1 6. SINIF FĠZĠK DENEYLERĠ DENEY NO : 1 DENEYĠN ADI : SÜRAT DENEYĠN AMACI : Zamanı ve bu süre içerisinde alınan yolu ölçerek cismin süratini hesaplayabilmek. KULLANILAN MALZEMELER : Cetvel, saniye gösteren saat yada kronometre, mekanik (geri çekmeli) oyuncak araba. TEORĠK BĠLGĠ Sürat, hareketli bir cismin dikkate alınan zaman aralığı içerisinde seçilen bir hareket noktasına göre aldığı yoldur. O halde bir hareketlinin aldığı yolun, bu yolu almak için harcanan süreye oranı bize bu hareketlinin süratini verir. DENEYĠN YAPILIġI, ANALĠZĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ 1- Arabanın hareket mesafesini ölçerek belirleyiniz ve arabanın gideceği son noktaya sabitleyiciyi yerleĢtiriniz (ciltli kitap gibi). Oyuncak arabayı üzerine basarak 10 cm geri ye çekiniz. ġekil 1.1. ġekil 1.2. 2- Oyuncak arabayı bıraktığınız anda kronometreyi çalıĢtırınız. Oyuncak araba son noktaya vardığı anda kronometreyi durdurunuz ya da saatteki saniye kadranının yerini okuyarak hareket süresi belirleyiniz.
16
Embed
6. SINIF - Yozgat Bozok Universitymobilim.bozok.edu.tr/tr/deney/Fizik_Deneyleri_(6).pdf · 2009-02-16 · Aynı zamanda iletkenlerin uzunlukları ve kalınlıkları da elektrik iletimini
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
6. SINIF
FĠZĠK DENEYLERĠ
DENEY NO : 1
DENEYĠN ADI : SÜRAT
DENEYĠN AMACI : Zamanı ve bu süre içerisinde alınan yolu ölçerek cismin süratini
hesaplayabilmek.
KULLANILAN MALZEMELER : Cetvel, saniye gösteren saat yada kronometre, mekanik
(geri çekmeli) oyuncak araba.
TEORĠK BĠLGĠ
Sürat, hareketli bir cismin dikkate alınan zaman aralığı içerisinde seçilen bir hareket noktasına
göre aldığı yoldur. O halde bir hareketlinin aldığı yolun, bu yolu almak için harcanan süreye
oranı bize bu hareketlinin süratini verir.
DENEYĠN YAPILIġI, ANALĠZĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
1- Arabanın hareket mesafesini ölçerek belirleyiniz ve arabanın gideceği son noktaya
sabitleyiciyi yerleĢtiriniz (ciltli kitap gibi). Oyuncak arabayı üzerine basarak 10 cm geriye
çekiniz.
ġekil 1.1. ġekil 1.2.
2- Oyuncak arabayı bıraktığınız anda kronometreyi çalıĢtırınız. Oyuncak araba son noktaya
vardığı anda kronometreyi durdurunuz ya da saatteki saniye kadranının yerini okuyarak
hareket süresi belirleyiniz.
2
3- Farklı mesafeler için deneyi tekrarlayarak m/s cinsinden oyuncak arabanın süratini her
mesafe için hesaplayınız.
4- Yukarıdaki tablodaki verileri kullanarak milimetrik kâğıt üzerine yol-zaman grafiğini çiziniz.
NOT: Bu deney, okul bahçesinde öğrenciler arasında koĢu yarıĢması düzenlenerek yapılabilir.
Öğrencilerin koĢacağı farklı mesafeler tespit edilerek bu mesafeleri ne kadar sürede koĢtukları
ölçülerek öğrencilerin süratleri tespit edilebilir.
Oyuncak Arabanın
Aldığı Yol
(metre)
Geçen Zaman
(saniye)
Oyuncak Arabanın
Sürati
(metre/saniye)
3
DENEY NO : 2
DENEYĠN ADI : KUVVET
DENEYĠN AMACI : Kuvvetin büyüklüğünü ölçmeyi öğrenmek, kuvvetin doğrultu ve yön
tayinini kavramak.
KULLANILAN MALZEMELER : Dinamometre, en az üç adet kitap, kitapları bağlamak için
ip ya da tel.
TEORĠK BĠLGĠ
Kuvvet; hareketsiz bir cismi harekete geçiren, hareketli cismin hareketinde değiĢiklik yapan ve
cisimlerin Ģeklinde değiĢiklik meydana getiren etkiye denir. Kuvvet belirli doğrultu ve belirli
yönlerde olacaktır. Aynı doğrultu içerisinde iki yön vardır ve bu yönler birbirlerine zıttır. Kuzey-
güney bir doğrultuyu gösterirken kuzeyden güneye bir yönü ifade eder.
Bir cisim üzerine uygulanan kuvvet, dinamometre adı verilen ölçüm aracı ile belirlenebilir.
Dinamometrenin çalıĢma prensibi esasen metal bir yayın esnekliği prensibine dayanır. Kuvvetin
birimi Newton olup N harfi ile gösterilir.
DENEYĠN YAPILIġI, ANALĠZĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
1- Ġlk olarak iple bağladığınız tek bir kitabı dinamometre ile çekiniz (ġekil 2.1). Kitabın
harekete geçtiği andaki dinamometrede görünen değeri okuyarak tabloya yazınız.
2- Ġki kitabı üst üste koyarak iple bağlayıp (ġekil 2.2) deneyi tekrarlayarak dinamometrede
okuduğunuz değeri yine aĢağıdaki tabloya not ediniz.
ġekil 2.1. ġekil 2.2.
