ดร.สดใส คมทรพยอนนต กลมงานสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล
คมอหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
ชอหนงสอ คมอหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ผเขยนและบรรณาธการ ดร.สดใส คมทรพยอนนต พมพครงท 1 ตลาคม 2554 จานวนพมพ 50 เลม จดทาโดย กลมงานสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข พมพท บรษท บยอนด พบลสชง จากด สงวนลขสทธ
คานา >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
คมอวทยากร หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะหเลมน เปนเอกสารประกอบการฝกอบรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ใชกระบวนการเรยนรอยางมสวนรวมสาหรบวทยากรและไดปรบปรงเนอหาใหเหมาะสม มวตถประสงคเพอใหวทยากรผจดการอบรมใชเปนแนวทางในการดาเนนการอบรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ของสถาบนราชานกล ใหมรปแบบและวธการสอนเปนไปในแนวทางเดยวกน ชวยลดภาระและประหยดเวลาในการจดเตรยมเนอหา อปกรณการสอน และชวยใหผเขารบการอบรมสามารถเรยนรวธการใชคมอหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะหไดงายขน สามารถนาไปใชในการปฏบตงานจรงไดอยางมประสทธภาพ คณะผจดทาหวงเปนอยางยงวาคมอหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะหเลมน จะเปนประโยชนตอคณะวทยากรผรบผดชอบการฝกอบรมสมดงเจตนาทมงหวงไว
ดร.สดใส คมทรพยอนนต หวหนากลมงานสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล
สารบญ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
หนา
คานา ก
สารบญ ข
โครงสรางหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห 1
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห 3 ระยะ 17
บรรณานกรม 86 ภาคผนวก 87 - โครงการอบรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห 88
- รายนามคณะทางานโครงการ 97 **********************************************************************
โครงสรางหลกสตร “ครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห”
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> ประกอบดวย
1. เปาหมายของหลกสตร 2. ขอบขายของหลกสตร 3. การนาหลกสตรไปใช
*************************************************************************
เปาหมายของหลกสตร 1. เพอถายทอดความรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานสขภาพจตเดกและ
ครอบครว 2. เพอพฒนาเครอขายผปฏบตงานดานสขภาพจตเดกและครอบครว 3. เพอพฒนาหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
ขอบขายของหลกสตร
ประกอบดวยแผนกจกรรมครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห 3 ระยะ ๆ ละ 3 วน
การนาหลกสตรไปใช - นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานสขภาพจตเดกและครอบครว
คณสมบตวทยากร
1. เปนผมความรความสามารถในการใชคมอหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล
2. มคณสมบตทเหมาะสมในการเปนวทยากร โดยไดรบใบประกาศนยบตรจากหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การสรางสมพนธภาพภายในตนเองกบผอน (Internal making contact)
- เพอเชอมโยงความรสกของตนเองและผอน - เพอตระหนกรในตนเองและผอน
- การเชอมโยง Iceberg - การแนะนาตนเองจากภายใน(Internal Presenting)
1.30 ช.ม.
- แนะนาตนเองใหเพอนรวมอบรมรจกตวตนภายใน - วทยากรสมถามสมาชก จดจาชอ เรองราวของสมาชกแตละคน - ใหสมาชกจดกลม 3 คนแลกเปลยนกนเอง
การตงเปาหมายสวนบคคลและวชาชพ (Setting personal and professional Goal) จรยธรรมในการบาบด
- สรางเปาหมายในการพฒนาตนเองและสรางเปาหมาย ในการพฒนาวชาชพ - เพอเคารพในความเปนมนษยของผรบการบาบด
- การสารวจอารมณ ความตองการ ความคาดหวงของตนเอง - ความคาดหวงในการพฒนาวชาชพ - การบนทกและจดจาเปาหมายทงภายในและภายนอกตนเอง - วเคราะหตวอยางการทาครอบครวบาบดใหผรบการบาบดเกดการเรยนร
1.30 ช.ม.
- ใหสมาชกบอกความคาดหวง ความตองการของตวเอง - ใหสมาชกบอกความคาดหวงในการพฒนาวชาชพ - ใหสมาชกบนทกความคาดหวงตวเองและวชาชพ - แลกเปลยนกบเพอน 2 คน - วเคราะหและนาเสนอตวอยาง
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
ความรพนฐานเกยวกบครอบครวและครอบครวบาบด
- เพอใหผเขารบการอบรมไดรบความรความเขาใจเกยวกบความรพนฐานเกยวกบครอบครว สภาวะครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญาและความหมายและเปาหมายของครอบครวบาบดตามแนว แซทเทยร
- ความหมายของครอบครว - ภารกจของครอบครว - บทบาทหนาทของสมาชกครอบครว - สภาวะครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญา - ความหมายของครอบครวบาบด - เปาหมายของครอบครวบาบดตามแนวแซทเทยร
1.30 ช.ม.
บรรยาย
ความเชอในการบาบดแบบ แซทเทยร (Satir’s Therapeutic Beliefs)
- เพอใหผรบการอบรมไดรบความรความเขาใจเกยวกบแนวคดของแซทเทยรเกยวกบความเชอ และวธการมองโลกแบบแซทเทยร
- แนวคดเกยวกบความเชอ - ความเชอเกยวกบคน - ความเชอเกยวกบการปรบตว - ความเชอเกยวกบการเปลยนแปลง - วธมองโลกแบบแซทเทยร
1.30 ช.ม.
บรรยายและสอนผานกรณศกษา เกดการเรยนรจากผสอน
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การรบมอของบคคลเมอเผชญกบภาวะตางๆ เพอความอยรอด (Coping Stances) และการใชพฤตกรรมการปรบตวของบคคลชวยในการบาบด(Using stances to make contact)
- เพอใหผรบการอบรมมความรความเขาใจแบบแผนการปรบตวของผรบบรการเมอเผชญกบปญหาทมากระทบจตใจ และการใชพฤตกรรมการปรบตวของบคคลชวยในการบาบด
- ความหมาย ประโยชนและลกษณะ 4 รปแบบของการปรบตวของบคคลเมอเผชญภาวะตางๆ เพอความอยรอด (Coping Stances) - การใชพฤตกรรมการปรบตวของบคคลชวยในการบาบด (Using stances to make contact)
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
การเขาใจคนตามแนวคดของแซทเทยรเปรยบเสมอนภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg)
- เพอใหผรบการอบรมมทกษะในการสารวจวเคราะหประสบการณภายในจตใจมนษย(Explore Iceberg)
- การเขาใจคนตามตามแนวคดของแซทเทยรเปรยบเสมอนภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg) - ประสบการณภายในจตใจมนษย(Explore Iceberg)
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การสารวจแผนทครอบครว(Family Map)
- เพอใหผเขารบการอบรมมความรและทกษะในการสรางแผนทครอบครวเพอนาไปใชในการประเมนผรบการบาบด
- ความหมายของแผนทครอบครว(Family Map) - การสารวจแผนทครอบครว(Family Map) - อดต - ปจจบน
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
เปาหมายในการบาบดตามแนวคดแซทเทยร (The Therapeutic Goal of the Satir Model)
- ผรบการอบรมมความรความเขาใจ และสามารถตงเปาหมายในการบาบดได - เพอประเมนและวเคราะหตามเปาหมายหลก เปาหมายรอง
เปาหมายหลกในการบาบด - มคณคาตนเองเพมขน (Raise self - esteem) - มทางเลอกมากกวา 3 ทาง(Making - choice) - มความรบผดชอบ (Responsible) - มความผสมกลมกลนในตนเอง(Congruent)
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
องคประกอบสาคญ 5 ประการททาใหเกดการเปลยนแปลง
- ผรบการอบรมมความรและทกษะในองคประกอบ 5 ประการของการบาบด
- องคประกอบสาคญในการบาบดตามแนวคดแซทเทยร 5 ประการ(Five Essential Elements) - Use of self - Positive Directional - Systematic - Experiential - Change Focused
3 ช.ม.
บรรยาย สาธตการบาบด และฝกปฏบต คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
ขนตอนการทา Therapy - ผเขาอบรมมความรและทกษะเกยวกบขนตอนสาคญในการบาบดผปวย
- ขนตอนการบาบด 10 ขนตอน - Tp. Prepare self - Making contact - Problem - Set Goal - Commitment to Change - Explore Impact - Change focused - Anchoring - Home work - Closure
3 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 2
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
ทบทวนองคประกอบสาคญ 5 ประการททาใหเกดการเปลยนแปลง (Five Essential Elements)
- ผรบการอบรมมความรและทกษะในองคประกอบ 5 ประการของการบาบด
- องคประกอบสาคญในการบาบดตามแนวคดแซทเทยร 5 ประการ (Five Essential Elements) - Use of self - Positive Directional - Systematic - Experiential - Change Focused
1.30 ช.ม.
บรรยาย สาธตการบาบด และฝกปฏบต
ทบทวนการเขาใจคนตามแนวคดของแซทเทยรเปรยบเสมอนภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg)
- เพอใหผรบการอบรมมทกษะในการวเคราะหสารวจประสบการณภายในจตใจมนษย(Explore Iceberg)
- การเขาใจคนตามตามแนวคดของแซทเทยรเปรยบเสมอนภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg) - สารวจประสบการณภายในจตใจมนษย (Explore Iceberg)
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 2
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การใชคาถามเพอการสารวจภเขานาแขง (Using Process Question to Explore Iceberg)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะในการใช Process Question ในการสารวจ Iceberg
- ตวอยางคาถามการใช Process Question ในการสารวจ Iceberg ไดแก ตวอยางคาถามในการสารวจพฤตกรรม (Behavior), ความรสก (Feeling), ความคด มมมอง (Perception), ความคาดหวง (Expectation), ความปรารถนา (Yearning) และตวตน(Self)
1.30 ช.ม.
บรรยาย สาธตการตงคาถาม และฝกปฏบต
การเปลยนแปลงความคาดหวงในการบาบด (Changing Unmet-expectation therapy)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะของการเปลยนแปลงความคาดหวงในการบาบด(Changing Unmet-expectation therapy)
- สารวจความคาดหวงตอตนเองและผอนในการบาบด - วธจดการกบความรสกผดหวง - ขนตอนสาหรบการแกความไมสมหวง
1.30 ช.ม.
บรรยาย และฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 2
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การอานอณหภมใจ(Temperature Reading)
- ใหผเขาอบรมเขาใจอารมณความรสกของตนเองและผอน - ใหผเขาอบรมเกดพฤตกรรมกลาแสดงออกความรสก อารมณแงบวกและลบในเชงสรางสรรค
- วธการอานอณหภมใจ 1. การชนชม/ความตนเตน 2. ความกงวล/การบน 3. ปญหาและแนวทางแกไข 4. ขาวสารใหมๆ 5. ความคาดหวงและความปรารถนา
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
ระยะของการเปลยนแปลงตามแนวคดแซทเทยร (Stages of change)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะเกยวกบกระบวนการและขนตอนการเปลยนแปลงของผรบการบาบด
- กระบวนการและขนตอนการเปลยนแปลงตามแนวคด แซทเทยร (Stages of change)
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 2
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
สมาธเพอการบาบด(Meditation)
- ผรบการอบรมสารวจอารมณความรสกภายในเมอมเหตการณมากระทบปจจบน - ผรบการอบรมสมผสความรสกสขสงบภายในจตใจ
- การเขาสโลกภายในตนเองโดยการกาหนดลมหายใจเขา-ออก - การใช Iceberg สารวจภายในเมอมผลกระทบ - การรบรความสขสงบภายในจตใจ
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
การบาบดอยางเปนระบบ Mandala แหงตวตนของ แซทเทยร (Satir’s Self Mandala) เพอนาไปสการเปลยนแปลง
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะในการนาเทคนค Mandala มาใชกบตนเองและผรบบรการ
- แมนดาลาแหงตวตนเพอนาไปสการเปลยนแปลงของแซทเทยร(Satir’s Self Mandala) - พลงตางๆ ทรวมเปนตวตนของ Mandala - การประเมนคา Mandala แหงตวตน
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 2
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
สาธตการทาครอบครวบาบด(Demonstration Family Therapy)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะในการทาครอบครวบาบดจากการสาธต
Debrief ใน Channel 1 Channel 2 Channel 3
3 ช.ม.
ผสอนสาธตทา Case ตวอยางและใหสมาชกฝกปฏบตวเคราะห case
การวเคราะหกรณศกษา(Analyses Case Study)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะในการทาและวเคราะหกรณศกษา (Analyses Case Study)
- การวเคราะหกระบวนการและขนตอนการบาบดของกรณศกษา - ประเดนวเคราะห 1.ขนตอนการทาครอบครวบาบด (Family Therapy) 2.เปาหมายการบาบด (Meta Goal) 3.การรบมอกบปญหา(Coping Stance) 4.การสารวจภเขานาแขง (Explore Iceberg) 5. การใชกระบวนการถาม (Process Question)
3 ช.ม.
- ด VDO วเคราะห Case - บรรยายและฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 3
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
กฎของครอบครว (Family Rules)
- ผรบการอบรมมความร และมทกษะการใชกฎครอบครวในการบาบด
- กฎของครอบครว - ความหมาย - ความสาคญ - แหลงทมา - การปรบใชกฎครอบครวในการบาบด
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
ประเมนผลเปาหมายสวนบคคลและเปาหมายวชาชพ
- ประเมนผลการบรรลเปาหมายสวนบคคลและเปาหมายวชาชพ
- ประเมนผลจากกระบวนการบาบด - ประเมนผลจาก Meta Goal
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
-คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก - เอกสารเพมเตม
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 3
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การบาบดสวนตางๆ ภายในจตใจตามแนวแซทเทยร(Internal Parts party of Satir Model)
- ผรบการอบรมมความรและทกษะในการบาบดสวนตางๆ ภายในจตใจ
- องคประกอบภายในจตใจ - การคนหาทรพยากรภายใน - บคคลตดสนตนเองจากประสบการณภายใน - การเปลยนผานทรพยากรภายในสพลงชวต
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
ทบทวนการสารวจภเขานาแขงโดยใช Process Question
- ผรบการอบรมมความรและเขาใจการสารวจภเขานาแขงโดยใชกระบวนการตงคาถามอยางเปนระบบ
- เทคนคการตงคาถามสารวจภเขานาแขงอยางเปนระบบ (Systemic)
1.30 ช.ม.
บรรยายและฝกปฏบต
เทคนคทกษะการทาครอบครวบาบด
- ผรบการอบรมมความรและทกษะการนาเทคนคตางๆ มาใชในการทาครอบครวบาบด
- Empty chair - Letting-go - Psycho drama - Imagination - Metaphor - Reframe - Healing the inner Child
4.30 ช.ม.
