Top Banner
150

คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

Apr 15, 2017

Download

Education

Hinkong Sc
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)
Page 2: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอ

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

การปฏบตงานขาราชการคร

Page 3: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)
Page 4: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คำนำ

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดจดทำคมอการปฏบตงานขาราชการคร

ทงจากการบรรจและแตงตงในตำแหนงครผชวย ครอตราจางทปฏบตหนาท ในการจดการเรยน

การสอน โดยผปฏบตหนาทครจะตองจดใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณ กจกรรม และ

การทำงานอนนำไปสการพฒนาผเรยนใหครบทกดานทงทางกายทางจตหรอทางอารมณทางสงคม

และทางสตปญญา ซงรวมไปถงพฒนาการทางจตวญญาณดวย เพอใหการปฏบตงานของครพฒนา

ไปสครอาชพทมความมงมนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอสงเสรมใหผเรยนเกดการพฒนา

ใหครบทกดาน ทงความด ความเกง สขภาพรางกายแขงแรง มความมนคงทางอารมณ ผปฏบต

หนาทครจงควรมคมอ มแนวปฏบตและแนวทางในการปฏบตงาน จงไดจดทำคมอการปฏบตงาน

ขาราชการครขน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หวงเปนอยางยงวาคมอการปฏบตงาน

ขาราชการครฉบบน จะเปนประโยชนแกผเกยวของทกฝายในการปฏบตงานใหเปนไปอยางม

ประสทธภาพ และถกตองตามหลกธรรมาภบาลตอไป หากมขอเสนอแนะ โปรดแจงสำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทราบ เพอดำเนนการปรบปรงแก ไขหรอเพมเตมใหมความถกตอง

ครบถวนและมคณภาพยงๆขนไป

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

ตลาคม2552

Page 5: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)
Page 6: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

สารบญ หนา

คำนำ

บทนำ 1

บทท 1 การบรหารงานวชาการ 9

1.การสรางและการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการจดทำสาระทองถน 9

2.การพฒนากระบวนการเรยนร 10

3.การวดผลประเมนผลและงานทะเบยนเทยบโอนผลการเรยน 18

4.การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 31

5.การพฒนาสอนวตกรรมเทคโนโลยทางการศกษา 32

6.การพฒนาแหลงการเรยนร 32

7.การพฒนางานหองสมด 33

8.การนเทศการศกษา 33

9.งานแนะแนว 34

10.การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา 35

11.-17.งานพฒนากลมสาระการเรยนร8สาระ 37

18.งานกจกรรมพฒนาผเรยน 37

บทท 2 การบรหารงบประมาณ 39

1.งบประมาณทสถานศกษานำมาใชจาย 39

2.รายจายตามงบประมาณ 40

3.เงนนอกงบประมาณ 43

4.งานพสด 44

5.สวสดการและสทธประโยชน 45

6.การเบกคาพาหนะ 49

7.คาใชจายในการฝกอบรม 49

8.เงนเดอนเงนวทยฐานะและเงนประจำตำแหนง 50

9.คารกษาพยาบาล 52

10.การศกษาบตร 53

11.คาเชาบาน 54

12.กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ(กบข.) 55

Page 7: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

สารบญ (ตอ) หนา

13.ระเบยบสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพคร

และบคลากรทางการศกษาวาดวยการฌาปนกจสงเคราะหชวยเพอนคร

และบคลากรทางการศกษา(ช.พ.ค.) 55

บทท 3 การบรหารงานบคคล 57

1.มาตรฐานตำแหนงและมาตรฐานวทยฐานะ 57

2.มาตรฐานวทยฐานะคร 72

3.มาตรฐานวชาชพทางการศกษา 73

4.การปฏบตราชการของขาราชการคร 89

5.ครอตราจาง 102

บทท 4 การบรหารทวไป 103

1.การกำหนดเวลาทำงานและวนหยดราชการ 103

2.การเปดและปดสถานศกษา 104

3.การชกธงชาต 104

4.การสอบ 105

5.การพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานศกษา 105

6.การจดระบบงานและกจกรรมในการแนะแนวใหคำปรกษา 106

7.การลงโทษนกเรยน 107

8.ความสมพนธกบชมชน 108

9.สทธทางการศกษาสำหรบคนพการ 110

บทท 5 ลกษณะของครทด 113

1.อดมการณของคร 113

2.คณลกษณะของครทด 117

3.ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 122

4.คณธรรมทใชในการปฏบตงาน 130

ภาคผนวก 137

เอกสารอางอง 138

คณะทำงาน 140

Page 8: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

บทนำ 1. โครงสรางการบรหารงานของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มภารกจเกยวกบการจดและสงเสรม

การจดการศกษาขนพนฐานมโรงเรยนในความรบผดชอบ31,501โรงเรยน/76ศนยการศกษาพเศษ

สำนกงานเขตพนทการศกษา185แหงมอำนาจหนาทดงน

1. จดทำขอเสนอนโยบาย แผนพฒนาการศกษา มาตรฐานการจดการศกษา และหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน

2. กำหนดหลกเกณฑ แนวทาง และดำเนนการเกยวกบการสนบสนนทรพยากร การจดตง

จดสรรทรพยากรและบรหารงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขนพนฐาน

3. พฒนาระบบการบรหารและสงเสรมประสานงานเครอขายขอมลสารสนเทศ การนำ

เทคโนโลยสารสนเทศไปใชในการเรยนการสอน รวมทงสงเสรมการนเทศ การบรหาร และการจด

การศกษา

4. ตดตามตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐานของเขตพนทการศกษา

5. พฒนานวตกรรมทางการศกษา ประสาน สงเสรม สนบสนน และกำกบดแลการจด

การศกษาขนพนฐานการศกษาเพอคนพการผดอยโอกาสและผมความสามารถพเศษและประสาน

สงเสรมการจดการศกษาขนพนฐานของเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน บคคล ครอบครว

องคกรชมชนองคกรเอกชนองคกรวชาชพสถาบนศาสนาสถานประกอบการและสถาบนสงคมอน

ของเขตพนทการศกษา

6. ดำเนนการเกยวกบงานเลขานการของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

7. ปฏบตงานอนใดตามทกฎหมายกำหนดใหเปนอำนาจหนาทและความรบผดชอบของ

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน หรอตามทรฐมนตรหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานแบงสวนราชการตามกฎกระทรวงได 10สวนราชการ

ดงน

1.สำนกอำนวยการ

2.สำนกการคลงและสนทรพย

3.สำนกตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน

4.สำนกทดสอบทางการศกษา

5.สำนกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน

6.สำนกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน

7.สำนกบรหารงานการศกษาพเศษ

Page 9: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

8.สำนกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา

9.สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ

10.สำนกวชาการและมาตรฐานการศกษา

นอกจากสวนราชการตามกฎกระทรวง การแบงสวนราชการดงกลาว ยงมสวนราชการ

ทกำหนดใหมในหนวยงานคอ หนวยตรวจสอบภายในกลมพฒนาระบบบรหาร และยงไดกำหนดใหม

สวนราชการภายในเพมเตมคอ สำนกพฒนาครและบคลากรทางการศกษา สำนกพฒนากจกรรม

นกเรยน สำนกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลาย สำนกพฒนาการศกษาเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจ

จงหวดชายแดนภาคใตและสถาบนภาษาองกฤษ

Page 10: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

แผนภ

มโคร

งการแบงส

วนราชก

ารขอ

งสำนกง

านคณ

ะกรร

มการการศ

กษาขนพ

นฐาน

กระทรวงศกษาธการ

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

หนวยตรวจสอบภายใน

สำนกอำนวยการ

สำนกนโยบายและ

แผนการศกษาขนพนฐาน

สำนกวชาการและ

มาตรฐานการศกษา

สำนกตดตามและประเมนผล

การจดการศกษา

สำนกบรหารงาน

การศกษาพเศษ

สำนกพฒ

นาระบบบรหาร

งานบคคลและนตการ

สำนกบรหารการคลง

และสนทรพย

สำนกทดสอบทางการศกษา

สำนกเทคโนโลย

เพอการเรยนการสอน

สำนกงานเขตพนทการศกษา

กลมพฒนาระบบบรหาร

(กพร.)

สำนกพฒ

นานวตกรรม

การจดการศกษา

คณะกรรมการ

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

Page 11: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

2. โครงสรางสำนกงานเขตพนทการศกษา

สำนกงานเขตพนทการศกษามภารกจในการประสานสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา

ในเขตพนทการศกษา มอำนาจหนาทตามกฎหมาย ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ

และกฎหมายอน ๆ โดยมผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาเปนผบงคบบญชาขาราชการ

และรบผดชอบการปฏบตราชการสำนกงานเขตพนทการศกษาแบงสวนราชการออกเปนกลมดงน

1. กลมอำนวยการ

2. กลมบรหารงานบคคล

3. กลมนโยบายและแผน

4. กลมสงเสรมการจดการศกษา

5. กลมสงเสรมสถานศกษาเอกชน

6. กลมนเทศตดตามและประเมนผลการศกษา

นอกจากสวนราชการตามประกาศกระทรวงการแบงสวนราชการดงกลาว ยงมสวนราชการ

ทกำหนดใหมในหนวยงานคอหนวยตรวจสอบภายใน

Page 12: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

แผนภ

มโคร

งสรางก

ารบร

หารง

านขอ

งสำนกง

านเขต

พนทก

ารศก

ษา

สำนกงานเขตพนทการศกษา

หนวยตรวจสอบภายใน

กลมอำนวยการ

กลมสงเสรม

การจดการศกษา

กลมนเทศตดตามและ

ประเมนผลการจดการศกษา

กลมสงเสรมสถานศกษา

เอกชน

คณะกรรมการ

คณะกรรมการเขตพนทการศกษา

อ.ก.ค.ศ.เขตพนทการศกษา

กลมบรหารงานบคคล

กลมบรหารงานบคคล

Page 13: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

3. โครงสรางสถานศกษาขนพนฐาน

สถานศกษามการแบงโครงสรางภายในตามกฎกระทรวง และเปนไปตามระเบยบท

คณะกรรมการเขตพนทการศกษากำหนด ซงสถานศกษาจะตองแบงสวนราชการเปนกลม ซงจะตอง

สอดคลองกบการกระจายอำนาจทางการศกษา คอ ครอบคลมใน 4 งาน คอ งานวชาการ

งานงบประมาณงานบรหารงานบคคลและงานบรหารทวไป

โครงสรางการบรหารงานของสถานศกษา

4. ขอบขายและภารกจของสถานศกษา

สถานศกษามผอำนวยการสถานศกษาเปนผบงคบบญชาขาราชการ และรบผดชอบ

การบรหารงานของสถานศกษาทมโครงสรางการบรหารงานตามกฎหมายทมขอบขายภารกจทกำหนด

ซงการแบงสวนราชการภายในสถานศกษาเปนไปตามกฎกระทรวงและระเบยบทคณะกรรมการ

เขตพนทการศกษากำหนด ซงจะแบงสวนราชการเปนกลม หรอฝาย หรองาน ตลอดจนกำหนด

อำนาจหนาทของแตละสวนราชการ ซงจะตองครอบคลมขอบขายและภารกจของสถานศกษา

ทกระทรวงศกษาธการกระจายอำนาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดานวชาการ งบประมาณ

การบรหารงานบคคลและการบรหารทวไปซงมขอบขายและภารกจดงตอไปน

1. งานบรหารวชาการ

1.1การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

1.2การพฒนากระบวนการเรยนร

1.3การวดผลประเมนผลและเทยบโอนผลการเรยน

1.4การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

1.5การพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา

1.6การพฒนาแหลงเรยนร

1.7การนเทศการศกษา

สถานศกษา

กลม... กลม... กลม... กลม... กลม...

คณะกรรมการสถานศกษา

Page 14: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

1.8การแนะแนวการศกษา

1.9การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

1.10การสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน

1.11การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน

1.12การสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน

และสถาบนอนทจดการศกษา

2. งานบรหารงบประมาณ

2.1การจดทำและเสนอของบประมาณ

2.2การจดสรรงบประมาณ

2.3การตรวจสอบตดตามประเมนผลและรายงานผลการใชเงนและผลการดำเนนงาน

2.4การระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา

2.5การบรหารการเงน

2.6การบรหารบญช

2.7การบรหารพสดและสนทรพย

3. งานบรหารงานบคคล

3.1การวางแผนอตรากำลงและกำหนดตำแหนง

3.2การสรรหาและการบรรจแตงตง

3.3การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ

3.4วนยและการรกษาวนย

3.5การออกจากราชการ

4. งานบรหารทวไป

4.1การดำเนนงานธรการ

4.2งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

4.3งานพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ

4.4การประสานและพฒนาเครอขายการศกษา

4.5การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร

4.6งานเทคโนโลยสารสนเทศ

4.7การสงเสรมสนบสนนดานวชาการงบประมาณบคลากรและบรหารทวไป

4.8การจดสถานทและสภาพแวดลอม

4.9การจดทำสำมะโนผเรยน

4.10การรบนกเรยน

4.11การสงเสรมและประสานงานการศกษาในระบบนอกระบบและตามอธยาศย

Page 15: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

4.12การระดมทรพยากรเพอการศกษา

4.13งานสงเสรมงานกจการนกเรยน

4.14การประชาสมพนธงานการศกษา

4.15การสงเสรม สนบสนน และประสานงานการศกษาของบคคล ชมชน องคกร

หนวยงานและสถาบนสงคมอนทจดการศกษา

4.16งานประสานราชการกบเขตพนทการศกษาและหนวยงานอน

4.17การจดระบบการควบคมภายในหนวยงาน

4.18งานบรการสาธารณะ

4.19งานทไมไดระบไวในงานอน

Page 16: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �

บทท 1 การบรหารงานวชาการ

งานวชาการ

งานวชาการถอเปนงานทมความสำคญทสด เปนหวใจของการจดการศกษา ซงทงผบรหาร

โรงเรยน คณะคร และผมสวนเกยวของทกฝาย ตองมความรความเขาใจ ใหความสำคญและ

มสวนรวมในการวางแผน กำหนดแนวทางปฏบต การประเมนผล และการปรบปรงแก ไขอยางเปน

ระบบและตอเนอง งานวชาการของโรงเรยนประกอบดวยงานหลกสตรและการจดการเรยนการสอน

เปนหลก ซงโรงเรยนจะตองสรางหลกสตรของตนเอง เรยกวา หลกสตรสถานศกษา ดงนน ครจะตอง

ทำหนาท ในการสรางและพฒนาหลกสตร การนำหลกสตรไปใช การออกแบบการจดการเรยนร

ซงงานวชาการทครจะตองปฏบตจะประกอบดวยภารกจหลกดงน

1. การสรางและการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและการจดทำสาระทองถน 1.1 การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

1.1.1 ศกษาวเคราะหเอกสารหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 และหลกสตร

การศกษาปฐมวยพ.ศ.2546และกรอบสาระการเรยนรทพฒนาโดยสำนกงานเขตพนทการศกษา

1.1.2 ศกษาศลปวฒนธรรมของทองถนและภมภาค ตลอดจนขอมลสารสนเทศ

เกยวกบสภาพปญหาและความตองการของสงคมชมชนและทองถน

1.1.3 วเคราะหสภาพแวดลอมและประเมนสถานภาพสถานศกษา เพอรวมกำหนด

วสยทศน ภารกจเปาหมาย คณลกษณะทพงประสงค โดยการมสวนรวมของทกฝาย รวมทง

คณะกรรมการสถานศกษา

1.1.4 ศกษามาตรฐานการเรยนรชวงชนของกลมสาระหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ.2544หรอมาตรฐานการเรยนรของกลมสาระตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

1.1.5 จดทำหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางของกระทรวง

ศกษาธการและกรอบสาระการเรยนรทองถนของสำนกงานเขตพนทการศกษา ปฏบตงานตาม

ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษา

ขนพนฐาน

1.1.6 ขอความเหนชอบใชหลกสตรสถานศกษาจากคณะกรรมการสถานศกษา

ขนพนฐาน

1.1.7 การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาตามแนวปฏบตเกยวกบการใชหลกสตร

สถานศกษาขนพนฐานพ.ศ.2544

Page 17: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �0

✿ การจดสาระการเรยนร

✿ การกำหนดคานำหนกและเวลาเรยนชวงชนท1-3

✿ การกำหนดรหสวชา

✿ การกำหนดระดบผลการเรยน

1.1.8 การบรณาการภายในและระหวางสาระการเรยนร/การบรณาการเฉพาะเรอง

ตามลกษณะสาระการเรยนร/การบรณาการทสอดคลองกบวถของผเรยน

1.1.9ประเมนผลการใชหลกสตรและปรบปรงหลกสตรใหมคณภาพยงขน

1.2 การจดทำสาระการเรยนรทองถน

สาระการเรยนรทองถน หมายถง รายละเอยดของขอมลสารสนเทศ รวมทงเนอหา

องคความรทเกยวของกบทองถนในดานตาง ๆ เชน สภาพภมประเทศ ภมอากาศ ทรพยากรและ

สงแวดลอม ประวตความเปนมา สภาพเศรษฐกจ สงคม การดำรงชวต การประกอบอาชพอสระ

ศลปวฒนธรรม ประเพณ ภมปญญา ตลอดจนสภาพปญหาและสงทควรไดรบการถายทอดพฒนา

ในชมชนและสงคมนน ๆ ทสถานศกษากำหนด การจดประสบการณใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบ

ทองถนของตนเองซงมแนวทางในการจดทำสาระทองถนดงน

1.ศกษากรอบสาระการเรยนรทองถนทสำนกงานเขตพนทการศกษากำหนดไว

2.วเคราะหหลกสตรสถานศกษา เพอทราบจดเนนหรอประเดนปญหาสำคญทโรงเรยน

ใหความสำคญหรอกำหนดเปนแนวทางในการพฒนานกเรยน

3.ศกษา วเคราะหขอมลสารสนเทศของโรงเรยนและนกเรยน เพอนำมาเปนขอมล

ในการจดทำสาระทองถน

4.ดำเนนการจดทำสาระทองถนในลกษณะ

✿จดทำเปนรายวชาเพมเตม

✿ปรบกจกรรมการเรยนการสอนหรอจดกจกรรมเสรมหรอบรณาการ

2. การพฒนากระบวนการเรยนร 2.1 จดทำแผนการจดการเรยนรแบบมสวนรวมตามสาระและหนวยการเรยนรแบบ

บรณาการโดย

✿วเคราะหหลกสตรและเนอหาสาระ

✿มาตรฐานการเรยนร

✿ผลการเรยนรทคาดหวง

✿ออกแบบกจกรรมการเรยนร โดยเนนผเรยนเปนสำคญและจดเตรยมสอการเรยนร

ทเหมาะสมกบผเรยน

Page 18: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

2.2 จดกระบวนการเรยนรใหยดหยนตามความเหมาะสม โดยจดเนอหาสาระและกจกรรม

ใหสอดคลองกบความสนใจ ความถนดของผเรยน ตลอดจนผทมความสามารถพเศษและผทม

ความบกพรองหรอดอยโอกาส โดยฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ

การประยกตใชความร เพอปองกนแก ไขปญหาในชวตประจำวน การเรยนรจากประสบการณจรง

และการปฏบตจรงสรางสถานการณตวอยาง

2.3 สงเสรมใหผเรยนรกการอานและใฝรอยางตอเนอง การผสมผสานความรตาง ๆ

ใหสมดลกน

2.4 ปลกฝงผเรยนใหมคณธรรม จรยธรรม คานยมทดงาม มคณลกษณะทพงประสงค

สอดคลองกบเนอหาสาระกจกรรม

2.5 จดบรรยากาศสงแวดลอมแหลงเรยนรใหเออตอการเรยนร

2.6 นำภมปญญาทองถนและประสานความรวมมอเครอขายผปกครอง ชมชน ทองถนเขามา

มสวนรวมในการจดการเรยนการสอนตามความเหมาะสมเพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

2.7 จดใหมการนเทศการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรตาง ๆ โดยเปนการนเทศ

ทรวมมอชวยเหลอกนแบบกลยาณมตร นเทศแบบเพอนชวยเพอน เพอพฒนาการเรยนการสอน

รวมกนของบคลากรภายในสถานศกษา

2.8 สงเสรมใหใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร(การวจยในชนเรยน)

2.9 สงเสรมใหครไดรบการพฒนา วธการจดกระบวนการเรยนรอยางหลากหลาย

และตอเนองเพอพฒนากระบวนการเรยนรตามความเหมาะสม

2.10 จดกจกรรมพฒนาผเรยนไดแก

2.10.1จดกจกรรมแนะแนวโดย

✿ จดเตรยมวสดอปกรณการจดกจกรรมการเรยนร

✿ จดทำแผนการจดการเรยนรแบบบนทกและจดทำสอ

✿ ใหคำปรกษาการแก ไขขอบกพรองและพฒนาตนเอง

✿ ใหคำปรกษาการศกษาตอและแนะนำอาชพ

2.10.2จดกจกรรมนกเรยนโดย

✿ สนบสนนเกอกลตามกลมสาระการเรยนรเชนโครงงาน

✿ สงเสรมความถนด ความสนใจ ความสามารถ ความตองการของผเรยน

เชนชมรมทางวชาการ

✿ สงเสรมการทำประโยชนตอสงคมเชนกจกรรมลกเสอยวกาชาด

✿ สงเสรมการฝกทำงานทเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม

✿ จดกจกรรมการเรยนรและจดหาวสดอปกรณ

✿ จดทำแผนการจดกจกรรมแบบบนทกรายงานผล

Page 19: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

การออกแบบการเรยนรองมาตรฐาน

การออกแบบการเรยนรองมาตรฐาน เปนขนตอนทสำคญทสดในการจดทำหลกสตร

สถานศกษา เพราะเปนสวนทนำมาตรฐานการเรยนร ไปสการปฏบตในการเรยนการสอนอยางม

คณภาพได มาตรฐานอยางแทจรง ผเรยนจะบรรลมาตรฐานหรอไม อยางไร กอยทขนตอนน ดงนน

การพฒนาผเรยนใหมคณภาพไดมาตรฐานอยางแทจรงทกองคประกอบของหนวยการเรยนร

ตองเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป โดยครตองเขาใจและสามารถวเคราะหไดวา

สงทตองการใหนกเรยนรและปฏบตไดในมาตรฐานและตวชวดชนปนนคออะไร

องคประกอบทสำคญของหนวยการเรยนรองมาตรฐาน ม 6 องคประกอบ ดงน

1. ชอหนวยการเรยนร

2.มาตรฐานการเรยนร

3. สาระสำคญของหนวยการเรยนร

4. ชนงานหรอภาระงานทใหนกเรยนปฏบต

5.กจกรรมการเรยนการสอน

6.การวดและประเมนผล

กระบวนการจดทำหนวยการเรยนรองมาตรฐาน

การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐานใชหลกการของ Backward Design คอ

เรมจากการกำหนดมาตรฐานเปนเปาหมายของการจดการเรยนร จากนนจงกำหนดวา รองรอย

หลกฐานอะไรท ใหนกเรยนปฏบตแลวสามารถสะทอนความสามารถของผเรยนตามทระบไว ใน

มาตรฐานนนแลวจงวางแผนจดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบสงทกำหนดใหนกเรยนปฏบต

การออกแบบถอยหลงกลบหรอ Backward Design ทนำมาใชในการออกแบบหนวยการเรยนร

องมาตรฐาน เปนกระบวนการออกแบบทยดเปาหมายสดทายของการเรยน คอมาตรฐานการเรยนร

เปนหลกกระบวนการออกแบบวางแผนของครผสอนตองเกยวเนองสมพนธกน3ขนตอนดงน

ขนตอนท1มาตรฐานการเรยนรตองการใหนกเรยนรอะไรและสามารถทำอะไรได

ขนตอนท2อะไรคอรองรอยหลกฐานทแสดงวานกเรยนรและสามารถทำไดตามทมาตรฐาน

กำหนด

ขนตอนท3 จดกจกรรมอยางไรจงจะสนบสนนใหนกเรยนมความรทฝงแนนตามทมาตรฐาน

กำหนดไว

อยางไรกตามกระบวนการจดทำหนวยการเรยนรองมาตรฐานมความยดหยนสามารถเรมจาก

การกำหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป และวเคราะหคำสำคญในตวชวดชนป เพอกำหนด

สาระหลกและกจกรรมตอไปหรออาจเรมจากประเดนปญหาสำคญในทองถนหรอสงทนกเรยนสนใจ

แลวจงพจารณาวาประเดนปญหาดงกลาวเชอมโยงกบมาตรฐานและตวชวดชนปขอใดดงแนวทาง

ตอไปน

Page 20: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

รปแบบท 1 แนวทางการจดทำหนวยการเรยนรเรมจากการกำหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ชนป

ระบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป

กำหนดสาระ

กำหนดชนงาน/ภาระงานทนกเรยนปฏบต

กำหนดเกณฑการประเมน

วางแผนจดกจกรรมการเรยนร

กำหนดชอหนวยการเรยนร

กำหนดเวลาเรยน

Page 21: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

รปแบบท 2 แนวทางการจดหนวยการเรยนรเรมจากการกำหนดปญหาสำคญในทองถนหรอ

สงทนกเรยนสนใจ

กำหนดประเดนปญหา/สงทนกเรยนสนใจ

กำหนดสาระสำคญ

ระบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป

กำหนดชนงาน/ภาระงานทนกเรยนปฏบต

กำหนดเกณฑการประเมน

วางแผนจดกจกรรมการเรยนร

กำหนดชอหนวยการเรยนร

กำหนดเวลาเรยน

Page 22: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

สงสำคญของการจดทำหนวยการเรยนรองมาตรฐาน มดงน

1. การจดการเรยนร ในแตละหนวยการเรยนร ตองนำพาผเรยนใหบรรลมาตรฐานและ

ตวชวดชนปทระบไวในหนวยการเรยนรนนๆ

2. การวดและประเมนผลชนงานหรอภาระงานทกำหนดในหนวยการเรยนร ควรเปน

การประเมนการปฏบตหรอการแสดงความสามารถผเรยน(PerformanceAssessment)

3. ชนงานหรอภาระงานทกำหนดใหนกเรยนปฏบต ควรเชอมโยงมาตรฐานและตวชวด

2-3มาตรฐานตวชวด

4. มความยดหยนในกระบวนการและขนตอนการจดทำหนวยการเรยนร เชน อาจเรมตน

จากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป หรออาจเรมจากความสนใจของนกเรยน

หรอสภาพปญหาของชมชนกได

กระบวนการออกแบบหนวยการเรยนร

ตามทไดนำเสนอแนวทางการจดทำหนวยการเรยนร ไว 2 แนวทาง ในทนจะนำเสนอเฉพาะ

แนวทางการจดทำหนวยการเรยนรทเรมจากการกำหนดมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป

ดงตอไปน

ขนระบมาตรฐานและตวชวดชนป/ชวงชน

ทกหนวยการเรยนรตองระบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป/ชวงชนทเปนเปาหมาย

ในการพฒนานกเรยนสำหรบหนวยการเรยนรนน ๆ ไวอยางชดเจน ซงแตละหนวยงานอาจระบ

มาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป/ชวงชนไวมากกวาหนงมาตรฐานและมากกวาหนงตวชวดชนป/

ชวงชนแตก ไมควรมากเกนไป ซงอาจเปนมาตรฐานจากกลมสาระเดยวกนหรอตางกลมสาระท

สอดคลองกนกได

ตวอยางท 1 ชนประถมศกษาปท 6

มาตรฐาน ท.1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรและความคด เพอนำไปใชตดสนใจ

แกปญหาในการดำเนนชวตและมนสยรกการอาน

ตวชวด

ท.1.1(ป.6/3)อานเรองสนๆอยางหลากหลายโดยจบเวลาแลวถามตอบเกยวกบเรองทอาน

ท.1.1(ป.6/5)อธบายนำความรความคดจากเรองทอานไปตดสนใจแกปญหาในการดำเนนชวต

ท.1.1(ป.6/8)เขยนแสดงความรสกและแสดงความคดเหน

Page 23: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

มาตรฐาน ท.3.1 สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร

ความคด ความรสกในโอกาสตาง ๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ตวชวด

ท.3.1(ป.6/5)พดรายงานเรองทเขยน

หมายเหต ท.1.1 (ป.6/3) หมายถง มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาระท 1

การอานมาตรฐานท1ตวชวดชนประถมศกษาปท6ขอ3

ขนกำหนดสาระสำคญ

ในสวนสาระสำคญนเปนการกำหนดเนอหาและทกษะทจะจดการเรยนการสอนในหนวย

นน ๆ สาระสำคญไดจากการวเคราะหตวชวดชนปวาอะไร คอสงทนกเรยนตองรและปฏบตได

ทระบอยในตวชวดชนปของหนวยการเรยนรนน ๆ หรอสาระสำคญอาจนำมาจากสาระการเรยนร

แกนกลางของตวชวดชนป แตละตวชวดอาจมการสอนหรอฝกซำไดในหนวยการเรยนรอน ๆ เพอให

ผเรยนไดเรยนรตามความเหมาะสม

ขนกำหนดชนงานหรอภาระงานทนกเรยนปฏบต

ชนงานหรอภาระงาน อาจเปนสงทครกำหนดให หรอครและนกเรยนรวมกนกำหนดขน

เพอใหนกเรยนไดลงมอปฏบตในแตละหนวย ชนงานหรอภาระงานตองแสดงใหเหนถงพฒนาการ

ในการเรยนรของนกเรยน ไดใชความรทลกซง ใชทกษะ/กระบวนการคดชนสง และเปนรองรอย

หลกฐานแสดงวามความรและทกษะถงตวชวดชนปทกำหนดไวในหนวยการเรยนรนน

ตวอยางชนงานหรอภาระงาน

1. งานเขยน:เรยงความจดหมายโคลงกลอนการบรรยายการเขยนตอบฯลฯ

2. ภาพ/แผนภม:แผนผงแผนภมภาพวาดกราฟตารางฯลฯ

3.การพด/รายงานปากเปลา:การอานกลาวรายงานโตวาทรองเพลงสมภาษณฯลฯ

4.สงประดษฐ:งานประดษฐงานแสดงนทรรศการหนจำลองฯลฯ

5.งานทมลกษณะผสมผสานกน:การทดลองการสาธตละครวดทศนฯลฯ

การกำหนดชนงานหรอภาระงานใหนกเรยนปฏบตตองมความสอดคลองเหมาะสมสมพนธ

กบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป และกจกรรมทกำหนดในหนวยการเรยนร ชนงานหรอ

ภาระงานหนงชนเชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานเดยวกนหรอหลายมาตรฐานในเวลาเดยวกนได

วธการเลอกชนงานหรอภาระงาน

ชนงานหรอภาระงานทจะเปนเครองพสจนวานกเรยนบรรลถงมาตรฐานการเรยนร

และตวชวดชนปนนพจารณาไดจาก

Page 24: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

1.ชนงาน:ภาระงานตามทระบไวในมาตรฐานการเรยนรหรอตวชวดชนปนน(ถาม)

2.พจารณาจากกจกรรมการเรยนร ในหนวยวานกเรยนตองสรางชนงาน หรอปฏบตงาน

ใดบางระหวางการจดกจกรรมจงจะพฒนาถงมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปทตองการ

3. ระดมความคดกบเพอนครหรอนกเรยน เพอเลอกงานทเหมาะสมใหนกเรยนปฏบต เพอ

พฒนานกเรยนให ไดมาตรฐานทกำหนด ถาชนงานยงไมครอบคลมมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ชนปทกำหนดไวอาจเพมหรอปรบกจกรรมเพอใหครอบคลม

4. ขณะวางแผนกำหนดชนงานหรอภาระงานควรพจารณาการพฒนาสตปญญา

หลาย ๆ ดาน พรอม ๆ กน (Multiple Intelligence) ครอาจเลอกชนงานประเภทเรยงความ

การแสดงละคร หรอบทบาทสมมต การเคลอนไหวรางกาย/มนษยสมพนธ หรอดนตร ซงเปนงาน

ทเหมาะสมทจะสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาหลาย ๆ ดาน และมโอกาสไดเรยนรและปฏบตงาน

ดวยวธการทเขาชอบงานนนจงจะเกดประโยชนอยางแทจรง

5. นำไปสการประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) โดยบคคลตาง ๆ เชน

เพอนนกเรยน คร ผปกครอง หรอประเมนตนเอง ใหทางเลอกในการปฏบต หรอใชวธปฏบต

ไดหลากหลาย

ขนการประเมนผล

ในการจดกจกรรมการเรยนรแตละครง ครตองกำหนดเกณฑการประเมนผล ซงควรให

นกเรยนมสวนรวมในการกำหนดดวย และควรแจงใหนกเรยนทราบลวงหนาถงวธการและเกณฑ

ในการประเมนการประเมนผลควรมลกษณะดงน

✿ มเกณฑการประเมนทเชอมโยงกบตวชวดชนปทกำหนดในหนวยการเรยนร

✿ อธบายลกษณะชนงานหรอภาระงานทคาดหวงไดอยางชดเจน

✿ รวมอย ในกระบวนการเรยนการสอน และกจกรรมการเรยนการสอนมคำอธบาย

คณภาพงานทชดเจนและบงบอกคณภาพงานในแตละระดบ

✿ ใชผลการประเมนในการปรบปรงการเรยนการสอน ใหสอดคลองกบนกเรยนแตละคน

แตละกลมหรอทงชน

✿ แจงผลการประเมนเกยวกบการเรยนรและพฒนาการของนกเรยน เพอเทยบเคยงไปส

มาตรฐานใหนกเรยนผปกครองและชมชนทราบเปนระยะ

✿ นำผลการประเมนเปนขอมลประกอบในการปรบปรงหลกสตร

✿ การประเมนผลงานท ไดรบใหนกเรยนปฏบต และกจกรรมการเรยนรของนกเรยน

ทกกจกรรม ครจะตองกำหนดแนวการใหคะแนน เพอตรวจสอบวานกเรยนมความรอะไร และ

ทำอะไรไดบางตามทมาตรฐานการเรยนรกำหนดไวแตละหนวยการเรยนร

Page 25: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

3. การวดผล ประเมนผล และงานทะเบยน เทยบโอนผลการเรยน 3.1 การกำหนดระเบยบวดและประเมนผล

3.1.1 รวมเปนคณะกรรมการจดทำระเบยบวดและประเมนผล โดยการมสวนรวม

ของทกฝาย

3.1.2 พจารณายกรางระเบยบประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐานพ.ศ.2544

3.1.3ประชาพจารณโดยผเกยวของทกฝาย

3.1.4เสนอคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบ

3.1.5ประกาศใชระเบยบ

3.1.6ปรบปรงพฒนาแก ไขใหเหมาะสมสอดคลองกบเหตการณทเปลยนแปลง

3.2 ภารกจการวดและประเมนผลการเรยนร

3.2.1การประเมนผลการเรยนรตามกลมสาระการเรยนร8กลมสาระ

3.2.1.1ครผสอนเปนผประเมนและตดสนผลการเรยนเปนรายวชา โดยประเมน

ตามผลการเรยนรทคาดหวง(มาตรฐานชนป)

3.2.1.2 ดำเนนการประเมนผลกอนเรยน เพอตรวจสอบ ปรบปรงพนฐาน

ของผเรยน

3.2.1.3ประเมนผลระหวางเรยนหลงการเรยนและปลายป เพอนำผลไปตดสน

การผานผลการเรยนรทคาดหวงและตดสนผลการเรยนรายวชา

3.2.1.4เลอกวธการประเมน เครองมอการประเมนอยางหลากหลาย เนน

การประเมนสภาพจรงครอบคลมสาระและเหมาะสมกบธรรมชาตของผเรยน

3.2.1.5ซอมเสรม ปรบปรงแก ไขผลการเรยนของผ เรยนท ไมผานเกณฑ

การประเมน และสงเสรมผเรยนทผานเกณฑการประเมนใหพฒนาการประเมนใหพฒนาสงสด

เตมความสามารถ

3.2.1.6การตดสนการผานรายวชาตามเกณฑการผานผลการเรยนรทคาดหวง

(มาตรฐานชนป) ทกำหนด และประเมนใหระดบผลการเรยนจากคะแนนการประเมนการผาน

ผลการเรยนทคาดหวงทกขอรวมกน

3.2.1.7จดการเรยนซอมเสรม และเรยนซำรายวชาท ไมผานการตดสน

ผลการเรยน และใหประชมพจารณาใหผเรยนทมผลการเรยนทกรายวชามระดบการเรยนเฉลย

ไมถง“1”ใหเรยนซำชน

3.2.1.8ผบรหารสถานศกษาเปนผอนมตผลการประเมนและตดสนผลการเรยน

Page 26: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

3.2.2 การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน

3.2.2.1ครผควบคมกจกรรมเปนผประเมนและตดสนกจกรรมพฒนาผเรยน

เปนรายกจกรรม

3.2.2.2ประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนใน 2 ดาน คอ การผานจดประสงค

ของกจกรรมและการมสวนรวมในกจกรรมโดยพจารณาจากจำนวนเวลาเรยนทเขารวมกจกรรม

3.2.2.3ตดสนผลการปฏบตกจกรรมเปน 2 ระดบ คอ ผานและไมผาน โดย

ผ ไดรบการตดสนใหผานจะตองผานเกณฑการประเมนทง2ดาน

3.2.2.4ประเมนและตดสนกจกรรมการผานชวงชนตามเกณฑทสถานศกษา

กำหนด(ผบรหารสถานศกษาเปนผอนมตผลการประเมนและตดสนการปฏบตกจกรรมพฒนาผเรยน)

3.2.3การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

3.2.3.1รวมเปนคณะกรรมการพฒนาและประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ของสถานศกษาจากผเกยวของทกฝาย

3.2.3.2กำหนดคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา

3.2.3.3กำหนดแนวการดำเนนการเปนรายคณธรรมโดยประเมนทงในหองเรยน

และนอกหองเรยน

3.2.3.4ดำเนนการประเมนและสรปผลเปนรายป

3.2.3.5การประเมนใหผเรยนทราบและปรบปรงแก ไขขอบกพรอง

3.2.3.6ประเมนผานชวงชนตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

3.2.4การประเมนการอานคดวเคราะหและเขยน

3.2.4.1รวมเปนคณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการกำหนดมาตรฐาน

เกณฑแนวทางการประเมนและการซอมเสรมผเรยนทไมผานการประเมนผลชวงชน

3.2.4.2ประกาศแนวทางและวธการประเมน

3.2.4.3แตงตงคณะกรรมการประเมน

3.2.4.4ดำเนนการประเมนปลายปและประเมนผานชวงชน

3.2.4.5ผบรหารอนมตผลการประเมน

3.2.5การประเมนผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาต

3.2.5.1เตรยมตวผเรยนใหมความพรอมทจะรบการประเมน

3.2.5.2เตรยมตวบคลากร สถานท และอำนวยความสะดวกในการรบ

การประเมน

3.2.5.3สรางความตระหนกความเขาใจและความสำคญแกครและผเรยน

3.2.5.4นำผลการประเมนมาพฒนา ปรบปรงคณภาพการจดการศกษาของ

สถานศกษา

Page 27: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �0

3.3 การพฒนาเครองมอวดและประเมนผล

3.3.1 เขารบการอบรมพฒนาการจดสรางเครองมอวดและประเมนผล เพอใหครไดม

ความรความเขาใจ

3.3.2 จดสรางเครองมอวดและประเมนผลใหสอดคลองกบผลการเรยนทคาดหวง

(มาตรฐานชนป)สาระการเรยนรกจกรรมการเรยนรและสภาพผเรยน

3.3.3 นำเทคโนโลยมาประยกตใชในการสรางเครองมอ และใชเปนเครองมอวดผล

และประเมนผล

3.3.4 พฒนาปรบปรงใหมคณภาพและมาตรฐาน

3.4 งานทะเบยน

3.4.1 ดำเนนการลงทะเบยนกรอกขอมลประวตของนกเรยนในทะเบยนตามระเบยบ

3.4.2 ออกเลขประจำตวใหกบนกเรยนใหมทกคน

3.4.3 รบมอบตวนกเรยนและดำเนนงานเรองการยายเขาและยายออกของนกเรยน

ในชวงระหวางปการศกษา

3.4.4 สำรวจรายชอนกเรยนทกระดบชนและจดทำรายชอใหถกตองและเปนปจจบน

3.4.5 การจดทำรายงานขอมลสถตเกยวกบจำนวนนกเรยน

3.4.6 ประสานงานกบกลมทดแลนกเรยนเพอแจงการเปลยนแปลงรายชอ/จำนวน

นกเรยน

3.4.7 ดำเนนการดานการยายลาออกการเปลยนแปลงทะเบยนนกเรยน

3.4.8 งานเกยวกบการจดทำขออนมตและรายงานผลการเรยนของนกเรยน

3.4.9 งานเกยวของกบการจดทำ และบรการเอกสาร หลกฐานทางการเรยนของ

นกเรยน เชนรบ.ตางๆหลกฐานผลการเรยนประกาศนยบตรรวมทงหนงสอรบรองผลการเรยน

ทกประเภท

3.4.10 ตรวจสอบความผกพนของนกเรยนตอฝายหมวดงานอน ๆ กอนออกหลกฐาน

ทางการเรยนให

3.4.11 งานเกบรกษาและรวบรวมสถตขอมลผลการเรยนของนกเรยน รวมทงเผยแพร

และรายงานผเกยวของทราบ

3.4.12เกบรวบรวมขอมลสำหรบโปรแกรมOBEC

3.4.13งานอนๆทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

3.5 การเทยบโอนผลการเรยน

3.5.1 ประสานการจดการวดผลประเมนผลระดบสถานศกษา

✿แตงตงคณะกรรมการเทยบโอนผลการเรยนจดทำมาตรฐานกรอบและเกณฑ

การประเมนเพอการเทยบโอนผลการเรยนของสถานศกษา

Page 28: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

✿ จดทำแผนการวดผลและประเมนผล สรางเครองมอแบบฟอรมตาง ๆ

ในการดำเนนการเทยบโอน

✿ จดและดำเนนการใหเปนไปตามมาตรฐาน

✿ประกาศผลการเทยบโอนผลการเรยน

3.5.2เทยบโอนผลการเรยนจากการยายทเรยนจากสถานประกอบการ จากพนฐาน

การประกอบอาชพ

✿พจารณาหลกฐานการศกษาแสดงถงความรความสามารถของผเรยน

✿พจารณาจากความรและประสบการณตรงจากการปฏบตจรงโดยการทดสอบ

✿ จดทำทะเบยนขอเทยบโอน ระเบยนผลการเรยน และออกหลกฐานการเรยน/

การเทยบโอน

3.6 การตดสนและอนมตผลการเรยนผานชวงชน

3.6.1 นายทะเบยนของสถานศกษาตรวจสอบขอมลผลการเรยนของผ เรยนทม

คณสมบตครบถวนตามเกณฑการจบชวงชนของสถานศกษา

3.6.2 จดทำบญชรายชอผ เรยนทจบชวงชนพรอมตรวจทานความถกตองไม ใหม

ขอผดพลาดใดๆทงสน

3.6.3เสนอคณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการเพอใหเหนชอบ

3.6.4ผบรหารสถานศกษาออกคำสงแตงตงผจดทำเอกสารรายงานผสำเรจการศกษา

(ปพ.3)ประกอบดวยผเขยนผทานผตรวจและมนายทะเบยนเปนหวหนา

3.6.5ผบรหารอนมตผลการเรยนโดยลงนามในเอกสารรายงานผสำเรจการศกษา

3.6.6จดสงเอกสารใหหนวยงานทเกยวของ

3.7 การออกหลกฐานแสดงผลการจบการศกษา

3.7.1 การจดทำเอกสารประเมนผลตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

✿ ระเบยนแสดงผลการเรยน(ปพ.1)

✿หลกฐานแสดงวฒการศกษา(ปพ.2)

✿แบบรายงานผสำเรจการศกษา(ปพ.3)

✿แบบแสดงผลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค(ปพ.4)

✿ เอกสารบนทกผลการพฒนาคณภาพผเรยน(ปพ.5)

✿ เอกสารรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล(ปพ.6)

✿ ใบรบรองผลการศกษา(ปพ.7)

✿ เอกสารระเบยนสะสม(ปพ.8)

✿สมดบนทกผลการเรยนร(ปพ.9)

Page 29: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

ก. เอกสารหลกฐานการศกษาควบคมและบงคบแบบ

เปนเอกสารสำคญทางการศกษาทสถานศกษาจดทำขน เพอใชเปนหลกฐานในการใหการ

รบรองผลการเรยนและวฒการศกษาของผเรยน ซงจะสงผลใหผเรยนไดรบศกดและสทธตามวฒ

การศกษาท ไดรบการรบรองนนตลอดชวต ในขณะเดยวกนเอกสารทจดทำขนนจะใชเปนหลกฐาน

สำหรบตรวจสอบรบรองและยนยนวฒการศกษาของผเรยนตลอดไปสถานศกษาจงตองดำเนนการ

จดทำโดยใชแบบพมพ วธการจดทำ การควบคม การตรวจสอบรบรองเอกสารเปนไปอยางมเอกภาพ

และมมาตรฐานในการดำเนนการอยางเดยวกนเอกสารหลกฐานการศกษาควบคมและบงคบมดงน

1) ระเบยนแสดงผลการเรยน (Transcript) (ปพ.1) เปนเอกสารบนทกผลการเรยน

ของผเรยนตามสาระการเรยนรกลมวชาและกจกรรมตาง ๆ ทไดเรยนในแตละชวงชนของหลกสตร

การศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนหลกฐานแสดงสถานภาพและความสำเรจในการศกษาของผเรยน

