MUC LUCCu 1. Thc cht, y nghia cua cuc cach mang trong trit hoc c.mc v ph.ngghen thc hin-2Cu 2: C s ly lun, yu cu cua quan im khach quan. Y nghia cua no i vi vic khc phuc bnh chu quan duy y chi7Cu 3: C s ly lun, yu cu. Y nghia cua quan im toan din, phat trin9Cu 4: Phu inh bin chng? Phu inh cua phu inh? Y nghia i vi vic giai quyt mi quan h gia dn tc va quc t, truyn thng va hin ai nc ta11Cu 5: Thng nht va u tranh cua cac mt i lp va y nghia cua vn i vi vic giai quyt mi quan h gia xy dng nn kinh t c lp, t chu vi hi nhp quc t cau nc ta.186. Thc cht ca s thng nht gia l lun v thc tin. ngha i vi vic ngn nga khc phc bnh kinh nghim, gio iu247. Quy lut QHSX ph hp vi trnh pht trin ca LLSX v s vn dng quy lut ny nc ta278. S pht trin ca cc hnh thnh kinh t - x hi l qu trnh lch s - t nhin? ngha vi vic b qua ch t bn ch ngha Vit Nam hin nay309. Phn tch mi quan h bin chng gia kinh t v chnh tr. ngha ca n trong i mi kinh t v chnh tr nc ta hin nay3510. Quan im mc xt v quan h gia giai cp v dn tc. Phn tch nhng biu hin c th ca vn ny Vit Nam4911. Bn cht ca nh nc v sn; nhng nguyn tc c bn trong xy dng nh nc php quyn x hi ch ngha Vit Nam5912. Quan im mc xt v bn cht ca con ngi v ngha ca vn ny trong vic pht huy nhn t con ngi nc ta hin nay7013. Tnh c lp tng i ca thc x hi, ngha ca vn ny trong vic xy dng thc x hi mi nc ta hin nay73
Cu 1. Thc cht, y nghia cua cuc cach mang trong trit hoc c.mc v ph.ngghen thc hin-
Trit hc ca C.Mc (1818 1883) v Ph.ngghen (1820 1895) l s k tha nhng thnh tu v i ca t tng trit hc t thi c i cho n cui th k XVIII u th k XIX. N l kt qu ca s pht trin lch s t tng trit hc v s pht trin ca khoa hc ni chung, trong s ph thuc vo nhng iu kin kinh t - x hi ca th k XIX v cuc u tranh gia giai cp v sn v giai cp t sn ang din ra mnh m thi k .Vo nhng nm 40 ca th k XIX, ch ngha t bn khng nh c v th ca mnh v ang trn pht trin mnh m. S pht trin ca ch ngha t bn to ra nhng iu kin, tin cho s ra i ca ch ngha Mc ni chung, trit hc Mc ni ring. iu ny th hin ch: V iu kin kinh t - x hi vi nhng nt ni bt l: S cng c v pht trin ca phng thc sn xut t bn ch ngha trong iu kin cch mng cng nghip. S xut hin ca giai cp v sn trn v i lch s vi tnh cch mt lc lng chnh tr- x hi c lp. Chnh thc tin chnh tr - x hi lc t ra nhu cu v mt l lun c kh nng dn ng cho thc tin cch mng.V tin l lun, ch nga Mc ni chung v trit hc Mc ni ring ra i trn c s k tha ton b nhng t tng trong lch s nhn loi, nhng c bn nht, trc tip nht l: Trit hc c in c, c bit vi hai nh trit hc tiu biu l H-ghen (1770-1831) v Phoibc (1804-1872), l ngun gc l lun trc tip. Kinh t chnh tr hc t sn c in Anh vi nhng l lun kinh t quan trng ca A.X-mt (1723-1790) v .Ri-cc- (1772 1823). Ch ngha x hi khng tng Php vi nhng i biu ni ting nh Xanh Ximng (1760 - 1825) v Scl Phuri (1772 1837).Hn na, nhng lun im ca ch ngha Mc ni chung v trit hc Mc ni ring c chnh nhng pht minh khoa hc t nhin thi lm c s chng minh, l: nh lut bo ton v chuyn ha nng lng ca Mikhail Vasilyevich Lomonosov (8/11/1711 4/4/1765) v Antoine Lavoisier (26/8/1743 8/5/1794). Thuyt t bo ca Theodor Schwann (sinh ngy 7/12/1810, Neuss, c; mt ngy 11/1/1882, Kln, c) v Matthias Schleiden (1804-1881). Hc thuyt tin ha ca Charles Darwin (12/2/1809 19/4/1882). Chnh cc thnh tu khoa hc vch ra mi lin h thng nht gia nhng dng tn ti khc nhau, cc hnh thc vn ng khc nhau trong tnh thng nht vt cht ca th gii, vch ra tnh bin chng ca s vn ng v pht trin ca n.Trit hc Mc cng nh ton b ch ngha Mc ra i nh mt tt yu lch s khng nhng v i sng v thc tin, nht l thc tin cch mng ca giai cp cng nhn i hi phi c l lun mi soi ng m cn v nhng tin cho s ra i l lun mi c nhn loi to ra.S ra i ca trit hc Mc khng nhng l mt tt yu lch s m cn to ra mt cuc cch mng trong lch s t tng trit hc ca nhn loi.1. Thc cht ca cuc cch mng trong trit hcS ra i ca trit hc Mc l mt cuc cch mng to ln trong lch s trit hc, thc cht ca cuc cch mng y c th hin:1.1. Khc phc s i lp gia th gii quan duy vt v php bin chng trong lch s trit hc, to nn s thng nht hu c khng th tch ri l ch ngha duy vt bin chng. Trc khi trit hc Mc ra i th nhn chung lun c s tch ri gia ch ngha duy vt v php bin chng: Hy Lp c i c s thng nht nht nh gia th gii quan duy vt v php bin chng, in hnh trong trit hc ca Hraclt, nhng nhn chung cn trnh thp. C ch ngha duy vt v php bin chng u cn th s, cht phc. Cc nh duy vt t thi Phc hng n Cn i c nhiu cng lao trong vic gii thch t nhin, x hi, t duy, nhng ch ngha duy ca h vn mang tnh siu hnh, my mc. Nh vy, th gii quan duy vt vn tch ri khi php bin chng. Trit hc c in c, Hghen i lp php bin chng vi phng php siu hnh, nhng php bin chng ca Hghen li da trn nn th gii quan duy tm, ngha l th gii quan duy vt vn tch ri khi php bin chng. nh cao ca ch ngha duy vt trc Mc l ch ngha duy vt nhn bn ca Phoibc, nhng cng l ch ngha duy vt siu hnh, my mc, ngha l th gii quan duy vt ny vn tch ri khi php bin chng.Trong trit hc Mc, ch ngha duy vt thng nht hu c vi php bin chng, cn php bin chng c t trn nn th gii quan duy vt. Do vy, ch ngha duy vt ca Mc l ch ngha duy vt bin chng, cn php bin chng trong trit hc l bin chng duy vt. ng thi c ch ngha duy vt v php bin chng trong trit hc Mc u c Mc nng ln mt trnh mi v cht vi cc giai on trc kia.1.2. Sng to ra ch ngha duy vt lch s l biu hin v i nht trong cuc cch mng trong trit hc do Mc v ngghen thc hin. Ch ngha duy vt trc Mc ng vai tr ht sc quan trng trong s pht trin ca x hi, ca khoa hc v trit hc. Tuy nhin, ch ngha duy vt trc Mc l ch ngha duy vt cha trit , ngha l mi duy vt trong gii thch t nhin, nhng cn duy tm trong gii thch lnh vc lch s, x hi, tinh thn. Cho nn cha th ui c ch ngha duy tm ra khi ni n cha cui cng ca n l lnh vc x hi. Trit hc ca Mc gii thch khng ch th gii t nhin m c lnh vc lch s, x hi, t tng. Do vy, ln u tin trong lch s trit hc ca nhn loi, vi quan im duy vt lch s, trit hc Mc chm dt ton b ci nhn duy tm, phin din v x hi. X hi, lch s, t tng l u tin trong lch s nhn loi c gii thch mt cch khch quan, khoa hc. Chnh v vy, V.I.Lnin khng nh, ch ngha duy vt lch s ca Mc l thnh tu khoa hc v i nht ca khoa hc, cng v vy, sng to ra ch ngha duy vt lch s cng l biu hin v i nht trong lch s trit hc do Mc v ngghen thc hin.1.3. Vi s sng to ra ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s, Mc v ngghen khc phc c s i lp gia trit hc v hot ng thc tin ca con ngi. Trit hc trc Mc ni chung, trit hc duy vt trc Mc ni ring, nhn chung u ch l gii thch th gii m cha ra c con ng, bin php ng n ci to th gii. Cng c cc i biu trit hc mun ci to th gii nhng li mun nh vo cc lc lng siu nhin, thn b, hoc thc, tinh thn. Cha mt i biu no hiu c vai tr ca thc tin i vi hot ng ci to th gii. Trit hc Mc khng ch gii thch th gii m quan trng hn l cn ra con ng, bin php, cch thc ci to th gii. c bit, trit hc Mc ch ra rng con ngi mun ci to th gii phi bng v thng qua hot ng thc tin. C th ni ln u tin trong lch s trit hc, trit hc Mc gn b mt thit vi hot ng thc tin ci to th gii ca con ngi; cn hot ng thc tin ci to th gii ca con ngi l c s, ng lc, mc ch ca trit hc Mc.1.4. Vi s sng to ra ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s, trit hc Mc khc phc c s i lp gia trit hc vi cc khoa hc c th. Trc khi trit hc Mc ra i th trit hc hoc l bao trm ln cc khoa hc hoc b ha tan vo khoa hc hoc mt ngnh hc khoa no . Chng hn:- trit hc phng ng c, trung i, trit hc thng n giu ng sau cc hc thuyt v x hi, th gii, con ngi, chnh tr, o c...- Hy Lp c i, trit hc c coi l khoa hc ca cc khoa hc...- Thi Trung c chu u, trit hc c coi l b mn ca Thn hc, c nhim v chng minh cho s tn ti ca Cha tri, Thng .- Thi Cn i phng Ty, trit hc c coi l Mtaphisica ci nn ca cy th gii quan (th hin trong trit hc ca cct).- Trit hc C in c l quay tr li quan im cho rng trit hc l khoa hc ca cc khoa hc. Quan h gia trit hc v khoa hc c th l quan h bin chng tc ng ln nhau.- Trit hc Mc ng vai tr th gii quan, phng php lun chung nht cho cc khoa hc c th, cn cc khoa hc c th cung cp vt liu, ti liu, thng s khoa hc cho trit hc khi qut. Ngay tin khoa hc t nhin cho s ra i ca trit hc Mc chng minh cho mi quan h bin chng ny.- Ln u tin trong lch s trit hc, Mc v ngghen lun gii ng n vn thc tin v a phm tr thc tin l l lun nhn thc; khng nh thc tin khng ch l c s, ng lc ca nhn thc, mc ch ca nhn thc m cn l tiu chun ca chn l. t c s khoa hc xy dng l lun nhn thc duy vt bin chng, c s th gii quan v phng php lun khoa hc ci to th gii. ng thi, t ra c s khoa hc cho cc mn khoa hc c th ra i v pht trin.2. ngha ca cuc cch mng trong lnh vc trit hc do Mc v ngghen thc hinNh s ra i ca trit hc Mc m vai tr x hi ca trit hc cng nh v tr ca trit hc trong h thng tri thc khoa hc thay i v cn bn:2.1. Vi cuc cch mng trong trit hc do Mc v ngghen thc hin lm cho trit hc thay i v tr, vai tr, chc nng trong mi quan h vi thc tin ci to th gii ca con ngi, cng nh trong mi quan h vi cc khoa hc c th khc. Trit hc Mc tr thnh th gii quan khoa hc ca giai cp cng nhn. S kt hp l lun ca ch ngha Mc ni chung v trit hc Mc ni ring vi phong tro cng nhn to nn bc chuyn bin v cht ca phong tro t trnh t pht ln t gic.2.2. Cuc cch mng trong trit hc Mc v ngghen thc hin to ra c s khoa hc cho ch ngha x hi khng tng c c s thnh khoa hc. Bi ch ngha duy vt lch s ch r c s cho tn ti v pht trin ca lch s x hi l tn ti x hi, ci c bn quyt nh s vn ng v pht trin ca x hi chnh l sn xut vt cht, mt khc ch th ca qu trnh sn xut chnh l giai cp cng nhn lc lng vt cht ca trit hc Mc.2.3. Nh s khi qut cc thnh tu ca khoa hc t nhin v khoa hc x hi m trit hc Mc li tr thnh th gii quan, phng php lun chung, cn thit cho s pht trin tip tc ca cc khoa hc, cho hot ng thc tin ci to th gii ca con ngi, c bit l giai cp cng nhn, cho lc lng tin b ca nhn loi trong cuc u tranh gii phng giai cp, x hi, con ngi.2.4. Trit hc mc-xt l c s l lun khoa hc cho chin lc v sch lc cch mng ca giai cp v sn, l v kh t tng u tranh chng li h t tng t sn, ch ngha xt li, c hi, gio iu...Nh vy, c th thy, lch s trit hc Mc chng minh ton b quan im ca Mc v ngghen l kt qu nghin cu trung thc ca nhiu nm; tnh chn l v cch mng ca n khng c g ng nghi ng. Trit hc Mc, ngay t khi mi ra i, biu hin ra khng phi l nhng iu cng nhc, m l kim ch nam cho hnh ng. l mt hc thuyt sinh ng, lun lun pht trin mt cch sng to trong mi lin h hu c vi thc tin v cc khoa hc khc.
