1HABEA-bodlogo heregjilt-2013.02.19

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн

бодлого, хэрэгжилтийн асуудал

Хөдөлмөрийн яамны Хөдөлмөрийн харилцааны бодлого зохицуулалтын

газрын дарга Б.Алимаа

1

ХАБЭА-н талаар төрөөс баримтлах бодлого:

Төрийн бодлогын үндэс нь хөдөлмөр эрхэлж байгаа иргэн, ажилтны амь нас, эрүүл мэндийг хамгаалахад чиглэгдэнэ.

/ХАБЭА-н тухай хуулиас/

2

3

ХАБЭА-н хууль, хөтөлбөр, бодлого, стандарт

ХАБЭА-н Үндэсний хөтөлбөр 1997 оноос хэрэгжсэн. (4 дэх хөтөлбөр 2012 оны 122 дугаар тогтоолоор батлагдсан)

ОУХБ-ын Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн тухай 155 дугаар конвенцид 1997 онд Монгол улс нэгдэн орсон.

ХАБАЭ-н харилцааг зохицуулах хууль 2008 онд батлагдсан.

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн гурван талт Үндэсний хороо 2009.04.02-нд байгуулагдсан.

ХАБЭА-н 129 стандартмөрдөгдөжбайна.◦ MNS OHSAS 18001:2012 Хөдөлмөрийн эрүүл аюулгүй байдлын

удирдлагын тогтолцоо-шаардлага стандарт шинээр батлагдсан.

Үндэсний хөтөлбөр IV:Энэ хөтөлбөрт 7 үндсэн зорилт

дэвшүүлсэн: Нэг. Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл

ахуйн стандарт, эрх зүйн зохицуулалтыг олон улсын хэм хэмжээ, нийтлэг зарчим, үндэсний онцлогт нийцүүлэн боловсронгуй болгох

Хоёр. Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн талаарх хууль, тогтоомж, стандартыг аж ахуйн нэгж, байгууллага, ажлын байранд мөрдүүлж хэвшүүлэх

4

Үндэсний хөтөлбөр IV:

Гурав. Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг эрчимжүүлэх

Дөрөв. Асбест, мөнгөн ус болон полихлорт бифенилээс үүссэн өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, тэдгээрийн хэрэглээг бууруулах, бүр мөсөн хориглох арга хэмжээг шийдвэрлэх

Тав.Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчинд өртсөн иргэдэд үзүүлэх нөхөн сэргээх үйлчилгээг сайжруулах

5

Үндэсний хөтөлбөр IV

Зургаа.Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн асуудлаар олон нийтийн хяналтын тогтолцоог бүрдүүлэх

Долоо.ХАБЭА-н талаарх сургалт судалгаа, мэдээллийг сайжруулах, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн үндэсний удирдлагын тогтолцоо, чадавхийг бэхжүүлэх

6

7

ХАБЭА-н Үндэсний хороо2009.04.02-нд байгуулагдсан.Төрийн захиргааны байгууллага, ажил

олгогчийн болон ажилтны эрх ашгийг хамгаалах байгууллагын төлөөлөл бүхий тэнцүү тооны гишүүдээс бүрдсэн. /18 гишүүнтэйгээр 2012 онд шинээр байгуулагдсан/

Аймаг, нийслэл, дүүрэгт ХАБЭА-н 22 салбар, хороо ажиллаж байна.

ХАБЭА-н салбар хороодын үйл ажиллагааг сайжруулахад шаардлагатай байна.

8

Шинэчлэлийн Засгийн газраас ХАБЭА-н талаар авч буй арга хэмжээ

ХАБЭА-н Үндэсний хорооны бүтэц, бүрэлдэхүүн, дүрмийг Хөдөлмөр, нийгмийн зөвшлийн гурван талт үндэсний хорооны 2012 оны 02-р тогтоолоор шинэчлэн батласан. Аймаг, нийслэл, дүүрэгт ХАБЭА-н салбар хороог шинэчлэн зохион байгуулж байна.

“ХАБЭА-н талар авах зарим арга хэмжээний тухай” Хөдөлмөрийн сайдын 2012 оны 32 дугаар тушаал гаргаж, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг орон тооны ажилтантай болгох, орон тооны бус ХАБЭА-н зөвлөл ажиллуулах ажлыг зохион байгуулж байна.

