A study of sociological factors affecting sustainable urban ...

ISSN (Print): 2251-6735 - ISSN (Online): 2423-7051

Research Paper

A study of sociological factors affecting sustainable urban development in

the South Pars region with emphasis on environmental hazards

maryam masoomi 1, gholamreza jafarinia2* , Habib Pasalarzadeh 3

1. PhD Student of Sociology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran

2. Assistant Professor, Department of Sociology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran 3. Assistant Professor, Department of Sociology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran

Received: 26 April 2020

Accepted: 17 June 2020

PP: 189-203

Use your device to scan and read the

article online

Keywords:

Sustainable Development,

Environment, Trust,

Participation, Environment,

South Pars.

Citation: maryam masoomi , gholamreza jafarinia , Habib Pasalarzadeh (2021): A study of sociological

factors affecting sustainable urban development in the South Pars region with emphasis on environmental

hazards . Journal of Regional Planning , Vol 11, No 42, PP 189-203

DOI: 10.30495/JZPM.2021.4170

Abstract

In principle, the discussion of sustainable development in sociology has

become a pervasive phenomenon and has even become a major concern in the

field of sociology. In the meantime, cities, due to the process of self-selection

and expansion, as well as the high number of population and activity in these

residential centers, which in itself causes environmental and social problems

and even environmental damage in order to gain the interests of citizens. Be, is

of particular importance. Now, if the city is industrial and based on

petrochemicals, the problem will be acute. The purpose of this study is to

investigate the sociological factors affecting the process of sustainable urban

development in the South Pars region in Bushehr province with emphasis on

environmental hazards. This study was cross-sectional and correlational, and

its statistical population consisted of all citizens over 18 years of age in the

urban area of South Pars. The number of samples was selected based on

Morgan's table and 397 correct questionnaires were used for the final analysis,

and the sampling method was random. The measurement tool in this study was

also a questionnaire. SPSS 22 and Smart PLS 2 statistical software were used

to analyze the data. The results showed that individual variables have a

moderating role in the relationship between sustainable development

dimensions and environmental behaviors. There are also positive and

significant relationships. An environment with a reliability coefficient of 0.95

is a positive and significant relationship.

*Corresponding author: gholamreza jafarinia

Address: Assistant Professor, Department of Sociology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran

Tell:

Email:

Journal of Research and Urban Planning

Summer 2021.Vol 11. Issue 42

A study of sociological factors affecting sustainable urban development in the South Pars region with ...

Journal of Regional Planning (Isuue 42, summer 20201) 190

Extended Abstract

Introduction

Sustainable urban and regional development as

a spatial concept can be defined as changes in

land use and density levels, to meet the needs

of urban residents in the areas of housing,

transportation, leisure and food, and so on.

Such developments will be sustainable when,

over time, a city is environmentally

sustainable and habitable (clean air, safe

drinking water, land and surface water and

groundwater without pollution, etc.),

economically sustainable (urban economics

should be able to Technical and industrial

changes should be coordinated to maintain the

basic jobs and provide adequate and affordable

housing for its residents with a fair per capita

tax burden. Sociologically related (land use

patterns are social solidarity and a sense of

citizenship where one can earn a fair income,

provide adequate shelter, and devote one's

time and effort to protecting the image of the

city. Building a strong urban and urban

economy Environmental life must work

together to preserve existing social groups and

to provide new forms of urban governance and

control so that they can maintain social

cohesion and cohesion. More than two decades

have passed since the development of the

South Pars Development Plan. It takes place in

Assaluyeh, so it can be evaluated from

different aspects. The entry of industry into

this region has had different consequences that

can be recognized in different dimensions. Is.

Therefore, the effects that have occurred have

caused the traditional life and society to be

pushed to the margins along with the

comprehensive entry of industry and

modernity and become more defeated day by

day. In fact, the great defeat of industry in the

Assaluyeh region is sustainable development,

which has been at the forefront of

development issues for nearly two decades,

and most countries in the world consider

themselves obliged to create it. On the other

hand, this unbalanced development has caused

serious damage to the surrounding

environment, and this unsustainable

environment has caused many environmental

problems. The overall purpose of this study is

to investigate the sociological factors affecting

the sustainable urban development of

Assaluyeh city (South Pars region) with

emphasis on environmental hazards. For this

purpose, the following hypotheses are

proposed:

There is a moderating role between

environmental behaviors and sustainable urban

development in Assaluyeh region and

individualvariables.

• There is a significant relationship between

media education and sustainable development

of South Pars urban area.

• There is a relationship between social trust

and sustainable urban development in the

South Pars region.

• There is a relationship between social

participation and sustainable development.

Methodology:

From the perspective of the target, the present

study is of applied type and descriptive

research is of survey type and within the

framework of theoretical principles. According

to the 1397 population and housing census,

their number is 15,357. In this study, the

Cochran's formula has been used to determine

the appropriate number of sample individuals,

which represents the statistical population.

According to calculations, our sample size is

397 people. The sampling method is simple

random. After examining the fit of the

measurement models, the structural model and

the general model, in accordance with the data

analysis algorithm in the PLS method, we then

examine and test our research hypotheses and

finally explain the research findings.

research findings:

After examining the fit of the measurement

models, the structural model, and the general

model, according to the analytics algorithm in

the PLS method, the researcher is allowed to

examine and test his research hypotheses and

reach the research findings. This section

A study of sociological factors affecting sustainable urban development in the South Pars region with ...

Journal of Regional Planning (Isuue 42, summer 20201) 191

consists of two parts: 1) Examining the

significant coefficients of Z; The coefficients

above 1.96 indicate that the effect of one

variable on the other variable is significant at

the 95% confidence level and confirms the

hypothesis. 2) Examining the standardized

coefficients of the operating loads related to

the paths of each hypothesis.

The results of the analyzes for the moderating

role of this hypothesis show a path coefficient

of 0.163 and a statistical t of 2.938 (greater

than 1.96) and an effect intensity of 0.05, so

with 95% confidence it can be said that

individual variables play a moderating role.

Assaluyeh is responsible for the relationship

between environmental behavior and

sustainable urban development, so the above

hypothesis is confirmed.

The results of the analysis for the third

hypothesis show a path coefficient of 0.405

and a statistical t of 32.717 (greater than 1.96),

so with 0.95 confidence it can be said that

there is a significant relationship between

social trust and sustainable urban development

of Assaluyeh. And the type of this relationship

is direct and positive. Therefore, the above

hypothesis is confirmed.

The results of the analysis for the fourth

hypothesis show the path coefficient of 0.288

and the statistical t of 20.861 (more than 1.96),

so with 0.95 confidence it can be said that

there is a significant relationship between

social participation and sustainable

development of Assaluyeh. And the type of

communication is direct and positive.

Therefore, the above hypothesis is confirmed.

Conclusion The significance coefficient and the path

coefficient obtained for the hypothesis

between media education and sustainable

development of Assaluyeh city show that it is

confirmed. Therefore, the more media literacy

of people in Assaluyeh, the more

environmental risks are understood. Social,

and one of the main dimensions of social

capital, shows the potential readiness of

citizens to cooperate and interact with each

other, as well as their readiness to engage in

social activities. The significance coefficient

and the coefficient of the path obtained for the

hypothesis between the social trust and the

sustainable urban development of Assaluyeh

show its confirmation. Therefore, the

discussion of social trust, which is one of the

main dimensions of social capital and has an

impact on sustainable development and has a

direct relationship, means that the higher the

social trust in a society, the higher the

environmental behaviors that arise from them.

Also, social participation is the active

participation of human beings in political,

economic and cultural life and in general all

aspects of life. The significance coefficient

and the path coefficient obtained for this

hypothesis indicate its confirmation.

