รายงานฝึกงาน

รายงานฝกงานกระบวนการปฏบตงานการตรวจสอบบญชเจาหนเงนกยมธนาคาร

กรณศกษา บรษท เอกแซมเปล จวเวลร จ ากด

โดย

นางสาวกวสรา พรอมมล

รายงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา

บรหารธรกจบณฑต

สาขาการบญชบรหาร

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ.2555

รายงานฝกงานกระบวนการปฏบตงานการตรวจสอบบญชเจาหนเงนกยมธนาคาร

กรณศกษา บรษท เอกแซมเปล จวเวลร จ ากด

โดย


รายงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจบณฑต

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2555

บช.1

ชอ ....กวสรา..........................นามสกล........พรอมมล..............................ชอเลน.......มก......... E-mail …[email protected]……....... โทรศพท.....087-7407703................................ สถานทประกอบการ.......บรษท ทท ออดท จ ากด................................................................... ต าแหนงงาน 1......ตรวจสอบบญช....................................................................................................

2..................................................................................................................................... ขอคดหรอขอแนะน าส าหรบนองๆ .......พๆสอนงานเกง ใจดและคอยชวยเหลอดแลตลอด ใหงานท าเยอะมากๆ เหนอยมากๆ

แตสนกด ไดความรเยอะ และไดประสบการณใหมๆมากมาย................................................ ................................................................................................................................................

................................................................................................................................................ เหมาะสมใหนองฝกงานตอ ไมเหมาะสมใหนองฝกงานตอ

- 1 -

กตตกรรมประกาศ

การเขาฝกงานในสถานประกอบการจรงของหลกสตรบญชบรหาร เพอใหนสตไดรบ

ความรและประสบการณกอนทจะเขาท างานจรง และจากการศกษาฝกปฏบตงานในครงน ยงเปน

การเสรมสรางความรใหมนอกเหนอจากต าราทไดเรยนรในหองเรยน อกทงยงชวยฝกฝนใหขาพเจา

มความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมาย จงถอไดวา การฝกงานในครงนไดใหประโยชนแก

ขาพเจาเปนอยางมาก

จากการศกษาและการฝกปฏบตงานจรงท าใหทราบถงขนตอนการปฏบตงานการ

ตรวจสอบบญช ตงแตการตรวจสอบเอกสารหลกฐานตางๆจนถงการจดท างบการเงน นอกจากนยง

ไดเรยนรปญหาและอปสรรคตางๆในการท างานและหาวธการแกไขปญหา ทงนเอกสารทางบญช

เปนสงส าคญอยางมากในการตรวจสอบบญช ท าใหผจดท าเหนถงความส าคญของการศกษาบญช

เจาหนเงนกยมธนาคาร ขอขอบคณแหลงขอมลเวบไซตกรมพฒนาธรกจการคา และบรษท ทท

ออดท จ ากด ทท าใหผจดท าสามารถน าขอมลมาใชประกอบการจดท ารายงานจนส าเรจลลวงได

ดวยด

รายงานเลมนส าเรจไดดวยด ขอขอบคณครอบครวทใหการสนบสนนในเรองของการศกษา

อาจารยทกทานทประสทธประสาทวชา พๆบรษท ทท ออดท จ ากด ทดแลการฝกงาน ใหความร

และประสบการณใหมๆ และขอขอบคณอาจารยประจ าสาขาการบญชบรหารทกทาน ทไดให

ความร ค าแนะน าและการอบรมสงสอนในเรองความซอสตยสจรตทมความส าคญอยางมากใน

วชาชพบญช จนกระทงรายงานเลมนส าเรจ

ผจดท า

พฤษภาคม

- 2 -

ค าน า รายงานการฝกงานเลมน จดท าขนจากการศกษาและรวบรวมประสบการณการเรยนรจากการฝก ปฏบตงานเกยวกบการตรวจสอบบญช ตลอดชวงระยะเวลาวนท 19 มนาคม พ.ศ. 2555 ถง วนท 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 โดยวตถประสงคในการจดท ารายงานเลมนเพอเพมประสทธภาพในการเรยนรเพมเตมทนอกเหนอจากการเรยนรในหองเรยน และใชเปนแนวทางส าหรบผทสนใจตองการศกษาเกยวกบการตรวจสอบบญช ซงรายงานเลมนจดท าโดยการเรยบเรยงความรตางๆทไดรบจากการฝกปฏบตงานจรง ทงนทางผจดท าไดต งชอสมมตของบรษทในกรณศกษาขนมา เนองจากไมสามารถเปดเผยชอบรษททไดไปท าการศกษาปฏบตงานจรงได โดยในเนอหาของรายงานฝกงานเลมนจะกลาวถง วตถประสงคของการฝกงาน ความส าคญของการฝกงาน ประโยชนทไดรบจากการฝกงานประวตการบรหารและการด าเนนงานของหนวยงานบรษทสอบบญชทไดท าการศกษา ทฤษฎความรเกยวกบการกยมเงนจากธนาคาร อกทงกรณศกษาการตรวจสอบบญชเจาหนเงนกยมธนาคาร ทงนผจดท าหวงเปนอยางยงวา รายงานการฝกงานเลมนจะเปนประโยชนตอผทตองการศกษาและมความสนใจทางดานการตรวจสอบบญช และสามารถน าไปประยกตใชในการปฏบตงานเพอใหเกดประสทธภาพตอไปไดไมมากกนอย

จงขอขอบคณทกทานมา ณ โอกาสนดวย

ผจดท า


พฤษภาคม 2555

- 3 -

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ (1)

ค าน า (2)

สารบญ (3)

สารบญตาราง (7)

สารบญแผนภม (8)

สารบญภาพ (9)

บทท 1 บทน า

ความส าคญของการฝกงาน 1 วตถประสงคหลกของการฝกงาน 1 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจาการฝกงาน 2 บทท 2 การฝกงาน ณ บรษท ทท ออดท จ ากด สถานทตง 3 ประวต บรษท ทท ออดท จ ากด 4 ผลตภณฑของบรษท ทท ออดท จ ากด 8 กลมลกคาของบรษทฯ 8 งานทไดรบมอบหมาย 9 ประโยชนทไดรบจากการฝกงาน 11 ขอเสนอแนะ 11 ประเดนส าคญจากการฝกงานน าสรายงานการศกษา 11

- 4 -

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 3 เจาหนเงนกยมธนาคารและสญญาเชา

วตถประสงคของการศกษา 11

เจาหนเงนกยมธนาคาร 11

ขอคนพบจากการปฏบตการงานจรงเกยวกบ 14

วธการปฏบตงานการตรวจสอบเจาหนเงนกยมธนาคารและการ 14

แสดงขอมลในงบการเงน

ผลทไดรบจากการปฏบตจรง 28

สรป 28

ขอเสนอแนะ 29

บรรณานกรม 30

- 5 -

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 3 เอกสารอางองและสงอางอง ภาคผนวก

ภาคผนวก ก. มาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2552)

- 6 -

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1 งานทไดรบมอบหมาย 10

- 7 -

สารบญแผนภม

หนา แผนภมท

1 แผนผงองคกร 6

- 8 -

สารบญภาพ ภาพท หนา

1 ปายหนาส านกงาน 3

2 ดานหนาของส านกงาน 4

3 ตวอยางใบส าคญจายทเกยวกบเงนกยมธนาคาร 15

4 ตวอยางบญชแยกประเภทบญชเงนกยมธนาคาร 16

5 ตวอยางใบเสรจรบเงน-ใบแจงหกบญชจากธนาคาร ณ เดอนธนวาคม 17

6 ตวอยางหนงสอสญญาจ านองหองชดเปนประกน 18

7 ตวอยางขอตกลงตอทายสญญาจ านองหองชดเปนประกนหนา 1 19




11 ตวอยางงบทดลองบญชเงนกยมธนาคารทแสดงยอดยกไป 23

12 ตวอยางตารางค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ป 24

13 ตวอยางการแสดงรายการบญชเงนกยมธนาคารในหมายเหตประกอบงบการเงน 26

14 ตวอยางการแสดงรายการในงบการเงน 27

บทท 1

บทน ำ

ควำมส ำคญของกำรฝกงำน การด าเนนธรกจในปจจบนน ไมวาจะผบรหาร ผลงทน หรอแมแตผประกอบธรกจ ตางกมภาระหนาทในการบรหารจดการองคกรของตน เพอใหองคกรไดผลประกอบการทนาพอใจ และเพอใหบรรลเปาหมายขององคกร ดงนนขอมลทางบญชจงไดมความส าคญตอธรกจเปนอยางมาก เพราะการจดท าบญชจะเปนสงทชวยชวดความส าเรจในการด าเนนธรกจ เพราะจะท าใหกจการ ไดทราบถงผลการด าเนนงาน ฐานะทางการเงน และความมนคงของธรกจ ทงยงเปนประโยชนในการวางแผนและการตดสนใจใหกบผบรหาร ซงประเมนไดจากขอมลจากเหตการณในอดต อาจจะอยในรปของรายงานวเคราะหผลการด าเนนงาน ชวยใหผบรหารงานสามารถด าเนนการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน ชวยในการพยากรณเหตการณทคาดวาจะเกดในอนาคตไดอยางมความนาเชอมนสง และการทองคกรมระบบการบญชทด จะชวยใหกจการมระบบการควบคมภายในด สามารถปองกนการทจรตทอาจจะเกดขนได ดงนนการจดท าบญชอยางถกตอง จงถอไดวาเปนเรองส าคญอยางมากส าหรบธรกจในปจจบน และการตรวจสอบบญชกเปนอกหนงสงทส าคญทควรใหความส าคญ การตรวจสอบบญชทมประสทธภาพ จะสามารถใหความเชอมนแกผใชขอมลในงบการเงนไดอยางด

วตถประสงคของกำรศกษำ

1. เพอศกษาถงโครงสรางการบรหารงานของบรษท

2. เพอศกษาถงขนตอนและกระบวนการตรวจสอบบญช จนกระทงการออกงบการเงน

3. เพอศกษาระบบการท างานของบรษท

4. เพอศกษาการปฏบตงานของฝายตรวจสอบบญช

2

ประโยชนทไดรบจำกกำรศกษำ

1. ท าใหทราบถงรายละเอยดโครงสรางการบรหารงานของบรษท 2. ท าใหทราบถงขนตอนและกระบวนการตรวจสอบบญช และการออกงบการเงน

3. ท าใหทราบถงระบบการท างานของบรษท 4. ท าใหทราบถงกระบวนการปฏบตงานของฝายตรวจสอบบญช

บทท 2

การฝกงาน ณ บรษท ทท ออดท จ ากด

สถานทตง บรษท ทท ออดท จ ำกด ตงอยท 503 ถนนจรญสนทวงศ แขวงบำงออ เขตบำงพลด กรงเทพมหำนคร 10700

ภาพท 1 ปำยหนำส ำนกงำน

4

ภาพท 2 ดำนหนำของส ำนกงำน

ประวต บรษท ทท ออดท จ ากด

บรษท ทท ออดท จ ำกด เดมมชอวำ บรษท เคพเจ ออดท จ ำกด และมกำรไดจดทะเบยนเปลยนชอเปน บรษท ทท ออดท จ ำกด เมอวนท 30 เมษำยน 2551 ดวยทนจดทะเบยน 1,000,000 บำท ประกอบกจกำรใหบรกำรตรวจสอบบญช ดแลโดยผเชยวชำญทำงดำนกำรตรวจสอบบญชทมประสบกำรณ และควำมรอยำงแทจรง ด ำเนนงำนดวยควำมรบผดชอบเอำใจใสในงำนของลกคำ และถอจรรยำบรรณของวชำชพ โดยมผสอบบญชดงรำยนำมตอไปน

1. นำยไพโรจน คลงสน เลขทะเบยน 1064 2. นำยวฑร ภมเพง เลขทะเบยน 5186

3. นำยธนวฒน เอกอรญพงศ เลขทะเบยน 5465

4. นำยประเดมศกด ใจเพชร เลขทะเบยน 5496

5

5. นำยรฐภม นนทปถว เลขทะเบยน 5789

6. นำงสำวณฐฐณ รอดยอย เลขทะเบยน 7197 เรมด าเนนการ : วนท 29 กรกฎำคม 2548 ทะเบยนเลขท : 0105548098224 วนทจดทะเบยน : 29 กรกฎำคม 2548 ทตง : 503 ถนนจรญสนทวงศ แขวงบำงออ เขตบำงพลด กรงเทพมหำนคร 10700 วนท าการ : วนจนทร – ศกร เวลาท าการ : 8.30 -17.00 น. โทรศพท : 0-2885-4454 โทรสาร : 0-2885-5996 E-Mail : [email protected]

mailto:[email protected]

