4. ÜNİTEtegmmateryal.eba.gov.tr/upload/uygulama/b07c0f09-99b0/0...1) Bir mutfak rafındaki bardaklar görseldeki gibidir. Görsele göre aşağıdaki soruları işlem yaparak cevaplayınız.

4. ÜNİTE

1. BÖLÜMDOĞAL SAYILARLA

ÇARPMA İŞLEMİ2. BÖLÜM

DOĞAL SAYILARLA BÖLME İŞLEMİ

110

TEKRAR EDEN TOPLAMADAN ÇARPMA İŞLEMİNE

1. BÖLÜM - DOĞAL SAYILARLA ÇARPMA İŞLEMİ

.......... + ........... + ............ + ........... = .........

.......... + ........... + ............ + ........... = ........

1) Aşağıdaki noktalı yerlere saksılardaki çiçek sayılarını yazınız. Toplama işlemi yaparak toplam çiçek sayılarını bulunuz.

Toplam çiçek sayısını daha kısa yoldan nasıl bulabilirsiniz? Açıklayınız.............................................................................................................

111

2) Aşağıdaki tekrar eden toplama işlemlerini örnekteki gibi yapınız. Ardından bu işlemleri çarpma işlemi şeklinde yazınız.

+

+

+

=

3 + 3 + 3 + 3 = 12

...... + ...... + ...... = ...... +

+

=

+

+

+

+

+

=

...... + ...... + ...... + ...... + ...... + ...... = ......

4 tane 3 4 kere 3

4 x 3 =12

12 eder.}

...... tane ......

...... kere ...... ...... x ...... = ......

...... eder.}

...... tane ......

...... kere ...... ...... x ...... = ......

...... eder.}

112

4) Aşağıdaki çarpma işlemlerini tekrar eden toplama işlemi şeklinde ifade ediniz.

6 x 3 = ........ .................................................................................................

4 x 5 = ........ .................................................................................................

7 x 2 = ........ .................................................................................................

5 x 3 = ........ .................................................................................................

8 x 4 = ........ .................................................................................................

7 x 4 = ........

6 x 3 = ........

5 x 1 = ........

3 x 5 = ........

8 x 3 = ........

4 x 2 = ........

3 + 3 + 3 + 3 +3 + 3 + 3 + 3

2 + 2 + 2 + 2

5 + 5 + 5

4 + 4 + 4 + 4 +4 + 4 + 4

1 + 1 + 1 + 1 + 1

3) Aşağıdaki tekrar eden toplama işlemlerini çarpma işlemi şeklindeki ifadesiyle eşleştiriniz.

113

ÇARPMA İŞLEMİ

1) Bir mutfak rafındaki bardaklar görseldeki gibidir. Görsele göre aşağıdaki soruları işlem yaparak cevaplayınız.

1 x 3 = 3 1 rafta kaç bardak vardır?

1 x 4 = 41 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 2 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 2 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 3 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 3 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 4 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 4 rafta kaç bardak vardır?

Yaptığınız işlemlere göre “x” sembolü hangi anlamı ifade etmektedir? Yazınız..............................................................................................................................

Hangi işlemlerin sonuçları aynı çıktı? Nedenini açık-layınız.

...........................................................................................................................................

114

2) Aşağıdaki çarpma işlemlerini yapınız. İşlem sonuçlarıyla ilgili harfleri aşağıya yazarak şifreyi bulunuz.

2x 1

K

3x 2

L

4x 3

İ

5x 4

S

6x 5

N

7x 1

M

8x 2

Y

9x 3

E

2x 5

T

9x 4

D

4x 2

P

5x 1

Ç

6x 3

I

7x 3

A

8x 5

R

5 21 40 8 7 21 16 18 36 27 30 27

2 21 10 12 6 27 2 27 40 27 20 27 30 36 27

115

3) Aşağıdaki çarpma işlemlerini yapınız. İşlemlerin sonucunun bulunduğu alanı işlem ile aynı renge boyayınız.

3x 1

4x 1

6x 1

5x 2

9x 2

7x 2

4x 3

3x 3

7x 3

6x 4

8x 4

4x 4

3x 5

9x 5

7x 5

315

1614 1416

10 10

1010 10

101010

14

35 3521 21

1818

6454

126

4 4

12

1515

45 452424 6

9 93232

116

4) Aşağıdaki çarpma işlemlerini örneklerdeki gibi yaparak tab-loyu doldurunuz.

x 1 2 3 4 5 6 7 8 9

2 10

x 1 2 3 4 5 6 7 8 9

3 6

x 1 2 3 4 5 6 7 8 9

4 16

x 1 2 3 4 5 6 7 8 9

5 15

x 1 2 3 4 5 6 7 8 9

1 2

117

ÇARPMANIN DEĞİŞME ÖZELLİĞİ

1) Aşağıdaki görselde bir mağazanın raflarındaki kazaklar ve-rilmiştir. 1 ve 2. raflardaki kazak sayılarını çarpma işlemi yapa-rak bulunuz.

Yukarıdaki çarpma işlemlerinin sonuçları neden aynı çıktı? Açıklayınız...................................................................................................................

