Top Banner
ปโ ปโตรเคม .ดร.สุนันท ทิพยทิพากร คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร . เกษตรศาสตร วิทยาเขตกําแพงแสน ปโตรเคม(Petroleum) ปโตรเคม (Petroleum) ไโ หมายถสารดรคารบอนทเกดขนเอง ใื ตามธรรมชาตนชนห นผลก องคระกอบหลกสองอยางค ไโ คารบอนและดรเจนดยอาจมธาตุอลหะ ชนดอนปนมาดวยเชามะถออกซเจน ชนดอนปนมาดวยเชน กามะถน ออกซเจน ไนโตรเจน ฯลฯ ไนโตรเจน ฯลฯ .ดร.สุนันท์ ทิพย์ทิพากร ศวท.มก.กพส.
25

ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

Sep 18, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

ปโ ปโตรเคม

อ.ดร.สนนท ทพยทพากรคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตรคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร

ม. เกษตรศาสตร วทยาเขตกาแพงแสน

ปโตรเคม (Petroleum)ปโตรเคม (Petroleum) ไ โ หมายถง สารไฮโดรคารบอนทเกดขนเอง

ใ ใ โตามธรรมชาตในชนหนใตพนผวโลก ป มองคประกอบหลกสองอยางคอ ไ โ โ โคารบอนและไฮโดรเจนโดยอาจมธาตอโลหะ

ชนดอนปนมาดวยเชน กามะถน ออกซเจน ชนดอนปนมาดวยเชน กามะถน ออกซเจน ไนโตรเจน ฯลฯไนโตรเจน ฯลฯ

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 2: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

รปแบบนามนดบ และ แกสธรรมชาตนามนดบ และ แกสธรรมชาต

การใชประโยชนเชอเพลง และ วตถดบเชอเพลง และ วตถดบ

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

ปโ กาเนดปโตรเลยมInorganic theory

Calcium Carbide ทมอยมากใตพนโลกทาปฏกรยากบนาใตพนดนเกดเปน acetyleneฏเมอถกรงสทมอยใตพนผวโลก ทาใหแกสรวมกนเกดปฏกรยา Polymerization

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 3: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

กาเนดปโตรเลยม (ตอ)กาเนดปโตรเลยม (ตอ)O i thOrganic theory

การทบถมและแปรสภาพของสงมชวตทงพชและการทบถมและแปรสภาพของสงมชวตทงพชและสตวเมอไดรบความกดดนจากชนหนและความรอนใตสตวเมอไดรบความกดดนจากชนหนและความรอนใตพนผวโลก ปโตรเลยมทเกดขนนเมอถกบบอดจากนาหนกของชนหนทกดทบกจะเคลอนทไปตามชองวางระหวางเมดทรายหรอชนหนทมรพรน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

ปโ การกกเกบปโตรเลยมตามธรรมชาต

S d iGas/oil

Sand grain

http://www.priweb.org/ed/pgws/systems/reservoir/reservoir.htmlอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 4: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

Primary migration / Secondary migration Primary migration / Secondary migration

http://www.geo.wvu.edu/~jtoro/Petroleum/Review%202.htmlอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Traps ม 4 ชนดTraps ม 4 ชนด1.Anticline Traps ( แหลงเกบรปโคงประทนควา )1.Anticline Traps ( แหลงเกบรปโคงประทนควา )

htt i b d t t t t l t t l ht l# ti lihttp://www.priweb.org/ed/pgws/systems/traps/structural/structural.html#anticline

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 5: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

2 Fault Traps2. Fault Traps (แหลงกกเกบในรอยเลอน)(

http://www.priweb.org/ed/pgws/systems/traps/structural/structural.html#fault

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

3.Salt Dome Trap3.Salt Dome Trap (แหลงกกเกบแบบโดมหนเกลอ)

iloil

Salt Dome TrapSalt Dome Trap

http://www.priweb.org/ed/pgws/systems/traps/structural/structural.html

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 6: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

4.Stratigraphic Trap

St ti hi T

g p p(แหลงกกเกบแบบรประดบชน)

Stratigraphic Trap

http://earthsci.org/mineral/mindep/traps/oildep2.htmlอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

