2012’de Türkiye’de Solunum Yolu Hastalıklarına Bağlı Mortalite Hızı ve İllere Göre Farklılıkları Sedat Altın 1 , Edhem Ünver 1 , Seda Tural Önür 2 , Kaan Kara 2 , Nihal Geniş 2 Sunum No: SS101 A2: Saglik Politikalari Tarih ve Saat: 04.04.2014 / 16:30 - 17:15 Salon: Salon 09
25
Embed
2012’de Türkiye’de Solunum Yolu Hastalıklarına Bağlı Mortalite Hızı ve İllere Göre Farklılıkları
2012’de Türkiye’de Solunum Yolu Hastalıklarına Bağlı Mortalite Hızı ve İllere Göre Farklılıkları. Sedat Altın 1 , Edhem Ünver 1 , Seda Tural Önür 2 , Kaan Kara 2 , Nihal Geniş 2 Sunum No: SS101 A2: Saglik Politikalari Tarih ve Saat: 04.04.2014 / 16:30 - 17:15 Salon: Salon 09. GİRİŞ. - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
2012’de Türkiye’de Solunum Yolu Hastalıklarına Bağlı Mortalite Hızı ve İllere Göre Farklılıkları
Tarih ve Saat: 04.04.2014 / 16:30 - 17:15Salon: Salon 09
GİRİŞ
• Ülkemizde son yıllarda gerek solunum yolu hastalıklı hasta sayısı gerekse de mortalite hızı giderek artmaktadır.
• Türkiye'de saptanan toplam hastalık yükünün %6,25'inin solunum sistemi hastalıkları oluşturduğu gösterilmiştir.
• Mevcut veriler Türkiye'de hastane yatışlarının %12,8'inin solunum sisteminden kaynaklandığını göstermektedir.
GİRİŞ
• Son 4 yılda kaba ölüm hızı azalırken, solunum sistemine bağlı ölümlerde artış görülmektedir.
• Göğüs hastalıkları hastalarında ölüm oranı hala genel ortalamanın iki katıdır.
• Ölümlerin % 37,9’sini dolaşım sistemi, % 21,1’i kötü huylu tümörler, % 9,7’sini ise, solunum sistemi hastalıkları oluşturmuştur.
• Erkeklerde 65-74 yaş grubunda solunum yolu hastalıklarına bağlı mortalite hızında artış gösterilmiştir.
Amaç
• 2012 yılı genel ve solunum hastalıkları mortalite hızını ve illere göre farklılıklarını araştırmak amaçlanmıştır.
• Solunum hastalıkları ve genel mortaliteyle ilgili, yaşlı nüfus oranı, kadın nüfus oranı, insan gelişmişlik endeksi, hastane yatışlarındaki kaba ölüm hızı, ilin solunum hastalık yükü, sigara içme oranları, kişi başına reçete edilen solunum ilaç kutu adedi ve havada partikül yoğunluğu arasında korelasyon olup olmadığı araştırıldı.
MATERYAL & METOD
• TÜİK Ölüm Sebepleri çalışması ve Sağlık Bakanlığı GARD yayınları dikkate alınarak hesaplamalar yapıldı.
• Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllıkları, IMS verileri ve Hastalık Yükü çalışması kapsamında solunum yolu infeksiyonları ve solunum yolu hastalıkları için elde edilmiş veriler kullanılmıştır.
BULGULAR
• 2012 yılında genel mortalite oranı, binde 4,26 iken, solunum sistemine bağlı mortalite oranı 100.000’de 41,02 olarak hesaplanmıştır.
• 2012’de ölüm nedeni belli olan 320.967’in 53.079’si (% 16,54) solunum sistemi hastalıklarından dolayıdır.
BULGULAR
• Genel mortalitenin yüksek olduğu iller Kastamonu, Sinop, Çankırı, Bartın, Çanakkale ve Edirne olup, Solunum yolu hastalıklarına bağlı mortalite ise, Türkiye ortalamasının en az 2 katı olarak Bartın, Kastamonu, Zonguldak, Ardahan, Uşak, Afyonkarahisar illerimizde yüksek bulunmuştur.
Solunum Sistemine Bağlı Ölümler-2012Solunum sistemi hastalıklarına bağlı ölümler 2012
Toplam
Ölüm NüfusKaba Ölüm
Oranı
TOPLAM 31 026 75 627 384 41,02
ERKEK 18 785 37 956 168 49,49
KADIN 12 241 37 671 216 32,49
65 yaş üstü Yüzbinde
Solunum Ölümleri Nüfus
Kaba Ölüm Oranı
25 538 5 682 000 449,45
15 042 2 473 910 608,03
10 496 3 208 090 327,17
HAKKARİ
BİTLİS
SİİRT
ŞIRNAK
DİYARBAKIR
AĞRIMUŞ
NEVŞE
HİR
İSTANBUL
VAN
TEKİRDAĞ
BATMAN
SİNOP
YOZG
AT
BURSA
MUĞLA
KAHRAMANMARAŞ
KAYSER
İKARS
IĞDIR
AFYONKARAHİSA
R
KOCAELİ
AKSARAY
HATAY
ÇANAKKALE
TOKAT
BURDUR
DENİZL
İ
BAYBURT
KONYA
MANİSA
GÜMÜŞHANE
BALIKES
İRAYD
IN
EDİRNE
TRABZO
N
GİRESUN
ESKİŞE
HİR
ÇORUM
ZONGULD
AK
BARTIN0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
İllere Göre Hastalık Yükü ve Mortalite Oranları
Toplam Hastalık Yükü Solunum Mortalite
Solunum hastalık yükü en fazla olan iller ile solunum mortalitesi karşılaştırıldığında lineer korelasyon bulunmuştur
(r=0,976, p<0.0001).