Therefore, the higher the social participation

of individuals, the more it affects their

environmental behaviors. In other words, there

is a direct relationship between social

participation and environmental behavior. The

higher a person's

social participation, the greater their

environmental behavior

2423- 7051شاپا الکترونیکی: - 2251- 6735شاپا چاپی:

مقاله پژوهشی

با تاکید بر بررسي عوامل جامعه شناختي موثر بر توسعه پايدار شهري در منطقه پارس جنوبي

مخاطرات زيست محیطي

3 حبیب پاساالرزاده ،*2 غالمرضا جعفري نیا ،1مريم معصومي جهتلو

دانشجوی دکتری جامعه شناسی،واحد بوشهر،دانشگاه آزاد اسالمی ،بوشهر،ایران .1 استادیار گروه جامعه شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسالمی، بوشهر، ایران. 2

استادیار گروه جامعه شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسالمی، بوشهر،ایران. 3

بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر توسعه پایدار شهری در منطقه پارس (: 1400) ، حبیب پاساالرزاده غالمرضا جعفری نیا ،مریم معصومی جهتلو: استناد

189-203،مرودشت: صص 42،شماره 11فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال ، با تاکید بر مخاطرات زیست محیطی جنوبی

DOI: 10.30495/JZPM.2021.4170

منطقه ای برنامه ریزیعلمی فصلنامه

24،شماره 11،سال 1400 تابستان

9139اردیبهشت 7تاريخ دريافت:

9139خرداد 28تاريخ پذيرش:

203-189 صفحات:شماره

از دستگاه خود برای اسکن و خواندن

مقاله به صورت آنالین استفاده کنید

هاي کلیدي:واژهتوسعه پایدار، محیط زیست، اعتماد،

مشارکت، زیست محیطی، پارس جنوبی.

چکیده

به دغدغه اصلی در حوزه جامعه ای فراگیر و حتی تبدیل پدیده توسعه پایدار در جامعه شناسی اصوالً بحث شناسی شده است. در این میان شهرها با توجه به روند سکناگزینی و گسترش خود و همچنین باال بودن تعداد جمعیت و فعالیت در این کانون های سکونتگاهی که به خودی خود تراکم و تجمع موجب ایجاد مسائل محیطی و

هت کسب منافع شهروندان می گردد، دارای اهمیت خاصی است. اجتماعی و حتی صدمات به محیط زیست در جحال اگر شهر صنعتی و با تکیه بر بنیان های پتروشیمی باشد، مشکل حاد می گردد. هدف این پژوهش بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر فرایند توسعه پایدار شهری در منطقه پارس جنوبی در استان بوشهر باتاکید بر

این پژوهش، از نوع مقطعی و همبستگی بوده است و جامعه آماری آن را کلیه .ت محیطی می باشدمخاطرات زیستعداد نمونه براساس جدول مورگان انتخاب و . سال منطقه شهری پارس جنوبی تشکیل داده اند 18شهروندان باالی

ری نیز به صورت تصادفی بود. پرسشنامه صحیح، برای تحلیل نهایی استفاده شد که روش نمونه گی 397از تعداد Smartو SPSS 22ابزار اندازه گیری در این پژوهش نیز پرسشنامه بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری

PLS 2 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن بود که متغیرهای فردی نقش تعدیلگر را در رابطه بین ابعاد توسعهطی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد، همچنین نتایج نشان داد که ارتباط بین ابعاد پایدارو رفتارهای زیست محی

توسعه پایدار یعنی آموزش رسانه ای، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی با ضریب ارتباطی مثبت و معنادار است. 95/0اطمینان

غالمرضا جعفری نیا نويسنده مسئول:*

استادیار گروه جامعه شناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسالمی، بوشهر، ایران نشاني:

تلفن:

پست الکترونیکي:

با تاکید بر مخاطرات زيست محیطي بررسي عوامل جامعه شناختي موثر بر توسعه پايدار شهري در منطقه پارس جنوبي

193 )1400 تابستان، 24شماره (برنامه ريزي منطقه اي

بیان مساله

توسعه پایدار شهری و منطقه ای به عنوان یك مفهوم تغییرات در کاربری زمین و سطوح توان به معنیفضایی، را می

تراکم، جهت رفع نیازهای ساکنان شهر در زمینه مسکن،حمل و ای نقل، اوقات فراغت و غذا و غیره، تعریف کرد. چنین توسعه

بود که، در طول زمان، شهری از نظر زیست زمانی پایدار خواهدآشامیدنی سالم، محیطی قابل سکونت و زندگی )هوای پاك، آب

اراضی و آبهای سطحی و زیرزمینی بدون آلودگی و غیره(، از بادوام )اقتصادی شهری باید بتوان با تغییرات فنی نظر اقتصادی

هماهنگ شود و اشایو صنعتی جهت حفظ مشاغل پایهمناسب و در حد استطاعت ساکنانش را با یك بار مالیاتی مسکن

عادالنه تأمین نماید(. از نظر اجتماعی همبسته )الگوهای سرانهاجتماعی و احساس شهروندی باشد کاربری زمین، همبستگی

مناسب که انسان بتواند در آمدی عادالنه به دست آورد، سرپناهت از تصویر تهیه کند، و تالش و وقت خود را وقف حفاظ

شهرنماید. ساخت یك اقتصاد شهری قوی و شهری قابل زندگی از نظر زیست محیطی، باید باتالشهایی به هدف حفظ

های اجتماعی موجود و ارائه اشکال نوین اداره شهر و گروهآن، دست در دست هم داده تا بتوانند همبستگی و کنترل

(. از نظر Mucomo ,2001:266انسجام اجتماعی را حفظ کنند)ای پایدار خواهد بود که جوامعی همگن و توسعه اجتماعی

شهر احساس شهروندی همبسته را ایجاد نماید و در آن ساکنانو وجود عدالت و برابری داشته باشند و شکافهای اجتماعی

(. این کار در صورتی Roseland, 2003: 197گردد. ) ترمیم و امکانات میان محقق خواهد شد که اراضی و تخصیص منافع

واحدهای فضایی و اجتماعی برابر و حداقل همراه با مساوات کند احساس خطر بزرگی که بشر امروز مینسبی صورت بگیرد.

این است که تعادل محیط زیست به هم خورده است و این روند هدف اگر ادامه یابد بدون تردید حیات بشر را نابود خواهد کرد..

و توسعه اجتماعی، محیط با رابطه در تزیسمحیط حفاظت نهایی تقویت نیز و جامعه سطح در محیطی زیست هایآگاهی افزایش

باشد. می اجرایی مختلف سطوح در محیطیفرهنگ زیست

Barrow 1995) 370 ( اکنون بیش ازدو دهه ازشروع طرحتوسعه در منطقه پارس جنوبی درعسلویه می گذرد. بنابراین می

نبه های مختلف ارزیابی کرد. این طرح با توان آن را از جاستراتژی ایجاد قطب رشد ملی صنعت با توجه به مزیت نسبی وجود گاز طبیعی فراوان و بخاطر موقعیت جغرافیایی خاص آن ایجاد شد. معموال هدف از ایجاد قطب رشد ابتدا تمرکز سرمایه

ین ها و نیروها از پیرامون به یك مرکز و سپس انتشار آثار اتوسعه به مناطق همجوار است. اما با نگاهی به فعالیت های انجام شده دراین منطقه در طول بیش از یك دهه مشاهده می

شود که توسعه متوازنی درهمه بخشها دراین منطقه صورت نگرفته است. ورود صنعت به این منطقه پیامدهای مختلفی

تی که داشته است که درابعاد مختلف قابل تشخیص است.صنعهمراه با متعلقاتش اوالهیچ سنخیتی بازمینه اجتماعی که درآن رشد کرده نداشته و ثانیا تالش کافی هم برای پیوند دادن زندگی جدید بازمینه سنتی ازطریق توجه به توسعه محلی ومنطقه ای نشده است. بنابراین تاثیرات اتفاق افتاده باعث شده

ومدرنیته همراهش، زندگی است درکنار ورود همه جانبه صنعت و اجتماع سنتی به حاشیه رانده شده وروز به روز مغلوب تر شود. درواقع مغلوب بزرگ صنعت درمنطقه عسلویه، توسعه پایداری است که قریب به دودهه درصدر مباحث توسعه قرارگرفته و اکثرکشورهای جهان خود را ملزم به ایجاد آن می دانند. ولی

ود درعسلویه به وضوح این مساله رانشان می مشاهده روند موجدهد که ما نه تنها درجهت توسعه پایدار دراین منطقه گام بر نمی داریم؛ بلکه باشدت وسرعت درجهت عکس آن حرکت می کنیم. از طرفی این توسعه ناموزن باعث آسیب رسانی جدی به محیط زیست پیرامونی شده است و این منقطه بکر را دچار

هدف کلی این .عدیده زیست محیطی کرده است مشکالتپژوهش بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر توسعه پایدار شهری شهر عسلویه )منطقه پارس جنوبی( باتاکید بر خطرات

باشد. بدین منظور فرضیه های زیر مطرح زیست محیطی می می گردد:

بین رفتارهای زیست محیطی وتوسعه پایدارشهری در منطقه لویه و متغیرهای فردی نقش تعدیلگر وجود دارد.عس

بین آموزش رسانه ای و توسعه پایدار منطقهه شههری پهارس جنوبی رابطه معناداری وجود دارد.

