ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน : กรณี โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร

สมชชาเครอขายปฏรปการศกษา

°Ò¹¡ÒÃ¾Ñ²¹Ò·ŒÍ§¶Ôè¹ÍÂÙ‹·ÕèâÃ§àÃÕÂ¹: ¡Ã³Õ âÃ§àÃÕÂ¹à·ÈºÒÅÇÑ´»†ÒàÃäÃ Í.àÁ×Í§ ¨.ÃŒÍÂàÍç´

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

พมพครงแรกกนยายน 2558

จำ�นวนพมพ1,000 เลม

ผเขยนสลลทพย เชยงทอง

ภ�พประกอบอภรฐ วทยสมบรณ

ออกแบบรปเลมอนทรา วทยสมบรณ

ผสนบสนนก�รจดพมพสำานกงานประสานการพฒนาสงคมสขภาวะ (สปพส.)126/146 ชน 4 อาคาร 10 ชน สถาบนบำาราศนราดร

ซอยตวานนท 14 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000โทร 0-2965-9531-3 โทรสาร 0-2965-9534

ดำ�เนนก�รผลตMedia for All, [email protected]

ฐานการพฒนาทองถนอยทโรงเรยน :

กรณ โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อ.เมอง จ.รอยเอด

คำ�นำ�คำ�นำ�

ดวยแนวคดทวา “ก�รจดก�รศกษ�ตองนำ�ไปสก�รเปนคนด มอ�ชพ สจรตเพอใหส�ม�รถดำ�รงชวตอยในสงคมไดอย�งมคว�มสข” ไมเพยงแตการจดการศกษาไปเพอมงเนนใหผเรยนทกคนมความเปนเลศทางวชาการแตเพยงอยางเดยว โดยธรรมชาตแลวมนษยแตละคนมศกยภาพแตกตางกน โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อ.เมอง จ.รอยเอด ไดนำาแนวคดดงกลาวมาจดการเรยนรใหแกนกเรยน พฒนาผเรยนดวยการจดกระบวนการเรยนรผานฐานการเรยนรทหลากหลายทำาใหนกเรยนไดพฒนาทกษะการเรยนรทนำาไปใชจรงและเกดการเปลยนแปลงวธคด การคดวเคราะห และปรบเปลยนพฤตกรรมอยางเขาใจชวตยงขน เนอหาทเกดจากกระบวนการถอดบทเรยนการจดการเรยนรของบคลากรครและนกเรยน ไดนำาเสนอไวแลวในหนงสอ “ฐ�นก�รพฒน�ทองถนอยทโรงเรยน : กรณ โรงเรยนเทศบ�ลวดป�เรไร อ.เมอง จ.รอยเอด” ซงเปนเพยงสวนหนงของสถานการณ ณ วนทไดเขาไปจดกระบวนการเทานน ขณะทโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ดำาเนนการเพอพฒนาตอเนองอยางไมหยดนง ในฐานะผถอดบทเรยนและเรยบเรยงถายทอดเรองราวทเกดขน หวงเปนอยางยงวาหนงสอเลมนจะสรางแรงบนดาลใจในการรเรมจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนอยางแทจรง

เชอมนและศรทธา สลลทพย เชยงทอง กนยายน 2558

6101519

2759

20

6364

การจดการศกษาโดยองคกรทองถน

การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน

การศกษาเพอสมมาชพ

โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร

การจดระบบบรหารโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร

ฐานการเรยนร

บทสรปทายเลม

รายชอผใหขอมล

อางอง

สารบญสารบญ

6101519

2760

20

646360

ก�รจดก�รศกษ�โดยองคกรทองถนก�รจดก�รศกษ�โดยองคกรทองถน

โรงเรยนในทองถน เปนการจดการศกษาเพอแกความเหลอมลำาลดชองวาง ทำาใหทกคนเขาถงการศกษาทมคณภาพและมความเสมอภาค โดยมองคกรปกครองทองถนสงเสรมใหเกดการจดการศกษาทสรางการเรยนรและไมแยกคนออกจากชมชน โดยใหความสำาคญกบการศกษาของ ชมชน หรอชมชนคอโรงเรยน เปนฐานทใหญทสด ไมใชการศกษาในโรงเรยน แตเปนการเรยนรรวมกนในชมชน เพราะทองถนมตนทนทางสงคมทด อกทงผบรหารทองถนอยใกลชดชมชน และสามารถใชพนทชมชนเปนแหลงเรยนร เปนการสรางพนทการเรยนรทหลากหลาย ขณะเดยวกนความเปนทองถนสามารถทำาใหโรงเรยนสรางเอกภาพในการบรหารการศกษาทมอตลกษณ มความเปนทองถน ใหทำา เปน คดเปน อยรวมกนเปน ทกคนเปนทงครและนกเรยน จงมครและแหลงเรยนรมากมาย ดงนน ทองถนจงสามารถจดการเรยนรเพอพฒนา เศรษฐกจ คอ ประกอบสมมาชพได ดดแปลงปรบปรงตอยอดได จตใจ คอ ความรกความเมตตาตอกน ลดละความเหนแกตว เพมความเหนแกสวนรวม สงคม คอ การอยรวมกนดวยด วฒนธรรม คอ ภมปญญาดงเดมทดมประโยชนถายทอดตอๆ ไป และสามารถพฒนาใหเหมาะแกกาลสมย สงแวดลอม คอ บำารงรกษาเพมเตมสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตใหเกอกลตอชวตและการอยรวมกน สขภาพ สามารถดแลรกษาสขภาพใหมสขภาวะทสมบรณทงทางกาย ทางจต ทางสงคม และทางปญญา ประชาธปไตย ทกคนมความเสมอภาค มภารดรภาพ มการรวมตวรวมคดรวมทำา มสวนรวมในการทำาแผนชมชน และขบเคลอนแผนชมชนทรวมกนทำาขนมา (ประเวศ วะส)

โรงเรยนในทองถน เปนการจดการศกษาเพอแกความเหลอมลำาลดชองวาง ทำาใหทกคนเขาถงการศกษาทมคณภาพและมความเสมอภาค โดยมองคกรปกครองทองถนสงเสรมใหเกดการจดการศกษาทสรางการเรยนรและไมแยกคนออกจากชมชน โดยใหความสำาคญกบการศกษาของ ชมชน หรอชมชนคอโรงเรยน เปนฐานทใหญทสด ไมใชการศกษาในโรงเรยน แตเปนการเรยนรรวมกนในชมชน เพราะทองถนมตนทนทางสงคมทด อกทงผบรหารทองถนอยใกลชดชมชน และสามารถใชพนทชมชนเปนแหลงเรยนร เปนการสรางพนทการเรยนรทหลากหลาย ขณะเดยวกนความเปนทองถนสามารถทำาใหโรงเรยนสรางเอกภาพในการบรหารการศกษาทมอตลกษณ มความเปนทองถน ใหทำา เปน คดเปน อยรวมกนเปน ทกคนเปนทงครและนกเรยน จงมครและแหลงเรยนรมากมาย ดงนน ทองถนจงสามารถจดการเรยนรเพอพฒนา เศรษฐกจ คอ ประกอบสมมาชพได ดดแปลงปรบปรงตอยอดได จตใจ คอ ความรกความเมตตาตอกน ลดละความเหนแกตว เพมความเหนแกสวนรวม สงคม คอ การอยรวมกนดวยด วฒนธรรม คอ ภมปญญาดงเดมทดมประโยชนถายทอดตอๆ ไป และสามารถพฒนาใหเหมาะแกกาลสมย สงแวดลอม คอ บำารงรกษาเพมเตมสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตใหเกอกลตอชวตและการอยรวมกน สขภาพ สามารถดแลรกษาสขภาพใหมสขภาวะทสมบรณทงทางกาย ทางจต ทางสงคม และทางปญญา ประชาธปไตย ทกคนมความเสมอภาค มภารดรภาพ มการรวมตวรวมคดรวมทำา มสวนรวมในการทำาแผนชมชน และขบเคลอนแผนชมชนทรวมกนทำาขนมา (ประเวศ วะส)

9กรณ โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อ.เมอง จ.รอยเอด

ดงนน การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน จง เกดขนดวยแนวคดทวา “ก�รจดก�รศกษ�ตองนำ�ไปสก�รเปนคนด มอ�ชพ สจรตเพอใหส�ม�รถดำ�รงชวตอยในสงคมไดอย�งมคว�มสข” ทงสงคมไทย และสงคมโลก ไมใชเปนการจดการศกษาไปเพอมงเนนใหผเรยนทกคนมความ เปนเลศทางวชาการแตเพยงอยางเดยว เพราะโดยธรรมชาตแลว มนษยแตละ คนจะมศกยภาพหรออจฉรยภาพทแตกตางกน การจดการศกษาทมงเนนสความเปนเลศทางดานวชาการแตเพยงอยางเดยวยงเปนการจดการศกษาทตอบสนองตอบความตองการเฉพาะกลมผเรยนทมศกยภาพหรออจฉรยภาพดานวชาการแตเพยงกลมเดยวเทานน โดยไมใหความสำาคญตอการจดการศกษาเพอตอบสนองความตองการของกลมผเรยนทมศกยภาพหรออจฉรยภาพดานอนๆ ทำาใหผเรยนกลมนไมไดรบ การพฒนาเตมตามศกยภาพ และถกบงคบใหเรยนรเพอมงสความเปนเลศดาน วชาการ ซงเปนสงทเปนไปไดยาก หรออาจเปนไปไมไดเลย เทากบเปนการ ทำารายกลมผเรยนทมศกยภาพหรออจฉรยภาพดานอนๆ ทไมใชดานวชาการ เพราะกลมผเรยนเหลานจะไมมความเปนเลศในดานใดทงสนเลย เมอจบการศกษาขนพนฐานไปแลว เมอไมมโอกาสไดเรยนตอกจะไมมความรทจะนำาไปใช ในการประกอบอาชพได กลายเปนแรงงานไรฝมอ ประกอบกบผเรยนของโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนสวนใหญมฐานะยากจน มกไมมโอกาสไดเรยนตอ ดงนน การจดการศกษาขนพนฐานของโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนตองสามารถตอบสนองตอความตองการของผเรยนทกคน เพอใหผเรยนไดคนพบศกยภาพหรออจฉรยภาพของตนเอง อนจะ สงผลใหประชาชนในทองถนเปนคนด มอาชพสจรตสามารถดำารงชวตอยในทองถนไดอยางมความสข โดยไมตองอพยพยายถนฐานไปทำางานในเมองใหญหรอเมองอตสาหกรรม ทงใหเดกและคนชราอยในทองถนตามลำาพง ทำาใหครอบครวขาดความอบอน และชมชนทองถนขาดความเขมแขง ขาดพลงในการขบเคลอนการพฒนาทองถนใหเจรญกาวหนาได (สวรรณ พณตานนท)

