2004 07 18 082642 Hung Vuong 2

57

Chöông II:TRUYEÀN THUYEÁT

CON ROÀNG CHAÙU TIEÂN&

LAÏC THÖ - HAØ ÑOÀ

LAÏC THÖ - HAØ ÑOÀTIEÀN ÑEÀ CUÛA KHOA THIEÂN VAÊN HOÏCTHÔØI HUØNG VÖÔNG

Neáu thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh chæ giôùi haïn ôû vieäc giaûithích söï hình thaønh vuõ truï, thì duø ñoù laø moät söï lyù giaûi hôïp lyù

cuõng khoù coù theå toàn taïi vôùi thôøi gian gaàn 4000 naêm, neáu tính töø HuøngVöông thöù VI. Do ñoù, thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh phaûi chöùng toû khaûnaêng öùng duïng cuûa noù trong moïi lónh vöïc lieân quan ñeán ñôøi soáng conngöôøi; ít nhaát trong thôøi kyø maø con ngöôøi chöa quan taâm ñeán baûn nguyeâncuûa vuõ truï baèng nhöõng nhu caàu phuïc vuï cho cuoäc soáng ngaén nguûi cuûamình. Nhöng thöïc teá ñaõ khoâng phaûi vaäy. Treân cô sôû cuûa thuyeát AÂmDöông Nguõ haønh, toå tieân ngöôøi Vieät ñaõ öùng duïng trong vieäc tìm hieåusöï vaän haønh cuûa nhöõng ngoâi sao trong Thieân haø, töùc laø söï vaän ñoäng cuûavuõ truï vaø aûnh höôûng cuûa nhöõng hieäu öùng vuõ truï ñoái vôùi töï nhieân, cuoäcsoáng vaø con ngöôøi. Baét ñaàu cuûa söï theå hieän naøy chính laø Laïc thö - Haøñoà.

Theo truyeàn thuyeát Trung Hoa: Haø ñoà do vua Phuïc Hy (nieân ñaïikhoaûng 3500 naêm tr.CN; coù saùch cheùp hôn 4000 tr.CN) phaùt hieän khiñi tuaàn thuù ôû soâng Hoaøng Haø. Ngaøi thaáy Long Maõ töø döôùi soâng hieänleân, treân löng coù Haø ñoà ghi vieäc trôøi ñaát môû mang. Laïc thö laø do vuaÑaïi Vuõ (2205 naêm tr.CN) khi ñi trò thuûy, ngaøi thaáy con ruøa thaàn noåileân, treân mình veõ Laïc thö.

Heä töø thöôïng cheùp: “Thò coá thieân sinh thaàn vaät, thaùnh nhaân taécchi, thieân ñòa bieán hoùa, thaùnh nhaân hieäu chi; thieân thuøy töôïng, hieän caùthung, thaùnh nhaân töôïng chi. Haø xuaát ñoà, Laïc xuaát thö, thaùnh nhaân taécchi”.

58

(Cho neân trôøi sinh ra thaàn vaät, thaùnh nhaân aùp duïng theo; trôøi ñaátbieán hoùa, thaùnh nhaân baét chöôùc; trôøi baøy ra hình töôïng. Hieän ra söï toátxaáu, thaùnh nhaân phoûng theo yù töôïng. Böùc ñoà hieän ra ôû soâng Hoaøng Haø,hình chöõ hieän ra ôû soâng Laïc, thaùnh nhaân aùp duïng theo). (Chu Dòch vuõtruï quan - saùch ñaõ daãn)

Nhö phaàn treân ñaõ trình baøy, vaán ñeà taùc giaû cuûa Heä töø thöôïngchöa coù söï thoáng nhaát, ngöôøi baûo cuûa Cô Töû vieát vaøo thôøi Chu; ngöôøibaûo cuûa Khoång Töû vieát; ngöôøi baûo do hoïc giaû ñôøi sau theâm vaøo... (Cuoánsaùch naøy minh chöùng thöïc traïng xaõ hoäi Vaên Lang qua truyeàn thuyeátcuûa cha oâng ñeå laïi, cho neân noù phaûi baét ñaàu baèng söï toân troïng ñoái vôùitruyeàn thuyeát, duø laø cuûa daân toäc khaùc).

Veà truyeàn thuyeát Haø ñoà – Laïc thö coù theå giaûi thích nhö sau: VuaPhuïc Hy, Ñaïi Vuõ ñaõ bieát ñeán bieåu töôïng cuûa Haø ñoà – Laïc thö do tieápxuùc vôùi vaên minh Vaên Lang, khi ñi tuaàn thuù vaø trò thuûy. Nhöng neáu haingaøi phaùt minh ra Haø ñoà vaø Laïc thö thì thuyeát AÂm Döông Nguõ haønhchaéc chaén ñaõ ñöôïc phaùt trieån hoaøn chænh, chöù khoâng theå laø moät söï môhoà nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Do ñoù, Haø ñoà – Laïc thö ñöôïc hình thaønhtrong vieäc quan saùt thieân haø vôùi söï aùp duïng cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõhaønh thì phaûi laø cuûa ngöôøi Vieät Nam. Bôûi nhöõng lyù do sau ñaây:

Veà cuïm danh töø Haø ñoà – Laïc thöYÙ nghóa cuûa cuïm töø “Haø ñoà – Laïc thö” coù theå giaûi thích nhö sau:

Truyeàn thuyeát ñaõ ghi nhaän vaøo thôøi Huøng Vöông – töôùng vaên goïi laøLaïc haàu; töôùng voõ goïi laø Laïc töôùng; daân goïi laø Laïc daân, ruoäng goïi laøLaïc ñieàn... taát nhieân saùch thuoäc veà vaên minh chính thoáng cuûa VaênLang phaûi goïi laø “Laïc Thö”. Nghóa chöõ Haø ñoà coù theå hieåu laø NgaânHaø hoaëc Thieân Haø. Nhö vaäy coù theå hieåu Haø ñoà laø nhöõng ñoà hình mieâutaû söï vaän ñoäng cuûa vuõ truï lieân quan ñeán Ngaân Haø. Toaøn boä cuïm töø Haøñoà – Laïc thö, coù theå hieåu laø saùch cuûa ngöôøi Laïc Vieät ghi laïi nhöõng trikieán vuõ truï lieân quan ñeán giaûi Thieân Haø (hoaëc Ngaân Haø).

Veà noäi dung Haø ñoà – Laïc thöBaïn ñoïc so saùnh Laïc thö (töông truyeàn do vua Ñaïi Vuõ phaùt hieän

ôû treân vaø Laïc thö Cöûu tinh ñoà mieâu taû vò trí cuûa 9 choøm sao vaø caên cöùvaøo vò trí cuûa sao Baéc cöïc ñeå ñònh vò caùc sao trong thieân haø sau ñaây.

59

HÌNH LAÏC THÖTöông truyeàn do vua Ñaïi Vuõ phaùt hieän treân löng ruøa thaàn

HÌNH LAÏC THÖ CÖÛU TINH ÑOÀ (*)

Qua hình treân, baïn ñoïc cuõng nhaän thaáy: Sao Nguõ Ñeá Toïa laø trungcung; Baéc cöïc: phöông Baéc; Thieân Kyû: phöông Nam; Haø Baéc: phöôngÑoâng; Thaát Coâng: phöông Taây. Boán choøm sao chính höôùng Ñoâng –Taây – Nam – Baéc vaø toøa Nguõ Ñeá Toïa thuoäc Döông (chaám traéng treân

* Chuù thích: Tö lieäu trong “Chu Dòch - Vuõ truï quan”, saùch ñaõ daãn.

60

HÌNH LAÏC THÖ

Laïc thö). Boán choøm sao ôû caùc höôùng phuï thuoäc AÂm (chaám ñen treânLaïc thö).

Nhö vaäy, Laïc thö töông truyeàn do vua Ñaïi Vuõ phaùt hieän treânlöng ruøa ôû soâng Laïc, thöïc chaát laø hình veõ coâ ñoïng cuûa Laïc thö Cöûu tinhñoà, mieâu taû vò trí cuûa caùc choøm sao treân baàu trôøi ñeå ñònh höôùng vò trítöông quan caùc vì sao treân vuõ truï. Laïc thö Cöûu tinh ñoà thì laïi khoângphaûi do vua Ñaïi Vuõ tìm ra (Laïc Thö Cöûu tinh ñoà khoâng roõ taùc giaû, chæbieát laø saùch xöa truyeàn laïi). Bôûi neáu do vua Ñaïi Vuõ tìm ra thì oâng seõkhoâng phaûi veõ laïi treân löng con ruøa laøm gì. Cho raèng ñuùng laø vua ÑaïiVuõ phaùt hieän nhöõng chaám ñen traéng treân löng con ruøa thaàn ôû soâng Laïc.Nhöõng chaám ñen traéng ñoù do söï ngaãu nhieân truøng hôïp vôùi vò trí caùc saotreân baàu trôøi vaø cuõng ngaãu nhieân teân soâng Laïc truøng vôùi teân Laïc thöcuûa ngöôøi Laïc Vieät, thì ñieàu ñoù cuõng chaúng noùi leân ñöôïc caùi gì. Laïc thödo vua Ñaïi Vuõ tìm ra seõ khoâng coù nghóa, neáu nhö khoâng coù Laïc thöCöûu tinh ñoà dieãn taû noäi dung cuûa noù vaø Haø ñoà, töùc laø caùi coù sau Laïc thötheå hieän tính öùng duïng cuûa noù. Nhöng thaät voâ lyù! Haø ñoà laïi do vuaPhuïc Hy tìm ra tröôùc vua Ñaïi Vuõ hôn 1000 naêm. Ñeå chöùng minh ñieàunaøy, xin so saùnh hai hình veõ döôùi ñaây cuûa Laïc thö vôùi Haø ñoà.

61

HÌNH HAØ ÑOÀTöông truyeàn do vua Phuïc Hy tìm ra treân löng long maõ

Nhö phaàn treân ñaõ trình baøy vaø cuõng chöùng minh töông töï nhö ñoáivôùi Laïc thö: töï baûn thaân nhöõng chaám ñen traéng treân löng con ruøa thaànnoåi leân ôû soâng Laïc do vua Vuõ phaùt hieän; cuõng nhö nhöõng chaám ñentraéng treân löng con Long Maõ maø vua Phuïc Hy phaùt hieän goïi laø Haø ñoàôû soâng Hoaøng Haø, seõ khoâng coù nghóa gì neáu nhö khoâng coù noäi dungcuûa noù.

Tröôùc khi dieãn taû noäi dung cuûa Haø ñoà, xin ñöôïc trình baøy vôùi baïnñoïc veà phöông phaùp tính giôø cuûa AÂm lòch.

AÂm lòch chia 1 ngaøy thaønh 12 giôø goïi teân theo 12 con Giaùp laø Tyù,Söûu, Daàn, Maõo, Thìn, Tî, Ngoï, Muøi, Thaân, Daäu, Tuaát, Hôïi. Moãi giôøAÂm lòch baèng 2 giôø Döông lòch, theo qui öôùc baét ñaàu töø giôø Tyù (23g -1g), Söûu (1g - 3g), Daàn (3g - 5g), Maõo (5g - 7g), Thìn (7g - 9g), Tî (9g- 11g), Ngoï (11g - 13g), Muøi (13g - 15g), Thaân (15g - 17g), Daäu (17g- 19g), Tuaát (19g - 21g), Hôïi (21g - 23g).

Vôùi söï phaân chia thôøi gian theo AÂm lòch noùi treân vaø söï ñònh höôùngphöông vò cuûa Laïc thö, thì caùc ngoâi sao quen thuoäc trong Thaùi Döôngheä laø: Sao Kim(*), sao Thuûy(*), sao Hoûa, sao Moäc, sao Thoå laàn löôïtxuaát hieän treân baàu trôøi ñöôïc ghi laïi theo ñoä soá cuûa Haø ñoà nhö sau:

Vò trí xuaát hieän cuûa sao Thuûy ôû phöông Baéc treân baàu trôøi

Trong ngaøy: giôø thöù nhaát (giôø Tyù); giôø thöù saùu (giôø Tî).

* Chuù thích: Theo Haùn thö Ngheä vaên chí thì sao Kim ngaøy nay, ngöôøi xöa goïi laø saoThuyû; sao Thuyû ngaøy nay, ngöôøi xöa goïi laø sao Kim (“Chu Dòch - Vuõ truï quan”, saùchñaõ daãn) .

62

Trong thaùng: ngaøy muøng 1, 6, 11, 16, 21, 26. maët Trôøi, maëtTraêng gaëp sao Thuûy ôû phöông Baéc.

Trong naêm: Thaùng 11, 6. Luùc hoaøng hoân thaáy ôû phöông Baéc.Vò trí cuûa sao Thuûy theo ñoä soá cuûa sao Thuûy treân Haø ñoà (1 - 6),

öùng vôùi phöông Baéc cuûa Laïc thö.Vò trí xuaát hieän cuûa sao Hoûa ôû phöông Nam treân baàu trôøi

Trong ngaøy: giôø thöù hai (giôø Söûu); giôø thöù baûy (giôø Ngoï).Trong thaùng: ngaøy 2, 7, 12, 17, 22, 27. maët Trôøi, maët Traêng gaëp

sao Hoûa ôû phöông Nam.Trong naêm: Thaùng 2, 7. Luùc hoaøng hoân thaáy ôû phöông Nam.Vò trí cuûa sao Hoûa theo ñoä soá cuûa sao Hoûa treân Haø ñoà (2 - 7),

öùng vôùi phöông Nam cuûa Laïc thö.Vò trí xuaát hieän cuûa sao Moäc ôû phöông Ñoâng treân baàu trôøi

Trong ngaøy: giôø thöù ba (giôø Daàn); giôø thöù taùm (giôø Muøi).Trong thaùng: ngaøy muøng 3, 8, 13, 18, 23, 28. maët Trôøi, maët

Traêng gaëp sao Moäc ôû phöông Ñoâng.Trong naêm: thaùng 3, 8. Luùc hoaøng hoân thaáy ôû phöông Ñoâng.Vò trí cuûa sao Moäc theo ñoä soá cuûa sao Moäc treân Haø ñoà (3 - 8),

öùng vôùi phöông Ñoâng cuûa Laïc thö.

Vò trí xuaát hieän cuûa sao Kim ôû phöông Taây treân baàu trôøi

Trong ngaøy: giôø thöù tö (giôø Maõo); giôø thöù chín (giôø Thaân)Trong thaùng: ngaøy muøng 4, 9, 14, 19, 24, 29. maët Trôøi, maët

Traêng gaëp sao Kim ôû phöông Taây.Trong naêm: thaùng 4, 9. Luùc hoaøng hoân thaáy ôû phöông Taây.Vò trí cuûa sao Kim theo ñoä soá cuûa sao Kim treân Haø ñoà (4 - 9),

öùng vôùi phöông Taây cuûa Laïc thö.Vò trí xuaát hieän cuûa sao Thoå ôû giöõa baàu trôøi

Trong ngaøy: giôø thöù naêm (giôø Thìn); giôø thöù möôøi (giôø Daäu).Trong thaùng: ngaøy muøng 5, 10, 15, 20, 25, 30. maët Trôøi, maët

Traêng gaëp sao Thoå ôû giöõa.Trong naêm: thaùng 5, 10. Luùc hoaøng hoân thaáy ôû giöõa trôøi.Vò trí cuûa sao Thoå theo ñoä soá cuûa sao Thoå treân Haø ñoà (5 - 10),

öùng vôùi Laïc thö ôû giöõa. (Theo Chu Dòch vuõ truï quan - saùch ñaõ daãn).

63

Treân cô sôû cuûa AÂm Döông Nguõ haønh söï phaân chia caùc haønh theoñoä soá cuûa Haø ñoà nhö sau:

* Döông Nguõ haønh laàn löôït coù ñoä soá laø:

Thuûy - 1; Moäc - 3; Hoûa - 7; Kim - 9; Thoå - 5 (chaám traéng treân Haøñoà).

* AÂm Nguõ Haønh laàn löôït coù ñoä soá laø:

Thuûy - 6; Hoûa - 2; Moäc - 8; Kim - 4; Thoå - 10 (chaám ñen treân Haøñoà).

Qua phaàn giôùi thieäu noäi dung nhö treân, thì baïn ñoïc cuõng nhaänthaáy raèng:

Laïc thö phaûi coù tröôùc ñeå ñònh daïng phöông vò cho Haø ñoà. Chöùngtoû vieäc vua Phuïc Hy tìm ra Haø ñoà tröôùc vua Vuõ tìm ra Laïc thö 1000naêm laø voâ lyù. Noäi dung cuûa Laïc thö – Haø ñoà hoaøn toaøn mang yù nghóaquan saùt thieân vaên, phaùt trieån treân cô sôû cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõhaønh, töø ñoù tìm ra nhöõng hieäu öùng vuõ truï taùc ñoäng vaøo söï vaän ñoäng cuûatöï nhieân, xaõ hoäi vaø con ngöôøi.

Töø haøng thieân nieân kyû, nhöõng nhaø Lyù hoïc thuoäc caùc trieàu ñaïiphong kieán Trung Hoa cho raèng: vua Phuïc Hy döïa vaøo Haø ñoà ñeå laømra Tieân thieân Baùt Quaùi:

Phuïc Hy taéc Haø ñoà hoaïch quaùi (vua Phuïc Hy baét chöôùc Haø ñoàñeå vaïch queû). (*)

Coøn Laïc thö thì ñöôïc coi laø nguoàn goác cuûa Haäu thieân Baùt quaùi.Baûo Ba – moät nhaø Lyù hoïc Trung Hoa chuyeân lyù giaûi Dòch hoïc noùi:

Thöû Haäu thieân baûn Laïc Thö giaû (Saép ñaët nhö theá, ñaáy chính laøHaäu thieân goác Laïc Thö).(*)

Nhö phaàn treân ñaõ chöùng minh: Laïc thö phaûi coù tröôùc Haø ñoà. Neânvua Phuïc Hy döïa vaøo Haø ñoà laøm ra Tieân thieân; coøn vua Vaên Vöôngdöïa vaøo Laïc thö laøm ra Haäu thieân thì cöïc voâ lyù.

Trong saùch Chu Dòch vuõ truï quan (saùch ñaõ daãn) giôùi thieäu moäthình veõ laø ma traän Laïc thö (töông truyeàn cuõng do vua Ñaïi Vuõ tìm ra -

* Chuù thích: “Kinh Dòch vôùi Vuõ truï quan Ñoâng phöông”, Nguyeãn Höõu Löôïng, Nxb TpHoà Chí Minh 1992, trang 158).

64

xem hình veõ döôùi ñaây). Ma traän Laïc thö coù 9 oâ, ñoä soá laø 45 taïo ra moätma phöông caáp 3, soá ngang doïc, cheùo goäp laïi laø 15 goïi laø Laïc thö cöûucung. Töø ma phöông caáp 3, söï bieán dòch cuûa ñoä soá Laïc thö raát vi dieäu,taïo neân nhieàu ma phöông meânh moâng kyø aûo theo moät quy luaät nhaátñònh laø: toång caùc oâ doïc, ngang, cheùo ñeàu baèng nhau, thuoäc veà moätdaïng cuûa toaùn hoïc cao caáp. Taát nhieân, ma traän Laïc thö phaûi thuoäc veàneàn vaên minh Vaên Lang, khi Laïc thö cuûa neàn vaên minh naøy.

Ñeå minh hoïa cho söï vaän ñoäng cuûa Nguõ haønh trong Laïc thö cöûucung vaø söï töông quan giöõa Laïc thö vaø Haø ñoà thuoäc veà vaên minh VaênLang. Xin ñöôïc trình baøy moät troø chôi cuûa treû em Vieät Nam, cho ñeánnhöõng naêm 60 cuûa theá kyû naøy vaãn coøn phoå bieán. Troø chôi coù teân goïi laø“Kim - Moäc - Thuûy - Hoûa - Thoå” vaø so saùnh vôùi cöûu cung cuûa Laïc thöñöôïc theå hieän baèng hình veõ vaø trình baøy döôùi ñaây, seõ minh chöùng chosöï töông quan giöõa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø Laïc thö Haø ñoà ñaõtrình baøy ôû treân. Neáu nhö trong queû Dòch ngöôøi ta coù theå dieãn giaûi moätcaùch ñôn giaûn vaïch ñöùt laø AÂm, vaïch lieàn laø Döông, thì söï töông quangiöõa troø chôi naøy vôùi hoïc thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh coøn nhieàu ñieåmtruøng khôùp chöùng toû söï lieân heä cuûa noù.

Troø naøy ñöôïc chôi nhö sau:

HÌNH LAÏC THÖ CÖÛU CUNGÑaõ boå sung

Nguõ haønh theo soá Haø ñoà

Troø chôiKIM MOÄC THUÛY HOÛA THOÅ

65

Coù hai ngöôøi chôi. Moãi beân 4 quaân ñöôïc saép xeáp trong moät hìnhchöõ thaäp ñöôïc caáu taïo do 5 hình vuoâng nhö hình treân. Laàn löôït töøngngöôøi chôi, moãi laàn chôi chæ ñi ñöôïc moät quaân. Khi nhaác quaân ñi thì hoâ:“Kim, Moäc, Thuûy,...” . Moãi teân moät haønh khi hoâ thì ñöa quaân ñi laànlöôït vaøo töøng giao ñieåm cuûa hình vuoâng, khoâng ñöôïc ñi xeùo: giao ñieåmthöù nhaát (khoâng tính vò trí cuûa quaân) hoâ: “Kim”; giao ñieåm thöù hai hoâ:“Moäc”... toái ña chæ ñöôïc 5 nöôùc, ñeán Thoå hoaëc vöôùng quaân ñoái phöôngphaûi ngöøng laïi. Khoâng ñöôïc luøi laïi, nhöng nhöõng böôùc ñi coù theå theonhieàu höôùng. Neáu quaân ñoái phöông ñöùng ôû vò trí thöù 5 thì ñöôïc aên (loaïira ngoaøi). Ngöôøi naøo heát quaân thì thua.

Haøm nghóa cuûa troø chôi naøy theå hieän söï lieân quan AÂm DöôngNguõ haønh vaø Laïc thö nhö sau:

@ Moãi beân 4 quaân töông töï vôùi söï vaän ñoäng cuûa 4 choøm sao AÂmvaø boán choøm sao Döông trong Laïc thö cöûu tinh ñoà.

@ Teân troø chôi vaø lôøi hoâ: “Kim - Moäc - Thuûy - Hoûa - Thoå” chínhlaø chieàu ngöôïc kim ñoàng hoà cuûa Nguõ haønh baét ñaàu töø haønh Kim treânLaïc thö cöûu cung (xem hình veõ treân).

@ Naêm hình vuoâng naèm trong chöõ thaäp cuûa troø chôi laø söï coâñoïng Laïc thö cöûu cung (goäp hai cung AÂm Döông laøm moät). Söï vaänñoäng cuûa Nguõ haønh treân Laïc thö theo chieàu ngöôïc kim ñoàng hoà (ñaâycuõng chính laø chieàu vaän ñoäng cuûa caùc haønh tinh trong Thaùi döông heä,theå hieän söï töông khaéc cuûa Nguõ haønh nhö sau: Kim khaéc Moäc, Moäckhaéc Thoå, Thoå khaéc Thuûy, Thuûy khaéc Hoûa, Hoûa khaéc Kim).

Nhöõng troø chôi nhö “OÂ aên Quan” vaø “Kim, Moäc, Thuûy, Hoûa,Thoå” khoâng theå do caùc nhaø Lyù hoïc Trung Hoa töø thôøi Haäu Haùn trôû veàsau phaùt minh ra ñöôïc. Bôûi vì, neáu do moät ngöôøi naøo ñoù thuoäc khoaûngthôøi gian naøy phaùt minh thì moïi vaán ñeà ñaõ ñöôïc saùng toû, ít nhaát cuõng ôûsöï lieân heä giöõa AÂm Döông vaø Nguõ haønh. Ñieàu naøy chæ coù theå giaûi thíchmoät caùch hôïp lyù laø: nhöõng troø chôi naøy do caùc nhaø Lyù hoïc Vaên Langtaïo ra ñeå löu truyeàn trong ñôøi. Qua ñoù baïn ñoïc thaáy ñöôïc trí tueä sieâuñaúng cuûa caùc taùc gia thôøi Huøng.

Baïn ñoïc coù theå cho raèng: Nhaän ñònh veà baùnh chöng, baùnh daày,troø “OÂ aên Quan”, “Kim, Moäc, Thuûy, Hoûa, Thoå” mang tính chuû quanvaø nhöõng vaán ñeà treân chæ laø moät söï ngaãu nhieân truøng hôïp. Caùch ñaët vaánñeà ñoù coù theå ñuùng, ngöôøi vieát cuõng ñaõ töï ñaët vaán ñeà cho mình. Nhöng

66

nhöõng ñieàu ngaãu nhieân truøng hôïp chæ coù theå xaûy ra ôû nhöõng hieäntöôïng ñôn giaûn. Ñieàu naøy khoâng theå xaûy ra cho nhöõng saûn phaåm trítueä löu truyeàn trong vaên hoaù daân gian, maø coù söï truøng laëp gaàn nhöhoaøn toaøn veà nhieàu maët cuûa nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán moät hoïcthuyeát, nhöng laïi khoâng coù söï lieân quan ñeán noù.

Qua phaàn chöùng minh treân veà söï lieân heä cuûa Laïc thö – Haø ñoà vaøsöï boå trôï cho nhau cuûa noù, chöùng toû noù phaûi laø moät söï lieân heä noái tieápcuøng thôøi, khoâng theå coù tröôùc sau haøng ngaøn naêm ñöôïc.

Keå töø thôøi Haùn, caùc nhaø nghieân cöùu Lyù hoïc gheùp Haø ñoà vôùi Tieânthieân Baùt quaùi; Laïc thö vôùi Haäu thieân Baùt quaùi. Söï gaùn gheùp khieâncöôõng ñoù ñaõ löu truyeàn hôn 2000 naêm, maëc duø khoâng coù cô sôû naøo ñeåcoù söï lieân heä giöõa Haø ñoà vaø Tieân thieân, hoaëc Laïc thö vôùi Haäu thieân,nhö coå thö chöõ Haùn ñaõ noùi tôùi. OÂng Thieäu Vó Hoa, trong taùc phaåm ChuDòch vôùi döï ñoaùn hoïc (Nxb Vaên Hoaù Haø Noäi – 1995; trang 24) cuõngvieát:

Kinh Dòch ra ñôøi sôùm hôn “Truyeän Dòch” baûy, taùm traêm naêm, neânbaùt quaùi khoâng phaûi döïa theo “Haø ñoà”, “Laïc thö” maø veõ. Ñoù laø ñieàukhoâng ai phuû nhaän ñöôïc.

Quan ñieåm cuûa oâng Thieäu Vó Hoa xuaát phaùt töø chính söï sai leächtrong söï lieân quan maø coå thö chöõ Haùn cho raèng: Haø Ñoà laø caên nguyeâncuûa Tieân thieân Baùt quaùi (caùi coù tröôùc, do vua Phuïc Hy saùng taùc); Laïcthö laø caên nguyeân cuûa Haäu thieân Baùt quaùi (caùi coù sau, do vua Chu VaênVöông saùng taùc). Trong laàn taùi baûn naøy, sau khi tìm hieåu kyõ veà kinhDòch, ngöôøi vieát cho raèng Laïc thö – Haø ñoà coù lieân quan raát höõu cô vôùiBaùt quaùi. Nhöng khoâng phaûi nhö coå thö chöõ Haùn ñaõ noùi, maø laø Haäuthieân Baùt quaùi lieân quan tôùi Haø ñoà (*).

Nhöng chính söï gaùn gheùp voâ lyù ñoù ñaõ chöùng toû nhöõng vaán ñeàsau:

Khaúng ñònh vua Ñaïi Vuõ khoâng phaûi laø taùc giaû cuûa Nguõ haønh nhöKinh Thö noùi ñeán. Bôûi vì ñoä soá cuûa Haø ñoà ñöôïc coi laø do vua Phuïc Hyphaùt hieän xaùc ñònh phöông vò Nguõ haønh. Nhö vaäy ít nhaát Nguõ haønhphaûi ñöôïc vua Phuïc Hy nghó ra tröôùc khi ñònh phöông vò cho noù. Nhöngvua Phuïc Hy laïi khoâng phaûi laø ngöôøi dieãn giaûi thuyeát Nguõ haønh, maëc

* Chuù thích: Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc trình baøy trong cuoán “Tìm veà coäi nguoàn kinhDòch”, Nxb VHTT 2002.Taùi baûn laàn thöù 1, coù söûa chöõa vaø boå sung.

67

duø theo truyeàn thuyeát tìm ra Haø ñoà. Ñieàu naøy ñaõ chöùng toû truyeàn thuyeátñöôïc ghi nhaän trong coå thö chöõ Haùn, ñaõ gaùn gheùp moät caùch phi lyù chovieäc phaùt hieän ra Laïc thö - Haø ñoà vaø caùc vaán ñeà lieân quan. Ñoàng thôøicuõng chöùng toû raèng: Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø Laïc thö - Haø ñoàlaø saûn phaåm trí tueä cuûa ngöôøi Laïc Vieät. Töø ñoù neàn vaên minh Vaên Langñaõ tìm ra nhöõng hieäu öùng vuõ truï taùc ñoäng leân töï nhieân, cuoäc soáng, xaõhoäi, con ngöôøi vaø ñaõ ñeå laïi cho nhaân loaïi hieän ñaïi caû moät kho taøng lyùluaän Ñoâng y ñoà soä, phöông phaùp döï ñoaùn töông lai qua Thaùi AÁt Thaànkinh, Kyø moân Ñoän giaùp... vaø moät kho taøng tri thöùc veà thôøi tieát, lòch soá söûduïng trong noâng nghieäp. Taát caû ñeàu baét ñaàu töø nguyeân lyù vaän ñoäng cuûathuyeát AÂm Döông Nguõ haønh.

TRUYEÀN THUYEÁT “CON ROÀNG CHAÙU TIEÂN” - SÖÏ KHAÚNGÑÒNH NGUOÀN GOÁC CUÛA THUYEÁT AÂM DÖÔNG NGUÕ HAØNHVAØ LAÏC THÖ – HAØ ÑOÀ

Truyeàn thuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân” laø truyeàn thuyeát lòch söûñaàu tieân trong cuïm truyeàn thuyeát lòch söû thôøi Huøng Vöông. Ngoaøi yùnghóa tröïc tieáp nhaéc ñeán lòch söû giai ñoaïn ñaàu laäp quoác cuûa daân toäcVieät, thì trong truyeàn thuyeát naøy coøn haøm chöùa nhöõng maät ngöõ ghinhaän coäi nguoàn vaø lyù giaûi söï huyeàn bí cuûa neàn vaên hoaù Ñoâng phöông.Truyeàn thuyeát “Con Roàng chaùu Tieân” ñaõ ghi nhaän:

Kinh Döông Vöông ñi tuaàn ôû Ñoäng Ñình Hoà, gaëp baø Vuï Tieân sinhLaïc Long quaân, Toå phuï Laïc Long Quaân thuoäc gioáng Roàng laáy Toå maãuAÂu Cô thuoäc gioáng Tieân, sanh ñöôïc moät boïc chöùa 100 tröùng, nôû thaønh100 ngöôøi con trai. Toå phuï ñöa 50 ngöôøi con xuoáng bieån. Toå maãu ñöa50 ngöôøi con leân nuùi, laäp nöôùc Vaên Lang vaø ngöôøi con caû leân ngoâi vualaø Huøng Vöông thöù nhaát. Nöôùc Vaên Lang chia laøm 15 boä…

Ñaây laø hình aûnh bieåu töôïng ñöôïc thaàn thoaïi hoùa, trong ñoù göûigaám nhöõng yù töôûng cuûa cha oâng truyeàn laïi cho ñôøi sau veà nguoàn goácLaïc thö – Haø ñoà vaø thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh, khaúng ñònh söï kyø vócuûa neàn vaên minh Vaên Lang, nieàm töï haøo cuûa ngöôøi Laïc Vieät. Hìnhaûnh bieåu töôïng naøy ñöôïc lyù giaûi vaø trình baøy nhö sau:

@ Caùi boïc tröùng laø söï theå hieän tính bao truøm cuûa vuõ truï vôùi söùcmaïnh kyø vó trong ñoù chöùa ñöïng tri thöùc cuûa moät neàn vaên minh maø söïphaùt xuaát nguyeân thuûy cuûa noù chính laø Thaùi cöïc. Töôïng cuûa Thaùi cöïclaø hình troøn, ñoàng thôøi laø Döông khi phaân bieät AÂm Döông.

