222 Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1 K to 12 Curriculum Guide FILIPINO
Jan 02, 2016
222 Republic of the Philippines Department of Education
DepEd Complex, Meralco AvenuePasig City
December 2012
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 1
K to 12 Curriculum Guide
FILIPINO
K to 12 Curriculum: Overall Goal, Desired Outcomes, Content and Standards
FILIPINO
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 2
Deskripsyon ng Batayang Konseptuwal na Balangkas sa Pagtuturo ng Filipino K-12
Pangkalahatang layunin ng Kurikulum ng K to 12 ang makalinang ng isang buo at ganap na Pilipinong may kapaki - pakinabang na
literasi.
Kaugnay nito, layunin ng pagtuturo ng Filipino na malinang ang (1) kakayahang komunikatibo, (2) replektibo / mapanuring pag-iisip, (3)
pagpapahalagang pampanitikan ng mga mag-aaral sa pamamagitan ng mga babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang
pagkakakilanlan, kultural na literasi, at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
Sa ikatatamo ng mithiing ito, kailangan ng mga kagamitang pampagtuturo ng mga guro bilang suporta sa kurikulum na magmumula sa
administrasyon, ahensiyang panlipunan, pribado at publiko, pamahalaang lokal, midya, tahanan at iba pang sektor ng lipunan.
Isinaalang-alang sa pagbuo ng kurikulum ang pangangailangang panlipunan, lokal at global na pamayanan, maging ang kalikasan at
pangangailangan ng mga mag-aaral. Pinagbatayan din ang mga legal na batas pang-edukasyon, at mga teoryang pilosopikal ng edukasyon at
wika nina Jean Piaget (Developmental Stages of Learning), Leo Vygotsky (Cooperative Learning), Jerome Bruner (Discovery Learning), Robert
Gagne (Heirarchical Learning ), David Ausubel (Interactive/Integrated Learning),Cummins (Basic Interpersonal Communication Skills-BICS at
Cognitive Academic Language Proficiency Skills-CALPS at ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose P. Rizal na nagsabing “nasa kabataan
ang pag-asa ng bayan”. Isinaalang-alang din ang nasa Banal na aklat na gintong aral na “Ituro sa bata ang wastong landas upang sa pagtanda
ay hindi siya mawawala”. Dahil ang Filipino ay nasa disiplina ng wika, pinagbatayan ang mga teorya sa kalikasan at pagkatuto ng wika, mga
teorya / simulain sa pagsusuring panliterasi at mga pagdulog sa pagtuturo ng wika (W1, W2, W3) at pagtuturo ng mga akdang pampanitikan at
tekstong palahad.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 3
Mga Pamantayan sa Filipino K-12A. Pamantayan sa Programa (Core Learning Area Standard):
B. Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto (Key Stage Standards):
K – 3 4 – 6 7 – 10 11 – 12
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo, mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo (MT) at Filipino sa tulong ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang mapaunlad ang sarili at mapahalagahan ang sariling kultura
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagahang pampanitikan sa tulong ng iba’t ibang anyo ng panitikan at teknolohiya upang makaangkop at makibahagi sa pag-unlad ng tahanan at pamayanan
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng iba’t ibang disiplina at teknolohiya upang magkaroon ng akademikong pag-unawa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 4
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang babasahin at teknolohiya tungo sa pagkakaroon ng pambansang pagkakakilanlan, kultural na literasi at patuloy na pagkatuto upang makaagapay sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig.
Pamantayan sa Bawat Baitang (Grade Level Standards):
Grade Level Pamantayan sa Bawat Baitang
KNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan sa pagpapahayag ng iniiisip at damdamin sa wikang katutubo at ang kahandaan sa pagbasa at pagsulat upang makilala ang sarili at matutong makisalamuha sa kapwa.
Grade 1Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa wikang katutubo sa pamamagitan ng mga lokal na babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa sarili at kapwa at pagpapahalagang kultural.
Grade 2
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at teknolohiya upang magkaroon ng mapag-usisang pag-iisip at makalahok sa gawaing pangkaunlaran ng pamayanan.
Grade 3Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin upang magkaroon ng malawak na pag-unawa sa mga pangyayari sa pamayanan.
Grade 4
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahin at teknolohiya upang magkaroon ng malawak na kamalayan sa kaganapan sa kapaligiran at makalahok sa gawaing pagpapaunlad ng pamayanan.
Grade 5
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang teksto/ babasahing lokal at pambansa upang mapangalagaan at mapahalagahan ang kagandahan ng kapaligiran.
Grade 6Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa pamamagitan ng iba’t ibang anyo ng panitikang lokal at pambansa upang makapag-ambag sa pagkakamit ng maunlad at makatarungang bansa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 5
BAITANG 7-10(Filipino)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 6
Pamantayan ng Programa (Program Standard) - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa
at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-
akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
Pamantayan para sa Baitang 7 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang
sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.
Pamantayan para sa Baitang 8 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang
kulturang Pilipino.
Pamantayan para sa Baitang 9 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang Asyano upang mapatibay ang pagkakakilanlang
Asyano.
Pamantayan para sa Baitang 10 - Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at
pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at saling-akdang pandaigdig tungo sa pagkakaroon ng
kamalayang global.
K to 12 Filipino 1
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARDSa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá.
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nauunawaan ang mga pasalita at di- pasalitang paraan ng pahayag at nakatutugon nang naayon. Nakakamit ang mga kakayahan at istratehiya sa mabuting pagbasa at pagsulat upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials.
DOMAIN (Kakayahan)Pamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti
sa nagsasalita upang; maulit at mabigkas nang wasto
ang mga salitang napakinggan.
- matukoy ang mga mahahalagang pangyayari sa napakinggang teksto
- maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto
- matukoy ang damdaming ipinahihiwatig
- makasali sa isang usapan- maipahahayag nang maayos
ang mga sariling pangangailangan at mga kagustuhan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 7
DOMAIN(Kakayahan)CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
nabibigkas nang may tamang diin at intonasyon ang mga tugma/ tula
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng maikling panuto.
- nakapagbibigay ng panuto gamit ang simpleng mapa.
nasasabi ang mensahe ng di-pasalitang panuto (pakitang kilos) ng nagsasalita.
naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig.
napag-uusapan ang damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 8
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay...
nasasabi at napaghahambing ang mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento sa tulong ng;- Character Map- Venn Diagram.
napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng larawan/pamatnubay na mga tanong/timeline/kadenang kuwento
naikukuwento nang pabigkas ang napakinggang teksto sa pamamagitan ng Story Grammar/CABLA – Story.
nailalarawan ang isang tao/bagay/lugar/pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas;
- Maikling video tungkol sa biodiversity/climate change
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 9
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad ang
kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
Ang mag-aaral ay...
napag-uusapan ang mga personal na karanasan nang may tamang pagkakasunod sunod.
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.
naibabahagi ang mga obserbasyon sa silid-aralan, sa paaralan, sa tahanan at sa pamayanan.Hal. Climate Change Traffic Safety
nagkukuwento.
Naibibigay ang maaaring epekto ng isang pangyayari (tulad ng Climate Change) sa pamamagitan ng dula-dulaan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 10
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kasanayang PonolohiyaAng mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makbuo ng salita.
Ang mag-aaral ay...
natutukoy at nabibigkas ang wastong tunog ng bawat letra ng alpabetong Filipino;
- (mga titik na hindi naituro sa MT)
- Alpabetong Filipino- patinig- katinig- kambal katinig- diptonggo
(aw,ew,iw,ow,uw/ay,ey,iy,oy,uy).
naiiugnay ang bawat tunog sa letrang kumakatawan nito.
nakikita ang kaibahan ng mga tunog na napakinggan.
nabibigkas ang mga salita na binubuo ng mga; - kambal-katinig/klaster- diptonggo.
natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita.
nasasabi ang mga tunog na katinig/patinig na pinagsama sa napakinggang pantig o salita.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 11
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
. Ang mag-aaral ay...
nadadagdagan, nababawasan o napapalitan ang isang tunog upang makabuo muli ng panibagong salita ( Add, delete or change target sounds to change words).
o Pagpapalit- b aka - saka
o Pagdaragdag- baka - a+baka
o Pagbabawas- hanay (-h) - anay.
napapantig ang mga salita.
(may kakayahang bilangin ang pantig ng isang salita) nabibilang ang pantig ng isang salita.
natutukoy ang mga salitang magkakasintunog.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 12
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Palabigkasan at Pagkilala sa Salita
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.
Ang mag-aaral ay...
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nababasa ang mga salita gamit ang mga; - palatandaang konpigurasyon- biswal na hudyat
o tunay na bagayo larawan
- palatandaang nagbibigay-kahulugan (ayon sa gamit sa pangungusap)
nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga bagay/larawan/titik/pantig/salita ayon sa anyo/hugis/kulay/kayarian
nababasa sa unang kita ang mga pangalan/label ng mga bagay/larawan sa silid-aralan
nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/billboards/logo
Ang mag-aaral ay...
nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang pananda/patalastas/babala/paalala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.
natutukoy ang mga titik,salita, at mga pangungusap sa binasang kuwento/tula/teksto.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 13
nakapag-uuri-uri ng mga salita ayon sa kaisipang ipinahihiwatig
nababasa ang mga magkakatulad/magkakaibang salita sa pangkat.
nauunawaan na ang pagkakaayos ng mga titik ng isinulat na salita ay kumakatawan sa pagkakaayos ng mga titik ng binibigkas na salita.
nakasasanayang basahin ang mga karaniwang salita tulad ng ang mga at si.
nagagamit ang kaalaman sa palabigkasan upang mabasa ang mga hindi kilalang salita.
Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay... Ang mag-aaral ay...
nakikilala ang susing salita sa bawat pangungusap na nabasa.
nababasa ang mga salita/parirala/pangungusap nang malakas at may tatas.
Gramatika Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
nakabubuo ng mga wasto at payak na pangungusap kapag pinag-uusapan ang mga personal na karanasan.
gumagamit ng tamang pangngalan sa pagkukuwento tungkol sa pamilya o kaibigan at isang indibidwal.
naipahahayag ang mga impormasyon tungkol sa sarili gamit ang pangngalan;
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 14
- Sarili a. pangalanb. gulangc. tirahan
- Pamilya a. tatay, nanay, b. kapatid at iba pa
Ang mag-aaral ay…
natutukoy ang salitang ngalan; - Tao- Hayop- Bagay - Bahagi ng computer- Gamit sa ICT- Pook- Ngalan ng araw/buwan.
napag-uuri-uri ang mga salitang ngalan
nagagamit nang wasto ang mga panandang ang/ang mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop, pook.
nagagamit nang wasto ang salitang at sa pag-ugnay ng ngalan ng tao, hayop, bagay at pook.
nagagamit nang wasto ang si/sina sa pagtukoy ng tanging ngalan ng tao.
nagagamit nang wasto ang pandang kay sa pagtukoy ng tanging may-ari ng bagay.
nakagagamit ng tamang pananalitang pang direksyon (ng mga tamang directional terms).
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 15
nagagamit ang mga salitang ito, iyan, iyon sa pagtukoy ng mga bagay o hayop. nagagamit sa pangungusap o
usapan ang ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at sila.
natutukoy ang mga salitang naglalarawan ng tao, hayop, bagay at pook.
nagagamit nang wasto ang mga salitang naglalarawan ng tao, hayop, bagay at pook.
nasasabi at nagagamit ang mga salitang naglalarawan nghugis, dami at bilang ng mga bagay o tao.
nasasabi ang mga salitang nagsasaad ng kilos sa tulong ng larawan/sitwasyon.
naipapakita ang pag-unawa sa pinanood sa pamamagitan ng paggagagad at pagtukoy sa kilos.
nagagamit sa pangungusap o usapan ang angkop na salitang kilos.
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay…
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 16
Pag-unlad ng Bokabularyo nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
nagtatanong tungkol sa mga di kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan.
natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa;
- kumpas o galaw- ekpresyon ng mukha- paggagagad- ugnayang salita-larawan- gamit ng mga salita
o kayarian salitang-ugat at
panlapio katangian
kasingkahulugan magkasalungat na
kahulugan homonyms.
naiuugnay ang mga salita at mga kaisipan na napag-aralan sa aklat sa dating kaalaman.
nagagamit ang angkop na salita sa pakikipagtalastasang pasalita o pasulat
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay…
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 17
Kaalaman sa Aklat at Limbag nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.
nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.
natutukoy ang pamagat, awtor at may guhit ng teksto/kuwento
nauunawaan ang gawain ng mga awtor at illustrator
naituturo ang simula at katapusan ng pangungusap/talata/kuwento
nasusundan ang teksto ayon sa tama nitong pagkakaayos: bawat pahina, mula kaliwa hanggang kanan, mula itaas pababa.
nauunawaan at nagagamit nang tama ang mga salitang tumutukoy sa kalakaran ng paglimbag: aklat, pabalat, panumila, katapusan, pahina, salita, titik, linya.
nasusundan ang pagkakasulat ng teskto, mula sa kaliwa papunta sa kanan at mula sa itaas pababa.
nauunawaan ang ugnayan ng teksto at ng mga larawan sa aklat
nauunawaan na ang mensahe ng aklat ay nasa teksto at hindi nasa larawan.
nakikilala ang malaki at maliit na titik sa isang hanay ng teksto
natutukoy ang mga salita sa teksto
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 18
natutukoy ang mga pangungusap sa isang teksto
natutukoy ang simula at katapusan ng pangungusap
naipaliliwanag ang gamit ng malaking titik sa isang pangungusap
nasasabi ang kahalagahan ng bantas sa isang teksto
nakilala ang letter order
natutukoy ang ayos at estruktura ng tugma at ng mga nakaayos na teskto kapag nagsasalaysay o tumutula.
maunawaan na ang mga nakalimbag na teksto ay may kahulugan at kumakatawan sa mga binibigkas na wika
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… naiuugnay ang mga personal na
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 19
Pag-unawa sa Pinakinggan Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
karanasan sa mga napakinggang kuwento.
Nakikinig nang mabuti sa mga aklat/tekstong binasa upang
- Maisalaysay sa sariling salita ang napakinggan
- Maiulat nang malinaw ang napakinggan
nakasusunod sa maikling panutong napakinggan may 2 o higit pang pangungusap
nahuhulaan ang nilalaman ng teksto batay sa pabalat/pamagat ng aklat.
nagtatanong at sumasagot ng mga tanong tungkol sa napakinggan.
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento.
nakagagawa ng tuwirang ugnayan sa pagitan ng nakasulat at binibigkas na salita.
nailalarawan ang mga tauhan sa kunwentong narinig (ayon sa kanilang mga katangian, mga pagkakapareho at pagkakaiba).
Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 20
nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto.
nakapagbibigay ng sariling hula sa maaring mangyari sa kuwentong napakinggan
naiguguhit ang paboritong parte ng napakinggang teksto.
naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan.
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay…
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
Ang mag-aaral ay…
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
Ang mag-aaral ay…
nakasusunod sa mga panutong nakalimbag.
Nabibigyang kahulugan ang mga pananda/logo/babala na mababasa
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa binasang teksto.
natutukoy at nailalarawan ang mga tauhan sa kuwento ayon sa sinabi/ikinilos
napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 21
pamamagitan ng mga larawan/pangungusap
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
Ang mag-aaral ay…
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto.
Tatas nakikinig nang wasto at nakatutugon
nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
naisusulat ang mga bagong salita sa pamamagitan ng invented o developmental spelling.
naisusulat nang wasto ang mga pantig/salita/pangungusap na idinikta.
naisusulat ang mga salita na may
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 22
wastong baybay- tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang
pampaningin- natutunang salita mula sa
mga aralin-
Pagsusulat Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.
Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng palimbag at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.
naisusulat ang mga titik ng alpabeto (mga hindi naituro sa MT) nang may wastong porma o hugis
nasisipi ang malaki/maliit na titik
naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay.
nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng;- impormasyon tungkol sa
sarili
Komposisyon nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
naiintindihan na may saysay ang tekstong nakasulat.
nakapagbabahagi ng kaugnay na pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
naiguguhit ang kuwentong ginawa ng klase/paboritong pangyayari sa kuwentong napakinggan o nabasa.
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
nakasusulat ng mga salita ng may sapat na ispasyo
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 23
upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya.
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na salita
upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin.
nakabubuo ng mga payak na pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
Ang mag-aaral ay… mapahalagahan ang mga mga
tekstong pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig.
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan.
naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao.
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento.
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng- pagpili ng sariling aklat na
babasahin- paggamit ng mga resources
sa silid-aklatan
makagawa ng portofolio ng mga drowing at mga sulatin upang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 24
magamit sa pakikipagtalastasanMga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang
pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa- Talaan ng Nilalaman- (Talahuluganan)Glossary
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan
Nakasusunod nang wasto sa mga panuto
Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto
Naibibigay ang kahulugan ng mga pictograph
Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar
Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa
tekstong napakinggan/nabasa
Natutukoy ang mga nakikita sa silid-aklatan at ang kahalagahan ng bawat isa
Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan
-
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 25
K to 12 Filipino 2
PROGRAM STANDARD Nagagamit ang wikang Filipino upang madaling mauunawaan at maipaliwanag ang mga kaalaman sa araling pangnilalaman, magamit ang angkop at wastong salita sa pagpapahayag ng sariling kaisipan, damdamin o karanasan nang may lubos na paggalang sa kultura ng nagbibigay at tumatanggap ng mensahe.
KEY STAGE STANDARD
Sa dulo ng baitang 3, kailangang nakakáya ng mga estudyante na ipakita ang sigla sa pagtuklas at pagdanas ng pabigkas at pagsulat na mga teksto at ipahayag nang mabisà ang mga ibig sabihin at mga nadaramá.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 26
GRADE LEVEL STANDARD
Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mga mag-aaral ay inaasahang nakakapagsabi ng pangunahing diwa ng tekstong binasa o napakinggan, nagagamit ang mga kaalaman sa wika, nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat nang kabit-kabit upang maipahayag at maiugnay ang sariling ideya, damdamin at karanasan na may kaugnayan sa mga narinig at nabasang age-appropriate and culture-based materials.
DOMAIN(Kakayahan)Pamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Wikang Binibigkas
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan at nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan, karanasan at damdamin
Ang mag-aaral ay...
naibibigay ang lubusang atensyon sa nagsasalita at nakukuha ang mensaheng inihahatid upang makatugon nang maayos
Ang mag-aaral ay... nakikinig nang mabuti
sa nagsasalita upang;
- matukoy ang mga pangunahing ideya sa napakinggang teksto
- maiugnay ang sariling karanasan sa napakinggang teksto
- matukoy ang damdaming ipinahihiwatig
- makasali sa isang usapan gamit ang telepono/media
- naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan
sa pamamagitan ng mga pangungusap/timeline/ pamatnubay na mga tanong
sa pamamagitan ng Story Grammar/CABLA – Story
nabibigyang-kahulugan ang mga panutong napakinggan
DOMAIN(Kakayahan)CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Napapalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan .
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nakapagbibigay ng maikling panuto/pamamaraan - ga mit ang mga pangunahing
direksyon- paggawa ng isang
proyekto/gawain
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 27
nasasabi ang mensahe ng larawan/pangyayaring nasaksahin
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig
napaghahambing ang mga damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan sa kapwa tauhan sa napakinggan o sa saril
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... nasasabi at napaghahambing ang
mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento
naihahambing ang mga tauhan sa kuwento/tekstong napakinggan sa isang indibidwal
napagsusunod-sunod ang mga
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 28
detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng pamatnubay na mga tanong/kahalagahan ng mga ito
nakapagbibigay ng maaaring mangyari kung maiiba ang isang pangyayari sa napakinggang teksto
nakapagbibigay ng reaksyon sa napakinggang teksto sa maayos at magalang na pamamaraan
natutukoy ang kahinaan/kamalian/suliranin sa tao/bagay/lugar/pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas/napakinggang teksto
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay... nahuhubog at napa-uunlad ang
kasanayang mag-isip at kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
Ang mag-aaral ay...
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wasto ideya, damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
Ang mag-aaral ay...
napag-uusapan ang mga personal na karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto
naibibigay ang sariling ideya / damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 29
Nakapaglalahad ng impormasyong natutunan mula sa napanood/napakinggang teksto
nagkukuwento nang may tamang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari at may tamang organisasyon ng mga ideya
Nakapagmumungkahi ng solusyon sa isang suliranin na napanood/ napakinggan
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kasanayang PonolohiyaAng mag-aaral ay...
naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.
Ang mag-aaral ay...
nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makabuo ng salita.
Ang mag-aaral ay... natutukoy ang mga salitang
magkakasintunog
natutukoy ang unahan/gitna/hulihang tunog ng mga salita
nakikilala ang mga tunog na bumubuo sa pantig ng mga salita- P (patinig)- KP (katinig-patinig)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 30
- PK - KPK- KKP- KKPK
Napagsasama-sama ang mga ponema upang mabasa ang mga salitang may dalawang pantig
Nahahati ang mga ponema ng salita
Nadadagdagan , nababawasan o napapalitan ang isang tunog ng salita upang makabuo ng isang bagong salita
Nababasa ang mga salitang - May kambal katinig- diptonggo
Natutukoy ang bilang ng mga salita sa isang pangungusap
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Palabigkasan at Pagkilala sa Salita
Ang mag-aaral ay...
nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.
Ang mag-aaral ay...
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.
Ang mag-aaral ay...
nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pantig/salita ayon sa kayarian
nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/
nagagamit ang palabigkasan upang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 31
mabigkas ang mga hindi kilalang salita
nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang pananda/patalastas/babala/paalala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.
nakapag-uuri-uri ng mga salita ayon sa kaisipang/konseptwal na ipinahihiwatig
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Gramatika Naipakikita ang kasanayan sa pggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
nagagamit ang pagkakaunawa sa gramatika upang madaling maunawaan ang mga di-kilalang salita
nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagbibigay ng pangalan ng tao, lugar at mga bagay- pambalana- pantangi
nagagamit ang angkop na pananda sa pagtukoy ng pangngalang pambalana/pantangi
napag-uuri ang pangngalan ayon sa kasarian- panlalaki
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 32
- pambabae- di-tiyak- walang kasarian
nagagamit nang wasto at angkop ang pangngalan sa pagpapahayag ng ideya/impormasyon/orihinal na kuwento
nagagamit ang panghalip panao bilang pamalit sa pangngalan- panauhan(sa anyong
ang/ng/sa)- kailanan (isahan, dalawahan)
nagagamit nang wasto ang mga magagalang na pantawag sa tao
nagagamit ang tamang pandiwa na naaayon sa ginamit na pangngalan o panghalip- pangngagdaan- pangkasalukuyan- panghinaharap
nagagamit nang wasto ang pang-uri sa paglalarawan ng tao, lugar at bagay
nagagamit nang wasto ang mga salita sa paghahambing ng dalawa/tatlo o higit pang tao, bagay , hayop at lugar
nagagamit nang wasto ang pang-ukol- ng- ni/nina- kay/kina- ayon sa- para sa
nagagamit nang wasto ang pang-angkop na na, -ng at - g
natutukoy ang simuno at pandiwa ng pangungusap
nakabubuo nang wasto at payak na pangungusap na may tamang ugnayan ng simuno at pandiwa sa pakikipag-usap at pagsulat
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 33
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pag-unlad ng Bokabularyo
Ang mag-aaral ay…
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan.
Ang mag-aaral ay…
nakaklasipika ang mga karaniwang salita sa mga konseptuwal na kategorya (hayop,pagkain, laruan)
nagtatanong tungkol sa mga di
kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan.
(natutukoy ang kahulugan ng mga salita batay sa pagkakagamit ng mga ito sa pangungusap, pagkakarinig,
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 34
pagkakabasa)natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/bagong salita batay sa; - paggamit ng mga palatandaang
nagbibigay ng kahulugahan (context clues) kasingkahulugan kasalungat katuturan o kahulugan ng salita pag-uugnay sa sariling karanasan sitwasyong pinaggamitan ng salita
napag-uusapanang kahulugan ng mga salita at gamitin ang mga ito sa pangungusap
naiintindihan na ang ibang salita ay magkasingkahulugan at ang iba naman ay magkasalungat
natutukoy kung ang mga salita ay magkasingkahulugan o magkasalungat
nakapagbibigay ng mga salitang magkakasingkahulugan/magkakasalungat
nauunawaan na may iba't ibang gamit ang mga salita sa pangungusap (bilang pangngalan, pandiwa, at iba pa)
natutukoy ang mga pinaikling salita (contractions)
nabibigyang kahulugan ang mga dinaglat na salita
nakikilala na ang dalawang salita ay maaring maging tambalang salita- tambalang salita na nananatili
ang kahulugan naglalarawan layon gamit
nauunawaan na ang mga wika ay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 35
mayroong iba't ibang antas ng pormalidad
nagagamit ang wika nang may higit na control
nababasa nang malakas at ng may tatas ang mga pamilyar na teksto na may ekspresyong angkop sa gramatika
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Kaalaman sa Aklat at Limbag
Ang mag-aaral ay…
nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.
Ang mag-aaral ay…
nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.
Ang mag-aaral ay… alam ang ilang bahagi ng teksto,
tulad ng bungad at hulihan ng pangungusap, simula at pagtatapos ng mga talata at iba pang bantas
nauunawaan ang dahilan kung bakit nagbabasa ang mga tao- upang matuto at masiyahan
nauunawaan ang pagkakaiba ng kathang isip at di-kathang teksto
nahuhulaan ang pamagat batay sa pabalat ng aklat
nakikilala ang pagbibigay ng mga salita (capitalization, bold print)
natutukoy kung paano nagsisiumula at nagtatapos ang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 36
isang pangungusap/talata natutukoy ang kahalagahan
malaking titik sa isang salita/pangungusap
natutukoy ang kahalagahan ng bantas sa isang pangungusap- kuwit- tandang pananong- tandang padamdam
natutukoy ang mga salita, pangungusap at talata sa binasang teksto
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 37
Pag-unawa sa Pinakinggan
Ang mag-aaral ay…
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
Ang mag-aaral ay…
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay… alam kung tama ang ginawang
prediksyon matapos pakinggan o basahin ang kuwento
nahuhulaan ang susunod na mangyayari sa kuwento
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento
nasasabi ang banghay ng kuwentong napakinggan
napagsusunod-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong napakinngan
nakasusunod nang wasto sa panuto na may dalawa-tatlong hakbang
Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan
nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto.
