Top Banner
* ภาควิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร กรุงเทพฯ 10900 [email protected] "สบูดำ" เปนชื่อเรียกกันในทองถิ่นภาคกลาง อยูในสกุล Jatropha เปนไมยืนตนตระกูล Euphorbiaceae ซึ่งเปนพืชในตระกูลเดียวกับยางพาราพืชในสกุลนี้ที่พบทั่วไปในประเทศไทย มี 4 สกุลคือ 1. Jatropha integerrima Jacq มีตนกำเนิดในประเทศคิวบา และอเมริกาใตเปนไมมี ขนาดใหญประมาณ 20 ฟุต โดยทั่วไปสูง 7 ฟุต ตองการน้ำโดยเฉพาะในหนารอน ชอบดินเก็บ ความชื้นไดดี แตไมแฉะ โตงาย ออกดอกตลอดป แตดีมากในชวงที่มีอากาศอบอุน ผลและเมล็ดมี พิษ 2. Jatropha cinerea (Ortega) Arg. มีตนกำเนิดในประเทศอเมริกาใต (Sonora, Baja, แคลิฟอรเนีย, Sinaloa) เปนพืชที่ทนตออากาศรอนไดดี ชอบแสงแดดจัด ลักษณะเปนไมพุม สูงประมาณ 10 ฟุต ตองการน้ำเล็กนอยถึงปานกลาง เพาะไดดวยเมล็ดและกิ่งตอน 3. สบูแดง หรือสบูเลือด (Jatropha gossypifolia L.) มีชื่ออื่นๆเชนละหุงแดง (กลาง) สบูแดง (กลาง) สลอดแดง สีลอด หงษเทศ (ปตตานี ) เปนไมพุมสูง 1-2 เมตร ลำตนสั้นและมีกิ่งกาน แผออกไป บริเวณยอดมีขน และมีตุมเล็กๆ ที่มียางสีเหลืองใสเหนียว ใบมี 3-5 แฉกและมีตุมเหนียว ใบออนสีมวงเขมหรือสีน้ำตาลแดง ดอกเล็กสีแดงเขมและมีสีเหลืองอยูตรงกลาง ผลรูปรียาวมี 6 รอง สีเขียวเมื่อแหงเปนสีน้ำตาล และเมื่อแกจะแตกออกเปน 3 สวน เมล็ดมี 3 เมล็ด สีดำ ใบสวนยอด สีแดงมวงใชเปนวัตถุดิบในการยอมไหมใหสียอมเสนไหมใหสีเขียวอมเหลือง ในทางสมุนไพรใชใบตม รับประทานแกปวดทอง แกไข ตำพอกแกฝ แกผื่นคัน เมล็ดเปนยาระบาย ทำใหอาเจียน ตำพอก ทาแผลโรคเรื้อน รากมีสาร Jatrophine ซึ่งเปนพิษแรง ณกัญภัทร จินดา* Müll.
12

1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

May 13, 2018

Download

Documents

dangnhu
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

* ภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ 10900

[email protected]

"สบดำ" เปนชอเรยกกนในทองถนภาคกลาง อยในสกล Jatropha เปนไมยนตนตระกล

Euphorbiaceae ซงเปนพชในตระกลเดยวกบยางพาราพชในสกลนทพบทวไปในประเทศไทย

ม 4 สกลคอ

1. Jatropha integerrima Jacq มตนกำเนดในประเทศควบา และอเมรกาใตเปนไมม

ขนาดใหญประมาณ 20 ฟต โดยทวไปสง 7 ฟต ตองการนำโดยเฉพาะในหนารอน ชอบดนเกบ

ความชนไดด แตไมแฉะ โตงาย ออกดอกตลอดป แตดมากในชวงทมอากาศอบอน ผลและเมลดม

พษ

2. Jatropha cinerea (Ortega) Arg. มตนกำเนดในประเทศอเมรกาใต (Sonora,

Baja, แคลฟอรเนย, Sinaloa) เปนพชททนตออากาศรอนไดด ชอบแสงแดดจด ลกษณะเปนไมพม

สงประมาณ 10 ฟต ตองการนำเลกนอยถงปานกลาง เพาะไดดวยเมลดและกงตอน

3. สบแดง หรอสบเลอด (Jatropha gossypifolia L.) มชออนๆเชนละหงแดง (กลาง)

