หนังสือเผยแพร่ในงานพิธีพระราชทานปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พ.ศ. 2558 72 ปี เกษตรศาสตร์ พิพัฒน์แผ่นดินไทย 72 ปี เกษตรศาสตร์ พิพัฒน์แผ่นดินไทย 72 ปี เกษตรศาสตร์ พิพัฒน์แผ่นดินไทย
หนงสอเผยแพรในงานพธพระราชทานปรญญาบตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2558
72 ป เกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทย
72 ป เกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทย
72 ป เกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทย
เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ศรสทธไตรสรณคมน อภรมยสขแดน
อญเชญพรณสระณแมน ธประทานสฤษฏผล
กาลครบดถอตมผาน ศภวารประจวบดล
ฤกษงามววฒนยบล มนหมายอดมพร
เกษตรเรองอนนตจรกจ สววธวชากร
หกรอบสถาวรบวร สถตายครรลอง
จากกาลอบตปฐมวย กวไลณแดนทอง
จำาเรญพลาศสรลบอง ดจภาณทรงฤทธ
บณฑตนสตสธรปราชญ จะพลาสพไลจต
ปญญาวชาคณสถต ชตเลศวชาธรรม
กาลนเกษตรจระจรส สววฒนเจรญนำา
เปนศนยวชากะกจกรรม และพพฒนณแดนไทย
นนทรตระหงานวจตรพฤกษ กระลกระบอไกล
แผกานขจสรวไล รจเรองณสญลกษณ
นนทรนกรคณระคน วชดลและชาตภกด
ศลปชาตวไลกอนรกษ กะเพาะบมวชาการ
เกษตรกาววกรมบรมหยด ศภผดตระการนาน
สรรพศาสตรววฒนจรกาล ทะนไทยเจรญเทอญฯ
รองศาสตราจายดร.ประเทองทนรตน
ประพนธในนามมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ลวาระ 72ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรอยางเปนทางการหากเปนคนกคอบคคลผสมบรณ
พรอมดวยวยความรและประสบการณทเปยมลนหากเปนตนไมแนนอนทสดคอตนนนทรทเตบใหญขยายกงกานสาขา
เปนรมเงาผลดอกเหลองอรามเบงบานไปสดสายตามหาวทยาลยเกษตรศาสตรในวาระนจงเปนสถาบนการศกษาขนสง
ดานการเกษตรทเปนเสาหลกแหงวชาการแกพนองเกษตรกรประชาชนชาวไทยอกทงมวลสรรพสตวและธรรมชาต
ทงหลายทเกยวของจนยากจะจนตนาการไดวาสงคมไทยจะดำารงอยเปนเชนไรหากไรซงสถาบนแหงนเสยแลว
ถงกระนน พฒนาการและความสำาเรจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมไดเกดขนชวขามคนเหมอนฝนหากแต
ตองกาวขามปญหาอปสรรคและความทาทายมากมายทลวนถาโถมเขามาพสจนความรความสามารถของบรพาจารย
ผบรหารคณาจารยเจาหนาทและนสตทกคนในรวนนทรทจะตองประสานจตใจใหเปนหนงเพอชวยกนกอรางสรางตว
สรางศกดและศรแหงสถาบนใหมนคงและยงยนสบไป
หนงสอ “72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย” เลมน สอความหมายชดเจนในเนอหาสาระทมงพรรณนา
ถงกำาเนด เจรญงามและคณปการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทผานมาตอการพฒนาสงคมไทย เพอเปนอนสรณ
เตอนใจถง 7 ทศวรรษแหงความกาวหนาในชวตของสถาบนจากวนวานแหงอดตสวนน เพอการยางกาวตอไปใน
วนพรงนแหงทศวรรษท 8นนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจะคงอยอยางสงางามเคยงคกบสงคมไทยและแผนดนไทย
แหงนตลอดไป
หนา
ธเสดจณเกษตรศาสตร 5-15
สารจากนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร 16
สารจากอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร 17
เกษตรศาสตรในชวงรอยตอแหงการพฒนา 18-21
สารแสดงความยนด 23-43
เกษตรศาสตร 8 ทศวรรษ กอนจะถงทศวรรษท1อรณรงแหงเกษตรศกษาดงแสงสองพสธาสยาม(พ.ศ.2447-2485) 51-65
ทศวรรษท1 หยาดพรณพรางพรมอมสมตนกลานนทรคลใบ(พ.ศ.2486-2495) 67-79
ทศวรรษท2 นนทรหยงรากแกวเปนศรสงาแลวแหงสถาบน(พ.ศ.2496-2505) 81-91
ทศวรรษท3 จากทองทงบางเขนเปนนนทรงามเดนในเกษตรานคร(พ.ศ.2506-2515) 93-101
ทศวรรษท4 ระลกถงพระคณทานลกนนทรตางยดมนกตญญ(พ.ศ.2516-2525) 103-109
ทศวรรษท5นนทรแผกงกานสาขานำาวชาสกำาแพงแสนแดนทอง(พ.ศ.2526-2535) 111-117
ทศวรรษท6เฉลมราชสนองรฐนนทรผลดใบสอสานและบรพา(พ.ศ.2536-2545) 119-127
ทศวรรษท7นนทรเบงบานแจงประจกษเกษตรศาสตรคอศรศกดแหงแผนดน(พ.ศ.2546-2555) 129-135
กาวสทศวรรษท872ปนนทรงามสงาในพงพฤกษาแหงโลกาภวตน(พ.ศ.2556เปนตนไป) 137-141
พลวตเพอเกษตรกาวไกลวจยนวตกรรมชนำาสงคมไทย 143-161
สถาบนแหงอดมการณแรงบนดาลใจและความฝนใฝของคนเกษตร 163-178
บรรณานกรม 179
“...การพฒนาประเทศจำาเปนตองทำาตามลำาดบขน ตองสรางพนฐาน คอความพอม พอกน พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและใชอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชา เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญ และฐานะเศรษฐกจขนทสงขนโดยลำ ดบตอไป หากมงแตจะทมเทสรางความเจรญ ยกเศรษฐกจขนใหรวดเรวแตประการเดยว โดยไมใหแผนปฏบตการสมพนธ กบสภาวะของประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย กจะเกดความไมสมดลยในเรองตางๆ ขน ซงอาจกลายเปนความยงยากลมเหลวไดในทสด ดงเหนได ทอารยประเทศหลายประเทศกำ ลงประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางรนแรงอยในเวลาน บณฑตทงปวงจงควรจะไดคดพจารณาอยางละเอยดถองแทและหนกแนน ใหเหนถงหลกการและวธการอนถกอนควรทจะปฏบตงานของตน ในเบองหนา เพอชวยใหเศรษฐกจของชาตและการครองชพของประชาชนดำ เนนไปดวยด...”
พระบรมราโชวาท ในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรณ หอประชมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนพฤหสบด ท 18 กรกฎาคม 2517
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
HIS MAJESTY KING BHUMIBOL ADULYADEJ
7
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ
HER MAJESTY QUEEN SIRIKIT
“...ประเทศไทยไดชอวาเปนประเทศสำ คญประเทศหนงในการผลตพชพนธธญญาหาร ทงนเพราะพลเมองสวนใหญของเราเปนชาวนา ผอตสาหะ ปลกขาวเลยงเรามาเปนเวลาหลายรอยป พระบาทสมเดจพระเจาอยหวมพระราชดำ รสอยเสมอวา ชาวนาเปนผมบญคณตอประเทศชาตอยางใหญหลวง เพราะชาวนาทำ ใหไทยเปนประเทศทสามารถผลตอาหารเลยงตนเอง เราจงเปนประเทศทมศกดศร และมรากฐานอนสำ คญทจะกาวไปสความเจรญ ยงขน เคยมชาวตางประเทศกราบบงคมทลพระบาทสมเดจพระเจาอยหววา ประเทศไทยน โชคดทชาวนายงรกการทำ นา ไมทงนาไปหางานอนทำ กนหมด พระมหากษตรยไทยทรงตระหนกในความสำ คญและทรงหวงใยชาวนาชาวไรมาตงแตรชสมยสมบรณาญาสทธราชแลว เชน โปรดใหขดคลอง ตางๆ ขน จนถงกบเรมการชลประทานอยางจรงจง ในรชกาลพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวท โปรดใหขดลอกคลองในภาคกลาง เปนจำ นวนมาก พรอมกบใหสรางประตนำ ไวปดกนนำ ในคลองสำ หรบใชทำ นา จะเหนไดวาพระราชภารกจนสบทอดมาจนถงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงทรงปฏบตพระราชกรณยกจอยางหนกรวมกบรฐบาล ในการแกปญหาเรองการเกษตรและการชลประทานเพอชวยเหลอชาวนาชาวไร และประเทศไทยไดชอวามการจดสรรนำ ในระบบชลประทานใหแกชาวนาชาวไรโดยไมคดคาใชจายมาเปนเวลาชานาน...”
พระราโชวาทสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรณ อาคารจกรพนธเพญศร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนองคาร ท 25 กรกฎาคม 2538
9
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร
HIS ROYAL HIGHNESS CROWN PRINCE MAHA VAJIRALONGKORN
สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เสดจพระราชดำ เนนพรอมดวยพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาศรรศม พระวรชายา ทรงเปดอาคารวชรานสรณ คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน เมอวนท 7 ตลาคม 2552 เวลา 14.12 น. ซงสรางขนเพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร เนองในโอกาสทพระองคมพระชนมาย 50 พรรษา เมอป 2545 โดยไดรบพระราชทานเงนสมทบทนกอสรางจากกองทนมหาวชราลงกรณ เพอการศกษาของมลนธกาญจนบารม และไดรบพระราชทานนามอาคาร และตราสญลกษณพระนามาภไธย ประดษฐานทดานหนาอาคาร ทงนเพอรองรบการเรยนการสอน การวจย และการถายทอดเทคโนโลย ทางการเกษตรของมหาวทยาลย เพอใหเปนศนยกลางความเปนเลศทางวชาการดานการเกษตรททนสมย สามารถผลตบคลากรทมคณภาพ ทจะชวยแกไขปญหาใหกบเกษตรกรผประกอบการทกระดบ
11
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร
HER ROYAL HIGHNESS PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN
“...บณฑตผสำ เรจการศกษาแลวยอมมความหวงตงใจอยทวกน ทจะไดออกไปทำ งานสรางฐานะความเจรญใหแกชวต ในการน จำ เปนทแตละคน จะตองมหลกปฏบตสำ หรบยดถอ จงจะชวยใหประสบผลสำ เรจอนนาพงพอใจ เบองตน ทานทงหลายควรจะไดตงเปาหมายในชวตและหนาทการงาน ใหแนนอนกอน เมอตกลงปลงใจในจดประสงคอนใดอนหนงแลว กตองมความสจจรงทจะปฏบตตามความตงใจนน ใหดำ เนนกาวหนาไปจนกวาจะบรรล ถงจดประสงค ขอสำ คญ ทกคนจะตองเขาใจใหชดเสยแตตน วาการสรางความสำ เรจในชวตนนมใชจะสำ เรจผลในคราวเดยวได หากจำ เปนตองคอยๆ เสรมคอยๆ สรางใหมนคงกาวหนามาเปนลำ ดบ และเมอมปญหาอปสรรคเกดขน กจะตองมจตใจทมนคงแนวแน ใชสตปญญาขบคดและปฏบตแกไข โดยไมเหนอยหนายทอถอย หรอละทงเสยกลางคน เมอใดไดพากเพยรปฏบตอยางตอเนองไดครบตามลำ ดบ และสมบรณในทกดานตามเปาประสงคแลว เมอนนจงจะถอไดวาประสบความสำ เรจทแทจรง...”
พระราโชวาทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมารในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ณ อาคารจกรพนธเพญศร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนพฤหสบด ท 21 ตลาคม 2542
13
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร
HER ROYAL HIGHNESS PRINCESS CHULABHORN
“...บณฑตผสำ เรจการศกษาแลว ยอมมงหวงจะใชวชาความรทไดเรยนมา ประกอบการงานสรางความเจรญและความสำ เรจในชวต การจะ สรางความเจรญและความสำ เรจไดนน ทกคนจะตองตระหนกวา งานททำ ทกอยางมความสำ คญ และจำ เปนตองกระทำ ใหเสรจสมบรณอยางดทสด ฉะนน แตละคนตองรจกปรบความรและหลกทฤษฎทไดศกษามา ใหเขากบงานททำ เขากบสถานการณ และเขากบสภาพแวดลอมอยางพอเหมาะพอด ในการทำ งานทกอยาง บณฑตจะตองสมพนธเกยวของกบผอนฝายอนอยเสมอ ดงนน เมอทำ งานรวมกบผใดฝายใด จะตองทำ ความเขาใจประสานงานประสานประโยชนกนใหได และทสำาคญจะตองเปดตาเปดใจใหกวาง รบรความกาวหนาของวชาการตางๆ อยเสมอ เพอพฒนาตนพฒนางาน ใหทนตอเหตการณทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ถาทานทงหลายหมนฝกฝนและถอปฏบตสมำาเสมอแลว กเชอไดวาแตละคนจะประสบความสำาเรจในชวต ตามทมงหวงได...”
พระโอวาทสมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมารในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ณ อาคารจกรพนธเพญศร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนพฤหสบด ท 18 กรกฎาคม 2545
15
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
ในปพทธศกราช2558นเปนอกวาระหนงแหงความ ภาคภมใจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทไดกอตง และมการพฒนาอยางเตมรปแบบจากอดตจนถงปจจบนในวาระครบรอบปท 72แหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรนนเรามงเนนการผลตบณฑตทมความร ความสามารถ มคณธรรมและจรยธรรม นำาพาความเจรญกาวหนามาสประเทศ ตลอดจนพฒนางานดานการวจยอนเกดประโยชนสงสดแกเกษตรกรและประชาชนในชาต นบเปนภารกจทภาคภมใจยง ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ตลอดระยะเวลา ทผานมามหาวทยาลยของเรายงเปนสถาบนทสงสม ความรความสามารถของบรพาจารยผบรหารคณาจารย เจาหนาทและนสตทกคน กอใหเกดเกยรตยศศกดศร
(รองศาสตราจารยดร.วโรจอมพทกษ)นายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร
สารจากนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษเนองในโอกาสแสดงความยนดแกบณฑตในงานพธพระราชทานปรญญาบตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2558
และความสงางามทหลอหลอมความเปนเกษตรศาสตรเปนเสาหลกทางดานการเกษตรทมสวนชวยในการพฒนาสงคม ประเทศชาต ใหมความเจรญกาวหนา อนเปนองคประกอบและเปนสวนหนงในความสำาเรจ ทรวมกน“พพฒนแผนดนไทย”จวบจนกระทงทกวนน
ในนามของสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผมขอแสดงความยนดตอบณฑตทกคนทไดมโอกาส รบพระราชทานปรญญาบตรในปพทธศกราช 2558 น ผมขอใหบณฑตทกคนพงระลกถงความร ความด และคณธรรมททานไดสงสมไวจงชวยใหมความเจรญยงๆ ขนไปสมกบเปนบณฑตเกษตรอยางภาคภมใจกอใหเกดประโยชนแกสวนรวมของประเทศชาตตอไป
16
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
16
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สารจ
ากนา
ยกสภ
ามหา
วทยา
ลยเก
ษตรศ
าสตร
งานพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรนบเปนชวงเวลาอนพเศษยง และถอเปน สญลกษณแหงความภาคภมใจของมหาวทยาลยท ทำาหนาทอยางสมบรณอกครงในการผลตบณฑตใหม ทมความร ความสามารถ มคณธรรม จรยธรรม และ มความรบผดชอบออกสสงคม เสมอนชวงเวลาทพสจนความสำาเรจในการปฏบตหนาทของเหลาอาจารยและบคลากรทกคนของมหาวทยาลยตลอดมา
ในป พ.ศ. 2558 น นบเปนโอกาสพเศษเนองใน วาระครบรอบ 72 ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร อนเปนชวงเวลาแหงการชนชมยนด กบความสำาเรจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทไดดำาเนนงานพฒนาทางดานวชาการ และสนองตอบ ความตองการของสงคม มสวนรวมในการพฒนา ประเทศชาตมาจนถงปจจบน
(รองศาสตราจารยดร.บญชาขวญยน)รกษาการแทนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
สารจากอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองศาสตราจารย ดร.บญชา ขวญยนเนองในโอกาสแสดงความยนดแกบณฑตในงานพธพระราชทานปรญญาบตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2558
หนงสอ“72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย” เลมนจงเปนสงแสดงความยนดจากมหาวทยาลยเพอมอบ แดบณฑตทกทานรวมถงผมเกยรตทงหลายใหรบทราบถงประวตความเปนมา พฒนาการ และความสำาเรจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทบรพาจารย ผบรหารอาจารย เจาหนาท และนสตทกคนในรวนนทร ชวยกน รวมสรางศกดและศรแหงสถาบนใหมนคงและยงยนสบไป และขอใหรวมภาคภมใจในความเปนชาวเกษตรศาสตรน รวมกน
สดทายนกระผมขอแสดงความยนดกบบณฑตใหม ทกทานขอใหทานเตบโตและเรมตนชวตสวนตวและการทำางานใหประสบผลสำาเรจ รกษาความดงามและเกยรตยศใหดำารงอยในสงคม และพฒนาตนใหดยงขน รวมถงกอใหเกดประโยชนตอสวนรวม สงคม ประเทศชาต ยงๆ ขนไป
17
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
17
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สารจากอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
เกษตรศาสตรในชวงรอยตอแหงการพฒนา
นบตงแตกอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจนมอายครบ72ป
ในปพ.ศ.2558เปนอกหวงเวลาหนงทมหาวทยาลยอนเกาแกแหงน
จะเผชญกบการเปลยนแปลงครงใหญอกครงนนคอการประกาศ
ใชพระราชบญญตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2558แทนท
พระราชบญญตฉบบเดม(พระราชบญญตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2541) ซงเปนการปรบเปลยนสถานะจาก “มหาวทยาลย
ของรฐ” มาส “มหาวทยาลยในกำากบของรฐ” หรอทเรยกกน
อยางงายคอ“การออกนอกระบบ”
สาระสำาคญของพระราชบญญ ต ดงกลาวคอ สภา
มหาวทยาลยจะมอำานาจในการออกกฎระเบยบหรอกฎเกณฑ
ตางๆแทนระบบเดมทตองผานกระบวนการหลายขนตอนในระบบ
ราชการอำานาจนจะเปดโอกาสใหการบรหารจดการในมหาวทยาลย
มความคลองตวเพมมากขนทงการจดการทรพยสนพสดการเงน
และวชาการ รวมทงสามารถออกกฎหมายหรอกฎระเบยบเพอ
สรางประโยชนใหกบประชาคมชาวเกษตรศาสตรได
รองศาสตราจารยดร.วโรจอมพทกษอธการบดมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร คนท 13 (พ.ศ. 2545 - 2549) และนายกสภา
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรคนปจจบน(นบเปนลำาดบท28)กลาววา
“การเปลยนมาเปนมหาวทยาลยในกำากบของรฐจะสงผลใหการ
บรหารจดการมหาวทยาลยมความคลองตวมอสระการดำาเนนงาน
ของมหาวทยาลยมประสทธภาพมากขน เมอการบรหารจดการ
มหาวทยาลยมประสทธภาพและคณภาพ นนหมายถงการผลต
บณฑตไดตรงกบความตองการของประเทศชาตมากขนดวย”
จากโรงเรยนเกษตรกรรมในอดตจนถงปจจบนมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรยงคงมงมนสราง“ศาสตรแหงแผนดน” เพอความ
กนดอยดของคนในชาต (ศาสตรแหงแผนดนเกดจากการบรณาการ
3 ศาสตร ไดแกศาสตรพระราชาซงเปนพระบรมราโชวาทท
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานแกผสำาเรจการศกษา
เมอวนท21กรกฎาคมพ.ศ.2520ศาสตรชมชนคอความกนดอยด
ของประเทศชาตและศาสตรสากลคอองคความรและความเปนเลศ
ทางวชาการ) โดยผลตบณฑตทมความเปนเลศทางวชาการควบค
ไปกบจตใจทดและความเปนมนษยปถชน
ความอสระและคลองตวทเพมมากขนเมอมหาวทยาลย
ออกนอกระบบ เปนประเดนทาทายตอมหาวทยาลยใหบรหาร
จดการตนเองอยางมประสทธภาพเพมขนอยางตอเนองทงนฝาย
สภามหาวทยาลยและฝายบรหารมหนาทถวงดลตรวจสอบและ
บรหารงานรวมกน สภามหาวทยาลยมหนาทหลกเปนผกำากบ
ดแลฝายบรหาร โดยวางกรอบนโยบายการพฒนามหาวทยาลย
ในชวงระยะเวลาทงในระยะสนและระยะยาวภายใตการยอมรบ
จากประชาคมชาวเกษตรศาสตรรวมถงหนวยงานภายนอก
18
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
18
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
เกษต
รศาส
ตรใน
ชวงร
อยตอ
แหงก
ารพฒ
นา
รองศาสตราจารย ดร.วโรจกลาววา “เราเรยกรปแบบนวา
‘เคยซเปอรพลส’ (KU Super Plus หรอ KU++) ในการเดนหนา
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรสทศวรรษท 8 การทำางานระหวางสภา
มหาวทยาลยกบผบรหารมหาวทยาลยจำาเปนตองดำาเนนไปดวยกน
อยางบรณาการเชงรกรบมอตอการเปลยนแปลงในอนาคต”
แมKU++จะเปนรปแบบการบรหารจดการทมงเนนองคกร
เปนหลก อยางไรกตาม ระบบนจะตองบรหารจดการภายใต
หลกธรรมาภบาลทง6ประการอนประกอบดวย1.หลกนตธรรม
2.คณธรรม3.ความโปรงใส4.การมสวนรวม5.ความรบผดชอบ
และ6.ความคมคา เพอเปนหลกการทมหาวทยาลยจะขบเคลอน
ไปไดอยางมนคงและยงยน
เปาหมายของการบรหารงาน KU++ คอ การมงมนส
“มหาวทยาลย 6U” ไดแกGreen University (มหาวทยาลยสเขยว
อนรกษและตระหนกถงคณคาของสงแวดลอม), Electronic
University (มหาวทยาลยท เปนเลศในทางเทคโนโลย
อเลกทรอนกส และวทยาศาสตร), Research University
(มหาวทยาลยดานการวจย), World Class University
(มหาวทยาลยทโดดเดนในระดบโลก, Social Responsibility
University (มหาวทยาลยทมความรบผดชอบตอสงคม) และ
Happiness University (มหาวทยาลยทบคลากร นสต มความสข)
อยางไรกตาม ในชวงเวลาแหงการปรบเปลยนสมหาวทยาลย
ในกำากบของรฐอกประเดนหนงททาทายคอการบรหารงบประมาณ
และทรพยากรทมอยจำากดซงสวนหนงไดรบงบประมาณสนบสนน
จากภาครฐและอกสวนคอการคดสรรองคความรทมนำามาสรางรายได
เขาสมหาวทยาลยเพอไมใหสงผลกระทบตอการปรบคาเลาเรยนและ
คาหนวยกตจากการทมหาวทยาลยออกนอกระบบแตการปรบเปลยน
ดงกลาวจะเกดขนตามปจจยและสภาวะทางเศรษฐกจเทานน
ภารกจแรกทสำาคญสการเปนมหาวทยาลยในกำากบของรฐ
คอ การสอสารกบประชาคมชาวเกษตรศาสตร หนวยงาน
ทเกยวของตลอดจนสงคมใหเขาใจวาพระราชบญญตมหาวทยาลย
19
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
19
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย เกษตรศาสตรในชวงรอยตอแหงการพฒ
นา
ในการเดนหนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรสทศวรรษท 8 การทำ งานระหวางสภามหาวทยาลยกบผบรหารมหาวทยาลยจำ เปนตองดำ เนนไปดวยกนอยางบรณาการเชงรก รบมอตอการเปลยนแปลงในอนาคต
รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ นายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร คนท 28
20
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
20
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
เกษต
รศาส
ตรใน
ชวงร
อยตอ
แหงก
ารพฒ
นา
เกษตรศาสตร พ.ศ. 2558 เปนของชาวเกษตรศาสตรทกคนและ
ทกคนตองอยภายใตพระราชบญญตน เพราะฉะนนควรศกษา
ใหถองแทเพอปรบทศนคตเดม รากฐานของความเปลยนแปลง
ตองมาจากวธการคดทถกตองในแนวทางเดยวกน
ดานบคลากรในองคกร ทางสภามหาวทยาลยและคณะ
ผบรหารไดมการจด“สมมาทฐภรมยพบมตรเพอนรวมงาน”เพอสราง
เปาหมายรวมกนใหกบบคลากรของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ทกวทยาเขต และนำาประชาคมชาวเกษตรศาสตรไปสทศทาง
เดยวกนอยางมความสข เพอใหนสตทเสมอนเปนหวใจหลกของ
มหาวทยาลยไดใชหวงเวลา 4 ปของชวตในมหาวทยาลยแหงน
ไดรบประโยชนอนสงสดจากการพฒนาในทกดานของมหาวทยาลย
เมอกาวเขาสการออกนอกระบบ
เมอมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนมหาวทยาลย
ในกำ กบของรฐ มการบรหารจดการทคลองตวและมประสทธภาพ
มากขน จะสงผลใหตนทนการผลตและการดำ เนนงานลดลง
ตลอดจนสรางความยงยนใหกบองคกร รวมทงชวยสรางสรรค
ผลผลต นนกคอวชาการและบณฑตไดอยางมประสทธผล
เปนทงคนเกง คนด และคนทมความสข ไปรบใชสงคมและ
ประเทศชาตสบตอไป
21
72 ปเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ธ เสดจ ณ
เกษตรศาสตร
21
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย เกษตรศาสตรในชวงรอยตอแหงการพฒ
นา
สารจากหมอมเจาภศเดช รชนประธานมลนธโครงการหลวง
(หมอมเจาภศเดช รชน)
ในวาระครบรอบ 72 ป การสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในป พ.ศ. 2558 น ขอแสดงความชนชม กบผบรหารและบคลากรทกทานของมหาวทยาลยทอทศตน ทมเทกำาลงกาย กำาลงใจ และสตปญญา พฒนา องคความรและวชาการตางๆ มากมายแกสงคมไทย
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรยงมบทบาทสำาคญยงในการสนบสนนใหบคลากรผทรงคณวฒของมหาวทยาลย ไดเขามาทำางานถวายแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในมลนธโครงการหลวง ความรวมมอทางวชาการและ ความสมพนธทดมาโดยตลอดน สงผลใหงานพฒนาเกษตรทสงของมลนธโครงการหลวงเจรญกาวหนา มาโดยลำาดบ เกษตรกรชาวเขามความอยดกนด มผลการดำาเนนงานเปนทยอมรบอยางกวางขวางทงในและ ตางประเทศ นำาความภาคภมใจแกประชาชนชาวไทยเปนอยางยง
ขาพเจาในนามของมลนธโครงการหลวง ขอแสดงความชนชมยนดตอความสำาเรจของมหาวทยาลย ขอสนบสนนเจตนารมณและความมงมนพฒนาวชาการความร ขอใหผบรหารและบคลากรทกทานมความสข ในการทำางาน เพอผลสำาเรจและความกาวหนาของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรสบไป
24
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สารแ
สดงค
วามย
นด
เนองจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรซงกอตงอยาง เปนทางการเมอป 2486 และจะมวาระครบรอบ 72 ปในป 2558 และขอใหผมสงสารแสดงความยนด เนองในโอกาสน เนองจากผมเกยวของกบมหาวทยาลย เกษตรศาสตรตงแตเรมเรยนในป 2494 และเมอจบการ ศกษาแลวกยงทำางานเกยวกบการเกษตร และมสถานท ทำางานอยภายในมหาวทยาลยเกษตรศาสตรอก 36 ป และเมอเกษยณอายราชการในป 2535 เมอทรง พระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหทำาหนาทองคมนตร กยงมสถานททำางานสวนหนงอยภายในมหาวทยาลย เกษตรศาสตร และทำาหนาทเปนนายกสภามหาวทยาลย เกษตรศาสตรอก 10 ป (2539 - 2549) ดงนนนบ ตงแตเปนนสตคณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จนถงปจจบนนบเปนเวลากวา 63 ป จงมชวตและความ เปนอยทเกยวของกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรตลอดมา ดงนนจงจำาเปนตองขอเลาถงความเกยวของดงกลาว พอสงเขปทสด ดงน
ชวตนสต 5 ป 2494 รวมพธรบนองใหม – ปลนหอ – แยงธง – ทพกเปนหอไม 8 หอ อยหอ 5 – มนสตหญง 4 คน – ป 2 และ ป 1 ปละ 2 คน อยบาน อาจารยชวนชม
อาคารของมหาวทยาลยทสำาคญคอ ตกขาว หรอ ตกเคม อาคาร 2 ชน แตละชนมหองปฏบตการชนละ
2 หอง ใชเปนหองปฏบตการตางๆ เชน เคม และพฤกษศาสตร หองชนบน ดานทศตะวนออกมความสำาคญมาก ทพระบาทสมเดจพระเจ าอย ห ว เสดจพระราชดำาเนนมาพระราชทาน ปรญญาบตรแกนสตทรบปรญญาบตร รนแรก เมอวนท 25 พฤษภาคม
2493 และพระราชทานตอมาจนถงป 2495 จากนน จงทรงเปลยนไปพระราชทานปรญญาบตรทตกหองสมด กลางจนถงป 2499 แกนสตรนท 11 ตอจากนน จงทรงเปลยนไปพระราชทานปรญญาบตรทสวนอมพร เพราะจำานวนนสตเ พมมากขน ผมรบปรญญาบตร ป 2499 จงเรยกรนวา รน 11
นกรกบของมหาวทยาลย ไดรบรางวลชนะเลศครงแรก ในป 2492 ผมเปนแคนกวง 1,500 เมตร แตไมเคย ชนะทกรงเทพฯ เคยแตชนะตางจงหวด
รนผมมสวนเกยวของกบการกอตง KU Band เพราะ นกดนตร 2 คน เปนนสตรนเดยวกน คอ อวบ เหมรชตะ และสรพล สงวนศร
ชวตขาราชการ 36 ป ป 2499 เปนขาราชการ กสกรรม (กรมวชาการเกษตรในปจจบน) ตำาแหนงกสกรรม นกดนตร ทำางานทเกษตรกลางบางเขน ตดกบมหาวทยาลย เกษตรศาสตร นกวชาการเกษตรโท (2502) หวหนา สถานทดลองกสกรรมบางเขน (2504) หวหนาโครงการ ขาวโพดขาวฟาง (2510) ผอำานวยการกองพชไร (2520) รองอธบดกรมวชาการเกษตร (2523) อธบดกรมวชาการ เกษตร (2534 – รอมา 11 ป) และรฐมนตรชวยวาการ กระทรวงเกษตรและสหกรณ (2534 – 4 เดอน) แลวหมด วาระไดรบทน USOM ไปเรยนท University of Mississippi (2501) และทน Rockefeller Foundation ไปเรยนท University of Nebraska (2505) แตไมไดรบปรญญาเอก แตไดลกชาย 1 คนแทน เปนอาจารยสอนพเศษและอาจารย ควบคมวทยานพนธทางดานเกษตร
เกษยณราชการ 30 กนยายน 2535 เปนขาราชการ บำานาญ 2 ป วนท 9 เดอน 9 (กนยายน) พ.ศ. 2537 (ค.ศ. 1994) พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 แหงราชวงศจกร ทรงงานมา 49 พรรษา ไดทรงพระกรณา โปรดเกลาโปรดกระหมอมใหเปนองคมนตรคนท 15 นบเปน พระมหากรณาธคณอยางหาทสดมได
ชวตองคมนตรถงปจจบน ตงแตป 2537 ไดสนอง พระมหากรณาธคณดวยความสขตลอดมา งานททำาเปน งานทางดานเกษตรและสงแวดลอมทวประเทศ โดยเฉพาะ ทศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำาร 6 แหง ทวประเทศ เปนงานทหนก เหนอย แตสขใจสขกาย ระหวาง
ป 2539 - 2549 มพระบรมราชานญาตใหเปนนายกสภา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 5 สมย 10 ป
ชวตปจจบน รบใชเบองพระยคลบาทเปนองคมนตร เปนศษยเกามหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนอดตนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนขาราชการเกษยณของ กรมวชาการเกษตร งานพเศษ ไดแก บรรยาย ปาฐกถา และ ประธานเปดการประชมวชาการและสมมนาตามหนวยงาน ตางๆ เปนประธานงานมงคลสมรสบคคล, รนนอง, ลก, หลาน และประธานงานพระราชทานเพลงศพ และงานฌาปนกจ ผสงอาย สวนใหญเปนผท เกยวของกบมหาวทยาลย เกษตรศาสตร
ตลอดอายของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร 72 ป ผม มชวตเกยวของและผกพนกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร มาถง 64 ป และอาจจะนานกวานน ถาเปนมนษย เปรยบเหมอนคบกนมาตงแตเปนเดกจนยางเขาวยสงอาย จากตกหลงเดยวจนกลายเปนอาคารกวารอยหลง จากนสต 100 กวาคน กลายเปนนสตจำานวนหมนและมเกยรตยศ ชอเสยงอยในระดบหนงของประเทศ ในฐานะศษยเกา ผมจงมความภาคภมใจอยางยงทมโอกาสไดศกษาเรยนร ชวต ณ มหาวทยาลยแหงน
เนองจากผมไมไดรบผดชอบโดยตรงเกยวกบการ บรหารของมหาวทยาลย จงมจดดอยของมหาวทยาลย บางประการทผมยงไมคอยเขาใจ เชน ความสามคคของ อาจารยและนสตตางคณะกน วธการบรหารดานการเงน บางกลม และความแตกตางของวทยาเขตบางแหง เปนตน แตผมมนใจวาถาทกคนยดหลกการเปนคนดและคนเกง ใหมากทสด ปญหาและอปสรรคตางๆ กจะหมดไป
ในวาระทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจะครบรอบ 72 ป แหงการสถาปนา ในวนจนทรท 2 กมภาพนธ 2558 ผมในฐานะองคมนตรและศษยเกาคนหนง ขออาราธนาคณ พระศรรตนตรยและพระบารมแหงองคพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว จงดลบนดาลใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เจรญกาวหนายงขนตลอดไป คณาจารย บคลากร รวมทง ครอบครว และนสตทกคนจงมสขภาพทด มรางกายทแขงแรง และมอายยนยาวชวกาลนาน
(นายอำาพล เสนาณรงค)องคมนตร
สารจาก ฯพณฯ นายอำ พล เสนาณรงค
องคมนตร
25
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สารแสดงความยนด
เนองในโอกาสครบรอบ 72 ป แหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขาพเจา ในฐานะทเคยเปนศาสตราจารย เลขาธการ และรองอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และไดรวมทำางานสงเสรมกจการบรหารและสอนในสถานศกษาแหงนมาตงแตครงเปน วทยาลยเกษตรกลางบางเขน เรมแต พ.ศ. 2482 มาจนถง พ.ศ. 2515 จงไดไปเปนปลดทบวง มหาวทยาลย จนเกษยณในป พ.ศ. 2522 แตกยงไดสอนในมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมาจนถง ปจจบน ขาพเจาขอแสดงความยนดทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดเจรญกาวหนา เปนทนยม ของประชาชน จนมจำานวนผสมครเขาเรยนในมหาวทยาลยแหงนมากกวามหาวทยาลยอน
หนาทของมหาวทยาลยจะตองคนควาหาความรใหมมาสอนและเผยแพรความรไปสประชาชน รวมทงการสงเสรมวฒนธรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเคยเปนผนำาในทางคนควาวจย แตตอมาตกอนดบไปมาก ฉะนนจงเปนหนาทของพวกเราชาวมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในปจจบน จะตองคนควาวจยใหกลบไปอยแนวหนาตามเดม ขาพเจาเชอมนวาพวกเราจะทำาไดสำาเรจ (ศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ ณ นคร)
สารจาก ศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ ณ นครราชบณฑต
26
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สารแ
สดงค
วามย
นด
(ศาสตราจารยระพ สาครก)
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดขอใหผมเขยนแสดงความยนด ในโอกาสทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรครบรอบ 72 ป ผมนกถง สตรพชคณตทวาดวยเรอง “ความเปนไปได” กอนทจะทำาอะไรกแลวแต ใจเราตองมความเปนกลางใหได เสยกอน ความเปนกลางนนถาจะพดวามประเดนซงมความเปนไปได อยอยางครบถวน เชน สมมตให ก เปนเรองหนง ข เปนเรองหนง และ ค เปนอกเรองหนง เมอเอา ก ข ค มาผสมกนแลว เราควรจะ ไดรบผลอยางครบถวนซงมทงดและไมดอยดวยกน ความดความไมดนนเราจะโทษใครไมได และจะชมใครก ไมไดอกนนแหละ ทงนมนอยท คณสมบตของคนซงเปนผนำา ในการพฒนา ดงเชนทโบราณไดกลาวฝากไววา “ถาหวไมสาย หางกยอมไมกระดก” เพราะฉะนนมาถงบดน เกษตรศาสตรอายได 72 ปแลว ถานบ ถอยหลงกเพราะตองการรวาในอดตนนมความเปนมาอยางไร คนในเกษตรศาสตรเคยอยอยางรเหตรผลหรอเปลา ถารแลวก ตองมองออกไปอกวาสามารถนำาไปปฏบตตามเหตและผลหรอไม ถามเหตมผลซงสมควรแกการยอมรบนบถอ สงนนนาจะเปนผลด ซงทกคนควรใหการยกยองสรรเสรญ แตถานำาไปปฏบตแลวเกด การตกตำา เรากควรยอมรบดวยวาจะตองรวมกนพฒนาใหมนดกวาน เรองมหาวทยาลยนน แทจรงแลวกคอเรองความเปนมนษย นนเอง โดยเฉพาะเกษตรศาสตรจำาเปนอยางยงททกคนควรม วญญาณเกษตรกรรม เพราะเกษตรกรรมคอการปฏบตทลงถงพนดน อยางมความสข ถาประชากรในเกษตรศาสตรมวญญาณดานเกษตรกรรมจรง ผลตผลจากการเรยนรเกยวกบเกษตรกรรมยอมนำาบคลากรลงไปส พนดน และทำางานอยางมความสข ผมใครขอรองใหทกคนหวนกลบไปนกถงชวงซงมหาวทยาลย เกษตรศาสตรมอายครบ 60 ป ในชวงนนศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย ซงดำารงตำาแหนงอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ถงสองครงสองหน เนองจากเกษตรศาสตรเกดเรองใหญ ทำาให ทานผนจำาตองเขามารบงานอกครงหนง
ทานศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย ไดขอรองใหอาจารย ดร.อจฉรา นวจนดา และอาจารย ดร.ขจจรส ภรมยธรรมศร ทำาวจยเรอง “เกษตรศาสตรของแผนดน” ผมจำาไดวาผลงานวจย ครงนนไดปรากฏออกมาเปนความจรงอยางไร ทกคนคงจำาไดด สงนนไมใชหรอทปรากฏเปนผลงานอนแทจรงของมหาวทยาลย เกษตรศาสตรซงทกคนควรภมใจอยางทสดแลว หลกธรรมไดชไววา “สงใดกตามเมอขนสงสดแลวกยอมลดลงมาสตำาสดเปนธรรมดา” เพราะฉะนนจงขอใหทกคนท เ กยวของกบการพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรอยาไดทอถอย ความดความไมดเปน ของธรรมดาทอยรวมกน ทงนขนอยกบความจรงซงอยในจตใจ มนษยผเกยวของโดยแท ขอใหทกคนจงประสบแตความโชคด ตลอดไป
สารจากศาสตราจารยระพ สาครกปราชญเกษตรแหงแผนดน และอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2518 - 2522)
27
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สารแสดงความยนด
ดฉนขอแสดงความยนดทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดกอตง ครบ 72 ปในป พ.ศ. 2558 น ในฐานะทเคยเปนอาจารยอยท ภาควชาเคม คณะเกษตร และเปนบตรของคณพระชวงเกษตร- ศลปการ ผรวมกอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร รสกภาคภมใจท มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดเจรญกาวหนามาเปนอยางดยง ดวย ความทมเท ความเสยสละ และความเหนอยยากของทานอธการบด ทกทานทผานมา เมอคณพอกลบจากแมโจ ไดมาดำารงตำาแหนงอธบดกรมเกษตร และการประมง ตอมาไดรบการแตงตงใหเปนรฐมนตรวาการ กระทรวงเกษตราธการ ทานไดกราบเรยน ฯพณฯ นายกรฐมนตร จอมพล แปลก พบลสงคราม วา ประเทศเราประชาชนสวนใหญม พนฐานประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลก ควรไดมการจดใหมการ ศกษาดานการเกษตรททนสมยครบวงจรในระดบอดมศกษาขน ทานนายกรฐมนตรไดสนบสนนใหดำาเนนการ ทานไดขอทงบางเขน เปนสถานทตง ซงขณะนนมสถานทดลองการเกษตรอยแลว ไดม การรวมมอรวมใจกนกบคณหลวงสวรรณวาจกกสกจและคณหลวง องคศรกสการ ซงเปนเพอนสนทกนมากอน จดดำาเนนการ และ เรมทำาการเผยแพรใหเปนทรจก เรมจากการจดตลาดนดในวนท 2 กมภาพนธของทกป มการประกวดพนธขาว พนธสตว เชน สกร ไก แพะ และการประกวดผก ผลไม พรอมจดจำาหนายสนคาเกษตร ตางๆ มการประกวดธดาเกษตร ผคนหลงไหลกนมาเทยว “เกษตรแฟร” และเรมรจกมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกนมากขน คณพอตดตามความกาวหนาของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมาตลอด ขณะเปนรฐมนตรไดอนมตใหองคการอตสาหกรรมปาไม ไดสมปทานเชาปาแมอง จงหวดเชยงราย และขออนมตจาก
รฐบาลนำาเงนคาเชาปละ 3 ลานบาทมาเปนเงนสมทบงบประมาณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทำาใหเกดความคลองตวในการใชเงน กอนนสรางบคลากร ซอเครองมอวจย จดจางคนงาน ฯลฯ ความหวงใยในดานการเกษตรของประเทศไทยอยในใจของคณพอเสมอ
สารจาก ทายาทคณพระชวงเกษตรศลปการ (นายชวง โลจายะ)ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.สรนทร โลจายะ พบลนยม
(ศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.สรนทร โลจายะ พบลนยม)
28
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สารแ
สดงค
วามย
นด
(รองศาสตราจารยทพวรรณ จนทรสถตย)
ในวาระการพฒนาการครบรอบ 72 ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2486 - 2558) ดฉนในนามของสกลจนทรสถตยและสกลเครอญาต ขอแสดงความยนดเปนอยางยงทไดเหนความเจรญ กาวหนาและความสำาเรจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรอยางตอเนองและมนคง ระยะเวลาทผานมาของ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดขยายตวทงในดานปรมาณและคณภาพ มการขยายวทยาเขตเพมขน จำานวนนสต และผสำาเรจการศกษามากขน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดพฒนาองคความรครอบคลมทกสาขาวชา ทงดาน การเกษตร วทยาศาสตรและเทคโนโลย มนษยศาสตร สงคมศาสตร และศกษาศาสตร ทเปนประโยชนตอ สงคมไทยและสงคมนานาชาต ประชาชนคนไทยตระหนกในผลงานทางวชาการของมหาวทยาลย อาท ขาวไทย ทมชอเสยงโดงดง ผกและผลไมหลายชนด ซงเดมออกผลตามฤดกาล แตปจจบนมตลอดป เทคโนโลย ทางการเกษตรทำาใหประเทศไทยเปนแหลงอาหารสำาคญของโลก สงเหลานลวนแลวแตเปนผลงานของ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรทงสน ความสำาเรจและความเจรญกาวหนาของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปน ความภาคภมใจแกชาวไทยทกคน โดยเฉพาะอยางยงบคคลทมความสมพนธอยางแนบแนนกบมหาวทยาลย ซงกคอ บคคลในสกลจนทรสถตยและสกลเครอญาต อนเปนบตรหลานของศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย ผมบทบาทสำาคญในการวางรากฐานการศกษาใหแกมหาวทยาลยเกษตรศาสตร อดตอธการบด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และอดตนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดฉนเชอวา หากคณปหลวงอง (ศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย) ยงมชวตอย ทานคงมความภาคภมใจในความสำาเรจของมหาวทยาลย เกษตรศาสตรเชนเดยวกน
สดทายน ในนามของสมาชกสกลจนทรสถตย และบตรหลานของศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย ขออวยพรใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเจรญรงเรองยงๆ ขน เปนขมกำาลงทางวชาการ และเปนทพงแก ประชาชนคนไทยและนานาชาตสบไป
สารจาก ทายาทคณหลวงองคศรกสการ(ศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย)รองศาสตราจารยทพวรรณ จนทรสถตย
29
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สารแสดงความยนด
ขาพเจารสกยนดและขอบคณทไดรบเชญใหรวมกจกรรมเฉลมฉลอง 72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในฐานะ “เปนบคคลทมความสมพนธ อนแนบแนน” ขาพเจาเปนบตรสาวคนเลกของนายทองด เรศานนท หรอ หลวงสวรรณวาจกกสกจ เราจงเหมอนมบดาผใหกำาเนดทานเดยวกน ปจจบน ขาพเจาอาย 68 ป เปนนองพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร 4 ป เราถกฟมฟกให โตมาอยางอบอนในสงคมครอบครวใหญ มคณพอเปนผใหญของบาน บรรดา คณาจารยเปนเสมอนญาตและเพอน ชวยกนดแลนสตอยางใกลชดเหมอน ลกหลาน ในวยเดก คณแมขาพเจาคอ คณเลอน เรศานนท รบราชการเปน ผชวยคมงานและฝกนสตภาคปฏบต มกพาขาพเจาไปดวยเวลาออกสถานท ขาพเจามกตดตามไปดวยเสมอ เหนการทำางานของทานเปนประจำา ขาพเจา ชอบดทานคมคนงานหนผกกองโต เพราะไดชวยโปรยฝอยผกเลยงไกในคอก แลวไปสนกกบการวงไลจบลกเจยบตวนม ขนฟ สเหลอง ทถกเลยงเปนกลม ใตกกอน และชวยเทนำาใสกระถาง พวกมนจะมาสมกนกนสงเสยงเจยว สวน ลกไกทเลยงไมรอดหรอไขทฟกไมออก ขาพเจากจะตามคณพอเอาไปเลยง ปลาหมอในบอหลงหอประชมใหญ ขาพเจาไดเฝาสมเดจยาอยางใกลชด ครงหนงทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร มาวนนทำาใหคดไดวาผลตผลเกษตร ยคนนปลอดสารพษและมคณภาพดเลศ ในวาระครบรอบ 72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขาพเจาเชอวาคณพอ และบรรดาคณาจารยผเปนบรพาจารยของมหาวทยาลย ตลอดจนพวกเรา ทกคนทเตบโตมาพรอมกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรคงมความภมใจทสปรต อนเขมขนของเราชาวเกษตรานครทสบเนองกนมาโดยยดหลกความซอสตย และรกสามคค ปรองดอง เปนทตง ไดเปนพลงใหพวกเราอยรอดปลอดภย เจรญพฒนามาไดจนทกวนน เมอมองดสถานการณบานเมองเราในปจจบน นาคดวา หลกการดงเดมของพวกเรายงคงทนสมยอย และอาจชวยชาตใหรอด ปลอดภยไดเชนกน ดงทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดกลายเปนเดกนอย ทเตบใหญ ไดเปนกระดกสนหลงใหชาตมาแลว โดยเนอแท คณหลวง สวรรณวาจกกสกจเปนผมความหวงใยประชาชนคนธรรมดา โดยเฉพาะ ชาวบานระดบรากหญาเปนสำาคญ เหนไดจากตำาราเรยนทแปลงศพทวชาการ เปนภาษาธรรมดา รายการปจฉา วสจนาทางวทย การรเรมตลาดนดเกษตร
ลวนแตเนนเรองยากใหเปนเรองงาย คนมการศกษานอยกทำาตามได แมกระทง เดกอยางขาพเจากสามารถสอนใหตอนรบแขกเมองไดอยางฉาดฉาน แต ตดดนและมความสขไดอยางธรรมดา ในทสดนขาพเจาขออญเชญเพลงทขาพเจาไมเคยลมจากขบวนคบเพลง ของพๆ นสตทแหกนมาทามกลางความมดของเทยงคนปใหมทกป เหนเปลวไฟ พลวสดสายตาเพอมาอวยพร และขอพรแดคณาจารยทกๆ ทาน เปนการ แสดงความรกและนบถอซงกนและกนอยางงายๆ และอบอน
(นางพรทพย เรศานนท จรสวโรจน)
สารจาก ทายาทคณหลวงสวรรณวาจกกสกจ (นายทองด เรศานนท)นางพรทพย เรศานนท จรสวโรจนลกเกษตรพนธแท
30
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สารแ
สดงค
วามย
นด
(รอยตร ประพาส ลมปะพนธ)
ในวาระครบรอบ 72 ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขาพเจาในฐานะนสตเกามหาวทยาลย เกษตรศาสตรมความยนดเปนอยางยงในความสำาเรจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร สถาบนผทำาหนาท บมเพาะความเจรญงอกงามทางภมปญญาใหแกประชาชน ตลอดจนเปนผชนำาทศทางสบทอดเจตนารมณทด ของสงคมและประเทศชาตอยางตอเนองยาวนาน ขาพเจากเปนผหนงทไดรบการศกษาอบรมทงทางวชาการ จรยธรรม และคณธรรมจากมหาวทยาลยแหงน สงเหลานนไดเปนพนฐานทสำาคญยงในชวตของขาพเจา ขาพเจา ไดนำาวชาความรทไดรบจากมหาวทยาลยไปใชในการดำาเนนชวตและการทำางาน กระทงขาพเจาไดทำางานใน หนาททสำาคญตอประเทศชาตบานเมองในหลายโอกาส ขาพเจาจงมความรก ความผกพน และมความทรงจำา ทดกบสถาบนแหงนอยางยง ทงในขณะทยงศกษาอยทมหาวทยาลย ขาพเจากไดทำาหนาทนายกองคการนสต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร แมภายหลงจากทสำาเรจการศกษาจากมหาวทยาลยแลว ขาพเจาไดทำาหนาทนายก สมาคมนสตเกามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในพระบรมราชปถมภ และตอมาขาพเจาไดรบปรญญาดษฎบณฑต กตตมศกด สาขาวทยาศาสตรการเกษตร จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงเปนการตอกยำาถงความสมพนธ อนแนบแนนของขาพเจากบมหาวทยาลยแหงน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนมหาวทยาลยแหงแรกทจดการศกษา คนควา และสงเสรมวชาการเกษตร ปจจบนไดพฒนาสความเปนมหาวทยาลยชนนำาทางวชาการทหลากหลาย ไดรบการยอมรบในระดบสากล และอนาคตอนใกลน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรจะพฒนาไปสการเปนมหาวทยาลยในกำากบของรฐ ซงการพฒนาเปลยนแปลงดงกลาวจะเปนประโยชนในการบรหารจดการทเปนอสระและมความคลองตว ทำาใหสามารถจดการศกษาไดอยางมคณภาพและประสทธภาพมากขน ขาพเจาจงขอแสดงความยนดกบ สถาบนอนทรงคณคาแหงน และขอใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมงมนและดำารงไวซงปณธาน มงสราง ศาสตรแหงแผนดน เพอความกนดอยดของชาตสบตอไป
สารจาก นายกสมาคมนสตเกามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในพระบรมราชปถมภ 6 สมย (พ.ศ. 2526 - 2538)รอยตร ประพาส ลมปะพนธ
31
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สารแสดงความยนด
(นายประยงค รณรงค)
ในโอกาสครบรอบ 72 ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรในปน นบวาเปนสถาบนการศกษา ทมความมนคงยงยน เคยงคกบอาชพการเกษตร ซงเปนอาชพหลกของประเทศ อาย 72 ป ถาเปรยบเทยบ กบบคคลกจะเปนผมประสบการณตางๆ ทงบวกและลบ พบทงความภาคภม หดห แตกสามารถยนหยดดวย อดมการณทเขมแขงและยงพฒนายกระดบกาวหนาขนมาอยในระดบสถาบนการศกษาแถวหนาของประเทศ ไดในปจจบน ผมคนหนงทเปนผศรทธาในแนวทางการจดการศกษาของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และไดหาชองทาง สรางความสมพนธเพอการศกษาเรยนร ถงแมผมจะไมไดเปนนกศกษาหรอเปนบคลากรใดๆ ของมหาวทยาลย แตทางมหาวทยาลยกไดใหโอกาสผมไดเขารวมกจกรรมทเหมาะสมอยบอยๆ เปนตนวา รวมประชมสมมนา รวมเวทอภปรายแสดงความคดเหน บรรยายพเศษเพอเลาประสบการณแกนสตในสวนทผมถนด เชน การพฒนาชมชน การดำาเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง การทำาวสาหกจชมชน เปนตน บางครง ผมกไดขอความอนเคราะหนำาผนำาชมชน ผนำากลมองคกรในชมชนมาศกษาดงานหรอเขาฝกอบรมการแปรรป ผลผลตทางการเกษตรในระยะสนๆ เมอป พ.ศ. 2548 ผมกไดรบอนมตจากสภามหาวทยาลยใหผมเขารบพระราชทานปรญญามหาบณฑต กตตมศกด (เกษตรศาสตร) ซงเปนความภาคภมใจของผมและวงศสกล ทงๆ ทการทำางานของผมไมไดหวง สงตอบแทนใดๆ แตการเหนความสำาคญจงเปนกำาลงใจและสรางการยอมรบจากหนวยงานตางๆ และชมชน ทำาใหการทำางานตามอดมการณของผมสะดวกขน หวงวาตอจากนไป มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกจะตองทำางานหนกขน เพราะการเปดกวางเขาสการแขงขน มความจำาเปนอยางยงทจะตองยกระดบความสามารถ ภมปญญา วชาการ และเทคโนโลยทเหมาะสม มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกจะเปนสถาบนหลกในการยกระดบการเกษตรของประเทศไทยเขาการแขงขนใหเจรญกาวหนาทงระดบจลภาคและมหภาคอยางสมศกดศร ขอแสดงความยนดอยางจรงใจทสถาบนการศกษาแหงนไดยดอดมการณอยางมนคง ฟนฝาอปสรรค ผานพนมาไดทกยคทกสมย และขอใหเจรญกาวหนายงๆ ขนตลอดไป
สารจาก เกษตรกรรางวลแมกไซไซ สาขาผนำ ชมชน พ.ศ. 2547 และปราชญเกษตรแหงแผนดนนายประยงค รณรงค
32
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สารแ
สดงค
วามย
นด
Aarhus University, Denmark
Beijing Sport University, China
Can Tho University, Vietnam
Champasack University, Lao PDR
Aarhus University treasures Kasetsart University as a close and dear collaboration partner, and we have great admiration for the remarkable results that have been achieved by your university. Especially in Biological Sciences, particularly within Marine Ecology, our collaboration has demonstrated the mutual benefits of establishing a long-standing relationship. It was also a great honor for Aarhus University when Associate Professor Emeritus Jørgen Hylleberg, Department of Biological Sciences at Aarhus University, in 2010 was conferred an Honorary Degree by the Kasetsart University.
Aarhus University looks forward to further strengthening the ties between our two universities and we wish you a happy anniversary.
Kasetsart University is an internationally renowned university. As one of the most famous public comprehensive universities in Thailand, it always attaches importance to the development of sports and physical education. Your students’ athletic performance in volleyball and taekwondo ranks at the top in Thailand, and many students are national team players. The overall research strength of your university provides a powerful support to the development of sports science. After the establishment of the official relations between our two universities, according to the agreement, two undergraduates majored in physical education and health from the Education and Development Institute of your university came to Beijing Sport University as the exchange students and studied for a semester from February to May in 2013.