nakapagbibigay ng sariling wakas sa napakinggang kuwento
naiguguhit ang mensahe/kaisipan ng tekstong napakinggan
naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay… Ang mag-aaral ay…
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 38
Pag-unawa sa Binasa naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
A. Paggamit ng Konteksto at Dating Kaalaman
nagagamit ang mga personal na karanasan sa paghula ng mga maaaring maganap sa tekstong binasa
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nababago ang mga naunang kaalaman base sa mga bagong natuklasang kaalaman sa teksto
B. Pag-unawa sa Pampanitikang Teksto
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
nahuhulaan ang mga susunod na mangyayari sa kuwento
nakikilala ang mga pangunahing pangyayari sa kuwento
nailalarawan ang mga literal na bahagi ng kuwento tulad ng tauhan, banghay at tagpuan
Nasasabi ang banghay ng kuwentong binasa
natutukoy ang pagkakapareho at pagkakaiba ng banghay o mga pangyayari sa kuwento, sa mga personal na karanasan
nagagamit ang kaalaman sa tauhan at sa mga linya ng tauhan para sa epektibong pagbabasa
nakikilahok sa mga malikhaing pagtugon sa kuwento tulad ng sabayang bigkas at dula-dulaan
nakikilahok sa pagpalakpak, pagsagot, pagkanta at sabayang pagbasa na bahagi ng pagbasa ng tula o kuwento
C. Pag-unawa sa Informational Text1. Procedure
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 39
Nasasagot ang mga simpleng tanong tungkol sa binasang teksto
Nailalarawan sa sariling salita ang mga natutunan sa binasa
nababasa at naisasagawa ang simpleng panutong nakasulat
naipaliliwanag sa sariling salita ang pamamaraang nabasa
naiguguhit ang pmamaraan na nabasa
2. Recount nasasagot ang mga simpleng
tanong tungkol sa binasang teksto
nasasagot ang mga tanong na ano, sino, saan, kalian, paano tungkol sa binasa
naisasalaysay muli ang isang tekstong napakinggan nang may tamang pagkakasunod-sunod
3. Explanation naipaliliwanag ang dahilan ng
isang pangyayari nagagamit ang mga pang-
ugnay na salita tulad ng una, pangalawa, sunod upang mailahad nang may pagkakasunod-sunod ang nabasang teksto
D. Mga Istratehiya sa Pag-unawa nakapagbibigay ng dahilan o motibo
para magbasa (para maaliw, kumalap ng impormasyon)
humihingi ng tulong para maintindihan ang teksto
nahahanap ang impormasyon sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 40
teksto/kuwento na kinakailangan upang tugunan ang simpleng tanong
natutukoy kung ang isang teksto at tunay o kathang-isip
Nabibigyang kahulugan ang mga
pananda/logo/babala na mababasa
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento
napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa pamamagitan ng mga pangungusap
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
TatasNaipapahayag nang wasto at naangkop ang damdamin, ideya, kaisipan, karanasan sa pasulat at di-pasulat na paraan ng pagpapahiwatig
Nakikinig nang wasto upang makatugon nang naangkop sa pamamagitan ng pagsasalita, pagbasa at pagsulat
nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 41
ng mensahe ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin, ekspresyon at intonasyon
nakababasa ng 20 na high-frequency /sight words ng may pagkukusa
nababasa ang tekstong pang ikalawang baiting (60wpm)
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/pangungusap
Pagbabaybay napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
Nagagamit ang phonemic awareness at letter knowledge para makabaybay ng mga salita
Natutukoy ang mga salitang may maling baybay sa isang pangungusap
nagagamit nang wasto at angkop ang simpleng bantas at malaking titik
naisusulat ang mga salita na may wastong baybay- tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang
pampaningin- natutunang salita mula sa
mga aralin- mga salitang dinaglat
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 42
naipapangkat ang mga salita ayon sa baybay/kayarian nito
Pagsusulat Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.
Nagkakaroon ng panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng pakabit-kabit at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.
Nakagagawa ng- Pataas-pababang guhit- Pataas na paikot- Pababang ikot
Nakasusulat sa kabit-kabit na paraan na may tamang laki at layo sa isa't isa- malaking titik - maliit na titik- mga salita- pangungusap
nasisipi nang wasto at sa maayos na paraan- malaking titik - maliit na titik- mga salita- pangungusap
Form lower case letters correctly in a script that will be easy to join later
naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay.
nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng;- mga salitang natutunan sa
aralin- mga salitang dinaglat- parirala- pangungusap
DOMAIN CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Komposisyon nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang
may iba't ibang dahilan sa pagsulat
nakapagbabahagi ng kaugnay na
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 43
damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
pangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
naisusulat nang wasto ang mga salitang/pangungusap na ididikta
Ang mag-aaral ay…
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin.
Ang mag-aaral ay… nakagagamit nang angkop na
salita/bantas upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin
nakabubuo ng mga payak na pangungusap/talata tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/ nabasa
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata /liham pangkaibigan upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya
DOMAIN(Kakayahan) CONTENT STANDARD PERFORMANCE STANDARD LEARNING COMPETENCIES
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
Ang mag-aaral ay…
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin,
Ang mag-aaral ay…
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang
Ang mag-aaral ay… Ikinukuwentong muli ang mga
akdang binasa
May mga dahilan na sa pagpili ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 44
karanasan, kultura at kaalaman. maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
mga kuwentong babasahin (nasasabi ang dahilan ng pagpili sa kuwentong babasahin)
gustong humiram ng mga libro para basahin sa bahay (nakahihiram ng aklat na babasahin sa bahay)
may mga paboritong manunulat at libro (naipapakita ang kawilihan sa pagbasa ng paboritong aklat at maa akda ng paboritong manunulat)
mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan/pang-impormasyon sa pamamagitan ng maayos na pakikinig
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan
nakapag bibigay ng motibo/dahilan para magbasa
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento
naipakikita ang pagkahilig sa pagbasa sa pamamagitan ng- pagpili ng sariling aklat na
babasahin- paggamit ng mga resources
sa silid-aklatan
makagawa ng portfolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 45
nagpapakita ng sipag at tiyaga sa pagsipi ng mga gawaing pasulat
nakasusulat nang may pagkukusa upang magpahayag ng mensahe
nakapagsasalita nang may tamang ekspresyon, lakas ng boses, katamtamang bilis at angkop na galaw ng katawan para sa mabisang pagpapahayag ng mensahe
Mga istratehiya sa Pag-aaral Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
nabubuklat ang mga picture book nang may kasiyahan
natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa- Talaan ng Nilalaman- Index- May akda- Tagaguhit
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan
naiisa-isa ang mga paraan ng pangangalaga sa aklat
Nakasusunod nang wasto sa mga panuto
Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto
Naibibigay ang kahulugan ng mga
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 46
bar graph at table
Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar
Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa
tekstong napakinggan/nabasa
Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan
Naisasagawa ang mga tamang gawi sa paggamit ng silid-aklatan
Natutukoy ang mga print at electronic resources sa silid-aklatan
Nakagagamit nang wasto ng mga print at electronic resources sa salid-aklatan
K to 12 Filipino 7
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 47
KEY STAGE STANDARDNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD (PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 7)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang rehiyunal upang maipagmalaki ang sariling kultura, gayundin ang iba’t ibang kulturang panrehiyon.
DOMAIN(KAKAYAHAN)
Pamantayang Pangnilalaman(Content Standard)
Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga impormasyon, konteksto, at epekto ng suprasegmental sa kahulugan ng tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling pagpapakahulugan/ interpretasyon sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay...
Nakapagbibigay-hinuha sa konteksto ng pinakikinggan ayon sa lugar, kausap at paksa
Nakapagbibigay ng paksa ng tekstong napakinggan
Nakalilikom ng mahahalagang impormasyon mula sa tekstong napakinggan
Nakasasagot sa mga tanong tungkol sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay-hinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari ng
DOMAIN (Kakayahan)Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggantekstong pakikinggan
Nakapagsasaayos ng mga ideya o impormasyong napakinggan
Nakapaglalahad ng mga detalye
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 48
ng tekstong napakinggan
Nakapaglalahad ng magkakasunod-sunod at magkakaugnay na pangyayari ng tekstong napakinggan
Nakabubuo ng mga tanong batay sa tekstong napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa) bilang isa sa mga pagkukunan ng mahahalagang impormasyon
Ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng ilang napapanahong paksa/isyu na may kaugnayan o batay sa napakinggang media
Nakalilikom ng mahahalagang impormasyon mula sa media (radyo, telebisyon, pahayagan, at iba pa)
Nakapagtatala ng mga detalye ng napakinggang mediaNakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, saloobin at pananaw tungkol sa napakinggan
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay...tungkol sa napakinggang media
Nakapagpapaliwanag ng kabuluhan ng napakinggang media
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 49
Nakapaglalahad ng mga napapanahong isyu mula sa napakinggang media
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa kahalagahan ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa pagpapahayag ng damdamin/saloobin, pananaw at iba pa
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling damdamin/saloobin batay sa tekstong napakinggan
Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng paggamit ng suprasegmental (tono, antala, haba at diin), at mga di-pasalitang palatandaan (non-verbal clues) sa tekstong napakinggan
Nakapagbibigay-hinuha sa mga detalye sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita
Nakapaglalahad ng saloobin/damdamin at pananaw ng mga nagsasalita sa tekstong napakinggan batay sa paraan ng pagsasalita
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng pakikinig
Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng paraan kung paano niya nauunawaan ang kaniyang pinakikinggan
Ang mag-aaral ay...