68

@ Moät traêm quaû tröùng (töùc laø 100 voøng troøn): Ñoù laø toång ñoä soácuûa Laïc thö – Haø ñoà, goàm: Ñoä soá cuûa Laïc thö laø 45; ñoä soá cuûa Haø ñoà laø55; toång ñoä soá cuûa Laïc thö – Haø ñoà ñuùng 100 voøng troøn. Trong ñoù coù50 voøng troøn ñen thuoäc AÂm, töông öùng vôùi 50 ngöôøi con trai theo Toåmaãu AÂu Cô vaø 50 voøng troøn traéng thuoäc Döông, töông öùng vôùi 50ngöôøi con theo Toå phuï Laïc Long Quaân.

@ Laïc thö thuoäc Döông (caùi coù tröôùc) vôùi ñoä soá Döông 25 so vôùiñoä soá AÂm laø 20; nhöng theå hieän lyù töông khaéc thuoäc AÂm. Haø ñoà thuoäcAÂm (caùi coù sau) vôùi ñoä soá AÂm laø 30 so vôùi ñoä soá Döông laø 25. TrongAÂm coù Döông, trong Döông coù AÂm laø nguyeân lyù baûn caên cuûa lyù hoïcÑoâng phöông; töông öùng vôùi 50 ngöôøi con theo Meï (AÂm) leân nuùi(Döông). Vaø 50 ngöôøi con theo Cha (Döông) xuoáng bieån (AÂm).

@ AÂm thuoäc hình theå neân nhöõng ngöôøi con theo Meï leân laõnh ñaïoñaát nöôùc Vaên Lang.

@ Trong truyeàn thuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân” thì

* Roàng laø bieåu töôïng cuûa söùc maïnh vuõ truï.

* Tieân laø bieåu töôïng cuûa söï thoâng thaùi, saùng suoát thuoäc veà trithöùc cuûa con ngöôøi.

* Söï keát hôïp Roàng Tieân laø hình aûnh bieåu töôïng cuûa söï keát hôïpgiöõa tri thöùc con ngöôøi vaø söùc maïnh vuõ truï; baét nguoàn töø söï nhaän thöùccuûa con ngöôøi vôùi söï vaän ñoäng cuûa vuõ truï,ï maø tieàn ñeà caên baûn cuûa noù laøthuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø Laïc thö Haø ñoà.

Sôû dó 100 tröùng khoâng nôû ra 50 con trai (Döông) vaø 50 con gaùi(AÂm), vì Laïc thö Haø ñoà thuoäc giaù trò tinh thaàn neân ñöôïc hình töôïngbaèng con trai (Döông). Con soá 15 boä haønh chính cuûa nöôùc Vaên Lang,chính laø toång ñoä soá cuûa ma phöông Laïc thö khi coäng ngang, doïc, cheùo.Ñaây laø söï vaän duïng nhöõng qui luaät vuõ truï trong vieäc ñieàu haønh ñaátnöôùc. Trong Laïc thö Haø ñoà ñaõ bao goàm lyù cuûa AÂm Döông Nguõ haønhnhö ñaõ trình baøy ôû treân. Xin xem hình sau ñaây:

69

ÑOÄ SOÁ LAÏC THÖ = 45

ÑOÄ SOÁ HAØ ÑOÀ = 55

Toång ñoä soá cuûa Laïc thö vaø Haø ñoà ñuùng baèng 100

70

BaécÑoä soá sao Thuûy

Nam ñoä soá sao Hoûa

Trung Cung

Ñoä soá sao Thoå

Ñoângñoä soá

sao Moäc

Taâyñoä soá sao Kim

BIEÅU TÖÔÏNG LAÏC THÖ45 voøng troøn

BIEÅU TÖÔÏNG HAØ ÑOÀ55 voøng troøn

Toång soá voøng troøn trong Laïc thö vaø Haø ñoà baèng 100Trong ñoù:

50 voøng troøn ñen (AÂm) vaø 50 voøng troøn traéng (Döông)

71

@ Phaû heä cuûa vua Huøng coøn lieân heä vôùi chu kyø caùc sao Thieâncöïc Baéc ñöôïc trình baøy nhö sau:

Theo caùc nhaø thieân vaên hieän ñaïi thì caùc choøm sao Thieân cöïc Baécthay ñoåi vôùi chu kyø 26000 naêm. Trong ñoù:

* Khoaûng hôn 7000 naêm Tr.CN laø sao “t”, thuoäc choøm sao VuõTieân.

* Gaàn 3000 naêm Tr.CN laø sao “a”, thuoäc choøm sao Thieân Long

* Hieän taïi laø sao “a”, thuoäc choøm sao Tieåu Huøng Tinh.

(Theo saùch Vuõ truï quanh em, taäp I – Nxb Giaùo Duïc – 1998, trang23)

So saùnh vôùi phaû heä cuûa vua Huøng , chuùng ta laïi thaáy moät söï truøngkhôùp sau ñaây:

Theá heä thöù nhaát:

– Hoaøng haäu Vuï Tieân vaø choøm sao Vuõ Tieân

Theá heä thöù hai:

– Toå phuï Laïc Long Quaân vaø choøm sao Thieân Long.

Theá heä thöù ba:

– Quoác toå Huøng Vöông vaø choøm sao Tieåu Huøng Tinh.

Nhö vaäy, qua phaàn chöùng minhtreân, baïn ñoïc cuõng nhaän thaáy söï truøngkhôùp hoaøn toaøn cuûa truyeàn thuyeát“Con Roàng, chaùu Tieân” trong söï lyùgiaûi nhöõng nguyeân lyù khôûi nguyeân cuûavuõ truï theo thuyeát AÂm Döông Nguõïhaønh vaø nhöõng söï vaän ñoäng cuûa caùcchoøm sao trong vuõ truï gaàn guõi vôùi Ñòacaàu. Baïn ñoïc cuõng löu yù raèng vieäc phaùthieän ra caùc choøm sao thieân cöïc Baéccuûa khoa hoïc hieän ñaïi chæ khoaûng moäthoaëc hai theá kyû gaàn ñaây.

Giaû thuyeát veà Laïc thö - Haø ñoàphaùt hieän ngay töø thôøi ñaàu laäp quoác

72

ñöôïc boå trôï baèng moät di vaät khaûo coå laø moät chieác rìu ñaù tìm thaáy ôûBaéc Sôn, treân ñoù khaéc choøm sao Vuõ Tieân (Hercules), coù nieân ñaïi töø5000 naêm tr.CN, ñöôïc minh hoïa ôû beân. (theo Tìm veà baûn saéc vaên hoùaVieät Nam, Gs. Traàn Ngoïc Theâm - Nxb T/p Hoà Chí Minh, In laàn thöù2,1997). Khoa thieân vaên hoïc hieän ñaïi ñaõ xaùc nhaän: Choøm sao VuõTieân caùch ñaây 7000 naêm chính laø choøm sao Thieân cöïc Baéc treân baàutrôøi nhìn töø traùi Ñaát. Ñieàu naøy chöùng toû raèng: töø thôøi toái coå, nhöõng conngöôøi ñaàu tieân ôû vuøng ñaát naøy ñaõ quan saùt thieân vaên, ñeå hôn 2000naêm sau ñeán khoaûng ñaàu thieân nieân kyû thöù 3 tr.CN ñaõ taïo döïng neânmoät neàn vaên minh kyø vó vôùi beà daøy tính baèng thieân nieân kyû coøn truyeànlaïi ñeán taän baây giôø.

Söï vaän ñoäng cuûa vuõ truï (caùi coù tröôùc – Döông – Roàng) keát hôïpvôùi tri thöùc cuûa con ngöôøi (caùi coù sau – AÂm – Tieân) ñaõ môû ñaàu cho neànvaên minh Vaên Lang kyø vó. Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø nhöõng trikieán qua vieäc tìm hieåu thieân vaên vôùi nhöõng hieäu öùng vuõ truï taùc ñoängleân thieân nhieân, cuoäc soáng vaø con ngöôøi chính laø neàn taûng caên baûn cuûaneàn vaên hieán Vaên Lang. Söï keát hôïp cuûa Roàng Tieân chính laø nieàm töïhaøo cuûa ngöôøi daân Laïc Vieät. Daân toäc Vieät Nam hoaøn toaøn xöùng ñaùngvôùi nieàm töï haøo ñoù. Theo söï lyù giaûi treân thì thuyeát AÂm Döông Nguõhaønh laø moät hoïc thuyeát nhaát quaùn vaø hoaøn chænh, Laïc thö – Haø ñoà phaûixuaát hieän ñoàng thôøi vaø laø giaù trò cuûa neàn vaên minh Vaên Lang ñaõ coùngay töø buoåi ñaàu laäp quoác. Neàn vaên minh aáy bao truøm treân moät vuøngroäng lôùn: Baéc giaùp Ñoäng Ñình hoà; Taây giaùp Ba Thuïc; Nam giaùp HoàToân; Ñoâng giaùp Ñoâng Haûi. Ñaát nöôùc aáy döôùi quyeàn cai trò cuûa caùc thôøivua Huøng noái tieáp nhau trò vì, baét ñaàu töø thôøi Huøng Vöông thöù I (giaûthuyeát treân seõ xin ñöôïc tieáp tuïc boå sung qua nhöõng phaàn ñöôïc trình baøyôû nhöõng chöông sau).

LÒCH PHAÙP VAØ KHOA THIEÂN VAÊN COÅ VAÊN LANGQua noäi dung cuûa Laïc thö - Haø ñoà, moät vaán ñeà chöùng toû tieáp theo

laø: ngöôøi Laïc Vieät ñaõ phaùt minh ra lòch, cuï theå laø AÂm Döông lòch sôùmnhaát theá giôùi. Bôûi vì phaûi coù söï phaùt minh ra lòch thì môùi coù caên cöù ñeåxaùc ñònh ñoä soá cuûa Haø ñoà. Ñieàu naøy ñaõ chöùng toû qua saùch Thoâng Chícuûa Trònh Tieàu, theo ñoù thì:

Ñôøi Ñaøo Ñöôøng (vua Nghieâu - naêm 2253 tr.CN) phöông Nam coùboä Vieät Thöôøng cöû söù boä qua hai laàn phieân dòch sang chaàu, daâng con

73

ruøa thaàn coù leõ ñaõ soáng treân 1000 naêm, mình daøi hôn 3 thöôùc, treân löngcoù khaéc vaên khoa ñaåu ghi vieäc trôøi ñaát môû mang. Vua Nghieâu sai cheùplaáy goïi laø Qui Lòch. (Baøn veà Vaïn nieân lòch, taùc giaû Taân VieätThieàu Phong, Nxb Vaên hoùa Daân toäc 1995)Thôøi vua Nghieâu ñöôïc öôùc tính coù nieân ñaïi 2253 tr.CN; töùc laø

sau thôøi Huøng Vöông laäp quoác 600 naêm. Ñieàu hieån nhieân laø khoângphaûi ñeán luùc taëng lòch ngöôøi Vieät môùi bieát laøm lòch maø phaûi laøm ra töøtröôùc ñoù. Caên cöù vaøo noäi dung cuûa Haø ñoà vaø vieäc taëng lòch cuûa ngöôøiVieät Thöôøng cho vua Nghieâu; cuøng vôùi vieäc phaùt hieän ra choøm sao VuõTieân ñaõ chöùng toû: Ngöôøi Vieät ñaõ phaùt minh ra AÂm Döông lòch sôùmnhaát theá giôùi, töùc laø tröôùc thôøi ñieåm phaùt minh ra Laïc thö – Haø ñoà. Vìnoäi dung cuûa AÂm Döông lòch khoâng phaûi chæ caên cöù ñôn thuaàn vaøo söïvaän ñoäng cuûa maët Trôøi vaø maët Traêng maø coøn coù söï töông öùng vôùi vò trícuûa nhöõng choøm sao treân Thieân haø gaàn Thaùi Döông Heä.

Caùc truyeàn thuyeát töø coå thö Trung Hoa löu truyeàn töø ñôøi Haùn veàsau cho raèng: lòch phaùp coå Trung Hoa do vua Nghieâu sai hai ñaïi thaàncuûa mình laø hoï Hy vaø hoï Hoøa laøm ra. Nhöng ñieàu naøy ñaõ bò caùc hoïc giaûVaên Lang phaûn baùc. Trong daân gian Vieät Nam coøn truyeàn tuïng moätcaâu ca dao ñoäc ñaùo:

Ai veà nhaén hoï Hy Hoøa

Nhuaän naêm sao chaúng nhuaän vaø troáng canh?Hai caâu ca dao naøy khoâng theå xuaát hieän töø thôøi Vieät Nam höng

quoác trôû veà sau. Bôûi vì neáu xuaát hieän vaøo khoaûng thôøi gian naøy thì ñaõkhoâng coù vieäc söû duïng lòch cuûa caùc vöông trieàu Trung Hoa; caøng khoângtheå xuaát hieän vaøo thôøi Baéc thuoäc töø sau Coâng nguyeân. Hai caâu ca daonaøy chæ coù khaû naêng xuaát hieän trong giai ñoaïn ñaàu cuûa thôøi Baéc thuoäcdöôùi trieàu Haùn; ñoù laø luùc Nho giaùo ñöôïc ñoäc toân vaø nhöõng kinh ñieåncuûa Nho giaùo coi lòch phaùp laø phaùt minh cuûa trieàu ñaïi vua Nghieâu. Ñaâycuõng laø luùc cheá ñoä Laïc haàu, Laïc töôùng vaãn coøn ñöôïc duy trì ôû nhöõngvuøng coøn laïi cuûa Vaên Lang; hay noùi moät caùch khaùc laø nhöõng cô sôû haï

* Chuù thích: Töø nhöõng yù töôûng trong phaàn naøy, ngöôøi vieát ñaõ tieáp tuïc trình baøy roõ hôntrong saùch “Thôøi Huøng Vöông vaø bí aån Luïc thaäp hoa giaùp”. Nxb VHTT 2002.Taùibaûn laàn thöù 1, coù söûa chöõa vaø boå sung.

74

taàng cuûa xaõ hoäi Vaên Lang ôû moät möùc ñoä naøo ñoù vaãn toàn taïi (*)

CHÍNH SÖÏ DUØNG LOÁI THAÉT NUÙTSÖÏ ÖÙNG DUÏNG QUI LUAÄT VUÕ TRUÏ TRONG VIEÄCÑIEÀU HAØNH ÑAÁT NÖÔÙC DÖÔÙI THÔØI HUØNG VÖÔNG

Caùc thôøi vua Huøng noái tieáp nhau trò vì Vaên Lang ñaõ coi AÂmDöông Nguõ haønh vaø nhöõng tri thöùc veà thieân vaên ñöôïc phaùt hieän töø caênbaûn cuûa Laïc thö – Haø ñoà nhö laø moät heä tö töôûng chính thoáng, laøm chuûñaïo cho vieäc ñieàu haønh oån ñònh vaø phaùt trieån xaõ hoäi. Vaø ñoù laø nguyeânnhaân cuûa vaán ñeà ñöôïc noùi tôùi trong coå söû Vieät Nam “Chính söï duøng loáithaét nuùt”. Ñaây laø moät trong nhöõng vaán ñeà ñöôïc nhieàu ngöôøi quan taâmkhi tìm hieåu veà thöïc traïng xaõ hoäi Vaên Lang, nhöng chöa coù söï lyù giaûithoûa ñaùng. Vôùi quan nieäm cho raèng thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaøLaïc thö Haø ñoà thuoäc veà neàn vaên minh Vaên Lang vaø laø heä tö töôûngchính thoáng, laøm chuû ñaïo cho vieäc ñieàu haønh xaõ hoäi thì “Chính söï duøngloái thaét nuùt” coù theå giaûi thích nhö sau:

Trong caùc saùch söû khi noùi tôùi söï laïc haäu cuûa thôøi ñaàu laäp quoác,thöôøng thí duï qua moät caâu trong truyeàn thuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân”laø “Chính söï duøng loái thaét nuùt”.

Phaûi chaêng vaøo buoåi ñaàu laäp quoác caùch ñaây gaàn 5000 naêm, khivieäc söû duïng chöõ vieát chöa phaûi laø moät hieän töôïng phoå bieán trong sinhhoaït xaõ hoäi; “Chính söï duøng loái thaét nuùt” maø coå söû nhaéc tôùi, töùc laø söïtheå hieän quan ñieåm vuõ truï quan qua loái thaét nuùt ñeå chöùng minh chovieäc ñieàu haønh xaõ hoäi thuaän theo qui luaät töï nhieân, chöù khoâng phaûi laøvaên töï theå hieän baèng thaét nuùt. Qua nhöõng chaám ñen, traéng ñöôïc noáinhau cuûa Laïc thö Haø ñoà – laø nhöõng tieàn ñeà khôûi nguyeân cho khoathieân vaên cuûa neàn vaên minh Vaên Lang – maø nhöõng phaùt hieän cuûa noùñaõ goùp phaàn quyeát ñònh cho chính söï Vaên Lang (theå hieän ôû söï phaänñònh ñòa lyù haønh chính: chia nöôùc thaønh 15 boä); phaûi chaêng toå tieân tañaõ duøng nuùt daây ñeå bieåu töôïng cho ñoä soá cuûa AÂm Döông Nguõ haønh vaøkhoa thieân vaên cuûa neàn vaên minh Vaên Lang, ñeå truyeàn ñaït nhöõng trithöùc caên baûn cuûa heä tö töôûng chính thoáng thuoäc neàn vaên minh naøy.

75

BIEÅU TÖÔÏNG LAÏC THÖ THEÅ HIEÄN BAÈNG GUÙT THAÉT

Hình döôùi ñaây minh hoïa cho giaû thuyeát neâu treân, theå hieän nhöõng nuùtthaét töông öùng vôùi Laïc thö (moät guùt laø Döông, hai guùt laø AÂm).

Nhö vaäy, qua vaán ñeà “Chính söï duøng loái thaét nuùt” trình baøy ôûtreân, chöùng toû laø caùc vua Huøng ñaõ thuaän theo quy luaät vaän ñoäng cuûavuõ truï ñeå öùng duïng vaøo vieäc ñieàu haønh ñaát nöôùc. Caên cöù treân cô sôûnaøy lyù giaûi vieäc caùc vua Huøng chia nöôùc laøm 15 boä nhö sau:

Nhö phaàn treân ñaõ trình baøy, toång ñoä soá cuûa Laïc thö cöûu cungngang, doïc, cheùo laø 15. Do ñoù vieäc chia nöôùc laøm 15 boä laø moät vieäcthuaän theo töï nhieân ñöôïc ghi nhaän ôû Laïc thö cöûu cung; khaùc haún vôùi yùnghóa: taäp hôïp 15 boä laïc ñeå trôû thaønh lieân minh boä laïc goïi laø Vaên Lang,nhö moät soá nhaø nghieân cöùu hieän ñaïi ñaõ quan nieäm ñeå minh chöùng chosöï laïc haäu cuûa thôøi Huøng Vöông.

76

Töø ñoù suy ra nhöõng vaán ñeà chính söï maø coå söû Trung Hoa nhaéc tôùilieân quan ñeán Laïc thö – Haø ñoà, thí duï nhö: “Vua Vuõ ñònh ra pheùp coángchín chaâu...”. Hoaøn toaøn coù cô sôû ñeå cho raèng: ñoù laø vieäc laøm caùc vuaHuøng, vì noù lieân quan ñeán Laïc thö cöûu cung.

TÖÛ VI ÑAÅU SOÁ - MOÄT VÍ DUÏ KHAÚNG ÑÒNHTÍNH NHAÁT QUAÙN VAØ HOAØN CHÆNHCUÛA THUYEÁT AÂM DÖÔNG NGUÕ HAØNHVÔÙI NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LIEÂN QUAN

Ngöôøi ta khoâng theå tìm thaáy söï lieân quan ñeán nhau giöõa thuyeátAÂm Döông vaø thuyeát Nguõ haønh trong coå thö chöõ Haùn tröôùc thôøi Taàn.Nhöng nhöõng phöông phaùp öùng duïng cuûa hoïc thuyeát naøy laïi phoå bieántrong moïi lónh vöïc hoïc thuaät coå Ñoâng phöông nhö: Y lyù, lòch soá, döïñoaùn hoïc... vaø ñaëc bieät trong Töû vi. Ñieàu naøy ñaõ chöùng toû tính nhaátquaùn cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh treân thöïc teá.

Töû vi ñaåu soá laø moät cuoán saùch coù tham voïng döï ñoaùn töông laicho soá phaän con ngöôøi. Soá Töû vi döïa treân söï phaân boá cuûa hôn 100 vìsao treân 12 cung Töû vi, söï döï ñoaùn cuûa noù treân cô sôû sinh khaéc cuûa AÂmDöông Nguõ haønh ñöôïc theå hieän trong tính chaát cuûa caùc cung vaø caùc vìsao töông quan ñeán nhau. Ngöôøi coâng boá cuoán saùch naøy theo truyeànthuyeát Trung Hoa laø Traàn Ñoaøn laõo toå vaøo ñaàu thôøi Toáng. Nhöng chínhsöï lieân quan vaø khoaûng troáng trong vieäc öùng duïng phöông phaùp luaänthuyeát AÂm Döông Nguõ haønh trong Töû vi ñaõ chöùng toû nhöõng vaán ñeà seõñöôïc trình baøy sau ñaây.

YÙ nghóa söï lieân quan vaø khoaûng troáng giöõa nhöõng yù nieämbaûn caên cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vôùi nhöõng vaán ñeàthuoäc phaïm truø cuûa noù trong söï öùng duïng qua Töû vi ñaåu soá

Moân Töû vi ñaåu soá ñöôïc coâng boá vaøo ñaàu ñôøi Toáng, sau khi VaênLang vaø söï tieáp noái cuûa noù laø AÂu Laïc bò tieâu dieät hôn 1000 naêm. Nhönggiöõa moân Töû vi ñaåu soá cuõng nhö haàu heát caùc moân öùng duïng thuyeát AÂmDöông Nguõ haønh cuûa vaên minh Ñoâng Phöông coå nhö: thieân vaên, ñòa lyù(phong thuûy), y lyù, lòch soá ... vaø Laïc thö – Haø ñoà coù söï lieân quan vaøkhoaûng troáng xin ñöôïc trình baøy qua moân Töû vi ñaåu soá nhö sau:

77

Söï lieân quan

Söï lieân quan deã nhaän thaáy laø thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh laøphöông phaùp luaän duy nhaát lyù giaûi, luaän ñoaùn laù soá Töû vi. Nhöõng söïlieân quan khaùc trong tính ñaëc thuø cuûa laù soá Töû vi xin ñöôïc daãn chöùngnhö sau:

@ So saùnh ñoà hình Haø ñoà cöûu cung vôùi ñoà hình Töû vi baïn ñoïc seõnhaän thaáy moãi haønh goàm hai cung AÂm vaø Döông. Söï vaän ñoäng cuûaNguõ haønh trong Haø ñoà cöûu cung theo chieàu thuaän kim ñoàng hoà theåhieän söï töông sinh cuûa Nguõ haønh: Kim sinh Thuûy; Thuûy sinh Moäc;Moäc sinh Hoaû; Hoûa sinh Thoå (Trung cung). So saùnh ñoà hình Töû vi ñaåusoá thì: moãi haønh cuõng goàm hai cung AÂm vaø Döông. vaän ñoäng theochieàu kim ñoàng hoà theå hieän Nguõ haønh töông sinh.

@ Ñoà hình Haø ñoà coù noäi dung theå hieän söï vaän ñoäng, töông taùccuûa Nguõ haønh trong vuõ truï qua caùc sao gaàn guõi vôùi traùi ñaát trong ThaùiDöông heä. Ñoà hình Töû vi ñaåu soá laø söï phaùt trieån cuûa Haø ñoà cöûu cung(coù noäi dung theå hieän söï taùc ñoäng do aûnh höôûng cuûa Nguõ haønh qua caùc

ÑOÀ HÌNH HAØ ÑOÀ

78

ÑOÀ HÌNH TÖÛ VI ÑAÅU SOÁ

sao treân), boû trung cung thuoäc Thoå, theâm 4 cung Thoå laø Thìn, Tuaát,Söûu, Muøi sau moãi Haønh, thaønh 12 cung ñeå caân baèng AÂm Döông vaø theåhieän qui luaät sinh, vöôïng, moä trong söï vaän ñoäng cuûa Nguõ haønh. Xinxem hình veõ döôùi ñaây:

@ 12 cung cuûa Töû vi ñöôïc saép theo thöù töï cuûa 12 con giaùp baétñaàu töø Tyù khôûi töø cung thöù hai haøng döôùi töø beân phaûi sang, keát thuùc laøHôïi theo chieàu kim ñoàng hoà. Teân cuûa caùc cung trong Töû vi laø teân goïicuûa caùc naêm AÂm lòch, maø tính chaát cuûa noù chính laø chu kyø töông öùng12 naêm Ñòa caàu quay quanh maët Trôøi vôùi naêm cuûa sao Moäc ( töùc saoThaùi tueá, laø moät trong nhöõng haønh tinh lôùn trong heä maët Trôøi gaàn traùiÑaát nhaát). Ñoàng thôøi ñaây cuõng chính laø chu kyø thôøi gian thu nhoû, ñoàngdaïng theo chu kyø thôøi gian vaän ñoäng vuõ truï trong Thaùi AÁt vaø Kyø Moân( Trong Thaùi AÁt: Moät nguyeân = 180 naêm, chia laøm thöôïng, trung, haï; 6Nguyeân laø moät vaän = 1080 naêm; 12 Vaän laø moät Hoäi = 12.960 naêm; 12Hoäi laø moät Ñaïi Nguyeân, ñöôïc ñaët teân theo 12 con giaùp. Chu kyø cuûamoät Ñaïi Nguyeân baét ñaàu töø Hoäi Tyù, keát thuùc ôû Hoäi Hôïi. Theo Thaùi AÁtthì hieän nay ñang ôû trong Hoäi Ngoï thuoäc Hoûa – saéc hoàng cuûa thòt heotrong baùnh chöng, baùnh daày, phaûi chaêng theå hieän ñieåm xuaát phaùt vaø söïchi phoái cuûa haønh Hoûa trong hoäi naøy).

@ Haàu heát caùc vì sao ñöôïc phaân boá treân 12 cung Töû vi döïa treândöõ kieän laø ngaøy, giôø, thaùng, naêm sinh cuûa ngöôøi laäp laù soá ñeàu coù trong

79

Thaùi AÁt vaø Ñoän Giaùp. Thí duï: sao Töû vi chính laø Nguõ Ñeá Toïa, hoaëcsao Phaù Quaân (Boä Saùt, Phaù, Lieâm, Tham) chính laø vò sao ñaàu tieânthuoäc choøm sao Ñaïi Huøng hay Hoa Caùi, Thieân Truø (trong Laïc thö cöûutinh ñoà) ñaõ daãn trong saùch naøy v.v...

Khoaûng troáng

Trong Töû vi chæ coù phöông phaùp öùng duïng maø khoâng coù lyù giaûi,thí duï nhö:

@ Quy luaät phaân boá caùc sao döïa treân ngaøy, giôø, thaùng , naêm sinhcuûa laù soá.

@ Nguõ haønh trong Töû vi ñaåu soá ñaõ ñöôïc phaùt trieån chi tieát hôngoàm 6 tính chaát cho moãi haønh. Thí duï nhö haønh Hoûa thì goàm: TíchLòch Hoûa (löûa saám seùt); Sôn Ñaàu Hoûa (löûa treân nuùi - nham thaïch);Thieân Thöôïng Hoûa (löûa treân trôøi); Phuùc Ñaêng Hoûa (löûa trong ñeøn); LöTrung Hoûa (löûa trong loø). Söï phaân chia moãi haønh thaønh 6 tính chaát laïilieân quan ñeán vieäc öùng duïng thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh trong AÂmlòch; töùc laø lieân quan ñeán vieäc naïp aâm Nguõ haønh trong Luïc thaäp hoagiaùp. Nhöng hieän töôïng naïp aâm Nguõ haønh trong AÂm lòch, cho ñeán baâygiôø vaãn coøn laø moät vaán ñeà bí aån cuûa vaên minh Ñoâng phöông (vaán ñeànaøy, ngöôøi vieát ñaõ haân haïnh trình baøy vôùi baïn ñoïc trong saùch “ThôøiHuøng Vöông vaø bí aån Luïc thaäp hoa giaùp”).

@ Tính chaát vaø söï töông taùc cuûa caùc sao ñeå taïo neân hieäu quaû döïñoaùn cuûa laù soá. Tham voïng döï ñoaùn raát chi tieát: Ñeán töøng ngaøy cuûa laùsoá.

Tính nhaát quaùn vaø hoaøn chænh cuûathuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø vaán ñeà taùc giaû Töû vi ñaåu soá

Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh ñaõ chöùng toû söï öùng duïng cuûa noùroäng khaép trong nhieàu lónh vöïc: y hoïc, thieân vaên, lòch soá... Thaäm chítrong caû nhöõng lónh vöïc thuoäc söï vaän ñoäng cuûa xaõ hoäi vaø con ngöôøi,nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Tuy nhieân, nhöõng taøi lieäu lieân quan ñeán nhöõnglónh vöïc naøy, chæ noùi ñeán phöông phaùp thöïc hieän vaø thieáu phaàn lyù giaûilieân heä. Khoâng rieâng gì moân Töû vi, maø coùù theå khaúng ñònh raèng: Taát caûcaùc moân coå hoïc Ñoâng phöông öùng duïng phöông phaùp luaän cuûa thuyeátAÂm Döông Nguõ haønh ñeàu ôû trong moät tình traïng thieáu haún moät heäluaän lieân heä vôùi moät heä thoáng lyù luaän caên baûn (voán raát mô hoà). Nhöõng

80

khoaûng troáng naøy, khoâng phaûi vì khoâng coù söï lieân quan trong quaùtrình phaùt trieån lyù thuyeát vaø söï quan saùt thöïc teá ñeå öùng duïng, naèmtrong phaïm truø cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vôùi nhöõng phöôngphaùp thöïc hieän. Chính nhöõng khoaûng troáng lyù thuyeát lieân heä vaø söïhuyeãn aûo cuûa heä thoáng lyù luaän caên baûn ñaõ chöùng toû moät caùch saâu saécraèng:

Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh laø moät hoïc thuyeát nhaát quaùn vaøhoaøn chænh, khi phöông phaùp luaän cuûa hoïc thuyeát naøy phoå bieán roängkhaép treân haàu heát moïi lónh vöïc lieân quan ñeán con ngöôøi. Nhöng heäthoáng lyù luaän caên baûn cuûa hoïc thuyeát naøy ñaõ bò thaát truyeàn vaø coäinguoàn cuûa noù khoâng theå thuoäc veà vaên minh Hoa Haï. Bôûi vì, neáu noùthuoäc veà vaên minh Hoa Haï, thì khoâng theå coù khoaûng troáng trong quaùtrình phaùt trieån lyù thuyeát vaø söï öùng duïng cuûa hoïc thuyeát naøy (möùc ñoätaøn phaù cuûa lòch söû ñoái vôùi neàn vaên minh Trung Hoa vaø vaên minh VaênLang hoaøn toaøn khaùc nhau).

