16/09/2013

Quy định pháp luật và các yêu cầu kỹ thuật đối với dự án sản xuất năng lượng sinh học

ở Việt Nam

16/09/2013

Năm 2010, Việt Nam sử dụng 14.710 ktoe điện sinh khối và khí sinh học để đun nấu, sưởi ấm, thắp sáng, v.v., chiếm 21,1% tổng năng lượng tiêu thụ toàn quốc

Sinh khối sản xuất 150 MW điện, khí sinh học sản xuất chưa đến 1 MW (tổng công suất thiết kế của Việt Nam năm 2010 là 21.500MW)

Mục tiêu Chính phủ đặt ra trong Quy hoạch điện VII:• Năm 2020 : 500 MW điện sinh khối, không đặt mục tiêu cụ thể về khí sinh học• 2030 : 2000 điện sinh khối, không đặt mục tiêu cụ thể về khí sinh học

Nguồn sinh khối phù hợp nhất để sản xuất điện là: • Bã mía, vỏ trấu, gỗ, rơm

Lĩnh vực sản xuất sinh khối và khí sinh học ở Việt Nam

Quy định pháp luật về sản xuất năng lượng tái tạo

Luật Điện lực thông qua năm 2005, sửa đổi năm 2012.

• Đẩy mạnh việc khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo để phát điện: đầu tư phát triển nhà máy phát điện sử dụng các nguồn năng lượng mới và năng lượng tái tạo; Khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng lưới điện hoặc các trạm phát điện sử dụng năng lượng tại chỗ, năng lượng mới, năng lượng tái tạo để cung cấp điện cho vùng nông thôn, miền núi, hải đảo; Đầu tư phát triển điện ở nông thôn, miền núi, hải đảo

• Chính sách hỗ trợ của nhà nước bao gồm: + Hỗ trợ vốn đầu tư; + Hỗ trợ về lãi suất vay vốn đầu tư;

Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050:

• Tăng tỷ lệ các nguồn năng lượng mới và tái tạo lên khoảng 3% tổng năng lượng thương mại sơ cấp vào năm 2010; khoảng 5% vào năm 2020, và khoảng 11% vào năm 2050.

Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030 nhấn mạnh nhu cầu phải phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện sinh khối

Chiến lược tăng trưởng xanh (9/2012): Đến năm 2020 giảm cường độ phát thải khí nhà kính tính trên GDP 8-10% so với mức năm 2010, định hướng giảm 1,5 – 2% trong giai đoạn 2021 - 2030.

Các tổ chức tham gia phát triển lĩnh vực sinh khốivà khí sinh học ở Việt Nam

Cơ quan nhà nước + Bộ Công Thương+ Bộ TNMT+ Bộ Xây dựng+ Bộ NN&PTNT, v.v.

Nghiên cứu – phát triển và tư vấn

+ Bioseed Vietnam + Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội+ ĐH Nông Lâm+ Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam+ IPP, IPSARD, ISPONRE, IEVN, RCEE.

Doanh nghiệp nhà nước

+ CASUCO+ EVN; + PVN; + PV Oil+ URENCO+ VINACAFE, VINAFOOD…

Các bên liên quan

Các đơn vị khác (nhà tài trợ, tổ chức tài chính)

+ UNIDO+ GIZ+ USAID+ WB+ ADB+ Ngân hàng trongn nước và quốc tế, VDB…

Đơn vị cung cấp+ Delta Energy Corp+ Công ty CP thiết bị Đình Hải+ Hưng Việt composite+ Kim Nghĩa+ Công ty CP Bourbon Tây Ninh+ Công ty CP Biên Hòa

Bộ KHĐT – Chịu trách nhiệm xây dựng chính sách và quy định ngành được nhà nước ưu đãi hỗ trợ phát triểnBộ NN&PTNT – Xây dựng chính sách và kế hoạch quốc gia về nông nghiệp và phát triển nông thôn

• Cục trồng trọt• Cục chăn nuôi• Tổng cục Lâm nghiệp

Bộ TNMT – Xây dựng chính sách và kế hoạch quốc gia về môi trường• Tổng cục môi trường• Qũy bảo vệ môi trường Việt Nam