On behalf of Beijing Sport University, it gives me great pleasure to congratulate Kasetsart University on its 72nd anniversary. I wish the cooperation between our two universities greater success in the future and more contributions to the development of sport and physical education in Thailand, China and the world.
On behalf of Can Tho University, I would like to congratulate you Kasetsart University (KU) on the 72nd Anniversary Celebration to be held all year round by 2015. I hope that with the long lasting growth, KU will maintain the leading role as a national research university of Thailand with her excellence for academic and knowledge innovation. As the role of Rector, I would like to uphold our fine cooperation between Can Tho University and Kasetsart University. This marks a new milestone in the cooperation development between the two institutions, opening a new stage for the sustainability and prosperity.
I would like to offer my heartfelt congratulations on this important event and wish Kasetsart University to drive to your major goal as a leading university for the accomplishment to be a world-class university in the near future.
Based on the cooperative agreement, we have together succeed the cooperation through the activities and project such as Kasetsart University 1) Provided short-training to teachers, staff and students of Champasack University, particularly in agriculture (planting and livestock), fundamental research methods and skill development of ICT for staff development program, 2) Provided 7 scholarships including Master and Ph.D. programs to teachers and staff to take the courses at Kasetsart University, 3) Has joined opening and running the Development of Business Administration Program of Champasack University, Lao PDR.
On the occasion of 72nd Anniversary Celebration of your respected university, I on behalf of Champasack University would like to convey my whole-heart gratitude for your previously kind assistance and cooperation to Champasack University. We express highly sincere appreciation to you and all Kasetsart University’s leaders, academics, researchers and staff that always providing us the academic assistance and support as well as Kasetsart University provided the valuable knowledge, academic and experiences to staff, teachers and students with specific needs for Champasack University development. I could say that Kasetsart University is a part of the previous Champasack University’s accomplishments and Champasack University development as well.
Brian Bech NielsenRector
Prof. Yang HuaPresident
Assoc. Prof. Ha Thanh ToanRector
Dr. Sikhamtath MitarayRector
AARHUS UNIVERSITY AU
34
72 ป
มหา
วทยา
ลยเก
ษตรศ
าสตร
พพฒ
นแผน
ดนไท
ย
จดห
มายแ
สดงค
วามย
นด
Chiba University, Japan
China Agricultural University, China
Gifu University, Japan
Hanoi University of Agriculture, Vietnam
I would like to take this opportunity to congratulate you on your achievements and thank you for more than a decade of mutually beneficial cooperation. Kasetsart University and Chiba University have signed the Agreement for Academic Exchange and Cooperation in 2000 and the Agreement for Student Exchange Program in 2002. Many students have had great experiences by participating in it. I appreciate your kind support during their stay in Thailand. It is our great pleasure that many students from your university have also come to Chiba University to study Japanese culture and language in our Japan program.
I would like to thank you for your long cooperation and look forward to our further collaboration in the future. I wish you every success in your new endeavors.
China Agricultural University (CAU) and Kasetsart University (KU) have developed a close relationship over the past few years, especially through the exchange of high-level bilateral visits. The Memorandum of Understanding signed in 2010 by both sides could serve as an excellent example in the matter, highlighting fruitful collaborations in agricultural fields, including agronomy, horticulture and plant protection.
It is my privilege to congratulate you on the occasion of the 72th anniversary of Kasetsart University and to wish you, the staff and students of your university, a productive future enriched with an academic success. We wish an even closer partnership between us in the days to come.
We cordially congratulate your 72nd Anniversary of Kasetsart University, and also greatly appreciate your long-standing educational contributions and research accomplishment that contributed to the people all over the world.
International association including exchange-student contract was formally established on August 5, 1999 between Kasetsart University and Gifu University. In the recent 8 years, international exchange of delegates has been quite active that covered a wide range of sciences including agriculture, wild life animals, veterinary medicine, and environmental technology. In addition, Kasetsart University and we, Gifu University, are looking forward to the near future association in a variety of scientific fields spanning natural science, technology, as well as human and veterinary medicine. We hope this tight cooperation will definitely contribute to the advance and prosperity of people in both Thailand and Japan.
Over the past 72 years, Kasetsart University has made great contributions to the promotion of education in Thailand, especially in Agricultural sector and contributed to ASEAN university network in particular. Our university always sees Kasetsart University as one of strategic partners in the ASEAN region because of your achievements for academic and knowledge innovation. Hanoi University of Agriculture and Kasetsart University has had a long relationship since the 80’s decade of last century. The first memorandum of understanding has been signed in 1985 and renewed thereafter. Based on this memorandum, many cooperative activities have been implemented such as faculty and student exchange, curriculum developing, joint research and training. After nearly 30 years of partnership, many turns of our staff went to study doctoral and master training program at Kasesart University. These exchanged visits promote our bilateral more in-depth, substantively and effectively.
I wish our friendship and cooperative relationship tied in 2014 will be strengthened and continue to develop further in the future.
Takeshi TokuhisaPresident
Ke Bingsheng President
Hisataka Moriwaki, M.D., Ph. D. President
Prof. Dr. Tran Duc Vien Rector
35
72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย จดหมายแสดงความยนด
Hiroshima University, Japan
Huaqiao University, China
Hokkaido University, Japan
On this occasion of Kasetsart University’s 72nd Anniversary, I wish to extend my warmest congratulations to the university. Relations between Kasetsart University and Hiroshima University began in 2002 following the Inter-University Exchange Agreement. Following the conclusion of the Memorandum to the Agreement between the Faculty of Economics of Kasetsart University and HU Graduate School of Biosphere Science in 2011, we have been promoting further active student exchange at both university and department levels. Further, student exchange has also been initiated with respect to the fields of food science and agriculture.
Through these exchanges both universities have been able to foster excellent personnel and I hope that both universities strengthen relations in the future. I wish Kasetsart University well in all future endeavors.
During the past seven decades, Kasetsart University of Thailand has been vigorously fulfilling an important role in Thai higher education with her excellence for academic and knowledge innovation. We are happy to see Kasetsart is credited for having a good number of prestigious alumni in all walks of life home and abroad. As your sister university, Huaqiao University place a high value on international friendship and collaboration and is delighted to be working with your institution to develop the Confucius Institute and other collaborative programs of common interests.
We wish Kasetsart University continued success on the 72nd anniversary and looking forward to working together in the future and enhancing our international partnerships in teaching, research and academic activities.
On behalf of Hokkaido University, I would like to take this occasion to convey my heartiest congratulations on the 72nd anniversary of the founding of Kasetsart University. Please accept my warmest wishes for your success in your anniversary events. We greatly value the continued collaboration between our researchers and students since we concluded a departmental exchange agreement between our faculty of Agriculture and your faculties of Agriculture and Forestry in 1998; and between our faculties of Fisheries in 2007.
I look forward to continued and escalated collaboration between our institutions. Again, best wishes for the further development of Kasetsart University.
Toshimasa AsaharaPresident
Prof. Jia Yimin President
Keizo YamaguchiPresident
Kagawa University, JapanThrough the years since the signing of our academic exchange agreement in 1988, Kasetsart University and Kagawa University have been conducting many exchanges of research staff and as well as students. On the bases of agreement, we implemented several research projects in the fields of environmental science, agricultural production and food technology. Program of student exchange in the food safety provided a valuable experience for the students in both universities. I am confident that the exchange program contributes greatly towards the further development of ties between our universities.
Let me extend my sincere congratulations and best wishes for the celebrations on the 72nd Anniversary of Kasetsart University.
Seigo Nagao, M.D., Ph. D. President
36
72 ป
มหา
วทยา
ลยเก
ษตรศ
าสตร
พพฒ
นแผน
ดนไท
ย
จดห
มายแ
สดงค
วามย
นด
Kumamoto University, Japan
Mendel University in Brno, Cz-ech Republic
Kyoto University, Japan
Needless to say, the relationship between Kasetsart University and Kumamoto University is growing in various fields from year to year. As a matter of fact, a professor of our university has delivered various lectures during universities visits to Kasetsart University. I am very pleased to be informed that Kasetsart University and Kumamoto University have entered into agreement for 20 years. I am confident that this close relationship will further promote the exchanges between the universities of our two countries in the future.
I would like to take this opportunity to wish every success with “The 72nd Anniversary Celebration of Kasetsart University” and express my sincere appreciation to all related organizations for providing their efforts to this valuable year.
It is a great honour for me to congratulate you on the 72nd anniversary of founding of the University. Kasetsart University is our long-term strategic partner. We appreciate very much excellent scientific research results and knowledge innovations that provide intellectual input of our cooperation.
I wish your university to continue the top world-class research and develop our partnership as much as possible to satisfy both sides.
Kyoto University has long had a deep commitment to pursuing research and education collaboration with Thailand, and our Center for South East Asian Studies has maintained an office in Bangkok for over 50 years. Kasetsart University is one of our most important partners in Thailand, and we greatly value our collaboration. Kyoto University is currently engaged in a concerted drive to enhance its international collaboration in the ASEAN Region. I sincerely hope that the establishment of the new office will serve as catalyst to further deepen the collaboration between our two institutions.
I extend my most sincere congratulations once again to Kasetsart University on its 72nd anniversary, and offer my best wishes for your continued success in the future.
Isao TaniguchiPresident
Prof. RNDr. Ladislav Havel, CSc. Rector
Hiroshi MatsumotoPresident
Nagoya University, JapanOn behalf of Nagoya University, I would like to offer my sincere congratulations on the 72nd anniversary of your university.
Kasetsart University is one of Nagoya University’s longest-standing overseas partner universities, and the oldest in Thailand. Our two universities have maintained and excellent relationship for over 30 years, since the conclusion of an agreement for academic exchange and cooperation in 1981.
Kasetsart University is also a member of Academic Consortium 21 (AC21), which was established in 2002 as an international network comprised of educational, research and industrial organizations throughout the world and whose General Secretariat is located at Nagoya University. We very much appreciate your substantial contributions to AC21 activities in the past, especially your support for the AC21 International Graduate Summer School held in Bangkok in 2013.
Our two universities have engaged in active exchange of faculty and students. The School of Agricultural Sciences and The Graduate School of Bioagricultural Sciences of Nagoya University, in particular, have close ties with Kasetsart University. In recent years they have been conducting study and research programs in Thailand with its support; many of our faculties are also involved in collaborative research with Kasetsart University.
I believe that the partnership between our two universities can only be strengthened further in the future, and I offer my best wishes for the continued success and growth of Kasetsart University.
Michinari HamaguchiPresident
37
72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย จดหมายแสดงความยนด
National Chung Hsing University, Taiwan
National Institute of Technology Kagoshima College, Japan
National Chung Hsing University has been receiving many of your outstanding students and faculty members via either a long term or a short term exchange program. You have also shown hospitality when our students and faculty members visited your lovely campuses. Both of us are dedicated to strengthening the partnership and cooperation in every field, and this collaboration surely meets our common goal in the pursuit of academic excellence in higher education under the framework that we set in our agreement.
On celebrating the 72nd anniversary, I would like to congratulate you all on this occasion and feel proud that we have remained one of your strongest partner universities since 1991. I am sending our best wishes to Kasetsart University. May the collaboration between our two universities continue to strive for many years to come.
Anniversaries afford an opportunity to retrospect on the years of academic cooperation between us. We have strengthened our ties with Kasetsart University—a key partner—particularly in the field of engineering. National Institute of Technology Kagoshima College has been educating engineers to respond to strong demands from the industry. Although our program has been successful and admired by the Japanese industry, the most important task in the next decade is to foster creativity and global communication skills in our engineering graduates.
On behalf of the National Institute of Technology Kagoshima College, I congratulate Kasetsart University on the occasion of its 72nd anniversary. Kasetsart University is a world-leading research university in agriculture, food, technology, and innovation, with several academic collaborative activities worldwide. I hope to continue and advance the cooperation between our institutions and encourage the students and faculty of both universities.
Der-Tsai LeePresident
Tetsuji Chohji President
National Taiwan Ocean University, TaiwanNational Taiwan Ocean University has built relationship and collaboration with Kasetsart University for many years. We have been working together closely and trustfully in academic exchange field. Facing more and more challenges towards higher education all over the world, I believe that the cross culture collaboration in higher education will become more and more important.
On behalf of National Taiwan Ocean University, It is my great pleasure to send Kasetsart University our best wishes on the occasion of your 72nd anniversary. Again, congratulations on achieving this milestone. I wish Kasetsart University continued success and prosperity.
Prof. Ching-Fong ChangPresident
National Taichung University of Education, Taiwan
I am pleased to learn that Kasetsart University is celebrating her 72nd anniversary. I, on behalf of National Taichung University of Education, am glad to send you my warmest congratulations on this wonderful occasion. I express my best wishes for the development of Kasetsart University, and expect that our universities will maintain close relationships.
Szu-Wei Yang President
38
72 ป
มหา
วทยา
ลยเก
ษตรศ
าสตร
พพฒ
นแผน
ดนไท
ย
จดห
มายแ
สดงค
วามย
นด
Okayama University, Japan
Osaka University, Japan
Kasetsart University and Okayama University have developed active interchange for a long time. We deepened exchanges by executing a faculty-level agreement in 2003. In 2007, we reached conclusion of a university-level agreement and kept cultivating our relationship. For instance, we established “Okayama-Kasetsart International Practical Environmental Education Program (GP Special Course)” in 2008. What unique about this program is that students from both universities will take courses about environmental science altogether, spending two weeks in Japan and another two weeks in Thailand. Some students decide to study abroad after participation of this program. It greatly contributes to foster human resources who would participate actively as an environmental specialist.
We Okayama University wish to congratulate Kasetsart University on celebrating its 72nd anniversary. On behalf of Okayama University, I would like to show our respect to Kasetsart University for playing a significant role as a leading university not only in Thailand but also in the world. I do hope the prosperity of Kasetsart University and intensification of our friendship.
On behalf of the students, faculty, and administration of Osaka University, it is with great joy and esteem that I congratulate Kasetsart University on the occasion of its 72nd anniversary. As we celebrate together this auspicious occasion, we are reminded of the long friendship our two universities have shared, and the excellence we have achieved through mutual cooperation. Beginning as early as 1972, with the establishment of the UNESCO Postgraduate Course in Microbiology, our university has had the privilege of receiving many outstanding researchers from Kasetsart University, some of whom have since returned to your university as professors.
It is with great pleasure that we celebrate your achievements, and Osaka University extends to you its warmest wishes for the success and prosperity of 72nd anniversary of Kasetsart University as it continues to advance into the future.
Kiyoshi MoritaPresident
Toshio Hirano President
Saga University, JapanThe collaboration between Kasetsart University and Saga University first began as an exchange of science, engineering, agro-industry and agriculture research in June 1995.
The exchange program was expanded into a full inter-university Academic Exchange Agreement in December 1996. Since then we have been fortunate to enjoy and deepen our relationship through a very active and productive academic and student exchange between both universities, especially in the fields of economics, engineering and agriculture. Saga University greatly values this mutually beneficial academic exchange with Kasetsart University and l am confident that the strong relationship between our two institutions will continue in the years to come.
I would like to take this opportunity to sincerely congratulate Kasetsart University on its 72nd anniversary. Kasetsart University has made significant contributions to the promotion of science technology in Thailand and your institutions’ efforts and successes have enabled Kasetsart University to become a center for academic and scientific research.
Takao Hotokebuchi, M.D., Ph. D. President
Shinshu University, JapanIn recent years, the relationship between Kasetsart University and Shinshu University has resulted in many of your excellent students coming to Shinshu University. Their contribution to the academic and cultural life of our University continues to provide a welcome stimulus to our community of researchers, teachers and students.
On behalf of Shinshu University, I would like to express my sincerest admiration for your University’s splendid achievements throughout its 72-year history. I sincerely extend my best wishes for the continued success and prosperity of your University.
Dr. Kiyohito Yamasawa President
39
72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย จดหมายแสดงความยนด
Slovak University of Agriculture in Nitra, Slovak Republic
Tokyo Institute of Technology, Japan
It is my pleasure and honour to congratulate you on the occasion of the 72nd Anniversary of the Kasetsart University. We are glad that the Slovak University of Agriculture in Nitra has been a long term partner of Kasetsart University, being able to mutually benefit from the experience and expertise of our experts dealing with different aspects of science, research and education. We are more than happy that our cooperation that has started years ago including exchange programmes for teachers and lecturers and project collaboration has a potential to grow even stronger and more intense.
I would like to rephrase my congratulation to Kasetsart University and personally to you Mr. President I would like to wish every success in both professional and personal life.
I would like to express my heartfelt congratulations to Kasetsart University on the occasion of its 72nd anniversary celebration. Tokyo Tech and Kasetsart University have cooperated to establish a program for human resource development with the aim of fostering and supporting world-class researchers and high-level engineers. We have provided professors and established facilities.
Furthermore, students from both universities have participated in AYSEAS together with Tokyo Tech students for several years. The participants in these programs are now building bridges not only between Tokyo Tech and Kasetsart University but also between Japan and Thailand.
I sincerely hope that by deepening ties between our two universities, we can enhance collaborative activities for the betterment of society and be able to offer stimulating educational opportunities to our students. I trust that this celebration will be a huge success and wish you all the best in your future endeavours.
Dr.h.c, prof. lng. Peter Bielik, Ph. D. President
Yoshinao MishimaPresident
Tokyo University of Agriculture and Technology, Japan
It is such a great pleasure to learn that Kasetsart University is celebrating its 72nd Anniversary. On behalf of Tokyo University of Agriculture and Technology, I would like to congratulate Kasetsart University on her 72nd Anniversary, and thank you for the last 10 years of a friendly and strong partnership together. Over the past few years we have been strengthening our research collaborations and student exchanges and from this Fall we are starting a new chapter in our history through the AIMS Program. We have always appreciated working with your honorable institution and we wish you all the best with your endeavors.
Dr. Tadashi Matsunaga President
The University of Queensland,
The University of Queensland (UQ) community extends sincere best wishes to the President and Staff of Kasetsart University on the occasion of its 72nd anniversary.
Such a milestone provides an opportunity to reflect on how an institution has developed to meet both local and global challenges, and how those challenges are met through academic partnerships.
During a recent visit to UQ by the Australian Ambassador to Thailand, we were reminded of the significant achievements of Thai universities within Asia, and more specifically, the achievements of Kasetsart University in the fields of Agriculture and Forestry.
As one of the few research-intensive universities worldwide located in a subtropical environment, UQ is a global leader in Agriculture and Food Science research in subtropical and tropical production systems, and is ranked 7th in the world (according to the highly regarded QS World University Rankings by Subject 2O13).
Both UQ and Kasetsart University are therefore, well positioned to collaborate and face the scientific challenges of an increasing global population and the pressure that brings to bear on all aspects of food production, safety and security.
We look forward to extending our long-standing partnership with Kasetsart University into the future.
Professor Peter HøjPresident and Vice-ChancellorAustralia
40
72 ป
มหา
วทยา
ลยเก
ษตรศ
าสตร
พพฒ
นแผน
ดนไท
ย
จดห
มายแ
สดงค
วามย
นด
Tokyo University of Marine Science and Technology, Japan
University of Eastern Finland, Finland
University of Guam, USA
Kasetsart University is one of the oldest and most important friends. TUMSAT and Kasetsart University concluded Academic Exchange Agreement in 1996 when TUMSAT was “Tokyo University of Fisheries”, and we have been keeping good relationship with each other through the exchange of students and staff. We are able to carry out many joint research activities which targeting global issues. For example, we have been hosting together an International Seminar for Aquaculture and Food Sciences every year.
On behalf of Tokyo University of Marine Science and Technology (TUMSAT), Japan, I extend my heartfelt congratulations on the 72th Anniversary of Kasetsart University. I would like to express my great respect and gratitude to Kasetsart University for the contributions you have made to the global development through your excellent education and research activities for 72 years.
On behalf of the University of Eastern Finland, I would like to extend to you my warm congratulations on the occasion of the 72nd Anniversary Celebration of Kasetsart University during the year 2015. Here in Finland, your distinguished institution is well-known and highly appreciated as one of the leading research universities in Asia.
The University of Eastern Finland, UEF, is one of the largest research universities in Finland. It was constituted in 2010, as the result of the merger of the University of Joensuu and the University of Kuopio. As you know, our cooperation with Kasetsart University dates back to the 1990s. We have been especially pleased about our research and educational cooperation in the fields of Forestry and Natural Sciences. Student exchanges have also taken place, for example, in the fields of Business Administration, Computer Science, and Medicine.
On behalf of the University of Eastern Finland, I wish your university all the success in the coming years. We look forward to expanding our mutually beneficial cooperation into new areas of joint interest.
Biba Kasetsart University! Biba OUG! On behalf of the University of Guam, I congratulate to Kasetsart University on their 72nd Anniversary celebration. As a premiere, public university located in seven campuses across Thailand, you provide many opportunities for visiting students, researchers and scholars from the region and around the world. The University of Guam is a land-grant institution and is excited to have opportunities to engage in activities with your top tier agricultural science programs and research.
I wish you event filled and joyous year-long celebration of both your past and current contributions to higher education. The University looks forward to exploring future opportunities to collaborate on projects of mutual interest.
Nobuaki OkamotoPresident
Perttu Vartiainen Rector
Robert A. Underwood, Ed. D.President
University of Hawai‘i, USACongratulations on the 72nd anniversary of Kasetsart University! We send our sincere best wishes and aloha from the University of Hawai’i System and all of our ten campuses in the state of Hawai’i.
Your core values of “Efficiency, Synergy and Integrity” are clearly reflected in decades of research in agriculture, food, technology and innovation, as well as your internationalization goals. We praise your collaborative activities and commitment to the global academic society to encourage students to become productive citizens in an increasingly borderless world.
The University of Hawai’i and Kasetsart University have had a long-standing affiliation. The current Memorandum of Understanding on International Exchange was signed in March 2013 between the College of Tropical Agriculture and Human Resources at the University of Hawai‘i at Manoa, our flagship campus, and Kasetsart University. And, prior to this, Kasetsart and Kapi`olani Community College of the University of Hawai‘i had a long history of cooperation as well.
We look forward to continuing our association with Kasetsart University and mutually prospering from beneficial opportunities for exchange and research among our students and scholars.
David LassnerInterim President
41
72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย จดหมายแสดงความยนด
University of Porto, Portugal
Universiti Putra Malaysia, Malaysia
It is with great satisfaction that we received the information about the anniversary of one of our partners, especially from an Institution that the University of Porto has always been honored to cooperate with over the past decades. Kasetsart University is famous worldwide and a leading Thai University and preparing highly qualified staff and students to take on challenges in a global reality.
Please accept, on behalf of University of Porto, my sincerest congratulations and warm regards on this special and solemn occasion of your 72nd anniversary. May the next 72 years be as successful and fruitful as the first ones have been to your prestigious University.
The University of Porto looks forward to the continued development of a long and productive relationship with Kasetsart University. I am confident that science and education will continue our coming closer together in the future, as they do in the present, so we can build an even better common academic reality together.
I would also like to take this opportunity to inform you that, arising from recent elections at our Institution, our newly elected Rector, Sebastido José Cabral Feyo de Azevedo, will take office on the 27th of June.
I reiterate our earnest wishes of further development and prosperity to the whole university community and I hope that future academic exchange between our Institutions will continue to enrich shared interests and shared values.
On behalf of Universiti Putra Malaysia (UPM), I would like to extend our heartfelt congratulations to Kasetsart University on your success to delivering excellence in education for 72 years. Over the years, UPM has formed a strong bond with Kasetsart University through collaboration particularly in staff and students mobility programmes.
The fast growing market economy, the rapid development of science & technology, lifelong learning, rising individual income levels, and living standard have stimulated the ever increasing demand for higher education opportunities. This creates a new market trend that is very globalized and challenging to the university’s educators and administrators. Thus, I have full confidence that Kasetsart University’s educators, administrators and of course the graduates will continue to address these global challenges.
We look forward to sharing ideas, academic & research collaboration, and success with Kasetsart University in the near future.
José Carlos Diogo Marques dos Santos Rector
Prof. Dato’ Dr. Mohd Fauzi Hj. RamlanVice Chancellor
University of Northern Colorado, USAThe relationship between our institutions has resulted in almost 100 KU faculty, administrators, and students visiting UNC to pursue degree programs, enhance their research skills, and complete professional development programs in areas as diverse as counseling psychology, education and technology, research methods, special education, and sport management and science. We are proud that UNC has prepared several KU faculty, including the principal at the Satit Kaset School and the newest faculty member in Educational Technology. Several of our teacher graduates have worked at the school and the school is a wonderful site for our student teachers.
On behalf of the University of Northern Colorado (UNC), I am happy to extend my congratulations to the faculty, staff, and students of Kasetsart University (KU) as you celebrate the 72nd anniversary. UNC is especially honored with our long-standing and close relationship with KU.
Kay NortonPresident
University of Hohenheim, GermanyOn behalf of the University of Hohenheim, it is my pleasure to congratulate Kasetsart University to its 72nd anniversary. Establishing our partnership in 1997 with a specific field related partnership on Sustainable Land Use and Rural Development in Mountainous Regions in Southeast Asia, our both institutions have been able to extend our research collaboration on the field of Food Security in 2009 with short- and long-term lectureships and research stays at our universities. It is our keen determination to keep up our intensive partnership with fruitfully combined research and scientific exchange.
I would like to take this opportunity to express our sincere thanks to Kasetsart University for its kind support and collaboration between our two institutions.
Prof. Dr. sc. agr. Stephan DabbertPresident
42
72 ป
มหา
วทยา
ลยเก
ษตรศ
าสตร
พพฒ
นแผน
ดนไท
ย
จดห
มายแ
สดงค
วามย
นด
Utsunomiya University, Japan
Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Poland
Yamaguchi University, Japan
I would like to congratulate the Kasetsart University (KU) on its 72nd Anniversary, no doubt a momentous and proud occasion for an educational institution which takes pride in being regarded as among the best in Asia and the world. As fellow founding members of the Southeast Asian University Consortium for Graduate Education in Agriculture and Natural Resources, our respective universities has a common commitment in sharing academic expertise and a mutual interest in improving the lives of our people. In fact, UPLB have had the privilege and pleasure of hosting 10 KU exchange students who participated in our Regional Summer Course on Sustainable Agriculture in Southeast Asian Countries back in 1999. Both KU and UPLB are regarded as prime movers in shaping the growth and advancement of agriculture in their respective countries as well as in the region. KU has the distinction of being the first agricultural university in Thailand; its establishment was part of the evolution of Thailand’s agricultural education. UPLB, which started as the UP College of Agriculture in 1909, has treaded the same path practically. Likewise, KU has been endorsed as a national university and is continued to be driven by the vision of becoming a leading research university in agriculture, food, technology and innovation. We look forward to more collaborations with you in the future.
The fundamental goal of Utsunomiya University is to improve the welfare of mankind and contribute to world peace through distinctive high-quality education and research as an institution open to society. Kasetsart University has been a reassuring partner to pursue our goal.
I am delighted to congratulate the 72nd Anniversary of Kasetsart University. Since our Utsunomiya University and Kasetsart University concluded the agreement of academic exchange in 1991, we have fostered warm friendship together. I would like to express my sincere appreciation for all the invaluable cooperation and friendship you have extended to UU last two decades. We wish Kasetsart University even more success in the future and we look forward to work with you in promoting a good research and education to create better international society.
Kasetsart University and Yamaguchi University have been working together to develop mutual academic exchanges for approximately 20 years. Yamaguchi University designated Kasetsart University as a priority university for cooperation, with a view toward improving Yamaguchi University’s research capabilities through this association with a leading research university. Because of the implementation of the Core-to-Core Program of JSPS, we strongly believe that the relationship between the two universities will become even stronger.
On behalf of Yamaguchi University, I offer you my sincere congratulations on the 72nd anniversary of the founding of Kasetsart University. I would like to pay homage to the superb achievements you and the faculty and staff of Kasetsart University have attained over the past seven decades. Again, let me cordially congratulate you on the splendid accomplishments and truly bright future of Kasetsart University.
Our two universities are cooperating in a frame of Erasmus Mundus Program, project EURASIA2, financed by the European Commission. Participation in EURASIA2 contributed to improvement of university’s recognition and allowed establishing closer cooperation between partner higher education institutions. Throughout the duration of the EURASIA2 project (2010 - 2014), WULS-SGGW signed Memorandum of Understanding with Kasetsart University, acting as one of associated partners included in the project. Established contacts helped in broadening possibilities of conducting joint scientific research and in enhancing university’s competitiveness and openness on further international collaboration.
On behalf of the Senate of Warsaw University of Life Sciences — SGGW (WULS-SGGW) and my own, I have a pleasure to extend our congratulations and express our appreciation on the 72nd Anniversary of Kasetsart University. With all our heart we would like to wish to the Kasetsart University the prosperity, the new creative and scientific achievements, the fruitful work for the benefit of education and global science development.
Takeo ShinmuraPresident
Masaaki Oka, M.D., Ph. D.President
Prof. Dr. Alojzy SzymanskiRector
University of the Philippines Los Banos, Philippines
Dr. Rex Victor O. CruzChancellor
43
72 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย จดหมายแสดงความยนด
1. พลเรอเอก สนธ กมลนาวน (1) 10 มนาคม 2485 - 24 กรกฎาคม 2487 (2) 2 สงหาคม 2487 - 17 กรกฎาคม 2488
2. นายทว บณยเกต (1) 1 กนยายน 2488 - 17 กนยายน 2488 (2) 24 มนาคม 2489 - 8 มถนายน 2489 (3) 11 มถนายน 2489 - 21 สงหาคม 2489
3. พระยาอรรถการยนพนธ 17 กนยายน 2488 - 24 มกราคม 2489
4. พระยาอชราชทรงสร 2 กมภาพนธ 2489 - 18 มนาคม 2489
5. นายจรญ สบแสง 24 สงหาคม 2489 - 30 พฤษภาคม 2490
6. พนเอก ชวง เชวงศกดสงคราม 31 พฤษภาคม 2490 - 8 พฤศจกายน 2490
7. พนตร ควง อภยวงศ 11 พฤศจกายน 2490 - 21 พฤศจกายน 2490
8. หมอมเจาสทธพร กฤดากร (1) 22 พฤศจกายน 2490 - 6 กมภาพนธ 2491 (2) 25 กมภาพนธ 2491 - 7 เมษายน 2491
9. พระยาพนานจร 15 เมษายน 2491 - 29 พฤศจกายน 2491
10. พระชวงเกษตรศลปการ (1) 30 พฤศจกายน 2491 - 24 มถนายน 2492 (2) 28 มถนายน 2492 - 28 พฤศจกายน 2494
11. พลเอก เภาเพยรเลศ บรภณฑยทธกจ 29 พฤศจกายน 2494 - 5 ธนวาคม 2494
12. จอมพลเรอ หลวงยทธศาสตรโกศล 8 ธนวาคม 2494 - 24 มนาคม 2495
13. พลเรอโท หลวงสนาวนววฒ
28 มนาคม 2495 - 11 ธนวาคม 2496
14. จอมพล ผน ชณหะวณ (1) 12 ธนวาคม 2496 - 25 กมภาพนธ 2500 (2) 31 มนาคม 2500 - 16 กนยายน 2500
15. นายวบลย ธรรมบตร (1) 23 กนยายน 2500 - 26 ธนวาคม 2500 (2) 1 มกราคม 2501 - 20 ตลาคม 2501 16. นายสวสด มหาผล 10 กมภาพนธ 2502 - 26 สงหาคม 2502
17. จอมพล สฤษด ธนะรชต 2 กนยายน 2502 - 8 ธนวาคม 2506
19. ศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ) 30 สงหาคม 2515 - 29 สงหาคม 2517
20. พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร (หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ) (1) 30 สงหาคม 2517 - 29 สงหาคม 2519 (2) 30 สงหาคม 2519 - 29 สงหาคม 2521 (3) 30 สงหาคม 2521 - 29 สงหาคม 2523 (4) 30 สงหาคม 2523 - 29 สงหาคม 2525
18. จอมพล ถนอม กตตขจร 9 ธนวาคม 2506 - 29 สงหาคม 2515
(พ.ศ. 2486 - 2495)
(พ.ศ. 2496 - 2505)
(พ.ศ. 2516 - 2525)
(พ.ศ. 2506 - 2515)
ทศวรรษท 1
ทศวรรษท 2
ทศวรรษท 4
ทศวรรษท 3
รายพระนามและรายนามนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตงแต พ.ศ. 2486 ถงปจจบน
24. ฯพณฯ นายอำาพล เสนาณรงค (4) 30 สงหาคม 2545 - 29 สงหาคม 2547
25. อาจารยปราโมทย ไมกลด 10 ตลาคม 2549 - 16 ตลาคม 2551
26. ศาสตราจารย ดร.กำาพล อดลวทย 7 พฤศจกายน 2551 - 6 มนาคม 2556
28. รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ 16 กมภาพนธ 2558 - ปจจบน
27. ศาสตราจารย ดร.นวต เรองพานช 7 มนาคม 2556 - 15 กมภาพนธ 2558
23. ศาสตราจารย ดร.สงา สรรพศร (1) 30 สงหาคม 2535 - 29 สงหาคม 2537 (2) 30 สงหาคม 2537 - 29 สงหาคม 2539
24. ฯพณฯ นายอำาพล เสนาณรงค (1) 30 สงหาคม 2539 - 29 สงหาคม 2541 (2) 30 สงหาคม 2541 - 29 สงหาคม 2543 (3) 30 สงหาคม 2543 - 29 สงหาคม 2545
20. พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร (หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ) (5) 30 สงหาคม 2525 - 29 สงหาคม 2527 (6) 30 สงหาคม 2527 - 29 สงหาคม 2529
21. ศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ ณ นคร 30 สงหาคม 2529 - 29 สงหาคม 2531
22. ศาสตราจารยพเศษ ประยร จนดาประดษฐ (1) 30 สงหาคม 2531 - 29 สงหาคม 2533 (2) 30 สงหาคม 2533 - 29 สงหาคม 2535
(พ.ศ. 2546 - 2555)
(พ.ศ. 2556 - ปจจบน)
(พ.ศ. 2536 - 2545)
(พ.ศ. 2526 - 2535)
ทศวรรษท 7
ทศวรรษท 8
ทศวรรษท 6
ทศวรรษท 5
รายพระนามและรายนามอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ตงแต พ.ศ. 2486 ถงปจจบน
4. ศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ) (3) 2 สงหาคม 2506 - 1 สงหาคม 2508 (4) 21 พฤศจกายน 2510 - 30 เมษายน 2512
5. หมอมหลวงชชาต กำาภ (1) 2 สงหาคม 2508 - 1 สงหาคม 2510 (2) 2 สงหาคม 2510 - 31 ตลาคม 2510
6. พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร (หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ) (1) 1 พฤษภาคม 2512 - 30 เมษายน 2514 (2) 1 พฤษภาคม 2514 - 30 เมษายน 2516
4. ศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ)
1. พลเรอเอก สนธ กมลนาวน 28 กนยายน 2486 - 27 กนยายน 2488
2. นายทว บณยเกต 28 กนยายน 2488 - 5 พฤษภาคม 2489
3. หลวงสวรรณวาจกกสกจ (ทองด เรศานนท) (1) 6 พฤษภาคม 2489 - 5 พฤษภาคม 2491 (2) 6 พฤษภาคม 2491 - 5 พฤษภาคม 2493 (3) 6 พฤษภาคม 2493 - 21 มนาคม 2495
3. หลวงสวรรณวาจกกสกจ (ทองด เรศานนท) (4) 22 มนาคม 2495 - 14 เมษายน 2501
4. ศาสตราจารยพเศษ อนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ) (1) 15 เมษายน 2501 - 1 สงหาคม 2504 (2) 2 สงหาคม 2504 - 1 สงหาคม 2506
6. พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร (หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ) (3) 1 พฤษภาคม 2516 - 5 พฤศจกายน 2517
7. ศาสตราจารยระพ สาครก รกษาราชการแทนอธการบด 6 พฤศจกายน 2517 - 12 พฤษภาคม 2518 อธการบด (1) 13 พฤษภาคม 2518 - 12 พฤษภาคม 2520 (2) 17 กนยายน 2520 - 16 กนยายน 2522
8. ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย องคสวรรณ รกษาราชการแทนอธการบด (1) 13 พฤษภาคม 2520 - 16 กนยายน 2520 (2) 17 กนยายน 2522 - 28 กมภาพนธ 2523 อธการบด (1) 29 กมภาพนธ 2523 - 28 กมภาพนธ 2525
(พ.ศ. 2486 - 2495)
(พ.ศ. 2496 - 2505)
(พ.ศ. 2516 - 2525)
(พ.ศ. 2506 - 2515)
ทศวรรษท 1
ทศวรรษท 2
ทศวรรษท 4
ทศวรรษท 3
13. รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ 8 มถนายน 2545 - 7 มถนายน 2549
14. รองศาสตราจารยวฒนา สวรรยาธปต รกษาราชการแทนอธการบด 8 มถนายน 2549 - 16 พฤศจกายน 2549
15. รองศาสตราจารย นสพ. ดร.ธานรตน สานตวตร รกษาราชการแทนอธการบด 17 พฤศจกายน 2549 - 15 กมภาพนธ 2550
16. รองศาสตราจารยวฒชย กปลกาญจน (1) 16 กมภาพนธ 2550 - 15 กมภาพนธ 2554
16. รองศาสตราจารยวฒชย กปลกาญจน (2) 16 กมภาพนธ 2554 - 15 กมภาพนธ 2558
17. ดร.อนามย ดำาเนตร รกษาราชการแทนอธการบด 16 กมภาพนธ 2558 - 16 กรกฎาคม 2558 รกษาการแทนอธการบด 17 กรกฎาคม 2558 - 15 สงหาคม 2558
18. รองศาสตราจารย ดร.บญชา ขวญยน รกษาการแทนอธการบด 16 สงหาคม 2558 - ปจจบน
11. ศาสตราจารย ดร.กำาพล อดลวทย (1) 8 มถนายน 2535 - 7 มถนายน 2537 (2) 8 มถนายน 2537 - 7 มถนายน 2539
12. ศาสตราจารย ดร.ธระ สตะบตร (1) 8 มถนายน 2539 - 7 มถนายน 2541 (2) 8 มถนายน 2541 - 7 มถนายน 2545
9. ผชวยศาสตราจารย ดร.จงรก ปรชานนท (1) 8 มถนายน 2525 - 7 มถนายน 2527 (2) 8 มถนายน 2527 - 7 มถนายน 2529
10. ศาสตราจารย ดร.สธรรม อารกล (1) 8 มถนายน 2529 - 7 มถนายน 2531 (2) 8 มถนายน 2531 - 7 มถนายน 2533 (3) 8 มถนายน 2533 - 7 มถนายน 2535
(พ.ศ. 2546 - 2555)
(พ.ศ. 2556 - ปจจบน)
(พ.ศ. 2536 - 2545)
(พ.ศ. 2526 - 2535)
ทศวรรษท 7
ทศวรรษท 8
ทศวรรษท 6
ทศวรรษท 5
จดตงสถาบนคนควาและพฒนาผลตผลทางการเกษตร
และอตสาหกรรมเกษตร
เรมดำาเนนการเครอขายนนทร
กอสรางสระสวรรณชาด
ลงนามบนทกความรวมมอทางวชาการกบมหาวทยาลย
จำาปาสก สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว
จดตงศนยนาโนเทคโนโลย
จดตงศนยศกษาและพฒนาการจดการศกษาพเศษ “คณพม”
จดรถสวสดการเดนทางภายในวทยาเขตบางเขน
โดยไมคดคาบรการ
จดตงศนยความเปนเลศทางวชาการดานเครองจกรกลการเกษตร
และอาหาร
เฉลมฉลองในวาระครบรอบการสถาปนา 72 ปมหาวทยาลย
ประกาศ พ.ร.บ.เปนมหาวทยาลยในกำากบของรฐ
พธเปดอนสาวรยบรพาจารย “สามเสอแหงเกษตร”
สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจฯ มาพระราชทานปรญญาบตร
แทนพระองคเปนครงแรก ทำาใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนมหาวทยาลยทพระองคเสดจฯ
มาพระราชทานปรญญาบตรแหงแรกและแหงเดยวในประเทศไทย
จดตงศนยคอมพวเตอร สงกดสถาบนวจยและพฒนา
แหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ
อครราชกมาร เสดจเขาศกษาท
คณะวทยาศาสตร
รฐบาลฝรงเศสใหความชวยเหลอในการจดตงโครงการศนยวจย
เพอการพฒนาระบบเกษตรกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
อาคารจกรพนธเพญศรใชเปนสถานทพระราชทานปรญญาบตร
ครงแรก
จดตงคณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตร
จดตงบณฑตวทยาลย
กอตงโรงเรยนชางไหมกรมชางไหม
รชกาลท 5 โปรดเกลาฯ ใหจดงานแสดงกสกรรมและพาณชยการครงท 1
ทวงสระปทม
กอตงโรงเรยนปาไม ของกรมปาไม ทจงหวดแพร
โรงเรยนชางไหมเปดแผนกเพาะปลก
เปลยนชอเปนโรงเรยนวชาการเพาะปลก
กอตงโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมหอวง (พระราชวงวนดเซอร)
ยกฐานะโรงเรยนฝกหดฯ ทแมโจ เปน “วทยาลยเกษตรศาสตร”
กอตงโรงเรยนชางชลประทาน สงกดกรมชลประทาน
จดงานตลาดนดเกษตรกลางบางเขนครงท 1
จดหมายขอรบการสนบสนนจากหลวงสวรรณฯ ไปถงจอมพล ป. พบลสงครามและไดรบการตอบกลบ
ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ)
ดำารงตำาแหนงอธการบด
กอตงวงดนตรไทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ประสาทอนปรญญาบณฑตรนท 1 (นสตทเรยนตงแตสมยเปนวทยาลยเกษตรศาสตร)
ยกฐานะวทยาลยเกษตรศาสตรทบางเขนขนเปน
“มหาวทยาลยเกษตรศาสตร”
กอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2486
นาย Vito F. del Fierro Jr. ชาวฟลปปนส จบปรญญาโท
หลกสตรกสกรรมและสตวบาลเปนมหาบณฑตคนแรก
เรมขยายงานมหาวทยาลยไปวทยาเขตกำาแพงแสน
จงหวดนครปฐม เพอรองรบการเตบโตในอนาคต
พธเปดศนยฝกอบรมวนศาสตรชมชนฯ โดยรฐบาลสวตเซอรแลนด
และธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย
สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา
กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร เสดจฯ มาเปนอาจารยพเศษ
วชาภาษาฝรงเศส
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจฯ ไปในพธพระราชทาน
ปรญญาบตรครงแรก ณ ตกปฏบตการเคม
วนท 25 พฤษภาคม 2493
เรมมนสตหญงเปนรนแรก
ยกฐานะเปนกรมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
มการกำาหนดเครองแบบนสตหญงครงแรก
ปแรกของประเพณ “ชาวเรอ - ชาวไร”
มหาวทยาลย Oregon State ชวยเหลอปรบปรงกจการของ
มหาวทยาลยผานการสนบสนนของ USOM (United States
Operations Mission) จนเปนทมาของสญญา KU-OSU
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจฯ ไปทรงเปดงานวนเกษตร
เปนครงแรก
หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ นำาสมาชกวง KU Band
เขาเฝาฯ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ พระทนงอมพรสถาน
เพอถวายตวเขารวมบรรเลงดนตรถวายออกอากาศ
ทางสถานวทย อ.ส.
โรงเรยนวนศาสตรทจงหวดแพร เปลยนชอเปนวทยาลยวนศาสตร
จดตงมลนธมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
จดตงคณะมนษยศาสตร โดยแยกภาควชาภาษา
ออกจากคณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตร และแยกภาควชา
ปรชญาและศาสนาออกจากคณะสงคมศาสตร และเปลยนชอ
คณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตร เปน “คณะวทยาศาสตร”
จดตงศนยสนเทศทางกระบอนานาชาต และสำานกหอสมด
ภาควชากฏวทยา คณะเกษตร ผลตบณฑตปรญญาเอกคนแรก
สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณ- วลยลกษณ อครราชกมาร
เสดจมาพระราชทานปรญญาบตรแทนพระองคเปนครงแรก
จดตงคณะสถาปตยกรรมศาสตร
มหาวทยาลยลงนามขอตกลงถายทอดเทคโนโลย KU-Green
และอนญาตใหรบสทธในการผลตตลอดอายสทธบตร
จนถงป พ.ศ. 2560
เปดการเรยนการสอนทวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร
พธเปดใชถนนใหมในมหาวทยาลย 6 สาย ตงชอตามอดตอธการบด
พธเปดอาคารวศวกรรมศาสตร 60 ป
ทลเกลาฯ ถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด (วศวกรรมตอเรอ
และเครองกลเรอ) แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
จดตงคณะศลปศาสตรและ วทยาศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน
จดตงสำานกพพธภณฑและวฒนธรรมการเกษตร
โครงการกอสรางอาคารศนยสารนเทศ 50 ป มก.
