2 ν Γεληθό Λύθεην Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ ρνιηθό Έηνο 2012-2013 Δξεπλεηηθή Δξγαζία Β’ ηάμεο ηνπ ηκήκαηνο Β’2 ΚΔΝΣΡΗΚΟ ΘΔΜΑ : «Ζ κύξλε θαη ην Κνξδειηό… ν δησγκόο θαη ε εγθαηάζηαζε ζηε λέα παηξίδα»
2ν Γεληθό Λύθεην Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ ρνιηθό Έηνο 2012-2013
Δξεπλεηηθή Δξγαζία Β’ ηάμεο ηνπ ηκήκαηνο Β’2
ΚΔΝΣΡΗΚΟ ΘΔΜΑ: «Ζ κύξλε θαη ην Κνξδειηό…
ν δησγκόο θαη ε εγθαηάζηαζε ζηε λέα παηξίδα»
Αθιεοώμεηαι ζε όλξρπ αρηξύπ, πξρ ηξρπ ξμόμαζαμ ΠΡΟΦΥΓΕ
και πξρ ήοθαμ «γρμμξί και νρπόληηξι»
από ηιπ ςαμέμεπ παηοίδεπ, όμωπ καηόοθωζαμ πξλύ ζύμηξμα
μα ξοθξπξδήζξρμ, μα ποξξδεύζξρμ και μα μεηαλαμπαδεύζξρμ
ηα ήθη, ηα έθιμα και ηξμ πξλιηιζμό ηξρπ,
ζηη μέα παηοίδα…
Σν ηκήκα καο: Β’2
πκβόιαην πλεξγαζίαο• ΤΜΒΟΛΑΗΟ
1) Να ζπκκεηέρνπλ ηζνκεξώο όια ηα κέιε ηεο νκάδαο.
2) Να ζπκπιεξώλνληαη ηα αηνκηθά θαη νκαδηθά εκεξνιόγηα.
3) Να ππάξρεη ζπλέπεηα ζηηο ππνρξεώζεηο πνπ
αλαιακβάλνληαη θαη λα ηεξνύληαη ηα ρξνληθά πεξηζώξηα.
4) Να ππάξρεη αιιεινζεβαζκόο θαη
αιιειεγγύε.
5) Να ηεξνύληαη νη θαλόλεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο θαη
εππξέπεηαο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο.
Δπζηαζηάδνπ Όιγα
Εαξαιήο Υξήζηνο
Εαξαλίδνπ Ησάλλα
Εειειίδεο Υξήζηνο
Θενδσξίδε Ρνδαιίλα
Θενθαλίδνπ Παξαζθεπή
Καιατηδήο Γεώξγηνο
Καιατηδίδεο Πέηξνο
Καλδειάπηεο ηάζεο
Καληδηνύξα Σξηαληαθπιιηά
Καξαζηακάηεο Υξήζηνο
Καθθέο Πέηξνο
Κνθθηλίδνπ Οπξαλία
Κνζκίδνπ Λπδία
Κνπηιήο Μηραήι
Κνπηζνπξά Νίθε
Κπξηαθίδεο Κπξηάθνο
Κπξηκιίδεο Ησάλλεο
Κσλζηαληίλνπ εβαζηή
Λνπθίδνπ Δηξήλε
Μαιέζθα Δηξήλε
Μαιιίλε Άλλα
Μαξηνύιαο Ησάλλεο
Μαζκαλίδνπ Άλλα
Μαζηξνκαλώιε Παξαζθεπή
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
Καλδειάπηεο Αζαλάζηνο Οη καζεηέο ηνπ Β’2 πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ
εξεπλεηηθή εξγαζία
2ν Γεληθό Λύθεην Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ ρνιηθό Έηνο 2012-2013
ΘΔΜΑ: H κύξλε θαη ην Κνξδειηό πξηλ ηα
θαηαζηξνθηθά γεγνλόηα 1922.
ΟΜΑΓΑ Α΄ΚΑΗ Β’
• Εαξαλίδνπ Ησάλλα
• Θενδσξίδε Ρνδαιίλα
• Καιατηδήο Γεώξγηνο
• Καξαζηακάηεο Υξήζηνο
• Μαιέζθα Δηξήλε
• Κνπηιήο Μηράιεο
• Μαξηνύιαο Ησάλλεο
• Μαζκαλίδνπ Άλλα
• Μαζηξνκαλώιε Παξαζθεπή
ΓΔΝΗΚΔ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΔ ΓΗΑ ΣΖΝ ΜΤΡΝΖ ΚΑΗ
ΣΟ ΚΟΡΓΔΛΗΟ
• H κύξλε ήηαλ κία από ηηο αξραηόηεξεο πόιεηο θαη
ιηκέλεο ηεο Μεζνγείνπ.
• Μέρξη πξηλ ηε κηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή ηνπ 1922 ε
κύξλε (κόλν ε πόιε) αξηζκνύζε 370.000 θαηνίθνπο, εθ
ησλ νπνίσλ 165.000 ήηαλ Έιιελεο, 80.000 Οζσκαλνί
Σνύξθνη, 55.000 Δβξαίνη, 40.000 Αξκέληνη, 6.000
Λεβαληίλνη θαη 30.000 δηάθνξνη άιινη μέλνη.
• Δπηθξαηνύζα γιώζζα ήηαλ ε ειιεληθή
Παλνξακηθή ζέα ηεο κύξλεο
Βίληεν: «Ζ κύξλε πξηλ ην
1922»
ΖΘΖ-ΔΘΗΜΑ-ΑΥΟΛΗΔ-ΔΜΠΟΡΗΟ
• Αζρνιίεο ησλ θαηνίθσλ εθείλεο ηεο επνρήο:
γεσξγία, θηελνηξνθία θαη εκπόξην.
• Ζ αγξνηηθή πεξηθέξεηα ήηαλ αξθεηά κεγάιε. Όζν αθόξα
ηε γεσξγία, νη θάηνηθνη θαιιηεξγνύζαλ ειηέο θαη
παξήγαγαλ ην µεηάμπ θαη ην θνπθνύιη.
• Σα θπξηόηεξα έζηκα ηνπο εληάζζνληαη θπξίσο ζηηο
γηνξηέο ησλ Υξηζηνπγέλλσλ, ηνπ Πάζρα ,ηεο
πξσηνκαγηάο αιιά θαη ζε κηθξόηεξεο ενξηέο.
• Σν εκπόξην εθείλε ηελ πεξίνδν είρε αξρίζεη λα
νξζνπνδεί.
Αγνξά κύξλεο
Ληκάλη κύξλε
ηελ πιαηεία ηεο κύξλεο
Καζεκεξηλέο ζθελέο
Άπνςε ηνπ ιηκαληνύ ηεο κύξλεο
ΤΓΚΟΗΝΩΝΗΔ-ΜΔΣΑΦΟΡΔ-ΔΘΝΟΣΖΣΔ-
ΘΡΖΚΔΗΔ- ΠΟΛΗΣΗΜΟ
• Κύξην κεηαθνξηθό κέζν ήηαλ ην ηξνρηόδξνκν θαη ην ηξακβάγην αιιά θαη σο ζαιάζζην κεηαθνξηθό κέζν.
• Σν πην ζεκαληηθό πνιηηηζηηθό επίηεπγκα ήηαλ ην, ηξηώξνθν ζέαηξν ηεο κύξλεο ην νπνίν ρηίζηεθε ην 1862 πνπ ην νπνίν κε ηα εμαηξεηηθά έξγα πνπ αλέβαδε πξνζέιθπε ην θηινζέακνλ θνηλό από ην εζσηεξηθό όζν θαη από ην εμσηεξηθό θαη δελ είρε ηίπνηε λα δειέςεη από ηα κεγάια επξσπατθά ζέαηξα. Πνιύ αλεπηπγκέλεο ήηαλ νη ηέρλεο αιιά θαη ηα γξάκκαηα .
• ηνλ "Πάλσ Μαραιά" δηέκελαλ θπξίσο Σνύξθνη, Δβξαίνη θαη ιίγνη Έιιελεο θαη ζηνλ "Κάησ Μαραιά" ή "Κάησ Πόιε δηέκελε ν θπξίσο ρξηζηηαληθόο πιεζπζκόο, νη Αξκέληνη (λόηηα), θαη νη Έιιελεο (βνξεηόηεξα ησλ Αξκελίσλ), κέρξη θαη ηελ έλαληη ΒΓ. αθηή ην ιεγόκελν Κνξδειηό.
• Οη κπξληνί είραλ δεκηνπξγήζεη κηα δηθηά ηνπο γιώζζα. Ήηαλ έλα θξάκα αξρηθά πνπ ην ζπλαπνηέιεζαλ όινη νη ειιεληθνί ηδησκαηηζκνί. ηε γιώζζα ηεο κύξλεο έζκημαλ λεζηώηηθνη, κνξαΐηηθνη, ζηεξενειιαδίηηθνη, επεηξσηηθνί, ζεζζαιηθνί θαη Μαθεδνληθνί ηδησκαηηζκνί.
