-
Arkusz IZADANIE 1 (2 pkt)
Podkreśl nazwę okresu, z którego pochodzi zamieszczone niżej
dzie-ło, i przedstaw argumentację uzasadniającą Twój wybór.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
4.
A. Przedstawione dzieło pochodzi z:a) neolitu.b) epoki żelaza.c)
epoki brązu.d) paleolitu.
B.
Uzasadnienie:.................................................................................................................
ZADANIE 2 (2 pkt)
Posługując się przytoczonymi w tabeli danymi, wykonaj
polecenia.
Tabela. Wybrane osiągnięcia cywilizacyjne w prehistorii i
starożytności.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
5.
A. Podaj, ile razy dłużej niż w Europie Środkowej trwała na
BliskimWschodzie epoka, w której głównym metalem obrabianym na
gorącoi używanym do wyrobu produktów rzemieślniczych była
miedź.
.................................................................................................................B.
Podaj, w której epoce (brązu czy żelaza) rozkwitła kultura
minojska..................................................................................................................
ZADANIE 3 (3 pkt)
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe, czy fałszywe.W
tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C) dopisz obok podanych
in-formacji – prawda (P) lub fałsz (F).
ZADANIE 4 (1 pkt)Uzupełnij drzewo genealogiczne bóstw
starożytnej Grecji, wpisu-
jąc ich imiona lub pary imion w odpowiednie miejsca (ramki).
Uwa-ga: uwzględnij tylko bóstwa wymienione poniżej.
ZADANIE 5 (5 pkt)
Przeczytaj fragment pracy Zygmunta Kubiaka i uzupełnij
tabelę,wpisując w kolejne rubryki (A, B, C, D, E) właściwe
informacje.
„Częściowo pod wpływem Etrusków, lecz jeszcze bardziej za
wzoremwspólnych mistrzów obu ludów, jakimi byli osiedleni w
południowej Ita-lii Grecy, Rzymianie z wieku na wiek coraz
wyraziściej widzieli numina[boskie moce – przypis red.] jako boskie
osoby. Tak odsłonił się powoliich oczom panteon rzymski, pokrewny
Olimpowi helleńskiemu. [...] La-tynowie, obcując z Grekami,
pokornie witali swoich bogów, osobę za oso-bą, jako tożsamych z
odsłoniętymi najwspanialszą na świecie sztuką bo-gami
rzymskimi”.
Źródło: Z. Kubiak, „Mitologia Greków i Rzymian”, Warszawa
2003,s. 540-541.
Tabela. Wybrane bóstwa starożytnej Grecji i Rzymu
ZADANIE 6 (2 pkt)
Przeczytaj fragment dzieła starożytnego biografa, Plutarcha z
Che-ronei, a następnie napisz imię i przydomek bohatera tego tekstu
orazuzasadnij Twój wybór.
„Kazał nawet 30 000 wybranej młodzieży tamtejszej uczyć się
językagreckiego i ćwiczyć się we władaniu bronią macedońską,
wyznaczającdo tego celu bardzo wielu instruktorów, to samo, gdy
chodziło o jego sto-sunek do Roksany, pięknej i młodej kobiety
[...]. Bo przez to jego mał-żeństwo z nią Persowie nabrali dużo
zaufania do niego [...]”.
Źródło: Plutarch, „Żywoty sławnych mężów”, Warszawa 1977, s.
197.
A. Bohaterem powyższego tekstu
jest:.................................................................................................................
B.
Uzasadnienie:.................................................................................................................
Bóstwo greckie
Bóstwo rzymskie
Domena bóstwa Atrybuty bóstwa
Zwierzęta bóstwa
A. Jowisz niebo, burza piorun orzeł Afrodyta B. piękno, miłość
róża, jabłko łabędź Demeter Ceres C. kłos zboża świnia Posejdon
Neptun morze D. koń, ryba Atena Minerwa mądrość, wojna,
rzemiosło hełm, tarcza
E.
A. Ostatnim władcą starożytnego Egiptu była Kleopatra VII, po
której śmierci Egipt stał się prowincją rzymską.
B. Faraon Amenhotep IV Echnaton zerwał z tradycją religijną i
oddawał cześć jednemu bogu – Atonowi, którego kult szybko się
zakorzenił i przetrwał aż do czasów rzymskich.
C. Państwo egipskie dzieliło się na prowincje zarządzane przez
senatorów – urzędników, którzy odpowiadali przed faraonem.
Osiągnięcie Bliski Wschód Europa Środkowa Początki wytopu miedzi
ok. 6200 r. p.n.e. ok. 3300 r. p.n.e. Początki wytopu brązu ok.
3800 r. p.n.e. ok. 2500 r. p.n.e. Początki wytopu żelaza ok. 1500
r. p.n.e. ok. 750 r. p.n.e.
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL2 MATURA
-
ZADANIE 7 (3 pkt)Na podstawie analizy poniższej mapy
rozstrzygnij, czy podane infor-
macje są prawdziwe, czy fałszywe. W tabeli w kolejnych
rubrykach(A, B, C) dopisz obok podanych informacji prawda (P) lub
fałsz (F).
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
14.
ZADANIE 8 (4 pkt)
Zamieszczonym poniżej czterem rysunkom budowli rzymskich
przy-porządkuj właściwe podpisy, umieszczając odpowiednie cyfry w
ozna-czonych miejscach.
A..................................
B..................................
C..................................
D..................................
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
18.
1. Koloseum2. termy3. łuk triumfalny4. Panteon5. akwedukt
ZADANIE 9 (2 pkt)
Podkreśl właściwy tytuł dla poniższej mapy i przedstaw
argumen-tację uzasadniającą Twój wybór.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
19.
A. Właściwy tytuł powyższej mapy to:a) Wyprawa Cezara na podbój
Galii,b) Migracje Franków w czasie wędrówek ludów,c) Upadek
cesarstwa zachodniorzymskiego,d) Rozwój chrześcijaństwa w
cesarstwie rzymskim.B.
Uzasadnienie:.................................................................................................................
ZADANIE 10 (5 pkt)
Przeczytaj uważnie fragment pracy historyka Philippe’a
Contamine’a.„O społeczeństwie hiszpańskim VIII-XIII wieku
powiedziano, że zo-
stało »zorganizowane dla wojny«. Struktury społeczne
kształtowała woj-na przeciwko muzułmanom, wojna o odzyskanie
podbitego kraju i zara-zem wojna religijna”.
Źródło: P. Contamine, „Wojna w średniowieczu”, Warszawa 1999, s.
62.
A. Tereny Hiszpanii stały się prowincjami rzymskimi na początku
II w. p.n.e.
B. Na miejscu pokonanej Kartaginy powstała rzymska prowincja
Afryka. C. Starożytna Grecja stała się prowincją rzymską w połowie
I w.
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL 3MATURA
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL4 MATURA
A. Wyjaśnij, do jakiego faktu odwołuje się Contamine, używając
słowa„podbitego” w wyrażeniu „wojna o odzyskanie podbitego kraju”.
Podajwiek, w którym ten fakt miał miejsce.
.................................................................................................................B.