การบรหารโดยใชโรงเรยนเปน ฐานในการพฒนาทองถนการบรหารโดยใชโรงเรยนเปน ฐานในการพฒนาทองถน


การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน (School Based Management for Local Development : SBMLD) หมายถง การบรหารจดการศกษาทใชโรงเรยนเปนศนยการจดการศกษาตลอดชวตสความเปนเลศตามศกยภาพหรออจฉรยภาพของของผเรยน (นกเรยน /เดก เยาวชนและประชาชนในทองถน) ทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และ ตามอธยาศย โดยเนนการมสวนรวมของทกภาคสวน อนจะสงผลให ประชาชนในทองถนเปนคนด มอาชพสจรตสามารถดำารงชวตอยในทองถน ไดอยางมความสข การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน เปนการบรหารจดการศกษาทสนองตอบนโยบายการจดการศกษา ของชาต ซงปรากฏตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (สวรรณ พณตานนท) ผบรหารโรงเรยนสงกดองคกรปกครองสวนทองถน โดยเฉพาะโรงเรยนทมการถายโอนจากกระทรวงศกษาธการมาสงกดองคการบรหารสวนจงหวดไดมการจดตงสมาคมผบรหารโรงเรยนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย (ส.บ.อ.ท.) มแนวคดในการทจะพฒนาคณภาพการศกษาของทองถนไดมการดำาเนนการขบเคลอนปฏรปการศกษาของทองถน และไดเขารวมเปนสมชชาเครอขายปฏรปการศกษา 9 เครอขาย พรอมกบจดประชมสมมนาแลกเปลยนเรยนรหลายครงและนำาเสนอตอผเกยวของเปนลำาดบ ดงน

12 ฐานการพฒนาทองถนอยทโรงเรยน :

1.ใหมกฎหมายการศกษาทองถนหรอแกไขเพมเตมใหปรากฏการศกษาทองถนใน พ.ร.บ.การศกษาแหงชาตอยางชดเจน 2.การกระจายอำานาจใหสถานศกษา เพอความสะดวก คลองตว ใน การบรหารจดการ โดยเฉพาะกฎระเบยบ ดานการเงน พสดทใชเชนเดยวกบหนวยงานกอง/สำานกในองคกรปกครองสวนทองถน ทำาใหเกดความยงยาก ใชเวลามาก หาบคลากรทจะทำาหนาทยาก เปนตน ดงนน หากมกฎ ระเบยบทยดหยน หรออำานวยความสะดวกใหสถานศกษามากขน จะชวยใหสนบสนนใหเกดความสำาเรจ 3.รฐบาลตองกำาหนดใหการปฏรปการศกษาทองถนเปนวาระแหงชาต 4.ใหมการแกไข พ.ร.บ.ขาราชการทองถน ใหขาราชการและพนกงานทองถนทเกยวของกบการจดการศกษาของทองถน เปนบคลากร ทางการศกษา ตาม พ.ร.บ.ครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2542 เปน การสรางขวญกำาลงใจใหฝายสนบสนนการศกษามากขน 5.กำาหนดการสนบสนนการศกษาทองถน โดยใหทองถนจดสรร งบประมาณเพมเตมใหดานการศกษาเปนรอยละ 20 ของเงนงบประมาณ ขององคกรปกครองสวนทองถนนนๆ โดยกำาหนดเปนกฎหมาย หรอ ระเบยบ เพอใหการพฒนามความตอเนอง และไมตองกงวลกบผบรหารการเมองทองถนทเขามาดำารงตำาแหนงในแตละสมย

ขอเสนอในลกษณะยทธศาสตรเพอการจดการศกษาทองถนทมคณภาพ


ดงนน องคกรปกครองสวนทองถนทมสถานศกษาในสงกดตองใหความมนใจวาเดก เยาวชนทไดรบการศกษาแลว จะมความรความสามารถ มมาตรฐานเกดคณภาพ สามารถประกอบอาชพทสจรต เปนทตองการของสงคม ชมชน และตองไดรบการพฒนาเตมศกยภาพทกคน อยางหลาก หลาย จงไดกำาหนดนวตกรรมการจดการศกษาทเรยกวา การบรหารโดยใช โรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน (School Based Management for Local Development: SBMLD) ดงปรากฏแนวทางตอไปน


1.เสรมสรางความเขมแขงของคณะกรรมการสถานศกษาขน พนฐาน ใหสามารถเขามามบทบาทในการจดการศกษาของโรงเรยนไดอยางแทจรง ทงน เพอใหการจดการศกษาของโรงเรยนสามารถแกไขปญหา และสนองตอบความตองการของประชาชนในทองถน 2. จดการศกษาในระบบ โดยการสงเสรม สนบสนนใหโรงเรยนจดการเรยนการสอนททำาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนทดและไดรบการพฒนาหรอสงเสรมใหมความเปนเลศตามอจฉรยภาพของผเรยนแตละคน จนสามารถนำาไปประกอบอาชพในทองถนได 3. จดการศกษานอกระบบ โดยการสงเสรม สนบสนนใหโรงเรยน จดการฝกอบรมใหความรตามความตองการของเดก เยาวชน และประชาชนในทองถนเพอใหมทกษะชวตและมอาชพทสามารถดำารงชวตอยในทองถนอยางมความสข 4. จดการศกษาตามอธยาศย โดยการสงเสรม สนบสนนใหโรงเรยน จดหาแหลงเรยนรทหลากหลายตามความตองการของเดก เยาวชน และประชาชนในทองถน เพอเปดโอกาสใหเดก เยาวชน และประชาชนไดเรยนรตามความตองการและตามศกยภาพของแตละบคคล จนสามารถนำาไปประกอบอาชพและสามารถดำารงชวตอยในทองถนไดอยางมความสข

แนวทางการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน

การศกษาเพอสมมาชพการศกษาเพอสมมาชพ


สมมาชพหมายถงการประกอบอาชพ ภายใตกรอบอรยมรรคทม สมมาทฐเปนตวนำา หากกลาวใหเหนภาพทชดเจนขน จะหมายความถงการ ทำามาหากนโดยไมไดเอากำาไรสงสดเปนตวตง หรอเปนเปาหมายสดทาย และตองคำานงถงความเปนธรรมทางสงคม กลาวคอความสขของตน และคนทำางาน รวมถงประโยชนของผบรโภค และผรบบรการเปนหลก โดยไม กระทบตอสงแวดลอมและไมม งไปกระตนตณหาอนเปนเหตแหงทกข (มลนธสมมาชพ) สมมาชพจงเปนทงเศรษฐกจ จตใจ สงคม สงแวดลอมและศลธรรม พรอมกนไปอยางบรณาการ ฉะนน ยงมสมมาชพกนมากเทาใด เศรษฐกจ จตใจ สงคม สงแวดลอมจะยงดขน ตางจากจดพเมอจดพดขน อยางอนอาจ จะไมดขนเปนเงาตามตว เพราะจดพเปนการวดแบบแยกสวน ฉะนน การม สมมาชพเตมพนทจงเปนการวดพฒนาทดกวาจดพ สมมาชพเตมพนทจงเปนรากฐานของความรมเยนเปนสข การจดการศกษาเพอพฒนาทกษะ การเตรยมความพรอมสอาชพ การใชชวตเมอจบการศกษาจงมความจำาเปน การจดการศกษาจงตองมหลายภาคสวนเขามารวมดวย คร ผบรหารสถานศกษา ผปกครอง ชมชนทองถน ประชาคมทองถน หนวยงานรฐในทองถน ภาคเอกชน ฯลฯ สรางการเรยนรใหมๆ ใชความรและผรทมอยในชมชนทองถน เรยกไดวาเปนการใชทรพยากรอยางกวางขวาง ไมเพยงแตความรในตำาราและการถายทอดจากครผสอนทางเดยวเทานน และเนนการปฏบตจรง สรปการปฏบตเพอการพฒนาปรบปรงใหดขน มรายไดพอสมควร เมอโรงเรยนจดหลกสตรสมมาชพและเปดโอกาสใหนกเรยนไดพฒนาทกษะชวตและทกษะการทำางาน โดยคำานงถงหลกการดงตอไปน


1) ตองสรางคณคาของการทำางาน เหนการทำางานทกชนดเปนของดของมคา 2) การเรยนรตองเรยนรจากการทำางาน ใชการทำางานเปนเครองมอเรยนร ใหทำางานเปน สงานหนก และรบผดชอบ 3) เรยนรใหคดเปน อยรวมกนเปน จดการเปน สรางความรและจดการความรเปน การศกษาไทยจำากดความรเฉพาะในตำาราเรยน อยในโลกแคบๆ หองสเหลยมมานาน เรยนดวยการทองจำาเพอสอบแขงขนมานานมาก ไมสามารถบรณาการความรกบการใชชวตประจำาวน จนเกดวกฤตการศกษา ซงสงผลกระทบตอการพฒนาสงคมโดยรวม ฉะนน ขอเสนอตอแนวทางการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน จงเปนแนวทางทสงเสรมใหเกดการศกษาเพอสมมาชพ เรยนรจากการปฏบตจรง เกดการพฒนาสตปญญา ทกษะการคดวเคราะห การวางแผน การแกปญหา การทำางานรวมกน เปนการเปดโอกาสใหเดกทกคนไดศกษาเรยนรและพฒนาศกยภาพตนเองอยางเทาเทยม โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร สงกดเทศบาลเมองรอยเอด จงหวดรอยเอด เปนกรณศกษาของการจดการศกษาเพอสมมาชพ และนำาแนวคด เศรษฐกจพอเพยงมาจดฐานการเรยนรทพฒนาผเรยน ซงขอนำาเสนอ ดงตอไปน


โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ตงอยเลขท 11 ซ.7 ถนนเทวาภบาล ต.ในเมอง อ.เมอง จ.รอยเอด สงกดเทศบาลเมองรอยเอด อำาเภอเมอง จงหวดรอยเอด เมอป พ.ศ. 2499 หลวงปบญญสทธโสภณ เจาอาวาสวด ปาเรไร เปนผรเรมสรางโรงเรยนในทดนของวด โดยแบงพนทวดประมาณ 2 ไรกวาๆ โดยหวงจะใหชมชนชวยกนดแล เมอโรงเรยนวดปาเรไร เปด มาไดปท 10 ประสบกบปญหาดานครผสอน จงไดโอนความรบผดชอบ ใหกบเทศบาลรอยเอด ดงนนแลว เทศบาลรอยเอดจงไดเขามาบรหารโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ตงแตป วนท 1 เมษายน พ.ศ.2511 เปนตนมา และเทศบาลไดเขามาบรหารจดการทงงบประมาณในดานการสรางอาคาร อปกรณการเรยนการสอน การจางครผสอน ซงเทศบาลจะเปดสอบเอง และ มบางสวนไดยายจากสงกด สพฐ. มาอยสงกดเทศบาล เนองจากอาจารยบางทานตองการทจะยายกลบมาสอนทบานเดม

โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร

การจดระบบบรหารโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร การจดระบบบรหารโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร


โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร จดการเรยนการสอนตงแตระดบชนอนบาล ถง ระดบมธยมศกษาตอนตน ปจจบนมผอำานวยการสถานศกษา คอ นางธนตา กลสวรรณ รองผอำานวยการสถานศกษา 2 คน คอ นางบญศร บรรเลงการ และนายจกรกฤษณ ถนคำาเชด พนกงานครและบคลากรทาง การศกษา จำานวน 35 คน นกการภารโรง จำานวน 2 คน จำานวนผเรยน 700 คน โรงเรยนไดจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยมจดเนนในการพฒนาคณภาพผเรยนใหเปนคนด คนเกง อยในสงคมไดอยางมความสข ไดนอมนำาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงบรณาการในการจดการเรยนรทง 8 กลมสาระการเรยนร รวมทงกจกรรมพฒนาผเรยน เพอสงเสรมใหผเรยนมทกษะชวต ทกษะการคดอยางสรางสรรคตามชวงวย และสงเสรมใหผเรยนมทกษะการใชภาษาองกฤษในการสอสารเพอเตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน หลกการ บรหารจดการ เพอใหคณครไดรจกเดกและดแลเดกไดทวถง จงไดจดระบบ บรหารโรงเรยนแบบกระจายอำานาจในรปแบบโรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ ซงผอำานวยการธนตา กลสวรรณ เปนผรเรมดำาเนนการ โดยไดแนวคด มาจากการปลกปา ทไมสามารถปลกตนไมทเดยวใหเตมปาได ตองหาวธการ ปลกตนไมใหญกอน และกระจายเมลด เมอไมใหญออกผล เมลดกจะ ตกลงดนแลวเกดเปนไมใหญตอไปเรอยๆ ซงจะสรางรมเงา แผกงกานสาขา เปนทพกอาศย ใหความรมเยน กบสงมชวตทกชนดทเขามาอาศยอยางทว ถงและยงยนตลอดไป ซงมการแบงกลมเปน 4 โรงเรยนเลก ดงน


• โรงเรยนผกากรอง กลมอนบาล • โรงเรยนอนทนล กลมชวงชนท 1 คอ ประถมศกษาปท 1 – 3 • โรงเรยนพวงชมพ กลมชวงชนท 2 คอ ประถมศกษาปท 4 – 6 • โรงเรยนชยพฤกษ กลมชวงชนท 3 คอ มธยมศกษาปท 1 – 3

แตละโรงเรยน จะเลอกครใหญ 1 คน และจะมการจดประชมภายใน กลมโรงเรยน เพอดแลเดก รบรสถานการณของเดกทกคน เดกๆ กจะจดจำา ครของพวกเขาได และจะเรยกครโรงเรยนผกากรอง ครโรงเรยนอนทนล ครโรงเรยนพวงชมพ และครโรงเรยนชยพฤกษ การจดกลมบรหารเชนน เป นการหนนช วยในการจดการเรยนการสอนเมอมครตดภารกจ ไมสามารถสอนในชวโมง/วชานนได และครใหญของโรงเรยนเลกจะเปน


ตวแทนไปประชมรวมกบผอำานวยการ ซงเปนตวแทนไปรายงานสถานการณทเกดขนในโรงเรยนเลก ทงงานวชาการ งานกจกรรม และพฒนาการพฤตกรรมของเดกทอยในความรบผดชอบของครโรงเรยนเลกเพอโรงเรยนจะไดชวยเหลอและพฒนาเดกไดตรงตามศกยภาพ ทงการสงเสรมใหเกดการพฒนาจดเดนในดานตางๆ ไมวาจะเปนจดความสามารถศกยภาพทเดกเปนหรอพฒนา การลาชาดานวชาการของเดก เมอพบแลวตองหนนเสรมดานใด หรอคนหาศกยภาพดานอนๆ ทเดกมเพอพฒนาเดกทงหมดของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ใหเตบโตเปนพลเมองของสงคมทมคณภาพ โครงการโรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ แกปญหาและจดระบบความ เปนระเบยบเรยบรอยได เชน การจดกลมรบประทานอาหารกลางวน การเขาแถว การแปรงฟน การจดกจกรรมกอนบายคลายเครยด การพฒนาเดกให เปนไปตามวยและศกยภาพทคนพบ และโดยปกตการเขาแถวกอนเขาเรยน ผอำานวยการหรอผทไดรบมอบหมายการพดอบรมสวนรวม กจะปรบเปนการ อบรมยอยโดยจะมอบหมายใหครนกพฒนาประจำาวนเปนผรบผดชอบใน การอบรมเดกโรงเรยนเลก ขณะทนกเรยนกจดเปนกลมนกพฒนาประจำาวนเชนกน จากการเปลยนคำาเรยกจากครเวรเปนครนกพฒนา แมวายงคงปฏบตภารกจเดม แตไดผลงานทตางกน เกดการบรหารจดการดขน เพราะคำาวา “พฒน�” คอ ตองดขนกวาเดม


ผลทไดจากการจดระบบโรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ

• เกดระบบการตดตามเดก ตงแตผกากรอง 1 ผกากรอง 2 (อนบาล 1 อนบาล 2) คณครรจกเดกทกคนเปนอยางด และเมอเดกเปลยนชวงชนเรยนไปอยระดบอนทนล กจะเกดการสงตอเดกใหคณครในชนทสงขนเกดการแลกเปลยนขอมลกนเพอจะหนนชวยเดกไดเตมศกยภาพ

• เกดวงคยตามธรรมชาต ทกสถานท ทกเวลา คณครคยปรกษาหารอสถานการณทเกดขนกบโรงเรยนเลกไดทงหมด โดยไมจำาเปนตองรอใหนำาเสนอในหองประชม ขณะเดยวกนกทำาใหเกดการลดการประชมซำาซอน

• การสรางระบบโรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ ไมไดเปนการสราง ฐานอำานาจของโรงเรยนเลก แตเปนการอดชองโหวของระบบการบรหาร จดการโรงเรยน คณครทกคนมโอกาสขนเปนครใหญในโรงเรยนเลกโดยเวยนกนปละหนงคน

• เปนการพฒนาศกยภาพของการบรหารจดการของครทกคน อกทงครในกลมโรงเรยนเลกจะไดหนนชวยกนได ทงการชวยสอน เมอครคนใด คนหนงตดธระ หรอออกไปประชมขางนอก ซงสามารถทดแทนกนได การบรหารจดโดยใชฐานการบรหารโรงเรยนเลกเปนการเรยนรและพฒนาตนเองของคณครไดอยางเตมศกยภาพ


การจดระบบครพอแมคนทสอง นอกจากการจดระบบการบรหารโรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ ซงเปนระบบการดแลตามชวงชนแลว ผอำานวยการยงไดรเรมโครงการพอแมคนทสอง เมอป 2549 คอ จะมการแบงลกดแลตงแตชนอนบาล ครทกคนจะมลกคนทสองเรมจากชนเรยนของตนเองกอน เมอเดกเลอนชนเรยนกจะกลายเปนลกคนรอง สวนเดกทเลอนขนมากจะรบเปนลกคนใหมแทนและจะดแลเดกจนจบมธยม 3 เดกจะเรยกคณพอ คณแม สรางความอบอนและความรสกปลอดภยเมออยในโรงเรยน การสรางระบบครพอแมเปนการดแลเดกในโรงเรยนอยางใกลชด รจกเดกอยางแทจรง เดกจะเขามาหาใกลชด พดคยกน หรอเมอพบปญหา เชน เดกขาดเรยน หรอลมนำาเงนมากจะมายมครพอแม แลวคนภายหลง ครพอแมคนทสองจะตดตามเยยมบานพบปะผปกครองเพอรบทราบปญหา และหาทางแกไขรวมกน เชน มเพอนรวมชนไดมาฟองครวามเพอนรวมหองไมไดเพอนทำาความสะอาด หองเรยนในชวงเชา เมอครและเพอนไดไปเยยมบาน จงรวาบานไกลมาก จงมาคยกนและใหเพอนชวยตอนเยนแทน เมอเราเขาใจกน กจะเกดความ เหนใจ ครเขาใจเดก เพอนเขาใจเพอน เดกไดเรยนรตนเองและความมนำาใจ ของเพอน ขณะทครกไดสรางความสมพนธกบผปกครอง วธการจดระบบ ครพอแมคนทสองทำาใหเดกกลาทจะเขาหาคร เพราะครไดทำาหนาทพอแม ทปรกษา สามารถแกปญหาของการรบรเดกทกคนอยางเทาทน การจดระบบครพอแมจะสรางความใกลชดเดกยงขน

ฐานเรยนรฐานเรยนร


การจดการเรยนการสอน แนวคดการจดการศกษาของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร เชอวา การศกษาไมใชการเรยนในหองเรยนอยางเดยว การศกษาจะตองพฒนาให เดกออกไปสโลกภายนอกได เดกตองมทงความรวชาการและทกษะชวต และเดกจำาเปนตองเรยนรทกษะชวตผานชวตประจำาวนเพราะทกษะชวตจะกลายเปนวถชวตทเดกๆ จะดำาเนนชวตตอไป ดงนน โรงเรยนจงไดจด กจกรรมฐานการเรยนรตางๆ เปนการเรยนรจากการปฏบตจรง การจดการ ฐานการเรยนรของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร จะยดแนวคดของเศรษฐกจพอเพยง และเปนไปตามบรบทของโรงเรยนและชมชน เทศบาลใหความสำาคญกบการจดการศกษาเพอทองถน โดยนายก เทศมนตรเมองรอยเอด ไดใหนโยบายไววา “การพฒนาโรงเรยนไมจ�าเปนตองเหมอนกนทกโรงเรยน โรงเรยนแตละแหงมจดเดนแตกตางกน เชน โรงเรยนบางแหงเดนวชาการ บางแหงเดนดานกฬา” และโรงเรยนเทศบาล วดปาเรไร ไดวเคราะหตนเอง มความเดนกลางๆ จงไดเลอกการพฒนา ศนยเรยนร ดงนน ในการพฒนาการเรยนการสอนของคร ผอำานวยการจงไดจดใหมการศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนร จดอบรมหลากหลายสาขาวชา เชน การประเมนผล การจดการเรยนร การจดทำาแผนการเรยนการสอน การพฒนาหลกสตร การจดทำาหลกสตรทองถน ซงผอำานวยการสงเสรมครทกคนเตมท ทงการอนมตงบประมาณคาใชจาย การอนญาตใหครลาไปอบรมเพอพฒนาครทกๆ ดาน ดงนนการจดฐานการเรยนร จงเกดจากการวเคราะหความรของชมชน การเพมฐานการเรยนรกจะเปนการตอยอดขยายผลจากฐานทมอย เดมแลว และใชฐานการเรยนรพฒนาทกษะความร ความเชยวชาญผาน การปฏบตการจรง ดวยวฎจกรของการทดลอง สงเกต บนทก สรป ทดลอง .... จนไดผลทดทสด


โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร เปนโรงเรยนทมความตนตวพฒนาตนเองตลอดเวลา ครทกคนตองปรบตวและเปลยนตวเอง ตองพฒนาทกษะ ตนเองอยเสมอ เรยนรสงใหมๆ เพอจะนำามาพฒนากระบวนการเรยนการสอนสำาหรบเดกยคใหม รวมถงการใชเครองมอการสอสารทเปนปจจบนเทาทนเดกดวย เชน เดกเลนไลน ครกตองเลนไลนดวย ใชไลนคยกบเดกหรอแมแตการสอบถามการบานกตาม การพฒนาการเรยนการสอนของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรนน เทศบาลเมองรอยเอด ใหการสนบสนนงบประมาณในดานสอการเรยนการ สอน วสดอปกรณ วทยากรทใหความรดานตางๆ งบประมาณดานบคลากรคร กองทนสนบสนนผเรยน ขณะเดยวกนโรงเรยนยงประสานความรวมมอ กบสถาบนการศกษาในลกษณะของการทำา MOU ไดแก ระดบอนบาล MOU รวมกบคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ระดบประถมศกษา MOU รวมกบโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร การศกษา พเศษ MOU รวมกบมหาวทยาลยราชภฎมหาสารคาม ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ MOU รวมกบมหาวทยาลยมหาสารคาม และมหาวทยาลยราชภฎรอยเอด อกทงโรงเรยนเปนศนยการเรยนรตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ไดรบการสนบสนนสงเสรมในการพฒนาผบรหาร ครและเดก จาก ศนยสถานศกษาพอเพยง มลนธยวเกษตร สำานกงานทรพยสนสวนพระ มหากษตรย การทโรงเรยนทำา MOU จากหลายสถาบน เนองจากเทศบาลเมองรอยเอดจดประชมใหญประจำาป และมการพจารณาโครงการความรวมมอระดบจงหวด และเทศบาลไดเสนอใหสถาบนเหลานนทำาความรวมมอกบโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรซงมความเชอมนวาโครงการจะบรรลเปาหมายอยางแนนอน


นอกจากนนโรงเรยนยงไดรบการสนบสนนจากสาธารณสขจงหวด ใหความรเรองสขภาพ การจดตงกลม อย.นอย และยงไดรบการสนบสนนทนการศกษาจากภาคเอกชนในจงหวดดวย อกทงผปกครองยงประสานทนการศกษาจากบรษทหางรานมาใหเดกในโรงเรยน การจดทนการศกษาใหแกเดกนกเรยนนน จะใหทนแกเดกยากจนแตมเงอนไขวาเดกตองมความตงใจทจะพงตนเอง เชน การมจตอาสาชวยกจกรรมฐานการเรยนรในโรงเรยน หรอรานคาสวสดการซงเปนแหลงรายไดของโรงเรยน ท จะมงบประมาณมาพฒนาโรงเรยน การจดซออปกรณเครองฉายโปรเจค เตอร เครองเสยง อปกรณหลายชน ลวนเปนเงนทซอจากรายไดของโรงเรยนซงแสดงใหเหนถงการพงตนเองกอน ดวยโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร มพนทเพยง 2 ไรเศษ มอาคารเรยน 2 อาคาร มสนามบาส มโรงอาหาร จงใชพนทอนจำากดจดสดสวนของพนทสำาหรบฐานการเรยนร โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ขอนำาเสนอฐานการเรยนรทสำาคญ ดงตอไปน

ธนาคารขยะ จดเรมของธนาคารขยะคอเมอกอนโรงเรยนมขยะเยอะมาก เกดจากรานสวสดการทโรงเรยนใหบคคลภายนอกมาประมลขายของในโรงเรยน ขายอาหาร ขนม นำาดม พบวามขวดนำาดมอดลมเยอะมาก และนกเรยนกชอบซอขนมถง นำาดมมากนในโรงเรยน จนเมอป 2548 ม เจาหนาทสำานกงานสงเสรมสงแวดลอมภาค 12 จงหวดอบลราชธาน ไดจด อบรมใหความรเรองการรกษาสงแวดลอมแกโรงเรยนระดบประถมศกษา โดยมตวแทนคร 1 คน และนกเรยน 3 คน เขารวมอบรม ดงนน ธนาคารขยะจงเกดขนทโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร โดย สำานกงานสงเสรมสงแวดลอมภาค 12 เปนผสนบสนนองคความรและ งบประมาณจำานวน 10,000 บาท นำาไปซอถงขยะ จดทำาคอกไวรองรบขยะ และสวนหนงใชเปนเงนทนหมนเวยน เดกไดรบความรเรองการคดแยกขยะ ซงแบงเปน 4 ประเภทใหญๆ คอ ขยะยอยสลายได(ขยะอนทรย) ขยะทวไป และขยะรไซเคล และขยะอนตราย


• ขยะยอยสลายได (ขยะอนทรย) คอ ขยะทยอยสลายไดงาย เชน เศษผก เศษผลไม เศษอาหาร ใบไม เศษเนอสตว เปนตน • ขยะทวไป คอ ขยะทยอยสลายยากไมสามารถนำากลบมาใชไดอก เชน ถงพลาสตกทเปอนเศษอาหาร กระดาษหอขนมลกอม ซองบะหมสำาเรจรป โฟม เปนตน • ขยะรไซเคล คอ ขยะทสามารถนำากลบมาใชไดอก หรอดดแปลง ประดษฐเปนของเลนของใชหรอนำาไปแยกประเภทเพอจำาหนายใหกบ รานคาตอไปได เชน กลองนม ลงกระดาษ ขวดพลาสตก ขวดแกว อลมเนยม กระปองนำาอดลม และโลหะอนๆ • ขยะอนตราย คอ ขยะทเปนอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอม เชน หลอดฟลออเรสเซนต ขวดยา ถานไฟฉาย แบตเตอรร กระปองส สเปรย กระปองยาฆาแมลง ภาชนะบรรจสารอนตรายตางๆ ในชวงแรกของการจดการขยะนน โรงเรยนยงไมมสถานทจดเกบทด เนองจากโรงเรยนยงมอาคารเดยว จงไดสรางคอกสเหลยมไวเปนทจดเกบขยะ เมอขยะเตมคอกทจดเกบกจะจำาหนาย ใชเวลาประมาณ 3 วนก เตมคอก ตองขายออกไป การทขยะเตมคอกเรวแสดงใหเหนวาขยะในโรงเรยนยงมจำานวนมากจะตองวางแผนลดขยะ ตอมาเมออาจารยธนตา กลสวรรณ ไดยายมาเปนผอำานวยการ ไดปรบปรงสถานทเกบขยะใหดขน เปนสดสวนแยกจากฐานการเรยนรอนๆ จดแบงเปนคอก และยงมถงหรอตะกราเพอแยกประเภทขยะ ไดแก กระดาษแขง กระดาษขาว กระดาษส/หนงสอพมพ เหลก พลาสตก ขวด อลมเนยม ฯลฯ การคดแยกขยะ จะจดการตงแตในหองเรยนหรอหองพกคร มการแยกกลองขยะ เชน ขยะจากการเหลาดนสอ กลองสำาหรบใสกระดาษใชแลวทงสองหนา ซงเดกๆ ตองจดเรยงใหเรยบรอย ไมฉกหรอขยำากระดาษ ขยะทขายไดกจะนำาไปขายใหธนาคารขยะ ขยะบางประเภทกจะนำามาใช


งานตอ เชน กระดาษแขงกจะนำาไปทำาอกษรเบลล ทำาตวอกษรจน กลองกระดาษแขง กจะนำาไปเปนกลองใสของเลน เปนสอการเรยนการสอน ทำาใหลดขยะไดอก ธนาคารขยะ จะทำาปายราคารบซอขยะแตละประเภท เมอเดกนำา ขยะมาขาย ธนาคารกจายเงนสดทนท แลวธนาคารขยะกจะรวบรวมขยะทงหมดนำาขายแกผรบซอภายนอก ซงจะไดราคาสงกวาปายราคาทรบซอในโรงเรยน เนองจากธนาคารขยะไดกำาไร จงนำามาปรบปรงศนย เปนทนการศกษาใหแกสมาชกททำาหนาทดแลธนาคารขยะ และเปนเงนรางวลหรอจดหาของรางวลสำาหรบผทเกบขยะมาขายเปนประจำา เพอสรางแรงจงใจ เงนทไดจะนำาฝากธนาคารสวนหนง และอกสวนหนงเปนเงนสดหมน เวยนสำาหรบใชรบซอขยะ ปจจบน มเงนทนหมนเวยนประมาณ 50,000 กวาบาท เมอมพนทในการจดเกบขยะแยกประเภทแลว โรงเรยนกสงเกตวา ประมาณ 2 เดอน ขยะเตมตองขายออกไป จงคดแผนประชาสมพนธ และ หาวธการลดและกำาจดขยะไมใหเกดเพมขน จงตองขยายความรวมมอไป ยงฐานอนๆ หรอเกดฐานใหมเพอรองรบการจดการขยะในโรงเรยน เชน รานคาสวสดการ ฐานนำาหมกชวภาพ จนพฒนาเปนโรงเรยน ฐานการเรยนรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดานการศกษา การจดกระบวนการเรยนรเปนการบรณาการหนวยการเรยนการสอน ซงจะมการประชมคณะครเพอหาจดรวมของการบรณาการ เมอมการจดประกวดแขงขนการจดการระบบขยะในโรงเรยน โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร กชนะเลศในระดบจงหวดเมอป 2549 และป 2550 กชนะเลศในระดบภาค และป 2551 ไดรางวลชนะเลศระดบประเทศ เงนรางวลทไดนำามาจดเปนทนการศกษาใหแกเดกโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร และทนการศกษาใหแกโรงเรยนเครอขายเทศบาลรอยเอด และยงเชอ

34 ฐานการพฒนาทองถนอยทโรงเรยน : 34 ฐานการพฒนาทองถนอยทโรงเรยน :

