1 gi̇ri̇ş

ANLAMLI RAKAMLAR

Günümüzde bilim dalları arasındaki sınırlar belirsizleşmiştir.

MADDELERİN BİLEŞİMİNİ

YAPISINI

BU YAPIYI OLUŞTURAN KUVVETLERİ

FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİ

ARALARINDAKİ KİMYASAL TEPKİMELERİ

TEPKİMELERİN NASIL OLUŞTUĞUNU

HIZINI

NASIL DEĞİŞTİRİLEBİLECEĞİNİ

NASIL DURDURULABİLECEĞİNİ

ENERJİLERİNİ

ARALARINDAKİ NİCEL İLİŞKİLERİ

BULMAK

İNCELEMEK

Boşlukta kapladığı yer

Hacmi dolduran madde miktarı

HOMOJENHETEROJEN

HOMOJENKARIŞIMLAR

SAFMADDELER

ELEMENTLERBİLEŞİKLER

Kimyasal

Fiziksel

Fiziksel

ÖLÇME

Deney sürecinde; deney aracı, deneyi yapan kişi, deney yöntemi ve deney ortamı koşullarından biri ya da birkaçından ileri gelen hatadır.

Aletindeki yanlış okuma hatası, yanlış hedefe bakmaktan doğan hatalar gibi ölçmeyi yapan kişinin dikkatsizliği, yorgunluğu vb. nedenlerle ortaya çıkabilecek hatalardır.

Kaba hatalar kontrol ölçmeleriyle kolayca ortaya çıkarılabilir.

Bu parametrelerin etkileri ortadan kaldırılmadan ölçmeler ne kadar tekrar edilirse edilsin bu tür hatalar ortadan kalkmaz.

Bu hatalar ölçümde kullanılan sistemden veya aletten ileri gelir. Ölçme sonuçlarına aynı yönde etkiyen hatalardır. Bu hataların büyüklüğü ve işaretleri belli bir parametreye bağlıdır.

Örneğin, yatay açı ölçümünde operatörün, aletin düşey gözlem çizgisini, gözlenen hedefe tam olarak yöneltememesi gibi

Aynı zamanda deneyi yapan kişinin deneyim ve becerileriyle ilgilidir.

İnsan duyu organlarının kusursuz olmaması nedeni ile kişisel dikkat ve yeteneğin sınırlı olmasından kaynaklanan hatalardır.

Ölçüm yapan aletin ölçülen değişkenin değerini etkileyerek değiştirmesidir

Örneğin, çelik şerit metrenin boyunun hava sıcaklığı ile değişimi gibi

Rüzgar, sıcaklık, rutubet, hava katmanlarındaki kırılma, yerçekimi, manyetik alan vb değişik doğa olaylarından kaynaklanan hatalardır.

Hataların işaretleri bazen artı bazen de eksi olabilir.

Kaba ve düzenli olmayan diğer bütün hatalar düzensiz hata olarak adlandırılırlar ve bu hatalar, kontrol ölçmeleriyle de ortaya çıkartılamaz.

Matematiksel hatalardır. Verilerin Analizinde Yapılan Hatalar; Puanlama, tablo yapımı, hesaplama hataları ölçümü büyük oranda etkileyebilir.

Anlamlı rakamlarda yapılan hatalardır

Sonuçların yaklaşık alınmasında yapılan hatalardır.

Bir ölçüm aynı özenle n defa tekrarlandıktan sonra aritmetik ortalaması X ort olarak bulunmuş ise mutlak hata aşağıdaki bağıntıdan hesaplanır.

Bir sayının gerçek belirsizliği sayının kendi büyüklüğüne bağlıdır.

n Xi

1 27,12

2 27,04

3 26,15

4 27,08

5 27,15

6 27,12

7 26,90

8 27,14

9 26,95

10 27,03

11 27,20

n Xi

ΔXi

X i – X ort (ΔXi)2

1 27,12 + 0,05 25·10‾4

2 27,04 - 0,03 9·10‾4

3 26,15 - 0,92

4 27,08 + 0,01 1·10‾4

5 27,15 + 0,08 64·10‾4

6 27,12 + 0,05 25·10‾4

7 26,90 -0, 17 289·10‾4

8 27,14 + 0,07 49·10‾4

9 26,95 - 0,12 144·10‾4

10 27,03 - 0,04 16·10‾4

11 27,20 + 0,13 169·10‾4

1st (1889) kilogram defined as mass of the international prototype kilogram (IPK) made of platinum-iridium and kept at the International Bureau of Weights and Measures (Bureau international des poids et mesures), Sèvres, France. International prototype metre sanctioned.

2nd (1897)

No resolutions were passed by the 2nd CGPM.

