134500441 Dic Disseminated Intravascular Coagulation

8/12/2019 134500441 Dic Disseminated Intravascular Coagulation

1/21

DAFTAR ISI

DAFTAR ISI .......................................................................................................... 1

PEMBAHASAN .............................................................................................. 2

I. Pendahuluan ..............................................................................................

2

II. Definisi ............................................................................................... 2

III. Etiologi ............................................................................................... 2

IV. Patofisiologi ...............................................................................................

V. !e"ala #linis ...............................................................................................

$

VI. Diagnosa Banding.................................................................................. %

VII. Pe&e'i(saan )a*o'ato'iu& .......................................................... 1+

VIII. Penatala(saan ................................................................................... 1,

DAFTAR P-STA#A ............................................................................................... 2+


2/21

PEMBAHASAN

I. Pendahuluan

Disseminated Intravascular Coagulation DI/0 atau dala& *ahasa Indonesia

di(enal dengan #oagulasi Int'aas(ula' Dise&inata #ID0 &e'ua(an salah satu

(eda'u'atan &edi( (a'ena &engan3a& n4a5a dan &e&e'lu(an enanganan sege'a. #ID

4ang &e'ua(an (eda'u'atan &edi( te'uta&a #ID ful&inan atau a(ut6 sedang(an #ID

de'a"at 'endah atau (o&ensasi *u(an suatu (eadaan da'u'at. Na&un e'lu di5asadai#ID de'a"at 'endah daat *e'u*ah &en"adi #ID ful&inan sehingga ha'us diantisiasi.

!e"ala (lini( #ID daat sangat *e'a'iasi te'gantung en4a(it en4e*a*n4a

underlying disease0. Hal ini &e'ua(an se*a* &engaa *an4a( istilah lain 4ang dia(ai

untu( #ID6 &isaln4a (onsu&si (oaguloati6 hie'fi*'inolisis6 defi*'inasi dan sind'o&

t'o&*o7he&o'agi(.

#e*e'hasilan engo*atan selain ditentu(an oleh (e*e'hasilan &engatasi en4a(it

dasa' 4ang &en3etus(an #ID6 "uga ditentu(an a(i*at #ID itu sendi'i.

II. Definisi

#ID &e'ua(an suatu sind'o& atologi(linis 4ang &en4e*a*(an *e'*agai

(o&li(asi. Hal ini ditandai dengan a(tiasi siste&i( "alu' &enu"u dan &engatu'

(oagulasi6 4ang daat &enga(i*at(an gene'asi *e(uan fi*'in 4ang daat &en4e*a*(an

(egagalan o'gan *e'sa&aan dengan (onsu&si t'o&*osit dan fa(to' (oagulasi 4ang daat

&enga(i*at(an (linis e'da'ahan.

III. Etiologi

Telah di(etahui *e'*agai en4a(it 4ang daat &en3etus(an #ID see'ti di*a5ah

ini 8

2


3/21

1. Pen4a(it 4ang &en3etus(an #ID ful&inan 8

a. He&atologi 8 'ea(si t'ansfusi6 he&olisis *e'at6 t'ansfusi &asif6 leu(e&ia.

*. Infe(si 8

i. Seti(e&ia 8 g'a& negatif endoto(sin06 g'a& ositif

lioolisa(a'ida0

ii. Vi'e&ia 8 HIV6 heatitis6 a'isela6 /MV6 DHF

iii. Pa'asit 8 &ala'ia

i. T'au&a

. Pen4a(it hati a(ut 8 gagal hati a(ut6 obstructive jaundice.

i. )u(a *a(a'

ii. Alat 'otese 8Leveen atauDenver shunt6 alat *antu *alon ao'ta.

iii. #elainan as(ule'.

2. Pen4a(it dise'tai #ID de'a"at 'endah 8

a. #eganasan

*. Pen4a(it (a'dioas(ule'

3. Pen4a(it autoi&un

d. Pen4a(it gin"al &enahun

e. Pe'adangan

f. Pen4a(it hati &enahun

He&olisis (a'ena 'ea(si t'ansfusi da'ah daat &e&i3u siste& (oagulasi sehingga

te'"adi #ID. A(i*at he&olisis6 e'it'osit &eleas(an ADP atau &e&*'an fosfoliid

e'it'osit 4ang &enga(tif(an siste& (oagulasi *ai( sendi'i &auun se3a'a *e'sa&aan dan

&en4e*a*(an #ID. Pada seti(e&ia6 #ID te'"adi a(i*at endoto(sin atau &antel oli7

sa(a'ida *a(te'i &e&ulai (oagulasi dengan 3a'a &enga(tif(an Fa(to' 9II &en"adi F

9IIa6 &engindu(si eleasan 'ea(si t'o&*osit6 &en4e*a*(an endotel te'(eluas 4ang

dilan"ut(an a(tiasi 9II &en"adi 9IIa atau 979Ia6 dan eleasan &ate'i 'o(oagulan da'i

g'anulosit6 dan se&uan4a ini daat &en3etus(an #ID. Te'a(hi' dilao'(an *ah5a

,


4/21

o'ganis&e g'a& ositif daat &en4e*a*(an #ID dengan &e(anis&e see'ti endoto(sin

4aitu &antel *a(te'i 4ang te'di'i da'i &i('oolisa(a'ida &engindu(si #ID.