แตละคน และใชเปนหลกฐานในการสมครเขาศกษาตอ สมครเขาทำงาน หรอดำเนนการในเรองอน

ทเกยวของขอกำหนดของเอกสารมดงน

1.1) สถานศกษาจะตองจดทำระเบยนแสดงผลการเรยนของผเรยนโดยใชแบบพมพ

ทกระทรวงศกษาธการกำหนดเทานน ซงจดซอไดจากหนวยงานทกระทรวงศกษาธการมอบหมายให

จดพมพจำหนาย เพอใหใชเปนแบบเดยวกน และเกดความสะดวกในการตรวจสอบขอมลและสงตอ

เอกสารระหวางสถานศกษาและหนวยงานตางๆ

1.2) สถานศกษาจะตองจดทำตนฉบบระเบยนแสดงผลการเรยนของผเรยนทกคน

เกบรกษาไวตลอดไป และระมดระวงดแลรกษาไมใหชำรดเสยหาย หรอมการเปลยนแปลงแก ไข

ขอมลไดเปนอนขาด เพอความสะดวกในการคนหาขอมล สถานศกษาอาจเกบขอมลในเอกสารน

ไวในรปของCD-ROMหรอเทคโนโลยอนใดอกทางหนงกได

1.3) เมอผเรยนสำเรจการศกษาแตละชวงสถานศกษา ตองจดทำระเบยนแสดงผล

การเรยนใหแกผเรยนทกคนโดยดำเนนการจดทำตามทคำสงกำหนด

1.4) กรณผเรยนยายสถานศกษาสถานศกษาจะตองจดทำทะเบยนแสดงผลการเรยน

ของนกเรยนในชวงชนทกำลงศกษาอยกรอกขอมลทเปนปจจบนใหถกตอง สมบรณ ใหผเรยนนำไป

เปนหลกฐานการสมครเขาเรยนทสถานศกษาใหม ใหสถานศกษาใหมทรบผเรยนไวจดทำตนฉบบ

ระเบยนแสดงผลการเรยนของนกเรยน สำหรบผเรยนใหมโอนผลการเรยนและใชเอกสารทจดทำ

ใหใหม บนทกผลการเรยนของผเรยนตอไป สวนตนฉบบจากสถานศกษาเดมใหถายเอกสารเกบไว

เปนหลกฐานสำหรบตรวจสอบควบคกบเอกสารทจดทำขนใหม

1.5) กรณผ เรยนรบระเบยนแสดงผลการเรยนของนกเรยนของตนไปแลว

เกดการชำรดสญหาย ถาผเรยนตองการเอกสารฉบบใหม ใหสถานศกษาออกเอกสารฉบบใหม

แกผเรยน โดยคดลอกจากตนฉบบเอกสารทเกบรกษาไว โดยหวหนาสถานศกษาและนายทะเบยน

ทปฏบตหนาทในขณะนนเปนผลงนาม

Page 30: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

1.6) กรณผเรยนตองการระเบยนแสดงผลการเรยนเปนภาษาองกฤษใหออกเอกสาร

ตามขอมลเดมของตนฉบบเอกสารดวยภาษาองกฤษ

1.7) กรณตนฉบบเอกสารเกดการสญหายใหแจงยกเลกการใชเอกสาร

2) หลกฐานแสดงวฒการศกษา (ประกาศนยบตร) (ปพ.2) เปนเอกสารทสถานศกษา

ออกใหกบผสำเรจการศกษาภาคบงคบ 9 ป และผสำเรจการศกษาขนพนฐาน เพอแสดงศกด

และสทธของผสำเรจการศกษา และรบรองวฒการศกษาของผเรยนใหผเรยนนำไปใชเปนหลกฐาน

แสดงวฒการศกษาของตนขอกำหนดของเอกสารมดงน

2.1) เปนเอกสารแสดงวฒการศกษาของผสำเรจการศกษาเปนรายบคคล

2.2) เปนเอกสารทออกใหแกผสำเรจการศกษาโดยสมบรณดงน

✿ ผสำเรจการศกษาภาคบงคบ9ป(ชนมธยมศกษาปท3)

2.3) กระทรวงศกษาธการเปนผกำหนดรปแบบเอกสาร ใบแทนเอกสาร และใบแปล

เอกสาร เพอใหสถานศกษานำไปใชออกใหแกผเรยนทจบการศกษา โดยสถานศกษาเปนผควบคม

การจดทำการเกบรกษาและการออกเอกสารทงการออกใบแทนเอง

2.4) กรณผเรยนรบเอกสารไปแลวถาผเรยนมความประสงคขอรบเอกสารน ใหม

สถานศกษาจะตองออกเปนใบแทนให โดยใบแทนจะมลกษณะแตกตางจากเอกสารจรงตามรปแบบท

กระทรวงศกษาธการกำหนด

2.5) สถานศกษาจะตองเกบรกษาและควบคมแบบพมพของเอกสารใหปลอดภย

อยาใหชำรดสญหายหรอมผนำไปใชในทางมชอบเปนอนขาด

3) แบบรายงานผสำเรจการศกษา (ปพ.3) เปนแบบบนทกรายงานรายชอและขอมล

ของผสำเรจการศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนหลกฐานสำหรบตรวจสอบ

ยนยน และรบรองความสำเรจ และวฒการศกษาของผสำเรจการศกษาแตละคนตอเขตพนทการศกษา

และกระทรวงศกษาธการขอกำหนดของเอกสารมดงน

3.1) เอกสารสำหร บบ นท ก รายงานรายช อและข อม ลผ ส ำ เ ร จหล กส ตร

การศกษาขนพนฐานแตละชวงชน ไดแก ชนประถมศกษาปท 3 ชนประถมศกษาปท 6 สำหรบ

หลกสตรการศกษา9ป(ชนมธยมศกษาปท3)

3.2) ใหสถานศกษาใชแบบพมพเอกสารตามรปแบบทกระทรวงศกษาธการกำหนด

3.3) ใหสถานศกษาจดทำเอกสารนสำหรบชวงชนท 1 และชวงชนท 2 จำนวน

1 ชด เกบรกษาไวทสถานศกษา สำหรบชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 ใหสถานศกษาจดทำ

เอกสารน จำนวน 3 ชด เกบรกษาไวทสถานศกษา 1 ชด ทสำนกงานเขตพนทการศกษา 1 ชด

และกระทรวงศกษาธการอก1ชดทเกบรกษาทกระทรวงศกษาธการถอเปนเอกสารตนฉบบ

3.4) สถานศกษาและหนวยงานทเกบรกษาเอกสารนจะตองดแลรกษาเอกสารน

อยาใหชำรดสญหาย หรอขอมลถกเปลยนแปลงแก ไขเปนอนขาด และตองเกบรกษาไวในสถานทม

Page 31: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

ความปลอดภยไวตลอดไปเพอความสะดวกในการคนหาขอมล สถานศกษาอาจเกบขอมลในเอกสารนไวในรปของCD-ROMหรอเทคโนโลยอนใดอกทางหนงกได 3.5) สถานศกษาจะตองจดทำสงเอกสารทจดทำเรยบรอยแลวไปใหหนวยงานทกำหนดภายในเวลา30วนหลงจากผเรยนไดรบการอนมตใหสำเรจการศกษา ข. เอกสารหลกฐานการศกษาทสถานศกษาดำเนนการเอง เปนเอกสารหลกฐานทางการศกษาทสถานศกษาจดทำขน เพอใชสำหรบบนทกตรวจสอบรายงาน และรบรองขอมลผลการดำเนนการพฒนาผเรยนตามภารกจในการประเมนผลการเรยนของสถานศกษาในลกษณะตาง ๆ ดงน เพอใหการจดทำเอกสารของสถานศกษามความสอดคลองกบแนวปฏบตในเรองตาง ๆ ซงแตละสถานศกษาไดกำหนดไวทำใหเกดความคลองตวและประสทธภาพในการดำเนนการของสถานศกษา จงใหแตละสถานศกษาสามารถดำเนนการออกแบบจดทำและควบคมการใชเอกสารหลกฐานการศกษาสวนหนงไดเอง เอกสารหลกฐานการศกษาทสถานศกษาสามารถดำเนนการเองทกำหนดในแนวปฏบตในการวดและประเมนผลการเรยนมดงน 1) แบบแสดงผลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค (ปพ.4) เปนเอกสารรายงานพฒนาการดานคณลกษณะของผเรยนเกยวกบคณธรรม จรยธรรมคานยม และคณลกษณะอนพงประสงคอนทสถานศกษากำหนดขน เพอพฒนาผเรยนเปนพเศษเพอการแกปญหาหรอสรางเอกลกษณใหผเรยนตามวสยทศนของโรงเรยน เปนการรายงานผลการประเมนทแสดงถงสภาพหรอระดบคณธรรม จรยธรรม คานยม และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนในแตละชวงชนสถานศกษาจะตองจดทำเอกสารนใหผเรยนทก ๆ คน ควบคกบระเบยนแสดงผลการเรยน เพอนำไปใชเปนหลกฐานแสดงคณลกษณะของผเรยน เพอประกอบในการสมครเขาศกษาตอหรอสมครทำงานขอกำหนดของเอกสารมดงน 1.1)เปนเอกสารแสดงพฒนาการ หรอสภาพของคณลกษณะอนพงประสงคแตละประการของผเรยนในแตละชวงชน 1.2)ขอมลทจะบนทกในเอกสารสถานศกษาสามารถกำหนดตามความเหมาะสมดงน ✿เลขทเอกสาร ✿ชอสถานศกษา ✿ชวงชนทเรยน ✿ชอ-สกลและขอมลสวนตวของผเรยน ✿รายการคณธรรมจรยธรรมคานยมและคณลกษณะอนพงประสงคอนๆ ✿ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคแตละประการ ✿รปถายของผเรยน ✿ลายมอชอของผจดทำเอกสาร ✿ลายมอชอของหวหนาสถานศกษาและประทบตราสถานศกษา ✿วนเดอนปทออกเอกสาร

Page 32: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

1.3)สถานศกษาเปนผออกแบบและจดทำเอกสารใหมความสวยงามและคงทนถาวร

สามารถเกบรกษาไว ไดตลอดไป

1.4)สถานศกษาจะตองออกเอกสารนใหกบผสำเรจการศกษาแตละชวงชนใหสอดคลอง

กบเกณฑการผานชวงชนตาง ๆ และตองจดทำสำเนาเอกสารทออกใหกบผสำเรจการศกษาเกบรกษา

ตลอดไปดวย

1.5)กรณผเรยนรบเอกสารน ไปแลวถามความประสงคจะรบเอกสารนใหมสถานศกษา

จะตองออกเปนใบแทนให โดยใบแทนจะมลกษณะแตกตางจากเอกสารจรงตามลกษณะทสถานศกษา

กำหนดและจะมขอมลเพมเตมจากเอกสารจรงคอ

✿อางเลขทของเอกสารจรงทเคยออกให ไปแลว

✿สาเหตของการออกเอกสารใบแทน

1.6)สถานศกษาจะตองเกบรกษาตนฉบบเอกสาร และควบคมแบบฟอรมของเอกสาร

ใหปลอดภยอยาใหสญหายมการเปลยนแปลงแก ไขขอมลหรอมผใดนำไปใชในทางมชอบเปนอนขาด

✿ใหผเรยนเกบรกษาเอกสารน ไวเปนหลกฐานจากการศกษาเชนเดยวกบระเบยน

แสดงผลการเรยน (ปพ.1) เพราะจะตองนำไปแสดงเพอการสมครเขาศกษาตอหรอสมครงาน

ควบคกน

2) เอกสารบนทกผลการพฒนาคณภาพผเรยน (ปพ.5)

เปนเอกสารสำหรบผสอนใชบนทกเวลาเรยน ขอมลผลการวดและประเมนผลการเรยน

และขอมลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนแตละคนทเรยนในหองหรอกลมเดยวกน

เพอใชเปนขอมลในการจดกจกรรมการเรยนการสอนปรบปรงแก ไขสงเสรมและตดสนผลการเรยน

ของผเรยนรวมทงใชเปนหลกฐานสำหรบตรวจสอบยนยนสภาพการเรยนการมสวนรวมในกจกรรม

ตางๆและผลสมฤทธของผเรยนแตละคนขอกำหนดของเอกสารมดงน

2.1)ใชบนทกเวลาเรยน ขอมลการวดและประเมนผลการเรยน และขอมลการพฒนา

คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนทงหองหรอกลมทเรยนรวมกนโดยบนทกเปนรายบคคล

2.2)ขอมลทจะบนทกในเอกสารสถานศกษา สามารถพจารณากำหนดไดตามความ

เหมาะสม

✿ขอมลของสถานศกษา

✿ชอ-สกลผสอนหรอทปรกษา

✿ชอ-สกลและเลขประจำตวประชาชนของผเรยนทกคนทเรยนในหองหรอ

กลมทเรยนรวมกน

✿กำหนดลกษณะการใชเวลาในการเขาเรยนหรอรวมกจกรรมการเรยน ผเรยน

ในชวงเวลาทสถานศกษากำหนดใหเปนเวลาเรยนจำแนกเปนเวลามามาสายปวยลาขาด

Page 33: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

✿สรปรวมเวลาเรยนของผเรยนแตละคน

✿เวลาเรยนของแตละคนคดเปนรอยละของเวลาเรยนเตม

✿รายการผลการเรยนรทคาดหวงรายป(ของรายวชาทใชเอกสาร)

✿ระดบผลการเรยน

✿เกณฑการประเมนใหระดบผลการเรยน

✿รายการคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา

✿เกณฑหรอขอบงชในการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา

✿ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา

✿ผลการประเมนการอานคดวเคราะหและเขยนของผเรยน

ลกษณะการบนทกขอมล

(1) การบนทกเวลาเรยนตามลกษณะเวลาเรยนของแตละวชา โดยบนทกเวลาเรยน

ของผเรยนทงหองหรอกลมตลอดการเรยนในแตละรายวชา

(2) การบนทกขอมลการวดและประเมนผลการเรยนใหบนทกคะแนนและขอมลการวด

และประเมนผลการเรยนเปนรายวชา โดยบนทกขอมลของทกคนในหองหรอกลมเดยวกนจากผประเมน

ทกฝายไวในเอกสารเลมเดยวกนใหเสรจสมบรณแตละรายวชา

(3) การบนทกผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ใหบนทกผลการประเมนผเรยน

ทกคนในหองหรอกลมเดยวกนจากผประเมนทกฝายไวในเอกสารเลมเดยวกน โดยอาจารยทปรกษา

เปนผบนทกผลการประเมน อาจบนทกเปนคะแนนทไดจากเครองมอทใชในการประเมนแตละประเภท

หรอบนทกเปนเสนพฒนาการ(Profile)หรอคำบรรยายคณลกษณะอนพงประสงคแตละประการได

(4) การบนทกผลการประเมนความสามารถในการอาน คด วเคราะห และเขยน ใหบนทก

ผลการประเมนผเรยนทกคนในหอง หรอกลมเดยวกนจากผประเมนทสถานศกษากำหนดไว ใน

เอกสารเลมเดยวกนโดยอาจารยทปรกษาเปนผบนทก

(5) การออกแบบและจดทำเอกสารสถานศกษาเปนผออกแบบจดทำเอกสาร โดยคำนงถง

ความถกตองครบถวนสมบรณของขอมลความสะดวกชดเจนในการบนทกขอมลการนำเอกสารไปใช

เปนสำคญ สถานศกษาอาจออกแบบใหบนทกขอมลในขอ 1) 2) และ 3) ไวในเลมเดยวกนหรอ

แยกกนกได

(6) กรณผเรยนยายสถานศกษาระหวางป (สำหรบชนประถมศกษาปท 1-3, 4-6 และ

ชนมธยมศกษาปท 1-3) ใหสถานศกษาจดทำใบแจงจำนวนเวลาเรยน ขอมลผลการเรยน

ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค และผลการประเมนความสามารถการอาน คดวเคราะห

และเขยนของผเรยนในปหรอภาคเรยนทกำลงเรยน โดยคดลอกจากเอกสารน ใหผเรยนนำไปให

สถานศกษาทรบผเรยนเขาศกษาตอใชเปนขอมลสำหรบรวมกบขอมลทจะเกดขนในสถานศกษาใหม

เปนขอมลผลการพฒนาของผเรยนตอไป

Page 34: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

(7) แบบบนทกผลการพฒนาคณภาพผเรยน เมอใชกรอกขอมลแลว สถานศกษาควรเกบ

ขอมลไวเปนหลกฐานสำหรบตรวจสอบเปนเวลาอยางนอย3ป

3) เอกสารรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล (ปพ.6)

เปนเอกสารสำหรบบนทกขอมลทเกยวกบผลการเรยน พฒนาการในดานตาง ๆ และ

ขอมลอน ๆ ของผเรยน ทงทสถานศกษาและทบานเพอใชสำหรบสอสารระหวางสถานศกษา

กบผปกครองของผเรยนใหรบทราบและเกดความเขาใจในตวผเรยนรวมกน ขอกำหนดของเอกสาร

มดงน

3.1)เปนเอกสารสำหรบบนทกขอมลเกยวกบการพฒนาคณภาพของผเรยนเปนรายบคคล

3.2)ขอมลทบนทกในเอกสารสถานศกษาสามารถพจารณากำหนดตามความเหมาะสม

✿ขอมลสวนตวของผเรยนและเลขประจำตวประชาชนของผเรยน

✿เวลาเรยน

✿การวดผลและประเมนผลการเรยนและการตดสนผลการเรยน

✿ผลงานหรอความสำเรจทนาภาคภมใจ (เปนการนำรายชอผลงานดเดนของ

ผเรยน ทงทเกดจากการเรยนโดยตรง และเกดจากการดำเนนงานสวนตวมาบนทกไวปละ 1-2 ชน

โดยผเรยนเปนผกรอกแลวใหผปกครองและสถานศกษารวมกนรบรองและแสดงความคดเหน

ตอผลงานแตละชน)

✿ความเหนชอบของสถานศกษาและผปกครองทมตอผเรยนเกยวกบผลการเรยน

✿รายการคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา

✿ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคแตละประการ อาจรายงานผลการ

ประเมนเปนเสนพฒนาการ(Profile)หรอคำบรรยายสรปสภาพของคณลกษณะอนพงประสงคกได

✿รายการกจกรรมและผลการประเมนกจกรรม

✿ผลการประเมนความสามารถในการอานคดวเคราะหและเขยน

✿รปถายของผเรยน

✿ลายมอชอของผจดทำเอกสาร

✿ลายมอชอของหวหนาสถานศกษาและประทบตราสถานศกษา

✿วนเดอนปทรายงานขอมล

✿ขอมลทสถานศกษาเหนสมควรนำมาบนทกไว

3.3)สถานศกษาเปนผออกแบบจดทำเอกสารนใชเองใหเหมาะสมกบสถานศกษาของตน

3.4)สถานศกษาจะตองบนทกขอมลตาง ๆ ใหเปนปจจบนและสงเอกสารนใหผปกครอง

ของผเรยนอยางตอเนองเมอมการบนทกขอมลใหมๆไมควรนอยกวาภาคเรยนละ2ครง

3.5)กรณผเรยนยายสถานศกษาใหผเรยนนำเอกสารรายงานผลการพฒนาผเรยน

รายบคคล ฉบบทกำลงใชอยไปใหสถานศกษาแหงใหม เพอใชดลพนจวาจะใชเอกสารฉบบเดมตอไป

Page 35: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

หรอจดทำเอกสารใหม ถาสถานศกษาแหงใหมจะทำเอกสารใหม เมอคดลอกขอมลจากเอกสารเดม

ลงในเอกสารใหมแลวใหคนเอกสารเดมแกผเรยนนำไปเกบรกษาไว

3.6)ใหผเรยนเกบสะสมเอกสารน ไว ใหครบถวนตลอดเวลา การศกษาตามหลกสตร

การศกษาขนพนฐานทง12ปโดยเกบรวมไวกบระเบยนสะสม(ปพ.8)

4) ใบรบรองผลการศกษา (ปพ.7)

เปนเอกสารทสถานศกษาออกใหผเรยนเปนการเฉพาะกจ เพอรบรองสถานภาพทางการ

ศกษาของผเรยนเปนการชวคราว ทงในกรณผเรยนยงไมสำเรจการศกษาและสำเรจการศกษาแลว

ขอกำหนดของเอกสารมดงน

4.1)เปนเอกสารรบรองสถานภาพทางการศกษาของผเรยนเปนการชวคราวสถานศกษา

ออกใหแกผเรยน เพอนำไปใชแทนระเบยนแสดงผลการเรยน แบบแสดงพฒนาการคณลกษณะ

อนพงประสงคหรอหลกฐานแสดงวฒทางการศกษาในการสมครสอบสมครงานหรอศกษาตอ

4.2)เปนเอกสารทสถานศกษาออกใหกบผเรยนทกระดบชน

4.3)ขอมลทจะบนทกในเอกสารสถานศกษา สามารถพจารณากำหนดไดตามความ

เหมาะสม

✿ชอสถานศกษาและสถานทตง

✿ชอ-สกลผเรยนเลขประจำตวนกเรยนและเลขประจำตวประชาชน

✿สถานภาพทางการศกษาของผเรยนทสถานศกษาใหการรบรอง

✿วนเดอนปทออกเอกสาร

✿รปถายของผเรยน

✿ลายมอชอผจดทำเอกสาร

✿ลายมอชอผบรหารสถานศกษา

4.4)สถานศกษาเปนผออกแบบจดทำและควบคมการออกเอกสารเอง

4.5)ใบรบรองผลการเรยนมชวงเวลารบรอง120วน

5) เอกสารระเบยนสะสม (ปพ.8)

เปนเอกสารสำหรบบนทกขอมลเกยวกบพฒนาการและผลงานดานตาง ๆ ของผเรยน

ทงทสถานศกษาและทบาน เพอประโยชนในการแนะแนวผเรยนในทก ๆ ดาน ขอกำหนด

ของเอกสารมดงน

5.1)รายการสำหรบบนทกขอมลเกยวกบพฒนาการของผเรยนในดานตาง ๆ เปน

รายบคคล

5.2)สถานศกษาเปนผออกแบบจดทำเอกสารใหเหมาะสมกบสถานศกษาของตนและ

ใหมความคงทนสามารถเกบรกษาและใชตอเนองไดตลอด12ป

Page 36: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

5.3)เปนเอกสารทผเรยนใชตอเนองกนไดตลอด 12 ป ทงกรณศกษาในสถานศกษา

เดยวกนหรอยายสถานศกษาหรอเปลยนรปแบบการศกษา

6) สมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9)

เปนเอกสารทสถานศกษาจดทำขน เพอบนทกรายการรายวชาตาง ๆ ทผเรยนจะตอง

เรยนในแตละชวงชนตามโครงสรางหลกสตรของสถานศกษาพรอมดวยผลการประเมนผลการเรยน

ของแตละรายวชา เปนเอกสารทสถานศกษาออกใหผเรยน สำหรบใชศกษาและนำไปแสดงให

บคคลหรอหนวยงานทสนใจไดทราบโครงสรางหลกสตรและรายละเอยดของรายวชาตาง ๆ ของ

สถานศกษา พรอมดวยผลการเรยนของผ เรยนจากการเรยนแตละรายวชา กรณทผ เรยน

ยายสถานศกษา ขอมลในสมดบนทกผลการเรยนรจะเปนประโยชนในการนำไปใชเปนขอมลในการ

เทยบโอนผลการเรยนจากสถานศกษาเดมไปเปนผลการเรยนตามหลกสตรของสถานศกษาใหม

6.1)การจดทำสมดบนทกผลการเรยนร(ปพ.9)

✿สถานศกษาตองจดทำสมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9) โดยสถานศกษาดำเนนการ

ออกแบบและจดทำแบบพมพของเอกสารเอง ควรออกแบบใหมความสวยงาม สะดวกในการใช

และมความคงทนถาวรไมฉกขาดหรอชำรดเสยหายงาย เพอใหผเรยนเกบรกษาไวตลอดไปสำหรบ

เปนหลกฐานแสดงโครงสรางหลกสตร รายละเอยดของรายวชาตางๆและผลการเรยนรของผเรยนเอง

ซงผเรยนเองอาจจะตองนำไปแสดงเปนหลกฐานในการสมครเขาศกษาตอ สมครงาน หรอเพอการ

อนใดทผเรยนจะตองแสดงรายละเอยดของผลการเรยนตามหลกสตรทไดศกษามา เนองจากหลกสตร

ของแตละสถานศกษาไมเหมอนกน

✿ลกษณะของสมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9) ควรออกแบบเปนสมดบรรจ

รายวชาทงหมดทสถานศกษาสรางขนเพอใหผเรยนเลอกเรยนในแตละชวงชนและขอมลอนๆดงน

*แตละรายวชาควรบรรจขอมลดงน

✿ชอรายวชา

✿รหสของรายวชา

✿นำหนก/เวลาเรยนของรายวชา

✿ผลการเรยนรทคาดหวง

✿มาตรฐานการเรยนรชวงชนทเกยวของกบผลการเรยนรทคาดหวง

✿คำอธบายรายวชา

✿ผลการเรยนรดานคณภาพและปรมาณ

✿ลายมอชอผสอนหรออาจารยทปรกษา

*ขอมลผลการปฏบตกจกรรมพฒนาผเรยน

*ขอมลผลการประเมนการอานคดวเคราะหและเขยน

*ขอมลประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

Page 37: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร �0

*ขอมลสรปผลการเรยนตลอดชวงชน

*ลายมอชอผบรหารสถานศกษา

✿สถานศกษาสามารถออกแบบสมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9) ใหเปนสวนหนง

ของแบบรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล (ปพ.6) ใหบนทกและรายงานผลการเรยน

สวนทเปนผลการเรยนรายวชาตามกลมสาระการเรยนรตาง ๆ และใชเปนเอกสารควบคกนเพอไมให

เกดความซำซอนในการบนทกขอมลและการจดทำเอกสารได

✿สถานศกษาจดทำสมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9) ใหผเรยนแตละคน เมอเรม

การศกษาแตละชวงชน โดยบนทกผลการเรยนรายวชาตาง ๆ ทเรยนในแตละภาคหรอปการศกษา

และบนทกสะสมเรอยไปตลอดชวงชน

กรณรบผ เรยนใหมเขาเรยนระหวางชวงชน ใหผ เรยนใหมนำสมดบนทก

ผลการเรยนร (ปพ.9) จากสถานศกษาเดมไปใชเปนขอมลในการดำเนนการเทยบโอนผลการเรยน

ตามระเบยบการเทยบโอนผลการเรยนของสถานศกษา แลวดำเนนการจดทำสมดบนทกผลการเรยน

รายวชาฉบบของสถานศกษาใหกบผเรยนใหมให ไดรายวชาตาง ๆ ตามหลกสตรของสถานศกษา

ตามทเทยบโอนไดแลว ดำเนนการบนทกผลการเรยนรของผเรยนสะสมตอไปตามปกต สวนสมดบนทก

ผลการเรยนร(ปพ.9)ฉบบของสถานศกษาเดมใหคนผเปนเจาของนำไปเกบรกษาไวตอไปตามปกต

✿เมอสนสดภาคเรยนหรอสนปการศกษา ใหสถานศกษาสงสมดบนทกผลการเรยนร

(ปพ.9) ทบนทกขอมลผลการเรยนรายวชาตาง ๆ ทเรยนในภาคเรยนหรอปนน ๆ แลวใหผปกครอง

รบทราบพรอมกบแบบรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล(ปพ.6)

✿เมอผเรยนจบชวงชน ใหสถานศกษาสรปผลการเรยนตามรายการในแบบฟอรม

สรปผลการเรยนตลอดชวงชน แลวมอบสมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9) ใหผเรยนนำไปเกบรกษา

แลวใชเปนหลกฐานอางองผลการเรยนของตนตอไป

✿กรณผเรยนออกจากสถานศกษาระหวางชวงชน ใหสถานศกษากรอกขอมล

ผลการเรยนทงหมดของผเรยนทเรยนไดรายวชาทอยระหวางกำลงศกษาใหกรอกผลการเรยนเทาทม

ทงหมด รวมทงจดทำสรปผลการเรยนตามทเปนจรงดวย ใหผเรยนนำสมดน ไปมอบใหสถานศกษา

ทเขาศกษาใหมเพอใชเปนขอมลในการขอเทยบโอนผลการเรยนตอไป

✿เมอสนสดภาคเรยนหรอสนปการศกษา ใหสถานศกษาสงสมดบนทกผลการ

เรยนร (ปพ.9) ทบนทกผลการเรยนรายวชาตาง ๆ ทเรยนในปนน ๆ แลวใหผปกครองรบทราบ

พรอมกบแบบรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล(ปพ.6)

✿เมอผเรยนจบชวงชน ใหสถานศกษาสรปผลการเรยนตามรายการในแบบฟอรม

สรปผลการเรยนตลอดชวงชน แลวมอบสมดบนทกผลการเรยนร (ปพ.9) ใหผเรยนนำไปเกบรกษา

และใชเปนหลกฐานอางองผลการเรยนของตนตอไป

Page 38: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

✿กรณผเรยนออกจากสถานศกษาระหวางจบชวงชน ใหสถานศกษากรอกขอมล

ผลการเรยนทงหมดของผเรยนทเรยนได รายวชาทอยระหวางกำลงศกษาใหกรอกผลการเรยนเทาทม

ทงหมด รวมทงจดทำสรปผลการเรยนตามทเปนจรงดวย ใหผเรยนนำสมดน ไปมอบใหสถานศกษา

ทเขาศกษาใหมเพอใชเปนขอมลในการขอเทยบโอนผลการเรยนตอไป

6.2)การออกใบสทธและใบรบรองสถานศกษา(พนกำหนด10ป)

✿เมอมผมายนขอใหสถานศกษาออกใบสทธและใบรบรองทขอรบเมอพนกำหนด

10ปใหผบรหารสถานศกษาตรวจสอบวาจบการศกษาตามหลกสตรดงกลาวจรงหรอไมแลวจงออก

ใบสทธหรอใบรบรองไดโดยปฏบตราชการแทนเลขาธการคณะกรรมการ

6.3)การออกใบสทธและหนงสอรบรองความรของสถานศกษา (กรณสญหายหรอ

เสยหาย)

✿เมอมผมายนขอใหสถานศกษาออกใบสทธหรอหนงสอรบรองความร ในกรณ

ทเอกสารเดมเกดการสญหายหรอเสยหายใหสถานศกษาดำเนนการดงน

1)ใหผขอแจงความถงเหตแหงการสญหายหรอเสยหายตอเจาพนกงานตำรวจ

เพอลงบนทกประจำวน

2)ยนคำรองพรอมแนบเอกสารการแจงความตอสถานศกษา

3)สถานศกษาตรวจหลกฐานทางทะเบยนทเกยวของ

4)ออกใบแทนใบสทธหรอหนงสอรบรองความร

5)ลงบนทกในหมายเหตประจำวนของสถานศกษาไวเปนหลกฐาน

6)จดทำทะเบยนการออกหนงสอรบรองความร

4. การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 4.1 ศกษาและสรางความตระหนกเกยวกบการศกษาวเคราะห วจย และการนำผลวจย

มาใชในการบรหารจดการและการพฒนาคณภาพการจดการเรยนรของสถานศกษา

4.2ศกษาวเคราะหวจยเพอพฒนาคณภาพการเรยนร

4.3ดำเนนการวจยเพอพฒนาการเรยนร และใชเปนแนวทางการแกปญหาคณภาพ

การเรยนรของผเรยน

4.4ศกษาเอกสารทเกยวกบขอมลและผลงานวจยเพอพฒนากระบวนการจดการเรยนร

และพฒนาคณภาพนกเรยนในความรบผดชอบ

4.5 สรางเครอขายในการศกษา วเคราะห วจยกระบวนการจดการเรยนรทงภายในโรงเรยน

ระหวางโรงเรยนเขตพนทการศกษาและสวนกลาง

4.6วจยประเมนผลเพอพฒนานวตกรรมการจดการเรยนรของสถานศกษา

Page 39: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

5. การพฒนาสอ นวตกรรม เทคโนโลยทางการศกษา 5.1 ศกษา สำรวจ วเคราะหสภาพปญหา การจดหา การเลอก การใช และการประเมน

คณภาพสอนวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใชจดการเรยนการสอนและการบรหารงาน

วชาการของสถานศกษาในทกกลมสาระการเรยนรสำหรบเดกปกตและเดกพการเรยนรวม

5.2 จดหาสอและเทคโนโลยททนสมยอยางหลากหลาย เพอใช ในการเรยนการสอน

และการพฒนางานดานวชาการ

5.3เลอกใชสอและเทคโนโลยทผานการประเมนคณภาพทางวชาการ จากคณะกรรมการ

ของสถานศกษา คณะกรรมการของ สพท. และหรอกระทรวงศกษาธการแลว โดยดำเนนการ

คดเลอกในรปของคณะกรรมการและประเมนการใชสออยางสมำเสมอ

5.4ผลต พฒนาสอ นวตกรรมการเรยนการสอน รวมทงประเมนคณภาพสอฯ เพอเลอกใช

ประกอบการเรยนการสอนทกกลมสาระการเรยนร

5.5มสวนรวมในการพฒนาศนยสอนวตกรรมเทคโนโลยเพอการศกษาในสถานศกษา

5.6 ประสานความรวมมอในการผลต จดหา พฒนา และแลกเปลยนการใชสอ นวตกรรม

และเทคโนโลย เพอการศกษาททนสมย สำหรบใชจดการเรยนการสอนและพฒนางานดานวชาการ

กบสถานศกษาเขตพนทการศกษาผปกครององคกรในทองถนรวมทงหนวยงานและสถาบนอนๆ

5.7ประเมนผลการผลตจดหาพฒนาและใชสอนวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา

อยางตอเนอง

5.8เผยแพรสอ นวตกรรม และเทคโนโลย เพอการศกษาทครผลตและพฒนาใหเพอนคร

สถาบนการศกษา ทงภายในและภายนอกเขตพนทการศกษาไดใชประโยชนตอการเรยนการสอน

และการพฒนาวชาชพครอยางมประสทธภาพ

6. การพฒนาแหลงการเรยนร 6.1สำรวจแหลงการเรยนรทเกยวของกบการพฒนาคณภาพทงในและนอกสถานศกษา

ทงในและนอกเขตพนทการศกษาทโรงเรยนสงกด

6.2จดทำเอกสารรวบรวมเผยแพรแหลงเรยนรแกคร บคลากร ครอบครว องคกร

หนวยงานสถานศกษาอนๆทจดการศกษาบรเวณใกลเคยง

6.3มสวนรวมในการจดตงและพฒนาแหลงเรยนรภายในโรงเรยน รวมทงพฒนาใหเกด

องคความร

6.4ประสานความรวมมอวางแผนกบสถานศกษาอนบคคลครอบครวองคกรหนวยงาน

ทจดการศกษา โดยสงเสรมการใชแหลงเรยนรทแตละแหลงม เพอใชประโยชนใหเกดการเรยนร

รวมกน

Page 40: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

6.5มสวนรวมในการสงเสรม สนบสนนใหเพอนครไดใชแหลงเรยนรเชงอนรกษทงภายในและภายนอกสถานศกษาโรงเรยนในการจดกระบวนการเรยนรใหครอบคลมถงภมปญญาทองถน 7. การพฒนางานหองสมด 7.1มสวนรวมในการจดหาหนงสอ เอกสาร วทยาการวสดอปกรณ สำหรบใหบรการแกนกเรยนบคลากรในโรงเรยนและชมชนอยางเพยงพอและทนสมย 7.2ศกษาการจดระบบการเกบขอมล ทะเบยนหนงสอ เอกสารประเภทตาง ๆ ใหบรการยม-คนหนงสอซอมบำรงเอกสารและสอดานเทคโนโลยททนสมยและมประสทธภาพ 7.3มสวนรวมในการพฒนาหองสมด ทงการบรการบคลากรในโรงเรยนและการใหบรการชมชน 7.4มสวนรวมในการปรบปรง พฒนาหองสมดใหเปนสถานททสามารถสรางองคความรและพฒนาคณภาพการศกษาทมคณภาพ 7.5ใชบรการเยบเลมเขาปกหนงสอและเคลอบพลาสตกเอกสารตอหนวยงานในโรงเรยน 7.6ดแลและประสานงานกบผรบผดชอบโครงการสงเสรมการเรยนรโดยใชอนเทอรเนต 7.7 มสวนรวมกจกรรมตาง ๆ เพอสงเสรม สนบสนนใหคร นกเรยน และบคคลในชมชนรกการอานและการเรยนรเชนสปดาหหองสมดกจกรรมรกการอานเปนตน 7.8สรปรายงานผลการปฏบตงานเสนอตอผบรหารทกภาคเรยน 7.9ปฏบตหนาทอนๆทโรงเรยนมอบหมายเกยวกบการพฒนาหองสมด8. การนเทศการศกษา 8.1ศกษาระบบการนเทศงานวชาการและการเรยนการสอนภายในสถานศกษา ✿รวมเปนคณะกรรมการนเทศภายในสถานศกษา ✿รวมวางแผนนเทศภายในสถานศกษาโดยใชกจกรรมทหลากหลายและเหมาะสมกบสถานศกษา ✿จดทำเครองมอนเทศงานวชาการและการเรยนการสอน 8.2ดำเนนการนเทศงานวชาการและการเรยนการสอนตามทไดรบมอบหมาย ✿สรางความตระหนกความรความเขาใจกบผเกยวของ ✿กำหนดปฏทนการนเทศ ✿ดำเนนการตามแผนนเทศ 8.3ประเมนผลระบบและกระบวนการนเทศภายในสถานศกษา ✿ตงคณะกรรมการประเมนผลการนเทศ ✿จดทำเครองมอประเมนผลการนเทศ ✿ประเมนผลการนเทศอยางตอเนอง

Page 41: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

8.4ประสานงานกบเขตพนทการศกษา เพอพฒนาระบบและกระบวนการนเทศงานวชาการ

และการเรยนการสอนของสถานศกษา

✿ขอความรวมมอเปนวทยากร พฒนาผนเทศเกยวกบความรและทกษะการนเทศ

งานวชาการการเรยนการสอนและการสรางเครองมอนเทศ

✿ขอความรวมมอประเมนระบบและกระบวนการนเทศภายในสถานศกษา

8.5 แลกเปลยนเรยนรและประสบการณการจดระบบการนเทศภายในกบสถานศกษาอน

หรอเครอขายการนเทศภายในเขตพนทการศกษา

✿รวบรวมขอมลสถานศกษาทจดการนเทศภายในสถานศกษาดเดน

✿ศกษาดงานสถานศกษาทจดการนเทศภายในสถานศกษาดเดน

✿พฒนาระบบการนเทศภายในสถานศกษา โดยหวหนากลมสาระและผบรหาร

แบบกลยาณมตรหรอระหวางครผสอน ศกษาสถานการณโลกและสงคมทเปลยนแปลง เพอเชอมโยง

กบองคความรและประสบการณเดม

✿ปรบปรง พฒนาองคความร ใหมอยางตอเนองจนเกดผลดตอการจดประสบการณ

เรยนร

✿แลกเปลยนประสบการเรยนรระหวางครกลมสาระสถานศกษาหรอสถานบนอนๆ

9. งานแนะแนว 9.1จดระบบการแนะแนวทางวชาการและวชาชพภายในสถานศกษาโดยเชอมโยงกบระบบ

ดแลชวยเหลอนกเรยนและกระบวนการเรยนการสอน

✿ตงคณะกรรมการแนะแนวภายในสถานศกษา

✿วางแผนจดกจกรรมแนะแนวทางวชาการและวชาชพภายในสถานศกษา

9.2ดำเนนการแนะแนวและพฒนาศกยภาพผเรยน โดยความรวมมอของครทกคน

ในสถานศกษา

✿ประสานความรวมมอกบฝายปกครอง ครทปรกษาและครทกคน เพอทำความเขาใจ

และขอความรวมมอจดกจกรรมตามแผน

✿จดกจกรรมแนะแนววชาการและวชาชพตามแผนทวางไว

9.3 ตดตามและประเมนผลระบบและกระบวนการแนะแนวในสถานศกษา

✿จดทำเครองมอประเมนผลระบบแนะแนวใหครอบคลมวตถประสงคและกจกรรม

แนะแนว

✿ดำเนนการตดตามประเมนผลการจดกจกรรมอยางตอเนอง

Page 42: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

9.4 ประสานความรวมมอ แลกเปลยนเรยนรและประสบการณดานการแนะแนวกบ

สถานศกษาอนหรอเครอขายแนะแนวภายในเขตพนทการศกษา

✿รวบรวมขอมลสถานศกษาทจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนและแนะแนวดเดน

เปนแบบอยางได

✿ศกษาดงานสถานศกษาทจดระบบดแลชวยเหลอนกเรยนและการแนะแนวดเดน

✿พฒนาระบบแนะแนวภายในสถานศกษาแนวทางการดำเนนงาน

10. การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา แนวทางการดำเนนงานของสถานศกษาประกอบดวย

10.1 จดทำระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษาตามทกฎกระทรวงกำหนดดงน

10.1.1การจดระบบบรหารและสารสนเทศ

10.1.2การพฒนามาตรฐานการศกษา

10.1.3การจดทำแผนพฒนาคณภาพการศกษาหรอแผนกลยทธ และแผนปฏบตการ

ประจำป

10.1.4การดำเนนงานตามแผน

10.1.5การตรวจสอบและทบทวนคณภาพการศกษาประจำป

10.1.6การประเมนคณภาพการศกษา

10.1.7การรายงานคณภาพการศกษาประจำป

10.1.8การผดงระบบการประกนคณภาพการศกษา โดยการจดระบบการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา ควรยดหลกการการมสวนรวมของชมชนและหนวยงานทเกยวของ เชน

สพท.และสพฐ.(สวก.)เปนตน

10.2 จดโครงสรางการบรหารทเออตอการพฒนาคณภาพการศกษาตามระบบการประกน

คณภาพการศกษาภายในสถานศกษา

10.3 แตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา โดยมอำนาจและ

หนาทมดงน

(1)กำหนดแนวทางและวธดำเนนการประกนคณภาพการศกษาภายใน

(2)กำกบตดตาม ใหความเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการดำเนนการประกน

คณภาพการศกษาภายในสถานศกษา

(3)เสนอสถานศกษาแตงตงคณะบคคลทำหนาทตรวจสอบ ทบทวน และรายงาน

การพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา (รายงานประจำป) ทงน ใหกำหนดอำนาจและหนาท

ไวในคำสงแตงตงพรอมทงประชาสมพนธใหรบทราบอยางทวถง

Page 43: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

10.4 สรางความตระหนก เสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบระบบการประกนคณภาพ

การศกษาภายในสถานศกษา

10.5 บคลากรภายในสถานศกษารวมจดทำแนวปฏบตในการประกนคณภาพภายใน

สถานศกษาเพอการยอมรบและยดถอปฏบตรวมกน

10.6 จดระบบขอมลสารสนเทศทมขอมลสารสนเทศครอบคลมภารกจ และสามารถแสดงถง

ประสทธภาพ ประสทธผลของการบรหารจดการศกษาของสถานศกษาไดอยางพอเพยง ถกตอง

ชดเจนเปนปจจบนและสามารถจดเกบเรยกใชขอมลสารสนเทศไดอยางสะดวกรวดเรว

10.7 กำหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

และหรอการศกษาปฐมวยและสามารถเพมเตมเฉพาะในสวนทเปนเอกลกษณของทองถนได

10.8 จดทำแผนพฒนาคณภาพการศกษาหรอแผนกลยทธของสถานศกษา และจดทำแผน

ปฏบตการประจำปรองรบโดยควรคำนงและครอบคลมในเรองตอไปน

(1)เปนแผนทใชขอมลจากการวเคราะหสภาพปญหาและความจำเปนของสถานศกษา

อยางเปนระบบ

(2)กำหนดวสยทศน พนธกจ เปาประสงค ผลผลต และสภาพความสำเรจของ

การพฒนา เชน ผลสมฤทธในวชาการหลก คณลกษณะทพงประสงค เปนตน ซงกำหนดไวอยาง

ตอเนองชดเจนและเปนรปธรรม

(3)กำหนดวธการดำเนนงาน/กลยทธทมหลกวชา ผลวจยหรอขอมลเชงประจกษ

ทอางองไดและสามารถนำไปสเปาประสงคทกำหนดไว ได

(4)กำหนดแหลง/หนวยงานทใหการสนบสนนและเกยวของในแตละดาน

(5)กำหนดบทบาทหนาทของผรบผดชอบ และการเขามามสวนรวมของผปกครอง

ชมชนไวใหชดเจน

(6)กำหนดแผนการใชงบประมาณและทรพยากรอยางมประสทธภาพ

10.9 จดทำแผนการกำกบตดตามตรวจสอบทบทวนและรายงานผลการดำเนนงานตามแผน

10.10 ดำเนนการตามแผนพฒนาคณภาพ/แผนกลยทธ

10.11 ดำเนนการกำกบ ตดตาม ตรวจสอบ ทบทวน และรายงานผลการดำเนนงานตามแผน

พฒนาคณภาพ/แผนกลยทธ

10.12 ประเมนผลการดำเนนงานและความกาวหนาของการพฒนาสถานศกษาตาม

มาตรฐานการศกษาทกำหนด

10.13 จดทำรายงานการพฒนาคณภาพการศกษาประจำป (รายงานประจำป) เสนอ

หนวยงานตนสงกดหนวยงานทเกยวของ

Page 44: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร ��

11.-17. งานพฒนากลมสาระการเรยนร 8 สาระ การดำเนนการเปนไปตามลกษณะงานของแตละกลมสาระ

18. งานกจกรรมพฒนาผเรยน งานกจกรรมพฒนาผเรยน เปนงานทเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