ΣΟ ΘΔΑΣΡΟ ΣΖ ΜΤΡΝΖ
ΟΗΚΗΜΟΗ ΣΖ ΜΤΡΝΖ
• Καξαηάζη (Karatas)
• Καξαληίλα (Murat Reis Mh.)
• Νηαξγάηο (Darağaç)
• αιάραλε (Salhane) Μπατξαθιί (Bayraklı)
• Αγία Σξηάδα (Turan) Μπνπξλόβαο (Bornova)
• Μπνπλάξκπαζη (Pınarbaşı)
• Κνθινπηδάο (Altindag)
• Μεξζηλιί ή Μπξζηλέα (Mersinli)
• Πεηξσηά (Naldöken) Μπνπηδάο (Buca)
• βεληίθηντ-Αξράγγεινο (Seydiköy))
• Πξνθήηεο Ζιίαο-Γελήθιηζε
Καξαηάζη
Μπατξαθιί
Μελεκέλε Μπνπξλόβαο
ΚΟΡΓΔΛΗΟ
• Σν Κνξδειηό , θαηά ειιεληθή παιαηόηεξε νλνκαζία είλαη παξαζαιάζζηνο πξνάζηηνο δήκνο ηεο κύξλεο ζηελ Σνπξθία.
• Σν όλνκα ηνπ πξναζηίνπ απηνύ πξνέξρεηαη από ηελ νλνκαζία παιαηνύ βπδαληηλνύ Μνλαζηεξηνύ ηνπ "Κνξδνιένληνο" πνπ έρηηζαλ νη ηππόηεο ηελ επνρή ησλ ηαπξνθνξηώλ θαη πνπ βξίζθεηαη επί ηνπ παξαθείκελνπ όξνπο ηπύινπ, πνπ είλαη απόιεμε ηνπ όξνπο ηνπ Σαληάινπ.
• Ο πιεζπζκόο ηνπ Κνξδειηνύ πξηλ ηελ Μηθξαζηαηηθή Δθζηξαηεία θαηά πιεηνςεθία ήηαλ ειιεληθόο πνπ αλέξρνληαλ πεξίπνπ ζηνπο 15.000 θαηνίθνπο.
Ζ ζπλνηθία ηνπ Κνξδειηνύ πξηλ ην 1922
ΠΑΠΑ-ΚΑΛΑ
• Πξόθεηηαη γηα έλα παξαιηαθό δξνζόινπζην πξνάζηην, δπηηθά ηνπ Κνξδειηνύ.
• Ζ γέλλεζε ηνπ ρσξηνύ πξέπεη λα έγηλε κεηά ην 1880.
• Ο αξηζκόο ησλ θαηνίθσλ πξνζδηνξίδεηαη από 1300 σο 200 νηθνγέλεηεο.
• Οη θάηνηθνη ηνπ Παπα-θάια αζρνινύληαλ κε ηελ αιηεία θαη ήηαλ θαιιηεξγεηέο πεξηβνιηώλ θαη ιαραλόθεπσλ.
• Σν Παπα-θάια είρε αλζεξή νηθνλνκηθή δσή.
• Λεηηνπξγνύζε δεκνηηθό εμαηάμην κε 95 καζεηέο.
• Δθθιεζία ζηνπ Παπα-θάια ήηαλ ε Μεηακόξθσζε ηνπ σηήξνο.
ρνιεία-ρνιέο- Δπαγγειηθή
ρνιή• Tν 1920 ππήξραλ 20 δεκνηηθά ζρνιεία ηεο θνηλόηεηαο
ζηελ πόιε ηεο κύξλεο (αξξέλσλ, ζειέσλ ή κεηθηά) .
• Τπήξραλ θαη 10 επηπιένλ ηδησηηθά .
• Ζ ζεκαληηθόηεξε ζρνιή ήηαλ ε "Δπαγγειηθή ρνιή κύξλεο πνπ ηδξύζεθε ην 1717.
• Ζ Δπαγγειηθή ζρνιή πεξηειάκβαλε επίζεο βηβιηνζήθε κε 35.000 ηόκνπο θαη 180 ηζηνξηθά ρεηξόγξαθα, κηθξό κνπζείν κε αξραία εθζέκαηα θαη κεγάιε λνκηζκαηηθή ζπιινγή.
Βίληεν: «Αλάκλεζηο κύξλεο»
ΟΗ ΔΚΚΛΖΗΔ ΣΖ ΜΤΡΝΖ
• Ζ κύξλε πξν ηεο θαηαζηξνθήο ηεο ην 1922, είρε 16 νξζόδνμνπο λανύο
εκαληηθόηεξνη λανί ήηαλ :• Αγ. Ησάλλνπ ηνπ Πξνδξόκνπ
• Αγ. Αηθαηεξίλεο
• Αγ. Σξύθσλα
• Αγ. Γεκεηξίνπ
• Αγ. Υαξαιάκπνπο
• Πξνθήηε Ζιία
• Δπαγγειηζηξίαο
• Αγ. Νηθνιάνπ
• Αγ. Βνπθόινπ
• Αγ. Κσλζηαληίλνπ
• Μπξηηδηώηηζζαο
• Αγίαο Κπξηαθήο
• Αγ. Ησάλλε ζενιόγνπ θαη Μεηακόξθσζεο
• Σηκίνπ Πξνδξόκνπ
• Σαμηαξρώλ
ΑΓΗΑ ΦΩΣΔΗΝΖ
• Ζ Αγία Φσηεηλή ήηαλ ν κεγαιύηεξνο θαη ζεκαληηθόηεξνο κεηξνπνιηηηθόο λαό ηε κύξλε
• Απνηεινύζε ηνλ θαη΄ εμνρή ζκπξλαίηθν λαό, όπνπ ηεινύληαλ ζηε κηθξή πεξίνδν ηεο απειεπζέξσζεο όιεο νη επίζεκεο ιεηηνπξγίεο θαη εζληθέο ηειεηέο.
• Σόζν ν λαόο όζν θαη ην θσδσλνζηάζην πνπ είρε αλαηηλάρζεθαλ κε δπλακίηηδα από ηνπο Σνύξθνπο κεηά ηελ θαηαζηξνθή.
• Ο λαόο ηεο Αγίαο Φσηεηλήο, ππήξμε από ηνπο παιαηόηεξνπο ηεο κύξλεο.
• Σν1892 ηνπνζεηήζεθε ζην θσδσλνζηάζην κεγάιν ξνιόη βαπαξηθνύ εξγνζηαζίνπ.
• Ήηαλ ην πιένλ πςειό θαη επηβιεηηθό κλεκείν ηεο επνρήο
Ζ εθθιεζία ηεο Αγίαο Φσηεηλήο
ΔΦΖΜΔΡΗΓΔ ΣΖ ΜΤΡΝΖ
Καηάινγνο Διιεληθώλ εθεκεξίδσλ κύξλεο•Θάξξνο 1912
•Ησλία 1874-1877
•Αξκνλία 1880-1922
•Ζκεξεζία 1905-
•Γηεβξί Ηζκίξ 1905-
•La Reforme 1905-
•L΄Indepedant 1920-1922
•Ο Δξγάηεο 1908-1922
•Κόζκνο - 1922
•Μλεκνζύλε 1832-1833
•Ακάιζεηα 1838-1923
•Δθεκεξίδα ηεο κύξλεο
1849-1855
•Αλαηνιή 1840-
•Ατδίλ 1869-
•Πξόνδνο 1872-1878
•Νέα κύξλε 1869-1912
ΑκάιζεηαΖ εθεκεξίδα Ακάιζεηα ήηαλ ε καθξνβηόηεξε θαη κηα από ηηο εγθπξόηεξεο
ειιεληθέο εθεκεξίδεο πνπ εθδηδόηαλ ζηε κύξλε πξηλ ηελ Μηθξαζηαηηθή
Καηαζηξνθή.
ΛΟΓΟΣΔΥΝΔ-ΠΟΗΖΣΔηελ κύξλε ππήξμε κεγάιε πλεπκαηηθή
θίλεζε.
Μεξηθνί άλζξσπνη πνπ μερώξεζαλ είλαη:
• ηαπξίηζεο Αξηζηνηέιεο:Γελλήζεθε ζηε µύξλε (1885 – 1960) θαη θνίηεζε ζηελ Δπαγγειηθή ρνιή.
• Φξηιίγγνο Κώζηαο:Γελλήζεθε ζηε µύξλε (1882-1950) θαη ζπνύδαζε ζηελ Δπαγγειηθή ρνιή ηεο µύξλεο θαη ζηε ζενινγηθή ρνιή ηεο Υάιθεο
• Υαµνπδόπνπινο Μελάο : Γελλήζεθε ζηε µύξλε (1843 –1908) Έγξαςε ην µπζηζηόξεµα «Οη µπζηεξηώδεηο θιέπηαη», ηε µειέηε «Πεξί Μηθξάο Αζίαο θαηά ηνπο αξραηνηάηνπο ρξόλνπο» θαη ην ζεαηξηθό «Κσλζηαληίλνο ν αδειθνθηόλνο».