Vì vaäy, maëc duø cho ñeán taän ngaøy hoâm nay – khi baïn ñoïc ñangcoi cuoán saùch naøy – caùc nhaø Lyù hoïc Trung Hoa noùi rieâng vaø caû nhöõngnhaø nghieân cöùu treân theá giôùi, vaãn coøn chöa tìm ñöôïc baûn chaát söï lieânheä giöõa thuyeát AÂm Döông vaø Nguõ haønh – thì thaät laø voâ lyù, laïi coù moätboä moân öùng duïng hoïc thuyeát naøy trong vieäc döï ñoaùn töông lai, ñöôïctính ñeán ñôn vò thôøi gian nhoû nhaát laø giôø, nhö Töû vi ñaåu soá.

Cho duø xuaát phaùt töø nhöõng caùi nhìn khaùc nhau, hoaëc veà tính khoahoïc (treân cô sôû hieäu quaû döï ñoaùn toàn taïi haøng ngaøn naêm nay), hay phikhoa hoïc (treân cô sôû khoa Töû vi thieáu haún moät heä thoáng lyù luaän caênbaûn, maø chæ coù phöông phaùp öùng duïng) thì thöïc teá vaãn laø: nhöõng phöôngphaùp öùng duïng trong Töû vi ñaåu soá coù nhöõng qui taéc haún hoi vaø raát phöùctaïp (cho duø moät soá qui taéc vaãn gaây söï baøn caõi). Hoaøn toaøn khoâng theåcho raèng: Ñoù chæ laø moät phöông phaùp thoáng keâ, moät heä quaû cuûa kinhnghieäm, moät troø chôi toaùn hoïc … Bôûi vì, khoâng moät phöông phaùp thoángkeâ naøo, hoaëc söï toång hôïp nhöõng kinh nghieäm, hay moät lyù thuyeát toaùnhoïc naøo ñöôïc thöïc hieän ngay trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi hieän ñaïi vôùi taát caûphöông tieän toát nhaát coù theå coù, ñeå taïo ra nhöõng phöông phaùp thöïc hieänmoät laù soá vôùi tham voïng döï ñoaùn töông lai cho moät con ngöôøi ñeán ñônvò thôøi gian nhoû nhaát laø giôø nhö Töû vi ñaåu soá. Söï toàn taïi vaø löu truyeànhaøng ngaøn naêm (ít nhaát töø ñôøi Toáng, keå töø khi Traàn Ñoaøn laõo toå coângboá moân naøy) vôùi daáu aán cuûa moät hoïc thuyeát vuõ truï quan coå laø thuyeát

81

AÂm Döông Nguõ haønh ñaõ chöùng toû raèng: Töû vi ñaåu soá ñöông nhieânphaûi laø heä luaän vaø laø söï phaùt trieån cuûa hoïc thuyeát naøy. Vì vaäy, chínhsöï toàn taïi cuûa Töû vi ñaåu soá ñaõ chöùng toû tính thoáng nhaát vaø hoaøn chænhcuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø khaû naêng phaùt trieån lyù thuyeát cuûanoù. Neáu quan nieäm cho raèng: “Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh chæ laømoät hoïc thuyeát vuõ truï quan thoâ sô, söï phaùt trieån cuûa hoïc thuyeát naøy(neáu coù) chæ laø hieän töôïng duy lyù vôùi söï chaët cheõ coù tính hình thöùc”,thì ngöôøi ta cuõng khoâng theå phaùt trieån ñöôïc heä quaû cuûa moät hoïc thuyeáttöø moät söï mô hoà cuûa noù nhö moân Töû vi ñaåu soá maø hieäu quaû cuûa noù ñaõchöùng toû vaø ñöôïc löu truyeàn haøng ngaøn naêm nay.

Vì vaäy, treân thöïc teá cho ñeán ngaøy hoâm nay, khi thuyeát AÂmDöông Nguõ haønh vaãn coønï chöùa ñaày söï huyeãn aûo, thì maëc duø trong Töûvi ñaàu soá coù nhöõng yeáu toá chöa noùi ñeán ôû nhöõng saùch Lyù hoïc lieânquan ñeán AÂm Döông Nguõ haønh ñöôïc phaùt hieän tröôùc ñoù; nhöng hoaøntoaøn coù cô sôû ñeå hoaøi nghi Traàn Ñoaøn laõo toå khoâng phaûi laø taùc giaû cuûaTöû vi. OÂng chæ laø ngöôøi coâng boá söï phaùt hieän cuûa mình ñoái vôùi nhöõnggiaù trò cuûa neàn vaên minh Vaên Lang vaãn coøn toàn taïi, löu truyeàn trongdaân gian. OÂng ta khoâng theå phaùt trieån taïo neân moät heä quaû cuûa moäthoïc thuyeát trong Töû vi ñaåu soá, töø moät söï huyeãn aûo cuûa hoïc thuyeátnaøy. (xin xem theâm phaàn “Moät heä thoáng chöõ vieát chính thöùc cuûa neànvaên minh Vaên Lang” ôû phaàn sau). Ñeå minh hoïa ñieàu naøy xin ñöôïctrình baøy moät ñoaïn trích daãn töø saùch Ñòa lyù toaøn thö (taùc giaû Löu BaùOÂn, Nxb VHTT 1996, dòch giaû Leâ Khaùnh Tröôøng, Leâ Vieät Anh):

Löu Coâng hoïc xong hoïc thuaät phong thuûy naêm 40 tuoåi, duøngthuaät ñoù haønh ngheà 22 naêm, ñöôïc moïi ngöôøi toân kính, vì oâng ñem laïicho hoï nhieàu ích lôïi. Taát caû nhöõng vieäc naøy ñeàu ñöôïc ghi laïi. Tröôùc thölaäp thuyeát laø ñaïi söï cuûa ñôøi oâng, leõ naøo ngöôøi ñôøi boû queân?

Chuùng ta haõy xem nguoàn goác cuûa thuaät phong thuûy maø oâng hoïcñöôïc töø ñaâu?

Löu Coâng hoïc töø con gaùi cuûa Ngoâ Caûnh Loan.Ngoâ Caûnh Loan hoïc ñöôïc töø Hy Di Traàn Ñoaøn.Traàn Ñoaøn hoïc töø Taêng Vaên Ñòch.Taêng Vaên Ñòch hoïc töø Döông Quaân Tuøng.Döông Quaân Tuøng vaø Taêng Caàu Kyû voán laø choã thaâm giao. Vaøo

khoaûng naêm cuoái ñôøi cuûa Ñöôøng Hy Toâng, loaïn Hoaøng Saøo noåi leân,

82

ñaùnh tôùi kinh ñoâ Tröôøng An. Hai ngöôøi Döông, Taêng nhaân luùc chieántranh loaïn laïc leân ñaùnh caép “Quoác Noäi Thieân Cô thö” trong QuyønhLaâm khoá. Hoïc xong môùi bieát cuoán saùch naøy nguyeân laø cuûa Khaâu ÑìnhHaøn daâng cho trieàu ñình.

Khaâu Ñình Haøn voán laø ngöôøi huyeän Vaân Hyû tænh Haø Ñoâng töøngñöôïc thaàn tieân truyeàn cho kinh saùch neân thoâng hieåu ñaïo lyù AÂm Döông

Söï sai leäch giöõa ñoä soá Nguõ haønh treân Haø Ñoà vaø ñoä soá Cuïctrong Töû vi ñaåu soá.

Moät yeáu toá cuûng coá theâm giaû thuyeát cho raèng: Traàn Ñoaøn laõo toåkhoâng phaûi laø taùc giaû cuûa Töû vi vaø töø ñoù chöùng toû söï phaùt hieän rôøi raïcnhöõng phöông phaùp öùng duïng thuoäc phaïm truø cuûa thuyeát AÂm DöôngNguõ haønh. Ñoù laø söï sai leäch veà haønh theo ñoä soá cuûa Cuïc trong Töû viñaåu soá so vôùi Haø ñoà. Ñaây laø moät yeáu toá sai leäch raát caên baûn, ít nhaát chonhöõng ngöôøi coù soá cuïc thuoäc Thuûy vaø Hoûa. Töø ñoù, hoaøn toaøn coù cô sôûñeå hoaøi nghi nhöõng vaán ñeà sai leäch coù theå coù trong Töû vi ñaåu soá, lieânquan ñeán döï ñoaùn töông lai cho soá phaän cuûa con ngöôøi. Baïn ñoïc coù theåtham khaûo theâm cuoán “Nguyeân lyù thôøi sinh hoïc phöông Ñoâng” (GS. Leâ

83

Meän

h cu

ngla

äp ta

ïiTu

oåiG

iaùp,

Kyû

Tuoåi

AÁt,

Can

hTu

oåiB

ính,

Taân

Tuoåi

Ñin

h, N

haâm

Tuoåi

Maäu

, Quy

ù

Tyù, S

öûuTh

uûyN

hò C

uïcH

oûaLu

ïc C

uïcTh

oåN

guõ C

uïcM

oäcTa

m C

uïcK

imTö

ù Cuïc

Daàn

, Maõo

Tuaát

, Hôïi

Hoûa

Luïc

Cuïc

Thoå

Ngu

õ Cuïc

Moäc

Tam

Cuïc

Kim

Töù C

uïcTh

uûyN

hò C

uïc

Thìn

, Tî

Moäc

Tam

Cuïc

Kim

Töù C

uïcTh

uûyN

hò C

uïcH

oûaLu

ïc C

uïcTh

oåN

guõ C

uïc

Ngo

ï, Muøi

Thoå

Ngu

õ Cuïc

Moäc

Tam

Cuïc

Kim

Töù C

uïcTh

uûyN

hò C

uïcH

oûaLu

ïc C

uïc

Thaân

, Daäu

Kim

Töù C

uïcTh

uûyN

hò C

uïcH

oûaLu

ïc C

uïcTh

oåN

guõ C

uïcM

oäcTa

m C

uïc

BA

ÛNG

LA

ÄP C

UÏC

CU

ÛA T

ÖÛ V

I TH

EO

CO

Å TH

Ö C

HÖ

Õ HA

ÙNTö

lieäu

cuûa

gia

ùo sö

Leâ

Vaên

Suûu

tron

g sa

ùch N

guye

ân ly

ù thôøi

sinh

hoïc

phö

ông

Ñoân

g

84

Vaên Söûu - Nxb VHTT 1996). Trong cuoán saùch naøy, giaùo sö Leâ VaênSöûu ñaõ phaùt hieän ra nhieàu vaán ñeà baát hôïp lyù cuûa khoa Töû vi ñaåu soá.Ngöôøi vieát chæ xin ñöôïc boå sung moät vaán ñeà sau:

Theo saùch “Nguyeân lyù thôøi sinh hoïc phöông Ñoâng” (Saùch ñaõ daãn,trang 48) caên cöù theo Töû vi ñaåu soá phoå bieán ôû Vieät Nam hieän nay, thìtöông quan Haønh vaø ñoä soá Cuïc theo baûng sau.

Ñoä soá vaø haønh cuûa Cuïc trong Töû vi ñaåu soá ñöôïc trình baøy ôû baûngtreân ñaõ ñöôïc söû duïng qua nhieàu theá kyû coøn ñöôïc löu truyeàn ñeán baây

ÑOÀ HÌNH HAØ ÑOÀ SO SAÙNH VÔÙI ÑOÄ SOÁ CUÏC CUÛA TÖÛ VI

Kim - Töù cuïc

Moäc - Tam cuïc

Thuûy - Nhò cuïc (Haø ñoà - 6)

Hoûa - Luïc cuïc (Haø ñoà - 2)

Thoå - Nguõ cuïc

85

giôø, nhöng khoâng coù söï lyù giaûi. Töø quan ñieåm cho raèng: Laïc thö - Haøñoà laø nguoàn goác cuûa khoa Thieân vaên hoïc thuoäc neàn vaên minh VaênLang baét nguoàn töø thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh, thì taát yeáu ñoä soá haønhcuûa Cuïc phaûi coù söï lieân heä vôùi Laïc thö - Haø ñoà. Ñeå baïn ñoïc tieän vieäctheo doõi, ngöôøi vieát xin ñöôïc trình baøy toùm löôïc ñoä soá cuûa cuïc theo Töûvi ñaåu soá ôû baûng treân vaø so saùnh vôùi ñoä soá Nguõ haønh theo Haø ñoà nhösau:

86

Meän

h cu

ngla

äp ta

ïiTu

oåiG

iaùp,

Kyû

Tuoåi

AÁt,

Can

hTu

oåiB

ính,

Taân

Tuoåi

Ñin

h,N

haâm

Tuoåi

Maäu

, Quy

ù

Tí, S

öûuH

oûa (

Thuûy

)N

hò C

uïcTh

uûy (

Hoûa

)Lu

ïc C

uïcTh

oåN

guõ C

uïcM

oäcTa

m C

uïcK

imTö

ù Cuïc

Daàn

, Maõo

Tuaát

, Hôïi

Thuûy

(H

oûa)

Luïc

Cuïc

Thoå

Ngu

õ Cuïc

Moäc

Tam

Cuïc

Kim

Töù C

uïcH

oûa (

Thuûy

)N

hò C

uïc

Thìn

, Tî

Moäc

Tam

Cuïc

Kim

Töù C

uïcH

oûa (

Thuûy

)N

hò C

uïcTh

uûy (

Hoûa

)Lu

ïc C

uïcTh

oåN

guõ C

uïc

Ngo

ï, Muøi

Thoå

Ngu

õ Cuïc

Moäc

Tam

Cuïc

Kim

Töù C

uïcH

oûa (

Thuûy

)N

hò C

uïcTh

uûy (

Hoûa

)Lu

ïc C

uïc

Thaân

, Daäu

Kim

Töù C

uïcH

oûa (

Thuûy

)N

hò C

uïcTh

uûy (

Hoûa

)Lu

ïc C

uïcTh

oåN

guõ C

uïcM

oäcTa

m C

uïc

Chi

eàu N

guõ h

aønh

töôn

g kh

aéc k

hi ñ

oåi la

ïi haøn

h th

eo L

aïc th

ö H

oa g

iaùp

BA

ÛNG

LA

ÄP C

UÏC

CU

ÛA T

ÖÛ V

I TH

EO

SO

Á HA

Ø ÑO

À

87

Nhö vaäy soá Cuïc cuûa haønh trong Töû vi ñaåu soá sai leäch vôùi ñoä soáNguõ haønh treân Haø ñoà ôû hai haønh laø Thuûy vaø Hoûa. Neáu hieäu chænh laïihaønh theo Cuïc cuûa baûng tra Nguõ haønh ñaõ daãn theo ñoä soá cuûa Haø ñoà; taseõ coù moät quy luaät Nguõ haønh töông khaéc töø phaûi sang traùi theo haøngngang cuûa baûng, phuø hôïp vôùi söï saép xeáp tuoåi theo Thieân can cuûa baûng

ñaõ daãn ôû treân. Baûng söûa ñoåi döôùi ñaây do ngöôøi vieát hieäu chænh laïihaønh theo ñoä soá cuûa Haø ñoà (chöõ ñaäm). Teân haønh cuõ cuûa Töû vi ñaåu soá(chöõ thöôøng trong ngoaëc keøm theo) ñeå ñoäc giaû tieän theo doõi:

Nhö vaäy, vieäc söûa laïi haønh cho phuø hôïp vôùi ñoä soá cuûa Haø ñoàcuõng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi tieân ñeà cuûa quy taéc laäp cuïc laø:

Theo thuaän töï, thaäp Thieân Can coù quy luaät Nguõ haønh töông sinhsaép xeáp töø traùi sang phaûi nhö sau:

Nhöng khi laäp cuïc, tuoåi tính theo thaäp Thieân can laïi saép xeáptheo quy taéc töøng caëp töông hôïp theo chieàu töông khaéc töø phaûi sangtraùi – khi phaân Thieân can AÂm vaø Döông (Tieân ñeà quy taéc laäp cuïc) nhösau:

Nhö vaäy, vieäc söûa laïi haønh theo ñoä soá Haø ñoà (laø nguyeân lyù caênbaûn cuûa khoa thieân vaên coå Vaên Lang) cuõng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi

88

nguyeân taéc xeáp tuoåi ñeå laäp cuïc cuûa Töû vi. Coøn caùch saép xeáp cuïc cuûaTöû vi ñaåu soá hieän haønh maø ngaøi Traàn Ñoaøn laõo toå coâng boá thì khoângtheo quy taéc naøo.

Qua söï söûa ñoåi döïa treân ñoä soá cuûa Haø ñoà phuø hôïp vôùi qui taéc saépxeáp theo chieàu töông khaéc cuûa thaäp Thieân can ñaõ minh hoïa roõ neùtnhöõng vaán ñeà sau ñaây:

Laïc thö – Haø ñoà laø tieàn ñeà caên baûn cho khoa thieân vaên hoïc coåVaên Lang – xuaát phaùt töø thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh – chöùng toû thuyeátAÂm Döông Nguõ haønh laø moät hoïc thuyeát hoaøn chænh nhaát quaùn töø nguyeânlyù caên baûn ñeán söï öùng duïng cuûa noù (*). Ñieàu naøy chöùng toû raèng: TraànÑoaøn laõo toå khoâng phaûi laø ngöôøi phaùt minh moân Töû vi naøy maø chæcoâng boá laïi moät cuoán saùch ñaõ löu truyeàn haøng ngaøn naêm sau khi VaênLang bò tieâu dieät, neân ñaõ bò tam sao thaát baûn daãn ñeán sai laàm treân.OÂng khoâng theå coù söï phaùt minh ra moät caùi hôïp lyùù baèng söï baét ñaàu töømoät caùi sai leäch. Vaø ñoù cuõng chæ laø moät thí duï.

Qua phaàn trích daãn vaø chöùng minh ôû treân thì baïn ñoïc cuõng nhaänthaáy raèng: trong khi cho ñeán taän baây giôø, caùc nhaø Lyù hoïc vaãn chöa giaûithích ñöôïc nhöõng nguyeân lyù vaø söï lieân heä cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõhaønh (cho duø theo giaû thuyeát cuûa caùc nhaø nghieân cöùu hieän ñaïi: ThuyeátAÂm Döông Nguõ haønh töøng böôùc hoaø nhaäp vaøo thôøi Haùn). Thaät laø söï voâlyù khi nhöõngï phaùt minh cho nhöõng phöông phaùp öùng duïng cuûa lyù thuyeátñoù laïi phoå bieán roäng khaép moïi lónh vöïc. Söï voâ lyù taàm côõ vó moâ naøy, chæcoù theå giaûi thích raèng: taát caû nhöõng phöông phaùp öùng duïng ñang phoåbieán cuûa hoïc thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh ñeàu ñaõ ñöôïc hình thaønh töøneàn vaên minh Vaên Lang. Khi nöôùc Vaên Lang bò tieâu dieät, nhöõng phöôngphaùp öùng duïng naøy truyeàn sang Trung Hoa vaø ñöôïc caùc nhaø Lyù hoïcTrung Hoa lyù giaûi theo caùch hieåu cuûa hoï qua kinh nghieäm thöïc teá öùngduïng.

Cho ñeán taän cuoái ñôøi nhaø Ñöôøng, ñaàu ñôøi nhaø Toáng, nhöõng tröôùctaùc thuoäc veà neàn vaên minh Vaên Lang vaãn tieáp tuïc ñöôïc phaùt hieän vaøtruyeàn baù ôû ñôøi qua hình aûnh thaàn tieân truyeàn cho kinh saùch (ñieàu ñaùng

* Chuù thích: Vieäc ñoåi hai haønh Thuûy vaø Hoûa cuûa cuïc trong Töû vi seõ daãn ñeán vieäc thayñoåi hai haønh Thuûy vaø Hoûa töông öùng trong Luïc thaäp Hoa giaùp (60 naêm, keå töø Giaùp Tíñeán Quyù Hôïi). Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh trong cuoán: “Thôøi Huøng Vöông vaø bíaån Luïc thaäp Hoa giaùp”, Nxb VHTT 2002.Taùi baûn laàn thöù 1, coù söûa chöõa vaø boå sung.

89

quan taâm laø caùc saùch do thaàn tieân truyeàn laïi ñeàu coù söï nhaát trí cao ôûvieäc söû duïng phöông phaùp luaän cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh).Hieän töôïng naøy seõ minh chöùng cho vieäc chöõ Khoa Ñaåu xuaát hieän trongtruyeän Thuûy Höû ñöôïc trích daãn trong phaàn “Moät heä thoáng chöõ vieátchính thöùc cuûa neàn vaên minh Vaên Lang” ôû phaàn tieáp theo.

Phaàn trình baøy ôû treân chæ laø moät thí duï qua Töû vi, khoa döï ñoaùntöông lai döïa treân cô sôû thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh. Treân thöïc teákhoaûng troáng lyù thuyeát naøy laø voâ cuøng lôùn. Coù theå noùi: haàu heát phöôngphaùp luaän cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh theå hieän trong phöôngphaùp öùng duïng ñeàu khoâng coù söï lieân heä xuaát phaùt töø lyù thuyeát caên baûn(voán ñaõ raát mô hoà) ñeå chöùng toû xuaát xöù. Neáu cho raèng söï öùng duïng voánxuaát phaùt töø kinh nghieäm cuûa cuoäc soáng sau ñoù môùi ñöôïc giaûi thíchbaèng thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh, nhö vaäy thì hoïc thuyeát naøy seõkhoâng coù cô sôû toàn taïi tröôùc moät söï öùng duïng roäng raõi nhieàu maët thuoäcphaïm truø cuûa noù vôùi moät beà daøy gaàn 5000 naêm.

Veà vaán ñeà naøy xin ñöôïc lyù giaûi roõ hôn vaø cuï theå nhö sau: Ngöôøita coù theå quan saùt thieân vaên ñeå xaùc ñònh söï vaän ñoäng cuûa caùc vì sao ñaõñöôïc neàn thieân vaên coå Vaên Lang noùi tôùi. Nhöng nhöõng hieäu öùng vuõ truïtaùc ñoäng leân töï nhieân, cuoäc soáng vaø con ngöôøi treân traùi ñaát thì vaãnkhoâng coù söï lyù giaûi, maëc duø vaãn coù söï öùng duïng treân thöïc teá. Baïn ñoïccoù theå tham khaûo moät ñoaïn trong Thaùi AÁt dò giaûn luïc (saùch ñaõ daãn -tr.89) nhö sau:

Khi coù sao Thaùi Baïch xuaát hieän ôû phía Taây thì nöôùc phía Ñoângbaïi hoaïi tröôùc, nöôùc phía Taây baïi hoaïi sau; neáu sao choåi xuaát hieän ôûphía Ñoâng thì ngöôïc laïi vaø chuû cho söï binh ñao, taät dòch, löu vong.

Nhöõng nhaän ñoaùn döïa treân söï vaän ñoäng cuûa caùc vì sao ñöôïc thíduï ôû treân khoâng phaûi do kinh nghieäm, khi ñaõ coù caû moät quaù trình nghieâncöùu thieân vaên coù heä thoáng baét ñaàu töø Laïc thö - Haø ñoà vaø moät hoïc thuyeátlieân quan ñeán noù. Nhöng roõ raøng khoâng heà coù söï lyù giaûi minh chöùngtreân cô sôû cuûa hoïc thuyeát naøy. Ñoaïn trích daãn treân khoâng phaûi laø moätñoaïn ñöôïc choïn löïa ñeå chöùng minh moät caùch chuû quan. Neáu baïn ñoïccoù dòp ñöôïc xem baát cöù moät cuoán saùch naøo lieân quan ñeán thuyeát AÂmDöông – Nguõ haønh thì ñeàu coù theå deã daøng tìm thaáy nhöõng khoaûngtroáng lyù thuyeát nhö treân.

Hôn 2000 naêm ñaõ troâi qua – keå töø thôøi Haùn Vuõ Ñeá tieâu dieät Nam

90

Vieät – maëc duø ñaõ coù nhieàu coá gaéng, nhöng nhöõng nhaø Lyù hoïc döôùicaùc trieàu ñaïi phong kieán Trung Hoa vaãn khoâng theå laáp ñöôïc khoaûngtroáng giöõa caùc phöông phaùp öùng duïng thuoäc phaïm truø cuûa thuyeát AÂmDöông Nguõ haønh vôùi heä thoáng lyù thuyeát cuûa noù. Cuõng nhö cho ñeántaän baây giôø, hoï vaãn chöa lyù giaûi ñöôïc söï vaän ñoäng töø coäi nguoàn cuûahoïc thuyeát naøy vì söï sai leäch ngay töø nguyeân lyù khôûi nguyeân cuûa noù:taùch AÂm Döông ra khoûi Nguõ haønh. AÂm Döông ñöôïc gaùn vaøo Baùtquaùi, coøn Nguõ Haønh thì chôi vôi. Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng naøytoàn taïi treân 2000 naêm cho ñeán taän baây giôø, raát ñôn giaûn: Neàn vaênminh Hoa Haï ñaõ tieáp thu moät caùch rôøi raïc, khoâng hoaøn chænh nhöõngthö tòch coå coøn soùt laïi cuûa moät neàn vaên minh ñaõ maát; laïi theâm söï hieäuchænh vaø caùch hieåu sai leäch, neân ñaõ khieán cho moät hoïc thuyeát vuõ truïquan coå ñaïi ñi vaøo söï huyeãn aûo, huyeàn bí. Ñieàu naøy ñaõ chöùng toû raèng:Coäi nguoàn cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh khoâng thuoäc veà neàn vaênminh coå Hoa Haï maø thuoäc veà vaên minh Vaên Lang; neân chính nhöõngcon ngöôøi tieáp noái neàn vaên hieán gaàn 5000 naêm ñoù môùi coù caâu traû lôøingay trong cuoäc soáng cuûa mình.

Caûm ñoäng thay! Nhöõng baø meï Vieät Nam, qua bao thaêng traàmcuûa lòch söû, vaãn laëng leõ goùi chieác baùnh chöng, baùnh daày töø ñôøi naøy quañôøi khaùc, vaø moãi khi coù moät baø meï naøo vaøo thôøi kyø sinh nôû laïi nhaécnhôû baèng caâu chuùc laønh cho nhau: “Meï troøn, con vuoâng!” – nguyeân lyùcuûa caû moät heä thoáng vuõ truï quan töø thôøi caùc vua Huøng.

MOÄT HEÄ THOÁNG CHÖÕ VIEÁT CHÍNH THÖÙCCUÛA NEÀN VAÊN MINH VAÊN LANG

Vôùi keát luaän veà söï toàn taïi moät neàn vaên minh tö töôûng ñaït ñeánñænh cao cuûa xaõ hoäi Vaên Lang so vôùi caùc xaõ hoäi coå ñaïi cuøng thôøi treântheá giôùi, nhö: Ai Caäp, Babilon, Hy - La, AÁn Ñoä, Hoa Haï… thì nhöõngvaán ñeà lieân heä caàn thieát phaûi coù laø: Moät heä thoáng chöõ vieát cuûa thôøi ñaïiHuøng Vöông, laø ñieàu kieän taát yeáu ñeå phaùt trieån neàn vaên minh moät caùchcoù heä thoáng vôùi soá löôïng töø ngöõ phong phuù, ñuû khaû naêng dieãn ñaïtnhöõng khaùi nieäm tröøu töôïng cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø nhöõngvaán ñeà cuûa noù.

Caû moät thôøi ñaïi ñaõ thuoäc veà huyeàn söû trong moät thôøi gian tínhbaèng thieân nieân kyû, thì vieäc chöùng minh cho söï toàn taïi cuûa chöõ vieát cuûathôøi ñaïi ñoù cöïc kyø khoù khaên. Nhöng nhöõng tia saùng moûng manh haét laïi

91

qua maøn thôøi gian coù ñoä daøy hôn 2000 naêm, vaãn coøn ñuû ñeå ñaët vaán ñeàcho chöõ vieát cuûa thôøi Huøng Vöông vôùi söï lyù giaûi hôïp lyù trong söï töôngquan cuûa noù. Ñoù laø nhöõng hieän töôïng sau:

1 – Daáu aán xöa nhaát ghi nhaän veà chöõ vieát cuûa ngöôøi Laïc Vieät laøsaùch Thoâng Chí cuûa Trònh Tieàu (Trung Quoác) cheùp raèng:

“Ñôøi Ñaøo Ñöôøng (vua Nghieâu – naêm 2253 tr.CN) phöông Namcoù boä Vieät Thöôøng cöû söù boä qua hai laàn phieân dòch sang chaàu, daângcon ruøa thaàn coù leõ ñaõ soáng 1000 naêm, mình daøi hôn 3 thöôùc, treân löngcoù khaéc vaên Khoa Ñaåu ghi vieäc trôøi ñaát môû mang. Vua Nghieâu sai cheùplaáy goïi laø Qui Lòch (töùc lòch ruøa)”.

Khi vieát laïi ñoaïn naøy trong baøi “Vaøi neùt veà vaên hoùa thôøi HuøngVöông” cuûa giaùo sö Buøi Vaên Nguyeân ñaêng trong taïp chí Vaên Hoïc soára thaùng 9 – thaùng 10/1973, taùc giaû ñaõ ñaët vaán ñeà:

“ÔÛ ñaây chöa roõ vaên Khoa Ñaåu (chöõ hình con noøng noïc) treân löngcon ruøa laø vaên saün treân mai noù maø caùc nhaø laøm lòch nöôùc Vieät Thöôøngnghieân cöùu theo söï tieán trieån cuûa noù haøng ngaøn naêm ñeå ruùt ra qui luaätveà söï tuaàn hoaøn cuûa thôøi tieát, hay ñoù laø moät thöù kyù hieäu ta goïi laø chöõKhoa Ñaåu maø caùc nhaø laøm lòch nöôùc ta vaïch leân mai ruøa”. (Saùch Baønveà vaïn nieân lòch. Taùc giaû Taân Vieät, Thieàu Phong. Nxb Vaên Hoùa

CHÖÕ KHOA ÑAÅU TREÂN BAÕI ÑAÙ COÅ SAPABaûn daäp cuûa Vieän baûo taøng Laøo Cai

92

Daân Toäc 1995).

Nhö vaäy, ñaây laø tö lieäu coå nhaát noùi veà vaên Khoa Ñaåu maø nieânñaïi xuaát hieän cuûa loaïi vaên naøy ñöôïc ghi nhaän töø naêm 2253 tr.CN. Maëcduø tö lieäu naøy chöa chaéc chaén vaên Khoa Ñaåu töùc laø chöõ Khoa Ñaåu haylaø veát töï nhieân treân mai ruøa. Tuy nhieân coù theå khaúng ñònh raèng: vaênKhoa Ñaåu ñöôïc noùi ñeán trong saùch Thoâng Chí laø chöõ Khoa Ñaåu. Bôûivì, neáu laø veát töï nhieân treân mai ruøa thì noù khoâng phaûi laø tín hieäu quiöôùc, ñeå coù caáu truùc hoaøn chænh truøng khôùp vôùi tín hieäu ngoân ngöõ cuûangöôøi Vieät Thöôøng, nhaèm dieãn taû moät caùch coù heä thoáng quan nieämvuõ truï quan (vieäc trôøi ñaát môû mang) vaø phöông phaùp laøm lòch ñöôïc.