بین اعتماد اجتماعی و توسعه پایهدار شههری منطقهه پهارس جنوبی رابطه وجوددارد.

بهین مشههارکت اجتمههاعی وتوسهعه پایدارشهرعسههلویه رابطههه وجوددارد.

پیشینه داخليمباني نظري پژوهش و

جوی، شرایط در تغییر محیط، طبیعی اندازهای چشم در تغییر

و سطحی آب منابع کیفیت بر اسیدی، تغییر های باران ایجاد ، مخاطرات محیطی ایجاد و سیالب سیکل در تغییر زیرزمینی،

Afrasiabiخاك) فرسایش و شهرنشینی ساحلی خطوط در تغییر

and behniya, 2013: 3) و تخریب محیط زیست ساحلی(shams and et all, 2013: 64 با رشد شهرها نظریه های )

زیست محیطی رشد و توسعه چشمگیر می یابند و همراه با -مطالعه وضعیت شهرها و تجزیه و تحلیل فرایندهای اقتصادی



اجتماعی درون آنها اتخاذ تدابیر بلند مدت و کوتاه مدت یا و اکوسیستم واقع در شهری زیست یابد. محیطضررورت می

منابع، جمله مختلفی از عناصر و اجزاء دارای که است محیطی

محلی، حیوانی و گیاهی جوامع به مربوط تأثیرات و فرآیندها

و منابع ،(طبیعی محیط)...و هوا خاك، آب، انسانی، معادن، حیات جاده، کن،، مس ها آن ساختم با مرتبط تأثیرات و فرآیندها

تأثیرات و فرآیندها و منابع و (مصنوع محیط)...و تأسیسات

محیط) ...و هنر بهداشت، آموزش، های انسان، فعالیت به مربوط

و فعالیت عملکرد نتیجه در .باشد می (اقتصادی اجتماعی و

موردنیاز، خدمات و کاال به اولیه مواد و منابع تبدیل و ها انسآن

تأثیرات این که گیرد می قرار أثیرت شهری تحت زیست محیط

,Rahmani and majidiباشد ) منفی یا و مثبت است ممکن

2010: 17 )

م در ( در تحقیقی با عنوان بررسی مشارکت مرد1382خوش فر)ن ای ایجاد، حفظ و گسترش امنیت اجتماعی درشهر تهران به(، ثبتنتیجه می رسد که بین ویژگیهای سن)رابطه مستقیم و م

ح تحصیالت)رابطه مستقیم و مثبت(، وضعیت تأهل و سطت موقعیت شغلی شهروندان و مشارکت آنها در ایجاد امنی

شان مینمعناداری وجود دارد. همچنین یافته ها اجتماعی رابطه -دهد که گرایش افراد به امنیت و پایگاه اقتصادی

اجتماعی)رابطه مستقیم و مثبت( هم با گسترش امنیت (، در 1388معناداری دارد. تقوایی و همکاران) رابطهشهروندان

ای تحت عنوان تحلیلی بر سنجش عوامل مؤثر بر مطالعه 4 مشارکت شهروندان در مدیریت شهری با تمرکز بر منطقه

وندان از ارزیابی شهر -1شهر تبریزنتایج زیر را به دست آورد: د که ودنبپیامدهای مشارکت مثبت بوده، بیشتر شهروندان معتقد

هر -2 توانند با مشارکت در مدیریت شهری تأثیرگذار باشند.می رسانی مدیران شهریچه میزان رضایتمندی افراد از خدمات

ریتبیشتر باشد، به همان میزان تمایل به مشارکت در مدیالکیت؛ یعنی مهرچه احساس -3یابد؛ شهری افزایش می

مان تر باشد، به هزمان سکونت و نوع مالکیت )ملکی( بیشمدتیت و اینکه وضع -4کند؛ اندازه مشارکت افزایش پیدا می

، کننده استاقتصادی و اجتماعی شهروندان بر مشارکت تعیینا که با بررسی متغیرهای اقتصادی و اجتماعی مشخص شد ب

ال با بهتر شدن وضعیت اقتصادی و اجتماعی میزان مشارکت هم رود.می

(، تحقیقی مشترك در رابطه با 1987)1پتوس و گیلز نگرشهای مرتبط با موضوعات زیست محیطی و برخی

1. Petuss & Giles

، باز بودن نظام 2ویژگیهای شخصیتی مرتبط با منبع کنترلزن 74اعتقادی و درك از خود افراد انجام دادند. نمونه ها از

دانشجوی کالج که در دوره های تربیت معلم مشغول به ودند، تشکیل شده بود. نتایج گذراندن دوره های کارآموزی ب

، و هدف گرا رفتارهای مطلوب 3نشان داد که افراد خود کنترلتری نسبت به محیط زیست از خود نشان می دهند. همچنین این تحقیق نشان داد که افرادیکه خود را مشرف بر اتفاقات رخ داده در محیط خود می دانند، تمایالت کمتری برای دفاع از

دیت های طراحی شده برای محافظت و یا بهبود قوانین و محدو(. در همین 8،1987کیفیت محیط زیست دارند)پتوس و گیلز:

یعنی 5معتقدند که، دو بعد شوارتز 4رابطه استرن و همکارانش - 8و بازبودن برای تغییر 7طرفداری از جامعه -6طرفداری از خودرهای ، می توانند راهنمایی برای تفسیر رفتا9محافظه گرایی

به مانند 10مرتبط با محیط زیست باشند. افراد خود پرستمحافظه کاران به احتمال کمتری رفتارهای محافظت از محیط از خود نشان می دهند. عالوه بر این، استرن و همکاران معتقد اند که یکی از انواع محرك های ارزشی شوارتز، عام گرایی، پایه

است. چنین روابطی بین جهت گیری های ارزشی سپهر زیستی –ارزشهای اجتماعی و زیست محیطی می تواند پایه اجتماعی

زیست محیطی در راه آزمودن ارزشهای زیست محیطی به کار 11آید. افرادی که آمادگی بیشتری برای تغییر دارند، دگر دوست

هستند و احساس نزدیکی با طبیعت می کنند، احتمال بیشتری های محافظت از محیط بیشتری از خود وجود دارد که رفتار

) 2: 2007، 12نشان دهند )استیوارت بار

کار مشترکی با این مضمون ارائهه 1999کایزر و همکاران در -دادند که نگرشهای زیست محیطی را به عنوان عامل پیش بینی کننده قوی رفتارهای زیست محیطهی معرفهی مهی کهرد. آنهها

ن در این زمینه با شکست مواجهه معتقد بودند که مطالعات پیشیشده بودند زیرا در توجه به سه عامل پهیش بینهی کننهده مههم نگرش زیست محیطی کوتاهی بهه خهرد داده بودنهد. ایهن سهه

فقدان ارائه مفهومی منسجم و -1عامل از نظر آنها عبارتند از : فقدان سنجش ارتباط بین نگرش و رفتار -2یکپارچه از نگرش،

2. Focous of Control 3. Self Control 4. Stern et al. 5. Schwarts 6. Pro-self 7. Pro-social 8. Openness to Change 9. Conservatism 1 0. Egoistic 1 1. Altruistic 1 2. Stewart Barr



فقدان توجه به محهدودیت ههای رفتهاری -3می، در سطح عموای ( در مطالعهه2003گرافتون و نولز )فراسوی کنترل های عام.

