2010/2011 Testy - practest.com.pl · na polskim rynku narzędzi znalazły się: Testy Matryc ravena, kwestionariusz oso - bowości eysencka ePQ-r, inwentarz stanu i cechy lęku, skala

katalog

Testyk s i ą ż k iprogramy reedukacyjne

2010/2011

Pracownia TesTów Psychologicznych

Polskiego TowarzysTwa Psychologicznego

Druk: zakład Poligraficzny Jerzy engel, ul. okrzei 13, 05-220 zielonka, tel./fax (0-22) 781-97-70

Przed złożeniem zamówienia należy zapoznać się zrubryką „Jak kupować” (str. 6).

zarówno osoby prywatne, jak instytucje obowiązujebezwzględny wymóg przysłania kserokopii dyplomu psychologa, który będzie użytkownikiem testów.

3

SpiS treści

informacje o Pracowni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4Jak kupować . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6zapowiedzi wydawnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11alfabetyczny spis testów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15Testy:

inteligencja i procesy poznawcze . . . . . . . . . .19osobowość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59zainteresowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107promocja i psychologia zdrowia . . . . . . . . . .113neuropsychologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117rodzina, szkoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125programy komputerowe . . . . . . . . . . . . . . . . .135

inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147kontakt z Pracownią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162wzór zamówienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163

początki

powstanie Laboratoriumtechnik Diagnostycznych

pracownia testów psychologicznych

polskiego towarzystwapsycho logicznego –

okoliczności powstania iskład zespołu

pracownia testów psychologicznych ptp –

Działalność

4

w latach siedemdziesiątych Polskie Towarzystwo Psychologiczne i instytut Psycho-logii Uniwersytetu warszawskiego podjęły wspólną inicjatywę stworzenia placówkiopracowującej i rozpowszechniającej testy psychologiczne.

inicjatywa ta znalazła opiekunów w osobach Prof. Marii Żebrowskiej – Przewodni-czącej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz prof. Tadeusza Tomaszew-skiego – Dyrektora instytutu Psychologii Uw. Powstanie placówki stało się możliwedzięki umowie podpisanej w roku 1975 przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne iwydział Psychologii Uw, a przede wszystkim dzięki donacji, na którą składały się m.in. pokaźne zbiory biblioteczne. Donatorem był Prof. Bohdan zawadzki – psycho-log działający przez wiele lat w stanach zjednoczonych. w ten sposób powstałolaboratorium Technik Diagnostycznych im. Bohdana zawadzkiego. celem tej pla-cówki było prowadzenie działalności naukowej, szkoleniowej i wydawniczej, z któ-rej mieli korzystać zarówno studenci psychologii jak i pracownicy poradnipsychologiczno-pedagogicznych. kierownikami laboratorium zostali kolejnomgrewa oleszkiewicz i mgr włodzimierz grodzicki. od roku 1981 laboratorium byłokierowane przez dr Teresę szustrową, a w skład zespołu tej placówki wchodziły: dranna ciechanowicz, mgr Joanna Filipczuk, dr aleksandra Jaworowska. Przy labo-ratorium działała komisja ekspertów, do której należeli: prof. Maria Manturzewska,Prof. Janusz kostrzewski, Prof. Jerzy Brzeziński, Prof. Jacek Paluchowski, Prof. elżbietahornowska. laboratorium skupiło się przede wszystkim na realizacji zadania naj-ważniejszego dla środowiska polskich psychologów, a mianowicie rozpoczęłoprace nad adaptacją i normalizacją testów uznanych przez komisję ekspertów zakanon narzędzi diagnostycznych. w okresie od 1981 roku do 1990, mimo trudnościwynikających z nieuregulowanych jeszcze wówczas warunków politycznych i go-spodarczych, psychologowie-praktycy zaczęli mieć dostęp do licencjonowanych,znormalizowanych, poprawnie przygotowanych pod względem edytorskim testówautorów polskich i zagranicznych oraz do lite ratury. wśród pierwszych wydanychna polskim rynku narzędzi znalazły się: Testy Matryc ravena, kwestionariusz oso-bowości eysencka ePQ-r, inwentarz stanu i cechy lęku, skala inteligencji we-chslera dla Dzieci wisc-r i skala Dojrzałości Umysłowej columbia.

w roku 1990 umowa, na podstawie której działało laboratorium, została rozwią-zana. Powstały wówczas dwie niezależne placówki: laboratorium Technik Dia-gnostycznych wydziału Psychologii Uw, którego zadaniem miało być przedewszystkim wspomaganie dydaktyki uniwersyteckiej oraz Pracownia Testów Psy-chologicznych – samodzielna pod względem finansowym i merytorycznym, wy-dzielona jednostka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, która stała sięnajwiększym wydawcą testów w Polsce.

w latach 1990-2006 Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego TowarzystwaPsychologicznego kierowana była kolejno przez dr Teresę szustrową i dr annę cie-chanowicz. Merytoryczny zespół Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego To-warzystwa Psychologicznego stopniowo powiększał się. w 2006 roku w jego składwchodziły: dr aleksandra Jaworowska (w Pracowni – od początku jej istnienia),prof. anna Matczak (w Pracowni od1996 roku), mgr Joanna stańczak (w Pracowni– od 1990 roku), mgr Diana Fecenec (w Pracowni – od 1995 roku) i mgr ewa za-lewska (w Pracowni – w latach 2004 – 2008). zorganizowana została kierowanaprzez mgr Joannę Filipczuk księgarnia prowadząca sprzedaż testów i książek psy-cholo gicznych.

Pracownia dokonała w tym czasie adaptacji i normalizacji ponad stu testów au-torów polskich i zagranicznych. wydała testy, które w latach poprzedzającychdziałalność Pracowni były oczekiwane przez praktyków; w ofercie Pracowni zna-lazły się skale inteligencji wechslera (wais-r, wisc-r), wszystkie Testy Matryc ra-vena, testy zdolności ogólnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych, kwestionariuszedo badania osobowości i temperamentu, narzędzia przygotowane z myślą o po-radnictwie zawodowym i selekcji pracowników. opublikowane zostały programyreedukacyjne dla dzieci mających trudności w nauce czytania i pisania oraz pro-gramy do diagnozy i terapii zaburzeń spowodowanych uszkodzeniami centralnegoukładu nerwowego. Pracownia publikowała też książki dotyczące technik dia-

informacje o pracowni

przekształcenie pracownitestów psychologicznych

ptp w spółkę z o. o.

Nasz Zespół

5

gnozy, a także różnych problemów i kierunków terapii psychologicznej. obok dzia-łalności badawczej i wydawniczej Pracownia prowadziła też cenione przez prak-tyków szkolenia dotyczące stosowania i interpretacji wybranych testów. księgarniazorganizowana i prowadzona przez Pracownię stała się bardzo ważnym i cennymelementem w życiu środowiska. odbiorcami narzędzi diagnozy psychologicznejprzygotowywanych przez Pracownię były poradnie psychologiczno-pedago-giczne, uniwersytety, placówki służby zdrowia, wojsko, policja, banki, urzędy pań-stwowe, organizacje pozarządowe oraz rosnąca z każdym rokiem grupapsychologów pracujących samodzielnie i rozwijających własne, prywatne miejscapracy. Pracownia osiągała z prowadzonej działalności dochody pozwalające nafinansowanie kolejnych programów badawczych. wspomagała także działalnośćstatutową Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, na którą corocznie przezna-czane było 15% z zysku Pracowni.

w roku 2006 zarząd główny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego podjął de-cyzję o przekształceniu Pracowni Testów Psychologicznych PTP w spółkę z ogra ni -czoną odpowiedzialnością, w której jedynym wspólnikiem jest Polskie TowarzystwoPsychologiczne. Pracownia Testów Psychologicznych PTP sp. z o.o. kontynuuje dzia-łalność poprzedniczki. Dział merytoryczny prowadzi działalność badawczą, szko-leniową, usługową i wydawniczą. Dział handlowy zajmuje się sprzedażą testóworaz książek z zakresu psychologii i nauk pokrewnych w księgarni symptomy oraz wksięgarni internetowej. w nowej firmie znaleźli się też wszyscy dotychczasowi pra-cownicy poprzedniej placówki. Prezesem zarządu spółki została dr aleksandra Ja-worowska.

Zespół pracowni składa się ze stałych pracowników oraz grupy kilkudziesięciuwspółpracowników – psychologów zatrudnionych w różnych placówkach na te-renie całej Polski.

prezes Zarządu Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psycho-logicznego sp. z o.o.

aleksandra Jaworowska

Dział Merytoryczny

anna Matczak – kierownik

Joanna Bitner

Urszula Brzezińska

Diana Feceneć

aleksandra Jaworowska

Joanna stańczak

Dział Handlowy

Joanna Filipczuk – kierownik

anna Budyńska

artur Joński

wiesław kaczyński

agnieszka Macioszczyk

grzegorz Mazurek

Magdalena skrzeczyńska

Księgowość

Jadwiga choroszewska

Magdalena wierzbicka

Sekretariat

ewa sapryk

informacje o pracowni

Nasza oferta

Kto może być nabywcą iużytkownikiem testów

psychologicznych wyda-wanych i sprzedawanych

przez pracownię?

Jak kupować testy?

Zakupy w księgarniach

6

Pracownia Testów Psychologicznych PTP sp. z o.o. prowadzi sprzedaż:

■ testów psychologicznych przeznaczonych wyłącznie dla psychologów (w katalogu oznaczone Ψ)

■ testów przeznaczonych dla wybranych grup użytkowników nie będącychpsychologami

■ testów przeznaczonych do samobadania (powszechnego użytku, dostęp-nych dla wszystkich)

■ książek z zakresu psychologii i nauk pokrewnych

■ programów reedukacyjnych

Pracownia jest jedynym dystrybutorem własnych testów.

Testy psychologiczne są chronionymi narzędziami pracy psychologa (na mocyUstawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów z 8czerwca 2001). Dlatego może je nabyć osoba, która legitymuje się dyplomemukończenia magisterskich studiów psychologicznych.

Przy zakupie testów psychologicznych obowiązuje bezwzględny wymóg przedsta-wienia kserokopii dyplomu psychologa, który będzie użytkownikiem testów. Doty-czy to zarówno osób prywatnych, jak i instytucji.

Prosimy o wyrozumiałość i nie traktowanie tych wymagań jako restrykcji. w intere-sie całego środowiska psychologów jest ochrona testów psychologicznych przed osobami nieuprawnionymi do ich stosowania.

■ kupując po raz pierwszy test psychologiczny należy wysłać, najlepiej faksempod numer 0-22 636 52 10 lub pocztą na adres: księgarnia syMPToMy, Dział handlowy Pracowni Testów Psychologicznych PTP sp. z o.o., ul. Dzielna 5,00-162 warszawa, kserokopię dyplomu – tylko strony z numerem i datą jegootrzymania.

■ Nie honorujemy dyplomów doktorskich, specjalizacji czy legitymacji PTP.

■ osoby, które nie odebrały jeszcze dyplomu mogą okazać zaświadczenie zuczelni o odbytym egzaminie magisterskim.

■ Pracownia prowadzi rejestr dyplomów; kserokopia dokumentu przysłanaprzy pierwszym zamówieniu na testy zostanie włączona do naszej bazy. kolejne zamówienia będą realizowane bez konieczności przedstawiania dyplomu, klient może być poproszony jedynie o pokazanie dowodu tożsa-mości.

■ reguły zakupu testów psychologicznych dotyczą zarówno sprzedaży sta-cjonarnej (w księgarniach), jaki i wysyłkowej.

klienci mogą kupować wydawnictwa na miejscu – w księgarniach – lub drogą wy-syłkową.

SYMptOMY – główna księgarnia Pracowni Testów Psychologicznych PTP sp. z o.o.mieści się przy ul. Dzielnej 5. znajduje się tam pełna oferta testów psychologicznychoraz książek z psychologii i dziedzin pokrewnych.

Jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 11 do 18. w soboty jest nie-czynna.

W dotychczasowej księgarni – mieszczącej się w gmachu wydziału Psychologii Uw,przy ul. stawki 5/7, w pokoju 11 na parterze – sprzedajemy jedynie wybrane tytułyksiążkowe i arkusze testowe wyłącznie dla studentów.

księgarnia przy ul. stawki jest czynna w następujących godzinach:

Jak kupować?

Zakupy drogą wysyłkową

W Księgarni internetowej

Zamawianie pocztą lubfaksem

7

poniedziałek – od 10 do 17wtorek – od 9 do 17środa – od 9 do 17czwartek – od 10 do 17piątek – od 10 do 17sobota – od 10 do 14

w sierpniu obie księgarnie są nieczynne z powodu inwentaryzacji. w połowie sierp-nia jest zorganizowana jedna wysyłka – wysyłamy wtedy tylko testy.

■ Osobom prywatnym (także prowadzącym działalność gospodarczą) sprze-dajemy wydawnictwa wyłącznie za gotówkę. Można też płacić kartą płat-niczą.

■ instytucje płacące przelewem muszą mieć zamówienie poświadczone przezksięgowego (na określone wydawnictwa lub na zakup za określoną kwotę).

■ nie należy wysyłać zamówień, jeśli towar ma być kupiony w księgarni; należyjednak uprzedzić nas o swojej wizycie, jeżeli zakup jest duży, np. przekracza200 arkuszy jednego rodzaju.

zamówienia można składać w księgarni internetowej, pocztą lub faksem.

zachęcamy do zarejestrowania się na naszej stronie www.practest.com.pl. Jest tamksięgarnia internetowa, w której można zamawiać testy i książki.

Jest to wygodna forma zamawiania, gdyż dane do rejestracji wprowadza się tylkoraz. Należy zapamiętać login i hasło! Przy każdym zamówieniu można zmienićdane do faktury (tak więc raz zarejestrowany klient może zamawiać dla różnych in-stytucji oraz prywatnie) i miejsce odbioru.

klient rejestruje się w księgarni internetowej zawsze jako osoba fizyczna (nie jako in-stytucja). zamówienia może składać wyłącznie osoba zarejestrowana; złożenie za-mówienia przez zarejestrowanego klienta jest równoznaczne z jego zobowiązaniemdo odbioru przesyłki i zapłaty za zamówiony towar. Nie należy zatem udostępniaćloginu i hasła osobom trzecim.

Przy rejestracji należy zaznaczyć, czy jest się psychologiem. Jeżeli tak, to należy:

■ wpisać numer dyplomu oraz przysłać kopię dokumentu pocztą lub faksemna numer 0-22 636 52 10 z dopiskiem „rejestracja w internecie”. wpisanynumer musi być zgodny z numerem na dyplomie. Jeśli numer dyplomu niezostanie wpisany – nazwisko klienta nie znajdzie się na liście nazwisk do au-toryzacji .

■ Po porównaniu przysłanej kserokopii dyplomu ze zgłoszeniem rejestracyjnymumożliwiamy klientowi do tego uprawnionemu zamawianie testów. Bez tejprocedury klient może zamawiać jedynie książki i inne wydawnictwa nieza-strzeżone dla psychologów.

osoba prywatna może zlecić wysłanie testów do innej osoby prywatnej wyłączniepod warunkiem dostarczenia dyplomu magistra psychologii odbiorcy.

zamówienie może być napisane na zwykłej kartce lub wg wzoru zamieszczonegona stronie 163. zamówienie musi zawierać:

□ Dokładne nazwy zamawianych pozycji. należy te nazwy przepisać z cen-nika. Jest to ważne zwłaszcza przy zamawianiu elementów testów, np. ar-kusze wisc-r występują w dwóch rodzajach: pełne (z labiryntami) lub bezlabiryntów – jeśli opis arkuszy nie jest precyzyjny, wysyłamy arkusze z labi-ryntami i nie uwzględniamy reklamacji.

Jak kupować?

reklamacje

8

UWAGA! w cenniku przy każdej pozycji podana jest w ramce cena kompletu da-nego testu i wymienione są wszystkie elementy wchodzące w skład kompletu. za-mawiając komplet testu należy napisać jego nazwę (lub skrót nazwy), a następnieilość określić jako 1 komplet. nie należy przepisywać elementów kompletu.

każdy element testu wymieniony w cenniku można kupić oddzielnie. w miarę moż-liwości i zapotrzebowania sprzedajemy także takie części testów, które w cennikunie figurują, np. poszczególne układanki do skal wisc-r czy wais-r(Pl).

□ Jasno określoną ilość zamawianych pozycji. należy kierować się jednost-kami z cennika. arkusze testowe sprzedajemy w ilości 25 bądź wielokrotność,tzn. nie można kupić 20 czy 30, a tylko 25, 50, 75, 100,......1000 czy 2500.

□ określoną formę płatności:

■ przelewem mogą płacić wyłącznie instytucje. Termin płatności widniejena fakturze.

■ za zaliczeniem (pobraniem) pocztowym – oznacza opłatę w momen-cie odbioru przesyłki – u listonosza lub na poczcie. Ta forma płatnościjest obowiązkowa dla klientów indywidualnych (również prowadzącychdziałalność gospodarczą, np. prywatny gabinet) i dopuszczalna dla in-stytucji.

UWAGA! Powyższe formy płatności wykluczają się wzajemnie.

■ zarówno osoby prywatne, jak i instytucje mogą dokonać przedpłaty –jednak wyłącznie po otrzymaniu od Działu handlowego faktury pro-forma.

□ Numer Nip. Pracownia Testów Psychologicznych PTP sp. z o. o. jest płatni-kiem podatku VaT i wystawia wszystkim klientom faktury VaT. w związku ztym należy koniecznie podać numer Nip.

□ podpisy – na zamówieniach instytucji płacących przelewem muszą byćpodpisy księgowego i/lub dyrektora. Przy zamawianiu testów obowiązkowyjest także podpis psychologa.

□ Numer telefonu. Podanie numeru Państwa telefonu pozwoli na szybsze wy-jaśnienie ewentualnych wątpliwości.

Osoby prywatne prosimy o przesłanie, z pierwszym zamówieniem, upoważnieniado przechowywania i przetwarzania swoich danych.

należy wysłać zamówienie – pocztą, na adres: księgarnia syMPToMy, Dział han-dlowy Pracowni Testów Psychologicznych PTP sp. z o.o., ul. Dzielna 5, 00-162 war-szawa lub faksem: 0-22 636 52 10.

prosimy o nie powielanie zamówień. Jeśli zamówienie zostało wysłane faksem, nienależy wysyłać go pocztą – i odwrotnie. Jeżeli z powodu podwójnie wysłanego za-mówienia otrzymają Państwo towar dwa razy, reklamacja nie będzie uwzględ-niona. również, kiedy dzwonią Państwo w sprawie przyspieszenia wysyłki, należywyraźnie zaznaczyć, że prośba dotyczy zamówienia już wysłanego.

prosimy o terminowy odbiór przesyłek. Jeśli paczka wróci z adnotacją „nie podjętow terminie”, kosztami zwrotu i powtórnej wysyłki zostanie obciążony klient.

1. reklamacje towaru zakupionego w księgarniach stacjonarnych w związku z wy-konywaną działalnością gospodarczą i zawodową (dotyczy to firm, instytucji iprywatnej praktyki) regulują przepisy o rękojmi (art. 556–576 kodeksu cywilnego),zgodnie z którymi należy w pierwszym możliwym terminie po otrzymaniu prze-syłki, bez nieuzasadnionej zwłoki sprawdzić jakość przysłanego towaru oraz, czyilość i rodzaj towaru są zgodne z zamówieniem i natychmiast zgłosić do księgarniewentualną reklamację.

2. reklamacje towaru zakupionego w księgarniach stacjonarnych przez osoby fi-zyczne do użytku prywatnego, a nie w związku z własną działalnością gospo-darczą lub zawodową, reguluje Ustawa o szczególnych warunkach sprzedażykonsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (Ustawa z 27 lipca 2002 roku).

Jak kupować?

Koszty wysyłki

Kontakt z Działem Handlowym w sprawiezamówień i dystrybucji

wydawnictw

Kierownik Działu Handlowego

Ochrona praw autorskich

9

3. reklamacje towaru zakupionego poprzez sprzedaż wysyłkową (np. w księgarniinternetowej lub na zamówienia składane faksem i telefonicznie) regulujeUstawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialność zaszkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Ustawa z 2 marca 2000 roku).zgodnie z nią klient może zrezygnować z towaru bez podania przyczyny w ciągu10 dni od daty otrzymania przesyłki – o ile produkt nie był używany, kopiowanyani nie został w żaden sposób zniszczony. Dotyczy to tylko książek, czasopism iprogramów reedukacyjnych – nie przyjmujemy zwrotów testów psycholo -gicznych. gwarantujemy zwrot wartości produktu. Pieniądze zwracamy przele-wem na podane konto lub przekazem pocztowym. koszt dostawy i odesłaniatowaru nie podlega zwrotowi.

4. wszystkie towary objęte są gwarancją producenta. Jeżeli po otrzymaniu towaruklient znajdzie w nim wady techniczne lub uszkodzenia powstałe w trakcie do-stawy, powinien odesłać towar na adres księgarni przesyłką pocztową. Nieprzyjmujemy żadnych przesyłek odsyłanych do nas za pobraniem pocztowym.

5. koszty związane z odesłaniem towaru reklamowanego zwracamy po otrzyma-niu przesyłki i rozpatrzeniu reklamacji. Produkt wymieniamy na pełnowarto-ściowy, a jeśli nie jest to możliwe (np. kiedy nakład jest wyczerpany) – zwracamypieniądze.

obowiązujące koszty wysyłki są podane w aktualnym cenniku testów oraz na stro-nie www.practest.com.pl.

na życzenie klienta wysyłamy przesyłki pocztą kurierską. wtedy koszty przesyłki wcałości pokrywa klient.

UWAGA! Jeśli nie z naszej winy (nieodebranie paczki w terminie itp.) musimy wy-słać paczkę ponownie, klient pokrywa rzeczywisty koszt zwrotu i ponownej wysyłki(poczta + pakowanie).

w sprawie zamówień testów i książek z Działem handlowym Pracowni można kon-taktować się następująco:

pisząc na adres:

Księgarnia SYMptOMYDział Handlowy pracowni testów psychologicznych ptp sp. z o.o.ul. Dzielna 5, 00-162 Warszawa

wysyłając faks: 0-22 636 52 10

dzwoniąc:

0-22 636 60 33

przez księgarnię internetową:

www.practest.com.pl

adres e-mail: [email protected]

Pod tym adresem nie przyjmujemy zamówień; zamówienia drogą elektronicznąmożna składać jedynie za pośrednictwem księgarni internetowej (patrz: str. 7)

Telefon komórkowy kierownika Działu handlowego

0-601 24 50 40

wszystkie książki i testy psychologiczne wydawane przez Pracownię Testów Psy-chologicznych PTP sp. z o.o. chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku nr90, poz. 631 z późniejszymi zmianami). w związku z tym, korzystanie z nich jest do-puszczalne jedynie w zakresie określonym przepisami wskazanej ustawy.

Jak kupować?

w szczególności, bez wyraźnej zgody Pracowni Testów Psychologicznych PTP sp. z o.o. zabronione jest kopiowanie i wprowadzanie testów do obrotu, udostęp-nianie testów osobom nieuprawnionym, wprowadzanie jakichkolwiek zmian do te-stów oraz ich publiczne udostępnianie, w tym także na stronach internetowych.

naruszenie przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szcze-gólności bezprawne rozpowszechnianie i udostępnianie testów stanowi podstawędo wszczęcia w stosunku do osoby naruszającej zarówno postępowania cywilnegoobejmującego żądanie zaniechania naruszenia, usunięcia skutków naruszenia, na-prawienia wyrządzonej szkody i wydania uzyskanych korzyści, jak i postępowaniakarnego o czyn zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawieniawolności do lat 2.

10

Jak kupować?

Zapowiedzi wydawnicze pracowni testów psychologicznych ptp

11

NeUtrALNY KULtUrOWO teSt “g” – cFt 3 (teSt OF “g”: cULtUre FAir)Autorzy: r. B. cattell i A. K. S. cattell

Test służy do pomiaru inteligencji ogólnej rozumianej jako inteligencja płynna. zdaniem autorów jest testemczystym kulturowo. Przeznaczony jest dla osób – młodzieży i dorosłych – o ponadprzeciętnym poziomie inteligencji.zadania wymagają rozumowania indukcyjnego na materiale geometrycznym Pełne badanie obejmuje pomiarzdolności przy użyciu dwu zeszytów. w każdym z nich znajdują się cztery podtesty. Można je przeprowadzać in-dywidualnie lub grupowo. Polskie badania normalizacyjne przeprowadzono w roku 2010.

W latach 2010 – 2011 ukażą się następujące testy

NeUtrALNY KULtUrOWO teSt iNteLiGeNcJi – cFt 20-r (GrUNDiNteLLiGeNZteSt SKALA 2 – reviSiON)Autor: r. H. Weiß

niemiecka wersja cFT 2 (culture Fair intelligence Test) r. B. cattella, przeznaczona do badania dzieci, młodzieżyi osób dorosłych o przeciętnej inteligencji. zawiera cztery podtesty analogiczne jak w wersji cFT 3. Badaniaprzeprowadza się indywidualnie lub grupowo. normy polskie będą opracowane dla dzieci i młodzieży ze szkółpodstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz osób dorosłych w wieku od 20 do 59 lat.

NeUtrALNY KULtUrOWO teSt iNteLiGeNcJi – cFt 1-r Autorzy: r. H. Weiß i J. Osterland

Test, którego pierwowzór stanowiła zrewidowana wersja cFT 1-r (culture Fair intelligence test) r. B. cattella, przez-naczony do badania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Mierzy inteligencję ogólną. składa się zsześciu podtestów z zadaniami wymagającymi określania relacji pomiędzy figurami, rozpoznawania zasad i reguł,a także szybkości spostrzegania. z dziećmi młodszymi (4-6 lat) jest przeprowadzany indywidualnie, a ze starszymi(7-9 lat) – grupowo. normalizacja będzie przeprowadzona na próbie ogólnopolskiej.

teSt rOZUMieNiA SłóW – WerSJA Z (ZAAWANSOWANA) (trS-Z) Autorzy: Zespół pracowni testów psychologicznych ptp

Test służy do pomiaru zasobu słownikowego, traktowanego jako wskaźnik inteligencji skrystalizowanej. Może dz-ięki temu stanowić wartościowe dopełnienie diagnozy intelektu dokonywanej testem inteligencji płynnej. Przez-naczony jest do badania licealistów, studentów i osób z wyższym wykształceniem. składa się z 30 zadańpolegających na rozpoznawaniu synonimów. Może być przeprowadzany indywidualnie lub grupowo. Badanianormalizacyjne przeprowadzono w roku 2010.

teSt rOZUMieNiA SłóW – WerSJA StANDArD (trS-S)Autorzy: Zespół pracowni testów psychologicznych ptp

Trs-s to łatwiejsza wersja Trs-z, przeznaczona do badania osób dorosłych. zawiera 30 zadań wymagającychrozpoznawania synonimów. Może być przeprowadzany indywidualnie lub grupowo. normy polskie będą opra-cowane dla ogólnopolskiej populacji osób dorosłych w wieku 20-59 lat.

teSt SłóW i teSt LicZB – WS/ZF-r (WOrtScHAtZteSt UND ZAHLeNFOLGeNteSt – reviSiON)Autor: r. H. Weiß

Testy mają służyć uzupełnieniu diagnozy formułowanej przy użyciu cFT 20-r o aspekt inteligencji skrystalizowanej.Mogą być też stosowane jako odrębne metody do oceny umiejętności przetwarzania materiału werbalnego iliczbowego. Przeznaczone są do badania dzieci i młodzieży. zadania wymagają rozpoznawania synonimów orazuzupełniania ciągów liczbowych. Badanie może być przeprowadzane indywidualnie lub grupowo. normy pol-skie będą opracowane na ogólnopolskich próbach dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych, gimnazjalnych iponadgimnazjalnych.

MiNNeSOcKi WieLOWYMiArOWY iNWeNtArZ OSOBOWOści 2 – MMpi-2Autorzy: J. N. Butcher, W. G. Dahlstrom, J. r. Graham i A. tellegen

Pierwsze legalne w Polsce wydanie drugiej wersji najpowszechniejszego na świecie narzędzia do badania os-obowości, wykorzystywanego także w diagnozie klinicznej przy ocenie takich zaburzeń, jak hipochondria, de-presja, lęk społeczny, psychopatia, paranoja, psychastenia i in. wyniki mogą być ujmowane na 126 skalach, wtym dziesięciu skalach klinicznych i ośmiu skalach kontrolnych. kwestionariusz jest przeznaczony dla osóbdorosłych i będzie miał normy polskie opracowane na próbie w wieku od 18 do 69 lat.

teSt SłOWNiKOWY DLA DZieci (tSD)Autorzy: Zespół pracowni testów psychologicznych ptp

Test przeznaczony do badania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. służy do pomiaru biernej i czyn-nej znajomości słów. składa się z czterech podtestów wymagających: przyporządkowywania nazw dookreślonych kategorii, rozpoznawania wyrazów bliskoznacznych, uzupełniania luk w zdaniach oraz nazywaniaobiektów przedstawionych na obrazkach. Badania przeprowadzane są indywidualnie. Test będzie normalizowanyna ogólnopolskiej próbie dzieci w wieku 4;0 do 7;11.

12


UStrUKtUrALiZOWANY WYWiAD KLiNicZNY DO BADANiA ZABUrZeń OSOBOWOści Z OSi ii DSM-iv (SciD-ii)Michael B. First, Miriam Gibbon, robert L. Spitzer, Janet B. W. Williamsredakcja naukowa wydania polskiego: Bogdan Zawadzki, Agnieszka popiel, ewa pragłowska

sciD jest częściowo ustrukturalizowanym wywiadem diagnostycznym umożliwiającym ocenę dwunastu zabu-rzeń osobowości sklasyfikowanych na osi ii w DsM-iV oraz dodatku B do DsM-iV. wywiad może być poprzedzonywypełnianym przez badanego kwestionariuszem, zawierającym 119 pytań, korespondujących z pytaniami wy-wiadu, o objawy wymienionych wyżej zaburzeń. Pytania kwestionariusza, na które badany udzielił odpowiedziprzeczącej, są pomijane w wywiadzie, co pozwala na jego skrócenie.

LiStA prZYMiOtNiKOWA AcL (ADJective cHecK LiSt)Autor: Harrison G. Gough

Test acl służy do pomiaru cech osobowości. zadaniem osoby badanej jest wybranie spośród 300 przymiotnikówtych, które odnoszą się do niej. Przymiotniki składają się na 37 skal, wśród których znajdują się skale potrzeb, skaletematyczne, skale analizy transakcyjnej, skale do pomiaru twórczości i profilu inteligencji oraz skale kontrolne. za-kres zastosowań listy Przymiotnikowej, w przekonaniu autora, jest niemalże nieograniczony. oprócz oceny cechosobowości można też na jego podstawie dokonywać opisu obrazu ja idealnego, idei czy przekonań, a takżepostaci historycznych, regionów geograficznych, produktów rynkowych, itp. Badania mogą mieć zarównocharakter indywidualny, jak i grupowy.

KWeStiONAriUSZ OSOBOWOści eYSeNcKA – WerSJA ZreWiDOWANA – epQ-rAutorzy: H. J. eysenck i S. B. G. eysenck

Pierwsze w Polsce pełne wydanie wersji zrewidowanej, składającej się ze 106 pozycji. wyniki mogą być ujmowanena czterech skalach podstawowych – Psychotyzmu, ekstrawersji, neurotyzmu i kłamstwa, oraz dwu skalach do-datkowych – skłonności do Uzależnień oraz skłonności do Przestępstw. kwestionariusz został normalizowany w2009 roku dla osób między 16 a 69 rokiem życia. Podręcznik będzie zawierał dane dotyczące różnych grup klin-icznych (np. narkomanów, więźniów, pacjentów z nerwicą).

KWeStiONAriUSZ OSOBOWOści eYSeNcKA epQ-r – WerSJA SKrócONA – epQ-r(S)Autorzy: H. J. eysenck i S. B. G. eysenck

wersja skrócona ePQ-r składa się z 48 pozycji i pozwala na obliczenie wyników w czterech skalach podsta-wowych: Psychotyzmu, ekstrawersji, neurotyzmu i kłamstwa. znormalizowana w 2009 roku dla osób w wieku 16-69 lat.

KWeStiONAriUSZ iMpULSYWNOści ive Autorzy: H. J. eysenck i S. B. G. eysenck

składa się z 54 pozycji, które tworzą trzy skale: impulsywności, skłonności do ryzyka i empatii. znormalizowany dlaosób w wieku 16 – 69 lat. Podręcznik będzie też zawierał dane dla różnych grup zawodowych i klinicznych (np.policjantów, żołnierzy zawodowych, kadry zarządzającej, księgowych, bezrobotnych, alkoholików, więźniów).

13



14

SKALA WArtOści rvS (rOKeAcH vALUe SUrveY)Autor: M. rokeach

nowa standaryzacja znanego narzędzia do badania systemu wartości. rVs składa się z dwu list: listy wartości os-tatecznych oraz listy wartości instrumentalnych. Badany ma za zadanie porangować wartości ze względu na ichważność, oddzielnie dla każdej listy. Badanie może być przeprowadzane indywidualnie lub grupowo. rVs przez-naczona jest przede wszystkim do badań naukowych. aktualna normalizacja została wykonana w roku 2009 napróbie obejmującej ponad 900 osób dorosłych.

teSt rOZUMieNiA eMOcJi – treAutorzy: A. Matczak i J. piekarska

Test służy do pomiaru zdolności rozumienia emocji traktowanej jako jeden z głównych komponentów inteligencjiemocjonalnej, zgodnie z modelem Petera saloveya i Johna D. Mayera. składa się z sześciu rodzajów zadań,wymagających porządkowania nazw pokrewnych sobie emocji, od najsłabszej do najsilniejszej, znajdywaniaprzeciwieństw określonych emocji, wskazywania prostszych emocji, które są nieodzownymi składnikami bardziejzłożonych uczuć czy stanów, wiązania emocji z ich zewnętrznymi i wewnętrznymi uwarunkowaniami. Przeznac-zony jest dla młodzieży (od 15 lat) i dorosłych. Może być przeprowadzany zarówno indywidualnie, jak i grupowo.

KOLOrOWY teSt pOłącZeń – ctt (cOLOr trAit teSt)Autorzy: L. F. D’elia i p. Satz

cTT jest nową wersją (wprowadzono bodźce kolorowe, wyeliminowano litery) Testu Łączenia Punktów. służy dopomiaru uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej i umiejętności przełączania się z jednego symbolu na drugi.zadanie badanego polega na jak najszybszym łączeniu ze sobą bodźców przy zachowaniu kolejności cyfr (Test1) oraz kolejności cyfr i naprzemienności kolorów (Test 2). cTT jest przeznaczony do badania młodzieży i osóbdorosłych. Może być przydatny w diagnozie neuropsychologicznej. normy będą opracowane dla ogólnopol-skiej populacji osób w wieku od 18 do 69 lat.

KWeStiONAriUSZ DO pOMiArU DepreSJi – KpDAutorzy: e. łojek, A. Wójcik i J. Stańczak

kwestionariusz składa się z 75 stwierdzeń, do których badany ustosunkowuje się na 4- stopniowej skali odpowiedzi.Pozycje dobierane były tak, by odzwierciedlały podstawowe objawy związane z obniżeniem nastroju, takie jakutrata energii, anhedonia, myśli samobójcze, pesymizm i poczucie winy. kPD przeznaczony jest dla młodzieży iosób dorosłych. Badanie przeprowadza się indywidualnie lub grupowo. normy będą opracowane dla ogólnopol-skiej populacji osób w wieku od 18 do 69 lat.

ALFABetYcZNY SpiS teStóW

ais – skala akceptacji choroby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116aPis-P(r) – Bateria Testów aPis-P(r) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38aPis-z – Bateria Testów aPis-z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37BaJek Test (FTT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74BenTon – Test Pamięci wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122Bhi-12 – kwestionariusz nadziei Podstawowej Bhi-12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98BPcQ – kwestionariusz Przekonań na Temat kontroli Bólu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116caT-a – Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami zwierząt . .71caT-h – Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami ludzi . . . . . .72cecs – skala kontroli emocji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116ciss – kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych ciss . . . . . . . . . . .92colUMBia – skala Dojrzałości Umysłowej columbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42coPe – wielowymiarowy inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . .93csQ – kwestionariusz strategii radzenia sobie z Bólem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116cVlT – kalifornijski Test Uczenia się Językowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119cwP – skala człowiek w Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62d2 – Test do Badania Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54DineMo – Dwuwymiarowy inwentarz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . .90DMi – Diagnoza Możliwości intelektualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45DMi-2 – Diagnoza Możliwości intelektualnych – wersja DMi-2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .46Drzewa Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73Ds14 – skala Pomiaru Typu D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93Dsr – Dziecięca skala rozwojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27DysleksJa 3 – Diagnoza dysleksji u uczniów iii klas szkoły podstawowej.