Cu 2: C s ly lun, yu cu cua quan im khach quan. Y nghia cua no i vi vic khc phuc bnh chu quan duy y chiCu 1: Phn tch c s l lun, nu ra cc yu cu phng php ca nguyn tc khch quan ca ch ngha duy vt bin chng. ng Cng sn Vit Nam v ang vn dung nguyn tc ny nh th no vo s nghip cch mng nc ta.* C s l lun:Nguyn tc khch quan trong xem xt c xy dng da trn ni dung ca nguyn l v tnh thng nht vt cht ca th gii. Yu cu ca nguyn tc ny c tm tt nh sau :khi nhn thc khch th (i tng), s vt, hin tng tn ti trong hin thc ch th t duy phi nm bt, ti hin n trong chnh n m khng c thm hay bt mt cch ty tin .- Vt cht l ci c trc t duy. Vt cht tn ti vnh vin v mt giai an pht trin nht nh ca mnh n mi sn sinh ra t duy. Do t duy phn nh th gii vt cht, nn trong qu trnh nhn thc i tng ta khng c xut pht t t duy, t kin ch quan ca chng ta v i tng.m phi xut pht t chnh bn thn i tng, t bn cht ca n, khng c bt i tng tun theo t duy m phi bt t duy tun theo i tng. Khng p i tng tha mn mt s ch quan hay mt Lgc no , m phi rt ra nhng s t i tng, ti to trong t duy cc hnh tng, t tng- ci lgc pht trin ca chnh i tng .- Ton b ngh thut chinh phc bn cht ca s vt, hin tng c gi ghm trong s tm kim, chn la, s dng nhng con ng, cch thc, phng tin thm nhp hu hiu vo th gii bn trong ca s vt. ngh thut chinh phc nh th khng mang n cho s vt, hin tng mt ci g xa l vi chnh n. iu ny t ra cho ch th mt tnh th kh khn. Lm nh th no bit chc chn nhng suy ngh ca chng ta v s vt l khch quan, l ph hp vi bn thn s vt? Nguyn tc khch quan i hi c b sung thm yu cu pht huy tnh nng ng sng to ca ch th v nguyn tc tnh ng .- Khi nhn thc cc hin tng x hi chng ta phi ch trng n mc quan tm v nng lc nhn thc ca cc lc lng x hi i vi vic gii quyt cc vn x hi, i vi khuynh hng pht trin ca cc hin tng x hi, i vi vic nh gi tnh hnh x hi nhng nh gi c gi tr hn, nhng cch gii quyt ng hn thng l nhng nh gi, nhng cch gii quyt thuc v cc lc lng x hi bit ng trn lp trng ca giai cp tin tin, ca nhng lc lng cch mng ca thi i . V vy tnh khch quan trong xem xt cc hin tng x hi nht qun vi nguyn tc tnh ng. Vic xem thng nguyn tc ny d dn n vi phm yu cu ca nguyn tc khch quan trong xem xt, d bin n thnh ch ngha khch quan, cn tr vic nhn thc ng n cc hin tng x hi phc tp.* Nhng yu cu phng php lun ca nguyn tc khch quan trong xem xt:Nguyn tc khch quan trong xem xt c mi lin h mt thit vi cc nguyn tc khc ca lgc bin chng. N th hin yu cu c th sau:+ Trong hot ng nhn thc, Ch th phi:- Mt l: Xut pht t hin thc khch quan, ti hin li n nh n vn c m khng c ty tin a ra nhng nhn nh ch quan.- Hai l: Phi bit pht huy tnh nng ng, sng to ca ch th, a ra cc gi thuyt khoa hc c gi tr v khch th, ng thi bit cch tin hnh kim chng cc gi tuyt bng thc nghim.+ Trong hot ng thc tin, Ch th phi :- Mt l: Xut pht t hin thc khch quan, pht hin ra nhng quy lut chi phi n.- Hai l: Da trn cc quy lut khch quan , chng ta vch ra cc mc tiu, k hach, tm kim cc bin php, phng thc t chc thc hin. Kp thi iu chnh, un nng hat ng ca con ngi i theo li ch v mc ch t ra.Pht huy tnh nng ng, sng to ca thc c ngha l pht huy vai tr tri thc, tnh cm, ch, l tr tc l pht huy vai tr nhn t con ngi trong hat ng nhn thc v hat ng thc tin ci to hin thc khch quan, vn ln lm ch th gii.* ng Cng sn Vit Nam vn dng nh th no vo s nghip cch mng ca Vit Nam:Phi tn trng hin thc khch quan, tn trng vai tr quyt nh ca vt cht. C th l:- Xut pht t hin thc khch quan ca t nc, ca thi i hach nh cc ng li, chin lc, sch lc nhm xy dng v pht trin t nc.- Bit tm kim, khai thc v s dng nhng lc lng vt cht hin thc ha ng li, chin lc, sch lc nhm xy dng v pht trin t nc.- Coi cch mng l s nghip ca qun chng, coi i an kt tan dn tc l ng lc ch yu pht trin t nc. Bit kt hp hi ha cc li ch khc nhau (li ch kinh t, li ch chnh tr, li ch vt cht, li ch tinh thn, li ch c nhn, li ch tp th, li ch x hi...) thnh ng lc mnh m thc y cng cuc i mi.- ng ta rt ra nhng bi hc kinh nghim t nhng sai lm, tht bi trc i mi, ng ta kt lun: Mi ng li, ch trng ca ng phi xut pht t thc t, tn trng quy lut khch quan.
Cu 3: C s ly lun, yu cu. Y nghia cua quan im toan din, phat trinAnh/Ch hy nu nhng yu cu phng php lun v phn tch c s l lun ca nguyn tc ton din. Vic tun th nguyn tc ny s khc phc c nhng hn ch g trong hot ng nhn thc v hat ng thc tin?Tr li: (Tham kho thm sch TH - P2, trang 70).a/ C s l lun ca nguyn tc ton din: l ni dung nguyn l v mi lin h ph bin. MLHPB l mi lin h gia cc mt (thuc tnh) i lp tn ti trong mi s vt, trong mi lnh vc hin thc.MLHPB mang tnh khch quan v ph bin. N chi phi tng qu s tn ti , vn ng, pht trin ca mi s vt, qu trnh xy ra trong th gii; v l i tng nghin cu ca php bin chng. N c nhn thc trong cc cp phm tr (mt i lp- mt i lp; cht-lng; ci c-ci mi; ci ring-ci chung; nguyn nhn- kt qu; ni dung-hnh thc; bn cht- hin tng; tt nhin- ngu nhin; kh nng- hin thc. Ni dung nguyn l: Mi s vt, hin tng hay qu trnh (vn vt) trong th gii u tn ti trong mun vn mi lin h rng buc ln nhau. Mi lin h tn ti khch quan, ph bin v a dng. Trong mun vn mi lin h chi phi s tn ti ca chng c nhng mi lin h ph bin. Mi lin h ph bin tn ti khch quan, ph bin; chng chi phi mt cch tng qut qu trnh vn ng, pht trin ca mi s vt, hin tng xy ra trong th gii.b/ Nhng yu cu v Phng php lun: Trong hot ng nhn thc ch th phi: Tm hiu, pht hin cng nhiu mi lin h, quan h (hay nhng c im, tnh cht, yu t) ang chi phi s tn ti ca bn thn s vt cng tt. Phn loi xc nh quan h (hay nhng c im, tnh cht, yu t) no l bn trong, c bn, tt nhin, n nh; cn nhng mi lin h no l bn ngoi, ko c bn, ngu nhin. Da trn cc MLH, quan h (hay nhng c im, tnh cht, yu t) bn trong l gii cc MLH, quan h cn li. Qua , xy dng hnh nh v SV nh s thng nht cc MLH; pht hin ra c im, tnh cht, quy lut (bn cht) ca n. Trong hot ng thc tin, ch th phi: nh gi ng vai tr ca tng MLH, quan h (hay nhng c im, tnh cht, yu t) chi phi SV. Thng qua hot ng thc tin s dng nhiu bin php thch hp bin i nhng MLH, c bit l nhng MLH bn trong, c bn, tt nhin, quan trng Nm vng s chuyn ha cc MLH, kp thi a ra cc bin php b sung pht huy / hn ch s tc ng ca chng, li SV theo ng quy lut v hp li ch chng ta.c/ Vic tun th nguyn tc ny s khc phc c nhng hn ch trong hot ng nhn thc v hot ng thc tin: Qun trit v vn dng sng to nguyn tc ton din s khc phc c ch ngha phin din, ch ngha chit trung, ch ngha ngy bin, ...trong hot ng thc tin v nhn thc ca chnh mnh.+ Ch ngha phin din: l cch xem xt ch thy mt mt, mt mi quan h, mt tnh cht hay t mt phng din no m khng thy c nhiu mt, nhiu mi lin h nhiu tnh cht ca s vt.+ Ch ngha chit trung: l cch xem xt ch ch n nhiu mt, nhiu mi lin h nhng ko rt ra c bn cht, mi lin h c bn ca s vt m coi chng nh nhau, kt hp chng mt cch v nguyn tc, ty tin+ Ch ngha ngy bin: Cch xem xt qua nh tro ci c bn vi ci khng c bn, ci ch yu vi ci th yu hay ngc li nhm t c mc ch hay li ch ca mnh mt cch tinh vi.Trong i sng XH, nguyn tc ton din c vai tr cc k quan trng. N i hi chng ta khng ch lin h nhn thc vi nhn thc m cn phi lin h nhn thc vi thc tin cuc sng, phi ch n li ch ca cc ch th khc nhau trong x hi v bit phn bit u l li ch c bn v li ch ko c bn.
Cu 4: Phu inh bin chng? Phu inh cua phu inh? Y nghia i vi vic giai quyt mi quan h gia dn tc va quc t, truyn thng va hin ai nc ta1. Khi nim ph nh bin chng
Mi s vt, hin tng trong th gii vt cht u c qu trnh pht sinh, pht trin v dit vong, ci mi ra i thay th ci c hon thin hn.Php bin chng duy vt gi s thay i l s ph nh, ci mi ph nh ci c, s ph nh l tt yu khch quan ca qu trnh vt ng, pht trin ca s vt. Song khng phi mi s ph nh din ra trong th gii vt cht u l ph nh bin chng.Ch s ph nh no gn lin vi s pht trin, to iu kin, tin cho s pht trin ca s vt mi l ph nh bin chng.2. c im ca ph nh bin chngTh nht : Ph nh bin chng l s dng khch quan t nhin, ph nh vn c trong s vt. S ph nh c thc hin cho s lin h tc ng loi tr gt b ln nhau ca cc mt, cc yu t i lp nhau vn c bn trong s vt.Th hai: Ph nh bin chng c tnh k tha.Trong qu trnh pht trin ca s vt ci mi ra i trong ci c. Ci mi khng xo b hon ton ci c m ch xo b nhng ci li thi, nhng mt nhng yu t khng cn ph hp vi kt cu mi , s vt mi. Cn nhng yu t tinh hoa ca ci c c ci mi k tha, ci bin cho ph hp vi trt t, kt cu mi v tr thnh yu t mi ca s vt mi. N l yu t ca s lin h v pht trin ni lin ci mi v ci c. Cho nn ph nh bin chng l vng khu lin h ca s vt trong qu trnh vt ng pht trin.II - C S THC TIN1- Xy dng nn vn ho Vit Nam hin i, m bn sc dn tc l tt yuSut chiu di lch s bn nghn nm ca dn tc Vit nam chng minh rng: Lch s ca chng ta l lch s c kt cng ng - c kt cng ng do lin tc phi tin hnh cc cuc khng chin chng m mu ng ho ca cc triu i phong kin phng Bc. iu to ra sc mnh trong cng cuc m mang b ci lu di, c bit l c kt cng ng trong lch s hin i chng ch ngha thc dn, quc bo ton bn sc vn ho dn tc, tip thu vn ho nhn loi.Trong thi i ngy nay nn kinh t th gii c quc t ho. N i hi chng ta phi hi nhp cng b bn ng vng v i ln. k tha v pht huy c truyn thng tt p ca dn tc, hn lc no ht cng vi vic m ca kinh t l vic xy dng nn vn ho hin i, m bn sc dn tc. hiu r hn vn ny ta xt c th:a. Bn sc vn ho dn tc l g ?Nu con ngi l sn phm cao nht ca t nhin th vn ho l sn phm c sc nht ca con ngi. Nn vn ho dn tc l nn vn ho gn vi dn tc, c gc v t dn tc l din mo dn tc v mang tm hn dn tc. Biu hin ca din mo dn tc chnh l bn sc dn tc; Bn sc dn tc bao gm nhng gi tr bn vng, nhng tinh hoa ca cng ng cc dn tc Vit Nam c hun c t hng nghn nm lch s. l lng yu nc nng nn, ch t cng dn tc, tinh thn on kt, ch cng ng gn kt c nhn, gia nh lng x, t quc, lng nhn i, khoan dung trng ngha tnh o l, c tnh cn c sng to trong lao ng, dng cm thng minh trong chin u, s tinh t trong ng s, tnh gin d trong li sng, tnh ngha thu chung vi ngi thn, b bn... Ni tm li, bn sc vn ho dn tc Vit Nam l tng hp cc gi tr tinh thn ca dn tc, tiu biu l lng yu nc yu qu hng, tinh thn bt khut cho c lp t do, cn c trong lao ng, lng khoan dung sng c trc c sau, tn trng l phi... Bn sc vn ho dn tc bao gm s thng nht trong tnh a dng v phong ph ca nn vn ho Vit Nam, tc l bao gm cc sc thi v cc gi tr vn ho ca cc dn tc anh em trong t Vit, ca mi vng, mi a phng trong c nc.b. K tha v pht huy truyn thng xy dng mt nn vn ho hin i ph hp bi cnh hin nay ca t nc - tnh hin i y phi mang c trng ca dn tc.Tri qua bao thng trm cng lch s dn tc ta tng ln ln chin u ngoan cng v bt khut c c ngy ho bnh hm nay. Cng xu th pht trin chung ca nhn loi - Thi i quc t ha tng cng hi nhp. Chng ta khng th ng ngoi vng quay . Cng vi cng cuc Cng nghip ho - Hin i ho t nc i hi nn vn ho ca chng ta phi c mt din mo mi - Nn vn ho hin i trn c s k tha v pht huy truyn thng c. Nh ng ta nh hng: Phng hng chung ca s nghip vn ho nc ta l pht huy ch ngha yu nc v truyn thng i on kt dn tc, thc c lp t ch t cng, xy dng v bo v t quc XHCN; Xy dng v pht trin nn vn ho Vit Nam m bn sc dn tc,tip thu tinh hoa vn ho nhn loi, lm cho vn ho thm su vo ton b i sng v hot ng x hi, vo tng ngi, tng gia nh, tng tp th v cng ng, tng a bn dn c, vo mi lnh vc sinh hot ca con