โครงงานคอมพิวเตอร์ เรื ่อง ประวัติศาสดาของพระพุทธศาสดา
โครงงานคอมพวเตอร
เรอง ประวตศาสดาของพระพทธศาสดา
แบบเสนอโครงรางโครงงานคอมพวเตอร
รหสวชา ง33202 ชอวชา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 6
ปการศกษา 2556
ชอโครงงาน ประวตศาสดาของพระพทธศาสดา
ชอผท าโครงงาน
1 นางสาวภททยา เหวยน เลขท 6 ชนม6 หอง 15
2 นายจตรพร เทพอนทร เลขท 26 ชนม6 หอง 15
ชออาจารยทปรกษาโครงงานครเขอนทอง มลวรรณ
ระยะเวลาด าเนนงาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556
โรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม
ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 34
ใบงาน การจดทาขอเสนอโครงงานคอมพวเตอร
สมาชกในกลม ขาวเงยว
1นางสาวภททยา เหวยน เลขท 6 ชน ม615
2นายจตรพร เทพอนทร เลขท 26 ชน ม615
ค าชแจง ใหผเรยนแตละกลมเขยนขอเสนอโครงงานตามหวขอตอไปน
ชอโครงงาน(ภาษาไทย) ประวตศาสดาของพระพทธศาสดา
ชอโครงงาน(ภาษาองกฤษ) History of Buddhism Prophet Prophet
ประเภทโครงงาน ประเภทศกษาหาความร
ชอผทาโครงงาน 1นางสาวภททยา เหวยน
2นายจตรพร เทพอนทร
ชอทปรกษา ครเขอนทอง มลวรรณ
ระยะเวลาดาเนนงาน 3 สปดาห
bull ทมาและความส าคญของโครงงาน
จากการเรยนวชาพระพทธศาสนาและเปนเรองทมความเกยวของกบการใชชวตประจ าวน ดวยเหตนกลมของ
ขาพเจาจงคดทจะศกษาประวตศาสดาของศาสนาพทธ ซงผคนสวนมากในทวปเอเชยไดนบถอศาสนา
พทธรวมถงตวของขาพเจาดวย ดงนนเราจงไดตกลงกนวาจะท าโครงงานในเรองประวตศาสดาของ
พระพทธศาสนาโดยศกษาประวตของพระพทธเจาต งแตประสต อภเษกสมรส ออกบรรพชา และอนๆ
จนถงปรนพพานเพอใหพทธศาสนกชนสนใจพระพทธศาสนามากขน
bull วตถประสงค
1 เพอศกษาประวตศาสดาของพทธศาสนา
2 เพอใหชาวพทธหนมาสนใจพระพทธศาสนามากขน
3 เพอใหชาวพทธไดรจกประวตศาสดาของศาสนาพทธใหมากขน
bull ขอบเขตของโครงงาน
ไดศกษาเอกสารทเกยวของจากคอมพวเตอรโดยคนควาในอนเตอรเนต และจากหนงสอพระพทธศาสนา
bull หลกการและทฤษฏ
โครงงานเรองประวตศาสดาของพระพทธศาสนาเปนโครงงานทเสนอเกยวกบเรอง
ประวตของพระพทธเจา ต งแตประสจนถงปรนพพาน
เหตผลทท าใหกลมของขาพเจาคดทจะท าโครงงานในเรองนกเพราะผคนในทวปเอเชย
และขาพเจานบถอศาสนาพทธ และตองการใหชาวพทธไดรประวตศาสดาของศาสนาทตน
นบถออยและจะไดสนใจศาสนาของตนใหมากขน
ประสต
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
แบบเสนอโครงรางโครงงานคอมพวเตอร
รหสวชา ง33202 ชอวชา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 6
ปการศกษา 2556
ชอโครงงาน ประวตศาสดาของพระพทธศาสดา
ชอผท าโครงงาน
1 นางสาวภททยา เหวยน เลขท 6 ชนม6 หอง 15
2 นายจตรพร เทพอนทร เลขท 26 ชนม6 หอง 15
ชออาจารยทปรกษาโครงงานครเขอนทอง มลวรรณ
ระยะเวลาด าเนนงาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556
โรงเรยนยพราชวทยาลย จงหวดเชยงใหม
ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 34
ใบงาน การจดทาขอเสนอโครงงานคอมพวเตอร
สมาชกในกลม ขาวเงยว
1นางสาวภททยา เหวยน เลขท 6 ชน ม615
2นายจตรพร เทพอนทร เลขท 26 ชน ม615
ค าชแจง ใหผเรยนแตละกลมเขยนขอเสนอโครงงานตามหวขอตอไปน
ชอโครงงาน(ภาษาไทย) ประวตศาสดาของพระพทธศาสดา
ชอโครงงาน(ภาษาองกฤษ) History of Buddhism Prophet Prophet
ประเภทโครงงาน ประเภทศกษาหาความร
ชอผทาโครงงาน 1นางสาวภททยา เหวยน
2นายจตรพร เทพอนทร
ชอทปรกษา ครเขอนทอง มลวรรณ
ระยะเวลาดาเนนงาน 3 สปดาห