สบแดง (กลาง) สลอดแดง สลอด หงษเทศ (ปตตาน) เปนไมพมสง 1-2 เมตร ลำตนสนและมกงกาน

แผออกไป บรเวณยอดมขน และมตมเลกๆ ทมยางสเหลองใสเหนยว ใบม 3-5 แฉกและมตมเหนยว

ใบออนสมวงเขมหรอสนำตาลแดง ดอกเลกสแดงเขมและมสเหลองอยตรงกลาง ผลรปรยาวม 6 รอง

สเขยวเมอแหงเปนสนำตาล และเมอแกจะแตกออกเปน 3 สวน เมลดม 3 เมลด สดำ ใบสวนยอด

สแดงมวงใชเปนวตถดบในการยอมไหมใหสยอมเสนไหมใหสเขยวอมเหลอง ในทางสมนไพรใชใบตม

รบประทานแกปวดทอง แกไข ตำพอกแกฝ แกผนคน เมลดเปนยาระบาย ทำใหอาเจยน ตำพอก

ทาแผลโรคเรอน รากมสาร Jatrophine ซงเปนพษแรง

ณกญภทร จนดา*

Müll.

Page 2: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา2

4. Jatropha multifida L. มตนกำเนดในประเทศเมกซโกตลอดถงประเทศบราซล เปน

พชททนตออากาศรอนไดด ชอบแสงแดดจด ลกษณะเปนไมพมสงประมาณ 6-20 ฟต ใบใหญ

สเขยวเขม กวางประมาณ 12 นว ใบแยกเปนแฉก ปลายใบแหลม ตองการนำปานกลาง เพาะไดดวย

เมลดและกงตอน ออกดอกตลอดป ดอกและผลสเหลอง ทกสวนของตนมพษ

5. Jatropha podagrica Hook. มตนกำเนดในประเทศแถบอเมรกากลาง ฮอนดรส

นคารากว เปนพชททนตออากาศรอนไดด ชอบแสงแดดจด ลกษณะเปนไมพมสงประมาณ 5 ฟต

ตองการนำในหนารอน เพาะไดดวยเมลดและกงตอน ออกดอกตลอดป ผลและเมลดมพษ

6. สบดำ (Jatropha curcas Linn.) มทรงเปนพมขนาดกลาง อายประมาณ 20 ป

เปนพชพนเมองของทวปอเมรกาใต ชาวโปรตเกสนำเขามาปลกในประเทศไทย ในชวงปลายสมย

กรงศรอยธยา เพอนำมาบบนำมนสำหรบทำสบ ปจจบนสบดำมปลกอยทวทกภาคของประเทศไทย

ทงภาคกลาง ภาคเหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต แตปลกมากในภาคเหนอ และมชอเรยก

แตกตางกนไป เชน ภาคเหนอเรยกวามะหงฮว ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเรยกวามะเยาหรอสหลอด

ภาคใตเรยกวามาเคาะ

พษและประโยชนของสบดำ

ชาวบานในภาคเหนอของประเทศไทยจะปลกตนสบดำไวเปนแนวรวกนสตวเลยงเขา

ทำลายแปลงเพาะปลกเนองจากไมชอบกลนเหมนเขยวของสาร Hydrocyanic ทสบดำปลดปลอย

ออกมา สบดำมนำมนสามารถนำมาใชเปนสวนผสมในการทำสบ เนองจากกานใบและนำมนมฟอง

ตามธรรมชาต จงมการใชทำสบและเปลอกเมลดมสดำ สบดำไดรบความสนใจอยางมากในการ

นำนำมนจากเนอเมลดมาใชเปนเชอเพลงทดแทนนำมนดเซล หรอผสมกบนำมนเบนซน ใชเปน

นำมนหลอลน (สขสนต, 2544 ; วฒนาและคณะ, 2525, กรมวชาการเกษตร, 2523) ซงมรายงาน

การวจยเกยวกบคณสมบตของนำมนสบดำเพอใชเปนนำมนทดแทนไวหลายฉบบ (Pramanik,

2003; August et al., 2002) ในนำมนเมลดสบดำมสารประกอบทเปนพษและมพษถงตายได

หากรบประทานเมลดสบดำหรอนำมนสบดำ กากทเหลอจากการบบนำมนเปนพษตอเลอด และ

มสารบางชนดทมผลตอการเคลอนไหวของลำไสเลกหนขาว ความเปนพษของสารในตนสบดำนน

ในเมลดเปนพษมากทสด รองลงมาคอ กงและใบ และสารพษทพบมากคอ Curcine และ Ricine

(กรมวชาการเกษตร, 2523) รายงานความเปนพษของสารในสบดำไมเพยงพบในประเทศไทย

Page 3: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา 3

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

Fig. 1 พชสายพนธตางๆ ในสกล Jatropha

Jatropha integerrima Jacq.

Jatropha gossypifolia L.

Jatropha curcas Linn.

Jatropha podagrica Hook.

Jatropha multifida L. ภาพจาก Coral

Bush (Jatropha multifida), U.S.D.A. Forest

Service Collection, Courtesy of the Hunt

Institute

Jatropha cinerea (Ortega) Müll.

Page 4: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา4

เทานน มรายงานการวจยหลายฉบบไดรายงานถงประโยชนและพษของสารออกฤทธจากสบดำ เชน

ในป 1975 Adam and Magzoub ไดรายงานวา แพะนเบยน (Nubian goat) ทกนเมลดสบดำ

0.25-10 กรม/กก.ของนำหนกตว/วน จะแสดงความเปนพษตอตบภายใน 2-21 วน ตามปรมาณ

เมลดสบดำ ทกนเขาไป และพบวาระดบกรดไขมนในเลอดแพะมการเปลยนแปลง ระดบไกลโคเจน

และ นโครซสใน เฮปาโตไซต ลดลง เชนเดยวกบการศกษาของ Gadir et al. (2003) นอกจากน

จากผลการทดสอบในหนโดย Adam (1974) ทพบวาหนตวผทกนเมลดสบดำในปรมาณ 50-40%

จะเสยชวต สวนทกนในปรมาณ 1-20% รอดชวต และพบวาสารพษในสบดำมผลตอลำไสเลก

หวใจ ปอดและการเปลยนแปลงระดบไขมนในตบและไตของหน อยางไรกตามระดบความรนแรง

ของสารพษในเมลดสบดำขนอยกบพนทการปลกและสายพนธของสบดำ สบดำ บางสายพนธ

ทปลกในบางพนทมพษถงตายได ขณะทอกสายพนธหนงทปลกในพนทเดยวกนหรอพนทอน

อาจจะทำใหผทรบประทานแสดงฤทธเปนยาถายอยางแรงคลายพษทมในเมลดละหงทำใหมอาการ

ทองเดน หรออาจไมมพษเลย การกำจดพษในนำมนเมลดสบดำ สามารถทำไดโดยนำนำมนสบดำ

ผานกระบวนการรไฟน และฟอกส ซงจะลดปรมาณ Phorbol ester ในนำมนลง (Haas and

Mittelbach. 2000)