Podkreśl właściwe zakończenie poniższego zdania.Wojny prowadzone
przez chrześcijańskich mieszkańców Półwyspu Ibe-
ryjskiego w wymienionym okresie określane są mianem:a.
konkwisty,b. rekonkwisty,c. inkwizycji,d. kontrreformacji.C.
Podkreśl właściwe zakończenie zdania.Wojny prowadzone przez
Hiszpanów na Półwyspie Iberyjskim w wie-
kach VIII-XIII wpłynęły na rozwój szczególnie dwóch warstw
społecz-nych, a mianowicie:
a. mieszczaństwa i duchowieństwa,b. chłopstwa i mieszczaństwa,c.
duchowieństwa i rycerstwa,d. chłopstwa i duchowieństwa.
ZADANIE 11 (1 pkt)
Obejrzyj ilustracje przedstawiające Ottona III i hołd czterech
czę-ści cesarstwa rzymskiego, a następnie – na ich podstawie –
uzasadnijlub odrzuć stwierdzenie, że kraje symbolizowane przez
cztery kobie-ty miały być traktowane na prawach równorzędności.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
26.
.................................................................................................................
ZADANIE 12 (4 pkt)
Na podstawie fragmentu drzewa genealogicznego Piastów podaj
datyśmierci czterech wymienionych w tabeli osób oraz określ ich
związki ro-dzinne z Władysławem Łokietkiem, wpisując te informacje
do tabeli.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
30
ZADANIE 13 (2 pkt)
Wśród wymienionych wydarzeń wskaż to, które chronologicznie
jestpierwsze, i to, które jest ostatnie. W tabeli obok wydarzenia
pierwsze-go umieść cyfrę 1, obok ostatniego – 2.
ZADANIE 14 (3 pkt)
W tabeli zamieszczono fragmenty tekstów charakteryzujących różne
unie polsko-litewskie w wiekach XIV-XVI. W kolejnych rubrykach
tabeli (A, B, C) wpisz odpowiednie daty zawarcia tych unii.
ZADANIE 15 (2 pkt)
Podaj okres, którego dotyczy przedstawiona ilustracja, a
następnie– na podstawie ilustracji – uzasadnij swój wybór.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
40.
Charakterystyka postanowień unii polsko-litewskiej Rok zawarcia
A. „[...] przewidywała wspólnego monarchę, wybieranego i
koronowanego jednocześnie na króla polskiego i wielkiego księcia
litewskiego [...]. Wspólna miała być też polityka zagraniczna i
sejm [...]. Litwa zachowała osobne urzędy centralne [...],
administrację, skarb, wojsko, prawa [...]. Moneta miała być taka
sama, ale bita osobno w Koronie i osobno na Litwie [...]”.
B. „Władysław Jagiełło w zamian za rękę Jadwigi i koronę polską
zobowiązał się przyjąć chrzest w obrządku łacińskim, a ziemie Litwy
i Rusi połączyć z Polską”.
C. „[...] wprowadzała m.in. zasadę, że wielki książę litewski
wybierany będzie przy udziale panów polskich, a ważne dla obu
państw sprawy załatwiane na wspólnych zjazdach [...]. 47 polskich
rodów szlacheckich przyjęło do swych herbów taką samą liczbę rodów
litewskich, zapewniając im uprzywilejowane stanowisko na
Litwie”.
Koronacja Władysława Łokietka Złamanie zasady senioratu w Polsce
Bitwa pod Legnicą Bitwa pod Płowcami Zjazd gnieźnieński Zabójstwo
biskupa krakowskiego Stanisława
Osoba Data śmierci
Związki rodzinne (pokrewieństwo lub powinowactwo)
z Władysławem Łokietkiem przykład: Kazimierz Wielki 1370 syn A.
Anna B. Leszek Czarny C. Konrad Mazowiecki D. Ludwik Węgierski
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL 5MATURA
A. Ilustracja na poprzedniej stronie dotyczy wieku:a) XI.b)
XIII.c) XVI.d) XVIII.
B.
Uzasadnienie:.................................................................................................................
ZADANIE 16 (3 pkt)
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe czy fałszywe.W
tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C) dopisz obok podanych
in-formacji prawda (P) lub fałsz (F).
ZADANIE 17 (4 pkt)
Podpisz poniższe cztery fotografie obiektów sakralnych z
terenówRzeczypospolitej, posługując się pięcioma opisami (uważaj,
jednegoz podanych obiektów nie ma na fotografii).
A.
B.
C.
D.Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceum
i technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
42
1. Zbór protestancki2. Kościół katolicki3. Cerkiew
greckokatolicka4. Meczet muzułmański5. Synagoga żydowska
ZADANIE 18 (2 pkt)
Oto fragmenty dwóch polskich przywilejów szlacheckich.
Podajmiejsca ich ogłoszenia (wydania), wpisując nazwy miejscowości
w od-powiednie rubryki tabeli (A, B) obok cytowanych tekstów.
Fragment przywileju Miejsce ogłoszenia (wydania) A. „[...]
Nieużytecznego sołtysa pan w dziedzictwie mając albo krnąbrnego,
może rozkazać mu sołectwo jego sprzedać, [...]. I tak pan po
zapłaceniu owej taksy pieniężnej dla siebie sołectwo otrzyma”.
B. „[...] ponieważ szlachta rzeczonego królestwa [...] przyjęła
[...] potomka naszego żeńskiego [...] na monarchę i pana, przeto my
[...] chcemy się tym tylko zadowalać, że dwa grosze zwyczajnej, w
kraju obieg mającej monety [...] płacić się będzie z każdego łanu
[...] nam i następcom naszym corocznie”.
A. Jagiellonowie zasiadali na tronie polskim na zasadzie elekcji
w łonie dynastii.
B. Kolonizacja na prawie niemieckim polegała na osadzaniu
najpierw ludności polskiej, a później – od XIV w. – tzw. gości z
Niemiec.
C. Polska odzyskała Kujawy z rąk krzyżackich na mocy drugiego
pokoju toruńskiego.
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL6 MATURA
ZADANIE 19 (4 pkt)Zamieszczonym poniżej rysunkom Jana Matejki
przyporządkuj
określenia grup społecznych Rzeczypospolitej w XVII wieku.
A.
B.
C.
D.Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceum
i technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
511. Mieszczaństwo2. Chłopi i Żydzi3. Średnia szlachta4.
Magnateria5. Duchowieństwo
ZADANIE 20 (2 pkt)
W kolejnych rubrykach tabeli (A, B) wpisz daty bitew
zwycięskichdla oręża polskiego w XVII wieku, a opisanych w
tekstach, z którychpochodzą cytowane w tabeli fragmenty.
ZADANIE 21 (3 pkt)
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe czy fałszywe.W
tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C) dopisz obok podanych
in-formacji prawda (P) lub fałsz (F).
ZADANIE 22 (3 pkt)
Na podstawie poniższego wykresu wskaż dwie tendencje, które
wy-stąpiły w praktyce tłumaczeń z literatury francuskiej w Polsce w
ós-mej dekadzie XVIII wieku. Wyjaśnij, jakie były tego
przyczyny.
