TÜRKİYE DİL VE EDEBİYAT DERNEĞİ Feshane Caddesi Nu: 3 Eyüpsultan / İSTANBUL Tel: 0212 581 69 12 - 581 61 72 Faks: 0212 581 12 54 www.tded.org.tr - [email protected][email protected]100 SAYININ BİBLİYOGRAFYASI Hazırlayanlar: OĞUZ ÇETİNOĞLU – MEHMET ŞADİ POLAT
328
Embed
100 SAYININ BİBLİYOGRAFYASI - tded.org.tr · Dil ve Edebiyat 3 Emekli Piyade Albay, araştırmacı – yazar; 1947 Si-vas Zara doğumludur. İlk ve orta öğrenimini Zara ve Suşeh-ri’de
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
28 Kasım 1938 târihinde Bafra’da doğdu. İlk ve Orta Okulu doğduğu şehirde bitirdikten sonra Ankara Tica-ret Lisesi ve Ankara İktisâdî ve Ticârî İlimler Akademisi’nde okudu.
İş hayatına Ankara’da muhasebeci olarak başladı. Ankara ve Karabük’te; muhasebeci, mâlî müşâvir ve pro-fesyonel yönetici olarak devam etti. İstanbul’da, demir tica-reti ile meşgul oldu.
SSCB’nin dağılmasından Türk Cumhuriyetleri’nde sanayi yatırımları gerçekleştirmek üzere çok ortaklı şirket kurdu. Şirketin murahhas âzâsı olarak Azerbaycan’da ve Kı-rım’da; tesis kurup çalıştırdı. 2000 yılında işlerini tasfiye etti.
İş hayatı ile birlikte yazı hayatı da devam etti. İlk ya-zısı 1954 yılında Bafra’da yayımlanmakta olan Bafra Haber Gazetesi’nde başmakale olarak yer aldı. Sonraki yıllarda İlhan Egemen Darendelioğlu’nun Toprak Dergisi’nde, Son Havadis ve Tercüman gazetelerinde yazıları yayımlandı. Türk Ocakları Genel Merkezinin yayımladı-ğı Türk Yurdu, dergisinde yazdı. İslam, Kadın ve Aile, Yörünge, Ufuk, Emelimiz Kırım, Papat-ya, Tarih ve Düşünce, Yeni Düşünce, Yeni Hafta, Sağduyu, Orkun, Kalgay, Bahçesaray, Türk Dünyası Tarih ve Kültür, Antalya’da yayımlanan Nevzuhur, Kayseri’de yayımlanan Erciyes ve Yeniden Diriliş, Tokat’ta yayımlanan Kümbet dergilerinde, Dünya ve Kırım’da yayımlanan Kırım Sadâsı gibi gazetelerde de imzasına rastlanmaktadır. Akra FM radyosunda haftanın olayları üzerine yorumları oldu.
10 yıl boyunca (haftada bir gün) Zaman Gazetesi’nde köşe yazıları yazdı. Hâlen; Önce Vatan ve İstanbul gazetelerinde, Dil ve Edebiyat ile Yesevi ve Adana’da yayınlanan Töre dergilerinde yazmaktadır.
Üstlendiği sosyal görevler: *Ankara Ticaret Lisesi Kültür ve Edebiyat Kolu Başkanlığı *Ankara Meslek Okulları Öğrenci Kültür Birliği Kültür Kolu Başkanlığı *Ankara İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi Talebe Cemiyeti Başkanlığı *Millî Türk Talebe Birliği’nde; Mayıs 1961’den Şubat 1963’e kadar Yönetim Kurulu üyeliği *Millî Türk Talebe Birliği Ankara Şubesi Kültürel Hizmetler Grup Başkanlığı *Türk Ocakları Ankara Şubesi İkinci Başkanlığı *Karabük İşadamları Derneği Kurucu Başkanlığı *Karabük Serbest Meslek Mensupları Yapı Kooperatifi Kurucu Başkanlığı *Türk Ocakları İstanbul Şubesi Kurucu Üyeliği *Anavatan Partisi Sarıyer İlçe Başkanlığı *Türkiye Millî Kültür Vakfı Kurucular Kurulu Üyeliği *Aydınlar Ocağı Genel Merkezi ve İlim İstişare Kurulu Üyeliği *Türk 2000’ler Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği *AVRASYA-BİR / Avrupa Asya Birliği Türk Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği Oğuz Çetinoğlu; ESKADER / Edebiyat, Sanat ve Kültür Araştırmacıları Derneği, İLESAM / Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği, Aydınlar Ocağı İstanbul Merkezi ve Türk Ocakları İstanbul Şubesi Üyesidir
Yayımlanmış kitapları:1- Kültür Zenginliklerimiz: (2006) 2- 4 Ciltte 4.000 sayfalık Kronolojik Tarih Ansiklopedisi: (2008 ve 2012), 3- Tarih Sözlüğü: (2009), 4- Okyanusa Açılan Kapılar / Tefekkür Mayası Röportajlar: (2009). 5- Altaylardan Hira’ya Türk İslam Dostluğu: (2012 ve 2013), 6- Bilenlerin Dilinden Irak Türkleri: (2012), 7- Türkler Nasıl ve Niçin Müslüman Oldu: (2013), 8- Türkmennâme / Irak Türkleri Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey: (2013). 9- Türklerin Muhteşem Tarihi: (Nisan 2014 ve Nisan 2015) 10- 115 Soruda Türk İslam Âlimi Mâtüridî (Röportaj): 2015) 11- Cihad – Gazi – Şehid: (2015) 12- Ya-vuz Bülent Bâkiler Kitabı: (2016) Mehmet Şâdi Polat ile birlikte. 13- Her Yönüyle Kâzım Karabekir: (2017) Mehmet Şâdi Polat’la birlikte. (Mâtüridî: Yesevî Yayıncılık, Yavuz Büleant Bâkiler Kitabı Yakın Plan Yayınları, Her Yönüyle Kâzım Karabekir Boğaziçi Yayınları, diğerleri Bilgeoğuz Yayınları arasında çıkmıştır.)
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
3
Emekli Piyade Albay, araştırmacı – yazar; 1947 Si-vas Zara doğumludur. İlk ve orta öğrenimini Zara ve Suşeh-ri’de okudu. Erzincan ve Kuleli Askeri Liselerini, Kara Harp Okulunu, Sınıf Okulunu bitirdi. Yurt içi ve yurt dışında çeşitli özel ihtisas, akademi kurs ve eğitimleri aldı. Yurt içi ve yurt dışında, değişik rütbelerle Türk Silahlı Kuvvetlerinin çeşitli kıt’a, karargâh ve kurumlarında komutan ve karargâh suba-yı olarak görev aldı.
1974 Kıbrıs Barış Harekâtına iştirak etti. Son gö-rev yeri olan Trabzon Merkez Komutanlığından 1996 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı.
Bir süre antika ticareti ile meşgul oldu, çeşitli şirket-lerde yöneticilik yaptı. Bazı sivil toplum kuruluşlarında faal üye ve danışmandır. Başta İstanbul olmak üzere Anadolu’nun çeşitli il ve ilçelerinde millî ve mahallî gazete ve dergiler ile VEB sitelerinde yazılarına devam etmektedir.
Mehmet Şadi Polat, evli, iki evlat ve dört torun sâhibidir.
Üstlendiği sosyal görevler: *Kara Harp Okulu 1970’liler Devresi Üyeliği *Türkiye Muharip Gâziler Derneği Üyeliği *Aydınlar Ocağı Genel Merkezi ve İlim İstişare Kurulu Üyeliği *Anadolu Aydınlar Ocağı İlim İstişare Kurulu Üyeliği *ÜSİB İstanbul Üniversitesi Sanayi İşbirliği Kuruluşu Üyeliği *Türkiye –Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İşbirliği Cemiyeti Kurucu Üyeliği *Türk 2000’ler Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği ve Sekreterliği*Aksakallılar Gurubu Üyeliği ve Sekreterliği *Yeniden Müdafaa-i Hukuk Hareketleri Derneği Üyeliği ve Türkiye’nin Güvenlik Stratejileri Gurubu Başkanlığı *AVRASYA-BİR / Avrupa Asya Birliği Türk Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği ve Beyin Fırtınası Gurubu Başkanlığı *ESKADER / Edebiyat, Sanat ve Kültür Araştırmacıları Derneği üyeliği *İLESAM / Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği Üyeliği *Kültür Konseyi Derneği üyeliği *İstanbul Platformu Üyeliği *Sivas Platformu Danışma Kurulu Üyeliği *Sivas Hizmet Vakfı Danışma Kurulu Üyeliği *Sivaslılar Vakfı Danışma Kurulu Üyeliği *Suşehri Vâdi Federasyonu Üyeliği*Zara Vakfı Üyeliği
Yayımlanmış kitapları:1- Yavuz Bülent Bâkiler Kitabı: (Oğuz Çetinoğlu ile birlikte) Yakın Plan Yayınları 2016. 2- Her Yönüyle Kâzım Karabekir: (Oğuz Çetinoğlu ile birlikte) Boğaziçi Yayınları 2017
DİL ve EDEBİYAT DERGİSİ 100 SAYININ BİBLİYOGRAFYASI
TDED YAYINLARI Yayın Nu: 4 Düşünce Serisi ISBN: 978-605-68072-0-6 Sertifika Nu: 14057
– TEFEKKÜR VE KARŞI DURUŞ KALELERİ OLARAK BİZDE DERGİCİLİK -Üzeyir İlbak - ................................... 7– DERGİ, HÜR TEFEKKÜRÜN KALESİ ............................................................................................................................................................ 15
– DERGİLER VE BU KİTAP HAKKINDA ............................................................................................................................................................ 17
– TÜRKİYE DİL VE EDEBİYAT DERNEĞİ ...................................................................................................................................................... 23
– İlk Teşebbüs ...................................................................................................................................................................................................... 23
– Kuruluş Çalışmaları ...................................................................................................................................................................................... 25
– Derneğin Kuruluş Maksadı ................................................................................................................................................................... 25
– Genel Merkez Yönetim Kurulu ............................................................................................................................................................... 26
– Derneğin Bugünkü Durumu ..................................................................................................................................................................... 27
– Derneğin Yapmayı Düşündüğü Çalışmalar ..................................................................................................................................... 27
– Gazete ve Dergi Adları Türkçe Olmalı ............................................................................................................................................... 29
– Q Klavye Yerine F Klavye Teklifi ........................................................................................................................................................... 30
– Dil Kurulları Oluşturmak ............................................................................................................................................................................ 30
– Turizm Bölgelesinde Türkçe İsim .......................................................................................................................................................... 30
– Devlet Personeli Türkçe İmtihanı ......................................................................................................................................................... 30
– Birleşmiş Milletler’de Türkçe ................................................................................................................................................................... 31
-DİL VE EDEBİYAT DERGİSİ .................................................................................................................................................................................... 33
– Yıl 1, Sayı: 1 Sunuş Yazısı ......................................................................................................................................................................... 33
– Künye Bilgileri ................................................................................................................................................................................................. 34
2-YAZAR İSİMLERİİNE VE YAZI BAŞLIKLARINA GÖRE TASNİF ............................................................................. 139
3-MEVZULARA GÖRE TASNİF .......................................................................................................................................................... 229
3.1- Dil Bahisleri, Edebiyat ve Türkçe ............................................................................................................................ 231 3.2- Eğitim, Kültür ve Maarif ............................................................................................................................... 237
3.3- Eserler, Kitaplar ve Dergiler ...................................................................................................................................... 239
3.04- Etkinlik (Faaliyet) ve Haber ..................................................................................................................................... 247
3.05- Gezi (Seyahat), Şehirler ve Ülkeler ..................................................................................................................... 253
3.06- Günlük ve Hâtıra (Anı) ................................................................................................................................................ 257
3.07- Hikâye (Öykü), Masal ve Roman Hakkında .................................................................................................. 259
3.08- Klavye Meselesi, Bulmaca ve Karikatür ........................................................................................................... 265
3.12- Şiirler ve Şiire Dâir ....................................................................................................................................................... 303
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
7
TEFEKKÜR VE KARŞI DURUŞ KALELERİ OLARAKBİZDE DERGİCİLİK
- Üzeyir İlbak -
Eski Türkçede “tér- téril- térle”: derlemek, toplamak, bir araya getirmek, top-lanmak manasında; Türkiye Türkçesinde “dergi”: açılıp dürülen sofra, koleksi-yon, mecmua, deriş - temerküz etmek, yoğunlaşmak anlamındadır. Farsçada-
ki “térkü/dérgü” eyerin eşya taşınan arka kısmı anlamında kullanılan bir kelime olup, muhtemelen Kuzey Türkçesinden Farsçaya geçmiştir. Sonuç itibarıyla kelimenin Türkçe kökenli olduğu anlaşılmaktadır.
Gündelik olmayıp, belli zamanlarda çıkan ve hedef olarak seçtiği konulardaki çeşitli yazıları içine alan sürekli yayın, mecmua. Kâmûs-ı Türkî mecmua kelimesi-ni “toplanılıp biriktirilmiş ve tanzim ve tertip edilmiş şeyler heyeti; eş’ar ve vesair âsâr-ı müntehabe cemi ve kaydıyla hasıl olmuş risale, bu gibi âsâr-ı müntehabenin kaydına mahsus cüzdan; ulûm ve fünûn ve edebiyata müteallik mebâhisi cami olarak neşrolunan risale-i mevkûte” olarak ele alır. Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük’te dergi sözcüğünü “Siyaset, edebiyat, teknik, ekonomi vb. konuları inceleyen ve belirli aralıklarla çıkan süreli yayın, bülten, mecmua” şeklinde tarif eder. İngilizce ve Fran-sızcadaki “magazine” sözcüğü, Arapça “mahzen”le akraba olup, Kâmûs-ı Türkî’de “mal ve eşya koymaya yarayan kapalı yer, ambar, kiler” anlamında kullanıldığı şeklinde tanımlanmaktadır.
Dergi, mecmua, magazin, literature/littérature, revue, rewiev gibi farklı kelime-lerle ifade edilse de, edebiyat dergileri edebî ve fikrî çalışmaların vitrinleridir. Çıktık-ları dönemlerde edebiyatın tartışıldığı, farklı fikirlerin ilk defa ortaya atıldığı forum, münazara ve kalem kavgalarının savaş alanlarıdır. Edebiyat dergileri aynı zamanda fikrî, edebî ve kültürel algı ve anlayışların ortaya çıktığı tarihsel şartları anlamamı-za, dönemin sosyal hayat ile diğer tüm ekonomik, politik gündemlerini kavramamıza da imkânlar ölçüsünde kaynaklık ederler. Sonraki kuşakların yazacakları edebiyat tarihlerinin de kayıtlı günlükleridir. Dünyada bilinen ilk dergi 5 Ocak 1665 tarihinde Paris’te yayınlammıştır. Bizde yayımlanan ilk dergi Vekayi-i Tıbbiye’dir (1850-1851).[1]
Dergilerin incelenmesi, edebî eserlerin üretildiği ortamı anlamamıza da katkı sağlar. Ülkemizde uzun yıllar yazarı merkeze alan özel sayı çalışmaları yapıldı. Dil ve Edebiyat dergisi olarak biz, farklı bir bakış ortaya koyarak yazarı değil, edebiyat dergilerini dosya yapmak istiyoruz. Bu amacımızı gerçekleştirmek üzere, öncelikle kendimizi mensubu olarak tanımladığımız edebiyat geleneğinin dergilerini ele al-mayı planlıyoruz.
Bu sayımızda, fikrî ve edebî anlamda bizi uyaran, sarsan, gençliğimize ‘Kıyamet Aşısı” yapan Mavera dergisinden başlamayı uygun gördük. Mavera’nın tüzel kişili-ğiyle özdeşleşmiş, yazı ve şiirleriyle bizi beslemiş, “ağabey” geleneğini inşa ederek yetişmemizde büyük katkıları olmuş Mavera yazar ve şairlerini de dosyamızın bir parçası yaptık. Ayrıca Mavera’yı takip etmiş, akademik anlamda inceleyip araştırmış uzmanların, kültür ve sanat adamlarının görüşlerine de yer verdik. Cahit Zarifğ-lu’nun, Yedi Güzel Adam şiirinde “Bu insanlar dev midir /Yatak görmemiş gövde midir
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
8
/ bir yara açar boyunlarında / Kol kola durup bağırdıklarında” ifadeleriyle anlattı-ğı “insan güzelleri”ne vefa borcumuz olduğunu ancak bunu “öğretilen her bir harf için kölelik etme hesabını yaparak” ödeyemeyeceğimiz idrakiyle hatırlatmak istedik. Dosya öznesi yapılacak bu dergiler aracılığı ile düşünce dünyamıza kaynaklık eden edebî eserlerin yazıldığı dönemlerin sosyal, ekonomik ve hayat şartlarının bilinme-sini sağlayacak verileri paylaşacağız. Bu çalışmalar sonunda “Hakikat Medeniyeti”ni inşa edecek “Diriliş Nesli”nin “vahiy kültürü” ana ekseninde dünyaya birlikte bak-malarının yol işaretlerini inşa edeceğiz. Daha sonra fırsat buldukça imkânlarımız ölçüsünde edebiyat tarihimizde iz bırakmış, farklı edebiyat ve düşünce akımlarına öncülük etmiş dergilere de yer vereceğiz.
Edebiyat dergileri, edebî ürünlerin yazıldıkları dönemdeki tartışmalar üzerinden bizi öncelikle dönemin fikir hayatı, ideolojik ve siyasal ayrışmalarıyla tanıştıra-cak; düşünce serüvenimizin o günkü mimarları olan yazarların kendi dönemlerin-deki genç ve dinamik ortamlarını anlamamıza, nereden nereye evirildiğimize ışık tutacaktır. Dergiler felsefeden-sosyolojiye, şiirden-hikâyeye, romandan-denemeye, sinemadan-resme farklı sanat, kültür, edebiyat ve siyasal sorunların analizleriyle bizi, kültürel köklerimizle buluşturur veya uzaklaştırır. Bu çerçevede dergileri önem-siyoruz ve bir dönemi, bir anlayışı temsil eden eski dergilerimizle yeni kuşak genç yazar ve şairlerin mutlaka tanışması/tanıştırılması gerektiğine inanıyoruz. Dergiler sadece edebî anlamda yeni ürünlerle tanışmamıza değil, çıktıkları dönemin toplum ve toplumun değerler algısını anlamamızı sağlayacak sosyolojik verileri elde etme-mize de yardımcı olur. Ayrıca çıkarıldıkları zaman aralığının dilini ve dilin kullanılış şekillerini de yine dergilerden öğreniriz.
Coğrafyamızda dergicilik ve özelikle edebiyat dergiciliği Tanzimat’tan sonra başlar. Zamanla farklı edebî tür, biçim ve tekniklerin geliştirilerek edebiyatın çe-şitlenmesi sağlanmıştır. Bizde nesrin gelişmesi, deneme türünün yaygınlaşması ve özellikle tiyatronun bir edebî tür olarak ortaya çıkması bu döneme tekabül eder. Beylik bir ifade ile söylemek gerekirse, “edebiyatın nabzı dergilerde atar.” Yaygın olarak kullanılan bu kalıp ifadeye rağmen, edebiyat dergilerine dair yapılan çalışma ve değerlendirmeler sınırlı sayıdadır.
Edebiyatın bir parçası olarak şiir, hikâye, tiyatro, roman, masal, fıkra ve deneme türlerinde yazarlara zemin hazırlayan ve onlara deneyim kazandıran yegâne alan olan dergilerin yeterince bilinmemesi üzüntü vericidir. Dergiler yeni fikir ve inşa alanlarının oluşmasına, zihnî karşı duruşların gelişmesine, bunun sonucu olarak da düşünce akım-larının kendilerini ifade ederek var olmalarına imkân sağlayan basılı ürünlerdir. Yine dergiler, çeşitli fikrî ve edebî ekollerin, açtıkları mevziler üzerinden topluma kelime ile inşa edilmiş ses bombaları savurdukları alanlardır. Bütün düşünce, şiir/öykü/edebiyat dergileri bu anlayışın bir sonucu olarak çıkmış ve her biri kendi poetika ve manifesto-larını ortaya koyarak belli bir perspektifle yayın yapmaya başlamışlardır.
Biz bu yazımızda bazı önemli dergi ve edebiyat akımlarının manifestolarından söz ederek dergilerin amaç ve hedeflerinin anlaşılmasına, önemlerinin kavranma-sına imkân sağlamaya çalışacağız. Edebiyat dergileri incelendiğinde hemen he-men tamamının bir manifesto/bildirge ile çıktığı görülür. Bu tür bildirgelerle çıkış yapmayanlar birtakım yanlış yorum ve algılarla değerlendirilmiş, bir süre sonra da bildirgelerini yayımlayarak kim olduklarını kamunun dikkatine sunmak durumunda kalmışlardır. Dergiler bu bildirgelerle mensubiyetlerini, dünya ve sanat görüşlerini aktardıklarından; yazar ve şairler bu bildirge ve poetik anlayışları değerlendirerek çalışmalarını gönderecekleri dergiyi ve çevreyi seçerler.
Bilinen tüm şair, öykücü ve deneme yazarları ilk ürünlerini çoğunlukla süreli ya-yında/dergide yayımlayarak edebiyat dünyasında yolculuğa çıkmıştır. Dergiler ara-cılığıyla dâhil oldukları çevre ve topluluğun dünya görüşüne göre edebî yolculukları şekillenmiş, bu durum sonraki hayatlarının da belirlenmesine yol açmıştır. Hatta
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
9
bazı isimleri çıkardıkları dergilerden bağımsız olarak değerlendirmek mümkün değil-dir. Büyük Doğu Necip Fazıl’dan, Diriliş Sezai Karakoç’tan, Papirüs Cemal Süreya’dan, Edebiyat Nuri Pakdil’den, Yordam Hüseyin Cöntürk’ten, Dergâh Mustafa Kutlu’dan, Türk Edebiyatı Ahmet Kabaklı’dan, Yedi İklim Ali Haydar Haksal’dan ayrı düşünülemez. Bunların dışında farklı bir algı sadece Mavera dergisi tarafından ortaya konulabilmiş ve Mavera bir “ekip” ve Akif İnan’ın ifadesiyle bir “koro” hareketi olarak öne çıkmıştır.
Edebiyat dergileri siyasi, edebî, toplumsal eğilimlerin öğretilmesi aracı olarak kullanıldıkları kadar; yeni düşünce ve eğilimlerin tutarlı bir şekilde anlatılmasına, tartışılmasına ve tanınmasına da öncülük etmiştir. Batılılaşma sürecinde jakoben aydın sınıfı toplumun dil, edebiyat, kültür, sanat ve geleneksel değerleriyle sanat ve edebiyatı kullanarak mücadele etmiş, Batılı hayat tarzı ve değerleri sanat ve edebi-yatla topluma dayatılmıştır. Cemil Meriç dergileri önemseyen önemli münevverle-rimizden biri olmasına rağmen Bu Ülke’de şu tespiti yapmaktan geri duramaz: “Her gelen dergi, bize yeni fikirler getirecekti ve bizim, Batı’dan hiçbir farkımız olmadığı için, aynen kullanacaktık onları! Batı’da bizim için hazır fikir olmadığı anlaşılınca kıyamet koptu... Zira biz gözü kapalı, Batı’daki fikirleri burada tekrar ediyorduk...”
İz Bırakan Dergiler ve Çıkış Bildirgeleri Tanzimat’la başlayan süreli yayıncılık, fikir ve edebiyat dergiciliği beraberinde
mukaddime veya beyanname yayınlama geleneğini de getirdi. Batı’da eğitim gören yazarlar manifesto örnekleriyle karşılaşmışlardı. Bildiri/manifesto özelliği taşıyan, bizde mukaddime olarak zikredilen ilk örneklerden biri Abdülhak Hâmid’in Makber’i-dir. Namık Kemal’in İntibah ve Celâleddin Harzemşah ile Recaizâde Ekrem’in Zemze-me mukaddimeleri de bu bağlamda öne çıkan örneklerdir.
Edebiyat-ı Cedide’ye tepki olarak ortaya çıkan Fecr-i Âtî grubu, 24 Şubat 1910’da Servet-i Fünun dergisinde, toplulukları adına kaleme aldıkları ortak metni yayımlayan ilk kişiler oldular. “Bu beyannameye göre, edebiyat ciddi ve önemlidir, bunu kamu-oyuna anlatmak lazımdır.”[2] (C. 38, nu. 977, 24 Şubat 1325, s.227). Bu metin bir bakıma Fecr-i Âtî yayın kurulu adına yayımlanan bir bildiriydi. Kaleme alınan metin, edebiyat tarihinde beyanname/bildirge [manifesto] özelliği taşıyan, kalabalık bir yazar grubu tarafından imzalanan ve toplumun dikkatine sunulan ilk örnek metin olması bakımından da önemlidir.
Adı Yahya Kemal tarafından konulan Dergâh 15 Nisan 1921 – 5 Ocak 1923 tarihleri arasında yayımlandı. Yahya Kemal’in kaleme aldığı Üç Tepe adlı makale, Dergâhçıların beyannamesi niteliğindedir.[3]
Cumhuriyet döneminde bildiri yayımlayan ilk edebiyat topluluğu “Yedi Meşale-ciler”dir[4]. “Yedi Meşale Mukaddimesi” daha önce Servet-i Fünun’da yazan şairlerin ortak imzayla yayımladıkları ve şiirlerini bir araya getirdikleri ortak kitabın ön sözü olup, grubun poetik görüşlerini teorik anlamda ortaya koyan bir metindir.
Orhan Veli, arkadaşları Oktay Rifat ve Melih Cevdet yeni bir anlayışla yazdıkları; kimi çevrelerce garipsenen şiirlerini ortak bir kitapta toplama düşüncesindeydiler. Bir arkadaşlarının önerisiyle kitaba Garip ismi uygun görülür ve 1941 yılında yayım-lanır. “Üç şairin imzasıyla çıkmış olsa da, ön sözdeki düşünceler tamamen Orhan Veli’ye aittir ve onun şiir hakkındaki düşüncelerini, eleştirilerini çekinmeden, büyük bir açıklıkla dile getirdiği bir manifesto niteliğindedir.”[5] Bir red ve sürrealist hare-ket olarak çıkan, Mehmet Kaplan[6] tarafından inkârcı olarak nitelenen bu grup, II. Dünya Savaşı döneminin yokluk ve yoksulluk şiirinin şairleridir. “Garipçilerin Yunus Emre”lerden, Fuzulî’lerden, Karacaoğlan’lardan işlenerek gelen ve Tanzimat döne-mi sanatçılarıyla birlikte çağın gereklerine uygun olarak yenileştirme çabalan içine girilen şiir dilini ve birikimini tamamen yok sayıp yeni bir ‘şiir dili ve yapısı’ kurma çabaları, edebiyat dünyasında tartışmalara sebep olmuştur. Sabahattin Eyüboğlu ve
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
10
Nurullah Ataç’ın desteğini alan bu hareket; Ahmet Hamdi Tanpınar, Behçet Necatigil ve Attila İlhan tarafından tepkiyle karşılanmıştır.”[7]
Şiire yaklaşımları Garipçilerden oldukça farklı olan İkinci Yeni hareketi birbi-rinden bağımsız kişilerce ortaya konulan benzer temalı şiirlerin daha sonra ilkeler üzerinden tanımlanmasıyla edebiyat çevrelerinde konuşulmuş ve yazılmış bir edebî varoluştur. İkinci Yeni şiiri Cemal Süreya’nın “Folklor Şiire Düşman”, Turgut Uyar’ın “Çıkmazın Güzelliği” ve Edip Cansever’in “Mısra İşlevini Yitirdi” metinleri üzerinden değerlendirilir ve bu üç metin İkinci Yeni şiirinin “eşzamansız” ve birbirini tamamla-yan manifestoları olarak kabul görür. İkinci Yeni Antolojisi olarak yayımlanan Papirüs dergisinin 41. sayısında Mehmet H. Doğan “Garip Şiiri’nin sonudur bu. Bir zamanlar şiiri bulutlandıran, metafizik uykulardan, küçük adamların arasına mahallelerin da-racık sokaklarına indiren şiir, bir yandan değişen toplumsal koşulları kucaklayama-ması yüzünden, diğer yandansa güçsüz taklitçilerin çabasıyla tükenmiştir artık. Yeni bir şiir onu aşarak, ondan kurtularak, onun yörüngesinden çıkarak kurulacaktır.”[8]
İkinci Yeni içindeki en kavi ses şüphesiz Sezai Karakoç’tur. Ancak ideolojiye ki-ralanmış kafa sahipleri uzun yıllar onu görmezden gelirler. Ama o, yok sayıldığı dö-nemde de sonraları da güçlü bir ses olarak hep vardı. “Sezai Karakoç’un ‘İkinci Yeni Şiiri’ içinde anılmasını hazırlayan süreci değerlendirmek gerekir. ‘İkinci Yeni’yi ‘Mül-kiyelilerin çıkışı’ olarak sunan ve bu şiirin uçbeylerinin Sezai Karakoç ile Cemal Süreya olduğunu öne süren Ece Ayhan aslında, üzerinde duracağımız süreci gözetmektedir. ‘Fakülte dergisi’ olan Mülkiye, Siyasal Bilgiler Fakültesinden Sezai Karakoç, Cemal Süreya ve Tevfik Akdağ’ın; Veteriner Fakültesinden Muzaffer Erdost, Orhan Duru ve Seyfettin Başçıllar’ın buluştuğu bir yayın organıdır.”[9]
Garipçilerden sonra sanat ve edebiyata dair görüşlerini bildirgeyle açıklayan iki topluluk Hisar ve Mavi’dir. Mavi, Teoman Civelek imzasıyla ve “Biz, memleketimizin fikir ve sanat kalkınmasında birer ‘er’ olarak çalışma azmindeyiz. Şunu da belirtmek isteriz ki, fikir ve sanatı, sosyal bir sınıf veya zümrenin bir kavga bayrağı olarak kul-lanmayacağız” bildirisiyle çıkar. Attila İlhan gruba katılıncaya kadar amaçsız ve he-defsiz gençler topluluğu olarak anılırlar. A. İlhan’ın katılımıyla sosyal gerçeklik/‘sos-yal realizm’ tartışma ve polemiklerine sahne olur.
Türkiye’nin önemli fikir ve sanat adamlarını bir araya getiren Hisar, “yalancı dol-ma”yı şiir olarak sunan Garip hareketine tepki olarak doğmuştur. Bu topluluk aynı amaç ve dünya görüşü etrafında bir araya gelmiş; ancak derginin ilk sayılarında çı-kışlarının amacını belirleyen bir manifesto yayımlama gereği duymamışlardır. Yıllar sonra bir radyo programında bir araya geliş sebeplerini ve ilkelerini anlatan, daha sonra da dergilerinde yayımlayan Hisarcılar dört temel ilkeden söz etmişlerdir.[10] Hisar; Türk diline saygıyı, yaşayan dille yazmayı, uydurma bir dil ile kültür ve ede-bî eser yazılamayacağı fikriyle gelenekten kopmadan yenileşmeyi, taklitçi köksüz sanatın tahripkâr etkilerinden korunmayı amaç edinmiş bir topluluktu. “Hisar Türk edebiyatının gelenekle zayıflayan bağını yeniden güçlendirmek, yazdıklarını sanat ve edebiyatseverlere ulaştırmak, edebiyat ortamına seviye getirmek, ‘kökü mazide olan âtî’ çizgisinde eserler vermek, sosyalist sanat anlayışına karşı bir sanat hare-keti oluşturmak”[11] için çıkar. İlk dönemi Ankara, ikinci dönemi İstanbul’da (1950-1980) çıkan Hisar, yayın tarihi süresince tutarlı bir çizgide kalmıştır. Millî edebiyat geleneğinden Ziya Gökalp, Yahya Kemal çizgisinde Genç Kalemler ekolünün devamı niteliğinde bir dergiydi.
Varlık dergisi, çıkışını birinci sayısında ‘Varlık Ne İçin Çıkıyor?’ başlığı altında yayımladı.[12] Özetle “Memlekette bir tek hakiki san’at mecmuası yok. İnkılâbın, her sahada, yokluktan varlıklar yaratmak işine girişmiş olduğu bir devirde acısı hissedi-len bu boşluğu doldurmak, duyulan bir ihtiyaca cevap vermek gayesiyledir ki Varlık çıkıyor. Faydasız, kötü, zaif ve hasta yazılar sayfalarımızda yer bulmayacaktır. Var-lık, yardımlarını temin ettiği yazı arkadaşlarından mümkün olduğu kadar öz Türkçe
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
11
yazmalarını rica etmiştir. Dil hareketleri için yazılacak yazılara da daima sayfalarını açık tutarak, dil özleşmesi işinde yararlı bir varlık göstermek istiyor.” diyor.