สบดำไมไดเปนโทษแตเพยงอยางเดยว ในการแพทยพนบานในหลายประเทศทงใน

อเมรกาใต และเอเชย มการใชสวนตางๆ สบดำในการรกษาโรคบางชนด เชน ใชนำสกดจากเปลอก

ตน หรอใบรกษากระดกหก ใชใบสดตำละเอยดพอกลงบนบรเวณเคลดยอก ปวดบวม หรอใชใบสด

ลนไฟแลวขยทาบนบรเวณทเปนโรคผวหนง ในป 1994 Obatomi et al. ไดพบวาถาใชสารสกดจาก

ใบของสบดำใน Nigerian folk medicine ในปรมาณ 1.32 ก./กก.ของนำหนกตว/วน จะชวยในการ

รกษา diabetes mellitus ในหนได ตวอยางการใชสวนตางๆของสบดำในการแพทยพนบานเชน

1. ยางจากกานใบ ใชปายรกษาโรคปากนกกระจอก หามเลอด แกปวดฟน แกลนเปนฝาขาว

โดยผสมกบนำนมมารดาปายลน ใชแทนยาสฟน นอกจากนยงมฤทธตานการเปนลมเลอด

(Anticoagulation) อกดวย (Osoniyi and Onajobi, 2003)

2. ลำตน ตดเปนทอนตมนำใหเดกกนแกซางตาลขโมย ตดเปนทอนแชนำอาบแกโรคพพอง

ใชเปนแนวรวปองกนสตวเลยง เชน โค กระบอ มา แพะ เขาทำลายผลผลต

Page 5: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา 5

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

3. เมลด หบเปนนำมน ใชทดแทนนำมนดเซล ใชบำรงรากผม ใชเปนปยอนทรย โดยใชกาก

ทเหลอจากการหบนำมน ซงมธาตอาหารหลก มากกวาปยหมกและมลสตวหลายชนด ยกเวนมลไก

ทมฟอสฟอรส และโปตสเซยม มากกวา และยงมสารพษ Curcin มฤทธเหมอนสลอด หากใชใน

ปรมาณเลกนอยมฤทธเปนยาระบาย

4. ราก ของสบดำมฤทธเปน Anti-inflammatory และ anti-proliferative activity ซงลด

การเกด granular tissue และ leukocyte migration จากผนงหลอดเลอด (Mujumdar and Misar,

2004)

จากการศกษาผลของสารสกดจากสวนตางๆ ตอแบคทเรยกอโรคทงในคนและสตว

พบวา สารสกดจากใบสบดำ เปลอกผลแหง สารสกดจากนำมน และนำยาง ปรมาณ 600, 800, 300

และ 500 ไมโครกรม ตามลำดบสามารถยบยงการเจรญของเชอ Staphylococcus auricularis

และ Bacillaus subtilis ได 50% ขณะทสามารถยบยงการเจรญของเชอ Aeromonas hydrophila.

ได 45 %, 38%, 51% และ 48% ตามลำดบ

เมลดสบดำ นำมนเมลดสบดำ

สารสกดใบสบดำ นำยางสบดำนำยางสบดำ

Fig. 2 สารสกดจากสวนตางๆ ของสบดำ

Page 6: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา6

tín

องคประกอบทางเคมในนำมนสบดำ

นำมนเมลดสบดำไดจากเนอ (Kernel) ของเมลดสบดำ โดยการหบ (สขสนต, 2544)

