Page 1
ประโยชนในพระพทธศาสนา
"ประโยชนทแทกคอ ความเขาใจและยอมรบวา
ผลทกอยางจะตองเกดขนจากเหต เราอยากไดผลอะไรกแลวแตเราตองสรางเหต
แตสรางเหตอยางเดยวกไมได เพราะเหตนนตองอาศยปจจยดวย ปจจยทสำาคญกคอประโยชนนนเอง
ทจะมาเกอกลหรอเอออำานวยใหผลนนเจรญเตบโต"
วนนมโอกาสมาพบกนอกครงหนง เพราะเรามความตางกน จงตองมาพงพาอาศยกน มความเกอกลกน และเออ
Page 2
อาทร ความเกอกลนนบวาเปนประโยชนตอชวต เพราะชวตขนมานควรจะมทพง และตองเปนทพงอนประเสรฐคอพระรตนตรย
และนอกจากพระรตนตรยแลวน เราจะตองหาทพงอนทดงามและใหประโยชนแกอตภาพทยงเปนไป คำาวาประโยชน หมายถงสงทเกอกล ซงเปนปจจยนะคะไมใชเปนเหต ในภาษาธรรม คำาวาเหต คอ สงททำาใหผลเกด สวนปจจยคอตวสนบสนนใหผลเจรญเตบโต ฉะนน ปจจยคอผเกอกลหรอตวประโยชนนนเองนะคะ
เรามาพดถงประโยชนทเราจะตองไดรบในชวต คอ ประโยชนจากพระพทธศาสนา เพราะเราเขาไมถงหลกธรรมของพระศาสดาสมมาสมพทธเจา เราจงไดรบประโยชนเฉพาะหนาเทานน ประโยชนเฉพาะหนากคอ ใชในคราวทเกดปญหาหรอเกดทกขเทานนเอง เราจงไมมพระธรรมเปนทพงอยตลอดเวลา เพราะตองการความสบายใจเพยงชวคราว
ทำาอยางไรเราจงจะไดประโยชนจากพระตถาคตเจาอยางเขาถง สำาหรบผทไมไดศกษาพระธรรมกจะหาประโยชนแทจรงไดยาก
ประโยชนทแทจรงกคอ ความเขาใจและยอมรบวา ผลทกอยางจะตองเกดขนจากเหต เราอยากไดผลอะไรกแลวแตเราตองสรางเหต แตสรางเหตอยางเดยวกไมได เพราะเหตนนตองอาศยปจจยดวย ปจจยทสำาคญกคอประโยชนนนเอง ทจะมาเกอกลหรอเอออำานวยใหผลนนเจรญเตบโต
Page 3
ยกตวอยางเชน การสรางเหตจาคะของพระพทธองค คอมการบรจาค มการเสยสละไว ทรงสละสมบตจกรพรรดใหเปนทานของญาตวงศแลวพระองคกออกพระผนวช การทพระองคทำาบญตางๆนน คำาวาบญนเปนประโยชนทจะเกอกลอำานาจโพธญาณ ฉะนน ทาน ศล ภาวนา เนกขมมะ สจจะ ททรงทำาจงเปนประโยชนตอการเกดสพพญญตญาณ
แตสำาหรบเราแลวเรามกจะหากนแตประโยชนชวคราว โดยไมรวาเปนประโยชนแทจรงนนเปนอยางไร เชนสมมตวาเรารอนมาก เรากเปดพดลม และกคดวา การเปดพดลมนทำาใหไดรบผล ผลกคอจากการเยนจากพดลม จงเหนวาพดลมมประโยชนมาก อยางนเราคดผด เพราะคดวาพดลมเปนประโยชนตอชวต
เหนไหมคะวา ใครๆจงมพดลมกนทงสน ตอมากพฒนาเปนเครองปรบอากาศ เพราะคดวาวตถเหลานนเปนประโยชนเสมอ แตถาเมอใดทวตถนนพงเสยหาย ความสนประโยชนกจะมาถง..วตถเหลานจงเปนประโยชนเพยงชวคราวเทานน
หรอในเรองของความประพฤต โดยเฉพาะขณะนการทจรต การเบยดเบยนทรพยสนเพอประโยชนสวนตน เปนการกระทำาทเหนเพยงประโยชนเฉพาะหนา คอ ขอใหรอดไปคราวหนง วนหนง หรอชาตหนงเทานน แตเปนการกระทำาทเสยประโยชนอยางยง เพราะเปนการกระทำาความชวทใหผลชว
Page 4
ประโยชนในปจจบนชาตกคอ ขยนหาทรพย รกษาทรพยใหเปน คบมตรด ตงตนเอาไวชอบ
การขยนหาทรพย เปนประโยชน เชน เราเคยทำาทานไวดในอดตชาต แนนอนคะทานยอมเปนทตงของโภคทรพยทงปวง ถาหากเราอยคนเดยวแลวไมขยนหาทรพย คอไมขยนทำางาน ผลของทานกเดนทางมาไดยาก แตถาเราขยนหาทรพย เงนทองเรากมากขนเกดขนจากความขยน
เพราะฉะนน การขยนอยางเดยวจงไมพอ เพราะคนขยนแตละคนไดเงนเดอนหรอเงนพเศษทไมเทากน แตตองอาศยเหตอดตมาดวยคอ การทำาทาน สวนการตงตนเองไวชอบ เชน ไมฟมเฟอย และคบมตรทดไมชวนทำาใหเสยเงนเสยทองไป
รากฐานทเขาถงแกนเพอประโยชนในชาตหนา และประโยชนสงสด กคอ ไตรสกขา สำาหรบพระภกษสงฆคอการหมนเจรญศล สมาธ ปญญา ฝายคฤหสถคอการหมนเจรญทาน ศล ภาวนา
ถามวาใครมทรพยมาก? เรากไมทราบใชไหมคะ
แลวคนทมทรพยมากนมความสขจรงหรอเปลาคะ?
ในความเปนจรงแลวทรพยนนไมไดใหความสขกบใครเลย..โดยเฉพาะคนนนเปนคนทไมรจกพอ แตทรพยสมบตนนใหไดเพยงแตความสะดวกสบาย และกความสงบเทานนเอง
Page 5
สงบจากการดนรนเพอแสวงหา เชน บางคนเกษยณแลวมเงนบำาเหนจบำานาญพอแลว ทำาใหชวตทเคยวนวายไดความสงบมากขน ทำาใหเกดความสะดวก เวลาเราไปหาหมอกมเงนใชจายอยางสะดวก แตถงเราจายเงนแลวความเจบปวดกยงไมหายไป เพราะโรคภยยงมอยเนองจากยงมชวตคอขนธ เพราะทกขภยนนเกดจากสมมตฐานกรรม ฉะนนใครบอกวามทรพยแลวมสขคะ
มแตความสะดวก มแตความสบายใหเทานน เชน มทรพยพอจะซอรถเพอเอออำานวยความสะดวก ไมตองไปรอใคร ไมตองยนโหนรถเมล เปดเพลงฟงกได และเมอมทรพยมากกวากมเงนจางคนขบรถ ยงสะดวกมากขนเพราะไมตองขบ
แตถาเรามองเหนตวจรงของทรพย เรากจะไมหลงทรพย ทำาใจไดสงบจากความตะเกยกตะกาย เพราะยอมรบวา เรามทรพยนอยจงสะดวกสบายนอยกวาคนอน แตทงคนสะดวกสบายขนาดไหน กยงจมปลกอยในสงสารวฏฏอยอยางนน
แตเมอใดทใจเรารถงพระพทธ ใจบรสทธคอพระธรรม ใจปฎบตธรรมคอพระสงฆ เมอนนกคอประโยชนและหวใจหลกทเราใหทกคนเขาถงรตนตรยไดพบความสขทจรงแท
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 6
ถอยทถอยอาศยในปญญา
" การเสวนาธรรม หรอการพดคยเกยวกบธรรมะ จงเปนการกระทำา "ถอยทถอยอาศย" ปญญาซงกนและ
กน เพราะวาจะไดมความรเปนทพงแกชวตได "
วนนเรามโอกาสมาพบกนอกครง กจะไดพดคยกนกอนทจะทำากจกรรมอนสรางสรรคประโยชนกบชวต แตละวนกจะมเวลาพดกบทานมากบางนอยบาง แลวแตโอกาสและความคดในขณะนน
อยางไรกตามเรามโอกาสมาเสวนาธรรม หรอพดธรรมะนน เปนการพดในสงทเปนมงคล เปนสงทดสำาหรบชวตเพราะวาเปนการปองกนภยอนตรายไมใหเกดขน
Page 7
ปกตเราตางกมความกลวเหมอนกนหมด กลวภยอนตรายไปรอยแปดพนเกา แตกเปนปกตอกเชนกนทเราใชชวตกลาเสยง คอ อยในความประมาท พรอมทจะพลาดไปในอกศลทงหลาย
เพราะเรามอดตเหตและกมปจจบนเหตดวย โดยเฉพาะอดตเหตอยางเดยวนนกมกำาลงแลว และถาเราสรางปจจบนเหตดวย กำาลงกจะทวคณขนเกดเปนอนตรายกบตวเรา เพราะฉะนน ถงเราจะพยายามปองกนอยางไร ภยอนตรายกเกดขนกบเราอยอยางเนองนตย
อดตเหตททำาใหเราตองพบกบอนตรายกคออกศลเหตทงหลายทเราสรางไว หรอกรรมชวทางกาย วาจาและใจนนเอง และปจจบนเหตกคอ การกระทำาความชวทางกาย วาจา และใจททำาอยในขณะนซงเปนการตงตนไวไมชอบ เปนการกระทำาทเรงเราเอาสงทเปนผลจากอดตเหตใหเกดขน จงเทากบวาเรากำาลงใชชวตใหอยในภยอนตรายอยางยกกำาลงสอง
ฉะนน การเสวนาธรรม หรอการพดคยเกยวกบธรรมะ จงเปนการกระทำา " ถอยทถอยอาศย" ปญญาซงกนและกน เพราะวาจะไดมความรเปนทพงแกชวตได โดยเฉพาะคำาสงสอนขององคพระตถาคตเจานน เปนการปดเปาภยอนตรายทจะเกดขนทกทวาร และเปนสงทมประโยชนมาก
ทำาไมเราตองมาเสวนาธรรม? เพราะในปจจบนนสงทอยรอบตวเราสวนใหญเปนสอทจะชกนำาใหเราตกอยในหวงของความประมาทไดงาย เชน เราจะเหนไดจากแฟนซชวต
Page 8
คอ เสอผาอาภรณทประดบรางกายนนมมากมายหลากสไตลตางคณภาพ และเรากมความเขาใจวาเสอผาทสวยงามและจำานวนมากมายนนทำาใหเรามความสข ซงเปนความเขาใจทผด
ดงทเราไดคยกนไปแลววา ทรพยสมบตไมใชสงทใหความสขอยางแทจรง แตเราเขาใจผดเองโดยเฉพาะการเงนไมไดใหใครสขเลย จงตองทำาความเขาใจใหถกวา เงนทมมากมายหรอเงนนอยเปนเพยงอปกรณเอออำานวยความสะดวกและความสบายชวตเทานน
แตถงเราจะรำารวยเพยงไหนเรากซอทกขออกไปจากชวตไมได เพราะชวตนนเปนขนธทหมายถงกองแหงทกขนนเอง เรามเงนทองขาวของอำานวยความสะดวกมากขนาดไหน กไมสามารถทำาใหใจหายฟงซานวตกกงวลได เราตองมความรสกนกคดเปลยนไปในอารมณตางๆปตามอำานาจของการบงคบบญชาไมได ทถกดงไปดวยอำานาจกเลส ตณหา
ทผานมาเราจงไมมความสขอนแทจรง และเมอเราไมมสขทแทจรง เราจงออกเดนทางเพอคนหาความสข เพราะเรารกชวตของเรา แตเรากหลงทางกนมามากแลว เพราะไรเขมทศแหงชวตทเขาใจถกนนเอง
สมมาทฏฐนนเองคอเขมทศของชวตทตองการความสข การสนทนาธรรมจงเปนเสมอนการปองกนอนตรายใหแกชวต เพราะเปนการสรางเขมทศไปสความสข ความรความเขาใจทไดจากการศกษาธรรมนเปนการเสมอน
Page 9
มคคเทศกนำาพาขบวนชวตของเราใหเขารปเขารอยพนไปจากพงหนาม
มลนธแหงนชอ อภธรรมมลนธ เปนสถานทเปดขนมาเพอบำาเพญสาธารณกศลดานการเผยแผธรรม เปนสถานทใหสมมาทฏฐ
เพราะอภธรรม หมายถง ความเปนจรง เปนธรรมชาตทเปนจรงและยงใหญ ซงกคอเรองของชวต และชวตนแหละคอตวทกข
การศกษาพระอภธรรมจงเปนการสรางสมมาทฏฐ คอ ความเหนถกตอง เพอนำาไปสการกระทำาทถก เพราะถาเรามความเหนไมถกตองแลว เรากจะคดไมถกตอง และทำาไมถกตอง จงพนทกขไปไมได
พระพทธองคตรสวา "ผใดเหนธรรมผนนเหนเรา" และผทเหนธรรมไดแลวกจะเปนผทสนความทกขไปในทสด ผทสนความทกขคอผทไดความสข แตตราบใดทกขยงไมหมด กไมมทางสขไดมแตความสะดวกสบายทจะใชชวต
เชน เรานงนานๆ กเปนทกข แตเมอเราขยบเขยอนแลวกสบายขน ทาทเราขยบตวกไมใชทาทใหความสข เปนแตเพยงทาททำาใหสบายเทานน แตเวทนาทเสวยอารมณของเราเปนวปลาสธรรมจงทำาใหคดผดไปวาเปนสข
จรงอยทความดและความชวเปนสงทมองไมเหน แตความดความชวเมอมปรมาณมากในใจกจะแสดงออกมาทางกาย และวาจา เรยกวากเลส สงทแสดงออกมาดวย
Page 10
กเลสนนเองจงบงชดวา บคคลนน ขณะนนดหรอขณะนนไมด แลวกสรปเรยกกนวา คนดคนชวนนเอง
เราตองตระหนกถงความจรงทวา เรามกแสดงออกตามความเคยชน เชน คำาอทาน หรออรยาบถในขณะทเผลอตว เปนตน ความเคยชนเกดจากการกระทำาซำาๆของเราเอง และกกลายมาเปนธรรมชาตของชวต เราชนกบธรรมชาตชนดไหน ธรรมชาตชนดนนกจะมาบงการจตใจของเรา ใหมการกระทำาทเรยกวา ความดความเลว
ถาหากเราศกษาพระอภธรรมใหเขาใจแลว เรากจะสามารถแยกชวตไดถกถงประเดนรากฐานเลย เมอเราแยกชวตถก ความทกขทอยมากกเบาบางลง และงดเวนจากการกระทำาทไมจำาเปน เชน การเพอเจอ การนนทา
ทมเรองราวกนทกวนนกเกดจากวาจาเปนสำาคญ พระพทธจงองคทรงสอนใหสงวรณระวงและสำารวมอนทรย ใหพดแตในเรองทจำาเปน
เราจะทำาอยางไรจงจะใชชวตทไมประมาท หรอประมาทนอยทสด กขอใหทานระวงในเบองตนวา ใหเราพดครงเดยวของความคด ดกวาคดครงเดยวของคำาพด เรามสทธคดไดสารพดเลยคะทงในเรองดและไมด คนนไมด คนนนไมด เรองนนนาจะเปนอยางนน เขาเปนอยางน เรานาจะเปนอยางนน เราคดไดสารพด
แตเวลาทเราพด อยาพดแบบไมรจกคด และพดแบบนำาทวมทง คอ เพอเจอไป เพราะไมมประโยชนทงเขาและเรา
Page 11
และอาจเกดผลไมดจนรสกไดวา รอยางน ไมพดดกวา ทจรงแลวควรจะรวาไมควรพดกอนทจะพด ไมใชพดแลวมาคดทหลงนะคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
เราตองเกดใหด
" ...เราบนวาไมอยากเกด และเรากบอกวา เราอยากจะทำาทางมรรคผลนพพาน
แตเรากไดแตบนและเบอเมอพบกบปญหา แตเราจะพบมรรคผลนพพานไดกดวยอำานาจของปญญา
ไมใชโทสะ เราจงตองศกษาใหมากวา ปญญานนมหลายระดบ
และปญญาทจะพนจากความทกขไดกคอ ปญญาโลกตตระ
เพราะปญญาโลกตตระนนจะมความคมกลาพเศษ สามารถตดกเลสไดอยางเดดขาด...