Vi'e&ia te'&asu( HIV6 a'isela6 heatitis6 i'us sito&egalo6 de&a& *e'da'ah

dengue6 daat dise'tai #ID. Me(anis&e tida( "elas tetai &ung(in atas dasa' antigen

anti*odi &enga(tif(an F 9II6 'ea(si eleasan t'o&*osit atau endotel te'(eluas dan

te'aa' (olagen su*endotel dan &e&*'an *asalis.

Heatitis i'us *e'at dan gagal hati a(ut atauun etiologin4a te'&asu( o*at6 to(sin

atau infe(si daat &en4e*a*(an #ID su(a' di*eda(an dengan (oagulasi (a'ena gangguan

fungsi hati 4ang *e'at. #olestasis int'aheati( atau e(st'aheati( 4ang sudah le*ih da'i

ha'i *isa dise'tai #ID.

Pada ende'ita (eganasan6 te'uta&a 4ang sudah &en4e*a' se'ing dite&u(an #ID

dengan atau tana ge"ala (lini(6 dengan *u(ti la*o'ato'iu&. Pada (asus he&atologi selain

(eganasan6 en4a(it lain se'ing dise'tai #ID de'a"at 'endah see'ti olisite&ia e'a6

sedang ada a'o(si&al no(tu'al he&oglo*inu'ia PNH0 dite&u(an #ID 4ang le*ih

*e'&anifestasi se*agai t'o&*osis.

Asidosis dan al(alosis 5alauun "a'ang tetai daat &e&i3u #ID. Pada asidosis

4ang &en"adi e&i3u6 (e&ung(inan adalah endotel te'(eluas &enga(tif(an F 9II

&en"adi F 9IIa6 dan atau 9I79Ia dan 'ea(si eleasan t'o&*osit 4ang dia(hi'i dengan

a(tiasi siste& 'o(oagulan. Pada al(alosis &e(anis&en4a *elu& "elas.

Pasien dengan lu(a *a(a' 4ang luas se'ing dise'tai dengan #ID dise*a*(an

&i('ohe&olisis e'it'osit &eleas(an ADP dan fosfoliid. Selain itu ne('osis "a'ingan

4ang te'*a(a' &eleas(an &ate'ial t'o&*olastin dan (edua fa(to' te'se*ut a(an &e&i3u

#ID. Pada t'au&a6 ne('osis "a'ingan &e'ua(an &ate'i t'o&*olastin atau &ate'ial

&en4e'uai fosfoliid &asu( (e si'(ulasi da'ah dan &enga(tif(an siste& (oagulasi

sehingga te'"adi #ID.

#elainan e&*uluh da'ah see'ti sind'o& #asa*a3h7Me''it 4ang dise'tai

he&angio&a 3ae'nosa 'a(sasa ada : 2; (asus dite&u(an #ID de'a"at 'endah atau

(o&ensasi 4ang daat *e'u*ah &en"adi #ID ful&inan tana ada etun"u( 4ang "elas.

)e*ih (u'ang +; asien dengan telangie(tasis he&o'agi( he'edite' dise'tai #ID de'a"at

'endah 4ang (adang7(adang daat &en"adi ful&inan.


5/21

Pen4a(it siste&i( e&*uluh da'ah (e3il see'ti feno&ena asosasti( te'&asu(

sind'o& Ra4naud6 angioati dia*etes *e'at6 atau angioati ada en4a(it autoi&un atau

sind'o& )e'i3he 4ang dise'tai #ID (o&ensasi se'ing *e'(e&*ang &en"adi #ID

ful&inan. Pen4a(it as(ula' (olagen te'uta&a aa*ila &engenai e&*uluh da'ah (e3il

daat dise'tai #ID. #ID (o&ensasi "uga te'lihat ada asien 'e&atoid a't'itis *e'at6

S)E6 sind'o& S"o'gen de'&atosis6 en4a(it hati ('onis dan gin"al ('onis.

IV. PATOFISIOLOI

Pada asien dengan #oagulasi Int'aas(ula' Dise&inata #ID06 fi*'in te'*entu(

se*agai hasil da'i gene'asi di&ediasi oleh t'o&*in fa(to' "a'ingan. Fa(to' "a'ingan6

die(s'esi(an ada e'&u(aan sel7sel &ononu(lea' dan sel endotel te'a(tiasi6 &engi(at

dan &enga(tif(an fa(to' VII. #o&le(s fa(to' "a'ingan dan VIIA fa(to' daat

&enga(tif(an fa(to' 9 langsung anah hita&0 atau tida( langsung anah utih0 dengan

3a'a dia(tif(an fa(to' I9 dan fa(to' VIII. Fa(to' 9 dia(tif(an6 dala& (o&*inasi dengan

fa(to' V6 daat &eng(one'si 'ot'o&*in fa(to' II0 &en"adi t'o&*in fa(to' IIa0. Se3a'a


6/21

*e'sa&aan6 (etiga 3a'a fisiologis da'i anti(oagulasi 7 antit'o&*in III6 'otein /6 dan

fa(to' "a'ingan7"alu' inhi*ito' TFPI0 7 te'ganggu.