การสกดดวยตวทำละลาย เชนเดยวกบพชนำมนอนๆ หรอดวยเทคโนโลยใหมๆเชน การสกดดวย

เอนไซมอลคาไลโปรตเอสรวมกบสารละลายผสมบวทานอล และ สารละลายแอมโมเนยมซลเฟต

เขมขน 30% (w/v) ในอตราสวน1:1 (v/v) พบวาใหปรมาณนำมน 97 กรมจากเมลด 100 กรม (Shah

et. al., 2004) การสกดดวยอลตราโซนครวมกบเอนไซมอลคาไลโปรตเอส ซงวธนพบวาใหปรมาณ

นำมนสงถง 74 กรมจากเมลด 100 กรม (Shah et. al., 2005) นอกจากวธการสกดทตางกนจะให

ปรมาณนำมนตางกนแลวพนทการเพาะปลกสบดำจะมผลตอ ขนาด นำหนก ปรมาณนำมนและ

องคประกอบอนๆ ในเมลดสบดำ ดงเชนเมลดและนำมนทสกดดวยปโตรเลยมอเธอรจากเมลดสบดำ

ทเพาะปลกใน 4 พนทของประเทศเมกซโก ดงแสดงในตารางท 1 - 3 เชนเดยวกบสบดำทปลกใน

พนทตางๆ ในประเทศฝรงเศสทสกดนำมนดวยเฮกเซน ซงใหปรมาณนำมน 40-50 กรมจากเมลด

100 กรม ดง Fig. 3 และ Table 4

tín

Table 1 Physical characteristics of different provenances of Jatropha curcas seeds (on dry matter

basis) (Mart nez-Herrera et al. 2006)

Variety Whole seed Kernel Shell % Kernel wt of % Shell of

Length (mm) Width (mm) Weight (g) Length (mm) Width (mm) Weight (g) weight (g) whole seed wt whole seed wt

1 17.0c ± 0.96 8.4b ± 0.38 0.64b ± 0.07 15.1c ± 0.84 7.2c ± 0.38 0.43b ± 0.05 0.20a ± 0.08 68.06 31.94

2 18.0b ± 0.95 9.5a ± 0.73 0.72a ± 0.07 16.0b ± 0.58 7.7a ± 0.45 0.49a ± 0.04 0.23a ± 0.08 68.19 31.81

3 18.7a ± 0.56 9.3a ± 0.35 0.71a ± 0.04 16.4a ± 0.04 7.4b ± 0.39 0.48a ± 0.04 0.22a ± 0.06 68.34 31.66

4 15.0d ± 0.79 7.6c ± 0.45 0.448c ± 0.06 13.1d ± 0.71 6.1d ± 0.33 0.31c ± 0.03 0.13 ± 0.06 70.08 29.92

1. Castillo de Teayo (1200 mm of rainfall), Ver.; 2. Pueblillo (1500 mm of rainfall) (Papantla, Ver.); 3. Coatzacoalcos (2500 mm of rainfall), Ver.; 4.

Yautepec (902 mm of rainfall), Mor. Values are means of 30 separate seeds of each sample.

Table 2 Proximate compositions, total soluble sugars and starch contents of defatted and processed

seed kernel meals of different agroclimatic origins of Jatropha curcas (Mart nez-Herrera

et al. 2006)

Sample Dry matter Crude protein Crude Lipid Crude ash Crude fibre Gross energy NDF Different carbohydrate

fractions

Total soluble sugars Starch

1 95.3 34.5 57.2 3.8 2.8 31.5 3.9 4.4 5.9

2 95.4 31.1 57.7 4.7 3.2 31.1 4.1 3.7 4.9

3 95.3 33.6 56.3 3.9 3.4 31.5 4.5 4.4 5.7

4 94.5 32.1 55.3 5.1 3.1 31.4 4.4 3.4 5.6

1.Castillo de Teayo, Ver.; 2. Pueblillo (Papantla, Ver.); 3. Coatzacoalcos, Ver.;4. Yautepec, Mor.

Page 7: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา 7

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

tín

Table 3 Fatty acid profiles of seed oils of different provenances of Jatropha curcas (area %)

(Mart nez-Herrera et al. 2006)

Fatty acid Samples

1 2 3 4

Myristic acid (C14:0) 0.18 0.15 1.18 0.3

Palmitic acid (C16:0) 11.4 12.3 13.0 10.5

Palmitoleic acid (C16:1) 0.44 0.55 0.52 0.32

Stearic acid (C18:0) 2.27 2.80 2.53 2.45

Oleic acid (C18:1) 45 47.1 48.8 41.5

Linoleic acid (C18:2) 40.3 36.7 34.6 44.4

Linolenic acid (C18:3) 0.11 0.18 0.12 0.21

cis-11-Eicosenoic acid (C20:1) 0.12 0.19 0.14 0.14

cis-11,14-Eicosadienoic acid (C20:2) 0.11 0.11 0.1 0.13

1. Castillo de Teayo, Ver.; 2. Pueblillo (Papantla, Ver.); 3. Coatza- coalcos, Ver.; 4. Yautepec, Mor.

Values are mean of duplicate determinations.