ХАБЭА-н орчныг сайжруулах үндэсний 4 дэх хөтөлбөрийг 2013-2014 онд хэрэгжүүлэх нэгдүгээр шатны ажлын төлөвлөгөөг Хөдөлмөрийн сайдын 2013 оны А/04 дүгээр тушаалаар батлан, хэрэгжилтийг зохион байгуулж байна.

9

Шинэчлэлийн Засгийн газраас ХАБЭА-н талаар авч буй арга хэмжээ

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн 129 стандартад улсын үзлэг хийж, 7 стандартыг хүчингүй болгох, 102 стандартыг нийтэд нь дахин хянах, 16 стандартын холбогдох заалтыг хянах, 4 стандартыг хэвээр үргэлжлүүлэн мөрдөх дүгнэлт гаргасан.

“Ажилтай, орлоготойМонголхүн”хөтөлбөрхэрэгжүүлж 150000 хүнийбайнгын тогтвортой ажлынбайршинээрбийболгох, ажилтан хүн эрүүл аюулгүй орчинд ажиллах, хөдөлмөрлөх нөхцлийг бүрдүүлэхэд стандартын улсын үзлэг чухал ач холбогдолтой болсон.

БНСУ-ын Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн агентлагтай 2012-2015 он хүртэл хамтран ажиллах “Санамж бичиг”-ийг 2012 оны 11-р сард байгуулсан.

“ХАБЭА-н талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” УИХ-ын 2013 оны 2-р сарын 7-ны 20-р тогтоол гарч, Засгийн газарт дараах чиглэлийг өгсөн:

10

УИХ-ын 2013 оны 20 дугаар тогтоолоор Засгийн газарт өгсөн чиглэл

ХАБЭА-н тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах;Аж ахуйн нэгж, байгууллага, үйлдвэрлэл

үйлчилгээний зардлын 5-аас доошгүй хувийг ХАБЭА-н болон ҮОМШӨ-өөс урьдчилан сэргийлэх зардалд зарцуулах чиглэлээр хуульд нэмэлт оруулах;

ХАБЭА-н тухай хууль тогтоомж зөрчигдсөний улмаас эрүүл мэндээрээ хохирсон иргэн болон амь насаа алдсан иргэний гэр бүлд нөхөн төлбөр олгох асуудалтай холбогдох хуулийн төслийг боловсруулах;

11

УИХ-ын 2013 оны 20 дугаар тогтоолоор Засгийн газарт өгсөн чиглэл:

Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас олгох урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний зардал, санхүүжилтийн хэмжээг нэмэгдүүлж, зарцуулах, хянах эрхийг хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн Үндэсний хороонд шилжүүлэх

Мэргэжлээс шалтгаалсан өвчнийг оношлох, эрт илрүүлэх зорилгоор Хөдөлмөрийн эрүүл мэнд судлалын төвийн тоног төхөөрөмжийг шинэчлэх, материаллаг баазыг бэхжүүлэх, эмч, эрүүл ахуйн ажилтныг бэлтгэх, тэдний чадавхийг дээшлүүлэх ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулах;

Үйлдвэрлэлийн осол гарч байгаа үндсэн шалтгааныг дүгнэн үзвэл:

ХАБЭА-н хууль тогтоомж, дүрэм, стандартыг үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болгодоггүй

ХАБЭА-н асуудлаар аж ахуйн нэгж, байгууллагын дотоод хяналт хангалтгүй

Аж ахуйн нэгж, байгууллага ХАБЭА-н асуудал хариуцсан бүтэц орон тоо байхгүй, нэг ажилтандаа хавсруулан ажилладаг

12

Үйлдвэрлэлийн осол гарч байгаа үндсэн шалтгааныг дүгнэн үзвэл:

Ажилтнуудад аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаа тогтмол өгдөггүй,

ХАБЭА-н талаарх ажилтнуудын ойлголт мэдлэг, дадлага, чадвар дутмаг

Машин, техник тоног төхөөрөмжийн бүрэн бүтэн байдалд тавих хяналт хангалтгүй зэрэг зохисгүй үйл ажиллагаатай холбоотой байна