Necip Fazıl’ın yönetiminde, o dönem çalıştığı bankanın desteği ile yayımlanan Ağaç (14 Mart 1936) dergisi, birinci sayısında Adımız başlığıyla çıkış ilkelerini açık-lar. Maddeci dünya görüşüne bağlı sanat ve kültür erbabına karşı ruhçu ve mistik bir anlayışı önceleyen Ağaç, kültür ve sanat meselelerinde millî ve manevî değerleri sa-vunmayı ilke edindi. Dönemin önemli şair ve yazarlarını bir araya getirdi. Ankara’da başladığı yayın hayatını İstanbul’da sürdürdü. Adımız başlıklı yazıda “Adımızı Ağaç koyuyoruz. Düşünüyoruz ki güzel ve sonsuz tabiatta, büyüklüğü, olgunluğu, erginliği, bir kelimeyle perfeksiyonu ondan daha iyi gösterecek bir örnek bulunamaz. Ağaç, madde ve ruh gibi, her şeyin bir dış ve iç yüzünü, toprak üstünde ve toprak altındaki gür ve dolaşık varlığı ile çizgi ve biçime sokmuş bir semboldür… Ağaç bize, dünya-ya geldiğimiz günden bugüne kadar içimizi dolduran anlama ve arama sıkıntısının dehşetli anatomisi hâlinde görünüyor. Sanki bu fevkalâde şahsiyetin hanesindeki nizamla, içinde Allah’ın sırları yatan ruhumuzun hasret çektiği nizam arasında gizli bir yol meydana çıkıyor.[14]”
1943 yılında Ağaç dergisindeki düşünceler ekseninde yenilenmiş olarak yayın hayatına başlayan Büyük Doğu, ismini üstadın 1938 yılında yazdığı aynı adı taşıyan şiirden alır. “Aynası ufkumun, ateşten bayrak!/ Babamın külleri, sen, kara toprak!/Şahit ol, ey-kılıç, kalem ve orak!/ Doğsun BÜYÜK DOĞU, benden doğarak!” Büyük Doğu[15] 1 Eylül 1943 yılında ilk sayısıyla “siyasi, edebî haftalık mecmua” alt başlığıy-la çıkar. Her sayının ikinci sayfasında, “Büyük Doğu-İdeolocya Örgüsü” imzasıyla yazı-lar yayınlamır. Bunlar, çeşitli fikirler ve öneriler içerir. Daha sonra İdeolocya Örgüsü olarak kitaplaşır.[15] “Büyük Doğu bir mefkûrenin ismi” olarak vurgulanır. “Kökümüzle birine ve dallarımızla öbürüne ilişik olduğumuz Doğu ve Batı dünyaları arasındaki mahsup sırrını ruh ve kafa ağlarında örgüleşmiş bulacak ve Türk milletini, alacağı ile vereceği ortasında, tam bir asliyet ve şahsiyet ahengine ermiş görecektir” (Büyük Doğu 1943, 2) ifadesiyle son bulur.
Diriliş[17] ‘Gelişme, Dev-rim ve Diriliş’[18] başlıklı çıkış yazısında ruhi, dinî ve manevi dinamikleri dezenformasyona uğramış, çöküntü içindeki toplumu yeniden ayağa kal-dırmanın yöntemleri tartışılmış ve söz konusu bunalım ve dağılmanın temel sebebi-nin çıkışı maddede arayan Marksizm’in ilkel yaklaşımı olduğu vurgulanmıştır. Devrim [revolüsyon] yıkıcı, geçmişle ilişki kesici bir başkaldırı olduğundan, toplumun doğal istikametini tahrip etmiştir. Oysa topluma yeni şekil verme ve toplumu geliştirme-nin yolu, geleneğe bağlı kalarak gelişmenin [evolüsyon] sağlanmasıyla mümkündür.
Toplumun gerçek kurtuluşu peygamberlerin metodunu benimsemekle mümkün-dür. Peygamberlerin birincil misyonu ‘diriliş’ (rezüreksiyon) kelimesiyle ifade edilen büyük inşadır. Diriliş, devrimlerin yıkıcı, sarsıcı, kategorize edici, ötekileştirici, inkâr-cı niteliklerini ayıklayarak toplumu gelişime hazırlamaktır. Bu yöntem toplumun ruhi ve manevi dinamiklerini canlandırır, ona İsrafil sûruyla yeniden hayat verir. Röne-sans, tarihî gerçekliğe rağmen dinin hakikatini göz ardı ettiği için başarısız olmuş-tur.
Batılılaşma, kalkınma, çağdaş uygarlık seviyesine ulaşma, sosyalizm, Marksizm benzeri ideolojiler, dönüştürmek istedikleri toplumları gelenek ve değerlerinden uzaklaştırdıklarından, toplumun her bir ferdini bu akımlara karşı koruyacak fikrî sistemlerin kurulması bir zorunluluktur. Her millet [Diriliş “İslam Milleti” kavramını merkeze alır.] yeniden dirilişini, köküne yapacağı diriliş aşısıyla kendi medeniyetinin mirası üzerinden gerçekleştirebilir. Batı tarzı bir başkaldırı ve karşı duruş, toplumun gelişme dinamiklerini yeterince beslemeyeceği için eksik kalacak, o ülkeyi ve ülke insanlarını en azından zihinsel bir köleliğe götürecektir. “Bin yıldır varoluş davasını ekmek kavgasının çok üstünde yaşamış bir toplumu, tarihsiz, geçmişsiz, onursuz bir toplummuşçasına dile getirmeye imkân yoktur.”[19]
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
12
Edebiyat[20] dergisinin birinci sayısında iki çıkış yazısı göze çarpar. Bunlardan ilki Nuri Pakdil tarafından kaleme alınan “Kalemin Yükü” başlıklı beş bölümlük uzun yazıdır.[21] İlk önemli soru ‘Niçin yazıyoruz?’dur. Yazmanın bir ihtiyaç ve zorunluluk olduğunu belirten Pakdil, yazmanın sorumluluğu ve yazarın öncelikle yaptığı işin farkında olmasının gerekliliğine vurgu yapar. “İşte bu YENİ DÜZENLE’ kalem, hiç şaşırtılmamak üzere göreve çağırılmıştır, yeniden çağırılmaktadır. Bu çağrı tüm in-sanlığın kurtuluşu için bir çağrıdır.”
Daha sonra ‘söz’ün önemine dikkat çekilir ve Eski Yunan’da sözün devletle eşde-ğer tutulduğu ifade edilir. Bu husus, uygarlıkları geleceğe taşıyacak etmenin onların edebiyatları olduğu ve bugün eski uygarlıkları edebî metinlerden öğrendiğimiz ger-çeği ile örneklendirilir. “Yunan uygarlığını günümüzde sürdüren, döneminin edebiya-tıdır.”
İkinci bölümün öznesi Mutlak Kitap’tır. “Mutlak öndere ‘oku!’ diye inmeye başlar Mutlak Kitap. Bu kitapla gelen yeni düzende akıl, bilinç ve mücadelenin yapılış şekli-ne ek olarak ‘kalem’in de özel bir önemi haiz olduğu ifade edilir. Kur’an-insan ilişkisi üzerinden, insanın sorumluluk ve konumunun apaçık anlatıldığı vurgulanır.
Edebiyat dergisinin ikinci çıkış yazısı ‘Yeni Dönemle’ başlığıyla Rasim Özdenören imzasıyla yayımlanır.
Türk Edebiyatı dergisi, Ahmet Kabaklı imzalı ‘Çıkarken’[22] başlıklı yazıda çıkış ge-rekçesini, sanat ve edebiyat çevrelerinde yaşanan “hercümerc’in içinde telaşsız ve tarafsız olarak sağduyu ve sakin düşünceyi işaret eden bir gösterge olmak arzusu ile çıkıyor” şeklinde açıklar. Yahya Kemal ve Mehmet Âkif gibi anıt isimleri örnek aldıklarını da ilan ederler.
Mavera[23] dergisinin başlıksız ve imzasız yazısı [metni dergimizde yayımlıyoruz] bir manifesto/bildirge/çıkış metni olarak dergi kurucuları tarafından ilan edilmese de; üslup ve muhteva bakımından manifestal bir yazıdır. Yazarının ismi bir süre gizlense de, Ahmet Kabaklı tarafından Rasim Özdenören olarak ilan edilir. Ansiklopedilere de bu şekilde geçer [DİA]. Aslında bu metin, Mavera’nın çıkışını dost, tanıdık ve ilgililere duyurmak için yazılan ve gönderilen bir mektuptur.
Metinde, ‘Mavera’nın kelime anlamından hareketle; bu adı almalarının sebep ve amaçları kelimenin ‘anlamının anlamı’ ile açıklanır. Mavera, insan aklının ötesinde veya üstünde olanı ifade eden, yabancı dildeki karşılığının transandant (transcen-dent) olduğu ve Maveraî denildiğinde de öteye mensup (transcendental), metafizik, aşkın, deney üstü, soyut, öteki âlemle ilgili, tabiatüstü gibi anlamlara geldiği vur-gulanır. Kelimenin anlamları üzerine düşündüğümüzde, kavrayış ve algının deneysel olmayıp sezgisel (intuitif) olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Yerli, gelenekten beslenen ve kendilerini Büyük Doğu, Diriliş, Edebiyat nehrinin devamı kabul eden dergi kadro-su, temel bilgi kaynağı olarak vahyi hayatlarının merkezine koyarlar. Mavera ekibi, başlangıçsız ve sonsuz varlık sahibi Yüce Allah’ın insanlığa öğrettiği; insanın Ma-vera’da ‘Elest Bezmi’nde ikrar ederek Akabe’de yapılan sözleşmeyle hayat tarzı ve ahlak hâline getirdiği kulluk bilincinin kendi edebiyat anlayışlarını doğru bir biçimde özetlediğini bildirdiler.
Mavera’nın köklü bir fikrî alt yapıya dayandığı; “yerli düşünceleri”nin edebiyata yeni açılımlar getirme gayesi taşıdığı ve zorunlu olarak çıkma kararı alındığı kayde-dilir. “MAVERA, bir yaşama biçimi hâlinde öz uygarlığımızı yeniden yürürlüğe koyma davasını güdenlerin edebiyat alanındaki bir buluşma yeridir. “Selâm üstünüze ol-sun”[24] sözleriyle yazıya son verilir. Metinde, manifesto niteliği taşıyan çağrı, öneri-ler/yenilik ve teklifler olması metni önemli kılar. Onlar Cahit Zarifoğlu’nun ifadesiyle “Yedi Güzel Adam” ve “çağın insan güzelleriydiler”. Akif İnan “Yedi Güzel Adam’dan kastınız bizim Edebiyat ve Mavera kadrosu ise, o kadro hiçbir zaman birbirine olan bağlılığını tavsatmamıştır. Yerlerimiz farklı da olsa, ruhi, kalbî, ideolojik işbirliğimiz
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
13
aynı hareketi korumaktadır. Erdem Bayazıt’ın bir gazeteye vermiş olduğu [söyleşide-ki] ifade oldukça ilginç. ‘Biz o kümelenişlerde (Edebiyat ve Mavera dergilerinde) âdeta bir sera ziraatı yapıyorduk. Fakat şimdi tarla ziraatına yöneldik”[25] demek suretiyle ortak bakışın ve kardeşlik hukukunun güzel bir örneğini, klas duruşuyla bize duyur-maktadır.
Dergiler bir bakışın, kavrayışın, algının, kabulün, reddin, karşı duruşun birlikte inşa edildiği alanlardır. Dergi kurucuları veya daimi yazanlar, üzerinde anlaştıkla-rı ve inandıkları bir ortak anlayışı edebiyat aracılığıyla anlatmak üzere bir araya gelmişlerdir. Sonradan katılanlar da onların dünyayı algılama biçimleri üzerinden yazmaya başlarlar.
Bir süre sonra yazarlar, artık kendi yazdıklarına değil; dergideki tüm diğer yazı-ların muhtevasına da bağlı kalmak zorunda kalıyorlar. Derginin yayın ilkelerine göre yazıp, tavır ve duruşlarını bu doğrultuda kavileştiriyorlar. Bu durum dayatılan ya da yönlendirilen bir durum da değildir.
Ve …
Neden dergi dosyaları? Dergiler, çıktıkları dönemin en dinamik genç yazarlarının ilk yazılarının yayımlandığı fikir abideleri… Çoğunlukla bugüne kadar, isimleri der-gilerle özdeşleşen kimi yazarlar adına dosyalar yapıldı. Biz ise sizlerle dergileri ve dergilerden bize kalanları paylaşmak istedik. Bunu yaparken de, bizi geleneğimiz, kültür ve medeniyetimizle buluşturan ana kaynaklarımızdan ve bize en yakın dergi-lerden başlayarak geçmişimize nostaljik bir seyahat gerçekleştirmeyi hedefledik. Bu hedefe uygun olarak, bize ‘mektep’ görevi yapan sondan kaynağa doğru dosyalar yapmak niyetindeyiz. Mavera’dan sonra Edebiyat’a, onun ardından Diriliş ve Büyük Doğu’ya, oradan da Sebilürreşad’a varmak, böylece bu dergilerimizin temsil ettiği eskimez değerlerimizle buluşmak istedik.
Bu sürecin tamamlanmasından sonra, dilde, fikir ve aksiyonda iz bırakmış di-ğer bazı önemli dergileri dosya yaparak kültür ve medeniyet yolculuğumuza devam edeceğiz. Sözü köpürtmeden, bize sözün kıymetlisini taşıyan usta ve üstatlarımızı rahmetle yâd ediyor; yaşayan üstat ve ağabeylere hayır üzere yaşadıkları ömürle-rinin bereketli olmasını diliyoruz. Bu çalışmada bize katkı veren tüm yazarlarımıza müteşekkiriz.
Bizimle Mavera’yı konuşma nezaketi gösteren, bize bir gününü ayıran, emektar ağabey Rasim Özdenören’e; ağabeyliği daima yazarlıktan değerli bilen, ‘ağabeylik sanatı’ ile ‘bilinç aşısı’ yapan, klas ve kavi duruşlu, ‘göklerin ve yerin dili’yle bizi uya-ran Atasoy Müftüoğlu ağabeye de en kalbi şükranlarımızla...
Dipnotlar
1 - Ayrıntılı kronolojik bilgi için bkz. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergi, C.2, s.246-247.2 - DİA, Fecr-i Âtî, C. 12, s. 287-290; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.3, s.173., DİA, Dergâh, c.9, s. 172-173.3 - TANPINAR Ahmet Hamdi (2001). Yahya Kemal, Dergâh Yay., İstanbul 2001, s.434 - http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/12/850/10775.pdf5 - http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/yasemin_mumcu_ay_turk_siirinde_garip_hareketi.pdf6 - Mehmet Kaplan, Şiir Tahlilleri 2- Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, Dergâh Yay., İstanbul 2011, s. 136-141.7 - Hulusi GEÇGEL, İkinci Yeni Şiirinin Çevresinde Ece Ayhan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi 2002, s.14.8 - Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.4, s.351-352.9 - Mehmet Can DOĞAN, İkinci Yeni Söyleminin Öncüsü, İkinci Yeni Şiiri’nin Gönülsüzü: Sezai Kara-koç, http://www.turkishstudies.net.pdf10 - DİA, Hisar, c.18, s.127-128; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.4, s.242-244.11 - Öztürk Emiroğlu, Kaynağını Gelenekten Alan Hisarcılar, http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi14/cilt2/5.pdf12 - Varlık, Onbeş Günlük Fikir ve sanat Mecmuası, sayı 1, 15 Temmuz 1933. http://www.varlik.com.tr/varlikNeI-cinCikiyor.aspx13 - Fr. perfection mükemmellik, tekemmül; Lat perfectio perficere, perfect- bir şeyi sonuna kadar yapmak; +tion Lat per+1 facere, fact- yapmak, etmek. http://nisanyansozluk.com/?k=perfeksiyonu14 - Necip Fazıl Kısakürek, Ağaç, sayı 1, s.1-2, ; DİA, Ağaç, C.!,s.460.; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi,
Ağaç, C.1, s.43.15 - DİA, Büyük Doğu, C.6, s. 512-513; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Büyük Doğu, C.1, s.483-484; Ed. Mehmet Nuri Şahin / Mehmet Çetin, Necip Fazıl Kısakürek, Büyük Doğu: Bir Kavramın Doğuşu, Dr. Necmet-tin Turinay, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2008, s. 218-228.16 - Necip Fazıl Kısakürek, İdeolocya Örgüsü, 18. Baskı, İstanbul 2010.17 - DİA, Diriliş, C. 9, s.371-372; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.2, s.325-32618 - Diriliş, sayı 1, Mart 1966, s. 3-519 - KARAKOÇ, Sezai, Edebiyat Yazıarı II, Diriliş Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1986, Sayfa, 90.20 - DİA, Edebiyat, C. 10, s.397-39821 - Nuri Pakdil, Edebiyat, Yıl: 1, S. 1, Şubat 1969, s. 1, 4.22 - Ahmet Kabaklı, Türk Edebiyatı, C. 1, S. 1, Ocak 1972, s. 3-5.23 - DİA, Alim Kahraman, Mavera, s.176-177; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C.6, s.163-164; S. 1, Aralık 1976, s. 46.24 - Mavera, Ankara 1976/1, s. 4625 - Akif İnan, Söyleşiler, Eğitim-Bir Sen yay., Ankara 2009, s.84.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
14
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
15
Şöhreti fethe koşan bir aydınlar ordusu. Kimi yarı yolda kalacak, kimi yol de-ğiştirecektir bu akıncıların. Belki hiçbiri varamayacaktır hedefe. Genç düşünce, dergilerde kanat çırpar. Yasak bölge tanımayan bir tecessüs; tanımayan, daha
doğrusu tanımak istemeyen. En çatık kaşlılarda bile insanı gülümseten bir “itimât-ı nefs”, dünyanın kendisiyle başladığını vehmeden bir saffet var. Tomurcukların vaitkâr gururu.
Bir şehrin iç sokakları gibi mahrem ve samimidirler. Devrin çehresini makyajsız olarak onlarda bulursunuz. Müzeden çok antikacı dükkânı, mühmel ve derbeder.
Kitap, istikbale yollanan mektup… smokin giyen heyecan, mumyalanan tefekkür. Kitap ve gazete… biri zamanın dışındadır, öteki “an”ın kendisi. Kitap, beraber yaşar sizinle, bera-ber büyür. Gazete, okununca biter.
Kitap fazla ciddi, gazete fazla sorumsuz. Dergi, hür tefekkürün kalesi. Belki serseri ama taze ve sıcak bir tefekkür. Kitap, çok defa tek insanın eseri, tek düşüncenin yan-kısı; dergi bir zekâlar topluluğunun. Bir neslin vasiyetnamesidir dergi; vasiyetnamesi, daha doğrusu mesajı. Kapanan her dergi, kaybedilen bir savaş, hezimet veya intihar.
Bizde hazin bir kaderi var dergilerin; çoğu bir mevsim yaşar, çiçekler gibi. En ta-lihlileri bir nesle seslenir. Eski dergiler, ziyaretçisi kalmayan bir mezarlık. Anahtarı kaybolmuş bir çekmece. Sayfalarına hangi hatıralar sinmiş, hangi ümitler, hangi he-yecanlar gizlenmiş, merak eden yok.
“Mecmua-i Fünûn” (1863-1865) tam bir mektepti, diyor Tanpınar. “Bu mecmua bizde, Büyük Fransız Ansiklopedisi’nin on sekizinci asırdaki rolünü oynar.” Ne garip mukayese ! Fransız Ansiklopedisi, yükselen bir sınıfın kavga silâhıydı. Nassları de-virmekti amaç; nassları, yani kiliseyi. “Mecmua-i Fünûn”, bir avuç bürokratın nâşir-i efkârıdır; daha doğrusu Batı’dan ithal edilen posa fikirlerin sergilendiği bir meydan. Ne milleti temsil eder, ne içtimâi bir sınıfı. Bununla beraber, düşünce tarihimizin bir sayfasıdır; bedbaht veya bahtiyar bir sayfası. Hangimizde kolleksiyonu var?
Dergiler, İkinci Meşrutiyet’te bir hitâbet kürsüsüydü, hitâbet kürsüsü veya bay-rak. Altın çağları yeni harflerin kabulü ile sona erdi. Eski okuyucularını kaybettiler, yeni okuyucu nesilleri yetişinceye kadar devletten yardım beklemek zorunda kaldılar. Cumhuriyet intelijansiyasının en âcil vazifesi, maziyi tasfiye ve hâli takviyeydi. Takrir-i Sükûn Kanunu’ndan 1940’lara kadar, dergilerimiz hiçbir “aşırı düşünce”ye daha doğ-rusu düşünceye yer vermezler.
Sonra, zaman zaman çığlıklar duyulur, tek parti devrinin kesif ve kasvetli havasını dağıtmaya çalışan çığlıklar. Nihayet politika, haftalık kavga dergilerine görülmemiş bir alâka sağlar. Ve bu hayhuy içinde, sesi büsbütün kısılan edebiyat, birkaç zavallı derginin soluk sayfaları arasında nebatî bir hayat yaşar.
Cemil Meriç“Bu Ülke”- Cemil Meriç
İletişim Yayınları, 38. baskı, 2012, s.102
DERGİ, HÜR TEFEKKÜRÜN KALESİ
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
17
DERGİLER VE BU KİTAP HAKKINDA
Dergiler; kültürümüzün dikili ağaçlarıdır ve kültür taşıyıcısıdır. Dergi çıkaranların görevi, insan eksenli olarak; kültüre, inanca hizmet etmek, iyiyi ve güzeli desteklemektir. Okuyucunun görevi de beğendiği, faydalandığı dergiyi yaşatmaktır.
Dergiler, yayınlandıkları dönemlerin edebiyat, sanat, kültür, politika ve ilim hayatını yansıtan birer belge niteliği taşırlar. Bu sebeple târihin birinci derecedeki kaynakları ara-sında yer alırlar. Onların, kütüphâne raflarında kalmasının haksızlık olacağı düşünülebilir. Çünkü her biri, maddî ve manevî külfet ürünüdür. Hizmetleri, yalnızca yayınlandıkları dö-nemlerde ulaşabildikleri okuyucu sayısı ile sınırlı kalmamalıdır. Hepsi değilse bile büyük bir bölümü, kitap sayfalarında gelecek nesillere ulaştırılmalıdır.
Küçük istisnalar bir tarafa bırakılırsa, Türkiye’de yayınlanmış dergiler, yeterince incelenmemiştir. Hatta Türk dergicilik tarihinin kilometre taşı olan çok önemli dergiler bile unutulmaya terk edilmiştir.
Türkiye’nin dört bucağında çıkan dergileri kütüphânelerin sessiz-huzurlu köşelerin-de incelerken içiniz hüzünle burkulur ve Prof. Dr. Turan Yazgan’a bir defa daha hak verirsi-niz: ‘Türk basın tarihi adetâ bir dergiler mezarlığıdır.’
Kitabevlerinde dergilere ayrılan köşeye baktığınızda, kütüphânelerde oluşan gri hü-zünler, ışıltılı müjdelerle gelen bir bahar havasına götürür sizi. Kapakları bile hareketlilik ve heyecan doludur. Yapraklarını merak ve heyecanın oluşturduğu aceleyle çevirirken yüzünü-zü tatlı bir meltem yalar geçer.
Dergilerin ilk sayılarında; niçin çıktığını, hedeflerinin ve gayelerinin ne olduğunu sunuş yazılarından öğrenirsiniz. Bâzıları derginin çıkmasından önceki hazırlıkları, bâzıları bu sayının nasıl hazırlandığını anlatır. Sonraki sayfalarda karşılaştığınız bir şiir, bir desen, yorgun dikkatinize bâzen su serper, bâzen vücudunuzun pek hassas bir bölümüne dokun-durulmuş iğne tesiri yapar.
Sayfa düzeninden, kalem ürünlerinin sayfalar arasına dağıtılmasından, kullanılan harflerin punto ve karakterinden yola çıkarak, dergiyi hazırlayanı tanımaya çalışırsınız. Zevkleri, birikimi, hayata bakış açısı nedir, hoşgörülü müdür, radikal mi? Kimi mütevazıdır: Derginin, okuyucunun isteklerine göre şekilleneceğini açıklar. Kimi, yalnız küçük dağları değil, büyük dağları da kendisinin meydana getirdiğini iddia edercesine, okuyucuyu eğite-ceğini, yeni bir akım oluşturacağını yüksek sesle açıklar. Bâzılarında akıllı bir gözü karalık ve atılganlık sezersiniz. Bâzıları pusuya yatmıştır. İdeolojisini belli etmeden sizi, kendisi gibi düşünmeye dâvetiyeler çıkarır. Bâzıları yeni ve kışkırtıcı ufuklara göz kırpar.
Sayfalar arasında gezinirken, dergiler okuyucuya insan gibi görülmeye başlar. Ha-yalimizde güleryüzlü veya asık suratlı, yakamoz gibi bin bir ışıltılı veya siyah gözlükler arkasında ne düşündüğü bilinmez gözleri andıran şekiller dolaşıp durur. Gezintiye devam ederken, yıllar öncesinden âşina bir isim görürsünüz. İlkokuldan, liseden sıra arkadaşınız, ilk göz ağrınız, sevdiğiniz veya kendisinden köşe bucak kaçtığınız, isteyip de dost olamadığı-nız, dostken çeşitli sebeplerle bir birinizi kaybettiğiniz isimler… ‘Acaba O mudur?’ merakıyla okur, hâfızanızı cendereye alır, satırlar arasında, kelimelerin derinliklerinde O’ndan izler bulmaya çalışırsınız.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
18
Bir derginin kapağında; Yıl: 1, Sayı: 1 bilgisi, dergilerle ilgilenenlere heyecan verir. Şairler; şiir dergilerini, hikâye yazarları; hikâye dergilerini, ressamlar, heykeltıraşlar… sanat dergilerini heyecanlarla karşılarlar. Her derginin ilk sayısı, ilgilendiği alanı aydınlatan bir ışık, bir ateştir. Işık, ümidi, ateş ise çevreyi saracak aşkı simgeler. Dergilerin ilk sayıların-daki sunuş yazıları bu sebeple merakla okunur.
Sunuş yazılarında çıkış maksadının ne olduğu, ne yapılmak istendiği öğrenilir. Der-giyi çıkaranların donanımlarına dair izler aranır, kalıcılığın ipuçları bulunmaya çalışılır.
Ülkemizde; taraftarı, sempatizanı, militanı az veya çok olmak üzere, çok sayıda fikir ve düşünce akımlarının çeşitli fraksiyonları var. Akımların ve fraksiyonların yöneticileri ve taraftarları, biraz maddî imkâna sâhip olduklarında mutlaka bir dergi yayınlıyorlar. Yayın-ladıkları dergilerin sunuş yazılarında dünya görüşlerini ya açıkça ortaya koyuyorlar veya önemli ipuçları veriyorlar.
Yakınımızda veya uzağımızda, fakat mutlaka yaşadığımız çevrede olup bitenleri, sü-reli yayınların önsözlerinden, sunuş yazılarından tâkip etmek çok kolaydır. Sunuş yazılarına özel bir yer ve önem verilmesinin bir başka sebebi de budur.
Gazetede makale yazanlara ‘Muharrir’, haber yazanlara ‘Muhabir’, kitap yazanlara ‘Müellif’, edebiyat yazıları yazanlara ‘edip’ deniliyordu. Günümüzde bu kelimelerin hepsine birden ‘yazar’ deniliyor. Bu sebeple ‘yazar’larımız çoğaldı. Belki, ‘okuyucu’dan çok yazarımız var. ‘Şiirsever’den çok şâirimiz’ olduğu gibi…
Bu bolluk içerisinde, Dil ve Edebiyat Dergisi, tek bir defa olsun aksamadan, gecik-meden 100. sayıya ulaştığına göre; muharrirleriyle, müellifleriyle, edip ve şâirleriyle or-talama seviyenin çok üzerlerine çıkmış, kendisini okuyucuya sevdirmiş, dergisever aynı zamanda geniş bir okuyucu kütlesi oluşturmuştur.
Muhabir, muharrir, müellif ve edip kelimelerinin tek bir ‘yazar’ kelimesine irca edil-mesi, dilimiz fakirleştirildiğinin göstergesidir. Fakirleşmek, zayıflamak demektir.
Dilimiz sâdece zayıflıyor mu? ‘Sâdeleştirme’ adı altında başlatılan harekât, zaman içerisinde ‘Öztürkçeleştirme’ye, daha sonra da ‘tavsiyeciliğe’ dönüştü.
Dil ve Edebiyat Dergisi, dilimizin yabancı kelime istilâsından kurtulması, ‘sâdeleş-tirme’ adı altındaki tasfiyeciliğin önlenmesiyle alakalı olarak özel bir vazife üstlenmiş, va-zifesini en mükemmel bir şekilde îfa etmiştir. Başarısını, ikinci, üçüncü, beşinci ve onuncu yüz sayılık dönemlerde de devam ettirecektir.
* * *
Adına ‘Dergi’ denilen ilk yayın organı, 1731 yılında Londra’da ‘Centilmen’s Magazin’ adıyla yayınlanmaya başladı. O dönemde ‘magazin’ kelimesi, ‘dergi’ mânâsında kullanılı-yordu. Bu dergi, kesintisiz olarak 1907 yılına kadar devam etti.
Türkiye’mizde ilk Türkçe dergi, ‘Vekayi-i Tıbbiye’ adı ile 1849’da Mekteb-i Tıbbıye-i Şahâne Nezâreti tarafından yayınlandı. Dergi, sarayda Hekimbaşı olarak vazife yapan Ab-dullah Molla’nın müracaatı üzerine pâdişahın izni ile çıkmıştı. Demek ki Türk dergiciliğinin 168 yıllık târihi var. Dil ve Edebiyat Dergisi, bu kervana, 160. Yılda katıldı.
Vekayi-i Tıbbiye Dergisi’nde, tıp alanında yurtta ve dünyadaki gelişmeler yer alıyor-du. Halk sağlığı, ilâçlar ve tıp âletlerinin tanıtılması gibi konularda tercüme yazılar bol idi.
Sağlık alanındaki yeni kanunî düzenlemeler de hekimlere duyuruluyordu. Vekayi-i Tıbbiye, 2 ile 4 sayfa arasında basılıp çoğaltılıyor ve 600 aboneye gönderiliyordu. Derginin yayını 1851 yılına kadar devam etti.
1850 yılına gelindiğinde, Osmanlı topraklarında 2 adedi Türkçe olmak üzere, Rum-ca, Ermenice ve Bulgarca ile diğer dillerde toplam 16 dergi yayınlanıyordu.
Türkiye’de tamamı Türkçe olarak yayınlanan ilk dergi, İstanbul’da, 1862’de, aylık yayın programı ve Mecmûa-i Fünûn adı ile yayımlanmaya başladı. Dergiyi, Cemiyet-i İlmi-ye-i Osmaniye’nin kurucusu Münif Mehmed Paşa çıkarıyordu.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
19
O dönemde kültür hayatımıza kazandırılan dergilerden biri de Ceride-i Askeriye’dir. İstanbul’da, günümüzde ‘Genelkurmay Başkanlığı’ olarak anılan Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisliği’ne bağlı Tâlim ve Terbiye Şubesi tarafından 1864 yılında yayımına başlandı. Pek çok defa isim değiştirerek yayımına günümüzde de devam ediyor.
Türkiye’de yayınlanan ilk mizah dergisi ‘Letâif-i Âsar’ adını taşır. İstanbul’da 1870 yılında Haftalık yayın programı ile yayımlanmaya başladı. Letâif-i Asar, gülünecek sözlü eserler demektir.
Letâif-i Âsar Dergisi, bu ismi kiralamış olan Kemal Paşazade Said, Ebuzziya Tevfik ve İsmail Efendi’den oluşan üç kişilik bir ekip tarafından yayınlanıyordu.
‘Dergi ismini kiralamak’ sözünü açıklamak gerekir. Anlatayım:
O devirlerde siyasetle meşgul olup hükümete muhalif sayılan kimselere gazete çı-karmak imtiyazı verilmezdi. İmtiyaz isteyen, siyasetle uğraşan bir kimse değilse, hele azın-lık mensubu ise, izni kolayca elde ederdi. Bu yüzden o devirlerde çıkan gazete ve dergilerin sâhibi hiç tanınmamış kimseler veya Rum ve Ermenilerdir. Gazetecilik yapmak isteyen Türk aydınları gazete çıkarmak imtiyazı alamayınca elinde imtiyaz bulunan bu gibi kimselere başvurur, gazete çıkarma hakkını onlardan kiralarlardı.