Fig. 3 ปรมาณนามนจากเมลดสบดาทปลกในพนทตางๆในประเทศฝรงเศส (D.S.S. Kpoviessi et al.

2004). Bénin (Cotonou (A), Abomey-Calavi (B), Porto-Novo (C), Bohicon (D) et Akiza (E) dans la

partie méridionale ; Parakou (F), Wassa-Pehonco (G) et Bassila (H)

Page 8: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา8

องคประกอบทางเคมของใบ และนำยางสบดำ

นอกจากปรมาณนำมนและกรดไขมนในนำมนเมลดสบดำแลว การศกษากลมสารในสวน

ตางๆ ของสบดำไดมการดำเนนการอยางตอเนอง พบวาในใบของสบดำมองคประกอบทเปนสาร

ประกอบกลม Flavonoids 2 ชนดคอ Vitexin และ isovitexin (Subramanian et al., 1971) ม

สารอนพนธของ phorbol, diterpenes และ courmarino lignan (Ravindranath et al, 2003)

ขณะท Mampane et al. (1987) พบวาในใบของสบดำประกอบดวย flavonoids apigenin sterols

stigmasterols, β-D-sitosterol และ β-D-glycoside นอกจากนยงม steroid sapogenins,

alkaloids, triterpenalcohol 1-tricontanol และ dimer ของ triterpenalcohol (Adolf et al.,

1984) นอกจากนในเมลดสบดำยงพบเอนไซมไลเปสอกดวย (Staubmann et al.,1999)

Ravindranath et. al. (2004) พบวา ในเนอไม (stem) สบดำ ประกอบดวยสารในกลม

deoxypreussomerins ซงเปน palmarumycins 3 ชนดคอ CP1, JC1 and JC2 (Fig. 4) สาร

ประกอบในกลม deoxypreussomerins มคณสมบตดาน antibacterial,antifungal, herbicidal,

antibiotic และ antitumor และ palmarumycins ชนด JC1 และ JC2 ทพบในเนอไมสบดำมฤทธ

ในการยบยงแบคทเรย

Table 4 Comparaison du profil en acides gras d'huiles de Jatropha curcas d'origines diverses (D.S.S.

Kpoviessi et al. 2004).

Origine Composition en acides gras (%)

C16:0 C16:1 C18:0 C18:1 C18:2 C18:3

Benin 14,6 0,8 7,4 47,5 28,7 1,0

Togo 15,0 - 6 44 35 -

Cap-Vert 17,1 - 6,6 41,3 30,5 -

Sao Tom� Principe 13,6 - 7,8 49,0 28,6 -

Mexique 15,2 - 9,1 37,6 38,0 -

Br�sil 13,1 - 6,6 32,8 46,9 -

Paraguay 15,9 - 7,6 42,4 29,3 -

Inde 18,5 - 2,3 49,0 29,7 -

Pakistan 14,2 - 7,7 46,7 30,8 -

Brésil

Tomé

Page 9: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา 9

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

Fig. 4 deoxypreussomerins ทพบในเนอไมสบดำ (Ravindranath et. al., 2004)