มงเนนเพมเตมจากการจดกจกรรมตามกลมสาระ ประกอบดวย งานกจกรรมแนะแนว หองสมด

กจกรรมชมนม กจกรรมลกเสอ ยวกาชาด หรอกจกรรมอนใดทกำหนดไวในหลกสตร มแนวปฏบต

ดงน

18.1 รวบรวมระเบยบและแนวทางปฏบตเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยน

18.2 จดทำแผนปฏบตการประจำป ปฏทนปฏบตงาน สรป และรายงานผลการปฏบตงาน

ของกจกรรมชมนมลกเสอและกจกรรมแนะแนว

18.3กำหนดกลมผเรยนอาจารยทปรกษาและระบบบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยน

18.4 นเทศ ตดตาม และประเมนผลการปฏบตงานการจดกจกรรมชมนม ลกเสอ

และยวกาชาด

18.5 จดกจกรรมแนะแนวตามโครงสรางของหลกสตร ทงการจดการเรยนรและการจด

บรการตางๆอยางครบถวน

18.6 การจดและพฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยน

18.7การปรบปรงผลการเรยนของนกเรยนทตำกวาเกณฑขนตำของกจกรรมพฒนาผเรยน

18.8ประสานการดำเนนงานกบกลมสาระ

18.9ปฏบตงานอนๆตามทไดรบมอบหมาย

Page 45: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)
Page 46: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 39

บทท 2 การบรหารงบประมาณ

การบรหารและการจดการศกษาของโรงเรยนนตบคคล มวตถประสงคเพอให โรงเรยน

จดการศกษาอยางเปนอสระ คลองตว สามารถบรหารการจดการศกษาไดสะดวก รวดเรว มประสทธภาพ

และมความรบผดชอบ

โรงเรยนนตบคคล นอกจากมอำนาจหนาทตามวตถประสงคขางตนแลว ยงมอำนาจหนาท

ตามทกฎระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการบรหารจดการและขอบเขตการปฏบตหนาท

ของโรงเรยนขนพนฐานทเปนนตบคคลสงกดเขตพนทการศกษา พ.ศ. 2546 ลงวนท 7 กรกฎาคม

พ.ศ. 2546

กฎหมายการศกษาแหงชาต และกฎหมายระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ

จงกำหนดใหโรงเรยนนตบคคลมอำนาจหนาท ดงน

1. ใหผอำนวยการโรงเรยนเปนผแทนนตบคคลในกจการทวไปของโรงเรยนทเกยวของกบ

บคคลภายนอก

2. ใหโรงเรยนมอำนาจปกครอง ดแล บำรง รกษา ใชและจดหาผลประโยชนจากทรพยสน

ทมผบรจาคให เวนแตการจำหนายอสงหารมทรพยทมผบรจาคใหโรงเรยน ตองไดรบความเหนชอบ

จากคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานของโรงเรยน

3. ใหโรงเรยนจดทะเบยนลขสทธหรอดำเนนการทางทะเบยนทรพยสนตาง ๆ ทมผอทศให

หรอโครงการซอ แลกเปลยนจากรายไดของสถานศกษาใหเปนกรรมสทธของสถานศกษา

4. กรณโรงเรยนดำเนนคดเปนผฟองรองหรอถกฟองรอง ผบรหารจะตองดำเนนคดแทน

สถานศกษาหรอถกฟองรวมกบสถานศกษา ถาถกฟองโดยมไดอย ในการปฏบตราชการ ในกรอบ

อำนาจ ผบรหารตองรบผดชอบเปนการเฉพาะตว

5. โรงเรยนจดทำงบดลประจำปและรายงานสาธารณะทกสนปงบประมาณ

1. งบประมาณทสถานศกษานำมาใชจาย 1.1แนวคด

การบรหารงานงบประมาณของสถานศกษามงเนนความเปนอสระ ในการบรหารจดการ

มความคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยดหลกการบรหารมงเนนผลสมฤทธและบรหารงบประมาณ

แบบมงเนนผลงาน ใหมการจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา รวมทงจดหารายได

จากบรการมาใชบรหารจดการเพอประโยชนทางการศกษา สงผลใหเกดคณภาพทดขนตอผเรยน

Page 47: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 40

1.2วตถประสงค

เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานงบประมาณมความเปนอสระ คลองตว โปรงใส

ตรวจสอบได

1.2.1 เพอให ไดผลผลต ผลลพธเปนไปตามขอตกลงการใหบรการ

1.2.2 เพอใหสถานศกษาสามารถบรหารจดการทรพยากรท ไดอยางเพยงพอและ

มประสทธภาพ

1.3ขอบขายภารกจ

1.3.1 กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ

1) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแก ไขเพมเตม (ฉบบท 2)

พ.ศ. 2545

2) พระราชบญญตบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546

3) ระเบยบวาดวยการบรหารงบประมาณ พ.ศ. 2545

4) หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

5) แนวทางการกระจายอำนาจการบรหารและการจดการศกษาและสถานศกษา

ตามกฎกระทรวง กำหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอำนาจการบรหารและการจดการศกษา พ.ศ. 2550

2. รายจายตามงบประมาณ จำแนกออกเปน 2 ลกษณะ ไดแก 2.1รายจายของสวนราชการและรฐวสาหกจ

(1) งบบคลากร

(2) งบดำเนนงาน

(3) งบลงทน

(4) งบเงนอดหนน

(5) งบรายจายอน

งบบคลากร หมายถง รายจายทกำหนดใหจายเพอการบรหารงานบคคลภาครฐ ไดแก

รายจายทจายในลกษณะเงนเดอน คาจางประจำ คาจางชวคราว และคาตอบแทนพนกงานราชการ

รวมถงรายจายทกำหนดใหจายจากงบรายจายอนใดในลกษณะรายจายดงกลาว

งบดำเนนงาน หมายถง รายจายทกำหนดใหจายเพอการบรหารงานประจำ ไดแก รายจาย

ทจายในลกษณะคาตอบแทน คาใชสอย คาวสด และคาสาธารณปโภค รวมถงรายจายทกำหนด

ใหจายจากงบรายจายอนใดในลกษณะรายจายดงกลาว

งบลงทน หมายถง รายจายทกำหนดใหจายเพอการลงทน ไดแก รายจายทจายในลกษณะ

คาครภณฑ คาทดนและสงกอสราง รวมถงรายจายทกำหนดใหจายจากงบรายจายอนใดในลกษณะ

รายจายดงกลาว

Page 48: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 41

งบเงนอดหนน หมายถง รายจายทกำหนดใหจายเปนคาบำรงหรอเพอชวยเหลอสนบสนนงาน

ของหนวยงานอสระตามรฐธรรมนญหรอหนวยงานของรฐ ซงมใชสวนกลางตาม พ.ร.บ.ระเบยบ

บรหารราชการแผนดน หนวยงานในกำกบของรฐ องคการมหาชน รฐวสาหกจ องคกรปกครอง

สวนทองถน รวมถงเงนอดหนน งบพระมหากษตรย เงนอดหนนศาสนา

งบรายจายอน หมายถง รายจายทไมเขาลกษณะประเภทงบรายจายใดงบรายจายหนง หรอ

รายจายทสำนกงบประมาณกำหนดให ใชจายในงบรายจายน เชน เงนราชการลบ เงนคาปรบ

ทจายคนใหแกผขายหรอผรบจาง ฯลฯ

อตราเงนอดหนนรายหวนกเรยนตอปการศกษา

ระดบกอนประถมศกษา 1,700 บาท

ระดบประถมศกษา 1,900 บาท

ระดบมธยมศกษาตอนตน 3,500 บาท

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 3,800 บาท

การจดสรรเงนอดหนนรายหวนกเรยน แบงการใชตามสดสวน ดานวชาการ : ดานบรหาร

ทวไป : สำรองจายทง 2 ดาน คอ

1. ดานวชาการ ใหสดสวนไมนอยกวารอยละ 60 นำไปใช ไดในเรอง

1.1 จดหาวสดและครภณฑทจำเปนตอการเรยนการสอน

1.2 ซอมแซมวสดอปกรณ

1.3 การพฒนาบคลากรดานการสอน เชน สงครเขาอบรมสมมนา คาจางชวคราวของคร

ปฏบตการสอน คาสอนพเศษ

2. ดานบรหารทวไป ใหสดสวนไมเกนรอยละ 30 นำไปใช ไดในเรอง

2.1 คาวสด ครภณฑและคาทดน สงกอสราง คาจางชวคราวท ไมใชปฏบตการสอน

คาตอบแทน คาใชสอย

2.2 สำรองจายนอกเหนอดานวชาการและดานบรหารทวไป ใหสดสวนไมเกนรอยละ

20 นำไปใชในเรองงานตามนโยบาย

เงนอดหนนปจจยพนฐานสำหรบนกเรยนยากจน

1. เปนเงนทจดสรรใหแกสถานศกษาทมนกเรยนยากจน เพอจดหาปจจยพนฐานทจำเปนตอ

การดำรงชวตและเพมโอกาสทางการศกษา เปนการชวยเหลอนกเรยนทยากจน ชน ป.1 ถง ม.3 ใหม

โอกาสไดรบการศกษาในระดบทสงขน (ยกเวนสถานศกษาสงกดสำนกบรหารงานการศกษาพเศษ)

2. นกเรยนยากจน หมายถง นกเรยนทผปกครองมรายไดตอครวเรอน ไมเกน 40,000 บาท

Page 49: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 42

3. แนวการใช

ใหใชในลกษณะ ถวจาย ในรายการตอไปน

3.1 คาหนงสอและอปกรณการเรยน (ยมใช)

3.2 คาเสอผาและวสดเครองแตงกายนกเรยน (แจกจาย)

3.3 คาอาหารกลางวน (วตถดบ จางเหมา เงนสด)

3.4 คาพาหนะในการเดนทาง (เงนสด จางเหมา)

3.5 กรณจายเปนเงนสด โรงเรยนแตงตงกรรมการ 3 คน รวมกนจายเงนโดยใชใบสำคญ

รบเงนเปนหลกฐาน

3.6 ระดบประถมศกษา คนละ 1,000 บาท/ป

3.7 ระดบมธยมศกษาตอนตน คนละ 3,000 บาท/ป

1.1) รายจายงบกลาง

(1) เงนสวสดการคารกษาพยาบาล/การศกษาบตร/เงนชวยเหลอบตร

(2) เงนเบยหวดบำเหนจบำนาญ

(3) เงนสำรอง เงนสบทบ และเงนชดเชยขาราชการ

(4) เงนสมทบของลกจางประจำ

2.2รายจายงบกลาง หมายถง รายจายทตงไวเพอจดสรรใหสวนราชการและรฐวสาหกจ

โดยทวไปใชจายตามรายการดงตอไปน

(1) “เงนเบยหวดบำเหนจบำนาญ” หมายความวา รายจายทตงไวเพอจายเปนเงน

บำเหนจบำนาญขาราชการ เงนบำเหนจลกจางประจำ เงนทำขวญขาราชการและลกจาง เงนทดแทน

ขาราชการวสามญ เงนคาทดแทนสำหรบผ ไดรบอนตรายในการรกษาความมนคงของประเทศ

เงนชวยพเศษขาราชการบำนาญเสยชวต เงนสงเคราะหผประสบภยเนองจากการชวยเหลอ

ราชการ การปฏบตงานของชาตหรอการปฏบตตามหนาทมนษยธรรม และเงนชวยคาครองชพ

ผรบเบยหวดบำนาญ

(2) “เงนชวยเหลอขาราชการ ลกจาง และพนกงานของรฐ” หมายความวา รายจาย

ทตงไวเพอจายเปนเงนสวสดการชวยเหลอในดานตาง ๆ ใหแกขาราชการ ลกจาง และพนกงาน

ของรฐ ไดแก เงนชวยเหลอการศกษาของบตร เงนชวยเหลอบตร และเงนพเศษในกรณตาย

ในระหวางรบราชการ

(3) “เงนเลอนขนเลอนอนดบเงนเดอนและเงนปรบวฒขาราชการ หมายความวา

รายจายทตงไวเพอจายเปนเงนเลอนขนเลอนอนดบเงนเดอนขาราชการประจำป เงนเลอนขน

เลอนอนดบเงนเดอนขาราชการท ไดรบเลอนระดบ และหรอแตงตงใหดำรงตำแหนงระหวางป

และเงนปรบวฒขาราชการ

Page 50: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 43

(4) “เงนสำรอง เงนสมทบ และเงนชดเชยของขาราชการ” หมายความวา รายจาย ทตงไวเพอจายเปนเงนสำรอง เงนสมทบ และเงนชดเชยทรฐบาลนำสงเขากองทนบำเหนจ บำนาญขาราชการ (5) “เงนสมทบของลกจางประจำ” หมายความวา รายจายทตงไวเพอจายเปนเงนสมทบทรฐบาลนำสงเขากองทนสำรองเลยงชพลกจางประจำ (6) “คาใชจายเกยวกบการเสดจพระราชดำเนนและตอนรบประมขตางประเทศ” หมายความวา รายจายทตงไวเพอเปนคาใชจายสนบสนนพระราชภารกจในการเสดจพระราชดำเนนภายในประเทศ และหรอตางประเทศ และคาใชจายในการตอนรบประมขตางประเทศทมาเยอนประเทศไทย (7) “เงนสำรองจายเพอกรณฉกเฉนหรอจำเปน” หมายความวา รายจายทตงสำรองไวเพอจดสรรเปนคาใชจายในกรณฉกเฉนหรอจำเปน (8) “คาใชจายในการดำเนนการรกษาความมนคงของประเทศ” หมายความวา รายจายทตงไวเพอเปนคาใชจายในการดำเนนงานรกษาความมนคงของประเทศ (9) “เงนราชการลบในการรกษาความมนคงของประเทศ” หมายความวา รายจาย ทตงไวเพอเบกจายเปนเงนราชการลบในการดำเนนงานเพอรกษาความมนคงของประเทศ (10) “คาใชจายตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดำร” หมายความวา รายจาย ทตงไวเพอเปนคาใชจายในการดำเนนงานตามโครงการอนเนองมาจากพระราชดำร (11) “คาใชจายในการรกษาพยาบาลขาราชการ ลกจาง และพนกงานของรฐ” หมายความวา รายจายทตงไวเปนคาใชจายในการชวยเหลอคารกษาพยาบาลขาราชการ ลกจางประจำ และพนกงานของรฐ 3. เงนนอกงบประมาณ 3.1 เงนรายไดสถานศกษา 3.2 เงนภาษหก ณ ทจาย 3.3 เงนลกเสอ เนตรนาร 3.4 เงนยวกาชาด 3.5 เงนประกนสญญา 3.6 เงนบรจาคทมวตถประสงค เงนรายไดสถานศกษา หมายถง เงนรายไดตามมาตรา 59 แหง พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงเกดจาก 1. ผลประโยชนจากทรพยสนทเปนราชพสด 2. คาบรการและคาธรรมเนยม ทไมขดหรอแยงนโยบาย วตถประสงคและภารกจหลกของสถานศกษา

Page 51: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 44

3. เบยปรบจากการผดสญญาลาศกษาตอและเบยปรบการผดสญญาซอทรพยสนหรอจางทำ

ของจากเงนงบประมาณ

4. คาขายแบบรปรายการ เงนอดหนน อปท. รวมเงนอาหารกลางวน

5. คาขายทรพยสนทไดมาจากเงนงบประมาณ

4. งานพสด “การพสด” หมายความวา การจดทำเอง การซอ การจาง การจางทปรกษา การจาง

ออกแบบและควบคมงาน การแลกเปลยน การเชา การควบคม การจำหนาย และการดำเนนการ

อน ๆ ทกำหนดไวในระเบยบน

“พสด”หมายความวา วสด ครภณฑ ทดนและสงกอสราง ทกำหนดไวในหนงสอการจำแนก

ประเภทรายจายตามงบประมาณของสำนกงบประมาณ หรอการจำแนกประเภทรายจายตามสญญา

เงนกจากตางประเทศ

“การซอ” หมายความวา การซอพสดทกชนดทงทมการตดตง ทดลอง และบรการ

ทเกยวเนองอน ๆ แตไมรวมถงการจดหาพสดในลกษณะการจาง

“การจาง” ใหหมายความรวมถง การจางทำของและการรบขนตามประมวลกฎหมายแพง

และพาณชย และการจางเหมาบรการ แตไมรวมถงการจางลกจางของสวนราชการตามระเบยบของ

กระทรวงการคลง การรบขนในการเดนทางไปราชการตามกฎหมายวาดวยคาใชจายในการเดนทาง

ไปราชการ การจางทปรกษา การจางออกแบบและควบคมงาน และการจางแรงงานตามประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย

4.1 ขอบขายภารกจ

4.1.1 กฎหมาย ระเบยบ และเอกสารทเกยวของ

4.1.2 ระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และแก ไขเพมเตม

4.1.3 ระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกส

พ.ศ. 2549

4.1.4 แนวทางการปฏบตตามระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการพสดดวยวธการ

ทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2549

4.2 หนาทและความรบผดชอบ

4.2.1 จดวางระบบและปฏบตงานเกยวกบจดหา การซอ การจาง การเกบรกษา และ

การเบกพสด การควบคม และการจำหนายพสดใหเปนไปตามระเบยบทเกยวของ

4.2.2 ควบคมการเบกจายเงนตามประเภทเงน ใหเปนไปตามแผนปฏบตราชการรายป

4.2.3 จดทำทะเบยนทดนและสงกอสรางทกประเภทของสถานศกษา

Page 52: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 45

4.2.4 ประสานงานและวางแผนในการใชพนทของสถานศกษา ใหเปนไปตามแผน

พฒนาการศกษา

4.2.5 กำหนดหลกเกณฑวธการและดำเนนการเกยวกบการจดหาประโยชนทราชพสด

การใชและการขอใชอาคารสถานทของสถานศกษาใหเปนไปตามกฎหมายและระเบยบทเกยวของ

ควบคมด ปรบปรง ซอมแซม บำรงรกษาครภณฑ ใหอยในสภาพเรยบรอยตอการใชงานและพฒนา

อาคารสถานท การอนรกษพลงงาน การรกษาสภาพแวดลอม และระบบสาธารณปโภคของ

สถานศกษาใหเปนระเบยบและสวยงาม

4.2.6 จดเวรยามดแลอาคารสถานทของสถานศกษาใหปลอดภยจากโจรภย อคคภย

และภยอน ๆ

4.2.7 จดวางระบบและควบคมการใชยานพาหนะ การเบกจายนำมนเชอเพลง

การบำรงรกษาและการพสดตาง ๆ ทเกยวกบยานพาหนะของสถานศกษาใหเปนไปตามระเบยบ

ทเกยวของ

4.2.8 ใหคำแนะนำ ชแจง และอำนวยความสะดวกแกบคลากรในสถานศกษาเกยว

กบงานในหนาท

4.2.9 เกบรกษาเอกสารและหลกฐานตาง ๆ ไวเพอการตรวจสอบและดำเนนการ

ทำลายเอกสารตามระเบยบทเกยวของ

4.2.10 ประสานงานและใหความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ ทงภายในและภายนอก

สถานศกษา

4.2.11 เสนอโครงการและรายงานการปฏบตงานในหนาทตามลำดบชน

4.2.12 ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย

5. สวสดการและสทธประโยชน 5.1 คาใชจายในการเดนทางไปราชการ

5.1.1 กฎหมายและระเบยบทเกยวของ

5.1.2 พระราชกฤษฎกาคาใชจายในการเดนทางไปราชการ พ.ศ. 2526 และทแก ไข

เพมเตม

5.1.3 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการเบกคาใชจายในการเดนทางไปราชการ

พ.ศ. 2550

5.2 คาใชจายในการเดนทางไปราชการ

การอนมตเดนทางไปราชการ ผมอำนาจอนมตใหเดนทางไปราชการ อนมตระยะเวลา

ในการเดนทางลวงหนา หรอระยะเวลาหลงเสรจสนการปฏบตราชการไดตามความจำเปน

Page 53: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 46

5.3 การนบเวลาเดนทางไปราชการเพอคำนวณเบยเลยง กรณพกคาง

5.3.1 ใหนบ 24 ชวโมงเปน 1 วน

5.3.2 ถาไมถง 24 หรอเกน 24 ชวโมง และสวนทไมถงหรอเกน 24 ชวโมง นบไดเกน

12 ชวโมง ใหถอเปน 1 วน

5.4 การนบเวลาเดนทางไปราชการเพอคำนวณเบยเลยงเดนทาง กรณไมพกคาง

5.4.1 หากนบได ไมถง 24 ชวโมง และสวนทไมถงนบไดเกน 12 ชวโมง ใหถอเปน

1 วน

5.4.2 หากนบได ไมเกน 12 ชวโมง แตเกน 6 ชวโมงขนไป ใหถอเปนครงวน

5.5 การนบเวลาเดนทางไปราชการเพอคำนวณเบยเลยงเดนทาง

5.6 กรณลากจหรอลาพกผอนกอนปฏบตราชการ ใหนบเวลาตงแตเรมปฏบตราชการ

เปนตนไป

5.7 กรณลากจหรอลาพกผอนหลงเสรจสนการปฏบตราชการ ใหถอวาสทธในการเบกจาย

เบยเลยงเดนทางสนสดลงเมอสนสดเวลาการปฏบตราชการ

5.8 หลกเกณฑการเบกคาเชาทพกในประเทศ

Page 54: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 47

บญชหมายเลข 2 อตราเบยเลยงเดนทางในราชอาณาจกร

ในลกษณะเหมาจาย

ผดำรงตำแหนงระดบ 1 ถงระดบ 2 หรอตำแหนงเทยบเทา 180 108

หรอพลทหารถงจาสบเอก พนจาสบเอก พนจาอากาศเอก

หรอพลตำรวจถงจาสบตำรวจ

ผดำรงตำแหนงระดบ 3 ถงระดบ 8 หรอตำแหนง 210 126

ทเทยบเทา หรอขาราชการตลาการซงรบเงนเดอน

ชน 2 ลงมา หรอผชวยผพพากษา หรอดะโตะยตธรรม

หรอขาราชการอยการซงรบเงนเดอนชน 3 ลงมา

หรอขาราชการทหารซงมยศจาสบเอก พนจาเอก

พนจาอากาศเอก อตราเงนเดอนจาสบเอกพเศษ

พนจาเอกพเศษ พนจาอากาศพเศษถงพนเอก นาวาเอก

นาวาอากาศเอก หรอขาราชการตำรวจซงมยศ

นายดาบตำรวจถงพนตำรวจเอก

ผดำรงตำแหนงระดบ 9 ขนไป หรอตำแหนงทเทยบเทา 240 144

หรอขาราชตลาการซงรบเงนเดอนชน 3 ขนตำขนไป

หรอขาราชการอยการซงรบเงนเดอนชน 4 ขนไป หรอ

ขาราชการทหารซงมยศพนเอก นาวาเอก นาวาอากาศเอก

อตราเงนเดอนพนเอกพเศษ นาวาเอกพเศษ

นาวาอากาศเอกพเศษขนไป หรอขาราชการตำรวจซงม

ยศพนตำรวจเอกอตราเงนเดอนพนตำรวจเอกพเศษขนไป

ขาราชการ ประเภทก. ประเภทข.

ประเภท ก. ไดแก

(1) การเดนทางไปราชการนอกจงหวดพนททตงสำนกงานซงปฏบตราชการปกต

(2) การเดนทางไปราชการจากอำเภอหนงไปปฏบตราชการในอำเภอเมองในจงหวดเดยวกน

ประเภท ข. ไดแก

(1) การเดนทางไปราชการในทองทอนนอกจากทกำหนดในประเภท ก.

(2) การเดนทางไปราชการในเขตกรงเทพมหานครซงเปนทตงสำนกงานซงปฏบตราชการ

ปกต

Page 55: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 48

บญชหมายเลข 3 อตราคาเชาทพกในราชอาณาจกร

หมายเหต กรณผดำรงตำแหนงระดบ 8 ลงมา และผดำรงตำแหนงระดบ 9 หวหนาสวนราชการ

สามารถกำหนดหลกเกณฑอตราคาเชาทพกเหมาจายตำกวาทกำหนดได โดยอาศยอำนาจตาม มาตรา 6

แหงพระราชกฤษฎกาคาใชจายในการเดนทางไปราชการ พ.ศ. 2526 และทแก ไขเพมเตม

5.9 กรณเดนทางไปราชการในทองททมคาครองชพสงหรอเปนแหลงทองเทยว

1) ใหเบกคาทพกสงกวาอตราทกรมฯ กำหนดเพมขนอกไมเกนรอยละ 25 กรมฯ

กำหนดไว 6 จงหวด ดงน 1. จ.ชลบร (บางแสน พทยา) 2. จ.ภเกต 3. จ.พงงา 4. จ.กระบ

5. จ.สราษฎรธาน (เกาะสมย) 6. จ.ตราด (เกาะชาง)

ผดำรงตำแหนงระดบ 8 ลงมา หรอตำแหนงเทยบเทา เหมาจาย ไมเกน 1,000

หรอขาราชการตลาการซงรบเงนเดอนชน 2 ลงมา

หรอผชวยผพพากษา หรอดะโตะยตธรรม หรอขาราชการอยการ

ซงรบเงนเดอนชน 3 ลงมา หรอขาราชการทหารซงมยศพนเอก

นาวาเอก นาวาอากาศเอกลงมา หรอขาราชตำรวจ

ซงมยศพนตำรวจเอกลงมา

ผดำรงตำแหนงระดบ 9 หรอตำแหนงทเทยบเทา หรอขาราชการ เหมาจาย ไมเกน 1,600

ตลาการซงรบเงนเดอนชน 3 ขนตำ หรอขาราชการอยการซง

รบเงนเดอนชน 4 หรอขาราชการทหารซงมยศพนเอก นาวาเอก

นาวาอากาศเอก อตราเงนเดอนพนเอกพเศษ นาวาเอกพเศษ

นาวาอากาศเอกพเศษ หรอขาราชการตำรวจซงมยศพนตำรวจเอก

อตราเงนเดอนพนตำรวจเอกพเศษ

ผดำรงตำแหนงระดบ 10 ขนไป หรอตำแหนงทเทยบเทา เทาทจายจรง ไมเกน 2,500

หรอขาราชการตลาการซงรบเงนเดอนชน 3 ขนสงขนไป

หรอขาราชการอยการซงรบเงนเดอนชน 5 ขนไป หรอ

ขาราชการทหารซงมยศพลตร พลเรอตร พลอากาศตรขนไป

หรอขาราชการตำรวจซงมยศพลตำรวจตรขนไป กรณเดนทาง

ไปราชการเปนหมคณะ หากผดำรงตำแหนงดงกลาวขางตน กรณเพมอกหนงหองเบกเพม

เปนหวหนาคณะและมความจำเปนตองใชสถานทเดยวกนกบทพก ไดเทาทจายจรง ไมเกน 2,500

เพอเปนทประสานงานของคณะหรอกบบคคลอน ใหเบกคาเชาทพก กรณเชาหองชดเบกไดเทาท

เพมขนสำหรบหองพกอกหนงหอง หรอจะเบกคาเชาชดแทนกได จายจรง ไมเกน 5,000

ขาราชการ บาท:วน

Page 56: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 49

6. การเบกคาพาหนะ 6.1 โดยปกตใหใชยานพาหนะประจำทาง และใหเบกคาพาหนะโดยประหยด

6.2 กรณไมมยานพาหนะประจำทาง หรอมแตตองการความรวดเรว เพอประโยชนแก

ทางราชการ ใหใชยานพาหนะอนได แตตองชแจงเหตผลและความจำเปนไว ในหลกฐานขอเบก

คาพาหนะนน

6.3 ขาราชการระดบ 6 ขนไป เบกคาพาหนะรบจางได ในกรณตอไปน

6.3.1 การเดนทางไป-กลบ ระหวางสถานทอย ทพก หรอสถานทปฏบตราชการ

กบสถานยานพาหนะประจำทาง หรอสถานทจดพาหนะทใชเดนทางภายในเขตจงหวดเดยวกน

6.3.2 การเดนทางไป-กลบ ระหวางสถานทอย ทพก กบสถานทปฏบตราชการ

ภายในเขตจงหวดเดยวกน วนละไมเกน 2 เทยว

6.3.3 การเดนทางไปราชการในเขตกรงเทพมหานคร กรณเปนการเดนทางขามเขต

จงหวด ใหเบกตามอตราทกระทรวงการคลงกำหนด คอ ใหเบกตามทจายจรง ดงน ระหวาง

กรงเทพมหานครกบเขตจงหวดตดตอกรงเทพมหานคร ไมเกนเทยวละ 400 บาท เดนทางขามเขต

จงหวดอนนอกเหนอกรณดงกลาวขางตนไมเกนเทยวละ 300 บาท

6.4 ผ ไมมสทธเบก ถาตองนำสมภาระในการเดนทาง หรอสงของเครองใชของทางราชการ

ไปดวย และเปนเหตให ไมสะดวกทจะเดนทางโดยยานพาหนะประจำทาง ใหเบกคาพาหนะรบจางได

(โดยแสดงเหตผลและความจำเปนไวในรายงานเดนทาง)

6.5 การเดนทางลวงหนา หรอไมสามารถกลบเมอเสรจสนการปฏบตราชการเพราะม

เหตสวนตว (ลากจ-ลาพกผอนไว) ใหเบกคาพาหนะเทาทจายจรงตามเสนทางทไดรบคำสงใหเดนทาง

ไปราชการ กรณมการเดนทางนอกเสนทางในระหวางการลานน ใหเบกคาพาหนะไดเทาทจายจรง

โดยไมเกนอตราตามเสนทางทไดรบคำสงใหเดนทางไปราชการ

6.6 การใชยานพาหนะสวนตว (ใหขออนญาตและไดรบอนญาตแลว) ให ไดรบเงนชดเชย คอ

รถยนตกโลเมตรละ 4 บาท

7. คาใชจายในการฝกอบรม การฝกอบรม หมายถง การอบรม ประชม/สมมนา (วชาการเชงปฏบตการ) บรรยายพเศษ

ฝกงาน ดงาน การฝกอบรม ประกอบดวย

1. หลกการและเหตผล

2. โครงการ/หลกสตร

3. ระยะเวลาจดทแนนอน

4. เพอพฒนาหรอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน

Page 57: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 50

ระเบยบและกฎหมายทเกยวของ

1. ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยคาใชจายในการฝกอบรมจดงานและประชมระหวาง

ประเทศ พ.ศ. 2549

2. หลกเกณฑการเบกคาใชจายในการจดฝกอบรม และคาใชจายในการจดงาน

8. เงนเดอน เงนวทยฐานะ และเงนประจำตำแหนง

Page 58: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 51

บญชอตราเงนเดอนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทมใบอนญาตประกอบวชาชพแนบทาย พระราชกฤษฎกาการปรบอตราเงนเดอนขาราชการครและบคคลากรทางการศกษา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

บาท 24 47,450 23.5 46,670 23 45,900 22.5 45,120 22 44,340 21.5 บาท 43,570 21 27,500 42,790 20.5 27,070 บาท 42,020 บาท 20 26,620 33,540 41,230 50,550 19.5 26,180 33,020 40,950 49,770 บาท 19 25,740 32,480 39,930 49,000 64,340 18.5 25,310 31,960 39,280 48,220 63,270 18 24,870 31,420 38,620 47,450 62,200 17.5 24,430 30,900 37,980 46,670 61,140 17 23,990 30,360 37,320 45,900 60,060 16.5 23,550 29,840 36,660 45,120 59,000 16 23,110 29,320 36,020 44,340 57,940 15.5 22,680 28,780 35,360 43,570 56,860 15 22,250 28,260 34,710 42,790 55,800 14.5 บาท 21,820 27,720 34,050 42,020 54,740 14 16,840 21,410 27,200 33,410 41,240 53,690 13.5 16,480 20,990 26,690 32,790 40,460 52,630 13 16,110 20,590 26,170 32,160 39,680 51,590 12.5 15,780 20,180 25,690 31,560 38,940 50,530 12 15,410 19,790 25,200 30,960 38,190 49,480 11.5 15,040 19,390 24,730 30,380 37,480 48,440 11 14,690 19,010 24,250 29,800 36,780 47,390 10.5 14,330 18,640 23,780 29,220 36,070 46,350 10 13,960 18,280 23,320 28,660 35,350 45,310 9.5 13,610 17,910 22,860 28,100 34,670 44,280 9 13,110 17,560 22,420 27,550 33,990 43,240 8.5 12,820 17,200 21,980 27,000 33,310 42,220 8 12,530 16,840 21,540 26,470 32,630 41,190 7.5 12,220 16,480 21,110 25,930 31,950 40,180 7 11,930 16,110 20,670 25,390 31,280 39,180 6.5 11,650 15,780 20,220 24,850 30,580 38,180 6 11,350 15,410 19,800 24,310 29,900 37,220 5.5 11,060 15,040 19,350 23,770 29,230 36,240 5 10,660 14,690 18,910 23,230 28,550 35,290 4.5 10,420 14,330 18,480 22,690 27,880 34,350 4 10,190 13,960 18,040 22,160 27,200 33,410 3.5 9,940 13,610 17,590 21,610 26,520 32,590 3 9,700 13,240 17,150 21,080 25,860 31,770 2.5 9,480 12,880 16,720 20,520 25,200 30,960 2 9,230 12,530 16,280 19,990 24,540 30,140 1.5 8,990 12,220 15,840 19,440 23,880 29,350 1 8,700 11,930 15,410 18,910 23,230 28,550 8,500 11,650 15,040 18,480 8,320 11,350 14,690 18,040 8,130 11,060 14,330 17,590 7,940 10,770 13,960 17,150 10,470 13,610 16,720 10,190 13,240 16,280 9,940 12,880 15,840 9,700 12,530 15,410 9,480 15,040 9,230 14,690 8,990 14,330 8,770 13,960 8,540 13,610 8,320 13,240 8,130 12,880 7,940 12,530

ชน อนดบครผชวย อนดบคศ.1 อนดบคศ.2 อนดบคศ.3 อนดบคศ.4 อนดบคศ.5

Page 59: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 52

9. คารกษาพยาบาล คารกษาพยาบาล หมายถง เงนทสถานพยาบาลเรยกเกบในการรกษาพยาบาลเพอใหรางกาย

กลบสสภาวะปกต (ไมใชเปนการปองกนหรอเพอความสวยงาม)

9.1 ระเบยบและกฎหมายทเกยวของ

9.1.1 พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการรกษาพยาบาล พ.ศ. 2523 และแก ไข

เพมเตม (8 ฉบบ)

9.1.2 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการเบกจายเงนสวสดการเกยวกบการรกษา

พยาบาล พ.ศ. 2545

9.2 ผทมสทธรบเงนคารกษาพยาบาล คอ ผมสทธและบคคลในครอบครว

9.2.1 บดา

9.2.2 มารดา

9.2.3 คสมรสทชอบดวยกฎหมาย

9.2.4 บตรทชอบดวยกฎหมาย ซงยงไมบรรลนตภาวะ หรอบรรลนตภาวะแลว แตเปน

คนไรความสามารถ หรอเสมอนคนไรความสามารถ (ศาลสง) ไมรวมบตรบญธรรมหรอบตรซงไดยก

ใหเปนบตรบญธรรมบคคลอนแลว

9.3 ผมสทธ หมายถง ขาราชการ ลกจางประจำ ผรบเบยหวดบำนาญ และลกจางชาว

ตางประเทศซงไดรบคาจางจากเงนงบประมาณ

บญชอตราเงนวทยฐานะสำหรบตำแหนงครทมใบอนญาตประกอบวชาชพ

ครเชยวชาญพเศษ 13,000

ครเชยวชาญ 9,900

ครชำนาญการพเศษ 5,600

ครชำนาญการ 3,500

วทยฐานะ อตรา(บาท/เดอน)

Page 60: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 53

ประเภทไขนอก หมายถง เขารบการรกษาในสถานพยาบาลของทางราชการโดยไมไดนอนพก

รกษาตว นำใบเสรจรบเงนมาเบกจาย ไมเกน 1 ป นบจากวนทจายเงน

ประเภทไขใน หมายถง เขารบการรกษาในสถานพยาบาลของเอกชน หรอสถานพยาบาล

ของทางราชการ สถานพยาบาลเอกชน ใชใบเสรจรบเงนนำมาเบกจายเงน พรอมใหแพทยรบรอง

“หากผปวยมไดเขารบการรกษาพยาบาลในทนททนใด อาจเปนอนตรายถงชวต” และสถานพยาบาล

ทางราชการ ใชหนงสอรบรองสทธ กรณยงไมไดเบกจายตรง

10. การศกษาบตร คาการศกษาของบตร หมายความวา เงนบำรงการศกษา หรอเงนคาเลาเรยน หรอเงนอนใด

ทสถานศกษาเรยกเกบและรฐออกใหเปนสวสดการกบขาราชการผมสทธ

10.1 ระเบยบและกฎหมายทเกยวของ

10.1.1 พระราชราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการศกษาของบตร พ.ศ. 2523

10.1.2 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการเบกจายเงนสวสดการเกยวกบการศกษา

ของบตร พ.ศ. 2547

10.1.3 หนงสอเวยนกรมบญชกลาง ท กค 0422.3/ว 161 ลงวนท 13 พฤษภาคม 2552

เรอง ประเภทและอตราเงนบำรงการศกษาในสถานศกษาของทางราชการ และคาเลาเรยนในสถานศกษา

ของเอกชน และกรมบญชกลาง ท กค 0422.3/ว 226 ลงวนท 30 มถนายน 2552 เรอง

การเบกเงนสวสดการเกยวกบการศกษาของบตร

10.2 ผทมสทธรบเงนคาการศกษาของบตร

10.2.1 บตรชอบโดยกฎหมายอายไมเกน 25 ปบรบรณ ในวนท 1 พฤษภาคมของทกป

ไมรวมบตรบญธรรม หรอบตรซงไดยกใหเปนบตรบญธรรมบคคลอนแลว

คารกษาพยาบาล

ประเภทไขนอก

แบงเปน 2 ประเภท

ประเภทไขใน

Page 61: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 54

10.2.2 ใชสทธเบกได 3 คน เวนแตบตรคนท 3 เปนฝาแฝดสามารถนำมาเบกได

ทง 4 คน

10.2.3 เบกเงนสวสดการเกยวกบศกษาบตรภายใน 1 ป นบตงแตวนเปดภาคเรยน

ของแตละภาค

จำนวนเงนทเบกได

1. ระดบอนบาลหรอเทยบเทา เบกไดปละไมเกน 4,650 บาท

2. ระดบประถมศกษาหรอเทยบเทา เบกไดปละไมเกน 3,200 บาท

3. ระดบมธยมศกษาตอนตน/มธยมศกษาตอนปลาย/หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ

(ปวช.) หรอเทยบเทา เบกไดปละไมเกน 3,900 บาท

4. ระดบอนปรญญาหรอเทยบเทา เบกไดปละไมเกน 11,000 บาท

11. คาเชาบาน 11.1 ระเบยบและกฎหมายทเกยวของ

11.1.1 พระราชกฤษฎกาคาเชาบานขาราชการ พ.ศ. 2550

11.1.2 ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการเบกจายเงนคาเชาบาน พ.ศ. 2549

11.2 สทธการเบกเงนคาเชาบาน

11.2.1 ไดรบคำสงใหเดนทางไปประจำสำนกงานใหมในตางทองท เวนแต

11.2.1.1 ทางราชการไดจดทพกอาศยใหอยแลว

11.2.1.2 มเคหสถานเปนของตนเองหรอคสมรส

11.2.1.3 ไดรบคำสงใหเดนทางไปประจำสำนกงานใหมในตางทองทตามคำรองขอ

ของตนเอง

11.2.2 ขาราชการผ ไดรบคำสงใหเดนทางไปประจำสำนกงานในทองททรบราชการ

ครงแรกหรอทองททกลบเขารบราชการใหม ใหมสทธไดรบเงนคาเชาบาน (พระราชกฤษฎกา

คาเชาบาน 2550 (ฉบบท 2) มาตรา 7)

11.2.3 ขาราชการมสทธไดรบเงนคาเชาบานตงแตวนทเชาอยจรง แต ไมกอนวนท

รายงานตวเพอเขารบหนาท (พระราชกฤษฎกาคาเชาบาน 2547 มาตรา 14)

11.2.4 ขาราชการซงมสทธไดรบเงนคาเชาบานไดเชาซอหรอผอนชำระเงนกเพอชำระ

ราคาบานทคางชำระอย ในทองทท ไปประจำสำนกงานใหม มสทธนำหลกฐานการชำระคาเชาซอ

หรอคาผอนชำระเงนกฯ มาเบกได (พระราชกฤษฎกาคาเชาบาน 2547 มาตรา 17)

Page 62: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 55

12. กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ (กบข.) 12.1 กฎหมายทเกยวของ

12.1.1 พ.ร.บ.กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ พ.ศ. 2539

มาตรา 3 ในพระราชบญญตน (สวนทเกยวของ)

บำนาญ หมายความวา เงนทจายใหแกสมาชกเปนรายเดอนเมอสมาชกภาพของ

สมาชกสนสดลง

บำเหนจ หมายความวา เงนทจายใหแกสมาชก โดยจายใหครงเดยวเมอสมาชกภาพของ

สมาชกสนสดลง

บำเหนจตกทอด หมายความวา เงนทจายใหแกทายาทโดยจายใหครงเดยวในกรณ

ทสมาชกหรอผรบบำนาญถงแกความตาย

12.12 พ.ร.บ.กองทนบำเหนจบำนาญขาราชการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2542

12.2 ขาราชการทกประเภท (ยกเวนขาราชการทางการเมอง) มสทธสมครเปนสมาชก กบข.

ไดแก ขาราชการคร ขาราชการใหม ไดแก ผซงเขารบราชการหรอโอนมาเปนราชการตงแตวนท

27 มนาคม 2540 เปนตนไป จะตองเปนสมาชก กบข. และสะสมเงนเขากองทน สมาชกทจายสะสม

เขากองทนในอตรารอยละ 3 ของเงนเดอนเปนประจำทกเดอน รฐบาลจะจายเงนสมทบใหกบ

สมาชกในอตรารอยละ 3 ของเงนเดอนเปนประจำทกเดอนเชนเดยวกน และจะนำเงนดงกลาว

ไปลงทนหาผลประโยชนเพอจายใหกบสมาชกเมอออกจากราชการ

13. ระเบยบสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษา วาดวยการฌาปนกจสงเคราะหชวยเพอนครและบคลากรทางการศกษา (ช.พ.ค.) ในระเบยบน ช.พ.ค. หมายความวา การฌาปนกจสงเคราะหชวยเพอนครและบคลากร

ทางการศกษาการจดตง ช.พ.ค. มความมงหมายเพอเปนการกศลและมวตถประสงคใหสมาชกได

ทำการสงเคราะหซงกนและกนในการจดการศพและสงเคราะหครอบครวของสมาชก ช.พ.ค. ทถง

แกกรรมหลกเกณฑและวธการจายเงนคาจดการศพและเงนสงเคราะหครอบครวใหเปนไปตามท

คณะกรรมการ ช.พ.ค. กำหนด

ครอบครวของสมาชก ช.พ.ค. หมายถง บคคลตามลำดบ ดงน

1. คสมรสทชอบดวยกฎหมาย บตรทชอบดวยกฎหมาย บตรบญธรรม บตรนอกสมรสทบดา

รบรองแลว และบดามารดาของสมาชก ช.พ.ค.

2. ผอยในอปการะอยางบตรของสมาชก ช.พ.ค.

3. ผอปการะสมาชก ช.พ.ค.

Page 63: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 56

ผมสทธไดรบการสงเคราะหตามวรรคหนงทยงมชวตอย หรอมผรบมรดกยงไมขาดสาย

แลวแตกรณในลำดบหนง ๆ บคคลทอย ในลำดบถดไปไมมสทธไดรบเงนสงเคราะหครอบครว

ตามระเบยบน

การสงเคราะหครอบครวของสมาชก ช.พ.ค. สำหรบบตรใหพจารณาใหบตรสมาชก ช.พ.ค.

