ข้อเสนอแนะแนวทางการศึกษาวิจัย

- 1 -

รายงานขอเสนอแนะแนวทางการศกษาวจยในพนทคมครอง

โดย นายทว หนทอง

ทปรกษาดานการจดการพนทคมครอง โครงการ CATSPA

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

สวนท 1 นโยบายการศกษาวจยในพนทคมครอง

---------------------------------- นโยบายการศกษาวจยตามแผนระบบพนทคมครองเปนหลกการทตองการใหกรมอทยาน

แหงชาต สตวปา และพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใชเปนกรอบงานใน การพจารณาตดสนใจ ซงมไดก าหนดเปนกฎหมายแตเปนนโยบายทใหแนวทางในการก าหนดเปนกฎหมาย กฎระเบยบและการตดสนใจของผบรหารระดบสง

นโยบายการจดการพนทคมครองของประเทศไทยมแผนการพฒนาในกรอบงานหลายรปแบบ เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) มการก าหนดวสยทศน วตถประสงคและล าดบความส าคญของรฐบาล โดยเฉพาะการพฒนาการทางเศรษฐกจ ในการทจะท าใหเกษตรกรและชมชนทองถนมการจดการทรพยากรธรรมชาตอยางย งยน การเปลยนแปลงของภมอากาศทท าใหเกดขนของภยธรรมชาต พนทคมครองมบทบาทในการปองกนภยธรรมชาตทจะเกดขนในแผนพฒนาดงกลาว จงไดก าหนดมาตรการการใหความปลอดภยแกทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และการฟนฟอนเปน การสนบสนนการอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ การเกบขอมลตางๆ ดานทรพยากรทกชนด เพอใชในการจดการจงควรทจะเกดขน

นโยบายดานการจดการทดนและทรพยากรธรรมชาต จากขอมลระหวางป 2523- 2533 ทผานความเหนชอบของคณะรฐมนตร เชน นโยบายทเกยวกบชมชนในพนทคมครองกมการด าเนนงานทไมชดเจน นโยบายการจ าแนกแหลงตนน า นโยบายการปาไม นโยบายทดน ยทธศาสตรการแกไขปญหาการใชประโยชนในทดน การแกไขปญหาทดนโดยเฉพาะมตคณะรฐมนตร เมอวนท 30 มถนายน 2541 ทเกยวกบการแกไขปญหาชมชนในพนทคมครอง เปนตน ซงเปนยทธศาสตรหนงในการจดการพนทคมครอง

- 2 -

การกระจายอ านาจการบรหารงานพนทคมครองของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มการจดตงส านกงานบรหารพนทอนรกษ จ านวน 21 เขต ซงกเปนการด าเนนงานในพนทของอ านาจทมาจากสวนกลาง ขณะเดยวกนรฐบาลกไดมการจดตงองคการบรหารสวนต าบล (อบต.) แตรายละเอยดบทบาทหนาทกไมไดกลาวถงการจดการพนทคมครอง บางต าบลมพนททมขนาดใหญ บางพนทกมขนาดเลกขนอยกบจ านวนประชากรและรายได การด าเนนงานกอยภายใตนโยบายของนายกองคกร ขณะเดยวกนคณะกรรมการทปรกษาพนทคมครองหลายแหงกคดเลอกมาจากนายก อบต. ซงจะท าใหการด าเนนงานของพนทคมครองกบสภาต าบลมความเชอมโยงกนได

ถาหากเปนไปไดกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรจะไดปรบปรงนโยบายทเกยวของกบพนทคมครองใหชดเจน การใหอ านาจแกหวหนาพนทคมครองมการปฏบตงานทชดเจน โดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบประเภทของพนทคมครองวานโยบายในการก าหนดประเภทพนทคมครองวาเปนอทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา หรออนสาวรยธรรมชาต ซงมบทบาทหนาททแตกตางกน

ผลประโยชนทไดรบจากพนทคมครองนนมมากมาย รฐตองก าหนดนโยบายการพฒนาพนทดงกลาว ใหไดรบผลประโยชนทชดเจน รวมทงการมสวนรวมของชมชนหรอผมสวนไดสวนเสย เชน นโยบายการทองเทยวในพนทคมครอง นโยบายการสรางเขอนพลงน าหรอเพอชลประทาน การคมนาคม การอนรกษสงกอสรางหรอการศกษาวจยของกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย คณะกรรมการอทยานแหงชาต หรอคณะกรรมการสงวนและคมครองสตวปามสวนพจารณาก าหนดนโยบายดงกลาวใหชดเจนดวย

การก าหนดนโยบายตางๆ เหลานจะท าใหหวหนาพนทคมครองไดปฏบตอยางถกตอง เชน นโยบายการทองเทยว จากสถตในป 2554 มนกทองเทยวภายในประเทศประมาณ 12 ลานคน มคาใชจายเกดขนประมาณ 500 ลานบาท และมนกทองเทยวตางชาตประมาณ 22 ลานคน มคาใชจายประมาณ 980 ลานบาท ท าใหเกดรายไดในพนทคมครองเพมมากขน นโยบายการทองเทยว ป 2555-2559 มการก าหนดงบประมาณคาใชจายเพอการลงทนการทองเทยวถง 6.61 ลานลานบาท โดยเฉพาะการพฒนาแหลงทองเทยวและสถานทพกผอนหยอนใจ

นโยบายตางๆ ดงกลาวแลวจะท าใหเกดผลประโยชนทางเศรษฐกจของชาต โดยเฉพาะชมชนทอาศยอยในทองถนทมแหลงทองเทยวจะมรายไดเพมขน บางพนทก าหนดใหมการทองเทยวเชงระบบนเวศ มการจดการพนทคมครองใหมประสทธภาพ การอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ ธรกจการทองเทยวเชงระบบนเวศ เปนอตสาหกรรมการทองเทยวประเภทหนงในการใชทรพยากรธรรมชาต เชน ปาไม แหลงปะการง ซงในการด าเนนงานตางๆ ดงกลาวจะตองมการศกษาวจยเสยกอน เพอจะท าใหไมเกดผลกระทบกบอตสาหกรรมการทองเทยวดงกลาว

ประเภทของพนทคมครองทกแหงหรอทกประเภทจะมวตถประสงคสนบสนนการทองเทยว ถงแมวาจะมการเขมงวดในบางพนท เชน เขตรกษาพนธสตวปา โดยมการก าหนดเขตการจดการทชดเจน ท าใหเกดผลประโยชนดานการทองเทยวของชมชนทองถนหรอการเพมขนของนกทองเทยวจะท าใหเกดรายไดแกประเทศชาต โดยเฉพาะรายไดจากนกทองเทยวตางชาตทเพมขน

- 3 -

นบตงแตการพฒนาพนทคมครองใหเปนแหลงทองเทยว นโยบายของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรจะก าหนดกรอบการจดการใหชดเจน นโยบายทควรพจารณา :

1. การพฒนาและการรกษาไวซงสงกอสรางทเปนทท างานของพนกงานเจาหนาท บานพก ธรกจของภาคเอกชน ควรจะไดวางยทธศาสตรในการรวมกลมขององคกร การมสวนรวมในการประชมหรอมการใชขอมลทรพยากรรวมกน

2. การสรางความรวมมอในการจดการพนทคมครองอยางย งยนและการสรางความรวมมอกบนกทองเทยว ดานสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ และระบบนเวศ ทสนบสนนการอนรกษพนทคมครอง การสรางคณภาพของนกทองเทยวเพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการทองเทยว

3. สรางความรวมมอกบชมชนทองถนในการสนบสนนดานอตสาหกรรมการทองเทยว รวมถงการสนบสนนการทองเทยวดานประเพณวฒนธรรมทองถน

4. สนบสนนใหมการด าเนนงานรวมกนของประชาชนไมวาจะเปนความแตกตางของวฒนธรรม ขอมลพนฐาน อาย สขภาพ เศรษฐกจ และการศกษา

5. จดใหมการฝกอบรม การใหขอมลทถกตองแกนกทองเทยว โดยเฉพาะชมชนทองถนทมองคกรการทองเทยวตงอย กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จะตองจดท าขอมลรายละเอยดของพนทคมครองส าหรบนกทองเทยว

6. การใชสอและเทคโนโลยสมยใหมรวมการด าเนนงานดานสอความหมาย เชน เกยวกบการจองทพก การใชภาษาในสอสงพมพ เปนตน

7. การพจารณาพนทคมครองทยงไมมการทองเทยวหรอมการทองเทยวนอย ใหมการปรบปรงการทองเทยวเกดขน

8. รวมมอกบพนทคมครองอนๆ ทตงอยใกลเคยงหรอสถานททองเทยวประเภทอน เพอใหเกดการทองเทยวครบวงจร

9. ก าหนดใหมกจกรรมการทองเทยวทชดเจนรวมถงการบรการตางๆ ใหแกนกทองเทยว เชน สถานท การบรการและทรพยากร

10. ก าหนดใหมการสมปทานกจกรรมบรการของภาคเอกชนในพนททมการจดการการทองเทยว

11. วเคราะหถงสถานภาพของทรพยากรและสภาพของพนททขนอยกบความสามารถของพนทในการรบนกทองเทยว การสอความหมาย อปกรณการทองเทยว การบรการอนๆ หรอการศกษาวจยถงความสามารถในการรองรบของพนทคมครองอยางละเอยด