Wykres. Literatura religijna i świecka tłumaczona w Polsce z
językafrancuskiego w XVIII wieku.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
54
A. Te dwie tendencje
to:..................................................................................................................................................................................................................................
B. Wyjaśnienie przyczyn tych
zmian:..................................................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 23 (4 pkt)
Postaciom przedstawionym na obrazie Jana Matejki
„UchwalenieKonstytucji 3 maja” przyporządkuj ich imiona i nazwiska,
wpisującw zaznaczone miejsca obok cyfry właściwą literę (A, B, C, D
lub E).
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
58
1. ............ 2................. 3................
4.................. A. Tadeusz KościuszkoB. Stanisław MałachowskiC.
Hugo KołłątajD. Jan SuchorzewskiE. Stanisław August Poniatowski
A. W XVI wieku postępowało zmniejszanie wymiaru pańszczyzny na
ziemiach polskich.
B. Gdańsk odgrywał główną rolę w imporcie zboża do Polski w
wiekach XV-XVIII.
C. Od połowy do końca XVII wieku obserwowano znaczne ożywienie
produkcji rzemieślniczej w miastach Korony.
Fragment tekstu Data (rok) bitwy A. „Jedyna duszy i serca
pociecho [...]. Bóg [...] dał zwycięstwo i sławę narodowi naszemu
[...]. Działa wszystkie, obóz wszystek [...] dostały się w ręce
nasze. [...] Wezyr tak uciekał od wszystkiego, że ledwo na jednym
koniu i w jednej sukni”.
B. „Takim tedy skutkiem jako się wyżej wymieniło ekspedycja
berestecka odprawiła się, w której [...] oprócz wielu poległych z
województw różnej szlachty znacznych [...] krwią swoją i zdrowiem
[...] zapieczętowali”.
-
WTOREK 28 MARCA 2006GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL 7MATURA
ZADANIE 24 (2 pkt)Wśród wymienionych wydarzeń wskaż to, które
chronologicznie jest
pierwsze, i to, które jest ostatnie. W tabeli obok wydarzenia
pierwsze-go umieść cyfrę 1, obok ostatniego – 2.
ZADANIE 25 (2 pkt)
Przeczytaj fragment pracy historyka Ludwika Bazylowa i
wykonajpolecenia.
„Najważniejsza dla Napoleona sprawa blokady tkwiła jak gdyby w
moc-nych ramach, chociaż nie bez luk. [...] Jeśli jednak system ten
miał sku-tecznie działać, należało za wszelką cenę włączyć do niego
Portugalię,nie mówiąc już o tym, że blokada w ogóle nabierała
znaczenia tylko w ta-kich warunkach, gdyby się okazało możliwe
unicestwienie i wyelimino-wanie na przyszłość wszelkiej
kontrabandy. [...] Rzeczywistość zaś wy-glądała w ten sposób, że
towary zamorskie przychodziły nadal, wwożo-ne na okrętach pod
różnymi flagami, byle nie pod angielską”.
Źródło: L. Bazylow, „Historia powszechna 1789-1917”,
Warszawa1981, s.13-137, 148
A. Podkreśl właściwe zakończenie zdania.Blokada, o której mowa w
tekście Bazylowa, była skierowana przeciwko:1) Rosji.2) Wielkiej
Brytanii.3) Portugalii.4) Francji.
B. Podkreśl właściwe zakończenie zdania.Kontrabanda, o której
mowa w tekście Bazylowa, oznacza:1) przemyt.2) przestępczość.3)
terror.4) opór obywatelski.
ZADANIE 26 (5 pkt)
Miejscom zaznaczonym cyframi na poniższej mapie
przyporządkujbitwy epoki napoleońskiej
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
65
1.............. 2.................... 3.................
4.................... 5..................A. WaterlooB. BorodinoC.
LipskD. FrydlandE. MarengoF. Austerlitz
ZADANIE 27 (3 pkt)
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe czy fałszywe.W
tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C) dopisz obok podanych
in-formacji prawda (P) lub fałsz (F).
ZADANIE 28 (2 pkt)
Przeczytaj fragment wspomnień Leona Dembowskiego i podaj
rokwprowadzenia konstytucji, o której mowa na początku tekstu, a
na-stępnie uzasadnij swój wybór.
„Nadto konstytucja nowa obalała z gruntu dawne zwyczaje,
przywileje,prerogatywy i prawodawstwo. Rządy pruskie, po których
procedura karnazostała, przyczyniły się jeszcze do większego
zamieszania, a jeśli zważy-my, że bardzo mała liczba znajdowała się
ludzi, którzy by gruntownie od-byli nauki, lub w służbie cywilnej
odbyli praktykę, to doprawdy dziwić siętrzeba, że wśród tego nie
powstał okropny chaos i temu więcej oceniać trze-ba niezmordowaną
gorliwość osób, które stały na czele. Oni to z epoki sej-mu
czteroletniego lub insurekcji kościuszkowskiej siaką taką praktykę
wy-niósłszy dla pomocników swoich stali się formalnymi
profesorami”.
A. Rok uchwalenia konstytucji, o której mowa na początku tekstu,
to:.................................................................................................................B.
Uzasadnienie:...................................................................................................................
ZADANIE 29 (1 pkt)
Uzupełnij drzewo genealogiczne dynastii Romanowów, wpisując
ichimiona i numery w odpowiednie miejsca (ramki). Uwaga:
uwzględnijtylko osoby wymienione poniżej.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
68
A. Na początku XIX wieku królem Szwecji został marszałek
napoleoński, Jan Bernadotte.
B. Książę Józef Poniatowski był marszałkiem Francji. C. Tytuł
księcia warszawskiego nosił Fryderyk August I Wettyn..
uchwalenie przez Sejm Wielki prawa o miastach konfederacja
barska insurekcja kościuszkowska abdykacja Stanisława Augusta
Poniatowskiego założenie Collegium Nobilium powołanie Komisji
Edukacji Narodowej
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL8 MATURA
ZADANIE 30 (3 pkt)Posługując się przytoczonymi w tabeli danymi,
wykonaj poniższe
polecenia.Tabela. Produkcja żelaza (bez stali) w wybranych
krajach w latach
1820-1910 (w mln ton)
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
73
A. Wymień kraj, który w 1910 roku wyprodukował najwięcej żelazaw
Europie.
..............................................................................................................B.
Podaj główną przyczynę tak szybkiego tempa wzrostu produkcji
że-
laza w tym kraju w tym
okresie...............................................................................................................C.
Podaj główną przyczynę dysproporcji w wysokości produkcji żela-
za między Stanami Zjednoczonymi a Rosją na przełomie XIX i XX
wie-ku.
ZADANIE 31 (1 pkt)
Zanalizuj treść zamieszczonej mapy i zaproponuj dla niej tytuł.
Po-winien on zawierać: określenie tematu, przestrzeni i czasu.
Przykład:Rozwój osadnictwa niemieckiego w Polsce od XII do XIV
wieku.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
81
.................................................................................................................