เปนเจาภาพจดการแขงขนกฬามหาวทยาลย ครงท 20 หรอ
“นนทรเกมส”
จดสรางพระพทธชนสหจำาลองเปนพระพทธรปประจำามหาวทยาลย
ถวายปรญญาวทยาศาสตรดษฎ-บณฑตกตตมศกด สาขาวชาวนศาสตร แดเจาชายฟลป
ดยกแหงเอดนบะระ
ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (ADB) รฐบาลไทย และรฐบาลไตหวน รวมมอจดตงศนยวจยและพฒนาพชผกแหงเอเชย
จดงานวนเกษตรแหงชาต ทวทยาเขตกำาแพงแสนครงแรก
ทลเกลาฯ ถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด แด
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวพรอมกนรวม 11 สาขา
พธเปดอาคารศาลาหกเหลยม แทนหลงเกา
จดตงวทยาลยสงแวดลอม
สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร
เสดจฯ มาพระราชทานปรญญาบตรแทนพระองค
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเฉลมฉลองในวาระครบรอบ 60 ป
จดตงศนยการศกษานานาชาต
แยกสำานกงานบรการวชาการและสำานกงานทรพยสนออกจากกน
เพอความคลองตวในการบรหารงาน
จดทำาแผนแมบทเพอสรางรายไดจากสถาบนเฉพาะทางและสถานวจยของมหาวทยาลย
ปรบปรงอาคารสตวบาลเดม เปนอาคารหอประวต
จดทำาระบบฐานขอมลวจยออนไลน
อาคารปฏบตการทางดานคอมพวเตอร สำานกบรการ
คอมพวเตอรสรางเสรจ
อาคารระพสาครกสรางเสรจ
พธเปดฟารมเลยงไก หลวงสวรรณวาจกกสกจ
ณ ภาควชาสตวบาล
พธเปดโรงละครประเสรฐ ณ นคร ณ สำานกพพธภณฑและ
วฒนธรรมการเกษตร
พธเปดศนยหนงสอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ณ อาคารวทยบรการ
ตงหอประวตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
เปลยนระเบยบในพธพระราชทานปรญญาบตรจากการคกเขาเปนยนรบ
ลงนามความรวมมอทางการศกษากบมหาวทยาลย Hawaii จนเปนทมาของ
สญญา KU - U. of Hawaii
สมาคมนสตเกาฯ จดงาน “ลลาศเกษตรกร” และเรมมการรอฟนงาน
วนเกษตรอกครง หลงชะงกไปตงแตป พ.ศ. 2498 ดวยเหตผลทางการเมอง จดตงคณะอตสาหกรรมการเกษตร
รฐบาลญปนใหความชวยเหลอการกอสรางศนยสงเสรมและฝกอบรม
การเกษตรแหงชาต และศนยจกรกลการเกษตร
จดตงกองวเทศสมพนธสงกดสำานกงานอธการบด
เปดสอนหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต
เชอมโยงเครอขายนนทรกบคณะและหนวยงานในมหาวทยาลยครบทกแหง
ทำาพธฝงแคปซลเวลา
พธเปดอาคารการเรยนร สำานกหอสมด
เรมระบบการลงทะเบยนเรยนออนไลน
เผยแพรภาพรายการ KU-Channel
สนามอนทร จนทรสถตย สรางเสรจและเปดใชในวนงานกรฑา
หมอมหลวงชชาต กำาภ ดำารงตำาแหนงอธการบด
แผนกวชาสตวบาลจดพมพวารสารสตวบาล “สาสนไก” ออกเปนรายเดอน
จดตงโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ตงศนยวจยการควบคมศตรพชโดยชวนทรยแหงชาตขนในพนท
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
จดตงสถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
รฐบาลญปนชวยเหลอโดยมอบเงน ใหเปลา สำาหรบการกอสรางศนยปฏบต
การวจยและเรอนปลกพชทดลอง ทวทยาเขตกำาแพงแสน
จดตงสำานกทะเบยนและประมวลผล
แยกคณะบรหารธรกจออกจากคณะเศรษฐศาสตรและบรหารธรกจเดม
เปดใชเครอขายนนทร
ไดรบรางวลอนดบ 1 ของมหาวทยาลยไทยและอนดบท 46 ของมหาวทยาลยโลก
ดานความเปนมตรตอสงแวดลอม จากการจดอนดบของ UI Green Metric 2011
จดตงศนยวทยาศาสตรไขหวดนก
จดตงโครงการขยายพนทใหบรการเครอขายไรสาย (Wi-Fi)
กอตงมลนธคณพมทลเกลาฯ ถวายกาญจนบตร อาเศยรวาท
แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในโอกาสมหามงคลทรงครองสรราชสมบต
ครบ 50 ป
เรมโครงการใหบรการอาหารภาคคำา
(KU Night Food)
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจฯ ไปทรงตดตามการดำาเนนงานของ ศนยรกษสนขหวหน
สำานกหอสมดไดรบรางวล หองสมดคารบอนนวทรล
“Carbon-neutral Library” แหงแรกของประเทศไทย
ปรบโครงสรางการแบงสวนราชการภายใน 4 คณะ
ไดแก คณะเกษตร คณะเกษตร กำาแพงแสน คณะประมง
คณะมนษยศาสตร
นสตรบปรญญาปแรกจากผแทนพระองค
นสตชนปท 2 คณะเกษตร สาขาเกษตรศาสตร ยายไปเรยน
ทวทยาเขตกำาแพงแสน
จดตงศนยฝกอบรมวนศาสตรชมชนแหงภมภาคเอเชยแปซฟก
วางศลาฤกษกอสรางหอประชม และเปดเรอนพยาบาล (สรางจากการ
ขอรบบรจาค)
กอตงสำานกสงเสรม มภารกจสงเสรมและเผยแพรความรทางการเกษตรตอสาธารณะ
รวมหองสมดมหาวทยาลยกบหองสมดของสถาน
ทดลองเกษตรของกรมกสกรรม และใชชอวา
หอสมดกลาง
2453
2479
2489 25272497
2500
2523 2537 254925432517 2532
2508
2514 2521
2554
2547
2539
2551
2557
2519
2502
2493
2487
2491
2501
2494
2524
25422544
2531
2481
2448
2460 เปดสอนปรญญาโทครงแรก
หลกสตรกสกรรมและสตวบาลมหาบณฑต สาขาสตวบาล
และพชไรนา
จดพมพขาวเกษตรศาสตรเปนครงแรก
จดตงวทยกระจายเสยงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
จดตงคณะศกษาศาสตร
จดตงคณะสงคมศาสตร
กอตงชมรมมก.อาวโส (KUSA)
คณะวนศาสตรรบนสตหญงเปนปแรก
เปดรบนสตโครงการนกกฬาดเดนรนแรก
ปรบหลกสตรปรญญาตรจาก 5 ป มาเปน 4 ป ยกเวนสาขา
สตวแพทยศาสตรยงคงเปน 6 ปดงเดม
จดตงสถาบนคนควาและพฒนาผลตภณฑอาหาร
พธเปดอนสาวรยหลวงสวรรณวาจกกสกจ
วนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2511
เรมเปดการเรยนการสอนทวทยาเขตกำาแพงแสน
2498 2504
2518
2529
25132509
2510
2507
2511 2534
2548 2552
2558
25382522
72ปพพฒนแผนดนไทยเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตรเกษตรศาสตร
2520 2526 2535 2536 2545 2546 2555 2556
2530
2550
2482
ยายวทยาลยเกษตรศาสตรทแมโจมาบางเขน
2447 2485 2486 2495 2505 25062496 2515 2516 2525
หกรอบนกษตร ศรสวสดรตนตรยวไลโรจน สถตโสตถเถกงสขทกสถาน
อญเชญไทเทพพรณบญบนดาล โปรดประทานสขสมฤทธนจนรนดร
ศภมสดวารกาลมงคล ดถดลบรรจบครบกจสรรค
เกษตรศาสตรรงเรองเนองอนนต กจผกพนสรางชาตพลาศมา
นบเวลายกาลนานหกรอบ ตามระบอบวชาการงานกาวหนา
จากกำาเนดเกดกอตอตงมา ทรงคณคายงใหญในแหลมทอง
จำาเรญวยจำาเรญกจจำาเรญตา พฒนารอบดานงานทงผอง
วชาการกาวไปในครรลอง ดงแสงทองสองสกลดลสขตาม
สรางบณฑตกาวหนาปญญาเลศ จตประเสรฐสงคานาเกรงขาม
คณธรรมนำาวชาปญญาตาม นำาจตงามทงความรฟตระการ
ถงวนนเกษตรศาสตรพลาสลำา เปนผนำาสรรพวชามหาศาล
เปนศนยรวมกาวหนาวชาการ ความเชยวชาญเดนดงทวแดนไทย
มนนทรสงเดนเปนสญลกษณ เหนประจกษพฤกษอรามงามไสว
พมขจชอขจรขจายไป หอมยวนใจกลนสคนธปรนจรง
ชาวนนทรมปญญาสงคาลำา วฒนธรรมรงเรองงามเฟองฟง
ศลปะงดงามตามบำารง ดวยหมายมงความรคคณธรรม
เกษตรศาสตรกาวไปไมยงหยด งามผองผดเกยรตตระการนานฉนำา
พฒนาทกดานงานประจำา ตระหนกทำาชาตไทยใหยนยงฯ
จากอดตสปจจบน
จากอดตสปจจบน
กอนจะถงทศวรรษท 1
อรณรงแหงเกษตรศกษาในแดนสยาม เกดโรงเรยนชางไหมในเบองตน กาลผานพนโรงเรยนเปลยนนามใหมชอ “วชาการเพาะปลก” งามวไล จนเตบใหญพฒนาวชาการเปนโรงเรยนฝกหดครนามนยม ชอ“ประถมกสกรรม”นำเรยกขานขยายสถนแควนแดนกนดาร เพมผลงานอำนวยชวยสรางชาตทแมโจแดนไกลไดกอตง นามเดนดง“วทยาลยเกษตรศาสตร”เปนปฐมสถาบนอนสามารถ เรมประกาศศกดศรเกษตรไทยยายมาสบางเขนเปนสวนกลาง รวมแนวทางชลประทานการปาไมยกฐานะสถาบนอนเกรยงไกร นามยงใหญ“มหาวทยาลยเกษตรศาสตร”ฯ
อรณรงแหงเกษตรศกษาดงแสงสองพสธาสยาม (พ.ศ. 2447 - 2485)
การศกษาดานการเกษตรของประเทศสยามในชวงสมย รชกาลท5-7มรากฐานจากบรรดานกเรยนนอกหลายพระองค และหลายทานหนงในนนคอพระยาเทพศาสตรสถตย(โหกาฬดษย) ผสำเรจการศกษาดานการเกษตรจากมหาวทยาลย Reading ประเทศองกฤษ เปนผกอตง “โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม” โรงเรยนตนแบบแรกทสอนใหทำเกษตรกรรมแบบ“ทำมอ”โรงเรยน แหงนเปนแหลงผลตนกเรยนการเกษตรทสำคญ และเปนศนย รวม บณฑตทจบมาจากตางประเทศ ซงในเวลาตอมากลายมาเปน อาจารยผสอนทมบทบาทหลายทาน อาท หลวงสวรรณวาจก- กสกจและหลวงองคศรกสการ โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมขยายกจการและ ยายสถานทเรยนไปหลายแหง ตงแตจงหวดนครปฐม จงหวด ประจวบครขนธ จงหวดสระบร หรอแมแตจงหวดนครราชสมา นยหนงเพอบกเบกสถานทศกษาดานการเกษตร และอกนยหนง เพอทำาไรสำาหรบนำาผลผลตมาจนเจอค า ใชจายของโรงเรยน นโยบายทางการศกษาทไมแนนอนยคนน ทำาให การศกษา ดานการเกษตรของประเทศสยามไมไดรบการสนบสนนงบประมาณ ตามทควร สงผลใหคณาจารยหลายทานตองถกโอนยายไป รบราชการตามหนวยงานตางๆ อยเสมอ
กอนจะถงทศวรรษท 1 อรณรงแหงเกษตรศกษา ดงแสงสองพสธาสยาม
การเปลยนแปลงการปกครองในป พ.ศ. 2475 เปนผลให นโยบายดานการเกษตรเนนเชงวทยาศาสตรมากขน มการตง สถานวจยและทดลองควบคกบโรงเรยนเกษตรฯ ตามภมภาค ตางๆ “สามเสอเกษตร” อนไดแก หลวงสวรรณวาจกกสกจ พระชวงเกษตรศลปการ และหลวงองคศรกสการ จงมโอกาส ไดรบตำแหนงอาจารยใหญตามโรงเรยนตางๆในแตละภมภาค นโยบายการเกษตรและการศกษาทผนผวนในอกหลายป ตอมา ทำาใหโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมมแนวโนมถกยบ อาจารยใหญทงสามไดเสนอวาไมควรยบเนองจากเสยดาย องคความรดานการเกษตรทบมเพาะกนมา17ปรฐบาลจงคงเหลอ โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมทแมโจ จงหวดเชยงใหมไว และในเวลาตอมาไดยกระดบขนเปน“วทยาลยเกษตรศาสตร”การเปด สถานวจยเกษตรททงบางเขนของรฐบาลเปนเสมอนใบเบกทางแรก ททำใหอาจารยใหญทงสามไดเลงเหนคณคาของการทจะพฒนา แวดวงการศกษาดานการเกษตรอกครงจงทำเรองยายวทยาลย เกษตรศาสตรมาอยคกบสถานวจยเกษตรททงบางเขน จนกระทง ยกฐานะขนเปนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2486
52
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
พ.ศ. 2447 กอตงโรงเรยนชางไหม กรมชางไหม
พ.ศ. 2448โรงเรยนชางไหมเปดแผนกเพาะปลก เปลยนชอเปนโรงเรยนวชาการเพาะปลก
ในหวงเวลาทชาตตะวนตกกำาลงแผอทธพลมายงภมภาค
เอเชยชวงปลายสมยรชกาลท 5 “นกเรยนนอก” หลายพระองค
และหลายคน สำาเรจการศกษาและทยอยกลบมาสประเทศสยาม
นกเรยนนอกเหลานเปนผลผลตจากสายพระเนตรอนยาวไกล
ของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ผทรงพระกรณา
โปรดเกลาฯ ใหบรรดาพระบรมวงศานวงศ ลกหลานขาราชการ
และนกเรยนทน ไปศกษาเลาเรยนสรรพวชาจากตางประเทศเพอ
กลบมารบราชการและพฒนาสยามใหทนสมยทดเทยมอารยประเทศ
ยคนน
ในบรรดานกเรยนนอกทสำาเรจการศกษากลบมา หนงในนน
คอ พระองคเจาเพญพฒนพงศ (พระเจาบรมวงศเธอ พระองคเจา
เพญพฒนพงศ กรมหมนพไชยมหนทโรดม) ทรงสำาเรจการศกษา
ดานวชาเพาะปลกจากประเทศองกฤษในป พ.ศ. 2444 และเสดจ
กลบมารวมงานดานการเลยงไหม ซงเปนสนคาสงออกราคาดของ
สยามยคนน พระองคเจาเพญพฒนพงศทรงงานรวมกบนายโทยามา
ผเชยวชาญการเลยงไหมชาวญปน และทรงตงสถานทดลองเลยงไหม
ขนทตำาบลศาลาแดง ตอมาในป พ.ศ. 2446 จงยกระดบฐานะ
หนวยงานนขนเปน “กรมชางไหม” โดยพระองคทรงดำารงตำาแหนง
เจากรม และกอตง “โรงเรยนชางไหม” ควบคกนในอก 1 ปถดมา เพอ
จดสอนวชาการเลยงไหมขนสง และผลตพนกงานไหมทดแทน
ผเชยวชาญจากชาวญปนทวาจางมา
ในป พ.ศ. 2448 การศกษาดานการเกษตรในประเทศสยาม
ถอกำาเนดขน ณ โรงเรยนชางไหมแหงนนเอง เมอมการเพมหลกสตร
ดานการเพาะปลกในการเรยนการสอน และไดเปลยนชอโรงเรยน
เปน “โรงเรยนวชาการเพาะปลก” เพอขยายงานสอนใหครอบคลม
ไปถงดานการเกษตร ทวาในความเปนจรงยงมไดมการสอนดาน
หลกกสกรรมอยางจรงจง เพราะมเพยงการสอนเรองการทำาไหม แต
กระนนยงมศษยเกาทสำาเรจการศกษาจากโรงเรยนน ไดไปศกษาตอ
ดานการเกษตรโดยตรงในตางประเทศ ยกตวอยางเชน พระยาโภชากร
(ตร มลนทสต) ผจบจากโรงเรยนวชาการเพาะปลกและไปศกษาตอ
ทมหาวทยาลย Cornell ประเทศสหรฐอเมรกา และกลบมาพฒนา
งานเกษตรของประเทศ โดยเฉพาะดานนาทดลองและสถานทดลอง
พนธพชตางๆ
วนท 28 พฤศจกายน พ.ศ. 2451 กระทรวงเกษตราธการ
ไดเปด “โรงเรยนกระทรวงเกษตราธการ” ขน เพอมงผลตบคลากร
ปอนเขาสระบบราชการของกระทรวง หลงจากนนจงไดยายโรงเรยน
วชาการเพาะปลกมารวมกบอกสองโรงเรยนในสงกดของกระทรวง
คอโรงเรยนแผนท และโรงเรยนกรมคลอง โดยจดการเรยนการสอน
ขนทวงสระปทม
ตอมาในป พ.ศ. 2460 เจาพระยาธรรมศกดมนตร (สนน
เทพหสดน ณ อยธยา) ซงสำาเรจการศกษาจากวทยาลยฝกหดคร
Borough Road ประเทศองกฤษ ไดขนดำารงตำาแหนงเสนาบด
กระทรวงธรรมการ และดำารทจะออกพระราชบญญตประถมศกษา
ใหเดกไทยทวประเทศไดเขาเรยนหนงสอ (การศกษาภาคบงคบ)
แตเกดความกงวลวา เมอเดกจบการศกษาจะหนมาฝกใฝแตใน
งานเสมยนหรอจบปากการบราชการเสยหมด และละทงการทำางาน
ออกแรงหรอใชมอทำา จงไดปรกษากบพระยาเทพศาสตรสถตย
ภาพนกเรยนหลกสตรประโยคครประถมกสกรรม (ป.ป.ก.) รนแรกสวนหลวง (หอวง) ป พ.ศ. 2460
53
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
พ.ศ. 2448โรงเรยนชางไหมเปดแผนกเพาะปลก เปลยนชอเปนโรงเรยนวชาการเพาะปลก
พ.ศ. 2451 กระทรวงเกษตราธการกอตงโรงเรยน เพอผลตขาราชการของกระทรวง
พ.ศ. 2453 รชกาลท 5 โปรดเกลาฯ ใหจดงานแสดงกสกรรมและพาณชยการครงท 1 ทวงสระปทม
พ.ศ. 2460 กอตงโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมหอวง (พระราชวงวนดเซอร)
อำนาจใหญและความสมบรณไมไดอยแกผซงมอาณาเขตกวางขวางอำานาจแลความสมบรณยอมมแกประเทศท เจร ดวยกสกรรม และพาณชยการเพราะเหตนนถงวาจะเปนการทำยากปานใดเราควรทจะพยายามบำรงกสกรรมและพาณชยการใหเจรญขนเพราะเปนทตงแหงความสมบรณ ความสมบรณเปนทตงแหงกำลง กำลงยอมเปน ทตงแหงอำนาจ
พระราชดำรสของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวดานการเกษตร
พระยาวงษานประพนธ เสนาบดกระทรวงเกษตราธการ อานคำากราบบงคมทลพระกรณาตอพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ในการเปดการแสดงกสกรรม
และพาณชยการ ครงท 1 เมอวนท 18 เมษายน พ.ศ. 2453
54
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
พ.ศ. 2460 เกดนำาทวมใหญกรงเทพฯ
พ.ศ. 2461ยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมหอวงไปอยทพระประโทณ จงหวดนครปฐม
(โห กาฬดษย) นกเรยนนอกอกคนทสำาเรจการศกษาดานการเกษตร
จากมหาวทยาลย Reading ประเทศองกฤษ และเหนสมควรบรรจ
วชาการเพาะปลกเบองตนลงในหลกสตร เพอใหนกเรยนไดเรยนร
การทำาสวนหรอทำางานโดยใชมอ
แตอปสรรคขณะนนคอ ยงไมมอาจารยทสามารถสอนวชา
ดงกลาวได ดงนนเพอเปนการสรางรากฐาน ในวนท 17 พฤษภาคม
พ.ศ. 2460 จงไดกอตง “โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม” แหงแรก
ณ บรเวณบานสวนหลวง วงสระปทม หรอทนยมเรยกกนวาหอวง
หรอวงใหม ตงอยบรเวณสนามกฬาแหงชาตในปจจบน โรงเรยนแหงน
รบนกเรยนโดยระบบคดเลอกจาก 19 มณฑล (สมยทยงปกครองดวย
ระบบเทศาภบาล) นกเรยนรนแรกหลกสตรประโยคครประถมกสกรรม
(ป.ป.ก.) มทงหมด 26 คน โดยมพระยาเทพศาสตรสถตยเปน
อาจารยใหญและสอนวชากสกรรม นายทองด เรศานนท (หลวงสวรรณ
วาจกกสกจ) และนายผล สนธระเวชญ (หลวงผลสมฤทธกสกรรม)
เปนอาจารยผชวย สอนวชาภาษาไทยและคำานวณ
เหตการณนำาทวมใหญกรงเทพฯ ป พ.ศ. 2460 หลงจากตง
โรงเรยนไดไมนาน และความตองการใหมบรเวณพนทกวางขวางขน
เพอประกอบการเกษตร จงเปนหนงในสาเหตทพระยาเทพศาสตร-
สถตยตดสนใจยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมไปยงตำาบล
พระประโทณ (สะกดตามแบบเกา) จงหวดนครปฐม ซงอาศยทดน
ของวดพระประโทณเปนทตง มบนทกวาทงอาจารยใหญ อาจารย
ผชวย และนกเรยนตองชวยกนบกเบกถางปาดวยตนเองเพอใชเปน
สถานทตงของแปลงเกษตร เรอนพก และหองเรยนใหม จนกระทงป
พ.ศ. 2463 นายทองด เรศานนท และนายผล สนธระเวชญ อาจารย
ผชวย ไดรบโอกาสไปศกษาตอดานการเกษตรทประเทศฟลปปนส
ซงเปนชวงทนายชน อองระเบยบ (หลวงชณหกสการ) สำาเรจ
การศกษาดานการเกษตรจากมหาวทยาลย Reading ประเทศ
องกฤษ และนายผาย เทพสทธา (ขนกสกรพศาล) ศษยเกาโรงเรยน
ฝกหดครประถมกสกรรมรนกอนหนา กลบมาเปนอาจารยผชวยแทน
ในยคนน ประเทศฟลปปนสยงตกเปนอาณานคมของประเทศ
สหรฐอเมรกา สหรฐฯ จงมบทบาทสำาคญในฐานะผวางรากฐาน
ระบบการศกษาของฟลปปนส นกเรยนไทยยคนนจงนยมไปศกษา
ตอทประเทศฟลปปนสเปนจำานวนมาก ในป พ.ศ. 2466 นายอนทร
จนทรสถตย ผสำาเรจการศกษาปรญญาตรดานการเกษตรจาก
University of the Philippines Los Banõs ประเทศฟลปปนส
และสำาเรจการศกษาปรญญาโทจากมหาวทยาลย Cornell ประเทศ
สหรฐอเมรกา ไดกลบมาบรรจเปนอาจารยทโรงเรยนฝกหดครประถม
กสกรรม และอกปถดมา นายทองด เรศานนท ทสำาเรจการศกษาจาก
University of the Philippines Los Banõs เชนกน ไดกลบมา
เปนอาจารยทโรงเรยนแหงนดงเดม
ดวยวสยทศนของพระยาเทพศาสตรสถตยทตองการขยาย
งานการศกษาดานการเกษตรไปยงภมภาค ในเทอมตนป พ.ศ. 2467
นนเอง นกเรยนชนปท 2 กวา 20 ชวตและอาจารยเดนทางโดยรถไฟ
สายใตจากบางกอกนอยไปยงบางสะพานใหญ อำาเภอบางสะพาน
จงหวดประจวบครขนธ พรอมกบเครองมอไถปราบและเครอง
ดำารงชพจำานวนหนง เพอไปตระเตรยมสถานทสำาหรบขยายงาน
โรงเรยนฝกหดฯ แหงใหม ซงตงอยบนเนนรมทะเลเพยง 15 เสน และ
หางจากฟารมบางเบดของหมอมเจาสทธพร กฤดากร บดาแหง
การเกษตรยคใหมของสยามประมาณ 30 กโลเมตร ระหวางนน
บรรดานกเรยนและอาจารยจงมโอกาสรบเสดจหมอมเจาสทธพร
อยบอยๆ และไดเรยนรการทำาเกษตรสมยใหมจากพระองคมากมาย
ปเดยวกนนเอง นายชวง โลจายะ ไดสำาเรจการศกษาปรญญาโท
ดานการเกษตรจากมหาวทยาลย Wisconsin ประเทศสหรฐอเมรกา
และมาบรรจเปนอาจารยทบางสะพานใหญ นายชวงยงเปนผรเรม
การออกวารสารดานกสกรรมเพอใหความรแกประชาชน จนเปน
ทมาของหนงสอพมพ “กสกร” โดยหมอมเจาสทธพรเปนเจาของและ
บรรณาธการ สวนบรรดาอาจารยของโรงเรยนเปนกองบรรณาธการ
ในป พ.ศ. 2468 โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม
บางสะพานใหญมการตงแผนกฝกหดอาจารยมลกสกรรมขน
เพอผลตอาจารยตามโรงเรยนประชาบาล เพอขยายงานไปตาม
55
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
พ.ศ. 2461ยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมหอวงไปอยทพระประโทณ จงหวดนครปฐม
พ.ศ. 2466นายอนทร จนทรสถตย มหาบณฑตดานการเกษตรคนแรกของสยามสำาเรจการศกษากลบมาจากสหรฐฯ
พ.ศ. 2467 ยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมพระประโทณไปอยทบางสะพานใหญ จงหวดประจวบครขนธ
พ.ศ. 2471 ยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมบางสะพานใหญไปอยททบกวาง จงหวดสระบร
ทองถนมากขน ขณะนนกระทรวงธรรมการไดตงแผนกมธยม
เกษตรกรรมดวย เพอรบผทจบมธยมศกษาปท 7 และ 8 มาอบรม
วชาการเกษตร (ยบไปในป พ.ศ. 2470 เพราะไมมผสมครเรยน)
ปตอมาใน พ.ศ. 2469 โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมไดเปลยน
ชอเปนโรงเรยนฝกหดอาจารยมลกสกรรมประจำามณฑลนครชยศร
สภาพเศรษฐกจตกตำาหลงสงครามโลกครงท 1 สงผลกระทบ
ตอระบบราชการเปนวงกวาง โรงเรยนขาดแคลนงบประมาณ
อยางหนก พระยาเทพศาสตรสถตยจงดำารแยกนกเรยนจากโรงเรยน
ฝกหดครประถมกสกรรมปท 2 จากบางสะพานใหญ ไปตงเปน
โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมทตำาบลทบกวาง อำาเภอแกงคอย
จงหวดสระบร อกแหงหนง เพอมงฝกฝนนกเรยนปลกพชไรและ
เลยงสตวขนาดใหญ และอกนยหนงคอตองการสรางรายไดจากการ
ทำาการเกษตรและขายผลผลต เพอจนเจอโรงเรยนทกำาลงวกฤต
เพราะขาดแคลนงบประมาณ กลางเดอนสงหาคม พ.ศ. 2469
นกเรยนชนปท 2 จากบางสะพานใหญประมาณ 10 คน ไดเดนทาง
โดยรถไฟไปยงชายปาดงพญาไฟเพอถางปาเชนเดยวกบท
บางสะพานใหญ เพอสรางโรงอาหาร เรอนนอน และแปลงเกษตร
จนเกดเปนโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมทบกวางขนมา
ในชวงสมยรชกาลท 7 การเมองเตมไปดวยความผนผวน
และมการเปลยนแปลงคณะรฐมนตร ในป พ.ศ. 2469 เจาพระยา
ธรรมศกดมนตรซงดำารงตำาแหนงเสนาบดกระทรวงธรรมการ ได
ตดสนใจกราบบงคมทลลาออกจากราชการ เพอรบบำาเหนจบำานาญ
สงผลใหนโยบายดานการศกษาของสยามเปลยนแปลงไปดวย ตอมา
ในป พ.ศ. 2470 โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมทบางสะพานใหญ
ถกยบและโอนยาย นกเรยนทงหมดโอนไปยงโรงเรยนฝกหดคร
ประถมกสกรรมททบกวาง สวนอาจารยหลายทานทงนายชวง โลจายะ
(พระชวงเกษตรศลปการ) นายผล สนธระเวชญ (หลวงผลสมฤทธ-
กสกรรม) นายชน อองระเบยบ (หลวงชณหกสการ) และนายอนทร
จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ) ไดยายไปประจำากระทรวงอน
หรอเปนอาจารยสอนตามโรงเรยนสามญตางๆ คงเหลอแตเพยง
นายทองด เรศานนท ซงขณะนนไดรบพระราชทานบรรดาศกดเปน
“หลวงสวรรณวาจกกสกจ” เทานน ทยงคงอยเปนหวเรยวหวแรงหลก
มาตงแตครงโรงเรยนเพงกอตง อยางไรกตาม ในยคนนายจรด สนทรสงห
และนายผาย เทพสทธา บณฑตจาก University of the Philippines
Los Banõs ประเทศฟลปปนส ไดสำาเรจการศกษากลบมาบรรจเปน
อาจารยทโรงเรยนฝกหดฯ ทบกวางรวมกบอาจารยซงเปนศษยเกา
อก 5 คน
ในชวงทพระยาเทพศาสตรสถตย อาจารยใหญโรงเรยน
ฝกหดครประถมกสกรรมททบกวางเดนทางขน - ลงกรงเทพฯ เพอ
หาตลาดสำาหรบสงพชผก หรอถกเรยกตวเขากระทรวงฯ จนแทบ
ไมมเวลาอยโรงเรยน วนท 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2472 โทรเลขแจง
ขาวรายจากกรงเทพฯ มาถงศษยและอาจารยโรงเรยนฝกหดคร
ประถมกสกรรมทบกวาง ความวา พระยาเทพศาสตรสถตยไดถงแก
อนจกรรมดวยโรคเนองอกในกระเพาะอาหารหลงพกรกษาตวอยนาน
ทามกลางความโศกเศราอาดรของศษยและอาจารย โรงเรยน
จงหยดเรยนเพอไวอาลย 1 วน ในเวลาตอมากระทรวงธรรมการ
จงแตงตงหลวงสวรรณวาจกกสกจขนทำาหนาทอาจารยใหญแทน
ในป พ.ศ. 2475 ประเทศสยามเปลยนแปลงเขาสระบอบ
ประชาธปไตย พรอมกบการกลบเขามาดำารงตำาแหนงรฐมนตร
วาการกระทรวงธรรมการของเจาพระยาธรรมศกดมนตรอกวาระ
หนง สวนหมอมเจาสทธพรไดดำารงตำาแหนงอธบดกรมตรวจกสกรรม
หรอกรมเกษตร หมอมเจาสทธพรไดเลงเหนวา การเกษตรควรม
การจดการแบบวทยาศาสตร ระหวางนนจงมนโยบายตงสถาน
ทดลองเกษตรขนตามภมภาคตางๆ คอ ภาคเหนอ ภาคอสาน และ
ภาคใต และตองการใหโรงเรยนฝกหดฯ อยรวมกบสถานทดลอง
เกษตร เพอฝกปฏบตงานรวมกน ดงนนโรงเรยนฝกหดฯ ทบกวาง จง
ไดยายไปทตำาบลโนนวด (ปจจบนคอโนนสง) อำาเภอโนนสง จงหวด
นครราชสมา และมอบหมายใหหลวงองคศรกสการเปนทงอาจารยใหญ
และหวหนาสถานทดลอง สำาหรบภาคใตไดตงสถานทดลองเกษตร
และโรงเรยนฝกหดฯ ทตำาบลควนเนยง อำาเภอกำาแพงเพชร (อำาเภอ
56
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
พ.ศ. 2472 พระยาเทพศาสตรสถตยถงแกอนจกรรมหลวงสวรรณวาจกกสกจรบตำาแหนงอาจารยใหญแทน
พ.ศ. 2476ขยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมไปยงภาคเหนอ อสาน และใต
รตภมในปจจบน) จงหวดสงขลา และในปตอมา พ.ศ. 2476
ไดยายมาอยตำาบลคอหงส อำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา โดย
หลวงสวรรณวาจกกสกจเปนอาจารยใหญและหวหนาสถาน สวน
ภาคเหนอไดตงสถานทดลองเกษตรขนทหวยแมโจ ตำาบลหนองหาร
อำาเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม โดยมพระชวงเกษตรศลปการ
เปนอาจารยใหญและหวหนาสถานเชนกน
การพนจากตำาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงธรรมการของ
เจาพระยาธรรมศกดมนตรในป พ.ศ. 2477 เปนชนวนใหโรงเรยน
ฝกหดฯ ทงสามอยในขายถกยบเลก เนองจากรฐบาลพยายามเรงรด
งานดานประถมศกษาใหบรรลตามทแถลงไวกบสภาฯ กระทรวง
ธรรมการชแจงวา อาจารยกสกรรมมเพยงพอแลวและสามารถใช
อาจารยมลสอนในระดบประถมศกษาได อาจารยใหญทงสามจง
ไดทดทานเนองจากเสยดายองคความรดานการผลตอาจารยเกษตร
ทบมเพาะมายาวนานถง 17 ป จงตอรองขอเสนอวาไมควรยบเลก
ทงหมด ควรใหคงเหลอไว 1 แหง คอทแมโจ และขอใหเปดหลกสตร
มธยมวสามญเกษตรกรรมขนแทนทกภมภาค เพอผลตคนรนใหม
ใหเปนเกษตรกรชนกลางแทนการเปนอาจารย หรอผลตเกษตรกร
ทมความรความสามารถเพอเปนตวอยางแกเกษตรกรทวไป อกทง
หากตองการเขารบราชการหรอเปนอาจารย สามารถกระทำาไดโดย
เขาอบรมหลกสตรวชาอาจารยเพมอก 1 ปจากโรงเรยนฝกหดฯ
โครงการดงกลาวจงเปนจดกำาเนดของ “โรงเรยนมธยมวสามญ
เกษตรกรรม” สงกดกระทรวงเศรษฐการ (กระทรวงเกษตราธการ
เดม) กำาหนดหลกสตร 4 ป รบนกเรยนทสำาเรจจากมธยมศกษา
ปท 4 โดยมทตงอยทโรงเรยนฝกหดฯ เดมทงสามแหง และกอตงใหม
อกหนงแหงในภาคกลางคอ โรงเรยนมธยมวสามญเกษตรกรรม
บางกอกนอย จงหวดธนบร
งานราชการของกระทรวงเกษตราธการ (เปลยนชอกลบมา
จากกระทรวงเศรษฐการในป พ.ศ. 2478) เตบโตไปอยางรวดเรว
หลงเปลยนแปลงการปกครอง สงผลใหขาดแคลนบคลากร
ขาราชการจำานวนมาก อาจารยดานเกษตรจากโรงเรยนฝกหดฯ
เดมหลายทานจงถกโอนยายไปรบตำาแหนงตางๆ ในกระทรวง
เกษตราธการ อาท หลวงสวรรณวาจกกสกจไปรบตำาแหนงอธบด
กรมเกษตร หลวงองคศรกสการไปเปนหวหนากองอตสาหกรรม
พชพรรณ
อยางไรกตาม ในป พ.ศ. 2480 กระทรวงเกษตราธการได
ยบโรงเรยนมธยมวสามญเกษตรกรรมอนๆ ยกเวนทแมโจ และ
ใหนกเรยนทยงศกษาไมจบไปศกษาตอทแมโจ รวมทงโอนยาย
อาจารยทงหมดไปทแมโจแหงเดยว ดวยเหตน เอง ทงหลวง
สวรรณวาจกกสกจ หลวงองคศรกสการ และพระชวงเกษตรศลปการ
จงรวมแรงกนรณรงคเดนสายชแจงตอบรรดาผบงคบบญชาและ
ผมอำานาจในประเทศใหเหนคณคาความสำาคญของโรงเรยนเกษตร
รวมถงการยกระดบใหการเกษตรเปนการศกษาขนสงสำาหรบ
ประเทศเกษตรกรรมอยางไทย
ในป พ.ศ. 2481 ผลสมฤทธของความอตสาหะครงนน
โรงเรยนเกษตรทแมโจจงไดยกฐานะขนเปน “วทยาลยเกษตรศาสตร”
โดยมพระชวงเกษตรศลปการเปนผอำานวยการคนแรก เปดสอน
หลกสตรอนปรญญาเกษตรศาสตร 3 ป และรบสมครจากนกเรยน
ภาพคณะอาจารย คร และนกศกษา (รนแรก) วทยาลยเกษตรศาสตรแมโจ จงหวดเชยงใหม ป พ.ศ. 2481
57
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
พ.ศ. 2476ขยายโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมไปยงภาคเหนอ อสาน และใต
พ.ศ. 2479กอตงโรงเรยนปาไมของกรมปาไมทจงหวดแพร และเรมกจกรรมวงประเพณ 15 กโลเมตร
พ.ศ. 2481 ยกฐานะโรงเรยนฝกหดฯ ทแมโจ เปน “วทยาลยเกษตรศาสตร” จดต งสถานวจยเกษตรททงบางเขน
พ.ศ. 2481 กอตงโรงเรยนชางชลประทาน สงกดกรมชลประทาน (พฒนาเปนคณะวศวกรรมศาสตรในปจจบน)
ทงบางเขน
58
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
พ.ศ. 2482 ยายวทยาลยเกษตรศาสตรทแมโจมาบางเขน และเปลยนวทยาลยฯ ทแมโจเปนโรงเรยนเตรยมวทยาลยเกษตรศาสตร รวมทงเปลยนโรงเรยนปาไมมาเปนโรงเรยนวนศาสตรและใหมาสงกดวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน
ทสำาเรจมธยมศกษาปท 8 มฐานะเปน “กองวทยาลยเกษตรศาสตร”
สงกดกรมเกษตร กระทรวงเกษตราธการ นอกจากนนกระทรวง
เกษตราธการยงไดจดตงสถานวจยเกษตรททงบางเขน หางจาก
กรงเทพฯ ราว 14 กโลเมตร บนทดนประมาณ 1,000 ไร เพอเปน
สถานทดลองเกษตรแหงทสองในเขตพระนคร ตอจากสถาน
ทดลองไมผลทบางขนนนท จงหวดธนบร ดงนนในป พ.ศ. 2482
วทยาลยเกษตรศาสตรทแมโจจงยายมาอยคกบสถานวจยเกษตร
ททงบางเขนเสมอนการยดหวหาดเบองตน และปรบฐานะวทยาลย
เกษตรศาสตรทแมโจเปน “โรงเรยนเตรยมวทยาลยเกษตรศาสตร”
วทยาลยเกษตรศาสตรทบางเขน ประกอบขนดวย 3 แผนก
ไดแก แผนกเกษตรศาสตร แผนกสหกรณ สวนอกแผนกหนงคอ
“โรงเรยนวนศาสตร” ซงสงกดกรมปาไมและกอตงในป พ.ศ. 2479 ท
จงหวดแพร โดยมหลกเกณฑกำาหนดรบนกเรยนทสำาเรจจากโรงเรยน
เตรยมฯ แมโจเขาศกษาตอหลกสตรอนปรญญาเกษตรศาสตร
3 ป วทยาลยเกษตรศาสตร บางเขนนมหลวงสวรรณวาจกกสกจ
ซงขณะนนดำารงตำาแหนงผเชยวชาญพเศษประจำากรมเกษตรและ
การประมงเปนผอำานวยการวทยาลยอกตำาแหนง นายเรม บรณฤกษ
เปนผชวยผอำานวยการทบางเขน นายพนม สมตานนท เปนผชวย
ผอำานวยการโรงเรยนเตรยมฯ ทแมโจ สวนหลวงวลาศวนวทดำารง
ตำาแหนงผอำานวยการโรงเรยนวนศาสตร
เนองจากกระทรวงเกษตราธการกำาลงขาดแคลนบคลากร
การดำาเนนงานของวทยาลยเกษตรศาสตรระยะนนจงเปนการผลต
ขาราชการเพอตอบสนองกระทรวงเกษตราธการเปนสวนใหญ ในป
พ.ศ. 2484 ขณะททวโลกกำาลงอยในภาวะตงเครยดจากสงครามโลก
ครงท 2 สถานวจยเกษตรและวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน
ไดแปรสภาพเปนฐานทพกของกองทหารญปน ทพญปนยนคำาขาด
ใหชาวเกษตรออกจากบรเวณทตงภายใน 1 วน หลงสงครามสงบ
ปลายป พ.ศ. 2485 เกดนำาทวมใหญกรงเทพฯ คนเขอนกนนำาจากการ
ออกแบบไวลวงหนาชวยปกปกใหบรเวณของเกษตรกลางบางเขน
พนจากอทกภย อกทงยงเปนทพงพงของชาวบานในละแวกนนอกดวย
วทยาลยเกษตรศาสตรเปลยนผอำานวยการมาสองรน
เมอหลวงสวรรณวาจกกสกจไดรบการแตงตงเปนผเชยวชาญ
ฝายการปศสตวและสตวพาหนะ กรมปศสตวและสตวพาหนะ
นายเรม บรณฤกษ จงขนดำารงตำาแหนงแทนจนถงป พ.ศ. 2485
นายเรมไดยายไปดำารงตำาแหนงหวหนากองเคม กรมเกษตร
นายจรด สนทรสงห จงรกษาการตำาแหนงผอำานวยการวทยาลย
เกษตรศาสตรจนถงป พ.ศ. 2486
ระหวางนนเอง รฐบาลจอมพล ป. พบลสงคราม ซงมนโยบาย
สงเสรมใหประชาชนทำาสวนครว เลยงไก และพงตนเองทางเกษตร
ไดเลงเหนความสำาคญของการพฒนาการศกษาดานเกษตรกรรม
ใหกาวหนา “สามเสอเกษตร” อนไดแก หลวงสวรรณวาจกกสกจ
พระชวงเกษตรศลปการ และหลวงองคศรกสการ ซงขณะนนดำารง
ตำาแหนงสำาคญๆ ในแวดวงเกษตร จงรวมกนเสนอผลกดนใหเกด
สถานศกษาดานเกษตรระดบอดมศกษาขน จนกระทงเปนผลให
วทยาลยเกษตรศาสตรยกฐานะขนเปน “มหาวทยาลยเกษตรศาสตร”
ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2486 และ
ยดวนดงกลาวเปนวนครบรอบสถาปนามหาวทยาลยมาจนถงปจจบน
สามบรพาจารย หลวงสวรรณวาจกกสกจ (ทองด เรศานนท) พระชวงเกษตรศลปการ (ชวง โลจายะ) และหลวงองคศรกสการ (อนทร จนทรสถตย)
59
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
พ.ศ. 2482เรมมการนำากฬารกบมาฝกซอมและแขงขน
พ.ศ. 2486 ยกฐานะวทยาลยเกษตรศาสตรทบางเขนขนเปน “มหาวทยาลยเกษตรศาสตร”
งานแสดงกสกรรมและพาณชยการนบตงแตแผนดนรชกาลท 4 เปนตนมา สยามมความสมพนธกบ
ตางประเทศมากขนในฐานะคคาพาณชยและการแลกเปลยนวทยาการ สวนใหญสนคาสงออกของสยามยคนนจงเกยวของกบทรพยากรเชนไมสก ดบกสตวปาชางฯลฯโดยมสนคาสงออกททำรายไดคอสนคาเกษตรเชน ขาวนำาตาลฝายไหมปลาแหงพรกไทยยาสบหมากมะพราวฯลฯ
ในปพ.ศ.2450พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวโปรดเกลาฯ ใหมการจดประกวดพนธขาวทธญบร เพอแสวงหาขาวพนธดใหราษฎรปลก ตอมาในวนท 18 เมษายนพ.ศ.2453พระองคไดโปรดเกลาฯ ใหกระทรวง
เกษตราธการจด“งานแสดงกสกรรมและพาณชยการ”ครงท1ทวงสระปทมเพอแนะนำใหประชาชนรจกเทคโนโลยการเกษตรเครองจกรกลการชลประทานพนธพชและพนธสตวใหมๆรวมทงยงคงมการประกวดพนธขาว
งานแสดงกสกรรมและพาณชยการครงท2จดในปพ.ศ.2454ซงตรงกบ ชวงไวทกขใหกบการสวรรคตของรชกาลท 5 งานจงไมคกคกอยางทควร อกทงงบประมาณแผนดนมจำกด จงทำใหการจดงานแสดงกสกรรมและ พาณชยการในปตอๆมาชะงกลง
ภาพการจดงานแสดงกสกรรมและพาณชยการในรชกาลท 6 ทตำาบลสระปทม ซงมอาณาบรเวณกวางขวางมาก พระองคไดเสดจพระราชดำาเนนมาทรงตรวจการกอสรางและจดเตรยมงานอยางใกลชดดวยพระองคเองกอนพธเปดงาน
60
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
พระยาเทพศาสตรสถตยพระยาเทพศาสตรสถตย(โหกาฬดษย)ถอกำเนดเมอวนท17สงหาคม
พ.ศ.2423ทอำเภอเขายอยจงหวดเพชรบรเปนนกเรยนทนเลาเรยนหลวง สมยรชกาลท5รนแรกของสยามดวยอายเพยง15ปพระยาเทพศาสตร- สถตยเขาศกษาวทยาลยคร Borough Road ประเทศองกฤษ รนเดยว กบเจาพระยาธรรมศกดมนตร(สนนเทพหสดนณอยธยา)และเขาศกษา ตอดานกสกรรมทมหาวทยาลย Reading ประเทศองกฤษ เนองจากรก และสนใจงานดานกสกรรม
หลงสำาเรจการศกษา พระยาเทพศาสตร สถตยกลบมารบราชการ ในกระทรวงธรรมการหลายป บางครงยายไปประจำกระทรวงการคลง หรอกระทรวงเกษตราธการ จนกระทงไดเปนผกอตงโรงเรยนฝกหดคร ประถมกสกรรมขนทสวนหลวงหอวงหรอพระราชวงวนดเซอรตอมายายมา ทพระประโทณ จงหวดนครปฐม บางสะพานใหญ จงหวดประจวบครขนธ และทบกวาง จงหวดสระบร
การยายโรงเรยนแตละครง เทากบตองบกเบกถางพงปาเพอสรางเปน สถานทเลาเรยนกนใหมโดยอาศยแรงงานจากนกเรยนปท2เปนหลกพระยา เทพศาสตรสถตยจะลงมอถางหญาโคนตนไมดวยมอตนเองรวมกบลกศษย ดวยทกครง สมยนนโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมยงไมมงบประมาณ ชวยเหลอจากทางการมากนก การยายโรงเรยนมาสทบกวางเปนดำรของ พระยาเทพศาสตรสถตยทตองการใหโรงเรยนสามารถหารายไดจากการ ทำไรและเลยงสตวเพอนำเงนมาจนเจอกจการของโรงเรยน ทานเปนผจดหา
รถแทรกเตอรและเครองไถครบชด ดวย ทนทรพยของตนเองประมาณ 3,000 บาท เพอพลกฟนผนดนแหงแลงของ ทบกวางใหกลายเปนไรเขยวขจไดในทสด
พระยาเทพศาสตรสถตยปลกฝง การทำาสวนใหกบนกเรยน สอนการ ทำงานดวยมอ คลกคลกบนกเรยนและ อาจารยอนๆ ในพนททรกนดารอยาง ไมถอตวพระยาเทพศาสตรสถตยจงเปน ทรกของนกเรยนมากในวนทโทรเลขแจง ขาวถงแกอนจกรรมของทานจากอาการ เนองอกในกระเพาะอาหาร (ทานรกษา อาการทโรงพยาบาลศรราช นกเรยน และอาจารยไดขาวเรองนจากนกเรยน คนหนงทบงเอญไปรกษาอาการปวยท โรงพยาบาลเดยวกน)ขณะนนโรงเรยนฝกหดฯไดตงอยททบกวางนกเรยน และอาจารยหลายคนรองไหโรงเรยนจงประกาศใหหยดเรยนในวนรงขน1วน
พระยาเทพศาสตรสถตยนบเปนปชนยบคคลของวงการเกษตรกรรม สมยใหม และเปนผวางรากฐานการศกษาดานการเกษตรในประเทศสยามอยางแทจรง
บานพกฝกงานในมหาวทยาลยฟลปปนส ซงนายทองด เรศานนท พกเพอฝกงานฟกไข ป พ.ศ. 2464
พระยาเทพศาสตรสถตย ผใหกำาเนดวชาเกษตรกรรมในประเทศไทย
61
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมในความทรงจำเรองราวของโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม ทงทสวนหลวง
พระประโทณบางสะพานใหญทบกวางและโนนวดเคยมบนทกเปนตอนๆไวใน หนงสอทระลกวนคลายวนเกดครบรอบ80ปศาสตราจารยพเศษอนทร จนทรสถตยบทความทงหมดนนบรรยายถงบรรยากาศการเรยนการสอน ในยคนน เชน ลกษณะโรงเรยนฝกหดฯ หอวง “…โรงเรยนเปนเรอนไมสก 2ชนสองหลงเรยงกนชนบนสำหรบนอนม3คหา6หนาตางขางลาง มพนแตไมตฝา เปนทกนขาวและเรยน สงจากดน 60 เซนตเมตร…” หรอ “… ดานหนาโรงเรยนเปนสนามตงวงตะกรอได3วงขางๆเปนบานภารโรงและ เดกในอปการะของอาจารยใหญดานหลงโรงเรยนเปนทวางสำหรบทำการ กสกรรมเลยไปเปนบานเกาๆอาจารยทองดและอาจารยผลอยดวยกนไมม ไฟฟาใชตะเกยงทานเงนเดอน80บาททงคทโรงเรยนมไฟฟาแตไมมประปา...” หรอการฝกงานกสกรรมทหอวง“...ยำรงลงงานลอกทองรองถางหญา ขดดน ดนเหนยวมาก อาจารยใหญเอาสองเขาขดงด ตากแดดแลวแกตาม หลกวชาสอนการปลกพชปลกพรกมะเขอและออย…”
การบกเบกทดนทพระประโทณ“…ถางปาเปนการใหญทานอาจารยใหญ เปนหวหนาและแสดงการบกเบก ตอสะแกรากลกใชแมแรงชวย กอไผถางออก มาตากแดดพอแหงกเอาไฟจดบางทถางมากองเอานำามนกาดราดเอาไฟจดทง สดๆ อาจารยใหญจะคมอยจนกระทงไฟมอดจงจะยอมกลบทพก...แรกๆ ชาวบานคดวาพวกเราเปนนกโทษและโรงเรยนเปนโรงเรยนดดสนดาน...”
หรอ“…ขาราชการผหนงพาลกมาสมครเปนนกเรยนมาถามหาทานเจาคณ อาจารยใหญ มคนชบอกว าทานกำาลงขดดนปลกขนนอย กบนกเรยน ขาราชการผนนแรกๆ ไมยอมเชอ...เจาคณอาจารยใหญกลบหวเราะชอบใจ ทคนเหนทานเปนชาวกสกรจรงๆ...”
ทบางสะพานให หลวงสวรรณฯ ไดรบตำาแหนง “อาจารยหมอ” กตตมศกด “…ชาวประมงถกปลาดกทะเลยกเอา ตรงทถกยกจะเปนตะมอย ปวดอยางสาหส โดยมากเปนทนว อาจารยทองดจะเรยกมาผาให (ใชเครองมอตอนไก) ภายหลงใครเปนตะมอยกมาหา ทงบางสะพานใหญ เรยกอาจารยทองดวาอาจารยหมอ...”
ทมาของหนงสอพมพ “กสกร” “…อาจารยชวงเปนตนคดจะออกหนงสอ เผยแพรความรทางกสกรรมแกประชาชนแบบเดยวกบวารสารของอเมรกา ฉบบหนงชอ Country Gentleman ราคาเลมละ 5 เซนต ซงกสกร ชนธรรมดาของอเมรกานยมอานมาก...”
การบกเบกปาทบกวางทเตมไปดวยอปสรรค “…ยงชมกวาบางสะพาน- ใหญมากควายของชาวบานตองทำมงใหวนหนงนกเรยนกำลงอาบนำาอย ไดยนอมาจากทางดานดงพญาเยนเสยงเหมอนฝนตกทไหนไดฝงยงตางหาก มาเปนกอนดำมดทเดยว...”
หรอโรคประจำตวของนกเรยนททบกวาง “…ทบกวางเปนแดนมาลาเรย พวกเราเปนมาลาเรยกนทกคนมากนอยแลวแตพลภาพของแตละคนผลของ มาลาเรย โรงเรยนตองสงนกเรยนทปวยมากๆ ไปรกษาทโรงพยาบาล ศรราชปละ3-4คนสงโดยทางรถไฟ...”
เรองตลกรายในมออาหาร “…นกเรยนทกรนจะถกสอนใหรคณคาทางอาหารอนวเศษของกะหลำปลและมะเขอเทศ โดยกบขาวแทบทกมอจะบรรจทงสองอยางนเขาเมนไว แกงกะหลำปล ผดมะเขอเทศ หรอแกงมะเขอเทศ ผดกะหลำปล วนเวยนกนอยเชนน...มคนหนงเขยนรปการตนแสดงใบหนา อนแทจรงของนกเรยนป.ป.ก.คอหนาเปนกะหลำปลตาเปนมะเขอเทศ...”
คณภาพดนทโนนวดแยมาก“…นกเรยนกดเจาหนาทเกษตรกดไดตอสกบ ความยากลำบากดานการเกษตรใหเกดความสามารถจะไดเปนคนเกงเพราะ ถาไปทำในทดนดนำาดอะไรกดทำการเพาะปลกเลยงสตวอะไรตอไปมนกงาย ไปหมดไดผลดไปหมด...จะไมไดคนเกงและทงจะไมเปนการชวยชาวบานดวย...”
หรอแมแตปสดทายเมอมขาววาโรงเรยนฝกหดฯทงหมดจะยบรวมไปอยทแมโจแหงเดยว“…ใจหายทานอาจารยใหญหลวงองคฯยายเขากรมเกษตรและการประมง...บรรดาอาจารยตางกเตรยมตว เตรยมขาวของเพออพยพ ไปอยเชยงใหมเมอสนป ดจเคยอพยพมาแลวจากหอวง ไปพระประโทณ ไป บางสะพานใหญ และไปทบกวาง มาโนนวด แตคราวนยายไปเสยสดกเลย... มนเงยบวงเวงจรงๆ...”
