชเวลาเกนกวาทก าหนด
สามารถท างานส าเรจแตไมเปนไปตามเงอนไขทงหมด โดยใชเวลาตามทก าหนด
สามารถท างานส าเรจและเปนไปตามเงอนไขทงหมด แตใชเวลาเกนกวาทก าหนดเลกนอย
ประสทธภาพของผลงาน
ไมมการออกแบบวธการทดสอบประสทธภาพของผลงาน
มการออกแบบวธการทดสอบประสทธภาพของผลงาน แตยงไมไดท าการทดสอบ
มการออกแบบวธการทดสอบประสทธภาพของผลงาน แตวธการนนไมสามารถทดสอบประสทธภาพได
มการออกแบบวธการทดสอบประสทธภาพของผลงาน และสามารถทดสอบประสทธภาพไดเหมาะสม
การน าเสนอผลงานและการสอสาร
สามารถน าเสนอผลงานไดแตสอสารไดไมดและขาดความนาสนใจ
สามารถน าเสนอผลงานได แตขาดความนาสนใจหรอขาดปฏสมพนธกบผฟง
สามารถน าเสนอผลงานไดอยางนาสนใจ สามารถสอสารไดด แตขาดปฏสมพนธกบผฟง
สามารถน าเสนอผลงานไดอยางนาสนใจ สามารถสอสารไดอยางชดเจนและมปฏสมพนธกบผฟง
Page 198
184
รายการประเมน
คะแนน
1 2 3 4
การวางแผนและการท างานรวมกน
ลงมอปฏบตโดยไมรวมมอกนในกลม
ลงมอปฏบตโดยไมมการวางแผน ระดมความคดและลงขอสรปของกลม
ไมมการวางแผนการท างานรวมกน แตมการแบงหนาทความรบผดชอบมการระดมความคดและลงขอสรปรวมกน
มการประชมเพอการวางแผนการท างาน แบงหนาท ความรบผดชอบและมการอภปรายและลงขอสรปรวมกน
12. บนทกผลหลงการจดการเรยนร
12.1 ผลการจดการเรยนร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12.2 ปญหาอปสรรค
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12.3 แนวทางปรบปรงแกไข
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ลงชอ.................................................................................................... (นายเกรยงศกด วเชยรสราง)
Page 199
185
ใบกจกรรม STEM ชอชนงาน................................................................................................................................................. .................................
สมาชกในกลม 1. ชอ-สกล.....................................................................................................................................เลขท.................................... 2. ชอ-สกล.....................................................................................................................................เลขท.................................... 3. ชอ-สกล.....................................................................................................................................เลขท.................................... 4. ชอ-สกล.....................................................................................................................................เลขท.................................... 5. ชอ-สกล.....................................................................................................................................เลขท....................................
1. ปญหาทตองการแกไขคออะไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. นวตกรรมทตองการสรางคอ (วาดภาพพรอมอธบาย)
Page 200
186
3. ใหนกเรยนสรปองคความรทไดจากการสรางนวตกรรม
STEM Science