12. การตดตามประเมนผลดานอตสาหกรรมการทองเทยว การเกบขอมลเพอคนหาแนวโนมการเปลยนแปลงของนกทองเทยว

13. ท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยเกยวของดานขอมล ความปลอดภยและสถานภาพของทรพยากรและสถานททองเทยว

- 4 -

14. การกอสราง การปรบปรงและการจดการทรพยากร เชน การชงเผาทงหญา ทไมเกดผลกระทบกบแหลงทองเทยวพนทบรการหรอการด าเนนตางๆ ระหวางทมการทองเทยวสงสด

15. การชแจงแนวทางการจดการพนทคมครองใหแกนกทองเทยวทราบ นโยบายการศกษาวจยในพนทคมครอง

การศกษาวจยเปนวธการคนหาความรใหมๆ สามารถทจะท าใหทราบวธการ ความเขาใจถงทฤษฎ เปนขอมลทสรางความเขาใจดานธรรมชาต มนษย วฒนธรรมและสงคม เพอน าไปสการพจารณาตดสนใจ การก าหนดนโยบายหรอการจดการ

การศกษาวจยจงเปนสงจ าเปนในการจดการพนทคมครองซงสอดคลองกบอนสญญานานาชาตวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ มาตรา 12 (ข) ซงเรยกรองใหประเทศภาคสมาชก สนบสนนใหมการศกษาวจยเพอการอนรกษและการใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางย งยน ตามกรอบงานเปาหมายท 4.4 ก าหนดเปาหมายใหมการวจยหาความรใหมๆ ในการจดตงและความมประสทธภาพตอพนทคมครองและระบบพนทคมครอง เปาหมายการศกษาหาความรทางวทยาศาสตรเพอเปนขอมลการจดการพนทคมครอง ทงน เพอใหมความเขาใจถงระบบนเวศ เศรษฐกจ สงคมทเกยวกบพนทคมครอง รวมทงวธการ การบรการของระบบนเวศในพนท การคนหาความรดานการกระจาย สถานภาพและความหลากหลายทางชวภาพ สรางความรวมมอระหวางนกวจย ชมชนทองถน รวมถงชมชนทองถนด งเดม การน าเอาขอมลมาใชในการเผยแพรประชาสมพนธการด าเนนงานอนรกษและการจดการพนทคมครอง จะตองมการเสรมสรางความเขมแขงใหแกองคกร สถาบนทรบผดชอบใหมการน าเอางานวจยดานตางๆ มาใชในการจดการพนทคมครอง

สงทตองคดถงการศกษาวจยในพนทคมครอง นกวจยสวนใหญจะไมค านงถงการวจยเพอการจดการพนทคมครอง หวหนาพนทคมครองจะตองมแนวทางแนวคดในการทจะน าเอางานวจยมาใชในการจดการพนทคมครองเอง นโยบายในการศกษาวจยในพนทคมครองจงจะตองก าหนดใหชดเจนในดานตางๆ ดงน

1. คณคาของงานวจยในพนทคมครอง ในพนทคมครองมองคประกอบของระบบนเวศตางๆ เปนการจดการพนทดน จงตองด าเนนการ

ใหเปนไปอยางมประสทธภาพโดยใชความรทางวทยาศาสตรเขามาด าเนนการ โดยจะตองมการศกษาวจยทงภายในและรอบๆ พนทคมครอง หลกการของการวจยในพนทเพอใหไดขอมลทใชในการจดการตามรปแบบตางๆ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรใหความส าคญกบงานศกษาวจยเพอคนหาสงส าคญและปญหาตางๆ ทมประสบอยในพนทคมครองเพอการปฏบตงานใหเปนไปตามนโยบายการจดการพนทคมครองดงกลาว

- 5 -

ความตองการการศกษาวจยในพนทคมครองทเปนปจจยพนฐานเพอการปรบปรงวธการจดการภายในพนทคมครองของประเทศไทยใหเปนระบบ เพราะขอมลตางๆ จะเปนสวนชวยใหพนทคมครองมการพฒนา การปรบปรงสงแวดลอม เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรสนบสนนใหมการวจยและก าหนดแนวทางการวจยในพนทคมครองใหชดเจน จะมการวจยมากนอยเพยงใด ควรจะก าหนดใหเปนแนวทางทเปนประโยชนตอการจดการ การก าหนดงบประมาณทจะตองใชเพอการพฒนาใหสมพนธกบการพฒนาทางเศรษฐกจและชมชนทองถนไดรบประโยชนดวยและใหมการเผยแพรงานวจยใหอยในระดบชาต

ขอมลทนกวจยตองเผยแพรหรอเพอใชในการจดการพนทคมครอง เชน ขอมลการทองเทยวเพอใชในการตดสนใจในการปรบปรงระบบของสงแวดลอม การบรการของระบบนเวศและการสนบสนนการอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ ในพนทคมครองมนกวจยไดเขาไปด าเนนการในหลายๆ เรองและสามารถน ามาใชในการประชาสมพนธ เชน ระบบนเวศของพนท เปนตน

การวจยยงเปนสวนหนงของการพฒนาพนกงานเจาหนาททปฏบตงานในพนทคมครองใหมความรความเขาใจเกยวกบระบบนเวศในพนทคมครอง สามารถทจะน าไปด าเนนการจดการใหถกตองได เชน บรเวณระบบนเวศของพนทคมครองทถกคกคามจะไดน าเอาวธการปองกนมาใชบงคบ มการลกลอบลาสตวปาบรเวณใดกจะไดน าผลการวจยมาพจารณาหาวธการปองกนได

นกวจยทด าเนนการวจยดานการทองเทยวจะมการวจยถงแหลงทองเทยว แหลงดนกหรอ ภมทศนทสวยงามหรอชนดพนธทส าคญ บางพนทจะมนกทองเทยวเขาไปทองเทยวจ านวนมาก นกวจยควรจะไดด าเนนการหาความสมพนธระหวางนกทองเทยวกบการใชประโยชนของพนทหรอการคนหาแหลงทองเทยวใหมๆเพอปองกนมใหมนกทองเทยวจ านวนมาก ณ จดใดจดหนง

การศกษาวจยทเกยวของกบผลประโยชนจากการบรการของระบบนเวศทกอใหเกดรายไดแกชมชนทองถน เชน การทองเทยวเชงสตวปา เปนตน การวจยถงชนดพนธประเภทชางปา ชะน เสอโครง หรอนกชนดตางๆ จะตองใหประชาชนไดทราบถงชนดพนธสตวปาดงกลาว ขณะทการศกษาวจยเปนสงส าคญในการจดการพนท การใชประโยชนในพนทคมครองจะเกยวของกบประชาชน การปองกนการลกลอบลาสตวปา มคคเทศกน าเทยว การควบคมปองกนเหลานจะตองใหชมชนเขามาเกยวของรวมทงชมชนในพนทใกลเคยงเพอสรางความเขาใจรวมกน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบป 2550 ใหสทธแกประชาชนในการมสวนรวมในการอนรกษและการปองกนการท าลายทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ (มาตรา 67) และสนบสนนใหสาธารณชนมสวนรวมในการอนรกษ การสงวนและงดการท าลายทรพยากรและความหลากหลายทางชวภาพ (มาตรา 85) กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดน าหลกการหรอบทบญญตมาใชในทางปฏบต โดยเฉพาะงานวจยทางวทยาศาสตรดานสงคมทงพชและสตว

ความทาทายของงานวจย คอ นกวจยจากหนวยงานภายนอกอนๆ เชน กระทรวงทบวงกรมอนๆ หรอมหาวทยาลยตางๆ องคกรพฒนาเอกชน ทจะตองรวมมอกนกบทกภาคสวน รวมกบหวหนาพนทคมครองทเปนนวตกรรมใหมๆเพอใชในการพฒนาพนทคมครอง

- 6 -

ขอดของการวจยทางวทยาศาสตรดานสงคมทงพชและสตว คอจะไดขอมลทเปนพนฐานเพอน ามาใชในการตดสนใจด าเนนการ หากมการสญเสยถนทอาศยจะตองมการคาดคะเนไดวาจะเกดอะไรขน เพอทจะไดคนหาวธการแกไขปญหาตอไป การเปลยนแปลงของถนทอาศยจะตองคนหาวธการปรบปรง การลดผลกระทบจากชมชนทเกยวของ

ล าดบความส าคญของงานศกษาวจยในพนทคมครอง

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรสนบสนนใหมการศกษาวจยในพนทคมครองและมการเกบขอมลในพนทคมครองทกระดบ จากบทเรยนงานวจยในหลายๆ พนททจะมการใชประโยชนจากงานวจยเพอสนบสนนการจดการ จะมค าถามเกดขนวา :

1. คณคาของพนทคมครองในแตละพนทมผลประโยชนตอชมชนอยางไร ขอมลตางๆ ทไดจากงานวจยจะถกน าไปใชในการวางแผนยทธศาสตรจะเปนสวนหนงของระบบพนทคมครองทอ านวยผลประโยชนทางดานเศรษฐกจและการคงไวซงทรพยากรทางชวภาพ

2. คณคาทางวฒนธรรมมอะไรบางทควรจะมการอนรกษไวในพนทคมครอง 3. การบรการของระบบนเวศจากพนทคมครองมอะไรบาง และมผลตอเศรษฐกจของ

ประเทศชาตอยางไรบาง 4. มอะไรบางทบอกถงความส าคญในทางประวตศาสตร และจะมความเชอมโยงกบ

ยทธศาสตรการวางแผนการจดการไดอยางไร 5. มแผนการใชงานวจยเพอการด าเนนงานดานการทองเทยวเชงระบบนเวศไดอยางไร มการ