Pe&*entu(an int'aas(ula' 4ang dihasil(an da'i fi*'in tida( sei&*ang dengan

enghausan &e&adai fi*'in (a'ena fi*'inolisis endogen dite(an oleh (ada' las&a

tinggi las&inogen a(tiato' tie7inhi*ito' 1 PAI710. Tinggin4a ting(at PAI71

&engha&*at las&inogen a(tiato'7a(tiitas dan a(i*atn4a &engu'angi ting(at

e&*entu(an las&in. #o&*inasi ening(atan e&*entu(an fi*'in dan enghausan

tida( &e&adai hasil fi*'in dala& t'o&*osis int'aas(ula' dise&inata. FDPs &enun"u((an

fi*'in7deg'adasi.

Aa*ila siste& (oagulasi dia(tif(an oleh *e'*agai hal &isaln4a t'o&*olastin

4ang di(elua'(an a(i*at (e'usa(an "a'ingan6 &a(a t'o&*in da'i las&a *e'eda' dala&

si'(ulasi da'ah. T'o&*in &e&e3ah fi*'inogen hingga te'*entu( fi*'inoetida A dan B

dan fi*'in &ono&e'. Fi*'in &ono&e' &engala&i oli&e'isasi &e&*entu( fi*'in 4ang

*e'eda' dala& si'(ulasi &e&*entu( t'o&*us dala& &i('oas(ule' dan &a('oas(ule'

sehingga &eng7ganggu ali'an da'ah dan &en4e*a*(an te'"adi is(e&ia e'ife' dan

*e'a(hi' dengan (e'usa(an o'gan. #a'ena fi*'in dideosit dala& &i('osi'(ulasi6

t'o&*osit te'e'ang(a dan dii(uti t'o&*ositoenia. Selain itu las&in "uga *e'eda'

dala& si'(ulasi dan &e&e3ah(an te'&inal a(hi' (a'*o(si fi*'inogen &en"adi fibrin

degradation product FDP= hasil deg'adasi fi*'in06 &e&*entu( f'ag&en 4ang di(enal

dengan 96 >6 D dan E. Hasil deg'adasi fi*'inogen FDP0 daat *e'ga*ung dengan

fi*'inogen &ono&e' dan (o&le(s FDP dan fi*'in &ono&e' ini dise*ut fi*'in &ono&e'

la'ut. Fi*'in &ono&e' la'ut ini &e'ua(an dasa' 'ea(si a'a7(oagulasi untu( u"i gelasi

etanol dan u"i 'ota&in sulfat.

Aa*ila 'ota&in sulfat atau etanol dita&*ah(an ada las&a asien 4ang

*e'isi(an fi*'in &ono&e' la'ut6 &a(a etanol atau 'ota&in sulfat a(an &e&*e'sih(an

FDP dan fi*'in &ono&e'6 dan fi*'in &ono&e' &engala&i oli&e'isasi dan &e&*entu(

*enang fi*'in dala& ta*ung dan inilah 4ang dia'ti(an se*agai 'ota&in sulfat atau

gelation test ositif. ?adi FDP dala& siste& si'(ulasi a(an &engganggu oli&e'isasi

&ono&e'6 4ang selan"utn4a &engganggu e&*e(uan dan &en4e*a*(an e'da'ahan.

F'ag&en D dan E &e&un4ai afinitas te'hada &e&*'an t'o&*osit dan &en4e*a*(an

@


7/21

fungsi t'o&*osit te'ganggu. Hal ini a(an &en4e*a*(an atau &e&e'*e'at e'da'ahan

4ang sudah ada ada #ID.

Be'*eda dengan t'o&*in6 las&in adalah suatu eni& 'oteoliti( glo*al dan

&e&un4ai afinitas 4ang sa&a te'hada fi*'inogen dan t'o&*in. Plas&in "uga efe(tif

&enghan3u'(an *iodeg'adasi0 fa(to' V6 VIII6 I9 dan 9 dan las&a 'otein lain te'&asu(

ho'&on e'tu&*uhan6 (o'ti(ot'oin dan insulin. Plas&in &enghan3u'(an fi*'in i(at

silang cross-linked fibrin0 dan &enghasil(an D7Di&e'. ?adi *ila D7Di&e' ositif *e'a'ti

te'"adi fi*'in7olisis se(unde' 4ang se3a'a (linis ada t'o&*osis atau #ID.