ngi.Con ng ng n nht, con dng duy nht ca ng v Bc H chn cho dn tc Vit Nam l i ln CNXH. Ngy nay trong thi k qu chng ta ang chung sc mt lng thc hin tng . CNXH s ch c xy dng thnh cng khi chng ta hon thnh CNH- HH. Qu trnh i mi nn kinh t i hi chng ta phi thay i trong cch ngh li sng theo tc phong cng nghip. y thc s l vn hi, l thi c nhng cng chng thiu nguy c khi m ch ngha quc ( ng u l M ) lun l th ch ca chng ta. Chng lun c du nhp li sng t do qu trn, bung th, thiu o c... vo chng ta nhm bng hoi o c, thun phong m tc ca dn tc ta. ng trc nhng th thch chng ta phi c nhn thc ng n v bn sc dn tc ca mnh.T y c s tip thu chn lm c s pht huy vn c trong vn ho truyn thng. Vy vn c y l g:Th nht: y l mt nn vn ho trng cng, bi cng nghip ho mi l nn tng vn ho ca ta. Nn kinh t ny mang tnh t cung cp.Th hai: y l nn vn ho mang tinh thn cng ng. Do i sng nng nghip i hi con ngi phi gn kt cht ch vi nhau cng khai thc v khc phc thin nhin. Th ba: y l nn vn ho coi trng ngha tnh. Do bn cht nng nghip n su vo mi ngi dn. Xu th ca con ngi mun sng n nh, b hp trong xm lng.Th t: L nn vn ho thng nht trong a dng v kho lo ho nhp vi nn vn ho khc.c. Mi quan h gia tnh bn sc v tnh hin i ca nn vn ho nc taTrong thc t chng ta cng nhn thy nhng tm gng, nhng bi hc v vic gi gn vn ho truyn thng kt hp giao lu hi nhp vn ho bn ngoi mt s nc tiu biu l Nht Bn v Trung Quc. Ngi Trung Quc cc triu i phong kin do qu cao gi tr truyn thng t ct cht mnh vo mt khun thc Vn minh......, h ng ca vi bn ngoi. Hon ton ngc li Nht Bn ngay t thi Minh T dt b t tng c, t tng trng nng c th v thc hin tip thu nhng thnh tu v khoa hc - k thut t bn ngoi ng thi hi nhp vi nn vn ho tin tin ca th gii.Tr li vi Vit Nam, trong lch s pht trin c dn tc chng ta tng tip thu nhiu nn vn ho ca nc ngoi. S tip thu ri tng bc Vit ho da trn c s ca nn vn ho Vn Lang - u Lc - mt nn vn ho la nc, vn ho lng x. Sau mi s tip thu nn vn ho ca chng ta li thm tnh ho tan hay bin sc. V l trong gi tr truyn thng Vit Nam khng ch n thun c gi tr Vit Nam m cn c c yu t nho gio, pht gio, o gio v thm ch c vn ho phng ty nh Php, Nga... Nhng tt c cc nn vn ho ny u mang sc sng, hi th ca vn ho Vit Nam. Pht gio n ,lo gio Trung Quc hi nhp vo Vit Nam trong mt thi gian di tr thnh quc gio, chng c ci ho thnh mt trong nhng nhn li c sc trong t tng, li sng, l tng sng ca x hi, gp phn quan trng vo s hnh thnh v pht trin bn sc phong ph ca vn ho Vit Nam.Tm li: Vn ho truyn thng Vit Nam l mt nn vn ho a dn tc, xut pht t nn vn minh la nc. Bn cnh nhng ci hay, ci p nn vn ho ca chng ta cn cha thot khi nhng lc hu, c h. p ng cho xu th hin nay ca nhn loi v ng hng pht trin ca t nc vic gn kt cht ch gia tnh hin i v tnh truyn thng thnh mt th thng nht hu c l tt yu.d. Tnh tt yu phi xy dng mt nn vn ho hin i m bn sc dn tc. Tri qua cc bc pht trin ca lch s nn vn ho vn c ca chng ta qua ba ln tip nhn nhng tinh hoa vn ho: vn ho phng ng: n , Trung Quc... t thi phong kin vn ho Php, vn ho Chu u thi Php thuc v trong giai on hin nay l t tng Mc-Lnin. Ngy nay - Thi qu i ln CNXH vic xy dng nn vn ho hin i mang m bn sc dn tc l mt vic lm ph hp v cn thit. Tnh hin i ca vn ho to iu kin thch nghi cho cuc sng mi, cho iu kin sn xut mi. N c hon thin hn bi truyn thng c ng thi n khc phc yu im ca vn c trong vn ho.Ni tm li: Vic xy dng mt nn vn ho hin i, m bn sc dn tc l v cng cp bch. N khng ch gip cho chng ta t ng vng, t khng nh mnh trong xu th hi nhp, hp tc quc t v kinh t m cn to iu kin khc phc nhng hn ch trong cch ngh, cch lm nh : tr tr lc hu, bo th ... c hu ca chng ta. N to ra ng lc, sc mnh chng ta thc hin Cng nghip ho - Hin i ho t nc.2. Thc hin nn vn ho Vit Nam hin naya. Nhng thnh tu t cTrc ht ta xt trn lnh vc t tng, o c, li sng: Ch ngha Mc-Lnin v t tng H Ch Minh c vn dng v pht trin sng to ngy cng t r gi tr bn vng lm nn tng t tng, kim ch nam cho hnh ng ca ng v ca cch mng nc ta, nhn t hng u m bo cho i sng tinh thn x hi pht trin ng hng thc rn luyn, phn u cho l tng ng ca ng vin v qun chng ngy mt nng cao. S nghip gio dc, khoa hc - k thut, vn hc, ngh thut thu c nhiu thnh qu.Trnh dn tr c nng cao, hc vn ca th h tr ngy cng m rng. Cc hot ng sng to c bc pht trin mi. Nhiu b mn ngh thut truyn thng c gi gn. C thm nhiu tc phm c gi tr v ti cch mng v khng chin hay cng cuc i mi. Trong lnh vc thng tin i chng, giao lu vn ho vi nc ngoi cng pht trin nhanh c s lng v cht lng. Nhiu phng tin thng tin i chng c s dng nh : bo ni, bo vit, bo trnh... ni dung ngy cng phong ph i su, i st i sng qun chng, ph bin ng li, chnh sch ca ng, Nh nc ti nhn dn. b. Nhng sai lm v hn ch trong cng cuc xy dng nn vn ho cng cng cuc chuyn bin nn kinh t Tuy nhin bn cnh nhng thnh tu chng ta c th nhn thc v sa cha. Nhn mt cch tng qut chng ta c th nhn ra mt thc t: khi chng ta chuyn sang nn kinh t hng ho, coi trng cng thng nghip th rt nhiu xu hng tiu cc pht sinh. Cng s sng bi k thut nc ngoi coi thng nghip l cch lm giu ti u m truyn thng o c b coi nh, trt t b lng qun. i sng vt cht c nng cao th li sng thc dng cng ngy mt ln dn. Nhp sng th, cng nghip lm cho tnh cm gia nh khng cn mn m, su nng nh trc. V li ch kinh doanh pht sinh nhiu hnh vi bt hp php, coi nh danh d, phm gi con ngi, xem xt c th hn ta thy:Th nht l trong nhn thc, t tng v o c li sng: Trong xu th t nc chuyn i sang nn kinh t th trng li trong bi cnh tan r ca cc nc XHCN. Trong nhn thc t tng ca nhn dn c nhng suy ngh dao ng, hoi nghi v thiu tin tng tuyt i vo ng: Trc nhng bin ng phc tp trn th gii. Mt s ngi dao ng, hoi nghi v con ng XHCN, ph nhn con ng i ln ch ngha x hi nc ta, ph nhn lch s cch mng Vit Nam di s lnh o ca ng. Khng t ngi cn m h, bng quan hoc mt cnh gic trc nhng lun iu th ch xuyn tc, bi nh ch ta. T nn sng bi, hng ngoi c nguy c lan trn trong qun chng nhn dn, nhiu t nn pht trin nh : ma tu, mi dm... trong o c v li sng cng c nhiu suy thoi k c vi mt b phn ng vin. Nn tham nhng, quan liu ca quyn cn kh ph bin lm tn thng ti lng tin vo ng, Nh nc.Trong lnh vc gio dc, o to, vn hc ngh thut : xut hin nhiu tiu cc, nhiu vn bt cp : s suy thoi o l trong quan h thy tr, b bn, mi trng s phm xung cp, li sng thiu l tng, hoi bo, nghin ngp... mt s hc sinh, sinh vin; coi nh gio dc, thm m v cc b mn chnh tr,... . Trong vn hc ngh thut xu hng thng mi ho lm cho cht lng nhiu tc phm khng m bo thm ch thiu lnh mnh. Do tnh c li, bon chen m khng t nh vn, nh bo phi n trnh s tht, tng bc, nnh b...V lnh vc thng tin v giao lu vn ho vi nc ngoi vic pht trin trn lan cc phng tin thng tin i chng gy nn tnh trng kh kim sot. Nhiu thng tin mang ni dung tiu cc, thm ch thiu chnh xc, l b mt quc gia... trong giao lu vn ho vi nc ngoi hin tng xm nhp ca nhng lung vn ho xu vo Vit Nam vn cn nhiu. Nhng lung vn ho ny lm hoi o c dn tc, kch ng chng ph ng, chnh quyn v du ng qun chng. c. Nguyn nhn ca thnh tu v hn ch V nguyn nhn ca thnh tu: qua bc u i mi c c nhng kt qu t c l s kt hp gia vai tr lnh o, ch o ca ng, s qun l ca Nh nc v s tham gia chp hnh ca nhn dn. y l biu hin ca s ph hp ca ch ngha Mac - Lnin, t tng H Ch Minh vi hon cnh Vit Nam, con ngi Vit Nam . Xt nhng nguyn nhn ca hn ch : c nhiu nguyn nhn a n nhng hn hn ch v sai lm khi xy dng nn vn ho hin i. C nguyn nhn ch quan v nguyn nhn khch quan.Nguyn nhn khch quan : Theo quan im ca ng th nguyn nhn khch quan gm c : S suy sp ca Lin x v cc nc XHCN ng u gy dao ng ln v t tng tnh cm trong cn b, ng vin v nhn dn. Cc th lc th nh ro rit chng ph trn mi lnh vc ca i sng x hi, vn ho ... c ch th trng v s hi nhp quc t bn cnh tc ng tch cc th cn nhiu hn ch. Nc ta cn ngho, nhu cu v vn ho rt ln nhng cha p ng do thiu thn vt cht.Nguyn nhn ch quan:Vic p dng dp khun m hnh XHCN cc nc nh Lin x hay ng u khng ch li hu qu xu v kinh t m cn c vn ho.Cng tc ph v t ph trong ni b ng, chnh quyn Nh nc cha cao. Cc phn t xu cha c nghim tr, t y lm suy gim lng tin ca nhn dn vo ng, Nh nc. Trong lnh o qun l cn nhiu biu hin tiu cc, bung lng hay n trnh. u t cho vn ho cn bt cp. Chnh sch o to, bi dng s dng v i ng vi cn b vn ho cn cha tho ng, lm cho ngi lm cng tc ny thiu nhit tnh, trch nhim.Cha c c ch, chnh sch pht huy ni lc ca nhn dn phong tro qun chng cha c ng vin v c v.3. Nhng c s, nhng bin php gp phn xy dng nn vn ho Vit Nam hin i, m bn sc dn tc.a. Nhn nhn trn phng din quc gia Th nht : xy dng con ngi Vit Nam trong giai on mi c y ti, c : c tinh thn yu nc, t cng dn tc phn u cho l tng x hi ch ngha, l tng cng sn, nhm a t nc thot khi ngho nn, lc hu. Con ngi mi ngy nay phi pht huy thc on kt, c li sng lnh mnh vn minh. Lao ng tch cc, pht huy sng to, sng kin khng ngng hc hi.Th hai: xy dng mi trng vn ho : To ra i sng vn ho lnh mnh ngay t cp c s, ly n v c s nh gia nh, lng x, cc c quan, x nghip... lm mc tiu hot ng. y mnh phong tro xy dng lng, p, x phng vn ho, nng cao tnh t qun ca cng ng dn c trong xy dng np sng vn minh. Thu hp dn khong cch vn ho gia cc trung tm th v nng thn, gia nhng vng kinh t pht trin vi vng su, vng xa... v gia cc tng lp dn c (8)Th ba: pht trin s nghip vn hc, ngh thut; gio dc - o to, khoa hc k thut: chng ta t ra mc tiu phn u sng to nhiu tc phm c gi tr v ngh thut v t tng, t l tng cng sn ln hng u, pht trin vn hc, ngh thut theo hng phc v ng o qun chng nhn dn nhm a ng li, chnh sch ca ng v Nh nc n vi nhn dn. Trong s nghip gio dc - o to ch trng quan im : tin hc l, hu hc vn. Kt hp hot ng khoa hc v x hi - nhn vn vi khoa hc t nhin to cho pht trin vn ho.Th t: y mnh vic bo tn v pht huy cc di sn vn ho pht trin v qun l tt h thng thng tin i chng ; bo tn v pht trin vn ho cc dn tc thiu s. Vi cng tc vn ho cc dn tc thiu s : Lun coi trng, bo tn v pht huy cc gi tr vn ho truyn thng ca cc dn tc thiu s. Th nm: y mnh chnh sch i vi tn gio; kh rng hp tc quc t v vn ho; khng ngng cng c, xy dng v hon thin th ch vn ho.b. Nhng suy ngh, xut ca bn thn Vi trch nhim l mt ngi con trong gia nh, bn thn em phi lng nghe, tun theo nhng li gio dc ng n ca ng, b, cha m v ngi trn. C tnh cm yu thng v quan tm ti gia nh. Coi trng truyn thng t tin.Vi gc l mt sinh vin - mt ngi hc tr, phi tuyt i l php vi thy c gio, sng chan ho cng b bn, tn trng ni quy ca nh trng v tp th.Vi t cch l mt cng dn vi t nc : Tuyt i chung thnh vi s kinh o ca ng, ly ch ngha x hi, ch ngha cng sn lm l tng sng. Nhng xut ca bn thn trong vic xy dng nn vn ho nc nh tin tin.Trc ht chng ta phi pht huy nhn t con ngi, xy dng mt mu ngi ph hp xu th t nc. Khng ngng gio dc v o c li sng cho h bi h chnh l ch th sng to ra vn ho . Vic lm ny phi thc hin nay t trong ni b ng, cc cp lnh o v qun chng nhn dn.Coi trong, k tha v pht huy truyn thng vn ho dn tc. y l vic cn lm rng khp trong nhn dn.Tip thu c chn lc nhng tr thc vn ho tin b ca nhn loi. Tng cng on kt, hi nhp vi mc tiu ho nhp khng ho tan. Cng vic tip thu l vic gii thiu nn vn ho dn tc ra th gii bn ngoi.Tp trung vic pht trin kinh t to ra c s v iu kin cho vn ho pht trin. Ch ng trong vic u tranh chng cc m mu ph hoi v mi mt ca k th...
