1. hafta Dr. Özge KAHRAMAN ILIKKAN · Bakterileri saf üretebilmek için besiyerlerini kullanmış Saf kültür (axenic kültür) kavramını ortaya atanlardan biri de Koch’tur.

Dr. Özge KAHRAMAN ILIKKAN 1. hafta

1. hafta

1. Hafta Mikrobiyolojinin tanımı, tarihçesi ve temel kavramlar

2. Hafta Mikroskop ve mikroorganizmaların sınıflandırılması

3. Hafta Mikroorganizmaların morfolojileri ve yapıları

4. Hafta Boyama yöntemleri ve mikrobiyolojide kullanılan boyalar

5. Hafta Mikrobiyolojide besiyerleri ve sterilizasyon yöntemleri

6. Hafta Mikroorganizmaların Aseptik transferi ve ekim yöntemleri

7. Hafta Mikroorganizmaların sayım yöntemleri

8. Hafta ARA SINAV

9. Hafta İzolasyon ve İdentifikasyon

10. Hafta Mikroorganizmaların gelişmesi

11. Hafta Mikrobiyal gelişmenin kontrolü

12. Hafta Mikroorganizmalarda metabolik faaliyetler

13. Hafta Mikroorganizmalarda metabolik faaliyetler

14. Hafta Mikroorganizmaların yararları, zararları ve gıdalarda önemi

15. Hafta YARIYIL SONU SINAVI

Genel işleyiş

1. hafta

Kaynak

1. hafta

Kaynak

- Coursera

- Edx

- TEDx

- Khan Academy

MİKROBİYOLOJİ NEDİR? Mikrobiyoloji genellikle çapları 1mm’den küçük olan canlılarla uğraşan bir bilim

dalıdır.

Bakteri, arkea, virüs, mantar (maya ve küf), protozoonlar, bazı metazoa hayvanlar ve

birçok alg’i içerir.

Bakteriler

Protozoa

Küf Maya

Algler

1. hafta

Virüsler Metazoa

Klinik mikrobiyoloji; insanlar için patojen olan mikroorganizmalar’ ın teşhisi/tanısı ve

identifikasyonu ile ilgilenir.

Tarımsal mikrobiyoloji; tarımsal üretimi artırmak için mikroorganizmalardan

yararlanılır.

Çevre mikrobiyolojisi; çevre sorunlarının giderilmesinde ve değerlendirilmesinde

mikroorganizmaların fizyolojik etkilerinden yararlanılır.

Gıda mikrobiyolojisi; gıdalardaki istenmeyen mikroorganizmaları konu alan bir bilim

dalıdır.

Endüstriyel mikrobiyoloji; yararlı mikroorganizmaların endüstriyel üretimde kullanımı

ile ilgilenir.

MİKROBİYOLOJİNİN ÇALIŞMA ALANLARI NEDİR?

1. hafta

SORU: Probiyotikler ve starter kültürler hangisine girer ???

MİKROORGANİZMALARIN KAYNAĞI

1. hafta

Toprak

Çoğalmaları için en uygun ortam topraktır. Topraktaki mikro floranın türü, cinsi ve

sayısı toprağın besin madde çeşitliliği, fiziksel ve kimyasal yapısı, nem miktarı,

toprağı kaplayan bitki örtüsü, iklim ve meteorolojik faktörlere bağlı olarak değişim

gösterir.

Su

Suyun kirliliği oranında mikroorganizma sayısı artar.

Hava

Mikroorganizma sayısı havanın kirlilik oranına göre değişir. Genel olarak havadaki

mikroorganizmalar atmosferik hava hareketlerinin etkisi ile havada yüzer durumda

bulunurlar. Kontaminasyonun önemli kaynağını oluşturur.

MİKROBİYOLOJİ TARİHİ 17. yy’ da mikroskobun bulunuşu ile başlar

► Antonie van Leeuwenhoek (1632-1723) ► Basit mikroskobu bulmuş, mikrobiyolojinin kurucusu olarak kabul edilir.

► Robert Hooke (1635-1703) ► Hücrenin varlığı ilk kez, 1665

► Cohn 1889 ► Süt teknolojisinde bugünkü anlamda starter

olarak bakterilerin kullanımını gerçekleşmiş ve

yararlı etkileri ortaya konmuştur

1. hafta

►Louis Pasteur (1822-1895 )

► Şarap ve biranın bozulma nedenlerinin mikroorganizmalar olduğunu bunun da engellenmesi için ortamların mutlaka Pastörize edilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur.

