7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
1/34
Elle Kaldrma ve Tama lerinde Sal ve Gvenlii
1
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
2/34
Eitimimizin AmacElle kaldrma ve tama ilerinde i sal vegvenlii hakknda bilgi edinmek
2
renim HedeflerimizElle kaldrma ve tama ilerindenkaynaklanabilecek i sal ve gvenlii riskleri,
Alnmas gerekli nlemler,
lgili mevzuat hakknda bilgi sahibi olmak
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
3/34
Konu Balklarmz1-Elle Kaldrma ve Tama leri
2- Doru Kaldrma ve Tama Yntemleri3-lgili Mevzuat
3
http://www.emkapsikoteknik.com/_dinamik/57/34.jpg7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
4/34
leri1.1. Elle yk tama nedir?Tek bana ya da baka bir iin bir paras olarak
ykn, bir veya daha fazla ii tarafndan elleveya beden gc kullanlarak, kaldrlmas, indirilmesi,
itilmesi, ekilmesi, baka bir yere gtrlmesi veya hareket ettirilmesi gibi ilerin yaplmas veya
bu ilerin yaplmas iin fiziki olarak destekolunmasdr. Sz konusu yk canl (bir insan ya da hayvan)
veya cansz (bir nesne) olabilir.
4
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
5/34
leri1.2. Elle yk tama alanlarnsaln nasl etkiler?
Yklerin elle tanmas aadakilereneden olabilir:
Srekli yaplan kaldrma/tama
ilemleriyle kas ve iskelet sistemininaamal ve kmlatif anmas sonucundaortaya kan kmlatif rahatszlklar, rn.srtn alt blgesinde ar;
Kazalar sonucunda meydana gelen kesikya da krklar gibi akut travmalar.
5
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
6/34
leri1.3. Elle yk tamay tehlikeli klan nedir
Elle yk tamay tehlikeli klan ve sonu olaraksakatlk olasln artran eitli risk faktrleribulunmaktadr.
zellikle srt sakatlklarna baktmzda bu riskfaktrleri elle yk tama ileminin drt unsuruyla
ilikilidir.1.3.1. Yk
Aadaki durumlarda srt sakatl riskiartmaktadr, eer yk:
1.3.1.1. Eer yk ar arsa:Gvenli kabul edilen yklerle ilgili herhangi birarlk limiti yoktur.
6
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
7/34
leri2025 kglik bir yk bir ok insannkaldramayaca kadar ardr;
1.3.1.2. Eer yk ar geni ve bykse:
Yk vcuda mmkn olduunca yakn tutmakgibi temel kaldrma ve tama kurallarna uymak
mmkn olmayacaktr. Bylece kaslar ok abuk yorulacaktr;
1.3.1.3. Eer yk kavramak gse:
Bu durum kaldrlan nesnenin elden kaymasnave kazaya sebep olmasna yol aabilir;
keskin kenarl ya da iinde tehlikeli maddelerbulunan ykler alanlara zararverebilir;
7
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
8/34
leri1.3.1.4. Eer sabit ve dengeli deilse:
Bu durum kaslarn dengesiz bir biimdeyklenmesine ve
dolaysyla tanan nesnenin arlkmerkezinin alann vcudunun ortasndanuzakta olmas nedeniyle bitkinlie neden olur;
1.3.1.5. Eer yke uzanmak gse:
Kollarla ar uzaa/yksee uzanmak ya dagvdeden eilmek veya bklmek daha fazlakas kuvveti gerektirir;
Eer ykn ekli ya da boyutlar alanngrsn kapatyorsa kayma/taklma, dmeyada arpma olasln artracaktr.
8
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
9/34
leri1.3.2. Grev
Aadaki durumlarda srt sakatl riskiartmaktadr:
Eer yaplan i ok gayret ve enerjigerektiriyorsa, rn. eer ok sk ya da ok uzun
srelerle yaplyorsa; Eer yaplan i biimsiz pozisyon ya da
hareketleri ieriyorsa, rn. gvdenin eilmesive/veya bklmesi, kollarn kaldrlmas, el
bileklerinin bklmesi, ar-uzanma; Eer yaplan i tekrarl tamay gerektiriyorsa.
9
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
10/34
leri1.3.3. alma Ortamalma ortamyla ilgili aada belirtilenzellikler de srt sakatl riskiniartrabilmektedir:
Elle yk tama iin yeterli bo alan olmamasbiimsiz pozisyonlarda almaya ve yklerin
gvenli olmayan biimlerde tanmasna nedenolabilir;
Her yerde eit olmayan, dengesiz ya da kayganzemin kaza riskini artrabilir;
Ortamn scak olmas alanlarn yorgunhissetmesine neden olur ve terlemek de aletlerikavramay gletirir.