2- Gaàn ñaây caùc nhaø khaûo coå Vieät Nam ñaõ ñeà nghò cô quan vaênhoùa Lieân Hôïp Quoác ghi nhaän di tích vaên hoùa ôû Sapa – Laøo Cai (“baõiñaù coå Sapa”, trong ñoù coù nhieàu taûng ñaù ghi chöõ Khoa Ñaåu) laø di saûnvaên hoùa theá giôùi.

3- Trong taùc phaåm vaên hoïc noåi tieáng Thuûy Höû cuûa taùc giaû ThiNaïi Am vieát vaøo cuoái ñôøi Nguyeân ñaàu ñôøi Minh (Trung Quoác) ôû hoàicuoái coù ñoaïn xin ñöôïc toùm taét vaø ghi laïi nhö sau:

Khi caùc vò anh huøng Löông Sôn Baïc phaân ngoâi thöù xong coù khoáilöûa lôùn laën xuoáng döôùi ñaát phía chính Nam, beøn ñaøo leân ñeå tìm.

“Khi ñaøo tôùi ba thöôùc ñaát, chôït thaáy moät mieáng bia ñaù chaïmThieân Thö ôû maët giöõa vaø caû hai beân. Toáng Giang sai ñem veà laøm leã taïñaøn, roài saùng hoâm sau ñöa tieàn coâng quaû ñeå taëng cho caùc ñaïo traøng vaøñem bia ñaù ra xem.

Khi nom ñeán bia ñaù thaáy chöõ ngoaèn ngoeøo khaùc haún loái thöôøngkhoâng coøn ai bieát nghóa lyù ra sao caû. Sau ñoù moät ngöôøi ñaïo traøng hoïHaø teân Dieäu Thoâng noùi vôùi Toáng Giang raèng:

- Toå phuï nhaø toâi khi xöa coù moät boä saùch chuyeân ñeå caét nghóacaùc loái chöõ Thieân Thö, vaäy loái chöõ ñaây laø loái chöõ Khoa Ñaåu, toâi coùtheå hieåu ñöôïc, xin ngaøi ñeå toâi dòch giuùp”.

Thuûy Höû laø moät taùc phaåm vaên hoïc, do ñoù vieäc taûng ñaù xuaát hieännhö moät caûm öùng cuûa trôøi ñaát coù theå laø söï hö caáu cuûa taùc giaû; nhöngchaát lieäu hieän thöïc trong vieäc söû duïng chöõ Khoa Ñaåu laø moät loaïi chöõtreân thöïc teá ñaõ toàn taïi (chöùng toû qua di vaät Sapa – Laøo Cai) ñaõ chothaáy: gaàn nhaát laø thôøi ñaïi cuûa Thi Naïi Am (thôøi ñaïi cuûa taùc giaû cuoái ñôøiNguyeân) xa hôn laø cuoái thôøi Baéc Toáng (thôøi cuûa caùc vò anh huøng ThuûyHöû), chöõ Khoa Ñaåu vaãn coøn toàn taïi tính töø khi AÂu Laïc bò Nam Vieät

93

Trieäu Ñaø tieâu dieät hoaëc khi Nam Vieät bò Haùn Vuõ Ñeá thoân tính ñaõ hôn1000 naêm. Ñieàu naøy chöùng toû: cho ñeán cuoái ñôøi Baéc Toáng khoâng phaûitaát caû nhöõng giaù trò cuûa neàn vaên minh Vaên Lang ñaõ ñöôïc phaùt hieän - ñoùlaø cô sôû ñeå cho raèng Töû vi tuy xuaát hieän ñaàu ñôøi Toáng, nhöng chæ laø söïphaùt hieän tieáp tuïc veà moät neàn vaên minh ñaõ maát (ñieàu naøy ñaõ ñöôïc minhhoïa trong phaàn trích daãn trong Ñòa lyù toaøn thö ôû treân).

Taïi sao chöõ Khoa Ñaåu voán ñaõ khoâng ñöôïc söû duïng maø laïi löutruyeàn vôùi moät thôøi gian tính baèng thieân nieân kyû vôùi nhöõng nhaø nghieâncöùu? Seõ khoù coù caâu traû lôøi hôïp lyù hôn neáu nhö loaïi vaên töï Khoa Ñaåu ñoùkhoâng ghi laïi nhöõng giaù trò vaên hoùa lôùn, thoûa maõn nhu caàu tri thöùc cuûacon ngöôøi maø ñôøi sau phaûi ngôõ ngaøng coi nhö saùch cuûa trôøi (ThieânThö).

Vaäy chöõ Khoa Ñaåu ñöôïc nhaéc tôùi trong Thuûy Höû, ngoaøi söï minhchöùng cho heä thoáng chöõ vieát chính thöùc döôùi thôøi Huøng Vöông, coøn

minh chöùng cho moät neàn vaên minh bò huûy hoaïi, chæ coøn soùt laïi döôùidaïng nhöõng cuoán saùch coå löu truyeàn trong daân gian. Söï phaùt hieän töøngmaûng cuûa neàn vaên minh ñoù, qua nhöõng cuoán saùch coøn löu truyeàn, ñaõtaïo neân nhöõng khoaûng troáng cuûa moät heä thoáng vuõ truï quan hoaøn chænhvaø phaïm vi öùng duïng roäng raõi cuûa noù, nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Ñeå minhhoïa cho giaû thuyeát naøy, xin baïn ñoïc so saùnh nhöõng hình veõ döôùi ñaâytreân troáng ñoàng, phaûi chaêng laø nhöõng hình aûnh theå hieän söï toàn taïi cuûavaên töï thôøi Huøng Vöông?

94

Hình döôùi ñaây laø tö lieäu trong cuoán Vieät söû giai thoaïi - Taäp I(Nxb Giaùo Duïc 1997 - Nguyeãn Khaéc Thuaàn). Ñöôïc chuù thích laø hìnhvuõ só.

So saùnh vôùi hình tö lieäu döôùi ñaây trích laïi töø trong cuoán Tìm veàbaûn saéc vaên hoùa Vieät Nam (saùch ñaõ daãn) ñöôïc chuù giaûi: “Ngöôøi caàm

HÌNH COÙC TREÂN TROÁNG ÑOÀNG VAØ THAÏP ÑOÀNG

rìu xeùo ñang muùa”. Chuùng ta cuõng nhaän thaáy hình naøy môùi thöïc söï laønhöõng hình theå hieän ngöôøi chieán binh thôøi Huøng Vöông. Coøn hìnhtrong Vieät söû giai thoaïi thaät khoù lyù giaûi vôùi moät hình chöõ nhaät ñaõ caùchñieäu caàm ôû tay traùi ngöôøi naøy laø moät thöù voõ khí, hoaëc laø hình aûnh cuûamoät vuõ coâng. Phaûi chaêng ñaây laø hình aûnh cuûa moät ngöôøi ñoïc vaên baûn?(ñieàu naøy seõ ñöôïc minh chöùngï roõ hôn ôû phaàn “Y phuïc thôøi HuøngVöông“)

Ngoaøi nhöõng vaán ñeà ñaõ trình baøy ôû treân, xin ñöôïc minh hoïa roõhôn veà vieäc chöõ Khoa Ñaåu ñöôïc söû duïng döôùi thôøi Huøng Vöông qua

95

hình töôïng vaø ca dao daân gian Vieät Nam hieän coøn löu truyeàn, ñoù laø:

Treân nhöõng chieác troáng ñoàng thôøi Huøng Vöông maø ngaøy nay ñaõtìm ñöôïc, coù nhieàu hình töôïng ñuùc noåi treân troáng ñoàng.

Qua hình minh chöùng ôû treân, baïn ñoïc cuõng nhaän thaáy raèng: Moättrong nhöõng hình töôïng ñoù laø con coùc. Ñieàu naøy coù lieân quan gì ñeáncaâu ca dao:

Con Coùc laø caäu oâng Trôøi

Ai maø ñaùnh Coùc thì Trôøi ñaùnh cho.

Moät caâu ca dao ñaày bí aån töông töï nhö caâu tuïc ngöõ (maø luùc ñaàu laøthaønh ngöõ) “Meï troøn, con vuoâng”.

Caâu ca dao treân, coù ngöôøi giaûi thích raèng: bôûi vì con Coùc aên saâuboï phaù hoaïi muøa maøng, neân oâng cha ta ñaët ra caâu ca dao ñoù laø muoánnhaéc nhôû phaûi baûo veä coùc. Hoaëc cuõng coù theå giaûi thích khaùc laø: nhaântruyeän coå tích “Coùc kieän Trôøi”. Coùc thaéng kieän, Trôøi neå, phaûi goïi baèngCaäu. Nhöng caâu ca dao naøy khoâng phaûi laø söï keát thuùc cho moät truyeäncoå tích, do noäi dung cuûa noù khoâng aên nhaäp gì vôùi caâu chuyeän. Maøchính caâu chuyeän coå tích laø phöông tieän chuyeån taûi hai caâu ca dao naøy.Bôûi vì, neáu ñöùng moät mình, caâu ca dao naøy seõ toái nghóa vaø khoù hieåu.Vôùi keát caáu cuûa noäi dung caâu chuyeän thì chöa lyù giaûi ñöôïc taïi sao oângTrôøi laïi goïi Coùc baèng Caäu? Taïi sao khoâng phaûi laø baùc, laø boï, laø chuù?

96

THA

ÀY Ñ

OÀ C

OÙC

Tran

h da

ân gi

an V

ieät N

am th

uoäc

doøng

tran

h Ñ

oâng

Hoà

97

Vaø chæ caàn laø con hoaëc chaùu oâng trôøi cuõng ñuû ñaùng sôï roài, taïi sao phaûilaø Caäu? Phaûi chaêng vì ñaïi töø Caäu khaúng ñònh roõ neùt Coùc thuoäc veà beânngoaïi thuoäc AÂm, töùc laø hình töôïng cuûa moät giaù trò tinh thaàn naøo ñoù, maøphaàn beân noäi (oâng Trôøi) thuoäc Döông (thuoäc veà giaù trò tinh thaàn). Ñeánñaây coù hai khaû naêng lyù giaûi cho vaán ñeà naøy:

1) Coùc laø linh vaät (AÂm) coù giaù trò tín ngöôõng (Döông).

2) Con Coùc maø con cuûa noù laø con noøng noïc (Khoa Ñaåu), hìnhtöôïng cuûa loaïi vaên töï chính thoáng cuûa ngöôøi Vieät, laø moät loaïi chöõ vieátñeå dieãn taû nhöõng giaù trò tinh thaàn: Söï hình thaønh vuõ truï (trôøi ñaát môûmang. “Thoâng Chí”, saùch ñaõ daãn), söï vaän ñoäng cuûa töï nhieân, xaõ hoäi vaøcon ngöôøi... neân ñöôïc coi laø Caäu oâng Trôøi. Caùch lyù giaûi 2 coù khaû naênghôïp lyù hôn, do söï boã trôï baèng böùc tranh daân gian “Thaày ñoà Coùc”. Xinxem hình veõ döôùi ñaây:

Coù leõ khoâng phaûi ngaãu nhieân treân böùc tranh coù doøng chöõ “LaõoOa ñoäc giaûng”. Töùc laø oâng Coùc giaø ñoäc quyeàn giaûng daïy. Bôûi vì, chæ coùCoùc môùi coù chöõ ñeå daïy cho ñôøi (con cuûa Coùc laø noøng noïc, töùc KhoaÑaåu). Maëc duø böùc tranh daân gian noåi tieáng “Thaày ñoà Coùc” coù theå ñöôïcveõ sau thôøi gian nöôùc Vaên Lang bò maát töø laâu (*).

Nhö vaäy, ngöôøi Vieät ñaõ söû duïng chöõ Khoa Ñaåu laø chöõ vieát chínhthöùc ñeå ghi nhaän nhöõng giaù trò neàn vaên minh cuûa mình. Moät trongnhöõng giaù trò aáy chính laø thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø söï öùng duïngroäng lôùn cuûa noù trong vieäc lyù giaûi töï nhieân, xaõ hoäi vaø con ngöôøi, keå caûdöï ñoaùn töông lai. Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh coù theå thích hôïp, hoaëckhoâng coøn thích hôïp trong cuoäc soáng hieän ñaïi cuûa con ngöôøi; tuyø theonhöõng nhaän ñònh cuûa caùc hoïc giaû veà tính khoa hoïc hay phi khoa hoïccuûa hoïc thuyeát naøy. Nhöng vôùi moät heä thoáng lyù luaän hoaøn chænh ñöôïcchöùng toû ôû nhöõng heä quaû laø nhöõng phöông phaùp luaän cuûa noù ñöôïc theåhieän treân thöïc teá öùng duïng vôùi quy moâ lôùn trong thôøi gian tính baèng

* Chuù thích: Ngöôøi vieát coù yù nieäm cho raèng nhöõng böùc tranh daân gian ñaõ xuaát hieänvaøo nhöõng giai ñoaïn cuoái cuûa nöôùc Vaên Lang vaø ñieàu ñoù coù nghóa laø ngöôøi Laïc Vieätñaõ laøm ra giaáy vaøo thôøi kyø naøy. Söï lieân heä naøy ngoaøi nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán chöõvieát (giöõa hình aûnh con noøng noïc – chöõ Khoa Ñaåu – vaø con Coùc laïi coù maët trong söïgiaûng daïy) coøn lieân heä ñeán raát nhieàu vaán ñeà töông quan khaùc ñöôïc trình baøy trongsaùch naøy. Hieän töôïng naøy giaûi thích hình töôïng con Coùc ñuùc noåi treân troáng ñoàng,chính laø söï theå hieän neàn vaên minh ñaõ coù chöõ vieát cuûa daân toäc Vieät.

98

thieân nieân kyû, cuõng chöùng toû ñöôïc raèng: Neàn vaên minh chính thoángcuûa Vaên Lang döôùi thôøi caùc vua Huøng, khoâng theå laø moät neàn vaên minhhoang sô vôùi hình aûnh sinh hoaït cuûa con ngöôøi nhö vöøa thoaùt thai khoûixaõ hoäi boä laïc nguyeân thuûy.

Vôùi keát luaän chöõ Khoa Ñaåu laø vaên töï chính thoáng cuûa xaõ hoäiVaên Lang, ñieàu ñoù vaãn coù nghóa laø: trong xaõ hoäi Vaên Lang, ngoaøi chöõKhoa Ñaåu hoaøn toaøn coù theå toàn taïi nhöõng heä thoáng chöõ vieát khaùc treânmoät nöôùc roäng lôùn: Baéc giaùp Ñoäng Ñình Hoà, Taây giaùp Ba Thuïc, Namgiaùp Hoà Toân, Ñoâng giaùp Ñoâng Haûi.

Söï xuaát hieän cuûa chöõ Khoa Ñaåu töø thôøi Ñaøo Nghieâu (2253 Tr.CN)vôùi noäi dung vaên Khoa Ñaåu ghi treân löng ruøa ghi vieäc “trôøi ñaát môûmang” vaø “vieäc laøm lòch” ñaõ chöùng toû ngöôøi Laïc Vieät coù moät hoïcthuyeát vuõ truï quan vaø moät tri kieán thieân vaên lieân quan, khaúng ñònh moätneàn vaên minh phaùt trieån töø raát laâu tröôùc ñoù. Hoïc thuyeát vuõ truï quan cuûangöôøi Laïc Vieät ñaõ ñöôïc minh chöùng trong saùch naøy chính laø thuyeátAÂm Döông Nguõ haønh. Ñoái vôùi moät daân toäc, maø hình thaùi yù thöùc xaõ hoäichính thoáng ñaõ coù moät heä thoáng lyù hoïc hoaøn chænh veà vuõ truï quan theåhieän ôû thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vôùi söï öùng duïng haàu heát trong moïimaët chuû yeáu cuûa cuoäc soáng; taát yeáu daân toäc ñoù phaûi coù moät neàn vaênhoùa, khoa hoïc kyõ thuaät vôùi nhöõng moái quan heä xaõ hoäi töông öùng, ñeåñaûm baûo tính haøi hoøa caân ñoái, nhö laø moät söï taát yeáu ñeå toàn taïi vaø phaùttrieån trong ñieàu kieän cuûa thôøi ñaïi ñoù.

Nhöõng chöông tieáp theo sau ñaây seõ tieáp tuïc chöùng minh chonhöõng yù töôûng treân.

99

Chöông III:TRUYEÀN THUYEÁT

PHUØ ÑOÅNG THIEÂN VÖÔNG

SÖÏ THU HEÏP LAÕNH THOÅ VAÊN LANG

T ruyeàn thuyeát Phuø Ñoång Thieân Vöông choáng giaëcAÂn, ghi nhaän söï kieän xaûy ra vaøo cuoái thôøi Huøng Vöông thöù

VI. Söû cuõ vaãn cho raèng giaëc AÂn trong truyeàn thuyeát chính laø nhaø AÂnThöông thuoäc coå söû Trung Hoa (1766 - 1122 tr.CN).

Nhöng theo quan nieäm môùi cho raèng: Thôøi Huøng Vöông chæ toàntaïi hôn 300 naêm. Vaøo thôøi ñieåm ñoù, nhaø AÂn Thöông ñaõ keát thuùc töø laâu.Vì vaäy, ñeå giaûi thích hieän töôïng giaëc AÂn sang cöôùp nöôùc ta trong truyeànthuyeát “Phuø Ñoång Thieân Vöông” - vôùi quan nieäm môùi chæ coù hai giaûiphaùp laø: hoaëc laø phuû nhaän tính thöïc teá cuûa truyeàn thuyeát; hoaëc laø coigiaëc AÂn laø boä toäc AÂn naøo ñoù ôû mieàn Baéc Vaên Lang. Do ñoù vieäc ñaàutieân phaûi lyù giaûi laø:

Giaëc AÂn laø boä toäc AÂn hay laø nhaø AÂn Thöôngthuoäc coå söû Trung Hoa

Veà söï vieäc naøy, caên cöù vaøo truyeàn thuyeát coù theå daãn chöùng nhöõngñieåm nhö sau:

@ Söï töông quan nieân ñaïi giöõa thôøi Huøng Vöông thöù VI vaø nhaø AÂnThöông

So vôùi söû cuõ thôøi Huøng Vöông keùo daøi 2622 naêm. Neáu laáy söïtrung bình toaùn hoïc ta seõ coù thôøi ñieåm ôû cuoái thôøi Huøng Vöông thöù VIlaø:

(2622 x 12 : 18) + 258 (hoaëc 208 theo quan nieäm môùi) ta seõ ñöôïc2006 (neáu coäng 258) hoaëc 1956 (neáu coäng 208) naêm tr.CN.

Trong ñoù: 18 laø con soá chæ 18 thôøi Huøng Vöông.

12 laø caùc thôøi vua Huøng tieáp noái tính töø thôøi Huøng Vöông thöù VII

100

258 (hoaëc 208) tr.CN laø nieân ñaïi keát thuùc cuûa thôøi Huøng Vöông.

Ta seõ coù con soá khoaûng 2000 naêm tr.CN cho nieân ñaïi keát thuùccuûa thôøi Huøng Vöông thöù VI - cheânh leäch 300 naêm so vôùi con soá tuyeätñoái neáu coù cuûa nieân ñaïi baét ñaàu nhaø AÂn Thöông. Nhö vaäy, giöõa thôøiHuøng Vöông thöù VI vaø ñôøi AÂn Thöông thuoäc coå söû Trung Hoa coù söïtöông ñöông veà nieân ñaïi (do chæ laáy söï trung bình toaùn hoïc thuaàn tuùy,coù theå 6 thôøi Huøng Vöông - keå töø Huøng Vöông thöù I - coù nieân ñaïi trungbình laâu hôn vaø nhaø AÂn coù nieân ñaïi baét ñaàu sôùm hôn. Thöïc teá veà nieânñaïi trong coå söû Trung Hoa ñöôïc coi laø töông ñoái chính xaùc chæ töø thôøiChu Leä Vöông (khoaûng 850 tr.CN), coøn tröôùc ñoù chæ laø nhöõng con soágiaû ñònh theo truyeàn thuyeát. Söï töông ñöông veà nieân ñaïi naøy khoâng theåcoi laø ngaãu nhieân, hoaëc do caùc nhaø cheùp söû thôøi Ñinh - Leâ - Lyù - Traàn...veà sau gaùn gheùp moät caùch chuû quan. Bôûi vì oâng cha ta ngaøy xöa vieát söûbieân nieân chæ döïa vaøo nieân hieäu cuûa caùc vò vua. Do ñoù neáu tính toaùnmoät caùch chuû quan ñeå thôøi Huøng Vöông thöù VI töông ñöông vôùi nieânñaïi nhaø AÂn Thöông laø moät vieäc raát khoù thöïc hieän, khi chính nhaø AÂnThöông cuõng chöa khaúng ñònh ñöôïc nieân ñaïi chính xaùc cuûa noù, ít nhaáttröôùc khi coù khoa lòch söû hieän ñaïi. Vì vaäy chæ coù theå khaúng ñònh raèng:truyeàn thuyeát ñaõ ghi nhaän söï vieäc xaûy ra ñuùng vaøo nieân ñaïi cuûa thôøiAÂn Thöông.

Truyeàn thuyeát “Phuø Ñoång Thieân Vöông” cuõng ghi nhaän: saucuoäc chieán AÂn Thöông - Vaên Lang thì AÂn Thöông hôn 600 naêm khoângdaùm ra quaân (coù saùch noùi 400 naêm). Coå söû Trung Hoa cho raèng nhaø AÂnThöông chæ toàn taïi 600 naêm (1766 - 1122 tr.CN - Lòch söû Trung Quoác5000 naêm, Taäp I, Laâm Haùn Ñaït, Taøo Dö Chöông, Nxb VHTT 1997,dòch giaû Traàn Ngoïc Thuaän). Nhöng neáu tính töø vua Baøn Canh nhaøThöông dôøi ñoâ sang AÂn Khö , vì vaäy goïi laø nhaø AÂn thì khoaûng xaáp xæ400 naêm.

Do ñoù, cuoäc chieán naøy coù theå khaúng ñònh dieãn ra vaøo ñaàu thôøi AÂnvaø cuoái thôøi Huøng Vöông thöù VI. Neáu thôøi Huøng Vöông chæ toàn taïi300 naêm, thì khoâng coù cô sôû naøo giaûi thích ñöôïc söï truøng hôïp veà thôøigian maø truyeàn thuyeát nhaéc tôùi vôùi nhöõng vaán ñeà lòch söû lieân quan.

Söï lieân quan qua khoâng gian lòch söû

Theo Ñaïi Vieät söû kyù (Nxb T/p Hoà Chí Minh 1993 - dòch giaûNguyeãn Gia Töôøng):

101

Vieät Vöông Caâu Tieãn (505 - 465 tr.CN) thöôøng sai söù sang duï,Huøng Vöông choáng cöï laïi.

Nöôùc Vieät cuoái thôøi Xuaân Thu laø moät nöôùc ôû vuøng Trieát GiangTrung Hoa ngaøy nay (töùc laø vuøng ñaát cuûa Vaên Lang cuõ theo truyeànthuyeát “Con Roàng Chaùu Tieân”), vaøo thôøi Caâu Tieãn laø moät quoác giahuøng maïnh, baù chuû cuûa caùc nöôùc chö haàu thuoäc vuøng Nam Trung Quoáccuoái thôøi Xuaân Thu cuûa nhaø Chu. Nöôùc Vieät coù moät neàn khoa hoïc kyõthuaät phaùt trieån maïnh meõ. Ñaëc bieät laø kyõ thuaät luyeän kim, nhöõng thanhkieám baùu noåi tieáng trong truyeàn thuyeát Trung Hoa laø Can Töông vaøMaïc Da ñeàu ñöôïc saûn xuaát töø nöôùc naøy. Vôùi moät thöïc löïc huøng haäunhö vaäy, maø chöa heà coù moät truyeàn thuyeát, di vaät hoaëc thö tòch naøochöùng toû coù moät cuoäc chieán giöõa Vieät Caâu Tieãn vaø Vaên Lang. Do ñoù,thaät laø khoù lyù giaûi khi gaàn 100 naêm sau laïi coù moät boä toäc AÂn naøo ñoù,taán coâng khieán nöôùc Vaên Lang phaûi khoán ñoán.

Söï kieän naøy cuõng chöùng toû raèng bieân giôùi cuûa Vaên Lang cuõng raátgaàn, hoaëc ngay saùt bieân giôùi cuûa Vieät Vöông Caâu Tieãn. Khoâng theå coùlyù do gì nöôùc Vaên Lang ôû taän Vieät Trì vaø chæ laø moät boä laïc laïc haäu, laïiñöôïc söï quan taâm mong muoán trôû thaønh ñoàng minh cuûa Caâu Tieãn trongvieäc baù chuû Trung Nguyeân.

@ Tö lieäu Trung Hoa lieân quan

* Trong Chu Dòch veà yù nghóa cuûa queû Kyù Teá, phaàn Töôïng truyeän,haøo 3 coù noùi:

Cöûu tam: Cao Toân phaït Quæ phöông,tam nieân khaéc chi, tieåunhaân vaät duïng.

Vua ñaùnh caùc vuøng nöôùc Quyû, ba naêm môùi ñöôïc, chôù duøng tieåunhaân.

Bò chuù haøo naøy: trong baûn Chu Dòch hieän löu haønh, vua ôû ñaây ghilaø Cao Toâng töùc vua Cao Toâng nhaø AÂn Thöông... Thuaät ngöõ: QuyûPhöông chæ caùc phöông gioáng ngöôøi quyû töùc ngöôøi coøn man rôï nhöphía treân ñaõ noùi: Nam Man, Baéc Ñòch, Ñoâng Di, Taây Nhung. Nöôùc VieätThöôøng chuùng ta thôøi Kinh Döông Vöông cuõng bò nhaø Chu goïi laø nöôùcXích Quyû ... nhaø AÂn Thöông coù ñieàu quaân ñi ñaùnh boán phöông ñeàu deïploaïn, coù xuoáng ñeán tænh Quyù Chaâu. ÔÛ ñaây coù boä toäc Thi La Quyû, thôøiHuøng Vöông thöù VI, vaøo ñaùnh nöôùc ta nhaân danh nhaø AÂn Thöông(Theo Vuõ Quyønh trong saùch Taân ñính Lónh Nam Chích Quaùi).

Vua Cao Toâng nhaø AÂn Thöông teân laø Vuõ Ñinh, con Ñeá Tieåu AÁtvaø chaùu vua Baøn Canh. Vuõ Ñinh coù ñaùnh deïp quanh hoà Ñoäng Ñình

102

vaø ñeán vuøng Quyù Chaâu, coù theå cuoäc deïp loaïn traûi qua ba naêm.

Queû Tuøy, haøo 6 coù noùi:Thöôïng luïc: Caâu heä chi, naõi tuøng duy chi, vöông duïng hanh vu

taây sônLoøng mình theo mình caáu keát khoâng rôøi, khoâng troùi buoäc cuõng

theo, nhö daân aáp Maân theo vua chaïy qua taây sôn.

(Phaàn trích daãn, theo Kinh Dòch Phuïc Hy, Gs. Buøi Vaên Nguyeân -Nxb Khoa Hoïc Xaõ Hoäi - Haø Noäi 1997).

Vua ôû ñaây ñöôïc hieåu laø vua nhaø Chu. Nhöng theo ngöôøi vieát thìñaát Maân thuoäc ñòa danh khoaûng vuøng Phuùc Kieán ngaøy nay (Coù theå saunaøy laø nöôùc Maân Vieät maø Söû kyù cuûa Tö Maõ Thieân nhaéc ñeán trong NamVieät UÙy Ñaø lieät truyeän) Vaøo thôøi Chu, ñaát Maân khoâng thuoäc veà HoaHaï. Khoâng roõ ñôøi vua Chu naøo trong söû Trung Hoa chaïy loaïn töø ñaátMaân sang vuøng Taây Sôn (ñòa danh), hoaëc phía taây nuùi (phöông vò) coùdaân chuùng chaïy theo. Nhöng vôùi quan nieäm cho raèng: Haøo 6 cuûa kinhDòch phaûn aùnh cuoäc chieán AÂn Thöông - Vaên Lang, thì ñaây coù theå laøñoaïn mieâu taû cuoäc ruùt lui cuûa vua Huøng cuoái thôøi Huøng Vöông thöù 6,boû kinh ñoâ ôû vuøng ñaát Maân, chaïy sang phía taây nuùi Lónh nam, thuoäc boäVuõ Ninh (Quí Chaâu ngaøy nay). Taïi ñaây, vua Huøng ñaõ kòp trieäu taäpquaân ñoäi caùc boä choáng giaëc vaø ngaøi Phuø Ñoång Thieân Vöông ñaõ hieänthaân cöùu nöôùc.

Vua Vuõ Ñinh nhaø AÂn Thöông phaûi chaêng chính laø vua OÁc Ñinhtheo taøi lieäu cuûa cuï Traàn Huy Baù ñöôïc daãn trong phaàn “Toå chöùc xaõ hoäithôøi Huøng Vöông”. Neáu hai vò vua naøy laø moät thì nhöõng giaû thuyeátñöôïc ñaët ra trong chöông naøy, lieân quan ñeán cuoäc chieán AÂn Thöông -Vaên Lang vaø 18 thôøi Huøng Vöông, seõ coù nhöõng ñieåm truøng khôùp (xinñöôïc minh chöùng roõ hôn ôû phaàn sau).

* Trong nhöõng thö tòch coå cuûa Trung Hoa coøn laïi ñeán ngaøy naythì xöa nhaát laø saùch “Thoâng Chí” cuûa Trònh Tieàu coù noùi vaøo thôøi NghieâuThuaán coù nöôùc Vieät Thöôøng ñem taëng con ruøa thaàn treân coù ghi vaênKhoa Ñaåu noùi vieäc trôøi ñaát môû mang. Theo “Lónh Nam Chích Quaùi”thì vua Huøng Vöông coù taëng Chu Thaønh Vöông moät con chim tró traéng,nhöng rieâng ñôøi AÂn thì khoâng coù söû saùch naøo noùi ñeán, ngoaïi tröø moätcuoäc chieán maø truyeàn thuyeát “Phuø Ñoång Thieân Vöông” ñaõ nhaéc tôùi.Ñieàu naøy chöùng toû chính nhaø AÂn Thöông ñaõ gaây chieán vôùi Vaên Lang

103

cho neân khoâng coù quan heä ngoaïi giao.

@ Di vaät lieân quan

Ñeå minh hoïa roõ hôn veà vieäc nhaø AÂn Thöông xaâm löôïc VaênLang, xin ñöôïc trích daãn moät ñoaïn trong cuoán Söû Trung Quoác cuûa taùcgiaû Nguyeãn Hieán Leâ - Nxb Vaên Hoùa 1996.

Hôn nöõa, thôøi ñoù, An Döông (thuû ñoâ cuûa nhaø AÂn Thöông -ngöôøi vieát), trung taâm vaên minh Trung Hoa coù theå cuõng ñaõ lieân laïc vôùiHoa Nam (vuøng ñaát Vaên Lang cuõ - phía Nam soâng Döông Töû -ngöôøi vieát) vaø caùc xöù ôû Ñoâng Nam AÙ, vì ngöôøi ta thaáy nhöõng yeám ruøaraát lôùn duøng ñeå boùi maø loaøi ruøa lôùn ñoù chæ coù ôû thung luõng soângDöông Töû, thaáy nhöõng ñoà baèng ñoàng ñoû (bronse) chaïm nhöõng hìnhngöôøi maët roäng, troøn, muõi teït, thuoäc gioáng ngöôøi Meùlanneùsie (ÑoângNam AÙ); vaû laïi muoán ñuùc thöù ñoàng ñoù caàn coù thieác maø Hoa Baéc khoângcoù.