Sâhiplik sorumluluğu yine imtiyaz sâhibi üzerinde idi. Ancak gazetede çıkan yazıla-rın sorumlusu sadece yazıyı yazan olduğundan kendilerine bir zarar gelmezdi.
1862-1872 yıllarında gazete ve dergiler bugünkü gazetelerin yarı veya dörtte bir ölçülerinde 4 sayfa, çok azı da 8 sayfa olarak çıkarılırdı.
Gazetelerin kadrosunda gazeteci olarak iki, en fazla üç kişi bulunurdu. Dizgi ve baskı gibi teknik elemanları da iki üç dizgici bir makineciden ibaretti.
Elektrik ve petrol gücü henüz memlekette bulunmadığından baskı makinesinin çar-kını çevirmek için bir matbaa hamalının bilek gücünden yararlanılırdı.
O dönemin basın dünyasındaki önemli isimlerinden biri olan Teodor Kasap, Türk basın tarihinde, herhangi bir gazetenin eki olmaksızın, bağımsız ilk mizah dergisi olarak Hayal Dergisi’ni 1872 yılında, İstanbul’da yayımlanmaya başladı.
Türkiye’de yayınlanan ilk edebiyat dergisi ve aynı zamanda en uzun ömürlü dergi olan ‘Servet-i Fünun’ adını taşır. İstanbul’da, 1891 yılında yayın hayatına başladı. Dergiyi, Ahmet İhsan Tokgöz kültür hayatımıza kazandırmıştı. Adını günümüz Türkçesinde; Fenlerin Serveti – İlimlerin Zenginliği olarak ifâde edebiliriz. Dergi, ‘Edebiyat-ı Cedîde’ adı ile de anılan ‘Servet-i Fünun’ akımını doğuşuna kaynaklık etti. 1928 yılında harf inkılâbı olunca dergi, 1681. sayıdan itibâren ‘Uyanış’ adı ile yayınına devam etti.
28 Mart 1940 târihinde derginin kuruluşunun 50. Yılında 2275 ve 1944 yılında 2461. sayısı yayınlandı ve dergi kapandı. Derginin yazarları arasında; Faik Ali Ozansoy, Mehmet Emin Yurdakul, İsmail Safâ, Tevfik Fikret ve Hüseyin Câhid Yalçın gibi isimler vardı.
Sonraki yıllarda dergi yayıncılığında iz bırakan dergiler olarak Yaşar Nâbi Nâyır’ın Varlık, Peyâmi Safâ’nın Türk Düşüncesi, Türk Ocakları’nın Türk Yurdu, Necip Fâzıl Kısakü-rek’in Büyük Doğu, Ahmet Kabaklı’nın Türk Edebiyatı, Kubbealtı Vakfı’nın Kubbealtı Akade-mi dergileri hatırlanır.
Türkiye’de İslamî dergilerin öncüsü olan Sırât-ı Müstakîm İstanbul’da, 1908’de ya-yımlanmaya başladı. Kurucuları: Eşref Edip (Fergan), Abulula Zeynel Abidin (Mardin) ve Mehmet Âkif (Ersoy) idi. Derginin adı sonradan adı ‘Sebilü’r-Reşad’ olarak değişti. Yayın hayatı Kastamonu, Kayseri, Ankara ve İstanbul’da devam etti. 1924 yılına kadar 623 sayı çıktı. İslamî yayınlar arasında, Volkan Gazetesi’nin da önemli bir yeri vardır. İstanbul’da, 11 Aralık 1908 tarihinde, ‘İnsâniyete hâdim dinî siyâsî yevmî gazetedir.’ Açıklamasıyla yayın-lanmaya başladı. Tanıtım cümlesinde de belirtildiği gibi, ‘günlük gazete’ dir. Dergi değildir.
Hüseyin Sadeddin Arel’in 1909 yılından 1914 yılına kadar 100 sayı yayınladığı Şeh-bal Dergisi, o zamana kadar hiç görülmemiş ölçüde lüks bir dergi idi. ‘Şahbal’ olarak da ya-
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
20
zılan kelime, bayan adı olarak kullanılmaktadır ve kuş kanadındaki en uzun tüyü ifâde eder.
‘Türk Musikisi Kimindir’ isimli kitabın yazarı olan Arel, daha sonra da Türklük Bilgisi ile Musikî Mecmuası’nı yayınladı. Vefatından sonra Musıki Mecmuasının yayınını Ethem Ruhi Üngör devam ettirdi. Üngör’ün vefatı ile dergi, yayın hayatından çekildi.
İz bırakan dergilerden biri de Osman Yüksel’e soyadı gibi yapışan Serdengeçti der-gisidir. Serdengeçti aynı zamanda Türkiye’nin en çileli dergisidir. 1947 yılından 1962 yılına kadar uzanan 15 yıllık yayın hayatı boyunca, aylık dergi olmasına rağmen 180 ayda yalnız-ca 33 sayı çıkabilmiştir.
Hüseyin Nihal Atsız’ın yayınlamaya başladığı Orkun Dergisi, uzun ve kısa aralıklar-la, değişik kişiler sâhipliğinde 1933 yılından 2010 yılına kadar toplam 200 civarında sayı yayınlandı.
Tarih Dergileri, Türk dergicilik hayatında ayrı bir yere sâhiptir.
İlk tarih dergisi; 1910 yılında Tarih-i Osmanî Encümeni tarafından Türk Tarih Encü-meni Mecmuası adı ile yayınlandı. Dergi, 1918 yılında çıkan 78. Sayı ile kapandı.
Türkiye’mizde hâlen yayınlanmakta ve sayıları bir elin parmaklarından az olan târih dergileri hâriç olmak üzere, 50’ye yakın târih dergisi yayımlanmıştır. Bunların ancak 10 tânesi, 25 ve daha fazla sayılık ömre sâhip olabilmiştir. Târih dergiciliğinde iz bırakmış tâ-rihçileri şöylece sıralamak mümkündür: Şıpka Kahramanı Süleyman Paşa, Ali Emirî Efendi, Niyazi Ahmet Banoğlu, İskender Fahreddin Sertelli, Feridun Kandemir, Server İskit, İbrâhim Hakkı Konyalı, Cemal Kutay, Mithat Sertoğlu, Yılmaz Öztuna ve İsmet Miroğlu.
***
Dergi çıkarmak; heyecan verici, zevkli bir iştir. Dergilerle ilgili kitap hazırlamak, daha da heyecan vericidir. Hazırlanan kitap, dergi okuyucusuna kolaylık sağlamak ve ka-lıcı hizmet vermek maksadıyla yapılmışsa daha da zevklidir. Ömrü uzun veya kısa olsun, dergicilik târihinde iz bırakan herlangi bir dergide, herhangi bir şahsa ait veya belirli bir mevzuda yazılmış makaleyi bulmak zor ve zaman alıcıdır. Dergilerle alakalı bibliyografya-lar, okuyucuya, aradıklarını kolayca bulma imkânı sağlar. Ne yazık ki bu türlü çalışmalar ülkemizde yalnızca birkaç dergi için yapılmıştır. Elinizdeki bu çalışmada, Dil ve Edebiyat Dergisi’nin kuruluş hikâyesi, yaşadığı değişiklikler ve muhtevası hakkında belli bir sistemle bilgiler verilmektedir. Aranan yazar veya şair ile şiirler belli bir konuda yazılan makaleler, araştırma yazıları, röportajlar, denemeler, tasnif edilmiş olarak yer almaktadır.
Tevfik Cenab-ı Allah’tan, takdir okuyucudan, gayret kitabı hazırlayanlardandır.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
21
KİTAPTAKİ BÖLÜMLERİN TASNİFİ
1- Umumî Tasnif: Dil ve Edebiyat Dergisi’nin ilk 100 sayısında yer alan yazılarla alakalı bilgiler; dergi sayfalarında yer aldığı sıraya göre tertip edilmiştir.
Birinci sütundaki rakamların birincisi; derginin sayı numarasını, (.) noktadan sonra-ki 4 hâneli rakam yazının veya şiirin umumî sıralama numarasınıdır. (/) kesme işâretinden sonraki rakam, yazı veya şiirin dergideki sayfa numaralarını göstermektedir.
İkinci sütunda yazarının adı ve soyadı, üçüncü sütunda, yazı veya şiirin başlığı bu-lunmaktadır.
2- Yazarlara Göre Tasnif: Elfabetik sıra ile yazar isimleri ve yazarların Dil ve Edebiyat Dergisi’nde yer alan yazı veya şiirlerinin başlıkları, ikinci sütunda ise; sıra ile: derginin sayı, makalenin umûm3i sıra ve yazı veya şiirin dergide yer aldığı sayfa numarası/numaraları gösterilmiştir.
3-Mevzu ve Yazı Türlerine Göre Tasnif:
3.01-Dil Bahisleri, Edebiyat ve Türkçe
3.02-Eğitim, Kültür Ve Maarif
3.03-Eserler, Kitaplar ve Dergiler
3.04-Etkinlik (Faaliyet) ve Haber
3.05-Gezi, (Seyahat), Şehirler Ve Ülkeler
3.06-Günlük ve Hâtıra (Anı)
3.07-Hikâye (Öykü) Masal ve Roman Hakkında
3.08-Klavye Meselesi, Bulmaca ve Karikatür
3.09-Muhtelif Mevzular
3.10-Röportaj (Söyleşi) ve Sohbet
3.11-Şahıslar
3.12-Şiirler ve Şiire Dâir
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
23
TÜRKİYE DİL VE EDEBİYAT DERNEĞİ
Dil ve Edebiyat Dergisi’ni yayımlayan Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği, 22 Mayıs 2008 târihinde, 102 üyenin katılımı ile ‘Dil ve Edebiyat Derneği’ adıyla kuruldu.
Dernek kurma fikrinin doğuşunu, Dernek Başkanı Ekrem Erdem şöyle anlatıyor:
İstanbul Milletvekili olarak TBMM’de görev yaptığım 22. Dönemde, Türkçenin içinde bulunduğu sorun ve sıkıntılara yönelik yapılmış çalışma ve araştırmaları inceledim. Türkçeyi tanımaya çalıştım. Bu çalışmalarımda gördüm ki Türkiye’de Türkçe bilinmiyor. Kimsenin bilmek diye bir derdi de yoktur. Okullarda sevilmeyen derslerden biri Türkçedir. Anadilini doğru olarak kullanamayan, en önemlisi de sevmeyen bir kimsenin eğitim, iş ve aile hayatında başarılı olma şansı var mı?
Dil, milleti meydana getiren unsurların başında gelir. Dil, fertler arasındaki anlaşmayı sağlayan, millî birliğin esasını ve özünü teşkil eden bir araçtır. Toplumlar, millet olmayı bir dile sahip olmakla elde eder ve millî varlıklarını da kendi dilleriyle koruyabilirler. Dilini geliştirip zenginleştiremeyen, yabancı dillerin istilalarından koruyamayan milletler, ne millî bir kültür oluşturabilir, ne de oluşmuş kültürlerini koruyabilirler. Yozlaşma ve yabancılaşma dille sınırlı kalmayarak, zamanla bütün değerlerin yok olmasına ve millî birliğin telafisi imkânsız zararlar görmesine sebep olur. Dili yozlaşan, yabancı dillere karşı; gerek toplum hayatında, gerekse bilim ve eğitimde geri planda kalan bir milletin geleceği, ciddî şekilde tehlikeye düşer.
Bugün dilimiz iyi konuşulup yazılamamaktadır. Türkçemiz her geçen gün biraz daha bozulmakta ve cümle bozukluklarına hemen herkesin konuşmasında rastlanmaktadır. Dilimize karşı kayıtsızlık ve özenti, maalesef iş adamlarımızı ve esnafımızı da etkilediğinden üretilen mal ve ürünlerin isimlerinde, ticarî unvan ve adlarda yabancılaşma süratle artmaktadır. Şehir-lerimizin cadde ve meydanlarında dolaşıldığı zaman, mağaza ve işletmelerin isimlerinde nasıl bir dil kirliliği yaşadığımız rahatlıkla görülebilmektedir.
Bilerek veya bilmeyerek günlük konuşmalarımızda; “uyum” yerine “adapte”, “çaba” yerine “efor”, “büyük” yerine “makro”, “küçük” yerine “mikro”, “torba” yerine “poşet” gibi pek çok kelimenin Türkçesi yerine, yabancı dillerdeki karşılıklarını kullanır hale geldik. Ayrıca “Rumeli” yerine “Roume-lie”, “Durak” yerine “DoRock”, “Paşa” yerine “Pasha” ve “Eylül’ün” yerine “Eylül’s” gibi Türkçe veya Türkçeleşmiş kelimeleri yabancı dil kurallarına göre yazarak kullanmak sıradan hale geldi. Daha da vahimi, “evet”in yerini “yes”ler , “okey”ler aldı, vedalaşmalarımız“bye bye”larla yapılır oldu.
Dilimizle ilgili sıkıntılardan bir diğeri de, kavramlar ve terimler üzerinde anlayış birliği-nin sağlanamayışıdır. Bu durum dilde kavram kargaşasına sebep olduğu gibi, millî birliğimize de zarar verecek boyutta kamplaşma ve krizlere sebep olmaktadır. Üzerinde hemen hemen hiç anlaşmaya varılamayan, herkesin işine geldiği gibi anladığı ve anlatmak istediği milliyetçilik, ilericilik ve gericilik gibi kavramlar bunun örnekleridir.
Gençlerimizin çoğu kelime ve deyimleri yerli yerinde kullanamıyor, özellikle de içinde uzun ses bulunan kelimeleri doğru söyleyemiyorlar. Kelime hazineleri son derece kıt; birkaç yüz kelimeyle günlük konuşmaları idare ediyorlar. Gençlerimiz Türk dilinin güzellik ve zenginliğin-den; kendi dilinde düşünebilme zevk, onur ve bağımsızlığından maalesef mahrum durumdadır. Yeni yetişen nesillerin, dilinin sanat eserlerini, romanlarını, hikâyelerini, şiirlerini anlayamadan yetişmeleri; tarihlerinden, kültürlerinden ve dolayısıyla medeniyetlerinden habersiz olmalarına ve bu değerlerden kopmalarına, hatta düşman olmalarına sebep olmaktadır.
İlk TeşebbüsBu ve buna benzer gerekçelerle; 15 Mayıs 2006 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına “Türkçedeki bozulma ve yabancılaşmanın araştırılması, Türkçenin ko-runması ve doğru kullanımı için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi” maksadıyla 105 imzalı bir meclis araştırması önergesi verdik. Önerimiz Mecliste temsilcisi bulunan parti-lerin ittifakıyla kabul edildi ve bir komisyon kuruldu.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
24
TBMM Başkanı Sayın Bülent Arınç başta olmak üzere, Millî Eğitim Bakanı Sayın Hü-seyin Çelik ile Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Atilla Koç’un yanı sıra, büyük çoğunluğu akade-misyen olan 39 kişinin görüşüne başvuruldu. Ayrıca Türk diliyle ilgili değişik çalışmaları olan gazeteci, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, çeşitli kamu kurum ve kuruluşumuzun değerli yöneticileri dinlendi. Bu arada bakanlıklar, milletvekilleri, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, bünyesinde Fen, Edebiyat ve Eğitim Fakültesi bulunan üniversiteler, valilikler, il ve ilçe belediye başkanlıkları, sivil toplum kuruluşları, millî ve mahallî basın yayın kuruluşlarına yazılar yazıla-rak Türkçe hakkında yaptıkları çalışmalarla ilgili bilgiler istendi, görüş ve teklifleri alındı.
Bu görüş ve teklifler doğrultusunda hazırlanan raporda, Türkçenin yaşadığı problem-lerin kaynakları, türleri, yayılma şekilleri ve alanları belirlenerek, hem Türkçeyi tehdit eden hususlara karşı alınacak tedbirler, hem de Türkçenin gelişmesinin, zenginleşmesinin ve yaygın-laşmasının önündeki engellere yönelik çözüm teklifleri, Yüce Meclisimize sunulmuştur.
Bütün bu aksama sebeplerinin başında, dilimizin iyi öğretilememesi ve dil bilincinin geliştirilememesi gelmektedir. Dil eğitimi, ilk ve orta öğretimin en önemli hedeflerinden biri olmasına rağmen, yeni yetişen nesillere, dilimizin doğru dürüst telaffuz edilip konuşulması ve yazılması okullarda öğretilememektedir. Diğer bir sebep, bazı lise ve üniversitelerde eğitim di-linin yabancı dille yapılmasıdır. İlim ve teknolojideki hızlı gelişmeler, basın ve yayın kuruluşları-nın kullandığı doğru olmayan dil, ticarî hayatın getirdiği yabancılaşma, ilim ve iletişim dilindeki yabancılaşma, bilgisayar ve internet kullanımı, dilimizde bozulmalara yol açan sebepler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Güzel bir Türkçenin yeni nesillere aktarılarak varlığını devam ettirebilmesi için, şahsî ve sosyal hassasiyet kaçınılmazdır. Bu konuda birey ve toplum olarak hepimiz dil bilincine sahip olmak ve bilinçli çabalar göstermek zorundayız. Dilimizin bozulmasını önlemek ve yabancılaş-manın önüne geçmek için Türkçenin doğru kullanımıyla ilgili bilincin oluşturulmasına, öncelik-le aileden başlanmalıdır. Çünkü çocuklarımız Türkçeyi önce ailelerinden öğrenmektedir. Okul öncesi eğitimden başlayarak yükseköğretime kadar eğitimle ilgili gerekli tedbirler alınmalı ve bir takım düzenlemeler yapılmalıdır. Bu çerçevede dil eğitimi ciddî olarak gözden geçirilmeli ve öğrencilerimize dil bilinci verilmelidir.
En doğru eğitim, ülkenin kendi diliyle yapılan eğitimdir. Dil bilimcilere göre insan en iyi biçimde kendi dilinde düşünebildiği gibi, verimliliğini ve yaratıcılığını da kendi dilinde gösterir. Türk dilinin bozulma ve yabancılaşmasının önemli sebeplerinden birisi olan yabancı dille eği-time son verilmelidir. Ayrıca, üniversitelerimizde Türkçenin eğitim dili olması ve bütün tezlerin Türkçe yapılmasının sağlanması, Türkçenin bilim dili olarak gelişmesinin önündeki engelleri kaldıracaktır. Yeryüzünde bazı eski sömürgeler dışında, yabancı dille eğitim yapan bağımsız bir ülke yoktur.
Dilin bozulma alanlarından biri de, göze doğrudan hitap eden tabela kirliliğidir. Bu konuda en önemli görev, mahallî yöneticilere düşmektedir. Belediyelerimiz bu konuda yetkilidir. Birçok belediye, meclislerinden aldıkları kararlarla tabelalardaki dil kirliliğini asgariye indi-rebilmiştir. Belediye başkanları, bu konuda önemli mesafeler kaydedebilir. Yerel yöneticiler, yasaların kendilerine tanıdığı yetkileri kullanmalı, var olan boşluklar hukukî düzenlemelerle giderilmelidir.
Radyo, televizyon ve yazılı basında kullanılan dil de, menfi ve müspet etkiler taşı-maktadır. Bu sebeple sunucu, spiker ve metin yazarlarının mutlaka dil eğitiminden geçmesi sağlanmalıdır. Maalesef dil kirliği, resmî kurumlarımızda da vardır. Atatürk “Türk dilinin, kendi benliğine, aslındaki güzellik ve zenginliğe kavuşması için, bütün devlet teşkilatımızın dikkatli, alakalı olmasını isteriz” diyerek, devlet teşkilatının dikkatini çekmektedir. Resmî Kurumların dile gereken önemi vermesi sağlanmalı; bütün kurumlarımız, kendilerini dil denetiminden ge-çirmelidir.
Her şeyden önce millî bir dil politikası oluşturulmalıdır. Türk dilinin korunması, yaygın-laştırılması ve geliştirilmesi maksadıyla çalışmalar yapmakla hukukî yükümlülüğü olan Türk Dil Kurumu’nun kanunu bile yoktur. Kurumun kuruluş gayesine uygun, tartışmalardan uzak, Türk
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
25
dilinin bütün problemlerini çözecek nitelikte yapılandırılması, çok büyük önem arz etmektedir. Bunu temin etmek için Meclis gündeminde bekleyen 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanun Tasarısı yeniden ele alınarak bir an önce çıkarılmalıdır. Doğrusu, Türk Dil Kurumu’nun bir akademiye dönüştürülmesidir.
Bu kötüye gidiş, dilimizin gücünü bilmemekten ve millî bilincimizin dille olan bağının giderek zayıflamasından kaynaklanmaktadır. Ortada kimsenin üstlenmediği ama aslında her-kesin içinde olduğu bir ihmal vardır. Türkçeye hak ettiği özeni göstermek, bütün Türk milleti-nin görevidir. Bu konuda, aydınlara ve öncülere çok daha büyük sorumluluklar düşmektedir. Toplumları etkileme gücünü elinde bulunduran herkes, toplumu doğru ve iyi yönde etkilemek zorundadır. Bu cümleden yola çıkan bir gurup komisyon üyesi milletvekili olarak düşüncemize destek veren arkadaşlarla birlikte derneğimizi kurduk.
Kuruluş ÇalışmalarıÖnce kuruluş çalışmalarını yürütmek üzere 6 kişilik bir çalışma gurubu oluşturuldu. Der-
nek kurucusu olması uygun görülen arkadaşlar ziyaret edildi, toplantılar yapıldı, görüş ve öne-rileri alındı. Bu doğrultuda tüzük hazırlandı ve 22 Mayıs 2008’de, 102 üyeli derneğimiz kuruldu.
Kurucular arasında; komisyonda görev alanlar başta olmak üzere, milletvekili arka-daşlarımız ve o dönemin TBMM Başkanı Sayın Bülent Arınç ve Türk Dil Kurumu Başkanı Sayın Şükrü Haluk Akalın gibi akademisyenler, belediye başkanları, sanatçılar, şairler, yazarlar ve edebiyatçılar var. Türkçe sevdalısı işadamları var. Kurucuları belirlerken mesleklerinde başarılı, dil ve edebiyata duyarlı, temsil özelliği olan çalışmalara vakit ayırabilecek veya çalışmalarımızı fikrî ve ekonomik olarak destekleyebilecek kişilerin kurucu üye olmasına dikkat edildi.
Derneğin Kuruluş Maksadı:Derneğimizin kuruluş maksadı, dil bilincinin toplumda yerleşmesi ve gelişmesini sağ-
layacak faaliyetlerde bulunmak ve bu konuda çalışmalar yapan kişi ve kuruluşlara destek ver-mektir.
Derneğin PrensipleriTürkçe, geçmişte prensipsizlikten çok çekmiştir. Derneğimizin özelliklerinden biri de
prensipleridir.
Dil, her şeyden önce çeşitli ideolojilere kurban edilmiştir. Her ideolojinin dile bakışı farklı olduğu için millî birliğimizin en önemli unsuru olan dil, birleştirme değil ayrıştırma sebebi olmuştur. Geçmişten alınan derslerle bir takım ilkeler belirlenmiştir. Bir zamanlar, atasözle-rimize ve deyimlerimize girmiş dilimizin ve kültürümüzün ayrılmaz parçası olmuş kelimeler, yabancı kökenli diye dilimizden atılmış ve yeri de doldurulamamıştır. Dünyanın en büyük dille-rinden birisi olan Türkçe, arılaştırma adına fakirleştirilmiştir. Derneğimiz, Türkçenin fakirleş-tirilmeden zenginleştirilmesinden yanadır. Son yıllarda ise, Türkçe ve Türkçeleşmiş kelimeler yerine, yabancı kelimeler orijinaline uygun olarak yazılıp okunmaya başlanmıştır. Derneğimiz, Türkçe karşılığı olan hiçbir kelimenin yerine yabancı kelimenin kullanılmasından yana değildir. Eğer başka bir dilden kelime almak mecburiyetinde kalınırsa, o kelime Türkçeleştirilerek, he-men her vatandaşımızın kolayca telaffuz edebileceği şekle ve sese sokularak kullanılmalıdır.
Derneğin Teşkilat YapısıDerneğimiz, toplumda dil bilincinin yerleşmesi, Türkçenin doğru kullanılması, edebiya-
tımızın gelişmesi ve zenginleşmesini sağlayacak çalışma ve hizmetleri yaygınlaştırmak mak-sadıyla, alt yapısı müsait il ve ilçe merkezlerinde şube ve temsilcilikler açacaktır.
Dernek hizmetlerini, millî sınırlar dışına taşımak, milletlerarası faaliyetlerde bulunmak maksadıyla yurt dışında kurulu dernek veya kuruluşlara üye olmanın yanında, yurt dışında da şube ve temsilcilikler açacaktır.
Dernek Kurucuları:Ekrem Erdem: İş Adamı, Bülent Arınç: Avukat, Ömer Dinçer: Öğretim Görevlisi, Re-
cep Garip: Eğitimci Yazar, Hikmet Özdemir: Öğretim Görevlisi, Yüksel Çavuşoğlu: Öğretim Görevlisi, Ahmet Selamet: Avukat, Mesut Pektaş: Yönetici, Şükrü Haluk Akalın: Öğretim
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
26
Üyesi, Mehmet Müezzinoğlu: Doktor, Osman Yağmurdereli: Sanatkâr, Necat Birinci: Öğ-retim Üyesi, Mehmet Tekelioğlu: Öğretim Üyesi, Feyzullah Kıyıklık: Avukat, Hüseyin Besli: Yazar, Halide İncekara: İş Kadını, İrfan Gündüz: Öğretim Üyesi, Mevlüt Akgün: Avukat, Ala-ettin Güven: Eğitimci, Eyüp Sanay: Öğretim Üyesi, Mehmet Çakırtaş: Eğitimci, Yusuf Tülün: Yönetici, İsmet Yıldırım: Yönetici, Zeki Çalışkan: Avukat, Mustafa Ataş: Yönetici, Burhan Kuzu: Öğretim Üyesi, İdris Güllüce: Mühendis, Mehmet Çiçek: İlahiyatçı, Atilla Koç: İdare-ci, Avni Doğan: Eğitimci, Ayşe Böhürler: Gazeteci, Mehmet Atilla Maraş: Mühendis, Şener Mete: Başspiker, Bilal Çetin: Gazeteci, Necdet Ünüvar: Milletvekili, Ahmet Emre Bilgili: Öğ-retim Üyesi, Sabri Orman: Öğretim Üyesi, Dursun Gürlek: Yazar, Lokman Ayva: Milletvekili, M. Alaattin Yavaşça: Öğretim Üyesi, Beşir Ayvazoğlu: Gazeteci, Bekir Sıtkı Erdoğan: Şair, Ramazan Evren: Öğretim Üyesi, İlyas Yücedal: Esnaf, Eyüp Akdağ: Sanayici, Aziz Yeniay: Mühendis, Nevzat Er: Avukat, Mehmet Çakır: Mühendis, Fikri Köse: İşletmeci, Hasan Can: Eğitimci, Abdurrahman Kurt: Mühendis, Hüseyin Bürge: Eğitimci, Ahmet Poyraz: İşletme-ci, İrfan Akdal: Sanayici, Recep Toparlı: Öğretim Üyesi, Ali Karaçalı: Öğretmen, Zeynep Korkmaz: Öğretim Üyesi, Süleyman Gündüz: Murat Aydın: İşletmeci, Ömer Arısoy: Avukat, Erman Bülent Tuncer: Öğretim Üyesi, Ömer Özdemir: Eğitimci, Üzeyir İlbak: Yönetici-Yazar, Muharrem Ergül: Eğitimci, Yusuf Büyük: Eğitimci, Deniz Yiğit: Spiker, Hilmi Yıldız: Öğret-men, Kemal Ayyıldız: Mali Müşavir, Alaattin Ersoy: Doktor, Muharrem Özdemir: Öğretim Üyesi, Ârif Dağlar: İktisatçı, Hurşit İlbeyi: Yazar, Salih Nurettin Çevik: Memur, Gürer Gülse-ven: Akademisyen, Erdoğan Boz: Öğretim Üyesi, Yusuf Akçay: Araştırma Görevlisi, Mustafa Demir: Diş Hekimi, Hüseyin Turan: Mühendis, Mehmet Öcalan: Öğretmen, Müfit Taşkın: Mühendis, Fazlı Kılıç: Muhasebeci, Ahmet Misbah Demircan: Turizmci, Yücel Karaman: Mü-hendis, Recep Çelik: Arşiv Uzmanı, Hüseyin Öztürk: Eğitmen, A. Haşimi Baltacı: Mühendis, Zeynep Armağan Uslu: Öğretim Üyesi, Bahri Kazankaya: Mühendis, Ârif Parlakkılıç: Avukat, Ahmet Avcı: Öğretim Üyesi, Hatip Aras: Yönetici, Mehmet Kâmil Berse: İşletmeci, Ahmet Genç: Ekonomist, Murat Oktay: İşletmeci, Ali Yüksel: Avukat, Ali İhsan Gündoğdu: Yüksek Mühendis, Muhammet Furkan Gümüş: İletişimci, Yavuz Subaşı: Mali Müşavir, Kerim Altın-taş: Avukat, Mehmet Taner Koltuk: Memur, Şevket Cankur: Avukat
Genel Merkez Yönetim Kurulu:Ekrem Erdem: Genel Başkan, Seyfullah Şahbaz: Teşkilattan Sorumlu Genel Bşk.
Yrd., Kamil Çakır: Kurumsal İlişkilerden Sorumlu Genel Bşk. Yrd., Üzeyir İlbak: Basın Yayın ve Tanıtımdan Sorumlu Genel Bşk Yrd., Av. Şevket Cankur: Ar-Ge’den Sorumlu Genel Bşk Yrd., Zekeriya Kaan: Ekonomik İlişkilerden Sorumlu Genel Bşk. Yrd., Metin Özdemir: Dış İlişkiler-den Sorumlu Genel Bşk. Yrd., Dr. Hüseyin Emin Öztürk: Eğitim ve Kültür İşlerinden Sorumlu Genel Bşk. Yrd., Feridun Tekbıyık: Genel Muhasip, Habibe İskender Delibaş: Genel Sekreter, Hacer Attila: Kadın Kollarından Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi.
Ali Erdem, Sabri Kaya, Seyfettin Dilaver, Faysal Atmaca, Lokman Yıldırım, Erdem İskenderoğlu, Hikmet Suner, Ekrem Sırma, Sayit Mert, Selim Efe Niyazi Gedik, A. Yasir Şahin, Sadık Karabıyık, Ragıp Gültekin, Harun Topalcı, Ömer Ertuğrul Yıldız, Seyhan Bayır, Metin Demir Asil Üyeler, Mustafa Ataş, Necdet Dursun, Muharrem Özdemir Dene-tim Kurulu: Eyüp Akdağ, İbrahim Düzoğlu, Selim Yılmaz Yedek Üyeleri: Halide İncekara, Nevzat Er, Ahmet Selamet. Disiplin Kurulu: Ali Yüksel, Mehmet Öcalan, Yedek Üyeler: Kerim Altıntaş.
Prof Dr Şükrü Haluk Akalın, Prof Dr Fatih Andı, Prof Dr Burhan Kuzu, Prof Dr Nejat Birinci, Prof Dr Hayati Develi, Prof Dr Ramazan Evren, Prof Dr Mustafa Özkan, Dr İsmet Uçma, Prof Dr Hüsrev Subaşı, Prof Dr Recep Toparlı, Prof Dr Kemal Yavuz, Prof Dr Hikmet Özdemir, Doç Dr Ahmet Koçak, Hasan Suver, Yard Dr Yusuf Akçay, Beşir Ayvazoğlu, Prof Dr Derya Örs, İbrahim Subaşı, Prof Dr İrfan Gündüz, Prof Dr Eyüp Sanay, Yusuf Tülün, Dr Recep Çelik, Dr Hasan Taşçı, Kenan Gültürk Genel Merkez Yüksek İstişare Kurulunu Oluş-turmuştur.
Derneğin Bugünkü DurumuHer türlü teknik araç ve gereçlerle donatılmış olan dernek genel merkezi, Fesha-
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
27
ne Caddesi Nu: 3 Eyüp/İstanbul’da bulunmaktadır. Derneğimiz haftanın hemen her günü açıktır. Cumartesi günleri saat 13.00’te halka açık, sorulu cevaplı sohbet toplantıları ya-pılmaktadır.
Derneğimizin ilk olağan genel kurulunu 18 Ekim 2008’de yaptı. Yönetim, denetle-me, disiplin ve istişare yüksek kurulu gibi kurulları oluşturuldu ve yapılanma tamamlandı.