bull ทมาและความส าคญของโครงงาน
จากการเรยนวชาพระพทธศาสนาและเปนเรองทมความเกยวของกบการใชชวตประจ าวน ดวยเหตนกลมของ
ขาพเจาจงคดทจะศกษาประวตศาสดาของศาสนาพทธ ซงผคนสวนมากในทวปเอเชยไดนบถอศาสนา
พทธรวมถงตวของขาพเจาดวย ดงนนเราจงไดตกลงกนวาจะท าโครงงานในเรองประวตศาสดาของ
พระพทธศาสนาโดยศกษาประวตของพระพทธเจาต งแตประสต อภเษกสมรส ออกบรรพชา และอนๆ
จนถงปรนพพานเพอใหพทธศาสนกชนสนใจพระพทธศาสนามากขน
bull วตถประสงค
1 เพอศกษาประวตศาสดาของพทธศาสนา
2 เพอใหชาวพทธหนมาสนใจพระพทธศาสนามากขน
3 เพอใหชาวพทธไดรจกประวตศาสดาของศาสนาพทธใหมากขน
bull ขอบเขตของโครงงาน
ไดศกษาเอกสารทเกยวของจากคอมพวเตอรโดยคนควาในอนเตอรเนต และจากหนงสอพระพทธศาสนา
bull หลกการและทฤษฏ
โครงงานเรองประวตศาสดาของพระพทธศาสนาเปนโครงงานทเสนอเกยวกบเรอง
ประวตของพระพทธเจา ต งแตประสจนถงปรนพพาน
เหตผลทท าใหกลมของขาพเจาคดทจะท าโครงงานในเรองนกเพราะผคนในทวปเอเชย
และขาพเจานบถอศาสนาพทธ และตองการใหชาวพทธไดรประวตศาสดาของศาสนาทตน
นบถออยและจะไดสนใจศาสนาของตนใหมากขน
ประสต
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ใบงาน การจดทาขอเสนอโครงงานคอมพวเตอร
สมาชกในกลม ขาวเงยว
1นางสาวภททยา เหวยน เลขท 6 ชน ม615
2นายจตรพร เทพอนทร เลขท 26 ชน ม615
ค าชแจง ใหผเรยนแตละกลมเขยนขอเสนอโครงงานตามหวขอตอไปน
ชอโครงงาน(ภาษาไทย) ประวตศาสดาของพระพทธศาสดา
ชอโครงงาน(ภาษาองกฤษ) History of Buddhism Prophet Prophet
ประเภทโครงงาน ประเภทศกษาหาความร
ชอผทาโครงงาน 1นางสาวภททยา เหวยน
2นายจตรพร เทพอนทร
ชอทปรกษา ครเขอนทอง มลวรรณ
ระยะเวลาดาเนนงาน 3 สปดาห
bull ทมาและความส าคญของโครงงาน
จากการเรยนวชาพระพทธศาสนาและเปนเรองทมความเกยวของกบการใชชวตประจ าวน ดวยเหตนกลมของ
ขาพเจาจงคดทจะศกษาประวตศาสดาของศาสนาพทธ ซงผคนสวนมากในทวปเอเชยไดนบถอศาสนา
พทธรวมถงตวของขาพเจาดวย ดงนนเราจงไดตกลงกนวาจะท าโครงงานในเรองประวตศาสดาของ
พระพทธศาสนาโดยศกษาประวตของพระพทธเจาต งแตประสต อภเษกสมรส ออกบรรพชา และอนๆ
จนถงปรนพพานเพอใหพทธศาสนกชนสนใจพระพทธศาสนามากขน
bull วตถประสงค
1 เพอศกษาประวตศาสดาของพทธศาสนา
2 เพอใหชาวพทธหนมาสนใจพระพทธศาสนามากขน
3 เพอใหชาวพทธไดรจกประวตศาสดาของศาสนาพทธใหมากขน
bull ขอบเขตของโครงงาน
ไดศกษาเอกสารทเกยวของจากคอมพวเตอรโดยคนควาในอนเตอรเนต และจากหนงสอพระพทธศาสนา
bull หลกการและทฤษฏ
โครงงานเรองประวตศาสดาของพระพทธศาสนาเปนโครงงานทเสนอเกยวกบเรอง
ประวตของพระพทธเจา ต งแตประสจนถงปรนพพาน
เหตผลทท าใหกลมของขาพเจาคดทจะท าโครงงานในเรองนกเพราะผคนในทวปเอเชย
และขาพเจานบถอศาสนาพทธ และตองการใหชาวพทธไดรประวตศาสดาของศาสนาทตน
นบถออยและจะไดสนใจศาสนาของตนใหมากขน
ประสต
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull ทมาและความส าคญของโครงงาน
จากการเรยนวชาพระพทธศาสนาและเปนเรองทมความเกยวของกบการใชชวตประจ าวน ดวยเหตนกลมของ
ขาพเจาจงคดทจะศกษาประวตศาสดาของศาสนาพทธ ซงผคนสวนมากในทวปเอเชยไดนบถอศาสนา
พทธรวมถงตวของขาพเจาดวย ดงนนเราจงไดตกลงกนวาจะท าโครงงานในเรองประวตศาสดาของ
พระพทธศาสนาโดยศกษาประวตของพระพทธเจาต งแตประสต อภเษกสมรส ออกบรรพชา และอนๆ
จนถงปรนพพานเพอใหพทธศาสนกชนสนใจพระพทธศาสนามากขน
bull วตถประสงค
1 เพอศกษาประวตศาสดาของพทธศาสนา
2 เพอใหชาวพทธหนมาสนใจพระพทธศาสนามากขน
3 เพอใหชาวพทธไดรจกประวตศาสดาของศาสนาพทธใหมากขน