บรรยาย สาธต และฝกปฏบต
- คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก - เอกสารเพมเตม
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 3
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
อทธพลของวงลอในการทาครอบครวบาบด (Wheel of Influence)
- ผรบการอบรมมความรและทกษะในการบาบดโดยใชวงลออทธพล
- ความหมายวงลออทธพล - การพฒนาวงลออทธพลจากวยเดกสปจจบน - การยอมรบและชนชมวงลออทธพลสงมาเปนตวตน
1.30 ช.ม.
บรรยาย สาธต และฝกปฏบต
สาธตการทาครอบครวบาบด(Demonstration Family Therapy)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะในการทาครอบครวบาบดจากการสาธต
Debrief ใน Channel 1 Channel 2 Channel 3
3 ช.ม.
ผสอนสาธตทา Case ตวอยางและใหสมาชกฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 3
หวเรอง วตถประสงค เนอหาโดยละเอยด เวลา ขนตอนการจดกจกรรม สอ
การวเคราะหกรณศกษา(Analysis Case Study)
- เพอใหผรบการอบรมมความรและทกษะในการทาและวเคราะหกรณศกษา (Analysis Case Study)
- การวเคราะหกระบวนการและขนตอนการบาบดของกรณศกษา(Analysis Case Study) - ประเดนวเคราะห 1. ขนตอนการ Therapy 2. การบาบดใน Meta Goal 3. Stance 4. Iceberg 5. Process Question
3 ช.ม.
- ด VDO วธการทา Case - บรรยายและฝกปฏบต
คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก
แผนกจกรรม หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
3 ระยะ
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การสรางสมพนธภาพภายในตนเองกบผอน (Internal making contact)
วตถประสงค : 1. เพอเชอมโยงความรสกของตนเองและผอน 2. เพอตระหนกรในตนเองและผอน เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน: รองเพลง “ยนดทไดรจก”
ยนดทไดรจก “ยนดทไดมารจก แปลกนกเรารกกนไดอยางไร
คงทาบญมารวมกนไว สขแสนดใจเพอนใหมสวสด การงานเราคนละแหง หลกแหลงเราตางคนตางม มาอบรมดวยกนทงน สขแสนยนดแฮปปตลอดกาล (ซา)”
วธดาเนนกจกรรม: 1. สมาชกรองเพลง “ยนดทไดรจก” 2. แนะนาตนเองใหสมาชกคนอนรจกตวตนภายใน โดยแนะนาชอนามสกล หนวยงานท
ปฏบตงาน และจดเดนของตนเอง 3. วทยากรสมถามสมาชก จดจาชอ เรองราวของสมาชกแตละคน 4. ใหสมาชกจดกลม 3 คนแลกเปลยนกนเองเกยวกบเรองราวของแตละคน
ใบความรท 1
การแนะนาตนเองจากภายใน เปนการเปดเผยตวตนใหแกผ อนทราบ ไมไดมองหรอตดสนจากรปลกษณภายนอก การสอสารถงความรสกภายใน ชวยใหบคคลเชอมโยงความรสกของตนเองและผอนไดอยางด การมกรอบบางอยางมาปดกนความรสกดๆภายใน สงผลใหเกดปญหาในการสรางสมพนธภาพกบบคคล สามารถสอสารความรสกภายในของตนใหแกคนอนไดหรอบคคลอนไดจะทาใหเกดการรจกกนจากภายในทเปนความรสกยนด อมเอมใจ และเกดบรรยากาศของมตรภาพ
ใบงานท 1
1. สมาชกแตละคนสารวจความรสกตนเองตามทตนเองรบรไดวาตนเองเปนคนอยางไร 2. สอสารตวตน ทเปนความรสกภายในใหแกผอนทราบตวตนทแทจรง
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การตงเปาหมายสวนบคคลและวชาชพ (Setting personal and professional Goal)
และจรยธรรมในการบาบด วตถประสงค :
1. เพอสรางเปาหมายในการพฒนาตนเอง 2. เพอสรางเปาหมายในการพฒนาวชาชพ 3. เพอเคารพในความเปนมนษยของผรบการบาบด
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน : ใบงานท 1 วธดาเนนกจกรรม :
1. ใหสมาชกบอกความคาดหวงความตองการของตวเอง 2. ใหสมาชกบอกความคาดหวงในการพฒนาวชาชพ 3. ใหสมาชกบนทกความคาดหวงของตวเองและวชาชพ 4. ใหสมาชกจดกลม 3 คนแลกเปลยนกนเอง 5. วเคราะหและนาเสนอตวอยาง
ใบงานท 1
1. ผเขาอบรมแตละคนคนหาความคาดหวงและความตองการของตวเองในการเรยนรดานครอบครวบาบด จากนนบนทกความคาดหวงของตนเอง
2. ผเขาอบรมบอกความคาดหวงในการพฒนาวชาชพจากการเรยนรดานครอบครวบาบด จากนนบนทกความคาดหวงของตนเอง
3. ใหผเขาอบรมจดกลม 3 คน เพอแลกเปลยนเรยนรเกยวกบ ความคาดหวงและความตองการของตนเองและวชาชพ
4. ผนากลมสมเลอกกลมมานาเสนอตวอยางของสมาชกในกลมตนเอง
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง ความรพนฐานเกยวกบครอบครวและครอบครวบาบด
วตถประสงค :
เพอใหผเขารบการอบรมไดรบความรความเขาใจเกยวกบความรพนฐานเกยวกบครอบครว สภาวะครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญาและความหมายและเปาหมายของครอบครวบาบดตามแนวแซทเทยร เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง ความรพนฐานเกยวกบครอบครว 3. ใบความรท 2 เรอง สภาวะครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญา 4. ใบความรท 3 เรอง ครอบครวบาบด
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย
ใบความรท 1 เรอง ความรพนฐานเกยวกบครอบครว
ความหมาย:
ครอบครว เปนกลมบคคลทมความสมพนธทางดานกฎหมายและสายโลหต โดยมภาระหนาท ความรก ความผกพน ความรบผดชอบรวมกน และมสมพนธภาพทด เพอจะนาพาครอบครวไปสความอยดมสข ภารกจหนาทของครอบครว
1. ภารกจพนฐาน (Basic Tasks) เปนการจดหาปจจยสใหแกสมาชกในครอบครว 2. ภารกจพฒนาการ (Developmental Tasks) คอ การสงเสรมใหสมาชกในครอบครวไดม
พฒนาการไปตามวยอยางเหมาะสมตามขนตอนตางๆของวงจรชวต 3. ภารกจยามวกฤต (Crisis Tasks) เปนการจดการภาวะฉกเฉนในครอบครว
บทบาทหนาทสมาชกในครอบครว มดงน 1. การอบรมเลยงดสมาชกผเยาวในครอบครว ใหเตบโตเปนสมาชกทดในครอบครว เชน ดแลปจจย
ส การศกษา การพฒนาตามวย เปนตน 2. เปนแหลงสนบสนนทางสงคมทดแกสมาชก เชน ความรก ความอบอน ความปลอดภยความ
หวงใย และกาลงใจ 3. การขดเกลาทางสงคม เชน อบรม สอน ใหคาแนะนา เรอง กฎระเบยบ วนย บรรทดฐาน
วฒนธรรม ประเพณ คณธรรม จรยธรรม ศลธรรม แกสมาชก คณลกษณะสาคญของครอบครว (นตยา คชภกด และคณะ,2546) มดงน
1. รกใครปรองดอง และเขาใจซงกนและกน มความเอออาทร และหวงใยชวยเหลอเกอกลกน 2. หวงด คดด และทาดตอกน พดจาดวยกนอยางถอยทถอยอาศย มเหตผล ไมใชถอยคาหยาบคาย
หรอพดจาดถกเหยยดหยามซงกนและกน ไมทบต ทารายรางกายและจตใจกน 3. ไมคอยจองจบผด หรอคอยควบคมกากบความประพฤต หรอการดาเนนชวตของอกฝายหนง 4. มความยตธรรมในการตดสนความผดของสมาชกแตละคน ไมเลอกทรกมกทชง หรอสรางความ
แตกแยก ดวยการใชวาจาคาพด หรอแสดงความลาเอยง 5. ใหความเคารพยกยอง ใหเกยรตซงกนและกนทงตอหนาและลบหลง และเคารพในสทธของแตละ
คน 6. มประชาธปไตย สมาชกในครอบครวมสวนรวมออกความคดเหน หรอรวมในการตดสนใจ 7. หาเวลาวางทากจกรรม เพอการพกผอน หรอมสนทนาการรวมกน เพอสมพนธภาพทด 8. มเวลาใหกนและกน และหนหนาเขาหากน เพอการพดคยสอสารในเรองตางๆ ใหมากขน
ใบความรท 2 เรอง สภาวะครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญา
ปญหาการดาเนนชวตของครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญา ปญหาหลกทพบในครอบครวทมบตรบกพรองทางสตปญญา ม 7 ประการคอ
1. ปญหาระหวางพอ – แม – ลก (Parent – Child Problems) การไมยอมรบการเจบปวยของบตร กอใหเกดปญหาดานอารมณ จตใจ และเกดทศนคตทางลบตอตนเองและคนอน เปนผลกระทบใหเกดปฏกรยาตาง ๆ เหลาน
- ความรสกผด (Guilt) - การปฏเสธความจรง (Denial) - ความรสกดอยคณคา (Inferiority) - ความสงสยในความเชอทางศาสนา (Question Religions beliefs) - รสกอาย (Shame) - รสกสบสน (Confusion) - รสกอยากตาย (Death Wish) - รสกโกรธ (Anger) - กลาวโทษผอน (Blame) - รสกวาเหว (Loneliness) - รสกไมมใครรก ไมมใครตองการ (Unloved) - รสกอยากฆาบตร (Infanticide) - หมดหนทางชวยเหลอ (Helplessness) 2. ปญหาการดแลผเจบปวย 3. ปญหาดานการเงน 4. ปญหาดานการศกษา 5. ปญหาดานอาชพ 6. ปญหาทางกฎหมาย 7. ปญหาในวยตอของชวตของผบกพรองทางสตปญญา
ใบความรท 3 เรอง ครอบครวบาบด
ความหมายของครอบครวบาบด (Family Therapy)
คอ การบาบดภายในจตใจของบคคลในครอบครว เพอใหเกดการเปลยนแปลงทมคณคาตอตนเอง มแนวทางแกไขปญหา มความรบผดชอบ และมความสอดคลองกลมกลนภายในตนเอง (Congruent) จนเกดพฤตกรรมทพงประสงคอยางถาวร
เปาหมายครอบครวบาบดตามแนวแซทเทยร
1. ปรบปรงการตดตอสอสารระหวางสมาชกในครอบครวใหดขน 2. พฒนาใหสมาชกแตละคนในครอบครวเปนตวของตวเอง 3. ลดความขดแยงในครอบครวและตอบสนองความตองการของสมาชกแตละคนไดอยางกลมกลน
นาไปสการเจรญเตบโตขน 4. มงใหเกดการเปลยนแปลง พฒนาศกยภาพของสมาชกในครอบครวใหทาหนาทไดตามปกตและอยาง
เหมาะสม 5. ลดความทกขใจของสมาชกในครอบครว
เปาหมายหลกของการบาบด (Meta Goal) 1. เพมความรสกความมคณคาของตน (Raising Self – esteem) 2. ชวยใหเขาเปนคนเลอกเอง ตดสนใจเอง (Making Choice) 3. ชวยใหเปนคนทมความรบผดชอบ (Responsible) 4. ชวยใหเปนคนทสอดคลองกลมกลน (Congruent)
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง ความเชอในการบาบดแบบแซทเทยร (Satir’s Therapeutic Beliefs)
วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรความเขาใจเกยวกบแนวคดของแซทเทยรเกยวกบความเชอ และวธการมองโลกแบบแซทเทยร เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง แนวคดของแซทเทยรเกยวกบความเชอ 3. ใบความรท 2 เรอง วธมองโลกแบบแซทเทยร
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและสอนผานกรณศกษา เกดการเรยนรจากผสอน
ใบความรท 1 เรอง แนวคดของแซทเทยรเกยวกบความเชอ
ความเชอทใชในการบาบดแบบแซทเทยร (Satir’s Therapeutic Beliefs) ประกอบดวย ความเชอเกยวกบ คน
1. คนแตละคนเปนผลลพธการแสดงออกทพเศษของ พลงชวต ทเหมอนกนทกคน เราทกคนลวนเปนการแสดงออกของพลงชวตเหมอนกน และเราเชอมโยงกนผานพลงชวตน
2. กระบวนการของการเปนมนษยนน เปนสากล ดงนน จงนามา ใชได กบสถานท วฒนธรรม และสถานการณตางๆ กนไป กระบวนการตางๆ ของมนษยเปนสากล ฉะนนจงนาไปประยกตใชไดในภมหลง วฒนธรรม และสภาวะแวดลอมทแตกตางกน
3. ผคนเชอมโยงกนบนพนฐานของ ความเหมอนกน และเตบโตผาน ความแตกตางกน 4. พอแมมกจะทาซา ตามแบบแผนทคนเคยของชวงเวลาทพวกเขากาลงเตบโตขนมา แมแบบแผนนนๆ
จะใชไมไดผลด 5. คนสวนใหญ ทาดทสด เทาทเขาทาได ณ เวลานน 6. โดยพนฐานแลว ทกคนเปนคนด พวกเขาจาเปนตองคนหาสวนทดของตนเอง (ขมทรพย) เพอจะ
เชอมโยงและยนยน คณคาของตนเอง 7. ความสมพนธทดนนตงอยบนฐานของ คณคาทเทาเทยมกน 8. เราเปน เจาของ ความรสก เราทกคนลวนมความรสก และสามารถเรยนรทจะควบคมความรสกตางๆ
ของตนเองได ความเชอเกยวกบ รปแบบในการรบมอ
1. เราทกคนลวนมทรพยากรภายใน เพอใชรบมอกบสงตางๆใหสาเรจ และเตบโตขน 2. รปแบบในการรบมอของคนเรา มกเปนแนวทางเพอใหตวเองอยรอดใน ประสบการณอนเจบปวด จง
ควรยอมรบวามนเปนเชนนน 3. ปญหา ไมใชปญหา แตรปแบบในการรบมอตางหากทเปนปญหา ถาเราใหความสาคญกบผลกระทบ
จากปญหาใดมาก ปญหานนกจะเปนปญหาใหญ สาหรบเรา 4. รปแบบในการรบมอ แสดงถงระดบการเหนคณคาของตนเองยงเหนคณคาของตนสง กจะรบมอดวย
รปแบบทดขน ความเชอเกยวกบ การเปลยนแปลง
1. การเปลยนแปลง นน เปนไปไดเสมอ แมการเปลยนแปลง ภายนอก ทาไดจากด แตการเปลยนแปลง ภายใน กยงเปนไปได
2. เราเปลยนแปลงเหตการณในอดต ไมได แตเราเปลยนแปลงผลกระทบจากเหตการณนนมตอเราในปจจบนได
3. ความหวง เปนสวนสาคญสาหรบการเปลยนแปลง 4. กระบวนการ เปนหนทางสาหรบการเปลยนแปลง เรองราว เปนบรบทททาใหการเปลยนแปลงเกดขน 5. คนสวนใหญเลอกอยกบสงทคนเคย มากกวาจะยอมอดอดกบ การเปลยนแปลง โดยเฉพาะในชวงตง
เครยด 6. การชนชม และ การยอมรบ อดต ชวยใหเราสามารถจดการอนาคตไดดขน
7. ในการเตบโตสความสมบรณ เปาหมายหนงคอ การยอมรบพอแมในฐานะความเปนคน ของเขา มากกวา บทบาท ทเขาทา
8. การบาบดควรเนนท สวนด (Healthy) และความเปนไปได แทนการเนนปญหา หรอ พยาธสภาพ (Pathology)
9. การบาบดจาเปนตองเปน แนวบวก และ มจดมงหมาย 10. อาการนน เปนผลลพธของการแกปญหาในระดบจตใตสานก ใหตรวจสอบวาปญหาทเขานาเสนอนน