• Αγγνπιέο Φώηεο:Γελλήζεθε ζηνλ Σζεζµέ ηεο Μ. Αζίαο ην 1911 .Ήηαλ έλαο ιατθόο, παξαδνζηαθόο θαη ξνµαληηθόο πνηεηήο
• Βαηίδνπ Φηιή:Γελλήζεθε ζηε µύξλε ην 1901 θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα ην1963. πνύδαζε ζην Κεληξηθό Παξζελαγσγείν µύξλεο θαη δεµνζίεπζε πνηήµαηά ηεο ην 1919 ζηνλ ηύπν ηεο παηξίδαο ηεο
• Ρνδνθαλάθεο-νπιηώηεο Πιάησλ:Γελλήζεθε ζηε µύξλε ην 1883 Δηζήρζε ζηε Θενινγηθή ρνιή ηεο Υάιθεοηελ νπνία εγθαηέιεηςε λσξίο. Δπαλήιζε ζηε µύξλε, όπνπ εξγάζηεθε σο δεµνζηνγξάθνο µε ην ςεπδώλπµν «πξαλώ»
• Ρύζηνο Αδαµάληηνο:Γελλήζεθε ζην Ρύζην (Αξεηδνύ) ηεο Βηζπλίαο, ηεο Μ. Αζίαο θαη ζπνύδαζε ζηελ Παηξηαξρηθή ρνιή ηεο Πόιεο, όπνπ αξγόηεξα δίδαμε θαη έγηλε θαη δηεπζπληήο ηεο από ην 1702 σο ην 1704
• Ρσλάο σθξάηεο: Γελλήζεθε ζηε µύξλε ην 1893 θαη ήηαλ ζαηηξηθόο ζπγγξαθέαο θαη δσγξάθνο. Έγξαςε πνιιέο επηζεσξήζεηο πνπ αλεβάζηεθαλ µε πνιιή επηηπρία ζηα ζέαηξα ηεο µύξλεο
• εθηάξεο Δπξηπίδεο: ∆εµνζηνγξάθνο θαη ινγνηέρλεο από ηε µύξλε. (1848 – 1905). ∆ηεηέιεζε δηεπζπληήο ηεο εθεµεξίδαο «Νέα µύξλε» θαη έγξαςε µειέηεο γηα θνηλσληθά, ηζηνξηθά θαη ινγνηερληθά ζέµαηα
• εθέξεο Γεώξγηνο: (1900 – 1971). Πνηεηήο θαη πεδνγξάθνο, βξαβεπµέλνο µε ην βξαβείν Νόµπει ην 1963 .
• εθάθε Βαζηιεία:Γελλήζεθε ζηε µύξλε ην 1908. Έγξαςε πνιιά έξγα,µεηαμύ ησλ νπνίσλ είλαη ηα : «Δθθιεζηαζηηθόλ Ζµεξνιόγηνλ», «Ο θηεξσηόο ζεόο», «Ζ µεηαλννύζα Μαγδαιελή», «Ζ δαζθάια», θ.ά.
• θηαδάο ηέξγηνο:Γελλήζεθε ζηε µύξλε ην 1902 θαη µεηά ην 1922 ήξζε ζηελ Αζήλα. Έγξαςε ηα έξγα : «Ώξεο ησπήο», «µύξλε», «Πξνζάιαµνο», «Βξέρεη αδηάθνπα ζηνλ θάµπν».
ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΑ ΦΑΓΖΣΑ-ΓΛΤΚΑ
Κπξηόηεξα θαγεηά θαη γιπθά από ηελ επνρή εθείλε ήηαλε:
• Σα ζκπξλαίηθα ζνπηδνπθάθηα
• Σν κπξλαίηθν θνθθηληζηό
• Σν κπξλαίηθν θξηζαξάθη
• Σν θνηόπνπιν ηνπθαπί
• Σα κπξλαίηθα ζαιηγθάξηα
• Σα ζκπξλαίηθα θνπινπξάθηα
• Σα ζκπξλαίηθα ηζνπξέθηα
• Σν λεζηίζηκν ζκπξλαίηθν ζάκαιη
κπξλατθά ζνπηδνπθάθηα
Κνπινπξάθηα ζκπξλατθά
κπξλατθό
ηζνπξέθη
Νεζηίζηκν ζκπξλατθό ζάκαιη
Ζ ΓΗΑΚΔΓΑΖ ΣΖ ΜΤΡΝΖ ΣΟ 1922
πλήζηδαλ λα καδεύνληαη ζε ηξαπέδηα κε πινύζηα θαγεηά θαη πνιύ θξαζί θαη λα ηξαγνπδνύλ θαη λα γιεληνύλ κέρξη ηηο πξσηλέο ώξεο αδηαθνξώληαο γηα ην αύξην.
ΠΑΡΑΓΟΗΑΚΑ ΜΟΤΗΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
Δληππσζηαθά παξαδνζηαθά όξγαλα εθείλεο ηεο επνρήο ήηαλ:
• Λανύην (έλα έγρνξδν όξγαλν θαη απνηειείηαη από έλα κεγάιν αριαδόζρεκν ερείν)
• Ούηη (κνηάδεη κε ην ιανύην απιά έρεη κηθξόηεξν ρέξη, ηδηαίηεξα δηαδεδνκέλν ζηηο αξαβηθέο ρώξεο)
• Λύξα (είλαη έλα έγρνξδν κνπζηθό όξγαλν, παίδεηαη κε ην δνμάξη)
• Καλνλάθη (ή ςαιηήξην απνηειείηαη από έλα ερείν ζε ζρήκα νξζνγώληνπ ηξαπεδίνπ)
• αληνύξη (ζρήκα ηζνζθεινύο ηξαπεδίνπ, έρεη κεηαιιηθέο ρνξδέο θαηά κήθνο ησλ δπν παξάιιεισλ πιεπξώλ ηνπ)
Ζ ζκπξλατθή ιύξαΛανύην
Καλνλάθη
αληνύξηΟύηη
Ξαθνπζηά ηξαγνύδηα εθείλεο ηεο επνρήο ήηαλ:
• Βνπξλνβαιηά
• Μειαρξηλό
• Γηαζνπκί
• Έιιε-Έιιε
• Σζηθηεηέιη
• Γελ ζε ζέισ πηα
• Σδηβαέξη
• Καιή λπρηηά
• Αρ κειαρξηλό κνπ
• Μάλακελ δετκπέθ (Μanamen Zeibek
• Σακπαραληώηηθν καλέ
• Αληάκ ακάλ
• Μηλόξε καλέο
• Πξηγθεπηώηηζζα
• Υεδδάδ καλέο
• Ζ ζάιαζζα
• κπξληνπνύια
• Μαλέ Μπνπξλνβαιηά (Γηα λα ζπλαλαζηξέθνπκαη)
ΥΟΡΟΗ
ΟΗ ΚΤΡΗΟΣΔΡΟΗ ΥΟΡΟΗ ΠΟΤ ΤΠΖΡΥΑΝ ΣΖΝ MΤΡΝΖ EIΝΑΗ ΟΗ ΔΞΖ:
• Καξζηιακάο
• Απηάιηθνο
• Υαζάπηθνο πολίηικος
• κπξλαίηθνο κπάινο
• Εετκπέθηθνο
• Σζηθηεηέιη
2o Γεληθό Λύθεην Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ ρνιηθό έηνο 2012-2013
Θέκα: «Ζ κύξλε θαη ην Κνξδειηό ζηα
δξακαηηθά γεγνλόηα ηνπ 1922»
Οκάδα Γ-Γ
•Εαξαιήο Υξήζηνο
•Θενθαλίδνπ Παξαζθεπή
•Καληδηνύξα Σξηαληαθπιιηά
•Κπξηαθίδεο Κπξηάθνο
•Δπζηαζηάδνπ Όιγα
•Καιατηδηδεο Πέηξνο
•Κνθθηλίδνπ Οπξαλία
•Κνπηζνπξά Νίθε
1. H Διιεληθή εθζηξαηεία ζηελ κύξλε
• Μηθξαζηαηηθή εθζηξαηεία νλνκάδεηαη ε εθζηξαηεία ησλ
ειιεληθώλ ζηξαηεπκάησλ ζην έδαθνο ηεο Μηθξάο Αζίαο
πνπ θξάηεζε από ην Μάην ηνπ 1919 κέρξη ην επηέκβξην
ηνπ 1922 θαη θαηέιεμε ζε νινθιεξσηηθή ζπληξηβή ησλ
ειιεληθώλ δπλάκεσλ θαη ζε θαηαζηξνθή ηνπ
κηθξαζηαηηθνύ ειιεληζκνύ
• Γηαηξείηαη ζε δύν πεξηόδνπο: ε πξώηε ηειεηώλεη ζηηο 31
Οθησβξίνπ 1920 θαη ε δεύηεξε αξρίδεη ζηε ζπλέρεηα.