Przewodnik diagnostyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21DysleksJa 5 – Diagnoza dysleksji. aneks do Przewodnika Diagnostycznego.

normalizacja dla uczniów klasy V szkoły podstawowej . . . . . . . . . . .25DUM – Diagnozowanie Uszkodzeń Mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123eas – kwestionariusz Temperamentu eas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86ePQ-r – kwestionariusz osobowości eysencka ePQ-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81Fcz-kT – Formalna charakterystyka zachowania – kwestionariusz Temperamentu 84FrosTig – Test rozwoju Percepcji wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50ghQ – ocena zdrowia Psychicznego wg D. goldberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115gses – skala Uogólnionej własnej skuteczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116herMans – Metoda konfrontacji z sobą – 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78herMans – Metoda konfrontacji z sobą – 2000 – program do obliczania wyników 146inTe – kwestionariusz inteligencji emocjonalnej inTe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88iPP – inwentarz do oceny Płci Psychologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100izz – inwentarz zachowań zdrowotnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116Jsr – Jak sobie radzisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93kanh – kwestionariusz Twórczego zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

15

Alfabetyczny spis testów

kBPk – kwestionariusz do Badania Poczucia kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102kkM – kwestionariusz komunikacji Małżeńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132kks – kwestionariusz kompetencji społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94kkw – kwestionariusz do Badania kryzysu w wartościowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . .97kMc – kwestionariusz Metafory czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67kns – kwestionariusz nadziei na sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99kompos – skala kompetencji osobistej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116kPr-roc – kwestionariusz retrospektywnej oceny Postaw rodziców . . . . . . . . .131kPŻ – kwestionariusz Postaw Życiowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63krr – kwestionariusz relacji rodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130ksP – kwestionariusz stylów Przywiązaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133leiTer – Międzynarodowa wykonaniowa skala leitera P-93 (Mwsl) . . . . . . . . . . .43leksykon – Test Językowy leksykon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44lkz – lista kryteriów zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116loT-r – Test orientacji Życiowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116lwo – lista wartości osobistych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116MFF – Test Porównywania znanych kształtów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48Mhlc – wielowymiarowa skala Umiejscowienia kontroli zdrowia . . . . . . . . . . . . .116Mini-coPe – inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . . . . . . . . . . . . .93Mini-Mac – skala Przystosowania Psychicznego do choroby nowotworowej . .116MiniMenTal – krótka skala oceny stanu Umysłowego (MMse) . . . . . . . . . . . . . .120Msei – wielowymiarowy kwestionariusz samooceny Msei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65neo-FFi – inwentarz osobowości neo-FFi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82neo-Pi-r – inwentarz osobowości neo-Pi-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83oMniBUs – Test inteligencji oMniBUs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39Pkie – Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91Pkie – Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej – wersja

do samobadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143PrF – lista oczekiwań Pacjenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116Psi – TesTy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140Pss-10 – skala odczuwanego stresu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93PTi – Popularny Test inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144PTk – Psychologiczne Testy komputerowe PTk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137PTk – Psychologiczne Testy komputerowe PTk – DeMo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139PTs – kwestionariusz Temperamentu PTs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85rFFT – Test Płynności Figuralnej ruffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124rhlB-Pl – Bateria Testów do Badania Funkcji Językowych i komunikacyjnych

Prawej Półkuli Mózgu rhlB-Pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121risB – Test niedokończonych zdań rottera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77ror – Test rorschacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69scenotest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68sD – skala Dyrektywności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101seg – skala ekspresji gniewu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116ses – skala samooceny ses rosenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66sie-T – skala inteligencji emocjonalnej – Twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89skala F – skala Umiejętności Fonologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56sor – skale oceny rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127sPBiM – skala Postaw Być i Mieć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106

16

Alfabetyczny spis testów

sPk-DP – skala Poczucia kontroli u Dzieci Przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103sPr – skala Postaw rodzicielskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134sTai – inwentarz stanu i cechy lęku sTai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79sTaic – inwentarz stanu i cechy lęku dla Dzieci sTaic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80sUPin – skala Uczuć Pozytywnych i negatywnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64sw – skala wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95swls – skala satysfakcji z Życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116sws – skala wartości schelerowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96szonDi – eksperymentalna Diagnostyka Potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75TaB – skala Typu a/B-wersja DM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116TaT – Test apercepcji Tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70TcT-DP – rysunkowy Test Twórczego Myślenia TcT-DP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51Tis – Bateria Testów Tis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40Tkz r-D – Test komunikacji zadaniowej rodzic-Dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128TMk – Test Matryc ravena w wersji kolorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35TMr – Podręczniki oryginalne do Testów Matryc ravena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31TMs-k – Test Matryc ravena w wersji standard – forma klasyczna . . . . . . . . . . . . .32TMs Plus – Test Matryc ravena w wersji standard – forma Plus . . . . . . . . . . . . . . . . .34TMs-r – Test Matryc ravena w wersji standard – forma równoległa . . . . . . . . . . .33TMz – Test Matryc ravena w wersji dla zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36To – Test osobowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105To-z – Test osobowości i zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104, 111TPB – Test Piramid Barwnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76Tss – Test stosunków szkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129TUF – Test Układania Figur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49TUM – Test Uzdolnień Muzycznych e. e. gordona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55TUs – Testy Uwagi i spostrzegawczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53TyP a – skala Typu a-Framingham . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116Tz – Test zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110TzJ – Test zdolności Językowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47UMacl – Przymiotnikowa skala nastroju UMacl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87wais-r(Pl) – skala inteligencji wechslera dla Dorosłych. wersja zrewidowana . .29wcsT – Test sortowania kart z wisconsin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41wisc-r – skala inteligencji wechslera dla Dzieci. wersja zmodyfikowana . . . . . .30wkP – wersja komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141wkP – wielowymiarowy kwestionariusz Preferencji wkP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109wkP – program do obliczania wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142woz – wstępna orientacja zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145zTU – zestaw Testów Uzdolnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

17

inteligencja

i procesypoznawcze

iNteLiGeNcJA i prOceSY pOZNAWcZe

aPis-P(r) – Bateria Testów aPis-P(r) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38aPis-z – Bateria Testów aPis-z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37colUMBia – skala Dojrzałości Umysłowej columbia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42d2 – Test do Badania Uwagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54DMi – Diagnoza Możliwości intelektualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45DMi-2 – Diagnoza Możliwości intelektualnych – wersja DMi-2 . . . . . . . . . . . . . . . . .46Dsr – Dziecięca skala rozwojowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27DysleksJa 3 – Diagnoza dysleksji u uczniów iii klas szkoły podstawowej.

Przewodnik diagnostyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21DysleksJa 5 – Diagnoza dysleksji. aneks do Przewodnika Diagnostycznego.

normalizacja dla uczniów klasy V szkoły podstawowej . . . . . . . . . . .25FrosTig – Test rozwoju Percepcji wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50kanh – kwestionariusz Twórczego zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57leiTer – Międzynarodowa wykonaniowa skala leitera P-93 . . . . . . . . . . . . . . . . . .43leksykon – Test Językowy leksykon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44MFF – Test Porównywania znanych kształtów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48oMniBUs – Test inteligencji oMniBUs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39skala F – skala Umiejętności Fonologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56TcT-DP – rysunkowy Test Twórczego Myślenia TcT-DP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51Tis – Bateria Testów Tis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40TMk – Test Matryc ravena w wersji kolorowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35TMr – Podręczniki oryginalne do Testów Matryc ravena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31TMs-k – Test Matryc ravena w wersji standard – forma klasyczna . . . . . . . . . . . . .32TMs Plus – Test Matryc ravena w wersji standard – forma Plus . . . . . . . . . . . . . . . .34TMs-r – Test Matryc ravena w wersji standard – forma równoległa . . . . . . . . . . .33TMz – Test Matryc ravena w wersji dla zaawansowanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36TUF – Test Układania Figur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49TUM – Test Uzdolnień Muzycznych e. e. gordona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55TUs – Testy Uwagi i spostrzegawczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53TzJ – Test zdolności Językowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47wais-r(Pl) – skala inteligencji wechslera dla Dorosłych. wersja zrewidowana .29wcsT – Test sortowania kart z winconsin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41wisc-r – skala inteligencji wechslera dla Dzieci. wersja zmodyfikowana . . . . . .30zTU – zestaw Testów Uzdolnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

20

21

inteligencja i procesy poznawcze

DiA

GN

OZA

DYS

LeKS

Ji U

Uc

ZNió

W K

LASY

iii

SZKO

łY p

OD

StA

WO

WeJ

. prZ

eWO

DN

iK D

iAG

NO

StYc

ZNY

Aut

orzy

: Mar

ta B

ogda

now

icz,

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Gra

żyna

Kra

sow

icz-

Kupi

s, A

nna

Mat

czak

, Olg

a pe

lc-p

ękal

a, iz

abel

a pi

etra

s, J

oann

a St

ańcz

ak, M

arci

n Sz

czer

bińs

ki (

2008

)

Przewodnik zawiera informacje o właściwościach psychometrycznych oraz procedurzebadania baterią składającą się z 10 testów służących do diagnozowania dysleksji uuczniów klasy iii szkoły podstawowej. Podane są także reguły interpretowania i integro-wania wyników badania całą baterią. w Przewodniku opisana jest też metodyka postę-powania diagnostycznego prowadzącego do rozpoznania lub wykluczenia dysleksji.

w skład baterii wchodzą testy:

a. czytania1. css 3 – czytanie sensownych słów – wersja dla uczniów iii klasy2. Łatysz3. skreŚl – czytanie ze skreśleniami4. DoMek – Domek krasnoludków

B. Pisania5. Dyk 3 – Dyktando – wersja dla uczniów iii klasy6. Uz – Uzupełnianie zdań

c. Umiejętności fonologicznych7. UF 3 – Usuwanie Fonemów – wersja dla uczniów iii klasy8. nJ – nieznany Język9. zeTo – zetotest

D. szybkiego nazywania10. Tsn – Test szybkiego nazywania (wersja s)

wszystkie wymienione wyżej testy charakteryzują się zadowalającą rzetelnością; trafnieróżnicują też dzieci mające poważne trudności w nauce czytania i pisania od dzieci niewykazujących takich trudności. Mają opracowane normy dla uczniów klasy iii szkoły pod-stawowej.

wyniki badań przedstawionych w Przewodniku potwierdzają trafność proponowanej me-todyki postępowania diagnostycznego przy rozpoznawaniu dysleksji. Przewodnik zawierateż przykładowe opisy przypadków dzieci zgłoszonych na badania z powodu trudnościw uczeniu się czytania i pisania. hipotezę diagnostyczną o dysleksji rozwojowej u tychdzieci weryfikowano wykorzystując metodykę opisaną w Przewodniku.

czytanie Sensownych Słów 3autor: grażyna krasowicz-kupis

Jest to test czytania niepowiązanych wyrazów, nastawiony na wykrywanie kluczowegodla dysleksji deficytu dekodowania.

składa się z 50 wyrazów o zróżnicowanej długości i złożoności. zadanie dziecka polegana głośnym przeczytaniu wszystkich po kolei wyrazów, tak szybko, jak tylko potrafi.

wskaźnikiem podstawowym w teście jest liczba poprawnie przeczytanych słów, tzn. prze-czytanych bez zniekształcenia i od razu w całości. wskaźnikiem dodatkowym jest czasczytania listy 50 słów.

Przeciętnie badanie trwa około 2 minut.

łatyszautor: Marta Bogdanowicz

Jest to test czytania sztucznych wyrazów, pozwalający ocenić dekodowanie bez odwo-ływania się do znaczenia, czyli z wykluczeniem działania mechanizmów kompensacyj-nych związanych z pamięcią wyrazów.

składa się z 71 bezsensownych wyrazów różnej długości. zadanie dziecka polega na gło-śnym czytaniu kolejnych wyrazów, tak szybko, jak tylko potrafi. czas czytania jest ograni-czony do 1 minuty.

wskaźnikiem podstawowym w teście jest liczba poprawnie przeczytanych słów (tzn. słówprzeczytanych bez zniekształcenia) w ciągu 1 minuty. wskaźnikiem dodatkowym jest sto-sunek liczby poprawnie przeczytanych słów do wszystkich słów przeczytanych w ciągu 1minuty.

DYSLeKSJA 3

DiA

GN

OZA

DYS

LeKS

Ji U

Uc

ZNió

W K

LASY

iii

SZKO

łY p

OD

StA

WO

WeJ

. prZ

eWO

DN

iK D

iAG

NO

StYc

ZNY

Aut

orzy

: Mar

ta B

ogda

now

icz,

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Gra

żyna

Kra

sow

icz-

Kupi

s, A

nna

Mat

czak

, Olg

a pe

lc-p

ękal

a, iz

abel

a pi

etra

s, J

oann

a St

ańcz

ak, M

arci

n Sz

czer

bińs

ki (

2008

)

czytanie ze Skreśleniamiautor: grażyna krasowicz-kupis

Jest to test czytania ze zrozumieniem na poziomie leksykalnym. Pozwala ocenić spraw-ności językowe dziecka odnoszące się do reprezentacji leksykalnych.

składa się z 78 przemieszanych wyrazów – 50 prawdziwych (reprezentujących różne czę-ści mowy i różne formy gramatyczne) i 28 sztucznych. zadanie dziecka polega na czyta-niu po cichu kolejnych wyrazów i skreślaniu tych, które są „nieprawdziwe” (czyli sztucznychwyrazów). czas badania ograniczony jest do 1 minuty.

wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie rozpoznanych wyrazów (tzn. nieskreślonychwyrazów, które istnieją w języku polskim i skreślonych wyrazów, których w języku polskim niema) w ciągu 60 sekund.

Domek Krasnoludkówautor: grażyna krasowicz-kupis

Test mierzy umiejętność czytania ze zrozumieniem na poziomie zdania i tekstu.

składa się z 24 zdań tworzących opowiadanie o krasnoludkach i ich domku. w 18 miej-scach tego opowiadania znajdują się wyrazy alternatywne, spośród których trzeba do-konać wyboru. zadanie dziecka polega na czytaniu po cichu tekstu i skreślaniu z każdejpary wyrazów tego, który nie pasuje do tekstu. Przeciętnie badanie trwa około 5 minut.

wskaźnikiem podstawowym w teście jest czas wykonania, a wskaźnikiem dodatkowym –liczba poprawnych odpowiedzi.

Dyktando 3autor: izabela Pietras

Test służy do oceny umiejętności pisania ze słuchu; wynik informuje o sprawności orto-graficznej ucznia.

składa się z 12 zdań (w tym 4 zdań złożonych), w których łącznie znajduje się 85 wyrazówreprezentujących różne części mowy. Badający najpierw czyta dziecku całość tekstu, anastępnie dyktuje mu kolejno poszczególne zdania. Przeciętnie badanie trwa około 10minut.

wskaźnikiem podstawowym jest liczba poprawnie napisanych wyrazów. Można równieżobliczać dwa wskaźniki dodatkowe – liczbę popełnionych błędów oraz liczbę wyrazówopuszczonych, dodanych lub zamienionych.

Uzupełnianie Zdańautor: izabela Pietras

Test służy do oceny umiejętności pisania.

składa się z 15 zdań z lukami, które należy uzupełnić, wpisując odpowiedni wyraz. Bada-jący czyta dziecku każde zdanie i prosi o wypowiedzenie brakującego słowa. w razietrudności, sam podaje to słowo lub koryguje odpowiedź dziecka. Dopiero potem dzieckoma wpisać dany wyraz. Przeciętnie badanie trwa około 3 minut.

wskaźnikiem podstawowym jest liczba poprawnie napisanych wyrazów. wskaźnikiem do-datkowym jest liczba popełnionych błędów.

DYSLeKSJA 3 c.d.inteligencja i procesy poznawcze

22

DiA

GN

OZA

DYS

LeKS

Ji U

Uc

ZNió

W K

LASY

iii

SZKO

łY p

OD

StA

WO

WeJ

. prZ

eWO

DN

iK D

iAG

NO

StYc

ZNY

Aut

orzy

: Mar

ta B

ogda

now

icz,

Ale

ksan

dra

Jaw

orow

ska,

Gra

żyna

Kra

sow

icz-

Kupi

s, A

nna

Mat

czak

, Olg

a pe

lc-p

ękal

a, iz

abel

a pi

etra

s, J

oann

a St

ańcz

ak, M

arci

n Sz

czer

bińs

ki (

2008

)

Usuwanie Fonemów 3autorzy: Marcin szczerbiński i olga Pelc-Pękala

Test mierzy świadomość fonologiczną.

składa się z 23 zadań, poprzedzonych 6 zadaniami próbnymi. zadania polegają na wy-powiadaniu przez dziecko słów podawanych przez badającego, z pominięciem wskaza-nego fonemu. Przeciętnie badanie trwa nieco ponad 3 minuty.

Podstawowym wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie wykonanych zadań polega-jących na powtórzeniu słowa bez głoski, którą należy z tego słowa usunąć.

Nieznany Językautor: Marta Bogdanowicz

Test mierzy różnorodne umiejętności fonologiczne: umiejętność różnicowania głosek (słuchfonemowy), sprawność dokonywania operacji (analizy i syntezy) na cząstkach fonolo-gicznych, pamięć fonologiczną.

składa się z 87 prób tworzących siedem rodzajów zadań: Porównywanie Paronimów, ana-liza Paronimów, analiza sylabowa, synteza sylabowa, analiza Fonemowa, synteza Fone-mowa i Pamięć Fonologiczna. Badanie przeciętnie trwa około 8 minut.

Podstawowym wynikiem w teście jest suma punktów uzyskanych za wykonanie 87 prób.Można obliczać też wyniki cząstkowe – dla każdej grupy zadań oddzielnie.

Zetotestautor: grażyna krasowicz-kupis

Test służy ocenie funkcjonowania „pętli fonologicznej”, czyli krótkotrwałej pamięci fono-logicznej.

składa się z 40 sztucznych wyrazów o zróżnicowanej złożoności fonetycznej. Badającyczyta dziecku pojedynczo kolejne słowa, prosząc każdorazowo o ich powtórzenie. Prze-ciętnie badanie trwa niespełna 3 minuty.

Podstawowym wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie powtórzonych słów.

test Szybkiego Nazywania (wersja S)autorzy: Diana Fecenec, aleksandra Jaworowska, anna Matczak, Joanna stańczak i ewazalewska

Test służy do oceny tempa seryjnego, ciągłego nazywania dobrze znanych bodźców.

składa się z pięciu rodzajów zadań wymagających od dziecka jak najszybszego nazy-wania bodźców, którymi kolejno są: obrazki ilustrujące znane obiekty, kolory, cyfry, literyoraz przemieszane bodźce trojakiego rodzaju (kolory, cyfry i litery). Przed każdym z czte-rech pierwszych zadań dziecko przechodzi krótki trening w nazywaniu bodźców danejkategorii. Przeciętnie badanie trwa nieco ponad 5 minut.

wyniki testu ujmowane są pod postacią trzech wskaźników podstawowych: czas nazy-wania bodźców przemieszanych (kolorów, cyfr i liter), łączny czas nazywania obrazkóworaz kolorów, łączny czas nazywania cyfr i liter.

DYSLeKSJA 3 c.d.inteligencja i procesy poznawcze

23

DYSLeKSJA 3 c.d.D

iAG

NO

ZA D

YSLe

KSJi

U U

cZN

ióW

KLA

SY ii

i SZ

KOłY

pO

DSt

AW

OW

eJ. p

rZeW

OD

NiK

DiA

GN

OSt

YcZN

YA

utor

zy: M

arta

Bog

dano

wic

z, A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, G

raży

na K

raso

wic

z-Ku

pis,

Ann

a M

atcz

ak, O

lga

pelc

-pęk

ala,

izab

ela

piet

ras,

Joa

nna

Stań

czak

, Mar

cin

Szcz

erbi

ński

(20

08)

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy css 3, karta css 3, 25 arkuszy zapisu ŁaTysz, karta

ŁaTysz, 25 arkuszy zapisu skreŚ, 25 arkuszy zapisu DoMek, 25 arkuszy zapisu Dyk 3, 25 arkuszy zapisu Uz, 25 arkuszy testowych Uz, 25 arkuszy zapisu nJ, 25 arkuszy zapisuzeTo, 25 arkuszy zapisu UF 3, 25 arkuszy zapisu Tsn, zeszyt testowy Tsn, 25 arkuszy zbior-czych az 3)

● Podręcznik (jeden do wszystkich testów baterii)● css 3 – arkusze (25 egz.)● css 3 – karta● ŁaTysz – karta● ŁaTysz – arkusze (25 egz.)● skreŚl – arkusze (25 egz.)● DoMek – arkusze (25 egz.)● Dyk 3 – arkusze (25 egz.)● Uz – arkusze testowe (25 egz.)● Uz – arkusze zapisu (25 egz.)● nJ – arkusze (25 egz.)● zeTo – arkusze (25 egz.)● UF 3 – arkusze zapisu(25 egz.)● Tsn – zeszyt testowy● Tsn – arkusze zapisu(25 egz.)● az 3 – arkusz zbiorczy (25 egz.)


24

25


DiAG

NOZA

DYS

LeKS

Ji. A

neks

do

Prze

wo

dni

kad

iag

nost

yczn

eg

o.

Norm

aliza

cja

dla

uczn

iów

kla

syv

szko

ły p

odsta

wow

ejAu

torz

y: A

leks

andr

a Ja

wor

owsk

a, A

nna

Mat

czak

, Joa

nna

Stań

czak

(201

0)

aneks stanowi uzupełnienie Przewodnika diagnostycznego wydanego w 2009 roku opi-sującego metodykę postępowania diagnostycznego prowadzącego do rozpoznania lubwykluczenia dysleksji oraz zawierającego informacje o procedurze badania i właściwo-ściach psychometrycznych 10 testów służących do diagnozowania dysleksji u uczniów iiiklasy szkoły podstawowej. w aneksie podano informacje o właściwościach psychome-trycznych 8 testów służących do diagnozowania dysleksji u uczniów V klasy szkoły pod-stawowej.

w skład baterii przeznaczonej do badania uczniów V klasy szkoły podstawowej wchodząnastępujące testy:

a. czytania1. css 5 – czytanie sensownych słów – wersja dla uczniów V klasy 2. Łatysz3. skreŚl – czytanie ze skreśleniami

B. Pisania4. Dyk 5 – Dyktando – wersja dla uczniów V klasy

c. Umiejętności fonologicznych5. UF 5 – Usuwanie Fonemów – wersja dla uczniów V klasy6. nJ – nieznany Język7. zeTo – zetotest

D. szybkiego nazywania8. Tsn – Test szybkiego nazywania (wersja s)

wszystkie wymienione wyżej testy charakteryzują się zadowalającą rzetelnością; trafnieróżnicują też dzieci z niezależnie stwierdzoną dysleksją od dzieci z populacji ogólnej. Mająopracowane normy dla uczniów klasy V szkoły podstawowej, oddzielnie dla semestru zi-mowego i letniego.

wyniki badań przedstawionych w aneksie potwierdzają trafność proponowanej metodykipostępowania diagnostycznego przy rozpoznawaniu dysleksji. aneks zawiera też rozdziałpoświęcony charakterystyce inteligencji dzieci z dysleksją, a zwłaszcza pokazaniu jej spe-cyfiki dzięki porównaniu z inteligencją dzieci z populacji ogólnej. w aneksie znajdują się teżprzykładowe opisy przypadków dzieci zgłoszonych na badania z powodu trudności w czy-taniu i pisaniu.

czytanie Sensownych Słów 5autor: grażyna krasowicz-kupis

Jest to test czytania niepowiązanych wyrazów, nastawiony na wykrywanie kluczowegodla deficytu dysleksji deficytu kodowania.

składa się z 89 niepowiązanych ze sobą wyrazów. zadanie dziecka polega na głośnymprzeczytaniu wszystkich po kolei wyrazów. Przeciętnie badanie trwa około 2 – 3 minut.

wskaźnikiem podstawowym w teście jest liczba poprawnie przeczytanych słów, tzn. prze-czytanych bez zniekształcenia i od razu w całości. wskaźnikiem dodatkowym jest czasczytania listy 50 słów.

łatyszautor: Marta Bogdanowicz

opis – zob. Dysleksja 3

czytanie ze Skreśleniami autor: grażyna krasowicz-kupis


DYSLeKSJA 5

26


DiAG

NOZA

DYS

LeKS

Ji. A

neks

do

Prze

wo

dni

kad

iag

nost

yczn

eg

o.

Norm

aliza

cja

dla

uczn

iów

kla

syv

szko

ły p

odsta

wow

ejAu

torz

y: M

arta

Bog

dano

wic

z, Al

eksa

ndra

Jaw

orow

ska,

Ann

a M

atcz

aki (

2010

)

DYSLeKSJA 5 c.d.Dyktando 5autor: izabela Pietras

Test służy do oceny umiejętności pisania ze słuchu; wynik informuje o sprawności orto-graficznej ucznia.

Jest to wierszowany tekst składający się z 18 zdań (z przewagą zdań złożonych), którezawierają łącznie 171 wyrazów reprezentujących wszystkie części mowy. każde zdaniedyktowane jest dwukrotnie, a dodatkowo na początku i końcu czyta się badanemu ca-łość tekstu. Przeciętnie badanie trwa około 16 minut.

wskaźnikiem podstawowym w teście jest liczba poprawnie napisanych wyrazów, wskaź-nikami dodatkowymi – liczba popełnionych błędów oraz liczba wyrazów dodanych,opuszczonych i zamienionych.

Usuwanie Fonemów 5autorzy: Marcin szczerbiński i olga Pelc-Pękala

Test mierzy świadomość fonologiczną przejawiającą się w umiejętności wydzielania zesłyszanych sensownych słów określonych elementów.

Badany ma wypowiadać podawane mu słowa z pominięciem wskazanego każdora-zowo fonemu. Test obejmuje 7 zadań (wyrazów) próbnych i 23 właściwe. Przeciętnie ba-danie trwa około 3 minut.

Podstawowym wskaźnikiem w teście jest liczba poprawnie wykonanych zadań polega-jących na powtórzeniu słowa bez głoski, którą należy z tego słowa usunąć.

Nieznany Językautor: Marta Bogdanowicz


Zetotestautor: grażyna krasowicz-kupis


test Szybkiego Nazywania (wersja S)autorzy: Diana Fecenec, aleksandra Jaworowska, anna Matczak, Joanna stańczak iewa zalewska


Materiały● komplet (podręcznik, aneks, 25 arkuszy css5, karta css5, 25 arkuszy zapisy ŁaTysz,

karta ŁaTysz, 25 arkuszy zapisu skreŚl, 25 arkuszy zapisu Dyk5, 25 arkuszy zapisu nJ, 25arkuszy zapisu zeTo,25 arkuszy zapisu UF5, 25 arkuszy zapisu Tsn, zeszyt testowy Tsn, 25arkuszy zbiorczych az5)

● aneks● Podręcznik● az5 – arkusz zbiorczy (25 egz.)● css5 – karta● css5 – arkusze (25 egz.)● Dyk5 – arkusze (25 egz.)● ŁaTysz – karta● ŁaTysz – arkusze (25 egz.)● nJ – arkusze (25 egz.)● skreŚl – arkusze (25 egz.)● Tsn – arkusze zapisu (25 egz.)● Tsn – zeszyt testowy● UF5 – arkusze zapisu (25 egz.)● zeTo – arkusze (25 egz.)

Pakiet uzupełniający dla posiadaczy kompletu Dysleksji 3: aneks, karta css5, 25 arkuszycss5, 25 arkuszy Dyk5, 25 arkuszy UF5, 25 arkuszy zbiorczych az5

DZi

eciĘ

cA

SK

ALA

rO

ZWO

JOW

A D

SrA

uto

rzy

test

u: A

nn

a M

atc

zak,

Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, A

nn

a c

iec

ha

no

wic

z, D

ian

a F

ec

en

ec

, Jo

an

na

Sta

ńc

zak,

ew

a Z

ale

wsk

a (

2007

)

WiekMałe dzieci (od 2 miesięcy do 3 lat).

proceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu; czas badania: 30 – 60 minut.

Test służy do diagnozowania aktualnego poziomu rozwoju dziecka.

Opisna Dsr składa się skala wykonaniowa i skala obserwacyjna. skala wykonaniowa za-wiera 10 testów (Manipulacja, Percepcja, Bazgranie i rysowanie, klocki, Porównywanie,Pamięć, Mowa, słownik, zachowania społeczne i Motoryka). Dziecko jest badane testamiprzeznaczonymi dla jego wieku. naukę przeprowadzania badania ułatwia film. wynikiemogólnym w skali wykonaniowej jest suma punktów otrzymanych w wykonywanych te-stach. Poczynając od 4. miesiąca życia można przeprowadzić analizę profilową. skalaobserwacyjna pozwala na podstawie obserwacji dziecka w trakcie badania ocenićcechy jego temperamentu: wigor, adaptacyjność, rytmiczność i wrażliwość.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna wyniku ogólnego, nieco niższaposzczególnych testów.

trafnośćwyniki w skali wykonaniowej wzrastają wraz z wiekiem i różnicują dzieci z zaburzeniamineurologicznymi.

najnowsze dane walidacyjne zebrane dla Dziecięcej skali rozwojowej zawiera aneks(„dSR dziecięca Skala Rozwojowa. Skala Wykonaniowa. Aneks”) autorstwa anny Mat-czak, aleksandry Jaworowskiej, Małgorzaty wójtowicz-Dackiej, agnieszki Piotrowskiej i Bar-bary kosmowskiej (2009). są tam również przykłady wykorzystania tego narzędzia wpraktyce psychologicznej.

w rozdziale pierwszym przedstawiono rezultaty badań nad trafnością prognostyczną Dsrprowadzonych przez Pracownię Testów Psychologicznych. Dotyczyły one związku międzywynikami Dsr uzyskanymi przez dzieci w drugiej połowie trzeciego roku życia a wynikamitych dzieci w dwóch testach inteligencji - Teście Matryc Ravena w wersji Kolorowej orazSkali Dojrzałości Umysłowej Columbia - przeprowadzonych po upływie półtora roku.

w drugim rozdziale opisane zostały badania podłużne przeprowadzone w grupie nie-mowląt, zbadanych w 6., 9. i w 12. miesiącu życia. Porównywano wyniki otrzymywane wtrzech różnych skalach rozwojowych - Dziecięcej Skali Rozwojowej, Skali Rozwoju Psycho-motoryki Dziecka Brunet-lézine oraz Skali Inteligencji dla Małych Dzieci według PsycheCattell Infant Intelligence Scale.

w kolejnych rozdziałach znalazły się studia przypadków opisane przez psychologów wy-korzystujących Dsr w swojej pracy. Pierwszy jest przykładem standardowego zastosowa-nia skali w postępowaniu diagnostycznym zmierzającym do określenia ogólnegoaktualnego poziomu rozwoju dziecka oraz do oceny dynamiki rozwoju w poszczególnychjego sferach. Drugi opis przypadku jest przykładem niestandardowego wykorzystania Dsrw celu oceny postępów rehabilitacji dziecka z zaburzeniami genetycznymi.

NormyDla dzieci w wieku 0;2(0) – 0;5(30) w odstępach dwutygodniowych, dla dzieci starszych wodstępach miesięcznych.

DSr Ψ


27

28


ΨDSr c.d.D

Ziec

iĘc

A S

KA

LA r

OZW

OJO

WA

DSr

Au

torz

y te

stu

: An

na

Ma

tcza

k, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

cie

ch

an

ow

icz,

Dia

na

Fe

ce

ne

c, J

oa

nn

a S

tań

cza

k, e

wa

Za

lew

ska

(20

07)

Zastosowaniewczesne wykrywanie sygnałów zaburzeń i opóźnień w rozwoju; wykrywanie słabych imocnych stron funkcjonowania dziecka; ocena ważnych dla rozwoju cech tempera-mentu; może służyć do badań przesiewowych, do określania kierunku oddziaływań sty-mulacyjnych lub korekcyjnych.

Materiały● komplet (podręcznik, instrukcja, aneks, pomoce w torbie, film instruktażowy, 25 arku-

szy skali wykonaniowej, 25 arkuszy skali obserwacyjnej)● Podręcznik● instrukcja● Pomoce w torbie● Film instruktażowy ● aneks z danymi walidacyjnymi● arkusze skali wykonaniowej (25 egz.) ● arkusze skali obserwacyjnej (25 egz.)

29


Ψ

Materiały● komplet (pomoce w pudełku, podręcznik, 25 protokołów)

● Pomoce w pudełku● Podręcznik● Protokoły (25 egz.)

WAiS-r(pL)

SKA

LA iN

teLi

GeN

cJi

Wec

HSL

erA

DLA

DO

rOSł

Yc

HW

erSJ

A Z

reW

iDO

WA

NA

pols

ka s

tan

da

ryza

cja

i p

od

ręc

znik

: Je

rzy

Brze

ziń

ski,

Ma

rek

Ga

ul,

elżb

ieta

Ho

rno

wsk

a, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

,A

nd

rze

j Ma

ch

ow

ski,

Ma

rze

nn

a Z

akr

zew

ska

(20

04)

WiekMłodzież, dorośli (16 – 79 lat).

proceduraBadanie indywidualne; przeciętnie ok. 80 minut.

skala służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej.

aktualne wydanie oparte jest na wynikach badań renormalizacyjnych prowadzonych wlatach 2003/2004. w porównaniu z wydaniem z 1996 roku częściowo zmienione zostały za-dania oraz klucze do oceny odpowiedzi w testach: wiadomości, słownik, rozumienie,Podobieństwa. zmieniona jest też kolejność zadań w kilku testach – są one uporządko-wane według aktualnego stopnia trudności. zmodyfikowany został sposób zamiany wy-ników surowych w testach na wyniki przeliczone (tabele zamiany dla każdej grupy wiekuoddzielnie). Po raz pierwszy w polskim wydaniu opracowano normy dla wyników czynni-kowych.

Opiswais-r(Pl) składa się z sześciu testów słownych (Wiadomości, Powtarzanie Cyfr, Słownik,Arytmetyka, Rozumienie, Podobieństwa) oraz pięciu testów bezsłownych (Braki w Obraz-kach, Porządkowanie Obrazków, Klocki, Układanki, Symbole Cyfr). wyniki surowe w po-szczególnych testach zamienia się na wyniki przeliczone (dla każdej grupy wieku jestoddzielna tabela przeliczeniowa), a następnie oblicza się ilorazy inteligencji w SkalachSłownej, Bezsłownej i Pełnej oraz w czynnikach Rozumienie Werbalne, Organizacja Per-cepcyjna, Pamięć i Odporność na Dystraktory.

w sprzedaży jest także pSi-test WAiS-r(pL) – program do obliczania wyników i sporządza-nia raportów.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna skal, wyników czynnikowych oraz ośmiu testów (niższatestu Układanki), a także umiarkowanie wysoka stabilność bezwzględna dwóch testów(Powtarzanie Cyfr i Symbole Cyfr).

trafnośćwyniki korelują istotnie z wynikami innych testów uznawanych za miarę czynnika „g” (TMs Plus, Test Płynności Figuralnej Ruffa) i rozumowania abstrakcyjnego (wcsT). wzra-stają też ze wzrostem poziomu wykształcenia. Uzyskane dane przemawiają za tym, żeSkala Bezsłowna mierzy raczej inteligencję płynną, natomiast Skala Słowna – skrystalizo-waną. Podręcznik za wiera też korelacje między wynikami wais-r(Pl) a dwoma zmien-n y m i osobowościowymi – lękiem i sposobem radzenia sobie w sytuacjach stresowych.

NormyDla osób w wieku 16 – 79 lat (próba ogólnopol ska).

ZastosowaniePrzede wszystkim w praktyce psycholo gicznej do diagnozy intelektu.

Ψ

Materiały● komplet (pomoce w pudełku, podręcznik, 25 zestawów protokołów)

● Pomoce w pudełku● Podręcznik● Protokoły (25 zestawów pełnych)● Protokoły (25 zestawów bez labiryntów)

Uwaga! można kupować pełne zestawy protokołów lub zestawy bez labiryntów.

WiSc-rSK

ALA

iNte

LiG

eNc

Ji W

ecH

SLer

A D

LA D

Ziec

iW

erSJ

A Z

MO

DY

FiK

OW

AN

Apo

lska

sta

nd

ary

zac

ja i

po

drę

czn

ik: A

nn

a M

atc

zak,

An

na

pio

tro

wsk

a, W

an

da

cia

rko

wsk

a (

1991

)

WiekDzieci w wieku szkolnym (6 – 16 lat).

procedura:Badanie indywidualne; przeciętnie ok. 60 minut.

skala służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej.

w sprzedaży jest już nowe wydanie podręcznika (wyd. trzecie, poprawione, 2008) zawie -rające wszystkie dane psychometryczne potrzebne do wykonania pełnej analizy profilo-wej. analiza taka umożliwia określenie „słabszych" i „silniejszych" stron intelektu badanegodziecka. Ułatwia też diagnozę kliniczną, pozwalając na porównanie uzyskanego układuwyników z istniejącymi danymi na temat profilów lub konfiguracji między określonymi te-stami, charakterystycznych dla określonych grup klinicznych czy typów zaburzeń. nowo-ścią w tym wydaniu podręcznika są też przykłady analizy i interpretacji wyników wisc-r,pokazujące kolejne etapy wnioskowania diagnostycznego na podstawie wynikówdwojga dzieci zbadanych tym testem. normy do wisc-r pozostały niezmienione.

Opiswisc-r składa się z sześciu testów słownych (Wiadomości, Podobieństwa, Arytmetyka,Słownik, Rozumienie oraz Powtarzanie Cyfr jako test zastępczy) i sześciu testów bezsłow-nych (Uzupełnianie Obrazków, Porządkowanie Obrazków, Wzory z Klocków, Układanki,Kodowanie oraz Labirynty jako test zastępczy).

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna skal (słownej, Bezsłownej i Pełnej) oraz dziesięciu testów,a także wysoka stabilność bezwzględna dwóch testów (Kodowanie i Powtarzanie Cyfr).

trafnośćistotne korelacje z wynikami Testu Matryc ravena w wersji standard oraz wysoka trafnośćczyn nikowa.

NormyDla dzieci w wieku od 6;0 do 16;11 lat (próba ogólnopolska).

ZastosowaniePrzede wszystkim w praktyce psycholo gicznej do diagnozy in telektu.


30

teStY MAtrYc rAveNATesty Matryc ravena – niewerbalne testy inteligencji ogólnej – mają kilka wersji. najbardziej znana jestwersja standard Testu Matryc, która obecnie ma także formę równoległą oraz Plus (występująca dotej pory forma Testu Matryc określana jest teraz jako forma klasyczna). oprócz wersji standard istniejeTest Matryc w wersji kolorowej oraz Test Matryc w wersji dla zaawansowanych. Poszczególne wersjeprzeznaczone są dla osób o różnym poziomie intelektualnym.

Ψ

Materiały● zarys ogólny (wydanie z 1998 roku informujące o równoległych wersjach TMk i

TMs oraz trudniejszej wersji TMs czyli TMs Plus).● Test Matryc – wersja kolorowa (TMk). wydanie z roku 1998 dotyczące także formy

równoległej TMk.● wersja standard, w tym forma równoległa oraz Plus, wydanie z 2000 roku

zawierające normy do TMs Plus oraz propozycję sposobu oceniania zmian w wy-nikach.

● wersja dla zaawansowanych (TMz). wydanie z 1998 roku zawierające normy dladorosłych oraz nowe normy dla grup w różnych krajach.

pOD

rĘc

ZNiK

i DO

teS

tU M

Atr

Yc

rA

veN

A

OrA

Z SK

AL

SłO

WN

iKO

WY

cH

Au

torz

y: J

. ra

ven

, J. c

. ra

ven

, J. H

. co

urt

Tłumaczenia oryginalnych podręczników zawierające szczegółowe informacje na tematteoretycznych podstaw Testów Matryc ravena, ich zastosowań kli nicznych, a także za sto-sowań w dziedzinie selekcji i edukacji oraz na temat skal słowni kowych.


31

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik z polską normalizacją, komplet dwóch podręczników oryginal-

nych, 5 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją (podręcznik do wszystkich form wersji standard)● Test Matryc ravena – zarys ogólny (podręcznik oryginalny)● Test Matryc ravena – wersja standard (podręcznik oryginalny)● zeszyty testowe (5 egz.)● arkusze odpowiedzi● klucz

tMS-Kte

St M

Atr

Yc

rA

veN

A w

we

rsji

StA

ND

ArD

–fo

rma

Kla

syc

zna

pols

ka s

tan

da

ryza

cja

i p

od

ręc

znik

: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, te

resa

Szu

stro

wa

(20

00)

WiekDzieci (od 6. roku życia), młodzież, dorośli.

proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 35 minut.

Test służy do pomiaru poziomu inteligencji ogólnej rozumianej jako inteligencja płynna.

OpisTMs-k składa się z 60 zadań ułożonych w 5 serii (a,B,c,D,e), po 12 zadań każda. zadaniamają postać niepełnych wzorów (matryc), a osoba badana ma dobrać brakujący frag-ment spośród podanych.

w sprzedaży jest również tMS-K w wersji komputerowej.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

trafnośćistotne korelacje z ocenami szkolnymi oraz z wynikami w wisc-r dla populacji dzieci i mło-dzieży.

NormyDla dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat; dla dorosłych powyżej 16. roku życia (próbyogólnopolskie).

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych w populacji dzieci, młodzieży i dorosłych repre -zentujących przeciętny poziom intelektualny.