Cu 5: Thng nht va u tranh cua cac mt i lp va y nghia cua vn i vi vic giai quyt mi quan h gia xy dng nn kinh t c lp, t chu vi hi nhp quc t cau nc ta.1. Ly thuyet: Thong nhat va dau trong cuar cacs mat doi lap Ngay t thi c i c nhng phng on thin ti v s tc ng qua li ca cc mt i lp v xem xt s tc ng l c s vn ng ca th gii. Nhiu i biu trit hc c i Phng ng xem vn ng do s hnh thnh nhng i lp v cc i lp y lun lun vn ng. Nh trit hc Hy Lp c i Hraclit-ngi c Lnin coi l ng t ca php bin chng cho rng trong s vn ng bin chng vnh vin ca mnh, cc s vt u c xu hng chuyn sang cc mt i lp T tng bin chng v nhng i lp t c nh cao nht trong s pht trin ca php bin chng ca cc nh trit hc c in c,tiu biu l I.Cant v G.V.Hghen. Cc antinmi ca Cant xut hin trn c s vt qu trnh nhn thc c tnh cht kinh nghim khi Cant xem cc mt i lp la nhng i lp v cht.Song khng gii quyt c vn Cc antinmi,Cant i ti t b vic tha nhn cc mu thun khch quan.ng xem s tn ti ca mu thun l bng chng ni ln tnh bt lc ca con ngi trong vic nhn thc th gii. Khi nghin cu php bin chng trong s vn ng v pht trin ca nim tuyt i , Hghen kch lit ph phn quan im siu hnh v s ng nht (quan im ny cho rng ng nht th loi tr mi s khc bit v mu thun).Theo ng, l s ng nht tru tng trng rng, khng bao hm mt nhn t chn l no.ng quan nim bt k s ng nht no cng bao hm s khc bit v mu thun.ng l ngi sm nhn ra vai tr ca mu thun trong qu trnh vn ng v pht trin:Mu thun l ngun gc ca tt c mi s vn ng v ca tt c mi s sng, ch trong chng mc mt vt cha ng trong bn thn n mt mu thun th n mi vn ng, mi c xung lc v hot ng.Tt c mi vt u c tnh cht mu thun trong bn thn n.Song do b chi phi bi quan nim duy tm v li ch giai cp Hghen y vic gii quyt mu thun khng th iu ho c trong x hi cng dn vo lnh vc t tng thun tu. K tha mt cch c ph phn tt c nhng thnh tu t tng v mu thun, bng vic tng kt t thc t lch s loi ngi, cc nh kinh in ca ch ngha Mc cho rng chng ta phi tm xung lc vn ng v s pht trin ca s vt trong chnh s vt , trong nhng mu thun ca bn thn s vt.Quan im l lun c th hin trong quy lut thng nht v u tranh ca cc mt i lp-Quy lut mu thun-y l ht nhn ca php bin chng. 1.1-Mu thun l hin tng khch quan v ph bin: Mi mt s vt, hin tng ang tn ti u l mt th thng nht c cu thnh bi cc mt, cc khuynh hng, cc thuc tnh pht trin ngc chiu nhau, i nhau Trong php bin chng duy vt,khi nim mt i lp l phm tr dng ch nhng mt c nhng c im, nhng khuynh hng pht trin ngc chiu nhau tn ti mt cch khch quan trong t nhin, x hi, t duy. Chnh nhng mt nh vy nm trong s lin h, tc ng qua li vi nhau to thnh mu thun bin chng.Do cn phi phn bit rng khng phi bt k hai mt i lp no cng to thnh mu thun. Bi v trong cc s vt hin tng ca th gii khch quan, khng phi ch tn ti trong hai mt i lp m trong cng mt thi im mi s vt c th cng tn ti nhiu mt i lp, c nhng mt i lp l tn ti thng nht trong cng mt s vt nhng c khuynh hng pht trin ngc chiu nhau, bi tr ph nh v chuyn ho ln nhau.S chuyn ha ny to thnh ngun gc ng lc, ng thi quy nh cc bn cht, khuynh hng pht trin ca s vt th hai mt i lp nh vy mi gi l hai mt i lp to thnh mu thun. Mu thun l mt hin tng khch quan v ph bin. Mu thun mang tnh khch quan v l ci vn c trong cc s vt, hin tng v tn ti trong tt c cc lnh vc t nhin, x hi v t duy nn c tnh ph bin.Chnh v vy mu thun rt a dng v phc tp.Mu thun trong mi s vt hin tng v trong cc lnh vc khc nhau cng khc nhau v trong bn thn mi s vt hin tng li bao hm nhiu mu thun. Mi mu thun v mi mt ca mu thun li c c im ,vai tr tc ng ln nhau i vi s vn ng v pht trin ca s vt .V vy cn phi c phng php phn tch v gii quyt mu thun mt cch c th. 1.2-Mu thun l mt chnh th, trong hai mt i lp va thng nht va u tranh vi nhau: 1.2.1-S thng nht ca cc mt i lp : Hai mt i lp trong s vt tn ti trong s thng nht ca chng.S thng nht ca cc mt i lp c hiu vi ngha khng phi chng ng bn cnh nhau m l nng ta vo nhau,to ra s ph hp,cn bng nh lin h ph thuc, qui nh v rng buc ln nhau.Mt i lp ny ly mt i lp lm tin cho s tn ti ca chnh mnh v ngc li.Nu thiu mt trong hai mt i lp chnh to thnh s vt th nht nh khng c s tn ti ca s vt.Bi vy s thng nht ca cc mt i lp l iu kin khng th thi c cho s tn ti ca bt k s vt hin tng no.S thng nht ny do nhng c im ring c ca bn thn s vt to nn. *V d: Quan h lc lng sn xut-quan h sn xut trong phng thc sn xut:khi l lng sn xut pht trin th cng vi n quan h sn xut cng pht trin, hai hnh thc ny chnh l iu kin tin cho s pht trin ca phng thc sn xut.Nhng quan h ca lc lng sn xut v quan h sn xut phi tho mn mt s yu cu sau: -Th nht: phi l mt khi nim chung nht c khi qut t cc mt ph hp khc nhau phn nh c bn cht ca s ph hp ca quan h sn xut vi lng sn xut. -Th hai: phi l mt khi nim ng phn nh c trng thi bin i thng xuyn ca s vn ng,pht trin trong quan h ca quan h sn xut vi lc lng sn xut. -Th ba: phi l mt khi nim c ngha thc tin.Ngoi ngha nhn thc, khi nim v s ph hp ca quan h sn xut c coi l tho ng phi c tc dng nh hng, ch dn cho vic xy dng quan h sn xut, sao cho nhng quan h sn xut c kh nng ph hp cao nht vi lc lng sn xut. Gia cc mt i lp bao gi cng c nhng nhn t ging nhau,ng nht vi nhau.Vi ngha , s thng nht ca cc mt i lp cn bao hm c s ng nht ca cc mt .Do s ng nht ca cc mt i lp m trong s trin khai ca mu thun, n mt lc no , mt i lp ny c th chuyn ho sang mt i lp kia-khi xt v mt vi c trng no . V d:S pht trin kinh t trong ch ngha t bn phc v li ch giai cp t sn nhng li to tin cho s thay th ch ngha t bn bng ch ngha x hi. S thng nht ca cc mt i lp cn biu hin s tc ng ngang nhau ca chng.Song ch l trng thi vn ng ca mu thun mt giai on pht trin, khi din ra s cn bng ca cc mt i lp. Tuy nhin khi nim thng nht ny cng ch l tng i. Bn thn ni dung khi nim cng ni ln tnh cht tng i ca n: thng nht ca ci i lp ,trong thng nht bao hm v cha ng trong n s i lp. 1.2.2-S u tranh ca cc mt lp: Tn ti trong mt th thng nht, hai mt i lp lun lun tc ng qua li vi nhau, u tranh vi nhau. u tranh gia cc mt i lp l s tc ng qua la theo xu hng bi tr v ph nh ln nhau gia cc mt . Bi v cc mt i lp cng tn ti trong mt s vt thng nht nh mt chnh th trn vn nhng khng nm yn bn nhau iu chnh chuyn ho ln nhau to thnh ng lc pht trin ca bn thn s vt.S u tranh chuyn ho, bi tr v ph nh ln nhau gia cc mt trong th gii khch quan th hin di nhiu dng khc nhau. V d: Lc lng sn xut v quan h sn xut trong x hi c giai cp i khng, mu thun gia lc lng sn xut tin tin vi quan h sn xut lc hu, km hm n din ra gay gt v quyt lit. Ch c thng qua cc cuc cch mng x hi bng nhiu hnh thc k c bo lc mi c th gii quyt c mu thun mt cch cn bn. Khng th hiu u tranh ca cc mt i lp ch l s th tiu ln nhau gia cc mt . S th tiu ch l mt trong nhng hnh thc u tranh cu cc mt i lp.Tnh a dng ca hnh thc u tranh gia cc mt i lp tu thuc vo tnh cht ca cc mt i lp cng nh mi quan h qua li gia chng, ph thuc vo lnh vc tn ti ca cc mt i lp, ph thuc vo iu kin trong din ra cuc u tranh gia cc mt i lp . Vi t cch l hai trng thi i lp trong mi quan h qua li gia hai mt i lp, s thng nht v u tranh ca cc mt i lp c quan h cht ch vi nhau.S thng nht c quan h hu c vi s ng im, s n nh tm thi ca vt.S u tranh ca mi quan h gn b vi tnh tut i ca s vn ng v pht trin.iu c ngha l s thng nht ca cc mt i lp l tng i, s u tranh ca cc mt i lp l tuyt i. Lnin vit:Mc d thng nht ch l iu kin s vt tn ti vi ngha n chnh l n nh c s thng nht ca cc mt i lp m chng ta nhn bit c s vt, hin tng tn ti trong th gii khch quan.Song bn thn ca s thng nht ch l tnh tng i tm thi. u tranh gia cc mt i lp mi l tuyt i. N din ra thng xuyn v lin tc trong sut qu trnh tn ti ca s vt. K c trong trng thi s vt n nh cng nh khi chuyn ho nhy vt v cht ca cc mt i lp l c iu kin thong qua, tm thi tng i.S u tranh ca cc mt i lp bi tr ln nhau l tuyt i cng nh s pht trin, s vn ng l tuyt i. Mu thun bin chng c quan h nh th no vi ngun gc ca s vn ng v s pht trin? S u tranh ca cc mt i lp c chia ra lm nhiu giai on.Thng thng, khi mi xut hin, hai mt i lp cha th hin r s xung khc gay gt.Tt nhin khng phi xung khc bt k s khc nhau no cng c gi l mu thun. Ch c nhng mt khc nhau tn ti trong mt s vt nhng lin h hu c vi nhau, pht trin ngc chiu nhau, to thnh ng lc bn trong ca s pht trin, th hai mt i lp y mi hnh thnh bc u ca mu thun.Khi hai mt i lp ca mu thun pht trin n giai on xung t gay gt, n bin thnh i lp. Nu hi cc mt cn thit hai mt i lp s chuyn ho ln nhau. Mu thun c gii quyt, s vt mi hn xut hin vi trnh cao hn C nh th, u tranh gia cc mt i lp lm cho s vt bin i khng ngng t thp ln cao, chnh v vy Mc vit: Ci cu thnh bn cht ca s vn ng bin chng chnh l s cng nhau tn ti ca hai mt i lp, s u tranh gia hai mt i lp y v s dung hp ca hai mt y thnh mt phm tr mi. Nhn mnh hn na t tng y Lnin khng nh S pht trin l mt cuc u tranh gia cc mt i lp. 1.2.3-S chuyn ho ca cc mt i lp: Khng phi bt k s u tranh no ca cc mt u dn n s chuyn ho gi chng.Ch c s u tranh ca cc mt i lp pht trin n mt trnh nht nh, hi cc iu kin cn thit mi dn n chuyn ho, bi tr v ph nh ln nhau. Chuyn ho ca cc mt i lp chnh l lc mu thun c gii quyt, s vt c mt i, s vt mi ra i, chnh l qu trnh din bin rt phc tp vi nhiu hnh thc phong ph khc nhau. Do , khng nn hiu s chuyn ho ln nhau gia cc mt i lp ch l s hon v i ch mt cch gin n my mc.Thng thng mu thun chuyn ho theo hai phng thc: +Phng thc th 1: Mt i lp ny chuyn ho thnh mt i lp kia nhng trnh cao hn xt v phng din cht ca s vt . V d: Lc lng sn xut v quan h sn xut trong x hi phong kin u tranh chuyn ho ln nhau hnh thnh quan h sn xut mi l quan h sn xut t bn ch ngha v lc lng sn xut mi cao hn v trnh . +Phng thc th 2: C hai mt i lp chuyn ho ln nhau hnh thnh hai mt i lp mi hon ton. V d: Nn kinh t Vit Nam chuyn t k hoch tp trung, quan liu bao cp sang c ch th trng c s qun l ca nh nc theo nh hng x hi ch ngha. Tm li: T l lun v mu thun cho ta thy trong th gii hin thc bt k s vt hin tng no cng cha ng trong bn thn n nhng mt, nhng thuc tnh c khuynh hng pht trin ngc chiu nhau. S tranh v chuyn ho ca cc mt i lp trong nhng iu kin c th to thnh mu thun.Mu thun l hin tng khch quan ph bin ca th gii. Mu thun c gii quyt, s vt c mt i, s vt mi hnh thnh, s vt mi li ny sinh cc mt i lp v mu thun mi .Cc mt i lp ny li u tranh chuyn ho v ph nh ln nhau to thnh s vt mi hn.C nh vy m cc s vt, hin tng trong th gii khch quan thng xuyn pht trin v bin i khng ngng. V vy, mu thun l ngun gc v ng lc ca mi s pht trin.