Page 12
อยางเหลกนำาพทตดหนไดขาด "
ชวตของเราเปนของเหนอยนะคะ เคยถามตนเองหรอยงคะวาเราพรอมจะเกษยณอายจากความเหนอยนหรอยง การเกษยณอายราชการหรอลาออกจากการทำางาน เปนเพยงการปลดภาระบางอยางในเรองการทำามาหากนเทานนเองคะ
เพราะบางคนออกจากงานประจำาแลวกยงมาทำาอาชพเสรมเลกๆนอยๆ วนเวยนอยกบการตอบสนองและเปนทาสของกเลสในอกรปแบบหนง แตเดมนนเราตองทำางานเพราะความไมพรอมในเรองฐานะ แตหลายคนแมจะมความพรอมเพยงพอแลวแตกยงไมเพยงพอตอความตองการเพอสะสมกเลส
สวนบางคนออกจากงานแลวกสนองกเลสดวยการทำาในสงทตองการและไมเคยไดทำา เปลยนชวตไปสการทำางานในรปแบบตางๆ ทไมพนไปจากนายคนเดมคอ โลภะ โทสะ และโมหะ
สำาหรบบางคนคดทจะพกผอนอยกบบาน แตกตองมาเหนอยใจในการสรบกบความเหงา ความเบอ และการกระทบกระทงของคนในบาน และในทสดกหางานใหมๆ ทำาเพอหวงทจะใหพนไปจากความเหนอยใจนน
Page 13
สรปแลวการเกษยณอายราชการหรอการออกจากงานจงไมใชการปลดแอกทแทจรงของชวต เราเพยงแตเปลยนแอกเทานนเองคะ
เปลยนจากแอกทเปนทางการไปสแอกทไมเปนทางการ มการทำางานทไมหยดหยอนจากอำานาจกเลส เราเปลยนเสนทางชวตจากการทำางานในสำานกงานมาเปนการทำางานสวนตวทยงพะรงพะรงไปดวยกเลสตณหา อยากทำาโนนทำานไปเรอยๆ
ชวตของเราทกคนจงตางมการเดนทางกนทงสน เมอตรองดแลวการเดนทางของแตละคนนนลวนกเปนไปเพอคนหาความสข และความสำาเรจในชวต จงปฏเสธไมไดเลยวา ทกคนมความตองการพนทกขดวยกนทงนน แตในระหวางการเดนทางนนทยงไมถงจดหมาย สงทเราไดพบลวนเปนสขทไมสงบ คอ สขทเปลยนแปลงได มความสขโสมนสอยเพยงชวขณะจตกเปลยนไป
เพราะวาเราไมพบสขอยางสนตสขนนเอง จงทำาใหพทธศาสนกชนรสกถงคณคาของพระอภธรรมอนเปนวชาการทเลศลำา และกคงทนตอการพสจน ททำาใหเขาไปดเขาไปรวา ชวตของเรานนมเพยงรปกบนามทไรซงแกนสาร มความเปลยนแปลงอยตลอดเวลาตามอำานาจของเหตและปจจยทแบงเปนสมฏฐานตางๆ และในทสดแตละชวตกเดนทางไปสความตาย
ทกชวตจงมการเดนทางและมเปาหมาย และกมความเหนดเหนอยในการเดนทางทกยางกาวของชวต ในแตละกาวทกาวไปกเพอหวงทจะพบความสงบสข แตยงกาวก
Page 14
ยงเหนอยเพราะเราไมไดกาวไปดวย อาตาป สตมา และสมปชาโณ เราอยากสงบเพราะยงยดตดวาชวตเปนของเราเปนสงทนาทะนถนอม
แตละยางกาวของชวตจงถกดงใหซวนเซไปดวยอำานาจของกเลสทดงไปดงมา มราคะคอยดงไปดงมาพะรงพะรงไปหมด กวาจะมสตเขาไปดงกลบมาสความสงบ และปญญาเขาไปดงกลบมาสความรกเปนไปไดนอย
แตนกศกษาพระอภธรรมทนงอยในสถานทน เชอวาแตละทานมความตองการทจะมอำานาจเหนอกเลส และดำาเนนชวตไปดวยสตปญญา
แตละคนตางกมเปาหมายทไมอยากเกด เพราะเรยนรแลววา ชวตเปนของเหนอยเปนของหนก เปนตวแบกความทกขทยงใหญ จงพยายามเรยนธรรมะไปปฏบตธรรมไป และกบนไปวา ไมอยากเกด
เราตองกลบมามองใหเหนความจรงและยอมรบวา กำาลงของสตปญญาของเราในขณะน หางไกลจากการประหารกเลสทงหลายใหเดดขาดได
เราบนวาไมอยากเกด และเรากบอกวา เราอยากจะทำาทางมรรคผลนพพาน แตเรากไดแตบนและเบอเมอพบกบปญหา แตเราจะพบมรรคผลนพพานไดกดวยอำานาจของปญญาไมใชโทสะ
เราตองศกษาใหมากวา ปญญานนมหลายระดบ และปญญาทจะพนจากความทกขไดกคอ ปญญาโลกตตระ
Page 15
เพราะปญญาโลกตตระนนจะมความคมกลาสามารถตดกเลสไดอยางเดดขาด ..อยางเหลกนำาพทตดหนไดขาด
เปนปญญาทเปรยบไดกบความคมกรบทสามารถตดหนไดขาดนะคะ จงไมใชความคมจากมดททำาจากเหลกธรรมดา แตเปนเหลกกลาทมลกษณะพเศษทเรยกวา เหลกนำาพ กเหมอนกบ คำาสงสอนของพระพทธเจาซงเปนหนทางนำาสปญญาทจะฟาดฟนอวชชาอาสวะทงหลายใหขาดลงได
แตปญญาอนคมกรบหรอเหลกนำาพนนอยทไหนกไมมใครทราบ รกนแตวามแน ถาขดคนไปเรอยๆอยางพากเพยรและศรทธา กจะพบไดอยางแนนอน
สงสารวฏนกเปนฝมอของเราทขดคนขนมาเอง เราตองการหาเหลกนำาพแตเรากลบขดหลมขนมาลอมตวเอง และเอาดนกลบตวไปเรอยๆ เกดแลวตาย ตายแลวเกดอยในปลกแหงความทกขมาแลวไมรกชาตกภพ
เพราะฉะนนในปฏจสมปบาทเรองชาต ชรา มรณะ จงเปนเรองสำาคญ เพราะเมอไมชาตกไมชรา ไมมมรณะ เมอไมมมรณะกไมตองเกด ไมตองเกดกมเพยงทานเดยวคะคอเปนพระขณาสพ
แตเพราะเรายงไมมสทธอยางทาน การเกดของเราจงยอมตองมแน และวนนเรากตองมาวางแผนกนวา เราจะเลอกเกดทไหน สคตหรอทคต
ในเมอเราตองเกดแลวเรากควรทำาทางใหเกดดคะ เพราะทกคนกลวเกดชาตหนาวาจะเกดเปนสตวเดรจฉาน เปรต
Page 16
อสรกาย หรอตกในภพภมทตำากวาน หรอฐานะทแยไปกวาน
ในคำาวาเกดนม ๒ อยาง คอ สคต ทคต เปนการไปเกดดวยกศลหรออกศล เราจะหวงนำาบอหนาไมได แตเราตองทำาทปจจบน เรามาสรางความเกดเดยวนเสยดกวา เพอจะไดไมตองรอไปเกดชาตหนา โดยการทำาชวตตรงนใหเกดคะ
เกดอะไรดทสด เกดกศลจตดทสดคะ เราตองทำาใหเกดกศลจตอยเสมอโดยไมตองหวงชาตหนาและชาตตอๆไป เพราะวาเหตยอมตองตรงกบผล ปจจบนเราทำาชวตเราใหเกดกศลจต ชาตหนากมกศลจตนำาเกด และกศลจตนกจะเปนเสบยงใหเราทำากศลจตไปจนเตมอมแลว และกศลมาชวยคมครองกศลใหไมตองเกดไดในทสด
หากเราเรมตนเชนน จงไมตองกงวลไปในอนาคตวาเราจะเกดอยางไรในชาตหนา ขอเพยงใหทำาปจจบนตรงนใหด อนาคตกจะด ทำาปจจบนขณะนใหมสตปญญามความรสกตวเดยวน ใหเกดกศลจตใหมากทสด ผลทไดกจะดอยางไมมปญหาคะ
เราจะเหนไดวา สงแวดลอมของสงคมในขณะนเปนสงทลอเราใหเกดอกศลจตไดงาย เราจงตองมสตใหมากแลวใชปญญาเขาไปตดความพะรงพะรงเหลานน
เชน ทกวนนเราอานหนงสอพมพ เราฟงขาว ฟงเรองฟงราว มแตความทกขยาก มแตปญหา และขาวรายๆ เรองนาสยดสยอง สงทเราเหนไดยนลวนกอเกดอกศลจตโดยเราไมรตว เพราะมนไหลไปโดยความชำานาญ
Page 17
หากความชำานาญในทางทไมดเหลานเกดขนบอยเปนอาจณกรรม เราไมหาทางออกจากอกศลจตดวยการทำาความดมการเสวนาธรรม หรอหกมมวปลาสออกไปสธรรมะ ชวตของเรากจะเหนอยและหนกอยอยางนกบอารมณและความรสกทเปนอกศล
เชอเถอะคะวา วนหนงเมอเราทำาด ดทสด เกดดทสด คอเกดกศลจตนะคะ และกศลจตยอมพาเราไปสทดทสดนะคะ เพราะเมอเกดกศลจตมากๆ แลวกพยายามตดอกศลจต และเมอสตดงจตของเรากลบมาใหคดดทำาดทกวน เมอพบสงไมดกชงมน แตเรานกใหมใหด มความคลองแคลวในการนกคดทดกจะเกดดได
ไมตองอธษฐานขอชาตหนา เพยงแตลงทนทำาจตใจใหดในชาตนกเพยงพอแลว เชนเดยวกบมรรคผลนพพาน ททานเพยงแตลงทนสรางสตปญญาในขณะปจจบนดวยความเพยรและมศรทธาทไมยอหยอน ทานกจะไดพบมรรคผลนพพานในทสด ซงเปนสงททานตองทำาดวยตนเองและเดนทางไปพบเองคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 18
รอยเทาของพอ
"จงเตอนตวเองเสมอวา... ถอยเมอไรเรากแพ คอ แพอารมณตวเอง
เมอเราแพอารมณตวเองแลว เปาหมายของชวตกจะหายไป"
ชวตนนอยยาก...ในขณะทโลกกำาลงวกฤต ใจของเราตองหนกแนนไมวกฤตตามไปดวย ตองรจกอยอยางพอเพยงและแบงปนนำาใจแกกน เพราะหากขาดเมตตาแลว ความรอนระอกจะแผดเผาทงภายนอกและภายใน ซงจะสงผลใหความวกฤตแผขยายมากขน
วนนไมคอยสบาย แตกอนทจะเกดความหงดหงดใจ ไดใชกศโลบายใหจตมงานทำาในกศล มการสวดมนต การเจรญอยในกรรมฐาน และการเสวนาธรรม ซงเปนการใช
Page 19
ธรรมโอสถมารกษาใจใหคลายฟงซาน และมตนเปนทพงแหงตน
จงขอยำาตรงนนะคะวา ถาใครมธรรมะหรอรจกธรรมะพอสมควรแลว กจะสามารถนำาธรรมะนนมารกษาตนเองได
อยาปลอยใหใจปวยตามรางกายไปนะคะ เพราะเมอใจปวยแลวกจะรกษาหายยาก อาการของโรคกคอมความทอแทและทอถอย เบอและบน พยายามนกหาสงทดมาบำารงใจใหไดนะคะ เชน ความยงใหญ ความด ความกลาหาญ หรอการตอสของบคคลทเรารก ไดแก พอแม หรอผมพระคณตางๆ แลวกตงใจทจะดำาเนนชวตไปสความสำาเรจเยยงเดยวกน
อยางเชนตนเองนน นกถงรอยเทาของพออยเสมอ คณพอไดทงรอยเทาทยำาไปบนรอยทางแหงพระธรรมไว ณ ทน ทานไดดำาเนนไปแลวบนเสนทางแหงความด ถาเรามวมานกทอถอยไมกาวเดนไปตามรอยเทาของพอ เรากจะไมประสบความสำาเรจเลย
หรออยางพระบรมศาสดาไดทงรอยธรรมไว แตเรามวไปเดนออกนอกเสนทางหรอเกยจคราน จงไมเคยเดนตามทานทน และไมเคยพบทานสกครงดวยดวงตาแหงปญญา
โดยเฉพาะไดเตอนตนเองวา ถาเผอทอกเหงา ถาเผอถอยกแพ ถาเผอทอแทจตใจกยงวาเหว เชน การคบหากบคนบางกลมแลวไมเปนอยางทใจตองการ ความทอทจะคบคน ความทอทจะทำางานกจะเกดขน เมอเกดขนแลว
Page 20
กเลยตองปลกตวออกจากกลมทคบ กเลยทำาใหเหงาเศราสรอยในอารมณ จนตนาการไปอยางฟงซานในอคต ๔
จงเตอนตวเองเสมอวา ถอยเมอไรเรากแพ คอ แพอารมณตวเอง เมอเราแพอารมณตวเองแลว เปาหมายของชวตกจะหายไป
สำาหรบวนนไดมโอกาสมาโอภาปราศรยกนกอยาคดมากในความเจบปวยของผพดนะคะ
เพราะการมาบอกความในใจ และความนกคดแกกนน เปนการเฉลยความสขใหทราบ เฉลยความทกขใหรเทานนเองคะ ใหรเพยงแคนนนะคะ อยาไปคดมาก
เพราะความเจบปวยเปนวบากของแตละคน การมาใหความรเปนการกระทำากรรมใหมของแตละคน อะไรทซมซบไวจากคณพอและเหนวาเปนประโยชนกจะนำามาแบงปนทกทานผมอปการะคณแกมลนธแหงน
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 21
ถอยเพอส
"วนนเราถอยออกจากทางโลกสกกาวหนง เพอมาอยในทางธรรม แลวกาวตอไปดวยความเชอ
มน......ถอยออกจากทางโลกมาสำารวจจตของตน...
