տիեզերք

Բնագիտություն

Սրբուհի ՄԱՇԻՆՅԱՆ4.2 դասարան

ԱՐԵԳԱԿՆԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

ԱՐԵԳԱԿՆԱՅԻՆՀԱՄԱԿԱՐԳ

• Արեգակի վրա կանգնելով մենք կտեսնենք նրա շուրջըպտտվող երկու խումբ, :մոլորակների որոնք չունեն իրենց սեփական լույսը և լուսավորվում են Արեգակից

• : Ալդ մոլորակներըպտտվում են ժամանակի սլաքի հակառակ ուղղությամբ Նրանց բոլորի :արագություններըտարբեր են իրարից

• :Մոլորակներն իրարից բաժանվում ենաստերոիդներով• Արեգակինավելի մոտ գտնվող մոլորակներն են՝ , , , Մերկուրին Վեներան Երկիրը եւ Մարսը

, , :որոնք քար ու մետաղից են կազմված չափսերովփոքր են բայց շատ ծանր են• Իսկահաաստերոիդների գոտուցայն կողմարդեն գտնվում ենարտաքին մոլորակները՝

, , , Յուպիտերը Սատուրնը Ուրանը եւ Նեպտունը , որոնք կազմված են գազերից չափսերով :շատ մեծ են եւ Արեգակի շուրջըպտտվում են շատարագ

• Իսկահաամենափոքրիկը նրանց մեջ դա Պլուտոնն է, : որին ես շատ եմ սիրում Չնայած : գիտնականները նրան լիարժեք մոլորակ չեն համարում Դրա համար էլ Պլուտոնը

< > : , նեղացած անընդհատփոխում է իրտեղըարեգակնային համակարգում Զարմանալի է , : որ Պլուտոնը ծանր մոլորակ է կազմվածպինդ նյութերից եւ սառույցովպատված Բայց նա

: անընդհատպտտվում է գազային մոլորակների շուրջ

Մոլորակներ

Մերկուրի Հին հռոմեական դիցարանի

առեւտրիաստծոպատվին է :դրված նրաանունը , Փոքրիկ մոլորակ է

արտաքինից նման է:Լուսինին

:Արբանյակ չունի Չնայած որարևին

, ամենամոտ մոլորակն է բայց : նաամենատաք մոլորակը չէ , Նա մթնոլորտ չունի որ

: պահպանիտաքությունը Նույնիկս հյուսիսային բևեռում հայտնաբերվել է, :սառույց որը չի հալչում

Վեներա Վեներան էլ էփոքր մեր

Երկիր մոլորակից եւ : արբանյակ չունի Հին

հռոմեական դիցարանի սիրո եւ գեղեցկության

աստվածուհուպատվին է :նրաանունը

: Ամենատաք մոլորակն է Ջերմաստիճաննայստեղ

+475հասնում է մինչև 0C:

Վեներայի շուրջպտտվում են, դեղնավուն թունավոր

, նյութերից գոյացածամպեր, որոնցից սակայնանձրև չի

: գալիս

Երկիր« » Երկիր « բառը նշանակում է երկու

», , իր այնպատճառով որ Երկիրը կազմված է հողից ու ջրից։ Մի ժամանակտարածված է եղել այն

, տեսակետը որ մեզ շրջապատող , բոլոր մարմինները լինեն դրանք

, երկրային թե երկնային կազմված , , են չորստարրերից՝ հողից ջրից

օդից և կրակից։ Երկիր մոլորակը մարդկությանև

միլիոնավորայլ կենդանատեսակների և

բուսատեսակների հայրենիքն է։ Մինչև հիմա մարդկությանը

հայտնի միակ տիեզերական , մարմինն է որի վրա բնակվում են կենդանի օրգանիզմներ ։ Երկիր

մոլորակը երբեմն կոչում են նաև կապույտմոլորակ։

Մարս• Այս կարմիր մոլորակը հին հռոմեական

դիցարանիպատերազմիաստվածիպատվին է :անվանվում Մարս

• Մարսի հողը եւ լեռնայինապարները կարմիր: են Մարսի նույնիսկ երկինքն է կարմիր՝

մթնոլորտումպտտվող կարմիրփոշու: պատճառով

• Բավական երկարտարիներ մարդիկ հույս, : ունեին որ Մարսի վրա էլ կարող է կյանք լինել Մարսի վրա երեւում էին ջրանցքներ ու