Bộ Công Thương – Xây dựng chính sách và kế hoạch quốc gia về Thương mại và Công nghiệp (điện)

• Tổng cục Năng lượng • Cục điều tiết điện lực• Tập đoàn Điện lực Việt Nam (Đơn vị duy nhất mua điện từ nhà máy)

Bộ KHCN – Xây dựng chính sách và kế hoạch quốc gia về khoa học, công nghệ, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn

Bộ Xây dựng – Chính sách và kế hoạch quốc gia về xây dựng

• Cục Hạ tầng kỹ thuật

Chính quyền địa phương (cấp tỉnh, thành phố, quận huyện và xã phường)

Cơ quan nhà nước

•Tỷ suất Lợi nhuận/Chi phí•Tỷ suất nội hoàn kinh tế (EIRR, %)•Gía trị hiện tại thuần (NPV)•Thời gian hoàn vốn (B/I)

Tập đoàn Điện lực Việt Nam – đơn vị duy nhất được mua

bán điện ký hợp đồng với từng đơn vị, cá nhân đầu tư

xây dựng công trình, chủ yếu là xác

định giá bán

Quy định về kinh tế

• Gía tiêu biểu: Một số nhà máy đồng phát điện từ bã mía bán điện cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam với mức giá 4 xu Mỹ/kWh

• Tỷ suất nội hoàn kinh tế của dự án: Thường là 12%-14%

Giá một số sản phẩm sinh khối

Tên sản phẩm VND/kg $/tTrấu 100-500 4,7 – 24 Bã mía 0 – 250 0 – 12Gỗ và bã thải gỗ 400 – 600 18,8 – 28,2 Rơm 400 – 600 18,8 – 28,2 Thân ngô, lõi ngô 0 – 250 0 – 12

Trên đây là giá trong nước

Mức thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi 10% dành cho các doanh nghiệp mới thành lập đầu tư xây dựng nhà máy phát điện.

• Mức thuế trên có thể áp dụng trong 30 năm nếu các nhà máy được xác định là nhà máy quy mô lớn, sử dụng công nghệ cao hay công nghệ mới và hoạt động trong lĩnh vực cần đặc biệt ưu tiên đầu tư.

• Doanh nghiệp được miễn thuế trong 4 năm đầu và giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo.

Miễn thuế nhập khẩu các thiết bị và máy móc nhập khẩu để hình thành tài sản cố định của nhà máy sản xuất năng lượng tái tạo.

Dự án cần đặc biệt ưu tiên: miễn giảm tiền sử dụng đất/ thuê đất (tùy theo địa điểm thực hiện dự án).

Ưu đãi vốn đầu tư cơ bản: Được tiếp cận vốn vay có lãi suất thấp của Ngân hàng Phát triển Việt Nam: Có thể vay tới 70% vốn đầu tư trong thời hạn tối đa 12 năm với mức lãi suất bằng lãi suất trái phiếu chính phủ 5 năm cộng thêm 1%

ƯU ĐÃI, KHUYẾN KHÍCH TÀI CHÍNH

Các tiêu chuẩn có liên quan đến năng lượng được chia thành hai nhóm: 27 – Kỹ thuật năng lượng và truyền nhiệt và 29 – Kỹ thuật điện

Hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam về điện bao gồm 474 TCVN (81% phù hợp tiêu chuẩn quốc tế).

Việt Nam có hơn 30 TCVN quy định về năng lượng, trong đó có quy định hiệu quả năng lượng:• Hệ thống năng lượng (Thuật ngữ và Định nghĩa) – 01 TCVN;• Hệ thống cấp điện – 9 TCVN;• Kỹ thuật năng lượng mặt trời – 01 TCVN;• Hiệu quả năng lượng – > 20 TCVN (+ 09 TCVN dự kiến xây dựng trong năm

2012)Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phát thải của các nhà máy nhiệt điện (QCVN 22/2009)

Các tiêu chuẩn có liên quan đến năng lượng tái tạo

QUY TRÌNH ĐỀ XUẤT VÀ THỰC HIỆN DỰ ÁN

Điều kiện cho chủ đầu tư:

• Có kinh nghiệm thực hiện dự án;• Có thỏa thuận mua điện bằng văn bản của Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoặc đơn vị

bán buôn, bán lẻ điện (xem trang sau) • Chứng minh được nguồn vốn sẽ huy động và cam kết cho vay của đơn vị tín dụng

hay ngân hàng để thực hiện dự án; • Vốn chủ sở hữu của chủ đầu tư chiếm ít nhất 30% tổng vốn đầu tư (trong một số

trường hợp có thể chỉ cần 20%)

Dự án thực hiện theo hình thức quy định: Dự án phải được thực hiện theo hình thứ BOT/ BOO hoặc hình thức khác theo quy định của pháp luật (ví dụ: hình thức Đối tác Công Tư)

Kiến nghị cho chủ đầu tư:

• Cần đảm bảo nguồn cung cấp sinh khối. Cần nghiên cứu và kiểm soát được hoạt động cung cấp sinh khối dài hạn.

• Cần thực hiện đánh giá với trách nhiệm cao nhất

Quy trình phê duyệt nhà máy sản xuất năng lượng tái tạo

(<30 MW)Ủy ban nhân

dân tỉnh (Sở KHĐT)

Đề xuất

Chủ đầu tư

Ủy ban nhân dân tỉnh

Nghiên cứu khả thiPhê duyệt Ủy ban

đánh giá

Ủy ban nhân dân tỉnh

Đăng ký Giấy phép kinh

doanh

Ký Thỏa thuận mua điện

Sở Xây dựng

Phê duyệt phương án thi

công

Thi công

A B

CDE

• Chủ đầu tư phải nộp kế hoạch phát triển của mình cho các cơ quan chính quyền có liên quan xem xét và phê duyệt. Qúa trình này bao gồm các bước sau:

– Nghiên cứu tiền khả thi (Không bắt buộc)– Nghiên cứu khả thi và đánh giá tác động môi trường và

xã hội để Ủy ban đánh giá phê duyệt

A – NGHIÊN CỨU ĐẦU TƯ

Nhà máy phát điện nhỏ thuộc danh mục B và C, quyết định phê duyệt dự án do Bộ trưởng hoặc Chủ tịch UBND phê duyệt. Danh mục B và C quy định yêu cầu về dự án khác nhau.

Khi Ủy ban đánh giá phê duyệt đề xuất đầu tư, UBND hoặc Bộ trưởng sẽ cấp giấy phép.

B. PHÊ DUYỆT ĐẦU TƯ

Nhà đầu tư phải thành lập đơn vị kinh doanh dưới hình thức là công ty TNHH hoặc công ty cổ phần, quy trình như sau:

Xin Quyết định thành lập đơn vị (giấy phép hoạt động) từ Chủ tịch UBND tỉnh nếu là đơn vị tư nhân, hoặc từ Thủ tướng hay Bộ trưởng (Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công thương nếu nhà máy có công suất >3MW).

Đăng ký hoạt động kinh doanh với Bộ KHĐT hoặc Sở KHĐT.

Sau khi hoàn tất bước này, chủ đầu tư có thể ký Thỏa thuận mua bán điện với EVN bất kỳ lúc nào.

C – THÀNH LẬP ĐƠN VỊ KINH DOANH

Bước cuối cùng trong quá trình phê duyệt dự án là cấp giấy phép xây dựng. Để thực hiện điều này, chủ đầu tư cần nộp hồ sơ cho các cơ quan sau:

Sở Xây dựng, xin cấp giấy phép xây dựng Phòng địa chính và UBND xin phê duyệt sử dụng đất, giải tỏa và bồi

thường. Sở Công Thương và chi cục hải quan xin cấp giấy phép nhập khẩu

nhà máy, thiết bị Công ty điện lực đề nghị đấu nối điện lưới Sở Lao động, Thương binh, Xã hội đăng ký cán bộ nhân viên Cục Thuế, xin ban hành mã số thuế VAT.