6

ผงการจดองคการและการบรหารจดการ

แผนภมท 1 แผนผงองคกร

คณะกรรมการ

กรรมการผจดการ

หวหนาฝาย

ตรวจสอบบญช

การบญชและ

การเงน

บรหารทวไป

เจาหนาทฝาย

ตรวจสอบบญช 1





7

คณะกรรมการ ก ำหนดนโยบำย กำรวำงแผน กำรจดองคกำร กำรควบคม กำรท ำกำรตดสนใจ กำรท ำควำมเขำใจกบเหตกำรณตำง ๆ ทเกยวของกบองคกำร และกำรออกแบบองคกำรใหเหมำะสมกบกำรเปลยนแปลงของสภำพแวดลอม กรรมการผจดการ ดแลควบคมกำรบรหำรงำนตำงๆภำยในองคกำร ใหบรรลตำมวตถประสงคของบรษท ผจดการฝายตรวจสอบบญช ท ำกำรตรวจสอบบญชใหกบลกคำ และเปนผตดตอประสำนงำนกบผสอบบญชรบอนญำต (Certified Public Accountant) บรหารทวไป ควบคมกำรจดสรรบคลำกรทมประสทธภำพเขำมำ รวมถงบรกำรจดสงเอกสำรใหกบลกคำ การบญชและการเงน ออกใบเสรจรบเงน ตดตำมทวงช ำระหน น ำเงนฝำกเขำธนำคำร เจาหนาทฝายตรวจสอบบญช 1 , 2 , 3 ท ำกำรตรวจสอบบญช

8

ผลตภณฑของบรษท ทท ออดท จ ากด

บรกำรหลกขององคกร คอ ใหบรกำรตรวจสอบบญชใหกบธรกจตำงๆ และมกำร

ใหบรกำรอนๆ โดยกำรจดฝกอบรม Continuing Professional Development (CPD) หรอกำรพฒนำ

วชำชพอยำงตอเนอง

กลมลกคาของบรษท ทท ออดท จ ากด

กลมลกคำของบรษทนน บรษทเปดกวำงในดำนกำรรบงำนจำกลกคำทกประเภท เชน

กจกำรประเภทซอมำขำยไป รบเหมำกอสรำง รบจำงท ำของ คำอสงหำรมทรพย น ำเขำ-สงออก

สนคำ เปนตน

9

งานทไดรบมอบหมาย

ล าดบ

ท การฝกปฏบต ค าอธบายวธการปฏบตงาน หมายเหต คณประโยชนทไดรบ หรอสง

ทไดเรยนรเพมเตมจากการศกษาในชนเรยน

1 ตรวจสอบบญชจำกในกระดำษ

ท ำกำร

ตรวจสอบบญชในกระดำษท ำกำรทกรำยกำร โดยตรวจสอบรำยกำรแยกประเภท

กบเอกสำรทำงบญช รวมทงสมตรวจรำยไดและคำใชจำยบำงรำยกำรทม

สำระส ำคญ

ไดเหนเอกสำรจรงและไดลงมอปฏบตจรง

ไดควำมรเกยวกบสญญำเชำซอรถยนตมำก

ขน

2 รำยกำรปรบปรง บนทกรำยกำรปรบปรงเพมเตม เมอมกำรบนทกบญชทผดพลำด เขำใจกำรท ำรำยกำรปรบปรงมำกขน

3 ค ำนวณภำษเงนไดนตบคคล ค ำนวณภำษเงนไดนตบคคลสนป 2554 เขำใจเกยวกบรำยกำรบวกกลบตำงๆ รวมถง

คำรบรองมำกขน

4 กำรจดท ำงบกำรเงนหลงกำร

ตรวจสอบบญช

จดท ำงบกำรเงน หมำยเหตประกอบงบกำรเงน หนำรำยงำนผตรวจสอบบญช เพอ

สงใหกรมสรรพำกร

ไดลงมอปฏบตจรงในกำรจดท ำงบกำรเงน

และทรำบถงรปแบบงบกำรเงน

5 แบบแจง ภ.ง.ด. 50 , บอจ.5 และ

สบช.3

กรอกขอมลลงในแบบแจง ภ.ง.ด. 50 (หนำ 8) บอจ.5 และสบช.3 ไดลงมอปฏบตจรงในกำรกรอกขอมล

10

ล าดบ

ท การฝกปฏบต ค าอธบายวธการปฏบตงาน หมายเหต คณประโยชนทไดรบ หรอสง

ทไดเรยนรเพมเตมจากการศกษาในชนเรยน

6 จดท ำใบรบรองผสอบบญช จดท ำใบรบรองงบกำรเงนใหกบผสอบบญช ทรำบถงวธกำรจดท ำใบรบรองงบกำรเงน

7 จดท ำใบแจงหน จดท ำใบแจงหนคำสอบบญช รวมถงใบเสรจรบเงน ทรำบถงวธกำรจดท ำใบแจงหนคำสอบบญช

และใบเสรจรบเงน

8 กำรจดเรยงเอกสำร จดเรยงเอกสำรตำงๆเขำแฟมใหเปนระเบยบเรยบรอย เรยนรกระบวนกำรจดเกบและเรยบเรยง

เอกสำรอยำงเปนระเบยบ

9 กระทบยอดเงนฝำกธนำคำร ตรวจสอบหำรำยกำรเงนฝำกธนำคำรทยงไมไดบนทกบญชและท ำกำรกระทบ

ยอด

ดรำยกำรฝำก/ถอนใน Bank Statement และ

ฝกกำรกระทบยอดเงนฝำกธนำคำร

ตารางท 1 งำนทไดรบมอบหมำย

11

ประโยชนทไดรบจากการฝกงาน

1.ไดรบควำมรเพมเตมจำกกำรฝกงำน ทนอกเหนอจำกกำรศกษำในชนเรยน

2.ไดเหนเอกสำรทำงบญชทใชจรงในทำงธรกจ

3.ไดลงมอปฏบตจรง ในเรองของกำรตรวจสอบบญช กำรจดท ำงบกำรเงน กำรกรอก

ภ.ง.ด.50 และอนๆในกระบวนกำรตรวจสอบบญช

4.ทรำบถงระบบกำรท ำงำนของฝำยตรวจสอบบญช

5.ทรำบถงวฒนธรรมขององคกรทไดเขำไปฝกงำน ควำมมน ำใจและกำรชวยเหลอซงกน

และกน

ขอเสนอแนะ

1.ควรรบพนกงำนใหมเพม เพรำะมจ ำนวนคนในฝำยตรวจสอบบญชนอยเกนไป

2. ควรจบเกบเอกสำรเพองำยตอกำรใชสอยใหยงมำกขน

3.อปกรณส ำนกงำนมประสทธภำพต ำ ควรน ำมำเปลยนใหม

ประเดนส าคญจากการฝกงานน าสรายงานการศกษา

จำกกำรทไดรบมอบหมำยในกำรท ำหนำทตรวจสอบบญช กำรกยมเงนธนำคำรเพอกำรนน

มควำมส ำคญอยำงมำก ซงไมเพยงแคกลมทำงธรกจ แตยงรวมถงบคคลทวไปทกยมเงนจำกธนำคำร

เพอน ำมำซอทรพยสนตำงๆ และโดยเฉพำะกบโลกธรกจนนยงมควำมจ ำเปนและแพรหลำยอยำง

มำก ท ำใหฝำยตรวจสอบตองใหควำมส ำคญกบเจำหนเงนกยมธนำคำรอยำงมำก เพรำะตองมกำร

ค ำนวณยอดช ำระในแตละงวด ดงนนจงมควำมนำสนใจอยำงมำกทจะท ำกำรศกษำ เพอใหทรำบถง

วธกำรตรวจสอบในแตละขนตอน รวมถงหลกฐำนทใชในกำรอำงองกำรตรวจสอบตำงๆ

บทท 3

เจาหนเงนกยมธนาคารและสญญาเชา

วตถประสงคของการศกษา

1.เพอใหทราบถงความหมายของเจาหนเงนกยมธนาคาร

2.เพอใหทราบถงวธการตรวจสอบเจาหนเงนกยมธนาคาร

3.เพอใหทราบถงเอกสารประกอบการตรวจสอบเจาหนเงนกยมธนาคาร

เจาหนเงนกยมธนาคาร

เจาหนเงนกยมธนาคาร ถอเปนหนสนของบรษท เปนเงนจ านวนหนงทกยมมา อาจเพอซอสนทรพยใดๆเขามา ซงตองท าการช าระในปนนๆ การมหนสนในระยะทครบก าหนดเปนชวงเวลายาวๆจะไมสงผลดตอการด าเนนธรกจ เพราะจะมรายจายทตองช าระเปนจ านวนมากในเรววนและอาจท าใหเกดปญหากระแสเงนสดได

การกยมเงนจากธนาคารพาณชยจะแบงออกเปน 3 ประเภทใหญ ดงน

1. การใหกดวยวธการเบกเกนบญช หรอการเบกเงนโอด (Overdraft Overdaw O/D) เมอลกคาไดท าการตดตอธนาคารเพอเปดวงเงนกเบกเกนบญช ธนาคารจะพจารณาปจจยหลายๆ ดาน เชน คณสมบตของลกคา หลกทรพยค าประกนความจ าเปนและวตถประสงคของการกยม และหลงจากนนจะเรมท าขอตกลงก าหนดจ านวนเงนสงสดทจะก หากเมอลกคาตองการใชเงนกโอด กสามารถท าการเบกเงนโดยใชเชคผานบญชกระแสรายวน ซงเบกไดหลายๆครง โดยตองไมเกนวงเงนทก าหนดไว (Line of Credit) ธนาคารจะท าการคดดอกเบยจากเงนตนนบแตวนทลกคาเบกเกนบญชไปเทาน น ซงเงนกยมประเภทนจะไมมก าหนดเวลาช าระคนทแนนอน และจ านวนเงนทลกคาน าฝากกบธนาคารอาจจะมากกวา นอยกวา หรอเทากบจ านวนเงนทเบกใชกได

12

2. การใหกยมแบบทมระยะเวลา (Loans) หมายถง การทธนาคารใหลกคาสามารถกยมเงนจ านวนหนงซงมก าหนดเวลาช าระคนทแนนอน โดยอาจจะช าระคนแคครงเดยวเตมจ านวน หรอจะผอนช าระเปนงวดๆ ทางธนาคารจะท าการคดดอกเบยตามอตราทไดตกลงกนไว ซงการกยมในลกษณะน จะมทงชนดทตองมหลกทรพยค าประกน และชนดทไมมหลกทรพยค าประกน ซงหลกทรพยทนยมน ามาใชค าประกนเงนกยม ซงไดแก ทดน อาคาร สงกอสราง หรออาจใชเงนฝากในบญช ทวไปธนาคารจะอนมตวงเงนกไดไมเกนรอยละ 80 ของราคาประเมนทรพยสนนน

3. การซอลดเชค ตวเงน และการซอลดเครองมอทางเครดต เปนการใหกยมระยะสนชนดหนง โดยปกตตวหรอเชคทขายใหกบธนาคารพาณชยจะมอายไมเกน 90 วน เมอผ กน าไปขายลดกบธนาคาร และธนาคารไดหกดอกเบยทเปนสวนลดออกแลว ผขอกจะสามารถรบเงนสทธทไดหลงหกสวนลดไปทนท โดยในการคดสวนลดจะขนอยกบวงเงนทลกคากยมไป จ านวนวนทไดมการกยมเงน และอตราสวนลด ซงจะสามารถกภายในวงเงนทธนาคารไดก าหนดไวตามความจ าเปนของผก และเมอเชคหรอตวใบใดทมการครบก าหนด ธนาคารจะเรยกเกบเงนจากผจายหรอผสลกหลง ซงถาไมสามารถเรยกเกบเงนได ผขอกจะเปนผรบผดชอบจ านวนหนดงกลาว

สญญาเชาซอ

สญญาเชา คอ สญญาซงเจาของทรพยสน เรยกวา "ผใหเชาซอ" เอาทรพยสนออกใหเชา และใหค ามนวา จะขายทรพยสนนน ตกเปนสทธแกผเชาซอ โดยมเงอนไขวา เมอผเชาซอไดช าระราคาเปนจ านวนเงนครบตามจ านวนครงทก าหนด ไวในสญญา

สรป สญญาเชาซอมลกษณะส าคญดงน

1. ผใหเชาซอ เอาทรพยสนออกใหเชา เพอใหบคคลอนเชาไปเพอใชหรอไดรบประโยชนจากทรพยสนทเชานน (สงเกต* มสญญาเชาทรพยปนอยดวย)

2. ผใหเชาซอใหค ามนวา จะขายทรพยสนนนแกผเชาซอ ตกเปนสทธแกผเชาซอผเชาซอปฏบตตามเงอนไขทก าหนดไวในสญญาครบถวน

13

เงอนไขของสญญาเชาซอ

คอการช าระราคาเปนจ านวนเงน ตามจ านวนครงทก าหนดไวในสญญา เชนท าสญญาซอเครองคอมพวเตอรและอปกรณครบชดเปนเงน 24,000บาท ก าหนดช าระ 12 เดอน ช าระงวดละ 2,400 บาท หากผเชาซอช าระเงนทกงวดจนครบ 12 เดอน ผเชาซอกไดกรรมสทธเชาซอไป

แบบของสญญาเชาซอ

กฎหมายก าหนดแบบของสญญาเชาซอไว คอ ตองท าเปนหนงสอ ท งการเชาซออสงหารมทรพย หรอสงหารมทรพย มฉะนนตก เปนโมฆะ

การระงบสญญาเชา

1. โดยการบอกเลกสญญาของผเชาซอ สญญาเชามลกษณะพเศษคอ ผเชาซอมสทธบอกเลกสญญาเชาซอในเวลาใดกได โดยการสงมอบทรพยสนคนยงผใหเชาซอ

2. โดยการบอกเลกสญญาของผใหเชาซอ มสาเหตการบอกเลก ดงน

2.1 เมอผเชาซอผดนด ไมใชเงน สองงวดตดตอกน และระยะการใชเงนไดพนก าหนดไปอกงวดหนงแลว ผใหเชาซอบอกเลกสญญาได