ZADANIE 32 (2 pkt)
Dobierz odpowiedni tytuł do wykresu spośród zaproponowanych,a
następnie – na podstawie analizy wykresu – uzasadnij swój
wybór.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
85
A. Powyższy wykres nosi tytuł:a) Udział produkcji zbrojeniowej w
ogólnej produkcji przemysłowej
w Niemczech w latach 1929-1935.b) Odsetek mandatów dla partii
nazistowskiej w parlamencie niemiec-
kim w latach 1929-1935.c) Bezrobocie w Niemczech w latach
1929-1935.d) Udział mniejszości żydowskiej w społeczeństwie
niemieckim w la-
tach 1929-1935.B.
Uzasadnienie:.................................................................................................................
ZADANIE 33 (5 pkt)
Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe czy fałszywe.W
tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C, D, E) dopisz obok poda-nych
informacji prawda (P) lub fałsz (F).
ZADANIE 34 (2 pkt)
Dobierz odpowiedni tytuł do poniższej mapy i uzasadnij swój
wybór.
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
91
A. Tytuł powyższej mapy to:1. NATO w 1982 roku.2. EWG w 1986
roku.3. RWPG w 1988 roku.4. Unia Europejska w 1995 roku.
B.
Uzasadnienie:.......................................................................................................................
ZADANIE 35 (6 pkt)
Przeanalizuj poniższy wykres i wykonaj polecenia.Wykres. Ludność
czynna zawodowo w rolnictwie w procentach ogó-
łu ludności czynnej zawodowo w niektórych krajach w latach
1930-1990
A. Naczelnym Wodzem podczas wojny obronnej w 1939 roku był gen.
Władysław Sikorski.
B. Straty ludności niemieckiej w czasie II wojny światowej
wyniosły około 10 milionów.
C. Zbrodnia katyńska miała miejsce w 1940 roku. D. W bitwie pod
Arnhem uczestniczyła polska Samodzielna Brygada Strzelców
Podhalańskich.
E. Związek Radziecki wypowiedział wojnę Japonii na wieść o jej
ataku na Pearl Harbor.
Kraj 1820 1850 1870 1890 1910 Anglia 0,4 2,3 6,0 8,3 10,2 Niemcy
– 0,2 1,4 4,7 14,8 Francja – 0,4 1,2 2,0 4,0 Rosja – – – 0,5 0,9
USA – 0,6 1,7 9,4 27,7
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL 9MATURA
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
94
A. Wymień dwa kraje, w których w 1930 roku odsetek ludności
pracu-jącej w rolnictwie był niemalże jednakowy.
.......................................................................................................................B.
Podaj, o ile procent (w zaokrągleniu) spadł udział ludności
czynnej
zawodowo w rolnictwie w społeczeństwie polskim między rokiem
1930a 1960.
.......................................................................................................................C.
Podaj, o ile punktów procentowych (w zaokrągleniu) spadł udział
ludności czynnej zawodowo w rolnictwie w społeczeństwie polskim
mię-dzy rokiem 1950 a 1970.
.......................................................................................................................D.
Podaj nazwę kraju, w którym spadek liczby ludności zajmującej
się
rolnictwem w latach 1930-1980 był
najmniejszy.......................................................................................................................E.
Podaj nazwę kraju, w którym nie było stałej tendencji zmian
udzia-
łu ludności czynnej zawodowo w rolnictwie w procentach ogółu
ludno-ści czynnej zawodowo w latach 1930-1990.
......................................................................................................................F.
Wyjaśnij główną przyczynę przyspieszenia spadku udziału
ludności
czynnej zawodowo w rolnictwie w procentach ogółu ludności
czynnej za-wodowo w Polsce w latach 1950-1980.
......................................................................................................................
Arkusz IITemat: Mocarstwa a ich mniejsi sojusznicy
CZĘŚĆ I WOJNA PELOPONESKA
Źródło ATukidydes, Wojna peloponeskaprzekł. K. Kumaniecki,
Warszawa 1957, I 19, 118-120, 125Tukidydes (ok. 460 – 396 r.
p.n.e.) – grecki historyk i polityk, zwolen-
nik Peryklesa, uczestnik wojny peloponeskiej, w 424 r. strateg w
Ate-nach, skazany i wygnany za niepowodzenia wojenne, autor dzieła
Wojnapeloponeska
fragment A-1Lacedemończycy sprawowali hegemonię nad swymi
sprzymierzeńca-
mi, nie żądając od nich daniny. Starali się jedynie o to, ażeby
zgodniez ich interesem ustrój u sprzymierzeńców był oligarchiczny.
Ateńczycyzaś zabrali z biegiem czasu okręty swoim sprzymierzeńcom z
wyjątkiemChiotów i Lesbijczyków i ustanowiwszy daninę, kazali ją
wszystkim pła-cić.
fragment A-2W okresie tym Ateńczycy umocnili swe panowanie i
sami doszli do
wielkiej potęgi. Lacedemończycy nie przeszkadzali im wcale albo
nie-wiele i przez większą część tego czasu zachowywali się biernie.
Nigdybowiem nie byli skorzy do wypraw wojennych, chyba że ich do
tego zmu-szano, a do pewnego stopnia hamowały ich także wojny
domowe. Dopie-ro kiedy potęga ateńska wzrosła w sposób oczywisty i
Ateńczycy zaczę-li zaczepiać ich sprzymierzeńców, uznali, że nie
można dalej tego zno-sić. Postanowili więc z całą energią zabrać
się do rzeczy i – jeśli się tyl-ko da – obalić potęgę ateńską na
drodze wojny. [...] Wezwali więc po-wtórnie sprzymierzeńców, by
przeprowadzić głosowanie w sprawie woj-ny. [...] Koryntyjczycy
[...] przemówili w ten sposób: „Sprzymierzeńcy,nie możemy już
obwiniać Lacedemończyków, że sami nie zdecydowalisię na wojnę,
ponieważ właśnie w tym celu nas tu zwołali. Jest bowiemobowiązkiem
przodującego państwa nie tylko dbać – jak inne – o własneinteresy,
ale przede wszystkim starać się o wspólne dobro, ponieważ ta-kie
państwo doznaje największej czci [...].” Lacedemończycy,
wysłu-chawszy tych wypowiedzi, kazali głosować wszystkim obecnym
sprzy-mierzeńcom po kolei, większym i mniejszym państwom; większość
opo-wiedziała się za wojną.
CZĘŚĆ II I WOJNA ŚWIATOWA
Źródło BMikołaj II, Manifest w sprawie przystąpienia do wojny z
2 sierpnia
1914 r.[w:] E. Heresch, Mikołaj II. Życie i upadek ostatniego
cara Rosji, Gdy-
nia 1995, s. 173-174
Pozostając w zgodzie z naszą historyczną misją, Rosja nigdy nie
byłabezczynna wobec losu narodów słowiańskich, z którymi poprzez
wiaręi krew stanowi jedność. Braterskie uczucia rosyjskiego narodu
dla Sło-wian wzniosły się zgodnie i ze szczególną mocą w dniach
ostatnich, gdyAustro-Węgry postawiły Serbii warunki nie do
przyjęcia dla władzy pań-stwowej. [...] Mimo przyjaznych stosunków
i wbrew naszym nadziejom,mającym za podstawę wielowiekowe dobre
sąsiedztwo, Niemcy, sprzy-mierzone z Austrią [...], wypowiedziały
wojnę Rosji. W obecnym poło-żeniu czeka nas nie tylko obrona
bezpodstawnie obrażonej, drogiej nam
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL10 MATURA
wszystkim Ojczyzny, lecz także zachowanie czci, godności i
nienaruszal-ności Rosji i jej pozycji wśród mocarstw.