.....ถอยออกมาจากทางโลกเพอทำากรรมฐาน แลวกลบไปสกบกเลสในวนทำางานใหได..."
วนนเปนวนทเราไดหยดพกจากการหนานวควขมวด ไดสวดมนตและกระทำาสงทดใหกบชวต เรากทราบกนดอยแลวนะคะวา เราตองมหนาทสวนตว มกจกรรมสวนตวเปนของตวเอง และไมมใครทำาแทนเราได
Page 22
เชน เราตองทานอาหารขาว เราตองทำากจวตรประจำาวนตางๆ และการเลยงชพของเราทเรยกวาการทำามาหากน นนคอกจกรรมสวนตว ปกตแลวถาเราพดถงกจกรรมสวนตว เรากไมไดคดอะไร แตถาตงคำาถามใหมวา แลวกรรมกจละคะทานทำาอยางไรกนบาง
กรรมกจในทนหมายถงกรรมทเปนกจ คอ กรรมเฉพาะเจาะจงทมงสงและอดหนนเงอนไขใหเราแตละคนน ตองมกรรมสวนตว หรอกคอกจกรรมนนเอง
ความเปนอยของเราทมกนทกวนนเพราะเรามกรรมเปนของสวนตว เรามกรรมเปนแดนเกด เรามกรรมเปนทายาท เรามกรรมเปนเผาพนธ ขอยกเรองกรรมมาพดโดยสรปวา กมมโยน หมายถง เรามกรรมเปนแดนเกด และหลกฐานทยนยนชดเจนในเรองนกคอปฏจจสมปปาท ลกโซแหงสงสารทเรมตนจาก อวชชาปจจยาสงขาร สงขารปจจยาวญญาณำ วญญาณปจจยานามรป .....
เรามาดตรงนวา เรามกรรมเปนแดนเกด กมมโยน แดนเกดในทนหมายถงแหลงกำาเนดทง ๔ คอในชลาพชะ สงเสทชะ อณฑชะ โอปปาตกะ เพราะอำานาจกรรมในอดต คอ กมมปจจยา มกรรมปจจยทำาใหเราเกดมา กรรมนนกคอ จตของเรานนเองทประกอบดวยเจตนา และไมวาเราจะทำาอะไรเจตนาในจตของเรานนกมเพยงสองประการคอกศลและอกศล ทสงผลใหอารมณในขณะใกลตายของเราจบอยสองอยาง คอ บญกบบาป
ถากรรมปจจยเปนกศลใหเกดในแหลงกำาเนดทด สคตภม กไดเปนมนษย เทวดา เปนตน หรอมกรรมปจจยเปน
Page 23
อกศลกทำาใหเกดเปนสตวเดรจฉาน เปรต อสรกาย หรอสตวเลอยคลาน ฉะนน เรองของ กมมโยน คอกรรมปจจย ทหมายถงมกรรมเปนแดนเกด กคอในแหลงกำาเนดทง ๔ นนเอง
สวนกมมพนธ เรามกรรมเปนเผาพนธ ททฤษฎทางวทยาศาสตร ใชศพทวา กรรมพนธ เชน รปรางหนาตา ลกษณะดอย หรอโรครายตางๆ ทถายทอดจากบรรพบรษ บดามารดาไปสบตร อยางโรคเบาหวานในเดก เพราะกระบวนการสรางตบออนไมสมบรณตงแตเดก เดกโตขนตบกขยายตวตามไป เซลลตางๆ กขยายไปดวย กรรมพนธทางวทยาศาสตรนพดถงรปธรรมเทานน ยงไมไดพดถงนามธรรมเพราะพสจนไมได
กมมพนธในทน ไมไดพดถง รปธรรมเพยงอยางเดยว แตพดถงจตกบกรรมชรปควบคกนไป ฉะนนกมมพนธรวมแลวกคอ วบากขนธทดและไมดนนเอง รวมทงกศลและอกศลทสงมาทางอเหตกจต เชน ตา ห จมก ลน กาย ใจ ทรบอารมณดไมด นกคอกมมพนธ
มกรรมเปนทายาท กคอวบากทปรากฏมนนแหละเพราะเปนทายาทกรรมโดยตรง เปนผรบมรดกอยางเตมท เชน ทานกมมรดกเปนทรพยสน การกกขงกมมรดกเปนการไรอสรภาพ เมอเราเกดมาแลวพรอมกบกมมพนธ คอวบากขนธทง ๕ ไดแก รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และวญญานขนธ จงเปนทางออกของการกระทำากรรมสวนตวของเราตอไปอก
Page 24
ในวนนเราจงควรมากำาหนดกรรมสวนตวทเรยกวากจกรรมหรอกรรมกจใหดกวาเกา โดยประกอบดวยกรรมบถ และกำาหนดอารมณใหเปนกรรมฐาน เพราะทราบไหมวาเราทกคนตางกเปนผใชแรงงานกนทงนน ไมวาจะอยในฐานะตำาแหนงไหน เพราะกรรมกรอยางเราๆตองแบกหามรปนามขนธ ๕ ผานเสนทางมาหลายภพภมแลว
เราจงควรมาทำากรรมบถใหถกตอง คอกศลกรรมบถ และมากำาหนดอารมณใหกรรมตางๆใหเปนกรรมฐาน โดยเฉพาะวปสสนากรรมฐาน เรากสามารถภาคภมใจในความเปนกรรมกรของเราได วนนเปนวนหยดทวางจากภารกจ ทางโลกแลวดเหมอนจะไมมอะไรกาวหนา แตบางครงหากเราถอยสกหนงกาว เรากจะเหนเสนทางขางหนาทชดตาขน
วนนเราถอยออกจากทางโลกสกกาวหนงเพอมาอยในทางธรรม แลวกาวตอไปดวยความเชอมน วนนเราถอยออกจากทางโลกมาสำารวจจตของตนกนนะคะวา ตนเองเปนคนชนดไหน เปนคนทมจตออน จตปวย จตเปราะบาง จตผนผวน จตเสอม และจตพการหรอไม ลองสำารวจกจกรรมตางๆ เชน การนงสมาธในวนนจตสงบหรอไม
การทเราสงบไมไดกเพราะวาเราไมเคยฝก พอหลบตากนกคดอะไรตางๆวนวาย ไมมอะไรชดเจนได เพราะทผานมาเรามกจกรรมทของกบโลกย จตของเราจงมอารมณเปนเชนนเอง เมอเราจะทำาอารมณใหดงใหตรง เรากทำาไมได
Page 25
แมจะยาก แตวนนบอกตวเองเลยนะคะวา เปนวนถอยเพอสถอยออกมาจากทางโลกเพอทำากรรมฐานแลวกลบไปสกบกเลสในวนทำางานใหได อยาดนทรงสไปแบบหลบหหลบตา เพราะจะทำาใหจตตกอยภายใตอำานาจของโมหะจตมากขน
วนหยดราชการวนหยดพกผอนของเรา เรามาแตงแตมสสนของจตใจใหงดงามดวยจตตะกรรมกนนะคะ ใชสของกศลกรรมบถมาระบายใหสวยงาม วาดปอมปราการและคายคปองกนทจรตใหแขงแกรง ลอมรวไวดวยกรรมฐาน เพยงเทานเรากอยไดอยางสงาผาเผยและไมนอยหนาใคร แตทกวนนทจตของเราเปราะบางและหวนไหวงายกเพราะผลของบาปทตดตามมา มความงมงายไมรวา สงทตนเองกำาลงทำาอยในขณะนเปนทำาบาปหรอทำาบญ
การทเราไมรวาเรากำาลงทำาบาป หรอทำาบญกเพราะเราขาดสต ทำาไมเราขาดสตกเพราะเราไมมความฉนทะปลกฝงสต เมอฉนทะไมเกดขนวรยะกไมตาม เมอวรยะไมตามมา การกำาหนดอารมณกรรมฐานจงยาก
ฉะนนจงตองปลกฉนทะเสยกอน คอ ความพอใจทจะใหชวตตนเองไดทำาความด ดวยการถอยออกจากทางโลก มาสำารวจตวเอง มาหาขอบกพรองของตวเอง และมาร เรองจรงของตนเองเสยท เพอทจะไดกำาหนดกรรมบถไวเปนมรดกตอไป
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 26
"..เปนเรองทนาขำาและนาสงสารนะคะ ทใชชวตของเราทเกดมาไดแสนยากนน ทมเทความสำาคญไปทเรองนอกตน...
... เพอเพยงจะบอกวา ฉนเปนผทรจกคนมากมาย... ..แตเมอใดทเราสามารถรจกตวเรา และรจกอยางถก
ตอง สงนนแหละคะทเปนความนาภมใจทสด..."
ชวตของเราผานพนฤดกาลมามากมาย วนเวลาทเปลยนไปเดอนปทคลอยลวงไป เราไดประโยชนอะไรจากชวตบาง?
Page 27
เราตองหมนถามคำาถามนกบตนเองนะคะ เพราะโดยมากแลวหลายคนใชความพยายามอยางมากทจะทำาความรจกบคคลอนมากกวาจะรจกตนเอง แลวกรจกไปทำาไม ? กเพอจะไดอวดวา ตนเองรจกคนมากมาย ทงคนใหญคนโต คนมชอเสยงมอำานาจ เชน พอพดถงอธบดคนน... ฉนรจก พดถงใครคนนนทอยใน..ฉนกรจก ฉนรจกหนวยนสวนราชการนน เพอจะเอาไวอวดผอนนนเอง
ซงเปนเรองทนาขำาและนาสงสารนะคะ ทใชชวตของเราทเกดมาไดแสนยากนน ทมเทความสำาคญไปทเรองนอกตนอยากเปนคนกวางขวาง อยากรจกบคคลทวๆไป เพอเพยงจะบอกวา ฉนเปนผทรจกคนมากมาย จงเปนเรองทนาขำาจรงๆคะ
เพราะแททจรงแลว สงเหลานไมเปนเรองนาภมใจอะไรเลย แตเมอใดทเราสามารถรจกตวเรา และรจกอยางถกตอง สงนนแหละคะทเปนความนาภมใจทสด เพราะวาการรจกตนเองมากทสดจะนำาชวตตนเองไปถงจดสงสดได กคอ ความสบายอนเปนอมตะ หรอความสขอนเทยงแทนนเอง
ลองคดดสคะวา มใครชอบความทกขบาง ไมมใครชอบความทกขหรอกคะ ไมมใครสกคนเดยวทชอบความไมสบายกาย หรอความไมสบายใจ หรอความทกขบาง
แตเราไดมโอกาสมาเรยนรวา เจาความไมสบายกาย ไมสบายใจ และความทกขทเราพดถง ๓ ประเดนน เกดขนมาจากอะไร กคอเปนผลของกรรม รวมทงรดวยวาเปนผลของกรรมชนดไหน เมอเรารแลวเรากสามารถ
Page 28
เลกหรอไมยงเกยวกบสาเหตททำาใหเกดทกขเหลานนไดมากกวาคนทไมร ฉะนนการเรยนเรองชวตตนเองเปนการเรยนวเศษทสด เปนการศกษาเพอนำาสงทดทสดมาสตนเอง นคอความนาภมใจ
เมอเรยนรจากชวตมากขนเรากหลกจากความไมสบายกาย ความไมสบายใจได โดยในขนแรกกคอ การหาทอยอนสบายหาสบปายะดๆ หาสงตางๆทด สรางเหตทดๆ และมโอกาสพจารณาวา สงใดทยอมรบหรอคลกคลไปแลวน ทำาใหเราเปนทกขใจ เชน เรองคำาพดหรอการสนทนาปราศรย ททำาใหเราสบายใจหรอทกขใจ เรากจะเกบอารมณนนไว เรารวาการคบคนหมมากนมโอกาสทจะทำาใหเราสะดดหในคำาพด และสะดดตาในการกระทำา ซงการคบอยางนทำาใหเราทราบวา ตองไดพบกบความไมสมปรารถนา และนำามาซงความทกขใจแกเราได
เมอเราเรยนแลว เรากหางจากเหตททำาใหเกดทกข ได และในทสดเมอสามารถรกษาสภาพใจของเราใหเปนอสระได ความทกขกจะนอยลง จะเหนไดวา การเรยนธรรมะเพอทำาความเขาใจชวต คอ การกระทำาทพเศษ เพราะเมอทานรธรรมะ ทานกรวาอะไรควรทำา ความรจกวาสงใดควรสงใดไมควรนแหละจะทำาใหทกขทมเบาบางลง
เพราะเรารวาอะไร คอหนาทของพทธศาสนกชน คอ การกระทำากายสจรต วจทจรต และมโนทจรต เมอมความสจรตแลวกตองพยายามความสจรตนนใหไปถงความสะอาดบรสทธจากกเลส
Page 29
วนนจงมาชกชวนใหทานยตการมองคนอนแลวกลบมามองตวเราเอง เมอมองตวเองจนรจกตวเราเองแลว กจะเขาใจวา เราตองการอะไรจรงๆ แลวปญหากบชวตของเรากนอยลง
เพราะเรองสขหรอทกขนนเราสรางขนมาเองทกอยางทงดและชว ไมมพรหมทไหนมาลขตหรอสวรรคทไหนมาบญชา แตเราสรางไวเองตงแตอดตชาต แลวกมาสรางตอในปจจบนเปนลกโซตอเนองอยางไมสนสด
การรจกสงภายนอกนนเอออำานวยประโยชนได เพยงชวคราว แตการรจกชวตจตใจซงมทงนามธรรมและรปธรรม รจกการทำางานทางจตใจ เรากสามารถแกไขสงทบกพรอง และเพมเตมในสงทยงไมบรบรณ ใหกบชวตของเราได
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 30
มาสเตอรคย
"...มาสเตอรคย...คอกญแจดอกสำาคญ ทจะไขชวตออกไปจากความโง
...เรมตนใชมาสเตอรคยไขปญหาชวต ดวยการมวนย มพรหมวหาร มความออนนอม
มความกตญญ มความไมตดในวตถดวยปญญาแลว กเหมอนใสลกกญแจเขาไปแลวไขบดชองกญแจ
ประตแหงสนตสขกเปดออกได ...."