32

Ψ



tMS-r

teSt

MA

trY

c r

Av

eNA

w w

ers

jiSt

AN

DA

rD –

form

a r

ów

no

leg

łapo

lska

sta

nd

ary

zac

ja: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

A

uto

rzy

po

drę

czn

ika

: Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a,

tere

sa S

zust

row

a (

2000

)

WiekDzieci, młodzież, dorośli.



OpisTMs-r, podobnie jak TMs-k, składa się z 60 zadań ułożonych w 5 serii (a,B,c,D,e), po 12zadań każda. zadania mają postać niepełnych wzorów (matryc), a osoba badana madobrać brakujący fragment spośród podanych. Forma równoległa TMs jest równoważnawzględem formy klasycznej: zadania w TMs-r są równoważne w stosunku do zadań TMs-k zarówno pod względem strategii ich rozwiązywania, jak i empirycznie określonejtrudności.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna.

trafnośćnie była sprawdzana.

NormyDla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej; ponieważ TMs-r jest równoważne względemTMs-k można też korzystać z norm do TMs-k przy ocenie wyników TMs-r.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych w populacji dzieci, młodzieży i dorosłych o prze-ciętnym poziomie intelektualnym.


33



ΨtMS pluste

St M

Atr

Yc

rA

veN

A w

we

rsji

StA

ND

ArD

–fo

rma

plu

spo

lska

sta

nd

ary

zac

ja: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, te

resa

Szu

stro

wa

(20

00)

WiekMłodzież, dorośli.



OpisTMs Plus składa się z 60 zadań ułożonych w 5 serii (a,B,c,D,e), po 12 zadań każda. zada-nia mają postać niepełnych wzorów (matryc), a osoba badana ma dobrać brakującyfragment spośród podanych. TMs Plus jest trudniejszy od TMs-k i TMs-r.

w sprzedaży jest również tMS plus w wersji komputerowej.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna i stabilność.

trafnośćistotne korelacje z ocenami szkolnymi dla po pulacji uczniów szkół średnich oraz z wynikamiw wais-r dla populacji dorosłych między 55. a 79. rokiem życia.

NormyDla uczniów szkół średnich w wieku 15 – 19 lat; dla dorosłych w wieku 20 – 79 lat (próbyogólnopolskie); dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych w populacji młodzieży i dorosłych.


34

Ψ


nych, 5 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją ● Test Matryc ravena – zarys ogólny (podręcznik oryginalny)● Test Matryc ravena – wersja kolorowa (podręcznik oryginalny)● zeszyty testowe (5 egz.)● arkusze (25 egz.)● klucz

tMK

teSt

MA

trY

c r

Av

eNA

w w

ers

jiK

OLO

rOW

eJpo

lska

sta

nd

ary

zac

ja i

po

drę

czn

ik: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, te

resa

Szu

stro

wa

(20

03)

WiekDzieci (4 – 10 lat); osoby o obniżonych zdolnościach intelektualnych.

proceduraindywidualnie (najmłodsze dzieci) lub w małych grupach; bez ograniczenia czasu, prze-ciętnie 15 minut.


OpisTMk składa się z 36 zadań ujętych w trzy serie (a, aB, B), po 12 zadań każda. zadaniamają postać niepełnych wzorów (matryc), wydrukowanych w większości na barwnymtle, a osoba badana ma dobrać brakujący fragment spośród podanych.

rzetelnośćszacowana zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

trafnośćPotwierdzona trafność diagnostyczna – istotne korelacje z wynikami testów inteligencji(wisc, ksi, DMi-2M, skala leitera, skala Dojrzałości Umysłowej columbia), testów bada-jących percepcję wzrokową (Test rozwoju Percepcji wzrokowej M. Frostig, Test integracjiwzrokowo-ruchowej Bender-koppitz), testami osiągnięć szkolnych oraz z osiągnię ciamiszkolnymi.

NormyDla dzieci w wieku 4 – 10 lat (standaryzacja 1991; próba ogólnopolska). weryfikacja ak-tualności tych norm sugeruje, że mogą one być nieco zaniżone.

ZastosowanieDo oceny możliwości intelektualnych dzieci.


35

Ψ


nych, 5 zeszytów i, 5 zeszytów ii, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją● Test Matryc ravena – zarys ogólny (podręcznik oryginalny)● Test Matryc ravena – wersja dla zaawansowanych (podręcznik oryginalny)● zeszyty serii i (5 egz.)● zeszyty serii ii (5 egz.)● arkusze odpowiedzi (25 egz.)● klucz

tMZte

St M

Atr

Yc

rA

veN

A w

we

rsji

dla

ZAA

WA

NSO

WA

NY

cH

pols

ka s

tan

da

ryza

cja

i p

od

ręc

znik

: Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, t

ere

sa S

zust

row

a (

1991

)

WiekMłodzież i dorośli ponadprzeciętnie inteligentni.

proceduraBadanie grupowe, choć można też badać pojedyncze osoby. w Polsce standaryzowanyjako test sprawności (czas badania ograniczony: seria i – 5 minut, seria ii – 30 minut).


OpisTMz składa się z dwóch serii zadań: i – ćwiczeniowa, zawiera 12 zadań; ii – test właściwy, 36 zadań. zadania mają postać nie-pełnych wzorów (matryc), a osoba badana ma dobrać brakujący fragment spośród po-danych.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna.

trafnośćistotne korelacje z ocenami szkolnymi.

NormyDla młodzieży od 13. do 19. roku życia (próba ogólnopolska); dla dobrych studentów.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów selekcyjnych we wszystkich tych przypadkach, w których cho-dzi o wybranie osób o ponadprzeciętnej sprawności intelektualnej.


36

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik z normalizacją dla dorosłych, klucz, 10 zeszytów testowych,

25 arkuszy odpowiedzi)● Podręcznik z normalizacją dla dorosłych● klucz ● zeszyty testowe (10 egz.)● arkusze odpowiedzi (25 egz.)

ApiS-Z

BAte

riA

teS

tóW

Api

S-Z

Au

torz

y te

stu

: An

na

cie

ch

an

ow

icz,

Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, A

nn

a M

atc

zak,

te

resa

Szu

stro

wa

A

uto

rzy

po

drę

czn

ika

: An

na

Ma

tcza

k, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

cie

ch

an

ow

icz,

Jo

an

na

Sta

ńc

zak

(200

6)

WiekMłodzież kończąca szkołę średnią oraz młodzież studiująca; dorośli.

proceduraBadanie grupowe; czas wykonywania każdego testu ściśle ograniczony; czas łączny – 60minut.

aPis-z jest wielowymiarową baterią służącą do pomiaru inteligencji ogólnej.

OpisaPis-z składa się z ośmiu testów: zachowania, kwadraty, synonimy, klasyfikacja, Prze-kształcenia liczb, nowe słowa, klocki, historyjki. konstruując aPis-z uwzględniono czterytypy zdolności: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne i społeczne.każdą z tych zdolności reprezentują dwa testy. Pięć testów ma po 15 zadań, a trzy – po10. w dwóch testach zadania mają charakter zamknięty, w pozostałych – otwarty.

w sprzedaży jest także ApiS-Z w wersji komputerowej oraz pSi-test ApiS-Z – program do ob-liczania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa – wyników poszczególnych te-stów. zado walająca stabilność dla studentów, niska – dla uczniów.

trafnośćwyniki aPis-z korelują dodatnio, choć niewysoko, z ocenami szkolnymi w próbie uczniów.wyniki analiz czynnikowych, różnice między wynikami studentów w zależności od kierunkustudiów oraz różnice międzypłciowe potwierdzają, że poszczególne testy baterii mierząróżne zdolności.

NormyDla uczniów klas ii szkół średnich (klas iii przed reformą szkolnictwa), dla studentów iii roku(próby ogólnopolskie), dla dorosłych z wykształceniem średnim i wyższym (próby incy-dentalne).

ZastosowaniePrzede wszystkim selekcja oraz doradztwo zawodowe. Łatwiejszą wersją baterii aPis jestbateria aPis-P.

Uwaga! Bateria testów aPis-z jest dostępna w wersji zeszytowej oraz w wersji z arkuszemodpowiedzi.


37

WiekUczniowie kończący naukę w szkole podstawowej, uczęszczający do gimnazjum irozpoczynający naukę w szkole ponad gimnazjalnej.

proceduraBadanie grupowe; czas wykonywania każdego testu ściśle ograniczony; czas łączny – 58 minut.

aPis-P(r) – wielowymiarowa bateria służąca do pomiaru inteligencji ogólnej – stanowizmodyfikowaną i zrenormalizowaną wersję aPis-P.

OpisaPis-P(r) składa się z ośmiu testów: zachowania, kwadraty, synonimy, klasyfikacja, Prze -kształcenia liczb, nowe słowa, klocki, historyjki. konstruując baterię aPis uwzględnionocztery typy zdolności: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne ispołeczne. każdą z tych zdolności reprezentują dwa testy. Pięć testów ma po 15 zadań,a trzy – po 10. w dwu testach zadania mają charakter zamknięty, w pozostałych – otwarty.

w sprzedaży jest również ApiS-p(r) w wersji komputerowej oraz pSi-test ApiS-p(r) – pro-gram do obliczania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćBardzo wysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa – wyników poszczegól-nych testów.

trafnośćBadania potwierdziły trafność baterii aPis-P(r) jako narzędzia mierzącego inteligencjęogólną. najlepszym wskaźnikiem inteligencji mierzonej przez aPis-P jest wynik ogólny.wyniki baterii wysoko korelują też z ocenami szkolnymi. Poszczególne testy nasycone sąprzede wszystkim czynnikiem ogólnym, ale mają też swoją specyfikę, czego dowiodłyrezultaty analizy czynnikowej.

NormyDla uczniów klas Vi szkół podstawowych, i, ii i iii gimnazjum oraz klas i szkół ponadgimna -zjalnych (próby ogólnopolskie); wersja wcześniejsza, czyli aPis-P ma normy dla żołnierzy za-sadniczej służby wojskowej.

ZastosowaniePrzede wszystkim selekcja, także doradz two zawodowe i poradnictwo szkolne. Dane wa lidacyjne sugerują, że aPis-P(r) może pozwalać na trafne prognozowanie osiągnięćszkolnych. Trudniejszą wersją baterii aPis jest bateria aPis-z.

Uwaga! Bateria testów aPis-P(r) jest dostępna w wersji z arkuszem odpowiedzi oraz w wersji zeszytowej.

BAte

riA

teS

tóW

Api

S-p(

r)A

uto

rzy

test

u: A

nn

a c

iec

ha

no

wic

z, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

Ma

tcza

k, t

ere

sa S

zust

row

aA

uto

rzy

po

drę

czn

ika

: An

na

Ma

tcza

k, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

cie

ch

an

ow

icz,

Jo

an

na

Sta

ńc

zak,

ew

a Z

ale

wsk

a (

2005

)

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 10 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik● klucz● zeszyty testowe (10 egz.)● arkusze odpowiedzi (25 egz.)

ApiS-p(r)


38

Wiekstudenci, dorośli z wyższym wykształ ceniem.

proceduraBadanie grupowe; czas ograniczony – 60 minut.

oMniBUs jest testem służącym do pomiaru inteligencji ogólnej. oprócz wyniku ogólnegomożna uzyskać dwa wyniki czynnikowe: rozumowanie i wiedza.

Opisomnibus składa się z 60 zadań. są to: antonimy, analogie werbalne, szeregi liczb, wyra-żenia frazeolo giczne i sylogizmy. wszystkie zadania mają charakter zamknięty; badanywybiera poprawną odpowiedź spośród podanych pięciu (lub trzech) możliwości. odpo-wiedzi zaznacza się na oddzielnym arkuszu. wynikiem ogólnym w teście jest liczba po-prawnych odpowiedzi.

w sprzedaży jest także pSi-test OMNiBUS – program do obliczania wyników i sporządzaniaraportów.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego.

trafnośćwyniki omnibusa korelują dodatnio z wynikami innych testów inteligencji (TMs Plus, aPis-z).o trafności teoretycznej omnibusa świadczy też wzrastanie wyników z wiekiem i ze wzro-stem poziomu wykształ cenia.

NormyDla studentów oraz dla dorosłych z wyższym wykształceniem (próby incydentalne).

ZastosowaniePrzede wszystkim selekcja.

OM

NiB

US

–te

StiN

teLi

GeN

cJi

OM

NiB

US

Au

torz

y te

stu

: An

na

Ma

tcza

k, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

cie

ch

an

ow

icz

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

Ma

tcza

k (2

002)

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 10 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik● zeszyt testowy● arkusz odpowiedzi (25 egz.)● klucz

OMNiBUS


39

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 10 zeszytów testowych, 25 arkuszy, klucz)

● Podręcznik● zeszyty testowe (10 egz.)● arkusze (25 egz.)● klucz

tiSBA

teri

A t

eStó

W t

iSA

uto

r te

stu

: ew

a Z

ale

wsk

a (

2007

)

WiekDorośli.

proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania ograniczony – wynosi 60 minut.

Bateria Tis pozwala na diagnozę inteligencji skrystalizowanej oraz czterech typów zdol-ności (analiza profilowa).

OpisBateria zbudowana jest z sześciu testów: Synonimy, Matematyczne Zadania Tekstowe,Analogie Werbalne, Wiedza o Świecie, Szeregi Liczb, Antonimy, badających cztery typyzdolności: matematyczno – logiczne, werbalne, logiczno – werbalne oraz zdolność do re-produkowania nabytej wiedzy. każdy test składa się z 15 zadań. charakter zadań jest za-mknięty.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wewnętrznej.

trafnośćwykazana na podstawie analizy czynnikowej, interkorelacji testów baterii, korelacji z wy-nikami innych testów (z baterią aPis-P, z wielowymiarowym kwestionariuszem Prefe rencjiwkP), analiz związku wyników ze zmiennymi demograficznymi, takimi jak wykształcenie.

NormyDorosłe osoby bezrobotne z wykształceniem średnim, dorosłe osoby bezrobotne z wy-kształceniem zasadniczym i podstawowym, żołnierze zasadniczej służby wojskowej.

Zastosowaniezarówno do celów selekcyjnych, jak i doradztwa zawodowego.


40

Ψ

Materiały● komplet (pomoce w pudełku, podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny

(tłumaczenie), 25 arkuszy)● Pomoce w pudełku● Podręcznik z polską normalizacją● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)● arkusze zapisu (25 egz.)

WcSt

teSt

SO

rtO

WA

NiA

KA

rt Z

WiS

cO

NSi

NA

uto

rzy

test

u: r

.K. H

ea

ton

, G.J

. ch

elu

ne

, J.L

. ta

lley,

G.G

. Ka

y, G

. cu

rtis

spo

lska

sta

nd

ary

zac

ja i

po

drę

czn

ik: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

(20

02)


proceduraBadanie indywidualne; przeciętnie 20 – 25 minut.czas obliczania wyników ok. 15 minut.

Test sortowania kart z wisconsin służy do pomiaru funkcji wykonawczych rozumianychjako funkcje nadzorcze, kontrolujące i kierujące poznawczą aktywnością człowieka.

OpiswcsT składa się z dwóch talii liczących po 64 karty. zadanie osoby badanej polega nadopasowaniu każdej karty z talii do jednej z czterech kart wzorcowych. Badany musi samokreślić regułę sortowania, wykorzystując otrzymywaną po każdej reakcji informację, czyjego odpowiedź była dobra, czy zła.

rzetelnośćw polskiej standaryzacji sprawdzana stabilność bezwzględna oraz zgodność ocen sędziów.

trafnośćw polskiej standaryzacji sprawdzano korelacje z innymi miarami intelektu.

NormyDla dorosłych w wieku od 20 do 79 lat (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza funkcjonowania poznawczego; dane walidacyjne dla wersji oryginalnej wska-zują na możliwość wykorzystania w diagnozie neuropsycholo gicznej.


41

Ψ

Materiały● komplet (pomoce w pudełku, podręcznik, 25 arkuszy)

● Pomoce w pudełku● Podręcznik● arkusze zapisu (25 egz.)

cOLUMBiASK

ALA

DO

JrZA

łOśc

i UM

YSł

OW

eJ c

OLU

MBi

AA

uto

rzy

test

u: B

ess

ie B

. Bu

rge

me

iste

r, L

uc

ille

Ho

llan

de

r Bl

um

, irv

ing

Lo

rge

pols

ka s

tan

da

ryza

cja

i p

od

ręc

znik

: An

na

cie

ch

an

ow

icz

(199

0)

WiekDzieci od 4. do 10. roku życia.

proceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 20 – 25 minut.

Test niewerbalny służący do oceny poziomu dojrzałości umysłowej dziecka, definiowanejjako „zdolność do rozumowania”.

OpisTest składa się z 70 tablic z rysunkami (3 tablice przykładowe i 67 tablic stanowiących wła-ściwe zadania). zadaniem osoby badanej jest wskazanie na każdej z tablic rysunku niewiążącego się z pozostałymi.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

trafnośćistotne korelacje z ocenami szkolnymi.

NormyDla dzieci od 4. do 10. roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza rozwoju umysłowego. Test szczególnie przydatny do badania dzieci głuchychoraz cierpiących na porażenie mózgowe.


42

Ψ

Materiały● komplet (pomoce testowe, podręcznik, normy tymczasowe dla dzieci głuchych

w wieku 3 – 5 lat, instrukcja, 25 arkuszy zapisu, 25 arkuszy do anali zy jakościowej)● Pomoce testowe (trzy pudła z klockami i wzorami, w torbie)● Podręcznik● instrukcja do badania● normy tymczasowe dla dzieci głuchych w wieku 3 – 5 lat● arkusze odpowiedzi (25 egz.) ● arkusze obserwacyjne (25 egz.)

Leiter

MiĘ

DZY

NA

rOD

OW

A W

YK

ON

AN

iOW

ASK

ALA

Lei

terA

pols

ka s

tan

da

ryza

cja

(p-

93)

1993

i p

od

ręc

znik

(19

96):

Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, A

nn

a M

atc

zak,

te

resa

Szu

stro

wa

WiekDzieci (3 – 15 lat).

proceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu (z wyjątkiem 4 prób); liczba zadań, jakiedziecko otrzymuje zależy od odno szonych sukcesów i porażek; czas badania jest więcbardzo zróżnicowany – u dzieci najmłodszych wynosi przeciętnie 20 minut, u najstarszych– około 60 minut.

niewerbalny test inteligencji.

Opisskala leitera P-93 składa się z 52 zadań uporządkowanych według stopnia trudności usta-lonego w badaniach standaryzacyjnych. zadania pogrupowane są po cztery, tworzącserie od a do M. Badany ma odtworzyć, przy pomocy klocków, układ określony przez in-formacje zawarte we wzorze narysowanym na pasku kartonu.


trafnośćsprawdzona trafność teoretyczna (zgodne z przewidywaniami różnice międzygrupowe,istotne korelacje z ocenami szkol nymi) oraz trafność diagnostyczna (istotne korelacje zwisc-r oraz z Testem Matryc ravena w wersji standard i kolorowej).

NormyDla dzieci w wieku 3 – 15 lat oraz dla dzieci głuchych w wieku 3 – 14 lat (próby ogólno -polskie).

Zastosowaniew praktyce psychologicznej do diagnozy intelektu. skala jest szczególnie przydatna dobadania dzieci, z którymi kontakt werbalny jest utrud niony lub niemożliwy, nie wymagabowiem od nich ani używania, ani rozumienia mowy.


43

Ψ

Materiały● komplet (10 zeszytów testowych, podręcznik, klucz)

● Podręcznik● zeszyt testowy (10 egz.)● klucz

LeKSYKONte

St J

ĘZY

KO

WY

LeK

SYK

ON

Au

tor

test

u i

po

drę

czn

ika

: An

drz

ej J

urk

ow

ski (

1997

)

WiekMłodzież.

proceduraBadanie grupowe; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 50 minut.

Test przeznaczony do oceny zasobu słownictwa i sprawności korzystania z tego zasobustoso wnie do kontekstu.

Opisleksykon składa się z 60 pozycji, zgrupowanych w dziewięć zadań jednorodnych podwzględem formy i sposobu pracy. zadania polegają na odnajdowaniu synonimów okre-ślonych wyrazów, sensownym uzupełnianiu zdań, ustalaniu nazw dla rzeczy zde fi - niowanych lub opisanych oraz znajdowaniu typowych określeń przymiotnikowych dladanych rzeczowników. Połowa pozycji testowych wchodzi w skład zadań typu zamknię-tego, a połowa – w skład zadań typu otwartego. wszystkie zadania wydrukowane są wjednym zeszycie testowym. ostateczny rezultat badania obejmuje trzy wskaźniki: wynikogólny, który jest sumą punktów uzyskanych za poprawnie rozwiązane pozycje, wynikcharakteryzujący słownik bierny i wynik charakteryzujący słownik czynny.

rzetelnośćszacowana zgodność wewnętrzna – wysoka dla wyniku ogólnego i nieco tylko niższa dlasłownika biernego i czynnego.

trafnośćPotwierdzona trafność teoretyczna oraz diagnostyczna – istotne korelacje z Testem Matryc ravena w wersji dla zaawansowanych.

NormyDla młodzieży w wieku 12;6 – 17;5 (próby ogólnopolskie).

ZastosowanieBadania naukowe, poradnictwo szkolne, doradztwo zawodowe. w diagnozie poziomuintelektualnego może stanowić uzupełnienie Testu Matryc ravena.


44

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 2 zeszyty klasy, 2 zeszyty relacje, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz

klasy, klucz relacje, teczka)● Podręcznik● zeszyt testowy klasy ● zeszyt testowy relacje ● arkusze odpowiedzi (25 egz.) ● klucz klasy● klucz relacje

DMi

DiA

GN

OZA

MO

ŻLiW

Ośc

i iN

teLe

KtU

ALN

Yc

HA

uto

r te

stu

: An

na

Ma

tcza

k (1

992)

WiekDzieci w wieku szkolnym.

proceduraw zasadzie badanie indywidualne; czas badania nieograniczony; test stosuje się w trak-cie dwóch sesji, każda trwa około 40 minut. Możliwe jest modyfikowanie procedury w celuuzyskania danych pozwalających na pogłębioną analizę jakościową.

DMi jest narzędziem służącym do oceny możliwości intelektualnych.

OpisDMi obejmuje 192 zadania oparte na materiale obrazkowym, geometrycz nym, liczbo-wym i werbalnym. wymagają one uzupełniania klas lub serii, tworzenia ich na zasadzieanalogii oraz mnożenia logicznego. zadania zestawione są w dwu zeszytach; w jednymz nich ma teriał ma charakter klas, w drugim relacji. właściwe odpowiedzi badany każ-dorazowo wybiera spośród czterech po danych.


trafnośćistotne korelacje z Testem Matryc ravena w wersji standard, ogól nym Testem klasyfika-cyjnym i ocenami szkolnymi; potwierdzona trafność teore tyczna.

NormyTymczasowe normy stenowe dla dzieci w wieku 10 i 14 lat; ponadto, po dane są wartościśrednie i odchylenia standardowe dla dzieci w wieku 8 i 12 lat oraz dla dorosłych.

ZastosowanieDMi można stosować zamiast testu inteligencji lub jako jego uzu pełnienie. wyniki dostar-czają jakościowych informacji o stopniu rozwoju ope racji umysłowych, a także o zróżni-cowaniu sprawności intelektualnej w zależności od rodzaju materiału (diagnozaprofilowa). DMi może być wykorzysty wane w toku od działywań korekcyjno-wyrównaw-czych oraz stymulu jących roz wój myślenia.


45

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, „rozwojowe i indywidualne zróżnicowanie...”, 5 zeszytów rM,

5 zeszytów kM, 5 zeszytów rs, 5 zeszytów ks, 25 arkuszy rM–grupowe, 25 arkuszy kM–gru-powe, 25 arkuszy rs–grupowe, 25 arkuszy ks–grupowe, 25 arkuszy rM–indyw., 25 arkuszy kM–indyw., 25 arkuszy rs–indyw., 25 arkuszy ks–indyw., komplet kluczy)

● Podręcznik● a. Matczak: „rozwojowe i indywidualne zróżnicowanie operacyjności myślenia kon-

kretnego a diagnoza możliwości intelektualnych” – literatura uzupełniająca.● zeszyty testowe rM (5 egz) ● zeszyty testowe kM (5 egz)● zeszyty testowe rs (5 egz) ● zeszyty testowe ks (5 egz)● arkusz rM-grupowe (25 egz.) ● arkusz kM-grupowe (25 egz.)● arkusz rs-grupowe (25 egz.) ● arkusz ks-grupowe (25 egz.)● arkusz rM-indyw. (25 egz.) ● arkusz kM-indyw. (25 egz.)● arkusz rs-indyw. (25 egz.) ● arkusz ks-indyw. (25 egz.)● klucz (komplet - 4 egz.)

DMi-2D

iAG

NO

ZA M

OŻL

iWO

ści i

Nte

LeK

tUA

LNY

cH

- 2

Au

tor

test

u i

po

drę

czn

ika

: An

na

Ma

tcza

k (2

001)

WiekDzieci w wieku 6 – 10 lat (DMi-2M) i 9 – 13 lat (DMi-2s).

proceduraTesty przeprowadza się indywidualnie lub grupowo (zależnie od wersji), w trakcie dwu sesji;czas badania nieograniczony; w wersji przeznaczonej do badań indywidualnych przewi-dziane jest zbieranie od dzieci uzasadnień odpowiedzi.

Testy DMi-2M i DMi-2s są daleko idącymi modyfikacjami wcześniejszego testu DMi, służącymido diagnozy możliwości intelektualnych dzieci na podstawie sprawności operacji konkret-nych. wersje przeznaczone do badań indywidualnych stanowią próbę połączenia dia-gnozy psychometrycznej z ideami diagnozy dynamicznej, umożliwiając ocenę stopniarozwojowego zaawansowania myślenia operacyjnego i wykrywania jego deficytów.

Opiskażdy z testów składa się z 76 zadań, opartych na materiale werbalnym, rysunkowym i licz-bowym, zgru powanych w dwu zeszytach. zadania te wymagają uzupełniania klas, serii ianalogii przez każdorazowe wybieranie potrzebnego elementu spośród pięciu podanychoraz (w wersjach do badań idywidualnych) uzasadnianie dokonywanych wyborów. od-powiedzi punktuje się w skali od 0 do 3 (w zależności od stopnia ich poprawności). Moż-liwa jest też analiza jakościowa dotycząca typu popełnianych błędów i (w wersjach dobadań indywidualnych) rodzaju podawanych uzasadnień.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wew nętrznej.

trafnośćPotwierdzona trafność teoretyczna oraz diagnostyczna (zmiany rozwojowe, korelacje zocenami szkolnymi, korelacje z Testem Matryc ravena).

Normyopracowano normy stenowe na reprezentatywnych próbach ogólnopolskich, osobnedla badań indywidualnych i grupowych: DMi-2M – dla poziomów wieku 8, 9 i 10 lat (ba-dania grupowe) oraz 6, 7, 8, 9 i 10 lat (badania indywidualne); DMi-2s – dla poziomówwieku 9, 10, 11 i 13 lat (badania grupowe) oraz 11 i 13 lat (badania indywidualne).

ZastosowanieDMi-2 można stosować zamiast lub w uzupełnieniu testu inteligencji dla oceny ogólnegopoziomu umysłowego dziecka, a także w celu diagnozy poziomu rozwoju operacji kon-kretnych jako istotnej przesłanki przy prognozowaniu osiągnięć szkolnych lub wykrywaniuprzyczyn trudności w nauce. Uzyskiwane informacje jakościowe (zwłaszcza pochodzącez badań indywidualnych) mogą być pomocne przy planowaniu oddziaływań korekcyjno-wychowawczych.


46

Materiały● komplet ( podręcznik, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)

tZJ

teSt

ZD

OLN

Ośc

i JĘZ

YK

OW

Yc

HA

uto

r te

stu

i p

od

ręc

znik

a: M

arc

in W

ojto

wic

z (2

006)

WiekUczniowie kończący naukę w szkole podstawowej, uczęszczający do gimnazjum, dorośli.


Test przeznaczony do diagnozy zdolności językowych, rozumianych jako zdolności donauki języków obcych.

OpisTzJ składa się z 43 pozycji pogrupowanych w czternaście rodzajów zadań. zadania tetworzą trzy odrębne skale. są to: Dyskurs (umiejętność operowania tekstem jako cało-ścią), słownictwo (zasób słów i form znaczeniowych oraz umiejętność ich wykorzystaniaw tekście) i gramatyka (zdolność do dostrzegania relacji dotyczących budowy słów izdań). w każdej skali znajdują się pozycje testowe odnoszące się do sprawności języko-wych związanych mówieniem i pisaniem (zdolności produktywne) oraz słuchaniem i czy-taniem (zdolności receptywne). część zadań ma charakter otwarty, część – zamknięty.Materiał testowy pochodzi głównie z języka polskiego, ale wykorzystano także elementyjęzyka angielskiego, hinduskiego, hiszpańskiego, łaciny oraz języka fikcyjnego. w pod-ręczniku testowym znajdują się szczegółowe zasady oceny odpowiedzi wraz z przykła-dami.

rzetelnośćBardzo wysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa – wyników poszczegól-nych skal; bardzo wysokie współczynniki zgodności ocen sędziów kompetentnych obli-czane dla zadań mających charakter otwarty.

trafnośćPotwierdzona na podstawie korelacji z wałbrzyskim Testem Predyspozycji Językowych,ocenami z języków obcych, deklarowaną znajomością języków obcych.

NormyDla uczniów kończących szkołę podstawową, uczniów gimnazjum oraz osób dorosłych.

Zastosowanie:selekcja uczniów do profilowanych klas językowych, poradnictwo pedagogiczne, pro-gnoza możliwości szybkiego opanowania nowego języka obcego.


47

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, zeszyt testowy, 25 arkuszy odpowiedzi)

● zeszyt testowy● Podręcznik● arkusze odpowiedzi (25 egz.)

MFFte

St p

Oró

WN

YW

AN

iA Z

NA

NY

cH

KSZ

tAłt

óW

Au

tor

test

u: J

ero

me

Ka

ga

npo

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: A

nn

a M

atc

zak

(199

2)

WiekDzieci w wieku szkolnym.

proceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 minut.

MFF służy do pomiaru refleksyjności-impulsywności. Jest to wymiar stylu poznawczegozwiązany z kontrolą, jaką jednostka sprawuje nad przebiegiem włas nych czynności po-znawczych.

OpisMFF składa się z 12 zadań (oraz dwóch próbnych). Materiał ma charakter obrazkowy.zadanie polega na wyszukaniu wśród sześciu wariantów rysunku tego, który jest iden-tyczny z równocześnie prezentowanym wzorcem.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność bezwzględna (test-retest w odstę-pie 6 miesięcy).

trafnośćstwierdzony związek refleksyjności-impulsywności z ocenami szkol nymi. wyniki badań po-twierdzają trafność teoretyczną.

NormyTymczasowe normy (średnie, mediany, kwartyle, odchylenia standar dowe) dla dzieci wwieku 9 – 17 lat.

ZastosowanieJako uzupełnienie diagnozy intelektu. styl poznawczy jest bowiem ważnym czynnikiemdecydującym o stopniu wykorzystania posiadanych możli wości intelektualnych.


48

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 4 kartonowe elementy, 25 arkuszy odpowiedzi do wersji a,

25 arkuszy odpo wiedzi do wersji B, wyniki polskiej standaryzacji)● arkusze odpowiedzi (25 egz. wersji a i 25 egz. wersji B)

* wydawcą testu jest wydawnictwo erDa.

tUF

teSt

UK

łAD

AN

iA F

iGU

r*A

uto

r te

stu

: G.A

. Lie

ne

rtpo

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: e

lżb

ieta

re

na

ta D

aje

k (1

996)


proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas ograniczony – 20 minut.

Test służy do oceny inteligencji praktycznej.

OpisTest ma dwie równoległe wersje. zadaniem osoby badanej jest ułożenie kartonowych elementów na konturze figury narysowanej w arkuszu odpowiedzi.

rzetelnośćzadowalająca równoważność międzypołówkowa obu wersji testu.

trafnośćsprawdzona trafność diagnostyczna dla uczniów klas Viii szkół podstawowych (obecnieii klasa gimnazjum) – wyniki w teście różnicują uczniów dobrych i słabych.

NormyDla uczniów klasy Viii szkoły podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz klasy iii liceumogólnokształcącego (obecnie ii klasa liceum) (szkoły warszawskie).

ZastosowaniePoradnictwo zawodowe.


49

Ψ

Materiały● komplet (25 zeszytów testowych, podręcznik, zes taw tablic, zestaw do oceny wyników)

● zeszyty testowe (25 egz.) ● Podręcznik● zestaw tablic pomocniczych ● zestaw wzorców do oceny wyników

FrOStiGte

St r

OZW

OJU

per

cep

cJi

WZr

OK

OW

eJA

uto

r te

stu

: Ma

rian

na

Fro

stig

po

lska

sta

nd

ary

zac

ja i

po

drę

czn

ik: e

wa

pie

tsc

h-S

zure

k, B

arb

ara

Szm

igie

lska

-Siu

ta, J

erz

y Si

uta

(19

99)

WiekDzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym.

proceduraDzieci młodsze – badanie indywidualne, przeciętnie 30 – 45 minut; dzieci starsze – bada-nie grupowe, przeciętnie 60 minut.

niewerbalny test służący do badania poziomu rozwoju per cepcji wzrokowej.

OpisTest składa się z 72 prób rysunkowych zgrupowanych w pięciu podtestach badającychkoordynację wzrokowo-ruchową, spostrzeganie figury i tła, stałości kształtu, położeniafigur, stosunków przestrzennych.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna.

trafnośćzadowalająca trafność czynnikowa.

NormyDla dzieci od 4. do 8. roku życia.

Zastosowanieocena poziomu percepcji wzrokowej i wiążącej się z nią doj rzałości szkolnej, diagnozazaburzeń motorycznych u dzieci.

Uwaga! Do ćwiczeń z dziećmi wykazującymi deficyty w sferze analizatora wzro kowegosłuży program M. Frostig, D. Horne’a: Wzory i Obrazki. Program Rozwi jający PercepcjęWzrokową (zob. str. 127).


50

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych i arkuszy ocen wersji a, 25 arkuszy testowych

i arkuszy ocen wersji B)● Podręcznik● arkusze testowe i arkusze ocen wersji a (po 25 egz.)● arkusze testowe i arkusze ocen wersji B (po 25 egz.)

tct-Dp

rYSU

NK

OW

Y t

eSt

tWó

rcZe

GO

MY

śLeN

iA t

ct-

Dp

Au

tor

test

u: K

.K. U

rba

n, H

.G. J

elle

npo

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: A

nn

a M

atc

zak,

Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, J

oa

nn

a S

tań

cza

k (2

000)

WiekDzieci (od 5. roku życia), młodzież, dorośli.

proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania jedną wersją – 15 min.

Opisskłada się z dwóch wersji: a i B. Badany wykonuje kolejno obie wersje testu. zadaniemosoby badanej jest uzupełnienie w dowolny sposób niekompletnych rysunków. osobabadana może rysować co chce i jak chce: wszystko jest dozwolone i prawidłowe.

rzetelnośćwysoka zgodność ocen sędziów i umiar kowana zgodność wewnętrzna obu wersji.

trafnośćsprawdzona trafność diagnostyczna – wyniki w TcT-DP różnicują grupy zawodowe wyse-lekcjonowane ze względu na oczekiwane wysokie i niskie natężenie cechy mierzonejprzez test. Dla młodzieży sprawdzona trafność teoretyczna – w obu grupach wieku wy-niki w TcT-DP korelują z zachowaniami twórczymi sprawdzanymi na materiale werbalnymoraz z ocenami szkolnymi i inteligencją płynną u osób w wieku 18 – 19 lat, natomiast niekorelują z tymi dwoma wymiarami u osób w wieku 14 – 15 lat.

NormyTcT-DP znormalizowano dla młodzieży w dwóch grupach wieku: 14 – 15 i 18 – 19 lat. Podane są też średnie i odchylenia standardowe dla różnych grup osób dorosłych.

Zastosowaniew celach przesiewowych (treningi twór czości; jako jedno z narzędzi selekcyjnych przy na-borze kandydatów do szkół czy zawodów), w diagnozie indywidualnej (wzbogaceniediagnozy intelektu; prognozowanie sukcesów w działaniach wymagających twórczegofunkcjonowania) oraz do celów naukowych (badania nad naturą, rozwojem i uwa run -kowaniami twórczości oraz badania międzykulturowe).


51

Ψ


Materiały● komplet (podręcznik, polska standaryzacja zTU, 50 arkuszy odpowiedzi w wersji a,

50 arkuszy odpowiedzi w wersji B, klucz do wersji a, klucz do wersji B)● arkusze odpowiedzi wersji a (50 egz.)● arkusze odpowiedzi wersji B (50 egz.)

ZtUZe

StA

W t

eStó

W U

ZDO

LNie

ń*

Au

tor

test

u: W

olfg

an

g H

orn

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: elż

bie

ta r

en

ata

Da

jek

(199

8)

WiekDzieci od 12. roku życia, młodzież.

proceduraBadanie grupowe lub indywidualne. czas badania jedną wersją – ok. 75 minut.

Test służy do badania inteligencji.

OpiszTU ma dwie wersje równoległe (a i B), każda z nich składa się z ośmiu następującychwerbalnych i niewerbalnych podtestów: 1. Dokończenie wzoru, 2. Szukanie zasady, 3. Uzu-pełnianie liter, 4. Działania arytmetyczne, 5. Pisownia wyrazów, 6. Niepotrzebne skreślić, 7.Liczenie liter, 8. Koncentracja. każdy podtest ma określony limit czasu, zaczyna się odzadań bardzo łatwych, kończy się na coraz trudniejszych. różnorodność zadań i prostotaich wykonania utrzymują stałą koncentrację uwagi badanych oraz motywację do roz-wiązania jak największej liczby zadań. obliczanie za pomocą kluczy trwa kilka minut.

rzetelnośćJest wysoka.

trafnośćwystarczająca.

Normyopracowano polskie normy stenowe dla następujących grup wieku: 12;6 – 13;5 (klasaVi), 14;6 – 15;5 (klasa Viii – obecnie ii klasa gimnazjum), 15;6–16;5 (klasa i lo – obecnie iiiklasa gimnazjum) i 17;6 – 18;5 (klasa iii lo – obecnie ii klasa liceum).


52

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy b/k, 25 arkuszy 3-8, 25 arkuszy 6-9, 25 arkuszy gw, kom-

plet kluczy – 4 szt.) ● Podręcznik ● arkusze testowe b/k (25 egz.) ● arkusze testowe 3-8 (25 egz.) ● arkusze testowe 6-9 (25 egz.) ● arkusze testowe gw (25 egz.) ● klucz b/k● klucz 3-8● klucz 6-9● klucz gw

tUSΨ

teSt

Y U

WA

Gi i

SpO

StrZ

eGA

Wc

ZOśc

iA

uto

r te

stu

: An

na

cie

ch

an

ow

icz

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: A

nn

a c

iec

ha

no

wic

z, J

oa

nn

a S

tań

cza

k (2

006)


proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas ograniczony – 3 min.