พจารณาเพอก าหนดไวในแผนการจดการหรอไม 6. มชนดพนธพช พนธสตวในทองถนอะไรบางทจ าเปนตองอนรกษไวอยางเขมงวดและมการ

กระจายพนธอยางไร 7. การศกษาทรพยากรทางพนธกรรมทมประโยชนในทางการคา เพอจะไดอนรกษไวและ

น ามาใชประโยชนทางการคา ควรใหความส าคญกบพระราชบญญตรกษาพนธพชรวมถงขอตกลงระหวางประเทศ

8. พนทคมครองมความสามารถในการรองรบชนดพนธไดทกชนดหรอไม จ าเปนตองผนวกพนทเพมเตมหรอไม

9. แนวโนมประชากรของชนดพนธเปนอยางไร เพมขนหรอลดลง 10. มการวเคราะหถงภยคกคามทเกดขนกบชนดพนธหรอไม และการคนหาวธการแกไข

อยางไร 11. มการพจารณาถงชนดพนธตางถนทมปรากฏอยในพนทคมครองจะมผลกระทบอยางไรและ

มการกระจายพนธอยางไรบาง 12. มคณคาและมองคความรทางนเวศวทยาอยางไรส าหรบพนทคมครอง และสามารถน าไปใช

ไดอยางไร

- 7 -

ล าดบความส าคญของงานศกษาวจยในแตละพนทคมครอง ระบบการจดการพนทคมครองทมประสทธภาพ มความจ าเปนตองท าการวจยทงทางการวจยขน

พนฐานและขนประยกต มความจ าเปนทจะตองน าเอาบคคลทมความรความช านาญดานการวจยไปท างานวจยในพนทคมครอง เชน เขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง มสถานวจยสตวปา มบคลากรทมความรความช านาญ มงานวจยเสอโครง โดยเฉพาะการกระจายของชนดพนธในพนททงทเปนรปแบบประยกตและพนฐาน ในพนทกลมปาตะวนออก มปญหาเรองความขดแยงระหวางชางปากบคน จ าตองน าเอาสถานการณหรอเหตการณดงกลาวเปนปญหาเรงดวนในการวจย จะตองมการด าเนนงานในพนทใหไดขอมลในแตละพนทแลวรวมกนแกไขปญหาในระดบชาต ฉะนน ล าดบความส าคญของงานวจยจะตองก าหนดแผนงานไวในแผนยทธศาสตรทประกอบดวย :

1. พนทถนทอาศยประกอบดวยระบบนเวศอะไรบาง จะตองมการปรบปรงชนดพนธอะไรบางและมประสทธภาพอยางไร

2. การบรการของระบบนเวศในพนทคมครองมอะไรบางทมประโยชนตอมนษยและมคณคาอยางไร

3. พนทถนทอาศยมความอดมสมบรณอยางไร ต งอยทใดบาง เปนปญหากบสตวผลาและเกยวของกบการทองเทยวอยางไร

4. ประชาชนทอาศยอยในและภายนอกพนทคมครองมมากนอยเพยงใด มความสมพนธกบพนทคมครองอยางไร มทศนคตในการปรบปรงพนทคมครองอยางไร

5. ประวตของพนทคมครองเกยวของกบการจดการอยางไร รวมท งการพฒนาเพอการทองเทยว

6. พนทคมครองสวนใดทจ าตองมการพฒนาใหมความส าคญตอชนดพนธและระบบนเวศ 7. การศกษาวจยถงการเกบคาธรรมเนยมการเขาใชบรการในพนทคมครอง 8. ความสมพนธระหวางประชาชนทอาศยอยภายในและรอบๆ พนทคมครอง

ในแตละระดบของพนทคมครองแตละแหงจะตองพจารณาถงขอมลพนฐานและมแผนทแสดง

ใหเหนไดชด เปนเครองมอทตองใชในการจดการแหลงทอยอาศยของสตวปาทส าคญและมผลกระทบตอการทองเทยวอยางไร และมการสนบสนนใหพนกงานเจาหนาทไปดแลอยางไร

- 8 -

นโยบายทเปนแนวทางในการใชงานวจยใหเปนประโยชนตอการจดการ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มหนวยงานรบผดชอบงานวจยของตนเอง แนวทาง

และวธการ ควรจะไดท าการวจยในพนทคมครองใหมากและใหความส าคญกบการบรหารงานในพนทคมครองเพอการจดการ โดยเฉพาะการวจยในเรองระบบนเวศทงพชและสตวในรายละเอยดตางๆ ของพนทคมครอง

นกวจยจากมหาวทยาลยตางๆ นกวจยจากตางชาต กเปนอกสวนหนงทจะตองมสวนรวมในการวจยในพนทคมครอง โดยผานกระบวนการความเหนชอบตามกฎหมายทเกยวของ ในการนกมนกวจยชาวตางชาตไดเขามาศกษา เชนการวจย เสอโครง ชะน นกเงอก และชนดพนธอนๆในธรรมชาต รวมทงทางดานสงคมและการพฒนาชมชน

สงทจะตองค านงถง คอ การศกษาวจยเปนพนฐานของการจดการพนทคมครอง จะตองมนโยบายทชดเจนในสองลกษณะ คอ (1) งานวจยทจะตองน ามาใชในการจดการพนทคมครองทเปนการวจยขนประยกต และ (2) การวจยเพอสนบสนนการเกบขอมลเปนการวจยพนฐานหรอขนประยกตกได

1. การศกษาวจยขนพนฐานดานขอมลทจ าเปนของพนทคมครองเฉพาะ การใชขอมลดานวกฤตการณในพนทคมครองเพอการแกไขปญหาในระดบชาต เพอใหไดขอมลเกยวกบชมชนและการแกไขปญหาระหวางพนทกบชมชน การเกบตวอยางชนดพนธพชและพนธสตวทจะตองไดรบอนญาตจากหนวยงาน

รบผดชอบเพอประโยชนและขอมลดานกฎหมาย การอนญาตตางๆ ทเกยวของ เพอประโยชนดานพพธภณฑธรรมชาตหรอพนธกรรม เพอธรกจทางเศรษฐศาสตรทสมพนธกบกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ เพอการปฏบตงานของพนกงานเจาหนาทในดานตางๆ เชน การปองกน การ

ประชาสมพนธ กรณนกวจยตางชาต จะตองมพนกงานเจาหนาทพนทคมครองหรอนกวจยทองถนเขา

รวมดวยหรอนกวจยจากมหาวทยาลยรวมดวย การก าหนดเวลาการวจยและการรายงานผล การจดพมพผลงานการวจย การคนหาหนวยงานหรอบคลากรสนบสนนการวจย การใหเปนลขสทธของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เฉพาะเพอการ

ประชาสมพนธ การเผยแพร ผลกระทบกบชมชนหรอทรพยสนในการวจย

2. การศกษาวจยขนประยกตเพอประโยชนในการจดการพนทคมครอง จะตองไดรบการรบรองจากหวหนาพนทคมครองทจะท าการวจย เพอใหบรรล

วตถประสงคของการจดการพนทคมครอง

- 9 -

มการแจกแจงรายละเอยดของการวจยเพอใหบรรลเปาหมายของการจดการ การรายงานผลการวจยสสาธารณะ ขอมลทไดจากการวจยตองแจกแจงขนตอนใหละเอยดเพอการจดการพนทคมครองใน

ลกษณะการประยกต การเผยแพรผลงานวจยทาง Website ของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

3. การศกษาวจยทจ าเปนในพนทคมครอง เปนทยอมรบจากหวหนาพนทคมครอง รายละเอยดการวจยจะเกยวของกบการจดท า

แผนยทธศาสตร งานวจยเปนภาพรวมอยางกวางๆ ในหลายพนทหลายระดบไมเปนการท าลายแหลงทม

การวจยจะตองไดรบการพจารณาจากกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช รายงานผลการวจยเพอการสนบสนนการอนรกษหรอการสนบสนนการจดการใหม

ประสทธภาพ มการวจยซ าเพอเปนการเปรยบเทยบ ท างานรวมกบพนกงานเจาหนาทพนทคมครอง

ทางเลอกการศกษาวจยในพนทคมครอง

การศกษาวจยเปนพนฐานของการจดการระบบพนทคมครองทมประสทธภาพ การน าเอาวธการจากการวจยไปใชในการปฏบตเปนสงทาทาย ส าหรบกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ซงมหนวยงานตางๆ หลายหนวยงานทมความสนใจและสนบสนนงบประมาณ ขอคดเหนดงตอไปน จะเปนทางเลอกในการตดสนใจ

ทางเลอกท 1 ถอวาเปนภาระหนาทของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มหนวยงานวจย คอ ส านกวจยการอนรกษปาไมและ

พนธพช เปนหนวยงานทมความรบผดชอบเกยวกบการก าหนดแผนการวจยทสามารถเผยแพรงานทาง Website แตไมไดระบแผนยทธศาสตรไว งานวจยจะแยกอยตามส านกตางๆ เชน ส านกอนรกษสตวปา ส านกอทยานแหงชาต ส านกอนรกษตนน า จงควรทจะด า เนนการรวมกนเพอผลประโยชนทจะไดรบ จากการทแยกจากงานกนอย การก าหนดบคลากร การวจยจะด าเนนการโดยหนวยงานจะถกจ ากดทางดานองคความรและงานประมาณจะอยในระดบต า ผบรหารไมไดใหความส าคญผลงานวจยในพนทคมครอง ผลงานจงมนอยมาก