2.2 เมอผเชาซอท าผดสญญาในประเดนส าคญ เชาเชาซอรถยนต ผใหเชาหามน ารถยนตทเชาซอไปใหผทยงไมมใบขบขขบ หรอหามน ารถไปขบขตางจงหวด ใหขบขไดเฉพาะในกรงเทพมหานครเทานน ถาผเชาซอท าผดสญญา ผใหเชาซอมสทธ บอกเลกสญญาได

ผลของการบอกเลกสญญา

1. ผเชาซอตองคนทรพยสนแหงสญญาแกผใหเชาซอในสภาพด 2. ผใหเชาซอรบเงนทผเชาซอไดช าระมาแลวทงหมด

14

ขอคนพบจากการปฏบตการงานจรงเกยวกบเจาหนเงนกธนาคารและสญญาเชา

สงทคนพบเกยวกบการปฏบตงานจรงในการตรวจสอบการบญชเจาหนเงนกยมธนาคารซงไดมาจากการสงเกต รวมถงสอบถามจากหวหนาฝายตรวจสอบบญช ส านกงานสอบบญชทท ออดท จ ากด มดงน

1.การกยมเงนจากธนาคารเพอซอหองชดจะตองมหนงสอสญญาจ านองหองชดเปนประกน รวมทงขอตกลงตอทายสญญาจ านองหองชดเปนประกน โดยในสญญามขอมลเกยวกบทตงหองชด วนทท าสญญา ชอของบรษทซงเปนผจ านองและชอธนาคารซงเปนผรบจ านองรวมถงเลขประจ าตวประชาชนของทงสองฝาย จ านวนเงน และขอตกลงอนๆ

2.ในการตรวจสอบบญชเงนกยมธนาคารตองมใบเสรจรบเงน-ใบแจงหกบญชจากธนาคาร และหนงสอสญญาจ านองหองชดเปนประกนดงทกลาวไวขางตนแนบไวเปนหลกฐานในการตรวจสอบ

3.มการค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดช าระภายใน 1 ป เพอแสดงใหเหนถงยอดเงนช าระในแตละงวด จ านวนดอกเบยในแตละงวด และยอดคงเหลอ

วธการปฏบตงานการตรวจสอบเจาหนเงนกธนาคารและการแสดงขอมลในงบการเงน

วธการปฏบตงานในการตรวจสอบเงนกยมธนาคารจนกระทงแสดงรายการในงบการเงน มทงหมด 3 ขนตอน ดงตอไปน

1.รวบรวมเอกสารหลกฐานประกอบการตรวจสอบ

โดยท าการส าเนาเอกสาร ไดแก บญชแยกประเภทบญชเงนกยมธนาคาร, ใบส าคญจาย, ใบเสรจรบเงน-ใบแจงหกบญชจากธนาคาร, หนงสอสญญาจ านองหองชดเปนประกน, ขอตกลงตอทายสญญาจ านองหองชดเปนประกน และสญญากเงน เพอน ามาแนบเปนหลกฐานประกอบการตรวจสอบบญชเงนกยมธนาคาร และท าการตรวจสอบวาถกตองตามหลกฐานหรอไม

15

ภาพท 3 ตวอยางใบส าคญจายทเกยวกบเงนกยมธนาคาร

16

ภาพท 4 ตวอยางบญชแยกประเภทบญชเงนกยมธนาคาร

17

ภาพท 5 ตวอยางใบเสรจรบเงน-ใบแจงหกบญชจากธนาคาร ณ เดอนธนวาคม

18

ภาพท 6 ตวอยางหนงสอสญญาจ านองหองชดเปนประกน

19

ภาพท 7 ตวอยางขอตกลงตอทายสญญาจ านองหองชดเปนประกนหนา 1

20


21


22


23

2.ท าการค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ป

เมอท าการตรวจสอบจากตวเลขในงบทดลองกบเอกสารวาถกตองมความสมพนธกนจากนนฝายตรวจสอบบญชจะท า ตารางค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ป เพอท าการค านวณยอดคงเหลอในแตละงวด ในสวนของตารางค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ปน จะแสดงใหเหนถง อตราดอกเบย วนทท าการช าระ ยอดเงนทช าระ เงนตน ดอกเบยและยอดคงเหลอเมอช าระในแตละงวด ซงขอมลอตราดอกเบยและยอดเงนช าระทน ามาค านวณจะใชอตราดอกเบยจากเอกสาร ใบเสรจรบเงน-ใบแจงหกบญชจากธนาคารทไดกยมไว และยอดคงเหลอจะน ามาจากยอดยกไปของบญชเงนกยมธนาคาร

ภาพท 11 ตวอยางงบทดลองบญชเงนกยมธนาคารทแสดงยอดยกไป

24

ภาพท 12 ตวอยางตารางค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ป

EXAMPLE JEWELRY

ตารางค านวณดอกเบย 7.25 % (ธนาคารกรงเทพ)

ส าหรบงวด 1 ป สนสดวนท 31 ธนวาคม 2554

วนทช าระ ยอดเงนช าระ (ก

เพม) ดอกเบย ช าระเงนตน ยอดคงเหลอ

จ านวนวน

หมายเหต

16 ธ.ค. 54 2,721,903.71

16 ม.ค. 55 65,000.00 16,714.42 48,285.58 2,673,618.13 31

16 ก.พ. 55 65,000.00 16,417.91 48,582.09 2,625,036.05 31

16 ม.ค. 55 65,000.00 15,079.61 49,920.39 2,575,115.66 29

16 เม.ย. 55 65,000.00 15,813.04 49,186.96 2,525,928.70 31

16 พ.ค. 55 65,000.00 15,010.64 49,989.36 2,475,939.34 30

16 ม.ย. 55 65,000.00 15,204.03 49,795.97 2,426,143.37 31

16 ก.ค. 55 65,000.00 14,417.66 50,582.34 2,375,561.02 30

16 ส.ค. 55 65,000.00 14,587.63 50,412.37 2,325,148.66 31

16 ก.ย. 55 65,000.00 14,278.06 50,721.94 2,274,426.72 31

16 ต.ค. 55 65,000.00 13,516.06 51,483.94 2,222,942.78 30

16 พ.ย. 55 65,000.00 13,650.45 51,349.55 2,171,593.23 31

16 ธ.ค. 55 65,000.00 12,904.96 52,095.04 2,119,498.19 30

รวม 780,000.00 177,594.48 602,405.52 366

25

วธการค านวณ

ดอกเบย = ยอดคงเหลอ x อตราดอกเบย x จ านวนวน/366

= 2,721,903.71 x 7.25 % x 31/366

= 16,714.42

ช าระเงนตน = ยอดเงนช าระ (กเพม) – ดอกเบย

= 65,000.00 - 16,714.42

= 48,285.58

ยอดคงเหลอ = ยอดคงเหลอจากงวดกอนหนา – ช าระเงนตน

= 2,721,903.71 - 48,285.58

= 2,673,618.13

3.การแสดงรายการบญชเงนกยมธนาคารในงบการเงน

หลงจากทตรวจสอบเอกสารทงหมด รวมถงค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ป ซงหากมขอสงสยใดๆ ควรรบท าการสอบถามจากลกคาทนท เพอไมใหเกดความผดพลาดในการตรวจสอบบญช เพราะจะสงผลกระทบตอการจดท างบการเงนของกจการอกดวย เมอด าเนนการทง 2 ขนตอนเสรจสนแลว จากนนขนตอนตอไปคอ การจดท างบการเงน โดยการแสดงขอมลลงไปในสวนของหนสน ในการแสดงรายการขอมลบญชเงนกยมธนาคารนน สามารถท าไดโดยการแสดงรายการไวในเงนกยมระยะยาว-สทธ และในหมายเหตประกอบงบการเงน จะมการแสดงรายละเอยดของเงนกยมระยะยาว-สทธ วาประกอบดวยอะไรบาง ซงจะมการแสดงการค านวณออกมาใหเหนอยางชดเจน

26

ภาพท 13 ตวอยางการแสดงรายการบญชเงนกยมธนาคารในหมายเหตประกอบงบการเงน

จากภาพท 13 เงนกยมระยะยาวทถงก าหนดช าระภายในหนงป จ านวน 602,405.52 บาท น ามาจาก การค านวณยอดช าระเงนตนรวมทงป และน ามาแสดงในรายการเงนกยมระยะยาวทถงก าหนดช าระภายในหนงป หมวดหนสนหมนเวยนอกดวย และการแสดงรายการในงบการเงน ยอดเงนกยมระยะยาว-สทธ จะน ามาแสดงในรายการเงนกยมระยะยาว-สทธ ในสวนของหนสนหมนเวยน เพราะเปนดอกเบยทกยมส าหรบงวด 1 ป โดยในงบการเงน จะท าการเปรยบเทยบงบการเงนของปปจจบนคอ ป 2554 กบปกอนหนา คอป 2553 เพอใหรถงผลการด าเนนงานทแตกตางกนในแตละป จากภาพท 14 จะเหนไดวา บรษท เอกแซมเปล จวเวลร จ ากด ไมไดมการแสดงขอมล เงนกยมระยะยาว-สทธ ของป 2553 เนองจากวา ในปนนๆไมไดมการท าสญญาเชาซอใดๆ จงไมมตวเลขมาแสดงในงบการเงน

27

ภาพท 14 ตวอยางการแสดงรายการในงบการเงน

28

ผลทไดรบจากการปฏบตจรง

1.ท าใหทราบถงความหมายของเจาหนเงนกยมธนาคาร 2.ท าใหทราบถงวธการตรวจสอบเจาหนเงนกยมธนาคาร จนกระทงแสดงขอมลในงบ

การเงน 3.ท าใหทราบไดพบเจอเอกสารจรง และทราบถงขอมลในเอกสารประกอบการตรวจสอบ

เจาหนเงนกยมธนาคาร เชน หนงสอสญญาจ านองหองชดเปนประกน เปนตน 4.ไดประสบการณในการปฏบตงานตรวจสอบ รวมถงการแกปญญาเฉพาะหนาได 5.รจกสงเกตความผดปกตของขอมล เพอลดการเกดขอผดพลาด 6.เกดความรอบครอบในการปฏบตงาน และมความเปนระเบยบในการจดการงานตางๆ

สรป

เจาหนเงนกธนาคาร อยในหมวดหนสน ถอเปนหนสนของบรษท การกยมเงนธนาคารแบงออกเปนการใหกดวยวธการเบกเกนบญช หรอการเบกเงนโอด (Overdraft Overdaw O/D) การใหกยมแบบทมระยะเวลา และการซอลดเชค ตวเงน และการซอลดเครองมอทางเครดต

จากกรณศกษาการกยมเงนจากธนาคารเพอซอหองชด เมอปฏบตงานตรวจสอบบญชเจาหนเงนกธนาคารนน ฝายตรวจสอบตองหาเอกสารประกอบเพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบบญชดงกลาว หากทางลกคาไมไดแนบเอกสารมาดวย ทางฝายตรวจสอบตองตดตอสอบถามและขอเอกสารเหลานนดวยเพอเปนการยนยนถงความมอยจรง และท าการตรวจสอบรวมกบเอกสารตางๆ พรอมทงท าการค านวณหนสนระยะยาวถงก าหนดภายใน 1 ป ซงหากมขอสงสยใดๆ หรอสงเกตไดถงความผดปกต ตองตดตอสอบถามกบทางลกคาในทนท ตลอดจนแสดงรายการในงบการเงนใหถกตอง

29

ขอเสนอแนะ

วธการดงกลาวทง 3 ขนตอน จะท าใหมองเหนภาพรวมของลกษณะการท างานในการตรวจสอบบญชเจาหนเงนกยมธนาคาร ไดทราบถงวธการตรวจสอบขนแรกเรมจนกระทงขนตอนสดทายวามการปฏบตอยางไร หากเกดปญหา หรอพบขอผดพลาดควรปฏบตอยางไร รวมถงการแสดงรายการในงบการเงนประจ าป เพอน ามาเปดเผยใหกบนกลงทนภายนอก และจะเหนไดวาเอกสารประกอบการตรวจสอบทงหมดนนมความส าคญอยางมาก ซงไมสามารถขาดเอกสารได หากลกคาทไมไดสงเอกสารเหลานนประกอบการตรวจสอบ ฝายตรวจสอบควรตดตามทวงถามเอกสารเหลานนดวย เพอเปนการระวงการเกดขอผดพลาดในการตรวจสอบ ทอาจจะสงผลกระทบตอการปฏบตงานได ดงน นผตรวจสอบบญชควรมความละเอยดรอบคอบในการปฏบตงานตรวจสอบใหมาก

28

บรรณานกรม กเงนธนาคาร. http://guru.sanook.com/answer/read_question.php?q_id=4898[Online]. รายละเอยดนตบคคล. http://www.dbd.go.th/corpsearch/corpdetail.phtml?mfno1=a092003091017012029029090074084109015069&mftype=a089[Online].

สญญาเชา. http://school.obec.go.th/danmakhamtia/Eln/Social/9_sanya_web/sanya/chowsouc8.htm

http://school.obec.go.th/danmakhamtia/Eln/Social/9_sanya_web/sanya/chowsouc8.htm

ภาคผนวก ก.

มาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2552) หนา 1/24

มาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2552)

เรอง

สญญาเชา

คาแถลงการณ

มาตรฐานการบญชฉบบนเปนไปตามเกณฑทกาหนดขนโดยมาตรฐานการบญชระหวางประเทศฉบบท 17 เรอง สญญาเชา พ.ศ. 2552 ซงเปนการแกไขของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชระหวางประเทศทสนสดในวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2551 (IAS 17: Leases (Bound volume 2009))

การปฏบตในชวงเปลยนแปลงมาตรฐานการบญช มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการรบรรายไดดอกเบยดวยวธอตราดอกเบยทแทจรง (ยอดเงนตนคงคางคณดวยอตราดอกเบยตามนยของสญญาเชา) โดยใชวธปรบยอนหลง อยางไรกตาม กจการทมสญญาเชาคงเหลออยกอนวนท 1 มกราคม 2551 กจการจะใชมลคาตามบญชคงเหลอ ณ วนบงคบใชเปนยอดเรมตนในการตดบญชตามวธอตราดอกเบยทแทจรงตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชฉบบนโดยไมใชวธปรบยอนหลงกได อนง สาหรบในกรณทกจการซงมสญญาเชาซอคงเหลออยกอนวนทมาตรฐานการบญชฉบบนมผลบงคบใชและไดใชวธผลรวมตวเลขในการคานวณดอกเบยรบ กจการสามารถใชวธดงกลาวไดตอไปจนกวาสญญาเชาซอคงเหลอทยกมานนสนสดลง ทงน สญญาเชาซอคงเหลอทยกมาตองเปนสญญาเชาซอทมระยะเวลาสน (3-4 ป) และกจการตองเปดเผยขอมลของสญญาเชาซอทยกมาแยกจากสญญาเชาซอใหมใหชดเจน


สารบญ

ยอหนาทคานาวตถประสงค 1ขอบเขต 2-3คานยาม 4-6การจาแนกประเภทของสญญาเชา 7-19สญญาเชาในงบการเงนของผเชา 20-35สญญาเชาการเงน 20-32

การรบรเรมแรก 20-24การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก 25-30การเปดเผยขอมล 31-32

สญญาเชาดาเนนงาน 33-35การเปดเผยขอมล 35

สญญาเชาในงบการเงนของผใหเชา 36-57สญญาเชาการเงน 36-48

การรบรเรมแรก 36-38การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก 39-46การเปดเผยขอมล 47-48

สญญาเชาดาเนนงาน 49-57การเปดเผยขอมล 56-57

การขายและเชากลบคน 58-66การปฏบตในชวงเปลยนแปลง 67-68วนถอปฏบต 69การยกเลกมาตรฐานการบญชฉบบเดม 70แนวทางปฏบต


คานามาตรฐานการบญชฉบบนใชแทนมาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2550) โดยมเนอหาสาระไมแตกตางจากมาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2550)

มาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2550) ใชแทนมาตรฐานการบญช ฉบบท 7 เรอง การบญชเกยวกบการเชาซอ-ทางดานผให เชาซอ และฉบบท 29 เรอง การบญชสาหรบสญญาเชา มาตรฐานการบญชฉบบปรบปรง 2550 ใหถอปฏบตกบงบการเงนสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 มกราคม 2551 เปนตนไป ซงมการเปลยนแปลงทสาคญจากมาตรฐานการบญชฉบบเดม ดงน

1. สญญาเชาตามมาตรฐานการบญชฉบบเดม หมายถง สญญาหรอขอตกลงทผใหเชาโอนสทธการใชสนทรพยใหแกผเชาโดยไดรบคาเชาเปนผลตอบแทนสาหรบชวงระยะเวลาหนง มาตรฐานการบญชฉบบนดดแปลงคานยามโดยใชคาวา “คาตอบแทนซงอาจไดรบชาระในงวดเดยวหรอหลายงวด” แทนคาวา “คาเชา”

2. ในการจาแนกสญญาเชา มาตรฐานการบญชฉบบเดมไดใหตวอยางของสถานการณซงตามปกตจะทาใหสญญาเชาตองจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนไวสขอ มาตรฐานการบญชฉบบนไดเพมสถานการณเพอชวยในการจาแนกสญญาเชาอกหนงขอ และขอบงชอกสามขอ

3. มาตรฐานการบญชฉบบเดมใชคาวา “อายการใหประโยชนของสนทรพย” ในตวอยางของสถานการณทระบในยอหนาท 10.3 เพอนามาเปรยบเทยบกบอายสญญาเชาในการจาแนกประเภทสญญาเชามาตรฐานการบญชฉบบนใชคาวา “อายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจ” ซงทาใหกจการตองพจารณาวาผใชสนทรพยอาจมมากกวาหนงราย

4. มาตรฐานการบญชฉบบเดมกาหนดใหเปดเผยขอมลสาหรบคาเชาทอาจเกดขน แตไมไดใหขอกาหนดทชดเจนวากจการตองรวมคาเชาทอาจเกดขนในการคานวณจานวนเงนขนตาทตองจายหรอไมมาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการไมตองนาคาเชาทอาจเกดขน มารวมในการคานวณจานวนเงนขนตาทตองจาย

5. ตนทนทางตรงเมอเรมแรกของผเชาและผใหเชา

มาตรฐานการบญชฉบบนไดเพมคานยามเกยวกบตนทนทางตรงเมอเรมแรกใหชดเจนขน มาตรฐานการบญชฉบบเดมไมไดใหขอกาหนดทชดเจนเกยวกบการปฏบตทางบญชสาหรบ

ตนทนทางตรงเมอเรมแรกทเกดกบผเชา มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหรวมตนทนทางตรงเมอเรมแรกทเกดกบผเชาเปนสวนหนงของจานวนทรบรเปนสนทรพยภายใตสญญาเชาการเงนนน

มาตรฐานการบญชฉบบเดมไดใหขอกาหนดเกยวกบการปฏบตทางบญชสาหรบตนทนทางตรงเมอเรมแรกทเกดกบผใหเชาโดยจะบนทกเปนคาใชจายทนท หรอปนสวนไปหกจากรายไดทางการเงนนนตลอดอายสญญาเชาการเงนกได แตมาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหรวมตนทนทางตรงเมอเรมแรกเปนสวนหนงของลกหนตามสญญาเชาการเงน


6. มาตรฐานการบญชฉบบเดมอนญาตใหผใหเชาใชวธปนสวนรายไดทางการเงน โดยรบรรายไดตามอตราคงทในแตละงวดซงคานวณตามจานวนในขอใดขอหนงตอไปน6.1. เงนลงทนสทธของผใหเชาทยงไมไดรบตามสญญาเชาการเงน6.2. เงนสดลงทนสทธของผใหเชาทยงไมไดรบตามสญญาเชาการเงนมาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหผใหเชารบรรายไดทางการเงนทสะทอนถงอตราผลตอบแทนคงทในแตละงวด ซงคานวณจากขอ 6.1 เทานน

7. มาตรฐานการบญชฉบบนอางถงมาตรฐานการบญช ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552) เรอง การดอยคาของสนทรพย เพอใหแนวทางปฏบตเกยวกบการประเมนการดอยคาของสนทรพยเมอจาเปนซงมาตรฐานการบญชฉบบเดมไมไดกลาวถง

8. มาตรฐานการบญชฉบบนเนนขอกาหนดเกยวกบการเปดเผยขอมลสาหรบสญญาเชาการเงนและสญญาเชาดาเนนงานทงทางดานผเชาและผใหเชา และกาหนดใหเปดเผยขอมลเพมเตม ดงตอไปน8.1. ผเชาตองเปดเผยการกระทบยอดระหวางจานวนเงนขนตาทตองจายทงสนกบมลคา

ปจจบนของหนสนตามสญญาเชาสาหรบระยะเวลาสามชวง คอ ระยะเวลาทไมเกนหนงประยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป และระยะเวลาทเกนหาป

8.2. ผใหเชาตองเปดเผยการกระทบยอดระหวางผลรวมของเงนลงทนขนตนตามสญญาเชากบมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทลกหนตองจายตามสญญาเชาสาหรบระยะเวลาสามชวง คอ ระยะเวลาทไมเกนหนงป ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป และระยะเวลาทเกนหาป

8.3. จานวนเงนขนตาทคาดวาจะไดรบในอนาคตจากการเชาชวงทบอกเลกไมได ณ วนทในงบดล8.4. คาเผอหนสงสยจะสญสาหรบลกหนจานวนเงนขนตาทตองจายตามสญญาเชาทคาดวาจะ

เกบไมได8.5. ผใหเชาตองเปดเผยคาเชาทอาจเกดขนทรบรในงบกาไรขาดทนสาหรบงวด

9. มาตรฐานการบญชฉบบนไดใหรายละเอยดเกยวกบการขายและเชากลบคน โดยเฉพาะการเชากลบคนทเปนสญญาเชาดาเนนงานซงประกอบดวยขอกาหนดสาหรบสถานการณตางๆ โดยใหขนอยกบราคาขาย มลคายตธรรมของสนทรพย และมลคาตามบญชของสนทรพย และยงไดใหตวอยางเพมเตมในภาคผนวกเพอชวยในการตความขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการบญช

10. มาตรฐานการบญชฉบบเดม (ฉบบท 7 เรอง การบญชเกยวกบการเชาซอ-ทางดานผใหเชาซอ) ไมไดใหขอกาหนดเกยวกบวธปฏบตทางบญชทางดานผเชาซอ มาตรฐานการบญชฉบบนไดกาหนดใหสญญาเชาซอเปนสญญาเชาการเงน และใหแนวปฏบตทางบญชทงทางดานผเชาและผใหเชา

11. มาตรฐานการบญชฉบบเดมไดกาหนดใหการเชาทดนและอาคารตองจดประเภทเปนสญญาเชาดาเนนงานหรอสญญาเชาการเงนแลวแตกรณ แตไมไดกาหนดการปฏบตเกยวกบการแยกองคประกอบของทดนและอาคาร รวมถงการวดคาขององคประกอบนน แตมาตรฐานการบญชฉบบนไดกาหนดรายละเอยดเพมเตมเกยวกบการแยกองคประกอบของทดนและอาคาร รวมทง


การวดมลคาขององคประกอบทดนและอาคารใหชดเจนขนเพอวตถประสงคในการจดประเภทสญญาเชา

มาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2552) เรอง สญญาเชา

วตถประสงค1. มาตรฐานการบญชฉบบนมวตถประสงคเพอกาหนดนโยบายการบญชและการเปดเผยขอมลท

เหมาะสมทงทางดานผเชาและผใหเชา เพอนาไปปฏบตกบสญญาเชาการเงนและสญญาเชาดาเนนงาน

ขอบเขต2. มาตรฐานการบญชฉบบนใหถอปฏบตกบการบญชสาหรบสญญาเชาทกรายการ ยกเวนรายการ

ตอไปน2.1. สญญาเชาเพอการสารวจหรอการใช ทรพยากรแร นามน กาซธรรมชาต และ

ทรพยากรอนทคลายกน ซงไมสามารถสรางขนใหมได 2.2. ขอตกลงในการใหใชสทธของรายการประเภทฟลมภาพยนตร การบนทกวดทศน ละคร

บทประพนธ สทธบตร และลขสทธอยางไรกตาม มาตรฐานการบญชฉบบนไมใชกบการวดมลคาของรายการตอไปน2.3. อสงหารมทรพยทผเชาถอครองอยและบนทกเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน

(มาตรฐานการบญช ฉบบท 40 (ปรบปรง 2552) เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน)2.4. อสงหารมทรพยเพอการลงทนทผใหเชาบนทกเปนสญญาเชาดาเนนงาน (มาตรฐาน

การบญชฉบบท 40 (ปรบปรง 2552) เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน)2.5. สนทรพยชวภาพทผเชาถอครองภายใตสญญาเชาการเงน (มาตรฐานการบญชฉบบท 41

เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช))2.6. สนทรพยชวภาพทผใหเชาบนทกเปนสญญาเชาดาเนนงาน (มาตรฐานการบญช

ฉบบท 41 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช))

3. มาตรฐานการบญชฉบบนใหถอปฏบตกบขอตกลงทมการโอนสทธการใชสนทรพย แมวาผใหเชายงคงใหบรการสวนใหญในการดาเนนงานหรอซอมบารงสนทรพยเหลานน ในทางกลบกน มาตรฐานการบญช

มาตรฐานการบญชฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1-70 และภาคผนวก ทกยอหนามความสาคญเทากนและมาตรฐานการบญชฉบบนตองอานโดยคานงถงขอกาหนดของแมบทการบญช ในกรณทไมไดให แนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหกจการถอปฏบตตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญช ฉบบท 8 (ปรบปรง 2552) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด


ฉบบนไมตองนามาถอปฏบตกบขอตกลงในการใหบรการทไมไดโอนสทธการใชสนทรพยจากคสญญาฝายหนงไปยงคสญญาอกฝายหนง

คานยาม

4. คาศพททใชในมาตรฐานการบญชฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

สญญาเชา หมายถง สญญาหรอขอตกลงทผใหเชาใหสทธแกผเชาในการใชสนทรพยสาหรบชวงเวลาทตกลงกนเพอแลกเปลยนกบคาตอบแทน ซงไดรบชาระในงวดเดยวหรอหลายงวด

สญญาเชาการเงน หมายถง สญญาเช าท ท า ให เกดการโอนความเส ย งและผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยใหแกผเชา ไมวาในทสดการโอนกรรมสทธจะเกดขนหรอไม