Page 31
แลววนนกมาถงอก กคอวนหยด เราตางกนดมนดกบกศลทงปวงกนทมลนธแหงน เพราะการชวยเหลอกนบรการแกกน การเสวนาธรรม การฟงธรรม การสวดมนตไหวพระ ทำาสมาธเจรญวปสสนากรรมฐาน กจกรรเหลานกลาวแลวกคอ บญกรยาวตถทง ๑๐ นนเองคะ มทานเปนตนและมทฏฐชกรรมเปนทสด
ทฏฐชกรรม คออะไรคะ ทฏฐชกรรม กคอความเหนตรง คนเราถามความเหนตรงแลวเราจะไดดำาเนนชวตจดหมายปลายทางของเราได เพราะจรงๆ แลว ชวตนกไมม ความสข แตเราคดไปเองในเวลาเราไดรบสงทดทงทางตา -ห-จมก-ลน-กาย-ใจ
ชวตนนมแตความสบายใจ และความสะดวกเทานนเอง ความสขทแทจรงกไมมมแตสขวปลาส แตบางคนลมหลงอยกบความสะดวกสบายเหลาน โดยคดวาเปนความสข จงเทยวแสวงหาไมรจกหยดหยอนเพอตอบสนองความตองการ ..นคอความเหนผด
ความสขจรงๆ คอ การไมเกด เพราะการเกดมแตความทกข ตงแตเราเกดมาเลยนะคะ เรากจะตองกระทบรอนกระทบหนาว และตองเจรญเตบโต ตองเรยนหนงสอ ตองทำางาน ตองมครอบครว ตองแกไข ตองอาบนำา ตองแปรงฟน ทกอยางเราทำาเองทงสน
ชวตของใคร ใครกรก เรากรกชวตของเรา แตชวตนนไมไดตอบสนองตอความรกาทเรามใหเลย เรารกรางกายนะคะ แตกรางกายกเสอมโทรมไป ชรา เหยวยน และในทสดกตองตาย
Page 32
จตใจกเชนเดยวกนมความแปรปรวนโดยสภาพธรรม คอ อนจจง , ทกขง , อนตตา ฉะนน ไมวาเราจะปอนของด บำารงบำาเรออยางไร กแลวแต ชวตกหาไดรกเราไมคะ คอไมซอสตยตอเรา
ฉะนนอะไรละคะเปนสงทซอสตยกบเรา กคอความจรง ความจรงในทนกคอ ปรมตถธรรม หรอาพระสทธรรมนนเอง
เราจงตองศกษาหาความร แลวกเอา ใจใสเราจะตองฉกฉวยโอกาสใหตวเอง เพราะเราไมรวา เราจะอยไดอกนานจนถงไขชวตหรอไม จะอยถงปหนาหรอเปลาเรากไมทราบ แตทำาปจจบนใหดทสด เปนเรองสำาคญ
จงอยากจะบอกกบทานทงหลายวา จงรบเรงศกษาทำาความเขาใจเถอะคะ อยาหวงหนาพะวงหลง หรอจะใชคำาวา จงทำาเพอตนเองเสยทเถด ทำาเพอตนเองดวยการศกษาใหเกดสมมาทฏฐ แตในการทำาเพอตนเองนนกอยาเหนแกได เพราะวา เหตแหงความตองการใหไดมากคอ โลภะแลวกมโมหะดวย
ฉะนนเราจงเหนแกตวเองดวยการมาแสวงหาปญญาใสตวเอง ...วนนเรามาเรมตนหากญแจดอกสำาคญ คอ มาสเตอรคยกนนะคะ เปนกญแจดอกสำาคญทจะไขชวตออกไปจากความโง หรอออกจากสงทกงขงชวตไวกคอสงสารวฏฏนนเอง
"มาสเตอรคย" นกคอปญญาทไขปญหาชวตของเราใหหลดออกทละเปลาะทละชน เพราะพระไตรปฎกมถง
Page 33
84,000 พระธรรมขนธ และชวตของเรากมทกขกายและทกขใจ เดยวกเกดความโลภ เดยวเกดความโกรธ เดยวเกดความหลง เราจะใชพระธรรมเปนกญแจอยางไรจงจะไขปญหาไดถวนทว
โดยทวไปกญแจดอกใหญกจะมรอยหยกอยทรมดานหนง สวนอกดานหนงกจะเปนดานเรยบ และตรงกลางของกญแจดานหนงจะมรองอยสองรอง อกดานหนงจะมอยเพยงรองเดยว
ในเมอลกษณะของกญแจเปนอยางน เรากตองเรมตนเสยบลกกญแจหยกแรกเขาไปทางดานปลายอยางบรรจงดวยวนย คอ ใหเราเรมตนใชมาสเตอรคยไขปญหาชวตดวยการมวนย ไมละเมดศลผดทำานองคลองธรรม
เมอมวนยแลววนยอยางเดยวไมพอ เพราะเราจะตองอยในสงคมทจะตองมการกระทบกระทงตางๆ ดวยการใชกญแจหยกทสอง สาม ส หา คอ พรหมวหาร ๔ ไดแก เมตตา กรณา มทตา อเบกขา ใหมเสมอๆในชวต เพราะมฉะนนแลว เราจะหวนไหวเพราะขาดคณธรรมประจำาใจ
เมอมพรหมวหารแลวกยงไมพอ เพราะดานหนงของลกกญแจนนมรองตรงกลางอยสองรอง รองแรก คอ ความออนนอมถอมตน เขาสมาคมทไหนกสะดวกและไมตกไปสบาปธรรมไดงาย เพราะไมดอตอกศล รองทสอง คอ ความกตญญกตเวทตา ทจะตองมควบคกนไปกบชวต เราตองมพรหมวหารและความกตญญใหสมำาเสมอ
Page 34
เพราะเปนรองทลกและตรง ไมใช เดยวกตญญเดยวอกกตญญ เดยวมเมตตา เดยวขาดเมตตา
สวนอกขางหนงทเหลออกรองหนงนนกคอ อยายดตดกบวตถ อยาใหมความรสกเปนหลมปมปมไมราบรน มสตปญญาพจารณาอยเสมอ
ฉะนน เรามาทำาความเหนแกตวสกนดหนง เหนแกชวตตวเราเองเพอจะเอากญแจดอกน ไปไขขอปญญาตางๆ ไปไขสงทเปนอปสรรคตอชวต
ถาเรามวนย มพรหมวหาร มความออนนอม มความกตญญ มความไมตดในวตถดวยปญญาแลว กเหมอนใสลกกญแจเขาไปแลวไขบดชองกญแจ ประตแหงสนตสขกเปดออกไดคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 35
ความฝนอนสงสด
"...เราตางกมความฝนมเปาหมายทจะกระทำา ซงบางทกมอปสรรคมากมายเหลอเกน
ตองปลกปลอบใจใหเรามพลง ดงเนอหาของเพลงทวา
....ไมเคองแคนนอยใจในโชคชะตา... เพราะเราเลอกทเกดไมไดแลวในชาตน
แตเราสามารถเลอกทจะกระทำาคณงามความดได..."
Page 36
ความฝนอนสงสด ของเรามกนเปนวนๆ เปนขณะๆ ไมมอยตลอดเวลาเพราะอารมณเปลยนแปลงไปเรอยๆ วนนจงนำาเพลงพระราชนพนธ ความฝนอนสงสด มาใหฟงกนในหองนเพอทจะเพมมมมองในการเดนทางชวตของแตละทาน
เพราะเมอเกดมาแลวเราตางกมความฝนมเปาหมายทจะกระทำา ซงบางทกมอปสรรคมากมายเหลอเกน บางครงกทอแท จงตองหากำาลงใจจากภายนอกมาปลอบปลกใจใหฟ นขนมาอกครง
ความฝนอนสงสด ..เพลงพระราชนพนธนนอกจากจะไพเราะดวยทวงทำานองแลว เนอหายงปลกปลอบใจใหเรามพลง ดงเนอหาของเพลงทวา ..ไมเคองแคนนอยใจในโชคชะตา... เพราะเราเลอกทเกดไมไดแลวในชาตน แตเราสามารถเลอกทจะกระทำาคณงามความดได ไมวาจะเกดมาเปนลกเตาเหลาใคร โอกาสในการทำาความดมใหทกคนแนนอนคะ ...อยาสนหวงในเรองของการทำาทาน แมจะมเงนเพยงพอกนพอใช
ความยงใหญของทานอยทเจตนาในการเสยสละ ไมไดอยทจำานวนเงน และทานททำาไดยากกคอ...อภยทาน.. ใหความสบายใจใหความเมตตาแกผอนโดยไมตองใชเงน อภยทานจะทำาใหไปสความฝนอนสงสดได..เพราะไมเคองแคนนอยใจในโชคชะตา ซงเปนการดบไฟโทสะมใหมาแผดเผาความฝนของเราใหมอดไหมมลายไปนนเองคะ
Page 37
การทพดถงเรองอภยทานน กเพราะตองการใหทกทานอภยแกผพดดวย หากไดทำาอะไรใหทานขดเคองใจหรอเสยใจ เพราะชวงนสขภาพรางกายแปรปรวนมากอนเปนผลกระทบจากฮอรโมนทเปลยนแปลง
จงตองขออภยทกทานดวยนะคะ แตไมไดขออโหส ขออภยเพราะวา ใจไมไดมเจตนาอยางนนเลย แตบางครงสหนาหรอทาทางนนเกนการควบคมของสต ..ตอนนกรบประทานยาเพอรกษาอาการอย แตบางทสภาพอากาศทรอนกจะทำาใหสหนาเปลยนไปได
เหนไหมคะวา ขณะทเราเรยนธรรมะและพยายามตงชวตไวในสงทคดวาเราเลอกทางเดนดแลว แตวบากอดตทตามมาใหผลในปจจบนนน ไมรบรหรอกคะวาเรากำาลงทำาความดอย เมอถงเวลากตามมาใหผลอยางเปนธรรม ไมมการยกโทษ ไมมการอโหสกรรม เพราะเรายงไมดพอทกรรมจะอโหสให
เราตองทำาดใหมากขน เพอจะไดมความดเหนอวบาก คอการไมเกด ไมเกดเมอไรวบากเหลานนกตามจะใหผลไมได แลวเราจะไดไมตองมาคอยควบคมชวตจตใจใหลำาบาก
ความเจบปวยทเรามในขณะน โดยเฉพาะในเรองทเกยวกบฮอรโมน หรอเนอเยอตางๆ ไมไดเกดขนเพราะกเลสตณหาในขณะน แตเกดจากอดตกรรม จต อต และอาหาร โดยตรงททำาใหโรคภยไขเจบเกดขน ถาหากเรารบอารมณนดวยอกศลจต กเทากบเราสรางเหตไมดไวเพอใหผลในโอกาสตอไป
Page 38
การปฏบตวปสสนากรรมฐาน เปนการกระทำาเพอรทนอารมณ รทนความรสก ในขณะทรบวบากแตละชนด แลวตดสนอารมณนนๆ วาเปนรป-เปนนาม นคอพนฐานของความดทเรามโอกาสทำาไดแลวกแกไขสภาพใจ ของเราไมใหจมปลกกบกเลสตณหาได
เมอเปนโรคกรรมแลวเราจะอยกบกรรมอยอยางนนทำาไม เรากเอาโรคนมาทำากรรมน เอามาเปนเครองพสจน ดวยการทำาอารมณใหดดวยวปสสนากรรมฐาน เปนอารมณทดดวยสต สมปชญญะ และอาตาป กจะพบกบความฝนอนสงสดไดในทสด
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 39
การแสวงหา
"...แสวงหา กคอ แสวงหาสงภายนอก แตการคนหา คอ มอยแลวกคนหาวาความสำาคญคออะไร
โดยเฉพาะเราควรจะคนหาใหรจกคำาวาชวต ... ...การทเราสรางทาน มใชการแสวงหาความสขแต
เปนการใหผอนคลายจากทกข และไวเปนทพงพงของชวตในอนาคตชาต ใหมการ
แสวงหานอย..."
Page 40
มนษยเรานะคะ ตางกมปกตชวตทชอบแสวงหา ไมวาจะเปนการแสวงหาลาภ ยศ สรรเสรญ สข ทเราแสวงหากนมาตงแตเดกกคอ ความร...
