6 สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษานครราชสีมา เขต 2 … ·

50 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2560

การพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากร และสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษานครราชสมา เขต 2 The Development of a Test to Measure Thinking Ability on Solving Natural Resource

and Environment Conservation Problems of Prathom Suksa VI Students under the Office of Nakhon Ratchasima Primary Education Service Area 2

เกสร สนทรวฒน1 [email protected]

สมคด พรมจย2 นวลเสนห วงศเชดธรรม3

บทคดยอ

การศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) สรางแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 และ (2) ตรวจสอบคณภาพของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2

กลมตวอยาง คอ นกเรยนช นประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 500 คนไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยไดแกแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม เปนขอสอบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ทก าหนดสถานการณให สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาความตรง คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเทยง

ผลการวจยปรากฏวา (1) แบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมประกอบดวย ดานการใชทดนไมเหมาะสม ดานการใชน า ดานการใชปาไม ดานการใชสตวปา และ ดานการใชแรธาตซงเปนขอสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก ทก าหนดสถานการณให จ านวน 40 ขอ และ (2) แบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมมความตรงตามเนอหาโดยมคาดชนความสอดคลองอย

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2 รองศาสตราจารย ประจ าสาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 3 ขาราชการบ านาญ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

mailto:[email protected]

http://e-jodil.stou.ac.th


51

ระหวาง 0.60 - 1.00 ความยากอยระหวาง 0.20 - 0.76 อ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.20 - 0.60 และความเทยงมคาเทากบ 0.91 ค าส าคญ: แบบวด การคดแกปญหา การอนรกษทรพยากร สงแวดลอม ประถมศกษา



Abstract

The objectives of this research were (1) to construct a test to measure thinking ability on solving natural resource and environment conservation problems of Prathom Suksa VI students under the Office of Nakhon Ratchasima Primary Education Service Area 2; and (2) to verify quality of the constructed test to measure thinking ability on solving natural resource and environment conservation problems of Prathom Suksa VI students under the Office of Nakhon Ratchasima Primary Education Service Area 2. The research sample consisted of 500 Prathom Suksa VI students in schools under the Office of Nakhon Ratchasima Primary Education Service Area 2 during the second semester of the 2013 academic year, obtained by multi-stage sampling. The employed research instrument was a test to measure thinking ability on solving natural resource and environment conservation problems. It was a situational test in the form of multiple choice objective test with four choices. Statistics employed for data analysis were the mean, standard deviation, content validity index, difficulty index, discriminating index, and reliability coefficient. Research results showed that (1) the constructed test to measure thinking ability on solving natural resource and environment conservation problems was composed of items on problems of inappropriate utilization of land, problems of utilization of water, problems of utilization of forest, problems of utilization of wild animals, and problems of utilization of minerals; the test was a 40-item situational test in the form of multiple choice objective test with four choices; and (2) the constructed test had content validity as shown by the IOCs ranging from 0.60 to 1.00; its difficulty indices ranged from 0.20 to 0.76; its discriminating indices ranged from 0.20 to 0.60; and its reliability coefficient was 0.91. Keywords: Test, Thinking ability, Natural resource conservation, Environment, Prathom Suksa ความเปนมาและความส าคญของปญหา ในปจจบนความเจรญกาวหนาทางวชาการตลอดจนเทคโนโลยมการขยายตวอยางไมมขอบเขต ท าใหสงคมมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การพฒนากระบวนการคดจะชวยใหเยาวชนสามารถแกปญหาอยางมประสทธภาพ การตดสนใจอยางไตรตรองและมสตรอบคอบ ตลอดจนมการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต ดงปรากฏในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 4 แนวการจดการศกษา มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรทใหมการฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ การประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหาและในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดความสามารถในการคดเปนสมรรถนะส าคญของผเรยน ดงนนการคดจงเปนคณลกษณะทส าคญและจ าเปนของมนษย (รชนกล ภญโญภานวฒน, 2554, น. 54) การคดเปนกระบวนการทางสมอง ในการจดกระท ากบขอมลหรอสงเราทรบเขามาโดยเปนรากฐานทมความส าคญตอการเรยนรและการแกปญหาของบคคล ทงนเพราะการเรยนรและการแกปญหาบคคลจะตองรจกใช