สญญาเชาดาเนนงาน หมายถง สญญาเชาทมใชสญญาเชาการเงน

สญญาเชาทบอกเลกไมได

หมายถง สญญาเชาทจะบอกเลกไมไดเวนแตจะเปนไปตามเงอนไขขอใดขอหนงตอไปน 1) เมอเกดเหตการณบางอยางซงโอกาสทจะเกดขน

นอยมาก2) เมอไดรบความยนยอมจากผใหเชา3) เมอผเชาทาสญญาเชาใหมกบผใหเชารายเดม

เพอเชาสนทรพยเดมหรอสนทรพยทเทยบเทาของเดม

4) เมอผเชาตองจายเงนเพมโดยท ณ วนเรมตนสญญาเชาเปนท เชอถอไดอยางสมเหตผลวาสญญาเชาจะดาเนนไปอยางตอเนอง

วนเรมตนของสญญาเชา หมายถง วนททาสญญาเชาหรอวนทคสญญาไดตกลงตามเงอนไขหลกของสญญาเชา แลวแตวนใดจะเกดขนกอน ซง ณ วนน1) สญญาเช าจะถกจดประเภทเปนสญญาเช า

ดาเนนงานหรอสญญาเชาการเงน2) ในกรณของสญญาเชาการเงน กจการตองกาหนด

จานวนเงนทจะตองรบร ณ วนทสญญาเชาเรมมผล

ว นท สญญา เช า เ ร ม หมายถง วนทผเชาสามารถใชสทธตามสญญาเชาในสนทรพยท


มผล เชา ซ งคอวนรบร รายการเรมแรกตามสญญาเชา(เชน การรบรสนทรพย หนสน รายได หรอคาใชจาย อนเปนผลมาจากสญญาเชา)

อายสญญาเชา หมายถง ระยะเวลาเชาสนทรพยทผเชาทาสญญาทบอกเลกไมได ทงนใหรวมถงระยะเวลาทผเชามสทธทจะเลอกตออายสญญาเชาสนทรพยนนออกไปอก ไมวาจะมการจายเงนเพมอกหรอไม หาก ณ วนเรมตนของสญญาเชาสามารถเชอไดอยางสมเหตสมผลวาผ เชาจะเลอกใชสทธเพอตออายสญญาเชา

จ าน วน เ ง นข นต า ท ตองจาย

หมายถง จานวนเงนทผเชาตองจายตลอดอายสญญาเชา รวมกบรายการดงตอไปน1) ทางดานผเชา – จานวนเงนทผเชาหรอบคคล

ท เกยวของกบผเชาประกนมลคาคงเหลอใหกบผใหเชา หรอ

2) ทางดานผใหเชา – มลคาคงเหลอทไดรบประกนจากผ เชาหรอบคคลทเกยวของกบผเชา หรอบคคลทสามทไมเกยวของกบผใหเชาและมฐานะการเงนทสามารถใหการประกนแกผใหเชาได

จานวนเงนขนตาทตองจายนไมรวมถงคาเชาทอาจเกดขน ตนทนการใหบรการ และภาษทผใหเชาจายและเรยกคนไดจากผเชา

อยางไรกตาม ณ วนเรมตนของสญญาเชา ถาผเชามสทธทจะเลอกซอสนทรพยดวยราคาทคาดวาจะตากวามลคายตธรรมอยางเปนสาระสาคญ ณ วนทสามารถใชสทธเลอกดงกลาวและเชอไดอยางสมเหตสมผลวา ผเชาจะใชสทธเลอกนน ในกรณนจานวนเงนขนตาทตองจายประกอบดวยจานวนเงนขนตาทตองจายตลอดอายของสญญาเชาจนถงวนทคาดวาจะใชสทธเลอกซอและจานวนเงนทตองจายเมอใชสทธเลอกซอสนทรพยทเชาดวย

มลคายตธรรม หมายถง จานวนเงนทผซอและผขายตกลงแลกเปลยนสนทรพยหรอจายชาระหนกนในขณะททงสองฝายมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยน และสามารถตอรอง


ราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของผทไมมความเกยวของกน

อายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจ

หมายถง ขอใดขอหนงตอไปน1) ระยะเวลาทคาดวาสนทรพยจะใหประโยชนเชง

เศรษฐกจกบผใชรายเดยวหรอหลายราย 2) จานวนผลผลตหรอจานวนหนวยในลกษณะอนท

คลายคลงกนซงผใชรายเดยวหรอหลายรายคาดวาจะไดรบจากการใชสนทรพย

อายการใหประโยชน หมายถง ระยะเวลาทเหลออยโดยประมาณนบจากวนทสญญาเชาเรมมผล ซงกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจจากสนทรพย โดยไมคานงถงอายสญญาเชา

มลคาคงเหลอทไดรบการประกน

หมายถง 1) ทางดานผเชา-สวนของมลคาคงเหลอทผเชาหรอบคคลทเกยวของกบผเชารบประกนทจะจายใหแกผใหเชา (จานวนทรบประกนคอ จานวนเงนสงสดทจะตองจายไมวาในกรณใดกตาม) และ

2) ทางดานผใหเชา-สวนของมลคาคงเหลอทผเชาหรอบคคลทสามรบประกนทจะจายใหแกผใหเชาบคคลทสามทรบประกนนตองไมเกยวของกบผใหเชาและบคคลดงกลาวตองมความสามารถทางการเงนทจะรบผดชอบตอภาระผกพนทรบประกนไว

มลคาคงเหลอทไมไดรบการประกน

หมายถง สวนของมลคาคงเหลอของสนทรพยทใหเชา ซงผใหเชาอาจไมไดรบคน หรอสวนของมลคาคงเหลอของสนทรพยทใหเชา ซงไดรบการประกนจากบคคลทเกยวของกบผใหเชาเทานน

ตนทนทางตรงเรมแรก หมายถง ตนทนสวนเพมทเกดขนโดยตรงจากการตอรองและ การทาสญญาเชา ตนทนดงกลาวนไมรวมถงตนทนในสวนของผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนาย

เงนลงทนขนตนตามสญญาเชา

หมายถง ผลรวมของจานวนเงนขนตาทตองจายใหกบผใหเชาตามสญญาเชาการเงนกบมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนใหกบผใหเชา

เ ง นลงท นส ทธ ต ามสญญาเชา

หมายถง เงนลงทนขนตนตามสญญาเชาคดลดดวยอตราดอกเบยตามนยของสญญาเชา

รายไดทางการเงนรอ หมายถง ผลตางระหวางเงนลงทนขนตนตามสญญาเชากบเงนลงทนสทธตามสญญาเชา


การรบร

อตราดอกเบยตามนยของสญญาเชา

หมายถง อตราคดลด ณ วนเรมตนสญญาเชาททาใหผลรวมของมลคาปจจบนของ 1) จานวนเงนขนตาทตองจายและ 2) มลคาคงเหลอทไมไดรบการประกน มจานวน

เทากบผลรวมของ 3) มลคายตธรรมของสนทรพยทใหเชาและ 4) ตนทนทางตรงเรมแรกของผใหเชา

อตราดอกเบยเงนกยมสวนเพมของผเชา

หมายถง อตราดอกเบยทผ เชาจะตองจายตามสญญาเชาทคลายคลงกน หรอถาไมสามารถกาหนดอตรานนไดจงใหใชอตราดอกเบยทผเชาจะตองจาย ณ วนเรมตนของสญญาเชาในการกยมเงนทมระยะเวลาและการคาประกนคลายคลงกบทระบไวในสญญาเชาเพอซอสนทรพยนน

คาเชาทอาจเกดขน หมายถง สวนของจานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาซงไมไดกาหนดไวอยางคงทตามระยะเวลาทผ านไปแตกาหนดใหขนอยกบปจจยอน เชน อตรารอยละของยอดขาย ปรมาณการใช ดชนราคาในอนาคต หรออตราดอกเบยในตลาดในอนาคต

5. ในชวงระยะเวลานบจากวนเรมตนทาสญญาเชาถงวนทสญญาเชาเรมมผลบงคบใช สญญาเชาหรอขอผกพนนนอาจมขอกาหนดใหมการปรบปรงจานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาได เชน ในกรณของการเปลยนแปลงตนทนการกอสรางหรอตนทนการไดมาของสนทรพยทเชา การปรบราคาตามระดบดชนราคาทเปลยนไป หรอตนทนทางการเงนของผใหเชาทเปลยนไป ในกรณเชนน มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหจานวนเงนทมการเปลยนแปลงนนถอวาเกดขน ณ วนเรมตนทาสญญาเชา

6. สญญาเชาตามคานยามรวมถง สญญาเชาสนทรพยทผเชามสทธทจะไดรบกรรมสทธในสนทรพยทเชาเมอผเชาปฏบตตามเงอนไขทตกลงกน สญญาเชาดงกลาวในบางครงเรยกวา สญญาเชาซอ

การจาแนกประเภทของสญญาเชา

7. มาตรฐานการบญชฉบบนกาหนดใหกจการจดประเภทสญญาเชาโดยพจารณาถงขอบเขตของความเสยงและผลตอบแทนทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชาวาตกอยกบผเชาหรอผใหเชาความเสยงดงกลาวรวมถง โอกาสทจะเกดความสญเสยจากกาลงการผลตทไมไดใช หรอจากวทยาการ ทลาสมย และจากความผนผวนของผลตอบแทนทเกดจากการเปลยนแปลงสถานการณ


ทางเศรษฐกจ ผลตอบแทนดงกลาวอาจรวมถง การคาดการณวาการดาเนนงานจะมกาไรตลอดอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจของสนทรพย และการคาดการณวาจะมผลกาไรจากราคาทเพมขนหรอจากมลคาคงเหลอทจะไดรบ

8. กจการตองจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนหากสญญานนโอนความเสยงและผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยไปใหแกผเชาและตองจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาดาเนนงานหากสญญานนไมไดโอนความเสยงหรอผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยไปใหแกผเชา

9. เนองจากรายการบญชระหวางผเชาและผใหเชาเปนไปตามขอตกลงรวมในสญญาเชา จงเปนการเหมาะสมทจะยดถอคานยามอยางเดยวกนมาใชอยางสมาเสมอ แตในบางครงการนาคานยามตางๆมาใชกบสถานการณของคสญญาทงสองฝายทแตกตางกน อาจทาใหผเชาและผใหเชาจดประเภทสญญาเชาแตกตางกนแมวาจะเปนสญญาเดยวกน ตวอยางเชน กรณทผใหเชาไดรบประโยชนจากมลคาคงเหลอทไดรบการคาประกนจากบคคลทไมเกยวของกบผเชา

10. ในการจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาดาเนนงาน กจการตองพจารณาถงเนอหาของรายการมากกวารปแบบตามสญญา1 ตามปกต กจการตองจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนหากสญญานนทาใหเกดสถานการณตอไปนอยางนอยหนงสถานการณ10.1. สญญาเชาโอนความเปนเจาของในสนทรพยใหแกผเชาเมอสนสดระยะเวลาของสญญาเชา10.2. ผเชามสทธเลอกซอสนทรพยดวยราคาทตากวามลคายตธรรม ณ วนทสทธเลอกเกดขน โดย

ราคาตามสทธเลอกนนมจานวนตากวามลคายตธรรมของสนทรพยมากเพยงพอทจะทาใหเกดความแนใจอยางสมเหตสมผล ณ วนเรมตนของสญญาเชาวาผเชาจะใชสทธเลอกซอสนทรพยนน

10.3. ระยะเวลาของสญญาเชาครอบคลมอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจสวนใหญของสนทรพย แมวาจะไมมการโอนกรรมสทธเกดขน

10.4. ณ วนเรมตนของสญญาเชา มลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทตองจายมจานวนเทากบหรอเกอบเทากบมลคายตธรรมของสนทรพยทเชา

10.5. สนทรพยท เชามลกษณะเฉพาะจนกระทงมผเชาเพยงผเดยวทสามารถใชสนทรพยนนโดยไมจาเปนตองนาสนทรพยดงกลาวมาทาการดดแปลงทสาคญ

11. ขอบงชถงสถานการณใดสถานการณหนงหรอหลายสถานการณรวมกนททาใหสามารถจดสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนได มดงตอไปน11.1. หากผเชาสามารถยกเลกสญญาเชาได และผเชาเปนผรบผดชอบผลเสยหายทเกดกบผใหเชา

เนองจากการยกเลกนน11.2. ผเชาเปนผทไดรบผลกาไรหรอผลขาดทนจากการผนผวนของมลคายตธรรมของมลคา

คงเหลอ (ตวอยางเชน มลคายตธรรมของมลคาคงเหลอทอยในรปของคาเชาทผใหเชาลดให

1 ดการตความมาตรฐานการบญช เรอง การประเมนเนอหาสญญาเชาททาขนตามรปแบบของกฎหมาย (เมอมการ

ประกาศใช)1


ซงรวมแลวมจานวนเทากบสวนใหญของจานวนทไดรบจากการขายมลคาคงเหลอณ วนสนสดสญญาเชา)

11.3. ผเชาสามารถตอสญญาเชาครงทสองดวยการจายคาเชาทมจานวนตากวาคาเชาในตลาดอยางเปนนยสาคญ