Web sayfamız, dil ve edebiyat dünyamızın hizmetine sunuldu. Süreli yayın organı-mız olan dergimiz, bu ilk sayısıyla kültür dünyasındaki yerini almış oldu. Web sayfamız ve dergimiz herkese, özellikle de gençlere açık olacaktır.
Derneğin Yapmayı Düşündüğü ÇalışmalarDerneğimizin önümüzdeki ay ve yıllarda hayata geçirmeyi düşündüğü önemli faa-
liyetlerini sayacak olursak;
-En başta millî ve milletlerarası toplantı, konferans, bilgi şöleni (sempozyum) panel ve kongreler düzenlemek;
-Gerekli olan her türlü bilgi, belge, doküman ve yayınları içinde barındıran Türk dili ve edebiyatı kütüphanesi kurmak;
-Akademisyenlerden oluşan çeşitli çalışma ve araştırma grupları oluşturarak araş-tırmalar yapmak ve yaptırmak;
-Türkçenin doğru kullanılmasıyla ilgili okuma, konuşma ve yazma kursları açmak,
-Okullar arası çeşitli yarışmalar düzenlemek;
-Türkçeyi iyi kullanan yazar, şair ve sanatkârlarımızı her yıl ödüllendirmek;
-Cadde ve sokaklardaki tabelalar, dildeki bozulmanın hangi boyutlara ulaştığının en önemli göstergelerinden biridir.
Kurucularımız arasında çok sayıda belediye başkanı vardır ve bazı başkanlarımız, tabela kirliliğini önlemek için meclislerinden aldıkları kararlarla güzel çalışmalar yapmıştır. Derneğin gayeleri doğrultusunda bu çalışmaları yaygınlaştırmak;
-Her Türk vatandaşının zevkle okuyacağı 100 kitaptan oluşan bir aile kitaplığı oluş-turmak ve bunun dışında da çalışma gruplarımızın uygun göreceği edebî değeri olan eser-leri yayınlamak;
-İştigal alanları; dil, edebiyat, sanat ve kültür olan sivil toplum kuruluşlarıyla bir araya gelerek karşılıklı fikir alışverişinde bulunmak, kendi çalışmalarımızdan onları haber-dar etmek, onların çalışmalarından haberdar olmak, birlikte ortak çalışma zemini aramak, amaç ve ilkelerimize uygun çalışmalara destek vermek ve destek almaktır. Öncelikle de Türk Dil Kurumuyla, edebiyat fakülteleriyle ve konuyla ilgili her türlü kamu kurum ve kuru-luşlarıyla ortak çalışmalar yapmak.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
28
Dil ve Edebiyat Derneği Genel Başkanı Ekrem Erdem’in okurları için yazısıİnsanı insan yapan ve diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği, sahip olduğu
dilidir. İnsan kalabalıkları, millet olmayı bir dile sahip olmakla elde eder ve varlığını da ancak kendi diliyle koruyabilir. Bir milleti insanlık ailesi içerisinde diğer milletler-den ayıran da, kendine özgü kılan da dilidir. Dil olmadan insan olmaz, aile olmaz, top-lum olmaz, millet olmaz, kültür olmaz, medeniyet olmaz. Dünyada söz sahibi olmak isteyen bir milletin, öncelikle kendi diline saygılı olması ve onu hakkıyla kullanması ve geliştirip zenginleştirmesi gerekir.
Yazı dili olarak 1500, konuşma dili olarak ise yaklaşık 5000 yıllık bir geçmi-şi olan Türkçe, bugün dünyanın dört bir yanında 220 milyon konuşanıyla, dünyanın beşinci büyük dilidir. Daha 1072’de Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılan Divan’ü Lu-gat’it-Türk’te yer alan kelime sayısı 8624’tür. Oysa aynı dönemde ha-zırlanmış bir Latince-İngilizce sözlükte 3000 kelime yer almıştır. Türkçedeki kelime sayısı, bu dö-nemde, İngilizcedeki sayının yaklaşık üç katı kadardır.
Tarihimizde, “Bu denizler, bu ırmaklar bize yetmez! Daha deniz, daha ırmak isti-yoruz. Yurdumuzu öylesine büyütelim ki, gök kubbesi ona çadır, güneş de bayrak olsun.” diyen Oğuz Han, yine Çaldıran’da kendisine isyan etmiş bir orduya etkili hitabetiyle zafer kazandıran Yavuz Sultan Selim ve daha nice cihangirler, tarihî zaferlerini, biraz da kitlelere söz söyleyişlerindeki inandırıcı lisana borçludurlar.
Okurlarımızın karşısına yeni ve farklı bir dergiyle çıkıyoruz. Açacağımız dosyalarda; Türkçenin zenginlik ve güzellikleriyle birlikte, Türkçemizin meselelerine çözüm önerileriyle de karşınızda olacağız.
Böylece hem dilimizin problemlerini ve çözüm yollarını, hem de Türkçenin keşfe muhtaç güzellik ve zenginliklerini sizlerle paylaşacak, birlikte keşfedeceğiz. Güzel dilimiz Türkçeyi bütün güzellikleriyle keşfe hazırsanız, buyurun bu güzel yolculuğa birlikte çıkalım. Yolunuz ve yolumuz açık olsun. Türkçe sevdalılarım buluşturmak ve edebiyat dünyamıza yeni yetenekler kazandırmak umuduyla... Hayırlı olsun.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
29
Türkiye 2. Dil Komisyonunun Hazırladığı Raporun Özeti:
Türkçe’nin durumu vahim!
TBMM Araştırma Komisyonu, hazırladığı raporda, ‘Millî bir dil politikası geliştiril-mesi, ancak dilde politika yapılmamasını’ önerdi. Raporda; Türkçede yaşanan problemler; ‘Yabancı kelime kullanma özentisi, müstehcen ve kaba sözlerin kullanılması, söyleyiş bozukluk-ları, deyim ve birleşik fiil, vurgu ve duraklama yanlışları, kelimeleri yanlış anlamda ve biçimde kullanma, anlatım bozuklukları, Türkçe öğretimindeki yetersizlikler, Türkçeyi özensiz kullanma, yabacı dille öğretim, bilim dili olarak Türkçenin tercih edilmemesi, kelime ve terim türetmedeki yetersizlikler, dil bilinci ve millî bir dil politikasının oluşturulamaması’ olarak sayılıyor.
Özellikle, radyo ve televizyonlarda müstehcen ve kaba sözlerin yer almaması gerektiği belirtilerek, Bazı kaba sözlerle argoların film, dizi, skeç gibi programlarda yer alması tabîidir. Kanunî yaptırımlarla dilde ve kültürdeki bu yozlaşma ve kabalaşmanın önüne geçmenin mümkün olamayacağı da görülmüştür. ‘Radyo ve Televizyon Üst Kuru-lu’nun ceza uygulamalarına rağmen özel radyo ve televizyonların yayınlarında fark edilir bir değişme görülmemiştir’ deniliyor.
Argo, kaba ve müstehcen sözlerin çok kullanıldığı bir başka alanın futbol, basket-bol, voleybol gibi kitle sporlarının yapıldığı stad ve sahalar olduğuna işaret edilen raporda, özellikle gençlerin büyük ilgi gösterdiği spor müsabakalarında kullanılan ahlak dışı sözler ve toplu tezahüratın televizyonlarda yayınlanmasının, tahribatı daha da arttırdığı ifâde edi-liyor. Okul öncesi, ilk, orta ve yükseköğretimde etkin bir Türkçe öğretimi yapılması gereğine işaret edilen raporda, yabacı dille öğretim yerine, yabancı dil öğretiminin özendirilmesi is-teniyor. Türkçede yaşanan probmellerin giderilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarına düşen görevlere ayrıntılı olarak yer verilirken, dikkat çeken çözüm önerileri şöyle:
- Gazete ve dergi adları Türkçe olmalı‘Radyo ve televizyon kanalları, gazete ve dergiler, adlarından başlayarak Türkçeleşme-
lidir. Spiker, haber ve program sunucuları, seslendirme yapacak personelin diksiyon konusunda TDK, RTÜK, TRT ve iletişim fakültelerinin işbirliğiyle açılacak kurslarda, Türkçe yeterlilik belge-sine sâhip olmaları aranmalı; yerli sermayeyle kurulan televizyon isimleri Türkçe değilse yayın izni verilmemelidir. Tüm basın yayın kuruluşlarında dil denetleme kurulları kurulmalıdır.
Tirajı 10 bine kadar olan süreli yayınlarda bir, 10 bin-200 bin arasında olanlarda iki uzman bulunmalı, 200 binden fazla olanlarda ise uzmanlık bürosu kurulması sağlanmalıdır.
Reklamlarda genel dil bilgisi kurallarına aykırı dil kullanılmamalı, yabancı kökenli kelime ve adlara yer verilmemeli, her türlü ilan ve tanıtım Türkçe yapılmalıdır.
Çocuk programları ve bu programlardaki kahraman adları Türkçeleştirilmelidir. Radyo ve televizyon çalışanları arasında Türkçeyi halka yönelik olarak kullananlar en az iki yılda bir mecburî hizmet içi eğitime alınmalıdır.
İş yerlerine ve ürünlerine ad vermede kurallar getirilmeli, Türkçe yazım kurallarına aykırı yazılmış biçimleriyle iş yeri, ürün, kurum, kuruluş adlarına izin verilmemelidir.
Caddelerde yabancı ülkelerde olduğumuz izlenimi uyandıran tabelaların kaldırılma-sı için yabancı tabelalara yüksek vergi getirilmeli, Türkçe tabelalara ise kolaylık sağlan-malıdır.
Bilgisayar, internet ve cep telefonu dili, Türkçe olmalıdır. Her türlü bilgisayar yazı-lım ve donanımında Türkçe karakter mecburiyeti getirilmeli, cep telefonu mesajlarında ve internette ‘merhaba’ yerine ‘mrb’, ‘selam’ yerine ‘slm’ gibi dilin bozulmasına yol açan Türkçe kısaltmaların önüne geçilmelidir.
İnsan sesini yazıya çeviren yeni nesil bilgisayarlar yaygınlaşmadan Türk Alfabesi’ne uygun serilerinin üretimi için gerekli önlemler alınmalıdır.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
30
- Q klavye yerine F klavye teklifiQ klavye yerine, Türkçeye uygun olan F klavyenin yaygınlaşması için ilgili düzen-
leme ve çalışmalar yapılmalıdır. Müzik, tiyatro, sinema alanlarında Türkçenin kurallarına uygun metinler hazırlanmalı, Eurovision Şarkı Yarışması gibi milletlerarası yarışmalar da mutlaka Türkçe eserle katılmalı, eserler Türkçe seslendirilmelidir. Televizyonlarda şarkı ve türkülerimiz alt yazıyla sunulmalıdır.
Kamu kurum ve kuruluşlarının telekomünikasyon ve akreditasyon gibi adları, viya-dük ve ambulans gibi yer ve araç isimleri Türkçeleştirilmelidir.
- Dil kuralları oluşturmakCumhurbaşkanlığı’ndan başlayarak bütün devlet kurumlarında dilin doğru kullanıl-
ması için bir Türk Dili uzmanı bulunmalıdır. İhtiyaç durumunda ise Türk Dili uzmanlarından oluşan bir denetleme kurulu oluşturulmalı ve yazışmalar bu kurulun denetiminden geç-melidir. Başbakanlık ve TBMM Kanunlar ve Kararlar Dairesinde, Türk Dili uzmanı görev yapmalıdır. Yazılı ve sözlü yayınlarda Türk dilinin imla, telaffuz ve dil bilgisi bakımından doğru kullanılıp kullanılmadığını; ilan, reklam ve tanıtımların Türkçe olup olmadığını tâkip etmek üzere özerk ve tarafsız kamu tüzel kişiliği niteliğinde ülke çapında ‘Dil Tâkip Ku-rulu’, illerde ise ‘Dil Tâkip Alt Kurulları’ kurulmalıdır. Atatürk’ün Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’nun birer akademi olarak şekillendirilmesi arzusunda olduğu bilinmektedir. Bu arzuya bağlı olarak, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’nun birer akademi olarak teşkilatlandırılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.
‘Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’nun birer akademi olarak teşkilatlandı-rılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.’
- Turizm bölgesinde Türkçe isimTurizm yörelerinin Türkçe isimleri özenle korunmalı, her türlü tabela bir standarda
bağlanmalı, öncelik Türkçeye verilmelidir. Türkçesi önce, yabancı dildeki karşılığı sonra ya-zılmalı, tarihi kalıntılar kendi adlarıyla anılmalıdır. Turizm adına Ürgüp, Göreme, Nevşehir’e ‘Kapadokya’, Selçuk’a ‘Efes’ denilmemeli, Spil Dağı’nın adı değiştirilmelidir. Mahalle, sokak, cadde, park, site ve binalara Türkçe ad verilmelidir. Türk Dilinin kullanıldığı bütün sanat dallarında ve araştırmalarda üç yılda bir ‘Cumhurbaşkanlığı Türk Diline Hizmet Büyük Ödülü’ verilmelidir.
TDK Kanunundaki eksiklikler giderilerek, 8 yıldan beri verilemeyen Türk Dil Kurumu Ödülleri yeniden verilmelidir.
Diyanet İşleri Başkanlığı din görevlileri Türkçe hizmet içi eğitime alınmalı, hutbeler ‘temiz Türkçe’ ile hazırlanmalıdır.
- Devlet Personeli Türkçe İmtihanıMemur alımlarında Türkçe dilbilgisi ve becerisi ön planda tutulmalı ve memurluğa
girişte Türkçe yeterlilik imtihanında başarılı olma şartı aranmalıdır. Kamu Personeli Dil İmtihanı (KPDS) gibi, kamu personeli Türkçe imtihanı yapılmalıdır.
Yurt dışında görevlendirilen kamu görevlileri, yılda bir defa Türkçe mülakatına tabi tutulmalıdır.
Dil elbette kanunlarla ve yasaklarla korunamaz; ancak bir takım düzenlemeler ol-madan sağlıklı şekilde gelişmesi de mümkün değildir. Bu sebeple acilen bazı hukukî düzen-lemelerin yapılması mecbûrîdir. Ayrıca kanun ve yönetmeliklerin Türkçeyle ilgili hükümleri de uygulanmalıdır.
Millî dil politikası geliştirilmeli; fakat dilde politika yapılmamalıdır. Bunun için dil konusunda sorumlu kurumları bir araya getirip koordine edecek yapılanmaya gidilmelidir.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
31
- Birleşmiş Milletler’de TürkçeBM nezdinde Türkçenin resmî dil olarak kabulünün sağlanması için girişimlerde
bulunulmalıdır. Türklerin yoğun olarak yaşadığı Avrupa ülkelerinde her kademedeki okulda eğitimin Türkçe yapılmasını temin maksadıyla girişimlerde bulunulmalı, bu konuda millet-lerarası hukuk kuralları çerçevesinde ikili anlaşmalar yapılmalıdır. Türkçeyi küçümseme, Türkçenin konuşulmasını yasaklama gibi, Türkçeye karşı saygısızlıkta bulunanlar Dışişleri Bakanlığı tarafından hemen bir notayla uyarılmalıdır. Türkçenin en çok bozulduğu ve ya-bancı kelimelerin kullanıldığı alanlardan biri olan sporda, terimler Türkçeleştirilmelidir.
Millî Eğitim Bakanlığı, TDK ile sıkı bir işbirliğine gitmeli, kurumun önerilerine açık olmalı, bunların uygulanması için genelgeler yayınlamalıdır.
Ders kitaplarında kelime sayısı, sınıf seviyelerine göre yükseltilmelidir. Okullarda çoktan seçmeli sınavlar yerine, kompozisyon tipi sınavlara ağırlık verilmelidir. Azınlıklara ve yabancılara ait okullar ile Hıristiyan vakıfların veya kuruluşların desteklediği okullar, 3 yılda bir değil, her yıl denetlenmeli; bu okullarda Türkçenin ihmal edilmesine izin verilme-melidir. İlk ve ortaöğretim için hazırlanan 100 temel eserin özel sözlüğü hazırlanmalı ve ortaöğretimi bitiren her öğrencinin bu sözlüğün ihtiva ettiği dil seviyesini kazanmış olduğu çeşitli şekillerde ölçülmelidir.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
33
DİL VE EDEBİYAT DERGİSİ
Yıl: 1, Sayı: 1 Sunuş Yazısı:
Dostlarımıza merhaba...Dergimiz elinizde bulunan birinci sayısı ile yayın hayatı¬na başlamış
oldu. Sevinerek, övünerek ve sizlere güvenerek, bu çalışmamızın bitmeyecek bir yolculuğun başlangıcı olmasını diliyoruz...
Dergimizde hedeflediğimiz; ortaöğretimden üniversite öğ¬rencisi-ne, okuma idrakine kavuşmuş, 7’den 70’e herkesin kendisine uygun edebî, öğretici, yönlendirici hoş şeyler bulmasıdır.
Dergimizde; akademik seviyede yazı da okuyacaksınız, güzel bir aşk şiiri de; çizgilerde gülümserken, özgün fotoğraflar da göreceksiniz. Dilimizin zenginliğini ve güzelliğini hissedecek, edebiyatımızı geçmişten günümüze takip edeceksiniz, kaybettiğimiz usta kalem¬leri hayırla yâd edeceğiz, eser-lerinden örnekler vereceğiz.
Bir sayıda Hindistan’daki Türkçeyi, başka sayıda Kafkaslardaki Türk-çeyi bulacaksınız. Çok güzel, çok hoş, zaman zaman da iğneleyici söyleşiler okuyacaksınız. Masalların 50 ya¬şındaki insana bile ne kadar sıcak geldiği-ni fark edeceksiniz.
Sizlere yayın dünyasından önemli eserleri tanıtırken, yeni çıkan de-ğerli kitaplar da tav¬siye edeceğiz.
Derneğimizin faaliyetlerini de sizlere yazılarla, fotoğraflarla duyura-cak ve bilgilendireceğiz.
Değerli üniversite hocalarımızın yazıları ile edebiyata ve dilimize vâ-kıf dostlarımızın ölçülerimize uyan eserleri de dergimizde yer alacak.
Türk diline sevdalı tüm dostlarımızı gülen yüzümüz, güzel Türkçe-mizle bu sayfalardan selamlıyorum.
Herkes için hayırlı olmasını diliyorum...Editör
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
34
Künye Bilgileri
İlk Sayıdaki Yönetim Kadrosu:Dil ve Edebiyat Derneği Adına Sahibi: Ekrem Erdem Genel Yayın Yönetmeni: Recep Garip Editör: Mehmet Kâmil Berse Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Ahmet AvcıSanat Yönetmeni: Salih KocaFotoğraf: Uğur Aydın Reklam: Murat Oktay
Yayın Kurulu:Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın, Prof. Dr. Recep Toparlı, Prof. Dr. Hikmet Özdemir, Prof. Dr. Yüksel Çavuşoğlu, Prof Dr. Hayati Develi, Recep Garip, Mehmet Kamil Berse, Dr. İsa Kayaalp, Üzeyir İlbak. Derginin sâhibi 1. Sayıdan 100. Sayıya kadar Türkiye Dil ve edebiyat Derneği adına Ekrem Erdem’dir.
Yönetim Kadrosunda Değişiklikler: 1- Genel Yayın Yönetmenleri: 1-36. Sayılarda Recep Garip. 37-100. Sayılarda Üzeyir İlbak.2- Editör: 1-29. Sayılarda Mehmet Kâmil Berse. 30-100. Sayılarda Hüseyin Altuntaş.3- Yayın Yönetmenleri: Kadro, 99. sayıda ihdas edildi. Görevi üstlenenler: Özcan Ünlü, Zafer Acar.4- Yazı İşleri Sorumlu Müdürü: 1-10. Sayılarda Ahmet Avcı. 11-100. Sayılarda Av. Şevket Cankur.5- Sanat Yönetmeni: 1-4. Sayılarda Salih Koca. 5. Sayıdan itibâren Sanat Yönetmeni kadrosu kaldırıldı.6- Fotoğraf: 1-30. Sayılarda Uğur Aydın. 31-100. Sayılarda Gözde Türk. (Not: 78-83. Sayılar-da kadro boştu. Gözde Türk adı, 62. Sayıda Gözde Türk Demir olarak yazıldı.)7- Basın ve Halkla İlişkiler: 1-36. Sayılarda Murat Oktay, 37-40. Sayılarda Görev unvanı ‘Ba-sın ve Halkla İlişkiler’ olarak değiştirildi, sorumluluğu Birol Aydın üstlendi. 72. Sayıya kadar devam etti. 73. Sayıdan itibaren 100. Sayıya kadar Ar-Ge, Basın ve Halkla İlişkiler yeni adı ile bu görevi Habibe İskender Delibaş devam ettirdi.8- Reklam ve Ekonomik İlişkiler: Bu görev alanı 37. Sayıda ihdas edildi ve sorumluluğu Yavuz Subaşı üstlendi. Görevine 69. Sayıya kadar devam etti. 70. Sayıda görevi Ahmet Avcı üstlen-di, 73. Sayıdan itibaren 100. Sayıya kadar Zekeriya Kaan devam ettirdi. 9- Tasarım: 7. Sayıda ihdas edilen bu görev alanında, 12. Sayıya kadar Kadir Demirbaş, Gökhan Yıldırım ve Gürkan Alkış çalıştılar. 13. Sayıda Selçuk Eser görevi üstlendi ve 100. Sayıya kadar devam ettirdi. 10- Tashih: 7. Sayıda açılan bu görev alanında bir sayı için Sinan Yıldız çalıştı. 8. Sayıdan itibâren görevi Hüseyin Movit üstlendi, 30. Sayıya kadar devam etti. 31. Sayıda kadro iptal edildi. 11- Yayına Hazırlık: 8. Sayıda ihdas edilen bu sâhanın sorumlusu 30. Sayıya kadar Giray Tarhanoğlu idi. 31. Sayıda görevi Zafer Özdemir devraldı, 100. Sayıya kadar devam etti. 12- Danışma Kurulu: 99. Sayıda ihdas edildi. Ahmet Koçak, Hikmet Özdemir, Kâmil Çakır Görev aldılar. Teknik Danışman: Sâdece 9. Sayıda bulunan bu kadroda Ömer Kan Kara va-zifeli idi. 13- Şiir sayfaları editörü: 45. Sayıda ihdas edilen bu görev alanının sorumluluğunu Zafer Acar üstlendi, 85. Sayıdan sonra görevden ayrıldı ve kadro iptal edildi.14- Kapak Tasarımı: 42. sayının kapak görselini Bünyamin Kara hazırladı. 15- Ar-Ge, Basın ve Halkla İlişkiler: 73. Sayıda açılan bu görev sahasının sorumluluğunu Ha-bibe İskender Delibaş üstlendi, 100. Sayıya kadar devam etti.16- Yayın Kurulu: İlk sayıda açıklanan Yayın Kurulu üyelerinden Yüksel Çavuşoğlu, 24. Sayıda; Mehmet Kâmil Berse ve İsa Kayaalp 30. Sayıda görevden ayrıldı. Nevzat Bayhan’ın Yayın Kurulu üyeliği 37. Sayıdan 69. Sayıya kadar devam etti. Ahmet Koçak ve Yusuf Akçay yöne-tim kurulu üyesi oldu. Aralık 2016’da yayımlanan 96. Sayıda Yönetim Kurulu; Ahmet Koçak, Hikmet Özdemir, Kamil Çakır, Özcan Ünlü, Üzeyir İlbak ve Yusuf Akçay’dan oluşuyordu. Bu kadro, 100. sayıda da göreve devam ediyordu.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
35
Dergi Ölçüleri ve Sayfa Sayısı: 21 X 29,7 santim, kuşe kâğıda basılı 96 sayfa ile yayın haya-tına giren Dil ve Edebiyat Dergisi, 2014 yılı Kasım ayına ait 71. Sayısı ile 19,5 X 27 santim ölçülerinde, üçüncü hamur kitap kâğıdına, 99. ve 100. Sayılar birinci hamur Iwory kâğıda basılı olarak yine 96 sayfa olarak yayınına devam etti. 99. sayıda kâğıt kalitesi ile birlikte, birinci sayıdan itibâren kullanılan hurufat da değiştirildi. Yarım punto büyük harfler kullanıldı, satır araları da fazlalaştırıldı. Böylece dergi, daha rahat okunur duruma getirildi. Derginin birinci sayısı, ikinci defa basıldı. 26-27-100. sayılar 112 sayfa, 41 ve 72. Sayılar 104, 47.sayı 128, olarak yayımlandı. Derginin fiyatı, 84. Sayıdan itibâren 13,- TL. oldu. Derginin İletişim Kanalları: Dil ve Edebiyat Demeği, Feshane Caddesi Nu: 3 Eyüp-İstanbulTelefon: 0.212-581 69 12 Belgegeçer: 0.212-581 12 54e-posta: [email protected] – [email protected] / www.tded.org.tr Abone Servisi: 0.212-581 61 726 Aylık Abone: 45 TL, 12 Aylık Abone: 90 TL Aylık Fiyatı: 10 TL. Kurumlara ve KKTC’de Satış Fiyatı: 13 TL Basıldığı Yer: Aktif Matbaa ve Reklam Hizmetleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti. Halkalı Caddesi Nu: 245 Sefaköy, Küçükçekmece, İstanbul. Telefon: 0.212-698 93 5479. Sayıdan itibâren: Pelikan Basım, Matbaacılık ve Ambalaj Tic. Ltd. Şti. Maltepe Mahallesi, Odin İş Merkezi Nu: 28/1 Topkapı, İstanbul adresinde basıldı.
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
37
1 – UMUMÎ TASNİF
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
39
1-UMUMÎ TASNİF (OCAK 2009 / Sayı: 1)SAYI, SIRASAYFA NU: YAZARIN ADI YAZI VEYA ŞİİRİN BAŞLIĞI
01.0001/01-01 Mehmet Kâmil Berse Editörden: Dostlarımıza Merhaba
01.0002/04-08 Ekrem Erdem Makale: Bizimkisi Türkçe Sevdası
01.0003/08-11 TBMM 2. Dil Komisyonu Rapor: Türkçenin Durumu Vahim
01.0006/18-23Recep Garip, Mehmet Kâmil BerseSöyleşi: Hakkı Devrim ile…
‘Diller İlgi İster, Saygı Bekler’
01.0007/24-26 Ali Özdemir Deneme: İnsanlığın Yüksek Lisanı
01.0008/27-27 Rabia Gelincik Şiir: Yurdum
01.0009/28-30 Ahmet Öztarhan Araştırma: Evvel Zaman İçinde…
01.0010/31-31 M. Ali Garip Şiir: Deniz Bize Mavi
01.0011/32-32 Niyazi Karabulut Şiir: Ömür Boyu
01.0012/33-33 Nurettin Durman Şiir: Ne Çok Yenildik Tanrım
01.0013/34-34 Talat Ülker Mavi: Aşk ve Mevsim
01.0014/35-35 Dil ve Edebiyat Derneği Makale: Fransız Dil Akademisi
01.0015/36-39 Recep Garip Makale: Sanat ve Edebiyat Dili Olarak Türkçe
01.0015/40-40 Bilal Tırnakçı Deneme: Deniz(d)e Ağlayan Balık
01.0016/41-45 Üzeyir İlbak Makale: Kültür ve Edebiyatın Taşıyıcısı Olarak Dil
01.0017/46-46 Serkan Türk Şiir: Meriç Suyu
01.0018/47-51 Abdurrahman Şen Makale: Mehmet Âkif Ersoy’u Tanımak
01.0019/52-55 Durmuş Yılmaz Makale: Türkçeyi Korumak
01.0020/56-57 Ahmet AvcıHaber: Dil ve Edebiyat Derneği 1. Olağan Genel Kurulu
01.0021/58-60 Dil ve Edebiyat Derneği Haber: Dil ve Edebiyat D. Genel Kurul Seçim Neticeleri
01.0022/61-63 Dil ve Edebiyat Derneği Haberler – Etkinlikler-Kurultay-Sempozyum Konferanslar
01.0023/64-74 Mehmet Serhan Tayşi Ayın Dosyası / Kâşgarlı Mahmud
01.0024/75-79 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Türk Gözüyle Hindistan Gezisi
01.0025/80-83 Nesrin Çaylı Hikâye: Islak Satırlar
01.0026/84-84 Dil ve Edebiyat Derneği Haber: 2009 Yılı Hedeflerimiz
01.0027/85-87 Sakin Öner Makale: Fikir Adamı Olarak Yahya Kemal
01.0028/88-89 Salih Koca Deneme: İnsanlar Vardır
01.0029/90-94 Ahmet Faruk Sanlıcalı Kaybettiklerimiz: ‘Âlimin Ölümü, Âlemin Ölümü Gibidir’
01.0030/95-96 Dil ve Edebiyat Dergisi Yeni Çıkan Kitaplar
Bu sayının bercestesi: Derneğimiz, Türkçe karşılığı olan hiçbir kelimenin yerine yabancı kelimenin kullanılmasından yana değildir. Eğer başka bir dilden kelime almak mecburiyetinde kalınırsa o kelime Türkçeleştirilerek, hemen her vatandaşımızın kolayca telaffuz edebileceği şekle ve sese sokularak kullanılmalıdır.
Ekrem Erdem
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
40
1-UMUMÎ TASNİF (ŞUBAT 2009 / Sayı: 2)SAYI, SIRASAYFA NU: YAZARIN ADI YAZI VEYA ŞİİRİN BAŞLIĞI
02.0031/01-01 Mehmet Kâmil Berse Editörden: Sevgili Dostlarımız
02.0032/04-06 Hayati Develi Makale: Hangi Türkçe
02.0033/07-09 Süleyman Zeki Bağlan Makale: İstanbul Türkçesi
02.0034/10-14 Giray TarhanoğluSöyleşi: Hüseyin Movit ile… ‘Akıntıya Kürek Çektiğimi Biliyorum…’
02.0035/15-18 Recep Garip Makale: Edep ve Edebiyat
02.0036/19-19 Elif Karakuş Makale: Mürekkep yalamadan ilim sahibi olunmazdı
02.0037/20-28 Ersin TeresAyın Dosyası: Ali Şir Nevayî Türkçe denizdeki bir mücevhere benzer
02.0038/29-30 A. Azmi Bilgin Ayın Dosyası: Muhâkematü’l-Lugateyn ve Türkçe
02.0039/31-37 Ersin Teres Doğu Türkçesinin Parlayan Yıldızı Ali Şir Nevayî
02.0040/38-41 Ahmet Öztarhan Araştırma: Klavyemize Sahip Çıkalım
02.0041/42-45 Durmuş Yılmaz Makale: Türkçe Nasıl Korunur?
02.0042/46-49 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Bosna-Hersek
02.0043/50-53 Üzeyir İlbak Deneme: Yalnızlık
02.0044/54-54 Metin Önal Mengüşoğlu Şiir: Uç Beyinden Sürgün Vezire
02.0045/55-55 Ahmet Tevfik Ozan Şiir: Aynalarda Bir Ömür
02.0046/56-56 Müştehir Karakaya Şiir: Bir Başka Arya
02.0047/57-57 M. Ali Garip Şiir: Hatıra
02.0048/58-58 Tayyip Atmaca Şiir: Anka
02.0049/59-59 Ekrem Kaftan Şiir: Döne Döne
02.0050/50-60 Özbek İncebayraktar Deneme: Şairler, Yazarlar ve Eşleri
02.0051/61-64 Sakin Öner Makale: Bayrak Şairi Ârif Nihat Asya’nın Fikir Dünyası
02.0052/66-69 Sinan Yıldız Hikâye: Al Kartalın Gözyaşı
02.0053/70-76 Semra Bilgin Makale: Orhan Veli ile Hoy-Lulu Şarkısı Söylemek
02.0054/77-77 Uğur AydınHaber: Dünden Bugüne Tarih Geçidi Metin Asağ’ın Sergisi
02.0056/82-84 Ahmet Avcı Haber: Yeraltında Sanat Var
02.0057/85-85 Samet Sururi Haber: Çizgizar Bir Çizgide 30 Yıl
02.0058/86-87 Taner Koltuk Söyleşi: İlhan Atalay ile… ‘Diliniz yoksa siz de yoksunuz’
02.0059/88-89 Ahmet Faruk Sanlıcalı Haber: Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar
02.0060/90-91 Salih Koca Öykü: Yolculuk bir uzaklıktır içimizde
02.0061/92-93 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
02.0062/94-96 Ahmet Aycı Dernek Faaliyetleri: Yeni Yıla Yepyeni Başlangıç
Bu sayının bercestesi: Bence ‘Öz Türkçecilik’ bir ütopyadır. Eğer siz, dilinizde yaşayan kelimeleri atıp yerlerine ölü kelimelerin kullanılması-nı sağlamaya çalışırsanız; karmaşadan başka bir şey yaratamazsınız.