Kaba Ölüm
hızı (%o)
Solunum Ölüm Hızı
(%0)60 yaş üstü nüfus oranı
ERKEK/KADIN ORANI
İnsaniGelişmişlik
Endeksi
Hasta başına Solunum İlaç
kutuUz.başına
Nüfus
TÜRKİYE 5 9,5 11,04 1,23 0,727 0,37 58531
İL ADIKaba Ölüm
hızı (%o)
Solunum Ölüm Hızı
(%0)60 yaş üstü nüfus oranı
ERKEK/KADIN ORANI İGE
Hastabaşına kutu
Uz.başına Nüfus
Kastamonu 9 15,23 21,34 1,35 0,69 0,59 58302
Sinop 9,4 11,68 22,34 1,37 0,687 0,44 67676
Çanakkale 8 9,35 18,17 1,31 0,755 0,45 65206
Bartın 8 19,73 17,2 1,2 0,695 0,43 62430
Çankırı 8 8,97 19,37 1,26 0,686 0,45 88606
Edirne 8 9,32 16,92 1,36 0,739 0,35 57045
Balıkesir 7,8 9,99 17,75 1,27 0,771 0,45 52469
Bitlis 3,2 9,37 6,04 1 0,573 0,26 52311
Mardin 3,1 7,73 6,68 1,23 0,633 0,26 69458
Batman 3 11,52 5,56 1 0,633 0,24 74928
Hakkari 2,9 9,32 4,01 1 0,6 0,1 90722
Şırnak 2,8 9,57 4,18 1,29 0,553 0,18 76333
Kaba Ölüm Hızı ile Solunum Ölüm Hızı Korele
• R= 0,36 p<0.001
Sinop
Çanak
kale
Çankır
ı
Balıke
sir
Burdur
Kırklar
eli
KütahyaBile
cik UşakAyd
ınTo
kat
Ispart
a
Gümüşhan
eOrd
u
Kırıkka
leYo
zgatDüzce
Zongu
ldak
Nevşeh
ir
Denizli
Samsu
nİzm
irKilis
Tuncel
i
Muğla
Erzuru
mKonya Kars
Aksaray
Hatay
Osman
iye
AnkaraBingö
lAğrı Iğd
ır
Gazian
tep
Şanlıu
rfa
Diyarb
akır
Bitlis
BatmanŞır
nak0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
0
5
10
15
20
25
Kaba Ölüm hızı (%o) Solunum Ölüm Hızı (%0)
İllerin Solunum Ölüm Hızıyla Hastane Kaba Ölüm Hızı da Korele
Kastam
onu
Çanak
kale
Çankır
ı
Balıke
sir
Burdur
Kırklar
eli
Kütahya
Bilecik Uşak
Aydın
Toka
t
Ispart
a
Gümüşhan
eOrd
u
Kırıkka
leYo
zgatDüzce
Zongu
ldak
Nevşeh
ir
Denizli
Samsu
nİzm
irKilis
Tuncel
i
Muğla
Erzuru
mKonya Kars
Aksaray
AnkaraBingö
lHata
y
Osman
iye Ağrı Iğdır
Gazian
tep
Şanlıu
rfa
Diyarb
akır
Bitlis
Batman
Şırnak
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Solunum Ölüm Hızı (%0) Series2
Pozitif Korelasyon
• genel mortalite ile, 60 yaş üstü oranı, insan gelişmişlik endeksi, ilin solunum hastalık yükü, kişi başına reçete edilen solunum ilaç kutu adedi ve havada partikül yoğunluğu arasında korelasyon saptandı.
• Solunum hastalıkları mortalitesi ile ise, 60 yaş üstü nüfus oranı, kişi başına reçete edilen solunum ilaç kutu adedi ve tütün içme oranı arasında korelasyon bulundu.