ทางเลอกท 2 กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จะตองสรางความเขมแขงใหหนวยงานวจยใหเพมมากขน

หนวยงานวจย ควรจะใหความส าคญกบระบบพนทคมครอง โดยการปรบแผนยทธศาสตร การวจยใหมความเกยวของกนใหเปนความส าคญในล าดบแรกๆ การเพมจ านวนนกวจยและงบประมาณ การ

- 10 -

วจยขนประยกตและการสรางการมสวนรวม เชน รวมมอกบมหาวทยาลยทมความสนใจในงานวจย ดานนหรองานทเกยวของกบพนทคมครองแตละแหงกบทงพนทใหนกวจยมความคนเคยกบการวจยขนประยกตในแตละพนทหรอกลมปา ซงกจกรรมการวจยควรจะไดมการฝกอบรม ส านกวจยควรจะไดมการแสวงหาแหลงทนจากภายนอกรวมถงการจดพมพรายงานการวจยจากหนวยงานอนๆ มหาวทยาลย หรอประเทศอนๆ และตองน าเสนอรฐบาลหรอน าเสนอในทประชมกบนานาชาตหรอเผยแพรสสาธารณชนใหทราบโดยทวกน

ผลประโยชนทไดรบจากการน าเอาผลการวจยไปเสนอในทประชมระดบนานาชาตเปนการแสดงใหเหนถงความกาวหนาทางวชาการดานขอมลพนทคมครอง พนกงานเจาหนาทสามารถทจะน าเอาผลการวจยไปใชในการจดการพนทคมครองได สถานภาพของทรพยากรธรรมชาตตางๆ จะเปนตวบงชถงสถานภาพทมความสมพนธกบชมชนทองถนทเปนผทไดรบผลประโยชนจากพนท เปนการสรางความรวมมอกบชมชนทองถน เพอประโยชนในดานการพฒนาทางอตสาหกรรมการทองเทยว การคนหาแหลงดงดดใจของนกทองเทยว กลไกทางการงบประมาณ เกยวกบโครงการตางๆ การพจารณาถงคาแทนคณระบบนเวศซงจะตองมการศกษาวจยเพอคนหาผลประโยชนทางเศรษฐกจและพนธกรรมตางๆ จากพนทคมครอง

ส าหรบคาใชจายเพองานวจยควรจะไดมแผนยทธศาสตรการวจยททนสมยและมการพฒนาเพอการสรางความรวมมอกบทกภาคสวนทงภายในประเทศและตางประเทศ จากกองทนหรอองคกรพฒนาเอกชน ซงจะเปนการสรางความรวมมอระหวางหนวยงานเปนอยางด

ทางเลอกท 3 การสรางความเขมแขงในการจดการวจยของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช และสนบสนนใหมการวจยในพนทคมครอง

ทางเลอกท 3 มความแตกตางจากทางเลอกท 2 ซงเปนการแสดงใหเหนการศกษาวจยอยางจรงจง เปนการสรางความรวมมอกบหนวยงาน มหาวทยาลยหรอสถาบนการวจยตางๆ หนวยงานวจยของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จะตองมการพฒนานกวจยของหนวยงานใหมคณภาพและการสรางความรวมมอ จะตองเปนผพจารณาเรองการวจยตางๆ ตามล าดบความส าคญทงการวจยขนพนฐานและการวจยขนประยกต เพอสนบสนนการจดการพนทคมครองจะตองมการพจารณาถงงบประมาณทเกยวของ ตลอดจนการหาแหลงทนเพอการวจยใหเกดขนการเผยแพรผลงานวจยในระดบนานาชาต จะตองก าหนดใหเปนโครงการในระยะยาว เพอใหไดซงผลประโยชนส าหรบหนวยงานของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ทนกวจยจะตองก าหนดระดบของงานเพอประชาชน นกวทยาศาสตรหรอนกวจยสาขาอนๆ

ถาหากมการด าเนนงานดงกลาวผลประโยชนจะท าใหนกวจยมคณภาพมากยงขนและ มความทนสมยจะไดรบความสนใจจากบคคลภายนอก จะท าใหมการสรางบคลากรในงานวจยใหเพมขนได

- 11 -

ทางเลอกท 4 เปนการรวมเอาทางเลอกท 2 กบทางเลอกท 3 รวมกน เปนความตองการทจะใหหนวยงานรบผดชอบการวจยใหงานวจยมเพมมากขน มการพฒนา

บคลากรด าเนนการในระยะยาวทเกยวกบงานโดยเฉพาะ เชน การวจยเสอโครง การวจยความขดแยงระหวางคนกบชางปา การรวมมอเกยวกบการวจยขอขดแยงระหวางชมชนกบพนทคมครอง หรอการใชประโยชนทไดรบจากการบรหารของระบบนเวศ หรอการสรางความรวมมอระหวางหนวยงานวจยกบหนวยงานภาคปฏบต

ขอเสนอแนะ แผนระบบพนทคมครองจะตองมแผนยทธศาสตรการวจย การไดรบขอมลของพนทเพอน าไปปรบวธการจดการใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงตามสถานการณ หนวยงานวจยควรจะไดก าหนดแผนยทธศาสตรทมแหลงเงนทนจากภายนอก เชน คาแทนคณระบบนเวศ ปญหาความขดแยงระหวางคนกบสตวปา การลกลอบลาสตวปา การใชประโยชนจากพนธกรรม การสรางความรวมมอกบหนวยราชการอนๆ มหาวทยาลยหรอองคกรอนรกษ

นโยบายของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ในแผนการจดการพนทคมครอง

จากแผนการจดการระบบพนทคมครองทไดก าหนดขน เพอก าหนดเปนแนวทางและเปาหมาย รวมทงกรอบงานเพอการวจยในพนทคมครอง ล าดบความส าคญสามารถทจะระบก าหนดใหผมสวนไดสวนเสยรวมกนพจารณาด าเนนการ แนวทางจะขนอยกบการเปลยนแปลงของสถานการณ หรอสมพนธกบความรดานอนๆ ปจจบนกรอบการวจยในพนทคมครองจะมการพจารณาและมการปรบใหเขากบความตองการทก าหนดโดยหนวยงาน

แนวทางในการจดท าแผนการจดการหรอการวจยรวมทงการพจารณาตดสนใจของผบรหารหรอเจาหนาทระดบสงของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช หรอวชาการดานอนๆ

1. พนทคมครองทกๆ แหงจะตองมแผนการจดการงานวจยของแตละพนท เพอการตดสนใจในเรองระบบนเวศ สงคม เศรษฐกจ ภมอากาศและการเปลยนแปลงอนๆ โดยใหมการพจารณาถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบ ท 11 (พ.ศ . 2555 -2559) ซ ง เ ปนแผนการพฒนาระดบชาต ซงแผนดงกลาวจะตองใชขอมลจากการวจยของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

2. ถาหากวาการจดท าแผนการจดการพนทคมครองในแตละพนท จะตองอธบายถงลกษณะชวภาพและกายภาพ โดยเฉพาะชนดพนธ ภยคกคามตอชนดพนธและพนทคมครอง กจกรรมการวจยจะตองก าหนดไวในแผนการจดการ

3. แผนการจดการจะตองจดเตรยมโดยพนกงานเจาหนาทกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรจะใหความส าคญกบแนวทางจากการพจารณาจากผบรหารระดบสง

4. แผนการจดการควรจะประกอบดวยนโยบาย วตถประสงคทสอดคลองกบวตถประสงคในระดบชาตทเตรยมโดยกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช มโครงสรางของการบรหารจดการ ล าดบความส าคญของกจกรรมภายในระยะเวลา 5 ป ระบงบประมาณการลงทน ความรวมมอในการจดท าแผนการ

- 12 -

จดการ ควรท าเปนแผนรายปทมงบประมาณ บคลากรและรายละเอยดอปกรณทตองการใชโดยเฉพาะในชวงปแรก

5. แผนการจดการจะตองมตวชวดโดยการใชเครองมอ METT (Management Effectiveness Tracking Tools) มาพจารณาในการตดตามและประเมนผล

6. ล าดบความส าคญของกจกรรมจะตองรวมถงงบประมาณในการด าเนนงานหรอปฏบตงานทเปนไปได

7. แผนการจดการจะตองมแผนยทธศาสตรดานงบประมาณโดยเฉพาะพนทคมครองทเกยวของกบการทองเทยว กลไกการจดหางบประมาณหรอการจดตงกองทนไวในแผน

8. แผนการจดการจะตองน าสสาธารณะ เพอใหนกทองเทยว สถาบนการศกษา ชมชนทองถน ภาคธรกจและผมสวนไดสวนเสยหลกอนๆทราบดวย

9. การพจารณาถงความส าคญของพนทตามกฎหมายหรออนสญญานานาชาต เชน พนทมรดกโลก พนทชมน า เปนตน การจดการควรจะใหมความสอดคลองกบกฎระเบยบและการสรางความรวมมอกบองคกรทรบผดชอบดงกลาว

10. แผนการจดการพนทคมครองควรจะไดมการก าหนดเขตการจดการตางๆ ทแตกตางกนไปตามสถานภาพของพนท