!a&*a' 8 Me(anis&e en3etusan #ID

Plas&in "uga &enga(tif(an (o&le&en /1 sa&ai /7/% dan a(tiitas

(o&le&en ini a(an &ening(at(an e'&ea*ilitas as(ula' 4ang daat &en4e*a*(an

hiotensi dan s4o(. Selain itu fa(to' 9IIa &engu*ah 'e(ali('ein &en"adi (ali('ein 4ang

(e&udian &engu*ah (ininogen dengan BM tinggi &en"adi (inin. #inin *e'eda' dala&

$

Kerusakan endotel kolagen

XII

XIIa

prekalikrein

kalikrein

kininogens

kinins

XI

XIaplasminogen PLASMIN

Kompleks Ag-Ab

Endotoksin

Kerusakan jaringan

Kerusakantrombosit

ADP

Kerusakan eritrosit (release)

Aktivitas tromboplastin

VII

X Xa

fosfolipid

Protrombin

TROMBIN

P-! "-#

ibrinogen

ibrin D-Dimer

DP

Aktivasi

komplemen


8/21

si'(ulasi a(an &ening7(at(an e'&ea*ilitas as(ule' sehingga daat &en4e*a*(an

hiotensi dan s4o(. Se*agai (e7si&ulan6 ada #ID t'o&*in 4ang *e'eda' dala& siste&

si'(ulasi da'ah &en4e*a*(an te'"adi deosit fi*'in &ono&e' dan fi*'in i(at silang 4ang

&e&*entu( t'o&*osis ada &i('osi'(ulasi dan (adang dala& e&*uluh *esa' sehingga

te'"adi hio(sia atau (e'usa(an o'gan6 sedang(an las&in 4ang *e'eda' dala& si'(ulasi

da'ah dala& tu*uh &en4e*a*(an te'*entu( FDP 4ang &engganggu oli&e'asi fi*'in

&ono&e' dan fungsi t'o&*osit6 sehingga te'"adi gangguan e&*e(uan 4ang

&en4e*a*(an e'da'ahan.

Selain itu las&in "uga &en4e*a*(an lisis fa(to' V6 VIII dan 9. Te'"adi defisiensi

fa(to' e&*e(uan &en4e*a*(an e'da'ahan. Da'i (onse atofisiologi ini daat

di&enge'ti *ah5a &engaa asien dengan #ID daat te'"adi t'o&*osis dan e'da'ahan

dala& 5a(tu 4ang *e'sa&aan. Pa'a (linisi se'ing le*ih &ena'uh e'hatian ada ge"ala

e'da'ahan6 tai (u'ang e'hatian te'hada t'o&*osis. Padahal &o'*iditas dan &o'talitas

le*ih *an4a( diten7tu(an oleh t'o&*osis.

-ntu( &en3aai hasil engo*atan 4ang oti&al e'lu &e&e'hati(an (edua

ge"ala ini 4aitu e'da'ahan 4ang n4ata &auun t'o&*osis 4ang difus. Da'i en"elasan

atofisiologi #ID se*elu&n4a daat disi&ul(an ada #ID te'"adi 8

1. A(tiasi siste& e&*e(uan da'ah

2. A(tiasi siste& fi*'inolisis

,. #onsu&si engha&*at


9/21

#edua 'oses atologis ini &eni&*ul(an ge"ala (linis 4ang *e'*eda dan daat dite&u(an

dala& 5a(tu 4ang *e'sa&aan.

Pe'da'ahan daat te'"adi ada se&ua te&at6 daat te'lihat se*agai ete(ie6

e(i&osis6 atau he&ato&a di (ulit6 he&atu'ia6 &elena6 eista(sis6 e'da'ahan gusi6

he&otisis dan (esada'an 4ang &enu'un sa&ai (o&a a(i*at e'da'ahan ota(. !e"ala

a(i*at t'o&*osis &i('oas(ule' daat dite&u(an (esada'an &enu'un sa&ai (o&a6 gagal

gin"al a(ut6 gagal nafas a(ut dan is(e&ia fo(al se'ta gang'en ada (ulit.

Mengatasi e'da'ahan ada #ID se'ing le*ih &udah da'iada &engo*ati a(i*at

t'o&*osis ada &i('oas(ule' 4ang &en4e*a*(an gangguan ali'an da'ah6 is(e&ia dan

*e'a(hi' dengan (e'usa(an o'gan dan (e&atian.

VI. DIANOSA BANDIN

Manifestasi (linis atau (elainan la*o'ato'iu& da'i *e*e'aa (ondisi daat

&en4e'uai atau di*eda(an da'i 4ang ada di DI/6 dan enting untu( &e&*eda(an

(ondisi ini da'i DI/ a(ut. E&at da'i (ondisi 4ang le*ih u&u& adalah 8

C th'o&*o34toeni3 u'u'a t'o&*oti(

%


10/21

C ('onis DI/ T'ousseau sind'o&0

C !agal hati ful&inan

C HE))P s4nd'o&e he&olisis6 tes fungsi hati 4ang tinggi6 dan t'o&*osit 'endah0.