Hüseyin Movit
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
41
1-UMUMÎ TASNİF (MART 2009 / Sayı: 3)SAYI, SIRASAYFA NU: YAZARIN ADI YAZI VEYA ŞİİRİN BAŞLIĞI
03.0063/01-01 Mehmet Kâmil Berse Editörden: Sevgili Dostlarımız
03.0064/04-06 Hayati DeveliMakale: Siz Hâlâ Annenizin Türkçesiyle mi Konuşuyorsu-nuz?
03.0065/07-09 Recep Garip Makale: Türkçenin Gücü
03.0066/10-13 Giray TarhanoğluSöyleşi: Sokaktaki adamın görüşleri; ‘Türkçeye Yabancı Kaldık Türkiye’de’
03.0067/14-23 Bekir KarlığaAyın Dosyası: Türkçenin Batı’ya Açılan Penceresi: Kâtip Çelebi
03.0068/24-31 Said Öztürk Makale: Kâtip Çelebi: Hayatı ve Eserleri
03.0069/32-36 Hamza Zülfikâr Makale: Dünden Bugüne Türkçe
03.0070/37-38 Ahmet Koçak Makale: Dilin Zenginliğini Keşfetmek
03.0071/39-39 Hüseyin Movit Dikkat Etseniz İyi Olur
03.0072/40-47 Mehmet Kara Makale: Eskimo Dilinde Türkçenin İzleri
03.0073/48-50 Şemseddin Şeker Araştırma: Mehmet Âkif Ersoy / Büyük Şaire Saygı
03.0074/51-51 Mehmet Atilla Maraş Şiir: Güzel Ev
03.0075/52-52 Olcay Yazıcı Şiir: Gecenin Şiiri
03.0076/53-53 Mustafa Hatipler Şiir: Geceydi…
03.0077/54-54 A. Rahim Balcıoğlu Şiir: Tuş Olmak, Yetsin, Ocakta, Yakarış, Aşka Dair
03.0088/83-83 Tayyip Atmaca Deneme: Dayan Ey Kalbim
03.0088/84-85 Dil ve Edebiyat Dergisi Mozaik Sergisi: Taş Hazine Dolmabahçe’de
03.0089/86-87 Salih Koca Deneme: Senin Yokluğunda Ben Neler Yaşadım
03.0090/88-88 Uğur Aydın Sergi / ‘Aşkın Huzurunda’
03.0091/89-91 Ahmet Faruk Sanlıcalı Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar
03.0092/92-93 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
03.0093/94-95 Ahmet Avcı Dernek Faaliyetlerimiz
03.0094/96-96 Dil ve Edebiyat Derneği Yarışma Duyurusu
Bu sayının bercestesi: Ninni, çocuğun anne kucağında yaşadığı ilk müzik tecrübesidir. Anneler yaşadıkları ve yaşamak istediklerini ninnile-rinde evlatlarına ahenkli bir şekilde aktarırlar
Ahmet Öztarhan
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
42
1-UMUMÎ TASNİF (NİSAN 2009 / Sayı: 4)SAYI, SIRASAYFA NU: YAZARIN ADI YAZI VEYA ŞİİRİN BAŞLIĞI
04.0095/01-01 Mehmet Kâmil Berse Editörden: Dostlarımıza Merhaba
04.0096/04-06 Hayati Develi Makale: Sözümüz Seçkin Olsun
10.0292/74-77 Sakin Öner Makale: ‘Lisan’ Şiiri ve Gökalp’in Dil İle İlgili Düşünceleri
10.0293/78-81 Zerrin ÖzalpMakale: ‘Denizde Balık Adam, Karada Ağaç Adam’ (Hali-karnas Balıkçısı – Cevat Şâkir Kabaağaçlı)
10.0294/82-85 Ahmet Öztarhan Araştırma: ‘Ağlatan Adam’ın Acıklı Hikâyesi…
10.0295/86-87 Mualla Öner Tahlil: Huzur ve mutluluk kapısının anahtarı: Mârifetnâme
10.0296/88-89 Eyüp AlkanAyın Faaliyetleri: Dil ve Edebiyat Derneği’nde İlk Şube Heyecanı
10.0297/90-91 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
10.0298/92-95 Ahmet Faruk SanlıcalıKaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar
Bu sayının bercestesi: Yabancı kelime kullanmak bâzen ihtiyaç olabilir. Bunu anlamak mümkündür; lâkin bunun ötesinde bir hayranlık hissiyle ve üstünlük havasıyla yabancı kelime kullanmak ayıplanacak bir ahlak kusurudur.
Yrd. Doç. Dr. Yakup Yılmaz
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
49
1-UMUMÎ TASNİF (KASIM 2009 / Sayı: 11)SAYI, SIRASAYFA NU: YAZARIN ADI YAZI VEYA ŞİİRİN BAŞLIĞI
11.0299/01-01 Mehmet Kâmil Berse Editörden: Sevgili Dostlarımız
11.0300/04-09 Zeynep Korkmaz Makale: Türkçe Bugün Yüksek Düzeyde Bir Kültür Dilidir
11.0301/10-12 Gürer GülsevinMakale: Türk Dili, İki Kıtayı Baştan Başa Kat Eden ve O Kıta-nın Kaynaklarıyla Beslenen Coşkun Bir Irmaktır.
11.0302/13-16 Üzeyir İlbak Makale: İnsan, Varlık ve Düşüncenin Sınırları
11.0303/17-20 İsa Kayaalp Makale: Türk Milletinin Dil Macerası ve TDK
11.0304/21-31 Kemal Yavuz Ayın Dosyası: O Türkçeye Âşıktı: Âşık Paşa
11.0305/32-39 Erol ÜlgenSöyleşi: Kemal Yavuz ile… ‘Garipname Türk Diline Hizmet İçin Yazılmıştır’
11.0306/40-43 Recep Garip Makale: Hayatın Hikâyesinde Kendini Arayan İnsan
11.0307/44-47 Olcay Yazıcı Deneme: Kitap Medeniyeti
11.0308/48-49 Ahmet Koçak İnceleme: Harf Islahından Harf İnkılabına
11.0309/50-52 Yakup Yılmaz Mizah: Dil, Bazen Eğlencelidir…
11.0310/53-53 Hüseyin Movit İnceleme: Dilin Önemi
11.0311/54-59 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Kuş Saraylarından Dolmabahçe Sarayı’na
11.0312/60-60 Halim Karakaya Kutlama: Nasıl Bir Eğitim
11.0313/61-61 Hasan Aycın Çizgizar: Karikatür
11.0314/62-62 Faruk Nafiz Çamlıbel Şiir: Çoban Çeşmesi
11.0315/63-63 A. Vahap Dağkılıç Şiir: Bir Ah Tuttum İçimde
11.0316/64-64 İsmail Bingöl Şiir: Bu Şarkılar
11.0317/65-65 Emine Sevinç Öksüzoğlu Şiir: Lal-ü Aşk
11.0318/66-68 Mehmet Nuri Yardım Anma: Ergun Göze ile Yaşasın Hatıralar
11.0319/69-70 A. Rahim Balcıoğlu Anma: Bir Bayrak Adam: Serdengeçti
11.0320/71-73 Şerif Ali Bozkaplan Araştırma: Atasözlerinde Tahkiye
12.0354/90-91 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
12.0355/92-96 Ahmet Faruk SanlıcalıKaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar
Bu sayının bercestesi: Türk dilinin tarihî ve günümüzdeki lehçeleriyle, ağızları hesaba katıldığında binlere ulaşan akrabalık adlarımız varken batı dillerinden alınma ‘kuzen’ sözcüğünün kullanılması, moda değilse, ancak dil bilincimizin zayıflamasıyla ifade edilebilir.
15.0415/11-13 İsa KayaalpMakale: Kültürel Bağlamda ‘Dün’ü Sorgularken ‘Bugün’ü Yaşamak
15.0416/14-22 Zekeriya Kurşun Ayın Dosyası: Dünyanın En Büyük Gezgini Evliya Çelebi
15.0417/23-23 Dil ve Edebiyat Derneği Şeyh Galip Hakkında Düzeltme
15.0418/24-29 Hikmet ÖzdemirMakale: Subhatü’l-‘Uşşâm’ Latifi’nin Manzum 100 Hadis Şerhi – Hayatımızı Güzelleştiren Eserler
15.0419/30-33 Recep Garip Makale: Rasim Özdenören - Gül Yetiştiren Adam
15.0420/34-38 Üzeyir İlbak Makale: İrfan Penceresinden Sızan Işık: Şiir
15.0421/39-45 Mehmet Kâmil Berse Gezi: İstanbul’a Karşıdan Bakan Bir Çift Sürmeli Göz Gibi
15.0422/46-51 Ahmet Öztarhan Araştırma: Ve İnsan Kâğıtla Tanıştı…
15.0423/53-57 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Servet-i Fünûn Dergisi
15.0424/58-58 Sadettin Kaplan Şiir: Kesik Baş
15.0425/59-59 Olcay Yazıcı Şiir: Aşkın Kadim Hikâyesi
15.0426/60-60 Recep Garip Şiir: Bahira Müjdesi
15.0427/61-61 Abdullah Çelebi Şiir: Kalır
15.0428/62-67 Aydan ÖzgenKutlama: Sanat ve Mimaride 127 Yıl / Sanayi-i Nefise Mek-tebi’nden Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne
15.0429/68-71 Mustafa Miyasoğlu İnceleme: Ölümünün 90. Yıldönümünde Ömer Seyfettin
15.0430/72-73 Metin Köse Deneme: Goethe’ye Mektup
15.0431/74-77 Mehmet Nuri Yardım Makale: Mahalle Mektebinden Bilgeliğe… Sâmiha Ayverdi
15.0432/78-82 S. Merve İlbak İnceleme: Ezber Bozan Bir Dâhi: Picasso
15.0433/83-85 Dil ve Edebiyat Derneği Faaliyetler
15.0434/86-87 Uğur AydınSergi: ‘Hipodrom / Atmeydanı: İstanbul’un Tarih Sahnesi’ Sergisi Pera Müzesi’nde…
15.0435/88-89 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
15.0436/90-92 Mualla ÖnerDeneme: Hattat Ebüzziya Tevfik Bir Başarının Hazin Mükâ-fatı
15.0437/93-94 Elif Çakır Kaybettiklerimiz
Bu sayının bercestesi: Türkçe, yapısı itibarıyla gelişmeye son derece müsait bir dildir ve bu özellikleriyle bugün olduğu gibi gelecekte de çok iyi noktada olacaktır.
16.0443/29-29 Yahya Kemal Beyatlı Şiir: Bâkî’nin gazelini taştîr
16.0444/30-35 Üzeyir İlbak Makale: Buz sütunlar sarayının alevden soluğu: Şiir
16.0445/36-39 Hikmet ÖzdemirMakale: Medeniyet ve Kültürümüzün temel taşlarından bir eser: Kitâbü’l-Mecmû’ Fi’l-Meşhûd ve’l-Mesmû’ ‘Görüp işittiklerinin kitabı’
16.0446/40-43 Recep Garip Makale: Yenileyen Bahar
16.0447/44-47 Mustafa Miyasoğlu Makale: Doğumunun 100. Yıldönümünde Ziya Osman Saba
16.0448/48-51 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Genç Kalemler Mecmuası
16.0449/52-58 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Boğaziçi’nde Bahar
16.0450/59-61 Mehmet Nuri YardımAnma: Ekrem Hakkı Ayverdi’nin Eserleri ve O’na Dair Yazılan-lar ‘Rumeli Beylerbeyi’
16.0451/62-62 Ali Ulvi Kurucu Şiir: Naat-ı Şerif
16.0452/63-63 Abdullah Çelebi Şiir: Sevgililer Sevgilisine
16.0453/64-65 Metin Köse Şiir: Kervan Bulut ve Çocuk
16.0454/66-67 Recep Garip Şiir: Bahar Gelmiş Ben Sana Kıyamam
16.0455/68-69 Sadettin Kaplan Deneme: Boğaz’ın İki Yakası…
16.0456/70-73 Zerrin Özalp Makale: Edebiyatımızın Yorgun Savaşçısı: Kemal Tahir
16.0457/74-77 Sakin ÖnerMakale: Abdülhak Hâmid Tarhan’ın Dili Üslubu ve Fikir Dünyası
16.0458/78-81 Dursun Gürlek Makale: İsmail Hâmi Dânişmend ve Cumartesi Toplantıları
16.0459/82-83 Uğur Aydın Sergi: Parayı icat eden uygarlığın izinde
16.0460/84-88 S. Merve İlbak İnceleme: Yorgun klasiğe karşı taze modern…
16.0461/89-91 Dil ve Edebiyat Derneği Faaliyetler
16.0462/92-94 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
Bu sayının bercestesi: Türkçe, yapısı itibarıyla gelişmeye son derece müsait bir dildir ve bu özellikleriyle bugün olduğu gibi gelecekte de çok iyi noktada olacaktır.
20.0548/37-39 Musa TektaşAnma: 20. Yüzyıl Mutasavvıf Şairlerinden Osman Hulusi Efendi İlme, Kültüre, İrfana Olan Tutkusuyla Eşsiz Bir Kütüp-hane Kurdu.
20.0549/40-43 Üzeyir İlbak Makale: Dil-Anlam ve İletişim-Uzlaşma
20.0550/44-47 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Çınaraltı Dergisi
20.0551/48-53 Muhsin Macit Makale: Gülşenîlerde Türkçe Sevgisi
20.0552/54-60 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Orada, Bir Ülke Var Uzakta… Şili…
20.0553/61-65 Mehmet Nuri Yardım Makale: Yitik Hazinelerin Sonuncusu Münevver Ayaşlı
22.0619/86-87 Cüneyt Gündoğdu Deneme: Umut Hiç Bitmesin
22.0620/88-91 Sinan Yıldız Hikâye: Valiz
22.0621/92-93 Dil ve Edebiyat Derneği Faaliyetler
22.0622/94-95 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
22.0623/96-96 Uğur Aydın Sergi: 1001 İcat Sergisi veda ediyor
Bu sayının bercestesi: Dünyanın 28 ülkesinde, Türkoloji bölümleri bulunan üniversiteler vardır. Dokuz ülkede, eğitim dili Türkçe olan üniversiteler kurulmuştur. Bugün Fransa’nın 4 üniversitesinde; Rusya’nın 5 büyük üniversitesinde ve bazı yüksek okullarda Türkçe öğretilmektedir.
23.0635/52-58 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Karaman Bir Tarih Şehri…
23.0636/59-59 Recep Garip Şiir: Sonbahar
23.0637/60-60 Kâmil Uğurlu Şiir: Gündüz Telefonları
23.0638/61-61 Mahmut Kaya Şiir: Bayram Manileri
23.0639/62-63 Mustafa N. Sefercioğlu Şiir: Ben Bir Öğretmenim
23.0640/64-64 Sakin Öner Şiir: Sevmek
23.0641/65-65 Sadettin Kaplan Şiir; Notasız Türkü
23.0642/66-69 Zerrin Özalp Makale: Faruk Nafiz Beş Hececiler Kervanının Son Yolcusu
23.0643/70-72 Tülay Kale Hikâye: … Kaybeden
23.0644/73-75 Sadettin Kaplan Deneme: Çocuk ve Edebiyat Üzerine…
23.0645/76-77 Uğur Aydın Tanıtım: Haydi! Kitap Fuarına
23.0646/78-79 İbrahim Kaya Deneme: Sudan Aziz Ne Ola ki…
23.0647/80-83 Sinan Yıldız Hikâye: Bisiklet Sevdası
23.0648/84-85 Kenan Göçer Deneme: Kültür ve Medeniyet Ayırımı
23.0649/86-87 Ahmet Faruk Sanlıcalı Anma: Hasan Nail Canat’ı Anarken…
23.0650/88-91 Dil ve Edebiyat Dergisi Faaliyetler: Dostu, Dostlarla Andık…
23.0651/92-93 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
23.0652/94-96 Elif Çakır Sergi: Çaya Giden Yolda Birlikte Yürüdük
Bu sayının bercestesi: Severek çalışmanın ve başarmanın açılımını söyle yapabiliriz: Dokuduğumuz kumaş parçasını, sevdiğimiz insan giyecekmiş gibi, yüreğimizden çektiğimiz ipliklerle dokumaktır. Yapmak istediğimiz binayı, içinde sevdiğimiz otura-cakmış gibi ruhumuzun hızıyla yükseltmek! Tohumları şevkatle dikmek, ekini sevinerek toplamak… Yazdığımız yazıyı veya şiiri sevdiğimiz okuyacakmış gibi yazmak. Yaptığımız her işi gösterdiğimiz her çabayı sevgiyle beslemezsek o işe kendi ruhumuzu vermezsek başarılı olamayız.
25.0701/59-59 Mustafa Özçelik Şiir: Dağıstan Kuşları
25.0702/60-60 Kenan Göçer Şiir: Sözdeniz
25.0703/61-61 Sunay Çalış Şiir: Rüzgâr
25.0704/62-63 Mehmet Nuri YardımAnma: Dört Başı Mamur Bir Edebiyatçı - Ahmet Hamdi Tanpınar
25.0705/64-68 Zerrin Özalp Makale: Mücadele O’nun Alın Yazısıydı – Halide Edip
25.0706/69-73 Abdurrahman Şen İnceleme: İstiklal Marşımız Ders Olmalı
25.0707/74-75 Sadettin Kaplan Deneme: Zâtî ve Şairin Ölümü
25.0708/76-79 Mustafa MiyasoğluMakale: Edebiyatımızın Efendi Babası – Ahmet Mithat Efendi
25.0709/80-81 Bilal Tırnakçı Deneme: Hüzünname
25.0710/82-85 Sinan Yıldız Resimli Hikâye: Yüreğimde Yâre Var ‘Sema’
25.0711/86-87 Ahmet C. Çağlayan Deneme: Akşam Alıntıları
25.0712/88-89 Tülay Kale Deneme: Dogville ve Çağrıştırdıkları
25.0713/90-91 Dil ve Edebiyat Derneği Faaliyetler
25.0714/92-93 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
25.0715/94-96 Uğur Aydın Kapalı Çarşı’nın 550 Yıllık Öyküsü
Bu sayının bercestesi: Millet olarak millî marşımızın ruhunu yakalayabilmek adına en azından liselerde seçmeli ders olarak okutulmasını sağlayalım. Göreceğiz ki; İstiklal Marşı’mızın sözlerindeki anlamı yakaladığımız gün, bu ülkede yıllardır beklenen millî birlik ve beraberlik kendiliğinden tesis olmuş.
26.0716/01-01 Mehmet Kâmil Berse Editörden: Sevgili Dostlarımız
26.0717/04-09 Hamza Zülfikâr Makale: Kelimeler Nasıl Yazılır, Nasıl Okunur
26.0718/10-15 Mustafa Öner Makale: Türkçede Fransızca Örnekseme ile Yaratılan Sözler
26.0719/16-35 Hakan Kırımlı Ayın Dosyası: Dilde, Fikirde, İşte Birlik –İsmail Bey Gaspralı
26.0720/36-39 Hikmet Özdemir Makale: Mevlâ Görelim Neyler, Neylerse Güzel Eyler…
26.0721/40-43 Recep Garip Makale: Şiir Medeniyeti
26.0722/44-49 Üzeyir İlbak Makale: Mefhumlar Dünyasının Eşiğinde
26.0723/50-53 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polatİnceleme: Dönemin Kaliteli ve Yazar Kadrosu Zengin Dergisi Resimli Kitap Mecmuası
26.0724/54-59 Efecan Karagöl Makale: Savaş Ganimeti!
26.0725/60-65 Mehmet Kâmil Berse Makale: ‘Eski Saray’dan, ‘Yeni Saray’a Osmanlıda Hayat
26.0726/66-66 Recep Garip Şiir: Yekvücut
26.0727/67-67 Nejat Sefercioğlu Şiir: Artık Yeter!
26.0728/68-68 Ârif Dülger Şiir: Geçmiş Zaman Düşleri
26.0729/69-69 Kâmil Uğurlu Şiir: Yol Gözlemek
26.0730/70-70 Bilâl Coşkun Şiir: Yar Cemalin Mah İmiş
26.0731/71-71 Sunay Çalış Şiir: Arkama Bakarsam
26.0732/72-72 Talip Işık Şiir: Arınma
26.0733/73-75 Zerrin Özalp Makale: Şarkılar Kaldı Yadigâr – Ömer Bedrettin Uşaklı
26.0734/76-79 Mustafa Miyasoğlu Anma: Tarık Buğra’nın Dünyası Sanatçının Rüyası
26.0735/80-85 Semra Bilgin Makale: Sinesi Harap Çöl Yolcusundan Kuğu Nağmeleri
26.0736/86-87 Mehmet Atilla Maraş Deneme: Şiirin Geleneği, Geleneğin Şiiri
26.0737/88-89 Sadettin Kaplan Deneme: Şiir Denince…
26.0738/90-93 Sinan Yıldız Resimli Hikâye: Aylin
26.0739/94-97 Dil ve Edebiyat Derneği İstişare ve Bilgilendirme Toplantısı
26.0740/98-99 Dil ve Edebiyat Derneği Dernek Faaliyetleri Hakkında Bilgiler
26.0741/100-101 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
26.0742/102-104 Bekir Karlığa Sergi: Bir Medeniyet Gezgininin İzinde
26.0743/104-105 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
26.0744/106-107 Cüneyt Gündoğdu Deneme: Erken Sevgim
26.0745/108-111 Turan Karataş Tahlil: Bir Şairin Mektuplarındaki Ruh Hâli ve Kaygıları
Bu sayının bercestesi: Ne akarsu balıklara doyar, ne balık akarsuya doyar. Ne canla, cihan âşıklara dar gelir, sıkıntı verir, ne de âşık o cana o cihâne doyar.
28.0792/80-81 Âlim Yıldız Deneme: 20.Yüzyılda Türk İslam Edebiyatı
28.0793/82-85 Sinan Yıldız Resimli Hikâye: Sürmeli Ceylanım – Meryem
28.0794/86-87 Cüneyt Gündoğdu Deneme: Bir Kumral Başak
28.0795/88-89 Dil ve Edebiyat Derneği Faaliyet: DED’de Mehmet Akif Günleri
28.0796/90-91 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
28.0797/92-93 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
28.0798/94-95 Uğur Aydın Sergi: Görünmez Müzisyenler
28.0799/96-96 Türk Dil Kurumu Bulmaca
Bu sayının bercestesi: Türk Milleti, kelimeleri bir mücevher gibi işleme sanatını yalnız Türkçe kelimelerle değil, Türkçeleşmiş kelimelere de tatbik ederek, onları da çok mânâlı kelimeler hâlinde millîleştirmiştir.
29.0820/80-81 Nevzat Gözaydın Deneme: Ah Türkçe Ah, Nerelerdesin?
29.0821/82-85 Sinan Yaman İnceleme: Oğullarının Hatıralarında Âkif
29.0822/86-87 Mehmet Şâmil Baş Deneme: Kezbân: Yalancı mı Hanımefendi mi?
29.0823/88-89 Dil ve Edebiyat Derneği Dernek Faaliyetleri: Cumartesi Sohbetleri ve Dersler
29.0824/90-91 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
29.0825/92-93 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
29.0826/94-95 Uğur Aydın Sergi: Ateş Pervaneleri
29.0827/96-96 Türk Dil Kurumu Bulmaca
Bu sayının bercestesi: Gerçekleştirdiği büyük fetihle Osmanlı Devlet’ini cihanşümul bir imparatorluğa dönüştüren Fatih Sultan Mehmed, ordulara hükmettiği gibi, söz ve anlam dünyasına da hükmetmiş; başta dünyanın başkenti İstanbul olmak üzere sayısız ülke ve toprak fethettiği kadar, şiir ülkesinin ve güzelliğe meftun insanların kalplerinin de gerçek anlamda fatihi olmuştur.
30.0847/86-87 Ejder Çelik İnceleme: Siz Hiç Kuridite Yediniz mi?
30.0848/88-89 Dil ve Edebiyat Dergisi Dernek Faaliyetleri: Kutlamalar
30.0849/90-91 Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
30.0850/92-93 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
30.0851/94-95 Uğur Aydın Sergi: Osmanlı Hat Sanatının 500 Yıllık Hikâyesi
30.0852/96-96 Türk Dil Kurumu Bulmaca
Bu sayının bercestesi: Uzun ince bir yolda ilerleyen kültür, sanat, dil ve edebiyatımız, inişli yokuşlu yollardan geçerek, sözü edilen evrensel havuza mutlaka yeni ürünler, yeni teknikler, yeni tarz ve üsluplar taşımalıdır.
32.0887/26-35 Kemal Yavuz Ayın Dosyası: Nesimî-Şiirimizin Özgün Nakışçısı
32.0888/36-39 Mustafa Miyasoğlu Hatıra: İstanbul’un Kayıp Akşamları
32.0889/40-45 Bedri AydoğanMakale: Trend - Özentinin Yaygınlaştırıldığı Yalancı Bir Sözcük
32.0890/46-49 Hikmet Özdemir Makale: Gönüller Sultanı Pîr-i Sâni Mustafa Çerkeşî
32.0891/50-54 Recep Garip Deneme: Şiir ve İmge
32.0892/55-55 Sadettin Kaplan Şiir: Düş Değildi
32.0893/56-59 S. Merve İlbak İnceleme: Gördüğümüz, Gördüğümüz müdür?
32.0894/60-65 Sinan Yıldız Hikâye: Eve Dönüş
32.0895/66-69 Özcan Ergiydiren Makale: Fatih ve Camisi
32.0896/70-74 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Mizan Mecmuası
32.0897/75-75 Bilal Tırnakçı Şiir: Bir Çocuk Uyuyor İçimde
32.0898/76-80 Mehmet Kâmil Berse Gezi: Şairler Şehri: Edirne
32.0899/81-83 Fatih Özdemir Makale: Hulki Aktunç… Yangın Kavminden Bir Yazar
32.0900/84-85 Şenol Tanju Edebiyat Musâhabeleri: Meşhur Kitap Âşıkları
32.0901/86-86 Recep Garip Şiir: Savaşçı
32.0902/87-87 M. Ali Garip Şiir: Karşılık
32.0903/88-89 EskaderEtkinlik: Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş, Hatıralarını Dostlarıyla Paylaştı
32.0904/90-91 Murat Oktay, Zafer Özdemir Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
32.0905/92-93 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
32.0906/94-96 Mehmet Nuri Yardım Kaybettiklerimiz: Ahmet Şişman… Rıza Başer…
Bu sayının bercestesi: Milletleri ayakta tutan, edebiyatlarıdır. Çünkü edebiyatın temel malzemesi dildir. Dil olmadan edebiyat olmaz. Dil olmadan millet de olmaz. O bakımdan dilimizi ve edebiyatımızı geliştirmeye yönelik bütün faaliyetleri çok önemli buluyorum. Dil ve Edebiyat Derneği’nin bu konudaki çalışmalarını da takdirle karşılıyorum.
33.0929/87-87 İsmail Bingöl Şiir: Şaşkınlığa Mersiye
33.0930/88-90 Murat Oktay, Zafer Özdemir Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
33.0931/91-91 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Gravür Sergisi ve Dernek Ziyareti
33.0932/92-92 Abdülhakim Koçin Şiir: Yar Cemalin Mah İmiş
33.0933/93-93 Rasim Demirtaş Şiir: Zümrüt Saat
33.0934/94-95 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
33.0935/96-96 Sedat Yılmaz Şehzade
Bu sayının bercestesi: Musikimizin ahengindeki soyluluk insanı inanca, imana çağırır. Bizim musikimiz insanı imana çağıran notalarla başlar. Batı müziğinin notaları ise caza yönlendirir ki o da imandan uzaklaştırır.
34.0962/90-90 Yurtsan Atakan İktibas: Türkçe Alfabe F Klavye ile Kurtulacak
34.0963/91-91 Rabia Gelincik Şiir: Aşk Kınalı Mendil
34.0964/92-93 Murat Oktay, Zafer Özdemir Yayın Dünyası / Kitap Tanıtımları
34.0965/94-95 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
34.0966/96-96 Züleyha Eker Seçtiklerimiz: Küçük Terzi
Bu sayının bercestesi: “Her kimse ki; Vakıflarımın bekasına özen ve gelirlerinin arttırılmasına itina gösterirse, bağışlayıcı olan Allahu Teâlâ’nın huzurunda ameli güzel ve makbul olup, mükâfatı sayılamayacak kadar çok olsun dünya üzüntülerinden korunsun ve Muhafaza edilsin…”
35.0993/96-96 Dil ve Edebiyat Dergisi Seçtiklerimiz: Şiir… Nedim’e Nazire
Bu sayının bercestesi: Ben edebiyatı ve kültürü ruhi bir olay olarak telakki ediyorum. Sanat ruhun derinliklerini kurcalama gayretidir. Ben ruha inanmayan bir ideolojinin, bir insanın derinliği olabileceğine inanmıyorum.
36.1018/84-85 Can Ceylan Deneme: Şen Gözlerine Neşe Veren Bir Çiçek Olsam
36.1019/86-87 Şenol Tanju Musâhabe: İkbal Şairi Mehmet Âkif Ersoy…
36.1020/88-88 Yaşar Bayar Şiir: Gecenin Rahlesinde, Ebrulî Bir Yangın Gazeli
36.1021/89-89 Ahmet Mercan Şiir: Naat
36.1022/90-91 Murat Oktay, Zafer Özdemir Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
36.1023/92-92 Ekrem Erdem Etkinlik: Yeni Anayasa Türk Dilinin Şaheseri Olmalıdır
36.1024/93-93 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Tüyap Kültür Dünyasının Nabzını Tutmaktan Uzaktı
36.1025/94-95 Recep Garip Edebiyat Atölyesi
Bu sayının bercestesi: Yeryüzü şiddetli sarsılıp zelzeleye uğratıldığı; yer, içindeki ağırlıkları çıkarıp dışarıya attığı; insan “Ne oluyor bu yere?” dediği zaman… O gün yer, Rabb’inin ona vahiy etmesiyle haberini anlatacaktır. O gün insanlar, amelleri kendilerine gösterilmek için kabirlerinden bölük bölük çıkacaklardır.
37.1026/01-01 Hüseyin Altuntaş Editörden: Değerli Okuyucularımız
37.1027/04-09 Dil ve Edebiyat Dergisi A’dan, Z’ye: Edebiyat ve Müzik
37.1028/10-11 Sadettin Kaplan Deneme: ‘... Gibi Kar!’
37.1029/12-12 Mehmet Atilla Maraş Şiir: Rüya Gibi Ellerin
37.1030/13-13 Dil ve Edebiyat Derneği Bilgilendirme: Yağmur Dergisi Hikâye Yarışması
37.1031/14-19 Hüseyin AltuntaşSöyleşi: Ali Kemal Temizer ile...‘Bizde Kitap, Sözlü Kültürün Gölgesindedir.’
37.1032/20-25 Fatih Özdemir Makale: Peyami Safa’da Din
37.1033/26-31 Hikmet Özdemir Makale: Günümüz Toplumunun Sosyal Hastalığı İsraf
37.1034/32-35 Mustafa Miyasoğlu Makale: Tanpınar’ın Romanları ve Zamanları
37.1035/36-41 Ahmet Meral Anı: Varna Anılarım
37.1036/42-47 Efecan Karagölİnceleme: Redhouse Doğumunun 200. Yıl Dönümünde Bir Osmanlı Muhibbi (Sir James William Redhouse)
37.1037/48-50 Rıza Kurtuluş Makale: Ziya Şükün
37.1038/51-53 Hasan Arıkan Deneme: Yeniden ‘İrfan’a
37.1039/54-57 Mehmet Kâmil BerseGezi: ‘Olmayasın Şu Beş Beldenin Birinden… İlle de Gürün-den…’
37.1040/58-62 Recep Seyhan Deneme: Şehir Kültürü
37.1041/63-65 Lokman Yıldırım Deneme: İyiliği Beslemek
37.1042/66-68 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Şadırvan Dergisi
37.1043/69-69 Mehmet Taştan Şiir: Babil
37.1044/70-73 S. Merve İlbak Makale: İstanbul Seyyahları
37.1045/74-77 Mehmet Karagözoğlu Makale: M. Âkif’in Kur’an Meali ve Mealin Yakılması Olayı
37.1046/78-81 Üzeyir Süğümlü Hikâye: Durak
37.1047/82-83 Şenol Tanju Musâhabe: Asım ve Halûk
37.1048/84-84 Şahin Karataş Şiir: Güzel Türkçemiz
37.1049/85-85 Dilek Şahzade Şiir: İstanbul Güzellemesi ‘Bu Şehir’
37.1050/86-87 Zafer Özdemir Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
37.1051/88-93 Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Yeni Ufuklara… Dil ve Edebiyat Derneği 2. Olağan Genel Kurulu Yapıldı
37.1052/94-95 Yusuf Akçay Dilbilim Atölyesi: Kelimeler – Kavramlar
37.1053/96-96 Sedat Yılmaz Şiir: Kırk Atlı
Bu sayının bercestesi: Dilbilgisi, bir dilin en küçük unsurundan en büyük unsuruna kadar, başka bir deyişle sesten cümleye kadar, bütün dil birliklerinin oluşturduğu sistemi ortaya koyan ve bunların kurallarını belirleyen bir disiplindir
38.1066/48-50 Fikri Akyüz İnceleme: Kanun Metinlerindeki Dil Yanlışlıkları
38.1067/51-51 Gencay Zavotçu Şiir: Ey Hüzün!