Nakapagpapakita ng sariling paraan ng pakikinig sa mga teksto
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng Ang mag-aaral ay Nakabubuo ng mga pahayag na
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 50
Pagsasalita pag-unawa sa iba’t ibang uri ng teksto (naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, at nangangatuwrian)
nakapagpapahayag ng sariling damdamin/saloobin at pananaw tungkol sa ilang napapanahong isyu o paksa
naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, at nangangatuwiran
Nakapaglalarawan ng mga:o bagay sa paligido pangyayari
Nakapagsasalaysay ng mga:
o pangyayari tungkol sa sariling buhay
o pangyayari tungkol sa buhay ng ibang tao
Nakapaglalahad ng mga katuwiran mula sa nakuhang detalye
Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya, opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw na pangungusap
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita Nakapagpapahayag ng
damdamin tungkol sa mga tauhan sa akda
Nakapagbibigay-puna sa mga ginawa at desisyon ng mga tauhan sa akda
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas Ang mag-aaral ay Nakapagsasalita nang may
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 51
ng pag-unawa sa maayos na pagsusunod-sunod ng mga pangyayari/ideya sa paraang pasalita
nakapagsasalaysay ng mga pangyayari/ sariling karanasan o karanasan ng iba sa masining na paraan
maayos na pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari/ideya
Nakapagpapamalas ng organisadong pag-iisip sa pagsasalita
Nakapag-iisa-isa ng mga ideya at pangyayari upang makuha ang nilalaman ng akda
Nakapagsasalaysay ng mga pangyayari sa isang akda
Nakapagsasaayos ng mga pahayag tungkol sa mga pangyayari sa paligid
Nakapagsasalaysay ng mga pangyayari sa sariling buha
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsasalita Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng paglalahad ng mga katuwiran
Ang mag-aaral ay nakapaglalahad ng mga katuwiran batay sa isang napapanahong isyu o paksa
Nakapagbibigay-katuwiran kaugnay ng mga napapanahong isyu o paksa
Nakapaglalahad ng sariling opinyon/pananaw/pangangatuwiran nang may kaayusan, kaisahan ay kabuuan
Ang mag-aaral ay Ang mag-aaral ay ay Nakapag-uulat tungkol sa nasaliksik
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 52
nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang paraan ng paglalahad ng mga nasaliksik na impormasyon
nakapaglalahad ng mga nasaliksik na imoormasyon
Nakapanghihikayat sa pamamagitan ng pananalita
Nakagagamit ng simbolismo para pagyamanin ang mga ipinahahayag
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan
Ang mag-aaral ay nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa
Nakagagamit ng dating kaalaman at karanasan sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto at akdang pampanitikan
Nakapagbibigay-kahulugan sa mga salita sa isang akda batay sa:
o pagkakagamit sa pangungusapo denotasyon/konotasyono tindi ng pagpapakahulugan
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa o kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan
o kontekstuwal na pahiwatig
Nakapagpapaliwanag sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang akda
Nakapaglalahad ng pangunahing ideya ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 53
teksto
Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa kahihinatnan ng mga pangyayari sa teksto
Nakapagbubuod ng tekstong binasa sa tulong ng mga pangunahin at pantulong na kaisipan
Nakapag-uugnay ng pinakamalapit na sariling karanasan o karanasan ng iba sa mga karanasang inilahad sa binasa
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga pangunahing elemento (tauhan, tagpuan, banghay) ng alamat at kuwentong bayan
Ang mag-aaral ay nakalilikha ng sariling alamat na naglalarawan ng kultura ng kaniyang sariling lugar/rehiyon
Nasusuri ang mga elemento ng alamat at kuwentong bayan
Natutukoy ang karaniwang tema ng mga alamat at kuwentong bayan
Nakapaglalarawan sa karaniwang katangian ng mga tauhan ng mga alamat at kuwentong bayan
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapaglalarawan sa mga katangian ng mga tagpuan ng mga akdang binasa
Nakapagsasalaysay ng banghay (mga pangyayari) sa kuwento
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 54
Nakapaghahambing ng mga katangian ng mga tauhan sa kuwento
Nakapagsusuri sa mga katangian at papel na ginagampanan ng bawat tauhan sa kuwento (pangunahing tauhan, pantulong na tauhan, at iba pang pantulong na tauhan)
Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng mga ikinikilos ng tauhan batay sa kaniyang mga katangian
Nakapagpapaliwanag sa kaangkupan ng tagpuan sa paksa ng kuwento
Nakapaghahambing sa motif ng mga alamat at kuwentong bayan
Nakapagbibigay ng haka sa kahalagahan ng mga alamat at kuwentong bayan sa mga sinaunang lipunan
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa kasiningan, pangyayari, motibo ng may-akda at bisa ng akdang binasa
Ang mag-aaral ay nakapagmumungkahi ng solusyon sa ilang suliranin sa kasalukuyan gamit ang kaisipang hatid ng akdang binasa
Nakapaglalahad ng mungkahing solusyon, kongklusyon, paniniwala at bisa ng akda sa sarili
Nakapagbibigay ng mga opinyon tungkol sa mga akdang binasa
Nakapagbabahagi ng bisang pandamdamin
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 55
ng akda
Nakapagbibigay ng sariling hinuha sa kahihinatnan ng mga pangyayari sa akda
Nakapagbibigay-halaga sa kasiningan at kabuluhan ng mga tekstong binasa ayon sa pamantayang pansarili
Nakapangangatuwiran sa kaangkupan ng pagiging makatotohanan at di-makakatohanan ng binasang akda
Nakapagbibigay-hinuha sa pangyayari, kaalaman at pakay/motibo ng may akda
Nakagagamit ng mga kaisipang inilahad sa teksto sa pagpapaliwanag o pagpapahayag ng ibang bagay na nasa labas ng teksto
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa iba’t ibang akdang pampanitikang rehiyunal
Ang mag-aaral ay nakapaghahambing ng kultura ng iba’t ibang rehiyon batay sa uri ng kanilang panitikan
Nakapaghahambing ng iba’t ibang akdang pampanitikang rehiyunal
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng panitikan na natatangi sa bawat rehiyon:
o wikao tema at paksa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 56
o tauhano tagpuano kaisipan
nakapaglalarawan ng mga natatanging aspetong pangkultura na nagbibigay-hugis sa mga panitikan ng bawat rehiyon (halimbawa: heograpiya, uri ng pamumuhay, at iba pa)
nakapagpapaliwanag sa pagkakatulad at pagkakaiba ng mga tema at paksa ng mga panitikan mula sa iba’t ibang rehiyon
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
nakapagbibigay ng haka kung bakit nagkakaiba o nagkakatulad ang mga panitikan ng iba’t ibang rehiyon sa Pilipinas
Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa akda
Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal na konteksto ng binabasang akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 57
Nakapagbibigay-halaga sa mga anyo ng panitikan alinsunod sa isang payak ngunit malinaw na kasaysayang pampanitikan ng Pilipinas
Pagsulat Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa tekstong naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad at nangangatuwiran
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng talata kaugnay ng paksa
Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at estratehiya upang mabisang makapagsulat para sa iba’t ibang layon
Nakapagpapaliwanag sa kaibahan ng pasalita at pasulat na paraan ng wika na may tuon sa kani-kanilang katangian
Nakapaglalahad ng mga katangian ng pasulat na paraan ng wika
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Napag-iiba-iba ang pasalita at pasulat na paaan ng wika
Nakapaglalarawan gamit ang payak na panuring (pang-uri at pang-abay)
Nakabubuo ng matatalinghagang paglalarawan gamit ang mga idyoma at tayutay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 58
Nakasusulat ng tekstong paglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad at nangangatuwiran
Nakapaglalahad ng mga dapat tandaan sa pagsulat ng mabisang talata (mekaniks at kayarian ng talata)
Napag-iiba-iba ang payak at masining na paglalarawan sa pamamagitan nang paggamit ng panuring
Napag-iiba-iba ang payak at masining na paglalarawan sa pamamagitan nang paggamit ng mga idyoma at tayutay
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakapagpapahayag ng damdamin, ideya, opinyon, at mensahe gamit ang malilinaw na pangungusap
Nakasusulat ng simple at organisadong talata
Pagsulat Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa balita bilang isang uri ng tekstong
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng balita batay sa ilang
Nakasusulat ng tekstong nagsasalaysay
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 59
nagsasalaysay napapanhong isyu o paksa ng tekstong nagsasalaysay
Nakasusuri ng halimbawa ng tekstong nagsasalaysay
Nakapagpapaliwanag sa mga katangian ng balita
Nakapagpapaliwang sa mga hakbang sa pagsulat ng balita
Nakasusulat ng balita tungkol sa ilang pangyayari sa mga tekstong binasa
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga elemento at hakbang sa pagsulat ng suring papel
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng suring papel ng isang nabasa, napakinggan o napanood na akdang pampanitikan
Nakasusulat ng sanaysay na may kaayusan, kaisahan at kabuuan
Nakasusulat ng suring papel sa isang akda
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga bahagi at hakbangin sa pagsulat ng pamanahong papel
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng pamanahong papel kaugnay ng napiling paksa
Nakasusulat ng pananaliksik
Nakapagpapaliwanag sa mga bahagi ng pananaliksik
Nakapaglalahad ng mga paraan ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 60
pananaliksik
Nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon
Nakapaghahambing sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Tatas Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa wastong gamit ng wika, pabigkas man o pasalita
Ang mag-aaral ay nakababasa, nakasusulat at nakapagsasalita, nakapanonood nang may katatasan gamit ang wastong gramatika/retorika
Nakagagamit nang wastong wika, pabigkas man o pasulat
Nakapaghahambing ng pormal at impormal na Filipino
Nakapagsusuri ng mahahalagang detalye ng napanood, napakinggan, o nabasang impormasyon (media literacy)
Nakapagtataya kung ang napakinggan, napanood o nabasa ay may kabuluhan at
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 61
kredibilidad
Gagap ang gramatika at bokabularyong Filipino
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pakikitungo sa Wika at Panitikan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng mga makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon
Nakapagpapahayag ng mga makabuluhang tanong at ideya sa iba’t ibang paraan, para sa iba’t ibang sitwasyon
Estratehiya sa Pananaliksik
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon
Ang mag-aaral ay nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon upang mapagtibay ang mga
Nakagagamit ng iba’t ibang kakayahan at kasangkapan bilang tulong sa pag-aaral
Nakahahanap ng mga angkop at iba’t ibang pagkukunan ng impormasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 62
pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon
upang mapagtibay ang mga pinaninindigan, mabigyang-bisa ang mga pinaniniwalaan, at makabuo ng mga kongklusyon
Nakapaghahambing sa mga primarya at sekundaryang pinagkukunan ng impormasyon
K to 12 Filipino 8
PROGRAM STANDARD (PAMANTAYAN NG PROGRAMA)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at mga akdang pampanitikang rehiyunal, pambansa, saling-akdang Asyano at pandaigdig tungo sa pagtatamo ng kultural na literasi.
