Page 1
แผนปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ในการด าเนินงานของ สบพ. พ.ศ. 2558-2567 (ระยะ 10 ปี)
และแผนปฏิบัติการระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2558-2562) ของสถาบันการบินพลเรือน
(ฉบับปรับปรุง)
โดย
สถาบันบัณฑิตบริหารธุรกิจ ศศินทร ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เอกสารชุดนี้จัดทําขึ้นเพื่อประโยชน์สําหรับโครงการให้คําปรึกษาแก่ลูกค้าของสถาบันเท่านั้น ห้ามมิให้บุคคลใดก็ตามทําการลอกเลียนทําซํ้า เปลี่ยนแปลงหรือเผยแพร่ส่วนใดส่วนหนึ่งหรือ
ทั้งหมดแก่บุคคลภายนอกโดยมิได้รับอนญุาตเป็นลายลักษณ์อักษรโดยเด็ดขาด
Page 2
บทสรุปผู้บริหาร
เนื่องด้วย สบพ. ได้มีการวางเปูาหมายในการฟ้ืนฟูสถานะทางการเงิน เพ่ิมรายได้ ลดรายจ่าย สร้างผลกําไร
และสามารถลดการสนับสนุนจากภาครัฐได้ในระยะยาว คณะที่ปรึกษาจึงได้จัดทําแผนยุทธศาสตร์ปรับปรุง
โครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพในการดําเนินงานของ สบพ. ในระยะ 10 ป พพ.ศ. 2558 –
2567) รวมถึงการจัดทําแผนปฏิบัติการ (Action Plan) ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2558 – 2562) สําหรับศูนย์/สํานัก/กอง
เพ่ือเป็นแนวทางในการดําเนินงานและจัดเตรียมงบประมาณในการลงทุน ซึ่งจําเป็นต้องอาศัยการวางแผนและ
เตรียมการ เพ่ือให้การดําเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
ในการจัดทําแผนยุทธศาสตร์ฯ คณะที่ปรึกษาได้ทําการรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิและข้อมูลปฐมภูมิ ผ่านการ
รวบรวมเอกสารที่เกี่ยวข้องต่างๆ เช่น ผลการศึกษาวิจัยจากโครงการอื่นๆ และผลการดําเนินงานของ สบพ. ใน
อดีต เพ่ือวิเคราะห์แนวโน้มอุตสาหกรรมการบินทั้งในระดับโลก ระดับภูมิภาค และระดับประเทศ รวมถึง
การสัมภาษณ์คณะผู้บริหารและหัวหน้าศูนย์/สํานัก/กองต่างๆ (In-depth Interview) การสนทนากลุ่มย่อยกับ
กลุ่มนักศึกษา สบพ. (Focus Group) เพ่ือรับทราบถึงความคาดหวังและประเด็นที่สําคัญต่างๆ ในการจัดทําร่าง
แผนยุทธศาสตร์ฯ เบื้องต้น (Draft Roadmap) นอกจากนี้ ยังมีการศึกษากรณีตัวอย่าง (Case Study) โดย
คณะที่ปรึกษาจะเน้นกรณีศึกษาที่เป็นสถาบันการศึกษาในต่างประเทศที่มีความก้าวหน้าด้านหลักสูตร เพ่ือเป็น
แนวทางในการกําหนดหลักสูตรให้ตรงกับความต้องการและแนวโน้มของภาคอุตสาหกรรม ประกอบกับการจัด
สัมมนาเชิงปฏิบัติการกับหัวหน้าและตัวแทนบุคลากรจากศูนย์/สํานัก/กองวิชาต่างๆ ของ สบพ. พWorkshop)
เพ่ือจัดทําแผนยุทธศาสตร์ฯ ระยะ 10 ป (Final Roadmap) และแผนปฏิบัติการระยะ 5 ป (Final Action Plan)
ของ สบพ.
Page 3
การดําเนินงานตามกรอบแผนยุทธศาสตร์ฯ 10 ป ของ สบพ. ประกอบไปด้วยการกําหนดเปูาหมายให้ สบพ.