بها "سرمایه اجتماعی و عملکرد زیست محیطی ملهی"با عنوان های مقطعی در نمونه کشورهای بها درآمهد کهم ، استفاده از داده

، سرمایه متوسط و باال به بررسی تجربی روابط بین اقدامات ملی-اجتماعی )مدنی و عمومی(، واگرایی های اجتمهاعی و ظرفیهت

ههای مختلهف عملکهرد ملهی زیسهت های اجتماعی بر شاخصاند. محققان ایهن تحقیهق معتقدنهد کهه طیهف محیطی پرداخته

ای از عوامل تعیین کننده اجتمهاعی )سهرمایه اجتمهاعی، گسترده-اثیر قابل توجههای اجتماعی( تهای اجتماعی و ظرفیتواگرایی

دهد کهه بهین ای بر کیفیت محیط زیست دارند. نتایج نشان میهای عمومی اجتمهاعی )دموکراسهی و فسهاد( و تهاثیرات سرمایههای زیست محیطی ملی و عوامل اساسهی اقتصهادی و سیاستشناسی تعیین کننده عملکرد ملی محهیط زیسهت رابطهه جمعیت

ای بهها عنههوان طالعههه( در م2000نههاگتن )فیههل مههك وجههود داردبهه بررسهی ابعهاد نههادی، "اعتماد، مخاطره و محیط زیسهت"

درگیری انسان با طبیعت پرداخته شده است؛ بهه ویهژه بهه ایهن هها، هها، ارزشهها، نگهرشمسئله که چگونه مخاطرات، دغدغهه

های زیست محیطی و ... تحت تاثیر طرز تلقی احساس مسئولیتمیز بیشتر و طهوالنی افهراد بها آن مردم نسبت به روابط اعتماد آ

هایی که مسئولیت رسمی در قبال محیط زیست دسته از سازمان . گیرددارند، قرار می

های توسعه پایدار و های اخیر به موازات پارادایمدر دهه توسعه پایدار شهری ایده ارتقای کیفیت زندگی که خود زیست

خود را در ادبیات شود، جایپذیر بودن شهرها را موجب میبرنامه ریزی شهری باز کرده است. توسعه پایدار شهری طی

ای نوین و مسلطی در های اخیر به تدریج به الگو وارهدههریزی شهری ادبیات نظری و علمی رایج در باب توسعه و برنامه

ها و تبدیل شده است. این معنا اگر چه ناظر به برداشتدر مجموع بر پایداری و استمرار تفسیرهای گوناگون است اما

های آینده طی زمان و بر همه جانبه توسعه برای همگان و نسلمحیطی گری ابعاد پیچیده اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست

فرایند توسعه در سطح یك شهر تأکید دارد )رهنمایی و (. در این میان یکی از مباحث مورد توجه 178: 1385همکاران، پذیری، به یك پذیری است. زیستی شهری زیستدر پایدار

سیستم شهری که در آن به سالمت اجتماعی، اقتصادی، شود. کالبدی و روانی همه ساکنانش توجه شده است، اطالق می

بخشد شامل: اصول کلیدی که به این مفهوم استحکام میبرابری، عدالت، امنیت، مشارکت، تفرد، و قدرت بخشیدن می

. در بسیاری از متون مفهوم (Cities plus, 2003: 23)باشدزیست پذیری با کیفیت زندگی به صورت مترادف بیان شده

است. کیفیت زندگی که به وسیله شهروندان یك شهر تجربه ها، غذا، ها برای دسترسی به زیرساختشود با توانایی آنمی

هوای پاك، مسکن ارزان قیمت، اشتغال مؤثر، فضای سبز و ا گره خورده است. زیست پذیری نیز به عنوان کیفیت هپارك

زندگی تجربه شده توسط ساکنان یك شهر یا یك منطقه ای پایداری عبارت است از شود. در چنین زمینهتعریف می

توانایی تقویت کیفیت زندگی که ما برای آن ارزش قائلیم (Timmer et al, 2005,2 .)

پارادايم جديد زيست محیطي، مباحث عمومی در مورد اجتناب 1دانلپ و ون الیربه گفته ، لزوم رسیدن به یك اقتصاد حالت "محدودیت رشد"ناپذیری

-و نیاز به رد این ایده انسان "حفظ تعادل طبیعت"پایا، اهمیت ها وجود دارد، محورانه که طبیعت تنها برای استفاده انسان

ها ین تغییرات آنهایی از این تغییرها هستند. در رابطه با امثالهایی در کنار هم یك جهان بینی گیرند که چنین ایدهنتیجه می

"سفینه زمین"دهند ،شاید بهترین بیانش استعاره را تشکیل میباشد. دانلپ و ون الیر برای تمایز این دیدگاه جدید که

های اساسی با پارادایم اجتماعی غالب دارد، آن را اختالف Dunlap & Vanمحیطی نامیدند ) پارادایم جدید زیست

Liere, 1987گویند که جهان بینی مسلط ( کاتون و دانلپ میغربی، مردم را جدا از سایر موجودات، و ارباب تقدیر خود

ها بر این پایه استوار است که این تصورات بیند. بحث آنمی(. در واقع، 1992اساساً غیر اکولوژیکی هستند )دیکنز،

اند که بشر از قوانین ن با این ایده بزرگ شدههای مدرانسان "2معافیت بشر"حاکم بر سایر موجودات مبرا است. این نگرش

(. این با چیزی که 1978، 3نام گرفته است )کاتون و دانلپنامند تطابق دارد می "4محوری-انسان"بعضی از متفکران سبز

یافت ی معافیت بشر از آنجا گسترش (. ایده2003)کاد وورث، ها را به پرواز بر فراز زمین و سفر به زیر که صنعتی شدن، انسان

هایی ها توانستند بر تمام محدودیتها قادر ساخت و آناقیانوسها تحمیل شده بود فائق آیند. که ظاهراً به علت طبیعتشان بر آن

زمان با رشد شهرنشینی که تماس با طبیعت را کاهش داد، همای مستقل از دنیای هر به طور فزایندهزندگی انسان در ظا

رسید که فیزیکی گشت. برای مدت زیادی این طور به نظر میپیشرفت تکنولوژی انسان به معنای معافیت او از قوانین طبیعی

( کاتون و دانلپ رویکردی را اتخاذ کردند Satoon, 2007است )

1. Dunlap & Van Liere 2. Human Exemptionalism 3. Katon abd Dunlap 4. Anthropocentrism



ار داشتند را پارادایم جدید اکولوژیکی نامیدند و بر این اصرکه آنکه نگرانی درباره بحران در حال رشد زیست محیطی نه تنها برای جهان طبیعت پیامدهایی دارد بلکه برای جامعه انسانی هم

از نتایج مهمی به بار خواهد آورد. همانند ریتزر، کاتون و دانلپ ی یك "بنیادین سوژه"برای اشاره به تصویر "پارادایم"لغت

آید، استفاده های نظری خاص میگاهزمینه که قبل از دیدی جدیدی را در (. این رویکرد عرصه2002کنند )دانلپ،می

کند که توجه به محیط زیست را به جامعه شناسی مطرح میی فرایندهای سیاسی و اقتصادی، برای درك شرایط اندازه

( معتقد است که 2004) 1داند. ماریا لیناجتماعی ضروری میی را در جریان اصلی تفکر زیست محیطی به اخالق جدید، موج

راه انداخت و به صورت یك پارادایم جدید زیست محیطی جا داد و بر اهمیت های رشد را تشخیص میافتاد که محدودیت

تعادل طبیعت اذعان داشت.