Διιεληθά πινία ζηε κύξλε
Διιεληθά αξαγκέλα θαξάβηα
ζηελ πξνθπκαία ηεο κύξλεο
Διιεληθή εθζηξαηεία
ηελ πξνθπκαία ηεο κύξλεο
Διιεληθή απνβίβαζε
Σα ειιεληθά ζηξαηεύκαηα ζηε
κύξλε
2. Σνπνηεξεηήο Αξηζηείδεο ηεξγηάδεο
• Ο Αξηζηείδεο ηεξγηάδεο (1861 - 22 Ηνπλίνπ 1949) ήηαλ Έιιελαο πνιηηηθόο, ν νπνίνο ηελ πεξίνδν 1919 - 1922 δηεηέιεζε Ύπαηνο Αξκνζηήο ηεο κύξλεο.
• Ζ αληηηνπξθηθή δξάζε πνπ αλέπηπμε ε νηθνγέλεηά ηνπ είρε ζαλ απνηέιεζκα λα ζθνησζνύλ ηα δπν ηνπ αδέιθηα, Ησάλλεο θαη Θξαζύβνπινο.
• πλδέζεθε κε ζηελή θηιία κε ηνλ Διεπζέξην Βεληδέιν.
• Πξνζπάζεζε γηα κηα εηξεληθή ζπλύπαξμε Διιήλσλ θαη Σνύξθσλ.
• Πξόηεηλε, ηνλ Ηνύιην ηνπ 1922, ηε δεκηνπξγία απηόλνκνπ Μηθξαζηαηηθνύ θξάηνπο ππό ηελ ςηιή επηθπξηαξρία ηνπ νπιηάλνπ.
3. Σν θιίκα πξηλ ηα δξακαηηθά γεγνλόηα
θαη πσο νδεγεζήθακε ζ’απηά
• Κξίζηκε θακπή γηα ηελ εμέιημε ηεο Μηθξαζηαηηθήο εθζηξαηείαο νη εθινγέο ηνπ 1920.
• Ζ θπβέξλεζε Γνύλαξε παξαηηείηαη θαη ε εμνπζία πεξληέηαη ζηνλ Παπαλαζηάζην.
• Σνλ επηέκβξην ηνπ 1921 νη δπλάκεηο ησλ Διιήλσλ ζπγθεληξώλεηαη ζην Αθηόλ Καξαρηζάξ.
• Σν πξσί ηεο 13 Απγνύζηνπ ν ηνύξθηθνο ζηξαηόο επηηέζεθε ζηηο ειιεληθέο δπλάκεηο ζην Αθηόλ Καξαρηζάξ, ππεύζπλνο ν Κεκάι.
• Οη εληζρύζεηο ησλ Διιήλσλ δελ έθηαζαλ εγθαίξσο θαη ν Διιεληθόο ζηξαηόο παγηδεύηεθε ζε κία εμνινθιήξνπ ερζξηθή θαηάζηαζε.
4. Ζ ζηάζε ησλ Μεγάισλ Γπλάκεσλ -
εκθάληζε μέλσλ πινίσλ ζην ιηκάλη ηεο
κύξλεο.• Με ηε ιήμε ηνπ Ά παγθόζκηνπ πνιέκνπ νη Μεγάιεο δπλάκεηο
παξαρσξνύλ ηελ δηνίθεζε ηεο κύξλεο ζηελ Διιάδα.
• Οη εθινγέο ηνπ 1920 επέθεξαλ ηελ ήηηα ηνπ Βεληδέινπ πνπ
ήηαλ ν κόλνο πνιηηηθόο πνπ κπνξνύζε λα δώζεη έληηκεο
ιύζεηο γηα ηελ Μηθξά Αζία.
• Οη Σνύξθνη κεηά από δηπισκαηηθέο ζρέζεηο κε ηελ ζνβηεηηθή
έλσζε επηηέζεθαλ ζηνπο Έιιελεο.
• Οη Ηηαινί θαη νη Γάιινη ηάρζεθαλ εμ'αξρήο κε ην πιεπξό ηεο
Σνπξθίαο απνζθνπώληαο ζε νηθνλνκηθά ζπκθέξνληα.
Παξάηαμε μέλσλ πνιεκηθώλ
πινίσλ
ηξαηησηηθή απόβαζε
5. Μεηξνπνιίηεο κύξλεο
Υξπζόζηνκνο
• Ο Υξπζόζηνκνο (Καιαθάηεο) ήηαλ ν ηειεπηαίνο Μεηξνπνιίηεο κύξλεο.
• Καηαθξενπξγήζεθε από θαλαηηζκέλν όριν θαηά ηελ αλαθαηάιεςε ηεο πόιεο από ηνπο Σνύξθνπο ηνλ Αύγνπζην ηνπ 1922.
• Παξέκεηλε ζηε ζέζε ηνπ σο Μεηξνπνιίηεο θαζ΄ όιε ηελ Μηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή κε δερόκελνο κάιηζηα λα απνρσξήζεη από ηελ πόιε θαη λα εγθαηαιείςεη ην πνίκληό ηνπ, όηαλ θαηέξξεε ην κέησπν.
Μεηξνπνιίηεο Υξπζόζηνκνο
6. Σζέηεο – Ο Κεκάι επηηίζεηαη ζηε
κύξλε.
• Ο Κεκάι μεθηλά ηε ηειηθή ηνπ επίζεζε ελαληίσλ ησλ Διιεληθώλ δπλάκεσλ ζην κέησπν ηνπ Αθηόλ Καξαρηζάξ.
• Απέλαληη ηνπο νη Διιεληθέο δπλάκεηο είραλ ηνπο πην θαλαηηθνύο ηνπ Κεκάι.
• Ώξα 4.30 αξρίδεη ν βνκβαξδηζκόο από ην ππξνβνιηθό ηνπ Κεκάι.
• Ζ εθθέλσζε ηνπ Αθηόλ ήηαλ κηα θόιαζε αθνύ έγηλε ππό θαζεζηώο απόιπηνπ παληθνύ.
• εκαληηθό ξόιν θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δξακαηηθώλ γεγνλόησλ έπαημε ηνπ ην ηνπξθηθό ηάγκα νη Σζέηεο. Ήηαλ αληάξηεο πνπ δξνύζαλ ζπγθξνηεκέλνη ζε ζπκκνξίεο.
Άηαθηνη Σνύξθνη ηππείο
Σζέηεο
Σνπξθηθά ζηξαηεύκαηα
7. H ππνρώξεζε ησλ Διιήλσλ
Τπνρώξεζε Διιήλσλ
8. Σειεπηαία κάρε ηνπ Πιαζηήξα ζηνλ
Σζεζκέ
• Ζ ηειεπηαία κάρε ζηε Μηθξά Αζία δόζεθε από ηνλ Πιαζηήξα κε ην
ετηάλ Αζθέξ θνληά ζηνλ Σζεζκέ, ζηελ πεξηνρή ηαπξόο.
• Οη Σζέηεο απνδεθαηίζηεθαλ θαη κάιηζηα αξγόηεξα, νη Σνύξθνη
έζηεζαλ κλεκείν εθεί πνπ καξηπξά ηελ ηειεπηαία κάρε θαη ηνλ ρακό
147 Σνύξθσλ ηππέσλ.
• Ο Πιαζηήξαο είδε ηνπο Σζέηεο. Απηνί δελ ήζειαλ απιά ηνλ
μεξηδσκό, αιιά ηνλ αθαληζκό ηνπ Διιεληζκνύ.
• Έθπγαλ νη Σζέηεο ηξνκνθξαηεκέλνη, παληθόβιεηνη, πήδεζαλ ζη’
άινγα ηνπο θη έθπγαλ ηξέρνληαο.
Μάρε ζην Σζεζκέ
Βίληεν: «Ζ θαηαζηξνθή ηεο
κύξλεο»
Βίληεν: «Μαξηπξία από ηελ
θαηαζηξνθή…»
9. Μαξηύξην ηνπ Μεηξνπνιίηε
Υξπζνζηόκνπ
• αλ ζήκεξα, πξηλ 90 ρξόληα από ζήκεξα, νδήγεζαλ ηνλ Ηεξάξρε Υξπζόζηνκν κύξλεο ζην Ννπξεληίλ Παζά, ην ζηξαηησηηθό δηνηθεηή. Απηόο ηνλ παξέδσζε ζηνλ αθηνληζκέλν ηνπξθηθό όριν. Αθνινύζεζε θξηθηό ην καξηύξηό ηνπ.