เปนปญหาสาหรบเขาอยางไร ใหถอวาปญหานนเปนเรองสาคญ แตไมจาเปนตองบาบดทตวปญหาโดยตรง
11. การใชตวตน (Self) ของผบาบด เปนเครองมอบาบดทสาคญทสดทผบาบดม
ใบความรท 2 เรอง วธมองโลกแบบแซทเทยร
วธมองโลกแบบแซทเทยร (Ways of Perceiving the World) เปนการมองโลกทแตกตางจากมมมองเดม โดยเนนการเจรญเตบโต มากกวาการมองแบบมลาดบชน (Satir,1991)
การใหความหมายตอ “ความสมพนธ” (ระหวาง 2 คน หรอมากกวา) แบบมลาดบชน
(Hierarchical Model) - คนมคณคาไมเทาเทยมกน - คนหนงเหนอกวา คนหนงดอยกวา - บทบาท สถานภาพ กบอตลกษณมความ สบสนกน - บทบาทแสดงนยวาเหนอกวา ม อานาจมากกวา หรอดอยกวา ไรอานาจ - แบบลาดบชน มคนเหนอกวาและคนดอยกวา - บางคนมอานาจเหนอผอน แตรสกโดดเดยว - มความกลว โกรธ ขนเคอง โดดเดยว และไมไววางใจ
แบบเจรญเตบโต (พฒนา) (Growth Model)
- คนมคณคาเทาเทยมกน - ความสมพนธระหวางกนมความเสมอกน - บทบาทและสถานภาพ แยกชดเจนกบ อตลกษณ (Identity) - บทบาท บงบอกหนาทเฉพาะในความสมพนธ ณ เวลานน - ความเสมอภาคแสดงถงการมความเทาเทยมกน ทง ในบคคล ความเชอมโยง ความสนใจ การยอมรบทง ความเหมอนและความแตกตาง - รสกวาตนเปนทรก เปนเจาของตนเอง เคารพผอน - รสกอสระในการแสดงออก และ เปนทยอมรบได (Validation)
การใหความหมายตอ “ความเปนมนษย” แบบมลาดบชน
- คนตองทาตาม และเชอฟง “กฎ” เพอจะอยรอด และไดรบการ ยอมรบทงทางกายและอารมณ - คนทเกดมาพรอมกบ แนวโนมจะเปนคนชวราย
แบบเจรญเตบโต (พฒนา) - แตละคนมความเฉพาะตว (Unique) สามารถรสกถงพลงทอย ขางในและเปนทยอมรบได - คนเกดมาพรอมจตวญญาณ ความ ศกดสทธ และแสดงพลงชวตอน เปนสากล
การใหความหมายตอ “ความเปนมนษย” แบบมลาดบชน - คนถกคาดหวงใหคด รสก และ ประพฤต เหมอนๆกนและ ดาเนนชวตตามบรรทดฐาน ภายนอกโดย การแขงขน ตดสน คลอยตาม และเลยนแบบ - คนจะลดคณคาของตนเองและ ปฏเสธอารมณความรสกและ ความแตกตาง
แบบเจรญเตบโต (พฒนา) - ยอมรบนบถอความเหมอนและ ยนดในการคนพบตนเองและผอน โดยการรวมมอ สงเกต และ แบงปนกน - คนบอกเลาความรสกของตนและ ยอมรบความแตกตาง
การใหความหมายตอ “เหตการณ” แบบมลาดบชน - ก เปนเหตใหเกด ข เหตและผลเกดตอกนไปแบบ เชงเสน - มวธทถกตองวธเดยวในการทาสงใดสงหนง และ ผทเหนอกวารวาวธนนคออะไร - คนปฏเสธประสบการณของตน เพอจะไดยอมรบ ความเหนของผเหนอกวา - ความคดแบบ “มนกเปนอยางนแหละ” และ “ขาวหรอดา” ทาใหเกดการใชกลอบายเพอให เปนไปตามความตองการของตน (manipulation) และปดกนการคนพบสงใหม และความคดสรางสรรค
แบบเจรญเตบโต (พฒนา) - เหตการณหนงๆเปนผลลพธของตวแปรและเหตการณ หลายๆอยาง ก= ข+ค+ง…ฯลฯ - มหลายวธทจะทาสงใดสงหนงและเราจะใชหลกการ ของเราในการเลอกและจดการ - คนจะมองกวางไกลไปจากเหตการณทเกดขน เพอจะ ไดเขาใจบรบทและปจจยหลายอยาง ซงยงผลใหเกด เหตการณนนๆ - การคดแบบรอบดาน (Circular) และการจดการอยาง เปนระบบ กอเกดสงทสอดคลองกบปญหา การคนพบ ขอมล ระเบยบ และการเชอมโยง
ทศนคตตอการเปลยนแปลง แบบมลาดบชน
- ความมนคงปลอดภยจะมไดกตองรกษาสภาวะเดมไว - คนมองวาการเปลยนแปลงเปนสงไมพงประสงค และ ผดปกต ฉะนนเขาจงไมยอมรบและตอตานการ เปลยนแปลง - ใหคณคาสงทคนเคยมากกวาความสบาย แมจะตอง จายราคาเปนความเจบปวด - คนกลวสงทไมร (Unknown) - คนตดสนการเปลยนแปลงวา ผด หรอ ถก - คนรสกกลว และกระวนกระวาย เมอเผชญกบภาวะท อาจเกดการเปลยนแปลง
แบบเจรญเตบโต (พฒนา) - ความมนคงปลอดภยเกดมาจากความเชอมนใน
กระบวนการเปลยนแปลงและการเตบโต - คนมองวาการเปลยนแปลงเปนสงทเกดขนอยาง
ตอเนอง เปนสงจาเปนและไมอาจหลกเลยงได ฉะนนจงคาดหวงวาจะเกดขนและยนดรบการ เปลยนแปลงนน
- คนมองความไมสบายหรอความเจบปวดเปนสญญาณเตอนใหเปลยนแปลง
- คนยอมรบความเสยง และใชเปนโอกาสในการเผชญกบสงทไมร
- คนยนดในการคนพบทางเลอก และทรพยากรใหมๆ
- คนรสกถงความตนเตน ความสมพนธและมความรก เมอเผชญกบแนวโนมจะเกดการเปลยนแปลง
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การรบมอของบคคลเมอเผชญกบภาวะตางๆ เพอความอยรอด
(Coping Stances) และการใชพฤตกรรมการปรบตวของบคคลชวยในการบาบด
(Using stances to make contact)
วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรความเขาใจแบบแผนการปรบตวของผรบบรการเมอเผชญกบปญหาทมากระทบจตใจ และการใชพฤตกรรมการปรบตวของบคคลชวยในการบาบด เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง การรบมอของบคคลเมอเผชญภาวะตางๆ เพอความอยรอด
(Coping Stances) 3. ใบความรท 2 เรอง การใชพฤตกรรมการปรบตวของบคคลชวยในการบาบด
(Using stances to make contact) 4. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง การรบมอของบคคลเมอเผชญภาวะตางๆ เพอความอยรอด (Coping Stances)
บคคลใชรปแบบการรบมอของตนเอง เพอความอยรอด โดยมวตถประสงคเพอ
1. การอยรอด เนองจากตนเองมสภาพทมองตนไมมคณคา ไรคณคา (Low – Self Esteem) และอยในภาวะไมสมดล (Imbalance)
2. การปกปองความมคณคาในตนเองไว สรางความภมใจและปกปองตนเอง (Self) 3. การทาใหตนเองมคณคา (Self – Worth) โดยใชการตอตานคาพด (Verbal) และกรยาทาทาง
(Non – verbal) เมอมสงทรบรมากระทบตนเอง
รปแบบการรบมอของบคคล เพอความอยรอดหรอการจดการกบปญหา (Stance) ซงม 4 แบบ ดงน 1. การสมยอม (Placating Stance) 2. การโทษผอน (Blaming Stance) 3. การใชเหตผล (Super Reasonable Stance) 4. เฉไฉ (Irrelevant Stance)
ใบความรท 2 เรอง การใชพฤตกรรมการรบมอของบคคลชวยในการบาบด
(Using stances to make contact)
การใชพฤตกรรมการรบมอของบคคลชวยในการบาบด (Using stances to make contact) โดยมขอแนะนาดงน 1. ผรบการบาบดทใชการสมยอม (Placating Stance) จะเขาถงไดงายโดยผานทางเรองของอารมณ
ความรสก (Feelings) ของเขา 2. ผรบการบาบดทใชการโทษผอน (Blaming Stance) จะเขาถงไดโดยผานทางเรองความคาดหวง
(Expectations) ทงตอตนเอง ตอผอน และทผอนมตอตน 3. ผรบการบาบดทใชการใชเหตผล (Super Reasonable Stance) จะเขาถงได โดยทาความรจกและเขาถง
โดยใชคาถามเกยวกบความคดคานง การรบร ความเชอ คานยม โดยผานการรบร (Perceptions) ทผรบการบาบดเองเหน รบร และเชอถอ
4. ผรบการบาบดทใชการเฉไฉ หรอไมอยกบรองกบรอย (Irrelevant Stance) เปนกลมทเขาถงยาก อาจม 3 ชองทางทใชไดในตอนเรมตน คอผาน 4.1 ความรสกภายในรางกาย (Body Sensation) ใหผรบการบาบดสมผสกบความรสกภายในรางกาย 4.2 การสมผสรางกาย (Touching) 4.3 การใชกจกรรมดานกายภาพ โดยการเคลอนไหวรางกาย (Sculpting)
ใบงานท 1 1. ใหสมาชกจบค 2 คน เพอฝกปฏบตการรบมอของบคคลเมอเผชญภาวะตางๆ เพอความอยรอด (Coping Stances) จากทาทางของ Stance ทง 4 รปแบบ ไดแก
1.1 การสมยอม (Placating Stance) 1.2 การโทษผอน (Blaming Stance) 1.3 การใชเหตผล (Super Reasonable Stance) 1.4 เฉไฉ (Irrelevant Stance)
2. ผนากลมสาธตทาทางการรบมอของบคคลเมอเผชญภาวะตางๆ เพอความอยรอด ทง 4 รปแบบ 3. สมาชกกลมฝกทาทางการรบมอของบคคลเมอเผชญภาวะตางๆ เพอความอยรอด ทง 4 รปแบบ 4. สมาชกจบค 2 คน เพอฝกแสดงทาทางทง 4 รปแบบ โดยใหสมาชกสารวจตนเองถงความรสกและการรบร
ภายในเมออยในภาวการณรบมอนนๆ 5. สลบบทบาทตามทผนากลมกาหนด 6. แลกเปลยนเรยนรสงทคนพบภายในกลม
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง ภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg)
วตถประสงค :
เพอใหผเขาอบรมมทกษะในการสารวจวเคราะหประสบการณภายในจตใจมนษย (Explore Iceberg)
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง ภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg) 3. ใบความรท 2 เรอง ประสบการณภายในจตใจมนษย (Explore Iceberg) 4. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง ภเขานาแขงของบคคล (Personal Iceberg)
ภาพภเขานาแขงของบคคล (The Personal Iceberg)
ประสบการณภายในจตใจของมนษย (The Human Intrapsychic Experience)
พฤตกรรม (Behavior) (การกระทา, เรองราว)
ระดบนา รปแบบการรบมอ(Coping Stances) ระดบนา ........................... ความรสก (Feeling) (ราเรง ตนเตน ปลมใจ โกรธ กลว เสยใจ เจบ) ความรสกตอความรสก (การตดสน) การตดสนเกยวกบความรสก (พอใจ-ไมพอใจ , ชอบใจ-ไมชอบใจ) (Feeling about feelings) ..................... การรบร (Perception) (ความเชอ การทกทกเอา ความคด ความคดเหน คณคา การตความเอาเอง) ........................ ความคาดหวง (Expectation) (ของตนเอง ของคนอน จากคนอน) .................................. ความปรารถนา (Yearning) (ความรก การยอมรบ ความเปนเจาของ การสรางสรรค ความเชอมโยง ความเปนอสระ ฯลฯ) .................... ตวตน (Self) ( ความเปนตวฉน จตวญญาณ พลงชวต สาระ แกน) ......................... ทมา : ปรบจาก ภเขานาแขงของบคคล (นงพงา ลมสวรรณ และณรงค สภทรพนธ, 2546)
ใบความรท 2 เรอง ประสบการณภายในจตใจมนษย (Explore Iceberg)
แซทเทยร (Satir et al., 1991 อางถงใน นวนนท ปยะวฒนกล, 2545) แบงประสบการณ แตละขน
กอนทรวมไปเปนตวตน (Self) ออกเปน 6 ขนตอนดวยกน คอ 1. พฤตกรรม (Behavior) คอ การกระทา หรอเรองราวของผรบการบาบดซงเปนสงทแสดงออกมา
ใหเหนเปนสวนทโผลพนนา มพฤตกรรมการปรบตวเปนตวกาหนดพฤตกรรมทแสดงออกมา 2. ความรสก และความรสกตอความรสกตางๆ (Feeling and Feeling about Feelings) คอ
ความรสกทเกดขน เชนสนก เพลดเพลน มความสข ตนเตน หลงใหล โกรธ เจบปวด กลว เสยใจ เศรา และความรสกทตนเองมเชน รสกอาย รสกผดทโกรธ
3. การรบร (Perceptional) คอ สงทผรบการบาบดเหน คด และเชอ รวมทงขอสนนษฐาน (Assumptions) ซงเปนสงทรบรวาเปนจรงสาหรบตนเอง (Subjective Reality) ความคด (Idea) และคณคาทประเมน ความเชอ ภาพลกษณ ทศนคต คานยม
4. ความคาดหวง (Expectations) คอความตองการ (Want) หรอความคาดหมาย ทมตอตนเอง ตอผอน และความคาดหมายของผอนทมตอตนเอง
5. ความปรารถนา (Yearning) คอสงทคนเราถวลหาอนเปนความตองการสากล (Universal Need) ไดแก ความรก การยอมรบ ความรสกผกพนเปนเจาของ (Belonging) ความสรางสรรค ความเชอมโยง (Connection) ความเสร (Freedom)
6. ตวตน (Self) คอ ตวฉน (I am) เปนจตวญญาณ พลงชวต สาระ แกน (Core) ความมอย และ สงทตวเรา “เปน” (Being) การจดการกบปญหาเปนกลไกปองกนตนเองเพอการอยรอดภายใตสภาวการณตงเครยด
การเขาใจอปมาอปไมยวาคนเปนเสมอนภเขานาแขง และการใชคาถามทมลกษณะเปนกระบวนการ(Process Questions) ททาใหเขาใจตนเอง จะชวยลดเวลาการทาความรจกและเขาถงผรบการบาบด บางครงการทาความรจกและเขาถงผรบการบาบดเพยงครงเดยว กสามารถนาผบาบดใหเขาสกระบวนการภายในตนเองไดและทาใหเกดการเปลยนแปลงขนไดเชนกน
ใบงานท 1
1. ใหสมาชกฝกสารวจตนเองในแตละชนของภเขานาแขง 2. แลกเปลยนประสบการณ ขอคนพบ กบสมาชกในกลม
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การสารวจแผนทครอบครว (Family Map)
วตถประสงค : เพอใหผเขารบการอบรมมความรและทกษะในการสรางแผนทครอบครวเพอนาไปใชในการประเมนผรบการบาบด เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรองการสารวจแผนทครอบครว (Family Map) 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง การสารวจแผนทครอบครว (Family Map)
แผนทครอบครว (Family Map) เปนเครองมออกอยางหนงทผบาบดใชสาหรบการวางแผนบาบด
เพอใหเขาใจกลไกของครอบครว เขาใจลกษณะหรอโครงสรางของครอบครว ทมผลกระทบตอผรบการบาบด และผลลพธสดทาย คอ ผรบการบาบดเขาใจตนเอง ผบาบดสามารถดแผนภมครอบครวจาก 2 มมมอง คอ ก) ความเปนจรงในปจจบน ข) ความเขาใจในอดต
วธการสารวจแผนทครอบครว ผบาบดและผรบการบาบดใชกระดาษ ดนสอ เขยนแผนภมครอบครวรวมกบผรบการบาบด หรอจะ