11. แผนการจดการพนทคมครองควรจะใหมการก าหนดล าดบความส าคญของกจกรรมการวจยและแหลงผเชยวชาญ

12. แผนการจดการควรจะไดก าหนดถงความสมพนธกบพนทใกลเคยงอยางไร ดานนเวศวทยา สงคม เศรษฐกจ ควรจะไดมการสรางความรวมมอกบชมชนทองถน

13. แผนการจดการควรจะไดมการก าหนดแหลงเงนทนใหมๆ ส าหรบพนทคมครองวามการขบเคลอนอยางไร เชน การก าหนดกองทนอนรกษ (CTF)

14. หากเปนพนทคมครองในระดบกลมปา ควรจะไดมการรวมมอกนระหวางพนทคมครองแตละแหง มแผนการจดการรวมกน การก าหนดแผนธรกจการทองเทยว การเกบคาธรรมเนยม การแกไขปญหาการลกลอบลาสตวปา การปองกนไฟปา

15. แผนการจดการควรจะไดก าหนดค าแนะน าในการจดการถนทอาศยของสตวปา ชนดพนธ ประเพณวฒนธรรมและทรพยากรชวภาพอนๆ

16. แผนการจดการควรจะไดมการก าหนดแผนการฝกอบรมพนกงานเจาหนาทพนทคมครองดานงานวจยไวดวย

แผนการจดการมแนวทางการด าเนนงานในแตละประเภทของพนทคมครองจะแตกตางกนไปตามวตถประสงคของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เชน อทยานแหงชาต เขตรกษาพนธสตวปา เขตหามลาสตวปา วนอทยาน เปนตน

นโยบายการจดการแหลงวฒนธรรมในพนทคมครอง

- 13 -

นโยบายการจดการทางดานวฒนธรรมภายในพนทคมครองเปนสงททาทายส าหรบ กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ในการพฒนาตามนโยบาย จะตองมการพจารณา การตดสนใจในทางเลอกวาจะด าเนนการอยางไรตามประเภทของพนทคมครอง

สถานทศกดสทธทางศาสนา และวฒนธรรมในพนทคมครอง พนทศกดสทธดานวฒนธรรมมความส าคญตอประชาชนคนโดยทวไปทกภาคของประเทศทตงอยในพนทคมครอง เชน รอยพระพทธบาท หรอพนททมความส าคญทางดานววฒนาการ ประวตศาสตร และประเพณ เชน ภายในถ า ภาพเขยนของคนในสมยโบราณ ซงภาพเขยนเหลาน เปนทสนใจของนกทองเทยว จ าตองมการบ ารงรกษาดแลไวในแผนการจดการ

วดทตงอยในพนทคมครอง จากรายงานพบวามวดอยไมต ากวา 6,000 แหง ทตงอยในพนทปา เปนธรณสงฆทถกตองตามกฎหมาย กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรจะต งหนวยงานรบผดชอบรวมกบกรมการศาสนา หรอส านกงานพระพทธศาสนาในการสนบสนนงานทางวชาการรวมทงแผนการจดการทจะใหจดมสวนในการจดการพนทคมครองอยางไร ถาหากวาวดอยในพนทคมครองกนาจะใหพนทคมครองประเภทท III

วดหลายแหงทตงอยนอกพนทคมครองทมความส าคญและมการใชทรพยากรธรรมชาตในพนทคมครอง เชน ถ า ภเขาหนปน ทมความส าคญตอชนดพนธทงพชและสตว การจดประเภทกเปนสวนหนงของระบบพนทคมครอง ควรจะใหกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช เขาไปสนบสนนทางวชาการในการจดท าแผนการจดการเพอแสดงถงคณคาของพนท

ความรทางประเพณและวฒนธรรมทเกยวของกบระบบนเวศและธรรมชาตอนๆ จะตองพจารณาคณคาทจะเกดขนกบชนรนตอๆ ไป ทอาศยอยในระบบนเวศภายในระบบพนทคมครอง หรอทเรยกวา Traditional Ecological Knowledge : TEK ซงไดรบการสนบสนนจากนานาชาต เชน เปาหมายท 18 ของ Aichi Biodiversity Targets ในอนสญญาวาความหลากหลายทางชวภาพ ก าหนดไววาภายในป 2020 ความรความเชอทางประเพณทชมชนดงเดมปฏบตหรอชมชนทองถนปฏบตจะเกยวของกบการอนรกษ และการใชประโยชนอยางย งยนทใหเปนไปอยางบรณาการ นโยบายนกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จะตองก าหนดใหอยในพนทคมครองประเภทท I และ II ใหดวากฎหมายคมครองประเพณและการอนรกษ และการพฒนาจะด าเนนการไดหรอไม นบวาเปนการยากทจะขยายระบบรวมถงความยดหยนตามแนวทางของอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ

ชมชนทองถนดงเดมในประเทศไทย พบวา มพบอยในพนทคมครองทางภาคเหนอหรอแถบทะเลฝงอนดามน มสวนใชประโยชนจากพนทคมครองและมความสมพนธกบธรรมชาตอยางใกลชด จากประสบการณไดแสดงใหเหนถงชมชนทองถนมการปฏบตและการคงไวซงทรพยากรธรรมชาตดานประเพณวฒนธรรม เชน การอนรกษปาตนน า ปาชมชนเพอการใชประโยชนอยางย งยน ผลผลตทางการประมง พนทเพ อการพกผอนหยอนใจ ความส าคญของพ น ทและ กจกรรม อนๆ การสนบสนนใหชาว เขา ชนเผาตางๆ ปลกพชทไมท าลายทรพยากรธรรมชาต บางชนเผาไดปฏบตทางประเพณทมการอนรกษอยางย งยน เชน การบชาผหวน า การปลกพชเอนกประสงคและการอนรกษพนธกรรม

- 14 -

TEK จะเกยวของกบวตถประสงคเพอผลผลตทางการเกษตร การทองเทยวเชงอนรกษ การลดการใชสารเคม เปนตน เพอลดการท าลายความหลากหลายทางชวภาพและพนธกรรม การใชประโยชนทดนใหคมคาและย งยน การด าเนนงานตางๆ บรเวณพนทปาไมทสงจะเปนการลดการเปลยนแปลงของภมอากาศ โดยการใหชมชนทองถนดงเดมทอาศยอยไดปลกพชไมยนตนแทนพชรายป

ชมชนทองถนกบการอนรกษพนท (Community Conservation Areas) การทชมชนทองถนดงเดมทปฏบตเกยวกบระบบนเวศซงจะสมพนธกบการใชประโยชนและการจดการพนทคมครอง ซงทง TEK และ CCA จะมความสมพนธกบแผนการจดการพนทคมครองอยางไร มการใชประโยชนอยางไร พฤตกรรมของชมชนมการปฏบตอยในพนทคมครอง พนทดงกลาวตามหลกสากลจะจดใหอยในประเภทของพนทคมครองประเภทท IV, V และ VI ถาหากชมชนทองถนดงเดมอนรกษพนธกรรมชนดพนธควรจะไดน าเอาคาแทนคณระบบนเวศเขามาใชเปนการสรางความรวมมอและควรใหมการท าหนาทเปนคณะกรรมการทปรกษาพนทคมครอง ขอเสนอแนะดานการจดการพนทคมครองทมชมชนเขามามสวนรวม

1. จะตองพจารณาถงวฒนธรรมทองถนและการอนรกษโดยชมชนทไมเปนการท าลายทรพยากรธรรมชาต เชน การพฒนาการทองเทยวจากชมชนทอาศยอยในและใกลเคยงกบพนทคมครอง

2. สรางการมสวนรวมโดยเฉพาะคณะกรรมการทปรกษาพนทคมครองและการมสวนการฝกอบรมการลาดตระเวนรวมกนการสรางความเขมแขงใหคณะกรรมการทปรกษาพนทคมครอง

3. สนบสนนใหมการจดต งกองทนอนรกษ (CTF) โดยเฉพาะการน ากองทนมาใชในการพฒนาอาชพจากการบรการของระบบนเวศเพอใหไดคาแทนคณระบบนเวศ

4. สนบสนนใหมการใชประโยชนจากปาชมชนและผลผลตทางการเกษตร 5. การสรางผลตภณฑของชมชนทองถนในพนท เพอขายใหนกทองเทยว โดยไมมการท าลาย

ทรพยากรธรรมชาต ค าแนะน า งานศกษาวจยควรจะตองไดมการด าเนนงานทเกยวของกบการอนรกษชมชนทองถน

ดงเดมทงภายในและพนทใกลเคยงกบพนทคมครอง เพอคนหาแนวทางวางแผนการจดการพนทคมครอง

การพฒนาและการจดการถนนภายในพนทคมครอง ถนนเปนสงจ าเปนส าหรบพนทคมครองเพอใชเปนเสนทางสญจรของพนกงานเจาหนาทและ

นกทองเทยว เสนทางคมนาคมจะตองถกควบคมโดยพนกงานเจาหนาท ยกเวนทางหลวงทมปญหา การจดการ ตามหลกการแลวถนนหรอทางหลวงเปนปจจยทท าใหปาไมหรอระบบนเวศแยกจากกน มผลกระทบกบการเคลอนยายของชนดพนธพชและพนธสตว ท าใหเกดอบตเหต ทงสตวปาและผเดนทาง เกดปญหาการลกลอบลาสตวปา การเขาไปตงถนฐานของมนษย การศกษาวจยควรจะไดด าเนนการในเรองของชนดพนธตางถนทงพชและสตวทรกรานเขาไปในพนท ซงจะท าลายระบบนเวศในพนทคมครองเปนผล