bull ขอบเขตของโครงงาน
ไดศกษาเอกสารทเกยวของจากคอมพวเตอรโดยคนควาในอนเตอรเนต และจากหนงสอพระพทธศาสนา
bull หลกการและทฤษฏ
โครงงานเรองประวตศาสดาของพระพทธศาสนาเปนโครงงานทเสนอเกยวกบเรอง
ประวตของพระพทธเจา ต งแตประสจนถงปรนพพาน
เหตผลทท าใหกลมของขาพเจาคดทจะท าโครงงานในเรองนกเพราะผคนในทวปเอเชย
และขาพเจานบถอศาสนาพทธ และตองการใหชาวพทธไดรประวตศาสดาของศาสนาทตน
นบถออยและจะไดสนใจศาสนาของตนใหมากขน
ประสต
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull หลกการและทฤษฏ
โครงงานเรองประวตศาสดาของพระพทธศาสนาเปนโครงงานทเสนอเกยวกบเรอง
ประวตของพระพทธเจา ต งแตประสจนถงปรนพพาน
เหตผลทท าใหกลมของขาพเจาคดทจะท าโครงงานในเรองนกเพราะผคนในทวปเอเชย
และขาพเจานบถอศาสนาพทธ และตองการใหชาวพทธไดรประวตศาสดาของศาสนาทตน
นบถออยและจะไดสนใจศาสนาของตนใหมากขน
ประสต
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ประสต
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
พระพทธเจา พระนามเดมวา ldquo สทธตถะ ldquo เปนพระราชโอรสของพระเจาสทโธทนะและพระนางสรมหามายา แหงกรงกบลพสด แควนสกกะ พระองคทรงถอก าเนดใน
ศากยวงค สกลโคตมะ พระองคประสต ในวนศกร ขน ๑๕ ค า เดอน ๖ (เดอนวสาขะ)
ปจอ กอนพทธศกราช ๘๐ ป ณ สวนลมพนวน ซงต งอยระหวางกรงกบลพสด แควน
สกกะ กบ กรงเทวทหะ แควนโกลยะ (ปจจบนคอต าบลรมมนเด ประเทศเนปาล)
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
การขนานพระนาม และทรงเจรญพระชนม
พระราชกมารไดรบการท านายจากอสตฤาษหรอกาฬเทวลดาบส มหาฤาษผ บ าเพญฌานอยในปาหมพานตซงเปนททรงเคารพนบถอของพระเจาสทโธทนะวา ldquo พระ
ราชกมารนเปนอจฉรยมนษย มลกษณะมหาบรษครบถวน บคคลทมลกษณะดงน จกตอง
เสดจออกจากพระราชวงผนวชเปนบรรพชตแลวตรสรเปนพระอรหนตสมมา สมพทธเจาผ
ไมมกเลสในโลกเปนแน ldquo
หลงจากประสตได ๕ วน พระเจาสทโธทนะโปรดใหประชมพระประยรญาต และเชญ
พราหมณ ผเรยนจบไตรเพท จ านวน ๑๐๘ คน เพอมาท านายพระลกษณะของพระราช
กมาร
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พระประยรญาตไดพรอมใจกนถวายพระนามวา ldquoสทธตถะrdquo ม
ความหมายวา ldquo ผมความส าเรจสมประสงคทกสงทกอยางทตนตงใจจะท า rdquo สวนพราหมณ
เหลานนคดเลอกกนเองเฉพาะผททรงวทยาคณประเสรฐกวาพราหมณทงหมดได ๘ คน
เพอท านายพระราชกมาร พราหมณ ๗ คนแรก ตางกท านายไว ๒ ประการ คอ ldquo ถาพระ
ราชกมารเสดจอยครองเรอนกจกเปนพระเจาจกรพรรดผทรงธรรม หรอถาเสดจออกผนวช
เปนบรรพชตจกเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลสในโลกrdquo สวนโกณฑญญะ
พราหมณ ผมอายนอยกวาทกคน ไดท านายเพยงอยางเดยววา พระราชกมารจกเสดจออก
จากพระราชวงผนวชเปนบรรพชต แลวตรสรเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจาผไมมกเลส
ในโลก ldquo
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull เมอเจาชายสทธตถะประสตได ๗ วน พระราชมารดากเสดจสวรรคต (การเสดจ
สวรรคตดงกลาวเปนประเพณของผทเปนพระมารดาของพระพทธเจา) พระเจาสทโธทนะ
ทรงมอบหมายใหพระนางมหาปชาบดโคตมซงเปนพระกนษฐาของพระ นางสรมหามายา
เปนผถวายอภบาลเลยงด เมอพระสทธตถะทรงพระเจรญมพระชนมายได ๘ พรรษา ได
ทรงศกษาในส านกอาจารยวศวามตร ซงมเกยรตคณแพรขจรไปไกลไปยงแควนตางๆ
เพราะเปดสอนศลปวทยาถง ๑๘ สาขา เจาชายสทธตถะทรงศกษาศลปวทยาเหลานได
อยางวองไว และเชยวชาญจนหมดความสามารถของพระอาจารย