►Kuduz hastalığının mikrobunu izole etmiş ve kuduz aşısını bulmuştur.

► Robert Koch (1843-1910 )

► Bakterileri saf üretebilmek için besiyerlerini kullanmış

►Saf kültür (axenic kültür) kavramını ortaya atanlardan biri de Koch’tur.

►Arkasından jelâtin kullanarak saf kültürde kullandığı katı besi yerini yaptı.

►Öğrencisi olan Petri ise, Petri Kabını icat etti ve mikroorganizma üremesi için geniş yüzey sağladı

MİKROBİYOLOJİ TARİHİ

1. hafta

Kültürasyon; izole edilen mikroorganizmayı yapay şartlarda besi yerinde üretmektir.

Besi yeri; mikroorganizma üremesi için mikroorganizmanın ihtiyaç duyduğu besin maddelerini içeren ortamdır (Sıvı ya da Katı olabilir)

Kültür; mikroorganizmanın besi yerinde üremiş halidir.

MİKROBİYOLOJİ İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER

Kültürasyon/Kültür Katı Besi yeri

Sıvı Besi yeri 1. hafta

Saf kültür (aksenik kültür); içinde tek tip mikroorganizma bulunan kültürdür.

Karışık kültür; besiyeri içinde birden fazla tip mikroorganizma bulunması halidir.

İzolasyon; istenilen tip mikroorganizmayı diğerleri arasından seçmek ayırmaktır.

MİKROBİYOLOJİ İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER

Saf kültür Karışık Kültür İzolasyon 1. hafta

Kontaminasyon; istenmeyen bir yabancının / mikroorganizmanın ortama bulaşmasıdır.

İnokülasyon (ekim yapmak); mikroorganizmanın besi yerine ekilmesi yada üremesi için besiyerine bırakılmasıdır.

Pasaj yapmak; mikroorganizmanın canlılığını muhafaza etmek amacıyla bir besi yerinden taze bir besi yerine geçirilmesidir.

MİKROBİYOLOJİ İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER

İnokülasyon

1. hafta

1. hafta

Koloni: Besiyerine aşılanan mikroorganizmaların bölünerek çoğalmaları sonucu oluşan hücre topluluğu

MİKROBİYOLOJİ İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER

1. hafta

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI İŞ AKIŞI

Gıda

MIKROBIYOLOJI LABORATUVAR MALZEMELERI

Deney Tüpleri

Petri

Drigalski spatülü

Durham Tüpü

Santrifüj Tüpleri

Eppendorf tüpü

Beherglas

(Beher)

Erlen mayer

(erlen)

Dereceli silindir (mezür)

Renksiz sıvılar

Huni

Tüp sporu (tüplük, portüp)

Balon joje

Manyetik balık ve yakalayıcı

Spatül/Tartım Kaşığı

Eküvyon (swab):

Öze/ İğne öze

Lam/ Lamel

Penset

Temizleme fırçası

(laboratuvar fırçası)

Cam pipet

Puar

Yarı otomatik pipet-

mikropipet

1-100µm

100-1000µm

200-1000µm

Yarı otomatik pipet ucu

Dispenser

Piset

Bunzen beki

Sacayağı ve amyantlı tel

Mikrobiyoloji Laboratuvar Cihazları

Otoklav

Biyogüvenlik kabini / steril kabin

Manyetik karıştırıcı

Vorteks

pH metre

Hassas terazi

Benmari (su banyosu)

Santrifüj

Pastör Fırını

Mikrobiyolojide Kullanılan Birimler

1000 µl = 1 ml

100 µl = 0,1 ml = 10 -1 ml

10 µl = 0,01 ml = 10 -2 ml

1 µl = 0,001 ml = 10 -3 ml

1000 ml = 1 L

100 ml = 0,1 L

10 ml = 0,01 L

1ml = 0,001 L

Hacimsel

Uzunluk

1000µm = 1 mm

100 µm = 0,1 mm

10 µm = 0,01mm

1µm = 0,001mm