บทสรป

สบดำ เปนพชทมศกยภาพในการนำไปใชไดหลายอยาง นำมนจากเมลดสามารถเปน

วตถดบของผลตภณฑทมมลคาเชนไบโอดเซล หรอ คโรซน ในหลายประเทศมการนำนำมนสบดำ

ผลตสบ กากทเหลอจากการหบนำมน ยงสามารถใชเปนปยและแหลงเชอเพลงได แมวาเมลด

สบดำมองคประกอบบางชนดทแสดงความเปนพษ แตสามารถกำจดพษนนไดโดยกระบวนการ

รไฟนและฟอกสนำมน นอกจากนสบดำหลายสายพนธหรอหลายพนทปลกทไมมสารองคประกอบ

ทแสดงความเปนพษ ซงสามารถใชนำมนสบดำเปนนำมนบรโภคได และกากเมลดทเหลอจาก

การหบยงสามารถนำไปเปนอาหารไดดวย นอกจากนยงมการนำสวนตางๆ ของสบดำทำเปนยาพนบาน

และเครองสำอาง อนสามารถพฒนาใหมคณภาพและมการนำไปใชบำบดอาการตางๆ ทางการแพทย

ไดมากขน

อยางไรกตามแมวามการใชสวนตางๆ ของสบดำในการบำบดโรคหลายชนด และความเปน

พษของสารในสบดำมแนวโนมทจะสามารถนำมาใชเปนสารยบยงหรอตานทานจลนทรย ใชกำจด

แมลงศตรพชหรอใชไลสตวบางชนดได แตสารออกฤทธในสบดำบางชนดสามารถแสดงฤทธท

เปนพษได ดงนนการทจะนำสบดำมาใชประโยชน ควรปฏบตดวยความถกตอง เพอใหการใชสบดำ

มความปลอดภยและเกดประโยชนสงสด แทนทจะเกดความสญเสยอยางรเทาไมถงการณอยางท

เคยเปนมา

Page 10: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา10

เอกสารอางอง

กรมวชาการเกษตร. 2523. สบดำ พชพลงงานใหมของประเทศทกำลงพฒนา. กระทรวงเกษตร

และสหกรณ.

ณกญภทร จนดา, ณฐฐา จนทรารกษ และ สทธเดอน ชณหกานต. 2549. สารสกดทมฤทธยบยง

จลนทรยจากสวนตางๆ ของสบดำ. นทรรศการงานวจย "บนเสนทางงานวจย มหาวทยา

ลยเกษตรศาสตร"

วฒนา เสถยรสวสด, วทวส บวจนทร และ ศรวนา นมลชาต. 2525. การศกษาการสกดสาร

ไฮโดรคารบอนหรอปโตรเลยมจากพชนำยางบางชนด. รายงานการวจย หมายเลข 4

โครงการวจยพชเพอพลงงานทดแทนและอตสาหกรรม. คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตร

ศาสตร (วทยาเขตกำแพงแสน)

ระพพนธ ภาสบตร. 2544. การใชนำมนสบดำกบเครองยนตดเซลไรนา. เอกสารประกอบการ

อบรม "ผลการวจยใชนำมนสบดำเปนพลงงานทดแทน" ศนยสงเสรมเครองจกรกลการเกษตร

ชยนาท วนท 27-28 กมภาพนธ 2544.

ระพพนธ ภาสบตร และ สขสนต สทธผลไพบลย. 2547. ประวตสบดำพลงงานทดแทน. เอกสาร

เผยแพร.

สขสนต สทธผลไพบลย. 2544. สบดำ: พชพลงงานทดแทน. เอกสารประกอบการอบรม "ผลการ

วจยใชนำมนสบดำเปนพลงงานทดแทน" ศนยสงเสรมเครองจกรกลการเกษตรชยนาท

วนท 27-28 กมภาพนธ 2544.

Adolf, W., H.J. Opferkuch, and E. Hecker. 1984. Irritant phobol derivitives from four

Jatropha species. Phytochemistry. 23: 129-132.

Adam, S. E. I. 1974. Toxic effects of Jatropha curcas in mice. Toxicology. 2:67-76.

Adam, S. E. I. and M. Magzouh. 1975. Toxicity of Jatropha curcas for goats. Toxicology.

4:388-389.

Augustus, G.D.P.S., M. Jayabalan, and G. J. Seiler. 2002. Evaluation and bioinduction of

energy components of Jarthopha curcus. Biomass Bioenergy. 23: 161-164.

