Top Banner
Blok 12 Blok 12 Abdomen Abdomen (Tractus Gastrointestinal / (Tractus Gastrointestinal / Saluran Cerna Saluran Cerna ) ) Siska, dr
70
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: 1. Abdomen 1rev

Blok 12Blok 12

AbdomenAbdomen(Tractus Gastrointestinal / Saluran (Tractus Gastrointestinal / Saluran

CernaCerna))

Siska, dr

Page 2: 1. Abdomen 1rev
Page 3: 1. Abdomen 1rev
Page 4: 1. Abdomen 1rev

Saluran Pencernaan Saluran Pencernaan (Tractus (Tractus

Gastrointestinal)Gastrointestinal)

• Pengelompokkan1. Berdasarkan morfologi ; Esofagus,

lambung, usus halus (duodenum, jejenum & ilium), usus besar (colon), hepar, vesica fellea, pancreas, dan lien (s.spleen, s.limpa).

2. Berdasarkan pembentukan : foregut, foregut, midgut, dan hindgut.(Lebih praktis !!)

Page 5: 1. Abdomen 1rev

ForegutForegut• Derivat: Esofagus, gaster, duodenum,

hepar, vesica fellea, pancreas, duodenum pars superior et descendens, dan lien.

• Vaskularisasi:– Arteri: A. coeliaca (Tripus Halleri).– Vena : vena porta hepatis

• Inervasi : – Parasimpatis (n.vagus).– Simpatis (n.splanchnicus mayor, T5-T9).

Page 6: 1. Abdomen 1rev

MidgutMidgut

• Derivat : duodenum pars inferior, jejenum, ilium,

caecum, appendix, caecum, colon ascendens dan 2/3 proximal colon transversum.

• Vaskularisasi :– Arteri : A. mesenterica superior.– Vena : V. mesenterica superior.

• Inervasi : – Parasimpatis : n.vagus. kecuali colon

descendens, sigmoid dan rectum (S2-3, n. splanchnicus pelvis).

– Simpatis : n.splanchnicus minor, T10-11.

Page 7: 1. Abdomen 1rev

HindgutHindgut

• Derivat : colon transversum 1/3 distal, colon descendens, colon sigmoid, dan rectum.

• Vaskularisasi : – Arteri : A. mesenterica inferior.– Vena : V.mesenterica inferior.

• Inervasi : – Parasimpatis : n.splanchnicus pelvicus (S2-

3). – Simpatis : n.splanchnicus lumbalis (L1-2).

Page 8: 1. Abdomen 1rev

CAVUM ORISCAVUM ORIS• BATAS/DINDING

– Depan: Labium Oris– Samping: Buccae = Pipi– Atap: Palatum Durum & Molle– Lantai: Diaphragma Oris (Otot2: m.Mylohyoid, m.Geniohyoid ,

m.Digastricus, membran & Lidah)– Belakang: Faucium: Istmus (Uvula, arcus pharingopalatinus &

Radix lidah) dan Anulus tonsilaris Waldeyer (Tonsilla Palatina, Tonsilla Lingualis, Tonsilla Pharyngealis)

• ISI– Gigi-geligi– Lidah

• KELENJAR:– Kelenjar Pada Dinding– Kelenjar Di Luar Cavum Oris

Page 9: 1. Abdomen 1rev
Page 10: 1. Abdomen 1rev

• Merupakan organ disgestif tambahan yang beada di dalam celah alveolar dari tulang Maxilla dan Mandibula

• Terdiri dari 4 Tipe:– Insisivus (seri)– Caninus (taring)– Bicuspidatus/premolar– Multicuspidatus/molar

• Fungsi: Mencerna makanan secara mekanis

Gigi GeligiGigi Geligi

Page 11: 1. Abdomen 1rev

Gigi GeligiGigi Geligi

Page 12: 1. Abdomen 1rev

Gigi GeligiGigi Geligi

Page 13: 1. Abdomen 1rev

LIDAHLIDAH= Indra pengecapLIDAH:• Apex lingua• Dorsum lingua:

– Sulcus terminalis– Foramen caecum– Papilla lingualis

organum gustatorium:• Papilla valata (1)• Papilla fungiformis (2)• Papilla filiformis (3)• Papilla foliata (4)

• Radix lingua

1

42

3

Page 14: 1. Abdomen 1rev

LIDAHLIDAH

• 1: bitter• 2: sour• 3: salty• 4: sweet

• A: N. X• B: N. IX• C: N. VII

1

2

3

4

A

B

C

Page 15: 1. Abdomen 1rev

LIDAHLIDAH

OTOT LIDAH:• Ekstrinsik:

– M. genioglossus– M. hyoglossus– M. styloglossus– M. palatoglossus

• Intrinsik:– M. longitudinalis superior– M. longitudinalis inferior– M. transversus– M. verticalis

Page 16: 1. Abdomen 1rev

Kelenjar LudahKelenjar Ludah• Klasifikasi Berdasarkan Letak:

– Diluar Cavum Oris (Masing-masing Sepasang)• Glandula Parotis

• Glandula Submandibularis

• Glandula Sublingualis

– Dalam Dinding Cavum Oris• Glandula Labialis

• Glandula Buccalis

• Glandula Palatina

– Dalam Cavum Oris• Glandula Lingualis

• Muara Kelenjar:– Cavum Oris

• Kontrol: Otonom nuclei salivatorius di MO

Reseptor dimonitoring oleh N. Lingualis Cab N.V

Page 17: 1. Abdomen 1rev
Page 18: 1. Abdomen 1rev

A. Derivat A. Derivat ForegutForegut

Page 19: 1. Abdomen 1rev

1. Esofagus1. Esofagus

• Letak : – Rongga Thorax : Esofagus pars thoracalis– Rongga Abdomen : Esofagus pars

abdominalis• Vascularisasi :

– Arteri :• Pars superior: a. thyroidea inferior• Pars media: arteri esophageal• Pars inferior: arteri bronchiale dan ramus

esofageal a gastrica sinistra– Vena : Vv esofageal

• Anastomose dengan v.gastrica sinistra• Case : “Varices esofagus”

– Limfe: nodus limpaticus coeliacus.

Page 20: 1. Abdomen 1rev

EMBRIOLOGI ESOFAGUSEMBRIOLOGI ESOFAGUS

Page 21: 1. Abdomen 1rev

EMBRIOLOGI ESOFAGUSEMBRIOLOGI ESOFAGUS

Page 22: 1. Abdomen 1rev
Page 23: 1. Abdomen 1rev

• Inervasi:– Parasimpatis : n. vagus– Simpatis :

• N. splanchnicus thoracis (pars thoracis) • N .splanchnicus mayor (pars abdominal).

– Afferent (sensorik) : via saraf simpatis.

– Referred pain : regio sisi bawah thorax dan epigastric.

• Fungsi : sebagai saluran

Page 24: 1. Abdomen 1rev
Page 25: 1. Abdomen 1rev

Gaster (lambung)Gaster (lambung)

• Letak : regio epigastrica & hypochondrium sinistra.

• Intraperitoneal • Pembagian :

1. Cardia, terdapat sphincter2. Fundus, berisi udara 3. Corpus4. Pylorus, terdiri atas :

– Antrum pylori– Canalis pyloricum– Sphincter pylori

Page 26: 1. Abdomen 1rev
Page 27: 1. Abdomen 1rev

• Struktur externa:– Curvatura mayor, terdapat:

• Omentum mayus• Lig.gastrophrenica• Lig.gastrosplenica

– Curvatura minor, terdapat :• Omentum minus• Lig.gastrohepatica• Lig.hepatoduodenale

Page 28: 1. Abdomen 1rev

• Struktur interna:– Mucosa, berlipat “rugae”

• Rugae permanen, membentuk “gastric canal / Magenstrasse Waldeyer”, letak di curvatura minor

• Gastric rugae; bentuk tidak tetap tergantung tonus otot.

– Mucosa, mengandung • kelenjar gastric, secresi pepsin & HCl• Kelenjar pyloricea, secresi secretin.