การสารวจแหลงปโตรเลยมการสารวจแหลงปโตรเลยม1. การสารวจทางธรณวทยา: มชนหนทเปนแหลงกกเกบหรอไม

2. การสารวจทางธรณฟสกส: เพอยนยนลกษณะชนหน ม 4 วธ

2.1 คลนความสนสะเทอน (Seismic Survey)

2.2 การวดคาสนามแมเหลก (Magnetic Survey)

2.3 การวดคาแรงดงดดของโลก (Gravity Survey)

2 42.4 ความแตกตางในคณสมบตทางไฟฟา (Electrical Method)อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 7: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

3. การเจาะสารวจ ใ ปโ เพอใหแนชดวามปโตรเลยมสะสมอย

เพยงพอตอการลงทนหรอไมเพยงพอตอการลงทนหรอไม 3.1 ขนตอนการเจาะสม: หลมแรก

3.2 ขนตอนการเจาะสารวจหาเขต: หาขอบเขต 3 3 ขนตอนการเจาะหลมทดลองผลต: 3.3 ขนตอนการเจาะหลมทดลองผลต: อยางนอย 3 หลม เพอศกษาความสามารถ ในการผลต / คานวณปรมาณสารอง

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

ป องคประกอบของแกสธรรมชาต 1 ส ไ โ 1. สารไฮโดรคารบอน

เชน C1 - C7 องคประกอบหลกคอ methane

2. สารทไมใชไฮโดรคารบอนเชน H2S/ CO2 / H2O

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 8: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

H SH2S• เมอละลายนาไดสารละลายเปนกรดออน• เมอละลายนาไดสารละลายเปนกรดออนมฤทธกดกรอนระบบทอและเครองมอมฤทธกดกรอนระบบทอและเครองมอ

• กาจดโดยวธ Sweetening Processโดยการใชเบสออน เชน dithanolamine

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

COCO2• เมอปนในแกสธรรมชาตจะเปลยนสถานะจากแกสเปน เมอปนในแกสธรรมชาตจะเปลยนสถานะจากแกสเปนของแขงอดตนระบบสงแกส• กาจดโดยผานแกสเขา Benefield unit

ใ K CO ป ภายในมสารละลาย K2CO3 ผสมกบตวเรงปฏกรยา

Rich Ben Solution

CO2

Lean Ben.SolutionRich Ben. Solution

RegenerationRegeneration(High T, Low P)

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 9: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

H O ( )H2O (ความชน)• กระบวนการแยกแกสทาทอณหภมตาทาใหความชน กระบวนการแยกแกสทาทอณหภมตาทาใหความชนหรอไอนากลายเปนนาแขงอดตนทอและกดกรอนได

โ ใ ใ ไ • กาจดโดยใชสารทมรพรนและพนทผวภายในสงไดแกmolecular sieve ในการดดซบนาmolecular sieve ในการดดซบนา

• การนากลบมาใชใหม (Regeneration)

ทาไดโดยการใชแกสรอนผานเขาไป นาทอยในรพรนจะระเหยอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

ประโยชนขององคประกอบแตละชนดของแกสธรรมชาตประโยชนขององคประกอบแตละชนดของแกสธรรมชาตแกสมเทน C1เชอเพลงรถโดยสาร NGV (Natural Gas for Vehicles)เชอเพลงทดแทนนามนเตาในโรงไฟฟาเชอเพลงทดแทนนามนเตาในโรงไฟฟาวตถดบสาหรบอตสาหกรรมปยเคม ผลตแอมโมเนย ยเรย เมทานอล

แกสอเทน C2วตถดบสาหรบอตสาหกรรมปโตรเคม เชน ผลตเอทลนวตถดบสาหรบอตสาหกรรมปโตรเคม เชน ผลตเอทลน

LPG Liquefied Petroleum Gas (C3 และ C4) / เชอเพลงหงตม / เชอเพลงสาหรบรถและอตสาหกรรม

Natural Gas Liquid (แกสโซลนธรรมชาต)Natural Gas Liquid (แกสโซลนธรรมชาต)สงเขาโรงกลนเพอกลนเปนนามนเบนซน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 10: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

