2010 KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ ÇIKMIŞ · 2016. 12. 15. · soru tahmİn Şampİyonu kpss 2010 kpss eĞİtİm bİlİmlerİ ÇikmiŞ sorulari ve ayrintili-referansli ÇÖzÜmlerİ

SORU TAHMİN ŞAMPİYONU

KPSS2010 KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ ÇIKMIŞ

SORULARI VE AYRINTILI-REFERANSLI ÇÖZÜMLERİ

www.dinamikakademi.com0 (312) 384 66 31-32

2010 KPSS SORULARINA BENZERLİKTEBÜYÜK BAŞARI !

3

2010 KPSS SORU VE ÇÖZÜMLERİ

Din

amik

Aka

dem

i

1. Kazanlmş yaşant, bireylerin birbirleriyle ve çevre-siyle etkileşimi sonucu bireylerde kalc izli davranş değişikliği oluşmasdr.

Aşağdakilerden hangisi kazanlmş yaşantya uygun bir örnek değildir?

A) Bir yaknn cinayette kaybeden Nevin, gazete-lerde önce cinayet haberlerini okur.

B) Oğuz, derste öğretmenin verdiği örneği başka bir problemin çözümünde kullanr.

C) Burak, oynadğ her satranç oyununda model aldğ satranç ustasnn açlş hamlesiyle oyuna başlar.

D) Fatma, ders arasnda snf arkadaşlaryla birlik-te çektirdiği fotoğraflara bakar.

E) Kemal, izlediği filmden kavga sahnelerini arka-daşlarna göstererek anlatr.

Çözüm

Soruda kazanlmş yaşant olarak öğrenmeden bahsedilmektedir. Cevaplar arasnda da bizden öğ-renme durumu olmayan yani öğrenilmiş bir davra-nş ifade etmeyen durum istenmektedir. Bu şekilde seçeneklere baktğmzda;

A seçeneğinde, yaknn cinayet dolaysyla kaybe-den Nevin, cinayet olaylarna karşn bir tutum geliş-tirmiştir ve önceliğini bu konuya vermektedir.

B seçeneğinde, Oğuz derste öğrendiği bir bilgiyi başka bir problem çözümüne de transfer edebil-mektedir.

C seçeneğinde, Burak satranç ustasnn açlş hamlesini kendine model almş ve öğrenerek oyun-larna yanstmaktadr.

E seçeneğinde Kemal ise (A seçeneğindeki Ne-vin’in cinayet haberlerine öncelik vermesi gibi) izle-diği filmlerdeki kavga sahnelerine önem vermekte, benimsemekte ve arkadaşlarna anlatmaktadr.

Bu dört seçenekteki durumlarn hepsi de bir kalc izli davranş değişikliğine işaret etmektedir. Ancak D seçeneğindeki Fatma’nn ders arasnda snf ar-kadaşlaryla birlikte çektirdiği fotoğraflara bakma-snda böyle bir durum yoktur.

(Cevap D)

2. Yabanc dilde eğitim veren bir okulda matematik öğretmenliği yapan Selin Öğretmen’in İngilizcesi çok iyi değildir. Derslerini İngilizce anlatabilmekte ama öğrencileri kendi aralarnda İngilizce espri yap-tklarnda onlar anlayamamakta ve bundan rahat-sz olmaktadr. Bu nedenle öğrencileriyle etkili ileti-şim kurabilmek için yabanc dil kursuna gider.

Selin Öğretmen’in aldğ bu kurs aşağdakiler-den hangisinin kapsamnda yer alr?

A) Programl öğretim B) Mikro öğretim C) Halk eğitimi D) İş başnda eğitim E) Hizmet içi eğitim

Çözüm

Selin Öğretmen kendini geliştirmek amacyla bir yabanc dil kursuna gitmektedir. Bu da bir yaygn öğretim uygulamasdr. Seçeneklere baktğmzda programl öğretim, mikro öğretim ve işbaşnda eği-tim seçenekleri olmadğ görülmektedir. Buradaki en güçlü çeldirici hizmet içi eğitimdir. Ancak uygu-lamann hizmet içi eğitim olabilmesi için çalştğ ku-rumun çalşanlarnn ihtiyaçlarn gidermek amacy-la kurumun kendisinin eğitim imkânlarn düzenle-mesi gerekmektedir. Ancak soruda kurum kendisi düzenlememekte Selin Öğretmen herkesin kendini geliştirmek için gittiği kursa gitmektedir. Bundan do-lay bu kurs Halk eğitimi kapsamnda yer alr.

(Cevap C)

3. Öğrencilerin yaratc, araştrc bireyler olarak yetişmelerini öngören, okul içi ve dş faaliyetle-ri kapsayan ve öğrencilerin toplumsal hayata uyum sağlamalar üzerinde duran örtük progra-mn dayandğ temel ilke aşağdakilerden hangi-sidir?

A) Eğitim süreci günlük yaşam süreçlerinden farkl değildir.

B) Eğitim sürecinde konu alan çok iyi özümlenme-lidir.

C) Okulun temel işlevi, kültürü etkili bir şekilde yeni nesillere aktarmaktr.

D) Eğitimin işlevi toplumsal hayat yeniden düzen-lemektir.

E) Öğrenci soyut düşünmeli ve zihinsel disiplin sağlamaldr.

2010 KPSS Sorular

4

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

Çözüm

Örtük programn soruda genel tanm yaplrken atlanlan temel nokta örtük programn günlük ya-şam etkinlikleriyle yani öğrenenin diğer bireylerle etkileşimleriyle informal şekilde gerçekleştiğidir. Bundan dolay örtük programn dayandğ temel ilke eğitim sürecinin günlük yaşam süreçlerinden farkl olmamasdr.

(Cevap A)

4. Yaplandrmaclk yaklaşmna göre hazrlanan bir eğitim program geliştirilirken bireyin ilgi ve ihtiyaç-lar göz önünde bulundurulmuş, okuldaki deneyim-ler yaşamn kendisi olarak benimsenmiştir.

Buna göre bu eğitim programlar hangi eğitim felsefesini temel almştr?

A) Yeniden kurmaclk B) İlerlemecilik C) Gerçekçilik D) Daimicilik E) Esasicilik

Çözüm

Milli Eğitim Bakanlğnda, Yeni Program Geliştirme çalşmalarnda da uygulamaya koymaya çalştğ yaplandrmaclk yaklaşm “ilerlemecilik” eğitim fel-sefesine dayanmaktadr.

İlerlemecilik eğitim felsefesinin temel ilkeleri:

Eğitim aktif ve çocuğun ilgilerine göre olmaldr.

Öğretimde problem çözme yöntemi esas aln-maldr.

Okul yaşama hazrlktan çok, yaşamn kendisi olmaldr.

Öğretmenin görevi yönetmek değil, rehberlik etmektir.

Okul öğrencileri yarşmaktan çok işbirliğine özendirmelidir.

Demokratik eğitim ortam oluşturulmaldr.

İlkelere baktğmzda yaplandrmaclk yaklaşmn-da bunlar kapsadğ görülmektedir. Daimicilik ve esasicilikte yaşama hazrlk, yeniden kurmaclkta ise toplumsal sorunlar ve toplumun yeniden yap-landrlmas ön plandadr. Gerçekçilik ise realizm olarak daimicilik ve esasiciliğin temellerinde yer al-maktadr.

(Cevap B)

5. Bütün öğrencilerin büyük bir dikkatle katldklar I

Türkçe dersinde Bahar Öğretmen öğrencilerden öğren-diklerine ilişkin farkl örnekler vermelerini ister. Ayrca

II öğrendiklerini kullanarak bir öykünün temel çatsn

III kurmalarn sağlar.

Yukarda verilen uygulamada alt çizili öğrenci davranşlar srasyla duyuşsal ve bilişsel alann hangi düzeyindedir?

I II III

A) Alma

Bilgi Sentez

B) Değer verme Bilgi Sentez

C) Alma Kavrama Uygulama

D) Değer verme Analiz Uygulama

E) Alma Kavrama Sentez

Çözüm

Öğretim hedefleri aşamal (yatay) olarak bilişsel, duyuşsal ve psikomotor (devinimsel) alan olmak üzere 3 alanda snflandrlmaktadr. Öncelikle se-çeneklerde verilen düzeyleri inceleyecek olursak;

Duyuşsal Alan:

Alma: Duyuşsal alann ilk basamağdr. Bu basa-makta öğrencilerin, olaylarn ve kişilerin farkna va-rp varmadklar önemlidir. Bunun için karşlaşlan bilgi ve uyarcya dikkat etme ve seçici davranma önemlidir.

Değer Verme: Bu düzeyde davranş, kişi için artk tutum ve inanç haline gelmiştir. Öğrenen tutum ha-line getirdiği davranş değer verdiği için sergiler.

Bilişsel Alan:

Bilgi: Bu düzeyde öğrenilen kuramlar, ilkeler vb. hatrlama, tanma ve isimlendirme vardr.

Kavrama: Bilgi düzeyinde kazanlan davranş ve öğrenmeler özümsenerek bu düzeyde yeni anlatm biçimine çevirme, kendi cümleleriyle açklama ve örnekler verme şekline dönüşmektedir.

Uygulama: Bu düzeyde, kuramsal bir bilgiyi, fikir ya da ilkeyi günlük hayatta herhangi bir alanda yaşa-ma geçirme ve uygulama önemlidir. Öğrendiklerini uygulayabilme ve kullanabilme önemlidir.

Analiz: Bu düzeyde, öğrenenlerin etkileşimleri anlayabilmesi ve analiz edebilmesi gerekmektedir.

Sentez: Bu düzeyde ise öğrenen öğrendiklerine yeni bilgiler ekleyerek ortaya orijinal bir ürün ortaya çkarabilmelidir.

2010 KPSS Sorular

5

Din

amik

Aka

dem

i

Sorudaki durumda öğrenciler önce (I) derse dikkat-te katlmaktalar (Alma – dersin farkna varp dikkat etme) sonra (II) örnekler verilmekte (Kavrama - bil-dikleriyle ilişkili örneklendirme yapma) ve son olarak (III) öğrendiklerini kullanarak bir işlem yapmakta (Uygulama – öğrendiklerini uygulama – kullanma, ancak yeni orijinal bir ürün ortada yok) söz konusu-dur. Bundan dolay doğru seçenek Alma – Kavrama – Uygulama olarak C seçeneğidir.

(Cevap C)

6. Aşağdaki davranşlardan hangisinin öğretilme-sinin ve değerlendirilmesinin en zor olduğu söy-lenebilir?

A) Kendini topluma hizmet yoluna adama B) Bir problemin çözümüne ilişkin hipotez kurma C) Bulgulardan hareketle genellemelere varma D) Demokratik davranşlarn toplumsal yaşam üze-

rindeki etkilerini yorumlama E) Güneş enerjisinin aydnlatma teknolojisinde kul-

lanmna ilişkin deney tasarlama

Çözüm Soruda öğretilmesi ve değerlendirilmesi en zor olan

davranş seçerken B, C, D ve E seçeneklerinde bi-lişsel alandan davranş örnekleri verilirken A seçe-neğindeki “Kendini topluma hizmet yoluyla adama” duyuşsal alann üst düzeyindeki bir davranş türü-dür. Bundan dolay bu davranş öğretilmesi ve de-ğerlendirilmesi açsndan oldukça zordur. Diğer davranşlar ise öğretim etkinlikleriyle buna göre da-ha kolay öğretilebilir ve değerlendirilebilir.

(Cevap A)

7. Bir eğitim programnda, amaçlara ulaşmay sağla-yacak konu içeriği genellikle çok geniş olduğu için, içerik belirlenirken belli ölçütler kullanmak gerek-mektedir.

Aşağdakilerden hangisi bu ölçütlerden biri de-ğildir?

A) Toplumsal fayda B) Bireysel fayda C) Gelişim özellikleri D) Konular aras ilişkilendirme E) İçeriğin sunulma biçimi

Çözüm

Program geliştirme modelleri göz önüne alnrsa yaplan ihtiyaç analizlerinden sonra amaçlar belirle-nir. Bu amaçlar gerçekleştirmek için gerekli olan içerik seçilir, düzenlenir ve daha sonra öğrenme yaşantlar şekillendirilir. Seçeneklerdeki toplumsal fayda, bireysel fayda, gelişim özellikleri ve konular aras ilişkilendirme içerik düzenlemede kullanlan ölçütlerdenken, içeriğin sunulma biçimi daha sonra-ki aşamada belirlenmesi gereken bir durumdur.

(Cevap E)

8. Sosyal bilgiler dersinde, teknolojik ürünlerin haya-tmzda yaptğ değişikliklerle ilgili içerik düzenle-mesinde, sorgulama merkezli programlama yakla-şm kullanlacaktr.

Aşağdakilerden hangisi bu yaklaşma uygun içerik düzenleme aşamasnda sorulabilecek bir soru değildir?