Test służy do badania uwagi.

Opiswykonanie testu polega na wykreśleniu w czasie trzech minut zadanych symboli spośródinnych podobnych. TUs składa się z 4 niezależnych wersji, różniących się symbolami, którenależy skreślać: „b i k”, „3 i 8”, „6 i 9” oraz „gw” (gwiazdki).

rzetelnośćzadowalające współczynniki stabilności bezwzględnej, sprawdzanej na grupie uczniów.

trafnośćPotwierdzona trafność teoretyczna – wyniki istotnie korelują z tymi testami ze skali wais-r(Pl), które badają uwagę i spostrzegawczość.

NormyDla uczniów szkół średnich, studentów, osób dorosłych oraz żołnierzy zasadniczej służbywojskowej.

ZastosowanieDo celów badawczych oraz jako narzędzie w badaniach kwalifikacyjnych na określonestanowiska pracy w różnych zawodach, w których wymagana jest uwaga.


53

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, wyniki polskiej standaryzacji, klucz, 100 arkuszy)

● arkusze (100 egz.)


teSt d2te

St d

2 D

O B

AD

AN

iA U

WA

Gi*

Au

tor

test

u: r

olf

Bric

ken

kam

ppo

lska

sta

nd

ary

zac

ja: e

lżb

ieta

re

na

ta D

aje

k (2

003)

WiekDzieci w wieku szkolnym, młodzież i dorośli.

proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania właściwego ograniczony do 280 se-kund.

Jest to technika niewerbalna dostarczająca kilku wskaźników uwagi, które dotyczą szybkości spostrzegania, ilości błędów oraz ogólnej zdolności spostrzegania (skorygowanywskaźnik szybkości uwzględniający liczbę błędów) i koncentracji.

OpisTest mieści się na dwustronnie zadrukowanym arkuszu formatu a4. zadanie badanegopolega na skreślaniu odpowiednio oznakowanych liter "d" w szeregach różnie oznako-wanych liter "p" i "d".

rzetelnośćwysoka rzetelność połówkowa dwu najważniejszych wskaźników; zadowalające współ-czynniki stabilności bezwzględnej.

trafnośćoceniona przez autorkę adaptacji jako wystarczająca; określona na podstawie korela-cji d2 z testami do badania zdolności intelektualnych (zTU horna i TMz ravena), Testemszybkości i Dokładności spostrzegania grimsleya, rucha i warrena oraz ocenami szkol-nymi.

NormyPod postacią rang procentowych, opracowane dla pięciu poziomów wieku (z przedziałuod 11;6 do 19;5).

ZastosowaniePoradnictwo szkolne i zawodowe, diagnoza kliniczna.


54

Materiały● komplet (tłumaczenie oryginalnego podręcznika, polska standaryzacja, płyta kom-

paktowa z nagraniem testu, 100 arkuszy odpowiedzi do Testu Melodii, 100 arkuszy od-powiedzi do Testu rytmu, karta profilowa, klucz)

*wydawcą testu jest akademia Muzyczna im. F. chopina w warszawie. centrum edukacji artystycznej.

tUM

teSt

UZD

OLN

ień

MU

ZYc

ZNY

cH

*śr

ed

nia

mia

ra s

łuc

hu

mu

zyc

zne

go

edw

in e

. Go

rdo

npo

lska

ad

ap

tac

ja: B

arb

ara

Ka

miń

ska

, Ha

lina

Ko

tars

ka (

2000

)

WiekDzieci od 6 do 9 lat.

proceduraBadania indywidualne lub grupowe, czas badania – 20 minut.

Test Średnia miara słuchu muzycznego prze znaczony jest do pomiaru zdolności muzycz-nych (melodycznych i rytmicznych) dzieci w wieku 6 – 9 lat. Test ten ma służyć nauczy-cielom i ro dzicom do obiektywnej oceny zdolności muzycznych dzieci. nie wymaga odbadanego żadnego formalnego wykształcenia muzycznego, ani też umiejętności czy-tania, pisania i liczenia.

OpisŚrednia miara słuchu muzycznego składa się z dwóch części: testu Melodii i testu rytmu.każdy test składa się z 40 zadań oraz przykładów. w każdym zadaniu dziecko porównujedwa motywy melodyczne (test Melodii) lub rytmiczne (test rytmu) i ma zdecydować czysą one takie same, czy różne. oba testy nagrane są na płycie kompaktowej. rezultatembadania jest wynik ogólny będący wskaźnikiem poziomu uzdolnień muzycznych orazdwa wyniki cząstkowe świadczące o zdolnościach melodycznych i rytmicznych dziecka.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego oraz testu Melodii, niższa testurytmu; zróżnicowane dla różnych grup wieku współczynniki stabilności bezwzględnej (najwyższe dla dzieci najmłodszych, najniższe – dla najstarszych).

trafnośćPotwierdzona trafność diagnostyczna (korela cje z ocenami z egzaminów wstępnych)oraz sprawdzona trafność prognostyczna (korelacje z ocenami uzyskanymi przez uczniówpo jednym lub więcej roku nauki).

Normycentylowe dla dzieci w wieku od 6 do 9 lat: uczniów szkół muzycznych, kandydatów doszkół muzycznych, dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych ogólnokształcących.

ZastosowanieDiagnoza różnicowa dzieci kandydujących do szkół muzycznych; indywidualne pro-gramy rozwijające zdolności muzyczne.


55

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy)

● Podręcznik● arkusze zapisu (25 egz.)

* wydawcą testu jest centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

SKALA F Ψ

SKA

LA U

Mie

JĘtN

Ośc

i FO

NO

LOG

icZN

Yc

H*

Au

torz

y o

pra

co

wa

nia

i p

od

ręc

znik

a: e

lżb

ieta

Ko

źnie

wsk

a i

An

drz

ej M

atu

sze

wsk

i (20

03)

WiekUczniowie klas i – iV szkoły podstawowej.

proceduraBadanie indywidualne; czas zależny od tempa pracy i umiejętności dziecka.

Test jest wynikiem adaptacji i psychometrycznego opracowania „Prób percepcji słucho-wej wyrazów”, autorstwa Barbary zakrzewskiej. służy do oceny umiejętności fonolo -gicznych i metafonologicznych.

OpisTest zawiera trzy typy zadań, które wymagają: syntezy słuchowej wyrazów (10 zadań),analizy słuchowej wyrazów (10 zadań) oraz różnicowania słuchowego wyrazów (48 zadań). wyniki podlegają analizie ilościowej i jakościowej.

rzetelnośćwysokie współczynniki stabilności bezwzględnej i zgodności wewnętrznej.

trafnośćkorelacje z wynikami Testów czytania i pisania dla klas I – III oraz ocenami szkolnymi po-twierdzają trafność diagnostyczną i prognostyczną narzędzia.

Normystenowe dla sześciu przedziałów wieku od 6;10 do 10;9, opracowane na próbie ogólno-polskiej obejmującej 400 uczniów klas i – iV szkoły podstawowej (200 chłopców i 200dziewcząt).

Zastosowaniew ocenie gotowości szkolnej i diagnozie trudności w nauce czytania i pisania.


56

Materiały● Podręcznik (zawiera kwestionariusz i klucz).

* wydawcą testu jest wydawnictwo UMcs, lublin.

KANH

KW

eSti

ON

Ari

USZ

tW

órc

ZeG

O Z

Ac

HO

WA

NiA

KA

NH

*A

uto

r: S

tan

isła

w p

op

ek

(200

0)

Wiekod 12;6 r.ż., dorośli.

proceduraBadania indywidualne i grupowe; bez ograniczenia czasu.

kwestionariusz Twórczego zachowania przeznaczony jest do badania uzdolnień twór-czych, pojmowanych jako właściwości osobowościowe człowieka (postawa twórcza).wyniki oceniane są w ramach czterech skal: konformizmu - k, nonkonformizmu - n, za-chowań algorytmicznych - a, zachowań heurystycznych - h. Możliwe jest też uzyskanie in-nych wskaźników - dla postawy twórczej, postawy odtwórczej, sfery poznawczej oraz sferycharakterologicznej.

Opiskwestionariusz występuje w dwóch wersjach: kanh-i przeznaczonej do badaniamłodzieży szkolnej i studentów oraz kanh-ii do badania nauczycieli (właściwości psy-chometryczne były sprawdzane wyłącznie dla wersji kanh-i). każda wersja składa się z60 stwierdzeń, mających postać zdań oznajmujących, dotyczących zachowania sięosoby badanej w sytuacjach uczenia się i działania. Badany ocenia stopień zgodnościzdania z własnym zachowaniem na skali trzystopniowej: prawdziwe, częściowoprawdziwe, błędne.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wewnętrznej dla skal konformizmu, nonkonformizmu,zachowań algorytmicznych, zachowań heurystycznych; wysokie współczynniki stabilno-ści bezwzględnej dla skal k, a, n, h.

trafnośćDla wersji kanh-i potwierdzona trafność diagnostyczna (korelacje z innym testem do ba-dania postaw twórczych).

Normystenowe opracowane oddzielnie dla każdej skali kwestionariusza dla uczniów lubelskichszkół średnich.

Zastosowaniew poradnictwie do oceny uzdolnień twórczych.


57

Osobowość

OSOBOWOść

BaJek Test (FTT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74Bhi-12 – kwestionariusz nadziei Podstawowej Bhi-12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98caT-a – Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami zwierząt .71caT-h – Test apercepcji Tematycznej dla Dzieci. wersja z postaciami ludzi . . . . .72ciss – kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych ciss . . . . . . . . . .92coPe – wielowymiarowy inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . .93cwP – skala człowiek w Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62DineMo – Dwuwymiarowy inwentarz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . .90Drzewa Test . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73Ds14 – skala Pomiaru Typu D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93eas – kwestionariusz Temperamentu eas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86ePQ-r – kwestionariusz osobowości eysencka ePQ-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81Fcz-kT – Formalna charakterystyka zachowania – kwestionariusz Temperamentu .84herMans – Metoda konfrontacji z sobą – 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78inTe – kwestionariusz inteligencji emocjonalnej inTe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88iPP – inwentarz do oceny Płci Psychologicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100Jsr – Jak sobie radzisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93kBPk – kwestionariusz do Badania Poczucia kontroli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102kks – kwestionariusz kompetencji społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94kkw – kwestionariusz do Badania kryzysu w wartościowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . .97kMc – kwestionariusz Metafory czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67kns – kwestionariusz nadziei na sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99kPŻ – kwestionariusz Postaw Życiowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63Mini-coPe – inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem . . . . . . . . . . . . . . .93Msei – wielowymiarowy kwestionariusz samooceny Msei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65neo-FFi – inwentarz osobowości neo-FFi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82neo-Pi-r – inwentarz osobowości neo-Pi-r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83Pkie – Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91Pss-10 – skala odczuwanego stresu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93PTs – kwestionariusz Temperamentu PTs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85risB – Test niedokończonych zdań rottera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77ror – Test rorschacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69scenotest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68sD – skala Dyrektywności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101ses – skala samooceny ses rosenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66sie-T – skala inteligencji emocjonalnej – Twarze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89sPBiM – skala Postaw Być i Mieć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106sPk-DP – skala Poczucia kontroli u Dzieci Przedszkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103

60

Osobowość

sTai – inwentarz stanu i cechy lęku sTai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79sTaic – inwentarz stanu i cechy lęku dla Dzieci sTaic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80sUPin – skala Uczuć Pozytywnych i negatywnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64sw – skala wartości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95sws – skala wartości schelerowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96szonDi – eksperymentalna Diagnostyka Potrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75TaT – Test apercepcji Tematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70TPB – Test Piramid Barwnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76To – Test osobowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105To-z – Test osobowości i zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104UMacl – Przymiotnikowa skala nastroju UMacl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87

61

WiekPracujące osoby dorosłe, w wieku od 20 do 60 lat.

proceduraBadania indywidualne i grupowe; czas badania – nieograniczony, przeciętnie: około 15minut.

kwestionariusz Człowiek w Pracy jest przeznaczony do pomiaru poczucia umiejscowieniakontroli odnoszącego się do pracy.

Opiskwestionariusz składa się z 60 pozycji w formie zdań twierdzących, badany udziela od-powiedzi na czterostopniowej skali. Pozycje kwestionariusza tworzą dwie skale główne:Skala Kontrolna i skala Poczucia Umiejscowienia Kontroli. Ta ostatnia składa się dodat-kowo z siedmiu podskal: trzech empirycznych – Poczucie Braku Skuteczności, PoczucieZależność od Losu, Poczucie Zależności od Innych oraz czterech teoretycznych – KontrolaOsobista, Ideologia Kontroli, Sukcesy i Porażki.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego (skala Poczucia Umiejscowienia Kon-troli), nieco niższa (zazwyczaj nie przekraczająca 0,80) rzetelność wyników w skalach. wy-soka stabilność bezwzględna wyniku ogólnego (w skali Poczucia Umiejscowienia Kontroli).

trafnośćwynik ogólny (skala Poczucia Umiejscowienia Kontroli) dodatnio koreluje z innymi miaramipoczucia umiejscowienia kontroli, oraz z takimi zmiennymi jak zadowolenie z życia czy in-teligencja emocjonalna. wynik w PUk różnicuje także grupy zawodowe, których obo-wiązki zawodowe cechują się różnym poziomem samodzielności i niezależności (np.osoby na stanowiskach kierowniczych vs. podwładni)

Normynormy stenowe opracowane na podstawie wyników próby 525 osób, z uwzględnieniempodziału na trzy grupy wieku (kobiety i mężczyźni łącznie): 20 – 29 lat, 30 – 49 lat i 50 – 60lat – dla skali Poczucia Umiejscowienia Kontroli oraz 20 – 29 lat, 30 – 39 lat i 40 – 60 lat – dlaSkali Kontrolnej.

ZastosowanieMoże być stosowany do celów selekcji zawodowej i alokacji już zatrudnionych pracow-ników. Także w badaniach naukowych, szczególnie dotyczących problematyki uwarun-kowań funkcjonowania pracowników i ich efektywności zawodowej.

SKA

LA c

ZłO

Wie

K W

prA

cY

Aut

orz

y: A

nna

Ma

tcza

k, A

leks

and

ra J

aw

oro

wsk

a, D

iana

Fe

ce

nec

, Jo

ann

a S

tańc

zak,

Jo

ann

a B

itne

r

Ψcwp

Materiały● komplet (podręcznik, 25 kwestionariuszy, klucz)

● Podręcznik ● kwestionariusze (25 egz.)● klucz

62

Osobowość

WiekDorośli i młodzież.

proceduraBadania indywidualne lub grupowe; czas badania: ok. 20 minut.

Opiskwestionariusz składa się z 48 twierdzeń, których prawdziwość badany ocenia w skali sied-miostopniowej, od zdanie całkowicie nieprawdziwe do zdanie całkowicie prawdziwe.Twierdzenia te dotyczą poczucia sensu życia i tworzą sześć skal prostych, odnoszących siędo poszczególnych postaw egzystencjalnych (Cel, Spójność wewnętrzna, Kontrola życia,Akceptacja śmierci, Pustka egzystencjalna i Poszukiwanie celów) oraz dwie skale złożone– Osobowego sensu i Równowagi Postaw Życiowych. Ta ostatnia stanowi łączny wynikkwestionariusza.

rzetelnośćsatysfakcjonujące wskaźniki zgodności wewnętrznej skal oraz stabilności bezwzględnej.

trafnośćo trafności kwestionariusza świadczą wyniki analizy czynnikowej, w znacznym stopniu po-twierdzające zakładaną jego strukturę, oraz korelacje z dwoma innymi narzędziami dopomiaru poczucia i potrzeby sensu życia (Pil i song), powstałymi na gruncie psycholo-gii egzystencjalnej.

Normynormy stenowe i centylowe opracowane dla trzech grup wieku: 18 – 23 lat, 24 – 38 lat oraz39 – 59 lat.

Zastosowaniekwestionariusz pozwala na zmierzenie poczucia sensu życia (vs. pustki egzystencjalnej),stopnia rozumienia świata i własnego w nim miejsca, znaczenia posiadanych celów, prze-konania o możliwości kontrolowania własnego losu, siły dążenia do zmian i poszukiwanianowych wyzwań, stosunku do własnej śmiertelności. Może znaleźć zastosowanie w ba-daniach naukowych, na przykład dotyczących uwarunkowań podejmowania decyzji,przeżywania czasu, poczucia podmiotowości. istnienie równoważnych wersji narzędzia wróżnych językach pozwoli na dokonywanie porównań międzykulturowych. kPŻ może teżbyć stosowany w pracy klinicznej jako narzędzie diagnozy satysfakcji z życia i problemówegzystencjalnych oraz źródło danych pomocnych przy planowaniu oddziaływań tera-peutycznych.

KW

eSti

ON

Ari

USZ

pO

StA

W Ż

Yc

iOW

Yc

Hpo

lska

ad

ap

tac

ja L

Ap-

r (L

ife

Att

itu

de

s P

rofile

– R

ev

ise

d)

Ga

ry’e

go

t. r

eke

raA

uto

r: ry

sza

rd K

lam

ut

Ψ KpŻ

Materiały● komplet (podręcznik, 25 kwestionariuszy, klucz)

● Podręcznik● kwestionariusze (25 egz.)● klucz

63

Osobowość

Osobowość

64

WiekDorośli.

proceduraBadania indywidualne lub grupowe.

Opisnarzędzie służy do pomiaru nasilenia negatywnych i pozytywnych emocji. Ma czteryróżne wersje. Dwie z nich (jedna krótsza – obejmująca 20 pozycji, i jedna dłuższa – za-wierająca 30 pozycji) przeznaczone są do mierzenia aktualnych stanów emocjonalnych(s20 i s30). Dwie pozostałe, analogicznie różniące się długością, dotyczą relatywnie sta-łych cech afektywnych (c20 i c30). każda wersja ma postać listy przymiotników. Badanyocenia w skali od 1 do 5 stopień, w jakim przymiotniki te określają jego stan aktualny (wer-sje s) lub to, jak się czuje zazwyczaj (wersje c). czas badania jedną wersją zawiera się wgranicach 5-15 minut. wyniki w każdej z nich oblicza się osobno dwa dwu podskal – PU(uczuć pozytywnych) i nU (uczuć negatywnych).

rzetelnośćzgodność wewnętrzna skal wysoka lub zadowalająca – współczynniki alfa cronbacha, wzależności od wersji i rodzaju próby, wahają się w granicach od 0,73 do 0,95. wersje codznaczają się też wysoką stabilnością bezwzględną.

trafnośćDowiedziona na podstawie analiz czynnikowych, analizy skupień, korelacji z innymi na-rzędziami oraz różnic międzygrupowych.

Normynormy stenowe opracowane na podstawie badania losowej próby dorosłych mieszkań-ców lublina (osobno dla mężczyzn i kobiet) oraz studentek UMcs, a także normy opartena badaniu próby kwotowej złożonej z osób w wieku 18-85 lat, pochodzących z siedmiuróżnych regionów Polski (tylko dla wersji c20).

Zastosowanienarzędzie może być stosowane zarówno w badaniach naukowych, jak i (dzięki wysokiejrzetelności, zwłaszcza jeśli chodzi o wersje dłuższe, 30-pozycyjne) w diagnozie indywidu-alnej. Podwyższone wyniki w skalach uczuć negatywnych mogą być sygnałami zabu-rzeń, a określenie relacji między nasileniem uczuć negatywnych i pozytywnych możeokazać się pomocne przy odróżnianiu zaburzeń lękowych od zaburzeń nastroju.

SKA

LA U

cZU

ć p

OZY

tYW

NYc

H i

NeG

AtY

WN

YcH

pols

ka a

da

pta

cja

pA

NA

S (P

osi

tiv

e a

nd

Ne

ga

tiv

e A

ffe

ct

Sc

he

du

le)

Da

vid

a W

ats

ona

i Le

e A

nny

cla

rkA

uto

r: pi

otr

Brzo

zow

ski

ΨSUpiN

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych do wersji s20, 25 arkusz testowych do wer-

sji s30, 25 arkuszy testowych do wersji c20, 25 arkuszy testowych do wersji c30, 25 ar-kuszy obliczeniowych do wersji s20, 25 arkuszy obliczeniowych do wersji s30, 25 arkuszyobliczeniowych do wersji c20, 25 arkuszy obliczeniowych do wersji c30)

● Podręcznik ● arkusze testowe do wersji s20 (25 egz.)● arkusze testowe do wersji s30 (25 egz.)● arkusze testowe do wersji c20 (25 egz.)● arkusze testowe do wersji c30 (25 egz.)● arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji s20 (25 egz.)● arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji s30 (25 egz.)● arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji c20 (25 egz.)● arkusze obliczeniowe z kluczem do wersji c30 (25 egz.)

Osobowość

65


proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczony; przeciętnie 15 – 30minut.

kwestionariusz do badania samooceny ogólnej i szczegółowej.

Opiskwestionariusz służy do badania samooceny. składa się z 11 skal – dziewięć z nich bez-pośrednio dotyczy poczucia własnej wartości, jego ogólnego poziomu oraz ośmiu kom-ponentów odnoszących się do szczegółowych aspektów funkcjonowania człowieka,takich jak: kompetencje, bycie kochanym, popularność, zdolności przywódcze, samo-kontrola, samoakceptacja moralna, atrakcyjność fizyczna i witalność. Ponadto zawieraskalę do oceny spójności obrazu siebie świadczącej o efektywności procesu samopo-znania, a także skalę pozwalająca ocenić poziom potrzeby aprobaty społecznej. kwe-stionariusz składa się ze 116 pozycji testowych, do których badany ustosunkowuje się napięciostopniowej skali.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna większości skal (współczynniki alfa cronbacha przy-biera wartości między 0,70 a 0,90) i duża stabilność (związki między dwoma pomiarami wy-konanymi z odstępem 2 tygodni zawierające się w przedziale 0,73 – 0,96).

trafnośćszeroko udokumentowana trafność teoretyczna: korelacje kwestionariusza z narzędziamimierzącymi nastrój (UMacl), temperament (Fcz – kT), lęk (sTai), przystosowanie (risB),style radzenia sobie ze stresem (ciss), potrzebę aprobaty społecznej (kas), inteligencję(wais-r) i postawy rodzicielskie (kPr-roc) przyniosły oczekiwane rezultaty. analiza czyn-nikowa wykazała istnienie dwóch udokumentowanych w literaturze czynników. Potwier-dzona została także trafność kryterialna kwestionariusza (porównanie samooceny kobietbezrobotnych i pochodzących z populacji ogólnej).

Normystenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn w trzech grupach wieku: 16 – 19 lat,20 – 64 lat i 65 –79 lat. Podstawą opracowania norm były wyniki próby kwotowej 498 osóbpochodzących z populacji ogólnej.

ZastosowanieDobrze udokumentowana trafność teoretyczna sprzyja wykorzystywaniu narzędzia w ba-daniach naukowych. kwestionariusz może być również stosowany w diagnozie indywi-dualnej uwzględniającej nie tylko ocenę wyniku na tle innych osób, lecz także analizęwewnętrznego zróżnicowania samooceny (podręcznik zawiera przykłady takiej analizyprofilowej).

Wie

LOW

YMiA

rOW

Y KW

eSti

ON

Ari

USZ

SA

MO

Oc

eNY

MSe

iA

uto

rzy

test

u: e

. J. O

’Brie

n i S

. ep

ste

in

Aut

or a

da

pta

cji

i po

drę

czn

ika

: Dia

na F

ec

ene

c (

2008

)

Ψ MSei

Materiały● komplet (podręcznik, podręcznik oryginalny, 25 zeszytów testowych, 25 arkuszy od-

powiedzi z kluczem, 25 arkuszy wyników)● Podręcznik● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)● zeszyty testowe (25 egz.)● arkusze odpowiedzi z kluczem (25 egz.)● arkusze wyników (25 egz.)


proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczone – przeciętnie od 2 do5 minut.

kwestionariusz do badania ogólnego poziomu samooceny.

Opisskala jest narzędziem jednowymiarowym pozwalającym na ocenę poziomu ogólnej sa-mooceny – względnie stałej dyspozycji rozumianej jako świadoma postawa (pozytywnalub negatywna) wobec Ja. składa się z 10 stwierdzeń diagnostycznych. Badany ma za za-danie wskazać na czterostopniowej skali, w jakim stopniu zgadza się z każdym z tychstwierdzeń.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna (współczynniki alfa cronbacha dla różnych grup wiekuwahają się od 0,81 do 0, 83). wskaźnik stabilności narzędzia oceniany metodą test-retestwynosił: 0,50 (pomiary wykonane z odstępem 1 roku) i 0,83 ( pomiary wykonane z odstę-pem 1 tygodnia).

trafnośćw toku polskiej adaptacji zgromadzono liczne dane dotyczące trafności teoretycznej na-rzędzia, takie jak rezultaty eksploracyjnej i konfirmacyjnej analizy czynnikowej oraz kore-lacje ses z kwestionariuszami mierzącymi różne konstrukty, np. depresję, osobowośćnarcystyczną, temperament, umiejscowienie kontroli, optymizm, nadzieję podstawową,kompetencje społeczne czy nieśmiałość. Uzyskane wyniki świadczą o trafności ses.

Normystenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn w trzech grupach wieku: 14 – 18 lat,19 – 24 lat i 25 –75 lat. Podstawą opracowania norm były wyniki próby liczącej 1579 osób.Próba normalizacyjna nie miała charakteru próby kwotowej.

ZastosowanieBiorąc pod uwagę dobrze zweryfikowaną w polskich badaniach adaptacyjnych trafnośćteoretyczną oraz łatwość w stosowaniu tego narzędzia, skala samooceny ses jest reko-mendowana przede wszystkim do badań naukowych. Podręcznik zawiera także danepotrzebne do interpretowania wyników na potrzeby diagnozy indywidualnej.

Uwaga! zgodnie z informacjami zawartymi na stroniehttp://www.bsos.umd.edu/socy/research/rosenberg.htm arkusz testowy skali samo-oceny ses może być wykorzystywany do celów badawczych bezpłatnie oraz bez zgodywłaściciela praw autorskich (spadkobierców M. rosenberga). z tego względu arkusz te-stowy do polskiej wersji ses także nie jest przedmiotem sprzedaży. został on w formie elek-tronicznej (w formacie PDF) zamieszczony na naszej stronie internetowejwww.practest.com.pl. Można go pobrać bezpłatnie, wydrukować i powielać na użytekprowadzonych badań.

SKA

LA S

AM

OO

ceN

Y S

eSA

uto

r te

stu

: M. r

ose

nb

erg

Aut

orz

y a

da

pta

cji

i po

drę

czn

ika

:ire

na

Dzw

on

kow

ska

, Kin

ga

La

ch

ow

icz-

tab

ac

zek,

Ma

riola

ła

gu

na

(20

08)

ΨSeS

Materiały● Podręcznik● arkusz testowy (bezpłatny, do pobrania w formacie PDF)

66

Osobowość


proceduraBadanie grupowe lub indywidualne – przeciętnie 20 – 25 minut.

Opiskwestionariusz służy do badania sposobów postrzegania czasu. zawiera 7 skal, odnoszą-cych się do różnych wymiarów oceny czasu. Dwie główne skale (w zakresie którychwyróżnione są dodatkowo podskale) mierzą emocjonalne ustosunkowanie do czasu –pozytywne i negatywne; pozostałe dotyczą odczuwania szybkości upływu czasu, dostrze-gania wartości czasu aktualnego oraz odbierania takich właściwości czasu, jak chaos,subtelny urok i pustka.

kMc składa się z 95 pozycji, które są zdaniami metaforycznymi odnoszącymi się do czasu.Badany określa na skali czterostopniowej, czy każda z metafor pasuje do jego sposobumyślenia o czasie.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna skal i podskal (współczynniki alfa cronbacha oscylująwokół wartości 0,80) i duża stabilność (współczynniki korelacji między dwoma pomiaramiwykonanymi z odstępem 3 tygodni zawierają się w przedziale 0,68 – 0,87).

trafnośćTrafność teoretyczną potwierdziły wyniki analiz czynnikowych wykazujące zgodność struk-tury kMc z konstruktem leżącym u podstaw kwestionariusza. wykazano też oczekiwanezwiązki między wynikami kMc a orientacją temporalną mierzoną kwestionariuszem aion-2000 nosala i Bajcar, poczuciem sensu życia mierzonym skalą Pil, stanem emocjonalnymmierzonym skalą Panas oraz cechami osobowości uwzględnionymi w modelu „wielkiejPiątki”. stwierdzono też związek postrzegania czasu określanego za pomocą kMc ze zmiennymi demograficznymi – płcią i wiekiem.

Normystenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn, oparte na badaniu incydentalnejpróby 320 osób, głównie z wykształceniem średnim i wyższym.

Zastosowanienarzędzie rekomendowane jest przede wszystkim do badań naukowych nad usto-sunkowaniem do czasu, ale może też być stosowane w diagnozie indywidualnej w celuokreślania mocnych i słabych stron osoby w zakresie radzenia sobie z upływającym cza-sem, jako punkt wyjścia w pracy nad zmianą postaw wobec czasu i optymalizacjąsposobów jego wykorzystania.

KW

eSti

ON

Ari

USZ

Met

AFO

rY c

ZASU

Au

tor:

Ma

łgo

rza

ta S

ob

ol-

Kw

ap

ińsk

a (

2008

)

KMc

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy, klucz)

● Podręcznik● arkusze (25 egz.)● klucz

67

Osobowość

Ψ

Materiały● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)● Pomoce testowe

SceNOteStSc

eNO

teSt

*A

uto

r: G

erd

hild

vo

n S

taa

bs

(200

7)


proceduraBadanie indywidualne; czas badania nieograniczony – przeciętnie badanie trwa 30minut.

scenotest jest projekcyjną metodą diagnostyczną i terapeutyczną służącą zobrazowaniucałościowej struktury osobowości.

Opiszestaw lalek, klocków i akcesoriów wykorzystywanych przez osoby badane do budowa-nia sceny traktowanej tu jako projekcja wewnętrznych przeżyć badanego.

Analiza i interpretacjaPrzede wszystkim zgodnie z teorią psychoanalityczną.

Zastosowanieokreślenie struktury osobowości i relacji badanego z otoczeniem, ocena typowości za-chowań w zależności od etapu rozwojowego badanego, poradnictwo wychowawcze izawodowe, w diagnozie nerwic, w badaniach naukowych.

Pracownia prowadzi sprzedaż pomocy testowych. Pomoce są sprowadzane bezpośred-nio od wydawcy niemieckiego, na zamówienie klienta.

68

Osobowość

* wydawcą testu jest Verlag hans huber, hogrefe Publishing group

Osobowość

69


proceduraBadanie indywidualne; czas badania: nieograniczony.

Projekcyjna metoda diagnostyczna wykorzystująca plamy atramentowe. Pozwala naocenę ogólnej struktury osobowości, na którą składają się potrzeby, emocje, konflikty we-wnętrzne czy sposoby interpretowania rzeczywistości.

Opis10 tablic przedstawiających symetryczne plamy atramentowe (5 tablic czarno-białych,2 tablice z plamami koloru czerwonego, 3 tablice w kolorach pastelowych).

Analiza i interpretacjaPrzede wszystkim zgodnie z teorią psychoanalityczną (stosowane są różne systemyoceny).

ZastosowanieDiagnoza osobowości, diagnoza kliniczna, ocena postępów w psychoterapii.

teSt

rO

rSc

HA

cH

A*

Au

tor:

He

rma

n r

ors

ch

ac

h

rOrScHAcH

Materiały● komplet 10 oryginalnych tablic

Ψ

* wydawcą testu jest Verlag hans huber, hogrefe Publishing group

Ψ

Materiały● komplet (tablice + podręcznik)

● Podręcznik● komplet tablic

tAtte

St A

perc

epc

Ji t

eMA

tYc

ZNeJ

A

uto

r te

stu

i p

od

ręc

znik

a: H

en

ry M

urr

ay

(198

7)


proceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu; pełne badanie obejmuje dwie sesje, naktórych przedstawia się po 10 obrazków.

Projekcyjny test do badania osobowości.

OpisMateriał testowy stanowi 31 plansz: 30 obrazków czarno-białych i jedna biała karta. za-daniem badanego jest ułożenie historii do 20 plansz.

Analiza i interpretacjasystem analizy i interpretacji nawiązujący do teorii po trzeb autorstwa Murraya.

Zastosowaniew praktyce psychologicznej, do diagnozy osobowości.

70

Osobowość

Materiały● komplet (10 tablic testowych w pudełku + podręcznik)

● arkusze zapisu caT-a (25 egz.) ● Podręcznik caT-a● komplet tablic w pudełku

Ψ cAt-A

teSt

Ape

rcep

cJi

teM

AtY

cZN

eJ D

LA D

Ziec

iW

erSJ

A Z

pO

StA

ciA

Mi Z

Wie

rZą

tA

uto

rzy

test

u: L

eo

po

ld B

ella

k i S

on

ya S

ore

l Be

llak

(200

8)


proceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.


OpisMateriał testowy stanowi 10 obrazków czarno-białych przedstawiających zwierzęta w różnych sytuacjach. zadaniem badanego jest ułożenie historyjki do każdego obrazka.

Analiza i interpretacjasystem interpretacji opracowany przez Bellaka, nawiązujący do psychoanalitycznej kon-cepcji rozwoju osobowości.


71

Osobowość

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (10 tablic testowych w pudełku + podręcznik)

● arkusze zapisu caT-h (25 egz.)● Podręcznik caT-h● komplet tablic w pudełku

cAt-Hte

St A

perc

epc

Ji t

eMA

tYc

ZNeJ

DLA

DZi

eci

Wer

SJA

Z p

OSt

Ac

iAM

i LU

DZi

Au

torz

y te

stu

i p

drę

czn

ika

: Le

op

old

Be

llak

i So

nya

So

rel B

ella

k (2

008)




OpisMateriał testowy stanowi 10 obrazków czarno-białych przedstawiających ludzi w różnychsytuacjach - analogicznych do sytuacji w wersji caT-a (ze zwie rzętami).

Analiza i interpretacjasystem interpretacji opracowany przez Bellaka, nawiązujący do psychoanalitycznej kon-cepcji rozwoju osobowości.


72

Osobowość

Osobowość

73

Ψ

* wydawcą testu jest wydawnictwo erDa

Materiały● komplet (podręcznik + 50 arkuszy)

● Podręcznik● arkusze (50 egz.)

teSt DrZeWA

teSt

DrZ

eWA

*A

uto

t te

stu

i p

od

ręc

znik

a: c

ha

rles

Ko

ch

(19

94)



Projekcyjna metoda badania osobowości.

Opiszadaniem badanego jest narysowanie drzewa.

Analiza i interpretacjasystem analizy i interpretacji opracowany przez autora testu.


Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, siedem zestawów kart, 25 arkuszy zapisu)

teSt BAJeK (Ftt)te

St B

AJe

K (

Ftt)

*A

uto

r te

stu

: ca

rina

co

ula

co

glo

u (

2007

)

WiekDzieci w wieku od 6 do 12 lat.

proceduraBadanie indywidualne; czas badania jest nieograniczony, przeciętnie – około 45 minut.

Test projekcyjny bazujący na teorii psychoanalitycznej oraz relacji z obiektem. służy dooceny osobowości oraz diagnozy relacji w rodzinie.

OpisMateriał testowy stanowią ilustracje przedstawiające postacie ze znanych bajek. zada-niem badanego dziecka jest udzielenie odpowiedzi na pytania związane z tymi ilustra-cjami (np. co myśli/czuje postać na obrazku).

rzetelnośćBadano stabilność bezwzględną.

trafnośćBadano korelacje z wynikami testów osobowości oraz strukturę czynnikową wyników.

NormyBrak polskich norm; dostępne są jedynie tenowe i centylowe normy dla trzech prze dzia-łów wieku: 6 – 7 lat, 8 – 9 lat i 10 – 12 lat opracowane na podstawie wyników 873 grec-kich dzieci.

Zastosowaniew ocenie m. in. takich zmiennych jak: lęk, agresja, obraz siebie, potrzeba ochrony, po-trzeba aprobaty, różne mechanizmy obronne; w diagnozie relacji w rodzinie.


74

Osobowość

Osobowość

75

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik; 6 kompletów obrazków, 100 arkuszy zapisu)

● Podręcznik● klasyfikacja popędów● arkusze zapisu (100 egz.)

SZONDi

teSt

SZO

ND

ieG

O*

eKSp

erY

MeN

tALN

A D

iAG

NO

StY

KA

pO

trZe

B(1

996)

Projekcyjny test osobowości.

OpisMateriał testowy stanowią zdjęcia ludzkich twarzy – 6 serii, po 8 portretów każda. zada-niem badanego jest wybór dwóch najbardziej i dwóch najmniej sympatycznych portre-tów.

Analiza i interpretacjasystem analizy oparty na opracowanej przez l. szondiego koncepcji czterech popędówi ośmiu potrzeb popędowych.

ZastosowanieDo diagnozy osobowości.


Ψ


Materiały● komplet (podręcznik, zestaw 210 barwnych kwadracików, 2 plansze-piramidy,

50 arkuszy)● arkusze (50 egz.)

tpBte

St p

irA

MiD

BA

rWN

Yc

H*

Au

torz

y te

stu

i p

od

ręc

znik

a: r

ob

er

He

iss

i pe

tra

Ha

lde

r (1

995)

Wiekstarsze dzieci, młodzież, dorośli.


Projekcyjna metoda badania afektywnej struktury osobowości człowieka.

Opiszadaniem badanego jest ułożenie trzech „ładnych” i trzech „brzydkich” pi ramid z kolo-rowych kwadracików.

Analiza i interpretacjasystem analizy i interpretacji opracowany przez autora testu.

Zastosowaniew praktyce psychologicznej, do diagnozy afektywności starszych dzieci, młodzieży i do-rosłych.

76

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, arkusze dla dzieci, młodzieży, studentów i dorosłych po 25 egz.,)

● Podręcznik (ii wydanie, rozszerzone)● arkusze testowe wersji dla dzieci (25 egz.)● arkusze testowe wersji dla młodzieży (25 egz.)● arkusze testowe wersji dla studentów (25 egz.)● arkusze testowe wersji dla dorosłych (25 egz.)● arkusze testowe dla żołnierzy (25 egz.).● standaryzacja dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (też: aPis-P i sTai).

riSB

teSt

Nie

DO

KO

ńc

ZON

Yc

H Z

DA

ń r

Ott

erA

Au

torz

y te

stu

: J.B

. ro

tte

r, M

.i. L

ah

, J.e

. ra

ffert

y

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: A

nn

a M

atc

zak

i Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a (

2008

)

WiekDzieci, młodzież, studenci, dorośli.

proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 25 minut.czas obliczania wyików: ok. 15 minut.

risB jest narzędziem służącym do oceny przystosowania. Ma cztery wersje: dla dzieci, dlamłodzieży, dla studentów i dla dorosłych.