ไดรบความชวยเหลอเปนเงนทนสำหรบการศกษาเลาเรยนเปนลำดบแรก

สมาชก ช.พ.ค. ตองระบบคคลใดบคคลหนงหรอหลายคน เปนผมสทธรบเงนสงเคราะห

สมาชก ช.พ.ค. มหนาทดงตอไปน

1. ตองปฏบตตามระเบยบน

2. สงเงนสงเคราะหรายศพ เมอสมาชก ช.พ.ค. อนถงแกกรรมศพละหนงบาทภายใตเงอนไข

ดงตอไปน

3. สมาชก ช.พ.ค. ทเปนขาราชการประจำ ขาราชการบำนาญและผทมเงนเดอนหรอรายได

รายเดอน ตองยนยอมใหเจาหนาทผจายเงนเดอนหรอเงนบำนาญเปนผหกเงนเพอชำระเงน

สงเคราะหรายศพ ณ ทจายตามประกาศรายชอสมาชก ช.พ.ค. ทถงแกกรรม

Page 64: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 57

บทท 3 การบรหารงานบคคล

การบรหารงานบคคลหมายถง การหาทางใชคนทอยรวมกนในองคกรนน ๆ ใหทำงานไดผล

ดทสด สนเปลองคาใชจายนอยทสด ในขณะเดยวกนกสามารถทำใหผรวมงานมความสขมความพอใจ

ทจะใหความรวมมอและทำงานรวมกบผบรหาร เพอใหงานขององคกรนน ๆ สำเรจลลวงไปดวยด

แนวคด

1) ปจจยทางการบรหารทงหลาย คนถอเปนปจจยทางการบรหารทสำคญทสด

2) การบรหารงานบคคลจะมประสทธภาพและประสทธผล ผบรหารจะตองมความร

ความเขาใจและมความสามารถสงในการบรหารงานบคคล

3) การจดบคลากรใหปฏบตงานไดเหมาะสมกบความรความสามารถจะมสวนทำใหบคลากร

มขวญกำลงใจ มความสขในการปฏบตงาน สงผลใหงานประสบผลสำเรจอยางมประสทธภาพ

4) การพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถอยางสมำเสมอและตอเนองจะทำใหบคลากร

เปลยนแปลงพฤตกรรมและกระตอรอรนพฒนางานใหดยงขน

5) การบรหารงานบคคลเนนการมสวนรวมของบคลากรและผมสวนไดเสยเปนสำคญ

1. มาตรฐานตำแหนงและมาตรฐานวทยฐานะ ประเภทผสอน

สายงานการสอน

ลกษณะงานโดยทวไป

สายงานการสอน มลกษณะงานทปฏบตเกยวกบการทำหนาทหลกดานการจดการเรยน

การสอน และสงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการทหลากหลาย มการศกษา วเคราะห วจย

เพอพฒนากระบวนการเรยนร โดยเนนความสำคญทงความร คณธรรม จรยธรรม และคานยม

ทดงาม และปฏบตงานอนทเกยวของ

ชอตำแหนง

ครผชวย

คร

Page 65: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 58

ชอวทยฐานะ

ครชำนาญการ

ครชำนาญการพเศษ

ครเชยวชาญ

ครเชยวชาญพเศษ

มาตรฐานตำแหนง

ชอตำแหนงครผชวย

หนาทและความรบผดชอบ

ปฏบตหนาทเกยวกบการจดการเรยนการสอน การสงเสรมการเรยนร พฒนาผเรยน

ปฏบตงานทางวชาการของสถานศกษา และมหนาทในการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม

กอนแตงตงใหดำรงตำแหนงคร และปฏบตหนาทอนตามทไดรบมอบหมาย

ลกษณะงานทปฏบต

1. ปฏบตงานเกยวกบการจดการเรยนการสอน และสงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการ

ทหลากหลาย โดยเนนผเรยนเปนสำคญ

2. จดอบรมสงสอนและจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงค

3. ปฏบตงานเกยวกบการจดระบบการดแลชวยเหลอผเรยน

4. ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย

คณสมบตเฉพาะสำหรบดำรงตำแหนง

1. มวฒไมตำกวาปรญญาตรทางการศกษา หรอทางอนท ก.ค.ศ. กำหนดเปนคณสมบต

เฉพาะสำหรบตำแหนงน

2. มใบอนญาตประกอบวชาชพคร

การใหไดรบเงนเดอน

ให ไดรบเงนเดอนอนดบครผชวย

Page 66: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 59

มาตรฐานตำแหนง

ชอตำแหนงคร

หนาทและความรบผดชอบ

ปฏบตหนาทหลกเกยวกบการจดการเรยนการสอน การสงเสรมการเรยนร พฒนาผเรยน

ปฏบตงานทางวชาการของสถานศกษา พฒนาตนเองและวชาชพ ประสานความรวมมอกบผปกครอง

บคคลในชมชน และหรอสถานประกอบการเพอรวมกนพฒนาผเรยน การบรการสงคมดานวชาการ

และปฏบตหนาทอนตามทไดรบมอบหมาย

ลกษณะงานทปฏบต

1. ปฏบตงานเกยวกบการจดการเรยนการสอน และสงเสรมการเรยนรของผเรยนดวยวธการ

ทหลากหลาย โดยเนนผเรยนเปนสำคญ

2. จดอบรมสงสอนและจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงค

3. ปฏบตงานวชาการของสถานศกษา

4. ปฏบตงานเกยวกบการจดระบบการดแลชวยเหลอผเรยน

5. ประสานความรวมมอกบผปกครองและบคคลในชมชนเพอรวมกนพฒนาผเรยนตาม

ศกยภาพ

6. ทำนบำรง สงเสรมศลปวฒนธรรม แหลงเรยนร และภมปญญาทองถน

7. ศกษา วเคราะห วจย และประเมนพฒนาการของผเรยน เพอนำมาพฒนาการเรยน

การสอนใหมประสทธภาพยงขน

8. ปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย

คณสมบตเฉพาะสำหรบดำรงตำแหนง

1. มวฒไมตำกวาปรญญาตรทางการศกษา หรอทางอนท ก.ค.ศ. กำหนดเปนคณสมบตเฉพาะ

สำหรบตำแหนงน

2. ปฏบตหนาทในตำแหนงครผชวยเปนเวลา 2 ป โดยผานการประเมนการเตรยมความพรอม

และพฒนาอยางเขม ตามหลกเกณฑและวธการทกำหนดในกฎ ก.ค.ศ. หรอดำรงตำแหนงอน

ท ก.ค.ศ. เทยบเทา

3. มใบอนญาตประกอบวชาชพคร

การใหไดรบเงนเดอน

ให ไดรบเงนเดอนอนดบ คศ.1

ผดำรงตำแหนงครผ ใดผานการประเมน มวทยฐานะครชำนาญการ ครชำนาญการพเศษ

ครเชยวชาญ หรอครเชยวชาญพเศษ ตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กำหนดให ไดรบเงนเดอน

อนดบ คศ.2 คศ.3 คศ.4 หรอ คศ.5 ตามลำดบ

Page 67: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 60

มาตรฐานตำแหนง

ชอตำแหนงครชำนาญการ

หนาทและความรบผดชอบ

ปฏบตหนาทหลกเกยวกบการจดการเรยนการสอน การสงเสรมการเรยนร พฒนาผเรยน

ปฏบตงานทางวชาการของสถานศกษา พฒนาตนเองและวชาชพ ประสานความรวมมอกบผปกครอง

บคคลในชมชน และหรอสถานประกอบการเพอรวมกนพฒนาผเรยน การบรการสงคมดานวชาการ

และปฏบตหนาทอนตามทไดรบมอบหมาย

ลกษณะงานทปฏบต

มความรความเขาใจในสาระหรอกลมสาระการเรยนรทรบผดชอบในระดบพนฐานมความ

สามารถในการออกแบบการเรยนร บรหารจดการชนเรยน พฒนาผเรยน โดยแสดงใหเหนวา

มการดำเนนการตามแนวทางทหลกสตรกำหนด และมการพฒนาตนและพฒนาวชาชพ มทกษะ

การจดการเรยนรและประเมนผลทเหมาะสมกบสาระหรอกลมสาระการเรยนรทรบผดชอบ สามารถ

พฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรของสาระหรอกลมสาระการเรยนร เปนผมวนย

คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพ

คณสมบตเฉพาะสำหรบดำรงตำแหนง

ดำรงตำแหนงครมาแลวไมนอยกวา 6 ป สำหรบผมวฒปรญญาตร 4 ป สำหรบผมวฒ

ปรญญาโท และ 2 ป สำหรบผมวฒปรญญาเอก หรอดำรงตำแหนงอนท ก.ค.ศ. เทยบเทา และ

ผานการประเมนตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กำหนด หรอดำรงตำแหนงอนทมวทยฐานะ

ชำนาญการ

การใหไดรบเงนเดอนและเงนวทยฐานะ

ให ไดรบเงนเดอนอนดบ คศ.2 และให ไดรบเงนวทยฐานะครชำนาญการ

Page 68: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 61

การเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม

ลกษณะงาน

การเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมเปนกระบวนการในการบรหารบคคลทจะเขามา

ดำรงตำแหนงคร ซงตองดำเนนการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา พ.ศ. 2547 มาตรา 56 บญญตใหผใดทไดรบการบรรจและแตงตงใหเขารบราชการ

เปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ผ ใดไดรบการบรรจและแตงตงในตำแหนงคร

ใหผนนเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมในตำแหนงครผชวย เปนเวลาสองปกอนแตงตงให

ดำรงตำแหนงคร เพอเพมพนความร ทกษะ และบคลกลกษณะในการปฏบตวชาชพทงในการ

ปฏบตงานและการปฏบตหนาทเหมาะสมกบวชาชพคร ตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค.ศ. กำหนด

การเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม ใชกบผดำรงตำแหนงครผชวย เพอแตงตงเปน

ตำแหนงคร สวนการทดลองปฏบตหนาทราชการ ใชกบตำแหนงอนทบรรจเขามา เชน ตำแหนง

บคลากรทางการศกษาอนตาม มาตรา 38 ค (2)

กฎหมายระเบยบทเกยวของ

1. พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 และทแก ไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มาตรา 53 และมาตรา 56

2. หนงสอสำนกงาน ก.ค.ศ. ท ศธ 0206.2/ว 20 ลงวนท 10 พฤศจกายน 2548 เรอง

หลกเกณฑและวธการการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม

3. หนงสอสำนกงาน ก.ค.ศ. ท ศธ 0206.3/ว 24 ลงวนท 14 ธนวาคม 2548 เรอง

การปรบปรงการกำหนดตำแหนงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

4. หนงสอสำนกงาน ก.ค.ศ. ท ศธ 0206.2/ว 1 ลงวนท 2 มกราคม 2551 เรอง การปรบ

อตราเงนเดอนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

5. หนงสอสำนกงาน ก.ค.ศ. ท ศธ 0206.2/440 ลงวนท 21 เมษายน 2551 เรอง

การแตงตงครผชวยใหดำรงตำแหนงคร

ขนตอนการดำเนนงาน

การเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม สำหรบตำแหนงครผชวยเปนไปตามหลกเกณฑ

และวธการท ก.ค.ศ. กำหนด (หนงสอสำนกงาน ก.ค.ศ. ท ศธ 0206.2/ว 20 ลงวนท 10 พฤศจกายน

2548) ดงน

Page 69: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 62

การประเมนการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม

หมวดท1การปฏบตตน

1.วนยคณธรรมจรยธรรมสำหรบขาราชการคร

1.1 วนยในตนเอง

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเกยวกบการมวนยในตนเอง

ระดบ 2 ประพฤตปฏบตตนเปนผมวนยในตนเอง

ระดบ 3 ประพฤตปฏบตตนเปนทยอมรบในสถานศกษา

1.2 วนยและการรกษาวนยของทางราชการ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเกยวกบวนยและการรกษาวนยของทางราชการ

ระดบ 2 ประพฤตปฏบตตนเปนผมวนยและรกษาวนยของทางราชการ

ระดบ 3 ประพฤตปฏบตตนเปนทยอมรบในสถานศกษา

1.3 คณธรรม จรยธรรมสำหรบขาราชการคร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเกยวกบคณธรรม จรยธรรมสำหรบขาราชการคร

ระดบ 2 ปฏบตตนเปนผมคณธรรม จรยธรรมสำหรบขาราชการคร

ระดบ 3 การปฏบตคณธรรม จรยธรรมสำหรบขาราชการคร เปนทยอมรบใน

สถานศกษา

1.4 บทบาทหนาทของขาราชการในฐานะเปนพลเมองทด

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเกยวกบบทบาทหนาทของขาราชการในฐานะเปน

พลเมองทด

ระดบ 2 ปฏบตตนตามบทบาทหนาทของขาราชการในฐานะเปนพลเมองทด

ระดบ 3 การปฏบตตนตามบทบาทหนาทของขาราชการในฐานะเปนพลเมองทด

เปนทยอมรบในสถานศกษาและชมชน

1.5 ปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน หลกเกณฑ และวธปฏบตราชการ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน หลกเกณฑ และ

วธปฏบตราชการ

ระดบ 2 ประพฤตปฏบตตนตามกฎหมาย ระเบยบ แบบแผน หลกเกณฑ และ

วธปฏบตราชการไดอยางถกตอง

Page 70: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 63

ระดบ 3 ประพฤตปฏบตตนตามกฎหมายอยางมระเบยบ แบบแผน หลกเกณฑ

และวธปฏบตราชการไดอยางถกตองสมำเสมอ

2.มาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณวชาชพคร

2.1 มาตรฐานวชาชพ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองมาตรฐานวชาชพ

ระดบ 2 ประพฤตปฏบตตนตามมาตรฐานวชาชพ

ระดบ 3 การพฒนาตนตามมาตรฐานวชาชพอยางตอเนอง

2.2 จรรยาบรรณวชาชพคร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองจรรยาบรรณวชาชพคร

ระดบ 2 ประพฤตปฏบตตนตามจรรยาบรรณวชาชพคร

ระดบ 3 การประพฤตปฏบตตนเปนทยอมรบในสถานศกษา

3.เจตคตตอวชาชพคร

3.1 คณคาและความสำคญของวชาชพคร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจในคณคาและความสำคญของวชาชพคร

ระดบ 2 ปฏบตหนาทของการเปนครดวยความเตมใจ

ระดบ 3 มความรกและศรทธาในวชาชพคร

3.2 บทบาทหนาทของตนเองในฐานะครทด

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจในบทบาทหนาทของครทด

ระดบ 2 ปฏบตตนตามบทบาทหนาทของครทด

ระดบ 3 การปฏบตตนเปนทยอมรบในสถานศกษา

3.3 การวางแผนเพอพฒนาความกาวหนาในวชาชพคร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเกยวกบความกาวหนาในวชาชพคร

ระดบ 2 สามารถวางแผนเพอพฒนาความกาวหนาของตนเองได

ระดบ 3 การพฒนาความกาวหนาในวชาชพครทกำหนดสามารถนำไปสการปฏบตได

4.การพฒนาตนเอง

4.1 การใฝรใฝเรยน

ระดบคณภาพ

Page 71: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 64

ระดบ 1 มความร กระตอรอรน และสนใจการเรยนร

ระดบ 2 แสวงหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ ในบางโอกาส

ระดบ 3 แสวงหาความรและนำความรมาใชอยางสมำเสมอ

4.2 ความฉลาดทางอารมณ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 สามารถควบคมอารมณไดในบางสถานการณ

ระดบ 2 ความสามารถควบคมอารมณไดในทกสถานการณ

ระดบ 3 สามารถควบคมอารมณและตดสนใจแกปญหาในสถานการณตาง ๆ ได

อยางเหมาะสม

4.3 การสรางแรงจงใจใฝสมฤทธ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 เหนคณคาของงานทปฏบต

ระดบ 2 มความตงใจในการปฏบตงาน

ระดบ 3 มความมงมนในการปฏบตงานใหสำเรจจนเปนทยอมรบ

5.การพฒนาบคลกภาพ

5.1 การพฒนาบคลกภาพ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 เหนคณคาของการพฒนาบคลกภาพ

ระดบ 2 มการพฒนาบคลกภาพของตนเองอยเสมอ

ระดบ 3 เปนผทมบคลกภาพทดเปนทยอมรบของเพอนรวมงานในสถานศกษา

และชมชน

5.2 การปรบตว

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 สนใจเรยนรวฒนธรรมองคกร

ระดบ 2 ปฏบตตนเขากบวฒนธรรมองคกรไดบางโอกาส

ระดบ 3 ปฏบตตนไดถกกาลเทศะและเหมาะสมกบการเปนครทด

6.การดำรงชวตทเหมาะสม

6.1 การประพฤตตนตามหลกศาสนา

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจในหลกศาสนาทตนนบถอ

ระดบ 2 ประพฤตปฏบตตนตามหลกศาสนาทตนนบถอ

ระดบ 3 สามารถอยในสงคมไดอยางมความสข

Page 72: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 65

6.2 การดำเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 เหนคณคาของการดำเนนชวตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง

ระดบ 2 สามารถบรหารจดการเศรษฐกจในครอบครวไดอยางเหมาะสม

ระดบ 3 การดำเนนชวตเปนทยอมรบในสถานศกษา

หมวดท2การปฏบตงาน

1.การจดการเรยนร

1.1 การวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง สาระการเรยนร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองมาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง และ

สาระการเรยนร

ระดบ 2 สามารถวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง และสาระ

การเรยนร

ระดบ 3 นำผลวเคราะหไปใชในการวางแผนจดการเรยนร

1.2 การออกแบบการเรยนร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการออกแบบการเรยนร

ระดบ 2 สามารถออกแบบการเรยนร ได

ระดบ 3 นำผลการออกแบบการเรยนร ไปใชในการจดการเรยนร ได

1.3 การวจยและแกปญหาและพฒนาผเรยน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการวจยเพอแกปญหาและพฒนาผเรยน

ระดบ 2 นำวจยเพอแกปญหาและพฒนาผเรยนได

ระดบ 3 มรายงานการวจยทแสดงถงการแกปญหาและพฒนาผเรยน

1.4 การรายงานผลการเรยนร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการรายงานผลการเรยนร

ระดบ 2 สามารถจดทำรายงานผลการเรยนรของผเรยนได

ระดบ 3 รายงานผลการเรยนรของผเรยนอยางเปนระบบถกตองและสมบรณ

Page 73: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 66

2.การพฒนาผเรยน

2.1 การปลกฝงคณธรรม จรยธรรมใหแกผเรยน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 เหนความสำคญของการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมแกผเรยน

ระดบ 2 สอดแทรกคณธรรม จรยธรรมในแผนการจดการเรยนรเปนบางแผน

ระดบ 3 สอดแทรกคณธรรม จรยธรรมในแผนการจดการเรยนรทกแผน

2.2 การพฒนาทกษะชวต สขภาพกาย และสขภาพจตของผเรยน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการพฒนาทกษะชวต สขภาพกาย และสขภาพจต

ของผเรยน

ระดบ 2 จดกจกรรมการพฒนาทกษะชวต สขภาพกาย และสขภาพจตของผเรยนได

ระดบ 3 กจกรรมการพฒนาทกษะชวต สขภาพกาย และสขภาพจตของผเรยน

ทจดเปนทยอมรบในสถานศกษา

2.3 การพฒนาผเรยนทมความตองการพเศษ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการพฒนาผเรยนเปนรายบคคล

ระดบ 2 มความรความเขาใจวธการพฒนาผเรยนทมความตองการพเศษ

ระดบ 3 สามารถจดกจกรรมพฒนาผเรยนทมความสามารถพเศษไดอยางเหมาะสม

2.4 การปลกฝงวนยและความเปนประชาธปไตยใหแกผเรยน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจและเหนความสำคญของการปลกฝงวนยและความ

เปนประชาธปไตยใหแกผเรยน

ระดบ 2 มสวนรวมในการจดโครงการ/กจกรรม เพอปลกฝงวนย ความเปนประชาธปไตย

ใหแกผเรยน

ระดบ 3 สอดแทรกปลกฝงวนยและความเปนประชาธปไตยใหแกผเรยนในการจด

การเรยนรอยางสมำเสมอ

2.5 การสรางคานยมทดงามและความภาคภมใจในความเปนไทยใหผเรยน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการสรางคานยมทดงามและความภาคภมใจ

ในความเปนคนไทยใหแกผเรยน

ระดบ 2 มสวนรวมในการจดกจกรรมสรางคานยมทดงามและความภาคภมใจ

ในความเปนไทยใหแกผเรยน

Page 74: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 67

ระดบ 3 จดกจกรรมในการจดกจกรรมสรางคานยมทดงามและความภมใจในความ

เปนคนไทยใหแกผเรยนไดอยางเหมาะสม

2.6 การจดระบบดแลชวยเหลอผเรยน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มความรความเขาใจเรองการจดระบบดแลชวยเหลอผเรยน

ระดบ 2 ดำเนนการตามระบบดแลชวยเหลอผเรยนอยางสมำเสมอ

ระดบ 3 การดำเนนการตามระบบดแลชวยเหลอผเรยนเปนทยอมรบในสถานศกษา

และชมชน

3.การพฒนาความสามารถในทางวชาการ

3.1 การพฒนาสอนวตกรรมในการจดการเรยนร

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 ใชสอนวตกรรมในการจดการเรยนร

ระดบ 2 พฒนาสอนวตกรรมในการจดการเรยนรเหมาะสมกบผเรยน

ระดบ 3 ผลของการพฒนาสอนวตกรรมการจดการเรยนรเปนทยอมรบในสถานศกษา

3.2 การพฒนาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 มการสำรวจแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

ระดบ 2 จดกจกรรมการเรยนรโดยใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

ระดบ 3 มสวนรวมในการพฒนาแหลงเรยนร ใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

ในการจดการเรยนร

3.3 การใชและสรางเครอขายทางวชาการ

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 รเขาใจและเหนประโยชนของการใชและสรางเครอขายทางวชาการ

ระดบ 2 รวมกจกรรมกบเครอขายทางวชาการ

ระดบ 3 ใชเครอขายทางวชาการใหเกดประโยชนในการจดการเรยนร

4.การพฒนาสถานศกษา

4.1 งานบรหารทวไป

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 ปฏบตงานบรหารทวไป

ระดบ 2 กระตอรอรนในการปฏบตงานบรหารทวไปตามทไดรบมอบหมาย

ระดบ 3 ปฏบตงานบรหารทวไปตามทไดรบมอบหมายจนเกดผลสำเรจและทนเวลา

ทกำหนด

Page 75: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 68

4.2 งานสนบสนนทางวชาการ ระดบคณภาพ ระดบ 1 ปฏบตงานสนบสนนวชาการตามทไดรบมอบหมาย ระดบ 2 กระตอรอรนในการปฏบตงานโครงการหรอกจกรรมพฒนาสถานศกษา ระดบ 3 ปฏบตงานสนบสนนวชาการตามท ไดรบมอบหมายใหเกดผลสำเรจและ ทนเวลาทกำหนด 4.3 โครงการหรอกจกรรมพฒนาสถานศกษา ระดบคณภาพ ระดบ 1 ปฏบตงานโครงการหรอกจกรรมพฒนาสถานศกษา ระดบ 2 กระตอรอรนในการปฏบตงานโครงการหรอกจกรรมพฒนาสถานศกษา ระดบ 3 ปฏบตงานโครงการหรอกจกรรมพฒนาสถานศกษาจนเกดผลสำเรจและ ทนเวลาทกำหนด 5.ความสมพนธกบชมชน 5.1 การศกษาเกยวกบชมชน ระดบคณภาพ ระดบ 1 เหนประโยชนของการศกษาเกยวกบชมชน ระดบ 2 ดำเนนการศกษาเกยวกบชมชนอยางเปนระบบ ระดบ 3 นำขอมลทไดจากการศกษาเกยวกบชมชนไปใชใหเกดประโยชน 5.2 การใหความรวมมอกบผปกครองและชมชน ระดบคณภาพ ระดบ 1 เหนความสำคญของการใหความรวมมอกบผปกครองและชมชน ระดบ 2 รวมกจกรรมกบผปกครองและชมชน ระดบ 3 ประสานความรวมมอกบชมชนไดอยางเหมาะสม 5.3 การนำชมชนเขามามสวนรวมในการจดการเรยนร ระดบคณภาพ ระดบ 1 เหนความสำคญของการนำชมชนเขามามสวนรวมในการจดการเรยนร ระดบ 2 นำชมชนเขามามสวนรวมในการจดการเรยนร ระดบ 3 นำชมชนเขามามสวนรวมในการจดการเรยนร ไดอยางเหมาะสม 5.4 การใหบรการชมชน ระดบคณภาพ ระดบ 1 เหนความสำคญของการใหบรการชมชน ระดบ 2 ใหบรการชมชน

ระดบ 3 ใหบรการชมชนอยางสมำเสมอ

Page 76: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 69

5.5 การแลกเปลยนเรยนรกบชมชน

ระดบคณภาพ

ระดบ 1 เหนความสำคญของการแลกเปลยนเรยนรกบชมชน

ระดบ 2 มการแลกเปลยนเรยนรกบชมชน

ระดบ 3 มการแลกเปลยนเรยนรกบชมชนอยางสมำเสมอ

ระดบสถานศกษา

1. ผอำนวยการสถานศกษาแตงตงคณะกรรมการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม

จำนวน 3 คน ประกอบดวย ผอำนวยการสถานศกษาเปนประธานกรรมการ ผทรงคณวฒ

ในคณะกรรมการสถานศกษาจำนวนหนงคนเปนกรรมการ และขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษาทผอำนวยการสถานศกษาแตงตงใหทำหนาทเปนผควบคมดแลการเตรยมความพรอม

และพฒนาอยางเขมเปนกรรมการและเลขานการ

2. ใหคณะกรรมการมหนาท ใหคำปรกษา แนะนำ รวมทงประเมนผลการเตรยมความพรอม

และพฒนาอยางเขม โดยยดหลกเกณฑการมสวนรวม

3. ใหคณะกรรมการประเมนการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมทกสามเดอน

รวมแปดครงในเวลาสองป

4. เมอผอำนวยการสถานศกษาไดรบรายงานผลการประเมนแตละครงใหดำเนนการ ดงน

4.1 เหนวาผลการประเมนตำกวาเกณฑท ก.ค.ศ. กำหนดและผอำนวยการสถานศกษา

เหนวาควรทบทวนกอาจใหคณะกรรมการไปพจารณาทบทวนอกครงหนง และหากผลการประเมน

ยงตำกวาเกณฑท ก.ค.ศ. กำหนด ใหผอำนวยการสถานศกษาสงใหผนนออกจากราชการภายใน

หาวนทำการนบแตวนทไดรบรายงานแลวแจงใหผนนทราบโดยเรว

4.2 กรณผลการประเมนตำกวาเกณฑท ก.ค.ศ. กำหนดและผอำนวยการสถานศกษา

เหนเชนเดยวกบคณะกรรมการ กสงใหผนนออกจากราชการภายในหาวนทำการนบแตวนท ไดรบ

รายงานแลวแจงใหผนนทราบโดยเรว

4.3 กรณผลการประเมนเปนไปตามเกณฑท ก.ค.ศ. กำหนด ใหมการเตรยมความพรอม

และพฒนาอยางเขมตอไป และเมอผานการประเมนทกครงจนครบสองปแลวและเหนวาควรใหผนน

รบราชการตอไป กใหรายงานสำนกงานเขตพนทการศกษาเพอเสนอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา

พจารณาอนมตและแจงใหผอำนวยการสถานศกษาสงแตงตงผนนใหดำรงตำแหนงครตอไปพรอมทง

แจงใหผ ไดรบการแตงตงทราบ

Page 77: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 70

ระดบเขตพนทการศกษา

1. นำผลการประเมนของคณะกรรมการ เมอครบสองปทงแปดครงเสนอทประชม อ.ก.ค.ศ.

เขตพนทการศกษา เพอพจารณาการอนมต

2. เมอทประชม อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาอนมต สำนกงานเขตพนทการศกษาแจงผลการ

ประชม อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา ครงท…….วนท…………………ใหโรงเรยนดำเนนการสงแตงตง

พรอมทงสงคำสงใหสำนกงานเขตพนทการศกษา

3. สำนกงานเขตพนทการศกษาตรวจความถกตองของคำสงแลวสงคำสงใหกลมงาน

ทเกยวของ

4. สำนกงานเขตพนทการศกษาสงคำสงไปยงสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

และ ก.ค.ศ.

สวนกรณขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทบรรจในตำแหนงอน นอกจากตำแหนง

ครผชวย เชน บคลากรทางการศกษาอนตาม มาตรา 38 ค (2) ยงคงใหทดลองปฏบตหนาทราชการ

ในตำแหนงนนเปนไปตามหลกเกณฑท ก.ค.ศ. กำหนด ซงปจจบนยงไมมกฎ ก.ค.ศ. จงใชกฎ ก.พ.

ฉบบท 21 (พ.ศ. 2542) กำหนดเดม

Page 78: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 71

แผนภมแสดงขนตอน

ผอำนวยการสถานศกษา

แตงตงคณะกรรมการ

ประเมนผลการ

เตรยมความพรอม

และพฒนาอยางเขม

คณะกรรมการทไดรบ

การแตงตงประเมนผล

ทกสามเดอนรวมแปดครง

ในเวลาสองป

คณะกรรมการ

สรปการประเมนแตละครง

สงใหผอำนวยการ

สถานศกษา

ผลการประเมนตำกวา

เกณฑท ก.ค.ศ. กำหนด

ผอำนวยการสถานศกษา

สงใหผนนออกจากราชการ

แจงผนนทราบ

และรายงานสำนกงาน

เขตพนทการศกษา

สำนกงานเขตพนท

การศกษาแจงผล

การประชมใหผอำนวยการ

สถานศกษาสงแตงตง

แลวสงคำสงไปยง

สำนกงาน

เขตพนทการศกษา

สำนกงานเขตพนท

การศกษาตรวจสอบ

นำเสนอ อ.ก.ค.ศ.

เขตพนทการศกษา

พจารณาอนมต

ผลการประเมนทง 8 ครง

ใน 2 ป เปนไปตามเกณฑ

ท ก.ค.ศ. กำหนด

ผอำนวยการสถานศกษา

รายงานไปยงสำนกงาน

เขตพนทการศกษา

สำนกงานเขตพนท

การศกษาสงคำสงไปยง

สพฐ. ก.ค.ศ. และกลมงาน

ทเกยวของในสำนกงาน

เขตพนทการศกษา

Page 79: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 72

ขอสงเกตในระดบการปฏบต

1. การนบเวลาการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขมสองปใหนบวนเขาปฏบตราชการ

วนแรกเปนวนเรมตนและนบระยะเวลาสนสดตามปปฏทน

2. กรณลาคลอดบตร ลาปวย ซงจำเปนตองรกษาตวเปนเวลานาน ลาปวยเพราะประสบ

อนตรายในขณะปฏบตราชการตามหนาท หรอขณะเดนทางไปหรอกลบจากปฏบตราชการตามหนาท

หรอลาเพอเขาตรวจเลอกหรอเขารบการเตรยมพลเปนระยะเวลาเกนกวาเกาสบวน ไมใหนบระยะ

เวลาทเกนเกาสบวนดงกลาวรวมเปนเวลาการเตรยมความพรอมและพฒนาอยางเขม

3. วน เดอน ปทแตงตงครผชวยใหดำรงตำแหนงครและให ไดรบเงนเดอนตองไมเปน

วนเดยวกน

4. การประเมนผลสรปทก 3 เดอน ตลอดระยะเวลา 2 ป รวม 8 ครง โดยใชแบบประเมน

เดยวกน

5. เกณฑการประเมนครผชวยตองไดคะแนนการประเมนการเตรยมความพรอมและพฒนา

อยางเขม ครงท 1 ถงครงท 4 อยางตำรอยละ 50 สำหรบการประเมนครงท 5 ถงครงท 8

ตองเปนการประเมนรอยละ 60 จงจะถอเปนเกณฑการประเมนแตละครง

2. มาตรฐานวทยฐานะคร หลกเกณฑและวธการใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามวทยฐานะ

1. ใหผประสงคขอรบการประเมนยนคำขอไดตลอดป รอบปละ 1 ครง โดยสงคำขอพรอมทง

ผลการปฏบตงาน (ดานท 3) ซงเปนเอกสารผลการพฒนาคณภาพผเรยนและผลงานทางวชาการ

จำนวน 4 ชด ตอผบงคบบญชาชนตน เพอตรวจสอบและรบรอง แลวเสนอผบงคบบญชาตามลำดบ

ถงสำนกงานเขตพนทการศกษา

2. คณสมบตของผยนคำขอมหรอเลอนวทยฐานะครชำนาญการ ตองมคณสมบต คอ

2.1 ดำรงตำแหนงครมาแลวไมนอยกวา 6 ป สำหรบผมวฒวฒปรญญาตร 4 ป สำหรบ

วฒปรญญาโท และ 2 ป สำหรบวฒปรญญาเอก นบถงวนทยนคำขอหรอดำรงตำแหนงอนท ก.ค.ศ.

เทยบเทา

2.2 มภาระงานสอนไมตำกวาภาระงานขนตำตามทสวนราชการตนสงกดกำหนด โดย

ความเหนชอบของ ก.ค.ศ.

2.3 ไดปฏบตงานตามหนาทความรบผดชอบดานการเรยนการสอนและการพฒนาผเรยน

ยอนหลง 2 ปตดตอกน นบถงวนทยนคำขอ

3. ผขอตองผานการประเมน 3 ดาน คอ

Page 80: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 73

ดานท1ดานวนย คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพ พจารณาจากขอมล

ของบคคลและหรอหนวยงานทเกยวของ และเอกสารหลกฐานประวตการรบราชการ (ก.พ.7)/

คำรบรองของผบงคบบญชาและคณะกรรมการสถานศกษา/เอกสารหลกฐานทแสดงการมสวนรวม

ในการเสรมสรางวนย คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพ

ดานท2ความรความสามารถ พจารณาจากการพฒนางานในหนาทและการพฒนา

ตนเอง คอ

สวนท 1 การเปนผมความสามารถในการจดการเรยนการสอน พจารณาจากหลกสตร

แผนการจดการเรยนร สอนวตกรรม แฟมสะสมผลงานคดสรร

สวนท 2 การพฒนาตนเองเพอเพมพนความรและทกษะในสาขาหรอกลมสาระ

ทรบผดชอบหรองานทรบผดชอบ พจารณาจากการศกษา คนควาหาความรดวยวธการตาง ๆ

ผลการทดสอบความรจากหนวยงานหรอสถานบนทางวชาการท ก.ค.ศ. ใหการรบรอง การประมวล

ความรเกยวกบการพฒนาวชาการและวชาชพและการนำไปใชในการจดการเรยนการสอน และ

การใหบรการทางวชาการและวชาชพ

ดานท3ดานผลการปฏบตงาน ตองไดคะแนนจากกรรมการแตละคน ไมนอยกวา

รอยละ 65

กรณคณะกรรมการประเมนดานท 1 ดานท 2 และดานท 3 มความเหนวา

ผลการประเมนอยในวสยทสามารถพฒนาใหผานเกณฑได ใหพฒนาได ไมเกน 2 ครง ครงละไมเกน

3 เดอน

3. มาตรฐานวชาชพทางการศกษา วชาชพ (Profession) เปนอาชพใหบรการแกสาธารณชนทตองอาศยความร ความชำนาญ

เปนการเฉพาะ ไมซำซอนกบวชาชพอน และมมาตรฐานในการประกอบวชาชพ โดยผประกอบ

วชาชพตองฝกอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตอยางเพยงพอกอนทจะประกอบวชาชพตางกบอาชพ

(Career) ซงเปนกจกรรมทตองทำใหสำเรจ โดยมงหวงคาตอบแทนเพอการดำรงชพเทานน

วชาชพซงไดรบยกยองใหเปนวชาชพชนสง ผประกอบวชาชพยอมตองมความรบผดชอบ

อยางสงตามมา เพราะมผลกระทบตอผรบบรการและสาธารณชน จงตองมการควบคมการประกอบ

วชาชพเปนพเศษ เพอใหเกดความมนใจตอผรบบรการและสาธารณชน โดยผประกอบวชาชพ

ตองประกอบวชาชพดวยวธการแหงปญญา (Intellectual Method) ไดรบการศกษาอบรมมาอยาง

เพยงพอ (Long Period of Training) มอสระในการใชวชาชพตามมาตรฐานวชาชพ (Professional

Autonomy) และมจรรยาบรรณของวชาชพ (Professional Ethics) รวมทงตองมสถาบนวชาชพ

(Professional Institution) หรอองคกรวชาชพ (Professional Organization) เปนแหลงกลาง

ในการสรางสรรคจรรโลงวชาชพ

Page 81: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 74

การกำหนดใหวชาชพทางการศกษาเปนวชาชพควบคม

วชาชพทางการศกษา นอกจากจะเปนวชาชพชนสงประเภทหนงเชนเดยวกบวชาชพ

ชนสงอน เชน แพทย วศวกร สถาปนก ทนายความ พยาบาล สตวแพทย ฯลฯ ซงจะตองประกอบ

วชาชพเพอบรการตอสาธารณชนตามบรบทของวชาชพนน ๆ แลวยงมบทบาทสำคญตอสงคม

และความเจรญกาวหนาของประเทศ กลาวคอ

1.สรางพลเมองดของประเทศ โดยการใหการศกษาขนพนฐานทจะทำใหประชาชน

เปนพลเมองดตามทประเทศชาตตองการ

2.พฒนาทรพยากรมนษยเพอสนองตอบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

3.สบทอดวฒนธรรมประเพณอนดงามของชาตจากคนรนหนงไปอกรนหนง ใหมการรกษา

ความเปนชาตไวอยางมนคงยาวนาน

จากบทบาทและความสำคญดงกลาว พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

จงกำหนดแนวทางในการดำเนนงานกำกบดแล รกษา และพฒนาวชาชพทางการศกษา โดยกำหนด

ใหมองคกรวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษา ใหมอำนาจหนาทกำหนดมาตรฐาน

วชาชพ ออกและเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพ กำกบดแลใหมการปฏบตตามมาตรฐานวชาชพ

และจรรยาบรรณของวชาชพ รวมทงพระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546

ซงเปนกฎหมายเกยวกบวชาชพทางการศกษา กำหนดใหวชาชพทางการศกษาเปนวชาชพควบคม

ประกอบดวย

1.วชาชพคร

2.วชาชพผบรหารสถานศกษา

3.วชาชพผบรหารการศกษา

4.วชาชพควบคมอนทกำหนดในกฎกระทรวง

การกำหนดใหวชาชพทางการศกษาเปนวชาชพควบคม จะเปนหลกประกนและคมครองให

ผรบบรการทางการศกษาไดรบการศกษาอยางมคณภาพ รวมทงจะเปนการพฒนาและยกระดบ

มาตรฐานวชาชพใหสงขน

การประกอบวชาชพควบคม

คร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอนทกฎกระทรวง

กำหนดใหเปนวชาชพควบคม ตองประกอบวชาชพภายใตบงคบแหงขอจำกดและเงอนไขของครสภา

ดงน

1. ตองไดรบใบอนญาตใหประกอบวชาชพ โดยยนขอรบใบอนญาตประกอบวชาชพตามท

ครสภากำหนด ผ ไม ไดรบอนญาตหรอสถานศกษาทรบผ ไม ไดรบใบอนญาตเขาประกอบวชาชพ

ควบคมในสถานศกษาจะไดรบโทษตามกฎหมาย

Page 82: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 75

2. ตองประพฤตตนตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ รวมทงตองพฒนาตนเอง

อยางตอเนอง เพอดำรงไวซงความรความสามารถ และความชำนาญการตามระดบคณภาพของ

มาตรฐานในการประกอบวชาชพ

3. บคคลผ ไดรบความเสยหายจากการประพฤตผดจรรยาบรรณของวชาชพ มสทธกลาวหา

หรอกรรมการครสภา กรรมการมาตรฐานวชาชพ และบคคลอน มสทธกลาวโทษผประกอบวชาชพ

ทประพฤตผดจรรยาบรรณได

4. เมอมการกลาวหาหรอกลาวโทษ คณะกรรมการมาตรฐานวชาชพอาจวนจฉยชขาดให

ยกขอกลาวหา/กลาวโทษ ตกเตอน ภาคทณฑ พกใชใบอนญาต หรอเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพได

และผถกพกใชหรอเพกถอนใบอนญาตไมสามารถประกอบวชาชพตอไปได

การกำหนดใหวชาชพทางการศกษาเปนวชาชพควบคม นบเปนความกาวหนาของวชาชพ

ทางการศกษา และเปนการยกระดบมาตรฐานวชาชพใหสงขน อนจะเปนผลดตอผรบบรการ

ทางการศกษาทจะไดรบการศกษาอยางมคณภาพและมมาตรฐานทสงขนดวยซงจะทำใหวชาชพ

และผประกอบวชาชพทางการศกษาไดรบความเชอถอ ศรทธา มเกยรตและศกดศรในสงคม

ความหมายของมาตรฐานวชาชพทางการศกษา

มาตรฐานวชาชพทางการศกษา คอ ขอกำหนดเกยวกบคณลกษณะและคณภาพท

พงประสงคในการประกอบวชาชพทางการศกษา ซงผประกอบวชาชพทางการศกษาตองประพฤตปฏบตตาม

เพอใหเกดคณภาพในการประกอบวชาชพ สามารถสรางความเชอมนศรทธาใหแกผรบบรการ

จากวชาชพไดวาเปนบรการทมคณภาพ ตอบสงคมไดวาการทกฎหมายใหความสำคญกบวชาชพ

ทางการศกษา และกำหนดใหเปนวชาชพควบคมนน เนองจากเปนวชาชพทมลกษณะเฉพาะ ตองใช

ความร ทกษะ และความเชยวชาญในการประกอบวชาชพ ตามพระราชบญญตสภาครและบคลากร

ทางการศกษา พ.ศ. 2546 มาตรา 49 กำหนดใหมมาตรฐานวชาชพ 3 ดาน ประกอบดวย

1.มาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ หมายถง ขอกำหนดสำหรบผทจะเขามา

ประกอบวชาชพ จะตองมความรและมประสบการณวชาชพเพยงพอทจะประกอบวชาชพจงจะ

สามารถขอรบใบอนญาตประกอบวชาชพเพอใชเปนหลกฐานแสดงวาเปนบคคลทมความร

ความสามารถ และมประสบการณพรอมทจะประกอบวชาชพทางการศกษาได

2.มาตรฐานการปฏบตงานหมายถง ขอกำหนดเกยวกบการปฏบตงานในวชาชพ ใหเกดผล

เปนไปตามเปาหมายทกำหนด พรอมกบมการพฒนาตนเองอยางตอเนอง เพอใหเกดความชำนาญ

ในการประกอบวชาชพ ทงความชำนาญเฉพาะดานและความชำนาญตามระดบคณภาพของมาตรฐาน

การปฏบตงาน หรออยางนอยจะตองมการพฒนาตามเกณฑทกำหนดวามความรความสามารถ และ

ความชำนาญเพยงพอทจะดำรงสถานภาพของการเปนผประกอบวชาชพตอไปไดหรอไม นนกคอ

การกำหนดใหผประกอบวชาชพจะตองตอใบอนญาตทก ๆ 5 ป

Page 83: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 76

3.มาตรฐานการปฏบตตน หมายถง ขอกำหนดเกยวกบการประพฤตตนของผประกอบ

วชาชพ โดยมจรรยาบรรณของวชาชพเปนแนวทางและขอพงระวงในการประพฤตปฏบต เพอดำรง

ไวซงชอเสยง ฐานะ เกยรต และศกดศรแหงวชาชพ ตามแบบแผนพฤตกรรม ตามจรรยาบรรณของ

วชาชพทครสภาจะกำหนดเปนขอบงคบตอไป หากผประกอบวชาชพผ ใดประพฤตผดจรรยาบรรณ

ของวชาชพทำใหเกดความเสยหายแกบคคลอนจนไดรบการรองเรยนถงครสภาแลว ผนนอาจถก

คณะกรรมการมาตรฐานวชาชพวนจฉยชขาดอยางใดอยางหนงดงตอไปน (1) ยกขอกลาวหา

(2) ตกเตอน (3) ภาคทณฑ (4) พกใชใบอนญาตมกำหนดเวลาตามทเหนสมควร แตไมเกน 5 ป

(5) เพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพ (มาตรา 54)

สำนกงานเลขาธการครสภาไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการครสภาในคราวประชม

ครงท 5/2548 วนท 21 มนาคม 2548 และทประชมคณะกรรมการครสภา ครงท 6/2548 วนท 18

เมษายน 2548 ไดอนมตใหออกขอบงคบครสภาวาดวยมาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณของวชาชพ

เปนทเรยบรอยแลว

มาตรฐานวชาชพทางการศกษาเปนเครองมอสำคญของผประกอบวชาชพ ซงจะตอง

ประพฤตปฏบต เพอใหเกดผลดตอผรบบรการ อนถอเปนเปาหมายหลกของการประกอบวชาชพ

ทางการศกษา ซงผประกอบวชาชพจะตองศกษาเพอใหเกดความรความเขาใจทถกตอง ใหสามารถ

นำไปใชในการประกอบวชาชพใหสมกบการเปนวชาชพชนสงและไดรบการยอมรบยกยองจากสงคม

สมรรถนะของคร(ID-Plan)

สมรรถนะ เปนคณลกษณะพนฐานของบคคล ซงมความสมพนธตอการปฏบตงานทม

ประสทธผลหรอเปนไปตามเกณฑ หรอการมผลงานทโดดเดนกวาในการทำงานหรอสถานการณนน

สมรรถนะครและบคลากรทางการศกษา (Teachers and personnels competency)

หมายถง พฤตกรรมซงเกดจากการรวมความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) คณลกษณะ

(Character) ทศนคต (Attitude) และแรงจงใจ (Motivation) ของบคคล และสงผลตอความสำเรจ

ในการปฏบตงานตามบทบาทหนาทอยางโดดเดน

สมรรถนะ มองคประกอบ 3 ประการ คอ

1. ความร (Knowledge)

2. ทกษะ (Skills)

3. คณลกษณะสวนบคคล (Attributes)

สมรรถนะ ม 2 ประเภท คอ

1. สมรรถนะหลก (Core Competency)

2. สมรรถนะประจำสายงาน (Functional Competency)

Page 84: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 77

สมรรถนะหลก

1. การมงผลสมฤทธ

2. การบรการทด

3. การพฒนาตนเอง

4. การทำงานเปนทม

สมรรถนะประจำสายงาน

สมรรถนะประจำสายงานเปนคณลกษณะเชงพฤตกรรมททำใหบคลากรในองคกรปฏบตงาน

ไดผลและแสดงคณลกษณะพฤตกรรมไดเดนชดเปนรปธรรม โดยเปนคณลกษณะเฉพาะสำหรบ

สายงานคร คอ

1. การออกแบบการเรยนร

2. การพฒนาผเรยน

3. การบรหารจดการชนเรยน

Page 85: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 78

มาตรฐานวชาชพคร

มาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ

มาตรฐานความร

มคณวฒไมตำกวาปรญญาตรทางการศกษาหรอเทยบเทา หรอคณวฒอนทครสภารบรอง

โดยมความรดงตอไปน

1. ภาษาและเทคโนโลยสำหรบคร

2. การพฒนาหลกสตร

3. การจดการเรยนร

4. จตวทยาสำหรบคร

5. การวดและประเมนผลการศกษา

6. การบรหารจดการในหองเรยน

7. การวจยทางการศกษา

8. นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

9. ความเปนคร

สาระความรและสมรรถนะของคร

1.ภาษาและเทคโนโลยสำหรบคร

สาระความร

1) ภาษาไทยสำหรบคร

2) ภาษาองกฤษหรอภาษาตางประเทศอน ๆ สำหรบคร

3) เทคโนโลยสารสนเทศสำหรบคร

สมรรถนะ

1) สามารถใชทกษะในการฟง การพด การอาน การเขยนภาษาไทย เพอการสอความหมาย

ไดอยางถกตอง

2) สามารถใชทกษะในการฟง การพด การอาน การเขยนภาษาองกฤษหรอภาษา

ตางประเทศอน ๆ เพอการสอความหมายไดอยางถกตอง

3) สามารถใชคอมพวเตอรขนพนฐาน

2.การพฒนาหลกสตร

สาระความร

1) ปรชญา แนวคด ทฤษฎการศกษา

2) ประวตความเปนมาและระบบการจดการศกษาไทย

Page 86: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 79

3) วสยทศนและแผนพฒนาการศกษาไทย

4) ทฤษฎหลกสตร

5) การพฒนาหลกสตร

6) มาตรฐานและมาตรฐานชวงชนของหลกสตร

7) การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

8) ปญหาและแนวโนมในการพฒนาหลกสตร

สมรรถนะ

1) สามารถวเคราะหหลกสตร

2) สามารถปรบปรงและพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย

3) สามารถประเมนหลกสตรไดทงกอนและหลงการใชหลกสตร

4) สามารถจดทำหลกสตร

3.การจดการเรยนร

สาระความร

1) ทฤษฎการเรยนรและการสอน

2) รปแบบการเรยนรและการพฒนารปแบบการเรยนการสอน

3) การออกแบบและการจดประสบการณการเรยนร

4) การบรณาการเนอหาในกลมสาระการเรยนร

5) การบรณาการการเรยนรแบบเรยนรวม

6) เทคนคและวทยาการจดการเรยนร

7) การใชและการผลตสอและการพฒนานวตกรรมในการเรยนร

8) การจดการเรยนรแบบยดผเรยนเปนสำคญ

9) การประเมนผลการเรยนร

สมรรถนะ

1) สามารถนำประมวลรายวชามาจดทำแผนการเรยนรรายภาคและตลอดภาค

2) สามารถออกแบบการเรยนรทเหมาะสมกบวยของผเรยน

3) สามารถเลอกใช พฒนา และสรางสออปกรณทสงเสรมการเรยนรของผเรยน

4) สามารถจดกจกรรมทสงเสรมการเรยนรของผเรยนและจำแนกระดบการเรยนรของ

ผเรยนจากการประเมนผล

Page 87: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 80

4.จตวทยาสำหรบคร

สาระความร

1) จตวทยาพนฐานทเกยวของกบพฒนาการมนษย

2) จตวทยาการศกษา

3) จตวทยาการแนะแนวและใหคำปรกษา

สมรรถนะ

1) เขาใจธรรมชาตของผเรยน

2) สามารถชวยเหลอผเรยนใหเรยนรและพฒนาไดตามศกยภาพของตน

3) สามารถใหคำแนะนำชวยเหลอผเรยนใหมคณภาพชวตทดขน

4) สามารถสงเสรมความถนดและความสนใจของผเรยน

5.การวดและประเมนผลการศกษา

สาระความร

1) หลกการและเทคนคการวดและประเมนผลทางการศกษา

2) การสรางและการใชเครองมอวดผลและประเมนผลการศกษา

3) การประเมนตามสภาพจรง

4) การประเมนจากแฟมสะสมงาน

5) การประเมนภาคปฏบต

6) การประเมนผลแบบยอยและแบบรวม

สมรรถนะ

1) สามารถวดและประเมนผลไดตามสภาพความเปนจรง

2) สามารถนำผลการประเมนไปใชในการปรบปรงการจดการเรยนรและหลกสตร

6.การบรหารจดการในหองเรยน

สาระความร

1) ทฤษฎและหลกการบรหารจดการ

2) ภาวะผนำทางการศกษา

3) การคดอยางเปนระบบ

4) การเรยนรวฒนธรรมองคกร

5) มนษยสมพนธในองคกร

6) การตดตอสอสารในองคกร

Page 88: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 81

7) การบรหารจดการชนเรยน

8) การประกนคณภาพการศกษา

9) การทำงานเปนทม

10) การจดทำโครงงานทางวชาการ

11) การจดโครงการฝกอาชพ

12) การจดโครงการและกจกรรมเพอพฒนา

13) การจดระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการ

14) การศกษาเพอพฒนาชมชน

สมรรถนะ

1) มภาวะผนำ

2) สามารถบรหารจดการในชนเรยน

3) สามารถสอสารไดอยางมคณภาพ

4) สามารถในการประสานประโยชน

5) สามารถนำนวตกรรมใหม ๆ มาใชในการบรหารจดการ

7.การวจยทางการศกษา

สาระความร

1) ทฤษฎการวจย

2) รปแบบการวจย

3) การออกแบบการวจย

4) กระบวนการวจย

5) สถตเพอการวจย

6) การวจยในชนเรยน

7) การฝกปฏบตการวจย

8) การนำเสนอผลงานวจย

9) การคนควา ศกษางานวจยในการพฒนากระบวนการจดการเรยนร

10) การใชกระบวนการวจยในการแกปญหา

11) การเสนอโครงการเพอทำวจย

สมรรถนะ

1) สามารถนำผลการวจยไปใชในการจดการเรยนการสอน

2) สามารถทำวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนและพฒนาผเรยน

Page 89: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 82

8.นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

สาระความร

1) แนวคด ทฤษฎ เทคโนโลย และนวตกรรมการศกษาทสงเสรมการพฒนาคณภาพ

การเรยนร

2) เทคโนโลยและสารสนเทศ

3) การวเคราะหปญหาทเกดจากการใชนวตกรรม เทคโนโลย และสารสนเทศ

4) แหลงการเรยนรและเครอขายการเรยนร

5) การออกแบบ การสราง การนำไปใช การประเมน และการปรบปรงนวตกรรม

สมรรถนะ

1) สามารถเลอกใช ออกแบบ สราง และปรบปรงนวตกรรม เพอใหผเรยนเกดการเรยนรทด

2) สามารถพฒนาเทคโนโลยและสารสนเทศ เพอใหผเรยนเกดการเรยนรทด

3) สามารถแสวงหาแหลงเรยนรทหลากหลาย เพอสงเสรมการเรยนรของผเรยน

9.ความเปนคร

สาระความร

1) ความสำคญของวชาชพคร บทบาท หนาท ภาระงานของคร

2) พฒนาการของวชาชพคร

3) คณลกษณะของครทด

4) การสรางทศนคตทดตอวชาชพคร

5) การเสรมสรางศกยภาพและสมรรถภาพความเปนคร

6) การเปนบคคลแหงการเรยนรและการเปนผนำทางวชาการ

7) เกณฑมาตรฐานวชาชพคร

8) จรรยาบรรณของวชาชพคร

9) กฎหมายทเกยวของกบการศกษา

สมรรถนะ

1) รก เมตตา และปรารถนาดตอผเรยน

2) อดทนและรบผดชอบ

3) เปนบคคลแหงการเรยนรและเปนผนำทางวชาการ

4) มวสยทศน

5) ศรทธาในวชาชพคร

6) ปฏบตตามจรรยาบรรณของวชาชพคร

Page 90: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 83

มาตรฐานประสบการณของคร

ผานการปฏบตการสอนในสถานศกษาตามหลกสตรปรญญาทางการศกษาเปนเวลา

ไมนอยกวา 1 ป และผานเกณฑการประเมนปฏบตการสอนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข

ทคณะกรรมการครสภากำหนด ดงน

1. การฝกปฏบตวชาชพระหวางเรยน

2. การปฏบตการสอนในสถานศกษาในสาขาวชาเฉพาะ

สาระการฝกทกษะและสมรรถนะของคร

1.การฝกปฏบตวชาชพระหวางเรยน

สาระการฝกทกษะ

1) การบรณาการความรทงหมดมาใชในการฝกประสบการณวชาชพในสถานศกษา

2) ฝกปฏบตการวางแผนการศกษาผเรยน โดยการสงเกต สมภาษณ รวบรวมขอมล

และนำเสนอผลการศกษา

3) มสวนรวมกบสถานศกษาในการพฒนาและปรบปรงหลกสตร รวมทงการนำหลกสตรไปใช

4) ฝกการจดทำแผนการเรยนรรวมกบสถานศกษา

5) ฝกปฏบตการดำเนนการจดกจกรรมเกยวกบการจดการเรยนร โดยเขาไปมสวนรวม

ในสถานศกษา

6) การจดทำโครงงานทางวชาการ

สมรรถนะ

1) สามารถศกษาและแยกแยะผเรยนไดตามความแตกตางของผเรยน

2) สามารถจดทำแผนการเรยนร

3) สามารถฝกปฏบตการสอน ตงแตการจดทำแผนการสอน ปฏบตการสอน ประเมนผล

และปรบปรง

4) สามารถจดทำโครงงานทางวชาการ

2.การปฏบตการสอนในสถานศกษาในสาขาวชาเฉพาะ

สาระการฝกทกษะ

1) การบรณาการความรทงหมดมาใชในการปฏบตการสอนในสถานศกษา

2) การจดทำแผนการจดการเรยนรทยดผเรยนเปนสำคญ

3) การจดกระบวนการเรยนร

4) การเลอกใช การผลตสอ และนวตกรรมทสอดคลองกบการจดการเรยนร

5) การใชเทคนคและยทธวธในการจดการเรยนร

6) การวดและประเมนผลการเรยนร

Page 91: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 84

7) การทำวจยในชนเรยนเพอพฒนาผเรยน

8) การนำผลการประเมนมาพฒนาการจดการเรยนรและพฒนาคณภาพผเรยน

9) การบนทกและรายงานผลการจดการเรยนร

10) การสมมนาทางการศกษา

สมรรถนะ

1) สามารถจดการเรยนรในสาขาวชาเฉพาะ

2) สามารถประเมน ปรบปรง และพฒนาการจดการเรยนร ใหเหมาะสมกบศกยภาพ

ของผเรยน

3) สามารถทำวจยในชนเรยนเพอพฒนาผเรยน

4) สามารถจดทำรายงานผลการจดการเรยนรและการพฒนาผเรยน

มาตรฐานการปฏบตงาน

มาตรฐานท1ปฏบตกจกรรมทางวชาการเกยวกบการพฒนาวชาชพครอยเสมอ

การปฏบตกจกรรมทางวชาการเกยวกบการพฒนาวชาชพคร หมายถง การศกษา คนควา

เพอพฒนาตนเอง การเผยแพรผลงานทางวชาการ และการเขารวมกจกรรมทางวชาการทองคการ

หรอหนวยงาน หรอสมาคมจดขน เชน การประชม การอบรม การสมมนา และการประชม

ปฏบตการ เปนตน ทงนตองมผลงานหรอรายงานทปรากฏชดเจน

มาตรฐานท2ตดสนใจปฏบตกจกรรมตางๆโดยคำนงถงผลทจะเกดแกผเรยน

การตดสนใจปฏบตกจกรรมตาง ๆ โดยคำนงถงผลทจะเกดกบผเรยน หมายถง การเลอก

อยางชาญฉลาด ดวยความรก และหวงดตอผเรยน ดงนน ในการเลอกกจกรรมการเรยนการสอน

และกจกรรมอน ๆ ครตองคำนงถงประโยชนทจะเกดแกผเรยนเปนหลก

มาตรฐานท3มงมนพฒนาผเรยนใหเตมตามศกยภาพ

การมงมนพฒนาผเรยน หมายถง การใชความพยายามอยางเตมความสามารถของครทจะ

ใหผเรยนเกดการเรยนรใหมากทสดตามความถนด ความสนใจ ความตองการ โดยวเคราะหวนจฉย

ปญหา ความตองการทแทจรงของผเรยน ปรบเปลยนวธการสอนทจะให ไดผลดกวาเดม รวมทง

การสงเสรมพฒนาการดานตาง ๆ ตามศกยภาพของผเรยนแตละคนอยางเปนระบบ

มาตรฐานท4พฒนาแผนการสอนใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรง

การพฒนาแผนการสอนใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรง หมายถง การเลอกใช ปรบปรงหรอ

สรางแผนการสอน บนทกการสอน หรอเตรยมการสอนในลกษณะอน ๆ ทสามารถนำไปใชจด

กจกรรมการเรยนการสอน ใหผเรยนบรรลวตถประสงคของการเรยนร

Page 92: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 85

มาตรฐานท5พฒนาสอการเรยนการสอนใหมประสทธภาพอยเสมอ

การพฒนาสอการเรยนการสอนใหมประสทธภาพอยเสมอ หมายถง การประดษฐ คดคน

ผลตเลอกใช ปรบปรงเครองมออปกรณ เอกสารสงพมพ เทคนควธการตาง ๆ เพอใหผเรยนบรรล

จดประสงคของการเรยนร

มาตรฐานท6จดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนผลถาวรทเกดแกผเรยน

การจดการเรยนการสอนโดยเนนผลถาวรทเกดแกผเรยน หมายถง การจดการเรยนการสอน

ทมงเนนใหผเรยนประสบผลสำเรจในการแสวงหาความร ตามสภาพความแตกตางของบคคลดวยการ

ปฏบตจรง และสรปความรทงหลายไดดวยตนเอง กอใหเกดคานยมและนสยในการปฏบตจนเปน

บคลกภาพถาวรตดตวผเรยนตลอดไป

มาตรฐานท7รายงานผลการพฒนาคณภาพของผเรยนไดอยางมระบบ

การรายงานผลการพฒนาคณภาพของผเรยนไดอยางมระบบ หมายถง การรายงานผลการ

พฒนาผเรยนทเกดจากการปฏบตการเรยนการสอนใหครอบคลมสาเหต ปจจย และการดำเนนงาน

ทเกยวของ โดยครนำเสนอรายงานการปฏบตในรายละเอยด ดงน

1) ปญหาความตองการของผเรยนทตองไดรบการพฒนา และเปาหมายของการพฒนา

ผเรยน

2) เทคนค วธการ หรอนวตกรรมการเรยนการสอนทนำมาใชเพอการพฒนาคณภาพของ

ผเรยน และขนตอนวธการใชเทคนควธการหรอนวตกรรมนน ๆ

3) ผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามวธการทกำหนดทเกดกบผเรยน

4) ขอเสนอแนะแนวทางใหม ๆ ในการปรบปรงและพฒนาผเรยนให ไดผลดยงขน

มาตรฐานท8ปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกผเรยน

การปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกผเรยน หมายถง การแสดงออก การประพฤตและปฏบต

ในดานบคลกภาพทวไป การแตงกาย กรยา วาจา และจรยธรรมทเหมาะสมกบความเปนคร

อยางสมำเสมอ ททำใหผเรยนเลอมใสศรทธาและถอเปนแบบอยาง

มาตรฐานท9รวมมอกบผอนในสถานศกษาอยางสรางสรรค

การรวมมอกบผอนในสถานศกษาอยางสรางสรรค หมายถง การตระหนกถงความสำคญ

รบฟงความคดเหน ยอมรบในความรความสามารถ ใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ของ

เพอนรวมงานดวยความเตมใจ เพอใหบรรลเปาหมายของสถานศกษา และรวมรบผลทเกดขนจาก

การกระทำนน

Page 93: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 86

มาตรฐานท10รวมมอกบผอนในชมชนอยางสรางสรรค

การรวมมอกบผอนในชมชนอยางสรางสรรค หมายถง การตระหนกถงความสำคญ รบฟง

ความคดเหน ยอมรบในความรความสามารถของบคคลอนในชมชน และรวมมอปฏบตงานเพอพฒนา

งานของสถานศกษา ใหชมชนและสถานศกษามการยอมรบซงกนและกน และปฏบตงานรวมกน

ดวยความเตมใจ

มาตรฐานท11แสวงหาและใชขอมลขาวสารในการพฒนา

การแสวงหาและใชขอมลขาวสารในการพฒนา หมายถง การคนหา สงเกต จดจำ และ

รวบรวมขอมลขาวสารตามสถานการณของสงคมทกดาน โดยเฉพาะสารสนเทศเกยวกบวชาชพคร

สามารถวเคราะห วจารณอยางมเหตผล และใชขอมลประกอบการแกปญหา พฒนาตนเอง

พฒนางาน และพฒนาสงคมไดอยางเหมาะสม

มาตรฐานท12สรางโอกาสใหผเรยนไดเรยนรในทกสถานการณ

การสรางโอกาสใหผเรยนไดเรยนรในทกสถานการณ หมายถง การสรางกจกรรมการเรยนร

โดยการนำเอาปญหาหรอความจำเปนในการพฒนาตาง ๆ ทเกดขนในการเรยนและการจดกจกรรม

อน ๆ ในโรงเรยนมากำหนดเปนกจกรรมการเรยนร เพอนำไปสการพฒนาของผเรยนทถาวร

เปนแนวทางในการแกปญหาของครอกแบบหนงทจะนำเอาวกฤตตาง ๆ มาเปนโอกาสในการพฒนา

ครจำเปนตองมองมมตาง ๆ ของปญหาแลวผนมมของปญหาไปในทางการพฒนา กำหนดเปน

กจกรรมในการพฒนาของผเรยน ครจงตองเปนผมองมมบวกในสถานการณตาง ๆ ได กลาทจะเผชญ

ปญหาตาง ๆ มสตในการแกปญหา มไดตอบสนองปญหาตาง ๆ ดวยอารมณหรอแงมมแบบตรงตว

ครสามารถมองหกมมในทก ๆ โอกาส มองเหนแนวทางทนำสผลกาวหนาของผเรยน

มาตรฐานการปฏบตตน

จรรยาบรรณตอตนเอง

1. ผประกอบวชาชพทางการศกษาตองมวนยในตนเอง พฒนาตนเองดานวชาชพ บคลกภาพ

และวสยทศน ใหทนตอการพฒนาทางวทยาการ เศรษฐกจ สงคม และการเมองอยเสมอ

จรรยาบรรณตอวชาชพ

2. ผประกอบวชาชพทางการศกษาตองรก ศรทธา ซอสตยสจรต และรบผดชอบตอวชาชพ

เปนสมาชกทดขององคกรวชาชพ

จรรยาบรรณตอผรบบรการ

3. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองรก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลอ สงเสรมใหกำลงใจ

แกศษย และผรบบรการตามบทบาทหนาทโดยเสมอหนา

4. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองสงเสรมใหเกดการเรยนร ทกษะ และนสยทถกตอง

ดงามแกศษย และผรบบรการ ตามบทบาทหนาทอยางเตมความสามารถดวยความบรสทธใจ

Page 94: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 87

5. ผประกอบวชาชพทางการศกษาตองประพฤตปฏบตตนเปนแบบอยางทด ทงทางกาย

วาจา และจตใจ

6. ผประกอบวชาชพทางการศกษาตองไมกระทำตนเปนปฏปกษตอความเจรญทางกาย

สตปญญา จตใจ อารมณ และสงคมของศษย และผรบบรการ

7. ผประกอบวชาชพทางการศกษาตองใหบรการดวยความจรงใจและเสมอภาค โดย

ไมเรยกรบหรอยอมรบผลประโยชนจากการใชตำแหนงหนาทโดยมชอบ

จรรยาบรรณตอผรวมประกอบวชาชพ

8. ผประกอบวชาชพทางการศกษาพงชวยเหลอเกอกลซงกนและกนอยางสรางสรรค โดย

ยดมนในระบบคณธรรม สรางความสามคคในหมคณะ

จรรยาบรรณตอสงคม

9. ผประกอบวชาชพทางการศกษา พงประพฤตปฏบตตน เปนผนำในการอนรกษ และ

พฒนาเศรษฐกจ สงคม ศาสนา ศลปวฒนธรรม ภมปญญา สงแวดลอม รกษาผลประโยชนของ

สวนรวมและยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษา

ความหมายของใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษา

ใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษา เปนหลกฐานการอนญาตใหผประกอบวชาชพ

ควบคมตาม มาตรา 43 ของพระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 เปน

ผมสทธในการประกอบวชาชพ ซงไดแก ผปฏบตงานในตำแหนงคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหาร

การศกษา และบคลากรทางการศกษาอน ทงนเปนไปตาม มาตรา 53 ของพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 ทกำหนดใหคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษา และบคลากร

ทางการศกษาอน ทงของรฐและเอกชนตองม ใบอนญาตประกอบวชาชพ ยกเวนบคลากร

ทางการศกษาทจดการศกษาตามอธยาศย การจดการศกษาในศนยการเรยน ผบรหารการศกษาระดบ

เหนอเขตพนทการศกษา และวทยากรพเศษทางการศกษา รวมทงคณาจารย ผบรหารสถานศกษา

และผบรหารการศกษาในระดบอดมศกษาระดบปรญญา

คร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน ประกอบวชาชพ

ควบคมโดยไม ไดรบอนญาต หรอแสดงดวยวธการใด ๆ ใหผอนเขาใจวาตนมสทธหรอพรอม

ทจะประกอบวชาชพ รวมทงสถานศกษาทรบผมไดรบใบอนญาตเขาประกอบวชาชพควบคมใน

สถานศกษาจะตองไดรบโทษตามทกำหนดไวนำพระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา

พ.ศ. 2546

Page 95: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 88

ประเภทของใบอนญาตประกอบวชาชพ

ใบอนญาตประกอบวชาชพทจะออกใหผประกอบวชาชพทางการศกษา ม 4 ประเภท คอ

1. ใบอนญาตประกอบวชาชพคร

2. ใบอนญาตประกอบวชาชพผบรหารสถานศกษา

3. ใบอนญาตประกอบวชาชพผบรหารการศกษา

4. ใบอนญาตประกอบวชาชพบคลากรทางการศกษาอน

ผประกอบวชาชพควบคมทกตำแหนงตองมใบอนญาตประกอบวชาชพคร เมอจะประกอบ

วชาชพผบรหารสถานศกษา หรอผบรหารการศกษา หรอบคลากรทางการศกษาอน กจะตองม

ใบอนญาตประกอบวชาชพประเภทนน ๆ อก

การขอขนทะเบยนรบใบอนญาต

ขอบงคบครสภาวาดวยใบอนญาตประกอบวชาชพ ไดมผลบงคบใชแลวตงแตวนท 9

ธนวาคม 2547 และกำหนดใหเวลาผประกอบวชาชพอยในปจจบน ซงไดแก คร ผบรหารสถานศกษา

ผบรหารการศกษา ยนคำแบบคำขอขนทะเบยนรบใบอนญาตภายใน 120 วน ซงมแนวทาง

ดำเนนการ ดงน

1. ครซงเปนสมาชกครสภาตาม พ.ร.บ.คร 2488 อยกอนวนท 12 มถนายน 2546 (วนท

พ.ร.บ.สภาครฯ ใชบงคบ) ซงไดแก ขาราชการคร ขาราชการครกรงเทพมหานคร พนกงานคร

เทศบาล และครโรงเรยนเอกชน ใหยนแบบคำขอโดยไมตองแสดงวฒปรญญาทางการศกษา

2. ครซงบรรจแตงตงใหทำการสอนตงแตวนท พ.ร.บ.สภาครฯ ใชบงคบ (วนท 12 มถนายน

2546) เปนตนมา และครอตราจางใหยนแบบคำขอไดโดยจะตองแสดงวฒปรญญาทางการศกษา

หรอปรญญาอนท ก.ค. กำหนดเปนวฒทใชในการบรรจและแตงตงเปนขาราชการครดวย

3. ครซงประกอบวชาชพอยกอนวนท พ.ร.บ.สภาครฯ ใชบงคบ (วนท 12 มถนายน 2546)

ตอมาลาออกหรอเกษยณอายหรอพนจากหนาทคร ถาหากประสงคจะขอรบใบอนญาตประกอบ

วชาชพใหยนแบบคำขอโดยไมตองแสดงวฒปรญญาทางการศกษา

4. ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน (ทตองม

ใบอนญาต) ใหยนแบบคำขอม ใบอนญาตโดยจะตองขอม ใบอนญาตประกอบวชาชพคร และ

ใบอนญาตประกอบวชาชพทตนประกอบวชาชพอยในปจจบนเพมขนอก

5. ผทยงไมไดเปนครแตมความประสงคจะขอรบใบอนญาตประกอบวชาชพ ใหยนแบบคำขอ

พรอมทงแสดงวฒปรญญาทางการศกษา หรอปรญญาอนท ก.ค. กำหนดใหวฒท ใช ในการบรรจ

และแตงตงเปนขาราชการคร แตยนได ไมเกนวนท 11 มถนายน 2549

Page 96: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 89

เอกสารหลกฐานประกอบการยนแบบคำขอ

การยนคำขอตองใชแบบคำขอขนทะเบยนของครสภา ซงสามารถขอรบไดจากหนวยงาน

ทางการศกษา หรอ Download จาก Website ของสำนกงานเลขาธการครสภา และมเอกสาร

ประกอบ ดงน

1. สำเนาทะเบยนบานหรอบตรประจำตวประชาชน หรอสำเนาบตรประจำตวเจาหนาท

ของรฐ

2. สำเนาบตรสมาชกครสภาหรอหนงสอรบรองการเปนสมาชกครสภาตาม พ.ร.บ.คร

พ.ศ. 2488 หรอหลกฐานอน เชน บตรประจำตว คำสงบรรจแตงตง หรอหนงสอรบรองของผบงคบ

บญชา เปนตน (ผทเปนครตงแตวน พ.ร.บ.ประกาศใช หรอครอตราจางไมตองแสดงบตรการเปน

สมาชกครสภา

3. รปถายหนาตรงครงตว ไมสวมแวนตาดำ ขนาด 1 นว ถายไว ไมเกน 6 เดอน จำนวน

2 รป

4. หลกฐานแสดงวฒปรญญาทางการศกษา หรอปรญญาอนท ก.ค. กำหนดเปนวฒทใช

ในการบรรจและแตงตงเปนขาราชการคร (สำหรบผทเปนครตงแตวนท 12 มถนายน 2546

เปนตนมา ฉบบละ 500 บาท

อายใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษา

ใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษา กำหนดไวตามขอบงคบครสภาวาดวยใบอนญาต

ประกอบวชาชพ พ.ศ. 2547 ใหมอายใช ไดคราวละ 5 ป นบแตวนออกใบอนญาต

ผ ไดรบใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษาจะตองขอตอใบอนญาตประกอบวชาชพ

กอนวนหมดอายใบอนญาตไมนอยกวา 180 วน

คณสมบตของผขอตออายใบอนญาตประกอบวชาชพทางการศกษา

1. มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกำหนดในพระราชบญญตสภาครและบคลากร

ทางการศกษา พ.ศ. 2546

2. มมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ

3. มผลการปฏบตงานตามมาตรฐานการปฏบตงาน

4. ประพฤตตนตามจรรยาบรรณของวชาชพ

4. การปฏบตราชการของขาราชการคร การลา

การลา แบงออกเปน 9 ประเภท คอ

1. การลาปวย

2. การลาคลอดบตร

Page 97: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 90

3. การลากจสวนตว

4. การลาพกผอน

5. การลาอปสมบทหรอการลาไปประกอบพธฮจย

6. การลาเขารบการตรวจเลอกหรอเขารบการเตรยมพล

7. การลาไปศกษา ฝกอบรม ดงาน หรอปฏบตการวจย

8. การลาไปปฏบตงานในองคการระหวางประเทศ

9. การลาตดตามคสมรส

การลาปวย

ขาราชการซงประสงคจะลาปวยเพอรกษาตว ใหเสนอหรอจดสงใบลาตอผบงคบบญชา

ตามลำดบจนถงผมอำนาจอนญาตกอนหรอในวนทลา เวนแตในกรณจำเปนจะเสนอหรอจดสงใบลา

ในวนแรกทมาปฏบตราชการก ได ในกรณทขาราชการผขอลามอาการปวยจนไมสามารถจะลงชอ

ในใบลาได จะใหผอนลาแทนกได แตเมอสามารถลงชอไดแลว ใหเสนอหรอจดสงใบลาโดยเรว

การลาปวยตงแต 30 วนขนไป ตองมใบรบรองของแพทยซงเปนผท ไดขนทะเบยนและ

รบใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพเวชกรรมแนบไปกบใบลาดวย ในกรณจำเปนหรอเหนสมควร

ผมอำนาจอนญาตจะสงใหใชใบรบรองของแพทยซงผมอำนาจอนญาตเหนชอบแทนกได

การลาปวยไมถง 30 วน ไมวาจะเปนการลาครงเดยวหรอหลายครงตดตอกน ถาผมอำนาจ

อนญาตเหนสมควร จะสงใหมใบรบรองแพทยตามวรรคสามประกอบใบลา หรอสงใหผลาไปรบการ

ตรวจจากแพทยของทางราชการเพอประกอบการพจารณาอนญาตกได

การลาคลอดบตร

ขาราชการซงประสงคจะลาคลอดบตร ใหเสนอหรอจดสงใบลาตอผบงคบบญชาตามลำดบ

จนถงผมอำนาจอนญาตกอนหรอในวนทลา เวนแตไมสามารถจะลงชอในใบลาได จะใหผอนลาแทน

กได แตเมอสามารถลงชอไดแลวใหเสนอหรอจดสงใบลาโดยเรว และมสทธลาคลอดบตรโดยไดรบ

เงนเดอนครงหนงได

การลาคลอดบตรจะลาในวนทคลอดกอนหรอหลงวนทคลอดบตรกได แตเมอรวมวนลาแลว

ตองไมเกน 90 วน

การลากจสวนตว

ขาราชการซงประสงคจะลากจสวนตว ใหเสนอหรอจดสงใบลาตอผบงคบบญชาตามลำดบ

จนถงผมอำนาจอนญาต และเมอไดรบอนญาตแลวจงจะหยดราชการได เวนแตมเหตจำเปน

ไมสามารถรอรบอนญาตไดทนจะเสนอหรอจดสงใบลาพรอมดวยระบเหตจำเปนไวแลว หยดราชการ

ไปกอนกได แตจะตองชแจงเหตผลใหผมอำนาจอนญาตทราบโดยเรว

Page 98: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 91

ในกรณมเหตพเศษท ไมอาจเสนอหรอจดสงใบลากอนตามวรรคหนงได ใหเสนอหรอจดสง

ใบลาพรอมทงเหตผลความจำเปนตอผบงคบบญชาตามลำดบจนถงผมอำนาจอนญาตทนทในวนแรก

ทมาปฏบตราชการ

ขาราชการมสทธลากจสวนตว โดยไดรบเงนเดอนปละไมเกน 45 วนทำการ

ขาราชการทลาคลอดบตรตามขอ 18 แลว หากประสงคจะลากจสวนตวเพอเลยงดบตรใหม

สทธลาตอเนองจากการลาคลอดบตรได ไมเกน 150 วนทำการ โดยไมมสทธไดรบเงนเดอนระหวางลา

การลาพกผอน

ขาราชการมสทธลาพกผอนประจำปในปหนงได 10 วนทำการ เวนแตขาราชการดงตอไปน

ไมมสทธลาพกผอนประจำปในปทไดรบบรรจเขารบราชการยงไมถง 6 เดอน

1. ผซงไดรบบรรจเขารบราชการเปนขาราชการครงแรก ผซงลาออกจากราชการเพราะ

เหตสวนตว แลวตอมาไดรบบรรจเขารบราชการอก

2. ผซงลาออกจากราชการเพอดำรงตำแหนงทางการเมอง หรอเพอสมครรบเลอกตง แลว

ตอมาไดรบบรรจเขารบราชการอกหลง 6 เดอน นบแตวนออกจากราชการ

3. ผซงถกสงใหออกจากราชการในกรณอน นอกจากกรณไปรบราชการทหารตามกฎหมาย

วาดวยการรบราชการทหาร และกรณไปปฏบตงานใด ๆ ตามความประสงคของทางราชการ แลวตอมา

ไดรบบรรจเขารบราชการอก ถาในปใดขาราชการผใดมไดลาพกผอนประจำป หรอลาพกผอนประจำป

แลวแตไมครบ 10 วนทำการ ใหสะสมวนทยงมไดลาในปนนรวมเขากบปตอ ๆ ไปได แตวนลาพกผอน

สะสมรวมกบวนลาพกผอนในปปจจบนจะตองไมเกน 20 วนทำการ

สำหรบผทไดรบราชการตดตอกนมาแลวไมนอยกวา 10 ป ใหมสทธนำวนลาพกผอนสะสม

รวมกบวนลาพกผอนในปปจจบนได ไมเกน 30 วนทำการ

การลาอปสมบทหรอการลาไปประกอบพธฮจย

ขาราชการซงประสงคจะลาอปสมบทในพระพทธศาสนา หรอขาราชการทนบถอศาสนา

อสลามซงประสงคจะลาไปประกอบพธฮจย ณ เมองเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย ใหเสนอ

หรอจดสงใบลาตอผบงคบบญชาตามลำดบจนถงผมอำนาจพจารณาหรออนญาตกอนวนอปสมบท

หรอกอนวนเดนทางไปประกอบพธฮจยไมนอยกวา 60 วน

ในกรณมเหตพเศษไมอาจเสนอหรอจดสงใบลากอนตามวรรคหนงใหชแจงเหตผลความ

จำเปนประกอบการลา และใหอยในดลพนจของผมอำนาจทจะพจารณาใหลาหรอไมกได

ขาราชการทไดรบพระราชทานพระบรมราชานญาตใหลาอปสมบทหรอไดรบอนญาตใหลาไป

ประกอบพธฮจยแลว จะตองอปสมบทหรอออกเดนทางไปประกอบพธฮจยภายใน 10 วน นบแต

วนเรมลา และจะตองกลบมารายงานตวเขาปฏบตราชการภายใน 5 วน นบแตวนทลาสกขา หรอ

วนทเดนทางกลบถงประเทศไทยหลงจากการเดนทางไปประกอบพธฮจย

Page 99: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 92

การลาเขารบการตรวจเลอกหรอเขารบการเตรยมพล

ขาราชการท ไดรบหมายเรยกเขารบการตรวจเลอก ใหรายงานลาตอผบงคบบญชากอนวน

เขารบการตรวจเลอกไมนอยกวา 48 ชวโมง สวนขาราชการทไดรบหมายเรยกเขารบการเตรยมพล

ใหรายงานลาตอผบงคบบญชาภายใน 48 ชวโมง นบแตเวลารบหมายเรยกเปนตนไป และให ไปเขา

รบการตรวจเลอกหรอเขารบการเตรยมพลตามวนเวลาในหมายเรยกนนโดยไมตองรอรบคำสง

อนญาต และใหผบงคบบญชาเสนอรายงานลาไปตามลำดบจนถงหวหนาสวนราชการ หรอหวหนา

สวนราชการขนตรง

การลาไปศกษาฝกอบรมดงานหรอปฏบตการวจย

ขาราชการซงประสงคจะลาไปศกษา ฝกอบรม ดงาน หรอปฏบตการวจย ณ ตางประเทศ

ใหเสนอหรอจดสงใบลาตอผบงคบบญชาตามลำดบจนถงปลดกระทรวงหรอหวหนาสวนราชการ

ขนตรง เพอพจารณาอนญาต

สำหรบการลาไปศกษา ฝกอบรม ดงาน หรอปฏบตการวจยในประเทศ ใหเสนอหรอจดสง

ใบลาตามลำดบจนถงหวหนาสวนราชการ หรอหวหนาสวนราชการขนตรง เพอพจารณาอนญาต

เวนแตขาราชการกรงเทพมหานครใหเสนอหรอจดสงใบลาตอปลดกรงเทพมหานคร สำหรบหวหนา

สวนราชการใหเสนอหรอจดสงใบลาตอปลดกระทรวง หวหนาสวนราชการขนตรงและขาราชการ

ในราชบณฑตยสถานใหเสนอหรอจดสงใบลาตอรฐมนตรเจาสงกด สวนปลดกรงเทพมหานครใหเสนอ

หรอจดสงใบลาตอผวาราชการกรงเทพมหานคร เพอพจารณาอนญาต

การลาไปปฏบตงานในองคการระหวางประเทศ

ขาราชการซงประสงคจะลาไปปฏบตงานในองคการระหวางประเทศ ใหเสนอหรอจดสงใบลา

ตอผบงคบบญชาตามลำดบจนถงรฐมนตรเจาสงกดเพอพจารณา โดยถอปฏบตตามหลกเกณฑ

ทกำหนด

การลาตดตามคสมรส

ขาราชการซงประสงคตดตามคสมรส ใหเสนอหรอจดสงใบลาตอผบงคบบญชาตามลำดบ

จนถงปลดกระทรวงหรอหวหนาสวนราชการขนตรงแลวแตกรณ เพอพจารณาอนญาตใหลาได ไมเกน

สองป และในกรณจำเปนอาจอนญาตใหลาไดอกสองป แตเมอรวมแลวตองไมเกนสป ถาเกนสป

ใหลาออกจากราชการสำหรบปลดกระทรวง หวหนาสวนราชการขนตรง และขาราชการ

ในราชบณฑตยสถานใหเสนอหรอจดสงใบลาตอรฐมนตรเจาสงกด สวนปลดกรงเทพมหานครใหเสนอ

หรอจดสงใบลาตอผวาราชการกรงเทพมหานคร เพอพจารณาอนญาต

Page 100: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 93

วนยและการดำเนนการทางวนย

วนย:การควบคมความประพฤตของคนในองคกรใหเปนไปตามแบบแผนทพงประสงค

วนยขาราชการครและบคลากรทางการศกษา : ขอบญญตทกำหนดเปนขอหามและ

ขอปฏบตตามหมวด 6 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

พ.ศ. 2547 และทแก ไขเพมเตมฉบบท 2 พ.ศ. 2551

โทษทางวนยม5สถานคอ

วนยไมรายแรงมดงน

1. ภาคทณฑ

2. ตดเงนเดอน

3. ลดขนเงนเดอน

วนยรายแรงมดงน

4. ปลดออก

5. ไลออก

การวากลาวตกเตอนหรอการทำทณฑบน ไมถอวาเปนโทษทางวนย ใชในกรณทเปนความผด

เลกนอยและมเหตอนควรงดโทษ

การวากลาวตกเตอนไมตองทำเปนหนงสอ แตการทำทณฑบนตองทำเปนหนงสอ (มาตรา

100 วรรคสอง)

โทษภาคทณฑ ใชลงโทษในกรณท เปนความผดเลกนอยหรอมเหตอนควรลดหยอน

โทษภาคทณฑไมตองหามการเลอนขนเงนเดอน

โทษตดเงนเดอนและลดขนเงนเดอน ใชลงโทษในความผดท ไมถงกบเปนความผดรายแรง

และไมใชกรณทเปนความผดเลกนอย

โทษปลดออกและไลออก ใชลงโทษในกรณทเปนความผดวนยรายแรงเทานน

การลดโทษความผดวนยรายแรง หามลดโทษตำกวาปลดออก

ผถกลงโทษปลดออกมสทธไดรบบำเหนจบำนาญเสมอนลาออก

การสงใหออกจากราชการไมใชโทษทางวนย

วนยไมรายแรงไดแก

1. ไมสนบสนนการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยดวยความบรสทธใจ

2. ไมปฏบตหนาทราชการดวยความซอสตยสจรต เสมอภาค และเทยงธรรม ตองม

ความวรยะ อตสาหะ ขยนหมนเพยร ดแลเอาใจใส รกษาประโยชนของทางราชการ และตองปฏบตตน

ตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ

Page 101: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 94

3. อาศยหรอยอมใหผอนอาศยอำนาจและหนาทราชการของตนไมวาจะโดยทางตรง หรอ

ทางออม หาประโยชนใหแกตนเองและผอน

4. ไมปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบแบบแผนของทางราชการและ

หนวยงานการศกษา มต ครม. หรอนโยบายของรฐบาลโดยถอประโยชนสงสดของผเรยน และไมให

เกดความเสยหายแกราชการ

5. ไมปฏบตตามคำสงของผบงคบบญชาซงสงในหนาทราชการโดยชอบดวยกฎหมายและ

ระเบยบของทางราชการ แตถาเหนวาการปฏบตตามคำสงนนจะทำใหเสยหายแกราชการ หรอจะ

เปนการไมรกษาประโยชนของทางราชการ จะเสนอความเหนเปนหนงสอภายใน 7 วน เพอใหผบงคบ

บญชาทบทวนคำสงก ได และเมอเสนอความเหนแลว ถาผบงคบบญชายนยนเปนหนงสอใหปฏบต

ตามคำสงเดม ผอยใตบงคบบญชาตองปฏบตตาม

6. ไมตรงตอเวลา ไมอทศเวลาของตนใหแกทางราชการและผเรยน ละทงหรอทอดทงหนาท

ราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร

7. ไมประพฤตตนเปนแบบอยางทดแกผเรยน ชมชน สงคม ไมสภาพเรยบรอยและรกษา

ความสามคค ไมชวยเหลอเกอกลตอผเรยนและขาราชการดวยกน หรอผรวมงานไมตอนรบหรอ

ใหความสะดวก ใหความเปนธรรมตอผเรยนและประชาชนผมาตดตอราชการ

8. กลนแกลง กลาวหา หรอรองเรยนผอนโดยปราศจากความเปนจรง

9. กระทำการหรอยอมใหผอนกระทำการหาประโยชนอนอาจทำใหเสอมเสยความเทยงธรรม

หรอเสอมเสยเกยรตศกดในตำแหนงหนาทราชการของตน

10. เปนกรรมการผจดการ หรอผจดการ หรอดำรงตำแหนงอนใดทมลกษณะงานคลายคลงกนนน

ในหางหนสวนหรอบรษท

11. ไมวางตนเปนกลางทางการเมองในการปฏบตหนาท และในการปฏบตการอนทเกยวของ

กบประชาชน อาศยอำนาจและหนาทราชการของตนแสดงการฝกใฝสงเสรม เกอกล สนบสนนบคคล

กลมบคคลหรอพรรคการเมองใด

12. กระทำการอนใดอนไดชอวาเปนผประพฤตชว

13. เสรมสรางและพฒนาใหผอย ใตบงคบบญชามวนย ไมปองกนมใหผอย ใตบงคบบญชา

กระทำผดวนย หรอละเลย หรอมพฤตกรรมปกปอง ชวยเหลอมใหผอยใตบงคบบญชาถกลงโทษทางวนย

หรอปฏบตหนาทดงกลาวโดยไมสจรต

วนยรายแรงไดแก

1. ทจรตตอหนาทราชการ

2. จงใจไมปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ แบบแผนของทางราชการและหนวยงานการศกษา