A) Alana ilişkin bilimsel dokümanlara ne kadar sk-lkla yönlendirmektedir?

B) Konunun yaşamsal önemi nedir? C) Ele alnacak konular evrensel nitelikte midir? D) Okul dşnda öğrenilmesi zor olan bilgiler neler-

dir? E) Birden fazla uzmanlk alan seçeneği sunmakta

mdr?

Çözüm Eğitimde içerik düzenlenmesinde farkl yaklaşmlar

kullanlabilmektedir. Sorgulama Merkezli Program-lama Yaklaşmnda temel nokta içeriğin öğrenci so-rularna göre ve gereksinimlerine göre düzenlen-mesidir. Bilginin önemi ve öğrenilmesi açsndan A, B, C ve D seçeneklerinde verilen sorular bu alan kapsamaktadr. Ancak uzman olarak yetiştirme ve uzmanlk alanlar daha çok içerik düzenleme yakla-şmlarndan özellikle çekirdek ve piramitsel prog-ramlama yaklaşmlarn ilgilendirmektedir.

(Cevap E)

2010 KPSS Sorular

6

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

9. Aşağdakilerden hangisi yeni geliştirilen bir programa süreklilik kazandrmada önemli değil-dir?

A) Programn bölgesel farkllk ve ihtiyaçlar dikka-te almas

B) Öğretmenlere programn uygulanmasyla ilgili hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim verilmesi

C) Programn öğretmen ve öğrencilerde bilim okuryazarlğn geliştirmesi

D) Programda dersler aras ilişkilendirmeyi yans-tan öğrenme alanlar üzerinde durulmas

E) Programda ölçme veya değerlendirme amacyla sadece snavlarn önerilmesi

Çözüm

Geliştirilen bir programn süreklilik özelliğini göste-rebilmesi için farkllklar ve ihtiyaçlar önemsemesi, öğretmenlerin eğitilmesi, bilimselliğin ve ilişkilen-dirmelerin bulunmas gerekir. Ölçme - değerlendir-me olarak sadece snavlarn kullanlmas ise geliş-tirmiş programa ket vuracaktr.

(Cevap E)

10. VE 11. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Ömer Öğretmen, teknoloji ve tasarm dersinde öğ-rencilerinden kendilerine özgü ürünler tasarlamala-rn ister. Öğrencilerden Mert yeni doğan kardeşin-den esinlenerek, bebekler her ağladğnda kendili-ğinden sallanan bir beşik tasarlar. Tasarmnn rek-lamn yapmak için bir afiş hazrlar ve ürününü snf-ta arkadaşlarna tantr.

10. Bu uygulamayla Ömer Öğretmen, öğrencilerin öncelikle hangi bilişsel yeterliklerini etkili bi-çimde kullanmalarn amaçlamştr?

A) Problem çözme B) Analitik düşünme C) Yaratc düşünme D) Eleştirel düşünme E) Argümantasyon (dayanaklandrma)

Çözüm

Ömer Öğretmen öğrencilerinin kendilerine özgü ürünler tasarlamalarn isterken bilişsel hedefin sen-tez düzeyinde bir hedef belirlemiştir. Buradaki ama-c da öncelikle öğrencilerinin yaratc düşünmelerini geliştirmektedir.

(Cevap C)

11. Mert’in ürününü tantan bir afiş hazrlamas hangi davranşnn en fazla gelişmiş olduğunu gösterir?

A) Var olan bilgileri yeni bilgileriyle bütünleştirme B) Öğrenme ürününü paylaşmada görselliğe önem

verme C) Zihin-kas koordinasyonu gerektiren becerileri

etkili kullanma D) Kalc öğrenme için öğrenilenleri pekiştirme E) Öğrenme-öğretme sürecine etkin katlmaktan

zevk alma

Çözüm Mert’in, ürününün tantm için afiş hazrlamas

kendisinin görselliğe daha fazla önem verdiğini gös-termektedir.

(Cevap B)

12. Ayşe, derste anlatlanlar dikkatlice düşünen ve sezgi yoluyla çok iyi anlayan bir öğrencidir. Öğren-diklerinin özünü kavrayarak “ne” sorusundan çok, “nasl” ve “neden” sorularna yant aramaktadr.

Yukarda verilen örneğe göre, Ayşe’nin hangi öğrenme stiline sahip olduğu söylenebilir?

A) Uzamsal öğrenme B) Eklemleme C) Somut yaşant D) Yanstc gözlem E) Soyut kavramsallaştrma

2010 KPSS Sorular

7

Din

amik

Aka

dem

i

Çözüm

Yanstc gözlem, düşünce ve olaylar dikkatlice gözlemleyerek farkl görüş açlarndan değerlen-dirme süreci üzerine odaklanr. Kolb bu öğrenme biçimini benimseyen kişilerin pratik uygulamalar ye-rine olayn özünü kavrama, doğru nedir, nasl olu-şur gibi sorulara yant aramaya çalşma; düşünce ve olaylar sezgi yoluyla anlama; fikirlerin oluşma-snda kendi düşünce ve duygularna güvenme, sa-brl, tarafsz ve dikkatli düşünerek karar verme ko-nularnda başarl olduklarn belirtmiştir. Yanstc öğrenme stiline sahip bireyler karar vermeden önce olay dikkatlice izleme değişik bakş açlarndan gö-rebilme üzerine odaklanrlar. Karşlaştklar durum-lar dikkatlice inceleyip açklama eğilimindedirler.

Soruda sezgisel denmesi akla soyut kavramsallaş-trmay getirse de derste anlatlanlar takip etmesi özünü kavrayp, nasl ve neden sorularna yant aramasndan dolay cevap Yanstc Gözlem ola-caktr.

(Cevap D)

13. Öğretim sürecinin etkili bir şekilde planlanmas öğretmenin başarsn da önemli derecede etkile-mektedir.

Aşağdakilerden hangisi öğretmenin plan yap-masnn nedenleri sralandğnda, öğretmene sağlayacağ yarar açsndan en son srada yer alr?

A) Öğretim programn işevuruk hâle getirme B) Etkili öğretmen-öğrenci etkileşimi sağlama C) Öğretim yöntemi ile araç-gereçleri arasnda ilişki

kurma D) Öğretmene düzenli olma alşkanlğ kazandrma E) Öğretim etkinliklerini etkili değerlendirme

Çözüm

Öğretim sürecinin planlanmasnn en önemli amaç-lar arasnda öğretim programna işlerlik kazandr-ma, öğrencilerin etkinliğini arttrma, öğretim süre-cindeki etkinlikler ve bu etkinliklerdeki kullanlacak araç / gereçleri belirleme, değerlendirme sürecine karar verme olarak sralanabilir. Öğretmenin düzenli olma alşkanlğ kazanmas ise bu süreç açsndan fazla önem arz etmemektedir.

(Cevap D)

14. Aşağdaki tabloda öğretim sürecinde kullanlan çeşitli görsel ders araçlarnn, öğrenci saysna ve davranş alanlarna göre uygunluk düzeylerine iliş-kin bilgiler verilmiştir.

Öğrenciler Alanlara Uygunluk Düzeyi

Bireysel / Grup Bilişsel Duyuşsal Psikomotor

Ders

notlar I Çok iyi

Kabul

edilebilir İyi

Yaz

tahtas Grup II İyi Zayf

Tepegöz Grup

Kabul

edilebilir

Kabul

edilebilir

Kabul

edilebilir

Film, TV,

Video Grup / Bireysel İyi Zayf

Kabul

edilebilir

Grafikler Grup

Kabul

edilebilir Zayf III

Çalşma

kartlar Bireysel

Kabul

edilebilir IV İyi

Buna göre, tabloda boş braklan yerlere gelebi-lecek en uygun ifadeler aşağdakilerin hangi-sinde doğru olarak verilmiştir? (Dinamik Akademi)

I II III IV

A) Bireysel

Kabul edilebilir

Zayf Zayf

B) Bireysel Çok iyi İyi Zayf

C) Grup Kabul edilebilir

Zayf İyi

D) Grup Zayf Kabul edilebilir

Kabul edilebilir

E) Bireysel İyi Zayf Çok iyi

Çözüm

Soru, verilen görsel ders araçlarnn benzerlikleri kullanlarak çözülebileceği gibi verilen kategorilendirmelerin arasnda belirlenerek de çö-zülebilir. Ders notlar için ayn çalşma kartlar gibi bireysel uygundur. Yaz tahtas bilişsel alan için ka-bul edilebilir, grafikler psikomotor alan için zayf ve çalşma kartlar da duyuşsal alan için zayf düzey-dedir. Bundan dolay doğru cevap Bireysel – Kabul edilebilir – Zayf – Zayf olarak A seçeneğidir.

(Cevap A)

2010 KPSS Sorular

8

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

15. Bir sosyal bilgiler öğretmeni, yavaş okuyan öğrenci-lerden oluşan bir snfa ders vermektedir. Dersin başnda, daha önceden öğretim programn incele-yerek hazrlamş olduğu ders notunu snfa dağtr ve hemen ardndan bu nota dayal olarak soru-cevap yöntem/tekniği ile ders işler. Ders süresince etkin katlmn düşük olduğunu fark eder.

Bu durumun temel nedeni aşağdakilerden han-gisidir?

A) Öğretmenin, öğrencileri rahatlatc bir tutum içinde olmamas

B) Öğretmenin, dersi planlarken öğrencilerin özel-liklerini göz önünde bulundurmamas

C) Yavaş okuyan öğrencilere soru-cevap tekniğini uygulamas

D) Kullanlan ders notunun öğrencilerin öğrenme ihtiyacn karşlayc nitelikte olmamas

E) Hazrlanan ders notuyla kazanmlar arasnda yeterli ilişki bulunmamas

Çözüm

Öğretmenin zaten yavaş okuyan öğrencilere ders notunu dağttktan hemen sonra soru – cevap yön-temiyle dersi işlemeye başlamas tamamen yanlş bir uygulamadr. Öğrencilerin soru – cevap etkinli-ğine katlabilmeleri için öncelikle konu hakknda bil-gilerinin olmas gerekmektedir. Öğrencilerin ders notuna bağl olan soru – cevap etkinliğine katlabil-meleri için öncelikle metni okuyabilmeleri gerekir. Ancak öğretmen öğrencilerin bireysel özelliklerini (yavaş okumalarn) göz önünde bulundurmadan etkinliğe geçmiştir.

(Cevap B)

16. Bireysel öğretim, öğrencilerin düzeylerinin, güdüle-rinin, önceki deneyimlerinin, öğrenme stillerinin vb. birbirlerinden çok farkl olduğu durumlarda bireysel gelişimi sağlamada önerilen bir yöntemdir.

Bu yöntem aşağdakilerin hangisinden dolay eleştirilebilir?

A) Bağmsz öğrenmeyi geliştiren bireyler yetiştir-mesi

B) Kendi kendini değerlendiren bireyler yetiştirmesi C) Kendince değişik kaynaklar yaratan bireyler ye-

tiştirmesi D) Öğrenciler aras etkileşimin minimum düzeyde

olmas E) Her çocuğun başarsnn kendi gelişimi içinde

değerlendirilmesi

Çözüm

Bireysel öğretim uygulamalarnda bireysel gelişim ve değerlendirme ön plandadr. Bireye uygun yön-tem ve teknikler uygulanr. Gelişimi kendi bünye-sinde değerlendirilir. Bireysel çalşmalar öne çkar ve öğretim sürecindeki sosyal etkileşimden uzak-laşma olur. Bundan dolay bireysel öğretime yönelti-len eleştiri öğrenciler aras etkileşimin en az düzey-de olmasdr.

(Cevap D)

17. Egemen Öğretmen kimya dersine başlamadan önce “Siz bir bilim insan olsaydnz alannza ne tür katklar getirirdiniz?” diye sorar. Bilim insanlarnn biyografilerini incelemelerini, kendilerine en çarpc gelen buluşunu snf arkadaşlaryla paylaşmalarn ister. Konuya ilişkin ayrntl araştrma ve deneme yapmalar için öğrencilere iki hafta süre verir. İki haftann sonunda ürünün sunulmasn, inceledikleri bilim insan özellikleriyle kendi özelliklerinin benzer-lik gösterip göstermediğini sorgulamalarn söyler.

Yukarda verilen örnekte hangi öğrenme kavra-mnn basamaklarna uygun ders işlenmiştir?

A) Programl öğrenme B) Proje tabanl öğrenme C) Beyin temelli öğrenme D) Tam öğrenme E) Buluş yoluyla öğrenme

Çözüm

Programl öğrenme: Konularn ünitelere ayrlma-sn ve önkoşul öğrenmeler dikkate alnarak belli bir sra içinde işlenmesidir. Pekiştireç kullanmn, öğ-retimin bireyselleştirilmesini, hatalarn azaltlmasn ve öğrenenin katlmn içerir.