• Σνλ ηύθισζαλ, ηνπ έβγαιαλ ηα κάηηα θαη αηκόθπξην, ηνλ έζπξαλ από ηα γέληα θαη ηα καιιηά ζηα ζνθάθηα ηνπ Σνπξθνκαραιά, ηνλ μπινθόπεζαλ, ηνλ έβξηζαλ θαη ηνλ πεηζόθνςαλ, ηνλ ρηύπεζαλ κε καραίξη πηζώπιαηα θαη ζηε ζπλέρεηα ιπζζαζκέλεο αλζξώπηλεο ύαηλεο ηνπ έθνςαλ κύηε θη απηηά.
• ζσξηάζηεθε ζηε καησκέλε γε κε ζηελαγκό πνπ θαηλόηαλ όηη ήηαλ κάιινλ ζηελαγκόο αλαθνπθίζεσο παξά πόλνπ.
• Καλείο δελ μέξεη πνύ έξημαλ ην θνκκαηηαζκέλν ηνπ θνξκί. Ο Υξπζόζηνκνοπέζαλε επινγώληαο ηνπο βαζαληζηέο θαη δεκίνπο ηνπ.
• Ζ Οξζόδνμε Δθθιεζία ηνλ αλαθήξπμε άγην θαη εζλνκάξηπξα.
Βίληεν: «Μαξηύξην ηνπ
κεηξνπνιίηε Υξπζνζηόκνπ»
10. Μάδεκα ζηε Πξνθπκαία
11. Φσηηά ηεο κύξλεο
• Σα αίηηα ηεο ππξθαγηάο παξακέλνπλ άγλσζηα, όκσο ζεκαζία δελ είρε ν ππαίηηνο αιιά ην όηη απηό ζπληέιεζε ζηελ δεκηνπξγία ζπλζεθώλ θόιαζεο γηα ηνπο Έιιελεο ηεο Μηθξάο Αζίαο.
• Οη Σνύξθνη ηζρπξίδνληαη όηη νη Έιιελεο έβαιαλ ηε θσηηά γηαηί ήζειαλ λα θάςνπλ όια όζα άθελαλ πίζσ ηνπο. Να κελ ηνπο ηα πάξνπλ νη Σνύξθνη θαη ηα ‘’ραξνύλ’’.
• ύκθσλα κε θάπνηνπο ηζηνξηθνύο νη Σνύξθνη έθαςαλ ηελ πόιε θαη ν Κεκάι γλώξηδε ή ζπλεξγάζηεθε γηα ηνλ εκπξεζκό.
• Σελ ώξα πνπ ε κύξλε θαηγόηαλ, ν Κεκάι βξηζθόηαλ ζηελ πόιε θαη απνιάκβαλε ηε ζέα από ην κπαιθόλη ηεο αξξαβσληαζηηθηάο ηνπ.
• Γηα λα μεθύγνπλ νη Έιιελεο από ηε θσηηά ζα έπεθηαλ ζηελ ζάιαζζα ή ζηα ρέξηα ησλ Σνύξθσλ γηα λα ζθαρηνύλ νη άλδξεο θαη λα βηαζηνύλ νη γπλαίθεο.
• Πξόθεηηαη γηα έλα γεγνλόο πνπ αθόκα θαη ζήκεξα ζπγθηλεί θαη εμάπηεη ηα πάζε.
Παληθόο ζην ιηκάλη ηεο κύξλεο
Φσηηά ζηε κύξλε
Φσηηά ζηα θηήξηα
12. Οινθιεξσηηθή θαηαζηξνθή. Ο δησγκόο
νινθιεξώζεθε, ηη απέκεηλε;
• Πνιίηεο θαη ζηξαηηώηεο πξνζπαζνύζαλ λα εγθαηαιείςνπλ ηελ πόιε είηε από ηελ πξνθπκαία είηε πεδνί.
• θαηάζθαμαλ ην ζύλνιν ηνπ νξζνδόμνπ θιήξνπ, θαηέζηξεςαλ ηελ Αξκεληθή ζπλνηθία, θαηαιήζηεςαλ ηνλ θόζκν θαη βίαζαλ ρηιηάδεο γπλαίθεο.
• Πνιινί γηα λα ζσζνύλ θαηέθεπγαλ ζηα λεθξνηαθεία θαη κεηά ηελ θσηηά ζηελ Αξκεληθή ζπλνηθία πνιινί θαηέθεπγαλ ζηελ ζάιαζζα.
• Οη ζύκκαρνη δελ άθελαλ ηνπο Έιιελεο λα επηβηβαζηνύλ ζηα πινία ηνπο
γηα λα ζσζνύλ κε απνηέιεζκα λα πληγνύλ.
• ην ηέινο ην κόλν πνπ απέκεηλε ήηαλ ρηιηάδεο πηώκαηα θαη άλζξσπνη κε ακθίβνιν κέιινλ δίρσο παηξίδα δίρσο νηθνγέλεηεο κόλνη, αλήκπνξνη θαη αδύλακνη.
πληξίκκηα κεηά ηελ θαηαζηξνθή ζηε κύξλε
ΘΔΜΑ:«Εγκαηάζηαζη ζηην νέα παηρίδα»
ΜΔΛΖ ΟΜΑΓΑ Δ’-Σ’
Εειειίδεο Υξήζηνο Κπξηκιίδεο Ησάλλεο
Καλδειάπηεο Δπζηάζηνο-Αλα/ζεο Κσλζηαληίλνπ εβαζηή
Καθθέο Πέηξνο Λνπθίδνπ Δηξήλε
Κνζκίδνπ Λπδία Μαιιίλε Άλλα
2o Γεληθό Λύθεην Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ ρνιηθό Έηνο 2012-2013
• Σα θξηηήξηα κε ηα νπνία ηα θαηά ηόπνπο επνηθηζηηθά γξαθεία
επέιεγαλ ην ρώξν γηα ηελ εγθαηάζηαζε ησλ πξνζθύγσλ
ήηαλ νηθνλνκηθήο θαη εζληθό-πνιηηηθήο θύζεσο.
• Ζ Αηηηθή απνηέιεζε έλαλ από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο
ζηαζκνύο ππνδνρήο ησλ πξνζθύγσλ ηεο κηθξαζηαηηθήο
θαηαζηξνθήο.
• Πνιινί πξόζθπγεο από ηελ κύξλε πέξαζαλ έζησ θαη
πξνζσξηλά από ηνλ Πεηξαηά θαη ηελ Αζήλα θαη αξθεηνί
έθπγαλ γηα άιιεο πόιεηο ή αγξνηηθέο πεξηνρέο ηεο ειιεληθήο
αλαηνιήο.
• Οη πξώηνη πξνζθπγηθνί νηθηζκνί πνπ δεκηνπξγνύληαη είλαη
ζηελ Καιιηζέα, ζηνλ Σαύξν, ζηελ Γξαπεηζώλα, ζηελ
Αξγπξνύπνιε θαη ζηελ Φηιαδέιθεηα.
Τόποι εγκαηάζηαζης ηων προζθύγων
μεηά ηην Μικραζιαηική Καηαζηροθή
• ηελ Θεζζαινλίθε θαηεβαίλνπλ από ηα θαηάθνξηα θαξάβηα
άληξεο, γπλαίθεο, παηδηά, γέξνη θη άξξσζηνη.
• Από εθεί ζηέιλνληαη ζηελ πιαδ ηεο Αξεηζνύο όπνπ είρε
εγθαηαζηαζεί ην πεξίθεκν απνιπκαληήξην ή
ινηκνθαζαξηήξην.
• ηξηκσγκέλνη θάησ από ην ληνπο ινύδνληαη κε κηα πιάθα
πξάζηλν ζαπνύλη , θνπξεύνληαη θαη πεξλάλε από ηαηξηθή
εμέηαζε.
• Τπήξρε κεγάινο θίλδπλνο εμάπισζεο αζζελεηώλ θαη γη’ απηό
νη ίδηνη αιιά θαη ηα ππάξρνληά ηνπο πεξλνύζαλ από θιίβαλν.
• Πξνο ηελ λέα Κξήλε είραλ εγθαηαζηαζεί ζθελέο γηαηί νη
γεγελείο δελ άθελαλ ηνπο πξόζθπγεο λα κπνπλ κέζα ζηελ
πόιε, ώζηε λα κελ «κνιπλζεί».
• Σν πξώην δηάζηεκα, νη πεξηζζόηεξνη πξόζθπγεο
αλέρνληαλ ηηο αληίμνεο ζπλζήθεο δηαβίσζεο, ζεσξώληαο
πξνζσξηλή ηελ παξακνλή ηνπο ζηελ Διιάδα. Απηό
θαζπζηεξνύζε ηελ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ηνπο έληαμε
θαη ηελ ηαύηηζε ηνπο κε ην γεγελή πιεζπζκό.
• Τπήξρε έιιεηςε ηξνθίκσλ θαη ρξεκάησλ θαζώο θαη
δπζθνιίεο ζηελ ζηέγαζε, ηαηξηθή πεξίζαιςε θαη ηελ
παξνρή θαξκάθσλ.