เป็นสถาบันการศึกษาด้านการบินชั้นนําของอาเซียน และ Top of Mind ของคนทั่วไป เป็นสถาบันการศึกษา
ด้านการบินที่มีการจัดการเรียนการสอนเป็นหลักสูตรนานาชาติอย่างเต็มรูปแบบและได้รับการรับรองตาม
มาตรฐานสากล EASA และ IATA นอกจากนี้ ควรพัฒนา สบพ. ให้เป็นแหล่งผลิตนักบินและช่าง Top Class ของ
เอเชีย และเป็นผู้นําด้านการซ่อมบํารุงอากาศยานขนาดเบา รวมถึงปรับปรุงการบริหารงานให้มีความคล่องตัวและ
มีประสิทธิภาพสูง สามารถให้บริการเชิงพาณิชย์อย่างเต็มที่ เพ่ือให้ในท้ายที่สุด สบพ. สามารถลดภาวะ
การพ่ึงพางบประมาณสนับสนุนจากภาครัฐได้ในอนาคต
ทั้งนี้ แผนยุทธศาสตร์ฯ ของ สบพ. นั้นประกอบไปด้วย 2 ส่วนสําคัญ ได้แก่ 1) การสร้างรายได้เพ่ิมเติม และ
2) การเพ่ิมประสิทธิภาพและควบคุมค่าใช้จ่ายในการดําเนินงาน โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
1) การสร้างรายได้เพิ่มเติม
แนวทางกลยุทธ์ในการสร้างรายได้เพ่ิมเติมให้กับ สบพ. ประกอบไปด้วยกลยุทธ์ 5 หลัก ได้แก่
1) หลักสูตรการเรียนการสอน ทั้งหลักสูตรอนุปริญญา ปริญญาตรี ปริญญาโท และหลักสูตรฝึกอบรม 2) อุปกรณ์
การเรียนการสอน 3) อาคาร สถานที่ 4) นโยบายและกลยุทธ์ทางการตลาด และ 5) ธุรกจิและบริการเสริมของ สบพ.
Page 4
2) การเพิ่มประสิทธิภาพและควบคุมค่าใช้จ่ายในการด าเนินงาน
แนวทางกลยุทธ์ในการควบคุมต้นทุนค่าใช้จ่ายของ สบพ. ประกอบไปด้วยกลยุทธ์ 6 หลัก ได้แก่ 1) แนวทาง
ในการเพ่ิมความสามารถ/ประสิทธิภาพการลงทุน 2) แนวทางในการปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้ประโยชน์จาก
สินทรัพย์ 3) การศึกษาวิเคราะห์และปรับปรุงแผนการพัฒนาฝูงบิน 4) การศึกษาวิเคราะห์โครงสร้างและกรอบ
อัตรากําลังที่เหมาะสมในอนาคต 5) การศึกษาวิเคราะห์และปรับปรุงประสิทธิภาพกระบวนการปฏิบัติงาน และ
6) การบริหารต้นทุนและค่าใช้จ่าย
ทั้งนี้ แผนยุทธศาสตร์ปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพในการดําเนินงานในระยะ
10 ป พพ.ศ. 2558 – 2567) ของ สบพ. ประกอบด้วยโครงการย่อยจํานวนทั้งสิ้น 68 โครงการ โดยงบประมาณของ
ทั้ง 68 โครงการนั้น คิดเป็นจํานวนเงินโดยประมาณ 2,279.3 ล้านบาท ซึ่งประกอบไปด้วยโครงการเชิงยุทธศาสตร์
ของ สบพ. จํานวน 67 โครงการ มูลค่าประมาณ 388.8 ล้านบาท ซึ่ง สบพ. ออกค่าใช้จ่ายเองทั้งหมด และ
โครงการก่อสร้างอาคารเรียน ศูนย์พัฒนาบุคลากรด้านการบิน ฝุายอํานวยการ และสิ่งก่อสร้างประกอบ จํานวน
1 โครงการ มูลค่าประมาณ 1,890.46 ล้านบาท ซึ่งได้รับการสนับสนุนบางส่วนจากภาครัฐ (งบประมาณที่ภาครัฐ
สนับสนุนจํานวน 1,852.65 ล้านบาท และ สบพ. ออกค่าใช้จ่ายเองเป็นจํานวน 52.59 ล้านบาท)
โดยจากการคาดการณ์ของคณะที่ปรึกษาพบว่า หาก สบพ. สามารถดําเนินโครงการต่างๆ ตามแผน
ยุทธศาสตร์ฯ ดังกล่าวได้แล้วเสร็จประกอบกับโครงการก่อสร้างอาคารเรียนแห่งใหม่ สบพ. จะมีแนวโน้ม
ผลประกอบการที่ดีขึ้น มีผลกําไรในระยะสิ้นสุดแผนคือป 2567 เป็น 176.2 ล้านบาท และมีสัดส่วนงบอุดหนุน
จากรัฐบาลที่น้อยลง เหลือเพียงร้อยละ 24.85 ของรายได้ในป 2567 (ในกรณี Base Case) โดยเมื่อเปรียบเทียบ
กับกรณีที่ สบพ. ไม่มีแผนยุทธศาสตร์ฯ และไม่มีโครงการก่อสร้างอาคารเรียนแห่งใหม่ ซึ่งจะส่งผลให้สบพ. จะมี