ใชคาถาม โดยมประเดนตางๆ ดงน ขนตอนท 1 : ความเปนจรงในปจจบน ขนตอนท 2 : ความเขาใจในอดต
ก) คณสมบตสวนตว (Personal Adjective) ข) ความสมพนธในครอบครว
เสนตรงหนา = เมอความสมพนธสนทสนมกนมาก เสนหยก = เมอความสมพนธรนแรง ขดแยง ทะเลาะ เปนศตร
เสนตรงบาง = เมอความสมพนธปกตเปนทยอมรบ ความขดแยงนอย เสนประ = เมอความสมพนธหางเหน เปนความสมพนธดานลบหรอ
เฉยเมยตอกน ถาระหวางคนสองคนมความสมพนธมากกวา 1 แบบ อยางชดเจนใหเพมเสนท 2 ลงไปดวย ค) ภาวะการรบมอเพอความอยรอด (Coping Stances) ง) ป ยา ตา ยาย จ) ครอบครวปจจบน
ใบงานท 1
1. ใหสมาชกวาดแผนทครอบครวของตนเอง 2. จบคสมาชก 2 คน ฝกการสารวจโลกภายใน โดยใชแผนทครอบครวเปนเครองมอในการสารวจ 3. สลบบทบาทคสมาชก 4. แลกเปลยนประสบการณรวมกนภายในกลม 5. ซกถามขอสงสย/คาถาม
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง เปาหมายในการบาบดตามแนวคดแซทเทยร (The Therapeutic Goal of the Satir Model)
วตถประสงค :
1. เพอใหผเขาอบรมมความรความเขาใจ และความสามารถตงเปาหมายในการบาบดได 2. เพอประเมนและวเคราะหตามเปาหมายหลก เปาหมายรอง
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง เปาหมายหลกในการบาบด
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย
ใบความรท 1 เรอง เปาหมายหลกในการบาบด
เปาหมายสาคญทผบาบดตงไวในระหวางการบาบด ประกอบดวย 4 ขอ ไดแก
1. เพมความรสกความมคณคาของตน (Raising Self – esteem) หมายความวา รสกตวเองมคณคามากขน สามารถสมผสตวเองในดานบวก ยอมรบตวเอง โดยไมมเงอนไข
2. ชวยใหเขาเปนคนเลอกเอง ตดสนใจเอง (Making Choice) เปนการสนบสนนใหครอบครวมทางเลอกอยางนอย 3 ทาง และชวยผรบการบาบดมอานาจทจะเลอกเอง ตดสนใจเอง เพราะคนทตดสนใจคอคนทมอานาจ
3. ชวยใหเปนคนทมความรบผดชอบ (Responsible) แซทเทยรรวมเรองอารมณ ความรสกเปนสวนหนงของความรบผดชอบ เราเปนเจาของอารมณ ความรสก ชวยใหผรบการบาบดรบผดชอบตนเอง ทงการกระทาและชวตของเขา
4. ชวยใหเปนคนทสอดคลองกลมกลน (Congruent) เปนการชวยเหลอใหผรบการบาบดไดสมผสกบอารมณความรสกของตน สมผสกบตวตน (Self) และจกรวาล และการยอมรบวามอะไรทนน แตไมใชถกควบคมดวยอารมณ ประการสาคญจะมความรสกสงบ อสระ เทาเทยม และมความสข
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง องคประกอบสาคญ 5 ประการททาใหเกดการเปลยนแปลง
วตถประสงค :
เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะในองคประกอบ 5 ประการของการบาบด
เวลา : 3 ชวโมง สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง องคประกอบสาคญในการบาบดตามแนวคดแซทเทยร 5 ประการ (Five
Essential Elements)
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย สาธตการบาบด
ใบความรท 1 เรอง องคประกอบสาคญในการบาบดตามแนวคดแซทเทยร 5 ประการ
(Five Essential Elements)
องคประกอบสาคญ 5 ประการ (Five essential elements) ททาใหเกดการเปลยนแปลง ไดแก 1. การใชตนเอง (Use of Self)
ผบาบดตองอยในภาวะทสอดคลองกลมกลน (Congruence) ซงหมายถง ภาวะความเปนตวตนของตนเอง ณ เวลาหนงๆ ทรตว เปดเผย เชอมโยง ยอมรบ กลมกลน ไมขดแยง สงบ อสระ เทาเทยม
2. ทศทางการบาบดเชงบวก (Positive Directional) ในกระบวนการบาบด ผบาบดตองคานงอยตลอดเวลาวาชวงระยะของการบาบดตองปรบผรบการ
บาบดใหมมมมองเชงบวก โดยเรมจากการปรบเปาหมายเชงบวก เหมอนการหาสงดๆ ในประเดนปญหาทสงผลใหเกดความทกขใจ ไมสบายใจ
3. การเปลยนแปลงอยางเปนระบบ (Systemic) การเปลยนแปลงอยางเปนระบบ เปนการเปลยนแปลงภายในจตใจ (Intra - Psychic) เชอมโยงส
ปฏสมพนธ (Interactive) ภายนอก และเปนการเปลยนแปลงในกระบวนการ (Process) ทมลกษณะพลวตร (Dynamic) ไมจากดอยในแตละชนของภเขานาแขง (Iceberg) ตามการเชอมโยงภายใน (Iceberg) จะโยงใยเปนระบบ
4. การเกดประสบการณภายในตนเอง (Experiential) การเกดประสบการณภายในตนเอง เปนประสบการณตรงทเกดกบบคคล ซงแตกตางกนตาม
บรบท คน สถานการณ ซงผบาบดตองสงเกตจากสญญาณของรางกาย (Body Sensation) เชน ตวสน นาตาไหล หนาแดง มผนขนตามตว มแววตาเปนประกาย สหนาเปลยนแปลงหรอผรบการบาบดบอกความรสก เชน ขยะแขยง หวาดกลว อยากอาเจยน จก แนนหนาอก กระอกกระอวนใจ นงเฉยอยนาน
5. การเปลยนแปลงภายใน (Changed – Focused) การเปลยนแปลงภายในของผรบการบาบดเปนการยอมรบตนเอง รกตนเอง ชนชมตนเอง เขาใจ
เหตการณตางๆ ทเกดขนอยางอสระ รสกเบาสบาย ไมมภาวะกดดน
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง ขนตอนการทา Therapy
วตถประสงค :
เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะเกยวกบขนตอนสาคญในการบาบดผปวย
เวลา : 3 ชวโมง สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง ขนตอนการทา Therapy 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง ขนตอนการทา Therapy
ขนตอนการบาบด Therapy ประกอบดวย 10 ขนตอน ดงน 1. ผบาบดเตรยมตนเอง (Prepare self) 2 การสรางสมพนธภาพ (Making contact) 3. ปญหา : สถานการณ อาการทปรากฏในปจจบน (Problem : Event Symptoms) 4. การตงเปาหมายเชงบวกในการบาบด (Set Goal : +ve, Directional) 5. ความตงใจจะเปลยนแปลง (Commitment to Change) 6. การสารวจผลกระทบ (Explore : Explore Impact ของ Event ตอ Iceberg) 7. การเปลยนแปลง : การแทรกแซง (Change : Interventions) 8. การตอกยาและสงเสรมการเปลยนแปลง (Anchoring : Summarize what’s have change) 9. การบาน (Home work) 10. ยตบรการ (Closure)
ใบงานท 1 การฝกทาจตบาบด 3 คน (Triad Therapy Practice Session)
A= ผบาบด (Therapist)
B= ผรบการบาบด (Star) C= ผสงเกตการณ (Observer/Supervisor)
เพอ...เพม 1. ความมนใจ (Confident) 2. ความสามารถ (Competence) 3. ความสอดคลองกลมกลน (Congruent)
Observer Star
Therapist
A B C
30 นาท 20 นาท
5 นาท
1 2
3
5 นาท 3 คน
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การใชคาถามเพอการสารวจภเขานาแขง
(Using Process Question to Explore Iceberg) วตถประสงค :
เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะในการใช Process Question ในการสารวจ Iceberg
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง กระบวนการตงคาถามในการบาบด 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย สาธตการบาบด และฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง กระบวนการตงคาถามในการบาบด
การทา Process Question ในการสารวจ Iceberg คอ การรจกใชคาถาม เพอเขาใจความรสกการมองตนเอง ความคาดหวง และความปรารถนาของตนเอง โดยการใชคาถามผาน Iceberg การฝกตงคาถาม เขามพฤตกรรมอยางไร ถามเรองภายนอกจะใชคาถามงายๆ เชน ถามพอแมถงพฤตกรรมลก แมเหนเขาแสดงทาท ซน ดอ พฤตกรรมเวลาเดกถกขดใจ การถามความรสกเปนการถาม Iceberg ในแตละชน Feeling คออารมณของคน เชน อารมณโกรธ สงบ ดใจ เสยใจ เหงา วาเหว ตนเตน กงวล การถามจะไมถามคาถามปลายปด เชน คณมอารมณโกรธหรอเปลา แตจะใชคาถามความรสกเชอมกบเรองราวพฤตกรรม “รสกอยางไรทลกซนแบบน” ทอแท/เหนอย “รสกอยางไรทแฟนนอกใจ” เสยใจ ความรสกทเขามผลกระทบ เขามา เขารสกอยางไร ผลกระทบอะไรทมากระทบกบความรสกของเขา ถาเขาพดเรองลก ไมควรถามเรองเพอน กาลงพดปญหาลก การถามเรองเพอน คาถามไมสอดคลอง ผบาบดตองอยภาวะสอดคลองกลมกลน (Congruence) ตามเรองราวเขาตลอด ตามความรสกของเขา “รสกอยางไรทสามไมสนใจ” “รสกอยางไรทตองดแลลก มาก ๆ” “รสกอยางไรทลกไมสนใจ” ถาคาถาม “คนอนเขารสกตอตวเราอยางไร” ผตอบจะตอบวา “เขาไมชอบเรา เขาเกลยดเรา” คาถามยาก คอ “คณรสกตอตวเองอยางไร” “จากการทลกใชคาพดแบบนทาใหแมรสกตอตวเองอยางไรคะ” รสกตวเองไมนาทาแบบนกบลก เราหาความรสกทมตอคนอน ความรสกของคนอนมตอเราจะตอบไดงาย ความรสกตวเองเกดกบตวเองบางทตอบไมได มเรอง การรบมอกบปญหา (Coping Stance) การรบร (Perception) ตอบแบบนจะดกบตวเองไหม ฉะนนผบาบดจะใชคาถามอยางไรเขาถงความรสกลก ๆ เขาได ฟงเรองราวของผรบการบาบดและเชอมโยงคาถาม เพอใหเขากลาตอบและพดจากความรสกจรง ๆ ของเขา
ใบงานท 1 การฝกทาจตบาบด 3 คน (Triad Therapy Practice Session)
A= ผบาบด (Therapist)
B= ผรบการบาบด (Star) C= ผสงเกตการณ (Observer/Supervisor)
เพอ...เพม 1. ความมนใจ (Confident) 2. ความสามารถ (Competence) 3. ความสอดคลองกลมกลน (Congruent)
Observer Star
Therapist
A B C
30 นาท 20 นาท
5 นาท
1 2
3
5 นาท 3 คน
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การเปลยนแปลงความคาดหวงในการบาบด (Changing Unmet-expectation therapy)
วตถประสงค :
เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะของการเปลยนแปลงความคาดหวงในการบาบด (Changing Unmet-expectation therapy)
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง การเปลยนแปลงความคาดหวงในการบาบด (Changing Unmet-expectation therapy) 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง การเปลยนแปลงความคาดหวงในการบาบด (Changing Unmet-expectation therapy)
Satir Model ระบความคาดหวงไว 3 แบบ ดงน 1. ความคาดหวงตอตวเอง 2. ความคาดหวงตอคนอนๆ 3. ความคาดหวงของคนอนทมตอตนเอง ใน Satir Model เนนคนหาทางเลอกในแนวบวก 5 ทาง ทจะชวยใหผมารบการบาบดสามารถจดการความผดหวงได ดงน 1. ละทงความคาดหวง
2. หาทางเลอกใหม หาสงทดแทน 3. ยอมรบผลทจะยดมนกบความคาดหวงตอไป 4. ตอบสนองความปรารถนา 5. ชวยใหสมหวง ขนตอนสาหรบการแกความไมสมหวง 1. ทาใหเหน (Surface) ความไมสมหวง โดยดทความรสกผดหวง ความไมพอใจ และ ความโกรธ 2. สารวจผลกระทบของความไมสมหวงทมตอระดบตางๆ ของ Iceberg 3. ตดสนใจทจะเปลยนแปลงผลกระทบ 4. สารวจวาวธใดใน 5 วธทเหมาะสาหรบชวยแกความผดหวง 5. ใหเขาเปนคนตดสนวาวธไหนเหมาะ แลวเราชวยเขาหาวธปฏบต 6. เรมลงมอตามแผนการเปลยนแปลง 7. ขณะดาเนนการเปลยนแปลง ใหตรวจดวามอปสรรคอะไรบาง 8. ชวยใหผรบการบาบดเอาชนะอปสรรค หรอจดตดขด หรอผลตอบแทนทางลบจากความไมสมหวง 9. ทาใหเกดการเปลยนแปลงทกระดบของ Iceberg 10. ยดตรงการเปลยนแปลงใหมนคง 11. ทบทวน ยอมรบ และชนชม กบผลทเกดขน
ใบงานท 1 การฝกทาจตบาบด 3 คน (Triad Therapy Practice Session)
A= ผบาบด (Therapist)
B= ผรบการบาบด (Star) C= ผสงเกตการณ (Observer/Supervisor)
เพอ...เพม 1. ความมนใจ (Confident) 2. ความสามารถ (Competence) 3. ความสอดคลองกลมกลน (Congruent)
Observer Star
Therapist
A B C
30 นาท 20 นาท
5 นาท
1 2
3
5 นาท 3 คน
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง ระยะของการเปลยนแปลงตามแนวคดแซทเทยร (Stages of change)
วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะเกยวกบกระบวนการและขนตอนการเปลยนแปลงของผรบการบาบด เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก 2. ใบความรท 1 เรอง ระยะการเปลยนแปลงตามแนวคดแซทเทยร (Stages of change)
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย
ใบความรท 1 เรอง ระยะการเปลยนแปลงตามแนวคดแซทเทยร (Stages of change)