ภาพพระยาเทพศาสตรสถตย (โห กาฬดษย) ถายทบานพกในโรงเรยนฝกหดครฯ (ป.ป.ก.) พระประโทณ พ.ศ. 2462 บคคลในภาพคอ (ซาย) พระยาศรชยบรนทร เจาเมองนครปฐม (ขวา-หวเราะ) พระยาเทพศาสตรสถตย
62
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
ภาพพระยาเทพศาสตรสถตย ถายทบานพกในโรงเรยนฝกหดครฯ (ป.ป.ก.) พระประโทณ พ.ศ. 2462 บคคลในภาพคอ พระยาชลธารฯ (ญาตสนทของ พระยาเทพฯ) พระยาเทพศาสตรสถตย (สวมหมวก) ด.ช.ประเสรฐ กาฬดษย (บตรพระยาเทพฯ) ด.ช.โสภณ กาฬดษย (สวมหมวก-บตรพระยาเทพฯ)
หลวงสวรรณวาจกกสกจกำาลงตอนไก
63
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
หมอมเจาสทธพร กฤดากรหมอมเจาสทธพร กฤดากร
ประสตเมอวนท 11 เมษายน พ.ศ. 2426 เปนพระโอรสองคท 4 ของพระเจา- บรมวงศเธอพระองคเจากฤษดาภนหาร กรมพระนเรศรวรฤทธกบหมอมสภาพ หมอมเจาสทธพรถกสงตวไปเขารบ การศกษาทประเทศองกฤษตงแต ระดบประถมศกษาถงอดมศกษา ทงทHarrowSchoolและCityandGuildsTechnicalCollegeในสาขา วศวกรรมศาสตร
พระองคเสดจกลบสยามในปพ.ศ. 2444 ทรงประกอบธรกจโรงงาน ปนขาวของครอบครวทจงหวดสระบร ระยะหนง จนเขารบราชการเปน
เลขานการของทปรกษากระทรวงการตางประเทศและยายมากระทรวงการคลง ในตำแหนงผชวยอธบดกรมฝนในป พ.ศ. 2453 เนองจากมความสามารถดาน เครองจกรกลตอมาในปพ.ศ.2456ไดดำรงตำแหนงอธบดกรมกษาปณสทธการ เพอปรบปรงเครองทำเหรยญกษาปณและกลบมาเปนอธบดกรมฝนในปพ.ศ.2458
ในป พ.ศ. 2464 ดวยชนษาเพยง 38 ป พระองคทรงกราบบงคมทลลา ออกจากราชการและไปตงรกรากทบานบางเบดอำาเภอบางสะพานนอยจงหวด ประจวบครขนธ เนองจากไมชอบงานนงโตะ และมองการณไกลวาอาชพราชการ ไมมตำาแหนงพอสำาหรบคนรนใหมดวยความทสนใจงานดานเกษตรกรรมมาตงแต สมยยงดำารงตำาแหนงเลขานการทกระทรวงการตางประเทศ พระองคขวนขวาย ศกษาวชาการเกษตรแผนใหมดวยพระองคเองและทดลองเลยงไกทมคนนำามาถวาย จนไดผลด พระองคทรงหมายมนวาจะลงมอทำาการเกษตรดวยพระองคเอง เพอเลยงชพครอบครวและเปนแบบอยางของ“กสกรชนกลาง”
พนทรกรางทบานบางเบดจงแปรสภาพเปนฟารมบางเบดตามหลก เกษตรกรรมสมยใหม มการใชเทคโนโลยใหมๆ เชน ปย ยาฆาแมลง และเครอง จกรกล มการเกบสถตและวเคราะหผลแบบวทยาศาสตร และนำพชหรอสตวจาก ตางประเทศมาทดลองปลกและเลยงในบรเวณฟารมจนสามารถพฒนาสายพนธ กลายเปนผลผลตทมชอเสยงของฟารมเชนแตงโมขาวโพดยาสบหมหรอไก
ในสมยท “โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม” ยายไปตงอยทบางสะพาน หางจากฟารมบางเบดไมไกลนก “ทงบานและไรนา” ของพระองคจงมโอกาสได ตอนรบคณะนกเรยนและอาจารยบอยครงบนทกหนงเลาวานกเรยนและอาจารย จากโรงเรยนฝกหดฯ จะพากนขมาไปเยอนฟารมบางเบดในวนเสาร (เลกเรยน ครงวน) โดยใชเสนทางรางรถไฟ พอไปถงฟารมบางเบดกจวนคำ จงคางแรมกน ทนน 1 คน และกลบตอนรงเชา ขณะเดยวกนหมอมเจาสทธพรไดเสดจมาเยอน โรงเรยนฝกหดฯบอยครงเชนกน
ในป พ.ศ. 2470 ดวยความรวมมอจากคณะอาจารยโรงเรยนฝกหดฯ บางสะพาน พระองคจงทรงออกหนงสอพมพ “กสกร” เพอเผยแพรความร
ทางดานการเกษตรในฟารมบางเบดไปสประชาชนโดยพระองคเปนบรรณาธการ หมอมศรพรหมา พระชายา และคณะอาจารยโรงเรยนฝกหดฯ บางสะพาน เปนกองบรรณาธการ
หมอมเจาสทธพรทรงกลบมารบราชการอกครงในปพ.ศ.2474ในตำแหนง อธบดกรมตรวจกสกรรมเพอนำความรจากการพฒนาฟารมบางเบดมาแกไข ปญหาขาวราคาตกตำขณะนน พระองคเสนอวาควรจดตงสถานทดลองเกษตร ขนตามภมภาคตางๆ จงเปนอานสงสใหโรงเรยนฝกหดฯ ซงขณะนนอยททบกวาง จงหวดสระบรไดรบการขยายงานไปทโนนวดอำเภอโนนสงจงหวดนครราชสมา ทแมโจ อำเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม และทคอหงส อำเภอหาดใหญ จงหวด สงขลาและเปนจดกำเนดของ“สามเสอเกษตร”อนไดแกหลวงสวรรณวาจกกสกจ พระชวงเกษตรศลปการ และหลวงองคศรกสการ เนองจากทงสามทานไดเขารบ ตำแหนงเปนอาจารยใหญในโรงเรยนทงสามแหง
ระหวางปพ.ศ.2476-2487หมอมเจาสทธพรทรงตองโทษจำขงทบางขวาง เกาะเตาและเกาะตะรเตาเนองดวยคดกบฏบวรเดชโดยฟารมบางเบดยงคงดำเนน งานตอไปดวยความสามารถของหมอมศรพรหมาพระองคยงคงใหคำแนะนำการ ทำเกษตรผานทางจดหมาย และใชเวลาในทคมขงสอนนกโทษใหรจกการทำเกษตร อกทงยงนพนธตำราทางการเกษตรสมยใหมเลมแรกของไทยชอวา “กสกรรม บนดอน” โดยทรงขยายความทายชอหนงสอวา หลกวทยาศาสตรและคำแนะนำ สำหรบทำจรงประกอบดวยความรทจำเปนตางๆเกยวกบการทำไรนาผสม
พระองคพนโทษในป พ.ศ. 2487 หลงการกอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เพยงปเดยวและทรงกลบไปใชชวตทฟารมบางเบดเชนเคยในปพ.ศ.2491รฐบาล นายควง อภยวงศ ทลขอใหพระองคดำารงตำาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวง เกษตราธการขณะเดยวกนพระองคไดทรงลงสมครรบเลอกตงสมาชกสภาผแทน ราษฎร และชนะคะแนนเปน ส.ส.จงหวดประจวบครขนธดวยคะแนนทวมทน ในชวงเวลาระหวางปพ.ศ.2490-2491ทพระองคทรงดำารงตำาแหนงรฐมนตร วาการกระทรวงเกษตราธการ ทรงดำารงตำาแหนงนายกสภามหาวทยาลย เกษตรศาสตรตามเงอนไขของรฐบาลยคนนดวย
ในปพ.ศ.2503พระองคทรงขายฟารมบางเบดใหแกจอมพลสฤษดธนะรชต หลงจากทกระทรวงเกษตรและสหกรณตอบปฏเสธไมรบซอไวเปนสถานทดลอง เพราะไมมงบประมาณพระองคทรงยายไปทอำเภอหวหนและแสวงหาทดนขนาดยอม เพอทดลองเกษตรตอไปในปพ.ศ.2510หลงจากสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด สาขากสกรรมและสตวบาล แกพระองค ในเดอนกรกฎาคม พระองคทรงไดรบรางวลแมกไซไซ ดานบรการสาธารณะ สาขาพฒนาการเกษตรแผนใหมในวนท31สงหาคมพ.ศ.2510
แมจะไมไดทรงงานในราชการมากนกเนองจากความผนผวนทางการเมอง ยคหลง ในป พ.ศ. 2512 พระองคทรงกอตงพรรคสมมาชพ-ชวยชาวนา เพอ รวบรวมนกวชาการรวมอดมการณเพอใชการเมองชวยเหลอเกษตรกร
หมอมเจาสทธพรไดรบการขนานนามวา “เจาชายนกเกษตร” ตลอดชวตของพระองคทรงเปนนกคดนกทดลองเกษตรกรและผเหนความสำคญของเกษตรกร สามญพระองคพฒนาฟารมบางเบดดวยแบบแผนเกษตรกรรมสมยใหมโดยไมไดรบ ความชวยเหลอจากรฐบาล จนเปนผลประจกษอดมการณอนแนวแนของพระองค พระองคทรงสนชพตกษยเมอวนท22มถนายนพ.ศ.2514สรชนษา88ป
หมอมเจาสทธพร กฤดากร (ชนษา 80 ป)
64
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
กอน
จะถง
ทศวร
รษท
1
กอนจะถงทศวรรษท 1
ขาวไทยในป พ.ศ. 2459 ทางราชการไดจดตงสถานทดลองขาวรงสตหรอนาทดลองคลองรงสตขน นบเปนสถานทดลองขาวแหงแรกของประเทศไทย การจดตงนาทดลอง
คลองรงสต (ศนยวจยขาวปทมธานในปจจบน) นน เปนพระราชประสงคของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวมาชานานแลว แตมหลายสาเหตทำใหจดตงไมได กระทงจดตงสำเรจในรชสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว
งานดานการปรบปรงพนธในระยะแรกมแตการคดพนธโดยปลกคดเลอกแบบรวงตอแถว (Head to Row Selection) จากผลการดำเนนงานของพระยาโภชากร (ตรมลนทสต)ในปพ.ศ.2476ขาวไทยชนะเลศในการประกวดพนธขาวทวโลก(World’sGrainExhibitionConference)ทเมองเรจนา(Regina)ประเทศแคนาดา
พนธขาวไทยทชนะเลศเปนทหนงของโลกคอ พนธปนแกว ซงเปนขาวเจานาสวนเมลดยาว ใส แกรง เลอมมน ไมเปนทองไข เปลอกและเยอหมเมลดบาง เมลดไมบดโคง ไมมเมลดแดงปนและนำาหนกเมลดดและไดรางวลอนๆอกรวม11รางวลจงทำใหขาวไทยเปนทรจกไปทวโลก
วงสระปทมบรเวณทดนบนถนนพระรามท1และถนนพญาไทกรงเทพฯเปนทตงของวงสระปทม
ซงพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว พระราชทานทดนใหเปนทสรางวงของสมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟามหดลอดลยเดช กรมขนสงขลานครนทร พระราชโอรสในพระองคทประสตแตสมเดจพระศรสวรนทราบรมราชเทว พระพนวสสาอยยกาเจา แต ระยะนนยงมไดกอสรางพระตำหนก เนองจากสมเดจฯ เจาฟากรมขนสงขลานครนทร ไดเสดจไปศกษาตอยงตางประเทศ
วงสระปทมเคยเปนทตงของ “โรงเรยนเกษตราธการ” ซงเกดจากการรวมโรงเรยนวชาการเพาะปลก โรงเรยนกรมคลอง และโรงเรยนแผนทเขาไวดวยกน โรงเรยนแหงน มวตถประสงคเพอผลตบคลากรเขาสระบบราชการของกระทรวงเกษตราธการ
วงสระปทมอยหางไกลความเจรญมาก การคมนาคมลำบาก บรเวณโดยรอบวงเปนสวนแตมดนอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลกหลงการเสดจสวรรคตของพระบาท-สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว สมเดจพระศรสวรนทราบรมราชเทว พระพนวสสา-อยยกาเจา ไดเสดจออกมาประทบภายนอกพระบรมมหาราชวง พระองคโปรดใหสรางพระตำหนกขนเปนการถาวรหลายองคและประทบอยตลอดพระชนมชพ
ศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ ณ นครนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2529 - 2531)
ศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ ณ นคร เรมตนชวตอาจารยกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมาตงแตป พ.ศ. 2482 ในยคทยงเปน “วทยาลยเกษตรศาสตร” และเปนผรเรมหลกสตรการเรยนการสอนหลายสาขา โดยเฉพาะดานสงคมศาสตร “แตทกสาขากตงขนมาเพอสมพนธกบการเกษตรทงนน” ศาสตราจารย ดร.ประเสรฐกลาวถงจตวญญาณความเปนเกษตรศาสตรไววา “เราชาวเกษตรมความสามคคกลมเกลยว กนด เรามมตรสหายทปรบทกขกนได และชวยกนทำางานใหกบประเทศชาต “อยากใหเกษตรศาสตรทำางานวจยคนควาใหนำาหนาผอน เปนท 1 หรอท 2 ผมเชอวาพวกเรานกเกษตร เปนนกวจยคนควา”
วงสระปทมในสมยกอน
65
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยกอนจะถงทศวรรษท1
ทศวรรษท 1
หยาดพรณพรางพรม พรณเทพพรางนำ โปรยปรายพฤกษแหงนนทรสำ�ราย กอกลาบางเขนถนภาคภาย� ไกลหางแตกหนอชโลกหลา� เกษตรตงเจรญงาม���ตามครรลองกอตง� สถาบนเกษตรศาสตรพพฒนพลน� แกรงกาวนนทรคลใบอน� งามเดนคณะสงามอะคราว� บมผศกษาฯ
หยาดพรณพรางพรม อมสมตนกลานนทรคลใบ�(พ.ศ. 2486 - 2495)
ทศวรรษท 1หยาดพรณพรางพรม อมสมตนกลานนทรคลใบ
แมมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจะกอตงในชวงภาวะขาวยากหมากแพงหลงสงครามโลกครงท� 2� ดวยนโยบายของรฐบาลทตองการสนบสนนใหประชาชนหนมาทำ�การเกษตร� แตในระยะเรมกอตงนน� มหาวทยาลยเกษตรศาสตรยงคงเปนสถานศกษาทอยหางไกลในเขตชนบทคอทองทงบางเขน� มอาคารเรยนไมกหลง� และยงตองพงพงบคลากรจากกระทรวงเกษตราธการมารบหนาทอาจารยชวคราวเปนสวนใหญ� เนองจากบคลากรไมพอ� ขณะท การเดนทางยากลำ�บาก�จงทำ�ใหนสตยคนนตองพกอาศยทหอพก� จนเกดเปนวฒนธรรมชาวหอขน� ในชวงขาดแคลนงบประมาณ�ทำ�ใหการพฒนามหาวทยาลยดำาเนนไปอย างยากลำาบาก� จนกระทงในป� พ.ศ.� 2490� หลวงสวรรณวาจกกสกจ� อธการบดมหาวทยาลยขณะนน� ไดเขยนจดหมายเพอขอรบความชวยเหลอจากจอมพล� ป.� พบลสงคราม� นายกรฐมนตรในขณะนน�และไดรบการตอบรบเปนอยางด�นบเปน
จดเปลยนททำ�ใหมหาวทยาลยไดรบงบประมาณพฒนาเพอกอสรางอาคารเพมเตม�� คณปการของ�“สามเสอเกษตร”�อนไดแก�หลวงสวรรณวาจก- กสกจ�พระชวงเกษตรศลปการ� และหลวงองคศรกสการ� ในชวงท ทงสามทานรบตำ�แหนงสำ�คญในกระทรวงเกษตราธการ�เปนอกหนง ปจจยทชวยขบเคลอนใหมหาวทยาลยเตบโตโดยไดรบความชวยเหลอ จากตางประเทศ�ทงการสงนกวชาการมาใหคำ�แนะนำ��และสนบสนน ดานองคความร�ในป�พ.ศ.�2495�สญญา�KU-OSU�ซงเปนความ ชวยเหลอจากมหาวทยาลย�Oregon�State�นบเปนความชวยเหลอ อยางเปนทางการครงแรกจากตางประเทศ� คณาจารยและ นกเรยนทนหลายคนไดรบโอกาสไปศกษาตอดานการเกษตร และกลบมา เปนบคลากร เ พอ เปนรากฐานสำาคญสำาหรบ การเตบโตในทศวรรษท�2�ตอไป
ทศวรรษท 1
68
72�ป
�เกษต
รศาส
ตร�พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย�
������
�ทศว
รรษท
�1
พ.ศ. 2486 กอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2486
จดตงคณะเกษตรศาสตร คณะประมง คณะสหกรณ และคณะวนศาสตร หลกสตรปรญญา 5 ป และอนปรญญา 3 ป พลเรอเอก สนธ กมลนาวน รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตราธการ ดำารงตำาแหนงอธการบดและนายกสภามหาวทยาลย
ในชวงทจอมพล ป. พบลสงครามดำารงตำาแหนงนายก-
รฐมนตร มหาสงครามเอเชยบรพา หรอสงครามโลกครงท 2 กำาลง
อยในภาวะใกลจะสนสดลง ฝายอกษะในยโรปนำาโดยเยอรมนและ
ญปนในฝงเอเชยตกเปนฝายปราชย ทวโลกขณะนนบอบชำาดวย
วกฤตขาวยากหมากแพงและขาดแคลนอาหาร ไมตางจากเมอ
ครงหลงสงครามโลกครงท 1 จอมพล ป. พบลสงคราม เลงเหน
ความสำาคญของการเกษตร จงสนบสนนใหประชาชนพงพาตนเอง
โดยแบงเวลามาทำาสวนครวหลงบานและเลยงไกเปนอาหาร นโยบาย
ดงกลาวสอดคลองกบปณธานของ “สามเสอเกษตร” อนไดแก หลวง
สวรรณวาจกกสกจ พระชวงเกษตรศลปการ และหลวงองคศรกสการ
จนเปนจดกำาเนดใหเกดการผลกดน “วทยาลยเกษตรศาสตร”
ซงยายจากแมโจมาตงแตป พ.ศ. 2484 รวมเขากบโรงเรยนวนศาสตร
ของกรมปาไมทจงหวดแพร (ตงในป พ.ศ. 2479) เพอกอตงขนเปน
“มหาวทยาลยเกษตรศาสตร” โดยประกาศเปนพระราชบญญต
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2486
เมอเรมกอตงนน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปดสอนทงหมด
4 คณะ ไดแก คณะเกษตรศาสตร คณะวนศาสตร คณะประมง และ
คณะสหกรณ มหลกสตรปรญญาตร 5 ป และหลกสตรอนปรญญา
3 ป ระหวางนนยงคงสงกดอยกบกระทรวงเกษตราธการ ซงเงอนไข
ทางกฎหมายกำาหนดใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตราธการ
ตองดำารงตำาแหนงอธการบดดวย ดงนนพลเรอเอก สนธ กมลนาวน
จงดำารงตำาแหนงทงอธการบดและนายกสภามหาวทยาลยคนแรก
ตอมาในป พ.ศ. 2488 มการเปลยนแปลงคณะรฐมนตร นายทว
บณยเกต ไดดำารงตำาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตราธการ
และไดเปนอธการบดมหาวทยาลยคนท 2
ในยคนน ภาพของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน
ยงคงเปนทงนาเวงวางกวางกวา 800 ไร ซงไดมาจากการเวนคน
ซอทดน (วากนวาบรเวณตดถนนไรละประมาณ 60 บาท สวนแถว
รงสตไรละ 30 บาท) การคมนาคมมเพยงรถเมลปรบอากาศสาย
สะพานแดง - ดอนเมอง คาโดยสาร 8 สตางค หรอรถไฟสายเหนอ ซง
ตองไปขน - ลง ทสถานรถไฟบางเขนหางจากมหาวทยาลยประมาณ
1.5 กโลเมตร สวนถนนวภาวดรงสตยงเปนเพยงโครงการกอสราง
ถนนซเปอรไฮเวย มเพยงคนดนถมไวเปนรปถนน ดงนนชอเสยงของ
มหาวทยาลยในยคแรกเรมนนจงเปนสถานททรกนดาร เปลยว
เดนทางยากลำาบาก และไมคอยมขาราชการตองการมาบรรจทน
สวนอาคารเรยนมเพยง “เรอนเขยว” ซงเปนเรอนไมรปตวแอล
2 ชน ทาสเขยวทงหลง ตงเยองประต 2 (ประต 3 ในปจจบน)
ถนนงามวงศวาน ชนบนเปนหองเรยน มขชนบนเปนหองผอำานวยการ
เรอนเขยว
พลเรอเอก สนธ กมลนาวน นายกสภามหาวทยาลยและอธการบดคนแรกของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
69
72�ป�เกษตรศาสตร�พพฒนแผนดนไทย��������ทศวรรษท�1
พ.ศ. 2487 ประสาทอนปรญญาบณฑตรนท 1 (นสตทเรยนตงแตสมยเปนวทยาลยเกษตรศาสตร)
พ.ศ. 2488 จดตงองคการนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2488นำาระบบหนวยกตมาใช
ชนลางเปนหองสมดคณะเกษตรศาสตร (ไมมบรรณารกษ มแตภารโรง)
และมขชนลางเปนหองปฐมพยาบาล บนทกของศาสตราจารยจรด
สนทรสงห อดตคณบดคณะเกษตรศาสตรเลาถงเรอนเขยวไววา
“พอเปดเปนมหาวทยาลยใน พ.ศ. 2486 แลว แทบจะวาไมมอะไร
ทควรเรยกไดวาเปนมหาวทยาลย มแตอาคารเกาๆ ครงอฐครงไม
อยหลงเดยว ขอซอเขามาจากโรงเรยนเดกทสถานทดลองกสกรรม
คลองบางกอกนอย ตงชอกนวา ‘เรอนเขยว’ เปนทงทอำานวยการ
ของมหาวทยาลย เปนทเรยน หองสมด ฯลฯ ทงอาคารมอยไมกหอง
ไมพอกบวชาทเปดสอน ตองวงไปขอความกรณาจากกรมเกษตร
ขอใชบางหองในบางตกของกรม ซงบงเอญตงอยในบางเขน
เชนเดยวกน มฉะนนคงไมแคลวตองเรยนกนใตตนไมบางเปนแน”
สวนตกทอยตดกบเรอนเขยวดานตะวนตกทางเขาประต 2
ถนนงามวงศวานคอตกปฏบตการเคม หรอตกเคม เปนตกคอนกรต
2 ชน ชนบนเปนหองเรยน 2 หอง ชนลางเปนหองเรยน หองปฏบตการ
เคม หองเกบเครองชงและเคมภณฑซงมราคาแพงเพราะอยใน
ภาวะสงคราม และหองอาจารย ทงสองตกนเปนอาคารเรยนเดม
ทรบโอนมาจากสมยยงเปนวทยาลยเกษตรศาสตร สวนคณาจารย
ทมาสอนนสตโดยมากเปนผทรงคณวฒจากกระทรวงเกษตราธการ
เนองจากอาจารยไมพอ อกทงยงตองใชหองบรรยายและหอง
ปฏบตการของหนวยงานราชการในเกษตรกลางบางเขนดวย
นสตเกษตรในยคเรมตนนนมระบบระเบยบมาจากสมย
เปนวทยาลยเกษตรศาสตรตงแตป พ.ศ. 2481 นอกจากจะเรยน
วชาสามญแลว นสตยงตอง “อยหอ” ของมหาวทยาลยทกคน
โดยเฉพาะนสตปท 1 เพอจะไดมเวลาสำาหรบทำาแปลงปลกผกในวชา
เกษตรศลป และทำางานในคอกสตว หอพกนเมอเรมตงมหาวทยาลย
มทงหมด 5 หลง สรางเรยงกนตามแนวถนนหอ 1 จรดถนนสายหลก
ประต 1 - โรงสบ เปนเรอนไม 2 ชนมมขยนออกมา ชนบนเปนหอนอน
ชนลางเปนโตะทำางาน ทเกบเสอผา และของจปาถะ มหองนำารวม
และโรงอาหารดานหลง กจวตรประจำาวนหลงเลกเรยน นสตสวนใหญ
จะมาเลนกฬากนบรเวณลานโลงหนาหอ รบประทานอาหารเยน
เวลา 17.30 - 18.00 น. และเขาพกในหอจนถงเวลา 4 ทมจงดบไฟ
เขานอนอยางพรอมเพรยง
การขาดแคลนอาหารหลงสงครามโลกครงท 2 เปนทมาให
องคการสหประชาชาต (UN) กอตงองคการอาหารและการเกษตร
แหงสหประชาชาต (Food and Agriculture Organization of the
United Nations หรอ FAO) ขนในป พ.ศ. 2488 องคกรนมเปาหมาย
พฒนาสารอาหารและความมนคงทางอาหารใหกบประชากรโลก
ในระยะนนองคกร FAO พงเปามายงภมภาคเอเชย เนองจากเหนวา
ศาสตราจารยระพ สาครกอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2518 - 2523)
“สมยเดกผมยงไมรเลยวาเกษตรคออะไร แตผมรวาอยบาน ผมชวยพอเลยงเปดเลยงไกสารพด แตไมรวาความหมาย ของเกษตรคออะไร “คณพระชวงทานกมองแวบแรก ไมรทานคดอยางไร ทานใหนามบตรและสงผมไปทแมโจครงแรกพรอมกบจอบและ ขวานหนงเลม เพอโคนตนไมใหญสามสคนโอบใหได พอลมตนไมได เพอนกเฮกนหมดเลย ปรากฏวามาดมอวนเดยว เละเลย พองหมดเลย แตไมเคยทอนะ ผานไปสบหาวน ปาตรงนนมนถกโคนหมด เพอนกมาสะกดวาคณผานแลว ถงได เขาไปเรยนเพราะคณพระชวงและบททดสอบ “ผมไมไดผกพนกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเทานน ผมผกพนกบแผนดนไทย จตวญญาณของเกษตรศาสตรคอความรกแผนดน การอยขางเกษตรกรซงเปน ‘กองทพเศรษฐกจ’ ไทย เปนสงสำาคญทชาวเกษตรศาสตรจะตองยดมนเสมอ”
ทศวรรษท 1
70
72�ป
�เกษต
รศาส
ตร�พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย�
������
�ทศว
รรษท
�1
พ.ศ. 2489 หลวงสวรรณวาจกกสกจดำารงตำาแหนงอธการบด เปนตำาแหนงขาราชการประจำา
พ.ศ. 2489นสตรบปรญญาปแรกจากผแทนพระองค (รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตราธการ)
มศกยภาพทางการเกษตรสงแตยงขาดการจดการและองคความร
ทางวทยาศาสตร แวดวงเกษตรกรรมของไทยชวงนนจงเตบโตอยาง
รวดเรว เพราะไดรบการสนบสนนจากตางประเทศ แตปญหาหลก
คอการขาดแคลนบคลากรดานการเกษตร ขาราชการทเชยวชาญ
หลายคนจงตองทำางานควบหลายตำาแหนง
ตอมาในป พ.ศ. 2489 มการเปลยนแปลงในระดบบรหาร
เมอสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตรพจารณาวา ตำาแหนงอธการบด
ควรเปนตำาแหนงประจำา จงแตงตงใหหลวงสวรรณวาจกกสกจ ซง
ขณะนนเปนอธบดกรมปศสตวและสตวพาหนะ ขนดำารงตำาแหนง
เปนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร การไดดำารงตำาแหนง
บรหารโดยบคคลผรวมหวจมทายกบการศกษาดานการเกษตร
มาเกอบ 3 ทศวรรษอยางหลวงสวรรณฯ เปนปจจยเสรมให
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรพฒนาและเตบโตเรวราวกบพชทไดนำา
ปย ดน และแสงแดดดพรอมๆ กน ในปเดยวกนนนเอง ชาวเกษตรฯ
ไดรบพระราชทานวโรกาสรบเสดจพระบาทสมเดจพระปรเมนทร-
มหาอานนทมหดล พระอฐมรามาธบดนทร (รชกาลท 8) พรอมกบ
สมเดจพระราชอนชา ทงสองพระองคเสดจพระราชดำาเนนไป
ทอดพระเนตรการทำานา และทอดพระเนตรกจการมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร พรอมทงทรงหวานขาวในแปลงนาหลงตกปฏบตการ
เคม
ปลายป พ.ศ. 2490 เกดรฐประหารจนเปนผลใหในปตอมา
พ.ศ. 2491 จอมพล ป. พบลสงคราม ไดกลบมาดำารงตำาแหนง
นายกรฐมนตรอกวาระหนง หลวงสวรรณฯ ไดใชโอกาสนเขยน
จดหมายสวนตวสงไปถงจอมพล ป. เพอชแจงถงความสำาคญของ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และเรยนนำาเสนอขอการสนบสนนให
พจารณาและนายกรฐมนตรมหนงสอตอบ มใจความบางสวน ดงน
“…ขอขอบคณในการทคณหลวงไดเอาใจใสในการปรบปรง
มหาวทยาลยนเปนอนมาก ในป 2492 ขอใหคณหลวงตงงบ
ประมาณไปใหเตมท ผมยนดจะสนบสนนใหเปนพเศษ...” จดหมาย
ตอบกลบของจอมพล ป. เมอวนท 4 สงหาคม พ.ศ. 2491
ยงผลใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรบการสนบสนนจากรฐบาล
หลวงสวรรณฯ จงสงครอาจารยไปเรยนตอยงตางประเทศหลายทาน
ซงเปนงานชนแรกเพอวางรากฐานดานบคลากรใหมหาวทยาลย
ในวนท 3 มกราคม พ.ศ. 2491 มการจดตลาดนดเกษตรกลาง
บางเขนครงท 1 ขน เพอประชาสมพนธใหประชาชนรจกเทคโนโลย
การเกษตร พชพนธ และสตวใหมๆ มทงนทรรศการและทดลองชม
ผลตภณฑเกษตรทคนไทยสมยนนยงไมคอยรจก งานตลาดนดน
ไดรบการตอบรบอยางด มผคนมาเยอนมากมาย และมหาวทยาลย
ไดนำาเสนอเทคโนโลยการเกษตรใหมๆ ใหกบสาธารณะเปนครงแรก
ศาสตราจารยจรด สนทรสงห บนทกถงตลาดนดเกษตรกลางบางเขน
ไววา “…ประชาชนหลงไหลกนมาชมมากมายทกป มากนตงแต
ตสามตส ผกหญาโดยเฉพาะมะเขอเทศ ทงของนสตและของ
คณะเกษตรศาสตรทปลกไวหลายสบแปลง อนตรธานหายวบไป
กบตาไมถงครงวน เรากไมวาอะไร ปลอยใหเขาไดสนกกนเตมท...”
วสยทศนของหลวงสวรรณฯ มไดจำากดใหมหาวทยาลย
เปนเพยงสถานศกษาหรอผลตแตงานวจยเทานน แตยงตองเปน
หนวยบรการความรใหแกสาธารณะดวย จงตงโรงเรยนไกทางวทย
กระจายเสยงในป พ.ศ. 2492 เพอเผยแพรความรดานการเลยงไก
รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ (พระชวงเกษตรศลปการ) แนะนำาผเชยวชาญ FAO แกจอมพล ป. พบลสงคราม นายกรฐมนตร
71
72�ป�เกษตรศาสตร�พพฒนแผนดนไทย��������ทศวรรษท�1
พ.ศ. 2489นสตรบปรญญาปแรกจากผแทนพระองค (รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตราธการ)
พ.ศ. 2491โรงเรยนเตรยมอดมศกษาเกษตรศาสตรทแมโจ แปรสภาพเปนสถานศกษาอาชพ สงกดกรมอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ
พ.ศ. 2491 จดงานตลาดนดเกษตรกลางบางเขนครงท 1 จดเรมตนของงานเกษตรแฟรในปจจบน
สมยใหมแกประชาชน จนเปนทมาของคำาขวญ “กนไขวนละฟอง
ไมตองไปหาหมอ” นบเปนตวอยางทชใหเหนถงความพยายามสวนน
เปนอยางด
ปเดยวกนนนเอง โรงเรยนเตรยมอดมศกษาเกษตรศาสตร
ทแมโจ จงหวดเชยงใหม ไดแปรสภาพเปนสถานศกษาอาชพ สงกด
กรมอาชวศกษา ดงนนในป พ.ศ. 2492 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
จงเรมรบนสตจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษาอนๆ เขามาเปนนสต
ไมจำากดวาตองเปนนกเรยนจากแมโจอกตอไป
ยคนนบเปนยคทองของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรยคหนง
เมอ “สามเสอเกษตร” ตางดำารงตำาแหนงสำาคญๆ ในแวดวง
เกษตรกรรมทกทาน ทงพระชวงเกษตรศลปการเปนรฐมนตรวาการ
กระทรวงเกษตราธการ หลวงสวรรณวาจกกสกจเปนอธการบด
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และหลวงองคศรกสการดำารงตำาแหนง
อธบดกรมการกสกรรม ทง 3 ทานจงมสวนอยางยงตอการพฒนา
แวดวงเกษตรของไทยรวมถงดานการศกษาการเกษตรดวย
ระยะนความสมพนธระหวางหลวงสวรรณฯ และอาจารย
หลายๆ ทานกบองคกรเกษตรในตางประเทศ ดงดดใหเกดความ
ชวยเหลอดานการศกษาจากตางประเทศเปนครงแรก ในป พ.ศ.
2492 อาจารย Walker คณบดคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลย
Utah State ประเทศสหรฐอเมรกา ผทำาหนาทเปนผแทนของ Mutual
Security Agency ของสหรฐฯ (หรอองคกร US Agency for
International Development หรอ USAID ในเวลาตอมา) ไดเดนทาง
มาประเมนสถานภาพทางการเกษตรของไทยรวมทงมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร และไดรเรมขอเสนอความชวยเหลอดานการสราง
บคลากรและจดสงคณะผเชยวชาญจากสหรฐฯ มารวมงานคนควา
และสงเสรมดานการเกษตร
ตอมาในป พ.ศ. 2493 ไทยเขารวมเปนสมาชกของ FAO
ลำาดบท 50 ชวงนจงเรมมนกวชาการเกษตรจากตางประเทศเขามา
ในประเทศไทยจำานวนมาก ปถดมา FAO ไดสง Dr. Francisco
M. Fronda ผเชยวชาญดานการเลยงไก (ทานผนเปนเพอนรวมชน
ของหลวงสวรรณฯ สมยศกษาทประเทศฟลปปนส) มาใหคำาปรกษา
ดานการเลยงไกเปนเวลา 1 ปเศษ ระยะน FAO ยงสนบสนนทนให
อาจารยของมหาวทยาลยอกหลายทานไดไปดงานยงตางประเทศ
ทงทางเกษตรและวนศาสตร
ในป พ.ศ. 2494 คณบด K.A. Ryerson จากคณะ
เกษตรศาสตร University of California, Davis ประเทศสหรฐอเมรกา
ซงเปนหวหนาคณะผเชยวชาญสาขาเกษตร มาประเมนรายละเอยด
และเตรยมขอเสนอขององคการ Muslim Student Association
(M.S.A.) เพอพฒนาการเรยนการสอนดานการเกษตรระดบปรญญา
ความรวมมอนทำาใหมนกวจยของโครงการบางทานอย รวม
ทำางานวจยในไทยไปอกระยะหนง เพอรวมงานกบฝายไทยใน
บางโครงการ
องคการบรหารวเทศกจแหงสหรฐอเมรกา (United States
Operations Mission หรอ USOM) ซงเปนหนวยงานของรฐบาล
สหรฐฯ ทใหคำาปรกษาดานการพฒนาแกประเทศไทย ไดเปน
ทปรกษาใหกบมหาวทยาลยตงแตป พ.ศ. 2495 จนกระทงไดรบ
คำาแนะนำาจากศาสตราจารย J.R. Beck จากมหาวทยาลย Oregon
State ใหมหาวทยาลยทำาโครงการขอความชวยเหลอดานการศกษา
โดยมลกษณะเปน Counterpart Fund คอ สหรฐฯ ออกเงนเทาใด
รฐบาลไทยตองออกเงนสมทบเทานน ความชวยเหลอผาน USOM น
ในป พ.ศ. 2497 ไดมการลงนามสญญา ณ สถานทตไทยประจำา
กรงวอชงตน ด.ซ. เรยกงายๆ วา สญญา KU-OSU
สญญาฉบบน นบเปนความรวมมอทางการศกษาอยาง
เปนทางการระหวางมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกบมหาวทยาลย
Oregon State โดยมสาระสำาคญคอการสงผเชยวชาญมาให
คำาปรกษาเกยวกบการปรบปรงมหาวทยาลย ชวยดานการเรยน
การสอน ใหทนแกอาจารยและเจาหนาทมหาวทยาลย สญญาน
นบเปนกาวสำาคญของการขยายงานมหาวทยาลย โดยไดรบ
ความชวยเหลอจากตางประเทศ ซงเปนรากฐานมนคงตอการกาวส
ทศวรรษท 2 ตอไป
ทศวรรษท 1
72
72�ป
�เกษต
รศาส
ตร�พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย�
������
�ทศว
รรษท
�1
พ.ศ. 2491 จดหมายขอรบการสนบสนนจากหลวงสวรรณฯ ไปถงจอมพล ป. พบลสงคราม และไดรบการตอบกลบ
พ.ศ. 2492รบนกเรยนทจบจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษาทวไปเปนนสตปท 1
ถนนพหลโยธนในอดต
73
72�ป�เกษตรศาสตร�พพฒนแผนดนไทย��������ทศวรรษท�1
พ.ศ. 2492รบนกเรยนทจบจากโรงเรยนเตรยมอดมศกษาทวไปเปนนสตปท 1
พ.ศ. 2492จดตงโรงเรยนการชลประทานอกครงหลงจากหยดไประหวางสงครามโลกครงท 2
พ.ศ. 2492 จดตงโรงเรยนไกทางวทยการกระจายเสยง
พ.ศ. 2492ชนะเลศการแขงขนรกบระดบมหาวทยาลย
หลวงสวรรณวาจกกสกจหลวงสวรรณวาจกกสก จ�
(ทองด� เรศานนท)� อดตอธการบด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร� เกด เมอวนท� 10� มนาคม� พ.ศ.� 2439� ทตำาบลโพธกลาง� อำา เภอเมอง� จงหวดนครราชสมา� ชวตวยเยาว ไดตามครอบครวไปใชชวตและศกษา ทจงหวดบรรมย� ตอมาสอบไดเปน นกเรยนหลวงดวยคะแนนดเยยม� จงไดรบคดเลอกเขามาเปนนกเรยน หลวงท โรงเรยนฝกหดอาจารย บานสมเดจฯ� และศกษาตอทแผนก คร ศ กษา � กรมมหาว ทยาล ย� จนสำาเรจออกมารบราชการครท
โรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม�ตำ�แหนงครผชวย�ในป�พ.ศ.�2460�หลวงสวรรณฯ�เปนผรวมบกเบกโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรมกบ
พระยาเทพศาสตรสถตย�(โห�กาฬดษย)�เมอครงยงอยทหอวง�ดวยความทเปน คนวรยอตสาหะ�ชอบคนควา�และมความสามารถ�กระทรวงธรรมการจงสง หลวงสวรรณฯ�ไปศกษาตอท�University�of�the�Philippines�Los�Ban~os� ประเทศฟลปปนส�เปนเวลา�4�ปจนสำ�เรจไดปรญญาเกยรตนยม�เมอกลบมา ประเทศไทยไดเขาสอนทโรงเรยนฝกหดฯ�ทพระประโทณ�จงหวดนครปฐม�และ มสวนรวมบกเบกโรงเรยนฝกหดฯ�ทบางสะพานใหญ�จงหวดประจวบครขนธ� และททบกวาง� จงหวดสระบร� ซงเมอพระยาเทพศาสตรสถตยไดถงแก อนจกรรมเมอป�พ.ศ.�2472�หลวงสวรรณฯ�ไดดำ�รงตำ�แหนงอาจารยใหญ โรงเรยนฝกหดฯ�ททบกวางตอจนถงป�พ.ศ.�2475�ไดยายไปเปนหวหนาสถาน ทดลองเกษตรทควนเนยง�อำ�เภอรตภม�จงหวดสงขลา�และยายไปทคอหงส� อำ�เภอหาดใหญ�จงหวดสงขลา�โดยรบตำ�แหนงอาจารยใหญโรงเรยนฝกหดฯ� ภาคใต�รวมดวยในเวลาตอมา
หลวงสวรรณฯ�เปนผทมความสามารถดานการเกษตรมากทสดคนหนงของไทย�เคยดำ�รงตำ�แหนงสำ�คญๆ�ทางราชการมากมาย�อาท�อธบดกรม เกษตรและการประมง� กระทรวงเกษตราธการ� ผอำ�นวยการเกษตรฝาย วชาการ�กรมเกษตรและการประมง�ผเชยวชาญฝายปศสตวและสตวพาหนะ� อธบดกรมปศสตวและสตวพาหนะ�และอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร�ซงดำ�รงตำ�แหนงยาวนานถง�12�ป�และรวมพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรจากผนดนวางเปลา�จนกลายเปนมหาวทยาลยดานการเกษตรชนนำ�
นอกเหนอจากการรวมผลกดนใหวทยาลยเกษตรศาสตรยกฐานะขนเปน มหาวทยาลยแลว� บทบาทของหลวงสวรรณฯ� ทสำ�คญอกครงหนงคอ
เมอครงเขยนจดหมายสวนตวขอรบการสนบสนนทางการศกษาจาก จอมพล� ป.� พบลสงคราม� นายกรฐมนตร� จดหมายฉบบนนกลายเปน ประวตศาสตรทตองจารกเมอมหาวทยาลยไดรบความชวยเหลออยางด จนเกดการพฒนาอยางรดหนา
หลวงสวรรณฯ�มความสนใจดานการเลยงไกเปนพเศษ�และนำ�เทคโนโลย การเลยงสมยใหมเขามาใช� รวมทงเผยแพรความรดานการเลยงไกส สาธารณะ� จนประเทศไทยไม ตองนำ�ไก เขามาจากประเทศจน� และได รบการ ขนานนามวา� “บดาแหงการเลยงไก”� ของไทย� และเปนผคดคำ�ขวญ� “กนไข วนละฟองไมตองหาหมอ”� นอกจากนยงสงเสรมใหประชาชนเลยงปลาจน และแพะอกดวย� หลวงองคศรกสการ� อดตอธการบดมหาวทยาลย เกษตรศาสตร�และ�1�ใน�3�บรพาจารยดานการเกษตร�บนทกถงหลวงสวรรณฯ� วา� “…คณหลวงสวรรณวาจกกสกจเปนคนบกบน� ขยน� มมานะ� จะทำ�อะไร กหาทางทำ�จนสำ�เรจ�เปนคนทไมดแตพด�ทำ�เปนดวย...”�จอมพล�ผน�ชณหะวณ� อดตรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตราธการ�เคยบนทกไววา�“…ถาขาราชการ ชนอธบดของประเทศไทยมอปนสยเหมอนคณหลวงสวรรณวาจกกสกจ ทกๆ�คน�ชาตไทยคงเจรญกาวหนาไปโดยเรวอยางแนนอน...”
หลวงสวรรณฯ� กราบถวายบงคมลาออกจากราชการเพอขอรบ พระราชทานบำ�นาญ�เมอวนท�10�มนาคม�พ.ศ.�2501�และถงแกอนจกรรม เมอวนท�21�พฤศจกายน�พ.ศ.�2506
หลวงสวรรณวาจกกสกจอธการบดมหาวทยาลยคนท 3 (พ.ศ. 2489 - 2501)
ใบปรญญากสกรรมและสตวบาลดษฎบณฑต (กตตมศกด) ทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมอบใหแกหลวงสวรรณวาจกกสกจ
ใบปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑต (กตตมศกด)
ทมหาวทยาลย Oregon Stateมอบใหแกหลวงสวรรณวาจกกสกจ
ทศวรรษท 1
74
72�ป
�เกษต
รศาส
ตร�พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย�
������
�ทศว
รรษท
�1
พ.ศ. 2493 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจฯ มาในพธพระราชทานปรญญาบตรครงแรก ณ ตกปฏบตการเคม วนท 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2493
พ.ศ. 2493จดโครงการอบรมวชาชพสำาหรบประชาชนเปนครงแรกโดยสำานกสงเสรมและฝกอบรม
แรกมนสตหญงนโยบายเปดรบนสตหญงมทมาจากการทหลวงสวรรณวาจกกสกจ�
ซงเปนอธการบดไดเลงเหนวา� ผหญงสามารถศกษาวชาเกษตรขนสง ไดเชนกน�ดงนนในเดอนเมษายน�พ.ศ.�2493�มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จงมนสตหญงสอบเขามาสองคน� (สมคร� 2� คน� สอบผานทง� 2� คน)� คอ�น.ส.ดานา� โทรางกร� (Dr.�Dana�Lee)�และ�น.ส.วารณ�รศมทต� (ผศ.วารณ� วงษา)� นสตหญงจะตองเขาฝกปฏบตงานไมตางจาก นสตชาย� ทงการขดดนหรอตเหลก� การทำ�แปลงเกษตร� งานไม� แมแต การปฐมพยาบาลหรอทำาคลอด� นสตหญงทงหมดพกอาศยและ อยภายใตการดแลของศาสตราจารยชวนชม� จนทระเปารยะ� (ผกอตง ภาควชาคหกรรมศาสตร�คณะเกษตร�ในปจจบน)
ในป� พ.ศ.� 2495� มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมนสตหญงรวม ทงหมด�10�คน�จงตองมการกำ�หนดระเบยบเครองแบบขน�จากเดมทใส เสอสสภาพมแขนและกระโปรงสเขมแบบใดกได� เปนเสอสขาวปกฮาวาย� ผาอกตลอด�มแขนไมพบปลาย�แขนยาวถงเหนอขอศอก�สวนกระโปรงยง เปนสดำ�หรอกรมทา� ยงไมกำ�หนดทรง� เชนเดยวกบกระดมและเขมขด� ตอมาชดนสตหญงมการเปลยนแปลงไปอกหลายครงจนกลายเปน ระเบยบขอกำ�หนดเชนในปจจบน
ระยะแรกนสตหญงเขาเรยนในคณะเกษตรศาสตร� ตอมามในคณะประมง�คณะเศรษฐศาสตรสหกรณ�คณะวนศาสตร� (ทเคยมขอแมวารบแตผชาย)�จนกระทงมนสตหญงเรยนในทกคณะ
โรงเรยนไกทางวทยราวป� พ.ศ.� 2492� หลวงสวรรณวาจกกสกจไดจดรายการ
บรรยายความรดานการเลยงไกผานวทยกระจายเสยง� เพอเผยแพร ความรและสงเสรมใหคนไทยเลยงไกทงแบบอตสาหกรรมและพงพาตนเอง� การบรรยายทางวทยนผานสถานวทยกระจายเสยงของกรมโฆษณาการ� (กรมประชาสมพนธ)�และทสถานวทย�1�ปณ.�เปนครงคราว
หลวงสวรรณฯ��ไดพดไวตอนหนงวา�“…การทขาพเจาลองเปดแผนก โรงเรยนไกทางวทยกระจายเสยงขนน�ขาพเจาไมไดหวงเลยวาจะสามารถ ใหความรแกผฟงในเรองไกไดมากมายกวางขวางดงททานอยากร�ทงน เพราะความรอนจำ�กดของขาพเจาเองและเวลาอนจำ�กดของกรมโฆษณาการ เปนอปสรรคสำ�คญทคอยขดขวางอย�แมกระนนกตามขาพเจามาคดวา ถาหากขาพเจาจะสามารถชชองใหบางทานรถงวธทจะหาความรหรอ เปดกรวชาเรองไกเอาเองไดบางกด� หรอถายทอดความรเลกๆ� นอยๆ� ทขาพเจาม� และทขาพเจาจะศกษาตอไปใหแกทานผฟงไดบางกด� กนบวา ไดประโยชนดวยกนทงสองฝาย� คอขาพเจาไดรบความสขกายสบายใจ ทไดตอบแทนบญคณสวนหนงของชาต� และในเวลาเดยวกนไดกระทำ� สวนหนงของหนาทคอเผยแพรความรเพอสาธารณประโยชน� …ขาพเจา มความเชออยางแนวแนวาการเลยงไกเปนอาชพจะทำาไดและเกดขน ในเมองไทย�ดงทเปนอยแลวในประเทศอนๆ...”
หลวงสวรรณฯ�เปนอธการบดมหาวทยาลยเพยงคนเดยวขณะนนทไปจดรายการสดและสอนประชาชนทางวทยกระจายเสยงเปนประจำ�ทกสปดาห
ศาสตราจารย ดร.บรรเจด คตการลกศษยผใกลชดทไดรบการปลกฝงแนวคด
และสบทอดเจตนารมณของหลวงสวรรณวาจกกสกจ
ทกครงทศาสตราจารย ดร.บรรเจด คตการ กลบไปเยยมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทานบอกวาไดพบเหนทกสงทดขน ทงทางกายภาพและงานวจย “อยากใหในอนาคต มหาวทยาลยเปนแหลงความร มโอกาสชวยเหลอผคน ไปดชาวบาน วาเขาทำาอะไร ถาทำาไมถก เราตองกลบมาศกษา แลวไปสอนชาวบาน กลบไปเอาวชาการไปให “ในวาระทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมอายครบ 72 ป รสกยนดทมหาวทยาลยดำาเนนการเปนประโยชนตอเกษตรกร ซงเปนคนสวนใหญของประเทศไทย เพราะอาชพเกษตรกรเปนงานทหนกและสำาคญ”
75
72�ป�เกษตรศาสตร�พพฒนแผนดนไทย��������ทศวรรษท�1
พ.ศ. 2493จดโครงการอบรมวชาชพสำาหรบประชาชนเปนครงแรกโดยสำานกสงเสรมและฝกอบรม
พ.ศ. 2493เรมมนสตหญงเปนรนแรก
พ.ศ. 2494 รวมหองสมดมหาวทยาลยกบหองสมดของสถานทดลองเกษตรของกรมกสกรรม และใชชอวา หอสมดกลาง
พ.ศ. 2494FAO สง Dr. F. M. Fronda ผเชยวชาญการเลยงไกจากฟลปปนสมาชวยแนะนำาการเลยงไก
โรงเรยนวนศาสตรคณะวนศาสตรมววฒนาการจาก�“โรงเรยนการปาไม”�จงหวดแพร�ของ
กรมปาไม�กระทรวงเกษตราธการ� เปดสอนครงแรกเมอวนท� 1�พฤษภาคม�พ.ศ.�2479�มหลกสตร�2�ป�มนกศกษาปแรก�25�คน�ตอมาในป�พ.ศ.�2482�ไดยายมาสงกดวทยาลยเกษตรศาสตร�และเปลยนชอเปนโรงเรยนวนศาสตร�รบเฉพาะผสำ�เรจการศกษาจาก� “โรงเรยนเตรยมวทยาลยเกษตรศาสตร� แมโจ”�เทานน
หลงยกฐานะเปนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในป�พ.ศ.�2486� โรงเรยนวนศาสตรไดยบรวมและเปลยนเปน�“คณะวนศาสตร”�แตยงทำ�การสอนอยทจงหวดแพร�จนกระทงป�พ.ศ.�2499�จงยายมาทเกษตรกลางบางเขน
KU�Bandนบตงแตป�พ.ศ.�2494�เมออวบ�เหมะรชตะ�นสตคณะเกษตร�ไดหอบหว
ไวโอลนเขามายงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเพอขบกลอมบทเพลงรวมกบ เพอนๆ� อกหลายคน� จนถอกำ�เนด� “วงดนตรกระปอง”� ขนมานน� ทองทง บางเขนกแววเสยงขบกลอมของบทเพลงไมขาดหาย� วงดนตรกระปองสราง ความบนเทงใหชาวเกษตรมาระยะหนง�กแสดงผลงาน�“เขาตา”�ผใหญหลายทาน� หนงในนนคอหมอมเจาจกรพนธเพญศร� จกรพนธ� (พระเจาวรวงศเธอ� พระองคเจาจกรพนธเพญศร)�รองอธการบดผสนพระทยในดนตร�พระองค จงรวบรวมชาวเกษตรทมแววทางดนตรและกอตงวงขนมาเพอเตรยมแสดง ใน�“งานวนไก”�หรอ�“งานตดสนและแจกรางวลการประกวดไกไขดกประจำ�ป ของสมาคมเลยงไก”� ในวนท� 8� กนยายน� พ.ศ.� 2494� วงดนตรกระปอง ทยงไมมชออยางเปนทางการ� สรางความประทบใจใหชาวเกษตรในคนนนเปนอยางมาก
นบแตนนมา�KU�Band ไดถอกำ�เนดขน�มการปรบปรงนกรอง�นกดนตร และมการซอมสมำ�เสมออยางเปนระบบ� โดยพระเจาวรวงศเธอ� พระองคเจา จกรพนธเพญศร�ทรงเปนผควบคมวง�เมอผนวกกบฝไมลายมอของ�KU�Band ทพฒนาทดเทยมนกดนตรอาชพ� ทางวงจงไดออกแสดงความบนเทง นอกรวเกษตรฯ�บอยครง�และตระเวนไปตามตางจงหวด�เพอเผยแพรชอเสยง ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร�หรอแสดงตามรายการวทยโทรทศน�แตทยง ความปลาบปลมทสดคอ� เมอครงหนงไดรบพระราชทานวโรกาสแสดงเฉพาะพระพกตรพระบาทสมเดจพระเจาอยหว�ในวนพระราชทานปรญญาบตรปแรก
ชวงป� พ.ศ.� 2496� -� 2497� KU� Band� เคยไดรบรางวลชนะเลศจาก การประกวดวงดนตรระดบมหาวทยาลยทวประเทศ� สงผลใหหลงจากนน
KU� Band� โดงดงระดบประเทศ� ตองเดนสายแสดงกนทกวน� และยง ไดเขาเฝาฯ� พระบาทสมเดจพระเจาอยหวในพระบรมมหาราชวง� และมโอกาส บรรเลงเพลงถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหวหลายตอหลายครง� และพระองคทรงดนตรรวมดวยในบางโอกาส� ยงความปลาบปลมและสำ�นก ในพระมหากรณาธคณใหกบชาว�KU�Band�เปนลนพน
ในวนน� KU� Band� จงเปนชมรมนสตชมรมหนงของมหาวทยาลย เกษตรศาสตรทมอายยาวนานและสรางชอเสยงใหมหาวทยาลยมากทสด ชมรมหนง
นกศกษาวชาปาไมรนแรก 25 นาย
วงดนตร KU Band
ทศวรรษท 1
76
72�ป
�เกษต
รศาส
ตร�พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย�
������
�ทศว
รรษท
�1
พ.ศ. 2494 โอนหลกสตร 3 ปของโรงเรยนการชลประทานมาเปนหลกสตรอนปรญญาของมหาวทยาลย
พ.ศ. 2494กอตง KU Band อยางไมเปนทางการ
ประเพณชาวเรอ�-�ชาวไรงานประเพณ�“ชาวเรอ�-�ชาวไร”� เกดขนครงแรกในป�พ.ศ.�2495�
เมอครงทฝาย�“ชาวไร”�คอเสร�ไตรรตน�ไดนำาทมรกบของมหาวทยาลย เกษตรศาสตรไปเยอนถนรกบ�“ชาวเรอ”�นำาโดยนาวาโท�ลทธ�ตมศานนท� ทโรงเรยนนายเรอโดยความเหนชอบของพลเรอเอก� สวสด� ภตอนนต� (ขณะนนยงยศนาวาเอก)� ผ บญชาการโรงเรยนนายเรอ� ปากนำ า การฝกซอมรกบคราวนนมวตถประสงคเพอใหนกรกบทงสองสถาบน มความเปนเพอนกนทงในและนอกสนามแขง�และมสมพนธอนดตอกน
เหตการณครงนนเรมตนหลงจากรวมฝกซอมกนเสรจ�ผบญชาการ โรงเรยนนายเรอไดออกประกาศมาตรการ� “เคอรฟว”� โดยหามมให อาจารย� นสต� และนกกฬาของเกษตรศาสตรกลบบานแมแตคนเดยว� หากยามเฝาประตปลอยใหใครกลบบานจะตองถกสงขงทนท� จากนน� “ชาวเรอ”� กตอน� “ชาวไร”� ไปโรงอาหาร� เลยงอาหาร� เครองดม� และ บรรเลงดนตรจน� “ชาวไร”� เกอบทกคนแทบตองหมอบคลานกลบบาน� อนเนองมาจากการถก� “เลยง”�พอเมอถงคราท� “ชาวเรอ”� ไปเยอนถน เกษตรศาสตร�“ชาวไร”�ไดใชมาตรการเดยวกน�“จดหนก”�ทงอาหารและ เหลาไวนให�“ชาวเรอ”�จนหลายคนตองนอนคางในเกษตรฯ�เพราะกลบไมไหว
นบจากนนประเพณผลดกนเลยงไปมา� จงกลายเปนประเพณนยม� (วากนวามสาวชาวไรหลายคนไดคเปนหนมชาวเรอจากงานนไปกมาก)� จนกระทงไปแขงขนรกบกนทสนามศภชลาศย� สามารถจดเกบเงน ทลเกลาฯ� ถวายโดยเสดจพระราชกศลในป� พ.ศ.� 2508� และ� 2511� และ กลายเปนประเพณทสบเนองตอมา
หลงจากนนสถานการณบานเมองไมเหมาะสม� จงสงผลใหการ จดงานชะงกไป�กระทงในป�พ.ศ.�2515�พลเรอตร�ประพฒน�จนทวรช� ไดรเรมการจดงานขนมาอก� และตอมาในป� พ.ศ.� 2520� ไดมาจดท โรงเรยนนายเรอ� ซงในปนน� สมเดจพระเจาลกเธอ� เจาฟาจฬาภรณ- วลยลกษณ�อครราชกมาร�ทรงเปนนสตเกษตรฯ�และไดเสดจมาในงาน ครงนนดวย� หลงจากนนไดหยดจดไปจนถงป� พ.ศ.� 2535� พลเรอโท� ไพโรจน� สนตเวชกล� ผบญชาการโรงเรยนนายเรอในขณะนน� ไดดำ�ร ใหมงานประเพณขนมาอก�และไดจดตอเนองมาจนถงปจจบนงานรกบประเพณ ชาวเรอ - ชาวไร
77
72�ป�เกษตรศาสตร�พพฒนแผนดนไทย��������ทศวรรษท�1
พ.ศ. 2494กอตง KU Band อยางไมเปนทางการ
พ.ศ. 2495ยกฐานะเปนกรมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2495 กำาหนดเครองแบบนสตหญงครงแรก
พ.ศ. 2495ปแรกของประเพณ “ชาวเรอ - ชาวไร”
หอพกและชวตนสตยคแรกบญรตน�สรพราหมณกล�อดตขาราชการสงกดกองคลง�มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร� ไดบนทกถงหอพกนสตหรอหอนอนเมอแรกเรมไววา� “…เมอ เรมตงมหาวทยาลย� มหอพกอย� 5� หลง� กอสรางเรยงกนตามแนวถนน หอ� 1� จรดถนนสายเมนประต� 1� -� โรงสบ� ลกษณะเปนเรอนไม� 2� ชน� มมขยนออกมา�ชนบนเปนหอนอน�ชนลางเปนทเกบตใสเสอผา�โตะทำ�งาน�และ สงอำ�นวยความสะดวกอกตามสมควร�สำ�หรบสวมใชรวมกนอยดานหลง�5�หอ� ดานหลงหอ�5�หลงดงกลาวเปนโรงครวประกอบอาหารและโรงอาหาร�นสต ทกคนตองมารบประทานอาหาร�ณ�โรงอาหารแหงนทกมอ�(เพราะไมมราน ทขายอาหาร)�นำาบรโภคใชนำาฝนทรองใสแทงกไว�สำ�หรบนำาอปโภคใชในค�(ซง ขดเอาดนขนมาถมถนน)� หนาหอพกซงเปนคนำายาวขนานกบถนนจนถงถนน
สายประต�1�-�โรงสบนำา�นำาในคใสแจวมองเหนตวปลากำ�ลงแหวกวายทเดยว� ทงจดสนทแทบจะบรโภคไดถาเอามาตมเสยกอน� สำ�หรบกลนอาจมกลนไมนำา� เชน�ผกบง�ผกแวน�สนตะวา�บางเลกนอย�เปนกลนธรรมชาต�โรแมนตกดออก� สมยนนพลาสตกยงไมม� ไมมใครรจกคำ�วามลพษ� หรอ� Pollution� คออะไร� มสภาพเปนอยางไร� เพราะทตงของมหาวทยาลยอยกลางทงนา� ทามกลางอากาศบรสทธ...
“…ตอนเยน�จะเหนนสตนงผาขาวมาโดดนำาดำ�ผดดำ�วายกนเปนทสำ�ราญ ทคหนาหอพก�สำ�หรบวนเสาร�-�อาทตย�รมคนำาจะกลายเปนทซกผา�สมยนน ยงไมมใครรจกผงซกฟอก�และกำ�ลงอยในภาวะสงคราม�สบจงเปนของหายาก ในตลาด� ตองทำ�สบใชกนเอง� หรอไมกทำ�นำาดางขเถา� ซงใชซกผาไดด� ไมเกด มลพษหรอทำ�ใหนำาในคเนาเสยแตประการใด
“…นอกจากกฬาตางๆ� ทเลนกนในสมยนนแลว� ยงมกฬารกบฟตบอล ซงเปนกฬาทเดนในระหวางอดมศกษาดวยกน...� แตตอนเยนๆ� เมอผานหอ� 3� จะไดยนเสยงเดยวจะเขเพลงลาวแพนเจอยแจวออกมา� ผานมาทางหอ� 5� ไดยนเสยงซอมดนตรสากล...
“…มหาวทยาลยไดกรณาซอโทรทศนขนาด�21�นว�ยหอ�RCA�ให�1�เครอง� เอาไวใหขาราชการและนสตดเพอพกผอนหยอนใจในเวลาคำาคน� โทรทศน เครองนไดตงไวตรงหนามขชนบนของเรอนเขยว�คนนงดทสนามหญาขางลาง� สมยนนโทรทศนเปนของใหมราคาแพง...� แตไมเฉพาะขาราชการ� นสต� หรอ คนในมหาวทยาลยเทานนทด� ชาวบานนอกมหาวทยาลยซงอยในละแวกนน ตางกหอบลกจงหลานเอาเสอมาปนอนดกนอยางสบาย� สงทตามมากคอ แมคาขายนำาแขง� ขายถวลสงตม� ขาวเกรยบวาว� ออยควน� และหลายอยาง ทขายได�หลงไหลกนเขามาซอขายกนเหมอนมงานวด...”