Proje tabanl öğrenme: Öğrenenin bir konu hak-knda araştrma yapmasn, bunun için bir plan ge-liştirmesini, incelemesini, araştrmasn, uygulama-sn ve değerlendirme yapmasn içerir.

Beyin temelli öğrenme: Düşünme stillerinin ve gücünün geliştirilerek üst düzey metabilişsel yorum-larn yaplmasn içerir.

Tam öğrenme: Her snfta bireysel farkllklarn olduğunu her öğrenciye etkinlikler için gerekli süre-nin verilmesi durumunda öğrenmelerin gerçekleşe-bileceğini içerir.

2010 KPSS Sorular

9

Din

amik

Aka

dem

i

Buluş yoluyla öğrenme: Öğrenenlerin deney ve araştrma yaparak gerekli öğrenmeleri kendisinin yaplandrmasn içerir.

Soruda öğretmen öğrencilere bir proje ve bu çalş-ma için gerekli süreyi vermektedir. Öğrenciler önce bilim adamlar ve buluşlaryla karşlaştrma yaparak bir sonuca ulaşmaktadrlar. Burada Proje Tabanl Öğrenmeye uygun aşamalar verilmiştir.

(Cevap B)

18. Metin Öğretmen beden eğitimi dersinde öğrencileri-ne “halk danslarn” öğretmektedir. Kazandrmak is-tediği becerileri önce kendisi kolaydan zora doğru öğrencilerine gösterir. Her öğrenciye, istenilen be-ceriyi kazanmas için yeterli zaman ve tekrar etme şans verir.

Metin Öğretmen hangi öğretim yöntem ya da tekniğini kullanmştr?

A) Benzetim B) Gösterip yaptrma C) Örnek olay D) Programl öğretim E) Drama

Çözüm

Benzetim: Bir olay, durum, nesne ve etkinliklerin yapay olarak öğretim ortamlarnda tasarlanmasdr.

Gösterip yaptrma: Öğretmenin bir beceriyi aşama aşama göstermesi, anlatmas ve öğrencilerin öğ-retmeni izledikten sonra, ayn beceriyi yeterli bir dü-zeye gelene kadar tekrar etmesi şeklinde uygulan-masdr.

Örnek olay: Gerçekleri ve sorunlar yanstan özel bir olayn veya durumun incelenmesidir.

Programl öğretim: İçeriğin küçük parçalara ayrla-rak belirli bir sra ile bireysel olarak öğretilmesidir.

Drama: Öğrencilere belirli durumlarda nasl dav-ranmalar gerektiğini yaparak - yaşayarak öğretil-mesidir.

Soruda öğretmen öğreteceği hareketleri kolaydan zora doğru aşamalandrarak öğrencilere göster-mekte, onlara yeterli tekrar etme şans tanyarak öğrenmelerini sağlamaktadr. Bu da gösterip yap-trmaya işaret etmektedir.

(Cevap B)

19. İlköğretim 4. snf sosyal bilgiler dersinde Elif Öğ-retmen depremle ilgili konuyu işlemektedir. Öğren-cilerinden gönüllü olan üç kişiye bir durum verir ve canlandrmalarn ister. Daha sonra snf içinde öğ-rencilere deprem tatbikat yaptrarak dersi tamam-lar.

Elif Öğretmen bu uygulamada hangi öğretim yöntem ya da tekniklerinden yararlanmştr?

A) Beyin frtnas – Benzetim B) Örnek olay – Yaratc drama C) Yaratc drama – Benzetim D) Beyin frtnas – Örnek olay E) Yaratc drama – Beyin frtnas

Çözüm

Benzetim: Bir olay, durum, nesne ve etkinliklerin yapay olarak öğretim ortamlarnda tasarlanmasdr.

Örnek olay: Gerçekleri ve sorunlar yanstan özel bir olayn veya durumun incelenmesidir.

Drama: Öğrencilere belirli durumlarda nasl dav-ranmalar gerektiğini yaparak - yaşayarak öğretil-mesidir.

Öğretmen öğrencilere öncelikle belirli bir durumda nasl davranmalar gerektiğini drama ile gerçekleş-tirmiş daha sonra deprem olayn yapay olarak sn-fa taşyarak benzetim uygulanmştr. Bundan dolay doğru cevap Yaratc Drama – Benzetim olarak C seçeneğidir. Durum incelemesi olmadğndan örnek olay, çeşitli fikirlerin oluşumu gerçekleşmediği için Beyin Frtnas etkinlikte kullanlmamştr.

(Cevap C)

20. Dünyada yaşanan ekonomik krizi değerlendirme amacyla yaplan bir grup çalşmasnda bu durum farkl bakş açlarndan ele alnr. Duruma, eleştirel açdan bakldğ gibi duygusal açdan da baklarak yapc yaklaşlr ve yeni çözüm önerileri sunulur. Çalşmann sonunda tüm bakş açlar değerlendiri-lerek bir analiz yaplr ve konuya ilişkin son görüş bildirilir.

Yukarda verilen bu süreç aşağdaki öğretim yöntem ya da tekniklerinden hangisinin uygu-landğn gösterir?

A) Beyin frtnas B) Alt şapkal düşünme C) Konuşma halkas D) Eleştirel düşünme E) Düşün-eşleş-paylaş

2010 KPSS Sorular

10

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

Çözüm

Duruma grup çatşmas olarak farkl bakş açlarnn eleştirel ve duygusal olarak yanstlarak yeni çözüm önerilerinin getirilmesi ve analizlerin yaplmas Alt Şapkal Düşünmeye işaret etmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

(Cevap B)

not

Düşün - eşleş - paylaş, snfta öğrencilerin bir konu, soru ya da sorun üzerinde önce bireysel olarak düşün-meleri, ardndan bu düşüncelerini ikişerli ve karşlkl olarak tartşmalar ve daha sonra da ikili olarak birlikte hazrladklar yantlarn tüm öğrencilerle paylaşmalar biçiminde uygulanan bir tekniktir.

21. Bir öğretmen ilköğretim 7. snf öğrencileriyle per-formans görevlerinin değerlendirilmesini tartşmak amacyla snfta beşer kişiden oluşan iki grup oluş-turur. Birinci grup uzman grubunu, ikinci grup ise öğrenci grubunu oluşturur. Snftaki diğer öğrenciler de dinleyici olarak sürece katlrlar. Her iki grup su-numunu tamamladktan sonra dinleyici öğrenciler soru sorarlar.

Bu öğretmen hangi öğretim yöntem ya da tekni-ğini kullanmştr?

A) Münazara B) Kollekyum C) Forum D) Açk oturum E) Panel

Çözüm

Münazara: Bir konuda zt görüşleri savunan iki farkl grup oluşturulur ve her grup kendi görüşünü belli zaman içerisinde tarafsz dinleyici grubuna an-latr.

Kollekyum: Birinci grup uzman kişilerden, ikinci grup öğrencilerden oluşur. Öğrenci grubu sunumu yapar ve uzmanlara soru sorar. Snftaki diğer din-leyici öğrencilerde uzman gruba soru sorarak yant alrlar.

Forum: Dinleyici grubun uzman gruba soru sorma-s, uzmanlarn bu sorular yantlamasyla gerçekle-şir.

Açk oturum: Katlmclarn konu üzerinde çeşitli defalar söz alarak konuştuklar tartşma tekniğidir.

Panel: Konu uzman grubunun konuyu derinlemesi-ne işlemesidir.

Sorudaki temel nokta uzman ve öğrenci grubu olmak üzere 2 grubun kurulmas ve dinleyici öğren-cilerin soru sormasdr. Bu da kollekyumu gösterir.

(Cevap B)

22. Öğretmen öğrencilerine aşağdaki olay okur ve öğrencilerine; “Bu durumda siz olsaydnz ne ya-pardnz?” diye sorar.

“Nergis’in çok önemli bir snav var. Sabah saat 9.00’da uyanr ve hazrlanp snava gider. Snfa girdiğinde snavn bitmiş olduğunu ve herkesin snftan çktğn görür. Tam o anda, bir önceki gece saatlerin bir saat ileri alndğn ancak kendisinin saatini ileriye almay unuttuğunu fark eder.”

Öğretmenin kullandğ öğretim yöntem ya da tekniği ve öğrencilerde geliştirmeyi amaçladğ düşünme becerisi aşağdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Yöntem ya da teknik Düşünme becerisi

A) Beyin frtnas

Yaratc düşünme

B) Benzetim Yanstc düşünme

C) Örnek olay Yanstc düşünme

D) Benzetim Problem çözme

E) Örnek olay Yaratc düşünme

Çözüm

Örnek olay yöntemi, gerçek hayatta karşlaşlmş ya da karşlaşlmas muhtemel sorun niteliğindeki olaylarn ya da durumlara öğrencilerin katlm ile çözüm yollar arayarak gerçekleştirilir.

Yanstc düşünme, bireyin öğretme ya da öğren-me yöntem ve düzeylerine ilişkin olumlu ve olumsuz durumlar ortaya çkarmak iken, yaratc düşünme ayrntl fikirler geliştirme, sorunlara benzersiz ve kendine özgü çözümler bulmadr.

Öğretmen öğrencilere olabilecek bir olay vermiş ve çözüm yollar için “Siz olsaydnz ne yapardnz?” diye sorarak öğrencilerin kendilerine özgü çözümle-ri ortaya çkarmaya çalşmştr. Bundan dolay “Ör-nek olay - Yaratc düşünme” olarak doğru cevap E seçeneğidir.

(Cevap E)

2010 KPSS Sorular

11

Din

amik

Aka

dem

i

23. Öğretmen, sosyal bilgiler dersinde “Bölgelerimizi Tanyalm” konusunu işleyecektir. Öğrencilerini ye-dişerli gruplara ayrr. Grup içinde her üyenin bir coğrafi bölgeyi seçmesini ister. Her gruptan ayn bölgeyi alan öğrenciler bir araya gelerek uzmanlk gruplarn oluştururlar. Öğrenciler 15 dakika bu gruplarda çalştktan sonra ilk gruplarna dönerler ve her üye öğrendiğini srayla grup içindeki arka-daşlarna anlatr.

Bu durumda öğretmenin kullandğ iş birliğine dayal öğrenme tekniği ve kullanm amac aşa-ğdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

Öğrenme tekniği Amaç

A) Takm – oyun –turnuva

Okul içi ve dşndaki kaynaklanan yararlanma

B) Karşlkl sorgulama (discussion group)

Eleştirel ve yaratc dü-şünme becerileri geliştir-me

C) Takm destekli bireyselleştirme

Öğrencilere karar verme ve seçme becerisi ka-zandrma

D) Öğrenci takmlar – başar gruplar

Gruplar aras yarşmaya özendirme

E) Ayrlp– birleşme (jigsaw)

Öğrencilere birbirlerinden sorumlu olduklar bilincini kazandrma

Çözüm

Burada önce işbirliğine dayal öğrenme gruplar oluşturulmuştur. Daha sonra her üye grubunda so-rumlu olduğu bölümü için grubundan ayrlmş, ça-lşmasn yapmş ve kendi grubundaki arkadaşlarn bilgilendirmek için tekrar grubuyla birleşmiştir. Yani bir ayrlş – birleşme (jigsaw) uygulanmştr. Burada öğrenenlerin birbirlerinin öğrenmelerinden sorumlu olduklar hissettirilmeye çalşlmştr.

(Cevap E)

24. VE 25. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Öğretmen derste; “Yer alt zenginlikleri tükendiğin-de ne olacak?” diye sorar. Öğrencilerden iki dakika düşünmelerini ister. Snf üç gruba ayrr. Birinci grup konuyla ilgili düşüncelerini yazar, ikinci grup afiş hazrlar, üçüncü grup ise konuyla ilgili şark sö-zü yazar ve besteler. Gruplar on dakika sonra ça-lşmalarn kendi sralarnda brakarak yer değiştirir ve çalşmalara birbirlerinin kaldğ yerden devam ederler. Dersin sonunda çalşmalar tamamlanr ve öğretmen en beğendiği afişi duvara asar. Şarky söylemek için zaman kalmadğn düşünerek şarky söylemelerine gerek olmadğn belirtir. Öğretmen derse etkin katlm fark edince her ders ayn yön-tem ya da tekniği kullanmaya karar verir.

24. Öğretmen derste hangi öğretim yöntem ya da tekniği kullanmştr?

A) İstasyon B) Düşün-eşleş-paylaş C) Eğitsel oyun D) Soru-cevap E) Konuşma halkas

Çözüm

Metindeki anahtar nokta grup çalşmas olmas ve her grubun belli bir süre sonunda diğer grubun ça-lşmasna kaldğ yerden devam etmesidir. Bu bir istasyon çalşmasdr. İstasyon tekniğinde;

Başlanmş bir işe katk sağlarlar. Katlmdan keyif alrlar. Özel yetenekleri ortaya çkar. Bir konuyu çeşitli açlardan derinlemesine dü-

şünmelerini sağlar. Bir problemin üzerinde düşünüp ürünler oluştu-

ran öğrenciler bir şeyler yapabileceklerini fark ederler.