12. ตวอยางและขอบงชในยอหนา 10 และ 11 ไมถอเปนขอยตในการจดประเภทสญญาเชาใหเปนสญญาเชาการเงน ถาเปนทแนชดวายงมลกษณะอนทแสดงใหเหนวามไดมการโอนความเสยงและผลตอบแทนทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชา สญญาเชานนตองจดประเภทเปนสญญาเชาดาเนนงาน ตวอยางเชน ณ วนสนสดสญญาเชาไดมการโอนกรรมสทธในสนทรพยทเชาโดยมการจายคาตอบแทนซงมจานวนเทากบมลคายตธรรมของสนทรพยทเชา หรออกตวอยางหนงคอ มการจายคาเชาทไมกาหนดแนนอน (คาเชาทอาจเกดขน) อนเปนผลใหผเชามไดรบโอนความเสยงและผลตอบแทนทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชา

13. การจดประเภทสญญาเชาตองทา ณ วนเรมตนสญญาเชา หาก ณ เวลาใดเวลาหนง ผเชาและผใหเชา ตกลงทจะเปลยนเงอนไขในสญญาเชา (ทไมใชการตออายสญญาเชา) ในลกษณะททาใหการจดประเภทสญญาเชาแตกตางไปจากเดมตามเงอนไขทระบไวในยอหนา 7 ถง 12 และหากเงอนไขทเปลยนแปลงไปนนมผลกระทบตงแตวนเรมตนของสญญาเชา ขอตกลงทมการแกไขถอเปนขอตกลงใหมตลอดอายสญญาเชา อยางไรกตาม การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช (ตวอยางเชนการเปลยนแปลงประมาณการของอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจหรอมลคาคงเหลอของสนทรพยทเชา) หรอการเปลยนแปลงในสถานการณ (ตวอยางเชน ผเชาผดสญญา) ไมทาใหตองมการจดประเภทสญญาเชาใหมตามวตถประสงคทางการบญช

14. การเชาทดนและอาคารตามสญญาเชาตองจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาดาเนนงานในลกษณะเดยวกบการจดประเภทสญญาเชาสาหรบสนทรพยอน อยางไรกตาม ทดนมลกษณะพเศษคอ ตามปกตจะมอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจไมจากดหากคาดวาจะไมตองโอนกรรมสทธในทดนไปใหผเชา ณ วนสนสดสญญาเชา ผเชาจะไมไดรบความเสยงและผลตอบแทนของความเปนเจาของทงหมดหรอเกอบทงหมด ในกรณเชนน สญญาเชาทดนจะถอเปนสญญาเชาดาเนนงาน ดงนน จานวนเงนทจายเมอเขาทาสญญาเชาหรอการไดสทธการเชาซงเปนสญญาเชาดาเนนงาน จงถอเปนการจายคาเชาลวงหนาซงตองตดจาหนายตลอดอายสญญาเชาตามรปแบบของประโยชนทไดรบ

15. เพอวตถประสงคในการจดประเภทสญญาเชา องคประกอบของทดนและอาคารทเกดจากสญญาเชาจะพจารณาแยกจากกน ถากรรมสทธขององคประกอบทงสองจะตองโอนไปใหผเชาเมอสนสดสญญาเชาสญญาเชานนตองจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนไมวาจะไดมการทาเปนสญญาเดยวหรอแยกเปนสองสญญา เวนแตจะมลกษณะอนทแนชดแสดงถงการมไดโอนความเสยงและผลตอบแทนทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชา โดยปกตทดนมลกษณะพเศษคอจะมอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจไมจากดและหากคาดวาจะไมตองโอนกรรมสทธในทดนไปใหผเชา ณ วนสนสดสญญาเชา


ทดนนนจะจดประเภทเปนสญญาเชาดาเนนงานตามยอหนา 14 อาคารจะจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาดาเนนงานตามยอหนา 7 ถง 13

16. ในกรณทจาเปนตองจดประเภทและพจารณาการเชาทดนและอาคาร จานวนเงนขนตาทตองจายตามสญญาเชาทดนและอาคาร (รวมถงเงนกอนทจายให ณ วนเรมตน) จะปนสวนใหกบทดนและอาคารตามสดสวนของมลคายตธรรมในสวนของสทธในทดนและสทธในอาคาร ณ วนเรมตนสญญาเชา ถาจานวนเงนขนตาทตองจายไมสามารถนามาปนสวนตามวธสดสวนดงกลาวไดอยางนาเชอถอ สญญาเชาทงหมดนนตองถอเปนสญญาเชาการเงน เวนแตจะเปนทแนชดวาสวนของทดนและอาคารเปนสญญาเชาดาเนนงาน ในกรณเชนน สญญาเชาทงหมดใหถอเปนสญญาเชาดาเนนงาน

17. เพอวตถประสงคในการจดประเภทสญญาเชา หากจานวนเงนทเปนสวนของทดนทตองรบรตามยอหนา 20 มจานวนไมเปนสาระสาคญ ทดนและอาคารตามสญญาเชาอาจถอเปนสนทรพยหนวยเดยวกนและจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาดาเนนงานตามยอหนา 7 ถง 13 ในกรณเชนน อายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจของอาคารถอเปนอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจของสนทรพยทงหมดทเชา

18. กจการไมตองวดมลคาทดนและอาคารแยกจากกน ถาสวนไดเสยของผเชาในทดนและอาคารไดมการจดประเภทอสงหารมทรพยเพอการลงทนและบนทกดวยวธมลคายตธรรมตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญช เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน (เมอมการประกาศใช) อยางไรกตามผเชาตองแสดงรายละเอยดการคานวณมลคาเมอการจดประเภทสญญาเชาทเปนสวนขององคประกอบหนงหรอทงสององคประกอบมความไมแนนอน

19. ตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชฉบบท 40 (ปรบปรง 2552) เรอ อสงหารมทรพยเพอการลงทน มความเปนไปไดทผเชาจะจดประเภทสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทเกดจากสญญาเชาดาเนนงานเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ในกรณเชนน สวนไดเสยในอสงหารมทรพยนนจะบนทกเสมอนหนงเปนสญญาเชาการเงน และใหใชวธมลคายตธรรมในการรบรรายการตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชฉบบนน ผเชายงคงตองบนทกสญญาเชาดงกลาวเปนสญญาเชาการเงนไดตอไปแมเหตการณทเกดขนภายหลงจะทาใหสวนไดเสยของผเชาในอสงหารมทรพยเปลยนไป จนเปนเหตใหไมสามารถจดประเภทอสงหารมทรพยนนเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ดงกรณตวอยางตอไปน19.1. ผเชาครอบครองอสงหารมทรพยซงไดมการโอนกรรมสทธการครอบครองใหเจาของดวย

จานวนเงนเทากบมลคายตธรรม ณ วนทมการเปลยนแปลงการใช หรอ19.2. ผเชาทาสญญาเชาชวงซงไดมการโอนความเสยงและผลตอบแทนทผเปนเจาของพงไดรบจาก

อสงหารมทรพยใหแกบคคลทสามทไมมความเกยวของกน สญญาเชาชวงดงกลาวผเชาจะบนทกเปนสญญาเชาการเงนทมตอบคคลทสาม แมสญญานนบคคลทสามอาจบนทกเปนสญญาเชาดาเนนงานกตาม


สญญาเชาในงบการเงนของผเชา

สญญาเชาการเงน

การรบรเรมแรก

20. ณ วนทสญญาเชาเรมมผล ผเชาตองรบรสญญาเชาการเงนเปนสนทรพยและหนสนในงบแสดงฐานะทางการเงนของผเชาดวยจานวนเงนเทากบมลคายตธรรมของสนทรพยทเชา หรอมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทตองจายแลวแตจานวนใดจะตากวา ซงพจารณา ณ วนเรมตนของสญญาเชา อตราคดลดในการคานวณมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทตองจายคอ อตราดอกเบยตามนยของสญญาเชาหากสามารถกาหนดไดในทางปฏบต หากในทางปฏบตไมสามารถกาหนดอตราดอกเบยตามนยได ใหใชอตราดอกเบยเงนกยมสวนเพมของผเชาเปนอตราคดลด ตนทนทางตรงเรมแรกของผเชาตองรวมเปนสวนหนงของตนทนสนทรพยทรบร

21. รายการและเหตการณทางบญชตองบนทกและนาเสนอตามเนอหาเชงเศรษฐกจและสาระความเปนจรงทางการเงนไมใชตามรปแบบของกฎหมาย แมวารปแบบของกฎหมายของขอตกลงในสญญาเชาจะกาหนดใหผเชาไมมกรรมสทธในสนทรพยทเชาตามกฎหมาย แตในความเปนจรงแลวเนอหาเชงเศรษฐกจและสาระความเปนจรงทางการเงนของสญญาเชาการเงนคอ ผเชาไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในการใชสนทรพยทเชาตลอดอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจสวนใหญของสนทรพยนนโดยแลกเปลยนกบภาระผกพนทตองจายสาหรบสทธดงกลาวดวยจานวนทใกลเคยงกบมลคายตธรรมของสนทรพยรวมกบคาใชจายทางการเงนท เกยวของ

22. หากในงบแสดงฐานะทางการเงนของผเชาไมไดสะทอนถงรายการบญชเกยวกบสญญาเชาดงกลาวทรพยากรทางเศรษฐกจและภาระผกพนของกจการจะตากวาทควรเปน ซงทาใหอตราสวนทางการเงนบดเบอนไป ดงนน ณ วนทสญญาเชาเรมมผล จงเปนการเหมาะสมทผเชาจะรบรรายการเกยวกบสญญาเชาการเงนในงบแสดงฐานะทางการเงนเปนสนทรพยและหนสนทจะตองจายในอนาคตดวยจานวนเดยวกน และตนทนทางตรงเรมแรกของผเชาใหรบรเปนตนทนของสนทรพยทเชา

23. เปนการไมสมควรทในงบการเงนจะแสดงสนทรพยตามสญญาเชาการเงนหกดวยหนสนตามสญญาเชาการเงน หากในงบแสดงฐานะทางการเงนของผเชาตองแยกแสดงหนสนเปนหนสนหมนเวยนและไมหมนเวยน ผเชาตองแยกแสดงหนสนตามสญญาเชาเปนหนสนหมนเวยนและไมหมนเวยนในลกษณะเดยวกน

24. ตนทนทางตรงเรมแรกมกเกดขนเนองจากกจกรรมทเฉพาะเจาะจงกบการเชา เชน การตอรองและการทาสญญาเชา ตนทนทเกยวของโดยตรงกบกจกรรมทเกดขนกบผเชาเพอใหไดสญญาเชาการเงนตองรวมเปนสวนหนงของจานวนทรบรเปนสนทรพยภายใตสญญาเชานน


การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก

25. จานวนเงนขนตาทตองจายตองนามาแยกเปนคาใชจายทางการเงนและสวนทจะนาไปลดหนสนทยงไมไดชาระ คาใชจายทางการเงนตองปนสวนใหกบงวดตางๆ ตลอดอายสญญาเชาเพอทาใหอตราดอกเบยแตละงวดเปนอตราคงทสาหรบยอดคงเหลอของหนสนทเหลออยแตละงวดคาเชาทอาจเกดขนบนทกเปนคาใชจายในงวดทเกดรายการ

26. ในทางปฏบต กจการอาจใชการประมาณการในลกษณะใดลกษณะหนงในการปนสวนคาใชจายทางการเงนใหกบงวดตางๆ ตลอดอายสญญาเชาเพอความสะดวกในการคานวณ

27. สญญาเชาการเงนทาใหเกดคาเสอมราคาสาหรบสนทรพยเสอมสภาพและคาใชจายทางการเงนสาหรบงวดบญชแตละงวด นโยบายการคดคาเสอมราคาสาหรบสนทรพยเสอมสภาพทเชาตองสอดคลองกบวธการคดคาเสอมราคาของสนทรพยเสอมสภาพซงกจการเปนเจาของ และคาเส อมราคาท ร บร ต องคานวณตามเกณฑท ระบไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 16(ปรบปรง 2552) เรอง ทดน อาคารและอปกรณ (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญช ฉบบท 38 (ปรบปรง 2552) เรอง สนทรพยไมมตวตน หากไมมความแนนอนอยางสมเหตสมผลทผเชาจะเปนเจาของสนทรพยเมออายสญญาเชาสนสดลง ผเชาตองตดคาเสอมราคาของสนทรพยใหหมดภายในอายสญญาเชาหรออายการใหประโยชนแลวแตอายใดจะสนกวา

28. ผเชาตองปนสวนมลคาเสอมสภาพของสนทรพยทเชาใหกบงวดบญชแตละงวดตลอดระยะเวลาทคาดวาจะใชสนทรพยนน การปนสวนตองเปนไปตามเกณฑทเปนระบบและสอดคลองกบนโยบายการคดคาเสอมราคาสาหรบสนทรพยเสอมสภาพทผ เชาเปนเจาของ หากมความแนนอนอยางสมเหตสมผลทสนทรพยนนจะเปนของผเชาเมอสนสดสญญาเชา ระยะเวลาทคาดวาสนทรพยจะใชงานไดจะเทากบอายการใหประโยชนของสนทรพย หากสนทรพยนนจะไมตกเปนของผเชาเมอสนสดสญญาเชา ผเชาตองคดคาเสอมราคาของสนทรพยใหหมดภายในระยะเวลาของสญญาเชาหรอภายในอายการใหประโยชนของสนทรพย แลวแตระยะเวลาใดจะสนกวา