นามนดบนามนดบ ป เนองจากมขนาดและองคประกอบหลากหลาย

ดงนนกอนการใชงาน จะตองผานกระบวนการกลน (Refining)และปรบปรงคณภาพเสยกอน

กระบวนการกลนนามนเปนกระบวนการแปรสภาพนามนดบใหเปนผลตภณฑสาเรจรป

ชนดตาง ๆ เชน แกสหงตม นามนเบนซน นามนกาดนามนดเซล นามนเตา และยางมะตอย

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

โดยทวไปการกลนนามนเชอเพลงจะประกอบดวยกระบวนการสาคญคอ

1. การกลนหรอการแยก (Separation)p )

2 การแปรรปหรอการเปลยนโครงสรางทางเคม (Conversion)2. การแปรรปหรอการเปลยนโครงสรางทางเคม (Conversion)

3 T ti )3. การปรบปรงคณภาพ (Treating)

4. การผสม (Blending)

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 11: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

การกลนหรอการแยก (Separation)การกลนหรอการแยก (Separation)

องคประกอบของนามนดบ สวนใหญจะแยกดวยวธกลนลาดบสวน

(Fractional Distillation) แบงเปน 2 แบบใหญ ๆ คอ

1 หอกลนบรรยากาศ สาหรบกลนแยกนามนทมจดเดอดตา 1. หอกลนบรรยากาศ สาหรบกลนแยกนามนทมจดเดอดตา

2. หอกลนสญญากาศ สาหรบกลนแยกนามนทมจดเดอดสง

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

หอกลนบรรยากาศ

http://distillationcolumn.nokialife.info/labdistillationcolumncrude/อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 12: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

หอกลนสญญากาศ

กากนามนจากหอกลนบรรยากาศจะทาใหรอนบรรยากาศจะทาใหรอนกอนเขาสหอกลนสญญากาศ

http://www.osha.gov/dts/osta/otm/otm_iv/otm_iv_2.htmlอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

การเปลยนโครงสรางทางเคม (Conversion)การเปลยนโครงสรางทางเคม (Conversion)

เพอใหนามนมคณภาพเหมาะกบความตองการใชประโยชน

สามารถทาไดหลายวธ เชน

กระบวนการแตกสลาย (Cracking)

R f i )กระบวนการเปลยนสภาพ (Reforming)

โ (Alkylation Polymerization)กระบวนการรวมโมเลกล (Alkylation และ Polymerization)

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 13: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

กระบวนการแตกสลาย (Cracking)

• Thermal CrackingThermal Cracking

เปนกระบวนการแตกสลายนามนดเซล หรอนามนเตาเปนกระบวนการแตกสลายนามนดเซล หรอนามนเตา

โดยใชความรอนสง 400-500oCโดยใชความรอนสง 400 500 C

ภายใตความดนสง ผลตภณฑทไดเปนแกส นามนเบนซนทมภายใตความดนสง ผลตภณฑทไดเปนแกส นามนเบนซนทม

พวก aromatic สง มคามคาออกเทนประมาณ 65-70พวก aromatic สง มคามคาออกเทนประมาณ 65-70

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

C t l ti C ki• Catalytic Cracking

เปนการแตกสลายนามนดเซลโดยใ ป Bentonite Kaolinใชตวเรงปฏกรยาจาพวก Bentonite และ Kaolinหรอพวกดนเหนยวสงเคราะหทมธาตอะลมเนยมสง หรอพวกดนเหนยวสงเคราะหทมธาตอะลมเนยมสง หรอ พวก synthetic zeolite ผลตภณฑทไดจากกระบวนการน

คอ นามนเบนซนทมคาออกเทนสง มากกวา 90

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 14: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

ตวเรงปฏกรยาตวเรงปฏกรยา ขอด ขอดอยฏแบบเอกพนธ •ประสทธภาพการเรง • การแยกตวเรงแบบเอกพนธ ปฏกรยาสง ปฏกรยาออกจากสารตงตน