VII.PEMERI"SAAN LABORATORI#M

Ru&itn4a atofisiologi #ID &en4e*a*(an hasil la*o'ato'iu& 4ang didaat(an

*e'7a'iasi. Ru&it dan sulit diinte''etasi *ila atofisiologi tida( "elas di&enge'ti dan

e&e'i(7saan 4ang dila(u(an tida( 3u(u. Tetai "i(a e&e'i(saan 4ang di&inta 3u(u

dan inte''e7tasi teat a(an daat &e&*e'i(an ('ite'ia diagnosis 4ang o*"e(tif. Saat ini

*an4a( &etode *a'u te'sedia untu( u"i la*o'ato'iu& 4ang &e&udah(an e&e'i(saan

asien dengan #ID. Di*a5ah ini di"elas(an ('ite'ia la*o'ato'i( 4ang o*"e(tif 4ang

die'lu(an untu( diagnosis #ID 4ang didasa'(an atas engetahuan atofisiologin4a.

$. Masa P%ot%o&'in (protrombin time)

Masa 'ot'o&*in *isa a*no'&al ada #ID (a'ena *e*e'aa hal. leh (a'ena

&asa 'ot'o&*in te'gantung da'i e'u*ahan fi*'inogen &en"adi fi*'in &a(a daat

di&enge'ti ada asien #ID &asa 'ot'o&*in 4ang &e&an"ang *isa (a'ena

hiofi*'inogene&ia6 gangguan FDP ada oli&e'isasi fi*'in &ono&e' dan (a'ena

las&in &engindu(si lisis fa(to' V dan fa(to' I9.

Masa 'ot'o&*in dite&u(an &e&an"ang ada +7$; asien #ID sedang ada

+; asien *isa dala& *atas no'&al atau &e&ende(. No'&al atau &e&ende(n4a &asa

'ot'o&*in ini te'"adi (a'ena 10 *e'eda'n4a fa(to' (oagulasi a(tif see'ti t'o&*in atau

fa(to' 9a 4ang daat &e&e'3eat e&*entu(an fi*'in= 20 hasil deg'adasi a5al daat

&e&e'3eat e&*e(uan oleh t'o&*in dan siste& e&*entu(an gel 4ang 3eat. Masa

'ot'o&*in u&u&n4a (u'ang *e'&anfaat dala& ealuasi #ID.

*.Partial Thrombin Time(PTT)

PTT 4ang dia(tif(an seha'usn4a "uga &e&an"ang ada #ID ful&inan (a'ena

*e'*agai se*a* sehingga a'a&ete' ini le*ih *e'guna da'iada &asa 'ot'o&*in. Plas&in

1+


11/21

&engindu(si *iodeg'adasi fa(to' V6 VIII6 I96 9i 4ang seha'usn4a &en4e*a*(an PTT

&e&an"ang. Selain itu sa&a haln4a dengan &asa 'ot'o&*in6 PTT "uga a(an &e&an"ang

*ila (ada' fi*'inogen 1++ &gdl.

PTT "uga &e&an"ang ada #ID (a'ena FDP &engha&*at oli&e'isasi fi*'in

&ono&e'. Na&un PTT 4ang &e&an"ang han4a dite&u(an ada +7@+; asien #ID dan

oleh se*a* itu PTT 4ang no'&al tida( daat dia(ai untu( &en4ing(i'(an #ID.

Me(anis&e te'"adin4a PTT no'&al atau &e&ende( ada


12/21

. D/Di&e%

Tes te'*a'u untu( #ID adalah D7Di&e' 4ang &e'ua(an hasil deg'adasi da'i

fi*'in i(at silang 4aitu fi*'inogen 4ang diu*ah &en"adi fi*'in dan (e&udian dia(tif(an

oleh fa(to' 9III. Da'i e&e'i(saan atau tes 4ang aling *an4a( dila(u(an untu( &enilai

#ID6 ta&a(7n4a D7Di&e' &e'ua(an tes 4ang aling daat die'3a4a untu( &enilai

(e&ung(inan #ID. Analisis *e*e'aa e&e'i(saan 4ang dila(u(an ada #ID6 dite&u(an

D7Di&e' a*no'&al ada %,; (asus6 (ada' AT III a*no'&al ada %; (asus6 (ada'

fi*'inoetida a*no'&al ada ; (asus dan tite' FDP a*no'&al ada $; (asus.

#adang tite' FDP dan 'ea(si a'a(oagulasi daat negatif ada #ID. Hal ini

dise*a*7(an ada #ID a(ut "u&lah las&in 4ang *e'eda' sangat *an4a( dan fi*'inolisis

se(unde' &enga(i*at(an deg'adasi f'ag&en D dan E6 adahal f'ag&en inilah 4ang

didete(si se*agai FDP. Selain itu eleasan 4ang *e'le*ihan da'i 'otease7g'anulosit6

(olagenase dan elastase daat "uga &ela(u(an deg'adasi ada se&ua sisa f'ag&en D dan

E dan a(hi'n4a &e&*e'i(an hasil FDP negatif. ?adi FDP negatif *elu& daat

&en4ing(i'(an diagnosis #ID. Dengan te'sedian4a e&e'i(saan D7Di&e'6 e&e'i(saan

FDP dan tes 'ota&in sulfat &en"adi te'*atas dala& diagnosis #ID.