29. ในแตละงวดบญช ผลรวมของคาเสอมราคาสนทรพยกบคาใชจายทางการเงนมกจะไมเทากบจานวนเงนทไดจายตามสญญาเชาการเงน ดงนน จงไมเปนการสมควรทผเชาจะรบรจานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาเปนคาใชจายในงบกาไรขาดทน ดงนน สนทรพยและหนสนทเกยวของกนมกมจานวนไมเทากนภายหลงจากวนทสญญาเชาเรมมผล

30. ในการกาหนดวาสนทรพยทเชาเกดการดอยคาหรอไม กจการตองถอปฏบตตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญช ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552) เรอง การดอยคาของสนทรพย


การเปดเผยขอมล

31. นอกจากทผเชาตองเปดเผยขอมลตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 7 เรอง การเปดเผยขอมลสาหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) ผเชาตองเปดเผยขอมลสาหรบสญญาเชาการเงนเพมเตมดงตอไปน

31.1 มลคาตามบญชสทธ ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงานสาหรบสนทรพยแตละประเภท31.2 การกระทบยอด ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงานระหวางจานวนเงนขนตาทตอง

จายทงสนกบมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทตองจายทงสน นอกจากนน ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน กจการตองเปดเผยจานวนเงนขนตาทตองจายทงสนและมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทตองจายทงสนสาหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน31.2.1 ระยะเวลาทไมเกนหนงป31.2.2 ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป31.2.3 ระยะเวลาทเกนหาป

31.3 คาเชาทอาจเกดขนทรบรเปนคาใชจายในงบกาไรขาดทนสาหรบงวด31.4 จานวนเงนขนตาทงสนทคาดวาจะไดรบในอนาคตจากการใหเชาชวงทบอกเลกไมได

ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน31.5 คาอธบายโดยทวไปของขอตกลงตามสญญาเชาทมสาระสาคญของผเชา ซงรวมถงรายการ

ตอไปน31.5.1 เกณฑในการกาหนดจานวนทตองจายสาหรบคาเชาทอาจเกดขน31.5.2 เงอนไขของการตออายสญญาเชาหรอเงอนไขของสทธเลอกซอและ

ขอกาหนดใหปรบราคาหรอปรบอตรา31.5.3 ขอจากดทกาหนดไวในสญญาเชา เชน ขอจากดเกยวกบเงนปนผล การ

กอหนเพมเตม และการทาสญญาเชาอนเพมเตม

32. นอกจากน ผเชาทมสนทรพยภายใตสญญาเชาการเงนตองเปดเผยขอมลตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชฉบบอน เชน มาตรฐานการบญชฉบบท 16 (ปรบปรง 2552) เรอง ทดนอาคารและอปกรณ (เมอมการประกาศใช) มาตรฐานการบญช ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552)เรอง การดอยคาของสนทรพย มาตรฐานการบญช ฉบบท 38 (ปรบปรง 2552) เรอง สนทรพยไมมตวตน มาตรฐานการบญช ฉบบท 40 (ปรบปรง 2552) เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทนและมาตรฐานการบญช ฉบบท 41 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช)


สญญาเชาดาเนนงาน

33. ผเชาตองรบรจานวนเงนทจายตามสญญาเชาดาเนนงานเปนคาใชจายในงบกาไรขาดทนตามวธเสนตรงตลอดอายสญญาเชา นอกจากวาจะมเกณฑอนทเปนระบบซงแสดงถงประโยชนทผเชาไดรบในชวงเวลา2

34. จานวนเงนทจายตามสญญาเชาดาเนนงาน (ซงไมรวมตนทนในการใหบรการ เชน คาประกนภยและคาบารงรกษา) ตองรบรเปนคาใชจายในงบกาไรขาดทนตามวธเสนตรง นอกจากวาจะมเกณฑอนทเปนระบบซงสะทอนใหเหนถงประโยชนทผเชาไดรบในชวงเวลา แมวาการจายเงนจะไมเปนไปตามเกณฑนน


35. นอกจากทผเชาตองเปดเผยขอมลตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 7 เรอง การเปดเผยขอมลสาหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) ผเชาตองเปดเผยขอมลสาหรบสญญาเชาดาเนนงานเพมเตมดงตอไปน35.1 จานวนเงนขนตาทตองจายในอนาคตทงสนภายใตสญญาเชาดาเนนงานทบอกเลก

ไมไดสาหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน35.1.1 ระยะเวลาทไมเกนหนงป35.1.2 ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป35.1.3 ระยะเวลาทเกนหาป

35.2 จานวนเงนขนตาทงสนทคาดวาจะไดรบในอนาคตจากการเชาชวงทบอกเลกไมได ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน

35.3 จานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาและจานวนเงนทจะไดรบตามสญญาใหเชาชวงทรบรในงบกาไรขาดทนสาหรบงวด ซงแยกแสดงจานวนเงนขนตาทตองจาย คาเชาทอาจเกดขนและจานวนเงนทจะไดรบจากสญญาใหเชาชวง

35.4 คาอธบายโดยทวไปของขอตกลงสาคญ ทผเชาตองปฏบตตามสญญาเชา ซงรวมถงรายการตอไปน35.4.1 เกณฑในการกาหนดจานวนทตองจายสาหรบคาเชาทอาจเกดขน35.4.2 เงอนไขของการตออายสญญาหรอเงอนไขของสทธเลอกซอและขอกาหนด

ใหปรบราคาหรอปรบอตรา35.4.3 ขอจากดทกาหนดไวในสญญาเชา เชน ขอจากดเกยวกบเงนปนผลการกอหน

เพมเตม และการทาสญญาเชาอนเพมเตม

2 ดการตความมาตรฐานการบญช เรอง สงจงใจสาหรบสญญาเชาดาเนนงาน (เมอมการประกาศใช)


สญญาเชาในงบการเงนของผใหเชา

สญญาเชาการเงน

การรบรเรมแรก

36. ผใหเชาตองรบรสนทรพยภายใตสญญาเชาการเงนเปนลกหนในงบแสดงฐานะทางการเงนดวยจานวนทเทากบเงนลงทนสทธในสญญาเชา

37. ภายใตสญญาเชาการเงน ผใหเชาโอนความเสยงและประโยชนของความเปนเจาของทงหมดหรอเกอบทงหมดใหแกผเชา ดงนน ผใหเชาจงถอวาลกหนสญญาเชา คอ สนทรพยทจะทาใหผใหเชาไดรบเงนตนพรอมกบรายไดทางการเงน เพอชดเชยและตอบแทนผใหเชาสาหรบการลงทนและบรการทให

38. ผใหเชามกมตนทนทางตรงเรมแรก เชน คานายหนาและคาธรรมเนยมทางกฎหมาย ตนทนทางตรงสวนเพมจากการตอรองและจดทาสญญาเชา ตนทนดงกลาวไมรวมถงตนทนทวไป เชน ตนทนทเกดขนกบฝายขายและการตลาด สาหรบสญญาเชาการเงนนอกเหนอจากสญญาเชาของผใหเชาทเปนผผลต หรอผแทนจาหนาย ตนทนทางตรงเรมแรกจะรวมคานวณอยในลกหนตามสญญาเชาการเงน และจะเปนสวนหกจากกาไรในชวงอายของสญญาเชา อตราดอกเบยตามนยของสญญาเชาเปนอตราทกาหนดขนโดยไดคานงถงตนทนทางตรงเรมแรกซงรวมอยในยอดลกหนตามสญญาเชา ดงนน จงไมมความจาเปนตองรวมยอดดงกลาวแยกตางหาก ตนทนทางตรงเรมแรกของผใหเชา ทเปนผผลตหรอผแทนจาหนาย ไมรวมอยในคานยามของมาตรฐานการบญชฉบบนและไมรวมเปนสวนหนงของเงนลงทนสทธในสญญาเชาจงตองรบรเปนคาใชจายเมอมการรบรกาไรจากการขายในวนทสญญาเชาเรมมผล

การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก

39. การรบรรายไดทางการเงนตองขนอยกบรปแบบทสะทอนถงอตราผลตอบแทนคงทในแตละงวดของเงนลงทนสทธของผใหเชา ซงคงเหลอตามสญญาเชาการเงนนน

40. ผใหเชาตองปนสวนรายไดทางการเงนตลอดอายสญญาเชาดวยเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลการปนสวนรายไดตองขนอยกบรปแบบทสะทอนใหเหนถงผลตอบแทนทคงทในแตละงวดของเงนลงทนสทธของผใหเชา ซงคงเหลอตามสญญาเชาการเงน จานวนทจายตามสญญาเชาทเกยวของกบงวดบญช (ซงไมรวมตนทนในการใหบรการ) ตองนามาหกกบเงนลงทนขนตนทงสนในสญญาเชาการเงนเพอลดเงนตนและรายไดทางการเงนรอการรบร

41. ผใหเชาตองทบทวนประมาณการมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนทใชในการคานวณเงนลงทนขนตนตามสญญาเชาอยางสมาเสมอ หากประมาณการมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนมจานวนลดลง ผใหเชาตองทบทวนการปนสวนรายไดตลอดอายสญญาเชา และตองรบรการลดลงของจานวนทตงคางรบไวในกาไรหรอขาดทนทนท


41ก สนทรพยภายใตสญญาเชาการเงนซงจดประเภทเปนสนทรพยรอการขาย (หรอไดรวมอยในกลมของสนทรพยทเลกใชและจดประเภทเปนรอการขาย) ตองบนทกบญชตามขอกาหนดของมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 5 (ปรบปรง 2552) เรอง สนทรพยไมหมนเวยนทถอไวเพอขายและการดาเนนงานทยกเลก เมอสนทรพยนนเปนไปตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญชดงกลาว

42. ผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนายตองรบรกาไรจากการขายหรอขาดทนจากการขายในงบกาไรขาดทนสาหรบงวดตามนโยบายการบญชทกจการใชสาหรบการขายเสรจเดดขาดหากอตราดอกเบยทใชเปนอตราทตาเกนจรง กาไรจากการขายตองกาหนดขนโดยสมมตใหใชอตราดอกเบยเชงพาณชย ตนทนทางตรงเรมแรกตองรบรเปนคาใชจายในงบกาไรขาดทนเมอมการรบรกาไรจากการขาย

43. ผผลตหรอผแทนจาหนายมกใหทางเลอกแกลกคาทจะซอหรอเชาสนทรพย สญญาเชาการเงนของสนทรพยททาโดยผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนายทาใหเกดรายไดสองประเภทดงตอไปน43.1 กาไรหรอขาดทนทเทยบเทากบกาไรหรอขาดทนทเกดจากการขายเสรจเดดขาดของ

สนทรพยทใหเชาดวยราคาขายปกต ทงนจะตองคานงถงสวนลดปรมาณหรอสวนลดการคาดวย และ

43.2 รายไดทางการเงนตลอดอายสญญาเชา

44. ณ วนทสญญาเชาเรมมผล ผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนายจะบนทกรายไดจากการขายดวยมลคายตธรรมของสนทรพยหรอมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทผเชาตองจายใหผใหเชาคดลดดวยอตราดอกเบยในทองตลาดแลวแตจานวนใดจะตากวา และจะบนทกตนทนขายดวยตนทนของสนทรพยทใหเชาหรอมลคาตามบญช (หากมลคาตามบญชแตกตางจากตนทนของสนทรพยทใหเชา) หกดวยมลคาปจจบนของมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกน ผลตางระหวางรายไดจากการขายกบตนทนขายถอเปนกาไรจากการขายซงตองรบรตามนโยบายการบญชทกจการใชสาหรบการขายเสรจเดดขาด

45. เพอเปนการจงใจลกคา ผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนายบางครงจะเสนออตราดอกเบยทตากวาความเปนจรงมากซงทาใหรายไดทงสนทรบร ณ เวลาทขายมจานวนสงเกนไป หากผใหเชาเสนออตราดอกเบยทตาเกนจรง กาไรจากการขายตองเปนจานวนทคานวณขนจากอตราดอกเบยในทองตลาด

46. ตนทนทเกดขนในการตอรองและทาสญญาเชาการเงนของผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนายตองรบรเปนคาใชจาย ณ วนทสญญาเชาเรมมผล เนองจากตนทนดงกลาวมกเกยวของกบกาไรจากการขายของผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนาย



47. นอกจากทผใหเชาตองเปดเผยขอมลตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 7 เรอง การเปดเผยขอมลสาหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) ผใหเชาตองเปดเผยขอมลสาหรบสญญาเชาการเงนเพมเตมดงตอไปน47.1 การกระทบยอด ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน ระหวางผลรวมของเงนลงทนขนตน

ทงสนตามสญญาเชากบมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทลกหนตองจายตามสญญาเชานอกจากนน ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน กจการตองเปดเผยผลรวมของเงนลงทนขนตนตามสญญาเชาและมลคาปจจบนของจานวนเงนขนตาทลกหนตองจายตามสญญาเชาสาหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน47.1.1 ระยะเวลาทไมเกนหนงป47.1.2 ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป47.1.3 ระยะเวลาทเกนกวาหาป

47.2 รายไดทางการเงนรอการรบร47.3 มลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนซงรวมอยในผลประโยชนของผใหเชา47.4 คาเผอหนสงสยจะสญของจานวนเงนขนตาทลกหนตองจายตามสญญาเชาทคาดวา