3- Aynı deneyi üç ve daha çok kitap için tekrarlayarak sonucu not ediniz (ġekil 2.3).
4- Tabloya göre hangi durumda dinamometre daha çok uzadı. Neden?
5- Sınıfımızda bulunan kitaplığı elimizdeki dinamometre ile çekerek hareket ettirmek
mümkün olabilir mi?
4
6- Bir kitabı iki farklı dinamometre ile çekersek bu kitap üzerine uygulanan kuvvetin
büyüklük ve yönünü nasıl buluruz (ġekil 2.4).
ġekil 2.3. ġekil 2.4.
Kitap Sayısı Dinamometrede
okunan değer
Uygulanan
Kuvvetin Yönü
1
2
3
4
5
5
DENEY NO : 3
DENEYĠN ADI : KÜTLE VE AĞIRLIK
DENEYĠN AMACI : Kütle ve ağırlık arasındaki farkı öğrenebilmek.
KULLANILAN MALZEMELER : Mıknatıs, dünya küresi, kalem, silgi, ciltli kitap.
TEORĠK BĠLGĠ
Kütle; maddenin değiĢtirilemeyen miktarıdır. Kütle eĢit kollu terazi ile ölçülür. Kütlenin
birimi kilogram’dır.
Ağırlık ise bir cisme etkiyen yerçekimi kuvvetidir. O halde ağırlık bir kuvvet olduğuna göre
birimi daha önce gördüğümüz gibi kuvvet birimi olan Newton’dur. Yerçekimi kuvveti
dediğimiz kuvvet, tüm canlı ve cansızlara dünyanın uyguladığı çekme kuvvetidir. Yer
yüzeyinden uzaklaĢtıkça çekim kuvveti azalırken yer yüzeyine yaklaĢtıkça da çekim kuvveti
artar. Bu yerçekimi gibi kuvvetler görünmediğinden dolayı alan kuvvetleri olarak adlandırılır.
Ama bir cismi elimiz ile ittiğimizde bu cisme yine bir kuvvet uygulamıĢ oluruz. Bu kuvveti
uygulayan belli olduğundan ve cisme dokunduğundan dolayı bu kuvvetler temas kuvvetleri
olarak adlandırılır. Yerçekimi kuvveti sadece dünyaya has bir kuvvet değildir. Uzaydaki tüm
gezegen ve yıldızlar kendi kütlelerinin büyüklüklerine göre nesnelere çekme kuvveti uygular
ve nesneleri kendilerine doğru çekerler.
DENEYĠN YAPILIġI, ANALĠZĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
1. Ġki mıknatısı birbirlerine yaklaĢtırarak ne olduğunu gözleyiniz. Mıknatıslar arasındaki
çekme ya da itme kuvveti görülebiliyor mu? Bu durumda mıknatıslar arasındaki kuvvet
nasıl bir kuvvettir? (ġekil 3.1)
2. Kalem, silgi, tebeĢir gibi cisimleri bir elinize alarak aynı anda serbest bırakınız ve hareket
yönünü belirleyerek bu hareketin nedenini açıklayınız.
3. Dünya küresinin altında ve tam kenarlarında bulunan cisimler sizce neden uzaya
düĢmüyorlar (ġekil 3.2). Açıklayınız.
ġekil 3.1. ġekil 3.2.
6
DENEY NO : 4
DENEYĠN ADI : ELEKTRĠĞĠN ĠLETĠMĠ
DENEYĠN AMACI : Yalıtkan ve iletken maddeleri ayırt etmek ve öğrenmek.
KULLANILAN MALZEMELER : Pil, küçük ampül, bağlantı kablosu, anahtar, duy,
kurĢun kalem, toplu iğne, lastik silgi, tuzlu su, Ģekerli su.
TEORĠK BĠLGĠ
Evde ya da okulda kullandığımız ıĢık veren lambalar, bilgisayar, televizyon, matkap, çamaĢır
makinesi gibi aletlerin çalıĢması için elektrik adı verilen enerjiye ihtiyaç vardır. Elektrik ise
Ģehirlerden uzak yerlerde elektrik santrali adı verilen santrallerde üretilir. Bu santrallerde
üretilen elektrik ise direklere asılı teller ile evimize, okulumuza ve iĢ yerimize kadar gelir. ĠĢte
elektriği bize kadar getiren maddelere iletken maddeler denir. Bazı maddeler ise elektriği
iletmezler. Bu tip maddelere de yalıtkan maddeler adı verilir.
DENEYĠN YAPILIġI, ANALĠZĠ VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
1. ġekil 4.1’de verildiği gibi elimizdeki kablolar, duy, anahtar, pil ve ampülden faydalanarak
basit bir elektrik devresi kurunuz. Ampülün ıĢık verdiğini kontrol ederek devrenin
doğruluğunu kontrol ediniz.
ġekil 4.1.
2. AĢağıdaki tabloda verilen cisimleri devredeki iletken teller arasına yerleĢtirerek ampülün
ıĢık verip vermediğini kontrol ediniz.
7
ġekil 4.2. ġekil 4.3.
ġekil 4.4.
Ampül ıĢık veriyor Ampül ıĢık vermiyor
Kablo
KurĢun kalem
Silgi
Toplu iğne
Kâğıt
Tuzlu su
ġekerli su
3. Hava iletken midir? Bunu yukarıda verilen deney düzeneğinden nasıl anlayabiliriz.
8
DENEY NO : 5
DENEYĠN ADI : AMPÜLÜN PARLAKLIĞININ DEĞĠġĠMĠ VE DĠRENÇ