เชญใหโรงเรยนจดตงธนาคารขยะในโรงเรยนดวย นอกจากนน โรงเรยน โดยสมาชกธนาคารขยะ และครทปรกษาไดออกประชาสมพนธใหชมชนได มความรเรองการคดแยกขยะ จดเปนธนาคารขยะเคลอนท โดยจะใชเวลาหลงเลกเรยน กลยทธของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรในการรณรงคและประชาสมพนธ การคดแยกขยะ การลดขยะ คอ การรบขยะแลกไข ขยะแลกอปกรณการเรยน จดผาปาขยะรไซเคล จดกจกรรมขายสนคามอสอง ซงเปนการทำางานรวมกบชมชน การปลกฝงใหเดกรกสงแวดลอม โรงเรยน สะอาดกนาอย บานนาอย การทำากจกรรม เกดการเรยนรและมโอกาสไดไปแลกเปลยน ศกษาดงานการจดการขยะ เปนการปรบทศนคตวาขยะทำาเงนได ขยะไมไดเปนสงนารงเกยจ บางคนเกบขยะ รบซอขยะจนกลายเปนเศรษฐกมใหเหนตามสอตางๆ นอกจากนนยงไดสอนใหเดกไดเพมมลคาขยะดวยการแปรรปเปนดอกไมประดษฐ สงประดษฐตางๆ เมอสำานกงานสงแวดลอมจงหวดจดประกวดงานประดษฐจากวสดรไซเคล โรงเรยนกสงงานประดษฐเขาประกวดดวย การใหเดกฝกการแปรรป เปนการพฒนาความคดสรางสรรค เดกๆ ยงนำาความรทไดรบ กลบไปทำาการคดแยกขยะทบาน เปลยน พฤตกรรมของพอแมใหคดแยกขยะดวย ทำาใหเปนปกตนสย เดกสามารถนำา ขยะจากทบานมาขายใหกบธนาคารขยะได รายไดจากการขายกจะเปนของเดกเลย ซงกจะนำาไปฝากกบธนาคารโรงเรยน เมอเวลาผานไป ขยะใน โรงเรยนลดลงมาก จนตอนนเกบมา 6 เดอนกวาแลวกยงไมไดขายออก ไป จากการดำาเนนการธนาคารขยะ ทปลกฝงตงแตเดกอนบาล โรงเรยนสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมของเดกไดทงหมด เดกมจตสำานก รกษา สงแวดลอม รกษาความสะอาด ทงทโรงเรยน ทบาน และชมชน

35กรณ โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อ.เมอง จ.รอยเอด 35กรณ โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อ.เมอง จ.รอยเอด

ขณะทในชมชนกมโครงการหนาบานหนามอง ซงเปนโครงการท เนนใหชมชนรกษาสงแวดลอม รกษาความสะอาดหนาบานและชมชน การ ปลกตนไม ซงเปนโครงการททำารวมกบชมชนได เพราะอยกนอยางพงพา อาศยกน โรงเรยนอยตดกบวด เปนทางผานของชมชน เมอจงหวดรอยเอด จดงานทบงพลาญชย เดกๆ กจะชวยกนเกบขยะ รวมถงการชวยไปใหคำาแนะนำาการคดแยกขยะ เปาหมายของโรงเรยน คอ ขยะฐานศนย ตองเปนโรงเรยนปลอดขยะ คอตองไมมขยะในโรงเรยนเลย

สงทไดเรยนร • มความรเรองประเภทของขยะ และวธการคดแยกขยะ • เปลยนความคดวาเราสามารถสรางมลคาจากขยะได ถารวธการคดแยกและจดเกบขยะอยางเปนระบบ • เปลยนพฤตกรรม ไมทงขยะเกลอนกลาด มจตสำานก รกษาสงแวดลอม รกษาความสะอาด ทงในบรเวณโรงเรยน ในบานและชมชน



โรงเรยนธนาคารสานฝนนกออมเงนวยเยาว

โรงเรยนธนาคารสานฝนนกออมเงนวยเยาว เปนธนาคารทเปดขน ในโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร เพอใหเดกๆ ไดเกบเงนทผปกครองใหมาใช จายและมเหลอในแตละวน หรอเปนการวางแผนของเดกเองทจะฝากเงน เปนการสรางนสยใหเดกมความซอสตย ขยน อดออม เดกสามารถฝากเงน ไดทกวน วนละเทาไรกได บางคนฝากวนละบาทกยงม ธนาคารจะเปดให บรการตงแต 07.00 – 07.45 น. การจดระบบจะแบงเปน 4 สาขาการบรการ ซงจะไปสอดคลองกบการแบงกลมการบรหารโรงเรยน เปน 4 โรงเรยน เลกในโรงเรยนใหญ คอ ผกากรอง เปนเดกชนอนบาล อนทนล จะเปนเดก ป.1 - ป.3 พวงชมพ เปนเดก ป.4 - ป.6 ชยพฤกษ จะเปนเดกมธยม ม.1 – ม.3


การฝากเงนนน จะไมเนนการฝากเงนจำานวนมาก แตเนนฝากทก วน วนละนอยๆ ตามเงนทไดมาและเหลอจากการใชจาย เนองจากโรงเรยน เทศบาลวดปาเรไรมเดกยากจนจำานวนมากจงตองเนนใหฝกการออม นกเรยนทใหบรการกจะเปดรบสมครเปนสมาชก ปจจบนมจำานวน 27 คน จดตงเปนคณะทำางาน ยกเวนนกเรยนชนมธยมท 3 จะไมไดเขามาชวย เนองจากตองไปทำาหนาทสภานกเรยน และตองเตรยมการสอบเรยนตอระดบมธยมปลาย สมาชกจะแบงความรบผดชอบในการใหบรการรบฝาก เงนทงหมด 24 ชองบรการ โดยแบงชวงชนตามโรงเรยนเลกคอ ผกากรอง อนทนล พวงชมพ ชยพฤกษ และ อยในจดแลกเหรยญ 2 คน และใหบรการ ชมชนอก 2 คน ซงเปนชมชนทอยบรเวณรอบนอกโรงเรยน ซงการจดทำา บญชจะแยกออกจาก 4 โรงเรยนเลก เดกทกคนในโรงเรยนจะมสมดเงนฝาก กบธนาคารเยาวชนสานฝนละออนวยเยาว เมอปดการใหบรการแตละวน ผรบผดชอบจะรวบรวมเงนฝากใหคณครทปรกษาเพอนำาไปฝากทธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ในการฝากเงนนน เดกจะไมไดรบดอกเบยเงนฝากแตดอกเบยเงนฝากทไดรบจากธนาคารโรงเรยน จะนำามาจดสรรเปนทนการศกษาใหแกนกเรยนทมาชวยงาน เมอการใหบรการแบงชองบรการตามชวงชน สมดเงนฝากกจะแยกเปนสใหชดเจน ขนาดสมดของสมดจะตางจากธนาคารโรงเรยนอน คอ จะใชเทากบสมดเลมใหญ เมอเดกเปลยนชวงชนทสงขน กจะเปลยนสมดเงนฝากไปดวย เดกบางคนฝากเงนตงแตเรมเขาโครงการ เมอจบมธยม 3 มเงน 30,000 กวาบาท และในภาพรวมเงนฝากของธนาคารสานฝนละออนวยเยาว มเงนฝากรวมทงสนประมาณ 800,000 บาท เมอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ม นโยบายสงเสรมใหเกดการออมในโรงเรยน โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ไดรบการสนบสนนจาก ธกส. ในดานอปกรณ เครองคอมพวเตอร และ


ระบบการจดการเงนฝาก-ถอน เครองคดเลข ตเกบเอกสาร งบประมาณ สนบสนน 5,000 บาท

สงทไดเรยนร • การมวนยในการอดออม • การไดเรยนรการทำางานอยางมระบบ ความรบผดชอบตอหนาท • การฝกความซอสตยตอหนาททเกยวของกบเงน • การฝกสต เพอไมใหเกดความผดพลาดในการลงบนทก บญชผด การนบเงนใหตรงกบบนทกบญช ทจะตองนำา สงคณครทปรกษา เพอนำาไปฝากยงธนาคารตอไป


รานตดผมชาย - ลมโชยเรไร เกศา

เกาอหนงตว กบกระจกบานเลกๆ อยตรงขามกบรานเสรมสวยพอเพยงเรไรบวต นกเรยนเลาวารานตดผมชายมพนทจำากด ถามลกคามากกวาหนงคน กตองออกไปตดใตตนไม ใตเตนทบาง อตราคาบรการตดผมหวละ 5 บาท ในการฝกตดผมชายนน คณครจะพาไปเรยนกบรานตดผมชายทม ชอเสยงประจำาจงหวดรอยเอด เจาของรานจะเปนผสอนให หลงจากนน กจะกลบมาฝกปฏบตจนเกดความชำานาญ รบตดผมนกเรยนชายวนละ 3-4 คน ชวงเวลาการเปดบรการจนทร ถง ศกร ตงแตเวลา 11.30 – 12.30 น. โดยตดผมอยางเดยว รายไดจากการตดผม จะแบงใหนกเรยน 3 บาท และ เขาโรงเรยน 2 บาท สวนใหญเดกกจะนำาไปฝากธนาคารโรงเรยน


นอกจากจะเรยนรวธตดผมแลว เดกยงรวธรกษาอปกรณ เชน แบตเตอรเลยน กรรไกรตดผม หว การดแลรกษาความสะอาดราน การเกบกวาด ชวยกนทำา นกเรยนคนหนงไดเลา แรงบนดาลใจททำาใหเขาไดเขา มาอยราน ลมโชยเรไร เกศา เปนเพราะมรนพไปประกวดการตดผมไดรางวล ชนะเลศระดบจงหวด รสกภาคภมใจ และอยากรวมเปนสมาชกรานตดผม ลมโชยเรไร เกศา อกทงยงคดวาไดประโยชน เปนทกษะความสามารถตดตวไปตดใหนอง คนในครอบครว หรอจะพฒนาเปนอาชพตอไปกยงได รานตดผมชาย เปดมาหลายปแลว มชางตดผม ตงแตประถมจน ถงมธยม จำานวน 10 คน การเปดรบชางตดผม จะเปดกวางรบสมาชกตงเดก ประถม 1 ขนมาเลย การฝกชางมอใหม จะใหตดผมเดกอนบาลกอน แลวคณครจะมาชวยแตงเพมใหสวยงามให จนหลายคนพฒนาความสามารถและถายทอดใหรนนองๆ ตอไป จากการสงเกตของครในโรงเรยนพบวาเดกนกเรยนชายมกจะมาตดผมทราน เพราะราคาถก ทำาใหลดปญหานกเรยนผมยาวผดระเบยบไปไดมาก

สงทไดเรยนร • เปนการฝกทกษะอาชพ ทจะนำาไปใชตอไป • เปนการใหบรการดวยใจรก • ไดชวยใหเพอนๆ ลดคาใชจายในการตดผมได • ไดสรางสมพนธภาพทดกบเพอนๆ ในโรงเรยน และคณครทกคน • การไดนำาหลกของเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน การวเคราะห