3rd (1901) litre redefined as volume of 1 kg of water. Clarified that kilograms are units of mass, "standard weight" defined, standard acceleration of gravity defined endorsing use of grams force and making them well-defined.

4th (1907) carat = 200 mg adopted.5th (1913) International Temperature Scale proposed.6th (1921) Metre Convention revised.7th (1927) Consultative Committee for Electricity (CCE) created.8th (1933) Need for absolute electrical unit identified.9th (1948) ampere, bar, coulomb, farad, henry, joule, newton, ohm, volt, watt, weber defined. Chose

degree Celsius from among the three names then in use. l (lowercase L) adopted as symbol for litre. Both the comma and dot on a line are accepted as decimal marker symbols. Symbols for the stere and second changed [1]. The universal return to the Long Scale numbering system was proposed but not adopted.

10th (1954)

kelvin, standard atmosphere defined. International System of Units (metre, kilogram, second, ampere, kelvin, candela) began.

11th (1960)

metre redefined in terms of wavelengths of light. Units: hertz, lumen, lux, tesla adopted. New metric system given the official symbol SI for Système International d'Unités, the "modernized metric system". Prefixes pico-, nano-, micro-, mega-, giga- and tera- confirmed.

12th (1964)

original definition of litre = 1 dm3 restored. atto- and femto- prefixes.

13th (1967)

second redefined as duration of 9 192 631 770 periods of the radiation corresponding to the transition between the two hyperfine levels of the ground state of the caesium-133 atom at a temperature of 0 K. Degree Kelvin renamed kelvin. Candela redefined.

14th (1971)

new SI base unit mole defined. pascal, siemens approved.

15th (1975)

peta- and exa- prefixes. gray and becquerel radiological units.

16th (1979)

candela, sievert defined. Both l and L provisionally allowed as symbols for litre.

17th (1983)

metre redefined in terms of the speed of light, but keeps same length.

18th (1987)

conventional values adopted for Josephson constant, KJ, and von Klitzing constant, RK, preparing the way for alternative definitions of the ampere and kilogram.

19th (1991)

new prefixes yocto-, zepto-, zetta- and yotta-.

20th (1995)

SI supplementary units (radian and steradian) become derived units.

21st (1999)

new SI derived unit, the katal = mole per second, for the expression of catalytic activity.

22nd (2003)

A comma or a dot on a line are reaffirmed as decimal marker symbols, and not as grouping symbols in order to facilitate reading; "numbers may be divided in groups of three in order to facilitate reading; neither dots nor commas are ever inserted in the spaces between groups". [2]

23rd (2007)

clarification about the kelvin and thoughts about possible revision of certain base units

SI TEMEL BİRİMLER

ADIBİRİM

SEMBOLÜ NİCELİK TİPİK SEMBOL

metre m UZUNLUK l (küçük L harfi)

kilogram * kg KÜTLE m

saniye s ZAMAN t

amper A ELEKTRİK AKIMI I (büyük ı harfi)

Kelvin K TERMODİNAMİK SICAKLIK T

kandil cd IŞIK ŞİDDETİ

Iv (Büyük ı harfi ile onun alt indisi olarak italik olmayan küçük v harfi)

mol mol MADDE MİKTARI n

* Öntakı almasına rağmen kilogram, temel kütle birimi olarak kullanılır.

Öntakı Sembol 10n Ondalıkden beri

yotta Y 1024 1000000000000000000000000 1991

zetta Z 1021 1000000000000000000000 1991

eksa E 1018 1000000000000000000 1975

peta P 1015 1000000000000000 1975

tera T 1012 1000000000000 1960

giga G 109 1000000000 1960

mega M 106 1000000 1960

kilo k 103 1000 1795

hekto h 102 100 1795

deka da 101 10 1795

100 1 –

Öntakı Sembol 10n Ondalıkden beri

100 1 –desi d 10−1 0,1 1795santi c 10−2 0,01 1795milli m 10−3 0,001 1795mikro μ 10−6 0,000001 1960nano n 10−9 0,000000001 1960piko p 10−12 0,000000000001 1960femto f 10−15 0,000000000000001 1964atto a 10−18 0,000000000000000001 1964zepto z 10−21 0,000000000000000000001 1991yokto y 10−24 0,000000000000000000000001 1991

·=

·=

·= ·

·=

= ·

=

·=

·=

212 oF

0 oF

- 460 oF

32 oF

100 oC 373,15 K

0 oC 273,15 K- 18 oC 255,15 K

- 273,15 oC 0 K

Suyun normalkaynama noktası

Suyun normaldonma noktası

Mutlak sıfır

FAHRENHAIT CELCIUS KELVİN

1

2

3

4

5

6

1

2

3

ONDALIKKISIM

ÜSLÜKISIM

SONUÇ BİRİMİ