İllerin 60 yaş üstü nüfus oranıyla kaba ölüm hızı korele
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Sin
opK
asta
mon
uÇ
anak
kale
Bar
tın
Çan
kırı
Edi
rne
Bal
ıkes
irA
rtvi
nB
urdu
rG
iresu
nK
ırkl
arel
iK
arab
ükK
ütah
yaA
mas
yaB
ileci
kÇ
orum
Uşa
kB
olu
Ayd
ınA
fyon
kara
hiT
okat
Man
isa
Ispa
rta
Esk
işeh
irG
ümüş
hane
Siv
asO
rdu
Erz
inca
nK
ırık
kale
Kır
şehi
rY
ozga
tA
rdah
anD
üzce
Yal
ova
Zon
guld
akR
ize
Nev
şehi
rB
aybu
rtD
eniz
liK
aram
anS
amsu
nT
rabz
onİz
mir
Sak
arya
Kili
sT
ekird
ağT
unce
liB
ursa
Muğ
laN
iğde
Erz
urum
Mal
atya
Kon
yaE
lazı
ğK
ars
Mer
sin
Aks
aray
Koc
aeli
Hat
ayA
ntal
yaO
sman
iye
Kay
seri
Ank
ara
Ada
naB
ingö
lK
ahra
man
mA
ğrı
İsta
nbul
Iğdı
rA
dıya
man
Gaz
iant
epM
uşŞ
anlıu
rfa
Siir
tD
iyar
bakı
rV
anB
itlis
Mar
din
Bat
man
Hak
kari
Şır
nak
0
5
10
15
20
25
Kaba Ölüm hızı (%o)
60 yaş üstü nüfus oranı r=0,96 p<0.0001
İllerin Erkek/Kadın Oranıyla Kaba Ölüm Hızı arasında Korelasyon Yok
R=0.17 p=0.12
Sinop
Çanak
kale
Çankır
ı
Balıke
sir
Burdur
Kırklar
eli
KütahyaBile
cikUşakAyd
ınTo
kat
Ispart
a
Gümüşhan
eOrd
u
Kırıkka
leYo
zgatDüzce
Zongu
ldak
Nevşeh
ir
Denizli
Samsu
nİzm
irKilis
Tuncel
i
Muğla
Erzuru
mKonya Kars
Aksaray
Hatay
Osman
iye
AnkaraBingö
lAğrı Iğd
ır
Gazian
tep
Şanlıu
rfa
Diyarb
akır
Bitlis
BatmanŞır
nak0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
1.6
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10ERKEK/KADIN ORANIKaba Ölüm hızı (%o)
İllerin Hasta Başına İlaç Kutu Sayısıyla Kaba Ölüm Hızı arasında Korelasyon
• R=0.57 p<0.0001
Sinop
Bartın
Balıke
sir
Giresu
n
Kütahya
Çorum
Aydın
Manisa
Gümüşhan
e
Erzincan
Yozga
t
Yalova
Nevşeh
ir
Karaman
İzmir
Tekir
dağMuğla
Malatya Kars
Kocaeli
Osman
iyeAdan
aAğrı
Adıyaman
Şanlıu
rfa Van
Batman
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10Hastabaşına kutu
Kaba Ölüm hızı (%o)
İllerin 60 yaş üstü nüfus oranıyla kaba ölüm hızı korele
• R=0.30 p=0.007
Bartın
Kastam
onuUşak
Giresu
nAyd
ın
Karabük
Siirt
Ordu
BoluDen
izliİzm
ir
Kayser
i
Artvin
Balıke
sirBile
cikHata
yŞır
nakBitli
s
Hakka
ri
Şanlıu
rfa
Samsu
n
Kırıkka
leDüzce
Adana
Yalova
Kahram
anmara
ş
Kırklar
eli0
5
10
15
20
25
0
5
10
15
20
25
Solunum Ölüm Hızı (%0) 60 yaş üstü nüfus oranı
Solunum Ölüm Hızıyla Hasta başına İnhaler Kutu Korele
• r=0.25, p=0.02
Bartın
Zongu
ldak
Afyonka
rahisa
rUşak
Niğde
Gümüşhan
eAyd
ın
BatmanYo
zgat
Siirt
Erzincan
Karaman Bolu
Kütahya
Nevşeh
irİzm
irKilis Ağrı
Artvin
Trabzo
nMuş
Bilecik
Çorum
Elazığ
Şırnak
Tekir
dağ
Çanak
kale
Hakka
ri
Gazian
tep
Çankır
ı
Samsu
nVan
BingölDüzce
Saka
rya
MersinYa
lova
Diyarb
akır
Mardin
Kırklar
eli
Tuncel
i0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0
5
10
15
20
25
Hastabaşına kutu Solunum Ölüm Hızı (%0)
• Solunum sistemi hastalıklarına bağlı ölüm oranının en az olduğu illerimiz, Van (% 9,12), Hakkari (% 10,72), Bitlis (% 13,64), Şırnak (% 15,85) ve Ağrı (% 16,11) şeklinde bulundu.
• Yaşlı nüfusun daha fazla olduğu ve insani gelişmişlik indeksi düşük olan illerimizde kaba ölüm hızı yüksek bulunmuştur.
• Solunum mortalitesinin yüksek olduğu illerde solunum hastalık yükünün yanısıra hasta başı reçete edilen ilaç kutu adedinin de anlamlı olarak yüksek çıkması manidardır.