ระยะท 1 : สถานภาพคงท : ระบบปด (Status Quo : the Closed System) โดยพนฐานแลวระยะนเปนระยะทอยในความสมดล คนสวนใหญจะใชชวตตามความคนเคยและทาสงตางๆ ในวธทางททานายได การเปลยนแปลงอาจพจารณาโดยสมาชกในครอบครววาเปนสงทไมจาเปนและครอบครวนนๆ จะใชความพยายามปกปดและปองกนมใหเกดความเปลยนแปลงในครอบครว ซงตามปกต ถาจะมแรงผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงกมกจะมาจากความรสกกลวหรอรสกถกคกคาม ความเจบปวดทางอารมณทเกดขนสามารถกระตนใหเกดความตองการ บางครงคนเราเปลยนแปลงเนองจากเหนโอกาสและสามารถสมผสไดถงความหวงใหมๆ และการฝาฟนเพอเตบโตขน ระยะท 2 : สงแปลกปลอม (Foreign Element) สงแปลกปลอมซงตามปกตแลวกคอนกบาบดแตอาจเปนเพอน เพอนรวมงานหรอญาต กไดทสามารถเขามาสระบบปดอยางสภาพนมนวลและตอเนอง สงทเรยกวาการตอตานในระยะนเปนรปแบบหนงของการปรบตวและการดนรนเพอความอยรอด นกบาบดจาเปนตองสรางความสมพนธทด สรางบรรยากาศใหรสกปลอดภย และนาเชอถอ และยอมรบทกคนทอยในระบบดวยความเขาใจและเหนอกเหนใจ ในระยะนจะมการสารวจปญหาและกาหนดเปาหมายทางบวก ในบางสวนของปจเจกบคคลและสมาชกบางคนในระบบครอบครวอาจมความพรอมทจะเปลยนแปลงไดมากกวาคนอนๆ ระยะท 3 : ความสบสน : การเปดระบบ (Chaos: Opening the System) ในระยะน ระบบจะเปดออก กลายมาเปนสงทออนไหวเปราะบาง และบอยครงกาวไปสความสบสนวนวาย ชวงนเปนชวงทยากสาหรบนกบาบดมอใหม สงตางๆ ทเกดขนยากทจะทานาย ความรสกตางๆ แสดงออกอยางเปดเผยมากขน ความคาดหวงทไมบรรลถกกลาวถง และการสอสารอยางจรงใจกเรมเกดขน ในชวงนอาจกอใหเกดความกงวลและแสดงทาทการแสดงออกแบบใหมไดอยางแทจรง พฤตกรรมเกาๆ อาจไมเหมาะสมอกตอไป แมวาวธการปรบตวแบบใหมจะยงไมไดกอตวขน แตความรสกเจบปวด ความโกรธ ความกลวอาจประทขนมาได รวมทงความรสกตาตอย (Low Self-Esteem) กอาจจะแสวงหาทางทจะแสดงออกมาดวย ระยะท 4 : การเปลยนแปลง : การทาใหเกดการเปลยนแปลง (Transformation : Making Changes) ดวยภาวะของระบบในจตใจหรอระบบครอบครวทมความสบสน แตการเปลยนแปลงกสามารถเกดขนไดในระยะน เปนการเปลยนแปลงทมเปาหมายในทางบวกเพอแกปญหาคบของใจทเกดจากความคาดหวงทไมบรรลผล เปลยนผลกระทบในทางลบ กลบสสภาพเปนกลาง เปลยนประสบการณทางลบตอตนเองใหเปนความเขมแขงและเปนแหลงทรพยากร ชวยใหผรบการบาบดเปนคนทแตกตางไปจากเดม มใชเพยงแคเกดความรสกทตางไปจากเดมหรอประพฤตแตกตางไปจากเดมเทานน ระยะท 5 : การบรณาการ (Integration) ระยะนมงเนนการนาความเปลยนแปลงทเกดขนมาทาใหสอดคลองกลมกลนกบ ตวตน ภารกจคอการนาความเปลยนแปลงไปหลอมรวมบรณาการใหเกดเปนองครวมมากขน และยดตรงหรอหยงราก (Anchoring)
การเปลยนแปลงใหมนคงขน ในระยะนผรบการบาบดจะมประสบการณตอตนเองแตกตางไปจากเดม จงจาเปนทตองสนใจ ทาใหความเปลยนแปลงทเกดขนนเปนสวนหนงของตวตนใหม ผรบการบาบดตองการเวลาและการประคบประคองการหลอมรวมรปแบบใหม ภาพลกษณของตนเอง ความหวง การรบร และการตอบสนองแบบใหม ทงภายในตนเอง และภายนอก (ดวยการใชชวตและความสมพนธกบผอนทราบรน) ระยะท 6 : การปฏบต : การทาใหการเปลยนแปลงสาเรจ (Practice : Implementing the Changes) เมอสนสดการพบกนในแตละครง ผรบการบาบดจะไดรบมอบหมายการบานเพอนาไปฝกปฏบตใหเกดการเปลยนแปลงใหมๆ และใชชวตกบความรสกแบบใหมๆ ทเกดขน ระยะท 7 : สถานภาพคงทใหม : ระยะการมสขภาพทดและมความสอดคลองกลมกลนภายใน (New Status Quo: A Stage of Health and Congruence) ในระยะนผรบการบาบดจะมความรสกสบายมาแทนสงทรสกคนเคย คอ เครองวดของการมสขภาพทดขน มรปแบบการมองตนเองความเชอ ความรสก และการกระทาใหมๆ ทเหนไดชด ทงภายในตนเองและสมพนธกบคนอน
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การอานอณหภมใจ (Temperature Reading)
วตถประสงค : 1. เพอใหผเขาอบรมเขาใจอารมณความรสกของตนเองและผอน
2. เพอใหผเขาอบรมสอสารอารมณความรสกแงบวกและลบในเชงสรางสรรค
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารประกอบการสอนเพมเตม 2. ใบความรท 1 เรอง การอานอณหภมใจ 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและแลกเปลยนเรยนร
ใบความรท 1 เรอง การอานอณหภมใจ (Temperature Reading)
ประเดนการสารวจและสอสารในการอานอณหภมใจ ไดแก 1. ความชนชม (Appreciations) 2. ความหวงใย กงวล สงสย (Concern, puzzles) 3. บนพรอมขอเสนอแนะ (complaints with requests for change) 4. ขอมลใหม (New information) 5. ความปรารถนา ความใฝฝน ความหวง (Wishes, dreams, hopes)
หลกการและความสาคญของแตละกลมเนอหาของการอานอณหภมใจ
การอานอณหภมใจ สามารถนาไปใชไดดงน • ใชเปนกจกรรมประจาครอบครว เพอสงเสรมความรก ความผกพนซงกนและกน • ใชเปนการฝกฝนการสอสารทเหมาะสม ใหกบสมาชกในครอบครวทมารบบรการครอบครวบาบด • ใชในหองเรยนเพอฝกฝนและสรางความคนเคยกบการสอสารทเหมาะสมใหกบเดก • ใชในหนวยงานทมการปรกษาหารอกนเปนประจา • ใชในการทางานเปนกลมเพอเสรมสรางความเขาใจและความรวมมออนดตอกน รวมทงกลมฝกอบรม
ตาง ๆ ดวย • ใชกบตนเองเพอสารวจความรสก ความปรารถนาภายในตนเอง
ประโยชนของการอานอณหภมใจ
• ลดความรสกอดอด กงวลใจของสมาชก • เสรมสรางความเขาใจทถกตองตอตนเองและตอกนและกน • กอใหเกดความรสกมคา การเปนสวนหนงของกลม • ทาใหมความภาคภมใจในตนเอง และมความภาคภมใจในกลม • กอใหเกดการแกไขปญหารวมกนดวยความเขาใจ • สมาชกไดรบโอกาสทจะเอาชนะกฎเกา ๆ เกยวกบการวพากษวจารณผอน และการแบงปนความรสก
ขอมลของตนเองแกผอน
ใบงานท 1 1. สมถามอารมณ ความรสกของสมาชกแตละคนกอนเรมฝกอบรม 2. ใหสมาชกพดและสอสารแลกเปลยนความรสกในกลมใหญ โดยวทยากรดาเนนการฝกปฏบต 5 ประเดน ไดแก 1. ความชนชม 2. ความหวงใย กงวล สงสย 3. บนพรอมขอเสนอแนะ 4. ขอมลใหม 5. ความปรารถนา ความใฝฝน ความหวง
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง สมาธเพอการบาบด (Meditation)
วตถประสงค :
1. เพอใหผเขาอบรมสารวจอารมณความรสกภายในเมอมเหตการณมากระทบปจจบน 2. เพอใหผเขาอบรมสมผสความรสกสขสงบภายในจตใจ
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารประกอบการสอนเพมเตม 2. ใบความรท 1 เรอง สมาธเพอการบาบด (Meditation) 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง สมาธเพอการบาบด (Meditation)
การมสมาธเพอสารวจตนเองโดยกลบไปมประสบการณในอดต หรอกลบไปสครอบครวเดมเพอจะไดรบรประสบการณภายในจตใจของตนเอง เพอจะเชอมโยงกบครอบครวของตนเอง การฝกภาพของคณแมคณแมทสรางครอบครวของเราขนมา ทานสรางมาดวยความรกความอบอน ความปลอดภย ความมนคง นกถงเดกตวนอยๆของคณพอคณแม เดกคนนนเปนเหมอนของขวญวเศษ ของขวญทยงใหญ เปนของขวญครอบครว เดกนอยคนนนเปนตวเรา มองเหนภาพเดกตวนอยคนนน เขาเปนยงไงบาง เขามความสข หรอมความทกข เขารองไห เขาหวเราะ เขาเปนคนหนงในครอบครว ขอใหเรารบรกบเหตการณตรงนน และอยกบเหตการณนนสกพกหนง เดกนอยคนนนเขาโตมาเปนตวเราหรอยง ลองมองทตวเราทโตมาจากเดกนอยคนนน เขาเปนคนยงไง เขาคาดหวงอะไรกบตวเอง เขารบรวาตวเองเปนคนอยางไร มองตวเองใหคณคาตวเอง คาดหวงตวเอง รบรถงความปรารถนาลกๆ ทตวเองมอย ลองสงเกตดวามอะไรขดขวางพลงตวเอง พลงชวตทมในตวเอง ลองพจารณาเราจะกาวผานกาวขามสงทมาขดขวางพลงชวตของเราไปไดอยางไร ลองเขาไปจดการความรสกตรงนอกครง มนเขาไปตอบสนองความตองการลกๆ ทเราตงเปาหมายไหม เขาไปดอยางอสระ เบาสบาย ปราศจากความกดดน ทาเทาทพลงตวเราจะสามารถทาได ถาเราจดการไดสาเรจแลว คดวามทางออกไดพบตวเอง ความตองการ ความเขาใจตวเอง แลวใหลมตาขน และคดวาตวเองพรอมแลว ลมตาขน แลวหนไปสมผส สงสายตากบเพอนรอบๆ ตวเรา แลวใหแลกเปลยนประสบการณตรงนกบเพอน
ใบงานท 1
1. ใหสมาชกฝกหายใจเขาออกลกๆ แบบเบาสบายพรอมจะเดนทางเขาสารวจความรสกภายใน ทา ความรสกกบตวตนภายใน 15 นาท 2. สารวจความรสกทมประสบการณในอดต ครอบครวเดมเพอเชอมโยงกบครอบครวตนเอง จนตนาการ
ภาพคณพอคณแม 3. หลงสารวจตนเองตามภเขานาแขงแลว ใหลมตาขนและสงความรสกดดไปสเพอนๆ รอบขาง 4. จบคกบสมาชกขางๆ แลกเปลยนประสบการณ
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง ระบบ Mandala แหงตวตนของแซทเทยร (Satir’s Self Mandala)
เพอนาไปสการเปลยนแปลง
วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะในการนาเทคนค Mandala มาใชกบตนเองและผรบบรการ
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารประกอบการสอนเพมเตม 2. ใบความรท 1 เรอง ระบบ Mandala แหงตวตนของแซทเทยร (Satir’s Self Mandala) 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง ระบบ Mandala แหงตวตนของแซทเทยร (Satir’s Self Mandala)
แมนดาลาแหงตวตนของซาเทยร (Satir’s Self Mandala) เวอจเนย ซาเทยร อธบายการแสดงออกอนหลากหลายของพลงทระดบตวตนในรปแบบแมนดาลาแหงตวตน พลงเหลานรวมกนเปนพลงทงหมดของตวตน และจะมปฏสมพนธตอกนและกนอยางเปนระบบ พลงดานตางๆ ทรวมกนเปนตวตน ประกอบดวย พลงทางกาย (Physical) พลงทางกายประกอบดวยรางกายและการเคลอนไหว และการทาหนาทของรางกาย การทบคคลสรางสขภาพและความแขงแกรงใหกบรางกายของตน และใชพลงทางกายอยางสรางสรรคเพอสรางความมนใจและความสมพนธทางจตวญญาณ พลงทางสตปญญา (Intellectual) พลงทางสตปญญาประกอบดวยพลงของจตใจ ความสามารถทจะคด เชอ สนนษฐาน สรางความหมายของตวตน คนอน บรบท การทบคคลยอมรบความสามารถทางสตปญญาของตน ใชความสามารถทางสตปญญาอยางสรางสรรคและในทางบวก และจดการควบคมกระบวนการการรบรและความเขาใจตน พลงทางอารมณ (Emotional) พลงทางอารมณบางครงเรยกวา สะพานระหวางพลงทางกายและพลงทางสตปญญา การทบคคลยอมรบพลงทางอารมณของตน ทงปญญาทแฝงอยภายใตแตละอารมณ ใชในทางสรางสรรคและในทางบวก และจดการควบคมกระบวนการทางอารมณของตน พลงทางประสาทสมผส (Sensory) พลงทางประสาทสมผสประกอบดวยความสามารถของรางกายทจะรบขอมลจากสงแวดลอมในรปแบบของรสชาต การสมผส กลน การมองเหน และการไดยน พลงทางจตวญญาณ (Spiritual) พลงทางจตวญญาณประกอบดวยพลงของความสมพนธของบคคลตอการรโดยสญชาตญาณตอพลงของบคคลอนๆ และสงแวดลอม และตอพลงปญญาของสากลจกรวาล พลงทางปฏสมพนธ (Interaction)
พลงทางปฏสมพนธประกอบดวยพลงของความสมพนธระหวางผคน การใหโอกาสตนเองมความสมพนธกบคนอนๆ หรอการปกปองตนเอง เปนการแสดงพลงนออกมา พลงทางบรบท (Contextual) พลงทางบรบทประกอบดวยพลงของความสมพนธของบคคลกบสงแวดลอม สงแวดลอมไมเพยงแตรวมถงสภาพแวดลอมทางกายภาพโดยตรงของบคคล แตหมายรวมถงบทบาทและความคาดหวงของผคนในบรบท วฒนธรรมของกลมบรบท และพลงภายในบรบท พลงทางการบารงเลยง (Nutritional) พลงทางการบารงเลยงประกอบดวยพลงของการปอนและการบารงสงทบคคลมความจาเปนตองการ ณ เวลานนใหแกตนเอง พลงทางกายจาเปนตองบารงดวยการกระตนทางสตปญญา การเรยนร การเลาเรอง และการสนทนา พลงทางอารมณจาเปนตองบารงดวยการยอมรบ ความรสกรวม ความเหนอกเหนใจ และความหวง พลงทางประสาทสมผสจาเปนตองบารงดวยเสยงไพเราะและดนตร ทวทศนอนสวยงามและศลปะ อาหารและเครองดมอนโอชะ ประสบการณการสมผสทกระตน กลนหอม พลงทางจตวญญาณจาเปนตองบารงดวยความสงบ สนตสข ความรก ความชนชมยนด และความสมพนธ พลงทางปฏสมพนธจาเปนตองบารงดวยความสมพนธทางใจ การชวยเหลอผอน การสนบสนนจากผอน การกระเซาเยาแหยและการแบงปน พลงทางบรบทจาเปนตองบารงดวยความปลอดภย ความอบอนความสวยงาม การเขารวม และการกระตน
ใบงานท 1 - จบกลม 3 คนแลกเปลยนการเรยนรประสบการณ
การบาบดอยางเปนระบบเพอนาไปสการเปลยนแปลงของซาเทยร แมนดาลาแหงตวตนของการบาบดแบบซาเทยร
ตวตน
อารมณบรบท
ปฏสมพนธ กาย
ระดบการประเมนคาแมนดาลาแหงตวตน
ไมพงพอใจ พงพอใจ Comment
จตวญญาณ 1 2 3 4 5 .................................................. อารมณ 1 2 3 4 5 .................................................. ประสาทสมผส 1 2 3 4 5 .................................................. ปฏสมพนธ 1 2 3 4 5 .................................................. บรบท 1 2 3 4 5 .................................................. การบารงเลยง 1 2 3 4 5 .................................................. กาย 1 2 3 4 5 .................................................. สตปญญา 1 2 3 4 5 ..................................................