6. Thc cht ca s thng nht gia l lun v thc tin. ngha i vi vic ngn nga khc phc bnh kinh nghim, gio iuThc tin l phm tr TH ch ton b hot ng vt cht c tnh cht lch s XH ca con ngi lm bin i t nhin v XH Bn cht ca hot ng thc tin l s tc ng qua li ca ch th v khch th Hot ng thc tin a dng, song c th chia lm 3 hnh thc c bn: hot ng SX vt cht, hot ng bin i CT XH, hot ng thc nghim KH, trong hot ng SX vt cht l hot ng c ngha quyt nh cc hnh thc khc hot ng bin i CT-XH hnh thc cao nht v hot ng thc nghim KH l hnh thc c bit nhm thu nhn nhng tri thc v hin thc khch quan.L lun vi ngha chung nht l s khi qut nhng kinh nghim thc tin l tng hp cc tri thc v t nhin, XH c tch ly trong qu trnh lch s ca con ngi. Nh vy l lun l sn phm cao ca nhn thc, l nhng tri thc v bn cht, quy lut ca hin thc. L sn phm ca qu trnh nhn thc nn bn cht ca l lun l hnh nh ch quan ca th gii khch quan * Mi quan h bin chng gia thc tin v l lun Trong quan h vi l lun thc tin c vai tr quyt nh, v thc tin l hot ng vt cht, cn l lun l sn phm ca hot ng tinh thn. Vai tr quyt nh ca thc tin i vi l lun th hin ch : Thc tin l c s, ng lc, mc ch ca nhn thc (l lun). Thc tin cn l tiu chun ca l lun . Thng qua hot ng thc tin, l lun mi c vt cht ho, hin thc ho, mi c sc mnh ci to hin thc.Thc tin c vai tr quyt nh i vi l lun song theo CNDV bin chng, l lun c s tc ng tr li i vi thc tin. L lun c vai tr trong vic xc nh mc tiu, khuynh hng cho hot ng thc tin, v th, c th ni, l lun l kim ch nam cho hot ng thc tin. L lun c vai tr iu chnh hot ng thc tin l cho hot ng thc tin c hiu qu hn. L lun CM c vai tr to ln trong thc tin CM. Lnin vit : Khng c l lun CM th khng th c phong tro CM.Gia l lun v thc tin c s lin h, tc ng qua li to iu kin cho nhau cng pht trin. Bi vy, s thng nht gia l lun v thc tin l nguyn l cao nht ca TH Mc-Lnin.* Quan im thc tin Quan im thc tin i hi khi xem xt s vt hin tng phi gn vi thc tin, phi theo xt s pht trin ca thc tin iu chnh nhn thc cho s ph hp vi s pht trin ca thc tin, phi ly thc tin, hiu qu ca thc tin kim tra nhng kt lun ca nhn thc, kim tra nhng lun im ca l lun. Quan im thc tin cn i hi nhng khi nim ca chng ta v s vt phi c hnh thnh , b sung v pht trin bng con ng thc tin, trn c s thc tin ch klhng phi bng con ng suy din thun ty, khng phi bng con ng t bin.Do nhn thc phi xut pht t thc tin v phi tng kt kinh nghim thc tin , phi b sung pht trin l lun (do thc tin lun vn ng v pht trin nn phi thng xuyn tng kt xem n tha thiu nhm b sung pht trin n cho ph hp). Nm vng quan im ny c ngha trong vic gp phn hn ch bnh gio iu v bnh ch quan duy ch (trong t duy v trong hot ng thc tin).Phn tch ph phn bnh kinh nghim, bnh gio iu v lun im ca ng Kinh nghim thc tin c vai tr rt quan trng i vi l lun, kinh nghim chnh l c s tng kt, khi qut thnh l lun. Kinh nghim l cn c chng ta khng ngng xem xt li, b sung, sa i, pht trin l lun. Tri thc l lun hnh thnh tng kt khi qut kinh nghim nhng li phi thng qua t duy tr tng ca c nhn nh l lun cho nn n cng cha ng kh nng khng chnh xc xa ri thc tin. V vy tri thc l lun phi c th nghim trong thc tin khng nh, b sung sa i hon thin. Mt khc l lun mt khi c hnh thnh n khng phi th ng m c vai tr c lp tng i ca n. L lun tc ng tr li i vi thc tin hng d6n ch o hot ng thc tin, d bo d n tnh hnh v phng hng hot ng thc tin trong tng laiChng ta coi trng nhng kinh nghim thc tin v khng ngng tch ly vn kinh nghim qu bu . Nh nu ch dng li trnh kinh nghim, ch da vo nhng hiu bit trnh kinh nghim, tho mn vi vn kinh nghim ca bn thn coi kinh nghim l tt c, tuyt i ho kinh nghim ng thi coi nh l lun, ngi hc tp, nghin cu l lun, t am hiu l lun vn ln nm l lun, khng quan tm tng kt kinh nghim xut l lun.th rt d mc bnh kinh nghim ch ngha.Mt khc, tha thc s coi trng l lun i hi phi ngn nga bnh gio iu ch ngha. Nu tuyt i ho l lun ng thi coi thng kinh nghim thc tin, coi l lun l bt di bt dch, vic nm l lun ch dng li nhng nguyn l chung tru tng, khng ch n nhng hon cnh lch s c th ca s vn dng l lun th d mc bnh gio iu.Thc cht ca nhng sai lm ca bnh kinh nghim v bnh gio iu l vi phm s thng nht gia l lun v thc tin. Cho nn trong cng tc l lun cn t b li nghin c mt cch kinh vin thun ty ch bit gii thch khi nim bng khi nim chng minh l lun bng l lun tc l hon ton quanh qun trong vng quc t duy thun ty, cn chng i li t duy bt chc sao chp rp khun, thot ly thc t bt chp nhng c im truyn thng v iu kin c th ca t nc,ca dn tc. trong qu trnh i mi pphi quan tm d bo tnh hnh, kp thi pht hin v gii quyt ng ng nhng vn mi ny sinh trn tinh thn kin nh thc hin ng li i mi; tng cng tng kt thc tin v khng ngng hon chnh l lun v con ng xy dng CNXH nc ta. Mi ch trng chnh sch bin php KTXH d l ng n nht th trong qu trnh thc hin bn cnh mt tch cc l ch yu cng thng c nhng h qu tiu cc nht nh, nhng vn mi ny sinh, cn phi d kin trc v theo di ch ng ngn nga, gii quyt. trnh suy ngh gin n mt chiu n khi thy c vn mi ny sinh, c mt tiu cc mi xut hin th hoang mang ht hong. Khng v gp kh khn m dao ng v quay li nhng cch l sai lm c. Cng cuc i mi cng i vo chiu su th cng xut hin nhng vn mi lin quan n nhn thc v CNXH v con ng xy dng CNXH. Do tng kt thc tin l phng php cn bn trong hot ng l lun, l mt phng php cn bn khc phc bnh gio iu, bnh kinh nghim, thc hin s thng nht gia l lun v thc tin. L lun xt cho cng l t thc tin c kt , khi qut ln , khng c thc tin v kinh nghim thc tin th khng c l lun. Nhn mnh tng kt thc tin khng c ngha l xem nh nghin cu c bn, l lun c bn cng tip cn vi nhng vn c th bao nhiu cng phi c nhng quan im chung c bn by nhiu.V th H 7 CS VN khng nh : ch c tng cng tng kt thc tin, pht trin l lun th cng cuc i mi mi tr thnh hot ng t gic, ch ng v sng to, bt c nhng sai lm v nhng bc i quanh co, phc tp.Hn lc no ht mun lnh o cng cuc i mi i n thng li ng ta phi nng cao trnh hiu bit v nng lc t chc thc tin t vic pht hin v nng vng quy lut vn ng ca i sng XH ta, ca bn thn ng cho n hiu bit v th gii v thi i.Tng kt thc tin tng kt nhng ci mi, ang hng ngy hng gi ny sinh trogn i sng t nc v c th gii tip thu nhng thnh qu tr tu ca loi ngi. Ch trn c s y ng mi c th a ra c ng li ch trng ng ng trnh c nhng sai lm, khuyt im v lm cho ng li ch trng c thc hin thng li./.
7. Quy lut QHSX ph hp vi trnh pht trin ca LLSX v s vn dng quy lut ny nc ta- Tm tt ni dung ca quy lut v s ph hp ca quan h sn xut vi trnh pht trin ca lc lng sn xut.- S nhn thc v vn dng quy lut ny trong s nghip xy dng ch ngha x hi nc ta .Tr li 1. Tm tc ni dung ca quy lut v s ph hp ca QHSX vi trnh pht trin ca lc lng sn xut.S tc ng ln nhau gia qhsx vi llsx biu hin mqh mang tnh cht bin chng.Quan h ny biu hin thnh quy lut c bn nht ca s vn ng ca i sng x hi- quy lut v s ph hp ca qhsx vi trnh pht trin ca llsx.Phng thc san xut la cach thc con ngi thc hin qua trinh san xuat vt cht mt giai oan xa hi nht inh.+ LLSX la x kt hp gia ngi lao ng vi t liu san xut , trc ht la cng cu lao ng tao thanh sc san xut XH.+ QHSX la QH KT gia ngi vi ngi trong qua trinh SX vt cht.- Khuynh hng ca sn xut x hi l khng ngng bin i theo chiu hng tin b. S bin i bao gi cng bt u t s thay i ca lc lng sn xut, trc ht l t cng c lao ng. Do vy, llsx l yu t c tc dng quyt nh i vi s bin i ca phng thc sn xut: Trnh ca llsx trong tng giai on ca lch s loi ngi th hin trnh chinh phc t nhin ca con ngi trong giai on lch s . Vy, trnh ca llsx l kh nng ca con ngi s dng cng c lao ng thc hin qu trnh ci bin gii t nhin bo m s sinh tn v pht trin ca bn thn. Trnh llsx th hin:1.Trnh lao ng, 2.Trnh t/c lao ng x, 3.Trnh ng dng khoa hc vo sn xut,4. Kinh nghim v k nng lao ng ca con ngi, 5.Trnh phn cng lao ng.- V tnh cht ca llsx, Ph.Awngghen s dng khi nim ny phn tch llsx trong cc phng thc khc nhau. Chng hn khi nn sn xut s dng cng c th s, th cng th llsx ch yu mang tnh c nhn v khi nn sx t ti trnh c kh ha t llsx phi vn ng trong s hp tc x hi rng ri trn c s chuyn mn ha. Khi , tnh cht t cp, t tc, c lp ca nn sx nh b thay th bi tnh cht x hi ha. Ph.Awngghen nhn nh giai cp t sn: khng th bin nhng t liu sx c hn y thnh nhng llsx hng mnh m li khng bin chng t ch l nhng tlsx do c nhn s dng thnh nhng tlsx x hi ch c s dng chung bi mt s ng ngi . Trn thc t, tnh cht v trnh ca llsx khng tch bit nhau.- S ph hp ca qhsx vi trnh ca llsx l mt trng thi m trong qhsx l hnh thc pht trin tt yu ca llsx- l trng thi m cc yu t cu thnh qhsx to a bn y cho llsx pht trin. Mi bc pht trin mi ca lc lng sn xut lun i hi tt yu quan h sn xut cng phi bin i, pht trin theo ph hp vi trnh mi ca lc lng sn xut. l tt yu khch quan, khng ph thuc vo mun ch quan ca con ngi. Nh vy,lc lng sn xut l yu t bin i trc, nng ng hn. V Quan h sn xut l yu t bin i sau, n nh tng i hn, n khng t bin i trc, vt ln trn lc lng sn xut, m do tnh tt yu phi thay i ph hp vi trnh mi ca lc lng sn xut .Nh vy, trong trng thi ph hp, c 3 mt ca qhsx t ti thch ng vi trnh pht trin ca llsx, to iu kin ti u cho vic s dng v kt hp gia lao ng v tlsx, llsx s c c s pht trin ht kh nng ca n.- Trng thi mu thun gia llsx v qhsx s xut hin thay th cho trng thi ph hp, khi ti mt giai on no , llsx pht trin sang mt trnh mi vi tnh cht x hi ha mc cao hn, mu thun s ngy cng gay gt v lc ny qhsx tr thnh xing xch ca llsx. i hi tt yu phi xa b qhsx c, thay th bng mt qhsx mi ph hp vi tnh cht v trnh ca llsx mi- m ng cho llsx mi pht trin. Vic thay th qhsx c bng mt qhsx mi, cng c ngha l s dit vong ca mt ptsx li thi v cho ra i mt ptsx mi. C.Mc nhn nh: Ti mt giai on pht trin no ca chng, cc llsx vt cht ca x hi mu thun vi nhng qhsx hin c...trong t trc n nay cc llsx vn pht trin. T ch l nhng hnh thc pht trin cuarllsx, nhng quan h y tr thnh xing xch ca cc llsx. Khi bt u thi i mt cuc cch mng x hi. Tm li: thc cht qui lut ny l: trong qu trnh vn ng pht trin ca sn xut vt cht ca XH, lc lng sn xut lun lun i hi tt yu quan h sn xut phi ph hp vi n; khi quan h sn xut khng ph hp, mu thun ngy cng gay gt th, tnh tt yu kinh t i hi phi i mi hoc xo b quan h sn xut c thay th bng mt quan h sn xut mi ph hp vi trnh mi ca lc lng sn xut, m bo cho lc lng sn xut tip tc pht trin khng ngng.
2. S nhn thc v vn dng quy lut ny trong s nghip xy dng CNXH nc ta- Tng kt qu trnh nhn thc v vn dng qui lut ny t khi tin hnh cch mng XHCN n i hi VI, ng ta kt lun nh sau: trong nhn thc cng nh hnh ng, chng ta cha tht s tha nhn c cu kinh t nhiu thnh phn nc ta cn tn ti trong mt thi gian tng i di; cha nm vng v vn dng ng qui lut v s ph hp gia quan h sn xut vi tnh cht v trnh ca lc lng sn xut- i hi IX tip tc cc quan im ca cc i hi VI, VII, VIII v ch r: Ch trng xy dng v pht trin nn kinh t th trng nh hng XHCN th hin t duy, quan nim ca ng ta v s ph hp gia quan h sn xut vi tnh cht v trnh ca lc lng sn xut.- i hi X ca ng tng kt 20 nm thc hin ng li i mi, tip tc thc hin quan im ca i hi IX v b sung v pht trin mt s vn vn dng quy lut nh sau: c trng th ba ca m hnh CNXH nc ta theo quan im i hi X ghi r: C nn kinh t pht trin cao, da trn lc lng sn xut hin i v quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut.ai hi XI cua ang tip tuc khng inh: Quan im chung: Phat trin manh me LLSX vi trinh KHCN ngay cang cao ng thi hoan thin QHSX trong nn KT thi trng inh hng XHCN. Xy dng nn KT c lp tu chu ngay cang cao trong iu kin hi nhp KT quc t ngay cang su rngPhat trin KT thi trng inh hng XHCN vi cac hinh thc s hu, cac thanh phn kinh t, cac loai hinh doanh nghip , nhiu hinh thc t chc kinh doanh va hinh thc phn phi. Thc hin CNH-HH gn vi phat trin KT tri thc .CNXH co nn KT phat trin cao da trn LLSX hin ai va QHSX tin b phu hp.