ผลกําไรสุทธิเพียงประมาณ 71.7 ล้านบาท และมียังคงต้องพ่ึงพางบสนับสนุนจากรัฐบาลเป็นสัดส่วนสูงถึงร้อยละ
31.76 ของรายได ้
คณะที่ปรึกษาได้ทําการรวบรวมและสรุปประเด็นค้นพบสําคัญ ข้อสังเกตและข้อเสนอแนะของคณะที่ปรึกษา
โดยสังเขป รวมถึงโครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในแต่ละประเด็น ดังแสดงอยู่ในตารางหน้าถัดไป
Page 5
5
1-3
“ ” Ground Check 3-5
“ ” Take Off 5-10
“ ” Globalize
EASA Authorized Training Center EASA 147
IATA Authorized Training Center
, CBT Simulators
M
E
R
IT M
R
Information and Consulting Service Center
TOEIC
R
TOEIC E CATC Test)
E BU
M
(Centralized Database) Industry Alliance, Career Fair
36
2
3
14
IT
2
(Section)
Composite Lab, Aircraft Maintenance Classroom Trainer 11
2558-2560 2561 – 2562 2663 - 2567
Page 6
1
1. หลักการและเหตุผล
1.1 เหตุผลความจําเป็นอันเนื่องมาจากโครงการก่อสร้างอาคารเรียน ศูนย์พัฒนาบุคลากรด้านการบิน อาคาร
ฝุายอํานวยการ และสิ่งก่อสร้างประกอบ สถาบันการบินพลเรือน กรุงเทพฯ
เนื่องด้วย สบพ. ได้จัดทําแผนแม่บทโครงการก่อสร้างอาคารเรียน ศูนย์พัฒนาบุคลากรด้านการบิน อาคาร
ฝุายอํานวยการ และสิ่งก่อสร้างประกอบ สถาบันการบินพลเรือน กรุงเทพฯ มูลค่าโครงการรวม 1,375 ล้านบาท
พอ้างอิงตามผังแม่บท ฉบับเดือนกุมภาพันธ์ 2556 หน้า 6-19) โดยแบ่งเป็น 2 ระยะ พPhasing) ดังนี้
ระยะที่ 1 ช่วงป พ.ศ. 2556-2561 โครงการก่อสร้างอาคารเรียน ศูนย์พัฒนาบุคลากรด้านการบิน อาคารฝุาย
อํานวยการและสิ่งก่อสร้างประกอบ งบประมาณ 959 ล้านบาท
ระยะที่ 2 ช่วงป พ.ศ. 2562-2565 โครงการก่อสร้างอาคารบัณฑิตศึกษาและฝึกอบรมขั้นสูง อาคาร
เอนกประสงค์ อาคารที่จอดรถ และอาคารศูนย์การเรียนรู้ งบประมาณ 416 ล้านบาท สบพ. ได้รับข้อเสนอแนะ
จากสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ พสศช.) เพ่ือทราบแนวทางการเสนอ
โครงการฯ เพ่ือขอรับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี ซึ่งได้ให้แนวทางแก่ สบพ. เพ่ือเตรียมความพร้อมในการ
เสนอขอรับงบประมาณในโครงการดังกล่าว สรุปได้ดังนี้
1. สบพ.ควรจัดทําแผนการพัฒนาการบริหารจัดการองค์กรให้แสดงถึงประสิทธิภาพ/ประสิทธิผลใน
ระยะยาวให้ครอบคลุมผังแม่บทโครงการพัฒนาพ้ืนที่ของ สบพ. ทั้ง 2 ระยะ และแผนปฏิบัติการ
ระยะ 5 ป
2. รายงานผลการศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการก่อสร้างอาคารเรียน ศูนย์พัฒนาบุคลากรด้านการ
บิน อาคารฝุายอํานวยการ และสิ่งก่อสร้างประกอบสําหรับการลงทุนในโครงการฯ ระยะที่ 1 วงเงิน
โครงการ 959 ล้านบาท ตามหลักเกณฑ์การพิจารณาของ สศช. และสํานักงบประมาณ
3. ความพร้อมของแบบรายละเอียดการก่อสร้างอาคารตามโครงการในระยะที่ 1 ซึ่งผ่านการพิจารณา
ตามเงื่อนไขของกฏหมาย ระเบียบและข้อกําหนดของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
โดยทั้ง 3 ส่วนจะเป็นองค์ประกอบสําคัญต่อการพิจารณาเสนอเรื่องต่อคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติเพ่ือพิจารณาให้ความเห็นต่อคณะรัฐมนตรีต่อไป โดยเฉพาะอย่างยิ่ง โครงการฯ ที่ สบพ. เสนอ