• Σν έξγν ηεο πξνζσξηλήο ζηέγαζεο αλέιαβε ην Τπνπξγείν
Πεξηζάιςεσο, πνπ αλήγεηξε μύιηλα παξαπήγκαηα γηα ηε
ζηέγαζε ησλ πξνζθύγσλ. Πιήζνο μεπξόβαιαλ νη
απηνζρέδηεο θαηαζθεπέο, όπσο δελ έκεηλε θαη ρώξνο
ζηεγαζκέλνο πνπ λα κελ ρξεζηκνπνηήζεθε
Οι δσζκολίες ποσ ανηιμεηώπιζαν οι
πρόζθσγες και η προζαρμογή ηοσς
ζηην νέα παηρίδα
• Οη πξόζθπγεο ξηδώλνπλ
θαη πξνζαξκόδνληαη
γξήγνξα ζηελ λέα ηνπο
παηξίδα. Ζ άθημή ηνπο
αλαδσνγόλεζε ηελ
γεσξγία θαη ηελ
βηνκεραλία κε ηελ
δηεύξπλζε ηεο
θαηαλαισηηθήο αγνξάο
θαη κε ηελ δξάζε
αλζξώπσλ κε
επηρεηξεκαηηθέο
ηθαλόηεηεο. ΠΡΟΦΤΓΕ ΠΟΤ ΕΠΙΒΙΒΑΖΟΝΣΑΙ Ε ΠΛΟΙΟ ΓΙΑ ΣΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΞΙΔΙ ΣΟΤ ΕΡΧΟΜΟΤ ΣΟΤ ΝΕΟΤ ΣΟΠΟΤ
ΠΡΟΦΤΓΕ ΠΟΤ ΕΦΣΑΑΝ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΠΡΟΦΤΓΕ ΕΠΙΒΙΒΑΖΟΝΣΑΙ
Ο δήκνο Κνξδειηνύ – Δπόζκνπ ρξνλνινγείηαη από ηηο
αξρέο ηνπ 17νπ αη.
Με ηελ άθημε ησλ πξνζθύγσλ δηαηξέζεθε ζηηο ηξηο εμήο
θνηλόηεηεο:
1. Παλαιό Χαρμάνκιοϊ (η περιοτή γύρω από ηο ναό ηοσ
Αγ.Αθαναζίοσ)
2. (Νέο ή Κάηω) Χαρμάνκιοϊ όποσ εγκαηαζηάθηκαν ζ' ασηό
προζωρινά τιλιάδες πρόζθσγες από όλη ηην Αναηολή:
Αναηολική Θράκη, Αναηολική Ρωμσλία, Πόνηο, Καρς,
Καππαδοκία και Μ. Αζία, ζηο τρονικό διάζηημα από ηο
1914 μέτρι και ηα ηέλη ηης δεκαεηίας ηοσ 1920.
Το Κορδελιό και ηο Φαρμάνκιοϊ ηην
περίοδο ποσ καηέθθαζαν οι πρώηοι
πρόζθσγες
• Σν 1934 απνζπάζζεθαλ θαη ζπλαπνηέιεζαλ ηελ Κνηλόηεηα Ν.
Κνξδειηνύ, κε έδξα ηνλ Ν. Κνπθινπηδά. Μεηά από 20 πεξίπνπ
ρξόληα θνηλήο δηαδξνκήο, ε Κνηλόηεηα δηαιύζεθε
• Ο Νένο Κνπθινπηδάο έγηλε μερσξηζηή θνηλόηεηα θαη δύν
ρξόληα αξγόηεξα απέθηεζε πιένλ ηελ επσλπκία ΔΤΟΜΟ.
• Ζ πνιύ κεγάιε αύμεζε ηνπ πιεζπζκνύ νδήγεζε ζηελ
αλαγλώξηζε ησλ θνηλνηήησλ Δπόζκνπ θαη Διεπζεξίνπ
ζε νκώλπκνπο Γήκνπο ην 1972 θαη ην 1982 αληίζηνηρα. Σν
1984 ν Γήκνο Διεπζεξίνπ κεηνλνκάζζεθε Γήκνο Διεπζεξίνπ-
Κνξδειηνύ.
Σσνοικιζμός Προζθύγων ζηο Φαρμάνκϊοι
• Έζηκα ηνπ Υαξκαλθηντ: Κιήδσλαο θαη Καξλάβαινο
• Οη πξόζθπγεο κεηέθεξαλ ζηελ λέα παηξίδα ηνλ
πνιηηηζκό, ηελ ινγνηερλία , ηελ ιανγξαθία, ηελ
δηαηξνθή , ηελ ελδπκαζία, ηε κνπζηθή ηνπο θαη
ζπγθεθξηκέλα ην ρεμπέηικο
• Οη πεξηζζόηεξνη αζρνιήζεθαλ κε ηελ θεπεπηηθή
• Δλαζρόιεζε ησλ Δπνζκηηώλ ήηαλ ε εθηξνθή
πεξηζηεξηώλ
• Οη Παπαζθαιηώηεο αθόκε θαη ζήκεξα ραξαθηεξίδνληαη
«γλενηζέδες»
Αζτολίες ήθη και έθιμα ηων
προζθύγων ζηοσς νέοσς ηόποσς
• Όηαλ άξρηζαλ λα θαηαθζάλνπλ νη πξόζθπγεο ζηνλ νηθηζκό
ηνπ Παιαηνύ Υαξκάλθηντ ν ληόπηνο πιεζπζκόο αλεξρόηαλ
ζηνπο 393 θαηνίθνπο.
• Οη πξνζθπγηθέο νηθνγέλεηεο δηαθξίλνληαλ ζε ηξεηο θαηεγνξίεο:
ηνπο Μηθξαζηάηεο, ηνπο Πόληηνπο θαη ηνπο Θξαθηώηεο.
• Παξαηεξήζεθαλ έληνλα πξνβιήκαηα ζην ζέκα ηεο
ζπλύπαξμεο θαη ζπκβίσζεο γεγελώλ θαη πξνζθύγσλ.
• Οη πξόζθπγεο ζεσξήζεθαλ από ηνπο ληόπηνπο απεηιή γηα ηε
γε, ηα ζπίηηα θαη ηελ εξγαζία ηνπο θαη ζεκαληηθόηεξνο ιόγνο
άκβιπλζεο ησλ πξνβιεκάησλ ήηαλ ε νξηζηηθή δηαλνκή ηεο
γεο.
Στέζεις γηγενών προζθύγων (Φαρμάνκϊοι)
• ύληνκα άξρηζαλ λα ζπλαιιάζζνληαη νηθνλνκηθά, ζύλαςαλ
νηθνλνκηθέο ζρέζεηο κεηαμύ ηνπο πνπ δελ άξρηζαλ λα θηάζνπλ
ζηνπο γάκνπο ησλ παηδηώλ ηνπο.
• Βαζηθό παξάγνληα νκνγελνπνίεζεο ηνπ πιεζπζκνύ
απνηέιεζε ην δεκνηηθό ζρνιείν πνπ ζηέγαδε παηδηά γεγελώλ
θαη πξνζθύγσλ.
Φωηογραθία προζθσγόπαιδων
ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΟΧΗ. Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΣΟΤΡΚΙΑ ΔΙΑΦΩΝΟΤΝ Ε ΖΗΣΗΜΑΣΑ ΑΝΣΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΘΤΜΩΝ
’’ΔΗΛΩΙ’’ ΕΚΚΑΘΑΡΙΕΩ ΠΕΡΙΟΤΙΑ ΚΑΣΑ ΣΗΝ ΑΝΣΑΛΛΑΓΗ ΕΛΛΗΝΟΣΟΤΡΚΙΚΩΝ ΠΛΗΘΤΜΩΝ (1923-1927)
Ταζούλα Ματαιρά
Γελλήζεθα ην 1927 ζην Κνξδειηό ηεο Θεζζαινλίθεο από γνλείο κπξληνύο. Ο παηέξαο κνπ ήηαλ απν ην ρσξηό Μπνπλαξκπάζιε. Ενύζακε ζε έλα πξνζθπγηθό ζπίηη, ρακειό θαη σξαίν. Δίρε δπν δσκάηηα, έλα κεγάιν ζαιόλη κε ζθεπαζηή βεξάληα θαη εμσηεξηθή θνπδίλα. Δπίζεο είρακε γειάδηα θαη πξόβαηα.
• Καηάγνκαη από ηελ
πεξηνρή Παπαζθάια ηεο
κύξλεο. Ήκνπλ βξέθνο
όηαλ ήξζακε ζηελ
πεξηνρή Υαξηιάνπ ηεο
Θεζζαινλίθεο, κεηά ηελ
θαηαζηξνθή ηεο κύξλεο
πέληε ρξόληα αξγόηεξα,
εγθαηαζηαζήθακε κόληκα
ζην Νέν-Κνξδειηό.
