1 2. De instellingen Inleiding De Europese politiek drukt op alle beleidsdomeinen haar stempel. Een niet te onderschatten deel van de Belgische wetgeving is het rechtstreekse gevolg van of wordt beïnvloed door Europese regelgeving of politieke afspraken. Ruim twee derden van onze wetgeving is bijgevolg ‘made in Europe’. Europa legt normen op om wagens veiliger en milieuvriendelijker te maken. Jonge vaders kunnen genieten van tien dagen vaderschapsverlof. Europa zorgt ervoor dat een grasmachine niet te veel geluid produceert en dat het water uit de kraan zuiver is. Ons dagelijks leven wordt dus sterk beïnvloed door wat er op Europees niveau beslist wordt. Maar hoe komen die Europese wetten tot stand? Niet in een ivoren toren zoals het vaak wordt voorgesteld. Wel door een democratisch samenspel van verschillende Europese instellingen: het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Ministerraad bepalen het Europees besluitvormingsproces. Het Europees Hof van Justitie is de juridische en de Rekenkamer de financiële waakhond. De Europese Raad is het hoogste intergouvernementele politieke orgaan. Daarnaast zijn er nog twee adviserende instellingen (het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s), de Europese Centrale Bank en talrijke gespecialiseerde agentschappen die ervoor zorgen dat de EU goed functioneert. Elke instelling heeft haar bestaansreden. Zo verdedigt de Europese Commissie het algemeen Europees belang. Het rechtstreeks verkozen Europees Parlement vertegenwoordigt dan weer zo’n 500 miljoen Europese burgers. In de Ministerraad spelen de belangen van de lidstaten. De Europese Raad kan je als stuwend overkoepelend politiek orgaan beschouwen, terwijl het Hof van Justitie in het oog houdt of de Europese wetgeving wordt gerespecteerd. Toch merk je meteen in onderstaand schema dat de instellingen onderling verbonden zijn. EUROPEES PARLEMENT parlementsleden LIDSTATEN EUROPESE COMMISSIE commissarissen MINISTERRAAD ministers EUROPESE RAAD staats- en regeringsleiders + commissievoorzitter verzoek tot voorstel verzoek tot voorstel + controlerecht voorstel beslissing controle- recht
9
Embed
2. De instellingen - European Parliamentde Ministerraad de begrotingsautoriteit van de EU: jaarlijks onderhandelen ze, op basis van de voorstellen van de Commissie, over de uitgaven
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
2 De instellingen
Inleiding
De Europese politiek drukt op alle beleidsdomeinen haar stempel Een niet te onderschatten deel van de Belgische wetgeving is het rechtstreekse gevolg van of wordt beiumlnvloed door Europese regelgeving of politieke afspraken Ruim twee derden van onze wetgeving is bijgevolg lsquomade in Europersquo
Europa legt normen op om wagens veiliger en milieuvriendelijker te maken Jonge vaders kunnen genieten van tien dagen vaderschapsverlof Europa zorgt ervoor dat een grasmachine niet te veel geluid produceert en dat het water uit de kraan zuiver is Ons dagelijks leven wordt dus sterk beiumlnvloed door wat er op Europees niveau beslist wordt
Maar hoe komen die Europese wetten tot stand Niet in een ivoren toren zoals het vaak wordt voorgesteld Wel door een democratisch samenspel van verschillende Europese instellingen het Europees Parlement de Europese Commissie en de Ministerraad bepalen het Europees besluitvormingsproces Het Europees Hof van Justitie is de juridische en de Rekenkamer de financieumlle waakhond De Europese Raad is het hoogste intergouvernementele politieke orgaan Daarnaast zijn er nog twee adviserende instellingen (het Europees Economisch en Sociaal Comiteacute en het Comiteacute van de Regiorsquos) de Europese Centrale Bank en talrijke gespecialiseerde agentschappen die ervoor zorgen dat de EU goed functioneert
Elke instelling heeft haar bestaansreden Zo verdedigt de Europese Commissie het algemeen Europees belang Het rechtstreeks verkozen Europees Parlement vertegenwoordigt dan weer zorsquon 500 miljoen Europese burgers In de Ministerraad spelen de belangen van de lidstaten De Europese Raad kan je als stuwend overkoepelend politiek orgaan beschouwen terwijl het Hof van Justitie in het oog houdt of de Europese wetgeving wordt gerespecteerd Toch merk je meteen in onderstaand schema dat de instellingen onderling verbonden zijn
EUROPEEs PaRlEmEnt
parlementsleden
liDstatEnEUROPEsE
cOmmissiEcommissarissen
ministERRaaDministers
EUROPEsE RaaDstaats- en regeringsleiders +
commissievoorzitterverzoek tot voorstel
verzoek tot voorstel + controlerecht
voorstel
beslissingcontrole-recht
2
Het NiEUwste BladEditie Vlaanderen
2008 - GRATIS
2 De instellingen
1 veroordeeldIn maart 2004 legde de Europese Commissie Microsoft een boete van 497 miljoen euro op we-gens misbruik van zijn dominante marktpositie De Commissie vond dat Microsoft de verkoop van het pakket Windows en Media Player niet mag koppelen
Microsoft werd naast de boete ook verplicht om een Windows-versie zonder Media Player op de markt te brengen En concurrenten moesten meer details krijgen over de technische specificaties van Windows
In zrsquon 248 paginarsquos tellende vonnis volgt het Eu-ropees Hof het standpunt van de Europese Com-missie lsquoDe rechtbank heeft het historische besluit van de Commissie om klanten een grotere keuze te geven op de softwaremarkt gehandhaafd Mi-crosoft moet zijn wettelijke verplichtingen nu vol-ledig nakomen en zijn concurrentievervalsende gedrag stakenrsquo aldus Eurocommissaris voor con-currentiebeleid Neelie Kroes
Het verdict verplicht Microsoft tot een grondige bezinning over zijn commercieumlle strategie in Eu-ropa Sommigen vermoeden dat deze zaak ook de mededingingsautoriteiten in de Verenigde Staten Japan en Zuid-Korea munitie kan geven om ge-lijkaardige maatregelen te eisen van de computer-reus 19 september 2007
Opkomstcijfers Europese Parlementsverkiezingen 2004
Wie De Europese Raad bestaat uit de staats- enof regeringsleiders van de lidstaten en de voorzitter van de Europese Commissie De voorzitter van het Europees Parlement licht de visie van het Parlement toe Als de Europese Raad samenkomt spreken we van een lsquoEuropese Topbijeenkomstrsquo of lsquoEuro-pese Toprsquo WatDe Europese Raad tekent de grote beleidslijnen uit en vormt een soort richtingaanwijzer voor de toekomst van de EUWaarDe Europese Raad komt meestal vier keer per jaar samen Elk half jaar wordt een andere lidstaat voorzitter van de EU en zit die de Raad voor De meeste topbijeenkomsten vinden plaats in Brus-sel in het Justus Lipsiusgebouw WaaromDe Raad stippelt de grote beleidslijnen voor de toekomst van de EU uitVerdrag van LissabonDe Europese Raad wordt officieel als instelling erkend en krijgt een permanente voorzitter een lsquopresidentrsquo Deze voorzitter wordt verkozen voor 25 jaar (1 keer verlengbaar) Dit systeem vervangt het roterende voorzitterschap waarbij elk half jaar een andere lidstaat voorzitter van de EU is Voortaan zullen alle topbijeenkomsten plaatsvinden in Brussel Meer infowwwconsiliumeuropaeu
4
Bron Eurostat
3
Wie Het Europees Parlement telt 785 afgevaardig-den waaronder 24 Belgen (14 Vlamingen 9 Franstaligen en 1 Duitstalige) Na de verkiezin-gen van 2009 vermindert hun aantal tot 736 Het aantal Belgische zetels in het Europees Par-lement daalt daardoor tot 22 WatHet Parlement stelt samen met de Ministerraad de wetten en de begroting op Bovendien con-troleert het ook de Europese Commissie- Medewetgever Het Parlement is in de meeste
gevallen medewetgever Het beslist dan sa-men met de Ministerraad over wetsvoorstel-len van de Europese Commissie Dat wordt de medebeslissingsprocedure genoemd Voor beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals buitenlands beleid geeft het Parlement niet-bindend advies aan de Ministerraad over de wetsvoorstellen die op tafel liggen
Verder speelt het Parlement een belangrijke rol bij de uitbreiding van de EU en het afslui-ten van internationale overeenkomsten De Unie kan enkel nieuwe lidstaten toelaten in-dien het Parlement ermee instemt Ook voor de meeste internationale overeenkomsten die de EU afsluit is de goedkeuring van het Par-lement nodig
- Begroting Het Parlement vormt samen met de Ministerraad de begrotingsautoriteit van de EU jaarlijks onderhandelen ze op basis van de voorstellen van de Commissie over de uitgaven en inkomsten van de Unie voor het volgende jaar
- Controlerecht Het controleert verder of de Commissie haar taak behoorlijk uitvoert en beschikt daarvoor over een aantal instrumen-ten Zo kan het bijvoorbeeld de Commissie dwingen af te treden door een motie van wantrouwen aan te nemen of volgt het via de lsquokwijtingrsquo-procedure op of de EU-instellingen hun budget goed besteed hebben
WaarEen week per maand vergaderen de Europarle-mentsleden in het parlementsgebouw in Straats-burg Dan vinden de zogenaamde plenaire zit-tingen plaats Per jaar zijn dat er dus twaalf In het Europees Parlementsgebouw in Brussel vergaderen de fracties en de parlementaire com-missies maar ook tussentijdse plenaire zittingen vinden er plaats Een aantal administratieve afdelingen van het Europees Parlement zijn gevestigd in Luxem-burg
WaaromParlementsleden komen op voor de belangen van de inwoners van de EUBv Het Europees Parlement stelt voor om alle tv-programmarsquos op de openbare omroepen in de EU te ondertitelen in het belang van slechthorenden Bovendien biedt systematische ondertiteling ook een educatieve meerwaarde voor iedereen die vreemde ta-len wil leren Bv Het Parlement hecht veel belang aan veilig speel-goed Het drong er bijvoorbeeld op aan om speelgoed te verbieden dat vastzit in snoep
Verdrag van LissabonDe Europese staatshoofden en regeringsleiders ondertekenden op 13 december 2007 het Ver-drag van Lissabon Het vloeit voort uit de Eu-ropese Grondwet die in 2005 door het Franse en Nederlandse referendum werd afgewezen Het verdrag - dat pas in werking treedt als het door alle lidstaten geratificeerd is - moet de Eu-ropese Unie moderniseren en beter bestuurbaar makenHet bevat oa enkele opmerkelijke veranderin-gen mbt het Parlementminus HetEuropeesParlementkrijgtmeerinspraak
Op het gebied van landbouw structuurfond-sen handelsbeleid en deels voor justitie mi-gratie en politiezaken krijgt het Europees Par-lement medebeslissingsbevoegdheid Dat wil zeggen dat het ook op die terreinen net zoveel inspraak krijgt als de Raad van Ministers en voorstellen kan blokkeren
minus HetEuropeesParlementkrijgtmeerbevoegd-heden wat de begroting betreft de begroting zal in zijn geheel moeten worden goedgekeurd door de Ministerraad en het Parlement
minus HetaantalEuroparlementsledenvermindertvanaf 2009 zijn dat er 750 (+1 voorzitter) in plaats van de huidige 785 Ook Belgieuml zal hierdoor 2 zetels moeten inleveren waardoor ons land vanaf 2009 in plaats van de huidige 24 nog slechts 22 zetels zal bezetten in het Europees Parlement
Meer infowwweuroparleuropaeu (website vh Europees Parlement)wwweuroparlbe (website van het Informatiebureau van het Euro-pees Parlement te Brussel)wwweuroparltveuropaeu (webtv van het Europees Parle-ment)