Hieän töôïng ñoà ñoàng ñöôïc caáu taïo baèng hôïp kim ñoàng thieác trongnhöõng di vaät ñaøo ñöôïc ôû An Döông maø hoïc giaû Nguyeãn Hieán Leâ ñaõdaãn chöùng ôû treân coù xuaát xöù töø Ñoâng Nam AÙ, ñöôïc boå trôï baèng nhöõngcoâng trình nghieân cöùu cuûa caùc nhaø söû hoïc Vieät Nam coâng boá trongcuoán Thôøi ñaïi Huøng Vöông (Nxb Khoa hoïc xaõ hoäi 1976 - nhieàu taùcgiaû). Xin ñöôïc trích laïi nhö sau:

Ñoàng trong caùc ñoà ñoàng cuûa thôøi ñaïi Huøng Vöông khoâng phaûi laøñoàng nguyeân chaát laáy trong giôùi töï nhieân, maø laø ñoàng ruùt ra töø vieäc laáyquaëng.

Töø caùc quaëng ñoàng, quaëng chì, quaëng thieác, cö daân nöôùc VaênLang ñaõ luyeän ñöôïc caùc thöù hôïp kim khaùc nhau, cuï theå laø hôïp kimñoàng - thieác vaø hôïp kim ñoàng - chì.

Keát quaû phaân tích quang phoå thaønh phaàn hôïp kim ñoà ñoàng thôøiñaïi Huøng Vöông cho bieát :

- Haøm löôïng ñoàng trong caùc ñoà ñoàng chieám töø 80% ñeán 90%,haøm löôïng thieác töø 10% ñeán 20%. Moät hôïp kim goàm moät tyû leä ñoàng vaøthieác nhö theá laø hôïp kim toát coù theå duøng ñeå cheá taïo caùc duïng cuï beàn,chaéc.

- Tyû leä hôïp kim töông ñoái oån ñònh. Ñieàu naøy bieåu thò raèng oângcha chuùng ta trong thôøi ñaïi Huøng Vöông coù nhöõng tri thöùc vöõng chaécveà kyõ thuaät luyeän kim.

Qua ñoù, chuùng ta seõ nhaän thaáy raèng: khoâng phaûi ngaãu nhieân maø

104

coù söï lieân heä giöõa nhöõng ñoà ñoàng cuûa neàn vaên minh Vaên Lang vôùinhöõng di vaät ñoàng ñaøo ñöôïc ôû An Döông cuûa nhaø AÂn Thöông; khi maøôû thôøi ñaïi AÂn Thöông khoâng theå taïo ñöôïc hôïp kim ñoàng thieác. Söï phaùthieän cuûa ngaønh khaûo coå hoïc hieän ñaïi veà ñoà vaät baèng ñoàng ñoû (hôïp kimñoàng - thieác) chæ coù ôû vuøng Ñoâng Nam AÙ, xuaát hieän ôû thuû ñoâ AÂn Thöôngdaãn ñeán hai giaû thuyeát:

1) Nhaø AÂn Thöông ñaõ trao ñoåi buoân baùn vôùi Vaên Lang.

2) Ñoù laø nhöõng chieán lôïi phaåm trong cuoäc xaâm löôïc Vaên Langvaøo thôøi Huøng Vöông thöù VI.

Giaû thuyeát 2 coù cô sôû hôn, vì söï truøng laëp hôïp vôùi truyeàn thuyeátVieät Nam. Hôn nöõa, neáu do ngöôøi AÂn Thöông buoân baùn vôùi Vaên Langmua thieác veà ñeå töï ñuùc laáy, taïi sao hoï laïi khoâng chaïm nhöõng hìnhthuoäc daân toäc hoï maø laïi chaïm nhöõng hình ngöôøi maø hoï cho laø Man di.

Vôùi nhöõng luaän ñieåm treân thì giaëc AÂn maø truyeàn thuyeát noùi ñeán,chæ coù theå khaúng ñònh laø nhaø AÂn Thöông beân Trung Hoa. Khoâng theå coùmoät boä toäc AÂn naøo ñoù toàn taïi ôû Baéc Vaên Lang, töùc laø Nam Trung Quoácgiaùp giôùi vôùi caùc nöôùc thôøi Xuaân Thu – Chieán quoác coù khaû naêng taáncoâng Vaên Lang, maø laïi khoâng ñöôïc söû Trung Quoác nhaéc ñeán.

Söï thu heïp laõnh thoå Vaêân LangTheo truyeàn thuyeát keå laïi: Ngaøi Phuø Ñoång Thieân Vöông ñaùnh

giaëc ñeán boä Vuõ Ninh thì giaëc tan vaø ngaøi hieån thaùnh. Nhö vaäy chöùng toûquaân chuû löïc cuûa giaëc ñaõ tan raõ, nhöng beân ta chuû töôùng cuõng khoângcoøn. Cho neân, maëc duø AÂn Thöông khoâng daùm ra quaân, nhöng beân ta coùtheå cuõng chöa ñuû söùc giaønh laïi nhöõng vuøng ñaát ñaõ maát. Do ñoù phaàn ñaátphía Baéc Vaên Lang theo truyeàn thuyeát “Con Roàng Chaùu Tieân” nhaéctôùi: Baéc giaùp Ñoäng Ñình Hoà, Taây giaùp Ba Thuïc... bò xaâm chieám bôûinhaø AÂn Thöông. Khi nhaø Chu laät ñoå AÂn Thöông, ñöông nhieân tieápquaûn nhöõng vuøng ñaát AÂn Thöông ñaõ chieám cuûa Vaên Lang vaø laøm ñaátphong cho con chaùu, coâng thaàn cuûa hoï. Ñieàu naøy giaûi thích taïi sao moätsoá nöôùc chö haàu cuûa nhaø Chu ñaõ xuaát hieän ôû vuøng ñaát Vaên Lang cuõnhö Ngoâ, Vieät vaø moät phaàn nöôùc Sôû... Tuy nhieân, chöa theå khaúng ñònhñöôïc söï thu heïp laõnh thoå cuûa Vaên Lang do cuoäc xaâm laêng cuûa nhaø AÂntôùi ñaâu. Bôûi vì, nhö phaàn treân ñaõ trình baøy: quaân chuû löïc AÂn Thöông bòtan raõ ôû Vuõ Ninh, nhöng cuõng khoâng noùi tôùi vieäc giaëc AÂn bò quaân ta

105

ñuoåi ra khoûi bôø coõi. Ñieàu naøy cuõng khoâng coù nghóa laø: töø Vuõ Ninh trôûveà phía Baéc hoaøn toaøn thuoäc veà nhaø AÂn Thöông. Do coù theå coù moät soáboä trong 15 boä thuoäc Vaên Lang bò chieám, ñaõ töï noåi daäy ñuoåi giaëc ôûnhöõng vuøng phía Baéc, sau ñoù tieáp tuïc saùt nhaäp vaøo Vaên Lang. Giaûthuyeát naøy seõ ñöôïc laøm saùng toû hôn trong muïc “Toå chöùc xaõ hoäi VaênLang” ôû phaàn sau.

Ñeå chöùng minh cho ñieàu naøy, xin ñoäc giaû xem nhöõng baûn ñoàdöôùi ñaây.

I - Taám baûn ñoà Chieán quoác ñöôïc veõ laïi töø nhöõng taám baûn ñoàminh hoïa trong cuoán Lòch söû Trung Quoác 5000 naêm, taäp I cuûa LaâmHaùn Ñaït, Taøo Dö Chöông (Nxb VHTT 1997 - Dòch giaû Traàn NgoïcThuaän) vaø phaàn bieân giôùi cuûa caùc nöôùc chö haàu nhaø Chu trong “Baûnñoà Trung Quoác vaøo khoaûng 350 naêm tröôùc Taây Lòch” (Söû Trung Quoác,Taäp I cuûa Nguyeãn Hieán Leâ - Nxb Vaên Hoùa - 1997).

106

Qua taám baûn ñoà treân baïn ñoïc seõ nhaän thaáy: neáu nöôùc Vaên Langchæ giôùi haïn ôû moät vuøng thuoäc Baéc Vieät Nam ngaøy nay, maø laïi ñöôïc söïquan taâm cuûa Vieät Vöông Caâu Tieãn ñeå laøm ñoàng minh choáng laïi TrungNguyeân thì thaät laø moät söï voâ lyù. Töø giôùi haïn bieân giôùi phía Nam cuûacaùc nöôùc chö haàu nhaø Chu thôøi Chieán quoác (theo baûn ñoà cuûa Söû Trungquoác - saùch ñaõ daãn) ñeán bieân giôùi phía Baéc hieän nay cuûa Vieät Nam laømoät khoaûng troáng lôùn. Trong khoaûng troáng ñoù coù vuøng Quyù Chaâu laøñieåm maø vua AÂn tuaàn thuù xuoáng phía Nam ñeå ñaùnh caùc nöôùc Quyû(Haøo 3, queû Kyù Teá - Kinh Dòch Phuïc Hy - saùch ñaõ daãn). Truyeàn thuyeát“Phuø Ñoång Thieân Vöông” coù noùi: Ngaøi giaùng haï ôû laøng Phuø Ñoång(huyeän Tieân Du, tænh Haø Baéc hieän nay). Caùc saùch söû gaàn ñaây cho raèngboä Vuõ Ninh thuoäc vuøng Haø Baéc. Nhö vaäy, theo truyeàn thuyeát giaëc ñaõñaùnh ñeán ngay queâ höông cuûa ngaøi. Neáu theá thì söï chuaån bò chieán ñaáucuûa ngaøi chaéc khoâng theå troïn veïn vaø ngaøi cuõng khoâng caàn troå thaàn uy,phoùng ngöïa chôùp maét tôùi quaân giaëc laøm gì. Do ñoù, so vôùi nhöõng lôøi chuùthích trong queû Kyù Teá thì hoaøn toaøn coù cô sôû ñeå ñaët moät giaû thuyeát choraèng: boä Vuõ Ninh chính laø vuøng Quyù Chaâu cuõ. Khi laõnh thoå Vaên Langbò thu heïp vaøo thôøi nhaø Taàn, vua Huøng ñaõ chia phaàn ñaát cuoái cuøng coønlaïi cuûa Vaên Lang theo teân caùc boä cuõ. Rieâng queâ höông cuûa ngaøi thìñöôïc ñaët teân Vuõ Ninh ñeå kyû nieäm chieán coâng oanh lieät vaøo thôøi HuøngVöông thöù VI do ngaøi taïo laäp.

107

II - Taám baûn ñoà treân hoaøn toaøn ñöôïc veõ laïi töø baûn ñoà thôøi kyø nhaøTaàn trong cuoán Lòch söû Trung Quoác 5000 naêm (saùch ñaõ daãn). Baïn ñoïcseõ nhaän thaáy moät söï toàn taïi lieân quan ñeán truyeàn thuyeát “Con RoàngChaùu Tieân” - ñoù laø caùc nöôùc: Daï Lang, Ñieàn Vieät, Taây AÂu coù teân treânbaûn ñoà (nöôùc Vaên Lang khoâng coù teân treân baûn ñoà - maëc duø ñeán luùcnaøy thì ít nhaát cuõng ñaõ toàn taïi treân thöïc teá - duø theo quan ñieåm naøo).Theo söû Trung Hoa thì Nam Vieät luùc ñaàu thuoäc nhaø Taàn, nhöng ñeáncuoái thôøi Taàn thì taùch ra laäp moät quoác gia rieâng. Töø baûn ñoà naøy, ñaõchöùng toû trong khoaûng 125 naêm, tính töø naêm 350 naêm ñeán 221 tr.CNlaõnh thoå Vaên Lang ñaõ bò thu heïp ñaùng keå. Nhöng qua ñoù cuõng chöùngtoû raèng: vieäc töôùng Ñoà Thö taán coâng Baùch Vieät thuoäc Vaên Lang maøtruyeàn thuyeát noùi tôùi, hoaøn toaøn khoâng phaûi laø ñaùnh vaøo vuøng ñaátVaên Lang ôû nöôùc Vieät hieän ñaïi, maø laø nhöõng vuøng ñaát thuoäc VaênLang cuõ, töùc phaàn coøn laïi cuûa baûn ñoà thôøi Chieán quoác ôû phaàn treân.Bôûi vì, neáu töôùng Ñoà Thö ñaùnh vaøo Vaên Lang ôû thôøi ñieåm sau khiTaàn Thuûy Hoaøng thoáng nhaát Trung Hoa, thì ít nhaát vò töôùng naøy cuõngphaûi chinh phuïc qua caùc nöôùc naèm trong baûn ñoà noùi treân. Ñaây laø ñieàuvoâ lyù.

Vôùi taám baûn ñoà thôøi kyø nhaø Taàn, baïn ñoïc seõ ñaët caâu hoûi: trongvoøng khoaûng 129 naêm keå töø baûn ñoà Chieán quoác ñeán baûn ñoà nhaø Taàn(cho raèng ñaây laø baûn ñoà cuoái Taàn), nguyeân nhaân naøo ñaõ daãn ñeán söïhình thaønh moät soá quoác gia nhö Daï Lang, Ñieàn Vieät, Taây AÂu trongnhöõng khoaûng troáng ôû baûn ñoà Chieán quoác?

Theo quan ñieåm cuûa söû cuõ phuø hôïp vôùi truyeàn thuyeát “Con Roàng,chaùu Tieân” thì hieän töôïng naøy coù theå giaûi thích nhö sau: Tröôùc ñoù, ôûñaây voán laø nhöõng vuøng ñaát cuûa caùc boä thuoäc Vaên Lang cuõ, töùc laø ñaõ coùnhöõng toå chöùc xaõ hoäi oån ñònh vaø phaùt trieån. Cho neân hoaøn toaøn coù cô sôûñeå töø ñoù hình thaønh nhöõng quoác gia ñoäc laäp, do nhöõng söï bieán ñoäng lôùncuûa lòch söû - coù nguyeân nhaân töø nhöõng cuoäc chinh phaït cuûa nhöõng nöôùcchö haàu nhaø Chu, ñaëc bieät laø nhaø Taàn. Coøn vôùi quan ñieåm môùi giaûithích theá naøo thì vì khoâng coù taøi lieäu, ngöôøi vieát khoâng daùm laïm baøn.

108

SÖÏ TIEÁP THU THUYEÁT AÂM DÖÔNG NGUÕ HAØNHCUÛA VAÊN MINH TRUNG HOATÖØ VAÊN MINH VAÊN LANG

Nhö phaàn treân ñaõ trình baøy, moät boä phaän caùc toäc Vieät thuoäc vaênminh Vaên Lang khoâng kòp taûn cö, khoâng theå taûn cö hoaëc khoâng theå töïnoåi daäy, ñaõ ôû laïi vuøng ñaát bò chieám ñoùng (ñöông nhieân nhöõng vuøng naøyphaûi ôû Baéc Vaên Lang, Nam soâng Döông Töû, giaùp giôùi AÂn Thöông). Doño,ù heä thoáng vuõ truï quan AÂm Döông Nguõ haønh vaø söï öùng duïng ñaõ coù töøtröôùc thôøi Huøng Vöông thöù VI phaûi coù ôû nhöõng vuøng ñaát bò chieám, maëcduø phaàn tinh hoa cuûa noù vaãn thuoäc veà trung taâm vaên minh laø phaàn coønlaïi cuûa nöôùc Vaên Lang. Do ño,ù hoaøn toaøn coù khaû naêng baét ñaàu töø AÂnThöông trôû veà sau, daáu aán cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh coù theå xuaáthieän trong neàn vaên minh Trung Hoa. Nhöng ñoù chæ laø söï tieáp thu khoânghoaøn chænh hoïc thuyeát naøy cuûa Vaên Lang, cho neân hoïc thuyeát naøykhoâng ñöôïc phoå bieán vaø coâng nhaän nhö moät yù nieäm chính thoáng tröôùckhi Vaên Lang bò ñoâ hoä hoaøn toaøn. Ñoù cuõng laø nguyeân nhaân cuûa söïhuyeãn aûo cuûa hoïc thuyeát naøy cho ñeán taän baây giôø.

Caùc nhaø Lyù hoïc töø thôøi Taàn Haùn veà sau noùi ñeán thuyeát AÂm Döôngcoù töø thôøi Phuïc Hy, vôùi daãn chöùng trong queû Dòch cuûa Phuïc Hy: “Vaïchlieàn laø Döông, vaïch ñöùt laø AÂm”, thöïc ra chæ laø söï gaùn gheùp khieân cöôõng.Bôûi vì phaïm truø cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh raát roäng, baát cöù söïvaät, söï vieäc lôùn nhoû naøo trong thieân nhieân, xaõ hoäi vaø con ngöôøi cuõngtheå hieän hieän töôïng cuûa AÂm Döông. Nhöng coù hay khoâng moät heä thoánglyù luaän hoaøn chænh veà AÂm Döông laïi laø moät vaán ñeà khaùc. Maëc duø trongphöông phaùp laøm lòch töø thôøi AÂn Thöông coù söû duïng thaäp Thieân can vaøthaäp nhò Ñòa chi (Söû Trung Quoác - saùch ñaõ daãn - trang 55. Nhö vaäy, vaøothôøi kyø naøy thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh ñaõ ñöôïc öùng duïng?), nhöngnoù chæ laø söï öùng duïng moät heä quaû cuûa phöông phaùp coù saün, chöù khoângphaûi chöùng toû söï phaùt minh ra moät hoïc thuyeát.

Yeáu toá ñaùng löu yù nöõa laø söï xuaát hieän cuûa caùc hoïc thuyeát thuoäcvaên minh Trung Hoa coå - töø tröôùc thôøi Xuaân Thu Chieán quoác keùo daøiñeán cuoái Haùn - nhaèm lyù giaûi moät yù nieäm vuõ truï quan, ñaõ theå hieän moätsöï quan saùt khoâng hoaøn chænh. Ñoù laø nhöõng thuyeát:

Caùi Thieân - Theo saùch Laõ Thò Xuaân Thu (thôøi Xuaân Thu Chieánquoác) thì thuyeát naøy cho raèng: Trôøi laø nöûa hình troøn, Ñaát laø caùi baùt ñeångöûa. Trôøi caùch Ñaát taùm vaïn daëm. Trôøi Ñaát laø hai voøng troøn ñoàng taâm.

109

Sao Ñaïi Huøng ôû giöõa trôøi, con ngöôøi ôû giöõa ñaát. Möa rôi xuoáng ñaát toûakhaép boán phöông trôû thaønh bieån vaø luïc ñòa. Trôøi troøn, Ñaát vuoâng. Trôøigioáng nhö coï xaùt vôùi maët Trôøi, maët Traêng vaø xoay veà phía beân phaûi.Baûn thaân maët Trôøi, maët Traêng vaän ñoäng quay veà phía beân traùi.

Hoàn Thieân - Caên cöù vaøo saùch söû ghi cheùp ñaàu thôøi Haùn, Laïc HaïHoaèng Ñeà ñeà xuaát chuû tröông naøy. Ñeán cuoái thôøi Haùn thuyeát HoànThieân ñöôïc tieáp thu vaø môû roäng hôn thuyeát Caùi Thieân

(Theo Chu Dòch Vuõ truï quan - saùch ñaõ daãn).

Söï thoâ sô cuûa thuyeát Hoàn Thieân & Caùi Thieân ñöôïc gaùn cho baùnhchöng, baùnh daày. Noù lyù giaûi ñöôïc baùnh chöng vuoâng vaø baùnh daày troøn.Nhöng oaùi oaêm thay! Noù laïi khoâng lyù giaûi ñöôïc söï khaùc nhau giöõa caùibaùnh daày vaø ñóa xoâi laïc.

Söï xuaát hieän vaø toàn taïi laâu daøi cuûa nhöõng hoïc thuyeát lyù giaûi vuõtruï quan moät caùch thoâ sô thuoäc vaên minh Taàn Haùn vaø tröôùc ñoù daãnchöùng ôû treân, ñaõ chöùng toû raèng: Neáu Dòch hoïc laø hoïc thuyeát vuõ truïquan hoaøn chænh töø hôn 2000 naêm tr.CN; coù nghóa laø goàm töø vieäc lyùgiaûi baûn nguyeân cuûa vuõ truï laø Thaùi cöïc sinh AÂm Döông vaø sau ñoù laøBaùt quaùi nhö töø tröôùc ñeán nay vaãn quan nieäm, thì khoâng theå coøn choãtroáng ñeå phaùt sinh vaø phaùt trieån nhöõng hoïc thuyeát veà vuõ truï quan thoâ sônhö thuyeát Caùi Thieân vaø Hoàn Thieân. Ñieàu naøy cuõng chöùng toû: töø tröôùcthôøi Xuaân Thu Chieán quoác, neàn vaên minh chính thoáng cuûa Trung Hoachöa coù hoïc thuyeát giaûi thích vieäc hình thaønh vuõ truï.

Kinh Dòch chæ laø moät phöông phaùp öùng duïng. Nhöõng yù nieäm vuõtruï quan trong kinh Dòch heát söùc mô hoà, khoâng theå coi laø moät hoïcthuyeát hoaøn chænh. Vì thieáu haún moät heä thoáng lyù thuyeát caên baûn, neânmoïi phöông phaùp öùng duïng lieân quan ñeán hoïc thuyeát naøy ñeàu ôû trongtraïng thaùi huyeàn bí (*).

Nhö vaäy, töø tröôùc thôøi Xuaân Thu, so saùnh quan ñieåm vuõ truïquan cuûa vaên minh Trung Hoa vôùi vaên minh Vaên Lang theå hieän ôûbaùnh chöng, baùnh daày, thì vaên minh Vaên Lang ngay töø buoåi ñaàu laäp

* Chuù thích: Trong saùch naøy vì chuû ñeà khoâng noùi veà kinh Dòch, vì vaäy ngöôøi vieát vaãntheo caùch nhìn quen thuoäc töø hôn 2000 naêm nay coi kinh Dòch coù xuaát xöù töø vaên minhHoa Haï. Ngöôøi vieát cho raèng Baùt quaùi cuûa kinh Dòch laø nhöõng kyù hieäu, moät sieâu coângthöùc theå hieän söï vaän ñoäng cuûa vuõ truï theo thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh. Kinh Dòch coùnhöõng daáu aán chöùng toû xuaát xöù töø vaên minh Vaên Lang. Ñieàu naøy ñaõ trình baøy trongsaùch “ Tìm veà coäi nguoàn kinh Dòch” (Nxb VHTT 2002.Taùi baûn laàn thöù 1, coù söûachöõa vaø boå sung).

110

quoác ñaõ coù moät heä thoáng vuõ truï quan hoaøn chænh; giaûi thích töø söï hìnhthaønh vuõ truï cho ñeán söï vaän ñoäng cuûa noù trong moïi lónh vöïc: töï nhieân,xaõ hoäi vaø con ngöôøi. Vaên minh Trung Hoa töø thôøi Xuaân Thu môùi xuaáthieän “Ñaïo Ñöùc kinh” cuûa Laõo töû laø heä thoáng yù nieäm vuõ truï quan vaønhaân sinh quan ñaùng chuù yù, nhöng chöa hoaøn chænh (Ñaïo Ñöùc kinhcuûa Laõo töû cuõng laø moät vaán ñeà caàn phaûi xem xeùt, vì nhöõng daáu aánlieân quan ñeán vaên minh Vaên Lang. Xin coi Chöông V: “Söï tích ÑaàmNhaát Daï”). Chæ coù töø thôøi Haäu Haùn veà sau, khi nöôùc Vaên Lang - sauñoù laø AÂu Laïc - bò ñoâ hoä hoaøn toaøn thì, quan ñieåm vuõ truï quan cuûa VaênLang laø thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø söï öùng duïng cuûa noù, môùiñöôïc caùc nhaø Lyù hoïc thuoäc vaên minh Hoa Haï nghieân cöùu. Ñaây cuõnglaø nguyeân nhaân ñeå caùc nhaø nghieân cöùu hieän ñaïi cuûa Trung Hoa choraèng: haàu heát caùc saùch lieân quan tôùi AÂm Döông Nguõ haønh ñeàu dongöôøi thôøi Haùn (töùc laø luùc Vaên Lang bò tieâu dieät) trôû veà sau gaùn gheùpvaø töï yù ñaët cho noù moät taùc giaû thôøi coå (ñoù laø nguyeân nhaân gaây neân söïnhaàm laãn, hoãn ñoän ñaõ trình baøy ôû treân).

Moät ñieåm ñaùng chuù yù nöõa laø: thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh ôûVaên Lang ñöôïc phoå bieán baét ñaàu töø taàng lôùp cuûa nhöõng ngöôøi laõnhñaïo ñaát nöôùc (Lang Lieâu, “Daãu heøn cuõng theå con vua”). Ñieàu naøycho thaáy thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh töø laâu ñaõ laø moät hoïc thuyeátchính thoáng trong vaên minh Vaên Lang. Ngöôïc laïi, ngöôøi söû duïngthuyeát AÂm Döông Nguõ haønh sôùm nhaát cuûa vaên minh Trung Hoa, phaànlôùn thuoäc veà taàng lôùp bình daân, maëc duø sau ñoù hoï ñeàu coù ñòa vò xaõ hoäinhö: Traàn Bình - teå töôùng thôøi Haùn; Khoång Minh Gia Caùt Löôïng - teåtöôùng Thuïc thôøi Tam Quoác. Hieän töôïng naøy ñaõ giaûi thích: Thuyeát AÂmDöông Nguõ haønh ñöôïc löu giöõ trong daân gian vaøo thôøi bò ñoâ hoä, neânñaõ ñöôïc vaên minh Trung Hoa tieáp thu töø haï taàng xaõ hoäi. Nhöng ñoù laøsöï tieáp thu vaø phaùt hieän rôøi raïc vôùi nhöõng nguoàn goác ñaày thaàn bí: Ruøathaàn ôû soâng Laïc; Long maõ ôû soâng Hoaøng Haø; Xích Tuøng Töû ban saùchThieân thö cho Tröông Löông; thaàn tieân taëng bí kíp cho Khaâu ÑìnhHaøn, khieán cho hoïc thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh voán ñaõ môø aûo vì bòtaøn phaù qua thôøi gian tính baèng thieân nieân kyû, theâm phaàn huyeàn bí.

Xaõ hoäi Vaên Lang ñaõ khaúng ñònh moät neàn vaên minh trong ñoùhình thaønh moät hoïc thuyeát vuõ truï quan hoaøn chænh vôùi söï öùng duïngroäng khaép treân nhieàu lónh vöïc cuûa töï nhieân, cuoäc soáng, xaõ hoäi vaø conngöôøi, thì cuõng phaûi chöùng toû moät söï phaùt trieån töông xöùng ôû nhöõng

111

maët khaùc cuûa xaõ hoäi ñeå caân ñoái vôùi noù. Phaàn tieáp theo ñaây seõ minhchöùng cho ñieàu naøy.

KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT THÔØI HUØNG VÖÔNGPhaûi chaêng thôøøi Huøng Vöông ñaõ söû duïng ñoà saét?

Truyeàn thuyeát “Phuø Ñoång Thieân Vöông” coù moät tình tieát ñaùngchuù yù laø: caùc chieán cuï cuûa Ñöùc Thaùnh Gioùng ñeàu baèng saét. Tình tieátnaøy ñaõ laø nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà: thôøi Huøng Vöông ñaõ coù ñoà saét haykhoâng? Ñeå phaân tích tình tieát naøy, tröôùc heát xin ñaët moät vaán ñeà laø: tìnhtieát naøy do ngöôøi ñôøi sau theâm vaøo, hay ngöôøi ñöông thôøi taïo ra ñeå môöôùc veà saét coù maët trong sinh hoaït; hay laø phaûn aùnh söï thaät veà kim loaïisaét ñaõ ñöôïc phaùt hieän töø thôøi Huøng Vöông?

@ Trong truyeàn thuyeát “Phuø Ñoång Thieân Vöông” nhöõng chieáncuï baèng saét khoâng phaûi laø yeáu toá taïo neân chieán thaéng cuûa Ñöùc ThaùnhGioùng maø chuû yeáu laø theå hieän loøng duõng caûm cuûa ngaøi vaø cuoäc chieándöõ doäi nhaát cuûa daân Laïc Vieät thôøi coå. Neáu Ñöùc Phuø Ñoång Thieân Vöôngchæ yeâu caàu chieán cuï baèng ñoàng thì noäi dung vaãn giöõ nguyeân giaù trò.Vaäy tình tieát chieán cuï baèng saét khoâng theå do ngöôøi ñôøi sau theâm vaøo.

@ Phaûi chaêng tình tieát naøy theå hieän öôùc mô cuûa ngöôøi Laïc Vieätmuoán coù saét trong cuoäc soáng vaø trong quoác phoøng? Ñieàu naøy chöùng toûraèng ít nhaát thôøi ñoù ngöôøi Laïc Vieät ñaõ tìm ra saét vaø bieát ñeán tính naêngcuûa noù laøm cô sôû ñeå öôùc mô. Neáu cho raèng öôùc mô ñoù xaûy ra vaøo thôøiHuøng Vöông thöù VI - theo quan nieäm môùi, töông ñöông vôùi 400 naêmtr.CN – laø luùc kyõ thuaät luyeän theùp ñaõ phaùt trieån cao ôû Trung Quoác coåñaïi, thì öôùc mô naøy döïa treân cô sôû ñaõ bieát tôùi ñoà saét do thoâng thöôngvôùi Trung Hoa. Nhö vaäy seõ khoâng lyù giaûi ñöôïc moät boä toäc Vaên Langlaïc haäu laïi coù theå soáng yeân bình tröôùc nhöõng quoác gia huøng maïnh nhöNgoâ Vieät. Coøn neáu do moät hoaøn caûnh ñaëc bieät naøo ñoù, do caáu hình ñòalyù vaøo thôøi coå maø Vaên Lang caùch bieät vôùi vaên minh cuûa theá giôùi beânngoaøi, thì laïi khoâng coù cô sôû naøo ñeå mô öôùc ñeán saét. Giaû thuyeát choraèng vaên minh Vaên Lang caùch bieät vôùi theá giôùi beân ngoaøi, seõ khoângtheå lyù giaûi ñöôïc moät söï phaùt trieån vaø tieán hoùa kheùp kín töø thôøi ñaïi ñoàñaù leân thôøi ñaïi ñoà ñoàng chæ giôùi haïn ôû Baéc Vieät Nam. Ñoàng thôøi cuõngkhoâng theå lyù giaûi ñöôïc söï lieân heä cuûa Vieät Vöông Caâu Tieãn vôùi VuaHuøng (ñaõ trích daãn).

112

Do ñoù, nhö phaàn treân ñaõ minh chöùng: thôøi Huøng Vöông thöù VItöông ñöông vôùi nhaø AÂn Thöông beân Trung Hoa. Luùc ñoù vaên minhTrung Hoa chöa coù saét. Vì vaäy, tình tieát nhöõng chieán cuï baèng saét cuûaÑöùc Thaùnh Gioùng, chæ coù theå giaûi thích baèng söï phaûn aùnh thöïc teá veàvieäc daân toäc Vieät ñaõ tìm ra saét sôùm nhaát trong vaên minh cuûa nhaân loaïi.Vaø ñieàu naøy cuõng ñöôïc chöùng toû qua thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh.