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
อภเษกสมรส
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull ดวยพระราชบดามพระราชประสงคม นคงทจะใหเจาชายสทธตถะทรงครองเพศฆราวาส
เปนพระจกพรรดผทรงธรรม จงพระราชทานความสขเกษมส าราญ แวดลอมดวยความ
บนเทงนานาประการแกพระราชโอรสเพอผกพระทยใหม นคงในทางโลก เมอเจาชาย
สทธตถะเจรญพระชนมได ๑๖ พรรษา พระเจาสทโธทนะมพระราชด ารวาพระราชโอรส
สมควรจะไดอภเษกสมรส จงโปรดใหสรางปราสาทอนวจตรงดงามขน ๓ หลง ส าหรบให
พระราชโอรสไดประทบอยางเกษมส าราญตามฤดกาลทง ๓ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤด
หนาว แลวต งชอปราสาทนนวารมยปราสาท สรมยปราสาท และสภปราสาทตามล าดบ
และทรงสขอพระนางพมพาหรอยโสธรา พระราชธดาของพระเจาสปปพทธะและ
พระนางอมตา แหงเทวทหะนครในตระกลโกลยวงคใหอภเษกดวยเจาชายสทธตถะได
เสวยสขสมบต จนพระชนมายมายได ๒๙ พรรษา พระนางพมพายโสรธาจงประสต
พระโอรส พระองคมพระราชหฤทยสเนหาในพระโอรสเปนอยางยง เมอพระองคทรงทราบ
ถงการประสตของพระโอรสพระองคตรสวา ldquo ราหล ชาโต พนธน ชาต บวงเกดแลว
เครองจองจ าเกดแลวrdquo
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ออกบรรพชา
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull เจาชายสทธตถะทรงเปนผมพระบารมอนบรบรณ ถงแมพระองคจะทรงพร งพรอมดวยสข
สมบตมหาศาลกมไดพอพระทยในชวต คฤหสถ พระองคยงทรงมพระทยฝกใฝใครครวญ
ถงสจธรรมทจะเปนเครองน าทางซง ความพนทกขอยเสมอ พระองคไดเคยเสดจประพาส
อทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทตทง ๔ คอคนแก คนเจบ คนตาย และบรรพชต พระองค
จงสงเวชพระทยในชวต และพอพระทยในเพศบรรพต มพระทยแนวแนทจะทรงออก
ผนวช เพอแสวงหาโมกขธรรมอนเปนทางดบทกขถาวรพนจากวฏสงสารไมกลบมาเวยน
วายตายเกดอก พระองคจงตดสนพระทยเสดจออกทรงผนวช โดยพระองคทรงมากณฐกะ
พรอมดวยนายฉนนะ มงส แมน าอโนมานท แควนมลละ รวมระยะทาง ๓๐ โยชน
(ประมาณ ๔๘๐ กโลเมตร) เสดจขามฝงแมน าอโนมานทแลวทรงอธษฐานเพศเปน
บรรพชต และทรงมอบหมายใหนายฉนนะน าเครองอาภรณและมากณฐกะกลบนคร
กบลพสด
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
เขาศกษาในส านกดาบส
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull ภายหลงททรงผนวชแลวพระองคไดประทบอย ณ อนปยอมพวน แควนมลละเปนเวลา ๗
วน จากนนจงเสดจไปยงกรงราชคฤห แควนมคธ พระเจาพมพสารไดเสดจมาเฝาพระองค
ณ เงอมเขาปณฑวะ ไดทรงเหนพระจรยาวตรอนงดงามของพระองคกทรงเลอมใส และ
ทรงทราบวาพระสมณสทธตถะทรงเหนโทษในกาม เหนทางออกบวชวาเปนทางอนเกษม
จะจารกไปเพอบ าเพญเพยร และทรงยนดในการบ าเพญเพยรนน พระเจาพมพสารได
ตรสวา ldquo ทานจกเปนพระพทธเจาแนนอน และเมอไดเปนพระพทธเจาแลว ขอไดโปรด
เสดจมายงแควนของกระหมอมฉนเปนแหงแรก rsquorsquo ซงพระองคกทรงถวายปฏญญาแดพระ
เจาพมพสาร
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull การแสวงหาธรรมระยะแรกหลงจากทรงผนวชแลว สมณสทธตถะไดทรงศกษาในส านก
อาฬารดาบส กาลามโคตร และอทกดาบส รามบตร ณ กรงราชคฤห แควนมคธ พระองค
ไดทรงประพฤตพรหมจรรยในส านกของอาฬารดาบส กาลามโคตร ทรงไดสมาบตคอ
ทตยฌาน ตตยฌาน อากาสานญจายตนฌาน วญญานญจายตนฌาน และอา
กญจญญายตนฌาน สวนการประพฤตพรหมจรรยในส านกอทกดาบส รามบตร นนทรงได
สมาบต ๘ คอ เนวสญญานาสญญายตนฌาน ส าหรบฌานท ๑ คอปฐมฌานนน พระองค
ทรงไดขณะก าลงประทบขดสมาธเจรญอานาปานสตกมมฏฐานอยใตตนหวา เนองในพระ