Polen op de vingers getiktDe Europese Commissie heeft een spoedproces aangespannen tegen Polen Afgelopen week kon-digde de Poolse president immers aan om te be-ginnen met de aanleg van een snelweg (de Via Bal-tica een snelweg tussen Warschau en Finland) die door een uniek natuurgebied gaat Het Europees Hof van Justitie verbood de aanleg ervan Dat ar-rest legt Polen nu naast zich neer
De discussie gaat over een stuk snelweg van 17 kilometer die over een lengte van 500m het veen-gebied in de Rospudavallei doorkruist Het is een van de best behouden oerbossen waar onder meer adelaars wolven en lynxen leven Het werd door de EU erkend als natuurgebied
De EU is van mening dat Polen de Europese regelgeving moet naleven Polen voert echter aan dat de beslissing voor de aanleg al geno-men was voordat Polen lid werd van de EU 31 juli 2007
Europa in Belgieuml
De Europese Commissie eist dat Belgieuml de wetge-ving op oneerlijke handelspraktijken aanpast Het verbod op koppelverkoop en de sperperiode voor de koopjes moeten verdwijnen
In 2007 kreeg Belgieuml al een eerste waarschuwende brief Ons land had de Europese regels niet volle-dig omgezet en ook nu blijkt dit nog niet in orde te zijn EU-commissaris voor Consumentenzaken Meglena Kuneva pleegt daarom overleg met de be-voegde federale ministers
De Europese bal ging aan het rollen na een klacht van de werkgeversorganisatie VBO tegen het ver-bod op koppelverkoop Het Europees Hof van Justitie spreekt zich nog dit jaar uit over de zaak Europa eist ook de afschaffing van het plafond van 250 euro voor de verkoop aan huis Huis-aan-huis-verkopers mogen in Belgieuml geen produc-ten aanbieden die meer kosten dan 250 euro 13 september 2008
8
7
EUrOPEEs ParLEMENt - BrUssEL
Europees Parlement - Straatsburg
Europees Parlement Straatsburg (Architect Architecture Studio Europe)
Europese wetten1 De Ministerraad stemt over het wetsvoorstel
en houdt rekening met het bindend advies van het Parlement Ook de Raad keurt het voorstel goed
10
DE EUrOPEsE COMMissiEWie De Europese Commissie telt 27 commissaris-sen eacuteeacuten per lidstaat Elke commissaris beheert een of meer beleidsdomeinen of portefeuilles De Commissie behartigt het Europese belang en werkt dus onafhankelijk van de lidstaten De commissarissen zetelen voor een termijn van vijf jaar Vooraleer ze aan de slag kan gaan moet het Europees Parlement de voltallige Europese Com-missie accepteren De Europarlementsleden ondervragen de voorgestelde kandidaat-commis-sarissen en gaan na of ze geschikt zijn voor de functie Indien zij oordelen dat dit niet zo is kunnen ze een kandidaat weigeren wat in 2004 gebeurde
Wat- De Commissie is het kloppend hart van de Eu-ropese besluitvorming Ze heeft bull initiatiefrecht de Commissie doet wetsvoor-stellen bv over een maximumprijs voor roaming
(grensoverschrijdend telefoneren met een gsm)bulluitvoerendemachtdeCommissievoertdebe-slissingen van de Ministerraad en het Europees Parlement uitbull controlerecht de Commissie controleert denaleving van de Europese wetgeving door de lid-staten en particulieren (= bedrijven) en kan die laten afdwingen door het Hof van Justitiebv De Commissie tikt Microsoft op de vingers wegens concurrentievervalsing- Ze is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de Unie Zo staat ze bijvoorbeeld in voor het Erasmus-programma - Ze vertegenwoordigt de Europese Unie in het buitenland en in internationale organisaties
WaarDe hoofdzetel van de Commissie is het Berlay-montgebouw in Brussel Daarnaast beschikt ze over administratie diensten waarvan de kanto-ren grotendeels in Brussel gelegen zijn
WaaromDe Europese Commissie verdedigt de Europese belangenBv Tijdens de financieumlle crisis (oktober 2008) was de Europese Commissie nauw betrokken bij de finan-cieumlle injecties van de Belgische overheid in bepaalde banken Zo wou de Commissie concurrentievervalsing binnen de EU vermijden
Verdrag van LissabonEr komt een kleinere Europese Commissie Vanaf 2014 bedraagt het aantal commissaris-sen 23 van het aantal lidstaten De Commis-sieleden worden volgens een rotatiesysteem gekozen waarbij elke lidstaat op gelijke manier behandeld wordt
Meer infowwweceuropaeu
5
2 Nationale parlementen zetten de Europese wet lsquointernational roamingrsquo om in een nationale wet
3 De Commissie vindt dat de telecom-operatoren te hoge prijzen vragen voor bellen vanuit het buitenland Ze stelt voor om maximumtarieven in te voeren voor roaming (bellen vanuit het buitenland)
4 De Commissie zorgt voor de uitvoering van de Europese wet Ze ziet erop toe dat alle Europese GSM-operatoren hun tarieven aanpassen
5 Het Europees Parlement steunt de Commissie in haar voorstel om een maximumtarief vast te leggen voor gesprekken die GSM-gebruikers vanuit een andere lidstaat voeren
DE MiNistErraaD Of
raaD VaN MiNistErsWie De Ministerraad telt 27 ministers telkens eacuteeacuten per lidstaat De term lsquoMinisterraadrsquo kan mislei-dend zijn want er zijn in feite negen Minister-raden De ministers komen samen volgens hun beleidsdomein(en) Welke minister de vergade-ring bijwoont hangt dus af van het onderwerp Bijvoorbeeld als klimaatopwarming op de agenda staat dan vergaderen de ministers van Milieu in de Milieuraad
WatDe Ministerraad heeft twee belangrijke taken- Wetgevende macht De Ministerraad deelt de wetgevende macht met het Europees Parlement Samen beslissen ze over wetsvoorstellen die de
Commissie opstelt De onderwerpen die op de agenda staan bepalen welke meerderheid vereist is Beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals fiscaliteit sociaal beleid en buitenlands beleid worden unaniem goedgekeurd In de andere ge-vallen beslist men bij (gekwalificeerde) meerder-heid - Begroting Verder is de Raad van Ministers sa-men met het Europees Parlement verantwoorde-lijk voor het opstellen van de begroting WaarDe vergaderingen vinden meestal plaats in het Justus Lipsiusgebouw (of Consilium) in Brussel
WaaromDe lidstaten verdedigen binnen de Ministerraad hun eigen nationale belangen Bv In de EU worden verschillende btw-tarieven ge-hanteerd binnen de horeca Er werden reeds verschil-lende pogingen genomen om de btw voor die sector te verlagen Dit botst op tegenstand van enkele landen omdat ze vrezen dat ook andere sectoren dan lagere btw-tarieven zullen eisen Verdrag van LissabonIn de Ministerraad wordt stemmen met lsquodubbele meerderheidrsquo de regel Een voorstel wordt dan aanvaard als 55 van de lidstaten lsquojarsquo stemt en als de ministers die lsquojarsquo stemmen 65 van de EU-bevolking vertegenwoordigen Uitzondering op de regel zijn ondermeer buitenlands- en vei-ligheidsbeleid sociaal beleid en fiscaliteit
Indien het Verdrag van Lissabon geratificeerd wordt wijzigen de aantallen
14 15alles voor de veiligheidAls je het vliegtuig neemt mag je niet zomaar vloei-stoffen meenemen Passagiers mogen maar kleine hoeveelheden vloeistoffen - drank babyvoedsel toiletartikelen - in hun handbagage meenemen Sinds de invoering van deze vloeistoffenmaatregel worden op de luchthaven van Zaventem dagelijks 200 agrave 300 liter vloeistoffen in beslag genomen
Deze veiligheidsmaatregel werd in november 2006 ingevoerd als reactie op de verijdeling door de Britse autoriteiten van een geplande terroristische aanslag Nu stelt het Europees Parlement de maat-regel in vraag En daar heeft het volgende redenen voor de extra controles sporen de vloeistoffen op maar er wordt niet gecontroleerd of ze explosief zijn de extra controles leiden in Europa tot ton-nen in beslag genomen goederen en ellenlange wachtrijen aan de veiligheidscontrole Het Euro-pees Parlement keurde een resolutie goed waarin het de Europese Commissie vraagt om de maatre-gel op te heffen
september 2007
Weg met de lsquohavenrichtlijnrsquoHet voorstel voor meer concurrentie in de Europese havens is voorlopig van de baan Het Europees Parlement stemde met ruime meerder-heid tegen de zogeheten havenrichtlijn
In 2004 bezorgde de Europese Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad van Ministers een voorstel voor een richtlijn over de liberalisering van de havendiensten Een eerder voorstel werd vroeger al door het Parlement ver-worpen En ook tegen het huidige voorstel kwam groot protest Op dit moment hebben haven-arbeiders nog het monopolie op het aan boord of aan land brengen van goederen Vakbonden in Europa vrezen onder meer dat (goedkopere) scheepsbemanning het specialistische werk van de havenarbeiders gaat overnemen
Niet alleen de linkse partijen in het Parlement verwierpen het voorstel Ook sommige liberalen en christendemocraten keerden zich om verschil-lende redenen tegen de havenrichtlijn Uiteinde-lijk stemden 532 leden tegen en 120 voor 18 januari 2006
EUrOPEEs HOf VaN jUstitiEWie Het Hof telt 27 rechters een per lidstaat Ze worden bijgestaan door acht advocaten-generaal die de uitspraken van de rechters voorbereiden De rechters worden benoemd voor een periode van 6 jaar
WatHet Hof ziet toe op de naleving van de Euro-pese wetgeving - Als onafhankelijke lsquoscheidsrechterrsquo doet het Hof uitspraken over geschillen tussen lidstaten en instellingen instellingen onderling of lidsta-ten onder elkaar - Het Hof is de hoogste beroepsinstantie voor particulieren het behandelt de hogere beroe-pen of cassatieberoepen tegen beslissingen van het Gerecht van Eerste Aanleg- Het vonnist ook over de geldigheid of de interpretatie van de Europese Verdragen
Omdat de werkzaamheden van het Hof enorm toenamen werd in 1989 een Gerecht van Eerste Aanleg bij het Hof opgericht Deze rechtbank behandelt alle beroepen die inge-steld worden door EU-burgers ondernemingen of lidstaten
WaarHet Hof van Justitie zetelt in Luxemburg
WaaromHet Hof is een onafhankelijke scheidsrechter die uitspraken doet over geschillen tussen lidstaten instellingen en de burgers van de Europese Unie
Meer infohttpcuriaeuropaeu
17
alles ondertiteldHet Europees Parlement vraagt dat alle tv-pro-grammarsquos op de openbare zenders in het belang van de slechthorenden ondertiteld worden Het idee komt van een Pools europarlementslid dat zoveel mogelijk parlementsleden achter een schrif-telijke verklaring wou scharen 427 van de 785 le-den ondertekenden de verklaring Daarmee werd het een officieel standpunt van het EP
Het Parlement vraagt de Commissie nu hierover een wetsvoorstel in te dienen Het moet ervoor zorgen dat alle kijkers met inbegrip van doven en slechthorenden toegang hebben tot alle program-marsquos Het Parlement onderstreept dat 83 miljoen mensen in de EU last hebben van een geheel of gedeeltelijk verlies van hun gehoor en dat dit pro-bleem alleen maar zal toenemen met de vergrij-zing Bovendien kan het de Europeanen helpen om vreemde talen te leren
9 april 2008
16 19
Cartoon
Post uit BrusselHet Europees Parlement stemde in de plenaire vergadering in Brussel vorige week in met het compromis dat bereikt is met de Ministerraad over de liberalisering van postdiensten Dit houdt in dat de postmarkt tegen 2011 geopend wordt met een uitloop tot 31 december 2012 voor de landen die in 2004 lid werden van de EU en voor Griekenland en Luxemburg 2 februari 2008