Yaratclk, iletişim becerisi gelişir. Birlikte çalşma, birbirini tanma, kurallara uyma

becerisi gelişir.

(Cevap A)

2010 KPSS Sorular

12

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

25. Bu örnekte, aşağdaki öğretmen davranşlarn-dan hangisi kesinlikle yanlştr?

A) Grup çalşmalarna az süre vermek B) Her ders ayn yöntem ya da tekniği kullanmak C) Gruplara farkl görevler vermek D) Açk uçlu soru sormak E) Şarky söyletmek için ders dşnda ek süre

vermemek

Çözüm Öğretim yöntem ve tekniklerinin temel ilkelerinden

birisi de her yöntem ve tekniğin bütün konu, içerik ve kavramlarn öğretilmesinde uygun olmadğdr. Burada öğretmenin yaptğ yanlş her ders ayn yöntem ya da tekniği kullanmaya karar vermesidir. Bundan dolay doğru cevap B seçeneğidir.

(Cevap B)

26. VE 27. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Bir öğretmen, öğrencilerine “genetiğiyle oynanmş bitkilerin sağlğmz üzerindeki etkileri” ile ilgili ko-nuyu anlatr ve öğrencilerini gruplara ayrr. Grup üyelerinin birbirlerine konuyla ilgili soru sormalarn ve cevap vermelerini ister. Öğrencilerine “… siz ne-ler yapardnz?”, “… benzerlik ve farkllklar neler-dir?” gibi baz soru köklerini ipucu olarak vererek onlar konu hakknda daha derin düşünmeye yön-lendirir. Dersin sonunda gruplarn çalşmalarn s-nfla paylaşmalarn ister.

26. Bu öğretmenin iş birliğine dayal öğrenme tek-niklerinden hangisini uyguladğ söylenebilir?

A) Öğrenci takmlar, başar gruplar B) Ayrlp-birleşme (jigsaw) C) Takm destekli bireyselleştirme D) Karşlkl sorgulama (discussion group) E) Takm-oyun-turnuva

Çözüm

Tartşma konusunun seçilmesi, öğrenme ünitesinin işlenmesi, grup çalşmasnn yaplmas ve yaplan çalşmalarn snfla paylaşlmas işbirliğine dayal öğretme tekniklerinden Tartşma Grubu (Discussion Group)’nun uygulandğ söylenebilir. Seçeneklerde bu cevap “Karşlkl Sorgulama” olarak verilmiştir.

(Cevap D)

27. Aşağdakilerden hangisi bu öğretmenin iş birli-ğine dayal öğrenmeyi kullanmasnda en az öneme sahiptir?

A) Öğrencilere liderlik rolünün ne olduğunu öğret-mek

B) Öğrencilere bireysel sorumluluk duygusu ka-zandrmak

C) Öğrencilerin grup sürecinin ne olduğunu anla-malarn sağlamak

D) Öğrencilere karşlkl bağmllk duygusu kazan-drmak

E) Öğrencilerin birbirlerini eleştirmelerine frsat vermek

Çözüm

İşbirliğine dayal öğretim yönteminde bireysel so-rumluluk, grup süreci, bağmllk duygusu ve eleş-tirme becerisi önemliyken takm çalşmas olarak li-derlik rolü önemsenmemektedir. Bundan dolay doğru cevap A seçeneğidir.

(Cevap A)

28. Kavram haritalar, öğrencilere bilgileri ilişkilendirmek için uygun yollar sağlar.

Aşağdakilerden hangisi kavram haritalarnn avantajlar arasnda yer almaz?

A) Öğretimin her kademesinde kullanlabilmesi B) Ön bilgilerle yeni kavramlarn bütünleştirilmesini

sağlamas C) Kavram yanlglarn önlemede etkili olmas D) Olgularn ve örneklerin somutlaştrlmasnda et-

kili olmas E) Dersin her aşamasnda farkl amaçla kullanla-

bilmesi

Çözüm Kavram haritalar öğretimin her kademesinde öğ-

rencilerle kavramlarn anlamlarn tartşmada, yanlş anlamalarn ve alternatif kavramlarn tespit edilme-sinde ve giderilmesinde öğrencilerin sahip olduğu bilgilerin kavramlarla bütünleştirilmesinde ve ayrca öğretimin değerlendirilmesinde kullanlabilir. Ancak kavram haritalar olgular ve örneklerin somutlaşt-rlmasnda etkili olarak kullanlamaz. Bundan dolay doğru cevap D seçeneğidir.

(Cevap D)

2010 KPSS Sorular

13

Din

amik

Aka

dem

i

29. Aşağdakilerden hangisi kavram yanlglarnn hem tespit edilmesinde hem de giderilmesinde kullanlr?

A) Kavram karikatürleri B) TGA (Tahmin-Gözlem-Açklama) C) İki aşamal teşhis testleri D) Tekzip (çürütme) metinleri E) Mülakatlar

Çözüm

Kavramsal karikatür, öğrencilerin sahip olduklar yanlş bilgileri ve kavram yanlglarn ortaya çkar-mak ve düzeltmek amacyla karikatürize edilmiş in-san, hayvan ve bitki figürlerinden yararlanlmasna dayal bir tekniktir.

Soruda kavram yanlglarnn hem tespit edilmesin-de hem de giderilmesinde kullanlan tekniği sordu-ğundan doğru cevap A seçeneği Kavram Karikatür-leridir.

(Cevap A)

30. Bilgisayar destekli öğretimi kullanmann birçok yararnn yan sra baz snrllklar da bulunmakta-dr.

Aşağdaki durumlardan hangisi bu snrllklar-dan biri değildir?

A) Bilgisayar kullanclarna yardmc olacak yeterli sayda uzmann olmamas

B) Her öğrencinin kendi öğrenme sürecini çeşit-lendirebilmesi

C) Kullanlan programlarda içerik bilgisinin yeterli kalitede olmamas

D) Yazlmş programlarn yalnzca yazlm için seçi-len bilgisayarla çalşabilir olmas

E) Bilgisayar ve hazr paket programlarnn pahal olmas

Çözüm

Bilgisayar destekli öğretimde yeterli uzman olma-mas, içeriğin yeterli olmamas, özellikli bilgisayar istemesi ve pahal olmas snrlk iken, öğrenme sü-recini çeşitlendirmesi olumlu yönlerindendir.

(Cevap B)

31. Bilgisayar destekli öğretimin amaçlarndan biri gerçek hayattaki olaylarn kontrollü bir şekilde tem-sil edilmesinde bilgisayar teknolojilerini kullanmak-tr.

Bu amaçla dersinde bilgisayar destekli öğretim programlarndan yararlanmak isteyen bir öğ-retmen için aşağdakilerden hangisi en uygun-dur?

A) Alştrma ve tekrar programlar B) Birebir öğretim programlar C) Problem çözmeye yönelik programlar D) Benzetim programlar E) Kelime işlemci programlar

Çözüm

Soruda gerçek hayattaki olaylarn öğretim ortamna taşnmas olarak benzetim tekniği kullanlmaktadr. Buna en uygun da benzetim programlar olacaktr.

(Cevap D)

32. VE 33. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Bir fen ve teknoloji öğretmeni yl ortasnda göreve başladğ okulda, öğrencilerinin bu dersle ilişkili günlük yaşam problemlerinin çözümüne ilişkin öz-yeterlik alglarnn çok düşük olduğunu tespit eder. Bu nedenle öncelikle öğrenci ürün dosyalarn ince-ler ve öğrencilerle görüşmeler yapar. Bunlarn so-nucunda sene başndan bu yana dersin ezbere da-yal yaplmş olduğunu, öğrenilenlerle günlük yaşam arasnda da bağlantnn iyi kurulmadğn öğrenir.

32. Bu öğretmenin öğrencilerdeki öz-yeterlik algs-n yükseltmek için öncelikle aşağdakilerden hangisini yapmas daha etkili olur?

A) Öğrencilerin ürün dosyalarn ayrntl inceleme-si

B) Bir önceki fen ve teknoloji öğretmeniyle görüş-mesi

C) Gösteri yönteminin kullanmna ağrlk vermesi D) Derslerde günlük yaşamdan çok sayda örnek

vermesi E) Basit örneklerle öğrencilerde başarl olma duy-

gusunu geliştirmesi

2010 KPSS Sorular

14

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

Çözüm

Sorudaki anahtar kavram “öz-yeterlik”tir. Öğrencile-rin öz-yeterlik algsn geliştirebilmek için öncelikle kendilerinin başarabilme duygusunu yaşatmak ge-rekir. Başar hazzn alan öğrenci kendisinin yeterli olabileceğine inanr. Bunun için öğretmen öncelikli olarak basit örneklerle öğrencilerde başarl olma duygusunu geliştirmelidir.

(Cevap E)

33. Aşağdaki davranşlardan hangisi, öğrencilerin ezbere dayal öğrenmelerinde pay büyük olan önceki öğretmenin sergilemiş olabileceği bir davranştr?

A) Ağaç türlerinin işleneceği derse değişik ağaç yaprağ örnekleri getirmelerini istemek

B) Hidroelektrik santrallerinin çevre üzerindeki olumsuz etkilerine dair araştrma yapmalarn is-temek

C) Çernobil kazasnn toplumsal etkilerine dair grup tartşmas yaptrmak

D) Yenilenebilir enerji kaynaklarnn önemi konu-sunda ders kitabndan faydalanarak bir ödev hazrlamalarn istemek

E) Sağlkl beslenme konusu işlenirken çevrelerin-deki insanlarn beslenmeleriyle ilgili gözlem yaptrmak

Çözüm

Aktif olarak araştrma, inceleme ve tartşma yapl-mas öğrencilerde bilginin etkin olarak yaplandrl-masn sağlar. Bu süreçlerde öğrenciler etkindir ve ezberden daha çok konusu ve içeriği özümser ve yaplandrr. Ancak sadece ders kitabndaki bilgilere dayanarak bir çalşma yaplmas oradaki bilgilerin ezberlenmesi anlamna gelir.

(Cevap D)

34. Bir öğretmen öğrencilerine verdiği bir metni srasy-la maç haberi, dedikodu ve ninni gibi okumalarn ister.

Bu etkinlikle öğretmen öğrencilerde aşağdaki-lerden hangisinin gerçekleştirilmesinde en az katk sağlar?

A) Amaca ulaşmada kendilerine özgü yol belirle-mede

B) Öğrenilenlerin yaşamlarnda ne işe yarayacağ-n fark etmede

C) Yaratclk yetilerini geliştirmede D) Mimik ve jestlerini etkili kullanmada E) Hzl okuma ve okuduğunu anlama becerilerini

geliştirmede

Çözüm Bir metnin maç haberi, dedikodu ve ninni gibi

okunmas farkl stratejilerin belirlenmesine, öğren-me stratejilerinin transferine, yaratclğa ve mimik-lere farkl düzeyde katk sağlarken, burada yaplan çalşma hzl okuma ve anlama becerisi için uygun bir çalşma değildir.

(Cevap E)

35. Öğretmen derste Semra’ya bir soru sorar. Semra uzun süre soruyu yantlayamaz. Diğer öğrencilerin dikkatlerinin dağldğn ve durumdan Semra’nn çok utandğn fark eden öğretmen, baz ipuçlaryla Semra’nn soruyu yantlamasn sağlar.

Öğretmenin Semra’ya bu şekilde davranmasnn temel nedeni aşağdakilerden hangisidir?

A) Semra’nn utanma duygusunu bastrma B) Snfta sessizliği ve düzeni sağlama C) Semra’ya içsel başar duygusu kazandrma D) Ders süresini etkili kullanma E) Semra’nn utanmasndan kendini sorumlu tutma

2010 KPSS Sorular

15

Din

amik

Aka

dem

i

Çözüm

Öğretim uygulamalarnda en önemli noktalardan birisi de öğrencilerin verilen görevleri başarabile-ceklerini hissetmeleri ve bilmeleridir. Başaramaya-cağn düşünen öğrenci öğretim sürecinden uzakla-şr. Semra öncelikli olarak soruyu cevaplayamaya-cağn düşünür ancak öğretmen Semra’nn karam-sarlğ yerine başar duygusunu yaşamasn istediği için ipuçlaryla doğru yant buldurur.

(Cevap C)

36. Bir tarih öğretmeni, öğrencilerinin Çanakkale Sava-ş’nda iki tarafn askerlerinin duygu ve düşüncelerini anlamalarn amaçlamaktadr.

Aşağdaki uygulamalardan hangisi öğretmenin bu amacna en fazla hizmet eder?