Źródło CDavid Lloyd George, Wspomnienia wojenne[w:] D. Lloyd
George, Wspomnienia wojenne, Warszawa 1938, t. I, s.
98, 174-175David Lloyd George (1863-1945) – polityk brytyjski, w
latach 1908-
-1915 kanclerz skarbu, w latach 1916-1922 premier
fragment C-1Pod koniec września 1914 r. stało się rzeczą jasną,
że Turcja gotowa
jest poprzeć państwa centralne. [...] 5 listopada
wypowiedzieliśmy woj-nę Turcji.
fragment C-2Królestwa bałkańskie, zawsze niezbyt bogate, były
wyniszczone szere-
giem wojen z Turcją i między sobą. Pożyczki, uzyskane od Francji
i An-glii, zachęciłyby je do poniesienia ryzyka wojny. Nie było to
żadne prze-kupstwo, lecz po prostu konieczność, jeżeli państwa te
miały się wyekwi-pować do proponowanego sojuszu. Niemcy rozumieli
to i dlatego przed-stawicielstwa swych interesów nie powierzyli
zwykłej misji dyplomatycz-nej, lecz wysłali do Sofii specjalnego
emisariusza, człowieka ustosunko-wanego i bardzo zręcznego.
Rozumiał on doniosłość udzielenia Bułgariipomocy pieniężnej i
obiecał pokaźną zaliczkę. Nie była to decydującaprzyczyna
wystąpienia Bułgarii, ale był to jeden z bodźców.
fragment C-3Car Ferdynand nie był wcale wówczas takim
germanofilem, jak po-
wszechnie przypuszczano; przeciwnie – usposobiony był wyraźnie
nie-chętnie wobec Kaizera. [...] Ale ponieważ wynik wojny wydawał
się bar-dzo wątpliwy, czekał więc na wyraźne oznaki, w jakim
kierunku poto-czą się sprawy na frontach. [...] Spotkanie z nim na
wiosnę [1915 r. – przy-pis red.] mogło zmienić bieg wypadków.
Zamierzaliśmy wówczas atako-wać Dardanele; we wrześniu zaś nasze
ataki były już odparte. [...] Ferdy-nand doszedł do wniosku, że
Bułgaria może zyskać na sojuszu tylko zezwycięskimi Niemcami.
Straciliśmy szansę utworzenia konfederacji bał-kańskiej, która
rozstrzygnęłaby wojnę już w roku 1916 – a wszystko toprzez brak
inicjatywy.
CZĘŚĆ III SATELITY III RZESZY
Źródło DFragment pierwszego listu premiera Węgier, P. Telekiego,
do Hi-
tlera z 24 lipca 1939 r.[w:] Tematy węgierskie, Lublin 1997, s.
51Pál Teleki (1879-1941) – polityk węgierski, w latach 1920-1921 i
1939-
-1941 premier rządu
Kierując się głęboką wiarą w moralne i materialne siły Osi
Berlin– Rzym, mam zaszczyt oświadczyć w imieniu rządu Królestwa
Węgier-skiego, że w przypadku powszechnego konfliktu Węgry
skoordynują swąpolitykę z polityką Osi, czego zresztą dotychczas
składały dowody.
Źródło EFragment drugiego listu premiera Węgier, P. Telekiego,
do Hitlera
z 24 lipca 1939 r.[w:] Tematy węgierskie, Lublin 1997, s. 51
Aby uniknąć możliwości jakiejkolwiek fałszywej interpretacji
mego li-stu z 24 lipca, mam zaszczyt ponownie oświadczyć Waszej
Ekscelencji,że Węgry, o ile nie nastąpi poważna zmiana w obecnym
stanie rzeczy,nie mogą przedsięwziąć żadnej akcji militarnej
przeciw Polsce ze wzglę-dów moralnych.
Źródło FZwycięstwo. Krucjata przeciw bolszewizmowi
Plakat przygotowany i rozpowszechniany przez wydział
propagandowyfrancuskiego kolaboracyjnego rządu Vichy.
Źródło: W. Chybowski, T. Elbanowski, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres rozszerzony”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
44
CZĘŚĆ IV SOJUSZ BRYTYJSKO-POLSKI PODCZAS
II WOJNY ŚWIATOWEJ
Źródło GBiuletyn informacyjny Ministerstwa Spraw Zagranicznych o
pra-
cach rządu Rzeczypospolitej Polskiej we Francji (Angers, 28
listopa-da 1939 r.)
[w:] Historia Polski 1939-1945 w świetle źródeł, część II, Toruń
1984
Można w miarę potrzeby w rozmowach precyzować cele naszego
rzą-du jak następuje:
[...]– Prowadzić aktywnie dalszą walkę zbrojną na lądzie, na
morzu i w po-
wietrzu przy boku Francji i Anglii jako pełnoprawne państwo
sojuszni-cze.
– Przez stały i bliski kontakt i współpracę z aliantami tak
opracowaći uzgodnić warunki przyszłego pokoju, aby Polska
bezpośrednio wzięłaudział w ustalaniu przyszłej Europy pokojowo
zabezpieczonej, w którejsilna, demokratyczna Polska, o bezpiecznych
granicach, jest warunkiemniezbędnym.
Źródło HPolsko-brytyjska umowa wojskowa (Londyn, 5 sierpnia 1940
r.)[w:] Historia Polski 1939-1945 w świetle źródeł, część II, Toruń
1984
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL 11MATURA
Polskie siły zbrojne (składające się z lądowych, morskich i
powietrz-nych) będą organizowane i użyte pod brytyjskim dowództwem
[...].
Rząd Zjednoczonego Królestwa dostarczy pomocy w odbudowie
pol-skich sił lądowych [...].
Wszystkie koszty poniesione przez czy w imieniu każdego
departamen-tu rządowego Zjednoczonego Królestwa, w związku z
wykonaniem ni-niejszej umowy, będą spłacone z kredytu udzielonego
przez rząd JegoKrólewskiej Mości rządowi polskiemu [...].
Źródło IStan liczbowy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w
latach 1939-
-1945
Źródło: W. Chybowski, T. Elbanowski, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres rozszerzony”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
45
Źródło JWładysław Anders, fragment wspomnień o rozmowie z
Churchil-
lem 21 lutego 1945 r.[w:] W. Anders, Bez ostatniego rozdziału.
Wspomnienia z lat 1939-
1946, Lublin 1992, s. 368-369Władysław Anders (1892-1970) –
generał i polityk, w latach 1943-1946
dowódca Drugiego Korpusu Polskiego, od lutego do maja 1945 r.
pełniłobowiązki Naczelnego Wodza
C h u r c h i l l: Pan nie jest zadowolony z konferencji
jałtańskiej.A n d e r s: Mało powiedzieć, że nie jestem zadowolony.