Μαρησρίες Προζθύγων
Μαρία Μακοζούδη
Μαρησρίες προζθύγων
(Από ηην εκπομπή «Μητανή Τοσ Φρόνοσ»)
• Οη πξόζθπγεο πξνεξρόκελνη από ηόπνπο κε καθξαίσλε
πνιηηηζκηθή παξάδνζε κεηέθεξαλ ζηε λέα ηνπο παηξίδα
ηνλ πνιηηηζκό ηνπο.
• Ζ κνπζηθή ηνπο, επεξέαζε ηα ιατθά ζηξώκαηα, παξέρνληαο
λένπο ηξόπνπο έθθξαζεο.
• Ζ βηνκεραλία αλαδσνγνλήζεθε κε λέν, εηδηθεπκέλν θαη θζελό
εξγαηηθό δπλακηθό, κε ηε δηεύξπλζε ηεο θαηαλαισηηθήο
αγνξάο θαη κε ηε δξάζε αλζξώπσλ κε επηρεηξεκαηηθέο
ηθαλόηεηεο.
• Ζ θηελνηξνθία θαη ε πηελνηξνθία βειηηώζεθαλ πνζνηηθά θαη
πνηνηηθά. Ζ δελδξνθνκία, ε ζεξνηξνθία θαη ε αιηεία
αλαπηύρζεθαλ από πξόζθπγεο πνπ ήηαλ εηδηθεπκέλνη ζε
απηέο ηηο αζρνιίεο ζηελ παηξίδα ηνπο.
Η επίδραζη ζηον πολιηιζμό, ζηα
γράμμαηα, ζηις αγροηικές αζτολίες και
ζηην κηηνοηροθία από ηον ερτομό ηων
προζθύγων.
Εσαγγελική Στολή ζηην
Νέα Σμύρνη
(Παλιά θωηογραθία)
Εσαγγελική Στολή ζηην
Νέα Σμύρνη
(Νεόηερη θωηογραθία)
Σκηνή από ηην ηαινία «Ο πρόζθσγας»
• Σν Νέν Κνξδειηό ηδξύζεθε ην 1924 από πξόζθπγεο πνπ
εγθαηαζηάζεθαλ από ηελ Δπηηξνπή Απνθαηαζηάζεσο
Πξνζθύγσλ ηεο Διιάδαο.
• Γλσζηό κε ηα νλόκαηα Περαία θαη Καρζί-Γιακά θαηνηθνύζαλ
15.000 Έλληνες.
• Ο ζπλνηθηζκόο ζε αλάκλεζε ηεο γελέηεηξαο ησλ θαηνίθσλ
νλνκάζηεθε Κορδελιό όπνπ εγθαηαζηάζεθαλ πξόζθπγεο από
ην Βαζηιηθό ηεο Αλαηνιηθήο Θξάθεο θαη αξαθαηζάλνπο από
γεηηνληθέο ρώξεο.
• ηελ δηάξθεηα ησλ 81 ρξόλσλ πνπ πέξαζαλ, ε πεξηνρή
αλαβαζκίζηεθε ζεκαληηθά θαη ζήκεξα πιένλ ζπγθαηαιέγεηαη
ζηνπο αλαπηπζζόκελνπο Γήκνπο ηνπ Πνιενδνκηθνύ
πγθξνηήκαηνο Θεζζαινλίθεο.
Από ηο 1922 έως ζήμερα ζηο Φαρμάνκιοϊ – Νέο
Κορδελιό
• Σν Νέν Κνξδειηό θαη ην Υαξκάλθηντ (ΔΛΔΤΘΔΡΗΟ από ην 1949,
πξνο ηηκήλ ηνπ Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ, κεηά από εηζήγεζε ηνπ ηόηε
Τπνπξγνύ Λεσλίδα Ηαζνλίδε) απνηέιεζαλ ηελ εληαία θνηλόηεηα
Διεπζεξίνπ-Κνξδειηνύ.
• Σώξα πηα κεηά από ηηο ηειεπηαίεο εθινγέο ν δήκνο ιέγεηαη Γήκνο
Κνξδειηνύ-Δύνζκνπ είλαη δήκνο ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο
Μαθεδνλίαο. Γεκηνπξγήζεθε κε ηελ εθαξκνγή ηνπ λνκνζρέδηνπ
Καιιηθξάηεο θαη βξίζθεηαη βνξεηνδπηηθά ηεο Θεζζαινλίθεο. Έρεη
101.010 θαηνίθνπο θαη έθηαζε 12.270. ηηο εθινγέο ηνπ 2010
δήκαξρνο ςεθίζηεθε ν Δπζηάζηνο Λαθαδαλίδεο.
• ην δήκν ππάξρνπλ 2 επαγγεικαηηθέο πνδνζθαηξηθέο νκάδεο, απηέο
είλαη ν Αγξνηηθόο Αζηέξαο θαη ν Οδπζζέαο Κνξδειηνύ όπνπ θαη νη 2
δεκηνπξγήζεθαλ από πξόζθπγεο ηεο Μηθξάο Αζίαο.
Σν Κνξδειηό-Δύνζκνπ πεξηιακβάλεη ηνπο νηθηζκνύο:
• Γηαινγή • Άλσ Κνξδειηό • ηαζκόο • Αγία Δηξήλε • Νέν Κνξδειηό
•Διεπζέξηα • Άλσ Δύνζκνο • Κάησ Δύνζκνο • Νένο
Κνπθινπηδάο(Δπαγγειηζκόο) • Άγηνο Κνζκάο • Κάησ Ζιηνύπνιε
• Νέα Πνιηηεία • Άλσ Νέα Πνιηηεία.
Νέν Κνξδειηό
Φσηνγξαθίεο από ηνλ ζεκεξηλό Γήκν
Διεπζεξίνπ-Κνξδειηνύ Δπόζκνπ
Βίληεν: «Νέν Κνξδειηό»
• Από ηηο πξώηεο θξνληίδεο ησλ πξνζθύγσλ ηεο πεξηνρήο
ήηαλ ε αλέγεξζε ηνπ κηθξνύ Ιερού Ναού ηης
Μεηαμορθώζεως ηοσ ωηήρος.
Κάιπςε ηηο ιαηξεπηηθέο αλάγθεο ησλ πηζηώλ κέρξη ην 1947.
Σόηε άξρηζε ε αλέγεξζε λένπ κεγαιύηεξνπ λανύ πνπ
νινθιεξώζεθε κεηά από 17 ρξόληα.
Ο λαόο ζεκειηώζεθε ζηηο 5 Απγνύζηνπ ηνπ 1984 από ηνλ
Μεηξνπνιίηε Νεαπόιεσο θαη ηαπξνππόιεσο.
Εκκληζίες
• Ο Ιερός Ναός ηοσ Αγίοσ Γεωργίοσ ήηαλ κηα απιή ηξίθιηηε
Βαζιλική θαη ζηέγαζε ηηο πλεπκαηηθέο αλάγθεο ηνπ ιανύ
γηα πεξίπνπ κηζό αηώλα.
ηηο 30-6-1974 ζεκειηώζεθε θαη ζηηο 11-10-1987
ηειέζηεθαλ ηα εγθαίληα ηνπ από ηνλ Μεηξνπνιίηε
Ναεπόιεσο θαη ηαπξνππόιεσο.
Ο Ηεξόο Ναόο πνπ είλαη βπδαληηλνύ ξπζκνύ ζηνλ ηύπν
ηνπ ζηαπξνεηδνύο κεηά ηξνύινπ έρεη ελζσκαησκέλν
ζηελ πξόζνςή ηνπ θακπαλαξηό.
Άξρηζε λα αγηνγξαθείηαη ην 1993.
Ηεξόο Ναόο Αγίνπ Γεσξγίνπ
• Ο Αγξνηηθόο Αζηέξαο είλαη πνδνζθαηξηθή νκάδα
ηεο Θεζζαινλίθεο πνπ ηδξύζεθε ην 1932 από πξόζθπγεο
ηεο Μηθξάο Αζίαο θαη αγσλίδεηαη ζηε Γ’ Δζληθή θαηεγνξία.
Έδξα ηνπ ηεο νκάδαο είλαη είλαη ην Γεκνηηθό γήπεδν
ηνπ Δπόζκνπ Θεζζαινλίθεο.
• Ο ζύιινγνο ηνπ Οδπζζέα Κνξδειηνύ ηδξύζεθε ην 1947 από
ηνλ Οδπζζέα Ξπιέλην, από ηνλ νπνίν πήξε θαη ην όλνκά ηνπ ν
ζύιινγνο. Από ηελ ίδξπζε ηνπ ζπιιόγνπ έσο θαη ην 1977, ν
ζύιινγνο ζπκκεηείρε ζην ηνπηθό πξσηάζιεκα Β' θαη Γ'
θαηεγνξίαο Δ.Π..Μ θαη ηώξα αγσλίδεηαη ζηελ Γ’ Δζληθή.
• Τπάξρνπλ θαη άιιεο πνδνζθαηξηθέο νκάδεο, εξαζηηερληθέο,
όπσο ε Γόμα Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ θαη ν Διεπζεξηαθόο.