และผลตภณฑทาไดยากและผลตภณฑทาไดยาก

แบบววธพนธ • สามารถแยกสารตงตน • อาจมปญหาเกยวกบการ ไปแบบววธพนธ

และผลตภณฑออกจากตวเรงปฏกรยาไดงาย

แพรของสารตงตนไปหาตวเรงปฏกรยา

• อายการใชงานของตวเรงปฏกรยายาวนาน

• Activity และ Selectivity ตากวา แบบฏเอกพนธ

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

สาเหตของการเสอมสภาพตวเรงปฏกรยาสาเหตของการเสอมสภาพตวเรงปฏกรยา1 ไ 1.การเสยสภาพของอนภาคเมอไดรบแรงกระแทก

องคประกอบหลด2. poisoning

3. การเกดถานโคก4. การ sinteringg

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 15: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

ป (Reforming)กระบวนการเปลยนสภาพ (Reforming)

Thermal Reforming

ป ใ ป โ ไ โ เปนกระบวนการใหความรอนเปลยนโครงสรางของไฮโดรคารบอนซงมคาออกเทนตาใหมคาออกเทนสง ท 560oC

H d f iHydroforming

ใชไฮโดรเจนและตวเรงปฏกรยาพวก molybdenum บนฏ y

Alumina ท 480-540oC, 200-300 psi

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Platforming และ Catforming

ใ H ป Platinum aluminaใช H2 และตวเรงปฏกรยาพวก Platinum บน alumina

ท 450-530oC, 500-700 psi

Catalytic ReformingCatalytic Reforming

เปนกระบวนการหลกทใชผลตนามนเบนซนทมคาออกเทนสงนาหนกโมเลกลของสารทผานกระบวนการ catalytic reforming

ไมคอยเปลยนมากนกแตจะมการจดเรยงตวใหมของโครงสรางไดแก การเกดปฏกรยา Isomerization, Cyclization,

Aromatization CombinationAromatization, Combination

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 16: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

Alkylation

ป ป ส

Alkylation

เปนกระบวนการผลตองคประกอบของนามนเบนซนทมคาออกเทนสง

โดยการรวมโมเลกลของไฮโดรคารบอนประเภท olefin ทมคารบอนโดยการรวมโมเลกลของไฮโดรคารบอนประเภท olefin ทมคารบอน

3-5 อะตอม กบพวก isoparaffin โดยใชตวเรงปฏกรยาทม3-5 อะตอม กบพวก isoparaffin โดยใชตวเรงปฏกรยาทม

ฤทธเปนกรดฤทธเปนกรดไดแก ปฏกรยาระหวาง isobutene และ propylenen

ผลตภณฑทไดเรยกวา alkylate ซงมคาออกเทนสงมาก จงเปนองคประกอบสาคญสาหรบการผลตนามนเบนซนอากาศยาน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

PolymerizationPolymerization

• ทาให light olefin จากกระบวนการ cracking เปลยนเปนไฮโดรคารบอนขนานของนามนเบนซนเปนไฮโดรคารบอนขนานของนามนเบนซน

• กระบวนการของ Shell ใช catalyst คอ H2SO4 กระบวนการของ Shell ใช catalyst คอ H2SO4

กระบวนการของ UOP ใช catalyst คอ H3PO4y 3 4

• เรมจากการท light olefin ถกเปลยนเปน carbonium ion

หลงจากนน carbonium ion จะทาปฏกรยากบ olefin เกดเปนdimer / trimer/ tetramer/ pentramer dimer / trimer/ tetramer/ pentramer

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 17: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

การปรบปรงคณภาพ (Treating)การปรบปรงคณภาพ (Treating)

ป ไ เปนการขจดสวนทไมตองการออกจากนามน เพอใหไดนามนทมความคงตว และคณภาพดขนเพอใหไดนามนทมความคงตว และคณภาพดขน

HydrotreatingHydrotreating

ไมมการเปลยนแปลงขนาดของโมเลกลมากไมมการเปลยนแปลงขนาดของโมเลกลมากมจดประสงคเพอกาจด heteroatom

Hydrogenation เปนการเตม H เขาไปทพนธะคหรอสามH d l i ป C N C SHydrogenolysis เปนการแตกพนธะ C-N, C-S

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Hydrodesulfurization (HDS)Hydrodesulfurization (HDS)

+ H2S

http //www chemistry or jp/journals/chem lett/cl cont/cl2000 6 htmlhttp://www.chemistry.or.jp/journals/chem-lett/cl-cont/cl2000-6.html

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 18: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

H d d it ti (HDN)Hydrodenitrogenation (HDN)

http://en.citizendium.org/wiki/Hydrodesulfurization

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Hydrodeoxygenation (HDO)Hydrodeoxygenation (HDO)

OH

+ H2 + H2O

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 19: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

การผสม (Blending)การผสม (Blending)

เปนการนาเอาผลตภณฑของนามนทผานกระบวนการตาง ๆ มาผสมกน เพอใหไดผลตภณฑทเหมาะสม ใ หรอเตมสารเคมบางอยางเพอใหมคณภาพดขน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

นามนเบนซนผสมสารเคมเพอเพมคณภาพ ไดแก• สารเพมคาออกเทน• สารเคมปองกนสนม • สารปองกนการกดกรอนในถงนามนและทอนามน• สารเคมชวยทาความสะอาดคารบเรเตอรหรอหวฉด สารเคมชวยทาความสะอาดคารบเรเตอรหรอหวฉด

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 20: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

นามนเบนซน ในประเทศไทยแบงออกเปน 2 ชนด

• นามนเบนซนชนดพเศษ (คาออกเทนสง)

สาหรบเครองกาลงอดสง / สเหลอง

• นามนเบนซนชนดธรรมดา

สาหรบเครองยนตเบนซนกาลงอดตา / สแดง

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

ป ไ โ ป โ สารประกอบไฮโดรคารบอนทเปนโซตรงจะตดไฟงายกวาสารประกอบทเปนโซกงเลกนอยจะตดไฟงายกวาสารประกอบทเปนโซกงเลกนอย

หากนามนเบนซนมปรมาณสารประกอบไฮโดรคารบอนทเปนโซตรงมาก เมอเกดการเผาไหมในกระบอกสบของเครองยนตจะเกดการระเบดเรวเกนไป ทาใหเกดการกระแทกกอนจงหวะงานในกระบอกสบ เรยกวา การนอก เครองยนตจะเดนไมเรยบ

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 21: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

การประเมนเลขออกเทนของนามนเชอเพลงทาโดยการทดสอบในเครองยนตมาตรฐานเปรยบเทยบทาโดยการทดสอบในเครองยนตมาตรฐานเปรยบเทยบ

กบสารประกอบไฮโดรคารบอนอางอง 2 ชนด คอกบสารประกอบไฮโดรคารบอนอางอง 2 ชนด คอ

n-heptane มคา ออกเทน เทากบ 0p

iso-octane มคา ออกเทน เทากบ 100

หากนามนมลกษณะการเผาไหมและการนอกเหมอนของผสมทมหากนามนมลกษณะการเผาไหมและการนอกเหมอนของผสมทม95 % iso-octane และ 5 % n-heptane นามนชนดนนจะมคาออกเทน เทากบ 95

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

คาออกเทนคาออกเทน คาออกเทนเพมขนเมอพนธะคเพมขน

คาออกเทนเพมขนเมอจานวนกงหรอวงเพมขน คาออกเทนเพมขนเมอจานวนกงหรอวงเพมขน

คาออกเทนลดลงเมอขนาดสายโซเพมขน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 22: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

การเพมคาออกเทนในนามนเบนซนการเพมคาออกเทนในนามนเบนซน1 Cracking1. Cracking

ทาใหสารประกอบไฮโดรคารบอนมโซสน ๆ2. Catalytic Reforming

เปนการเพมโซกงสารประกอบไฮโดรคารบอนเปนการเพมโซกงสารประกอบไฮโดรคารบอน3. การเตม octane enhancer หรอ antiknock agent

เดมใช Tetraethyl lead แตเนองจากมองคประกอบของตะกวซงเปนพษตอสขภาพไดมการพฒนาใช MTBE (methyl-t-butyl ether) /ไดมการพฒนาใช MTBE (methyl t butyl ether) / ETBE (ethyl-t-butyl ether) / Methanol / Ethanol