: շինություններ հիշեցնող գծեր Բայց մարդիկ, համոզվեցին որայնտեղ կյանք չկաայն

, ժամանակ երբ Մարս ուղարկեցին մի քանի :տիեզերական հետախույզ ապարատներ

• , Ամեն դեպքում Մարսի երկու բևեռներն էլ :ծածկված են սառույցով

Յուպիտեր• Հին հռոմեական դիցարանի

թագավոր՝ կայծակի եւ որոտի աստվածիպատվին է Յուպիտերի

: , անունը Նույնն է ինչ հին հունական: Զեւսը

• Նրա քաշը երկուս ու կեսանգամ , ավելին է քան մնացած բոլորինը:միասին

• Նրա ներսում կարելի է տեղավորել 1000 : ավելի քան հատԵրկիր մոլորակ

9 50 Այս հսկայի մեկ օրըտևում է ժամ: րոպե Յուպիտերնավելիարագ է

պտտվում իրառանցքի շուրջը քան: Երկիրը

Սատուրն• : Անվանվել է Տիտանիպատվին Հին հունական

:Քրոնոսին է համապատասխանում• Արեգակնային համակարգում իր չափսերով

: , երկրորդն է Հսկամոլորակ է բայց եթեայն : գցենք ջրի մեջ՝ չի սուզվի Որովհետեւայն միակ

, մոլորակն է որիխտությունըփոքր է ջրի:խտությունից

• Սատուրնի վրափչում են հզոր եւ երկարատեւ: քամիներ

• Այս մոլորակըամենից հայտնի է իր գեղեցիկ:օղակներով

• Դրանք հիմնականում կազմված են սառցե բեկորներից եւ շողշողում են Արեգակի

:ճառագայթներից եկող լույսից

Ուրան• : Հին հունական երկինքիաստվածն է• , Չնայած որ Ուրանը գիշերային

երկնքումտեսանելի է նույնիսկանզեն, աչքով աստղագետները շատերկար

ժամանակայն շփոթում էին հեռու :աստղի հետ

• 18- Միայն րդ դարումանգլիացի աստղագետՀերշելը հեռադիտակի

, օգնությամբ հաստատեց որ Ուրանը :մոլորակ է

• Այն երրորդն է իրտրամագշով եւ :չորրորդն է իր զանգվածով

Նեպտուն• Նեպտունը դահին հռոմեական դիցարանի

: ծովերիաստվածիանունով է կոչվել Համապատասխանում է հին հունական

:Պոսեյդոնին• , Նեպտունըառաջին մոլորակն է որը

, հայտնաբերվել է ոչ թե դիտելով այլ :մաթեմատիկական հաշվարկների շնորհիվ

• 1989 . Իսկահա թ Ա < -2> մերիկյան Վոյջեր ապարատը մոտիկից լուսանկարեց:Նեպտունին

• Նեպտունի վրափչում են գերձայնային: , , քամիներ Պատկերացնում եք քամինփչում է

իսկ դրա ոռնոցը լսվում է միայն որոշ : ժամանականց

Պլուտոն• Հին հռոմեականաշխարհի մեռյալների

: աշխարհիտիրակալաստծոպատվին է• 1930 .: 2006 . Հայտնաբերվել է թ Մինչեւ թ Հ ամարվել

: է Արեգակնային համակարգի մոլորակ• Այնուհետեւ գիտնականներըայն դասակարգել

< ենփոքր մոլորակների շարքում՝ որպես գաճաճ>: մոլորակ

• 11- Պլուտոնանունըառաջարկել է մի ամյա անգլիացիաղջնակ՝ Օքսֆորդիաշակերտուհի

: ՎենեցիաԲերնին Նա շատ էր սիրում : աստղագիտությունը եւ հին դիցաբանությունը

, Վենեցիան գտնում էր որայդ հեռու և մութ մոլորակի համար կհամապատասխանի

: մեռյալներիաշխարհիտիրակալիանունը

ԱՐԵԳԱԿ• 5 Արեգակը ձևավորվել է մոտ

: միլիարդտարիառաջ Այնառաջացել : է տիեզերականփոշու ամպից

Աստիճանաբարամպըխտացել է և : դարձել է թանձր Այնուհետեւ

խտանալուցայնպնդվել է և կենտրոնում՝ ընդերքում սկսել է

տաքանալ եւարդյունքումայն , շիկացել է ու սկսել է լույս և

: ջերմությունարձակել Իսկահա ամպի մնացած մասնիկներից էլ

առաջացել է Արեգակնային համակարգը՝ , մոլորակներով

, արբանյակներով գիսաստղերով եւ:աստերոիդներով

Արեւի ջերմաստիճաննայնքան բարձր, է որ մակերեսը շիկացած է կուրացնելու

աստիճանիևարձակում է հզոր : ջերմային և լուսային ճառագայթներ Արեգակնամբողջովին կազմված է