แตการแสวงหาทงหมดลวน เปนการแสวงหาของนอกตวใหมอยในตวเอง เพราะเรารสกตองการ หรอไมเพยงพอในสงเหลานน เราจงเปนผแสวงหาอยตลอดเวลา สามารถพดไดวา มนษยทกคนตางกแสวงหาความสขกาย ความสบายใจ เพอจะไดมาตบแตงเรอนการเรอนใจ เพราะมนษยขาดการคนหา ชวตจงตองแสวงหาเรอยไป
คำาวา "หา" สองคำานหมายความวา แสวงหา กคอ แสวงหาสงภายนอก แตการคนหา คอ มอยแลวกคนหาวามนคออะไร โดยเฉพาะเราควรจะคนหาใหรจกคำาวาชวต
การคนคนหาเมอเราพบแลว สงทแสวงหานนกจะนอยลง แตถาเมอเราไมเจอชวต ไมคนหาชวต เรากจะแสวงหาอยรำาไป เพราะเราไมรจรงๆวาชวตเราตองการอะไร การหาอยางนใชไมไดคะ
การคนหาชำาแหละตวเราเองดวยการฟงธรรมการเรยนอภธรรมปฎก เปนการคนหาวาอะไรเปนอะไร เชน คนหาวาอะไรคอชวต หรอชวตคออะไร ทจะอธบายวา ชวตประกอบไปดวยขนธ ๕ เปนการประชมของสงตาง ๆ เมอเรยนแลวเราเขาใจ และนำาไประลกได และทำาไดอยางนกเปนการคนพบตวเอง
แตชวตการทำางานของเรานน เราไมมโอกาสคนพบตวเองเลย เพราะสงภายนอกมาทบถม ภพกทบ ภมกทบ
Page 41
ชาตกทบ กเลสกทบถม ตณหากหอหมอยตลอดเวลา การแสวงหาจงไมมทสนสด และไมมสถตสดทาย ความทกขกไมสนสด จงตองมการคนหา เมอคนหาแลว เราจงรวาชวตเราตองการอะไร การแสวงหากจะนอยลง
ยงในภาวะทดอกเบยตำาและเศรษฐกจทเปนแบบนเปนภาวะททกอยางกำาลงทรดตวลงดวยอกศล เพราะมกรรมตดรอนฝายอกศลเขามาแทรก ความอดอยากยากจนจงเกดขน และการแสวงหากยงมากขน
จากเดมททกคนมอำานาจทานมาสงผลหลอเลยง มดอกเบยสง อยๆ กมกรรมมาตดรอนฝายอกศลกเขามาทำาใหคนรวยกลายเปนคนจนเพราะการลดคาเงนบาท ลดดอกเบย นำามนขนราคา ไขไกไขเปดขนราคา คารถขนราคา
นอกจากคนทำางานทงหลายจะกระทบกระเทอนตอภาวะเชนนแลว นกเรยนนกศกษาคอบคคลทนาสงสารเชนกน โดยเฉพาะนกศกษาทยากจนทตองถกภาวะทางเศรษฐกจบบคนใหจนอาจเสยอนาคต มลนธพทธางกรจงไดมโครงการนำาใสใจแกวออกไปชวยเหลอนกเรยนนกศกษาทขาดแคลนทนทรพย เพราะเรากทราบกนดวา ไมมสมบตอะไรดไปกวาการศกษา
ดวยเหตนเดกทยงอยระหวางเลาเรยนศกษา หากขาดทรพยดำารงชพไปวนหนงกตองอดอาหาร หรอไมมเงนใชจายในความจำาเปนทมแตละวนทงคารถ คาใชจายจกจกสวนตว
Page 42
จงอยากใหทานมองใหไกล และคดสกนดหนงวา เมอมชวตขนมาแลวกยอมมความลำาบากทงนน ไมวาจะเปนเรองการกนการอยทเปนเรองพนฐาน จงตองพงพาอาศยกน เพราะเราอยคนเดยวไมไดเราทำาอะไรเองทกอยางไมไดแมเราจะเกดมาคนเดยวกจรงแตอยลำาพงไมไดคะ จะตองมทพงพงดวยนะคะ และทพงพงทประเสรฐสด คอ พระรตนตรย แตเราจะพงพระรตนตรยอยางเดยวกไมได เราตองพงเพอนรวมเกดแกเจบตายดวย
การทเราสรางทานใหทนการศกษาหรอสงเคราะหผอนนน มใชการแสวงหาความสขแตเปนการใหผอนคลายจากทกข ใหความสะดวกสบายในการศกษาแกเดก และไวเปนทพงพงของชวตในอนาคตชาตใหมการแสวงหานอยๆ
เพราะวาเราตองเกดอก เมอเราเกดมา เรากตองการไดรบการสงเคราะหเลยงดจากบดามารดา หรอจากเพอนรวมเกดแกเจบตายเปนอยางด ไมอยากอยอยางอดอยาก การทำาทานนกคอการทำาทางทสะดวกของเราไวใหมชวตไมลำาบาก จะเหนวา เราตองการไดรบแตสงทด แลสงทดนนกจะตองมาจากเหตทดเชนกน
ฉะนน ปจจยสำาคญของชวตกคอ ความด เมอความดสงผลมา ไมวาเราจะตกอบอยตรงไหน ผลของความด ยอมไปกวกมอ หรอไปเรยกใหคนทมเมตตาเขามาหาเขามาชวยเหลอ อยางทเราไดกระทำากนไปแลว ทเปนการสรางเหตเพออนาคตใหมเสบยงตดตวไป และกอยาประมาทวาเราจะไมตกทกขไดยาก
Page 43
เพราะตวอยางกมใหทราบกนอยวา คนไทยทงประเทศไมวาจะรวยหรอจนตางกตกทกขไดยากจากผลกระทบของการลดคาเงนบาท ททำาใหคาครองชพสงขนและหนสนมากขน และโดยเฉพาะทกขทางใจทเพมพนขน จงเปนเรองสำาคญทเราจะตองดำารงชวตทประกอบไปดวยผลบญกศลใหมาก เพอทจะหยดการแสวงหามาคนหาชวตของตนเองไดอยางสะดวกในการศกษาและปฏบตธรรมไงคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
อำาลาอาลย
" ... การรจกตวเอง เปนความนาภาคภมใจ เพราะเมอรจกชวตแลว สงภายนอกกมอทธพลกบเรา
นอยลง
Page 44
และเรากสามารถเตมเตมชวตของเราไดดวยตนเอง คอ ความสงบไมดนรนแสวงหา... "
หลายปแลวจากวนพระราชเพลงศพของทานอาจารยบญม เมธางกร ทกครงทครบรอบเวยนมา เรากจะเกดความอาลยระลกถงทานแลวกหวนกลบไปสจดเรมตนแหงความสญเสย และความพลดพราก หลายคนคงจำาเหตการณทเกดขนในวนเวลานนไดด
จำาไดวาตวเองกเรยกวา แทบตาย แตตองรสกวา ตายไมได ตองอดทน และตองตอส และยอมรบความจรงวา เราไดสญเสยบคลากรทสำาคญของพระพทธศาสนาไปอกทานหนงแลว
สถานทนและสงทมอยทกวนนคณพอเปนผวางรากฐานไวเพออนชนรนหลง คอพวกเรา และผทเขามาในมลนธเพอมาศกษา หาความร ความเขาใจ คณพอใชรางกายและจตใจแลกกบทกสงทกอยางเพอใหเกดตรงน และความทคณพอตองการใหตรงนเปนเสมอนตกกศลา ทานจงมอบใหอาจารยวชต สรางทกอยางททานตองการ จนกระทงเรามเรอนกรรมฐาน มศาลาเสอพทกษ มพระประธาน มพระธรรมจกร มอาคารสำานกงาน และโรงเรยนทใหญโต
Page 45
คณพอมความประสงควา ตองการใหสถานทนเปนทเผยแผพระพทธศาสนาอยางสากล มการเปดรบชาวตางประเทศเขามาศกษาพระอภธรรม โดยจดหาครสอนภาษาไทยให และเมอเขาเรยนสำาเรจแลวกใหกลบไปเผยแผความรทบานเกดของตน
ทคณพอคดเชนนกเพราะทานเหนวา ฟงพระไทยทพยายามพดภาษาองกฤษสอนคนอนแลว ไมคอยคลองและกไมสามารถถายทอดความรสกไดแทจรง
แตถาชาวตางประเทศเหลานนไดเขามาศกษาเกดความเขาใจ กจะสามารถถายทอดความรสกสำาเนยง ภาษา กรยาตางๆ หรอวาคำาพด ทเขาใชกนไดโดยตรง
คณพอบอกวาไมปนคนไทยดวยกนใหเรยนภาษาองกฤษแลวไปสอนชาวตางประเทศ เพราะคนไทยดวยกน ชาวพทธดวยกน ควรจะอยแผนดนไทย ปองกนพระพทธศาสนาไมใหศาสนาอนมากลนหลกของเหตผลไป
และผทปาฐกถาธรรมไดอยางเชยวชาญ หรอผรเขาใจหลกธรรมะ ตองเปนรวของพระศาสนาอยในประเทศไทย ไมใชตระเวณจารกไปทอนๆ เปนการกระทำาทไมตางจากการเอาของดไปขาย แตควรใหคนไทยไดใชของดนนเสยกอน
และคณพอกมโครงการทจะสงยวชนพทธไดศกษาภาษาตางประเทศใหแตกฉาน เรยนจบแลวกจะไดมาแปลตำาราพระธรรมใหแกพระธรรมทต
Page 46
นคอสงทคณพอคด คณพอจงสงทานอาจารย วชต และดฉนใหทำาทกอยางเพอสรางฝนของทานใหสำาเรจใหได
แตระหวางทงานกอสรางใกลจะลลวง คณพอกปวยดวยโรคมะเรงในลำาไสทลกลามเรวมาก ในระยะเวลาสองปทเขารบการรกษา คณพอยงมจตใจทแขงแกรง สามารถทจะเขยนธรรมะออกมา ลงวารสารชวต โดยมอาจารยวยรไปนงจดคำาพดของทานแลวนำามาพมพเปนตนฉบบสงโรงพมพ
จนกระทงทานจากพวกเราไปในทสดโดยไมมโอกาสเหนความสมบรณน
ฉะนน จะเหนวา การศกษาพระอภธรรมอยางเขาใจจะชวยใหเราทำาใจได และรวาเปนวบาก ความทรมานใจกจะนอยลง อยางคณพอนนรางกายแพโรค แตใจไมแพโรค ชวตของทานจงเปนนกส ตวผพดเองกไมใชคนแขงแรง ระหวางทคณพอจากไปนนกเดนทางเขาออกโรงพยาบาลอยตลอดเชนกน แมกระทงวนทพระราชทานเพลงศพของทาน เมอเดนลงจากเมรแลวกหมดสตไปทนท
เมอกลบมาบานแลวกรสกถงความโดดเดยวทม กบภาระทยงตองดแลตอไป จงพยายามระลกอยเสมอวา เราไดทานขาว ไดมความเจรญเตบโต มการศกษา และมความรความสามารถทจะพยงจตใจทจะทำากจใหกลาแขงขนมามสตขนมา ปญญาทจะพาตนเองไปสรางปญญาท
Page 47
สงขน กเพราะรากฐานทคณพอฝกมาทงสน หากปราศจากคณพอเสยแลว กคงไมมความรไดเชนน
จงหนกลบมาดตนเอง เพมคณสมบตทควรจะมในการบรหารใหมากขน โดยเฉพาะความออนนอมถอมตน และความอดทน อดทนตอการกระทำาและถอยคำาของผอน พยายามรกษาใจของตนใหอยกบกศลไดมากทสดในขณะทอยรวมกบคนอน และพยายามใชชวตใหเปนประโยชนแกคนรอบขาง
จงเหนวา การรจกชวตของตนเอง การรจกตวเองเปนความนาภาคภมใจมาก เพราะเมอรจกชวตแลว สงภายนอกกมอทธพลกบเรานอยลง และเรากสามารถเตมเตมชวตของเราไดดวยตนเอง คอ ความสงบไมดนรนแสวงหา ไมใหภายนอกมาลวงตาดวงใจใหเฟ องฟในกเลส
แมวากามาวจรภมจะเปนภมททองเทยวไปในอารมณกาม แตหากเรารจกชวตของเราแลว การทองเทยวของเรากจะเปนไปในกศลจตไดมากกวาผทไมรจกชวต
วนน เรามโอกาสมานงทตรงน คอมโอกาสทำาตนเอง ปนดน ป นใจใหเปนดาวกนนะคะ
คณพอกเปรยบเสมอนดาวดวงใหญทจากเราไปเพอสกสวางอยกลางทองฟา แมวาเราไมมโอกาสไดพดคยกบทาน กยงมโอกาสมองทานดวยความชนชม และสรางพลงใจใหเปนตวอยางของชวตได ..การอำาลาอาลยของเราจงเปนไปในทางกศล
Page 48
สกวนหนงขางหนา เราตองตกโลกไปคอตายจากกนแลว ถามตนเองนะคะวา เราจะเหลออะไรไวใหคนจำาบาง ใหเขาจำาความดหรอจำาความชวของเรา เในระหวางทเรามชวตอยน พยายามนะคะ พยายามสรางจตใจของเราใหมความสวางอยเสมอ ใหมวงโคจรอยใกลพระอาทตยเพอรบแสงสวางใหมากทสด อยาหลบไปอยในมมมดของโมหะ
ขณะนประเทศเราอยในความมดมนอมครม แตเราตองทำาชวตใหเหมอนดาวดวงนอยทยงกระพรบแสง คอ แสงแหงความร สรางประกายแหงความหวง
ความหวงของเราไมไดหวงเหมอนทางโลก แตหวงวาเราจะตองปลอดจากอารมณรายๆ หรอเคราะหราย ไดดวยการกระทบและรกระทำานะคะ วาสงทเกดขนมา ไมวาจะเจอหนกหรอเบาขนาดไหน เราเปนผสงมาใหตวเองทงสน ถงคราวตองรบแลว เรากตองรบ
และเมอเราจะตองสงตอ ตองทำาเหตสงตอไปใหไดผลทด ขอใหมแรงศรทธา มความกลา มขนตธรรมกนไดมากขน เพอสกวนหนงดาวดวงน จะสดใส และเปลงแสงสวางไดตลอดกาล
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 49
รชายงดกวาไมรเลย
".... เรากจะเหนไดวา...ชวตทเกดขนดวยอำานาจกเลสนนนากลวขนาดไหน
ถาปลอยปละละเลยชวตสกนดหนง กจะแสดงออกถงอารมณทเคยชน
...แตเราตองมความยบยงชงใจ ...เมอสตเกดขนกจะตดความเปนไปของจต
ทจะเปนไปกบกเลสตามอารมณตางๆ ฉะนนการรวาเราทำาไมดไปแมจะรชากยงดกวาไมรเลย
ขณะทเรารำาพงถงอดตนนกคอการตดอาลยไมขาด ขณะทรำาพงรำาพนจตทเกดในขณะนนเปนจตทฟงซานประกอบไปดวยอทธจจะ
Page 50
เรองของอทธจจะทเกดน เมอเราศกษาแลวกจะเหนไดวา พระอรหนตเทานนทจะตดอทธจจะไดหมด
เมอเปนพระอรหนตแลว กไมมความฟงซานเพราะสงโยชนถกตดไปหมดแลว เมอไมมความฟงซาน กไมมความรำาคาญใจ จตใจจงเบกบานอยเสมอ แลวกตนอยในความเปนจรงเสมอ
เพราะอะไรคะ? เพราะกเลสนนไดถกตดรดรอนไปหมด แตเรายงเปนผทมมอนสยกเลสอย จงดไดเลยวา ใครเปนพระอรยบคคล เราสามารถศกษาแลวตดสนได โดยไมตองไปวาเขาหรอบอกเขาวาไมใช หรอไปเตอนเขาวาเธอตพระพทธพจน หรอเธอทำาผด หรอเธออวดอดตรมนษยธรรมตางๆ
เพยงแคเราอยาไปทำาอยางเขา อยาอวดอยางเขา เพราะเรากไมไดอยในฐานะนนเหมอนกน แตเรามดกวาเขาคอ ความยบยงชงใจไดไมโออวด
เพราะคนเรายงมมานะจงชอบโออวดในสงทม และในสงทยงไมม เชน ฉนเปนคนชนตำาแลวกคยวาตนเองเปนคนชนกลาง คนชนกลางโออวดตนเองวาเปนคนชนสง .. อยางนไมเปนจรง
มานะทเปนจรง กเชน ตนเองเปนอยางงแลวกเอาตวเองโออวดตามความเปนจรงวา ฉนเปนคนรวย ฉนเปนผด ฉนเปนตระกลมงคง ฉนเปนผรธรรมะมากนะ นคอมานะในเรองทจรง อยางนเปนตน
Page 51
อยางเมอสกครไดฟงเพลงทเกยวกบความโดดเดยวแลวกรสกเศรา และกคดไดวานเราไปดงอดตมาคดอกแลวนะ พอดงอดตมาคดปบนำาตากจะไหลป บ จงเกดรสกวานามร รวามนฟงซานไป และรวาเปนธรรมดาของปถชน เราไมใชพระอรยะบคคลเราจงมฟงเปนธรรมดา
แตเราตองมความยบยงชงใจ สตกเกดขนมาได เมอสตเกดขนกตดความเปนไปของจตทจะเปนไปกบ กเลสตามอารมณตางๆ
ฉะนนการรวาเราทำาไมดไปแมจะรชากยงดกวาไมรเลย ร วาเมอสกครนฟงกยงดกวาไมรเลยวาฟงซานไป รแลวกยอมรบนะคะเพอความสบายใจทจะมอบกศลใหตนเองเดนทางสดวงดาวตอไปนนเองคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
ความประเสรฐ
Page 52
"....การกระทำาดใหเกดขนทงทางกาย วาจา และใจของตน
เรยกวา.. ผกำาลงกระทำาความด สวนผกำาลงกระทำาความประเสรฐ กคอ
ผทกำาลงปฏบตตามแนวทางอนมมรรค ๘ เปนเสนทาง ..ความดมหลายรสหลายระดบ..