Opisskłada się z 40 trzonów, czyli początków zdań, które badany ma uzupełnić.

rzetelnośćDla wszystkich wersji wysoka zgodność ocen sędziów, umiarkowana zgodność we-wnętrzna dla dzieci i młodzieży, wysoka dla dorosłych.

trafnośćDla wszystkich wersji sprawdzona trafność diagnostyczna – wyniki w risB różnicują osobyuznane na podstawie innych danych za przystosowane od osób nieprzystosowanych.Dla wersji dla dzieci sprawdzona trafność teoretyczna – wyniki w risB korelują z lękiem, po-stawami rodzicielskimi, a nie korelują z ocenami szkolnymi. o trafności teoretycznej wersjidla dorosłych świadczą korelacje między nieprzystosowaniem mierzonym risB a wyni-kami testów mierzących lęk, samoocenę, inteligencję emocjonalną, kompetencje spo-łeczne i style radzenia sobie ze stresem. Trafność kryterialną wersji dla dorosłychsprawdzano porównując wyniki w risB grup, które – jak można przyjąć – różnią się po-ziomem przystosowania (między innymi bezrobotnych, alkoholików, więźniów, a z drugiejstrony – policjantów, pracowników ochrony, zawodowych żołnierzy).

NormyrisB znormalizowano dla uczniów Vii klas szkół podstawowych (obecnie i klasa gimna-zjum) (wersja dla dzieci), dla uczniów iii klas szkół ponadpodstawowych (obecnie ii klasaszkoły średniej) (wersja dla młodzieży), dla studentów (wersja dla studentów), dla doro-słych (wersja dla dorosłych) oraz dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (wersja dlawojska).

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów przesiewowych. Uzyskane rezultaty pozwalają rekomendo-wać risB w diagnozie indywidualnej, która ma służyć wykrywaniu osób wymagającychpomocy psycholo gicznej oraz dokonywaniu selekcji kandydatów do prac wymagają-cych odpowiedzialności i opanowania.

77

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, aneks, płyta cD z programem do obliczania wyników, 5 kpl. ze-

stawów pytań, 5 instrukcji dla badającego, 5 instrukcji dla badanego - Uczucia, 5 in-strukcji dla badanego - Uczucia (Uzależnieni), 25 arkuszy - Uczucia, 25 arkuszy - Uczucia(Uzależnieni), czyste kartki)

● Podręcznik (1992)● aneks do podręcznika (2009)● Płyta cD z programem do obliczania wyników● zestaw pytań (5 kpl.)● instrukcja dla badającego (5 egz.)● instrukcja dla badanego - Uczucia (5 egz.)● instrukcja dla badanego - Uczucia (Uzależnieni) (5 egz.)● arkusze - Uczucia (25 egz.)● arkusze - Uczucia (Uzależnieni) (25 egz.)

HerMANSM

etO

DA

KO

NFr

ON

tAc

Ji Z

SO

Bą H

erM

AN

SA –

2000

Au

tor

test

u: H

ub

ert

J. M

. He

rma

ns

pols

ka a

da

pta

cja

: pio

tr K

. Ole

ś (1

992)

An

eks

do

po

drę

czn

ika

(M

eto

da

Ko

nfr

on

tac

ji z

So

bą

–2

00

0):

elż

bie

ta c

hm

ieln

icka

-Ku

ter,

pio

tr K

. Ole

ś, M

ałg

orz

ata

pu

ch

als

ka-W

asy

l (20

09)

Wiekosoby powyżej 15. roku życia o co najmniej przeciętnym poziomie inteligencji.

proceduraBadanie indywidualne; przebiega w kilku etapach, z których każdy trwa 1 – 2 godz.

Jest to metoda badania doświadczenia człowieka, jednocześnie umożliwiająca mu lep-sze samopoznanie.

OpisMetoda Konfrontacji z Sobą oparta jest na fenomenologicznej koncepcji osobowości h. J. M. hermansa. Pacjent (badany) ma sformułować odpowiedzi na szereg pytań, do-konując w ten sposób przeglądu tego wszystkiego, co aktualnie uważa za ważne w swoimżyciu. w wyniku badania uzyskuje całościowy, uporządkowany obraz własnego do-świadczenia. analiza wyników ma charakter zarówno jakościowy, jak i ilościowy. MetodaKonfrontacji z Sobą przeznaczona jest dla osób mających motywację do samopoznanialub zmiany.

aktualnie w sprzedaży jest zmodyfikowana (w stosunku do wersji opublikowanej w 1992roku) wersja narzędzia. Modyfikacje zostały opisane w Aneksie do podręcznika (2009). w nowej wersji Metody konfrontacji z sobą znalazły się następujące zmiany:

• wprowadzenie w wywiadzie dodatkowej sfery Uzależnienie; na potrzeby pracy zosobami uzależnionymi opracowano też specjalną – obok podstawowej – listę uczuć

• wprowadzenie afektywnych wskaźników motywów podstawowych – umacnianiasiebie (s) i pragnienia kontaktu (o)

• nowa lista uczuć (podstawowa) i nowa skala ich oceny• rezygnacja z oceny wpływów

Do materiałów testowych dołączony został także program komputerowy pozwalającyna obliczenie wyników oraz przeprowadzenie części badania.

ZastosowanieJest to metoda przede wszystkim psychoterapeutyczna, ale może być stosowana docelów badawczych i diagnostycznych. najbardziej typowym zastosowaniem MetodyKonfrontacji z Sobą jest wykorzystanie jej w poradnictwie dla osób przeżywających trud-ności i problemy, kryzysy tożsamości, konflikty z innymi lub poważne trudności decyzyjne.w zmodyfikowanej wersji Metoda Konfrontacji z Sobą - 2000 istnieje możliwość wykorzy-stania testu w pracy z osobami uzależnionymi od środków psychoaktywnych.

78

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)● klucz● standaryzacja dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej (też: aPis-P i risB)

StAi

iNW

eNtA

rZ S

tAN

U i

cec

HY

LĘK

U S

tAi

Au

torz

y te

stu

: c.D

. Sp

ielb

erg

er,

r.L

. Go

rsu

ch

, r.e

. Lu

she

ne

pols

ka a

da

pta

cja

: c.D

. Sp

ielb

erg

er,

J. S

tre

lau

, M. t

ysa

rczy

k, K

. Wrz

eśn

iew

ski

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: K

azi

mie

rz W

rze

śnie

wsk

i, ty

tus

Sosn

ow

ski,

Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, D

ian

a F

ec

en

ec

Wyd

an

ie tr

zec

ie, r

ozs

zerz

on

e (

2006

)

WiekMłodzież w wieku 15 i 16 lat, dorośli (21 – 79 lat), żołnierze zasadniczej służby wojskowej.

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 – 20 minut.

sTai jest narzędziem przeznaczonym do badania lęku rozumianego jako przejściowy iuwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lęku rozumia nego jako względnie stałacecha osobowości.

OpissTai składa się z dwu podskal, z których jedna (X-1) służy do pomiaru lęku-stanu, a druga(X-2) – lęku-cechy. Pytania składające się na obie skale umieszczone są po obu stronachjednego arkusza testowego. każda podskala składa się z 20 pozycji, na które badany od-powiada wybierając jedną z czterech skategoryzowanych odpowiedzi.

w sprzedaży jest także komputerowa wersja StAi.

rzetelnośćzgodność wewnętrzna obu skal jest wysoka, nieco niższa stabilność bezwzględna, zwłasz-cza skali X-1.

trafnośćTrafność teoretyczna obu skal potwierdzona w wielu badaniach: wyniki w sTai korelująistotnie z wynikami narzędzi mierzących podobne do lęku konstrukty teoretyczne; trafnośćskali X-1 dodatkowo zweryfikowana i potwierdzona w licznych badaniach eksperymen-talnych. Trafność diagnostyczna i prognostyczna badana w próbie żołnierzy: wyniki w obuskalach sTai pozwalają zarówno diagnozować żołnierzy słabo przystosowanych do peł-nienia służby jak i przewidywać wystąpienie takich zachowań w przyszłości.

NormyDla młodzieży w wieku 15 i 16 lat, dla osób dorosłych w wieku 21 – 79 lat oraz dla żołnie-rzy zasadniczej służby wojskowej.

ZastosowanieDo diagnozy przesiewowej i indywidualnej; skala X-1 przydatna dodatkowo w badaniacheksperymentalnych wymagających rejestrowania zmian nasilenia lęku.

79

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 25 kwestionariuszy)


StAiciN

WeN

tArZ

StA

NU

i c

ecH

Y L

ĘKU

DLA

DZi

eci S

tAic

Au

torz

y te

stu

: ch

.D. S

pie

lbe

rge

r, c

.D. e

dw

ard

s, r

.e. L

ush

en

e, J

. Mo

ntu

ori,

D. p

latz

ek

pols

ka a

da

pta

cja

: c. D

. Sp

ielb

erg

er,

t. S

osn

ow

ski,

D. i

wa

nis

zczu

kA

uto

r p

od

ręc

znik

a: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

(20

05)

WiekDzieci, młodzież.

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 minut.

sTaic jest narzędziem przeznaczonym do badania lęku rozumianego jako przejściowy iuwarunkowany sytuacyjnie stan jednostki oraz lęku rozumianego jako względnie stałacecha osobowości.

OpissTaic składa się z dwu podskal, z których jedna (c-1) służy do pomiaru lęku-stanu, a druga(c-2) – lęku-cechy. Pytania składające się na podskale umieszczone są po obu stronachjednego arkusza testowego. każda podskala składa się z 20 pozycji, na które badany od-powiada wybierając jedną z czterech skategoryzowanych odpowiedzi.

rzetelnośćzgodność wewnętrzna obu skal jest wysoka, niższa stabilność bezwzględna, zwłaszczaskali c-1

trafnośćTrafność teoretyczna obu skal potwierdzona w wielu badaniach: wyniki w sTaic korelująistotnie dodatnio z lękiem szkolnym oraz ujemnie z motywacją do nauki i osiągnięciamiszkolnymi.

NormyDla uczniów w wieku 10 – 14 lat.

ZastosowanieDo diagnozy przesiewowej – w celu wyłonienia dzieci, które mogą mieć trudności w funk-cjonowaniu szkolnym oraz indywidualnej – przy diagnozie przyczyn niepowodzeń szkol-nych; skala c-1 może być przydatna dodatkowo w badaniach eksperymentalnychwymagających rejestrowania zmian nasilenia lęku, a skala c-2 w wykrywaniu dzieci oskłonnościach neurotycznych.

80

Osobowość

Osobowość

81

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy pytań, 25 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik ● arkusze pytań (25 egz.)● arkusze odpowiedzi (25 egz.)● klucze (komplet – 4 egz.)

epQ-r

KW

eSti

ON

Ari

USZ

OSO

BOW

Ośc

i eY

SeN

cK

A e

pQ-r

A

uto

rzy

test

u: S

ybil

eyse

nck,

Ha

ns J

. eys

enc

k, p

aul

Ba

rre

ttpo

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: p

iotr

Brz

ozo

wsk

i i r

ad

osł

aw

ł. D

rwa

l (19

95)



ePQ-r służy do badania podstawowych – w teorii eysencka – wymiarów osobowości.

OpisePQ-r obejmuje 100 pytań tworzących cztery skale: Neurotyzmu (N), Ekstrawersji (E), Psy-chotyzmu (P) i Kłamstwa (K). Pytania umieszczone są na arkuszu testowym; odpowiedzi(Tak, nie) udziela się na oddzielnym arkuszu odpowiedzi.

w sprzedaży jest również komputerowa wersja epQ-r oraz pSi-test epQ-r – program do ob-liczania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćzadowalająca stabilność bezwzględna oraz zgodność wewnętrzna skal N, E i K, niższa –skali P.

trafnośćsprawdzona trafność teoretyczna, czynnikowa oraz zbieżna i różnicowa.

Normyopracowane na podstawie badania prób incydentalnych dla uczniów szkół ponad-podstawowych, studentów i osób dorosłych.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badawczych.

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)● klucze (kpl. 5 szt.)

NeO-FFiiN

WeN

tArZ

OSO

BOW

Ośc

i NeO

-FFi

A

uto

rzy

test

u: p

.t. c

ost

a, r

.r. M

cc

rae

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: Bo

gd

an

Za

wa

dzk

i, J

an

Str

ela

u, p

iotr

Szc

zep

an

iak,

Ma

gd

ale

na

śliw

ińsk

a (

2008

)


proceduraBadanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu, przeciętnie 15 minut.

kwestionariusz do diagnozy cech osobowości uwzględnionych w popularnym modelupięcioczynnikowym, określanym jako model wielkiej Piątki.

OpisPozycje kwestionariusza stanowi 60 twierdzeń o charakterze samoopisowym, którychprawdziwość w stosunku do własnej osoby badany ocenia na skali pięciostopniowej. Po-zycje te tworzą 5 skal mierzących: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświad-czenie, Ugodowość i sumienność.

w sprzedaży jest również komputerowa wersja NeO-FFi oraz pSi-test NeO-FFi – program doobliczania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćogólnie zadowalająca zgodność wewnętrzna, niższa dla skal otwartość i Ugodowość niżdla pozostałych.

trafnośćwykazana na podstawie badań nad związkiem między wynikami kwestionariusza a oce-nami osób badanych dokonywanymi przez obserwatorów, odziedziczalnością mierzonych cech oraz ich korelacjach z innymi wymiarami osobowości i temperamentu;sprawdzano też trafność czynnikową.

Normystenowe, dla 5 grup wieku (15 – 19, 20 – 29, 30 – 39, 40 – 49 i 50 – 80 lat), opracowane –oddzielnie dla kobiet i mężczyzn – na podstawie badań próby o liczebności 2041 osób.

Zastosowaniewyniki pozwalają na pełny opis osobowości badanego i ostrożne (ze względu na niewy-soką rzetelność niektórych skal) prognozowanie jego możliwości adaptacyjnych do śro-dowiska szkolnego lub zawodowego; autorzy adaptacji szczególnie jednak polecają tonarzędzie do badań naukowych.

82

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, podręcznik oryginalny, 25 arkuszy pytań z instrukcją, 25 arkuszy od-

powiedzi z kluczem, arkusze „Profil osobowości” – po 25 egz. dla każdej grupy normali-zacyjnej, 25 arkuszy „Twój wynik w inwentarzu neo-Pi-r”

● Podręcznik● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)● arkusze pytań z instrukcją (25 egz.)● arkusze odpowiedzi z kluczem (25 egz.)● arkusze „Profil osobowości” dla kobiet 17 – 29 lat (25 egz.)● arkusze „Profil osobowości” dla kobiet 30 – 79 lat (25 egz.)● arkusze „Profil osobowości” dla mężczyzn 17 – 29 lat (25 egz.)● arkusze „Profil osobowości” dla mężczyzn 30 – 79 lat (25 egz.)●arkusze „Twój wynik w inwentarzu neo-Pi-r” (25 egz.)

NeO-pi-r

iNW

eNtA

rZ O

SOBO

WO

ści N

eO-p

i-r

Au

torz

y te

stu

: p. t

. co

sta

Jr,

r. r

. Mc

cra

epo

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: J

erz

y Si

uta

(20

06)

WiekMłodzież i dorośli.

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu (przeciętnie trwa 35 – 45minut).

kwestionariusz do diagnozy cech osobowości zawartych w modelu pięcioczynnikowym,uwzględniający także poszczególne składniki każdej z cech „wielkiej Piątki”, czym różni sięod znanego u nas inwentarza neo-FFi.

Opiskwestionariusz obejmuje 240 twierdzeń, których prawdziwość badany ocenia w skali pię-ciostopniowej (od „całkowicie się nie zgadzam” do „całkowicie się zgadzam”). odno-szą się one do pięciu czynników osobowości (skale), a w ramach każdego z nich dosześciu składników (podskale); są to: neurotyczność (lęk, agresywna wrogość, Depresyj-ność, nadmierny krytycyzm, impulsywność i nadwrażliwość), ekstrawertyczność (ser-deczność, Towarzyskość, asertywność, aktywność, Poszukiwanie doznań i emocjepozytywne), otwartość na doświadczenie (wyobraźnia, estetyka, Uczucia, Działanie, ideei wartości), Ugodowość (zaufanie, Prostolinijność, altruizm, Ustępliwość, skromność i skłon-ność do rozczulania się), sumienność (kompetencja, skłonność do porządku, obowiąz-kowość, Dążenie do osiągnięć, samodyscyplina i rozwaga). interpretacja może dotyczyćzarówno wyników poszczególnych skal i podskal z osobna, jak i ich konfiguracji (np. wyników par czynników).

rzetelnośćwysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej każdej z pięciu skal (0,81 – 0,86), niższe (w więk-szości wypadków 0,60 – 0,70) dla poszczególnych podskal.

trafnośćsprawdzano trafność czynnikową, stwierdzając, że mimo pewnych odstępstw od oczeki-wań uzyskana struktura czynnikowa podskal odpowiada założeniom teoretycznym twór-ców narzędzia.

Normystenowe, dla dwu grup wieku: 17 – 29 lat i 30 – 79, osobno dla kobiet i mężczyzn, opraco -wane na podstawie badania próby obejmującej 603 osoby różniące się wiekiem, płcią,poziomem wykształcenia i miejscem zamieszkania.

Zastosowanienarzędzie rekomendowane zarówno do celów badań naukowych, jak i do stosowania wdiagnozie indywidualnej dokonywanej na potrzeby praktyki, w tym zwłaszcza w obszarzepsychologii klinicznej, psychologii zdrowia i medycyny behawioralnej, a także w dzie dzi-nach edukacji oraz doradztwa zawodowego i selekcji.

83

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 kwestionariuszy)

● Podręcznik● kwestionariusze (25 egz.)● klucze (kpl. 6 szt.)

FcZ-KtFO

rMA

LNA

cH

ArA

Kte

rYSt

YK

A Z

Ac

HO

WA

NiA

K

WeS

tiO

NA

riU

SZ t

eMpe

rAM

eNtU

Au

torz

y te

stu

i p

od

ręc

znik

a: B

og

da

n Z

aw

ad

zki i

Ja

n S

tre

lau

(19

97)



kwestionariusz do diagnozy podstawowych, biologicznie zdeterminowanych wymiarówosobowości, opisujących formalne aspekty zachowania.

Opiskwestionariusz ma charakter samoopisowy. składa się ze 120 pozycji, które są stwierdze -niami wymagającymi od badanego ustosunkowania się w formie odpowiedzi „Tak” lub„nie”. Pozycje tworzą 6 skal: Żwawości, Perseweratywności, wrażliwości sensorycznej, re-ak tywności emocjonalnej, wytrzymałości i aktywności. Teoretyczną podstawę kwes tionariusza stanowi regulacyjna Teoria Temperamentu przedstawiona w pracach J. strelaua.

w sprzedaży jest również komputerowa wersja FcZ-Kt oraz pSi-test FcZ-Kt – program doobliczania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna wszystkich sześciu skal.

trafnośćoszacowana m. in. na podstawie związku wyników kwestionariusza z wybranymi wskaź-nikami psychofizjologicznymi oraz wynikami innych kwestionariuszy lub testów – badają-cych temperament, osobowość i zdolności poznawcze.

Normynormy staninowe, opracowane na podstawie badania próby obejmującej przeszło 4000osób, podane są dla sześciu grup wieku (15 – 19 lat, 20 – 29 lat, 30 – 39 lat, 40 – 49 lat, 50– 59 lat i 60 – 80 lat), oddzielnie dla mężczyzn i kobiet.

Zastosowaniew poradnictwie zawodowym, wychowawczym, w badaniach naukowych i klinicznych.

84

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)● klucze (kpl. 3 szt.)

ptS

KW

eSti

ON

Ari

USZ

teM

perA

MeN

tU p

tSA

uto

rzy

test

u i

po

drę

czn

ika

: Ja

n S

tre

lau

i Bo

gd

an

Za

wa

dzk

i (19

98)


proceduraBadanie indywidualne lub grupowe, bez ograniczenia czasu, przeciętnie do 15 minut.

kwestionariusz do diagnozy temperamentu opisywanego zgodnie z koncepcją Pawłowa,będący nową wersją narzędzia znanego jako kwestionariusz Temperamentu (kT) strelaua.

Opiskwestionariusz składa się z 57 twierdzeń, których prawdziwość w odniesieniu do własnejosoby badany ocenia na skali czterostopniowej (od „zdecydowanie zgadzam się” do„zdecydowanie nie zgadzam się”). Pozycje tworzą trzy podstawowe skale: siły procesupobudzenia (sPP), siły procesu hamowania (sPh) i ruchliwości procesów nerwowych(rPP); ponadto określa się równowagę procesów nerwowych, ujmowaną jako stosuneksPP do sPh.

w sprzedaży jest również komputerowa wersja ptS oraz pSi-test ptS – program do obli-czania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćsatysfakcjonująca zgodność wewnętrzna oraz stabilność.

trafnośćwykazana na podstawie korelacji wyników PTs i innych narzędzi do pomiaru tempera-mentu i osobowości, badań nad genetycznym uwarunkowaniem cech mierzonych PTsoraz analiz czynnikowych.

Normystenowe, dla 6 grup wieku (15 – 19, 20 – 29, 30 – 39, 40 – 49, 50 – 59 i 60 – 80 lat), opraco -wane – oddzielnie dla mężczyzn i kobiet – na podstawie badań próby obejmującej łącz-nie ponad 4000 osób.

ZastosowanieDo celów badawczych i praktycznych – szczególnie w poradnictwie zawodowym (selekcja) i wychowawczym; pozwala zwłaszcza na prognozowanie funkcjonowania ba-danych w sytuacjach trudnych.

85

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet – wersja pełna (podręcznik, 25 arkuszy i klucz dla dorosłych, 25 arkuszy i klucz

dla ro dziców, 25 arkuszy i klucz dla nauczycieli)● komplet – wersja dla dorosłych (podręcznik, 25 arku szy, klucz dla dorosłych)● komplet – wersja dla dzieci (podręcznik, 25 arkuszy i klucz dla rodziców, 25 arkuszy i

klucz dla nauczycieli)● Podręcznik (do wszystkich wersji)● arkusze dla dorosłych (25 egz.)● arkusze dla rodziców (25 egz.)● arkusze dla nauczycieli (25 egz.)● klucze (kpl. 3 szt.)

eASK

WeS

tiO

NA

riU

SZ t

eMpe

rAM

eNtU

eA

SA

uto

rzy

test

u: A

rno

ld H

. Bu

ss, r

ob

ert

plo

min

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: Wło

dzi

mie

rz O

nis

zcze

nko

(19

97)



kwestionariusz do diagnozy temperamentu rozumianego jako zespół dziedziczonychcech osobowości. Posiada trzy wersje – jedna przeznaczona dla dorosłych i dwie prze-znaczone dla dzieci.

Opiswersja dla dorosłych ma charakter samoopisowy. wersje dla dzieci odwołują się do da-nych obserwacyjnych uzyskiwanych w jednej wersji od rodziców, w drugiej – od nauczy-cieli. każda z trzech wersji składa się z 20 pozycji. Mają one charakter stwierdzeń, którychprawdziwość odpowiadający ocenia na skali pięciostopniowej (od „zdecydowanie nie”do „zdecydowanie tak”). wersja dla dorosłych zawiera pięć skal: emocjo nalności, stra-chu, złości, aktywności oraz Towarzyskości, a wersje dla dzieci – po cztery: nieśmiałości,Towarzys kości, aktywności i emocjonalności. Teoretyczną podstawę narzędzia stanowigenetyczna Teoria Temperamentu a. h. Bussa oraz r. Plomina.

przeznaczenienormy pozwalają na stosowanie wersji dla dorosłych wobec osób w wieku 16 – 50 lat, awersji dla dzieci – wobec badanych w wieku 3 – 11 lat. są to normy stenowe. w odnie-sieniu do dorosłych podane są dla czterech grup wieku (16 – 19; 18 – 30; 31 – 40 i 41 – 50lat), oddzielnie dla mężczyzn i kobiet, w odniesieniu do dzieci – dla dwu grup wieku (3 – 7i 8 – 11 lat), dla obu płci łącznie.

86

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych, klucze)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)● klucze (komplet)

UMAcL

prZY

MiO

tNiK

OW

A S

KA

LA N

ASt

rOJU

UM

Ac

LA

uto

rzy

test

u: G

. Ma

the

ws,

A.G

. ch

am

be

rlain

, D.M

. Jo

ne

s po

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: e

wa

Go

ryń

ska

(20

05)


proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas nieograniczony, przeciętnie ok. 15 min.

Test służy do pomiaru nastroju, rozumianego jako doświadczenie afektywne o umiarko-wanym czasie trwania (co najmniej kilka minut), niezwiązane z obiektem lub związane zquasi obiektem, obejmujące trzy wymiary rdzennego afektu: pobudzenie napięciowe,pobudzenie energetyczne, tonus hedonistyczny.

OpisUMacl składa się z arkusza, na którym wydrukowanych jest 29 przymiotników. osoba wy-pełniająca ma za zadanie określić na czterostopniowej skali (od „zdecydowanie tak” do„zdecydowanie nie”), w jakim stopniu każdy z nich opisuje jej obecny nastrój.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wewnętrznej dla wszystkich trzech skal.

trafnośćPotwierdzona na drodze analizy czynnikowej oraz wykazane korelacje z miarami funkcjipoznawczych i cech osobowości. skala UMacl różnicuje osoby z rozpoznaną depresją.

NormyDla osób w wieku od 16. do 79. roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowaniePrzede wszystkim do badań.

87

Osobowość

Ψ


● Podręcznik ● kwestionariusze (25 egz.)

iNteK

WeS

tiO

NA

riU

SZ iN

teLi

GeN

cJi

eM

Oc

JON

ALN

eJiN

teA

uto

rzy

test

u: N

.S. S

ch

utt

e, J

.M. M

alo

uff,

L.e

. Ha

ll, D

.J. H

ag

ge

rty,

J.t

. co

op

er,

ch

.J. G

old

en

, L.D

orn

he

impo

lska

ad

ap

tac

ja: A

nn

a c

iec

ha

no

wic

z, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

Ma

tcza

kA

uto

rzy

po

drę

czn

ika

: Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a i

An

na

Ma

tcza

k (2

008)



kwestionariusz służy do pomiaru inteligencji emocjonalnej rozumianej jako zdolność dorozpoznawania, rozumienia i kontrolowania własnych oraz cudzych emocji, a także zdol-ność do efektywnego wykorzystywania emocji w kierowaniu własnym oraz cudzym działaniem.

w sprzedaży jest już drugie wydanie podręcznika zawierające nowe, opracowane w 2005roku normy, oraz aktualne dane na temat rzetelności narzędzia. informacje na temat traf-ności polskiej wersji inTe zostały znacznie wzbogacone o wyniki wielu różnych badań pro-wadzonych przy użyciu tego narzędzia. Nowością tego wydania jest stworzeniemożliwości osobnego uwzględniania przy ocenie inteligencji emocjonalnej dwu jej kom-ponentów: zdolności do wykorzystywania emocji i zdolności do rozpoznawania emocji(normy stenowe). znacznie poszerzono też wprowadzenie teoretyczne, uzupełniając je onową wiedzę nagromadzoną w ciągu ostatnich lat. sam kwestionariusz inTe pozostał nie-zmieniony.

OpisinTe składa się z 33 pozycji o charakterze samo opisowym, których prawdziwość w sto-sunku do własnej osoby badany ocenia na pięciostopniowej skali.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność bezwzględna.

trafnośćwykazana na podstawie analizy różnic międzygrupowych oraz na podstawie korelacjiwyników inTe i innych narzędzi do pomiaru inteligencji, osobowości oraz kompetencji spo-łecznych.

NormyDla uczniów szkół średnich w wieku 15 – 19 lat oraz dla dorosłych w wieku 20 – 54 lat (próbyogólnopolskie).


88

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 5 zeszytów testowych, 25 arkuszy odpowiedzi, klucz)

● Podręcznik● klucze (komplet)● zeszyty testowe (5 egz.)● arkusze odpowiedzi (25 egz.)

Sie-t

SKA

LA iN

teLi

GeN

cJi

eM

Oc

JON

ALN

eJ –

tW

ArZ

eA

uto

rzy

test

u i

po

drę

czn

ika

: An

na

Ma

tcza

k, J

oa

nn

a p

ieka

rska

, el

żbie

ta S

tud

nia

rek

(200

5)

WiekMłodzież od 16. roku życia i dorośli.

proceduraBadania grupowe lub indywidualne, bez ograniczenia czasu, przeciętnie 20 minut.

Test służy do pomiaru zdolności do rozpoznawania ekspresji mimicznej; zdolność ta trak-towana jest jako jeden z podstawowych komponentów inteligencji emocjonalnej.

OpisMateriał testowy stanowi 18 fotografii twarzy (na połowie widnieje mężczyzna, na poło-wie – kobieta). Poszczególnym fotografiom przypisane są zestawy sześciu nazw emocji.Badany ma każdorazowo zdecydować, czy widoczna na fotografii twarz wyraża wy-mienione emocje. Łączna liczba pozycji testowych wynosi 108 (18 fotografii x 6 emocji).


trafnośćza trafnością teoretyczną przemawiają głównie stwierdzone w badaniach walidacyjnychzwiązki wyników sie-T ze zdolnościami wchodzącymi w skład inteligencji emocjonalnej,mierzonymi innymi testami, z inteligencją ogólną, cechami temperamentu oraz pewnymiwłaściwościami wychowania w rodzinie.

Normyopracowano normy stenowe dla uczniów szkół średnich, studentów oraz nie studiują-cych osób dorosłych.

Zastosowaniew badaniach naukowych oraz – jako narzędzie pomocnicze – w praktyce diagnostycz-nej (poradnictwo, doradztwo, selekcja).

89

Osobowość

Ψ



DiNeMOD

WU

WY

MiA

rOW

Y iN

WeN

tArZ

iN

teLi

GeN

cJi

eM

Oc

JON

ALN

eJA

uto

rzy

test

u: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

Ma

tcza

k, A

nn

a c

iec

ha

no

wic

z, J

oa

nn

a S

tań

cza

k, e

wa

Za

lew

ska

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: A

nn

a M

atc

zak

i Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, (

2006

)



Dwuwymiarowy inwentarz inteligencji emocjonalnej przeznaczony jest do pomiaru pod-stawowych komponentów inteligencji emocjonalnej, takich jak zdolności do pozyskiwa-nia przez jednostkę dostępu do własnych i cudzych emocji, respektowania ich irozumienie ich funkcji, ocenianych na podstawie tego, jak badany interpretuje różneemocjogenne sytuacje i jak skłonny jest na nie reagować. Teoretyczne podłoże prac nadkonstrukcją narzędzia stanowiła koncepcja P. saloveya i J.D. Mayera.

OpisDineMo składa się z 33 pozycji, zawierających opisy różnych sytuacji stanowiących źró-dła emocji. w odniesieniu do każdej sytuacji wymienione są cztery różne sposoby reago-wania. Badany za każdym razem wybiera tę reakcję, która jest dla niego najbardziejtypowa. inwentarz pozwala na interpretację wyników w odniesieniu do dwóch skal czyn-nikowych oraz wyniku ogólnego. skale wchodzące w skład DineMo, to: inni – zdolnośćdo rozpoznawania, rozumienia i respektowania emocji innych ludzi, oraz Ja – zdolnośćdo uświadamiania sobie, rozumienia, respektowania i wyrażania własnych emocji.

rzetelnośćzróżnicowane współczynniki zgodności wewnętrznej w zależności od skali (najniższe dlaskali Ja) oraz grupy osób badanych (najniższe dla uczennic, najwyższe dla dorosłych kobiet i mężczyzn).

trafnośćPotwierdzona na drodze analiz czynnikowych i korelacji z innymi miarami inteligencji emo-cjonalnej oraz zmiennymi demograficznymi.

Normystenowe dla uczniów gimnazjów, dla uczniów szkół średnich oraz dla osób dorosłych(próby incydentalne).

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badań naukowych; w ograniczonym zakresie do diagnozy indywidualnej.

90

Osobowość

Ψ



pKie

pOpU

LArN

Y K

WeS

tiO

NA

riU

SZ

iNte

LiG

eNc

Ji e

MO

cJO

NA

LNeJ

Au

torz

y te

stu

: Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, A

nn

a M

atc

zak,

An

na

cie

ch

an

ow

icz,

Jo

an

na

Sta

ńc

zak,

ewa

Za

lew

ska

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

i A

nn

a M

atc

zak

(200

5)



Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencjiemocjonalnej stworzonej przez amerykańskich psychologów P. saloveya i J.D. Mayera.w myśl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbiór różnych zdolno-ści o charakterze poznawczym, dzięki którym człowiek wykorzystuje własne emocje przyrozwiązywaniu problemów nie tylko emocjonalnych. Jest to papierowa wersja kwes tio -na riusza do samobadania wydanego w wersji komputerowej.

OpisPkie składa się 94 pozycji o charakterze samo opisowym. osoba badana każdorazowoocenia na skali pięciopunktowej stopień, w jakim każde stwierdzenie odnosi się do niejsamej. kwestionariusz pozwala na obliczenie wyników w czterech skalach czynnikowychoraz wyniku ogólnego. skale wchodzące w skład Pkie, to: akc – akceptowanie, wyraża-nie i wykorzystywanie własnych emocji w działaniu, eMP – empatia, czyli rozumienie i roz-poznawanie emocji innych ludzi, kon – kontrola, także poznawcza, nad własnymiemocjami oraz roz – rozumienie i uświadamianie sobie własnych emocji.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższe wartości współczynników dla po-szczególnych skal.

trafnośćPotwierdzona na drodze analiz czynnikowych i korelacji z kwestionariuszem inTe.

NormyDla uczniów w wieku 14 – 20 lat oraz dla dorosłych w wieku od 18 do 71 lat (próby incy-dentalne).

ZastosowanieDo celów badawczych oraz do diagnozy indywidualnej przy wyborze przyszłego kierunkukształcenia lub zawodu. Pozwala także określić mocne i słabe strony osoby badanej, comoże stanowić punkt wyjścia do oddziaływań uwzględniających indywidualne zapo-trzebowanie danej osoby.

91

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 25 kwestionariuszy)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)● klucz

ciSSK

WeS

tiO

NA

riU

SZ r

AD

ZeN

iA S

OBi

e W

SY

tUA

cJA

cH

Str

eSO

WY

cH

ciS

S A

uto

rzy

test

u: N

.S. e

nd

ler,

J.D

.A. p

ark

er

pols

ka a

da

pta

cja

: pio

tr S

zcze

pa

nia

k, J

an

Str

ela

u, K

azi

mie

rz W

rze

śnie

wsk

iA

uto

rzy

po

drę

czn

ika

: Ja

n S

tre

lau

, Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, K

azi

mie

rz W

rze

śnie

wsk

i, pi

otr

Szc

zep

an

iak

(200

5)



kwestionariusz do diagnozowania stylów radzenia sobie ze stresem.

Opisciss składa się z 48 stwierdzeń dotyczących różnych zachowań, jakie ludzie mogą po dejmować w sytuacjach stresowych. Badany określa na 5-stopniowej skali częstotli-wość, z jaką podejmuje dane działanie w sytuacjach trudnych, stresowych. wyniki ujmowane są na trzech skalach: ssz – styl skoncentrowany na zadaniu; sse – styl skon-centrowany na emocjach; ssU – styl skoncentrowany na unikaniu. Ten ostatni styl możeprzyjmować dwie formy: acz – angażowanie się w czynności zastępcze i PkT – poszuki-wanie kontaktów towarzyskich.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna poszczególnych skal (współczynniki w granicach 0,78 – 0,90), i zado walająca stabilność (współczynniki korelacji między dwukrotnym ba-daniem w odstępie 2 – 3 tygodni w granicach 0,73 – 0,80).

trafnośćwykazana trafność czynnikowa. Trafność teoretyczną sprawdzano poszukując zależnościmiędzy stylami radzenia sobie ze stresem a cechami osobowości, cechami tempera-mentu, lękiem, inteligencją, kompetencjami społecznymi i inteligencją emocjonalną.analiza trafności kryterialnej obejmowała między innymi porównanie wyników w ciss róż-nych grup zawodowych i kli nicznych.

Normystenowe dla osób z trzech grup wieku: 16 – 24 lat, 25 – 54 lat i 55 – 79 lat oraz dla żołnie-rzy zasadniczej służby wojskowej.

ZastosowanieDo celów badawczych i praktycznych, na przykład jako narzędzie w badaniach kwalifi-kacyjnych na określone stanowiska pracy w pewnych zawodach (poli cjanci, strażacy,wojskowi, kierowcy), czy w badaniach osób ubiegających się o zezwolenie na posiada-nie broni.

92

Osobowość

NA

rZĘD

ZiA

pO

MiA

rU S

treS

U

i rA

DZe

NiA

SO

Bie

Z N

iMA

uto

rzy

zbio

ru: Z

ygfr

yd J

uc

zyń

ski i

Nin

a O

giń

ska

-Bu

lik

OpisJest to zbiór, który opisuje następujące narzędzia:

l Pss-10 – skala odczuwanego stresu (autorzy: s. cohen, T. kamarck i r. Mermelstein;polska adaptacja: z. Juczyńki i n. ogińska-Bulik) służąca do oceny subiektywnychodczuć związanych ze stresem

l coPe – wielowymiarowy inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem (auto-rzy: ch. s. carver, M. F. scheier i J. k. weintraub; polska adaptacja: z. Juczyński i n.ogińska-Bulik) służący do oceny sposobów radzenia sobie ze stresem. Dostępny tylkow wersji elektronicznej – można go pobrać ze strony www.practest.com.pl

l Mini-coPe – inwentarz do Pomiaru radzenia sobie ze stresem (autor: ch. s. carver;polska adaptacja: z. Juczyński i n. ogińska-Bulik). Dostępny tylko w wersji elektro-nicznej – można go pobrać ze strony www.practest.com.pl

l Jsr – Jak sobie radzisz? (autorzy: z. Juczyński i n. ogińska-Bulik) służący do ocenysposobów radzenia sobie ze stresem.

l Ds14 – skala do Pomiaru Typu D (autorzy: n. ogińska-Bulik, z. Juczyński i J. Denollet)służący do pomiaru nasilenia cech tzw. osobowości stresowej (typu D).

zbiór zawiera dane o własnościach psychometrycznych każdego z wymienionych na-rzędzi oraz instrukcje dotyczące sposobu przeprowadzania badania, obliczania wynikówi ich interpretowania.

Jedno z tych narzędzi (Jsr) jest przeznaczone dla dzieci i młodzieży w wieku 11 – 17 lat,pozostałe – dla osób dorosłych.

wszystkie narzędzia mają charakter samoopisowy, są krótkie i łatwe w stosowaniu; ba-dani udzielają odpowiedzi posługując się cztero- lub pięciostopniowymi skalami ocen.

rzetelnośćw przypadku wszystkich narzędzi oceniano zgodność wewnętrzną oraz stabilność, uzy-skując satysfakcjonujące wskaźniki.

trafnośćstwierdzono oczekiwane korelacje między wynikami poszczególnych narzędzi a wynikamipomiaru podobnych zmiennych lub teoretycznie pokrewnych konstruktów, a także ichzwiązek z innymi kryteriami zewnętrznymi. za trafnością narzędzi przemawiają równieżdane pochodzące z analiz czynnikowych.

NormyDane normalizacyjne zbierano na stosunkowo dużych próbach, na ogół włączającychzarówno osoby zdrowe, jak chore. w przypadku skali Pss-10 opracowane są normy ste-nowe, w pozostałych funkcje norm pełnią średnie i odchylenia standardowe obliczonedla różnych grup osób.