ดร.วฑรย กำาเนดเพชรศษยเกา KU รนท 9
อธบดกรมปศสตว (พ.ศ. 2531 - 2533)
ความแนนแฟนในสมยยงเปนนสตเกษตรศาสตร เปนสงท ดร.วฑรยยงคงระลกถง และเชอวามสวนสำาคญใหการพฒนา แวดวงเกษตรของประเทศไทยเจรญรดหนาไปไดอยางด “เพราะวาพนฐานเบองตน เราเรยนมาดวยกน กนขาวหมอเดยวกน ทำางานอะไรตางๆ ทกขสขมนกอยดวยกน “อยากใหนสตและบคลากรทกคนระลกไววา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรคอมหาวทยาลยททำางานเกยวกบเกษตรกรรม เปนหลก ผมภมใจวามหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนสถาบนทผมจบมา มนมศกดมศร มความเจรญกาวหนา มหาวทยาลย เกษตรศาสตรเกดขนมาไดในสมยนายกรฐมนตร จอมพล ป. พบลสงคราม อนมตใหสรางมหาวทยาลย และกตองภมใจวา ผทจบจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนอาจารยสอนภาควชาเกษตรศาสตรทกมหาวทยาลยทสรางขนมาทงหมด”
หอพกนสตชาย 5 หลง
ทศวรรษท 1
78
72�ป
�เกษต
รศาส
ตร�พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย�
������
�ทศว
รรษท
�1
พ.ศ. 2495 หลวงสวรรณฯ จดใหมการสอนเลยงไกและการถนอมอาหารแกประชาชนภาคฤดรอน
จดหมายจากหลวงสวรรณวาจกกสกจไปถงจอมพล�ป.�พบลสงคราม
79
72�ป�เกษตรศาสตร�พพฒนแผนดนไทย��������ทศวรรษท�1
พ.ศ. 2495มหาวทยาลย Oregon State ชวยเหลอปรบปรงกจการของมหาวทยาลยผานการสนบสนนของ USOM (United States Operations Mission) จนเปนทมาของสญญา KU-OSU
ทศวรรษท 2
นนทรหยงรากแกว เกษตรศาสตรคงมนแลว ในสยามเปนถนเรยนเรองนาม เกษตรหลาเกษตรนพรชคาม เขตรวม มอแฮวชาแกรงเกษตรกลา เปยมลนนนทร ฤดระดมเสกสราง ทกวถแสวงแหลงทนหนนม มากไดบคลากรเกงวชาด เรยนตอ สงแฮขยายสวนงานรองไว กอเกอวชาการ
นนทรหยงรากแกว เปนศรสงาแลวแหงสถาบน (พ.ศ. 2496 - 2505)
ทศวรรษท 2นนทรหยงรากแกว เปนศรสงาแลวแหงสถาบน
การขยายงานของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในทศวรรษน เกดจากการไดรบโอนยายโรงเรยนตางๆ มาไวในสงกด และแบง สวนงานตามจำานวนนสตทเพมมากขน ผลตอเนองทสำาคญคอ ความชวยเหลอจากตางประเทศผานสญญา KU-OSU ซงเปนโอกาส ใหมหาวทยาลยไดพฒนาบคลากร เมออาจารยและนสตทสงไป ศกษาตอยงตางประเทศกลบมาชวงป พ.ศ. 2500 - 2503 ไดเตบโต เปนกำ ลงสำ คญของมหาวทยาลยในเวลาตอมา หลวงสวรรณวาจกกสกจ อธการบดคนแรกทมสวนพฒนา มหาวทยาลยมาตงแตยคบกเบก ขอลาออกจากราชการในวนท 10 มนาคม พ.ศ. 2501 หลวงองคศรกสการจงรบตำ แหนงอธการบด คนตอมา และมสวนพฒนาดานโครงสรางของมหาวทยาลย
หลายดาน เชน ตดถนนหรอสรางอาคารใหม รวมถงสราง หอประชมใหญ พฒนาคณภาพชวตของบคลากร รวมทงจดใหม การแขงขนกฬา การสนสดสญญา KU-OSU ทำ ใหมหาวทยาลยพยายาม แสวงหาความชวยเหลอจากตางประเทศอกครง จนกระทงไดลงนาม ความรวมมอทางการศกษากบมหาวทยาลย Hawaii จนเปนทมา ของสญญา KU-U. of Hawaii ในวนท 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 เชนเดยวกบความชวยเหลอจากมลนธรอคกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) ทมอบทนสนบสนนในโครงการปรบปรงขาวโพดและ ขาวฟาง และสงบคลากรไปยงตางประเทศ จนเปนพนฐานสำ คญ สำ หรบการกเงนจากธนาคารโลกในเวลาตอมา
82
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
2
ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2496 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจฯ มาทรงเปดงานวนเกษตรเปนครงแรก
พ.ศ. 2496หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ นำาสมาชกวง KU Band เขาเฝาฯพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ พระทนงอมพรสถาน เพอถวายตวเขารวมบรรเลงดนตรถวายออกอากาศทางสถานวทย อ.ส. วนศกร
ผลสบเนองทางการเมองจากนโยบายระหวางประเทศของ
สหรฐอเมรกาชวงสงครามเยน ทำาใหพนธมตรอยางประเทศไทย
ไดรบอานสงสดานความชวยเหลอจากสหรฐฯ หลากหลายสาขา
โดยเฉพาะภาคเกษตร ซงสหรฐฯ มองวาเปนรากฐานสำาหรบ
การพฒนาประเทศ ดงนนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรซงขณะนน
ยงมฐานะเปนกรมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร สงกดกระทรวง
เกษตราธการ จงไดรบการสนบสนนดานความชวยเหลอในหลาย
โครงการดวยกน ทงการมอบทนใหบคลากรไปดงานและศกษาตอ
ยงตางประเทศ หรอจดสงผเชยวชาญมาวางรากฐานดานการศกษา
เกษตรแผนใหมในไทย
ทศวรรษท 2 เรมตนดวยความปลมปต เมอพระบาท-
สมเดจพระเจาอยหว เสดจพระราชดำาเนนมายงบางเขนเพอเปด
“งานวนเกษตร” ในวนท 2 มกราคม พ.ศ. 2496 งานดงกลาว
แตเดมคองาน “ตลาดนดเกษตรกลางบางเขน” มกำาหนดจด 3 วน
เพอเผยแพรความรและเทคโนโลยใหมๆ ทางการเกษตร ในศภวาระ
นเอง พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดเสดจฯ มาในพธเปดอาคารเรยน
ตกชววทยา และตกหอสมดกลาง (หลงเดม) ณ มหาวทยาลย
เกษตรศาสตรอกดวย
การขยายงานของมหาวทยาลยเกดจากการไดรบโอนยาย
โรงเรยนตางๆ มาไวในสงกด เรมจากในป พ.ศ. 2496 โรงเรยน
วนศาสตรทจงหวดแพรไดเปลยนชอเปนวทยาลยวนศาสตร สงกด
กรมปาไม และมอธบดกรมปาไมเปนคณบดโดยตำาแหนง ในปตอมา
คอ พ.ศ. 2497 จงไดโอนยายการเรยนการสอนมายงบรเวณ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน และในป พ.ศ. 2499 ไดเปด
สอนระดบปรญญาตรอกครง หลงจากระงบไปหลงเปดสอนในป
พ.ศ. 2488 ไดเพยงสองรน วทยาลยวนศาสตรนเปนจดกำาเนดของ
คณะวนศาสตรในอกหลายปตอมา
ในปลายป พ.ศ. 2497 รฐบาลมนโยบายปรบปรงระบบการ
ศกษาวชาสตวแพทยใหสมพนธกบวชาสตวบาลซงเปดการเรยน
การสอนอยในมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกอนหนา จงไดโอนคณะ
สตวแพทยศาสตรจากกรมมหาวทยาลยแพทยศาสตร กระทรวง
สาธารณสข มายงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และกลายเปน
คณะสตวแพทยศาสตร หลกสตร 5 ป
ดวยการเรยนการสอนและจำานวนนสตทเพมมากขน ใน
ทศวรรษนจงมการกอสรางอาคารเรยนใหมๆ อาคารเหลานปจจบน
เหลอเพยงชอหรอไมกถกโอนยายเปนททำาการของหนวยงาน
อนๆ ทงตกชววทยา ตกหองสมดเกา (พ.ศ. 2496) อาคารเกษตร
ศาสตราจารย ดร.บญธรรม จตตอนนตผจดตงสำานกสงเสรมและเผยแพรขาวสารเกษตรศาสตรและคมอนสต
สำานกสงเสรมและเผยแพรฯ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มบทบาทสำาคญในการเผยแพรองคความรดานเกษตรกรรม สสาธารณชนและเกษตรกร อ.บญธรรมเปนผมบทบาทสำาคญในการปฏบตงานดานนมาตงแตสมยยงเปนนสต รวมทง ทานยงเปนผจดทำาคมอนสตสำาหรบนสตใหมอกดวย “ในวาระครบรอบ 72 ป อยากใหมหาวทยาลยลองมองยอนกลบไปทบทวนเรองราวทผานมาทงความสำาเรจและ ลมเหลว และตองการใหนสตรกกนแนนแฟนเฉกเชนเมอในอดต อยากเหนมหาวทยาลยมองยอนหลง ปรบปรงจดออน ถาทำาไดกเกบขอมล ตวแทนแตละรนทำาอะไร มหาวทยาลยทำาอะไร ทำาเปนการวจย”
83
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2496โรงเรยนวนศาสตรทจงหวดแพร เปลยนชอเปนวทยาลยวนศาสตร
พ.ศ. 2497กอตงสมาคมนสตเกามหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2497รบโอนคณะสตวแพทยศาสตรจากมหาวทยาลยแพทยศาสตร ตามนโยบายรฐบาลทตองการใหการศกษาดานสตวแพทยศาสตรควบคไปกบวชาสตวบาล และจดตงคณะวศวกรรมชลประทานทโรงเรยนการชางชลประทาน
พ.ศ. 2497 วางศลาฤกษกอสรางหอประชม และเปดเรอนพยาบาล (สรางจากการขอรบบรจาค)
วศวกรรม ตกเคมเกา (พ.ศ. 2497) ตกวนศาสตร ตกเคหศาสตร
( พ.ศ. 2498) รวมทงการวางศลาฤกษเพอเรมการกอสรางหอประชม
ในป พ.ศ. 2497 อยางไรกตาม กาวสำาคญในทศวรรษนคอ การรบ
ความชวยเหลอจากตางประเทศผานสญญา KU-OSU ซงเปน
ความรวมมอดานการศกษาระหวางมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกบ
มหาวทยาลย Oregon State โดยม United States Agency for
International Development (USAID) เปนผประสานงาน สญญาน
เปนโครงการระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลสหรฐฯ มเปาหมายหลก
ในการพฒนากำาลงคนกบการเรยนการสอนในระดบปรญญาตร
แผนงานดงกลาวเรมดำาเนนการในป พ.ศ. 2497 มระยะเวลา
กำาหนด 2 ปครง ตงเปาหมายสงอาจารยและนสตไปศกษาตอ
ณ สหรฐอเมรกา เพอกลบมาทำาหนาทสอนและวจยรวมจำานวน 45 คน
โครงการนถอเปนการปพนฐานใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรสามารถ
ปรบคณภาพและขยายกำาลงบคลากรไดอยางมนคง เมออาจารยและ
นสตทสงไปศกษาตอยงตางประเทศกลบมาชวงป พ.ศ. 2500 - 2503
และเตบโตเปนกำาลงสำาคญของมหาวทยาลยในเวลาตอมา
ในป พ.ศ. 2498 นอกจากจะมบณฑตจากคณะสตว-
แพทยศาสตรเปนรนแรกแลว ยงนบเปนปแรกทมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรไดบรรจหลกสตรปรญญาโทขนเปนปแรกในสาขา
กสกรรมและสตวบาล คณะเกษตรศาสตร ตอมาในป พ.ศ. 2499
มการปรบปรงขอบงคบและระเบยบการศกษาตางๆ ครงใหญ
โดยสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดปรบปรงจากขอบงคบวาดวย
การศกษาขนอนปรญญาและขนปรญญาตร พ.ศ. 2488 สงผลให
การเรยนทนสมยขน เชน มการตด I การของดเรยนลวงหนา 30 วน
การถกคดชอออกเมอสอบตกวชาเดยวซำากน 2 ครง การขอสอบแกตว
หากสอบตก หรอระบบอาจารยทปรกษาประจำาตวนสต เปนตน
การปรบปรงหลกสตรนดำาเนนไปพรอมกบการเปลยนชอคณะบางคณะ
เชน คณะเกษตรศาสตรเปลยนชอเปนคณะกสกรรมและสตวบาล
(เปลยนชอเปนคณะเกษตรตงแตป พ.ศ. 2509) คณะการประมง
เปลยนเปนคณะประมง คณะสหกรณและเศรษฐศาสตรเปลยนชอ
เปนคณะเศรษฐศาสตรสหกรณ และยายการเรยนการสอนจาก
ทาเตยนมายงบางเขนทงหมด
ในวนท 10 มนาคม พ.ศ. 2501 หลวงสวรรณวาจกกสกจ
อธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดกราบถวายบงคมลาออก
จากราชการเพอขอรบพระราชทานบำานาญ สำานกนายกรฐมนตร
จงแตงตงศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ)
อดตอธบดกรมเกษตรซงเพงเกษยณอายราชการเมอป พ.ศ. 2499
ขนดำารงตำาแหนงอธการบดแทน ศาสตราจารยอนทรผเปนหนง
ในสามเสอเกษตร ไดสานตอภารกจจากหลวงสวรรณวาจกกสกจ
อยางราบรน และเนนพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรทงดาน
โครงสราง เชน ตดถนนหรอสรางอาคารใหม และพฒนาคณภาพ
ชวตของบคลากร ทงการแปลงบอปลาเปนสระวายนำา สรางตก
เทพศาสตรสถตยสำาหรบใหนสตฝกซอมกฬาในรม และจดใหม
การแขงขนกฬาภายในในป พ.ศ. 2502
เมอความชวยเหลอจากสหรฐอเมรกาภายใตสญญา KU-
OSU สนสดลงในวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2503 บคลากรทไป
ศกษาตอยงตางประเทศไดกลบมาปฏบตงานใหกบมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรพอด ความชวยเหลอจากหนวยงานตางประเทศ
ในระยะตอมาจงเรมเนนดานการวจยประยกตมากกวาการจดหา
บคลากรและใหทนไปศกษาตอยงตางประเทศ
มลนธรอคกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) เปนหนงใน
องคกรสำาคญทมอบทนสนบสนนในโครงการปรบปรงขาวโพดและ
ขาวฟาง ซงเปนโครงการรวมระหวางมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
กบกรมกสกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมวชาการเกษตร
ในปจจบน) โดยสงผเชยวชาญมาใหคำาปรกษา จดสรางสถานทดลอง
และจดหาเครองมอ จนกำาเนดเปนศนยวจยขาวโพดขาวฟางแหงชาต
นอกจากนมลนธรอคกเฟลเลอรยงสนบสนนจดสงอาจารยดาน
การวางแผนงานไปศกษางานยงตางประเทศ อนเปนจดเรมตน
ของโครงการเงนกจากธนาคารโลกในทศวรรษตอมา หลงสนสด
โครงการสญญา KU-OSU มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดพยายาม
84
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
2
ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2498เปดสอนปรญญาโทครงแรก หลกสตรกสกรรมและสตวบาลมหาบณฑต สาขาสตวบาลและพชไรนา
พ.ศ. 2497นสตคณะเกษตรศาสตรป 4 - 5 ออกไปฝกงานทไรฝกหดของมหาวทยาลยตามหลกสตรใหครบ 100 ชวโมง
แสวงหาความรวมมอทางวชาการรปแบบเดมอก จนกระทงในป
พ.ศ. 2505 United States Agency for International Development
(USAID) ไดสนบสนนใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรลงนาม
ความรวมมอทางการศกษากบมหาวทยาลย Hawaii จนเปนทมาของ
สญญา KU-U. of Hawaii ในวนท 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2505
ซงมสาระสำาคญเพอปรบปรงมาตรฐานการศกษาของมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร โดยสงศาสตราจารยและอาจารยรวม 8 คน มาแนะนำา
ดานเทคนคการศกษา การปรบปรง คนควา และงานวจย รวมทง
คดเลอกนสตและอาจารยไปศกษาตอระดบปรญญาโทและ
ปรญญาเอกทมหาวทยาลยตางๆ ในสหรฐอเมรการวมประมาณ 10 ทน
ในชวงปลายทศวรรษท 2 นเอง รฐบาลไดประกาศใชแผน
พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2504 - 2509)
แผนพฒนาฯ ฉบบนเนนการลงทนดานโครงสรางพนฐาน (Infra-
structure) การลงทนภาคเอกชน และการขยายตวทางเศรษฐกจ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรจงไดรบเงนงบประมาณสนบสนนจาก
รฐบาลเพอตอบสนองแผนพฒนาฯ ดานตางๆ รวมทงสามารถจดทำา
แผนกยมเงน ซงจะมผลสำาคญตอการขยายกจการมหาวทยาลย
ในอนาคตอกดวย
โรงเรยนชางชลประทาน ในป พ.ศ. 2477 เมอครงทหมอมหลวงชชาต กำ ภ (อธการบด
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ระหวางป พ.ศ. 2508 - 2510) ยงดำ รง ตำ แหนงนายชางควบคมงานกอสรางโครงการชลประทาน นครนายก พบวากรมชลประทานประสบปญหาขาดแคลนนายชางชนรองจำ นวน มาก เปนอปสรรคตอการขยายงานของกรมชลประทาน ดงนนเมอหมอมหลวงชชาตยายมาดำารงตำาแหนงนายชางอำานวยการแผนก แบบแผน กองกอสราง กรมชลประทาน จงเสนอตงโรงเรยน ชางชลประทานขนในวนท 1 สงหาคม พ.ศ. 2481 และไดรบการตอบสนอง อยางดจากรฐบาล แตเปดเรยนได 4 รนตองชะงกลงเนองจากเหต สงครามโลกครงท 2
ตอมาวนท 2 ตลาคม พ.ศ. 2492 โรงเรยนชางชลประทานได กลบมาดำ เนนการอกครงโดยเปลยนชอเปน “โรงเรยนการชลประทาน” และเปลยนหลกสตรใหกวางขวางกวาเดม หมอมหลวงชชาต ซงขณะนน ดำ รงตำ แหนงอธบดกรมชลประทานและกรรมการสภามหาวทยาลย เกษตรศาสตร จงเสนอใหสมทบโรงเรยนการชลประทานเขาอยในเครอ ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และไดรบอนมตจากคณะรฐมนตร ในวนท 23 สงหาคม พ.ศ. 2494
ในป พ.ศ. 2497 โรงเรยนการชลประทานไดเปลยนชอเปน “คณะ วศวกรรมชลประทาน” สงกดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และยาย ททำ การจากกรมชลประทาน สามเสน ไปยงกรมชลประทาน ปากเกรด มหลกสตรการเรยน 5 ป รบผทสำ เรจการศกษาจากมธยมศกษา ปท 8 และเปลยนมาใชหลกสตร 4 ป ใน พ.ศ. 2507
ในชวงทหม อมหลวงชชาต กำาภ ดำารงตำาแหน งอธการบด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในป พ.ศ. 2509 คณะวศวกรรมชลประทาน ไดปรบโครงสรางใหม โดยเปลยนชอเปน “คณะวศวกรรมศาสตร” และ ทยอยเปดสาขาเพมในชวงป พ.ศ. 2509 - 2511 คอ สาขาวศวกรรม เกษตร วศวกรรมเครองกล - ไฟฟา และวศวกรรมโยธา ตามลำ ดบ
ตงแตเดอนกนยายน พ.ศ. 2509 เปนตนมา คณะวศวกรรมศาสตร ไดโอนยายจากตนสงกดเดมคอกรมชลประทาน มายงมหาวทยาลย เกษตรศาสตร และเปลยนมาใชงบประมาณของมหาวทยาลยแทน และ ไดยายททำ การจากปากเกรดมายงบางเขนจนถงปจจบน
คณะกรรมการจากมลนธรอคกเฟลเลอร (Rockefeller Foundation) มาเยยมและหารอกบอธการบด เพอหาทางชวยเหลอมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเมอวนท 27 กนยายน พ.ศ. 2498
85
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2498มลนธรอคกเฟลเลอรเรมใหความชวยเหลอ
พ.ศ. 2498จดพมพขาวเกษตรศาสตรเปนครงแรก
พ.ศ. 2499 เปลยนชอคณะตางๆ ไดแก คณะเกษตรศาสตรเปนคณะกสกรรมและสตวบาล คณะการประมงเปนคณะประมง คณะสหกรณและเศรษฐศาสตรเปนคณะเศรษฐศาสตรสหกรณ
พ.ศ. 2499ยายการเรยนการสอนทงหมดจากทาเตยนมาทบางเขน
หอพกนสตชลประทาน
86
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
2
ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2499ยายกจการคณะวนศาสตรจากจงหวดแพรมาอยทบางเขน และเรมเปดสอนหลกสตรปรญญาตร อกครง หลงยตมาตงแตป พ.ศ. 2492
พ.ศ. 2500นาย Vito F. del Fierro Jr. ชาวฟลปปนส จบปรญญาโทหลกสตรกสกรรมและสตวบาล เปนมหาบณฑตคนแรก
ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ) เกดท
บางพลด จงหวดธนบร (ขณะนน) เมอวนท 14 กนยายน พ.ศ. 2442 ชวตวย เยาวจบการศกษาช นประถมศกษาปท 4 จากโรง เรยน วดคฤหบด เมอป พ .ศ . 2451 ชนมธยมศกษาปท 8 โรง เรยน สวนกหลาบวทยาลย ในป พ.ศ. 2459 จากนนไดรบทนรฐบาลไทย ไปศกษาตอท University of the Philippines at Los Ban~os ประเทศ ฟลปปนส สำ เรจปรญญา B.S. in Agriculture ในป พ.ศ. 2464 จากนน ไดรบทนรฐบาลไทยไปศกษาตอปรญญาโททมหาวทยาลย Cornell ประเทศ สหรฐอเมรกา และไดรบปรญญา M.S. สาขาเกษตร ในป พ.ศ. 2466 นบเปน คนแรกของประเทศไทยทจบปรญญาโททางการเกษตรในตางประเทศ
ดวยความทเปนคนเรยนเกง ศาสตราจารยอนทรจงไดเรมตน ชวตงานดวยการเปนครฝกหดสอนท โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลยตงแต เมออาย 17 ป เมอสำ เรจการศกษา ปรญญาโทกลบมาจากประเทศ สหรฐอเมรกา ไดไปประจำ การเปนคร ทโรงเรยนฝกหดครประถมกสกรรม พระประโทณ จงหวดนครปฐม และ ไดยายไปท โรง เรยนฝกหดฯ บางสะพานใหญ จงหวดประจวบ- ครขนธ และททบกวาง จงหวดสระบร เชนเดยวกบการยายโรงเรยนฝกหดฯ ไปหลายแห งตามลำาดบ และถก โอนยายไปเปนอาจารยในโรงเรยน
สามญอยระยะหนง กอนกลบมารบตำ แหนงอาจารยใหญทโรงเรยนฝกหดฯ โนนวด จงหวดนครราชสมา ในป พ.ศ. 2475
ดวยยคนนราชการไทยยงขาดแคลนบคลากรดานวชาการเกษตรอย มาก ศาสตราจารยอนทรจงยายไปประจำ ตำ แหนงในหลายหนวยงาน และ ดำ รงตำ แหนงสำ คญๆ ในแวดวงเกษตรกรรมหลายตำ แหนง ตำ แหนงสดทาย กอนเกษยณอายเพอรบพระราชทานบำ นาญ ในป พ.ศ. 2499 คอ อธบดกรม เกษตร (เปลยนชอเปนกรมกสกรรมในป พ.ศ. 2495) ซงศาสตราจารยอนทร ใหเหตผลวา “ใหคนอนไดเปนอธบดบาง”
ศาสตราจารยอนทรดำารงตำาแหนงอธการบดมหาวทยาลย เกษตรศาสตร 4 สมย คอ สมยท 1 ระหวางป พ.ศ. 2501 - 2504 สมย ท 2 ระหวางป พ.ศ. 2504 - 2506 สมยท 3 ระหวางป พ.ศ. 2506 -2508 และสมยท 4 ระหวางป พ.ศ. 2510 -2512 นอกจากนยงไดรบโปรดเกลาฯ ให
ดำ รงตำ แหนงรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณในป พ.ศ. 2519 ซงนบเปนตำ แหนงทางราชการทสงทสด
ศาสตราจารยอนทรเปนปชนยบคคลทมความรความสามารถสง ในแวดวงการเกษตรของไทย และเปนหนงใน “สามเสอเกษตร” รวมกบ หลวงสวรรณวาจกกสกจ และพระชวงเกษตรศลปการ ทงสามเปนผผลกดน ใหเกดการยกฐานะจากวทยาลยเกษตรศาสตรขนเปนมหาวทยาลย
การดำารงตำาแหนงอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรตอเนอง ยาวนาน เปนผลใหมหาวทยาลยเกดการพฒนาไปอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะการกอสรางอาคารและถนนหนทาง ศาสตราจารยอนทรยงเปน ผทใสใจตอสวสดภาพของนสตและบคลากรของมหาวทยาลย และมระเบยบ สง มเรองเลากนวา ทกเชาตร ทานจะขบรถไปรอบบรเวณมหาวทยาลย เพอตรวจตราความเรยบรอยดวยตวเองทกวน หากพบสงไมเรยบรอย จะลงไปตำ หนหรอสงการทนท หรอบางครงเดนไปตรวจความเรยบรอยท หอพกนสตโดยไมบอกกลาวลวงหนา ทานยงเปนผรเรมใหมการแขงขนกฬา ภายในและสงเสรมใหนสตหนมาเลนกฬา ดวยการสนบสนนการกอสราง อาคารฝกซอมกฬา (อาคารเทพศาสตร) และสระวายนำา
ศาสตราจารยอนทรอทศตนใหแวดวงเกษตรตลอดชวต แมจะเกษยณอาย ราชการไปแลว ศาสตราจารยระพ สาครก บนทกถงศาสตราจารยอนทร ไวสวนหนงในหนงสออนสรณพระราชทานเพลงศพศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย วา “...ทานเปนผใหญททมเทชวตใหกบงานจรงๆ... แมมเหตการณ บางอยาง แมสองยามตหนง ผมสามารถหมนโทรศพทรายงานทานทราบได ทนทและแทบไมตองเดาอะไรเลย หลงการรายงานไมนานนก ทานจะขบรถ มาดวยตนเอง ถงเหตการณไดโดยไมชกชา ผมเชอมนวา นคอความจรงใจ จากทาน...”
หลวงองคศรกสการ สมยเรยนอยทฟลปปนส
หลวงองคศรกสการเขาเฝาฯ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เพอรบพระราชทาน นำาสงขเนองในโอกาสอายครบ 80 ป ทพระตำาหนกทกษณราชนเวศน
87
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2501ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย (หลวงองคศรกสการ) ดำารงตำาแหนงอธการบด
พ.ศ. 2501 กอตงวงดนตรไทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2502จดทะเบยนสหกรณออมทรพยสำาหรบอาจารย ขาราชการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2502มหาวทยาลยเกษตรศาสตรโอนยายไปขนตรงกบสำานกนายกรฐมนตร เชนเดยวกบจฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยแพทยศาสตร และมหาวทยาลยศลปากร
งานตลาดนดเกษตรกลางบางเขนกอนหนาทจะมงานเกษตรแฟร เชนในปจจบน มหาวทยาลย
เกษตรศาสตรในอดตชวงทศวรรษท 1 - 2 เคยจดงานประจำ ปบางเขน มาแลว ในงานนนเปนลกษณะของการประชาสมพนธผลงานของ มหาวทยาลย และแสดงผลผลตพชพรรณและสตวใหกบประชาชนทวไป โดยใชชอวา “งานตลาดนดเกษตรกลางบางเขน” ศาสตราจารยจรด สนทรสงห เคยบนทกไววา งานนนเปนทนยมของบรรดาประชาชนอยาง มาก และเปนตลาดทเปดโอกาสใหเกษตรกรและพอคาแมคานำ ผลผลตมา วางจำ หนายกนไดอยางเตมท “…ประชาชนหลงไหลกนมาชมมากมาย ทกป มากนตงแตตสามตส ผกหญาโดยเฉพาะมะเขอเทศ ทงของนสต และของคณะเกษตรทปลกไวหลายสบแปลง อนตรธานหายวบไปกบตา ไมถงครงวน เรากไมวาอะไร ปลอยใหเขาสนกกนเตมท...”
หรอ “…คณหลวงสวรรณฯ ทานหลกแหลมเอามะเขอเทศทเราปลก ผาเปนชนๆ ใสจานวางไวบนโตะหลายสบจาน มเกลอใหจมดวย หมดแลว เตมใหม หมดไปหลายรอยผลในปหนงๆ คนชมครงแรก บางกบวนทง ทำ หนาเปรยวกม บางคนกดจะชอบ หยบชนทสองทสามเขาปากเคยวตยๆ เดยวนเปนอยางไร ทกคนกนเปนกนหมดไมวาลกเลกเดกแดง...”
งานตลาดนดเกษตรกลางบางเขนเปลยนชอมาเปน “งานวนเกษตร” ในป พ.ศ. 2496 แตหยดชะงกไมไดจดตอเนอง เนองจากเหตผลทางการเมอง ทผนผวน และกลบมาดำ เนนการตออกในงาน ”ลลาศเกษตรกร” ในป พ.ศ. 2506 จากนนจงพฒนาเรอยมา โดยรวมกบกระทรวงเกษตรฯ บาง และเปลยนชอเปนงานเกษตรแฟรในปจจบน
สำ นกหอสมดในป พ.ศ. 2494 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงขณะนนยงสงกดกระทรวง
เกษตราธการ และกรมกสกรรม (กรมวชาการเกษตรในปจจบน) ไดตกลงรวมหองสมด เลกๆ สองแหงเขาไวดวยกน คอ หองสมดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรและหองสมด ของสถานทดลองของกรมกสกรรม โดยใชชอวา หอสมดกลาง ระหวางนนมหาวทยาลย ไดเชญนางมารเบล ไรท (Mrs. Marbel Wright) ผเชยวชาญในระบบการจดหม หนงสอตามหองสมดรฐสภาอเมรกน จนนบไดวาเปนหองสมดแหงแรกในประเทศไทย ทใชระบบน
หองสมดนบเปนดชนชวดการเตบโตของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดเปน อยางด การขยายอาคารสถานทสะทอนวามผใชบรการเพมมากขน ในป พ.ศ. 2496 หอสมดกลางไดยายไปอาคารหลงใหม ซงเปนอาคาร 2 ชน เนอทประมาณ 528 ตารางเมตร มทนงอาน 60 ท และไดยายอกครงในป พ.ศ. 2508 ไปยงอาคาร หลงใหม ซงกอสรางโดยการสนบสนนขององคการวเทศกจแหงสหรฐอเมรกา รวมกบรฐบาลไทย ซงเปนอาคาร 3 ชน และมทนงอานได 300 ท
ในป พ.ศ. 2520 หอสมดกลางไดรบการยกฐานะเปนสำานกหอสมด และป พ.ศ. 2523 ไดยายไปยง “อาคารชวงเกษตรศลปการ” ซงเปนอาคาร 3 ชน จทนงอานไดกวา 1,500 ทนง อาคารดงกลาวกอสรางโดยงบประมาณจากโครงการเงนกเพอพฒนา มหาวทยาลย และเปนอาคารของสำานกหอสมดยาวนานมากวา 25 ป ในปน สำานกหอสมดยงไดรบมอบหมายจากองคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต ใหเปนศนยสนเทศทางการเกษตรแหงชาต (Thai National AGRIS Centre) อกดวย
สำานกหอสมดมการพฒนาดานระบบมาอยางตอเนอง ในป พ.ศ. 2543 เรมใหบรการวารสารอเลกทรอนกสและฐานขอมลอเลกทรอนกสบนเครอขาย ตอมาในป พ.ศ. 2549 อาคาร “เทพรตนวทยาโชต” กอสรางเสรจ และเปดใหบรการ ในฐานะอาคารเรยนร (Kasetsart University Learning Center – KULC) และ หองสมด สงกดสำานกหอสมด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มาจนถงปจจบน สวนอาคารชวงเกษตรศลปการไดปรบปรงตามโครงการสรางขมกำาลงบคลากรดานอนรกษพลงงาน (BEAT 2010) และเปดใชบรการอกครงในตนป พ.ศ. 2554
บรรยากาศงานวนเกษตรแหงชาต
อาคารหอสมดกลาง
88
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
2
ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2502กอตงสำานกสงเสรม มภารกจสงเสรมและเผยแพรความรทางการเกษตรตอสาธารณะ
พ.ศ. 2502นายประเชญ กาญจโนมย เปนนสตไทยคนแรกทจบปรญญาโท
พ.ศ. 2503ผเชยวชาญปรมาณจาก The International Atomic Energy Agency (IAEA) มาดำาเนนงานดานวชาปรมาณ (ในป พ.ศ. 2511 เปลยนเปนภาควชารงสไอโซโทป)
ศาสตราจารยปวณ ปณศรคณบดคณะเกษตร (พ.ศ. 2513 - 2517)
“มหาวทยาลยเกษตรศาสตรสามารถมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆ ได อยากใหถอเกษตรเปนหลก เศรษฐกจ ของเราขนอยกบการเกษตรมาก และยงมปญหามาก ชาวนา ชาวไร ชาวสวนยงจนอย ยงไมสำาเรจสกท แตเนองจาก เรามรากฐานเปนเกษตรมากอน คณะวทยาศาสตรกด เศรษฐศาสตรกด หรอคณะอะไรกด ถาเนนเรองทจะชวยเกษตรกร จะเปนทงทางตรงหรอทางออม จะทำาใหมหาวทยาลยของเรามประโยชนตอประเทศชาต “โดยสวนตวดใจมาก เพราะวาเราไดทำางานมาตงแตกอตงใหมๆ มาไมกป เหนความเจรญกาวหนามาเรอยๆ ผมวา ทกอยางกไปดวยดมาถง 72 ป โชคดททงอธการบดและคณบดเกงๆ ทงนน”
บานพกศาสตราจารยออรกอน 6 หลง ในบรเวณมหาวทยาลยเกษตรศาสตร แลวเสรจป พ.ศ. 2498
89
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2504จดตงวทยกระจายเสยงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2504 นสตคณะวนศาสตรไปรวมปลกตนยางนาในพระบรมมหาราชวง สวนจตรลดา
พ.ศ. 2504ออกวารสารเกษตรศาสตรราย 3 เดอน
พ.ศ. 2505รวมกบสภาวจยแหงชาต เปนเจาภาพจดประชมทางวชาการสาขาเกษตรศาสตรและชววทยาเปนครงแรก
รองศาสตราจารยสชาดา ศรเพญศษยเกา KU รนท 18
รองอธการบดฝายกจการพเศษ (พ.ศ. 2541 - 2543)
“เมอครงยงเปนนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตรนบเปนชวงทมความสขมากทสดในชวต เมอไดมารบราชการ เปนอาจารยจงไดเหนวามหาวทยาลยสามารถเปนทพงใหกบสงคมไดอยางนาภาคภม ในชวงภาวะเศรษฐกจตกตำา จำาไดเลยมคนหนงทเขามาอบรมเรองเหดกบเรา เขาไปตงศนยปลกเหดใหญมากอยนครนายก เขาไดความรจากเรา แค 7 วน แตเขาไปเตบโตใหญได “ในวาระทมหาวทยาลยครบรอบ 72 ป อยากใหมหาวทยาลยมความเจรญไปเรอยๆ อยากใหมคณะแพทย การม คณะแพทยทำาใหเราไดทดเทยมเขาบาง”
“ตกเคม” ขณะกำาลงกอสราง ป พ.ศ. 2497
90
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
2
ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2505 เปลยนระเบยบในพธพระราชทานปรญญาบตรจากการคกเขาเปนยนรบ
พ.ศ. 2505ลงนามความรวมมอทางการศกษากบมหาวทยาลย Hawaii จนเปนทมาของสญญา KU - U. of Hawaii
กำ เนดคายอาสาพฒนาทามกลางกระแสการพฒนา ในป พ.ศ. 2501 นสตจากมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรไดเขารวมเปนหนงในคณะผกอตงกลมนสตนกศกษา 5 มหาวทยาลย นสตกลมนไดจดกจกรรมคายอาสาสมคร เพอการสมมนา ขนทจงหวดสระบร โดยเนนออกไปศกษาขอเทจจรง และรวมมอในการ ทำ งานดานการพฒนาทองถนในภาคตางๆ ของประเทศไทย
ในป พ.ศ. 2505 มนสตเกษตรฯ ทเขารวมคายอาสาฯ ทงหมด 13 คน และในปตอมาตวแทนจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดรบเกยรต ใหดำ รงตำ แหนงประธานกลมนสตนกศกษา 5 มหาวทยาลย ซงตอมา จดทะเบยนองคกรขนเปน “สมาคมนสตนกศกษาสมมนา”
ตอมาในป พ.ศ. 2509 เรมมการจดตงกลมนสตอาสาสมครของ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเอง และเรมปฏบตงานในปถดมา โดยเนน จดกจกรรม พฒนาและสรางโรงเรยนในพนทชนบททรกนดารหลายแหง นอกจากนแลวยงรบหนาทประสานวง KU Band วงดนตรไทย และวงดนตรลกทงรวมดาวกระจย เพอเผยแพรและสงเสรมศลป- วฒนธรรมอกดวย
ความชวยเหลอจากตางประเทศอนๆนอกจากโครงการสญญา KU-OSU ระหวางมหาวทยาลยเกษตร-
ศาสตรกบมหาวทยาลย Oregon State ความชวยเหลอจาก มลนธรอคก เฟลเลอร และสญญา KU-U. of Hawai i แล ว ในทศวรรษน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรยงไดรบความชวยเหลอ จากอกหลายหนวยงาน อาท ในป พ.ศ. 2498 คณะผแทนจากสถาบน เศรษฐกจและวฒนธรรมแหงมหานครนวยอรก (Council on Economic and Cultural Affairs, Inc., New York City) ไดเดนทาง มาแลกเปลยนความคดเหนกบหลวงสวรรณวาจกกสกจ และบรรล ขอตกลงมอบหนงสอและตำาราดานบรหารกจการไรนา 52 เลม พรอมทงสงผ เชยวชาญมาเปนทปรกษาดานบรหารกจการไรนา และมอบทนใหอาจารยไปศกษาตอในสาขาวชา Farm Management ยงประเทศสหรฐอเมรกา จำานวน 2 ทน
ตอมาในป พ.ศ. 2505 สถาบนเศรษฐกจและวฒนธรรมแหงมหานคร นวยอรกยงคงใหความชวยเหลอโดยมอบทน 5 ทน ใหอาจารยคณะ เศรษฐศาสตรสหกรณไปศกษาตอยงสหรฐอเมรกา รวมทงไดสง ผเชยวชาญมาประจำ ทคณะเศรษฐศาสตรสหกรณ
เชนเดยวกบสถาบนพฒนาการเกษตรแหงมหานครนวยอรก (Agricultural Development Council, Inc., New York City) ไดเขามาช วยเหลอคณะเศรษฐศาสตร สหกรณ โดยจดหาตำาราและ หนงสอเรยนเขาหองสมด และจดหาทนการศกษาใหกบคณาจารย ในคณะอนๆ ไปศกษาตอยงตางประเทศ รวม 33 ทน และไดสงผเชยวชาญมาเปนทปรกษาประจำ เชนกน
ผชวยศาสตราจารย ดร.พศษฐ วรอไรศษยเกา KU รนท 12
ประธานคณะทำางานโครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจากพระราชดำารฯ
สมยยงเปนนสตเกษตรศาสตร ทงทดลองปลกมะเขอเทศโดยไมใชดน การเลยงแพะ และขอไปฝกงานกบอาจารย ยงตางจงหวด การทำางานแบบลงมอปฏบตจรงไดซมซบวธคดมา ทำาใหทกวนนทานมบทบาทสำาคญทงในดานการศกษาและถวายงานรบใชโครงการในพระราชดำาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร “ผมปรารถนาทจะเหนมหาวทยาลยวางแผนงานตอเนองในอนาคตใหยาวถง 25 - 50 ป และใกลชดกบนสตมากขน อยางทผมเคยไดรบจากคณาจารยในอดต สำาหรบอาจารยของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ตองมจตวญญาณของ ความเปนครใหสงอยางยง และลดจำานวนนสตนกศกษาใหนอยลง แลวใหอาจารยทมจตวญญาณของความเปนคร ใกลชดลกศษยใหมากขน”
91
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 2
พ.ศ. 2505ลงนามความรวมมอทางการศกษากบมหาวทยาลย Hawaii จนเปนทมาของสญญา KU - U. of Hawaii
พ.ศ. 2505จดโตวาทเพอระดมทนชวยเหลอผประสบวาตภย ทแหลมตะลมพก จงหวดนครศรธรรมราช
พ.ศ. 2505 สมาคมนสตเกาฯ จดงานลลาศเกษตรกร และเรมมการรอฟนงานวนเกษตรอกครง หลงชะงกไปตงแตป พ.ศ. 2498 ดวยเหตผลทางการเมอง
ทศวรรษท 3
จากทองทงบางเขนเปนนนทรงามเดนในเกษตรานคร เกษตรศาสตรเนาถนทอง บางเขนคงแตโคลนดนเลน ทงนำ นสตตางจดเจน เทยวถอง ทงนากาลผานไปนานลำ เปลยนดาวเปนนคร จากดอนดนถนดาว แดนไกลเปนเกษตรเมองงามวไล ประดบแควนขยายสงจากกรงไกร ออกส กำ แพงแสนมาตรแมน เขตกวางไพศาลฯ
จากทองทงบางเขน เปนนนทรงามเดนในเกษตรานคร(พ.ศ. 2506 - 2515)
แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตนำ การพฒนาอยาง รวดเรวมายงประเทศไทยในชวงทศวรรษน คณาจารยหลายทาน ท ไปศกษาตอในตางประเทศกลบมาเปนกำาลงใหมหาวทยาลย เกษตรศาสตร มการปรบปรงการเรยนการสอนวชาพนฐาน ตางๆ ทงทางวทยาศาสตรและสงคมศาสตร มการทำ วจยในดาน การเกษตรเพมมากขน ในชวงทประเทศไทยมการขยายตวทงทางเศรษฐกจและสงคม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดตงเปาหมายขยายมหาวทยาลย ทงดานจำ นวนนสตและโครงสรางออกไป หมอมหลวงชชาต กำ ภ อธการบดขณะนนไดชวา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรสามารถผลต
บณฑตไดถง 10,000 คน เพอรองรบความตองการของตลาดแรงงานทไมใชเฉพาะจากภาครฐเทานน แตรวมถงภาคเอกชน จงม นโยบายขยายพนทมหาวทยาลยออกไป การขยายงานการศกษาดานการเกษตรจำ เปนตองใชพนท กวาง มดนทดและแหลงนำาตลอดทงป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จงมแผนขยายไปยงวทยาเขตกำ แพงแสน จงหวดนครปฐม และเตรยม จดหาทดนไวเกอบ 8,000 ไร เพอเตรยมการกอสรางสถานทดลอง และวจยตางๆ แมจะประสบอปสรรคมากมายในการตงวทยาเขตใหม แตแผนการขยายพนทวทยาเขตกำ แพงแสนมสวนทำ ใหแผนการกเงน จากธนาคารโลกในทศวรรษตอไปประสบผลสำ เรจ
ทศวรรษท 3จากทองทงบางเขน เปนนนทรงามเดนในเกษตรานคร
94
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
3
ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2507 ปรบหลกสตรปรญญาตรจาก 5 ป มาเปน 4 ป ยกเวนสาขาสตวแพทยศาสตรยงคงเปน 6 ปดงเดม
พ.ศ. 2507 เรมเปดการเรยนการสอนภาคฤดรอนเปนครงแรก
ขณะทโลกกำาลงกาวเขาสภาวะสงครามเยนจากการเผชญหนา ระหวางโลกเสร นำาโดยสหรฐอเมรกา กบโลกคอมมวนสต นำาโดย สหภาพโซเวยตและประเทศจน แตหลายประเทศแถบเอเชย ตะวนออกเฉยงใตซงขณะนนยงเปนประเทศกำาลงพฒนา ถกใชเปน ทงฐานกำาลงทางทหารและเปนพนทนำารองในการแสดงฐานความคด เพอพฒนาประเทศ ประเทศไทยซงอยในฝงทรบการสนบสนนจาก สหรฐอเมรกาไดเรมตนพฒนาประเทศดวยแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 1 ซงไดรบอทธพลความคดสวนใหญ จากองคการบรหารวเทศกจแหงสหรฐอเมรกา หรอ United States Agency for International Development (USAID) แผนพฒนาฯ ดงกลาวสงผลใหโครงสรางพนฐานในประเทศเตบโตอยางรวดเรว มการสรางถนนหลายสายตดผานหวเมองใหญ ชกนำาการพฒนา ไปทวถง ผลผลตเกษตรซงแตเดมเปนสนคาแลกเปลยนในทองถน เรมกระจายเขาสหวเมองใหญผานถนนหนทางทนำารถบรรทกไป รบซอผลผลตถงแปลง สงผลใหเกดประโยชนและความเจรญทาง พาณชยในระดบทองถนขยายตวมากขน ในแวดวงการศกษา ดานเกษตรกรรมไดรบความสนใจและ เหนความสำาคญเพมขน นอกจากคณาจารยและบคลากรทไดรบ ทนไปศกษาตอยงตางประเทศหลายคนเมอทศวรรษกอน จะกลบมา เปนกำาลงสำาคญใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรแลว โครงการสญญา KU-U. of Hawaii ระหวางมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกบ มหาวทยาลย Hawaii ทไดวางรากฐานไวในปลายทศวรรษกอนหนา
ไดสงผลใหมหาวทยาลยสามารถตงตนโครงการบณฑตศกษา ไดอยางเปนปกแผน มการปรบปรงการสอนวชาพนฐานตางๆ ทงทางวทยาศาสตรและสงคมศาสตร มผลเชงสนบสนนให อาจารยไดทำางานวจย และเผยแพรผลงานสสาธารณชน จนนำามาส การเรมตนสนบสนนงบประมาณทำาวจยจากรฐบาล ซงตอมาไดพฒนามาเปนโครงการบณฑตวทยาลย
ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย องคสวรรณอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2523 - 2525)
ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย องคสวรรณ เปนหนงในผรวมพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน ตงแตเรมตนจนสามารถเปดการเรยนการสอนไดในสมยททานดำารงตำาแหนงอธการบด ศาสตราจารย ดร.ไพฑรยมองวาบทบาทของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรคอการสรางความร สรางคน อาจเปนเกษตรกรหรอแมแตคนอนทไมไดเกยวของกบวงจรการเกษตร แตหากตองการประโยชน เรากตองชวยเขาได เพอใหสงคมดตอไปในอนาคต “ในวาระครบรอบ 72 ป อยากใหมหาวทยาลยนำาองคความรไปชวยเหลอชาวบาน ชาวบานกเปนนกวชาการไดเหมอนกน บางคนกเปนอยแลว เรานาจะฉวยโอกาสทเรามพนท มงานวจย ไปชวยเขา มนจะชวยยอนกลบมาสรางความเฉยบแหลมใหนกวจยหรอลกศษยของเราได และเขาจะรบฟงเรามากขน”
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจฯ มาทรงปลกตนนนทร 9 ตน เมอวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ. 2506
95
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2507 เรมเปดการเรยนการสอนภาคฤดรอนเปนครงแรก
พ.ศ. 2507 บณฑตหญงเปลยนจากสวมชดราตรสขาวเปน ชดนสต เพอเขารบพระราชทานปรญญาบตร
พ.ศ. 2508 สนามอนทร จนทรสถตย สรางเสรจและเปดใชในวนงานกรฑา
พ.ศ. 2508 หมอมหลวงชชาต กำาภ ดำารงตำาแหนงอธการบด
ในวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ. 2506 พระบาทสมเดจ- พระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจฯ มาทรงปลกตนนนทรจำานวน 9 ตน ณ บรเวณสระนำา ดานหนา อาคารหอประชม และพระราชทานตนนนทรเปนตนไมสญลกษณ ประจำามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในการเสดจพระราชดำาเนนคราวนน พระบาทสมเดจ- พระเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหบรรดานสตและ
คณาจารยเขาเฝาอยางใกลชด และพระองคไดเสดจฯ เขาสหอประชม เพอทรงดนตรรวมกบวง อ.ส. วนศกร ซงมนกดนตรเปนศษยเกา และอาจารยมหาวทยาลยเกษตรศาสตรรวมอยดวย ศภมงคล วาระในปนนเปนปฐมฤกษอนนำามาสการ “เยยมนนทรทรงปลก” และ “ทรงดนตร” พระราชทานแกชาวเกษตรศาสตรตอเนองอก 9 ครงระหวางป พ.ศ. 2506 - 2515 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมการดำาเนนงานกอสรางอาคาร และสถานทอยางตอเนอง ในป พ.ศ. 2506 อาคารสวรรณวาจกกสกจ สรางเสรจ โดยชนบนเปนหองบรรยายขนาดใหญ ชนลางเปนรานขาย ผลตภณฑของภาควชาสตวบาล เชน ไขไก นมสด สวนอาคาร พทยาลงกรณไดสรางเสรจในปเดยวกน และถกใชเปนอาคารเรยน ของคณะเศรษฐศาสตรสหกรณ (คณะเศรษฐศาสตรในปจจบน) สำาหรบสนามกฬาอนทร จนทรสถตย สรางขนจากวสยทศนของ ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย อธการบดขณะนน ไดสรางเสรจในป พ.ศ. 2508 และเปดใชเปนปฐมฤกษ ในงานกรฑาประจำาปเดยวกนนนเอง ในป พ.ศ. 2508 ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย ลาออกจาก ตำาแหนงอธการบด สำานกนายกรฐมนตรไดแตงตงใหหมอมหลวง ชชาต กำาภ ขนดำารงตำาแหนงอธการบดแทน หลงดำารงตำาแหนง ไดไมนาน หมอมหลวงชชาต กำาภ ซงขณะนนดำารงตำาแหนงอธบด กรมชลประทานอยดวย ไดแสดงวสยทศนถงการเพมจำานวนนสต ในอนาคต เพอรองรบการพฒนาทางเศรษฐกจของประเทศไทย
ศาสตราจารย ดร.จรญ จนทลกขณาผอำานวยการสถาบนสวรรณวาจกกสกจฯ คนแรก
“มหาวทยาลยเกษตรศาสตรตองยกระดบแวดวงเกษตรกรรมของประเทศไทยโดยเปนผมอบองคความรและเพมมลคาสนคาเกษตรใหมากขน จงจะเปนทพงพาของสงคมไดอยางแทจรง ถงแมวามหาวทยาลยไดเตบโตมหลายสาขามากมาย แตทศทางหนงทนาจะคงไวคอการพยายามชวยเหลอเกษตรกรใหอยดกนด “ผมขออาราธนาดวงวญญาณอดตอธการบด อาจารย ปรมาจารยทงหลาย ชวยดลบนดาลใหมหาวทยาลยเจรญรงเรอง โดยมงสรางปญญาและเปนทพงของสงคมและประชาชนคนไทยทวไปทกๆ คน”
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงดนตรรวมกบวงดนตรของสถานวทย อ.ส. พระราชวงดสต
96
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
3
ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2508 แผนกวชาสตวบาลจดพมพวารสารสตวบาล “สาสนไก” ออกเปนรายเดอน
พ.ศ. 2509 จดตงคณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตร
ขณะนนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมนสตประมาณ 3,100 คน การบรรยายเมอวนท 6 ตลาคม พ.ศ. 2510 หมอมหลวงชชาต ไดแสดงทรรศนะวา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไมควรจำากดการรบ นสต โดยตงเปาหมายไวเพยง 5,000 คน แตควรเพมจำานวนนสต ไดถง 10,000 คนภายในป พ.ศ. 2515 - 2519 วสยทศนดงกลาว พยายามชใหเหนวา บณฑตของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทกสาขา วชาถอเปนกำาลงสำาคญในการพฒนาประเทศในอนาคต และเปน ทตองการไมใชเฉพาะจากหนวยงานราชการเทานน แตยงรวมไปถง แวดวงหางรานเอกชน วงการธรกจ ธนาคาร หรอกลมสหกรณ ทกำาลงเตบโตอยางรวดเรวขณะนน การแสดงวสยทศนดงกลาวเกดขนหลงจากมหาวทยาลย เกษตรศาสตรไดรบรายงานจากผเชยวชาญของ University of California ซงไดรบเชญมาวางแผนพฒนาการศกษาใหมหาวทยาลย เกษตรศาสตร รายงานระบวา ระยะนนมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนมหาวทยาลยเพยงแหงเดยวทพรอมขยายงานเพอผลต นกวชาการดานเกษตรใหเพยงพอตอความตองการของประเทศ ในอนาคต แตจำาเปนตองวางแผนแตเนนๆ เพอลดความเสยง ตอความผนผวนทางเศรษฐกจในอนาคต รายงานดงกลาวยงชวา เกษตรกรรมเปนสาขาวชาทตองใช ทดนกวางขวางเพอทำาการศกษา ดงนนมหาวทยาลยจำาเปนตอง จดหาทดนทบางเขนเพมประมาณ 4,000 ไรเพอรองรบการขยายตว
หรอจดหาทดนแหงใหมนอกกรงเทพฯ ประมาณ 8,000 ไร เพอ การเรยนการสอนดานเกษตรทมประสทธภาพทสด โดยทดนผนนน ตองอยใกลกรงเทพฯ มดนดเหมาะสมแกการทำาเกษตรกรรม และม โครงการชลประทานสำาหรบใหมนำาใชอยางเพยงพอทงป ระยะนนกรมชลประทานไดรบเงนกจากธนาคารโลกเพอ พฒนาเขอนวชราลงกรณในจงหวดกาญจนบร และผนนำาจาก โครงการดงกลาวครอบคลมอาณาบรเวณหลายจงหวดขางเคยง หนงในนนคอ ทดนผนหนงในทองทตำาบลทงกระพงโหม อำาเภอ กำาแพงแสน จงหวดนครปฐม ซงเปนพนททสำารวจแลวพบวา เนอดนดเหมาะสำาหรบทำาการเกษตรกรรม รวมทงการประมง เพาะเลยงสตวนำาและการปศสตว ทดนผนนนอยหางจากกรงเทพฯ ประมาณ 90 กโลเมตร มถนนผานสามดานคอ ถนนมาลยแมน ทางทศเหนอ ถนนของกองบนกำาแพงแสน กองทพอากาศ ทางทศตะวนตก และถนนชลประทานทางทศตะวนออก สวนทศใต ตดทางรถไฟสายใต มพนท 7,951.75 ไร เมอประเมนความเหมาะสมของทดนผนนนแลว ในวนท 21 กมภาพนธ พ.ศ. 2510 รฐบาลจงประกาศใชพระราชกฤษฎกา กำาหนดเขตเวนคนทดน และประกาศคณะปฏวต ฉบบท 44 เพอ เวนคนทดนผนนนประมาณ 8,000 ไร จากชาวบานทถอครอง ประโยชนอย แตสามารถดำาเนนการเวนคนไดจรงเพยง 90 เปอรเซนต เทานน เนองจากเจาของทดนบางรายไมยอมขายทดนใหแกทาง
ศาสตราจารย ดร.เกษม จนทรแกวผรเรมงานจดการลมนำาของประเทศไทย
“จรงๆ เกษยณมาตงแตป 2541 แตตอนนกดแลวทยาลยสงแวดลอมอยตลอด รกษาการคณบด เพอจะสรางคณะ ใหมนเสรจ จรงๆ กอนหนานนกดแลหลายโครงการของในหลวง ตอนนกรบผดชอบโครงการพระราชดำารทเกยวกบ สงแวดลอมคอ โครงการบำาบดนำาเสย กบโครงการกำาจดขยะชมชนใหพระองคทาน กทำามาทงหมด 20 กวาปกไดผลด “ในวาระครบรอบ 72 ป อยากเหนมหาวทยาลยเปนผชนำาสงคม โดยใชวชาการเปนเครองมอชนำา มหาวทยาลยตอง before tomorrow ไมใช just tomorrow เพราะ tomorrow มนใกลไป อะไรจะเกดขน ตองทำางานศกษาวจยใหชดเจน ถงจะพยากรณได”
97
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2509 จดตงคณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตร
พ.ศ. 2509 จดตงบณฑตวทยาลย
พ.ศ. 2509มหาวทยาลยรบนสตใหมโดยจดสอบคดเลอกเอง
พ.ศ. 2510 เรมขยายงานมหาวทยาลยไปวทยาเขตกำาแพงแสน จงหวดนครปฐม เพอรองรบการเตบโตในอนาคต
ราชการ ดงนนทดนเพอจดตงวทยาเขตกำาแพงแสนจงมพนทรวม ประมาณ 7,425 ไรเศษ บนทกของรองศาสตราจารยอาบ นคะจด ชวา การขยายงานไปยงวทยาเขตกำาแพงแสนถอเปนคณปการ สำาคญของหมอมหลวงชชาต เนองจากเปนการยกระดบการศกษา ภาคเกษตรใหนสตในเมองมโอกาสไปปฏบตงานในพนทจรง การขยายงานไปยงวทยาเขตกำาแพงแสน นอกจากจะเปด โอกาสใหนสตในเมองมโอกาสไดฝกฝนการปฏบตงานในสภาพ แวดลอมชนบท ยงเปนการเตรยมความพรอมครงใหญเพอรองรบ การเสนอโครงการขอกเงนจากธนาคารโลก เพอนำามาพฒนา มหาวทยาลย ซงวสยทศนของหมอมหลวงชชาต กำาภ ไดชวย ผลกดนใหโครงการดงกลาวสำาเรจในทศวรรษตอมาไดเปนอยางด
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำ แพงแสนในชวงกอนป พ.ศ. 2510 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในสมยทหมอมหลวงชชาต
กำ ภ เปนอธการบด ไดมผเชยวชาญจาก University of California มาวางแผน พฒนาดานการศกษาใหกบมหาวทยาลย ผลการศกษาชนนนรายงานวา มหาวทยาลยจำ เปนตองขยายพนทในเขตพระนคร 4,000 ไร หรอ 8,000 ไร นอกเขตพระนคร สำาหรบการเรยนการสอนวชาเกษตรกรรมเพอรองรบ การเตบโตของประเทศในอนาคต
หมอมหลวงชชาต กำาภ ลาออกจากตำาแหนงอธการบดใน ป พ.ศ. 2510 โดยนายกว วสทธารมณ รกษาราชการอธการบดอย ไมนาน สำานกนายกรฐมนตรจงไดแตงตงใหศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย กลบมาดำารงตำาแหนงอธการบดอกวาระหนง การ กลบมาของศาสตราจารยอนทรในวาระท 2 น ไดผลกดนการพฒนา มหาวทยาลยทงเชงกายภาพและวชาการอยางรดหนามาก สวนหนงเพอเตรยมความพรอมในการขอกเงนจากธนาคารโลก แตศาสตราจารยอนทรไดขอลาออกในป พ.ศ. 2512 ดวยเหตผลทาง สขภาพ สภามหาวทยาลยฯ จงแตงตงใหหมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ (พระอสรยยศในขณะนน) คณบดคณะเกษตร ดำารงตำาแหนง อธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ในชวงนนเอง เขอนวชราลงกรณทจงหวดกาญจนบรซงใชเงนกจากธนาคารโลก เพงกอสรางเสรจ ทำ ใหประเทศไทยมพนทชลประทานเพมขนหลายจงหวดทางตะวนตก ของพระนคร หนงในนนคอบรเวณอำาเภอกำาแพงแสน จงหวดนครปฐม ซงมหาวทยาลยประเมนแลววาเหมาะสมตอการศกษาดานเกษตรกรรม การคมนาคม ไมไกลมากนก และมนำาใชตลอดทงป จงเหมาะสมตอการขยายเปนอกวทยาเขตของ มหาวทยาลย
ในวนท 21 กมภาพนธ พ.ศ. 2510 รฐบาลจงประกาศเวนคนใหทดนขนาดประมาณ 8,000 ไรบรเวณดงกลาว เปนมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน โดยมวตถประสงคขยายงานการศกษาดานเกษตร ลดความแออดจากวทยาเขต บางเขน เปดโอกาสใหนสตไดลงมอปฏบตงานจรงในพนท และรองรบการพฒนา มหาวทยาลย ซงกำาลงจะไดรบงบประมาณกอนใหญจากการก ธนาคารโลก ในปเดยวกนนนเอง
แมในระยะแรกจะมนสตไปเรยนนอยและหาบคลากรไดยากเตมท สวนใหญเนน ไปทางการทำ วจยและทดลองทางการเกษตร แตในทสดวทยาเขตกำ แพงแสนกเรม จดการเรยนการสอนครงแรกในวนท 12 พฤศจกายน พ.ศ. 2522
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำ แพงแสน ไดรบความชวยเหลอจาก ตางประเทศหลายโครงการ โดยเฉพาะจากรฐบาลญปน เชน การกอสรางศนย เครองจกรกลการเกษตร และศนยสงเสรมและฝกอบรมการเกษตร เปนตน
ปจจบน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำ แพงแสน มทงหมด 7 คณะ เปนวทยาเขตทพรอมทงการเรยนการสอน และบรการทางวชาการทเขมแขง ไมยงหยอนไปกวาวทยาเขตบางเขน
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน
98
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
3
ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2510 โอนคณะสตวแพทยบางสวนไปสงกดจฬาลงกรณมหาวทยาลย แตบางสวนยงอยทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรตามเดม
พ.ศ. 2510 ยบเลกตำาแหนงเลขาธการมหาวทยาลย เปลยนเปนตำาแหนงรองอธการบดฝายตางๆ
ขอพดอะไรสกหนอย วนนไดรบเชญมาปลกตนไม กทำาใหคดวา การปลกตนไมกจำาเปนจะตองเลอกวาตนอะไรจงจะด เหมาะสำ หรบมหาวทยาลย ตนไมอะไรๆ กสเขยว ตนนนทรทเลอกเปนตนไมของเกษตร กเหมาะสมทมสเขยวดวย เหมาะมากและนายนดมาก ทตนนนทรนน ปลกไดทวทกแหงของไทย เพราะทนแลง ทนแดดได นเปนความหมายทด เพราะคนไทยถาปลกในแผนดนไทย กเตบโตด และเจรญด ตนไมตองมดน จงจะเจรญไดด ถาเอาไปไวในกระถาง หรอเอาไปปลกในนำาหรอปลกในนำายาคณภาพดๆ จากตางประเทศ กจะหงอย อยไมได เขาตองการดน ขอฝากตนไมนใหมหาวทยาลยและนสตชวยกนรกษาใหด อยาใหหงอย ขอฝากนสตทงหลาย ขอใหชวยกนรกษาตวเองใหด และอยาลมวาตวเองนนจะอยกนไดกดวยแผนดนไทย ขอใหชวยรกษาแผนดนไทยไวดวย คนไทย ถาไรแผนดนกจะหงอยกนหมด อยกนไมได และเรากไมอยากใหเปนเชนนน
พระราชดำ รสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวถงตนนนทร ในวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ. 2506
โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในป พ.ศ. 2512 เปนชวงทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกำ ลงจะจดตงคณะศกษาศาสตรขนพรอมกบโรงเรยนสาธตฯ เพอใชเปนสถานศกษาสำ หรบฝกหดนสตฝกสอน
ศาสตราจารย ดร.อบล เรยงสวรรณ ซงขณะนนดำ รงตำ แหนงอาจารยใหญโรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย และหวหนาแผนกวชาประถมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดขอโอนยายมาปฏบตงานทคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และชวยวางแผนจดตงโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขนในป พ.ศ. 2514
ศาสตราจารย ดร.อบล เผชญกบปญหาการจดตงโรงเรยนมากมาย โดยเฉพาะการขาดแคลนบคลากรและการทำ ความเขาใจเรองบทบาทของโรงเรยน บคคลภายนอก ขาดความเขาใจวาโรงเรยนสาธตเปนสถาบนฝกประสบการณคร และมองวาชวตครไมจำ เปนตองฝกในโรงเรยนสาธต ความไมเขาใจนเองทำ ใหศาสตราจารย ดร.อบล ตองประสบอปสรรคนานปการในขณะดำ รงตำ แหนงคณบดคณะศกษาศาสตร ควบคกบอาจารยใหญโรงเรยนสาธตฯ แตฝาฟนจนกอตงโรงเรยนไดอยางเปนปกแผน ดร.ประเสรฐ ณ นคร บนทกถงศาสตราจารย ดร.อบลไววา “…ศาสตราจารยอบลไมไดทำ ให มก. ผดหวงเลย ทานไดทมเทชวตจตใจใหคณะศกษาศาสตร ทำ ใหคณะ เจรญกาวหนามาจนถงทกวนน...”
โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ศนยวจยและพฒนาการศกษา กอตงเมอวนท 22 เมษายน พ.ศ. 2514 โดยใชสมวงทเปนสประจำ วนเกดและสท ศาสตราจารย ดร.อบลโปรดปรานเปนสประจำ โรงเรยน และมสถานภาพเปนศนยวจยและพฒนาการศกษาซงมฐานะเทยบเทาภาควชาในคณะศกษาศาสตร
99
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2510 ยบเลกตำาแหนงเลขาธการมหาวทยาลย เปลยนเปนตำาแหนงรองอธการบดฝายตางๆ
พ.ศ. 2511 จดตงสถาบนคนควาและพฒนาผลตภณฑอาหาร
พ.ศ. 2511พธเปดอนสาวรยหลวงสวรรณวาจกกสกจวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2511
พ.ศ. 2512 หมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ ดำารงตำาแหนงอธการบด
งานวนเกษตรบอลลและงานตลาดนดงานลลาศโตรงหรองานเกษตรบอลล จดขนครงแรกในวนท 29
พฤศจกายน พ.ศ. 2506 ซงเปนวนเดยวกบทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เสดจฯ มาทรงปลกตนนนทรและทรงดนตรครงแรกทมหาวทยาลย เกษตรศาสตร งานเกษตรบอลลจดขนทบรเวณหลงหอประชม ในเวลา 21.00 น. โดยศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย เปนประธานกลาวเปดงาน งานลลาศดำาเนนไปเรอยๆ จนถง 7 โมงเชาของวนรงขน หลงจาก ครนเครงกนมาทงคน เชาตรวนรงขน มหาวทยาลยไดนำาผลผลต ทางการเกษตรมาจำาหนายในรปแบบตลาดนดใหกบผมาเทยวงาน ไปจน กระทงถงตอนเยน ผลปรากฏวามผคนมาซอสนคามากมายจนไมพอขาย
งานลลาศจดตอมาอก 2 ครง และตลาดนดไดรบความนยมเพมขน จนสมาคมนสตเกาฯ มความคดวาควรรอฟนใหเปนงานตลาดนดเกษตร กลางบางเขนเฉกเชนทเคยดำ เนนการมาตงแตสมยกอตงมหาวทยาลย ใหมๆ แตหยดชะงกไปในป พ.ศ. 2496 เนองจากอปสรรคทางการเมอง ดงนนในวนท 29 มกราคม - 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2507 “งานวนเกษตร” จงไดถอกำ เนดขน และรปแบบตลาดนดเกษตรกลางบางเขนทเคยหยดไป ไดรอฟนกลบมา และพฒนาตอเนองจนเปนงานเกษตรแฟรในปจจบน
หมอมหลวงชชาต กำ ภหมอมหลวงชชาต กำ ภ เกดเมอวนท 4 มกราคม
พ.ศ. 2448 ทตำ บลประตสามยอด อำ เภอพระนคร จงหวดพระนคร สำ เรจการศกษาระดบมธยมบรบรณท โรงเรยนมธยมวดเทพศรนทร ในป พ.ศ. 2457 จากนน สอบชงทนเลาเรยนหลวงไปศกษาตอ ณ ประเทศองกฤษ ไดเขาศกษาทโรงเรยน St Peter’s School ทเมองยอรก ประเทศองกฤษ เปนเวลา 2 ป แลวเขาศกษาตอท City and Guilds Engineering College, London University จงสำ เรจการศกษาสงสดขนปรญญาโท ทางวศวกรรมโยธาในป พ.ศ. 2472 และกลบมา รบราชการในกรมชลประทานในป พ.ศ. 2473
ดวยประสบการณในงานภาคสนามมากมาย หมอมหลวงชชาต ได เกบบนทกสถตนำาฝน นำาทา มาวเคราะหหาพฤตการณของปรากฏการณทาง
อทกวทยาในปรมณฑลตางๆ จนบงเกดเปนตำ ราวาดวยนำาทา นำาฝนของประเทศไทย ทำ ให โครงการชลประทานหลายโครงการตอมายดเอาตำาราดงกลาวเปนแหลงอางองขอมล ในการกอสราง หมอมหลวงชชาตไดรบแตงตงใหเปนราชบณฑตในวชาวทยาศาสตรประยกต เมอวนท 6 ตลาคม พ.ศ. 2485
หมอมหลวงชชาตดำารงตำาแหน งสำาคญๆ หลายตำาแหน ง สวนมากเกยวของกบงาน ทางชลประทาน ทงนายชางใหญ ผกอตงโรงเรยนการชลประทาน จนกาวสตำ แหนงอธบด กรมชลประทานในวนท 21 มกราคม พ.ศ. 2492 และดำ รงตำ แหนงนยาวนานตอเนองมา 18 ป นอกจากนยงไดรบตำ แหนงรฐมนตร 2 สมย และเปนทปรกษาของธนาคารโลกอกดวย
หมอมหลวงชชาตดำ รงตำ แหนงอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในป พ.ศ. 2508 และไดเปนผมองการณไกล สนบสนนใหมหาวทยาลยเพมจำ นวนนสตเพอรองรบการขยายตว ของประเทศ และเปนผเรงรดการดำ เนนการจดซอทดนทอำ เภอกำ แพงแสน จงหวดนครปฐม จำ นวนกวา 7,000 ไร เพอใชเปนสถานทกอสรางมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำ แพงแสน ในอนาคต ซงผลจากการขยายไปยงวทยาเขตดงกลาว นำ มาซงโครงการกเงนจากธนาคารโลก เปนผลสำ เรจในป พ.ศ. 2515 และสงผลใหยคตอมา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรพฒนาไปอยาง กาวกระโดด
ดร.วฑรย สมะโชคดศษยเกา KU รนท 33
ปลดกระทรวงอตสาหกรรม (พ.ศ. 2552 - 2557)
“สงคมเกษตรศาสตรมสวนอยางยงในการชกนำาใหเดนทางมาจนถงตำาแหนงสงสดในชวตราชการ เกษตรศาสตร หลอหลอมผมมากในเรองของความอดทน ความอดทนกบสงทเราไมชอบ ทงเรองระบบโซตส ระบบอาวโส ตอนนนไมร หรอกครบ แตวนหนงเมอเราคดกลบไปจงไดรวามนเปนอยางนน “ผมอยากเหนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนมหาวทยาลยระดบอนเตอรทเปนทยอมรบทงคนทวโลกและคนในวงการ ผลตนกศกษาทมคณภาพออกมาใหกบสงคม”
งานวนเกษตรบอลลและงานตลาดนด
หมอมหลวงชชาต กำาภ
100
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
3
ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2512เปลยนคำาวา “แผนกวชา” เปน “ภาควชา”
พ.ศ. 2513จดตงคณะศกษาศาสตร
ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย กบการกฬานอก เห นอจากการพฒนามหาวทยาลยทางกายภาพแล ว
ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย ยงเปนอธการบดผใหการสนบสนน ดานกฬาคนสำ คญ ในป พ.ศ. 2506 ศาสตราจารยอนทรไดดำ รการสราง สนามกฬาสำาหรบนสตขน โดยใหเจาหนาทรอถอนและถมดนบรเวณ คอกไกเกาและบอปลาทไมใชแลว และมอบหมายใหอาจารยปราณ แจงเจนกจ ดำ เนนการปรกษากรมพลศกษาเพอสรางลวงรอบสนาม สนามกฬาน ใชงบประมาณทงหมด 280,000 บาท สรางเสรจในป พ.ศ. 2508 และ ตงชอเปนเกยรตวา “สนามอนทร จนทรสถตย”
ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย ยงสนบสนนการกฬาใน มหาวทยาลย ทงจดใหมการแขงขนกฬาระหวางอาจารยกบขาราชการ โดยเปนผนำ ลงเลนเอง หรอมอบเสอสามารถใหกบนกกฬาททำ ชอเสยงใหมหาวทยาลยเสมอๆ
ศาสตราจารย ดร.สชพ รตรสาร และผชวยศาสตราจารย พม ขำ เกลยง ไดบนทกวา “…ทานอาจารยคณหลวงองคฯ เปนคนทชอบ กฬา และตองการสนบสนนการกฬาของมหาวทยาลยฯ อยางจรงจง ฉะนน วนไหนหรอนดไหนทมกฬาทสำ คญหรอคอนขางสำ คญ ถาทานไมตดธระ ทสำ คญ ทานจะไปชมและเชยรเพอเปนกำ ลงใจแกนกกฬาเกอบตลอดเวลา (ทานมกจะกลบกอนหมดการแขงขนสก 5 - 10 นาท เหตททานตองกลบกอน เพราะถาทานดจนเลกแลว คนแนน รถจะตด ไมสะดวก บางคราวทานบอกวา ผมเอกไซต ไมกลาดจนจบ) พดไดวาทานเปนอธการบดคนเดยวทคอยตดตาม ขาวกฬาของมหาวทยาลยอยตลอดเวลา และไปดกฬามากทสด...“
วงดนตร “รวมดาวกระจย”วงดนตร “รวมดาวกระจย” ตงขนเพอลอกบวงดนตรลกทงชอดง
อกวงหนงในยคนนคอ “วงดาวกระจาย” วงดนตร “รวมดาวกระจย” เกดขนจากการรวมตวระหว างคณะนสตกลมเฮฮา กบคณะลำาตด “แมชศร” ในตนป พ.ศ. 2513 วงดนตรลกทงวงนเปดตวครงแรกใน วนท 10 กนยายน พ.ศ. 2513 ทหอประชมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทามกลางการตอนรบของผชมทแนนขนดจนไมมทวางแมแตขอบเวท จากความสำ เรจครงนนวงดนตร “รวมดาวกระจย” ไดเดนสายแสดง ออกอากาศทางโทรทศนทงชอง 3 และชอง 5 และไดแสดงถวายเฉพาะพระพกตรพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในงานเปดสวนอมพร (ใหม)
ดวยลลาการแสดงเฉพาะตว มกตลกทมไมขาด และมการสรางสรรค หลงเหตการณ 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 วงดนตรรวมดาวกระจยจงเรม เดนสายไปตามตางจงหวดเพอแสดงการกศลและใหความร ความบนเทง แกชาวบานตามภมภาค ทำ ใหเวลาตอมาวงดนตรรวมดาวกระจยโดงดง เปนอยางมาก ไดเปดการแสดงไปทวประเทศ แสดงออกอากาศทกชอง โทรทศน โดยเปนการแสดงการกศล
ผชวยศาสตราจารยอดศกด บวนกยาพนธ หนงในสมาชกวงยคนน ไดบนทกไววา “…งานวด โรงเรยน โรงแรม โรงภาพยนตร จนถงลานบาน ไปทวทงสายเหนอ สายอสาน สายใต ไปทงหมด จำ ไดวา การเดนสาย เชน สายใตใชเวลา 10 วน แสดงถง 13 รอบ สงทตองทำ ตลอดการ เดนทางคอ ขนเครองเดนทางขนรถ ขนเครองลงรถ ตงเครอง แสดง นอน (นดหนอย) ขนเครองเดนทาง ตงเครอง แสดง ฯลฯ เปนเชนน ตลอด เหนอยมาก...แตมน”
ศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย อธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตรคนท 4 (พ.ศ. 2501 - 2508)
วงดนตร “รวมดาวกระจย”
101
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 3
พ.ศ. 2513จดตงคณะศกษาศาสตร
พ.ศ. 2514จดตงโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2514ตงศนยวจยการควบคมศตรพชโดยชวนทรยแหงชาตขนในพนทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2515 มโครงการกเงนจากธนาคารโลก นำามาสการพฒนาในหลายดาน
ทศวรรษท 4
ลกนนทรตางยดมนกตญญ บรพาจารยสรรคเกษตรให เจรญมาเกษตรศาสตรพฒนา หอนยงระดมสำ ปญญา บกเบกคณะใหมมจดตง ตอเพมประจกษผล ลกนนทรตอตง กตญญรำ ลกพระคณคร ไปรางสานกจใสใจด วตรแหง ครแฮรกษศกดศรครสราง เทดไววญญาฯ
ระลกถงพระคณทาน ลกนนทรตางยดมนกตญญ(พ.ศ. 2516 - 2525)
เหตการณส�าคญในทศวรรษนอยทความพยายามด�าเนนการ ขอก เงนจากธนาคารโลก เ พอน�ามาพฒนามหาวทยาลย เกษตรศาสตร แมการเจรจาเงนกจะเตมไปดวยความยากล�าบาก แตไดรบอนมตเงนกจ�านวน 589.3 ลานบาทจากธนาคารโลก เพอน�ามาพฒนามหาวทยาลย เงนกดงกลาวท�าใหมหาวทยาลย เกษตรศาสตรไดรบการพฒนาอยางกาวกระโดด มการกอสราง และปรบปรงอาคารใหมๆ มากมาย รวมทงการสงคณาจารย ไปศกษาตอยงตางประเทศจ�านวนมาก เพอมงมนพฒนาการเกษตร ใหมความกาวหนา และเปนไปตามแนวทางทบรพาจารยไดวางนโยบายไว ทามกลางเหตการณความไมสงบทางการเมอง และเสรภาพ ทเบงบานในยคการชมนมใหญของนสตนกศกษาป พ.ศ. 2516 นสต
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดมสวนรวมในเหตการณครงนนดวย ทงการเดนขบวนและเลอนวนสอบออกไปตามสถานการณการเมองทตงเครยดขณะนน ในป พ.ศ. 2521 รฐบาลญปนไดแสดงความจำ นงดานความ ชวยเหลอแกมหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดยมอบเงนใหเปลา เพอ พฒนาวทยาเขตกำ แพงแสน และไดมอบเงนอกกอนหนงในป พ.ศ. 2523 เพอกอสรางศนยเครองจกรกลการเกษตร ศนยสงเสรม และฝกอบรมการเกษตรแหงชาต ส งผลใหวทยาเขตก�าแพงแสน แปรสภาพเปนสถานวจยและทดลองเกษตรททนสมย และเรมเปด การเรยนการสอนไดเปนครงแรก
ทศวรรษท 4ระลกถงพระคณทาน ลกนนทรตางยดมนกตญญ
104
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
4
ทศวรรษท 4
พ.ศ. 2516เกดเหตการณ 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 วนมหาวปโยค
พ.ศ. 2517จดตงคณะสงคมศาสตร
พ.ศ. 2518ศาสตราจารยระพ สาครก ดำารงตำาแหนงอธการบด
พ.ศ. 2518จดตงศนยคอมพวเตอร สงกดสถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และเรมใชคอมพวเตอรบนทกขอมลการลงทะเบยนครงแรก
แมจะอยในชวงรฐประหาร แตแผนการจดซอทดนทอำาเภอ กำาแพงแสน จงหวดนครปฐม เพอเตรยมความพรอมในการขยาย วทยาเขต และเพมปรมาณนสตจากนโยบายของหมอมหลวงชชาต กำาภ ในทศวรรษกอน ยงคงดำาเนนตอไป แผนดงกลาวเปนสวนหนง ของการเตรยมความพรอมโครงการกเงนจากธนาคารโลก สำาหรบ นำามาพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร และนำามาซงการเปลยนแปลง ครงใหญในทศวรรษน ในเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2515 กระทรวงการคลงไดยนเรอง ถงคณะปฏวตเพอขอความเหนชอบโครงการดงกลาว เมอไดรบ ความเหนชอบ คณะปฏวตจงไดแตงตงคณะผแทนไทยเพอไปเจรจา การกเงนอยางเปนทางการทกรงวอชงตน ด.ซ. ประเทศสหรฐอเมรกา โดยมหมอมเจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ ศาสตราจารย ดร.สงา สรรพศร ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย องคสวรรณ รองศาสตราจารย อาบ นคะจด เปนผแทนจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และ Dr. James H. Jensen เปนทปรกษา รวมกบผแทนของคณะปฏวต อกสวนหนง การเจรจาเรมตงแตวนท 1 มนาคม พ.ศ. 2515 ใชเวลา ยาวนานรวมสองสปดาห จนกระทงมการลงนามในสญญาเงนกเพอ พฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตรในวนท 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2515 โดยแผนดงกลาวเปนโครงการ 5 ป ใชงบประมาณ 589.3 ลานบาท
ซงแบงเปนสวนเงนกจากธนาคารโลก 320.3 ลานบาท (15.4 ลาน เหรยญสหรฐ) และเปนเงนงบประมาณของรฐบาล 269 ลานบาท ดร.ปวย องภากรณ เปนบคคลหนงทควรสรรเสรญใน โครงการเงนกนดวย บนทกของ ดร.ประเสรฐ ณ นคร บนทกไว วา ดร.ปวยเปนผทแสดงความคดรเรมเรองการขอกเงนจาก ธนาคารโลก และไดดำาเนนเรองจนสภาพฒนาการเศรษฐกจและ สงคมแหงชาตเหนชอบดวย การกเงนจากธนาคารโลกนเนองจาก ดร.ปวยเลงเหนวา หากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรพงพาแตเพยงงบประมาณจาก รฐบาลแตอยางเดยวไปเรอยๆ จะไมมทางขยายกจการไดทนความ ตองการของประเทศ เพราะชวงนนนโยบายรฐบาลไมไดพงเปา ไปยงการพฒนาการศกษาทางการเกษตร ดร.ประเสรฐระบวา “ถา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไมกครงน กจะหมดโอกาสกในอนาคต” โครงการเงนกจากธนาคารโลกเปนจดเปลยนสำาคญททำาให มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเตบโตอยางกาวกระโดด อาจารยหลายทาน ไดเพมคณวฒและโอกาสในการพฒนาตนเองดวยการศกษาวจย มอาคารใหมๆ เกดขนหลายหลง เชน ตกวนศาสตร (ตกเทยม คมกฤส) ตกคณะประมง ตกชวเคม สำานกหอสมด และสำานกงาน อธการบด และไดขยายการกอสรางสถานและอาคารใหมๆ ไปยง วทยาเขตกำาแพงแสนอกดวย
ผชวยศาสตราจารย ดร.จงรก ปรชานนทอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2525 - 2529)
“มหาวทยาลยเกษตรศาสตรตองเปนทพงใหกบประเทศในเรองการผลตอาหาร โดยเฉพาะในภาคอตสาหกรรมเกษตร โดยมองคความรทางวชาการอนๆ เชน วทยาศาสตร มนษยศาสตร และสงคมศาสตร เปนแกนสนบสนน “เราเปนคนของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เราตองรกมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เราเปนคนของชาตไทย เราตองรก ชาตไทย เปาหมายสำาคญของเกษตรตองเปนอาหาร และหลกสตรตางๆ ตองทำาใหอำานวยผลตอชาตบานเมอง งานวจยทไปทำาตางๆ ตองทำาใหนำาไปใชประโยชนไดกบชาตบานเมอง”
105
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 4
พ.ศ. 2518จดตงศนยคอมพวเตอร สงกดสถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และเรมใชคอมพวเตอรบนทกขอมลการลงทะเบยนครงแรก
พ.ศ. 2518สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร เสดจเขาศกษาทคณะวทยาศาสตร
พ.ศ. 2519สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนากรมหลวงนราธวาสราชนครนทร เสดจฯ มาเปนอาจารยพเศษวชาภาษาฝรงเศส
พ.ศ. 2520 รฐบาลมนโยบายใหสถาบนอดมศกษาบรรจหลกสตรเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตยลงเปนวชาบงคบทกหลกสตร
ในป พ.ศ. 2516 เหตการณนสตนกศกษาเดนขบวนประทวง ผนำารฐบาลทำาใหเกดความไมสงบในกรงเทพฯ นสตมหาวทยาลย เกษตรศาสตรบางสวนไดเขารวมขบวนการดงกลาวดวย เหตการณ ดงกลาวทำาใหมหาวทยาลยตองยกเลกการสอบไลประจำาภาคตน กลางคน ตารางการเรยนเปลยน และมหาวทยาลยยนยอมใหนสต ลงทะเบยนเรยนไดโดยไมตองผานวชาบงคบกอนเปนกรณพเศษ ขณะทในปเดยวกนน มหาวทยาลยไดทดลองรบนสตเขาใหม โดยแบงเปน 2 สาย คอ สายวทยาศาสตร และสายศลปศาสตร แลวจงคอยแยกคณะหลงจากจบชนปท 1 แตมนสตเรยนนอยมาก จนตองยกเลกกลบไปใชระบบแยกตามคณะดงเดม ขณะทการกอสรางและขยายงานไปยงวทยาเขตกำาแพงแสน กำาลงดำาเนนไป ในป พ.ศ. 2521 รฐบาลญปนไดแสดงความจำานง ดานความชวยเหลอแกมหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดยมอบเงน ใหเปลาในปแรก 1,300 ลานเยน สำาหรบกอสรางศนยปฏบตการวจย และเรอนปลกพชทดลอง เพอมงวจยทงดานดนและปย พชผล หลงการเกบเกยว ศตรพช การเกบเมลดพนธ จลชววทยาประยกต ตอมาในป พ.ศ. 2523 ไดมอบเงนชวยเหลอแบบใหเปลาอก 2,300 ลานเยน สำาหรบกอสรางศนยเครองจกรกลการเกษตร และศนย สงเสรมและฝกอบรมการเกษตรแหงชาต ทงสองโครงการนสะทอน วารฐบาลญปนเลงเหนศกยภาพของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรใน การศกษาวจยองคความรดานการเกษตร และเงนสนบสนนครงนน ชวยใหวทยาเขตกำาแพงแสนพฒนาไปอยางรวดเรว
ในป พ.ศ. 2521 ประเทศไทยไดรบคดเลอกใหเปนเจาภาพ การแขงขนกฬาเอเชยนเกมส ครงท 8 โดยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดรบมอบหมายใหเปนเจาภาพจดสถานทแขงขนกฬาทางนำา ดงนนมหาวทยาลยจงไดรบเงนชวยเหลอและอดหนนสำาหรบ การกอสรางสระวายนำามาตรฐานโอลมปก ผลจากความชวยเหลอ ครงนนทำาใหมหาวทยาลยไดกอสราง “สระจฬาภรณวลยลกษณ” สำาหรบใชแขงขนกฬาเอเชยนเกมสครงนน และใชในกจกรรมของ มหาวทยาลยมาจนถงปจจบน แมจะไดรบเงนกจากธนาคารโลก แตงานกอสรางอาคารและ กายภาพทวทยาเขตกำาแพงแสนกลบดำาเนนไปชากวากำาหนดเกอบ 2 ป สาเหตสำาคญคอเศรษฐกจตกตำา และเหตการณความไมสงบ ในชวงหลงป พ.ศ. 2516 แตในทสดปลายป พ.ศ. 2522 จงสามารถ เปดการเรยนการสอนได ทงทมนสตเพยง 886 คน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน มลกษณะ พนทเกอบจะเปนสเหลยมจตรส มเนอท 7,841 ไร มถนนสายหลก ตดผานกงกลางมหาวทยาลย บรเวณฝงตะวนตกของถนนเปนพนท สำาหรบงานวจย ปลกพช และเลยงสตวทดลอง บรเวณดานทศ ตะวนออกของถนนเปนทตงของอาคารเรยน อาคารวจยและปฏบตการ บานพกและหอพกนสต พฒนาการทรวดเรวทงทางวชาการและกายภาพ ทำาให ชวงปลายของทศวรรษน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรสามารถผลต บณฑตระดบปรญญาเอกไดเปนครงแรก
ศาสตราจารย ดร.โสภณ ทองปานคณบดคณะเศรษฐศาสตรและบรหารธรกจ (พ.ศ. 2519 - 2528)
ศาสตราจารย ดร.โสภณ ทองปาน ผทมเทชวตจตใจ เอาใจใสในงานทรบผดชอบ ทำาใหศาสตราจารย ดร.โสภณ ทองปาน ไดรบการแตงตงเปนคณบดคณะเศรษฐศาสตรและบรหารธรกจ (คณะเศรษฐศาสตรในปจจบน) ตงแตป พ.ศ. 2519 - 2528 รวมทงเปนผรเรมผลกดนใหเกดโครงการเงนก โครงการพเศษตางๆ ของคณะ แมในวนน ศาสตราจารย ดร.โสภณ เกษยณอายราชการแลวกตาม แตกยงขยนขนแขงสอนหนงสอ ยมแยมแจมใสทกทายผคนเคย และยงคงยดมนปรชญาในการทำางานคอ ตงใจทำางาน ประสบความสำาเรจตามวตถประสงคของงานอยเสมอ
106
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
4
ทศวรรษท 4
พ.ศ. 2520คณะวนศาสตรรบนสตหญงเปนปแรก
พ.ศ. 2521จดตงสถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2521ประเทศไทยเปนเจาภาพจดการแขงขนกฬา เอเชยนเกมสครงท 8 ทำาใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรบเงนอดหนนสรางสระวายนำามาตรฐานโอลมปก
พ.ศ. 2521รฐบาลญปนชวยเหลอโดยมอบเงนใหเปลา สำาหรบการกอสรางศนยปฏบตการวจยและ เรอนปลกพชทดลองทวทยาเขตกำาแพงแสน
บรการคอมพวเตอรกบ มก. ในป พ.ศ. 2518 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดจดตงศนยคอมพวเตอรขน โดยใชงบประมาณจากโครงการเงนกธนาคารโลก เพอการพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ศนยคอมพวเตอรนยงเปนสวนหนงของสถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปนนมการนำ คอมพวเตอรมาใชในการบนทกขอมลการลงทะเบยนเรยน เปนครงแรก โดยนำ คาใชจายมาจากคาหนวยกตของแตละคณะ หนวยละ 75 สตางค คอมพวเตอรยคนนยงใชบตรเจาะรเปนการบนทกขอมลอย
ตอมาในป พ.ศ. 2521 มหาวทยาลยไดเปดบรการลงทะเบยน พมพใบกรอกคะแนน รายงานผลการเรยน ลงทะเบยนเรยนลวงหนา ผานคอมพวเตอรเปนครงแรก และ นบเปนการขยายงานทนาพอใจ จนกระทงในป พ.ศ. 2525 มแนวคดทจะแยกหนวยคอมพวเตอรออกมาตางหาก จนไดรบมตอนมตในวนท 12 ธนวาคม พ.ศ. 2526 และ แยกออกมาใชชอวา “สำ นกบรการคอมพวเตอร”
ศาสตราจารย ดร.สมเพยร เกษมทรพยนกวทยาศาสตรเกษตรดเดนจากสมาคมวทยาศาสตรการเกษตรแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ พ.ศ. 2537
ศาสตราจารย ดร.สมเพยรเรมทำางานเกยวกบไมดอกไมประดบมาตงแตป พ.ศ. 2500 จนสงเสรมใหประเทศไทย เปนศนยกลางไมดอกไมประดบทสำาคญทสดแหงหนงของโลก และเปนผพฒนาดอกดาวเรองจนสรางรายไดใหกบเกษตรกร ทวประเทศมหาศาล “ในวาระมหาวทยาลยเกษตรศาสตรครบรอบ 72 ป อยากใหสงคมของชาวเกษตรในอนาคต ไมวาจะใกล ไกล หรอปจจบน ใหคงความเปนสงคมทอบอน และเปนสงคมทเอออาทร ขอใหทกคนมจรยธรรม มความประพฤตด เปนคนด มความกตญญรคณคนและสถาบนเปนสำาคญ อนนเปนแกนทสำาคญ”
ศาสตราจารย ดร.สธรรม อารกลอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2529 - 2535)
ศาสตราจารย ดร.สธรรม อารกล หนงในผมบทบาทในการพฒนามหาวทยาลยใหเตบโตไปอยางกาวกระโดด ทงการเสนอ ของบประมาณในรปแบบใหม ตงเปากอสรางอาคารเพมปละ 4 อาคาร ใหความสำาคญกบสาขาวชามนษยศาสตร สงคมศาสตร ศกษาศาสตร วทยาศาสตร และกำาหนดการรบเปนเจาภาพกฬามหาวทยาลยเปนครงแรก “มหาวทยาลยเกษตรศาสตรตองเปนองคกรทพงในการแกปญหาตางๆ ของประเทศชาต โดยนำาหลกวชาการมาเปน เครองชนำา ใชประโยชนจากบคลากรของมหาวทยาลยทมความสามารถอยางถกวธ รวมทงรงสรรคนวตกรรมเพอสงคม มากขนกวาทมอย เราตองเนนการวจยทางดานเกษตรใหลก และสงทสำาคญคอมหาวทยาลยตองเนนการวจยเพอใหได นวตกรรมใหมๆ ดวย”
107
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 4
พ.ศ. 2522เรมเปดการเรยนการสอนทวทยาเขตกำาแพงแสน
พ.ศ. 2523ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย องคสวรรณดำารงตำาแหนงอธการบด
พ.ศ. 2523เรมเปดโควตาปรญญาตรพเศษจากจงหวดในลมนำาแมกลอง
พ.ศ. 2523ขยายการดำาเนนงานโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไปยงกำาแพงแสน
ไรสวรรณ “ไรสวรรณ” เดมชอวา “ไรธนะฟารม” เปนทดนของจอมพล สฤษด
ธนะรชต อดตนายกรฐมนตร ใชส�าหรบปลกขาวโพดและพชไรอนๆ รวมทงเลยงสตวดวยวธการททนสมยเพอเปนตวอยางของคนในทองถน และบรเวณใกลเคยง
หลงจากทานถงแกอสญกรรมเมอป พ.ศ. 2506 ทรพยสนของทาน ไดตกเปนของรฐบาล และตอมาในป พ.ศ. 2508 มหาวทยาลย เกษตรศาสตรจงไดรบมอบ “ไรธนะฟารม” จากกรมธนารกษ กระทรวงการคลง เพอจดตงและพฒนาใหเปนสถานทฝกงานใหกบ นสตคณะกสกรรมและสตวบาล โดยตงชอวา “สถานฝกนสตเกษตร สวรรณวาจกกสกจ” ม ดร.สวรรณ เกษตรสวรรณ เปนหวหนา สถานคนแรก สงกดอยกบคณะเกษตร
ตอมาในป พ.ศ. 2509 ไดมการจดตงโครงการวจยรวมเพอพฒนา การผลตขาวโพดและขาวฟางในประเทศไทย โดยความรวมมอระหวาง มลนธรอคก เฟลเลอร กรมวชาการเกษตร และมหาวทยาลย เกษตรศาสตร จงกำ หนดใหไรสวรรณเปนหนวยงานสำ หรบทดลอง ขาวโพดและขาวฟางระดบชาตเพมขนอกหนาทหนง และไดสถาปนาเปน ศนยวจยขาวโพดและขาวฟางแหงชาตขนในวนท 22 ตลาคม พ.ศ. 2512
ในป พ.ศ. 2522 สถานฝกนสตแหงนไดยายไปสงกดอยกบสถาน วจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงไดดำ เนนการวจย ดานพชไรและผลตเมลดพนธพชไรทมคณภาพดแกเกษตรกร จงไดเปลยน ชอใหมวา “สถานวจยสวรรณวาจกกสกจ” และตอมาในป พ.ศ. 2535 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดวยความเหนชอบของรฐบาลไดจดตง “สถาบนอนทรจนทรสถตยเพอการคนควาและพฒนาพชศาสตร” ขน จงไดยายสถานวจยสวรรณวาจกกสกจมาสงกดอยกบสถาบน อนทรจนทรสถตยฯ และได เปลยนชอใหม เปน “สถานวจยพชไร สวรรณวาจกกสกจ”
พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร
พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธ- เพญศร หรอ “ทานจกรฯ” ประสต เมอ วนองคารท 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2452 ชวตเมอครงยงทรงพระเยาวศกษาทโรงเรยน อทยวทยาคมของวดอรณราชวรารามจนจบ ชนมธยมศกษาปท 1 จากนนเขาศกษาตอท โรงเรยนวดเทพศรนทรจนจบมธยมศกษา ปท 3 จงไปศกษาตอทโรงเรยนนายรอย พระจลจอมเกลาชนมธยมเมอป พ.ศ. 2464 รนเดยวกบจอมพล สฤษด ธนะรชต ทรงเรยนด แตประสบอบตเหต ทำ ใหตองพกการศกษาไป 1 ปแลวกลบมาเรยนตอจนจบชนมธยมศกษา ปท 5 แลวทรงไดรบทนพระราชทานใหไปศกษา ระดบมธยมศกษาตอท Peddie School
ประเทศสหรฐอเมรกา จนจบชนมธยมศกษาบรบรณ จากนนจงทรงเขาศกษาตอท มหาวทยาลย Cornell อก 2 ปครง แลวยายจากสหรฐอเมรกาไปศกษาท University of the Philippines at Los Ban~os ณ ประเทศฟลปปนส ตามพระราชประสงค ของพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว หลงกลบมารบราชการในกระทรวง เกษตราธการระยะหนง ทรงไดรบทนไปศกษาปรญญาโทตอทมหาวทยาลย Cornell
ชวงท “ทานจกรฯ” รบราชการในกระทรวงเกษตราธการ ทรงเปนอาจารยพเศษ ใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรดวย ในชวงจอมพล ป. พบลสงคราม เปนนายกรฐมนตร ทานจกรฯ ไดรบมอบหมายใหสรางบาน ปลกผกสวนครว เลยงปลา และเลยงสตว ในพนท 200 ตารางวาทสนามหลวง ตามโครงการใหประชาชนปลกผกเลยงไก ไวบรโภคเองของจอมพล ป. พบลสงคราม
หลวงสวรรณวาจกกสกจไดทลเชญ “ทานจกรฯ” มาเปนรองอธการบดในป พ.ศ. 2494 ถอเปนชวงทมหาวทยาลยขาดแคลนบคลากรมาก “ทานจกรฯ” ทรงรบบทบาท ทงอาจารยผสอนและผบรหารไดอยางด และมสวนสำ คญในการรบความชวยเหลอ จากตางประเทศ ทงทนจากมลนธรอคกเฟลเลอรและเงนกจากธนาคารโลก
“ทานจกรฯ” รบบทบาทในแวดวงเกษตรของประเทศไทยหลายตำ แหนง รวมทง บทบาทในแวดวงการศกษา จนในป พ.ศ. 2512 ทรงด�ารงต�าแหนงอธการบด มหาวทยาลยเกษตรศาสตรตอจากศาสตราจารยอนทร จนทรสถตย “ทานจกรฯ” เคยบนทกถงการเกษยณอายและรบต�าแหน งอธการบดว า “…การไดกลบมาอย มหาวทยาลยเหมอนไดกลบบานเกา เพราะไดเปนรองอธการบดตงแตป 2494 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรสงกดกระทรวงเกษตราธการ ยายไปยายมาแลวกลบ ทเดม เปนความสขใจชนใจ คณาจารยและนสตกเปนทนาสรรเสรญและชนชม ผลงาน พฒนาทบางเขนกไดผลดและสานงานการกอตงวทยาเขตกำ แพงแสนเปนผลสำ เรจ”
พระปรชาดานการดนตรของ “ทานจกรฯ ” เปนททราบกนอยางกวางขวาง ดวย การกอตง KU Band ทรงเปนธระจดหาทงเครองดนตร สถานทซอม และเวทแสดง ทรงนพนธเพลง “ร�าวงเกษตร” และทปลาบปลมปตเปนอยางยงคอ ทรงไดรบ พระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ใหประพนธค�ารองถวาย ประกอบท�านองเพลงพระราชนพนธรวมทงสน 28 เพลง เปนภาษาไทย 15 เพลง และภาษาองกฤษ 13 เพลง
ไรสวรรณ
พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร
108
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
4
ทศวรรษท 4
พ.ศ. 2523จดตงคณะอตสาหกรรมการเกษตร
พ.ศ. 2523รฐบาลญปนใหความชวยเหลอการกอสราง ศนยสงเสรมและฝกอบรมการเกษตรแหงชาตและศนยจกรกลการเกษตร
พ.ศ. 2524จดตงมลนธมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2524จดตงคณะมนษยศาสตร โดยแยกภาควชาภาษาออกจากคณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตร และแยกภาควชาปรชญาและศาสนาออกจากคณะสงคมศาสตร และเปลยนชอคณะวทยาศาสตรและอกษรศาสตรเปน “คณะวทยาศาสตร”
ศาสตราจารย ดร.สจนต จนายนบดาแหงขาวโพดพนธสวรรณ 1
“มหาวทยาลยเกษตรศาสตรควรนำาแบบอยางแนวคดการพฒนามหาวทยาลยในอดตกลบมาพจารณาปรบใช และตองดำาเนนการใหตอเนอง อกทงวางรากฐานในดานการวจยใหเขมแขงยงขนเพอนำาไปสการเตบโตในระดบสากลใหไดเรวทสด “ผมกขอใหมหาวทยาลยรกเดก รกนสต และนสตกรกอาจารย รกสถาบน 72 ป เปนเวลาทความสามารถและศกยภาพของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไมไดลดลงตามอาย แตเพมขน เจรญและพฒนาเพมขน ผมกขอใหฝายบรหารทกคน คณาจารยทกคน นสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทกคนยดมนอดมการณนไว และชวยใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกาวหนาตอไป”
ไรสวรรณ
109
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 4
พ.ศ. 2524จดตงศนยสนเทศทางกระบอนานาชาต และสำานกหอสมด
พ.ศ. 2524ภาควชากฏวทยา คณะเกษตร ผลตบณฑตปรญญาเอกคนแรก
พ.ศ. 2525 ผชวยศาสตราจารย ดร.จงรก ปรชานนท ดำารงตำาแหนงอธการบด
ทศวรรษท 5
นนทรแผกงกานสาขา กจการงานเกษตรในเขตกวาง ตามแนวทางวางไวไดศกษาเกษตรศาสตรขยายสวนประมวลมา วทยาเขตใหมในนนทรกำ แพงแสนแดนงามนามเกรกกอง ไดสนองนโยบายขยายทเพอลกหลานถนเกษตรเขตนนทร รวมถนทศรราชานาภมใจฯ
นนทรแผกงกานสาขา นำวชาสกำแพงแสนแดนทอง(พ.ศ. 2526 - 2535)
ภาวะเงนเฟอและเศรษฐกจทอยในภาวะขาดดลเรมสงผลกระทบ ตอประเทศไทยมหาวทยาลยเกษตรศาสตรถกตดลดงบประมาณลง ในทศวรรษน การกอสรางอาคารใหมๆ จงไมมากเทาทควร ขณะทวทยาเขตกำาแพงแสนเรมเปนศนยกลางทางการศกษาท มนคงขนเพราะมพนทกวางขวางเหมาะแกการศกษาวจยทดลอง เกษตรกรรมสำหรบปลกพชและเลยงสตว มการจดงานวนเกษตร แหงชาตทกำแพงแสนครงแรก และนสตบางคณะไดยายไปเรยนท กำแพงแสนเตมเวลา แมจะอยในชวงทงบประมาณคอนขางจำกดแตการบรหารงาน โดยศาสตราจารยดร.สธรรมอารกลไดวางรากฐานการศกษา
โดยเนนดานสงคมศาสตร ศกษาศาสตร และมนษยศาสตร และ วางเปาหมายการกอสรางอาคารเรยนเพมปละ 4 อาคาร ทำให มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรบการพฒนาตอเนองอกครง นอกจากน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรยงไดกำาหนดเปาหมาย เพอเปนเจาภาพกฬามหาวทยาลยระดบชาตเปนครงแรกอกดวย ในชวงปลายของทศวรรษนเศรษฐกจไทยคอยๆฟนตวกลบมา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรบงบประมาณเพมมากขน สงผลให สามารถรบนสตไดจำนวนมาก ในป พ.ศ. 2533 มหาวทยาลย เกษตรศาสตรเฉพาะวทยาเขตบางเขนมจำนวนนสตรวมกนทงหมด 10,000คนเปนครงแรก
ทศวรรษท 5นนทรแผกงกานสาขา นำวชาสกำแพงแสนแดนทอง
112
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
5
ทศวรรษท 5
พ.ศ. 2526ศนยคอมพวเตอรเปลยนชอเปนสำ�นกบรก�รคอมพวเตอร
พ.ศ. 2526ถว�ยปรญญ�วทย�ศ�สตรดษฎบณฑตกตตมศกด ส�ข�วช�วนศ�สตร แดเจ�ช�ยฟลป ดยกแหงเอดนบะระ
พ.ศ. 2526ธน�ค�รเพอก�รพฒน�แหงเอเชย (ADB) รฐบ�ลไทย และรฐบ�ลไตหวน รวมมอจดตงศนยวจยและพฒน�พชผกแหงเอเชย
พ.ศ. 2526สถ�บนวจยและพฒน�แหงมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตรรบสถ�นฝกนสตและสถ�นวจย 9 แหงเข�รวมกบสถ�บน
นอกเหนอจ�กก�รสมโภชกรงรตนโกสนทร 200 ป
ประเทศไทยในชวงน (พ.ศ. 2525) มก�รพฒน�ด�นเศรษฐกจ
อย�งรวดเรว ทงโครงสร�งร�ยได ก�รบรโภค และค�นยม ผลจ�ก
แผนพฒน�เศรษฐกจและสงคมแหงช�ตทง 4 ฉบบทผ�นม� สงผล
ใหก�รขย�ยตวของภ�คอตส�หกรรมในเมองและกรงเทพฯ เตบโต
ไปอย�งรวดเรว สวนในภ�คก�รเกษตร เกษตรกรปรบเปลยนก�ร
ปลกพชแบบพออยพอกน ม�เปนก�รกระจ�ยปลกพชเศรษฐกจกว�
10 ชนด เพอก�รค� มก�รบกเบกทดนใหมๆ และก�รเกษตรแบบ
อตส�หกรรมมบทบ�ทม�กขน
อย�งไรกต�ม ก�รเตบโตของประเทศอย�งก�วกระโดด
กลบสงผลตอภ�วะเศรษฐกจ อตร�เงนเฟอ และก�รใชจ�ยฟมเฟอย
เกนตวของทงภ�ครฐบ�ลและประช�ชน ทำ�ใหเศรษฐกจอยใน
ภ�วะข�ดดล รฐบ�ลประก�ศลดค�เงนบ�ท จนสงผลใหเกดภ�วะ
เงนฝดเคอง และกระทบตอก�รอนมตงบประม�ณต�งๆ
ในระยะตนทศวรรษท 5 มห�วทย�ลยเกษตรศ�สตรไดรบ
ผลกระทบจ�กภ�วะเศรษฐกจดงกล�วดวยเชนกน งบประม�ณท
เคยไดรบเดมถกตดทอนลง ก�รพฒน�ด�นอ�ค�รต�งๆ จงเพมขน
ไมกอ�ค�ร มห�วทย�ลยเกษตรศ�สตรภ�ยใตก�รบรห�รของผชวย
ศ�สตร�จ�รย ดร.จงรก ปรช�นนท อธก�รบด ตองบรห�รง�นภ�ยใต
ขอจำ�กดอย�งม�ก แตดวยก�รทำ�ง�นเปนหมคณะ จงประคบ
ประคองใหมห�วทย�ลยดำ�เนนก�รตอไปได
ก�รกอสร�งศนยวจยทรฐบ�ลญปนใหคว�มชวยเหลอ
ในทศวรรษกอน ทำ�ใหมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตร วทย�เขต
กำ�แพงแสน เรมเปนศนยกล�งก�รศกษ�ทมนคงขน จำ�นวนนสต
เเละอ�จ�รยประจำ�ทวทย�เขตกำ�แพงแสนเพมม�กขน ในป พ.ศ.
2526 ชวงระหว�งวนท 3 - 5 กมภ�พนธ จงมก�รจดง�นวนเกษตร
แหงช�ตทกำ�แพงแสนเปนครงแรก และจดตอเนองม�อกครง
ในป พ.ศ. 2527 ในปเดยวกนนเอง นสตชนปท 2 คณะเกษตร
ส�ข�เกษตรศ�สตร ไดย�ยไปเรยนทวทย�เขตกำ�แพงแสนเตมเวล�
แมจะไดรบงบประม�ณอย�งจำ�กด แตดวยคว�มพย�ย�ม
ของผชวยศ�สตร�จ�รย ดร.จงรก ปรช�นนท อธก�รบดขณะนน
ในป พ.ศ. 2528 จงส�ม�รถขออนมตงบประม�ณ 24.8 ล�นบ�ทจ�ก
รฐบ�ล เพอกอสร�งอ�ค�รอเนกประสงค (อ�ค�รจกรพนธเพญศร)
ไดสำ�เรจ ผชวยศ�สตร�จ�รย ดร.จงรกอธบ�ยว� อ�ค�รดงกล�ว
สร�งขนโดยวตถประสงคทตองก�รใหพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหว
เสดจฯ ม�มห�วทย�ลยเพอพระร�ชท�นปรญญ�บตรแกนสตอกครง
หลงจ�กทพระองคไมไดเสดจฯ ม�หล�ยป เนองจ�กหอประชมเดม
คบแคบ รองรบนสตไดไมเพยงพอ อ�ค�รจกรพนธเพญศรใชเปน
สถ�นทพระร�ชท�นปรญญ�บตรของมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตร
เปนครงแรกเมอวนท 23 กรกฎ�คม พ.ศ. 2529
ในป พ.ศ. 2529 ศ�สตร�จ�รย ดร.สธรรม อ�รกล ดำ�รง
ตำ�แหนงอธก�รบดมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตรตอจ�กผชวย
ศ�สตร�จ�รย ดร.จงรก ปรช�นนท โดยศ�สตร�จ�รย ดร.สธรรม อ�รกล
ใหคว�มสำ�คญกบก�รบรห�รมห�วทย�ลยด�นงบประม�ณม�ก
เพร�ะเปนอปสรรคสำ�คญตอก�รพฒน�มห�วทย�ลย ศ�สตร�จ�รย
ดร.สธรรมอธบ�ยว� ก�รทมห�วทย�ลยไดรบงบประม�ณนอย
เนองจ�กทผ�นม� มห�วทย�ลยเกษตรศ�สตรไม เคยใช
งบประม�ณหมด มเงนเหลอทกป จงทำ�ใหก�รของบไมถงเป�หม�ย
ฐ�นก�รเพมงบประม�ณ ศ�สตร�จ�รย ดร.สธรรมจงมนโยบ�ย
ว�งร�กฐ�นก�รศกษ�ใหม โดยเนนก�รเพมจำ�นวนนสต โดยเฉพ�ะ
ด�นสงคมศ�สตร ศกษ�ศ�สตร และมนษยศ�สตร และว�งเป�หม�ย
ก�รกอสร�งอ�ค�รเรยนเพมปละ 4 อ�ค�ร
ก�รพฒน�มห�วทย�ลยภ�ยใตก�รบรห�รง�นของ
ศ�สตร�จ�รย ดร.สธรรม สงผลใหมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตรม
อ�ค�รใหมๆ เกดขนสมำ�เสมอ มทงอ�ค�รวจย อ�ค�รกจกรรมนสต
ศนยหนงสอ ศนยกฬ� ศนยวฒนธรรม รวมทงอ�ค�รส�รนเทศ 50 ป
และยงไดรบงบประม�ณพเศษสำ�หรบก�รกอสร�งอ�ค�รด�นกฬ�
อกหล�ยอ�ค�ร เพอรองรบก�รเปนเจ�ภ�พกฬ�มห�วทย�ลย ครงท
50 ในป พ.ศ. 2536 อก 150 ล�นบ�ท
เศรษฐกจไทยเรมฟนตวตอเนอง จ�กนโยบ�ยก�รกระตน
113
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยทศวรรษท5
พ.ศ. 2526จดง�นวนเกษตรแหงช�ต ทวทย�เขตกำ�แพงแสนครงแรก
พ.ศ. 2527นสตชนปท 2 คณะเกษตร ส�ข�เกษตรศ�สตร ย�ยไปเรยนทวทย�เขตกำ�แพงแสน
พ.ศ. 2527จดตงศนยฝกอบรมวนศ�สตรชมชนแหงภมภ�คเอเชยแปซฟก
พ.ศ. 2529ศ�สตร�จ�รย ดร.สธรรม อ�รกล ดำ�รงตำ�แหนงอธก�รบด
เศรษฐกจและ “เปลยนสน�มรบเปนสน�มก�รค�” งบประม�ณ
มห�วทย�ลยทเคยจำ�กดจงไดรบเพมขน สงผลใหเกดก�รขย�ยง�น
ทงสองวทย�เขตอย�งรวดเรว ก�รเปดรบโควต�นสตใหมระดบ
ปรญญ�ตร และปรบปรงด�นก�รเรยนก�รสอนเปนระยะๆ สงผลให
จำ�นวนนสตและส�ข�วช�เพมม�กขน กจก�รมห�วทย�ลยจงเตบโต
ม�กขน เชน ในป พ.ศ. 2531 นสตชนปท 2 คณะเกษตร ส�ข�
ศกษ�ศ�สตรก�รเกษตร เรมเคลอนย�ยไปเรยนทวทย�เขต
กำ�แพงแสนเพมเตม ในปเดยวกนนนเอง มห�วทย�ลยไดเรมเปดรบ
นสตในโควต�พเศษจ�กนกเรยนทมคว�มส�ม�รถพเศษด�นกฬ�
ใหเข�ม�เรยนโดยก�รสอบคดเลอก
ในป พ.ศ. 2532 คณะวศวกรรมศ�สตรเปดรบภ�คพเศษ
อกใน 4 ส�ข�เพอเรงรดก�รผลตวศวกร เชนเดยวกบคณะ
สงคมศ�สตรและคณะวนศ�สตรเปดรบโควต�พเศษเพม ไมเวน
แมแตโรงเรยนส�ธตแหงมห�วทย�ลยเกษตรศ�สตร วทย�เขต
กำ�แพงแสน ไดเปดสอนถงชนมธยมศกษ�ปท 6 เปนปแรก จนกระทง
ในป พ.ศ. 2533 จำ�นวนนสตระดบปรญญ�ตรเฉพ�ะทวทย�เขต
บ�งเขนมจำ�นวนถง 10,000 คนเปนครงแรก
ศนยสนเทศทางกระบอนานาชาต(International Buffalo Information Center - IBIC)
ในป พ.ศ. 2524 สำนกหอสมด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ได กอตงศนยสนเทศทางกระบอนานาชาตขน โดยไดรบการสนบสนน จากมลนธเพอการพฒนาระหวางประเทศมศาสตราจารย ดร.จรญ จนทลกขณาอดตหวหนาภาควชาสตวบาลและผอำนวยการศนยวจย และพฒนาการผลตกระบอและโค รวมกบนกวชาการและผเชยวชาญ อกหลายสาขาวชาเปนทปรกษา โดยเกบรวบรวมขอมลดานงานวจย ใหบรการขอมลดานกระบอ และเผยแพรสงพมพ Buffalo Bulletin ในป พ.ศ. 2526 สำนกหอสมดยงไดรบหนาทเปนศนยสนเทศงานวจย เกษตรทนสมย (Current Agricultural Research Information System - CARIS) โดยมหนาทรวบรวมขอสนเทศงานวจยทกำลง ดำเนนอยแลกเปลยนกบนานาชาตความรวมมอทงสองนนชวยพฒนา ใหขอสนเทศทางการเกษตรกบประเทศตางๆเพมมากขนอนสงผลใหเกด การยกระดบงานวจยดานการเกษตรในระดบนานาชาต
ศาสตราจารย ดร.กำาพล อดลวทยอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2535 - 2539)
“ตวเลข 72 ปนน ถาเปรยบกบคน กถอไดวาเปนผทมความอาวโส มากดวยประสบการณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกเชนเดยวกนทไดหยงรากแหงประสบการณ ชวยสรางประโยชนตางๆ ทงความกาวหนาทางวชาการ รวมไปถงผลต นสตนกศกษาทมคณภาพออกมาสสงคมไทย “ในวาระทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรครบรอบ 72 ปน ผมขอแสดงความยนดและขอขอบคณบคลากรทกทานทม สวนรวมในการสรางประโยชนใหแกมหาวทยาลยและประเทศชาตมาจนถงทกวนน”
114
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
5
ทศวรรษท 5
พ.ศ. 2529รฐบ�ลฝรงเศสใหคว�มชวยเหลอในก�รจดตง โครงก�รศนยวจยเพอก�รพฒน�ระบบเกษตรกรรม มห�วทย�ลยเกษตรศ�สตร
พ.ศ. 2529อ�ค�รจกรพนธเพญศรใชเปนสถ�นทพระร�ชท�นปรญญ�บตรครงแรก
พ.ศ. 2530พธเปดศนยฝกอบรมวนศ�สตรชมชนฯโดยรฐบ�ลสวตเซอรแลนดและธน�ค�รเพอก�รพฒน�แหงเอเชย
พ.ศ. 2531เปนเจ�ภ�พประชมสภ�กวโลกครงท 10
งานวนเกษตรแหงชาตและงานเกษตรแฟรในชวงป พ.ศ. 2526 - 2528 การจดงานวนเกษตรแหงชาตไดยายไปจดท
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตกำแพงแสนในชวง3ปนนงานสวนใหญ ยงคงเปนเหมอนเดมทเคยจดมา คอมการแสดงนทรรศการสาขาพชและสตว การสาธตการเกษตรการประกวดพชผกผลไมในปพ.ศ.2529งานวนเกษตร แหงชาตไดกระจายไปจดตามภมภาคตางๆ โดยเรมจากจงหวดเชยงใหม รวมกบ มหาวทยาลยเชยงใหมตามมาดวยจงหวดขอนแกนรวมกบมหาวทยาลยขอนแกน ในปพ.ศ.2532จงหวดสงขลารวมกบมหาวทยาลยสงขลานครนทรในปพ.ศ. 2533โดยเจาภาพการจดงานเปนกระทรวงเกษตรและสหกรณ
ในป พ.ศ. 2532 ขณะทกระทรวงเกษตรและสหกรณขยายการจดงาน วนเกษตรแหงชาตไปตามภมภาคมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดจดงาน“เกษตรแฟร” ขนทบรเวณเกษตรกลางบางเขน และนบจากนนมามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดรวมมอกบกระทรวงเกษตรและสหกรณจดทงงานวนเกษตรแหงชาตและ งานเกษตรแฟรเรอยมาจนถงปจจบน
ศาสตราจารย ดร.สรสทธ วชโรทยานนกวจยดเดนแหงชาตสาขาเกษตรศาสตรและชววทยา
จากสภาวจยแหงชาต พ.ศ. 2530
“อยากใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเผยตวเองมากขน นำาปญหาของขางนอกมาดและสะทอนกลบไปวาสงทถกตอง คออะไร อยามองแคตวเองวาฉนจะโตอยางไร หรอฉนจะเกงสามารถมชอเสยงเฉพาะในสงทฉนดแล “ขออวยพรใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดพฒนายงๆ ขนไป ทงในดานการเรยนการสอน ในดานการเขาถงปญหา สงคม แกปญหาสงคมไดด เปนประโยชนตอประเทศชาตไดตอไป ขอใหอาจารยผบรหารมพลงกายพลงใจทจะทำางาน ใหเตมท เพอมหาวทยาลยของเราในอนาคต”
50 ปวนเกษตรแหงชาต
115
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยทศวรรษท5
พ.ศ. 2531เตรยมก�รจดตงวทย�เขตศรร�ช� จงหวดชลบร
พ.ศ. 2531เปดรบนสตโครงก�รนกกฬ�ดเดนรนแรก
พ.ศ. 2532กอตงชมรม มก.อ�วโส (KUSA)
พ.ศ. 2532โครงก�รอบรมวช�ชพสำ�หรบประช�ชน และสำ�นกสงเสรมและฝกอบรม ไดรบร�งวลโครงก�รและหนวยง�นดเดนของช�ต ส�ข�พฒน�สงคม (ด�นก�รศกษ�) จ�กคณะกรรมก�รเอกลกษณของช�ต
รองศาสตราจารย ดร.จงรกษ ไกรนามอาจารยใหญโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
(พ.ศ. 2523 - 2524 และ พ.ศ. 2526 - 2541)
“การศกษาคอการสรางคน พฒนาคน ถาตามหลกพทธศาสนาคอใหเปนมนษย และเปนมนษยทถงพรอมดวยปญญา คณธรรม เรามงใหเขาเปนเลศทางปญญา เรยนวชาตางๆ แลวมการสอนใหเขารจกคด วเคราะห สงเคราะหจนถงการเกด การประเมนรวาวชาทเรยนมามนมประโยชน นำาไปใชใหถกอยางไร และใหเกดประโยชนตอผอนสวนรวม “ในวาระทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรครบรอบ 72 ป ตองการใหมหาวทยาลยชดเจนในการแกปญหา และพฒนา ใหถกจด เพอการกาวสระดบสากล อยากจะมองเหนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรกาวหนาและพฒนาเปนมหาวทยาลย ระดบชนนำาของประเทศ ของภมภาค เปนมาตรฐานสากลของโลก”
116
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
5
ทศวรรษท 5
พ.ศ. 2532มห�วทย�ลยไดรบร�งวล Federal Merit Prize จ�กผลง�นวจยเพอพฒน�ก�รผลตกระบอในง�นประชม The II World Buffalo Congress และไดรบร�งวล ICD Prizes จ�กก�รประกวดเทปโทรทศนระหว�งประเทศจ�กง�น The 1988 Sony ICD Video Contest in Tokyo
พ.ศ. 2533เรมใชวธก�รลงทะเบยนเรยนดวยคอมพวเตอร โดยใชระบบก�รอ�นขอมลบตรลงทะเบยนเรยนผ�นเครอง Optical Mark Reader
จกรยานเกษตร ชวตนสตเกษตรผกพนกบการใชจกรยานเปนพาหนะมายาวนานเนองจากภายในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
บางเขนนนมอาณาเขตกวางใหญแตละอาคารเรยนอยไกลกนมากจกรยานจงเปนพาหนะทชวยทนแรงไดเปนอยางด แตมเรองเลามากมายเกยวกบจกรยานเกษตร เชน “จกรยานมหาภย” เปนเรองของนสตปหนงชาวเมองกรง ทไมเคยขจกรยานมากอน จกรยานทำนองนระบาดในเทอมแรก และเปนอนตรายตอผสญจรเดม บทความเรอง “จกรยานเกษตร” ในหนงสอ50ปมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เหลยวดหลงแลไปขางหนาระบวา“…จกรยาน มหาภยพวกนเฉยวไมเลอกยงรถเกงใหมๆของอาจารยยงชอบ...”