A) Öğrenciler kütüphane araştrmas yaparlar ve her iki taraftaki askerî yetkililere ait olan ve sa-vaş stratejilerini anlatan yazlar araştrrlar. Bulduklar bu yazlar snfta paylaşrlar.

B) Öğrenciler ders kitabn okurlar ve her bir tara-fn, onlar savaşa sürükleyen hakl olduklarn düşündükleri nedenlerine dair bir kompozisyon yazarlar.

C) Öğretmen savaşan iki tarafa dair öğrencilere okuma parçalar verip bu metinlere dayal bir özet yazmalarn ister.

D) Her öğrenci, konuya ilişkin okuduğu kaynaklara dayal olarak, her iki tarafn birer askerinin aile-lerine o askerin bakş açsndan bir mektup ya-zar. Bu mektuplar yüksek sesle snf arkadaşla-rna okur.

E) Öğretmen savaşn gerçekleştiği bölgeye bir alan gezisi düzenler. Alanda, öğrencilere sava-şn nasl yapldğna ilişkin büyük grup tartşma-s yaptrr.

Çözüm

Empati, bir insann, kendisini karşsndaki insann yerine koyarak onun duygularn ve düşüncelerini doğru olarak anlamasdr. Öğrencilerin her iki tara-fn askerlerinin duygu ve düşüncelerini anlamalar-nn en uygun yolu empati kurmaktr. Bunun içinde öğrencilerin araştrma yaptktan sonra askerin bakş açsyla mektup yazmas amaca en fazla hizmet edecek uygulamadr.

(Cevap D)

37. Ahmet yavaş öğrenen bir öğrencidir. Öğretmeni snfa bir etkinlik verdiğinde arkadaşlarndan sklkla geri kalmakta ve bazen görevini arkadaşlaryla ayn anda bitiremediği için ağlamaktadr.

Öğretmenin Ahmet’e yardm etmek için benim-seyeceği en iyi yol aşağdakilerden hangisidir?

A) Küçük admlardan oluşan bir öğrenme süreci düzenlemek ve her admdan sonra geribildirim vermek

B) Ahmet ağladğnda arkadaşlarnn rahatsz ol-mamas için onu arkadaşlarndan uzağa oturt-mak

C) Ahmet’e yardmc olmas için onu özel eğitim öğretmenine yönlendirmek

D) Ahmet çalşmaktan çok skldğnda bir süreliği-ne ara vermesine izin vermek

E) Ahmet’i öğrenmeye daha fazla güdülemek için ona ek ödevler vermek

Çözüm

Ahmet’in bireysel farkllğndan dolay ona özel bireysel öğretim yöntemi uygulanmaldr. Programl öğretimde de olduğu gibi bu tür uygulamann en iyi yolu küçük admlardan oluşan bir öğrenme süreci düzenlemek ve her admdan sonra geribildirim vermek olacaktr. Böylece kendi bireysel hznda öğretim etkinliklerini gerçekleştirecek ve öğrenmeyi sağlayabilecektir.

(Cevap A)

38. Aşağdakilerden hangisi sözel akl yürütme tekniğiyle doğrudan ilgili becerilerden biri de-ğildir?

A) Okunuşu ayn olan kelimeler arasndaki anlam farkn görebilme

B) Okunan parçann ana fikrini bulabilme C) Bir kez söylenen bir cümleyi ezberden tekrarla-

yabilme D) Bir düşünceyi açklayan karşk cümleleri sraya

koyabilme E) Bir cümlede yanlş kullanlmş bir kelimeyi bula-

bilme

2010 KPSS Sorular

16

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

Çözüm

Akl yürütme tekniklerinde düşünme, analiz etme ve yorumlama önemlidir. Sözel akl yürütme de öğre-nenin karşlaştğ bir metni ya da bir konuşmay ir-delemesi, açklamas ve eleştirel bir bakş açsyla incelemesini içermektedir. Bir kez söylenen bir cümleyi ezberleme ise sözel öğrenme becerisiyle ilişkiliyken sözel akl yürütmeyle ilgili değildir.

(Cevap C)

39. Ayşegül Öğretmen aşağda sralanan öğrenme öğretme etkinliklerinden hangisini yaptğnda “aktif katlm” ilkesine uygun davranmş olur ve kalc öğrenme sağlama olaslğ artar?

A) Tepegözle şekil ve şemalar yanstp konuyu ayrntl anlatma

B) Öğrencilerin kitaptaki bilgileri snfla paylaşarak anlatmalarn sağlama

C) Yaptğ gösteri deneyini öğrencilerin dikkatlice izlemelerini sağlama

D) Konuyu sunarken CD, video vb. görsel mater-yallerden yararlanma

E) Büyük grup tartşmasnn arkasndan küçük grup çalşmas yaptrma

Çözüm

Anlatm ve izletim uygulamalarnda pasif katlm görülürken, küçük grup çalşmalarnn en temel özelliklerinden birisi öğrenenlerin sürece aktif olarak katlmalardr.

(Cevap E)

40. Hasan ile Hüseyin saklambaç oynarken okula yurt dşndan yeni gelmiş, Türkçe konuşmakta güçlük çeken, saklambaç oynamak isteyen fakat çekindiği için bir köşede sessizce oturan Sibel’in onlara bak-tğn görürler. Hasan utangaç bir yapda olduğu için, Hüseyin Sibel’in yanna gider ve onu oyuna ka-tlmaya davet eder.

Bu örnekte, çoklu zekâ kuramna göre Hüse-yin’in hangi zekâ alan diğer alanlara göre daha gelişmiştir?

A) Sözel B) Görsel C) Sosyal D) Bedensel E) Öze dönük

Çözüm

Sözel zekâ: Okuma, yazma ve konuşma zekâs

Görsel zekâ: Resim, renk ve şekil zekâs

Sosyal zekâ: İnsan, ilişki ve uyum zekâs

Bedensel zekâ: Beden, hareket ve denge zekâs

Öze dönük zekâ: Ben, karakter ve kişilik zekâs

Olayda Hüseyin’in sosyal olarak başkalaryla rahat-lkla iletişime geçebildiğini görmekteyiz. Bu da onun sosyal zekâsnn gelişmiş olduğuna işaret etmekte-dir.

(Cevap C)

41. Öğrencilerin önceki deneyimleri öğrenme-

öğretme sürecinde temel alnr. Öğretmen, öğrencilerin olaylara farkl yönlerden

bakmalarn sağlamak için onlara rehberlik eder. Öğrenci örneklerden genellemeleri kendisi

yapar. Öğrenilenler farkl durumlara uygulanabilir.

Sralanan bu özellikler aşağdaki öğretim yön-tem, teknik ya da stratejilerinin hangisinde orta-ya çkar?

A) Sunuş yoluyla öğretim B) Buluş yoluyla öğretim C) İş birliğine dayal öğretim D) Tam öğrenmeye dayal öğretim E) Programl öğretim

Çözüm

Önceki öğrenmelerin temele alnmas, öğretmenin rehber olarak öğrenenlerin kendilerinin genelleme-leri bulmas ve transfer etmesi buluş yoluyla öğre-tim stratejisini anlatr. Sunuş yoluyla öğretimde öğ-retmenin anlatmas ve bilgiyi sunmas, iş birliğine dayal öğretimde grup çalşmalar, tam öğrenmeye dayal öğretimde gerekli sürenin tannarak öğren-melerin gerçekleşmesi, programl öğretimde ise içe-riğin küçük parçalara ayrlarak geribildirimlerle bi-reysel öğretim yaplmas ön plandadr. Bundan do-lay doğru cevap B seçeneğidir.

(Cevap B)

2010 KPSS Sorular

17

Din

amik

Aka

dem

i

42. Serpil Öğretmen derslerini farkl öğretim yöntemle-rini kullanarak çok aktif bir şekilde yürütmektedir. Öğrencileri de derse istekle, etkin bir şekilde katl-maktadrlar.

Yukarda verilen örnekte olduğu gibi etkin öğ-renmenin uygulandğ bir snfta öğrencilerin öncelikle hangi özelliklerinin gelişmesi bekle-nir?

A) Ait olma ve güven duyma B) Özdenetim ve duyarl olma C) Kendi öğrenmelerini değerlendirme D) İş birliği içinde çalşma E) Argümantasyon (dayanaklandrma) yapma

Çözüm

Aktif öğrenmenin gerçekleştiği bir öğrenme orta-mnda öğrenen kendi öğrenmesinin sorumluluğunu aldğndan bu süreçte öğrencinin özellikle özdene-tim ve duyarl olma özelliklerinin gelişmesi beklenir. Çünkü aktif öğrenmenin gerçekleşmesi için öğrenci kendi öğrenmelerine karş sorumlu ve duyarl olmal ve gelişimini takip edebilmelidir.

(Cevap B)

43. Bir öğretim programna öğrenci seçmek için müla-kat yaplacaktr. Bu mülakata bir genel yetenek tes-tinden 50 ve daha üstü standart T puan alanlar başvurabilecektir. Yetenek testinden elde edilen puanlar normal dağlm göstermektedir. Bu ön koşul işlemiyle ilgili olarak,

I. Bağl ölçüt kullanlmştr.

II. Adaylarn % 50’si ön koşulu sağlamaktadr.

III. Sorularn en az yarsn doğru cevaplayanlar ön koşulu sağlamaktadr.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm

Normal dağlm gösteren yetenek testindeki 50 T puan 0 Z puanna eşittir. Bu da dağlmn tam orta noktasdr. Katlmclarn yars bu noktann sağn-da, diğer yars da solunda toplanr. Yani burada yaplan snfn yarsnn başarl saylmasdr. Bun-dan dolay da bağl ölçüt kullanlmştr. Puanlamay-la ilgili net bir bilgi verilmemiştir. I. ve II. ifadeler doğru olduğundan doğru cevap B seçeneğidir.

(Cevap B)

44. Genel yetenek testinde matematiksel ilişkilerden yararlanma gücünü ölçmeyi amaçlayan bir araştr-mac, ilk olarak 80 soruluk bir snav hazrlamş ve ön deneme uygulamas yapmştr. Ön deneme so-nunda iç tutarlk katsaysn 0,93 olarak hesapla-mştr. Snavn cevaplanmasnn çok uzun zaman aldğn gören araştrmac, en düşük ayrt ediciliğe sahip 30 maddeyi snavdan çkarmştr. Kalan 50 maddelik form için 0,85 olarak hesapladğ iç tutar-lk katsaysn yeterli gören araştrmac, testini bu şekliyle kullanmaya karar vermiştir.

Bu araştrmac ön deneme uygulamas ve de-vamndaki işlemlerde snavnn hangi özelliğini artrmştr?

A) Güvenirliğini B) Kapsam geçerliğini C) Kullanşllğn D) Objektifliğini E) Yap geçerliğini

Çözüm

Araştrmac yaptğ işlem ile testin uygulama süre-sini ksaltmştr. Uygulama süresinin ksa olmas da ölçme aracnn kullanşllğn arttrr.

(Cevap C)

45. Anekdot kaytlarnn güvenirliğini ve geçerliğini etkileyen aşağdaki faktörlerden hangisi anek-dotu yazan kimsenin kişisel yanllğyla ilgili de-ğildir?

A) Olayn karşk ve anlaşlmas zor bir ifadeyle yazlmş olmas

B) Olayn yazm srasnda gerçeğin baz yönleri-nin atlanmas veya değiştirilmesi

C) Olay kahramanndan söz ederken övücü ya da yerici sözcükler kullanlmas

D) Olay srasnda önem verilen davranşlarn daha dikkatle gözlenip ayrntl olarak yazlmas

E) Sadece olumsuz davranşlarn gözlenip kayde-dilmesi

Çözüm

Anekdot gibi gözlem kaytlarnda yazan kişinin kendi görüşlerine yer vermesi, baz noktalarn de-taylandrlmas veya atlanmas kişisel yanllkla ilgi-lidir. Ancak olayn karşk ve anlaşlmas zor bir ifa-deyle yazlmas kişisel yanllkla değil yazm beceri-leriyle ilgilidir.

(Cevap A)

2010 KPSS Sorular

18

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

46. Osman Öğretmen’in elinde her bir konu için güçlük ve ayrt edicilikleri belirlenmiş maddeler yer almak-tadr. Osman Öğretmen uygulayacağ snavda dört konudan beşer madde kullanmay planlamaktadr ancak ikinci konuyla ilgili elinde yeterli ayrclkta madde olmadğn görür. Bunun üzerine ikinci ko-nuya ilişkin sorular yerine, üçüncü konu kazanmla-rn ölçmek üzere yazlmş ve yüksek ayrt edicilik sağlayan maddeleri kullanr.

Osman Öğretmen’in bu karar snavn güvenirli-ğini ve geçerliğini nasl etkilemiştir?

