สรุปแรงฯ

CompanyCompanyCompanyCompany LOGOLOGOLOGOLOGO�33101

สรุปเรื่องแรงและการเคลื่อนที่

www.themegallery.com

CompanyLogo

�33101

2. ปริมาณสเกลาร์ หมายถึง ปริมาณที่มีแต่ขนาดอย่างเดียว ไม่มีทิศทาง เช่น พลังงาน อุณหภูมิ เวลา พื้นที่ ปริมาตร อัตราเร็ว

��ก��

แรง หมายถึง สิ่งที่สามารถทําให้วัตถุที่อยู่นิ่งเคลื่อนที่หรือทําให้วัตถุที่กําลังเคลื่อนที่มีความเร็วเพิ่มขึ้นหรือช้าลง หรือเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนที่ของวัตถุได้

ปริมาณทางฟิสิกส์ มี 2 ชนิด คือ1. ปริมาณเวกเตอร์ หมายถึงปริมาณที่มีทั้งขนาดและทิศทาง เช่น แรง ความเร็ว

น้ําหนัก

การเขียนเวกเตอร์ของแรงใช้ความยาวของส่วนเส้นตรงแทนขนาดของแรง และหัวลูกศรแสดงทศิทางของแรง


CompanyLogo

�33101

การเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง แบ่งเป็น 2 แบบ คือ1. การเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรงที่ไปทิศทางเดียวกันตลอด เช่น โยนวัตถุขึ้นไปตรงๆ

รถยนต์ กําลังเคลื่อนที่ไป การเขียนเวกเตอร์ของแรงใช้ความยาวของส่วนเส้นตรงแทนขนาดของแรง และหัวลูกศรแสดงทิศทางของแรงไปข้างหน้าในแนวเส้นตรง

2. การเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง แต่มีการเคลื่อนที่กลับทิศด้วย เช่น รถแลน่ไปข้างหน้าในแนวเส้นตรง เมื่อรถมีการเลีย้วกลับทิศทาง ทําให้ทิศทางในการเคลื่อนที่ตรงข้ามกัน

ก��

อัตราเร็ว ความเร่ง และความหน่วงในการเคลื่อนที่ของวัตถุ 1. อัตราเร็วในการเคลื่อนที่ของวัตถุ คือระยะทางที่วัตถุเคลื่อนที่ใน 1 หน่วยเวลา2. ความเร่งในการเคลื่อนที่ หมายถึง ความเร็วที่เพิ่มขึ้นใน 1 หน่วยเวลา เช่น วัตถุตกลงมา

จากที่สูงในแนวดิ่ง3. ความหน่วงในการเคลื่อนที่ของวัตถุ หมายถึง ความเร็วที่ลดลงใน 1 หน่วยเวลา เช่น

โยนวัตถุขึ้นตรงๆ ไปในท้องฟ้า


CompanyLogo

�33101

1. การเคลื่อนที่แบบวงกลม หมายถึง การเคลื่อนที่ของวัตถุเป็นวงกลมรอบศูนย์กลาง เกิดขึ้นเนื่องจากวัตถุที่กําลังเคลื่อนที่จะเดินทางเป็นเสน้ตรงเสมอ แต่ขณะนั้นมีแรงดึงวัตถุเข้าสู่ศนูย์กลางของวงกลม เรียกว่า แรงเข้าสู่ศูนย์กลางการเคลื่อนที่ จึงทําให้วัตถุเคลื่อนที่เป็นวงกลมรอบศูนย์กลาง เช่น การโคจรของดวงจันทร์รอบโลก

ก�� !"#��$�

2. การเคลื่อนที่ของวัตถุในแนวราบ เป็นการเคลื่อนที่ของวัตถุขนานกับพื้นโลก เช่น รถยนต์ที่กําลงัแลน่อยู่บนถนน

3. การเคลื่อนที่แนววิถีโค้ง เป็นการเคลื่อนที่ผสมระหว่างการเคลื่อนที่ในแนวดิ่งและในแนวราบ


CompanyLogo

�33101 ��

1. ชนิดของแรง 1.1 แรงย่อย คือ แรงที่เป็นส่วนประกอบของแรงลัพธ์

1.2 แรงลพัธ์ คือ แรงรวมซึ่งเป็นผลรวมของแรงย่อย ซึ่งจะต้องเป็นการรวมกันแบบปริมาณเวกเตอร์