ราชพธวปปมงคล ( แรกนาขวญ ) เมอคร งทรงพระเยาว เมอส าเรจการศกษา
จากทงสองส านกนแลวพระองคทรงทราบวามใชหนทางพนจากทกข บรรลพระโพธญาณ
ตามททรงมงหวง พระองคจงทรงลาอาจารยท งสอง เสดจไปใกลบรเวณแมน าเนรญชรา ท
ต าบลอรเวลาเสนานคม กรงราชคฤห แควนมคธ
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
บ าเพญทกรกรยา
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull ldquo ทกร ldquo หมายถง สงทท าไดยาก ldquo ทกรกรยาrdquo หมายถงการกระท ากจทท าไดยาก ไดแก
การบ าเพญเพยรเพอบรรลธรรมวเศษrdquo
เมอพระองคทรงหนมาศกษาคนควาดวยพระปญญาอนยงดวยพระองคเองแทนการศกษา
เลาเรยนในส านกอาจารย ณ ทวเขาดงคสร ใกลลมแมน าเนรญชรานน พระองคไดทรง
บ าเพญทกรกรยา คอการบ าเพญอยางยงยวดในลกษณะตางๆเชน การอดพระกระยาหาร
การทรมานพระวรกายโดยการกล นพระอสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระ
ทนต การกดพระตาล (เพดาน) ดวยพระชวหา (ลน) เปนตน พระมหาบรษไดทรงทรง
บ าเพญทกรกรยาเปนเวลาถง ๖ ป กยงมไดคนพบสจธรรมอนเปนทางหลดพนจากทกข
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พระองคจงทรงเลกการบ าเพญทกรกรยา แลวกลบมาเสวยพระกระยาหารเพอบ ารงพระ
วรกายใหแขงแรง ในการคดคนวธใหม ในขณะทพระมหาบรษทรงบ าเพญทกรกรยานน
ไดมปญจวคคย คอ พราหมณทง ๕ คน ไดแก โกณฑญญะ วปปะ ภททยะ มหานามะ
และอสสช เปนผคอยปฏบตรบใช ดวยหวงวาพระมหาบรษตรสรแลวพวกตนจะไดรบการ
ส งสอนถายทอดความรบาง และเมอพระมหาบรษเลกลมการบ าเพญทกรกรยา ปญจคคยก
ไดชวนกนละทงพระองคไปอย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน นครพาราณส เปนผลให
พระองคไดประทบอยตามล าพงในทอนสงบเงยบ ปราศจากสงรบกวนทงปวง พระองคได
ทรงตงพระสตด าเนนทางสายกลาง คอการปฏบตในความพอเหมาะพอควร นนเอง
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ตรสร
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พระพทธเจาทรงตรสร เวลารงอรณ ในวนเพญเดอน ๖ ( เดอนวสาขะ) ประกา กอน
พทธศกราช ๔๕ ป นางสชาดาไดน าขาวมธปายาสเพอไปบวงสรวงเทวดา คร นเหนพระ
มหาบรษประทบทโคนตนอชปาลนโครธ (ตนไทร)ดวยอาการอนสงบ นางคดวาเปนเทวดา
จงถวายขาวมธปายาส แลวพระองคเสดจไปสทาสปดษฐรมฝงแมน าเนรญชรา ทรงวางถาด
ทองค าบรรจขาวมธปายาสแลวลงสรงสนานช าระลางพระวรกาย แลวทรงผากาสาวพสตร
อนเปนธงชยของพระอรหนตสมมาสมพทธเจาทกพระองค หลงจากเสวยแลวพระองคทรง
จบถาดทองค าขนมาอธษฐานวา ldquo ถาเราจกสามารถตรสรไดในวนน กขอใหถาดทองค าใบ
นจงลอยทวนกระแสน าไป แตถามไดเปนดงนนกขอใหถาดทองค าใบนจงลอยไปตาม
กระแสน าเถด ldquo แลวทรงปลอยถาดทองค าลงไปในแมน า ถาดทองค าลอยตดกระแสน าไป
จนถงกลางแมน าเนรญชราแลวลอยทวนกระแสน าขนไปไกลถง ๘๐ ศอก จงจมลงตรงท
กระแสน าวน
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull ในเวลาเยนพระองคเสดจกลบมายงตนโพธทประทบ คนหาบหญาชอโสตถยะไดถวายหญา
ปลาดทประทบ ณ ใตตนโพธ พระองคประทบหนพระพกตรไปทางทศตะวนออก และทรง
ตงจตอธษฐานวา ldquo แมเลอดในกายของเราจะเหอดแหงไปเหลอแตหนง เอน กระดกกตาม
ถายงไมบรรลธรรมวเศษแลว จะไมยอมหยดความเพยรเปนอนขาด ldquo เมอทรงตงจต
อธษฐานเชนนนแลว พระองคกทรงส ารวมจตใหสงบแนวแน มพระสตต งม น มพระ
วรกายอนสงบ มพระหทยแนวแนเปนสมาธบรสทธผดผองปราศจากกเลส ปราศจากความ
เศราหมอง ออนโยน เหมาะแกการงาน ต งม นไมหว นไหว ทรงนอมพระทยไปเพอปพเพน