11
Het Europees Parlement echte parlementsleden weten waaromHet Europees Parlement houdt geen regering in het zadel en dat maakt de bewegingsvrijheid er veel gro-ter dan in een nationaal of regionaal parlement Op Europees vlak zijn er immers geen regeringspartijen die aan hun partijfracties in het parlement opleggen hoe ze moeten stemmen Politiek is misschien mak-kelijker om te volgen als alles gebetonneerd is in een vaste meerderheid en een onveranderlijke minder-heid Dan staan twee afgelijnde groepen tegenover elkaar en is er de hele legislatuur tijd om uit te maken wie de goeien en wie de slechten zijn Maar eigenlijk is het saaier en agrave la limite worden parlementaire debatten overbodig Soms mooie televisie maar met voorspelbare afloop
In het Europees Parlement ligt het anders Bij elke stemming over elke wet elk amendement elke komma vormt zich een nieuwe meerderheid De fractiediscipline is minder dwingend de uitkomst soms heel onzeker en elke volksvertegenwoordiger oordeelt veel meer naar eigen inzicht en geweten Wie zich vastbijt in een dossier en met ernstige amendementen op de proppen komt kan het verschil maken Ook als hij uit een kleine partij of een klein land komt
Hendrik Vos 9 december 2006
18
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
2
Het NiEUwste BladEditie Vlaanderen
2008 - GRATIS
2 De instellingen
1 veroordeeldIn maart 2004 legde de Europese Commissie Microsoft een boete van 497 miljoen euro op we-gens misbruik van zijn dominante marktpositie De Commissie vond dat Microsoft de verkoop van het pakket Windows en Media Player niet mag koppelen
Microsoft werd naast de boete ook verplicht om een Windows-versie zonder Media Player op de markt te brengen En concurrenten moesten meer details krijgen over de technische specificaties van Windows
In zrsquon 248 paginarsquos tellende vonnis volgt het Eu-ropees Hof het standpunt van de Europese Com-missie lsquoDe rechtbank heeft het historische besluit van de Commissie om klanten een grotere keuze te geven op de softwaremarkt gehandhaafd Mi-crosoft moet zijn wettelijke verplichtingen nu vol-ledig nakomen en zijn concurrentievervalsende gedrag stakenrsquo aldus Eurocommissaris voor con-currentiebeleid Neelie Kroes
Het verdict verplicht Microsoft tot een grondige bezinning over zijn commercieumlle strategie in Eu-ropa Sommigen vermoeden dat deze zaak ook de mededingingsautoriteiten in de Verenigde Staten Japan en Zuid-Korea munitie kan geven om ge-lijkaardige maatregelen te eisen van de computer-reus 19 september 2007
Opkomstcijfers Europese Parlementsverkiezingen 2004
Wie De Europese Raad bestaat uit de staats- enof regeringsleiders van de lidstaten en de voorzitter van de Europese Commissie De voorzitter van het Europees Parlement licht de visie van het Parlement toe Als de Europese Raad samenkomt spreken we van een lsquoEuropese Topbijeenkomstrsquo of lsquoEuro-pese Toprsquo WatDe Europese Raad tekent de grote beleidslijnen uit en vormt een soort richtingaanwijzer voor de toekomst van de EUWaarDe Europese Raad komt meestal vier keer per jaar samen Elk half jaar wordt een andere lidstaat voorzitter van de EU en zit die de Raad voor De meeste topbijeenkomsten vinden plaats in Brus-sel in het Justus Lipsiusgebouw WaaromDe Raad stippelt de grote beleidslijnen voor de toekomst van de EU uitVerdrag van LissabonDe Europese Raad wordt officieel als instelling erkend en krijgt een permanente voorzitter een lsquopresidentrsquo Deze voorzitter wordt verkozen voor 25 jaar (1 keer verlengbaar) Dit systeem vervangt het roterende voorzitterschap waarbij elk half jaar een andere lidstaat voorzitter van de EU is Voortaan zullen alle topbijeenkomsten plaatsvinden in Brussel Meer infowwwconsiliumeuropaeu
4
Bron Eurostat
3
Wie Het Europees Parlement telt 785 afgevaardig-den waaronder 24 Belgen (14 Vlamingen 9 Franstaligen en 1 Duitstalige) Na de verkiezin-gen van 2009 vermindert hun aantal tot 736 Het aantal Belgische zetels in het Europees Par-lement daalt daardoor tot 22 WatHet Parlement stelt samen met de Ministerraad de wetten en de begroting op Bovendien con-troleert het ook de Europese Commissie- Medewetgever Het Parlement is in de meeste
gevallen medewetgever Het beslist dan sa-men met de Ministerraad over wetsvoorstel-len van de Europese Commissie Dat wordt de medebeslissingsprocedure genoemd Voor beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals buitenlands beleid geeft het Parlement niet-bindend advies aan de Ministerraad over de wetsvoorstellen die op tafel liggen
Verder speelt het Parlement een belangrijke rol bij de uitbreiding van de EU en het afslui-ten van internationale overeenkomsten De Unie kan enkel nieuwe lidstaten toelaten in-dien het Parlement ermee instemt Ook voor de meeste internationale overeenkomsten die de EU afsluit is de goedkeuring van het Par-lement nodig
- Begroting Het Parlement vormt samen met de Ministerraad de begrotingsautoriteit van de EU jaarlijks onderhandelen ze op basis van de voorstellen van de Commissie over de uitgaven en inkomsten van de Unie voor het volgende jaar
- Controlerecht Het controleert verder of de Commissie haar taak behoorlijk uitvoert en beschikt daarvoor over een aantal instrumen-ten Zo kan het bijvoorbeeld de Commissie dwingen af te treden door een motie van wantrouwen aan te nemen of volgt het via de lsquokwijtingrsquo-procedure op of de EU-instellingen hun budget goed besteed hebben
WaarEen week per maand vergaderen de Europarle-mentsleden in het parlementsgebouw in Straats-burg Dan vinden de zogenaamde plenaire zit-tingen plaats Per jaar zijn dat er dus twaalf In het Europees Parlementsgebouw in Brussel vergaderen de fracties en de parlementaire com-missies maar ook tussentijdse plenaire zittingen vinden er plaats Een aantal administratieve afdelingen van het Europees Parlement zijn gevestigd in Luxem-burg
WaaromParlementsleden komen op voor de belangen van de inwoners van de EUBv Het Europees Parlement stelt voor om alle tv-programmarsquos op de openbare omroepen in de EU te ondertitelen in het belang van slechthorenden Bovendien biedt systematische ondertiteling ook een educatieve meerwaarde voor iedereen die vreemde ta-len wil leren Bv Het Parlement hecht veel belang aan veilig speel-goed Het drong er bijvoorbeeld op aan om speelgoed te verbieden dat vastzit in snoep
Verdrag van LissabonDe Europese staatshoofden en regeringsleiders ondertekenden op 13 december 2007 het Ver-drag van Lissabon Het vloeit voort uit de Eu-ropese Grondwet die in 2005 door het Franse en Nederlandse referendum werd afgewezen Het verdrag - dat pas in werking treedt als het door alle lidstaten geratificeerd is - moet de Eu-ropese Unie moderniseren en beter bestuurbaar makenHet bevat oa enkele opmerkelijke veranderin-gen mbt het Parlementminus HetEuropeesParlementkrijgtmeerinspraak
Op het gebied van landbouw structuurfond-sen handelsbeleid en deels voor justitie mi-gratie en politiezaken krijgt het Europees Par-lement medebeslissingsbevoegdheid Dat wil zeggen dat het ook op die terreinen net zoveel inspraak krijgt als de Raad van Ministers en voorstellen kan blokkeren
minus HetEuropeesParlementkrijgtmeerbevoegd-heden wat de begroting betreft de begroting zal in zijn geheel moeten worden goedgekeurd door de Ministerraad en het Parlement
minus HetaantalEuroparlementsledenvermindertvanaf 2009 zijn dat er 750 (+1 voorzitter) in plaats van de huidige 785 Ook Belgieuml zal hierdoor 2 zetels moeten inleveren waardoor ons land vanaf 2009 in plaats van de huidige 24 nog slechts 22 zetels zal bezetten in het Europees Parlement
Meer infowwweuroparleuropaeu (website vh Europees Parlement)wwweuroparlbe (website van het Informatiebureau van het Euro-pees Parlement te Brussel)wwweuroparltveuropaeu (webtv van het Europees Parle-ment)
Polen op de vingers getiktDe Europese Commissie heeft een spoedproces aangespannen tegen Polen Afgelopen week kon-digde de Poolse president immers aan om te be-ginnen met de aanleg van een snelweg (de Via Bal-tica een snelweg tussen Warschau en Finland) die door een uniek natuurgebied gaat Het Europees Hof van Justitie verbood de aanleg ervan Dat ar-rest legt Polen nu naast zich neer
De discussie gaat over een stuk snelweg van 17 kilometer die over een lengte van 500m het veen-gebied in de Rospudavallei doorkruist Het is een van de best behouden oerbossen waar onder meer adelaars wolven en lynxen leven Het werd door de EU erkend als natuurgebied
De EU is van mening dat Polen de Europese regelgeving moet naleven Polen voert echter aan dat de beslissing voor de aanleg al geno-men was voordat Polen lid werd van de EU 31 juli 2007
Europa in Belgieuml
De Europese Commissie eist dat Belgieuml de wetge-ving op oneerlijke handelspraktijken aanpast Het verbod op koppelverkoop en de sperperiode voor de koopjes moeten verdwijnen
In 2007 kreeg Belgieuml al een eerste waarschuwende brief Ons land had de Europese regels niet volle-dig omgezet en ook nu blijkt dit nog niet in orde te zijn EU-commissaris voor Consumentenzaken Meglena Kuneva pleegt daarom overleg met de be-voegde federale ministers
De Europese bal ging aan het rollen na een klacht van de werkgeversorganisatie VBO tegen het ver-bod op koppelverkoop Het Europees Hof van Justitie spreekt zich nog dit jaar uit over de zaak Europa eist ook de afschaffing van het plafond van 250 euro voor de verkoop aan huis Huis-aan-huis-verkopers mogen in Belgieuml geen produc-ten aanbieden die meer kosten dan 250 euro 13 september 2008
8
7
EUrOPEEs ParLEMENt - BrUssEL
Europees Parlement - Straatsburg
Europees Parlement Straatsburg (Architect Architecture Studio Europe)
Europese wetten1 De Ministerraad stemt over het wetsvoorstel
en houdt rekening met het bindend advies van het Parlement Ook de Raad keurt het voorstel goed
10
DE EUrOPEsE COMMissiEWie De Europese Commissie telt 27 commissaris-sen eacuteeacuten per lidstaat Elke commissaris beheert een of meer beleidsdomeinen of portefeuilles De Commissie behartigt het Europese belang en werkt dus onafhankelijk van de lidstaten De commissarissen zetelen voor een termijn van vijf jaar Vooraleer ze aan de slag kan gaan moet het Europees Parlement de voltallige Europese Com-missie accepteren De Europarlementsleden ondervragen de voorgestelde kandidaat-commis-sarissen en gaan na of ze geschikt zijn voor de functie Indien zij oordelen dat dit niet zo is kunnen ze een kandidaat weigeren wat in 2004 gebeurde
Wat- De Commissie is het kloppend hart van de Eu-ropese besluitvorming Ze heeft bull initiatiefrecht de Commissie doet wetsvoor-stellen bv over een maximumprijs voor roaming
(grensoverschrijdend telefoneren met een gsm)bulluitvoerendemachtdeCommissievoertdebe-slissingen van de Ministerraad en het Europees Parlement uitbull controlerecht de Commissie controleert denaleving van de Europese wetgeving door de lid-staten en particulieren (= bedrijven) en kan die laten afdwingen door het Hof van Justitiebv De Commissie tikt Microsoft op de vingers wegens concurrentievervalsing- Ze is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de Unie Zo staat ze bijvoorbeeld in voor het Erasmus-programma - Ze vertegenwoordigt de Europese Unie in het buitenland en in internationale organisaties