รานเสรมสวย พอเพยงเรไร บวต

รานเสรมสวย พอเพยงเรไร บวต เกดจากการสงเกตของ คณะครโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร นกเรยนหญงมกจะตดผมผดระเบยบ ผอำานวยการจงรเรมนโยบายใหเปดรานเสรมสวยสตรขนมา เพอแกปญหานกเรยนหญงทตดผมผดระเบยบวนย รานเสรมสวยจงเนนการตดผมทรง นกเรยน ทรงผมทถกระเบยบ โดยใชมมเลกๆ มเตยงสระผม 1 เตยง เกาอ 2 ตว และกระจก รานจะเปดบรการวนจนทร ถง ศกร ตงแตเวลา 11.30 – 12.30 น. ใหบรการ ตด สระ ไดร ถกเปย โดยคดคาบรการหวละ 5 บาท ตอการใชบรการ 1 อยาง จะไมเนนการใหบรการไดร หรอ สระผมอยางเดยว เพราะถอเปนการสนเปลองพลงงาน แตถามาตดผม แลวสระไดร ก พรอมใหบรการ รบบรการไดไมเกน 5 หวตอวน รายไดจะนำาไปฝากธนาคาร


เพอใชเปนทนการศกษาใหแกสมาชกรานเสรมสวย พอเพยงเรไร บวต สมาชกทสนใจม 4 คน จะแบงหนาทกนทำา โดยการฝกเดกนน จะจดการฝกเปนรนๆ ไป เชน ในแตละรนจะรบเดกชนประถม 5 เพอจะมเวลาในการฝกและเมอเรยนในชนทสงขน กจะสามารถฝกเดกรนใหมๆ ได ในการฝกเปนชางเสรมสวยนน คณคร ไดพาเดกไปเรยนจรงท โรงเรยนเสรมสวยประจำาจงหวด ซงเจาของโรงเรยนจะแนะนำาวธการสระ ตด ไดร หลงจากนนจะกลบมาฝกเองทโรงเรยน โดยใหเพอนเปนหนทดลอง หรอบางคนกกลบไปฝกทบานใหคณแม คนในครอบครว เปนหนทดลอง เมอมความมนใจระดบหนงจงเปดรบสมครสมาชก รอบแรกมเดกสมครกน เยอะ คณครทปรกษารานตดผม ไดเขามาชวยคดเลอกเดก และใหฝกสระ ตด ไดร ถกเปย โดยดจากทกษะททำา สอนงายเขาใจเรว ฝกได รกทจะทำา ก จะเลอกมาฝก สำาหรบสมาชกรนใหม กจะใชวธการประชาสมพนธใหผสนใจ มาลงชอ แลวใหมาทรานวนละ 5 คน ฝกการสระผมกอน ตงแตการเปดนำา การฉดนำา การสระผมทไมใหนำาเขาห การดงผาทไมใหนำาไหลลง การฝกเดกรนใหมจะมรนพทชำานาญแลวคอยฝกให และมครทปรกษาคอยสงเกตใหคำาแนะนำาอยางใกลชด และถาไมมนใจกจะพาเดกไปขอคำาแนะนำาจาก รานเสรมสวยเพมเตมความร แลวนำากลบมาปรบปรง การพฒนาชางรานเสรมสวยพอเพยงเรไร บวต จะใหทำาชำานาญ เกง เปนดานๆ ไป แลวคอยพฒนาใหทำาไดทกอยางในเวลาตอไป เมอปท 2557 โรงเรยนไดรบรางวลทสองของจงหวดรอยเอด ในการประกวดแขงขน


นกเรยนทเลอกมาอยรานเสรมสวย เพราะวาเปนคนรกสวยรก งาม ชอบการเสรมสวยโดยนสยอยแลว และอยากจะพฒนาเปนอาชพตอไปหรอเปนรายไดเสรมใหแกครอบครว การทำารานเสรมสวยเปนการฝกวนย รกความสะอาด ชวยจดบานใหเรยบรอย เพราะรานเสรมสวย ตองสะอาด เครองมอทใชตองเชดลาง ทำาความสะอาดทกวน อปกรณรานเสรมสวยจะเกบไวทหองพกคร เมอถงเวลาเปดรานเดกจะนำาอปกรณไปทราน

สงทไดเรยนร • มความรบผดชอบ มวนย มความตรงตอเวลา • มความมนใจจากการฝกปฏบตจรง • มความสขทไดรบความร ไดทำาในสงทตวเองรก • ไดใชเวลาวางใหเกดประโยชน • ไดบรการเพอนๆ คณครในโรงเรยน และบรการชมชน • ประหยดคาใชจายในการตดผม

รานคาสวสดการ

เดมโรงเรยนไดใหผขายภายนอกไดประมลรานคาสวสดการในโรงเรยน สงทพบคอ เดกดมนำาอดลม รบประทานขนมถง เกดขยะจำานวนมาก เมอโรงเรยนจดทำาธนาคารขยะ จงไดวเคราะหปญหาขยะทงระบบเพอลดจำานวนขยะในโรงเรยน ดวยเหตดงกลาวโรงเรยนจงดำาเนนการบรหารจดการรานคาสวสดการเอง โดยไดจางแมครวเพอจดเตรยมอาหารประเภทตางๆ เพอจำาหนาย และใหเดกเปนคนขาย จดทำาบญชตนทนสนคา และรายไดจากการขาย ซงจะมครทปรกษาคอยกำากบดแล ใหคำาแนะนำาปรกษา นกเรยนทมจตอาสามาชวยงานรานคาสวสดการ โรงเรยนกจะจดทนการศกษาใหทกคนเทากน รานคาสวสดการ จะขายขนม สมตำา ลกชนนง ผลไมตามฤดกาล ขาวเหนยวหมปง และนำาดมสมนไพร และจะไมขายนำาอดลม ขนมถงกรบกรอบ ไอศครม การจดการรานคาสวสดการเอง ทำาใหโรงเรยนสามารถ


เลอกสรรอาหารทมประโยชนและคณภาพใหแกเดกไมใชผงชรสในการปรงอาหาร อกทงเดกยงสามารถเสนออาหารทพวกเขาอยากกนเพอใหรานคาไดนำามาจำาหนายไดอกดวย รานคาจะไมใชถงพลาสตกใสอาหารใหเดก ภาชนะทใชในการใสอาหารจะใชจาน แกว ใบตอง หรอกระทงใบตอง บรเวณรานคาสวสดการจะทำาปายใหความรดานโภชนาการ เชน การรบประทานอาหารทปลอดภย การใชภาชนะบรรจอาหาร รานคายงสงเกต พฤตกรรมเดกเมอรบประทานนำาดมแลวมกจะไมนำาแกวมาคน จงสรางกตกาดวยการใหเดกมดจำาแกว เดกจายเงนซอนำาดมสมนไพรราคาแกวละ 5 บาท คาประกนแกว 2 บาท เมอนำาแกวมาคนพรอมกบลางใหสะอาด กจะไดเงนคน 2 บาท การทโรงเรยนมาดำาเนนการบรหารจดการรานคา สวสดการเอง เกดกำาไรมากกวา สามารถนำามาพฒนาโรงเรยนหรอจดทนการศกษาได ในการลดขนมทไมมประโยชนนน โรงเรยนจะคอยๆ ลดทละอยาง และหาสงทดแทนทดกวามาจำาหนายแทน การเลอกอาหารทมประโยชนกบเดกมาจำาหนาย เกดการปรบเปลยนพฤตกรรมเดกได เดกทเคยตดดม นำาอดลม กลดการดม จนเลกดมได โรงเรยนไดทำานำาสมนไพรหวานนอย จำาหนาย เพราะปจจบนเดกนนไดรบสอวา การดมนำาอดลม หรอการ รบประทานขนมหวานมาก จะทำาใหอวนและสงผลตอโรคทจะตามมามาก มาย อกทงเทศบาล โรงพยาบาล สาธารณสขจงหวด ยงไดจดอบรมให นกเรยนรบรโทษของอาหารทไมมคณภาพ ขนมถงกรบกรอบ แลวยงสอดแทรกเรองหลกการเศรษฐกจพอเพยงใหเดกไดเขาใจ และคณครทกคนก ปฏบตตนเปนแบบอยางทด ไมรบประทานขนมกรบกรอบ และดมนำาอดลม และโรงเรยนยงจดทม อย.นอย ทประชาสมพนธและใหความรการบรโภคอยางเหมาะสม ปลอดภย กจกรรมท อย.นอย ทำาคอ การตรวจสอบอาหารทจำาหนายวาปลอดภยหรอไม


จากการทำากจกรรมไดปรบเปลยนความคดพฤตกรรมเดกใน โรงเรยน โรงเรยนจงเขาขายโรงเรยนสงเสรมสขภาพ สาธารณสขจงหวด รอยเอด จงไดเสนอชอโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรเขาประกวดโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบประเทศ และไดรบรางวลระดบเพชรมาครอง เมอเราไดรางวลสงสดมาแลว กตองรกษามาตรฐานไว แมวา โรงเรยนจะเขามาบรหารจดการรานคาสวสดการเอง ลดขยะจำาพวกขวดนำา กลองโฟม ถงพลาสตก ถงกระดาษ ฯลฯ ไดแลวกตาม แตกยงคงมขยะเปยกทเกดจากเศษอาหาร เชน เปลอกผลไม เศษอาหาร เพอไมใหเกดการทงไปโดยเปลาประโยชน และเปนการกำาจดขยะใหหมดไป จงเกดการศกษาการทำานำาหมกชวภาพ (EM)

สงทไดเรยนร • การรบประทานอาหารทมประโยชนและมคณภาพจะ ทำาใหรางกายมภมตานทานตอโรคภย • การทโรงเรยนบรหารจดการรานคาสวสดการเอง ทำาใหเกดรายไดแกโรงเรยนและสามารถนำาเงนมา จดซอวสดอปกรณได • การจดการรานคาสวสดการเอง สามารถควบคมขยะ ปรมาณขยะได



กลมน�าหมกชวภาพ (EM)

ฐานการเรยนรนำาหมกชวภาพ เกดจากแนวคดทจะอนรกษรกษา สงแวดลอมภายในบรเวณโรงเรยน การคดแยกขยะ การลดปรมาณขยะ และฐานนำาหมกชวภาพเปนการลดปญหาขยะเปยกจากรานคาสวสดการ เชน เปลอกผลไมทกประเภทตามฤดกาล หรอเศษขนมตางๆ กลมนำาหมก ชวภาพกจะไปรบมาทกวน เพอนำามาหมก ซงการเรยนรวธการนน จะศกษา ขอมลจากอนเตอรเนต และครทปรกษากมาใหความรเพมเตม เมอทดลองทำาแลวกทดลองใชในโรงเรยน เชน นำาไปรดนำาตนไมในโรงเรยน การทำา EM Ball หยอนลงในทอระบายนำา เพอลดปญหากลนเหมนและปรบสภาพนำาเสย เมอทำาแลวสงเกตวาไดผลด ตนไมออกดอกเตมตน กหาความร เพมเตมใหมวานำาหมกชวภาพนำาไปทำาอะไรไดอกบางจงทดลองปฏบตซำา