มต ครม. หรอนโยบายของรฐบาล ประมาทเลนเลอหรอขาดการเอาใจใสระมดระวงรกษาประโยชน

ของทางราชการ อนเปนเหตใหเกดความเสยหายแกราชการอยางรายแรง

Page 102: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 95

3. ขดคำสงหรอหลกเลยงไมปฏบตตามคำสงของผบงคบบญชาซงสงในหนาทราชการ

โดยชอบดวยกฎหมายและระเบยบของทางราชการ อนเปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง

4. ละทงหนาทหรอทอดทงหนาทราชการ โดยไมมเหตผลอนสมควร เปนเหตใหเสยหาย

แกราชการอยางรายแรง

5. ละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนกวา 15 วน โดยไมมเหตผล

อนสมควร

6. กลนแกลง ดหมน เหยยดหยาม กดข หรอขมเหงผเรยนหรอประชาชนผมาตดตอราชการ

อยางรายแรง

7. กลนแกลง กลาวหา หรอรองเรยนผอนโดยปราศจากความเปนจรง เปนเหตใหผอนไดรบ

ความเสยหายอยางรายแรง

8. กระทำการหรอยอมใหผอนกระทำการหาประโยชนอนอาจทำใหเสอมเสยความเทยงธรรม

หรอเสอมเสยเกยรตศกดในตำแหนงหนาทราชการ โดยมงหมายจะใหเปนการซอขาย หรอให ไดรบ

แตงตงใหดำรงตำแหนงหรอวทยฐานะใดโดยไมชอบดวยกฎหมาย หรอเปนการกระทำอนมลกษณะ

เปนการใหหรอไดมาซงทรพยสนหรอสทธประโยชนอนเพอใหตนเองหรอผอนไดรบการบรรจและ

แตงตงโดยมชอบ

9. คดลอกหรอลอกเลยนผลงานทางวชาการของผอนโดยมชอบหรอนำเอาผลงานทาง

วชาการของผอน หรอจาง วาน ใชผอนทำผลงานทางวชาการ เพอไปใชในการเสนอขอปรบปรง

การกำหนดตำแหนง การเลอนตำแหนง การเลอนวทยฐานะ หรอการให ไดรบเงนเดอนในระดบทสงขน

10. รวมดำเนนการคดลอกหรอลอกเลยนผลงานของผอนโดยมชอบ หรอรบจดทำผลงาน

ทางวชาการ ไมวาจะมคาตอบแทนหรอไม เพอใหผอนนำผลงานนนไปใชประโยชนเพอปรบปรง

การกำหนดตำแหนง เลอนตำแหนง เลอนวทยฐานะ หรอให ไดรบเงนเดอนในอนดบทสงขน

11. เขาไปเกยวของกบการดำเนนการใด ๆ อนมลกษณะเปนการทจรตโดยการซอสทธหรอ

ขายเสยงในการเลอกตงสมาชกรฐสภา สมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน หรอการเลอกตงอน

ทมลกษณะเปนการสงเสรมการปกครองในระบอบประชาธปไตย รวมทงการสงเสรม สนบสนน หรอ

ชกจงใหผอนกระทำการในลกษณะเดยวกน

12. กระทำความผดอาญาจนไดรบโทษจำคก หรอโทษทหนกกวาจำคกโดยคำพพากษาถงทสด

ใหจำคกหรอใหรบโทษทหนกกวาจำคก เวนแตเปนโทษสำหรบความผดท ไดกระทำโดยประมาท

หรอลหโทษ หรอกระทำการอนใดอนไดชอวาเปนผประพฤตชวอยางรายแรง

13. เสพยาเสพตด หรอสนบสนนใหผอนเสพยาเสพตด

14. เลนการพนนเปนอาจณ

15. กระทำการลวงละเมดทางเพศตอผเรยนหรอนกศกษา ไมวาจะอยในความดแลรบผดชอบ

ของตนหรอไม

Page 103: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 96

การดำเนนการทางวนย

การดำเนนการทางวนย กระบวนการและขนตอนการดำเนนการในการออกคำสงลงโทษ

ซงเปนขนตอนทมลำดบกอนหลงตอเนองกน อนไดแก การตงเรองกลาวหา การสบสวนสอบสวน

การพจารณาความผดและกำหนดโทษและการสงลงโทษ รวมทงการดำเนนการตาง ๆ ในระหวาง

การสอบสวนพจารณา เชน การสงพก การสงใหออกไวกอน เพอรอฟงผลการสอบสวนพจารณา

หลกการดำเนนการทางวนย

1. กรณทผบงคบบญชาพบวาผ ใตบงคบบญชาผ ใดกระทำผดวนยโดยมพยานหลกฐาน

ในเบองตนอยแลว ผบงคบบญชากสามารถดำเนนการทางวนยไดทนท

2. กรณทมการรองเรยนดวยวาจาใหจดปากคำ ใหผรองเรยนลงลายมอชอ และวน เดอน ป

พรอมรวบรวมพยานหลกฐานอน ๆ ประกอบการพจารณาแลวดำเนนการใหมการสบสวนขอเทจจรง

โดยตงกรรมการสบสวนหรอสงใหบคคลใดไปสบสวน หากเหนวามมล กตงคณะกรรมการสอบสวน

ตอไป

3. กรณมการรองเรยนเปนหนงสอ ผบงคบบญชาตองสบสวนในเบองตนกอน หากเหนวา

ไมมมลกสงยตเรอง ถาเหนวามมลกตงคณะกรรมการสอบสวนตอไป กรณหนงสอรองเรยนไมลง

ลายมอชอและทอยของผรองเรยนหรอไมปรากฏพยานหลกฐานทแนนอนจะเขาลกษณะของบตร

สนเทห มต ครม. หามมใหรบฟงเพราะจะทำใหขาราชการเสยขวญในการปฏบตหนาท

ขนตอนการดำเนนการทางวนย

1.การตงเรองกลาวหา

เปนการตงเรองดำเนนการทางวนยแกขาราชการเมอปรากฏกรณมมลทควรกลาวหาวา

กระทำผดวนย มาตรา 98 กำหนดใหผบงคบบญชาแตงตงคณะกรรมการสอบสวนเพอดำเนนการ

สอบสวนให ไดความจรงและความยตธรรมโดยไมชกชา ผตงเรองกลาวหาคอผบงคบบญชาของผถก

กลาวหาความผดวนยไมรายแรง ผบงคบบญชาชนตนคอ ผอำนวยการสถานศกษา สามารถแตงตง

กรรมการสอบสวนขาราชการในโรงเรยนทกคน ความผดวนยรายแรง ผบงคบบญชาผมอำนาจบรรจ

และแตงตงตาม มาตรา 53 เปนผมอำนาจบรรจและแตงตงคณะกรรมการสอบสวน

2.การแจงขอกลาวหา

มาตรา 98 กำหนดไววา ในการสอบสวนจะตองแจงขอกลาวหาและสรปพยานหลกฐาน

ทสนบสนนขอกลาวหาเทาทม ใหผถกกลาวหาทราบ โดยระบหรอไมระบชอพยานก ได เพอให

ผถกกลาวหามโอกาสชแจงและนำสบแกขอกลาวหา

Page 104: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 97

3.การสอบสวน

คอ การรวบรวมพยานหลกฐานและการดำเนนการทงหลายอนเพอจะทราบขอเทจจรง

และพฤตการณตาง ๆ หรอพสจนเกยวกบเรองทกลาวหาเพอให ไดความจรงและยตธรรม และ

เพอพจารณาวาผถกกลาวหาไดกระทำผดวนยจรงหรอไม ถาผดจรงกจะไดลงโทษ

ขอยกเวน กรณทเปนความผดทปรากฏชดแจงตามทกำหนดในกฎ ก.ค.ศ. จะดำเนนการ

ทางวนยโดยไมสอบสวนกได

ความผดทปรากฏชดแจงตามทกำหนดในกฎก.ค.ศ.วาดวยกรณความผดทปรากฏชดแจงพ.ศ.2549

ก. การกระทำผดวนยอยางไมรายแรงทเปนกรณความผดทปรากฏอยางชดแจง ไดแก

(1) กระทำความผดอาญาจนตองคำพพากษาถงทสดวาผนนกระทำผดและผบงคบ

บญชาเหนวาขอเทจจรงตามคำพพากษาประจกษชด

(2) กระทำผดวนยไมรายแรงและไดรบสารภาพเปนหนงสอตอผบงคบบญชาหรอ

ใหถอยคำรบสารภาพตอผมหนาทสบสวนหรอคณะกรรมการสอบสวน โดยมการบนทกถอยคำ

เปนหนงสอ

ข. การกระทำผดวนยอยางรายแรงทเปนกรณความผดทปรากฏชดแจง ไดแก

(1) กระทำความผดอาญาจนไดรบโทษจำคกหรอโทษทหนกกวาจำคกโดยคำพพากษา

ถงทสดใหจำคกหรอลงโทษทหนกกวาจำคก

(2) ละทงหนาทราชการตดตอในคราวเดยวกนเปนเวลาเกนกวา 15 วน ผบงคบบญชา

สบสวนแลวเหนวาไมมเหตผลสมควร หรอมพฤตการณอนแสดงถงความจงใจไมปฏบตตามระเบยบ

ของทางราชการ

(3) กระทำผดวนยอยางรายแรงและไดรบสารภาพเปนหนงสอตอผบงคบบญชา หรอให

ถอยคำรบสารภาพตอผมหนาทสบสวนหรอคณะกรรมการสอบสวนโดยมการบนทกถอยคำ

เปนหนงสอ

การอทธรณ

มาตรา 121 และมาตรา 122 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา พ.ศ. 2547 บญญตใหผถกลงโทษทางวนยมสทธอทธรณคำสงลงโทษตอ อ.ก.ค.ศ.

เขตพนทการศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง แลวแตกรณ ภายใน 30 วน

เงอนไขในการอทธรณ

ผอทธรณ ตองเปนผทถกลงโทษทางวนยและไมพอใจผลของคำสงลงโทษผอทธรณ

ตองอทธรณเพอตนเองเทานน ไมอาจอทธรณแทนผอนได

ระยะเวลาอทธรณภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงคำสงลงโทษ ตองทำเปนหนงสอ

Page 105: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 98

การอทธรณโทษวนยไมรายแรง

การอทธรณคำสงโทษภาคทณฑ ตดเงนเดอน หรอลดขนเงนเดอนทผบงคบบญชาสงดวย

อำนาจของตนเอง ตองอทธรณตอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษาหรอ อ.ก.ค.ศ. สวนราชการ เวนแต

การสงลงโทษตามมตใหอทธรณตอ ก.ค.ศ.

การอทธรณโทษวนยรายแรง

การอทธรณคำสงลงโทษปลดออกหรอไลออกจากราชการ ตองอทธรณตอ ก.ค.ศ. ทงน

การรองทกขคำสงใหออกจากราชการ หรอคำสงพกราชการหรอใหออกจากราชการไวกอน กตอง

รองทกขตอ ก.ค.ศ. เชนเดยวกน

การรองทกข

หมายถง ผถกกระทบสทธหรอไม ไดรบความเปนธรรมจากคำสงของฝายปกครอง หรอ

คบของใจจากการกระทำของผบงคบบญชา ใชสทธรองทกขขอความเปนธรรม ขอใหเพกถอนคำสง

หรอทบทวนการกระทำของฝายปกครองหรอของผบงคบบญชา

มาตรา 122 และมาตรา 123 แหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากร

ทางการศกษา พ.ศ. 2547 บญญตใหผถกสงใหออกจากราชการมสทธรองทกขตอ ก.ค.ศ. และผซงตน

เหนวาตนไมไดรบความเปนธรรม หรอมความคบของใจเนองจากการกระทำของผบงคบบญชา หรอ

กรณถกตงกรรมการสอบสวน มสทธรองทกขตอ อ.ก.ค.ศ. เขตพนทการศกษา อ.ก.ค.ศ. ท ก.ค.ศ. ตง

หรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ ภายใน 30 วน

ผมสทธรองทกข ไดแก ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

เหตทจะรองทกข

(1) ถกสงใหออกจากราชการ

(2) ถกสงพกราชการ

(3) ถกสงใหออกจากราชการไวกอน

(4) ไมไดรบความเปนธรรม หรอคบของใจจากการกระทำของผบงคบบญชา

(5) ถกตงกรรมการสอบสวน

การเลอนขนเงนเดอน

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจะไดรบการพจารณาเลอนขนเงนเดอนในแตละครง

ตองอยในเกณฑ ดงน

1. ในครงปทแลวมามผลการปฏบตงาน ความประพฤตในการรกษาวนย คณธรรม จรยธรรม

และจรรยาบรรณวชาชพอยในเกณฑทสมควรไดเลอนขนเงนเดอน

Page 106: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 99

2. ในครงปทแลวมาจนถงวนออกคำสงเลอนขนเงนเดอนไมถกลงโทษทางวนยทหนกกวาโทษ

ภาคทณฑ หรอถกลงโทษในคดอาญาใหลงโทษในความผดทเกยวกบการปฏบตหนาทราชการ หรอ

ความผดททำใหเสอมเสยเกยรตศกดของตำแหนงหนาทราชการของตน ซงไมไชความผดทไดกระทำ

โดยประมาทหรอความผดลหโทษ

3. ในครงปทแลวมาตองไมถกสงพกราชการเกนกวาสองเดอน

4. ในครงปทแลวมาตองไมขาดราชการโดยไมมเหตผลอนสมควร

5. ในครงปทแลวมาไดรบการบรรจเขารบราชการมาแลวเปนเวลาไมนอยกวาสเดอน

6. ในครงปทแลวมาถาเปนผ ไดรบอนญาตไปศกษาในประเทศ ฝกอบรม และดงาน ณ

ตางประเทศ ตองไดปฏบตหนาทราชการในครงปทแลวมาเปนเวลาไมนอยกวาสเดอน

7. ในครงปทแลวมาตองไมลาหรอมาทำงานสายเกนจำนวนครงทหวหนาสวนราชการกำหนด

8. ในครงปทแลวมาตองมเวลาปฏบตราชการหกเดอน โดยมวนลาไมเกนยสบสามวน

แตไมรวมวนลา ดงตอไปน

1) ลาอปสมบทหรอลาไปประกอบพธฮจย

2) ลาคลอดบตรไมเกนเกาสบวน

3) ลาปวยซงจำเปนตองรกษาตวเปนเวลานานไมวาคราวเดยวหรอหลายคราวรวมกน

ไมเกนหกสบวนทำการ

4) ลาปวยเพราะประสบอนตรายในขณะปฏบตราชการตามหนาท หรอในขณะเดนทางไป

หรอกลบจากการปฏบตราชการตามหนาท

5) ลาพกผอน

6) ลาเขารบการตรวจเลอกหรอเขารบการเตรยมพล

7) ลาไปปฏบตงานในองคการระหวางประเทศ

การฝกอบรมและลาศกษาตอ

การฝกอบรม

การฝกอบรม หมายความวา การเพมพนความรความชำนาญ หรอประสบการณดวยการเรยน

หรอการวจยตามหลกสตรของการฝกอบรม หรอการสมมนาอบรมเชงปฏบตการ การดำเนนงานตาม

โครงการแลกเปลยนกบตางประเทศ การไปเสนอผลงานทางวชาการ และการประชมเชงปฏบตการ

ทงน โดยมไดมวตถประสงคเพอให ไดมาซงปรญญาหรอประกาศนยบตรวชาชพท ก.พ. รบรอง

และหมายความรวมถงการฝกฝนภาษาและการรบคำแนะนำกอนฝกอบรมหรอการดงานทเปน

สวนหนงของการฝกอบรมหรอตอจากการฝกอบรมนนดวย

Page 107: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 100

การดงาน หมายความวา การเพมพนความรและประสบการณดวยการสงเกตการณ

และการแลกเปลยนความคดเหน (การดงานมระยะเวลาไมเกน 15 วน ตามหลกสตรหรอโครงการ

หรอแผนการดงานในตางประเทศ หากมระยะเวลาเกนกำหนดใหดำเนนการเปนการฝกอบรม)

การลาศกษาตอ

ศกษา หมายความวา การเพมพนความรดวยการเรยนหรอการวจยตามหลกสตรของสถาบน

การศกษา หรอสถาบนวชาชพ เพอให ไดมาซงปรญญาหรอประกาศนยบตรวชาชพท ก.พ. รบรอง

และหมายความรวมถงการฝกฝนภาษาและการไดรบคำแนะนำกอนเขาศกษา และการฝกอบรม

หรอการดงานทเปนสวนหนงของการศกษา หรอตอจากการศกษานนดวย

การออกจากราชการของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ออกจากราชการเมอ (มาตรา 107 พ.ร.บ.ระเบยบ

ขาราชการครฯ)

1) ตาย

2) พนจากราชการตามกฎหมายวาดวยบำเหนจบำนาญขาราชการ

3) ลาออกจากราชการและไดรบอนญาตใหลาออก

4) ถกสงใหออก

5) ถกสงลงโทษปลดออกหรอไลออก

6) ถกเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพ เวนแตไดรบแตงตงใหดำรงตำแหนงอนทไมตองม

ใบอนญาตประกอบวชาชพ

การลาออกจากราชการ

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดประสงคจะลาออกจากราชการ ใหยนหนงสอ

ลาออกตอผบงคบบญชาเพอใหผมอำนาจตาม มาตรา 53 เปนผพจารณาอนญาต

กรณผมอำนาจตาม มาตรา 53 พจารณาเหนวาจำเปนเพอประโยชนแกราชการจะยบยง

การอนญาตใหลาออกไวเปนเวลาไมเกน 90 วน นบแตวนขอลาออกก ได แตตองแจงการยบยง

พรอมเหตผลใหผขอลาออกทราบ เมอครบกำหนดเวลาทยบยงแลว ใหการลาออกมผลตงแตวน

ถดจากวนครบกำหนดเวลาทยบยง

ถาผมอำนาจตาม มาตรา 53 ไมไดอนญาตและไมไดยบยงการอนญาตใหลาออก ใหการลาออก

มผลตงแตวนขอลาออก

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาผใดประสงคจะลาออกจากราชการเพอดำรงตำแหนง

ทางการเมองหรอเพอสมครรบเลอกตง ใหยนหนงสอลาออกตอผบงคบบญชา และใหการลาออก

มผลนบตงแตวนทผนนขอลาออก

Page 108: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 101

ระเบยบ ก.ค.ศ. วาดวยการลาออกของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

พ.ศ.2548

ขอ 3 การยนหนงสอขอลาออกจากราชการใหยนลวงหนากอนวนขอลาออกไมนอยกวา

30 วน

กรณผมอำนาจอนญาตการลาออกเหนวามเหตผลและความจำเปนพเศษ จะอนญาตเปน

ลายลกษณอกษรกอนวนขอลาออกใหผประสงคจะลาออกยนหนงสอขอลาออกลวงหนานอยกวา

30 วน กได

หนงสอขอลาออกทยนลวงหนากอนวนขอลาออกนอยกวา 30 วน โดยไมไดรบอนญาตเปน

ลายลกษณอกษรจากผมอำนาจอนญาต หรอทมไดระบวนขอลาออก ใหถอวนถดจากวนครบกำหนด

30 วน นบแตวนยนเปนวนขอลาออก

ขอ 5 ผมอำนาจอนญาตการลาออกพจารณาวาจะสงอนญาตใหผนนลาออกจากราชการ

หรอจะสงยบยงการอนญาตใหลาออกใหดำเนนการ ดงน

(1) หากพจารณาเหนวาควรอนญาตใหลาออกจากราชการได ใหมคำสงอนญาตใหลาออก

เปนลายลกษณอกษรใหเสรจสนกอนวนขอลาออก แลวแจงคำสงดงกลาวใหผขอลาออกทราบกอนวน

ขอลาออกดวย

(2) หากพจารณาเหนวาควรยบยงการอนญาตใหลาออกเนองจากจำเปนเพอประโยชนแก

ราชการ ใหมคำสงยบยงการอนญาตใหลาออกเปนลายลกษณอกษรใหเสรจสนกอนวนขอลาออก

แลวแจงคำสงดงกลาวพรอมเหตผลใหผขอลาออกทราบกอนวนขอลาออกดวย ทงนการยบยงการอนญาต

ใหลาออกใหสงยบยงไว ไดเปนเวลาไมเกน 90 วน และสงยบยงไดเพยงครงเดยวจะขยายอกไมได

เมอครบกำหนดเวลาทยบยงแลวใหการลาออกมผลตงแตวนถดจากวนครบกำหนดเวลาทยบยง

ขอ 6 กรณทผขอลาออกไดออกจากราชการไปโดยผลของกฎหมาย เนองจากผมอำนาจ

อนญาตมไดมคำสงอนญาตใหลาออกและมไดมคำสงยบยงการอนญาตใหลาออกกอนวนขอลาออก

หรอเนองจากครบกำหนดเวลายบยงการอนญาตใหลาออกใหผมอำนาจอนญาตมหนงสอแจง

วนออกจากราชการใหผขอลาออกทราบภายใน 7 วน นบแตวนทผนนออกจากราชการและแจงให

สวนราชการทเกยวของทราบดวย

ขอ 7 การยนหนงสอขอลาออกจากราชการเพอดำรงตำแหนงทางการเมอง หรอเพอสมคร

รบเลอกตง ใหยนตอผบงคบบญชาอยางชาภายในวนทขอลาออกและใหผบงคบบญชาดงกลาวเสนอ

หนงสอขอลาออกนนตอผบงคบบญชาชนเหนอขนไปตามลำดบจนถงผมอำนาจอนญาตการลาออก

โดยเรว

Page 109: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 102

เมอผมอำนาจอนญาตไดรบหนงสอขอลาออกแลวใหมคำสงอนญาตออกจากราชการไดตงแต

วนทขอลาออก

5. ครอตราจาง กรณครอตราจางทจางดวยเงนงบประมาณใหปฏบตหนาทคร เชน ปฏบตหนาทครผชวย

ครพเลยง หรอปฏบตหนาทครทเรยกชอยางอน ใหปฏบตตามระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยลกจาง

ประจำของสวนราชการ พ.ศ. 2537 และแนวปฏบตทใชเพอการนน

Page 110: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 103

บทท 4 การบรหารทวไป

งานดานการบรหารทวไป เปนภารกจหนงของโรงเรยนในการสนบสนน สงเสรมการปฏบตงาน

ของโรงเรยนใหบรรลตามนโยบาย และมาตรฐานการศกษาท โรงเรยนกำหนดใหมประสทธภาพ

และประสทธผล เชน การดำเนนงานธรการ งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

งานพฒนาระบบและเครอขาย ขอมลสารสนเทศ การประสานและพฒนาเครอขายการศกษา การจด

ระบบการบรหารและพฒนาองคกร งานเทคโนโลยสารสนเทศ การสงเสรม สนบสนนดานวชาการ

งบประมาณ บคลากรและบรหารทวไป การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม การจดทำ

สำมะโนผเรยน การรบนกเรยน การสงเสรมและประสานงาน การศกษาในระบบ นอกระบบ และ

ตามอธยาศย การระดมทรพยากรเพอการศกษา งานสงเสรมงานกจการนกเรยน การประชาสมพนธ

งานการศกษา การสงเสรม สนบสนน และสถาบนสงคมอนทจดการศกษา งานประสานราชการกบ

เขตพนทการศกษาและหนวยงานอน การจดระบบการควบคมในหนวยงาน งานบรการสาธารณะ

ซงคณครควรทจะไดรบรแนวปฏบตในการปฏบตราชการ ดงน

1. การกำหนดเวลาทำงานและวนหยดราชการ

2. การเปดและปดสถานศกษา

3. การชกธงชาต

4. การสอบ

5. การพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานศกษา

6. การจดระบบงานและกจกรรมในการแนะแนวใหคำปรกษา

7. การลงโทษนกเรยน

8. ความสมพนธกบชมชน

9. สทธทางการศกษาสำหรบคนพการ

1. การกำหนดเวลาทำงานและวนหยดราชการ ขาราชการผปฏบตงานในสถานศกษา มความจำเปนตองปฏบตตามระเบยบกระทรวง

ศกษาธการวาดวยกำหนดเวลาทำงานและวนหยดราชการของสถานศกษา ดงน

1. ใหสถานศกษาเรมทำงานตงแตเวลา 08.30-16.30 น. พกกลางวนเวลา 12.00-13.00 น.

เปนเวลาทำงานตามปกต โดยมวนหยดราชการประจำสปดาหคอ วนเสารและวนอาทตย

หยดราชการเตมวนทงสองวน แตทงนทงนน เวลาทำงานในสถานศกษา อาจมการเปลยนแปลง

ตามความเหมาะสม ขนอยกบขอตกลงของผบรหารสถานศกษา

Page 111: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 104

2. วนปดภาคเรยนใหถอวาเปนวนพกผอนของนกเรยน ซงสถานศกษาอาจอนญาตใหขาราชการหยดพกผอนดวยกได แตถามราชการจำเปนใหขาราชการมาปฏบตราชการเหมอนการมาปฏบตราชการตามปกต 3. วนทสถานศกษาทำการสอนชดเชยหรอทดแทน เนองจากสถานศกษาสงปดดวยเหตพเศษหรอกรณพเศษตาง ๆ ใหถอวาเปนวนทำงานปกตตามระเบยบน อางองจาก ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยกำหนดเวลาและวนหยดราชการของ สถานศกษา พ.ศ. 2547 2. การเปดและปดสถานศกษา ชวงเวลารอบปการศกษาหนง ถอวาวนท 16 พฤษภาคม เปนวนเรมตนปการศกษา และวนท 15 พฤษภาคมของปถดไป เปนวนสนปการศกษา ซงในรอบปการศกษาหนงทางสถานศกษา ไดกำหนดวนเปดและปดสถานศกษาเปน 2 ภาคเรยน คอ 1. ภาคเรยนทหนง วนเปดภาคเรยน วนท 16 พฤษภาคม วนปดภาคเรยน วนท 11 ตลาคม 2. ภาคเรยนทสอง วนเปดภาคเรยน วนท 1 พฤศจกายน วนปดภาคเรยน วนท 1 เมษายน ของปถดไป ในการเปดปดสถานศกษา อาจมการเปลยนแปลงตามความเหมาะสม ขนอยกบดลยพนจ ของสวนราชการเจาสงกด เปนผกำหนดตามทเหนสมควร อางองจาก ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยปการศกษาการเปดและปดสถานศกษา พ.ศ. 2549 3. การชกธงชาต ธงชาตไทยถอวาเปนสญลกษณแหงความเปนไทย ทจะสรางความรนกนยมและภมใจ ในความเปนชาตไทย กระทรวงศกษาธการจงรางระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการชกธงชาตในสถานศกษาเพอกำหนดใหสถานศกษามการชกธงชาตขนและลงตามเวลาในแตละวน โดยกำหนดเวลาชกธงชาตขนและลงดงตอไปน 1. ในวนเปดเรยน ชกขนเวลาเขาเรยน และชกลงเวลา 18.00 น. 2. ในวนปดเรยน ชกขนเวลา 08.00 น. และชกลงเวลา 18.00 น. สถานศกษาใดมความจำเปนไมอาจจะชกธงชาตขนและลงตามเวลาทกำหนดไว ในขอ 1 หรอขอ 2 ไดใหหวหนาสถานศกษาเปนผมอำนาจพจารณาตามความเหมาะสม การลดธงครงเสา ในกรณททางราชการใหลดธงครงเสา เมอธงถงยอดเสาแลวจงลดลงมาโดยเรวใหอย ในระดบความสง 2 ใน 3 และเมอจะลดธงลงใหชกขนโดยเรวจนถงยอดเสากอน จงลดลง อางองจาก ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการชกธงชาตในสถานศกษา พ.ศ. 2547

Page 112: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 105

4. การสอบ ในการดำเนนการจดการสอบทกประเภท ผทำหนาทกำกบการสอบมสวนสำคญทจะทำให

การดำเนนการสอบเปนไปอยางมประสทธภาพ ดงนน ผกำกบการสอบจงจำเปนตองทราบถง

ขอปฏบตตาง ๆ เกยวกบหนาทของตนเองทงในดานทพงกระทำและไมพงกระทำดงตอไปน

1. ปฏบตตามระเบยบแบบแผนเกยวกบการสอบ ไปถงสถานทสอบกอนเวลาเรมสอบ

ตามสมควร หากไมสามารถปฏบตไดดวยเหตผลใด ๆ ใหรบรายงานผบงคบบญชาทราบโดยดวน

2. กำกบการสอบ ใหดำเนนไปดวยความเรยบรอย ไมอธบายคำถามใด ๆ ในขอสอบแก

ผเขาสอบ

3. ไมกระทำการใด ๆ อนเปนการรบกวนแกผเขาสอบ รวมทงไมกระทำการใด ๆ อนเปน

การทำใหการปฏบตหนาทของผกำกบการสอบไมสมบรณ

4. แตงกายใหสภาพเรยบรอย ตามแบบทสวนราชการหรอสถานศกษากำหนด หากผกำกบ

การสอบไมปฏบตตาม ใหผบงคบบญชาพจารณาความผดและลงโทษตามควรแกกรณ

5. ผกำกบการสอบมความประมาทเลนเลอหรอจงใจ ละเวนหรอรเหนแลวไมปฏบตตามหนาท

หรอไมรายงานจนเปนเหตใหมการทจรตในการสอบเกดขน ถอวาเปนการประพฤตผดวนยรายแรง

อางองจาก ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการปฏบตของผกำกบการสอบ พ.ศ. 2548

5. การพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานศกษา การพานกเรยนและนกศกษาไปนอกสถานศกษา หมายความวา การทคร อาจารย หรอ

หวหนาสถานศกษา พานกเรยนและนกศกษาไปทากจกรรมการเรยนการสอนนอกสถานศกษาตงแต

สองคนขนไป ซงอาจไปเวลาเปดทาการสอนหรอไมกได แตไมรวมถงการเดนทางไกลและการเขาคาย

พกแรมของลกเสอ ยวกาชาด และเนตรนาร และการไปนอกสถานทตามคาสงในทางราชการ

หลกเกณฑและขอปฏบตในการพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานทตามระเบยบกระทรวง

ศกษาวาดวยการพานกเรยนและนกศกษาไปนอกสถานศกษา พ.ศ. 2548 มขนตอนในการปฏบต ดงน

ขนตอนการขออนญาตพานกเรยนไปนอกสถานศกษา จำแนกเปน 3 ประเภท ดงน

(1) การพาไปนอกสถานศกษาไมคางคน

ครผรบผดชอบโครงการทำเรองเสนอ ➝ ผบรหารสถานศกษาพจารณาอนญาต

(2) การพาไปนอกสถานศกษาคางคน

ครผรบผดชอบโครงการทำเรองเสนอ ➝ ผบรหารสถานศกษา ➝ สงเรองผอำนวยการ

สำนกงานเขตพนทการศกษาพจารณาอนญาต

Page 113: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 106

(3) การพาไปนอกราชอาณาจกร

ครผรบผดชอบโครงการทำเรองเสนอ ➝ ผบรหารสถานศกษา ➝ สงเรองเขาสำนกงาน

เขตพนทการศกษาเพอดำเนนการตามขนตอน

ขอกำหนดตามระเบยบทควรทราบ

1. ครผควบคมจำเปนตองมครทเปนผชวยผควบคม เพอดแลในการเดนทางโดยกำหนดใหคร

หนงคนตอนกเรยนไมเกน 30 คน

2. ทำการขอความรวมมอไปยงหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของเพอขอคำแนะนำ หรอขอความรวมมอ

และตองทำปายแสดงใหเหนวายานพาหนะนนบรรทกนกเรยน

ในการดำเนนการทกขนตอน ตองทำการขออนญาตผปกครองของนกเรยนทกครง และ

หลงจากกลบมาตองรายงานผลการพานกเรยนและนกศกษาไปนอกสถานศกษาใหกบผสงอนญาตทราบ

อางองจาก ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการพานกเรยนและนกศกษาไปนอกสถานศกษา

พ.ศ. 2548

6. การจดระบบงานและกจกรรมในการแนะแนวใหคำปรกษา กจกรรมแนะแนว หมายความวา กจกรรมทเกยวกบงานแนะแนว การใหคำปรกษา และ

ฝกอบรมเพอสงเสรมความประพฤตทเหมาะสม ความรบผดชอบตอสงคม และความปลอดภย

แกนกเรยน นกศกษา และผปกครอง

โรงเรยนตองจดใหมระบบงานและกจกรรมในการแนะแนวใหคำปรกษาและฝกอบรม

แกนกเรยนและผปกครอง โดยมสาระสำคญดงน

1. พฒนาระบบงานแนะแนวทจะชวยเหลอดแลนกเรยนเปนรายบคคล ครทกคนมบทบาท

ในการแนะแนว รจกและเขาใจผเรยน คนพบและจดการเรยนรทจะพฒนาศกยภาพของผเรยน

ใหคำปรกษาดานการดำรงชวต การปรบเปลยนพฤตกรรมการศกษาตอและการมงานทำ โดยใหม

ระบบดแลตงแตแรกเขา เพอตดตามดแลอยางตอเนองจนจบการศกษา

2. สำรวจ เฝาระวง และตดตามนกเรยนทเสยงตอการกระทำผด เพอจดกจกรรมในการพฒนา

และปรบเปลยนพฤตกรรมอยางเปนระบบและตอเนอง

3. แจงใหผปกครองของนกเรยนทเสยงตอการกระทำผดทราบถงพฤตกรรมและหาแนวทาง

แก ไขปญหารวมกน

4. จดใหมมาตรการสงเสรมความปลอดภย ปองกน และแก ไขปญหาความรนแรงโดยม

แผนงาน ผรบผดชอบ และการตดตามตรวจสอบ

5. สนบสนนใหผปกครองและชมชนมสวนรวมรบผดชอบในการสงเสรมความประพฤต

และความปลอดภยของนกเรยน

Page 114: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 107

6. จดใหมระบบการตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการดำเนนงานตอหนวยงาน

ตนสงกดอยางนอยปละหนงครง

อางองจาก กฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการจดระบบงานและ

กจกรรมในการแนะแนวใหคำปรกษาและฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษา และผปกครอง พ.ศ. 2548

7. การลงโทษนกเรยน การลงโทษนกเรยนตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการลงโทษนกเรยนและนกศกษา

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 มขอกำหนดไวดงน

โทษทจะลงโทษแกนกเรยนหรอนกศกษาทกระทำผด ม 5 สถาน ดงน

1. วากลาวตกเตอน

2. ทำทณฑบน

3. ตดคะแนนความประพฤต

4. ทำกจกรรมเพอปรบเปลยนพฤตกรรม

5. พกการเรยน

การพกการเรยนใหทำไดในกรณอยางใดอยางหนงดงตอไปน

5.1 แสดงพฤตกรรมกาวราวเกนกวาปกต อนมผลกระทบตอรางกายหรอจตใจของผอน

5.2 แสดงพฤตกรรมทขดตอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอยางรายแรง

5.3 แสดงพฤตกรรมรนแรงทอาจละเมดสทธของผอน

5.4 กระทำการทเสยงตอการเกดอาชญากรรม

การใหพกการเรยนจะสงพกการเรยนครงหนงได ไมเกน 7 วน โดยใหเปนอำนาจของ

คณะกรรมการสถานศกษาเปนผพจารณา โดยความเหนชอบของสำนกงานเขตพนทการศกษาหรอ

หนวยงานทกำกบดแลแลวแตกรณ

การดำเนนการเพอใหปรบเปลยนพฤตกรรม ใหปฏบตอยางใดอยางหนง ดงน

1. ทำคณประโยชนตอสาธารณะ เชน ทำความสะอาดโรงเรยน ฯลฯ

2. พฒนาคณธรรม จรยธรรม เชน เขาคายอบรมหลกสตรคณธรรม

3. สงจตแพทยหรอนกจตวทยาเพอการบำบดฟนฟ ซงการดำเนนการในสวนนจำเปน

ตองทำรวมกนระหวางสถานศกษากบบดามารดา ผปกครองนกเรยน

อางองจาก

1. ระเบยบกระทรวงศกษาวาดวยการลงโทษนกเรยนและนกศกษา พ.ศ. 2548

2. ระเบยบกระทรวงศกษาวาดวยการลงโทษนกเรยนและนกศกษา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

Page 115: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 108

8. ความสมพนธกบชมชน การบรหารสถานศกษาดานการสรางความสมพนธกบชมชนเปนการดำเนนงานของบคคล

ในสถานศกษาในการสรางความสมพนธกบชมชนสำหรบบคคลในสถานศกษานน ประกอบดวย ผบรหาร

สถานศกษา ผชวยผบรหารสถานศกษา รวมทงคร อาจารยทกคน ยอมจะดำเนนงานในการสรางความ

สมพนธกบชมชนดวย เชน การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง โดยสอนใหผเรยนนำความร

ไปใชทบาน หรอนำไปใชในชมชน หรอนำความร ไปชวยแกปญหาในชมชน บคคลในสถานศกษา

ไปรวมกจกรรมในชมชน สถานศกษาขอความชวยเหลอจากชมชน สถานศกษาใหความชวยเหลอชมชน

สถานศกษาใชทรพยากรในชมชน เปนตน

การสรางความสมพนธกบชมชนจะชวยพฒนาคนใหมคณภาพหรอเปนคนเกง คนดได เชน

การสอนใหผเรยนนำความร ไปใชทบาน หรอนำไปใชในชมชน ไมใชสอนใหทองจำ ไมใชสอนใหนำ

ความร ไปสอบ สอบแลวกลมหมด หรอการสอนใหนกเรยนนำความร ไปชวยแกปญหาในชมชนไดหรอ

การเชญปชนยบคคลในชมชนมาใหความรแกผเรยนยอมจะทำใหผเรยนมความรกวางขวางขน

ยงไปกวานนการบรหารงานดานการสรางความสมพนธกบชมชนจะตองดำเนนงานไปพรอม ๆ กบ

การบรหารงานดานอน ๆ อยางเทาเทยมกน จงจะชวยพฒนาคนใหมคณภาพคอเปนทงคนเกงและคนดได

การสรางความสมพนธกบชมชน ถาหากคณครจะดำเนนการอยางจรงจงและจรงใจ จะชวย

แกปญหาการศกษาไดอยางด โดยในการสรางความสมพนธกบชมชนจะดำเนนงานไดหลากหลาย

ดงน

1. การสอนใหผเรยนนำความร ไปใชในครอบครวและชมชน เชน การละเวนจากยาเสพตด

การลดละเลกอบายมข การลดละเลกใชยาฆาแมลง การใชเครองใช ไฟฟา การปลกผกปลอดสารพษ

การปลกปารกษาธรรมชาตสงแวดลอม ฯลฯ เนอหาวชาเหลานเมอผเรยนเรยนในสถานศกษาแลว

ผสอนจะยำใหผเรยนนำไปใชในครอบครวและชมชน และตดตอประสานงานกบผปกครองใหอบรม

ดแลวาผเรยนวานำความร ไปใชหรอไม อยางไรอกดวย

2. สถานศกษาขอความรวมมอจากชมชน ซงจะขอความรวมมอจากชมชนในดานตาง ๆ ได คอ

2.1 ขอความรวมมอในดานการเปนวทยากร หรอเปนแหลงศกษาหาความร เชน

ในชมชนมภมปญญาทองถน เชน ศลปนพนบาน ชางทอผา ชางจกสาน ชางแกะสลก ชางปน และ

ชางตดผม เปนตน ซงเปนแหลงศกษาหาความรอยางดยง จะดำเนนการไดโดยเชญมาเปนวทยากร

หรอใหผเรยนไปศกษาไปฝกงานกบภมปญญาทองถนเหลาน

2.2 ขอความรวมมอในดานทนทรพย วสด ครภณฑจากชมชน เชน ขอบรจาคเงนจาก

ธนาคาร บรษทหางราน ในชมชนเพอนำมาใชจายในสถานศกษา หรอเปนเงนทนสำหรบผเรยน

ทยากจน ขอบรจาคหนงสอ เครองเขยนจากสำนกพมพ โรงพมพ รานจำหนายเครองเขยนแบบเรยน

ขอบรจาคขาวสาร ผก ผลไม ไขไก จากประชาชนในชมชนเพอนำมาทำอาหารกลางวนแกผเรยน

ในสถานศกษา เปนตน

Page 116: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 109

3. สถานศกษาใหความชวยเหลอหรอบรการชมชน ซงอาจจะดำเนนการไดหลากหลาย เชน

3.1 จดใหมการสอนหรอฝกอบรมเกยวกบวชาชพใหกบประชาชนในชมชน เชน การตอน

ตดตา ตอกงตนไม การเกษตรผสมผสาน การเลยงปลาในนาขาว การเลยงไกพนธเนอ การตดเยบ

เสอผา การทำอาหาร ทำขนม การใชคอมพวเตอร การแกและซอมเครองยนต เปนตน

3.2 ใหความชวยเหลอในดานความร และเผยแพรความรใหม ๆ แกประชาชนในชมชน

เชน ความรเกยวกบอาหาร ยารกษาโรค (ยาชด ยาแกปวดตาง ๆ) โรคภยไขเจบตาง ๆ การรกษาโรค

แบบธรรมชาตบำบด อนตรายจากยาฆาแมลงในผกผลไม การเกษตรทฤษฎใหม เกษตรกรรม

ทางเลอก เปนตน

3.3 จดบรการขาวสารเพอพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในชมชน เชน สถานศกษา

ทำหอกระจายขาว แลวถายทอดเสยงจากรายการวทยทเปนความรเพอประชาชนจะไดนำไปใช

ในชวตประจำวนได หรออานขาวสารความรเกยวกบการรกษาสขภาพอนามย เปนตน

3.4 การเปนผนำและใหความรวมมอในการพฒนาชมชน สถานศกษาจะดำเนนการได

โดยจดโครงการพฒนาชมชน โดยชมชนสนบสนนดานบคลากรและวสดอปกรณ เชน ขดลอกคคลอง

ทตนเขน ขดคระบายนำ ซอมสรางถนนเขาหมบาน ทำความสะอาดวดและตลาด เปนตน

4. บรการเกยวกบอาคารสถานทของสถานศกษาแกประชาชนในชมชน เชน ใหประชาชน

ในชมชนใชหอประชม ใชหองสมด ใชหองพยาบาล ใชโรงอาหาร และใชสนามกฬา เปนตน

5. การออกเยยมเยยนผปกครอง และผเรยนตามบาน เชน เมอผเรยนเจบปวย หรอผสอน

ไปแนะนำผเรยนทำแปลงเกษตรทบาน รวมทงการเขารวมกจกรรมของชมชน เชน รวมงานการ

ทอดกฐนทวด รวมงานมงคลในชมชน เปนตน

6. การประชาสมพนธสถานศกษา เชน จดใหมสงพมพเพอเผยแพรขาวสารของสถานศกษา

อาจทำในรปของจดหมายขาว วารสาร จดใหมเจาหนาทประชาสมพนธเพอใหขอมลแกผมาตดตอ

สอบถาม หรอใหความสะดวกแกผมาตดตอสถานศกษา

7. การเชญผปกครองและประชาชนในชมชนมาประชม เชน ในวนปฐมนเทศนกเรยนใหม

วนเปดเรยนในภาคเรยนแรกของปการศกษา เปนตน

8. การรายงานผลการเรยนและอน ๆ ใหผปกครองทราบ เชน การรายงานเปนประจำวน

หรอการทำสมดพกประจำตวนกเรยน ซงจะมทงผลการเรยน ความประพฤต สขภาพ และอน ๆ

9. การใชทรพยากรทองถนในงานวชาการ แบงออกไดเปน 4 ขอยอย ดงน

9.1 ทรพยากรบคคล ไดแก นกวชาการ คร อาจารยจากสถานศกษาอน ศลปนพนบาน

ผอาวโส ผเปนปชนยบคคลในหมบาน ผปกครองนกเรยน ซงนำมาใชในลกษณะขอคำปรกษาและ

ขอเสนอแนะ หรอเชญเปนวทยากรใหความรแกผเรยน เปนตน

9.2 ทรพยากรวตถทมนษยสรางขน ไดแก โสตทศนปกรณ สถานศกษาอน นำมาใชใน

ลกษณะของการสนบสนนวสดอปกรณการศกษา การรวมมอทางวชาการ เปนตน

Page 117: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 110

9.3 ทรพยากรธรรมชาต ไดแก ปาไม ภเขา ทะเล ปะการง หน แรธาต สตวปา สมนไพร

ซงจะนำมาใชในลกษณะเปนสอการเรยนการสอน การไปทศนศกษา การชวยกนอนรกษไว เปนตน

9.4 ทรพยากรสงคม ไดแก วนสำคญ ศลปะพนบาน วฒนธรรมพนบาน โบราณสถาน

โบราณวตถ ประเพณตาง ๆ ซงจะนำมาใช ไดในลกษณะใหคร อาจารย นสต นกศกษา นกเรยน

เขารวมกจกรรมโดยตรง, จดนทรรศการ, การศกษาหาขอมลเพอจะไดชวยกนอนรกษไว เปนตน

10. การมปฏสมพนธทดกบชมชน ความใกลชดและเปนกนเองของบคลากรกบชมชนถอเปน

สวนหนงททำใหเกดความสมพนธทดกบชมชนอยางแนบแนน โรงเรยนเรานนมแนวปฏบตเกยวกบ

ความสมพนธกบชมชนหลายงานดวยกน คอ

10.1 งานระบบดแลชวยเหลอนกเรยน ครทกคนจะตองมเดกทตองดแล ดวยการ

ออกเยยมบานนกเรยนของบคลากรทกทานเพอไดพดคยแลกเปลยนเรยนร ปญหา ความพงพอใจ

และความตองการของชมชนตอโรงเรยน และโรงเรยนตอชมชน จงเปนสวนหนงใหผปกครอง

นกเรยน และครไดมสวนปฏสมพนธทดตอกน

10.2 การตอนรบผปกครองทเขามาสสถานศกษาดวยไมตรจตทด ทกทาย พดคย

แนะนำขอมลดวยความเปนกนเอง

10.3 การมโอกาสทไดพบปะสงสรรคกบชมชนนอกสถานศกษา

อางองจาก

1. รองศาสตราจารยหวน พนธพนธ การบรหารสถานศกษาดานการสรางความสมพนธ

กบชมชน

2. นายสมชาย ลมประจนทร โรงเรยนหนองวลยเปรยงวทยา

9. สทธทางการศกษาสำหรบคนพการ จากรฐธรรมนญฉบบปจจบนไดกลาววา “บคคลยอมมมสทธเสมอกนในการรบการศกษา