WaarDe hoofdzetel van de Commissie is het Berlay-montgebouw in Brussel Daarnaast beschikt ze over administratie diensten waarvan de kanto-ren grotendeels in Brussel gelegen zijn
WaaromDe Europese Commissie verdedigt de Europese belangenBv Tijdens de financieumlle crisis (oktober 2008) was de Europese Commissie nauw betrokken bij de finan-cieumlle injecties van de Belgische overheid in bepaalde banken Zo wou de Commissie concurrentievervalsing binnen de EU vermijden
Verdrag van LissabonEr komt een kleinere Europese Commissie Vanaf 2014 bedraagt het aantal commissaris-sen 23 van het aantal lidstaten De Commis-sieleden worden volgens een rotatiesysteem gekozen waarbij elke lidstaat op gelijke manier behandeld wordt
Meer infowwweceuropaeu
5
2 Nationale parlementen zetten de Europese wet lsquointernational roamingrsquo om in een nationale wet
3 De Commissie vindt dat de telecom-operatoren te hoge prijzen vragen voor bellen vanuit het buitenland Ze stelt voor om maximumtarieven in te voeren voor roaming (bellen vanuit het buitenland)
4 De Commissie zorgt voor de uitvoering van de Europese wet Ze ziet erop toe dat alle Europese GSM-operatoren hun tarieven aanpassen
5 Het Europees Parlement steunt de Commissie in haar voorstel om een maximumtarief vast te leggen voor gesprekken die GSM-gebruikers vanuit een andere lidstaat voeren
DE MiNistErraaD Of
raaD VaN MiNistErsWie De Ministerraad telt 27 ministers telkens eacuteeacuten per lidstaat De term lsquoMinisterraadrsquo kan mislei-dend zijn want er zijn in feite negen Minister-raden De ministers komen samen volgens hun beleidsdomein(en) Welke minister de vergade-ring bijwoont hangt dus af van het onderwerp Bijvoorbeeld als klimaatopwarming op de agenda staat dan vergaderen de ministers van Milieu in de Milieuraad
WatDe Ministerraad heeft twee belangrijke taken- Wetgevende macht De Ministerraad deelt de wetgevende macht met het Europees Parlement Samen beslissen ze over wetsvoorstellen die de
Commissie opstelt De onderwerpen die op de agenda staan bepalen welke meerderheid vereist is Beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals fiscaliteit sociaal beleid en buitenlands beleid worden unaniem goedgekeurd In de andere ge-vallen beslist men bij (gekwalificeerde) meerder-heid - Begroting Verder is de Raad van Ministers sa-men met het Europees Parlement verantwoorde-lijk voor het opstellen van de begroting WaarDe vergaderingen vinden meestal plaats in het Justus Lipsiusgebouw (of Consilium) in Brussel
WaaromDe lidstaten verdedigen binnen de Ministerraad hun eigen nationale belangen Bv In de EU worden verschillende btw-tarieven ge-hanteerd binnen de horeca Er werden reeds verschil-lende pogingen genomen om de btw voor die sector te verlagen Dit botst op tegenstand van enkele landen omdat ze vrezen dat ook andere sectoren dan lagere btw-tarieven zullen eisen Verdrag van LissabonIn de Ministerraad wordt stemmen met lsquodubbele meerderheidrsquo de regel Een voorstel wordt dan aanvaard als 55 van de lidstaten lsquojarsquo stemt en als de ministers die lsquojarsquo stemmen 65 van de EU-bevolking vertegenwoordigen Uitzondering op de regel zijn ondermeer buitenlands- en vei-ligheidsbeleid sociaal beleid en fiscaliteit
Indien het Verdrag van Lissabon geratificeerd wordt wijzigen de aantallen
14 15alles voor de veiligheidAls je het vliegtuig neemt mag je niet zomaar vloei-stoffen meenemen Passagiers mogen maar kleine hoeveelheden vloeistoffen - drank babyvoedsel toiletartikelen - in hun handbagage meenemen Sinds de invoering van deze vloeistoffenmaatregel worden op de luchthaven van Zaventem dagelijks 200 agrave 300 liter vloeistoffen in beslag genomen
Deze veiligheidsmaatregel werd in november 2006 ingevoerd als reactie op de verijdeling door de Britse autoriteiten van een geplande terroristische aanslag Nu stelt het Europees Parlement de maat-regel in vraag En daar heeft het volgende redenen voor de extra controles sporen de vloeistoffen op maar er wordt niet gecontroleerd of ze explosief zijn de extra controles leiden in Europa tot ton-nen in beslag genomen goederen en ellenlange wachtrijen aan de veiligheidscontrole Het Euro-pees Parlement keurde een resolutie goed waarin het de Europese Commissie vraagt om de maatre-gel op te heffen
september 2007
Weg met de lsquohavenrichtlijnrsquoHet voorstel voor meer concurrentie in de Europese havens is voorlopig van de baan Het Europees Parlement stemde met ruime meerder-heid tegen de zogeheten havenrichtlijn
In 2004 bezorgde de Europese Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad van Ministers een voorstel voor een richtlijn over de liberalisering van de havendiensten Een eerder voorstel werd vroeger al door het Parlement ver-worpen En ook tegen het huidige voorstel kwam groot protest Op dit moment hebben haven-arbeiders nog het monopolie op het aan boord of aan land brengen van goederen Vakbonden in Europa vrezen onder meer dat (goedkopere) scheepsbemanning het specialistische werk van de havenarbeiders gaat overnemen
Niet alleen de linkse partijen in het Parlement verwierpen het voorstel Ook sommige liberalen en christendemocraten keerden zich om verschil-lende redenen tegen de havenrichtlijn Uiteinde-lijk stemden 532 leden tegen en 120 voor 18 januari 2006
EUrOPEEs HOf VaN jUstitiEWie Het Hof telt 27 rechters een per lidstaat Ze worden bijgestaan door acht advocaten-generaal die de uitspraken van de rechters voorbereiden De rechters worden benoemd voor een periode van 6 jaar
WatHet Hof ziet toe op de naleving van de Euro-pese wetgeving - Als onafhankelijke lsquoscheidsrechterrsquo doet het Hof uitspraken over geschillen tussen lidstaten en instellingen instellingen onderling of lidsta-ten onder elkaar - Het Hof is de hoogste beroepsinstantie voor particulieren het behandelt de hogere beroe-pen of cassatieberoepen tegen beslissingen van het Gerecht van Eerste Aanleg- Het vonnist ook over de geldigheid of de interpretatie van de Europese Verdragen
Omdat de werkzaamheden van het Hof enorm toenamen werd in 1989 een Gerecht van Eerste Aanleg bij het Hof opgericht Deze rechtbank behandelt alle beroepen die inge-steld worden door EU-burgers ondernemingen of lidstaten
WaarHet Hof van Justitie zetelt in Luxemburg
WaaromHet Hof is een onafhankelijke scheidsrechter die uitspraken doet over geschillen tussen lidstaten instellingen en de burgers van de Europese Unie
Meer infohttpcuriaeuropaeu
17
alles ondertiteldHet Europees Parlement vraagt dat alle tv-pro-grammarsquos op de openbare zenders in het belang van de slechthorenden ondertiteld worden Het idee komt van een Pools europarlementslid dat zoveel mogelijk parlementsleden achter een schrif-telijke verklaring wou scharen 427 van de 785 le-den ondertekenden de verklaring Daarmee werd het een officieel standpunt van het EP
Het Parlement vraagt de Commissie nu hierover een wetsvoorstel in te dienen Het moet ervoor zorgen dat alle kijkers met inbegrip van doven en slechthorenden toegang hebben tot alle program-marsquos Het Parlement onderstreept dat 83 miljoen mensen in de EU last hebben van een geheel of gedeeltelijk verlies van hun gehoor en dat dit pro-bleem alleen maar zal toenemen met de vergrij-zing Bovendien kan het de Europeanen helpen om vreemde talen te leren
9 april 2008
16 19
Cartoon
Post uit BrusselHet Europees Parlement stemde in de plenaire vergadering in Brussel vorige week in met het compromis dat bereikt is met de Ministerraad over de liberalisering van postdiensten Dit houdt in dat de postmarkt tegen 2011 geopend wordt met een uitloop tot 31 december 2012 voor de landen die in 2004 lid werden van de EU en voor Griekenland en Luxemburg 2 februari 2008
11
Het Europees Parlement echte parlementsleden weten waaromHet Europees Parlement houdt geen regering in het zadel en dat maakt de bewegingsvrijheid er veel gro-ter dan in een nationaal of regionaal parlement Op Europees vlak zijn er immers geen regeringspartijen die aan hun partijfracties in het parlement opleggen hoe ze moeten stemmen Politiek is misschien mak-kelijker om te volgen als alles gebetonneerd is in een vaste meerderheid en een onveranderlijke minder-heid Dan staan twee afgelijnde groepen tegenover elkaar en is er de hele legislatuur tijd om uit te maken wie de goeien en wie de slechten zijn Maar eigenlijk is het saaier en agrave la limite worden parlementaire debatten overbodig Soms mooie televisie maar met voorspelbare afloop
In het Europees Parlement ligt het anders Bij elke stemming over elke wet elk amendement elke komma vormt zich een nieuwe meerderheid De fractiediscipline is minder dwingend de uitkomst soms heel onzeker en elke volksvertegenwoordiger oordeelt veel meer naar eigen inzicht en geweten Wie zich vastbijt in een dossier en met ernstige amendementen op de proppen komt kan het verschil maken Ook als hij uit een kleine partij of een klein land komt
Hendrik Vos 9 december 2006
18
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
3
Wie Het Europees Parlement telt 785 afgevaardig-den waaronder 24 Belgen (14 Vlamingen 9 Franstaligen en 1 Duitstalige) Na de verkiezin-gen van 2009 vermindert hun aantal tot 736 Het aantal Belgische zetels in het Europees Par-lement daalt daardoor tot 22 WatHet Parlement stelt samen met de Ministerraad de wetten en de begroting op Bovendien con-troleert het ook de Europese Commissie- Medewetgever Het Parlement is in de meeste
gevallen medewetgever Het beslist dan sa-men met de Ministerraad over wetsvoorstel-len van de Europese Commissie Dat wordt de medebeslissingsprocedure genoemd Voor beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals buitenlands beleid geeft het Parlement niet-bindend advies aan de Ministerraad over de wetsvoorstellen die op tafel liggen
Verder speelt het Parlement een belangrijke rol bij de uitbreiding van de EU en het afslui-ten van internationale overeenkomsten De Unie kan enkel nieuwe lidstaten toelaten in-dien het Parlement ermee instemt Ook voor de meeste internationale overeenkomsten die de EU afsluit is de goedkeuring van het Par-lement nodig
- Begroting Het Parlement vormt samen met de Ministerraad de begrotingsautoriteit van de EU jaarlijks onderhandelen ze op basis van de voorstellen van de Commissie over de uitgaven en inkomsten van de Unie voor het volgende jaar
- Controlerecht Het controleert verder of de Commissie haar taak behoorlijk uitvoert en beschikt daarvoor over een aantal instrumen-ten Zo kan het bijvoorbeeld de Commissie dwingen af te treden door een motie van wantrouwen aan te nemen of volgt het via de lsquokwijtingrsquo-procedure op of de EU-instellingen hun budget goed besteed hebben