38.1068/52-57 Semra Bilgin Deneme: Telli Sazlardan Rimbaud ve Uyanışı
38.1069/58-63 Mehmet Kâmil Berse Gezi: İstanbul’da İçinden Dünya Geçen Çarşı…
38.1070/64-66 Muhsin Duran Anı: Köyüm
38.1071/67-71 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat Olayı İnceleme: Hayat Tarih ve Edebiyat Mecmuası
38.1072/72-75 Üzeyir Süğümlü Hikâye: Soğuk ve Palto
38.1073/76-77 Âdem TuranŞairin Beş Vakti: Akşam Erken İner Şehrin Üstüne (Mehmet Atilla Maraş…)
38.1074/78-83 Mustafa Miyasoğlu Deneme: Âkif Yılı Etkinlikleri ve Âkif Hakkında Yeni Yayınlar
38.1075/84-85 Nevzat BayhanSoruşturma: ‘2011 Mehmet Âkif Yılı’ etkinliklerini nasıl de-ğerlendiriyorsunuz; düzenlenen etkinlikler yeterli miydi?
38.1076/87-87 Dil ve Edebiyat Dergisi Etkinlik: İstiklal Marşı’nın 11 Farklı Bestesi Seslendirildi
38.1077/88-90 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Geçen Ayın Dergilerinden Seçmeler
38.1078/91-91 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Hayallerin Derinliğine Yolculuk
38.1079/92-92 Zafer Özdemir Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
38.1080/93-93 Kemal Baş Şiir: Ey
38.1081/94-95 Yusuf Akçay Dilbilim Atölyesi: Kelimeler – Kavramlar - 2
38.1082/96-96 İsmail Memiş Şiir: O Yoksa
Bu sayının bercestesi: Sanma aşk sırrı cânânın elâ gözünde gizliTâ ezelde söylediğin “belâ” sözünde gizliŞekiller tariften âciz dil dönmez anlatmayaUçsuz bucaksız bir ummândır insan özünde gizli
39.1091/33-37 Hikmet Özdemir Makale: Edebiyat ve Musikide Itrî
39.1092/38-41 Recep Seyhan Anı: Okul Şapkam
39.1093/42-46 Zafer Özdemir İnceleme: Charles Dıckens’in Dünyası
39.1094/47-47 Nurettin Durman Şiir: Cen–Aze
39.1095/48-51 Fevzi Yılmazİnceleme: Hac: İnanç Turizmi ve İbadet mi Yoksa Dünyanın En Büyük Sivil Toplum Zirvesi mi?
39.1096/52-53 Emine Seçil Aydın Anı: Çilekli Dondurma
39.1097/54-56 S. Merve İlbak Makale: Modernleşmek mi, Batılılaşmak mı?
39.1098/57-57 Şahin Karataş Şiir: Kar Taneleri
39.1099/58-61 Murat Öztürk Gezi: Yemen’de Bir Türk Köyü
39.1100/62-62 Sedat Yılmaz Hikâye: Kararsız
39.1101/63-63 İlyas Memiş Şiir: Bir Akşam
39.1102/64-66 Rıza Kurtuluş Deneme: Meşrutiyet Baharında İstanbul’da Farsça Bir Gazete: Ahter
39.1103/67-69 Berkin Durmaz Deneme: Garp’ın Yüzü Robinson ile Maşrık’ın Yüzü Hay
39.1104/70-73 Yusuf Tosun Makale: Dergiler Ne İşe Yarar
39.1105/74-77 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Yeni Adam Dergisi
39.1106/78-81 Mustafa Miyasoğlu Deneme: Sınıf Arkadaşlarım
39.1107/82-83 Âdem Turan Şairin Beş Vakti: Kalbimizden Kuşlar Kanatlanır (Mustafa Uçurum…)
39.1108/84-85 Şenol Tanju Musâhabe: Tarih Bahçıvanı Yılmaz Öztuna
39.1109/86-87 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Konuşmalar (Beşir Ayvazoğlu… Adnan Özer...)
39.1110/88-89 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Ödül Törenleri
39.1111/90-91 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Geçen Ayın Dergilerinden Seçmeler
39.1112/92-92 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
39.1113/93-93 Mustafa Uçurum Şiir: Ülkem Bir Gülümse
39.1114/94-95 Yusuf Akçay Dilbilim Atölyesi: Kelimeler – Kavramlar – 3
39.1115/96-96 Nuri Kahraman Şiir: Ezgi Irmağı
Bu sayının bercestesi: Fuat Köprülü neden büyük, çok büyük, dünya çapında büyük bir ilim adamıydı? Önce Türkiye Türkolojisinin kurucusu olduğu için büyüktü. Türkiye Türkolojisine daha kuruluşunda dünya Türkolojisi ölçüsünde ilmî bir seviye, bir değer ve itibar kazandırdığı için büyüktü. Avrupalıların ‘Türklerde ilim yoktur!’ iddiasını tersine çevirdiği, büyük Türko-log ve şarkiyat âlimlerini tenkit ve tashih edecek kadar onlarla boy ölçüştüğü için büyüktür. Türkiye’de ‘ilim milliyet-çiliği’nin ne olduğunu gösterdiği ve sonra dünyaya karşı bir millî dava bir millî haysiyet davası yaptığı için büyüktür. Nihayet oryantalist Avrupa zihniyetinin barbar bir kavim saydığı Türklerin bütün maddi ve manevi kötü unsurlarıyla kendilerine has yüksek bir medeniyet kurduklarını ilmî olarak ispat ettiği için büyüktür
40.1140/76-79 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Türk Düşüncesi Dergisi
40.1141/80-81 Mehmet Atilla Maraş Deneme: İnanç ve Şiir
40.1142/82-83 Âdem TuranŞairin Beş Vakti: Ay Bilgisinden Uzak Olmak Eksikliktir (İbra-him Demirci…)
40.1143/84-85 Şenol Tanju Musâhabe: Dil Belası
40.1144/86-89 Nimet Derya Baran Anı: Gülümserim Duvarlara
40.1145/90-91 Üzeyir İlbakSöyleşi: Şakir Yücel Karaman ile… Güngören’den Bayazıt’a Vefa
40.1146/92-93 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Geçen Ayın Dergilerinden Seçmeler
40.1147/94-94 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları
40.1148/95-95 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Mart Ayı Etkinlikleri
Bu sayının bercestesi: Sözü bilen kişinin, yüzünü ağ ede bir sözSözü pişirip diyenin işini sağ ede bir sözSöz ola kese savaşı, söz ola kestire başıSöz ola ağulu aşı, yağ ile bal ede bir söz
41.1149/01-01 Hüseyin Altuntaş Editörden: Sevgili Okuyucularımız
41.1150/04-09 Dil ve Edebiyat Dergisi A’dan Z’ye: Gençlik ve Edebiyat
41.1151/10-15 Ömer Lekesiz Makale: Hızırla Kırk Saat Şiirinde Kültürel İmgelerin İhyası ve İmhası
41.1152/16-20 Atilla Şentürk Makale: Osmanlı Şiirinde İstanbul’un Fethi
41.1153/21-21 Nâzım Hikmet Şiir: Sekiz Yüz Elli Yedi
41.1154/22-29 Kemal Yavuz Makale: Fetih Devrinde Türk Edebiyatı
41.1155/30-33 Kâzım YetişMakale: İstanbul’un Fethi ve İstanbul ile İlgili Türk Şiirinde Küçük Bir Gezinti
41.1156/34-40 Önder Bayır Makale: Büyük Fetih: ‘İstanbul’un Fethi’
41.1157/41-41 Adnan Özer Şiir: Dizeler
41.1158/42-45 Nevzat Bayhan Makale: Fethin Dili, Fethin Dîli
41.1159/46-50 Üzeyir İlbak Makale: Fetih: Medeniyetin İnşa Yolculuğu
41.1160/51-51 Mehmet Atilla Maraş Şiir: Kuş Meseli
41.1161/52-54 Mustafa Özçelik Makale: Fetih, Fatih ve Şiir
41.1162/55-55 Sedat Yılmaz Şiir: Sakiya
41.1163/56-58 Yılmaz Yılmaz Hikâye: Denge
41.1164/59-59 Şükrü Ünal Şiir: Başkadır
41.1165/60-63 Hikmet Özdemir İnceleme: Nâbî ve Edebî Şahsiyeti
41.1166/64-67 Recep Seyhan Gezi: Kapadokya’da İki Gün
41.1167/68-70 Sadettin Kaplan Deneme: Necip Fazıl’ın Ruh Coğrafyası
41.1168/71-71 Ali Uysal Şiir: Bağdat Toprağa Karılan Bir Güldür
41.1169/72-76 Zafer Özdemir Söyleşi: Yusuf Akçay ile… Kumandan Medine Müdafii Fahrettin Paşa
41.1170/77-77 Bahtiyar Aslan Şiir: Mimoza
41.1171/78-81 Mustafa Erim İnceleme: Tolstoy ve Diriliş
41.1172/82-83 Mahmut Kaya Şiir: Mevlâna’nın Diliyle Rubâiler
41.1173/84-86 Serpil Tuncer Hikâye: Ölü Kokusu
41.1174/87-87 Dil ve Edebiyat Dergisi Etkinlik: Ödüller (ESKADER… Türkiye Yazarlar Birliği…)
41.1175/88-90 Âdem TuranŞairin Beş Vakti: ‘Geceler Olmasaydı Yazmaya Vaktim Olmazdı…’ (Nurettin DurmaN)
41.1176/91-91 Nurettin Durman Şiir: Anadolu Gülüşü
41.1177/92-95 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Anayasanın Dili Sempozyumu Yapıldı
41.1178/96-97 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Dil ve Edebiyat Buluşmaları
41.1179/98-99 Mehmet Aydın İnceleme: İnsanı Dışlayan Sanata Övgü
41.1180/100-101 Zafer Özdemir Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
41.1181/102-103 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
41.1182/104-104Türkiye Yazarlar Birliği İstan-bul Yönetim Kurulu
Bilgilendirme: TYB: Şehir Tiyatroları Hepimizindir
Bu sayının bercestesi: Muhammed her zaman Evangelizmin üstüne çıkıyor. O insanı tanrı saymıyor ve kendini de Allah ile bir tutmuyor. Müslümanların Allah’tan başka ilahları yoktur; Muhammed O’nun peygamberidir. Burada hiçbir muamma ve sır yoktur.
43.1237/85-87 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Kutlu Bilgi Mecmuası
43.1238/88-89 Zafer Özdemir Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
43.1239/90-91 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
43.1240/92-93 Şenol Tanju Musâhabe: Mezar Taşı
43.1241/94-95 Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Kaşgarlı Mahmut Türk Dili Ödülü Türkiye Dil ve Ede-biyat Derneği Genel Başkanı Ekrem Erdem’e Verildi
43.1242/96-96 Abdurrahim Karakoç Şiir: Mihriban
Bu sayının bercestesi: Düşünmekten korkmayın! Sorgulamaktan korkmayın! Hayatın paradokslarla dolu olduğunu da bilin! Eğer gece ol-masaydı yıldızlı gökyüzünün muhteşem manzarasından mahrum kalacaktık. Dolayısıyla ışık bizi görmekten mahrum bırakırken, karanlık görmemizi sağlamaktadır. Unutmayın ki cevabı olmayan bazı sorularımızı ortaya koymadıkça ruhun varlığına dair hiçbir delil yoktur.
44.1262/74-78 Mustafa Miyasoğlu Deneme: Tiyatro Dünyasının Çevresinde
44.1263/79-79 Şükrü Ünal Şiir: Ney ile Neyzen
44.1264/80-82 Recep Seyhan Deneme: Rize Defteri
44.1265/83-83 İlyas Memiş Şiir: Toprak
44.1266/84-86 Âdem Turan Şairin Beş Vakti: ‘Zaman Beş Vakit Bakıcımızdır’ (Ali Emre…)
44.1267/87-89 Oğuz Çetinoğlu, Mehmet Şadi Polat İnceleme: Dergâh Dergisi
44.1268/90-91 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
44.1269/92-93 Şenol Tanju Musâhabe: Keçecizade Fuat Paşa
44.1270/94-95 Zafer Özdemir Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
Bu sayının bercestesi: Gün geçer, akşam geçer, mazi geçerDem gelir, şahane istikbal geçer!Dizginin tut atlı, mağrur olma sen;Bil ki saf kan at koşar, ikbal geçer
46.1326/75-77 Mehmet Şadi Polat, Oğuz Çetinoğlu İnceleme: Kültür Haftası Mecmuası
46.1327/78-79 Mehmet Habil Tecimen Deneme: ‘Coup’ Risalesi
46.1328/80-81 Yeprem Türk Deneme: Allah Kimsenin Benliği Sarsmasın
46.1329/82-83 Yusuf Akçay Dilbilim Atölyesi: İnsan Hayal Ettiği Müddetçe Yaşar
46.1330/84-86 Âdem TuranŞairin Beş Vakti: ‘Hayatımı şiir ve siyaset dolduruyor’ (Cumali Ünaldı Hasannebioğlu…)
46.1331/87-89 Mahmut Kaya Şiir: Mevlâna’nın Diliyle Rubaîler
46.1332/90-91 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
46.1333/92-92 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Şiir Festivali
46.1334/93-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Tanıtım: Yayın Dünyamız
46.1335/94-95 Zafer Özdemir Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
46.1336/96-96 Semih Sağır Şiir: Ben Misali Kapanmamalı İçine Şiirim
Bu sayının bercestesi: Tövbe imanın bir tezahürüdür; bezm-i elestte Allah’a verilen sözün hatırlanması ve yapılan ahdin tazelenmesidir; Kur’an’da işaret edildiği gibi nefsini kirlerden arındırma çabasıdır. İnancın kaynağı olan kalp, hadislerde bir aynaya benzetilir.
Bu sayının bercestesi: Milletler kültürleri yaratır; medeniyetleri ise dinler üretir. Hıristiyan medeniyeti vardır, İslâm medeniyeti vardır ama Alman medeniyeti diye bir şeyden söz edemeyiz. Alman kültürüdür söz konusu olan. Fransız medeniyeti diye bir şey söz konusu değildir, Fransız kültürüdür söz konusu olan. Türkçe de Türk milletinin, dolayısıyla Türk kültürünün dilidir. Onu bir medeniyet dili olarak kullanamayız.
49.1416/11-11 Selim Sina Berk Şiir: Yârimde din var iman yok
49.1417/12-12 Serdar Özgür Şiir: Olsam
49.1418/13-13 Kadir Ünal Şiir: Erkekler Gizli Ağlarmış Çünkü
49.1419/14-20 Üzeyir İlbakMakale: Sanat ve Estetik Algısıyla Çamlıca’dan İstanbul’a Bakmak
49.1420/22-24 Nevzat Bayhan Deneme: Engelli Dili, Dil Engeli
49.1421/25-25 Yağmur Dergisi Yağmur Dergisi 5. Hikâye Yarışması
49.1422/26-31 Üzeyir İlbak Söyleşi: Yedi Güzel Adam İçin Muştuları Çoğaltmak…
49.1423/32-36 Rıza Kurtuluş Avrupalı Gezginlerin Gözünde Osmanlı’da Üsküdar
49.1424/37-39 Hikmet Özdemir Makale: Gençliğimiz ve Geleceğimiz
49.1425/40-46 Zafer Acar Makale: İlhan Berk Bir Türk Şairi midir?
49.1426/48-50 S. Merve İlbak Deneme: Akılalmazlığın Durağı Sanat
49.1427/51-53 Oğuz Çetinoğlu Deneme: Seyahat
49.1428/54-58 Fatih Kıran Gezi: Hacı Dağı’nın Eteklerinde…
49.1429/59-63 Recep Seyhan Deneme: Modernleşme ve Medeniyet Arayışlarının Neresindeyiz?
49.1430/64-67 Orkun Kubilay Yuna Hikâye: Mutluluk
49.1431/68-70 Aykut Nasip Kelebek Deneme: Osman Konuk İroni mi Yapıyor?
49.1432/71-75 Ahmet Habil Tecimen Makale: Kapitalizm ve Edebiyat
49.1433/76-77 Yusuf Akçay Deneme: Ya Hayy!
49.1434/78-79 Yılmaz Yılmaz Hikâye: Kalp Bu Öyle Ha Deyince…
49.1435/80-82 Zehra Özgür Hikâye: Düşler Satıcısı
49.1437/86-87 Mahmut Kaya Şiir: Mevlâna’nın Diliyle Rubailer
49.1438/88-91 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Heyeti Çankaya Köşkü’nde
49.1439/92-93 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
49.1440/94-95 Zafer Özdemir Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
49.1441/96-96 Dil ve Edebiyat Dergisi Okuyucu Köşesi
Bu sayının bercestesi: “Öykülerin doğru ya da yanlış olmaları önemli değil. Önemli olan onların gerçekten benim öyküm ve benim gerçe-ğim mi oldukları sorusu.”
54.1606/70-75 Reha Ümran Makale: Semt Konakları ve Şehir Kültürü -1-
54.1607/76-77 Zafer Acar Tanıtım: Kişiliğimizi ‘Deneme’ye Aşılayan Yazar: Ali Çolak
54.1608/78-83 Osman Koca Hikâye: Nüktedan
54.1609/84-85 Kaan Murat Yanık Deneme: Keşfetmek
54.1610/86-87 Vildan Poyraz / Coşkun Deneme: Suskun Kelimeler Lügati’nde Dile Gelen Mısralar
54.1611/88-89 Ayhan Aykut Hikâye: Yalancı
54.1612/90-91 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
54.1613/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
54.1614/94-94 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları… Ziyaretler
54.1615/95-95 Trakya Üniversitesi Etkinlik: Sezai Karakoç’a ‘Fahri Doktora’ Unvanı Verildi
Bu sayının bercestesi: Bizim en önemli meselemiz dildir. Bizim zamanımızda hocalar, 300 kelime ile konuştuğumuzu söylüyordu, şimdi 150 ke-limeyle konuşuluyor. Biz bir imparatorluk dilinin mensuplarıydık, şimdi kuşdili konuşmaya başladık. Avrupa’da bir İngiliz Shakespeare’i, bir Fransız Hugo’yu, bir İtalyan Dante’yi belli bir yaştan sonra okumaya başlıyor. Biz 1970’lerde yazılmış bir kitabı sadeleştirerek okutabiliyoruz. Erhan Afyoncu
55.1648/84-85 Özkan Özgür Mizah: Altı Üstü Edebiyat
55.1649/86-87 Hasan Tülüceoğlu Hikâye: Otoyoldan Tren Gelmiyor
55.1650/88-89 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Kahramanmaraş Şubesi Açıldı-Şiir festivali düzenlendi
55.1651/90-91 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
55.1652/92-93 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
55.1653/94-96 Nurettin Durman Deneme: Dünden Bugüne Eyüp Şiirleri Antolojisi
Bu sayının bercestesi: Geçmişin dehlizlerini algılamadan, onları aydınlatmadan, geleceğin aydınlık ufuklarında pervaz etmek de mümkün olamayacağından, bilimlerde katedilen mesafeyi doğuşlarıyla ilgili soru işaretlerini aralamadan, anlamamız hayal-den öteye geçemeyecektir.
59.1768/77-77 Recep Seyhan Makale: Çağdaş Bir Halk Hikâyesi: Çiçekten Harman Olmaz
59.1769/78-81 Bayram Aslan Hikâye: Neme Lazım
59.1770/82-82 Abdullah İlhan Şiir: Bizim Tavrımız
59.1771/83-83 Salih Turcan Şiir: Melek
59.1772/84-84 Turgay Demirel Şiir: Mir-Ayım 4
59.1773/85-85 Yaprak Arıman Şiir: Olmasa
59.1774/86-89 Reinaldo Arenas Şiir: Aşkım Deniz, Gösterinin Sonu (Çeviri: Barış Altıoğlu)
59.1775/90-91 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
59.1776/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
59.1777/94-94 Dil ve Edebiyat Dergisi Etkinlik: Dergilerimiz Türkiye Dergi Günlerinde Buluştu
59.1778/95-95 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Cumartesi Buluşmaları
59.1779/ 96-96 Özkan Özgür Mizah: Müdür Muavini
Bu sayının bercestesi: Öğretmen daima ilim, fen ve teknolojideki gelişmeleri yakından takip eden, gücü nispetinde kitleleri sürükleyen ön-der insandır. Öğretmenin konusu insan, malzemesi insan, işçisi insan, işleneni insandır. Öğretmen, bir mum gibidir; etrafını aydınlatırken kendi ömrünü bitirir.
60.1807/90-91 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları
60.1808/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
60.1809/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
60.1810/96-96 Bengihan Çilsalar Şiiir: Bu ‘Zaman’ Değil
Bu sayının bercestesi: ‘Bunun içindir ki, (Ey Muhammed) bütün insanları hacca çağır: yaya olarak ve hızlı yürüyen her (türlü)binek üstünde, (dünyanın) en uzak köşelerinden sana gelsinler’
61.1829/62-65 Mustafa Oğuz Hikâye: Bir Aşk Kahramanı
61.1830/66-67 Hanife Altun Hikâye: Zaman Dar
61.1831/68-70 Ümit Avukatoğlu Hikâye: Mahabharata
61.1832/16-17 Abdullah İlhanDeneme: Aykut Nasip Kelebek’in İlk Kitabı: Bana Hayran Olsana
61.1833/74-77 Sevde Kaya, Umut Osmanlı Deneme: Türk Romanında Modernleşme ve Yabancılaşma
61.1834/78-81 Mehmet Ârifoğlu Hikâye: Asırlar Ötesinden Gelen Kardeşlik
61.1835/82-83 Bünyamin Durali Deneme: Nokta Kadar Bir(er) İkarus olmak
61.1836/84-85 Recep Seyhan Deneme: ‘Bu Bahar Son Bahar’
61.1837/86-87 Selim Sina BerkDeneme: Türk Mitolojisi Bağlamında Değerli Bir Çalışma: ‘Mitolojiden Efsaneye’
61.1838/88-88 Rukiye Aydın Şiir: Feth-i Kübrâ
61.1839/89-89 Şükrü Ünal Şiir: Çıkar… Üşüt Beni Kar
61.1840/90-90 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları
61.1841/91-91 Dil ve Edebiyat Derneği Çankırı Şubesi Etkinlik: Günümüzden Mavera’ya Paneli (Mehmet Âkif Ersoy)
61.1842/92-93 Dil ve Edebiyat Degisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
61.1843/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
61.1844/96-96 Özkan Özgür Mizah: Pilav, Kırılan Kaşık ve Hallerimiz Kaşıklama
Bu sayının bercestesi: Toprakta gezen gölgeme toprak çekilince,Günler şu heyûlâyı da er-geç, silecektir.Rahmetle anılmak ebediyyet budur amma,Sessiz yaşadım, kim beni, nerden bilecektir.
63.1905/70-74 Mehmet Habil Tecimen Makale: Paramiliter Edebiyatın Üreme Ocağı: Cizvit Eğitim Ordusu Dini
63.1906/75-77 Selim Sina Berk Soruşturma: Sedat Umran Üzerine Bir Soruşturma
63.1907/78-81 Osman Koca Hikâye: Düşünebiliyorum
63.1908/82-85 Yusuf Özbey Deneme: ‘Şiirlerle Nasihat’
63.1909/86-88 Ayşe Kasap Deneme: Yörük Çadırında Kadın Olmak
63.1910/89-89 Ebrar Betül Yelken Deneme: Mustafa Kutlu’nun Nuru
63.1911/90-91 Funda Özsoy Erdoğan Deneme: Güneşin Doğduğu Yerde Ödüllü Bir Kitap
63.1912/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
63.1913/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
63.1914/96-96 Muhammed Bâkır Köse Deneme: Yolcusunu Bekleyen Gemi
Bu sayının bercestesi: Dah demeden yörüyen at Hababam ha yürümez atBuyurmadan dutan evlat Bir gaşık su vermez evlatBir de eyi çıktı mı avrat Bir de dirliksiz çıktı mı avratNedeceksin düğünü, nedeceksin bayramı Nedeceksin ölümü,Gir oyna, çık oyna. Gir ağla, çık ağla.
64.1946/76-81 Deniz Türk Makale: Batı’dan Osmanlı’ya Türkçe Serüveninde Wılhelm Radloff
64.1947/82-85 Abdurrahman Adıyan Deneme: Zaman Sarmaşığı’nda Kibar Ayaydın
64.1948/86-87 Recep Şükrü Güngör Hikâye: Son Öykü
64.1949/88-90 Recep Seyhan Deneme: Dimensiyon ve Özne-Nesne İlişkisi
64.1950/91-91 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları
64.1951/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
64.1951/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
Bu sayının bercestesi: ‘Özellikle el yazmaları ve nâdir eserler başta olmak üzere, arşiv belgeleri ve diğer basılı bilgi kaynaklarının bulun-dukları kütüphane, arşiv ve diğer bilgi merkezlerinde yeterince korunamıyor olması kabul edilemez bir durum ve çok önemli bir sorundur; gereği yapılmalıdır.’
65.1972/66-69 Recep SeyhanGezi: Augsburg Notları Birkenau Schule Bir Batılının Bize Bakışı
65.1973/70-73 Hayrettin Taylan Deneme: Ego, Benlik ve Şair
65.1974/74-75 Abdullah İlhan Deneme: Yüzü Acıya Dönük Bir Öykücü Cemal Şakar
65.1975/76-77 Aykut Nasip Kelebek Deneme: ‘Tutunamayanlar’daki Bazı Metinlerarası İlişkiler Etrafında
65.1976/78-80 Selim Sina Berk Deneme: Talihsiz Bir Yazar olarak mı Oğuz Atay?
65.1977/81-83 Özgür Şahin Hikâye: Memur
65.1978/84-85 Özkan Özgür Deneme: Hayal Kırıklığı
65.1979/86-87 Muhammet Beyazal Deneme: Yitik Sevgi
65.1980/88-89 Vildan Serdar Coşkun Deneme: Sultan Ahmed Divanı
65.1981/90-91 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
65.1982/92-93 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
65.1983/94-94 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları
65.1984/95-95 Bülent Ecevit Üniversitesi Etkinlik: Şair Ebubekir Eroğlu’na Fahri Doktora
Bu sayının bercestesi: ‘Şiir, dilin duygu, düşünce ve hayal imbiğinden geçirilip ahenkli olması da sağlanarak damıtılmış ve örtülendiril-miş ifadeye dönüştürülmesidir. Şiir, rüyaya benzer, rüya değildir; hülyaya benzer, hülya değildir; şiir musiki ile çok benzeşir fakat musiki, şiir değildir, şiir de musikiye indirgenemez. Bu üç kavram ile şiirin benzeştiği, mutlak ortaklık sayabileceğimiz noktası ise, dördünde de insanın, aklı bir kenara bırakarak duygunun egemen olduğu bir iklimde, özel bilgilerin elinden tutmayı denemesidir.’
67.2054/89-89 Semih Tali Şiir: Ve Hatta, Bir Biraz Sonra Şiiri
67.2055/90-90 M. Sadi Karademir Şiir: Masal
67.2056/91-91 Ethem Erdoğan Şiir: Düşü-verdik
67.2057/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
67.2058/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
67.2059/96-96 Lokman Yıldırım Şiir: İfrit Tuzağı
Bu sayının bercestesi: Mümin kimsenin işine şaşarım. Gerçekten onun bütün işleri hayırdır; kendisine bir iyilik isabet ederse verdiği nimet-ten dolayı Allah’a şükreder. İşte bu onun için hayır olur. Bir sıkıntı isabet ederse, buna karşı sabreder, bu da onun için bir hayır olur.
68.2093/90-91 Dil ve Edebiyat Derneği Tanıtım: Geleneğin Zeytinburnu’ndaki Evi: Nağmedâr
68.2094/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
68.2095/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
68.2096/96-96 Yusuf Akçay Makale: Gazze
Bu sayının bercestesi: Kafkaslardan Ortadoğu’ya, Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar Türkçe metinlerin farklı muhteva ve şekillerde karşı-mıza çıkması, dilimizin çok kültürlü bir dil karakteri kazanmasında başlıca âmil olmuştur. Anadolu merkezli Türkçe metinlerin de bu kapsamda değerlendirilebilecek hususiyetler taşıdığı açıktır.
69.2121/68-69 Maya Angelou Şiir: Ders, Erkekler (Türkçeye Kazandıran: Ahmet Cora)
69.2122/70-70 Niels HavŞiir: Ölülerin Telefonu Olmaz, İçimdeki Her Şeyin En Derini (Türkçeye Kazandı-ran: Saim Kuru, Mustafa Tabak)
69.2123/71-71 Fatih Balcıoğlu Şiir: Travertenden Çıkan Böğürtüler
69.2124/72-72 Hüseyin Çelik Şiir: Kime Ne Dediği Bilinmez Bir Tokadın Üzerine
69.2125/73-73 Fatih Kasva Şiir: Çalar Saat
69.2126/74-75 Hayrettin Taylan Şiir: Demokratik Raksın Gecesinde Devrimim Başlar Gözlerinde
69.2127/76-77 Özgür Şahin Hikâye: Oda
69.2128/78-81 Mehmet Habil Tecimen Deneme: Paramiliter Ekonomi: 6 Ekonomi Politiğin Karanlık Başlangıcı
69.2129/82-85 Fatma Tavukçuoğlu Deneme: Eylülde Gel
69.2130/86-87 Ümit Avukatoğlu Deneme: İslambol
69.2130/88-89 M.Sadi Karademir Deneme: Boykot -Filistin İçin Ekonomik İntifada-
69.2131/90-91 Mustafa Özçelik Deneme: Bizim Şehrin Divaneleri
69.2132/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
69.2133/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
69.2134/96-96 Cihan Körpe Şiir: Ben Ruhum Onlar
Bu sayının bercestesi: ‘Selâm’ Allah’ın güzel isimlerinden biridir. Selâm, insanların birbirleriyle tanışıp iletişim kurmalarının anahtarıdır. Herkesin birbirine iyilik ve dua mesajıdır. Peygamberimiz selâmın yaygınlaştırılmasını emir ve tavsiye buyurmuştur.
70.2160/68-69 Süleyman Doğan Deneme: Müslümanların Bugünkü Meseleleri
70.2161/70-71 Türkân Tecimen Deneme: ‘Biz’i Merkeze Alan Tv Dizisi: ‘Yedi Güzel Adam’
70.2162/72-74 Hasan Arıkan Deneme: Karınca’dan Hikmetler
70.2163/75-79 Ekrem Sakar Hikâye: Diren Didem!
70.2164/80-81 Hayrettin Durmuş Kırım Hasretiyle Ölen Büyük Romancı (Cengiz Dağcı…)
70.2165/82-82 Nurullah Genç Şiir: Biz Geldik
70.2166/83-83 Mustafa Uçurum Şiir: Bütün Duraklar Kader
70.2167/84-84 Hasan Suver Şiir: Savruluş
70.2168/85-85 Ahmet Yılmaz Şiir: Sorusuz Cevap, Bir Mevsimce Nefesimde
70.2169/86-87 Necdet Karasevda Şiir: Ninova
70.2170/88-88 Carson McCullers Şiir: Taş, Taş Değildir (Çeviri: Barış Altıoğlu)
70.2171/89-89 Abdülkadir Avcı Şiir: R4bia
70.2172/90-91 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
70.2173/92-93 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
70.2174/94-95 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Ankara Şubesi Yeni Hizmet Binasını Açmaya Hazırlanıyor
70.2175/96-96 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED’de Kültürel Etkinlikler Başlıyor
Bu sayının bercestesi: İbrahimî bir iman ile İsmailce bir teslimiyetin, zihinlerden gönüllere yansıyan en samimi ifadesidir kurban. Ahireti bayram edebilmenin kutlu mücâdelesi, ölümü hatırlamanın en güzel manzarasıdır.