วาสานสสตญาณ ( ญาณเปนเหตระลกถงขนธทอาศยในชาตปางกอนได )ในปฐมยามแหง
ราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพอจตปาตญาณ ( ญาณก าหนดรการตาย การเกด
ของสตวท งหลาย ) ในมชฌมยามแหงราตร ตอจากนนทรงนอมพระทยไปเพออาสวกขย
ญาณ ( ญาณหยงรในธรรมเปนทสนไปแหงอาสวกเลสทงหลาย)
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull คอทรงรชดตามความเปนจรงวา นทกข นทกขสมทย นทกขนโรธ นทกขนโรธคามน
ปฏปทา นอาสวะ นอาสวสมทย นอาสวนโรธ นอาสวนโรธคามนปฏปทา เมอทรงรเหน
อยางน จตของพระองคกทรงหลดพนจากกามสวะ ภวาสวะ และอวชชาสวะ เมอจตหลด
พนแลวพระองคกทรงรวาหลดพนแลว ทรงรชดวาชาตสนแลว อยจบพรหมจรรยแลว ท า
กจทควรท าเสรจแลว ไมมกจอนเพอความเปนอยางนอกตอไป นนคอพระองคทรงบรรล
วชชาท ๓ คอ อาสวกขยญาณ ในปจฉมยาม แหงราตรนนเอง ซงกคอการตรสรพระ
สพพญญตญาณ เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา จากการทพระองคทรงบ าเพญพระ
บารมมาอยางยงยวด พระองคทรงตรสรในวนเพญเดอน ๖ ประกา ขณะพระชนมายได
๓๕ พรรษา นบแตวนทสดจออกผนวชจนถงวนตรสรธรรม รวมเปนเวลา ๖ ป พระธรรม
อนประเสรฐทพระพทธเจาตรสรนน คอ อรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ประกาศพระศาสนาคร งแรก
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull เมอพระพทธเจาตรสรแลวทรงเสวยวมตสข ณ บรเวณตนพระศรมหาโพธเปนเวลา ๗
สปดาห ทรงร าพงวา ธรรมะทพระองคตรสรเปนการยากส าหรบคนทวไป จงทรงนอม
พระทยไปในทางทจะไมประกาศธรรม พระสหมบดพรหมทราบวาระจตของพระองคจง
อาราธนาใหโปรดมนษย โดยเปรยบเทยบมนษยเหมอนดอกบว ๔ เหลา และในโลกนยงม
เหลาสตวผมธลในดวงตาเบาบาง สตวเหลานนจะเสอมเพราะไมไดฟงธรรม เหลาสตวผท
สามารถรท วถงธรรมได ยงมอย ldquo พระพทธเจาจงทรงนอมพระทยไปในการแสดงธรรม
แลวเสดจไปโปรดปญจวคคย ณ ปาอสปตนมฤคทายวน ทรงแสดงปฐมเทศนา ในวนขน
๑๕ ค า เดอน ๘ ( เดอนอาสาฬหะ) เรยกวา ธรรมจกกปปวตตนสตร ในขณะททรงแสดง
ธรรม ทานปญญาโกณฑณญะไดธรรมจกษ คอบรรลพระโสดาบน ไดทลขออปสมบทใน
พระธรรมวนย ของสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยกการบวชคร งนวา ldquo
เอหภกขอปสมปทา rdquo พระอญญาโกณฑญญะจงเปนพระภกษรปแรกในพระพทธศาสนา
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
การประกาศพระพทธศาสนา
เมอพระพทธเจาไดเสดจโปรดปญจวคคย และสาวกอนๆซงตอมาไดส าเรจเปนพระอรหนต
จ านวน ๖๐ องคแลว และเปนชวงทออกพรรษาแลว พระพทธองคทรงพจารณา
เหนสมควรวาจะออกไปประกาศพระศาสนาใหเปนทแพรหลาย จงมพทธบญชาใหสาวกทง
๖๐ องค จารกออกไปประกาศเผยแผพระพทธศาสนา โดยใหไปแตเพยงล าพง แม
พระองคกจะเสดจไปยงอรเวลาเสนานคม ในการออกจารกประกาศ พระศาสนาคร งนนท า
ใหกลบตรในดนแดนตางๆหนมาเลอมใสพระพทธศาสนาและขอ บรรพชา อปสมบทเปน
อนมาก ตอมาพระพทธเจาทรงอนญาตใหสาวกเหลานนสามารถอปสมบทใหแกกลบตรได
เรยกวา ldquo ตสรณคมนปสมปทา คออปสมบทโดยวธใหปฏญญาตนเปนผถงไตรสรณคมนrdquo
พระพทธศาสนาจงหยงรากฝงลกและแพรหลายในดนแดนแหงนนเปนตนมา
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พรรษาท ๑ ทพระองคทรงแสดงธรรมโปรดสาวกและไดอรหนตสาวกจ านวน ๖๐ องคแลว
พระองคทรงมพระมหากรณาคณท าการประกาศเผยแผค าสอน จนเกดพทธบรษท ๔
อนม ภกษ ภกษณ อบาสก อบาสกา อยางแพรหลายและมนคง การประกาศ
พระพทธศาสนาของพระองคไดด าเนนไปอยางเขมแขง โดยการจารกไปยงหมบานชนบท
นอยใหญในแควนตางๆทวชมพทวป