53

การคดแบบวเคราะห วจารณ ท าความเขาใจเกยวกบความจรงหรอปญหานนในลกษณะตางๆ และการใชการคดในการคนหาแนวทางใหมๆ ในการเรยนรและแกปญหา ปญหาเปนสงทเกดขนไดทกเวลาและสามารถเกดขนไดกบทกคน เนองจากการพฒนาระบบการสอสารและเทคโนโลยใหทนสมย การพฒนาเปนไปดวยความรวดเรวเชนนกอใหเกดปญหาขนมากมายทสงผลกระทบตอมนษย เมอเกดปญหามนษยจ าเปนตองขจดปญหาเหลานนออกไป ปญหาท าใหความคดเกดขนเมอบคคลเผชญกบสถานการณทกอใหเกดปญหา ความขดแยงหรอค าถามจะเกดภาวะไมสมดลขนจะเปนความไมสบายกายไมสบายใจซงเปนสงเรากระตนใหบคคลคดหาค าตอบเมอสามารถตอบค าถามนนๆ ได บคคลจะกลบเขาสสภาวะสมดล ดงนนมนษยจงมการคดแกปญหาเพอใหตวเองนนกลบเขาสสภาวะสมดล (สวทย มลค า, 2551, น. 11) การคดแกปญหา เปนทกษะทส าคญทสดอยางหนงของมนษย เพราะมนษยตองเจอปญหาอยทกๆ วน ทกษะการคดแกปญหามใชเพยงแตการรจกคดและรจกการใชสมองหรอเปนทกษะทมงพฒนาสตปญญาเพยงอยางเดยว แตยงเปนทกษะทสามารถพฒนาทศนคต วธคด คานยม ความร ความเขาใจในสถานการณของสงคมไดดอกดวย ซงในระบบการจดการศกษาจะตองใหความส าคญในการพฒนาและฝกเยาวชนใหมโอกาสฝกทกษะการคดแกปญหาใหมากขน (สวทย มลค า, 2551, น. 16)การคดแกปญหาถอวาเปนพนฐานทส าคญทสดของการคดทงมวล การคดแกปญหาเปนสงส าคญตอวถการด าเนนชวตในสงคมของมนษย ซงจะตองใชการคดเพอแกปญหาทเกดขนตลอดเวลา ทกษะการคดแกปญหาเปนทกษะทเกยวของและมประโยชนตอการด ารงชวต ผทมทกษะการคดแกปญหาจะสามารถเผชญกบภาวะทเครงเครยด ไดอยางเขมแขง ทกษะการแกปญหาจงมใชเปนเพยงการรจกคดและรจกการใชสมอง หรอเปนทกษะทมงพฒนาสตปญญาแตเพยงอยางเดยวเทานน แตยงเปนทกษะทสามารถพฒนาทศนคต วธคด คานยม ความร ความเขาใจในสภาพการณของสงคมไดดอกดวย (ประพนธศร สเสารจ, 2543, น. 103) การคดแกปญหาจงเปนทกษะส าคญและจ าเปนของมนษยทอยในภาวะสงคมปจจบน ซงระบบการศกษาจะตองใหความส าคญในการพฒนาฝกฝนเยาวชนไดมโอกาสฝกทกษะการคดแกปญหาใหมากขน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมความเหมาะสมและชดเจน ชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญของผเรยน 5 ประการไดแก 1) ความสามารถในการสอสาร 2) ความสามารถในการคด 3) ความสามารถในการแกปญหา 4) ความสามารถในการใชทกษะชวต และ 5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย ซงประการทมความส าคญส าหรบผเรยนทตองการใหเกดนนคอ ความสามารถในการคด (กระทรวงศกษาธการ, 2551, น. 5-6) และความสามารถในการคดวเคราะห การคดสรางสรรค การคดแกปญหาเพอน าไปใชในชวตประจ าวนของมนษย ซงในชวตประจ าวนของคนนนมกจะพบปญหาตางๆ เชน ปญหาเกยวกบการท างาน ปญหาสวนตว ปญหาสงคม ปญหาทรพยากรและสงแวดลอม เปนตน ผคดแกปญหาจะตองศกษาถงสาเหตทมาของปญหาซงจะมลกษณะแตกตางกน และพยายามทคนคดหาวธการทเหมาะสมทสดเพอแกไข การคดหาวธการอาจไดมาโดยการศกษาคนควาหาความรจากแหลงตางๆ การขอค าปรกษาจากผมประสบการณ หรอจากประสบการณเดม แลวจงตดสนใจเลอกวธทดทสด เพอพฒนาเดกและเยาวชนไทย ทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพดานความร และทกษะจ าเปนส าหรบการด ารงชวตในสงคมทเปลยนแปลง มความรอนเปนสากล มความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย มทกษะชวต และมจตส านกในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม



การมจตส านกเปนวธการหนงทใชเปนแนวทางในการแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม เปนการปลกฝงใหเยาวชนไทยรจกคดแกปญหา ส าหรบประเทศไทยสงแวดลอมมแนวโนมของการถกท าลายเพมขนตลอดเวลา ซงเปนผลใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมามากมาย ปญหาสวนใหญเกดจากการกระท าของมนษย โดยสาเหตใหญเกดจากการขาดความรความเขาใจ เจตคตและคานยมทถกตองตอสงแวดลอม ดงนนแนวทางในการแกปญหาสงแวดลอมทย งยนจ าเปนตองพฒนาทคณภาพของมนษยซงเปนสาเหตของปญหาโดยการให “การศกษา” โดยมจดมงหมายทส าคญ คอปลกฝงเจตคตและความเชอทเหมาะสมทางสงแวดลอมใหแกบคคลเพราะเมอบคคลมความรความเขาใจทถกตองและมเจตคตความเชอทเหมาะสมในเรองเกยวกบสงแวดลอมดแลว ยอมจะชวยใหเขาสามารถเลอกตดสนใจปฏบตตนไดอยางถกตองตามสถานการณ โดยไมตองอาศยการบงคบของกฎหมายหรอระเบยบใดๆ (กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม, 2540) มการสรางแบบวดการมจตส านกส าหรบการแกปญหาสงแวดลอมในระดบประถมศกษาเปนสวนมาก แตขณะเดยวกนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานตองการใหนกเรยนมสมรรถนะทสงประกอบดวยความร จตส านก และทกษะ ซงทกษะความสามารถในการคดแกปญหากจ าเปน จากการศกษาคนควาทฤษฏของเพยเจท พบวา ชวงวยทมอายตงแต 7-12 ป เดกมความสามารถคดเหตและผลทเกยวของกบปรากฏการณทเกดขนโดยไมยดเฉพาะการรบรเทานน เดกสามารถคดยอนกลบสามารถเขาใจ เรองการอนรกษสามารถพจารณาสงตางๆ ได สามารถจะจนตนาการเงอนไขของปญหาในอดต ปจจบน และอนาคต โดยพฒนาสมมตฐานอยางสมเหตสมผลเกยวกบเหตการณทเกดขนได (ศรกาญจน โกสมภ และดารณ ค าวจนง, 2551, น. 24) และ เครองมอวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมยงมนอย ดงนนผวจย จงสนใจทจะสรางและพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ตามทฤษฎกระบวนการแกปญหาของเวยร ทมคณภาพและเปนประโยชนส าหรบใชในการพฒนากระบวนการจดการเรยนรและการวดและประเมนผลการศกษาของครผสอนตอไป

วตถประสงค

1. เพอสรางแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 2. เพอตรวจสอบคณภาพของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2



55

นยามศพท

1. การอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม หมายถง การท านบ ารงดน น า ปาไม สตวปา และแรธาต ใหคงสภาพเดม ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 2. ความสามารถในการคดแกปญหา หมายถง ความคดทจะปฏบตหรอแสดงออกของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 3. ความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม หมายถง ความคดทจะปฏบตหรอแสดงออกของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 4. การพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม หมายถง การสรางแบบวดและการตรวจสอบคณภาพแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ทผวจยสรางขน

ประโยชนทไดรบจากการวจย

1 ไดแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ทมคณภาพ 2. ไดแนวทางในการพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ส าหรบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอนและระดบชนอนๆ 3. ไดสารสนเทศเกยวกบความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เพอใชเปนขอมลในการพฒนาเดกตอไป 4. ท าใหนกเรยนทราบระดบความสามารถในการคดแกปญหาของตนเอง

วธการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1) ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 3,522 คน 2) กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

นครราชสมา เขต 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 500 คน ก าหนดขนาดตวอยางโดยใชตารางส าเรจรปของยามาเน (Yamane, 1967) และการสมแบบหลายขนตอน (Multi–stage random sampling) โดยเทยบสดสวนระหวางประชากรแตละอ าเภอแตละศนยเครอขายกบขนาดกลมตวอยางดงน



(1) กลมตวอยางท 1 ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ในการศกษา 2556 จ านวน 150 คน โดยวธการสมอยางงายจากจ านวนนกเรยนกลมตวอยางของแตละอ าเภอ คณกบจ านวนกลมตวอยางทตองการหารดวยจ านวนนกเรยนกลมตวอยางทงหมด น าไปเทยบหาสดสวนจ านวนนกเรยนแตละศนยเครอขาย ผวจยท าหนงสอขอความอนเคราะหผอ านวยการโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง ใชในการทดสอบครงท 1 เพอตรวจสอบคณภาพแบบวดวเคราะหหาดชนความสอดคลอง และวเคราะหแบบทดสอบรายขอหาคาความยาก คาอ านาจจ าแนก ปรบปรงและคดเลอกแบบทดสอบทมคณสมบตตามเกณฑจ านวน 80 ขอ

(2) กลมตวอยางท 2 ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ในการศกษา 2556 จ านวน 150 คน โดยใชเทคนคกลมทรชด (Known-group technique) เปรยบเทยบขอมลของ 2 กลม กลมทรชดและกลมทรไมชด โดยการเทยบสดสวนและเจาะจงเลอกนกเรยนทมคะแนนทดสอบระดบชาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรตงแตรอยละ 50 ขนไป จ านวน 75 คน และนกเรยนทมคะแนนทดสอบระดบชาต กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรต ากวารอยละ 20 จ านวน 75 คน ผวจยท าหนงสอขอความอนเคราะหผอ านวยการโรงเรยนทเปนกลมตวอยางใชในการทดสอบครงท 2 โดยใชแบบทดสอบทพฒนาขนและมคณสมบตตามเกณฑจ านวน 60 ขอ เพอตรวจสอบคณภาพแบบวด และวเคราะหหาคาความตรงเชงโครงสราง

(3) กลมตวอยางท 3 ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ในการศกษา 2556 จ านวน 200 คน ใชในการทดสอบครงท 3 โดยใชแบบทดสอบทพฒนาขนและมคณสมบตตามเกณฑจ านวน 40 ขอ เพอตรวจสอบคณภาพแบบวดทงฉบบ 2. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน เปนแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ซงเปนแบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ทก าหนดสถานการณให มเนอหาทครอบคลมสภาพปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ประกอบดวยดานตางๆ ดงน คอ 1) การใชทดนไมเหมาะสม 2) การใชน าไมเหมาะสม 3) การใชปาไมไมเหมาะสม 4) การใชสตวปาไมเหมาะสม และ 5) การใชแรธาตไมเหมาะสม จ านวนสถานการณทก าหนดให 20 สถานการณๆ ละ 4 ขอ รวมทงหมด จ านวน 80 ขอ หลกเกณฑการใหคะแนน คอตอบถกไดคะแนน 1 คะแนน ตอบผดไดคะแนน 0 คะแนน (สดารตน ไชยเลศ 2553: 57) และมขนตอนการสรางเครองมอในการวจยดงน

2.1 ก าหนดจดมงหมายในการพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ซงมวตถประสงคในการพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม คอ



57

2.1.1 เพอสรางแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต2 2.1.2 เพอตรวจสอบคณภาพของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 2.2 ศกษา ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอวเคราะหและก าหนดขอบขายเนอหาความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผวจยไดศกษาเอกสารทเกยวของประกอบดวยหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 การวดและประเมนผล และงานวจยทเกยวของเพอน ามาก าหนดกรอบการสรางแบบวด สภาพปญหา และค าอธบายสภาพปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม และก าหนดสถานการณ 2.3 เขยนรายการสภาพปญหา และค าอธบายสภาพปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ผวจยรวบรวมแนวคดเกยวกบปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 น ามาวเคราะห สงเคราะห และคดเลอก แลวน าเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอตรวจสอบความเหมาะสม ผลการวจยและอภปรายผล