هاي زيست محیطيشاخصشهر به عنوان یك واحد اکولوژیکی رابطه دقیق میان

ا در خود نهفته دارد که در آن تحت تأثیر انسان و محیط راگیرد، به طوری که در عواملی چون زمان و مکان قرار می

های محیطی و تکنولوژیکی، غلبه طبیعت جوامعی با محدودیتطور بالعکس هر چند در بر انسان بیشتر بوده است و همین

آل رابطه میان انسان و محیط باید طوری باشد که جامعه ایدهك مقهور دیگری نباشد و این امر مورد توجه توسعه پایدار هیچ ی

های (. هر چند پیشرفتMovahed, 2002: 43باشد )نیز میتکولوژیکی به انسان این اجازه را داده که بتواند محیط طبیعی را

-به نفع خود به کار گیرد و این امر سبب پیامدهای ناگوار زیست

طبیعت نیز در ایجاد محیطی گردیده است. از طرف دیگر خودنقش نیست ولی آنچه که در این عدم تعادل اکولوژیکی بی

مبحث مورد توجه ماست بیشتر عملکرد انسان است که در محیطی را به وجود آورده است. تجمع و شهرها خطرات زیست

تمرکز بیش از حد انسان در برخی نقاط شهرهای بزرگ سبب موجب جذب سایر منابع مصرف شدید منابع آن منطقه گردیده و

نیز بسوی خود او گردیده است. چرا که شهر برای پاسخگویی به نیازهای متنوع شهروندان مجبور به استفاده منابع در حجم بسیار

های اصلی ترین این نیازها را اگر به صورت دادهزیاد است. مهمذکر کنیم عبارت از: انرژی، غذا و آب است. استفاده بیش از حد

هایی را به عنوان اثرات ها در نقاط شهری، شتاندهاین دادهاز محیطی به صورت تغییراتی در آب و هوا، آلودگی گرمایی، زیست

1.Maria Lane

آلودگی آب، آلودگی صوتی، خاك و هوا و ... را بر جای خواهد .(Marsosi and Bahrami, 2010: 62گذاشت )

: گراييمنطقهزيست نظريهزا، توسعه را فصل مشترك توسعه درونتوان این نظریه می

زیست دانست. محتوای این نظریه مشتمل پایدار و حفظ محیطای است که ضمن تحقق های توسعهبر نحوه اجرای برنامه

های محیط زیست و تداوم چرخه تولید از توسعه، بقای قابلیتمنطقه یك طریق بازتولید منابع مصرفی تضمین گردد. زیست

-همهای زندگی بهایی متمایز مشتمل بر نظامفضای جغرافی

است. ای است که روابطی ارگانیك بین عناصر آن برقرارپیوستههایی مانند حوضه آبریز برای شناسی، مالكدر پرتو بوم

شود تا حیطه اصلی هماهنگی مرزبندی مناطق به کار گرفته می(. Sarrafi, 1998 : 144اجتماعات با طبیعت شناسایی شود)

ها گرایی این است که همه سازگاریمنطقهاصل اساسی زیستمحلی و ویژه هستند و سازگاری انسانی هم از این قاعده

محیطی مستثنی نیست. در حالی که بسیاری از مسائل زیستهای مقیاس جهانی دارند، اما در نهایت، انسان باید با مکان

مستلزم کسب ای سازگار گردد. سازگاری با یك مکان ویژه ویژهدانش در مورد آن، پیوند صمیمی با محیط و داشتن حساسیت

(. بر Booth, 2012: 3نسبت به موجودات زنده آن محیط است)مهارت، دانش، اساس این نظریه، مردم هر منطقه با استفاده از

ابتکار و منابع محلی، اقتصادی متنوع همراه با حفاظت محیط ای توسعه گرایانمنطقهنظر زیست آورند. توسعه موردوجود میبه

تواند نیازهای اساسی ساکنان جانبه است و میپایدار و همه-(. زیستSarrafi, 1998 : 146منطقه را تأمین کند)زیست

توان بر اساس پیوستگی درونی آن شناسایی کرد. منطقه را میبه سخن دیگر، وحدت جغرافیایی این نواحی باعث تشخیص

منطقه ممکن است در زمینی هموار یا شود. زیستاولیه آنها میای حاصلخیز یا دشت وسیعی واقع شود که خصوصیات دره

جغرافیایی واحدی داشته باشد. اقلیم یك ناحیه زیستی نیز اصواًل اقلیم واحدی است. غالباً وحدت جغرافیایی باعث وحدت

: Motawef, 1997شود)اجتماعی و اقتصادی منطقه می

ها اصوالً از طریق عوارض طبیعی مشخصی منطقه(. زیست52ها و کویرها بین این ها، دریاچهکوهشوند. رشتهاز یکدیگر جدا می

صورت، مناطق زیستی را به کنند. در اینمناطق فاصله ایجاد میتوان بازشناخت. همچنین به دلیل وسعت کم، مطالعه آسانی می

: Motawef, 1997)پذیر استعمیق هر کدام به آسانی امکان

53 .)



: 1هاي لمن و کاکسنظريهاز نظر این دو دانشمند توسعه پایدار فرایند اصالح و بهبود

اجتماعی و فرهنگی است که مبتنی بر فناوری و –اقتصادی همراه با عدالت اجتماعی باشد به طریقی که اکوسیستم را آلوده

به معنی افزایش و منابع طبیعی را تخریب نکند. توسعه پایدار توانمند سازی جوامع به سمت افزایش -منابع انسان

فناوری و فرهنگی است. –اجتماعی –های اقتصادی توانمندی .(45: 1381)اسالمی،

نظریه استرانگ: میالدی فردی به نام موریس 70نخستین بار در اواخر دهه

ترین نامید مهم« توسعه بوم شناسانه» توسعه پایدار را 2استرانگگذاری طرح الگویی برای توسعه بود که برای نیت در این نام

محیط زیست جهانی زیان آور نباشد. وی احترام به انسان، طبیعت و محیط زیست را اصل قرار داد و از مفهوم جدید توسعه پایدار به عنوان توسعه متناسب با شأن و طبیعت نام برد بنابراین

عه به عنوان مفهوم چند بعدی و با میالدی توس 80در اوایل دهه توجه خاص به پایداری فرمول بندی و تعریف شد لذا توسعه

شد که های اجتماعی میپایدار نه تنها شامل اقتصاد و مناسبتاین مسئله جمعیت، شیوه استفاده از منابع طبیعی و به ویژه تأثیر

(.Ibied, 50گیرد)عوامل بر محیط زیست را نیز در بر می

:3ظريه چالزر چوگولنتوسعه پایداررا به حداقل رساندن مصرف منابع تجدید »وی

داند و در این راستا استفاده پایدار از منابع تجدید ناشدنی میهای محلی و پاسخگویی به نیازهای بشر را شونده جذب ظرفیت

(.Azizi, 2000, 5« )دهدمد نظر قرارمی

:4هاي دولین و ياپنظريهایصرفاً بوم ته شد که پایداری زیست کره دیگر مسئلهزمانی گف

ای اقتصادی شناسانه)اکولوژِیك(یا معضلی اجتماعی یا مسئلهاست دولین و یاپ از سیاسی بودن 3ای از هر نیست بلکه آمیزه

این مفهوم سخن به میان آوردند و گفتند که توسعه بدون یز دخالت فرهنگ راه به جایی نخواهد بر دو اندیشمندانی ن

اخالق و مفاهیم مرتبط با آن را مورد توجه قرار دادند. به این رسد به جای سه و به ویژه چهار عامل که ترتیب به نظر می

ای بعدها مطرح شد مورد توجه قرار گرفت. شاید الزم باشد آمیزهرسد با از همه عوامل دخیل مورد تأکید قرار گیرد به نظر می

تنوع مباحث الاقل در چند سال آینده نیز توجه به روند تعمیق و

1. Leman and Kox

هم چنان توسعه پایدار را باید به عنوان چشم انداز در حال (.Akrami, 2003: 14تکوین به حساب آورد. )