Page 11: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา 11

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

Gadir, W.S.A., T.O. Onsa, W.E.M. Ali, S.M.A. El Badwi, and S.E.I. Adam. 2003. Comparative

toxicity of Corton macrostachys, Jatropha curcus and Piper abyssinica seeds

in Nubian goats. Small Ruminant Res. 48: 61-67.

Haas, W. and M. Mittelbach. 2000. Detoxification experiments with the seed oil from

Jatropha curcas L. Industrial Crops and Products. 12: 111-118.

Kpoviessi, D.S.S., G. C. Accrombessi , C. Kossouoha, M. M. Soumanou, and M. Moudachirou.

2004. Proprietes physico-chimiques et composition de l 'huile non

conventionnelle de pourghere (Jatropha curcas) de differentes regions

du Benin. C. R. Chimie 7: 1007-1012.

Martinez-Herrera, J., P. Siddhuraju, G. Francis , G. Davila-Ortiz, and K. Becker. 2006.

Chemical composition, toxic/antimetabolic constituents, and effects of different

treatments on their levels, in four provenances of Jatropha curcas L. from Mexico.

Food Chemistry. 96: 80-89.

Mampane, K.J., P. H. Joubert, and I. T. Hay. 1987. Jatropha curcus: use as a traditional

tswana medicine and its role as a cause of acute poisoning. Phytother. Res.

1:50-51.

Mujumdar, A.M. and A.V. Misar. 2004. Anti-inflammatory activity of Jatropha curcas roots

in mice and rats. J. of Ethnopharmacology. 90: 11-15.

Obatomi, D. K., E. O. Bikomo, and V. J. Temple. 1994. Anti-diabetic properties of theAfrican

mistletoe in streptozotocin-induced diabetic rats. J. of Ethnopharmacology.

43: 13-17.

Osoniyi, O. and F. Onajobi. 2003. Coagulant and anticoagulant activities in Jatropha

curcas latex. J. of Ethnopharmacology. 89: 101-105.

Pramanik, K. 2003. Properties and use of Jatropha curcus oil and diesel fuel blends in

compression ignition engine. Renewable energy. 28: 239-248.

´

´

´ ´ ´

´ ´

´ ´

Page 12: 1. Jatropha integerrima Jatropha cinerea (Ortega) Arg. ü · Jatropha multifida L. มีต นกำเน ิดในประเทศเม ็กซิโกตลอดถ

ขาวสารเกษตรศาสตร

ปท 52 ฉบบท 1 ตลาคม 2549 - มกราคม 2550

สบดำพชเปนพษทมฤทธเปนยา12

Ravindranath, N., M. R. Reddy, G. Mahender, R. Ramu, K. R. Kumar, and B. Das. 2004.

Deoxypreussomerins from Jatropha curcas: are they also plant metabolites.

Phytochemistry 65: 2387-2390.

Ravindranath, N., C. Ramesh, B. Das. 2003. A rare dinorditerpene from Jatropha curcus.

Biochem Systematics and ecology. 31: 431-432.

Shah, S., A. Sharma, and M.N. Gupta. 2005. Extraction of oil from Jatropha curcas L.

seed kernels by combination of ultrasonication and aqueous enzymatic oil

extraction. Bioresource Technology. 96: 121-123.

Shah, S., A. Sharma, and M.N. Gupta. 2004. Extraction of oil from Jatropha curcas L.

seed kernels by enzyme assisted three phase partitioning. Industrial Crops and

Products. 20: 275-279.

Staubmann, R., I. Ncube, G. M. Gùbitz, W. Steiner, and J.S. Read. 1999. Esterase and

lipase activity in Jatropha curcas L. seeds. J. of Biotechnology. 75: 117-126.

Subramanian, S. S., S. Nagarajan, and N. Sulochana. 1971. Flavonoids of some

euphorbiaceous plants. Phytochemistry. 10:2548-2549.