Zastosowanienarzędzia przeznaczone są głównie do celów badań naukowych, ale mogą również zna-leźć zastosowanie w praktyce, w badaniach przesiewowych, profilaktycznych, w ocenieefektywności oddziaływań terapeutycznych. Przeznaczone są zarówno dla psychologów,jak lekarzy, socjologów, pedagogów i innych specjalistów zajmujących się stresem, pro-mocją zdrowia, edukacją zdrowotna, profilaktyka i terapią.

NpSr

Materiały● komplet (podręcznik, po 25 arkuszy do trzech narzędzi)

● Podręcznik● arkusze do trzech narzędzi (po 25 egz.)

93

Osobowość

KW

eSti

ON

Ari

USZ

KO

Mpe

teN

cJi

SpO

łec

ZNY

cH

Au

tor

test

u i

po

drę

czn

ika

: An

na

Ma

tcza

k (2

007)

Wyd

an

ie d

rug

ie, r

ozs

zerz

on

e



kks służy do oceny kompetencji społecznych rozumianych jako nabyte umiejętności wa-run kujące efektywność funkcjonowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych.oprócz wskaźnika ogólnego kwestionariusz dostarcza też trzech wskaźników szczegóło-wych, określających poziom kompetencji ujawnianych w: sytuacjach ekspozycji spo-łecznej, sytuacjach wymagających asertywności oraz sytuacjach bliskiego kontaktuinterpersonalnego.

Opiskwestionariusz składa się z 90 pozycji, stanowiących bezokolicznikowe określenia różnychczynności. Badany ocenia na skali czterostopniowej efektywność, z jaką je wykonuje. 60spośród nich (i tylko te uwzględnione są w kluczu) to czynności oznaczające radzeniesobie w różnego rodzaju sytuacjach społecznych, które mogą być uznane za sytuacjetrudne.

w sprzedaży jest również komputerowa wersja KKS oraz pSi-test KKS – program do obli-czania wyników i sporządzania raportów.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wew nętrznej.

trafnośćTrafność kwestionariusza została potwierdzona głównie na drodze analizy czynnikowejoraz porównań międzygrupowych.

Normyopracowano normy stenowe dla młodzieży licealnej (15 – 19 lat), studentów oraz doro-słych osób pracujących.

Zastosowaniekks może być stosowany zarówno do celów badań naukowych, jak i – w charakterze na-rzędzia pomocniczego – w praktyce diagnostycznej (poradnictwo kliniczne, doradztwozawodowe) i w celach selekcyjnych.

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy M, 25 arkuszy D)

● Podręcznik (ii wydanie, rozszerzone)● arkusz M (25 egz.)● arkusz D (25 egz.)● klucz

ΨKKS

94

Osobowość

Ψ


● Podręcznik ● arkusze (25 egz.)

SW

SKA

LA W

Art

Ośc

i A

uto

r te

stu

: Milt

on

ro

kea

ch

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: pio

tr B

rzo

zow

ski (

1989

)



skala służy do badania systemu wartości.

Opissw składa się z listy 18 wartości ostatecznych i 18 wartości instrumental nych. zadanie ba-danego polega na porangowaniu wartości ze względu na ich ważność. rangowaniadokonuje się oddzielnie dla wartości ostatecznych i in stru mentalnych.

rzetelność i trafnośćznana jest rzetelność (bardzo wysoka stabilność bezwzględna) oraz wybrane aspektytrafności teoretycznej.

NormyPodane są przeciętne systemy wartości dla uczniów szkół średnich, stu dentów oraz do-rosłych obu płci (próby z terenu lublina).


95

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, komplet kluczy, 25 arkuszy testowych, 25 arkuszy wyników)

● Podręcznik ● arkusze testowe (25 egz.)● arkusze wyników (25 egz.)● klucze (kpl - a,B,c)

SWSSK

ALA

WA

rtO

ści S

cH

eLer

OW

SKic

HA

uto

r te

stu

: pio

tr B

rzo

zow

ski (

1995

)

WiekDorośli.


sws nawiązuje do schelerowskiej teorii obiektywnej hierarchii wartości. Umożliwia pozna-nie subiektywnej ważności 50 wartości, a także pozwala na ocenę podobieństwa warto-ści subiektywnych do obiektywnego i idealnego proto typu.

Opissws składa się z listy 50 wartości, tworzących 10 grup (skale podstawowe: wartości He-donistyczne, Witalne, Estetyczne, Prawda, Moralne, Święte; skale czynnikowe: Sprawnośći Siła Fizyczna, Wytrzymałość, Świętości Świeckie, Świętości Religijne). zadanie badanegopolega na dokonaniu, na 101-punktowej skali, oceny subiektywnej ważności każdej war-tości.

rzetelnośćzadowalająca stabilność i wysoka zgodność wewnętrzna wyników w skalach.

trafnośćwysoka trafność czynnikowa oraz trafność zbieżna i różnicowa.

NormyDla dorosłych (losowa próba dorosłych mieszkańców lublina).


96

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy)

● Podręcznik ● kwestionariusze (25 egz.)● klucz

KKW

KW

eSti

ON

Ari

USZ

DO

BA

DA

NiA

K

rYZY

SU W

WA

rtO

ściO

WA

NiU

Au

tor

test

u i

po

drę

czn

ika

: pio

tr O

leś

(199

8)

WiekDorośli (studenci).

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu.

kwestionariusz służy do badania trudności i zaburzeń związanych z funkcjo no waniem sys-temu wartości.

Opiskkw składa się z 25 pytań (w tym 24 pytania diagnostyczne). oprócz wyniku ogólnego,można też obliczać wyniki w podskalach: H – Trudność uporządkowania systemu warto-ści w hierarchię, Z – Poczucie zagubienia wartości, D – Dezintegracja wartościowania, R – Poczucie nierealizowania wartości.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna całej skali i nieco niższa – podskal. wysoka stabilność bez-względna.

trafnośćzadowalająca trafność teoretyczna i diagnostyczna. wyniki hierar chicz nej analizy sku-pień potwierdziły celowość wyodrębnienia podskal.

Normyopracowane dla incydentalnych grup: uczniów w wieku 15 – 19 lat, studentów (próbastudentów uczelni lubelskich) i dorosłych w wieku 34 – 60 lat.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badawczych w populacji młodzieży akademickiej.

97

Osobowość

Ψ


● Podręcznik ● kwestionariusze (25 egz.)

BHi-12K

WeS

tiO

NA

riU

SZ N

AD

Ziei

pO

DSt

AW

OW

eJ B

Hi-

12A

uto

rzy

test

u i

po

drę

czn

ika

: Je

rzy

trze

biń

ski i

Ma

riusz

Zię

ba

(20

03)

WiekMłodzież szkolna (powyżej 16. roku życia) lub studiująca oraz dorośli z wykształceniem conajmniej średnim.

proceduraBadania grupowe lub indywidualne; czas badania nie przekracza 10 minut.

Mierzona kwestionariuszem Bhi-12 nadzieja podstawowa rozumiana jest, zgodnie z teorią e. eriksona, jako przeświadczenie jednostki o uporządkowaniu i sensowności świata orazjego przychylności ludziom. Przeświadczenie to stanowi czynnik warunkujący konstruk -tywne reagowanie człowieka na zmiany i przełomowe wydarzenia, zwłaszcza na sytu-acje ponoszenia nieodwracalnych strat.

Opiskwestionariusz składa się z 12 stwierdzeń; badany określa stopień, w jakim się zgadza zkażdym z nich, korzystając ze skali od 1 („zdecydowanie nie zgadzam się” do 5 („zdecy-dowanie zgadzam się”).

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność, stwierdzone w badaniach starszychlicealistów.

trafnośćwyniki Bhi-12 korelują dodatnio ze zmiennymi osobowościowymi wskazującymi na dobreprzystosowanie (np. z optymizmem, satysfakcją z życia, poczuciem wewnętrznej kontroli,otwartością na doświadczenia), a ujemnie z lękiem i depresyjnością. stwierdzono też zwią-zek nadziei podstawowej mierzonej Bhi-12 z konstruktywnym i prorozwojowym reagowa-niem na sytuacje trudne. analiza czynnikowa kwestionariusza ujawniła, zgodnie zoczekiwaniami teoretycznymi, dwa czynniki, z których pierwszy odnosi się do przekonańna temat przychylności świata, a drugi – do przekonań na temat jego porządku i przewi-dywalności.

Normystenowe, opracowane na próbie 592 licealistów.

Zastosowaniew badaniach naukowych oraz w diagnozie indywidualnej (zwłaszcza przy prognozowa-niu łatwości adaptacji, sposobów reagowania na stres i traumę oraz szans oddziaływańedukacyjnych czy psychoterapeutycznych).

98

Osobowość

Ψ


● Podręcznik ● arkusze (25 egz.)

KNS

KW

eSti

ON

Ari

USZ

NA

DZi

ei N

A S

UK

ceS

A

uto

rzy

test

u i

po

drę

czn

ika

: Ma

riola

ła

gu

na

, Je

rzy

trze

biń

ski,

Ma

riusz

Zię

ba

(20

05)

WiekMłodzież szkolna (powyżej 16. roku życia) lub studiująca oraz dorośli.

proceduraBadania grupowe lub indywidualne; czas badania nie przekracza 10 minut.

Mierzona kwestionariuszem kns nadzieja na sukces odnosi się do siły oczekiwania pozy-tywnych efektów własnych działań. składają się na nią dwa komponenty: przekonanieo posiadaniu silnej woli, czyli świadomość własnej skuteczności ujawniana w inicjowaniudążenia do celu i trwaniu w nim, oraz przekonanie o umiejętności znajdowania rozwiązań,czyli świadomość własnej wiedzy i kompetencji intelektualnych, ujawniana w sytuacjachwymagających wymyślenia lub poznania nowych sposobów prowadzących do osią-gnięcia celu.

Opiskwestionariusz składa się z 12 stwierdzeń; badany określa stopień, w jakim dane stwier-dzenie jest w stosunku do niego prawdziwe, korzystając ze skali od 1 („zdecydowanie nie-prawdziwe”) do 8 („zdecydowanie prawdziwe”).

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna, stwierdzona w badaniach licealistów, studentówi bezrobotnych oraz stabilność, sprawdzona w grupie licealistów.

trafnośćwyniki kns korelują dodatnio ze zmiennymi osobowościowymi wskazującymi na dobreprzystosowanie (z nadzieją podstawową, optymizmem, przekonaniem o własnej sku-teczności i ogólną samooceną, a także z ekstrawersją i sumiennością), a ujemnie z cechąlęku, depresją i neurotycznością. analiza czynnikowa kwestionariusza ujawniła, zgodnie zoczekiwaniami teoretycznymi, dwa czynniki, z których pierwszy odnosi się do przekonańo silnej woli, a drugi do przekonań o umiejętności znajdowania rozwiązań. stwierdzonoteż związek nadziei na sukces mierzonej kns ze skutecznością oddziaływań terapeutycz-nych oraz jej adaptacyjną rolę w radzeniu sobie w sytuacji trudnej.

Normystenowe, opracowane na próbie 464 licealistów i 157 studentów.

Zastosowaniew badaniach naukowych oraz w diagnozie indywidualnej do prognozowania łatwościadaptacji do środowiska i nowych wyzwań (np. w poradnictwie zawodowym, szkoleniupracowników, wstępnej fazie treningów zwiększających kompetencje osobiste, a także wpsychoterapii).

99

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy, klucz sM, klucz sk)

● Podręcznik ● kwestionariusze (25 egz.)● klucz sM (do skali Męskości)● klucz sk (do skali kobiecości)

ippiN

WeN

tArZ

DO

Oc

eNY

płc

i pSY

cH

OLO

Gic

ZNeJ

Au

tork

a te

stu

i p

od

ręc

znik

a: A

licja

Ku

czy

ńsk

a (

1992

)

WiekDorośli.


iPP jest narzędziem służącym do oceny płci psychologicznej jednostki. Płeć psy cholo -giczna rozumiana jest jako spontaniczna gotowość do posługiwania się wymiarem płci wodniesieniu do siebie i świata.

OpisiPP składa się z 35 pozycji (15 – skala Kobiecości, 15 – skala Męskości, 5 – pozycje neu-tralne), na które odpowiada się stosując 5-stopniową skalę ocen.


trafnośćsprawdzona trafność teoretyczna.

Normywyniki ocenia się odnosząc je do mediany w próbie normalizacyjnej. Po dane są mediany(także średnie i odchylenia standardowe) dla studentów.


100

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz do wersji D-26, klucz do wersji D-15, 25 arkuszy D-26,

25 arkuszy D-15)● Podręcznik● klucz do wersji D 26● klucz do wersji D-15● arkusze do wersji D-26 (25 egz.)● arkusze do wersji D-15 (25 egz.)

SD

SKA

LA D

Yre

KtY

WN

Ośc

iA

uto

r te

stu

: Jo

hn

J. r

ay

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: pio

tr B

rzo

zow

ski (

1997

)

WiekMłodzież od 16 lat, dorośli.


sD powstała w nurcie badań nad osobowością autorytarną. służy do badania dyrek -tyw ności rozumianej jako agresywna dominacja (tendencja do narzucania innym własnejwoli).

Opisistnieją dwie wersje skali: pełna (D-26), która składa się z 26 pytań i skrócona (D-15), któraskłada się z 15 pytań. Badany udziela odpowiedzi na arkuszu testowym wybierając jednąz trzech możliwości (Tak, ?, nie).

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna oraz stabilność bezwzględna obu wersji skali.

trafnośćzgodne z oczekiwaniami korelacje z wynikami innych skal (kwestionariusza aprobaty spo-łecznej, skali wartości schelerowskich, skali Uczuć Pozytywnych i negatywnych).

Normyopracowane na podstawie badania losowej próby dorosłych mieszkańców lublina orazincydentalnych prób studentów.

ZastosowanieDo celów badawczych.

101

Osobowość

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, klucz, 25 arkuszy k, 25 arkuszy M, 50 arkuszy odpowiedzi)

● Podręcznik ● arkusz pytań k – dla dziewcząt (25 egz.)● arkusz pytań M – dla chłopców (25 egz.)● arkusz odpowiedzi (50 egz.)● klucz

KBpKK

WeS

tiO

NA

riU

SZ D

O B

AD

AN

iA

pOc

ZUc

iA K

ON

trO

LiA

uto

rzy

test

u: G

raży

na

Kra

sow

icz

i An

na

Ku

rzyp

-Wo

jna

rska

(19

90)

WiekMłodzież.


kwestionariusz służy do pomiaru zmiennej osobowościowej zwanej poczuciem kontroli na-stępstw zachowania, opisanej w teorii społecznego uczenia się J. B. rottera.

OpiskBPk składa się z 46 pytań, w tym 36 to pytania diagnostyczne. Pytania dotyczące zda-rzeń pozytywnych tworzą skalę sukcesów; pytania dotyczące zdarzeń negatywnych two-rzą skalę Porażek. niskie wyniki świadczą o poczuciu kontroli zewnętrznej, a wysokie – opoczuciu kontroli wewnętrznej. kwes tionar iusz ma dwie wersje – dla dziewcząt i chłop-ców – różniące się wyłącznie formą gramatyczną pytań.

rzetelność i trafnośćkBPk charakteryzuje się zadowalającą zgodnością wewnętrzną. wyniki przeprowa -dzonych badań potwierdzają też trafność diag nostyczną i teoretyczną metody.

NormyDla młodzieży w wieku 13 – 17 lat.

ZastosowaniePrzede wszystkim do celów badawczych, ewentualnie jako me toda wspomagająca diagnozę osobowości w praktyce psychologicznej.

102

Osobowość

SpK-DpΨ

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)

SKA

LA p

Oc

ZUc

iA K

ON

trO

Li

U D

Ziec

i prZ

eDSZ

KO

LNY

cH

Au

tor

test

u: B

arb

ara

Szm

igie

lska

(19

96)

WiekDzieci w wieku przedszkolnym.

proceduraBadanie indywidualne (badający czyta dziecku kolejne pozycje); bez ograni czenia czasu,przeciętnie 20 minut.

skala służy do pomiaru zmiennej osobowościowej zwanej poczuciem kontroli wzmocnień,opisanej w teorii społecznego uczenia się J. B. rottera.

OpissPk-DP składa się z 18 pytań opisujących różne sytuacje z życia dziecka. na każde pyta-nie dziecko ma do wyboru dwie odpowiedzi. Połowa pytań tworzy skalę Sukcesów, a po-łowa – skalę Porażek. wysoki wynik w sPk-DP wskazuje na poczucie kontroli zewnętrznej.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego i skali Porażek, niższa – skali Suk-cesów.

trafnośćsprawdzona trafność diagnostyczna i teoretyczna.

NormyDla dzieci w wieku 4;6 – 7;11.


103

Osobowość

tO-Z Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, kwestionariusz, 50 arkuszy odpowiedzi, 7 kluczy na folii, wyniki pol-

skiej standaryzacji, w tym normy)● kwestionariusz (w formie zeszytu)● arkusze odpowiedzi (50 egz.)


teSt

OSO

BOW

Ośc

i i Z

AiN

tere

SOW

Ań

* A

uto

rzy

test

u: e

rich

Mitt

en

ec

ker

i Wa

lter

tom

an

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: elż

bie

ta r

en

ata

Da

jek

(199

3)

WiekMłodzież.


Jest to wielowymiarowy inwentarz służący do pomiaru cech osobowości i zainteresowań.

Skale osobowościSamokrytyka–brak samokrytyki, nastawienie społeczne–nastawienie aspołeczne, ekstra -wersja–introwersja, nieneurotyczny–neurotyczny, niemaniakalny–maniakalny, niedepre-syjny–depresyjny, nieschizoidalny–schizoidalny, nieparanoidalny–paranoidalny, wegetatywnie stabilny–wegetatywnie labilny.

Skale zainteresowańZamiłowanie do życia na wsi–zamiłowanie do życia w mieście, rzemieślni cze, naukowe,rachunkowość i administracja, umiejętność obcowania z ludźmi w sklepach i lokalachgastronomicznych, sztuki plastyczne, językowe i literackie, muzyczne, zawody społeczne.

OpisTest o-z ma postać zeszytu zawierającego 214 stwierdzeń (120 dotyczy osobowości, a 94– zainteresowań), które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.

rzetelnośćUmiarkowanie wysoka stabilność bezwzględna.

trafnośćsprawdzana była trafność diagnostyczna.

NormyDla uczniów klasy Viii szkoły podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz uczniów klasyiii i iV szkoły średniej (obecnie ii i iii klasa szkoły średniej) (młodzież warszawska).

Zastosowaniew poradnictwie zawodowym.

104

Osobowość

Ψ


tO

teSt

OSO

BOW

Ośc

i*A

uto

rzy

test

u: e

rich

Mitt

en

ec

ker

i Wa

lter

tom

an

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: el

żbie

ta r

en

ata

Da

jek

(199

8)


proceduraBadania indywidualne i grupowe, czas badania – około 30 minut.

kwestionariusz do badania osobowości.

OpisJest to skrócona wersja testu osobowości i zainteresowań. Metoda przeznaczona do ba-dania osób zdrowych. w krótkim czasie dostarcza informacji o osobowości badanego,jego umiejętności przy stosowania czy o ewentualnych zaburzeniach. Test składa się ze120 stwierdzeń ułożonych w następujące skale: a (samokrytyka – brak samokrytyki), B (na-stawienie społeczne – nastawienie aspołeczne), c (ekstrawersja – introwersja), D (nie-neurotyczny – neurotyczny), e (niemaniakalny – maniakalny), F (niedepresyjny –depresyjny), g (nieschizoidalny – schizoidalny), h (nieparanoidalny – paranoidalny), i (we-getatywnie stabilny – wegetatywnie labilny). Możliwe odpowiedzi: słuszne – niesłuszne –nie wiem. instrukcja do testu jest prosta. obliczanie przy pomocy klucza trwa kilka minut.arkusz odpowiedzi może być stosowany zarówno do badań indywidualnych jak i grupo-wych. Test osobowości został wystandaryzowany na grupie uczniów iii klasy lo (obecnieii klasa lo), ale można go stosować zarówno u osób dorosłych jak i u absolwentów gim-nazjów.

Materiały● komplet (Polska standaryzacja, 10 zeszytów testo wych, 100 arkuszy odpowiedzi, 5 klu-

czy na folii)● arkusze odpowiedzi 100 egz.● zeszyty testowe 10 egz.

105

Osobowość

WiekDorośli.

proceduraBadania indywidualne i grupowe.

kwestionariusz służy do badania postawy „Być” lub „Mieć” przy założeniu, że są to dwakrańce jednego kontinuum.

Opisnarzędzie składa się z 25 pozycji testowych (twierdzeń) – w tym 24 pozycje diagnostycznei jedna pozycja buforowa. Połowa diagnostycznych pozycji wskazuje na postawę „Być”,połowa na postawę „Mieć”. Badany ustosunkowuje się do twierdzeń zakreślając swojeodpowiedzi na siedmiostopniowej skali (od „zdecydowanie zgadzam się” do „zdecydo-wanie nie zgadzam się”). wskaźnikiem postawy „Być” jest wysoki wynik w kwestionariu-szu, postawy „Mieć” – niski wynik.

rzetelnośćszacowano stabilność bezwzględną oraz zgodność wewnętrzną kwestionariusza – obawskaźniki uzyskały zadowalające wartości.

trafnośćkorelacje wyników kwestionariusza z wynikami innych narzędzi kwestionariuszowych.

NormyDo oceny wyniku można wykorzystać (jako tymczasowe normy) średnie i odchylenia stan-dardowe 262-osobowej grupy badanych.

ZastosowanieDo badań naukowych.

SKA

LA p

OSt

AW

BY

ć i

Mie

ć (

SpBi

M)*

Au

tor

test

u: B

ron

isła

w G

rulk

ow

ski (

2007

)

SpBiM

* wydawcą testu jest oficyna wydawnicza „impuls”

Materiały● Podręcznik zawierający kartę z instrukcją i twierdzeniami

Osobowość

106

Osobowość

Zainteresowania

107

Zainteresowania

ZAiNtereSOWANiA

To-z – Test osobowości i zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111Tz – Test zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110wkP – wielowymiarowy kwestionariusz Preferencji wkP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109

108

Zainteresowania

WKp

Materiały● komplet (podręcznik, 25 arkuszy testowych, klucz)

● Podręcznik● arkusze testowe (25 egz.)● klucz

Wie

LOW

YM

iArO

WY

KW

eSti

ON

Ari

USZ

pre

Fere

Nc

Ji W

Kp

Au

torz

y te

stu

: An

na

Ma

tcza

k, A

leks

an

dra

Ja

wo

row

ska

, An

na

cie

ch

an

ow

icz,

ew

a Z

ale

wsk

a, J

oa

nn

a S

tań

cza

k (2

006)

WiekUczniowie gimnazjum, szkół średnich, dorośli.

proceduraBadania grupowe i indywidualne; bez ograniczenia czasu, przeciętnie 20 minut.

kwestionariusz pozwalający na diagnozę preferencji w zakresie zainteresowań typamiczynności oraz warunków pracy. Pozwala na wygenerowanie listy preferowanych i od-radzanych zawodów.

Opiskwestionariusz składa się ze 133 stwierdzeń dotyczących siedmiu grup zainteresowań od-noszących się do typów wykonywanych czynności (zainteresowań Językowych; zainteresowań Matematyczno-logicznych; zainteresowań Praktyczno-Technicznych; za-interesowań Praktyczno-estetycznych; zainteresowań opiekuńczo-Usługowych; zainteresowań kierowniczo-organizacyjnych; zainteresowań Biologicznych) oraz pre fe rowanych przez badanego warunków pracy: związanych z planowaniem bądź improwizowaniem, a także wymagających słabo bądź silnie stymulującego środowiskapracy. osoba badana określa na pięciostopniowej skali, jak bardzo zgadza się, że danestwierdzenie odnosi się do niej.

w sprzedaży jest wersja komputerowa testu WKp oraz program umożliwiający wprowa-dzanie danych z papierowego arkusza, automatyczne dokonywanie obliczeń, genero-wanie wydruków.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wewnętrznej.

trafnośćwykazana na podstawie analizy czynnikowej, porównań międzygrupowych (kobiety imężczyźni; różne grupy zawodowe), korelacji z innymi miarami zainteresowań zawodowych.

NormyDla uczniów gimnazjów i szkół średnich oraz dla osób dorosłych.

Zastosowaniewyniki kwestionariusza mogą okazać się pomocne w wyborze kierunku kształcenia i dokształcania się, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

109

Zainteresowania

ΨtZ


Materiały● komplet (podręcznik – polska standaryzacja Tz, 20 arkuszy pytań, 100 arkuszy odpo-

wiedzi, 3 klucze na folii)● arkusze odpowiedzi (100 egz.)

teSt

ZA

iNte

reSO

WA

ń*

Au

torz

y te

stu

: eric

h M

itte

ne

cke

r i W

alte

r to

ma

npo

lska

ad

ap

tac

ja i

po

drę

czn

ik: e

lżb

ieta

re

na

ta D

aje

k (1

995)

WiekMłodzież.


Jest to skrócona wersja „Testu osobowości i zainteresowań” tych samych auto rów, opublikowanego w Polsce w 1993 roku. służy do pomiaru zainteresowań.

skale zainteresowań: zamiłowanie do życia na wsi-zamiłowanie do życia w mieście, rze-mieślni cze, naukowe, rachunkowość i administracja, umiejętność obcowania z ludźmi wsklepach i lokalach gastronomicznych, sztuki plastyczne, językowe i literackie, muzyczne,zawody społeczne.

OpisTest ma postać zeszytu zawierającego 94 stwierdzenia, które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.



NormyDla uczniów klasy Viii szkoły podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz uczniów klasy iii liceum ogólnokształcącego (obecnie ii klasa lo) (młodzież warszawska).


110

Zainteresowania

teSt

OSO

BOW

Ośc

i i Z

AiN

tere

SOW

Ań

* A

uto

rzy

test

u: e

rich

Mitt

en

ec

ker

i Wa

lter

tom

an

pols

ka a

da

pta

cja

i p

od

ręc

znik

: elż

bie

ta r

en

ata

Da

jek

(199

3)

tO-ZΨ

Materiały● komplet (podręcznik, kwestionariusz, 50 arkuszy odpowiedzi, 7 kluczy na folii, wyniki pol-

skiej standaryzacji, w tym normy)● kwestionariusz (w formie zeszytu)● arkusze odpowiedzi (50 egz.)


WiekMłodzież.


Jest to wielowymiarowy inwentarz służący do pomiaru cech osobowości i zainteresowań.

Skale osobowościSamokrytyka–brak samokrytyki, nastawienie społeczne–nastawienie aspołeczne, ekstra -wersja–introwersja, nieneurotyczny–neurotyczny, niemaniakalny–maniakalny, niedepre-syjny–depresyjny, nieschizoidalny–schizoidalny, nieparanoidalny–paranoidalny, wegeta-tywnie stabilny–wegetatywnie labilny.

Skale zainteresowańZamiłowanie do życia na wsi – zamiłowanie do życia w mieście, rzemieślni cze, naukowe,rachunkowość i administracja, umiejętność obcowania z ludźmi w sklepach i lokalachgastronomicznych, sztuki plastyczne, językowe i literackie, muzyczne, zawody społeczne.

OpisTest o-z ma postać zeszytu zawierającego 214 stwierdzeń (120 dotyczy osobowości, a 94– zainteresowań), które badany ocenia na specjalnym arkuszu odpowiedzi.



NormyDla uczniów klasy Viii szkoły podstawowej (obecnie ii klasa gimnazjum) oraz uczniów klasy iii i iV szkoły średniej (obecnie ii i iii klasa szkoły średniej) (młodzież warszawska).


111

Zainteresowania

Zainteresowania

113

Promocja

i psychologiazdrowia

prOMOcJA i pSYcHOLOGiA ZDrOWiA

ghQ – ocena zdrowia Psychicznego wg D. goldberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115

narzędzia pomiaru w promocji psychologii zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116

● ais - skala akceptacji choroby (autorzy: Barbara J. Felton, T.a. revensoni g.a. hinrichsen; adaptacja: zygfryd Juczyński)

● BPcQ - kwestionariusz Przekonań na Temat kontroli Bólu (autor: suzanneskevington; adaptacja: zygfryd Juczyński)

● cecs - skala kontroli emocji (autorzy: Maggie watson i steven greer;adaptacja: zygfryd Juczyński)

● csQ - kwestionariusz strategii radzenia sobie z Bólem (autorzy: anne c.rosenstiel i Frances J. keefe; adaptacja: zygfryd Juczyński)

● gses - skala Uogólnionej własnej skuteczności (autorzy: ralf schwarzer,Michael Jerusalem i zygfryd Juczyński)

● izz - inwentarz zachowań zdrowotnych (autor: zygfryd Juczyński)

● kompos - skala kompetencji osobistej (autor: zygfryd Juczyński)

● lkz - lista kryteriów zdrowia (autor: zygfryd Juczyński)

● loT-r - Test orientacji Życiowej (autorzy: Michael F. scheier, charles s.carver, Michael w. Bridges; adaptacja: ryszard Poprawa i zygfrydJuczyński)

● lwo - lista wartości osobistych (autor: zygfryd Juczyński)

● Mhlc - wielowymiarowa skala Umiejscowienia kontroli zdrowia (autorzy:kenneth a. wallston, Barbara s. wallston, robert DeVellis; adaptacja:zygfryd Juczyński)

● Mini-Mac - skala Przystosowania Psychicznego do choroby no wo - tworowej (autorzy: Maggie watson, Matthew law, Maria dos santos,steven greer, John Baruch i Judith Bliss; adaptacja: zygfryd Juczyński)

● PrF - lista oczekiwań Pacjenta (autorzy: Peter salmon i John Quine; adap-tacja: zygfryd Juczyński)

● seg - skala ekspresji gniewu (autorzy: nina ogińska-Bulik i zygfrydJuczyński)

● swls - skala satysfakcji z Życia (autorzy: ed Diener, r.a. emmons, r.J. lar-son, s. griffin; adaptacja: zygfryd Juczyński)

● TaB - skala Typua/B-wersja DM (autorzy: nina ogińska-Bulik i zygfrydJuczyński)

● TyP-a - skala Typu a-Framingham (autorzy: grupa badawcza w ramachFramingham heart study; adapta cja: zygfryd Juczyński)

114

promocja i psychologia zdrowia

GHQ

* wydawcą testu jest instytut Medycyny Pracy im. prof. J. nofera w Łodzi

Materiały● komplet (podręcznik, 20 arkuszy ghQ-12, 20 arkuszy ghQ-28)

● Podręcznik● arkusze ghQ-12 (20 egz.)● arkusze ghQ-28 (20 egz.)

Oc

eNA

ZD

rOW

iA p

SYc

Hic

ZNeG

O

wg

D. G

old

be

rga

*A

uto

r te

stu

: Da

vid

Go

ldb

erg

pols

ka a

da

pta

cja

: Zo

fia M

ako

wsk

a i

Do

rota

Me

rec

z (2

001)

WiekDorośli.

proceduraBadania indywidualne lub grupowe, czas badania na ogół nie przekracza 10 min.

kwestionariusze ogólnego stanu zdrowia ghQ-12 i ghQ-28 służą do oceny stanu zdrowiapsychicznego osób dorosłych. Pozwalają na wyłonienie osób, których stan psychicznyuległ czasowemu lub długookresowemu załamaniu w wyniku doświadczanych trudności,problemów lub na skutek choroby psychicznej oraz takich, u których występuje istotneryzyko zaburzeń zdrowia psychicznego.

Opiskwestionariusze ogólnego stanu zdrowia, 12-pytaniowy (ghQ-12) oraz 28-pytaniowy(ghQ-28), wywodzą się z wersji podstawowej 60-pytaniowej kwestionariusza ogólnegostanu zdrowia Davida goldberga. w wersji ghQ-12 uzyskuje się jedynie wynik ogólny bę-dący wskaźnikiem stanu zdrowia psychicznego pacjenta, natomiast wersja ghQ-28oprócz wyniku ogólnego ma cztery skale: symptomy somatyczne; niepokój, bezsenność;zaburzenia funkcjonowania i symptomy depresji.

rzetelnośćwysokie współczynniki zgodności wewnętrznej obu kwestionariuszy oraz zadowalającastabilność bezwzględna.

trafnośćPotwierdzona metodą porównań międzygrupowych oraz analiz czynnikowych wersjighQ-28.

Normyopracowano normy stenowe (oddzielne dla ko biet i mężczyzn) dla pracujących osóbdorosłych, pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej.

ZastosowanieBadania przesiewowe mające na celu ujawnienie osób z zaburzeniami psychicznymi orazbadania kondycji psychicznej różnych populacji.

115


NpppZ

Materiały● komplet (podręcznik, po 25 arkuszy do 17 testów)

● Podręcznik● arkusze do 17 testów (po 25 egz.)

NA

rZĘD

ZiA

pO

MiA

rU W

prO

MO

cJi

i pS

Yc

HO

LOG

ii ZD

rOW

iAA

uto

r zb

ioru

: Zyg

fryd

Ju

czy

ńsk

i (20

01)

Jest to zbiór zawierający dane o psychometrycznych właściwościach i instrukcje do 17 na-rzędzi wymienionych na stronie 114.

Opiswszystkie narzędzia należą do typu „papier-ołówek” i oparte są na samoopisie. są to krót-kie i łatwe w stosowaniu skale i kwestionariusze. Badani udzielają odpowiedzi na arku-szach testowych.

rzetelnośćw większości przypadków oceniano zgodność wewnętrzną, a niekiedy – także stabilnośćwyników, powtarzając badanie po upływie sześciu tygodni.

trafnośćUstalano trafność diagnostyczną korelując wyniki danego narzędzia z wynikami innychtestów; dla większości narzędzi oceniano też trafność teoretyczną stosując analizę czyn-nikową.

Normynormy stenowe dla prób ogólnych; średnie arytmetyczne dla różnych grup klinicznych.

ZastosowanieDla celów naukowych oraz dla celów diagnostycznych (praktycznych). Mogą być sto-sowane nie tylko przez psychologów, ale także przez lekarzy, socjologów, pedagogóworaz innych specjalistów zajmujących się promocją zdrowia, edukacją zdrowotną, profi-laktyką i terapią.

116


Neuropsychologia

NeUrOpSYcHOLOGiA

BenTon – Test Pamięci wzrokowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122cVlT – kalifornijski Test Uczenia się Językowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119DUM – Diagnozowanie Uszkodzeń Mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .123MiniMenTal – krótka skala oceny stanu Umysłowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120rFFT – Test Płynności Figuralnej ruffa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124rhlB-Pl – Bateria Testów do Badania Funkcji Językowych i komunikacyjnych

Prawej Półkuli Mózgu rhlB-Pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121

118

Neuropsychologia

KA

LiFO

rNiJ

SKi t

eSt

Uc

ZeN

iA S

iĘ J

ĘZY

KO

WeG

O

Au

torz

y te

stu

: De

an

c, D

elis

, Jo

el H

. Kra

me

r, e

dith

Ka

pla

n, B

eth

A. O

be

rpo

lska

ad

ap

tac

ja i

sta

nd

ary

zac

ja: e

mili

a ł

oje

k, J

oa

nn

a S

tań

cza

k (2

010)

Ψ cvLt

Materiały● komplet (podręcznik z polską normalizacją, 25 arkuszy testowych)

● Podręcznik z polską normalizacją● arkusze testowe (25 egz.)


proceduraBadanie indywidualne; bez ograniczenia czasu.czas obliczania wyników – około 60 minut.

Test służy do pomiaru zdolności uczenia się i zapamiętywania materiału werbalnego.

OpiscVlT składa się z trzech list słów: listy a, listy B i listy słów do rozpoznania. listy a i B za-wierają po 16 słów powiązanych kategorialnie i odnoszących się do rzeczy, które możnakupić w supermarkecie. lista słów do rozpoznania zawiera 44 bodźce obejmujące całąlistę a, niektóre słowa z listy B, oraz inne słowa dystrakcyjne spełniające określone warunki(np. zbliżone fonetycznie do słów z listy a). Badany uczy się listy a poprzez pięciokrotnejej powtarzanie bezpośrednio po prezentacji, następnie odtwarza je po krótkim odrocze-niu (prezentacja listy B), po długim odroczeniu (20 min. w trakcie których badany wyko-nuje testy niewerbalne) oraz rozpoznaje na liście 44 słów. ocenie ilościowej poddaje się21 wskaźników wykonania cVlT.

rzetelnośćw polskiej standaryzacji sprawdzona zgodność wewnętrzna wskaźnika podstawowegooraz stabilność bezwzględna.

trafnośćsprawdzone korelacje z miarami funkcji poznawczych oraz potwierdzona trafność dia-gnostyczna metodą porównań międzygrupowych (dotyczyły one osób z różnymi lokali-zacjami i różną etiologią uszkodzenia mózgu).

NormyDla osób w wieku od 16 do 79 roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna..

119

Neuropsychologia

Kró

tKA

SK

ALA

Oc

eNY

StA

NU

UM

YSł

OW

eGO

(MM

Se)

Au

tor

test

u: M

ars

ha

l F. F

ols

tein

, Su

san

e. F

ols

tein

, Ga

ry F

an

jian

g

MiNiMeNtAL

Materiały● komplet (przewodnik kliniczny, podręcznik użytkownika, 25 arkuszy testowych, karta z

rysunkami pantogramów) ● Przewodnik kliniczny● Podręcznik użytkownika● arkusze testowe (25 egz.)● karta z rysunkami pantogramów


proceduraBadanie grupowe lub indywidualne; czas badania nieograniczony.

Test służy do badania pamięci i percepcji wzrokowej.

OpisMMse składa się z 30 pytań/zadań pozwalających na ilościową ocenę różnych aspek-tów funkcjonowania poznawczego. w skład obszarów poddawanych ocenie wchodzą:orientacja w czasie, orientacja w miejscu, zapamiętywanie, Uwaga i liczenie, Przypomi-nanie, nazywanie, Powtarzanie, rozumienie, czytanie, Pisanie i rysowanie.

rzetelność (dane amerykańskie)zróżnicowane współczynniki zgodności wewnętrznej i stabilności czasowej, zależnie odbadanych prób (wyższe współczynniki otrzymano w grupach klinicznych, niższe u osóbzdrowych). Bardzo wysokie współczynniki zgodności ocen sędziów.

trafność (dane amerykańskie)zadowalające korelacje z innymi miarami funkcji poznawczych. Potwierdzona trafnośćdiagnostyczna metodą porównań międzygrupowych.

Normy (dane amerykańskie)Dla osób w wieku od 18. do powyżej 85. roku życia.

ZastosowaniePrzesiewowe badania dysfunkcji poznawczych (głównie w procesach otępiennychmózgu) oraz monitorowanie przebiegu choroby.

120

Neuropsychologia

Ψ rHLB-pL

Materiały● komplet (podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny, zeszyt testowy, płyta

cD, dwie plansze do testów prozodii, trzy plansze dla badającego, 25 arkuszy zapisu –część i, 25 arkuszy zapisu – część ii, 25 arkuszy wyników)

● Podręcznik z polską normalizacją ● Plansze dla badającego (kpl. 3 egz.)● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie) ● arkusze zapisu – część i (25 egz.)● zeszyt testowy ● arkusze zapisu – część ii (25 egz.)● Płyta cD z nagranymi testami prozodii ● arkusz wyników (25 egz.)● Plansze do testów prozodii (kpl. 2 egz.)