0. Plas&in

Pe&e'i(saan siste& fi*'inolisis 4ang te'sedia se(a'ang dala& la* (lini( 4ang

*e'guna ada #ID 4aitu e&e'i(saan las&inogen dan las&in. Fi*'inolisis se(unde'

&e'ua(an 'esons tu*uh &en3egah t'o&*osis dala& ua4a tu*uh &enghinda'i

(e'usa(an o'gan 4ang i'ee'si*el ada asien #ID. ?i(a te'"adi gangguan siste&

fi*'inolisis6 &o'*iditas dan &o'tal7itas a(an &ening(at se*agai a(i*at te'"adin4a

(e'usa(an o'gan. A(tiasi siste& fi*'inolisis daat dinilai dengan &engu(u' (ada'

las&inogen dan las&in dengan te(ni( su*st'at sinte7tis. Masa lisis euglo*in

&e&*e'i(an sedi(it &anfaat untu( &enilai siste& fi*'inolisis ada #ID.

1. T%o&'osit

T'o&*ositoenia (has ada #ID= "u&lah t'o&*osit *e'a'iasi &ulai 4ang aling

'endah 2+++7,+++&&, hingga G1++.+++&&,. Pada (e*an4a(an asien #ID t'o&*osit

12


13/21

4ang die'i(sa dala& sediaan aus da'ah tei ada u&u&n4a "u&lahn4a 'ata7'at

@+++&&,.

-"i fungsi t'o&*osit see'ti &asa e'da'ahan6 ag'egasi t'o&*osit *iasan4a

*e'gantung ada #ID. !angguan ini dise*a*(an FDP &en4elu*ungi &e&*'an t'o&*osit.

?adi tida( ada alasan dan tida( e'lu &ela(u(an u"i t'o&*osit ada #ID.

Fa(to' < t'o&*osit PFang

&ening(at 8 (o&le(s TAT6 (o&le(s PAP. >ang &enu'un 8 antit'o&*in6 alfa727

antilas&in6 hea'in6 (ofa(to' II6 'otein / dan S.

ang &ening(at adalah la(tat dehid'ogenase6

('eatinin dan 4ang &enu'un 8 H dan Pa2.

VIII. PENATALA"SANAAN

Dala& &engo*ati asien ada 2 'insi 4ang e'lu die'hati(an 8

1. #husus 8 engo*atan #ID *e'sifat indiidual6

1,


14/21

2. -&u& 8 &engo*ati e&*e(uan da'ah dan &engatasi e'da'ahan.

$. Te%a2i Indi3idu

Be'hu*ungan dengan *an4a( &a3a& en4a(it 4ang &en3etus(an #ID dan de'a"at

en4a(it &auun #ID *e'a'iasi. Ma(a engo*atan (asus de&i (asus &endaat

e'hatian 4ang *esa'. #adang e&*e'ian hea'in ada (asus 4ang satu sangat

die'lu(an6 se*ali(n4a ada (asus 4ang lain sa&a se(ali tida(. ?adi setia indiidu ha'us

dilihat (euntungan dan (e'ugian da'i engo*atan.

*. Te%a2i #&u&

Didasa'(an atas etiologi #ID6 u&u'6 (eadaan he&odina&i(6 *e'atn4a e'da'ahan6

*e'atn4a t'o&*us dan ge"ala (linis.

a. Pengo*atan fa(to' en3etus

Pengo*atan ada #ID ful&inan 4aitu &engo*ati se3a'a 'og'esif dan

&enghilang(an en4a(it en3etus #ID.

*. Menghenti(an 'oses (oagulasi.

Daat dila(u(an dengan &e&*e'i(an anti(oagulan &isaln4a hea'in. Indi(asi

e&*e'ian hea'in 8 10 *ila en4a(it dasa' tida( daat dihilang(an dala& 5a(tu

sing(at= 20 ende'ita 4ang &asih e'da'ahan *ila en4a(it dasa' sudah

dihilang(an= ,0 *ila ada tanda te'"adi t'o&*osis dala& &i('osi'(ulasi6 gagal

gin"al6 gagal hati.

/a'a e&*e'ian hea'in (lasi( ada #ID di&ulai dengan dosis a5al 1++72++ -

(gBB i6 selan"utn4a e&*e'ian dosis ditentu(an da'i hasil APTT atau &asa e&*e(uan

dan die'i(sa 27, "a& sesudah e&*e'ian hea'in. Ta'get APTT 16726 (ont'ol atau

&asa e&7*e(uan 27, (ali (ont'ol. Bila APTT (u'ang da'i 16 (ali (ont'ol atau MP

(u'ang 2 (ali (on7t'ol dosis hea'in dinai((an. Bila APTT le*ih da'i 26 (ali (ont'ol

atau MP le*ih da'i , (ali (ont'ol &a(a diulang 2 "a&. #e&udian *ila APTT atau MP

teta le*ih da'i 26 atau , (ali (ont'ol dosis dinai((an6 sedang *ila (u'ang dosis

ditu'un(an. Bila APTT 16726 (ali (ont'ol atau MP 27, (ali (ont'ol6 dosis hea'in

dite'us(an.