A) Güvenirliği etkilememiş, geçerliği artrmştr. B) Güvenirliği artrmş, geçerliği etkilememiştir. C) Güvenirliği artrmş, geçerliği azaltmştr. D) Güvenirliği ve geçerliği azaltmştr. E) Güvenirliği azaltmş, geçerliği etkilememiştir.

Çözüm

Osman Öğretmen’in ikinci konudan soru sormama-s testin kapsamn düşürdüğünden, kapsam geçer-liğini yani testin geçerliğini azaltmştr. Bunun ya-nnda yüksek ayrt edicilikteki sorular sorduğundan bilen ile bilmeyeni daha iyi ayrt ettiğinden testin güvenirliğini arttrmştr.

(Cevap C)

47. Bir öğretmen yl sonunda, sözlü snav puanlarn da dikkate alarak öğrencileri değerlendirmektedir. Öğ-rencilerin sözlü snav puanlarn ise her ders so-nunda sorduğu sorulara verilen cevaplara birer pu-an vererek elde etmektedir.

Bu öğretmenin, öğrencilere her ders sonundaki değerlendirmelerin toplamyla sözlü snav notu vermesinin en önemli nedeni aşağdakilerden hangisidir?

A) Öğrencileri ders çalşmaya teşvik etmek B) Öğrenciler arasnda rekabet yaratmak C) Snavn kapsam geçerliğini artrmaya çalşmak D) Snava ilişkin kayg düzeyini azaltmak E) Bireyler aras farklar ortaya koymak

Çözüm

Öğretmen her ders sonunda sorulan sorulara veri-len cevaplarla istenilen her konunun değerlendir-meye katlmasn sağlamaktadr. Buda bütün içeri-ğin değerlendirildiği anlamna gelir. Böylece öğret-men uygulamann kapsam geçerliğini arttracaktr.

(Cevap C)

48. Bir öğretmen snavnda yer alan beş maddenin niteliğini incelemek amacyla öğrencilerin her bir maddeden aldklar puanlar ile testin tümünden al-dklar puanlar arasndaki korelasyon katsaysn hesaplamştr. Bilenle bilmeyeni en iyi ayrt eden maddeyi bu şekilde görebileceğini iddia eden öğ-retmen aşağdaki katsaylar elde etmiştir.

Maddeler Korelasyon katsays

1 0,2

2 0,1

3 0,5

4 0,6

5 0,7

Bu öğretmenin en iyi ayrt edici olduğunu iddia edeceği madde hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm Öğretmenin görüşüne göre, bir soruya doğru cevap

verenler ayn zamanda da testten yüksek puan alanlar olursa, bu o sorunun bilen ile bilmeyeni ayrt etmede kullanlabilir olmas demektir. Korelasyon katsays -1 ile +1 arasnda değer alr. Değerin ne-gatif olmas ters ilişki, pozitif olmas ise doğru ilişki olduğu anlamna gelir. Maddeden yüksek puan ala-nn testten de yüksek puan alabilmesi için doğrusal yani pozitif bir ilişkinin olmas gerekir. Madde ile test puan arasnda pozitif yüksek korelasyon gösteren madde en iyi ayrt edici madde olarak görülebilir. 0,6 korelasyon katsays ile 4. madde bu öğretme-nin en iyi ayrt edici olduğunu iddia edebileceği madde olabilir.

(Cevap D)

49. Öğrencilerin küresel snmann getirdiği tehlikelerle ilgili ödevlerini inceleyen bir öğretmenin, ölçme so-nuçlarna karşacak ölçmeciden kaynakl hata mik-taryla ilgili endişeleri vardr.

Puanlamasna karşacak olan öznelliği azaltmak isteyen bu öğretmene aşağdakilerden hangisini yapmas önerilir?

A) Dereceli puanlama anahtar (rubrik) kullanmas B) Ödevin kapsamn genişletmesi C) Ödev konularn seçmeli olarak tasarlamas D) Ödev teslim tarihini öğrencilerle birlikte kararlaş-

trmas E) Öğrencilerin düzeyine uygun ödev konular

vermesi

2010 KPSS Sorular

19

Din

amik

Aka

dem

i

Çözüm

Ölçmeciden kaynaklanan hata türlerinden olan puanlama öznelliğini azaltmann etkili yollarndan en önemlileri alan uzman başka puanlayclarla bir-likte yapmak ve Dereceli Puanlama Anahtarlarnn (rubriklerin) kullanlmasdr. Rubriklerin kullanmyla yaplan neye ne kadar puan verileceği önceden be-lirlenebilir. Puanlana esnasnda da farkl puanlarn verilmesi önlenmiş olur.

(Cevap A)

50. İlköğretim 3. snf hayat bilgisi dersine ilişkin baz kazanmlar şunlardr:

I. Cumhuriyetimizi korumak, güçlendirmek ve geliştirmek için yaplmas gerekenler hakknda fikirler üretir.

II. Geçmişten günümüze iletişim teknolojilerinde meydana gelen değişimi araştrr.

III. Çeşitli ortamlarda liderlerin gruplar ve toplumlar üzerindeki etkilerini araştrr.

Aşağdakilerden hangisi bu kazanmlara ulaşl-ma derecesini belirlemede kullanlabilecek en uygun yöntemdir?

A) Sözlü sunum B) Yazl yoklama C) Çoktan seçmeli test D) Öz değerlendirme E) Performans görevi

Çözüm

Öğrencilerin aktif olarak sürece katlmalar ve orta-ya çeşitli öğrenme ürünleri koymalar gerektiğinden kullanlabilecek en uygun yöntem geçirdikleri süreci de değerlendirebilme açsndan Performans Göre-vidir.

(Cevap E)

51. Bilişsel davranşlarn ölçülmesinde, ölçmenin geçer-liğini artrmak için ayn sürede uygulanan uzun ce-vapl yazl snavlara göre, ksa cevapl maddeler-den oluşan testler tercih edilir.

Bu durumun başlca nedeni aşağdakilerden hangisidir?

A) Ksa cevapl maddelerin kolayca cevaplanabil-mesi

B) Ksa cevapl maddelere verilecek cevabn snr-landrlmş olmas

C) Ksa cevapl maddelerin çoktan seçmeli test maddesi köküne benzemesi

D) Daha çok ksa cevapl maddeyle kapsamn da-ha iyi örneklenebilmesi

E) Ksa cevapl maddelerle her düzeydeki davra-nşlarn yoklanabilmesi

Çözüm

Ksa cevapl testlerin geçerliği arttrmadaki en önemli nedeni daha fazla soru sorulmasndan dola-y içerikteki her konudan soru sorulmasna imkân tanmasdr. Bu da kapsam geçerliğini arttracaktr. Bundan dolay doğru cevap D seçeneğidir.

(Cevap D

52. Öğretim sürecinde öz değerlendirme ve akran değerlendirmeye ağrlk veren bir öğretmenin bu uygulamasnn öncelikli nedeni aşağdakilerden hangisi olabilir?

A) Değerlendirme sürecinde sorumluluğu öğrenci-lere vererek iş yükünü hafifletmek istemesi

B) Öğrencilerin kendi öğrenmelerinin sorumlulukla-rn üstlenmesini planlamas

C) Değerlendirme sonunda verilen kararlarn daha geçerli olmasna çalşmas

D) Verdiği notlarn öğrenciler tarafndan beğenil-memesinden rahatszlk duymas

E) Değerlendirme sürecinin daha ksa sürede ta-mamlanmas

Çözüm

Öz değerlendirme ve akran değerlendirme yakla-şmlarnda öğrenciler sürece aktif katlm gereksi-nimi duyarlar, değerlendirme ve eleştirme becerileri gelişirken kendi öğrenmelerinin de sorumluluklarn üstlenmiş olurlar.

(Cevap B)

2010 KPSS Sorular

20

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

53. Bir ilköğretim öğretmeni öğrencilerinden yaptklar ürünlerini, araştrma raporlarn, ünite testlerini ve etkinlik raporlarn bir dosyada toplamalarn ve se-ne sonunda kendisine teslim etmelerini istemiştir.

Aşağdakilerden hangisi öğretmenin bu uygu-lamasnn gerekçelerinden biri olamaz?

A) Öğrencilerin kendi gelişimlerini takip etmelerini sağlamak

B) Velileri öğrencilerde meydana gelen değişim ve gelişimler açsndan bilgilendirmek

C) En iyi dosyay seçerek öğrenciler arasnda re-kabet ortam oluşturmak

D) Öğretim sürecini de değerlendirme sürecine katmak

E) Öğrencilerin farkl özelliklerini ortaya çkarabil-mek

Çözüm

Öğretmenin yaptğ uygulama portfolyo çalşmas-dr. Portfolyo, öğrencilerin belirli bir zaman dilimin-de, belirli bir amaç dahilinde becerilerini, yetenekle-rini, zayf ve güçlü yönlerini öğrenme alanlar ile ilişkili olarak göstermiş, çaba ve ilerleme ile gelmiş olduklar başar düzeyini yanstan ürünlerden olu-şan; çalşma kolleksiyonu, sistemli ve amaçl olarak oluşturulan gelişim dosyalardr. Portfolyo çalşma-larnda öğrenciler aras yarşma ortam kurulmas gibi bir durum söz konusu değildir. A, B, D ve E se-çenekleri portfolyonun özelliklerindendir.

(Cevap C)

54. Bir testten elde edilen puanlarn standart sap-mas küçük bulunmuşsa bu testi alan bireyler hakknda aşağdaki sonuçlardan hangisine ula-şlabilir?

A) Ölçülen özellik bakmndan birbirlerine benze-mektedirler.

B) Bu tür testleri almaya alşmşlardr. C) Testi, verilenden daha ksa sürede cevaplamş-

lardr. D) Testte yer alan sorular kendi düzeylerine uy-

gundur. E) Sorular cevaplarken gerçek performanslarn

ortaya koymuşlardr.

Çözüm Bir testte standart sapmann düşük olmas grubun homojen olduğunu alnan puanlarn birbirine yakn olduğunu göstermektedir. Yani ölçülen özellik ba-kmndan bireyle birbirine benzemektedir denilebilir.

(Cevap A)

55. VE 56. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE

GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Alt maddelik bir snavdan alnan puanlara ait fre-kans tablosu aşağda verilmiştir.

Puan Frekans

1 2

2 10

3 5

4 4

5 3

6 2

55. Bu snav kaç öğrenciye uygulanmştr?

A) 6 B) 10 C) 21 D) 26 E) 80

Çözüm Snavdaki öğrenci saysn bulabilmek için tablodaki

frekans değerlerini toplamak gerekir.

2 + 10 + 5 + 4 + 3 + 2 26 öğrenciye uygulanmştr.

(Cevap D)

56. Bu puan dağlmyla ilgili olarak aşağdakilerden hangisi doğrudur?

A) Tek modlu simetriktir. B) Tek modlu sağa çarpktr. C) Modu yoktur. D) Çift modlu simetriktir. E) Çift modlu sağa çarpktr.

2010 KPSS Sorular

21

Din

amik

Aka

dem

i

Çözüm

Dağlmda en çok tekrar edilen puan 2 (10 kere) dir. Bundan dolay dağlm tek modludur. Dağlm grafi-ği oluşturulursa; puanlarn sol tarafta yğldğ görü-lür. Bu da dağlmn sağa çarpk olduğu anlamna gelir.

1 2 3 4 5 6

2

10 f

P

(Cevap B)

57. – 59. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE

GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Aşağdaki tabloda ayn kapsam ölçmek üzere ta-sarlanmş beş farkl test yer almaktadr. Bu testlerin her biri beşer adet çoktan seçmeli maddeden oluş-maktadr. Tabloda bu maddelerin güçlük indeksleri verilmiştir.

Madde güçlük indeksleri

Testler Madde

1 Madde

2 Madde

3 Madde

4 Madde

5

I. 0,4 0,5 0,6 0,5 0,6

II. 0,4 0,8 0,9 0,7 0,3

III. 0,3 0,4 0,5 0,2 0,9

IV. 0,8 0,7 0,6 0,5 0,9

V. 0,2 0,4 0,3 0,1 0,5

57. III. testte yer alan en zor madde hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm Madde güçlük indeksi 0 ile 1 arasnda değer alr.

Madde güçlük indeksi 1’e yaklaştkça madde kolay-laşr. 0’a yaklaştkça madde zorlaşr. Bu açdan ba-kldğnda III. testte yer alan en zor madde 0,2 madde güçlük indeksi ile 4. maddedir.

(Cevap D)

58. V. testte madde ayrt edicilik indeksi en yüksek olmas beklenen madde hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm Bir maddenin madde güçlük indeksinin 0 (çok zor)

ya da 1 (çok kolay) olmas o maddenin ayrt edicilik indeksinin iyi olmadğn gösterir. Çünkü Madde Güçlük İndeksi’nin 0 olmas kimsenin yapamadğ bir soru, 1 olmas ise herkesin yaptğ bir soru oldu-ğu anlamna gelir. Madde ayrt edicilik indeksi bilen ile bilmeyeni ayrt etme özelliği olduğundan madde güçlük indeksinin 0,5 olmas gerekir. V. teste de bundan dolay Madde ayrt edicilik indeksi en yük-sek olmas beklenen madde 0,5 MGİ ile 5. madde-dir.