ผลการวจย การวจยในครงน ผวจยไดพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและ

สงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผลการวจยสรปไดดงน 1. ผลการสรางเครองมอ ไดแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ซงเปนแบบทดสอบแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ทก าหนดสถานการณให มเนอหาทครอบคลมสภาพปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ประกอบดวยสภาพปญหาดานตางๆ ดงน คอ 1) การใชทดนไมเหมาะสม 2) การใชน าไมเหมาะสม 3) การใชปาไมไมเหมาะสม 4) การใชสตวปาไมเหมาะสม และ 5) การใชแรธาต ไมเหมาะสม จ านวน 1 ฉบบ จ านวน 40 ขอ

2. ผลการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 1) ความตรงตามเนอหา (Content validity) ของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการ

อนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบตวบงชอยระหวาง 0.60 ถง 1.00 จากความคดเหนของผเชยวชาญจ านวน 5 คน

2) คาความยากของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยการวเคราะหหาคาความยากเปนรายขอพบวาแบบวดมคาความยากรายดานอยระหวาง 0.24 ถง 0.75



3) คาอ านาจจ าแนกของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชสตรสหสมพนธแบบพอยท- ไบซเรยล มคาอ านาจจ าแนกรายดานอยระหวาง 0.20 ถง 0.54

4) ความตรงตามโครงสราง โดยใชเทคนคกลมทรแนชด ( known-group technique) โดยเปรยบเทยบขอมลของ 2 กลมทรแนชดกบกลมทไมรแนชด โดยใชสถตทดสอบท (t- test) พบวา คะแนนนกเรยนกลมรแนชดสงกวากลมไมรแนชด อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

5) คาความเทยงของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม เปนการตรวจสอบโดยใชสตร KR-20 พบวาแบบวดมความเทยงรวมทงฉบบเทากบ 0.81 อภปรายผล การวจยครงน มวตถประสงคเพอพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ผลการวจยมประเดนทส าคญทน ามาอภปราย ดงน

1. การพฒนาแบบวด การพฒนาแบบวดผวจยใชแนวคดในการสรางขอค าถามตามกระบวนการคดแกปญหาของเวยร คอ ระบปญหา วเคราะหปญหา เสนอวธแกปญหา และตรวจสอบผลลพธ ผวจยสรางแบบวดโดยพจารณาสภาพปญหา และค าอธบายสภาพปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ก าหนดสถานการณ และเกณฑการใหคะแนน ซงผานการพจารณาจากเชยวชาญ ทเปนเชนนเพราะขอค าถามในแบบวดมคาดชนความสอดคลอง ( IOC) ระหวาง 0.60 - 1.00 คาดชนความสอดคลองจะตองมคามากกวาหรอเทากบ .50 ถอวาเปนขอความทมความตรงตามเนอหาและสามารถน าไปใชได (วรรณด แสงประทปทอง, 2554, น. 57) สอดคลองกบงานวจยของสดารตน ไชยเลศ (2553, น. 79 -81) ไดสรางแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาสงแวดลอมของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร คาดชนความสอดคลองทค านวณไดตงแต 0.60 - 1.00งานวจยของวรตถ ศรชา (2544, น. 125) เรอง การสรางและพฒนาแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาพฤตกรรมสขภาพในชวตประจ าวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 คาดชน ความสอดคลองทค านวณไดตงแต 0.50 - 1.00 สอดคลองกบงานวจยของจไรรตน คนคลอง (2545, น. 72) ไดศกษา ความสามารถคดแกปญหาและคานยมในภมปญญาทองถนของเดกทมความสามารถพเศษชนประถมศกษาปท 6 ซงคาดชนความสอดคลองตงแต 0.50 - 1.00 สอดคลองกบงานวจยของ กจจา จรยะประดบ (2545, น. 86) ทไดพฒนาเครองมอวดการเหนคณคาอนรกษสงแวดลอม ศลปวฒนธรรมและภมใจในความเปนไทย ของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 ในจงหวดสงขลา คาดชนความสอดคลองทค านวณไดตงแต 0.50 ถง 1.00 สอดคลองกบงานวจยของ สจรา สขสาร (2545, น. 108 -110) ไดพฒนาเครองมอวดคณธรรม จรยธรรมทจ าเปนในการด ารงชวตอยางมความสขส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 คาดชนความสอดคลองมคาตงแต 0.57 ถง 1.00 สอดคลองกบงานวจยของเทวนทร พศวง (2448, น. 76-80) ไดพฒนาแบบวดคณธรรมจรยธรรมและคานยมอนพงประสงค ของนกเรยนช น