Technology
Engineering
Mathamatic
Page 201
187
ภาคผนวก ง
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล
Page 202
188
ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรองไฟฟาเคม
แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรองไฟฟาเคม
ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560
วชาเคม 5 (ว30225) เวลาสอบ 90 นาท คะแนนเตม 40 คะแนน
ค ำชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท () ลงในกระดาษค าตอบใหตรงกบตวเลอกทถกตอง
ทสดเพยงตวเลอกเดยว
1. ธาตทขดเสนใตในขอใดมเลขออกซเดชนเทากบ +6
ก. ZnSO4 ข. KMnO4 ค. K2Cr2O7 ง. PbSO4 2. เลขออกซเดชนของก ามะถนในสารทก าหนดใหตอไปน มคาเรยงตามล าดบอยางไร
SO2 SO42- S2O3
2- S4O62- H2S S8
ก. -4, +6, +2, +2, -2, 0
ข. +4, +6, +2, +3,- 2, 0
ค. +4, +6, +2, +2.5, +2, 0
ง. +4, +6, +2, +2.5, -2, 0
3. ปฏกรยาใดตอไปนไมเปนปฏกรยารดอกซ
ข. 2HCl(aq) + Na2S2O3(aq) 2NaCl(aq) + SO2(g) + H2O(l) + CO2(g)
ข. Pb(NO3)2 + 2KI PbI2 + 2KNO3
ค. N2H4 + O2 N2 + 2H2O
ง. Cu + 2Ag+ Cu2+ + 2Ag 4. จงพจารณาปฏกรยาตอไปน
(1) 4HN3(g) + 5O2(g) 4NO(g) + 6H2O(g) (2) N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g) (3) Cd(s) + NiO2(s) + 2H2O(l) Cd(OH)2(s) + Ni(OH)2(s) (4) FeS(s) + 2HCl(aq) FeCl2(aq) + H2S(g)
ปฏกรยาใดจดเปนปฏกรยารดอกซ ก. (1) และ (2) ข. (1) และ (3)
ค. (1), (2) และ (3) ง. (1), (3) และ (4)
Page 203
189
5. จากผลการทดลองตอไปน
ระบบททดลอง การเปลยนแปลงทสงเกตได
ชนโลหะ สารละลาย
Zn ใน CuSO4 มสน าตาลแดงเกาะบนสงกะสสวนทจมอยในสารละลาย เมอเขยสารสน าตาลแดงออก พบวาผวสงกะสมลกษณะขรขระ
สารละลายสฟาจางลงเมอตงไวเปนเวลานานขนสารละลายจะมสจางมากหรอในทสดจะไมมส
Cu ใน CuSO4 ไมเหนการเปลยนแปลง ไมเหนการเปลยนแปลง Zn ใน ZnO4 ไมเหนการเปลยนแปลง ไมเหนการเปลยนแปลง Cu ใน ZnSO4 ไมเหนการเปลยนแปลง ไมเหนการเปลยนแปลง
จากขอความตอไปน
(1)ปฏกรยารดอกซทเกดขนคอ Cu(s) + Zn2+(aq) Cu2+(aq) + Zn(s) (2) ตวรดวซ คอ Zn และตวออกซไดส คอ Cu2+
(3) อเลกตรอนถายโอนจาก Cu(s) ไปยง Zn2+ ขอใดกลาวถกตอง
ก. (1) เทานน
ข. (2) เทานน
ค. (1) และ (2)
ง. (2) และ (3)
6. ขอใดตอไปนเขยนปฏกรยารดอกซและปฏกรยาออกซเดชนไดสมพนธกน
ปฏกรยารดอกซ ปฏกรยาออกซเดชน ก. 2Al + 6H+ 2Al3++ 3H2 Al Al3+ + 3e- ข. Zn + Cu2+ Zn2+ + Cu Cu2+ + 2e- Cu ค. Mg + Cl2 Mg2+ + 2Cl- 2Cl- Cl2 + 2e- ง. Cu + 2Ag+ Cu2+ + 2Ag Cu2+ + 2e- Cu
7. เมอจมโลหะทองแดงลงไปในสารละลาย AgNO3พบวามโลหะเงนไปเกาะทแผนทองแดงตรง
สวนทจมอยในสารละลาย เมอเคาะโลหะเงนออกพบวาทองแดงกรอนไป ขอใดคอปฏกรยาร
ดอกซทเกดขน
ก. Cu + 2Ag+ Cu2+ + 2Ag
ข. Ag + Cu2+ 2Ag++ Cu
ค. Cu Cu2++ 2e-
ง. Ag Ag++ e-
Page 204
190
8. เมอใสโลหะแมกนเซยมลงไปในสารละลายกรดไฮโดรคลอรก พบวามฟองแกสเกดขนทผวของ
โลหะแมกนเซยมและโลหะแมกนเซยมกรอนไป ขอใดคอปฏกรยารดอกซทเกดขน
ก. H2 2H++ 2e-
ข. Mg2+ + H2 2H+ + Mg
ค. Mg Mg2+ + 2e-
ง. Mg + 2H+ Mg2+ + H2
9. ก าหนดปฏกรยารดอกซตอไปน
2Al + 3Sn2+ 2Al3+ + 3Sn สารใดเปนตวรดวซและสารใดเปนตวออกซไดสตามล าดบ
ก. Al และ Sn2+ ข. Sn2+และ Al
ค. Al3+และ Sn ง. Snและ Al3+
10.