WaarEen week per maand vergaderen de Europarle-mentsleden in het parlementsgebouw in Straats-burg Dan vinden de zogenaamde plenaire zit-tingen plaats Per jaar zijn dat er dus twaalf In het Europees Parlementsgebouw in Brussel vergaderen de fracties en de parlementaire com-missies maar ook tussentijdse plenaire zittingen vinden er plaats Een aantal administratieve afdelingen van het Europees Parlement zijn gevestigd in Luxem-burg
WaaromParlementsleden komen op voor de belangen van de inwoners van de EUBv Het Europees Parlement stelt voor om alle tv-programmarsquos op de openbare omroepen in de EU te ondertitelen in het belang van slechthorenden Bovendien biedt systematische ondertiteling ook een educatieve meerwaarde voor iedereen die vreemde ta-len wil leren Bv Het Parlement hecht veel belang aan veilig speel-goed Het drong er bijvoorbeeld op aan om speelgoed te verbieden dat vastzit in snoep
Verdrag van LissabonDe Europese staatshoofden en regeringsleiders ondertekenden op 13 december 2007 het Ver-drag van Lissabon Het vloeit voort uit de Eu-ropese Grondwet die in 2005 door het Franse en Nederlandse referendum werd afgewezen Het verdrag - dat pas in werking treedt als het door alle lidstaten geratificeerd is - moet de Eu-ropese Unie moderniseren en beter bestuurbaar makenHet bevat oa enkele opmerkelijke veranderin-gen mbt het Parlementminus HetEuropeesParlementkrijgtmeerinspraak
Op het gebied van landbouw structuurfond-sen handelsbeleid en deels voor justitie mi-gratie en politiezaken krijgt het Europees Par-lement medebeslissingsbevoegdheid Dat wil zeggen dat het ook op die terreinen net zoveel inspraak krijgt als de Raad van Ministers en voorstellen kan blokkeren
minus HetEuropeesParlementkrijgtmeerbevoegd-heden wat de begroting betreft de begroting zal in zijn geheel moeten worden goedgekeurd door de Ministerraad en het Parlement
minus HetaantalEuroparlementsledenvermindertvanaf 2009 zijn dat er 750 (+1 voorzitter) in plaats van de huidige 785 Ook Belgieuml zal hierdoor 2 zetels moeten inleveren waardoor ons land vanaf 2009 in plaats van de huidige 24 nog slechts 22 zetels zal bezetten in het Europees Parlement
Meer infowwweuroparleuropaeu (website vh Europees Parlement)wwweuroparlbe (website van het Informatiebureau van het Euro-pees Parlement te Brussel)wwweuroparltveuropaeu (webtv van het Europees Parle-ment)
Polen op de vingers getiktDe Europese Commissie heeft een spoedproces aangespannen tegen Polen Afgelopen week kon-digde de Poolse president immers aan om te be-ginnen met de aanleg van een snelweg (de Via Bal-tica een snelweg tussen Warschau en Finland) die door een uniek natuurgebied gaat Het Europees Hof van Justitie verbood de aanleg ervan Dat ar-rest legt Polen nu naast zich neer
De discussie gaat over een stuk snelweg van 17 kilometer die over een lengte van 500m het veen-gebied in de Rospudavallei doorkruist Het is een van de best behouden oerbossen waar onder meer adelaars wolven en lynxen leven Het werd door de EU erkend als natuurgebied
De EU is van mening dat Polen de Europese regelgeving moet naleven Polen voert echter aan dat de beslissing voor de aanleg al geno-men was voordat Polen lid werd van de EU 31 juli 2007
Europa in Belgieuml
De Europese Commissie eist dat Belgieuml de wetge-ving op oneerlijke handelspraktijken aanpast Het verbod op koppelverkoop en de sperperiode voor de koopjes moeten verdwijnen
In 2007 kreeg Belgieuml al een eerste waarschuwende brief Ons land had de Europese regels niet volle-dig omgezet en ook nu blijkt dit nog niet in orde te zijn EU-commissaris voor Consumentenzaken Meglena Kuneva pleegt daarom overleg met de be-voegde federale ministers
De Europese bal ging aan het rollen na een klacht van de werkgeversorganisatie VBO tegen het ver-bod op koppelverkoop Het Europees Hof van Justitie spreekt zich nog dit jaar uit over de zaak Europa eist ook de afschaffing van het plafond van 250 euro voor de verkoop aan huis Huis-aan-huis-verkopers mogen in Belgieuml geen produc-ten aanbieden die meer kosten dan 250 euro 13 september 2008
8
7
EUrOPEEs ParLEMENt - BrUssEL
Europees Parlement - Straatsburg
Europees Parlement Straatsburg (Architect Architecture Studio Europe)
Europese wetten1 De Ministerraad stemt over het wetsvoorstel
en houdt rekening met het bindend advies van het Parlement Ook de Raad keurt het voorstel goed
10
DE EUrOPEsE COMMissiEWie De Europese Commissie telt 27 commissaris-sen eacuteeacuten per lidstaat Elke commissaris beheert een of meer beleidsdomeinen of portefeuilles De Commissie behartigt het Europese belang en werkt dus onafhankelijk van de lidstaten De commissarissen zetelen voor een termijn van vijf jaar Vooraleer ze aan de slag kan gaan moet het Europees Parlement de voltallige Europese Com-missie accepteren De Europarlementsleden ondervragen de voorgestelde kandidaat-commis-sarissen en gaan na of ze geschikt zijn voor de functie Indien zij oordelen dat dit niet zo is kunnen ze een kandidaat weigeren wat in 2004 gebeurde
Wat- De Commissie is het kloppend hart van de Eu-ropese besluitvorming Ze heeft bull initiatiefrecht de Commissie doet wetsvoor-stellen bv over een maximumprijs voor roaming
(grensoverschrijdend telefoneren met een gsm)bulluitvoerendemachtdeCommissievoertdebe-slissingen van de Ministerraad en het Europees Parlement uitbull controlerecht de Commissie controleert denaleving van de Europese wetgeving door de lid-staten en particulieren (= bedrijven) en kan die laten afdwingen door het Hof van Justitiebv De Commissie tikt Microsoft op de vingers wegens concurrentievervalsing- Ze is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de Unie Zo staat ze bijvoorbeeld in voor het Erasmus-programma - Ze vertegenwoordigt de Europese Unie in het buitenland en in internationale organisaties
WaarDe hoofdzetel van de Commissie is het Berlay-montgebouw in Brussel Daarnaast beschikt ze over administratie diensten waarvan de kanto-ren grotendeels in Brussel gelegen zijn
WaaromDe Europese Commissie verdedigt de Europese belangenBv Tijdens de financieumlle crisis (oktober 2008) was de Europese Commissie nauw betrokken bij de finan-cieumlle injecties van de Belgische overheid in bepaalde banken Zo wou de Commissie concurrentievervalsing binnen de EU vermijden
Verdrag van LissabonEr komt een kleinere Europese Commissie Vanaf 2014 bedraagt het aantal commissaris-sen 23 van het aantal lidstaten De Commis-sieleden worden volgens een rotatiesysteem gekozen waarbij elke lidstaat op gelijke manier behandeld wordt
Meer infowwweceuropaeu
5
2 Nationale parlementen zetten de Europese wet lsquointernational roamingrsquo om in een nationale wet
3 De Commissie vindt dat de telecom-operatoren te hoge prijzen vragen voor bellen vanuit het buitenland Ze stelt voor om maximumtarieven in te voeren voor roaming (bellen vanuit het buitenland)
4 De Commissie zorgt voor de uitvoering van de Europese wet Ze ziet erop toe dat alle Europese GSM-operatoren hun tarieven aanpassen
5 Het Europees Parlement steunt de Commissie in haar voorstel om een maximumtarief vast te leggen voor gesprekken die GSM-gebruikers vanuit een andere lidstaat voeren
DE MiNistErraaD Of
raaD VaN MiNistErsWie De Ministerraad telt 27 ministers telkens eacuteeacuten per lidstaat De term lsquoMinisterraadrsquo kan mislei-dend zijn want er zijn in feite negen Minister-raden De ministers komen samen volgens hun beleidsdomein(en) Welke minister de vergade-ring bijwoont hangt dus af van het onderwerp Bijvoorbeeld als klimaatopwarming op de agenda staat dan vergaderen de ministers van Milieu in de Milieuraad
WatDe Ministerraad heeft twee belangrijke taken- Wetgevende macht De Ministerraad deelt de wetgevende macht met het Europees Parlement Samen beslissen ze over wetsvoorstellen die de
Commissie opstelt De onderwerpen die op de agenda staan bepalen welke meerderheid vereist is Beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals fiscaliteit sociaal beleid en buitenlands beleid worden unaniem goedgekeurd In de andere ge-vallen beslist men bij (gekwalificeerde) meerder-heid - Begroting Verder is de Raad van Ministers sa-men met het Europees Parlement verantwoorde-lijk voor het opstellen van de begroting WaarDe vergaderingen vinden meestal plaats in het Justus Lipsiusgebouw (of Consilium) in Brussel
WaaromDe lidstaten verdedigen binnen de Ministerraad hun eigen nationale belangen Bv In de EU worden verschillende btw-tarieven ge-hanteerd binnen de horeca Er werden reeds verschil-lende pogingen genomen om de btw voor die sector te verlagen Dit botst op tegenstand van enkele landen omdat ze vrezen dat ook andere sectoren dan lagere btw-tarieven zullen eisen Verdrag van LissabonIn de Ministerraad wordt stemmen met lsquodubbele meerderheidrsquo de regel Een voorstel wordt dan aanvaard als 55 van de lidstaten lsquojarsquo stemt en als de ministers die lsquojarsquo stemmen 65 van de EU-bevolking vertegenwoordigen Uitzondering op de regel zijn ondermeer buitenlands- en vei-ligheidsbeleid sociaal beleid en fiscaliteit
Indien het Verdrag van Lissabon geratificeerd wordt wijzigen de aantallen
14 15alles voor de veiligheidAls je het vliegtuig neemt mag je niet zomaar vloei-stoffen meenemen Passagiers mogen maar kleine hoeveelheden vloeistoffen - drank babyvoedsel toiletartikelen - in hun handbagage meenemen Sinds de invoering van deze vloeistoffenmaatregel worden op de luchthaven van Zaventem dagelijks 200 agrave 300 liter vloeistoffen in beslag genomen
Deze veiligheidsmaatregel werd in november 2006 ingevoerd als reactie op de verijdeling door de Britse autoriteiten van een geplande terroristische aanslag Nu stelt het Europees Parlement de maat-regel in vraag En daar heeft het volgende redenen voor de extra controles sporen de vloeistoffen op maar er wordt niet gecontroleerd of ze explosief zijn de extra controles leiden in Europa tot ton-nen in beslag genomen goederen en ellenlange wachtrijen aan de veiligheidscontrole Het Euro-pees Parlement keurde een resolutie goed waarin het de Europese Commissie vraagt om de maatre-gel op te heffen
september 2007
Weg met de lsquohavenrichtlijnrsquoHet voorstel voor meer concurrentie in de Europese havens is voorlopig van de baan Het Europees Parlement stemde met ruime meerder-heid tegen de zogeheten havenrichtlijn
In 2004 bezorgde de Europese Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad van Ministers een voorstel voor een richtlijn over de liberalisering van de havendiensten Een eerder voorstel werd vroeger al door het Parlement ver-worpen En ook tegen het huidige voorstel kwam groot protest Op dit moment hebben haven-arbeiders nog het monopolie op het aan boord of aan land brengen van goederen Vakbonden in Europa vrezen onder meer dat (goedkopere) scheepsbemanning het specialistische werk van de havenarbeiders gaat overnemen
Niet alleen de linkse partijen in het Parlement verwierpen het voorstel Ook sommige liberalen en christendemocraten keerden zich om verschil-lende redenen tegen de havenrichtlijn Uiteinde-lijk stemden 532 leden tegen en 120 voor 18 januari 2006
EUrOPEEs HOf VaN jUstitiEWie Het Hof telt 27 rechters een per lidstaat Ze worden bijgestaan door acht advocaten-generaal die de uitspraken van de rechters voorbereiden De rechters worden benoemd voor een periode van 6 jaar