หรอจะเปนเรองของ“โจรจกรยาน”ทแมขนาดเจาของใสโซคลองไวกบเสาเปนอยางดแตตองมอนเปนไปคอ หายทกครง โจรฮกเหมถงขนาดนำรถบรรทกมาขนจกรยานไปดวยซำกมวธแกเผดโจรคอ“การซอมโจร”นนคอ มการดกจบโจรโดยใชเหยอลอเปนจกรยานใหมๆแลวซอมกนจนสะบกสะบอม
หรอจะเปนเรองของ “สองลอสอรก”คอความรกอนเกดจากการทนสตชายอาสาใหนสตหญงซอนทายไปเรยนจนหลายคจบออกไปแลวไดครองเรอนกนกม
วนนำาไหลในป พ .ศ . 2529 มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน ไดรบนำาจากเขอนวชราลงกรณผานคลอง สงนำาเปนครงแรกมหาวทยาลยจงมการ จดฉลองพธเปดคลองสงนำาในวนท 28 มถนายนพ.ศ.2529ชาวเกษตรศาสตร จงขนานนามวนนวา“วนนำาไหล”
ศาสตราจารย ดร.อทยรตน ณ นครนกวจยดเดนแหงชาตสาขาเกษตรศาสตรและชววทยา
จากสภาวจยแหงชาต พ.ศ. 2550
“โดยสวนตวทำางานวจย ตงแตจบปรญญาโททำางานวจยและตพมพ กเลยมผลงานทสะสมมาเรอย แตสำาหรบรางวล นกวจยดเดนแหงชาต เมธวจยอาวโส เปนทนวจยทบกเบกทำาเรองพนธศาสตรสตวนำา ซงยงไมคอยมคนทำา ตองศกษา พนธศาสตรสตวนำาหลายดาน เราตองทำาคอนขางกวาง ทำาใหมความรทครอบคลมหลากหลาย ผลการวจยทออกมา จงเปนการสรางองคความรทใหมของประเทศไทย “ดฉนมความชนชมยนดในโอกาสทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรอนเปนทรกจะครบ 72 ป ตวดฉนเองกรสกยนด เปนอนมาก อยากใหชาวเกษตรศาสตรระลกถงรากฐานในการกอกำาเนดของมหาวทยาลยอยเสมอ ตอนกอตงมหาวทยาลย เกษตรศาสตรตอนแรก เรามวตถประสงค หรอวามจตวญญาณวาเราจะทำาอะไรเพอประชาชน เพอเกษตรกรเปนหลก”
ลานจอดจกรยาน
117
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยทศวรรษท5
พ.ศ. 2534จดตงสถ�บนคนคว�และพฒน�ผลตผลท�งก�รเกษตรและอตส�หกรรมเกษตร
พ.ศ. 2534เรมดำ�เนนก�รเครอข�ยนนทร
พ.ศ. 2535จดตงสำ�นกทะเบยนและประมวลผล
พ.ศ. 2535เปดใชเครอข�ยนนทร
พ.ศ. 2535แยกคณะบรห�รธรกจออกจ�กคณะเศรษฐศ�สตรและบรห�รธรกจเดม
ทศวรรษท 6
เฉลมราช สนองรฐ ภบดนทรปนประเทศเกศมงกฎ ประเสรฐสดทรงคณบญยงใหญพระกรณาแผปกพสกไทย นนทรไดรบผลพระกรณาถวาย “พระมหากรณาธคณานสรณ” เกยรตบวรแผไปในโลกหลา“กาญจนบตร” ทลถวายองคราชา พระกรณาฉำ เยนเชนสาครเกษตรศาสตรขยายเขตเกษตรใหม สถตในถนอสานอนสรณ“วทยาเขตเฉลมพระเกยรตสกลนคร” เรมเปดสอนนสตใหมในนนทรฯ
เฉลมราช สนองรฐ นนทรผลดใบสอสานและบรพา (พ.ศ. 2536 - 2545)
งานเฉลมฉลอง “สวรรณสมโภช” จดขนเนองในวาระ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมอายครบ 50 ป ในงานนมการ กอสรางวตถมงคลหลายชนทมหาวทยาลยไมเคยมมากอน การเตบโต ของมหาวทยาลยในยคนเปนผลตอเนองมาจากสภาพเศรษฐกจไทย ทมงคงในชวงปลายทศวรรษกอนหนา มหาวทยาลยไดรบ งบประมาณพฒนาตอเนอง และเตบโตเปนมหาวทยาลยระดบชาต ไดอยางเตมภาคภม มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมแผนขยายงานไปยงภมภาค ตางๆ ทงวทยาเขตศรราชา โดยมวตถประสงคเพอรองรบการ พฒนาบรเวณชายฝงตะวนออกตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท
8 ตลาคม พ.ศ. 2539 จนกระทงตอมาในป พ.ศ. 2542 สภามหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดกำาหนดใหเปน “วทยาเขต ศรราชา” จงหวดชลบร และกอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร เพอ เปนการ เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาส ทรงครองสรราชสมบต เปนปท 50 และเพอสนองนโยบาย ของรฐบาลในการกระจายโอกาสทางการศกษาระดบอดมศกษา สภมภาคของประเทศไทย และพฒนาจงหวดสกลนครใหเปน ศนยกลางดานการศกษาของภมภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน โดยแตละวทยาเขตมความเชยวชาญแตกตางกน
ทศวรรษท 6เฉลมราช สนองรฐ นนทรผลดใบสอสานและบรพา
120
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
6
ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2536จดตงคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน
พ.ศ. 2536จดตงสำานกพพธภณฑและวฒนธรรมการเกษตร
พ.ศ. 2536โครงการกอสรางอาคารศนยสารนเทศ 50 ป มก.
พ.ศ. 2536เปนเจาภาพจดการแขงขนกฬามหาวทยาลย ครงท 20 หรอ “นนทรเกมส”
พ.ศ. 2536จดสรางพระพทธชนสหจำาลองเปนพระพทธรปประจำามหาวทยาลย
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเรมตนทศวรรษท 6 ดวยการ รบเปนเจาภาพกฬามหาวทยาลยครงท 20 หรอเรยกชอวา “นนทร เกมส” ใชสญลกษณตวนำาโชคเปนรปไกสวมงอบและถอคบเพลง นบเปนครงแรกในการรบเปนเจาภาพกฬามหาวทยาลยของ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ระยะชวงป พ.ศ. 2535 เปนตนมา เปนชวงทเศรษฐกจไทย มความมงคงสง เนองมาจากนโยบายการคาเสรสงผลใหการขยาย กจการมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรบงบประมาณเตบโตไปได อยางตอเนอง จนกระทงมอายครบ 50 ป ในวนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2536 ศาสตราจารย ดร.กำาพล อดลวทย อธการบดมหาวทยาลย เกษตรศาสตรขณะนน ไดจดใหมงานเฉลมฉลองทเรยกวา “สวรรณ สมโภช” (Kasetsart Golden Jubilee) ขน และมการสรางวตถ มงคลเพอศภวาระครงนหลายชน ซงทผานมามหาวทยาลยไมเคย มมากอน มหาวทยาลยไดขอพระราชทานพระบรมราชานญาต สรางพระพทธชนสหจำาลอง ทำาใหชาวเกษตรมพระพทธรปประจำา มหาวทยาลยเปนครงแรก นบตงแตเรมกอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรตงแตป พ.ศ. 2486 เปนตนมา จนถงป พ.ศ. 2536 มหาวทยาลยผลตบณฑต ออกมาแลวทงหมด 47 รน หรอทงหมด 33,377 คน จำานวนบณฑตทสามารถผลตไดขณะนนมากถงปละประมาณ 2,600 คน คณะตางๆ มการขยายงานเพมเตมขนหลายคณะ เชน กอตงคณะศลปศาสตร และวทยาศาสตรทวทยาเขตกำาแพงแสน เปดหลกสตรปรญญาเอก ในคณะวนศาสตร คณะวทยาศาสตร และคณะศกษาศาสตรเปน ครงแรก หรอเปดหลกสตรปรญญาโท คณะสตวแพทยศาสตรเปน ครงแรก เปนตน นอกจากนในเดอนสงหาคม พ.ศ. 2536 มหาวทยาลย เกษตรศาสตรยงไดจดประชมวชาการนานาชาต หรอ Kasetsart Golden Jubilee International Convention โดยเชญผแทนจาก องคกรตางประเทศและผแทนจากมหาวทยาลยตางๆ มารวมประชม โดยหวขอการประชมเกยวกบ “การรวมมอทางวชาการ ความ กาวหนา อปสรรค และยทธศาสตรในการดำาเนนการ” การประชม ครงนทำาใหมหาวทยาลยไดขยายงานดานความรวมมอทางวชาการ กบนานาชาตอกครงหนง เชนเดยวกบบทบาทของวทยาเขต
กำาแพงแสนทเพมมากขน ทงการเปนสถานทจดการแขงขนกฬา มหาวทยาลยบางชนด และเปนสถานทสำาหรบจดกจกรรมเชงวจย หรอแสดงผลงานทตองการใชเนอทจำานวนมาก เชน การจดแสดง งานโคเนอแหงชาต ครงท 3 ในป พ.ศ. 2536 หรอการจดตงสถาน ทดสอบพนธสกรกลาง ในป พ.ศ. 2537 เปนตน ดวยเลงเหนประโยชนในการขยายงานไปยงทองถน ใน ทศวรรษน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรจงมโครงการขยายงานไป ยงสวนภมภาคสำาคญหลายแหง ทงวทยาเขตศรราชา จงหวดชลบร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร โดยแตละแหง จะเชยวชาญแตกตางกนตามแตละทองทและตงขนเพอเปาหมาย ทางวชาการทแตกตางกน ในป พ.ศ. 2537 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดปรบเปลยน การดำาเนนงานของ “วทยาลยชมชนศรราชา” จงหวดชลบร ทกอตง มาตงแตป พ.ศ. 2532 เพอเปนสถานฝกงานของนสตและสถาน วจย เปน “โครงการจดตงวทยาเขตศรราชา” เปดสอนตงแตระดบ ปรญญาตรขนไป เชนเดยวกบการกอตงวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวด สกลนคร ทเรมตนจากรอยตร สนย ณ อบล ผวาราชการจงหวด สกลนครขณะนน ไดเปนผนำาชาวสกลนครแสดงความจำานงขอ กอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตจงหวดสกลนคร ตาม นโยบายรฐบาลทตองการขยายโอกาสทางอดมศกษาไปตาม ภมภาค การผลกดนครงนไดรบการขานรบอยางด และมการประชม อยางตอเนองหลายครง จนกระทงในวนท 15 สงหาคม พ.ศ. 2539 เมอจดหาทดนไดเหมาะสมแลว จงไดสถาปนาเปน “มหาวทยาลย เกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร” และ เรมเปดการเรยนการสอนในป พ.ศ. 2543 วกฤตเศรษฐกจในป พ.ศ. 2540 ทำาใหประเทศไทยไดรบ ผลกระทบอยางรนแรง สงผลใหคณะรฐมนตรตองระงบและ ชะลอการขยายหนวยงานใหมของมหาวทยาลยหลายหนวยงาน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรทำาไดเพยงจดตงหนวยงานภายในภายใต ขอบเขตอำานาจหนาทตามพระราชบญญตของมหาวทยาลยและ สภามหาวทยาลยเทานน ผลจากวกฤตเศรษฐกจและนโยบายของ รฐบาลทตองการใหมหาวทยาลยสามารถดำาเนนงานไดดวยตนเอง
121
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2537จดตงกองวเทศสมพนธ สงกดสำานกงานอธการบด
พ.ศ. 2537เปดสอนหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต
พ.ศ. 2537เชอมโยงเครอขายนนทรกบคณะและหนวยงานในมหาวทยาลยครบทกแหง
พ.ศ. 2538พธเปดอนสาวรยบรพาจารย “สามเสอแหงเกษตร”
พ.ศ. 2538สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจฯ มาพระราชทานปรญญาบตรแทนพระองคเปนครงแรก ทำาใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนมหาวทยาลยท พระองคเสดจฯ มาพระราชทานปรญญาบตรแหงแรกและแหงเดยวในประเทศไทย
ทำาใหตอมาในป พ.ศ. 2541 จงเปนปทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เรมตนเตรยมความพรอมสการเปนสถาบนอดมศกษาในกำากบของรฐ หรอทนยมเรยกกนวา “มหาวทยาลยนอกระบบ” และยงคงอย ในกระบวนการพจารณาจนถงปจจบน อยางไรกตาม แมจะมขอจำากดดานงบประมาณ แต มหาวทยาลยเกษตรศาสตรภายใตการบรหารงานโดยศาสตราจารย ดร.ธระ สตะบตร อธการบดทรบตำาแหนงตอจากศาสตราจารย ดร.กำาพล อดลวทย ในป พ.ศ. 2539 ไดกอตงหนวยงานภายใน หลายแหง โดยสวนใหญเปนสถาบนคนควาและวจย เชน สถาบน อนทรจนทรสถตยเพอการคนควาและพฒนาพชศาสตร สถาบน สวรรณวาจกกสกจเพอการคนควาและพฒนาปศสตวและ ผลตภณฑสตว และสถาบนคนควาและพฒนาระบบเกษตรในเขต วกฤต เปนตน ในป พ.ศ. 2545 ศาสตราจารย ดร.ธระสงมอบตำาแหนง อธการบดตอใหรองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ ขณะนน มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมหนวยงานเทยบเทาคณะอย 49 หนวยงาน มจำานวนนสตรวมทงหมด 34,313 คน มการกอสราง อาคารใน 4 วทยาเขต 14 อาคาร รวมตงแตกอตงมาจนถงป การศกษา 2544 มผสำาเรจการศกษาไปแลวทงสน 99,174 คน แสดงใหเหนวาเพยงชวระยะเวลา 10 ปในทศวรรษท 6 น มหาวทยาลยเกษตรศาสตรยคใหมสามารถผลตบณฑตไดมากกวา จำานวนบณฑตตลอดทง 5 ทศวรรษรวมกนถง 2 เทา
วทยาเขตศรราชาและวทยาเขตสกลนครในป พ.ศ. 2537 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดปรบเปลยนการ
ดำ เนนงานของ “วทยาลยชมชนศรราชา” จงหวดชลบร ทกอตงมา ตงแตป พ.ศ. 2532 เพอเปนสถานฝกงานของนสตและสถานวจย เปน “โครงการจดตงวทยาเขตศรราชา” เปดสอนตงแตระดบปรญญาตร ขนไป โดยมวตถประสงคเพอรองรบการพฒนาบรเวณชายฝง ตะวนออกตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 8 ตลาคม พ.ศ. 2539 จนกระทงตอมาในป พ.ศ. 2542 สภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดกำ หนดฐานะใหเปน “วทยาเขตศรราชา” ปจจบนวทยาเขตศรราชา ม 5 คณะ ไดแก คณะวทยาการจดการ คณะวศวกรรมศาสตร คณะวทยาศาสตร คณะเศรษฐศาสตร และคณะพาณชยนาวนานาชาต
ขณะทการกอตงวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร เรมตน จากนโยบายรฐบาลทตองการขยายโอกาสทางอดมศกษาไปตาม ภมภาค การผลกดนครงนไดรบการสนบสนนจากคนในทองถนและ ผบรหารมหาวทยาลยเกษตรศาสตร จนกระทงในวนท 15 สงหาคม พ.ศ. 2539 เมอจดหาทดนไดเหมาะสมแลว จงไดสถาปนาเปน “มหาวทยาลย เกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร” และเรม เปดการเรยนการสอนในป พ.ศ. 2543 โดยเนนการเปนมหาวทยาลย ชนนำ ในภมภาคลมนำาโขง ปจจบนวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวด สกลนคร ม 4 คณะ ไดแก คณะสาธารณสขศาสตร คณะศลปศาสตร และวทยาการจดการ คณะวทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตร และ คณะทรพยากรธรรมชาตและอตสาหกรรมการเกษตร
ศาสตราจารย ดร.ธระ สตะบตรอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2539 - 2545)
ศาสตราจารย ดร.ธระ สตะบตร ผกพนกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรตงแตสมยทกอนจะมาเปนนสตจนถงรบตำาแหนง อธการบด ศาสตราจารย ดร.ธระเปนผบรหารทผลกดนงานดานการวจยเปนอยางมาก จนสามารถจดตงสถาบนวจยและ พฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เพอเปนแกนกลางในการกำากบนโยบาย สนบสนนการวจย และยงเปนผทสนบสนน ใหมหาวทยาลยมคณะแพทยศาสตรเปนรากฐานความแขงแกรงดานวทยาศาสตรในอนาคตอกดวย ศาสตราจารย ดร.ธระชวา การกระจายวทยาเขตสภมภาคนนไมจำาเปนตองสมบรณแบบในทกสาขาวชา แตควร เหมาะสมกบศกยภาพพนท “อยากเหนมหาวทยาลยเปน Super University ตองจบยทธศาสตรของประเทศไดมากจดทสด การกระจายเปนวทยาเขตไมใชอปสรรค แตใหเนนความเปนศกยภาพของพนทตรงวทยาเขตนนๆ”
122
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
6
ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2539ศาสตราจารย ดร.ธระ สตะบตร ดำารงตำาแหนงอธการบด
พ.ศ. 2539ทลเกลาฯ ถวายกาญจนบตร อาเศยรวาท แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในโอกาสมหามงคลทรงครองสรราชสมบตครบ 50 ป
พ.ศ. 2540จดทำาครยประจำาตำาแหนงคณาจารย กรรมการสภามหาวทยาลย อธการบด และนายกสภามหาวทยาลย
พ.ศ. 2541ปแรกของการเตรยมความพรอมเขาสการเปนสถาบนอดมศกษาในกำากบของรฐ
อทยานหนองหาน เฉลมพระเกยรต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร
123
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2541เรมโครงการเกษตรกชาต โดยการสนบสนนของทบวงมหาวทยาลย สำานกงบประมาณ และคณะรฐมนตร
พ.ศ. 2542ทลเกลาฯ ถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพรอมกนรวม 11 สาขา
พ.ศ. 2542พธเปดอาคารศาลาหกเหลยม แทนหลงเกา
พ.ศ. 2542รวมกบสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เปนเจาภาพการแขงขนเคมโอลมปก ครงท 31
ศาสตราจารย ดร.จำารส ลมตระกลเมธวจยอาวโส สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) พ.ศ. 2545
“ผมอยากใหมหาวทยาลยมศนยวจยระดบโลก (World Premier) อยางนอย 3 ศนย ไดแก ในสาขาวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร และเกษตรศาสตร รวมทงมศนยความเปนเลศในสาขาสงคมศาสตร ศลปศาสตร และมนษยศาสตร “ในวาระทมหาวทยาลยมอายครบ 72 ป ผมขอแสดงความชนชมและยนดในผลงานทกดานทมมา ผมขอให มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมงสรางสรรคนกวจยชนเยยม ผลตองคความรชนยอด พฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมลำาคา เพอนำาพาชาตเจรญกาวหนาอยางยงยน”
พาณชยนาว
124
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
6
ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2542เปนเจาภาพจดการแขงขนกฬามหาวทยาลยครงท 26 หรอ “นนทรเกมส” ณ วทยาเขตกำาแพงแสน
พ.ศ. 2542จดตงสำานกการกฬา เปนการภายใน
พ.ศ. 2542จดตงวทยาลยสงแวดลอม
พ.ศ. 2542สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจฯ มาพระราชทานปรญญาบตรแทนพระองค
พ.ศ. 2543สมเดจพระเจาลกเธอ เจาฟาจฬาภรณวลยลกษณ อครราชกมาร เสดจมาพระราชทานปรญญาบตรแทนพระองคเปนครงแรก
การขยายวทยาเขตไปยงภมภาคในชวงทศาสตราจารย ดร.ธระ สตะบตร ดำ รงตำ แหนงอธการบด
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรอยนน ไดมความพยายามขยายโอกาส ทางการศกษาโดยเปดวทยาเขตตามตางจงหวด คอ วทยาเขตศรราชา จงหวดชลบร และวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร ศาสตราจารย ดร.ธระ บนทกไววา “…เปนการใหโอกาสคนในทองถนไดมการศกษาทสงขนเพอคณภาพชวตของเขาเอง และเพอความอยดกนดของสงคมดวย...” โดยแตละวทยาเขต ศาสตราจารย ดร.ธระชวา “…ได วางหลกการใหวทยาเขตแตละแหงมความเขมแขงในดานทแตกตางกน ไปตามความเหมาะสมของแตละพนท...” ศาสตราจารย ดร.ธระ ไดวางแผน ใหแตละวทยาเขตมความเชยวชาญในแตละสาขาวชาตางกน ขนกบสภาพ ภมศาสตรและทองถน อาท วทยาเขตศรราชาอยใกลนคมอตสาหกรรม และชายฝงทะเล จงมวศวการขนสงทงทางเรอ บก และอากาศ ม วทยาการจดการดานอตสาหกรรม รวมทงดานสงแวดลอม วทยาเขต เฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร เปนประตสอนโดจน และรบนสต จากประเทศเพอนบานมาศกษาตอ เปนตน
ดวยวกฤตเศรษฐกจชวงหลงป พ.ศ. 2540 กอปรกบอปสรรคดานการบรหารหลายประการ จงทำ ใหในเวลาตอมา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรสามารถจดตงวทยาเขตเพมเตมไดเพยง 2 วทยาเขต คอ วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร และวทยาเขตศรราชา จงหวดชลบร
สรรพศลปศาสตราธราชพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มหตลาธเบศร-
รามาธบด จกรนฤบดนทร สยามนทราธราช บรมนาถบพตร ทรงม พระอจฉรยภาพเปนเลศในศาสตรตางๆ ทรงนำ ศาสตรตางๆ มาประยกต ใชในการดำ เนนโครงการพฒนาประเทศ กอใหเกดความอยเยนเปนสข แกพสกนกรอยางทวถง พระปรชาสามารถของพระองคเปนทประจกษ ในหลากสรรพวชา และทรงเปนแบบอยางในดานความมานะใหพสกนกร ไดนอมนำ ตาม ดงนนในป พ.ศ. 2542 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดย สภามหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดมมตเปนเอกฉนทใหขอพระราชทาน ทลเกลาฯ ถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกดแดพระองคในสาขา ตางๆ ดงน
ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (ปฐพวทยา)ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (พชสวน)ปรญญาบรหารธรกจดษฎบณฑตกตตมศกด (บรหารธรกจ)ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (วทยาศาสตรการประมง)ปรญญาศลปศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (ภาษาศาสตรประยกต)ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (วทยาศาสตรชวภาพ)ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (พฤกษเศรษฐกจ)ปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (การบรหารการศกษา)ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (การจดการทรพยากร)ปรญญาศลปศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (พฒนาสงคม)ปรญญาศลปศาสตรดษฎบณฑตกตตมศกด (รฐศาสตร)
พระมหาวรยาธคณานสรณเนองในมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 72 พรรษา 5 ธนวาคม
พ.ศ. 2542 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดจดทำ ของทระลก “พระมหา- วรยาธคณานสรณ” ทำ ดวยทองคำ บรสทธหนก 72 บาท เพอขอ พระราชทานทลเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ททรงอทศและ ตรากตรำ พระวรกายดวยพระวรยอตสาหะโดยมไดคดยอทอ ทรงมงมน ศกษาคนควาและประยกตสรรพศลปวทยาเพอเปนแนวทางบำ บดทกข บำ รงสขแกอาณาประชาราษฎรของพระองค
วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร
พระมหาวรยาธคณานสรณ
125
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2543จดตงคณะสถาปตยกรรมศาสตร
พ.ศ. 2543สำานกบรการคอมพวเตอร จดทำาหองสมดดจตอล
พ.ศ. 2543มหาวทยาลยลงนามขอตกลงถายทอดเทคโนโลย KU-Green และอนญาตใหรบสทธในการผลตตลอดอายสทธบตร จนถงป พ.ศ. 2560
พ.ศ. 2543เปดการเรยนการสอนทวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร
พ.ศ. 2544พธเปดฟารมเลยงไก หลวงสวรรณวาจกกสกจ ณ ภาควชาสตวบาล
รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (16 กมภาพนธ 2558 - ปจจบน)
อธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2545 - 2549)
รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ เปนผบรหารทสรางผลงานหลายดานทงการเทดพระเกยรตราชวงศไทย พฒนา คณภาพทางวชาการ พฒนาโครงสรางพนฐานของมหาวทยาลยในหลายๆ ดาน กอสรางแคปซลเวลา อาคารการเรยนร สำานกหอสมด หออนสรณ 60 ป รวมทงเปนผผลกดนการจดตงวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร “ในวาระมหาวทยาลยเกษตรศาสตรมอายครบ 72 ป ผมอยากใหปรชญาทสามารถยดโยงเปนหลกในการทำางานไววา เรามาจากดน เราเรยนเรองดน เราทำางานเกยวกบศาสตรแหงแผนดน เราถวายงานพลงแหงแผนดน เราไมไดเปน คนหนกแผนดน และผมจะกลบคนแผนดนในเรวๆ น”
อนสาวรยสามบรพาจารย
126
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
6
ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2544พธเปดโรงละครประเสรฐ ณ นครณ สำานกพพธภณฑและวฒนธรรมการเกษตร
พ.ศ. 2544พธเปดศนยหนงสอมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ณ อาคารวทยบรการ
พ.ศ. 2544นกวจยจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดรบรางวลนกวจยดเดนแหงชาต ป พ.ศ. 2544 สาขาเกษตรศาสตรและชววทยา
พ.ศ. 2544ตงหอประวตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2545รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ ดำารงตำาแหนงอธการบด
กฬามหาวทยาลยเดมทกอนป พ.ศ. 2500 มหาวทยาลย 5 แหง ไดแก มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยแพทยศาสตร (มหาวทยาลยมหดลในปจจบน) มหาวทยาลยธรรมศาสตร และมหาวทยาลยศลปากร มการแขงขนกฬารวมกนอยกอนแลว แตยงไมได เปนรปแบบกฬามหาวทยาลย คอยงไม ไดนำากฬาหลายชนดมาแข ง พรอมกนอยางในปจจบน
ตอมาในป พ.ศ. 2513 มหาวทยาลยเชยงใหมจงรบเปนเจาภาพ ครงแรก โดยรปแบบการแขงขนจะนำ กฬาหลายชนดมาแขงรวมกนใน 1 สปดาห ครงนนมมหาวทยาลยเขารวม 8 แหง ใน 12 ชนดกฬา
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเสนอตวเปนเจาภาพรวมทงหมด 3 ครง คอ ครงท 20 ในป พ.ศ. 2536 ครงท 26 ในป พ.ศ. 2542 (จดทกำ แพงแสน) และครงท 42 ในป พ.ศ. 2558 หรอวาระเฉลมฉลอง ครบรอบ 72 ป ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ศาลาหกเหลยม (หลงใหม)ศาลาหกเหลยม (หลงใหม) กอสรางขนในป พ.ศ. 2539 บนพนท
ตงศาลาหกเหลยมหลงเกา เพอใหชาวเกษตรกลางบางเขนรวมกนนอม รำ ลกถงเหตการณประวตศาสตรทเกดขนในอาณาบรเวณน ในโอกาส ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล พรอมพระอนชา เสดจ พระราชดำ เนนมาทรงเยยมมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในป พ.ศ. 2489 และพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ทรงปลอยปลาหมอเทศ ณ บอปลาของแผนกทดลอง และเพาะเลยงเมอป พ.ศ. 2496
รอยตร ประพาส ลมปะพนธนายกสมาคมนสตเกามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในพระบรมราชปถมภ (พ.ศ. 2526 - 2538)
“อยากใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเผยแพรองคความรดานเกษตรกรรมสเกษตรกรอยางทวถงมากกวาน เพอเปน กญแจสำาคญสำาหรบการแกไขปญหาสงคมในหลายประการ อยากใหวชาการแขงแรง นสตของเราทกคนไมมวางงาน แลวประเทศไทยเปนประเทศผลตอาหารสงทวโลก ผมคดวาทางดานวชาการโภชนาการของเรากแขงแรงอยแลว กทำาใหมนด ใหมนประสานกนใหไดกบวชาการอนๆ ทสนบสนน “ในฐานะทผมเปนศษยเกาทน หวงวามหาวทยาลยเกษตรศาสตรจะเจรญกาวหนาตอไปในศตวรรษใหม หลงจาก 72 ปไปแลว มความเขมแขงในดานวชาการ มการสอน การปฏบตทเขมแขงใหทกคนยอมรบ ไมใชเฉพาะประเทศไทย หรออาเซยน แตทวโลก และทสำาคญทสด ควรจะเปนนกวชาการทเปนตวของตวเอง”
ศาลาหกเหลยม (หลงใหม)
127
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 6
พ.ศ. 2545พธเปดใชถนนใหมในมหาวทยาลย 6 สาย ซงตงชอตามอดตอธการบด
พ.ศ. 2545พธเปดอาคารวศวกรรมศาสตร 60 ป
พ.ศ. 2545นกวจยจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรบ รางวลเมธวจยอาวโส สกว. สาขาเคม และสาขาเกษตร จากสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย
พ.ศ. 2545ทลเกลาฯ ถวายปรญญาดษฎบณฑตกตตมศกด (วศวกรรมตอเรอและเครองกลเรอ) แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ทศวรรษท 7
เกษตรศาสตรคอศรศกดแหงแผนดน เรมยคใหมวชาการสารสนเทศ งานเกษตรประยกตไดในแขนงฐานความรยงใหญไดแสดง บนทกแจงเกบงานนานอนนตเกษตรศาสตรอยกลางโลกกวางใหญ รวมผองไทยตางชาตประกาศมนสรางหลกสตรยดถอรวมมอกน สรรพสงอนกาวไปไรพรมแดนสรางชอเสยงเกยรตยศปรากฏกอง งานสนองคณแผนดนยนทวแควนเทดศกดศรเลองไปในดนแดน ทกถนแควนชนชมนยมนานฯ
นนทรเบงบานแจงประจกษ เกษตรศาสตรคอศรศกดแหงแผนดน (พ.ศ. 2546 - 2555)
นอกจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจะมงมนพฒนา หลกสตรการศกษาทางดานการเกษตรอนเปนพนฐานการพฒนา แผนดนไทยใหมนคงแลวในทศวรรษน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดยกระดบสถานะเปนมหาวทยาลยระดบนานาชาต มการกอตง หลกสตรนานาชาต แลกเปลยนนกศกษาจากตางประเทศ และเรมให ความชวยเหลอกบมหาวทยาลยในประเทศเพอนบาน เชน สาธารณรฐ ประชาธปไตยประชาชนลาว งานเชงวเทศสมพนธนมลกษณะคลาย กบการทมหาวทยาลยเคยไดรบความชวยเหลอจากตางประเทศ ในชวงทศวรรษท 1 - 2 นอกจากนน มหาวทยาลยยงเนนการ คนควาวจยใหเปนทยอมรบในระดบสากล รวมทงดำ เนนบทบาท
เปนทพงทางวชาการใหกบสงคมในชวงวกฤตหลายครง ทงในชวง ราคาพลงงานแพง หรอเหตการณไขหวดนกระบาด ยคนการเตบโตทางโลกสารสนเทศขยายไปมากขน เครอขาย นนทรซงวางรากฐานไวลวงหนากวา 20 ป มสวนอยางมากตอ การเตบโตของโลกออนไลน และชวยใหการศกษาผานทางไกลเปนไป ดวยความสะดวกมากขน มหาวทยาลยไดใชประโยชนจากเทคโนโลย ในการเสรมสรางระบบ E-Learning และอำ นวยความสะดวกใน การจดการลงทะเบยนหรอเขาถงบทเรยนผานฐานขอมลททนสมย อกทางหนง
ทศวรรษท 7นนทรเบงบานแจงประจกษ เกษตรศาสตรคอศรศกดแหงแผนดน
130
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
7
ทศวรรษท 7
พ.ศ. 2546มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเฉลมฉลองในวาระครบรอบ 60 ป
พ.ศ. 2546จดตงศนยการศกษานานาชาต
พ.ศ. 2546แยกสำานกงานบรการวชาการและสำานกงานทรพยสนออกจากกน เพอความคลองตวในการบรหารงาน
พ.ศ. 2546จดทำาแผนแมบทเพอสรางรายไดจากสถาบนเฉพาะทางและสถานวจยของมหาวทยาลย
พ.ศ. 2546ปรบปรงอาคารสตวบาลเดม เปนอาคารหอประวต
หลงป พ.ศ. 2545 เศรษฐกจไทยคอยๆ ฟนตวตามระบบ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรซงมอายครบรอบ 60 ป ในป พ.ศ. 2546
จดอยในกลมสถาบนการศกษาระดบแนวหนาทโดดเดนทงงานวจย
และเปนแหลงผลตบณฑตชนเลศ มหาวทยาลยไดเสรมสราง
ความแขงแกรงทางวชาการโดยมงใหเปนทยอมรบในระดบสากล
รวมทงเนนการคนควาวจยและถายทอดองคความรออกไปส
ประชาชน ตามแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 9
ซงเนนการบรหารงานในเชงรกตามนโยบายของรฐบาลยคนน
ในชวงป พ.ศ. 2545 - 2548 มหาวทยาลยไดมงเนนการผลต
บณฑตทตอบสนองตอความตองการของตลาด จงสนบสนนให
หนวยงานทกคณะและภาควชาใชระบบสหกจศกษา โดยกำาหนดไว
ในหลกสตร และมการปรบปรงหลกสตรใหทนสมยภายในระยะ
เวลา 3 ป อกทงยงตงเปาสความเปนสากลมากยงขน โดยจดตง
หนวยงานเพอพฒนาการแขงขนในระดบตางประเทศ เชน ศนยการ
ศกษานานาชาต (International Studies Center) ทำาหนาทประสาน
งานดานการศกษา การฝกอบรมนานาชาต ใหคำาปรกษาแกนสต
ตางชาต และพฒนาเครอขายดานความรวมมอกบนานาชาต ในป
พ.ศ. 2546 เปนตน
ในชวงระยะเวลาดงกลาว อนเทอรเนตและคอมพวเตอร
ไดมบทบาทอยางมากตอการเตบโตในทกภาคสวนของสงคม
เทคโนโลยสารสนเทศกลายมาเปนสวนหนงทขบเคลอนการพฒนา
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดนำาเทคโนโลยสารสนเทศมาใช
พฒนาการเรยนการสอน และเปนสอกลางในหลายกจการ โดยตง
เปาหมายการเปน E-University
มหาวทยาลยไดเนนชองทาง E-Learning Model เพอชวย
ดำาเนนกจกรรมการเรยนการสอนใหสามารถดำาเนนได 24 ชวโมง ม
การพฒนาโฮมเพจรายวชาเพอใหนสตไดเขาถงบทเรยนอยางสะดวก
มการพฒนาเครอขายนนทรเพอเชอมโยงการเรยนการสอนใหกวางไกล
สราง E-Teacher รวมทงปรบปรงและพฒนาการลงทะเบยนแบบ
ออนไลน และออกใบรายงานผลการเรยนผานเครอขายนนทร
การแยกสำานกงานบรการวชาการและสำานกงานทรพยสน
ออกจากกนในป พ.ศ. 2546 นอกจากจะชวยใหเกดความคลองตว
ในการจดการแลว ยงสะทอนใหเหนวา มหาวทยาลยเดนหนา
นโยบายเชงรกในหลายสวน สำานกงานบรการวชาการมหนาท
ใหบรการดานวชาการของมหาวทยาลยแกหนวยงานตางๆ
ทงภายในและนอกมหาวทยาลย ระยะนยงมการกอตงศนยทปรกษา
ทางวชาการทคลายๆ กนอกหลายแหง อาท ศนยวจยนวตกรรม
อาหารและบรการทปรกษา สถาบนวชาการดานสหกรณ ศนยบมเพาะ
ธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนตน
แผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา ฉบบท 9 ไมเพยง
ขบเคลอนมหาวทยาลยใหเดนหนาเชงรกเทานน แตยงกำาหนดให
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรบบทบาทมหาวทยาลยวจย (Research
University) อกสถานะหนงดวย โครงการวจย 3 สาขา ซงเปน
โครงการวจยหลกทมหาวทยาลยใหการสนบสนนอยางตอเนอง ทง
การวจยพนฐานและวจยประยกต ไดแก สาขาเกษตรศาสตร สาขา
131
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 7
พ.ศ. 2546จดทำาระบบฐานขอมลวจยออนไลน
พ.ศ. 2547จดตงศนยวทยาศาสตรไขหวดนก
พ.ศ. 2547เรมจดทำาคำาของบประมาณและการจดสรรงบประมาณในระบบอเลกทรอนกส
พ.ศ. 2547จดตงโครงการขยายพนทใหบรการเครอขายไรสาย (Wi-Fi)
พ.ศ. 2547เกดสนามบรเวณชายฝงทะเลอนดามน สถานวจยเพอการพฒนาชายฝงอนดามนทหาดประพาส จงหวดระนอง ไดรบความเสยหาย
วทยาศาสตรและเทคโนโลย และสาขาสงคมศาสตรและพฤตกรรม-
ศาสตร ทงสามสาขามงเนนผลผลตและผลลพธเพอการตพมพ
การคมครองทรพยสนทางปญญา และการถายทอดงานวจยสประชาชน
แมจะดำาเนนการเชงรกหลายดาน แตภาพของมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรยงเปนหนวยงานทคงภารกจทางเกษตรไวไดอยาง
แขงแกรง เปนทพงใหกบหนวยงานและประชาชนในยามวกฤตได
อยางด ในป พ.ศ. 2547 เกดสถานการณไขหวดนกระบาด มผตดเชอ
เสยชวต และวงการปศสตวไทยไดรบผลกระทบ มหาวทยาลย
เกษตรศาสตรไดจดตงศนยวทยาศาสตรไขหวดนกขน เพอทำาการ
วจย พฒนาวคซน และคดคนสมนไพรทมลกษณะปองกนและยบยง
ไวรสตนเหตโรคไดอยางครบวงจร รวมทงใหบรการตรวจวนจฉยแก
หนวยงานและประชาชนทวไปรวมกวา 5,000 ราย หรอระหวางทเกด
สถานการณราคานำามนแพงชวงป พ.ศ. 2549 มหาวทยาลยไดงบ
พฒนางานวจยพลงงานทดแทน เคย-ไบโอดเซล โครงการพฒนา
อปกรณดดแปลงกาซธรรมชาต เปนตน
แมจะตงอยคนละภมภาค แตการพฒนาสวนงานของแตละ
วทยาเขตแทบไมแตกตางจากสวนกลาง มการยกฐานะหนวยงาน
ในวทยาเขตขนหลายหนวยงาน วทยาเขตตางๆ เตบโตขนอยาง
รวดเรว และมนโยบายตางกน ไดแก วทยาเขตกำาแพงแสนเปน
Ecotourism Campus วทยาเขตศรราชาเปน Friendly Campus
และวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร เปน Woodland
Campus ขณะทเทคโนโลยทนสมยไดชวยใหการประชมผบรหาร
ระหวางวทยาเขตเปนไปดวยความสะดวกมากขน ดวยการถายทอด
สญญาณ Teleconference
ในป พ.ศ. 2549 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดจดทำาโครงการ
“แคปซลเวลา” ขน เพอเกบรกษาขอมลทสำาคญในอดต ตลอดจน
ผลงานทคดสรรแลววามคณคาใหอนชนรนหลงไดภาคภมใจ โดยได
ฝงแคปซลเวลาในวนท 27 เมษายน พ.ศ. 2549 ณ ลานหนาหอ
อนสรณ 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กำาหนดเปดแคปซลเวลา
2 ครงคอ ในป พ.ศ. 2585 ซงเปนปทมหาวทยาลยครบรอบ
การสถาปนา 99 ป และในป พ.ศ. 2685 ซงเปนปทมหาวทยาลย
ครบรอบการสถาปนา 199 ป
ความแขงแกรงทางวชาการทำาใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
สามารถขยายความชวยเหลอไปยงตางประเทศมากขน งาน
ดร.ปราโมทย ไมกลดนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2549 - 2551)
ดร.ปราโมทย ไมกลด อดตอธบดกรมชลประทานและผเชยวชาญดานนาลาดบตนๆ ของไทย เปนทงศษยเกาและ นายกสภามหาวทยาลยผสรางชอเสยงและมคณปการตอสงคมไทย มองความสาเรจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทผานมาวา “พชพรรณธญญาหารตางๆ มพฒนาการทดขนกจากบคลากรทจบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทไปชวยกน คนละไมคนละมอ องคความรแบบกาวหนา แบบงานวจยทสงๆ เดนๆ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกไมนอยหนาใคร “เราจะตองผลตบณฑตจากนสตนกศกษาทเขามาเรยนกบเราใหมประสทธภาพ เราอยากเหนการคนควาวจยทเปนองคความรใหกาวหนา ทนสมย ทนโลก ทนเหตการณ”
132
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
7
ทศวรรษท 7
พ.ศ. 2547กอตงมลนธคณพม
พ.ศ. 2548ขอบงคบวาดวยการศกษาขนปรญญาตรฉบบใหมมผลบงคบใช
พ.ศ. 2548จดทำายทธศาสตรการวจยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
พ.ศ. 2548กอสรางสระสวรรณชาด
พ.ศ. 2548ลงนามบนทกความรวมมอทางวชาการกบมหาวทยาลยจำาปาสก สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว
วเทศสมพนธท เปนเหมอนการเปดประตสนานาชาต ทำาให
มหาวทยาลยไดรบการยอมรบในระดบสากล มหาวทยาลย
เกษตรศาสตรมโอกาสประสานความรวมมอกบหนวยงานและ
สถาบนวชาการนานาชาตมากขน ในป พ.ศ. 2548 มหาวทยาลย
เกษตรศาสตรไดรบสนองพระราชดำารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ
สยามบรมราชกมาร ในการพฒนาความรวมมอกบสาธารณรฐ
ประชาธปไตยประชาชนลาว เพอจดตงมหาวทยาลยจำาปาสก
จนกระทงนำามาสการลงนามในบนทกความรวมมอทางวชาการ
ในทสด นอกจากนมหาวทยาลยยงลงนามขอตกลงทางวชาการ
กบหนวยงานในประเทศตางๆ อกเกอบ 30 ประเทศ แคปซลเวลา (Time Capsule) บนทกแหงประวตศาสตรในป พ.ศ. 2549 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดจดท�าโครงการ
“แคปซลเวลา” ขน เพอเกบรกษาขอมลทส�าคญในอดตตลอดจนผลงาน ทคดสรรแลววามคณคาใหอนชนรนหลงไดภาคภมใจ แคปซลเวลาเปน ถงทรงกระบอก ท�าดวยสเตนเลสสตล ขนาดเสนผานศนยกลาง 3 ฟต สง 4 ฟต มประตมากรรมรปหยดน�าอยเหนอบรเวณทบรรจแคปซล เวลา แคปซลเวลาขนทะเบยนไวกบ International Time Capsule Society (ITCS) ทมหาวทยาลย Oglethorpe เมองแอตแลนตา ประเทศสหรฐอเมรกา
แคปซลเวลาแตกตางจากการเกบเอกสารในหอจดหมายเหตคอ สามารถเกบขอมลทงในอดต ปจจบน และแนวคดในอนาคตได ไมจำ เปน ตองเปนเอกสารทผานการใชงานมาแลวอยางหอจดหมายเหต เอกสาร และสงของทเกบในแคปซลเวลา ไดแก
1. เอกสารทแสดงถงการเทดทนตอสถาบนพระมหากษตรยและพระราชวงศ2. เอกสารและสงพมพทแสดงถงประวตและพฒนาการของมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร3. เอกสารและสงพมพทแสดงภารกจของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรในปจจบน4. เอกสารและสงพมพทแสดงการพฒนามหาวทยาลยสอนาคตดวยความยงยน5. เอกสารและสงพมพทเกยวกบวถชวต วฒนธรรม และประเพณในมหาวทยาลย6. ผลผลตและนวตกรรมใหมๆ ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร7. สญลกษณ เครองหมาย วตถ ฯลฯ
แคปซลเวลาฝงในวนท 27 เมษายน พ.ศ. 2549 ณ ลานหนาหอ อนสรณ 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กำ หนดเปดแคปซลเวลา 2 ครงคอ ในป พ.ศ. 2585 ซงเปนปทมหาวทยาลยครบรอบการสถาปนา 99 ป และในป พ.ศ. 2685 ซงเปนปทมหาวทยาลยครบรอบการสถาปนา 199 ป
มหาวทยาลยวจยโครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตเปนโครงการของรฐบาลในป
พ.ศ. 2552 เพอเรงพฒนาศกยภาพของมหาวทยาลยในดานการวจย สงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางทางการศกษา การฝกอบรม และ การประชมวชาการในระดบภมภาค นโยบายดงกลาวสอดคลองกบ กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 (พ.ศ. 2551 - 2565) ซงใหความส�าคญเกยวกบการเพมสมรรถนะการผลตผลงานและ บคลากรวจยของกลมมหาวทยาลยวจย ควบคกบการสงเสรม การวจยในมหาวทยาลยทกกลมอยางกวางขวาง โดยมเปาหมาย ใหขดความสามารถทางการวจยของไทยเทยบเทากบระดบโลก
มหาวทยาลยทไดรบการคดเลอกจะไดรบเงนสนบสนนจากรฐบาล เปนเวลา 3 ป เพอเปนทนส�าหรบการวจยและพฒนาอาจารยและ นกวชาการของมหาวทยาลย ปจจบนมมหาวทยาลยทผานการ คดเลอกทงหมด 9 แหง ไดแก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยสงขลา- นครนทร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร และมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร
แคปซลเวลา
133
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 7
พ.ศ. 2548จดตงศนยนาโนเทคโนโลย
พ.ศ. 2548จดตงศนยศกษาและพฒนาการจดการศกษาพเศษ “คณพม”
พ.ศ. 2549เรมตนการรบบคคลเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาระบบ Admissions
พ.ศ. 2549ทำาพธฝงแคปซลเวลา
พ.ศ. 2549พธเปดอาคารการเรยนร สำานกหอสมด
วงดนตร Nontri Orchestra Windวงดนตร Nontri Orchestra Wind ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนวงดรยางคเครองลมกงอาชพวงแรกของประเทศไทย เกดจากการรวมตวของนสตปจจบนและ
นสตเกาภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร จำ นวนกวา 60 คน วงดนตร Nontri Orchestra Wind ไดเขารวมประกวดดนตรดรยางค - ออรเคสตรา World Music Contest ครงท 17 ในป พ.ศ. 2556 ทประเทศเนเธอรแลนด และไดนำ เพลงสรรเสรญพระบารมไปบรรเลงในการประกวดครงนนดวย
การประกวดครงนนมวงดนตรกวา 229 วง จาก 24 ประเทศเขารวม วงดนตร Nontri Orchestra Wind ควบคมโดย อาจารยสรพล ธญญวบลย ไดรบรางวลเกยรตนยมประเภท Division 1 เปนท 1 ของทวปเอเชย และเปนอนดบท 6 ของโลก
อาจารยปญญา เหลาอนนตธนาผชวยอธการบดฝายกจการนสต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2552 - 2558)
ในยค 20 ปกอนทการประกอบหนยนตยงเปนเรองใหม อาจารยปญญา เหลาอนนตธนา พาทมนสตจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรควาแชมปการแขงขนหนยนตระดบนานาชาตไดสาเรจ อาจารยปญญา เลาวา ความสาเรจทผานมานนไมได เกดจากโชคชวย แตเกดจากความมมานะอตสาหะของทมงาน รวมทงความทมเทใหกบโครงการหนยนต “ชอกบอกแลววามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ดงนนทกองคาพยพเราตองมงไปทนใหหมด เพอใหเกดความเดนดานใด ดานหนง คอเราจบปลาหลายมอไมได หนยนตผมกตองมงไปทเกษตร ตรงนมนถงจะโตขนมาได”
วงดนตร Nontri Orchestra Wind
134
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
7
ทศวรรษท 7
พ.ศ. 2549เรมระบบการลงทะเบยนเรยนออนไลน
พ.ศ. 2549เผยแพรภาพรายการ KU-Channel
พ.ศ. 2550จดรถสวสดการเดนทางภายในวทยาเขตบางเขน โดยไมคดคาบรการ
พ.ศ. 2551เรมโครงการใหบรการอาหารภาคคำา (KU Night Food)
พระพรณทรงนาคในป พ.ศ. 2538 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรพจารณาวา
นบตงแตกอตงมาเปนเวลา 52 ป ยงไมเคยจดสรางศลปกรรม อนเปนสญลกษณของมหาวทยาลย สญลกษณดงกลาวคอ “พระพรณ ทรงนาค” ดงนนจงไดพจารณาการจดสรางประตมากรรมพระพรณ ทรงนาคขนประดษฐานไวตามจดตางๆ เพอสกการบชา บรเวณ หนาอาคารสวรรณวาจกกสกจ อาคารสารนเทศ 50 ป อาคาร หอประชมเกษตรกลางบางเขน ทงทวทยาเขตบางเขนและวทยาเขต กำ แพงแสน โดยองคประดษฐานแรกอยทบรเวณอางน�าพดานหนา อาคารสวรรณวาจกกสกจ ตอมาในป พ.ศ. 2539 ไดจดสรางองค ท 2 ประดษฐานทบรเวณสระน�าหนาคณะเกษตร วทยาเขตกำ แพงแสน ในสวนของรปปนพระพรณทรงนาคทเหนชอบใหจดสรางและประดษฐาน หนาอาคารสารนเทศ 50 ป และหนาหอประชมเกษตรกลางบางเขน ยงมไดดำ เนนการ
ในป พ.ศ. 2546 รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษ อธการบด ขณะนน ไดดำ รใหทกวทยาเขตจดสรางและประดษฐานพระพรณทรงนาค เพอเปนสญลกษณของมหาวทยาลย จงไดจดสรางขนทวทยาเขต เฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร และวทยาเขตศรราชา จงหวด ชลบร เปนองคท 3 และ 4 ตามลำ ดบ จากนนจงจดสรางอกองคเพอ ประดษฐาน ณ กลางสระน�าดานหนาอาคารหอประชมเกษตรกลาง บางเขน เปนองคท 5 ในชวงทรองศาสตราจารยวฒชย กปลกาญจน เปนอธการบด
พระพรณทรงนาคทง 5 องค ออกแบบและจดสรางโดยประตมากร ทานเดยวกน คอ อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน ศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป (วจตรศลป) สาขายอยประตมากรรม ประจ�าป พ.ศ. 2549 องคพระพรณมขนาดเทาคนจรง และขนาดหนงเทาครง ของคนจรงตามความเหมาะสมของสถานทประดษฐาน และไดรบการ ออกแบบอยางงดงามราวกบมชวต โดยมรายละเอยดทเกยวของ กบมหาวทยาลยเกษตรศาสตรหลายประการ
พระพรณทรงนาค
135
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย ทศวรรษท 7
พ.ศ. 2552จดตงศนยความเปนเลศทางวชาการดานเครองจกรกลการเกษตรและอาหาร
พ.ศ. 2552จดตงศนยหนงสอมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน
พ.ศ. 2554เกดเหตอทกภยครงใหญบรเวณลมนำาภาคกลาง
พ.ศ. 2554ไดรบรางวลอนดบ 1 ของมหาวทยาลยไทย และอนดบท 46 ของมหาวทยาลยโลก ดานความเปนมตรตอสงแวดลอมจากการจดอนดบของ UI Green Metric 2011
ภาพ: สวนบนของภาพรางวลชนะเลศจากโครงการ “เกษตรศลป 72 ป” ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรชอภาพ จากรากฐานทมนคง สความอดมทยงยนผลงาน นายศรชย คงวน
กาวสทศวรรษท 8
นนทรงามสงาในพงพฤกษาแหงโลกาภวตน กาลเวลาสรางนนทรทกลาแกรง ยนแขงแรงในดงพงพฤกษาทงสงเดนเขยวขจสงามตา แผสาขารมรนชนยนดเกษตรศาสตรมงไปในวนหนา จะนำพาสงคมไทยใหสขศรงานวจยเพมพนมลทว อกเปนทพงพาวชาการหวงเพมพนศกดศรทงามเดน สมดงเปนศรศกดอครฐานสรางบณฑตสรางคนสรางผลงาน เพอสบสานพนธกจบรรพชนเกษตรศาสตรนนทรศรสงา พฒนาความสขทกแหงหนเปนความหวงแหงชาตแหงมวลชน งามยงยลตระการเดนเปนนรนดรฯ
72ปนนทรงามสงา ในพงพฤกษาแหงโลกาภวตน(พ.ศ.2556เปนตนไป)
กาวสทศวรรษท 872ปนนทรงามสงา ในพงพฤกษาแหงโลกาภวตน
บทบาทของสถาบนการศกษาในยคทสภาพเศรษฐกจและ
สงคมขยายตวไปกวางไกลมไดจำากดแตเพยงแหลงเรยนรและผลต
บณฑตเทานนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรซงถอเปนมหาวทยาลยท
ไดรบการยอมรบในดานความเปนเลศระดบนานาชาตมวสยทศนท
จะสามารถเปนแกนนำาในการระดมภมปญญาเพอพฒนาประเทศ
อยางยงยน และมอำานาจตอรองในประชาคมโลก ยทธศาสตรใน
การพฒนานอกจากดานการผลตบณฑตทมความรควบคคณธรรม
แลวยงเนนในเรองของงานวจยถายทอดองคความรใหสงคมทำาน
บำารงศลปวฒนธรรมไทยและคงไวซงระบบการบรหารจดการทม
ประสทธภาพ
ภายใน4ปขางหนามหาวทยาลยตงเปาหมายไววาบณฑต
จบใหมจะไดงานทำาถงรอยละ 80สามารถปฏบตงานไดจรง และ
สรางความพงพอใจใหกบหนวยงานทบณฑตเหลานนไดเขาไป
ปฏบตงาน การเสรมสรางศกยภาพทกวทยาเขตใหไดมาตรฐาน
โดยพฒนาอาจารยและนกวชาการใหเทาทนตอการเปลยนแปลง
ของโลก เปนภารกจสำาคญเชนเดยวกบการสงเสรมใหคณาจารย
รวมทำางานกนเปนทมนอกจากนแลวยงปรบปรงระบบการเขาศกษา
เพอเออตอผเรยนในภมภาคและผเรยนทดอยโอกาสไดเขามา
มโอกาสทางการศกษาเพมขนดวย
ในดานการวจย มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดสานตอ
บทบาทการพฒนาเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาตเพอใหมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรเปนมหาวทยาลยวจยชนนำาในภมภาคอาเซยน
สอดคลองกบการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในอนาคต
โดยเปดโอกาสใหนกวจยและผชวยวจยไดใชศกยภาพสรางสรรค
และการพฒนางานวจยอยางเตมศกยภาพภายใตการใหคำาแนะนำา
ของนกวจยอาวโสทเปนพเลยงนอกจากนบทบาทในดานการเปน
มหาวทยาลยวจยแหงชาต1ใน9แหงยงเปนปจจยสำาคญทชวย
ผลกดนใหมหาวทยาลยเกษตรศาสตรสามารถพฒนางานดานวจย
ในระดบโลกได
ในดานการใหบรการทางวชาการสสงคม เปนพนธกจท
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรดำาเนนมาตงแตเรมกอตงมหาวทยาลย
อยางไรกตามแมการใหบรการทางวชาการหลายๆโครงการจะเปนไป
เพอประโยชนสาธารณะ แตการใหบรการทางวชาการแกเอกชน
เพอนำาไปใชประโยชนเชงพาณชยยงเปนชองทางสำาคญททำารายได
ใหกบมหาวทยาลยอกดวย
ขณะทการสงเสรมวฒนธรรมไทยในสงคมเปนพนธกจสำาคญ
ในยคไรพรมแดน มหาวทยาลยสนบสนนการแลกเปลยนทาง
วฒนธรรมระหวางสถาบนกบภมภาคตางๆเพอกอใหเกดการเรยนร
138
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
8
ทศวรรษท 8
ภาพ: สวนบนของภาพรางวลชนะเลศจากโครงการ “เกษตรศลป 72 ป” ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
สำานกบรการคอมพวเตอร
อาคารวชรานสรณ อาคารเทพรตนวทยาโชต
139
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยทศวรรษท8
ความหลากหลายทางสงคมและวฒนธรรม ทงในบรบทของไทย
และนานาประเทศ โดยเฉพาะภมภาคอาเซยน อยางไรกตาม
การทำานบำารงศลปวฒนธรรมไทยยงคงเปนประเดนสำาคญทยงตอง
สงเสรมกนอยางตอเนอง
ทกวนน การเตบโตและพฒนามหาวทยาลยยงคงดำาเนน
ตอไป เสมอนตนไมใหญทเตบโตอยางไมหยดยง จากโรงเรยน
กสกรรมเลกๆ สมหาวทยาลยระดบนานาชาตทมถง 4 วทยาเขต
มหนวยงานยอยหลายหนวยงานผลตบณฑตปละกวา14,000คน
มการวจยทางวชาการสมำาเสมอใหบรการทางวชาการแกประชาชน
และหนวยงานทวไป รวมทงรวบรวมองคความรดานการเกษตร
จากเกษตรกรทกจงหวดทวประเทศ เชนการจดโครงการคดเลอก
ยกยองเชดช “ปราชญเกษตร 72ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร”
รวมกบกรมสงเสรมการเกษตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ
สงเหลานลวนเปนผลจากวสยทศนและพนธกจทเหลา
บรพาจารยและปชนยบคคลของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ไดรวมกนพฒนาสถาบนแหงนมาตลอดระยะเวลากวา7ทศวรรษ
และกำาลงกาวสทศวรรษท8ดวยความภาคภมและมนคงในอนาคต
รองศาสตราจารยวฒชย กปลกาญจนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2550 - 2558)
รองศาสตราจารยวฒชย กปลกาญจน มองวา ในอนาคตอยากเหนการสงบณฑตของมหาวทยาลยไปทำางานยง ตางประเทศ เพราะนอกจากจะสรางรายไดเขาประเทศมากกวาลกจางในระดบแรงงานแลว ยงเปนการเพมพนศกยภาพ ของบณฑต รวมทงนกวจยหรอนกวชาการของประเทศไทยอกดวย “การทเรากาวมาไดถง 72 ป ตองมองยอนกลบไปขางหลงหนอย เรองวชาการเราตองไมคดแตเรองเงนทองอยางเดยว แตมนตองเรมจากจตวญญาณความเปนครบาอาจารย บคลากรฝายสนบสนนกตองรวมมอกน สวนนสตกอยากให ดตวอยางจากตางประเทศ ฝกความมวนย ตรงตอเวลา ความกระตอรอรน และตองเกงกวาบณฑตในอดต”
ปราชญเกษตร 72 ป มก.