ขอใดตอไปนเรยงล าดบความสามารถในการเปนตวออกซไดสจากมากไปนอยไดถกตอง
ก. B2+> A2+> C2+> D2+
ข. B2+> A2+> D2+> C2+
ค. A2+> B2+> D2+> C2+
ง. A2+> B2+> C2+> D2+
Page 205
191
ตวอยางแบบวดความสามารถในการแกปญหา แบบวดความสามารถในการแกปญหาครงท 1
ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2560 วชาเคม 5 (ว30225) เวลา 30 นาท คะแนนตม10 คะแนน
ค าชแจง ใหนกเรยนอานค าถามและเขยนค าตอบตามความคดของนกเรยน
1. นายยทธนา มอาชพท าปลาจงจง ทกวนนายยทธนาตองตมปลาจงจงกอนตากใหแหง นายยทธนา
ตองเปลยนสงกะสบรเวณใกลปลองควนไฟบอย ๆ เนองจากเกดสนมและผกรอนเรวกวาบรเวณอน ๆ ถานกเรยนเปนนายยทธนา นกเรยนจะแกปญหานไดอยางไร
1) อะไรคอปญหาส าคญ
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2) สาเหตใดทท าใหเกดปญหา
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3) จากปญหาทเกดขนควรใชวธแกไขอยางไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4) เมอนกเรยนไดท าตามขนตอนดงกลาวแลว ผลทเกดขนจะเปนอยางไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Page 206
192
2. อ าเภอคระบร เปนอ าเภอทมอาณาเขตทางทะเลตดกบประเทศเมยนมา อ าเภอคระบรจงมเรอรบ
หลวงพระทองคอยลาดตระเวนดแลนานน าอ าเภอ คระบร เมอเวลาผานไปเรอหลวงพระทองซง
สรางมาจากเหลกกเสอมโทรมลงจงตองท าการปลดระวาง หลงปลดระวางเรอหลวงพระทองกเกดสนมและผกรอนเสอมโทรมลงไปเรอย ๆ นายอ าเภอจงใหนกเรยนโรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยา
คมรวมกนระดมความคดเพอแกปญหาและสรางประโยชนจากเรอรบหลวงพระทองน นกเรยนจะแกปญหานอยางไร
1) อะไรคอปญหาส าคญ
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2) สาเหตใดทท าใหเกดปญหา
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3) จากปญหาทเกดขนควรใชวธแกไขอยางไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4) เมอนกเรยนไดท าตามขนตอนดงกลาวแลว ผลทเกดขนจะเปนอยางไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Page 207
193
แบบวดความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา จ านวน 20 ขอ
ค าชแจง แบบวดความพงพอใจ 1. โปรดเตมเครองหมาย ใหตรงกบระดบความพงพอใจ
ระดบความพงพอใจ
5 = พงพอใจมากทสด 4 = พงพอใจมาก3 = พงพอใจปานกลาง 2 = พงพอใจนอย 1 = พงพอใจนอยทสด
ขอค าถาม ระดบความพงพอใจ
5 4 3 2 1 1. ฉนชอบทจะ คนควา แสวงหาความรดวยตนเอง 2. ฉนชอบทจะซกถาม แสดงความคดเหน และรวมกนตอบค าถาม ขณะเรยน 3. ฉนชอบทจะวเคราะหปญหาและแสวงหาค าตอบทจะศกษาตามความสนใจ 4. ฉนชอบทจะอภปรายแลกเปลยนความรระหวางผเรยน ผสอน และผเชยวชาญเฉพาะเรอง 5. ฉนชอบทจะวางแผนคนควาหาค าตอบดวยตนเอง 6. ฉนชอบทจะชวยเหลอซงกนและกนในการท างานกลม และมสวนรวมในการน าเสนอ 7. ฉนมอสระในการแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผอน 8. ฉนชอบทจะเรยนรโดยเรมจากปญหาใกลตวทเกยวของกบสงคมในทองถน 9. ฉนชอบการจดกจกรรมการเรยนรมงสงเสรมใหฉนไดฝกทกษะการแกปญหา 10.ฉนไดฝกทกษะการคดวเคราะห และชอบการแกป ญหา 11.ฉนชอบการแจงผลการเรยนและความกาวหนาใหทราบเปนระยะ ๆ 12. ฉนชอบการวดและประเมนผลผเรยนดวยวธการทหลากหลาย 13. ฉนชอบการใหคะแนนจากการปฏบตจรงของผเรยนเปนสวนหนงของการประเมนผล 14. ฉนเขาใจเนอหาเชงลกและครอบคลมมากขน 15.ฉนไดคดคนและสรางสรรคผลงานดวยตนเอง 16. ฉนชอบการเรยนรทท าใหฉนเกดการบรณาการความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร
17. ฉนชอบทจะน าความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร มาเชอมโยงสมพนธกบเนอหา
18. ฉนน าความรวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณดศาสตรไปใชในชวตประจ าวนได
19. ฉนคดวาความรทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร ไปแกปญหาสงคม และพฒนาประเทศชาตได
20. ฉนคดวาวทยาศาสตรเปนสงทมคณคาในการด ารงชวต
Page 208
194
ภาคผนวก จ
คณภาพของแบบทดสอบและแบบวด
Page 209
195
ตาราง 20 คาดชนความสอดคลอง (IOC) แผนการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา
รายการประเมน ผเชยวชาญคนท IOC ระดบความเหมาะสม
1 2 3 4 5 6 7 1.เปาหมายการเรยนร 1.1 สอดคลองกบสาระส าคญ 4 4 5 4 5 5 5 4.57 มากทสด 1.2 สอดคลองกบเนอหา 5 4 5 4 5 5 5 4.71 มากทสด 1.3 สอดคลองกบการวดและประเมนผล 5 4 5 4 4 5 5 4.57 มากทสด 2.สมรรถนะส าคญ 2.1 เหมาะสมกบผเรยน 4 4 4 4 5 4 5 4.29 มาก 2.2 สอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานปพทธศกราช 2551
4 4 5 5 5 4 5 4.57 มากทสด
3.คณลกษณะอนพงประสงค 3.1 เหมาะสมกบผเรยน 5 4 5 5 5 4 5 4.71 มากทสด 3.2 สอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานปพทธศกราช 2551