นี้เป็นโครงการที่ขอรับการจัดสรรงบประมาณแผ่นดิน
Page 7
2
1.2 เหตุผลความจําเป็นอันเนื่องมาจากตัวชี้วัดระบบประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจบัญชี 2557
สืบเนื่องจาก สบพ. ได้นําเสนอกรอบทิศทางและยุทธศาสตร์การพัฒนา สบพ. ช่วงระยะเวลา 10 ป ต่อ
คณะกรรมการ สบพ. ในคราวประชุมครั้งที่ 11/2556 วันจันทร์ที่ 25 พฤศจิกายน 2556 ซึ่งที่ประชุมพิจารณาแล้ว
เห็นชอบตามที ่สบพ. เสนอ โดยให้นําข้อเสนอแนะของคณะกรรมการ สบพ. ไปพิจารณาดําเนินการต่อไป
ต่อมา คณะอนุกรรมการประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจ สํานักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ
และบริษัทที่ปรึกษา TRIS Corp. ในคราวประชุมพิจารณากําหนดตัวชี้วัดประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจ
สบพ. ประจําป บัญชี 2557 พิจารณาแล้วเห็นสมควรให้ สบพ. ปรับปรุงกรอบทิศทาง และยุทธศาสตร์การพัฒนาฯ
ดังกล่าวให้เป็นแผนปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพในการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจ สบพ.
ป บัญชี 2557 เนื่องจากเจตนารมณ์ และเปูาหมายของระบบประเมินผลการดําเนินงานรัฐวิสาหกิจ และ
แนวนโยบายผู้ถือหุ้นภาครัฐ พStatement of Directions: SOD) ที่มีต่อ สบพ. มุ่งเน้นให้ สบพ. เพ่ิมประสิทธิภาพ
ในการบริหารจัดการองค์กรและการพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการองค์กรให้ดียิ่งขึ้น และต้องการเห็นผลเป็น
รูปธรรมโดยเร็ว และสอดคล้องกับโครงการพัฒนาพื้นที่ของ สบพ. ตามหลักการและเหตุผลดังที่กล่าวแล้วในข้อ
1.1 และสมควรที่ สบพ. ควรเร่งรัดดําเนินการ โดยกําหนดเงื่อนไขให้มีประเด็นที่สําคัญและแผนงานที่รองรับที่
ชัดเจนครอบคลุมประเด็นต่างๆ ดังนี้
1. การพัฒนาด้านวิชาการและหลักสูตรการเรียนการสอน 2. การพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรม 3. การพัฒนาด้านการวิจัยและบริการที่เก่ียวข้อง 4. การพัฒนาคุณภาพบุคลากร 5. การพัฒนาด้านอุปกรณ์การเรียนการสอนและการฝึกอบรม 6. การวิเคราะห์ความสามารถ/ประสิทธิภาพการลงทุน 7. ทิศทางการพัฒนาศูนย์ฝึกบินหัวหิน และศูนย์ฝึกการบินขอนแก่น 8. การพัฒนาโครงสร้างองค์กรและระบบการบริหารจัดการองค์กร 9. การปรับปรุงบัญชีต้นทุนของหลักสูตรภาคพ้ืนและภาคอากาศ 10. แผนการตลาดเพ่ือเพ่ิมรายได้ 11. แผนการควบคุมและลดค่าใช้จ่ายด้านการดําเนินงาน
Page 8
3
1.3 คณะกรรมการ สบพ. มีมติในคราวประชุมครั้งที่ 2/2557 วันพุธที่ 26 กุมภาพันธ์ 2557 เห็นชอบ
แผนปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพในการดําเนินงานของ สบพ. พ.ศ. 2558-2567
(ระยะ 10 ป ) และในคราวประชุมครั้งที่ 3/2557 วันศุกร์ที่ 14 มีนาคม 2557 เห็นชอบหลักการว่าจ้างที่ปรึกษา
เพ่ือจัดทํารายละเอียดปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการฯ และแผนปฏิบัติการระยะ 5 ป พพ.ศ. 2558-2562)
2. วัตถุประสงค์ของภารกิจ และผลงานที่ต้องการจากที่ปรึกษา
เพ่ือจัดทําแผนปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพในการดําเนินงานของ สบพ.