KEY STAGE STANDARDNaipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, replektibo/ mapanuring pag-iisip at pagpapahalagang pampanitikan sa tulong ng mga akdang pampanitikang rehiyonal, pambansa, saling-tekstong Asyano at pandaigdig at teknolohiya upang matamo ang kultural na literasi
GRADE LEVEL STANDARD
(PAMANTAYAN PARA SA BAITANG 8)
Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahang komunikatibo, mapanuring pag-iisip, at pag-unawa at pagpapahalagang pampanitikan gamit ang teknolohiya at iba’t ibang uri ng teksto at akdang pampanitikang pambansa upang maipagmalaki ang kulturang Pilipino.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 63
DOMAIN (Kakayahan)Pamantayang Pangnilalaman
(Content Standard)Pamantayan sa Pagganap(Performance Standard)
Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsususuri at pagbibigay-halaga sa mga kaisipan o paksang napakinggan.
Ang mag-aaral ay nakalilikha ng isang komik istrip na nagpapakita ng kanilang pag- unawa sa tekstong napakinggan.
Natutukoy ang mga makabuluhang talasalitaan na ginagamit sa mga usapang napakinggan.
Nabibigyang-kahulugan ang mga salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalita (tono, diin, paghinto at intonasyon)
Natutukoy ang mga puntong binibigyang-diin o halaga ng tagapagsalita.Natutukoy ang paksang pangungusap sa napakinggang pahayag.Nakikinig nang mabuti upang:
matukoy ang layunin ng napakinggang ulat at/o babasahin
masagot ang mga tanong matukoy ang mahahalaga at di-
mahahalagang pangyayari
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
masabi ang pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari
masabi ang sanhi at bunga ng mga pangyayari
mapatunayan ang kawastuhan ng impormasyon
mataya ang saloobin , haka o opinyon at argumentong napakinggan.
Nakikilala ang mga pangkomunikatibong gamit ng mga pahayag batay sa sitwasyon, layunin at
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 64
sa gumagamit ng wika.
Nakalililkha ng isang’ artwork” na nagpapakita ng kanyang pag-unawa sa napakinggan.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng talata ukol sa kanilang pag-unawa at pagbabahagi ng kanilang damdamin sa teksto o pahayag na napakinggan.
Naibibigay ang buod ng akdang napakinggan.
Naipapahayag ang sariling damdamin ukol sa mga impormasyong napakinggan.
Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng pakikinig na may pag-unawa gamit ang berbal at di-berbal na paraan ng pagtugon.
Natutukoy ang mga panawag-hudyat na ginagamit ng nagsasalita upang:
magpatuloy huminto nang bahagya tumigil at magwakas
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Napakinggan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa mapanuring pakikinig.
Ang mag-aaral ay nakapagbabahagi ng sariling interpretasyon at opinyon sa tekstong napakinggan
Natutukoy ang kontradiksyon/kasalungat sa napakinggang pahayag.
Nagpapamalas ng kakayahang suriin ang teksto o diskursong napakinggan.
Natutukoy ang di-sapat na impormasyon at iba pang pagpapakahulugan ng nagsasalita.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 65
Napag-iiba-iba ang katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at ng nakikinig.
Naiuugnay ang pinapaksa ng nagsasalita sa iba pang paksa at karanasan.
Nakabubuo ng makabuluhang tanong batay sa napakinggan.
Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe
Muling nasasabi o naisusulat sa sariling pamamaraan ang mga napakinggang pahayag, mensahe at teksto.
Naisasaayos ang mga ideya o impormasyon mula sa narinig na teksto o diskurso.
Nakapaghahambing ng katotohanan sa mga hinuha, opinyon at personal na interpretasyon ng nagsasalita at nakikinig.
Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayang makagawa ng angkop na pagtugon sa pinakinggang usapan/talakayan
Ang mag-aaral ay nakapag-oorganisa ng isang talakayan, programa o positibong pagkilos na ukol sa programa o talakayang napakinggan.
Nakasusuri ng de-kahon at progresibong katuwiran.
Nakapagbibigay ng sariling kuro-kuro, pananaw, kontradiksyon o saloobin sa narinig.
Nakabubuo ng sariling pananaw tungkol sa isang napapanahong isyu batay sa napakinggang impormasyon, ideya o mensahe.
Nakabubuo ng mahahalagang punto sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 66
napakinggang impormasyon, ideya o mensahe.
Nakukuha ang iba’t ibang tala mula sa napakinggan sa pamamagitan ng:
ugnayang pamaksa pagsulat kung ano ang narinig ugnayang –sunuran pagbibigay-diin rebisyon
Gumawa ng isang kampanya o programa na magsusulong ng positibong reaksyon gamit ang multi media sa mga isyung natalakay sa programang napakinggan.
Mapalawak at mapayaman ang sariling interes sa pakikinig sa mga tekstong na nangangailangan ng mas mataas na antas ng pag-unawa.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalaman at kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasang pasalita ayon sa sitwasyon, pangangailangan at pagkakataon.
Ang mag-aaral ay nakalalahok sa usapang angkop sa iba’t ibang sitwasyon at naisasalaysay ang mga bagay na narinig, nabasa at napanood.
Nagagamit ang angkop at magalang na pananalita sa pakikipag-usap.
Naipapahayag nang mabisa ang mga kaalaman/palagay at saloobin sa pamamagitan ng:
tono o lakas ng tinig bilis ng pagsasalita paghinto o pagpigil diin intonasyon
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 67
Nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng panalita.
Nabubuo at nagagamit nang wasto ang mga pangngalang hango sa pandiwa sa pakikipag-usap sa kapwa
Nasasabi ang pagkakaiba ng gamit ng mga pang-uring nagkakahawig ang kahulugan sa pagpapakilala sa sarili.
Natutukoy at naihahambing ang pang-uring panlarawan at pamilang sa pagpapakilala ng tao bagay o pangyayari.
Nagagamit sa makabuluhang pangungusap ang mga pang-uring panlarawan at pamilang
Natutukoy ang mga panuring sa pagbibigay ng magandang saloobin sa ibang tao.
Nagagamit ang iba’t ibang uri ng pangungusap.
Nagagamit ang ilang kataga o ingklitik na angkop sa pagsagot sa mga tanong.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan upang mapagyaman ang mga natatamong kaalaman at kakayahan sa paglinang ng pangangailangang pangkomunikatibo.
Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang ideya at iba pang impormasyon ukol sa napapanahong isyu o paksa.
Naipapaliwanag ang mga impormasyon at naiuulat ang kahalagahan ng mga ito.
May kakayahang mangatwiran sa mga napapanahong isyu sa lipunan.
Gumagamit ng mga angkop na simbolo, imahen at pahiwatig sa pananalita.
Higit na bihasang nakagagamit ng epektibo’t mapanghikayat na
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 68
pananalitâ.
Nagagamit ang kasanayan sa pagkuha ng impormasyon sa iba’t ibang paraan tulad ng pagbabasa, pakikipanayam atbp.
Nailalahad nang maayos at mabisa ang mga nalikom na datos sa pananaliksik.
Nasasabi ang pagkakaiba ng tuwiran at di-tuwirang pahayag.
Nagagamit ang magkakaugnay na pahayag sa pagbibigay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari.
Nakabubuo ng isang maayos at may kaisahang ulat/sanaysay, at/o katha sa magkakaugnay na pangungusap.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kaalamang gramatikal at retorikal na makakatulong sa pagtamo ng mabisang pasalitang pangkomunikatibo
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang damdamin, sariling opinyon at nakapagpapalitang-kuro upang mahikayat ang kausap na pakinggan ang kanyang pananaw.
Nagagamit ang mga angkop na salita sa: pagtanggi pagtanggap pagpapahayag ng argumento pag-iisa-isa pagbibigay ng opinyon pagbibigay ng proposisyon pagbibigay ng alternatibo pagtutulad ng ideya paglalagom
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 69
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Nagagamit ang salita/pangungusap ayon sa pormalidad ng pagkagamit nito
Nabibigyang-kahulugan ang mga pahayag/pangungusap na na nagbibigay-pahiwatig.
Nakabubuo ng mga pangungusap na: nagpapaliwanag nangangatwiran nagsasalaysay naglalarawan
Nakakapagsasagawa ng panayam.Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kahusayan sa
Ang mag-aaral ay nakapamumuno sa talakayan at
Nagagamit nang wasto ang angkop na istratehiya sa :
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 70
pagsasalita tungo sa mabisang komunikasyon.
anumang uri ng palatuntunan. pagbubukas ng usapan paglipat at pagbalik ng usapan pagtatapos ng usapan
Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pag-aalinlangan/pag-aatubili/pasubali.
Naipaliwanag ang pagpagkakasunud-sunod ng mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pasasalita at Katatasan(Fluency)
Nailalahad ang mga pagpapasya batay sa mga patunay at katwiran.
Naipapahayag nang maayos ang matinding reaksyon sa bagay na di maunawaan at nagugustuhan.
Nailalahad nang maayos ang pansariling pananaw, opinyon at saloobin.
Namumuno sa isang pormal na pagtitipon o palatuntunan.
Nakapagbigay ng pahayag ukol sa isang paksa sa isang pormal ng okasyon.
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng pag-unawa sa
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng maikling talata ukol sa mga
Naibibigay ang buod ng akdang binasa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 71
Talasalitaan) tekstong binasa akdang binasa. Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda.
Napauunlad ang sariling kakayahang umunawa sa binasang akda sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan ng mga salita ayon sa:
pagtutulad o pagkakakaiba kasingkahulugan/katulad ng
kahulugan kasalungat na kahulugan
talinghaga at idyoma/sawikain
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
pagbabagong naganap sa salita dahil sa: Paglalapi Pag-uulit
Tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag (klino/clining)
Di-lantad na kahulugan ng salita (contextual clues) sa pamamagitan ng:
halimbawa paliwanag pag-uugnay sa sariling karanasan pahiwatig kontekstong pinaggamitan mga salita /pahayag na pamilyar o
pambansa (antas ng wika)
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 72
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang maiangkop ang kahusayan sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng tekstong binasa.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang sanaysay o komposisyon batay sa tekstong kanyang binasa at sinuri.