ขอสงเกต / สรป ............................................................................................................................... การตดสนใจ / การวางแผน ...............................................................................................................
(John Banmen.เอกสารประกอบการสอนการทาจตบาบดแนวแซทเทยร, 1999)
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง กฎของครอบครว (Family Rules)
วตถประสงค : - ผเขาอบรมมความร และมทกษะการใชกฎครอบครวในการบาบด
เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารประกอบการสอนเพมเตม 2. ใบความรท 1 เรอง กฎของครอบครว (Family Rules) 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยายและฝกปฏบต
ใบความรท 1
เรอง กฎของครอบครว (Family Rules) การเปลยนแปลงผลกระทบของกฎของครอบครว
กฎของครอบครวมผลกระทบตอประสบการณภายในทก ๆ ระดบ เราสามารถสารวจกฎของ ครอบครวผานทาง Iceberg Metaphor เพอคนหาผลกระทบทกฎมตอบคคลนน หากเรายอมรบกฎ “หามโกรธ” และสงผานไปใน iceberg metaphor จะไดผลลพธดงน
- พฤตกรรม: พยายามไมมเรอง เมอเขายงสามารถหยดยงความโกรธของตนเองลงได หรอถาเขานนไม สามารถหยดยงความโกรธได กแทบจะระเบดการดาทอและรองไห
- การจดการกบปญหา: ยอมตามหรอตาหน - ความรสก: โกรธ เจบปวด กลว เศรา - ความรสกตอความรสก: ละอาย กระดาก รสกผด ไมพอใจ - ความคด
ตอตนเอง ควบคมตนเองไมได เปนคนเลว คนเสยจรต เปนเหยอ ตอคนอน สาคญกวาตวเอง ไมมเหตผล ผด ตอโลก ไมยตธรรม ไมปลอดภย
- ความคาดหวง ตอตนเอง ควรควบคมความโกรธของตวเองได ยอมรบคนอนมากกวาน และควรจะมเมตตาและสงบ ตอคนอน ควรจะยอมรบเรามากกวาน ควรจะมองในมมของเราบาง และควรจะบอกเราวา เรากโกรธได
- ความปรารถนา: ตองการเปนทรก ไดรบการยอมรบ ไดรบความเชอถอ ไดรบการใหเกยรต - ตนเอง: ไมสามารถสมผสถงตวตนขางในได ความเชอมนในตวเองตา
ผลของการเปลยนแปลงผลกระทบของกฎของครอบครวตอผรบบรการ 1. มทางเลอก 2. สามารถตดสนใจดวยตนเองได 3. มการพฒนาตามเปาหมายของการบาบด
ใบงานท 1
ฝกการใช Iceberg ในการสารวจเรองกฎของครอบครว 1. เขยนกฎของครอบครวของคณมา 10 ขอ 2. พจารณากฎของครอบครวในแตละขอ เกยวกบเรองเหลาน
2.1 จดประสงคของกฎ 2.2 ผบงคบใชกฎในครอบครว 2.3 ผลกระทบตอคณในวยเดก 2.4 วธการจดการกบกฎของคณ
3. สารวจความรสกและความรสกตอความรสก - กฎของครอบครวแตละขอทาใหคณเกดความรสก และความรสกตอความรสกอยางไรบาง เมอ
คณยงอยทบาน 4. สารวจการพฒนามมมอง
- กฎของครอบครวเหลานชวยใหคณพฒนาความคาดหวงอะไรบางตอตวเองและคนอน 5. สารวจสงททาใหกฎของครอบครวเปลยนแปลงไป
- การเปลยนแปลงของความรสก มมมอง ความคาดหวง และความปรารถนาอะไรบาง ททาใหกฎ ของครอบครวเปลยนแปลงไป
6. สารวจแกนคณคาภายในกฎของครอบครว - อะไรคอแกนคณคาทซอนอยภายในของครอบครวแตละขอ
7. สารวจกฎของครอบครวทถกเปลยน - กฎของครอบครวอนไหนทคณเปลยนแปลงมนไปแลว และเปลยนอยางไร
8. สารวจกฎของครอบครวทยงมอย และวธการลดภาระ - กฎของครอบครวอนใดทยงควบคมคณอยบาง พจารณาโดยสารวจจาก Iceberg คณจะลด
“ภาระทตองจาย” ไดอยางไร 9. สารวจกฎของครอบครวทจะถกพจารณา
- กฎของครอบครวอนใดทคณนาเขามาเปนสวนหนงของชวตคณ แตสวนนคณตองการจะพจารณา ทบทวนและละทงไป
10. สารวจกฎของครอบครวทไดรบการยอมรบ - กฎของครอบครวอนใดทคณยอมรบเปนสวนหนงของตวคณ โดยไมตองการเปลยนแปลง
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห เรอง การบาบดสวนตางๆ ภายในจตใจตามแนวแซทเทยร
(Internal Parts party of Satir Model) วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะในการบาบดสวนตางๆ ภายในจตใจ เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารประกอบการสอนเพมเตม 2. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย สาธตและฝกปฏบต
ใบความร
การบาบดสวนตางๆ ภายในจตใจ (Parts Party) เปาหมายของ Parts party เพอชวยบคคลไดตระหนกรในตนเองซงกระทาในสวนตาง ๆ ทประกอบ
ในตวบคคล และเขาใจสวนตาง ๆ นน และเรยนรทจะทาใหมนสอดคลองเปนเนอเดยวกน (Harmonize) ตลอดจนบรณาการไดอยางด (Integrated) คนเราจะมสวนตาง ๆ ทแตกตางกนภายในมากมายและแตละสวนของเราคาดหวงจะเตมเตมใหมนชดสมบรณ ซงสวนตาง ๆ เหลานมนยากมากทจะไมใหมอทธพลตอสวนอน ๆ คนเรามกจะชอบบางสวน และเราจะพสจนวามนมประโยชนและเรากอยากใหมมาก ๆ ขนไปอก สาหรบบางสวนเราไมชอบเราพบวาเรากจะพยายามเปลยนแปลงมนใหเปนประโยชนสาหรบเรา และอาจจะมบางสวนทเราไมรวาเราจะจดการกบมนอยางไร กระบวนการทา Parts Party ตองใหบคคลมโอกาสไดสงเกตสวนตาง ๆ ภายในรางกายเหลานและเรยนรวธการทจะหนาทไดอยางผสมกลมกลนและใหเขาไดจดการมนอยางลงตวมากกวาเปรยบเทยบกบสวนอน ๆ ในแตละสวนของบคคลจะพฒนาจากประสบการณทเขามและเขาจะทราบเรองราวไดอยางด ซงเปนการตความ (Interpretation) ทจตใจเพอใหเขาไดเกดประสบการณภายใน ผลลพธของการจะทาไดแตละสวนของบคคลไดเหนคณคาของสวนทเปนดานบวกและสวนทเปนดานลบทบคคลนนเปนเจาของ ตวอยางเชน ความโกรธมกจะรบความรสกดานลบไวมาก เพราะวาการสอสารแรก ๆ ทไดรบรคอ การแสดงออกของความรสกในขณะทความกาวราวอาจมมมมองเชงบวกหรอเชงลบ ขนอยกบประสบการณและการตความของประสบการณของแตละบคคล ความกาวราวอาจเปนความปรารถนาเมอบคคลตองการอทศตนเพอความพยายามทจะประสบความสาเรจหรอไปสเปาหมาย ตวอยางเชน ในการแขงขนกฬาในทางตรงขามนนอาจมมมมองทเปนคณลกษณะดานลบ คอความกาวราว เพอใหเกดความสาเรจ นอกจากนทก ๆ สวนจะนาพาไปสพลงงานซงชวยสงเสรมใหเกดการเปลยนแปลง บคคลควรเขาใจวาเขามทางเลอกและรวธการทจะนามาใหเกดประโยชนและจดการกบสวนตาง ๆ โดยดมากกวาจะไปตอสตอตานความรสกไมชอบกบเรองราวเหลานน วธการทา Parts Party กลมสมาชกในการทา Parts party ทเหมาะสมอยางนอย 5-10 คน ผบาบดควรหาคนสมครใจจะเปนแตละสวนของความรสกของ Star ทจะมาแสดงเปน adjective (part) ของ Star และให Star เลอกสมาชกในกลมมาเปน adjective ซงบคคลเหลานนควรเขาใจความหมายของแตละ adjective ท Star เลอกให เพอวาเขาจะไดแสดงเปนสวนนน เมอสมาชกเขาใจบทบาทของตนเอง ผบาบดถามเขาใหมาเปนสวนหนงของ Star แสดงบทบาทเปน adjective นน เชน ความฉลาด ความโกรธ ความออนนอม ความซอสตย ความทะเยอทะยาน ประสบการณทเขาแสดงออกมาผบาบดตองถามให Star ไดเขาใจความขดแยงและเปลยนแปลง บรณาการความรสกนนไดกลมกลนยอมรบในตวตนของ Star ขนตอนการทา Parts party
1. การเตรยมบคคลทจะเขารบการบาบด ให Star พบแตละสวนภายในตนเอง และไดรจกสมาชกสงเกตการมปฏสมพนธกนอยางไร ให Star บรรยาย adjective ในตนเอง ผบาบดจดสมาชกทแสดง adjective ในทาทางรอบ ๆ ตว Star
2. พฒนาความขดแยงในแตละสวน ผบาบดจะไมตาหนความขดแยง และให Star มองเหนความขดแยงในสวนนน สมาชกตองจาบทบาทของ adjective นนไว ผบาบดถาม Star เกยวกบอารมณความรสก และถามสมาชกทแสดง adjective นนวามสวนดอยางไร เพอชวยให Star เขาใจตนเอง
3. การเปลยนแปลงแตละสวนเพอแกไขความขดแยง สวนตาง ๆ ตระหนกรวาตนเองตองการอะไรจากสวนอน ๆ เพอให Star ไดทราบความตองการของรางกาย (needs) ผบาบดถามเพอหาทางชวยเหลอในแตละสวน คนหาคณคาในตนเอง และเจาของเพอใหเกดพลงดานบวก ทาแตละสวนของ adjective นน ๆ ใหรสกสบาย และชดเจนในประเดนทคบของใจและใหสวนอน ๆ เตมเตมแกไขสวนทเปนปญหา การทาแบบน Star จะมโอกาสพบกบความตองการของตนเองอยางเกดปญญา(Wisdom) ในการเขาใจตนเอง