1


15/21

Hea'in di*e'i(an tia


16/21

diatasi. #oaguloati daat diatasi oleh e&*e'ian ita&in # 1+&g ada dua ha'i *e'tu'ut7

tu'ut.

*. Du,ungan he&ostati, (Re2la6e&ent The%a24)

Pada asien 4ang &e&ili(i ting(at 'endah t'o&*osit6 fi*'inogen dan fa(to'

e&*e(uan lain see'ti 4ang ditun"u((an oleh PT *e'(ean"angan6 APTT6 TT6

enggantian fa(to' ini *e'guna. Mes(iun ada *e*e'aa (e(ha5ati'an *ah5a enggantian

ini &en4edia(an K*ahan *a(a' (e aiK6 tida( ada data (linis untu( &endu(ung

(e(ha5ati'an ini. Te'ai enggantian tida( diindi(asi(an "i(a tida( ada e'da'ahan (linis

dan ada 'osedu' inasif 4ang di'en3ana(an. ?i(a asien &engala&i e'da'ahan atau

'osedu' die'lu(an6 &a(a ua4a untu( &enge&*ali(an (aasitas he&ostati( dengan

&engganti t'o&*osit dan fa(to' (oagulasi ditun"u((an.

Mengu(u' (onsent'asi t'o&*osit dan fi*'inogen dan &enilai 5a(tu 'ot'o&*in

dan 5a(tu t'o&*olastin a'sial te'a(tiasi sangat enting untu( &e&*i&*ing

&ana"e&en. Penggantian diantau oleh efe( langsung setelah t'ansfusi dan *e*e'aa "a&

(e&udian untu( &enentu(an (e*utuhan untu( &elan"ut(an enggantian le*ih lan"ut.

#o&onen da'ah 4ang te'sedia ditun"u((an ada Ta*el , dan Ta*el


17/21

+.Te%a2i he2a%in

Penggunaan hea'in se3a'a teo'i &ena'i( (a'ena ha'us *e'henti e&*entu(an

t'o&*in dan 'oses DI/6 tai dala& 'a(te(n4a &anfaat ini "a'ang te'lihat. -ntu( asien

4ang se3a'a a(tif e'da'ahan6 hea'in a(an &e&e'*u'u( enda'ahan se*elu& &anfaat

otensial. Dala& se*agian *esa' situasi (has DI/ a(ut 4ang &en3a(u %; atau le*ih

asien0 te'ai hea'in *elu& te'*u(ti *e'guna dan &ung(in *e'*aha4a. Hea'in telah

te'*u(ti &e&ili(i efe( 4ang &enguntung(an dala& (e3il6 studi te'(ont'ol asien dengan

(oagulasi int'aas(ula' dise&inata6 tetai tida( dala& u"i (linis te'(ont'ol. Na&un ada

1$


18/21

*e*e'aa indi(asi te'*atas te'ai hea'in6 see'ti enda'ahan 4ang *e'le*ihan te'(ait

dengan he&angio&a 'a(sasa.

-. Ba%u te%a2euti, st%ategi

A6ti3ated P%otein 7

#a'ena *e'e'an enting ada "alu' AP/ dala& atogenesis sesis6 su*stitusi

AP/ ta&a(n4a &en"adi engo*atan 4ang &en"an"i(an. Dala& u"i 3o*a fase III (linis

AP/ 'e(o&*inan 'AP/0 ada asien dengan sesis *e'at dala& dosis 2< &g #g "a&

sela&a %@ "a&6 enu'unan 4ang signifi(an dala& &o'talitas 2 ha'i te'lihat. Na&un6

(e"adian te'"adin4a enda'ahan se'ius le*ih tinggi ada (elo&o( 'AP/ di*anding(an

(elo&o( lase*o. Pedo&an untu( enggunaan 'otein / a(tif 4ang te'sedia dan

dian"u'(an ada asien dengan sesis *e'at dan enilaian (linis da'i 'isi(o (e&atian.

.Antith%o&'in (AT III)

Ting(at *e'eda' da'i AT 4ang 'endah DI/6 oleh (a'ena itu sule&entasi ha'us

&ening(at(an hasiln4a. Dala& lase*o *uta ganda te'(ont'ol &ultisente' *esa' fase III

e'3o*aan #4*e'set e'3o*aan0 AT diguna(an dala& dosis ,+.+++ I- sela&a < ha'i.