: هاي سبزنظريه اکولوژيست های (شرح داده است اکولوژیست1998همان طوری که باری)

های سبز برای حل مشکالت زیست محیطی و اتخاذ سیاستهای افراطی و حتی هرد و اقتصادی حافظ محیط زیست روش

ها طرفداران توسعه کنند . برخالف آنمرد طلبانه را دنبال میهای منطقی برای افزایش پایداری سعی شهری با تأکید بر پروژه

اجتماعی و دولتی را در –های اقتصادی کنند تا تمام جنبهمیسائل نگاه کنند در واقع برای گرایانه به منظر بگیرند و واقع

دولتی و –یابی به توسعه پایدار باید تمام شرایط مدنی دستاقتصادی و –اقتصادی در نظر گرفته شود . اصالحات مدنی

دولتی باید در قالب فرایندهای اجتماعی و سیاسی شکل بگیرد . کند و در مورد توسعه شهری پایدار نیز همین مسئله صدق می

–عمق و سنجیدگی و در قالب مناظرات اجتماعی باید با ت ,Pakسیاسی و زیست محیطی صورت بگیرد. ) –اقتصادی

2003: 26.)

:5نظريه رنه دوبو داند و از دو وی توسعه پایدار را رابطه متقابل انسان و زمین می

. مبارزه با آنانکه بر 1آورد: مبارزه توأمان سخن به میان میسعه را بدون توجه به بوم مداری دنبال اساس سنت کالسیك تو

. مبارزه با کسانی که بر اساس دیدگاه محافظه کارانه 2کنند.می ,Nasiriدانند )هر گونه دخل و تصرف در طبیعت را ممنوع می

2000: 143.)

روش پژوهش

تحقیق حاضر از منظر هدف،از نوع کاربردی بوده و تحقیق اصول نظری می باشدتوصیفی ازنوع پیمایشی و در چارچوب

روش پیمایش برای جمع آوری اطالعات مورد نظر، و پرسشنامه جامعه آماری این برای گردآوری داده های الزم استفاده گردید

پژوهش افراد ساکن در شهر عسلویه است که بر اساس نفر می 15357تعداد آنها 1397سرشماری نفوس و مسکن

باشد.در این پژوهش نیز به منظورتعین تعداد مناسب افراد نمونه،که معرف جامعه ی آماری باشد ،ازفرمول کوکران استفاده

س محاسبات انجام شده شده است. که حجم نمونه ما براسا

2. Morise Strong 3. Chalese Choguill

4. Dolin and yap 5. Reneh Dobo



نفر می باشد. روش نمونه گیری تصادفی ساده می 397برابربا باشد. پس از بررسی برازش مدل های اندازه گیری، مدل

داده ها در ساختاری و مدل کلی، مطابق با الگوریتم تحلیل

سپس به بررسی و آزمون فرضیه های تحقیق خود PLSروش افته های پژوهش می پردازیم.پرداخته و درنهایت به تبیین ی

:مدل مفهومي پژوهش )برگرفته از ادبیات موضوع(1مدل شماره

يافته هاي پژوهش

اجتماعي پاسخگويان-ويژگي هاي اقتصادي

درصد پاسخگویان را زنان و 9/49باتوجه به پزوهش انجام شدهیان زن درصد را مردان تشکیل داده اند. تعداد پاسخگو 1/50

سال 20درصد پاسخگویان کمتر از 5تقریبا با هم برابر بوده اند.سال بوده اند 30تا 20درصد آنها نیز بین 2/16سن داشته اند.

سال 40الی 31درصد یعنی نزدیك به نیمی از آنها 8/48و 50الی 41درصد آنها نیز گفته اند که بین 3/24سن داشته اند.

50درصد هم گفته اند که بیشتر از 7/5 سال سن داشته اند ودرصد 4/3سال سن داشته اندبا توجه به نتایج بدست آمده تنها

پاسخگویان گفته اند که دارای تحصیالت سیکل و پایین تر درصد آنها گفته اند که دارای تحصیالت دوره 2/11بوده اند.

وق درصد نیز گفته اند که تا ف 6/8متوسطه و دیپلم می باشند و درصد گفته اند که دارای 9/44دیپلم تحصیل کرده اند.

درصد هم اظهار داشته اند 9/31تحصیالت کارشناسی بوده و که دارای تحصیالت دوره کارشناسی ارشد و باالتر می باشند. در

درصد( 4/85مجموع می توان گفت که اکثریت پاسخگویان )

پاسخگویان درصد 5/24دارای تحصیالت دانشگاهی بوده اند. درصد یعنی سه چهارم آنها 5/75گفته اند که مجرد هستند و

1/79گفته اند که متاهل می باشند.با توجه به نتایج بدست آمده درصد یعنی نزدیك به چهار پنجم پاسخگویان گفته اند که

درصد 13شاغل هستند و به کار و فعالیتی مشغول می باشند. 7/3موز یا دانشجو می باشند. هم بیان نموده اند که دانش آ

درصد هم اظهار 4/3درصد هم گفته اند که بازنشسته هستند و درصد آنها گفته اند 8/0داشته اند که خانه دار می باشند. تنها

که بیکار می باشند. در کل می توان گفت که وضعیت اشتغال پاسخگویان مطلوب بوده است.

داقل مربعات جزئی از در روش معادالت ساختاری با رویکرد حدو مرحله اصلی بررسی برازش مدل و آزمون فرضیه های پژوهش استفاده می شود. بررسی برازش مدل با استفاده از برازش مدل های اندازه گیری، برازش مدل ساختاری و برازش مدل کلی انجام می شود و در بخش آخر نیز آزمون فرضیه ها

انجام می گیرد.

آموزش

رسانه اي

اعتماد

اجتماعي

کت مشار

اجتماعي

متغیرهاي

فردي

توسعه

پايدار

رفتارهاي

زيست

محي



2Qو AVE ،CR ،2R: شاخص هاي آلفاي کرونباخ، 3 جدول شماره

AVE CR R2 Q2 آلفاي کرونباخ متغیر

- - 88/0 55/0 83/0 آموزش رسانه اي

- - 86/0 52/0 81/0 اعتماد اجتماعي

- - 82/0 50/0 73/0 مشارکت اجتماعي

43/0 990/0 92/0 41/0 90/0 توسعه پايدار

24/0 497/0 91/0 52/0 89/0 رفتارهاي زيست محیطي

- - 75/0 51/0 50/0 متغیرهاي فردي

(GOFبرازش کلي مدل )مدل کلی شامل هر دو بخش مدل اندازه گیری و ساختاری می شود و با تأیید برازش آن، بررسی برازش در یك مدل کامل می شود. برای بررسی برازش مدل کلی تنها از یك معیار به نام

GOF23 ر استفاده می شود. معیاGOF مربوط به بخش کلیمدل های معادالت ساختاری است. بدین معنی که توسط این معیار، محقق می تواند پس از بررسی برازش بخش اندازه گیری و بخش ساختاری مدل کلی پژوهش خود، برازش کلی را نیز

، 01/0( سه مقدار 2009) 24کنترل نماید.وتزلس و همکارانقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای را به عنوان م 36/0و 25/0

GOF.معرفی نموده اند

= GOF

پژوهش حاضر، GOFهمان طور که مشاهده می گردد، برای به دست آمده است که با توجه به آن، می توان گفت 61/0عدد

که مدل این پژوهش، از برازشی قوی برخوردار می باشد.

بررسي نقش تعديل گريز موارد پیش می آید که پژوهشگر در بررسی رابطه میان برخی ا

دو متغیر به یك متغیر تعدیل گر برخورد کند و نیاز پیدا کند که تأثیر این متغیر تعدیل گر را در رابطه میان دو متغیر اصلی بررسی نماید. متغیر تعدیل گر جهت یا شدت رابطه بین متغیر

( می کند. تفاوتی که مستقل و وابسته را تعدیل )کم یا زیادترسیم مدل های حاوی متغیر تعدیل گر در محیط نرم افزار

Smart PLS دارد این است که این مدل ها مانند مدل مفهومی، برای PLSشان ترسیم نمی شوند. به بیان دیگر در روش

بررسی تأثیر یك متغیر تعدیل گر، یك متغیر جدید در نقش اثر

1- Goodness Of Fit 2- Wetzels et. al.