Naibibigay ang buod ng akdang binasa sa malikhaing pamamaraan.
Nakapagbibigay ng mungkahi, sariling pananaw at paghahambing ng sariling karanasan sa nabasang akda.
Nakapagbibigay hinuha/kahulugan sa mga matalinghagang pahayag.
Nasasabi ang bisa sa akda ng piniling salita, pangungusap ayon sa kahulugang:
likas tago
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
matalinghagaatbp.
Naibibigay ang mga bahaging nagpapahayag ng mga:
talinghaga larawang-diwa pagpapatungkol (reperensya)
Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili pamilya pamayanan lipunan daigdig
Nabibigyang-puna ang istilong ginamit ng may akda
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 73
Nakikilala ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng kapangyarihan ng tao batay sa kanyang:
kilos gawi/ugali paniniwala paninindigan
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapagsuri, makapagbigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa iba’t ibang tekstong binasa ukol sa mga napapanahong paksa.
Ang mag-aaral ay nakalilikom, nakahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang lathalain.
Nahahanap/natutukoy at nalalagom ang mahalagang impormasyon para sa sariling pagpapakahulugan sa daigdig na kanyang ginagalawan.
Naiisa-isa ang katangian ng relasyon ng tao sa lipunan na inilalahad sa mga akda.
Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa.
Nailalahad ang mga halimbaw,patunay at iba't ibang damdamin ng tekstong binasa.
Nakapaglalahad ng sariling kongklusyon, paniniwala, pagbabago sa sarili at epekto ng mga akda di lamang para sa sarili kundi para sa nakararami.
Nabibigyang-puna ang estilong ginamit ng may akda.
Naiuugnay ang mga kaisipang nakapaloob sa akda batay sa mga nangyayari sa:
sarili
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 74
pamilya pamayanan lipunan daigdig
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.
Natatalakay ang mga tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.
Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.
Naiisa-isa ang mga epekto ng iba’t ibang isyu na ating hinaharap
Nakapagbibigay ng kuro-kuro at mungkahi ukol sa alinman sa mga sunod-sunod na paksa gaya ng:o Bio-diversityo Pagbabago-bago ng Klimao Disaster Risk Reductiono HIV and Drug Preventiono Consumer Education
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 75
o Education for Sustainable Development
o Peace Educationo Karapatang Pambata at
kanilang Responsibilidado Intellectual Copyright Lawso Adolescent Reproductive
Healtho Kaligtasan ng Tao, Batas
Trapiko at ang mga Pilipino
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and Communication
TechnologyPag-unawa sa Binasa (Paglinang ng Talasalitaan)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang makapag-suri, makapag-bigay-kahulugan at nakakapaghahambing ng impormasyong inilalahad sa iba’t ibang tekstong binasa ukol sa isang/ilang mga napapanahong paksa.
Ang mag-aaral ay nakalilikom, nahahanap, nakapag-uuri at nakapaglalagom ng mahahalagang impormasyon mula sa iba’t ibang sanggunian at media upang makasulat ng isang pangulong tudling o editoryal.
Nababasa nang masidhi ang aralin nang mapili ang angkop na mga detalye ng mga ito para sa isang tiyak na layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maiangkop ang bilis sa pagbasa sa layunin at antas ng kahirapan ng babasahin.
Nakapagpapamalas ng kakayahang bumasa at sumuri ng tekstong binasa.
Naipamamalas ang kakayahang maipaliwanag ang mga mahahalagang punto ng mga artikulo o tekstong binasa.
Napayayaman ang mga kakayahan at kaalamang nagbibigay-diin sa tiyakang
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 76
karanasan upang mahinuha ang kahulugan ng bawat tekstong binasa.
Natutukoy ang mahahalagang punto/ideya para mabuod o malagom ang:
buong teksto isang tiyak na ideya batayang ideya
Nasusuri ang seleksiyon para matukoy ang impormasyong kailangan sa isang simpleng /payak na pananaliksik.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nakahahalaw para makuha ang: diwa o mahalagang ideya ng
teksto pangkalahatang impresyon sa
teksto/pahayag
Nakapagpapatunay na ang mga pangyayari sa mga akda ay maaaring mangyari sa hinaharap.
Natatalakay ang mga luma, tradisyunal na balangkas, kalakaran, ideya, paniniwala na nakapaloob sa bawat akdang binasa.
Nalilinaw ang pagpapahalaga sa pantay na papel ng babae at lalaki sa lipunan.
Naiisa-isa ang mga epekto ng iba’t ibang isyu na ating hinaharap
Nakapagbibigay ng kuro-kuro at
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 77
suhestiyon ukol sa alinman sa mga sumusunod na paksa:o Bio-diversityo Pagbabago-bago ng Klimao Disaster Risk Reductiono HIV and Drug Preventiono Consumer Educationo Education for Sustainable
Developmento Peace Educationo Karapatang Pambata at
kanilang Responsibilidado Intellectual Copyright Lawso Adolescent Reproductive
Healtho Kaligtasan ng Tao, Batas
Trapiko at ang mga Pilipino
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
o Information and Communication Technology
Pagsulat at Komposisyon Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin.
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin nang pasulat gamit ang angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pagsulat ng talata
Nakasusulat ng talata na binubuo ng magkakaugnay na mga pangungusap na nagpapahayag ng isang buong palagay o kaisipan
Nakabubuo ng talata na may wastong paglulugar (sintaks) ng paksang pangungusap sa:
unahan malapit sa unahan katapusan di tuwirang nakalahad
Nagagamit ang iba’t ibang teknik sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 78
pagpapalawak ng paksa:
depinisyon paghahalimbawa pagsusuri paghahawig o pagtutulad sanhi at bunga
Naisasaayos ang mga pangungusap sa loob ng talata upang magkaroon ng kaisahan sa pamamagitan ng:
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
pag-aayos ng mga detalye na lohikal ang pagkakasunud-sunod
paggamit ng mga ekspresyong transisyunal
paglalahad ng mga pangungusap nang may magkatulad na pagkakabuo
Napalulutang ang pangunahing ideya at iba pang pansuportang ideya sa pamamagitan ng:
paglulugar ng mahahalagang kaisipan sa unahan o hulihan ng talata
pagsasaayos ng mga detalye mula sa di-makahulugan tungo sa pinaka-makahulugan
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling kaisipan, opinyon at damdamin sa isang orihinal na komposisyon gamit ang angkop
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng komposisyon Naisasaalang-alang ang sariling karanasan at
kawilihan sa pagpili ng paksa. Naisasagawa ang angkop na paraan ng
paglilista ng paksa.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 79
sariling kaisipan, opinyon at damdamin.
na gramatika at retorika. Nailalahad nang maayos ang mga kaisipan upang malinaw na makita sa target na awdyens/mambabasa ang ugnayan ng mga ito sa loob ng talata sa pamamagitan ng:
kronolohikal na pagkakasunod-sunod lohikal na pagkakasunod-sunod
patungo sa di alam; tangi patungo sa kalahatan; payak patungo sa pagiging masalimuot at mula sa abstrak patungong kongkrit
pag-aayos batay sa kahalagahan ng mga ideya
DOMAIN (Kakayahan)Pamantayang
PangnilalamanPamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon Nakabubuo ng isang balangkas upang maipakita nang malinaw ang sariling ideya at intension sa pagbuo ng komposisyon.
Nakapipili ng pamagat na may dating ng pagiging orihinal at may pang-akit sa target na mambabasa.
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan
Nagagawang kawili-wili ang panimula ng
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 80
komposisyon sa pamamagitan ng isang: kaakit-akit na pahayag napapanahong sipi o banggit anekdota serye ng mga tanong at iba pa
Nawawakasan ang komposisyon nang may pangkalahatang impresyon sa pamamagitan ng: pagbubuod makabuluhang obserbasyon kaisipang hango sa binuong
komposisyon konklusyon
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsulat at Komposisyon
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pumili ng angkop na gramatika at retorika upang maipahayag nang pasulat ang sariling kaisipan, opinyon at damdamin na batay sa mga impormasyong nakalap.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang lathalain ng sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang lathalain.
Nakapipili ng isang napapanahong paksa.
Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon.
Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon.
Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas Nakabubuo ng isang:
makatawag-pansing panimula mabisang wakas
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming,
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 81
pananaliksik at panonood. Nakapagsasagawa ng rebisyon kung
kinakailangan. Nakasusulat ng kathambuhay batay sa
mga tiyak na katangian nito. Nakapagtatala ng mahahalagang
impormasyon. Nakabubuo ng kathambuhay.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad.
Nababanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang lathalain.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang magpahayag ng kanyang opinyon na nakakapag-ganyak/nakakakumbinse sa mga mambabasa.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng isang editoryal/pangulong tudling nang sumusunod sa wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin sa pagsulat ng isang editoryal o pangulong tudling.
Nakapipili ng isang napapanahong paksa. Nakapag-uuri-uri ng editoryal batay sa mga tiyak
na katangian nito. Nakikilala ang mga tiyak na pamantayan sa
pagsulat ng editorial. Nakasusulat ng tiyak na uri ng editorial. Nakapagtatala ng mga kinakailangang
impormasyon. Nakapagpapangkat-pangkat ng mga
magkakaugnay na ideya at impormasyon.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 82
Napalalawak ang mga kaisipang kaugnay ng paksa.