Tida( ada e'*edaan ang(a (e&atian anta'a engo*atan dan (elo&o( lase*o. Selain

itu6 asien 4ang di'a5at dengan AT &engala&i (o&li(asi e'da'ahan le*ih lan"ut. Ia

*e'se(ulasi *ah5a sei'ing enggunaan hea'in dengan AT *e'tanggung "a5a* atas

(o&li(asi e'da'ahan le*ih lan"ut. Studi lain diealuasi e'an AT tana hea'in

*e'sa&aan ada asien dengan sesis *e'at dengan atau tana DI/. Dite&u(an *ah5a

AT se3a'a signifi(an &engu'angi ang(a (e&atian ada asien dengan DI/.1< Na&un6

enelitian le*ih lan"ut die'lu(an untu( &eng(onfi'&asi te&uan ini.

0.Fa,to% 8a%ingan 8alu% inhi'ito% (TFPI)

#a'ena TF fa(to' VIIA "alu' &e&ain(an e'an uta&a dala& a(tiasi (oagulasi ada

sesis6 su*stitusi TFPI ta&a(n4a &en"adi ilihan 4ang &asu( a(al. Hal ini diu"i dala&

e'3o*aan fase III ada asien dengan sesis *e'at. Tifa3ogin TFPI0 di*e'i(an dala&

dosis .+2&g(gh' sela&a %@ "a&. Ada 4ang tida( *e'enga'uh ada &o'talitas dan

1


19/21

'isi(o e'da'ahan &ening(at.

P%otease Inhi'ito%

Mes4late !a*eJate adalah inhi*ito' 'otease se'in sintetis6 te'&asu( t'o&*in dan

las&in. leh (a'ena itu ta&a(n4a a(an &en"adi agen otensial *e'guna untu(

&engo*ati (oagulasi int'aas(ula' dise&inata. Dala& se"u&lah te'*atas asien6 o*at

2&g(gh' J $ ha'i0 tida( &a&u &engha&*at (oagulasi atau fi*'inolisis6 &ening(at(an

s(o' DI/ atau &engu'angi ang(a (e&atian ada )PS 'a atau 'ingan.

1. 7$/Inhi'ito% (7$/Inh)

A(tiasi fa(to' 9ia &en4e*a*(an leda(an t'o&*in6 oleh (a'ena itu engha&*atan

9ia fa(to' dengan inhi*ito' /1 &ung(in a(an *e'&anfaat. Dala& se*uah studi ilot

dengan "u&lah te'*atas /17inhi*ito' asien6 /17Inh di*e'i(an (eada asien dengan

sesis *e'at atau s4o( seti(. Disfungsi o'gan &ening(at se3a'a signifi(an tetai tida(

*e'enga'uh ada &o'talitas dia&ati (a'ena se"u&lah (e3il asien.

9. Inhi'ito% Sintetis

Pengo*atan hea'in &ung(in tida( efe(tif (a'ena &e&e'lu(an antith'o&*in untu(

a(tiitas anti(oagulan dan ini *iasan4a *e'(u'ang ada DI/. )angsung inhi*ito' t'o&*in

&ung(in le*ih efe(tif (a'ena &e'e(a tida( &e&e'lu(an antith'o&*in. Hi'udin

'e(o&*inan &engu'angi a(tiitas t'o&*in di DI/6 tai &anfaat (linis *elu& diealuasi.

Noel antit'o&*in III 7 inhi*ito' t'o&*in indeenden see'ti desi'udin dan sen4a5a

te'(ait6 &ung(in a(an le*ih efe(tif da'iada hea'in6 dan eneliti "uga telah &en"an"i(an

hasil. Na&un6 ada *elu& e'nah ada u"i (linis te'(ont'ol o*at ini ada asien dengan

DI/ dan 'isi(o 4ang 'elatif tinggi e'da'ahan *e'hu*ungan dengan enggunaan sen4a5a

ini daat &en"adi fa(to' e&*atas.

1%


20/21

DAFTAR P#STA"A

1. Ta&*unan #). oagulasi Intravaskular Diseminata. Dala& 8 Hadinego'o SRH6

Sata'i HI en4unting0.Demam !erdarah Dengue " #askah Lengkap $elatihan !agi$elatih Dokter %pesialis &nak Dan Dokter %pesialis $enyakit Dalam dalam

'atalaksana asus D!D.?a(a'ta 8 Fa(ultas #edo(te'an -I. 1%%%81@$7$%.

2. )ei M6 ten /ate H. Disseminated Intravascular Coagulation " Current concept. N

Engl ? Med. 1%%%=,


21/21

@. )a*elle /a''ie Ann6 #it3hens /'aig S.Disse&inated int'aas3ula' 3oagulation8T'eat

the 3ause6 not the la* alues6 on /leaeland /lini3 ?ou'nal of Medi3ine Volu&e $2

Nu&*e' .2++.

$. #u&a' R6 !uta1 V6 Disse&inated Int'aas3ula' /oagulation8 /u''ent /on3ets6 onIndian ?ou'nal of Pediat'i3s Volu&e $.2++.

21

134500441 Dic Disseminated Intravascular Coagulation

Documents