Uważam, że
stało się wielkie nieszczęście. Na takie załatwienie sprawy
naród polskinie zasłużył i my walczący tutaj nie mogliśmy tego
oczekiwać. [...] Pol-ska pierwsza krwawiła w tej wojnie i poniosła
ogromne straty. Była so-juszniczką Wielkiej Brytanii od początku i
w najcięższych dla niej chwi-lach. Na obczyźnie zdobyliśmy się na
największy wysiłek, na jaki staćbyło żołnierza, w powietrzu, na
morzu i lądzie. W Kraju zorganizowali-śmy największy podziemny ruch
oporu przeciw Niemcom. Żołnierz wal-czył o Polskę, walczył o
wolność swego narodu. Co dzisiaj my, dowód-cy, mamy powiedzieć
żołnierzowi? Rosja Sowiecka, która do r. 1941 by-ła w ścisłym
sojuszu z Niemcami, zabiera nam obecnie połowę naszegoterytorium, a
w pozostałej części Polski chce ustanowić swoje rządy. Wie-my z
doświadczenia do czego to zmierza.
C h u r c h i l l: (bardzo gwałtownie): Wy sami jesteście temu
winni.Już od dawna namawiałem was do załatwienia sprawy granic z
Rosją So-wiecką i oddania jej ziem na wschód od linii Curzona.
Gdybyście mnieposłuchali, dzisiaj cała sprawa wyglądałaby inaczej.
Myśmy wschodnichgranic Polski nigdy nie gwarantowali. Mamy dzisiaj
dosyć wojska i wa-szej pomocy nie potrzebujemy. Może pan swoje
dywizje zabrać. Obej-dziemy się bez nich.
A n d e r s: Nie mówił pan tego przez ostatnich kilka lat.
CZĘŚĆ V UKŁAD WARSZAWSKI
Źródło KUkład Warszawski z 14 maja 1955 r.[w:] Prawo w
stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, War-
szawa 1996, s. 221, 223Układające się Strony, potwierdzając
ponownie swoje dążenie do stwo-
rzenia systemu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie, [...]
uwzględnia-jąc jednocześnie sytuację, jaka powstała w Europie w
wyniku ratyfikacjiukładów paryskich, przewidujących utworzenie
nowego ugrupowania wo-jennego w postaci „Unii
Zachodnioeuropejskiej” z udziałem remilitary-
zowanych Niemiec Zachodnich i ich włączeniem do bloku
północnoatlan-tyckiego, co wzmaga niebezpieczeństwo nowej wojny i
stwarza groźbędla bezpieczeństwa narodowego państw miłujących
pokój, [...] postano-wiły zawrzeć niniejszy Układ o Przyjaźni,
Współpracy i Pomocy Wza-jemnej. [...]
Układające się Strony zobowiązują się nie brać udziału w
jakichkolwiekkoalicjach lub sojuszach i nie zawierać żadnych
porozumień, których ce-le pozostają w sprzeczności z celami
niniejszego Układu. [...]
Układające się Strony oświadczają, że będą działać w duchu
przyjaźnii współpracy, w celu dalszego rozwoju i umocnienia między
nimi więziekonomicznych i kulturalnych, kierując się zasadami
wzajemnego posza-nowania ich niezawisłości i suwerenności oraz
nieingerencji w ich spra-wy wewnętrzne.
Źródło LMapa – Europejscy członkowie NATO i Układu
Warszawskiego
w 1968 r.
Źródło: W. Chybowski, T. Elbanowski, „Historia. Ćwiczenia dla
liceum i techni-kum. Zakres rozszerzony”, Nowa Era, Warszawa 2006,
s. 46
Źródło MLeonid Breżniew, fragmenty wystąpienia na spotkaniu I
sekretarzy
KC (komitetów centralnych) partii z: Bułgarii, NRD, Węgier,
Polskii ZSRR w Moskwie, 8 maja 1968 r.
[w:] Zaciskanie pętli. Tajne dokumenty dotyczące
Czechosłowacji1968 r., Warszawa 1995, s. 82
Leonid Iljicz Breżniew (1906-1982) – w latach 1964-1966 I
sekretarz,a w latach 1966-1982 sekretarz generalny Komitetu
Centralnego Komu-nistycznej Partii Związku Radzieckiego, twórca
tzw. doktryny Breżnie-wa
Jak wyglądał ich [Czechów i Słowaków – przypis red.] pochód
pierw-szomajowy? [...] Nieśli flagę amerykańską, najpierw gdzieś
nieśmiałoukrytą, ale potem wyciągnęli ją nad pochodem, stanęli
sobie na plecachi machali tą flagą od trybuny do trybuny. Hasła
nieśli: Niech żyje wol-ność. Więc jak to – pytaliśmy – naród czeski
stanął już pod sztandaremamerykańskim? [...] Jak mamy rozumieć wasz
stosunek do Układu War-szawskiego, do naszego kraju, skoro
otworzyliście granicę z Austrią, NRF[Niemiecką Republiką Federalną
– przypis red.]? Co dzień przyjeżdża30-40-50 tys. turystów. Kto nas
przekona, że nie wiozą ze sobą literatu-ry, broni, że nie
przyjeżdżają z nimi agenci obcych wywiadów? [...] Jakmożemy
zachować spokój, czyż nie wiemy, że na terytorium NRF znaj-duje się
21 dywizji i w tym dwa korpusy amerykańskie – na wprost gra-nicy
czeskiej! Oznacza to zajście od tyłów NRD, Polski, oznacza to
za-grożenie bezpieczeństwa ZSRR. Nie możemy pogodzić się z tym.
Źródło NProklamacja pięciu europejskich państw socjalistycznych
do oby-
wateli Czechosłowacji w związku z wkroczeniem wojsk Układu
War-
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL12 MATURA
szawskiego na terytorium Czechosłowackiej Republiki
Socjalistycz-nej, ogłoszona w Warszawie, 24 sierpnia 1968 r.
[w:] Historia powszechna 1919-1991. Wybór tekstów źródłowych,
Puł-tusk 1997
Bracia nasi, Czesi i Słowacy!Zwracają się do Was rządy Ludowej
Republiki Bułgarii, Niemieckiej
Republiki Demokratycznej, Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
Węgier-skiej Republiki Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik
Radziec-kich.
[...] Kontrrewolucjoniści liczyli na to, że w skomplikowanej i
napiętejsytuacji międzynarodowej, wywołanej agresywnymi
poczynaniami ame-rykańskiego imperializmu, a zwłaszcza aktywizacją
sił odwetowychw Niemczech Zachodnich, uda im się wyrwać
Czechosłowację ze wspól-noty państw socjalistycznych. Próżne to
nadzieje. Państwa socjalistycz-ne dysponują dostateczną siłą, ażeby
uchronić bratni kraj i obronić spra-wę socjalizmu.