- 15 -

ทท าใหเกดปญหาการอนรกษ เสนทางหรอถนนยงใชเปนเสนทางส าหรบคนเดนเทาเพอการชมทศนยภาพ ทางเทาไมท าใหเกดปญหาจราจรและไมท าใหเกดปญหากบพนกงานเจาหนาทในพนทคมครอง

แนวทางการจดการพนทคมครองส าหรบนกทองเทยว มการควบคมมใหพนทคมครองแนนเกนไป (ลดการใชรถยนตสวนตว) การสนบสนนใหมการก าหนดจดจอดรถนอกเขตพนทคมครอง ควรจะไดมการเสยคาใชจายในการเขาพนทคมครอง หรอเสยคาใชจายในการเขาพนทคมครองหรอเสยคาปรบกรณจอดรถในสถานทหามจอด

การจดการเสนทางคมนาคมจะตองหลกเลยงการสรางทเปนเสนทางขวางกนการไหลของน า หรอท าใหเกดการชะลาง หรอมลพษ และการสรางถนนกควรใชพชทองถนปลกรมถนนเพมเตม

ถนนหรอเสนทางคมนาคมในพนทคมครองประเภทท I และ II ควรจะจดท าแนวเชอมตอ ไมวาจะเปนอโมงคหรอทางยกระดบจะตองก าหนดรปแบบใหชดเจน เพอใหสตวปาอพยพไปมาได เชน ชางปา กวางปา ววปา หรอเสอโครง ปรบปรงใหมถนทอาศยทเหมาะสม หากวาเปนทางยกระดบจะตองใหสตวปาชนดทหอยโหนไปมาไดดวย เชน ชะน

การใชยานพาหนะบนถนนภายในพนทคมครองประเภทท I และ II ควรจะก าหนดหรอจ ากดความเรวของรถยนต มปายจราจร จอเรดาร กลองถายภาพวงจรปด และเกาะกลางถนนเพอลดความเรวของยานพาหนะ ถนนทกสายภายในพนทคมครองหรอรอบๆ พนทควรจะมจดตรวจอยางเขมแขง เพอปองกนการกระท าผดกฎหมาย บรเวณจดตรวจกควรจะมลานจอดรถยนต รานอาหาร รานคา ศนยขอมล รานขายของทระลก หองสขาชาย-หญงและถงขยะ การใชถนนภายในเขตพนทคมครองจะตองมการเกบเงนคาผานทางเพอการซอมบ ารง

กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช จะตองมนโยบายในการด าเนนงานพฒนาและ การจดการเสนทางคมนาคมภายในพนทใหชดเจน

นโยบายทเกยวของกบภาคเอกชน

นโยบายทกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรจะรวมกบภาคเอกชนภายในพนทคมครอง หรอชมชนรอบๆ พนทคมครอง เพอใหมการสนบสนนการจดการพนทคมครองหรอการใชประโยชนจากระบบนเวศในพนทคมครอง นโยบายเกยวกบบทบาทหนาทของคณะกรรมการทปรกษาพนทคมครอง

คณะกรรมการทปรกษาพนทคมครอง กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ไดด าเนนการแตงตงเปนรายเฉพาะพนท เพอใหมบทบาทหนาทในการใหค าปรกษา แนะน า การบรหารจดการพนทคมครอง ควรมแนวทางการด าเนนงานของคณะกรรมการทปรกษาใหเปนไปตามกฎหมาย

- 16 -

นโยบายเกยวกบการจดตงกองทนอนรกษ (CTF) ในการบรหารจดการพนทคมครอง งบประมาณทไดรบจากภาครฐ ซงบางกจกรรมทก าหนดจะ

ไมมเงนงบประมาณทเพยงพอ หรอมกจกรรมทเรงดวนในการด าเนนงาน กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ควรจะไดด าเนนการจดตงกองทนอนรกษในพนทคมครองหรอระดบกลมปาขน เพอสนบสนน การด าเนนงานดงกลาว โดยการด าเนนงานของภาคเอกชนทเขามามสวนรวม

นโยบายการตดตามประเมนผลพนทคมครองอยางมประสทธภาพ

เพอเปนการจดการพนทคมครองทมประสทธภาพและเปนไปตามกระบวนการท างาน จ าตองใชเครองมอทก าหนดขนมา เชน Management Effectiveness Tracking Tools : METT ทหนวยงาน The World Bank ไดก าหนดวธการขนมาใชประเมนประสทธภาพของพนทคมครองทมการใชอยในปจจบน

- 17 -

สวนท 2

สรปบทบาทของการศกษาวจยในพนทคมครอง

-----------------------------------

บทบาทของการศกษาวจยในพนทคมครองทน าเสนอในรายงาน รายละเอยดจะกลาวถงวา การศกษาวจยเปนนวตกรรมทท าใหเกดความรใหมๆ หรอการน าความรทไดไปใชในการสนบสนนการจดการพนทคมครอง มกจะไดรบทฤษฎใหม วธการใหม หรอความเขาใจใหมๆ ในสงทเกยวของกบธรรมชาต มานษยวทยา วฒนธรรมและสงคม ท าใหเกดแนวคดและนโยบายใหมๆ ในการจดการพนทคมครอง พนทคมครองของประเทศไทยทงอทยานแหงชาต และเขตรกษาสตวปา ควรจะไดมการน าผลการศกษาวจยทเกยวของไปใชในการวางแผนดานการจดการเปน National System of Protected Areas ความส าคญของการศกษาวจยทไดด าเนนการมาแลวและทจะด าเนนการตอไป ควรทจะพจารณาในรายละเอยดดานสงแวดลอมและเศรษฐกจทเกดจากการเปลยนแปลงโดยเฉพาะการเปลยนแปลงภมอากาศ เปนการเปดโอกาสทท าใหเกดนโยบายดานการศกษาวจยในพนทคมครอง มกฎระเบยบในการบรหารจดการพนทคมครอง การมสวนรวมจากองคกรหรอหนวยงานภายนอกจะมความส าคญยงทจะใหเกดการศกษาวจยในพนทเกดขนไดมาก ผลการด าเนนงานทมประสทธภาพ ผลทไดจะน าไปสการพฒนา การจดสรรเงนงบประมาณ การท างานดานนโยบายและธรกจ การสรางความรวมมอกบชมชนรอบๆ พนทคมครอง เพอใหเกดการบรหารจดการสระดบนานาชาต จากการปรกษารวมกนของทมงานในการวางแผนการพฒนาพนทคมครอง เปาประสงค ทส าคญ คอ การเพมจ านวนนกทองเทยว การจดท าเอกสารเผยแพร และรวมปรกษาในสวนใหญๆ ดานนเวศวทยาและเศรษฐกจสงคม การศกษาวจยในพนทคมครองทมเปาหมายหรอวตถประสงคเพอการจดการพนทคมครองกลาวคอ การศกษาวจยเพอใหไดมาซงขอมล ความรใหมๆ เกยวกบทรพยากรธรรมชาตและมานษยวทยาทเกยวของ สามารถทจะน าขอมลดงกลาวมาใชในการวางแผน การจดสรรเงนงบประมาณ ควรจะไดมการก าหนดใหเปนนโยบายทส าคญในการจดการพนทคมครอง เชน งานวจยทเกยวกบการทองเทยว รายได แหลงทน การใชประโยชนทดน การพฒนาพนททสงผลกระทบตอการใชประโยชน ตลอดจนสาเหตท ท าใหมนกทองเทยวเพมขน

การศกษาวจยดานการจดการพนทคมครอง นบตงแตการเตรยมการเพอวางแผนการจดการจ าเปนทจะตองมขอมลทตองใชในการพจารณา จะไดขอมลจากทใดนนตองค านงถงผลการศกษาวจยในพนท อาจจะเปนขอมลพนฐาน หรอการเกบรวบรวมขอมลจากพนท ฉะนน ผลการศกษาวจยในเรองการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและอนๆทเกยวของสามารถทจะน าไปใชในการพจารณา ทท าใหเกดความสมพนธระหวางการศกษาวจยกบการจดการพนทคมครอง

- 18 -

ส าหรบการศกษาวจยสามารถแบงไดเปน 2 รปแบบหรอลกษณะ คอ การวจยขนพนฐาน (Academic Research) สวนใหญผ ทด า เนนงานจะเปนนกวจย ทมาจากมหาวทยาลยตางๆ หรอสถาบนการศกษาเพอคนหาความรใหมๆ สวนมากจะเกยวกบชววทยา สงคมวทยาและเศรษฐกจ การวจยขนประยกต (Applied Research) เปนการด าเนนงานวจยโดยภาคเอกชน หรอหนวยงานภาครฐ ภายใตการท าขอตกลงรวมกน ตามขอก าหนดทเปนกฎระเบยบ ขอบงคบหรอขอตกลงรวมกนสามารถแบงออกเปน 3 ประเภท 1. การศกษาวจยทางชววทยาและวฒนธรรม เปนการศกษาวจยเพอคนหาขอมลเกยวกบธรรมชาตทวๆ ไปซงจะด าเนนงานเปนพนฐานในการศกษาวจยขนตอไป 2. การศกษาวจยทางวทยาศาสตรและสงคม เปนการศกษาวจยทด าเนนการในเรองการใชประโยชนพนทคมครองของประชาชน ความหลากหลายทางชวภาพนอกพนทคมครอง เชน รอบๆ พนทคมครอง หรอพนทแนวกนชน เกยวกบผลกระทบจากการใชประโยชน การศกษาวจยดานเศรษฐกจ - สงคม การวจยเพอคนหาภยคกคามทเกดกบทรพยากรทหายาก 3. การวจยเชงปฏบตการ เพอคนหาวธการพฒนา และกระบวนการในการด าเนนงานบรหารพนทคมครอง