5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด
4.สาระส าคญ 4.1 สอดคลองกบเปาหมายการเรยนร 4 4 5 5 5 4 5 4.57 มากทสด 4.2 สอดคลองกบเนอหา 4 4 5 5 5 4 5 4.57 มากทสด 5.สาระการเรยนร 5.1 สอดคลองกบเปาหมายการเรยนร 5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด 5.2 มความชดเจน นาสนใจ 5 4 5 5 4 5 5 4.71 มากทสด 5.3 เนอหาถกตองครบถวน 5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด 5.4 ภาษาทใชชดเจนและเขาใจงาย 4 4 5 3 4 4 5 4.14 มาก 5.5 เวลาเรยนมความเหมาะสมกบเนอหา 4 4 4 4 5 4 5 4.29 มาก 6.การบรณาการสะเตมศกษา 6.1 มการบรณาการวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร
5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด
7.กระบวนการจดการเรยนร 7.1 สอดคลองกบผลการเรยนร 5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด
Page 210
196
รายการประเมน ผเชยวชาญคนท IOC ระดบความเหมาะสม
1 2 3 4 5 6 7 7.2 ถกตองตามหลกวชาการ 5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด 7.3 มขนตอนเหมาะสม 5 4 5 4 4 4 5 4.43 มาก 7.4 กจกรรมสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 4 5 5 4 5 5 4.71 มากทสด 7.5 กจกรรมการเรยนรเปนไปตามล าดบขนตอน 5 4 5 4 4 4 5 4.43 มาก 7.6 ระยะเวลาแตละขนตอนเหมาะสม 5 4 4 4 4 4 5 4.29 มาก 7.7 มการบรณาการวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร
5 4 5 4 5 5 5 4.71 มากทสด
8. สอ อปกรณ และแหลงเรยนร 8.1 สอดคลองกบสาระการเรยนรและจดประสงค 5 4 5 4 5 5 5 4.71 มากทสด 8.2 สอดคลองกบขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร 5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด 8.3 ผเรยนมสวนรวมในการใชสอ 5 4 5 5 5 5 5 4.86 มากทสด 8.4 เหมาะสมกบวยและวฒภาวะของผเรยน 5 4 4 5 5 4 5 4.57 มากทสด 9. การวดและการประเมนผล 9.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5 4 5 4 5 4 5 4.57 มากทสด 9.2 สอดคลองกบสาระการเรยนร 5 4 5 4 5 5 5 4.71 มากทสด 9.3 วดไดคลอบคลมจดประสงคการเรยนร 5 4 5 5 5 4 5 4.71 มากทสด 9.4 มเกณฑการประเมนทชดเจน 5 4 5 4 4 4 5 4.43 มาก 9.5 เหมาะสมกบวยและวฒภาวะของผเรยน 5 4 4 4 5 4 5 4.43 มาก
Page 211
197
ตาราง 21 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองไฟฟาเคม
ขอท
ผเชยวชาญคนท IOC
ขอท
ผเชยวชาญคนท IOC
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 21 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 22 -1 +1 +1 +1 +1 1.00 3 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 23 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 4 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 24 +1 +1 +1 0 +1 0.80 5 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 25 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 6 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 26 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 7 +1 +1 +1 +1 0 0.80 27 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 8 +1 +1 +1 +1 0 0.80 28 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 9 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 29 +1 +1 +1 +1 0 0.80
10 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 30 +1 +1 +1 +1 0 0.80 11 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 31 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 12 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 32 +1 +1 +1 +1 -1 0.60 13 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 33 +1 +1 +1 0 +1 0.80 14 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 34 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 15 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 35 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 16 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 36 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 17 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 37 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 18 +1 +1 0 +1 +1 0.80 38 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 19 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 39 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 20 +1 +1 +1 +1 0 0.80 40 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