10
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
11/34
leri Bu nedenle daha fazla g uygulanmas
gerekir;
Dier taraftan souk bir ortamda ellerinuyumasna sebep olarak kavraygletirebilir;
Yetersiz aydnlatma kaza riskiniartrabilir, ya da alanlarn neyaptklarn grebilmek iin biimsizpozisyonlarda almasna sebep olabilir.
11
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
12/34
leri1.3.4. BireyBaz bireysel faktrler de srt sakatl riskinietkileyebilmektedir:
Deneyimsizlik, yeterince eitim almam olmakve yaplan ise aina olmamak;
Ya : Srtn alt blgesinde hastalklarn gelime
riski yaa ve alma sresinin uzunluuylabirlikte artmaktadr; Boy, kilo ve kuvvet gibi fiziksel zellikler; Srt problemleriyle ilgili nceki salk yks.
12
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
13/34
leri1.4. Risk Deerlendirmesi
verenler, alanlarnn salk ve gvenliini
tehdit edebilecek riskleri deerlendirmekleykmldr. Etkili bir risk deerlendirmesi iin aada
belirtilen admlar izlemek mmkndr. Kazalara, sakatlklara ya da salk sorunlarna
sebep olabilecek tehlikeler tespit edilmelidir. Bu tehlikelerin nasl ortaya kaca ve kimlere
zarar verebilecei deerlendirilmelidir. Mevcut tedbirlerin yeterli olup olmad ve
daha fazla tedbir alnmasna ihtiya olupolmad deerlendirilmelidir. Riskler izlenerek alnan tedbirler gzden
geirilmelidir.
13
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
14/34
leri1.4. nleyici Tedbirler
Elle tamadan kaynaklanan risklerin ortadankaldrlmas ya da en azndan azaltlmasylakazalar ve salk sorunlar nlenebilir.
Srasyla aadaki nleyici tedbirler
uygulanmaldr.1.4.1. Ortadan kaldrma:Tayc ya da forkliftgibi elektrikli ya da mekanik bir tama arackullanarak elle tama ileminin ortadan
kaldrlp kaldrlamayacan deerlendirin.
14
l
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
15/34
leri1.4.2. Teknik tedbirler :
Eer elle tama ileminden kanmakmmkn deilse, vin, asma yk arabas/elarabas, ve vakumlu kaldrma aralar gibidestekleyici aralar kullann.
rotasyonu ve yeterli uzunluktaki molalar gibi
organizasyonel tedbirler sadece elle tamayailikin riskleri ortadan kaldrmann ya daazaltmann mmkn olmad durumlardadeerlendirilmelidir.
alanlarnza, elle tama ileminin riskleri vesalk zerindeki olumsuz etkileriyle ilgili bilgive ekipmanlarn kullanm ve doru tamateknikleri konusunda eitim verin.
15
l
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
16/34
Yntemleri
16
2.1.Yk doru kaldrma
Y l i
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
17/34
Yntemleri
17
2.1.Yk doru kaldrmaAyaklarnz ve vcudunuzu yknzerine gelecek ekilde yerletirin.
Yk kaldrrken bacak kaslarnzkullann.
Srtnz dik tutun.
Yk olduunca vcudunuza yakntutun.
Yk kaldrrken ve tarkenkollarnz dz ve aa dorudnm bir pozisyonda tutun.
Y l i
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
18/34
Yntemleri
18
Y l i
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
19/34
Yntemleri
19
2.2. tmek veya ekmektmek ve ekmek kiinin kendi vcutarln kullanarak gerekletirdiieylemlerdir iterken ne, ekerken dearkaya doru eilmelisiniz.
ne ya da arkaya doru eilebilmek iinbastnz zemini yeterincekavrayabildiinizden emin olmalsnz.
Srtnz bkmekten ve emektenkanmalsnz
Tutacanz nesnelerin tutmak iin birsap/tutaca olmal ve bylece guygulamak iin ellerinizi kullanabilmelisiniz.
Y l i
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
20/34
Yntemleri
20
2.2. tmek veya ekmekTutacaklarn ykseklikleri omuzlarnzlabeliniz arasnda olmal ki dzgn ve doalbir pozisyonda itme/ekme ileminiyapabilesiniz
Tutacaklar iyi korunmu olmal ve bylecetekerler uygun boyda olmal ve sorunsuzdnebilmeli
Zemin sert, her yerde eit ve temiz olmal.