1.3 แรงขนาน คือ แรงที่ที่มีทิศทางขนานกัน ซึ่งอาจกระทําที่จุดเดียวกันหรือต่างจุดกันก็ได้ มีอยู่ 2 ชนิด

- แรงขนานพวกเดียวกัน หมายถึง แรงขนานที่มีทิศทางไปทางเดียวกัน- แรงขนานต่างพวกกัน หมายถึง แรงขนานที่มีทิศทางตรงข้ามกัน

1.4 แรงหมุน หมายถึง แรงที่กระทําต่อวัตถุ ทําให้วัตถุเคลื่อนที่โดยหมุนรอบจุดหมุน ผลของการหมุนของ เรียกว่า โมเมนต์ เช่น การปิด-เปิด ประตูหน้าต่าง

1.5 แรงคู่ควบ คือ แรงขนานต่างพวกกันคู่หนึ่งที่มีขนาดเท่ากัน แรงลัพธ์มีค่าเป็นศูนย์ และวัตถุที่ถูกแรงคู่ควบกระทํา 1 คู่กระทํา จะไม่อยู่นิ่งแต่จะเกิดแรงหมุน


CompanyLogo

�33101

1.6 แรงดึง คือ แรงทีเ่กิดจากการเกร็งตัวเพื่อต่อต้านแรงกระทําของวัตถุ เป็นแรงที่เกิดในวัตถุที่ลักษณะยาวๆ เช่น เส้นเชือก เส้นลวด1.7 แรงสู่ศูนย์กลาง หมายถึง แรงที่มีทิศเข้าสู่ศูนย์กลางของวงกลมหรือทรงกลมอันหนึง่ๆ เสมอ

1.8 แรงต้าน คือ แรงที่มีทศิทางต่อต้านการเคลื่อนทีห่รือทศิทางตรงข้ามกับแรงที่พยายามจะทําให้วัตถุเกิดการเคลื่อนที่ เช่น แรงต้านของอากาศ แรงเสียดทาน1.9 แรงโน้มถ่วงของโลก คือ แรงดึงดูดที่มวลของโลกกระทํากับมวลของวัตถุ เพื่อดึงดูดวัตถุนั้น

เข้าสู่ศูนย์กลางของโลก- น้ําหนักของวัตถุ เกิดจากความเร่งเนื่องจากความโน้มถ่วงของโลกมากกระทําต่อวัตถุ

1.10 แรงกิริยาและแรงปฏิกิริยา - แรงกิริยา คือ แรงที่กระทําต่อวัตถุที่จุดจุดหนึ่ง อาจเป็นแรงเพียงแรงเดียวหรือแรงลัพธ์ของแรง

ย่อยก็ได้- แรงปฏิกิริยา คือ แรงที่กระทําตอบโต้ต่อแรงกิริยาที่จุดเดียวกัน โดยมีขนาดเท่ากับแรงกิริยา แต่

ทิศทางของแรงทั้งสองจะตรงข้ามกัน


CompanyLogo

�33101

2. แรงกิริยาและแรงปฏิกิริยากับการเคลื่อนที่ของวัตถุ 2.1 วัตถุเคลื่อนที่ด้วยแรงกิริยา เป็นการเคลื่อนที่ของวัตถุตามแรงที่กระทํา เช่น

การขว้างลูกหินออกไป2.2 วัตถุเคลื่อนที่ด้วยแรงปฏิกิริยา เป็นการเคลื่อนที่ของวัตถุเนื่องจากมีแรง

ขับดันวัตถุให้เคลื่อนที่ไปในทิศทางตรงกันข้าม เช่น การเคลื่อนที่ของจรวด


CompanyLogo

�33101 ��%�&'��

ความหมายของแรงเสียดทาน แรงเสียดทาน คือ แรงที่ต้านการเคลื่อนที่ของวัตถุซึ่งเกิดขึ้นระหว่าง

ผิวสัมผัสของวัตถุ เกิดขึ้นทั้งวัตถุที่เคลื่อนที่และไม่เคลื่อนที่ และจะมีทิศทางตรงกันข้ามกับการเคลื่อนที่ของวัตถุ

แรงเสียดทานมี 2 ประเภท คือ1. แรงเสียดทานสถิต คือ แรงเสียดทานที่เกิดขึ้นระหว่างผิวสัมผัสของวัตถุใน

สภาวะที่วัตถุได้รับแรงกระทําแล้วอยู่นิ่ง 2. แรงเสียดทานจลน์ คือ แรงเสียดทานที่เกิดขึ้นระหว่างผิวสัมผัสของวัตถุใน