140
72ป
เกษต
รศาส
ตรพ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
ทศวร
รษท
8
ทศวรรษท 8
จดทำเหรยญกษาปณทระลกครบรอบ72ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร เนองในโอกาสครบรอบ 72ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร
วนท 2 กมภาพนธ พ.ศ. 2558 เพอเปนการเฉลมฉลองในวาระสำาคญแหงลำาดบ
การพฒนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ซงเปนสถาบนอดมศกษาแหงแรก
ในประเทศไทยทมงเนนการเรยนการสอนและการวจยคนควาเพอใหบรการวชาการ
แกสงคมทางดานการเกษตร และเปนแหลงรวมสรรพศาสตรแหงแผนดน
เพอความกนดอยดของประเทศชาต มหาวทยาลยเกษตรศาสตรจงไดจดทำา
เหรยญกษาปณทระลก 72 ป ขนาดเสนผานศนยกลาง 32 มลลเมตร ซงเปน
เหรยญกษาปณกลมมสวนผสมของนกเกล25เปอรเซนตและทองแดง75เปอรเซนต
มนำาหนก15กรม/เหรยญดานหนาตรงกลางเหรยญมพระบรมรปพระบาทสมเดจ-
พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชผนพระพกตรทางเบองขวา ทรงฉลองพระองค
ชดสากลภายในวงขอบเหรยญเบองลางมขอความวา“พระบาทสมเดจพระปรมนทร-
มหาภมพลอดลยเดช”ดานหลงกลางเหรยญมรปเครองหมายราชการของมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรภายในวงขอบเหรยญเบองบนมขอความวา“ครบ๗๒ปแหงการสถาปนา
๒กมภาพนธ๒๕๕๘”เบองลางมขอความบอกราคาวา“๒๐บาท”และขอความวา
“ประเทศไทย”เพอเปนของทระลกอนควรคาแกการเกบรกษาและสงมอบเปนของขวญ
แกนสตเกานสตปจจบนบคลากรหนวยงานและผรจกคนเคยตลอดจนประชาชน
ทวไป
ศาสตราจารย ดร.นวต เรองพานชนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2556 - 2558)
“บทบาทสำาคญของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรอยทองคความรเรองเกษตรกรรม ซงทผานมาสภามหาวทยาลยไดเนน เปนนโยบายพเศษ ผมคดวาตองเอาเกษตรเปนหลก เพราะวาคนทสอนเกษตรทวประเทศมาจากเราทงนน เกษตรเปนทมน ของเรา ถาเกษตรเราพงกเปรยบวาเราแพสงคราม เรามแมทพคอเกษตรซงเปนกองทพใหญทจะสกบเขา “เกษตรสรางมาแลว 72 ป แตกวาจะมาถงวนนมนยากขนาดไหน ฉะนนเกษตรตองเปนหลกอย ถาเกษตรของเรา ไมเขมแขงกหมดความหมาย”
141
72ปเกษตรศาสตรพพฒนแผนดนไทยทศวรรษท8
พลวตเพอเกษตรกาวไกลวจยนวตกรรม ชนำ สงคมไทย
ภาพ: ภาพรางวลรองชนะเลศจากโครงการ “เกษตรศลป 72 ป” ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรชอภาพ ความอดมสมบรณของแผนดน ผลงาน นายเชยวชาญ ทพยวงศ
ทวทศนมองจากสถานวจยดอยปยของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
144
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
ตลอด 72ปทผานมามหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ไดพฒนาวทยาการในหลากหลายสาขาวชาอยางตอเนอง
และนำามาตอยอดเปนนวตกรรมมากมายซงไมเพยงแตชวย
ยกระดบชวตของเกษตรกร รวมทงประชาชนในหลากสาขา
อาชพเทานนแตยงถอเปนพนธกจสำาคญของมหาวทยาลย
ทจะทำาหนาทชนำาดานการเกษตรพนธพชพนธสตวตลอดจน
เทคโนโลยใหมๆ สสงคมไทย ไมวาจะเปนกรณการเกด
วกฤตการณ หรอชนำาแนวทางในการพฒนาประเทศ เพอ
มสวนรวมในการพพฒนสงคมไทยสความเจรญรงเรอง
ยงขนในอนาคต
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนแหลงผลตองคความร
และสรางสรรคผลงานวจยทสงสมมาอยางตอเนองเปน
ระยะเวลายาวนานจนไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ
การอดมศกษาใหเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาตโดยมวสยทศน
มงสการเปนมหาวทยาลยชนนำาของโลก (World-Class
University)สรางสรรคนวตกรรมทมคณภาพซงผลงานวจย
ตางๆสามารถนำาไปตอยอดเทคโนโลยทตอบสนองตรงตาม
ความตองการของภาคสวนตางๆ และสามารถนำาไปใช
ประโยชนตอสงคมไดอยางแทจรง ทงในดานการเกษตร
สงแวดลอม และอตสาหกรรม ความยงยนเพอสงคมและ
รวมสรางสงแวดลอมทยงยนตลอดจนความมนคงทางอาหาร
145
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
ทงนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรจงไดจดตงสถาบน
วทยาการขนสงขน4ศนย คอศนยวทยาการขนสงเพอเกษตร
และอาหาร ศนยวทยาการขนสงดานทรพยากรธรรมชาต
เขตรอน ศนยวทยาการขนสงดานนาโนเทคโนโลยเพอ
อตสาหกรรมเคมอาหารและการเกษตรและศนยวทยาการ
ขนสงดานเทคโนโลยอตสาหกรรมอนเปนการวางโครงสราง
ขนาดใหญเพอรองรบการสรางผลงานวจย สรางบคลากร
นกวจยและผลตนวตกรรมตางๆเพอสนบสนนความเปนเลศ
ทางวชาการและแสดงศกยภาพของมหาวทยาลยวจยของ
ประเทศไทยทสมบรณแบบไปสเวทระดบนานาชาต
โครงการวจยของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรแบงได
เปน3สาขาหลกประกอบดวย
1.สาขาเกษตรศาสตร
2.สาขาวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม
3.สาขาสงคมศาสตร บรหารธรกจ เศรษฐศาสตร
ศกษาศาสตรและมนษยศาสตร
146
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมง มนพฒนาศาสตร
ดานการเกษตรประมงวนศาสตรมาอยางตอเนองรวมถงการ
สงสมและพฒนาภมปญญาทองถนรวมกบเทคโนโลยสมยใหม
เกดเปนองคความรและนวตกรรมจนเปนทยอมรบในระดบชาต
และนานาชาต และสามารถชนำาในการกำาหนดนโยบายของ
ประเทศ โดยมเครอขายความรวมมอทางวชาการและวชาชพ
จากหนวยงานทงภายในและภายนอกมศนยวจยและสถาน
วจยทสนบสนนการวจยเชงพนท และมการใหบรการวชาการ
แกเกษตรกรประชาชนหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนรวมทง
มผลงานวจยและนวตกรรมของมหาวทยาลยจำานวนมาก
ทประสบความสำาเรจจากการถายทอดองคความรสชมชน
ในทองถนจนสามารถเขาสระบบธรกจได โดยมแนวทาง
การวจยในแตละดานดงน
แนวทางการวจยดานการเกษตร ไดแก การปรบปรง
พนธพชและสตว การพฒนาเครองจกรกลการเกษตร การ
อารกขาพชตลอดกระบวนการผลตจนถงการเกบเกยว และ
การพฒนาเทคนคและผลตภณฑเพอการสงเสรมการผลตสนคา
เกษตร
แนวทางการวจยดานการประมง ไดแก การจดการ
ประมงชววทยาประมงการเพาะเลยงสตวนำาผลตภณฑประมง
วทยาศาสตรทางทะเล และการวจยเพอแกไขปญหาเรงดวน
ของประเทศ เชน งานวจยทเกยวของกบภยพบต อบตเหตเรอ
นำามนผลกระทบตอทรพยากรสตวนำา งานวจยผลกระทบการ
เปลยนแปลงของสภาวะอากาศตอระบบนเวศทางทะเลเปนตน
แนวทางการวจยดานวนศาสตรไดแกการวจยทางวชาการ
ดานปาไมตามแนวพระราชดำารและปรชญาเศรษฐกจพอเพยง
เพอพฒนาสงคมการบรณาการองคความรดานทรพยากรปาไม
และสงแวดลอมการจดการปาไมชววทยาปาไมวนผลตภณฑ
วนวฒนวทยาวศวกรรมปาไมอนรกษวทยา
การปรบปรงพนธพชและสตวเปนพนฐานการเกษตรท
สำาคญทชวยใหภาคเกษตรผลตสนคาเกษตรไดอยางเพยงพอ
ตอความตองการและมคณภาพซงจะเปนการลดตนทนการผลต
ปลาการตน
149
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
และเพมรายไดใหกบเกษตรกรเพอใหเกดเทคโนโลยการเกษตร
ใหมๆ เผยแพรสเกษตรกรและสามารถนำาไปใชได ทำาใหเกด
ประโยชนตอเกษตรกรและสาธารณชนทวไปรวมถงความมนคง
ทางเศรษฐกจของประเทศ
การวจยดานพนธพชสวนใหญจะปรบปรงในกลมของ
ธญพช พชวงศถว พชนำามนและพชสขภาพ พชสมนไพร
พชเสนใยพชพลงงานพชผกเศรษฐกจ ไมเขตรอนผลไมเทศ
ไมดอกไมประดบ และการปรบปรงพนธสตวใหเหมาะสมกบ
ภมอากาศและสภาพแวดลอมตามแตละภมภาคของประเทศไทย
ในปจจบนพนธพชทไดรบการพฒนาและเกษตรกรสามารถ
นำาไปปลก แลวไดรบผลผลตเปนอยางด ไดแก พนธพชไรท
เกษตรกรนยมปลกเชนขาวโพดหวานลกผสมเดยวพนธอนทร2
ทมความหอมหวานโดดเดนกวาขาวโพดในสายพนธอนจงได
นำามาแปรรปเปนผลตภณฑนำานมขาวโพดไรสวรรณ อกทง
ขาวไรซเบอรรทมคณสมบตตานสารอนมลอสระ โฟเลตสง
มดชนนำาตาลตำา-ปานกลางลดความเสยงตอการเปนโรคมะเรง
มนสำาปะหลงพนธหวยบง 60 เปนมนสำาปะหลงทมรสขม
ไมเหมาะสำาหรบการบรโภคของมนษยหรอใชหวสดเลยงสตว
โดยตรง เนองจากมปรมาณกรดไฮโดรไซยานกสง มความ
เปนพษตอรางกายตองนำาไปแปรรปเปนแปงมนอดเมดหรอ
มนเสนกอนจงนำาไปเลยงสตวได นอกจากนยงมพชสมนไพร
ขมนชนพนธแดงสยาม ทมสารเคอรคมนสง อนมฤทธ
ชวยปองกนโรคมะเรงปอดมะเรงลำาไสพชผกเศรษฐกจอยาง
มะเขอสดาทนยมปลกและบรโภคกน รวมถงไมดอกไมประดบ
ในการตกแตงสวนหรอสถานทตางๆ เชน กลวยไม ดาวเรอง
พทธรกษาเบญจมาศเปนตน
โคเนอพนธกำาแพงแสน
150
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
ดานการปรบปรงพนธสตวไดแกโคเนอพนธกำาแพงแสน
เปนการปรบปรงพนธโดยนำาโคพนธบราหมนมาผสมกบโคพนธ
พนเมองของไทยทำาใหไดลกผสมทมขนาดใหญ โตเรว และ
ใหลกดกแลวนำาโคพนธชาโรเลสมาผสมดวย เพอใหไดโคทม
เนอนมและเจรญเตบโตเรวทำาใหไดลกผสมทมคณสมบตทด
ครบถวน อกทงไดมการสงเสรมธรกจการจำาหนายเนอโคขน
พนธกำาแพงแสนเพอเพมรายไดใหแกเกษตรกร
ไกเบตง(สายเคย)พฒนามาจากไกเบตงพนธพนเมองท
ขนชอของจงหวดยะลาลกษณะเดนคอไกมเนอมากเหนยวนม
หอมเนอไมแฉะรสชาตดมไขมนใตผวหนงนอยจงเปนทนยม
ของผบรโภคโดยเกษตรกรสามารถเลยงขายเปนไกเนอสงตลาด
ไดในระยะเวลาสนกวาไกเนอพนธพนเมอง พรอมทงเผยแพร
ใหเกษตรกรรายยอยนำาไปเลยงเปนอาชพหลกและยงสนบสนน
ใหเปนกจกรรมสงเสรมอาชพใหกบนสตในโอกาสตางๆ
การปรบปรงพฒนาพนธพชและสตวโดยมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรไดดำาเนนการมาอยางตอเนองภายใตสภาพ
ภมประเทศและภมอากาศของประเทศไทย ซงสามารถสราง
ความมนคงและความอดมสมบรณดานการเกษตรสงผลให
ผลผลตทางการเกษตรเพยงพอตอการบรโภคภายในประเทศ
เกษตรกรมรายไดมฐานะดขนประชาชนกนดอยดไมอดอยาก
นอกจากนยงมผลผลตเหลอสงออกไปจำาหนายยงตางประเทศ
นำารายไดเขาประเทศเปนจำานวนมาก ซงเปนรากฐานททำาให
ประเทศไทยมความมนคงดานเศรษฐกจ
นอกจากนในสาขาเกษตรศาสตรยงมการวจยตางๆ
ทเกยวของอนๆ อกมากมาย เชน ปยสงตด ชดตรวจสอบ
อนทรยวตถในดนผลตภณฑปยคอกผสมจลนทรยแบบอดเมด
สงเสรมสขภาพพชและเพมภมคมกนใหพชวสดปลกไสเดอนดน
ไทเกอรสายพนธมหาวทยาลยเกษตรศาสตรผลตภณฑหมามย
การเลยงหอยแมลงภแบบแพเชอกการเพาะพนธปลาการตน
การปลกไมยคาลปตสบนคนนา ชวภณฑไตรโคเดอรมาและ
บาซลลสเพอควบคมโรคพช ชดตรวจสอบโรคพชทเกดจาก
เชอไวรสแบบรวดเรวชดตรวจสอบสารพษซราลโนนแบบรวดเรว
หวจายนำาชลประทาน1ตามแนวพระราชดำารเปนตน
ตนพลม
151
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
นบไดวามหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนองคกร
ผนำาและเปนแหลงรวมศาสตรดานการเกษตร ประมง
วนศาสตร ททำาใหเกดการพฒนาศกยภาพการเกษตรทง
ดานปรมาณและคณภาพทชวยใหภาคการเกษตรและ
เศรษฐกจของประเทศเตบโตไปในทศทางทดขน ทำาให
การเกษตรกรรมในประเทศไทยเตบโตและยนหยดไดอยาง
ยงยน
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรยงมงเนนการพฒนา
การบรหารจดการดานการวจย การพฒนาศกยภาพและ
ขดความสามารถในการวจย การสรางสรรคผลงานวจย
ตลอดจนการเชอมโยงผลงานวจยนำาไปสการใชประโยชน
ซ งส ง เหล าน เปนทศทางการดำ า เนนการว จยของ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เพอการเปนมหาวทยาลย
ชนนำาของโลกดานเกษตรศาสตรในอนาคตตอไป
ขาวไรซเบอรร
ไกเบตง (สายเคย)
152
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
สาขาวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม
การวจยและพฒนาองคความร ด านวทยาศาสตร
เทคโนโลย และสงแวดลอมถอเปนหวใจสำาคญในการพฒนา
ประเทศใหเกดความเจรญกาวหนาอยางยงยนอกสาขาหนง
ซงเนนกลมวจยดานอาหารและนำาดานพลงงานดานสขภาพ
คนและสตว ดานสงแวดลอมและภยพบต ดานทรพยากร
ธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพและดานวทยาการ
คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ
ดานวทยาศาสตรสขภาพสตวมงเนนงานวจยคลนกดาน
วทยาศาสตรสขภาพสตวเลยงตอยอดสเชงพาณชย ทศทาง
การวจยเปนไปตามความตองการในการพฒนาประเทศทง
ประตระบายนำาคลองลดโพธ
153
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
ดานความปลอดภยทางอาหาร ดานโรคตดตอระหวางสตว
กบคน โรคอบตใหม โรคอบตซำา ดานเทคโนโลยชวภาพและ
วทยาศาสตรเพอการอนรกษ ดานวทยาศาสตรสขภาพสตว
เปนอาหาร และงานวจยเชยวชาญเฉพาะทาง การพฒนา
นวตกรรมและผลตภณฑอตสาหกรรมดานตางๆของประเทศ
ไมวาจะเปนอตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมเทคโนโลย
ชวภาพอตสาหกรรมสงทออตสาหกรรมบรรจภณฑและวสด
และการจดการเทคโนโลยอตสาหกรรมเกษตร งานวจย
ดานวศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตรเพอเปนปจจย
พนฐานทสำาคญในการพฒนาประเทศไปสประเทศอตสาหกรรม
เพมมลคาผลตผลเกษตรพฒนาอตสาหกรรม เศรษฐกจและ
สงคม ใหเจรญกาวหนาไปพรอมๆกน ซงเปนหลกการสำาคญ
ในการสรางสรรคองคความร นวตกรรม ใหครบหวงโซการวจย
และพฒนาเพอความกนดอยดของประชาชน
นอกจากนนยงบรการวชาการแกสงคมอยางตอเนองเพอ
พฒนาอตสาหกรรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(SMEs)
โปรตนแผนกรอบปรงรส
ขาวสำาเรจรป
แคปซลเลอดจระเข
154
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
ของประเทศใหมความเขมแขง สามารถพฒนาตอยอดไดดวย
ตนเอง สรางความเขมแขงทางเศรษฐกจใหกบประเทศใหม
ความเขมแขงและสามารถแขงขนในระดบสากลได
การวจยดานวศวกรรมศาสตรมงเนนงานวจยวศวกรรม
ดานการเกษตรการชลประทานและการอาหารสามารถผลต
งานวจย รวมถงพฒนาสงประดษฐและนวตกรรมในดานตางๆ
ทเปนประโยชนตอสงคมและประเทศชาตมากมาย ทงดาน
วศวกรรมคอมพวเตอรวศวกรรมดานการเกษตรและอตสาหกรรม
อาหาร วศวกรรมปฐพ วศวกรรมเครองกล วศวกรรมโยธา
วศวกรรมพลงงานและสงแวดลอมวศวกรรมตอเรอวศวกรรม
ทางทะเล วศวกรรมทางการแพทย ฯลฯ ซงมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรไดสรางตนแบบเครองมอเครองจกรทสามารถ
แกปญหาใหกบอตสาหกรรมตางๆ มากมาย โดยไดจดตง
หนวยปฏบตการเ ชยวชาญเฉพาะ เพอวจยเชงลกดาน
คลนแมเหลกไฟฟาประยกต ระบบภมสารสนเทศ และการ
ประมวลผลภาษาธรรมชาต รวมทงสงเสรมใหนสตสรางสรรค
สงประดษฐนวตกรรมผานโครงงานวศวกรรม จดประกวด
ผลงานและใหทนสนบสนนแกโครงงานวศวกรรมทมศกยภาพ
ตอยอดผลงานไปสการใชงานจรงในอนาคต
การวจยดานสถาปตยกรรมศาสตรมงเนนงานวจยดาน
สถาปตยกรรม ภมสถาปตยกรรมนวตกรรมอาคาร การวาง
ผงเมองการพฒนาพนทการอนรกษชมชนพชพรรณประกอบ
อาคาร สงแวดลอมเพอสขภาพ และสารสนเทศดานอาคาร
รวมทงการบรณาการองคความรในวชาชพดานการออกแบบ
หนจำาลองยางพารา
155
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
สถาปตยกรรมเพอความยงยนนวตกรรมอาคารเพอสงแวดลอม
นวตกรรมวสดทางสถาปตยกรรมและภมสถาปตยกรรมจาก
วสดเหลอใช ทงจากภาคการเกษตรและภาคอตสาหกรรม
นวตกรรมระบบประกอบอาคาร และการเสรมสรางสภาพ
แวดลอมสรรคสรางทมสขภาวะและประสทธภาพทด อกทง
มศนยเชยวชาญเฉพาะดานนวตกรรมและเทคโนโลยทาง
อาคารและไดถายทอดเทคโนโลยและผลงานนวตกรรมดาน
สถาปตยกรรมศาสตรสสงคมภาครฐและเอกชน
ผลงานนวตกรรมเครองมอเครองจกรทมหาวทยาลย
เกษตรศาสตรดำาเนนการตวอยางเชนอปกรณหยอนกลาขาว
แบบประณตเพอนพง (ภาฯ)หรอรถหยอนกลานาโยนสำาหรบ
การทำานาแบบประณต เปนสงประดษฐทเกยวกบการทำานาท
มความแปลกใหมคอ เปนการนำาวธการทำานาแบบโยนกลามา
ประยกตใชงาน โดยสรางเปนเครองจกรเพอใชในการทำานาโยน
อนเปนวธการปลกขาวทไดคณภาพดทสด เนองจากไมมการ
ขาดของรากทำาใหตนกลาสามารถตงตรงขนไดภายใน1-2วน
อกทงรากตนกลาอยใกลระดบผวดนจงสามารถดดซมปยและ
ไนโตรเจนอากาศไดด ชวยทำาใหเกดความเปนระเบยบของแถว
เหมอนกบการทำานาดำาทสำาคญถอวาเปนเครองแรกของโลก
เครองสขาวชมชนเปนโครงการวจยพฒนาตามแนว
เศรษฐกจพอเพยงและความมนคงทางอาหาร เพอเฉลม
พระเกยรตเนองในโอกาสทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ทรงเจรญพระชนมพรรษา 84 พรรษา เพอมอบใหกบมลนธ
พระดาบสและชมชนเกษตรกรนำาไปใชสขาวเปลอกใหเกด
ประโยชนตอชมชน และกำาหนดชอรนของเครองสขาวนวา
“เครองสขาวชมชน 120” เปนเครองสขาวขนาดเลกสำาหรบ
ชมชน มขนาดกะทดรด สะดวกในการเคลอนยายและตดตง
ผใชสามารถเรยนรและปรบแตงการทำางานใหไดเหมาะสม
กบขาวเปลอก ซงสามารถผลตไดทงขาวกลองและขาวซอมมอ
เนนการใชชวตตามวถแหงเศรษฐกจพอเพยงคอ สขาว
เมอตองการทจะบรโภคเพอใหไดความสดใหมของขาวและ
มปรมาณทพอเหมาะกบการบรโภค
เครองวดความชนEE-KUสำาหรบหาความชนของเมลดพช
หรอวสดทมลกษณะเปนเมดหรอผง เกษตรกรทวไปสามารถ
หาซอไดงายราคาถกกวาเครองทนำาเขาจากตางประเทศแตความ
แมนยำาในการวดไมไดดอยตามราคาสามารถใชวดกบเมลดพช
ทปลกในประเทศไทยทกชนด หรอวดวสดทมลกษณะเปนเมด
หรอผงได ซงเปนจดเดนทหาไมไดในเครองทนำาเขาจาก
ตางประเทศปจจบนมการใชงานแพรหลายในกลมบรษทพชผล
และกลมเกษตรกรทวไป อกทงสวนราชการและนกวชาการ
รวมถงยงถกนำาไปใชในตางประเทศดวยจำานวนหนง เชน จน
พมาลาวเวยดนามฟลปปนสบงกลาเทศอนเดยเปนตน
เครองสขาวชมชน
157
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
สาขาสงคมศาสตร บรหารธรกจ เศรษฐศาสตร ศกษาศาสตร และมนษยศาสตร
นทรรศการเกษตรศลป 72 ป: เกษตรศาสตรสงสม ความอดมแหงแผนดน
158
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
การวจยดานบรหารธรกจไดแกงานวจยเชงนโยบายเพอ
กำาหนดแนวทางและขนตอนการขบเคลอนประเดนตางๆอยาง
มประสทธภาพงานวจยเชงประยกตเพอเพมประสทธภาพและ
ศกยภาพขององคกรงานวจยเพอพฒนาทองถนในเชงพนทและ
ชมชนงานวจยเพอพฒนาองคความรพนฐานดานบรหารธรกจ
งานวจยดานเศรษฐศาสตรมงเนนงานวจยทเกยวของกบ
การประเมนสงแวดลอมการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอาหาร
และพลงงานทางเลอกการบรการการขนสงและการทองเทยว
เศรษฐศาสตรมหภาคการลดความยากจนเศรษฐศาสตรยงยน
ธรกจสเขยว เศรษฐศาสตรธรกจ เศรษฐศาสตรแรงงาน
การประเมนโครงการและนโยบายภาครฐ เศรษฐศาสตร
นานาชาต เปนผนำาในการทำาวจยและการใหบรการวชาการ
สนบสนนภาคอตสาหกรรมและภาคการเกษตรใหกบหนวยงาน
ทงภาครฐและเอกชน สงผลตอการพฒนาตงแตระดบชมชน
จนถงระดบประเทศ
งานวจยดานศกษาศาสตร มงเนนผลตงานวจยและ
นวตกรรมทสามารถนำาไปใชเชงสาธารณะ เชงนโยบายและ
เชงพาณชยโดยเนนงานวจยทชวยแกปญหาและพฒนาการศกษา
พฒนาคนของประเทศทงการตอบโจทยปญหาทางการศกษา
ตามนโยบายของภาครฐและผลตงานวจยทสามารถนำาไปใช
ประโยชนไดจรงและมผลกระทบในวงกวางตอการศกษาไทย
เปนทปรกษาวจยใหกบหนวยงานทางการศกษาทงภาครฐ
และเอกชน และมงสรางงานวจยทสามารถนำาไปตอยอดได
ในเชงพาณชย เชนการพฒนานวตกรรมทางการศกษาทเนน
ชดนวตกรรมภาษามอไทยและภาษาไทยสำาหรบผพการทางการไดยน
159
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
ผานปรชญา และสงเสรมงานวจยเชงสหวทยาการสาขา
มนษยศาสตร ทนำาไปใชประโยชนในการพฒนาประเทศและ
ภมภาคอาเซยน
ตวอยางเชนตวแบบธรกจFarmerShopรานคาปลกท
ผผลตและผบรโภคเปนเจาของรวมกน เปนการขบเคลอนการ
พฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรม ซงจะชวยยกระดบ
คณคาและเพมมลคาแกสนคาชมชนโดยมทมงานสถาบนวชาการ
ดานสหกรณเปนทปรกษาใหในดานการบรหารจดการรานคาปลก
และเกดประโยชนตอกลมผประกอบการ SMEsและโอทอป
โดยใหการสนบสนนความรเกยวกบการพฒนาผลตภณฑ
ใหไดมาตรฐานคณภาพตามเงอนไขการคาทเปนธรรมผบรโภค
ไดรบสนคาอาหารปลอดภยในราคาทเปนธรรมและไดมการ
นำาเสนอตนแบบธรกจFarmerShopนในเวทระดบนานาชาต
ชดนวตกรรมภาษามอไทยและภาษาไทยเปนเทคโนโลย
ทชวยในการสอสารเพอพฒนาคณภาพชวตของผพการทาง
การนำาเทคโนโลยสารสนเทศเขามาใชนวตกรรมดานหลกสตร
นวตกรรมดานเทคโนโลยสารสนเทศและสอการสอน
งานวจยดานสงคมศาสตร มงเนนงานวจยเชงวชาการ
เพอประโยชนในการเรยนการสอนการสรางองคความรในดาน
ตางๆและบรการวชาการแกสงคมและงานวจยเชงนโยบาย
เพอตอบรบโจทยทางสงคมทจำาเปนเรงดวนดานการพฒนา
บนพนฐานของการแกไขปญหาระดบตางๆ
งานวจยดานมนษยศาสตรมงเนนงานวจยดานอตลกษณ
ทางภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาศกยภาพชมชนทรพยากร
ทางภาษาภาษาศาสตรเชงทฤษฎ ภาษาและวฒนธรรมไทย
การสอสารขามวฒนธรรม การพฒนาศกยภาพการเรยน
การสอนภาษาและการเรยนรภาษาทสอง นเทศศาสตรและ
สารสนเทศศาสตร พจนานกรมภาษา ภาษากบเทคโนโลย
การทองเทยวเชงบรณาการ ธรกจบรการทพกและอาหาร
พลงแหงดนตรวรรณกรรมนทานพนบานแนวคดจตวญญาณ
หนงสอทระลกจดพมพในวาระตางๆ ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
160
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
พลวต
เพอเ
กษตร
กาวไ
กล
การไดยนของไทยประกอบดวยสอสารสนเทศเรยนอานออกเสยง
สะกดคำาไทยสำาหรบผพการทางการไดยนเพอการพฒนา
คณภาพชวตทยงยน สอสารสนเทศระบบเสยงภาษาไทย
โดยเนนการเรยนการสอนการออกเสยงภาษาไทยพนฐาน
แบบบรณาการและการอานปากสำาหรบผพการทางการไดยน
และสอสารสนเทศพจนานกรมภาษามอไทยชวยในการสอสาร
ระหวางผพการทางการไดยนทใชภาษามอกบคนไดยนปกต
ทไมรภาษามอไทยได
นอกจากนยงมหนงสออเลกทรอนกสดานการเกษตร
เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว คลงความร
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร อรรถาภธานศพทเกษตรไทย
จนดามณ ระบบหองสมดเพอการพฒนาตนเองทางเทคโนโลย
KUGreenLibraryKUEco-Libraryหองสมดเพอชวตและ
สงแวดลอมเปนตน
แผนพฒนาดานการวจยในอนาคตมงเนนทจะสรางสรรค
ผลงานวจย นวตกรรม บทความวจยทงในระดบชาตและ
นานาชาต สนบสนนครภณฑเพอรองรบการทำาวจย และ
เครอขายความรวมมอดานการวจย จดการประชมวชาการ
ระดบนานาชาตกบสถาบนชนนำาในตางประเทศ เพอมงไปส
ความเปนเลศทางวชาการ และเปนทยอมรบในระดบสากลใน
เชงรกอยางมคณภาพสนบสนนการวจยและนวตกรรมทกสาขา
ผลตองคความรและเทคโนโลยทสอดคลองกบศกยภาพ
ของประเทศ ทนตอกระแสการเปลยนแปลงและผลกดนไปส
การใชประโยชนทงทางเศรษฐกจสงคมทสามารถเพมผลตภาพ
การผลต สรางสรรคคณคา พฒนาคณภาพชวต เพอมงเนน
การตอบสนองตอการกาวสการเปนมหาวทยาลยวจยชนนำา
ธรกจ Farmer Shop
161
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย พลวตเพอเกษตรกาวไกล
เอกลกษณ“มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มงสรางศาสตรแหงแผนดน เพอความกนดอยดของชาต”
“Kasetsart University aims to create knowledges of the land for the well-being of nation.”
Uniqueness
สถาบนแหงอดมการณ แรงบนดาลใจและ ความฝนใฝของคนเกษตร
ภาพ: สวนลางของภาพรางวลชนะเลศจากโครงการ “เกษตรศลป 72 ป” ของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรชอภาพ จากรากฐานทมนคง สความอดมทยงยนผลงาน นายศรชย คงวน
72 ปทผานมาในแงของการรบใชประเทศ เราพอใชไดแลว แตถาขยบขยายตอไปอกก ได ตองเปนธรรม ตองดแล เกษตรศาสตรใหด พยายามสงเสรมกนตอไปใหมความเปนกลาง พยายามสรางใหทนสมยในทกสาขา สามารถเปดสอนไดทกวชา ใหคนทเรยนจบทำ งานไดทกสาขาวชาชพ
ฯพณฯ นายอำาพล เสนาณรงค องคมนตร
164
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
มหาวทยาลยควรมความกระชบและคลองตวมากขน และทกฝายตองรวมมอกน เราพรอมหรอยง ผมวาเราพรอม แตขนอยวาทำ จรงหรอเปลา หวหนาตองเสยสละ อธการบดตองเสยสละ คณบดตองเสยสละทำ งานใหสวนรวม ทกระดบถานกถงสวนรวมแลว ทกอยางกเปนระบบ เดนไปดวยด มคณภาพ
ศาสตราจารย ดร.นวต เรองพานชนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2556 - 2558)
165
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
การเรยนการสอนเปนเรองทมพลวต การปรบเปลยน เปนสงทตองท�าอยตลอดเวลา ผมคดวาเรองประสทธภาพ การเรยนการสอนมประเดนส�าคญ 3 - 4 สวนดวยกน สวนแรกคอ นสตทจะเปนวตถดบ กระบวนการตางๆ เพอทจะออกไปเปนอนาคตของประเทศของเรา สวนทสองกคอ คณาจารยทเปนก�าลงส�าคญ สวนทสามคอ เนอหาสาระของ หลกสตร และสงทส�าคญทสดของสามสวนนน ผมคดวาคอ การบรหารจดการทจะมาปรบแตงทงสามสวนนนใหเหมาะสมกบสถานการณ
รองศาสตราจารยวฒชย กปลกาญจนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (พ.ศ. 2550 - 2558)
166
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรต องมความยงยนภายใต การเปลยนแปลงในจดทสมดล พฒนาอยางคมคา ใชยทธศาสตรสรางการบรหารทบรณาการและตอเนอง เปลยนแนวคดไปส การสรางระบบ ฉะนนสงทผมพยายามจะท�าใหเกดขน สงแรกคอสรางวธการคดใหเขาใจ ตอมาคอตองรเขารเรา เมอรแลวตองเขาถง และเมอเขาถงแลวจงด�าเนนการพฒนาตามหลกการทรงงาน ในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว แลวจากนนจงวางแผนบรหารจดการ
รองศาสตราจารย ดร.วโรจ อมพทกษนายกสภามหาวทยาลยเกษตรศาสตร (16 กมภาพนธ 2558 - ปจจบน)
167
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
ดร.อนามย ดำาเนตรรกษาการแทนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (16 กมภาพนธ - 15 สงหาคม 2558)
168
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
ในวาระครบรอบ 72 ปแหงการสถาปนามหาวทยาลยเกษตรศาสตร เราพบกบเรองมงคลมากมาย ทงกจกรรม bike for Mom รบเสดจสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร การไดรบรางวลหนวยงานดเดนระดบประเทศ และทส�าคญคอ การใช พ.ร.บ. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2558 เพอเปนมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ สงเหลานนบเปนกาวแรก ผมเชอวาชาวขจมศกยภาพพรอม ทจะกาวตอไปอยางมนคง และเราสามารถเปนมหาวทยาลย ชนน�าของโลกได
สงส�าคญของความเปน “เกษตรศาสตร” คอ ความสามคคระหวางนสตทมตอมหาวทยาลยอยางเหนยวแนน ผมมนใจวา ชาวเกษตรศาสตร ทกคนม เลอดนกวชาการทยง เป นหนง ทงศาสตรระดบชมชน ประเทศ และสากลโลก ในปนมหาวทยาลยไดกาวเขาสการเปนมหาวทยาลยในก�ากบของรฐ การบรหารวชาการ บคลากร นสต ทกมตตางมความคลองตวขน แตภารกจส�าคญของมหาวทยาลยทยงคงตองด�าเนนตอไปคอ การสรางคนด มคณธรรมสสงคม ไมใชผทมความรเพยงอยางเดยว ประเทศ เจรญไดตองสรางจากคนด
รองศาสตราจารย ดร.บญชา ขวญยนรกษาการแทนอธการบดมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (16 สงหาคม 2558 - ปจจบน)
169
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
เกษตรศาสตรเปนผนำาทางดานเกษตรในอาเซยน และเปนผชนำาเกษตรกรไทย
วนนเกษตรศาสตรอาจจะมองวาเกษตรกรไทยคอคนทไมใชวยเรยนในชวงอดมศกษา
แตอดมศกษาจะตองยนมอลงไปในภาคเกษตรกรรมมากขน โดยมบณฑตเกษตร
ลงไปชนำาสงคม
ในวาระทจะครบ 72 ปของเกษตรศาสตร ผมขอแสดงความยนด และขออวยพร
ใหมหาวทยาลยแหงนมความเจรญรดหนาทางดานวชาการ การสรางคน การชนำา
ผคนทางดานเกษตรศาสตร มความรงเรองขนไป และชอเสยงคงจะตามมา
รองศาสตราจารย นพ.กำาจร ตตยกวอดตเลขาธการคณะกรรมการการอดมศกษา
170
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
ผมอยากเหนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเพมเตมชองทางการถายทอด
องคความรและเทคโนโลยการเกษตรไปสเกษตรกรใหมความหลากหลายและ
ครอบคลมมากยงขน เพอใหเกษตรกรสามารถผลตสนคาเกษตรไดตอบสนองตอ
ความตองการของตลาดไดเปนอยางด ควบคกบการใหความรในการประยกตใช
หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการพฒนาภาคการเกษตร เพอยกระดบ
คณภาพชวตของพนองเกษตรกร
ลกษณ วจนานวชผจดการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร
171
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
เราถอวามหาวทยาลยแหงนผลตบณฑตเพอรบใชสงคมสมดงเจตนารมณ
ของการกอตงมหาวทยาลยทมปรชญาวา สรางศาสตรแหงแผนดน ดงนนในวาระ 72 ป
ผมคดวาเปนกาวยางทสำาคญ เหมอนเปนการปพนฐานศาสตรแหงแผนดนโดยเฉพาะ
ทางดานเกษตรใหกวางขวางขน กาวยางตอไปเรากคงยงสามารถเตบโตโดยผลต
บณฑตทมคณภาพและมมาตรฐานรบใชสงคมเพอใหภาคเกษตรและในสาขาอน
ทเกยวของอกมากมาย และสำาคญทสดตองมความยงยน
สกล มงคลธรรมากลนายกสมาคมนสตเกามหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในพระบรมราชปถมภ
172
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
อยากจะเหนเกษตรศาสตรกาวหนาในการเปนผนำาดานเกษตร ทงการผลต
ขาวปลาอาหารใหอดมสมบรณและแปรรปเพมมลคา ในฐานะเปนหนงในสมาชก
ของสถาบนคนควาและพฒนาผลตภณฑอาหาร จงอยากใหสถาบนฯ เปนผนำา
เชงนวตกรรม ไมวาจะเปนวชาการ หรอดานผลตภณฑ เอาความรไปเตมเตมให
ประชาชนไทยไดมชวตอยางผาสกและมสขภาพดทวหนา
เพลนใจ ตงคณะกลนกวจยครฑทองคำา พ.ศ. 2556
173
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนสถาบนทมองคความรเรองทรพยากรและ
วถชวตผคนเปนสำาคญ มความสำาคญมากสำาหรบประเทศในอนาคต เพราะวา
ตอบโจทยทสำาคญและเปนหลกของประเทศ ซงสงเหลานเรากำาลงประสบกบ
ความทาทายวาเราจะมอาหารเพยงพอหรอไมในสถานการณททรพยากรของเรา
ลดนอยลง สภาพภมอากาศเปลยนไป
ในอนาคตอยากเหนมหาวทยาลยเปนคนชางคด และสามารถคดในสง
แปลกใหมไดภายใตคณคาเดม คณคาเดมคอการทเราจะอยกบวถธรรมชาต
และทรพยากรทเรามนอยลง ดวยรปแบบใหม เทคโนโลยใหมๆ มไอเดยใหม
มความเขาใจใหมๆ มการนำาเสนอในรปแบบใหมๆ ตอสงคม
ดร.เดชรต สขกำาเนดอาจารยดเดนดานรบใชสงคม
174
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
อาจารยอยากเหนนสตมความสามารถจรงๆ มทกษะทงดานวชาการของตวเอง
มทกษะในการดำาเนนชวตและการคดวเคราะห คอคดวเคราะหดวยทศนคตทด
ทถกตอง เขาพดกนวาจรยธรรม คณธรรม คอมทศนคตทด อะไรทถกผด ทควรจะทำา
ไมควรจะทำา
ในวาระทมหาวทยาลยเกษตรศาสตรครบรอบ 72 ป ก Happy Birthday และ
ขอแสดงความยนดกบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร เชอมนวามาถงวนนมหาวทยาลย
มการพฒนามาก สมควรแกวาระ 72 ป เราตองทำาดไปเรอยๆ ใหมหาวทยาลยอยครบ
รอยปและตอๆ ไปรองศาสตราจารย ดร.อศนา ตณฑลเวศม
อาจารยดเดนดานการเรยนการสอน
175
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
ผมอยากใหมหาวทยาลยพฒนาความรและงานวจยดานการเกษตร มพนฐาน
ทแขงแกรง เพอสานตอใหมหาวทยาลยเปนผชนำาดานเกษตรกรรมใหกบประเทศ
และพฒนาไปสการเปนอตสาหกรรมเกษตรตอไปในอนาคต
ความสำาเรจทผานมาของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรเกดจากความรวมแรง
รวมใจของทกคน ตงแตรนผบกเบก บรพาจารยทงหลายทวางโครงสรางไวดมากๆ
สงผลใหมหาวทยาลยพฒนามาไดถงปจจบน ในวาระครบรอบ 72 ปน ผมกอยากให
มหาวทยาลยมการพฒนาทดยงๆ ขนไป แมในอนาคตจะมการเปลยนแปลงใดๆ
ผานเขามา กอยากใหพวกเรายดแกนของเราไว เพอใหการพฒนาเปนไปตามแนวทาง
อยางทควรจะเปน โดยไมทงความเปนตวตนทแทจรงของพวกเรา
รองศาสตราจารย ดร.ววฒน เสอสะอาดนสตปรญญาเอกคนแรกของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
176
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
ผมในฐานะตวแทนเกษตรกรไทย อยากเหนมหาวทยาลยและเกษตรกร
มความยงยนควบคกนไป เพราะสวนใหญพวกเราเกษตรกรกตองเชอนกวชาการ
อยแลว แตเกษตรกรเปนคนลงมอทำาเอง มหาวทยาลยกตองปรบใหเหมาะสมดวย
ไมเนนดานสารเคมเกนไป และฟงเกษตรกรบาง เพอใหทงสามฝายคอ มหาวทยาลย
นสตนกศกษา และกเกษตรกรอยรวมกนไดอยางสมดล
ชยพร พรหมพนธ“ปราชญเกษตร 72 ป” จากจงหวดสพรรณบร ฉายา “ชาวนาเงนลาน”
177
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย สถาบนแหงอดมการณ
ผมอยากไดมหาวทยาลยสเขยวกลบคนมา ผานโครงการทองคการนสตและ
สภาไดจดทำาขน ไมวาจะเปนการรณรงคใหปลกตนไม รณรงคใหชาวเกษตรศาสตร
ทกคนหนกลบมาใชจกรยานเปนพาหนะเหมอนเดม และทายทสดคอ อยากเหน
เกษตรศาสตรกาวขนสการเปนมหาวทยาลยชนนำาดวยความแขงแกรงในสาขาวชา
ดานเกษตร เพอจะไดชนำาสงคมตามความถนดของเราได
การทมหาวทยาลยเตบโตมาไดถง 72 ปนน ยอมหมายถงเรามรากฐานทมนคง
มนวตกรรมทดมากมาย เราไดสรางนสตทมคณภาพใหออกไปเตบโตเปนบคลากร
ทมความเชยวชาญแกองคกรตางๆ ทงหมดเปนความภาคภมใจของมหาวทยาลย
ทมสวนชวยสรางคนดและเกงใหกบประเทศชาต
นายกษดเดช ออนศร นายกองคการบรหาร องคการนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตรนายทดชนม กลนชำาน ประธานสภาผแทนนสต องคการนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
178
72 ป
เกษต
รศาส
ตร พ
พฒนแ
ผนดน
ไทย
สถาบ
นแหง
อดมก
ารณ
กองแผนงาน สำานกอธการบด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. รายงานประจำาป พ.ศ. 2541. กรงเทพฯ: พ.วาทน พรนตง, 2541.
พม ขำาเกลยง, บรรณาธการ. ชวตและงาน ศาสตราจารย (พเศษ) อนทร จนทรสถตย. กรงเทพฯ: โรงพมพศนยสงเสรมและฝกอบรมการเกษตรแหงชาต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2533.
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. การบรหารและพฒนา มหาวทยาลยเกษตรศาสตรในรอบ 4 ป. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง, 2549.
_________. เกษตรศาสตร 40 ป. กรงเทพฯ: ไมปรากฏสถานทพมพ, 2526.
_________. 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เหลยวดหลง แลไปขางหนา. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง, 2537.
_________. 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จากอดตสกาวแรกแหงทศวรรษทเจด. กรงเทพฯ: โกลบอล กราฟฟค, 2537.
สมศกด วราพร และคนอนๆ. 50 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กำาเนดและพฒนาการ. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง, 2537.
สมศกด วราพร และวรรณา นาวกมล, บรรณาธการ. เกษตรปชนย 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง, 2546.
บรรณานกรม
เกษตรศาสตรสงสม ความอดมแหงแผนดน
“ประเทศไทยด�ารงความเป นชาตมาได ด วยพระบารมของพระมหากษตรย ทกพระองคและ ความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตทมอยอยางมากมาย นบเปนความเหมาะสมตอวถทางแหง การเกษตรกรรมเพอผลผลตขาวปลาอาหารหลอเลยงคนไทย สรางครอบครวไทยใหอบอน เกดเปนชมชนไทย ทเขมแขงและวฒนธรรมประเพณอนดงามของไทยใหสบทอดมา จนกลายเปนรากฐานแหงการพฒนาเศรษฐกจและสงคมประเทศจากอดตจนถงปจจบน ซงลวนแลวแตกอก�าเนดจากการสงสมขององคความร และภมปญญาการเกษตรของบรรพชนไทย ตลอดจนการตอยอดนวตกรรมงานวจยคนควาของศาสตรการเกษตรสมยใหม จนบงเกดเปนความมนคง ความอดมสมบรณ และความเจรญรงเรองแหงแผนดนไทย ทมองเหนไดในทกวนน”
คณะผจดทำ�ทปรกษ�:รศ. ดร.บญชา ขวญยน รกษาการแทนอธการบด มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรศ. ดร.ลลล กาวตะ รกษาการแทนรองอธการบดฝายวชาการ
ประธ�นกรรมก�ร: ผศ. ดร.ธนวา จตตสงวน
รองประธ�นกรรมก�ร:ดร.ดำารงค ศรพระราม รศ. ดร.สร ชยเสร รศ. ดร.อษณย ลรวฒน
กรรมก�รผทรงคณวฒ: ศ.เกยรตคณ ดร.อำานาจ สวรรณฤทธ ศ. ดร.บญธรรม จตตอนนต ศ. ดร.สมเพยร เกษมทรพย นางสนนทา คมภร นางพบลศลป วฑฒนะพงศ
ผประพนธบทรอยกรอง:รศ. ดร.ประเทอง ทนรตน
72 ป เกษตรศาสตร พพฒนแผนดนไทย
บรรณ�ธก�รมก.(กรรมก�รและคณะเลข�นก�ร):ดร.เออวด เปรมษเฐยร ผศ.อรชร ศรสวสดเลก นางสาวอทยวรรณ กจวเชยร นางสาวทพวรรณ เขมนกจ นางสาวสดธดา มสวสด นายวชระ นลประพนธ
กรรมก�ร:รศ. ดร.ประเทอง ทนรตน ดร.สมจตต ปาละกาศ นายสหส ภทรฐตนนท ดร.อารย ธญกจจานกจ ดร.นรนช ภาชนะทพย นางประภาพรรณ อนทวม นางภาลณย ไตรพฒนาศกด นางจไร เกดควน นางสาวฐตเกษม สำาเรง นางสาวพฎา พทธสมย นางสาวปทมา คงศกดไพบลย นางนกภาวลย ชทอง นางสาวจราวรรณ สรยกล ณ อยธยา นางเกศน คณคำาช นางสาวอจฉรย ยวพนธ นางสาวธวลรตน อยคงด
เจ�ของ:มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเลขท 50 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900โทรศพท 0-2579-0113, 0-2942-8500-11, 0-2942-8200-45 โฮมเพจ: www.ku.ac.th
ฉบบพเศษพมพเผยแพรในงานพธพระราชทานปรญญาบตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร พ.ศ. 2558ISBN : 978-616-278-287-9
ออกแบบและจดทำ�รปเลม:ฝาย Amarin Publishing Services บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จำากด (มหาชน)
แยกสและพมพ:สายธรกจโรงพมพ บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จำากด (มหาชน)376 ถนนชยพฤกษ แขวงตลงชน เขตตลงชน กรงเทพฯ 10170โทรศพท 0-2422-9000, 0-2882-1010 โทรสาร 0-2433-2742, 0-2434-1385โฮมเพจ: www.amarin.com