3 l ili M
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
21/34
3- lgili Mevzuat
3.1.22/5/2003 tarihli ve 4857 sayl Kanunu
3.2. 29/5/1990 tarihli ve 90/269/EEC sayl AvrupaBirlii Konsey Direktifi
3.3. Elle Tama leri Ynetmelii
(Resmi Gazete Tarihi: 11/02/2004 Says: 25370)
3.4. i Sal ve Gvenlii Tz (SGT)(Resmi Gazete Tarihi: 11.1.1974 Says: 14765)
21
3 l ili M t
http://en.isguvenligi.com/resimlerim/calisan_hak_ve_sorumluluklari.jpghttp://en.isguvenligi.com/resimlerim/calisan_hak_ve_sorumluluklari.jpghttp://www.emkapsikoteknik.com/_dinamik/57/34.jpg7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
22/34
3- lgili Mevzuat3.3. Elle Tama leri Ynetmelii
3.3.1. Ama, Kapsam, Dayanak ve Tanmlar3.3.1.1 Ama
Madde 1Bu Ynetmeliin amac, elle yaplan tamailerinde i sal ve gvenlii ynnden ortaya
kabilecek risklerden, zellikle srt ve belincinmelerinden iilerin korunmasn salamak iin,alnmas gerekli nlemleri belirlemektir.
3.3.1.2. Kapsam
Madde 2 Bu Ynetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857sayl Kanunu kapsamna giren tm iyerlerinikapsar.
22
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
23/34
3- lgili Mevzuat3.3.1.3 DayanakMadde 3Bu Ynetmelik, 4857 sayl Kanununun78 inci maddesine gre dzenlenmitir.
3.3.1.4. TanmlarMadde 4 Bu Ynetmelikte geen;
Elle tama ii :Olumsuz ergonomik koullar venitelikleri bakmndan iilerin bel ve srtincinmelerine neden olabilecek yklerin, bir veya dahafazla ii tarafndan elle veya beden gc kullanlarakkaldrlmas, indirilmesi, itilmesi, ekilmesi, baka bir
yere gtrlmesi veya hareket ettirilmesi gibi ilerinyaplmas veya bu ilerin yaplmas iin fiziki olarakdestek olunmasn ifade eder.
23
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
24/34
3- lgili Mevzuat3.3.2. verenin Ykmllkleri3.3.2.1 Genel HkmMadde 5veren :a)yerinde yklerin elle tanmasna gerekduyulmayacak ekilde, i organizasyonu yapmak ve
ykn uygun yntemlerle, zellikle mekanik sistemlerkullanlarak tanmasn salamak iin gereklitedbirleri almakla ykmldr.b)Ykn elle tanmasnn kanlmaz olduudurumlarda, Ek-Ideki hususlar dikkate alarak elle
tamadan kaynaklanan riski azaltmak iin uygunyntemler kullanlmasn salayacak ve gereklidzenlemeleri yapacaktr.
24
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
25/34
3- lgili Mevzuat3.3.2.2 ve in Yapld Yerin OrganizasyonuMadde 6Ykn elle tanmasnn kanlmazolduu durumlarda iveren, iin mmkn olduukadar salk ve gvenlik artlarna uygun olarakyaplabilmesi iin iyerinde gerekli dzenlemeyiyapacak ve:
a)Ek-Ideki hususlar ve yklerin zelliklerini de gznnde bulundurarak, yaplan iteki salk ve gvenlikkoullarn deerlendirecek,b)zellikle iilerin srt ve bel incinme risklerini
nlemek veya azaltmak iin, Ek-Ideki hususlardikkate alarak, alma ortamnn zellikleri ve yaplaniin gereklerine uygun nlemleri alacaktr.
25
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
26/34
3- lgili Mevzuat3.3.2.3 Bireysel Risk FaktrleriMadde 7 Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 6
nc maddesinin (c) bendinin 2 numaral alt bendi ile14 nc ve 15 inci maddelerinin uygulanmasnda Ek-IIde belirtilen hususlar dikkate alnacaktr.
3.3.2.4 ilerin Eitimi ve Bilgilendirilmesi
Madde 8Elle yaplan tama ilerinde, iilerinbilgilendirilmesi ve eitimi ile ilgili olarak aadakihususlara uyulacaktr:a)veren, Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 10uncu maddesindeki hususlarla birlikte, bu Ynetmelik
uyarnca salk ve gvenliin korunmasna ynelikalnan tedbirler hakknda iileri ve/veya temsilcilerinibilgilendirecektir.