ขนพนฐาน ไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย”

ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 ไดกลาวถงการศกษาสำหรบคนพการวา

คนพการมสทธทจะไดรบสงอำนวยความสะดวก สอทางการศกษาบรการตาง ๆ ทชวยสนบสนน

และความชวยเหลออนใดทางการศกษาทชวยสงเสรมและสนบสนนการเรยนการสอนของคนพการ

และยงมสทธไดรบการจดสรรงบประมาณ และทรพยากรทางการศกษาทเหมาะสมและสอดคลอง

กบความจำเปนในการในการจดการศกษา โดยคำนงถงความเสมอภาคและความเปนธรรม

นยาม “คนพการ” หมายความวา คนพการท ไดจดทะเบยนตามกฎหมายวาดวยการฟนฟ

สมรรถภาพคนพการ หรอบคคลทสถานศกษารบรองวาเปนคนพการตามหลกเกณฑและวธการ

ทคณะกรรมการกำหนด

Page 118: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 111

การขอรบเงนอดหนนการศกษามขนตอนการปฏบตดงน 1. คนพการหรอผปกครอง ยนคำขอตอสถานศกษา พรอมเอกสารดงตอไปน 1.1 แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลซงจดทำโดยสถานศกษาทรบคนพการเขาศกษา 1.2 จำนวนเงนอดหนนทางการศกษาทประสงคขอรบ 2. การพจารณาเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการกำหนดโดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง การขอยมสงอำนวยความสะดวกและสอทางการศกษามขนตอนการปฏบตดงน 1. คนพการหรอผปกครอง ยนคำขอตอสถานศกษา พรอมเอกสารดงตอไปน 1.1 แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลซงจดทำโดยสถานศกษาทรบคนพการเขาศกษา 1.2 รายการสงอำนวยความสะดวกและสอทางการศกษาประสงคจะขอยมตามรายการ ในบญช ก. 2. สถานศกษาตรวจสอบหลกฐานใหเรยบรอยและสงคำขอ พรอมดวยเอกสารและหลกฐานไปยงศนยการศกษาพเศษประจำจงหวดหรอศนยการศกษาพเศษสวนกลางเพอพจารณาอนมต เมอไดรบการอนมตแลว ใหคนพการหรอผปกครอง ทำสญญายม สญญาคำประกน และ การคนสงของทยมใหเปนไปตามระเบยบ การขอยมเงนเพอจดซอและขอรบสงอำนวยความสะดวกสอบรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษามขนตอนการปฏบตดงน 1. คนพการหรอผปกครอง ยนคำขอตอสถานศกษา พรอมเอกสารดงตอไปน 1.1 แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลซงจดทำโดยสถานศกษาทรบคนพการเขาศกษา 1.2 จำนวนเงนเพอจดซอและขอรบสงอำนวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา 1.3 รายการสงอำนวยความสะดวก สอ และบรการทางการศกษา ประสงคจะขอยมเงน เพอจดซอตามบญช ก. และบญช ค. 1.4 รายการสงอำนวยความสะดวก สอ และบรการทางการศกษา ประสงคจะขอรบ ตามบญช ข. และบญช ค. 2. สถานศกษาตรวจสอบหลกฐานใหเรยบรอยและสงคำขอ พรอมดวยเอกสารและหลกฐานไปยงศนยการศกษาพเศษประจำจงหวดหรอศนยการศกษาพเศษสวนกลาง 3. ศนยการศกษาพเศษสงคำขอ พรอมดวยเอกสารและหลกฐานทถกตองครบถวนไปยงคณะกรรมการภายในวนท 20 สงหาคมของทกป 4. คณะกรรมการพจารณาคำขอและสงตอใหสำนกบรหารงานการศกษาพเศษในสงกด สพฐ. พจารณา 5. หลงจากการพจารณาแลว แจงผลไปยงศนยการศกษาพเศษ เพอแจงขอมลตอไปยง สถานศกษา เพอดำเนนการแจงใหคนพการทราบโดยเรว

Page 119: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 112

6. เมอไดรบการอนมตแลว ใหคนพการหรอผปกครอง ทำสญญายมและสญญาคำประกน

และการใชคนเงนยม

7. ใหคนพการหรอผปกครองจดซอสงอำนวยความสะดวก สอ และบรการทางการศกษา

ตามทคณะกรรมการอนมตภายในระยะเวลาทกำหนดไวในระเบยบ

8. เมอจายเงนเพอจดซอสงของเรยบรอยแลว ใหสงใบเสรจรบเงนหรอหลกฐานการจายเงน

ใหสถานศกษาภายในเจดวนนบจากวนทจายเงน

9. ในกรณทยงมเงนยมเหลออย ใหคนเงนตามจำนวนทเหลอแกสถานศกษาภายในเจดวน

นบตงแตวนทจดซอ

อางองจาก กฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการใหคนพการมสทธไดรบสงอำนวย

ความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา พ.ศ. 2550

Page 120: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 113

บทท 5 ลกษณะของครทด

1. อดมการณของคร พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดำรสเกยวกบความหมายและคณลกษณะของคร

พระราชทานแกครอาวโส เมอวนท 28 ตลาคม 2523 ดงน

“. . .ครทแทจรงนนตองเปนผทำแตความด คอตองหมนขยนและอตสาหะพากเพยร

ตองเออเฟอเผอแผและเสยสละ ตองหนกแนน อดทน และอดกลน สำรวมระวงความประพฤตปฏบต

ของตน ใหอยในระเบยบ แบบแผนทดงาม รวมทงตองซอสตย รกษาความจรงใจวางใจเปนกลาง

ไมปลอยไปตามอำนาจอคต...”

ครเปนบคคลทมความสำคญทสดในวงการศกษา เพราะเปนผทกอใหเกดองคความร อนจะ

เปนประโยชนตอสงคมและโลก นอกจากนนยงเปนผมอทธพลตอการสรางบณฑตอยางมาก บณฑต

จะมความคดทด มวธการวเคราะหอยางถกตอง และมระบบระเบยบในการปฏบตงาน ตลอดจน

การพฒนาบคลกภาพเชงวชาการ เชงวชาชพ ซงควรไดรบการปลกฝงอบรมจากครผสอน และบคลกภาพ

ของคร ยอมสงผลไปสบณฑตดงคำกลาวทวา “อยากรวาตวครเปนฉนใด จงดไดจากศษยทสอนมา”

(ม.ล.ปน มาลากล)

ครจงจำเปนตองพฒนาจตสำนกของความเปนคร เพราะครหรออาจารย จำเปนตองม

ขอกำหนดอยในใจ เพอใหมหลกในการดำรงตนใหเปนคร

สงแรกทควรจะพฒนากคอ การสรางคณธรรมหรอครธรรมใหเกดขน ซงความเปนจรงนน

“ครธรรม” คอ ธรรมสำหรบคร เปนสงทครหลายทานทราบและไดปฏบตแลว แตกมอกหลายทานท

ทงไมทราบและไมปฏบต

ครธรรมเปนสงทจำเปนมากสำหรบการดำเนนอาชพครอนเปนอาชพทมเกยรตเปนอาชพ

ทคนทวไปยกยอง และถอวาเปนอาชพทสำคญในการพฒนาสงคมหรอประเทศชาต ครทขาดครธรรม

จะเปรยบเสมอนเรอทขาดหางเสอ ดงนน การจะพาศษย ไปสจดหมายปลายทางอยางถกตอง

ยอมเปนสงททำไดยากอยางแนนอน

ทานพทธทาสกลาวอยเสมอวา “ธรรม” คอ หนาท ผทมธรรมะคอผทปฏบตหนาทอยางดแลว

ครธรรมจงเปน “หนาทสำหรบคร” ซงครสวนใหญทกคนยอมทราบดวา “หนาทของคร กคอ

การอบรมสงสอนศษย” แตการอบรมสงสอนศษยของครแตละคนกมการปฏบตทแตกตางกน

ครบางคนกอาจจะคดวาหนาทของคร คอ สอนวชาการทตนไดรบมอบหมายใหสอน แตอกหลาย ๆ คน

กคดวาครควรทำหนาทสอนคนใหเปนคนทสมบรณนอกเหนอจากการสอนวชาการ ความคดท

แตกตางกนไมใชเรองแปลกในสงคมมนษย ดงนน จงเปนหนาทของครทจะตองพจารณาเลอกหนาท

Page 121: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 114

ทตนเหนวาถกตองสมบรณทสดของการมอาชพคร เพราะความเปนจรงนน ครมไดสอนแตหนงสอ

อยางเดยว แตตองสอนคนใหเปนบณฑตทสมบรณดวย

การทครจะปฏบตหนาทของครอยางเตมศกดศรและเตมความภาคภมไดนน ครจำเปนตองม

หลกยดเพอนำตนไปสสงทสงสดหรอเปนอดมคตของอาชพ นนกคอ การมอดมการณคร อดมการณคร

มหลกการทจะยดไวประจำใจทกขณะทประกอบภารกจของครมอย 5 ประการ ดงน

เตมร

เตมใจ

เตมเวลา

เตมคน

เตมพลง

1. เตมร คอ มความรบรบรณ

อาชพครเปนอาชพทตองถายทอด อธบายใหความรแกคน ดงนน ครทกคนจะตองเปนผท

ทำใหตนเองนนบรบรณ หรอเตมไปดวยความร ครควรจะทำใหบรบรณในตวครประกอบดวยความร

3 ประการ คอ

1. ความรดานวชาการและวชาชพ ครควรเสาะแสวงหาความร รวบรวมขอมลโดยการอาน

การฟง และพยายามนำประสบการณใหม ๆ เพอมาถายทอดใหผเรยนของตนไดเกดความรททนสมย

ดงนน ครจะตองแสวงหาความรทเปนประโยชนและเหมาะสมใหผเรยน เรยนอยางครบถวนเหมาะสม

ตามระดบความรนน

2. ความรเรองโลก ครควรมความรและประสบการณชวตอยางเพยงพอ เพอสามารถ

อธบายบอกเลา ถายทอด ทศนคต ความเชอ วฒนธรรม ประเพณทดงามของชาตของสงคมไปสศษย

ครควรเขาใจชวตอยางเพยงพอทจะใหคำแนะนำ คำสงสอน เพอใหศษยไดดำเนนชวตทดในอนาคตได

ดงนน นอกเหนอจากตำราวชาการ ครแสวงหาความรรอบตวดานอน ๆ ใหบรบรณ โดยเฉพาะ

ความเปนไปของระเบยบ ประเพณ สงคม วฒนธรรม

3. ความรเรองธรรมะ ครควรมสงยดเหนยวในจตใจ เพอทจะสามารถอบรมสงสอนใหศษย

มความคดทด มความประพฤตด ไมวาครจะนบถอศาสนาใดกตาม ทกศาสนามจดหมายเดยวกน คอ

มงใหคนเปนคนด ครทมความรดานธรรมะจะสามารถหยบยกเรองธรรมะมาเปนอทาหรณ สำหรบ

สงสอนศษยได เชน จะสอนใหศษยประสบผลสำเรจดานการศกษา เลาเรยนไดด กยกหวขอธรรมะ

อยางอทธบาท 4 คอ

1. พอใจในการศกษา รกและสนใจในวชาทตนเรยน

2. มความเพยรทจะเรยน ไมยอทอ

Page 122: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 115

3. เอาใจใสในบทเรยน การบาน รายงาน

4. หมนทบทวนอยเสมอ

ถาศษยเขาใจและนำไปปฏบตไดกยอมทำใหศษยประสบความสำเรจในการศกษา นอกจาก

ทครจะตองทำตนใหบรบรณดวยธรรมะเพอไปสอนศษย ครกจะไดรบประโยชนจากการศกษาธรรมะ

เพอใหครไมหวนไหวตอกเลส อนทำใหจตของครตองเปนทกขเศราหมอง ครกยอมจะเบกบาน

และไดรบความสขทจะไดสอนคนในเรองตาง ๆ อกดวย การศกษาธรรมะจงจำเปนสำหรบอาชพคร

2. เตมใจ คอ ความมใจเปนคร

พทธศาสนาถอวา “ใจนนแหละเปนใหญ ทกสงทกอยางเกดจากใจทงนน” ดงนน คนจะเปน

ครทมอดมการณจำเปนตองสรางใจใหเปนใจทเตมบรบรณดวยการมใจเปนคร การทำใจใหเตมนน

มความหมาย 2 ประการ คอ

ใจคร การทำใจใหเตมบรบรณนน จะตองถงพรอมดวยองคประกอบ ดงน

1. รกอาชพ ครตองมทศนคตทดตออาชพ เหนวาอาชพครมประโยชน มเกยรต มกศล

ไดบญ ไดความภมใจ และพอใจทจะสอนอยเสมอ พยายามทจะแสวงหาวธสอนทดเพอศษย

2. รกศษย มใจคดอยากใหศษยพนจากสงท ไมพงปรารถนา ครตองมใจนกอยากใหทกคน

มความสข พยายามชแนะหนทางสความสำเรจและความสขใหแกศษย ยนดหรอมมทตาจต เมอเหน

ศษยประสบความกาวหนาในชวต ความรกศษยยอมทำใหครสามารถทมเทและเสยสละเพอศษยได

ใจสง ครควรพยายามทำใจใหสงสง มจตใจทดงาม การจะวดใจเราวาสงหรอไม มขอทลอง

ถามตวเองไดหลายประการ เชน

1. ทำงานอยทใด ทานมกจะดาวานนทาเจานายแหงนน หรอดถกสถาบนหรอเปลา

2. ทานมกจะคดวาเพอน ๆ รวมงานของทานนสยไมดสวนใหญหรอเปลา

3. ทำไมทานกทำด แตเจานายไมเหน

4. ทำไมคนอน ๆ จงโงและเลว

5. ทานยอมไมไดทจะใหคนอนดกวา เพราะทานคดวาทานดกวาคนอน

6. ทำไมททำงานของทาน จงเอาเปรยบทานและกดกนทานตลอด

การทำจตใจใหสง กคอ การทมองเหนคณคาของมนษยโลกและการคดทจะสรางสรรค

ใหโลกมแตสงทดงาม มองโลกและคนในแงด ใจกวาง ยอมรบขอดและขอเสยของตนเองและคนอน

ไมคดวาตนเองฉลาด หรอเกงกวาผใด ไมคดวาตนเองดกวาคนอน คดเสมอวาจะชวยใหคนมความร

มความคดและความประพฤตปฏบตทด คดอยางเปนธรรมวาตนเองมขอบกพรองเชนกน

Page 123: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 116

3. เตมเวลา คอ การรบผดชอบ การทมเทเพอการสอน

ครทมอดมการณ จะตองใชชวตครอยางเตมเวลาทง 3 สวน คอ

1. งานสอน ครตองใชเวลาในการเตรยมการสอนอยางเตมท วางแผนการสอน คนควา

หาวธการทจะสอนศษยในรปแบบตาง ๆ และในขณะทดำเนนการสอนตองสอนใหครบตามเวลา

ทกำหนด เขาสอนตรงเวลา เลกสอนใหตรงเวลา

2. งานคร นอกเหนอไปจากการสอน ครตองใหเวลาแกงานดานตาง ๆ เชน งานธรการ

งานบรหาร บรการ และงานทจะทำใหสถาบนกาวหนา

3. งานนกศกษา ใหเวลา ใหการอบรม แนะนำสงสอนศษย เมอศษยตองการคำแนะนำ

หรอตองการความชวยเหลอ ไมวาในเวลาทำงานหรอนอกเวลาทำงาน ครควรมเวลาใหศษย

4. เตมคน คอ การพฒนาตนเองใหมความเปนมนษยทสมบรณ

การพฒนาตนเองใหมความเปนมนษยทสมบรณโดยทครเปนแมพมพหรอพอพมพทคน

ในสงคมคาดหวงไวสง และมอทธพลตอผเรยนมาก ครจงจำเปนทจะตองมความบรบรณในความเปน

มนษยทงรางกาย จตใจ อารมณ สงคม ครจงควรสำรวมกาย วาจา ใจใหมความมนคงเปนแบบอยาง

ทดงามในการแสดงออกทงในและนอกหองเรยน การทจะทำใหตนเองเปนคนทเตมบรบรณไดคนผนน

ควรเปนคนทดมความคดทถกตองเหนสงทดงามถกตอง มการพดทด มการงานทด มการดำเนนชวตทด

ปฏบตงานถกตอง หมนคด พจารณาตนเอง เพอหาทางแก ไขปรบปรงตนเองใหมความบรบรณอยเสมอ

5. เตมพลง คอ การทมเทพลงสตปญญาและความสามารถเพอการสอน

ครจะตองใชความสามารถอยางเตมท ทมเทไปเพอการสอน เพอวชาการ เพอศษย ครตอง

อทศตนอยางเตมท ทำงานอยางไมคดออมแรง เพอผลงานทสมบรณนนกคอ การปนศษยใหมความร

ความประพฤตงดงาม เปนทพงประสงคของสงคม

ครทมหลกยดครบเตม 5 ประการน ยอมเปนครทมครธรรม ทพรอมจะเปนผชทางแหง

ปญญา ชทางแหงชวต และชทางแหงสงคมในอนาคตไดเปนอยางด ดงนน ครควรสรางอดมการณคร

เพอความกาวหนาของสงคมไทย และการพฒนาวชาชพคร

คณธรรม 4 ประการ

1. การรกษาความสจ ความจรงใจตอตวเอง ทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปนประโยชน

และเปนธรรม

2. การรจกขมใจตนเอง ใหประพฤตปฏบตอยในความสจ ความด

3. การอดทน อดกลน และอดออม ทจะไมประพฤตลวงความสจสจรต ไมวาจะดวยเหต

ประการใด

Page 124: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 117

4. การรจกละวางความเชอ และรจกสละประโยชนสวนนอยของตนเพอประโยชนสวนใหญ

ของบานเมอง

คณธรรมสประการน ถาแตละคนพยายามปลกฝงและบำรงใหมความเจรญงอกงามขน

โดยทวกนแลว จะชวยใหประเทศชาตบงเกดความสข ความรมเยน และมโอกาสทจะปรบปรง พฒนา

ใหมนคงกาวหนาตอไปไดดงความประสงค คร อาจารยเปนคนไทยคนหนงทควรถอปฏบตตาม

หลกคณธรรมดงกลาวเพอเปนแบบอยางทดแกศษย สถาบนวชาชพครจะไดมความเจรญกาวหนา

สงคมและประเทศไทยจะไดมความเจรญรงเรองตลอดไป

2. คณลกษณะของครทด คณลกษณะของครทด 10 ประการ

1. ความมระเบยบวนย หมายถง ความประพฤตทงทางกาย วาจา และใจ ทแสดงถง

ความเคารพในกฎหมาย ระเบยบประเพณของสงคม และความประพฤตทสอดคลองกบอดมคต

หรอความหวงของตนเอง โดยใหยดสวนรวมสำคญกวาสวนตว

2. ความซอสตยสจรตและความยตธรรม หมายถง การประพฤตท ไมทำใหผอนเดอดรอน

ไมเอาเปรยบ หรอคดโกงผอนหรอสวนรวม ใหยดถอหลกเหตผล ระเบยบ แบบแผน และกฎหมาย

ของสงคมเปนเกณฑ

3. ความขยน ประหยด และยดมนในสมมาอาชพ หมายถง ความประพฤตท ไมทำให

เสยเวลาชวตและปฏบตกจอนควรกระทำใหเกดประโยชนแกตนและสงคม

4. ความสำนกในหนาทและการงานตาง ๆ รวมไปถงความรบผดชอบตอสงคมและประเทศชาต

หมายถง ความประพฤตทไมเอารดเอาเปรยบสงคมและไมกอความเสยหายใหเกดขนแกสงคม

5. ความเปนผมความคดรเรม วจารณ และตดสนอยางมเหตผล หมายถง ความประพฤต

ในลกษณะสรางสรรคและปรบปรงมเหตมผลในการทำหนาทการงาน

6. ความกระตอรอรนในการปกครองในระบอบประชาธปไตย มความรกและเทดทนชาต

ศาสนา พระมหากษตรย หมายถง ความประพฤตทสนบสนนและใหความรวมมอ ในการอยรวมกน

โดยยดผลประโยชนของสงคมใหมากทสด

7. ความเปนผมพลานามยทสมบรณทงทางรางกายและจตใจ หมายถง ความมนคงและ

จตใจ รจกบำรงรกษากายและจตใจใหสมบรณ มอารมณแจมใสมธรรมะอยในจตใจอยางมนคง

8. ความสามารถในการพงพาตนเองและมอดมคตเปนทพงไมไหววานหรอขอความชวยเหลอ

จากผอนโดยไมจำเปน

9. ความภาคภมและการรจกทำนบำรงศลปะ วฒนธรรม และทรพยากรของชาต หมายถง

ความประพฤตทแสดงออกซงศลปะและวฒนธรรมแบบไทย ๆ มความรกและหวงแหนวฒนธรรมของ

ตนเองและทรพยากรของชาต

Page 125: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 118

10. ความเสยสละและเมตตาอาร กตญญกตเวท กลาหาญ และความสามคคกน หมายถง

ความประพฤตทแสดงออกถงความแบงปน เกอกลผอน ในเรองของเวลากำลงกายและกำลงทรพย

คณลกษณะ 10 ประการน เปนทงแนวทางและเปาหมายในการจดการศกษาและอบรม

สงสอนนกเรยนของสถานศกษาทกระดบและเจาหนาทในสถานศกษาตองถอปฏบตดวย

การกระทำของครทสงคมไมชอบ เรยงจากมากไปหานอย ดงน

1. ขาดความรบผดชอบ

2. การเปนคนเจาอารมณ

3. ขาดความยตธรรม

4. เหนแกตว

5. ประจบสอพลอ

การกระทำของครทสงคมชอบ เรยงจากมากไปหานอย ดงน

1. ตงใจสอนและสอนเขาใจแจมแจง

2. ความเขาใจและเปนกนเอง

3. ความรบผดชอบ

4. มความยตธรรม

5. ความเมตตา

6. ราเรง แจมใส สภาพ

7. มวธสอนแปลก ๆ

8. มอารมณขน

9. เออเฟอเผอแผ

ความบกพรองของคร เรยงจากมากไปหานอย ดงน

ครชาย

1. ความประพฤตไมเรยบรอย

2. มวเมาในอบายมข

3. การแตงกายไมสภาพ

4. การพดจาไมสภาพ

5. ไมรบผดชอบการงาน

ครหญง

1. การแตงกายไมสภาพ

2. ความเปนคนเจาอารมณ

3. ประพฤตไมเรยบรอย

4. ไมรบผดชอบการงาน

Page 126: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 119

5. ชอบนนทา

6. จจขบน

7. วางตวไมเหมาะสม

8. คยมากเกนไป

หนาทของครทจำเปนมากทสด คอ

1. สอนและอบรม

2. การเตรยมการสอน

3. หนาทธรการ เชน ทำบญชเรยกชอและสมดประจำวน

4. การแนะแนว

5. การศกษา คนควาเพมเตม

6. ดแลอาคารสถานท

7. ทำความเขาใจเดก

ลกษณะของครทด เรยงตามลำดบ คอ

1. ความประพฤตเรยบรอย

2. ความรด

3. บคลกการแตงกายด

4. สอนด

5. ตรงเวลา

6. มความยตธรรม

7. หาความรอยเสมอ

8. ราเรง แจมใส

9. ซอสตย

10. เสยสละ

สงทครไมควรกระทำ

1. ครมาสาย คตประจำใจ คอ สอนนอยหนอย สายมากหนอย อรอยกำลงเหมาะ

2. ครคาขาย คตประจำใจ คอ ครทมความเพยร ตองทำโรงเรยนใหเปนตลาด ครทม

ความสามารถ ตองทำตลาดใหเปนโรงเรยน

3. ครคณนาย คตประจำใจ คอ อยอยางคณนาย สบายทกอยาง หนทางสะดวก พรรคพวก

มากม

4. ครสราบาล คตประจำใจ คอ ศกรเมา เสารนอน อาทตยถอน จนทรเกยจคราน

องคารหยด พธลา พฤหสมากมหนาไมสคน

5. ครเกยจคราน คตประจำใจ คอ สอนมง ไมสอนมง สตางคเทาเดม

Page 127: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 120

6. ครหวโบราณ คตประจำใจ คอ คดเปนกคดไป แกปญหาเปนกแกปญหาไป แตฉนจะสอน

อยางไร ใครอยามายงกบฉน

7. ครปากมา คตประจำใจ คอ นนทาวนละมาก ๆ ปากผองใส

8. ครหนาใหญ คตประจำใจ คอ ใหญทโรงเรยน ไปเปนเสมยนทอำเภอ เหอเจานายไดสองขน

9. ครใจยกษ คตประจำใจ คอ หนาตาขมงขงขง ดดาไมฟงเหตผล

หลกสบประการของความเปนครด

1. มงมนวชาการ

ครมบทบาทหนาทในการเสาะแสวงหาความร เพอนำไปถายทอดใหแกศษยทจำเปนสำหรบคร

คอ

1. ศาสตรทจะสอน

ครตองตดตามความกาวหนาของวชาทจะถายทอด จากหนงสอ เอกสาร วารสาร ตามสอ

ตาง ๆ ตลอดจนเขาประชมเพอรบรความคดใหม ๆ ขอคนพบทขยายความรออกไปอยางไมมทสนสด

จงจำเปนอยางยงทครจะเตรยมพรอมใหตนเองมความรทนสมยตอเหตการณ

2. ศาสตรการสอน

แมครจะมความรดในศาสตรสาขาทชำนาญ แตความรเหลานน จะไมมประโยชนตอ

วชาชพครแมแตนอย หากครยงขาดความรเรองของการถายทอดวชาการเหลานน ครจงจำเปนตอง

ตดตาม ศกษา คนควา ใหทนตอความกาวหนาของศาสตรการสอนเพอคนหาวธการทจะอธบาย

หรอถายทอดใหศษยเขาใจสาระตาง ๆ

3. ศาสตรการพฒนาคน

โดยทอาชพครเปนอาชพสรางคนทมศกยภาพใหแกประเทศชาต ผสรางจงจำเปนตอง

เอาใจใส และถอเปนหนาททจะตองพฒนาคนใหมความพรอมดานวชาการ วชาชพ และการดำรงตน

ใหเปนคนดทสงคมปรารถนา

2. รกงานสอน

ครตองมความศรทธาตอวชาชพของตน ตองมความรกการสอน สนใจทจะพฒนาการสอน

ใหนาสนใจ เปลยนแปลงวธการสอนเพอให ไดผล รจกวธถายทอดททำใหผเรยนเขาใจงายใหผเรยน

สามารถพฒนาการเรยนของตนเอง ใหรจกวธเรยน เรยนดวยความสขและรบรสาระในศาสตร

ทครสอน

3. อาทรศษย

ครตองเมตตา รก เขาใจ และเอาใจใสดแลลกศษย หวงใยวาจะประสบความสำเรจหรอไม

ชวยแก ไขปญหาตาง ๆ ทลกศษยประสบ ใหเกยรตและยอมรบในความแตกตาง ไมดถกหรอเยยบยำ

ลกศษย ใหการชวยเหลอทงทางดานการเรยนและชวต

Page 128: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 121

4. คดด

ครตองมความคดทด ความคดทเปนบวกตอศษย ตอการสอน ตอวชาชพ ตอสถาบน และ

ตอเพอนรวมงาน คดในสงทด และใหคดอยเสมอวาอาชพครเปนอาชพทมคณคาทสด เปนตน

ความคดทเปนบวกจะชวยใหครทำงานอยางมประสทธภาพ

5. มคณธรรม

ความมคณธรรมของครมความจำเปนตอวชาชพคร คณธรรมทสำคญ ไดแก ความยตธรรม

ดานการสอน การประเมนผล ความตองการใหลกศษยประสบผลสำเรจ ครตองมความอดทน ระงบ

อารมณไดด ไมทำรายคน เสยสละ มความอายทจะกระทำผด และมหลกศาสนายดมน มความตงใจ

แนวแนทจะประพฤตตนใหถกตองตามระเบยบ ประเพณ และวฒนธรรมของสงคมนน ๆ

6. ชนำสงคม

ครตองชวยชนำสงคม นำในสงทถกตอง ชวยแกปญหา ทำตนเปนตวอยาง เชน เรองของขยะ

สงแวดลอม และการประหยดพลงงาน ชวยชมชนในดานตาง ๆ ทงการแกปญหาเพอคณภาพชวตทด

ของสงคม และการชวยนำสงคมใหเปนสงคมทดงาม

7. อบรมจตใจ

การพฒนาผเรยนเปนสงสำคญ ครจงตองชวยใหขอคดทด อบรม ตกเตอน สงสอนใหศษย

ประพฤตด ดำรงอยในศลธรรม หนาทของครจงไมใชเปนเรองของการสอนหนงสอเทานน แตจะตอง

อบรมจตใจใหมคณธรรม จรยธรรมอยเสมอ

8. ใฝความกาวหนา

การไมหยดนงอยกบท รกทจะชวยใหประเทศกาวหนา เผยแพรผลงานวชาการใหแกชมชน

ไมหยดยง ครจะตองทำใหชวตของครกาวตอไปเพอทจะทำประโยชนใหแกตนเอง ศษย สงคม

และประเทศชาต

9. วาจางาม

คำพดเปนสงทสำคญทจะทำใหการเรยนการสอนดำเนนไปอยางประสบความสำเรจ คำพดทด

ยอมทำใหผเรยนเกดกำลงใจ มความมมานะ ในทางตรงกนขาม คำพดไมด ยอมทำใหผฟง

เกดความทกข ไมสบายใจ และทำใหเกดความทอถอย ไมอยากเรยน ครจงตองฝกการพดใหถกตอง

ตามกาลเทศะ ฝกการพดเพอจงใจและสงเสรมทำใหศษยเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทาง

ทดงามและถกตอง

10. รกความเปนไทย

สถาบนการศกษาเปนศนยกลางการพฒนาคนใหเปนทรพยากรมนษยทสำคญของประเทศชาต

ดงนน ครจงตองสงเสรมพฒนาเอกลกษณไทย เพอใหศษยเปนผธำรงรกษาเอกลกษณไทยเอาไว

โดยเฉพาะในยคโลกาภวตน ความมเอกลกษณเฉพาะตนจำเปนตองธำรงไวใหมนคง แมวาเทคโนโลย

จะพฒนาไปได ไกล จนทำใหแตละชาตสามารถตดตอ รบร และถายทอดวฒนธรรมซงกนและกนได

Page 129: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 122

กตาม แตเอกลกษณเฉพาะของคนในชาต เชน เรองของความเชอ วฒนธรรมประเพณทดงาม ควรชวยกน

สบสาน สงเสรม และธำรงไว เพอทำใหเยาวชนเกดความรก ความภาคภมใจในความเปนไทย

3. ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางการดำเนนชวตและวถปฏบตทพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว มพระราชดำรสชแนะแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 30 ป และไดเนนยำ

แนวทางพฒนาทตงอยบนพนฐานของทางสายกลางและความไมประมาท โดยคำนงถงความ

พอประมาณ ความมเหตผล การสรางภมคมกนในตว ตลอดจนใชความรและคณธรรมเปนพนฐาน

ในการดำรงชวต การปองกนใหรอดพนจากวกฤตและใหสามารถดำรงอย ไดอยางมนคงและยงยน

ภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวทางการดำรงอยและปฏบตตนของประชาชน

ในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศ

ใหดำเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจำเปนทจะตอง

มระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอก

และภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนำ

วชาการตาง ๆ มาใช ในการวางแผนและการดำเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตอง

เสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ

ใหมสำนกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดำเนนชวตดวย

ความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบ

การเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม

จากโลกภายนอกไดเปนอยางด กลาวโดยสรป ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนหลกคด และหลกปฏบต

ในการดำเนนชวตเพอนำไปสความพอเพยง เปนปรชญาทชถงแนวทางการดำรงอยและปฏบตตน

ของคนไทย สงคมไทยเพอใหกาวทนตอยคโลกาภวตน เพอใหเกดความกาวหนาไปพรอมกบ

ความสมดล และพรอมรบตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ ดานสงคม

ดานสงแวดลอม และดานวฒนธรรม ถาใชหลกความพอเพยงเปนหลกคดและหลกปฏบตในการ

ดำเนนชวต กจะสามารถอย ไดอยางรเทาทนการเปลยนแปลงตาง ๆ ปรบตวและพรอมรบตอการ

เปลยนแปลงไดทนาสนใจคอ เศรษฐกจพอเพยงเปนแนวคดทชถงแนวทางการดำรงอยและปฏบตตน

การดำรงอย แปลวา เราอยอยางนอยแลว มผลงานวจยทศาสตราจารย ดร.ฉตรทพย

นาถสภา ทำเสนอสำนกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) พดถงการวจยหมบานในประเทศไทย

มชดหนงสอออกมา 20 กวาเลม พบวาหมบานสวนใหญในประเทศไทยยงคงอยอยางพอมพอกน

Page 130: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 123

มการดำรงอยอยางพอเพยงอยแลวในชนบทของไทยทตองพงพงระบบนเวศวทยาเขายงอยอยาง

พอเพยง มการพงตนเอง มการชวยเหลอซงกนและกนและนำใจเปนพนฐานของชวต แบงกนอย

แบงกนกนปจจบนกมการแลกเปลยนอยางแพรหลาย ๆ โดยวตถประสงคของการแลกเปลยน คอ

เพอความพอเพยงยงขน ไมใชกำไร ชาวบานเรยกวา “เปลยนกนกน” ตลาดในชมชนสวนใหญไมได

ขบเคลอนโดยกฎแหงระบบทนนยม กลาวไดวาเศรษฐกจพอเพยงเปนแนวคดทสอดคลองกบสงคม

วฒนธรรม การดำรงอย และประวตศาสตรความเปนมาของคนไทย สงคมไทย

คดและปฏบตตนอยางไรจงจะเรยกวาพอเพยง

มพระราชดำรสองคหนงกลาวไววา “พดจากพอเพยงปฏบตตนกพอเพยง” คำนยามบอก

หลกการไววา ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล และการสรางภมคมกนทด

ในตวจากผลกระทบทจะเกดขนจากทงภายนอกและภายใน ภายนอกกระทบเขามา ภายใน

กเปลยนแปลงดวยจะพอเพยงได ตองคำนงถง 3 หลกการ คอ คดและทำอะไรอยางพอประมาณ

มเหตผล และมภมคมกนในตวทด ถาครบ 3 หลกการนถงจะบอกไดวา พอเพยง ถาไมครบ

กไมพอเพยง และการจะสรางความพอเพยงใหเกดขนไดตองใชความรควบคไปกบคณธรรม

พอประมาณ คอ การทำอะไรทพอเหมาะ พอควร สมดลกบอตภาพ ศกยภาพของตนเอง และ

สภาวะแวดลอม พอประมาณของแตละคน ในแตละชวงเวลากตางกน อยางเชนบางคนในบางวน

ทานขาวจานเดยวอม แตบางวนก ไมอมตอง 2 จานถงจะอม แลวแตเหตปจจยทเกยวของในชวง

ขณะเวลานน ๆ ความพอประมาณสามารถพจารณาไดจาก 2 ปจจย คอ ปจจยภายใน พอเหมาะกบ

ความชอบ ศกยภาพ และความสามารถของแตละคนหรอไม และปจจยภายนอก คอ พอประมาณกบ

ภมสงคม สงแวดลอม และสถานการณในแตละขณะหรอไม ในหลกสปปรสธรรม 7 สอนไววา

จะสรางความพอด ใหเกดขนไดจะตองรเหต รผล รตน รประมาณ รกาล รชมชน รบคคล

ความพอประมาณ จงครอบคลมความพอเหมาะพอควรกบทก ๆ เรอง แลวจะร ไดอยางไรวา

พอประมาณหรอไม กตองรอบรในขอมลปจจยตาง ๆ ทเกยวของ มสตและคดพจารณาอยางรอบคอบ

ซอสตยตอตนเอง ตอความจรง ตอหนาท ตอผอน ตองใชหลกเหตหลกผลในการตดสนใจ และตอง

คำนงถงการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ ทจะทำลายความพอด ความพอเพยงดวย จงตองมการสราง

ภมคมกนในตวทดใหเกดขน

ยกตวอยาง จะดหนงสอสอบ หรอเตรยมการสอบอยางพอเพยงไดอยางไร เตรยม 1 ชวโมง

กอนสอบพอไหม อยางเราเรยนมาทงเทอม สมดโนตม 5 เลม ตองใชเวลาพอประมาณกบสงทมถงจะ

สมเหตสมผล ถาใชเวลานอยเกนไป หรอไมมความขยนอดทนในการดหนงสอกไมมภมคมกนในตวทด

อาจสอบตกได กลาวคอ จะดหนงสออยางพอประมาณกตองพอดกบศกยภาพของตนเองทมอย

ประกอบกบเนอหาทเรยนมา มเหตมผล ดหนงสอทเปนเรองหลกสอดคลองกบวชาทเรยน การม

ภมคมกนในตวทด ทำอยางไรคอดหนงสอใหสอบผานไดดวย สขภาพกตองไมทรดโทรม ไมทะเลาะ

Page 131: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 124

เบาะแวงหรอเอาเปรยบเพอนฝง ไมคดโกงในการสอบ เพราะฉะนนตองมความขยนอดทน ตองใช

คณธรรมเปนพนฐานของความคดและการกระทำตลอดเวลาแลวทำไมเราตองใชชวตอยางพอเพยง

หรอลองคดในคำถามตรงกนขามวา ถาเราใชชวตอยางไมพอเพยงแลวจะเปนอยางไร เชน ใชจาย

ไมพอเพยง ดแลสขภาพอยางไมพอเพยง บรโภคอยางไมพอเพยง ทำงานอยางไมพอเพยง มากไป

นอยไป หรอนกศกษาดหนงสออยางไมพอเพยง การใชชวต การปฏบตตนอยางไมพอเพยง นอยเกนไป

มากเกนไป ไมพอด พอเหมาะ พอควร กบความสามารถของเรากบสถานการณสงแวดลอม

มนสงผลกระทบอะไรบางใหกบตวเราเอง สงผลกระทบอะไรบางใหกบคนรอบขาง กระทบกบสงคม

กระทบกบสงแวดลอม สงผลถงอนาคตของตนเองและสงคม ยกตวอยาง การทานขาวแบบพอเพยง

เปนอยางไร คอ ใหอมพอประมาณ เพราะเรารวาถาอมมากเกนไป อดอด ถาอมนอยเกนไป กยงหวอย

แตวาอมอยางเดยว เปนเรองเพยงแคปรมาณ ยงไมพอเพยงไมสมดล ตองสมดลดานคณภาพดวย

บรโภคอยางไมพอเพยง เชน รบประทานไขมนมากเกนไป หรอวาอาจจะบรโภคสงทไมเปนประโยชน

กบรางกาย เชน ยาเสพตด เหลา บหรตาง ๆ เพราะฉะนนความพอเพยงในการบรโภค ไมใชเฉพาะ

ปรมาณเทานน คณภาพดวย ถงจะบอกไดวา เราใชชวตอยางพอเพยง สมดลจรง ๆ เพราะฉะนน

จะวเคราะหความพอเพยงไมพอเพยง รายจายพอประมาณไหมกบรายได มขาวของเพยงพอไหมกบ

การใชสอย การใชจายมเหตมผลหรอเปลา ซอเพราะอะไร เพราะจำเปนหรอเพราะเอาอยางผอน

แลวมภมคมกนไหม เงนทองกไมม ตองไปผอนสงอก ซอมาเสรจแลวไดใชหรอไมในระยะยาว คมคา

หรอไม สามารถนำหลกพอเพยงไปใชเบองตนในการวเคราะหพฤตกรรมตาง ๆ ได เชน การผลต

สนคา OTOP แบบพอเพยงกบ OTOP แบบไมพอเพยง กสามารถใชหลก 3 หวง ในการวเคราะห

การพฒนาสนคา OTOP นน พอประมาณไหมกบศกยภาพของคนในชมชน เปนการตอยอดจาก

ภมปญญาทองถนทมอยหรอเปลา หรอวาคนในชมชนตองมาเรยนรใหมหมดในการผลต แลวทผลตน

มเหตผลอะไร ผลตเพราะวาเจาหนาทสวนกลางบอกใหผลต หรอผลตเพราะวามของดอยแลว

อยากตอยอดออกมาพฒนาใหเปนสนคาเพอสรางรายไดเพมขน สำหรบการสรางภมคมกนของการ

ผลตสนคานน มการวางแผนเรองวตถดบอยางรอบคอบหรอไม มการวางแผนเรองตลาดอยางดไหม

ไมใชวาผลตออกมาเสรจแลวขายก ไม ได ผลตออกมาเสรจแลวขายไดแต ไมมวตถดบ ไมมการ

วางแผนจดการทดก ไมมภมคมกนทด เพราะฉะนนการผลตสนคา OTOP กมทงแบบพอเพยงและ

ไมพอเพยง ใชหลก 3 หวง พอประมาณ มเหตมผล มภมคมกนในตวทด ในการวเคราะหไดเชนกน

เงอนไขสรางความพอเพยง

เงอนไขและปจจยทจะทำใหการวางแผน การตดสนใจ การดำเนนการแตละอยาง นำไปส

ความพอเพยงหรอไมพอเพยง ในคำนยามซงไดพระราชทานมากระบชดเจนวาตองอาศยความรคกบ

คณธรรม

Page 132: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 125

เงอนไขความร คอ ความรอบร ความรอบคอบ และระมดระวงในการนำเอาหลกวชาการมาใช

กลาวคอ จะเอาหลกวชาการมาใชตองรจรง รอบร ไมเอามาทดลองใชอยางง ๆ ปลา ๆ เพราะจะม

โอกาสพลาดสง ถารจรงแตไมรอบคอบกไมไดอก หลายครงทเกดไมพอเพยง มาจากความไมรอบคอบ

ยกตวอยางเชน เรอง OTOP การวางแผนการผลต ถาไมรอบคอบตงแตตนทาง คอเรองวตถดบ

จนกระทงถงปลายทาง คอการทำการตลาดและจดสงสนคา ม โอกาสทจะนำไปสความไมพอเพยง

ไดอยางมาก แตความรอยางเดยวไมพอทจะสรางความพอเพยงใหเกดขนได ตองมคณธรรมดวย

คนทคดวาตวเองฉลาดแตไมมคณธรรม ไมใชคนทฉลาดจรง เพราะผลของการกระทำของเขาทอาจจะ

เหนแกตว เอารดเอาเปรยบผอน คดโกง ไมซอสตยสจรต ฉอราษฎรบงหลวง เวลาทำการงาน ภารกจ

จตแสสายไมตงมนไมมสมาธ ทำอะไรก ไมรอบคอบ ไมใชปญญาคดพจารณาแยกแยะเหตและผล

ตาง ๆ ใหถถวน สดทายกสงผลทางลบกบตวเขาเองในทสด เพราะฉะนนคนทมสตปญญาจรง จะตอง

เปนคนทมคณธรรม รผดถกชอบชวดไมเบยดเบยนตนเองและผอน มการแบงปน เออเฟอเผอแผ

มศลทงทางกาย วาจา และทางความคด และจตตองตงมนเปนหนง เปนสมาธจดจออยกบภารกจ

การงานททำ งานจงจะออกมามคณภาพ และนำไปสการสรางความพอเพยงไดอยางแทจรงคณธรรมนม

2 ชวง เรมจากการตองเสรมสรางพนฐานจตใจใหมคณธรรม แตละบคคลจะตองมสำนกในคณธรรม

คดละชว ประพฤตด ซอสตยสจรต ซอสตยตอตนเอง ซอสตยตอผอน ซอสตยตอหนาทความผดชอบ

ซอสตยสจรตไมใชหมายความแตเพยงไมคอรรปชนเทานน ยกตวอยางเชน เวลาจะซอของถาซอสตย

ตอตวเอง กจะรวาจรง ๆ แลวจำเปนหรอเปลา มรายไดเพยงพอไหม จะซอสตยตอตวเองไดกตอง

รจกตวเองกอน รวาเรามรายไดแคไหน สถานะอยางเราทำอะไรไดบาง อนนจำเปนไหม แลวกมความ

รอบรทเหมาะสมเกยวกบสนคานน อยางทสอง คอ การมคณธรรมเปนหลกปฏบตและการดำเนนชวต

คอตองมความอดทน ความเพยร มสตปญญา และความรอบคอบ คณธรรมขอนเปนขอยนยนวา

เมอนำหลกพอเพยงไปใชจะไมเปนการยำอยกบท แตกลบจะนำไปสความกาวหนาพรอมกบ

ความสมดลเปนขนเปนตอน เชน ในการบรหารธรกจถามความขยนหมนเพยร อดทน พฒนาองคกร

พฒนาบคลากรอยางตอเนอง มความรอบคอบในการดำเนนการธรกจการงาน ชวตกจะกาวหนา

อยางเปนขนตอน

เปาหมายของเศรษฐกจพอเพยง

เปาหมายของเศรษฐกจพอเพยงในคำนยามคออะไรพระปฐมบรมราชโองการ “เพอประโยชนสข

แหงมหาชนชาวสยาม” การจะทำอะไรกตามประโยชนกตองเกด ความสขกตองม แตเวลาพดถงการ

ทจะสรางประโยชนใหเกดขน จะสรางความสขใหเกดขน กบครอบครว กบชมชน กบองคกร

กบประเทศชาตบางครงคำนยามกอาจจะตางกน แลวประโยชนสขตามหลกเศรษฐกจพอเพยงจะวดได

จากทไหนกตองพจารณาจากเปาหมายของเศรษฐกจพอเพยง คอ มงใหเกดความกาวหนาไปอยางสมดล

และพรอมรบตอการเปลยนแปลงในดานตาง ๆ กลาวคอ ตองกาวหนาอยางสมดลมนคงและยงยน

Page 133: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 126

ทำไมเราจำเปนตองพรอมรบตอการเปลยนแปลง หรอมภมคมกน หลกพทธมองโลกวา

ทกอยางเปนอนจจง มการเปลยนแปลงตลอดเวลาจะร ไดอยางไรวา ถาเราออกจากหองนเดนออกไป

ขางนอกจะไมถกรถชน ถาเราไมมเงนเกบออมหรอการทำประกนสขภาพเตรยมไวในยามจำเปนกจะ

เกดปญหาจนถงกบเกดวกฤตในชวตได ฉะนนการสรางภมคมกนในตวทด คอ ตองพรอมรบตอ

การเปลยนแปลง ไมประมาท มสตในการดำเนนชวต ใชปญญาในการคาดการณ ความเปลยนแปลง

ตาง ๆ เพอวางแผนรองรบและรกษาสมดลได ทงในปจจบนและในอนาคตดวย สมดลแปลวาสมดล

ทงปจจบนและอนาคต วนนพอเพยงยงไมพอ พรงนตองพอเพยงดวย คอ ตองมความเพยร

อยางตอเนองทจะรกษาความสมดลให ไดอยางสมำเสมอความเพยรในขอปฏบตมรรค 8 นน หมายถง

ความเพยรทจะแก ไขขอบกพรอง เพยรทจะละความชวทเคยทำหรอทำอยแลว หรอยงไมเคยทำให

นอยลงจนหมดไป เพยรทจะทำความดทเคยทำ หรอทำอยแลว หรอยงไมเคยทำใหดยง ๆ ขนสมดล

ในดานไหมบาง คำนยามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงบอกวาตองสมดลทงทางดานวตถ/เศรษฐกจ

สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม/คานยม ประโยชนสขของคนสวนใหญจะเกดขนไดอยางแทจรง

หรอความพอเพยงอยางสมบรณจรง ๆ จะเกดขนได กตอเมอเราสรางความสมดลและพรอมรบตอ

การเปลยนแปลงใน 4 ดาน คอ ทางดานวตถหรอเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอม และ

ดานวฒนธรรม/คานยม/ความเชอ การกาวหนาไปพรอมกบความสมดลในแตละยางกาว จะทำใหเกด

ความพอเพยงในทสดแมแตหลกการในการบรหารจดการธรกจสมยใหม บรษทกตองมการบรหาร

จดการทด มความโปรงใสของการทำบญช ภาษาองกฤษเรยกวา Corporate Good Governance

หรอ CG มการตรวจสอบภายใน มการดแลผถอหนทกรายอยางเสมอภาคเทาเทยมกน อนนเปนเพยง

แคเรองเศรษฐกจ หรอการมความรบผดชอบขององคกรตอสงแวดลอมและสงคม หรอ CESR

(Corporate Environmental and Social Responsibility) ซงเปนสงททกบรษทควรมแต CESR

กยงแคบกวาพอเพยง เพราะถาเอาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการบรหารจดการองคกร กตอง

คำนงถงอก 4 ดาน พรอม ๆ กนอยางสมดล คอ ดานวตถหรอเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอม

และดานวฒนธรรม หลายองคกรธรกจเอกชนไดทำ CESR โดยบอกวา กำไรกอนแลวจะคนกำไร

สสงคม แตถามการบรหารจดการธรกจตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงในระหวางการจดซอ การผลต

การทำงาน การหากำไรตองเปนไปอยางสมดล คอไมเบยดเบยนสงคม ไมสงผลกระทบทางลบตอผอน

ในสงคม ถาแบงปน ชวยเหลอสงคมดวยกยงด และทสำคญตองคำนงถงผลกระทบทางสงแวดลอม

ทำอยางไรจะแสวงหากำไรทางเศรษฐกจโดยไมสงผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอม ยกตวอยาง

เชน การผลตสนคา ตงราคาเอาเปรยบผบรโภคหรอไม สนคาเปนภยตอผบรโภคหรอไม เชน มขาว

ออกมาแลววา มสารโลหะตกคางในเครองสำอางทมชอเสยง ทพสจน ไดแลวประมาณ 5 ยหอ

ระหวางการผลตถาไมมความรอบคอบทงสารตะกอนตกคางเอาไวกถอวาไมดำเนนธรกจอยางพอเพยง

เพราะไมกาวหนาไปอยางสมดล แตเอาเปรยบผบรโภค ไมมความรอบคอบระหวางการผลต

ทงสารตะกอนตกคางเอาไว ไมคำนงถงความปลอดภยของผบรโภค กถอวาไมพอเพยง

Page 134: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 127

สมดลทางดานเศรษฐกจ ในระดบบคคล กหมายถงการดำรงชวตโดยรายไดสมดลกบรายจาย

เราจะใชจายอยางพอเพยงไดอยางไร รายจายพอประมาณกบรายได ไหม มเหตมผลคอวาใชของ

เพราะจำเปนหรอฟมเฟอย การใชเงนอยางสมดล ตองมภมคมกนดวยคอออมบาง การซอประกนชวต

ประกนสขภาพหรอสวสดการในบรษทกเปนภมคมกน เพราะฉะนนสมดลทางเศรษฐกจ คอ ทำอยางไร

จะรกษาสมดลรายรบรายจาย มเงนออม มประกนดวย เพราะฉะนนอยาง กทม., ธกส. และองคกร

อน ๆ อกมากมายเขาสนบสนนการทำบญชรายรบรายจาย เขาบอกวาเพอชวตทพอเพยง อนนนเปน

เครองมอ การทำบญชรายรบรายจายคณจะไดรวา แตละเดอนคณใชเงนอยางไร พอเพยงไหม

การทำบญชรายรบรายจาย เปนเครองมอเพอใหคณใชชวตอยางพอเพยงหรอวาสมดล ยกตวอยาง

การสรางความสมดลและพรอมรบตอการเปลยนแปลงในการใชจาย กอาจจะตองทำบนทกรายรบ

รายจาย บญชรายรบรายจายเปนเครองมอเพอใหดวา การใชจายสมดลไหม ใชจายมากเกนกวา

รายรบหรอไม และตองคำนงถงความเปลยนแปลงในอนาคตดวย หมายความวา ตองมเงนออม มหลก

ประกนตาง ๆ ในหลายโรงเรยน ครฝกใหเดกเรมทำบญชรายรบรายจาย เพราะอยากใหเดกไดรวา

พอแมมรายไดมาจากไหน เวลาจะใชเงนแตละบาท แตละสลง จะไดตระหนกถงความเหนอยยากของ

พอแมในการหาเงนมา เรองนตองปลกฝงตงแตเดก แตความสมดลดานเศรษฐกจ ความพอเพยง

ในการใชเงนทอง ไมเพยงแตดสมดลของบญชรายรบรายจายเทานน การใชจายอยางพอเพยง คอ

ตองคมคา สรางประโยชนและความสขใหเกดขน บางทานบอกวาพอเพยงคอประหยด แตประหยด

ไมไดบอกวา ตระหนถเหนยว คำวาทางสายกลาง หมายความวา ไมฟงเฟอ ไมใชเงนเกนตว แตก

ไมใชวาประหยด จนไมใชจายเงนเลย กไมถกตองอก การใชจายแบบทางสายกลางกคอวา การใชเงน

อยางเหมาะสมกบอตภาพของเรา ศกยภาพของเรา รายไดของเรา และเหมาะสมกบสถานการณ

ความจำเปน รวมทงสงแวดลอมดวยการพรอมรบกบการเปลยนแปลงซงเกดขนในชวงทกขณะ เชน

ทางดานเศรษฐกจ เราไมรวาพรงนดอกเบยจะขนเทาไร ราคานำมนขนลงตลอดเวลา รายไดของเรา

กอาจจะขนลงดวย เราอาจจะตองออกจากงาน เศรษฐกจพอเพยงบอกวา ไมใชสมดลหรอคดเฉพาะ

วนนเทานน พรงน มะรนน เดอนขางหนา ปขางหนา มการเปลยนแปลงตลอดเวลา เพราะฉะนน

ตองพรอมรบตอการเปลยนแปลง

สมดลทางดานสงคม ถาจะบอกไดวาเราใชชวตอยางพอเพยง เรากตองมความสมดลทาง

ดานสงคมดวย เชน ตองไมใชคนเหนแกตว เศรษฐกจพอเพยงนำไปสความรรกสามคค ความสามคค

จะเกดขนไดในสงคมตองไมมใครเอารดเอาเปรยบกน ทกคนชวยเหลอกน แบงปนกนทงกำลงทรพย

กำลงกาย กำลงใจ และกำลงความร การใชจายเงนทองเมอสมดลทางเศรษฐกจกตองคำนงถง

การใชจายเพอสรางสมดลทางสงคมใหเกดขนดวย ถงจะอยรวมกนไดอยางมความสข ความสมดล

ทางสงคมตองเรมจากการให คนทพอแลวจะรจกการให รจกเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอ มนำใจ

แบงปน คนทไดรบการแบงปนกจะนกถงบญคณของผให มความรสกเปนมตร หากขดสนจนคดจะ

แยงชงจากผอนในสงคมกจะระงบยบยงชงใจไว ได ผใหกจะมความสขจากการใหสงตาง ๆ เหลาน

Page 135: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 128

สรางความสมดล ใหเกดขนในสงคม สรางภมคมกนใหเกดขนไดในสงคม ชมชนเขมแขงจะเกดขนได

ในชมชนจงตองมความสามคค ความสามคคจะเกดขนได ชมชนตองมการแบงปนกน ชวยเหลอกน

เวลาตกทกขไดยาก

สมดลดานสงแวดลอม เปนอยางไร การจดการทรพยากรทางธรรมชาตใหสามารถใช

ประโยชนไดอยางยงยน เชน ไมตดไมทำลายปา เราจำเปนตองรกษาสมดลทางสงแวดลอม เพราะ

ทกอยางทเราเปน เราใช เราม มาจากธรรมชาตสงแวดลอม ถาเราไมรกษาไวใหใช ไดนาน ๆ เราจะ

อยอยางไร เราตองเหนความจำเปนของการอยรวมกบระบบนเวศวทยาอยางสมดล ไมทำราย

ไมทำลาย ไมเบยดเบยน องคการสหประชาชาตรณรงคใหเกดการพฒนาอยางยงยน หมายความวา

การพฒนาตองสามารถทำใหคนรนตอไปดำรงชวตอยางมคณภาพในระดบเดยวกนกบคนรนปจจบน

แตในความเปนจรงเราทำได ไหม ในป พ.ศ. 2504 ประเทศไทยเรมมแผนพฒนาฯ เรามปาไม

ครอบคลมทวประเทศประมาณ 74 เปอรเซนต ในการประเมนแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 ตอนนนปาไม

เหลอเพยง 23 เปอรเซนต เขาทำลายปาไปหมดแลวประมาณ 50 เปอรเซนต หลกเศรษฐกจพอเพยง

ชใหคำนงถงวา ในการใชจายหรอดำเนนกจกรรมทางเศรษฐกจในดานตาง ๆ ของแตละคน แตละ

องคกรนน ใหพยายามรกษาสมดลทางสงแวดลอมใหเกดขนในคราวเดยวกนดวย จงจะเรยกไดวา

พอประมาณกบทรพยากรทมอย บนพนฐานของความรอบคอบตามหลกวชาการและเปนการสราง

ภมคมกนดวย ระหวางการผลต ถาทำลายสงแวดลอม กถอวาไมมการผลตอยางพอเพยง จะรอบอกวา

กำไรกอน คอยคนกำไรนนสการปลกปา อนรกษสงแวดลอมได ไหม ไมได ระหวางการผลตกตอง

รกษาสมดลดานสงแวดลอมไปพรอม ๆ กน ยกตวอยาง ในระดบบคคล ในชวตของเราจนกระทงเรา

เรยนจบหรอแมแตออกไปทำงานแลวเราเคยคดบางไหมวา การใชชวตของเราใชกระดาษจำนวนมาก

กระดาษมาจากตนไมเราใชตนไม ไปกตน และในทางกลบกนเราเคยปลกตนไมกตนในชวตของเรา

หลายองคกร หลายโรงเรยน มกจกรรมปลกตนไมเพอพอ เพอรวมรกษาดแลสงแวดลอม แตทสำคญ

คอตองสรางจตสำนกใหรกอนวาทำไมตองปลกตนไมตองเขาใจกอนวา ตนไมใหอะไรกบมนษยบาง

ออกซเจนทเราสดอากาศมาจากไหน เบองตนกมาจากตนไมทกคนเคยเรยนจากวชาชววทยาเบองตน

สมดลดานวฒนธรรม หากศกษาพระราชดำรสและพระบรมราโชวาทของพระบาท

สมเดจพระเจาอยหวในเรองวฒนธรรมจะพบวา พระองคทรงเนนยำมาโดยตลอดใหปลกฝงเดกและ

เยาวชนไทยใหเหนคณคาในความเปนไทย เอกลกษณไทย เหนประโยชนและคณคาของภมปญญาไทย

ภมปญญาทองถนทเปนองคความรทมประโยชนทสบทอดตอกนมา โดยเฉพาะในยคปจจบนทมกระแส

โลกาภวตนถาโถมเขามาการเสรมสรางความพอเพยงทางวฒนธรรม จะเปนเสมอนภมคมกนทาง

วฒนธรรม ทจะทำใหเดกไทย คนไทยมจดยนในชวต มหลกคด หลกปฏบต ทเปนทยดเหนยวจตใจ

และพฒนาตนเอง มความแกรงในความเปนไทย เขาใจในความเปนสากล เพอใหอยรอดไดในยค

โลกาภวตน ดำรงตนอย ไดอยางมศกดศร ทามกลางความเปลยนแปลงตาง ๆ การปลกฝงใหเดก

Page 136: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 129

เยาวชน โดยเฉพาะเดกรนใหม ๆ มภมคมกนทด และพรอมรบการเปลยนแปลงตาง ๆ ทางดาน

วฒนธรรมภายใตโลกยคโลกาภวตนได มความภมใจในความเปนไทย เดกควรจะตองรจกรากเหงา

ประวตศาสตร และความเปนมาของตนเอง ของครอบครว ของสงคมไทย และของชาต ของประเทศ

รทมาทไป เหตผลของการมวฒนธรรม ประเพณ คานยมตาง ๆ ทยดเหนยวจตใจคนไทยใหมความ

สามคคจะไดรกชาต เหนคณคาของวฒนธรรมในชาตตน คดถงบญคณของผนแผนดนไทย ตลอดจน

รจกแยกแยะและเลอกรบวฒนธรรมอน ๆ ทไหลเขามาสตนในยคโลกาภวตนไดวาอะไรเปนประโยชน

อะไรเปนโทษ อะไรเหมาะสม พอประมาณกบการใชชวตของแตละคนในสงคมไทย อะไรควรทำตาม

อะไรควรละเวน หลกคดเรองวฒนธรรมพอเพยงจะทำใหคนไทย ชาตไทย สามารถยนอย ไดอยาง

มนคงภายใตกระแสโลกาภวตน ทมสอขอมลตาง ๆ ถาโถมเขามาอยางรวดเรว และกวางขวาง

ทามกลางการเปลยนแปลงตาง ๆ ในโลกทเกดขน เราจะอย ไดอยางมศกดศร เราตองมรากเหงา

ตนไมทจะสามารถตานรบลมทพดมาแรง ๆ ได โดยไมลม รากแกวตองหยงรากลกลงไป ถาเปนตนหญา

ตนออ ลมพดมาแรงทเดยวกลมเลย เพราะมแครากฝอย ประเทศชาตจะอย ได เราตองมราก

รากเหงา รากแกว รากฝงลกลงไป ซงสงนกคอความเปนไทย วฒนธรรมไทย เรองเศรษฐกจ เรองสงคม

เรองสงแวดลอม โดยสวนมากแลวมกจะเหมอนกนทวโลก แตเรองวฒนธรรม เอกลกษณไทยของเรา

ไมมใครแยงชงไปจากเราไดเราจะเปนคนไทยทมศกดศรไดเราตองรถงทมาทไปของความเปนชาตไทย

รจกประวตศาสตรชาตไทย รจกของทมคาของชาตไทย อนไดแก สถาบนพระมหากษตรย โดยเฉพาะ

พระพทธศาสนาทคำสอนฝงรากลกอยในวฒนธรรมประเพณไทยอยางกลมกลนและพระธรรมเปน

คำสอนทมคาทเปนหลกยดเหนยวทางจตใจใหคนไทยสามารถอยอยางพอเพยงมาโดยตลอด และ

อยรวมกบคนตางศาสนา ตางชาตพนธ ตางวฒนธรรมไดอยางสนตสข โดยสรปแลว เศรษฐกจพอเพยง

สามารถนำไปประยกตไดทกเรอง OTOP แบบพอเพยงกม แบบไมพอเพยงกม กลมสจจะออมทรพย

กเชนเดยวกน แบบพอเพยงกม แบบไมพอเพยงกม เราตองวเคราะหวาการดำเนนการ และผล

ทเกดขนสอดคลองกบความพอเพยงหรอเปลา วดทเหต ใชความรกบคณธรรมในการตดสนใจ และ

การดำเนนการหรอเปลา ใชความรทางหลกวชาอยางรอบร รอบคอบหรอไม ความคดและการกระทำ

อยบนพนฐานของคณธรรม ความซอสตยสจรต ขยน อดทน ไมเบยดเบยนกน มการชวยเหลอ

แบงปนกนหรอไม วดทวธปฏบตคอความพอเพยงโดยตรง ทำแบบพอประมาณกบทรพยากรทน

ศกยภาพภมสงคมหรอไม มเหตมผลไหม มภมคมกนความเสยงไหม และสดทายวดทผลวา

มการจดการใหเกดความกาวหนาอยางสมดล และความสามารถทจะพรอมรบตอการเปลยนแปลง

ทง 4 ดาน หรอไม (ทมาสรปจากปฐกถาพเศษของ ดร.ปรยานช พบลสราวธ ในการสมมนา

ยทธศาสตรการสอสารในการเผยแพรแนวคดเศรษฐกจพอเพยง จดโดยคณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยรามคำแหง เมอวนท 26 กนยายน 2549 ณ หอประชมพอขนรามคำแหงมหาราช)

Page 137: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 130

4. คณธรรมทใชในการปฏบตงาน คณธรรม หมายถง สภาพคณงามความด ความประพฤตทด การทำใหเกดคณงามความด

อปนสยอนดงาม ซงเปนคณสมบตทอยภายในจตใจของบคคล ไดแก ความเมตตากรณา ความซอสตย

สจรต ความเสยสละ ความเออเฟอ ความกตญญ ความพากเพยร ความเหนอกเหนใจ ความละอาย

ตอความชว และความมงมนกลาหาญทจะกระทำความด ในการกระทำความดนนจะตองมงกระทำ

ทงกายและใจ เพอใหเกดความสขแกตนเองและผรวมงาน เนองจากคณธรรมเปนเรองทเกยวของกบ

สภาพคณงามความด คนทดจงตองเขาใจหลกการพนฐานของคณงามความด หลกการพนฐานของ

ความจรงเปนสจธรรม และหลกการประพฤตปฏบตของมนษยทเกยวของกบคณคาของความดงาม

เพอจะไดใชดลยพนจในการปฏบตตนคณธรรมทใชในการพฒนาตนเอง พฒนาคน และพฒนางาน

ทจะนำเสนอทสำคญ ดงน

1. โลกบาลธรรม หมายถง ธรรมทคมครองโลก เปนธรรมทใชปกครอง ควบคมจตใจมนษย

ไวใหอยในความด มใหละเมดศลธรรม ใหอยรวมกนดวยความสงบสข ไมเดอดรอน สบสน วนวาย

ซงประกอบดวย 2 ประการ คอ

1.1 หร ไดแก ความละอายแกใจตนเองในการทำความชว

1.2 โอตตปปะ ไดแก ความเกรงกลวบาป เกรงกลวตอการทำความชวและผลของกรรมชว

ทไดกระทำขน

2. ธรรมททำใหงาม ประกอบดวย 2 ประการ คอ

2.1 ขนต ไดแก ความอดทน คอ อดทนตอความทกข อดทนตอความลำบาก อดทนตอ

ความโกรธ ความหนกเอาเบาส เพอใหบรรลจดหมายทดงาม

2.2 โสรจจะ ไดแก ความสงบเสงยม ความมอธยาศยงดงาม รกความประณต และรกษา

อากปกรยาใหเหมาะสมเรยบรอย เปนลกษณะอาการทตอเนองจากความมขนต

3. ธรรมททำใหงานสำเรจ คอ อทธบาท 4 ประกอบดวย

3.1 ฉนทะ ไดแก การสรางความพอใจในการทำงาน

3.2 วรยะ ไดแก ความเพยรพยายามทำงานตามบทบาทหนาท

3.3 จตตะ ไดแก การเอาใจฝกใฝ ไมทอดทงธระ

3.4 วมงสา ไดแก การหมนตรตรอง พจารณาแก ไขปรบปรงงานทตองปฏบตอยเสมอ

4. สงคหวตถ เปนหลกธรรมแหงการสงเคราะหชวยเหลอ เปนคณธรรมในการยดเหนยว

จตใจของผอนไว หลกการสงเคราะหชวยเหลอ 4 ประการ ไดแก

4.1 ทาน ไดแก การแบงปน เออเฟอเผอแผกน

4.2 ปยวาจา ไดแก การพดจาดวยถอยคำทสภาพ เปนทนยมนบถอ

4.3 อตถจรยา ไดแก การประพฤตทเปนประโยชนแกผอน

4.4 สมานตตา ไดแก ความมตนเสมอ ไมถอตว รวมทกข รวมสข

Page 138: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 131

5. พรหมวหาร เปนหลกธรรมของพรหมธรรมประจำใจอนประเสรฐของผใหญ ธรรมประจำใจ

ของผมคณความดยงใหญ ประกอบดวย

5.1 เมตตา ไดแก ความตองการทจะใหผอนเปนสข

5.2 กรณา ไดแก ความตองการทจะใหผอนพนทกข

5.3 มทตา ไดแก ความพลอยยนดเมอผอนไดด เหนผอนประสบความสำเรจกยนด

5.4 อเบกขา ไดแก ความวางใจเปนกลาง ไมเอนเอยงดวยความชอบหรอชง ความวางใจ

เฉยได ไมยนดยนราย เพอใชปญญาพจารณาเหนผลอนเกดขน อนสมควรแกเหต

6. สปปรสธรรม เปนธรรมของคนด ประกอบดวย 7 ประการ คอ

6.1 ธมมญญตา ความเปนผรจกเหต

6.2 อตถญญตา ความเปนผรจกผล

6.3 อตตญญตา ความเปนผรจกตน

6.4 มตตญญตา ความเปนผรจกประมาณ

6.5 กาลญญตา ความเปนผรจกกาล

6.6 ปรสญญตา ความเปนผรจกชมชน

6.7 ปคคลญญตา ความเปนผรจกบคคล

7. ฆราวาสธรรม เปนธรรมของผครองเรอน ประกอบดวย

7.1 สจจะ ความซอสตยตอกน

7.2 ทมะ ความฝกฝนปรบปรงตนใหรขมใจ ควบคมอารมณ ควบคมตนเอง และปรบตว

ใหเขากบงานและสงแวดลอม

7.3 ขนต ความอดทนตอการปฏบตงานตามหนาท

7.4 จาคะ ความเสยสละ เผอแผ แบงปน มนำใจ

8. กาลามสตร เปนสตรหนงในคมภรตกนบาตองคตตรนกาย ทพระพทธเจาตรสสอน

ประชาชนชาวกาลามะ แหงเกสปตตนคม ในแควนโกศลไมใหเชอถองมงายไรเหตผล ตามหลก

10 ประการ คอ

8.1 อยาเชอโดยไดยนไดฟงตามกนมา

8.2 อยาเชอโดยเหนเปนของเกาเลาสบกนมา

8.3 อยาเชอโดยมขาวลอ

8.4 อยาเชอโดยอางตำรา

8.5 อยาเชอโดยนกเอาเอง

8.6 อยาเชอโดยนยคาดคะเน

8.7 อยาเชอโดยตรกตรองตามอาการ

8.8 อยาเชอโดยเพราะเหนวาเขากบทฤษฎของตน

Page 139: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 132

8.9 อยาเชอเพราะเหนวาผพดควรเชอ

8.10 อยาเชอเพราะเหนวาเปนครของเขา

การจะเชอในสงใดนนตองพจารณาใหเหนดวยปญญาธรรมแลว จงถอปฏบตตามนน

9. คณธรรม 4 ประการ ทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชมหาราช

ทรงมพระราชดำรสแก พลเอกเปรม ตณสลานนท อดตนายกรฐมนตร เนองในงานเฉลมฉลอง

สมโภชกรงรตนโกสนทร 200 ป เมอ พ.ศ. 2525 ความวา

9.1 การรกษาความสตย ความจรงใจตอตนเองทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปนประโยชน

และเปนธรรม

9.2 การรจกขมใจตนเองฝกใจตนเองใหประพฤตอยในความสตยความดนน

9.3 ความอดทน อดกลน และอดออมทจะไมประพฤตปฏบตลวงความสตยสจรต

ไมวาจะดวยเหตประการใด

9.4 การรจกละวางความชว ความทจรต และรจกสละประโยชนสวนนอยของตน

เพอประโยชนสวนใหญของบานเมอง

การประสานงานการสอความหมาย มนษยสมพนธ และการบรหารกจการบานเมองทด

การประสานงาน หมายถง การกระทำหรอการนำวธการตาง ๆ มาใชเพอใหบคคลหรอ

หนวยงานรวมมอปฏบตดวยความสามคค แบงหนาทกนทำ ไมมการกาวกายซำซอนกน ใหทกคน

รบผดชอบ ขจดความขดแยงหรออปสรรคตาง ๆ ในหนวยงานเพอใหการดำเนนงานเปนไปดวย

ความเรยบรอย ราบรน และบรรลผลสำเรจ

รปแบบการประสานงาน ม 2 รปแบบ คอ

1. การประสานงานแบบเปนทางการ

2. การประสานงานอยางไมเปนทางการ

ลกษณะการประสานงานทด คอ

1. การสอสารระบบเปด เปนการสอสารแบบ 2 ทาง

2. บรรยากาศในการทำงานเปนแบบสมานฉนท

3. มลกษณะการทำงานทสอดคลองกน

4. เปนไปตามเปาหมายและทนเวลา

วธการประสานงาน มขนตอนดงตอไปน

1. จดใหมผง กำหนดหนาทของคนทกคนอยางชดเจน

2. จดระบบการทำงานคำนงถงสายบงคบบญชา

3. จดคมอการปฏบตงาน

Page 140: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 133

4. กำหนดวธเลอกการสอสารใหชดเจน

5. กำหนดงบประมาณไวใชจาย

6. ถามความจำเปนอาจจดใหมเจาหนาทเฉพาะขนได

7. จดใหมการประชมปรกษาหารอ

8. จดใหมการนเทศ กำกบ และตดตามผลในระหวางการปฏบตเปนระยะ ๆ

ประโยชนของการประสานงาน คอ

1. งานบรรลวตถประสงค

2. งานไมซำซอนกน

3. ลดความขดแยงในการทำกจกรรม

คณธรรมพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ ประกาศนโยบายเรงรดการปฏรปการศกษา โดยยดคณธรรมนำความร

สรางความตระหนกสำนกในคณคาของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ความสมานฉนท สนตวธ

วถประชาธปไตยพฒนาคนโดยใชคณธรรมเปนพนฐานของกระบวนการเรยนรทเชอมโยงความรวมมอ

ของสถาบนครอบครว ชมชน สถาบนศาสนา และสถาบนการศกษา โดยมจดเนนเพอพฒนาเยาวชน

ใหเปนคนด มความร และอยดมสข ดงนน เพอใหการขบเคลอนดงกลาวมความชดเจนเกด

ประสทธภาพสงสด และสามารถนำไปสการปฏบตไดอยางเปนธรรม “8 คณธรรมพนฐาน” ทควรเรง

ปลกฝง ประกอบดวย

1. ขยน

2. ประหยด

3. ซอสตย

4. มวนย

5. สภาพ

6. สะอาด

7. สามคค

8. มนำใจ

1. ขยน

ขยน คอ ความตงใจเพยรพยายาม ทำหนาทการงานอยางตอเนอง สมำเสมอ อดทน

ความขยนตองปฏบตควบคกบการใชสตปญญาแกปญหาจนเกดผลสำเรจ

ผทมความขยน คอ ผทตงใจทำอยางจรงจงตอเนองในเรองทถกทควร เปนคนสงาน

มความพยายาม ไมทอถอย กลาเผชญอปสรรค รกงานททำ ตงใจทำอยางจรงจง

Page 141: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 134

2. ประหยด

ประหยด คอ การรจกเกบออม ถนอมใชทรพยสนสงของแตพอควรพอประมาณใหเกด

ประโยชนคมคา ไมฟมเฟอย ฟงเฟอ

ผทมความประหยด คอ ผทดำเนนชวตความเปนอยทเรยบงาย รจกฐานะการเงนของตน

คดกอนใช คดกอนซอ เกบออม ถนอมใชทรพยสนสงของอยางคมคา รจกทำบญชรายรบรายจาย

รายออมของตนเองอยเสมอ

3. ซอสตย

ซอสตย คอ ประพฤตตรงไมเอนเอยงไมมเลหเหลยม มความจรงใจ ปลอดจากความรสก

ลำเอยงหรออคต

ผทมความซอสตย คอ ผทมความประพฤตตรงทงตอหนาท ตอวชาชพ ตรงตอเวลา ไมใช

เลหกล คดโกง ทงทางตรงและทางออม รบรหนาทของตนเองและปฏบตอยางเตมทถกตอง

4. มวนย

มวนย คอ การยดมนในระเบยบแบบแผน ขอบงคบและขอปฏบต ซงมทงวนยในตนเอง

และวนยตอสงคม

ผทมวนย คอ ผทปฏบตตนในขอบเขต กฎ ระเบยบของสถานศกษา สถาบน/องคกร/สงคม

และประเทศ โดยทตนเองยนดปฏบตตามอยางเตมใจและตงใจ

5. สภาพ

สภาพ คอ เรยบรอย ออนโยน ละมนละมอม มกรยามารยาททดงาม มสมมาคารวะ

ผทมความสภาพ คอ ผทออนนอมถอมตนตามสถานภาพและกาลเทศะ ไมกาวราว รนแรง

วางอำนาจขมผอนทงโดยวาจาและทาทาง แตในเวลาเดยวกนยงคงมความมนใจในตนเอง เปนผทม

มารยาท วางตนเหมาะสมตามวฒนธรรมไทย

6. สะอาด

สะอาด คอ ปราศจากความมวหมองทงกาย ใจ และสภาพแวดลอม ความผองใสเปนทเจรญตา

ทำใหเกดความสบายใจแกผพบเหน

ผทมความสะอาด คอ ผรกษารางกาย ทอยอาศย สงแวดลอมถกตองตามสขลกษณะ ฝกฝน

จตใจมใหขนมว จงมความแจมใสอยเสมอ

7. สามคค

สามคค คอ ความพรอมเพรยงกน ความกลมเกลยวกน ความปรองดองกน รวมใจกน

ปฏบตงานใหบรรลผลตามทตองการเกดงานการอยางสรางสรรคปราศจากการทะเลาะววาท ไมเอารด

เอาเปรยบกน เปนการยอมรบความมเหตผล ยอมรบความแตกตางหลากหลายทางความคด

ความหลากหลายในเรองเชอชาต ความกลมเกลยวกนในลกษณะเชนน เรยกอกอยางวา

ความสมานฉนท

Page 142: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 135

ผทมความสามคค คอ ผทเปดใจกวาง รบฟงความคดเหนของผอน รบทบาทของตน

ทงในฐานะผนำและผตามทด มความมงมนตอการรวมพลง ชวยเหลอ เกอกลกน เพอใหการงาน

สำเรจลลวง แกปญหาและขจดความขดแยงได เปนผมเหตผล ยอมรบความแตกตางหลากหลาย

ทางวฒนธรรม ความคด ความเชอ พรอมทจะปรบตวเพออยรวมกนอยางสนต

8. มนำใจ

มนำใจ คอ ความจรงใจท ไมเหนแกเพยงตวเองหรอเรองของตวเอง แตเหนอกเหนใจ

เหนคณคาในเพอนมนษย มความเอออาทร เอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจำเปน

ความทกขสขของผอนและพรอมทจะใหความชวยเหลอเกอกลกนและกน

ผทมนำใจ คอ ผ ใหและผอาสาชวยเหลอสงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน

เพอทำประโยชนแกผอน เขาใจ เหนใจผทมความเดอดรอน อาสาชวยเหลอสงคมดวยแรงกาย

สตปญญา ลงมอปฏบตการเพอบรรเทาปญหา หรอรวมสรางสรรคสงดงามใหเกดขนในชมชน

Page 143: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)
Page 144: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

ภาคผนวก

กฎหมาย กฎ ระเบยบทเกยวของกบขาราชการคร

1. พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแก ไขเพมเตม พ.ศ. 2545

2. พ.ร.บ.การศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545

3. พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546

4. พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 และ (ฉบบท 2)

พ.ศ. 2551

5. พ.ร.บ.สภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546

6. พ.ร.บ.ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540

7. พ.ร.บ.คมครองเดก พ.ศ. 2546

8. พ.ร.บ.สงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต พ.ศ. 2550

9. พ.ร.บ.การจดการศกษาสำหรบคนพการ พ.ศ. 2551

10. พ.ร.บ.เครองแบบนกเรยน พ.ศ. 2551

11. พ.ร.บ.ลกเสอ พ.ศ. 2551

12. พ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550

13. พ.ร.บ.วาดวยการกระทำความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

14. พ.ร.ฎ.หลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546

15. กฎกระทรวงคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2546

16. กฎ ก.ค.ศ.

17. ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยลกจางประจำของสวนราชการ พ.ศ. 2537

18. ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการ

สถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544

19. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544

20. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

21. หลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ. 2546

22. ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการออกใบสทธและหนงสอรบรองความรของ

สถานศกษา พ.ศ. 2547

Page 145: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 138

เอกสารอางอง

กฎกระทรวงกำหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการจดระบบงานและกจกรรมในการแนะแนว

ใหคำปรกษาและฝกอบรมแกนกเรยน นกศกษา และผปกครอง พ.ศ. 2549.

กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา.

กระทรวงศกษาธการ, สำนกงาน ก.ค. (2535). คมอขาราชการครบรรจใหม กฎหมายและระเบยบ

ทขาราชการครภาครฐ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

กระทรวงศกษาธการ, สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2542). แนวปฏบตงานการจด

การศกษาของสถานศกษานตบคคลในสงคมสำนกงานเขตพนทการศกษา สำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพมหานคร : สำนกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน.

กระทรวงศกษาธการ, คณะทำงานบรณาการเศรษฐกจพอเพยงสการเรยนการสอน. (2550). แนวทาง

การจดทำหนวยการเรยนรแบบบรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอทดลองใชสำหรบ

อาชวศกษา (ชนประกาศนยบตรวชาชพ). กรงเทพมหานคร : บรษท ส.เอเชยเพรส (1989)

จำกด.

กระทรวงศกษาธการ, สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2550). แนวทางการกระจายอำนาจ

การบรหารและการจดการศกษาใหคณะกรรมการ สำนกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษา

ตามกฎกระทรวง กำหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอำนาจการบรหารและการจดการศกษา

พ.ศ. 2550. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด.

กตตศกด ปรกต. ความรเบองตนเกยวกบสทธรบรขอมลขาวสารตามพระราชบญญตขอมลขาวสาร

ของราชการ พ.ศ. 2540. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ขอบงคบคณะลกเสอแหงชาตวาดวยการปกครองหลกสตรและวชาพเศษลกเสอ พ.ศ. 2509 ภาค 3

การแตงตง การจำหนาย การยายสงกดผบงคบบญชาลกเสอ ขอ 54 ลกษณะ 2 วาดวยหลกสตร

และวชาพเศษลกเสอภาคบททวไป ขอ 143 (1) (2).

แนวปฏบตการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 (สวก., 2547).

ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง นโยบายการศกษาพฒนาและใชสอเทคโนโลย เพอการศกษา

ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ลงวนท 27 ธนวาคม 2545.

ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง นโยบายการศกษาพฒนาและใชสอเทคโนโลย.

ประกาศเจตนารมณของกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 12 มกราคม 2549.

ประกาศใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐานและปฐมวย ลงวนท 15 พฤศจกายน 2548.

พระราชบญญตลกเสอ พ.ศ. 2507 ฉ. 2 2509 ฉ. 3 2528 ฉ. 4 2530.

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542.

ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2544 ขอ 5, 9 แก ไขขอ 10 (1).

Page 146: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 139

ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2544.

ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการออกใบสทธและหนงสอรบรองความรของสถานศกษา พ.ศ. 2547.

สวสดการสำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2550). “ศาสตรแหงกฎหมายสการศกษา” ฉบบกฎหมาย

การศกษาสำหรบการบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจำกด โรงพมพอกษรไทย

(น.ส.พ.ฟาเมองไทย).

สำนกงานการประถมศกษาจงหวดนครสวรรค, (2546). คมอบรหารโรงเรยนทเปนนตบคคลตาม

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 เพอเตรยมเขาสโครงสรางใหมตาม

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต. นครสวรรค : หางหนสวนจำกด รมปงการพมพ.

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, หนวยตรวจสอบภายใน. (2548). คมอการตรวจสอบภายใน

สถานศกษาแนวการตรวจสอบการจดซอจดจาง. กรงเทพมหานคร : สำนกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน.

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, สวสดการ. (2549). คมอการเงน การคลง. กรงเทพมหานคร :

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552). คมอการเงน การคลง. กรงเทพมหานคร :

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ. (2552).

คมอปฏบตงานการบรหารงานบคคลของสำนกงานเขตพนทการศกษา. กรงเทพมหานคร :

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ. (2552).

คมอการฝกอบรมหลกสตรงานธรการในสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : สำนกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน.

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544.

หลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ. 2546.

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551.

Page 147: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 140

คณะทำงาน ทปรกษา 1. นายเสนห ขาวโต รองเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2. นายพษณ ตลสข ผอำนวยการสำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ

คณะทำงาน 1. นายปญญา แกวเหลก ประธานคณะทำงาน ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 2. นายปฐมฤกษ มณเนตร รองประธานคณะทำงาน ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 4 3. นายสเมธ จนทรหอม รองประธานคณะทำงาน ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาลพบร เขต 1 4. นายประพฤธ สขใย รองประธานคณะทำงาน ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาตาก เขต 1 5. นายไพโรจน เมองเจรญ คณะทำงาน รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาลพบร เขต 1 6. นายมานพ ษมาวมล คณะทำงาน รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาลพบร เขต 2 7. นายจฬา ชณวงศ คณะทำงาน รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 8. นายสเชาวน คดรอบ คณะทำงาน รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 4 9. นายวระพล แกวคำ คณะทำงาน รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาเพชรบรณ เขต 3 10. นายสวฒน แสนทว คณะทำงาน ผอำนวยการโรงเรยนหนาพระลานพบลสงเคราะห สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 11. นายสงหา ซอสตย คณะทำงาน รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 12. นายวนชาต แชมเกต คณะทำงาน ศกษานเทศก เชยวชาญ สำนกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 1 13. นายดสต จนทรศร คณะทำงาน ศกษานเทศก เชยวชาญ สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 ชวยราชการสำนกงานเขตพนทการศกษาสงหบร 14. นายอำนาจ ประยรสข คณะทำงาน ผอำนวยการโรงเรยนประเทยบวทยาคม สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2

Page 148: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

คมอการปฏบตงานขาราชการคร 141

15. นายประยร เพงชะตา คณะทำงาน ผอำนวยการโรงเรยนเทพศรนทร พแค สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 16. นายสรศกด วาดเขยน คณะทำงาน ผอำนวยการโรงเรยนไทยรฐวทยา (วดเหวลาด) สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2 17. นายอนนต โนจนทก คณะทำงาน ผอำนวยการโรงเรยนอนบาลสระบร สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 18. นายสมหมาย ตรวเชยร คณะทำงาน ผอำนวยการโรงเรยนอนบาลวดศาลาแดง สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 19. นางสมใจ ศภธรเวทย คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 20. นางธราลกษณ จนดารตน คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 21. นางปรนดา สรภกด คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการพเศษ สำนกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 22. นางสาวพรยา สสด คณะทำงาน ครผชวยโรงเรยนหนาพระลานพบลสงเคราะห สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 23. นางสาวธนญลกษณ คมภรานนท คณะทำงาน ครผชวยโรงเรยนอนบาลศาลาแดง สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 24. นางสาววไลลกษณ ครขนธ คณะทำงาน นกวชาการเงนและบญช ปฏบตการ สำนกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 1 25. นางสภาพ มงการนา คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการพเศษ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 26. นางวชร แกวจนดา คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 27. นางโสภฒษา โกมลนาค คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ

Page 149: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)

28. นางวาสนา ตวนเพชร คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 29. นายสมเกยรต พงคณไตรรตน คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 30. นางสาวสนสา สขพล คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 31. นางสวาร เคยงประพนธ คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 32. นายพชต ทนงค คณะทำงาน นกทรพยากรบคคล ปฏบตการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 33. นางสวรรณา ชนะมาร คณะทำงาน พนกงานพมพดด สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 34. นางสมนก วระษร คณะทำงาน พนกงานพมพดด สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 35. นายสวทย แจมจบ คณะทำงานและเลขานการ รองผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 36. นายสรยะ โชตกวรตน คณะทำงานและผชวยเลขานการ หวหนากลมบรหารงานบคคล สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 37. นายทรงมา แสงผา คณะทำงานและผชวยเลขานการ หวหนากลมบรหารงานบคคล สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 2 38. นางสาวสธญญา วาดเขยน คณะทำงานและผชวยเลขานการ นกทรพยากรบคคล ชำนาญการพเศษ สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 39. นางสาวสงกรานต ปทมาสตร คณะทำงานและผชวยเลขานการ เจาพนกงานการเงนและบญชอาวโส สำนกงานเขตพนทการศกษาสระบร เขต 1 40. นางเพญแข แตงจนทร คณะทำงานและผชวยเลขานการ นกทรพยากรบคคล ชำนาญการพเศษ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ 41. นางพรรณพมล จนทรมนตร คณะทำงานและผชวยเลขานการ นกทรพยากรบคคล ชำนาญการ สำนกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด

79 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900 โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101 นายโชคด ออสวรรณ ผพมพผ โฆษณา พ.ศ. 2553

Page 150: คู่มือการปฏิบัตงานข้าราชการครู สพฐ (1)