Theo thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh trong ñoù haønh Kim theo quannieäm cuûa thuyeát naøy coù tính cöùng, maïnh, nhoïn, saéc vaø töôïng cuûa Kimmaøu traéng. Veà töôïng Kim maøu traéng coù theå giaû thuyeát cho raèng: theothuyeát naøy thì Kim thuoäc Taây phöông, töôïng cuûa sao Kim (Thaùi Baïch)coù saéc Traéng, neân coå nhaân laáy töôïng cuûa Kim maøu traéng. Nhöng choduø xuaát phaùt töø nguyeân nhaân naøo thì ñaõ chöùng toû raèng: oâng cha ta thôøiñoù khoâng theå chæ bieát ñeán ñoàng (maøu vaøng) hoaëc moät soá kim loaïi khaùccoù theå phoå bieán vaøo thôøi baáy giôø nhö: baïc, chì, thieác. Bôûi vì kim loaïinaøy tuy coù saéc traéng, nhöng khoâng theå hieän ñöôïc tính cöùng maïnh cuûaKim. Do ñoù, ít nhaát trong suy nghó cuûa nhöõng hoïc giaû ñôøi Huøng, phaûibieát ñeán moät kim loaïi coù ñaày ñuû nhöõng thuoäc tính cuûa Kim trong Nguõhaønh laø cöùng, maïnh, nhoïn saéc ñeå chöùng toû tính thöïc teá cuûa hoïc thuyeátnaøy, ñoù chính laø saét. Thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh ñaõ hoaøn chænh ítnhaát vaøo thôøi Huøng Vöông thöù 6, (qua truyeàn thuyeát “Baùnh Chöng,baùnh Daày”). Coù theå saét ôû thôøi kyø naøy chæ toàn taïi döôùi daïng thoâ sô nhaátcuûa kyõ thuaät luyeän kim, ñoù laø gang. Nhöõng tình tieát trong “Phuø ÑoångThieân Vöông” ñaõ chöùng toû ñieàu naøy: laàn thöù nhaát, khi vua mang caùcchieán cuï baèng saét ñeán cho ngaøi thì môùi duøng thöû ñaõ gaãy vuïn (Ñaây laøtính chaát cuûa gang: cöùng, chòu maøi moøn, chòu rung, nhöng gioøn vaø deãgaõy do tyû leä cacbon cao so vôùi theùp). Laàn thöù hai khi ra traän, gaäy saét bògaãy. Chieác gaäy saét gaãy ñaõ trôû thaønh huyeàn thoaïi, theå hieän loøng duõngcaûm vaø söùc maïnh cuûa Ñöùc Thaùnh Gioùng vôùi yù chí quyeát taâm dieät thuøcöùu nöôùc cuûa ngaøi. Ñieàu naøy cuõng ñaõ chöùng toû kyõ thuaät luyeän saét vaøothôøi Huøng Vöông thöù VI chöa phaûi laø moät kyõ thuaät cao caáp. Nhöng ítnhaát thì cuõng ñaõ chöùng toû ngöôøi Laïc Vieät laø moät daân toäc tìm ra saét sôùmnhaát theá giôùi. Vieäc naøy cuõng khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi daân toäcVieät laø moät daân toäc ñaõ bieát söû duïng hôïp kim vaøo thôøi kyø naøy. Ñoù laønhöõng di vaät baèng ñoàng ñoû (hôïp kim ñoàng - thieác) tìm thaáy ôû AÂn Khö,chieán lôïi phaåm trong cuoäc chieán Vaên Lang - AÂn Thöông. Ñieàu naøy lyùgiaûi veà sau, vaøo thôøi Xuaân Thu Chieán quoác khi kyõ thuaät luyeän kim ñaõphoå bieán, thì nhöõng nöôùc ñaït ñeán trình ñoä luyeän kim cao caáp nhaát laïi laø

113

nhöõng nöôùc thuoäc vuøng ñaát cuûa Vaên Lang cuõ nhö Ngoâ Vieät. Hôn nöõa,lòch söû Ai Caäp coå ñaïi ñaõ ghi nhaän: ngöôøi Ai Caäp öùng duïng kyõ thuaätluyeän saét vaøo khoaûng theá kyû thöù 9 tröôùc CN töø ngöôøi Haiiti. Nhö vaäy,vôùi moät neàn vaên minh nhö Vaên Lang coù moät heä thoáng lyù thuyeát vuõ truïquan lyù giaûi töø söï hình thaønh vuõ truï ñeán moïi vaán ñeà lieân quan ñeán conngöôøi, thì vieäc tìm ra saét tröôùc Ai Caäp khoaûng 600 naêm cuõng khoâng coùgì laø voâ lyù.

Giaû thieát veà ñoà saét xuaát hieän vaøo thôøi Huøng Vöông thöù VI ñöôïcboå sung theâm qua moät söï kieän cuûa ngaønh khaûo coå ôû moät nöôùc laùnggieàng coù bieân giôùi gaàn guõi vôùi Vaên Lang coå. Xin ñöôïc trích daãn nhösau:

ÔÛ Thaùi Lan, cuoäc khai quaät cuûa Gozman ôû laøng Baûn Chieàng,treân cao nguyeân Coø Raït vaøo nhöõng naêm 1974 – 1975 vaø ñaõ phaân laøm6 ñoaïn.

Giai ñoaïn I vaø II coù nieân ñaïi theo C14 laø 3600 Tr.CN ñeán 2900naêm Tr.CN. Saùt sinh thoå coù ngoâi moä naèm co, coù ñoà tuyø taùng laø moät muõigiaùo baèng ñoàng. Coù 2 moä naèm thaúng. Moät moä coù 1 voøng tay ñoàng; moäkhaùc coù voøng chaân ñoàng. Ñaây laø nhöõng hieän vaät coù ñoàng xöa nhaát ôûThaùi Lan vaø vuøng Ñoâng Nam AÙ (theo Gorman).

Giai ñoaïn III vaø IV, coù nieân ñaïi 2000 – 1200 naêm Tr.CN. Giaiñoaïn naøy chöùa raát nhieàu moä taùng. Trong caùc moä chöùa raát nhieàu ñoàñoàng. Coù 3 löôõi giaùo muõi saét, hoïng ñoàng; 1 chieác voøng tay baèngsaét. 1 chieác khaùc baèng ñoàng bòt saét ôû ngoaøi. Hai di vaät naøy naèmtrong oáng xöông tay.

Giai ñoaïn V coù nieân ñaïi 1000 – 500 naêm Tr.CN. Saét xuaát hieännhieàu hôn vaø cheá taïo caùc noâng cuï, coøn ñoàng ñi vaøo laõnh vöïc trang trí.

Giai ñoaïn VI coù nieân ñaïi 300 – 250 naêm Tr.CN. Coâng cuï baèngsaét khaù phoå bieán.

Nhö vaäy caùc cuoäc khai quaät ôû Baûn Chieàng cho thaáy töø 3600– 2900 naêm Tr.CN; ñoàng thau xuaát hieän, töø 2000 – 1200 naêm Tr.CNxuaát hieän caùc hieän vaät löôõng kim, ñoàng vaø saét tieáp hôïp. Töø 1000 – 250naêm Tr.CN saét ñöôïc duøng phoå bieán ñeå cheá taïo noâng cuï, ñoàng ñaõ ñivaøo laõnh vöïc trang trí.

(Theo saùch Thöïc chaát cuûa ñoái thoaïi söû hoïc – nhieàu taùc giaû - NxbTheá Giôùi Haø Noäi naêm 2000, trang 37)

Nhö vaäy, baïn ñoïc cuõng nhaän thaáy raèng: ÔÛ moät ñòa ñieåm khaûo coåsaùt ngay bieân giôùi, hoaëc thuoäc veà Vaên Lang coå, vaøo thôøi ñieåm 2000 –

114

1200 tr.CN, saét ñaõ ñöôïcöùng duïng vaøo sinh hoaïtxaõ hoäi. Bôûi vaäy, hoaøntoaøn coù cô sôû thöïc teá veàmoät khaû naêng söû duïngñoà saét vaøo thôøi kyø HuøngVöông thöù VI (khoaûng1600 – 1400 tr.CN),nhö truyeàn thuyeát “PhuøÑoång Thieân Vöông” ñaõnoùi tôùi. Neáu khieâncöôõng maø cho raèng: Ñoàsaét phaùt hieän ôû BaûnChieàng – Coø raït (VuøngÑoâng Baéc Thaùi Lan,ngöôøi vieát), khoâng lieânquan gì ñeán lòch söû thôøiHuøng Vöông thì thaätphi lyù. Bôûi vì, giöõa mieànÑoâng Baéc Thaùi Lan raátgaàn vôùi mieàn Baéc VieätNam (Laõnh thoå VaênLang theo quan nieämmôùi), hoaëc saùt laõnh thoåVaên Lang theo söû cuõ vaøtruyeàn thuyeát. Thôøi ñaïiñoà saét laø thôøi ñaïi coù neànvaên minh phaùt trieån caoveà caùc moái quan heä xaõhoäi; do ñoù khoâng theåkhoâng coù söï giao löukinh teá vaên hoaù ôû caùcvuøng laõnh thoå gaàn guõiveà khoâng – thôøi gianlòch söû.

115

Khoa thieân vaên thôøi Huøng Vöôngvaø nhöõng hieäu öùng vuõ truï taùc ñoäng leântöï nhieân, cuoäc soáng vaø con ngöôøi

Thôøi Huøng Vöông coøn ñeå laïi moät daáu aán, chöùng toû neàn khoa hoïckyõ thuaät phaùt trieån cao ñöôïc theå hieän treân nhöõng chieác troáng ñoàng. Xintham khaûo ñoaïn trích döôùi ñaây trong saùch Kinh Dòch Phuïc Hy (Gs. BuøiVaên Nguyeân - Nxb Khoa hoïc Xaõ hoäi 1997) chöùng toû ñieàu naøy. Phaàn inñaäm do ngöôøi vieát thöïc hieän.

“ ... coøn chuyeän vaên hoùa, ngheä thuaät vaø khoa hoïc thieân vaên, ñòavaên, nhaân vaên thì phaûi noùi ñeán troáng ñoàng Ñoâng Sôn (Thanh Hoùa) vôùiheä thoáng ñoà hoïa treân maët troáng ñoàng ñoù, thí duï treân maët troáng ñoàngHoaøng Haï. ÔÛ ñaây, trình ñoä kyõ thuaät cheá taïo hôïp kim, trình ñoä ñuùckhuoân vaø caáu truùc ñoà hoïa, cho ñeán nay ñoái vôùi chuùng ta vaãn laø ñieàuñaùng khaâm phuïc, maø haõy noùi veà trình ñoä nhaän thöùc veà quy luaät töïnhieân thôøi baáy giôø khaù chuaån xaùc, maëc duø chöa coù maùy moùc ñeå thaêmdoø, ngoaøi moät soá duïng cuï thoâ sô. Theo nhaø nghieân cöùu lòch phaùp coåBuøi Huy Hoàng thì caùc maët troáng ñoàng nhö Ngoïc Luõ, Hoaøng Haïkhoâng ñôn thuaàn khaéc hoa vaên ñeå trang trí, maø chính laø ñeå ñoboùng maët trôøi, duøng ñeå tính boán muøa taùm tieát trong moät naêm theovoøng quay cuûa quaû Ñaát chung quanh maët Trôøi (töùc laø tính theoDöông lòch), ñoàng thôøi coù ñoái chieáu ngaøy vaø thaùng theo voøng quanhmaët Traêng (töùc laø tính theo AÂm lòch). Lòch Vieät Nam laø lòch AÂm -Döông keát hôïp. Theo Buøi Huy Hoàng, neáu laøm thöïc nghieäm ño boùngmaët trôøi treân maët troáng ñoàng Hoaøng Haï, chuùng ta coù theå xaùc ñònh ñöôïcñieåm xuaân phaân, haï chí, thu phaân, ñoâng chí theo chu kyø moät naêm.Cuõng theo oâng, neáu so saùnh lòch ta vôùi lòch Khôme coå vaø lòchTrung Quoác thì lòch Vieät Nam xuaát hieän sôùm hôn. Ñaëc bieät, oâng ñaõtæ mæ ñeám soá voøng troøn nhoû coù tieáp tuyeán trong caùc vaønh ôû treân maëttroáng ñoàng Ngoïc Luõ vaø thu ñöôïc caùc soá lieäu sau ñaây: 112, 147, 207,248, 322, 336, trong ñoù caùc soá 112, 147, 322, 336 laø boäi soá cuûa 7. Consoá 336 voøng troøn nhoû laø con soá chu kyø naêm Maët Traêng (theo AÂmlòch) quay quanh Maët Trôøi: nhöõng con soá chuaån xaùc veà quy luaät thieânnhieân naøy ñaâu coù phaûi laø ngaãu nhieân maø phaûi laø nhöõng con soá ñuùc keáttöø trí tueä toå tieân chuùng ta. Maët Trôøi ôû giöõa maët troáng ñoàng coù 14 tia vaøsoá 14 cuõng laø boäi soá cuûa 7, ñaëc bieät laø nhöõng aâm vaät, döông vaät ñanxen chung quanh tia maët Trôøi töôïng tröng leõ soáng cuûa taïo vaät döôùi aùnhmaët Trôøi.

Qua phaàn daãn chöùng treân, chaéc baïn ñoïc seõ ñaët caâu hoûi: caên cöùvaøo ñaâu ñeå nhöõng nhaø khoa hoïc Vaên Lang ñònh vò ñöôïc chu kyø naêmmaët Traêng quay quanh maët Trôøi? Chaéc chaén ôû thôøi kyø Huøng Vöông,oâng cha ta ñaõ coù moät kieán thöùc raát saâu saéc veà thieân vaên hoïc ñeå xaùc ñònh

116

ñöôïc chu kyø vaän ñoäng cuûa caùc thieân theå; khoâng phaûi chæ giôùi haïn ôûnhöõng haønh tinh thuoäc Thaùi Döông Heä, maø laø söï vaän ñoäng coù theå cuûaphaàn lôùn caùc ngoâi sao trong thieân haø lieân quan ñeán heä maët trôøi. Ñeå boåsung cho söï lieân heä giöõa khoa thieân vaên hoïc hieän ñaïi vôùi vaên minhVaên Lang, baïn ñoïc tham khaûo moät hieäu öùng vuõ truï töø söï vaän ñoäng cuûacaùc thieân theå ñoái vôùi con ngöôøi. Hieäu öùng naøy ñaõ ñöôïc Gs. Leâ Vaên Söûuphaùt hieän vaø noùi ñeán trong cuoán Nguyeân lyù thôøi sinh hoïc coå PhöôngÑoâng (Nxb VHTT 1996), ñöôïc boå sung vaø hieäu chænh laïi trong saùchnaøy. Ñoù laø vaán ñeà maø coù leõ caùc baø meï lôùn tuoåi ñeàu bieát veà tröôøng hôïptreû sinh vaøo giôø Quan Saùt. Hieän töôïng naøy, Gs. Leâ Vaên Söûu giaûi thíchnhö sau.

b. Giôø Quan Saùt. Baøi ca veà giôø sinh phaïm giôø Quan Saùt nhösau:

Chính, thaát, sô sinh Tî, Hôïi thìNhò, baùt Thìn, Tuaát baát thaäm nghiTam, Cöûu, Maõo, Daäu ñinh thöôïng nhieânTöù, Thaäp Daàn, Thaân kyû ñònh kyøNguõ, ñoàng thaäp nhaát Söûu, Muøi thöôïngLuïc ñoàng thaäp nhò Tyù, Ngoï chi,Nghóa laø: giôø Quan Saùt theo thaùng AÂm lòch vaø giôø ñòa chiThaùng gieâng - giôø Tò Thaùng baûy - giôø HôïiThaùng hai - giôø Thìn Thaùng taùm - giôø TuaátThaùng ba - giôø Maõo Thaùng chín - giôø DaäuThaùng tö - giôø Daàn Thaùng möôøi - giôø Thaân

Thaùng naêm - giôø Söûu Thaùng möôøi moät - giôø MuøiThaùng saùu - giôø Tyù Thaùng Chaïp - giôø NgoïNgöôøi xöa cho raèng treû em sinh phaïm giôø Quan Saùt khi nhoû

thöôøng oám yeáu khoù nuoâi, lôùn leân thì ñaàu troäm ñuoâi cöôùp. Nhöõng baäclaøm cha meï khi coù con sinh giôø Quan Saùt thöôøng voâ cuøng ñau khoå.Theo nhöõng ñieàu toâi thaâu löôïm ñöôïc baáy laâu nay thì nhöõng treûsinh phaïm giôø Quan Saùt thöôøng coù chöùc naêng gan khoâng oån ñònh,soá lôùn deã bò maéc beänh vieâm gan khi coù dòch truyeàn nhieãm beänhnaøy. Ñeå tìm hieåu giaù trò thaät cuûa giôø Quan Saùt ta tieán haønh moâ hình hoùagiôø Quan Saùt trong moät ñoà nhö sau. Trong ñoà treân chuùng ta thaáy ñieåmgiôø Tyù cuûa thaùng ñeàu ôû treân quaû ñaát coù höôùng ñoái chieáu vôùi Maët trôøi

117

qua taâm quaû ñaát, töø ñoù theo caùc thaùng vò trí giôø Quan Saùt ñeàu coùhöôùng gaàn ñoái chieáu vôùi höôùng Baéc cuûa quyõ ñaïo naêm. Nhö vaäy giôøQuan Saùt coù giaù trò laø thôøi ñieåm nôi sinh ñöùa treû chòu taùc ñoäng aûnhhöôûng vuõ truï töø ngoaøi Maët trôøi.

Giôø Daäu Thaùng 9

Giôø Tuaát Thaùng 8

Giôø HôïiThaùng 7

Giôø TíThaùng 6

Giôø SöûuThaùng 5

Giôø Daàn Thaùng 4

Giôø MaõoThaùng 3

Giôø Thìn Thaùng 2

Giôø TîThaùng 1

Giôø Ngoï Thaùng 12

Giôø Muøi Thaùng 11

Giôø Thaân Thaùng 10

Höôùng giaû ñònh söï vaän ñoäng cuûa maët trôøi treân quyõ ñaïo

Hình treân ñaây ñöôïc thöïc hieän laïi döïa treân yù töôûng cuûa giaùo söLeâ Vaên Söûu. Höôùng giaû ñònh söï vaän ñoäng cuûa Maët trôøi treân quyõ ñaïotreân thöïc teá coù theå sai vôùi vò trí töông öùng vôùi boán muøa, trong söï töôngquan traùi ñaát vaø Maët trôøi. Nhöng duø höôùng vaän ñoäng cuûa Maët trôøitheo höôùng naøo trong vuõ truï, thì vò trí giôø Quan Saùt treân traùi ñaát töôngöùng vôùi nhau vaãn khoâng thay ñoåi so vôùi Maët trôøi. Töùc laø ñöôøng noái töøtaâm traùi ñaát vôùi vò trí giôø Quan Saùt vaãn taïo thaønh nhöõng ñöôøng thaúngsong song nhö hình veõ treân. Nhö vaäy, baïn ñoïc seõ nhaän thaáy moät hieäuöùng vuõ truï naøo ñoù, taùc ñoäng leân con ngöôøi ôû caùc vò trí giôø Quan Saùt.

Qua söï phaùt hieän cuûa Gs. Leâ Vaên Söûu vaø ñoà hình trình baøy ôûtreân, chöùng toû raèng: neàn vaên minh coå Ñoâng phöông ñaõ phaùt hieän hieän

118

töôïng traùi ñaát vaän ñoäng quanh Maët trôøi. maø coøn phaùt hieän ra Maët trôøiphaûi vaän ñoäng theo moät quyõ ñaïo cuûa noù. Ñeå noùi leân ñöôïc ñieàu naøy,nhöõng ngöôøi tieân phong cuûa neàn thieân vaên hoïc hieän ñaïi ñaõ phaûi ra toøahoaëc leân giaøn hoûa thieâu. Ñoù laø tröôøng hôïp cuûa Galile vaø Bruno ôû nöôùcYÙ vaøo theá kæ 15 - 16.

Hieän töôïng giôø Quan Saùt neâu treân ñaõ chöùng toû raèng: tri thöùc cuûaneàn thieân vaên coå Vaên Lang veà nhieàu maët ñaõ vöôït xa khaû naêng cuûa trithöùc thieân vaên hoïc hieän ñaïi, khi xaùc ñònh moät hieäu öùng vuõ truï vôùi ñônvò thôøi gian nhoû nhaát laø giôø aûnh höôûng ñeán con ngöôøi.

Vôùi nhaän ñònh treân, coù theå laäp luaän phaûn baùc theo nhöõng khaûnaêng sau:

@ Nhaän xeùt cho raèng giôø Quan Saùt chæ laø kinh nghieäm daân gian,ñöôïc ñuùc keát töø thöïc teá cuoäc soáng.

Ñaây chæ laø moät nhaän xeùt khieân cöôõng. Bôûi vì, moät hieän töôïng xaûyra cho moät con ngöôøi laø keát quaû cuûa söï toång hôïp cuûa raát nhieàu yeáu toá.Moãi con ngöôøi coù nhöõng hieän töôïng gioáng nhau laïi khoâng theå cuøngsoáng trong moät thôøi ñieåm khoâng gian vaø thôøi gian nhö nhau. Trong khiñoù hieäu öùng vuõ truï naøy taùc ñoäng leân cuoäc ñôøi cuûa con ngöôøi qua ñôn vòthôøi gian nhoû nhaát laø giôø; hôn nöõa heä quaû cuûa noù laïi khoâng phaûi chæ laøbeänh vieâm gan maø laø haønh vi cuûa con ngöôøi.

Neáu nhö toång keát haønh vi töông töï cuûa con ngöôøi ñeå daãn ñeán moätkeát luaän veà söï truøng hôïp trong moät soá giôø sinh nhö giôø Quan Saùt thìñaây laø moät vieäc laøm khoâng theå thöïc hieän ñöôïc treân thöïc teá, ôû ngaytrong xaõ hoäi hieän ñaïi vôùi taát caû nhöõng ñieàu kieän huy ñoäng ñöôïc cuûanhaân loaïi. Keát luaän veà beänh vieâm gan lieân quan ñeán giôø Quan Saùt cuûagiaùo sö Leâ Vaên Söûu chæ laø söï kieåm chöùng moät hieän töôïng ñaõ coù saün.

@ Neáu cho raèng ñaây chæ laø moät troø chôi toaùn hoïc ngaãu nhieân: baétñaàu töø thaùng 12 ( thaùng Söûu) vôùi giôø Ngoï, sau ñoù cöù luøi moät thaùng thìlaïi tieán moät giôø (thaùng 11 – giôø Muøi)… Cho ñeán heát 12 giôø. Töø troø chôingaãu nhieân naøy ngöôøi ta ñaët ra giôø Quan Saùt.

Vôùi moät laäp luaän nhö vaäy, chæ laø moät daïng cao caáp hôn vieäc laømmoät con toaùn chia 2622 naêm cho 18 ñôøi vua Huøng, ra con soá hôïn 145naêm vaø keát luaän: khoâng theå coù tuoåi thoï sinh hoïc trung bình 145 naêmcho ñôøi moät con ngöôøi. Bôûi vì, giöõa moät troø chôi toaùn hoïc ñôn giaûn vaøheä quaû cuûa giôø Quan Saùt treân con ngöôøi laïi hoaøn toaøn khoâng coù moät söï

119

lieân heä naøo. Trong khi ñoù hieäu öùng “giôø Quan Saùt” ñaõ toàn taïi trong vaênminh Ñoâng phöông, cuï theå laø Vieät Nam ñaõ nhieàu theá kyû.

Vì vaäy, hieän töôïng giôø Quan Saùt neâu treân chæ coù theå giaûi thíchmoät caùch hôïp lyù laø: ñoù laø keát quaû cuûa moät tri kieán thieân vaên sieâu vieätñöôïc keát hôïp vôùi söï öùng duïng phöông phaùp luaän cuûa moät lyù thuyeát vuõtruï quan hoaøn chænh ñeå lyù giaûi cho nhöõng hieän töôïng lieân quan ñeán conngöôøi. Hieän töôïng naøy töông töï nhö vieäc neàn vaên minh hieän ñaïi söûduïng moät lyù thuyeát khoa hoïc ñeå tìm hieåu hoaëc lyù giaûi caùc vaán ñeà lieânquan.

Qua söï phaùt hieän cuûa Gs. Leâ Vaên Söûu ñaõ chöùng toû raèng: thôøiHuøng Vöông, oâng cha ta ñaõ phaùt hieän ra khoâng phaûi chæ traùi Ñaát vaänñoäng quanh maët Trôøi, maø coøn phaùt hieän ra maët Trôøi phaûi vaän ñoängtheo moät quyõ ñaïo cuûa noù. Khoâng nhöõng theá, maø coøn phaùt hieän ñöôïckeát quaû cuûa söï vaän ñoäng naøy, ñaõ taïo ra nhöõng hieäu öùng vuõ truï ñoái vôùicon ngöôøi theå hieän ôû giôø Quan Saùt.

Treân ñaây chæ laø moät thí duï ñeå thaáy raèng: vieäc khoa hoïc hieän ñaïiphaùt hieän ra hieäu öùng vuõ truï töø nhöõng vuï noå cuûa maët Trôøi gaây aûnhhöôûng ñeán cuoäc soáng ôû traùi Ñaát, thaät söï laø khieâm toán so vôùi kho taøngkhoa thieân vaên hoïc cuûa thôøi Huøng Vöông. Khoa hoïc vuõ truï hieän ñaïicoù theå öôùc mô haøng traêm naêm sau seõ ñöa caùc phi thuyeàn tôùi nhöõngngoâi sao caùch traùi ñaát haøng chuïc naêm aùnh saùng. Cho duø ñieàu vieãntöôûng ñoù ñöôïc thöïc hieän, thì so vôùi vieäc tìm ra nhöõng hieäu öùng vuõ truïaûnh höôûng ñeán traùi ñaát vaø con ngöôøi - nhö neàn vaên minh Vaên Lang ñaõchöùng toû – vaãn coøn laø moät öôùc mô xa xoâi khoù thöïc hieän cuûa khoa hoïcvuõ truï hieän ñaïi. Ñieàu naøy cuõng deã hieåu, bôûi vì khoa thieân vaên hoïchieän ñaïi chæ thöïc söï phaùt trieån khoaûng 200 naêm nay. Coøn khoa thieânvaên cuûa thôøi Huøng Vöông ñaõ coù gaàn 3000 naêm khaûo nghieäm.

Coøn coù raát nhieàu hieän töôïng töông töï nhö vaán ñeà cuûa giôø QuanSaùt neâu treân. Nhöõng hieän töôïng töông töï nhö vaäy, khoâng theå giaûi thíchmoät caùch thoâ sô cho ñoù laø do kinh nghieäm daân gian ñöôïc. Bôûi vì ñaây laømoät hieäu öùng vuõ truï ñöôïc phaùt hieän aûnh höôûng ñeán con ngöôøi qua moätñôn vò thôøi gian nhoû nhaát laø giôø. Vôùi neàn khoa hoïc hieän ñaïi ñeå thoángkeâ vaø tìm ra moät hieäu öùng vuõ truï treân con ngöôøi trong moät ñôn vò thôøigian nhö vaäy, coù söï hoã trôï cuûa nhöõng maùy vi tính hieän ñaïi nhaát, cuõngphaûi maát haøng traêm naêm ñeå theo doõi vaø phaûi huy ñoäng moät khoáilöôïng nhaân söï raát lôùn, neáu baét ñaàu ngay töø baây giôø. Thí duï naøy minh

120

hoïa roõ hôn cho khoaûng troáng veà lyù thuyeát cho nhöõng phöông phaùpöùng duïng cuûa hoïc thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh vaø khoa thieân vaên coåVaên Lang baét ñaàu töø Laïc thö - Haø ñoà vaø cuõng chöùng minh cho söï keáthôïp söùc maïnh vuõ truï vôùi tri thöùc cuûa con ngöôøi. Töùc laø söï keát hôïp cuûaRoàng - Tieân ñaõ trình baøy ôû treân.

Nhöõng vaán ñeà neâu ôû treân ñaõ chöùng toû: tri thöùc cuûa neàn vaên minhVaên Lang laøm kinh ngaïc nhöõng con ngöôøi ôû xaõ hoäi hieän ñaïi, ñaõ ñöôïcraát nhieàu hoïc giaû trong vaø ngoaøi nöôùc phaân tích trong suoát maáy chuïcnaêm qua. Nhöng taïi sao moät nöôùc Vaên Lang coù neàn vaên minh ñaït ñeánñænh cao veà khoa hoïc kyõ thuaät vaø nhöõng giaù trò vaên hoùa vaøo thôøi baáygiôø, ñaõ bò thaát baïi tröôùc söùc taán coâng cuûa nhaø AÂn Thöông Trung Hoa.Ñieàu naøy coù theå lyù giaûi do toå chöùc xaõ hoäi Vaên Lang laø moät trong nhöõngyeáu toá chính daãn ñeán söï thu heïp laõnh thoå döôùi thôøi Huøng Vöông thöù VI.

TOÅ CHÖÙC XAÕ HOÄI THÔØI HUØNG VÖÔNGTruyeàn thuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân” ghi nhaän: Khi vò vua ñaàu

leân ngoâi laáy hieäu laø Huøng Vöông, ñaët teân nöôùc laø Vaên Lang, chia caùcem ra cai trò. Vaäy Huøng Vöông laø gì?

Theo cuoán Theá thöù caùc trieàu ñaïi vua Vieät Nam (saùch ñaõ daãn) thì:Huøng Vöông goàm hai thaønh toá. Thaønh toá Huøng laø phieân aâm Haùn

Vieät cuûa moät töø Vieät coå naøo ñoù coù ngöõ aâm, ngöõ nghóa gaàn vôùi Kun,Khun hay Khunzt cuûa ñoàng baøo caùc daân toäc anh em nhö Möôøng, Thaùivaø Munda - nhöõng töø ngöõ treân ñeàu coù nghóa laø tröôûng, thuû lónh hayngöôøi ñöùng ñaàu (Huøng) cuûa caû nöôùc.

Nhöng thaønh toá Vöông ñöôïc cho laø do caùc söû gia ñôøi sau theâmvaøo moät caùch tuøy tieän.

Ngöôøi ñöùng ñaàu quoác gia khoâng Ñeá thì cuõng Vöông maø thoâi.

Vôùi caùch lyù giaûi chöõ Huøng thì coù khaû naêng hôïp lyù, nhöng cho chöõVöông laø söï gaùn gheùp cuûa ñôøi sau thì khieân cöôõng. Bôûi vì hai chöõ naøy:Huøng (ñöùng ñaàu, thuû lónh) vaø Vöông (chuùa, chuùa teå) seõ loaïi tröø nhau,neáu chæ theå hieän moät nghóa duy nhaát laø ngöôøi ñöùng ñaàu xaõ hoäi. Do ñoù,vieäc caùc söû gia ñôøi sau ñaët chöõ Vöông beân caïnh chöõ Huøng hoaøn toaønhôïp lyù neáu giaûi thích raèng: Huøng (thuû lónh); Vöông (chuùa teå) vaø HuøngVöông coù nghóa laø chuùa teå cuûa nhöõng thuû lónh.