พ.ศ. 2558-2567 พระยะเวลา 10 ป ) และแผนปฏิบัติการระยะ 5 ป พพ.ศ. 2558-2562) ให้แล้วเสร็จโดยเร็ว เพ่ือ
นําเสนอเป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาของกระทรวงคมนาคม สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและ
สังคมแห่งชาติ และสํานักงบประมาณในขั้นตอนการเสนอขออนุมัติโครงการก่อสร้างอาคารฯ
3. ขอบเขตการด าเนินงาน
ที่ปรึกษาต้องดําเนินการ เพ่ือจัดทําแผนปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพใน
การดําเนินงานของ สบพ. พ.ศ. 2558-2567 พระยะ 10 ป ) แผนปฏิบัติการระยะ 5 ป พพ.ศ. 2558-2562) โดยมี
ขอบเขตการดําเนินงานดังนี้
3.1 การพัฒนาด้านวิชาการและหลักสูตรการเรียนการสอน
3.2 การพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรม
3.3 การพัฒนาด้านการวิจัยและบริการที่เกี่ยวข้อง
3.4 การพัฒนาด้านอุปกรณ์การเรียนการสอนและการฝึกอบรม
3.5 การศึกษาวิเคราะห์โครงสร้างกลุ่มผลิตภัณฑ์ บริการและทิศทางการลงทุนในอนาคตที่สอดคล้องกับ
กลุ่มผลิตภัณฑ์และบริการ พProduct/Service Portfolios and Investment Plan)
Page 9
4
3.6 การศึกษาวิเคราะห์ทบทวนและปรับปรุงการจัดวางรูปแบบการดําเนินงานในอนาคต พBusiness
Model)
ภาพรวมทั้งองค์กร
สบพ. กรุงเทพฯ
ศูนย์ฝึกการบินหัวหิน
โครงการจัดตั้งศูนย์ฝึกการบิน ขอนแก่น
3.7 การศึกษาวิเคราะห์ทบทวนและปรับปรุงประสิทธิภาพการจัดการระบบการดําเนินงานหลักในการ
จัดการเรียนการสอนระดับปริญญาโท ระดับปริญญาตรี ระดับต่ํากว่าปริญญา และการจัดการ
ฝึกอบรม ทั้งหลักสูตรภาคพ้ืนและภาคอากาศ พOperations)
3.8 การวิเคราะห์ความสามารถ/ประสิทธิภาพการลงทุน
3.9 การศึกษาวิ เคราะห์และปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้ประโยชน์จากสินทรัพย์ พ Asset
Management & Asset Utilization)
3.10 การศึกษาวิเคราะห์และปรับปรุงแผนการพัฒนาฝูงบิน พFleet Planning)
3.11 การศึกษาวิเคราะห์โครงสร้างและกรอบอัตรากําลังที่เหมาะสมในอนาคต พStructure &
Organization Rightsizing)
3.12 การศึกษาวิเคราะห์และปรับปรุงประสิทธิภาพกระบวนการปฏิบัติงาน พBusiness Process
Reengineering) เช่น การซ่อมบํารุงอากาศยานและการบริหารพัสดุอากาศยาน
3.13 การบริหารต้นทุนและค่าใช้จ่าย พCost Management)
3.14 การศึกษาวิเคราะห์โครงสร้างทางการเงิน พเงินงบประมาณแผ่นดินและเงินรายได้)
3.15 แผนทางการเงินและประมาณการผลการดําเนินงานทั้งทางการเงินและมิใช่ทางการเงิน ตามกรอบ
ระยะเวลาของแผนปรับปรุงโครงสร้างการบริหารจัดการเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพฯ