2557 · ง 55255308: สาขาวิชาการสอนภาษาไทย คํําสัญาค: การจัดการเรีู...

การศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

โดย

นางสาวจฬาลกษณ คชาชย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการสอนภาษาไทย

ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

โดย

นางสาวจฬาลกษณ คชาชย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการสอนภาษาไทย

ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ


A STUDY OF THAI LITERATURE ACHIEVEMENT OF MATHAYOMSUKSA 3 STUDENTS

BASED ON READER-RESPONSE THEORY

By

Miss Julalux Kachachai

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Education Program in Teaching Thai Language

Department of Curriculum and Instruction

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ


บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การศกษาผลสมฤทธ การเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน” เสนอโดย นางสาวจฬาลกษณ คชาชย เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย

.……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ผชวยศาสตราจารย ดร. บษบา บวสมบรณ 2. อาจารย ดร. อบลวรรณ สงเสรม 3. ผชวยศาสตราจารย ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ดร. บารง ชานาญเรอ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. สายวรณ สนทโรทก) (ผชวยศาสตราจารย ดร. บษบา บวสมบรณ) ............/......................../.............. ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร. อบลวรรณ สงเสรม) (ผชวยศาสตราจารย ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม) ............/......................../.............. ............/......................../..............

สำนกหอ


ง

55255308: สาขาวชาการสอนภาษาไทย

คาสาคญ: การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน / ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย จฬาลกษณ คชาชย: การศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ผศ. ดร. บษบา บวสมบรณ, อ. ดร. อบลวรรณ สงเสรม และ ผศ. ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม. 179 หนา.

การวจยครงนเปนการวจยแบบจาลองการทดลอง ( Pre Experimental Designs) มวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน 2) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 38 คน ไดมาโดยการสมอยางงาย เครองมอทใชในการวจย คอ แผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน แบบทดสอบวดผลสมฤทธกอนและหลงเรยนวรรณคดไทย และแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน การวเคราะหขอมลใชคาเฉลย ( x) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาท แบบกลมตวอยาง 2 กลม ไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

ผลการวจย พบวา 1. ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎ

การตอบสนองของผอานหลงเรยน (x = 31.92, S.D. = 5.48) สงกวากอนเรยน (x = 25.34, S.D. = 4.82) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎ การตอบสนองของผอานโดยภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก (x = 4.36, S.D. = 0.66)

ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา............................................. ปการศกษา 2557 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. …………………………… 2. ………………………….. 3. ..………………………

สำนกหอ


จ

552555308: MAJOR: TEACHING THAI LANGUAGE

KEY WORD: READER-RESPONSE THEORY / THAI LITERATURE ACHIEVEMENT

JULALUX KACHACHAI: A STUDY OF THAI LITERATURE ACHIEVEMENT OF

MATHAYOMSUKSA 3 STUDENTS BASED ON READER-RESPONSE THEORY. THESIS ADVISOR:

ASST. PROF. BUSABA BUASOMBOON, Ph.D., UBONWAN SONGSERM, Ph.D., AND ASST. PROF.

CHAIYOS PAIWITHAYASIRITHAM, Ed.D. 179 PP.

The purpose of pre experimental designs were to 1) compare Thai literature

achievement of mathayomsuksa 3 students before and after learning based on reader-

response theory 2) investigate the opinions of mathayomsuksa 3 students towards learning

based on reader-response theory. The sample of this research were 38 mathayomsuksa 3/1

students of Watnangsao school, Kratumban, Samut Sakhon province in the first semester of

the academic year 2014.

The research instruments were lesson plans, pre-and post-achievement tests, and questionnaires on student’ opinions towards learning based on reader-response theory.

The data were analyzed by mean, standard deviation, t-test dependent. The results of this research were:

1. Thai literature achievement of mathayomsuksa 3 students after learning based

on reader-response theory, (x = 31.92, S.D. = 5.48) were higher than the achievement scores

before learning based on reader-response theory (x = 25.34, S.D. = 4.82). The scores were

significantly at the 0.05 level.

2. The opinions of mathayomsuksa 3 students towards learning based on reader-

response theory were highly positive (x = 4.36, S.D. = 0.66)

Department of Curriculum and Instruction Graduated School, Silpakorn University

Student’s signature ………………………………… Academic Year 2014

Thesis Advisor’s signature 1. ……………………………… 2. …………………………..… 3. ..……………………………

สำนกหอ


ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบความกรณาจากผชวยศาสตราจารย ดร. บษบา บวสมบรณ อาจารย ดร. อบลวรรณ สงเสรม และผชวยศาสตราจารย ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม ซงเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธทใหความชวยเหลอและใหคาแนะนาทเปนประโยชนอยางยงตอผวจย รวมทง อาจารย ดร. บารง ชานาญเรอ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และ ผชวยศาสตราจารย ดร. สายวรณ สนทโรทก ผทรงคณวฒ ทกรณาใหคาปรกษา คาแนะนา และขอเสนอแนะทเปนประโยชนแกผวจย สงผลใหวทยานพนธเลมนถกตองและสมบรณยงขน ผวจยขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทกทานเปนอยางสง ขอขอบพระคณอาจารยธญญาลกษณ สงขแกว อาจารยวงเดอน แสงผง และอาจารย จนทรนภา ฉมพาล ทกรณาเปนผเชยวชาญตรวจสอบและแกไขเครองมอในการวจย สาหรบการทาวทยานพนธใหมความสมบรณยงขน

ขอกราบขอบพระคณคณาจารยสาขาการสอนภาษาไทยทกทานทใหความร ใหคาแนะนาและประสบการณอนมคายงแกผวจย ขอขอบพระคณเจาของหนงสอ วารสาร เอกสาร และวทยานพนธทกเลม ทชวยใหวทยานพนธมความสมบรณ

ขอขอบพระคณผบรหาร คร นกเรยนโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฏรบารง) ทใหความรวมมออยางดยงในการเกบขอมลการวจย สงผลใหผวจยสามารถดาเนนการวจย จนสาเรจลลวงดวยด

ขอขอบพระคณอาจารยศภโชค แตงทอง ทใหการชวยเหลอและใหกาลงใจผวจยตลอด การทาวจยครงน ทายทสด ผวจยขอกราบขอบพระคณ คณจรศกด และคณประภาทพย คชาชย บดามารดาทใหชวตและอยเคยงขางมาโดยตลอด คร อาจารยทกทานทประสทธประสาทวชาความรให คณคาหรอประโยชนใดๆ อนเกดจากวทยานพนธเลมน ผวจยขอนอมบชาแดพระคณบดา มารดา คร อาจารยทอบรมสงสอน แนะนา ใหการสนบสนนและใหกาลงใจอยางดยงเสมอมา

สำนกหอ


ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง.......................................................................................................................... ญ บทท 1 บทนา.................................................................................................. ............................. 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา................................................................. . 1 กรอบแนวคดในการวจย.......................................................................................... 8 คาถามของการวจย.................................................................................................. 10 วตถประสงคของการวจย......................................................................................... 10 สมมตฐานของการวจย............................................................................................. 10

ขอบเขตของการวจย................................................................................................ 11 นยามศพทเฉพาะ...................................................................... ............................... 12

2 วรรณกรรมทเกยวของ...................................................................... ............................... 13 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย................................................................... 14 ความรทวไปเกยวกบวรรณคด................................................................................. 18 ความหมายของวรรณคด........................................................................... 18 ความสาคญและคณคาของวรรณคด.......................................................... 19 องคประกอบของวรรณคด......................................................................... 21 หลกการวจารณวรรณคด........................................................................... 23 บทละครพดเรอง เหนแกลก...................................................................... 25 นทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร.. 26 บทพากยเอราวณ....................................................................................... 28

สำนกหอ


ซ

บทท หนา การสอนวรรณคดไทย.............................................................................................. 29 จดมงหมายของการสอนวรรณคดไทย....................................................... 29 วธสอนวรรณคดไทย.................................................................................. 30 แนวทางการจดการเรยนรวชาวรรณคดไทย............................................... 32

แนวคดทเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน.................................................... 33 ความเปนมาของทฤษฎการตอบสนองของผอาน....................................... 33 สาระสาคญของทฤษฎการตอบสนองของผอาน........................................ 34 การจดการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน................... 35 รปแบบการจดการเรยนการสอนวรรณคดไทย.......................................... 38 งานวจยทเกยวของกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน............................................ 41

งานวจยในประเทศ.................................................................................... 41 งานวจยตางประเทศ.................................................................................. 42

3 วธดาเนนงานวจย............................................................................................................. 45 ขนเตรยมการ........................................................................................................... 46 ประชากรและกลมตวอยาง........................................................................ 46 ตวแปรทใชในการศกษา............................................................................. 46 ขนสรางและหาคณภาพเครองมอ............................................................................ 47 เครองมอทใชในการทดลอง....................................................................... 47 การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ........................................... 47 ขนดาเนนการทดลอง............................................................................................... 56 ขนวเคราะหขอมล.................................................................... ............................... 56 4 ผลการวเคราะหขอมล..................................................................................................... 58 ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย............................... 58 ตอนท 2 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยน..................................................... 59 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ................................................................................. 63 สรปผลการวจย........................................................................................................ 64

สำนกหอ


ฌ

บทท หนา อภปรายผล.............................................................................................................. 64 ขอเสนอแนะ............................................................................................................ 68 ขอเสนอแนะเพอนาผลการวจยไปใช.......................................................... 68 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป............................................................ 68 รายการอางอง.......................................................................................................... ............... 69 ภาคผนวก...................................................................................................................... .......... 74 ภาคผนวก ก ผเชยวชาญตรวจเครองมอในการวจย............................................... 75 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย................................................................... 77 ภาคผนวก ค การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ................................................. 159 ภาคผนวก ง ผลสมฤทธ กอน – หลงเรยนวรรณคดไทย........................................ 176 ประวตผวจย.............................................................................................................. ............. 179

สำนกหอ


ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 คาสถตพนฐานผลการทดสอบ O–NET ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

รายวชาภาษาไทย จาแนกตามมาตรฐานการเรยนร ระดบประเทศ ปการศกษา 2556………………………………………………………………………………….

4 2 คาสถตพนฐานผลการทดสอบ O–NET ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) รายวชาภาษาไทย จาแนกตาม

มาตรฐานการเรยนร ระดบโรงเรยน ปการศกษา 2556…………………………….

5 3 โครงสรางรายวชาภาษาไทย รหสวชา ท 23101 ระดบชนมธยมศกษาปท 3........ 16 4 แบบแผนการวจยแบบ The One – Group Pretest – Posttest Design………. 45 5 กาหนดการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน............................... 49 6 ตารางวเคราะหขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย……………………………. 51 7 ตารางเกณฑการตรวจใหคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานการเรยน

วรรณคดไทย…………………………………………………………………………………………

52 8 การแปรผลคาเฉลยความคดเหนทมตอวธสอนตามทฤษฎการตอบสนองของ

ผอานของลเครท (Likert)……………………………………………………………………….

55 9 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการ ตอบสนองของผอาน………………………………………………………………………………

59 10 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการ

เรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน………………………………………………

60 11 คาดชนความสอดคลองระหวางจดประสงค เนอหาและการจดกจกรรมการ

เรยนร ของแผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน.............

160 12 คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน.........

162

สำนกหอ


ฎ

ตารางท หนา 13 คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน…………

173

14 คาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบจดประสงคในการถามแบบสอบถาม ความคดเหนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของ ผอาน…………………………………………………………………………………………………………………

174 15 คาความยากงายและคาอานาจจาแนกแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยน

วรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนแบบทดสอบปรนย.......

175

16 คาความยากงายและคาอานาจจาแนกแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยน

วรรณคดไทย ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนแบบทดสอบอตนย......

175 17 แสดงผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนทจดการเรยนรตามทฤษฎ

การตอบสนองของผอาน……………………………………….…………………………………

177

สำนกหอ


1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมรวมถงเปนเครองมอทใช ในการสอสาร ดงพระราชดารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในการประชมทางวชาการของชมนมภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอวนท 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2505 ความวา

ภาษาไทยนนเปนเครองมออยางหนงของชาต ภาษาทงหลายเปนเครองมอของมนษยชนดหนง คอ เปนทางสาหรบแสดงความคดเหนอยางหนง เปนสงทสวยงามอยางหนง เชน ในทางวรรณคด เปนตน ฉะนน จงจาเปนตองรกษาเอาไวใหด ประเทศไทยนนมภาษาของเราเองซงตองหวงแหน ประเทศใกลเคยงของเราหลายประเทศ มภาษาของตนเอง แตวาเขากไมคอยแขงแรง เขาพยายามหาทางทจะสรางภาษาของตนเองไวใหมนคง เรามโชคดทมภาษาของตนเองแตโบราณกาล จงสมควรอยางยงทจะรกษาไว (สมาคมครภาษาไทย, 2544: 6)

จากพระราชดารสขางตนจะเหนวานอกจากภาษาจะเปนเครองมอท ใช ในการ ตดตอสอสารแลว ภาษาไทยยงสามารถถายทอดเรองราวในรปแบบของวรรณคด โดยมการใชถอยคาทกวเลอกสรรแลว วรรณคดจงเปนสงทมคณคาทางดานอารมณ กอใหเกดสนทรยภาพในจตใจและมคณคาทางดานสตปญญา

ทกลาววาวรรณคดถอเปนศลปะทใหคณคาทางดานอารมณ และกอใหเกดสนทรยภาพในจตใจนน เนองจากผแตงวรรณคดไดเลอกสรรถอยคาอนเกดจากอารมณสะเทอนใจ ไดแก รก โลภ โกรธ หลง สนกสนาน โศกเศรา ฯลฯ มารอยเรยงในงานประพนธ ภาษาทใชในการแตงวรรณคดจงตางจากภาษาทใชในชวตประจาวนตรงทวา ภาษาวรรณคดเปนภาษาทกระทบฝงใจ ทาใหผอานหรอผฟงเกดความสะเทอนอารมณและเปนภาษาทผประพนธไดจงใจคดเลอกเปนพเศษ โดยมวตถประสงคสาคญ เพอใหผอานหรอผฟงเกดการเปลยนแปลงในจตใจดวย กลาวคอ เกดความรสก ความคด อารมณ หรอเหนภาพอยางทตองการใหผรบรสกหรอเหน ทงนโดยเพงเลงเรองสนทรยลกษณ ทางภาษา เมอผอานไดอานวรรณคด วรรณกรรมเรองนนๆ ยอมเกดความซาบซงกบความงดงาม

1

สำนกหอ


2

ทางภาษาทผแตงสรางขน โดยทวรรณคดเปนสงทนาความงามและความละเอยดออนมาสชวตและจตใจ มใชเพราะวาวรรณคดสรางโลกแหงความฝนใหแกผทตองการจะหนจากชวต แตวรรณคดชวยใหเรามองเหนความงามและความประณตทแฝงอยในสงทงหลายในชวต วรรณคดทเปนวรรณศลปสามารถยกระดบจตใจเราใหสงขน ดวยเหตนเราจงจาเปนตองศกษาวรรณคดในฐานะทเป นศลป (ชตสณ สนธสงห, 2532: 65; วภา กงกะนนทน, 2533: 4)

นอกจากวรรณคดจะมคณคาทางดานอารมณแลว วรรณคดยงมคณคาทางดานสตปญญา อกดวย เนองจากสนทรยภาพจากถอยคาททาใหรสกถงรสแหงความไพเราะงดงาม รสแหงความรก รสแหงความโกรธแคนและรสแหงความเศรานน เปนสงทกวสะทอนออกมาจากอารมณของ ความเปนมนษยปถชน เรองราวในวรรณคดจงเปนเรองราวจากชวตมนษย พฤตกรรมของตวละคร ซงกคอพฤตกรรมของมนษย ผลของการกระทาอนเกดจากความรก โลภ โกรธ หลงกแสดงใหเหน ในวรรณคด เรองราวในวรรณคดจงเปนตวอยางชวตใหผอานไดเรยนร ดงท รนฤทย สจจพนธ (2523: 3) ไดกลาวไววา “วรรณคดใหความรในสาขาวชาตางๆทกวถายทอดไวอยางตงใจและไมตงใจ นอกจากนยงใหขอคดอนเปนประโยชน ใหหยงเหนแกนแทของชวต เขาใจธรรมชาตของมนษย และยงเปนกระจกเงาบานใหญสะทอนภาพสงคมแตละยคแตละสมยอกดวย” ดงนนวรรณคดจงไมไดเปนเพยงโลกสมมต แตมบรบททางสงคมรองรบ ผศกษาวรรณคดจงสามารถประยกตขอคดจากการอานวรรณคดมาใชในชวตประจาวนไดอกดวย

ดวยเหตทวรรณคดเปนวฒนธรรมทางภาษาทถายทอดภาพชวตและสงคม แสดงใหเหนถงชวตความเปนอย คานยม อดมคต ความเชอ และขนบธรรมเนยมประเพณไทย ถงแมวาวรรณคดจะไมใชตาราทางประวตศาสตร แตเรองราวในวรรณคดกไดสอดแทรกคานยม ความรสกนกคด ผานตวละครซงเปนตวแทนของคนในยคสมยนน ทาใหผอานเขาใจความเปนธรรมชาตของมนษยและเขาใจสงคมวฒนธรรมความเปนอยของคนในชาต วรรณคดจงเปนมรดกอนมคา ชาตใดทมความเจรญยอมมวรรณคดประจาชาตไวขดเกลาจตใจของคนในชาตใหประณตออนโยน (ชตสณ สนธสงห, 2532: 75;

สทธา พนจภวดล, 2515: 3) จากทกลาวมาขางตนจะเหนวาวรรณคดมคณคาหลายประการ ทงดานความไพเราะ

งดงาม จากภาษาทคดสรรคานามารอยเรยงอยางประณต หรอทเรยกวาวรรณศลป ซงไดชวย กลอมเกลาใหผอานวรรณคดเกดความละเอยดออนทางอารมณ นอกจากนยงมคณคาทางสตปญญาเนองจากการศกษาวรรณคดเปนการเรยนรเรองราวของวถชวต วฒนธรรมและอารมณความรสกของมนษย ทาใหผศกษาเขาใจความเปนธรรมชาตของมนษย และเขาใจสงคมวฒนธรรมความเปนอยของคนในชาตอยางละเอยดลออยงไปกวาทบนทกไวในวชาประวตศาสตร รวมทงสามารถนาแงคดคตสอนใจทไดจากการศกษาวรรณคดมาเปนประโยชนแกชวต ในฐานะประสบการณโดยออมได

สำนกหอ


3

ดวยเหตทวรรณคดเปนสงทรวบรวมความเจรญทางสงคมและวฒนธรรมและเปนสงทยกระดบจตใจใหสงขนดงทไดกลาวมาแลว ในวงการศกษาจงไดจดใหมการเรยนการสอนวรรณคดตงแตสมยโบราณทการศกษายงไมเปนระบบ จนมาถงสมยทการศกษาเปนระบบ จงไดมการกาหนดวชาวรรณคดไวในหลกสตรวชาภาษาไทยทกฉบบตงแตชนประถมศกษาจนถงชนมธยมศกษาตอนปลาย ซงในการเรยนการสอนวรรณคดเพอใหไดผลสมฤทธตามจดประสงคของหลกสตรนน ครผสอนตองฝกใหนกเรยนไดพนจวรรณคด คอศกษาวรรณคดอยางลกซง โดยการอานวรรณคดอยางพนจพเคราะห ทาความเขาใจ ตความ พจารณาเนอหาและแนวคด แลวสามารถประเมนคาวรรณคดเรองนนๆ ในดานศลปะการประพนธ องคประกอบและคณคาได (จารวรรณ เทยนเงน, 2547: 5)

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดเนอหาของการศกษาวรรณคดวรรณกรรมไวคอ วเคราะหวรรณคดวรรณกรรมเพอหาขอมล แนวความคดคณคาของงานประพนธและเพอความเพลดเพลน การเรยนรและทาความเขาใจบทเห บทรองเลนของเดก เพลงพนบานท เปนภมปญญาทมคณคาของไทย ซ ง ไดถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดตและความงามของภาษาเพอใหเกดความซาบซงและภมใจในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน โดยกาหนดไวในสาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม และกาหนดมาตรฐานการเรยนรของผเรยนไววา ผเรยนตองเขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยาง เหนคณค าและนามาประยกต ใช ในช วตจร ง (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 2)

อยางไรกตามแมหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 จะใหความสาคญกบวรรณคดและวรรณกรรม แตการเรยนการสอนวรรณคดกยงไมประสบความสาเรจเทาทควร จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรวรรณคด ไดขอสรปทสอดคลองกนวา ครขาดความรความเขาใจเนอหาของวรรณคด ขาดความกระตอรอรนในการสอนและการปรบปรงวธสอน ไมสามารถจดกระบวนการเรยนการสอนวรรณคดและวรรณกรรมไทยใหนาสนใจ สมพนธเชอมโยงกบชวตในปจจบนของนกเรยนได ทาใหนกเรยนไมเหนคณคาของการเรยนเรองดงกลาวเทาทควร ครมกจะเปนผนาความคดของนกเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนไดใชความคดของตนเองนอย และมงสอนอานเอาเรองใหไดตามเนอหาหลกสตรเทานน (ยรฉตร บญสนท , 2544 : 57; ศรว ไล ดอกจนทร, 2529: 34; สจรต เพยรชอบและสายใจ อนทรมพรรย, 2522: 9; สจรต เพยรชอบ, 2540: 25)

จากสาเหตทเกดจากตวครดงกลาวขางตนนน สงผลทาใหนกเรยนขาดความสนใจและขาด การฝกนสยในการอานทด พนฐานเรองคาศพทไมกวาง โดยเฉพาะศพททางวรรณคด และนกเรยน มประสบการณนอย จงเปนเรองยากทจะเขาถงวรรณคดและเหนวาวรรณคดเปนเรองไกลตว ไมเหนความจาเปนทจะตองเรยนวรรณคด อกทงนกเรยนในปจจบนไมมความรกวรรณคดไทยเหมอนคนในอดต ทาใหไมสนใจทจะเรยนวรรณคดไทย ทาใหนกเรยนรจกวรรณคดเฉพาะในหนงสอแบบเรยน

สำนกหอ


4

ไมไดเลอกอานเพราะความชนชอบวรรณคดเหมอนคนในสมยกอน เมอถกบงคบใหทองคาศพทและจดจาคาประพนธ นกเรยนสวนใหญจงไมสามารถเขาถงความไพเราะของคาประพนธ หรอเรองราวทนาตดตามได เมอสอบเสรจแลวกลมเลอนไปโดยไมสามารถนามาใชเปนแนวทางในกา รดาเนนชวตประจาวนได (ชลธรา กลดอย, 2517: 157; ประภาศร สหอาไพ, 2524: 350; แมนมาส ชวลต, 2537: 97-98)

การทนกเรยนใหความสาคญกบการเรยนวรรณคดนอยลงดงกลาว สงผลใหผลสมฤทธทาง การเรยนภาษาไทยนอยลงตามไปดวย ซงจะเหนไดจากผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาต ขนพนฐาน (O–NET) ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 รายวชาภาษาไทย ระดบประเทศ ประจาปการศกษา 2556 ทจดสอบโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) มผเขาสอบจานวนทงสน 680,652 คน มผลการสอบดงน

ตารางท 1 คาสถตพนฐานผลการทดสอบ O–NET ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 รายวชา ภาษาไทย จาแนกตามมาตรฐานการเรยนร ระดบประเทศ ปการศกษา 2556

มาตรฐาน การเรยนร

คะแนนเตม คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ท 1.1 การอาน 100.00 33.54 14.13 ท 2.1 การเขยน 100.00 47.43 19.97 ท 3.1 การฟง การด และการพด 100.00 65.14 25.67 ท 4.1 หลกการใชภาษา 100.00 37.88 13.16 ท 5.1 วรรณคดและวรรณกรรม 100.00 34.94 20.64

ทมา: สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). คาสถตพนฐานผลการทดสอบ

O–NET ม.3 จาแนกรายมาตรฐานการเรยนรระดบประเทศ ปการศกษา 2556. เขาถงเมอ 30 มนาคม 2557 เขาถงไดจาก http://www.niets.or.th

จากตารางท 1 พบวามาตรฐานการเรยนร ท 5.1 วรรณคดและวรรณกรรมมคะแนนเตม 100 คะแนน นกเรยนทาคะแนนไดคาเฉลย 34.94 ซงตากวาเกณฑการผานครงคอ 50 คะแนน (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2557) ซงเปนผลมาจากปญหาดงกลาวมาแลวขางตน

โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร เปนโรงเรยนหนงทประสบปญหาเรองผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยในสาระวรรณคดและวรรณกรรม เหนไดจากผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O–NET) ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) รายวชาภาษาไทย ประจาปการศกษา

สำนกหอ


5

2556 ทจดสอบโดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) มผเขาสอบจานวนทงสน 106 คน มผลการสอบดงน

ตารางท 2 คาสถตพนฐานผลการทดสอบ O–NET ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยน วดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) รายวชาภาษาไทย จาแนกตามมาตรฐานการเรยนร ระดบ โรงเรยน ปการศกษา 2556

มาตรฐาน การเรยนร

คะแนนเตม คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ท 1.1 การอาน 100.00 36.11 13.00 ท 2.1 การเขยน 100.00 51.98 16.96 ท 3.1 การฟง การด และการพด 100.00 68.68 20.19 ท 4.1 หลกการใชภาษา 100.00 40.41 12.15 ท 5.1 วรรณคดและวรรณกรรม 100.00 40.41 20.08

ทมา: สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). คาสถตพนฐานผลการทดสอบ O–NET ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 จาแนกรายมาตรฐานการเรยนรระดบโรงเรยน ปการศกษา 2556. เขาถงเมอ 30 มนาคม 2557 เขาถงไดจาก http://www.niets.or.th

จากตารางท 2 พบวา กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาระวรรณคดและวรรณกรรมมคะแนนเตม 100 คะแนน นกเรยนทาคะแนนไดคาเฉลย 40.41 ซงตากวาเกณฑทโรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง) กาหนด คอ รอยละ 50

เหนไดวาผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 วชาภาษาไทย สาระวรรณคดและวรรณกรรม ปการศกษา 2556 จากคะแนนเตม 100 คะแนน ทงคะแนนเฉลยระดบประเทศและคะแนนเฉลยของโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) นกเรยนสวนใหญยงมคะแนนเฉลยไมถงรอยละ 50 (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2557) กลาวไดวา ความคาดหวงของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ยงไมบรรลผล จงเปนสาเหตทตองพฒนาใหนกเรยนมผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยดขน

นอกจากนเพอใหไดขอมลเกยวกบปญหาของผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ผวจยจงไดสมภาษณครผสอนวชาภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) (กลยา วลลภากร และวงเดอน แสงผง, 2556) มความเหนตรงกนวา ปญหามาจากทงผเรยนและคร ในสวนของผเรยนนน ผเรยนเกดความเบอหนายในการเรยนวรรณคด ไมเหนประโยชนของ การเรยนและไมมปฏกรยาตอบสนองในชนเรยน นกเรยนไมสามารถวเคราะห วจารณ ประเมนคา

สำนกหอ


6

วรรณคดทอานได สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนในสาระวรรณคดและวรรณกรรมตากวาเกณฑท ทางโรงเรยนกาหนด อยางไรกตามในการเรยนการสอนวรรณคดนนผใหสมภาษณเหนวาเกดจากตวครเปนสาคญ ครผสอนสวนใหญมกใหผเรยนถอดคาประพนธเอง บรรยากาศในการเรยนรไมนาสนใจ ครไมเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความคดเหนหรอมสวนรวมในชนเรยนเทาทควร ครคอยเปนผแนะคาตอบ เนองจากเวลาในการจดการเรยนรมจากด จงไมสามารถรอใหนกเรยนแตละคนคดไดเอง สงผลใหนกเรยนไมไดพฒนาความสามารถในการคดไตรตรอง ครจดการเรยนการสอนทเนนในดานเนอหาของวรรณคด ประวตผแตงมากกวาทจะใหผเรยนไดอานตความ วเคราะห และประเมนคา เปนตน

ปญหาการสอนวรรณคดเปนเรองทมผสนใจศกษากนมาก ดงจะเหนไดจากงานวจย หลายเรองทไดทดลองจดการเรยนรวรรณคดในระดบชนตางๆ เพอใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน อาท การสอนวรรณคดดวยเทคนคจกซอว 2 (ปรญญา ปนสวรรณ, 2553: 118) การใชเทคนคการเรยนรแบบหมวกหกใบ (พระมหาอานาจ แสงศร, 2548: 70) วธสอนตามแนวคดของ Sternburg (จารวรรณ เทยนเงน, 2547: 95-96) การใชกระบวนการกลมสมพนธ (หมอมหลวงอจจมา เกดผล, 2545: 7) และการแสดงหรอการละเลน (สมถวล วเศษสมบต, 2536: 113) เปนตน อยางไรกตาม แนวทางหนงทจะทาใหผเรยนเกดความสนใจวรรณคด จนทาใหพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวรรณคดไดนนกคอ การทาใหผอานมใจทจะรบรความรสกตางๆจากการอานวรรณคด ซงแนวคดน ตรงกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ทฤษฎการตอบสนองของผอาน (Reader Response Theory) มาจากความคดของ Rosenblatt ซงไดพมพหนงสอชอ Literature as Exploration ในป ค.ศ. 1938 หนงสอดงกลาว เปนทยอมรบในวงกวาง โดยผสอนวรรณคด นกวรรณคด และนกวจยในตางประเทศตางอางองและไดนาทฤษฎนไปประยกตใชในการสอนวรรณคดและงานวจยตางๆอยางแพรหลาย Rosenblatt (1995:

5, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 36) กลาววาสงแรกทผสอนวรรณคดทกคนควรยอมรบ คอ ธรรมชาตของวชาวรรณคด จะตองเกยวของกบประสบการณชวต ดงนน สงท เกดขนในกระบวนการอานวรรณคด คอ ผอานจะนาประสบการณชวตของตนเองมาเชอมโยงกบเรองราวในวรรณคด Rosenblatt ไดศกษากระบวนการท เกดขนระหวาง ตวบทกบผอานและยนยนวาประสบการณสวนบคคลมอทธพลตอการเขาใจประสบการณในวรรณคด แลวเรยกรองใหมการสารวจการตอบสนองทผอานมตอวรรณคด โดยเนนวาผสอนวรรณคดควรมบทบาทในการสงเสรมใหผเรยนมความรสกตอศลปะการใชถอยคา และแนะนาแนวทางใหผเรยนไดสมผสมรดกทางวรรณศลปดวยประสบการณของตนเอง เนอเรองวรรณคดจงดารงอยในกระบวนการระหวางผอานกบตวบท ทงตวบทและผอานเปนองคประกอบสาคญในกระบวนการสรางความหมายจากวรรณคด นอกจากน Pugh

และ Church ไดนาทฤษฎการตอบสนองของผอานไปใชในการสอนวรรณคด โดยมขนตอนในการสอนทมงเนนใหผเรยนเชอมโยงประสบการณเดมของผเรยนกบวรรณคดทเรยน และเปดโอกาสใหผเรยนม

สำนกหอ


7

สวนรวมในการแสดงความคดเหนหาคาตอบดวยตวเองอยางอสระ ผลการวจยพบวา ทฤษฎนสามารถชวยพฒนาความเขาใจในการเรยนวรรณคด สงเสรมใหผเรยนมอสระในการคดและความรสกของตนเองจากการอานวรรณคด สงเสรมใหผเรยนคนพบความรดวยตนเองจากการทแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน (Church, 1997; Pugh, 1988)

อนง ทฤษฎการตอบสนองของผอานไดรบการพฒนาใหเปนรปแบบการสอนโดย พรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 154) ซงไดศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎ การตอบสนองของผอานเพอเสรมสรางความสามารถดานการตอบสนองของวรรณคด การอานเพอความเขาใจ และการคดไตรตรองของนสตระดบปรญญาบณฑต จากการวจยพบวา หลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนความสามารถดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจ และการคดไตรตรองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงน อาจกลาวไดวาหลกการสาคญของการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เนนดานความแตกตางระหวางบคคลซงยอมรบในศกยภาพของผเรยนแตละคน และมกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนมอสระ ในการแสดงความรสกและความคดเหน มการจดสถานการณใหผเรยนนาประสบการณเดมมาเชอมโยงกบวรรณคด จงสงเสรมใหผเรยนอานวรรณคดและสรางความเขาใจตามศกยภาพของตน ดงนน การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานจงสอดคลองและเหมาะสมแกการนามาประยกตใชกบการเรยนวรรณคดไทยเปนอยางยง

ในระดบชนมธยมศกษาปท 3 สานกงานคณะกรรมการการศกษาขน พนฐาน กระทรวงศกษาธการ ไดคดเลอกวรรณคดใหนกเรยนเรยนจานวน 5 เรอง ไดแก บทละครพดเรอง เหนแกลก นทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร พระบรมราโชวาทบทพากยเอราวณและอศรญาณภาษต ซงในภาคเรยนท 1 นน หลกสตรสถานศกษาโรงเรยน วดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ในระดบชนมธยมศกษาปท 3 กาหนดใหนกเรยนเรยนจานวน 3 เรอง คอ บทละครพดเรองเหนแกลก นทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรและบทพากยเอราวณ ซงวรรณคดทงสามเรองนผเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได จงนาจะเหมาะกบการจดการเรยนรดวยทฤษฎการตอบสนองของผอาน ทมแนวคดใหผอานเทยบเหตการณในเรองกบประสบการณของตนเองไดด รวมถงเปนเรองทมสถานการณขดแยง และตอนทตดมาเรยนกมความสนกระชบ ซงสอดคลองกบท พรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 105, 189) ไดเสนอแนะในการเลอกเรองทจะมาสอนวา เนอหาทจะนามาเปนบทเรยนควรมเรองราวทเปนสถานการณขดแยงหรอมพฤตกรรมของตวละครทสามารถกาหนดเปนประเดน ใหผเรยนนาไปคดพจารณาและผสอนสามารถวเคราะหเนอหาเพอแบงเปนตอนๆใหเหมาะกบเวลาเรยน นอกจากนเนอหาตองมขนาดสนเพอใหสะดวกในการเรยน

สำนกหอ


8

การสอน ดงนน วรรณคดท ง 3 เรองน จงเหมาะสมสาหรบนามาจดการเรยนรตามทฤษฎ การตอบสนองของผอานดวยอกประการหนง

จากเหตผลดงกลาวมาแลวขางตน ผวจยจงนารปแบบการจดการเรยนรตามทฤษฎ การตอบสนองของผอาน ของพรทพย ศรสมบรณเวช มาใชในการจดการเรยนรวรรณคดสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาวถาวร(ราษฎรบารง) เพอพฒนาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยและเปนแนวทางสาหรบครในการจดการเรยนรวรรณคดไทยใหบรรลเปาหมายตามทหลกสตรกาหนด

กรอบแนวคดในการวจย การศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการ

เรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ผวจยไดศกษาแนวคดและทฤษฎ ผลงานวจยตางๆทเกยวของกบการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ดงน

การจดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนแนวคดใน การจดการเรยนการสอน เพอสงเสรมใหนกเรยนคดไตรตรองเนอเรอง เหตการณและพฤตกรรมของ ตวละคร โดยนาประสบการณเดมของนกเรยนมาเชอมโยงกบเนอเรอง ซ งทฤษฎการตอบสนองของผอานนเปนทฤษฎทผสอนวรรณคด นกวรรณคดและนกวจยตางอางองและนาแนวคดไปขยายผลอยางกวางขวาง เพราะเชอมนวาทฤษฎนสามารถเสรมสรางความสามารถในการคดไตรตรอง เนองจากจดมงหมายสาคญประการหนงของวรรณคดคอ การศกษาชวตและพฤตกรรมของมนษย เพอใหเกดความเขาใจชวตลกซงยงขน ซงแนวคดในการจดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎ การตอบสนองของผอานน มาจากทฤษฎการตอบสนองของผอานของ Rosenblatt

Rosenblatt (1995: 48; 63-64, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 39) ไดอธบายการจดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอานวา ผสอนวรรณคด ควรสงเสรมใหผเรยนตระหนกวา สงสาคญทสดในการเรยนวรรณคดคอ การเขาใจชวตมนษยและสงคม นอกจากนการสอนวรรณคดควรพฒนาศกยภาพของผเรยนเปนรายบคคล ใหผเรยนสรางความหมายและคดไตรตรองอยางมวจารณญาณดวยตนเอง และผ เรยนควรมอสระในการแสดงปฏกรยาตอบสนอง ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนพฒนาความเขาใจ และเกดการตอบสนองตอวรรณคดตามศกยภาพของแตละคน ควรสรางบรรยากาศหรอสถานการณการเรยนการสอนททาใหผ เรยนรสกอบอนและอสระในการแสดงความรสกและความคดเหน ผสอนจะตองพยายามสรางนสยรกการอานและทศนคตในการวพากษวจารณและสงเสรมใหผเรยนพฒนาความเขาใจวรรณคดในบรบทของอารมณและความสนใจใฝรของผเรยน บรรยากาศการเรยนการสอนทอสระ ผอนคลาย และปลอดภย จะทาใหผเรยนแสดงการตอบสนองตอวรรณคดอยางเปนธรรมชาต โดยไมเสแสรงแกลงทา

สำนกหอ


9

กลาวไดวาทฤษฎการตอบสนองของผอานเปนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ และเปนทางเลอกหนงในการจดการเรยนการสอนวรรณคดใหสอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตรและธรรมชาตของวชา

พรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 154) ไดพฒนารปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานเพอเสรมสรางความสามารถดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองของนสตระดบปรญญาบณฑตขน โดยการสงเคราะหจากแนวคดของ Rosenblatt จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ ประกอบดวยหลกการ แนวทางการจดการเรยนการสอน ขนตอนการเรยนการสอน การวดและประเมนผล

รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานเปนรปแบบทสงเสรมใหผ เ รยนเชอมโยงประสบการณของตนกบวรรณคด มอสระในการแสดงความรสก ความคดเหน เนนกระบวนการคดอยางหลากหลาย ในประเดนทเกยวของกบวรรณคด มจดมงหมายเพอเสรมสรางความสามารถของผเรยนดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจ และการคดไตรตรอง ซงมขนตอน 5 ขน คอ ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ และขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทกการตอบสนอง

การจดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอานนน ผวจยไดนาขนตอนการเรยนการสอนวรรณคดไทย ตามรปแบบของพรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 154) มาจดกจกรรมการเรยนร ดงน ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ และขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทกการตอบสนอง

จากแนวคดและผลการวจย ผวจยจงไดกาหนดกรอบแนวคดในการวจย ดงน

สำนกหอ


10

แผนภมท 1 กรอบแนวคดในการวจย

วตถประสงคของการวจย

คาถามของการวจย 1. ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานหลงเรยนสงกวากอนเรยนหรอไม 2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มความคดเหนตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานอยในระดบใด

วตถประสงคของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

2. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนร ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

สมมตฐานของการวจย ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตาม

ทฤษฎการตอบสนองของผอานหลงเรยนสงกวากอนเรยน

การจ ดการ เร ยน ร ต ามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ตามขนตอนของ พรท พ ย ศ ร ส ม บ รณ เ ว ช ม ข น ต อ น การจดการเรยนร ดงน

1) ขนสรางความเขาใจเบองตนในการอาน

2) ขนเชอมโยงประสบการณ 3) ขนเรยนรอยางมปฏสมพนธ 4) ขนใหและรบขอมลปอนกลบ 5) ขนทบทวนและ เข ยนบนท ก

ตอบสนอง

ผลสมฤทธในการเรยนวรรณคดไทย

ความคดเหนของนกเรยนทมตอ การจดกจกรรมการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

สำนกหอ


11

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 3 หองเรยน มนกเรยนทงสน 108 คน โดยการจดหองเรยนเปนแบบคละความสามารถและมความรพนฐานวชาภาษาไทยไมแตกตางกน

1.2 กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 38 คน ซงไดมาจากการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสมดวยวธการจบสลาก

2. ตวแปรทศกษาไดแก 2.1 ตวแปรตน (Independent Variable) คอการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) คอ 2.2.1 ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 2.2.2 ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

3. เนอหาทใชในการทดลอง คอ วรรณคดไทยจากหนงสอแบบเรยนวรรณคดวจกษ ชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 3 เรอง คอ บทละครพดเรองเหนแกลก นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร และบทพากยเอราวณ โดยองตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหนวจารณ วรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

4. ระยะเวลาในการทดลอง ระยะเวลาในการทดลอง ผวจยทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โดยกาหนดระยะเวลาในการทดลอง 3 สปดาห สปดาหละ 3 ชวโมง รวมทงสน 9 ชวโมง

สำนกหอ


12

นยามศพทเฉพาะ 1. การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน หมายถง การจดกจกรรม การเรยนรทสงเสรมใหผเรยนเชอมโยงประสบการณเดมของตนเองกบวรรณคด ผเรยนมอสระ ในการแสดงความคดเหนอยางหลากหลายในประเดนทเกยวของกบวรรณคด โดยมขนตอนใน การจดการเรยนร 5 ขนตอน คอ ขนสรางความเขาใจเบองตนในการอาน ขนเชอมโยงประสบการณ ขนเรยนรอยางมปฏสมพนธ ขนใหและรบขอมลปอนกลบ ขนทบทวนและเขยนบนทกการตอบสนอง

2. ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย หมายถง คะแนนของนกเรยนทไดจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวรรณคดไทย ทผวจยสรางขนเปนขอสอบแบบปรนยจานวน 30 ขอ และขอสอบแบบอตนยจานวน 3 ขอ

3. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หมายถง ความรสกนกคดของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ในดานระยะเวลา ดานเนอหา ดานการจดการเรยนร และดานประโยชนทไดรบ

4. นกเรยน หมายถง ผทกาลงศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557

สำนกหอ


13

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรอง “การศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน” ผวจยไดศกษาคนควารวบรวมเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอเปนพนฐานสาหรบการดาเนนการวจยตามลาดบดงน 1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทยและหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) พทธศกราช 2557 กลมสาระ การเรยนรภาษาไทย

2. ความรทวไปเกยวกบวรรณคด 2.1 ความหมายของวรรณคด 2.2 ความสาคญและคณคาของวรรณคด 2.3 องคประกอบของวรรณคด

2.4 หลกการวจารณวรรณคด 2.5 บทละครพด เรอง เหนแกลก

2.6 นทานคากลอน เรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร 2.7 บทพากยเอราวณ

3. การสอนวรรณคดไทย 3.1 จดมงหมายของการสอนวรรณคดไทย 3.2 วธสอนวรรณคดไทย 3.3 แนวทางการจดการเรยนรวชาวรรณคดไทย 4. แนวคดทเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน 4.1 ความเปนมาของทฤษฎการตอบสนองของผอาน

4.2 สาระสาคญของทฤษฎการตอบสนองของผอาน

4.3 การจดการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

4.4 รปแบบการจดการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

13

สำนกหอ


14

5. งานวจยทเกยวของกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน

5.1 งานวจยในประเทศ

5.2 งานวจยตางประเทศ

1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) พทธศกราช 2557 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 1.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกาหนดมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ดงน สาระท 1 การอาน มาตรฐาน ท 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนาไปใชตดสนใจแกปญหาในการดาเนนชวตและมนสยรกการอาน

สาระท 2 การเขยน

มาตรฐาน ท 2.1 ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

สาระท 3 การฟง การด และการพด

มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความรความคดความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณ และสรางสรรค สาระท 4 หลกการใชภาษาไทย

มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

สาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม

มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคด และวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกาหนดตวชวดสาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม ชนมธยมศกษาปท 3 ดงน

มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

สำนกหอ


15

1. สรปเนอหาวรรณคด วรรณกรรมและวรรณกรรมทองถนในระดบทยากขน 2. วเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดและวรรณกรรมทอาน

3. สรปความรและขอคดจากการอาน เพอนาไปประยกตใชในชวตจรง 4. ทองจาและบอกคณคาบทอาขยานตามทกาหนด และบทรอยกรอง หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกาหนดคณภาพผเรยน เมอจบชนมธยมศกษาปท

3 สาระวรรณคดและวรรณกรรม ดงน สรปเนอหาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน วเคราะหตวละครสาคญ วถชวตไทยและคณคาทไดรบจากวรรณคดวรรณกรรมและบทอาขยาน พรอมทงสรปความรขอคดเพอนาไปประยกตใชในชวตจรง 1.2 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง) พทธศกราช 2557 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

รายวชาภาษาไทย ท 23101 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 3 เวลา 3 ชวโมง/สปดาห คานาหนก 1.5 หนวยกต

คาอธบายรายวชา อานออกเสยงบทรอยแกว บทความทวไป บทความปกณกะ บทรอยกรอง เชน กลอน

บทละคร กลอนเสภา กาพยยาน 11 กาพยฉบง 16 และโคลงสสภาพ อานจบใจความจากสอตางๆ เชน วรรณคดในบทเรยน ขาวและเหตการณสาคญ บทความ บนเทงคด สารคด สารคดเชงประวต ตานาน งานเขยนเชงสรางสรรค เรองราวจากบทเรยน การอานตามความสนใจ เชน หนงสออาน นอกเวลา หนงสออานตามความสนใจ หนงสออานทครและนกเรยนรวมกนกาหนด มารยาทในการอาน

คดลายมอตวบรรจงครงบรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย การเขยนขอความตามสถานการณและโอกาสตางๆ เชน คาอวยพร คาขวญ คาคม โฆษณา คตพจน สนทรพจน การเขยนอตชวประวตหรอชวประวต เขยนยอความจากสอตางๆ เชน นทาน ประวต ตานาน สารคด ทางวชาการ พระราชดารส พระบรมราโชวาท จดหมายราชการ การเขยนจดหมายกจธระ เพอเชญวทยากร ขอความอนเคราะหและแสดงความขอบคณ การเขยนอธบาย ชแจง แสดงความคดเหนและโตแยงในเรองตางๆ การเขยนวเคราะห วจารณ แสดงความรความคดเหนจากสอตางๆ เชนบทโฆษณา บทความทางวชาการ การกรอกแบบสมครงาน การเขยนรายงานจากการศกษาคนควาและรายงานโครงงาน มารยาทในการเขยน

พดแสดงความคดเหน วเคราะห วจารณ พดรายงานการศกษาคนควาเกยวกบภมปญญาทองถน พดโอกาสตางๆ เชนการพดโตวาท อภปราย ยอวาท โนมนาว มารยาทในการฟง การดและการพด

คาทมาจากภาษาตางประเทศ ประโยคซบซอน ระดบภาษา คาทบศพท คาศพทบญญต คาศพททางวชาการและวชาชพ โคลงสสภาพ

สำนกหอ


16

วรรณคด วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถนเกยวกบ ศาสนา ประเพณ พธกรรม สภาษต คาสอน เหตการณในประวตศาสตร บนเทงคด การวเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดและวรรณกรรม บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคาทงบทอาขยานตามทกาหนดและตามความสนใจ โดยการศกษา คนควา ใชทกษะกระบวนการอาน กระบวนการเขยน ทกษะกระบวนการคด เพอพฒนาสงเสรมใหนกเรยนมทกษะทางภาษาอยางเตมตามศกยภาพ สามารถใชทกษะ การสอสารไดเปนอยางด เหนคณคาของวรรณคดไทย มความซาบซงและมสนทรยภาพ อนรกษภาษาไทยไวเปนเอกลกษณของชาต นาไปประยกตใชในชวตประจาวน มทกษะชวตและจตสาธารณะ รหสตวชวด

ท 1.1 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/3 ม.3/4 ม.3/5 ม.3/6

ท 2.1 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/3 ม.3/4 ม.3/5

ท 3.1 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/3 ม.3/6 ท 4.1 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/3

ท 5.1 ม.3/1 ม.3/2 ม.3/3

ตารางท 3 โครงสรางรายวชาภาษาไทย รหสวชา ท 23101 ระดบชนมธยมศกษาปท 3 เวลา 60 ชวโมง

ลาดบท ชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ ตวชวด

สาระการเรยนร เวลา (ชวโมง)

1 พฒนาทกษะ ท 1.1 ม.3/1

ท 1.1 ม.3/2

ท 1.1 ม.3/3

ท 2.1 ม.3/1

ท 2.1 ม.3/2

ท 4.1 ม.3/1

การอานออกเสยง - บทรอยแกว - บทรอยกรอง

การอานจบใจความ

- บนเทงคด

- สารคด

การคดลายมอ

การเขยนเพอการสอสาร - คาอวยพร - คาขวญ

- คาคม

คาทมาจากภาษาตางประเทศ

18

สำนกหอ


17

ตารางท 3 โครงสรางรายวชาภาษาไทย รหสวชา ท 23101 ระดบชนมธยมศกษาปท 3 เวลา 60 ชวโมง (ตอ)

ลาดบท ชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ ตวชวด

สาระการเรยนร เวลา (ชวโมง)

2 ภาษาพาสาร ท 1.1 ม.3/4

ท 1.1 ม.3/5

ท 2.1 ม.3/2

ท 2.1 ม.3/3

ท 2.1 ม.3/4

ท 3.1 ม.3/1

ท 3.1 ม.3/6

ท 4.1 ม.3/2


- บนเทงคด - สารคด

การเขยนขอความตามสถานการณและโอกาส

- การเขยนโฆษณา - การเขยนสนทรพจน

การเขยนอตชวประวตหรอชวประวต การเขยนยอความจากสอตางๆ

การพดแสดงความคดเหนและประเมนเรองจากการฟงการด ประโยคซบซอน

20

3 งานเขยนสรางสรรค ท 1.1 ม.3/6

ท 2.1 ม.3/5

ท 3.1 ม.3/2

ท 4.1 ม.3/3


- สารคด

- บนเทงคด การเขยนจดหมายกจธระ

การพดวเคราะหวจารณ จากเรองทฟงและด ระดบภาษา

13

4 วรรณคดมรดก ท 5.1 ม.3/1

ท 5.1 ม.3/2

ท 5.1 ม.3/3

การพนจวรรณคด

- เหนแกลก

- พระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร

- บทพากยเอราวณ

9

สำนกหอ


18

ซงผวจยทาวจยในหนวยท 4 วรรณคดมรดก เพอใหนกเรยนพฒนาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ซงอยในสาระท 5 มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคด และวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง ตวชวด ท 5.1 ม.3/1 สรปเนอหาวรรณคด วรรณกรรมและวรรณกรรมทองถนในระดบทยากขน ตวชวด ท 5.1 ม.3/2 วเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดและวรรณกรรมทอานและตวชวด ท 5.1 ม.3/3 สรปความรและขอคดจาก การอาน เพอนาไปประยกตใชในชวตจรง 2. ความรทวไปเกยวกบวรรณคด 2.1 ความหมายของวรรณคด วรรณคด เปนศลปะทใชภาษาเปนสอในการสรางสรรค คาวาวรรณคด ไดมผใหนยามไว หลายทาน ดงน

พระยาอนมานราชธน (2518: 8) ใหความหมายของวรรณคดไววา “วรรณคด คอ ความรสกนกคดของกว ซงถอดออกมาจากจตใจใหปรากฏเปนรปหนงสอ มถอยคาเหมาะเจาะเพราะพรงเราใจใหผอานหรอผฟงเกดความรสก”

วทย ศวะศรยานนท (2518: 1-4) ใหความหมายของวรรณคดสรปไดวา วรรณคดอนเปนคาทเราบญญตขนใชเทยบคา Literature ในภาษาองกฤษ หมายถง บทประพนธทรดรงตรงใจผอาน ปลกมโนคต (Imagination) ทาใหเพลดเพลนและเกดอารมณตางๆ ละมายคลายคลงผประพนธ นอกจากนนบทประพนธทเปนวรรณคดจะตองมรปศลปะ (Form) รปศลปะนเองทาใหเกดความงาม

ศรวไล ดอกจนทร (2529: 3) ใหความหมายของวรรณคดวา หมายถง หนงสอทเรยบเรยงดวยคาเกลยงเกลาไพเราะ กระตนใหเกดอารมณสะเทอนใจ ทงยงเปนหนงสอทสอดแทรกคณคาตางๆและสารตถประโยชนไวอกดวย

พระวรเวทยพสฐ (2534: 4) ไดใหความหมายของวรรณคดไววา “วรรณคด คอ หนงสอทมลกษณะเรยบเรยงถอยคาเกลยงเกลา เพราะพรง มรสปลกมโนคต ( Imagination) ใหเพลดเพลน กระทบกระเทอนอารมณตางๆ เปนไปตามอารมณของผประพนธ” กลาวโดยสรป วรรณคด คอหนงสอทมการเรยบเรยงถอยคาไวอยางเกลยงเกลาและไพเราะ มการกระตนใหเกดอารมณสะเทอนใจ ตามอารมณของผประพนธและยงใหความรใหขอคดอนเปนคณประโยชน

สำนกหอ


19

2.2 ความสาคญและคณคาของวรรณคด

วรรณคดเปนผลงานทมนษยสรางขน ดวยความงามทางภาษาทมความสาคญในการใชแสดงความคด ความรสก และคตแงคดสอนใจตางๆ อกทงมคณคาเหมาะแกการศกษา ซงมผรไดกลาวถงความสาคญและคณคาของวรรณคดไวดงน ศรวไล ดอกจนทร (2529: 9) กลาวถงความสาคญของวรรณคดไว 10 ดาน คอ

1. วรรณคดเปนมรดกทางวฒนธรรมของชาต 2. วรรณคดเปนงานสรางสรรคของมนษย 3. วรรณคดเปนศลปะแขนงหนง 4. วรรณคดเปนผลรวมของประสบการณมนษย 5. วรรณคดเปนการสอสารและถายทอดวฒนธรรม 6. วรรณคดเปนเครองสาเรงอารมณ และสงบนเทงอยางหนง 7. วรรณคดเปนกระจกสะทอนชวตและสงคม

8. วรรณคดเปนบอเกดของศลปะและวรรณกรรม

9. วรรณคดมอทธพลตอชวต จตใจ คานยม อารมณและสตปญญาของผคนในสงคม

10. วรรณคดเปนวชาหนงทนกเรยนตองเรยนในระบบโรงเรยน

รนฤทย สจจพนธ (2523: 2-3) กลาววาวรรณคดมคณคาตอผอาน และผศกษา 2 ประการ คอ 1. คณคาทางอารมณ วรรณคดเปนงานศลปะทสรางความเพลดเพลนดวยสนทรยภาพทางภาษาจากถอยคา

และโวหารการบรรยายและพรรณนา วรรณคดจงมพลงจงใจผอานใหมอารมณรก เศรา ขบขน สมเพช สงสาร โกรธ ชนชมปตฯลฯ คณสมบตของวรรณคดขอนจงเรยกไดวาเปนอาหารใจ

2. คณคาทางปญญา วรรณคดใหความรในสาขาวชาตางๆ ทกวถายทอดไวทงอยางตงใจและไมตงใจ นอกจากน

ยงใหขอคดทเปนประโยชน ใหหยงเหนแกนแทของชวต เขาใจธรรมชาตของมนษย ผศกษาจงอาจจดจาสงทไดจากการอานวรรณคด มาเปนประสบการณรอง และนาเหตการณ ขอคด และความรในเรองมาเปนอทาหรณ เพอแกปญหาชวตของตนเอง

ดนยา วงศธนะชย (2529: 119) ไดกลาวถงคณคาของวรรณคด สรปไดดงน 1. คณคาทางอารมณ กอใหเกดความสนกสนานบนเทงใจ ทาใหผอานสะเทอนอารมณ

ในทางใดทางหนง 2. คณคาทางสตปญญาใหความรในดานตางๆ เชน สงคม วฒนธรรมเกดการหยงเหน

ชวตและโลก

สำนกหอ


20

3. คณคาทางศลธรรม ชวยผดงศลธรรมในสงคมของตน ไมบอนทาลายความสงบสขใน

สงคม หรอฉดใหสงคมเสอมทรามลง ชตสณ สนธสงห (2532: 57-77) ไดกลาวถงคณคาของวรรณคดในดานตางๆ ดงน 1. คณคาทางดานจตใจ

วรรณคดในฐานะศลปะมคณคาสาคญตอจตใจ เปนเครองประเทองอารมณ กอใหเกดความเพลดเพลน ความเพลดเพลนทไดรบจากวรรณคดนนเกดจากรส และลลาของการประพนธทกวสรางขนดวยอารมณและจนตนาการทแตกตางกนไปตามแรงบนดาลใจทเกดขน

นอกจากความเพลดเพลนทเราไดรบจากวรรณคด ซงทาใหจตใจมความสนกสนานรนรมยแลว รสแหงความงามของวรรณคดกใหคณคาแกจตใจเชนกน กลาวคอ กอใหเกดสนทรยภาพในจตใจ บารงจตใจเราใหประณต ใหรกและเขาถงความไพเราะ และซาบซงในความงาม

2. คณคาทางปญญา วรรณคดมใชแตจะทาใหผอานเพลดเพลนไปกบเนอหา และการใชภาษาอนงดงามเทานน

หากแตยงนาความรอบรมาสผอาน ทงในเรองของสรรพวทยาการดานตางๆและในเรองของโลกและชวต

วรรณคดยงเพมพนความรดานอน เชน ประวตศาสตร การเมอง การปกครอง เปนตน แตผอานตองไมลมวา วรรณคดไมใชตารา แมวาวรรณคดบางเรองอาจใชเนอหาหรอเหตการณทางประวตศาสตรเปนสวนดาเนนเรอง แตกวจะแตงเตมเสรมตอหรอนกฝนสรางมโนภาพของตนขนเพอใหวรรณคดนาอาน

ในด านประว ต ศาสตร วรรณคดม คณค า ในแงท ให ข อม ลทางประว ต ศาสตรนอกเหนอไปจากสงทประวตศาสตรบนทกไว ประวตศาสตรจะบนทกเนอหาทเพงเลงขอเทจจรง มหลกฐาน มเหตผล แตวรรณคดสามารถใหขอมลดานอารมณ ความรสกของผคนทรวมเหตการณ ทศนคตและแนวทางในการดาเนนชวตของบคคลในสงคมในสมยหนง

นอกจากเหตการณทางประวตศาสตร เราอาจเรยนรประวตศาสตรและตานานของสถานทตางๆจากวรรณคดไดเชนกน เชน รเรองประวตตาบลสามเสน จากนราศพระบาทและเรองสามโคกหรอปทมธานจากนราศภเขาทอง

ความรดานอน เชน การเมองการปกครอง และกฎหมาย เปนสงทพบไดในวรรณคดเชนกน จากศลาจารกของพอขนรามคาแหง เราไดความรเกยวกบกฎหมายตางๆ เชน กฎหมายเชงภาษอากร กฎหมายมรดก ตลอดจนวธการพจารณาคด เปนตน

ความรทไดรบจากวรรณคดอกอยางกคอ ความรทางดานวฒนธรรม ประเพณและชวตความเปนอยในสงคมยคหนงสมยหนง ซงมกเปนยคทวรรณคดนนถอกาเนนขนมา ตวอยางวรรณคดทสะทอนวฒนธรรมและชวตความเปนอยทเหนไดชดเจนทสด คอ เสภาเรองขนชางขนแผน ทแสดงชวต

สำนกหอ


21

สามญชนในสมยรตนโกสนทร มประเพณตางๆทปรากฏในวรรณคดเรองนอยมากมาย และมความสมพนธกบชวตคนไทย นบตงแตประเพณการเกด การรบขวญ การโกนจก การทาขวญ การบวช การแตงงาน การเผาศพ เปนตน

3. คณคาทางดานภาษา ความรทไดจากวรรณคดทเปนหลกจรงๆ คอ ความรทางภาษา กลาวคอวรรณคด ทาให

เรารจกศพทตางๆ ทกวเลอกสรรมาใชโดยเฉพาะศพททใชกนในวงนกปราชญและกว เชน ศพทภาษาบาล สนสกฤต หรอภาษาโบราณ นอกจากศพทแลวยงสามารถเรยนรสานวนตางๆ ทสามารถนามาใชในชวตประจาวน เชน เมอตองการสอความวาการเรยกชอนนไมสาคญเทากบคณสมบตของสงใด สงหนงจะใชสานวนจากเรองโรเมโอและจเลยตวา “อนวาชอนนสาคญไฉน” เปนตน

จากความสาคญและคณคาทกลาวมา สรปไดวา วรรณคดมความสาคญในการสอสารและถายทอดวฒนธรรม เปนกระจกสะทอนชวตและสงคม ใหความรในดานตางๆ อกทงยงเปนเครองประเทองอารมณ กอใหเกดความเพลดเพลน รวมถงชวยผดงศลธรรมในสงคมอกดวย

2.3 องคประกอบของวรรณคด วรรณคดมลกษณะเฉพาะทแสดงใหเหนเปนองคประกอบตางๆ ซงมผรไดใหคาอธบาย

องคประกอบของวรรณคดไวดงน สทธวงศ พงศไพบลย (2525: 35) ไดกลาวถงองคประกอบวรรณคด สรปไดวาวรรณคดมองคประกอบหลกคอ

1. ภาษา มทงการใชถอยคาและระดบของภาษา 2. รปแบบ ซงหมายถงวธการเขยนของแตละบคคล ซงแบงได 2 ลกษณะ คอ รปแบบของลกษณะการประพนธ และรปแบบซงเปนขนบนยมในการดาเนนเรอง

3. สารตถะหรอแนวคดของเรอง กคอลกษณะอนเปนวสยธรรมดาธรรมชาตของโลกและมนษยทผแตงมองเหน และมงหมายจะแสดงลกษณะนนออกมาใหปรากฏแกผอาน สารตถะของเรอง จงเปนสารทผแตงสอมายงผอาน แสดงใหเขาใจวาวถทางแหงโลกเปนเชนน

4. กลวธทางศลปะจะทาใหวรรณคดมชวตชวา มความถกตองและสมจรงและมความเปนตวของตวเอง วภา กงกะนนทน (2533: 8) กลาวถงองคประกอบของวรรณคด สรปไดวา วรรณคดประกอบดวยสวนตางๆ ทสาคญและสมพนธกน 3 สวน จะขาดสวนหนงสวนใดมไดคอ

1. ภาษา คอ ภาษาทใชในการดาเนนเรอง 2. เนอหา หมายถง เรองราวหรอขอคด และอาจจะมคนหรอตวละคร เวลา สถานทและ

ทศนะ

สำนกหอ


22

3. รปแบบ คอ รปแบบการแตง สายทพย นกลกจ (2533: 19) ไดกลาวถงองคประกอบของวรรณคด สรปไดวาองคประกอบ

ของวรรณคดมอย 3 สวน ดงน 1. ภาษา เปนเครองมอในการถายทอดความนกคด อารมณและจนตนาการ ทาใหผอาน

วรรณคดเขาใจและเกดความซาบซง 2. เนอหา หมายถง เรองราวตวละคร ฉากและทศนะของผแตง 3. รปแบบ แบงตามรปแบบการประพนธออกเปน 3 ประเภท คอ รอยแกว รอยกรอง

และรปแบบอน ซงจดเขาประเภทรอยแกวหรอรอยกรองไมได ชตสณ สนธสงห (2532 : 7-12) กลาวถงองคประกอบของงานเขยนแยกตามประเภทได

ดงน วรรณกรรมประเภทบทละครมองคประกอบทสาคญ ไดแก 1. โครงเรอง คอ การวางโครงเรองวาจะดาเนนไปอยางไรบาง 2. ตวละคร ผเขยนอาจจะใหลกษณะนสยตวละครโดยการใชทฤษฎของจตวทยา

ประกอบหรอโดยการแสดงความสมพนธของตวละครนนๆกบตวละครอนๆในเรอง 3. บทสนทนา เปนสวนททาใหเนอเรองดาเนนไปและบงนสยตวละครดวยในขณะเดยวกน

4. การแบงละครเปนฉากและองก ละครในสมยโบราณนยมแบงเปนหาองก ในแตละองกจะมหลายฉากและเหตการณในฉากตางๆเหลานจะเกดขนในสถานทเดยวกน

5. แนวเรองหรอแกนเรอง คอ ขอคด ปรชญา หรอบทเรยนทผเขยนตองการจะสอสารถงคนด

6. ดนตร ละครสวนมากนยมใชดนตรประกอบทงเพอใหเกดความเพลดเพลน ความมชวตชวา เพอชวยสรางบรรยากาศของเรอง และเพอเนนเรองใหเขมขนยงขน

วรรณกรรมประเภทรอยกรองมองคประกอบ ดงน 1. ฉนทลกษณ คอ รปแบบเฉพาะตวของบทรอยกรองประเภทตางๆ

2. ภาษา หมายถง การเลอกใชถอยคาอยางประณตบรรจงใหเหมาะกบฉนทลกษณนนๆ

3. ความเปรยบ การใชความเปรยบจะใหทงจนตภาพทชดเจนและใหความไพเราะ และความลกซง

4. สญลกษณ บทรอยกรองสวนมากจะมขนาดสน และถกจากดดวยรปแบบของ ฉนทลกษณ ดงนนการใชสญลกษณจงชวยกวใหสามารถพดไดกวางไกลลกซงในความยาวทจากด

5. การอางถง การอางถงชอในประวตศาสตรหรอในแนวตานานกด หรอชอทรจกกนดแลวกตาม ยอมเพมความลกซงและความหมายในกวนพนธบทนนๆมากขน โดยทกวยงสามารถประหยดการใชคาได

สำนกหอ


23

6. ความหมาย หมายถง ความหมายทกวตองการถายทอดถงผอาน จากองคประกอบของวรรณคดทนกวชาการกลาวถง สรปไดวา องคประกอบของวรรณคด

นนประกอบดวย ภาษา เนอหาและรปแบบ โดยภาษาเปนเครองมอในการถายทอดความนกคด อารมณและจนตนาการ ทาใหผอานเกดความเขาใจและซาบซง เนอหา หมายถง เรองราว ตวละคร ฉากและทศนะทผแตงสอมายงผอาน และรปแบบ หมายถง ลกษณะของการประพนธ แบงออกเปน รอยแกว รอยกรองและรปแบบอนซงจดเขาประเภทรอยแกวหรอรอยกรองไมได

2.4 หลกการวจารณวรรณคด 2.4.1 ความหมายของการวจารณวรรณคด หมอมหลวงบญเหลอ เทพยสวรรณ (2517: 7) กลาวถงหลกวจารณวรรณคดวา แบงเปนลาดบขนคอ ขนวเคราะห วนจฉยสาร วจารณ วพากย โดยไดใหความหมายของ การวจารณไววา พจารณากลวธการแตงของผแตงเปนประการสาคญ นอกเหนอจากการพจารณาเนอหาและ การตความ

วทย ศวะศรยานนท (2518: 289) กลาวถงการวจารณวรรณคดวา การวจารณหมายถง การพจารณาลกษณะของบทประพนธ แยกแยะสวนประกอบทสาคญและหยบยกออกมาเพออธบายวามความงามอยางไร หมายความวาอยางไร และชใหเหนวาแตละสวนขององคประกอบของงานประพนธนนมความสาคญตอสวนรวมอยางไร และวนจฉยวาหนงสอนนดหรอไมดอยางไร เถกง พนธเถกงอมร (2528: 24) กลาวถงความหมายของการวจารณวรรณคดวาการวจารณวรรณคด คอ การแสดงทรรศนะสวนตวในแงมมตางๆของผอานทมตอหนงสอเรองใดเรองหนง วาหนงสอนนๆ ผแตงไดแสดงจดเดนและจดดอยทปรากฏเปนโครงเรอง แกนเรอง ทวงทานอง การเขยน กลวธการแตง ตวละคร ฉากและบรรยากาศ ตลอดจนถอยคาสานวนอยางไรบาง รวมทงการประเมนคณคาของหนงสอนนๆไดอยางมหลกเกณฑและสมเหตสมผล จากการศกษาการวจารณวรรณคด สรปไดวา การวจารณวรรณคด หมายถง การพจารณาลกษณะของบทประพนธ แยกแยะสวนประกอบทสาคญ และประเมนคณคาของหนงสอนนๆวาดหรอไมดอยางไรไดอยางมหลกเกณฑและสมเหตสมผล

สำนกหอ


24

2.4.2 ขนตอนการวจารณวรรณคด กหลาบ มลลกะมาส (2522: 98-99) กลาววา โดยทวไปแลวนกวจารณลาดบขนตอนของ

การวจารณวรรณคดไวเปน 2 ขนตอน คอ การอธบายลกษณะ (วเคราะห) วรรณคดนนๆและ การประเมนคณคาหรอตดสนคณคา

1. การวเคราะหวรรณคด คอ การแยกวรรณคดทเปนรปสาเรจอยแลวนน ออกเปนสวนยอยตางๆอยางมหลกเกณฑ ในการวเคราะหผฝกฝนการวจารณควรจะไดคานงถงหวขอตางๆดงน 1.1 การแบงสวนยอยตางๆทประกอบกนเขาเปนรปวรรณคดฉบบนนๆเชน โครงเรอง สารตถะของเรอง ตวละคร บทสนทนา ฉาก กลวธแตงและสไตลในการแตง เปนตน

1.2 การอธบายลกษณะของสวนยอยตางๆสวนใดมความเดนหรอดอย ซงจะสงผลใหวรรณคดเรองนนมความดหรอความดอยเพราะสวนใด

1.3 พจารณาใหเหนจดประสงคสาคญ หลกการหรอกลวธหรอวธการสาคญทผแตงนามาใช

1.4 พจารณาความสมพนธระหวางสวนตางๆในวรรณคดเรองนน เพอแสดงใหเหนถงความกลมกลน ความแตกตาง หรอความขดแยงระหวางสวนเหลานน

2. การประเมนคณคา อาจทาไดทงภายในเนอเรองวรรณคดเรองนนเอง หรออาจนาไปเปรยบเทยบกบวรรณคดเรองอนทเหมาะสม ควรทจะนามาเปรยบเทยบกนได เพอใหเหนลกษณะและคณคาทเดนชดขน โดยทวไปการประเมนคณคาในขนสดทายอาจทาใหไดในหวขอดงน

2.1 ประเมนคณคาจากความถกตองเกยวกบขอเทจจรงบางประการ หรอเกยวกบหลกการหรอความสมเหตสมผล

2.2 ประเมนคา โดยแสดงความสมพนธระหวางสวนตางๆในวรรณคดเรองนนเพอแสดงใหเหนความเหมาะสม ความสอดคลองตลอดจนความแตกตางหรอความสอดคลองกน

2.3 ประเมนคณคาในดานเอกภาพของวรรณคดเรองนน วามลกษณะเปนบรณภาพเพยงใด มตอนใด สวนใดแตกแยกออกไป ไมสอดคลองกบจดประสงคของวรรณคดเรองนนหรอไม

2.4 ประเมนคณคาของประสทธภาพในการใชกลวธและทวงทานองของผแตงวาดเดน หรอออน ไมเหมาะสมในสวนใดตอนใด

2.5 ประเมนคณคาดวยการเปรยบเทยบกบวรรณคดเรองอน(ควรเปนเรองทรจกดหรอมความสมพนธอยางใดอยางหนงกบเรองทวจารณ) เพอเนนใหเหนคณคาของวรรณคดทวจารณนนชดเจนยงขน

สำนกหอ


25

เถกง พนธเถกงอมร (2528: 284-285) กลาววา เนองจากการวจารณวรรณคดไมมหลกการและแนวปฏบตตายตวเสมอไป จงควรยดหลกการและแนวปฏบต พนฐานสาหรบการวจารณ ซงแบงเปนการวจารณสองดาน คอ ดานเนอหาและรปแบบ

การวจารณดานเนอหานน เปนการพจารณาดานการวเคราะหเนอเรอง ลกษณะนสย ตวละคร การดาเนนเรอง และแกนเรอง สวนดานรปแบบมการพจารณาองคประกอบ จงหวะลลา การเสนอภาพพจน การใชสญลกษณ การใชภาษา ทวงทานองการเขยน และประดษฐการ สรปไดวา ขนตอนและหลกเกณฑในการวจารณวรรณคดนน ผวจารณจะตอง วเคราะหดานเนอหาและรปแบบของวรรณคดออกเปนสวนยอยตางๆอยางมหลกเกณฑ ประเมนคณคาในดานความถกตอง ดานเอกภาพ ดานทวงทานองในการแตงและเปรยบเทยบกบวรรณคดเรองอนได

2.5 บทละครพดเรองเหนแกลก ผพระราชนพนธ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว มพระนามเดมวา สมเดจเจาฟามหาวชราวธ เปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว และสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ ทรงพระราชสมภพ เมอวนท 2 มกราคม พ.ศ. 2423 เมอ พระชนมาย 8 พรรษา ทรงไดรบการสถาปนาเปนสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟากรมขนเทพทวาราวด และตอมาทรงไดรบสถาปนาขนเปนสมเดจพระบรมโอรสาธราชสยามมงกฎราชกมาร แทนสมเดจพระบรมเชษฐา เจาฟามหา วชรณหศ ซงสวรรคต และไดเสดจขนครองราชย เมอ พ.ศ.2453 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทรงเปนนกปราชญ (ทรงไดรบการถวายพระราชสมญญาวา สมเดจพระมหาธรราชเจา) และทรงเปนจนตกวททรงเชยวชาญทางดานอกษรศาสตรโบราณคด มพระราชนพนธรอยแกว รอยกรองทงภาษาไทยและองกฤษ มากกวา 200 เรอง ทรงใชนามแฝงตางๆกน เชน อศวพาห รามจตต ศรอยธยา พนแหลม นายแกวนายขวญ ฯลฯ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว เสดจสวรรคตเมอวนท 25 พฤศจกายน พ.ศ. 2468 รวมพระชนมพรรษา 45 พรรษา

ลกษณะการแตง เรองเหนแกลก แตงเปนบทละครพดขนาดสน ม 1 องค รชกาลท 6 ทรงผกเรองอยางรดกมและดาเนนเรองโดยใชบทสนทนาของตวละครโตตอบกน ทาใหทราบเรองราวทดาเนนไป และทราบเบองหลงของตวละครแตละตว นอกจากน ยงทรงบรรยายกรยาทาทางของตวละครแตละตวไวในวงเลบ เพอชวยใหนกแสดง แสดงตามบทไดสะดวกและสมบทบาทยงขน ภาษาทใชในบทละครน ใชคาพดงายๆแตใหความหมายคมคายลกซง แมวาบางคาทมใชในอดตสมย 80-90 ปกอนแตไมมใชในปจจบน ผอานกยงพอเดาความหมายได

สำนกหอ


26

เนอเรองยอในบทเรยน นายลามาทบานพระยาภกดนฤนาถ มอายคาซงเปนคนรบใชของพระยาภกดให การตอนรบ และนงคอยดอยหางๆเนองจากไมไวใจเพราะเหนสภาพของนายลาทแตงตวปอนๆ ทาทางดมเหลาจด จนเมอพระยาภกดกลบมาบานไดพบนายลาจงทาใหทราบเรองราวของคนทงสองจาก การสนทนาโตตอบกนวา เดมนายลาเปนเพอนกบพระยาภกด ซงมตาแหนงเปนหลวงกาธร สวน นายลาเปนทพเดชะ นายลามภรรยา คอแมนวล มลกสาวคอ แมลออ เมอแมลออมอาย 2 ขวบเศษ นายลากถกจาคกเพราะทจรตตอหนาท แมนวลเลยงดลกสาวมาตามลาพง กอนตายจงยกลกสาวใหเปนลกบญธรรมของพระยาภกด นายลาจาคกอย 10 ป กออกจากคกไปรวมคาฝนอย กบจนกมจนเงกทพษณโลก พอถกตารวจจบไดกแกขอกลาวหาเอาตวรอดฝายเดยว ตอมากตกอย ในสภาพสนเนอประดาตว จงตงใจจะมาอยกบแมลออ ซงมอาย 17 ป กาลงจะแตงงาน กบนายทองคาแต พระยาภกดพยายามชแจงใหนายลาเหนแกลกสาวไมตองการใหถกคนอนรงเกยจวามพอเปนคนขคกและฉอโกง จนในทสดเสนอเงนให 100 ชง แตนายลากไมยอม เมอแมลออกลบมาถง นายลาจงไดรจกกบแมลออและไดประจกษวาตนเลวเกนกวาจะเปนพอของแมลออ ซงหลอนไดวาดภาพพอไวในใจวา พอเปนคนดทหาทตไมไดเลย

2.6 นทานคากลอน เรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ผแตง พระสนทรโวหาร (ภ) หรอททกคนรจกกนในนามวา สนทรภ เปนกวคนสาคญในสมยรตนโกสนทรตอนตน เกดในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช เมอวนจนทรท 26 มถนายน พ.ศ. 2329 บดาเปนขาราชบรพารในกรมพระราชวงบวรสถานมงคลซงภายหลงไดลาออกจากราชการกลบไปอยบานเกดทบานกรา อาเภอแกลง จงหวดระยอง มารดานนพนเดมเปนคนเมองเพชรบรตามทปรากฏในนราศเมองเพชรแตมารบราชการเปนพระนมของพระองคเจาจงกล พระธดาในกรมพระราชวงหลง บดาและมารดาของสนทรภหยารางกนตงแตสนทรภยงเปนเดกเลกอย สนทรภจงอาศยอยกบมารดาและไดศกษาเลาเรยน ณ วดชปะขาวหรอวดศรสดารามรมคลองบางกอกนอย ตอมามารดาไดพาเขาไปถวายตวเปนขาราชบรพารในกรมพระราชวงหลง เมอสนทรภเตบโตขนเปนหนมไดแอบชอบพออยกบนางจน ดวยความทเปนคนเจาคารมจงไดลกลอบเขยนเพลงยาวใหนางจนอยเรอยๆ จนบดาของนางจนทราบเขาจงสงคนใหจบตวมาแลวนาความขนกราบบงคมทลแกกรมพระราชวงหลง สนทรภถกตดสนใหจาคกแตไมนานนกกถกปลอยตวเพราะกรมพระราชวงหลงทวงคต เมอสนทรภพนโทษจงออกบวชแลวลาสกขาบทมาสมรสกบนางจนและไดถวายตวเปนมหาดเลกในพระองคเจาปฐมวงศ แตดวยนสยเจาชของสนทรภประกอบกบความชอบในสราจงทาใหทะเลาะกบนางจนอยเนองๆ จนพระองคเจาปฐมวงศทรงระอา สนทรภเกด

สำนกหอ


27

ความนอยใจจงเดนทางไปเมองเพชรบรเพอไปอาศยอยกบหมอมบนนาคซงเปนหมอมในกรมพระราชวงหลง สนทรภไดกลบมารบราชการใหมอกครงในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยเนองดวยทรงโปรดการกว สนทรภไดรบพระกรณาใหดารงตาแหนงขนสนทรโวหารในกรม ราชบณฑตและยงอยในตาแหนงจางวางพระอาลกษณควบคไปดวย ชวตของสนทรภในขณะนนมความสขมากและมบตรกบนางจนคนหนงชอวาหนพด แตนสยเจาชและความชอบในสราของสนทรภยงคงเหมอนเดมจนไปไดนางนมมาเปนภรรยาอกคน อนเปนเหตใหนางจนโกรธ ในตอนททะเลาะกบนางจนนนสนทรภไดไปทารายลงของนางจนเขาจงเปนเหตสนทรภถกจาคกอกครงหน ง ระหวางท ตดคกครงนเองทสนทรภไดแตงพระอภยมณขนเพอขายเลยงชพในยามทตกยากอยในคก

เมอพนโทษในครงหลงนสนทรภไดเปนพระอาจารยถวายอกษรใหเจานายในพระราชวงศหลายพระองค แตไมนานเมอสนรชกาลท 2 สนทรภกตกทนงลาบากดวยเคยทาใหขดเคองพระทยแกพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว สนทรภจงตองออกบวชอกครงเพอหนราชภยและไดออกเรอเดนทางไปในทตางๆ และแตงวรรณคดไปพรอมๆ กนอกหลายเรอง จนทายทสดไดมาพงพระบารมของพระองคเจาลกขณานคณและกรมหมนอปสรสดาเทพ ครนเมอพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวขนครองราชยสนทรภไดเขารบราชการอกครงหนงและไดรบบรรดาศกดเปนพระสนทรโวหารจนถงแกกรรมในป พ.ศ. 2398

ในป พ.ศ. 2529 องคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาตไดประกาศยกยอง เชดชเกยรตใหสนทรภเปนบคคลทมผลงานดเดนดานวฒนธรรมระดบโลก ในวนท 26 มถนายน พ.ศ. 2529

ลกษณะคาประพนธ พระอภยมณแตงดวยกลอนสภาพในลกษณะนทาน

เนอเรองยอในบทเรยน

พระอภยมณอยกบนางผเสอสมทรในถาจนมพระโอรสชอวาสนสมทร สนสมทรมลกษณะผสมระหวางพระอภยมณและนางผเสอสมทร พระอภยมณไดเลยงและถายทอดความรทพระองคมใหแกสนสมทรจนหมดและมอบของสาคญไวให คอ พระธามรงคและผาคาดเอว วนหนงเมอนางผเสอสมทรออกไปหาอาหาร ดวยความซกซนสนสมทรไดทดลองผลกหนปากถาจนเปดแลวออกไปเทยวเลนในทะเล สนสมทรพบเงอกชราแตไมรจกวาคออะไรจงนาเง อกกลบไปใหพระอภยมณทอดพระเนตร พระอภยมณเหนดงนนจงเลาความจรงใหสนสมทรฟงทงหมด สนสมทรทราบความแลวกเสยใจมาก เงอกฟงแลวไดออนวอนใหพระอภยมณสงใหสนสมทรปลอยตนไปและใหสญญาวาจะพาพระอภยมณหนพงพระโยคทเกาะแกวพสดารซงอยหางออกไปราว 100 โยชน เงอกชราบอกวา

สำนกหอ


28

การไปทเกาะแกวพสดารนนตนตองใชเวลาถง 7 วน วายนาไปในมหาสมทรแตกลวนางผเสอสมทรจะตามทนเพราะนางผเสอสมทรนนมพละกาลงมากเมออยในทะเลซงใชเวลาเพยง 3–4 วนกไปถงเกาะแลว เงอกชราแนะใหพระอภยมณทาอบายลวงนางผเสอสมทรเพอจะไดมเวลาในการหลบหน ตกกลางคน ในวนเดยวกน นางผเสอสมทรเกดฝนรายวามเทวดามาควกเอาดวงตานางทงสองออกแลวเหาะหายไป นางตกใจตนแลวเลาความฝนนนใหพระอภยมณฟงทงหมด พระอภยมณเหนเปนโอกาสดจงทานายฝนไปวานางนนจะมเคราะหรายอาจถงแกชวตและแนะนาใหนางไปบาเพญศลอยบนเขา 3 วน เพอเปนการสะเดาะเคราะหและหามกนเนอสตวเปนอนขาด นางผเสอหลงกลพระอภยมณ สนสมทรทราบความโดยตลอดกเสยใจจนพระอภยมณตองหาม พระอภยมณและสนสมทรไดหนไปกบครอบครวเงอก เมอครบ 3 วน นางผเสอสมทรกลบมาไมพบใครจงออกตระเวนทะเลตามหาดวยรางเนรมตเปนยกษแลวเรยกภตผในทะเลมาถามจนไดความและตามพระอภยมณไปทนภายใน 3 วน สนสมทรพยายามหามแลวแตนางผเสอสมทรไมฟง สนสมทรจงหลอกลอใหมารดาหลงทางเพอใหเงอกลกสาวพาพระอภยมณหนไปใหถงเกาะแกวพสดาร เงอกชราสองผวเมยถกนางผเสอฆาตายซงในขณะเดยวกนพระอภยมณ สนสมทรและเงอกสาวไดหนขนเกาะแกวพสดารทน พระโยคออกมาหามปรามนางผเสอสมทรแตนางไมฟงและตอวายอนกลบมา พระโยคจงเสกทรายปกปองเกาะไวเพอไมใหนางผเสอสมทรเขามาได

2.7 บทพากยเอราวณ ผพระราชนพนธ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย มพระนามเดมวา “ฉม” ทรงเปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชและสมเดจพระอมรนทราบรมราชน เมอพระชนมายได 16 พรรษา ทรงไดรบการสถาปนาขนเปนสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟากรมหลวงอศรสนทร ในคราวทสมเดจพระราชบดาทรงปราบดาภเษกขนเปนปฐมกษตรยแหงกรงรตนโกสนทรเมอ พ.ศ. 2325

ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ไดรบการยกยองวา เปน“ยคทองของวรรณคด” ดานกาพยกลอนเจรญสงสด จนมคากลาววา “ในรชกาลท 2 นน ใครเปนกวกเปน คนโปรด”พระองคมพระราชนพนธทเปนบทกลอนมากมาย ทรงเปนยอดกวดานการแตงบทละครทงละครในและละครนอก มหลายเรองทมอยเดมและทรงนามาแตงใหมเพอใหใชในการแสดงได เชน รามเกยรต อณรท และอเหนา

ลกษณะคาประพนธ บทพากยเอราวณแตงเปนกาพยฉบง 16 จานวน 40 บท

สำนกหอ


29

เนอเรองยอในบทเรยน

อนทรชตลกของทศกณฐกบนางมณโฑ เดมชอรณพกตร เรยนวชาศลปศาสตร ณ สานกฤๅษโคบตร ภายหลงเรยนมนตชอมหากาลอคค สาหรบบชาพระเปนเจาทงสามแลว กไปนงภาวนาอยจนครบ 7 ป พระเปนเจาเสดจมาพรอมกนทงสามองค พระอศวรประทานศรพรหมาสตร และบอกเวทแปลงตวเปนพระอนทร พระพรหมประทานศรนาคบาศ และใหพรเมอตายบนอากาศ ถาหวขาดตกลงพนดนใหกลายเปนไฟบรรลยกลป ตอเมอไดพานทพยของพระพรหมมารองรบ จงจะไมไหม พระนารายณประทานศรวษณปาณม ครงหนงทศกณฐใหรณพกตรไปปราบพระอนทร เมอรบชนะ พระอนทร ทศกณฐจงใหชอใหมวา อนทรชต แปลวามชยชนะแกพระอนทร เมอศกตดลงกา อนทรชตทาพธชบศรพรหมาสตรแตไมสาเรจ เพราะทศกณฐบอกขาวการตายของกมภกรรณ อนทรชตจงออกรบโดยแปลงกายเปนพระอนทร และใหการณราชแปลงเปนชางเอราวณอนงดงามเมอทพพระลกษณเหนกเคลบเคลมหลงกล อนทรชตจงแผลงศรนาคบาศถกตวพระลกษณและทพวานร

3. การสอนวรรณคดไทย 3.1 จดมงหมายของการสอนวรรณคดไทย ในการเรยนสอนวรรณคดใหไดผลนน ครตองทราบจดมงหมายของการสอนเพอใหการสอนบรรลตามวตถประสงคและเกดประสทธภาพ ซงผรและนกการศกษาไดกลาวถงจดมงหมายของ การสอนวรรณคดไว ดงน หมอมหลวงบญเหลอ เทพยสวรรณ (2518: 29-31) ไดเสนอความคดไววา การเรยนการสอนวรรณคดประการแรก ควรใหนกเรยนไดทราบถงประวตของวรรณคด เพอทจะไดรวาวรรณคดของชาตมววฒนาการมาอยางไร มงานชนเอกอะไรบางและงานนนไดรบการยกยองเพราะเหตใดเพอใหนกเรยนเกดความภาคภมใจ ประการทสอง ควรใหนกเรยนไดเรยนวรรณคดหลายแบบเพอใหรเนอเรอง โดยสรปและสามารถพจารณารายละเอยดของวรรณคดจนเหนคณคาได ประการสดทายตองมงใหนกเรยนรจกวรรณคดนนๆ มสวนสวยงามและสวนบกพรองตรงไหน โดยฝกใหนกเรยนเกดความคดทจะตหรอชม

ประภาศร สหอาไพ (2535: 351-360) ไดกลาวถงจดมงหมายในการสอนวรรณคดวาควรเนนใหนกเรยนเกดมโนทศน มความรเนอเรองทกระจางชด มความร และเขาใจเกยวกบฉนทลกษณ สามารถถอดคาประพนธได เกดความคด จนตนาการ และสนทรยภาพจากเรองทเรยน มวจารณญาณ รจกวจารณ เปรยบเทยบ และสามารถเรยนรวฒนธรรม ความเชอ ประเพณ จากวรรณคด

สำนกหอ


30

สจรต เพยรชอบ และสายใจ อนทรมพรรย (2522: 159-160) ไดกลาวถงจดมงหมายการ

สอนวรรณคดวา เพอใหนกเรยนไดรจกความหมายของวรรณคด รจกลกษณะขอบงคบตางๆของ คาประพนธทใช มทกษะในการอานใหเหนคณคาของวรรณคด เขาถงอรรถรส สามารถวจารณนสยและการกระทาของตวละครได

สมถวล วเศษสมบต (2536: 106-107) กลาววา การสอนวรรณคดควรมงใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของวรรณคด และภาคภมใจในผลงานวรรณคดของบรรพบรษ ใหเหนสภาพชวตสงคมและวฒนธรรมทปรากฏในวรรณคด ใหจนตนาการ เกดความคดรเรมสรางสรรคและสามารถนาความรไปใชใหเกดประโยชนได หมอมหลวงอจจมา เกดผล (2536: 87-89) กลาวถงจดมงหมายของการสอนวรรณคดวาควรใหผเรยนเหนความสาคญของวรรณคด ทงในดานประโยชนตนและประโยชนสวนรวม รจกรปแบบทวงทานองและลลาของวรรณคด รจกสงเกตลกษณะนสยของตวละครในเรองแลวเปรยบเทยบกบชวตจรง สามารถนาสวนดไปใชและไมทาตามในสวนทไมด

พวงเลก อตระ (2539: 6) ไดกลาววา ความมงหมายของการสอนวรรณคดเพอใหเหนคณคาของวรรณคดและงานประพนธทใชภาษาอยางมรสนยมในฐานะเปนวฒนธรรมของชาต คอ ใหเกดความซาบซงในรสแหงความไพเราะของวรรณคด อนประกอบดวย เสยง รสของคา รสของความ เขาใจภาษาทใชในวรรณคดซงเปนภาษาทกวเลอกสรรคาไพเราะและมอานาจ

จากจดมงหมายดงกลาว สรปไดวา ในการสอนวรรณคดนนควรใหผเรยนไดตระหนกถงคณคาของวรรณคด เหนความสาคญในฐานะทวรรณคดเปนสมบตและเปนวฒนธรรมประจาชาตรจกรปแบบ รส ทวงทานองและลลาของวรรณคดรวมไปถงนสยของตวละคร เพอนา ไปสความคดรเรมสรางสรรค

3.2 วธสอนวรรณคดไทย การสอนวรรณคดนน ควรใชวธการหลายๆวธ โดยไมเนนแบบครบรรยายแตเพยงผเดยวหรอแบบใหนกเรยนทองจา แตควรจะใหนกเรยนไดคด และใชเหตผลในการศกษาคนควา หมอมหลวงบญเหลอ เทพยสวรรณ (2518: 30-33) กลาวถงการสอนวรรณคดสรปไดวา ครควรเรมใหนกเรยนไดทากจกรรมการอานโดยการใหนกเรยนอานตววรรณกรรมทงเรอง จากนนควรสอนใหนกเรยนเขาใจวรรณคดหรอวจกษโดยครฝกใหนกเรยนเกดความคดทจะตชมหรอพจารณาสวนทงามและบกพรองวาอยตรงไหน ตวละครตวใดดหรอเลวอยางไร เจตนาของผแตงคออะไร เมอครทราบความคดเหนของนกเรยนแลวครควรบอกความคดของครใหนกเรยนทราบดวยเพอเปนการชแนวทางหรอแนวความคด จากนนใหนกเรยนตความหรอวนจฉยสารและใหพจารณากลวธและวพากษวจารณ

สำนกหอ


31

ประภาศร สหอาไพ (2535: 351-360) กลาวถงวธการสอนวรรณคดวา เนอหาทจะสอนไดแก มโนทศน เนอหา ฉนทลกษณ คาศพท การตความบทประพนธ สนทรยภาพ การอานทานองเสนาะ ซงครจะตองกาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมใหชดเจน สวนในการสอนนนตองใหผเรยนไดทากจกรรมโดยใชความคดพจารณาดวยตนเองเปนสาคญ และใชสอการสอนใหเหมาะสมกบเนอหา

หมอมหลวงอจจมา เกดผล (2536 : 96) ไดใหขอเสนอแนะในการสอนวรรณคดไววาครควรเขาใจเนอหาทแทจรงของวรรณคดทจะนามาสอน จดหากจกรรมเกมประกอบการสอน หาเทคนคใหมๆ ททาใหการเรยนการสอนไมนาเบอ ควรยกตวอยางในปจจบนทนกเรยนสามารถเหนไดอยางชดเจน เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน ไมบงคบใหนกเรยนทองบทประพนธตางๆแตควรชใหเหนลลาและความไพเราะของบทประพนธ แลวใหนกเรยนเลอกทองบททนกเรยนประทบใจแทน รวมทงกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหนรจกวจารณยอมรบความคดเหนของผอน

สมถวล วเศษสมบต (2536: 135-136) ไดเสนอแนวทางการสอนวรรณคดวาครควรวางแผนอยางละเอยด หาหนงสออานประกอบ เตรยมเกรดความรและจดกจกรรมในบทเรยนตงจดมงหมายไวเปนเชงพฤตกรรม คอ จดประสงคการเรยนร แลวจดกจกรรมการสอนใหสอดคลองกบจดประสงค การเรยนร สอนเดกใหมวจารณญาณโดยยวยใหเดกคด อภปรายและตดสนใจโดยใชเหตผลทถกตองและควรใหทราบถงประวตความเปนมาของเรอง เชน ผแตงคอใคร แตงสมยใด เปนตน

ฐะปะนย นาครทรรพ (2545: 8) กลาวถงแนวการสอนวรรณคดสรปไดวา ตองปลกฝงใหนกเรยนเคยชนกบสงสวยงาม ความไพเราะลกซง เพราะการเคยวเขญใหนยมตามครจะไมทาใหเกดความซาบซงในสนทรยภาพทแทจรงขนมาได เดกตองเกดความซาบซงในความไพเราะงดงามนนขนมาได จงควรสอนใหนกเรยนรจกรสไพเราะของวรรณคดและรจกความสขความเพลดเพลนจากการอานวรรคดเพอเปนพนฐานสาคญสาหรบการเรยนวรรณคดใหลกซงตอไป

จากแนวทางในการจดการเรยนรวชาวรรณคดนนสรปไดวา ในการจดการเรยนรนนมแนวทาง คอ ครผสอนตองมความเขาใจเนอหาของวรรณคดใหถองแทกอน จงสามารถถายทอดวรรณคดใหผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ครจะตองกาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมใหชดเจน รวมไปถงตองมเทคนคในการสอนทหลายหลาย เพอกระตนใหผเรยนมความรสกอยากทจะเรยนรวรรณคด ครผสอนตองเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหนและเปดโอกาสใหผเรยนเลอกทองบทประพนธตามความสนใจและชแนะใหผเรยนเหนความสาคญและความไพเราะไปถงความงามในดานวรรณศลป

สำนกหอ


32

3.3 แนวทางการจดการเรยนรวชาวรรณคดไทย กรมวชาการ (2546: 334) ไดเสนอวธสอนวรรณคดสรปได ดงน 1. อานเขาใจ การอานเขาใจนบเปนขนตอนแรกในการสอนวรรณคดและวรรณกรรมซงครตองเตรยมการสอน โดยอานวรรณคดหรอวรรณกรรมทจะสอนนนใหเขาใจ และการจดการเรยน การสอนใหนกเรยนเขาใจดวย ดงน 1.1 เขาใจเรอง สามารถจบใจความสาคญและรายละเอยดของเรองไดสามารถตอบคาถามไดวา เรองนนคอเรองอะไร กลาวถงใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร ทาอยางไร และผลของ การกระทานนเปนอยางไร 1.2 เขาใจศพท คอ สามารถเขาใจความหมายของศพทยากหรอศพทตางยคสมย

2. ไดเสยงเสนาะ การสอนวรรณคดและวรรณกรรม ไมวาจะเปนรอยแกวหรอรอยกรองลวนมเสยงเสนาะของบทประพนธ หากจะยกตวอยางใหนกเรยนเขาใจถงความสาคญของเสยงกทาไดโดยยกตวอยางขอความมาสกประโยค แลวครอานออกเสยงแตกตางกนเปนอานออกเสยงธรรมดา กบอานออกเสยงตามอารมณของขอความ นกเรยนจะพบวา เสยงเสนาะของขอความนนอยทลลาการอานออกเสยงใหเหมาะสมกบขอความ

3. เจาะแนวคดสาคญ การสอนใหนกเรยนสามารถจบแนวคดสาคญของเรอง (theme) ไดจะตองใหนกเรยนอานเขาใจเสยกอน แลวจากนนสามารถทจะประมวลเรองทอานทงหมดเพอวเคราะหดวาสาระตางๆ ทงหลายของเรองทอานตางมงสประเดนเดยวกนอยางไร หากสามารถวเคราะหและจบสาระทหลากหลายของเรองไดวา ทายทสดแลวสาระเหลานนมงสผลอยางเดยวกน กแสดงวาผอานมศกยภาพในการอานสงในระดบทสามารถวเคราะหวนจฉยสารได สามารถทจะเชอมโยงสาระหรอเหตการณตางๆ ในเรอง และสามารถอธบายสาระหรอเหตการณตางๆ เหลานนไดอยางมเหตผล การสอนจบแนวคดสาคญอาจทาไดโดยครคอยชวยกระตนหรอแนะวธคดพจารณาสาระสาคญใหนกเรยนคนพบดวยตนเองไดโดยงาย กจะทาใหนกเรยนภมใจจากนนกกระตนใหคดตอวาสาระสาคญเหลานมงสผลอยางเดยวกนคออะไร ทงนอยาลมชใหนกเรยนเขาใจวาสาระสาคญอาจมหลายประเดน แตแนวคดสาคญจะตองมเพยงประเดนเดยวเทานน

4. หมนวเคราะหวนจฉย การสอนใหนกเรยนรจกวเคราะหวนจฉย คอ การสอนใหนกเรยนสามารถแยกแยะและพจารณาเรองทอานไดทงรปแบบ เนอหา กลวธและการใชภาษาวา แตละองคประกอบมรายละเอยดอยางไร 5. ใสใจวพากษวจารณ การสอนใหนกเรยนกลาแสดงความคดเหนตอเรองทอานมความสาคญ เมอสามารถวเคราะหวนจฉยรายละเอยดตางๆ และสามารถแสดงใหเหนความประสานสมพนธขององคประกอบตางๆเหลานนไดอยางมเหตผลเชอมโยงเขาดวยกน เพอแสดงความคดเหนของตนประกอบไดอยางกลมกลนแลว กเรยกไดวา รวพากษวจารณ การสอนในขนนมง ทจะให

สำนกหอ


33

นกเรยนเขยนบทวจารณอาจจะเปนเรองยากเกนไป แตครผสอนสามารถเลอกใชกลวธ การสนทนา ซกถาม หรอใชบทบาทสมมตวา ถานกเรยนเปนตวละครนนๆ นกเรยนจะหาทางออกของปญหาอยางไร เหตใดจงเลอกทางออกเชนนน แลวรวมกนแสดงความคดเหนตอเรองทอานกนบไดวาเปนการสอนวจารณในระดบหนง 6. ประสานกจกรรม หากครผสอนรจกเลอกกจกรรมตางๆ ใชประกอบการเรยนการสอนวรรณคดและวรรณกรรม จะทาใหการเรยนการสอนสนกสนานและนาสนใจยงขน นอกจากนยงชวยใหนกเรยนเขาใจและจาเนอหาไดดยงขนดวย กจกรรมในการสอนวรรณคด เชน กจกรรมบทบาทสมมต กจกรรมการแสดงละคร กจกรรมขบรองฟอนรา กจกรรมวาดภาพ กจกรรมคนควา กจกรรมทายปญหา 7. สมพนธเนอหา การเรยนการสอนวรรณคดและวรรณกรรมใหสมพนธเนอหาอนๆทงในวชาเดยวกนและตางวชา เชน สอนใหสมพนธกบราชาศพท สอนใหสมพนธกบหลกภาษา สอนใหสมพนธกบเนอหาวชาประวตศาสตรและภมศาสตร

4. แนวคดทเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน 4.1 ความเปนมาของทฤษฎการตอบสนองของผอาน ในป ค.ศ.1930 Rosenblatt ไดพฒนาแนวคดและสมมตฐานทเกยวกบกระบวนการอานวรรณคด โดยเขยนหนงสอชอLiterature as Exploration ในป ค.ศ.1938 และ The Reader, the

Text, the Poem ในป ค.ศ.1978 Rosenblatt (1995: 5; 24-28, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 36) กลาววา สงแรกทผสอนวรรณคดทกคนควรยอมรบ คอ ธรรมชาตของวชาวรรณคด จะตองเกยวของกบประสบการณชวต ดงนน สงทเกดขนในกระบวนการอานวรรณคด คอ ผอานจะนาประสบการณชวตของตนเองมาเชอมโยงกบเรองราวในวรรณคด Rosenblatt ไดศกษากระบวนการทเกดขนระหวางตวบทกบผอานและยนยนวาประสบการณสวนบคคลมอทธพลตอการเขาใจประสบการณในวรรณคด แลวเรยกรองใหมการสารวจการตอบสนองทผอานมตอวรรณคด โดยเนนวาผสอนวรรณคดควรมบทบาทในการสงเสรมใหผเรยนมความรสกตอศลปะการใชถอยคา และแนะนาแนวทางใหผเรยนไดสมผสมรดกทางวรรณศลปดวยประสบการณของตนเอง เนอเรองวรรณคดจงดารงอยในกระบวนการระหวางผอานกบตวบท ทงตวบทและผอานเปนองคประกอบสาคญในกระบวนการสรางความหมายจากวรรณคด

นกวรรณคดและนกวชาการวรรณคดหลายคนตางยอมรบกนทฤษฎการตอบสนองของผอานของ Rosenblatt มอทธพลตอการเรยนการสอนวรรณคดอยางยงมาโดยตลอดในชวงหกทศวรรษถงปจจบน ดงท Church (1997) กลาวถงทฤษฎนเปลยนจดเนนจากเนอเรองมาเปนการสรางปฏกรยาตอบสนองทผอานมตอเนอเรอง ทฤษฎไดรบความนยมอยางยง เพราะใหอสระแกผอาน

สำนกหอ


34

ในการตดสนวาวรรณคดเรองนนมอทธพลอยางไรตอตน และตองการใหผอานคนพบความซาบซงใจในการอานวรรณคดดวยประสบการณของตนเอง

4.2 สาระสาคญของทฤษฎการตอบสนองของผอาน Rosenblatt (1994: 13-16, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 36-37) ไดเสนอความคดเหนเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอานสรปไดวา วรรณคดเปนสงเราททาใหเกดความเชอมโยงระหวางประสบการณเดมกบถอยคาในเรอง ผอานจะตองคนหาความหมายดวยตวเอง โดยนาประสบการณเดมของตนเขามาตความ และสรางความเขาใจความหมายจากวรรณคด เนอเรองในวรรณคดเปรยบเสมอนโนตดนตรทคตกวสรางไวใหผอนนาไปเลน เสยงดนตรทเกดจากผเลนแตละคน แมวาจะมาจากโนตเพลงเดยวกนจะมความแตกตางกน ในการอานวรรณคดกเชนเดยวกน ผสอนวรรณคดจงตองสงเกตกระบวนการทผ เรยนนาประสบการณของตนมาทาความเขาใจความหมายในวรรณคดไดอยางไร ประสบการณของผอานจงเปนวตถดบในการผลตประสบการณใหมจากวรรณคด การสอนวรรณคดจะตองพฒนาศกยภาพของผเรยนใหสามารถสรางความหมายในตวบท โดยการใหผเรยน คดไตรตรองตวบทนน

สาระสาคญของทฤษฎการตอบสนองของ Rosenblatt สรปไดดงน 1. วรรณคดคอสงเราทกระตนความสนใจของผอาน และทาใหผอานเชอมโยงประสบการณเดมของตนกบความหมายของถอยคาในเนอเรอง 2. ผอานจะนาประสบการณเดมของตนมาสมพนธกบตวบท และสรางประสบการณใหมจากความทรงจา ความคด และความรสก ความหมายในวรรณคดจงเกดจากตวบทและประสบการณของผอาน

3. ผอานมหนาทตความตวบท ตวบทมหนาทสรางปฏกรยาตอบสนองใหเกดกบผอานเปนรายบคคล

4. การสรางความเขาใจวรรณคดไมไดเกดขนในลกษณะโดดเดยว แตเกดจากการมปฏสมพนธกบผอน

5. การสรางความเขาใจวรรณคดเปนประสบการณสวนบคคล ประสบการณของผเรยนเปนหวใจของการสรางประสบการณทางวรรณคด 6. ประสบการณจากการอานวรรณคด เกดจากการตความของผเรยนแตละคนและการขยายขอบเขตความเขาใจ โดยการแสดงความคดเหนรวมกบผอน เมอผเรยนไดคดไตรตรองวรรณคด ผเรยนจะสามารถพฒนานสยรกการอานไดอยางยงยนตลอดชวต

7. การอานวรรณคด คอ การสรางประสบการณระหวางผอานกบตวบท ผอานจะเตมความคดเหนของตนลงไปในตวอกษร ตวอกษรจงเปนสอความคด และความรสกของผอาน ผอานจะ

สำนกหอ


35

เขาถงวรรณคดไดโดยใชความคด อารมณ และประสบการณเดมของตน วรรณคดมหนาท สรางประสบการณใหมใหผอาน และมบทบาทในการสรางความหมายในวรรณคด

นอกจากน Rosenblatt ไดอธบายความสมพนธของวรรณคดกบการคดไตรตรอง สรปไดวาประสบการณจากวรรณคดและประสบการณในชวตจรงของผเรยนกอใหเกดกระบวนการคดไตรตรอง โดยอางองแนวคดของ Dewey และนกปรชญาในสาขาปฏบตนยม (Pragmatist) วา การคดไตรตรองในชวตจรงจะเกดขนเมอมความขดแยง ความคบของใจ ทาใหเกดทางเลอกในการเปลยนแปลงพฤตกรรม ความคดประเภทนจะเกดในสถานการณทตงเครยดและกดดนซงวรรณคดไดกาหนดสถานการณเชนนนไวเสมอ และสรางความขดแยงทคลายคลงกบสถานการณในชวตจรง กระบวนการคดไตรตรอง ประสบการณในวรรณคด คอ กระบวนการนาไปสการไตรตรองประสบการณในชวตจรง ดงนน การศกษาวรรณคดจงควรตงอยบนรากฐานของประสบการณจากวรรณคด ซงแทจรงแลวกคอประสบการณจาลองของผอานนนเอง ถาบคคลไดรบการสงเสรมใหฝก การคดไตรตรองอยเสมอกจะกลายเปนนสย มความพรอมในการคดและสามารถคดไตรตรองในสถานการณจรงทจะตองตดสนใจไดอยางดยง จากสาระสาคญเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอานสรปไดวา ทฤษฎนเนนการนาประสบการณเดมของผเรยนหรอของผอาน ประสบการณจากชวตจรงมาเชอมโยงกบวรรณคดทเรยนโดยมการเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนอยางหลากหลาย เพอการพฒนาการเรยนรวรรณคดใหมประสทธภาพมากยงขน

4.3 การจดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน Rosenblatt (1995: 48; 63-64, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 39) ไดอธบายการจดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอานสรปไดดงน 1. ผสอนวรรณคด ควรสงเสรมใหผเรยนตระหนกวาสงสาคญทสดในการเรยนวรรณคดคอ การเขาใจชวตมนษยและสงคม

2. การสอนวรรณคดควรพฒนาศกยภาพของผเรยนเปนรายบคคล ใหผเรยนสรางความหมายและคดไตรตรองอยางมวจารณญาณดวยตนเอง 3. ผเรยนควรมอสระในการแสดงปฏกรยาตอบสนอง ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนพฒนา ความเขาใจ และเกดการตอบสนองตอวรรณคดตามศกยภาพของแตละคน ควรสรางบรรยากาศหรอสถานการณการเรยนการสอนททาใหผ เรยนรสกอบอนและอสระ ในการแสดงความรสกและ ความคดเหน ผสอนจะตองพยายามสรางนสยรกการอานและทศนคตในการวพากษวจารณและสงเสรมใหผเรยนพฒนาความเขาใจวรรณคดในบรบทของอารมณและความสนใจใฝรของ ผเรยน

สำนกหอ


36

บรรยากาศการเรยนการสอนทอสระ ผอนคลาย และปลอดภย จะทาใหผเรยนแสดงการตอบสนองตอวรรณคดอยางเปนธรรมชาต โดยไมเสแสรงแกลงทา นอกจากน นกวชาการวรรณคดทนาแนวคดเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอานไปประยกตใชและขยายผล ไดอธบายแนวทางในการจ ดการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎ การตอบสนองของผอานไวดงน Matin (1989: 377-378, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 40) ไดเปรยบเทยบการเรยนการสอนวรรณคดแบบเดม (Aristotelianism) กบการเรยนการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน สรปไดวา การเรยนการสอนแบบเดมผสอนมบทบาทในการวเคราะหวรรณคดและตงคาถามเกยวกบเนอหาเรองใหผเรยนตอบ ไมเนนการเรยนรโดยการคนพบของผเรยน สวนการเรยนการตอบสนองตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ผสอนมบทบาทในการสงเสรมใหผเรยนคด และอธบายความรสกของตนทเกดจากการอานวรรณคด Probst (1984: 33-35 และ1987, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 40) ไดอธบายการนาทฤษฎการตอบสนองของผอานไปใชในการเรยนการสอนวรรณคด สรปไดดงน 1. ผสอนควรเสรมใหผเรยนเชอมนในการตอบสนองของตนทเกดจากการอาน ไมวาจะเปนดานอารมณ การเชอมโยงประสบการณ ความทรงจา จนตภาพ หรอความคดเหน ควรสงเสรมใหผเรยนแสดงการตอบสนองอยางชดเจน โดยสารวจการตอบสนองทเกดขนจากตวบทและจากประสบการณอนๆ รวมทงใหผเรยนสะทอนการตอบสนอง และวเคราะหการตอบสนองของตน 2. บรรยากาศในชนเรยนควรมลกษณะของการรวมมอมากกวาการแขงขน ในการอภปราย ไมควรมการตดสนวาใครถกหรอผด แพหรอชนะ แตควรสงเสรมใหผเรยนเกดความคดทชดเจนและพฒนาความคดของตน การอภปรายในชนเรยน ไมวาจะเปนการอภปรายระหวางผเรยนกบผสอนหรอการอภปรายระหวางผเรยนดวยกน ควรเปนบรรยากาศของการยอมรบความคด และเหนความสาคญซงกนและกน 3. ควรเนนความรทเกดจากการสะทอนความคดของผเรยน และการอภปรายมากกว าความรทปรากฏเปนตวอกษร แมวาความสามารถในการอานวรรณคดจะเกยวของกบการสงเกตภาษาและการพจารณารปแบบเพอการแสดงการตดสนคณคาของวรรณคด องคประกอบเหลานยงคงความสาคญในการเรยนการสอนวรรณคดแตทฤษฎการตอบสนองของผอานเสนอแนวทางวาการเรยนการสอนวรรณคดควรนาไปสความเขาใจชวตและสงคม และใหอสระแกผเรยนมากกวาการจากดความคดและประสบการณ 4. ในการอภปรายจะตองเนนประเดนทสงเสรมใหผเรยนเกดการตอบสนอง ผสอนควรสนบสนนใหผเรยนวเคราะหสาระทอยในบทเรยน โดยการตความเพอคนหาความหมายทแฝงอยในวรรณคดเรองนน

สำนกหอ


37

5. ผสอนจะตองสรางบรรยากาศทเนนการเรยนรแบบรวมมอมากกวาการเรยนรแบบแขงขน ในการอภปรายไมควรตดสนวาถกหรอผด แพหรอชนะ แตควรเปนการสรางความคดใหมจากบทเรยน เพอใหผเรยนไดเกดความรความเขาใจอยางลกซง มการปรบเปลยนความคดและยอมรบความคดของผอน เพอขยายมมมองเกยวของกบวรรณคด 6. ควรใหผเรยนเชอมโยงการอานวรรณคดเรองนกบเรองอนๆ ทเคยอานมาแลวรวมทง การอภปรายในประเดนอนๆ หรอประสบการณ อนๆ ทเกยวของกบวรรณคดและการพจารณาวรรณคดเรองอนๆ ทผเรยนควรอานตอไป

Brown และ Stephens (1995: 221-224, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 42) ไดเสนอแนะการสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน สรปไดดงน 1. การสรางบรรยากาศในชนเรยนใหเปนชมชนแหงการเรยนร (classroom learning

community) ผสอนควรใชการอภปรายในชนเรยนโดยนาประเดนตางๆ ทเปนความขดแยงในวรรณคดแลวสงเสรมใหผเรยนเกดการตอบสนอง ประเดนตางๆเหลาน ผสอนอาจเปนผกาหนด หรอใหผเรยนเปนผกาหนดกได เมอผเรยนเกดการตอบสนองแลว กใหผเรยนอภปรายตอไปวา รสกอยางไรกบสถานการณความขดแยงและการแกไขปญหา ซงจะทาใหผเรยนพฒนาไปสการตอบสนองในระดบตางๆตอไป

2. การแบงกลมศกษาและแลกเปลยนความคดเหน (student sharing and study

groups) ผสอนควรใหผ เรยนแบงกลมศกษาเพอกาหนดแนวทางในการอานและการอภปรายเกยวกบวรรณคด แลวอภปรายแลกเปลยนความคดเหนตามประเดนนน เชน ผเรยนอาจจะแสดงปฏกรยาตอตวละครในวรรณคด โดยการแสดงความรสกวาชอบหรอไมชอบ เปนตน

3. การเรยนรเปนค (learning partners) ผสอนควรใหผเรยนจบคสนทนากบเพอนรวมชน เพอเปนขอมลสาหรบนาไปเขยนบนทก การเรยนรการตอบสนองตอวรรณคด (literary response journals) ในขนนผเรยนจะไดสารวจความรสกทเกดจากการอานวรรณคดและตดสนใจวาจะแสดงการตอบสนองตอวรรณคดเรองนอยางไร 4. การเรยนรรายบคคล (individual learning) ผสอนควรใหผ เรยนตรวจการตอบสนองของตนทมตอวรรณคดทอาน และสรปวาวรรณคดเรองนสงผลกระทบอยางไร แลวแสดงการตอบสนองทตนมตอวรรณคดโดยการเขยนบนทกการเรยนร การสอนวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองของผอานสรปไดวา ในการเรยนการสอนนนควรมงเนนใหผเรยนคนหาความรดวยตวเอง มการแลกเปลยนความรซงกนและกน เพอสงเสรมให

สำนกหอ


38

ผเรยนทาความเขาใจโดยการเชอมโยงประสบการณของตวเองกบสงทอานและผสอนควรตรวจในสงทผเรยนเขยนบนทกตอบสนองความรมา เพอดวาผเรยนมความเขาใจในวรรณคดเปนรายบคคลอยางไร 4.4 รปแบบการจดการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานของ พรทพย ศรสมบรณเวช เปนรปแบบการสอนทพฒนามาจาก ทฤษฎการตอบสนองของผอานของ Rosenblatt

การเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผ อานของพรทพย ศรสมบรณเวช เปนนวตกรรมการเรยนรวรรณคดไทยทเนนผเรยนเปนสาคญและเปนทางเลอกหนงในการจดการเรยนการสอนวรรณคดใหสอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตรและธรรมชาตของวชา รปแบบนจะสามารถนาไปใชกบผเรยนไดทกระดบ โดยพจารณาคดเลอกวรรณคดและจดกจกรรมทเหมาะสมกบวฒภาวะและศกยภาพของผเรยน ผลทเกดขนจากการใชรปแบบน คอ เสรมสรางความสามารถของผเรยนดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตร ตรอง (พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 178) รายละเอยดของรปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานของ พรทพย ศรสมบรณเวช ทผวจยนามาศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ม หลกการและขนตอน ดงน

4.4.1 หลกการของรปแบบการเรยนการสอน รปแบบการเรยนสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานมหลกการ 4 ประการ คอ

1. หลกการดานการสรางความเขาใจจากประสบการณ ผ เ รยนสรางความเขาใจในการอานวรรณคดจากประสบการณเดมของตน

ในการเรยนการสอนวรรณคด รปแบบการเรยนสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานนเนนการจดสถานการณใหผเรยนนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด

2. หลกการดานความแตกตางระหวางบคคล

ผเรยนแตละคนมศกยภาพในการเขาใจวรรณคดแตกตางกนตามประสบการณเดมของแตละคน รปแบบการเรยนสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานน เนนการใหเสรภาพแกผเรยนในการแสดงความรสก ความคดเหนและการยอมรบการแสดงการตอบสนองตอวรรณคดของผเรยนโดยปราศจากอคต

3. หลกการดานการมปฏสมพนธ ผเรยนควรมสวนรวมในกระบวนการเรยนร โดยแลกเปลยนความรสกความคดเหน

ของตนกบผอน เพอพฒนาความสามารถในการคดไตรตรองและการตอบสนองตอวรรณคด รปแบบการเรยนสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานน เนนการจดสภาพการเรยนการสอนใหผเรยนมปฏสมพนธรวมกนในชนเรยน

สำนกหอ


39

4. หลกการดานการทบทวนและการคดไตรตรอง ผเรยนแตละคนควรมโอกาสทบทวนและคดไตรตรองประสบการณจากการอาน

วรรณคดและขอมลปอนกลบ โดยการเขยนบนทกการเรยนร แลวจบคแลกเปลยนกนอาน รปแบบ การเรยนสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานน เนนการใหขอมลปอนกลบในบนทกการเรยนรของผเรยน เพอพฒนาความเขาใจในการอานวรรณคดและใหผเรยนเหนมมมองใน การตอบสนองตอวรรณคดทหลากหลายมากขน

4.4.2 ขนตอนการจดการเรยนการสอน รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ประกอบดวยขนตอนการเรยนการสอน 5 ขน แตละขนมกจกรรมการเรยนการสอนดงน ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน

1.1 อานเนอเรองวรรณคดตอนทกาหนด

1.2 สรปความเขาใจในการอานวรรณคดตามศกยภาพ

1.3 นาเสนอความเขาใจในการอานเนอเรองโดยการพด หรอการเขยนตามศกยภาพของตน

1.4 รวมกนอภปราย และสรปเนอเรองวรรณคดตอนทเปนบทเรยน

ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ 2.1 นาเสนอตวอยางขอความ หรอตวอยางเหตการณในวรรณคดหรอประเดนอนๆทเกยวของกบวรรณคดมาอภปรายรวมกนในชนเรยน

2.2 นาเสนอประสบการณของตนทเกยวของกบขอความ เหตการณหรอประเดนอนๆทเกยวของกบวรรณคด 2.3 อภปรายรวมกน เพอเชอมโยงประสบการณของผเรยนกบวรรณคดใหชดเจนยงขน

ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ 3.1 แบงผเรยนเปนกลมยอย ใหผเรยนรและทางานรวมกบผอน

3.2 รวมกนกาหนดประเดนอภปราย หรองานกลมในลกษณะอนๆทเกยวของกบเนอเรองวรรณคด

3.3 อภปรายหรอทางานกลมทไดรบมอบหมาย โดยเนนการแสดงความคดเหนทเชอมโยงประสบการณกบวรรณคด

สำนกหอ


40

ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ

4.1 ผแทนของแตละกลมนาเสนอผลงานในชนเรยน

4.2 รวมกนอภปราย และนาเสนอความคดเหนเพมเตม โดยการใหและรบขอมลปอนกลบซงกนและกน

ขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทกการตอบสนอง 5.1 ชวยกนทบทวนเนอหา แลวสรปประเดนสาคญจากการเรยนรในกลมยอยและการนาเสนอผลงานกลมในชนเรยน

5.2 เขยนบนทกการเรยนร โดยการแสดงความร ความเขาใจความรสก และความคดเหนเกยวกบวรรณคดอยางอสระ สงใหผสอนตรวจพจารณา 5.3 ตรวจพจารณาบนทกการเรยนรและใหขอมลปอนกลบในบนทก การเรยนรของผเรยนแตละคนแลวสงคนบนทกการเรยนรใหผเรยน

5.4 จบคแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนรทกครง โดยเปลยนคอานเพอใหรบทราบความคดเหนของผเรยนคนอนๆอยางหลากหลาย

4.4.3 การวดและประเมนผล การวดและการประเมนผลการเขยนบนทกความร ในรปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานของพรทพย ศรสมบรณเวช ใชตามแนวคดของ Brown และ Stephen โดยจาแนกความสามารถในการตอบสนองตอวรรณคดเปน 5 ระดบ ดงน

1. ระดบขอเทจจรง ( facture level) ผอานแสดงความเขาใจตวบทโดยการอธบายเหตการณในเนอเรองเหมอนกบ การรายงานขาวหนงสอพมพ โดยการระบรายละเอยดของเหตการณตามทปรากฏในเนอเรอง

2. ระดบความรสกรวม (empathic level) ผอานเชอมโยงความสมพนธระหวางตวละครกบเหตการณ หรอสถานการณในเรอง

โดยการพยายามทาความเขาใจอารมณความรสกนกคดของตวละคร 3. ระดบการวเคราะห (analytical level)

ผอานใชการอานรายละเอยด (close reading) ในการพจารณาองคประกอบของเรอง เชน พฒนาการของตวละคร การใชสญลกษณ แนวคด และนาเสยงของผแตง

4. ระดบความเหนใจ (sympathetic level) ผอานแสดงการตอบสนองตอสถานการณในเรอง โดยระบความรสกเหนใจทมตอชะตากรรมของตวละคร และเขาใจพฤตกรรมของตวละครมากขน

สำนกหอ


41

5. ระดบการวจารณ (critical level)

ผอานตความและคดไตรตรองคณคาของวรรณคด โดยเชอมโยงความร ความเขาใจ และทศนคตทมตอเรอง จากระดบความสามารถในการตอบสนองของผอานทกลาวมานน สรปไดวา ระดบความสามารถแตละระดบนนจะขนอยกบความเขาใจในการเรยน การรสกรวม การวเคราะห วจารณ จงจะพฒนาไปสระดบความสามารถในการตอบสนองของผอานทสงขนได ในการวจยการศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานน ผวจยไดใชขนตอนในการจดการเรยนรและ การวดและประเมนผลการเรยนร ตามรปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานของพรทพย ศรสมบรณเวช

5. งานวจยทเกยวของกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน 5.1 งานวจยในประเทศ งานวจยทเกยวกบทฤษฎการตอบสนองของผอาน

พรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 180) ไดวจยเรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทย ตามทฤษฎตอบสนองของผอานเพอเสรมสรางความสามารถดานการตอบสนองวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองของนสตระดบปรญญาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย กลมตวอยางเปนนสตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จานวน 34 คน แบงเปนกลมทดลอง 17 คน และกลมควบคมจานวน 17 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบทดสอบความสามารถในการอานเพอความเขาใจ แบบบนทกการเรยนร แบบบนทกผลการสอนและแบบบนทกการสมภาษณ ผลวจยพบวา กลมทดลองมคะแนนความสามารถดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ความสามารถของผเรยนกลมทดลองดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองเปนผลมาจากการใชรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน

ปารชาต ตามวงค (2550: 99-100) ไดวจยเรองผลของการใชรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอานทมตอความสามารถในการอานเพอความเขาใจและเจตคตตอวรรณกรรมลานนาของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน มวตถประสงค เพอศกษาผลของการใชรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอานทมตอความสามารถในการอานเพอความเขาใจ และเจตคตตอวรรณกรรมลานนาของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน และเพอเปรยบเทยบความสามารถในการอานเพอความเขาใจ และเจตคตตอวรรณกรรมลานนาของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎ

สำนกหอ


42

การตอบสนองของผอานกบการจดการเรยนรแบบปกต กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยเชยงใหม อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 จานวน 87 คน เครองมอทใชในการทดลองไดแก แผนการจดการเรยนรวรรณกรรมลานนา แบบวดความสามารถในการอานเพอความเขาใจและแบบวดเจตคตตอวรรณกรรมลานนา ผลจากการวจยพบวาความสามารถในการอานเพอความเขาใจและเจตคตตอวรรณกรรมลานนาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยเชยงใหม อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหมสงขนหลงจากไดรบการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

เนตรนภา ประสงห (2553: 75) ไดวจยเรองผลการเรยนตามทฤษฎตอบสนองของผอานทมตอความเขาใจในการอานวรรณคดรอยกรองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองจอกพทยานสรณ สานกงานเขตหนองจอก กรงเทพมหานคร มวตถประสงคเพอศกษาความสามารถในการอานวรรณคดรอยกรองเพอความเขาใจของนกเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอน กเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองจอกพทยานสรณ สานกงานเขตหนองจอก กรงเทพมหานคร ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 จานวน 42 คน เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการจดการเรยนร แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการอาน ผลจากการวจยพบวา ความสามารถในการอานวรรณคดรอยกรองเพอความเขาใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

โรงเรยนหนองจอกพทยานสรณ สานกงานเขตหนองจอก กรงเทพมหานครสงขนหลงจากไดรบการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 และเจตคตของผเรยน ดขนหลงจากไดรบการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

5.2 งานวจยตางประเทศ Garrison (1991) ไดวจยเกยวกบการตอบสนองทางการอานของผเรยนในมหาวทยาลยทมตอการอานบทเรยนวรรณคดและบทเรยนทไมเปนวรรณคดเพอศกษาวาผอานรบรเนอหาของบทเรยน ทเปนวรรณคดกบบทเรยนทไมเปนวรรณคดเหมอนกนหรอไม รปแบบการเขยนมอทธพลตอ การตอบสนองของผอานหรอไม และการรบรของผอานม อทธพลตอความ คดเหน กลยทธและ การตอบสนองในการอานอยางไร กลมตวอยางเปนผเรยนเพศหญง 29 คนและเพศชาย 4 คน ในชนเรยนภาษา ซงมผเรยนหลากหลายชนป ผวจยใหกลมตวอยางเขยนแสดงการตอบสนองอยางอสระทมตอการอานบทเรยนจานวน 6 บท ทงบทเรยนทเปนวรรณคดและไมใชวรรณคดและใหตอบแบบสอบถามเกยวกบการอานและการเขยน

ผลการวจยพบวาผอานรบรคณลกษณะของบทเรยนทเปนวรรณคดกบบทเรยนทไมเปนวรรณคด ผอานมความคดเหนและกลยทธในการอานบทเรยนทเปนวรรณคดกบบทเรยนทไมเปน

สำนกหอ


43

วรรณคดแตกตางกน กลมตวอยางสวนใหญชอบการตอบสนองโดยการเขยนบนทกการเรยนร มเพยงเลกนอยทชอบการเขยนรายงาน และมจานวนนอยทสดทชอบการเขยนทงสองแบบ นอกจากน พบวาการเขยนบนทกการเรยนรมความสมพนธกบบทเรยนท เปนวรรณคด สวนการเขยนรายงาน มความสมพนธกบบทเรยนทไมเปนวรรณคด กลมตวอยางเหนวารปแบบการเขยนมความเหมาะสมกบรปแบบบทเรยนอยางใดอยางหนง การตอบสนองโดยการเขยนเปนวธการทผอาน ไดแสดงความคดเชงไตรตรอง และเชอมโยงความคดของผอาน

จากการวเคราะหขอมลเชงคณภาพพบวา ในการตอบสนองตอบทเรยนทเปนวรรณคดกบบทเรยนทไมเปนวรรณคด แมวาผอานจะไตรตรองจากประสบการณของตน แตผอานกจะใชวธการแตกตางกน กลาวคอ ในการตอบสนองตอบทเรยนท เปนวรรณคด ผอานจะเนนการจนตนาการถงอนาคต สวนในการตอบสนองตอบทเรยนทไมเปนวรรณคด ผอานจะใชประสบการณของตนใน การเชอมโยงเรองราวทปรากฏในบทเรยน ในการอานบทเรยนทเปนวรรณคด ผอานจะแสดง ความคดเหนทนอกเหนอไปจากตวบท โดยเนนประเดนทางสงคมสวนรวม แตการอานบทเรยนท ไมเปนวรรณคด ผอานจะแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทอยในตวบทเทานน

KessLer (1992) ไดวจยเรองการตอบสนองของผอานทมตอวรรณคดของ Holocaust ในการวจยครงน ประชากร คอนกเรยนระดบ 10 ในชนเรยนวชาภาษาองกฤษ ผวจยมอบหมายใหผเรยนอานนวนยายของ Holocaust 2 เรอง แลวใหแลกเปลยนปฏกรยาการตอบสนองกบเพอน จากนนใหเขยนบนทกการเรยนรแบบสนทนาในลกษณะเปนค โดยการจดกลมสนทนา การสมภาษณ การเขยนตอบตามประเดนทกาหนด และการตอบแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา การตอบสนองของผอานมลกษณะหลากหลาย และการวจยครงนเปนการขยายแนวคดเกยวกบบนทกการเรยนรแบบสนทนา ซงสวนใหญเนนการโตตอบระหวางครและนกเรยนในชนเรยน

Courtney (1999) ไดสารวจกระบวนการอาน และกระบวนการเขยนซงมอทธพลตอกนและกนโดยเนนการศกษาวาการตอบสนองของผอานในการเรยนการสอนวรรณคดในชนเรยนมผลอยางไรตอพฒนาการทางการเขยนของนกเรยน การศกษาครงนใชการบนทกเทป การอภปราย การเขยนบนทกการเรยนร เพอตรวจสอบวานกเรยนพฒนาความสมพนธระหวางการอานกบการเขยนไดอยางไร ผวจยใหนกเรยนระดบ 5 จานวน 24 คน อานนวนยาย และรวมกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการตอบสนองเปนเวลาหนงปการศกษา ในการวเคราะหการตอบสนอง และการเขยนของนกเรยน ใชกรอบแนวคด ไดแก ระดบการตอบสนองตอเนอหา บทบาทของผเรยนในการอภปรายเกยวกบวรรณคด บทบาทของครในการเลอกเนอหาวรรณคด อทธพลของวธการตอบสนอง และอทธพลของการเขยน ผลการศกษาพบวานกเรยนมความสามารถเชอมโยงการอานและการเขยนในชนเรยนม 2 ลกษณะ คอ นกเรยนทมความสามารถในการอานเปนอยางด กบนกเรยนทม ความซาบซงทางสนทรยภาพในขณะอานวรรณคด นกเรยนเหลานรวมกนสรางความเขาใจเนอเรอง

สำนกหอ


44

โดยใชประสบการณซบซอนของเรองเปนสอนาไปสการวจารณวรรณคด และการพฒนาตนเองใหเปนนกอานทด นกเรยนใชความเขาใจองคประกอบของวรรณคดเพอนาไปสเนอเรองและพฒนาความสมพนธระหวางการอานกบการเขยน

McVicker (2002) ไดทาวจยเกยวกบการใชทฤษฎการตอบสนองของผอานกบเดกกอนวยเรยน โดยใชทฤษฎของ Rosenblatt เปนกรอบแนวคดในการวจย และใชการอานฟงเสยง การเรยนปนเลน และการเรยนภาษาแบบองครวม เปนกจกรรมการเรยนการสอน กลมตวอยางในการศกษาเปนเดกอาย 5 ขวบ ใชเวลาในการศกษา 8 สปดาห เกบรวบรวมขอมลโดยการสงเกตพฤตกรรม และ การบนทกวดโอเทป ผลการวจยพบวาทฤษฎการตอบสนองของผอานทาใหเดกกอนวยเรยนมทกษะการอานและการเขยนสงขน ดงนน นกการศกษา ผปกครอง บรรณารกษและผดแลเดก ควรสงเสรมสอชนดตางๆ และหนงสอเพอสงเสรมความสามารถในการตอบสนองตอวรรณคด

Miller (2003) ไดวจยเกยวกบการใชการอภปรายกลมในประเดนดานวฒนธรรมทเชอมโยงวรรณกรรมสาหรบเดกในชนเรยนระดบปฐมวย ผวจยไดศกษาผเรยนทเปนชาวอเมรกนผวดา จานวน 28 คน ทมสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมอยในระดบตา ซงจะตองพฒนาความรใหสามารถอานออกเขยนได โดยใชทฤษฎการตอบสนองของ Rosenblatt และทฤษฎปฏสมพนธเชงสงคมของ Vygotsky ผลการวจยพบวาผเรยนเหลานสามารถพฒนาความคดอยางมวจารณญาณไดด โดยใชการวเคราะหวฒนธรรมในวรรณคด ผวจยใหขอเสนอแนะวาการเชอมโยงความสมพนธทางวฒนธรรมของบานและโรงเรยนเขาดวยกนจะสามารถสรางประสบการณการเรยนรทมความหมายใหผเรยนไดทกชนชน

จากการศกษางานวจยทกลาวมาแลวนน ทาใหเหนแนวทางการใชทฤษฎการตอบสนองของผอานมาศกษาวรรณคดไทยในระดบชนมธยมศกษาปท 3 ซงจะไดกลาวตอไปในบทท 3

สำนกหอ


45

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มวตถประสงค เพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน 2) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน งานวจยนเปนการวจยแบบจาลองการทดลอง ( Pre Experimental Designs) ใชแบบแผนการวจยการทดลองกลมเดยว มการวดกอนและหลงการทดลอง (The One–Group Pretest–Posttest Design) ซงมรปแบบดงน (มาเรยม นลพนธ, 2553: 144) ตารางท 4 แบบแผนการวจยแบบ The One–Group Pretest–Posttest Design

T1

X

T2

T1 คอ การทดสอบกอนเรยน

X คอ การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

T2 คอ การทดสอบหลงเรยน

ขนตอนและวธดาเนนการวจยม 4 ขนตอน ดงน

1. ขนเตรยมการ 1.1 ศกษาคนควา ตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของ 1.2 กาหนดประชากรและกลมตวอยาง 1.3 ตวแปรทใชในการศกษา

45

สำนกหอ


46

2. ขนสรางและหาคณภาพเครองมอ 2.1 เครองมอทใชในการทดลอง

2.2 การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

3. ขนดาเนนการทดลอง 4. ขนวเคราะหขอมล

รายละเอยดของการดาเนนการทดลองมขนตอน ดงน

1. ขนเตรยมการ 1.1 ศกษาคนควา ตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงน

1.1.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) ปการศกษา 2557

1.1.2 หนงสอ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนวรรณคดไทย

1.1.3 หนงสอ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

1.1.4 บทละครพดเรอง เหนแกลก นทานคากลอน เรองพระอภยมณ ตอน พระ อภยมณหนนางผเสอสมทร และบทพากยเอราวณ

1.2 กาหนดประชากรและกลมตวอยาง 1.2.1 ประชากร ประชากรคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 3 หองเรยน มนกเรยนทงสน 108 คนโดยการจดหองเรยนเปนแบบคละความสามารถและมความรพนฐานวชาภาษาไทยไมแตกตางกน

1.2.2 กลมตวอยาง กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎร

บารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 38 คน ซงไดมาจากการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม ดวยวธการจบสลาก

1.3 ตวแปรทใชในการศกษา 1.3.1 ตวแปรตน (Independent Variable) คอการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

สำนกหอ


47

1.3.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) คอ

1.3.2.1 ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

1.3.2.2 ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

2. ขนสรางและหาคณภาพเครองมอ 2.1 เครองมอทใชในการทดลอง

การวจยครงนผวจยไดกาหนดเครองมอในการทดลองมดงน 2.1.1 แผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

2.1.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนกอนและหลงเรยนวรรณคดไทย 2.1.3 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎ

การตอบสนองของผอาน

2.2 การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 2.2.1. แผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มขนตอนใน การสราง ดงน 2.2.1.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551กลมสาระการเรยนรภาษาไทยและหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรภาษาไทยระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) พทธศกราช 2557

2.2.1.2 ศกษาเอกสาร ตาราและงานวจยทเกยวของกบการเขยนแผน การจดการเรยนรและการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

2.2.1.3 ศกษาบทละครพด เรองเหนแกลก นทานคากลอนเรอง พระ อภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร และบทพากยเอราวณ เพอวเคราะหประเดนปญหาทนามาเปนสาระสาคญในแผนการจดการเรยนร 2.2.1.4 นาขอมลสาระสาคญทไดจากการศกษามาเปนแนวทางการจดทาแผนการจดการเรยนรวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

2.2.1.5 สรางแผนการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานจานวน 3 แผน แผนละ 3 ชวโมง รวมทงสน 9 ชวโมงโดยใชเนอหาวรรณคดไทยจานวน 3 เรอง ประกอบดวย บทละครพด เรองเหนแกลก นทานคากลอน เรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร และบทพากยเอราวณ แผนการจดการเรยนรประกอบดวย สาระสาคญ มาตรฐานตวชวด เนอหาสาระ คณลกษณะอนพงประสงค กจกรรมการเรยนร สอและแหลงการเรยนร การวดและการประเมนผล โดยรปแบบการเรยนการสอนมรายละเอยด ดงตอไปน

สำนกหอ


48

รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มหลกการสาคญ 4 ประการ คอ

1. การสรางความเขาใจจากประสบการณเดม

ผเรยนสรางความเขาใจในการอานวรรณคดจากประสบการณเดมของตน รปแบบนเนนการจดสถานการณใหผเรยนนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด 2. ความแตกตางระหวางบคคล

ผ เรยนแตละคนมศกยภาพในการเขาใจวรรณคดแตกตางกนตามประสบการณเดมของแตละคน รปแบบนเนนการใหเสรภาพแกผ เรยนในการแสดงความรสก ความคดเหนและยอมรบการแสดงการตอบสนองตอวรรณคดของผเรยนโดยปราศจากอคต

3. การมปฏสมพนธในการเรยนร ผเรยนควรมสวนรวมในกระบวนการเรยนร โดยการแลกเปลยนความรสก ความคดเหนของตนกบผอน เพอพฒนาความสามารถในการคดไตรตรอง และการตอบสนองตอวรรณคด รปแบบนเนนจดสภาพการเรยนการสอนใหผเรยนมปฏสมพนธรวมกนในชนเรยน

4. การทบทวนและการคดไตรตรอง ผเรยนแตละคนควรทบทวนและคดไตรตรองประสบการณจากการอานวรรณคดและขอมลปอนกลบ โดยการเขยนบนทกการเรยนรแลวจบคแลกเปลยนกนอาน รปแบบนเนนการใหขอมลปอนกลบในบนทกการเรยนรของผเรยน เพอพฒนาความเขาใจและการตอบสนองวรรณคด รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มวตถประสงค 3 ขอ คอ

1. นกเรยนสามารถสรปเนอหาวรรณคดได 2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดได

3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานวรรณคด นาไปประยกตใชในชวตจรงได กจกรรมการเรยนรมขนตอน ดงน

ขนท 1 ขนสรางความเขาใจเบองตนในการอาน โดยผเรยนอานเนอเรองวรรณคดตอนทกาหนด ผเรยนสรปความเขาใจในการอานวรรณคดตามศกยภาพของตน ผเรยนนาเสนอความเขาใจในการอานเนอเรองโดยการพดหรอการเขยนตามศกยภาพของตน ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายและสรปเนอเรองวรรณคดตอนทเปนบทเรยน

สำนกหอ


49

ขนท 2 ขนเชอมโยงประสบการณ ผสอนนาเสนอตวอยางขอความ หรอตวอยางเหตการณในวรรณคด หรอประเดนอนๆทเกยวของกบวรรณคดมาอภปรายรวมกนในชนเรยน ผเรยนนาเสนอประสบการณของตนทเกยวของกบขอความ เหตการณหรอประเดนอนๆทเกยวของกบวรรณคดทผสอนนาเสนอ โดยการพดหรอเขยนสนๆ ผเรยนและผสอนอภปรายรวมกน เพอเชอมโยงประสบการณของผเรยนกบวรรณคดใหชดเจนยงขน

ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ โดยแบงผเรยนเปนกลมยอย ใหผเรยนเรยนรและทางานรวมกบผอน ผสอนและผเรยนรวมกนกาหนดประเดนการอภปราย หรองานกลมในลกษณะอนๆทเกยวของกบเนอเรองวรรณคด ผเรยนอภปรายหรอทางานกลมทไดรบมอบหมาย โดยเนนการแสดงความคดเหนทเชอมโยงประสบการณกบวรรณคด

ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ โดยใหตวแทนของแตละกลมนาเสนอผลงานในชนเรยน ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายและนาเสนอความคดเหนเพมเตม โดยการใหและรบขอมลปอนกลบ (feedback) ซงกนและกน

ขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทกการตอบสนอง ผเรยนชวยกนทบทวนเนอหาแลวสรปประเดนสาคญจากการเรยนรในกลมยอย และการนาเสนอผลงานกลมในชนเรยน ผเรยนแตละคนเขยนบนทกการเรยนรโดยการแสดงความรและความเขาใจ ความรสก และความคดเหนเกยวกบวรรณคดอยางอสระ ผเรยนสงใหผสอนพจารณา ผสอนตรวจพจารณาบนทกการเรยนรและใหขอมลปอนกลบในบนทกการเรยนรของผเรยนแตละคนแลวสงคนบนทกการเรยนรใหผเรยน ผเรยนจบคแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนรทกครง โดยเปลยนคอานเพอใหรบทราบความคดเหนของผเรยนคนอนๆอยางหลากหลาย

รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มการวดและประเมนผลในระหวางการเรยนการสอน โดยใชการสงเกตและบนทกพฤตกรรม การประเมนผลงานกลม และหลงการเรยนการสอน ใชการตรวจพจารณาบนทกการเรยนรของผเรยน และการทาแบบทดสอบ โดยกาหนดการจดการเรยนร ดงตารางท 5

ตารางท 5 กาหนดการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

แผนการจด การเรยนรท

สาระการเรยนร ระยะเวลา (ชวโมง)

1 บทละครพด เรองเหนแกลก 3

2 นทานคากลอน เรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร 3 3 บทพากยเอราวณ 3

รวม 9

สำนกหอ


50

2.2.1.6 นาแผนจดการเรยนรทสรางขนนาเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความถกตองดานการใชภาษาและเนอหา จากนนปรบปรงและแกไขแผนการจดการเรยนรตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

2.2.1.7 นาแผนจดการเรยนรท ไดรบการปรบปรงแกไขแลวเสนอผเชยวชาญจานวน 3 คน ประกอบดวย ผเชยวชาญดานเนอหา ดานวธการจดการเรยนร และดานการวดผลและประเมนผลเพอตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) โดยพจารณาหาคาดชนความสอดคลองระหวางจดประสงค เนอหาและการจดกจกรรมการเรยนร (Index of Item Objective Congruence: IOC ) โดยกาหนดเกณฑการใหคะแนนดงน

+1 หมายถง แนใจวา เนอหาและการจดกจกรรมการเรยนร มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

0 หมายถง ไมแนใจวา เนอหาและการจดกจกรรมการเรยนร มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

-1 หมายถง แนใจวาเนอหาและการจดกจกรรมการเรยนรไมสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร โดยคานวณคา IOC จากสตร

IOC =

เมอ IOC คอ คาความสอดคลองระหวางจดประสงคกบเนอหา ∑R คอ ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N คอ จานวนผเชยวชาญ

โดยคาดชน ความสอดคลองตงแต 0.50 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงผลการตรวจสอบความสอดคลองระหวางจดประสงค เนอหาและการจดกจกรรมการเรยนร ไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 2.2.1.8 ปรบปรงและแกไขแผนการจดการเรยนร ตามคาแนะนาของผเชยวชาญ 3 คน ในเรองเนอหา วธการจดการเรยนร และดานการวดผลและประเมนผลทายแผนเพอใหแผนการจดการเรยนรมความถกตองสมบรณ 2.2.1.9 นาแผนการจดการเรยนรทไดรบการปรบปรงแกไขแลวไปใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ทเปนกลมตวอยางจานวน 38 คน

2.2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยม 2 ตอน มคะแนนรวม 45 คะแนน โดยตอนท 1 เปนแบบทดสอบสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ ขอละ 1 คะแนน ตอนท 2 เปนแบบทดสอบอตนยจานวน 3 ขอ ขอละ 5 คะแนน โดยขอสอบจะเปนขอสอบ

สำนกหอ


51

ชดเดยวกนในการทดสอบกอนเรยน (Pretest) และหลงเรยน (Posttest) มขนตอนการสรางและ การตรวจสอบคณภาพ ดงน

2.2.2.1 ศกษาเอกสารหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย และหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) พทธศกราช 2557 2.2.2.2 ศกษาทฤษฎ หลกการ และวธสรางเครองมอวดผลทางการศกษา 2.2.2.3 วเคราะห เนอหาสาระ และจดประสงคการเรยนรเรองการจดการเรยนรวรรณคดไทย

2.2.2.4 สรางตารางวเคราะหขอสอบ ตามแนวคดของบลมและคณะ ดงน

ตารางท 6 ตารางวเคราะหขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย

วตถประสงค จา เขาใจ นาไปใช วเคราะห สงเคราะห ประเมนคา

จานวนขอ เรอง

เหนแกลก 1 1 2 2 2 3* 11

พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร

1 1 2 2 2 3* 11

บทพากยเอราวณ 1 1 2 2 2 3* 11

รวม (ขอ) 3 3 6 6 6 9 33

* รวมขอสอบอตนย

2.2.2.5 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานการเรยนวรรณคดไทยตอนท 1เปนขอสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 45 ขอ ตอนท 2 เปนขอสอบอตนย จานวน 6 ขอ 2.2.2.6 สรางเกณฑการตรวจใหคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานการเรยนวรรณคดแบบแจกแจงระดบการปฏบต (Rubric) โดยผวจยสรางตามเกณฑการประเมนความสามารถดานการตอบสนองตอวรรณคดของ พรทพย ศรสมบรณเวช (2547 : 115) ดงน

สำนกหอ


52

ตารางท 7 ตารางเกณฑการตรวจใหคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานการเรยนวรรณคด

มตคณภาพผลงาน(Rubrics)

รายการประเมน

5 คะแนน

4 คะแนน

3 คะแนน

2 คะแนน

1 คะแนน

ระดบความสามารถ

เขยนอธบายขอด-ขอดอยของเรองไดอยางละเอยดชดเจน ตความและสรปคณคาของเรองได

เขยนแสดงความรสก ความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมของตวละคร หรอสถานการณ ในเรองอยางเขาใจลกซง

เขยนอธบายองคประกอบของเรองอยางละเอยดลกซง เชน การใชสญลกษณ การสรางตวละคร การกาหนดสถานการณ

เขยนอธบายพฤตกรรม ตวละคร หรอสถานการณในเรองโดยพยายาม ทาความเขาใจสาเหตของพฤตกรรมหรอสถานการณนน

เขยนแสดงความเขาใจเบองตน โดยการอธบายเหตการณ ในเนอเรองอยางสนๆ

2.2.2.7 นาเสนอขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ตารางวเคราะหขอสอบและเกณฑการตรวจใหคะแนนไปใหทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบการใชภาษา ความถกตองของขอคาถาม จากนนปรบปรงและแกไขตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ 2.2.2.8 นาเสนอขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยและเกณฑ การตรวจใหคะแนนตอผเชยวชาญจานวน 3 คน พจารณาวาขอสอบแตละขอวดตามตวชวดทระบไวหรอไม โดยใชวธของโรวเนลล (Rovinelli) และแฮมเบลตน (R.K.Hambleton) ประเมนขอสอบในตารางวเคราะหเพอหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม (Index of

Item Objective Congruence :IOC ) นาตารางวเคราะหคา IOC ของผเชยวชาญ มาคานวณคาดชนความสอดคลองแลวเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลองตงแต 0.50 ขนไป โดยใชเกณฑการประเมน ดงน

+1 หมายถง แน ใจวา ขอคาถามมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

0 หมายถง ไมแนใจวา ขอคาถามมความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร -1 หมายถง แนใจวาขอคาถามไมสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

สำนกหอ


53

โดยคานวณคา IOC จากสตร

IOC =

เมอ IOC คอ คาความสอดคลองระหวางขอคาถามกบจดประสงค ∑R คอ ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N คอ จานวนผเชยวชาญ

โดยคาดชน ความสอดคลองตงแต 0.50 ขนไป ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบได ซงผลการตรวจสอบไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00

2.2.2.9 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชเพอหาคณภาพกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 45 คน ทเคยเรยนเนอหาบทละครพด เรอง เหนแกลก นทานคากลอน เรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร และบทพากยเอราวณมาแลว 2.2.2.10 นาผลการทดสอบของแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ตอนท 1 ซงเปนขอสอบปรนยมาวเคราะหคณภาพรายขอเพอหาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) โดยเลอกขอสอบทมคาความยากงาย (p) ระหวาง 0.23 ถง 0.77และมคาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.27 ถง 0.91 จานวน 30 ขอ 2.2.2.11 คานวณหาคาความเชอมนของขอสอบปรนยโดยใชสตร KR–20

(Kuder Richardson -20) ผลปรากฏวาแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยมคาความเชอมนเทากบ 0.83 2.2.2.12 นาขอสอบปรนยจานวน 30 ขอ ทวเคราะห และตรวจโดยผเชยวชาญเรยบรอยแลวไปใชทดสอบกบกลมตวอยางกอนเรยน (Pretest) และหลงเรยน (Posttest) 2.2.2.13 สวนขอสอบตอนท 2 ซงเปนขอสอบแบบอตนย จานวน 3 ขอ นามาตรวจใหคะแนน โดยผวจยกบผเชยวชาญ คอ อาจารยวงเดอน แสงผง อาจารยภาษาไทย โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) ตาแหนงครชานาญการ เพอตรวจสอบวาเกณฑการใหคะแนน (Rubric) ทสรางขนสามารถนาไปใชไดหรอไม โดยพจารณาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) พบวาเทากบ 0.85 แสดงวาคะแนนทไดจากการตรวจของผวจยและผเชยวชาญมความสอดคลองกนสง 2.2.2.14 นาผลการทดสอบของแบบทดสอบอตนยมาวเคราะหคณภาพ รายขอโดยการหาคาความยากงาย (p) และหาคาอานาจจาแนก (r) โดยคดเลอกขอสอบทมความยากงาย (p) ระหวาง 0.55 ถง 0.75 และคาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.40 ถง 0.60 จานวน 3 ขอ

สำนกหอ


54

2.2.2.15 คานวณหาคาความเชอมน(Reliability) ของขอสอบอตนย โดยใชสตรสมประสทธอลฟา(α-Coefficient) ของ Cronbach ผลปรากฏวามคาความเชอมนเทากบ 0.89 2.2.2.16 นาขอสอบอตนยจานวน 3 ขอทไดปรบปรงตามเกณฑเรยบรอยแลวไปใชทดสอบกบกลมตวอยางกอนเรยน (Pretest) และหลงเรยน (Posttest)

2.2.3 แบบสอบถามความคดเหนทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานมขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพ ดงน 2.2.3.1 ศกษาวธการสรางแบบสอบถามความคดเหนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จากเอกสารและตาราทเกยวของ 2.2.3.2 นาขอมลสาระสาคญทไดจากการศกษามาวเคราะหขอมลทงในดานทฤษฎและแนวคดมาเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามความคดเหนการพฒนาผลสมฤทธทาง การเรยนวรรณคดไทย 2.2.3.3 สรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน แบบมาตราสวนประมาณคา โดยการวดระดบ 5 ระดบของลเครท (Likert) จากหนงสอคมอการสรางเครองมอวดคณลกษณะดานจตพสยของสานกทดสอบทางการศกษากระทรวงศกษาธการ (2539: 47–77) ดงน เหนดวยมากทสด ใหระดบคะแนน 5

เหนดวยมาก ใหระดบคะแนน 4

เหนดวยปานกลาง ใหระดบคะแนน 3

เหนดวยนอย ใหระดบคะแนน 2

เหนดวยนอยทสด ใหระดบคะแนน 1

โดยแบบสอบถามจะแบงเปน 4 ดาน คอ ดานระยะเวลา ดานเนอหา ดานการจดการเรยนร และดานประโยชนทไดรบ รวมทงสน 16 ขอ

สาหรบเกณฑใหความหมายของคาทวดได ผวจยไดกาหนดเกณฑท ใชในการใหความหมายซงพฒนามาจากของลเครท (Likert) จากหนงสอคมอการสรางเครองมอวดคณลกษณะดานจตพสยของสานกทดสอบทางการศกษากระทรวงศกษาธการ (2539: 47–77) ดงน

สำนกหอ


55

ตารางท 8 การแปรผลคาเฉลยความคดเหนทมตอวธสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอานของ ลเครท (Likert)

คาเฉลย ระดบความคดเหน

1.00 - 1.49 นอยทสด 1.50 - 2.49 นอย 2.50 - 3.49 ปานกลาง 3.50 - 4.49 มาก 4.50 - 5.00 มากทสด

2.2.3.4 นาแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน โดยใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจแกไข ความถกตองเหมาะสม จากนนปรบปรงแกไขแบบสอบถามความคดเหนตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธใหขอความสอดคลองกบแบบสอบถาม

2.2.3.5 เสนอแบบสอบถามความคดเหนทปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาวทยานพนธแลว ตอผเชยวชาญจานวน 3 คน ไดแก ผเชยวชาญดานเนอหา ผเชยวชาญดานวธการจดการเรยนร และผเชยวชาญดานดานการวดผลและประเมนผลตรวจสอบความถกตองและหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบจดประสงคในการถาม (Index of

Item Objective Congruence :IOC ) ถาคาดชนความสอดคลองมคาตงแต 0.50 ขนไป ถอวามความสอดคลองในเกณฑทยอมรบไดโดยใชเกณฑการประเมน ดงน

+1 หมายถง แน ใจวา ขอคาถามมความสอดคลองกบจดประสงคในการถาม 0 หมายถง ไมแนใจวา ขอคาถามมความสอดคลองกบจดประสงคในการถาม

-1 หมายถง แนใจวาขอคาถามไมสอดคลองกบจดประสงคในการถาม

ซงผลการตรวจสอบไดคาดชนความสอดคลอง ระหวาง 0.67 ถง 1.00 2.2.4.6 นาแบบสอบถามทผานการพจารณาตรวจสอบจากผเชยวชาญแลวไปเปนเครองมอในการวจย

สำนกหอ


56

3. ขนดาเนนการทดลอง การสอนตามแบบ การวจยแบบจาลองการทดลอง ( Pre Experimental Designs) ม

วธการดงน 3.1 เลอกกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ผวจยไดสมตวอยางหองเรยนอยางงาย (Simple

Random Sampling) โดยวธจบสลากเปนกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1จานวน 38 คน ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

3.2 ทดสอบกอนเรยน (Pretest) กบกลมตวอยาง โดยใชขอสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวรรณคดไทย เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนหลงการเรยน

3.3 ทดลองสอนตามแผนการจดการการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานทสรางขน จานวน 3 แผน แผนละ 3 ชวโมง รวมเวลาสอนทงหมด 9 ชวโมง ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โดยผวจยเปนผสอนเอง 3.4 ทดสอบหลงเรยน (Posttest) เรองการเรยนวรรณคดไทย โดยใชขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยซงเปนชดเดยวกบกอนเรยน

3.5 นาแบบสอบถามความคดเหน ไปสอบถามความคดเหนกบกลมตวอยาง 3.6 ตรวจใหคะแนนการทาขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย 3.7 นาคะแนนมาวเคราะหหาคาทางสถตเพอทดสอบสมมตฐาน

4. ขนวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลสาหรบการวจยครงน ประกอบดวย

4.1 การหาคาประสทธภาพขอสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ผวจยดาเนนการดงน 4.1.1 หาคาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบตวชวด ใชสตร IOC (Index of

Item Objective Congruence)

4.1.2 นาขอสอบปรนยมาหาคาความยากงายและคาอานาจจาแนกโดยวเคราะหขอสอบเปนรายขอและหาคาความเชอมนของขอสอบ โดยใชสตร KR-20 ของKuder Richardson (มาเรยม นลพนธ, 2555: 182) 4.1.3 นาขอสอบอตนยมาหาคาความยากงายและคาอานาจจาแนกโดยวเคราะหขอสอบเปนรายขอและหาความเชอมนโดยใชสตรสมประสทธอลฟา(α-Coefficient) ของ Cronbach (มาเรยม นลพนธ, 2555: 183)

สำนกหอ


57

4.2 เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยกอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน โดยวเคราะหคาเฉลย (x) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

โดยใชการทดสอบคาท แบบกลมตวอยาง 2 กลม ไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) 4 .3 ว เคราะหความคด เหนของนกเร ยนทมต อการ จดการเรยนร ตามทฤษฎ การตอบสนองของผอานโดยการวเคราะหคาเฉลย (x) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) โดยระดบความคดเหนชนดมาตราสวนประมาณคา มเกณฑดงน คาเฉลยระหวาง 1.00-1.49 หมายถง นอยทสด คาเฉลยระหวาง 1.50-2.49 หมายถง นอย คาเฉลยระหวาง 2.50-3.49 หมายถง ปานกลาง คาเฉลยระหวาง 3.50-4.49 หมายถง มาก

คาเฉลยระหวาง 4.50-5.00 หมายถง มากทสด สำนกหอ


58

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรองการศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน มวตถประสงค เพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน 2) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ผวจยเสนอผลการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ตอนท 2 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการ

เรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ตอนท 1 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานโดยทดสอบคาท แบบกลมตวอยาง 2 กลม ไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) ดงตารางท 9

58

สำนกหอ


59

ตารางท 9 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

กลมตวอยาง n คะแนนเตม x S.D. t Sig ขอสอบปรนย

ทดสอบกอนเรยน 38 30 16.82 3.10 -11.18* 0.00

ทดสอบหลงเรยน 38 30 20.18 3.52 ขอสอบอตนย

ทดสอบกอนเรยน 38 15 8.61 2.77 -11.90* 0.00

ทดสอบหลงเรยน 38 15 11.63 2.92 รวมขอสอบปรนยและอตนย

ทดสอบกอนเรยน 38 45 25.34 4.82 -19.31* 0.00

ทดสอบหลงเรยน 38 45 31.92 5.48

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 9 พบวาคะแนนผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยกอนเรยนของนกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานมคาเฉลย ( x) เทากบ 25.34 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 4.82 สวนคะแนนผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยหลงเรยน มคาเฉลย (x) เทากบ 31.92 และมคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 5.48 เมอตรวจสอบความแตกตางระหวางคาเฉลย พบวาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตอนท 2 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนร ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานจาแนกเปนภาพรวมและรายดาน จานวน 4 ดาน คอ ดานระยะเวลา ดานเนอหา ดานการจดการเรยนร และดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร โดยวเคราะหคาเฉลย (x) และระดบความคดเหน ดงตารางท 10

สำนกหอ


60

ตารางท 10 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตาม ทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ขอ รายการ x S.D. ผลการวเคราะห

ลาดบท

ดานระยะเวลา

1 เวลาทกาหนดไวในขนสรางความเขาใจเบองตนในการอาน มความเหมาะสม

4.11 0.65 มาก 15

2 เวลาทกาหนดไวในขนเชอมโยงประสบการณมความเหมาะสม 3.76 0.71 มาก 16 3 เวลาทกาหนดไวในขนเรยนรอยางมปฏสมพนธมความเหมาะสม 4.45 0.60 มาก 6

4 เวลาทกาหนดไวในขนใหและรบขอมลปอนกลบมความเหมาะสม

4.34 0.67 มาก 10

รวม 4.16 0.70 มาก 4 ดานเนอหา 5 ความยาวของแตละตอนเหมาะสม 4.37 0.67 มาก 8 6 กอใหเกดการเรยนรตามผลการเรยนรทคาดหวง 4.39 0.55 มาก 7 7 ชดเจน ไมสบสน 4.21 0.70 มาก 12 8 สอดคลองกบศกยภาพของผเรยน 4.18 0.69 มาก 14 รวม 4.29 0.66 มาก 3 ดานการจดการเรยนร 9 นกเรยนไดนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด 4.53 0.51 มากทสด 4 10 นกเรยนไดแสวงหาคาตอบดวยตนเอง 4.37 0.67 มาก 8 11 นกเรยนมอสระในการแสดงการตอบสนองตอวรรณคด 4.63 0.49 มากทสด 1 12 นกเรยนไดมปฏสมพนธกบผอน 4.55 0.60 มากทสด 2 รวม 4.52 0.58 มากทสด 1 ดานประโยชนทไดรบ

13 ชวยทาใหนกเรยนมความรสกทดตอการเรยนวรรณคด 4.24 0.79 มาก 11

14 ชวยใหนกเรยนสามารถสรางความเขาใจในการอานวรรณคด จากประสบการณเดมของตน

4.55 0.50 มากทสด 2

15 ชวยใหนกเรยนแสดงความรสกความคดเหนและแสดง การตอบสนองตอวรรณคดโดยปราศจากอคต

4.21 0.58 มาก 12

16 ชวยใหนกเรยนสามารถแลกเปลยนความรสกความคดเหนของตนกบผอน

4.53 0.56 มากทสด 4

รวม 4.38 0.63 มาก 2 รวมทกดาน 4.36 0.66 มาก

สำนกหอ


61

จากตารางท 10 พบวาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก (x = 4.36, S.D. = 0.66) เมอพจารณาความคดเหนรายดาน พบวา ดานการจดการเรยนรอยในระดบมากทสด ( x = 4.52, S.D. = 0.58) รองลงมาคอดานประโยชนทไดรบ (x = 4.38, S.D. = 0.63) ดานเนอหา (x = 4.29, S.D. = 0.66) และดานระยะเวลา (x = 4.16, S.D. = 0.70) อยในระดบมากตามลาดบ

เมอพจารณารายละเอยดพบวา นกเรยนมอสระในการแสดงการตอบสนองตอวรรณคด อยในระดบมากทสด (x = 4.63, S.D. = 0.49) รองลงมาคอนกเรยนไดมปฏสมพนธกบผอนและชวยใหนกเรยนสามารถสรางความเขาใจในการอานวรรณคดจากประสบการณเดมของตนอยในระดบมากทสด (x = 4.55, S.D. = 0.60 และ 0.50 ) และนกเรยนไดนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคดกบชวยใหนกเรยนสามารถแลกเปลยนความรสกความคดเหนของตนกบผอนอยในระดบมากทสดเทากน (x = 4.53, S.D. = 0.51 และ 0.56)

ในการวเคราะหขอมล ผวจยดาเนนการวเคราะหบนทกผลหลงการจดกจกรรมการเรยนรทผวจยบนทกไวเมอสนสดการสอนแตละครง เพอศกษาพฤตกรรมของผเรยน บรรยากาศการเรยนการสอน ปญหาและอปสรรคในการเรยนการสอน และอานความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมของผเรยนจากแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เพอศกษาความคดเหนของผเรยนทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ผลการวเคราะหขอมลมดงน 1. ผเรยนมความสนใจการเรยนการสอน โดยอานวรรณคดมากอนลวงหนาตามทไดรบ

มอบหมาย ทาใหกจกรรรมการเรยนร ขนสรางความเขาใจเบองตนในการอานเปนไปตามเวลาทกาหนด นอกจากนผเรยนยงรวมกจกรรมการเรยนการสอนอยางกระตอรอรน แสดงความคดเหนอยางอสระ โดยเชอมโยงประสบการณของตนกบวรรณคด และมปฏสมพนธทดระหวางผเรยนดวยกน หลงการจดกจกรรมการเรยนร ผเรยนสามารถบนทกการเรยนรตามความยาวทกาหนด แมในการสอนครงท 1 ผเรยนยงประสบปญหาในการเขยนบนทกการเรยนรอยบาง แตเมอผว จยใหคาแนะนาเพมเตม ผเรยนกสามารถสรปเนอหา แสดงความคดเหน วเคราะหสถานการณสาคญ ปญหาหรอความขดแยงในเรอง และสามารถวเคราะหคณคา สรปความร ขอคดเพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

สำนกหอ


62

2. ผเรยนใหขอมลวาการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ทาใหผเรยนสามารถแสดงความคดเหนตอวรรณคดโดยอสระ ไดแลกเปลยนความคดเหนกบผสอนและเพอนรวมชนเรยน กจกรรมการเรยนรขนเรยนรอยางมปฏสมพนธ ชวยสรางบรรยากาศทดในการเรยน และการแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนร ชวยทาใหอานวรรณคดไดเขาใจชดเจนขน แมในการเรยนครงท 1 ผเรยนยงประสบปญหาในการเชอมโยงประสบการณของตนกบวรรณคด แตเมอผวจยไดยกตวอยางเพมเตม ผเรยนกสามารถใชประสบการณเดมในการอานและตความวรรณคด ทาใหผเรยนเขาใจพฤตกรรมของตวละครอยางลกซงยงขน

สำนกหอ


63

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรองการศกษาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอ าน เปนการวจยแบบจาลองการทดลอง (Pre Experimental Designs) ใชแบบแผนการวจยการทดลองกลมเดยว มการวดกอนและหลง การทดลอง (The One – Group Pretest – Posttest Design) โดยมวตถประสงค เพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวย การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน 2) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ประชากรทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 3 หองเรยน มนกเรยนทงสน 108 คน โดยการจดหองเรยนเปนแบบคละความสามารถและมความรพนฐานวชาภาษาไทยไมแตกตางกน กลมตวอยางทใชในการวจยคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/1 โรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 จานวน 38 คน ซงไดมาจากการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสมดวยวธการจบสลาก ตวแปรตน คอการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแก แผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานทผานการตรวจคาดชนความสอดคลอง IOC ไดคาดชนความสอดคลอง 1.00 แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนกอนและหลงเรยนวรรณคดไทยเปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ มคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 มคาความยากงาย (p) ระหวาง 0.23 ถง 0.77 มคาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.27 ถง 0.91 และมคาความเชอมน 0.83 แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนกอนและหลงเรยนวรรณคดไทย เปนแบบทดสอบอตนย จานวน 3 ขอ มคาดชน ความสอดคลองเทากบ 1.00 มคาความยากงาย (p) ระหวาง 0.55 ถง 0.75 มคาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.40 ถง 0.60 และมคาความเชอมน 0.89 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอ การเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating

Scale) 5 ระดบ จานวน 16 ขอ ประเมนในดานระยะเวลา ดานเนอหา ดานการจดการเรยนรและดาน

63

สำนกหอ


64

ประโยชนทไดรบ มคาดชนความสอดคลอง IOC ระหวาง 0.96 ถง 1.00

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กอนเรยนและหลงเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานใชการทดสอบคาท แบบกลมตวอยาง 2 กลม ไมเปนอสระตอกน (t-test dependent) และแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานโดยการวเคราะหคาเฉลย (x) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) สรปผลการวจยไดดงตอไปน

สรปผลการวจย 1. ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตาม

ทฤษฎการตอบสนองของผอานหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 2. ความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมตวอยางทมตอการจดการเรยนร

ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาความคดเหนรายดานพบวาดานการจดการเรยนรอยในระดบเหนดวยมากทสด ดานประโยชนทไดรบจากการเรยนร ดานเนอหาและดานระยะเวลาอยในระดบเหนดวยมากรองลงมาตามลาดบ

อภปรายผล จากผลการวจยเรองการเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานสามารถนาไปสการอภปรายผลไดดงตอไปน

1. จากผลการวจยทพบวา ผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ทงนอาจเนองมาจากการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนวธการจดการเรยนรทแปลกใหมในการเรยนวรรณคดไทยสาหรบนกเรยน กลาวคอ มรปแบบการจดการเรยนรทมความเหมาะสมในการนามาใชจดการเรยนรวรรณคด โดยมหลกการของรปแบบการเรยนการสอนทสาคญ 4 ประการ ดงน 1) หลกการดานการสรางความเขาใจจากประสบการณ คอผเรยนสรางความเขาใจในการอานวรรณคดจากประสบการณเดมของตน 2) หลกการดานความแตกตางระหวางบคคล คอ ผเรยนแตละคนมศกยภาพในการเขาใจวรรณคดแตกตางกนตามประสบการณเดมของแตละคน 3) หลกการดานการมปฏสมพนธ กลาวคอผเรยนควรมสวนรวมในกระบวนการเรยนร โดยการแลกเปลยนความรสก ความคดเหนของตนกบผ อน เพอพฒนาความสามารถในการคดไตรตรองและการตอบสนองตอวรรณคดและ 4) หลกการดานการทบทวนและการคดไตรตรอง คอ

สำนกหอ


65

ผเรยนแตละคนควรทบทวนและคดไตรตรองประสบการณจากการอานวรรณคดและขอมลปอนกลบโดยการเขยนบนทกการเรยนรแลวจบคแลกเปลยนกนอาน (พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547: 143)

จากหลกการของรปแบบการจดกจกรรมดงกลาว มงเนนการจดสถานการณใหผเรยนนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด โดยเนนการอานวรรณคดอยางละเอยดและตความวรรณคดตามประสบการณของผเรยนเอง ตรงจดนจะเปนแรงกระตนใหผเรยนแตละคนมการตอบสนองตอวรรณคด นอกจากนลกษณะสาคญของการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานจะใหเสรภาพแกผเรยนในการแสดงความรสก ความคดเหน และยอมรบการตอบสนองตอวรรณคดของผเรยนโดยปราศจากอคต ทาใหผเรยนสรางความเขาใจวรรณคดตามศกยภาพของตน โดยใชการคดอยางมวจารณญาณในการแสวงหาคาตอบดวยตนเอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ Miller (2003) ทวจยเกยวกบการใชการอภปรายกลมในประเดนดานวฒนธรรมทเชอมโยงวรรณกรรมสาหรบเดกในชนเรยนระดบปฐมวย โดยใชทฤษฎการตอบสนองของ Rosenblatt และทฤษฎปฏสมพนธเชงสงคมของ Vygotsky ผลการวจยพบวาผเรยนสามารถพฒนาความคดอยางมวจารณญาณไดด โดยใชการวเคราะหวฒนธรรมในวรรณคด

นอกจากนรปแบบการจดกจกรรมยงเนนการจดสภาพการเรยนการสอนใหผเรยนมปฏสมพนธรวมกนในชนเรยน เชน การสนทนา การอภปรายในกลมยอย การตงคาถามในชนเรยน ใหผเรยนคดไตรตรองประเดนทเกยวกบวรรณคด เปรยบเทยบประเดนการตอบสนองวรรณคดของตนเองกบผ อน และเนนการใหขอมลปอนกลบในบนทกการเรยนรของผ เรยน ผ เรยนไดจบคแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนร ผสอนใหขอมลปอนกลบในบนทกการเรยนรของผเรยนแตละคน ชวยใหผเรยนไดทบทวนประเดนการตอบสนองเพอพฒนาความเขาใจและการตอบสนองวรรณคด ซงสอดคลองกบงานวจยของ McVicker (2002) ทไดทาวจยเกยวกบการใชทฤษฎการตอบสนองของผอานกบเดกกอนวยเรยน โดยใชทฤษฎของ Rosenblatt เปนกรอบแนวคดในการวจย และใชการอานฟงเสยง การเรยนปนเลน และการเรยนภาษาแบบองครวมเปนกจกรรมการเรยนการสอน ผลการวจยพบวาทฤษฎการตอบสนองของผอานทาใหเดกกอนวยเรยนมทกษะการอานและการเขยนสงขน และสอดคลองกบงานวจยของพรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 180) ทวจยเรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทย ตามทฤษฎตอบสนองของผอานเพอเสรมสรางความสามารถดาน การตอบสนองวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองของนสตระดบปรญญา บณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผลการวจยพบวากลมทดลองมคะแนนความสามารถดานการตอบสนองตอวรรณคด การอานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และงานวจยของปารชาต ตามวงค (2550: 99-100) ทพบวาความสามารถในการอานเพอความเขาใจและเจตคตตอวรรณกรรมลานนาของนกเรยนชนมธยมศกษา

สำนกหอ


66

ปท 2 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยเชยงใหม อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหมสงขนหลงจากไดรบการสอนตามทฤษฎตอบสนองของผอาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. จากผลการวจยทพบวาความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอจาแนกรายดานนกเรยนมความคดเหนระดบมากทสดตอดานการจดการเรยนร สวนดานประโยชนทไดรบ ดานเนอหาและดานระยะเวลาอยในระดบมากรองลงมาตามลาดบโดยมรายละเอยดดงน

ความคดเหนตอดานการจดการเรยนร ผเรยนไดแลกเปลยนความร ความคดเหน และประสบการณจากการอานวรรณคดโดยการเรยนรรวมกบผอน ทาใหผเรยนเรยนรและเขาใจวรรณคดตามศกยภาพของตนเอง กลาวคอ รปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานสามารถเสรมสรางใหเกดความสามารถในการตอบสนองตอวรรณคด เพราะผเรยนไดแสดงความคดเหนทมตอวรรณคดโดยอสระในบรรยากาศการเรยนการสอนทปราศจากอคต อบอนและเปนมตร การไดแลกเปลยนความคดเหนกบผสอนและเพอนรวมชนเรยน และการแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนร ชวยเสรมสรางความสามารถในการตอบสนองตอวรรณคดไดดขนกวาเดม เพราะไดรบรมมมองทางความคด และความรสกของผอนทมตอวรรณคดเรองเดยวกนอยางหลากหลาย นอกจากนรปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน ยงเปนรปแบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง เพราะใหอสระแกผเรยนในการคด ตความ และทาความเขาใจวรรณคดตามศกยภาพของผเรยนแตละคน สอดคลองกบแนวคดของ Livdahl (1991) ทวาการเรยนการสอนทสงเสรมการตอบสนองตอวรรณคด ผสอนตองยอมรบศกยภาพของผเรยนและมความสมพนธทดในชนเรยน รวมถงสอดคลองกบแนวคดของ Hancock (1991) ทพบวาผเรยนมการตอบสนองตอเนอเรองแตกตางกน แสดงวาการตอบสนองมความเปนธรรมชาตเฉพาะบคคลและสอดคลองกบแนวคดของ Probst (1984: 33-35, 1987, อางถงใน พรทพย ศรสมบรณเวช, 2547:

41) ทกลาววาบรรยากาศในชนเรยนควรมลกษณะของการรวมมอมากกวาการแขงขน ในการอภปรายไมควรมการตดสนวาใครถกหรอผด แพหรอชนะ แตควรสงเสรมใหผเรยนเกดความคดทชดเจนและพฒนาความคดของตน การอภปรายในชนเรยน ไมวาจะเปนการอภปรายระหวางผเรยนกบผสอนหรอการอภปรายระหวางผเรยนดวยกน ควรเปนบรรยากาศของการยอมรบความคด และเหนความสาคญซงกนและกน

สาหรบความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน รองลงมาคอดานประโยชนทไดรบ คอ การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานชวยใหนกเรยนสามารถสรางความเขาใจในการอานวรรณคดจากประสบการณเดมของตน ชวยใหนกเรยนสามารถแลกเปลยนความรสก ความคดเหนของตนกบผอน ชวยใหนกเรยนมความรสกทดตอการเรยนวรรณคดและชวยใหนกเรยนแสดงความรสก ความคดเหน แสดงการตอบสนองตอวรรณคด

สำนกหอ


67

โดยปราศจากอคต ทงนอาจเปนเพราะรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรทมบรรยากาศของความเปนประชาธปไตย โดยใหเสรภาพแกผเรยนในการแสดงความรความเขาใจ และความคดเหนของตนทมตอวรรณคด ผสอนสนใจพฒนาศกยภาพของผเรยนรายบคคลมากกวาการเปรยบเทยบกบศกยภาพของผเรยนคนอน มการจดสภาพการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนแลกเปลยนความร ความคดเหน และประสบการณจากการอานวรรณคดโดยการเรยนรรวมกน และสงเสรมใหผเรยนแลกเปลยนประสบการณการอานวรรณคดโดยการใหและรบขอมลปอนกลบ (feedback) ซงกนและกนในชนเรยน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ Pugh งานวจยของ Rosenblatt และ Church (Pugh, 1988;

Rosenblatt, 1995; Church, 1997) ทพบวา ทฤษฎการตอบสนองตอผอานสามารถชวยพฒนาความเขาใจในการเรยนวรรณคด สงเสรมใหผเรยนมอสระในการคดและความรสกของตนเองจากการอานวรรณคด สงเสรมใหผเรยนคนพบความรดวยตนเองจากการทแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน และสอดคลองกบงานวจยของเนตรนภา ประสงห (2553: 75) ทพบวา ความสามารถในการอานวรรณคดรอยกรองเพอความเขาใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองจอกพทยานสรณ สานกงานเขตหนองจอก กรงเทพมหานครสงขนหลงจากไดรบการสอนตามทฤษฎตอบสนองของผอานมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 และเจตคตของผเรยนดขนหลงจากไดรบการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ดานตอมาคอดานเนอหา นกเรยนมความคดเหนตอดานเนอหาในการจดการเรยนรวรรณคดตามทฤษฎการตอบสนองตอผอานวามความยาวเหมาะสม ชดเจนไมสบสน สอดคลองกบศกยภาพของผเรยนและกอใหเกดการเรยนรตามผลการเรยนรทคาดหวง อาจเปนเพราะวรรณคดทงสามเรองคอ บทละครพด เรอง เหนแกลก นทานคากลอน เรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร และบทพากยเอราวณ เปนวรรณคดทผเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได จงเหมาะกบการจดการเรยนรดวยทฤษฎตอบสนองของผอาน ทมแนวคดใหผอานนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด อกทงตอนทตดมาเรยนกมความสนกระชบ รวมถงเปนเรองทมสถานการณขดแยง ซงสอดคลองกบทพรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 105, 189)ไดเสนอแนะในการเลอกเรองทจะมาสอนวา เนอหาทจะนามาเปนบทเรยนควรมเรองราวทเปนสถานการณขดแยงหรอมพฤตกรรมของตวละครทสามารถกาหนดเปนประเดนใหผเรยนนาไปคดพจารณาและผสอนสามารถวเคราะหเนอหาเพอแบงเปนตอนๆใหเหมาะกบเวลาเรยน นอกจากนเนอหาตองมขนาดสนเพอใหสะดวกในการเรยนการสอน ดงนนวรรณคดทง 3 เรองนจงเหมาะสมสาหรบนามาจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ดานสดทายคอดานระยะเวลา นกเรยนมความคดเหนตอดานระยะเวลาในการจดการเรยนรวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานวาเหมาะสม เนองจากรปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานเปนรปแบบทสงเสรมใหผเรยนเชอมโยง

สำนกหอ


68

ประสบการณของตนกบวรรณคด มอสระในการแสดงความรสกความคดเหน เนนกระบวนการคดอยางหลากหลาย ในประเดนทเกยวของกบวรรณคด มจดประสงคเพอเสรมสรางความสามารถของผเรยนดานการตอบสนองตอวรรณคด ซงมขนตอน 5 ขน คอ ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ และขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทกการตอบสนอง สอดคลองกบผลการตรวจสอบรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองตอผอานของพรทพย ศรสมบรณเวช (2547: 153) ทพบวากจกรรมการเรยนการสอนแตละขนตอนอยภายในระยะเวลาทกาหนด ผเรยนสวนใหญอานเนอเรองวรรณคดมากอนลวงหนาตามการมอบหมายของผสอนและสามารถอภปรายและนาเสนอผลการอภปรายไดภายในเวลาทกาหนด

จากผลการวจยและการอภปรายผลดงกลาว เปนเหตผลสาคญทสนบสนนวาผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอานหลงเรยนสงกวากอนเรยน

ขอเสนอแนะ จากการวจยครงนผวจยไดคนพบขอสงเกตจากประสบการณตรงทอาจกอใหเกดประโยชน

ตอการศกษาตอไปน

ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช 1. วรรณคดทนามาใชในการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอานควรเปน

วรรณคดทเหมาะสมกบวยของผเรยน มเรองราวทเปนสถานการณความขดแยง มพฤตกรรมของ ตวละครทสามารถกาหนดเปนประเดนใหผเรยนนาไปคดพจารณา และเปนวรรณคดทผเรยนสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในชวตประจาวนได

2. ครควรเนนใหผเรยนอานเนอเรองวรรณคดมากอนลวงหนาเพอใหผเรยนสามารถอภปรายและนาเสนอผลการอภปรายไดภายในเวลาทกาหนด

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการประยกตใชทฤษฎการตอบสนองของผอานกบความสามารถดานการคด

ลกษณะอนๆ เชน การคดวเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การคดสรางสรรค เปนตน

2. ควรมการศกษาผลของการใชรปแบบการเรยนสอนตามทฤษฎการตอบสนองของผอานกบสาระการเรยนรอนๆ เชน สาระการอาน เปนตน

สำนกหอ


69

รายการอางอง

กรมวชาการ. กระทรวงศกษาธการ. (2539). คมอการสรางเครองมอวดคณลกษณะดานจตพสย. กรงเทพมหานคร: ครสภา. _________. (2546). การจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภา. กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

_________. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2552). ตวชวดและสาระการเรยนร แกนกลาง กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

กสมา รกษมณ. (2534). การวเคราะหวรรณคดไทยตามทฤษฎวรรณคดสนสกฤต.

กรงเทพมหานคร: มลนธโครงการตาราสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. กหลาบ มลลกะมาส. (2522). วรรณคดวจารณ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามคาแหง. คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สานกงาน. (2548). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน

ชดวรรณคดวจกษ ชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพมหานคร: ครสภาลาดพราว. จนทรสดา ไชยประเสรฐ. (2549). “ความขดแยงในวรรณคดไทยสมยรตนโกสนทรตอนตน

(รชกาลท 1-3) การเผชญปญหาและการแกปญหาของตวละคร.” วทยานพนธปรญญา อกษรศาสตรมหาบณฑต สาขาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศลปากร. จารวรรณ เทยนเงน. (2547). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธการพนจวรรณคดไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 5 ทใชวธสอนตามแนวคดของสเตอรนเบอรกกบวธการสอนแบบ

ปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการสอนภาษาไทย บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. จตตนภา ศรไสย. (2555). วรรณคดและวรรณกรรม ม.3. กรงเทพมหานคร: บรษทพฒนาคณภาพ

วชาการ (พว.) จากด. ชลธรา กลดอย. (2517). คาบรรยายวชาภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: หนวยศกษานเทศก กรมการ

ฝกหดคร. ชตสนย สนธสงห. (2532). วรรณคดทศนา. กรงเทพมหานคร: โครงการตาราคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สำนกหอ


70

ฐะปะนย นาครทรรพ. (2545). การสอนภาษาไทยขนพนฐานระดบมธยมศกษา. กรงเทพหมานคร: สานกพมพเมธทปส. ดนยา วงศธนะชย. (2529). การอานเพอชวต. พบลสงคราม: คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

สถาบนราชภฏพบลสงคราม.

เถกง พนธเถกงอมร. (2528). หลกการวจารณวรรณคด. นครศรธรรมราช: โครงการตาราและ เอกสารวชาการ วทยาลยครนครศรธรรมราช. ธตรตน อนธน. (2548). “การวเคราะหตวละครสาคญในนทานคากลอนสนทรภ:การศกษาดาน

มมมอง.” วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เนตรนภา ประสงห. (2553). “ผลการเรยนตามทฤษฎการตอบสนองของผอานทมความเขาใจใน

การอานวรรณคดรอยกรองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองจอก

พทยานสรณ สานกงานเขตหนองจอก กรงเทพหมานคร.” วทยานพนธปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

บญเหลอ เทพยสวรรณ, หมอมหลวง. (2517). วเคราะหรสวรรณคดไทย. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช.

_________. (2518). แนะแนวทางการศกษาวรรณคด. กรงเทพมหานคร: บณฑตการพมพ. ประภาศร สหอาไพ. (2524). วธการสอนภาษาไทยระดบมธยม. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช.

_________. (2535). วธการสอนภาษาไทยระดบมธยมศกษา. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช.

ปรญญา ปนสวรรณ. (2553). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ทจดการเรยนรแบบรวมมอดวยเทคนคจกซอว 2 กบแบบปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

ปญญา บรสทธ. (2542). วเคราะหวรรณคดไทยโดยประเภท. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ราชบณฑตยสถาน.

ปารชาต ตามวงค. (2550). “ผลของการใชรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎการตอบสนองของ ผอานทมตอความสามารถในการอานเพอความเขาใจและเจตคตตอวรรณกรรม

ลานนาของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหา บณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สำนกหอ


71

พรทพย ศรสมบรณเวช. (2547). “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนวรรณคดไทยตามทฤษฎการ ตอบสนองของผอานเพอเสรมสรางความสามารถดานการตอบสนองตอวรรณคด การ

อานเพอความเขาใจและการคดไตรตรองของนสตระดบปรญญาบณฑต.” วทยานพนธ ปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

พระมหาอานาจ แสงศร. (2548). “การเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนรวรรณคด เรอง ลลตตะเลง พาย ทใชกระบวนการจดการเรยนรดวยเทคนคการคดแบบหมวกหกใบกบกระบวนการจดการเรยนรแบบปกต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

พวงเลก อตระ. (2539). วธสอนภาษาไทยระดบมธยมศกษา. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มงกฎเกลาเจาอยหว, พระบาทสมเดจพระ. (2511). บทละครพดเรองนอย อนทเสน,ความดมไชย, เจาขา,สารวต!,เหนแกลก,ตงจตคดคลง. พระนคร: ครสภา.

มาเรยม นลพนธ. (2555). วธวจยทางการศกษา. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากรนครปฐม.

แมนมาส ชวลต. (2537). “งานเขยนเกาๆ ของไทยไฉนเดกวยรนทาเมน.” ใน สกลไทยรายสปดาห, 97-98. กรงเทพมหานคร: บรษทอกษรโสภณ. ยรฉตร บญสนท. (2544). “ปญหาการเรยนการสอนวรรณคดไทยในยคปฏรปการศกษา.” ภาษา และหนงสอ 32, 3(เมษายน): 56-60.

รนฤทย สจพนธ. (2540). สสรรพวรรณศลป. กรงเทพมหานคร: บรษทตนออ แกรมม จากด.

วรเวทยพสฐ,พระ. (2534). วรรณคดไทย. กรงเทพมหานคร: ศนยภาษาและวรรณคดไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วทย ศวะศรยานนท. (2518). วรรณคดและวรรณคดวจารณ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแพรพทยา. วภา กงกะนนทน. (2533). วรรณคดศกษา. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช.

ศรวไล ดอกจนทร. (2529). การสอนวรรณคดและวรรณกรรมไทย. เชยงใหม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศลปากร,กรม. (2529). รวมนทาน บทเหกลอมและสภาษตของสนทรภ. กรงเทพมหานคร: กรมศลปากร. สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน). (2557). คาสถตพนฐานผลการทดสอบ

O–NET ม.3 จาแนกรายมาตรฐานการเรยนรระดบประเทศ ปการศกษา 2556. เขาถง เมอ 30 มนาคม. เขาถงไดจาก http://www.niets.or.th

สำนกหอ


72

สมถวล วเศษสมบต. (2536). วธการสอนภาษาไทยมธยมศกษา. กรงเทพมหานคร: วทยาลยครพระนคร. สมพร วชรวชรนทร และคณะ. (ม.ป.ป.). คสรางภาษาไทย วรรณคดและวรรณกรรม ม.3. กรงเทพมหานคร: อกษรเจรญทศน อจท.. สมาคมครภาษาไทย. (2544). “พระบรมราโชวาท.” สารภาษาไทย1, 1 กรกฎาคม-กนยายน. สายทพย นกลกจ. (2533). วรรณคดเกยวกบขนบประเพณ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ บางเขน. สทธา พนจภวดล. (2515). วธสอนวรรณคด. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามคาแหง. สจรต เพยรชอบ. (2540). การพฒนาการสอนภาษาไทย. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สจรต เพยรชอบ และสายใจ อนทรมพรรย. (2522). วธการสอนภาษาไทยระดบมธยมศกษา.

กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. สธวงศ พงศไพบลย. (2525). วรรณคดวเคราะห. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครลาดพราว. อนมานราชธน, พระยา. (2518). การศกษาวรรณคดในแงวรรณศลป. กรงเทพมหานคร:

บรรณาคาร. อจจมา เกดผล. (2536). กจกรรมการเรยนการสอนวรรณคดไทยในโรงเรยนมธยม.

จะสอนภาษาไทยใหสนกไดอยางไร. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อจจมา เกดผล, หมอมหลวง. (2545). การเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวชาวรรณคดไทยของ นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยมท

เรยนดวยวธสอนแบบกระบวนการกลมสมพนธกบวธสอนแบบปกต. รายงานการวจยเสนอท คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

องอร สพนธวรช และคณะ. (2555). ภาษาไทยระดบมธยมศกษาตอนปลาย ชดฝกอบรมคร. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภาษาตางประเทศ

Church,G.W. (1997). The significant of Louise Rosenblatt on the field of teaching

literature Inquiry. Accessed April 8, 2013. Available from

http://www.br.cc.va.us/vcca/illchur.html

Courtney,L.L.(1999). Living the text as an author: An examination of the

connection between reading and writing in a fifth – grade classroom.

Dissertation Abstracts. Accessed April 8, 2013. Available from http://thailis-

db.car.chula.ac.th/dao/detail.nsp

สำนกหอ


73

Garrison,B.M.(1991). Exploring literary and non-literary reading through the

responses of university student. Dissertation Abstracts. Accessed April 8,

2013. Available from http://thailis-db.car.chula.ac.th/dao/detail.nsp

Hancock, M.R. (1991). A case study investigation of the process and content of

Sixthgrade literature response journal. Dissertation Abstracts. Accessed

April 8, 2013. Available from http://thailis-db.car.chula.ac.th/dao/detail.nsp

Kessler,K.J.(1992). Peer dialogue journals:Anethonographic study of shared reader

response the Holocasust literature. Dissertation Abstracts. Accessed April

8, 2013. Available from http://thailis-db.car.chula.ac.th/dao/detail.nsp

Livdahl,B.S. (1991). A response – centered approach in secondary language art

classroom: The teacherperspective. Dissertation Abstracts. Accessed April

8, 2013. Available from http://thailis-db.car.chula.ac.th/dao/detail.nsp

McVicker,C.J. (2002). Reader response and the pre-school child. Dissertations.

Accessed April 8, 2013. Available from http://www.lib.UMI.com/

dissertations/fullcit/3059636

Miller,T.D. (2003). Literature discussion groups respond to culturally relevant

children’s literature in the kindergarten classroom. UMI ProQuest Digital

Dissertations. Accessed April 8, 2013. Available from http://www.

lib.UMI.com/dissertations/fullcit/3084872

Pugh, S.L. (1988). Teaching children to appreciate literature. ERIC Digests. Accessed

April 8, 2013. Available from http://www.ed.gov/databases/ERIC-

Digests/ed292108.html

สมภาษณ

กลยา วลลภากร. (2556). คร อนดบ คศ.1 โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง). สมภาษณ, 20 มถนายน. วงเดอน แสงผง. (2556). คร อนดบ คศ.2 โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง). สมภาษณ, 20 มถนายน.

สำนกหอ


74

ภาคผนวก

สำนกหอ


75

ภาคผนวก ก

ผเชยวชาญตรวจเครองมอในการวจย

สำนกหอ


76

ผเชยวชาญตรวจเครองมอในการวจย ...............................

1. อาจารยธญญาลกษณ สงขแกว วฒ ศษ.บ. (ภาษาไทย), ศษ.ม. (การสอนภาษาไทย) ตาแหนง อาจารยประจาสาขาวชาภาษาไทย สถานททางาน คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร 2. อาจารยวงเดอน แสงผง วฒ ศศ.บ. (ภาษาและวรรณคดไทย), ศษ.ม. (หลกสตรและการนเทศ) ตาแหนง ครชานาญการ ประจากลมสาระภาษาไทย สถานททางาน โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง) 3. อาจารยจนทรนภา ฉมพาล วฒ ค.บ. (คณตศาสตร) ศษ.ม. (การสอนคณตศาสตร) ตาแหนง ครผสอน สถานททางาน โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง)

สำนกหอ


77

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการวจย

สำนกหอ


78

แผนการจดการเรยนร

ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

สำนกหอ


79

แผนการจดการเรยนรท 1 การจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 สาระท 5 วรรณคดวรรณกรรม หนวยการเรยนร วรรณคดมรดก เรอง การพนจวรรณคดเรองเหนแกลก เวลา 3 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยาง

เหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง

ตวชวด ม.3/1 สรปเนอหาวรรณคด วรรณกรรม และวรรณกรรมทองถนในระดบทยากขน ม.3/2 วเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดและวรรณกรรมทอาน ม.3/3 สรปความรและขอคดจากการอานเพอนาไปประยกตใชในชวตจรง

2. จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถสรปเนอหาบทละครพดเรองเหนแกลกได

2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากบทละครพดเรองเหนแกลกได 3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานบทละครพดเรองเหนแกลกเพอ นาไปประยกตใชในชวตจรงได

3. สาระสาคญ บทละครพดเรอง เหนแกลก พระราชนพนธในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว มเนอหาสะทอนใหเหนถงความรกและความเสยสละของพอทมตอลก และความชนชมทลกมตอพอ มการดาเนนเรองทเรยบงายแตสนกสนาน และแฝงดวยแงคดในการดาเนนชวต การพจารณาสวนประกอบทสาคญของบทละครพดเรองเหนแกลก โดยเชอมโยงกบประสบการณของตนเอง ยอมทาใหตระหนกถงคณคาของวรรณคด เหนความสาคญในฐานะทวรรณคดเปนสมบตและเปนวฒนธรรมประจาชาต รจกรปแบบ รส ทวงทานองและลลาของวรรณคด รวมไปถงนสยของตวละคร เพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

4. สาระการเรยนร ความร - บทละครพดเรองเหนแกลก

สำนกหอ


80

ทกษะ/กระบวนการ - ทกษะการวเคราะห - ทกษะการสงเคราะห - ทกษะประเมนคา - กระบวนการกลม คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการทางาน

5. ชนงาน/ภาระงาน - แบบบนทกการเรยนร

6. กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน (30 นาท) 1. ผสอนใหผเรยนอานในใจบทละครพดเรอง เหนแกลก 2. ผสอนและผเรยนชวยกนทบทวนเนอเรอง โดยใหผเรยนอาสาสมคร 2-3 คน พดนาเสนอความเขาใจเบองตนจากการอานเนอเรอง และชวยกนเรยงลาดบเหตการณสาคญในเรองเปนแผนภาพความคดสรปเนอหาบทละครพดเรองเหนแกลก ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ (30 นาท) 1. ผสอนยกตวอยางขอความในบทละครพดเรอง เหนแกลก ดงตอไปน “แกยงเขาใจผดอยมาก การทคนไดรบพระราชอาญาคราวหนงแลว ไมใชวาใครๆเขาจะพากนคอยตดรอนไมใหมการผงกหวไดอก ไมใชเชนนน ถาใครสาแดงใหปรากฏวา รสกเขดหลาบเกรงพระราชอาญา ละความประพฤตทชว ประพฤตทางทดแลว กคงจะตองมผรสกสงสารสกคราวหนง” 2. ใหผเรยนสงเกตบทสนทนาของพระยาภกดนฤนาถกบนายลาในบทละครพด เรอง เหนแกลก ทแสดงใหเหนวา คนททาความผดแลวสานกในความผด สมควรไดรบการใหอภย 3. ผสอนสนทนากบผเรยนเกยวกบประสบการณทผเรยนเคยประสบ และสอดคลองกบขอความดงกลาว 4. ผสอนยกตวอยางขอความในบทละครพดเรอง เหนแกลก ดงตอไปน “หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจเปนคนดไมมทต ผมไมตองการจะลบรปนนเสยเลย. (ถอดแหวนวงหนงจากนว.) นแนะครบ แหวนนเปนของแมนวล ผมไดตดไปดวยสงเดยวเทาน

สำนกหอ


81

แหละ เจาคณไดโปรดเมตตาผมสกท พอถงวนแตงงานแมลออ เจาคณไดโปรดใหแหวนนแกเขา บอกเปนของรบไหวของผม สงมาแทนตว” 5. ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายพฤตกรรมเสยสละของบดา ทปรากฏในบทละครพดตอนน แลวเชอมโยงไปสพฤตกรรมของบดาทผเรยนเคยพบเหนในปจจบน 6. ใหผเรยนสงเกตบทสนทนาของตวละครในเรองเหนแกลก นอกจากจะทาใหผอานเขาใจเรองไดตรงตามวตถประสงคของผประพนธแลว ยงปรากฏคณคาดานวรรณศลปอยางไร 7. ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายคณคาดานสงคมและสะทอนวถไทย ทปรากฏในบทละครพดเรองเหนแกลก สะทอนใหเหนสภาพชวต ความคด ความเชอ ความรในสงคม เหมอนหรอตางกบสงคมในปจจบนอยางไร 8. ใหผเรยนสรปความรและขอคดจากการอานบทละครพดเรองเหนแกลกเพอนาไปประยกตใชในชวตจรง คาถามพฒนาการคด 1. ตวละครในบทละครพดเรองเหนแกลกมลกษณะนสยอยางไร 2. บทสนทนาในบทละครพดเรองเหนแกลกมความสมจรงหรอไม อยางไร 3. ฉาก และสถานทในบทละครพดเรองเหนแกลก มความเหมาะสมหรอไม อยางไร 4. พฤตกรรมของบดาทกลาวถงในบทละครพดเรองเหนแกลกมลกษณะอยางไร 5. ตวละครซงเปนบดาในบทละครพดเรองเหนแกลกมพฤตกรรม“เสยสละ”เพราะเหตใด 6. พฤตกรรม “เสยสละ” ของบดาทกลาวถงในเนอเรองตอนน ยงคงพบเหนในชวตประจาวนหรอไม และนกเรยนมความรสกตอพฤตกรรมนอยางไร 7. การประพฤตตนไมเหมาะสม เชน การฉอราษฎรบงหลวง ยอมไดรบผลของการกระทานน ตรงกบสานวนใด 8. เหตการณตอนใดของบทละครพดเรองเหนแกลกทสอดคลองกบขอความ "การพงตนเองเปนสงทควรปฏบตกอนทจะคดพงพาอาศยผอน" 9. ตวละครใดในบทละครพดเรองเหนแกลกทนายกยองมากทสด เพราะเหตใด 10. เนอเรองตอนใดของบทละครพดเรองเหนแกลกทนกเรยนประทบใจมากทสด เพราะเหตใด 11 .ในบทละครพดเรองเหนแกลก ผเขยนตองการเสนอแนวคดใด 12. บทละครพดเรองเหนแกลกสะทอนใหเหนถงสงคมและวฒนธรรมอยางไร 13. ใหผเรยนชวยกนยกตวอยางขอความในบทละครพดเรองเหนแกลกทสอดคลองกบสภาพชวตในปจจบน

สำนกหอ


82

ชวโมงท 2 ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ (60นาท) 1. แบงกลมทางานตามคาสงใบงาน ใหผเรยนแตละกลมสรปประเดนสาคญจากเนอเรองตอนทอาน แลวอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนดงกลาวโดยอสระ 2. ผสอนอภปรายและใหขอมลเพมเตม ในกรณทผเรยนไมเขาใจกจกรรมกลม

3. ใหแตละกลมดาเนนการตามคาสงในใบงานตามเวลาทกาหนด

ชวโมงท 3 ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ ( 30 นาท ) 1. ใหผเรยนแตละกลมสงตวแทนมานาเสนอผลการอภปรายประเดนสาคญจากเนอเรองตอนทอาน 2. ผสอนและผเรยนกลมอนฟงการนาเสนอผลการอภปราย แลวแสดงความคดเหนเพมเตม และประเมนการนาเสนอผลงานกลม รวมกบผสอนในแบบประเมนทกาหนดให ขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทก (30 นาท) 1. ผเรยนทบทวนเนอหาแลวชวยกนสรปประเดนสาคญและขอคดจากการอภปรายในกลมยอยและการนาเสนอผลงานในชนเรยน 2. ผสอนเขยนสรปประเดนสาคญจากการนาเสนอของผเรยนในแผนใส หรอบนกระดาน แลวใหผเรยนพจารณาทบทวนอกครงหนง 3. ผสอนใหผเรยนแตละคนเขยนบนทกการเรยนร โดยแสดงความร ความเขาใจ ความรสก และความคดเหนเกยวกบเนอเรองตอนนโดยอสระ แลวจบคแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนรกอนนามาสงผสอน

7. สอ/แหลงการเรยนร 1. บทละครพดเรอง เหนแกลก 2. ใบงานกจกรรมกลม

8. การวดและประเมนผล สงทประเมน

- พฤตกรรมการตอบสนองตอวรรณคด วธการ

- ประเมนพฤตกรรมการเรยนรายบคคล - ประเมนการนาเสนอผลงานกลม

สำนกหอ


83

- ตรวจพจารณาบนทกการเรยนร เครองมอ

- แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน - แบบประเมนการนาเสนอผลงานกลม - คาถามและประเดนการคดไตรตรอง - แบบบนทกการเรยนร - เกณฑการประเมนการตอบสนองตอวรรณคด

9. บนทกผลหลงการจดกจกรรมการเรยนร ............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... .................................................................

ลงชอ........................................................ (นางสาวจฬาลกษณ คชาชย) ผสอน

สำนกหอ


84

รายละเอยดเนอหาสาระ

ผพระราชนพนธ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว มพระนามเดมวา สมเดจเจาฟามหาวชราวธ เปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว และสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ ทรงพระราชสมภพ เมอวนท 2 มกราคม พ.ศ. 2423 เมอ พระชนมาย 8 พรรษา ทรงไดรบการสถาปนาเปนสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟากรมขนเทพทวาราวด และตอมาทรงไดรบสถาปนาขนเปนสมเดจพระบรมโอรสาธราช สยามมงกฎราชกมาร แทนสมเดจพระบรมเชษฐา เจาฟามหาวชรณหศ ซงสวรรคต และไดเสดจขนครองราชย เมอ พ.ศ. 2453 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงเปนนกปราชญ (ทรงไดรบการถวายพระราชสมญญาวา สมเดจพระมหาธรราชเจา) และทรงเปน จนตกวททรงเชยวชาญทางดานอกษรศาสตรโบราณคด มพระราชนพนธรอยแกวรอยกรองทงภาษาไทยและองกฤษ มากกวา 200 เรอง ทรงใชนามแฝงตางๆกน เชน อศวพาห รามจตต ศรอยธยา พนแหลม นายแกวนายขวญ ฯลฯ พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว เสดจสวรรคตเมอวนท 25 พฤศจกายน พ.ศ. 2468 รวมพระชนมพรรษา 45 พรรษา

ลกษณะคาประพนธ เรองเหนแกลกแตงเปนบทละครพดขนาดสน ม 1 องค รชกาลท 6 ทรงผกเรองอยางรดกมและดาเนนเรองโดยใชบทสนทนาของตวละครโตตอบกน ทาใหทราบเรองราวทดาเนนไป และทราบเบองหลงของตวละครแตละตว นอกจากน ยงทรงบรรยายกรยาทาทางของตวละครแตละตวไวในวงเลบ เพอชวยใหนกแสดง แสดงตามบทไดสะดวกและสมบทบาทยงขน ภาษาทใชในบทละครนใชคาพดงายๆแตใหความหมายคมคายลกซง แมวาบางคาทมใชในอดตสมย 80-90 ปกอนแตไมมใชในปจจบน ผอานกยงพอเดาความหมายได

เนอเรองยอในบทเรยน นายลามาทบานพระยาภกดนฤนาถ มอายคาซงเปนคนรบใชของพระยาภกดใหการตอนรบ และนงคอยดอยหางๆเนองจากไมไวใจเพราะเหนสภาพของนายลาทแตงตวปอนๆ ทาทางดมเหลาจดจนเมอพระยาภกดกลบมาบานไดพบนายลาจงทาใหทราบเรองราวของคนทงสองจากการสนทนาโตตอบกนวา เดมนายลาเปนเพอนกบพระยาภกด ซงมตาแหนงเปนหลวงกาธร สวน นายลาเปนทพเดชะ นายลามภรรยา คอแมนวล มลกสาวคอ แมลออ เมอแมลออมอาย 2 ขวบเศษ นายลากถกจาคกเพราะทจรตตอหนาท แมนวลเลยงดลกสาวมาตามลาพง กอนตายจงยก ลกสาวใหเปนลกบญธรรมของพระยาภกด นายลาจาคกอย 10 ป กออกจากคกไปรวมคาฝนอย กบจนกมจนเงกทพษณโลก พอถกตารวจจบไดกแกขอกลาวหาเอาตวรอดฝายเดยว ตอมากตกอย ในสภาพ

สำนกหอ


85

สนเนอประดาตว จงตงใจจะมาอยกบแมลออ ซงมอาย 17 ป กาลงจะแตงงาน กบนายทองคาแต พระยาภกดพยายามชแจงใหนายลาเหนแกลกสาว ไมตองการใหถกคนอนรงเกยจวามพอเปนคนขคกและฉอโกง จนในทสดเสนอเงนให 100 ชง แตนายลากไมยอมเมอ แมลออกลบมาถง นายลาจงไดรจกกบแมลออและไดเหนประจกษวาตนเลวเกนกวาจะเปนพอของแมลออ ซงหลอนไดวาดภาพพอไวในใจวา พอเปนคนดทหาทตไมไดเลย

คณคาดานเนอหา บทละครพดเรองเหนแกลกมตวละคร ดงน คอ พระยาภกดนฤนาถ นายลา แมลออและอายคา แมตวละครในเรองจะมนอยแตลกษณะของโครงเรองมความโดดเดน การผกเรองมความตอเนองราบรน ผประพนธมความประณตในการดาเนนเรอง ลกษณะเดนของเนอหาแสดงใหเหนถงความเสยสละและความรกของผเปนพอทงสอง คอ นายลา พอผใหกาเนดและพระยาภกดนฤนาถผซงเปนพอบญธรรม ดวยความเหนแกลกของนายลาจงไมเปดเผยตน และพระยาภกดนฤนาถยอมสละเงนทองเปนจานวนมากเพอความสขของแมลออ ปมปญหาและความขดแยงระหวางพระยาภกดนฤนาถและนายลาเขมขนมากขนเรอยๆ และคลคลายลงเมอนายลาไดรบรวา ตลอดระยะเวลาทผานมาพอทแทจรงในความทรงจาของแมลออนนเปนคนด นาเคารพนบถอ โดยเธอเชอจากการฟงคาบอกเลาของพระยาภกดนฤนาถและจนตนาการจากรปถายทอยภายในหองของแมทเสยชวตไปแลว ความเหนแกตนเองของนายลาจงไดแปรเปลยนเปนความเหนแกลก การดาเนนเรอง เรมเรองดวยปมปญหาของนายลา เมอนายลาออกจากคกไดไปประกอบอาชพตางๆทไมสจรตและไมประสบความสาเรจ จงคดมาพงพาลกสาวทกาลงจะแตงงานกบชายผมฐานะด ในขณะทพระยาภกดนฤนาถไมตองการใหนายลาพบกบแมลออและแสดงตนวาเปนพอ ทแทจรง ดวยความรกทมตอลกและเกรงวาแมลออจะอบอายขายหนาทมพอเปนคนทจรต เปนคน คดโกง เปนคนตดคก ปมปญหาทาใหการดาเนนเรองเขมขนมากยงขนเมอนายลาดงดนจะพบแมลออใหได แตทายทสดแลวกวไดคอยๆ คลายปมปญหานนลง โดยใชวธใหผอานเขาใจเองจากบทสนทนาของตวละครและจบลงดวยดโดยพอทแทจรงเหนแกลกมากกวาเหนแกตว ซงตามธรรมชาตของมนษยสวนใหญมกเหนแกตว เพราะมสญชาตญาณของการเอาตวรอด แตเมอไดพบกบความรกอนบรสทธ ความจรงใจของลก ทาใหพอทไมเคยทาดเลยเกดความละอายแกใจ เกดความสานกผ ดชอบชวด เขาไมอาจลบภาพพอทแสนดไปจากใจของลกได ในทสดจงยอมมชวตทลาบากตอไปเพราะเหนแกลก ใหลกมชวตทสขสบาย ไมเปนทรงเกยจของคนในสงคมดกวาทจะใหลกรบรความจรงอนปวดราว บทละครพดเรองนแสดงใหเหนความรกของพอสองรปแบบ คอ พอทแทจรงกบพอบญธรรมแมไมใชพอทแทจรงหากไดเลยงดมากยอมรก หวงดตอลกและทาทกอยางเพราะเหนแกลกมากกวาเหนแกตว

สำนกหอ


86

สาหรบพอทแทจรงแมจะเคยทาตนไมดมากอน แตเมอพบความรกทบรสทธจรงใจของลกทาใหสานกและเสยสละเพอลก

คณคาดานวรรณศลป บทละครพดเรองเหนแกลก พระราชนพนธในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว สามารถดาเนนเรองไดราบรน กระตนความรสกของผอานใหตดตามเรองตอไปจนกระทงเรองจบลงดวยความสขสมหวงของตวละคร จากบทสนทนาของตวละครภายในเรอง นอกจากจะทาใหผอานเขาใจเรองไดตรงตามวตถประสงคของกวแลว ยงปรากฏคณคาในดานวรรณศลป ดงน

1) การใชบทสนทนาทเหมาะสมกบสถานภาพของตวละคร กวสามารถสรางบทสนทนาทเหมาะสมกบสถานภาพของตวละครทกลาวบทสนทนานน

สถานภาพนประกอบดวยตาแหนงทางสงคม ยศถาบรรดาศกด รวมไปถงอายของตวละคร ตวอยางเชน นายลาเมอสนทนากบอายคาซงมสถานะเปนบาวจะใชสรรพนามแทนตววา “ฉน” และเรยกอายคาวา “แก” แตเมอสนทนากบพระยาภกดนฤนาถซงมบรรดาศกดและตาแหนงทางสงคมสงกวาจะใชคาวา “ผม” และเรยกพระยาภกดนฤนาถวา “ใตเทา” ซงแสดงถงบรรดาศกดการเปน ขนนาง อกตวอยาง คอ เมอนายลาสนทนากบแมลออซงเปนลกสาวกจะใชแทนตววา “ฉน” และเรยกแมลออวา “หลอน” เปนตน ลกษณะเชนนทาใหบทละครมความสมจรงมากยงขน

2) การใชบทสนทนาทสอดคลองกบลกษณะนสยและอารมณความรสกของตวละคร บทละครพดดาเนนเรองผานบทสนทนาเปนหลก ทาใหการสอสารเรองราวรวมไปถงลกษณะของตวละครตองสอผานบทสนทนานน โดยกวสรางบทสนทนาทชวยสอถงนสยและอารมณความรสกของตวละครไดเปนอยางด เชน “นาเหลองๆไมมหรอครบ มนคอยชนอกชนใจหนอยหนง?” บทสนทนาดงกลาวแสดงใหเหนลกษณะนสยของนายลาวาเปนคนทตดสรา นอกจากนนแลวบทสนทนาของตวละครยงชวยแสดงใหเหนความรสกของตวละครทเปลยนแปลงไปตามเนอเรองไดอกดวย ดงเชนเมอนายลามปากเสยงกบพระยาภกดนฤนาถ นายลาจะใชสรรพนามเรยกพระยาภกดนฤนาถวา “คณ” สวนพระยาภกดนฤนาถจะเรยกนายลาวา “แก” แตเมอเรองราวคลคลายลงโดยนายลาเปลยนใจไมมางานแตงงานแลว บทสนทนาจงใชคาสรรพนามเปลยนแปลงไป นายลากลบมาเรยกพระยาภกดนฤนาถอยางยกยองดวยคาวา“เจาคณ”หรอ“ใตเทา” อกครง แสดงใหเหนความรสกของนายลาวาสานกผดในความเหนแกตวทมอยกอนหนาน ขณะทพระยาภกดนฤนาถกเขาใจความเปลยนแปลงนน จงเรยกนายลาดวยคาทแสดงความเหนใจและยกยองวา “พอลา” แสดงใหเหนวาบทละครเรองนใชบทสนทนาทสมจรงและชวยสอถงลกษณะนสยซงเปน ภมหลงของตวละคร รวมถงแสดงอารมณความรสกของตวละคร ทาใหผอานเขาใจในเนอเรองไดอยางแจมแจง

สำนกหอ


87

3) การใชถอยคาทสอความหมายลกซง ในบทละครนมการใชถอยคาทสน กระชบแตกนความมาก สามารถสอความหมายไดลกซงทาใหผอานหรอผชมเขาใจเรองราวไดดยงขน เชน “แกยงเขาใจผดอยมาก การทคนไดรบ พระราชอาญาคราวหนงแลว ไมใชวาใครๆ เขาจะพากนคอยตดรอนไมใหมการผงกหวไดอก” คาวา “ผงกหว” ในทนหมายถง มโอกาสกลบตวกลบใจทามาหากนอยางสจรต

4) การสอความหมายโดยนย หมายถงการสอความหมายออกมาโดยไมแสดงอออกมาตรงๆ แตสอผานคา พดทสอเปนนยใหทราบ เชน “ทพษณโลกกพอหาอะไรดมไดพอใชเทยวครบ.” บทสนทนาดงกลาวเปนตอนท พระยาภกดนฤนาถสงใหอายคานาโซดามาใหนายลาดม คาพดของนายลาสอเปนนยใหทราบวา สงทนายลาชอบดมกคอสรา แตกไมไดพดออกมาโดยตรง

5) การใชสานวน ในบทละครพดเรองนพบสานวนหลายสานวน เชน มเหยามเรอน หมายถง แตงงาน มครอบครว เจาบญนายคณ หมายถง เคยทาบญแกเขาไวมาก หมาหวเนา หมายถง เปนคนไมด ไมมคนคบคาสมาคมดวย การใชสานวนทาใหบทสนทนาสามารถสอความหมายไดอยางกนความกวางขวางมากขน และยงชวยนาเสนอความคดบางอยางของตวละครไดอกดวย เชน “ถงนายทองคาจะไมรงเกยจ คนอนๆกคงตองรงเกยจ, ใครเขาจะมาคบคาสมาคมไดอกตอไป ไปขางไหนเขากจะแลดพดซบซบกน ถาใครเขาเลยงไดเขากคงเลยง แกจะมาทาใหแมลออเปนหมาหวเนาหรอ?” จากบทสนทนาดงกลาว พระยาภกดนฤนาถใชสานวนวา “หมาหวเนา” เปนการใชภาษาทกนความเพอสอใหนายลาเขาใจอยางชดเจนถงสภาพทจะเกดขนกบแมลออ คอไมมใครคบคาสมาคมดวย นอกจากนนแลวยงเปนการใชภาษาแบบตรงไปตรงมา เพอตกเตอนใหนายลาฉกคด

คณคาดานสงคมและสะทอนวถไทย บทละครพดเรองเหนแกลก เปนวรรณคดทเกดขนในชวงเวลาทสงคมไทยรบกระแสวฒนธรรมตะวนตกเขามาปรบใชมากขน บทละครพดเรองเหนแกลกไดสะทอนใหเหนถงความหลากหลายทางวฒนธรรมทไดนามาประยกตใชใหเขากบธรรมเนยมไทย นอกจากนยงสะทอนสภาพความเปนจรงของสงคมวา ไมวายคสมยใดสงคมยอมมทงดานมดและดานสวาง คนดและคนไมดยอมปะปนกน สะทอนใหเหนสภาพชวต ความคด ความเชอ ความรในสงคม ณ ชวงเวลานน ดงน

สำนกหอ


88

1) ธรรมเนยมการตอนรบแขก ทกครอบครวในสงคมไทยยอมไดรบการปลกฝงจากคนรนพอรนแมเสมอวา "เปนธรรมเนยม ไทยแทแตโบราณ ใครมาถงเรอนชานตองตอนรบ" การตอนรบแขกดวยความเตมใจและเลยงรบรองอยางดทสดถอเปนมารยาททางสงคมประการหนง และผทไดรบการตอนรบยอมประทบใจและกลาวถงในความมนาใจของเจาบาน บทละครพดเรองเหนแกลกไดสะทอนใหเหนธรรมเนยมใน การตอนรบแขกและในขณะเดยวกนยงไดสะทอนใหเหนวาเครองดมทใชรบรองแขกของคนไทยไดเปลยนแปลงไป แตเดมเครองดมสาหรบรบรองแขก คอ นาฝน นาสะอาด แตจากเรองไดเปลยนเครองดมโดยใชนาครมโซดาคอนาหวานสเขยวผสมนาโซดา สะทอนใหเหนการรบวฒนธรรมการ ดมนาหวานซงเปนเครองดมจากตะวนตก

2) การกาหนดคาและรปแบบของเงน ในสมยอดตเงนตราไมใชตวแปรสาคญในสงคม ในระบบเศรษฐกจไทยจะใชระบบแลกเปลยนสนคาซงกนและกน ตอมาเมอสงคมมโครงสรางทซบซอน มระบบเศรษฐกจทมการกาหนดคาของเงน โดยมมาตรการแลกเปลยนวา 100 สตางคมคาเทากบ 1 บาท 4 บาทเปนหนงตาลง 20 ตาลงเปนหนงชง เชน “กจะพดกนเสยตรงๆ เทานนกจะแลวกน เอาเถอะฉนจะใหแกเดยวนกได เทาไหรถงจะพอ เอาไปสบชงกอนพอไหม”

3) คานยมการนบถอบคคลทเพยบพรอมทงรปสมบตและทรพยสมบต บทละครพดเรองเหนแกลก ไดสะทอนใหเหนคานยมของคนไทยทนบถอบคคลจากรปลกษณภายนอกโดยมไดมองถงคณธรรมความดของบคคลผนน บคคลใดมความประพฤตดางพรอย ทาใหเสยชอเสยงเกยรตยศ ไมวาจะเคยเปนคนดหรอเปนคนเลวมากอนกตาม เมอชวตมมลทนกทาใหเปนทรงเกยจของสงคม ดงนน พระยาภกดนฤนาถจงกลวทจะใหแมลออพบกบนายลาซงเปนพอทแทจรง เนองจากไมตองการใหแมลออรความจรง เพราะไมตองการใหเปนทรงเกยจของสงคมทมพอแทๆเปนคนประพฤตไมถกทานองคลองธรรมและเคยตดคกมากอน นอกจากนยงสะทอนใหเหนถงคานยมการนบถอคนมฐานะ บางคนเหนคนอนมฐานะมเงนทอง มทรพยสนมากมาย จงอยากมบาง โดยการหาวธรวยทางลด เชน เลนการพนน คายาเสพตด คดโกง ขโมย จปลนหรอใชอานาจหนาทแสวงหาประโยชนสวนตน ผทหาวธรวยทางลดเชนนมกลมเหลวในชวต ดงเชนชวตของนายลา หากตองการมชวตทเปนสข ควรขยนหมนเพยร ตงใจปฏบตหนาท รจกความพอด พอเพยง ไมฟงเฟอ หมนเกบออม กจะพอมพอกนและเจรญกาวหนาในหนาทการงานตามอตภาพ หากเรารจกพอเพยง กจะสามารถใชชวตไดอยางไมลาบาก มความสขกายสบายใจ ไมตองดนรนฟงเฟอทาใหตดหนสน เปนปญหาทกระทบตอการดาเนนชวตประจาวน

สำนกหอ


89

4) แสดงใหเหนถงสจธรรมของมนษย มนษยทกคนยอมเหนแกตวเปนธรรมดา แตพอแมยอมเหนแกลกมากกวาตนเอง ตองเสยสละทกอยางเพอลก แมกระทงนายลาเองทจากลกไปตงแตแมลอออายได 2 ป ยงตองตอสกบความรสกเหนแกตวหรอเหนแกลกของตนเองและในทสดอานาจฝายสงกชนะ นายลายอมจากไปผจญกบความยากลาบากเพราะเหนแกลกมากกวา จงเปนเรองทนายกยองทเขาเคยทาผดแตกสานกตวได ดงบทสนทนา “หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจเปนคนดไมมทต ผมไมตองการจะลบรปนนเสยเลย. (ถอดแหวนวงหนงจากนว) นแนะครบ แหวนนเปนของแมนวล ผมไดตดไปดวยสงเดยวเทานแหละ เจาคณไดโปรดเมตตาผมสกท พอถงวนแตงงานแมลออ เจาคณไดโปรดใหแหวนนแกเขา บอกวาเปนของรบไหวของผม สงมาแทนตว.” จากบทสนทนาแสดงใหเหนวา นายลาไมสามารถจะเหนแกประโยชนสวนตนมากกวาความรกอนบรสทธความเทดทนทแมลออมตอเคาไดเลย พลงแหงความดและความรกทาใหพอคนหนงทในครงหนงไมเคยไดดแลใกลชดลก กลบตวกลบใจ สละความสขสบายและผลประโยชนสวนตนเพอความสขของลก

ขอคดทสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน 1) สถาบนครอบครวมความสาคญตอโครงสรางของสงคมไทย ผทเปนพอแมมหนาทตองอปถมภ เลยงด สงสอนอบรมบตรใหเปนคนดของสงคมโดย ไมเรยกรองผลประโยชน ถาพอแมหรอหวหนาครอบครวด บตรหลานกจะใหความเคารพ เชอฟง รกและศรทธา บตรหลานจะยดถอพอแมเปนแบบอยางและประพฤตปฏบตตาม ถาครอบครวดสงคมกจะด ดงนนพอแมควรอบรมเลยงดลกอยางด เปนคนดใหลกเหน เปนแบบอยางเพอเปนรากฐานของสงคมทดและมความสข

2) คนดยอมมผนบถอ หากเราตองการใหคนเคารพนบถอ เราตองทาตนใหเปนคนมเกยรต เชอถอได คอเปนคนทประพฤตด ซอตรง จรงใจ ทงตอหนาและลบหลง ใหสมกบทผ อนรกนบถอและชนชม หากตอหนาทาอยางหนง ลบหลงทาอกอยางหนงจะไมไดรบการเคารพนบถอจากบคคลอนๆ อกตอไป

3) อยาทาตนเองใหตกตาเพราะการกระทาของตนเอง ความคดและการกระทาเปนเครองกากบคณภาพและเปนเครองตดสนคณคาความเปนคน สอดคลองกบหลกธรรมในพระพทธศาสนาทกลาวไววาบคคลยอมไดรบผลจากการกระทาของตนเอง หากบคคลผนนประกอบกรรมดยอมไดรบสงดตอบแทน ผคนสรรเสรญในคณงามความดทไดสรางไว แตถาหากประพฤตไมถกตอง ทจรตหรอไมใฝในทางด ใฝในอบายมขกจะนาไปสหนทางแหงความหายนะ ทาใหชวตลมเหลวทงชวตสวนตวและครอบครว ตาแหนงหนาทการงาน และคนในสงคมไมให

สำนกหอ


90

ความเคารพนบถอ ชวตพบกบความเดอดรอนเหมอนดงเชนนายลาทตองตดคกเพราะการกระทาทผดกฎหมายของตนเอง

เอกสารอางอง ฟองจนทร สขยง และคณะ. (2555). ภาษาไทย วรรณคดและวรรณกรรม ม.3. พมพครงท 4.

กรงเทพมหานคร: อกษรเจรญทศน อจท..

สำนกหอ


91

ใบงานกจกรรมกลม

ใหนกเรยนกาหนดประธาน เลขานการ และผแทนกลม จากนนใหแตละกลมดาเนนการตามคาสงตอไปน

1. สรปประเดนสาคญของเรอง 2. แสดงความคดเหนเกยวกบประเดนสาคญของเรองอยางอสระ โดยเชอมโยง

ประสบการณของตนกบวรรณคด 3. เลขานการบนทกสรปประเดนการอภปรายและรายงานใหสมาชกกลมรบทราบและ

พจารณาทบทวน 4. สงผแทนกลมมานาเสนอรายงาน

แบบบนทกกจกรรมกลม

ประธาน ……………………………………………………. สมาชกกลม ……………………………………………………. ……………………………………………………. ……………………………………………………. ผแทนกลม ……………………………………………………. เลขานการ ……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สำนกหอ


92

แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน

ลาดบท ชอ-นามสกล

การซกถาม ทตรงประเดน

(3)

การตอบคาถาม

(3)

การรวมกจกรรม

(3)

การรวมอภปราย ตรง

ประเดน (3)

การแสดง ความคดเหน

(3)

รวม

(15)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

สำนกหอ


93

แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน (ตอ)



(3)


(3)


(3)




(3)

รวม

(15)

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

สำนกหอ


94

เกณฑการประเมนพฤตกรรมการเรยน



3 2 1 0

1. การซกถามทตรงประเดนนาสนใจ

ซกถามตรงประเดน 2 คาถามขนไป

ซกถามตรงประเดน 1 คาถาม

ซกถามแตไมตรงประเดน

ไมซกถามเลย

2. การตอบคาถาม ตอบคาถามไดถกตอง 2 ขอขนไป

ตอบคาถามไดถกตอง 1 ขอ

ตอบคาถามแต ไมถกตอง

ไมตอบคาถามเลย

3. การรวมกจกรรม มความกระตอรอรน ใหความรวมมอ ในการทากจกรรมทกขนตอนและ ใหความชวยเหลอเพอนในการทางาน

มความกระตอรอรน และใหความรวมมอในการทากจกรรมทกขนตอน

มความกระตอรอรนแตยงไมให ความรวมมอ ในการทากจกรรมบางขนตอน

ไมกระตอรอรน และไมให ความรวมมอ ในการทากจกรรมเลย

4. การรวมอภปรายตรงประเดน

รวมอภปรายตรงประเดน 2 ประเดนขนไป

รวมอภปรายตรงประเดน 1 ประเดน

รวมอภปรายแตไมตรงประเดน

ไมรวมอภปรายเลย

5.การแสดงความคดเหน

แสดงความคดเหนแปลกใหมและมความสาคญตอ การเรยนร

แสดงความคดเหนแปลกใหม

แสดงความคดเหนแตไมแปลกใหม

ไมแสดงความคดเหนเลย

เกณฑการตดสนระดบคณภาพ คะแนน ระดบคณภาพ 12 - 15 ดมาก 8 - 11 ด 4 - 7 พอใช 0 - 3 ควรปรบปรง

สำนกหอ


95

แบบประเมนการนาเสนอผลงานกลม

กลมท

ชอ-นามสกล

ผนาเสนอผลงาน

ความนาสนใจของประเดน ทเสนอ (3)

ความชดเจน ในการนาเสนอ

(3)

การตอบปญหาของผฟง

(3)

รวม

(9) 1 2 3 4 5 6

ขอเสนอแนะ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สำนกหอ


96

เกณฑการประเมนการนาเสนอผลงานกลม มตคณภาพผลงาน

(Rubrics) รายการประเมน

3 2 1 0

1. ความนาสนใจของประเดนทเสนอ

กาหนดประเดน ไดนาสนใจ สอดคลองกบ เนอเรองทกประเดน ทาใหเขาใจเนอเรอง

กาหนดประเดน ไดนาสนใจ แตมประเดน ไมสอดคลองกบ เนอเรอง 1 ประเดน

กาหนดประเดน ไมนาสนใจ และมประเดน ไมสอดคลองกบ เนอเรอง 2 ประเดน ขนไป

กาหนดประเดน ไมสอดคลอง กบเนอเรอง ตองปรบปรงวธคด

2. ความชดเจนในการนาเสนอ

นาเสนอไดนาสนใจชดเจนและ เปนระบบ

นาเสนอไดนาสนใจ และชดเจน

นาเสนอไดนาสนใจ

นาเสนอ ไมนาสนใจ ไมชดเจนและ ไมเปนระบบเลย

3. การตอบปญหาของผฟง

ตอบปญหาทกขอของผฟงไดอยางชดเจนและมนใจ

ตอบปญหาของผฟงไมได 1 ขอ

ตอบปญหาของผฟงไมได 2 ขอขนไป

ตอบปญหาไมได ผสอนตองแนะนาชวยเหลอจงจะสามารถตอบได


สำนกหอ


97

แบบบนทกการเรยนร

พจารณาทบทวนเนอเรองตอนทเปนบทเรยน แลวเขยนบนทกการเรยนรความยาว ไมตากวา 15 บรรทด โดยเขยนอธบาย หรอแสดงความรสก หรอแสดงความคดเหนอยางอสระในประเดนตอไปน (1) เนอเรอง พฤตกรรมตวละคร หรอเหตการณสาคญในเรอง (2) สถานการณ ปญหา หรอความขดแยงในเรอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สำนกหอ


98

เกณฑการประเมนบนทกการเรยนร ประเมนระดบความสามารถในการตอบสนองตอวรรณคด



5 คะแนน

4 คะแนน

3 คะแนน

2 คะแนน

1 คะแนน







เกณฑการตดสนระดบคณภาพ คะแนน ระดบคณภาพ 4 - 5 ดมาก 3 ด 2 พอใช 1 ควรปรบปรง

สำนกหอ


99


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 สาระท 5 วรรณคดวรรณกรรม หนวยการเรยนร วรรณคดมรดก เรอง การพนจวรรณคดเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร เวลา 3 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยาง

เหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง


2. จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถสรปเนอหานทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหน นางผเสอสมทรได 2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรได

3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานนทานคากลอน เรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรเพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

3. สาระสาคญ นทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร แตงโดยสนทรภ กวเอกแหงกรงรตนโกสนทร ดวยลลาการแตงคาประพนธทเปนเอกลกษณ เนอเรองสนกสนาน นาตดตามและใหคตสอนใจไดด การพจารณาสวนประกอบทสาคญของนทานคากลอน เรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร โดยเชอมโยงกบประสบการณของตนเอง ยอมทาใหตระหนกถงคณคาของวรรณคด เหนความสาคญในฐานะทวรรณคดเปนสมบตและเปนวฒนธรรมประจาชาต รจกรปแบบ รส ทวงทานองและลลาของวรรณคด รวมไปถงนสยของตวละคร เพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

สำนกหอ


100

4. สาระการเรยนร ความร - นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร

ทกษะ/กระบวนการ - ทกษะการวเคราะห - ทกษะการสงเคราะห - ทกษะการประเมนคา - กระบวนการกลม

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการทางาน


6. กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน (30 นาท) 1. ผสอนใหผเรยนอานในใจนทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรตอนทกาหนด 2. ผสอนและผเรยนชวยกนทบทวนเนอเรอง โดยใหผเรยนอาสาสมคร 2-3 คน พดนาเสนอความเขาใจเบองตนจากการอานเนอเรอง และชวยกนเรยงลาดบเหตการณสาคญในเรองเปนแผนภาพความคด ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ (30 นาท) 1. ผสอนยกตวอยางขอความในนทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ดงตอไปน

อสรผเสอเหลอจะอด แคนโอรสราวกบไฟไหมมงสา ชางหลอกหลอนผอนผนจานรรจา แมนจะวาโดยดเหนมฟง จะจบไวใหพาไปหาพอ แลวหกคอเสยใหตายเมอภายหลง โกรธตวาดผาดเสยงสาเนยงดง นอยหรอยงโหยกเหยกเดกเกเร

สำนกหอ


101

2. ใหผเรยนสงเกตถอยคาทสอความหมายถงความปนปวนทางอารมณอยางรนแรง (คาวา ตวาด และ ผาดเสยง) และรวมกนอภปรายถงพฤตกรรมของแมทใหกาเนดลกแลวมไดสนใจเลยงดทปรากฏในนทานคากลอนตอนน 3. ผสอนสนทนากบผเรยนเกยวกบประสบการณทางอารมณทผเรยนเคยประสบ และสอดคลองกบขอความดงกลาว 4. ผสอนยกตวอยางขอความในนทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ดงตอไปน

นจจาเอยเคยอยเปนคชน ทกวนคนคาเชาไมเศราหมอง จนมลกปลกเลยงเคยงประคอง มใหของเคองขดพระอชฌา อยดดหนเมยมาเสยได เสยนาใจนองรกเปนหนกหนา จงอตสาหพยายามสตามมา ขอเปนขาบาทบงสพระทรงธรรม พระเสดจไปไหนจะไปดวย เปนเพอนมวยภสดาจนอาสญ ประทานโทษโปรดเลยงแตเพยงนน อยาบากบนความรกนองนกเลย พระอภยใจออนถอนสะอน อตสาหฝนพกตรวานจจาเอย แมผเสอเมอไมเหนในใจเลย พไมเคยอยในถาใหราคาญ คดถงนองสองชนกทปกเกลา จะสรอยเศราโศกานาสงสาร ดวยพลดพรากจากมาเปนชานาน ไมแจงการวาขางหลงเปนอยางไร

5. ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายถงการใชชวตคทมไดเกดจากความสมครใจของทงสองฝาย ทปรากฏในนทานคากลอนตอนน แลวเชอมโยงไปสการใชชวตคทมไดเกดจากความสมครใจของทงสองฝายและผลกระทบตอลก ทผเรยนเคยพบเหนในปจจบน 6. ใหผเรยนสงเกตการเลอกใชคาทสออารมณ ความรสกของตวละครในนทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร นอกจากจะทาใหผอานเขาใจเรองไดตรงตามวตถประสงคของผประพนธแลว ยงปรากฏคณคาดานวรรณศลปอยางไร 7. ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายคณคาดานสงคมและสะทอนวถไทย ทปรากฏในนทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร สะทอนให เหนสภาพชวต ความคด ความเชอ ความรในสงคม เหมอนหรอตางกบสงคมในปจจบนอยางไร 8. ใหผเรยนสรปความรและขอคดจากการอานนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร เพอนาไปประยกตใชในชวตจรง

สำนกหอ


102

คาถามพฒนาการคด 1. ตวละครในนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรมลกษณะนสยอยางไร 2. การกระทาของนางผเสอสมทรทกลาวถงในบทประพนธมลกษณะอยางไร 3. พระอภยมณกบสนสมทรรสกอยางไรกบการกระทาของนางผเสอสมทร เพราะเหตใด 4. นางผเสอสมทรมการกระทาดงกลาว เพราะเหตใด 5. เนอเรองตอนใดของนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรทนกเรยนประทบใจมากทสด เพราะเหตใด 6. เนอเรองตอนใดของนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรทนกเรยนคดวาผประพนธเลอกใชถอยคาทสออารมณ ความรสกไดอยางงดงาม เหมาะสมแกเนอเรอง มคณคาดานวรรณศลปมากทสด เพราะเหตใด 7. เหตการณตอนใดในนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ทสอดคลองกบแนวคด “การทางานรวมกนตองรบฟงความคดเหนของผอน” 8. ในนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ผประพนธตองการเสนอแนวคดใด 9. ผเรยนคดอยางไรเกยวกบเหตการณหรอตวละครในเรอง เหตการณนยงคงพบเหนในชวตประจาวนหรอไม และผเรยนมความรสกตอเหตการณนอยางไร 10. ใหผเรยนชวยกนยกตวอยางขอความในวรรณคดทสอดคลองกบสภาพชวตในปจจบน

ชวโมงท 2 ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ ( 60 นาท ) 1. แบงกลมทางานตามคาสงใบงาน ใหผเรยนแตละกลมสรปประเดนสาคญจากเนอเรองตอนทอาน แลวอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนดงกลาวโดยอสระ 2. ผสอนอภปรายและใหขอมลเพมเตม ในกรณทผเรยนไมเขาใจกจกรรมกลม 3. ใหแตละกลมดาเนนการตามคาสงในใบงานตามเวลาทกาหนด

ชวโมงท 3 ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ (30 นาท) 1. ใหผเรยนแตละกลมสงตวแทนมานาเสนอผลการอภปราย 2. ผสอนและผเรยนกลมอนฟงการนาเสนอผลการอภปราย แลวแสดงความคดเหนเพมเตม แลวประเมนการนาเสนอผลงานกลม รวมกบผสอนในแบบประเมนทกาหนดให

สำนกหอ


103

ขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทก ( 30 นาท ) 1. ผเรยนทบทวนเนอหาแลวชวยกนสรปประเดนสาคญและขอคดจากการอภปรายในกลมยอยและการนาเสนอผลงานในชนเรยน 2. ผสอนเขยนสรปสาระสาคญจากการนาเสนอของผเรยนบนกระดาน แลวใหผเรยนพจารณาทบทวนอกครงหนง 3. ผสอนใหผเรยนแตละคนเขยนบนทกการเรยนร โดยแสดงความร ความเขาใจ ความรสก และความคดเหนเกยวกบเนอเรองตอนนโดยอสระ แลวจบคแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนรกอนนามาสงผสอน

7. สอ/แหลงการเรยนร 1. นทานคากลอนเรอง พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร 2. ใบงานกจกรรมกลม


- พฤตกรรมการตอบสนองตอวรรณคด วธการ

- ประเมนพฤตกรรมการเรยนรายบคคล - ประเมนการนาเสนอผลงานกลม - ตรวจพจารณาบนทกการเรยนร

เครองมอ - แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน - แบบประเมนการนาเสนอผลงานกลม - คาถามและประเดนการคดไตรตรอง - แบบบนทกการเรยนร - เกณฑการประเมนการตอบสนองตอวรรณคด

สำนกหอ


104



สำนกหอ


105

รายละเอยดเนอหาสาระ ผประพนธ พระสนทรโวหาร (ภ) หรอททกคนรจกกนในนามวา สนทรภ เปนกวคนสาคญในสมยรตนโกสนทรตอนตน เกดในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช เมอวนจนทรท 26 มถนายน พ.ศ. 2329 บดาเปนขาราชบรพารในกรมพระราชวงบวรสถานมงคลซงภายหลงไดลาออกจากราชการกลบไปอยบานเกดทบานกรา อาเภอแกลง จงหวดระยอง มารดานนพนเดมเปนคนเมองเพชรบรตามทปรากฏในนราศเมองเพชรแตมารบราชการเปนพระนมของพระองคเจา จงกล พระธดาในกรมพระราชวงหลง บดาและมารดาของสนทรภหยารางกนตงแตสนทรภยงเปนเดกเลกอย สนทรภจงอาศยอยกบมารดาและไดศกษาเลาเรยน ณ วดชปะขาวหรอวดศรสดารามรมคลองบางกอกนอย ตอมามารดาไดพาเขาไปถวายตวเปนขาราชบรพารในกรมพระราชวงหลง เมอสนทรภเตบโตขนเปนหนมไดแอบชอบพออยกบนางจน ดวยความทเปนคนเจาคารมจงไดลกลอบเขยนเพลงยาวใหนางจนอยเรอยๆ จนบดาของนางจนทราบเขาจงสงคนใหจบตวมาแลวนาความขนกราบบงคมทลแกกรมพระราชวงหลง สนทรภถกตดสนใหจาคกแตไมนานนกกถกปลอยตวเพราะกรมพระราชวงหลงทวงคต เมอสนทรภพนโทษจงออกบวชแลวลาสกขาบทมาสมรสกบนางจนและไดถวายตวเปนมหาดเลกในพระองคเจาปฐมวงศ แตดวยนสยเจาชของสนทรภประกอบกบความชอบในสราจงทาใหทะเลาะกบนางจนอยเนองๆ จนพระองคเจาปฐมวงศทรงระอา สนทรภเกดความนอยใจจงเดนทางไปเมองเพชรบรเพอไปอาศยอยกบหมอมบนนาคซงเปนหมอมในกรมพระราชวงหลง สนทรภไดกลบมารบราชการใหมอกครงในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย เนองดวยทรงโปรดการกว สนทรภไดรบพระกรณาใหดารงตาแหนงขนสนทรโวหารในกรมราชบณฑตและยงอยในตาแหนงจางวางพระอาลกษณควบคไปดวย ชวตของสนทรภในขณะนนมความสขมากและมบตรกบนางจนคนหนงชอวาหนพด แตนสยเจาชและความชอบในสราของสนทรภยงคงเหมอนเดมจนไปไดนางนมมาเปนภรรยาอกคน อนเปนเหตใหนางจนโกรธ ในตอนททะเลาะกบนางจนนน สนทรภไดไปทารายลงของนางจนเขาจงเปนเหตใหสนทรภถกจาคกอกครงหนง ระหวางทตดคกครงนเองทสนทรภไดแตงพระอภยมณขนเพอขายเลยงชพในยามทตกยากอยในคก

เมอพนโทษในครงหลงนสนทรภไดเปนพระอาจารยถวายอกษรใหเจานายในพระราชวงศหลายพระองค แตไมนานเมอสนรชกาลท 2 สนทรภกตกทนงลาบากดวยเคยทาใหขดเคองพระทยแกพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว สนทรภจงตองออกบวชอกครงเพอหนราชภยและไดออกเรอเดนทางไปในทตางๆ และแตงวรรณคดไปพรอมๆ กนอกหลายเรอง จนทายทสดไดมาพงพระบารมของพระองคเจาลกขณานคณและกรมหมนอปสรสดาเทพ ครนเมอพระบาทสมเดจพระจอมเกลา

สำนกหอ


106

เจาอยหวขนครองราชยสนทรภไดเขารบราชการอกครงหนงและไดรบบรรดาศกดเปนพระสนทรโวหารจนถงแกกรรมในป พ.ศ. 2398

ในป พ.ศ. 2529 องคกรวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาตไดประกาศยกยองเชดชเกยรตใหสนทรภเปนบคคลทมผลงานดเดนดานวฒนธรรมระดบโลก ในวนท 26 มถนายน พ.ศ. 2529

ลกษณะคาประพนธ พระอภยมณแตงดวยกลอนสภาพในลกษณะนทาน

เนอเรองยอในบทเรยน พระอภยมณอยกบนางผเสอสมทรในถาจนมพระโอรสชอวาสนสมทร สนสมทรมลกษณะผสมระหวางพระอภยมณและนางผเสอสมทร พระอภยมณไดเลยงและถายทอดความรทพระองคมใหกบสนสมทรจนหมดและมอบของสาคญไวให คอ พระธามรงคและผาคาดเอว วนหนงเมอนางผเสอสมทรออกไปหาอาหาร ดวยความซกซนสนสมทรไดทดลองผลกหนปากถาจนเปดแลวออกไปเทยวเลนในทะเล สนสมทรพบเงอกชราแตไมรจกวาคออะไรจงนาเงอกกลบไปใหพระอภยมณทอดพระเนตร พระอภยมณเหนดงนนจงเลาความจรงใหสนสมทรฟงทงหมด สนสมทรทราบความแลวกเสยใจเปนอนมาก เงอกฟงแลวไดออนวอนใหพระอภยมณสงใหสนสมทรปลอยตนไปเสยและใหสญญาวาจะพาพระอภยมณหนไปพงพระโยคทเกาะแกวพสดารซงอยหางออกไปราว 100 โยชน เงอกชราบอกวาการไปทเกาะแกวพสดารนนตนตองใชเวลาถง 7 วน วายนาไปในมหาสมทรแตกลวนางผเสอสมทรจะตามทนเพราะนางผเสอสมทรนนมพละกาลงมากเมออยในทะเลซงใชเวลาเพยง 3–4 วนกไปถงเกาะแลว เงอกชราแนะใหพระอภยมณทาอบายลวงนางผเสอสมทรเพอจะไดมเวลาในการหลบหน ตกกลางคนในวนเดยวกน นางผเสอสมทรเกดฝนรายวามเทวดามาควกเอาดวงตานางทงสองออกแลวเหาะหายไป นางตกใจตนแลวเลาความฝนนนใหพระอภยมณฟงทงหมด พระอภยมณเหนเปนโอกาสดจงทานายฝนไปวานางนนจะมเคราะหรายอาจถงแกชวตและแนะนาใหนางไปบาเพญศลอยบนเขา 3 วน เพอเปนการสะเดาะเคราะหและหามกนเนอสตวเปนอนขาด นางผเสอหลงกลพระอภยมณ สนสมทรทราบความโดยตลอดกเสยใจจนพระอภยมณตองหาม พระอภยมณและสนสมทรไดหนไปกบครอบครวเงอก เมอครบ 3 วน นางผเสอสมทรกลบมาไมพบใครจงออกตระเวนทะเลตามหาดวยรางเนรมตเปนยกษแลวเรยกภตผในทะเลมาถามจนไดความและตามพระอภยมณไปทนภายใน 3 วน สนสมทรพยายามหามแลวแตนางผเสอสมทรไมฟง สนสมทรจงหลอกลอใหมารดาหลงทางเพอใหเงอกลกสาวพาพระอภยมณหนไปใหถงเกาะแกวพสดาร เงอกชราสองผวเมยถกนางผเสอฆาตายซงในขณะเดยวกนพระอภยมณ สนสมทรและเงอกสาวไดหนขนเกาะแกวพสดารทน พระโยคออกมาหาม

สำนกหอ


107

ปรามนางผเสอสมทรแตนางไมฟงและตอวายอนกลบมา พระโยคจงเสกทรายปกปองเกาะไวเพอไมใหนางผเสอสมทรเขามาได

คณคาดานเนอหา นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร นอกจากจะเปนตอนทผอานไดรบความสนกสนานเพลดเพลนจากรสวรรณคด การใชถอยคาภาษาในการบรรยายทงรสของภาพและรสของเสยงแลว บทประพนธยงไดแฝงคณคาดานเนอหาใหผอานไดพจารณาใครครวญอยางมเหตผล วเคราะหแกนของเนอหาเปนเรองคาสอนทางพระพทธศาสนา การเหนผดเปนชอบ การทาอะไรตามใจตนไมคานงถงผลทจะตามมา กวสอแนวคดนผานตวละคร คอ นางผเสอสมทร ซงเปนตวอยางของผทถกกเลสตณหาครอบงา มแตความโหดราย ความลมหลง มวเมาในความรก ความหงหวงไมไดสต จนทาใหผ อนเดอดรอนเสยหายไปดวย เหนไดจากทพอแมเงอกสละชวตของตนเพอชวยเหลอพระอภยมณ ทาใหเงอกสาวสญเสยครอบครว สนสมทรผเปนลกจาตองหลอกลอแมทงทกลว สวนพระฤๅษทพยายามชแนะทางทถก กลบถกดาใหเสยหาย ดงบทประพนธทวา นางผเสอเหลอโกรธพโรธรอง มาตงซองศลจะมอยทไหน ชางเฉโกโยคหนเขาใช ไมอยในศลสตยมาตดรอน เขาวากนผวเมยกบแมลก ยนจมกเขามาบางชวยสงสอน แมนคบคกไวมใหนอน จะราญรอนรบเราเฝาตอแย จะเหนวานางผเสอสมทรปลอยใหอารมณความรสกอยเหนอเหตผล ระรานผทปรารถนาดอยางพระฤๅษและวารายใหเงอกสาวเสยหาย ทงนเพราะนางผเสอสมทรไมยอมรบความจรงวา พระอภยมณไมไดรกตน และความแตกตางของทงสองทาใหพระอภยมณไมมความสข แทนทนางผเสอสมทรจะยอมรบกลบดนทรง เพอใหเปนไปตามความตองการของตน เมอไมสมหวงก เปนทกข กวไดชใหเหนความทกขทรมานเพราะไมรจกปลอยวาง ลมหลงมวเมาในกเลสตณหา พระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรน ผประพนธใช “การหลอกลวง” ในการดาเนนเรองเรมตงแตตอนทพระอภยมณทรงวางแผนหนนางผเสอสมทร กลวงใหนางไปจาศล เมอนางผเสอสมทรตามมาพบสนสมทร สนสมทรกพยามถวงเวลาใหพระอภยมณทรงหน ทงทตนกตกใจกลวทเหนแมแปลงกายเปนยกษ นางผเสอสมทรรวาลกตกใจกลวจงแกตางไปวา จงตอบโตโปปดโอรสราช มใชชาตยกษมารชาญสมร เจาแปลกหรอคอนแลมารดร เมอนงนอนอยในถาไมจาแลง แมสนสมทรจะยงเลก แตในยามวกฤตกเอาตวรอดโดยการหลอกแมวาจะไปเยยมปยาและอา เทยวบานเมองพอสกปแลวจะกลบมา นางผเสอสมทรไมเชอแตกตอบโตดวย “การหลอก” เชนกน เพราะนางคดวาหากพดจาหวานลอมดๆ สนสมทรจะยอมบอกวาพระอภยมณอยทไหน

สำนกหอ


108

อสรผเสอไมเชอถอย นกวานอยหรอตอแหลมาแกไข แกลงดบเดอดเงอดงดอดฤทย ทาปราศรยเสยงหวานดวยมารยา ถาแมนแมแตแรกรกระน ชนนกจะไดไมเทยวหา นนกแหนงแคลงความจงตามมา ไมโกรธาทนหวอยากลวเลย เมอนางผเสอสมทรตามพอแมเงอกมาทน ทงสองรวาจะไมรอด แตเพอชวยพระอภยมณใหสาเรจจงใช “การหลอก” ดงทวา “จงกลาวแกลงแสรงเสดวยเลหกล เธออยบนเขาขวางรมทางมา” ตวละครในเรองใช “การหลอกลวง” เปนทางออกในการแกไขปญหา ซงทาใหเรองดาเนนไปอยางนาตนเตนไมวาจะหลอกสาเรจหรอไมกตาม แตจะเหนไดวาเมออกฝายรวาถกหลอกกจะยงโมโหยงเจบใจ ดงเชนตอนทนางผเสอสมทรรวาถกพอแมเงอกหลอกกโมโหจนจบเงอกทงสองมาฉกรางกนเปนอาหาร เนอหาตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร ผประพนธใชจนตนาการถายทอดเรองราวอยางสรางสรรค และเมอพนจแกนของเรอง ผอานจะพบแนวคดทางพทธศาสนาเรองการเหนผดเปนชอบ การไมยอมรบความจรง การไมรจกปลอยวางนามาซงความทกข และกลวธททาใหเรองราวนาตนเตนชวนตดตามเปนตอนทมคณคาดานเนอหาอยางยง

คณคาดานวรรณศลป 1) การใชถอยคา นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร ผประพนธมความสามารถในการเลอกใชคาทสออารมณ ความรสกไดอยางงดงาม เหมาะสมแกเนอเรองและฐานะของตวละครในเรอง เชน ฝายนางผเสอสมทรทสดโง มานงโซเซาอยรมภผา ขอชวตพษฐานตามตารา ตองอดปลาอดนอนออนกาลง ไดสามวนรนทดสลดจต เจยนชวตจะเดดดบไมกลบหลง อตสาหยนฝนใจใหประทง คอนเซซงซวนทรงไมตรงตว เหนลกไมในปาควาเขาปาก กาลงอยากยนขยอกจนกลอกหว จากบทประพนธดงกลาว กวไดเลอกใชถอยคาทแสดงใหเหนกรยาอาการของนางผเส อสมทร “โซเซา” แสดงอาการออนแรง ออนลา ใชคาวา “เซซงซวนทรง” แสดงใหผอานเกดจนตภาพอาการออนลาจนเซถลาแทบจะทรดตวของนางผเสอสมทร นางผเสอเหลอโกรธโลดทะลง โตดงหนงยคนธรขนไศล ลยทะเลโครมครามออกตามไป สมทรไทแทบจะลมถลมทลาย เหลาละเมาะเกาะขวางหนทางยกษ ภเขาหกหนหลดทรดสลาย เสยงครกครนคลนคลมขนกลมกาย ผเสอรายรบรดไมหยดยน

สำนกหอ


109

จากบทประพนธดงกลาว ผประพนธเลอกใชคา “รบรดไมหยดยน” เพอทาใหผอานเกด จนตภาพ กรยาและการเคลอนไหวของตวละครทรบเรงตดตามไปดวยความโมโห

2) การใชภาพพจน นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร ผประพนธเลอกใชภาพพจนททาใหผอานเกดจนตภาพไดชดเจน เชน 2.1) อปมา คอการเปรยบเทยบสงหนงทเหมอนกบอกสงหนง จะกลาวกลบจบความไปตามเรอง ถงบาทเบองปรเมศพระเชษฐา องคอภยมณศรโสภา ตกยากอยคหามาชานาน กบดวยนางอสรนรมต เปนคชดเชยชมสมสมาน ตองรกใครไปตามยามกนดาร จนนางมารมบตรบรษชาย ไมคลาดเคลอนเหมอนองคพระทรงเดช แตดวงเนตรแดงดดงสรยฉาย ทรงกาลงดงพระยาคชาพลาย มเขยวคลายชนนมศกดา พระบตรงคทรงศกดกรกใคร ดวยเนอไขมไดคดรษยา เฝาเลยงลกผกเปลแลวเหชา จนใหญกลาอายไดแปดป จากบทประพนธขางตน ผประพนธได ใชอปมา เปรยบดวงตาของสนสมทรวามสแดงเหมอนดวงอาทตย มเขยวและมกาลงราวกบชางสารเหมอนนางผเสอสมทร สตวในนาจาแพแกผเสอ เปรยบเหมอนเนอเหนพยคฆใหชกหลง อยางเกรงภยในชลทวนวง ขนนงยงบาขาจะพาไป บทประพนธดงกลาว ผประพนธเลอกใชอปมา เพอใหผอานเกดจนตภาพจากความเปรยบทผประพนธนามาใช คอเปรยบความกลวของสตวนาทมตอนางผเสอสมทรเหมอนเนอเหนเสอ 2.2) สทพจน คอ ถอยคาทเลยนเสยงธรรมชาต นางเงอกนอยสรอยเศราเขามาผลด แบกกษตรยวายเสอกเสลอกสลน กาลงสาวคราวดวนดวยจวนจน ออกกลางชลโบกหางผางผางไป จากบทประพนธดงกลาว ผประพนธเลอกใชสทพจน ทาใหผอานเกดภาพขนในใจและเกดความรสกคลอยตาม คอการวายนาโบกหางอยางเรงรบของเงอกจนเกดเสยงดงผางผางไดอยางชดเจน

3) การเลนเสยง นอกจากสมผสนอกซงเปนสมผสบงคบแลว ทกวรรคของคากลอนจะแพรวพราวดวยสมผสใน อนไดแก เสยงสมผสสระและสมผสอกษร ดงบทประพนธ

สำนกหอ


110

นางเงอกนอยสรอยเศราเขามาผลด แบกกษตรยวายเสอกเสลอกสลน กาลงสาวคราวดวนดวยจวนจน ออกกลางชลโบกหางผางผางไป สมผสสระ ไดแก นอย-สรอย เศรา-เขา เสอก-เสลอก สาว-คราว ดวน-จวน กลาง-หาง-ผาง สมผสอกษร ไดแก นาง-นอย เศรา-เขา เสอก-เสลอก ดวน-ดวย จวน-จน

4) ลลาการประพนธ กลอนนทานตอนนปรากฏลลาการประพนธ ดงน เสาวรจน คอบทชมความงามของธรรมชาต ดงบทประพนธ พระโฉมยงองคอภยมณนาถ เพลนประพาสพศดหมมจฉา เหลาฉลามลวนฉลามตามกนมา คอยเคลอนคลาคลายคลายในสายชล ฉนากอยคฉนากไมจากค ขนฟองฟพนฟองละอองฝน ฝงพมพาพาฝงเขาแฝงวน บานผดพนฟองนาบางดาจร นารปราโมทย คอบทโอโลม เกยวพาราสหรอบทปลอบใจ ตอนพระอภยมณหน ไดปลอบใจนางผเสอสมทร ดงบทประพนธ พมนษยสดสวาทเปนชาตยกษ จงคดหกความสวาทใหขาดสญ กลบไปอยคหาอยาอาดร จงเพมพนภาวนารกษาธรรม อยาฆาสตวตดชวตพษฐาน หมายวมานเมองแมนแดนสวรรค จะเกดไหนขอใหพบประสบกน อยาโศกศลยแคลวคลาดเหมอนชาตน พโรธวาทง คอบทโกรธ ขดเคอง ตดพอ ตอวา ดาทอ ตอนนางผเสอสมทรกาวราวพระฤๅษและหงนางเงอก ดงบทประพนธ นางผเสอเหลอโกรธพโรธรอง มาตงซองศลจะมอยทไหน ชางเฉโกโยคหนเขาใช ไมอยในศลสตยมาตดรอน เขาวากนผวเมยกบแมลก ยนจมกมาบางชวยสงสอน แมนคบคกไวมใหนอน จะราญรอนรบเราเฝาตอแย แลวชหนาดาองหงนางเงอก ทาสบเสอกสอพลออตอแหล เหนผวรกยกคอทาทอแท พอกบแมมงเขาไปอยในทอง

สลลาปงคพสย คอบทวาเหว เงยบเหงา โศกเศรา เสยใจ คราครวญ เชน ความเสยใจ เมอนางผเสอสมทรกลบจากจาศลแลวพบวาพระอภยมณหนไป จงคราครวญราไห ดงบทประพนธ

ถงประตคหาเหนเปดอย เอะอกกเกดเขญเปนไฉน เขาในหองมองเขมนไมเหนใคร ยงตกใจเพยงจะดนสนชว แลดปทเปาเลากหาย นางยกษรายรวาพากนหน เสยนาใจในอารมณไมสมประด สองมอตอกตมฟมนาตา

สำนกหอ


111

ลงกลงเกลอกเสอกกายรองไหโร เสยงโฮโฮดงกองหองคหา พระรปหลอพอคณของเมยอา ควรหรอมาทงขวางหมองหมางเมย

คณคาดานสงคมและสะทอนวถไทย 1) ความเชอเรองความฝนและโชคลาง ความเชอในเรองความฝนซงเปนความเชอทผกพนอยกบคนไทย ถาฝนดกจะเกดความสบายใจ หากเปนฝนรายกจะตองหาหนทางแกไข ซงปรากฏในนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร ดงบทประพนธ พอมอยหลบกลบจตนมตฝน วาเทวญอยทเกาะนนเหาะเหน มาสงหารผลาญถาระยาเยน แกวงพะเนนทบนางแทบวางวาย แลวอารกษควกลวงเอาดวงเนตร สาแดงเดชเหาะกลบไปลบหาย ทงกายสนพรนตวดวยกลวตาย พอฟนกายกพอแจงแสงตะวน จากบทประพนธเมอนางผเสอสมทรกลบมาจากหาอาหารใหสามและบตร ตกกลางคนนางฝนวามเทวดามาควกเอาดวงตาของนางและหายลบไป เมอนางตนขนจากความฝนจงเลาความฝนใหพระอภยมณฟง โดยนางเชอวาเปนฝนราย

2) ความเชอเรองการสะเดาะเคราะห คนไทยมความเชอวา หากมสงไมดเกดขนกบตนเองและครอบครว มกมสาเหตมาจากเคราะหกรรมหรอโชคชะตา ซงการแกไขตองอาศยการสะเดาะเคราะห ซงความเชอนไดปรากฏในนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ดงบทประพนธ นกจะใครสะเดาะพระเคราะหเจา พอบรรเทาโทษาทอาสญ เหมอนงอนงอขอชวตแกเทวญ กลวแตขวญเนตรพจะมทา

... ตารานนแตครงตงเมรไกร วาถาใครฝนรายจะวายปราณ ใหไปอยผเดยวทตนเขา แลวอดขาวอดปลากระยาหาร ถวนสามคนสามวนจะบนดาล ใหสาราญรอดตายสบายใจ

... จากบทประพนธเมอนางผเสอสมทรเลาความฝนของนางใหพระอภยมณฟง พระอภยมณทรงลวงวาเปนฝนรายและทรงแนะนาวานางตองไปอดอาหารทตนเขาเปนเวลาสามวน ซงพระอภยมณจะทรงใชเวลาในชวงนหนนางผเสอสมทรไปพรอมกบสนสมทรพระโอรส

สำนกหอ


112

3) ความเชอเรองเทพยดาทสงสถตอยตามสถานทตางๆ ความเชอทวาทกสถานทจะมสงศกดสทธทงทเปนเทวดา ภตผ ปศาจสงสถตผกพนอยกบวถชวตของคนไทยมายาวนาน เมอเวลาจะไปพกคางคนยงสถานทตางๆ ผใหญมกจะสอนวาใหยกมอไหวเพอขอขมาทกครง รวมถงทางสามแพรงทคนไทยเชอวาจะมบรรดาภตผ อาศยอย จงมกนาเครองเสนไปบชา ซงความเชอประการนไดปรากฏในเรอง ดงบทประพนธ ฝายปศาจราชทตภตพรายพาล อลหมานขนมาหาในสาชล อสรผเสอจงซกถาม มงอยตามเขตแขวงทกแหงหน เหนมนษยนวลละอองทงสองคน มาในวนวงบางหรออยางไร

4) คานยมของสงคมไทยทเดกตองเคารพผใหญ สงคมไทยเปนสงคมทพงพาอาศยกน มความผกพนกตญรคณและจะใหความเคารพผใหญ เมอไดกระทาสงใดทถอวาเปนการลวงเกนควรทจะกลาวขอโทษ ไมควรกระทาสงใดทเปนการลวงเกน ซงคานยมประการนไดปรากฏในเรอง ดงบทประพนธ พงศกษตรยตรสชวนสนสมทร สอนใหบตรขอสมาอชฌาสย พระทรงบาเงอกนางามวไล พระหนอไทขอสมาขนบานาง

ขอคดทสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน 1) ความมนาใจและเสยสละใหผอนเปนสงควรทา ตวละครในเรองตางแสดงความเออเฟอเผอแผ มนาใจตอกน เหนใจในความทกขของเพอนมนษย ปรารถนาใหผอนมความสข เชน พระอภยมณทรงมพระดารทจะเสยสละพระชนมชพเพอใหทกคนรอด สนสมทรเสยงภยลอหลอกมารดาใหเขาใจผดวาพระบดายงอยกบตน ใหมารดาพะวงคนหาเพอใหพระบดาหนไป สวนครอบครวเงอกยอมเสยสละชวตเพอใหคนอนๆรอด ทกคนแสดงนาใจตอกนชวยเหลอกน

2) ชวตคทไมไดเกดจากความรกไมไดเกดจากความเตมใจยอมไมยงยน นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทร ไดสะทอน แนวคดดานความรก คอชวตคทเกดขนจากความไมเตมใจยอมไมมความยนยาวหรอมนคง เหมอนดงท พระอภยมณทรงไมเคยรกนางผเสอสมทรเลย เพราะทรงถกนางผเสอสมทรลกพาพระองคมาไวทถา ทงนพระอภยมณทรงไมมทางเลอก จงจาพระทยยอมใชชวตกบนาง แตแลวชวตคกมาถงจดแตกหก เมอพระอภยมณม โอกาสหนนางผ เส อสมทรพรอมกบพระโอสร โดยความชวยเหลอของ ครอบครวเงอก

สำนกหอ


113

3) บดามารดาคอตวอยางทดสาหรบบตร กลอนนทานเรองพระอภยมณสะทอนใหเหนวาบดามารดาคอผทอยใกลชดกบบตรมากทสด ทศนคต ความเคารพนบถอหรอความรกยอมเกดขนในขณะทใชเวลาอยรวมกน เหมอนดงท สนสมทรมพระบดาเปนผอบรมสงสอนอยางใกลชด

4) การทางานรวมกนตองรบฟงความคดเหนของผอน เรองพระอภยมณชใหเหนวา ในการทางานตองมการวางแผนรวมกน ยอมรบฟงความคดเหนซงกนและกนและนาขอมลมาใชในการตดสนใจ การดาเนนตามแผนควรประเมนกาลงของตน หากงานยงไมสาเรจจะชะลาใจไมได ใหดาเนนการอยางเรงรบและหากมปญหาอปสรรคตองชวยกนแกไข เชน เมอพระอภยมณเหนวาครอบครวเงอกเหนอยลามากและคามดแลวควรหยดพก แตพอเงอกเตอนวาจะชะลาใจไมได เมอพอเงอกเตอนเชนนน พระอภยมณกทรงเชอ จากนนทงหมดจงออกเดนทางตอไปจนถงเกาะแกวพสดาร

เอกสารอางอง ฟองจนทร สขยง และคณะ. (2555). ภาษาไทย วรรณคดและวรรณกรรม ม.3. พมพครงท 4.

กรงเทพมหานคร: อกษรเจรญทศน อจท..

สำนกหอ


114








สำนกหอ


115




(3)


(3)


(3)




(3)

รวม

(15)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

สำนกหอ


116




(3)


(3)


(3)




(3)

รวม

(15)

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

สำนกหอ


117




3 2 1 0

























สำนกหอ


118


กลมท





(3)


(3)

รวม

(9) 1 2 3 4 5 6

ขอเสนอแนะ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สำนกหอ


119

เกณฑการประเมนการนาเสนอผลงานกลม


รายการประเมน 3 2 1 0

















สำนกหอ


120


พจารณาทบทวนเนอเรองตอนทเปนบทเรยน แลวเขยนบนทกการเรยนรความยาว ไมตากวา 15 บรรทด โดยเขยนอธบาย หรอแสดงความรสก หรอแสดงความคดเหนอยางอสระในประเดนตอไปน (1) เนอเรอง พฤตกรรมตวละคร หรอเหตการณสาคญในเรอง (2) สถานการณ ปญหา หรอความขดแยงในเรอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สำนกหอ


121




5 คะแนน

4 คะแนน

3 คะแนน

2 คะแนน

1 คะแนน








สำนกหอ


122


กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 สาระท 5 วรรณคดวรรณกรรม หนวยการเรยนร วรรณคดมรดก เรอง การพนจวรรณคดเรองบทพากยเอราวณ เวลา 3 ชวโมง

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยาง เหนคณคาและนามาประยกตใชในชวตจรง


2. จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถสรปเนอหาบทพากยเอราวณตอนทกาหนดใหได

2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากบทพากยเอราวณได 3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานบทพากยเอราวณเพอนาไป ประยกตใชในชวตจรงได

3. สาระสาคญ บทพากย เอราวณ พระราชนพนธ ในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย มจดมงหมายเพอใชเปนบทพากยโขน ใชภาษาททาใหเกดจนตภาพ โดยเฉพาะการพรรณนาถงชางเอราวณ ทาใหเหนฝมอในการสรางสรรควรรณศลปของผแตงจนทาใหผอานเกดความประทบใจ การพจารณาสวนประกอบทสาคญของบทพากยเอราวณ โดยเชอมโยงกบประสบการณของตนเอง ยอมทาใหตระหนกถงคณคาของวรรณคด เหนความสาคญในฐานะทวรรณคดเปนสมบตและเปนวฒนธรรมประจาชาต รจกรปแบบ รส ทวงทานองและลลาของวรรณคด รวมไปถงนสยของตวละคร เพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

4. สาระการเรยนร ความร - เรองบทพากยเอราวณ

สำนกหอ


123

ทกษะ/กระบวนการ - ทกษะการวเคราะห - ทกษะการสงเคราะห - ทกษะการประเมนคา - กระบวนการกลม

คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการทางาน


6. กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 ขนท 1 สรางความเขาใจเบองตนในการอาน ( 30 นาท ) 1. ผสอนใหผเรยนอานในใจเรอง บทพากยเอราวณ ตอนทกาหนดให 2. ผสอนและผเรยนชวยกนทบทวนเนอเรอง โดยใหผเรยนอาสาสมคร 2-3 คน พดนาเสนอความเขาใจเบองตนจากการอานเนอเรอง และชวยกนเรยงลาดบเหตการณสาคญในเรองเปนแผนภาพความคด ขนท 2 เชอมโยงประสบการณ 1. ผสอนยกตวอยางขอความในเรอง บทพากยเอราวณ ดงตอไปน

เมอนนอนทรชตยกษ ตรสสงเสน ใหจบระบาราถวาย ใหองคอนชานารายณ เคลบเคลมวรกาย จะแผลงซงศสตรศรพล

2. ใหผเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบความขดแยงระหวางพระราม พระลกษณกบ อนทรชต ทปรากฏในบทพากยเอราวณตอนน 3. ผสอนสนทนากบผเรยนเกยวกบความขดแยงทผเรยนเคยประสบ 4. ผสอนยกตวอยางขอความในเรอง บทพากยเอราวณ ดงตอไปน

อนทรชตสถตเหนอเอรา วณทอดทศนา เหนองคพระลกษณฤทธรงค

สำนกหอ


124

เคลบเคลมหฤทยใหลหลง จงจบศรทรง พรหมาสตรอนเรองเดชา ทนเหนอเศยรเกลายกษา หมายองคพระอนชา กแผลงสาแดงฤทธรณ อากาศกองโกลาหล โลกลนองอล อานาจสะทานธรณ ศรเตมไปทวราศ ตององคอนทรย พระลกษณกกลงกลางพล

5. ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายพฤตกรรม “ขาดสต” ทปรากฏในบทพากยเอราวณตอนน แลวเชอมโยงไปสพฤตกรรม “ขาดสต” ทผเรยนเคยพบเหนในปจจบน 6. ใหผเรยนสงเกตการเลอกใชคาทสออารมณ ความรสกของตวละครในบทพากยเอราวณ นอกจากจะทาใหผอานเขาใจเรองไดตรงตามวตถประสงคของผประพนธแลว ยงปรากฏคณคาดานวรรณศลปอยางไร 7. ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายคณคาดานสงคมและสะทอนวถไทย ทปรากฏในบทพากยเอราวณ สะทอนใหเหนสภาพชวต ความคด ความเชอ ความรในสงคม เหมอนหรอตางกบสงคมในปจจบนอยางไร 8. ใหผเรยนสรปความรและขอคดจากการอานบทพากยเอราวณ เพอนาไปประยกตใชในชวตจรง คาถามพฒนาการคด

1. พฤตกรรมของพระลกษมณทกลาวถงในบทประพนธมลกษณะอยางไร 2. เหตใดพฤตกรรมดงกลาวจงมลกษณะ “ขาดสต” 3. ตวละครมพฤตกรรม “ขาดสต” เพราะเหตใด 4. พฤตกรรม “ขาดสต” ทกลาวถงในเนอเรองตอนน ยงคงพบเหนในชวตประจาวน

หรอไม และทานมความรสกตอพฤตกรรมนอยางไร 5. เนอเรองตอนใดของบทพากยเอราวณทนกเรยนคดวาผประพนธเลอกใชถอยคาทสอ

อารมณ ความรสกไดอยางงดงาม เหมาะสมแกเนอเรอง มคณคาดานวรรณศลปมากทสด เพราะ เหตใด

6. เหตการณตอนใดในบทพากยเอราวณทสอดคลองกบแนวคด “การมอานาจควรใชไปในทางทถกตอง”

7. ในบทพากยเอราวณ ผประพนธตองการนาเสนอแนวคดใด

สำนกหอ


125

8. ใหผเรยนชวยกนยกตวอยางขอความในเรองบทพากยเอราวณทสอดคลองกบสภาพชวต ในปจจบน

ชวโมงท 2 ขนท 3 เรยนรอยางมปฏสมพนธ (60 นาท) 1. แบงกลมทางานตามคาสงใบงาน ใหผเรยนแตละกลมสรปประเดนสาคญจากเนอเรองตอนทอาน แลวอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนดงกลาวโดยอสระ 2. ผสอนอภปรายและใหขอมลเพมเตม ในกรณทผเรยนไมเขาใจกจกรรมกลม 3. ใหแตละกลมดาเนนการตามคาสงในใบงานตามเวลาทกาหนด

ชวโมงท 3 ขนท 4 ใหและรบขอมลปอนกลบ (30 นาท) 1. ใหผเรยนแตละกลมสงตวแทนมานาเสนอผลการอภปราย 2. ผสอนและผเรยนกลมอนฟงการนาเสนอผลการอภปราย แลวแสดงความคดเหนเพมเตม แลวประเมนการนาเสนอผลงานกลม รวมกบผสอนในแบบประเมนทกาหนดให ขนท 5 ทบทวนและเขยนบนทก (30 นาท) 1. ผเรยนทบทวนเนอหาแลวชวยกนสรปประเดนสาคญและขอคดจากการอภปรายในกลมยอยและการนาเสนอผลงานในชนเรยน 2. ผสอนเขยนสรปประเดนสาคญจากการนาเสนอของผเรยนในแผนใส หรอบนกระดาน แลวใหผเรยนพจารณาทบทวนอกครงหนง 3. ผสอนใหผเรยนแตละคนเขยนบนทกการเรยนร โดยแสดงความร ความเขาใจ ความรสก และความคดเหนเกยวกบเนอเรองตอนนโดยอสระ แลวจบคแลกเปลยนกนอานบนทกการเรยนรกอนนามาสงผสอน

7. สอ/แหลงการเรยนร 1. เรองบทพากยเอราวณ 2. ใบงานกจกรรมกลม


- พฤตกรรมการตอบสนองตอวรรณคด

สำนกหอ


126

วธการ - ประเมนพฤตกรรมการเรยนรายบคคล - ประเมนการนาเสนอผลงานกลม - ตรวจพจารณาบนทกการเรยนร

เครองมอ - แบบประเมนพฤตกรรมการเรยน - แบบประเมนการนาเสนอผลงานกลม - คาถามและประเดนการคดไตรตรอง - แบบบนทกการเรยนร - เกณฑการประเมนการตอบสนองตอวรรณคด



สำนกหอ


127

รายละเอยดเนอหาสาระ ผพระราชนพนธ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย มพระนามเดมวา “ฉม” ทรงเปนพระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชและสมเดจพระอมรนทราบรมราชน เมอพระชนมายได 16 พรรษา ทรงไดรบการสถาปนาขนเปนสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟากรมหลวงอศรสนทร ในคราวทสมเดจพระราชบดาทรงปราบดาภเษกขนเปนปฐมกษตรยแหงกรงรตนโกสนทรเมอ พ.ศ. 2325

ในรชสมยของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ไดรบการยกยองวา เปน“ยคทองของวรรณคด” ดานกาพยกลอนเจรญสงสด จนมคากลาววา “ในรชกาลท 2 นน ใครเปนกวกเปนคนโปรด” พระองคมพระราชนพนธทเปนบทกลอนมากมาย ทรงเปนยอดกวดานการแตงบทละคร ทงละครในและละครนอก มหลายเรองทมอยเดมและทรงนามาแตงใหมเพอใหใชในการแสดงได เชน รามเกยรต อณรท และอเหนา

ลกษณะคาประพนธ บทพากยเอราวณแตงเปนกาพยฉบง 16 จานวน 40 บท

เนอเรองยอในบทเรยน อนทรชตลกของทศกณฐกบนางมณโฑ เดมชอรณพกตร เรยนวชาศลปศาสตร ณ สานก

ฤๅษโคบตร ภายหลงเรยนมนตชอมหากาลอคค สาหรบบชาพระเปนเจาทงสามแลว กไปนงภาวนาอยจนครบ 7 ป พระเปนเจาเสดจมาพรอมกนทงสามองค พระอศวรประทานศรพรหมาสตร และบอกเวทแปลงตวเปนพระอนทร พระพรหมประทานศรนาคบาศ และใหพรเมอตายบนอากาศ ถาหวขาดตกลงพนดนใหกลายเปนไฟบรรลยกลป ตอเมอไดพานทพยของพระพรหมมารองรบ จงจะไมไหม พระนารายณประทานศรวษณปาณม ครงหนงทศกณฐใหรณพกตรไปปราบพระอนทร เมอรบชนะพระอนทร ทศกณฐจงใหชอใหมวา อนทรชต แปลวา มชยชนะแกพระอนทร เมอศกตดลงกา อนทรชตทาพธชบศรพรหมาสตรแตไมสาเรจ เพราะทศกณฐบอกขาวการตายของกมภกรรณ อนทรชตจงออกรบโดยแปลงกายเปนพระอนทร และใหการณราชแปลงเปนชางเอราวณอนงดงามเมอทพพระลกษณเหนกเคลบเคลมหลงกล อนทรชตจงแผลงศรนาคบาศถกตวพระลกษณและทพวานร

คณคาดานเนอหา เอราวณเปนชางทรงของพระอนทร มกายสขาว มเศยร 33 เศยร ในไตรภมพระรวงม

การพรรณนาถงชางเอราวณ เมอพระอนทรเสดจลงมาสรางเมองอโยธยาในเรองรามเกยรตก มบทพรรณนาถงชางเอราวณ โดยพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยทรงบรรยายเหตการณตอนทอนทรชตแปลงกายเปนพระอนทรทรงชางเอราวณยกทพไปรบกบพระราม ทรงพระราชนพนธเปนบท

สำนกหอ


128

พากยโดยใชกาพยฉบง 40 บท ดาเนนเรองตงแตอนทรชตแปลงกายเปนพระอนทร จนถงสามารถแผลงศรพรหมาสตรถกพระลกษณได การใชกาพยฉบง 16 ใหความรสกโออาเหมาะแกการใชเปนบทพากย

บทพากยเอราวณใชประกอบกระบวนราในการเลนโขน จดเดนของเรองจงไมไดอยทเนอเรอง การดาเนนเรองราวและการเลาเรองมขนาดสน แตจะเนนการพรรณนาความเคลอนไหวอน ออนชอยของตวละคร การพรรณนากระบวนทพเพอแสดงใหเหนความยงใหญอลงการในศกครงน

วรรณคดเรองนแมไมเดนดานเนอเรอง แตกทรงคณคาในประวตความเปนมา บทพากยเอราวณเปนตอนหนงของเรองรามเกยรตทมมาตงแตสมยอยธยา โดยนาเน อเรองมาแตงเปนบทสาหรบการแสดงมหรสพ การเลนหนงใหญและโขน ประวตความเปนมาอนยาวนานทาใหผอานมองเหนรองรอยทางความคดของกษตรยในชวงการผลดเปลยนรชสมย เมอครงทพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชสถาปนากรงรตนโกสนทรทรงโปรดเกลาฯ ใหกวฟนฟบทละครเรองรามเกยรต เพอใชในการแสดงละครสมโภชกรงรตนโกสนทร ตอมาพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยทรงพระราชนพนธบทพากยเอราวณ บทพากยนางลอยและบทพากยนาคบาศ และรชกาลตอๆมาทรงพระราชนพนธอกหลายสานวน ทาใหเหนไดวามการสานตอวรรณคดเรองนในฐานะทเปนราชปโภคของกษตรย กษตรยไทยทรงใชวรรณคดในการสรางเอกลกษณความเปนชาต สงครามในรามเกยรตนนยงใหญเทยมเทาเกยรตยศของราชาผปกครองประเทศ รามเกยรตจงเปนวรรณคดคบานคเมองและเปนสญลกษณแหงความยงใหญแสดงบญบารมของพระมหากษตรยไทย

คณคาดานวรรณศลป บทพากย เอราวณ พระราชนพนธ ในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย มลกษณะเฉพาะทางดานวรรณศลปทงดงาม แสดงใหเหนลลาการเคลอนไหวของตวละครและรายละเอยดของฉากมากกวาการดาเนนเรองหรอการเลาเรอง วรรณศลปของบทพากยเอราวณจะปรากฏชดเจนในบทพรรณนา อนสะทอนใหเหนถงความสามารถทางภาษาของกว ดงน

1) การใชถอยคา ความโดดเดนดานวรรณศลปของวรรณคดทกเรอง นอกจากการเลอกใชถอยคาเพอถายทอดอารมณความรสกแลว ผประพนธยงใชถอยคาเพอสรางจนตภาพหรอสรางภาพใหเกดขนแกผอานอกดวย ซงบทพากยเอราวณกวไดเลอกใชถอยคาเพอสรางภาพโดยพรรณนาโวหารใหเหนภาพของชางเอราวณ ดงบทประพนธ ชางนมตฤทธแรงแขงขน เผอกผองผวพรรณ สสงขสะอาดโอฬาร

สำนกหอ


129

สามสบสามเศยรโสภา เศยรหนงเจดงา ดงเพชรรตนรจ งาหนงเจดโบกขรณ สระหนงยอมม เจดกออบลบนดาล กอหนงเจดดอกดวงมาลย ดอกหนงแบงบาน มกลบไดเจดกลบผกา กลบหนงมเทพธดา เจดองคโสภา แนงนอยลาเพานงพาล นางหนงยอมมบรวาร อกเจดเยาวมาลย ลวนรปนรมตมายา จบระบารารายสายหา ชาเลองหางตา ทาทดงเทพอปสร มวมานแกวงามบวร ทกเกศกญชร ดงเวไชยนตอมรนทร จากบทประพนธกวใชถอยคาพรรณนาใหเหนภาพของชางเอราวณทมกายสขาวเหมอนสสงข มเศยรงามถง 33 เศยร โดยแตละเศยรมงา 7 กง ทมความสวยงามแวววาวเหมอนเพชร ทงาแตละกงมสระบว 7 สระ แตละสระมกอบว 7 กอ แตละกอมดอกบว 7 ดอก แตละดอกมกลบบวบาน 7 กลบ แตละกลบมนางฟาหรอนางอปสรรปงาม 7 องค แตละองคมบรวารทเปนหญงงาม 7 นาง แสดงอากปกรยารายราดวยทาทางเหมอนนางฟา ทเศยรชางทกเศยรมบษบกวมานงดงามราวกบวมาน เวไชยนตของพระอนทร นอกจากน ยงปรากฏบทพรรณนาทสรางจนตภาพใหเกดขนแกผอาน เมอไดอานมาถงตอนทอนทรชตจะยกกองทพไปรบกบพระราม ดงบทประพนธ บรรดาโยธาจตรงค เปลยนแปลงกายคง เปนเทพไทเทวญ ทพหนาอารกขไพรสณฑ ทพหลงสบรรณ กนนรนาคนาคา ปกซายฤาษตวทยา คนธรรพปกขวา ตงตามตารบทพชย ลวนถออาวธเกรยงไกร โตมรศรชย พระขรรคคทาถวนตน

สำนกหอ


130

ลอยฟามาในเวหน รบเรงรพล มาถงสมรภมชย จากบทประพนธ ผประพนธเลอกใชถอยคาพรรณนา เพอใหผอานมองเหนภาพกองทพของอนทรชต แสดงใหเหนถงความยงใหญและความพรอม ซงอนทรชตไดแปลงกายเปนพระอนทร แปลงกายทหารทงสเหลาของตนใหเปนเทพและอมนษยผมฤทธ การจดกระบวนทพเปนไปตามตาราสงคราม ทหารทกนายมอาวธพรอมสาหรบการทาศก การจดกระบวนทพเปนดงน เทพารกษประจาทพหนา ครฑ กนนรและนาค ทงสามประจาทพหลง วทยาธรประจาปกซาย สวนคนธรรพประจาปกขวา ผประพนธใชถอยคาเพอพรรณนาใหผอานมองเหนภาพของธรรมชาตทอดมสมบรณ ดงบทประพนธ เมอนนจงพระจกร พอพระสรยศร อรณเรองเมฆา ลมหวนอวลกลนมาลา เฟองฟงวนา นวาสแถวแนวดง ผงภหมคณาเหมหงส รอนราถาลง แทรกไซในสรอยสมาล ดเหวาเราเรงพระสรยศร ไกขนปกต กกองในทองดงดาน ปกษาตนตาขนขาน หาคเคยงประสาน สาเนยงเสนาะในไพร เดอนดาวดบเศราแสงใส สรางแสงอโณทย กผานพยบรองเรอง จบฟาอากาศแลเหลอง ธบดนทรเธอบรรเทอง บรรทมฟนจากไสยา จากบทประพนธน ผประพนธเลอกใชถอยคาเพอสรางภาพในจนตนาการของผอาน พรรณนาใหเหนบรรยากาศยามเชาเมอพระรามตนจากบรรทมไดทอดพระเนตรธรรมชาตยามเชา แมลงและผงออกหาอาหาร นกนานาชนดทสงเสยงรองกองแนวปา ทงเดอนและดวงดาวตางดบแสงลงเมอแสงอาทตยโผลพนขอบฟา สวนบทพรรณนากองทพของพระรามยงไดสรางจนตภาพความคกคกของการจดกระบวนทพ มการใชคาขยายใหเกดความโออางดงาม องอนทเภรตระงม แตรสงขเสยงประสม ประสานเสนาะในไพร

สำนกหอ


131

เสยงพลโหรองเอาชย เลอนลนสนนใน พภพเพยงทาลาย สตภณฑบรรพตทงหลาย ออนเอยงเพยงปลาย ประนอมประนมชมชย พสธาอากาศหวาดไหว เนอนกตกใจ ซกซอนประหวนขวญหน ลกครฑพลดตกฉมพล หสดนอนทร คาบชางกวางไอยรา วานรสาแดงเดชา หกถอนพฤกษา ถอตางอาวธยทธยง จากบทประพนธนไดแสดงใหเหนถงความยงใหญของกองทพพระราม รวมถงบญญาธการของพระองค ซงความยงใหญและเสยงโหรองเอาฤกษเอาชยในครงนสรางความอกสนขวญหายใหกบบรรดาสตวปาและนกนานาชนด แมกระทงนกหสดลงคทกาลงคาบชางอยยงตกใจจนปลอยชางออกจากปาก พลทหารวานรตางพากนฮกเหมหกโคนตนไมมาเปนอาวธพรอมรบ

2) การใชภาพพจน บทพากยเอราวณพระราชนพนธในพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ปรากฏ

ลกษณะการใชภาพพจนเพอสรางจนตนาการใหแกผอาน ผฟง ดงตอไปน 2.1 อตพจน คอการกลาวเกนจรง วรรณคดไทย ผประพนธมกเลอกใชโวหารอตพจนหรอ

การกลาวเกนจรงในเรองทตองการใหผอานสมผสความยงใหญ ซงวรรณคดเรองบทพากยเอราวณปรากฏลกษณะเชนน ดงบทประพนธ

เสยงพลโหรองเอาชย เลอนลนสนนใน พภพเพยงทาลาย จากบทประพนธดงกลาว ผประพนธไดใชอตพจนซงเปนการเปรยบเทยบเกนจรงเพอ

กลาววา เมอกองทพของพระลกษณจะสรบกบกองทพของอนทรชตไดมการเปลงเสยงโหรองของทหาร ซงการโหรองในครงนทาใหเกดเสยงดงราวกบวาจะทาใหโลกพงทลายยอยยบลง

แมบทประพนธนจะปรากฏคาวา “เพยง” ซงเปนคาทใชเปรยบเทยบ (อปมา) แตหลกการใชคาเปรยบเทยบจะตองมตวเทยบเพอใหเหนความเหมอนระหวางสองสง วรรคทวา “พภพเพยงทาลาย” จะไมเหนการเปรยบเทยบพภพกบสงใด ในทนการใชคาวา “เพยง” จงใหความหมายวา ราวกบโลกจะถกทาลายใหพนาศยอยยบ เปนการเพมกระบวนจนตภาพใหชดเจนยงขน

สำนกหอ


132

2.2 บคคลวต คอการสมมตหรอกาหนดใหสงไมมชวตสามารถแสดงอากปกรยาไดเชนเดยวกบสงมชวต เชน ฟารองไห ภเขายกมอไหว เปนตน บทพากยเอราวณใชบคคลวต ดงบทประพนธ

สตภณฑบรรพตทงหลาย ออนเอยงเพยงปลาย ประนอมประนมชมชย

จากบทประพนธ ผประพนธไดสมมตใหภเขาทงหลายแสดงอากปกรยาของมนษย คอ อาการพนมมอไหว

3) การเลนเสยง ในวรรคแรกของเกอบทกบททกลาวถงชางเอราวณ จะมเสยงสมผสใน ซงปรากฏทงสมผสอกษรและสมผสสระ ชวยใหการอานหรอการพากยมความไพเราะขน เชน "อนทรชตบดเบอนกายน" เสยงสมผสใน คอ ชต-บด (สมผสสระ) บด-เบอน (สมผสอกษร) "ชางนรมตฤทธแรงแขงขน" เสยงสมผสใน คอ มตร-ฤทธ (สมผสสระ) ฤทธ-แรง (สมผสอกษร)

4) ลลาการประพนธ บทพากยเอราวณปรากฏลลาการประพนธทโดดเดน ดงน เสาวรจน คอบทชมความงามของสถานท ธรรมชาตหรอชมความงามของตวละคร ดงความทพรรณนาชมความงามของชางทประดบตกแตงอยางสวยงามดวยแกวนพรตนและทอง ดงบทประพนธ เครองประดบเกาแกวโกมน ซองหางกระวน สรอยสายชนกถกทอง ตาขายเพชรรตนรอยกรอง ผาทพยปกตระพอง หอยพทกหคชสาร และบทพรรณนาชมธรรมชาตบรเวณทประทบของพระรามและพระลกษณ ผงภหมคณาเหมหงส รอนราถาลง แทรกไซในสรอยสมาล ดเหวาเราเรงพระสรยศร ไกขนปกต กกองในทองดงดาน ปกษาตนตาขนขาน หาคเคยงประสาน สาเนยงเสนาะในไพร

สำนกหอ


133

คณคาดานสงคมและสะทอนวถไทย บทพากยเอราวณเปนวรรณคดทนบไดวามความโดดเดนทางดานวรรณศลปอยางเดนชด และในขณะเดยวกนยงไดสะทอนใหเหนสภาพสงคมของสมยรตนโกสนทรตอนตน ดงตอไปน

1) ความเชอในเรองเทพเจา ในศาสนาพราหมณ-ฮนด เพราะเนอหาและเรองราวลวนมความเกยวของกบพระอศวร พระพรหม พระนารายณ พระอนทร บทพากยเอราวณไดสะทอนใหเหนวาในชวงระยะเวลาดงกลาวหรอกอนหนานน ศาสนาพราหมณ-ฮนดไดเขามามอทธพลตอความคดความเชอของสงคมไทย จนกระทงสะทอนออกมาในรปแบบของศลปกรรม นาฏศลป วรรณกรรม

2) ความเชอในเรองโชคลาง ในบทพากยเอราวณ ซงมเนอหาพรรณนาใหเหนภาพกองทพของอนทรชตและพระลกษณทพรอมสรบกน ไดสะทอนใหเหนความเชอบางประการทมความเกยวโยงกบศาสนาพราหมณ -ฮนด กลาวคอ เมอกองทพของพระลกษณพรอมทจะสรบกบกองทพของอนทรชตไดมการเปาแตรและสงข พรอมกบททหารหาญโหรองเอาชย ดงบทประพนธ องอนทเภรตระงม แตรสงขเสยงประสม ประสานเสนาะในไพร เสยงพลโหรองเอาชย เลอนลนสนนใน พภพเพยงทาลาย จากบทประพนธกองทพของพระลกษณไดมการเปาแตรและสงขกอนออกทพ ซง ธรรมเนยมนยมนไดมาจากศาสนาพราหมณ-ฮนด กลาวคอ ตามวรรณคดกลาวไววา พระอนทรเปาสงขปลกพระนารายณใหตนจากบรรทมสนธในสะดอทะเลเพอขนมาปราบยคเขญในโลก สงขตามลทธพราหมณถอวาเปนมงคล 3 ประการ คอ สงขถอกาเนดจากพระพรหม ทองสงขเคยเปนทซอนคมภรพระเวท เพราะในครงหนงขณะทพระพรหมลงสรงนาในพระมหาสมทร ไดนาคมภรพระเวทไปวางไวทรมฝง สงขรอสรคดแกลงพระพรหมจงกลนคมภรพระเวทลงไป เมอพระพรหมขนมาจากสรงนาเหนคมภรพระเวทหายไปจงไปทลพระอศวรใหทรงทราบ พระอศวรจงใหพระนารายณเปนผไปปราบโดยพระองคอวตารเปนปลากราย (มจฉาอวตาร) เมอทรงไดรบชยชนะจงแหวกอกของสงขรอสรนาคมภรพระเวทออกมา และตวสงขมรอยนวพระหตถของพระนารายณ ในพธทางศาสนาพราหมณจงมการเปาสงขเพอความเปนสรมงคล สงขถอเปนเครองเปาชนดหนงทาจากเปลอกหอยสงข โดยนามาขดใหเกลยงเกลาแลวเจาะกนหอยใหทะลเปนชองสาหรบเปา ซงการเปาสงขถอวาเปนของขลงศกดสทธใชเฉพาะงานทมเกยรตสงและใชเปาคกบแตร

สำนกหอ


134

ขอคดทสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน บทพากยเอราวณเปนวรรณคดทถอกาเนดขนโดยมวตถประสงคเพอสรางความบนเทงใจ แตอยางไรกตามผอานยงสามารถพบขอคดทสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได ดงน

1) การตงใจศกษาเลาเรยน กลาวถงภมหลงของอนทรชตโอรสของทศกณฐทมความสามารถเชยวชาญทางดานการรบ สามารถแปลงกายเปนพระอนทรได เนองมาจากเมออายได 15 ปไดลาพระบดาเพอไปเรยนศลปวทยา บาเพญพรตเ พอขอพรและศรว เศษจากพระอศวร พระนารายณและพระพรหม ดงนนในชวตประจาวนเราจงควรทจะฝกตนใหเปนคนใฝรใฝเรยนเพอประโยชนในอนาคต

2) การใหอานาจแกบคคลใดควรไตรตรองใหด กลาวคอ พระอศวร พระนารายณและพระพรหมไดประทานพรและศรวเศษแกอนทรชต แตอนทรชตไดนาไปใชเพอการสงครามทาลายลาง กอใหเกดความสญเสยเพราะอนทรชตเปนคน เหมเกรม ไมมสตในการดารงชวต หากเทพทงสามองคไตรตรองพจารณาลกษณะนสยของอนทรชตอยางลกซงกจะไมใหตามคาขอ สงครามกจะไมเกดขน

3) การมอานาจควรใชไปในทางทถกตอง เมออนทรชตไดรบพรและศรวเศษจากเทพทงสามองคจงบงเกดความเหมเกรม ใชศรวเศษไปในทางทผด ในชวตประจาวนของเรากเชนกน ถาเรามความร ซงเปรยบเสมอนเครองมอทใชในการประกอบอาชพ แตหากนาไปใชในทางทผดความรกจะกลายเปนอาวธรายทาลายผ อนและประเทศชาต ศรวเศษของอนทรชตจงเหมอนความรทเปนดาบสองคมตองใชใหถกทาง

4) การใชชวตอยางมสต บทพากยเอราวณเปนเรองราวตอนทอนทรชตแปลงตนและกองทพใหเปนกองทพของพระอนทรเพอตอสกบกองทพของพระลกษณ ในทสดแลวพระลกษณตองศรพรหมาสตรของอนทรชตซงสาเหตประการสาคญททาใหพระลกษณตองศรกเพราะวา พระลกษณเคลมพระองคไปกบระบาทอนทรชตสงใหบรวารจดใหชม หากนามาเปรยบเทยบกบการใชชวตในปจจบนทมากมายดวยสงอน ลอตาลอใจ จะทาใหไดแงคดวาควรใชชวตอยางระมดระวง มสต หากไมมสตในการใชชวตแลวจะเกดความสญเสย

5) สงครามคอความสญเสย บทพากยเอราวณไดนาเนอเรองมาจากรามเกยรต ซงเปนเรองราวการทาสงครามระหวางมนษยและยกษโดยมสาเหตมาจากการแยงชงนางสดา สงครามเกดขนบอยครงและในทกครงกไดสรางความเสยหายใหเกดขน เชน หลงจากทกมภกรรณอนชาของทศกณฑถกสงหารไปแลว อนทรชตจง

สำนกหอ


135

อาสาออกรบ ซงสงครามในครงนพระลกษณตองศรของอนทรชต แตฝายพระรามกสามารถแกพษศรได เมออนทรชตออกรบอกครงจงถกสงหาร จะเหนวาสงครามไมไดทาใหใครไดรบประโยชน แมกระทงผกอสงคราม ดงนนเมอมปญหาเกดขนไมควรใชกาลงหาหนกน แตควรใชสตปญญาใน การแกปญหา

เอกสารอางอง

ฟองจนทร สขยง และคณะ. (2555). ภาษาไทย วรรณคดและวรรณกรรม ม.3. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: อกษรเจรญทศน อจท..

สำนกหอ


136








สำนกหอ


137




(3)


(3)


(3)




(3)

รวม

(15)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

สำนกหอ


138




(3)


(3)


(3)




(3)

รวม

(15)

28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

สำนกหอ


139




3 2 1 0

























สำนกหอ


140


กลมท





(3)


(3)

รวม

(9) 1 2 3 4 5 6

ขอเสนอแนะ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................. ................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สำนกหอ


141

เกณฑการประเมนการนาเสนอผลงานกลม


รายการประเมน 3 2 1 0

















สำนกหอ


142


พจารณาทบทวนเนอเรองตอนทเปนบทเรยน แลวเขยนบนทกการเรยนรความยาว ไมตากวา 15 บรรทด โดยเขยนอธบาย หรอแสดงความรสก หรอแสดงความคดเหนอยางอสระในประเดนตอไปน (1) เนอเรอง พฤตกรรมตวละคร หรอเหตการณสาคญในเรอง (2) สถานการณ ปญหา หรอความขดแยงในเรอง ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สำนกหอ


143




5 คะแนน

4 คะแนน

3 คะแนน

2 คะแนน

1 คะแนน








สำนกหอ


144

แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย

สำนกหอ


145

แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ระดบชนมธยมศกษาปท 3

คาชแจง แบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยฉบบนแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอสอบปรนยชนดตวเลอกจานวน 30 ขอ ตอนท 2 ขอสอบอตนยจานวน 3 ขอ ตอนท 1 ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย × บนตวอกษรทเปนคาตอบทถกตองในกระดาษคาตอบ 1. คณสมบตทสาคญทสดของวรรณกรรมประเภทบทละครพดคออะไร (เขาใจ)

ก. ฉากด ตวละครมาก ข. เรองสนก บทสนทนาคมคาย ค. ใหขอคดในการดาเนนชวต ง. เนอเรองครบทกรส รก โศก สะเทอนใจ

2. เหตใดนายลาจงคดจะบอกความจรงใหแมลออทราบ เมอรวาลกสาวกาลงจะแตงงาน (สงเคราะห) ก. เหนวาลกโตพอทจะรความจรงไดแลว ข. จะไดอยใกลชดชวยดแลบานใหลก ค. จะไดใหลกสาวเลยงตนเอง ง. จะไดประกอบพธสมรสใหลก

3. ลกษณะของนายลาตามความคดในจนตนาการของแมลออเปนคนอยางไร (รจา) ก. สนทด หลอ ข. เปนคนดไมมทต ค. สง หนาตาซอ ง. สงผอม หนาด

4. “หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจเปนคนดไมมทต ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย” ผพดขอความน พดดวยความรสกใด (วเคราะห)

ก. อบอาย ข. ภาคภมใจ ค. รกลก ง. เสยใจ

5. ลกษณะเดนทนายกยองของแมลออคอขอใด (ประเมนคา) ก. งามทงกรยาและวาจา ข. มองคนในแงด ค. มความกตญ ง. ตรงตอเวลา

สำนกหอ


146

6. ขอใดแสดงใหเหนลกษณะนสยทนายกยองของนายลา (วเคราะห) ก. จรง ผมมความผดททงแมลออไปเสยนาน นแมลออคงไมรเลยซวาผมเปนพอ เหนจะนกวา

คณเปนพอกระมง ข. ผมคดวาเปนหนาทจะตองมาอยใกลชดลกสาวผม เพอจะไดชวยเหลอเจอจานในธระตางๆ

ตามเวลาอนควร ค. หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจเปนคนดไมมทต ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย ง. ผมตงใจทามาหากน ในทางอนชอบธรรมจรงๆทเดยว ถาผมนะคดโยกโยไปอยางใดอยางหนง

อก ขออยาใหผมแคลวอาญาจกรเลย 7. การใชสานวนภาษาในขอใดมความหมายตางไปจากปจจบน (นาไปใช)

ก. ไมมใครปรารถนาอนง ข. เขาวาเปนสาวใหญแลวไมใชหรอครบ ค. ขอใหฉนเลยงดใหเสมอลกในไส ง. แกจะมาทาใหแมลออเปนหมาหวเนาหรอ

8. “ฉนไมสแนใจ ดเหมอนจะจาไดคลบคลายคลบคลา” สานวนใดสอดคลองกบบทพดขางตน (สงเคราะห)

ก. บวไมใหชานาไมใหขน ข. หวานเปนลมขมเปนยา ค. ขวานผาซาก ง. มะนาวไมมนา

9. เรองเหนแกลกใหคตสอนใจในดานใดมากทสด (ประเมนคา) ก. ความกตญกตเวท ข. ความรก ค. ความโลภ ง. ความเสยสละ

10. “การละครเปนวธหนงแหงการอบรมจตใจ” เรองเหนแกลกใหคตสอนใจแกนกเรยนในเรองใด (นาไปใช)

ก. ความกตญของลกทมตอพอบงเกดเกลา ข. ความรกของพอเลยงทมตอลกเลยง ค. ความรสกอยางหนงทมในจตใจของผทเปนพอแม นนคอความเหนแกลก ง. วถชวตของมนษยมทงทกขและสข เชนเรองเหนแกลก

11. ขอใดไมไดหมายถงนางผเสอสมทร (รจา) ก. จงหนมาอาศยกใหอย มใชกรเหนเทาเสนผม ข. เพราะหวงผวมวเมาเฝาตะโกรง วากโกงมงกตกนรกเอง ค. อยกษาตาโตโมโหมาก รปกกากปากกเปราะไมเหมาะเหมง ง. นมสองขางอยางกระโปรงดโตงเตง ผวของเองเขาระอาไมนาชม

สำนกหอ


147

12. ขอใดแสดงความรกใครผกพนมากทสด (ประเมนคา) ก. เฝาเลยงลกผกเปลแลวเหชา จนใหญกลาอายไดแปดป ข. ธามรงคทรงมาคาบร พระภมถอดผกใหลกยา ค. เจยระบาดคาดองคกทรงเปลอง ใหเปนเครองนงหมโอรสา ง. สอนใหเจาเปาปมวชา เพลงศาสตราสารพดหดชานาญ

13. ขอใดมการใชภาพพจน เพอสรางจนตนาการใหแกผอาน (วเคราะห) ก. พระผานเกลาเจาฟาในธาตร ขาขอชวไวอยาใหตาย ข. พระราชบตรฉดลากลาบากเหลอ ดงหนงเนอนจะแยกแตกสลาย ค. ทงลกเตาเผาพงศกพลดพราย ยงแตกายเกอบจะดนสนชวน ง. พระองคเลาเขากพาเอามาไว เศราพระทยทกขตรอมเหมอนหมอมฉน

14. คาประพนธขอใดมลกษณะประชดประชน (วเคราะห) ก. เชญพระองคลงมาชลาลย เมยจะใหมนตรเวทวเศษครน ข. เมอวานนตขานอยไปหรอ ระบมมอเหมอนกระดกลกจะหก ค. จงกราบกรานมารดาแลววาไป จะเขาใกลทนหวลกกลวนก ง. อยากรวโกรธโปรดปรานเถดมารดา ไปไสยาอยในถาใหสาราญ

15. เหตผลทพระอภยมณไมอาจครองรกกบนางผเสอสมทรสรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห) ก. จงตดบวงหวงใยอาลยลาน ข. จงสนบญวาสนาสกาเอย ค. พมนษยสดสวาทเปนชาตยกษ ง. ดวยสองเคยปลกเลยงกนเพยงนน

16. นทานคากลอนพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร เงอกเฒามคณธรรมอยางไร (ประเมนคา)

ก. เมตตากรณา ข. กตญรคณ ค. เออเฟอเผอแผ ง. เสยสละมนาใจ

17. “ตารานนแตครงตงเมรไกร วาถาใครฝนรายจะวายปราณ ใหไปอยผเดยวทตนเขา แลวอดขาวอดปลากระยาหาร ถวนสามคนสามวนจะบนดาล ใหสาราญรอดตายสบายใจ” ... บทประพนธดงกลาวสะทอนวถไทยเรองใด (นาไปใช)

ก. เรองความฝนและโชคลาง ข. เรองการสะเดาะเคราะห ค. เรองเทพยดา ง. เรองเดกตองเชอฟงผใหญ

สำนกหอ


148

18. นางผเสอสมทรควรนาหลกธรรมขอใดไปปฏบตเพอปองกนไมใหปญหาตางๆเกดขน (นาไปใช) ก. อดทน ข. ปรารถนาด ค. ออนหวาน ง. ขมใจ

19. กลอบายทพระอภยมณใชในการหลบหนนางผเสอสมทรสรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห) ก. ลวงใหนางผเสอไปจาศล อดอาหาร สะเดาะเคราะห ข. ลวงใหนางผเสอถอศล 7 วน สะเดาะเคราะห ค. ลวงใหนางผเสอตามไปผดทาง เสยเวลาถงครงวน ง. ลวงใหนางผเสอตามไปยงเกาะแกวพสดาร

20. แนวคดสาคญจากเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผเสอสมทรคอขอใด (เขาใจ) ก. ผทรงศลไมควรยงเกยวทางโลก ข. ความเสยสละเปนคณธรรมอนประเสรฐ ค. แมทไมเลยงลก ลกยอมไมเกดความผกพน ง. รกทปราศจากความสมครใจยอมไมจรง

21. บทพากยเอราวณแตงดวยคาประพนธประเภทใด (รจา) ก. กาพยฉบง 16 ข. กาพยยาน 11 ค. อนทรวเชยรฉนท ง. กลอนหก

22. เสยงพลโหรองเอาชย เลอนลนสนนใน พภพเพยงทาลาย คาประพนธขางตนใชภาพพจนชนดใด (วเคราะห)

ก. อตพจน ข. บคคลวต ค. อปมา ง. สทพจน

23. “อนทรชตบดเบอนกายน เหมอนองคอมรนทร ทรงคชเอราวณ คาประพนธขางตนมความหมายวาอยางไร (เขาใจ)

ก. อนทรชตกาลงเผชญหนากบพระอนทรดวยลกษณะการแตงกายทเหมอนกน ข. อนทรชตแปลงกายเปนพระอนทรทรงชางเอราวณเพอออกรบกบพระลกษณ ค. อนทรชตเมอยลาจากการรบแตกยงคงแสดงกรยาใหเหมอนกนพระอนทรอยบนหลงชาง

เอราวณ ง. อนทรชตปลอมเปนองคอมรนทรทรงชางเอราวณ แตกลวพระลกษณลวงรความจรงจงเบอน

กายใหเหนแตดานขาง

สำนกหอ


149

24. ขอใดใชโวหารตางจากพวก (วเคราะห) ก. สตภณบรรพตทงหลาย ออนเอยงเพยงปลาย

ประนอมประนมชมชย ข. ชางนรมตฤทธแรงแขงขน เผอกผองผวพรรณ

สสงขสะอาดโอฬาร ค. กอหนงเจดดอกดวงมาลย ดอกหนงแบงบาน

มกลบไดเจดกลบผกา ง. งาหนงเจดโบกขรณ สระหนงยอมม

เจดกออบลบนดาล 25. “สามสบสามเศยรโสภา เศยรหนงเจดงา ดงเพชรรตนรจ” ขอใดถกตอง (นาไปใช)

ก. วรรคแรกไมมสมผสอกษร ข. วรรคแรกมสมผสอกษรมากทสด ค. วรรคท 3 มสมผสสระมากทสด ง. วรรคท 2 ไมมสมผสสระแตมสมผสอกษร

26. เหตผลทรณพกตรไดชอวา “อทรชต” สรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห) ก. รบชนะพระอนทรและไดจกรแกวของพระอนทรกลบมา ข. รบชนะพระอศวรและชงเอาศรพรหมาสตรมาได ค. รบชนะพระอศวร พระอนทรเกรงกลวจงมอบจกรแกวให ง. รบชนะพระลกษณกบพระอนทรจนไดครอบครองจกรแกว

27. “ลมหวนอวลกลนมาลา เฟองฟงวนา นวาสแถวแนวดง

ผงภหมคณาเหมหงส รอนราถาลง แทรกไซในสรอยสมาล" คาประพนธขางตน มคณคาทเดนในแงใด (ประเมนคา)

ก. คณคาดานเนอหาเพราะสะทอนใหเหนถงคตสอนใจ ข. คณคาดานสงคม เพราะไดสอดแทรกศลปวฒนธรรมชนสงไว ค. คณคาดานการนาไปใช เพราะแสดงออกถงความบนเทงอยางชดเจน ง. คณคาดานวรรณศลป เพราะเลอกใชถอยคาเพอพรรณนาใหมองเหนความงามของธรรมชาต

สำนกหอ


150

28. พระลกษณควรนาหลกธรรมขอใดไปปฏบตเพอปองกนไมใหปญหาตางๆเกดขน (นาไปใช) ก. มเมตตา ข. ขมใจ ค. มสต ง. อดทน อดกลน

29. เหตผลทเกดศกระหวางอนทรชตกบพระราม สรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห) ก. แยงชงศรวเศษ 3 เลม จากพระผเปนเจาทงสาม ข. แยงกรงลงกาซงเปนเมองทอดมสมบรณ ค. เพราะพระรามตองอวตารเพอมาปราบเหลายกษ ง. เพราะทศกณฐใหพระญาตวงศพงศาออกรบแตพายแพ จงโปรดใหอนทรชตออกรบ

30. เครองประดบเกาแกวโกมน ซองหางกระวน สรอยสายชนกถกทอง ตาขายเพชรรตนรอยกรอง ผาทพยปกตระพอง หอยพทกหคชสาร บทประพนธขางตนมรสวรรณคดในขอใด (ประเมนคา)

ก. เสาวรสจน ข. นารปราโมทย ค. พโรธวาทง ง. สลลาปงคพสย

สำนกหอ


151

ตอนท 2 ขอสอบอตนยจานวน 3 ขอ ( 15 คะแนน ) ใหนกเรยนตอบคาถามทกาหนดให 1. “ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจ เปนคนดไมมทต” จากบทละครพดเรองเหนแกลก คาพดขางตน เมอพจารณาพฤตกรรมของนายลาประกอบ นกเรยนคดวานายลาเปนคนอยางไร ( 5 คะแนน ) ........................................................................ ........................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................... ............................. ..................................................................................................... ........................................................... ............................................................................................................................. ................................... 2. จากนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ใหนกเรยนอธบายถง ความผกพนระหวางสนสมทรกบนางผเสอสมทร ( 5 คะแนน ) ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. .................................. ............................................................................ .................................................................................... ............................................................................................................................. ................................... ....................................................................................................................................... ......................... 3. แนวคดทสาคญทสดของเรองบทพากยเอราวณ คออะไร ( 5 คะแนน ) ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................... ................................................................. ............................................................................................................................. ................................... .......................................................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................ ....................................

สำนกหอ


152

เฉลยแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย

1) ข 2) ค 3) ค 4) ง 5) ก 6) ค 7) ข 8) ก 9) ง 10) ค

11) ก 12) ก 13) ข 14) ข 15) ค 16) ง 17) ข 18) ง 19) ก 20) ง

21) ก 22) ก 23) ข 24) ก 25) ข 26) ก 27) ง 28) ค 29) ง 30) ก

สำนกหอ


153

แนวการตอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ตอนท 2 ขอสอบอตนยจานวน 3 ขอ (15 คะแนน) ใหนกเรยนตอบคาถามทกาหนดให 1. “ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจ เปนคนดไมมทต” จากบทละครพดเรองเหนแกลก คาพดขางตน เมอพจารณาพฤตกรรมของนายลาประกอบ นกเรยนคดวา นายลาเปนคนอยางไร (5 คะแนน) . เปนผทรจกผดชอบชวด แมจะไมเคยทาหนาทพอทด แตทายสดเมอนายลาไดรบรความรสกทแทจรงของแมลออ วามภาพผใหกาเนดในใจวาแสนประเสรฐ ทาใหนายลาเกดความรกและปรารถนาใหแมลออมชวตสขสบายไมเปนทรงเกยจในสงคม จงเปลยนใจไมเปดเผยความจรง . 2. จากนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ใหนกเรยนอธบายถง ความผกพนระหวางสนสมทรกบนางผเสอสมทร (5 คะแนน) . สนสมทรมไดผกพนกบนางผเสอสมทร จงรกพระอภยมณมากกวา เพราะนางผเสอไมสนใจเลยงดสนสมทร ปลอยใหเปนหนาทของพระอภยมณ มหนาซายงขตะคอกใหสนสมทรกลว ยงไดเหนรางลวงของนางผเสอสมทรกยงกลวและเลอกทจะอยเคยงขางพระอภยมณตอไป . 3. แนวคดทสาคญทสดของเรองบทพากยเอราวณ คออะไร (5 คะแนน) . บทพากยเอราวณเปนเรองราวตอนทอนทรชตแปลงตนและกองทพใหเปนกองทพของพระอนทรเพอตอสกบกองทพของพระลกษณ ในทสดแลวพระลกษณตองศรพรหมาสตรของอนทรชตซงสาเหตประการสาคญททาใหพระลกษณตองศรกเพราะวา พระลกษณเคลมพระองคไปกบระบาทอนทรชตสงใหบรวารจดใหชม หากนามาเปรยบเทยบกบการใชชวตในปจจบนทมากมายดวยสงอน ลอตาลอใจ จะทาใหไดแงคดวาควรใชชวตอยางระมดระวง มสต หากไมมสตในการใชชวตแลวจะเกดความสญเสย .

สำนกหอ


154

เกณฑการประเมนแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ประเมนการตอบสนองตอวรรณคด



5 คะแนน

4 คะแนน

3 คะแนน

2 คะแนน

1 คะแนน








สำนกหอ


155

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทย ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

สำนกหอ


156

แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทย ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

คาชแจง 1. แบบสอบถามความคดเหนฉบบนเปนการสอบถามความคดเหน หรอความรสกของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน 2. คาตอบของนกเรยนในแบบสอบถามความคดเหนฉบบน เปนการแสดงความคดเหนหรอความรสกของนกเรยนแตละคน ไมมขอใดถก ไมมขอใดผด ขอใหนกเรยนตอบตามความเปนจรง 3. คาตอบของนกเรยนในแบบสอบถามความคดเหนไมนาไปรวมในการตดสนวดผลสมฤทธทางการเรยน แตผลจากการสอบถามนจะนาไปใชพฒนากระบวนการจดการเรยนรวรรณคดไทยใหมความเหมาะสมยงขน 4. การตอบแบบสอบถามความคดเหนฉบบนใหนกเรยนอานคาถาม แลวทาเครองหมาย √ ลงในชองทตรงกบความคดเหนของนกเรยน โดยแบงระดบความคดเหนออกเปน 5 ระดบ คอ เหนดวยมากทสด เหนดวยมาก เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย และเหนดวยนอยทสด แบบสอบถามความคดเหนฉบบนแบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนอง ของผอาน ตอนท 2 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม

เกณฑการใหคะแนน เหนดวยมากทสด ได 5 คะแนน เหนดวยมาก ได 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง ได 3 คะแนน เหนดวยนอย ได 2 คะแนน เหนดวยนอยทสด ได 1 คะแนน

สำนกหอ


157

ตอนท 1 ความคดเหนตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน คาชแจง โปรดอานขอความแตละขออยางละเอยดแลวใสเครองหมาย √ ลงในชองตารางทตรงกบ

ความคดเหนทเปนจรงของนกเรยน

ขอ รายการ ระดบความคดเหน

ของนกเรยน 5 4 3 2 1

ดานระยะเวลา

1

เวลาทกาหนดไวในขนสรางความเขาใจเบองตนในการอาน มความเหมาะสม

2

เวลาทกาหนดไวในขนเชอมโยงประสบการณมความเหมาะสม

3

เวลาทกาหนดไวในขนเรยนรอยางมปฏสมพนธมความเหมาะสม

4

เวลาทกาหนดไวในขนใหและรบขอมลปอนกลบมความเหมาะสม

ดานเนอหา 5 ความยาวของแตละตอนเหมาะสม 6 กอใหเกดการเรยนรตามผลการเรยนรทคาดหวง 7 ชดเจน ไมสบสน 8 สอดคลองกบศกยภาพของผเรยน ดานการจดการเรยนร 9 นกเรยนไดนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด 10 นกเรยนไดแสวงหาคาตอบดวยตนเอง 11 นกเรยนมอสระในการแสดงการตอบสนองตอวรรณคด 12 นกเรยนไดมปฏสมพนธกบผอน ดานประโยชนทไดรบ

13 ชวยทาใหนกเรยนมความรสกทดตอการเรยนวรรณคด 14 ชวยใหนกเรยนสามารถสรางความเขาใจในการอานวรรณคด

จากประสบการณเดมของตน

15 ชวยใหนกเรยนแสดงความรสกความคดเหนและแสดงการตอบสนองตอวรรณคดโดยปราศจากอคต


สำนกหอ


158

ตอนท 2 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................... ................................................................. ............................................................................................................................. ................................... .......................................................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................ .................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...................................

สำนกหอ


159

ภาคผนวก ค

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

สำนกหอ


160

ตารางท 11 คาดชนความสอดคลองระหวางจดประสงค เนอหาและการจดกจกรรมการเรยนร ของ แผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

แผนท เนอหาสาระ จดประสงคการเรยนร

ผเชยวชาญ คาดชนความสอดคลอง

(IOC) 1 2 3

1 บทละครพดเรองเหนแกลก

1. นกเรยนสามารถสรปเนอหาวรรณคดเรองเหนแกลกได

+1 +1 +1 1.00

2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดเรองเหนแกลกได

+1 +1 +1 1.00

3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานวรรณคดเรองเหนแกลกเพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

+1 +1 +1 1.00

2 นทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร

1. นกเรยนสามารถสรปเนอหาวรรณคดเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรได

+1 +1 +1 1.00

2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคดเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรได

+1 +1 +1 1.00

3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานวรรณคดเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทรเพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

+1 +1 +1 1.00

3 บทพากยเอราวณ 1. นกเรยนสามารถสรปเนอหาวรรณคดเรองบทพากยเอราวณตอนทกาหนดใหได

+1 +1 +1 1.00

2. นกเรยนสามารถวเคราะหวถไทยและคณคาจากวรรณคด เรองบทพากยเอราวณได

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


161

ตารางท 11 คาดชนความสอดคลองระหวางจดประสงค เนอหาและการจดกจกรรมการเรยนร ของ แผนการจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน (ตอ)

แผนท เนอหาสาระ จดประสงคการเรยนร ผเชยวชาญ คาดชนความ

สอดคลอง (IOC)

1 2 3

3. นกเรยนสามารถสรปความรและขอคดจากการอานวรรณคดเรองบทพากยเอราวณเพอนาไปประยกตใชในชวตจรงได

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


162

ตารางท 12 คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม แบบทดสอบวดผล สมฤทธการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานเปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ

เนอหาสาระ ขอท ผเชยวชาญ คาดชนความ

สอดคลอง (IOC) 1 2 3 บทละครพดเรองเหนแกลก

1. คณสมบตทสาคญทสดของวรรณกรรมประเภทบทละครพดคออะไร (เขาใจ)

ก. ฉากด ตวละครมาก ข. เรองสนก บทสนทนาคมคาย ค. ใหขอคดในการดาเนนชวต ง. เนอเรองครบทกรส รก โศก สะเทอนใจ

+1 +1 +1 1.00

2. เหตใดนายลาจงคดจะบอกความจรงใหแมลออทราบ เมอรวาลกสาวกาลงจะแตงงาน(สงเคราะห)

ก. เหนวาลกโตพอทจะรความจรงไดแลว ข. จะไดอยใกลชดชวยดแลบานใหลก ค. จะไดใหลกสาวเลยงตนเอง ง. จะไดประกอบพธสมรสใหลก

+1 +1 +1 1.00

3 . ลกษณะของนายล าตามความ คดในจนตนาการของแมลออเปนคนอยางไร (รจา)

ก. สนทด หลอ ข. เปนคนดไมมทต ค. สง หนาตาซอ ง. สงผอม หนาด

+1 +1 +1 1.00

4. “หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจเปนคนด ไมมทต ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย” ผพดขอความน พดดวยความรสกใด(วเคราะห)

ก. อบอาย ข. ภาคภมใจ ค. รกลก ง. เสยใจ

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


163

ตารางท 12 คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม แบบทดสอบวดผล สมฤทธการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอานเปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 30 ขอ (ตอ)


สอดคลอง (IOC) 1 2 3 5. ลกษณะเดนทนายกยองของแมลออคอขอใด

(ประเมนคา) ก. งามทงกรยาและวาจา ข. มองคนในแงด ค. มความกตญ ง. ตรงตอเวลา

+1 +1 +1 1.00

6. ขอใดแสดงใหเหนลกษณะนสยทนายกยองของนายลา (วเคราะห)

ก. จรง ผมมความผดททงแมลออไปเสยนาน นแมลออคงไมรเลยซวาผมเปนพอ เหนจะนกวาคณเปนพอกระมง

ข. ผมคดว า เปนหนาท จะตองมาอยใกลชดลกสาวผม เพอจะไดชวยเหลอเจอจานในธระตางๆตามเวลาอนควร

ค. หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจเปนคนดไมมทต ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย

ง. ผมตงใจทามาหากน ในทางอนชอบธรรมจรงๆทเดยว ถาผมนะคดโยกโยไปอยางใดอยางหนงอก ขออยาใหผมแคลวอาญาจกรเลย

+1 +1 +1 1.00

7. การใชสานวนภาษาในขอใดมความหมายตางไปจากปจจบน (นาไปใช)

ก. ไมมใครปรารถนาอนง ข. เขาวาเปนสาวใหญแลวไมใชหรอครบ ค. ขอใหฉนเลยงดใหเสมอลกในไส ง. แกจะมาทาใหแมลออเปนหมาหวเนา

หรอ

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


164



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 8. “ฉนไมสแนใจ ดเหมอนจะจาได

คลบคลายคลบคลา” สานวนใดสอดคลองกบบทพดขางตน(สงเคราะห)

ก. บวไมใหชานาไมใหขน ข. หวานเปนลมขมเปนยา ค. ขวานผาซาก ง. มะนาวไมมนา

+1 +1 +1 1.00

9. เรองเหนแกลกใหคตสอนใจในดานใดมากทสด (ประเมนคา)

ก. ความกตญกตเวท ข. ความรก ค. ความโลภ ง. ความเสยสละ

+1 +1 +1 1.00

10. “การละครเปนวธหนงแหงการอบรมจตใจ” เรองเหนแกลกใหคตสอนใจแกนกเรยนในเรองใด (นาไปใช)

ก. ความกตญของลกทมตอพอบงเกดเกลา

ข. ความรกของพอเลยงทมตอลกเลยง ค. ความรสกอยางหนงทมในจตใจของผ

ทเปนพอแม นนคอความเหนแกลก ง. วถชวตของมนษยมทงทกขและสข

เชนเรองเหนแกลก

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


165



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 11. ขอใดไมไดหมายถงนางผเสอสมทร (รจา)

ก. จงหนมาอาศยกใหอย มใชกรเหนเทาเสนผม

ข. เพราะหวงผวมวเมาเฝาตะโกรง วากโกงมงกตกนรกเอง

ค. อยกษาตาโตโมโหมาก รปกกากปากกเปราะไมเหมาะเหมง

ง. นมสองขางอยางกระโปรงดโตงเตง ผวของเองเขาระอาไมนาชม

+1 +1 +1 1.00

12. ขอใดแสดงความรกใครผกพนมากทสด (ประเมนคา)

ก. เฝาเลยงลกผกเปลแลวเหชา จนใหญกลาอายไดแปดป

ข. ธามรงคทรงมาคาบร พระภมถอดผกใหลกยา

ค. เจยระบาดคาดองคกทรงเปลอง ใหเปนเครองนงหมโอรสา

ง. สอนใหเจาเปาปมวชา เพลงศาสตราสารพดหดชานาญ

+1 +1 +1 1.00

13. ขอใดมการใชภาพพจนเพอสรางจนตนาการใหแกผอาน (วเคราะห)

ก. พระผานเกลาเจาฟาในธาตร ขาขอชวไวอยาใหตาย

ข. พระราชบตรฉดลากลาบากเหลอ ดงหนงเนอนจะแยกแตกสลาย

ค. ทงลกเตาเผาพงศกพลดพราย ยงแตกายเกอบจะดนสนชวน

ง. พระองคเลาเขากพาเอามาไว เศราพระทยทกขตรอมเหมอนหมอมฉน

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


166



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 14. คาประพนธขอใดมลกษณะประชดประชน

(วเคราะห) ก. เชญพระองคลงมาชลาลย

เมยจะใหมนตรเวทวเศษครน ข. เมอวานนตขานอยไปหรอ

ระบมมอเหมอนกระดกลกจะหก ค. จงกราบกรานมารดาแลววาไป

จะเขาใกลทนหวลกกลวนก ง. อยากรวโกรธโปรดปรานเถดมารดา

ไปไสยาอยในถาใหสาราญ

+1 +1 +1 1.00

15. เหตผลทพระอภยมณไมอาจครองรกกบนางผเสอสมทรสรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห)

ก. จงตดบวงหวงใยอาลยลาน ข. จงสนบญวาสนาสกาเอย ค. พมนษยสดสวาทเปนชาตยกษ ง. ดวยสองเคยปลกเลยงกนเพยงนน

+1 +1 +1 1.00

16. นทานคากลอน เรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร เงอกเฒามคณธรรมอยางไร (ประเมนคา)

ก. เมตตากรณา ข. กตญรคณ ค. เออเฟอเผอแผ ง. เสยสละมนาใจ

+1 +1 +1 1.00

17. “ตารานนแตครงตงเมรไกร วาถาใครฝนรายจะวายปราณ ใหไปอยผเดยวทตนเขา แลวอดขาวอดปลากระยาหาร ถวนสามคนสามวนจะบนดาล ใหสาราญรอดตายสบายใจ”

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


167



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 บทประพนธดงกลาวสะทอนวถไทยเรองใด

(นาไปใช) ก. เรองความฝนและโชคลาง ข. เรองการสะเดาะเคราะห ค. เรองเทพยดา ง. เรองเดกตองเชอฟงผใหญ

18. นางผเสอสมทรควรนาหลกธรรมขอใดไปปฏบต เพอปองกนไมใหปญหาตางๆเกดขน (นาไปใช)

ก. อดทน ข. ปรารถนาด ค. ออนหวาน ง. ขมใจ

+1 +1 +1 1.00

19. กลอบายทพระอภยมณใชในการหลบหนนางผเสอสมทรสรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห)

ก. ลวงใหนางผเสอไปจาศล อดอาหาร สะเดาะเคราะห

ข. ลวงใหนางผเสอถอศล 7 วน สะเดาะเคราะห

ค. ลวง ให นา งผ เ ส อ ตาม ไปผ ดทา ง เสยเวลาถงครงวน

ง. ลวงใหนางผเสอตามไปยงเกาะแกวพสดาร

+1 +1 +1 1.00

20. แนวคดสาคญจากเรองพระอภยมณ ตอนพระอภยมณหนนางผ เส อส มทรคอขอใด (เขาใจ)

ก. ผทรงศลไมควรยงเกยวทางโลก ข. ความ เส ยสละ เป นคณ ธรรมอ น

ประเสรฐ

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


168



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 ค. แมทไมเลยงลก ลกยอมไมเกดความ

ผกพน ง. รกทปราศจากความสมครใจยอมไมจรง

21. บทพากยเอราวณแตงดวยคาประพนธประเภทใด (รจา)

ก. กาพยฉบง 16 ข. กาพยยาน11 ค. อนทรวเชยรฉนท ง. กลอนหก

+1 +1 +1 1.00

22. เสยงพลโหรองเอาชย เลอนลนสนนใน พภพเพยงทาลาย คาประพนธขางตนใชภาพพจนชนดใด(วเคราะห)

ก. อตพจน ข. บคคลวต ค. อปมา ง. สทพจน

+1 +1 +1 1.00

23. “อนทรชตบดเบอนกายน เหมอนองคอมรนทร ทรงคชเอราวณ คาประพนธขางตนมความหมายวาอยางไร(เขาใจ)

ก. อนทรชตกาลงเผชญหนากบพระอนทรดวยลกษณะการแตงกายทเหมอนกน

ข. อนทรชตแปลงกายเปนพระอนทรทรงช าง เอรา วณเพ อออกรบกบพระลกษณ

ค. อนทรชตเมอยลาจากการรบแตกยงคงแสดงกรยาใหเหมอนกบพระอนทรอยบนหลงชางเอราวณ

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


169



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 ง. อนทรชตปลอมเปนองคอมรนทรทรง

ชางเอราวณ แตกลวพระลกษณลวงร ความจรงจงเบอนกายใหเหนแต ดานขาง

24. ขอใดใชโวหารตางจากพวก(วเคราะห) ก. สตภณบรรพตทงหลาย

ออนเอยงเพยงปลาย ประนอมประนมชมชย

ข. ชางนรมตฤทธแรงแขงขน เผอกผองผวพรรณ สสงขสะอาดโอฬาร

ค. กอหนงเจดดอกดวงมาล ดอกหนงแบงบาน มกลบไดเจดกลบผกา

ง. งาหนงเจดโบกขรณ สระหนงยอมม เจดกออบลบนดาล

+1 +1 +1 1.00

25. “สามสบสามเศยรโสภา เศยรหนงเจดงา ดงเพชรรตนรจ” ขอใดถกตอง (นาไปใช)

ก. วรรคแรกไมมสมผสอกษร ข. วรรคแรกมสมผสอกษรมากทสด ค. วรรคท 3 มสมผสสระมากทสด ง. วรรคท 2 ไมมสมผสสระแตมสมผส

อกษร

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


170



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 26. เหตผลทรณพกตรไดชอวา “อทรชต” สรป

ไดตรงกบขอใด (สงเคราะห) ก. รบชนะพระอนทรและไดจกรแกวของ

พระอนทรกลบมา ข. รบชนะพระอศวรและ ชง เอาศร

พรหมาสตรมาได ค. รบชนะพระอศวร พระอนทรเกรงกลว

จงมอบจกรแกวให ง. รบชนะพระลกษณกบพระอนทรจน

ไดครอบครองจกรแกว

+1 +1 +1 1.00

27. “ลมหวนอวลกลนมาลา เฟองฟงวนา นวาสแถวแนวดง

ผงภหมคณาเหมหงส รอนราถาลง แทรกไซในสรอยสมาล" คาประพนธขางตน มคณคาท เดนในแงใด(ประเมนคา)

ก. คณคาดานเนอหาเพราะสะทอนใหเหนถงคตสอนใจ

ข. คณคาดานสงคม เพราะไดสอดแทรกศลปวฒนธรรมชนสงไว

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


171



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 ค. คณค าด านการ น า ไป ใช เพราะ

แสดงออกถงความบนเทงอยางชดเจน ง. คณคาดานวรรณศลป เพราะเลอกใช

ถอยคาเพอพรรณนาใหมองเหนความงามของธรรมชาต

28. พระลกษณควรนาหลกธรรมขอใดไปปฏบต เพอปองกนไมใหปญหาตางๆเกดขน (นาไปใช)

ก. มเมตตา ข. ขมใจ ค. มสต ง. อดทนอดกลน

+1 +1 +1 1.00

29. เหตผลท เกดศกระหวางอนทรชตกบพระราม สรปไดตรงกบขอใด (สงเคราะห)

ก. แยงชงศรวเศษ 3 เลม จากพระผเปนเจาทงสาม

ข. แย งกร งลงกาซ ง เปน เ มอง ทอดมสมบรณ

ค. เพราะพระรามตองอวตารเพอมาปราบเหลายกษ

ง. เพราะทศกณฐใหพระญาตวงศพงศาออกรบแตพายแพ จงโปรดใหอนทรชตออกรบ

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


172



สอดคลอง (IOC) 1 2 3 30. เครองประดบเกาแกวโกมน

ซองหางกระวน สรอยสายชนกถกทอง ตาขายเพชรรตนรอยกรอง ผาทพยปกตระพอง หอยพทกหคชสาร บทประพนธข างตนม รสวรรณคด ในขอใด(ประเมนคา)

ก. เสาวรสจน ข. นารปราโมทย ค. พโรธวาทง ง. สลลาปงคพสย

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


173

ตารางท 13 คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรม แบบทดสอบวดผล สมฤทธการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนแบบทดสอบ อตนย จานวน 3 ขอ


สอดคลอง (IOC) 1 2 3 บทละครพดเรอง เหนแกลก

1.“ผมไมตองการลบรปนนเสยเลย หลอนไดเขยนรปพอของหลอนขนไวในใจ เปนคนด ไมมทต” จากบทละครพดเรองเหนแกลก คาพดขางตน เมอพจารณาพฤตกรรมของนายลาประกอบ นกเรยนคดวา นายลาเปน คนอยางไร (ประเมนคา)

+1 +1 +1 1.00

นทานคากลอน เรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณ หนนางผเสอสมทร

2. จากนทานคากลอนเรองพระอภยมณ ตอน พระอภยมณหนนางผเสอสมทร ใหนกเรยนอธบายถงความผกพนระหวาง สนสมทรกบนางผเสอสมทร (ประเมนคา)

+1 +1 +1 1.00

บทพากยเอราวณ 3. แนวคดทสาคญทสดของเรองบทพากยเอราวณคออะไร (ประเมนคา)

+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


174

ตารางท 14 คาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบจดประสงคในการถาม แบบสอบถาม ความคดเหนทมตอการเรยนวรรณคดไทยตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน

ขอ รายการ ผเชยวชาญ คาดชนความ

สอดคลอง (IOC) 1 2 3

ดานระยะเวลา 1 เวลาทกาหนดไวในขนสรางความเขาใจเบองตนในการอานมความ

เหมาะสม +1 +1 +1 1.00

2 เวลาทกาหนดไวในขนเชอมโยงประสบการณมความเหมาะสม +1 +1 +1 1.00 3 เวลาทกาหนดไวในขนเรยนรอยางมปฏสมพนธมความเหมาะสม +1 +1 +1 1.00 4 เวลาทกาหนดไวในขนใหและรบขอมลปอนกลบมความเหมาะสม +1 +1 +1 1.00 ดานเนอหา 5 ความยาวของแตละตอนเหมาะสม +1 +1 +1 1.00 6 กอใหเกดการเรยนรตามผลการเรยนรทคาดหวง +1 +1 +1 1.00 7 ชดเจน ไมสบสน +1 +1 +1 1.00 8 สอดคลองกบศกยภาพของผเรยน +1 +1 +1 1.00 ดานการจดการเรยนร 9 นกเรยนไดนาประสบการณเดมของตนมาเชอมโยงกบวรรณคด +1 +1 +1 1.00 10 นกเรยนไดแสวงหาคาตอบดวยตนเอง +1 +1 +1 1.00 11 นกเรยนมอสระในการแสดงการตอบสนองตอวรรณคด +1 +1 +1 1.00 12 นกเรยนไดมปฏสมพนธกบผอน +1 +1 +1 1.00 ดานประโยชนทไดรบ

13 ชวยทาใหนกเรยนมความรสกทดตอการเรยนวรรณคด +1 +1 +1 1.00 14 ชวยใหนกเรยนสามารถสรางความเขาใจในการอานวรรณคดจาก

ประสบการณเดมของตน +1 +1 +1 1.00

15 ชวยใหนกเรยนแสดงความรสกความคดเหนและแสดงการตอบสนองตอวรรณคดโดยปราศจากอคต

+1 +1 0 0.67


+1 +1 +1 1.00

สำนกหอ


175

ตารางท 15 คาความยากงายและคาอานาจจาแนกแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนแบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ จานวน 30 ขอ ขอท RH RL p r ขอท RH RL p r 1 6 1 .32 .45 16 4 1 .23 .27 2 7 1 .36 .55 17 8 3 .50 .45 3 6 1 .32 .45 18 7 2 .41 .45 4 6 3 .41 .27 19 6 2 .36 .36 5 5 1 .27 .36 20 8 4 .55 .36 6 7 1 .36 .55 21 11 4 .68 .64 7 6 2 .36 .36 22 7 2 .41 .45 8 10 3 .59 .64 23 10 4 .64 .55 9 9 4 .59 .45 24 11 1 .55 .91 10 10 3 .59 .64 25 8 2 .45 .55 11 9 5 .64 .36 26 10 4 .64 .55 12 9 5 .64 .36 27 10 2 .55 .73 13 10 1 .50 .82 28 9 4 .59 .45 14 8 4 .55 .36 29 9 3 .55 .55 15 10 7 .77 .27 30 8 1 .41 .64

คาความเชอมนเทากบ 0.83

ตารางท 16 คาความยากงายและคาอานาจจาแนกแบบทดสอบวดผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทย ตามทฤษฎการตอบสนองของผอาน เปนแบบทดสอบอตนย จานวน 3 ขอ ขอท sumhi sumlo maxscore minscore p r 1 55 28 5 2 0.75 0.49 2 49 27 5 2 0.65 0.40 3 37 14 5 1 0.55 0.60

คาความเชอมนเทากบ 0.89

สำนกหอ


176

ภาคผนวก ง

ผลสมฤทธ กอน – หลงเรยนวรรณคดไทย

สำนกหอ


177

ตารางท 17 แสดงผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนอง ของผอาน

คนท ทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยน ผลตาง(D) ผลตาง(D2) 1 29 35 6 36 2 27 34 7 49 3 22 26 4 16 4 26 36 10 100 5 22 26 4 16 6 23 30 7 49 7 23 31 8 64 8 30 33 3 9 9 24 32 8 64 10 30 33 3 9 11 20 24 4 16 12 26 34 8 64 13 14 20 6 36 14 31 35 4 16 15 26 34 8 64 16 27 33 6 36 17 17 20 3 9 18 20 29 9 81 19 28 31 3 9 20 20 26 6 36 21 32 39 7 49 22 23 32 9 81 23 17 21 4 16 24 33 39 6 36 25 35 42 7 49 26 22 27 5 25 27 33 40 7 49

สำนกหอ


178

ตารางท 17 แสดงผลสมฤทธการเรยนวรรณคดไทยของนกเรยนทจดการเรยนรตามทฤษฎการตอบสนอง ของผอาน (ตอ) คนท ทดสอบกอนเรยน ทดสอบหลงเรยน ผลตาง(D) ผลตาง(D2) 28 19 24 5 25 29 23 32 9 81 30 25 32 7 49 31 26 36 10 100 32 25 32 7 49 33 27 36 9 81 34 26 35 9 81 35 32 39 7 49 36 27 35 8 64 37 26 35 9 81 38 27 35 8 64

สำนกหอ


179

ประวตผวจย

ชอ – สกล นางสาวจฬาลกษณ คชาชย ทอย 200/8 หม 1 ตาบลนครชยศร อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม ททางาน โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน

จงหวดสมทรสาคร ประวตการศกษา พ.ศ. 2548 สาเรจการศกษาปรญญาศกษาศาสตรบณฑต วชาเอกภาษาไทย (เกยรตนยมอนดบ 1) วชาโทเทคโนโลยการศกษา จาก

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม

พ.ศ. 2555 ศกษาตอระดบปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนภาษาไทย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ประวตการทางาน พ.ศ. 2548 – 2551 คร โรงเรยนมารยอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2552 – ปจจบน คร อนดบ คศ.1 โรงเรยนวดนางสาว(ถาวรราษฎรบารง) อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร

สำนกหอ


2557 · ง 55255308: สาขาวิชาการสอนภาษาไทย คํําสัญาค: การจัดการเรีู...

Documents