Drodzy przyjaciele!Dzisiaj przybyli Wam z pomocą Wasi bracia
klasowi.Przybyli oni do Was nie po to, żeby mieszać się do Waszych
spraw we-
wnętrznych, lecz po to, żeby wespół z Wami stawić czoło
kontrrewolu-cji, obronić sprawę socjalizmu i zażegnać
niebezpieczeństwo grożące su-werenności, niepodległości i
bezpieczeństwu Waszej ojczyzny.
Źródło ONapis z praskiej ulicy z końca sierpnia 1968 r.[w:] Sedm
pražsky̧ch dnuĎ. 21.-27. srpen 1968. Dokumentace, Praha
1990, s. 371
Rudţ́ bratői! Vrat’te se do svy̧ch rezervacţ́. Vinetou[Czerwoni
bracia! Wróćcie do swoich rezerwatów. Winnetou – przekł.
red.]
Arkusz odpowiedziZadania związane z analizą źródeł wiedzy
historycznej (30 punk-
tów)
CZĘŚĆ I WOJNA PELOPONESKA
na podstawie źródła A oraz wiedzy pozaźródłowejZadanie 36. (1
punkt)Podaj zamienną nazwę
Lacedemończyków........................................................................................................................
na podstawie źródła A – fragment A-1Zadanie 37. (1 punkt)Podaj
zasadniczą różnicę między Ateńczykami a Lacedemończykami
w traktowaniu przez nich ich własnych sojuszników, którą
dostrzega Tu-kidydes.
..............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródła A – fragment A-1 – oraz wiedzy
pozaźródło-wej
Zadanie 38. (2 punkty)Podaj dwa podobieństwa między Ateńczykami
i Lacedemończykami
w traktowaniu przez nich ich własnych
sojuszników........................................................................................................................
.......................................................................................................................
...........................................................................................................................
...................................................................................................................
na podstawie źródła A – fragment A-2Zadanie 39. (2
punkty)Odpowiedz, czy rozpoczęcie wojny peloponeskiej przez
Lacedemoń-
czyków było zgodne z interesami ich sojuszników. Swoją odpowiedź
uza-sadnij, wykorzystując wszystkie informacje zawarte w tekście.
Uwzględ-nij dwa argumenty.
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
CZĘŚĆ II I WOJNA ŚWIATOWA
na podstawie źródła B oraz wiedzy pozaźródłowejZadanie 40. (1
punkt)Podaj określenie ruchu polityczno-ideowego, z którym wiąże
się myśl
wyrażona przez Mikołaja II o historycznej misji i braterskich
uczuciachwzmacniających w szczególny sposób więź z Serbią.
.......................................................................................................................
na podstawie źródła A – fragment A-2 (tekst dotyczący wojny
pelo-poneskiej)
oraz źródła B (tekst dotyczący I wojny światowej)Zadanie 41. (1
punkt)W wystąpieniu Koryntyjczyków i w manifeście Mikołaja II
znalazło
się jednakowe przesłanie dotyczące roli mocarstwa pozostającego
w so-juszu ze słabszymi partnerami. Podaj je.
..............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródeł B oraz CZadanie 42. (1 punkt)Poniższa mapa
konturowa przedstawia granice państw europejskich
przed wybuchem I wojny światowej. Umieść w zaznaczonych obok
ma-py polach, nazwy tych państw, które w czasie I wojny światowej
należa-ły do bloku państw centralnych, oraz daty roczne ich
przystąpienia dowojny. Następnie połącz strzałkami odpowiednie pola
z obszarami wła-ściwych państw.
Źródło: W. Chybowski, T. Elbanowski, „Historia. Ćwiczenia dla
liceumi technikum. Zakres rozszerzony”, Nowa Era, Warszawa 2006, s.
49
na podstawie źródła CZadanie 43. (1 punkt)Podaj nazwę państwa,
przeciw któremu Brytyjczycy zamierzali wyko-
rzystać
Bułgarię........................................................................................................................
...........................................................................................................................
....................................................................................................................
-
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL 13MATURA
na podstawie źródła C – fragmenty C-2 oraz C-3Zadanie 44. (1
punkt)Napisz, co zdaniem Lloyda George’a przesądziło o wyborze
sojuszni-
ka przez
Bułgarię...............................................................................................................................................................................................................................................
CZĘŚĆ III. SATELITY III RZESZY
na podstawie źródła D oraz wiedzy pozaźródłowejZadanie 45. (1
punkt)Wyjaśnij, z czego przede wszystkim wynikała wiara w moralne
siły,
z powodu których Węgry popierały państwa
Osi...............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródła E oraz wiedzy pozaźródłowejZadanie 46. (1
punkt)Wyjaśnij, skąd się brały względy moralne uniemożliwiające
Węgrom
wystąpienie zbrojne przeciw
Polsce...............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródła FZadanie 47. (3 punkty)Wyjaśnij treść ideową
plakatu, uwzględniając trzy widoczne na tej re-
produkcji rozwiązania graficzne i tekstowe.
CZĘŚĆ IV SOJUSZ BRYTYJSKO-POLSKI
PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJna podstawie źródeł G, H oraz JZadanie
48. (1 punkt)W biuletynie MSZ, polsko-brytyjskiej umowie wojskowej
i we wspo-
mnieniach Władysława Andersa znalazło się jednakowe określenie
zakre-su wysiłku militarnego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Podaj
je...............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródła C – fragment C-2 (tekst dotyczący I wojny
świa-towej)
oraz źródła H (tekst dotyczący II wojny światowej)Zadanie 49. (1
punkt)Podaj zasadnicze podobieństwo metod wspierania sojuszników
przez
Brytyjczyków w obu wojnach
światowych...............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródeł H oraz I, a także wiedzy
pozaźródłowejZadanie 50. (1 punkt)Wyjaśnij, jaka była przyczyna
spadku stanu liczebnego PSZ na Zacho-
dzie w połowie 1940 r., co spowodowało konieczność odbudowy
polskichsił
lądowych........................................................................................................................
na podstawie źródeł H, I oraz JZadanie 51. (1 punkt)Podaj,
ilokrotnie wzrosła liczebność PSZ na Zachodzie między zawar-
ciem brytyjsko-polskiej umowy wojskowej a dniem rozmowy Andersaz
Churchillem o konferencji
jałtańskiej........................................................................................................................
na podstawie źródła J, a także wiedzy pozaźródłowejZadanie 52.
(2 punkty)Podaj dwa postanowienia konferencji jałtańskiej w sprawie
polskiej,
które zostały skrytykowane przez Andersa.
..............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródeł G, H, I oraz J, a także wiedzy
pozaźródłowejZadanie 53. (2 punkty)Odpowiedz, które z celów
emigracyjnego rządu RP, określone w biu-
letynie MSZ, zostały zrealizowane, a które nie.
..............................................................................................................................................................................................................................................
na podstawie źródła B (tekst dotyczący I wojny światowej)oraz
źródła J (tekst dotyczący II wojny światowej)Zadanie 54. (1
punkt)Podaj zasadniczą różnicę między Mikołajem II a Churchillem w
doko-
nywaniu wyborów między sojusznikami w sytuacji konfliktu między
nimi...............................................................................................................................................................................................................................................