( ), ջրածնից քիմիականտարր է որը աստիճանաբար վերածվում է հելիումի

( , դաայն գազն է որովփչում ենք մեր ) սիրելի թռչողփուչիկները ՝ արձակելով

: ջերմություն Արեգակիպայծառ տեսանելի թաղանթըանվանում են

:լուսոլորտ

• 109 : Արեւը անգամ մեծ է Երկիր մոլորակից Արևիամենատաք կետը գտնվում : : է կենտրոնում Արևին նայելը շատվտանգավոր է Ով նայում է Արևին

, :հեռադիտակով կամաստղադիտակով ամբողջ կյանքում կարող է կույր մնալ• : Արևի վրապարբերաբար մուգ բծեր են հայտնվում Երկրիցայն կարելի է

: , դիտել Դրանք գազի հզոր լուսային հոսանքներ են որոնցանվանում են:ժայթաքալեզուներ

• 1543 . , թ Կոպեռնիկոսը իրաշխատության մեջ հաստատեցայնփաստը որ : , երկրագունդը չի տիեզերքի կենտրոնը Նաապացուցեց որտիեզերքի

:կենտրոնըԱրեգակն է• , Գիտնականները համարում են որ միլիոնավորտարիների ընթացքում

Արեգակըաստիճանաբար կմեծանա՝ մի քանիանգամ գերազանցելով իր , , այսօրվա չափերը կվերածվի կարմիր հսկայի որը Երկրագունդը

: հեշտությամբ կարող է կուլ տալ Սակայն ժամանակի ընթացքում կարմիր , հսկան կփոքրանա եւ կդառնափոքրիկաստղ որին կանվանեն սպիտակ

, :թզում այնուհետեւ կսառչի եւ կանհետանա

• Ամեն գիշեր բոլորս էլ սիրում ենք հայացք նետել երկինք եւ հիանալայդարփաթափայլ

: գեղեցկուհու լույսով• 3.5 : Լուսինը անգամփոքր է Երկրից Հնարավոր

, է որ Լուսիննառաջացել է տիեզերքում որև : մոլորակի և Երկիր մոլորակի բախումից

, Բեկորներից ձևավորվել է ամպ որն էլ պտտվել է Երկրի շուրջը և ժամանակի ընթացքում

:դրանիցառաջացել է Լուսին• Լուսնի մակերևույթըպատված է

կրատերներով եւ հսկայական, հարթավայրերով որոնք ընդունված էանվանել

: ծովեր՝ առանց ջրի

ԼՈՒՍԻՆ

• :Լուսինը չունի մթնոլորտևայնտեղ չեն լինում հրաբուխեր• < -11> Առաջինտիեզերանավը որ իջավ Լուսնի վրա դաամերիկյան Ապոլոն

: : տիեզերանավն է Հրամանատարն էր Նիլ Արմսթոնգը Նաառաջինը ոտք դրեց . < , Լուսնի վրա եւասաց Սա միփոքր քայլ է մարդու համար եւ հսկայական քայլ՝

>:մարդկության համար• , Լուսինը չի հեռանում Երկիր մոլորակից որովհետեւայնպահպանվում է Երկրի

:ձգողականության շնորհիվ• Ամսվա ընթացքում Լուսնիտեսքըփոփոխվում է՝ մահիկից դառնալով

, : կիսալուսին ապա լիալուսին՝ լրիվ Լուսին• :Լուսինը սեփական լույս չունի եւ լուսավորվում է Արեգակից• 6 : Լուսինը Երկրից թեթեւ է անգամ Այսինքն մարդու քաշը Լուսնի վրաթեթև

:կլինի վեցանգամ եւ մենք կարող ենք ցատկել Լուսնի վրա վեցանգամ բարձր• , Լուսնի փոշու մեզտիեզերագնացների ոտնահետքերը երբեք չեն ջնջվի

:որովհետևայնտեղ նույնիսկամենաթույլ քամի չկա• 29 : Լուսնի մեկպտույտըտևում է օր եւը վեց ժամ