แตความประเสรฐนนกจะมเพยงรสเดยวคอ อมตะรสแหงสข...... "
เราทกคนเกดมาไมมใครดพรอม ตองยอมรบความจรงวาถาหากเราเปนผเป ยมปญญาไมโงแลว เรากจะคงพนทกขไปแลว ชวตจะไมมปญหาไดกตอเมอไมเกดเทานน
การเกดมา ไมวาสตวนอย สตวใหญ สตวประเสรฐ สตวเดรจฉานนน ลวนตกอยภายใตอาสวะกเลส แลวกทำาใหชวตนนมความวปรตพนแปรไปจากความจรงเรยกวา วปลาสธรรม คอ ความโงนนเอง
โงหลงผดวาชวตเปนของด โงหลงผดวาชวตนนเปนสข โงหลงผดวาสงตางๆ ทเกดขนกบชวตนนเทยง โงหลงผดวาชวตนนมสาระแกนสาร เปนตวตนเปนคนสตว เปนหญงเปนชาย เปนเราเปนของเรา นคอความทมอยในนสยของเราทกคนเปนธรรมดา
Page 53
เพราะวาอาสวะนจะถกตดรอนไปไดกดวยปญญาญาณเทานนเอง คำาวา ปญญาทม "ญาณ” กแยกความหมายไดวา ปญญา คอ ความรทเกดขนจากสพพญญตาญาณ คอการเรยนรนนเอง สวนญาณ คอ ความรทเกดขนจากการปฏบตธรรม
ฉะนนเมอการปฏบตตรงไปตามความร หรอเปนการปฏบตทตรงไปตามเงอนไขทเกดขนจากสพพญญตาณาญ กจะมปญญาเกดขนเขาไปรตามความจรง การเขาไปรความจรงน เรยกวา..ปญญาญาณ ทจะสามารถตดอนสยกเลส หรออาสวะกเลสได
และอกสองคำาททานควรทำาความเขาใจกคอ คำาวา ความดกบความประเสรฐ การกระทำาดใหเกดขนทงทางกาย วาจา และใจของตน เรยกวา.. ผกำาลงกระทำาความด สวนผกำาลงกระทำาความประเสรฐ กคอ ผทกำาลงปฏบตตามแนวทางอนมมรรค ๘ เปนเสนทาง
เราเกดมาแตละคนนนอกจากโชคดทเกดมาเปนมนษยแลว ไดอยทสมควร ไดเกดในศาสนาพทธ และขณะนยงมพทธศาสนาอย
เรากยงมโอกาสทจะใชชวตทกำาลงมอย และกำาลงเปนอยน ใหเกดความร ความเขาใจ สรางสมมาทฎฐใหเกดขนกบชวตซงเปนสงทเปน อดมมงคล “ ”
Page 54
ในการทำางานทางโลกไมวาจะเปนชนดไหนกแลวแต สงทไดผลตอบแทนมากไมตางจากการไดลาภ ยศ สรรเสรญ และสข
เมอมลาภ ยศ สรรเสรญ และสข กตองมเสอมลาภ เสอมยศ นนทา และทกข ซงเปนโลกยธรรมทง ๘ ประการ
ซงไมมประโยชนอนแทจรง ไรสาระแกนสาร และทสำาคญคอเราไมมโอกาสทจะโลกยธรรมอนเปนผลจากการงานทวไปตดตามไปในภพชาตหนาไดเลย แตการทำางานทางธรรมจะไดสขอนสถาพรพนจากความพนาศ
เราควรจะเอาหลกชยในพระศาสนาอนเปนแกนแททพระพทธองคตรสร คอ อรยสจจ เขามาเปนทหนงเลยวา ทกข สมทย นโรธ มรรคเปนอยางไร แลวกเรมรกษาชวตผลตความด และรงสรรคใหมความประเสรฐ ดวยวปสสนากรรมฐาน
จงขอใหทกทานอยาไดลำาพองใจในการกระทำาของตนนะคะวา ฉนทำาความดแลว เพราะเพยงแคความดมหลายรสหลายระดบคะ
แตเมอใดททานกระทำาความประเสรฐและทำาไดสำาเรจ ความประเสรฐนนกจะมเพยงรสเดยวคอ อมตะรสแหงสข เมอทำาความดแลวกอยาลมทำาความประเสรฐอนเปนอดมมงคลดวยนะคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 55
การทดแทนพระคณ
"...การแยกแยะคนดดวยระดบคะแนน มใชการแยกแยะคนดทพนฐานของจตใจ
ความแขงกระดางและแขงกราวจงมมากมายทวเมอง.. ...เรองของการทดแทนพระคณ
จงกลายเปนปญหาหนงในขณะน..."
กอนทเราจะไปแนะนำาใครใหกระทำาความด เรากตองเขาใจชวตของคนเราวา แยกออก ๓ ชนด คอ บางครงเรากเปนคนโง บางครงเรากเปนคนฉลาด บางดเหมอนวาเราจะมปญญา
Page 56
แตทง ๓ นจะแตกตางและแยกแยะไดอยางไร กดวยการดตวเองและดผอน แตจะตองดทตวเองกอน อยางเชนในเรอง การทดแทนพระคณ ในสมยนเดกๆเกดมาอยทามกลางความหายนะ และในวกฤตการณของการแกงแยงทงเรองเรยนและทำางาน ซงตางจากสมยกอน วถชวตของเดกหรอเยาวชนรนหลงน จะตองตอสกนดวยกเลส ตณหา ดวยความทะยานอยากทมากขน
ทเปนอยางนนสวนหนงกเพราะวา ในความหวงดของพอแมนน กมยาพษ “ ” ทำาใหเดกรบพษเขาสจตใจ สอนใหรจกการตอสเพอการเอาเปรยบกนตงแตเลกๆ มการใชเงนบำารงเพอใหมสทธเขาไปนงเรยนไดตงแตชนอนบาล เมอเขาไปเรยนแลวแตละชนกมการยกระดบตดเกรดแบงสายการศกษา พวกทมผลการเรยนดกไปสายวทย พวกทไมเกงเหตผลกไปสายศลป นคอการแยกแยะคนดดวยระดบคะแนน
มใชการแยกแยะคนดทพนฐานของจตใจ ความแขงกระดางและแขงกราวจงมมากมายทวเมอง เพราะฉะนนหากพอแมไมเขาใจในเรองการทำาความดจรงๆ แลว ความดจรงกจะไมเกดขนกบคนทตนรก
กไมตางอะไรกบแมปสอนลกป เรองของการทดแทนพระคณจงกลายเปนปญหาหนงในสงคมขณะน
ถาหากการไปใหถงดวงดาวแตใชวถทางเนรคณผมบญคณ แมประสบความสำาเรจ คนนนกจดวาเปนคนโง เพราะชอบอกตญญ และไมมใครคบหา
Page 57
สวนคนฉลาดทมความกตญญตอผมพระคณ และแสดงความกตญญออกมา การแสดงออกเชนนนทำาใหมคนอยากคบหา เพราะวา รจกบญคณทาน
แตตองใชหนบญคณกนไปกนมาอยางหาสนสดไมได อยางผทจดงานเลยงแลวแจกการดเชญ เมอเสรจจากงานตนแลวกตองรอรบการดจากเพอนๆเพอไปใชคนกน อยางนเปนตน
สวนคนทมปญญาไมไดใชหนกตญญธรรมดา แตจะมเจตนาทจะยกระดบผมพระคณใหสงสงเรอยๆ เหนอทตนเอง จะไดไมตองทดแทนกนไปๆมาๆ กจะมชวตทไมตองดนรนกบการคบหา ไมตองตอบแทนกนไปมาใหเปนลกโซ ไมตองระมดระวงในเรองของความกระทบกระทงในความสมพนธ
อยางเชน เรารกพอแม ครบาอาจารย เราไมเคยนำาทานมากลาวในทางทเสย มแตเทดทนวาทานดทานเกง เปนการยกระดบผมพระคณใหสงคาตลอดเวลา ผมปญญาจะยกระรบผมพระคณใหสงสงอยเสมอ เหนอการทจะเออมไปแตะ หรอไปตเสมอได
กจะถงความสนสดของปญหาไดไมตองใชหนกนไปมาเพราะมปญญานนเองคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 58
ชวตทไมโมฆะ
"...การกระทำากรรมอะไรกแลวแตทเปนอกศล เราทำาไปแลวอาจไมไดรบผลทนท.....
.... แตพระพทธองคยนยนวา..กรรมเหลานน เปนตวเผาผลาญผกระทำาในภายหลงนะคะ ....."
เรองผลของกรรมในสมยนทจะมาใหเหนเปนรปธรรม หรอปรากฎใหเหนอยางชดเจนไดยาก แตพระพทธเจาทรงใหพระธรรมโอวาท วา.. “กรรมชวทงหลาย ยอมใหผลในภายหลง ”
ฉะนน ขอธรรมดงกลาวกคอ การเตอนไมใหเราประมาท ทำาใหเราคดกอนทำา ไมวาจะเปนกรรมชวเลกนอย หรอการกระทำากรรมอะไรกแลวแตทเปนอกศล เราทำาไปแลว
Page 59
อาจไมไดรบผลทนท แตพระพทธองคยนยนวา..กรรมเหลานน เปนตวเผาผลาญผกระทำาในภายหลงนะคะ
วนนจงขอพดเรองการทำาลายพระพทธศาสนาหรอบดเบอนพระพทธศาสนานนเปนกรรมทกรรมหนกมาก และเชนเดยวกน ผใดทพยายามพยงพระศาสนา คอ.. การเรยนกด หรอชวยกนเผยแพรกด หรอชวยกนรงสรรค จรรโลง พระพทธศาสนานนกเปนกรรมหนกฝายด เชนเดยวกน
การทเราไมมความรทถกตองแลวไปเทยวพดใหคนอนฟง แมจะดวยความปรารถนาด กไมตางกบการทำาลายพระพทธศาสนา เพราะทำาใหคำาสอนวบตไปเสอมไปจากความเปนเหตผล เพราะมหลกความคดของตนเขาไปแทรก อยางมทนกายหรอแนวทางปฏบตสายตางๆ ทขดแยงกนอยในขณะน
ทำาอยางไรเราจงจะไมใหกรรมหนกเชนนนเกดขนกบเรา กตองมการศกษาพระปรยตธรรมใหเขาใจในเรองของเหตผล นนกคอพระอธธรรมปฎกนนเองคะ
เพราะฉะนน เราทานทงหลายทนงอยในหองน จงภมใจเถดนะคะวา เราเปนสวนทกำาลงพยงพระศาสนาและกำาลงทำากรรมหนกฝายด ทจะมอำานาจแรง และกใหผลรนแรง ซงตรงกบขามกรรมชวรนแรงทกใหผลรนแรงเชนเดยวกนนน
เรานโชคดทกคนนะคะ ทไดเกดมาในบวรพระพทธศาสนาไดมโอกาสคบหาบณฑต ไดมโอกาสฟงพระสจจธรรมและ
Page 60
นอมนำามาปฏบตทตวเอง นบวาชวงชวตแหงความเปนมนษยของเรานน มไดเปนโมฆะชวตแลวกยงมโอกาสทจะใชชวตนน ในการเลอกเสนทางเดนใหกบตนเองไดอกดวย
๏ บษกร เมธางกร๏
การรองขอ ตอรอง และใหอภย
"...พฤตกรรม คอ การกระทำา และการกระทำาทแสดงออกมานสามารถบงบอกไดเลยวา
เปนการกระทำาพนฐานของคนชนดไหน... พฤตกรรมการรองขอ...ทำาใหเกดความเบอหนายของ
คนรอบขาง.. .... ความชอบตอรองอยเสมอ..ทำาใหชวตตองระแวง
และระวง หามตรทแทจรงไดยาก ความยอมเสยสละสขสวนตว พรอมทงใหอภยแกผท
ชอบรองขอและตอรอง....." ทำาใหชนะใจคนทงหลายไดอยางราบคาบ..."