4. การบรณาการแตละสวน เมอสวนหนงดจะชวยกลมกลนใหสวนอน ๆ ดดวย ขนตอนน Star จะจดการความรสกท conflict ให Harmony กบสวนอน โดยผบาบดจะถามจากสวนอน ๆ ทเปนสมาชกในวงกลม Star จะถกถามถงความรสกและพดออกมาโดยการถามสมาชกจากสวนอน ๆ ดวย และสมาชกทแสดงเปน adjective จะออกมาบอกสถานะหนาทของตนเอง เ ชน “ฉนเปนความสามารถตดสนใจ” หลงจากไดรบการพดบอกแลว Star จะยอมรบสวนนอยางราบรนปกต ในแตละ part และให Star หลบตาสมผสความรสก คาพดด ๆ ทมแตละสวนภายใน ซงเปนตวตนของ Star โดยตรง และอกสวนให Star เขาไปแตะมอสมผสกบแตละ part ทก ๆ part อยางชา ๆ เงยบ ๆ ผบาบดบอกใหแตละสวนคอย ๆ ปลอยมอออกจาก Star สวนตาของ Star ยงคงปดอยและ Star ผบาบดจะถามความรสกทงคาพดทมตอ adjective แตละ part ทก ๆ สวนในรางกายถกนามาใชใน parts party ขนอยกบเขา Star เลอกสงนนขนมา เปนไปไดทมหลาย ๆ สวนอยในรางกาย ความคดพนฐาน ผบาบดชวยให Star ตระหนกรในทรพยากรของเขา และหาทางใหเขาใชมนอยางมประสทธภาพแมในสถานการณปจจบนและเปลยนแปลงมน Star จะรวาเขามทางเลอก และรวาจะใชเมอไหรอยางไร เพราะวาพลงงานไดเปลยนแปลงเปนคณสมบตทมคณคาของเขามากกวาความนาเชอถอภายนอก
ใบงานท 1 1. เตรยมบคคลทจะเขารบการบาบด 2. ใหแตละบคคลบรรยายพฤตกรรมหรอคณสมบตทมในตนเอง และความร การพฒนา 3. หาบคคลแสดงบทบาทสมมต 4. แกไขความขดแยงของแตละสวน โดยใหผแสดงบอกสงดของคณสมบตนน 5. เกดประสบการณภายในและยอมรบ มองเหนขอดของคณสมบตจนเกดการเปลยนแปลง
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
เรอง เทคนคทกษะการทาครอบครวบาบด
วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะการนาเทคนคตางๆ มาใชในการทาครอบครวบาบด เวลา : 4 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารประกอบการสอนเพมเตม 2. ใบความรท 1 เรอง เทคนคและทกษะการทาครอบครวบาบด 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย และสาธต
ใบความรท 1
เรอง เทคนคทกษะการทาครอบครวบาบด
เกาอวางเปลา (Empty chair) เกาอวางเปลาเปนกระบวนการบาบดทใชเกาอเปนอปกรณแทนคน และใหผเขารบการบาบดสลบบทบาท (Role Reversal) เพอใหเกดความเขาใจในตนเองมากขน ละครจตบาบด (Psycho drama) ละครจตบาบด เปนการแสดงบทบาทตวละครทเปนเรองคางคาใจ และมผลกระทบถงปจจบน โดยกาหนดตวเอก และตวรอง โดยผบาบดทาหนาทเหมอนผกากบ จนตนาการ (Imagination) การจนตนาการใหผรบการบาบดจนตนาการสงทตนเองอยากฝน อยากเปน เพอสรางความรสกดดจนเกดพลงในการเปลยนแปลง อปมาอปไมย (Metaphor) อปมาอปไมยเปนการเปรยบเทยบ ความรสกซงเปนนามธรรมใหเปนรปธรรม เพอใหผรบการบาบดเหนภาพชดเจนยงขน และมความเขาใจสถานการณทกระทบตอตนเอง ปรบเปลยนมมมอง (Reframe) การปรบเปลยนมมมองใหผรบการบาบดคดเชงลบเปนบวก จะชวยใหผรบการบาบดเกดพลงในการดแลตนเอง และสามารถชนชมตนเองได การบาบดภายในเมอยงเดก (Healing the inner Child) การบาบดภายในเมอยงเดก เปนการเขาไปสโลกภายในของผเขารบการบาบด ใหผเขารบการบาบดสมผสกบความรสกทเจบปวดในวยเดก (Experiential) และกระทบมาถงปจจบน ใหเขาใจ ยอมรบ และเกดความเขมแขงในการตอสกบปญหาตอไป
ใบงานท 1 การฝกทาจตบาบด 3 คน (Triad Therapy Practice Session)
A= ผบาบด (Therapist)
B= ผรบการบาบด (Star) C= ผสงเกตการณ (Observer/Supervisor)
เพอ...เพม 1. ความมนใจ (Confident) 2. ความสามารถ (Competence) 3. ความสอดคลองกลมกลน (Congruent)
Observer Star
Therapist
A B C
30 นาท 20 นาท
5 นาท
1 2
3
5 นาท 3 คน
แผนกจกรรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
เรอง อทธพลของวงลอในการทาครอบครวบาบด (Wheel of Influence)
วตถประสงค : เพอใหผเขาอบรมมความรและทกษะในการบาบดโดยใชวงลออทธพล เวลา : 1 ชวโมง 30 นาท สอการสอน :
1. เอกสารความรเพมเตม 2. ใบความรท 1 เรอง วงลออทธพล (Wheel of Influence) 3. ใบงานท 1
วธดาเนนกจกรรม : บรรยาย สาธต และฝกปฏบต
ใบความรท 1 เรอง วงลออทธพล (Wheel of Influence)
วงลออทธพล (Wheel of Influence) วงลออทธพลเปนเครองมออยางหนงในการคนหาวาใครมอทธพลตอชวตในชวงวยเดกกอนอาย 18 ป และสารวจผลกระทบทมตอตวเรา ไมวาจะเปนดานบวกหรอดานลบ ขมทรพย (Resource) ทเราม เราเรยนรมาจากใครบาง บางครงเราจะเลอกขมทรพยบางอยางทแตกตางจากผทมอทธพลตอเรามาใช บางครงเราเรยนรวาคนอนทาอยางไร เรากทากบคนอนตอไป เราจะเรยนรวา ความปรารถนาของคนอนทมามอทธพลตอเราเปนอยางไร วธการเชอมโยงของเรากบคนอนทมอทธพล ดงนนการเรยนรเรองวงลออทธพลชวงใหมการตระหนกรและมประสบการณทางบวกและทางลบ มขอสรปเกยวกบตนเอง คนอนและโลก ขนตอนการเขยนวงลออทธพล 1. ใชเครองหมาย รอบตวบคคล วงกลมใหญหรอเลก คอ เครองหมายกาหนดความสาคญ 2. ระยะหางของตวเรากบบคคลอน คอ อทธพลมากหรอนอย 3. ความสมพนธระหวางบคคล ใหวาดตามสญลกษณดงตอไปน 3.1 เสนตรงหนา เมอความสมพนธสนทสนมกนมาก 3.2 เสนหยก เมอความสมพนธรนแรง ขดแยง ทะเลาะหรอเปนศตร 3.3 เสนตรงบาง เมอความสมพนธปกต เปนทยอมรบ ความขดแยงนอย
3.4 เสนประ เมอความสมพนธหางเหน เปนความสมพนธดานลบ หรอ เฉยเมยตอกน
ถาระหวางคนสองคน มความสมพนธมากกวา 1 แบบอยางชดเจน ใหเพมเสนท 2 ลงไปดวย
ตวอยาง
จากตวอยาง สงทมอทธพลตออาทน มทงทางบวกและทางลบ สงทมอทธพลคอ ความเมตตา ความซอสตย ความเจาระเบยบ อทธพลดานลบ คอ ความใจรอน ความสมพนธเสนประกบคณตา อาทนเรยนรทจะเลอกขมทรพยบางอยางทแตกตางจากคณตา เชน ไมชอบตาหน ไมตดสน สวนความสมพนธกบนองชายมทงปกตและขดแยง เนองจากนองชายชอบกลนแกลง
อาทน
พอ ยา
ตา
ยายสะใภ
คร
นองชาย
แม
+ชอบทาบญ +ไมวพากษวจารณ +เขมงวด เจาระเบยบ
+เขมงวด เจาระเบยบ +เมตตา +ซอสตย -ใจรอน
+รกลกตนเองและปกปอง -ชอบตาหน -ตดสนผอน
+ใสใจ +ขยน +ยตธรรม
+ใจด +ใสใจ +เมตตา
+สนกสนาน ราเรง -ขเกยจ -ชอบกลนแกลง
+ขยน +ฉลาด +ใจเยน +มองโลกในแงด
ใบงานท 1
1. สาธตการเขยนวงลออทธพล 2. ใหผเขาอบรมจบค 2 คน เพอสารวจผลกระทบ (Explore Impact)
คนท 1 เปนStar คนท 2 เปน Interviewer
3. จบกลม 3 คน เพอแลกเปลยนประสบการณการเรยนร วามขมทรพยอะไรทแตกตางจากผทมอทธพล
4. ใหฝกปฏบตการบาบด 1 session เพอแกไขผลกระทบดานลบในอดต และใช 5 Essential Element ททาใหเกดการเปลยนแปลง
กจกรรมรายบคคล
1. จบกลม 3 คน เพอเปน Home Trio ฝกปฏบตตลอดหลกสตร และมการ Supervise 2. ผเขาอบรมจะตองฝกปฏบตการทาครอบครวบาบดรายบคคล ตลอดระยะการอบรม หลกสตร จานวนไมนอยกวา 30 ราย 3. นาเสนอ case สมบรณพรอมบนทกวดโอ โดยใชกระบวนการครอบครวบาบดแนว
แซทเทยรและทกษะ เทคนค จานวน 1 ราย เมอสนสดการอบรมระยะสดทาย
****************************************************************
ทศนย ตนทววงศ, การบรการและชวยเหลอครอบครว : “การใหการปรกษาครอบครวและครอบครวบาบด”
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช บณฑตศกษา สาขาวชาคหกรรมศาสตร, 2550. นงพงา ลมสวรรณ, ณรงค สภทรพนธ คณะทางานชมรม Satir’s Model Therapy. เอกสารประกอบการ
ฝกอบรม Satir’s Systemic Brief Therapy แปลและเรยบเรยงจากเอกสารประกอบการฝกอบรม ของ John Banmen และ Kathylene Maki – Banmen, 2546 (เอกสารเยบเลม)
นตยา คชภกด สายฤด วรกจโภคาทร ประภาพรรณ จเจรญ และคณะ. รายงานโครงการศกษาเพอพฒนาตวชวด
“ครอบครวอยดมสข” สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล, 2546. นวนนท ปยะวฒนกล. เอกสารประกอบการสอน Satir’s brief systemic therapy. ขอนแกน : ภาควชาจตเวช
ศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, 2545. สดใส คมทรพยอนนต. “ครอบครวบาบด” เอกสารประกอบการสอนวชาครอบครวบาบด. คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552. สดใส คมทรพยอนนต. “คมอครอบครวบาบดสาหรบผปฏบตงานดานครอบครวและเดก” สถาบนราชานกล
กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2554. Banmen J.,& Banmen K.M., Satir’s Systemic Brief Therapy. An Advanced Intensive Residential
Training Program at Rosemary Heights Retreat Centre Surrey. BC, Canada, July 4 – 10, 2004.
Epstein NB, Bishop DS & Baldwin LM. Mc Master Model of Family Functioning. A view of the
normal family. In.F.Walsh (Ed.). Normal Family Processes, 1st. New york: Guilford., 1982
Satir, V., Banmen, J., Geiber, J., & Gomori, M., The Satir’s Model : Family therapy and Beyond. U.S.A.: Science and Behavior books, inc. Palo Alto California., 1991. Sharon Loeschen. M.S.W.,LC.S.W.,Halcyon Publishing Design Fountain Valley,California,2002.