(Cevap E)

59. Yukardaki testler içinde en kolay olan hangisi-dir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Çözüm En kolay test maddeleri en kolay test olacaktr.

Madde güçlük indeksi 1’e yaklaştkça madde kolay-laşacağndan madde güçlük indeksleri ortalamas en yüksek olan test en kolaydr.

I. Test 0,52

II. Test 0,62

III. Test 0,46

IV. Test 0,70

V. Test 0,30

En kolay test 0,70 ile IV. testtir.

(Cevap D)

60. Bir yükseköğretim programnda öğrencilerin genel notlar ara snavn % 40’ ile genel snavn % 60’ toplanarak oluşturulmaktadr.

Bu yükseköğretim programnda geçme notu 60 olduğuna göre, ara snavdan 45 puan alan bir öğrencinin dersi geçmesi için genel snavdan en az kaç puan almas gerekir?

A) 65 B) 70 C) 75 D) 80 E) 85

2010 KPSS Sorular

22

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

Çözüm

İşlem formülize edildikten sonra;

4 045 10 0

6 0x 10 0

60

180 + 6x 600

6x 420

x 180

(Cevap B)

61. Bir araştrmac çocuklarn yaşa bağl konuşma gelişimi örüntüsünü incelemek ister. Bu amaçla iki, dört ve alt yaşlarndan ellişer çocuğu rastgele ör-nekleme yöntemiyle seçerek toplam 150 çocuktan tek seferde veri toplar. Daha sonra verileri çözüm-leyerek farkl yaşlarda dil gelişimine ilişkin genelle-nebilir sonuçlar ortaya koyar.

Bu araştrmacnn kullandğ araştrma yöntemi aşağdakilerden hangisidir?

A) Meta-analiz B) Kesitsel C) Örnek olay D) Nitel E) İzleme

Çözüm

Araştrmac araştrma kapsamndaki evrenin tama-mna ulaşamayacağ için kendine bir örneklem seçmiş ve bu örneklem üzerinde çalşarak sonuçlar evrene genellemiştir. Evrenden bir kesit üzerinde çalştğndan dolay araştrma yöntemi kesitseldir.

(Cevap B)

62. Fiziksel gelişimleri bakmndan erkek ve kzlarn yaşlara göre boylarndaki artş miktarlarn en iyi gösteren grafik aşağdakilerden hangisidir? (Grafiklerde kesikli çizgiler erkekleri, düz çizgiler kzlar göstermektedir.)

A)

5 10 15 20 25 30

5

10

15

20

25

Boy artş miktar (cm/yl)

Yaş

B)

5 10 15 20 25 30

5

10

15

20

25

Boy artş miktar (cm/yl)

Yaş

C)

5 10 15 20 25 30

5

10

15

20

25

Boy artş miktar (cm/yl)

Yaş

D)

5 10 15 20 25 30

5

10

15

20

25

Boy artş miktar (cm/yl)

Yaş

E)

5 10 15 20 25 30

5

10

15

20

25

Boy artş miktar (cm/yl)

Yaş

Çözüm İnsanlarda fiziksel gelişim ve buna bağl olan boy

artş bebeklik döneminde (0 – 2 yaş) en hzldr. Bu artş hznda, ergenlik dönemine kadar düşme göz-lenir. Yani ilk çocukluk dönemindeki fiziksel gelişim hz bebeklik dönemine göre azalmaktadr.

Buradan hareketle A, B ve C seçenekleri elenir. Çünkü bu seçeneklerde verilen boy artş miktar – yaş grafiklerinde “boy artş miktarnn” yaş arttkça arttğ görülmektedir. Burada dikkat edilmesi gere-ken nokta; artan özellik boy uzunluğu değil, boy ar-tş miktardr.

2010 KPSS Sorular

23

Din

amik

Aka

dem

i

Boy artş, ergenlik döneminin bitmesine bağl ola-rak erkeklerde 20 – 22 yaşlarnda, kzlarda ise 18 – 20 yaşlarnda durur. Yani boy artş miktar sfr olur. Boy artşnn ergenlikten sonra sfr seviyesine indi-ği E seçeneğinde açkça görülmektedir.

(Cevap E)

63. Bebeklikten itibaren ayr büyütülmüş bir grup yetiş-kin ikiz üzerinde boylamsal bir araştrma yaplmştr. Bu araştrmada ilk çocuklukta tek yumurta ikizlerinin çift yumurta ikizlerine göre daha benzer davrandk-lar ancak çocuklar büyüdükçe benzerliğin azaldğ görülmüştür. Bununla birlikte, yetişkinlikte bu ben-zerliğin ikizlerin dinsel, siyasal görüşlerinde, ilgi alanlarnda ve eş seçimlerinde daha az; saysal ve sözel yeteneklerinde, yürüyüşlerinde, gülüşlerinde ve ses tonlarnda ise daha fazla olduğu gözlenmiş-tir.

Bu araştrmaya göre aşağdaki sonuçlardan hangisine varlamaz?

A) Baz davranşlarn gelişiminde çevre, bazlarn-da ise kaltm baskndr.

B) Davranş gelişiminde çevrenin etkisi yaşa bağl olarak artmaktadr.

C) Kaltm ve çevrenin etkileri bireysel farkllklara bağl olarak değişir.

D) Tek yumurta ikizlerinde gelişimin çeşitli alanla-rndaki etkileşim, çift yumurta ikizlerinden daha fazladr.

E) Erim genişliği (ranj) fazla olan özelliklerde çev-renin etkisi, dar olanlara göre daha fazladr.

Çözüm

İlgi, tutum gibi kişilik özellikleri daha çok çevrenin etkisiyle belirlenirken yetenek ve fiziksel özellik gibi kişilik boyutlar ise daha çok kaltmn etkisiyle belir-lenir.

Ayrca yaşa bağl olarak çevrenin gelişim üzerindeki etkisi artmakta ve yaş ilerledikçe çevrenin etkisine bağl olarak ilgilerde değişiklik gözlenmektedir.

Kaltm ve çevre değişkenlerinden hangisinin geli-şimi daha fazla etkileyeceği bireysel farkllklarla be-lirlenmektedir. Paragrafa baktğmzda tek yumurta ikizlerinin daha benzer özellikler göstermesi kalt-mn bu ikizlerin gelişiminde daha fazla olduğu gö-rülmektedir.

Erim genişliği fazla olan özellikler kazanlmas için daha uzun yllara ihtiyaç olan tutum ve ilgi gibi özel-liklerdir. Dolaysyla bu özelliklerin oluşmas çok zaman alr ve çevrenin etkisi fazladr.

Bu soruda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; ikizlerin bebeklikten itibaren ayr büyütüldüğü için aralarnda etkileşim olmayacağdr.

(Cevap D)

64. Öğretmen: Otomobile başka ne deriz?

Öğrenci: Araba.

Öğretmen: Araba ne işimize yarar?

Öğrenci: Arabaya bineriz.

Öğretmen: Bindiğimiz arabalara “taşt” deriz.

Öğrenci: Öyleyse otomobil de bir taşttr.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre, yuka-rdaki soru-cevap tekniğini uygulayan bir öğ-retmen, öğrencisinde aşağdaki süreçlerden hangisinin gelişmesine yardmc olmaya çalş-maktadr?

A) Ayrt etme B) Tümdengelim C) Özümleme D) Özelden özele akl yürütme E) Toplu monolog

Çözüm

Öğretmen – öğrenci arasndaki diyalog incelendi-ğinde öğrencinin “araba” kavramndan “taşt” kav-ramna ulaşmas tümdengelime örnektir. Çünkü ta-şt kavram, araba kavramndan daha özel bir yap-y işaret eder.

Ancak soru kökü incelendiğinde Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre cevap istendiği görülür. Bu açdan baklrsa öğrencinin araba şemasnn içine taşt kavramn yerleştirerek şemasn genişlettiği görülmektedir. Bu da Piaget’nin bilişsel gelişim ku-ramna göre özümlemedir.

(Cevap C)

2010 KPSS Sorular

24

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

65. Dört yaşndaki Beste, babasna “Sana kitap okuya-ym m?” der ve bir hafta önce satn alnan masal kitabnn resimlerine bakarak masal okur gibi anla-tr. Daha önce annesi birkaç kez okuduğu için ma-sal ezberleyen Beste, babasna masal okurken baz bölümleri unutur. Babas hatrlattğnda, Beste ezberlediğinden emin, “Sen bu masal bilmiyorsun.” diyerek karş çkar.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre, Bes-te’nin babasna karş çkmasnn altnda yatan bilişsel süreç aşağdakilerden hangisi olabilir? A) Özelden özele akl yürütme B) Uyum kurma C) Odaktan uzaklaşma D) Benmerkezci düşünme E) Aynlk-değişmezlik ilkesi

Çözüm

Beste masal annesinden dinlemiş ve ezberleyerek öğrenmiştir. Beste’nin babasnn uyarsna karş “Sen bu masal bilmiyorsun.” diyerek itiraz etmesi onun sadece kendi bildiklerinin doğru olduğunu dü-şündüğünü göstermektedir. Beste, “Ben bunu böyle biliyorsam, herkes de böyle biliyordur.” düşüncesin-dedir. Bu durum Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre işlem öncesi dönemdeki benmerkezci düşün-meye örnektir.

(Cevap D)

66. Babas bir kâğda 2 3 yazar ve Banu’ya sonucun ne olduğunu sorar. Banu bir elinde 2, diğe-rinde 3 parmağn kaldrp parmaklarn 1’den baş-layarak sayar ve sonucun 5 olduğunu söyleyip boş kutunun içine yazar. Bununla birlikte, farkl saylarla birkaç toplama işleminin ardndan, babas 2 + 3 ya-zarak Banu’dan tekrar toplamasn ister. Banu bu işlemin sonucunu her defasnda parmaklarn kulla-narak hesaplar, ayn sayfada daha önce yaptklar-na bakmay düşünemez.

Piaget’nin bilişsel gelişim kuramna göre, Ba-nu’nun daha önce yaptğ işlemler için parmak-larn kullanp ayn sayfada daha önce yaptkla-rna bakmay düşünememesi, aşağdaki bilişsel becerilerden hangisinin tam olarak gelişmediği-ni gösterir?

A) Özelden özele akl yürütme B) Tümevarmsal düşünme C) Odaktan uzaklaşma D) Hipotetik düşünme E) Aynlk-değişmezlik ilkesi

Çözüm Soruda verilen örnek durum incelendiğinde Ba-nu’nun bütün toplama işlemlerini parmaklarn kul-lanarak yaptğ görülmektedir.

Buradan hareketle Banu’nun hep ayn çözüm yolu-nu kullandğ yani bir tek çözüm yöntemine odak-landğn söyleyebiliriz. Banu’nun hep ayn çözüm yolunu kullanp başka çözüm yollarna başvurmay düşünmemesi onun odaktan uzaklaşma becerisinin gelişmediğini gösterir.

(Cevap C)

67. VE 68. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ.

Suç ve Ceza romannn ksa özeti: Maddi nedenler-le üniversite eğitimini yarda brakan Raskolnikov iş bulamaz ve birçok kimseye borçlanr. Vaktinin ço-ğunu hayal kurarak geçiren Raskolnikov kendisinin de borçlu olduğu tefeci Ivanovna’y öldürmeyi akln-dan geçirir. Birini öldürmeyi düşündüğü için kendin-den nefret eden Raskolnikov, insanlarn düşkünlü-ğünü kullanp servet edinen, kendi kardeşi Lizaveta’y bile kullanmaktan çekinmeyen ihtiyar bir kadn öldürmenin, binlerce kişiyi mutlu edecek yü-ce bir görev olduğunu düşünerek yaşadğ çatşma-dan kurtulur. Lizaveta’nn dşarda olduğunu öğren-diği bir akşam tefecinin evine giden Raskolnikov, önce yaşl kadn daha sonra, o srada eve gelip olanlar gören Lizaveta’y feci şekilde öldürür. Ya-şadğ vicdan azab yüzünden suçunu daha sonra polise itiraf etse de bu durum Raskolnikov’un zulme uğrayanlar kurtarmak için tefeciyi öldürdüğü gerek-çesine ters düşer.

67. Kohlberg’in ahlaki gelişim kuramna göre, Raskolnikov’un içinde bulunduğu evre ve bu ev-rede bulunma nedeni aşağdakilerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir?