صلی و متغیر تعدیل گر به مدل اضافه تعاملی بین متغیر مستقل امی شود. در این نرم افزار، متغیر تعدیل گر مانند متغیر مستقل ترسیم می شود. به این معنی که باید یك متغیر تعدیل گر را همانند یك متغیر مستقل ترسیم، و یك پیکان از آن به سمت

متغیر وابسته اضافه نمود.

آزمون شدت اثر

ه این مطلب که یك متغیر رابطه میان دو پس از پی بردن بمتغیر دیگر را تعدیل می کند، نوبت به بررسی شدت این اثر می رسد. به عبارت دیگر، محقق باید گزارش دهد که در صورت معنادار بودن اثر تعدیل گر در پژوهش وی، میزان تعدیل به چه

زیر اندازه قوی و یا متوسط بوده است. این اثر از طریق فرمول 15/0، 02/0(، مقادیر 1988به دست می آید. مطابق با کوهن )

به ترتیب نشان از شدت اثر تعدیلی ضعیف، برای 35/0و متوسط و قوی است. در این روش، ابتدا می بایست مدل را

مربوط به متغیر درون بدون دخالت تعدیل گر اجرا نمود و مقدار نمود. سپس متغیر تعدیل گر را وارد نمود و زای مدل را محاسبه

مربوط به متغیر را محاسبه نمود. و در فرمول زیر مقدار (.1393جایگذاری نمود)داوری، رضازاده،

تعیین شدت اثر تعديل گر

می توان گفت که در پژوهش حاضر، 05/0با توجه به عدد

نقش تعدیلگری، اثرتعدیلی متوسطی دارد.



: مدل معادالت ساختاري در حالت ضريب مسیر با نقش تعديگري2مدل شماره

: مدل معادالت ساختاري در حالت معناداري3مدل شماره

آزمون فرضیه هاپس از بررسی برازش مدل های اندازه گیری، مدل ساختاری و

PLSمدل کلی، مطابق با الگوریتم تحلیلداده ها در روش ی یابد که به بررسی و آزمون فرضیه های تحقیق محقق اجازه م

خود پرداخته و به یافته های پژوهش برسد. این بخش شامل دو ؛ که ضرایب باالتر Z( بررسی ضرایب معناداری 1قسمت است:

حاکی از معنادار بودن تأثیر یك متغیر بر متغیر دیگر در 96/1از ( 2ردد و است و باعث تأیید فرضیه می گ %95سطح اطمینان

بررسی ضرایب استاندارد شده بارهای عاملی مربوط به مسیرهای هر یك از فرضیه ها.

نتایج تحلیل ها برای نقش تعدیلگری این فرضیه ضریب مسیر را 05/0( و شدت اثر 96/1)بیشتر از 938/2آماری tو 163/0

می توان گفت که %95نشان می دهد، بنابراین با اطمینان ردی نقش تعدیلگر را در رابطه بین رفتارهای زیست متغیرهای ف

بنابراین محیطی وتوسعه پایدارشهری عسلویه بر عهده دارند فرضیه فوق تأیید می گردد.



tو 408/0نتایج تحلیل ها برای فرضیه دوم، ضریب مسیر ( را نشان می دهد، بنابراین با 96/1)بیشتر از 000/34آماری

ت که بین آموزش رسانه ای و می توان گف 95/0اطمینان توسعه پایدار شهری عسلویه رابطه معناداری وجود دارد و نوع این ارتباط مستقیم و مثبت می باشد..بنابراین فرضیه فوق تأیید

می گردد. tو 405/0نتایج تحلیل ها برای فرضیه سوم ضریب مسیر

( را نشان می دهد، بنابراین با96/1)بیشتر از 717/32آماری بین اعتماد اجتماعی و توسعه می توان گفت 95/0اطمینان

و نوع این پایدار شهری عسلویه رابطه معناداری وجود داردارتباط مستقیم و مثبت می باشد.بنابراین فرضیه فوق تأیید می

گردد. tو 288/0نتایج تحلیل ها برای فرضیه چهارم ضریب مسیر

نشان می دهد، بنابراین با ( را 96/1)بیشتر از 861/20آماری می توان گفت که بین مشارکت اجتماعی و 95/0اطمینان

توسعه پایدارشهری عسلویه رابطه معناداری وجود دارد و نوع این ارتباط مستقیم و مثبت می باشد. بنابراین فرضیه فوق تأیید می

گردد.

بحث و نتیجه گیري:لّط شهرها و بحث اصلی در موضوع پایداری، باید افزایش تس

ی نفوذشان باشد. لوئیز مامفورد، شهرهای گسترش مناطق حوزهترین سطح امکان زندگی داند که به پایینآینده را شهری می

فعال، خودکار و غیرارادی و کامالً بی احساس و عاطفه تنزل یافته و به سطح ملزومات ماشین رسیده است. برای جلوگیری از

د برای شهرهای آینده پیش بینی رسیدن جایگاهی که مامفورتر نسبت به شهرها تر و جامعکرده است، نیاز به پژوهشی وسیع

ی یکرهها به عنوان مأمن اصلی و مهم سکنهو ابعاد مختلف آنشود.اصوالً بحث توسعه پایدار در جامعه زمین احساس می

ای فراگیر و حتی تبدیل به دغدغه اصلی در حوزه شناسیپدیدهناسی شده است. دگرگونی در روابط سنتی و همچنین جامعه ش

اهمیت ظهور دولت، رقابت نامناسب، محیط گرایی در قالب های حفاظت از محیط زیست، دفاع از حقوق مردمو جنبش

های با عالئق ویژه و غیره اهمیت لزوم توجه به توسعه گروهپایدار شهری را در مطالعات اجتماعی بیشتر نموده است. پس از بررسی های نظری وتجربی وباکمك نرم افزارهای متناسب وباروش معادالت ساختاری به نتایجی دست یافتیم که بصورت

مبسوط فرضیات فوق راتبیین می نماییمتحقیقاتی که در گذشته انجام شدند به بررسی اثرات مربوط به متغیرهای دانش، نگرش، سرمایه اجتماعی، درآمد، جنسیت و

پرداخته و تأثیر آنها را مورد تأیید قرار دادند. در وضعیت تأهل نتیجه می توان بیان کرد که رفتار افراد در قبال محیط زیست

موضوع مهمی است. یك رفتار در پی یك زنجیره عوامل روی می دهد که حلقه ماقبل بروز آن، قصد یا نیت انجام رفتار

ای این است.ضرایب معناداری و ضرایب مسیر به دست آمده برفرضیه، نشان از تأیید آن دارد. همانطور که نتایج تحقیق نشان داد و آن را تأیید کرد، متغیرهای فردی مثل جنس، تحصیالت و شغل در رابطه بین توسعه پایدارو رفتارهای زیست محیطی نقش تعدیلگر را دارند، یعنی باعث تقویت یا کاهش آن می شوند.

تارهای زیست محیطی وتوسعه رفنتایج بدست آمده ازفرضیه با نتیجه به دست آمده از تحقیقات پتوس پایدارشهری عسلویه

( 2003( وگرافتون ونولز )1999(،کایزروهمکاران )1987وگیلز) همخوانی دارد.