CZĘŚĆ V UKŁAD WARSZAWSKI
na podstawie źródeł K oraz LZadanie 55. (1 punkt)Wyjaśnij
bezpośrednią, oficjalną przyczynę powołania Układu War-
szawskiego........................................................................................................................
na podstawie źródeł K oraz NZadanie 56. (1 punkt)Odpowiedz, czy
Związek Radziecki obawiał się, że interwencja w Cze-
chosłowacji zostanie uznana za naruszenie postanowień Układu
Warszaw-skiego. Swoją odpowiedź uzasadnij, wykorzystując dwie
informacje za-warte w obu
tekstach........................................................................................................................
na podstawie źródeł K, M oraz NZadanie 57. (1 punkt)Wyjaśnij, w
jaki sposób Związek Radziecki usiłował wykazać, że wła-
dze Czechosłowacji naruszyły postanowienia Układu Warszawskiego,
comiało uzasadnić interwencję w 1968
r........................................................................................................................
na podstawie źródeł L, M oraz NZadanie 58. (1 punkt)Wymień nazwy
dwóch państw członkowskich Układu Warszawskiego,
które odcięły się od interwencji w Czechosłowacji w 1968
r........................................................................................................................
na podstawie źródła OZadanie 59. (1 punkt)Wyjaśnij, z czego kpił
autor napisu na jednej z praskich ulic z końca
sierpnia 1968
r........................................................................................................................
.......................................................................................................................
ZADANIE ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI (20 punktów)
Zadanie 60. (20 punktów)Zadanie zawiera dwa tematy. Wybierz
jeden z nich do opracowania
i ten temat podkreśl.
Temat IScharakteryzuj politykę Cesarstwa wobec Polski w okresie
wcze-
snopiastowskim.
Temat IIOceń politykę Napoleona Bonapartego wobec sprawy
polskiej.
Zadania przygotowali egzaminatorzy maturalni, autorzy
ćwiczeńmaturalnych z historii opublikowanych przez wydawnictwo Nowa
Era
-
WTOREK 28 MARCA 2006 GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL14
MATURA
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZ I Zadanie Model odpowiedzi Schemat punktowania numer
zadania
części zadania
punkty za poszczególne części zadania
punkty za całe zadanie
1 A d) paleolit 1 2 B malowidło naskalne, tematyka typowa
dla kultury łowieckiej - charakterystyczne dla paleolitu
1
2 A 3 razy 1 2 B brązu 1 3 A prawda 1 3 B fałsz 1 C fałsz 1 4
Kronos + Rea • (od lewej:) Posejdon,
Hera + Zeus (Posejdon, Zeus + Hera) • Atena
1 1
5 A Zeus 1 5 B Wenus 1 C uprawa roli (rolnictwo) 1 D trójząb 1 E
sowa 1 6 A Aleksander Wielki (Macedoński) 1 2 B edukacja Persów w
kulturze greckiej,
wojskowość macedońska, informacja o Roksanie
1
7 A prawda 1 3 B prawda 1 C fałsz 1 8 A 4 1 4 B 1 1 C 5 1 D 3 1
9 A b) 1 2 B np. kierunek ruchu z rejonu dolnego
Renu ku terenom dzisiejszej Francji 1
10 A podbój (prawie całego) Półwyspu Iberyjskiego
1 5
przez Arabów (Maurów, muzułmanów)
1
w VIII w. 1 B b. (rekonkwisty) 1 C c. (duchowieństwa i
rycerstwa) 1 11 Uzasadniając, odpowiadający może
uwzględnić: - przedstawienie na ilustracji postaci równej
wysokości, - przedstawienie na ilustracji postaci w jednakowych
pozach
1 1
12 A 1339, synowa 1 4 B 1288, brat 1 C 1247, dziad 1 D 1382,
wnuk 1
21 A fałsz 1 3 B fałsz 1 C fałsz 1 22 A wzrost liczby wydawanych
książek
o tematyce świeckiej spadek liczby wydawanych książek o tematyce
religijnej
0-2 3
B np. docieranie do Polski prądów oświeceniowych, które
powodowały wzrost zainteresowania tematyką świecką, a spadek
zainteresowania tematyką religijną; ożywienie szkolnictwa w Polsce
w okresie Stanisława Augusta Poniatowskiego (np. Szkoła Rycerska,
Komisja Edukacji Narodowej)
1
23 1 C 1 4 2 B 1 3 D 1 4 E 1 24 założenie Collegium Nobilium - 1
1 2 abdykacja Stanisława Augusta
Poniatowskiego - 2 1
25 A 2 1 2 B 1 1 26 1 B 1 5 2 A 1 3 C 1 4 F 1 5 E 1 27 A prawda
1 3 B prawda 1 C prawda 1 28 A 1807 1 2 B np. konstytucja odmienna
od tradycji
ustrojowej państwa, następująca po insurekcji kościuszkowskiej
(1794) i na obszarze podlegającym uprzednio Prusom
1
29 Paweł I • • Aleksander I [Mikołaj I] • Aleksander II •
Aleksander III • Mikołaj II
1 1
• Mikołaj II 30 A Niemcy 1 3 B zjednoczenie 1 C Rosja była w tym
okresie bardzo
zacofanym krajem rolniczym, a Stany Zjednoczone po odbudowie
zniszczeń wywołanych wojną secesyjną stały się największą potęgą
gospodarczą świata
1
31 np. Ustroje polityczne i formy rządów w Europie w połowie lat
20. XX wieku
1 1
32 A c) 1 2 B w latach 1933-1935 nie mogła spadać
ani produkcja zbrojeniowa (wręcz przeciwnie), ani odsetek
mandatów w parlamencie (NSDAP zdobyła wtedy monopol na władzę w
Niemczech), natomiast odsetek ludności żydowskiej w Niemczech nie
sięgał w ogóle tak dużych liczb
1
33 A fałsz 1 5 B prawda 1 C prawda 1 D fałsz 1 E fałsz 1 34 A 1
1 2 B RWPG jako blok państw wschodnich
w ogóle nie wchodzi w rachubę, obecność zaś Turcji wśród
zaznaczonych państw wyklucza Unię Europejską i EWG
1
35 A Szwecja, Francja 1 6 B 25 (26) 1 C 20 1 D Wielka Brytania 1
E Włochy 1 F industrializacja, ideologia 1
13 zjazd gnieźnieński - 1 1 2 bitwa pod Płowcami - 2 1 14 A 1569
1 3 B 1385 1 C 1413 1 15 A c) XVI 1 2 B np. broń palna (co wyklucza
wiek XI
i XIII) i zbroje (co wyklucza wiek XVIII), moda, temat,
Indianie
1
16 A prawda 1 3 B fałsz 1 C fałsz 1 17 A 1 1 4 B 3 1 C 5 1 D 2 1
18 A Warta (nie: Warka) 1 2 B Koszyce 1 19 A 1 1 4 B 2 1 C 4 1 D 3
1 20 A 1683 1 2 B 1651 1 21 A fałsz 1 3