13

14

2007 2008 2009 2010 2011 20120

100

200

300

400

500

600

343

491

366 366

403 400

Үйлдвэрлэлийн ослын судалгаа 2007-2012 он

15

2007 2008 2009 2010 2011 20120

100

200

300

400

500

600

700

800

369

671

410 398431 424

85

151

104 92 112 11188

162

54 80 75 87

Үйлдвэрлэлийн осолд өртөгсдийн судалгаа 2007-2012 он

нийт хүн эмэгтэй нас барсан

16

Эрчим хүч3,5%

уул уурхай18,7% ХАА

0,2%

Барилга17,2%

Хөнгөн хүнс6,5%Зам тээвэр холбоо

8,5%

Худалдаа үйлчилгээ

4,2%

Боловсрол7,5%

Эрүүл мэнд 9,3%

Бусад24,2%

Үйлдвэрлэлийн осол салбараар 2012 он

17

Уурхайн салбарт гарсан үйлдвэрлэлийнослын судалгаа /2007-2012 он/

 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Нийт ослын тоо 36 95 77 85 76 75Бүлэг ослын тоо 1 8 4 4 3 8Осолд өртсөн нийт хүн 37 123 81 98 80 91

Үүнээс: эмэгтэй 4 7 4 9 5 2Тахир дутуу болсон

6 18 3 10 4 8

Хөдөлмөрийн чадвар түр алдсан 23 63 55 70 45 50

Нас барсан 8 42 23 18 31 33

18

Мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний талаар: МШӨ-ний идэвхтэй хяналтанд байгаа өвчтний 2010-

2012 оны судалгааг авч үзвэл,

он нийт хүн уурхайн салбарын хувь 2010 5336 3519 65,9% 2011 5241 3349 63,8% 2012 4897 3203 65.49

Мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний хяналтанд байгаа нийт өвчитний 65 орчим хувийг уул уурхайн салбарт ажиллагсад эзэлж байна.

Уул уурхайн компаниуд ажилчдаа эрүүл мэндийг үзлэгт хамруулах, үзлэгийн мөрөөр тодорхой арга хэмжээ авч сувилуулах, эмчлүүлэх ажлыг өргөн хүрээнд хийх хэрэгтэй байна.

ХАБЭА-н талаар цаашид хэрэгжүүлэх ажлын чиглэл:“Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн

тухай хууль”-д нэмэлт, өөрчлөлт оруулах;ХАБЭА-н стандартуудыг шинэчлэх жагсаалт

гаргаж, хэрэгжүүлэх;Салбарын яамдад ХАБЭА-н асуудал

хариуцсан бүтэц, орон тоо бий болгох;Салбарын яамд, аймаг, нийслэл, дүүрэг бүр

“Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн орчныг сайжруулах дэд хөтөлбөр” боловсруулж хэрэгжүүлэх /2012-2016 онд/;

19

ХАБЭА-н талаар цаашид хэрэгжүүлэх ажлын чиглэл:

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал эрүүл, ахуйн менежментийн системийг аж ахуй нэгж, байгууллагад нэвтрүүлэх.

Ажлын байрны хөдөлмөрийн нөхцлийн үнэлгээ хийх шаардлагатай тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийг Хөдөлмөрийн эрүүл мэнд судлалын төвд хийх.

ХАБЭА-н сургалт явуулж байгаа одоогийн тогтолцоог шинэчилж, боловсронгуй болгох.

МСҮТ-үүдийг түшиглэн ХАБЭА-н сургалт зохион байгуулах асуудлыг судалж, хэрэгжүүлэх. Ингэснээр үндэсний хэмжээний тогтолцоог бий болгох эхлэлийг тавих.

20

ХАБЭА-н талаар цаашид хэрэгжүүлэх ажлын чиглэл:

ХАБЭА-нудирдлагын тогтолцоог боловсронгуй болгож, аймаг, нийслэл, дүүрэгт салбар хороо, суманд ХАБЭА-н асуудал хариуцсан ажилтан ажиллуулах.

Өмчийн хэлбэрийг үл харгалзан мэргэжлийн болон дээд боловсролын сургалтын байгууллагын сургалтын хөтөлбөрт ХАБЭА-н чиглэлээр заавал судлах агуулга тусгах.

21

22

Анхаарал тавьсанд баярлалаа.