– Otot, • Stratum longitudinalis• Stratum circularis• Stratum obliq

Page 29: 1. Abdomen 1rev
Page 30: 1. Abdomen 1rev
Page 31: 1. Abdomen 1rev
Page 32: 1. Abdomen 1rev
Page 33: 1. Abdomen 1rev

• Vascularisasi– Arteri: Sumber dari truncus coeliaca

1.1. A. gastrica sinistraA. gastrica sinistra– sisi atas curvatura minor.– Cabang dari a. coeliaca

2.2. A. gastrica dextraA. gastrica dextra– sisi bawah curvatura minor– Cabang dari a. hepatica propria

3.3. A. gastroomentalis dextraA. gastroomentalis dextra– sisi bawah curvatura mayor– Cabang a. hepatoduodenale

4.4. A. gastroomentalis sinistraA. gastroomentalis sinistra– sisi atas curvatura mayor– Cabang a. spleenica (a.lienalis)

5. A. gastrica brevis– fundus.– Cabang dari a. spleenica

Page 34: 1. Abdomen 1rev

• Vena: – Paralel dengan arteri– Muara ke vena porta.

• Limfe: paralel dengan arteri • Inervasi:

– Parasimpatis : N.vagus – Simpatis : (T5-9) n.splanchnicus

mayor (presinapstik) ganglion coeliacus (sinaps) postsinaptik, gaster.

Page 35: 1. Abdomen 1rev

Duodenum (usus 12 jari)Duodenum (usus 12 jari)• Letak: sekunder retroperitoneal• Bentuk seperti “C”, panjang 25 cm• Pembagian:

– Pars superior (intraperitoneal)– Pars descendens – Pars transversa– Pars ascenden

retroperitoneal

Page 36: 1. Abdomen 1rev
Page 37: 1. Abdomen 1rev

• Pars superior– Fixasi : lig.hepatoduodenale– Mucosa licin, “duodenal cap”

(rontgen)• Pars descendens

– Mukosa berlipat : plica circularis. F/ Absorbsi

– Ampula hepatopancreatica dan ductus pancraeticus sekunder

– Papilla duodenale Vateri, tonjolan duct.choledocus

– Sphincter hepatopancreatica Oddi.

Page 38: 1. Abdomen 1rev

• Pars transversa– Terbentuk akibat perputaran (janin)– Di anterior terdapat a.mesenterica

superior dan colon transversum. Klinis: sindroma a.mesenterica superior

Pars ascendens Berakhir di flexura duodeno-jejenalis Fixasi oleh lig suspensorium duodeni Treitz. Setelah flexura jejenum & ilium kembali intraperitoneal

Page 39: 1. Abdomen 1rev

• Vascularisasi– Arteri, suplai dari tr.coeliacus & a.mesenterica

superior.1. Truncus coeliacus– a.gastroduodenale a. Pars superior (suplai darah sedikit)

• A.supraduodenaleb. Pars descendens,transversa, dan

ascendens (suplai darah banyak)• A. pancreoticoduodenale superior

anterior • A. pancreoticoduodenale superior

posterior2. A.mesenterica superior, hanya untuk distal

• A. pancreoticoduodenale inferior anterior et posterior

Page 40: 1. Abdomen 1rev
Page 41: 1. Abdomen 1rev

– Vena• Bag. proximal bermuara ke vena porta via

v.gastrica dekstra, v.gastroduodenale, dan v.pancreoticoduodenale superior

• Bag.distal bermuara ke v mesenterica superior via v.pancreoticoduodenale inferior

• Transperitoneal anastomose dengan vena cava inferior melalui vena Retzius (vena retroperitoneal)

– Limpatik• Paralel dengan vena, bermuara ke nodus

limpatikus coleacus , mesenterica superior dan cisterna chylii.

Page 42: 1. Abdomen 1rev

• Inervasi– Parasimpatis, n.vagus via plexus coleacus– Simpatis, n.splanchnicus mayor—ggl coleacus

—plexus coleacus– Afferent, dialirkan lewat serabut simpatis– Referred pain, ke dermatom T 7-9 (regio

epigastric).