BAte

riA

teS

tóW

DO

BA

DA

NiA

FU

NK

cJi

JĘZ

YK

OW

Yc

H i

KO

MU

NiK

Ac

YJN

Yc

H p

rAW

eJ p

ółK

ULi

Mó

ZGU

(rH

LB-p

L)A

uto

r te

stu

: Ka

ren

Bry

an

Ad

ap

tac

ja: e

mili

a ł

oje

k (2

007)


proceduraBadanie indywidualne; czas nieograniczony – przeciętnie około 60 min.

Bateria służy do diagnozy deficytów neuropsychologicznych, zwłaszcza językowych i ko-munikacyjnych, u osób z dysfunkcjami prawej półkuli mózgu.

OpisrhlB-Pl składa się z następujących 11 testów: Test wnioskowania, Test leksykalno-se-mantyczny, Test humoru, Test komentarzy, Test Metafor rysunkowych, Test Metafor Pisa-nych, Test wyjaśnień Metafor rysunkowych, Test wyjaśnień Metafor Pisanych, Test Prozodiiemocjonalnej, Test Prozodii Językowej, analiza Dyskursu. Materiał testowy jest zróżnico-wany i stanowią go: słowne opisy różnych sytuacji (w testach: wnioskowania, humoru,Metafor Pisanych), obrazki (w testach: leksykalno-semantycznym i Metafor rysunko-wych), nagranie z bezsensownymi zdaniami (w testach prozodii). większość pomocy znaj-duje się w zeszycie testowym, zadania w testach prozodii nagrane są na płytę cD.zadaniem osoby badanej jest udzielenie odpowiedzi na pytania odnoszące się do przed-stawionej sytuacji w Teście wnioskowania, wybranie obrazka odpowiadającego słowuwypowiadanemu przez badającego w Teście leksykalno-semantycznym, wybranie jed-nej odpowiedzi wskazującej na rozumienie humoru i metafor w testach je mierzących,wskazanie zabarwienia emocjonalnego i trybu w jakim wypowiadanej jest zdanie w te-stach prozodii. Ponadto badający zapisuje komentarze spontanicznie wypowiadaneprzez badanego, prosi o wyjaśnienie metafor oraz ocenia dyskurs. niektóre testy w bate-rii poprzedzone są zadaniami przykładowymi.

rzetelnośćwysoka stabilność oraz duża zgodność między ocenami sędziów kompetentnych, zgod-ność wewnętrzna – niska w przypadku osób zdrowych lecz zadowalająca w grupach klinicznych.

trafnośćwyniki potwierdziły wysoką trafność diagnostyczną baterii. Umożliwia ona rozróżnienie po-między osobami zdrowymi a pacjentami z dysfunkcjami mózgu o odmiennych etiologiachi lokalizacjach uszkodzenia. Jest także trafnym narzędziem różnicującym pacjentów zuszkodzeniami prawostronnymi mózgu od osób z lezjami po lewej stronie i chorych z róż-nym stopniem choroby otępiennej. analiza czynnikowa umożliwiła pogrupowanie testóww pięć stosunkowo niezależnych zdolności, dając dodatkowe możliwości interpretacyjne.

NormyDla osób z uszkodzoną prawą półkulą mózgu.

ZastosowanieDiagnoza różnicowa w przypadku różnych chorób mózgu.

Neuropsychologia

121

Neuropsychologia

ΨBeNtON

Materiały● komplet (podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny, zeszyt z wzorami,

25 arkuszy odpowiedzi, klucz)● Podręcznik z polską normalizacją (Uwaga! Podręcznik nie zawiera instrukcji bada-

nia i sposobu obliczania wyników)● Podręcznik oryginalny● zeszyt z wzorami● arkusze odpowiedzi (25 egz.)● klucz

teSt

pA

MiĘ

ci W

ZrO

KO

WeJ

BeN

tON

AA

uto

r te

stu

: Art

ur

L. B

en

ton

(w

yda

nie

pią

te z

199

2 ro

ku)

(199

6)po

lska

no

rma

liza

cja

: Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a (

2007

)


proceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu, badanie jedną wersją trwa około 5 minut.

Test służy do badania pamięci i percepcji wzrokowej.

OpisTest posiada trzy alternatywne, równoległe wersje c, D i e, które mogą być zastosowanew badaniu czterema alternatywnymi metodami (a, B, c, D). Badany rysuje przedstawionewzory z pamięci lub je przerysowuje.

Polskie badania normalizacyjne przeprowadzono przy użyciu metody a polegającej nanatychmiastowym odtwarzaniu z pamięci wzoru oglądanego uprzednio przez 10 sekund.zastosowano wersje c, D i e testu. Uzyskane wyniki nie pozwoliły na uznanie tych wersji zarównoważne.

rzetelnośćBardzo wysoka zgodność ocen sędziów dla dwóch podstawowych wskaźników (liczbaPoprawnych odwzorowań, liczba Błędów ogółem). zróżnicowana stabilność określanana podstawie dwukrotnego badania w odstępie trzech tygodni. niezbyt wysoka zgod-ność wewnętrzna, choć wyższa dla grup klinicznych niż dla prób pochodzących z popu-lacji ogólnej.

trafnośćistotne korelacje z wynikami Testu wzrokowo-Motorycznego gestalt l. Bender; dorośli zgrup klinicznych wykonują test istotnie gorzej niż osoby zdrowe, a dzieci upośledzone –gorzej niż ich rówieśnicy z próby ogólnej.

NormyDane ogólnopolskie – dla populacji w wieku 5 – 25 lat oraz 55 – 75 lat, osobno dla każdejwersji testu.

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna, badania naukowe.

122

Neuropsychologia

Ψ DUM


Materiały● komplet (podręcznik, dwa zestawy kartoników z rysunkami, 5 drewnianych patyczków,

100 arkuszy zapisu)● arkusze zapisu (100 egz.)

DiA

GN

OZO

WA

Nie

USZ

KO

DZe

ń M

óZG

U*

wg

F. H

ille

rsa

Sig

rid W

eid

lich

, Ge

org

La

mb

ert

i (19

96)


proceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu.

Jest to metoda przeznaczona do oceny zaburzeń pamięci, w czasie uczenia się na ma-teriale figuralnym.

OpisTest posiada dwie równoległe wersje. zadaniem badanego jest zapamiętanie serii figurprzedstawionych na rysunkach, a następnie odtworzenie ich z pamięci przy pomocydrewnianych patyczków.

rzetelność (dane niemieckie)sprawdzona stabilność bezwzględna oraz stabilność względna.

trafność (dane niemieckie)sprawdzana trafność diagnostyczna.

Normy (dane niemieckie)Dla dzieci i młodzieży (5 – 21 lat) oraz dla dorosłych.

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna, badania przesiewowe.

123

Neuropsychologia

Neuropsychologia

124

ΨrFFt

Materiały● komplet (podręcznik z polską normalizacją, podręcznik oryginalny, 10 zeszytów testo-

wych).● Podręcznik z polską normalizacją● Podręcznik oryginalny (tłumaczenie)● zeszyty testowe (10 egz.)

teSt

płY

NN

Ośc

i FiG

UrA

LNeJ

rU

FFA

Au

tor

test

u: r

on

ald

M. r

uff

pols

ka s

tan

da

ryza

cja

: em

ilia

ło

jek

i Jo

an

na

Sta

ńc

zak

(200

5)


proceduraBadanie indywidualne, czas ograniczony – 5 min.

Test służy do pomiaru płynności niewerbalnej, traktowanej jako sprawność tworzenia no-wych wzorów w ograniczonym czasie.

OpisrFFT składa się z 5 części – plansz. na każdej planszy wydrukowanych jest 35 kwadratów,z rozmieszczonym w nich określonym układem kropek oraz bodźców zakłócających. za-daniem osoby badanej jest połączenie prostą linią co najmniej dwóch kropek w każdymkwadracie, tak jednak, żeby za każdym razem powstała nowa figura. na wykonanie każ-dej części testu przeznaczonych jest po 60 sekund. Poszczególne części poprzedzone sązadaniami przykładowymi.

rzetelnośćw polskiej standaryzacji sprawdzana stabilność bezwzględna oraz zgodność ocen sędziów.

trafnośćsprawdzone korelacje z miarami funkcji poznawczych oraz potwierdzona trafność dia-gnostyczna metodą porównań międzygrupowych – osoby z różnymi lokalizacjami i różnąetiologią uszkodzenia mózgu.

NormyDla osób w wieku od 16. do 79. roku życia (próba ogólnopolska).

ZastosowanieDiagnoza neuropsychologiczna.

rodzina, Szkoła

125

rodzinaszkoła

rodzina, Szkoła

126

rODZiNA, SZKOłA

kkM – kwestionariusz komunikacji Małżeńskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132kPr-roc – kwestionariusz retrospektywnej oceny Postaw rodziców . . . . . . . . .131krr – kwestionariusz relacji rodzinnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130ksP – kwestionariusz stylów Przywiązaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133sor – skale oceny rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127sPr – skala Postaw rodzicielskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134Tkz r-D – Test komunikacji zadaniowej rodzic – Dziecko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128Tss – Test stosunków szkolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129

rodzina, Szkoła

127

Ψ

Materiały● komplet (podręcznik, kwestionariusz Faces iV i Model kołowy. Badania walidacyjne,

25 arkuszy pytań, 25 arkuszy odpowiedzi, 25 profilów wyników)● kwestionariusz Faces iV i Model kołowy. Badania walidacyjne.● Podręcznik● arkusze odpowiedzi (25 egz.)● arkusze pytań (25 egz.)● Profil wyników (25 egz.)

SOr

SKA

Le O

ceN

Y r

OD

ZiN

Ypo

lska

ad

ap

tac

ja F

Ac

eS-i

v (

Fle

xib

ility

an

d C

oh

esi

on

Ev

alu

atio

n S

ca

les)

Da

vid

a H

. Ols

on

aA

uto

r a

da

pta

cji:

An

drz

ej M

arg

asi

ńsk

i

WiekDzieci od 12. roku życia i dorośli.

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; bez ograniczenia czasu.

Opiskwestionariusz składa się z 62 twierdzeń, do których badany ustosunkowuje się w skali pię-ciostopniowej, od całkowicie się nie zgadzam do całkowicie się zgadzam. Twierdzenia tetworzą osiem skal. sześć z nich to główne skale Modelu kołowego stworzonego przez Da-vida h. olsona, dotyczące dwu wymiarów funkcjonowania rodziny - spójności i elastycz-ności (zrównoważona spójność, niezwiązanie, splątanie, zrównoważona elastyczność,sztywność, chaotyczność). Dwie pozostałe skale mierzą komunikację (która jest trzecimwymiarem Modelu kołowego) oraz zadowolenie z życia rodzinnego. oprócz wyników po-szczególnych skal można też uzyskać trzy wskaźniki złożone: spójności, elastyczności iogólny, będący miarą prawidłowości funkcjonowania rodziny.

rzetelnośćzgodność wewnętrzna skal wysoka lub zadowalająca.

trafnośćkonfirmacyjna analiza czynnikowa zgodność struktury kwestionariusza z modelem olsona.

Normy Tymczasowe normy stenowe i centylowe dla mężów, żon, synów i córek.

Zastosowanie kwestionariusz jest przeznaczony do oceny funkcjonowania rodziny. Można nim badaćpojedyncze osoby lub całe rodziny. cztery skale - mierzące zrównoważoną spójność izrównoważoną elastyczność oraz komunikację i zadowolenie z życia rodzinnego - możnastosować w praktyce diagnostycznej, pozostałe rekomenduje się do stosowania w ba-daniach naukowych dotyczących problematyki rodziny.

rodzina, Szkoła

128

* wydawcą testu jest centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej

ΨtKZ r-D

Materiały● komplet (podręcznik, plansza dla dziecka, plansza dla rodzica, przesłona, 25 arkuszy)

● Podręcznik● Plansza z zadaniem dla dziecka ● Plansza z zadaniem dla rodzica ● Przesłona oddzielająca dziecko od rodzica● arkusze (25 egz.)

teSt

KO

MU

NiK

Ac

Ji Z

AD

AN

iOW

eJ

rOD

Zic

– D

Ziec

KO

*A

uto

r te

stu

: An

na

Fry

dry

ch

ow

icz

(200

3)

proceduraBadanie indywidualne dziecka i rodzica w sytuacji wykonywania przez nich zadania te-stowego; przeciętnie badanie zajmuje kilkanaście minut.

Test służy do diagnozy efektywności zachowań komunikacyjnych dziecka i rodzica w sy-tua cjach zadaniowych.

OpisBadający obserwuje zachowanie dziecka i rodzica (ojca lub matki), korzystając z dwu osobnych skal obserwacyjnych (D i r) złożonych – odpowiednio – z 15 i 19 pozycji. zada-nie, podczas którego dokonywana jest obserwacja, polega na „przeprowadzeniu”dziecka przez rodzica, za pomocą wyjaśnień słownych, po odpowiedniej drodze na sche-matycznym planie miasta.

rzetelnośćzadowalająca zgodność wewnętrzna i stabilność bezwzględna obu skal.

trafnośćokreślana na podstawie korelacji między skalami (w zależności od płci badanych), analizy czynnikowej, a także związku wyników z temperamentem dzieci i ro dziców orazrozwojem umysłowym dzieci.

NormyTymczasowe normy stenowe dla dwu poziomów wieku: 6 – 7 i 8 – 9 lat (skala D) oraz trzechpoziomów wykształcenia rodziców (skala r).

ZastosowaniePoradnictwo szkolne (optymalizowanie pomocy w nauce udzielanej dzieciom przez rodziców czy profesjonalistów).

rodzina, Szkoła

129

Ψ tSS

Materiały● komplet (podręcznik, pomoce, 25 arkuszy)

● Podręcznik● Pomoce● arkusze ocen (25 egz.) te

St S

tOSU

NK

óW

SZK

OLN

Yc

H*

Au

tor

test

u: e

lżb

ieta

Zw

ierz

yńsk

a (

2000

)


proceduraBadanie indywidualne, bez ograniczenia czasu – przeważnie 30 minut.

Tss jest testem projekcyjnym. służy do badania obrazu relacji interpersonalnych związa-nych z nauką szkolną u dzieci.

OpisTss składa się z 12 czarno-białych obrazków przedstawiających dziecko lub dzieci samelub w obecności dorosłego w różnych sytuacjach związanych ze szkołą. Badany ma uło-żyć opowiadanie do każdego obrazka. opowiadania ocenia się wg kategorii podanychw podręczniku. kategorie te dotyczą obszaru interakcji i emocji.

rzetelnośćsprawdzono obiektywność klucza stoso wanego przy kategoryzacji wyników. współczyn-niki zgodności ocen sędziów są wysokie.

trafnośćanaliza trafności przyjętego klucza pozwoliła stwierdzić jego użyteczność dla różnicowa-nia grup dzieci mających skrajnie odmienne doświadczenie szkolne.

Zastosowaniew pracy psychologa szkolnego.

* wydawcą testu jest centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej

130

rodzina, Szkoła

* wydawcą testu jest VizJa Press & iT

ΨKrr

Materiały● komplet (podręcznik, 50 arkuszy z pytaniami Moja Rodzina, 50 arkuszy obliczeniowych

Moja Rodzina, 50 arkuszy z pytaniami Moi Rodzice jako Małżeństwo, 50 arkuszy obli-czeniowych Moi Rodzice jako Małżeństwo, 50 arkuszy z pytaniami Moja Matka, 50 ar-kuszy z pytaniami Mój Ojciec, 50 arkuszy obliczeniowych Moja Matka i Mój Ojciec, 50arkuszy z pytaniami Ja w Oczach Matki, 50 arkuszy z pytaniami Ja w Oczach Ojca, 50arkuszy obliczeniowych Ja w Oczach Matki i Ja w Oczach Ojca)● arkusze (komplet arkuszy: 50 arkuszy z pytaniami Moja Rodzina, 50 arkuszy oblicze-

niowych Moja Rodzina, 50 arkuszy z pytaniami Moi Rodzice jako Małżeństwo, 50 ar-kuszy obliczeniowych Moi Rodzice jako Małżeństwo, 50 arkuszy z pytaniami MojaMatka, 50 arkuszy z pytaniami Mój Ojciec, 50 arkuszy obliczeniowych Moja Matka iMój Ojciec, 50 arkuszy z pytaniami Ja w Oczach Matki, 50 arkuszy z pytaniami Ja wOczach Ojca, 50 arkuszy obliczeniowych Ja w Oczach Matki i Ja w Oczach Ojca)

KW

eSti

ON

Ari

USZ

reL

Ac

Ji r

OD

ZiN

NY

cH

*A

uto

rzy:

Mie

czy

sła

w p

lop

a i

pio

tr p

oło

msk

i

WiekMłodzież (15 – 20 lat)

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe; czas badania – nieograniczony; przeciętnie dla jed-nej wersji: 10–15 minut.

kwestionariusz jest przeznaczony do badania relacji rodzinnych w percepcji młodychludzi.

Opiskwestionariusz ma sześć wersji służących do oceny:

● rodziny jako całości. Jest to wersja Moja Rodzina zawierająca 32 pozycje, która po-zwala na ocenę następujących wymiarów: komunikacja, spójność, autonomia –kontrola i tożsamość.

● rodziców jako pary małżeńskiej. Jest to wersja Moi Rodzice jako Małżeństwo zawie-rająca 16 pozycji, która pozwala na ocenę następujących wymiarów: komunikacjai spójność.

● relacji z matką. Jest to wersja Moja Matka zawierająca 24 pozycje, która pozwala naocenę następujących wymiarów: komunikacja, spójność i autonomia – kontrola.

● relacji z ojcem. Jest to wersja Mój Ojciec zawierająca 24 pozycje, która pozwala naocenę następujących wymiarów: komunikacja, spójność i autonomia – kontrola.

● wyobrażenia na temat tego, jak relacje z danym dzieckiem ocenia matka. Jest towersja Ja w Oczach Matki zawierająca 24 pozycje, która pozwala na ocenę nastę-pujących wymiarów: komunikacja, spójność oraz autonomia – kontrola.

● wyobrażenia na temat tego, jak relacje z danym dzieckiem ocenia ojciec. Jest towersja Ja w Oczach Ojca, zawierająca 24 pozycje, która pozwala na ocenę nastę-pujących wymiarów: komunikacja, spójność oraz autonomia – kontrola.

Do każdego ze stwierdzeń osoba badana ustosunkowuje się na pięciostopniowej skali. w badaniach można wykorzystywać wszystkie wersje jednocześnie lub – w zależności odcelu badania – jedną bądź kilka z nich.

rzetelnośćw pełni zadowalające wskaźniki zgodności wewnętrznej skal dla wszystkich wersji.

trafnośćsprawdzano trafność teoretyczną, korelując wyniki poszczególnych wersji krr z wynikamikwestionariuszy mierzących różne zmienne osobowościowe (między innymi: lęk, płeć psy-chologiczna, poczucie własnej skuteczności, empatia), preferencje zawodowe, kompe-tencje społeczne.

Normystenowe, osobno dla dziewcząt i chłopców (z wyjątkiem wersji Moi Rodzice jako Mał-żeństwo, która ma normy dla obu płci łącznie).

ZastosowanieDla psychologów zajmujących się problematyką rodziny i relacji w rodzinie; do badań na-ukowych.

rodzina, Szkoła

131

WiekDorośli

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe, czas badania – nieograniczony; przeciętnie około 40minut.

kwestionariusz służy do retrospektywnej oceny postaw rodzicielskich matki i ojca.

Opisnarzędzie składa się z dwóch kwestionariuszy – do oceny postaw ojca i matki osobno.każdy z kwestionariuszy zawiera po 50 stwierdzeń, badany ustosunkowuje się do nich napięciopunktowej skali. narzędzie pozwala na retrospektywną ocenę rodziców w zakresiepięciu postaw rodzicielskich: akceptacji/odrzucania, wymagania, autonomii, niekonse-kwencji i ochraniania.

rzetelnośćwysoka zgodność wewnętrzna wszystkich pięciu wymiarów.

trafnośćzbadana trafność kryterialna (jako kryterium m. in.: staż małżeński, wychowywanie się wrodzinie z problemami alkoholowymi, choroba somatyczna, osadzenie w więzieniu); ko-relacje z neo-FFi.

Normystenowe, osobno dla kobiet i mężczyzn w wieku 20 – 60 lat.

ZastosowanieDo diagnozy indywidualnej; do badań naukowych.

KW

eSti

ON

Ari

USZ

ret

rOSp

eKtY

WN

eJ O

ceN

YpO

StA

W r

OD

Zic

óW

Kpr

-ro

c*

Au

tor:

Mie

czy

sła

w p

lop

a

Ψ Kpr-roc


Materiały● komplet (podręcznik, 50 arkuszy Postawy rodzicielskie ojca, 50 arkuszy Postawy rodzi-

cielskie matki, 50 arkuszy Mój ojciec, 50 arkuszy Moja matka)● arkusze (komplet wszystkich arkuszy: 50 arkuszy Postawy rodzicielskie ojca, 50 arku-

szy Postawy rodzicielskie matki, 50 arkuszy Mój ojciec, 50 arkuszy Moja matka)

rodzina, Szkoła

132

WiekDorośli


kwestionariusz jest przeznaczony do badania zachowań komunikacyjnych w małżeń -stwie.

Opisna kwestionariusz składają się dwie formy: jedna z nich przeznaczona jest do oceny wła-snych zachowań komunikacyjnych, druga – do oceny zachowań partnera. każda z tychform ma po 30 pozycji, obydwie badają trzy główne wymiary komunikacji w małżeństwie:wsparcie, zaangażowanie i deprecjację. Dwa pierwsze wymiary można dodatkowo in-terpretować bardziej szczegółowo (wsparcie lub zaangażowanie zorientowane naogólne samopoczucie partnera oraz wsparcie lub zaangażowanie zorientowane na kon-kretne problemy partnera. osoba badana ustosunkowuje się do każdego ze stwierdzeńna pięciostopniowej skali.

rzetelnośćwysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej.

trafnośćPorównanie wyników grup kontrastowych: par homoseksualnych i heteroseksualnych orazpar różniących się długością związku; korelacje z kwestionariuszem osobowości oraz kwe-stionariuszami badającymi postawy rodzicielskie, relacje rodzinne, style przywiązania.

Normyopracowane na podstawie wyników 3396 osób badanych różniących się wiekiem, wy-kształceniem, stażem małżeńskim; stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyznw wieku 20 – 60 lat.

ZastosowanieDla psychologów zajmujących się problematyką małżeństwa – do diagnozowania moc-nych i słabych stron komunikacji w małżeństwie; do badań naukowych.

KW

eSti

ON

Ari

USZ

e K

OM

UN

iKA

cJi

MA

łŻeń

SKie

J*A

uto

r: M

iec

zysł

aw

plo

pa

ΨKKM


Materiały● komplet (podręcznik, 50 arkuszy do oceny własnych zachowań – wersja dla żony/męża,

50 arkuszy do oceny zachowań żony/męża, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny wła-snych zachowań – wersja dla żony, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny własnych za-chowań – wersja dla męża, 50 arkuszy obliczeniowych do oceny zachowań żony, 50arkuszy obliczeniowych do oceny zachowań męża)

rodzina, Szkoła

133

WiekDorośli

proceduraBadanie indywidualne lub grupowe, czas badania – nieograniczony; przeciętnie około15minut.

kwestionariusz jest przeznaczony do badania stylów przywiązaniowych w relacjach part-nerskich (romantycznych).

Opisnarzędzie składa się z 24 stwierdzeń, po 8 dla każdej z trzech skal pozwalających na dia-gnozowanie różnych stylów przywiązaniowych: stylu bezpiecznego, stylu lękowo-ambi-walentnego oraz stylu unikowego. osoba badana ustosunkowuje się do każdego zestwierdzeń na siedmiostopniowej skali.

rzetelnośćUmiarkowane i wysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej.

trafnośćBadana trafność kryterialna (jako kryteria m. in.: satysfakcja z małżeństwa, staż małżeń-ski, jakość komunikacji w małżeństwie); korelacje z kwestionariuszami osobowości (neo-FFi, 16 PF), także z kwestionariuszem radzenia sobie w sytuacjach stresowych ciss.

Normystenowe, osobno dla kobiet i mężczyzn w wieku 20 – 60 lat.

Zastosowaniegłównie do badań naukowych.

KWeS

tiO

NA

riU

SZ S

tYLó

W p

rZYW

iąZA

NiO

WYc

H*

Aut

or:

Mie

czy

sła

w p

lop

a

Ψ KSp


Materiały● komplet (podręcznik, 100 arkuszy obliczeniowych dla kobiet, 100 arkuszy obliczenio-

wych dla mężczyzn, 100 kwestionariuszy dla kobiet, 100 kwestionariuszy dla mężczyzn)

rodzina, Szkoła

134

WiekDorośli


kwestionariusz jest przeznaczony do badania postaw rodzicielskich.

Opiskwestionariusz składa się z dwóch wersji – przeznaczonej do oceny postaw rodzicielskichmatki oraz służącej ocenie postaw rodzicielskich ojca. każdy z tych arkuszy zawiera po 50stwierdzeń diagnostycznych grupujących się w pięć wymiarów odpowiadających pię-ciu postawom rodzicielskim: akceptacji-odrzucenia, nadmiernie wymagającej, autono-mii, niekonsekwentnej, nadmiernie ochraniającej. osoba badana ustosunkowuje się dokażdego ze stwierdzeń na pięciostopniowej skali.

rzetelnośćwysokie wskaźniki zgodności wewnętrznej obu wersji – dla matek i dla ojców.

trafnośćTrafność teoretyczna badana poprzez analizę czynnikową i korelacje z kwestionariuszemoceny płci psychologicznej oraz retrospektywnej oceny postaw rodzicielskich swoich ro-dziców; liczne dowody przemawiające za trafnością kryterialną (wyniki różnych grup spe-cjalnych).

Normyopracowane na podstawie wyników reprezentatywnej próby 3249 kobiet i 2786 męż-czyzn; stenowe, opracowane osobno dla kobiet i mężczyzn różniących się wiekiem, wy-kształceniem, liczbą i wiekiem dzieci w rodzinie.

ZastosowanieDla psychologów zajmujących się problematyką rodzinną i wychowawczą; do badańnaukowych.

SKA

LA p

OSt

AW

rO

DZi

cie

LSK

icH

*A

uto

r: M

iec

zysł

aw

plo

pa


ΨSpr

Materiały● komplet (podręcznik, 50 arkuszy z twierdzeniami – wersja dla matek, 50 arkuszy z twier-

dzeniami – wersja dla ojców, 50 arkuszy obliczeniowych – wersja dla matki, 50 arkuszyobliczeniowych – wersja dla ojca)

programy komputerowe

135

programykomputerowe


136

prOGrAMY KOMpUterOWe

Metoda konfrontacji z sobą hermansa 2000 – program do obliczania wyników .146Psychologiczne Testy komputerowe PTk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137Psychologiczne Testy komputerowe PTk – Demo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139Psi-TesTy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140inne programy komputerowe

Pkie – Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej – wersja dosamobadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143PTi – Popularny Test inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144wkP – program do obliczania wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142wkP – wersja komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141woz – wstępna orientacja zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145


137

ptKΨ

pSY

cH

OLO

Gic

ZNe

teSt

Y K

OM

pUte

rOW

e –

kom

put

ero

we

we

rsje

test

ów

psy

cho

log

iczn

ych

Au

torz

y p

rog

ram

u: r

ob

ert

Bie

lew

ski,

Sła

wo

mir

pan

asi

uk

Au

torz

y p

od

ręc

znik

a: r

ob

ert

Bie

lew

ski,

Joa

nn

a S

tań

cza

k

PTk to nowa wersja programu TesTy, pracującego w systemie Dos, przystosowana dopracy w środowisku winDows. Umożliwia przeprowadzenie badania, obliczenie wyni-ków, odniesienie ich do norm. rejestruje czas odpowiedzi dla każdego zadania. Pozwalana otrzymanie różnego rodzaju wydruków z wynikami, w tym wydruku dla osoby badanej.

Dostępne są komputerowe wersje następujących testów: Bateria testów aPis-P(r)Bateria testów aPis-zFormalna charakterystyka zachowania – kwestionariusz Temperamentu (Fcz-kT)inwentarz osobowości neo-FFiinwentarz stanu i cechy lęku sTaikwestionariusz kompetencji społecznych (kks)kwestionariusz osobowości eysencka ePQ-rkwestionariusz Temperamentu PTsTest Matryc ravena w wersji standard – forma klasyczna (TMs-k)Test Matryc ravena w wersji standard – forma Plus (TMs Plus)

proceduraProcedura badania komputerowymi wersjami testów psychologicznych jest analogicznado procedury badania testami w wersji papier-ołówek. Dlatego do prawidłowego prze-prowadzenia badania przy pomocy PTk oraz poprawnej interpretacji psychologicznejuzyskanych w ten sposób wyników konieczne jest zapoznanie się z podręcznikiem testo-wym danego testu (do wersji „papier-ołówek”).

● w Testach Matryc ravena – czas badania bez ograniczenia lub z ograniczeniem usta-lonym przez użytkownika przed zadaniem testu do wykonania.

Wymagania sprzętowe● komputer iBM Pc z systemem windows '95, '98, 2000, nT, XP lub Vista; ● Dysk twardy, na którym jest co najmniej 40 MB wolnego miejsca; ● karta graficzna o osiągalnej rozdzielczości 800x600 pikseli; monitor najlepiej 15".

rzetelność i trafnośćwłasności psychometryczne wersji komputerowych większości testów nie byłysprawdzane za wyjątkiem dwóch: Testu Matryc ravena w wersji standard – forma klasy-czna (TMs-k) i kwestionariusza osobowości eysencka ePQ-r.

● wyniki badań komputerową wersją TMs-k oraz jego wersją papierową prowadzone nareprezentatywnej grupie dzieci w wieku 13 – 14 lat i dorosłych w wieku 24 – 34 latwykazały, że bez względu na sposób badania, własności psychometryczne testu sąbardzo podobne. Trafność oszacowano na podstawie wyników uzyskanych przezdzieci; wyniki komputerowego TMs-k istotnie korelowały z ocenami szkolnymi.

● wyniki podobnych badań przeprowadzonych z wykorzystaniem komputerowej wersjiePQ-r w reprezentatywnej grupie młodzieży w wieku 18 lat potwierdziły zadowalającązgodność wewnętrzną testu. natomiast trafność komputerowego ePQ-r nie byłasprawdzana.

NormyProgram umożliwia korzystanie z norm opracowanych dla papierowych wersji testów (zawartych w podręcznikach), a także wprowadzanie lub generowanie własnych norm.

● Fcz-kT – Podręczniki do wersji komputerowej pracującej w systemie Dos oraz do Psi-TesT zawierają dodatkowo normy opracowane dla wskaźników eksperymentalnychodnoszących się do struktury temperamentu w zakresie cech energetycznych.


138

ptK c.d. Ψ

Materiały● komplet (podręcznik użytkownika do obsługi programu PTk, dysk instalacyjny, licencja

uruchamiająca test)● Podręcznik użytkownika do obsługi programu PTk● licencja (100 badań)

Dysk instalacyjny nabywa się raz – przy zakupie pierwszego testu.

Prosimy o wcześniejsze telefoniczne informowanie o terminie zakupu testu ze względu nakonieczność przygotowania dysków licencyjnych.

Zastosowaniekomputerowe wersje testów powinny być stosowane zgodnie z rekomendacją autorówdanego narzędzia przedstawioną w podręczniku testowym do wersji „papier-ołówek”.zgromadzona przez użytkownika baza danych może być przenoszona do innych pro-gramów (np. statystycznych). Testy komputerowe, ze względu na to, że ułatwiają orga-nizację badań oraz automatycznie obliczają i rejestrują wyniki są szczególnie użytecznew badaniach selekcyjnych z udziałem dużej liczby osób badanych oraz do celów na-ukowo-badawczych.

Uwaga!Dla użytkowników, którzy wcześniej korzystali z programu TesTy pracującego w systemieDos oraz z programu Psi-TesT służącego do obliczania wyników dołączony został program konwersJa Bazy. Umożliwia on przeniesienie do nowego programu wcześniejzebranych wyników (bazy danych).


139

ptK-DeMO

Materiały● Dysk instalacyjny

Wer

SJA

DeM

ON

StrA

cY

JNA

ptKwersja DeMo programu Psychologiczne Testy komputerowe umożliwia jedynie zapozna-

nie się z podstawowymi funkcjami i możliwościami PTk.

w wersji demonstracyjnej dostępne są wszystkie testy oferowane w programie PTk

w DeMo istnieje możliwość przeprowadzenia trzech badań (wgrane są trzy licencje) każ-dym z wymienionych wyżej testów oraz obejrzenie na ekranie wyników i przykładów wy-druków interpretacji. niektóre, bardziej zaawansowane, funkcje programu w wersjidemonstracyjnej są nieaktywne, ale na ekranie ukazuje się informacja, do czego służą.

Ψ


140

ΨpSi-teStY

Materiały● komplet (podręcznik użytkownika do obsługi programu, dysk instalacyjny z programem

BDe i sTer, dysk instalacyjny do testu)● Podręcznik użytkownika do obsługi programu● Dysk instalacyjny do testu

pSi-

teSt

YA

uto

rzy

pro

gra

mu

: ro

be

rt B

iele

wsk

i, Sł

aw

om

ir pa

na

siu

kA

uto

rzy

po

drę

czn

ika

: ro

be

rt B

iele

wsk

i, Jo

an

na

Sta

ńc

zak

Psi-TesT jest to program ułatwiający pracę psychologom realizującym badania papierowymi wersjami testów. Przeznaczony jest do obliczania wyników i sporządzaniaraportów z badań.

Dostępne są Psi-TesTy do następujących testów: Bateria testów aPis-P(r)Bateria testów aPis-zFormalna charakterystyka zachowania - kwestionariusz Temperamentu (Fcz-kT)inwentarz osobowości neo-FFikwestionariusz kompetencji społecznych (kks)kwestionariusz osobowości eysencka ePQ-rkwestionariusz Temperamentu PTsoMniBUs – Test inteligencjiskala inteligencji wechslera dla Dorosłych, wersja zmodyfikowana wais-r(Pl)

Wymagania sprzętowe● komputer iBM Pc z systemem windows '95, '98, 2000, nT, XP lub Vista;● dysk twardy, na którym jest co najmniej 2 MB wolnego miejsca.

Posługując się klawiaturą należy wpisać odpowiedzi udzielone przez osobę badaną wewszystkich zadaniach, wybrać żądany poziom ufności oraz normy, do których chce się od-nieść wyniki tej osoby. Program automatycznie porównuje odpowiedzi z kluczem, obliczawyniki surowe, odnosi je do norm i wyświetla na ekranie. następnie zostaje sporządzonyraport zawierający wyniki liczbowe oraz ich słowny opis. raport można wydrukować lubzamienić na zbiór tekstowy i poddać dalszej obróbce, korzystając z dowolnego edytoratekstu. Program zapamiętuje wszystkie wpisane wyniki, dzięki czemu stopniowo tworzy siębaza danych. Bazę tę można przenieść do innego programu (np. statystycznego) i wy-korzystać do różnego rodzaju analiz.

Dysk instalacyjny z programem BDe i sTer nabywa się raz – przy zakupie pierwszego testu.

Uwaga! Dla aPis-P (r) i aPis-z istnieją odrębne programy Psi-TesT. natomiast wspólny dlaobu wersji jest podręcznik użytkownika do obsługi programu.


141

Wymagania sprzętowekomputer iBM Pc z systemem windows '98, 2000, nT, XP; dysk twardy, na którym jest conajmniej 3 MB wolnego miejsca.

od listopada 2008 roku jest już w sprzedaży wersja 1.0.2.22 programu wkP dostosowanado systemu operacyjnego winDows VisTa.

OpisProgram pozwala na przeprowadzenie badania, obliczenie wyników, odniesienie ich donorm, a także umożliwia wyświetlenie raportu z badania zawierającego: Profil zainTere-sowaŃ, Preferowane warUnki Pracy i Propozycje zawoDów. raport ten można wy-drukować.

Sposób badaniaProcedura badania wersją komputerową jest analogiczna do opisanej w podręcznikuprocedury badania wersją papierową.

Własności psychometrycznewersji komputerowej nie były sprawdzane.

NormyProgram umożliwia korzystanie z norm opracowanych dla papierowej wersji testu (za-wartych w podręczniku).

ZastosowanieMetoda przeznaczona jest dla doradców zawodowych (psychologów, nauczycieli itp.);wyniki kwestionariusza mogą okazać się pomocne w wyborze kierunku kształcenia i do-kształcania się, w wyborze zawodu, w podejmowaniu decyzji o zmianie kwalifikacji itp.

Wie

LOW

YM

iArO

WY

KW

eSti

ON

Ari

USZ

preF

ereN

cJi

WK

p –

we

rsja

ko

mp

ute

row

aA

uto

rzy

test

u: A

nn

a M

atc

zak,

Ale

ksa

nd

ra J

aw

oro

wsk

a, A

nn

a c

iec

ha

no

wic

z, e

wa

Za

lew

ska

, Jo

an

na

Sta

ńc

zak

Au

torz

y p

rog

ram

u: p

rem

iere

Mu

ltim

ed

ia s

p. z

o. o

.

WKp – wersja komputerowa

Materiały● Płyta instalacyjna z programem na jedno stanowisko

● licencja (100 badań)


142

Jest to program ułatwiający pracę psychologom realizującym badania papierową wer-sją wkP. Przeznaczony jest do obliczania wyników i sporządzania raportów z badań.

Wymagania sprzętowe● komputer iBM Pc z systemem windows '95, '98, 2000, nT lub XP;● dysk twardy, na którym jest co najmniej 3 MB wolnego miejsca.

OpisPosługując się klawiaturą należy wpisać dane demograficzne osoby badanej oraz udzie-lone przez nią odpowiedzi we wszystkich pytaniach. Program automatycznie porównujeodpowiedzi z kluczem, oblicza wyniki surowe i przeliczone w dziewięciu skalach wkP. Pro-gram umożliwia wyświetlenie raportu z badania zawierającego: Profil zainTeresowaŃ,Preferowane warUnki Pracy i Propozycje zawoDów. raport ten można wydrukować.Program zapamiętuje wszystkie wpisane wyniki, dzięki czemu stopniowo tworzy się bazadanych. Bazę tę można przenieść do arkusza kalkulacyjnego i wykorzystać do różnego ro-dzaju analiz.

Wie

LOW

YMiA

rOW

Y KW

eSti

ON

Ari

USZ

preF

ereN

cJi

WKp

–

pro

gra

m d

o ob

licza

nia

wyn

ików

Aut

orzy

test

u: A

nna

Ma

tcza

k, A

leks

and

ra J

aw

orow

ska

, Ann

a c

iech

ano

wic

z, e

wa

Za

lew

ska

, Joa

nna

Sta

ńcza

kA

utor

zy p

rog

ram

u: p

rem

iere

Mul

timed

ia s

p. z

o. o

.