พรรษาท ๒ พระพทธองคเสดจไปโปรดประชาชน ไดพทธสาวกดงน เสดจไปยงอรเวลา
เสนานคม ในระหวางทางไดโปรดกลมภททวคคย ๓๐ คน ทต าบลอรเวลาไดโปรดชฎล ๓
พนองคอ อรเวกสสปะ นทกสสปะ และคยากสสปะ กบศษย อก ๑๐๐๐ คน ทรงเทศนาอา
ทตตปรยายสตร ทคยาสสะ แลวเสดจไปยงนครราชคฤหแหงแควนมคธ เพอโปรดพระ
เจาพมพสาร พระเจาพมพสารถวายสวนเวฬวนเปนทอาศยแดคณะสงฆ และไดพระสาร
บตรและพระโมคคลลานะเปนสาวก อก ๒ เดอนตอมาเสดจไปยงนครกบฬพสด ทรง
พ านกทนโครธาราม ทรงไดสาวกอกมากมาย เชน พระนนทะ พระราหล พระอานนท
พระเทวทต และพระญาตอนๆ ตอมาอนาถปณฑกะเศรษฐอาราธนาไปยงกรงสาวตถแหง
แควนโกศล ไดถวายสวนเชตวนแดคณะสงฆ พระพทธองคทรงจ าพรรษาทน
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พรรษาท ๓ นางวสาขาถวายบพพาราม ณ กรงสาวตถ ทรงจ าพรรษาทน
พรรษาท ๔ ทรงจ าพรรษาทเวฬวน ณ กรงราชคฤห แหงแควนมคธ
พรรษาท ๕ เสดจโปรดพระราชบดาจนไดบรรลอรหตตผล และทรงไกลเกลยขอพพาท
ระหวางพระญาตฝายสกกะกบพระญาตฝายโกลยะเกยวกบการใชน าในแมน าโหรณ ตอมา
ทรงอปสมบทพระนางประชาบดโคตม และคณะเปนภกษณ
พรรษาท ๖ ทรงแสดงยมกปาฏหารยในกรงสาวตถ ทรงจ าพรรษา ณ ภเขามงกลบรรพต
พรรษาท ๗ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ ระหวางจ าพรรษาไดเสดจไปทรงเทศนา
พระอภธรรมโปรดพทธมารดายงสวรรคชนดาวดงส
พรรษาท ๘ ทรงเทศนาในแควนมคคะ ทรงจ าพรรษาในเภสกลาวน
พรรษาท ๙ ทรงเทศนาในแควนโกสมพ
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พรรษาท ๑๐ คณะสงฆในแควนโกสมพแตกแยกกนอยางรนแรง พระพทธองคทรง
ตกเตอนแตคณะสงฆไมเชอฟง พระองคจงเสดจไปประทบและจ าพรรษาในปาปาลไลยย
กะ มชางเชอกหนงมาเฝาพทกษและรบใชตลอดเวลา
พรรษาท ๑๑ เสดจไปยงกรงสาวตถ คณะสงฆแหงโกสมพปรองดองกนได ทรงจ าพรรษา
อยในหมบานพราหมณชอเอกนาลา
พรรษาท ๑๒ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทเวรญชา และเกดความอดอยากรนแรงขนใน
เวลานน
พรรษาท ๑๓ ทรงเทศนาและจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๔ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทกรงสาวตถ พระราหลขอผนวช
พรรษาท ๑๕ เสดจไปยงกรงกบลพสด พระเจาสปปพทธะถกแผนดนสบเพราะขด
ขวางทางโคจร
พรรษาท ๑๖ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทอาลว
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พรรษาท ๑๗ เสดจไปยงกรงสาวตถ แลวเสดจกลบมายงอาลว และทรงจ าพรรษาทกรงรา
ชคฤห
พรรษาท ๑๘ เสดจไปยงอาลว ทรงจ าพรรษาบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๑๙ ทรงเทศนาและจ าพรรษาทบนภเขาจาลกบรรพต
พรรษาท ๒๐ โจรองคลมารกลบใจเปนสาวก และทรงแตงต งใหพระอานนทรบใชใกลชด
ตลอดกาล ทรงจ าพรรษาทกรงราชคฤหและทรงเรมบญญตวนย
พรรษาท ๒๑-๔๔ ทรงใชเชตวนและบพพารามในกรงราชคฤหเปนศนยกลางการเผยแผ
และเปนทประทบจ าพรรษา เสดจพรอมสาวกออกเทศนาโปรดเวไนยสตวตามแวนแควน
ตางๆ
พรรษาท ๔๕ เปนพรรษาสดทาย พระเทวทตคดปลงพระชนม กลงกอนหนจนตอง
พระองคเปนเหตใหพระบาทหอพระโลหต ทรงไดรบการบ าบดจากหมอชวกโกมารภต
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ทรงปรนพาน
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พระพทธเจาทรงบ าเพญพทธกจอยจนพระชนมาย ๘๐ พรรษา พระองคเสดจจ าพรรษา
สดทายณ เมองเวสาล ในวาระนนพระพทธองคทรงพระชราภาพมากแลวท งยงประชวร
หนกดวย พระองคไดทรงพระด าเนนจากเวสาลสเมองกสนาราเพอเสดจดบขน