หลายครงและพฒนาตอไปทำานำายาลางจาน นำายาลางหองนำา นำายาถพน นำายาซกผา นำายาสระผม ซงผลตภณฑทผลตขน กนำาไปใชในทกฐานงาน ของโรงเรยนและผใชกจะเปนผชวยพฒนาผลตภณฑใหมคณภาพดขน รวมทงไดวางจำาหนายใหแกผปกครองทกวนศกร หรอผทเขามาศกษาดงานท โรงเรยน หรอผทมาทำาบญทวด รายไดจากการจำาหนายนำาหมกชวภาพ กจะนำาไปฝากธนาคารโรงเรยน ใชเปนทนการศกษาใหแกสมาชกฐานกลมนำาหมกชวภาพ กากทเหลอจากการหมกกไปทำาปยใสตนไม เมอทดลองใชนำาหมกชวภาพไดผลแลว จงบรรจขวดจำาหนาย ซงขวดกนำามาจากธนาคารขยะ ผปกครองจะแวะซอตอนเยน และยงนำาไป บรการชมชนดวย เชน การทำา EM Ball เพอใสในทอระบายนำา หรอคคลองหนองนำาในชมชนใกลเคยง การนำานำาหมกชวภาพไปถวายวดเพอแจกญาตโยมทมาทำาบญ กลมฐานนำาหมกชวภาพไดรบรางวลการประกวดโครงงานดวย ทำาใหเดกๆ มความภาคภมใจ และมความเพยรพยายามทจะเรยนรและทดลองใหเกดผลตภณฑใหมๆ และปรบปรงใหมคณภาพดยงขน


สงทไดเรยนร • การแสวงหาความร การคนควาความรดวยตนเอง แลวนำามาทดลองปฏบตเกดผล และขยายผลไปส การผลตผลตภณฑอนๆ • การเรยนรในหองเรยนจะรเฉพาะทฤษฎ แตการเรยนร นอกหองเรยน เราไดฝกปฏบตจรง เกดการจดจำาอยาง แมนยำา การเรยนรจากฐานนำาหมกชวภาพสามารถ บรณาการไดกบวชาวทยาศาสตร เปนการทดลองดวย ตนเอง เกดความสนกทไดเรยนรดวยตนเอง • การวางแผนงาน การทำางานเปนกลม การแบงบทบาท หนาทภายในกลม การทำางานแบบมสวนรวม เปนการ เรยนรประชาธปไตย ทตองรบฟงความคดเหนเพอน รวมทม ถาไมทำางานเปนกลมงานกจะไมสำาเรจ • การใชนำาหมกชวภาพเปนการรกษาสงแวดลอม ชวยลดขยะและนำาขยะมาเปลยนสภาพ ใหเกดประโยชน • รจกการนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช ในศนยการเรยนร คดอยางมเหตผล หาแนวทางแกไขปญหา


โรงอาหารพอเพยง

โรงอาหารพอเพยงของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร จดอาหารให กบเดกทกคนไดรบประทานอาหารเทยงรวมกน โดยระดบประถมศกษารบประทานฟร สวนระดบมธยมจายคนละ 15 บาท และถามคปองทำา ความดกจะลดใหอกครงละ 1 บาท ผ อำ านวยการได จ ด ให เด ก ทกคนได รบประทานอาหาร พรอมกน ถาเดกไมครบหามรบประทานกอน โดยจดพนทเปนโซนตาม โรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ คอ อนทนล พวงชมพ ชยพฤกษ ผกากรอง ทกโตะจะมครประจำาชนนงอยดวย เพอคณครประจำาชนจะไดพดคย ทำา


ความรจกสนทสนมกบเดกนกเรยนทกคน และเปนโอกาสทไดรบบมเพาะ สอนเรองตางๆ เชน มารยาทการรบประทานอาหาร และครประจำาชนกจะ เปลยนทนงสลบไปเรอยๆ เพอจะไดรจกเดกทกคน เนองจากมนกเรยนจำานวนกวา 700 คน จงตองจดอาหารเปนชด โดยมนกพฒนาประจำาวน ซงทกหองจะนกเรยนแบงเปน 5 กลมเพอรบผดชอบในการเปนตวแทนมารบขาว อาหาร นำาดม ไปจดวางบนโตะอาหาร การเสรฟอาหาร จะทยอยไปเปนโซน เพอไมใหเบยดเสยดกน เนองจาก โรงเรยนมพนทจำากดจงตองใชพนททกตารางอยางคมคา เมอรบประทาน อาหารเสรจแลว เดกกจะลางจาน ลางแกวนำาเอง เดกทกคนจะมแกวสวนตว ทกโตะรบประทานอาหารจะมครทปรกษาทกหอง ทกโตะคอยดแลอบรม การรบประทานอาหารและแนะนำาเรองการกนผกและอาหารทเกดประโยชน

สงทไดเรยนร • การจดระบบบรการอาหาร นำาดม ในเวลาทรวดเรว • การสรางนสยการบรการ • การเหนคณคาของอาหารกนอาหารใหหมดจาน • สรางความอบอนเสมอนครอบครว


กลมอาหารไทย

กล มอาหารไทยเปดรบสมาชกนกเรยนชนประถมและมธยม มสมาชก 5-6 คน เปนเดกทสนใจทำาอาหาร มการฝกและใหความร กบนกเรยนสมาชกในฐาน กลมอาหารจะสอนทำาอาหาร และขนมหลายประเภท มประเภทนง ขนมอบ ขนมไทย มขนมททำาบอย คอ ขนมครก ขนมกลวย ขาวตมผด สาคไสหม บวลอยสามส เปนตน การฝกทำาอาหารนน จะมครแนะนำาแลวลงมอปฏบต ทำาบอยๆ กจะชำานาญมากขน ขนมททำาขน กจะนำาไปขายใหรานคาสวสดการ จำาหนายในงานประเพณของชมชน หรอ ทำาเพอบรการชมชนรายไดทหกตนทนแลว กจะนำาไปฝากธนาคารโรงเรยน คณครกจะจดเปนทนการศกษาใหแกสมาชกกลมทำาอาหาร การฝกทำา


อาหารสามารถสรางรายไดใหกบครอบครว และยงเปนรายไดเสรมใหกบตวเองได เมอคนชมแลวชอบ เดกๆ กจะมความสข สมาชกกลมอาหารเคย ไปแสดงการทำาอาหารระดบจงหวด ระดบภาคและระดบประเทศมาแลว ซงมขนมกลบดอกลำาดวนทมรสชาดอรอยเปนทกลาวขวญวาขนมดอกลำาดวนของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อรอยทสดในสามโลก

สงทไดเรยนร • ไดทำาในสงทชอบ รสกมความสขทมคนชมวา ขนมอรอย • สรางรายไดเสรมใหแกครอบครวได เชน การทำาขนมขาย • สรางทกษะชวตผเรยนสามารถนำาไปใชใน ชวตประจำาวนได


ฐานดนตร - วงเรไรต

เปนการรวมกลมของผทมใจรกดนตร มสมาชกทงหมด 16 คน แบงเปน 3 วง เรมจากเดกทเลนไมเปนเลย แลวคอยๆ ฝกฝนสอนทละขนตอน และตองฝกซอมทกวน ทงทโรงเรยน ทบาน ทกครงทมเวลากจะซอมดนตร ในการฝกสอนนนคณครจะดความพรอม แลวคอยๆ ฝกจนชำานาญ เครองดนตร ทโรงเรยนจดไวใหจะม กตาร เบส กลอง คยบอรด และมนกรองนำา สมาชกรนแรก ครทปรกษาจะฝกซอมใหเดกทกคน ใหเลนดนตรตามเครองดนตรทเดกเลอก ซงกจะเลอกตามความชอบความสนใจ เมอเปดรบสมครรนถดไป กจะมนกดนตรรนแรกเปนผชวยสอน เดกจะเลนจนชำานาญแลวมาเลนประกอบวง ทดลองออกงานกจกรรมในโรงเรยน จากนนจงออกไปเลนงานขางนอก ซงงานเจาของงานกจะจางไป


เลน และใหเงนเพมจากคาจางทตกลงไวกม เมอมความชำานาญและมนใจขนจงเขาสการแขงขนในการประกวดตางๆ จนไดรบรางวลการประกวดดนตรระดบจงหวด 3 ปซอน รางวลชนะเลศระดบภาคตะวนออก เฉยงเหนอ และรางวลเหรยญทองระดบประเทศ เมอไดรบรางวล เดกๆ เกดความภาค ภมใจ กจะขยนฝกซอมยงขน การแบงวงเพอใหเกดการฝกปรอฝมอกนเอง มการแขงขนกนเอง 3 วง และทกวงจะมเพลงทเลอกฝกซอมสำาหรบใช ประกวดแขงขน เชน แนวเพลงรอค แนวเพลงแจส นกดนตร มทศนคตทด การแขงขนเปนการนำาเสนอผลงานของตนเองใหคนอนไดรบฟง รบชม และ เปนการไดผอนคลายทไดไปแสดงนอกโรงเรยน การฝกซอมฝมอใหพฒนาขนทกๆ ครงถอเปนการแขงขนกบตวเองทตองทำาใหดขนกวาเมอวาน ตวแทนนกดนตร 2 คนไดมโอกาสไปแลกเปลยนวฒนธรรมกบจน ญปน เปนทภาคภมใจทไดแสดงความสามารถระดบโลก นองๆ ในวงมความฝนอยากเปนนกดนตร อยากเหนทกคนมความสขทไดฟงเพลงทพวกเขาเลน

สงทไดเรยนร • การตงใจฝกซอม จะนำามาซงความสำาเรจ • มความสขทไดเลนดนตรใหคนอนฟงแลวผฟง มความสข • การแขงขนทแทจรงคอการแขงขนกบตวเอง • การเลนดนตร สรางฝนของตวเองชดเจน