WatHet Hof ziet toe op de naleving van de Euro-pese wetgeving - Als onafhankelijke lsquoscheidsrechterrsquo doet het Hof uitspraken over geschillen tussen lidstaten en instellingen instellingen onderling of lidsta-ten onder elkaar - Het Hof is de hoogste beroepsinstantie voor particulieren het behandelt de hogere beroe-pen of cassatieberoepen tegen beslissingen van het Gerecht van Eerste Aanleg- Het vonnist ook over de geldigheid of de interpretatie van de Europese Verdragen
Omdat de werkzaamheden van het Hof enorm toenamen werd in 1989 een Gerecht van Eerste Aanleg bij het Hof opgericht Deze rechtbank behandelt alle beroepen die inge-steld worden door EU-burgers ondernemingen of lidstaten
WaarHet Hof van Justitie zetelt in Luxemburg
WaaromHet Hof is een onafhankelijke scheidsrechter die uitspraken doet over geschillen tussen lidstaten instellingen en de burgers van de Europese Unie
Meer infohttpcuriaeuropaeu
17
alles ondertiteldHet Europees Parlement vraagt dat alle tv-pro-grammarsquos op de openbare zenders in het belang van de slechthorenden ondertiteld worden Het idee komt van een Pools europarlementslid dat zoveel mogelijk parlementsleden achter een schrif-telijke verklaring wou scharen 427 van de 785 le-den ondertekenden de verklaring Daarmee werd het een officieel standpunt van het EP
Het Parlement vraagt de Commissie nu hierover een wetsvoorstel in te dienen Het moet ervoor zorgen dat alle kijkers met inbegrip van doven en slechthorenden toegang hebben tot alle program-marsquos Het Parlement onderstreept dat 83 miljoen mensen in de EU last hebben van een geheel of gedeeltelijk verlies van hun gehoor en dat dit pro-bleem alleen maar zal toenemen met de vergrij-zing Bovendien kan het de Europeanen helpen om vreemde talen te leren
9 april 2008
16 19
Cartoon
Post uit BrusselHet Europees Parlement stemde in de plenaire vergadering in Brussel vorige week in met het compromis dat bereikt is met de Ministerraad over de liberalisering van postdiensten Dit houdt in dat de postmarkt tegen 2011 geopend wordt met een uitloop tot 31 december 2012 voor de landen die in 2004 lid werden van de EU en voor Griekenland en Luxemburg 2 februari 2008
11
Het Europees Parlement echte parlementsleden weten waaromHet Europees Parlement houdt geen regering in het zadel en dat maakt de bewegingsvrijheid er veel gro-ter dan in een nationaal of regionaal parlement Op Europees vlak zijn er immers geen regeringspartijen die aan hun partijfracties in het parlement opleggen hoe ze moeten stemmen Politiek is misschien mak-kelijker om te volgen als alles gebetonneerd is in een vaste meerderheid en een onveranderlijke minder-heid Dan staan twee afgelijnde groepen tegenover elkaar en is er de hele legislatuur tijd om uit te maken wie de goeien en wie de slechten zijn Maar eigenlijk is het saaier en agrave la limite worden parlementaire debatten overbodig Soms mooie televisie maar met voorspelbare afloop
In het Europees Parlement ligt het anders Bij elke stemming over elke wet elk amendement elke komma vormt zich een nieuwe meerderheid De fractiediscipline is minder dwingend de uitkomst soms heel onzeker en elke volksvertegenwoordiger oordeelt veel meer naar eigen inzicht en geweten Wie zich vastbijt in een dossier en met ernstige amendementen op de proppen komt kan het verschil maken Ook als hij uit een kleine partij of een klein land komt
Hendrik Vos 9 december 2006
18
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
4
Europese wetten1 De Ministerraad stemt over het wetsvoorstel
en houdt rekening met het bindend advies van het Parlement Ook de Raad keurt het voorstel goed
10
DE EUrOPEsE COMMissiEWie De Europese Commissie telt 27 commissaris-sen eacuteeacuten per lidstaat Elke commissaris beheert een of meer beleidsdomeinen of portefeuilles De Commissie behartigt het Europese belang en werkt dus onafhankelijk van de lidstaten De commissarissen zetelen voor een termijn van vijf jaar Vooraleer ze aan de slag kan gaan moet het Europees Parlement de voltallige Europese Com-missie accepteren De Europarlementsleden ondervragen de voorgestelde kandidaat-commis-sarissen en gaan na of ze geschikt zijn voor de functie Indien zij oordelen dat dit niet zo is kunnen ze een kandidaat weigeren wat in 2004 gebeurde
Wat- De Commissie is het kloppend hart van de Eu-ropese besluitvorming Ze heeft bull initiatiefrecht de Commissie doet wetsvoor-stellen bv over een maximumprijs voor roaming
(grensoverschrijdend telefoneren met een gsm)bulluitvoerendemachtdeCommissievoertdebe-slissingen van de Ministerraad en het Europees Parlement uitbull controlerecht de Commissie controleert denaleving van de Europese wetgeving door de lid-staten en particulieren (= bedrijven) en kan die laten afdwingen door het Hof van Justitiebv De Commissie tikt Microsoft op de vingers wegens concurrentievervalsing- Ze is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de Unie Zo staat ze bijvoorbeeld in voor het Erasmus-programma - Ze vertegenwoordigt de Europese Unie in het buitenland en in internationale organisaties
WaarDe hoofdzetel van de Commissie is het Berlay-montgebouw in Brussel Daarnaast beschikt ze over administratie diensten waarvan de kanto-ren grotendeels in Brussel gelegen zijn
WaaromDe Europese Commissie verdedigt de Europese belangenBv Tijdens de financieumlle crisis (oktober 2008) was de Europese Commissie nauw betrokken bij de finan-cieumlle injecties van de Belgische overheid in bepaalde banken Zo wou de Commissie concurrentievervalsing binnen de EU vermijden
Verdrag van LissabonEr komt een kleinere Europese Commissie Vanaf 2014 bedraagt het aantal commissaris-sen 23 van het aantal lidstaten De Commis-sieleden worden volgens een rotatiesysteem gekozen waarbij elke lidstaat op gelijke manier behandeld wordt
Meer infowwweceuropaeu
5
2 Nationale parlementen zetten de Europese wet lsquointernational roamingrsquo om in een nationale wet
3 De Commissie vindt dat de telecom-operatoren te hoge prijzen vragen voor bellen vanuit het buitenland Ze stelt voor om maximumtarieven in te voeren voor roaming (bellen vanuit het buitenland)
4 De Commissie zorgt voor de uitvoering van de Europese wet Ze ziet erop toe dat alle Europese GSM-operatoren hun tarieven aanpassen
5 Het Europees Parlement steunt de Commissie in haar voorstel om een maximumtarief vast te leggen voor gesprekken die GSM-gebruikers vanuit een andere lidstaat voeren
DE MiNistErraaD Of
raaD VaN MiNistErsWie De Ministerraad telt 27 ministers telkens eacuteeacuten per lidstaat De term lsquoMinisterraadrsquo kan mislei-dend zijn want er zijn in feite negen Minister-raden De ministers komen samen volgens hun beleidsdomein(en) Welke minister de vergade-ring bijwoont hangt dus af van het onderwerp Bijvoorbeeld als klimaatopwarming op de agenda staat dan vergaderen de ministers van Milieu in de Milieuraad
WatDe Ministerraad heeft twee belangrijke taken- Wetgevende macht De Ministerraad deelt de wetgevende macht met het Europees Parlement Samen beslissen ze over wetsvoorstellen die de
Commissie opstelt De onderwerpen die op de agenda staan bepalen welke meerderheid vereist is Beleidsdomeinen waarvan de lidstaten de be-voegdheden niet graag afstaan aan Europa zoals fiscaliteit sociaal beleid en buitenlands beleid worden unaniem goedgekeurd In de andere ge-vallen beslist men bij (gekwalificeerde) meerder-heid - Begroting Verder is de Raad van Ministers sa-men met het Europees Parlement verantwoorde-lijk voor het opstellen van de begroting WaarDe vergaderingen vinden meestal plaats in het Justus Lipsiusgebouw (of Consilium) in Brussel
WaaromDe lidstaten verdedigen binnen de Ministerraad hun eigen nationale belangen Bv In de EU worden verschillende btw-tarieven ge-hanteerd binnen de horeca Er werden reeds verschil-lende pogingen genomen om de btw voor die sector te verlagen Dit botst op tegenstand van enkele landen omdat ze vrezen dat ook andere sectoren dan lagere btw-tarieven zullen eisen Verdrag van LissabonIn de Ministerraad wordt stemmen met lsquodubbele meerderheidrsquo de regel Een voorstel wordt dan aanvaard als 55 van de lidstaten lsquojarsquo stemt en als de ministers die lsquojarsquo stemmen 65 van de EU-bevolking vertegenwoordigen Uitzondering op de regel zijn ondermeer buitenlands- en vei-ligheidsbeleid sociaal beleid en fiscaliteit
Indien het Verdrag van Lissabon geratificeerd wordt wijzigen de aantallen
14 15alles voor de veiligheidAls je het vliegtuig neemt mag je niet zomaar vloei-stoffen meenemen Passagiers mogen maar kleine hoeveelheden vloeistoffen - drank babyvoedsel toiletartikelen - in hun handbagage meenemen Sinds de invoering van deze vloeistoffenmaatregel worden op de luchthaven van Zaventem dagelijks 200 agrave 300 liter vloeistoffen in beslag genomen
Deze veiligheidsmaatregel werd in november 2006 ingevoerd als reactie op de verijdeling door de Britse autoriteiten van een geplande terroristische aanslag Nu stelt het Europees Parlement de maat-regel in vraag En daar heeft het volgende redenen voor de extra controles sporen de vloeistoffen op maar er wordt niet gecontroleerd of ze explosief zijn de extra controles leiden in Europa tot ton-nen in beslag genomen goederen en ellenlange wachtrijen aan de veiligheidscontrole Het Euro-pees Parlement keurde een resolutie goed waarin het de Europese Commissie vraagt om de maatre-gel op te heffen
september 2007
Weg met de lsquohavenrichtlijnrsquoHet voorstel voor meer concurrentie in de Europese havens is voorlopig van de baan Het Europees Parlement stemde met ruime meerder-heid tegen de zogeheten havenrichtlijn
In 2004 bezorgde de Europese Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad van Ministers een voorstel voor een richtlijn over de liberalisering van de havendiensten Een eerder voorstel werd vroeger al door het Parlement ver-worpen En ook tegen het huidige voorstel kwam groot protest Op dit moment hebben haven-arbeiders nog het monopolie op het aan boord of aan land brengen van goederen Vakbonden in Europa vrezen onder meer dat (goedkopere) scheepsbemanning het specialistische werk van de havenarbeiders gaat overnemen
Niet alleen de linkse partijen in het Parlement verwierpen het voorstel Ook sommige liberalen en christendemocraten keerden zich om verschil-lende redenen tegen de havenrichtlijn Uiteinde-lijk stemden 532 leden tegen en 120 voor 18 januari 2006
EUrOPEEs HOf VaN jUstitiEWie Het Hof telt 27 rechters een per lidstaat Ze worden bijgestaan door acht advocaten-generaal die de uitspraken van de rechters voorbereiden De rechters worden benoemd voor een periode van 6 jaar
WatHet Hof ziet toe op de naleving van de Euro-pese wetgeving - Als onafhankelijke lsquoscheidsrechterrsquo doet het Hof uitspraken over geschillen tussen lidstaten en instellingen instellingen onderling of lidsta-ten onder elkaar - Het Hof is de hoogste beroepsinstantie voor particulieren het behandelt de hogere beroe-pen of cassatieberoepen tegen beslissingen van het Gerecht van Eerste Aanleg- Het vonnist ook over de geldigheid of de interpretatie van de Europese Verdragen