71.2197/53-57 Selahattin Özkök Deneme: Kuzey Kıbrıs İzlenimleri: 3 Yüreğim Kaldı Kıbrıs’ta
71.2198/58-61 Mehmet Habil TecimenDeneme: Paramiliter Ekonomi: 8 Nizâm-ı Âlem Devleti’nin Adının Bankalaş-ması: Osmanlı Bankası
71.2199/62-65 Recep Seyhan Gezi: Augsburg Notları’ndan: 8 Okullar-6 Johann Strauss Schule
71.2200/66-68 Abdurrahman Adıyan Deneme: Tek Hece Güncesi
71.2201/69-69 Nurettin Durman Şiir: Çok Zaman Böyle
71.2202/70-70 Mehmet Habil Tecimen Şiir: Ey Kralım!
71.2203/71-71 Carl Sandburg Şiir: Ben Kimim? (Çeviri: Barış Altıoğlu)
71.2204/72-73 Tahereh Saffarzadeh Şiir: Komşunun Küçük Bahçesi, Çimen, Yalnız Yolcu (Çeviri: Tahere Mirzayi)
71.2205/74-77 Ahmet Meral Mektup: Ömer’e Mektup 2
71.2206/78-83 Murat Mahya Gürses Hikâye: Suret Yorgunu
71.2207/84-85 Seval Günbal Hikâye: Turnalar
71.2208/86-88 Lokman Yıldırım Deneme: Neler Oluyor, Ne Yapmalı
71.2209/89-91 Hüseyin Kabay Hikâye: Salâ
71.2210/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
71.2211/94-95 Cevat Akkanat Dergi Yaprakları: Dergi Tanıtımları
71.2212/96-96 Hasan Suver Şiir: Senin Adın Geldi
Bu sayının bercestesi: Bireyler gibi fikirler de ölür. Lakin fikirlerin yok oluş şekli farklıdır. Hayatımızdaki kavgalarda, çatışmalarda yarala-nan veyahut ölen, bedendir. Fikirler kavgalarla, çatışmalarla yara almaz, yok olmaz, aksine daha da büyür ve gelişir. Fikirler tek bir şekilde ölür; o da yerine daha sağlam temelli ve kendini kabullendiren bir fikir gelince…
73.2275/77-77 Nurettin Durman Şiir: Allah’a Sözü Var Bu Çocukların
73.2276/78-79 Zbigniew Herbert Şiir: Tarif Etmek İstiyorum (Çeviri: Barış Altınoğlu)
73.2277/80-81 Yusuf Akçay Deneme: Bâbürname
73.2278/82-85 Erhan Genç Hikâye: Gölge
73.2279/86-91 Kibar Ayaydın Makale: Mehmet Âkif’in ‘Secde’ Şiirinde Tasavvufî Lirizmi
73.2280/92-93 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED 3. Olağan Genek Kurulu Yapıldı
73.2281/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
73.2282/96-96 Muhammed Beyazal Şiir: Kanatlanır İstanbul
Bu sayının bercestesi: Kim vefa gösterirse vefa bulacaktır İyi kişi hiçbir zaman kötülük görmesinKim cefa gösterirse cefa bulacaktır Kim kötü olursa ceza bulacaktır
74.2317/93-93 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları Devam Ediyor
74.2318/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
74.2319/96-96 Rasim Demirtaş Şiir: Sins(i) Ziyafeti, Saba Zemzeme ya da Anlatıcı
Bu sayının bercestesi: Bilen, ilimle uğraşan âlimler (ulema), sâhip oldukları bilgi, ilim, irfan, hikmet, düşünce ve sâlih amel boyutlarıyla peygam-berlerin varisleridirler. Ejder Okumuş
77.2432/90-91 Baki Evkaralı Deneme: Üstadların Zamanında Yaşamak Vardı
77.2433/92-93 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Edebiyatımızda Naatlar
77.2434/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
77.2435/96-96 Bayram Karaçor Şiir: Necip Fazıl’a Davetiye
Bu sayının bercestesi: Bakma noksânıma şevketlü kerâmet-kârım “Bakma kusuruma yüce sultanım”Bu mesel bende hatâ eyler ise şâh atâ “Meseldir: Kul hata eyler, sultan bağışlar”
Bu sayının bercestesi: ‘Huy’ kökü nefisten gelen bir renktir. Kişiliğimizin şifresini taşır. Eğitilebilir ancak yok edilemez. Huy canın altında-dır. ‘Can çıkar da huy çıkmaz’
82.2600/78-83 Zeynep Sati Yalçın Hikâye: Suyla Buluşan Nilüfer
82.2601/84-86 Soner Üçkuşoğlu Hikâye: Hangi Memleket?
82.2602/87-87 Semih Tali Şiir: Kurtar Beni
82.2603/88-88 Necati Şener Şiir: Bir İstek, Söyle, Laleli Yokuşu
82.2604/89-91 Sandor Petöfi Dünya Şiirinden: Hürriyet, Sevda Sevda, Dönüpte Girdim Mutfağa, Ağaç Olurum
82.2605/92-93 Gültekin Aykar Hikâye: Boş Çerçeve
82.2606/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
82.2607/96-96 Kâmil Çakır Şiir: Kutlu Sefer
Bu sayının bercestesi: Âlimler, peygamberlerin varisleridir. Şüphesiz âlimin âbid üzerine fazileti, on dördüncü günündeki Ay’ın diğer yıldız-lar üzerine olan üstünlüğü gibidir
85.2698/82-83 Zeynep Sati Yalçın Deneme: Akıbetler Hayrola
85.2699/84-85 Selahattin Özkek Yarı Kalan Masal Abdullah Öztemiz Hacıtâhiroğlu (1929-16 Aralık 2015)
85.2700/86-86 Alaettin Güven Şiir: Ey Can
85.2701/87-87 Kamil Çakır Şiir: Ey Oğul
85.2702/88-89Nemeth Nyiba Sandor Çeviri: Katalin Sipos
Şiir: Günümüz Dünya Şiirinden 1-Suskun Adam, 2-Güreş
85.2703/90-91 Ömer Akpınar Deneme: Akademik Lisan
85.2704/92-93 Elif Altun Gezi: Eyüp’ten Esintiler
85.2705/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
85.2706/96-96 Davut Güner Şiir: Bu Kışta
Bu sayının bercestesi: Bir toplumun kültür ve edebiyatının gelişip serpilmesinde dergilerin çok önemli payı vardır. Batı toplumlarına kıyasla dergi ve gazeteyle daha geç tarihlerde tanışan İslam dünyası, bu gecikmenin tabîi bir sonucu olarak edebî sanatların topluma derinlemesine nüfuz etmesi bakımından Batı’ya kıyasla oldukça zayıf kalmıştır.Sözlü kültürün, ev sohbetle-rinin ve bize özgü anlatı geleneğinin Batı kültür araçlarıyla karşılaşıncaya kadar bize yettiği, dolayısıyla basın denen ve haber alma, bilgilendirme hakkıyla ilişkilendirilerek adeta kutsanan gazete ve dergilerin bu nedenle İslam toplum-larında yeterince önemsenmediği söylenebilir.
86.2732/84-85 Ömer Faruk Adıyan Deneme: Sosyal Çevre Bilinci
86.2733/86-87 Kâmil Çakır Deneme: En Sadık Dost
86.2734/88-89 İbrahim Kaya Hikâye: Gazze’nin Kınalı Kuzuları
86.2735/90-91 Emre İlkay Aytekin Deneme: Güzel Şeylerin Müjdeleyicisi ve Huzurun Tılsımı Sabır
86.2736/92-92 Dil ve Edebiyat Derneği Haberler
86.2737/93-93 Dil ve Edebiyat DerneğiFaaliyetler: Prof. Dr. Birol Emil ile ‘Hocaların Hocası Mehmet Kaplan’ın Düşün-ce Dünyası Panel: ‘Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinde Mekân
86.2738/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
86.2739/96-96 Nursena Barış Şiir: Rehnüma’ya İhtar (Bir Liselinin İlk Şiiri)
87.2763/84-85 Abdurrahman Adıyan Deneme: Yağmur ve Gözyaşı
87.2764/86-89 Zeynep Sati Yalçın Hikâye: Yetki
87.2765/90-91 Hasan Kocabağ Deneme: Yeni Türkiye’nin Varisleri Kimler Olacak
87.2766/92-93 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Nurullah Genç, Nuh Arslantaş, Veli Şirin Sohbetleri
87.2767/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
87.2767/96-96 Kâmil Çakır Şiir: Hicret
Bu sayının bercestesi: Yarınki Türkiye’nin kurucuları, yaşama zevkini bırakıp yaşatma aşkına gönül verecek, sabırlı ve azimli, lâkin gösteriş-siz ve nümayişsiz çalışan, ruh cephesinin maden işçileri olacaktır.
Bu sayının bercestesi: Entelektüel; Siyasî görüşü ne olursa olsun, hangi ırktan ve dinden olursa olsun, dünyaya hangi perspektiften bakarsa baksın, insanların acılarını doğru bir şekilde dile getiren, insanlara baskı kuran yapılara karşı çıkan erdemli ve bilgili kişidir.
90.2832/01-01 Hüseyin Altuntaş Editörden: Değerli Okuyucularımız
90.2833/04-11 Üzeyir İlbakMakale: Kültür ve Medeniyet Tasavvurumuzun Yol İşaretleri ‘Yeni Türkiye’nin İnşası Sürecinde ‘Büyük Doğu’ Fikriyatının Şairi Olmak
90.2834/12-13Cumali Ünaldı Hasanne-bioğlu
Şiir: Ayışığı Sonyalan
90.2835/14-15 Mehmet BaşŞiir: Dağlara Doğru Sürerim Atlarımı Şiir: Sevenler Sessizce Ölür
90.2836/16-16 Kadir Ünal Şiir: Beşimiz Bir Arada Yapayalnız
90.2856/86-89 Cahit Çelikel Makale: Vicdanını Yitiren Adam
90.2857/90-91 Mehmet Habil Tecimen Deneme: Hain Kavramlar Sözlüğü 4 / İdeoloji 1
90.2858/92-93 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
90.2859/94-95 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: ‘Akşehir Bir Milyon Kitaba Koşuyor’
90.2860/96-96 Mehmet Ali Genç Şiir: Eşhedü
Bu sayının bercestesi: Batılı ülkelerde okuyucu, satın alacağı kitabın yazarından çok editörüne bakar. Edebiyat fakültelerinde ve basın yayın yüksek okullarında, bilim dalı olarak editörlük eğitiminin verilmemiş olması, ciddî bir eksikliktir.
92.2919/88-88 İsmail Akyanak Şiir: Yalnızlık Bir Din Kadar Bende seni Bulmalı
92.2920/89-91 Fatma Balcı Hikâye: Kara Beşik
92.2921/92-93 İbrahim KayaHikâye: Vefa ‘Gölbaşı’nda Şehit Olan 47 Özel Harekâtçı Polisimizin Aziz Hatıralarına…’
92.2922/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
92.2923/96-96 Ferhat Nitin Şiir: Güz İzi
Bu sayının bercestesi: 15 Temmuz 2016… Üniformalı, tanklı, tüfekli, uçaklı ve ederi F serisinden 1 dolar olan hainler; irademizi ve kalbimi-zi sınadılar. Milletin sarsılmaz iman ve çelikten iradelerine tosladılar.
Bu sayının bercestesi: Osmanlı Devleti çeşitli ırk, dil, din, mezheplerden meydana gelen tebaasının inançlarını esas alarak devleti bu dünya görüşüne göre teşkilatlandırmıştı. Millet sistemi denilen bu teşkilatın hâkim unsuru Türklerdi.
94.2976/86-89 Zeynep Sati Yalçın Hikâye: Oh Olsun!
94.2977/90-91 Sare Polat Deneme: Arayış
94.2978/92-93 Çiğdem Çalık Hikâye: Anne
94.2979/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
94.2980/96-96 Muhammed Korkmaz Şiir: Suyun Alfabesi
Bu sayının bercestesi: Kemalist dil inkılâbı çerçevesinde 1935’de uydurularak tedavüle sokulan ‘devrim’ kelimesi ise ne ‘revolüsyon’un, ne ‘ihtilâl’ ve ‘inkılâp’ın, ne de ‘ıslahat’ın mukabilidir. Bir dildeki kelime kökleri, hatta bazen bütün bir kelime keyfîdir. (‘arbitraire’). Mesele devirme işi için neden ‘devir’ denmiş de başka bir şey denmemiştir? Bunun izahı yoktur.
Bu sayının bercestesi: Müstağrib. Hem suda hem karada yaşayan bu hilkat garibesi giderek büsbütün kopar mazisinden. Artık ne Asyalı ne Avrupalıdır. Ne Müslüman ne Hıristiyan… Tek kitabın yerine binlerce kitap, tek hakikatin yerine binlerce yarı hakikat geçer.
96.3038/88-91 Fatma Tavukçuoğlu Hikâye: Karanlığın Gözleri
96.3039/92-93 Dil ve Edebiyat Derneği Etkinler: TDED Ailesi Sivas’ta Buluştu
96.3040/95-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: kitap Tanıtımları
96.3041/96-96 Mehmet Şensoy Makale: Kelimelerin Kimliği
Bu sayının bercestesi: ‘Sözlerin en güzeli’nden beslenen tefekkür geleneğimizi tekrar canlandırmak, ülke olarak bu konuda öncü ve örnek olma sorumluluğumuzun en tabîi geleneğidir.
97.3070/90-91 Dil ve Edebiyat Derneği Haber: TDED Başkanı Ekrem Erdem ‘Aydın Düşünce Platformu’nda Konuştu
97.3071/92-93 Dil ve Edebiyat Derneği Haber: TDED Başkanı Ekrem Erdem ‘Aydın Düşünce Platformu’nda Konuştu
97.3072/94-95 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası / Kitap Tanıtımları
97.3073/96-96 Nisan Şeyda Gelebek Şiir: Kırmızı
Bu sayının bercestesi: Ben Türkçe konuşamıyorum. Hatta okuyamıyorum da. Daha önce Türkiye’de bulunmadım. Dürüst olmak gerekirse Türkiye hakkında pek bir şey de bilmiyorum. O halde neden Türkçe daktilo istediğimi öğrenmek istiyorsunuzdur tabii. Söyleyeyim: Bence dünyada var olan daktilolar arasında en büyüleyici tuş düzenlerinden birine sahip.
Bu sayının bercestesi: Hz. Peygamber’in şair olmadığını hatta Peygamberimizi şair olarak vasıflandıranların ‘yalancı’ olduğunu da yine Kur’an’dan öğreniyoruz.
100.3168/104-107 Hayrettin Durmuş Deneme: Milletimizin Peygamber Sevgisi
100.3169/108-109 Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları
100.3170/110-110 Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Ataşehir Meslekî ve Teknik Anadolu Lisesi Öğrencileri Derneğimi-zi Ziyaret Etti
100.3171/111-111 Cumhurbaşkanlığı Etkinlik: 2017 Türk Dili Yılı İlan Edildi
100.3172/112-112 Kültür BakanlığıEtkinlik: Kültür ve Turizm Bakanlığının 3. Millî Kültür Şûrası 03-05 Mart 2017 Tarihinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayında Yapıldı
Bu sayının bercestesi: Ben bir seyyidim. Yani bu demektir ki, Türk değilim. Ama yeryüzünde bütün Türkler silinse de üç Türk kalsa, biri ben olurum. İki Türk kalsa gene biri ben olurum. Son Türk kalsa da gene ben olurdum. Çünkü Türkler olmasa, bugünkü mânâda İslâmiyet de olmazdı.
Abdülhâkim Arvasî
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
139
2 – YAZAR İSİMLERİNE VE YAZI BAŞLIKLARINA GÖRE TASNİF
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
141
YAZARIN ADIYAZININ VEYA ŞİİRİN BAŞLIĞI
SAYI, SIRA, SAYFA NU.
-A-A. ATİLLA ŞENTÜRK (3)
Ayın Dosyası: Taşlıcalı Yahya Bey-En Uzun Mersiyenin Şairi 31.0860/26-36
Ayın Dosyası: Model Bir Şair: Zâtî 33.0913/22-30
Makale: Osmanlı Şiirinde İstanbul’un Fethi 41.1152/16-20
A. AZMİ BİLGİN (4)
Ayın Dosyası: Muhâkematü’l-Lugateyn ve Türkçe 02.0038/29-30
Anma: Mevlana ve Çevresi 12.0346/64-69
Makale: Hocaların Hocası Ali Nihat Tarlan 21.0577/44-51
Makale: Mevla Görelim Neyler? 30.0844/74-77
A. RAHİM BALCIOĞLU (3)
Şiirler: Tuş Olmak, Yetsin, Ocakta, Yakarış, Aşka Dair 03.0076/54-54
Şiir: Veda Edemem 04.0112/62-62
Anma: Bir Bayrak Adam: Serdengeçti 11.0319/69-70
A. VAHAP AKBAŞ (4)
Şiir: Sen ve Ben, Hasta 50.1443/04-05
Hikâye: Daktilo Sevenler Kulübü 51.1489/46-50
Deneme: Azizim Mustafa Bey 57.1696/30-33
Şiir: İnşirah 72.2248/104-104
A. VAHAP DAĞKILIÇ (4)
Şiir: Bir Ah Tuttum İçimde 11.0315/63-63
Şiir: Alnımızdaki Uçurum 13.0370/56-57
Şiir: Yüreğinde Yer Var mı? 14.0399/62-62
Şiir: Kaybolan Esintiler 17.0478/68-68
ABDULLAH ÇELEBİ (6)
Şiir: Dede Efendi’ye 14.0400/63-63
Şiir: Kalır 15.0427/61-61
Şiir: Sevgililer Sevgilisine 16.045263-63
Şiir: Bâde-i Aşk 20.0558/70-70
Şiir: Sultan Ahmed’e Şiir 22.0615/74-74
Şiir: Arkadaşıma 24.0673/71-71
ABDULLAH GÜNGÖR (2)
Şiir: İstanbul… İstanbul… 03.0078/56-56
Kutlama / ‘Bu Rüştün İspatıdır’ 06.0165/40-51
ABDULLAH İLHAN (22)
Şiir: Ben Paradoksu 45.1300/96-96
Eleştiri: Popülerin Karşısında Bir Roman ‘Kış Bahçesi’ 48.1394/62-63
Şiir: Cennet 49.1415/10-10
Şiir: Ötesi 52.1518/20-20
Şiir: Petrol 53.1552/15-15
Şiir: Karınca 54.1588/12-12
Şiir: Paparazzi 55.1623/11-11
Şiir: Bizim Tavrımız 59.1770/82-82
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
142
Deneme: Aykut Nasip Kelebek’in İlk Kitabı: Bana Hayran Olsana 61.1832/71-73
Deneme: Mekanik Bir Cennet Fikri Ya da ‘Hayvan Çiftliği’ 62.1857/38-39
Şiir: Rüya Kuramına Giriş 63.1886/10-10
Şiir: Heli 64.1918/06-06
Deneme: Yüzü Acıya Dönük Bir Öykücü Cemal Şakar 65.1974/74-75
Şiir: Kardeşim 66.1989/07-07
Deneme: Çerağ’ı Biçim ve Şiir Öznesi Etrafında Okuma Denemesi 68.2068/23-24
Şiir: Apolyon 69.2102/09-09
Şiir: Gece 70.2140/08-08
Şiir: Beni Bekler Gibi Bekliyor Başkasını 73.2255/10-10
Şiir: Sone 79.2474/06-06
Şiir: Koku 81.2542/07-07
Deneme: Öğretici Bir Metin: Yaşamak 79.2487/42-43
Şiir: Nostalgia 92.2907/51-51
ABDULLAH UÇMAN (1)
Deneme: Mustafa Miyasoğlu İçin 57.1695/24-29
ABDURRAHİM KARAKOÇ (1)
Şiir: Mihriban 43.1242/96-96
ABDURRAHMAN ADIYAN (37)
İnceleme: Ârif Ay’ın ‘Şiirimin Şehirleri’ Üzerine 43.1230/68-69
Ayın Faaliyetleri: Devlet Bakanı Sayın Hayati Yazıcı, Dil ve Edebiyat Derneğini Ziyaret etti. 08.0238/86-87
AHMET BAHADIR SARIKAYA (3)
Şiir: Tamamı Doğru Şeyler 82.2582/10-10
Şiir: Tamamı Doğru Şeyler 84.2670/91-91
Şiir: Acil Çıkış 89.2801/11-11
AHMET BİCAN ERCİLASUN (1)
Makale: Tarihten Geleceğe Türk Dili 06.0157/08-11
AHMET C. ÇAĞLAYAN (1)
Deneme: Akşam Alıntıları 25.0711/86-87
AHMET DAĞ (2)
Deneme: Öksüz Kalmış Bir Öykü: Hay Bin Kazan 40.1131/54-56
Deneme: ‘Mevlâna ve Nietzsche’* 43.1228/64-66
AHMET FARUK SANLICALI (15)
Kaybettiklerimiz: ‘Âlimin Ölümü, Âlemin Ölümü Gibidir’ Ahmet Yüksel Özemre, Ali Püsküllüoğlu, Dilaver Cebeci, Erdem Bayazıt, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Fethi Naci, lhan Berk, Mehmet H. Doğan, Necdet Selçuker, Necla Pekolcay, Nusret Çolpan.
01.0029/90-94
Haber: Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Akşit Göktürk, Ali Bey (İlk tiyatro yazarımız), Atilla Tokatlı, Cenap Şahabettin, Halit Fahri Ozansoy, Hasan Hüseyin (Korkmazgil), Hüseyin Siret Özsever, Niyazi Akıncıoğlu, Ömer Bedrettin Uşaklı, Tarık Buğra.
02.0059/88-89
Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Abdullah Ziya Kozanoğlu, Bahtiyar Vahapzade, Bilge Olgaç, Ethem İzzetr Benice, Falih Rıfkı Atay, Gazanfer Özcan, Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Rahmi Gürpınar, İlhami Bekir Tez, Kerime Nadir Azrak, Kınalızâde Hasan Çelebi, Mehmet Seyit Bey, Mithat Cemal Kuntay,Ömer Sami Coşar, Ömer Seyfettin, Ahmet Nuri Sekizinci, Turgut Cansever, Türkel Minibaş, Vâla Nûrettin, Yaşar Nabi Nayır.
03.0091/89-91
Kaybettiklerimiz: Sanat Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Abdülhak Hamit Tarhan, Ahmet Vefik Paşa, Güner Sümer, İsmail Hâmi Danişmend, Muallim Naci, Muhsin Ertuğrul,Necdet Evliyagil, Nigâr Hanım, Orhon Murat Arıburnu, Sabahattin Ali, Sabahattin Kudret Aksal, Samipaşazade Sezai, Şevket Rado, Tekin Aral, Kemal Tahir, Ümit Kaftancıoğlu, Ve-dat Nedim Tör, Yusuf Hayaloğlu.
04.0121/85-87
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
145
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyatımızdan Kayan YıldızlarAbdülhak Şinasi Hisar, Ahmet Hikmet(Müftüoğlu), Ahmet Hilmi İmamoğlu, Altan Erbulak, Çiğdem Talu, Edip Cansever, Elif Naci, Ercümend Behzat Lav, Haldun Taner, Hüseyin Alacatlı, İhsan Ha-mamioğlu, Kenan Hulusi Koray, Mahmud Kemal İnal, Memduh Şevket Esendal, Mustafa Ekmekçi, Necip Fazıl Kısakürek, Nurullah Ataç, Rauf Mutluay, Sait Faik Abasıyanık, Semih Tuğrul, Sermet Muhtar Alus, Şair Eşref, Tezer Taşkıran, Turhan Oğuzbaş, Vasıf Öngören,
05.0152/88-91
Sanat ve edebiyat dünyamızdan kayan yıldızlar:Ahmed Arif, Ahmet Haşim, Ahmet Muhip Dranas, Cahit Irgat, Cahit Zarifoğlu, Cemil Meriç, Enver Tuncalp, Halide Nusret Zorlutuna, Nazım Hikmet Ran, Orhan Kemal, Pierre Loti, Peyami Safa, Selahattin Enis Atabeyoğlu, Şemseddin Sami, Tahir Alangu,
06.0183/92-94
Kaybettiklerimiz: Sanat ve edebiyat dünyamızdan kayan yıldızlar:Abdülhak Adnan Adıvar, Asım Bezirci, Metin Altıok, Tomris Uyar, Erdem Bayazıt, Aziz Nesin, Çelik Gülersoy, Ali Naci Karacan, Rıfat Ilgaz, Cevdet Kudret, Nurettin Topçu, Ece Ayhan, Bilge Karasu, Vasfi Mahir Kocatürk, Refik Halit Karay, Musahipzade Celal, Fikret Mualla, Yavuzer Çetinkaya, Ahmet Kutsi Tecer, Nimet Arzık.
07.0213/90-93
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Abbas Sayar, Abdülbaki Gölpınarlı, Abdülkadir Bulut, Afif Yesari, Ahmet Reşit Rey, Ali Ekrem Bo-layır,Âlim Şerif Onaran, Bekir Yıldız, Beşir Göğüş, Can Yücel, Demirtaş Ceyhun, Feridun Fazıl Tül-bentçi, Kemal Özer, Mahmut Yesari, Mehmet Faruk Gürtunca, Mustafa Baydar, Münevver Ayaşlı, Necmettin Halil Onan, Nezihe Araz, Nihat Sami Banarlı, Orhan Seyfi Orhonlu, Orhan Şengürbüz, Ömer Faruk Toprak, Sermet Çağan, Tevfik Fikret, Turgut Uyar.
08.0240/90-94
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Ahmet Rasim, Alaeddin Sâbit, Ali Mümtaz Arolat, Ali Nihat Tarlan, Azra Erhat, Baki Süha Edipoğlu, Celâl Sılay, Eşref Şefik, İbrahim Şinasi, Jale Baysal, Nezihe Meriç, Refik Ahmet Sevengil, Ruşen Eşref Ünaydın, Sabiha Derviş Sertel, Şükufe Nihal Başar, Tevfik Akdağ.
09.0271/92-95
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Agâh Sırrı Levent, Ahmet Refik Altınay, Ali Canip Yöntem, Asaf Halet Çelebi, Behçet Kemal Çağlar, Cahit Sıtkı Tarancı, Faik Ali Ozansoy, Fakir Baykurt, Hüseyin Cahit Yalçın, İbrahim Alâaddin Gövsa, Metin Eroğlu, Muazzez Tahsin Berkant, Nafi Atuf Kansu, Nedret Selçuker, Ömer Asım Aksoy,Sabri Esat Siyavuşgil, Şemsi Belli, Yusuf Atılgan.
10.0298/92-95
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Aka Gündüz, Aziz Çalışlar, Burhan Felek, Celal Sahir Erozan, Doğan Avcıoğlu, Enver Gökçe, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Refiğ,Nevzat Üstün, Orhan Veli Kanık, Refi Cevat Ulunay, Sadri Ertem, Sevgi Soysal, Ünsal Oskay, Yahya Kemal Beyatlı.
11.0327/90-96
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Adnan Veli Kanık, Ahmet Cevat Emre, Ahmet Mithat Efendi, Berker Vardar, Ercüment Ekrem Talu, Fazıl Ahmet Aykaç, Hüseyin Nihal Atsız, Leyla Hanım, Mehmet Rauf Bey, Namık Kemal, Oğuz Atay, Orhan Şaik Gökyay, Ömer Lütfi Mete, Reşat Nuri Güntekin, Rıza Tevfik Bölükbaşı, Samih Rifat Horozcu, Ziya Şakir Soku.
12.0355/92-96
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar:Ali Taygun, Cahide Birgül (Sesveren), Cemil Başo, Cüneyt Gökçer,Selma Ağabeyoğlu, Şerafettin Kocaman, Yıldız Sertel, Zeki Ökten.
Makale: Medeniyet Havzası Akdeniz’de İnsanlık Kıyıya Vurduğunda 82.2584/12-19
Makale: Kültür ve İktidar / İktidarın Kültürü mü? Kültürün İktidarı mı? 85.2675/04-13
Makale: Tanpınar’da İnsan, Şehir, Mekân ve Kültür (İnsan-Mekân Ayrışmazlığı Üzerinden Bir Şehir Tasavvuru
86.2714/13-23
Makale: Edebiyat Dergileri ve Edebiyat Çevrelerinin Çanakkale Savaşlarına Bakışı 87.2741/05-11
Makale: Lisanın Hâl-i Pür Melâli 88.2774/14-19
Etkinlik: ‘Benim Yetim Kardeşim’ Yarışma Kazanan Üç Şiir; Sıla Çindemir: Mavi ve Siyah, Yusuf Numan Yalçınkaya: Yetim Kardeşim Oldu, Rumeysa Vural: Ey Dünya
88.2782/41-41
Makale: Batı’nın Deli Gömleğini Kuşanan Aydın / Sanatkâr / Entelektüel 89.2800/04-10
Makale: Kültür ve Medeniyet Tasavvurumuzun Yol İşaretleri ‘Yeni Türkiye’nin İnşası Sürecinde ‘Bü-yük Doğu’ Fikriyatının Şairi Olmak
90.2833/04-11
Makale: Aklı ve Kalbi Devrişilmişlerin Darbesi 92.2892/07-10
Deneme: Tanklara ve ‘F Serisi 1 Dolar’lık Adamlara Karşı Anne Direnişi 92.2895/15-16
Deneme: Türkiye’nin Yıldızının Parladığı An 93.2927/04-09
Makale: ‘Beş Şehir’ ve Manguel’in ‘Tanpınar’ı İtibarsızlaştırma Risalesi Üzerine “Tanpınar’ın İzinde Beş Şehir”
93.2932/18-33
Makale: Tanzimattan Günümüze Maarif Meselemiz 94.2954/10-14
Makale: Tarih Bilincinden Yeni Bir Medeniyet Tasavvuruna (Terör, İşgal, Tarih, Miras ve Gönül Coğrafyasında Nöbet)
95.2991/12-25
Gezi: Sivas Buluşması tarih, kültür, medeniyet, kimlik 96.3031/58-64
Makale: Çanakkale Geçilemei. Mercidabık ve Kût’ül Amâre Hâlâ Şehit Yurdu 97.3051/14-19
Makale: Darbeler ve Sivil-Askerî Vesayetin Kısa Hikâyesi 98.3082/12-21
Makale: Bir Dil Yâresidir, Dil Meselemiz 99.3108/04-11
Makale: Bir Medeniyet Tasavvuru Yolculuğunda Mecmua / Dergi ( Dil ve Edebiyat Dergisi’nin Ak Yüzü)
100.3152/14-21
ÜZEYİR SÜĞÜMLÜ (4)
Hikâye: Durak 37.1046/74-77
Hikâye: Soğuk ve Palto 38.1072/72-75
Hikâye: Gizli Bir Görevin Anatomisi 42.1206/74-78
Hikâye: Tepeye Adanan Bir Ömür 48.1396/66-69
-V-VAHE ARMEN (1)
Şiir: Cehennemlik Bir Gece, Şiir Ötesi, Güneşin Soluğu (Çeviri Tahere Mirzayi) 66.2009/58-59
VİKTORİJA LEVTRİNSKAJA (1)
Makale: Mevlâna’nın Eserlerinde ‘Suskun Şair’ 33.0915/32-35
VİLDAN POYRAZ COŞKUN (1)
Deneme: Suskun Kelimeler Lügati’nde Dile Gelen Mısralar 54.1610/86-87
VİLDAN SERDAR COŞKUN (1)
Deneme: Sultan Ahmed Divanı 65.1980/88-89
VOLKAN ARSLAN (3)
Şiir: Ay Yarığı 97.3065/67-67
Deneme: Attila İlhan’ın ‘Üç Tenha Köpek’ Şiiri Üzerine Bir Değerlendirme 98.3090/48-51
Eleştiri: ‘Amentü’ ile Yeniden Doğan Şair: İsmet Özel 99.3125/58-63
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
221
-Y-YAĞIZ GÖNÜLER (1)
Şiir: Pek de Güzel 40.1139/75-75
YAĞMUR DERGİSİ (1)
Etkinlik: Yağmur Dergisi 5. Hikâye Yarışması 49.1421/25-25
Deneme: Çilekeş Bir Dâvâ Hamalı: (Mustafa) Yazgan 64.1925/14-18
Deneme: Sanatının 40. Yılında Şair Yazar Mehmet Atilla Maraş 72.2221/23-27
ZÜLEYHA EKER (1)
Seçtiklerimiz: Küçük Terzi 34.0966/96-96
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
229
3 – MEVZULARA GÖRE TASNİF
3.01-DİL BAHİSLERİ, EDEBİYAT ve TÜRKÇE 3.02-EĞİTİM, KÜLTÜR ve MAARİF 3.03-ESERLER, KİTAPLAR ve DERGİLER 3.04-ETKİNLİK (Faaliyet) ve HABER 3.05-GEZİ, (Seyahat), ŞEHİRLER ve ÜLKELER 3.06-GÜNLÜK VE HÂTIRA (Anı) 3.07-HİKÂYE (Öykü) MASAL ve Roman Hakkında 3.08-KLAVYE MESELESİ, BULMACA ve KARİKATÜR 3.09-MUHTELİF MEVZULAR 3.10-RÖPORTAJ (Söyleşi) ve SOHBET 3.11-ŞAHISLAR 3.12-ŞİİRLER ve şiire Dâir
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
230
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
231
3- MEVZULARA GÖRE TASNİF3.01-Dil Bahisleri, Edebiyat ve Türkçe
YAZARIN ADI YAZININ BAŞLIĞISAYI, SIRA,SAYFA NU:
Ekrem Erdem Bizimkisi Türkçe Sevdası 01.0002/04-08
TBMM Dil Komisyonu Türkçenin Durumu Vahim 01.0003/08-11
Metin Karaörs Türkçenin Zenginliği 01.0004/12-16
Ali Özdemir İnsanlığın Yüksek Lisanı 01.0007/24-26
Dil ve Edebiyat Derneği Fransız Dil Akademisi 01.0014/35-35
Recep Garip Sanat ve Edebiyat Dili Olarak Türkçe 01.0015/36-39
Üzeyir İlbak Kültür ve Edebiyatın Taşıyıcısı Olarak Dil 01.0016/41-45
Durmuş Yılmaz Türkçeyi Korumak 01.0019/52-55
Hayati Develi Hangi Türkçe 02.0032/04-06
Süleyman Zeki Bağlan İstanbul Türkçesi 02.0033/07-09
Muhammed Çiftçi Makale: Kültür ve Dil Münasebetinin Şahsiyete Etkisi 100.3153/30-36
Kültür BakanlığıEtkinlik: Kültür ve Turizm Bakanlığının 3. Millî Kültür Şû-rası 03-05 Mart 2017 Tarihinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayında Yapıldı
100.3172/112-112
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
239
3- MEVZULARA GÖRE TASNİF3.03- Eserler, Kitaplar ve Dergiler
YAZARIN ADI YAZININ BAŞLIĞISAYI, SIRA,SAYFA NU:
Dil ve Edebiyat Dergisi Yeni Çıkan Kitaplar 01.0030/95-96
A. Azmi Bilgin Ayın Dosyası: Muhâkematü’l-Lugateyn ve Türkçe 02.0038/29-30
Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları 02.0061/92-93
Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları 03.0092/92-93
Sıtkı Bilgin Ayın Dosyası: Kutadgu Bilig Atasözlerinin Atası 04.0100/21-31
Sinan Gönen Makale: Kutadgu Bilig’den Bir Pencere Aralayabilmek 04.0101/32-35
Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları 04.0122/88-89
Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları 05.0153/92-93
Kemal Erarslan Hoca Ahmet Yesevî ve Dîvan-ı Hikmet 06.0161/26-28
Mehmet Serhan Tayşi İnceleme: Pend-nâme-i Güvâhî; Bir Atasözleri Hazinesi32.0883/10-17 06.0171/59-61
Murat Oktay Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları 06.0182/90-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Buruciye Şiir Akşamları Düzenlendi 35.0989/91-91
Murat Oktay, Zafer Özdemir Yayın Dünyasından: Kitap Tanıtımları 36.1022/90-91
Ekrem Erdem Etkinlik: Yeni Anayasa Türk Dilinin Şaheseri Olmalıdır 36.1023/92-92
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Tüyap Kültür Dünyasının Nabzını Tutmaktan Uzaktı 36.1024/93-93
Dil ve Edebiyat Derneği Bilgilendirme: Yağmur Dergisi Hikâye Yarışması 37.1030/13-13
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Yeni Ufuklara… Dil ve Edebiyat Derneği 2. Ola-ğan Genel Kurulu Yapıldı
37.1051/88-93
Mustafa Miyasoğlu Deneme: Âkif Yılı Etkinlikleri ve Âkif Hakkında Yeni Yayınlar 38.1074/78-83
Nevzat BayhanSoruşturma: ‘2011 Mehmet Âkif Yılı’ etkinliklerini nasıl değerlendiriyorsunuz; düzenlenen etkinlikler yeterli miydi?