بهایی است که ما تجربیات کشورهای مختلف، دانش گراناین افتادگی خود را در توانیم با استفاده از آن تا حدودی عقبمی

زمینه جبران کنیم و با در نظر گرفتن شرایط بومی خود، به ضریب یابیم.ای دست الگوی بومی آموزش سواد رسانه

بین آموزش معناداری و ضریب مسیر به دست آمده برای فرضیه، نشان از تأیید آن رسانه ای وتوسعه پایدارشهری عسلویه

هر عسلویه بیشتر داردبنابراین هرچقدر سواد رسانه ای افراد درشباشد خطرات زیست محیطی بیشتر درك می شود از آنجایی که اعتماد، الزمه شکل گیری پیوندها و معاهدات اجتماعی، و یکی از ابعاد اصلی سرمایه اجتماعی است، نشان دهنده آمادگی بالقوه شهروندان برای همکاری و تعامل با یکدیگر و همچنین آمادگی

ن در فعالیت های اجتماعی است. از این رو، آن ها برای وارد شددر سطح خرد، اعضای جامعه به هم اعتماد می کنند و بر مبنای این اعتماد، به تشکیل گروه ها و سازمان های جدید و همکاری در چارچوب آن ها مبادرت می ورزند. ضریب معناداری و

بین اعتماد اجتماعی و ضریب مسیر به دست آمده برای فرضیه،نشان از تأیید آن دارد. لذا بحث توسعه پایدار شهری عسلویه

اعتماد اجتماعی که یکی از ابعاد اصلی سرمایه اجتماعی است و بر روی توسعه پایدار تأثیر داشته و رابطه ای مستقیم دارد، یعنی هرچه اعتماد اجتماعی در جامعه ای باالتر باشد رفتارهای زیست

زند نیز باالتر خواهد بود. نتایج به محیطی که از آنان سر میدست آمده برای این فرضیه، همسو با نتایج

( می باشد.1382(وخوش فر)2004کاراسمن)مشارکت اجتماعی، شرکت فعاالنه انسان ها در حیات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و به طور کلی تمامی ابعاد حیات می باشد.

های ارادی داللت دارد مشارکت اجتماعی به آن دسته از فعالیت که از طریق آن، اعضای یك جامعه در امور مختلف همکاری

(. مشارکت اجتماعی موضوع 1392دارند)رحیمی و آقابابایی، مهمی است که این روزها به آن پرداخته می شود. ضریب معناداری و ضریب مسیر به دست آمده برای این فرضیه، نشان



شارکت اجتماعی افراد باالتر باشد بر از تأیید آن دارد. لذا هرچه مرفتارهای زیست محیطی آنان تأثیر بیشتری دارد. یا به بیان دیگر بین مشارکت اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی رابطه مستقیم وجود دارد. هر چه مشارکت اجتماعی افراد باالتر باشد

در نتیجه رفتارهای زیست محیطی آنان بیشتر خواهد بود. نتایج به دست آمده برای این فرضیه، همسو با نتایج تقوایی

( می باشد1392(وال زیاری )1388)

References

1. Khoshfar, Gholamreza (2003) The study of

people's participation in creating, maintaining

and expanding social security. Social Security

Conference Proceedings. NAJA Social

Deputy.Pp. 295-275.

2. Davari, Ali, Rezazadeh, Arash, (2014),

Modeling with structural equations with PLS

software, Tehran, Jihad Daneshgahi

Publishing Organization.

3. Zare Shahabadi, Akbar, Sayar Khalkh,

Hamed, Agha Abda .. Mahout Forosh, Setareh,

(2017), Factors related to environmental

protection behaviors in urban environment

(studied: Citizens of Karaj), Quarterly Journal

of Environmental Education and Development

Sustainable, Fifth Year, First Issue.

4. Salehi, Sadegh (1372). Environmental

Knowledge and its Relationship with

Environmental Behavior, Quarterly Journal of

Cultural Studies, University of Tehran, Third

Year, No. 5, p. 145

5. Phil, McNaughton (2008). Trust, Risk and

the Environment, Collection of Articles of

Trust and Social Capital, translated by

Mohammad Taghi Delforuzeh, first edition.

Tehran: Publication of the Research Institute

for Cultural and Social Studies.

6. Afrasiabi, Mohammad and Behrooz Behnia

(2012): The Impact of Sustainable

Development Indicators on Urban

Environment, First National Conference on

Environmental Protection and Planning,

Hamedan.

7. Rahmani, Bijan and Batoul Majidi (2009):

Factors Affecting Women's Participation in

Urban Environmental Protection with

Emphasis on Eco-Feminist Attitude Case

Study: Districts 6 and 8 of Tehran

Municipality, Environmental Management

Quarterly, Volume 2, Number 7, Malayer, 38 -

15.

8. Rahnamaei, Mohammad Taghi and Seyed

Mousaipour Mousavi (2006): "Study of

security instability in Tehran metropolis based

on indicators of sustainable urban

development", Journal of Geographical

Research, No. 57, Tehran, pp. 193-173.

9. Shams, Majid, Diosalar, Asadaleh and Ali

Sheikh Azami (2012): The role of ecological

approach in sustainable development of

coastal cities (case study: Noor city),

Environmental Planning Quarterly, Volume 5,

Number 17, Malayer, pp. 86-63.

10. Morsousi, Nafiseh, Bahrami Paveh,

Rahmatollah, (2011), Sustainable Urban

Development, Payame Noor Publications,

Tehran.

11. Movahed, Ali, (2000), Sustainable

Urban Development, Housing and Revolution

Quarterly, No. 91, Tehran.

12. Booth, K. (2012) : Environmental

Pragmatism and Bioregionalism;

Contemporary Pragmatism, A Philosophy

Journal, Vol. 9, No. 1, pp.67-84.

13. Motawef, SH. (1997) : A glance to

Bioregionalism and its Possible Application in

Regional Planning of Iran, Journal of Planning

and Budget, Vol. 2, No. 15, pp. 47-58. (in

persian)

14. Sarrafi, M. (1998) : Principles of Regional

Development Planning, PBO Press, Tehran.

(in persian)

15. Cities P., (2003): “A sustainable urban

system”: the long term plan for greater

Vancouver, cannada, cities plus.

16. Timmer Vanessa and nola- Kate S,.

(2005): “THE WORLD URBAN FORUM

2006 Vancouver” working group discussion

paper internation center for

17. Barr, S. (2007). Factors Influencing

Environment Attitudes and Behaviors: A

U.K.Case Study of Household Waste

Management. Journal of Environment and

Behavior.Vol.39.No.4.



18. Barrow,C.J,(1995), sustainable

development:concept,value and practice,twpr .

19. Cowen, M.P. (1996), doctorines of

development,routlede.

20. Chan, K.W.(1999). Mass Media and

Environmental Knowledge of Secondary

School Student in Hong Kong. The

environmentalist 19,205-220

21. Dunlap, R.E. & Van Liere, K. (1978). The

"new environmental paradigm." Journal of

Environmental Education 9, 10-19. -Dunlap,

R.E.,& Cotton, W.R.(1979)Environmental

Socioligy. Annual Review of Socioligy, 5,

VOL 41,NO3

22. Dunlap, R. E., & Van Liere, K. D. (1978).

"The new environmental paradigm: A

proposed measuring instrument and

preliminary results". Journal of Environmental

Education, 9, 99-110

23. Fakoohe ,naser, urban Anthropologe

,Tehran, Ney publication.p. 208 (In persion),

2004.

24. Grafton, R. Quentin and Knowles,

Stephen, (2003)." Social capital and national

environmental performance", Australian

National University, Economics and

Environment Network Working Paper,

EEN0206, http://een.anu.edu.au/

25. Pettus, A.M, Giles,

M.B.(1987).Personality Characteristics and

Environmental Attitueds. Journal of

Population and Environmental, Vol.9.No.3

26. Roseland, M, (2003),dimension of eco-

city, cities.Scout . Allen Jan, City,Rivers of the

world, Translation, pantea Lotfe Kazemy

,thranpublication processing and urban

planning

27. Van Ryzin, G., at all (2004). Divers and

Consequences of Citizen Satisfaction: An

Application of the American Customer

Satisfaction Index Model to New York

City.Public Administration Review. Vol. 64,

No. 3.

http://een.anu.edu.au/

A study of sociological factors affecting sustainable urban ...

Documents