จะเกบไมได47.5 คาเชาทอาจเกดขนทรบรเปนรายไดในงบกาไรขาดทนสาหรบงวด47.6 คาอธบายโดยทวไปของขอตกลงทสาคญตามสญญาเชาของผใหเชา

48. การเปดเผยเงนลงทนขนตนหกดวยรายไดทางการเงนรอการรบรจากสญญาเชาใหมทเพมขนระหวางงวดบญชหลงจากหกดวยจานวนเงนทเกยวของของสญญาเชาทไดยกเลกถอเปนเครองบงชการเตบโตทมกเปนประโยชนตอผใชงบการเงน

สญญาเชาดาเนนงาน

49. ผใหเชาตองแสดงสนทรพยทอยภายใตสญญาเชาดาเนนงานในงบแสดงฐานะทางการเงนตามลกษณะของสนทรพย

50. ผใหเชาตองรบรรายไดคาเชาจากสญญาเชาดาเนนงานในงบกาไรขาดทนตามเกณฑเสนตรงตลอดอายสญญาเชา นอกจากวาจะมเกณฑอนทเปนระบบซงแสดงถงรปแบบของการไดรบประโยชนทลดลงจากสนทรพยทใหเชา3

51. ผใหเชาตองรบรตนทน (ซงรวมถงคาเสอมราคา) ทเกดขนเนองจากการไดรบรายไดคาเชาเปนคาใชจายสาหรบงวด และรบรรายไดคาเชา (ไมรวมเงนรบจากการใหบรการ เชน การประกนภยและการบารงรกษา) ในงบกาไรขาดทนตามเกณฑเสนตรงตลอดอายสญญาเชาแมวาการรบเงนจะ

3 ดการตความมาตรฐานการบญช เรอง สงจงใจสาหรบสญญาเชาดาเนนงาน (เมอมการประกาศใช)


ไมเปนไปตามเกณฑดงกลาว เวนแตจะมเกณฑทเปนระบบอยางอนทดกวาซงแสดงถงรปแบบของการไดรบประโยชนทลดลงจากสนทรพยทใหเชา

52. ตนทนทางตรงเรมแรกของผใหเชาทเกดขนในการตอรองหรอการทาสญญาเชาดาเนนงานจะรวมเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยทเชา และจะรบรเปนคาใชจายตลอดอายสญญาเชาตามเกณฑเชนเดยวกบการรบรรายไดจากสญญาเชา

53. คาเสอมราคาของสนทรพยทใหเชาตองบนทกโดยใชเกณฑทสอดคลองกบนโยบายการคดคาเสอมราคาตามปกตของสนทรพยทคลายคลงของผใหเชา และคาเสอมราคาตองคานวณตามเกณฑทกาหนดไวในมาตรฐานการบญช ฉบบท 16 (ปรบปรง 2552) เรอง ทดน อาคารและอปกรณ(เมอมการประกาศใช) และฉบบท 38 (ปรบปรง 2552) เรอง สนทรพยไมมตวตน

54. ในการพจารณาวาสนทรพยทเชาเกดการดอยคาหรอไม กจการตองถอปฏบตตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญช ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552) เรอง การดอยคาของสนทรพย

55. ผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจาหนายเมอไดมการทาสญญาเชาดาเนนงานตองไมรบรเปนกาไรจากการขาย เนองจากการทาสญญาเชนนนไมถอวาเปนการขาย


56. นอกจากทผใหเชาตองเปดเผยขอมลตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการรายงานทางการเงน ฉบบท 7 เรอง การเปดเผยขอมลสาหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) ผใหเชาตองเปดเผยขอมลสาหรบสญญาเชาดาเนนงานเพมเตมดงตอไปน56.1 จานวนเงนขนตาทตองจายในอนาคตทงสนภายใตสญญาเชาดาเนนงานทบอกเลก

ไมไดโดยแสดงจานวนรวมสาหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน56.1.1 ระยะเวลาทไมเกนหนงป56.1.2 ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป56.1.3 ระยะเวลาทเกนหาป

56.2 คาเชาทอาจเกดขนทรบรเปนรายไดในงบกาไรขาดทน56.3 คาอธบายโดยทวไปของขอตกลงทสาคญตามสญญาเชาสาหรบผใหเชา

57. นอกจากน ผใหเชาตองเปดเผยขอมลเพมเตมตามขอกาหนดทระบไวในมาตรฐานการบญชฉบบอนในสวนท เกยวกบจานวนของสนทรพยทใหเชาตามสญญาเชาดาเนนงานซงผใหเชาบนทกเปนสนทรพย เชน ขอกาหนดของมาตรฐานการบญช ฉบบท 16 (ปรบปรง 2552) เรอง ทดน อาคารและอปกรณ (เมอมการประกาศใช) ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552) เรอง การดอยคาของสนทรพยฉบบท 38 (ปรบปรง 2552) เรอง สนทรพยไมมตวตน มาตรฐานการบญช ฉบบท 40 (ปรบปรง 2552) เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน และมาตรฐานการบญช ฉบบท 41 เรอง เกษตรกรรม(เมอมการประกาศใช)


การขายและเชากลบคน

58. การขายและเชากลบคนคอการททผขายขายสนทรพยแลวและผขายทาสญญาเชาสนทรพยนนกลบคนมา จานวนเงนทตองจายตามสญญาเชาและราคาขายจงมกมความสมพนธกนเนองจากไดมการตอรองราคารวมกน วธปฏบตทางบญชสาหรบการขายและเชากลบคนขนอยกบประเภทของสญญาเชาทเกยวของ

59. หากรายการขายและเชากลบคนกอใหเกดสญญาเชาการเงน สงตอบแทนจากการขายทสงกวามลคาตามบญชของสนทรพยจะตองไมรบรเปนกาไรในงบกาไรขาดทนของผขายทเปนผเชาโดยทนท แตตองบนทกรบรเปนรายการรอตดบญช และตดจาหนายไปตลอดอายสญญาเชา

60. หากการเชากลบคนถอเปนสญญาเชาการเงน รายการดงกลาวเปนวธทผใหเชาจดหาเงนทนใหกบผเชาโดยใชสนทรพยเปนหลกประกน ดวยเหตน จงไมเหมาะสมทจะถอวาสงตอบแทนจากการขายทสงกวามลคาตามบญชเปนรายได แตตองบนทกสวนเกนดงกลาวเปนรายการรอการตดบญชและตดจาหนายไปตลอดอายสญญาเชา

61. ในกรณทการขายและเชากลบคนกอใหเกดสญญาเชาดาเนนงาน61.1 หากราคาขายมจานวนเทยบเทากบมลคายตธรรมอยางเหนไดชด ผขายตองรบรผลกาไร

หรอผลขาดทนจากการขายในงบกาไรขาดทนทนท61.2 หากราคาขายมจานวนตากวามลคายตธรรม ผขายตองรบรผลกาไรหรอผลขาดทน

จากการขายในงบกาไรขาดทนทนท เวนแตผขายจะไดรบชดเชยผลขาดทนทเกดขนโดยการจายคาเชาในอนาคตทตากวาราคาตลาด ในกรณนผขายตองบนทกผลขาดทนจากการขายเปนรายการรอการตดบญชและตดจาหนายตามสดสวนของจานวนคาเชาทจายในแตละงวดตามระยะเวลาทผขายทเปนผเชาคาดวาจะใชประโยชนจากสนทรพยทเชา

61.3 หากราคาขายมจานวนสงกวามลคายตธรรม ผขายตองรบรจานวนทสงกวามลคายตธรรมเปนรายการรอการตดบญชและตดจาหนายตามระยะเวลาทคาดวาจะใชประโยชนสนทรพยทเชา

62. หากการเชากลบคนถอเปนสญญาเชาดาเนนงาน และจานวนทตองจายตามสญญาเชา และราคาขายกาหนดขนตามมลคายตธรรม รายการดงกลาวเปนรายการขายตามปกตทกจการสามารถรบรกาไรหรอขาดทนในงบกาไรขาดทนทนท

63. สาหรบสญญาเชาดาเนนงาน หากมลคายตธรรม ณ เวลาขายและเชากลบคนตากวามลคาตามบญชของสนทรพย กจการตองรบรผลตางระหวางมลคาตามบญชและมลคายตธรรมเปนผลขาดทนในงบกาไรขาดทนทนท


64. สาหรบสญญาเชาการเงน กจการไมตองปรบปรงผลตางดงกลาว เวนแตสนทรพยนนเกดการดอยคาซงในกรณดงกลาวกจการตองปรบลดมลคาตามบญชของสนทรพยใหเทากบมลคาทคาดวาจะไดรบคนตามขอกาหนดทระบในมาตรฐานการบญช ฉบบท 36 (ปรบปรง 2552) เรอง การดอยคาของสนทรพย

65. ผเชาและผใหเชาตามสญญาขายและเชากลบคนตองเปดเผยขอมลเชนเดยวกบผเชาและผใหเชาตามสญญาเชาตามทระบในมาตรฐานการบญชฉบบน รวมถงการเปดเผยขอกาหนดทมสาระสาคญในสญญาเชาทมลกษณะเฉพาะ หรอทไมธรรมดา หรอเงอนไขของการขายและเชากลบคน

66. กจการอาจตองเปดเผยรายการขายและเชากลบคนแยกตางหากเนองจากเปนไปตามขอกาหนดของมาตรฐานการบญช ฉบบท 1 (ปรบปรง 2552) เรอง การนาเสนองบการเงน

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

67. (ยอหนานไมเกยวของ)

68. (ยอหนานไมเกยวของ)

วนถอปฏบต

69. มาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2552) ใหถอปฏบตกบงบการเงนสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 มกราคม 2554 เปนตนไป ทงนสนบสนนใหนาไปใชกอนวนถอปฏบต หากกจการนามาตรฐานการบญชฉบบนไปถอปฏบตสาหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมกอนวนท 1 มกราคม 2554 กจการตองเปดเผยขอเทจจรงดงกลาวดวย

การยกเลกมาตรฐานการบญชฉบบเดม70. มาตรฐานการบญชฉบบนใชแทนมาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2550)


แนวทางปฏบตมาตรฐานการบญช ฉบบท 17 (ปรบปรง 2552) เรอง สญญาเชาแนวทางปฏบตนใชประกอบกบมาตรฐานการบญช แตไมถอเปนสวนหนงของมาตรฐานการบญช ฉบบท 17

ตวอยางรายการขายและเชากลบคนทกอใหเกดสญญาเชาดาเนนงานการขายและเชากลบคนทเปนสญญาเชาดาเนนงานจะทาใหเกดกาไรหรอขาดทนในงบกาไรขาดทนทนทซงวธปฏบตทางการบญชจะขนอยกบราคาขาย มลคายตธรรมของสนทรพย และมลคาตามบญชของสนทรพย

ตารางตอไปนแสดงถงวธปฏบตตามขอกาหนดในมาตรฐานการบญชในสถานการณตางๆ

ราคาขายเทากบมลคายตธรรม(ยอหนา 61)

(1)

ม ล ค า ต า ม บ ญ ชเทากบมลคายตธรรม

(2)

มลคาตามบญชนอยกวามลคายตธรรม

(3)

มลคาตามบญชสงกวามลคายตธรรม

(4) กาไร ไมมกาไร รบรกาไรทนท - ขาดทน ไมมขาดทน - รบรขาดทนทนท

ราคาขายตากวามลคายตธรรม(ยอหนา 61) กาไร ไมมกาไร รบรกาไรทนท ไมมกาไร (ดหมายเหต 1)

ขาดทน (ซงไมไดรบการชดเชยจากจานวนเงนทตองจายในอนาคตตามสญญาเชาทตากวาราคาตลาด)

รบรขาดทนทนท รบรขาดทนทนท (ดหมายเหต 1)

ขาดทน (ซงไดรบการชดเชยจากจานวนเงนทตองจายในอนาคตตามสญญาเชาทตากวาราคาตลาด)

รายการรอตดบญชแ ล ะ ต ด จ า ห น า ยขาดทน

รายการรอตดบญชแ ล ะ ต ด จ า ห น า ยขาดทน

(ดหมายเหต 1)

ราคาขายสงกวามลคายตธรรม(ยอหนา 61) กาไร รายการรอตดบญช

และตดจาหนายกาไรรายการรอตดบญชแ ล ะ ต ด จ า ห น า ยก า ไ ร ส ว น เ ก น (ดหมายเหต 3)

รายการรอตดบญชและตดจาหนายกาไร(ดหมายเหต 2)

ขาดทน ไมมขาดทน ไมมขาดทน (ดหมายเหต 1)


หมายเหต 1 สวนดงกลาวของตารางแสดงถงสถานการณทอยภายใตขอกาหนดในยอหนาท 63 ซง กาหนดใหกจการตองบนทกลดมลคาตามบญชของสนทรพยใหเทากบมลคายตธรรมในกรณของการขายและเชากลบคน

หมายเหต 2 ผลตางระหวางมลคายตธรรมและราคาขายถอเปนผลกาไร ซงมลคาตามบญชไดถกปรบลดใหเทากบมลคายตธรรมตามทกาหนดไวในยอหนาท 63

หมายเหต 3 กาไรสวนเกน (สวนของราคาขายเกนกวามลคายตธรรม) จะถอเปนรายการรอตดบญชและตดจาหนายตลอดอายการใชงานของสนทรพย หากมลคายตธรรมมสวนทเกนกวามลคาตามบญช จะรบรสวนเกนนนทนท

รายงานฝึกงาน

Documents