Page 61
เราเรยนรเรองความคดกนมามากแลว ทนเรามาเขาใจเรองพฤตกรรมกนนะคะ พฤตกรรม คอ การกระทำา และการกระทำาทแสดงออกมานสามารถบงบอกไดเลยวา เปนการกระทำาพนฐานของคนชนดไหน เปนของคนโง หรอของคนฉลาด หรอเปนพฤตกรรมของผทมปญญา
เพราะจะมความแตกตางกน เมอเรารจกมองแลว เรากจะมโอกาสเลอก .. เมอเหนดกเอามาปฏบต เมอเหนชวกสลดไปจากจตใจ .. การสงเกตพฤตกรรมพนฐานทจะสรางเสรมบทเรยนใหแกเราไดเปนอยางไร กอยางเชน การแสดงออกตอผอน เราจะพบวา
เราจะพบวา คนโงมลกษณะ "ชอบเรยกรอง ” ชอบรองขอโนน ขอน และพฤตกรรมการรองขอนแหละททำาใหเกดความเบอหนายของคนรอบขาง และกมผรงเกยจทจะคบหา จงเปนผทนาสมเพชมาก สวนคนฉลาดมกจะมพฤตกรรมชอบตอรอง คอ อยางนไดไหม ขอเปนอยางงนนเถอะ หรอไดอยางนและขอเปลยนเปนอยางอน
เพราะความชอบตอรองอยเสมอจงทำาใหชวตตองระแวงและระวง หามตรทแทจรงไดยาก เพราะตนเองกระแวงทจะไวใจใคร
Page 62
สวนผทมปญญานนกจะชอบเสยสละและใหอภย เมอเจอการเรยกรองจากใครกพรอมทจะเสยสละใหเขาไป เขาตองการอะไรกใหเขาไปเพอทเขาจะไดมความสข
เมอพบกบผทชอบตอรองกจะยอมเสยสละสขสวนตว พรอมทงใหอภยแกผทชอบรองขอและตอรองเหลานน ผทมปญญาจงชนะใจคนทงหลายไดอยางราบคาบ
ดงนน พฤตกรรมจงเปนตวบงบอกวา ผใดทชอบเรยกรองนะ เปนชวตทมแตความตองการเสมอ ไมรจกอม ไมรจกพอ
การเรยกรองจงเปนการกระทำาของคนทขาดปญญา เพราะไมเขาใจในเรองของกรรมและวบาก
สวนผทชอบตอรอง กยงเปนผเขาไมถงปญญา แมจะไมเปนผเรยกรองกจรงแตกยงชอบทจะตอรองกบวบาก
จงเปนชวตทตองคอยระวงและระแวงวาจะไมสมความปรารถนา ทงทสรางเหตอยางไรกตองไดรบอยางนนอยแลว การระแวงระวงนจงเปนความนาสมเพชอกเชนกน
สวนผมปญญานนเพราะเขาใจดในเรองของวบาก จงชอบเสยสละและใหอภย สรางเหตใหมทด และละเลกจากเหตเกาทชว
เพราะปญญา ..เปรยบเสมอนอาวธทคมกลา ฟาดฟน กเลส ตณหา ราคะ อปทาน ไดขาดสะบนไปจากชวต ในขณะเดยวกนกลขตชวตของตนไปบนเสนทางแหงมรรค
Page 63
มองค ๘ ไดในทสด และไดพบบรมสขในเบองปลาย
๏ บษกร เมธางกร๏
เพยงเพอความสข
"......อยาเหนวาตนเองเปนคนอาภพอบโชค เพราะการคดเชนนน เปนการคดในแงมมเดยวเทานน
และความคดนนทำาใหเกดความทกข... คดเสยใหม คดถงผลสำาเรจทตนเองเคยไดทำาในอดต
บอยๆ .... แมจะเปนความดเลกๆนอยๆ กตาม..."
คนเราเรมตนใหมไดทกวน...
Page 64
วนนเราอาจจะพบกบความผดหวง ความลมเหลว พายแพและเศราโศก.... แตไมเปนไร กเพราะวาชวตยงมความหวง ในเมอเรามวนพรงนใหเรมตนใหม วนพรงนจะเปนโอกาสสำาหรบผทมความพยายาม ทจะดำาเนนชวตไปในทศทางทตนเองตองการไดเสมอ
มคำากลาววา ชวตของคนเราเปนอยางไร กแลวแตวาเรา“จะคดอยางไร ดงนน ผทมความคดด กยอมจะไดรบด”จากสงทคดนนดวย นนกคอ ความสบายใจเปนเรองแรก ดวยเพราะเหตความคดดนนเอง เปนมลแรกของการกอกรรมทดตามมา
กรรมด (กศลกรรม) ยอมใหผลด (วบากกศล)
กรรมชว (อกศลกรรม) ยอมใหผลชว (วบากอกศล)
เรองของกรรมเปนเรองใหญ ทจะตองหาความรและประสบการณจากสงทตนเองไดรบ เพอนำามาตความใหเหนตรงตอคำาสงสอนของพระสมมาสมพทธเจา ทพระองคทรงสอนธรรม อนเตมไปดวยสาระแหงเหตผล อาจจะใชเวลามากสกหนอยในชวต แตกคมคาเสมอสำาหรบชวตทเรารก
เพยงเพอความสข... อยาเหนวาตนเองเปนคนอาภพอบโชค เพราะการคดเชนนน เปนการคดในแงมมเดยวเทานน และความคดนนทำาใหเกดความทกข
Page 65
อยาเหนวาตนเองตำาตอย เรยนรอะไรกไมเกง หรอคอยนกคดเสมอวา เราคงทำาสงนสงนนไมสำาเรจ เพราะนนเปนการลดคาตนเอง
เพยงเพอความสข... คดเสยใหม คดถงผลสำาเรจทตนเองเคยไดทำาในอดตบอยๆ แมจะเปนความดเลกๆนอยๆ กตาม ทงนกเพอปลกใจใหมความคดในทางทดใหชน เพอสรางความชมชนใหจตใจตลอดเวลา
ความสำาเรจ คอการกาวเดนไปขางหนาอยางไมหยดยง เพราะถาหากใครหยดกาวเดน ชวตกจะหยดนงอยกบท หรออาจจะถอยหลงลงเรอยๆ ดงนนจงตองบอกตนเองเสมอวา อยาหยดกาวเดน ชวตคนเรายอมมจดหมายปลายทาง มความหวง มพลงใจ ใฝหาความรอยเสมอ
เพยงเพอความสข...เราตองตงเปาหมาย ไมมากและสงเกนตว และมความพยายามทำาตามเปาหมายทวางไว พรอมกบใหกำาลงใจตนเองเสมอวา เราทำาสำาเรจได ตองกลาคด กลาวางแผน และทสำาคญตองกลาลงมอปฏบตในความด ดวยใจศรทธาอยางมนคง ชวตเปนของทาน และทานเองเปนผกำาหนด จงเปนผกำาหนดชวตใหเหลอเพยงเพอความสข
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 66
ปณธานชวต
"...ปณธานของคนไทย กคอเปนคนดมความรกชาต สามารถพลชพเพอรกษาประเทศและความรงเรองไวให
ลกหลานตอไป และในฐานะพทธศาสนกชนเรากตองเปนคนด มปณธาน
ชวตเชนกน คอมความมงมนพลชพเพอชาตเชนกน นนกคอ ชาต
กศล..."
อนโมทนากบจตทฟนฝาอปสรรค ทาทายวบาก และมความอดทนตอดนฟา อากาศ อดทน ตอทกขเวทนา อดทนทกอยางเพอจะไดผจญกบความเปนจรง มาจนถงเวลาน นนกแสดงวา เราเปนผทมอดมการณไมเหลาะแหละ
อดมการณของเราชาวพทธทงหลาย ผมชวตทไมสายเกนไป คอ การมความเพยรทจะมาสรางความตงมน
Page 67
แลวกใสใจชวต เพอใหสมกบทเปนชาวพทธและกระทำาความด
เพราะความอดทนเพอทำาความดนนเปนการกระทำาทสอดคลองกบแนวทางของพระตถาคตเจา และยงสอดคลองกบปณธานของบรรพบรษผสรางชาตอกดวย
ปณธานของคนไทย กคอเปนคนดมความรกชาตสามารถพลชพเพอรกษาประเทศและความรงเรองไวใหลกหลานตอไป และในฐานะพทธศาสนกชนเรากตองเปนคนด มปณธานชวตเชนกน คอมความมงมนพลชพเพอชาตเชนกน นนกคอ ชาตกศล
การรรกสามคคและเปนคนดรวมกน และพรอมทจะเผชญชะตากรรมรวมกน แลวรจกวา วบากใครวบากมน รเรองการทำากรรมใหมเหมอนกน แลวเรามงทำาความดเหมอนๆกน นบเปนโชคดนะคะ เพราะการกระทำารวมกนและเปนไปในสายทางเดยวกนอยางน เรากมโอกาสมาเปนพนองเปนญาตมตรกนอกในอนาคต ไดมโอกาสศกษารวมกนในสมยแหงปญญา และมดวงตาเหนธรรมได
อธบายเพมเตมวา การกระทำาเชนนกเปรยบเหมอนการสรางสงแวดลอมใหม สรางครอบครวใหมทจะรองรบชวตของเรา เปนการหมายตวกลยาณมตร และคดเลอกคณสมบตของญาตพนองตามทเราตองการ ใหมในอนาคต
Page 68
ชวตในปจจบนชาตนเราอาจเกดมาทามกลางความไมพรงพรอม และไมเอออำานวยตอการศกษาและปฏบตธรรม ..นนเปนเรองของวบาก
แตในขณะนเรากำาลงพยายามสรางกรรมใหมวางชวตไวในรปแบบทเราพอใจ คลกคลอยกบกลมคนทเราเหนวาด และเดนไปในทศทางเดยวกน
เมอสรางความคนเคยและสะสมการกระทำาเชนนมากๆแลว อปนสยในการกระทำากรรมซำาๆดวยความตงใจตงเจตนาเชนน กจะจดสรรทานทงหลายใหไปอยในสงแวดลอมททานเลอก คอกลมของผมปญญานนเองคะ
แตสงหนงททานจะลมไมไดนนกคอ แมทานทงหลายจะพยายามสรางชวตในอนาคตใหเปนไปตามรปแบบทตนเองตองการแลว ในปจจบนชาตนสงทเราหลกหนไมพนกนเลยนนกคอ ความตาย
ยงไมทราบหรอกนะคะวาควตอไปจะเปนใคร เราจงตองพยายามทำาตามแบบทบณฑตทานวางไว พยายามคดลอกมาใสชวตของเราใหมากทสด เพอทจะเปนทนนำาสงเราไปสภพชาตทเราปรารถนา และเราใหออกไปจากตารางชวตไดสำาเรจในโอกาสตอไป ตารางชวตนกคอ สงสารวฏนนเองคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 69
ทสดของชวต
"...ทสดของชวต คอ ความตาย ทสดของความตาย คอ ความรก ทสดแหงความรก คอความหวง
ทสดของความหวงกคอความผดหวง ทสดของความผดหวง คอความชง
ทสดของความชง คอความเบอหนาย ทสดของความเบอหนายกคอการจากลา
และทสดของการจากลา กไดมาซงความอสรภาพ ..."
