13.3 Τα δικαιώματα των παιδιών (Η γραμματική του μαθήματος)

1ο Δημοτικό Σχολείο

Ανατολής (Ν.Ιωαννίνων)

Τάξη/Τμήμα: Δ2

Σχολικό Έτος: 2014/2015

Μπούνας Κωνσταντίνος

1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΑΤΟΛΗΣ (Ν.ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ)Σχολικό έτος: 2014/2015 * Τάξη / Τμήμα: Δ2


Η γ ρ α μ μ α τ ι κ ή τ ο υ μ α θ ή μ α τ ο ς

Γλώσσα (βιβλίο μαθητή, γ΄ τεύχος)Ενότητα 13η «Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι» (σελ.33-47)Υποενότητα «Τα δικαιώματα των παιδιών» (σελ. 40-42)



Οι χρόνοι των ρημάτων

Οι σύνθετες προτάσεις









Σε διάφορα μαθήματα ως τώρα έχουμε αναφερθεί στους

χρόνους των ρημάτωντης ενεργητικής και της παθητικής φωνής.

Υπενθυμίζουμε ότι οι χ ρ ό ν ο ι τ ω ν ρ η μ ά τ ω νείναι οι εξής οκτώ:





ο Ενεστώτας, ο Παρατατικός, ο Αόριστος,

ο Εξακολουθητικός Μέλλοντας,

ο Συνοπτικός Μέλλοντας,

ο Παρακείμενος, ο Υπερσυντέλικος και

ο Συντελεσμένος Μέλλοντας





Οι χρόνοι αυτοί χωρίζονται σε

π α ρ ο ν τ ι κ ο ύ ς , π α ρ ε λ θ ο ν τ ι κ ο ύ ς και

μ ε λ λ ο ν τ ι κ ο ύ ςανάλογα με τη χρονική βαθμίδα που δηλώνουν.

Έτσι:






Χρόνοι Παραδείγματα

ΠαροντικοίΕνεστώτας λύνω / λύνομαι

Παρακείμενος έχω λύσει / έχω λυθεί

Παρελθοντικοί

Παρατατικός έλυνα / λυνόμουν

Αόριστος έλυσα / λύθηκα

Υπερσυντέλικος είχα λύσει / είχα λυθεί

Μελλοντικοί

Εξακολουθητικός μέλλοντας θα λύνω / θα λύνομαι

Συνοπτικός μέλλοντας θα λύσω / θα λυθώ

Συντελεσμένος μέλλοντας θα έχω λύσει / θα έχω λυθεί




Δεν πρέπει να μπερδεύουμε

τις κ α τ α λ ή ξ ε ι ς-με / -μαι-σε / -σαι-τε / -ται

της ενεργητικής και της παθητικής φωνής.





-με και -μαι

Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής έχουν κατάληξη

-με (με ε) [έψιλον]στο α' πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα

ενώ τα ρήματα της παθητικής φωνής έχουν καταλήξεις

-μια (με αι) [άλφα γιώτα]στο α' ενικό πρόσωπο





Πιο απλά:

-με όταν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εμείςπ.χ. Εμείς ακούμε

-μαι όταν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εγώπ.χ. Εγώ ντύνομαι





-σε και -σαι


-σε (με ε) [έψιλον]στο γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής αορίστου

και στο β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής αορίστου

ενώ τα ρήματα της παθητικής φωνής έχουν κατάληξη

-σαι (με αι) [άλφα γιώτα]στο β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής και της υποτακτικής ενεστώτα καθώς και

στο

β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του εξακολουθητικού μέλλοντα





παραδείγματα:

αυτός έπεσε

(γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής αορίστου)

εσύ πέσε

(β΄ ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου)

εσύ λέγεσαι

(β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής + υποτακτικής ενεστώτα)

εσύ θα λέγεσαι

(β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής εξακολουθητικού μέλλοντα)





-τε και -ται


-τε (με ε) [έψιλον]στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο

ενώ τα ρήματα της παθητικής φωνής έχουν κατάληξη

-ται (με αι) [άλφα γιώτα]στο γ΄ ενικό πρόσωπο





Πιο απλά:

-τε όταν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εσείςπ.χ. Εσείς διαβάζετε

-ται όταν το πρόσωπο που μιλάει είναι το αυτός, -ή, -όπ.χ. Αυτός (-ή, -ό) πλένεται





Η κατάληξη -ονταιτου γ΄ πληθυντικού προσώπου της παθητικής φωνής

γράφεταιστην π α ρ α λ ή γ ο υ σ α με ο (όμικρον)και στη λ ή γ ο υ σ α με αι (άλφα γιώτα)

π.χ.Πού βρίσκονται τα πράγματά μου;




Οι χρόνοι των ρημάτωνΗ οριστική του ενεστώτα στην παθητική φωνή

Στην παθητική φωνήβρίσκονται τα ρήματα που στο

α΄ πρόσωπο ενικού αριθμού της οριστικής του ενεστώτα

έχουν κατάληξη -μαι.

π.χ. κάθομαι, χρειάζομαι, ντύνομαι, αγαπιέμαι, λυπάμαι κ.ά.

Ο ενεστώτας των ρημάτων της α' συζυγίας(τα ρήματα που τελειώνουν σε -ομαι στην παθητική φωνή)

κλίνεται ως εξής:




Οι χρόνοι των ρημάτωνΗ οριστική του ενεστώτα στην παθητική φωνή


Π ρ ό σ ω π ο Ε ν ε σ τ ώ τ α ς

Εγώ χρειάζομαι

Εσύ χρειάζεσαι

Αυτό, -ή, -ό χρειάζεται

Εμείς χρειαζόμαστε

Εσείς χρειάζεστε/χρειαζόσαστε

Αυτοί, -ές, -ά χρειάζονται



Οι σύνθετες προτάσεις




Σύνθετες προτάσεις

Σ ύ ν θ ε τ ε ς λέγονται οι προτάσεις που έχουνπ ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ α από ένα

υποκείμενα, αντικείμενα ή κατηγορούμενα,

τα οποία ε ί τ ε χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμαε ί τ ε συνδέονται παρατακτικά (π.χ. με το και)

π.χ.Η Μαρία, η Ελένη και η Νίκη πήγαν στον κινηματογράφο (σύνθετη πρόταση με τρία υποκείμενα)

Η μητέρα αγόρασε φρούτα, λαχανικά και ψωμί (σύνθετη πρόταση με τρία αντικείμενα)Η αίθουσα ήταν μεγάλη και φωτεινή (σύνθετη πρόταση με δύο κατηγορούμενα)




Σύνθετες προτάσεις

Π ρ ο σ ο χ ή !

Κάθε πρόταση έχει

μ ό ν ο (1) έ ν α (1) ρ ή μ α

π.χ.Παίζω μπάλα με τους φίλους μου (1 ρήμα → 1 πρόταση)

Μου αρέσει πολύ να παίζω μπάλα με τους φίλους μου (2 ρήματα → 2 προτάσεις)


1ο Δημοτικό Σχολείο

Ανατολής (Ν.Ιωαννίνων)

Τάξη/Τμήμα: Δ2

Σχολικό Έτος: 2014/2015


13.3 Τα δικαιώματα των παιδιών (Η γραμματική του μαθήματος)

Education