59

มธยมศกษาปท 3 จงหวดจนทบร เพอพฒนาและตรวจสอบคณภาพแบบวดคณธรรมจรยธรรมและคานยมอนพงประสงคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จงหวดจนทบร มความตรงเชงเนอหาโดยคาดชนความสอดคลองของขอค าถามมคาระหวาง 0.66 ถง 1.00 และงานวจยของ จรรทมา หลงประไพ (2551, น. 57) ไดพฒนาแบบวดความสามารถดานทกษะ การคดวเคราะหกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1 ไดตรวจสอบความตรงเชงเนอหา โดยมคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบพฤตกรรมบงชอยระหวาง 0.57 ถง 1.00 จากการวเคราะห แบบวดทผวจยพฒนาขน พบวา เครองมอวดมความตรงเชงเนอหามคาดชนความสอดคลองตามเกณฑแสดงวา แบบทดสอบแตละขอเปนตวแทนของสภาพปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม ทสามารถน าไปใชเปนเครองมอในการวดความสามารถในการคดแกปญหาได 2. การตรวจสอบคณภาพเครองมอวด 2.1 ความตรงเชงโครงสราง

การหาความตรงเชงโครงสรางของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 โดยการใชเทคนคกลมทรชด (Known -Group Technique) เปรยบเทยบผลคะแนนเฉลยจากแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ของกลมทรชดและกลมทรไมชด มาทดสอบความแตกตาง จากการตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง พบวา มคาความตรงเชงโครงสรางจากการทดสอบโดยใชเทคนคกลมทรชด และวเคราะหโดยการทดสอบคาทมความตรงเชงโครงสรางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทเปนเชนนเพราะผวจยไดแบงกลมทรชด โดยใชเดกเกงทผานการทดสอบในระดบชาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรไดคะแนนโอเนตตงแตรอยละ 50 ขนไป และกลมออนผานการทดสอบในระดบชาตกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรไดคะแนนโอเนตต ากวารอยละ 20 สอดคลองกบ สมคด พรมจย, บญศร พรหมมาพนธ (2554, น. 26-30) กลาวถงวธการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยระหวางกลมทรกนวามลกษณะทตองการวดกบกลมทรวาไมมลกษณะทตองการวด แลวค านวณคะแนนเฉลยของทง 2 กลมมาทดสอบนยส าคญทางสถตโดยใชสตร t-test และงานวจยของบญยภา ชมศร (2547, น. 82-88) ไดสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ปการศกษา 2546 ของโรงเรยนในอ าเภอโพนทอง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต ความตรงเชงโครงสรางโดยใชเทคนคกลมรชด ผลการวจยพบวา แบบวดวดคณลกษณะอนพงประสงค มคาความตรงเชงโครงสรางจากการทดสอบโดยใชเทคนคกลมรชด และวเคราะหโดยการทดสอบคาท มความตรงเชงโครงสรางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 และเทวน พศวง (2548, น. 76 – 80) ไดพฒนาแบบวดคณธรรมจรยธรรมและคานยมทพงประสงคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จงหวดจนทบร มความตรงเชงโครงสราง ซงตรวจสอบโดยใชเทคนคกลมรชด มนยส าคญทางสถตทระดบ .05



2.2 คาความยากและอ านาจจ าแนกของแบบวด จากการทดสอบแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและ

สงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 สามารถหาคาความยาก คาอ านาจจ าแนกของขอสอบรายขอจากการทดสอบ ครงท 1 พบวาอยในเกณฑทกขอ มคาความยากอยระหวาง 0.21 ถง 0.72 และอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ถง 0.56 ทเปนเชนนเพราะแบบวดทสรางขนมคาความยากและคาอ านาจจ าแนกมคาความยากระหวาง 0.20 ถง 0.80 คาอ านาจจ าแนก 0.20 ขนไปและคาอ านาจจ าแนกตองเปนบวก และขอสอบทมคาอ านาจจ าแนกตงแต .40 ขนไปถอวาเปนขอสอบทจ าแนกไดดมาก (วรรณด แสงประทปทอง, 2554, น. 109) ซงสอดคลองกบ วรตถศรชา (2544, น. 129) การพฒนาแบบทดสอบความสามารถในการแกปญหาพฤตกรรมสขภาพในชวตประจ าวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดสงขลา ไดคาความยากระหวาง 0.44 ถง 0.80 และคาอ านาจจ าแนกระหวาง 0.22ถง 0.55 ในการค านวณหาคาความยากและอ านาจจ าแนกผวจยเลอกใชวธการทเหมาะสมกบแบบวดทพฒนาขน ซงมคาความยากและคาอ านาจจ าแนกตามเกณฑ จงถอไดวาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 แตละขอมคณภาพทงดานคาความยากและคาอ านาจจ าแนกทงนเนองมาจากผวจยไดตรวจสอบคณภาพแบบวดหาคาความยากและอ านาจจ าแนกจากการทดสอบครงท 1และการทดสอบครงท2 มคาความยากอยระหวาง 0.24 ถง 0.75 และอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ถง 0.54 2.3 ความเทยงของแบบวด

ผวจยวเคราะหคาความเทยงของแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ทงฉบบ พบวา คาความเทยง 0.805 ทเปนเชนนเพราะผวจยมกระบวนการในการตรวจสอบคณภาพของแบบวดทดเปนไปตามหลกวชา โดยเฉพาะดานสภาพการใชแรธาตไมเหมาะสมมคาความเทยงสงสด คอ 0.821

เปรยบเทยบกบเกณฑ บญเชด ภญโญอนนต (2550, น. 65) ทกลาววา คาความเชอมน ของแบบทดสอบควรมคามากกวา 0.70 จงจะเปนแบบทดสอบทมความเชอมนได ซงสอดคลองกบงานวจยของบญยภา ชมศร (2547: 82-88) ไดสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กลมตวอยางไดแกนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ปการศกษา 2546ของโรงเรยนในอ าเภอโพนทอง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษารอยเอด เขต 3ไดคาความเทยงของแบบวดวดคณลกษณะอนพงประสงค ฉบบท 1 ถง 10 มคา .70, .83, .88, .89, .88, .74, .89, .89, .89 และ .83 ตามล าดบ จรยา ภสฤทธ (2550, น. 69) ทสรางแบบวดการคดวเคราะหเพอพฒนาความสามารถในการคดวเคราะห มคาความเทยงทงฉบบเทากบ 0.75 ดวยวธหาคาสมประสทธของคเดอรรชารดสน (KR -20)และ วรตถศรชา (2544, น. 129) การพฒนาแบบทดสอบความสามารถในการแกปญหาพฤตกรรมสขภาพในชวตประจ าวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดสงขลามคา



61

ความเทยงตงแต 0.782 ถง 0.930 ดวยวธหาคาสมประสทธของคเดอรรชารดสน (KR -20) แสดงใหเหนวา แบบวดทผวจยพฒนาขนมคณภาพดานความเทยง

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 การน าแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ฉบบนไปใชโดยศกษารายละเอยดในคมอการใชใหเขาใจ

1.2 การน าแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ฉบบนไปใชโดยชแจงนกเรยนใหเขาใจถงวธการท าแบบทดสอบเพอใหไดมาซงขอมลทตรงกบความเปนจรงมากทสด

1.3 ในการท าวจยในครงน ประชากรการวจยเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 ดงนนการน าแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ฉบบนไปใชกบประชากรและกลมตวอยางทแตกตางออกไป ควรน าเครองมอไปทดลองใชกบกลมตวอยางใหมเพอตรวจสอบคณภาพของเครองมอซ าเพอใหเกดความมนใจในการน าไปใช 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ควรมการพฒนาแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนในระดบชนอนๆ

2.2 ควรพฒนาเกณฑปกตของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

2.3 ควรพฒนาคลงของแบบทดสอบประเภทโจทยสถานการณใชรปแบบในการปฏบตจรง

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กจจา จรยะประดบ. (2545). การพฒนาเครองมอวดการเหนคณคาอนรกษสงแวดลอมศลปวฒนธรรมและภมใจใน ความเปนไทยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใน จงหวดสงขลา. (วทยานพนธปรญญาการศกษา มหาบณฑต). มหาวทยาลยทกษณ, สงขลา. กรมวชาการ. (2524). ดนและน าเพอการเกษตร. กรงเทพฯ: กรมวชาการจดพมพ.



จรรทมา หลงประไพ. (2551). การพฒนาแบบวดความสามารถดานทกษะการคดวเคราะหกลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

พ ร ะ น ค ร ศ ร อ ย ธ ย า เ ข ต 1. ( ว ท ย า น พ น ธ ป ร ญ ญ า ศ ก ษ า ศ า ส ต ร ม ห า บ ณ ฑ ต ) .

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, นนทบร.

จรยา ภสฤทธ. (2550). การพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตรของ นก เ ร ยน ระด บ ชนม ธยม ศกษา ป ท 3. ( ว ทย า นพน ธป รญญา ศกษาศาสตรมหาบณ ฑต ) . มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน. จไรรตน คนคลอง. (2545). การศกษาความสามารถคดแกปญหาและคานยมในภมปญญาทองถน ของเดกทม ความสามารถพเศษชนประถมศกษาปท 6. (ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ. เทวนทร พศวง. (2448). การพฒนาแบบวดคณธรรมจรยธรรมและคานยมอนพงประสงคของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 จงหวดจนทบร. (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช, นนทบร. บญยภา ชมศร. (2547). การสรางแบบวดคณลกษณะอนพงประสงคส าหรบนกเรยนชน ประถมศกษาปท 4 ของ โรงเรยนในอ าเภอโพนทอง สงกดส านกงานเขตพนท การศกษารอยเอด เขต 3. (วทยานพนธปรญญา การศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม. บญเ ชด ชมพล. (2547) . การ ศกษาความสามารถในการคดว เคราะหของนกเ รยนชนมธยมศกษา ปท 3 โรงเรยนอ านวยวทย. (ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ. ประพนธศร สเสารจ. (2541). คดเกงสมองไว. กรงเทพฯ: บรษทโปรดคทฟกรปจ ากด. รชนกล ภญโญภานวฒน. (2554). ประมวลสาระชดวชาการวจยและสถตทางการศกษา. ฉบบปรบปรง ครงท 1 หนวยท 6 หนาท 6-5 ถง 6 -71 นนทบร. วรรณด แสงประทปทอง. (2554). การสรางเครองมอวจย. โครงการวจยการพฒนาชดฝกอบรมทางไกลหนวยท 2 หนาท 44 - 114 นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ว รตถ ศ ร ช า . (2544) . การ พฒนาแบบทดสอบความสามารถในการแ ก ปญหาพฤตกรรมสขภาพ ในชวตประจ าวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดสงขลา. (ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยทกษณ, สงขลา. ศ รกาญจน โกสมภ และดารณ ค าว จนง . (2551) . สอนเดกใหคดเ ปน. กรง เทพฯ: ส านกพมพ ศนยสงเสรมวชาการ. สมคด พรมจย และบญศร พรหมมาพนธ. (2554). การสรางเครองมอวจย. โครงการวจยการพฒนาชดฝกอบรม ทางไกล. หนวยท 1 หนาท 26 - 30 นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช



63

สจรา สขสาร. (2545). การพฒนาเครองมอวดคณธรรม จรยธรรมทจ าเปนในการด ารงชวตอยางมความสขส าหรบ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยทกษณ, สงขลา. ส ด า ร ตน ไชย เ ลศ . ( 2 553 ) . การส ร า งแบบว ดความสามารถในการ คดแ ก ปญหา ส งแวด ลอม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสงกดกรงเทพฯ. (ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ.

6 สังกัดส านักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษานครราชสีมา เขต 2 … ·

Documents