Chöõ Huøng coù yù nghóa laø thuû lónh coù theå coøn moät nguyeân nhaân

121

sau: Huøng laø toäc danh naém quyeàn ñieàu haønh xaõ hoäi Vaên Lang. Truyeànthuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân” noùi tôùi vieäc Toå Maãu AÂu Cô ñöa ngöôøicon caû leân laøm vua vaø caùc ngöôøi con khaùc chia nhau cai trò khaép nôi.Nhö vaäy, ñöùng ñaàu 15 boä ñeàu thuoäc nhöõng chi khaùc nhau cuûa Huøng toäc(cuïm töø “Hoàng Baøng Thò” phaûi chaêng coøn moät yù nghóa khaùc nöõa laødoøng hoï hoaëc moät daân toäc lôùn). Bôûi vì söï tieáp noái caàm quyeàn qua haøngngaøn naêm, neân töø Huøng baét ñaàu laø moät danh töø rieâng chæ chi toäc trôûthaønh moät danh töø chung phoå bieán ñeå chæ ngöôøi ñöùng ñaàu maø caùc daântoäc ít ngöôøi goïi laø Kun, Khun, Khunzt.

Nhöng duø coù caùch lyù giaûi theá naøo, thì nghóa chöõ Huøng Vöông vaãnlaø chuùa teå cuûa nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu. Vôùi yù nghóa treân thì coù theå lyùgiaûi thöïc traïng veà toå chöùc xaõ hoäi Vaên Lang nhö sau:

Truyeàn thuyeát ghi nhaän: khi hình thaønh xaõ hoäi Vaên Lang, vuaHuøng chia laõnh thoå thaønh 15 boä vaø cho caùc em ñi cai trò caùc nôi. Nhövaäy, moãi boä ñeàu do ngöôøi thuoäc chi toäc Huøng ñöùng ñaàu (thuû lónh) vaønhöõng ngöôøi Vieät thuoäc söï cai quaûn cuûa vua Huøng laø nguoàn ñoäng löïcchính trong söï phaùt trieån cuûa nhöõng ñòa phöông. Sau ñoù, thuû lónh cuûacaùc boä baàu moät ngöôøi trong soá caùc thuû lónh ñaïi dieän cho caùc chi toäcnaém quyeàn ñieàu haønh chung. Thuû lónh cuûa chi toäc ñöôïc baàu goïi laøHuøng Vöông. Vôùi caùch lyù giaûi treân thì toå chöùc xaõ hoäi thôøi Huøng töôngtöï nhö thôøi Chu thuoäc coå söû Trung Hoa. Nhöng khaùc vôùi thôøi Chu laø:ngoâi vua nhaø Chu laø do cha truyeàn con noái vaø laø chuùa teå cuûa caùc chöhaàu vónh vieãn. Coøn thôøi Huøng Vöông, ñòa vò chuùa teå thuoäc veà thuû lónhmoät chi toäc naøo ñoù ñöôïc baàu leân, tuøy theo nhu caàu phaùt trieån chung maøchi toäc ñoù coù khaû naêng ñaùp öùng.

So saùnh töôùc vò trong xaõ hoäi Vaên Lang vaø caùc xaõ hoäi khaùc thuoäccoå söû Trung Hoa, chuùng ta seõ thaáy coù söï töông töï: ngöôøi ñöùng ñaàu quoácgia thôøi Chu xöng Vöông, töông töï vôùi chöùc danh ñöùng ñaàu Vaên Lang.Ngöôøi ñöùng ñaàu nöôùc chö haàu thôøi Chu xöng Haàu, thí duï nhö Teà Haàu,Taán Haàu... ngöôøi ñöùng ñaàu cuûa caùc boä Vaên Lang goïi laø Laïc Haàu (söï sosaùnh naøy chæ minh hoïa cho yù treân). Vôùi giaû thuyeát naøy thì nhöõng boädöôùi thôøi Huøng Vöông ñeàu coù quyeàn töï cai trò vaø quaân ñoäi rieâng, töôngtöï nhö caùc chö haàu thôøi Chu. Do ñoù, chæ khi naøo coù quoác bieán môùi taäphôïp löïc löôïng döôùi quyeàn chæ huy cuûa Huøng Vöông ñeå chieán ñaáu.

Vôùi caùch lyù giaûi treân seõ giaûi thích taïi sao nhaø AÂn Thöông chieánthaéng moät nöôùc coù neàn vaên minh phaùt trieån hôn haún so vôùi caùc quoác

122

gia thôøi coå. Truyeàn thuyeát “Phuø Ñoång Thieân Vöông” ñaõ ghi nhaän xintoùm löôïc nhö sau:

@ “Vaøo thôøi Huøng Vöông thöù VI, ñaát nöôùc thanh bình ñaõ laâu neânnhaø vua sao laõng vieäc phoøng thuû...”

@ Huøng Vöông caäy nöôùc mình giaøu maïnh maø cheånh maûng vieäctrieàu caän Baéc phöông (Lónh Nam Chích Quaùi - saùch ñaõ daãn).

@ Laïc Long Quaân ñaõ sai Hòch nöõ baùo tröôùc cho nhaø vua veà vieäcba naêm sau nhaø AÂn Thöông seõ taán coâng Vaên Lang. Vua Huøng khoângtin sai baét giam Hòch nöõ. (Truyeàn thuyeát Huøng Vöông - Thaàn ThoaïiVónh Phuù, Vuõ Kim Bieân söu taàm - Nxb Sôû VHTT - TT Phuù Thoï1997).

Vieäc cho raèng vua Huøng cheånh maûng vieäc trieàu caän Baéc phöôngcoù leõ laø do ngöôøi ñôøi sau thay ñoåi yù töø vieäc khoâng lo phoøng thuû. Nhöngduø vôùi yù naøo thì cuõng nhaèm dieãn ñaït moät yù nghóa chung nhaát laø: VuaHuøng khoâng lo phoøng bò, neân khi nhaø AÂn Thöông taäp trung quaân löïctaán coâng oà aït thì quaân löïc ôû caùc boä khoâng ñuû söùc choáng cöï. Vaø laõnh thoåVaên Lang ñaõ bò thu heïp nhö phaàn treân ñaõ trình baøy.

Khi quaân AÂn Thöông ñaùnh saâu vaøo laõnh thoå Vaên Lang, nhaø vuamôùi cho söù giaû ñi caùc nôi trieäu taäp ngöôøi hieàn taøi ra giuùp nöôùc vaø ñaõñöôïc Ñöùc Phuø Ñoång Thieân Vöông hieän thaân giuùp ñôõ. Hình aûnh söù giaûñi tìm ngöôøi hieàn khaép nôi, phaûi chaêng ñoù laø hình aûnh trieäu taäp quaânñoäi caùc boä coøn laïi cuøng choáng giaëc (theo giaû thuyeát veà toå chöùc haønhchính vaø quaân söï döôùi thôøi Huøng Vöông ñaõ trình baøy ôû treân). Töø giaûthuyeát naøy cuõng ñaët moät vaán ñeà: thuû ñoâ Vaên Lang chöa haún ñaõ ôû VieätTrì, maø thay ñoåi tuøy theo chi toäc ôû 15 boä caàm quyeàn. Vieät Trì coù theå chælaø thuû ñoâ cuoái cuøng cuûa Vaên Lang.

Vôùi giaû thuyeát veà toå chöùc xaõ hoäi Vaên Lang, giaûi thích söï vieäc ñôøiHuøng Vöông thöù VII ñaõ thay theá Huøng Vöông thöù VI, khi chi toäc naøyñaõ gaây neân söï thu heïp laõnh thoå laàn thöù nhaát cuûa Vaên Lang. Theo truyeànthuyeát thì vua Huøng thöù VI trieäu taäp caùc con laïi toå chöùc vieäc thi taøi ñeåtruyeàn ngoâi. Nhöng vôùi giaû thuyeát veà toå chöùc xaõ hoäi thôøi Huøng Vöông:“Thuû lónh caùc boä baàu moät ngöôøi trong soá caùc thuû lónh ñaïi dieän cho caùcchi toäc naém quyeàn ñieàu haønh chung”, “Tuøy theo nhu caàu phaùt trieånchung maø chi toäc ñoù coù khaû naêng ñaùp öùng” thì coù theå giaûi thích ñoaïntreân cuûa truyeàn thuyeát “Baùnh Chöng Baùnh Daày” laø moät cuoäc trieäu taäp

123

hoäi ñoàng caùc thuû lónh Baùch Vieät ôû caùc boä ñeå baàu thuû lónh môùi. Ñeåminh hoïa cho giaû thuyeát naøy, xin ñöôïc trình baøy moät tö lieäu cuûa cuïBieät Lam Traàn Huy Baù. Tö lieäu naøy ñöôïc trích daãn laïi trong baøi “Vaênhoùa taâm linh - ñaát toå Huøng Vöông” cuûa taùc giaû Hoàng Töû Uyeân, trongtaïp chí Nguoàn Saùng soá 23, trong dòp leã hoäi gioã Toå Huøng Vöông 1998.Trong laàn taùi baûn naøy, ngöôøi vieát cuõng caên cöù vaøo tö lieäu ñaõ coâng boácuûa cuï Bieät Lam, ñeå boå sung nhöõng thieáu soùt vaø so saùnh nhöõng saibieät trong tö lieäu trích daãn töø taïp chí “Nguoàn Saùng” cuûa laàn xuaát baûntröôùc):

Töø nhieàu naêm nay, chuùng toâi ñaõ coá gaéng söu taàm caùc truyeànthuyeát thö tòch coå, caùc ngoïc phaû caùc xaõ quanh vuøng coù ñeàn thôø caùcvua Huøng nhö xaõ Hy Cöông (Vónh Phuù) hieän löu tröõ taïi Vuï Baûo ToànBaûo Taøng, Boä Vaên Hoùa (soá lieäu HT.AE9) thì caùc taøi lieäu naøy khoâng ghicheùp laø 18 ñôøi vua Huøng maø laïi ghi laø 18 chi. Moãi chi goàm nhieàu ñôøivua, coù caû naêm can - chi luùc sanh vaø luùc leân ngoâi. Caùc ñôøi vua trongmoät chi ñeàu laáy hieäu cuûa vua ñaàu chi aáy.

Möôøi taùm chi aáy nhö sau:1. Chi Caøn: Kinh Döông Vöông, huùy Loäc Tuïc, sinh naêm Nhaâm

Ngoï (2919 tr.TL) leân ngoâi naêm 41 tuoåi, khoâng roõ truyeàn maáy ñôøi vua ôûngoâi taát caû 86 naêm, töø naêm Nhaâm Tuaát (2879 tr.TL) ñeán Ñinh Hôïi(2794 tr.TL). So ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi ñaïi Tam Hoaøng. (?)

2. Chi Khaûm: Laïc Long Quaân, huùy Suøng Laõm, töùc Huøng HieànVöông, sinh naêm Bính Thìn (2825 tr.TL) leân ngoâi 33 tuoåi, khoâng roõtruyeàn maáy ñôøi vua. Chi naøy ôû ngoâi taát caû 269 naêm, ñeàu xöng laø HuøngHieàn Vöông, töø naêm Maäu Tí (2793 tr.TL) ñeán naêm Bính Thìn (2525tr.TL) ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi Hoaøng Ñeá (Nguõ Ñeá).

3. Chi Caán: Huøng Quoác Vöông, huùy Huøng Laân, sinh naêm CanhNgoï (2570 tr.TL) leân ngoâi khi 18 tuoåi. Khoâng roõ truyeàn maáy ñôøi vua ñeàuxöng laø Huøng Quoác Vöông. Töø naêm Ñinh Tî (2524 tr.TL) ñeán naêmBính Tuaát ( 2253 trc. Tl) Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi Ñeá Thuaán,Höõu Ngu.

4. Chi Chaán: Huøng Hoa Vöông, huùy Böûu Lang, khoâng roõ naêmsinh, leân ngoâi naêm Ñinh Hôïi (2254 tr.TL) khoâng roõ truyeàn maáy ñôøi vuañeàu xöng laø Huøng Hoa Vöông, ôû ngoâi taát caû 342 naêm, töø naêm Ñinh Hôïi(2254 tr.TL) ñeán Maäu Thìn (1918 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøothôøi Ñeá Quyùnh nhaø Haï.

5. Chi Toán: Huøng Hy Vöông, huùy Baûo Lang, sinh naêm Taân Muøi(2030 tr.TL) leân ngoâi khi naêm 59 tuoåi. Khoâng roõ truyeàn maáy ñôøi vua,ñeàu xöng laø Huøng Hy Vöông, ôû ngoâi taát caû 200 naêm, töø naêm Kyû Tî

124

(1912 tr.TL) ñeán Maäu Tí (1713 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøiLyù Quyù (Kieät) nhaø Haï.

6. Chi Ly: Huøng Hoàn Vöông, huùy Long Tieân Lang, sinh naêm TaânDaäu (1740 tr.TL), leân ngoâi khi 29 tuoåi, truyeàn hai ñôøi vua, ôû ngoâi taát caû81 naêm, ñeàu xöng laø Huøng Hoàn Vöông, töø naêm Kyû Söûu (1712 tr.TL)ñeán naêm Kyû Daäu (1632 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi OÁc Ñinhnhaø Thöông.

7. Chi Khoân: Huøng Chieâu Vöông, huùy Quoác Lang, sinh naêmQuyù Tî (1768 tr.TL) leân ngoâi khi 18 tuoåi, truyeàn 5 ñôøi vua ñeàu xöng laøHuøng Chieâu Vöông, ôû ngoâi taát caû 200 naêm töø naêm Canh Tuaát (1631tr.TL) ñeán naêm Kyû Tî (1432 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi ToåAÁt nhaø Thöông.

8. Chi Ñoaøi: Huøng Vó Vöông, huùy Vaân Lang, sinh naêm NhaâmThìn (1469 tr.TL) leân ngoâi khi 39 tuoåi, truyeàn 5 ñôøi vua ñeàu xöng laøHuøng Vó Vöông, ôû ngoâi taát caû 100 naêm, töø naêm Canh Ngoï (1431 tr.TL)ñeán naêm Kyû Daäu (1332 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi NamCanh nhaø Thöông.

9. Chi Giaùp: Huøng Ñònh Vöông, huùy Chaân Nhaân Lang, sinh naêmBính Daàn (1375 tr.TL), leân ngoâi khi 45 tuoåi, truyeàn 3 ñôøi vua ñeàu xönglaø Huøng Ñònh Vöông, ôû ngoâi taát caû 80 naêm, töø naêm Canh Ngoï (1251tr.TL) ñeán Kyû Hôïi (1162 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi ToåGiaùp nhaø AÂn.

10. Chi Aát: Huøng Uy Vöông, huyù Hoaøng Long Lang, sinh naêmGiaùp Ngoï (1287 tr.), leân ngoâi khi 37 tuoåi, truyeàn 3 ñôøi vua ñeàu xöng laøHuøng Uy Vöông, ôû ngoâi taát caû 90 naêm, töø naêm Canh Ngoï (1251 tr.TL)ñeán Kyû Hôïi (1162 tr.TL) ngang vôùi Trung Quoác thôøi Toå Giaùp nhaø AÂn.

11. Chi Bính: Huøng Trinh Vöông, huùy Höng Ñöùc Lang, sinh naêmCanh Tuaát (1211 tr.TL) leân ngoâi khi 51 tuoåi, truyeàn 4 ñôøi vua, ñeàu xönglaø Huøng Trinh Vöông, ôû ngoâi taát caû 107 naêm, töø naêm Canh Tí (1161tr.TL) ñeán naêm Bính Tuaát (1055 tr.TL) Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøiThaønh Vöông nhaø Taây Chu.

12. Chi Ñinh: Huøng Vuõ Vöông, huùy Ñöùc Hieàn Lang, sinh naêmBính Thaân (1105 tr.TL), leân ngoâi khi naêm 52 tuoåi, truyeàn 3 ñôøi vua ñeàuxöng laø Huøng Vuõ Vöông ôû ngoâi taát caû 96 naêm, töø naêm Ñinh Hôïi (1054tr.TL) ñeán Nhaâm Tuaát (969 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi MuïcVöông nhaø Taây Chu.

13. Chi Maäu: Huøng Vieät Vöông, huùy Tuaán Lang, sinh naêm KyûHôïi (982 tr.TL) leân ngoâi khi 23 tuoåi, truyeàn 5 ñôøi vua, ñeàu xöng laø HuøngVieät Vöông, ôû ngoâi taát caû 105 naêm, töø naêm Quyù Hôïi (958 tr.TL) ñeánÑinh Muøi (854 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi Leä Vöông nhaøTaây Chu.

125

14. Chi Kyû: Huøng Anh Vöông, huùy Vieân Lang, sinh naêm ÑinhMaõo (894 tr.TL) leân ngoâi khi 42 tuoåi, truyeàn 4 ñôøi vua, ñeàu xöng laøHuøng Anh Vöông, ôû ngoâi taát caû 99 naêm, töø naêm Maäu Thaân (755 tr.TL).Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi Bình Vöông nhaø Ñoâng Chu.

15. Chi Canh: Huøng Trieäu Vöông, huùy Caûnh Chieâu Lang, sinhnaêm Quyù Söûu (748 tr.TL), leân ngoâi khi 35 tuoåi, truyeàn 3 ñôøi vua, ñeàuxöng laø Huøng Trieäu Vöông, ôû ngoâi taát caû 94 naêm, töø naêm Ñinh Hôïi (754tr.TL) ñeán naêm Canh Thaân (661 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøiHueä Vöông nhaø Ñoâng Chu.

16. Chi Taân: Huøng Taïo Vöông (Thaàn phaû xaõ Tieân Laùt, huyeänVieät Yeân, tænh Haø Baéc, ghi ñôøi thöù 16 laø Huøng Taïo Vöông, ñoùng ôû VieätTrì, coù thaïch töôùng quaân ñaùnh tan giaëc Man, vua phong laøm ChuyeånThaïch Töôùng Ñaïi Vöông – “Ngöôøi anh huøng laøng Doùng”, Cao XuaânÑænh, Nxb KHXH, 1969 tr.126 – 130), huùy Ñöùc Quaân Lang, sinh naêmKyû Tî (712 tr.TL) leân ngoâi khi 53 tuoåi, truyeàn 3 ñôøi vua,taát caû 92 naêm,töø naêm Taân Daäu (660 tr.TL) ñeán Nhaâm Thìn (569 tr.TL). Ngang vôùiTrung Quoác vaøo thôøi Linh Vöông nhaø Ñoâng Chu.

17. Chi Nhaâm: Huøng Nghò Vöông, huùy Baûo Quang Lang, sinhnaêm AÁt Daäu (576 tr.TL), leân ngoâi khi 9 tuoåi, truyeàn 4 ñôøi vua ñeàu xönglaø Huøng Nghò Vöông, ôû ngoâi taát caû 160 naêm, töø naêm Quyù Tî (568 tr.TL)ñeán naêm Nhaâm Thaân (409 tr.TL). Ngang vôùi Trung Quoác vaøo thôøi UyLieät Vöông nhaø Ñoâng Chu.

18. Chi Quyù: Huøng Dueä Vöông, huyù Hueä Vöông, sinh naêm CanhThaân (421 tr.TL), leân ngoâi khi 14 tuoåi, truyeàn khoâng roõ maáy ñôøi vua (coùleõ 3 ñôøi), vì ôû ñình Taây Ñaèng, huyeän Ba Vì, Haø Noäi coù baøi vò “Tam ViQuoác Chuùa”, ôû ngoâi taát caû 150 naêm, töø naêm Quyù Daäu (408 tr.TL) ñeánQuyù Maõo (258 tr.TL). Ngang vôùi naêm thöù 17 ñôøi Uy Lieät Vöông, ñeánnaêm thöù 56 ñôøi Noaõn Vöông nhaø Ñoâng Chu, Trung Quoác.

Ñaây laø moät tö lieäu chöùng minh cho söï toàn taïi treân thöïc teá thôøiHuøng Vöông keùo daøi 2622 naêm (Töø 2879 tr.CN ñeán 258 tr.CN). Tuynhieân, nhö lôøi giôùi thieäu ñaõ trình baøy: vieäc söû duïng tö lieäu trong cuoánnaøy, khoâng phaûi ñeå minh chöùng cho thöïc traïng xaõ hoäi Vaên Lang, maøchæ ñeå minh hoïa cho giaû thuyeát ñöôïc trình baøy, döïa vaøo söï phaân tíchnhöõng truyeàn thuyeát phoå bieán coøn laïi ñeán ngaøy nay. Trong laàn taùi baûnnaøy, ngöôøi vieát cuõng caên cöù vaøo taøi lieäu cuûa cuï Traàn Huy Baù, boå sungtheâm chi thöù 10 cuûa “ Ngoïc phaû Huøng Vöông“.

Nhö vaäy, vôùi giaû thuyeát veà toå chöùc xaõ hoäi thôøi Huøng Vöông daãnñeán vieäc thay ñoåi cuïm töø ñaõ sai leäch vôùi thôøi gian laø “18 ñôøi HuøngVöông”, trôû veà vôùi ñuùng nghóa cuûa noù laø “18 Thôøi Huøng Vöông”.Cuïm töø naøy töï noù ñaõ giaûi thích cho söï toàn taïi gaàn 3000 naêm cho xaõ hoäi

126

Vaên Lang moät caùch hoaøn toaøn hôïp lyù vaø giaûi quyeát ñöôïc maâu thuaãnveà nieân ñaïi cuûa thôøi Huøng Vöông keùo daøi gaàn 3000 naêm vôùi tuoåi sinhhoïc cuûa 18 ñôøi Huøng Vöông nhö tröôùc ñaây ñaõ quan nieäm.

Vôùi giaû thuyeát cho raèng “18 Thôøi Huøng Vöông” lieân tieáp trò vìñaát nöôùc gaàn 3000 naêm, seõ giaûi thích ñöôïc vieäc thôø 18 vò vua Huøng laøtoå tieân ngöôøi Vieät. Do tuïc thôø toå tieân chæ thôø moät ngöôøi khai saùng ñaàutieân, khoâng theå thôø 18 ñôøi noái tieáp ñeàu laø Toå. Nhöng vôùi 18 thôøi HuøngVöông thì vieäc thôø 18 vò vua khai saùng ñaàu tieân cuûa 18 thôøi HuøngVöông coù coâng phaùt trieån vaø oån ñònh ñaát nöôùc laø hôïp lyù. Ñoàng thôøicuõng giaûi thích luoân vieäc 18 chi cuûa hoï Hoàng Baøng thay nhau caàmquyeàn treân ñaát nöôùc Vaên Lang, quoác gia ñaàu tieân cuûa ngöôøi Laïc Vieätmaø tö lieäu cuûa cuï Bieät Lam Traàn Huy Baù ñaõ noùi tôùi. Ñaây cuõng laø moätchi tieát truøng hôïp vôùi truyeàn thuyeát “Con Roàng Chaùu Tieân”: vua Huøngchia caùc em ñi cai trò khaép nôi, töùc laø thuû lónh caùc boä ñeàu thuoäc caùc chicuûa Huøng toäc.

Nhö vaäy, vôùi giaû thuyeát veà toå chöùc xaõ hoäi Vaên Lang thì ñoù laø moätnhaø nöôùc coù yù nghóa veà maët laõnh thoå vaø söï ñoàng nhaát veà vaên hoùa, chínhtrò hôn laø moät nhaø nöôùc coù quyeàn löïc taäp trung veà moïi maët nhö thôøiTaàn - Haùn ôû beân Trung Quoác, hoaëc nhö caùc nhaø nöôùc phong kieán cuûaVieät Nam thôøi höng quoác nhö Ñinh, Leâ, Lyù, Traàn...

HOÀNG PHAÏM CÖÛU TRUØBAÛN HIEÁN PHAÙP COÅ NHAÁT CUÛA DAÂN LAÏC VIEÄT

Hoàng phaïm cöûu truø laø moät trong 58 thieân coøn soùt laïi cuûa kinhThö vaø laø moät thieân quan troïng ñöôïc coi laø “... giaøu tính lyù luaän nhaát, bieåuhieän töông ñoái ñaày ñuû heä thoáng lyù luaän, chính trò nhaø Nho.” (Kinh Thö dieãnnghóa - Leâ Quyù Ñoân - Nxb T/p Hoà Chí Minh 1993 - Dòch giaû: Ngoâ TheáLong, Traàn Vaên Quyeàn). Töø hôn 2000 naêm nay caùc nhaø nghieân cöùulòch söû, lyù hoïc Ñoâng phöông ñeàu cho raèng Hoàng phaïm cöûu truø laø tröôùctaùc cuûa vua Ñaïi Vuõ. Coå thö Trung Hoa vieát: khi vua Ñaïi Vuõ ñi trò thuûy,ñeán soâng Laïc gaëp moät con ruøa thaàn noåi leân. Treân mai ruøa coù nhöõngvoøng troøn ñen, traéng goïi laø Laïc thö (saùch ôû soâng Laïc). Ngaøi beøn döïavaøo ñoù trình baøy 9 phaïm truø lôùn (töùc Hoàng phaïm cöûu truø) roài dieãn giaûi9 phaïm truø ñoù ñeå löu truyeàn cho ñôøi sau. Khi Vuõ Vöông (Chu VuõVöông - ngöôøi vieát) ñaõ ñaùnh ñöôïc nhaø Thöông, ñeán hoûi ñaïo trôøi ôû Cô

127

Töû. Cô Töû beøn ñem ñaïo trôøi ñoù baùo cho Vuõ Vöông.

Trong Hoàng phaïm cöûu truø coù nhöõng chi tieát khieán cho ngöôøiñoïc caûm töôûng hoaøn toaøn thuoäc veà tröôùc taùc cuûa neàn vaên minh HoaHaïï vaø khoâng thuoäc veà Vaên Lang. Nhöõng ñoaïn sau ñaây thuoäc truø thöù3: “Baùt Chính” trong Hoàng phaïm (Lòch söû trieát hoïc phöông Ñoâng -Nxb T/p Hoà Chí Minh - saùch in laàn thöù hai cuûa Gs. Nguyeãn ÑaêngThuïc):

... Ví nhö oâng Nghieâu nhöôøng ngoâi cho oâng Thuaán daën doø ngay:“Thieân chi lòch soá taïi nhó cung. Doaõn chaáp quyeát trung (162b) =

caùi lòch trình vaän haønh thöù töï cuûa vuõ truï thì ôû taïi nôi baûn thaân mi. Haõynaém giöõ laáy caùi trung taâm aáy”

Vua Thuaán cuõng laáy lôøi aáy baûo oâng Vuõ: “Thuaán dieäc dó meänh Vuõ”(Hoàng Phaïm)

Nhöng trong saùch Luaän ngöõ cuõng coù caâu naøy (Ñaïi cöông trieáthoïc Trung Quoác - saùch ñaõ daãn):

Theo saùch Luaän ngöõ (Thieân Nghieâu vieát) thì hai chöõ “chaáp trung”(giöõ ñaïo trung) xuaát hieän töø ñôøi vua Nghieâu. Vua Nghieâu truyeàn chovua Thuaán nhö sau:

“Naøy Thuaán ôi, soá trôøi ñaõ ôû taïi thaân anh (nghóa laø trôøi ñaõ cho anhtrò daân) thì anh neân tin chaéc maø giöõ laáy ñaïo trung (ñeå cho daân trongboán beå ñöôïc thaùi bình); neáu daân trong boán beå maø khoán cuøng thì caùi loäctrôøi cho anh seõ maát luoân ñaáy. Vua Thuaán cuõng laáy lôøi ñoù truyeàn laïi chovua Vuõ”. (Thieân Nghieâu vieát: Tö nhó Thuaán, thieân chi lòch soá taïi nhócung, doaõn chaáp kyø trung; töù haûi khoán cuøng, thieân loäc vónh chung.Thuaán dieäc dó meänh Vuõ).

Khoâng bieát truyeàn thuyeát ñoù coù ñuùng khoâng; ñieàu chaéc chaén laøngöôøi ñeà cao ñaïo Trung Dung laø Khoång töû. Ñaïo coù truyeàn do Taêng töûneân ñöôïc cheùp trong Luaän ngöõ, roài Taêng töû laïi truyeàn cho Khoång Caáptöùc Töû Tö (chaùu ñích toân cuûa Khoång töû), sau cuøng Maïnh töû baøn choroäng theâm.

Tö Maõ Thieân trong boä “Söû kyù” baûo raèng saùch Trung Dung do TöûTö vieát vaø caùc hoïc giaû ñôøi sau ñeàu tin nhö vaäy. Nhöng gaàn ñaây, moät soáhoïc giaû xeùt noäi dung hieän nay cuûa saùch ñoù ngôø raèng neáu coù thöïc laø doTöû Tö cheùp thì cuõng coù moät soá trieát gia ôû thôøi Chieán quoác vaø ñaàu ñôøiHaùn söûa ñoåi khueách sung theâm vaø phaàn sau cuûa saùch baøn veà ñöùcthaønh nhaát ñònh khoâng phaûi laø cuûa Töû Tö.

Nhö vaäy, trong Luaän ngöõ thì vua Thuaán truyeàn cho vua Vuõ ñaïo

128

Trung Dung nhöng trong Hoàng phaïm thì ñeå chæ naém laáy lòch soá - thaätlaø khoù hieåu.

Ñeå baïn ñoïc tieän vieäc tham khaûo vaø minh xaùc quan nieäm choraèng: “Hoàng phaïm cöûu truø” laø tröôùc taùc cuûa ngöôøi Laïc Vieät, xin ñöôïctrích laïi phaàn: “Toùm taét thieân Hoàng Phaïm trong chính vaên kinh Thö”(baûn toùm taét naøy do dòch giaû cuoán Kinh Thö dieãn nghóa, saùch ñaõ daãn,thöïc hieän):

Toùm taét thieân Hoàng phaïm cöûu truø trong chính vaên kinh Thö:A. Theo lôøi vaên Hoàng phaïm noùi: “Vuõ Vöông ñaùnh thaéng nhaø AÂn

gieát vua Truï môøi Cô töû veà laøm ra thieân Hoàng phaïm” - vaø lôøi Cô töû noùi:“Trôøi cho vua Vuõ coù Hoàng phaïm cöûu truø” thì:

1 - Hoàng phaïm laø saùch trôøi cho vua Vuõ (do trò thuûy baét ñöôïc conruøa, treân mai coù ghi roõ?)

2 - Saùch aáy coù 9 “truø” (noùi theo ngaøy nay: laø 9 loaïi, hay 9 khaùinieäm bao quaùt nhaát, cuõng coù theå goïi laø phaïm truø [Catheùgori])

3 - Noäi dung cuûa 9 phaïm truø ñoù laø khaùi quaùt toaøn boä hoïc thuyeátveà chính trò, veà quaûn lyù xaõ hoäi cuûa ñôøi AÂn Thöông.

B. Noäi dung cuï theå cuûa töøng “truø” nhö theá naøo?1 - Nguõ haønh: (Kim, Moäc, Thuûy, Hoûa, Thoå): ñoù laø khaùi quaùt (goïi

goäp) caùc vaät lieäu maø daân phaûi duøng ñeán hay laø nhöõng ñoái töôïng conngöôøi phaûi chinh phuïc.

2 - Nguõ söï (Maïo, Ngoân, Thò, Thính, Tö)Maïo: dung maïo - phaûi luoân cung kínhNgoân: lôøi noùi - phaûi theo leõ phaûiThò: maét troâng - phaûi saùng suoát

Thính: tai nghe - phaûi roõ raøngTö: suy nghó - phaûi saâu saécToùm laïi: 5 cöû chæ ñoù laø con ngöôøi coù taøi, khoân ngoan saùng suoát.3 - Baùt chính: (Taùm vaán ñeà chính söï phaûi lo laøm)a) Thöïc: caùi aên uoáng cuûa ngöôøi daânb) Hoùa: tieàn cuûa xaõ hoäic) Töï: vieäc teá töïd) Tö khoâng: vieäc coâng chính

129

e) Tö ñoà: vieäc giaùo duïcf) Tö khaáu: vieäc an ninhg) Taân: vieäc ngoaïi giaoh) Söï: vieäc quaân söï4 - Nguõ kyû goàm: naêm, thaùng, ngaøy, tinh tuù, lòch soá. Toùm laïi laø

vaán ñeà thieân vaên vaø cheá taïo lòch ñeå coù caên cöù ñieàu haønh caùc vieäc haønhchính vaø noâng nghieäp.