การศกษาและวจยในพนทคมครองควรจะมการศกษาวจยขนพนฐาน และการศกษาวจย ขนประยกต เพอใหมความสมดลในการบรหารจดการพนทปาคมครอง เชน การศกษาวจยเรองเสอโครงทเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขงกบความสามารถของพนททจะรองรบได สวนพนทคมครองในภาคตะวนออกทก าหนดเปน Eastern Forest Complex: EFCOM จะมปญหาระหวางคนกบชางปาโดยเฉพาะเปนปญหาทส าคญจะตองน าเอาขอมลมาใชในการจดการใหถกตอง

จากการปรกษากบหวหนาพนทคมครองหลายๆทาน วาการศกษาวจยในพนทคมครองมนอยมาก ยงไมไดรบการสนบสนนเทาทควร ผลการศกษาวจยกไมทนตอเหตการณทเปลยนแปลงไป หวหนาพนทคมครองกเปลยนบอยมากไมสามารถน าเอางานศกษาวจยมาใชประโยชน เพยงแตท างานใหผานพนไปวนๆ มปญหาหลายๆ ประการทเกดขน เชน ปญหาความขดแยงของประชาชนในทองถน

โดยทวไปแลวทงหวหนาพนทคมครอง และนกวจยจะมาจากพนฐานทแตกตางกน นกวจยสวนมากจะด าเนนการวจยขนพนฐาน บางคนทเปนนกอนรกษธรรมชาต หรอมความสนใจทตองการจะท าการศกษาวจย ขณะเดยวกนหวหนาพนทคมครองไดรบการฝกอบรมใหท างานในการบรหารจดการพนทคมครอง สวนใหญจะมความรดานปาไม มความช านาญงานในหนาทการบรหารมากกวา มความรจากมหาวทยาลย ชมชนบางแหงใหความรวมมอกบหวหนาพนทคมครองเปนอยางด โดยทหวหนามหนาทปองกนปราบปราม ความแตกตางของหนาทและต าแหนง การท างาน จะเปนการท าใหมความขดแยงเพมมากขน นกวจยจะตองเขามามสวนรวมในการคนหาขอมลใหผเกยวของไปใชในการบรหารจดการพนทคมครอง

- 19 -

ระบบแผนการจดการพนทคมครองหรอกระบวนการจะเปนสะพานเชอมความไมเขาใจระหวางการวจยกบการจดการ เพราะวางานวจยทเกยวกบทรพยากรทนาสนใจทอ านวยผลประโยชน มหลายๆ พนทมการสนบสนนงานวจย แตผลงานทน าไปใชมนอยมาก ควรจะมแผนงานทใหนกวจยเขาไปท างานวจยได โดยทวไปแลวทงนกวจยและผจดการพนทคมครองควรจะมอ านาจในการสรางความเขาใจใหสาธารณชนและการเมองทราบและเขาใจวาพนทคมครองมผลประโยชนตอประเทศชาต ตลอดจนความปลอดภยของชาต จะตองสรางความเขาใจรวมกนระหวางการวจยและการจดการทเกดผลประโยชนตอระบบพนทคมครอง

บทบาทของการศกษาวจยในแผนการจดการพนทคมครอง วตถประสงคแผนการจดการพนทคมครองจะตองประกอบดวย 1. ในพนทคมครองเปนทรวมของสงมชวตและไมมชวต ตองมการคนควาหาขอมลจาก การศกษาวจย (ชนดพนธ ชนดทถกคกคาม ความสามารถในการด ารงชวต เปนตน) 2. พนทคมครองควรจะมพนทกวางขวางพอทจะรองรบชนดพนธตางๆ ได เชน เสอโครง นกเงอก ชางปา หรอพนธไมทหาไดยาก เปนตน ตองใหระบบนเวศเชอมตอกนหรอก าหนดใหเปนพนทขนาดใหญ 3. พนทคมครองจะอ านวยประโยชนทางดานบรการของระบบนเวศ (Ecosystem Services) เชน เปนแหลงน าใหกบประชาชน การดดซบคารบอน การทองเทยวเชงนเวศและวฒนธรรม 4. การจดการพนทคมครองควรใหเกดประโยชนกบประชาชนในทองถน หรอในพนทใกลเคยงและนกทองเทยวดวย 5. ระบบของพนทคมครองจะสนองความตองการของประชาชนในประเทศไทยจะตองมสวนรวมในการตดสนใจ วตถประสงคทกขอตองการงานศกษาวจย เพราะวาไดมการก าหนดไวในแผนการจดการพนทคมครองไวทกโครงการและกจกรรมทเกยวของ

การศกษาวจยมกฎเกณฑทตองการอยางไร พนฐานของการจดการทรพยากรธรรมชาต ในพนทคมครองจะเปนภาพรวมทกวา ทจะตองท าและสมพนธกน ประกอบดวย เรองของปาไม ทดนและการใชประโยชนทดน (แรธาตตางๆ) เศรษฐกจ โดยเฉพาะการบรการของระบบนเวศ (ES) ประวตของพนท สงคมและมานษยวทยา (ผลกระทบตอพนทคมครอง รายได ความขดแยงระหวางสตวปากบมนษย ) อทกวทยา ( ความส าคญของแหลงตนน าตางๆ ) และพนทตนน า ภมอากาศจะเกยวของกบการเปลยนแปลง UNFCCC การจดการสตวปา ( เกยวกบชนดพนธทถกคกคาม ปญหาความขดแยงระหวางคนกบชางปา การปลอยสตวปาคนสธรรมชาต) ดานสตวแพทย การศกษาวจยเกยวกบโรคระบาด โรคสตว ชนดพนธสตวทเปนพาหะน าโรคมาสมนษย นเวศวทยา (เกยวกบการ

- 20 -

บรการของระบบนเวศ การจดการไฟปา ชนดพนธตางถน การจดการถนทอาศย ) การใชประโยชนทดน ชววทยาทางทะเล (ขอมลทางทะเล) การทองเทยว (ความสามารถในการรองรบ การจดการสงดงดดใจ) กฎระเบยบของวทยาศาสตรคอนขางจะแคบในรายละเอยด เชน การอนรกษวทยา มนษยนเวศวทยา ระบบนเวศเศรษฐกจ งานศกษาวจยส าหรบแผนการจดการพนทคมครอง แผนการจดการพนทคมครองทมประสทธภาพจะขนอยกบขอมลทมอย สามารถวเคราะหไดในระดบความส าคญโดยเฉพาะการก าหนดงานวจย โดยเฉพาะในกรมอทยานแหงชาตฯ มนกวจยคอนขางจ ากด ควรจะก าหนดใหมการวจยเพอการวางแผน โดยมค าถามอยในใจวา - คณคาทางวฒนธรรมมอะไรบาง ทจะอนรกษไวในพนทคมครอง มนโยบาย เรองวดภายในพนทคมครองทมพระธดงค และนกทองเทยวทเขาไปทองเทยวในวดอยางไร - ความส าคญทางประวตศาสตรทมความเชอมโยงกบแผนการจดการพนทคมครอง - ชนดของพนธพช/พนธสตว มอะไรบางทตองการอนรกษและการกระจายในพนทคมครอง - พนธกรรมในพนทคมครองทมคณคาทางเศรษฐกจ ผลประโยชนทไดรบ และขอตกลงตางๆ - พนทคมครองมความสามารถในการรองรบชนดพนธและเชอมตอพนทอนไดหรอไม - แนวโนมของประชากรสตวปา ถามแนวโนมลดลงจะท าอยางไร - ภยคกคามตอชนดพนธ - ชนดพนธตางถนในพนทคมครองทเปนผรกราน หรอท าลาย หรอมการกระจายอยางไร

ค าถามเกยวกบงานศกษาวจยในพนทคมครอง แผนการจดการพนทคมครองจะตองก าหนดงานวจย เพอน าขอมลไปใชในการจดการ ความแตกตางของระบบพนทคมครองมค าถามทถกหยบยกขนมาพจารณา - องคประกอบของโครงสรางระบบนเวศภายใตสภาพของถนทอาศย เชน การเผาไรมผลกระทบอยางไร - ใครไดรบผลประโยชนจากการบรการของระบบนเวศในพนทคมครองและมคณคาอยางไร - ถนทอาศยมความอดมสมบรณมากนอยเพยงใด มแหลงน า ดนโปง อยบรเวณใด ชนดพนธทเปนผลา และมความสมพนธกบนกทองเทยวอยางไร - จ านวนของประชากรทอาศยอยในและรอบๆ พนทคมครอง แนวคดของประชาชนตอพนทคมครอง มตวชวดอะไร - ประวตของพนทคมครองทตงอย รวมทงการพฒนาการศกษา

- 21 -

- พนทคมครองสวนใด สามารถทจะจดหรอพฒนาใหมการทองเทยวหรอแผนงานอนรกษ - จะจดหารายไดอยางไร - มหลกการอะไรบางทจะใหพนทคมครองกบประชาชนทงในและนอกพนทคมครองมความเขาใจรวมกน