ธปรนพพาน ณ เมองนน พระพทธองคไดหนกลบไปทอดพระเนตรเมองเวสาลซงเคยเปน
ทประทบ นบเปนการทอดทศนาเมองเวสาลเปนคร งสดทาย แลวเสดจตอไปยงเมองปาวา
เสวยพระกระยาหารเปนคร งสดทายทบานนายจนทะ บตรนายชางทอง พระพทธองคทรง
พระประชวรหนกอยางยง ทรงขมอาพาธประคองพระองคเสดจถงสาลวโนทยาน (ปาสาละ)
ของเจามลละเมองกสนารา กอนเสดจดบขนธปรนพพานพระองคไดอปสมบทแกพระสภท
ทะปรพาชก นบเปนสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให ในทามกลางคณะสงฆท ง
ทเปนพระอรหนตและปถชน
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull พระราชา ชาวเมองกสนารา และจากแควนตางๆรวมทงเทวดาทวหมนโลกธาต พระพทธ
องคไดมพระด ารสคร งส าคญวา ldquo โย โว อานนท ธมม จ วนโย มยา เทสโต ปญญตโต โส
โว มมจจเยน สตถา rdquo อนแปลวา ldquo ดกอนอานนท ธรรมและวนยอนทเราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย ธรรมวนยนน จกเปนศาสดาของเธอทงหลาย เมอเราลวงลบ
ไปแลว ldquo และพระพทธองคไดแสดงปจฉมโอวาทแกพระภกษสงฆวา ldquoดกอนภกษ
ท งหลาย นเปนวาจาคร งสดทาย ทเราจะกลาวแกทานทงหลาย สงขารท งหลายทงปวงม
ความสนไปและเสอมไปเปนธรรมดา ทานทงหลายจงท าความรอดพนใหบรบรณถงทสด
ดวยความไมประมาทเถดrdquo แมเวลาลวงมาถงศตวรรษท ๒๕ แลว นบต งแตพระองคตรสร
เปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา และเสดจดบขนธปรนพพานทนอกเมองกสนาราในประ
เทสอนเดย แตค าส งสอนอนประเสรฐของพระองคหาไดลวงลบไปดวยไม
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull ค าส งสอนเหลานนยงคงอย เปนเครองน าบคคลใหขามพนจากความมชวต ขนไปสซง
คณคายงกวาชวต คอการพนจากวฏสงสารนนเอง หลงจากพระพทธองค เสดจดบขนธปร
นพพานแลว สาวกของพระองคท งทเปนพระอรหนตและมใชพระอรหนตไดชวยบ าเพญ
กรณย กจเผยแผพระพทธวจนะอนประเสรฐไปทวประเทศอนเดย และขยายออกไปทว
โลก เปนทยอมรบวาพระพทธศาสนาเปนศาสนาแหงความเปนจรง มเหตผลเชอถอไดและ
เปนศาสนาแหงสนตภาพและเสรภาพอยางแทจรง
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
สรปพทธกจในรอบวนของพระพทธองค
๑ปพพณเห ปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจออกบณฑบาตเพอโปรดเวไนยสตว
๒สายณเห ธมมเทสน ตอนเยนทรงแสดงธรรมโปรดมหาชนทมาเขาเฝา
๓ปโทเส ภกขโอวาท ตอนหวค าประทานโอวาทแกภกษท งเกาและใหม
๔อฑฒรตเต เทวปญหาน ตอนเทยงคนทรงวสชชนาปญหาใหแกเทวดาชนตางๆ
๕ปจจสเสว คเต กาเล ภพพาภพเพ วโลกน ตอนใกลรงตรวจดสตวโลกทสามารถและไม
สามารถบรรลธรรมได แลวเสดจไปโปรดถงท แมวาหนทางจะล าบากเพยงใดกตาม
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull แนวทางการด าเนนงาน ชวยกนเลอกหวขอทจะนามาทาโครงงาน และสบคนขอมลทม ประโยชนและมแหลง
อางองได ลงมอปฏบต แกไขขอทบกพรอง และน าเสนอ
bull เครองมอและอปกรณทใช
- คอมพวเตอร
- เวบไซดในการคนหาขอมล
bull งบประมาณ - 60 บาท
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ขนตอนและแผนด าเนนงาน
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
ผลทคาดวาจะไดรบ
bull ไดรถงประวตของพระพทธเจา
bull ไดตระหนกถงความส าคญของพระพทธศาสนา
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2
bull สถานทด าเนนการ
โรงเรยนยพราชวทยาลย
bull กลมสาระการเรยนรทเกยวของ
สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม
bull แหลงอางอง
httpwwwoknationnetblogprintphpid=364484
httpboardpalungjitorgf14E0B8A0E0B8B2