8. S pht trin ca cc hnh thnh kinh t - x hi l qu trnh lch s - t nhin? ngha vi vic b qua ch t bn ch ngha Vit Nam hin nayHc thuyt Mc xt v hnh thi kinh t x hi l ni dung c bn ca CNDVLS ca trit hc Mc Lnin; n chng nhng ch r kt cu ca cc x hi c th, m cn vch r nhng quy lut ni ti, c bn chi phi s vn ng pht trin ca i sng x hi ni chung, cng nh x hi trong nhng giai on lch s c th. Nh vy hc thuyt Mc xt v HTKT-XH l c s l lun v phng php lun ca cc khoa hc x hi, l hn tng cho mi nghin cu v x hi, v do l 1 trong nhng nn tng l lun ca CNXH khoa hc. Vy, hnh thi kinh t x hi l g ?Hnh thi kinh t - x hi l mt phm tr ca Ch ngha duy vt lch s, dng ch x hi tng giai on lch s nht nh vi mt kiu Quan h sn xut c trng cho x hi ph hp vi trnh nht nh ca lc lng sn xut (LLSX) v vi mt kin trc thng tng (KTTT) tng ng c xy dng trn nhng quan h sn xut (QHSX) y.Cu trc ca Hnh thi KT - XH bao gm ba yu t c bn l: lc lng sn xut, QHSX v KTTT. Ba yu t c bn ny c quan h bin chng vi nhau v tr thnh tiu chun khch quan phn bit cc x hi c th. y l cn c khoa hc xem xt bn cht ca mt ch x hi v phn bit n vi mt ch x hi khc. ngha ca hc thuyt Mc v hnh thi kinh t - x hi :Hc thuyt Mc v hnh thi kinh t - x hi ra i l mt cuc Cch mng trong ton b quan nim v lch s x hi. N ch ra rng ng lc ca lch s chnh l hot ng thc tin ca con ngi di tc ng ca quy lut khch quan. Hc thuyt Mc cng nhn mnh vai tr quyt nh xt n cng ca nhn t c s h tng ca kinh t, song khng gi coi nhn t kinh t l nhn t duy nht quyt nh trong lch s.Trong cc quy lut khch quan, hc thuyt Mc khng nh quy lut v s ph hp ca quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut l quy lut ph bin tc ng trong mi x hi, lm cho x hi loi ngi pht trin t thp n cao.Hc thuyt Mc cng ch ra rng qu trnh lch s t nhin ca s pht trin x hi chng nhng din ra bng con ng pht trin tun t m cn bao hm c trng hp b qua mt hnh thi kinh t - x hi nht nh trong nhng hon cnh lch s c th nht nh. Tm li, hc thuyt Mc v hnh thi kinh t - x hi cng c l lun gip chng ta nhn thc c nhng quy lut ph bin ang tc ng v chi phi s vn ng ca x hi, l phng php khoa hc nghin cu x hi v l c s l lun cho vic hoch nh con ng i ln CNXH nc ta.S vn ng, pht trin v thay th nhau ca cc Hnh thi kinh t- x hi trong lch s c qui nh bi mi quan h bin chng gia chnh cc yu t cu thnh Hnh thi kinh t x hi, hnh thnh nu nhng quy lut ph bin ca x hi l: quy lut v s ph hp ca QHSX vi trnh pht trin ca LLSX; quy lut v mi quan h bin chng gia C s h tng v KTTT; nhng quy lut tc ng trong x hi c i khng giai cp, c bit l quy lut u tranh giai cp. Trc ht hc thuyt hnh thi kinh t x hi, ch r rng : sn xut vt cht l c s ca s tn ti v pht pht trin ca x hi; x hi mun tn ti v pht trin th phi c qu trnh sn xut v ti sn xut, cng nh vai tr ca sn xut vt cht trong i sng x hi.S pht trin ca cc hnh thi kinh t x hi l qu trnh lch s t nhin .Thc t cho chng ta thy, lch s x hi loi ngi vn ng pht trin lin tc khng ngng t thp n cao v s tri qua 5 hnh thi KT - XH k tip nhau. l cc hnh thi KT - XH: Cng sn nguyn thu; Chim hu n l; Phong kin; T bn ch ngha; cng sn ch ngha m giai on u l CNXH. Qu trnh ny khng ph thuc vo thc yu t ch quan ca bt c c nhn hay lc lng sn xut no, m n tun theo cc quy lut kinh t khch quan vn c ca i sng x hi, m trc ht v c bn l quy lut QHSX ph hp vi trnh pht trin ca LLSX. Tuy nhin, trong nhng iu kin c bit khi c iu kin khch quan, ch quan thi i cho php, th mt quc gia no c th din ra s pht trin c th. Tc l b qua mt giai on no trong tin trnh lch s bc vo mt giai on cao hn m khng nht thit phi tng t qua nm hnh thi KT - XH, nhng vn m bo t thp n cao tun theo cc quy lut c th ca x hi. Lch s nhn loi chng minh, hng lot quc gia trn th do nhng iu kin thun li nht nh, b qua mt vi hnh thi KT - XH no vt ln mt hnh thi KT - XH cao hn. Mc gi y l kh nng rt ngn, l qu trnh lch s c th. Quy lut k tha ca lch s loi ngi lun cho php cng ng no , trong nhng iu kin nht nh, do tc ng ca nhn t bn trong v bn ngoi c th b qua giai on pht trin nht nh vn ti trnh tin tin ca nhn loi. Lch s chng minh , s giao lu, hp tc vi cc trung tm pht trin cao v sn xut vt cht k thut, vn ho, chnh tr. . . cho php mt s nc km pht trin hn i tt Tuy nhin, nu rt ngn mt cch nng vi, bt chp quy lut khch quan s ri vo bnh ch quan, duy ch. Hc thuyt hnh thi KT XH l c s l lun chng ta nghin cu m hnh xy dng CNXH Vit Nam. Nhn thc v vn dng ng nguyn tc ny gip ta tng cng h thng chuyn chnh v sn, pht huy quyn lm ch ca nhn dn, cng c v hon thin Nh nc kiu mi thch ng vi s pht trin a dng cc thnh phn kinh t nh hng i ln XHCN, to iu kin gii phng sc lao ng, y nhanh s pht trin ca LLSX, sn xut kt hp vi tng cng dn ch nhn dn di s lnh o ca ng. M hnh m chng ta xy dng kt hp ng thi kin trc thng tng ln c s h tng mi, ph hp vi c im ring c v nhng iu kin c th ca Vit Nam. Hin nay, nc ta ang qu ln CNXH trong hon cnh quc t c nhiu bin i su sc, cuc cch mng khoa hc cng ngh ang din ra mnh m, vn quc t ha, ton cu ha c nh hng khng nh n cng cuc xy dng, pht trin kinh t v hi nhp quc t ca nc ta. Tuy l mt quc gia cha qua giai on pht trin TBCN, song vi nhng iu kin lch s trong nc v quc t hin ti vic qu ln CNXH b qua giai on pht trin TBCN hon ton c th thc hin c. iu , hon ton ph hp vi quy lut lch s - t nhin ca hc thuyt Mc v s vn ng pht trin ca cc hnh thi KT XH.Nu quay ngc li dng thi gian chng ta s nhn thy s sp ca h thng cc nc XHCN ng Au v Lin X trc y, ch yu l do trong cng cuc ci to v xy dng t nc mc phi mt s sai lm v ch quan, khng vn dng ng cc quy lut khch quan v hnh thi KT - XH c th l : tuyt i ho trong nhn thc, vn dng v iu chnh c ch khng ph hp vi s vn ng v bin i ca th gii. Trong lnh vc kinh t, duy tr qu lu tnh trng sn xut nh, xy dng QHSX mi khng ph hp vi trnh ca LLSX dn n km hm s pht trin kinh t, gy khng hong kinh t...dn n h thng XHCN trn th gii phi lm vo tnh trng thoi tro. l ci gi t m nhng ngi cng sn phi tr, v cng l bi hc xng mu m ng cng sn Vit Nam rt ra tin hnh hoch nh v thc hin ng li i mi t i hi ln ng th VI n nay. Con ng i ln ch ngha x hi ca nc ta tri qua nhiu giai on thng trm, y kh khn thm ch ri vo giai on khng hong trm trng v kinh t do vic vn dng cha ng cc quy lut khch quan, nht l v phm tr hnh thi KT - XH.Tht vy, trc thi k i mi quan im con ng i ln CNXH ca nc ta l qu thng trc tip t sn xut nh ln CNXH, b qua giai on pht trin TBCN. Tc l khng c trung gian, khng chp nhn kinh t hng ho, ph nhn kinh t th trng, b qua kinh t nhiu thnh phn, ph nhn nhng bc i m CNTB khi chin thng ch phong kin tng thc hin, trong khi LLSX chng ta cn yu km, lc hu Kt qu trong thi gian di t nc lm vo tnh trng khng hong kinh t, x hi trm trng. Bi hc kinh nghim xng mu y c ng ta nh gi trong i hi VII mt trong nhng sai lm l bnh ch quan duy ch, vi phm quy lut khch quan v phn tch nhng biu hin c th ca cn bnh trong mt s lnh vc : Nng vi trong ci to XHCN, xo b ngay nn kinh t nhiu thnh phn ; c lc y mnh qu mc vic xy dng cng nghip nng; duy tr qu lu c ch qun l tp trung quan liu, bao cp; c nhiu ch trng sai trong vic ci cch gi c tin lng; cng tc t tng v t chc cn b phm nhiu khuyt im nghim trng.Nguyn nhn c bn m ng ta ch ra l v mt nhn thc, s yu km lc hu v t duy l lun dn n vic nhn thc v vn dng cc quy lut ang hot ng trong thi k qu , t cho ra i nhng ch trng chnh sch thiu cn c khoa hc, xa ri vi thc t. Sai lm v ch quan duy ch.Nhng sai phm nu trn a XH Vit Nam ri vo khng hong. Thc t, ngi lao ng khng cn ng lc trc tip v li ch phn u, khng pht huy, to mi trng thun li khai thc ht tim nng, th mnh ca cc thnh phn kinh t nn sc sn xut vt cht b nh tr, km hm lm cho i sng nhn dn cc k kh khn, x hi ri ren, phc tp, ngi dn mt nim tin ni nh nc. Nhn nhn vn trn, c th kt lun ch yu do kh nng yu km trong nhn thc thc tin, yu km trong nghin cu CN Mc Lnin nn m hnh XD CNXH b chch hng so vi m hnh c Lnin v Ch tch H Ch Minh xy dng. T i hi ng ln th VI n nay ng ta thc hin ng li i mi t nc, con ng i ln ch ngha x hi cng c i mi v xc nh ngy cng r nt v ng n ph vi qu trnh lch s-t nhin c th ca nc ta. i hi VIII ca ng ta ch ra rng Con ng i ln CNXH nc ta ngy cng xc nh r hn n i hi ng ln th IX ca ng th cho rng Chng ta nhn thc ngy cng r hn v con ng i ln CNXH nc ta, v khng nh con ng i ln ca nc ta l s pht trin qu ln CNXH b qua ch t bn ch ngha, tc l b qua vic xc lp v tr thng tr ca quan h sn xut v kin trc thng tng t bn ch ngha. Nh vy, chng ta khng b qua nhng thnh tu v khoa hc cng ngh v c s vt cht, tip tc chn lc k tha v iu chnh pht trin thnh qu ngy cng tt hn; khng c b qua kinh t hng ho th trng, khng c b qua nhng thnh tu kinh nghim m ch ngha t bn t c; c bit khng mt vai tr lnh o ca ng cng sn v vai tr qun l iu hnh ca nh nc v sn. i hi IX ca ng cn nu r nhng ni dung, nhim v c th m con ng i ln CNXH nc ta phi thc hin l :Phi tri qua mt thi k qu lu di vi nhiu chn ng, tip tc y mnh CNH-HH; Pht trin nn kinh t th trng nh hng XHCN; Tip tc thc hin ng li kinh t i ngoi m ca. Gn cht vic xy dng nn kinh t c lp t ch vi ch ng hi nhp kinh t quc t; thc hin thng li ni dung, nhim v u tranh giai cp trong iu kin kinh t th trng nh hng XHCN; m bo tuyt i s lnh o ca ng cng sn, xem l nhn t quyt nh gi vng nh hng XHCN; pht trin lc lng sn xut, phi gn vi vic ng thi xy dng v hon thin c quan h sn xut v kin trc thng tng theo nh hng XHCN; Tng trng kinh t phi gn lin vi m bo tin b v cng bng x hi, pht trin vn ho gio dc, o to con ngi, xy dng v pht trin ngun nhn lc, xy dng nn vn ho Vit Nam tin tin m bn sc dn tc; Kt hp pht trin KT - XH vi quc phng an ninh v phi m bo cho c kinh t nh nc gi vai tr ch o, cng vi kinh t tp th tr thnh nn tng kinh t quc dn C nh vy chng ta mi c th to ra s bin i v cht ca XH, trn tt c cc lnh vc d bit rng l mt s nghip rt kh khn phc tp tri qua mt thi k qu lu di vi nhiu chn ng thc hin bng c mc tiu cui cng l c nguyn ca c dn tc : xy dng thnh cng CNXH theo m hnh c xc nh trong Cng lnh ng ln th VII. l mt x hi Do nhn dn dn lao ng lm ch; C mt nn kinh t pht trin cao, da trn lc lng sn xut hin i v ch cng hu v cc TLSX ch yu; C nn vn ho tin tin, m bn sc dn tc; Con ngi c gii phng khi p bc bc lt, bt cng, lm theo nng lc, hng theo lao ng. C cuc sng m no, t do, hnh phc; c iu kin pht trin ton din c nhn. Cc dn tc trong nc bnh ng, on kt v gip nhau cng tin b; c quan h hu ngh v hp tc vi nhn dn tt c cc nc trn th gii. Cng lnh y i hi IX ng xc nh mc tiu chung c th trc mt cn t ti ca thi k qu l c lp dn tc gn lin vi CNXH, dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minhmt nc XHCN phn vinh, nhn dn hnh phc v ch r n nm 2020 c bn a nc ta tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i.Qua tng kt thc tin phong ph vi khng t nhng thnh cng rc r v nhng mt cn hn ch trong nhng nm qua. i hi i biu ton quc ln th IX ca ng ta ra ch trng : XD CNXH b qua ch TBN to ra s bin i v cht ca XH, trn tt c cc lnh vc l s nghip rt kh khn phc tp, cho nn phi tri qua mt thi k qu lu di vi nhiu chng ng, nhiu hnh thc t chc kinh t XH c tnh cht qu (VKIX-T85) l hon ton ng vi quy lut khch quan v theo ng li chng ta hon ton c kh nng thc hin thnh cng CNXH bi v:Thi i ngy nay vn l thi i qu ln ch ngha x hi trn phm vi ton th gii v theo quy lut tin ho ca lch s : loi ngi nht nh s tin ti ch ngha x hi. Th k 21 l th k khoa hc v cng ngh c bc pht trin nhy vt, kinh t tr thc ngy cng c vai tr ni bt trong s nh hng n qu trnh pht trin ca lc lng sn xut ca cc quc gia; ton cu ho kinh t ang l mt xu th khch quan li cun ngy cng nhiu cc nc tham gia, trong c nc ta; c s vt cht k thut nc ta ngy cng c tng cng, kt cu h tng kinh t, x hi pht trin nhanh, tch lu ni b kinh t tng trng qua tng nm v c cu kinh t nc ta c bc chuyn bin tch cc theo hng hin i, vn lng thc c bn c gii quyt v c xut khu cao, nhiu nm lin chng ta l nc xut khu go hng u th gii; t nc cn nhiu tim nng to ln v ti nguyn v lao ng. Tnh hnh chnh tr- x hi n nh, quc phng an ninh c tng cng; c bit gi vng c s lnh o ca ng, ng lun th hin chnh tr vng vng v c ng li lnh o ng n; Nh nc c nhiu c gng ln trong vic iu hnh qun l; quan h i ngoi lun c m rng hi nhp kinh t quc t c ch ng v t hiu qu tt. Nh vy chng ta tranh th c ngoi lc, ngun vn cng ngh, kinh nghim qun l , m rng th trng phc v s nghip cng nghip ho hin i ho.Mt khc nhn dn ta c phm cht tt. Ton dn, ton qun ta tin tng tuyt i vo s lnh o ca ng; pht huy c lng yu nc v tinh thn dng cm, on kt nht tr, cn c nng ng sng to, tip tc thc hin i mi, ra sc xy dng v bo v t quc Vit Nam xa hi ch ngha.Vi kt qu t c qua gn 20 nm i mi v nhng tin khch quan ch quan nh trn, di s lnh o ti tnh ca ng cng sn Vit Nam, con ng i ln ch ngha x hi nc ta nht nh s thnh cng nh mong i./.