Omdat de werkzaamheden van het Hof enorm toenamen werd in 1989 een Gerecht van Eerste Aanleg bij het Hof opgericht Deze rechtbank behandelt alle beroepen die inge-steld worden door EU-burgers ondernemingen of lidstaten
WaarHet Hof van Justitie zetelt in Luxemburg
WaaromHet Hof is een onafhankelijke scheidsrechter die uitspraken doet over geschillen tussen lidstaten instellingen en de burgers van de Europese Unie
Meer infohttpcuriaeuropaeu
17
alles ondertiteldHet Europees Parlement vraagt dat alle tv-pro-grammarsquos op de openbare zenders in het belang van de slechthorenden ondertiteld worden Het idee komt van een Pools europarlementslid dat zoveel mogelijk parlementsleden achter een schrif-telijke verklaring wou scharen 427 van de 785 le-den ondertekenden de verklaring Daarmee werd het een officieel standpunt van het EP
Het Parlement vraagt de Commissie nu hierover een wetsvoorstel in te dienen Het moet ervoor zorgen dat alle kijkers met inbegrip van doven en slechthorenden toegang hebben tot alle program-marsquos Het Parlement onderstreept dat 83 miljoen mensen in de EU last hebben van een geheel of gedeeltelijk verlies van hun gehoor en dat dit pro-bleem alleen maar zal toenemen met de vergrij-zing Bovendien kan het de Europeanen helpen om vreemde talen te leren
9 april 2008
16 19
Cartoon
Post uit BrusselHet Europees Parlement stemde in de plenaire vergadering in Brussel vorige week in met het compromis dat bereikt is met de Ministerraad over de liberalisering van postdiensten Dit houdt in dat de postmarkt tegen 2011 geopend wordt met een uitloop tot 31 december 2012 voor de landen die in 2004 lid werden van de EU en voor Griekenland en Luxemburg 2 februari 2008
11
Het Europees Parlement echte parlementsleden weten waaromHet Europees Parlement houdt geen regering in het zadel en dat maakt de bewegingsvrijheid er veel gro-ter dan in een nationaal of regionaal parlement Op Europees vlak zijn er immers geen regeringspartijen die aan hun partijfracties in het parlement opleggen hoe ze moeten stemmen Politiek is misschien mak-kelijker om te volgen als alles gebetonneerd is in een vaste meerderheid en een onveranderlijke minder-heid Dan staan twee afgelijnde groepen tegenover elkaar en is er de hele legislatuur tijd om uit te maken wie de goeien en wie de slechten zijn Maar eigenlijk is het saaier en agrave la limite worden parlementaire debatten overbodig Soms mooie televisie maar met voorspelbare afloop
In het Europees Parlement ligt het anders Bij elke stemming over elke wet elk amendement elke komma vormt zich een nieuwe meerderheid De fractiediscipline is minder dwingend de uitkomst soms heel onzeker en elke volksvertegenwoordiger oordeelt veel meer naar eigen inzicht en geweten Wie zich vastbijt in een dossier en met ernstige amendementen op de proppen komt kan het verschil maken Ook als hij uit een kleine partij of een klein land komt
Hendrik Vos 9 december 2006
18
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
Indien het Verdrag van Lissabon geratificeerd wordt wijzigen de aantallen
14 15alles voor de veiligheidAls je het vliegtuig neemt mag je niet zomaar vloei-stoffen meenemen Passagiers mogen maar kleine hoeveelheden vloeistoffen - drank babyvoedsel toiletartikelen - in hun handbagage meenemen Sinds de invoering van deze vloeistoffenmaatregel worden op de luchthaven van Zaventem dagelijks 200 agrave 300 liter vloeistoffen in beslag genomen
Deze veiligheidsmaatregel werd in november 2006 ingevoerd als reactie op de verijdeling door de Britse autoriteiten van een geplande terroristische aanslag Nu stelt het Europees Parlement de maat-regel in vraag En daar heeft het volgende redenen voor de extra controles sporen de vloeistoffen op maar er wordt niet gecontroleerd of ze explosief zijn de extra controles leiden in Europa tot ton-nen in beslag genomen goederen en ellenlange wachtrijen aan de veiligheidscontrole Het Euro-pees Parlement keurde een resolutie goed waarin het de Europese Commissie vraagt om de maatre-gel op te heffen
september 2007
Weg met de lsquohavenrichtlijnrsquoHet voorstel voor meer concurrentie in de Europese havens is voorlopig van de baan Het Europees Parlement stemde met ruime meerder-heid tegen de zogeheten havenrichtlijn
In 2004 bezorgde de Europese Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad van Ministers een voorstel voor een richtlijn over de liberalisering van de havendiensten Een eerder voorstel werd vroeger al door het Parlement ver-worpen En ook tegen het huidige voorstel kwam groot protest Op dit moment hebben haven-arbeiders nog het monopolie op het aan boord of aan land brengen van goederen Vakbonden in Europa vrezen onder meer dat (goedkopere) scheepsbemanning het specialistische werk van de havenarbeiders gaat overnemen
Niet alleen de linkse partijen in het Parlement verwierpen het voorstel Ook sommige liberalen en christendemocraten keerden zich om verschil-lende redenen tegen de havenrichtlijn Uiteinde-lijk stemden 532 leden tegen en 120 voor 18 januari 2006
EUrOPEEs HOf VaN jUstitiEWie Het Hof telt 27 rechters een per lidstaat Ze worden bijgestaan door acht advocaten-generaal die de uitspraken van de rechters voorbereiden De rechters worden benoemd voor een periode van 6 jaar
WatHet Hof ziet toe op de naleving van de Euro-pese wetgeving - Als onafhankelijke lsquoscheidsrechterrsquo doet het Hof uitspraken over geschillen tussen lidstaten en instellingen instellingen onderling of lidsta-ten onder elkaar - Het Hof is de hoogste beroepsinstantie voor particulieren het behandelt de hogere beroe-pen of cassatieberoepen tegen beslissingen van het Gerecht van Eerste Aanleg- Het vonnist ook over de geldigheid of de interpretatie van de Europese Verdragen
Omdat de werkzaamheden van het Hof enorm toenamen werd in 1989 een Gerecht van Eerste Aanleg bij het Hof opgericht Deze rechtbank behandelt alle beroepen die inge-steld worden door EU-burgers ondernemingen of lidstaten
WaarHet Hof van Justitie zetelt in Luxemburg
WaaromHet Hof is een onafhankelijke scheidsrechter die uitspraken doet over geschillen tussen lidstaten instellingen en de burgers van de Europese Unie
Meer infohttpcuriaeuropaeu
17
alles ondertiteldHet Europees Parlement vraagt dat alle tv-pro-grammarsquos op de openbare zenders in het belang van de slechthorenden ondertiteld worden Het idee komt van een Pools europarlementslid dat zoveel mogelijk parlementsleden achter een schrif-telijke verklaring wou scharen 427 van de 785 le-den ondertekenden de verklaring Daarmee werd het een officieel standpunt van het EP
Het Parlement vraagt de Commissie nu hierover een wetsvoorstel in te dienen Het moet ervoor zorgen dat alle kijkers met inbegrip van doven en slechthorenden toegang hebben tot alle program-marsquos Het Parlement onderstreept dat 83 miljoen mensen in de EU last hebben van een geheel of gedeeltelijk verlies van hun gehoor en dat dit pro-bleem alleen maar zal toenemen met de vergrij-zing Bovendien kan het de Europeanen helpen om vreemde talen te leren
9 april 2008
16 19
Cartoon
Post uit BrusselHet Europees Parlement stemde in de plenaire vergadering in Brussel vorige week in met het compromis dat bereikt is met de Ministerraad over de liberalisering van postdiensten Dit houdt in dat de postmarkt tegen 2011 geopend wordt met een uitloop tot 31 december 2012 voor de landen die in 2004 lid werden van de EU en voor Griekenland en Luxemburg 2 februari 2008
11
Het Europees Parlement echte parlementsleden weten waaromHet Europees Parlement houdt geen regering in het zadel en dat maakt de bewegingsvrijheid er veel gro-ter dan in een nationaal of regionaal parlement Op Europees vlak zijn er immers geen regeringspartijen die aan hun partijfracties in het parlement opleggen hoe ze moeten stemmen Politiek is misschien mak-kelijker om te volgen als alles gebetonneerd is in een vaste meerderheid en een onveranderlijke minder-heid Dan staan twee afgelijnde groepen tegenover elkaar en is er de hele legislatuur tijd om uit te maken wie de goeien en wie de slechten zijn Maar eigenlijk is het saaier en agrave la limite worden parlementaire debatten overbodig Soms mooie televisie maar met voorspelbare afloop
In het Europees Parlement ligt het anders Bij elke stemming over elke wet elk amendement elke komma vormt zich een nieuwe meerderheid De fractiediscipline is minder dwingend de uitkomst soms heel onzeker en elke volksvertegenwoordiger oordeelt veel meer naar eigen inzicht en geweten Wie zich vastbijt in een dossier en met ernstige amendementen op de proppen komt kan het verschil maken Ook als hij uit een kleine partij of een klein land komt
Hendrik Vos 9 december 2006
18
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
6
EUrOPEEs HOf VaN jUstitiEWie Het Hof telt 27 rechters een per lidstaat Ze worden bijgestaan door acht advocaten-generaal die de uitspraken van de rechters voorbereiden De rechters worden benoemd voor een periode van 6 jaar
WatHet Hof ziet toe op de naleving van de Euro-pese wetgeving - Als onafhankelijke lsquoscheidsrechterrsquo doet het Hof uitspraken over geschillen tussen lidstaten en instellingen instellingen onderling of lidsta-ten onder elkaar - Het Hof is de hoogste beroepsinstantie voor particulieren het behandelt de hogere beroe-pen of cassatieberoepen tegen beslissingen van het Gerecht van Eerste Aanleg- Het vonnist ook over de geldigheid of de interpretatie van de Europese Verdragen
Omdat de werkzaamheden van het Hof enorm toenamen werd in 1989 een Gerecht van Eerste Aanleg bij het Hof opgericht Deze rechtbank behandelt alle beroepen die inge-steld worden door EU-burgers ondernemingen of lidstaten
WaarHet Hof van Justitie zetelt in Luxemburg
WaaromHet Hof is een onafhankelijke scheidsrechter die uitspraken doet over geschillen tussen lidstaten instellingen en de burgers van de Europese Unie
Meer infohttpcuriaeuropaeu
17
alles ondertiteldHet Europees Parlement vraagt dat alle tv-pro-grammarsquos op de openbare zenders in het belang van de slechthorenden ondertiteld worden Het idee komt van een Pools europarlementslid dat zoveel mogelijk parlementsleden achter een schrif-telijke verklaring wou scharen 427 van de 785 le-den ondertekenden de verklaring Daarmee werd het een officieel standpunt van het EP
Het Parlement vraagt de Commissie nu hierover een wetsvoorstel in te dienen Het moet ervoor zorgen dat alle kijkers met inbegrip van doven en slechthorenden toegang hebben tot alle program-marsquos Het Parlement onderstreept dat 83 miljoen mensen in de EU last hebben van een geheel of gedeeltelijk verlies van hun gehoor en dat dit pro-bleem alleen maar zal toenemen met de vergrij-zing Bovendien kan het de Europeanen helpen om vreemde talen te leren
9 april 2008
16 19
Cartoon