Evre Neden A) İtaat – ceza Lizaveta’ya yaptklarndan

ötürü, Ivanovna’y cezalandr-dğndan

B) Saf çkarc Borçlarndan kurtulmak için Ivanovna’y öldürdüğünden

C) Kişileraras eğilim

Başkalarnn yaşadğ skntla-r gidermek için cinayet işledi-ğinden

D) Kanun-düzen

İşlediği suçu daha sonra polise itiraf ettiğinden

E) Evrensel ahlak

Cinayetlerden sonra vicdan azab duyduğundan

2010 KPSS Sorular

25

Din

amik

Aka

dem

i

Çözüm

Raskolnikov tefeci kadna borçlanmştr ve zor günler geçirmektedir. Hayal kurduğu bir gün tefeciyi öldürmeyi düşünmüştür. Böylece borçlarndan kur-tulabileceğini düşünmüştür. Ancak böyle bir düşün-ceden dolay kendinden utanmş ve hemen vaz-geçmiştir. Ancak borçlarndan kurtulmann başka yolunu bulamadğ için tefeci kadn öldürme dü-şüncesini, tüm insanlar tefeci kadndan kurtarmak gibi mantkl bir sebebe bağlamştr. Fakat Raskolnikov’u bu düşüncelere iten temel sebep borçlarndan kurtulma isteğidir. Bu açdan bakld-ğnda Raskolnikov’un saf çkarc eğilimde olduğu görülür.

(Cevap B)

68. Raskolnikov’un aşağdaki savunma mekanizma-larndan hangisini öncelikle kullanarak yaşadğ çatşmadan bir süreliğine kurtulduğu söylenebi-lir?

A) Mantğa bürüme B) Hayal kurma C) Ödünleme D) Yüceltme E) Karşt tepki oluşturma

Çözüm

Ego, çatşma durumlarndan kurtulmak için savun-ma mekanizmalarna başvurur.

Raskolnikov burada cinayet – borçtan kurtulma çatşmas yaşamş ve cinayetini, insanlar defeciden kurtarmak gibi mantkl bir sebebe bağ-lamştr. Böylece yaşadğ çatşmadan “mantğa bü-rüme / bahane bulma” savunma mekanizmasn kullanarak kurtulmuştur.

(Cevap A)

69. Başar güdüsü; engelleri aşma, çaba harcama, zor bir görevi en ksa sürede ve en iyi şekilde yapmaya çalşma olarak tanmlanmaktadr.

Buna göre, çocuklarn başar güdüsünü güçlen-dirmek isteyen anne babalara önerilecek en uy-gun yaklaşm aşağdakilerden hangisidir?

A) Çocuğa bir şey yaptrmann değil, çocukla bir şey yapmann önemli olduğunu bilmeleri

B) Çocuğa başarszlğn mutsuzluk getireceğini anlatmalar

C) Çocuğu başarl olsun olmasn sevmeleri ve bu-nu ona ifade etmeleri

D) Çocuğu erken yaştan başlayarak davranşlar-nn sorumluluğunu almaya teşvik etmeleri

E) Çocuğa ulaştğ yerin yeterli olmadğn, daha çok çaba gösterirse daha iyi olabileceğini an-latmalar

Çözüm

Bireyin kendisine verilen bir görevi yapmaya çalş-mas ve bu görevi başarmaya güdülenmesi onun bu görevin sorumluluğunu ne kadar üstlendiğine bağl-dr. Buna göre bir bireyin başar güdüsünü artrmak için ona aşr koruyucu tutum yerine, onun kendi ka-rarlarnn ve davranşlarnn sorumluluğunu üstlen-mesine yardmc olunmaldr. Bu davranş kazan-drmak için ise çocuğa erken yaşlarda sorumluluk vermek gerekir.

(Cevap D)

70. Gülce ile annesi oynamaktadr.

Gülce: Anne bana “Kzm ne yapyorsun?” diye sor.

Anne: Kzm ne yapyorsun?

Gülce: Gemi yüzdürüyorum.

Gülce: Şimdi de “Nereye gidiyorsun?” diye sor.

Anne: Nereye gidiyorsun?

Gülce: Anneanneme gidiyorum.

Yukardaki karşlkl konuşmada Gülce’nin dav-ranşlar dil gelişimiyle ilgili aşağdaki kavram-lardan hangisiyle açklanabilir?

A) İçsel konuşma B) Telgraf konuşmas C) Yanstc konuşma D) Toplu monolog E) Benmerkezci dil

2010 KPSS Sorular

26

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

Çözüm

Gülce, annesiyle kurduğu diyalogda annesinin duygu ve düşüncelerini dikkate almadan bu diyalo-gun kendi söyledikleri çerçevesinde ilerlemesini sağlamştr.

Piaget, çocuklarn okul çağna kadar konuşma özelliği olarak bireyselci ve kendisi için konuşma eğiliminin olduğunu ileri sürmüş ve bu durumu benmerkezci konuşma olarak adlandrmştr. Ben-merkezci konuşmada çocuk sadece kendi hakknda konuşur. Ayrca Gülce’nin konuşmalarndan yaptk-larn herkesin görmesi ve duymas mesaj da alg-lanmaktadr. Bu durum da yine benmerkezci dili işa-ret etmektedir.

(Cevap E)

71. Lise 2. snf rehber öğretmeni Işl Hanm “Ergenler-de Bağlanma Biçimleri” adl bir seminere katldktan sonra, öğrencilerinin arkadaşlarna bağlanma biçim-leriyle sosyal bir etkinliğe birlikte katlma istekleri arasnda ilişki olabileceğini düşünür. Öğrencilerine sosyometri uygular ve aşağdaki sosyogram hazr-lar. Sosyogramda etkinliğe birlikte gitme isteğini düz, bunu reddetmeyi ise kesikli çizgilerle gösterir. Ayrca çift yönlü ilişkileri ile tek yönlü ilişkileri ise → ile belirtir.

L

K

M F

T

S

Kaçnmal bağlanma biçimine sahip olanlarn kendilerini ve başkalarn olumsuz gördükleri, reddedilme korkusuyla yakn ilişkilerden uzak durduklar düşünüldüğünde, yukardaki sosyogramda bu tanma uygun öğrenciler aşa-ğdakilerden hangisi olabilir?

A) Yalnz F B) K ve S C) L ve M D) M ve T E) L, M ve T

Çözüm

Soruda verilen sosyogram incelendiğinde F öğren-cisinin kaçnmal bağlanma biçimine sahip olduğu görülmektedir. Çünkü F öğrencisi sosyal etkinliğe birlikte gitmek için hiç kimseyi seçmemiş hatta ken-disini seçen M ve L öğrencilerini de seçmemiştir.

(Cevap A)

72. Bebeklerin ilk birkaç ay içindeki tepkilerinin bir ksmnn doğuştan geldiği, bir ksmnn da öğrenme yoluyla sonradan kazanldğ bilinmektedir.

Bir bebeğin aşağdaki tepkilerinden hangisinin öğrenme yoluyla kazanldğ sonucuna varlabi-lir?

A) Biberondan emdiği süt çok scak olduğunda ağ-zndan püskürtmesi

B) Uzunca bir süre alt slak kalnca ağlamaya baş-lamas

C) Elini, ayağn srarak seven bir yetişkini görün-ce ağlamaya başlamas

D) Değiştirilmek için alt bezi açldğnda ellerini, ayaklarn oynatmas

E) Hareket eden bir nesneyi gözleriyle takip etmesi

Çözüm Organizma tarafndan ortaya konulan bir davranşn öğrenilmiş davranş saylabilmesi için o davranşla ilgili bir yaşant geçirilmiş olmas gerekir. Ayrca davranşta bir değişiklik olmas beklenir.

C seçeneğini incelediğimizde, bebeğin gördüğü ki-şiye ağlama tepkisi vermesi o kişiyle daha önceden geçirmiş olduğu yaşantdan kaynaklanmaktadr. Bebek cannn yanmasyla o kişiyi eşleştirmiş yani koşullanmayla öğrenmiştir.

(Cevap C)

73. Aşağdakilerden hangisi koşulsuz tepki örneği-dir?

A) Ylan görünce korkma B) Utannca yanaklarn kzarmas C) Komik bir olaya gülme D) Scak havada terleme E) Oyunda hile yaplmasna öfkelenme

2010 KPSS Sorular

27

Din

amik

Aka

dem

i

Çözüm Herhangi bir uyarcya karş doğal ve istem dş ola-rak gösterilen tepkiye koşulsuz tepki denir.

D seçeneğinde verilen scak havada terleme tepkisi koşulsuz tepkidir. Çünkü “scak” uyarcsna karş verilen terleme tepkisi, istem dş bir tepkidir. Ancak güçlü bir çeldirici olan B seçeneğinde verilen örnek-te, utanmann öğrenilmiş bir davranş olduğu unu-tulmamaldr.

(Cevap D)

74. Caddede karşdan karşya geçerken duyduğu bir korna sesinin hemen ardndan kendisini arabann altnda bulan bir kişi, bu olaydan sonra ne zaman bir korna sesi duysa kapal bir mekânda olsa bile yerinden sçramaktadr.

Bu kişinin korna sesini duyunca yerinden sç-ramasnn temelinde davranşç yaklaşma göre aşağdakilerden hangisi yatmaktadr?

A) Bilinçalt süreçler B) Tepkisel koşullanma C) Ayrt etme D) Edimsel koşullanma E) Genelleme

Çözüm Soruda verilen örnek durumda birey, korna uyarc-sndan sonra kötü bir yaşant olan kazay geçirmiş-tir. Bu olay sonunda birey korna sesi ile cannn yanmas durumlarn eşleştirmiştir. Daha sonra yine korna sesi duyduğunda cannn yanacağn düşüne-rek korkmas, bireyin tepkisel (klasik) koşullanma yoluyla öğrendiğini göstermektedir.

(Cevap B)

75. Aşağdakilerden hangisi koşullu tepki örneği-dir?

A) Soğuk suya dalnca titreme B) Ani ve şiddetli bir gürültüde yerinden sçrama C) Scak bir nesneye değince elini geri çekme D) Kar yağdğn görünce ürperme E) Burna toz kaçnca hapşrma

Çözüm

Koşullu tepki belli bir yaşant sonucunda, daha önce gösterilmediği bir uyarcya karş gösterilir ha-le gelmiş olan tepkidir. Koşullu tepki, öğrenilmiş bir tepkidir.

D seçeneğini incelediğimizde; karn soğuk olduğu bir yaşant sonucunda öğrenilir ve “karn görüntüsü” koşullu uyarc haline gelir. Bunun sonucunda sa-dece soğuğa karş verdiğimiz “ürperme” tepkisini, kar görünce de veririz. Yani koşullanma sonucunda ürperme tepkisi, koşullu tepki haline gelmiştir.

(Cevap D)

76. Şiddetli gürültüden korkan bir çocuk birkaç kez gök gürlemesinden önce şimşek çktğna tank olur. Daha sonra şimşek çakar çakmaz henüz gök gür-lemeden korku tepkisi vermeye başlar.

Bir tepkisel koşullama olayn anmsatan bu ör-nekte (I) gök gürültüsü, (II) şimşekten korkma, (III) gök gürültüsünden korkma ve (IV) şimşek çakmasna işaret eden kavramlar aşağdakilerin hangisinde doğru srada verilmiştir?

I II III IV

A) Koşulsuz uyarc

Koşullu tepki

Koşulsuz tepki

Koşullu uyarc

B) Koşulsuz uyarc

Koşulsuz tepki

Koşullu tepki

Koşullu uyarc

C) Koşullu uyarc

Koşullu tepki

Koşulsuz tepki

Koşulsuz uyarc

D) Koşulsuz tepki

Koşulsuz uyarc

Koşullu tepki

Koşullu uyarc

E) Koşulsuz uyarc

Koşullu uyarc

Koşulsuz tepki

Koşullu tepki

Çözüm

Koşullanma Süreci;

1) Koşulsuz Uyarc

(Gürültü)

Koşulsuz Tepki

(Korkma)

2) Nötr Uyarc

(Şimşek)

Koşulsuz Uyarc

(Gürültü)

+ Koşulsuz Tepki

(Korkma)

Koşullu Uyarc

(Şimşek)

3) Koşullu Tepki

(Korkma) (Cevap A)

2010 KPSS Sorular

28

???

YAYI

NC

ILIK

D

inam

ik A

kade

mi

77. Aşağdakilerden hangisi edimsel koşullanma kuramna göre bir davranşn kazanlmasna ör-nek verilebilir?

A) Ödevini yapmadğ için öğretmeninden azar işi-ten arkadaşn gören bir öğrencinin düzenli ola-rak ödev yapmaya başlamas

B) Bir öğrencinin 7. ve 8. snfta aldğ fen ve tek-noloji dersinde başarsz olduğu için 9. snfta alacağ fizik ve kimya derslerinde de başarsz olacağna inanmas

C) Türkçe dersinde yazdğ şiir nedeniyle öğretme-ninden övgü alan bir öğrencinin şiire ilgi duyma-s ve şiir yazmaya devam et