ความตายเปนของทสดของชวต แตกมความมากทสดกวานนในระหวางทเรายงไมตายเรา กคอ ความรก
Page 70
เพราะเรารกชวตเปนทสดใชไหมคะ แตความรกชวตน.. เราไมคอยพบสกเทาใด และไมคอยรสกตวกน เพราะเราเอาความรกน ไปเจอจานในวตถ เปนไปในอารมณตางๆมากมาย
แตเมอชวตเราตองมาพบกบความเจบปวย ความรกอนๆกหมดไปเหลอแตความรกตนเทานน
เปนเรองนาคดวา.. ระหวางการมชวตสบนปลายชวต และเปนไปในสงสารวฏฏเพอทจะไปส ความพนทกขนน เรามสงใดเปนเครองกดขวางบาง
คนเราไมพนทกขเพราะวา เราไมมความอสสระภาพนนเองคะ คอความไมมอสสระภาพทางจต เพราะเราเอาชวตนนไปตดและผกพนในเรองราวตางๆ เราจะยตความผกพนในพภชาตนนไดกตอเมอตายไป จงพดวาทสดของชวต คอความตายนนเอง
และทสดมากกวาความตายกคอ.. ความรกใชไหมคะ ..เราทกคนมความรก เมอมรกแลวกตองมความหวง ฉะนน ทสดของความรกกคอความหวง เชน เราหวงใหพอแมรกเรามากๆ หวงใหครบาอาจารยรกเรามากๆ หวงใหคนรกรกเรามากๆ เราตางมความหวงในรกอยเสมอ ..ความหวงจงเปนทสดของความรก
และทสดของความหวง กคอความผดหวง เพราะเรามกจะสรางเหตมาไมพอจงไมสมหวงในทกดานของชวต และทสดของความหวงกคอ ความชงทเกดตามขนมา
Page 71
ดงทสรปไววา ทสดของความรก คอความหวง ทสดของความหวงกคอความผดหวง และกลายเปนความชง และทสดของความชงกคอ ความเบอหนาย และทสด..ของความเบอหนาย กคอการจากกน และทสดของการจากกนกคอ อสรภาพ
ในการจากไปของใครไมวาจะอยหรอตาย จรงอยทเราเหมอนกบสญเสยอะไรมากมาย เสยใจ และเสยนำาตา แตในทางกลบกนเราไดอสรภาพคนมา
บางคนอาลยอาวรณกบการพลดพรากจากลา เพราะมองไปไมถงอสรภาพทไดรบ แลวการตดอาลยไมขาดจงเกดขนเปนความทกขอกชนดหนงของชวต
เมอใครสกคนตองจากลาเราไป ..ความเสยใจยอมมเปนธรรมดา แตตองตดอาลยใหขาดวา ..ทสดของการจากลากคอ อสรภาพ
บางครงคนอนกอาจจะมองวา เราเปนคนเหนแกตว ใชคะ ..เรยนธรรมะจนเขาใจแลวกจะเหมอนคนเหนแกตว เพราะรกชวตของตนเองไดถกจรง เพราะจตของเราไดกลบมาดแลตวเอง มเวลาดานปญญาใหกบตวเองมากขน
และอสรภาพนกจะทำาใหเราเพมปจจยคอการกระทำากรรมทดไปสมรณาสนนกาลของเราได แตถาหากเราเกบไวแตความอาลยอาวรณ หรอความผดหวงมากจนหวใจเราวาย เรากมทคตเปนทหวงไดเลยคะ
Page 72
ฉะนนทกอยางน ถามองราย มนกราย ถามองด มนกด แตมองดอยางเดยวไมได ตองคดดคดเปน อยางผ“ ”ปญญา
จากทสดแหงความรก คอความหวง ทสดของความหวงกคอความผดหวง ทสดของความผดหวง คอความชง ทสดของความชง คอการเบอหนาย ทสดของการเบอหนายกคอการจากลา และทสดของการจากลา กไดมาซงความอสรภาพ
แลวกใชอสรภาพทไดกลบมาพจารณาวา จต-เจตสก-รป ของเราวามอสรภาพจรงหรอยง ถายง...กเพยรทำาวปสสนากรรมฐาน เพอบมจต ..ฝกหดจต-เจตสกใหเปนไปในฝายกศล และกดแลรางกายใหมสมรรถภาพทจะใชงานไปเพอการพนทกขเทานน เปนสงทดทสด และประเสรฐทสดคะ.....
๏ บษกร เมธางกร๏
ฟงธรรมนำาสเพลง
Page 73
"... เพลงในลกษณะนฟงแลวไมเสยเวลา.. แตใจของเราผทศกษาพระอภธรรมแลวจะคลอยตามไป
วา ชวตลองลอยอยในวงวนของสงสารวฏฏ
และกสะทอนยอนกลบวา ... ชวตเรากเปนอยางน
ตางคนตางเกดมาใชกรรมททำามาแตปางกอน..."
การไปฟงพระอภธรรมในงานศพนน ถาหากฟงแลวเกดความเขาใจกศลทเกดขนกจะเปนกศลทประกอบไปดวยปญญา
เพราะการสวดพระอภธรรมนเปนการอธบายใหทราบถงสภาวธรรมความเปนจรงของชวต จงไมควรคดวาเปนเรองทนาเบอนะคะ และผใดทกำาลงศกษาอยกไดชอวาเปนผทกำาลงสรางกศลชนสง เพราะถาเทยบกบการศกษาเลาเรยนทงหมดกจดวาการเรยนพระอภธรรมเปนกศลทสงสดทเดยว เพราะสามารถนำาไปสการทำาลายการเกดได
เพราะเนอหาสาระพระอภธรรมนนเปนเนอหาสาระทเปนดวยพระปรมตถธรรมคอ ความจรง จงทำาใหผเรยนไดรบประโยชนไดมากนนเองคะ
Page 74
นอกจากการฟงสวดพระอภธรรมทพดถงเรองการเกดขนของชวต ความเปนไปตามเหตปจจย และความสนไปของชวตทเหลอเพยงซากอนเสมอนทอนไม
การไดฟงเพลงทมเนอหาสอนใจใหธรรมะกกอใหเกดกศลไดเชนกน หากรจกพจารณาแยกแยะ อยางเพลงหลายชวต ทมเนอหาบางทอนวา ลวนกำาเนดมาใชกรรมปางกอน ดงละครมายา
หรอเพลงสองฝ งคลองทมเนอหาวา ...ชวตคนตางมหลากหลาย ดชวมมากมายปะปน เปรยบสายนำาในลำาคลองของชวตคน ฉนกคงเปนหนงในนน...ฝงนคอฝงเรมชวต จดหมายคอสดปลายความฝน อาจชนะหรอแพพายรายกเปนกน ฝนกนไปตางๆนานา หากนำาในคลองดงหนงการเรมตน สายนำาพาวน วนสหวงปญหา ร สงเดยวคอตงใจฟนฝา ยามใดหยดออนลาเหมอนดงฆาตวตาย..
กเปนเพลงทใหขอคดเพอละคลายจากความโลภและความหลงได เพลงในลกษณะนฟงแลวไมเสยเวลาไมกอความราเรง ความโลภไมเฟ องฟไปในความรกใคร หรอความโกรธไมพลงพลานไปในเรองคบแคนใจ
แตใจของเราผทศกษาพระอภธรรมแลวจะคลอยตามไปวา ชวตลองลอยอยในวงวนของสงสารวฏฏ และกสะทอนยอนกลบวา ชวตเรากเปนอยางน ตางคนตางเกดมาใชกรรมททำามาแตปางกอน ดงทอนหนงของเพลง
Page 75
สองฝงคลองทบอกวา ยามใดหยดออนหลา เหมอน“ดงฆาตวตาย” นนเองคะ
นคอการฟงเพลงแลวสะทอนยอนกลบมาใหคดสำาหรบแตละคน และสำาหรบตวผพดนนกรสกไดความสมพนธทตองมการเกด เกดแลวกตองแก แกแลวกตองเจบ เจบแลวกตองตาย เปนความสมพนธกนอนเกดขนจากกรรม เปนสายใยของกรรม การศกษาพระอภธรรมอยางเขาใจ จะสามารถทำาลายสายใยนใหขาดลงไดคะ
เพราะวาไมมอะไรเกงเกนกรรม คนตายกเพราะกรรม คนเกดกเพราะกรรม ทกอยางเปนทกรรมทงสนเลย อารมณของเรากเชนกน จะดสดขดกเพราะกรรมดสงผล หรอเรองรายสดขดกคออำานาจกรรมสงมาคะ
ฉะนน กรรมจงเปนสายโยงทยงใหญ แตเมอใดทเราหมดกรรมแลว เรากจะหมดวบากกรรมรายๆ ทจะตองพบ และมความสนสดชวตในทสด..
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 76
อยายดถอ...แมจะเปนความทรงจำาทด
"....ตองพยายามนำาความทรงจำาทด มาชดเชย..ความไมสบอารมณนนใหไดมากๆ ..
และเมอมความทรงจำาในสวนดมากๆ เพอชะลางความทรงจำาทขนมวไดแลว
กพยายามละคลายหรออยายดความทรงจำานนไว เพราะแมจะเปนความทรงจำาทด
แตกยงทำาใหจตไมเปนปจจบน และไรอสรภาพอยนนเองคะ..."
ไดพดไปแลววา สำาหรบผมปญญา หรอความฉลาดรฉลาดคดน เมอพบกบความพลดพรากหรอสญเสย กจะเอาความเสยใจ ดงกลบมาเปนอรยทรพยสวนตวได
Page 77
หรอเปนรายไดขนมา เพราแทนทเราจะนกถงแตความสญเสย แตในความสญเสยนนมรายได ซงอาจคนพบไดยาก นนกคอ อสรภาพ
หากใครทมญาตผใหญเจบปวยและเราตองคอยรกษาพยาบาล ระหวางทตองดแลน เรากหมดอสรภาพทตนเอง เพราะตองทดแทนบญคณทาน และอาจบนเสยดายวา "ไมมเวลา"
และเมอถงเวลาทตองเสยทานไป กคงตองรองไหและเกด ความเสยดาย“ ” อกแลว แตในมมทตรงขามกบความสญเสยนนมอสรภาพรออย
หากเรามองเหนวา เรองทเกดขนเปนบทบาทของกรรม ..และทานทเรากนนไดหมดกรรมเสยแลว เรากหมดวบากทจะตองมาดแลทานเชนกน
จงตองแยกใหไดนะคะ ..ระหวางหนาทกบอกศลวบาก หนาทของบตรหลานคอความกตญญ แตอกศลวบาก คอการไดพบไดเหนความเจบปวย ความไมสวยงามของเลอดหนองในรางกาย
เพราะฉะนน การททานสนชวตไปกเพราะทานหมดบญ และอกศลวบากของเรากคลายลงดวย ทไมตองเหนภาพทนาสลดใจ และเกดความกลมใจ นคออสรภาพทเกดขนดวยปญญา
Page 78
และสำาหรบคำาวา "บญคณหรอพระคณ" กมความยงใหญมากเชนกน เราจงตองไมอกตญญใคร แตในขณะเดยวกนกตองรจกเรองของวบากอกศลดวย
เพราะบางครงในการกระทำาเพอความกตญญนนอาจไดรบความกระทบกระเทอนใจหลายๆอยาง เรากตองทำาใจใหไดวา สงทกระทบนเปนวบาก คอผลทเราไดสรางเหตไว และเรากกำาลงทำากรรมใหม
พยายามใชความทรงจำาทมไปในทางกศลใหมากๆนะคะ ใหจำาในเรองทเปนกศลและสรางสรรคจต เพราะความทรงจำาทดนจะนำาทางไปสอปรเจตนาอนเปนคณทรพยอนยงใหญ
สวนสงใดทเปนเรองรายกอยาไปยดตดอยกบอดต ตองพยายามนำาความทรงจำาทดมาชดเชยหรอแทนทความไมสบอารมณนนใหไดมากๆ และเมอมความทรงจำาในสวนดมากๆเพอชะลางความทรงจำาทขนมวไดแลว กพยายามละคลายหรออยายดความทรงจำาทดนนไว
เพราะจะไดละวางจตไดอยางมอสรภาพทสด เพราะแมจะเปนความทรงจำาทดแตกยงทำาใหจตไมเปนปจจบนและไรอสรภาพอยนนเองคะ เพราะหลกของพระพทธศาสนานนสอนใหเราไมอปทานหรอยดตดสงใดนนเองคะ
๏ บษกร เมธางกร๏
Page 79
ตเสนใหชวต
"...... หวใจกตญญ คอการรคณ.. โดยเฉพาะตองรคณตนเองวา ..เราเกดมาดวยกศลอย
ตลอดเวลา จงตองขอบคณกศล
แตความกตเวทตา คอการตอบแทนคณน บางครงเรากทำาได บางครงกทำาไมได อนนเปนเรองสวน
บคคล..."
เสนตรงเสนแรกของชวตทนำาสการหลดพนจากสงสารวฏไดแก หวใจกตญญ คอการรคณ เราทกคนตองเปนคนรคณจงจะเรยกวาเปนคนด โดยเฉพาะตอง
Page 80
รคณตนเองวา เราเกดมาดวยกศลอยตลอดเวลา จงตองขอบคณกศล แลวกรกษากศลอยาใหหมดไป
นอกจากนเราตองรคณของชาต ศาสนา พระมหากษตรย รคณครบาอาจารย พอ แม ป ยา ตา ยาย ตลอดจนผมอปการะแกชวตคะ คนเราเมอลองรคณใครแลวกจะไมเนรคณตอผนน
แตความกตเวทตา คอการตอบแทนคณน บางครงเรากทำาได บางครงกทำาไมได อนนเปนเรองสวนบคคล แตความกตญญเปนเรองของทกคน ทจะตองมในชวต
ฉะนน ทดน บาน สถานทตางๆ เรากตองมความกตญญตอสงเหลานนดวย เพราะเปนสงทใหคณแกเรา แตการตอบแทนบญคณนนยงเปนอกเรองหนงนะคะ
ตอนเดกๆ คณพอเคยสอนวา กอนทานอาหารใหไหวพระแมโพสพกอน เพราะถาเผอไมมพระแมโพสพกไมขาวกน คณพอบอกวา จำาไววาแมโพสพมพระคณ ลกๆจงตองยกมอไหวแมพระโพสพดวย
จะเหนวา ทกวนนชาวนาเองกยงมประเพณไหวแมโพสพกนเลยนะคะ หรออยางแมธรณ หรอแมคงคากเชนกนทเราตองกตญญ ....กตญญจงเปนเสนตรงของชวต ซงเปนตวสำาคญของการสะเดาะหสงสารวฏ ในสมยนกอยาตดวาเงนเปนพระเจา ตองคลายจากความยดตดออกมาจะไดไมทกขมาก โดยใชธรรมะทเราเรยนไปนคลายความเหนผดนนออกไปจากจต
Page 81
เพราะความรทงหมดนอาศยจต และจตเทานนทมหนาทร อารมณ ทานแยกการรของจตไววามสามแบบ คอ
สญญาร เชน จำาไดหมายร ออ .. สเขยวใชไมคะ อนนสญญาร เพราะเราจำาไว เราลองไปถามเดกเลกๆทเกดใหมสคะวาสอะไร เขากตอบไมได เพราะวายงไมมสญญายงไมไดรบการปอนสญญาลงไป
๒.วญญาณร คอ เหน ไดยน ไดกลน รรส สมผส แตไมเลยไปถงสขเปนทกข เชน การเหนเราเรยกวา วญญาณรนะคะ คอ มจกขเปนทวาร มวญญาณมาเกดททวารนน จงเรยกวาจกขวญญาณ เปนตนคะ
๓. ปญญาร คอ ขณะทเราเขาปฏบตวปสสนา หรอเราสามารถเจรญอยในสตมา สมปชาโณ และอาตาปทรในปจจบนอารมณทรโดยพระปรมตถธรรม นนเองคะ
เพราะฉะนน มาตเสนใหตวเองไดแลวนะคะดวยปญญาทเราเรยนอยน ใหนำาไปใชไดแลวไมใชเพยงแตร ใหสมกบทพระพทธเจาสอนวา "ธรรมวนยจะเปนพระศาสดาของเธอ" กนเถอะคะ
๏ บษกร เมธางกร๏