3 - Hoaøng cöïc: Ngoâi vuaNgöôøi laøm vua phaûi döïng neân möïc thöôùc cho daân theo. Möïc

thöôùc aáy laø:- Khoâng thieân leäch, khoâng beø ñaûng.- Ai coù möu hay, coù coâng lao thì vua phaûi nhôù.- Ai chöa thaùnh thieän, nhöng khoâng toäi loãi thì vua cuõng thu duøng.- Ai thöïc thaønh ñöùc toát thì vua cho töôùc loäc.- Khoâng baét naït ngöôøi coâ ñoäc, yeáu theá, neáu hoï löông thieän thì

neân khuyeán khích.

- Keû coù chöùc vò maø baát thieän thì raên baûo, ñöøng neå nang.- Khuyeán khích ngöôøi taøi laøm vieäc thì nöôùc ñöôïc thònh vöôïng.- Ngöôøi giaøu thì khuyeán khích hoï laøm ñieàu töø thieän.- Khoâng ban boång loäc cho boïn baát löông.Toùm laïi: ñoù laø leõ “Coâng baèng chính tröïc” maø vua phaûi theo vaø

cuõng laø vieäc ngöôøi laõnh ñaïo phaûi laøm - maø laøm nhö theá laø theo yù trôøi.6 - Tam ñöùc: (ba caùch ñoái xöû) ngay thaúng, cöông, nhu.- Bình thöôøng thì ñoái xöû thaúng thaén.- Gaëp keû cöông ngaïnh thì phaûi cöùng raén.- Ñoái vôùi baäc cao minh hay keû oân hoøa thì phaûi “nhu”.Boå sung theâm: Vua naém quyeàn toái cao, toaøn dieän - chæ coù vua

môùi ñöôïc laøm oai ban phuùc (cöông nhu). Chæ coù vua coù quyeàn, keå caûquyeàn caét ñöùt sinh maïng con ngöôøi. Chæ vua môùi ñöôïc duøng ñoà aênngon, baày toâi thì khoâng ñöôïc. Neáu baày toâi vaø daân thöôøng cuõng töï docho mình coù quyeàn ñoù thì roái loaïn (phaàn boå sung naøy do ngöôøi dòchhoaëc taùc giaû theâm vaøo, khoâng phaûi chính vaên Hoàng Phaïm - ngöôøivieát).

130

7 - Keâ nghi: vaán ñeà boùi (ñeå bieát yù trôøi vaø giaûi quyeát khi coù söï hoånghi do döï. Ñaây laø bieän phaùp laøm vieäc thôøi coå. Caùc caùch boùi; vieäc hoûiyù kieán ña soá (quan vaø daân).

8 - Thöù tröng: caùc “ñieàm trôøi”- Möa nhieàu: vua laøm vieäc roà daïi- Naéng nhieàu ñaïi haïn: vua sai laàm- Noùng nhieàu: löôøi bieáng- Reùt nhieàu: laøm vieäc tính caùch noùng naûy- Gioù nhieàu: ngu toáiNgöôïc laïi: nghieâm trang, saùng suoát, chính söï toát thì möa gioù

phaûi thì v.v... (ñaây laø tö töôûng sieâu hình).9 - Nguõ phuùc vaø luïc cöïc:

Nguõ phuùc laø keát quaû tích cöïc cuûa ñaïo ñöùc vaø chính trò, coøn luïccöïc laø keát quaû cuûa tieâu cöïc cuûa caùi ñoù.

- Nguõ phuùc goàm: thoï (soáng laâu), phuù (giaøu), khang ninh (maïnhkhoûe), du haûo ñöùc (ñöùc toát), khaûo chung meänh (soáng thoaûi maùi ñeángiaø).

- Luïc cöïc (6 ñieàu khoå cöïc goàm):1. Hung ñoaûn: (cheát) töû naïn, cheát non.

2. Taät: beänh3. Öu: buoàn4. Baàn: ngheøo5. AÙc: aùc nghieät, xaáu6. Nhöôïc: yeáu, nhu nhöôïc

Qua phaàn toùm taét treân thì truø thöù nhaát trong Hoàng phaïm cöûu truølaø Nguõ haønh. Chính vì Hoàng phaïm cöûu truø ñöôïc gaùn gheùp cho vua ÑaïiVuõ vôùi daáu aán cuûa Nguõ haønh neân ñaõ ñöôïc coi nhö moät baèng chöùngchöùng toû thuyeát Nguõ haønh do vua Ñaïi Vuõ - vò vua ñaàu tieân khai saùngnhaø Haï - phaùt hieän vaø thuoäc veà neàn vaên minh coå Trung Hoa. NhöngNguõ haønh trong Hoàng phaïm cöûu truø chæ xuaát hieän nhö moät hieän töôïng,khoâng phaûi laø moät hoïc thuyeát.

Nhö phaàn treân ñaõ chöùng minh ôû chöông I: thuyeát AÂm DöôngNguõ haønh thuoäc veà neàn vaên minh Vaên Lang ñaõ phaùt hieän ngay töø buoåiñaàu laäp quoác vaø Laïc thö - Haø ñoà chính laø nhöõng tieàn ñeà ñaàu tieân khôûi

131

nguyeân cho neàn vaên minh Vaên Lang kyø vó. Söï gaùn gheùp khieân cöôõngHoàng phaïm cöûu truø vôùi daáu aán cuûa Nguõ haønh cho vua Ñaïi Vuõ ñaõ chöùngtoû tính phi lyù cuûa noù: Vua Ñaïi Vuõ khoâng phaùt hieän ra thuyeát Nguõ haønh,vì söï vaän ñoäng cuûa noù voán coù ngay trong Laïc thö - Haø ñoà voán laø nguyeânlyù caên baûn cuûa thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh öùng duïng trong vieäc quansaùt thieân vaên, thì ngaøi laïi khoâng phaùt hieän ra ñieàu ñoù; maëc duø theotruyeàn thuyeát thì vua Ñaïi Vuõ phaùt hieän ra Laïc thö vaø Hoàng phaïm cöûutruø. Ngöôïc laïi, Nguõ haønh trong Hoàng phaïm cöûu truø chæ laø söï öùng duïngcuûa noù trong vieäc ñieàu haønh ñaát nöôùc thì laïi ñöôïc coi laø baèng chöùngcuûa söï phaùt hieän ra hoïc thuyeát naøy. Tröôøng hôïp phi lyù treân xin ñöôïcminh hoïa roõ hôn laø: ngöôøi ta ñaõ söû duïng chieác baèng laùi xe ñeå chöùng toûsöï phaùt minh ra caùi xe. Ñaây cuõng laø tröôøng hôïp cuûa vua Phuïc Hy khitruyeàn thuyeát cho raèng ngaøi ñaõ döïa vaøo Haø ñoà ñeå laøm ra Baùt quaùi vôùivaïch ñöùt laø AÂm, vaïch lieàn laø Döông. Nhöng AÂm Döông Nguõ haønh naèmngay trong ñoä soá cuûa Haø ñoà vôùi söï vaän ñoäng vi dieäu, thìø ngaøi laïi khoângnoùi ñeán ñieàu ñoù, maø phaûi ñôïi ñeán gaàn 3000 naêm sau – ñeán thôøi Khoångtöû – môùi ñöa ra yù nieäm mô hoà veà AÂm Döông? Hôn nöõa, neáu quaû thaätNguõ haønh coù töø thôøi vua Ñaïi Vuõ vaø ñaõ töøng ñöôïc öùng duïng trong vieäcñieàu haønh xaõ hoäi, thì thaät laø voâ lyù khi hôn 1000 naêm sau ñoù, caùc hoïc giaûthôøi Xuaân Thu – Chieán quoác laïi khoâng heà coù tröôùc taùc naøo noùi veà Nguõhaønh, keå caû ngaøi Khoång töû.

Veà xuaát xöù mô hoà cuûa Hoàng phaïm cöûu truø trong truyeàn thuyeátTrung Hoa, ñaõ chöùng toû söï gaùn gheùp khieân cöôõng tröôùc taùc naøy chovua Ñaïi Vuõ. Neáu nhö Laïc thö ñöôïc ghi treân löng con ruøa noåi ôû soângLaïc, maëc duø ñaõ mô hoà nhöng coøn coù ñòa ñieåm. Coøn ñoái vôùi con ruøa baétñöôïc treân löng ghi Hoàng phaïm cöûu truø thì khoâng bieát ôû ñaâu?

Vieäc Cô töû noùi vua Vuõ Vöông: Trôøi cho vua Vuõ (Ñaïi Vuõ) Hoàngphaïm cöûu truø, töùc laø vua Vuõ khoâng phaûi laø ngöôøi tröôùc taùc ra noù.

Töông truyeàn kinh Thö (goàm Hoàng pïhaïm cöûu truø) do Khoång AnQuoác chaùu 12 ñôøi cuûa Khoång töû vieát laïi vaøo thôøi Haùn Caûnh Ñeá, treân côsôû moät cuoán kinh Thö vieát baèng coå vaên trong vaùch nhaø cuûa Khoång töû,nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn treân. Nhö vaäy, cuoán kinh Thö naøy ñaõ vieát laïitreân cô sôû chaép vaù nhöõng tö lieäu coå coøn soùt laïi vaø gaùn gheùp moät caùchkhieân cöôõng.

Nhöõng hoïc giaû hieän ñaïi cuûa Trung Quoác trong nhöõng coâng trìnhnghieân cöùu cuûa hoï, nhö Phuøng Höõu Lan ñaõ vieát:

132

[1968 - 141] “Veà thôøi ñaïi thaät cuûa thieân Hoàng phaïm cöûu truø thìkhoa hoïc hieän ñaïi coù yù ñaët vaøo theá kyû thöù IV hay thöù III Tr.CN” töùc laøthôøi ñieåm muoän laém roåi”. (Tìm veà baûn saéc vaên hoùa Vieät Nam - saùchñaõ daãn).

Thôøi ñieåm maø oâng Phuøng Höõu Lan noùi tôùi, töông ñöông vôùi thôøiñieåm töôùng Ñoà Thö cuûa nhaø Taàn taán coâng Baùch Vieät vaø söï dieãn bieáncuûa thôøi gian lòch söû sau ñoù laø Vaên Lang - AÂu Laïc maát nöôùc. Vôùi thôøiñieåm noùi treân thì Hoàng phaïm cöûu truø khoâng coù cô sôû toàn taïi treân thöïc teálòch söû Trung Hoa, nhö laø moät chính saùch chuû ñaïo ñöôïc thöïc hieän ñeåñieàu haønh xaõ hoäi. Vaøo theá kæ thöù IV vaø thöù III Tr.CN, nöôùc Trung Hoaböôùc vaøo giai ñoaïn cuoái thôøi kyø Chieán quoác vôùi nhöõng cuoäc chieán ñaãmmaùu vaø taøn khoác ñeå tranh giaønh quyeàn löïc, chieán thaéng cuoái cuøngthuoäc veà Taàn Thuûy Hoaøng. Lòch söû Trung Quoác tröôùc vaø sau thôøi gianñoù, cuõng khoâng heà ghi nhaän moät trieàu ñaïi naøo öùng duïng Hoàng phaïmcöûu truø vaøo vieäc ñieàu haønh ñaát nöôùc. Taát caû nhöõng söï phi lyù vaø maâuthuaãn ñaõ trình baøy ôû treân, ñaõ chöùng toû: Hoàng phaïm cöûu truø thuoäc veàtröôùc taùc cuûa ngöôøi Laïc Vieät qua daáu veát cuûa Nguõ haønh. Töø thuyeát AÂmDöông Nguõ haønh ñaõ daãn ñeán vieäc tìm hieåu söï vaän ñoäng cuûa vuõ truï maøtieàn ñeà cuûa noù laø Laïc thö - Haø ñoà cöûu cung. Söï saép xeáp cöûu truø theo cöûucung Laïc thö, ñaõ khaúng ñònh thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh laø hoïc thuyeátchính thoáng cuûa Vaên Lang theå hieän ôû baùnh Chöng – baùnh Daày vaø söïöùng duïng nhöõng quy luaät vuõ truï trong vieäc ñieàu haønh ñaát nöôùc. Ñoù laø lyùdo truø thöù nhaát, khôûi nguyeân cuûa Hoàng phaïm cöûu truø theå hieän Nguõhaønh. Möôøi laêm boä cuûa ñaát nöôùc Vaên Lang maø truyeàn thuyeát noùi ñeánchính laø toång ñoä soá coäng ngang doïc cheùo cuûa cöûu cung Laïc thö, chöùngtoû ñieàu naøy.

Noäi dung Hoàng phaïm cöûu truø ñöôïc gaén lieàn vôùi hình aûnh con ruøa,bôûi vì thôøi ñoù oâng cha ta ñaõ vieát treân mai con ruøa nhöõng vaên baûn quantroïng (“gioáng ruøa lôùn chæ ôû mieàn Nam soâng Döông Töû môùi coù”. Xin xemtheâm phaàn: “Phöông tieän chuyeån taûi chöõ vieát cuûa neàn vaên minh VaênLang” - chöông IV: Truyeàn thuyeát Traàu Cau). Coù theå khi nhaø AÂnThöông laán chieám nhöõng phaàn ñaát cuûa Vaên Lang ñaõ laáy ñöôïc nhöõngmai ruøa naøy; hoaëc do chính nhaø Taàn (hay Haùn) khi ñaùnh chieám BaùchVieät ñaõ laáy ñöôïc, neân sau ñoù ngöôøi Trung Hoa ñôøi sau ñaõ söû duïng töøkhi Vaên Lang - AÂu Laïc maát nöôùc (coù theå ñaây chính laø nguyeân nhaân ñeåcaùc nhaø nghieân cöùu Trung Hoa cho raèng: Hoàng phaïm cöûu truø xuaát hieänvaøo theá kyû thöù III tr.CN).

133

Hoàng phaïm cöûu truø ñuùng vôùi nghóa cuûa töø naøy laø: nhöõng quy ñònhcuûa hoï Hoàng Baøng vôùi chín muïc ñích phaûi ñaït tôùi trong vieäc ñieàu haønhñaát nöôùc. Chæ coù hoï Hoàng Baøng – hoaøng toäc laõnh ñaïo ñaát nöôùc VaênLang – vôùi thuyeát AÂm Döông Nguõ haønh ñöôïc coi laø heä tö töôûng chínhthoáng, môùi ñuû tö caùch coi Hoàng phaïm cöûu truø laø hình thaùi yù thöùc chuûñaïo trong vieäc hoaøn chænh chính saùch thuoäc lónh vöïc chính trò xaõ hoäi.

Hoàng phaïm cöûu truø ñöôïc chöùng toû laø tröôùc taùc cuûa caùc hoïc giaûLaïc Vieät boå sung cho giaû thuyeát veà toå chöùc xaõ hoäi Vaên Lang. Theo giaûthuyeát naøy: Ngöôøi laõnh ñaïo toái cao (Huøng Vöông) do hoäi ñoàng thuû lónhbaàu leân, thì taát nhieân phaûi coù nhöõng phaïm truø laøm chuaån möïc cho vaitroø chuùa teå cuûa caùc thuû lónh vôùi nhöõng coâng vieäc phaûi laøm. Daáu aán cuûaHoàng phaïm cöûu truø coøn ñöôïc nhaéc tôùi trong moät truyeàn thuyeát noåitieáng töø thôøi Huøng Vöông laø “Sôn Tinh Thuûy Tinh”. (xin ñöôïc chöùngtoû ôû chöông VIII)

Moät daáu chöùng nöõa khaúng ñònh Hoàng phaïm cöûu truø laø tröôùc taùcchính trò thuoäc vaên minh Vaên Lang chính laø daáu aán cuûa ngoâi HoaøngCöïc - ngoâi thuû lónh toái cao - naèm ôû trung cung thuoäc haønh Thoå, saécvaøng trong Haø ñoà cöûu cung vôùi ñoä soá laø 5 - 10 (xin xem hình veõ sau) ñoùchính laø ngaøy gioã Toå Huøng Vöông cuûa ngöôøi Laïc Vieät.

Duø ai ñi ngöôïc veà xuoøiNhôù ngaøy gioã Toå muøng möôøi, thaùng ba

Thaùng ba laø thaùng Thìn - Roàng, theå hieän söùc maïnh vuõ truï, bieåutöôïng cuûa vöông quyeàn, chính laø thaùng thöù 5 keå töø thaùng Tyù (baét ñaàu töøthaùng 11 naêm tröôùc, tính theo AÂm lòch) öùng vôùi ñoä soá Döông 5 trongHoaøng Cöïc. Ngaøy 10 öùng vôùi ñoä soá AÂm 10 trong Hoaøng Cöïc. Xin xemñoà hình minh hoaï döôùi ñaây:

ThaùngMoät

ThaùngChaïp

ThaùngGieâng

ThaùngHai

ThaùngBa

Tí(Chuoät)

Söûu(Traâu)

Daàn(Coïp)

Maõo(Meøo)

Thìn(Roàng)

I II III IV V

134

Ngaøy laø con cuûa Thaùng. Thaùng coù tröôùc thuoäc Döông, Ngaøy coùsau thuoäc AÂm. Bôûi vaäy, laáy soá Döông 5 laøm thaùng (thaùng Ba laø thaùngthöù naêm, keå töø thaùng Tí), laáy soá AÂm 10 laøm ngaøy. Ñoä soá 5,10 thuoäctrung cung Hoaøng Cöïc cuûa Haø ñoà laøm bieåu töôïng cuûa vöông quyeàn.Ñoù laø nguyeân lyù cuûa ngaøy gioã toå Huøng Vöông.

Ngaøy gioã Toå lieân quan ñeán thaùng Thìn - Roàng, coøn chöùng toû:Roàng, bieåu töôïng cuûa vöông quyeàn coù xuaát xöù töø neàn vaên minh VaênLang, chöù khoâng phaûi töø neàn vaên minh Trung Hoa. Coù theå noùi raèngdaân toäc ñaàu tieân trong coå söû nhaân loaïi duøng hình aûnh Roàng laøm bieåutöôïng cho quyeàn löïc toái cao laø ngöôøi Laïc Vieät. Laïc Long Quaân coùnghóa laø vua Roàng Laïc Vieät – laõnh tuï nöôùc Xích Quyû – tieàn thaân cuûaquoác gia Vaên Lang, quoác gia ñaàu tieân cuûa ngöôøi Laïc Vieät coù caùch ñaâyhôn 5000 naêm, toå tieân cuûa daân toäc Vieät Nam hieän nay. Roàng khoângnhöõng laø moät bieåu töôïng cuûa ñieàm laønh maø coøn laø bieåu töôïng cuûaHoaøng ñeá ñaàu tieân laäp quoác cuûa daân toäc Vieät.

Trong nhöõng coå thö cuûa Trung Hoa tröôùc Haùn, khoâng thaáy moätvò Hoaøng ñeá naøo söû duïng Roàng laøm bieåu töôïng. Coù leõ cuoán saùch xöanhaát nhaéc ñeán bieåu töôïng Roàng thuoäc veà nhaø vua laø Söû kyù cuûa Tö MaõThieân – Taàn Thuyû Hoaøng baûn kyû – trong ñoaïn trích daãn sau ñaây:

“Muøa thu, söù giaû ñang ñeâm töø Quan Ñoâng ñi qua Hoa AÂm, treânñöôøng Bình Thö. Coù ngöôøi caàm ngoïc bích chaën ñöôøng söù giaû maø noùi:

- OÂng laøm ôn ñöa vieân ngoïc naøy cho Haïo Trì.Nhaân ñaáy noùi raèng: naêm nay thì Toå Long cheát.Söù giaû hoûi: Taïi sao?Ngöôøi aáy bieán maát. Ñeå laïi vieân ngoïc bích ôû ñaáy. Söù giaû caàm

ngoïc bích keå laïi ñaàu ñuoâi cho ngöôøi ta nghe, Thuyû Hoaøng nín laëng hoàilaâu noùi:

- Quyû nuùi chaúng qua chæ bieát vieäc xaûy ra trong moät naêm maø thoâi.Khi vaøo cung noùi:- Toå Long (1) ñoù laø toå tieân cuûa ngöôøi.

Chuù thích trong saùch: Toå laø ñaàu cuõng nhö thuyû. Long chæ nhaø vua. Toå Longcuõng nhö Thuyû Hoaøng.

Nhö vaäy cho ñeán ñôøi nhaø Taàn, Roàng chöa phaûi bieåu töôïng cuûavöông quyeàn. Vieäc goïi “Toå Long” ñeå chæ Taàn Thuyû Hoaøng, xuaát phaùt

135

töø yù töôûng trong daân gian qua nhaân vaät “Quyû nuùi”. Coù theå noùi raèng:caùc hoaøng ñeá Trung hoa söû duïng Roàng laøm bieåu töôïng, raát muoän sauTaàn.

Qua phaàn chöùng minh treân ñaõ chöùng toû: Hoàng phaïm cöûu truø chínhlaø baûn hieán phaùp ñaàu tieân cuûa ngöôøi Laïc Vieät. Söï chöùng minh naøycuõng chöùng toû Vaên Lang laø moät quoác gia hoaøn chænh vôùi taát caû nhöõngyeáu toá cuûa noù.

SÖÏ PHAÂN COÂNG LAO ÑOÄNG XAÕ HOÄI VAØ KHAÛ NAÊNG SÖÛDUÏNG TIEÀN TEÄ TRONG XAÕ HOÄI VAÊN LANG

Truyeàn thuyeát ñaõ noùi ñeán nhöõng yeâu caàu cuûa Phuø Ñoång ThieânVöông veà chieán cuï cuûa ngaøi. Nhöõng chieán cuï naøy, truyeàn thuyeát cuõngghi nhaän laø do nhaø vua ñem töø nôi khaùc ñeán, chöù khoâng phaûi saûn xuaáttaïi choã. Ñieàu naøy chöùng toû raèng: ñeå phuïc vuï cho nhu caàu söû duïng coângcuï baèng kim loaïi - duø cho ñoù laø kim loaïi ñoàng - thôøi Huøng Vöông ñaõ coùsöï phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi. Bôûi vì: khi con ngöôøi ñaõ bieát söû duïngkim loaïi vaø laø nhu caàu phoå bieán, thì khoâng theå nôi naøo cuõng coù nhöõngkhoaùng saûn vaø ñieàu kieän saûn xuaát ñeå phuïc vuï cho nhu caàu nhö nhau.Do ñoù baét buoäc phaûi hình thaønh söï phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi theo ñaëcñieåm taøi nguyeân cuûa töøng vuøng. Hôn nöõa, kyõ thuaät ñuùc ñoàng ñaõ ñaïtñeán moät trình ñoä raát cao, vì vaäy cuõng phaûi coù thôï chuyeân nghieäp (choduø laø ñuùc moät caùi troáng ñoàng thoâ sô nhaát, trong soá nhöõng troáng ñoàng ñaõñöôïc tìm thaáy, cuõng ñoøi hoûi tay ngheà ï cao ôû ngay trong xaõ hoäi hieänñaïi). So vôùi thôøi kyø con ngöôøi chæ söû duïng thöïc phaåm haùi löôïm vaø saênbaét, thì moãi boä laïc ñeàu coù theå taïo ra moät cuoäc soáng kheùp kín. Nhöngchæ caàn moät xaõ hoäi noâng nghieäp ñöôïc hình thaønh, coù nhu caàu phoå bieánveà söû duïng kim loaïi ñeå taïo ra nhöõng coâng cuï saûn xuaát vaø nhöõng saûnphaåm tieâu duøng khaùc, thì ñaõ taïo ra söï phaân coâng lao ñoäng treân quy moâtoaøn xaõ hoäi vaø trao ñoåi saûn phaåm phöùc taïp. Ñaëc bieät laø vôùi troáng ñoàngcoù giaù trò raát lôùn, ñoaïn trích sau ñaây chöùng toû ñieàu naøy:

Saùch Dò Laâm cuûa Trung Quoác cheùp: “Tuïc ngöôøi Di (Man Di -ngöôøi vieát) raát chuoäng troáng ñoàng ... boïn thoå haøo, phuù gia tranh nhaumua raát ñaét, ñeán traêm con boø cuõng khoâng tieác”; saùch Trinh Traøng TieåuPhaåm noùi: “Caùc troáng ñoàng cuûa ngöôøi Man ... ñoåi ñöôïc haøng ngaøn conboø, keùm cuõng phaûi baûy, taùm traêm con (xem Traàn Quoác Vöôïng, Haø VaênTaán 1960:229). <Ghi chuù: caùc choã ghi laø boø trong ñoaïn trích treân, coù leõ

136

neân hieåu laø traâu, vì phöông Nam duøng traâu laøm söùc keùo, trong khingöôøi phöông Baéc duøng boø. Trung Hoa khoâng coù töø “traâu”, do vaäy, boøhay traâu ngöôøi Haùn ñeàu goïi laø “Ngöu” caû>. (Tìm veà baûn saéc vaên hoùaVieät Nam - saùch ñaõ daãn)

Nhö vaäy, qua ñoaïn trích daãn treân, baïn ñoïc cuõng nhaän thaáy raèng:ñeå ñoåi laáy moät caùi troáng ñoàng, caàn soá löôïng traâu baèng caû moät huyeän, ôûngay thôøi noâng nghieäp hieän ñaïi ñaàu theá kyû 20 thì khoâng theå laø moätthöïc teá trao ñoåi, maø chæ laø söï ñaùnh ngang giaù trò. Do ñoù, ngöôøi ta khoângtheå trao ñoåi giaù trò baèng haøng hoùa moät caùch tröïc tieáp, khi khoâng coù tínvaät trung gian ñeå ñònh giaù trò vaät trao ñoåi. Vì vaäy, chính nhöõng nhu caàuxuaát hieän trong quaù trình phaùt trieån kinh teá vaø quan heä xaõ hoäi, trong xaõhoäi Vaên Lang phaûi hình thaønh moät loaïi tín vaät döôùi moät hình thöùc vaøkhaùi nieäm naøo ñoù töông töï nhö “tieàn” ngaøy nay. Treân thöïc teá, caùc quoácgia thuoäc thôøi ñaïi ñoà ñoàng treân theá giôùi, ngaønh khaûo coå hoïc hieän ñaïi ñaõchöùng toû ñöôïc raèng: ñeàu laø nhöõng quoác gia coù neàn thöông maïi phaùttrieån, ñöông nhieân ñeàu phaûi söû duïng tín vaät trung gian ñeå trao ñoåi haønghoùa. Thôøi ñaïi Huøng Vöông vôùi neàn vaên minh chính thoáng, maø taát caûcaùc quan nieäm khaùc nhau veà thôøi ñaïi naøy ñeàu thoáng nhaát ôû ñieåm ít nhaátlaø ñaõ böôùc vaøo thôøi ñaïi ñoà ñoàng. Do ñoù, hoaøn toaøn coù theå khaúng ñònhraèng: trong xaõ hoäi Vaên Lang ít nhaát vaøo thôøi Huøng Vöông thöù VI, oângcha ta ñaõ söû duïng tieàn hoaëc moät caùi gì ñoù töông töï,ï trong vieäc trao ñoåisaûn phaåm.

137

Hai maët troáng ñoàng treân ñaây ñöôïc cheùp laïi töø cuoán Tìm veà baûnsaéc vaên hoùa Vieät Nam (saùch ñaõ daãn - trang 128) - phaûi chaêng coù theåminh hoïa cho vieäc söû duïng tieàn döôùi thôøi Huøng Vöông.

Nhöõng chi tieát treân troáng ñoàng naèm trong voøng troøn coù muõi teânchæ laø nhöõng hình vuoâng loã troøn vaø hình troøn loã vuoâng, ñaõ coù nhaän xeùtraèng ñoù laø söï theå hieän ñoàng tieàn coå Vieät Nam. Nhöng giaùo sö taùc giaûcuoán saùch laïi cho raèng: ñoù laø bieåu töôïng cuûa AÂm Döông. Nhaän xeùthình vuoâng vaø hình troøn laø töôïng cuûa ñoàng tieàn thôøi Huøng Vöông thìcuõng chöa theå chaéc chaén, nhöng coù khaû naêng ñuùng (ñeå tìm ra vieäc söûduïng tieàn cuï theå nhö theá naøo, coøn tuøy thuoäc vaøo vieäc coù tö lieäu hoaëc divaät chöùng minh). Nhöng cho raèng ñoù laø bieåu töôïng cuûa AÂm Döông thìcoù theå khaúng ñònh raèng: ñoù laø moät sai laàm. Bôûi vì AÂm Döông coù tínhbao truøm, baát cöù söï vaät söï vieäc, hieän töôïng naøo cuõng theå hieän söï hieändieän cuûa yù nieäm naøy. Do tính bao truøm ñoù, neân khi theå hieän thuyeát AÂmDöông döôùi baát cöù moät bieåu töôïng naøo, bao giôø cuõng ôû vò trí trung taâmhoaëc cao nhaát; thí duï nhö caëp roàng ôû noùc ñình ñeàn, hoaëc bieåu töôïngAÂm Döông trong Baùt quaùi... Vì vaäy, hình vuoâng troøn treân troáng ñoàng –maëc duø coù töôïng cuûa AÂm Döông – nhöng khoâng theå coi laø nhaèm theåhieän AÂm Döông. Veà maët vaên baûn thì chính trong Hoàng phaïm cöûu truø –baûn hieán phaùp coå nhaát cuûa ngöôøi Laïc Vieät – ñaõ noùi ñeán trong truø thöù 3,Baùt Chính phaàn hai: Hoùa töùc laø tieàn cuûa xaõ hoäi. Chöõ “hoaù” theo tieángVieät coå coøn coù nghóa laø söï chuyeån ñoåi; trong daân gian Vieät Nam coønduøng chöõ “Hoaù vaøng” (ñoát vaøng maõ), “hoaù kieáp”, “hoaù thaân”...

Cho ñeán hoâm nay, maëc duø khoa khaûo coå hoïc chöa heà tìm thaáymoät daáu veát gì nhaèm chöùng toû söï toàn taïi cuûa tieàn nong, hoaëc moät daïngtín vaät naøo ñoù töông töï nhö tieàn ôû thôøi Huøng Vöông. Nhöng cho duø coùtheå hoaëc khoâng bao giôø tìm thaáy moät di vaät khaûo coå naøo; nhöng nhöõngtieàn ñeà trong xaõ hoäi Vaên Lang ñeå xuaát hieän vieäc söû duïng moät daïng tínvaät töông töï nhö tieàn hoaøn toaøn ñaày ñuû. Nhö vaäy, hoaøn toaøn coù theå keátluaän veà khaû naêng söû duïng tieàn teä ñaõ xuaát hieän döôùi thôøi Huøng Vöông.

138

HÌNH PHUÏ CHÖÔNG DI VAÄT ÑÔØI AÂN THÖÔNG

Phaûi chaêng ñaây chính laø nhöõng di vaät maø hoïc giaû Nguyeãn HieánLeâ ñaõ noùi trong cuoán Söû Trung Quoác cuûa oâng:

Nhöõng hình ngöôøi maët roäng, troøn, muõi teït thuoäc gioáng ngöôøi Meùlaneùsie(Ñoâng Nam AÙ).