Page 212
198
ตาราง 23 คาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม
เรอง ไฟฟาเคม จ านวน 40 ขอ
ขอท p r ขอท p r
1 0.71 0.58 21 0.58 0.67 2 0.79 0.42 22 0.54 0.58 3 0.71 0.58 23 0.58 0.33 4 0.75 0.50 24 0.79 0.42 5 0.63 0.58 25 0.75 0.33 6 0.75 0.50 26 0.63 0.42 7 0.71 0.42 27 0.71 0.58 8 0.75 0.50 28 0.58 0.33 9 0.67 0.50 29 0.63 0.58
10 0.50 0.50 30 0.71 0.25 11 0.67 0.33 31 0.58 0.33 12 0.75 0.33 32 0.63 0.42 13 0.71 0.42 33 0.63 0.25 14 0.54 0.25 34 0.75 0.50 15 0.67 0.33 35 0.58 0.50 16 0.79 0.42 36 0.79 0.42 17 0.54 0.25 37 0.58 0.33 18 0.67 0.50 38 0.71 0.25 19 0.58 0.50 39 0.58 0.50 20 0.71 0.25 40 0.75 0.33
**มความเชอมน 0.91
Page 213
199
ตาราง 24 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดความสามารถในการแกปญหา
ขอท ผเชยวชาญคนท IOC
1 2 3 4 5 6 7 1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
2 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
3 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
4 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
5 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
6 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
7 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
8 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 0.86
Page 214
200
ตาราง 25 คาดชนความสอดคลอง (IOC)ของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรตามแนวคด
สะเตมศกษา
ขอท ผเชยวชาญคนท IOC 1 2 3 4 5 6 7
1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 2 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 3 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 4 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 5 0 +1 0 +1 +1 +1 +1 0.71 6 +1 +1 +1 +1 +1 0 +1 0.86 7 -1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 0.71 8 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 9 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
10 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 11 +1 +1 +1 0 +1 0 +1 0.71 12 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 13 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 14 +1 +1 +1 0 +1 +1 +1 0.86 15 0 +1 0 +1 +1 +1 +1 0.71 16 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 17 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 18 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00 19 +1 0 +1 0 +1 +1 +1 0.71 20 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 1.00
Page 215
201
ภาคผนวก ฉ
ภาพการจดกจกรรมการเรยนร
Page 216
202
1. เชอมโยงและระบปญหาในชวตจรง
ภาพประกอบ 22 นกเรยนทศนศกษา ณ ทาเทยบเรอ
2. ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
ภาพประกอบ 23 ระบสงทจ าเปนตองเรยนรเพอแกปญหา
Page 217
203
3. รวบรวมขอมลแนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
ภาพประกอบ 24 รวบรวมขอมลแนวคดทเกยวของและสะทอนความคดความเขาใจ
Page 218
204
4. ออกแบบวธการแกปญหา
ภาพประกอบ 25 ออกแบบวธการแกปญหา
5. วางแผนและด าเนนการแกปญหา
Page 219
205
ภาพประกอบ 26 วางแผนและด าเนนการแกปญหา
6. ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
ภาพประกอบ 27 ทดสอบ ประเมนผล และปรบปรง
7. น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา
ภาพประกอบ 28 น าเสนอวธการแกปญหา ผลการแกปญหา
Page 220
(206)
ประวตผเขยน
ชอ สกล นายเกรยงศกด วเชยรสราง รหสประจ าตวนกศกษา 5820120602 วฒการศกษา
วฒ ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา วทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาเคม ประกาศนยบตรบณฑต สาขาวชาชพคร
มหาวยาลยสงขลานครนทรมหาวทยาลยทกษณ
2551 2552
ทนการศกษา ทนอดหนนงานวจยเพอท าวทยานพนธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร ประจ าปงบประมาณ 2559
ต าแหนงและสถานทท างาน คร ค.ศ. 1 โรงเรยนคระบรชยพฒนาพทยาคม ต าบลคระ อ าเภอคระบร จงหวดพงงา 82150
การตพมพเผยแพรผลงาน เกรยงศกด วเชยรสราง. (2560). “ผลของการจดการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา ทมตอ
ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม ความสามารถในการแกปญหา และความพง
พอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 6” วารสาร
ศกษาศาสตร ปท 29 ฉบบท 3 (กนยายน-ธนวาคม 2561)