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

เครองยนตดเซลเครองยนตดเซล มการจดระเบดโดยใชความรอนทเกดจากการอดอากาศอยางสงในกระบอกสบ ไมใชการจดระเบดของหวเทยนเหมอนในเครองยนตในนามนเบนซน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 23: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

นามนดเซลในประเทศไทยแบงเปน 2 ชนดคอ 1 น มน ล มน (น มนโ ล ) 1. นามนดเซลหมนเรว (นามนโซลา) ใชงานกบเครองดเซลหมนเรว เชน รถยนต รถบรรทก เรอประมง เรอโดยสาร เครองปนไฟ และรถแทรกเตอร2 โ 2. นามนดเซลหมนชา (นามนขโล)

ใชงานกบเครองยนตดเซลรอบปานกลางหรอรอบตา ใชงานกบเครองยนตดเซลรอบปานกลางหรอรอบตาเชน เรอเดนทะเล การระเหยชากวานามนดเซลหมนเรว

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Ignition Delayg yกอนการฉดเชอเพลงเขาไป อากาศจะถกอดและมอณหภมสงขน

เนองจากแรงอด หลงจากนน นามนจะถกฉดเขาไปในหองเผาไหม

การเผาไหมจะไมไดเกดขนทนททฉดเขามา

หยดนามนจะถกดดความรอนจากอากาศอด

ชวงเวลาดงกลาวนเรยกวา Ignition Delay ขนอยกบ

ชนดของเครองยนต / อณหภมเชอเพลง / อณหภมอากาศทเขามา /

ความละเอยดของหยดนามน และองคประกอบของนามนอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 24: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

เมอสวนผสมของเชอเพลงและอากาศรอนจนถงอณหภมทเกดการตดไฟไดเอง

ไฟ ป ไฟ ไปนามนเชอเพลงกจะตดไฟและเปลวไฟจะขยายออกไป ใ ซงในขณะนยงคงฉดนามนเขามาอย

ดงนนเวลาของ ignition delay จะตองสนดงนนเวลาของ ignition delay จะตองสนเพอปองกนการเกด Diesel knockเพอปองกนการเกด Diesel knock

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

ความตองการพนฐานของนามนดเซล ไ โ คอ ตองจดระเบดไดเองโดยเรว และเผา

ไหมไดหมดภายใตสภาวะภายใน หองไหมไดหมดภายใตสภาวะภายใน หองเผาไหมของเครองยนตเผาไหมของเครองยนต

การจดระเบดหรอตดไฟไดเองจะเรวหรอชาขนอยกบชนด ของไฮโดรคารบอนทมอยในนามน โดยกาหนด

คณภาพของนามนดเซลดวย เลขซเทนคณภาพของนามนดเซลดวย เลขซเทนอ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

Page 25: ป โ ีป โตรเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/SLIDE-54-TEACHER-petrochem.pdf · ป โ ีป โตรเคมี อ.ดร.สุนั ทินท ทิพยพากร

การกาหนดคณภาพนามนดเซลดวยเลขซเทน การกาหนดคณภาพนามนดเซลดวยเลขซเทน (Cetane Number)( )

เชอเพลงอางอง 2 ชนด คอn-cetane มคาซเทน เทากบ 100h t th l 15heptamethylnonane มคาซเทนเทากบ 15

Cetane no.= % n-cetane + 0.15 % heptamethylnonane

ถาคา ignition delay สน คาซเทนของนามนดเซลจะสง ใ ไ ไ ป ทาใหการควบคมการเผาไหมทาไดดขน ประสทธภาพของเครองยนตจะสงขน

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.

เอกสารอางองเอกสารอางอง• รศ.ดร.ศภวรรณ ตนตยานนท ปโตรเคม• ศ.ดร. ปราโมทย ไชยเวช ปโตรเลยมเทคโนโลย 2548

J b A M lij Mi hi l M kk d A li V Di• Jacob A. Moulijn,Michiel Makkee, and Annelies Van Diepen.

Chemical process technology. John Wiley&Sons, Ltd., 2001.

อ.ดร.สนนท ทพยทพากร ศวท.มก.กพส.