Page 1
การทองเทยวโดยชมชน (Community Based Tourism - CBT) โดย พจนา สวนศร
สถาบนการทองเทยวโดยชมชน 1
การประชมเชงวชาการและการแถลงขาวเรอง
“รายงานภาวะเศรษฐกจทองเทยว ฉบบท 7” 3 เมษายน 2560
ณ หองประชม 1 ชน 2 กระทรวงการทองเทยวและกฬา
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 2
การทองเทยวโดยชมชน : What’s CBT?
2
Do
Learn
Feel
Share
การทองเทยวทค านงถงความยงยน ของสงแวดลอม สงคม และวฒนธรรม
ก าหนดทศทางโดยชมชน จดการโดยชมชนเพอชมชน
และชมชนมบทบาทเปนเจาของ มสทธในการจดการดแล
เพอใหเกดการเรยนรแกผมาเยอน กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 3
Why CBT? เปนวาระแหงชาต!!!
3
• เปนเครองมอในการพฒนาคนและพฒนาชมชน ในทกมต
(ดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและสงแวดลอม)
• ปจจบนการทองเทยวโดยชมชนเปนทสนใจของนกทองเทยวมากขน
(Local Experience)
• รฐบาลมองวาการทองเทยวโดยชมชนสามารถสรางเสรมเศรษฐกจฐานราก
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 4
พฒนาการของ การทองเทยว
โดยชมชนใน ประเทศไทย
4
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 5
กวา 20 ปของการพฒนา CBT เราม “ชดประสบการณ” Tourism Development
• การผสมผสาน 3 ทกษะของการพฒนาชมชน การตลาด และการด าเนนงานในหวงโซอปทานอยางพนธมตรทางธรกจ
Community Development
• การทองเทยวเปนเครองมอการพฒนา สงเสรมการมสวนรวม และความเขมแขงของชมชนในการพฒนาอยางยงยน
Knowledge Management
• องคความรทตอเนอง เรยนรจากบทเรยนทผานมา และสานตอใหเกดการพฒนา
Policy
. แผนแมบทการพฒนา นโยบายชาต มการสงเสรมการตลาดอยางตอเนอง
5
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 6
6
1) การบรหารจดการอยางยงยน 2) การกระจายผลประโยชนและพฒนาคณภาพชวต
ชมชนทองถน 3) การสงเสรมและอนรกษมรดกทางวฒนธรรม 4) การจดการดานสงแวดลอมอยางยงยน 5) การบรการและความปลอดภย
ป พ.ศ. 2560 จงเปนปทมความหมายส าหรบ CBT ในการน าเสนอรปธรรมความส าเรจ เพอยนยนวาเปนการทองเทยวทยงยนเพอการพฒนา
การพฒนาทยงยน (United Nation) การทองเทยวทยงยนทมการรณรงคในภาคเอกชน (GSTC)
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 7
การทองเทยวโดยชมชนในอาเซยน
7
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 8
CBT ในอาเซยน : ชมชนตนแบบดานการทองเทยวในอาเซยน
8
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 9
CBT ในอาเซยน : ชมชนตนแบบดานการทองเทยวในอาเซยน
บรไน Excellent Village Award เมยนมา Asean CBT Standard Award
กมพชา Inspiring Stories from Destination
ฟลปปนส INsPIRE Award for Best CBT (PATA Award)
อนโดนเซย Wild Asia Award สงคโปร -
ลาว World Responsible Tourism Award
ไทย InSPIRE Award for Best CBT (PATA Award)
มาเลเซย Best in Community Engagement and Development Wild Asia Award
เวยดนาม Grand Award for Education and Training Wild Asia Award
9
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 10
แนวโนมการทองเทยวโดยชมชน
10
บรษททวรทยโรป ตงเปาหมายเชงปรมาณ
ทจะเพมจ านวนของ การทองเทยว