9. Phn tch mi quan h bin chng gia kinh t v chnh tr. ngha ca n trong i mi kinh t v chnh tr nc ta hin nayhttp://doc.edu.vn/tai-lieu/tieu-luan-moi-quan-he-bien-chung-giua-chinh-sach-kinh-te-va-chinh-sach-xa-hoi-trong-thoi-ky-qua-do-cua-nuoc-ta-hien-nay-55461/
1. Mi quan h bin chng gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong qu trnh thc hin cng cuc i mi nc ta hin nay 1.1 Khi nim c s h tng v kin trc thng tng v mi quan h bin chng gia chng.1.2. Mi quan h bin chng gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi 2. Kt hp cht ch mi quan h gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong cng cuc i mi nc ta hin nay
Bai lam1. Mi quan h bin chng gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong qu trnh thc hin cng cuc i mi nc ta hin nay
1.1 Khi nim c s h tng v kin trc thng tng v mi quan h bin chng gia chng.Khi nim c s h tng l ton b nhng quan h sn xut ca mt x hi trong s vn ng hin thc ca chng hp thnh c cu kinh t ca x hi . C s h tng ca mt x hi c th c c trng bi quan h sn xut thng tr trong x hi . Tuy nhin, quan h sn xut tn d v quan h sn xut mm mng cng c vai tr nht nh. Xt trong ni b phng thc sn xut th quan h sn xut l hnh thc pht trin ca lc lng sn xut, nhng xt trong tng th cc quan h x hi th cc quan h sn xut hp thnh c s kinh t ca x hi, tc l c s hin thc, trn hnh thnh nn kin trc thng tng tng ng. Theo quan im ca ch ngha duy vt lch s th ton b nhng quan im chnh tr, php quyn, trit hc, o c, tn gio, ngh thut... cng vi nhng thit ch x hi tng ng ca chng nh nh nc, ng phi, gio hi, cc on th x hi... l ci c hnh thnh, c xy dng trn nn tng ca nhng c s h tng nht nh, hp thnh kin trc thng tng nht nh. Trong x hi c giai cp, Nh nc l c quan c vai tr c bit quan trng trong kin trc thng tng, tiu biu cho ch chnh tr hin ti. Chnh nh c nh nc m gia cp thng tr gn c cho x hi h t tng ca mnh. Tnh giai cp ca kin trc thng tng th hin r s i lp v quan im, t tng v cuc u tranh v mt chnh tr t tng ca cc giai cp i khng. Mu thun i khng trong kin trc thng tng cng bt ngun t mu thun trong c s h tng. Trong kin trc thng tng ca cc x hi c i khng giai cp, ngoi b phn ch yu ng vai tr l cng c ca giai cp thng tr bo v c s kinh t ca n, cn c nhng yu t i lp vi b phn . l nhng t tng, quan im, nhng t chc chnh tr ca cc giai cp b tr.Nghin cu mi quan h cht ch v tc ng bin chng gia x hi v kinh t chng ta s xut pht t mi quan h bin chng gia c s h tng v kin trc thng tng. Trong c s h tng ng vai tr quyt nh i vi kin trc thng tng. Mi c s h tng s hnh thnh nn mt kin trc thng tng tng ng vi n. Tnh cht ca kin trc thng tng l do tnh cht ca c s h tng quyt nh. Trong x hi c giai cp, giai cp no thng tr v kinh t th cng chim a v thng tr v mt chnh tr v i sng tinh thn ca x hi. Cc mu thun kinh t xt n cng, quyt nh cc mu thun trong lnh vc t tng, cuc u tranh giai cp v chnh tr t tng l biu hin nhng i khng trong i sng kinh t. Tt c cc yu t ca kin trc thng tng nh nh nc, php quyn, trit hc, tn gio, cc on th x hi u trc tip hay gin tip ph thuc vo c s h tng do c s h tng quyt nh.Vai tr quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng cn th hin ch: C s h tng thay i th sm hay mun kin trc thng tng cng thay i theo. Theo C. Mc: C s kinh t thay i th ton b ci kin trc thng tng s cng b o ln t nhiu nhanh chng. [1, 15].Tuy c s h tng c vai tr quyt nh i vi kin trc thng tng, song ch ngha Mc- Lnin cng lun nhn mnh tnh c lp tng i v s tc ng tr li ca kin trc thng tng i vi c s h tng. Ton b kin trc thng tng cng nh cc yu t v cc lnh vc ca n c tnh c lp tng i. S ph thuc ca chng vo c s h tng thng khng trc tip v khng n gin, kin trc thng tng khng phi l sn phm th ng ca c s h tng m chng c kh nng tc ng yu t, cc b phn ca kin trc thng tng c s tc ng qua li ln nhau. Tc ng ca kin trc thng tng s l tch cc khi n tc ng cng chiu vi s vn ng ca nhng quy lut kinh t khch quan. Tri li, nu tc ng ngc chiu vi nhng quy lut th s l tr ngi, gy tc hi cho s pht trin sn xut, cn tr s pht trin ca x hi. Vn dng quy lut c s h tng quyt nh kin trc thng tng ca ng ta trong s nghip i mi nc ta hin nay th c th khng nh: C s h tng trong thi k qu Vit Nam bao gm cc kiu quan h sn xut gn lin vi cc hnh thc s hu tng ng vi cc thnh phn kinh t khc nhau, thm ch i lp nhau, cng tn ti trong mt c cu kinh t thng nht theo nh hng x hi ch ngha. Cn v vic xy dng kin trc thng tng x hi ch ngha, ng ta khng nh: Ly ch ngha Mc- Lnin v t tng H Ch Minh lm nn tng t tng cho mi hot ng tinh thn ca x hi. Xy dng mt h thng chnh tr x hi ch ngha mang tnh giai cp cng nhn. Cc t chc, b my to thnh h thng chnh tr x hi khng tn ti nh mt mc ch t thn m v phc v con ngi, thc hin cho c li ch v quyn lc thuc v nhn dn lao ng. Mi bc pht trin kin trc thng tng l mt bc gii quyt mu thun vi c s h tng. Vic iu chnh, cng c cc b phn ca kin trc thng tng phi i i vi pht trin v cng c c s h tng.1.2. Mi quan h bin chng gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi Nh vy, t mi quan h bin chng gia c s h tng kin trc thng tng chng ta c th thy trong mi quan h gia kinh t v x hi th kinh t gi vai tr quyt nh. Kinh t l gc, l thc o tnh hp l ca x hi. Tng ng vi mt trnh pht trin nht nh v kinh t c mt s pht trin nht nh v mt x hi. C s kinh t nh th no th c cu th ch kinh t chnh tr tng ng nh th. Kinh t pht trin th x hi tin b, ngc li kinh t khng hong l du hiu cho thy s bt cp ca x hi v n i hi phi c s iu chnh v x hi. mt kha cnh no , s pht trin ca kinh t th hin s pht trin tnh u vit v s ph hp ca x hi vi kinh t. iu cng c ngha l nu khng gii quyt ng n cc quan h kinh t, li ch kinh t, khng thc y kinh t pht trin th s vn ng ca x hi s kh khn, thm ch tht bi, b tc. Nh vy, x hi c coi l tin b, l hp l khi n hng vo pht trin kinh t, phc v kinh t. Theo Lnin: Chnh tr l vic xy dng Nh nc v kinh t l s biu hin tp trung ca kinh t l kinh t c ng li. Trong mi quan h trn th kinh t l tnh th nht, x hi l tnh th hai, l ci phn nh ca kinh t, th hin qua chnh sch x hi.Chnh sch x hi l b phn cu thnh chnh sch chung ca Nh nc trong vic qun l v gii quyt cc vn x hi. Chnh sch x hi bao trm mi mt cuc sng ca cc thnh vin trong x hi, t iu kin lao ng v sinh hot, gio dc v vn ho n quan h gia nh, quan h giai cp v quan h x hi. Chnh sch kinh t l nhng ch trng v bin php kinh t m Nh nc p dng trong mt giai on, mt thi k lch s nhm t c nhng yu cu v nhng mc tiu kinh t, chnh tr nht nh. Chnh sch c th mang tnh ng li, chin lc lu di, c th mang tnh sch lc, ngn hn. Chnh sch kinh t c xy dng trn c s nhng phn tch, d bo v cc ngun lc, cc tim nng ca t nc v nhng xu hng pht trin ca i sng x hi. Theo quan im ca Lnin, chnh sch kinh t ca ng khng phi l chnh sch ch dnh ring cho mt thnh phn kinh t no . Chnh sch kinh t ca ng cng khng phi ch l tng s n gin cc hot ng kinh t. Vi t cch l mt b phn cu thnh quan trng trong ng li chung ca ng, chnh sch kinh t phn nh nhng mi quan h v mt kinh t gia cc giai cp, v trong phm vi nhng mi quan h y, chnh sch kinh t ng vai tr l k hoch, phng php hay ch hot ng phc v cng cuc xy dng v pht trin kinh t t nc.Chnh sch kinh t v chnh sch x hi l nhng cng c iu tit v qun l v m ca Nh nc, c tc ng n ton b i sng kinh t x hi ca mi quc gia. Thng qua cc chnh sch kinh t, chnh sch x hi m Nh nc c th thc hin c cc chc nng ch yu ca mnh nh:- Nng cao hiu qu ca nn kinh t: Tnh hiu qu ca nn kinh t th trng s b hn ch thm ch trit tiu do tc ng ca cc lc lng kinh t t nhn, v vy Nh nc c th v cn phi can thip to ra mt nn kinh t hiu qu, nh ban b Lut Chng c quyn, Lut Chng bn ph gia, Lut bn quyn v s hu tr tu v nhng bin php h tr cc doanh nghip va v nh- Bo m cng bng x hi: Nh nc thc hin bo m cng bng x hi thng qua cc chnh sch phn phi li thu nhp quc dn nh s dng thu lu tin theo thu nhp, xy dng h thng h tr thu nhp nhm gip ngi gi, ngi tn tt, bo him tht nghip, tr cp y t- Gi n nh kinh t- x hi: Bng nhng chnh sch ti kho v tin t tc ng n sn lng, vic lm v lm pht nhm gim bt nhng tc ng tiu cc trong s vn ng c tnh chu k ca nn kinh t.S pht trin kinh t cng ng thi ko theo mt lot cc vn x hi, nh nn tht nghip, s phn ho giu ngho, mt cn bng sinh thi, cc chng bnh nan y v c s thay i v cc gi tr o c, gi tr tinh thn Theo quan im hin i mc tiu pht trin bn vng khng ch da trn nhng thnh qu ca pht trin kinh t m cn bao hm c cc ch tiu v pht trin gio dc, y t, xo i gim ngho, cc ch tiu v pht trin con ngi, pht trin khoa hc, cng ngh v ch tiu v bo v mi trng Chnh v vy, bn cnh cc chnh sch kinh t, chnh sch x hi ng vai tr nh mt cn cn iu tit, em li cuc sng ngy cng tt p to s cng bng dn ch cho mi thnh vin trong x hi. Chnh sch kinh t v chnh sch x hi l hai phm tr ring r nhng khng tch ri nhau, c mi quan h tng h v thng nht. S ng b gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi l iu kin cn v bnh n v pht trin ca mi quc gia. Trnh pht trin kinh t l iu kin vt cht thc hin chnh sch x hi v ngc li, s n nh, cng bng v tin ca x hi t c thng qua cc chnh sch x hi li to ra nhng ng lc mnh m thc hin cc mc tiu kinh t, nhm lm cho dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. Chnh sch kinh t v chnh sch x hi u c mc tiu chung l pht trin kinh t- x hi ca mi quc gia. Lm r mi quan h gia hai loi chnh sch ny thc cht l lm r mc tiu x hi trong chnh sch kinh t, lm r iu kin kinh t nh hng n vic thc hin chnh sch x hi. y cng ng thi l quan h gia tng trng kinh t v mc tiu cng bng x hi. S hi ho, ng thun gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi bo m pht trin kinh t nhanh, mnh, bn vng nhng khng lm nh hng n thc hin cng bng x hi, khng dn n s gia tng khong cch giu ngho gia cc tng lp dn c, khng lm mt n nh x hi, khng gy xo trn v hu hoi mi trng sinh thiTng trng kinh t khng th gii quyt c tt c cc vn x hi v s tc ng ca cc quy lut kinh t lm cho cc chnh sch kinh t khng cha ng c ht cc vn x hi vn rt phc tp. Do , cn c cc chnh sch, chng trnh x hi ring gii quyt cc vn x hi c th, ni lin trong tng thi im nht nh, do tc ng t mt tri ca kinh t th trng. Cc chnh sch v chng trnh x hi phi c thc hin ng thi hoc lng ghp vi cc chnh sch kinh t to sc mnh tng hp cho s pht trin.Nghin cu mi quan h gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi cn gip chng ta c c s tm ra gii hn gia hai loi chnh sch ny. Song y l vn ht sc phc tp, kh khn.iu quan trng l phn tch nh gi ng nhng tc ng tch cc hoc hu qu tiu cc ca cc chnh sch, t c th ra cc bin php kim sot, khng ch hoc thc y. Mt chnh sch x hi nu khng tnh n kh nng ca nn kinh t hoc khng quan tm n li ch kinh t c khi li tr thnh vt cn tr cho s tng trng kinh t. Chnh sch kinh t v chnh sch x hi l mt th thng nht bin chng, nng ta vo nhau, rng buc ln nhau. S kt hp ti u gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi c tc ng thc y nhanh s pht trin kinh t v tin b x hi. Nguyn tc chung cho s kt hp l chnh sch kinh t phi to c ng lc trong x hi, m bo cho x hi n nh, n lt n, chnh sch x hi phi thc y nn kinh t pht trin va phi ph hp vi iu kin kinh t cho php, va t ra nhng thch thc mi hng ti s pht trin bn vng. 2. Phi hp cht ch mi quan h gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong cng cuc i mi nc ta hin nay 2.1 Thc trng: hng ti vic to lp mt t nc ngy cng thnh vng, x hi cng bng, dn ch, vn minh, ti i hi IX ca ng ra chin lc pht trin kinh t- x hi cho thi k bng vic y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc theo nh hng x hi ch ngha, xy dng nn tng n nm 2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i. Mc tiu kinh t- x hi ca c thi k ny l y mnh cng nghip ho, hin i ho, xy dng nn kinh t c lp t ch, a nc Vit Nam tr thnh mt nc cng nghip, u tin pht trin lc lng sn xut, ng thi xy dng v thc hin quan h sn xut theo nh hng x hi ch ngha, pht huy cao ni lc, tranh th ngun lc bn ngoi v ch ng tch cc hi nhp kinh t quc t pht trin nhanh, c hiu qu v bn vng, tng trng kinh t i lin vi pht trin vn ho, tng bc ci thin i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, thc hin tin b v cng bng x hi, bo v v ci thin mi trng, kt hp pht trin kinh t- x hi vi tng cng an ninh- quc phng. thc hin mc tiu chin lc ra, ng ta ch trng nhn mnh vic hoch nh, b sung iu chnh cc chnh sch kinh t v chnh sch x hi, xem s phi hp, lng ghp hp l cc loi chnh sch ny nh mt m bo tt yu cho s thnh cng. Cc chnh sch kinh t tp trung vo nhng nhim v trng tm: - Tip tc thc hin nht qun chnh sch kinh t nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha, to mi iu kin thun li doanh nghip v cng dn u t v pht trin sn xut kinh doanh. - Tp trung sa i, b sung c ch, chnh sch, php lut, i mi cng tc ch o thc hin bo m cc thnh phn kinh t u c khuyn khch pht trin lu di, hp tc, cnh tranh lnh mnh, thc s l b phn cu thnh ca nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha.- Tip tc chnh sch m ca v ch ng hi nhp kinh t quc t pht trin, tch cc chun b cc iu kin v kinh t, th ch, cn b thc hin thnh cng qu trnh hi nhp trn c s pht huy ni lc, bo m c lp, t ch, bnh ng v cng c li. Cc chnh sch x hi cn c thc hin ng thi v tp trung vo nhng nhim v: i mi chnh sch o to, s dng v i ng tr thc, trng dng v tn vinh nhn ti; ch trng s dng v pht huy tim nng tri thc ca ngi Vit Nam nc ngoi; i mi c ch, chnh sch ti chnh i vi gio dc v o to, thu ht cc ngun lc trong nc v nc ngoi, khuyn khch cc thnh phn kinh t u t pht trin gio dc tt c cc bc hc; c cc chnh sch thch hp to cng bng v c hi v bnh ng v trch nhim cho mi cng dn, mi doanh nghip v nh u t trong hot ng sn xut kinh doanh, trong vic tm v t to vic lm trong tip cn vi thng tin kinh t, thng tin th trng Khuyn khch v tn vinh nhng ngi lm giu chnh ng i i vi chng tham nhng, gian ln thng mi; ci cch c bn h thng tin lng, hp thc ho cc thu nhp mang tnh cht lng. Thc hin cng khai, minh bch v thu nhp, hn ch s phn ho giu ngho thng qua nhng bin php iu tit thu nhp; ci cch c ch bo him x hi v bo m x hi. Ban hnh Lut Bo him x hi; tip tc phng chng cc t nn x hi, nht l nn ma tu v tai nn giao thng, cng khai ho cc ni dung v c ch, phng php gim st ca cc c quan chc nng, cc on th qun chng v nhn dn v thc hin php lut, chnh sch, ch ca Nh nc. Thc hin Quy ch dn ch c s. C th ni, thc y tng trng kinh t v thc hin cng bng x hi l mc tiu "kp" ca s pht trin bn vng m nhiu quc gia trn th gii u mong mun t ti. Nhng trn thc t, y l bi ton kh m khng phi nc no cng c th a ra li gii tho ng. Bi l bin mc tiu tt p thnh hin thc th phi c hng lot iu kin khch quan v ch quan cn thit, phi gii quyt nhiu mi quan h c lc l mu thun vi nhau trong mt m hnh kinh t c th.i hi VI ca ng (12-1986) ra ng li i mi ton din, trong c ch trng mang tnh t ph l: chuyn nn kinh t t m hnh k hoch ha tp trung quan liu, bao cp sang nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch ngha.Chng ta s dng c ch th trng nh l thnh qu ca nn vn minh nhn loi lm phng tin nng ng ha v y nhanh nhp tng trng kinh t, tng cng xy dng c s vt cht - k thut ca ch ngha x hi, nng cao i sng nhn dn. Chng ta khng rp khun theo m hnh kinh t th trng t do - d l da vo l thuyt ca ch ngha t do c in hay l thuyt ca ch ngha t do mi. Bi thc t cho thy, bn thn nn kinh t th trng t do khng t ng dn n cng bng x hi, tri li cn lm cho phn ha giu ngho qu mc, ko theo nhiu mu thun v xung t x hi nan gii. Chng ta ch tham kho v tip thu c la chn mt s kinh nghim c th ca m hnh kinh t th trng x hi trong vic thc hin cc chnh sch phc li cng cng, nhng cng khng sao chp m hnh ny. V v thc cht, vn l m hnh duy tr a v thng tr ca quan h sn xut v thng tng kin trc t bn ch ngha trong x hi.ng ta ch trng cao vai tr qun l v iu tit v m ca Nh nc i vi nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha nhm thc hin "Tng trng kinh t gn lin vi bo m tin b v cng bng x hi ngay trong tng bc pht trin" (1).Thc tin ca qu trnh i mi t cui nm 1986 n nay chng t, bn cnh nhiu nhn t khc, chnh vic thc hin nguyn tc phn phi ni trn c tc dng khi dy tnh nng ng v ch ng x hi ca mi tng lp dn c, mi thnh phn kinh t to nn ng lc to ln thc y kinh t - x hi pht trin.Nhn chung, kinh t t tc tng trng kh cao lin tc trong nhiu nm, i sng ca i a s nhn dn c ci thin r rt. Ring thi k 1991 - 2000, GDP tng gp i, ng thi t l ngho i gim cn mt na (t 60% xung 32% theo chun quc t). Chng ta "hon thnh sm hn so vi k hoch ton cu: gim mt na t l ngho vo nm 2015" m Lin hp quc ra(3). Trong cng thi gian, c nc t chun quc gia v xo m ch v ph cp gio dc tiu hc, t l ngi ln bit ch tng t 88% ln 94%. Cng tc chm sc sc khe nhn dn c tin b, tui th trung bnh ca ngi dn tng t 63 ln 68. Ch s pht trin con ngi (HDI) tng t mc di trung bnh: 0,498 (nm 1991) ln mc trn trung bnh: 0,688 (nm 2000), xp th 109/173 nc c thng k.Tuy c bc pht trin kh nh va qua, nhng do im xut pht thp nn hin nay nc ta c bn vn l mt nc nng nghip, vi trn 63% lc lng lao ng x hi tp trung trong cc ngnh nng - lm - ng; cng nghip cn nh b, dch v cha pht trin; nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha chm c th ch ha ng b; cht lng tng trng, hiu qu v sc cnh tranh ca nn kinh t cn km. Trong lnh vc pht trin x hi, nhiu chnh sch ban hnh cha c thc hin tt, mt s chnh sch cn thiu hoc c nhng im bt cp. i sng ca mt b phn dn c, nht l vng su, vng xa, vng dn tc thiu s v min ni... cn nhiu kh khn. Khong cch giu - ngho gia cc tng lp dn c, gia thnh th v nng thn, min xui v min ni ang c xu hng dn ra. Theo cc s liu ca Tng cc Thng k, h s chnh lch v thu nhp gia nhm giu nht (20%) v nhm ngho nht (20%) trong tng s dn c c nc 5,6 ln nm 1992 th nm 1997 - 1998 tng ln 10,47 ln. My nm gn y, vic xo i gim ngho c xu hng chm li, s h ti ngho tng ln. T l lao ng tht nghip thnh th v thiu vic lm nng thn cn cao (tng ng l 6% v khong 29% hin nay). Hin tng lm giu bt chnh do tham nhng, bun lu, la o, u c vn cha c ngn chn v y li.Thc tin nc ta t u thp k 90 ca th k 20 n nay cho thy, thng qua y mnh pht trin kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, vic thc hin cc chnh sch kinh t, chnh sch x hi t nhiu thnh tu tch cc. Nn kinh t c bc pht trin mi v lc lng sn xut, quan h sn xut v hi nhp kinh t quc t, tng sn phm trong nc tng, i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn c ci thin r rt, vn ho- x hi khng ngng tin b, kh nng c lp, t ch tng ln, to thm iu kin y mnh cng nghip ho, hin i ho. Sau 20 nm i mi, ng ta gt hi c nhiu thnh tu to ln, ton din. Chng ta c nhn thc v gii quyt ng n mi quan h gia i mi kinh t v i mi x hi. Thc hin tin b v cng bng x hi va l mc tiu, va l ng lc pht trin bn vng. Nh nc va thc y pht trin cc vng kinh t trng im, va quan tm nhiu hn tng cng cho nhng vng, nhng cng ng nhiu kh khn sm xo i, gim nhanh s h ngho, ci thin i sng vt cht, vn ho ca nhn dn. T l tht nghip thnh th tnh n nm 2005 l 5,4% v qu thi gian lao ng c s dng nng thn t 80%. Theo tiu chun nh gi h ngho n nm 2005 t l h ngho Vit Nam gim xung cn 22%. Cc chnh sch x hi c thc hin a dng, di nhiu hnh thc t cc chnh sch, gii php, bin php kinh t n cc cuc vn ng phong tro nh: chng trnh cp th khm cha bnh min ph cho ngi ngho, vn ng xy dng cc qu t thin cha bnh min ph c tc dng ng k trong vic gim kh khn v chi ph cha bnh ca ngi ngho; chnh sch u tin dnh vn u t cho a bn nng thn nng cp h tng k thut v x hi; nh nc u t v vn ng nhn dn cng ng gp trong vic chnh trang nng cp tng khu dn c, khu ph hu ht cc qun ni thnh phn no ci thin iu kin sng nhng khu dn c ngho; chng trnh vn ng ng gp xy dng Nh tnh ngha, nh tnh thng; chng trnh xy dng nh cho ngi c thu nhp thp v ang gp phn rt ln v mt thnh qu x hi ca t nc.Vi vic kt hp cht ch ngay t u i mi kinh t vi i mi x hi, ly i mi kinh t lm trng tm ng thi tng bc tin hnh i mi x hi, Vit Nam va thc y c nn kinh t ca t nc pht trin theo quy lut khch quan, va to nn s nng ng, tch cc trong t duy, t tng v i sng tinh thn ni chung ca x hi, lm cho con ngi c thc s t do v c iu kin pht huy tnh ch ng, sng to ca mnh. Hai qu trnh c quan h bin chng vi nhau, to nn sc mnh gip Vit Nam c c s thc hin thnh cng s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc. 2.2 Tn ti v hn ch: - Nn kinh t km hiu qu v sc cnh tranh cn yu. Tch lu ni b v sc mua trong nc cn thp. C cu kinh t chuyn dch chm, c cu u t cn nhiu bt cp, dn tri. u t ca Nh nc cn tht thot v lng ph. Nhp thu ht u t trc tip ca nc ngoi thiu n nh, quan h sn xut c mt cha ph hp, hn ch vic gii phng v pht trin lc lng sn xut. Cha c chuyn bin trong vic i mi v pht trin doanh nghip nh nc. Kinh t tp th pht trin chm. Cc thnh phn kinh t khc cha pht huy ht nng lc. C ch qun l, chnh sch phn phi c mt cha hp l, chnh lch giu- ngho tng nhanh.- Gio dc o to cn yu v cht lng, c cu o to cha ph hp, c nhiu bt hp l trong dy, hc v thi c, c h thng cn nng v bnh thnh tchKhoa hc v cng ngh cha tht s tr thnh ng lc pht trin kinh t- x hi. C s vt cht ca cc ngnh y t, gio dc, khoa hc, vn ho, thng tin, th thao cn hn ch. Vic i mi c ch qun l v thc hin x hi ho trong cc lnh vc ny trin khai chm.- i sng ca i b phn nhn dn cn nhiu kh khn, nht l vng ni, vng su v vng thng xuyn b thin tai. S lao ng cha c vic lm v khng c vic lm cn chim t l ln trong tng s lao ng ca c nc. Nhiu t nn x hi cha c y li, nn ma tu, mi dm, HIV/AIDS c nhiu hng lan rng. Tai nn giao thng ngy cng c chiu hng gia tng, mi trng sng b nhim nhiu. Hn ch v x hi nh h thng chnh tr cn nhiu bt cp, i mi chnh tr v h thng chnh tr cha theo kp i hi pht trin ca x hi v i mi kinh t. Nh cha nhn thc y khc phc tnh trng chng cho cng nh lm quyn kim tra gim st ca nhn dn i vi hot ng ca Nh nc. Trong thc tin, b my Nh nc cn nhiu bt cp trc yu cu ca giai on mi. Tnh trng quan liu, nhiu tng, nhiu nc ca b my hnh chnh lm cho vic qun l cc qu trnh kinh t- x hi cha tht nhanh, nhy v c hiu qu cao. Phng thc t chc hot ng ca cc hi on th cn cha thot khi tnh trng hnh chnh s cng.Nhng yu km, bt cp trn c phn do iu kin khch quan nhng ch yu l do nhng khuyt im trong cng tc lnh o, ch o, iu hnh, m trc ht l s thiu n khp, thiu hi ho, ng b gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong h thng cng c qun l thng nht ca Nh nc. c th hin khng ch trong qu trnh trin khai vo thc tin m ngay t khi nh hnh chnh sch; khng ch vic xc nh nhng u tin trong tng thi k, tng hon cnh i vi mi chnh sch m ngay c vic phn tch, nh gi ng mi quan h bin chng ca cc tc ng do vic thc hin cc chnh sch kinh t, chnh sch x hi mang li. Mt khc, ngay c khi thng nht c mc tiu kinh t v mc tiu x hi trong cc chnh sch ch n s cn thit tt yu phi hp chnh sch kinh t v chnh sch x hi cho s pht trin bn vng, nhng cch thc iu hnh, s sn sng v hon thin ca th ch php lut, s thch ng ca i ng cn b li ui tm khng bo m lm cho nhng bt cp tr nn su sc, hiu qu thc hin b hn ch, chi ph sa cha nhng khuyt tt ca x hi tng ln. 2. 3. Nguyn nhn ca nhng hn ch. - Nguyn nhn khch quan:S chng ph ca cc th lc th ch v tnh trng thoi tro ca ch ngha x hi th gii c tc ng tiu cc ti nim tin ca cn b, ng vin v nhn dn, c tc ng bt li ti qu trnh pht trin kinh t- x hi. Nhng din bin phc tp v x hi, kinh t- chnh tr, vn ho- t tng trn th gii cng nh mt s nc c tc ng thun li n Vit Nam.i mi kinh t v i mi x hi v ch ngha x hi l mt s nghip v cng kh khn, phc tp, mi m m thc tin cha sng t v c nhiu kin tri ngc nhau, c bit trong bi cnh mi ca tnh hnh th gii.- Nguyn nhn ch quan:+ Vit Nam qu ln ch ngha x hi t mt nc nng nghip lc hu b qua ch t bn ch ngha, c nn kinh t tp trung quan liu bao cp nn khng trnh khi nhng kh khn v thch thc. Th v lc ca Vit Nam cn nh b nn trong nn kinh t th trng gy ra nhng vn v vn, s dng vn, o to ngun nhn lc, pht trin khoa hc v cng ngh, m rng kinh t i ngoi, tng cng s lnh o v qun l ca Nh nc. trong khi thc hin cng nghip ho v hin i ho. Vit Nam cha c nhng bin php khuyn khch thc s to thnh ng lc pht trin v ng dng khoa hc cng ngh cng nh nhng vn v bn quyn, u t cho nghin cu. Thiu i ng k thut cao p dng khoa hc cng ngh vo sn xut. + V x hi: s lnh o ca ng c v nng lc, phm cht v tr tu cha p ng c yu cu i hi ca thc tin. Vic t chc qun trit, trin khai thc hin t chc cc Ngh quyt ca ng cha tt, chm c th ho, th ch ho, hoc thc hin na vi. Phng thc lnh o ca ng chm c i mi. Vic i mi x hi cha c quan tm ng mc, cn chm tr so vi i mi kinh t, cha c nhng bin php mnh m, ng b v kin quyt tng cng c hiu qu cng tc gio dc chnh tr, t tng, o c, li sng trong cn b v ng vin. Nng lc th ch ho ng li ca ng trin khai thc hin, nng lc iu hnh ca Nh nc cn bt cp trc i hi ca thc tin nht l gii quyt mt s vn kinh t- x hi bc xc. 3.Quan im v gii php gii quyt mi quan h bin chng gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong cng cuc i mi nc ta hin nay 3.2. Gii php gii phng trit sc sn xut, to ng lc v ngun lc mnh m cho s pht trin nhanh, hiu qu, bn vng, phi y mnh hn na cng cuc i mi mt cch su rng v ng b, c v kinh t, x hi. Xut pht t mc tiu pht trin hiu qu v bn vng tr thnh kim ch nam cho vic hoch nh, iu chnh v t chc thc thi cc chnh sch kinh t, chnh sch x hi trong thi k y mnh cng nghip ho, hin i ho Vit Nam. gii quyt mu thun, tnh bin chng gia chnh sch kinh t v chnh sch x hi trong cng cuc i mi, pht huy vai tr lnh o ca chnh sch x hi vi chnh sch kinh t, m bo nh hng x hi ch ngha cho vic xy dng v pht trin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng Vit Nam a s nghip i mi i n thng li cui cng. Nhng nm ti, ch trng i mi h thng cc chnh sch kinh t v chnh sch x hi, cn phi tp trung nhng gii php iu chnh chnh sch kinh t, chnh sch x hi ph hp, thch ng, c th nh sau: 3.2.1 Nm vng nhng quan im ch yu v b sung iu chnh cc chnh sch kinh t, chnh sch x hi. l quan im pht trin, quan im lch s, quan im gn l lun vi thc tin, quan im h thng ng b, quan im nhn vn. Mi ch trng chnh sch bin php kinh t- x hi d l ng n nht th trong qu trnh thc hin bn cnh mt tch cc l ch yu cng thng c nhng h qu tiu cc nht nh, nhng vn mi ny sinh, cn phi ch ng gii quyt, trnh suy ngh gin n mt chiu hoc khi c kh khn xut hin th hoang mang v quay li nhng quan im sai lm c. Trong qu trnh pht trin kinh t th trng, chng ta phi tun theo quy lut kinh t khch quan, gii quyt hi ho cc quan h li ch, to ng lc cho mi lc lng, gii phng sc sn xut. ng vin ti ta cc ngun lc bn trong, bn ngoi y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc, tng bc nng cao i sng nhn dn. Mt khc, cn phi cnh gic v pht hin sm v c nhng bin pht kp t