การจดฐานการเรยนร ของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรมความหลากหลายของฐานการเรยนร ความรจากการปฏบตจรง ซงพบขนตอนของการจดการเรยนร 3 ขนตอนกลาวคอ 1. ขนการรบร การรบรขาวสาร ขอมลตางๆ จากรนพ หรอขาวสารทางอนๆ ทจะสรางแรงจงใจใหเดกตดสนใจเลอกเขากลมฐานการเรยนร 2. ขนการเขาใจ กระบวนการทำางานรวมกน การวางแผน การแกโจทยปญหาจากการปฏบตงานจรง ทำาใหเดกมทกษะการคดหาเหตผล วเคราะห แยกแยะ เชอมโยงสมพนธกนดวยเหตและผล เกดสตปญญา 3. ขนการปรบเปลยน เปนระดบการเรยนรทแทจรง ซงพบวาเดกๆ มการเปลยนแปลงระดบตางๆ คอ • การเปลยนแปลงในตวบคคล มวนย มสมาธ มความรบผดชอบตอหนาท มความซอสตย เขาใจตนเอง • การเปลยนแปลงวธคด มความเขาใจในการศกษาเพอสมมาชพทจะใชในวถชวตไดอยางแทจรง การเรยนรจากฐานในโรงเรยนเปนเพยงการจดประกายทจะใหเดกไดภาคภมใจและสบสานตอดวยฐานอาชพของครอบครว • การเปลยนแปลงระบบคณคา คณคาของการศกษาไมใช คำาตอบความเกงดานวชาการอยางเดยว แตการศกษาทพฒนาความเปนมนษยทสมบรณทงกาย ใจ และจตวญญาณ การเรยนรผานฐานการเรยนร เรยนอาชพตางๆ ไดสรางความภาคภมใจ และเหนคณคาของสงทเลกนอยทสด เชน การสรางมลคาจากขยะได การสรางเดกทถกเรยกวาเดกหลงหองใหไปยนบนเวทแชมปตดผม อาหาร ดนตร ไดอยางภาคภมใจ • การปรบเปลยนพฤตกรรม การทำากจกรรม ทมแผนรวมกน จะทำาใหเกดการทำางานรวมกนเปนทมอยางตอเนอง ความตอเนอง


ของการทำากจกรรมจะทำาใหกระบวนการเรยนรนำาไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมได เกดจากวธคด จตสำานกทเปลยนเปนการร เขาใจ คดวเคราะห แยกแยะดวยเหตและผล เมอเขาใจทองแทแลว พฤตกรรมทเปลยนไปจะกลายเปนวถปกตของการดำาเนนชวต เชน การมจตสำานกของ การอนรกษสงแวดลอม จากการเขารวมฐานธนาคารขยะ ความเปนคนขยน ซอสตย อดออม จากการเขารวมฐานโรงเรยนธนาคารสานฝนนกออมเงนวยเยาว ความเปนคนทมจตบรการ รกความสะอาด จากการเขารวมฐานรานตดผม รานเสรมสวย เปนตน

“ก�รจดก�รศกษ�ตองนำ�ไปสก�รเปนคนด มอ�ชพสจรตเพอใหส�ม�รถดำ�รงชวตอยในสงคมไดอย�งมคว�มสข” อนเปนแนวคดหลก ในการจดการศกษาโดยองคกรทองถน ดวยการบรหารโดยใชโรงเรยนเปน ฐานในการพฒนาทองถนเปนการตอบสนองกลมผเรยนโรงเรยนสงกดองคกรปกครองทองถน โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร ซงสวนใหญมาจากกลมครอบครวทมรายไดนอย ดงนนการจดการศกษาทมงเรยนในหอง ทองจำา สรางคนเกงเพอการสอบแขงขน จงไมใชแนวทางทโรงเรยนเทศบาลวดปา เรไรทจะนำามาพฒนาผเรยน แตการจดการเรยนรเพอพฒนาทกษะอาชพทจะสามารถดำารงชวตอยในทองถนไดอยางมศกดศร มคณภาพชวตทด ดวยการจดฐานการเรยนรทสามารถบรณาการกบกระบวนการเรยนการสอนดานวชาการ โดยทนกเรยนสามารถเลอกการเรยนรตามฐานตางๆ ได ผลของการจดการเรยนรสอดคลองกบแนวทางการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน ดงน

บทสรปทายเลมบทสรปทายเลม


1. โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร มอสระในการจดระบบบรหารจดการ มโมเดลโรงเรยนเลกในโรงเรยนใหญ เปนการกระจายอำานาจการบรหารและพฒนาทมบคลากรคร ไมเพยงแตเปนนกบรหารจดการทเกง ม คณธรรมจรยธรรม แตยงทำาบทบาทพอแมคนทสองดวยการใสใจเดกทกคน ทำาใหผปกครองไววางใจและใหความรวมมอในกจกรรมตางๆ ของโรงเรยนเปนอยางด มสวนรวมในการเปนกรรมการสถานศกษาทเขมแขง

2. นโยบายดานการศกษาของเทศบาล สนบสนนใหผบรหาร สถานศกษาพฒนาโรงเรยนใหมความหลากหลายของการจดการเรยนร ไมจำาเปนตองเนนวชาการ แตใหวเคราะหจากสภาพการณ และใหการสงเสรมสนบสนนทงงบประมาณ อปกรณเทคโนโลยการศกษา การอบรมเพอ พฒนาบคลากร ฉะนนการจดการศกษาของโรงเรยนเทศบาลวดปาเรไรจงตนตวพฒนาการศกษาใหเทาทนสถานการณ และตอบสนองผเรยน 3. การจดฐานการเรยนร ทองบรบทของโรงเรยน ชมชน และความ ตองการของผเรยน โดยใชแนวคดการศกษาเพอสมมาชพ และแนวคด เศรษฐกจพอเพยง เพอพฒนาทกษะชวตและทกษะการทำางานใหเปนวถชวตทนกเรยนจะดำาเนนชวตตอไปภายหนา ฉะนนการเรยนผานฐานการเรยนร ลงมอปฏบต และมฐานการเรยนรทหลากหลายใหเดกไดเลอกตามความสนใจและความชอบ สรางความสข แรงบนดาลใจ และพลงของการเรยนร เดกทกคนมโอกาสเปนทหนงในสงทเขาเปน เชน การเปนแชมปตดผม การทำาอาหาร การแขงขนดนตร การจดการธนาคารขยะ ฯลฯ เดกๆ ยงเขาใจชวตจากการลงมอทำา “ก�รแขงขนทแทจรงคอก�รแขงขนกบตวเอง” คอเปาหมายของการพฒนาตนเอง


องคความร ทนำามาจดการเรยนร นนเปนความรวมมอกบผ ปกครอง ชมชน และผเชยวชาญในอาชพนนๆ มาเปนวทยากรใหความร และเดกๆ ยงสบคนความรจากอนเตอรเนตเพมเตมอยางสนใจ เพราะความรทคนหามาไดนนนำามาพฒนาฐานการเรยนรของตนเองใหสมบรณขน

4. การพฒนาความรวมมอกบภาคทกภาคสวน ทงหนวยงานทองถน ภาครฐ สถาบนการศกษา และภาคเอกชน ทงนเพอเปาหมาย การพฒนาการเรยนการสอนของโรงเรยน การทำาความรวมมอกบองคกร ภายนอกเปนการจดความสมพนธทเทาเทยมกน มงเนนการเสรมสรางองคความร การคนหานวตกรรมและพฒนาเทคโนโลย

โรงเรยนเทศบ�ลวดป�เรไร เปนกรณหนงของโรงเรยนสงกดองคกรปกครองทองถน ทเหนถงคว�มสำ�เรจของก�รจดก�รศกษ�โดยทองถนซงมคว�มอสระ คลองตว ส�ม�รถบรห�รจดก�รและพฒน�โรงเรยนภ�ยใตนโยบ�ยก�รศกษ�ของเทศบ�ลทสงกดมแนวท�งก�รบรห�รโดยใชโรงเรยนเปนฐ�นในก�รพฒน�ทองถน ก�รจดฐ�นก�รเรยนรทหล�กหล�ยจงเปนก�รสงเสรมก�รศกษ�เพอสมม�ชพ เรยนรจ�กก�รปฏบต เกดก�รพฒน�สตปญญ� ทกษะก�รคดวเคร�ะห ก�รว�งแผน ก�รทำ�ง�นเปนทม ก�รแกปญห�รวมกน เดกทกคนมโอก�สไดเรยนรและพฒน�ศกยภ�พตนเองอย�งเท�เทยม



ผบรหารสถานศกษานางธนตา กลสวรรณ ผอำานวยการนางบญศร บรรเลงการ รองผอำานวยการฝายวชาการ และบรหารงานทวไปนายจกรกฤษณ ถนคำาเชด รองผอำานวยการฝายการเงน การปกครอง

บคลากรครนางวไลวรรณ หลาบหนองแสง นางศรสมร สงฆะมณนางณชามล พรพระ นายสพรม เอกวงษานางสาววลาวณย บตรพรม นางรชน จนทมานางสาวตรชฎา พวงศร นางสาวเจษฎาพร พนธพาณชยนางสขมาล พนโนลาด นางมตตยากร กลมพนธนางสาวรงศร ศรพจน นางสาวนสรา สดมพฤกษนางสาวสมตษา ชมมา นายเพชร แสงงามนางสาวศรญญา ทองเจรญ นางปทมารนทร เลศสงคราม

นกเรยนเดกหญงรตยาพร ขนสมนต เดกหญงนรศรา งามสนทเดกหญงจราภรณ สทธสวนจก เดกหญงจรนนท สรอาจเดกหญงกลยรตน รตนวชต เดกหญงนารรตน สารโกเดกหญงสชารณ วนทะไชย เดกหญงลดดามณ เฉยดหนองยงเดกหญงสธดา ศรมะเรอง เดกหญงเกวลน โปมนทรเดกชายธงชย พระชยบญ เดกชายปฏภาณ ทองแขงเดกชายวซญ สนานนท เดกชายวฒพงษ ศรอนทรชม

รายชอผใหขอมล : โรงเรยนเทศบาลวดปาเรไร อ.เมอง จ.รอยเอด


อางอง Education for All สรางสมมาชพเพอสงคมทงมวล. สสค. เอกสารประกอบการประชมวชาการ “อภวฒนการเรยนร สจดเปลยนประเทศไทย” 6-8 พฤษภาคม 2557. ประเวศ วะส. แนวทางใหมในการพฒนาประเทศ สรางสมมาชพเตมพนท การมสมมาชพเตมพนทคอรากฐานของความรมเยนเปนสข. พมพ ครงท 1 2552 สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ประเวศ วะส. สสงคมแหงการเรยนร ปฏรปทางปญญา พาชาตออกจากวกฤต พมพครงท 2 สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สมชชาเครอขายปฏรปการศกษา. 2558. เราจะรวมกนเปลยนแปลง การศกษาไทย. สวรรณ พณตานนท. 2557. บรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน. เอกสารประกอบการประชมเวทระดมความคดเหนรวบรวมขอเสนอเพอการขบเคลอนปฏรปการศกษา กลมโรงเรยนสงกด อปท. หนา 33-37 สมชชาเครอขายปฏรปการศกษา. เวทสมชชาเครอขายปฏรปการศกษา วนท 24 เมษายน 2557 เอกสารประกอบการประชม หนา 132-133