D – CẤP GiẤY PHÉP XÂY DỰNG

Quy trình đề xuất và thực hiện dự án sản xuất điện quy mô nhỏ (<30MW)

Đề xuất dự án

Chủ đầu tư Đề xuất dự ánUBND

tỉnh (Sở KHĐT)

Phê duyệtĐưa vào danh

mục dự án

Thương thảo và dự thảo hợp đồng

Ký hợp đồng dự án ban đầu và các hợp đồng có liên quan

Hồ sơ đăng ký

Xin Giấy phép Đầu tư

UBND tỉnh

15 ngày

Tham vấn các Bộ liên

quanĐiều chỉnh hợp đồng dự án

(10 ngày)

Yêu cầu điều chỉnh(10 ngày)

Chủ đầu tư

Cấp Giấy chứng nhận đầu tưThực hiện dự án

Thương thảo với các cơ quan chính quyền có thẩm

quyền

Thương thảo và ký Thỏa thuận mua bán điện.

Thiết kế và thỏa thuận về SCADA/EMS (Dự án nhỏ không bắt buộc phải thực hiện);

Thỏa thuận và thiết kế hệ thống đo điện

Thỏa thuận giá bán điện;

Nghiên cứu đấu nối lưới điện;

Thỏa thuận mua điện sơ bộ;

Quy trình đấu nối điện lưới và Thỏa thuận mua điện - năng lượng tái tạo

Quyết định số 32/2010/TT-BCT ngày 30/07/2010 của Bộ Công Thương quy định chi tiết các điều kiện và quy trình đấu nối vào lưới điện phân phối cho các nhà máy phát điện

Nghiên cứu điển hình – Nhà máy xử lý rác, thu hồi khí phát điện Nam Sơn 2x2.5 MW

Công việc Thời gianQUY TRÌNH Nghiên cứu khả thi 65 ngày Viết và biên tập báo cáo Nghiên cứu khả thi 45 ngày Tư vấn Phê duyệt báo cáo Nghiên cứu khả thi 20 ngày Kế hoạch đấu nối vào lưới điện 105 ngày Hồ sơ đề nghị thỏa thuận đấu nối 30 ngày Phê duyệt điểm đấu nối 30 ngày EVN Hà Nội Nộp Kế hoạch đấu nối 15 ngày Phê duyệt Kế hoạch đấu nối 30 ngày Kế hoạch phòng cháy chữa cháy 45 ngàyViết và biên tập Kế hoạch Phòng cháy chữa cháy 30 ngày Phê duyệt Kế hoạch Phòng cháy chữa cháy 15 ngày Sở cảnh sát

PCCC Báo cáo Đánh giá tác động môi trường 75 ngày Viết và biên tập Báo cáo đánh giá tác động môi trường

30 ngày Tư vấn

Phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường 45 ngày Sở TNMTThỏa thuận mua bán điện 105 ngày Nộp đề xuất bán điện cho EVN 15 ngày Thư Thỏa thuận mua điện 30 ngày EVN Hà Nội Thương thảo và ký kết hợp đồng 60 ngày

Lộ trình tự do hóa thị trường điện ở Việt Nam:– 2005 – 2014: thị trường sản xuất điện cạnh tranh– 2015 – 2022: thị trường bán buôn điện cạnh tranh– After 2022: thị trường bán lẻ điện cạnh tranh

Năng lượng tái tạo– Việt Nam đang xem xét xây dựng quy hoạch phát triển năng lượng tái tạo– Chính phủ đang xây dựng Lộ trình thiết lập quỹ và cơ chế ưu đãi cho lĩnh vực

sản xuất năng lượng tái tạo (với sự hỗ trợ của GIZ)Đôi với lĩnh vực sản xuất sinh khối

– Hiện nay Việt Nam dự kiến thực hiện 10 dự án (công suất trung bình 10 MW, 8 nhà máy sử dụng vốn trong nước, 2 nhà máy là công ty cổ phần)

– Nhà nước đang xem xét biểu giá bán điện sinh khối (dự kiến phê duyệt vào cuối 2013)

– Kế hoạch phát triển năng lượng tái tạo/ điện sinh khối cấp quốc gia và cấp tỉnh đang được xây dựng.

Triển vọng phát triển lĩnh vực sinh khối ở Việt Nam

Xin cảm ơn!

Thông tin liên hệ:

Nguyễn Anh TuấnViện Năng lượng, Bộ Công ThươngWebsite: www.ievn.com.vn Email: [email protected]