WKp – program do obliczania wyników

Materiały● Płyta instalacyjna z programem


143

pKie

Materiały● Płyta instalacyjna

pOpU

LArN

Y K

WeS

tiO

NA

riU

SZ

iNte

LiG

eNc

Ji e

MO

cJO

NA

LNeJ

Au

torz

y: Z

esp

ół

pra

co

wn

i te

stó

w p

syc

ho

log

iczn

ych

(20

05)

Metoda przeznaczona do samobadania.Popularny kwestionariusz inteligencji emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencjiemocjonalnej stworzonej przez amerykańskich psychologów P. saloveya i J. D. Mayera,najbardziej znanych badaczy tej dziedziny.

w myśl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbiór różnych zdolno-ści o charakterze poznawczym, dzięki którym człowiek wykorzystuje własne emocje przyrozwiązywaniu problemów nie tylko emocjonalnych.

na inteligencję emocjonalną składają się różne zdolności bardziej szczegółowe, któreprzejawiają się w codziennych zachowaniach każdego człowieka. Pytania kwestiona -riusza dotyczą takich właśnie zachowań.

kwestionariusz zawiera 94 stwierdzenia. Przy każdym z nich użytkownik ocenia, w jakimstopniu zgadza się, że stwierdzenie to odnosi się do niego.

Po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania użytkownik dowiaduje się, jaki jest jego po-ziom inteligencji emocjonalnej oraz jakie zdolności emocjonalne stanowią jego słabe imocne strony. Dowiaduje się także, co może zrobić, aby rozwijać swoją inteligencję emo-cjonalną.

Wymagania sprzętowe: ● system windows ('95/'98/nT/2000/Me/XP); ● karta graficzna o rozdzielczości co najmniej 800x600 pikseli; ● około 20 MB wolnego miejsca na dysku; ● napęd cD


144

ptipO

pULA

rNY

teS

t iN

teLi

GeN

cJi

Au

torz

y: Z

esp

ół

pra

co

wn

i te

stó

w p

syc

ho

log

iczn

ych

(20

04)

Metoda przeznaczona do samobadania.komputerowy test, prosty w obsłudze, interesujący i urozmaicony; zawiera wiele cieka-wych zadań dla każdego. ich różnorodność skutecznie zapobiega znużeniu użytkownika.

stworzony przez grupę specjalistów z Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. sprawdzony na osobach z różnym poziomem wykształ-cenia i w różnym wieku: 14 – 19 lat, 20 – 29 lat, 30 – 40 lat, powyżej 40 lat.

Test obejmuje 300 zadań tworzących pięć grup, które odnoszą się do poszczególnegorodzaju zdolności składających się na inteligencję. są to:

● zdolności słowne, ● zdolności logiczne, ● zdolności przestrzenne, ● zdolności liczbowe, ● wiedza o świecie.

w ramach każdej grupy znajdują się różnorodne zadania, tworzące w sumie 17 testówszczegółowych.

Wymagania sprzętowe: ● system windows ('95/'98/nT/2000/Me/XP); ● karta graficzna o rozdzielczości co najmniej 800x600 pikseli; ● około 500 MB wolnego miejsca na dysku; ● napęd cD


145

WOZ

WSt

ĘpN

A O

rieN

tAc

JA Z

AW

OD

OW

AA

uto

rzy:

Ze

spó

ł pr

ac

ow

ni t

est

ów

psy

ch

olo

gic

znyc

h (

2004

)

WiekUczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

proceduraProgram komputerowy, który trwa ok. 40 min.

woz to komputerowy program wspomagający pracę szkolnego doradcy zawodowego.Może być także przydatny dla nauczycieli przedsiębiorczości i pracowników biur karier.

woz pozwala na szybką, a zarazem wieloaspektową ocenę preferencji ucznia, związa-nych z wyborem zawodu. Przy ocenie tej uwzględniane są zainteresowania, kompeten-cje społeczne i cechy temperamentu.

OpisProgram składa się z trzech części.

w pierwszej z nich uczeń wykonuje zadania angażujące różne zdolności umysłowe (wer-balne, liczbowe, przestrzenno-techniczne i uwagę) potrzebne przy wykonywaniu różnegorodzaju zawodów. Po rozwiązaniu tych zadań ocenia, które sprawiły mu największą sa-tysfakcję. na tej podstawie program informuje o zainteresowaniach ucznia oraz podajeprzykłady zawodów, w których takie zainteresowania są szczególnie pożądane.

Druga część programu składa się z pytań, które dotyczą preferencji związanych z czyn-nościami lub działaniami społecznymi. odpowiedzi uzyskane w tej części pozwalająstwierdzić, czy uczniowi odpowiadałaby praca wymagająca kontaktów z ludźmi i jeślitak, to związana z jakiego typu kontaktami (o charakterze opiekuńczym, kierowniczo-organizacyjnym, perswazyjnym czy dydaktycznym). odpowiednio do tych ustaleń pro-gram podaje przykłady zawodów, w których potrzebne są kompetencje społeczne da-nego rodzaju.

w części trzeciej program informuje o warunkach fizycznych i cechach temperamental-nych, które należy uwzględniać przy podejmowaniu decyzji zawodowych.

na zakończenie pracy z programem uczeń może, jeśli chce, zobaczyć poprawne roz-wiązania zadań z części pierwszej. informacje o swoich zainteresowaniach, preferen cjachspołecznych i odpowiadających im zawodach uczeń może otrzymać w postaci wydruku.

Program jest łatwy w obsłudze. Przejrzysty i intuicyjny interfejs umożliwia uczniowi samo-dzielną pracę.

wydruk z wynikami może stanowić podstawę rozmowy doradcy z uczniem na temat dal-szego kształcenia (poziomu i kierunku) oraz ewentualnych dalszych badań diagnostycz-nych. wyniki badań i dodatkowe dane demograficzne osób badanych mogą byćgroma dzone w bazie i w razie potrzeby wykorzystane przez doradców do sporządzaniaraportów oraz wykonywania analiz. woz to program oryginalny, przygotowany specjal-nie dla szkolnych ośrodków kariery.

woz jest bardzo prosty w obsłudze, nie wymaga specjalnego przygotowania ani ze stronydoradcy, ani ucznia. Jego atrakcyjna forma (różnorodność zadań, częste informacjezwrotne), a jednocześnie krótki czas wykonania, skutecznie zapobiegają znudzeniu.

Zastosowaniewoz to program, z którego mogą korzystać szkolni doradcy zawodowi, nauczycieleprzedsiębiorczości w szkołach, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych,biur karier zawodowych oraz centrów informacji zawodowej.

Wymagania sprzętowe● komputer Pc 133 Mhz, 64 MB raM, ok. 30 MB miejsca na twardym dysku, ● grafika kolor sVga (high color, small fonts), ● karta dźwiękowa, ● napęd cD-roM, ● winDows 95/98/nT/2000/Me/XP.


146

ΨHerMANSM

etO

DA

KO

NFr

ON

tAc

Ji Z

SO

Bą H

erM

AN

SA 2

000

pro

gra

m d

o o

blic

zan

ia w

ynik

ów

Au

tor

test

u: H

ub

ert

J. M

. He

rma

ns

pols

ka a

da

pta

cja

: pio

tr K

. Ole

ś (1

992)

An

eks

do

po

drę

czn

ika

(M

eto

da

Ko

nfr

on

tac

ji z

So

bą

–2

00

0):

elż

bie

ta c

hm

ieln

icka

-Ku

ter,

pio

tr K

. Ole

ś, M

ałg

orz

ata

pu

ch

als

ka-W

asy

l (20

09)

Au

tor

pro

gra

mu

: Zb

ign

iew

Sie

nki

ew

icz

Wymagania systemoweProgram jest przeznaczony do obliczania wyników Metody Konfrontacji z Sobą – 2000(zmodyfikowanej wersji Metody Konfrontacji z Sobą). Do pracy z programem wymaganyjest system windows 2000/XP/Vista i zainstalowany Microsoft.neT Framework w wersji 2.0lub wyższej (w systemie Vista jest zawsze zainstalowany, w pozostałych wersjach trzeba gozainstalować ze strony Microsoftu).

aplikacja umożliwia wykonanie obliczeń niezbędnych do ustalenia afektywnych właści-wości poszczególnych wartościowań oraz powiązań między nimi, co stanowi podstawęanalizy systemu wartościowań badanej osoby i przygotowania dyskusji z klientem. systemwartościowań, z uwzględnieniem typów wartościowań i odległości między nimi, zostajezobrazowany na wykresie. Do programu można wpisywać dane z karty „ocena uczuć"(wartościowania i oceny uczuć bądź same oceny uczuć, zaznaczone przez klienta pra-cującego metodą papier-ołówek). Można również korzystać z programu w ten sposób,że po sformułowaniu wartościowań klient dokonuje ich oceny afektywnej osobiście wpi-sując dane do aplikacji.

instalacja programuDo instalacji programu wymagane są uprawnienia administratora.

WynikiProgram wykonuje następujące – omówione w aneksie – obliczenia, wyświetlane w od-dzielnych zakładkach:

● oceny uporządkowane pod względem grup uczuć (s, o, P, n)● wskaźniki - między innymi wskaźniki s, o, P, n, wskaźniki różnic między uczuciami z

grupy s i o a także P i n, wskaźnik uogólnienie i idealizacji oraz wskaźnik typu warto-ściowania

● Uczucia posortowane pod względem ich średniego nasilenia w systemie ● korelacje między wskaźnikami s, o, P, n● korelacje między wszystkimi wartościowaniami● odległości euklidesowe między poszczególnymi wartościowaniami ● korelacje między wszystkimi uczuciami ● odległości euklidesowe między poszczególnymi uczuciami ● korelacje między poszczególnymi wartościowaniami posortowane od największej

do najmniejszej● odległości euklidesowe między poszczególnymi wartościowaniami posortowane od

najmniejszej do największej● wykres - obrazuje rozmieszczenie poszczególnych wartościowań w przestrzeni okre-

ślonej przez różnice między wskaźnikami s i o oraz P i n. odpowiednimi sygnaturamiwyróżnione są wartościowania spełniające kryteria typów głównych.

zakładki z wartościowaniami, ocenami oraz wynikami stanowią kolejne plansze, któremogą być wydrukowane w całości, bądź w zakresie wybranym przez Użytkownika pro-gramu.

wyniki obliczeń nie są trwale zapisywane w pliku, co oznacza, że aby uzyskać obliczenia,należy po wczytaniu badania wybrać opcję „Przelicz”.

O programie on-lineinformacje na temat programu obliczeniowego znajdują się również na stronie interne-towej: http://www.konfrontacjazsoba.pl. na adres: [email protected] możnakierować pytania odnośnie aplikacji. na tej stronie zamieszczone zostaną dodatkowemateriały informacyjne dotyczące programu oraz filmy instruktażowe.

Materiały● Płyta instalacyjna z programem

147

inne

148

iNNe

książki Pracowni Testów Psychologicznych PTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151Programy reedukacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149

149

programy reedukacyjne

Materiały● komplet (3 podręczniki + 3 zeszyty)

● Podręcznik podstawowy● zeszyt podstawowy● Podręcznik średni● zeszyt średni● Podręcznik wyższy● zeszyt wyższy

WZOrY i OBrAZKi prOGrAMrOZWiJAJącY percepcJĘ WZrOKOWąAutorzy programu: Marianna Frostig, David Horne (1994)

Program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. służy do przeprowadzania indywidual-nych i grupowych ćwiczeń z dziećmi przygo towu jącymi się do nauki czytania i pisania, a także z tymi dziećmi wwieku szkolnym, które nie robią postępów w nauce z powodu fragmentarycznego defi cytu rozwo jowego w sfe-rze analizatora wzrokowego.

na Program składają się trzy podręczniki dla osoby prowadzącej zajęcia i trzy zeszyty z ćwiczeniami dla dziecka.zestawy (podręcznik + zeszyt) odpowiadają trzem poziomom: podstawowemu, średniemu i wyższemu.

w podręcznikach – oprócz bardzo dokładnych instrukcji dotyczących ćwiczeń w zeszycie dziecka – znajdują siętakże opisy ćwiczeń fizycznych i zabaw rekomen dowanych przez autorów jako integralna część Programu.

Program może być z powodzeniem stosowany także w szkołach specjalnych i grupach terapii zajęciowej. instrukcje zostały opracowane tak, by zajęcia mogły prowadzić osoby nie mające zawodowego przygotowaniaw tej dziedzinie – na przykład rodzice.

ZeStAW ćWicZeń DLA DZieci Z trUDNOściAMi W NAUce cZYtANiA Autor programu: Joanna Baran (1993)

zestaw ćwiczeń przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci, które w ciągu pierwszego roku (lub dalszych lat)nie opanowały umiejętności czytania na po ziomie wymaganym przez szkołę. Może być również stosowany wpierwszej kla sie jako materiał pomocniczy.

zestaw składa się z trzech zeszytów przeznaczonych dla dziecka, przewodnika dla osoby dorosłej prowadzącejzajęcia oraz z kompletu obrazków stanowiących uzupełnienie ćwiczeń zawartych w zeszytach dla dziecka.

zestaw został opracowany jako pomoc w zajęciach indywidualnych, może być jednak wykorzystywany takżepodczas zajęć lekcyjnych. instrukcja (zawarta w przewodniku) została opracowana tak, by zajęcia wyrównaw-cze mogły prowadzić osoby nie mające zawodowego przygotowania w tej dziedzinie – przede wszyst kim ro-dzice.

Materiały● komplet (3 zeszyty, przewodnik, obrazki)

● zeszyt pierwszy● zeszyt drugi● zeszyt trzeci● Przewodnik dla osoby prowadzącej zajęcia● obrazki

150

W sprzedaży dostępne są także materiały edukacyjne ireedukacyjne innych wydaw ców. Aktualna ich listawysyłana jest na życzenie klientów oraz dostępna na naszejstronie www.practest.com.pl, zakładka KSiąŻKi

151

Książki pracowni testów psychologicznych ptp

DiAGNOZA OSOBOWOści. iNWeNtArZ NeO-pi-r W teOrii i prAKtYceredakcja naukowa: Jerzy Siuta (2009)

„Pięcioczynnikowa Teoria osobowości, której twórcami są Paul T. costa, Jr i robert Mccrae, zyskuje coraz wiek-sze uznanie i popularność wśród psychologów osobowości, psychologów społecznych i psychologów klinicz-nych. zyskała ona światowy rozgłos dzięki powstałemu na jej podstawie inwentarzowi osobowości neo-Pi-r.inwentarz ten, zaadaptowany do polskich warunków i wydany przez Pracownię Testów Psychologicznych PTP w2006 roku, mierzy pięć głównych czynników osobowości – neurotyczność, ekstrawertyczność, otwartość na do-świadczenie, Ugodowość i sumienność – oraz po sześć składników w obrębie każdego z nich. Dzieki temu psy-cholog, stosujący noe-Pi-r w celach badawczych lub diagnostycznych, zyskuje więcej informacji niż przy badaniuinnymi inwentarzami lub kwestionariuszami osobowości. niniejsza publikacja ma na celu dostarczenie dalszych in-formacji o aspektach teoretycznych związanych z neo-Pi-r oraz o możliwościach jego zastosowań praktycz-nych” (Jerzy siuta – redaktor naukowy).

Spis treściWprowadzenie – Jerzy Siuta

część i. charakterystyka czynników osobowości

1. czynnik neurotyczność w Pięcioczynnikowej Teorii osobowości – romuald Polczyk

2. czynnik ekstrawertyczność w Pięcioczynnikowej Teorii osobowości – Malwina szpitalak, romuald Polczyk

3. czynnik otwartość na doświadczenie w Pięcioczynnikowej Teorii osobowości – Jerzy siuta

4. czynnik Ugodowość w Pięcioczynnikowej Teorii osobowości – anna M. ziółkowska

5. czynnik sumienność w Pięcioczynnikowej Teorii osobowości – Małgorzata hołda

część ii. Zastosowania NeO-pi-r

6. Przydatność inwentarza neo-Pi-r w diagnozie indywidualnej – Tomasz Jankowski, Maria oleś, wacławBąk, Piotr oleś

7. inwentarz neo4 i strukturalizowany wywiad dla Pięcioczynnikowej Teorii osobowości w poradnictwiezawodowym i praktyce klinicznej – waldemar klinkosz, andrzej sękowski

8. genetyczne podłoże osobowości – włodzimierz oniszczenko

9. osobowościowe korelaty uzależnienia od alkoholu oraz efekty terapii osób uzależnionych – ewa za-lewska

10. Pięcioczynnikowa Teoria osobowości a zaburzenia psychiczne – Bogdan zawadzki

152


SeLeKcJA ZAWODOWAprZYGOtOWANie, prOWADZeNie ipODStAWOWe MetODYAutor: czarnota-Bojarska Joanna, ii wydanie – zmienione i uzupełnione (2009)

Pomoc w znalezieniu i zatrudnieniu odpowiednich pracowników jest często podejmowanym przez psychologówzadaniem. najważniejszym jego elementem jest trafna diagnoza możliwości kandydatów do pracy. w chwiliobecnej dysponujemy wieloma metodami, które mogą być użyte przy opracowywaniu takiej diagnozy. są to: an-kiety biograficzne, testy zdolności umysłowych i kwestionariusze najważniejszych cech osobowości, wywiad se-lekcyjny i techniki symulacyjne. w wielu wypadkach konieczne jest skonstruowanie specjalnych narzędzi na użytekkonkretnego postępowania selekcyjnego. Podane tu zostaną najważniejsze wskazówki, które mogą być po-mocne osobom do takiej działalności przystępującym. Poruszane zagadnienia: ogólny kontekst działań rekruta-cyjnych, przygotowanie procedury selekcyjnej, metody selekcyjne i planowanie procedury selekcyjnej.

Publikacja stanowi zatem obszerny opis różnych aspektów procesu selekcji i rekrutacji zawodowej. Jej drugie wy-danie zostało uwspółcześnione i wzbogacone o nową literaturę dotyczącą prezentowanych w książce zagad-nień.

Spis treści

Wprowadzenie

1. Ogólny kontekst działań rekrutacyjnych

•korzyści płynące z dobrze przeprowadzonej selekcji

•Pozycja psychologa-selekcjonera

2. przygotowanie procedury selekcyjnej

•opis stanowiska pracy

•Poszukiwanie kandydatów

3. Metody selekcyjne

•ankiety biograficzne i analiza życiorysu

•Techniki standaryzowane – testy i kwestionariusze psychologiczne

•wywiad selekcyjny

•Techniki symulacyjne

4. planowanie procedury selekcyjnej

•zmniejszanie kosztów a zwiększanie trafności

•Podejmowanie decyzji selekcyjnych

Bibliografia

153


WYWiAD pSYcHOLOGicZNY redakcja: Katarzyna Stemplewska-Żakowicz i Krzysztof Krejtz (2005)

„książka ta prezentuje zasady planowania i przeprowadzania wywiadu psychologicznego oraz analizowania wy-ników, uzyskanych za pomocą tej metody badania. wszystkie te zasady służą temu samemu celowi ogólnemu –nadaniu dowolnemu wywiadowi struktury. […] zamierzeniem niniejszej ksiązki jest pomoc przede wszystkim dlaosób uczących się trudnej sztuki prowadzenia wywiadu psychologicznego w badaniach i diagnostyce. Możeona służyć jako podręcznik dla studentów psychologii i nauk pokrewnych podczas zajęć obejmujących tema-tykę wywiadu i swobodnych metod diagnostycznych.” (z przedmowy dr hab. katarzyny stemplewskiej-Żakowiczi dr krzysztofa krejtza)

Spis treścitom i – Wywiad jako postępowanie badawcze

● o różnorodności form wywiadu oraz prób jej uporządkowania – katarzyna stemplewska-Żakowicz ● Metoda wywiadu w psychologii – katarzyna stemplewska-Żakowicz ● Jak zrobić dobry wywiad (recepta metodologiczna) – katarzyna stemplewska-Żako wicz ● kilka słów o sztuce interpretacji – Monika grzesiak-Feldman ● Metoda analizy treści – teoria i praktyka badawcza – krzysztof krejtz, izabela krejtz ● analiza konstytucji znaczenia – nowe podejście do planowania badań i analizy tekstu – ewa Maria kownacka,

Benjamin sages ● analiza dyskursu jako metoda analizy danych z wywiadu – katarzyna stemplewska-Żakowicz ● wywiad poznawczy jako metoda wydobywania informacji z pamięci – Maria rotkiel ● rzetelność w analizie treści – krzysztof krejtz, izabela krejtz ● wybrane statystyki zgodności między sędziami w analizie treści – izabela krejtz, krzysztof krejtz ● Programy komputerowe wspomagające analizę tekstu – Filip Barsky, anna gabińska, Bartosz zalewski

Aneks

Swobodne techniki diagnostyczne. Wywiad i obserwacjared. nauk. Teresa szustrowa – reprint wydania z 1991 roku

● kontakt interpersonalny w wywiadzie diagnostycznym – sonia geller, Maria król ● Technika prowadzenia wywiadu – helena grzegołowska–klarkowska, Teresa szustrowa ● Tematyka wywiadu – Teresa szustrowa ● obserwacja swobodna - helena grzegołowska-klarkowska ● analiza i interpretacja danych z wywiadu i obserwacji – Teresa szutrowa

tom ii – Wywiad jako spotkanie z człowiekiem

● wywiad dziennikarski a wywiad psychologiczny: porównanie – Monika grzesiak-Feldman● relacja diagnostyczna – katarzyna stemplewska-Żakowicz ● specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznycm – agata engel-Bernatowicz ● spotkanie z osobą z innej kultury – halina grzymała-Moszczyńska ● Dylematy etyczne i kontrowersje wokół pierwszego kontaktu klinicysty z pacjentem – Jakub niedźwiedzki ● kontrakt – Bartosz zalewski ● instrumenty konwersacyjne: rozróżnienia, klasyfikacje i badania – Dominika Ustjan ● Pytania i inne instrumenty konwersacyjne: zastosowania praktyczne podczas wywiadu diagnostycznego –

Dominika Ustjan ● opór i praca z oporem – katarzyna romanowska ● informacje zwrotne – Bartosz zalewski ● Diagnosta jako „instrument własnej pracy” – agata engel-Bernatowicz

154


tom iii – Wywiad w różnych kontekstach praktycznych

● wywiad kliniczny z osobą chorującą na schizofrenię przed przyjęciem na oddział dzienny szpitala psychiatrycznego – Dominika Ustjan

● wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do psychoterapii poznawczo-behawioralnej – Maja Filipiak ● wywiad wstępny z osobą dorosłą zakwalifikowaną do strategicznej psychoterapii krótkoterminowej – Maja Fi-

lipiak ● wywiad z kobietą – ofiarą przemocy domowej – katarzyna Jabłońska ● wywiad psychologiczny z ofiarą przemocy seksualnej – Piotr kiembłowski ● wywiad psychologiczny na użytek postępowania sądowego – Bogdan Bielski ● Jak rozmawiać z rodziną osoby terminalnie chorej? – Bożena winch ● Jakość życia z chorobą serca – wywiad z pacjentem leczonym kardiologiczne – Magdalena Śniegulska ● wywiad przed przyjęciem do grupy wsparcia – agata engel-Bernatowicz ● wywiad psychologiczny na potrzeby wspierania rozwoju osobowości – Dorota kobylińska ● kto będzie klientem? nad czym będzie pracował? wstępny wywiad w poradni psychologiczno-pedagogicz-

nej – Dorota ziółkowska-Maciaszek ● Trudne rozmowy z uczniami. wywiad psychologiczny z dzieckiem w pracy psychologa szkolnego – aleksandra

wilkin-Day ● wywiad kulturowy – anna Małgorzata chodynicka, Joanna więckowska ● rozmowa kwalifikacyjna – Tamara kasprzyk

Literatura cytowana

indeks nazwisk

indeks rzeczowy

155


NOWe SpOJrZeNiA NA teStNieDOKOńcZONYcH ZDAń J. B. rOtterA.iNterpretAcJA JAKOściOWApraca zbiorowa pod redakcją Katarzyny Stemplewskiej-Żakowicz (1998)

Spis treściWprowadzenie – katarzyna stemplewska-Żakowicz

część i. Możliwości zastosowania jakościowej interpretacji Testu niedokończonych zdań rottera

● B. PieTkiewicz, e. sokoŁowska – czy Test niedokończonych zdań rottera jest testem? Możliwości wykorzy-stania tego narzędzia

● e. sokoŁowska, B. PieTkiewicz – Procedura postępowania diagnostycznego w analizie jakościowej Testu nie-dokończonych zdań rottera

● z. ToePliTz – Test niedokończonych zdań rottera jako metoda przygotowania wywiadu diagnostycznego

część ii. interpretacja jakościowa Testu niedokoń czonych zdań rottera w różnych orientacjach teoretycznych

● k. sTeMPlewska-Żakowicz – Podejście poznaw czo-fenomenologiczne w interpretacji Testu niedokończonychzdań rottera

● B. PieTkiewicz – elementy psychoanalitycznej koncepcji Jacquesa lacana w interpretacji Testu niedokończo-nych zdań rottera

● e. sokoŁowska – analiza transakcyjna jako teoretyczna podstawa interpretacji Testu niedokończonych zdańrottera

część iii. Przykłady

● z. ToePliTz – krystyna i Maciek: przykłady zastosowania Testu niedokończonych zdań rottera w przygotowa-niu wywiadu

● k. sTeMPlewska-Żakowicz – Monika: przykład interpretacji Testu niedokończonych zdań rottera w orien tacjipoznawczo-fenomenologicznej

● B. PieTkiewicz – Marcin: interpretacja protokołu z badania Testem niedokończonych zdań rottera z zastoso-waniem elementów teorii psychoanalitycznej J. lacana

● e. sokoŁowska – kuba: interpretacja protokołu Testu niedokończonych zdań rottera na podstawie analizytransakcyjnej

● D. Maison – Testy niedokończonych zdań w badaniach marketingowych

156


rOZWOJOWe i iNDYWiDUALNe ZróŻNicOWANieOperAcYJNOści MYśLeNiA KONKretNeGO ADiAGNOZA MOŻLiWOści iNteLeKtUALNYcHAutor: Anna Matczak (2001)

w pracy omówiono zwięźle Piagetowską teorię rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem stadium operacji kon-kretnych, oraz współczesne tendencje w zakresie diagnozy intelektu. na tym tle autorka przedstawiła wyniki swo-ich badań prowadzonych za pomocą testów DMi-2, które mierzą zdolności do myślenia operacyjnego u dzieciw wieku szkolnym.

Pierwsza część prezentowanych danych dotyczy zmian rozwojowych w operacyjności myślenia, ujawniającychsię przy porównywaniu rozwiązań podawanych przez dzieci reprezentujące kolejne poziomy wieku, wyróżnionew przedziale od 6 do 13 lat. Porównania te dotyczyły zarówno wyników ilościowych testu, jak i rodzaju po peł -nianych błędów oraz sposobu uzasadniania przez badanych wybieranych odpowiedzi. okazało się, że na pod-stawie uzyskiwanych od dzieci uzasadnień można ocenić poziom rozwojowego zaawansowania zdolnościoperowania klasami i relacjami, które są podstawowymi strukturami logicznymi organizującymi czynności umy-słowe w okresie operacji konkretnych.

Druga część danych empirycznych dotyczy różnic indywidualnych w wynikach testów DMi-2. w analizachuwzględniono takie potencjalne wyznaczniki tych różnic, jak inteligencja, styl poznawczy (refleksyjność-impulsyw -ność) i płeć.

na koniec przedstawiono argumenty przemawiające za diagnostycznym znaczeniem operacyjności myślenia,mierzonej testami DMi-2, jako wskaźnika ogólnych możliwości intelektualnych dzieci w wieku szkolnym.

teStY W DiAGNOZOWANiU OSóBStArAJącYcH SiĘ O pOZWOLeNie NA BrOń(StAi, ciSS, riSB)Autor: Aleksandra Jaworowska (2003)

Praca stanowi sprawozdanie z badań poświęconych możliwości wykorzystania trzech testów osobowości w tokubadań psychologicznych osób ubiegających się o pozwolenie na broń. Testy te to: inwentarz stanu i cechy lęku(sTai), Test niedokończonych zdań rottera (risB) oraz kwestionariusz stylów radzenia sobie ze stresem (ciss).Uzyskane dla każdej z metod dane walidacyjne pozwoliły na określenie wyników granicznych, czyli takich, któ-rych nie powinny przekraczać osoby starające się o pozwolenie na posiadanie broni. w pracy omówiona jest teżkwestia wpływu zmiennej aprobaty społecznej na wyniki testowe osób badanych w sytuacjach selekcyjnych.

157


AUtONArrAcJe. tWOrZeNie ZNAcZeń W pSYcHOterApiiAutorzy: Hubert J.M.Hermans i els Hermans-Jansentłumaczenie: piotr K.Oleś (2000)

książka – jak piszą autorzy we Wstępie – nawiązuje do trzech poziomów wiedzy: teorii, metody i praktyki. Teore-tyczną podstawę pracy stanowi teoria wartościowania, „która zakorzeniona jest w metaforze osoby umotywo-wanej do opowiedzenia historii o swoim życiu”. osoba opowiadająca swoją historię nadaje znaczenie określonymwydarzeniom lub serii wydarzeń, wartościuje owe wydarzenia: przypisuje im wartość pozytywną, nega tywną lubambiwalentną.

autorzy zakładają, że na organizację i reorganizację systemu wartościowań wpływają motywy podstawowe, azwłaszcza dwa z nich: dążenie do umacniania siebie (samoobrony, samowystarczalności, ekspansji) oraz pra-gnienie kontaktu i jedności z czymś lub kimś drugim.

Praca hermansów jest przykładem podejścia integracyjnego; łączy bowiem teoretyczną koncepcję wartościo-wania ze specyficzną metodą „konfrontacji z sobą” – stanowiącą formę usystematyzowanego samopoznaniaprzeprowadzanego we współpracy z psychologiem. kolejnym elementem zaprezentowanym w pracy jest zbiórpraktycznych pomysłów i technik badania systemu wartościowania oraz analiza skuteczności różnych sposobówwprowadzania zmian.

książka jest adresowana do terapeutów i doradców, psychologów zatrudnionych w poradniach dla młodzieży,prowadzących poradnictwo zawodowe i doradztwo personalne, a także do badaczy prowadzących analizęprocesów dotyczących powstawania i przemian w indywidualnych systemach znaczeń.

Uwaga!

szczególnie polecamy użytkownikom Metody konfron tacji z sobą huberta J. M. hermansa (patrz: str. 57).

terApiA pSYcHOANALitYcZNA DZieci i MłODZieŻY: prZeNieSieNieAutor: Katarzyna Schier (2000)

Uwzględnianie mechanizmów przeniesieniowych w trakcie pracy z pacjentem jest tym elementem, który odróż-nia psychoterapię psychoanalityczną od innych form psycho terapii.

zjawisko przeniesienia w psychoterapii osób dorosłych jest przedmiotem wielu książek i artykułów. inaczej jest zezjawiskiem przeniesienia w terapii psychoanalitycznej dzieci i młodzieży – literatura dotycząca tego problemuliczy niewiele pozycji. wśród tych nielicznych pozycji książka katarzyny schier zasługuje na uwagę, ponieważ sta-nowi połączenie ogromnej wiedzy teoretycznej z rzetelnymi analizami materiałów empirycznych.

autorka przedstawia w pracy zróżnicowane poglądy na kwestie przeniesienia. analizując stanowiska poszcze-gólnych badaczy nawiązuje do materiału empirycznego pochodzącego z prowadzonych przez nią sesji tera-peutycznych z 28 pacjentami – dziećmi i młodzieżą.

na podstawie zebranych materiałów empirycznych wyodrębnia wyróżnione przez annę Freud formy zjawiskprzeniesieniowych ( przeniesienie aktualnych relacji dziecka, przeszłych doświadczeń, elementów nerwicy prze-niesieniowej oraz przeniesienie przyjętych sposobów wchodzenia w relację z drugą osobą). Formułuje też i uza-sadnia tezę o konieczności uwzględniania w procesie terapii psychoanalitycznej pacjentów dziecięcych imłodzieżowych przeniesienia ich rodziców. Dla opisania specyfiki przeniesienia w terapii dzieci autorka posłu-guje się terminem "trójkąt przeniesieniowy" wyjaśniając znaczenie związku terapeuty z rodzicami pacjenta dzie-cięcego dla techniki i efektów leczenia dziecka.

158


StUDiA NAD KOMUNiKAcJąiNterperSONALNąAutor: Lidia Grzesiuk (1994)

Badania empiryczne przedstawione w tej pracy były inspirowane teoriami komu nikacji powstałymi na grunciepsychologii klinicznej. kolejne części książki poświęcone są takim problemom, jak koncentracja na własnej oso-bie lub osobie partnera, osobowościowe korelaty stylów komunikacji interpersonalnej, komuni kowanie ustosun-kowań emocjonalnych, programowanie neurolingwistyczne, zachowania komunikacyjne dzieci i ich rodziców.

teStOWANie A OceNA KLiNicZNAWYBrANe ZAGADNieNiABiblioteka psychologa praktyka tom vi (1995)

wybór tekstów, wstęp i redakcja naukowa – Władysław Jacek Paluchowski

redakcja – Teresa Szustrowa

Spis treściDiagnozowanie i wyjaśnianie w psychologii – Władysław Jacek Paluchowski

● r.r. holT – Diagnoza kliniczna jako systematyczne badanie● e. lowell kelly – Diagnozowanie w psychologii – sytuacja obecna i perspektywy ● e. lowell kelly – w jaki sposób powinniśmy diagnozować● r.P. Maloney, M.P. warD – Testy psychologiczne jako metoda zbierania danych● r.r. holT – Predykcja kliniczna i statystyczna – nowe spojrzenie na problem i pewne nowe dane

159


WYBrANe ZAGADNieNiA teStóW prOJeKcYJNYcHBiblioteka psychologa praktyka tom iii (1989)

wybór i redakcja naukowa – Michał Stasiakiewicz

wstęp i redakcja – Teresa Szustrowa

Spis treściod redakcji - Teresa Szustrowa

część i. Podstawy teoretyczne

● l.k. Frank – Metody projekcyjne w badaniu osobowości● M. DeUTsch – Teoria pola a techniki projekcyjne● s. schaFer – współczesna teoria psychoanalityczna a badanie technikami projekcyjnymi● F. aUlD – wkład teorii zachowania w problematykę testów projekcyjnych● g. linDzey – klasyfikacja technik projekcyjnych● B.J. MUrsTein, r.s. Pryer – Pojęcie projekcji. Przegląd problematyki

część ii. Problemy metodologiczne

● h.k. sTone, n.P. Dellis – empiryczna eksploracja „hipotezy poziomów”● B.i. MUrsTein, s.r. wolF – empiryczna eksploracja „hipotezy poziomów” przy pomocy pięciu technik projek-

cyjnych● e.s. shneiDMan – sugestie dotyczące badań walidacyjnych● P.e. Meehl – Testy ustrukturowane i projekcyjne – niektóre wspólne problemy ich walidacji● k.B. liTTle – Problemy walidacji technik projekcyjnych● l.h. leVy, T.B. orr – społeczne uwarunkowania badań nad trafnością Testu rorschacha● a.r. Jensen – rzetelność technik projekcyjnych. Przegląd literatury● e. schachTel – charakter danych testowych. Przeżyciowy wymiar reakcji testowej

część iii. interpretacje

● r. schaFer – Jak ta historia została opowiedziana?● J.e. eXner – analiza sekwencji i analiza werbalizacji● Molly harrower – Projekcyjne aspekty rysunku

160


KULtUrOWA ADAptAcJA teStóW(1990)

redakcja – Anna Ciechanowicz

Spis treściWprowadzenie

● a. ciechanowicz – adaptacja kulturowa testów● a. Jaworowska, T. szUsTrowa – ogólne problemy kulturowej adaptacji testów● J. kosTrzewski – Testy inteligencji „culture-fair”● a. MaTczak – wybrane problemy adaptacji kulturowej testów inteligencji – na przykładzie skali D. wechslera

dla dzieci (wisc-r)● a. JUrkowski – adaptacja testów słownikowych● a. ciechanowicz – adaptacja kulturowa testów werbalnych. analiza wybranych przykładów.● r.Ł. Drwal – Problemy kulturowej adaptacji kwestionariuszy osobowości● w.J. PalUchowski – adaptacja kwestionariusza MMPi● D. kĄDzielawa – specyficzne problemy adaptacji testów klinicznych. Testy neuropsychologiczne● h. koTarska, M. ManTUrzewska – Problemy adaptacji testów muzycznych● J. BrzeziŃski – o adaptacji kulturowej testów psychologicznych

161


Ponadto mamy w sprzedaży około 20 000 tytułów z

zakresu psychologii, psychiatrii, pedagogiki i dziedzin

pokrewnych. aktualna oferta znajduje się na naszej

stronie: www.practest.com.pl

162

Kontakt z pracownią

korespondencję w sprawach merytorycznych prosimy kierować na adres:

pracownia testów psychologicznych polskiego towarzystwapsychologicznego sp. z o. o.

ul. Wybieg 24

00-788 Warszawa

lub przesyłać faxem na numer:

0-22 848 51 63

Telefon biura:

0-22 848 51 63

e-mail: [email protected]

reklamacje i pytania dotyczące testów komputerowych (dot. PsychologicznychTestów komputerowych) można kierować do Joanny stańczak dzwoniąc na numer0601 35 50 96. Bardzo prosimy nie kontaktować się z tym numerem telefonu w spra-wach związanych z zakupem testów (ceny, zamówienia, itp.)

Pytania dotyczące komputerowej wersji wkP oraz programu do obliczania wyni-ków wkP można wysyłać na adres: [email protected].

adres naszej strony: www.practest.com.pl

kontakt w sprawie sprzedaży testów i książek – patrz strona 9.

Kontakt z pracownią wsprawach

merytorycznych

163

ZAMÓWIENIE

Płatnik: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .imię i nazwisko lub pełna nazwa instytucji

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ul. miejscowość

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kod pocztowy poczta

Odbiorca: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .imię i nazwisko lub pełna nazwa instytucji

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ul. miejscowość

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kod pocztowy poczta

Kontakt telefoniczny (z numerem kierunkowym): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Forma płatności: o przelew

o zaliczenie pocztowe

Zamawiam

Oświadczam, że pokryję także koszty wysyłki*.

Oświadczam, że płatnik ma NIP.....................................................

Data............... Podpis księgowego............................ Podpis zamawiającego.........................

Podpis i pieczątka psychologa............................................obowiązkowe przy zamówieniu testów

L.p. Nazwa (wg cennika) Ilość

pieczątka firmy

Uwaga! Wypełnienie wszystkich rubryk jest obowiązkowe!

(adres pod który PTPPTP wyśle przesyłkę)

właściwą rubrykę zaz-naczyć krzyżykiem

%

* Jeśli wartość zamówienia nie przekracza250 PLN (książki) lub 500 PLN (testy)

2010/2011 Testy - practest.com.pl · na polskim rynku narzędzi znalazły się: Testy Matryc ravena, kwestionariusz oso - bowości eysencka ePQ-r, inwentarz stanu i cechy lęku, skala

Documents