1. raf ....... x ....... = ....... kazak

2. raf ....... x ....... = ....... kazak

118

2) Aşağıdaki çarpma işlemlerini yapınız. Çarpımları aynı olan işlemlerin bulunduğu balıkları aynı renge boyayınız.

4 x 5 = ......

1 x 5 = ......

4 x 1 = ......

1 x 4 = ......

5 x 4 = ......

2 x 5 = ......

3 x 2 = ......

5 x 2 = ......

5 x 1 = ......

4 x 3 = ...... 2 x 3 = ...... 3 x 4 = ......

3) Aşağıdaki çarpma işlemlerinde boş bırakılan yerleri örnek-teki gibi doldurunuz.

4x 2

8

2x 4

8

3x ....

15

5x 3

......

....x 2

10

2x 5

......

2x 1

......

....x 2

2

119

ÇARPMADA 1 VE 0’IN ETKİSİ

6 x ...... = 6 5 x ...... = 5

2 x ...... = 2

...... x 5 = 0...... x 4 = 0

9 x ...... = 0

8 x ....... = 8

...... x 3 = 3

...... x 1 = 1

7 x ...... = 7

1 x ...... = 0

6 x ...... = 0

2) Aşağıdaki çarpma işlemlerinde boş bırakılan yerlere uygun sayıları yazınız.

1 x 0 = 0 1 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 2 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 3 rafta kaç bardak vardır?

1) Bir mutfak rafındaki bardaklar görseldeki gibidir. Görsele göre aşağıdaki soruları işlem yaparak cevaplayınız.

“1” ve “0” rakamlarının çarpma işleminde nasıl bir etkisi olduğunu açıklayınız...................................................................................................................

1 x 1 = 1 1 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 2 rafta kaç bardak vardır?

....... x ....... = ........ 3 rafta kaç bardak vardır?

120

ÇARPMA PROBLEMLERİ

1) Günde 4 ekmek tüketen bir aile haftada kaç ekmek tüketir?

2) Erhan, içinde 5 adet kalem olan kutulardan 8 tane almıştır. Buna göre Erhan toplam kaç tane kalem almıştır?

3) Mete, her gün kumbarasına 3 TL atmaktadır. Buna göre 9 günde kumbarada kaç TL birikmiş olur?

4) Bir kova 5 litre su ile doluyor. 6 kova kaç litre su ile dolar?

5) Otoparktaki 8 otomobilin toplam kaç tekerleği vardır?

121

6) Bir saksıya 3 çiçek dikilebiliyor. Buna göre 4 saksıya toplam kaç çiçek dikilebilir?

8) Serdar amcamın 9 ineği vardır. Her bir inek günde 4 litre süt verir. Serdar amcam ineklerinden bir günde toplam kaç lit-re süt alır?

7) Bir masada 7 tabak ve her tabakta 5 elma vardır. Buna göre masada toplam kaç elma vardır?

9) Bir kümesteki 7 tavuğun ayak sayıları toplamı kaçtır?

10) Her katında 3 daire olan 5 katlı bir apartmanda toplam kaç daire vardır?

122

GRUPLAMA VE PAYLAŞTIRMA

2. BÖLÜM - DOĞAL SAYILARLA BÖLME İŞLEMİ

Kullanılan ip sayısını kısa yoldan nasıl bulabilirsiniz? .........................................................................................................................................

Asılmayan tişört kaldı mı? ........................... Kaç kere çıkarma işlemi yaptınız? ........................... Kaç tane çamaşır ipi kullandınız? ...........................

20 - 5 = .........

........ - ....... = .........

........ - ....... = .........

........ - ....... = .........

1) Sayfa 189’daki Ek-6’da verilen tişörtleri kesiniz.

Kestiğiniz tişörtleri her ipte 5 tişört olacak şekilde aşağıdaki iplere yapıştırınız.

Her ipi tamamladıktan sonra kalan tişört sayısını işlem yaparak bulunuz.

123

2) Cihan, aşağıdaki misketleri arkadaşlarına üçer üçer paylaş-tırmak istiyor. Cihan’ın kaç arkadaşına misketleri paylaştırabile-ceğini, gruplandırarak bulunuz. Daha sonra bulduğunuz sonu-cu aşağıdaki noktalı yere yazınız.

........... arkadaşına paylaştırabilir.

3) 15 kurabiye, üç tabağa eşit olarak paylaştırılacaktır. Kurabi-yeleri aşağıdaki tabaklara çizerek eşit olarak paylaştırınız. Her tabakta kaç kurabiye olduğunu noktalı yere yazınız.

Her tabakta ........... kurabiye vardır.

4) Emine ve Hasan 16 armudu eşit sayıda paylaşacaklar. Aşa-ğıdaki armutları iki eşit gruba ayırınız. Bir gruptaki armut sayısı-nı noktalı yere yazınız.

Bir gruptaki armut sayısı: ...........

124

5) Aşağıdaki nesneleri beşerli gruplandırınız. Grup sayısını noktalı yere yazınız.

Grup sayısı: ....................................

6) Aşağıdaki kutularda verilen nesneleri üçerli gruplandırınız. Grup sayılarını noktalı yerlere yazınız.