ην κπάζθεη θαη ζην βόιετ ππάξρεη ν Α.. Πξσηέαο, πνπ
κεηνλνκάζηεθε ζε Όιπκπνο.
Αθληηικοί Σύλλογοι
Στολεία
• ήκεξα ζηνλ Γήκν Κνξδειηνύ - Δπόζκνπ,
ιεηηνπξγνύλ 46 λεπηαγσγεία, 36 δεκνηηθά
ζρνιεία, από ηα νπνία ηα δύν είλαη εηδηθήο
αγσγήο, 10 γπκλάζηα, 7 γεληθά ιύθεηα θαη
5 επαγγεικαηηθά ιύθεηα.
• Σν 1ν Γεκνηηθό ρνιείν Διεπζεξίνπ-
Κνξδειηνύ είλαη ην παιαηόηεξν ζρνιείν ηνπ
Γήκνπ. ύκθσλα κε ηα βηβιία ηεο ηζηνξίαο
ηνπ ηδξύζεθε ην 1924.
Δηθόλεο από ην πξναύιην ηνπ ζρνιείνπ καο
2o Γεληθό Λύθεην Κνξδειηνύ
Βίληεν: 2ν Γ.Δ.Λ. Διεπζεξίνπ
Κνξδειηνύ
• ύιινγνο κπξλαίσλ - Μηθξαζηαηώλ Διεπζεξίνπ -
Κνξδειηνύ, Θεζζαινλίθεο «Ζ Αγία Φσηεηλή» (Πξόεδξνο:
θνξδαινύ Αλαζηαζία)
• ύιινγνο Πνληίσλ Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ (Πξόεδξνο:
Κπξηάθνπ Γηώξγνο)
• ύιινγνο αξαθαηζαλαίσλ «Ο ηαπξαεηόο» (Πξόεδξνο:
Μπαιάζθαο Δπάγγεινο)
• ύιινγνο Παιηλλνζηνύλησλ «Δύμεηλνο Πόληνο»
(Πξόεδξνο: Απνζηνιίδεο Μαηζαίνο)
Πολιηιζηικοί Σύλλογοι
• Ο ύιινγνο κπξλαίσλ - Μηθξαζηαηώλ Διεπζεξίνπ -
Κνξδειηνύ, Θεζζαινλίθεο "Ζ ΑΓΗΑ ΦΩΣΔΗΝΖ" , ηδξύζεθε ζηηο
12-04-1995 από Μηθξαζηάηεο πξόζθπγεο πνπ ήξζαλ, θπξίσο,
από ην Κνξδειηό ηεο κύξλεο.
• ηόρνο θαη ζθνπόο ηνπ πιιόγνπ λα ζπλερίζεη κε ήζνο,
ζεβαζκό θαη επιάβεηα όια απηά πνπ θιεξνλόκεζε από ηνπο
πξνγόλνπο ηνπ, θαηαβάιινληαο αθηινθεξδή πξνζπάζεηα θαη
αγώλα λα ηα κεηαιακπαδεύζεη ζηνπο απνγόλνπο ηνπ, ζαλ
θιεξνλνκηά από ηελ πνηνηηθή δσή ησλ Αιεζκόλεησλ
Παηξίδσλ.
• Ύζηεξα από 15 ζπλαπηά έηε ιεηηνπξγίαο, ν ύιινγόο έρεη
επηδείμεη πινύζηα πνιηηηζηηθή δξάζε ηόζν ζηνλ ειιαδηθό όζν
θαη ζηνλ επξσπατθό ρώξν, όπνπ πιαηζηώλεη εθδειώζεηο θαη
θεζηηβάι κε ηα πνιπκειή ρνξεπηηθά ηνπ ηκήκαηα θαη ηελ
παξαδνζηαθή ρνξσδία.
Πολιηιζηικός Σύλλογος «Αγία Φωηεινή»
• Ο ύιινγνο είλαη θάηνρνο ζπάληνπ θσηνγξαθηθνύ θαη
αξρεηαθνύ πιηθνύ όπσο επίζεο θαη πινύζηαο ηκαηηνζήθεο
κε θνξεζηέο από ηεο πεξηνρέο: κύξλεο, Δξπζξαίαο,
Πόιεο, Καππαδνθίαο.
• Κάζε ρξόλν ν ύιινγνο δηνξγαλώλεη ηηο εμήο εθδειώζεηο
θαη δξαζηεξηόηεηεο: Κνπή πίηαο, Δηήζην ρνξό, Αλαβίσζε
ηνπ εζίκνπ ηνπ "Κιήδνλα", Ζκέξα ηεο κπξληάο Γπλαίθαο,
Παξαδνζηαθέο Καληάδεο, Ζκέξα Μλήκεο γηα ηελ
θαηαζηξνθή ηνπ 1922, Κάιαληα Υξηζηνπγέλλσλ θαη
Πξσηνρξνληάο, Δπίζθεςε ζηηο Αιεζκόλεηεο Παηξίδεο.
Σέινο, ην έζηκν ηεο Λαδαξίλαο πνπ αλαβηώλεη ηελ
Παξαζθεπή 6 Απξηιίνπ, παξακνλή ηεο ενξηήο ηνπ Λαδάξνπ
Φωηογραθίες από ηον Πολιηιζηικό Σύλλογο «Αγία
Φωηεινή»
• Έλα νδνηπνξηθό ζηα παξάιηα ηεο Μ. Αζίαο κε ηειηθό πξννξηζκό ην Ατβαιί
θαη ηε κύξλε, πξαγκαηνπνίεζαλ 70 καζεηέο ηεο Β΄ θαη 6 ηεο Α΄ Λπθείνπ
ηνπ ζρνιείνπ καο, από 15 έσο 19 Απξηιίνπ 2013. Ξύπλεζαλ κέζα καο
κλήκεο θαη ζπλαηζζήκαηα ζ΄απηή ηελ πόιε ηνπ πέλζνπο, όπσο πνιύ ζσζηά
είπε ε θα Ησάλλα, γξακκαηέαο ηνπ Γεληθνύ πξνμέλνπ, ζηελ πόιε πνπ ζηελ
πξνθπκαία ηεο έηξεμαλ παληθόβιεηνη ρηιηάδεο Έιιελεο γηα λα ζσζνύλ από
ηε καλία ησλ Σνύξθσλ πξηλ πάξνπλ ην δξόκν ηεο πξνζθπγηάο ζηελ
Διιάδα, ζηελ πόιε πνπ είλαη ζακκέλνη ηόζνη πξνγνλνί καο…… Ζ κύξλε
θάεθε, εξήκσζε, Οη Έιιελεο αλαδήηεζαλ θαηαθύγην ζηελ άιιε άθξε κηαο
ζάιαζζαο πνπ έπαηξλε ρξώκα από αίκα θαη ζηάρηε. Καη μεξηδώζεθε
νξηζηηθά ε καθξαίσλε ειιεληθή παξνπζία ζηελ πεξηνρή, κε ηνλ πην
δξακαηηθό ηξόπν. Δκείο νη καζεηέο ηνπ Β2 πνπ εθπνλήζακε ηελ εξεπλεηηθή
εξγαζία κε ζέκα ηε κύξλε θαη ην Κνξδειηό, λνηώζακε πξαγκαηηθά ηη
ζπλέβε . Ωο εθείλε ηε ζηηγκή ηα γεγνλόηα ηα είρακε δήζεη κέζα από ην
δηαδίθηπν θαη ηα βηβιία, ηώξα όκσο πήξαλ ζάξθα θαη νζηά, δσληάλεςαλ
ζηνλ πξαγκαηηθό ρώξν έλησζαλ ην κέγεζνο ηεο ηξαγσδίαο. Απηό θαη κόλν
αξθεί γηα λα αηζζαλζνύκε όηη νη ζηόρνη ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηεο εθδξνκήο
επηηεύρζεθαλ.
Πελζήκεξε εθδξνκή ηνπ 2νπ Γεληθνύ
Λπθείνπ Διεπζεξίνπ Κνξδειηνύ ζην
Ατβαιί θαη ζηε κύξλε
15 έσο 19 Απξηιίνπ 2013
Φσηνγξαθίεο από ηελ επίζθεςή καο ζηνπο
αξραηνινγηθνύο ρώξνπο ηεο Πεξγάκνπ θαη
ηεο Δθέζνπ.
Ζ παξνπζίαζή καο γηα ηελ ηζηνξία ηεο
Θεζζαινλίθεο ζην Gelisim College
κύξλεο.
Αλακλεζηηθή θσηνγξαθία όισλ ησλ καζεηώλ
ηεο Β’ ηάμεο θαη ησλ ζπλνδώλ καδί κε καζεηέο
ηνπ θνιεγίνπ.
ην ειιεληθό πξνμελείν ζηε
κύξλε.
Φσηνγξαθία κπξνζηά ζην
ξνιόη ηνπ Κνξδειηνύ
Βίληεν από ηελ επίζθεςή καο
ζην Ατβαιί θαη ηε κύξλε