26
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
27/34
3- lgili Mevzuatveren, elle tama ilerinde iiler ve/veyatemsilcilerine tanan ykle ilgili genel bilgileri vemmknse ykn arl ile eksantrik yklerin artarafnn arlk merkezinin yeri hakknda, kesinbilgileri vermekle ykmldr.
b)veren, Sal ve Gvenlii Ynetmeliinin 12nci maddesindeki hususlarla birlikte, bu Ynetmeliineklerinde belirtilen hususlar da dikkate alarak,yklerin doru olarak nasl tanaca ve yanltanmas halinde ortaya kabilecek riskler hakkndaiilere yeterli bilgi ve eitim verecektir.
27
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
28/34
3- lgili Mevzuat3.3.2.5 ilerin Grlerinin Alnmasve Katlmlarnn Salanmas
Madde 9veren, bu Ynetmelik veeklerinde belirtilen konularda Sal veGvenlii Ynetmeliinin 11 inci
maddesine uygun olarak iilerin veyatemsilcilerinin grlerini alacak vekatlmlarn salayacaktr.
28
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
29/34
3- lgili Mevzuat3.3.3. Son Hkmler
3.3.3.1 lgili Avrupa Birlii MevzuatMadde 10 Bu Ynetmelik 29/5/1990 tarihli ve90/269/EEC sayl Avrupa Birlii Konsey Direktifi esasalnarak hazrlanmtr.
3.3.3.2 UygulamaMadde 11Bu Ynetmelikte belirtilen daha sk vezel nlemler sakl kalmak kayd ile, elle yaplantama ilerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii
hkmleri de uygulanr.
29
3 l ili M t
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
30/34
3- lgili Mevzuat3.3.4. EK-I Ykle lgili Risk Faktrleri3.3.4.1 Ykn zellikleriAada belirtilen zelliklere sahip yklerin elletanmas srt ve bel incinmesi riski oluturabilir;
ok ar veya ok bykse,
Kaba veya kavranlmas zor ise, Dengesiz veya iindekiler yer deitiriyorsa,Vcuttan uzakta tutulmasn veya vcudun eilmesini
veya bklmesini gerektiren bir konumda ise,
zellikle bir arpma halinde yaralanmaya nedenolabilecek younluk ve ekilde ise.
30
3 lgili Me at
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
31/34
3- lgili Mevzuat3.3.4.2 Fiziksel G Gereksinimleri
; ok yorucu ise,
Mutlaka vcudun bklmesi ileyaplabiliyorsa,
Ykn ani hareketi ile sonulanyorsa,Vcut dengesiz bir pozisyonda iken
yaplyorsa,
Bedenen alma ekli ve harcanan g,zellikle srt ve bel incinmelerine nedenolabilir.
31
3 lgili Mevzuat
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
32/34
3- lgili Mevzuat3.3.4.3 alma Ortamnn zelliklerialma ortam aadaki zelliklerde ise, zellikle srtincinmesi riskini artrabilir;
allan yer ii yapmak iin yeterli genilik veykseklikte deil ise,
Zemin dz deilse, engeller bulunuyorsa veya dmeveya kayma tehlikesi varsa,
alma ortam ve artlar, iilerin ykleri gvenli birykseklikte veya uygun bir vcut pozisyonundatamasna uygun deilse,
yeri tabannda veya allan zeminlerde yklerinindirilip kaldrlmasn gerektiren seviye farkllklar
varsa,
32
3 lgili Mevzuat
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
33/34
3- lgili Mevzuat Zemin veya zerinde durulan yer dengesizse,
Scaklk, nem veya havalandrma uygun deilse.3.3.4.4 iin Gerekleri
Aada belirtilen alma ekillerinden bir veya dahafazlasn gerektiren iler srt ve bel incinmesi riski
oluturabilir. zellikle vcudun belden dnmesini gerektiren ar
sk veya ar uzun sreli bedensel almalar,
Yetersiz ara ve dinlenme sresi,
Ar kaldrma, indirme veya tama mesafeleri,lemin gerektirdii, ii tarafndan deitirilemeyen
alma temposu.
33
3 lgili Mevzuat
7/29/2019 35-Elle Kaldrma ve Tama lerinde SG 2013
34/34
3- lgili Mevzuat3.3.5. EK-II Bireysel Risk Faktrleri
3.3.4.1 Ykn zellikleriinin;
Yaplacak ii yrtmeye fiziki yapsnn uygunolmamas,
Uygun olmayan giysi, ayakkab veya dier kiiseleyalar kullanmas,
Yeterli ve uygun bilgi ve eitime sahip olmamas,
Durumunda iiler risk altnda olabilirler.