สภาวะที่วัตถุได้รับแรงกระทําแล้วเกิดการเคลื่อนที่ด้วยความเร็วคงที่


CompanyLogo

�33101

การลดและเพิ่มแรงเสียดทาน การลดแรงเสียดทาน สามารถทําได้หลายวิธี1. การขัดถูผิววัตถุให้เรียบและลื่น2. การใช้สารล่อลื่น เช่น น้ํามัน3. การใช้อุปกรณ์ต่างๆ เช่น ล้อ ตลับลูกปืน และบุช4. ลดแรงกดระหว่างผิวสัมผัส เช่น ลดจํานวนสิ่งที่บรรทุกให้น้อยลง5. ออกแบบรูปร่างยานพาหนะให้อากาศไหลผ่านได้ดี การเพิ่มแรงเสียดทาน สามารถทําได้หลายวิธี1. การทําลวดลาย เพื่อให้ผิวขรุขระ2. การเพิ่มผิวสัมผัส เช่น การออกแบบหน้ายางรถยนต์ให้มีหน้ากว้างพอเหมาะ


CompanyLogo

�33101(��

ความหมายของโมเมนต์ โมเมนต์ของแรง หรือ โมเมนต์ หมายถึง ผลคูณของแรงกับระยะตั้งฉากจากแนวแรง

ถึงจุดหมุน มีหน่วยเป็น นิวตัน-เมตร

โมเมนต์(นิวตัน-เมตร) = แรง(นิวตัน) X ระยะตั้งฉากจากแนวแรงถึงจุดหมุน(เมตร)


CompanyLogo

�33101

ชนิดของโมเมนต์ โมเมนต์ของแรงแบ่งตามทิศการหมุนได้เป็น 2 ชนิด1. โมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา2. โมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา


CompanyLogo

�33101

หลักการของโมเมนต์ ถ้ามีแรงหลายแรงกระทําต่อวัตถุชิ้นหนึ่ง แล้วทําให้วัตถุนั้นสมดุลจะได้ว่า

ผลรวมของโมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา = ผลรวมของโมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา


CompanyLogo

�33101

ตัวอย่างที่ 1 ยาว 4 เมตร นําไปงัดก้อนหินหนัก 400 N ให้เคลื่อนที ่ถ้าต้องการออกแรงเพียง 100 N ควรจะนําก้อนหินก้อนเล็กๆ มาหนุนไม้ที่ตําแหน่งใด


CompanyLogo

�33101

ผลรวมของโมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา = ผลรวมของโมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา(M ตาม = M ทวน)

ดังนั้น จะต้องนําก้อนหินเลก็หนุนไม้ห่างจากก้อนหิน 3.2 m ตอบ

400 (4 - X) = 100X

1600 - 400X = 100X

X = 3.2 m


CompanyLogo

�33101

�$��&�� 2 ��*�+ก$��,'��'$�- �$�./ y ��$ก��' "��"!�#��+*�+%�'/�


CompanyLogo

�33101

ผลรวมของโมเมนต์ทวนเข็มนาฬิกา = ผลรวมของโมเมนต์ตามเข็มนาฬิกา(M ทวน = M ตาม)

(20 x 2.5) + (Y x 0.5) = 40 x 1.550 + 0.5Y = 60

Y = 20 N


CompanyLogo

�33101

โมเมนต์ในชีวิตประจําวัน โมเมนต์เกี่ยวข้องกับกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจําวันของเราเป็นอย่างมาก แม้แต่การเคลื่อนไหว

ของอวัยวะบางส่วนของร่างกาย การใช้เครื่องใช้หรืออุปกรณ์ต่างๆ หลายชนิด เช่น


CompanyLogo

�33101


CompanyLogo

�33101

5. ประโยชน์โมเมนต์ จากหลักการของโมเมนต์จะพบว่า เมื่อมีแรงขนาดต่างกันมากระทําต่อวัตถุคนละด้านกับจุด

หมุนทีร่ะยะห่างจากจุดหมุนต่างกัน วัตถุนั้นก็สามารถอยู่ในภาวะสมดุลได้ หลักการของโมเมนต์จึงช่วยให้เราออกแรงน้อยๆ แต่สามารถยกน้ําหนักมากๆ ได้

CompanyCompanyCompanyCompany LOGOLOGOLOGOLOGO

สรุปแรงฯ

Business

company logof

company logo2

company logo5

f33101 company logo1

f y f f f