ทเปนมตรกบสงคมและสงแวดลอม
ซง CBT มโอกาส ทจะถกน าเสนอเปนตวอยางทดของ Sustainable tourism
ใหกบบรษททวรใน ประเทศไทย
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 11
แนวโนมการทองเทยวโดยชมชน
11
Hard CBT Traveller ตดดน นยมการแลกเปลยนเรยนรทางวฒนธรรม และพรอมทจะสละความสะดวกเพอเขาถงวถชวตชาวบาน มการประเมนวาตลาดนอยระหวาง 2-4% ของตลาดยโรปทงหมด Soft CBT Traveller สนใจวฒธรรม การผจญภย และการแลกเปลยนกบคนทองถน ตองการความมการประเมนวากลมนจะมสดสวนประมาณ 20-40 % ของนกทองเทยวยโรป (2552) Soft CBT Traveller คอ • กลมทแตงงานแลว มรายไดทงสองคนและไมมลก • ผอาวโสทมสขภาพแขงแรงและชอบเดนทาง • กลมครอบครว ซงงานวจยของ CBI ในป 2558 ระบวากจกรรม CBT ก าลงเปนทนยมมากขนในกลมนกทองเทยวยโรป และระบวาตลาดทมศกยภาพทสดกบประเทศทก าลงพฒนาคอเยอรมน ฝรงเศส สเปน เนเธอรแลนด และสหราชอาณาจกร
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 12
ในภมภาคอาเซยน มสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาประมาณ 6,500 แหง และมนกศกษาระดบอดมศกษาประมาณ 12 ลานคน ซงแนวโนมจะมการจดการศกษาและการเรยนรนอกหองเรยน มากขนนาจะเปนโอกาสของชมชนในการพฒนาเปนแหลงเรยนร ทจะสรางกจกรรมและการแลกเปลยนเรยนรกบผมาเยอนได
แนวโนมการทองเทยวโดยชมชน
CBT as learning centers
ASEAN universities, schools, research, clubs
GO,NGO study groups
Urban professionals, wanting to reconnect their families with roots.
12
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 13
13
การทองเทยวโดยชมชนในประเทศไทย สดสวนนกทองเทยวในแหลงทองเทยวโดยชมชน
ภาคเหนอ 82 ชมชน
ภาคใต 63 ชมชน
ภาคกลาง 62 ชมชน
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 57 ชมชน กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 14
นกทองเทยวไทยกบการทองเทยวโดยชมชน
• สวนใหญเปนนกทองเทยวอสระ (FIT)
• กลมศกษาดงานสวนใหญจะใชบรษท
น าเทยวจดในรปแบบ Tailor Made
• ชมชนไทยมโอกาสเสนอโปรแกรม
การทองเทยวโดยไมตองจดการ
เรองการเดนทาง และดานอน ๆ
14
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 15
การวเคราะหจดออน จดแขง ของการทองเทยวโดยชมชน
จดแขง
• ชมชนหลายแหงสามารถเปน แหลงเรยนรเรองการจดการ ทองเทยวอยางมสวนรวม และยงยน • ชมชนใช CBT ในการเผยแพร
ฟนฟทรพยากรธรรมชาต และวฒนธรรมใหคงอย
15
จดออน
• ขาดการเตรยมความพรอมชมชน ในเรองแนวคดและทกษะการท างาน • ขาดการวางแผนขดความสามารถ ในการรองรบ • ขาดระบบการจดการผลประโยชน
โดยตรงและโดยออมทสมาชกในชมชนควรไดรบ กอ
งเศรษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า
Page 16
ขอเสนอแนะ
16
• Training of Trainer หรอ Training of Facilitator
• คดสรรเฉพาะชมชนทมความสามารถ เพอพฒนาเปนทองเทยวโดยชมชน 4.0
• มการก าหนดขดความสามารถในการรองรบ
• สงเสรมภาคเอกชนโดยเฉพาะบรษทน าเทยว ใหมบทบาทชวยเหลอชมชน
• สงเสรมการเจรจาทางการคา(B2B) ระหวางบรษททสนใจ กบชมชน CBT
• สงเสรมการทองเทยวโดยชมชนในหมเยาวชน
• เผยแพรองคความร CBT ของไทย สประชาคมโลก
กองเศ
รษฐกจการท
องเทย
วและกฬ
า