Post uit BrusselHet Europees Parlement stemde in de plenaire vergadering in Brussel vorige week in met het compromis dat bereikt is met de Ministerraad over de liberalisering van postdiensten Dit houdt in dat de postmarkt tegen 2011 geopend wordt met een uitloop tot 31 december 2012 voor de landen die in 2004 lid werden van de EU en voor Griekenland en Luxemburg 2 februari 2008
11
Het Europees Parlement echte parlementsleden weten waaromHet Europees Parlement houdt geen regering in het zadel en dat maakt de bewegingsvrijheid er veel gro-ter dan in een nationaal of regionaal parlement Op Europees vlak zijn er immers geen regeringspartijen die aan hun partijfracties in het parlement opleggen hoe ze moeten stemmen Politiek is misschien mak-kelijker om te volgen als alles gebetonneerd is in een vaste meerderheid en een onveranderlijke minder-heid Dan staan twee afgelijnde groepen tegenover elkaar en is er de hele legislatuur tijd om uit te maken wie de goeien en wie de slechten zijn Maar eigenlijk is het saaier en agrave la limite worden parlementaire debatten overbodig Soms mooie televisie maar met voorspelbare afloop
In het Europees Parlement ligt het anders Bij elke stemming over elke wet elk amendement elke komma vormt zich een nieuwe meerderheid De fractiediscipline is minder dwingend de uitkomst soms heel onzeker en elke volksvertegenwoordiger oordeelt veel meer naar eigen inzicht en geweten Wie zich vastbijt in een dossier en met ernstige amendementen op de proppen komt kan het verschil maken Ook als hij uit een kleine partij of een klein land komt
Hendrik Vos 9 december 2006
18
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
7Deel 3 Wie heeft het in Europa voor het zeggen ‐ bijlage 2 5
Brussel hoofdstad van Europa6
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
8
2 De instellingen1 De Europese instellingen
Zoek in het krantje de instellingen die betrokken zijn bij de Europese besluitvorming Welke zijn het Lees goed wat hun taken inhouden
a Neem artikel 10 erbij Daar vind je de verschillende stappen bij de geboorte van een Europese lsquowetrsquo Plaats de stappen in de juiste volgorde
b Zoek via internet voor elke instelling welke Belg(en) erin zetelen
c Van welke instellingen hoorde je al Van welke nog niet
2 EU = Europa
a De Europese Raad en de Raad van Europa worden vaak met elkaar verward Wat is het verschil tussen beide Beantwoord deze vraag met wie wat waar en waarom Wat is de grootste verwezenlijking van de Raad van Europa
b Ook het Europees Hof wordt verward met het Euro-pees Hof voor de Rechten van de Mens het Interna-tionaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof Wat zijn de kerntaken van deze instellingen
3 Europese lsquowettenrsquo Neem de kranten van de afgelopen dagen erbij Bla-
der ze door of bekijk ze via internet en zoek of je er Europees nieuws in vindt Welke berichten vind je Over welke instellingen gaan ze Zijn ze positief negatief of neutraal van toon
4 Eurofabels
Ruim twee derde van de Belgische wetgeving is Eu-ropees Maar die beslissingen worden niet altijd juist uitgelegd in de pers Surf naar httpeceuropaeudgscommunicationfactsindex_enhtm en ga na of deze uitspraken de Europese pers haalden
- De ziekenwagens in alle EU-lidstaten moeten wit zijn
- De stopcontacten in de hele EU moeten dezelfde zijn
- Rechters mogen niet langer levenslange celstraffen uitspreken
- Tegen 2008 moeten alle boeren in de EU een stuk speelgoed in de varkensstal plaatsen
- De EU verbiedt de verkoop van spinazie
- De EU verbiedt de verkoop van yoghurt
- Slagers mogen honden geen been meer geven om op te kauwen
- Euroambtenaren krijgen tot zes gratis viagrapillen per maand
- Water mag enkel nog in flessen van 1 liter verkocht worden
- Onkruid mag enkel nog bestreden worden met ko-kend water
5 Brussel hoofdstad van Europa a Waaraan merk je dat Brussel de Europese hoofdstad
is Kan je achterhalen wanneer Brussel officieel deze titel kreeg
b We nemen je mee op sleeptouw door de Europese wijk Neem artikel 6 erbij Jullie zoeken uit waar in Brussel de belangrijkste Europese instellingen en het Vlaams en federaal parlement terug te vinden zijn Je vult ook de legende op de kaart aan
- Vertrek bij ons nationaal symbool Manneken Pis Ga rechtdoor richting Grote Markt Neem de Heu-velstraat tot aan de Grasmarkt Sla rechtsaf en neem de Magdalenasteenweg Sla de eerste straat linksaf en loop door tot aan het tweede kruispunt Volg daarna de Putterij en steek de Houtmarkt over Je komt dan in de Warandeberg Ga aan het einde van de straat naar rechts Nu loop je in de Koningsstraat Op het einde van de straat sla je linksaf Je bent nu aan het Koninklijk Paleis
- Stap dan het Warandepark door Recht tegenover dit park ligt het federaal parlement (in de Wetstraat)
- Je neemt de eerste zijstraat links de Hertogsstraat We maken een ommetje om het Vlaams Parlement te bezoeken Het is gelegen tussen de Drukpers-straat de Leuvenseweg en de Hertogsstraat
- Keer terug naar de Wetstraat en loop rechtdoor tot aan het Schumanplein Keer je met je rug naar het Jubelpark Rechts van je zie je het gebouw van de Europese Commissie het Berlaymontgebouw
- De Europese Ministerraad vergadert in het gebouw recht tegenover dat van de Europese Commissie en ligt ook in de Wetstraat het Justus Lipsiusgebouw of Consilium Rechts ervan bouwt men binnenkort een gebouw voor de Europese Raad Het krijgt de vorm van een glazen urne
- Loop nu weer richting Schumanplein en sla de eerste straat rechtsaf in de Froissartstraat Neem vervolgens de eerste straat rechts de Belliardstraat Sla de eerste zijstraat linksaf de Stoomslepersstraat Aan je linkerkant zie je in het Leopoldpark een stuk muur Het is een stuk van de Berlijnse Muur Als je rechtdoor gaat kom je in de Wiertzstraat In deze straat ligt het Europees Parlement vlakbij het Leo-poldpark
- Ga onder het parlementsgebouw door Naar welke persoon werd het gebouw aan je linker- en rechter-kant genoemd
c Bekijk ook het plan van de Europese wijk in Straats-burg via httpenstrasbourg-europeeumodule=websiteampaction=ViewDetailampwebsiteParam[cmpref]=2126amplang=en (Engelstalige site) Vind je het parlementsgebouw terug op de interactieve kaart Welke belangrijke internationale instellingen vind je er nog in de omgeving
d Maandelijks verhuizen de Europarlementsleden van Brussel naar Straatsburg Hiertegen kwam de afge-lopen jaren heel wat protest Zoek drie argumenten voor en tegen het feit dat het Parlement lsquopendeltrsquo tussen die werkplaatsen
6 De Commissie controleert
a De Europese Commissie heeft controlerecht Dat betekent dat ze erop toeziet dat bedrijven en natio-nale overheden de Europese regels volgen Zoek in het krantje twee voorbeelden hiervan
b Volg je het standpunt van de Europese Commissie Staaf je antwoord
c Waarom spreekt Neelie Kroes in artikel 1 over een historisch besluit
7 Geef je mening
Lees artikel 11 12 15 en 16
a Beschrijf kort wat het Europees Parlement voorstelt of beslist heeft
b Ga je daarmee akkoord Staaf je antwoord
8 De leden van het Europees Parlement
a Hoeveel leden telde het Europees Parlement in 2008 En hoeveel zijn dat er na de verkiezingen van 2009 Is dat een verbetering of een verslechtering voor ons land
b Bereken per land hoeveel inwoners (van hun land) een Europarlementslid na de verkiezingen van 2009 vertegenwoordigt Bijvoorbeeld eacuteeacuten Duits Europar-lementslid vertegenwoordigt ongeveer 831000 per-sonen
c Verklaar cartoon 19
Extra opdracht Naar de Europese stembus bullInjuni2009moetenweopnieuwnaardeEuropese
stembus Hebben jullie in de brievenbus verkiezings-reclame gevonden voor de Europese verkiezingen
bullWatisdeboodschapZijndepamflettenpositiefofeerder negatief over Europa Waar moet Europa nog meer aan werken volgens de reclame
bullWelke partijwelk programma spreekt jullie hetmeest aan Waarom
9 Europese politieke families a Bekijk figuur 13 Je vindt er een afbeelding van de
plenaire zaal van het Europees Parlement met een overzicht van de plaatsen van de politieke families of fracties Welke zijn er Waarvoor staan de afkortin-gen
b Welke Belgen zetelen in het Parlement Tot welke politieke partij behoren ze Tot welke fractie beho-ren ze
c Wat zijn in het algemeen de standpunten van de fracties
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid
9
2 instellingen van Europa10 Opkomst Europese Parlementsverkiezingen
a Bekijk de cijfers van de opkomst bij de verkiezingen van 2004 Wat valt op
b Kan je achterhalen in welke landen stemplicht geldt
c Wat vind je van de manier waarop de Europese par-lementsverkiezingen verlopen Zou je iets willen ver-anderen
11 Eenheid in verscheidenheid a Overloop de verschillende uitbreidingen (1957 ndash
1973 ndash 1981 ndash 1986 ndash 1995 ndash 2004 ndash 2007) van de EU en zoek uit hoe het aantal officieumlle talen van de EU evolueerde met elke uitbreiding Tip in 1957 waren er vier officieumlle talen van de EU-instellingen
b Vind je het goed dat alle leden van het Europees Parlement hun eigen taal kunnen spreken
12 De Europese scheidsrechter
a Het Europees Hof van Justitie treedt op als scheids-rechter Zoek in het krantje twee voorbeelden hier-van
b Volg je het standpunt van deze instelling Staaf je antwoord
13 solvit
Solvit is een dienst die probeert zoveel mogelijk problemen via bemiddeling op te lossen Zoek via httpeceuropaeusolvitsiteindex_nlhtm drie concrete voorbeelden van problemen waarvoor Sol-vit een oplossing vond
14 Eurojargon
De EU hanteert een eigen jargon Zoek volgende woorden op in het glossarium van de EU commu-nautaire en intergouvernementele methode subsidi-ariteit en acquis communautaire Surf naar httpeuropaeuscadplusglossaryindex_nlhtm
15 Europarlementsleden
Verklaar de titel van artikel 18 lsquoHet Europees Parle-ment echte parlementsleden weten waaromrsquo
16 Verdrag van Lissabon Lees in de artikels 3 4 5 en 9 de aanpassingen die
het Verdrag van Lissabon doorvoert indien het in werking treedt Welke elementen vind je positief Welke niet Staaf je antwoord
17 Lobbyen in de EU
Het aantal lobbyisten die in Brussel actief zijn wordt geschat op ongeveer 15000 Kijk op httpwwweuroparl europaeuparl iamentexper tlobbyAlphaOrderByOrgdo Je vindt er een lijst van alle lsquogeaccrediteerdersquo belangengroepen in de EU (zorsquon 5000) Welke categorieeumln zoals bedrijven ngorsquos of religieuze groepen kan je onderscheiden Welke categorie is het sterkst vertegenwoordigd Zoek een voorbeeld waar de invloed van een groep lobbyisten blijkt
18 Europarltv
In 2008 startte het Europees Parlement met een ei-gen tv-kanaal via internet Europarltv Surf naar de website wwweuroparltveuropaeu en bekijk welke themarsquos behandeld worden in het Europees Parle-ment Geef drie voorbeelden
19 samen-werken
Samenwerken is niet altijd eenvoudig zeker niet in een grote organisatie zoals de EU Samenwerken be-tekent dus compromissen kunnen sluiten
Debateer over de stelling lsquoWerknemers uit de nieu-we EU-lidstaten (zoals Polen) mogen zonder beper-kingen aan de slag in Belgieumlrsquo
Verdeel de klas hiervoor in verschillende groepen de Belgische bouwpromotor een werkloze Belg een Belgische bouwvakker een Poolse bouwvakker de EU de Belgische overheid en de Poolse overheid