38.1075/84-85
Dil ve Edebiyat Dergisi Etkinlik: İstiklal Marşı’nın 11 Farklı Bestesi Seslendirildi 38.1076/87-87
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Hayallerin Derinliğine Yolculuk 38.1078/91-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Konuşmalar (Beşir Ayvazoğlu… Adnan Özer...) 39.1109/86-87
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Ödül Törenleri 39.1110/88-89
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Mart Ayı Etkinlikleri 40.1148/95-95
Türkiye Yazarlar Birliği İstanbul Yönetim Kurulu
Bilgilendirme: TYB: Şehir Tiyatroları Hepimizindir 41.1182/104-104
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlikler: Hafta Sonu Sohbetleri 42.1213/92-93
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Kaşgarlı Mahmut Türk Dili Ödülü Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Genel Başkanı Ekrem Erdem’e Verildi
43.1241/94-95
Zafer Acar Tanıtma: Yeni Bir Yayınevi: ‘Çift Dikiş’ 45.1298/93-93
Dil ve Edebiyat DeneğiEtkinlik: ‘İstanbul Türkçesi’ Konulu Deneme Yarışması Ödül Töreni
47.1370/120-123
Dil ve Edebiyat Dergisi Bilgilendirme: Ve… Motorlu Kuş Sahnede 48.1403/88-88
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 48.1404/89-89
Yağmur Dergisi Yağmur Dergisi 5. Hikâye Yarışması 49.1421/25-25
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Heyeti Çankaya Köşkü’nde 49.1438/88-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Derin Konular Önemli Konuşmacılar 50.1470/90-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 51.1503/90-90
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Akdeniz Oyunları Slogan Yarışması Ödül Töreni Yapıldı
51.1504/91-91
Zafer Özdemir Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları 51.1505/92-93
Dil ve Edebiyat Dergisi Bilgilendirme: Günümüz Türk Öyküsünde Kadının Sesi 51.1507/96-96
Zafer Acar Tanıtım: Yeni Bir Yayınevi ‘Çift Dikiş’ ve Özkan Özgür 52.1541/89-89
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları, Söyleşiler Şiir Festivalleri 52.1542/90-91
Zeytinburnu Belediyesi Dâvet: Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi Sempozyumu 53.1564/55-55
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları… Ödül Törenleri, Sergiler 53.1576/92-93
Büyükçekmece Belediyesi Davet: Göl Saatleri Şiir Akşamları 54.1591/19-19
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
250
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları… Ziyaretler 54.1614/94-94
Trakya Üniversitesi Etkinlik: Sezai Karakoç’a ‘Fahri Doktora’ Unvanı Verildi 54.1615/95-95
İSTEVTanıtım: Kardeş Bir STK: İlim Sanat Tarih ve Edebiyat Vakfı
55.1640/60-61
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: TDED Kahramanmaraş Şubesi Açıldı-Şiir festi-vali düzenlendi
55.1650/88-89
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Gençlik Komisyonu İftarı Yapıldı 56.1680/91-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Ekim Ayı Seminerleri 58.1743/96-96
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED Cumartesi Buluşmaları 59.1778/95-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 60.1807/90-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 61.1840/90-90
Dil ve Edebiyat Derneği Çankırı Şubesi Etkinlik: Günümüzden Mavera’ya Paneli (Mehmet Âkif Ersoy) 61.1841/91-91
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Eskişehir’de Evlad-ı Fatihan Balkanlarda Akan Zaman Sergisi
62.1875/88-90
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 62.1876/91-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 64.1950/91-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 65.1983/94-94
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları 66.2022/92-93
Dil ve Edebiyat Dergisi Etkinlik: Matbu Dergilerde Hayat Var (5. Dergi Fuarı) 66.2023/94-95
Doğan Hızlan Konferans: Edebiyat ve Eleştiri 67.2028/14-18
Dil ve Edebiyat Derneği Tanıtım: Geleneğin Zeytinburnu’ndaki Evi: Nağmedâr 68.2093/90-91
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Ankara Şubesi Yeni Hizmet Binasını Açmaya Ha-zırlanıyor
70.2174/94-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED’de Kültürel Etkinlikler Başlıyor 70.2175/96-96
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Her Mekânda Bir İmkân Var 72.2246/100-101
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED 3. Olağan Genek Kurulu Yapıldı 73.2280/92-93
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED 3. Olağan Genek Kurulu Yapıldı 73.2280/92-93
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları Devam Ediyor 74.2317/93-93
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: TDED Tanışma ve Dayanışma Toplantısı Grand Tarabya Otelinde Yapıldı
75.2356/92-92
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Cumartesi Buluşmaları ‘Şiirden Şuura’ 75.2357/93-93
Dil ve Edebiyat Dergisi Yayın Dünyası: Kitap Tanıtımları 75.2358/94-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: ‘Yeni Hayat’ Özlemi Cumartesi Buluşmalarında 76.2397/92-93
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Edebiyatımızda Naatlar 77.2433/92-93
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Liseliler Arası 2023’e Mektup Yarışması Ödül Tö-reni Yapıldı
78.2468/92-93
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: TDED’de İftar 80.2534/90-91
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Dil ve Edebiyat Dergilerin İzinde 83.2639/94-94
Rukiye AydınEtkinlik: Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Ankara Şubesi Yeni Sezona Hazırlanıyor
83.2640/95-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Kahramanmaraş’ta İkinci Kitap Fuarı 84.2672/94-95
Dil ve Edebiyat Dergisi Haber: Bir Bildirinin Saklı Yüzü ‘Akademisyenler’! 86.2708/04-05
Dil ve Edebiyat Derneği Haberler 86.2736/92-92
Dil ve Edebiyat DerneğiFaaliyetler: Prof. Dr. Birol Emil ile ‘Hocaların Hocası Meh-met Kaplan’ın Düşünce Dünyası Panel: ‘Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinde Mekân
86.2737/93-93
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Nurullah Genç, Nuh Arslantaş, Veli Şirin Sohbetleri 87.2766/92-93
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
251
Dil ve Edebiyat DergisiEtkinlik: Sosyal Medya ve Dil Deneme Yarışması Ödülleri Sahiplerini Buldu
88.2795/88-92
Dil ve Edebiyat Derneği Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği İstişare Toplantısı 89.2830/93-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: ‘Akşehir Bir Milyon Kitaba Koşuyor’ 90.2859/94-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: İftar Programı 91.2886/94-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Dil ve Edebiyat Derneği’nin Konferansları 95.3010/94-95
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinler: TDED Ailesi Sivas’ta Buluştu 96.3039/92-93
Dil ve Edebiyat DerneğiHaber: TDED Başkanı Ekrem Erdem ‘Aydın Düşünce Plat-formu’nda Konuştu
97.3070/90-91
Dil ve Edebiyat DerneğiHaber: TDED Başkanı Ekrem Erdem ‘Aydın Düşünce Plat-formu’nda Konuştu
97.3071/92-93
Dil ve Edebiyat Derneği Etkinlik: Türkiye’nin Bir Kültür Politikası Var mı? 98.3102/92-93
Dil ve Edebiyat DerneğiEtkinlik: Ataşehir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Öğren-cileri Derneğimizi Ziyaret Etti
100.3170/110-110
Cumhurbaşkanlığı Etkinlik: 2017 Türk Dili Yılı İlan Edildi 100.3171/111-111
Kültür BakanlığıEtkinlik: Kültür ve Turizm Bakanlığının 3. Millî Kültür Şû-rası 03-05 Mart 2017 Tarihinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayında Yapıldı
100.3172/112-112
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
252
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
253
3- MEVZULARA GÖRE TASNİF3.05-Gezi (Seyahat), Şehirler ve Ülkeler
YAZARIN ADI YAZININ BAŞLIĞISAYI, SIRA,SAYFA NU:
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Türk Gözüyle Hindistan Gezisi 01.0024/75-79
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Bosna-Hersek 02.0042/46-49
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Matbaanın Memleketine Yolculuk 03.0082/63-65
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Dünyanın En Eski Şehrinde… 04.0107/54-57
Zeynep Dilyâre İnceleme: Kadim Şarkılar Terennümünde İstanbul 04.0118/76-77
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Destanlar Yaratan Şehir Kahramanmaraş 05.0139/51-54
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Rüya Gibi Bir Şehir: Şam 06.0174/68-70
Salih Koca Deneme: Sultanahmet Meydanı’nda Var Olmak 06.0181/88-89
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Benim Hayatım, İstanbul Yolculuğudur 07.0200/54-57
Mehmet Kâmil Berse Gezi: ‘Sevgilim İstanbul’ 08.0226/54-58
Mehmet Kâmil Berse Gezi: İstanbul’da Bayram Sabahı 09.0251/42-47
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Dersaadet’in Karşısı 10.0285/56-52
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Kuş Saraylarından Dolmabahçe Sarayı’na 11.0311/54-59
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Dersaadette Bir Payitaht 12.0341/54-59
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Gidelim Serv-i Revanım Yürü Sa’d-abade 13.0367/48-51
Sadettin Kaplan Deneme: Şehrin Şerhi ve Süphan Gülü… 13.0380/82-84
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Tarihin Nakşettiği Şehr-i Huzur… (İstanbul) 14.0395/52-58
Mehmet Kâmil Berse Gezi: İstanbul’a Karşıdan Bakan Bir Çift Sürmeli Göz Gibi 15.0421/39-45
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Boğaziçi’nde Bahar 16.0449/52-58
Sadettin Kaplan Deneme: Boğaz’ın İki Yakası… 16.0455/669
Mehmet Kâmil Berse Gezi: İstanbul’un Tarihine Bir Gezinti 17.0472/54-60
Üzeyir İlbakMakale: Uzak anlam dilinin ülkesinden: Şiir, İnsan, Coğrafya ve Kültür
18.0495/36-41
Murat Akan Deneme: Ruhunu Arayan Şehir 18.0499/56-65
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Dünyanın Öbür Ucunda Dostlar Arasında… 19.0523/50-59
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Orada, bir ülke var uzakta… Şili… 20.0552/54-60
Mehmet Kâmil Berse Gezi: Burası Bizim Alınyazımız: Kıbrıs 21.0578/52-56
Mehmet Şadi PolatSöyleşi: Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali ile Editör hakkında…
90.2842/30-33
Recep Garip
Mehmet Kâmil Berse Hakkı Devrim ile Söyleşi: ‘Dil İlgi İster, Saygı Bekler 91.2869/28-35
Aykut Nasip KelebekSöyleşi: Zafer Acar ile / Yüzyılımızda Yerli Düşünce ve Sanat Öne Çıkacak
91.2874/60-64
Aykut Nasip KelebekHüseyin Kalyan ile Söyleşi: Dil Hikmet’in Kulpuydu ve Ben de Söz Marifetiyle Hikmet Kulpuna Yapıştım.
97.3055/44-47
Aykut Nasip KelebekYeprem Türk ile Söyleşi: ’15 Temmuz Direnişi ile Mil-let Tanım Değiştirmiştir’
98.3084/32-35
Aykut Nasip KelebekSöyleşi: Hüseyin Akın ile ‘Dünyayı Gâniler Dayanış-ması Kurtaracak
99.3122/52-57
Mehtap AltanSöyleşi: A. Ali Ural ile… A. Ali Ural’dan Edebiyatta Sa-mimiyet Reçetesi
100.3155/40-43
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
288
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
289
3- MEVZULARA GÖRE TASNİF3.11-Şahıslar
YAZARIN ADI YAZININ BAŞLIĞISAYI, SIRA,SAYFA NU:
Abdurrahman Şen Makale: Mehmet Âkif Ersoy’u Tanımak 01.0018/47-51
Mehmet Serhan Tayşi Ayın Dosyası / Kâşgarlı Mahmud 01.0023/64-74
Sakin Öner Makale: Fikir Adamı Olarak Yahya Kemal 01.0027/85-87
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: ‘Âlimin Ölümü, Âlemin Ölümü Gibi-dir’ Erdem Bayazıt, Nusret Çolpan, Dilâver Cebeci, İlhan Berk, Fethi Naci, Ali Püsküllüoğlu, Necla Pekol-cay, Ahmet Yüksel Özemre, Fâzıl Hüsnü Dağlarca, Nedret Selçuker
01.0029/90-94
Ersin TeresAyın Dosyası: Ali Şir Nevayî Türkçe denizdeki bir mü-cevhere benzer
02.0037/20-28
Ersin Teres Doğu Türkçesinin Parlayan Yıldızı Ali Şir Nevayî 02.0039/31-37
Sakin Öner Makale: Bayrak Şairi Ârif Nihat Asya’nın Fikir Dünyası 02.0051/61-64
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Haber: Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Niyazi Akıncıoğlu, Ali Bey, Cenap Şahabettin, Atilla Tokat-lı, Halit Fahri Ozansoy, Ömer Bedrettin Uşaklı, Tarık Buğra, Akşit Göktürk, Hasan Hüseyin (Korkmazgil), Hüseyin Siret Özsever.
02.0059/88-89
Bekir KarlığaAyın Dosyası: Türkçenin Batı’ya Açılan Penceresi: Kâtip Çelebi
03.0067/14-23
Said Öztürk Makale: Kâtip Çelebi: Hayatı ve Eserleri 03.0068/24-31
Şemseddin Şeker Araştırma: Mehmet Âkif Ersoy / Büyük Şaire Saygı 03.0073/48-50
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Bahtiyar Vahapzade, Gazanfer Özcan, Turgut Can-sever, Türkel Minibaş, Bilge Olgaç, Ömer Seyfettin, Ahmet Nuri Sekizinci, Mehmet Seyit Bey, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Vâla Nûrettin, Kınalızâde Hasan Çe-lebi, Yaşar Nabi Nayır, Falih Rıfkı Atay, Kerime Na-dir Azrak, Halit Ziya Uşaklıgil, Ethem İzzetr Benice, Ömer Sami Coşar, Abdullah Ziya Kozanoğlu, İlhami Bekir Tez, Mithat Cemal Kuntay
03.0091/89-91
Sinan Gönen Makale: Kutadgu Bilig’den Bir Pencere Aralayabilmek 04.0101/32-35
Sakin Öner Türkçemizin Muhafızları Âşıklarımız ve Âşık Veysel 04.0114/64-67
Süleyman Zeki Bağlan Makale: Muallim Naci İzinde 04.0115/68-71
Samet Sururi Sergi: Şairlerden İlham Alan Ressam Zeki Kıral 04.0116/72-73
Cevat Akkanat Tahlil: Yahya Kemal’in Bir Şarkısı 04.0119/78-79
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: Sanat Edebiyat Dünyamızdan Ka-yan Yıldızlar Yusuf Hayaloğlu, Nigâr Hanım, Orhon Murat Arıburnu, Sabahattin Ali, Ahmet Vefik Paşa, Necdet Evliyagil, Vedat Nedim Tör, Şevket Rado, Ümit Kaftancıoğlu, Muallim Naci, Abdülhak Hamit Tarhan, İsmail Hâmi Danişmend, Sabahattin Kudret Aksal, Tekin Aral, Kemal Tahir, Samipaşazade Sezai, Güner Sümer, Muhsin Ertuğrul.
04.0121/85-87
Musa Yıldız Ayın Dosyası: Ali Kuşçu Gökyüzünün Kapılarını Açtı. 05.0132/21-25
Süleyman Zeki Bağlan Semerkand’da Yetişti, Osmanlı’da Yükseldi (Ali Kuşçu) 05.0133/26-32
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
290
Sakin Öner Makale: Necip Fazıl’ın Şiirlerinde Fikir Dünyası 05.0149/80-83
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyatımızdan Kayan Yıldızlar: Altan Erbulak, Abdülhak Şinasi Hisar, Te-zer Taşkıran, Haldun Taner, Elif Naci, Semih Tuğrul, İhsan Hamamioğlu (Hamamîzâde İhsan), Müftüoğlu Ahmet Hikmet, Rauf Mutluay, Turhan Oğuzbaş, Ercü-ment Behzat Lav, Memduh Şevket Esendal, Nurullah Ataç, Çiğdem Talu, Sermet Muhtar Alus, Mustafa Ekmekçi, Edip Cansever, İbdülemin Mahmet kemal İnal, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hilmi İmamoğlu,
05.0152/88-91
Şükrü Halûk AkalınMakale: Karamanoğlu Mehmet Bey’in Fermanı’ndan 720 Yıl Sonra Türkçe
06.0156/04-07
Hikmet ÖzdemirAyın Dosyası: Türklere İslam’ın yolunu açtı: Hoca Ah-met Yesevî
06.0160/18-25
Kemal Erarslan Hoca Ahmet Yesevî ve Dîvan-ı Hikmet 06.0161/26-28
Mehmet Serhan Tayşi İnceleme: Pend-nâme-i Güvâhî; Bir Atasözleri Hazinesi 06.0171/59-61
Üzeyir İlbak Makale: İrfanı Arayan Rehber: Cemil Meriç 06.0172/62-65
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Nezihe Araz, Kemal Özer, Orhan Şen-gürbüz, Demirtaş Ceyhun, Ssermet Çağan, Mehmet Faruk Gürtunca, Feridun Fazıl Tülbentçi, Abdülkadir Bulut, Bekir Yıldız, Alim Şerif Onaran, Abbas Sayar, Can Yücel, Nihat Sami Banarlı, Ahmet Reşit Rey, Mahmut Yesari, Beşir Göğüş, Necmettin Halil Onan, Tevfik Fikret, Mustafa Baydar, Münevver Ayaşlı, Ömer Faruk Toprak, Orhan Seyfi Orhonlu, Turgut Uyar, Afif Yesari Abdülbaki Gölpınarlı, Ali Ekrem Bo-layır.
08.0240/90-94
Ahmet Koçak Ayın Dosyası: Her Çağın Ozanı: Yunus Emre 09.0248/20-32
Samet Sururi Osmanlı’nın Leonardo da Vinci’si: Matrakçı Nasuh 09.0255/56-57
Süleyman Zeki BağlanAnma: ‘101 Türk Büyüğü’nden biri olan Etem Ruhi Üngör’ü Kaybettik
09.0256/58-59
Mehmet K. Gündoğdu Deneme: Müştak Baba 09.0262/66-67
Zerrin Özalp Makale: Dostum Bedri Rahmi’siz 34 yıl 09.0263/68-71
Abdurrahman Şen Anma: Yücel Çakmaklı’nın Ardından 09.0268/86-87
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Jale Baysal, Nezihe Meriç, Sabiha Derviş Sertel, Ali Mümtaz Arolat, (Alâeddin) Sâbit, Eşref Şefik, Azra Erhat, Celâl Sılay, İbrahim Şinasi, Refik Ahmet Sevengil, Baki Süha Edipoğlu, Ahmet Rasim, Şükufe Nihal Başar, Ruşen Eşref Ünaydın, Tevfik Akdağ, Ali Nihat Tarlan.
Mehmet Nuri Yardım Anma: ‘Bir Vakıf Çeşmesi: Fethi Gemuhluoğlu 10.0283/52-54
Sakin ÖnerMakale: ‘Lisan’ Şiiri ve Gökalp’in Dil İle İlgili Düşün-celeri
10.0292/74-77
Zerrin ÖzalpMakale: ‘Denizde Balık Adam, Karada Ağaç Adam’ Halikarnas Balıkçısı – Cevat Şâkir Kabaağaçlı)
10.0293/78-81
Ahmet ÖztarhanAraştırma: ‘Ağlatan Adam’ın Acıklı Hikâyesi… Kema-lettin Kamu
10.0294/82-85
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Nedret Selçuker, Faik Ali Ozansoy, Muazzez Tahsin Berkant, Sabri Esat Siyavuşgil, Yu-suf Atılgan, Ahmet Refik Altınay, Şemsi Belli, Metin Eroğlu, Fakir Baykurt, Cahit Sıtkı Tarancı, Asaf Halet Çelebi, Hüseyin Cahit Yalçın, Behçet Kemal Çağlar, Ali Canip Yöntem, Nafi Atuf Kansu, Agâh Sırrı Le-vent, İbrahim Alâaddin Gövsa, Ömer Asım Aksoy.
10.0298/92-95
Kemal Yavuz Ayın Dosyası: O Türkçeye Âşıktı: Âşık Paşa 11.0304/21-31
Mehmet Nuri Yardım Anma: Ergun Göze ile Yaşasın Hatıralar 11.0318/66-68
A. Rahim Balcıoğlu Anma: Bir Bayrak Adam: Serdengeçti 11.0319/69-70
Zerrin ÖzalpMakale: Biraz Kül, Biraz Duman, O Ümit Yaşar’dır İşte…
11.0322/78-81
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
292
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Yahya Kemal Beyatlı, Refi Cevat Ulunay, Burhan Felek, Doğan Avcıoğlu, Aka Gündüz, Faruk Nafiz Çamlıbel, Nevzat Üstün, Sadri Ertem, Orhan Veli Kanık, Celal Sahir Erozan, Enver Gökçe, Sevgi Soysal, Aziz Çalışlar, Ünsal Oskay, Halit Refiğ.
11.0327/90-96
Hüseyin Gazi TopdemirAyın Dosyası: Kültür dünyamızda çığır açtı: İbrahim Müteferrika
12.0333/16-33
Recep Garip Makale: Dil, Kültür ve Tarih İşçisi Mehmet Kaplan 12.0337/44-47
Aysel YükselAnma: ‘Ezelden Ebede İzzetlenmiş Bir Bahtiyar’ İlhan Ayverdi
12.0338/48-50
Azmi Bilgin Anma: Mevlana ve Çevresi 12.0346/64-69
İbrahim ÖztürkçüAnma: (İbrahim Alâettin Gövsa) Mehmet Âkif’i Ya-zarken Ölen Bahtiyar Bir Şair ve Yazar
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar Ömer Lütfi Mete, Namık Kemal, Or-han Şaik Gökyay, Fazıl Ahmet Aykaç, Samih Rifat Horozcu, Leyla Hanım, Adnan Veli Kanık, Reşat Nuri Güntekin, Berkei Vardar, Ahmet Cevat Emre, Hüse-yin Nihal Atsız, Oğuz Atay, Ercüment Ekrem Talu, Ziya Şakir Soku, Ahmet Mithat Efendi, Mehmet Rauf BeyRıza Tevfik Bölükbaşı.
12.0355/92-96
Hikmet Özdemir Ayın Dosyası: Bütün Zamanların Şairi Fuzûlî 13.0361/18-25
Üzeyir İlbakMakale: Kerbela’da Hayat Bulmak ve Fuzûlî’nin ‘Su Kasidesi’nde Nebi’nin İzini Sürmek
13.0362/26-30
Recap Garip Anma: Mehmet Âkif İnan. Soylu Bir Şiir Atlısıydı 13.0364/35-39
İbrahim Öztürkçüİnceleme: Kitaplara Adanmış Bir Ömür: Ali Emîrî Efendi
13.0366/44-47
Zerrin Özalp İnceleme: Yüz Yılın ‘Muhtıra’sı/Mehmet Sâdık Efendi 13.0368/52-53
Samet Sururi Anma: Neyzen Tevfik / Bir Volkandı O Şimşekler İçinde 13.0379/76-81
Ahmet Faruk Sanlıcalı
Kaybettiklerimiz: Sanat ve Edebiyat Dünyamızdan Kayan Yıldızlar: Câhide Birgül (Sesveren), Ali Taygun, Cemil Başo, Şerâfettin Kocaman, Yıldız Sertel, Sel-ma Ağabeyoğlu, Zeki Ökten, Cüneyt Gökçer.
13.0384/92-95
Muhammet Nur Doğan Ayın Dosyası: Şeyh Galip / Divan Şiirinin Son Çınarı 14.0389/22-30
Necmettin Türinay Makale: Roman ve Hikâyeci Olarak Şeyh Galip 14.0390/31-32
Hikmet ÖzdemirMakale: Ebu’l-Fazl Musa b. Hacı Hüseyin el-İznikî Edebî Tarihimize Işık Saçtı
14.0392/36-41
Mehmet Nuri Yardım Anma: Edebiyatımızın Büyük Ağası / Tarık Buğra 14.0403/70-73
Gülbün MesaraAnma: Süheyl Ünver İlim, Kültür ve Sanatta Sönme-yen Işık
14.0404/74-77
Mustafa Miyasoğlu Makale: Hak Bildiği Yolda Yürüdü - Ârif Nihat Asya 14.0405/78-81
Ahmet KoçakAnma: Yüce Bir Yolun Yolcusu – ‘Bahtiyar’ımız (Bah-tiyar Vahapzâde)
Cahit ZarifoğluMektup: Cahit Zarifoğlu’nun Afganistanlı Kadın Meral Maruf’un Babası Abdülhak Maruf’a Yazdığı Mektup
79.2485/35-35
Aykut Nasip Kelebek Deneme: Bir Modern Şiir Hikâyesi: Cahit Zarifoğlu 79.2486/36-41
Hayrettin Durmuş Deneme: Yunus’un Çağımıza Mesajı 79.2490/48-49
Aykut Nasip KelebekDeneme: Siyasete Estetik Aşısı Yapan Şair: Erdem Bayazıt
80.2517/31-33
Hayrettin Durmuş Deneme: Yüzyılımızın Yalnız Yolcusu: Roger Garaudy 80.2520/47-48
Zafer AcarMakale: ‘Kadın’ İmgesinin Bilinçaltı ve Sezai Kara-koç’ta Karşılığı
81.2549/23-29
Aykut Nasip KelebekDeneme: ‘Evleri Balkonsuz Yapan Mimar’: Sezai Ka-rakoç
81.2550/30-32
Hüseyin K. BaykuşMakale: Doğu Müktesebatının Çağdaş Bir Temsilcisi: Mehmet Âdil Oymak-1
81.2551/33-39
Hayrettin Durmuş Deneme: Aliya İzzet Begoviç İçin Bir Portre Denemesi 81.2556/56-59
Hayrettin DurmuşDeneme: Baudelaıre’nin Hazin Hikâyesi Aslında Bi-zim Hikâyemiz
82.2587/27-29
Hüseyin K. BaykuşDeneme: Doğu Müktesebatının Çağdaş Bir Temsilci-si: Mehmet Âdil Oymak-2
82.2588/30-35
Oğuz Çetinoğlu Deneme: Rumeli ve Sarı Saltuk 82.2591/45-47
Hikmet Özdemir Hz. Ali’den Altın Öğütler 82.2594/52-55
Hikmet Özdemir Hz. Ebubekir’den Altın Öğütler 83.2623/47-51
Di
l
ve
E
de
bi
ya
t
302
Selahattin ÖzkökDeneme: Akdeniz’de Sessiz Bir Geminin Alıp Götür-düğü Şair: Faruk Nafız Çamlıbel
83.2632/76-77
Güliz ArancıDeneme: Sılairahim, Sadakayı Cariye ve Baba Dostu Ali Nar Hoca
83.2637/90-91
Selahattin ÖzkökAnma: İslamî Edebiyat Burcunda Bir Hoca: Prof. Dr. Osman Öztürk
84.2662/53-55
Hikmet Özdemir Hz. Ömer’den Altın Öğütler 84.2664/62-67
Zafer AcarDeneme: Sezai Karakoç’un Yarım Kalmış ‘Hatıralar’ı Mağlûp Görünür, Fakat Her Zaman Galiptir
85.2684/30-34
İsa KayaalpAnma: Fethi Gemuhluoğlu (1922-1977) ‘Dostluğun’ Simge İsmi
85.2690/48-51
Özcan Ünlü Deneme: Kayıp Şairler 3 / Mustafa Çelik 85.2693/58-59
Hikmet Özdemir Hz. Osman’dan Altın Öğütler 85.2695/62-66
Selahattin ÖzkekYarı Kalan Masal Abdullah Öztemiz Hacıtâhiroğlu (1929-16 Aralık 2015)
85.2699/84-85
Üzeyir İlbakMakale: Tanpınar’da İnsan, Şehir, Mekân ve Kültür (İnsan-Mekân Ayrışmazlığı Üzerinden Bir Şehir Ta-savvuru
86.2714/13-23
Özcan Ünlü Deneme: Kayıp Şairler 4 / Ahmet Sıvacı Hâlâ Yaşıyor 86.2719/42-43
Dil ve Edebiyat DerneğiFaaliyetler: Prof. Dr. Birol Emil ile ‘Hocaların Hocası Mehmet Kaplan’ın Düşünce Dünyası Panel: ‘Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinde Mekân
86.2737/93-93
Ayşe KasapDeneme: Ali Emirî’nin İzinde Bir Ömür: Mehmet Ser-han Tayşi