Nakabubuo ng maayos na balangkas Nakabubuo ng isang:
makatawag-pansing panimula mabisang wakas
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nagagamit ang iba't ibang estratehiya sa pangangalap ng ideya sa pagsulat tulad ng panayam, brainstorming, pananaliksik at panonood.
Nakapagsasagawa ng rebisyon kung kinakailangan.
Naipakikita ang kasanayan sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad.
Naibabanggit nang wasto ang may-akda, personalidad, organisasyon o grupo na nagpapatunay sa datos o impormasyong nagbibigay kredibilidad sa mga kaisipan at opinyong ipinahahayag sa kanyang editoryal o lathalain.
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng pasalita o pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika.
Ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng kanyang ideya gamit
ang wastong estruktura at angkop na gramatika at retorika.
Nakatitiyak sa diwa o mensahe ng ulat na narinig sa tulong ng mga pananda.
Nakabubuo ng pangungusap na : nagpapaliwanag nangangatwiran nagsasalaysay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 83
naglalarawan
Nakapagpapahayag ng iba’t ibang damdamin/layunin gamit ang wastong tono o intonasyon.
Nakagagamit ng mga wastong pananda sa pagpapahayag ng kilos.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang pangkomunikatibo gamit ang wastong gramatika at retorika.
Ang mag-aaral ay nakapagpapaliwanag ng kanyang saloobin at opinyon gamit ang wastong gramatika at retorika
Natutukoy sa loob ng pangungusap ang mga kumplemento at pokus ng pandiwa tulad ng:
kumplemento/pokus tagatanggap/benepaktibo
kumplemento/pokus gamit: instrumental kumplemento/pokus direksyunal kumplemento/pokus sanhi: kusatibo atbp.
Nakasusulat ng mga pangungusap na walang paksa nang maayos at wasto.
Nakagagamit nang wasto ng mga pang-uring pamilang.
Nagagamit nang wasto ang pang-abay na panang-ayon/pananggi para sa mga positibo at negatibong pahayag.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 84
Nakabubuo nang wastong mga tanong na kailangan sa talata.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng wastong pagpapahayag ng mga natutuhang konsepto ng pasulat.
Ang mag-aaral ay nakakapagpahayag ng mga kaisipan, ideya, opinyon ng pasulat gamit ang wastong gramatika at retorika
Nakagagamit ng maayos ang mga katagang pang-abay o ingklitik.
Naisasaalang-alang ang mga panuring na ginagamit sa modipikasyon ng pangungusap.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Wastong Gamit ng Gramatika
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng mga kasanayang pangkomunikatibo, pasalita man o pasulat
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pakikipagtalastasan (pasalita o pasulat) na tugma sa anumang okasyon.
Nakasusulat ng mga pangngusap gamit ang wastong pananda at bantas
Nagagamit nang wasto ang mga panghalip.
Naiaangkop ang wastong gamit ng aspekto ng pandiwa.
Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng ng wastong paggamit ng modernong estilo ng pagdodokumento ng mga impormasyon mula sa aklat at internet
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng komposisyon, gamit ang wastong pagdodokumento ng datos na kanilang nakalap.
Nagagamit ang “features” ng “MS Application” ng computer upang mailapat nang mabilis at maayos ang bibliograpi o “Works cited”
Naisasaayos ang teksto/pahayag sa pamamagitan ng pag-alis ng mga inuulit, labis o walang kaugnayang impormasyon.
Nakukuha ang mga mahahalagang datos o impormasyon mula sa aklat, pahayagan, magasin, dokumentaryo, panayam o internet.
Nabubuo ang tiyak na pagpapasiya sa pamamagitan ng paghahambing ng ipinahahayag na mga kaisipan sa loob
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 85
ng mga datos o impormasyong nakalap ng : pamantayang pansarili, pamantayang galing sa
guro, ibang babasahin at mga pahayag mula sa mga awtoridad o personalidad.
DOMAIN (Kakayahan) Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Estratehiya sa Pananaliksik (Pag-aaral)
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang gumamit ng impormasyon at talang nalikom mula sa iba’t ibang lawak ng pag-aaral/pananaliksik.
Ang mag-aaral ay nakasusulat ng pormal na sanaysay batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng sanaysay.
Nagagamit ang wastong pamamaraan ng “in-text citation”.
Nagpapakita ng pagpapahalaga at paggalang sa impormasyong pagmamay-ari ng mga may-akda.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng piling lathalain
Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling lathalain na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisasaalang-alang ang mga kakailanganing impormasyon o datos sa pagsulat ng lathalain.
Naisusulat nang wasto at may lohikal na pagkakasunod-sunod ang mga impormasyon.
Nagagamit nang wasto ang mga bantas gaya ng panipi at tuldok.
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng
Ang mag-aaral ay nakakabuo ng piling editoryal o pangulong
Naisasaalang-alang ang mga kailanganin impormasyon o datos sa pagsulat ng editoryal.
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 86
kakayahang mangalap ng impormasyon upang makasulat ng iba’t ibang klase ng artikulong pampahayagan
tudling na batay sa impormasyong nakalap gamit ang tamang pamamaraan ng pananaliksik.
Naisusulat ang opinyon batay sa mga tunay na datos at di sa mga haka-haka lamang.
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Pagsusuri ng Florante at Laura
Ang mag-aaral ay nakapagpapamalas ng kasanayan sa pagbasa ng akda upang hanguin ang mahahalagang aspeto nito na maaring mapagkunan ng mahahalagang kaisipan at aral na maari nating magamit sa suliraning pangkasalukuyan.
Ang mag-aaral ay nakakapag-pahayag ng kanyang ideya ukol sa mahahalagang aral ng akda.
Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:
pagtukoy sa mga kalagayan sa panahong isinulat ang akda
pagpapatunay ng pag-iral ng kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda
pagtukoy sa layunin ng may-akda sa pagsulat ng akda
pagsusuri sa epekto ng akda pagkaraang isinulat ito hanggang sa kasalukuyan.
Nalilinaw ang kakaibang katangian ng akda sa pamamagitan ng:
pagbubuod sa akda pagtiyak sa mga elementong makikita sa
akda kaugnay ng kinabibilangan nitong genre ( awit o romansang metrikal )
pagtukoy sa mga papel na ginagampanan ng mga tauhan sa akda
pagbibigay-kahulugan sa mga:o matalinghagang kaisipan
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 87
o tayutayo simbolo
paglalahad ng pangunahing kaisipan ng bawat kabanata
pagtalunton sa mga pangyayari at tunggaliang naganap sa akda
pagtiyak sa tagpuan pagtukoy sa wakas ng akda
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nasusuri ang mga kaisipang inilahad (Diyos, bayan, kapwa, magulang):
Naiisa-isa ang mga kaisipang ito gaya ng:o pagmamahal o pagtataksilo katapatano pamamalakad/pamamahala sa bansao atbp.
Natutukoy ang mga bahaging tumitiyak sa mga kasipang ito
Natitiyak ang kabuluhan ng mga kaisipang ito kaugnay ng mga karanasang:o pansarilio pampamilyao pangkomunidado pambansao pandaigdig
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 88
Naipahahayag ang pansariling paniniwala at pagpapahalaga sa mga kaisipang ito sa pamamagitan ng pagsang-ayon o pagsalungat
Nasusuri ang akda batay sa iba’t ibang lapit at pananaw sa panunuring pampanitikan
Naiisa-isa ang mga elementong romantiko na pangunahing katangian ng akda
Napatutunayan ang ilang elementong klasismo, naturalismo, romantisismo sa ilang bahagi ng akda
Natitiyak ang ilang mga bahagi ng pagiging makatotohanan ng akda sa pamamagitan ng pag-uugnay ng ilang pangyayari sa kasalukuyan
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Naipakikita nang lubusan ang pagkakaroon ng malalim na pagkaunawa sa akda upang mapahalagahan ito.
Nailalahad nang pasalita o pasulat man ang mga pansariling damdamin tungkol sa akda na may kaugnayan sa:
o mga hilig/interes o kawilihano kagalakan/kasiglahano pagkainip/pagkayamoto pagkatakoto pagkapooto pagkaaliw/pagkalibango atbp.
Naipakikita ang pakikiisa at pakikisangkot sa mga tauhan at pangyayari sa akda sa
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 89
pamamagitan ng mga malikhaing paraan:o biswalo awdyoo pagtatanghal
Nakapagbibigay ng sariling puna o reaksyon sa kahusayan ng may-akda sa paggamit ng salita at mga kaukulang pagpapakahulugan sa akda
DOMAIN Pamantayang Pangnilalaman Pamantayan sa Pagganap Batayang Kasanayan
Nabibigyang-pansin ang artistikong kakayahan ng may-akda sa paggamit ng mga salitang naglalarawan sa akda
Nakapaglalarawan sa mga tauhan at pangyayari sa tulong ng imahinasyon.
Natutukoy sa akda ang mga:o tradisyong katutubo at
pambansao pananaw panrelihiyono kaugnay na pangyayari sa
kasaysayano kaugnay na pangyayari sa
kasalukuyan
Naihahambing ang akda sa ilang katulad na akdang:
o nabasao napanood
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 90
o napag-aralan sa klase
Nakagagawa ng pagtatasa sa akda sa pamamagitan ng:
o pagsusuri sa pagiging makatotohanan/ di- makatotohan ng akda
o pagbibigay ng sariling solusyon sa suliranin ng tauhan
Nakabubuo ng sariling pagwawakas sa akda batay sa:
o posibilidad ng mga pangyayario kilos ng mga tauhano sariling mga paniniwala, kaisipan at
pagpapahalagao mga tunay na
pangyayari sa buhay
K to 12 Curriculum Guide version as of December 2012 FILIPINO 91