ภาคผนวก
บนทกขอความ สวนราชการ ฝายแผนงานและสารสนเทศ งานยทธศาสตร โทร. ๕๑๐๑, ๕๑๐๒ ท สธ ๐๘๒๐. ๖๐๑/ วนท ๒๔ ธนวาคม ๒๕๕๓ เรอง ขออนมตโครงการและดาเนนกจกรรมในโครงการ เรยน ผอานวยการสถาบนราชานกล ตามทสถาบนราชานกล อนมตในหลกการใหกลมงานสงคมสงเคราะหดาเนนโครงการอบรม หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห โดยใชงบประมาณจากการเกบคาลงทะเบยน ๓๕ คน คนละ ๖,๐๐๐ บาท เปนเงน ๒๑๐,๐๐๐ บาท (สองแสนหนงหมนบาท) นน กลมงานสงคมสงเคราะห ไดจดทาโครงการอบรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบ นกสงคมสงเคราะหเรยบรอยแลว จงมความประสงคในการขออนมตโครงการและดาเนนกจกรรมในโครงการ ตามรายละเอยดทแนบมาพรอมน จงเรยนมาเพอพจารณา หากเหนชอบโปรดลงนามอนมตในเอกสารทแนบมาพรอมน
(นายทวศกด สรรตนเรขา) หวหนาสานกแผนงานและสทธประโยชน
(นางพรรณพมล วปลากร) ผอานวยการสถาบนราชานกล ๒๔ ธ.ค. ๒๕๕๓
โครงการพฒนาสถาบนราชานกล ประจาปงบประมาณ…2554…
1. ชอโครงการ : อบรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
2. หนวยงานทรบผดชอบ : กลมงานสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล
3. คณะทางานหลก : 3.1 แพทยหญงพรรณพมล วปลากร ผอานวยการสถาบนราชานกล ทปรกษา 3.2 แพทยหญงเรอนแกว กนกพงศศกด รองผอานวยการฝายการแพทย ทปรกษา 3.3 รศ.ดร.เดชา สงขวรรณ คณบดคณะสงคมสงเคราะห ทปรกษา
มหาวทยาลยธรรมศาสตร 3.4 รศ.อภญญา เวชยชย นายกสมาคมนกสงคมสงเคราะห ทปรกษา
แหงประเทศไทย 3.5 รศ.รพพรรณ คาหอม หวหนาภาควชาสงคมสงเคราะห ทปรกษา
คณะสงคมสงเคราะห มหาวทยาลยธรรมศาสตร 3.6 ดร.สดใส คมทรพยอนนต หวหนากลมงานสงคมสงเคราะห ประธานคณะทางาน
3.7 นางสาวศโรรตน นาคทองแกว นกสงคมสงเคราะห ชานาญการพเศษ คณะทางาน 3.8 นางณชาภทร รจรดาพร นกสงคมสงเคราะหชานาญการ คณะทางาน 3.9 นางสาวขวญชนก ผลประดษฐ นกสงคมสงเคราะห คณะทางาน 3.10 นายอธป สตยาอภธาน นกสงคมสงเคราะห คณะทางาน 3.11 นางลวณรตน วรยะประสาท นกสงคมสงเคราะห ชานาญการพเศษ คณะทางานและเลขานการ 3.12 นางสาวปรารถนา รตนถรวรรณ นกสงคมสงเคราะหปฏบตการ คณะทางานและผชวยเลขานการ 3.13 นางสาวลมฝน จาปาทอง นกสงคมสงเคราะหปฏบตการ คณะทางานและผชวยเลขานการ 4. หลกการและเหตผล :
ครอบครวเปนหนวยพนฐานทางสงคมททาหนาทสาคญในการอบรมเลยงดพฒนาบตรใหมศกยภาพพงตนเองไดและใชชวตอยางมความสข กระบวนการครอบครวบาบด (Family Therapy) เปนการปรบเปลยนทศนคตผปกครองดานการจดการกบอารมณตนเองใหเหมาะสมดานการเลยงดบตร มความรความเขาใจและทกษะในการดแลบตร ตลอดจนรบรและเขาถงสทธประโยชนตางๆ ของบตรตามระเบยบกฎหมาย ในปงบประมาณ 2554 กลมงานสงคมสงเคราะห สถาบนราชานกล จงจดทาโครงการอบรมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห โดยเผยแพรเพมองคความร ความเขาใจ แนวคดและทกษะฝกปฏบตการบาบดครอบครวตามแนวซาเทยรแกเครอขายนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานสขภาพจตดานเดกและครอบครว เพอการปองกนปญหาสขภาพจตดานเดกและครอบครว สงเสรมใหครอบครวทาบทบาทหนาทของครอบครวไดอยางมประสทธภาพ และขยายพฒนาเครอขายนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานสขภาพจตดานเดกและครอบครวใหมประสทธภาพ และพฒนาหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
แบบ P1.1
5. วตถประสงค : 5.1 เพอจดอบรมถายทอดองคความร ครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงาน สขภาพจตดานเดกและครอบครว 5.2 เพอพฒนาเครอขายผปฏบตงานสขภาพจตดานเดกและครอบครว 5.3 เพอพฒนาหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
6. ระยะเวลาดาเนนโครงการ ตลาคม 2553 – กนยายน 2554 - จดอบรมครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 1 เดอนมกราคม 2554 (3 วน) - จดอบรมครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 2 เดอนมนาคม 2554 (3 วน) - จดอบรมครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห ระยะท 3 เดอนมถนายน 2554 (3 วน) - จดทาหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห จานวน 1 เรอง
7. งบประมาณดาเนนโครงการ
(7.1) ปงบประมาณ
(7.2) แหลงงบประมาณ
(7.3) รวม
2554 โครงการพฒนาหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
เงนงบประมาณ............บาท เงนบารง 199,100 บาท (เกบคาลงทะเบยนคนละ 6,000 บาท x 35 คน = 210,000 บาท)
เงนงบประมาณ............บาท เงนบารง 199,100 บาท (เกบคาลงทะเบยนคนละ 6,000 บาท x 35 คน = 210,000 บาท)
(10.5) รวม 199,100 บาท 199,100 บาท
8. เปาหมาย ผลลพธ ผลกระทบ ของโครงการ 8.1 ตวชวด/เปาหมายตวชวด/ผลการดาเนนงานตามตวชวด
(8.1.1) ปงบประมาณ
(8.1.2) ตวชวด/เปาหมายตวชวด
(8.1.3) ผลการดาเนนงานตามตวชวด(ปรมาณ/คณภาพ)
2554 เชงปรมาณ 1. จานวนผเขารบการอบรม 35 คน 2. หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห จานวน 1 เรอง / 50 เลม เชงคณภาพ 1. รอยละ 80 ผรบการอบรมมความพงพอใจตอ การอบรมระดบมากขนไป 2. รอยละของผเขารบการอบรมมความรเพมขน 3. รอยละ 80 ผรบการอบรมสามารถนาความร ไปใชในการปฏบตงานได
-
8.2 ผลลพธ/ผลกระทบ 8.2.1 ผลลพธ (เชงบวก/เชงลบ) นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานสขภาพจตดานเดกและครอบครวนาความรและแนวทาง เรองครอบครวบาบดไปใชในการดแลครอบครวผปวยไดอยางมประสทธภาพ
8.2.2 ผลกระทบ (เชงบวก/เชงลบ) เดกและครอบครวไดรบการดแลภาวะสขภาพจตอยางเหมาะสม และสามารถเขาถงบรการได
เพมขนจากการมเครอขายทผานการอบรม
9. กลมเปาหมาย นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานสขภาพจตดานเดกและครอบครว 10. ผมสวนไดสวนเสย ผบรหารหนวยงานทนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานอย และผรบบรการ
11. พนทดาเนนโครงการ สถาบนราชานกล ถนนดนแดง แขวงดนแดง เขตดนแดง กรงเทพฯ
12. วธ/ขนตอนการดาเนนโครงการ
(12.1) ลาดบ/กจกรรม
(12.2) เปาหมาย (หนวยนบ)
(12.3) กลม
เปาหมาย
(12.4) ผลผลต
(รายกจกรรม)
(12.5) งบประมาณ (บาท)
(แสดงรายละเอยดตวคณ)
(12.6) ระยะดาเนนงาน
(ระบเดอน)
(12.7) หนวย
รบผดชอบ 1. จดเตรยมเสนอโครงการ 1 ครง - 2. เผยแพรประชาสมพนธโครงการทางหนงสอราชการ
3 เดอน - ตค.-พย.53
3. รบสมครผสนใจเขารวมอบรม 35 คน นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานเดกและครอบครว
มนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานเดกและครอบครวสมครเขาอบรม ตามเปาหมาย
-
4. บรหารจดการโครงการ - ตดตอประสานงานวทยากร - ตดตอจองสถานทหองประชม อปกรณ/สอ - จดเตรยมเอกสารการอบรม
1 ครง
5. จดอบรมปฏบตการระยะท1 35 คน นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดาน เดกและครอบครว
นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดาน เดกและครอบครว ผานการอบรมตามหลกสตรฯ
ระยะท 1 รวมงบประมาณ 62,700 บาท -คาอาหารกลางวน 44 คน x 100 บาท x 3 วน = 13,200 บาท .-คาอาหารวางและเครองดม 44 คน x 50 บาท x 3 วน = 6,600 บาท - คาตอบแทนวทยากร 1 คน x 600 บาท x 6 ช.ม. x 3 วน = 10,800 บาท - คาตอบแทนวทยากร 1 คน x 1,200 บาท x 6 ช.ม. x 3 วน = 21,600 บาท - คาพาหนะวทยากร 2 คน x 400 บาท x 3 วน= 2,400 บาท - คาใชจายอนๆ (กระเปาผา 3,500 เทปวดโอ 1,800 ถายเอกสาร 2,000 ปากกา 350 สมด 350 กระดาษเอส 100 บาท และอนๆ) = 8,100 บาท (วทยากร 2 คน คณะทางาน 7 คน)
ม.ค.54 (3 วน)
(12.1) ลาดบ/กจกรรม
(12.2) เปาหมาย (หนวยนบ)
(12.3) กลม
เปาหมาย
(12.4) ผลผลต
(รายกจกรรม)
(12.5) งบประมาณ (บาท)
(แสดงรายละเอยดตวคณ)
(12.6) ระยะดาเนนงาน
(ระบเดอน)
(12.7) หนวยรบผด
ชอบ 7. จดอบรมปฏบตการระยะท 2 35 คน นกสงคมสงเคราะหท
ปฏบตงานดาน เดกและครอบครว
นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดาน เดกและครอบครว ผานการอบรมตามหลกสตรฯ
ระยะท 2 รวมงบประมาณ 58,200 บาท - คาอาหารกลางวน 44 คน x 100 บาท x 3 วน = 13,200 บาท - คาอาหารวางและเครองดม 44 คน x 50 บาท x 3 วน = 6,600 บาท - คาตอบแทนวทยากร 1 คน x 600 บาท x 6 ช.ม. x 3 วน= 10,800 บาท - คาตอบแทนวทยากร 1 คน x 1,200 บาท x 6 ช.ม.x 3 วน= 21,600 บาท - คาพาหนะวทยากร 2 คน x 400 บาท x 3 วน = 2,400 บาท - คาใชจายอนๆ (เทปวดโอ 1,800 ถายเอกสาร 1,000 ปากกา350 สมด 350 กระดาษเอส 100 บาท และอนๆ) = 3,600 บาท (วทยากร 2 คน คณะทางาน 7 คน)
ม.ค.54 (3 วน)
8. จดอบรมปฏบตการระยะท 3 35 คน นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดาน เดกและครอบครว
นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดาน เดกและครอบครว ผานการอบรมตามหลกสตรฯ
ระยะท 3 รวมงบประมาณ 58,200 บาท -คาอาหารกลางวน 44 คน x 100 บาท x 3 วน = 13,200 บาท .-คาอาหารวางและเครองดม 44 คน x 50 บาท x 3 วน = 6,600 บาท - คาตอบแทนวทยากร 1 คน x 600 บาท x 6 ช.ม.x 3 วน= 10,800 บาท - คาตอบแทนวทยากร 1 คน x 1,200 บาท x 6 ช.ม.x 3 วน= 21,600 บาท - คาพาหนะวทยากร 2 คน x 400 บาท x 3 วน = 2,400 บาท - คาใชจายอนๆ (เทปวดโอ 1,800 ถายเอกสาร 1,000 ปากกา 350 สมด 350 กระดาษเอส 100 บาท และอนๆ) = 3,600 (วทยากร 2 คน คณะทางาน 7 คน)
ม.ย. 54 (3 วน)
(12.1)
ลาดบ/กจกรรม (12.2)
เปาหมาย (หนวยนบ)
(12.3) กลม
เปาหมาย
(12.4) ผลผลต
(รายกจกรรม)
(12.5) งบประมาณ (บาท)
(แสดงรายละเอยดตวคณ)
(12.6) ระยะดาเนนงาน
(ระบเดอน)
(12.7) หนวย
รบผดชอบ 9. จดทาหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห
1 เรอง/ 50 เลม
นกสงคมสงเคราะห หลกสตรครอบครว บาบดฯ
= 20,000 บาท - คาจางพมพ 7,000 บาท - คาถายเอกสาร 3,000 บาท - คาจดทารปเลมหลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห จานวน 50 เลม ๆ ละ 200 บาท= 10,000 บาท
** หมายเหต คาใชจายทกหมวดเฉลยจายกนได 13. ความสอดคลองกบยทธศาสตรของสถาบนราชานกลท.. (ระบเพยง 1)......เปาประสงคท........ตวชวดท.......... ยทธศาสตรท 3 การพฒนาศนยกลางวชาการดานพฒนาการเดกและสตปญญา เปาประสงคท 8 บรการสอน ฝกอบรม และขอมลทางวชาการทมคณภาพ ตวชวดท 11 ความพงพอใจของผรบบรการดานการสอนฝกอบรม และขอมลวชาการทมคณภาพ รอยละ 80 14. ผลทคาดวาจะไดรบ
- นกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานเดกและครอบครวไดรบการถายทอดองคความรและทกษะการบาบดครอบครวผบกพรองทางสตปญญาตามแนวซาเทยรสาหรบนกสงคมสงเคราะหทปฏบตงานดานเดกและครอบครว
- หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห จานวน 1 เรอง 15. องคความรและเทคโนโลยทไดจากการดาเนนโครงการ (ถาม) 15.1 องคความรเดม - 15.2 องคความรใหม : หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห จานวน 1 หลกสตร
16. การตดตามและประเมนผล 16.1 แนวทางในการตดตามผลการดาเนนงาน ประเมนผลกระบวนการ ประเมนผลผลต/ผลลพธ/ผลกระทบของโครงการ ประเมนเมอสนสดโครงการ 16.2 กรอบการประเมนโครงการ
(15.2.1) ประเดนประเมน
(15.2.2) ตวชวดประเดน
(15.2.3) เกณฑเปาหมาย
(15.2.4) กลมเปาหมาย
(15.2.5) วธการเกบขอมล
1. ประสทธภาพของการจดการฝกอบรม
1. จานวนผเขารบการฝกอบรมเทยบกบเปาหมาย 2. รอยละของความพงพอใจของผเขารบการอบรม/ศกษาดงาน
รอยละ 100
รอยละ 85
คณะทางาน
ผเขารบอบรม
1. เอกสารการลงทะเบยนของผเขารบการพฒนา 2. แบบสอบถามความพงพอใจ
2. ประสทธผลของการจดการฝกอบรม
1. รอยละของผเขารบการอบรมหลกสตรตางๆ มความรเพมขน 2. รอยละของผเขารบการอบรมหลกสตรตางๆ นาความรไปใชในดานการพฒนาเดก
รอยละ 80
รอยละ 80
ผเขารบอบรม
ผเขารบอบรม
ประเมนความรโดยใชแบบทดสอบ pre-test, post-test แบบสอบถามการนาองคความรไปใชหลงจากการอบรม 3 เดอน
3. ประสทธภาพและประสทธผลของการพฒนา/สรางหลกสตร
ระดบความสาเรจในการพฒนาหลกสตร ระดบ 5
ผรบผดชอบ แบบรายงานผลการปฏบตราชการตามคารบรองการปฏบตราชการ (รายตวชวด) แบบสอบถามความพงพอใจของผเขารบอบรมหลกสตร
17.แผนการดาเนนงานในอนาคต
(16.1) ปงบประมาณ
(16.2) กจกรรมการดาเนนงาน
(16.3) ผลทคาดวาจะไดรบ (รายป)
- - -
18. ปญหาหรอ อปสรรค และแนวทางแกไข (กรณโครงการตอเนอง) (17.3.1)
ปญหา/อปสรรคในการดาเนนงาน (17.3.2)
แนวทางแกไข - -
ผเสนอโครงการ ผเหนชอบโครงการ
(ดร.สดใส คมทรพยอนนต) (นายแพทยทวศกด สรรตนเรขา) นกสงคมสงเคราะหเชยวชาญ นายแพทยชานาญการพเศษ
ผอนมตโครงการ
(นางพรรณพมล วปลากร)
ผอานวยการสถาบนราชานกล
รายนามคณะทางาน โครงการ“หลกสตรครอบครวบาบดสาหรบนกสงคมสงเคราะห”
ทปรกษา 1. แพทยหญงพรรณพมล หลอตระกล ผอานวยการสถาบนราชานกล 2. แพทยหญงเรอนแกว กนกพงศศกด รองผอานวยการฝายการแพทย สถาบนราชานกล 3. รศ.ดร.เดชา สงขวรรณ คณบดคณะสงคมสงเคราะห มหาวทยาลยธรรมศาสตร 4. รศ.อภญญา เวชยชย นายกสมาคมนกสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย วทยากร 1. นางทศนย ตนทววงศ นกสงคมสงเคราะหเชยวชาญ (ขาราชการบานาญ) 2. ดร.สดใส คมทรพยอนนต นกสงคมสงเคราะหเชยวชาญ คณะทางาน 1. ดร.สดใส คมทรพยอนนต นกสงคมสงเคราะหเชยวชาญ 2. นางลวณรตน วรยะประสาท นกสงคมสงเคราะหชานาญการพเศษ 3. นางสาวศโรรตน นาคทองแกว นกสงคมสงเคราะหชานาญการพเศษ 4. นางณชาภทร รจรดาพร นกสงคมสงเคราะหชานาญการ 5. นางสาวปรารถนา รตนถรวรรณ นกสงคมสงเคราะหปฏบตการ 6. นางสาวลมฝน จาปาทอง นกสงคมสงเคราะหปฏบตการ 7. นางสาวขวญชนก ผลประดษฐ นกสงคมสงเคราะห 8. นายอธป สตยาอภธาน นกสงคมสงเคราะห
************************************************************************