Grup sayısı: ............ Grup sayısı: ............

7) Aşağıdaki topları dörderli gruplara ayırınız. Grup sayısını noktalı yere yazınız.

,

Grup sayısı: ..........

Kalemlerden beşerli .......... grup oluştu.

125

8) Bir anne 20 kurabiyeyi 4 çocuğuna eşit şekilde paylaştırmış-tır. Annenin her bir kardeşe kaç kurabiye verdiğini ardışık çı-karma işlemi yaparak bulunuz.

20 - 4 = ...... 1. paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

20’yi 4’e böldüğümüzde sonuç .......... olur.

9) Zuhal Hanım, 10 dilim pastayı misafirlerine ikram etmek için tabaklara ikişer tane koyuyor. Bu durumda pasta ikram et-mek için kaç tane tabak kullanır?

10 - 2 = ...... 1. tabak

...... - ...... = ...... .... tabak

...... - ...... = ...... .... tabak

...... - ...... = ...... .... tabak

...... - ...... = ...... .... tabak

10’u 2’ye böldüğümüzde sonuç .......... olur.

126

10) Tolga, cebindeki 14 misketi 2 arkadaşına eşit şekilde pay-laştırmak istiyor. Tolga’nın kaçar misket paylaştırdığını ardışık çıkarma işlemi yaparak bulunuz.

11) Aşağıdaki ardışık çıkarma işlemleri ile altlarında verilen ifa-deleri eşleştiriniz.

16 - 4 =1212 - 4 = 88 - 4 = 44 - 4 = 0

20’yi 5’e böldük.

12’yi 4’e böldük.

16’yı 4’eböldük.

8’i 2’yeböldük.

12’yi 3’eböldük.

20 - 5 =1515 - 5 =1010 - 5 = 53 - 5 = 0

12 - 3 = 99 - 3 = 66 - 3 = 33 - 3 = 0

8 - 2 = 66 - 2 = 44 - 2 = 22 - 2 = 0

14 - 2 = ...... 1. paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

...... - ...... = ...... .... paylaştırma

14’ü 2’ye böldüğümüzde sonuç ......... olur.

127

BÖLME İŞLEMİ

1) Annem, tepsideki 18 kurabiyeyi 3 tabağa eşit sayıda pay-laştırmak istiyor. Her tabakta kaç kurabiye olur? İşlem yaparak bulunuz.

Yaptığınız bölme işleminde aşağıdaki terimleri ifade eden sayı-ları uygun yere yazınız.

Bölünen: ............. Bölen: ............. Bölüm: ...............

Hangi sayının hangi terimi ifade ettiğine nasıl ka-rar verdiniz? Açıklayınız.........................................................................................................................

18 - 3 = ......

...... - ...... = ......

...... - ...... = ......

...... - ...... = ......

...... - ...... = ......

...... - ...... = ......

-

128

2) Zeki, her gün 4 tane mandalina yemektedir. Buna göre Zeki 16 mandalinayı kaç günde yer?

-

-

Bölen

Bölüm

Bölünen

3) Bir fırıncı, raftaki 8 ekmeği poşetleyip ihtiyacı olan 4 aileye eşit sayıda paylaştırıyor. Her poşette kaç ekmek olduğunu bu-lunuz.

4) 18 fidan, 2 okula eşit olarak paylaştırılacaktır. Her okula kaç fidan düştüğünü bölme işlemi yaparak bulunuz. Bölme işlemi-nin terimlerini noktalı yerlere yazınız.

-

........ ÷ ........ = ........

..................... ..................... .....................

.........................

.........................

.........................

129

5) Aşağıdaki bölme işlemlerini yapınız.

8 2

9 3

15 5

12 4

18 3

20 5

20 4

14 2

6) Aşağıdaki bölme işlemlerini yapınız.

10 ÷ 5 = ........ 12 ÷ 3 = ........ 8 ÷ 4 = ........

6 ÷ 3 = ........ 16 ÷ 4 = ........ 6 ÷ 2 = ........

7) Aşağıdaki terimleri bölme çizgisindeki uygun yerlere yazı-nız. Daha sonra bölme işlemini yaparak bölümü bulunuz.

Bölünen: 18 Bölen: 2Bölüm: .........

Bölünen: 15 Bölen: 3Bölüm: .........

Bölünen: 5Bölen: 1Bölüm: .........

Bölünen: 12 Bölen: 2Bölüm: .........

130

8) Ayla Hanım,15 havluyu 5 arkadaşına eşit sayıda hediye et-mek istiyor. Ayla Hanım’ın her arkadaşına kaç havlu vermesi gerekir?

10) 16 tane ceviz, 2 kardeşe eşit sayıda paylaştırılacaktır. Her kardeşe kaç ceviz düşer?

9) Bir kırtasiyeci 2 deste silgiyi 4 kutuya eşit sayıda ayırmak is-tiyor. Bu durumda her kutuda kaç silgi olur?

11) Bir aile bir düzine elmadan her gün 4 tane yiyor. Bu aile tüm elmaları kaç günde bitirir?