ผลประโยชนจากงานศกษาวจยในพนทคมครอง - งานศกษาวจยทส าคญและมความทนสมย งานศกษาวจยทเปนปจจบนในพนทคมครองมหลายเรองทไดรบการตพมพในเอกสารระดบนานาชาต แตบางเรองไมมสวนเกยวของหรอมสวนเกยวของกบการจดการพนทคมครองนอย - งานศกษาวจยทมประโยชนตอพนทคมครอง ขอมลการศกษาวจย จะน าไปสการพฒนาการจดการพนทคมครอง เชน การใหขอมลทถกตองแกนกทองเทยว การพจารณาถงการบรการของระบบนเวศ การสนบสนนงบประมาณดานการอนรกษ นกวจยจะตองเปน Conservation Watchdog สนบสนนการลาดตระเวนของพนกงานเจาหนาท โครงการวจยในพนทคมครอง ปองกนการลอบลาสตวปา การลกลอบตดไม เปนตน นกวจยตองใชผลการศกษาวจยเพอสนบสนนการทองเทยว ความสามารถของพนทรองรบ ความสนใจของนกดนก นกวจยตองเกยวของกบการสรางอาชพ รายไดใหแกชมชน การใชบานพก การขายอาหาร หรอ ขายของทระลกโดยชมชนทองถน

งานวจยมสวนชวยสนบสนนงานจดการพนทคมครองอยางไร งานศกษาวจยในพนทคมครองจะมเปาหมาย วตถประสงคทแตกตางกน เปนรปแบบและด าเนนการทประกอบดวย - เกยวของกบหนวยงานของรฐบาล รวมถงโครงการ CATSPA , DNP และ MOSTE - เกยวของกบกระทรวงอนๆ เชน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย กระทรวงกลาโหม กระทรวงศกษาธการ กระทรวงการคลง และกระทรวงการตางประเทศ - เกยวของกบการทองเทยวแหงประเทศไทย - องคกรภาคเอกชนกบชมรมการทองเทยว การขนสง อตสาหกรรม - มหาวทยาลยตางๆ - ภาคเอกชนทงในและตางประเทศ - การสอความหมายทชกชวนใหผสนใจรวมด าเนนการ

แนวโนมของการศกษาวจยในพนทคมครอง วตถประสงคของการศกษาวจยในพนทคมครอง ดวยสาเหตวาท าไม งานศกษาวจยจงเปนพนฐานของการจดการทมประสทธภาพ เพอทจะอนรกษความหลากหลายทางชวภาพ ท าใหทราบถงสถานภาพของชนดพนธ ทศนยภาพ คณคาทางวฒนธรรมหรอประวตศาสตร เชน

- 22 -

- ท าใหมการจดการพนทคมครองดขน โดยกระบวนการส ารวจชนดพนธและระบบนเวศ การตดตามสถานการณ การวเคราะหการบรการของระบบนเวศ - ไดรบความรเ กยวกบชนดพนธ ระบบนเวศ ขอมล อนๆ ส าหรบหวหนาทไดรบผลประโยชนหรอนกวจยอนๆ หรอสาธารณชน - ไดขอมลเกยวกบผลกระทบทงดานบวกและลบ เพอกจกรรมทงภายในและภายนอกพนทคมครอง - คณคาของการบรการของระบบนเวศในพนทคมครองและคณคาทเพมขน - เพอสรางความรความเขาใจดานพนทคมครองของนกทองเทยว - เปนขอมลทใหผตดสนใจก าหนดนโยบายของหนวยงาน - เพอใหกระทรวงหรอหนวยงานใชเปนขอมลสนบสนนอนสญญานานาชาตตางๆทประเทศไทยเปนภาคสมาชก - เพอเปนขอมลใหผบรจาคเงนใหกองทนใชประโยชน - เพอการอยดกนดของมนษย หรอการด ารงชวตของมนษย

วธการศกษาวจยทสมพนธกบพนทคมครอง เหตผลหนงทน าการวจยมาใชในการวางแผนการจดการพนทคมครอง คอ การมเทคโนโลยสมยใหม ท าใหมเรองตนเตนกวา มสมรรถภาพในการด าเนนงาน มความถกตองแมนย า นกวจยสามารถเกบขอมลทเปนพนฐานไดด เชน การใชวทยตามตวสตว การใชกลองดกถายภาพ การใชเครองGPS เปนตน

ความเสยงของการศกษาวจย การศกษาวจยสตวปาในอดตมหลายวธการ เชน การเกบตวอยางสตวปา การศกษาวจยทางดานชววทยา ความเปนอยและสงแวดลอมอนๆ มากมาย ความเสยงทเกดขน คอ ไมถกน ามาใช และไมเกยวของกบการวางแผน ตลอดจนความไมสนใจของผบงคบบญชาระดบสง ขอดของการศกษาวจยในระดบนานาชาต โดยทมอนสญญานานาชาตวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ อนสญญาวาดวยพนท ชมน า หรอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ มการวจยตางๆ เกดขนในพนทคมครองมากมาย แตการน ามาใชเปนขอมลเพอการวางแผนการจดการมนอยมาก

ความส าคญของการศกษาวจยทางดานสงคม เปนการศกษาวจยเกยวกบความสมพนธระหวางสตวปากบมนษย เชน ชางกบคน เสอโครงกบคน ชางกบพชผลทางเกษตร การลกลอบลาสตวปา การลกลอบตดไม ซงขอมลเหลานจะเปนขอมลพนฐานการจดการเพอความปลอดภย การสญหายไปของพชในทองถนทอาศย การตดไมพะยง จากการศกษาวจยภยคกคามเหลานสามารถจะน ามาใชประโยชนในการจดการ

นโยบายการศกษาวจยทางเศรษฐศาสตรเพอใชในการวางแผนการจดการพนทคมครอง

- 23 -

งานวจยทางเศรษฐศาสตรของพนทคมครอง มความกาวหนาไปเกอบทกๆ ดาน มอนสญญานานาชาต มแหลงทนสนบสนนรวมทงบคลากรด าเนนการ ตลอดจนการมสวนรวมในการรบผดชอบทมวตถประสงคเปาหมาย คอ การศกษาวจยทเกยวของกบชมชน ความตองการของหนวยงาน พพธภณฑ ความรวมมอกบมหาวทยาลยตางๆ

การศกษาวจยขนประยกตทมประโยชนตอแผนการจดการพนทคมครอง - หวหนาหรอผจดการพนทคมครองตองก าหนดงานศกษาวจยไวในพนทคมครอง - ท าการศกษาวจยอยางไรใหเกยวของกบการจดการพนทคมครอง - การเขยนผลงาน และรายงานใหเจาหนาททราบ - สงรายงานใหมการวเคราะหและวางแผนการจดการ - การเขาถงผลงานวจยทก าหนดไวในแผนการตามวตถประสงค - สนบสนนการวจยไวในแผนการตามวตถประสงคดวย - ใหไดรบผลตามวธการ - การออกแบบวธการวจย - การท าซ า - ท างานรวมกนใหใกลชดกบพนกงาน เจาหนาทของพนทคมครอง

ทางเลอกของงานศกษาวจย เพอการจดการพนทคมครองในประเทศไทย หลกการ - งานศกษาวจยทไดรบการสนบสนน - การสรางพนธมตรกบมหาวทยาลยตางๆ หนวยงานของรฐ เพอก าหนดนโยบายใหม ก. ดานธรกจ จะตองมความรวมมอกบหนวยงานตางๆในพนทคมครองโดยเฉพาะสวนศกษาวจยเปนหนวยงานหลก ตามหลกการแลวนกวจยจากกรมอทยานแหงชาตฯ มนอย สวนมากจะเปนนกวจยจากมหาวทยาลย ข. ดานสรางความเขมแขง พนกงานเจาหนาทพนทคมครอง ควรจะไดมการฝกอบรมดานการศกษาวจย การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลใหเปนหมวดหม เพอใหหวหนาโครงการวจยเขยนรายงานเพอน าไปสการเผยแพร การประชมระดบชาตและนานาชาต และการน าสชมชนเพอสรางความเขาใจ หรอนกทองเทยว ค. หนวยงานวจย เนองจากบางโครงการวจยตองใชเวลานานจงจะเหนผลงาน ตองรวมมอกบหนวยงานอนๆ เชน โครงการวจยเสอโครง

- 24 -

บทสรป การศกษาวจยเปนพนฐานในการน าขอมลมาใชในการวางแผนจดการพนทคมครอง เปนนวตกรรมใหมของการจดการพนทคมครอง แนวทางในการต าเนนงานจะตองท าในทกระบบนเวศ ถนทอาศย พนธกรรม ชนดพนธ ภยคกคาม คณคาของพชคมครอง วฒนธรรมและประวตศาสตร แผนงานในอนาคต จะตองก าหนดเปนแผนยทธศาสตรทมงานศกษาวจย เปนกจกรรมหลกเพอน าผลมาใชในการพจารณาวางแผน เพอชวยสนบสนนดานการเงนงบประมาณ คาแทนคณระบบนเวศ (PES) การแกไขปญหาระหวางคนกบสตวปา การลกลอบลาสตวปา การจดการและการใชประโยชนทดน และมการศกษารวมระหวางหนวยงานตางๆ มหาวทยาลย หนวยงานของรฐ องคกรภาคเอกชนทมความส าคญ ซงใหความส าคญวาการศกษาวจยเปนพนฐานทางนวตกรรม