• Fungsi– Digesti; pepsin (kelenjar Brunneri)– Regulasi : Enterogastron ( gaster -) dan

cholecystokinin (gallbleder +)

Page 43: 1. Abdomen 1rev

Hepar (s.liver, s. hati)Hepar (s.liver, s. hati)

• Kelenjar terbesar, berat 1500 gr• Fiksasi:

– Omentum minus– Lig.gastrohepatica– Lig.hepatoduodenale – Lig.falciforme– Lig teres hepatis

Sisi bawah

Sisi depan

Page 44: 1. Abdomen 1rev

– Lig.coronarius anterior et posterior– Lig triangulare dekstra et sinistra

• Lobulasi– 4 lobus : dekstra, sinistra, caudatus, dan

quadratus.

• Letak– Intraperitoneal, dilapisi peritoneum

(capsula hepatica Glisson), kecuali bare area

atas

Page 45: 1. Abdomen 1rev
Page 46: 1. Abdomen 1rev
Page 47: 1. Abdomen 1rev
Page 48: 1. Abdomen 1rev
Page 49: 1. Abdomen 1rev

• Vaskularisasi– Mendapat suplai darah dari:

• A.hepatica dekstra et sinistra (kaya oksigen)

• Vena portae (kaya nutrisi)

– Aliran darah balik • Vena hepatica bermuara di vena cava

inferior

Page 50: 1. Abdomen 1rev
Page 51: 1. Abdomen 1rev
Page 52: 1. Abdomen 1rev

Vesica fellea Vesica fellea dan Saluran Empedudan Saluran Empedu

• Vesica fellea (kandung empedu)– Letak di antara lobus dekstra & quaratus– Fungsi : penyimpanan & konsentrat

empedu– Tidak teraba (normal), jika membesar

teraba di titik pertemuan antara arcus costae dekstra dan tepi m.rectus abdominis.

Page 53: 1. Abdomen 1rev

– Pembagian1. Fundus2. Corpus3. Collum/leher

– Vaskularisasi• Arteri : A.cystica ant et post• Vena : V.cystica ant et post• Sal. Empedu : Ductus cysticus

Terdapat di cystohepatic

triangle (of Calot)

Page 54: 1. Abdomen 1rev

• Cystohepatic triangle (of Calot)– Daerah segitiga yang dibatasi oleh tepi bawah

lobus quadratus(atas), ductus cysticus (kiri), dan ductus hepaticus communis (kanan).

– Isi: duct cysticus, duct hepaticus communis, a.v.cysticus

Page 55: 1. Abdomen 1rev
Page 56: 1. Abdomen 1rev

• Saluran empedu– Intrahepatik :

• canaliculi biliaris• ductus biliaris, terletak di triad porta

– Ekstrahepatik• ductus hepaticus dekstra et sinistra• ductus hepaticus communis• ductus cysticus, bermuara di distal duct

hepaticus communis• duct choledochus/duct.biliaris communis

Page 57: 1. Abdomen 1rev

PankreasPankreas

• Letak– Sekunder retroperitoneal, kecuali cauda

(intraperitoneal).– Regio epigastrica dan hypochondria sinistra– Permukaan depan melekat pd bursa

omentalis– Permukaan belakang melekat dinding

posterior tubuh

• Fungsi :endokrin (insulin & glukagon), dan eksokrin (gastric juice)

Page 58: 1. Abdomen 1rev

• Struktur luar– Caput (retroperitoneal)– Corpus (retroperitoneal)– Cauda (intraperitoneal)

• Struktrur dalam– Ductus pankreaticus primer (Wirsungianus)– Ductus pankreaticus sekunder (Santorini)– Pulau Langerhans :Insulin (sel β), glukagon

(sel α)– Kelenjar eksokrin: bicnat, tripsin,amylase,

lipase

Page 59: 1. Abdomen 1rev

• Vaskularisasi– Arteri :

• a.pancreaticoduodenale superior• a.pancreaticoduodenale inferior• a. pancreatica mayor• a. pancreatica caudalis

– Vena, • paralel dengan arteri• Via v.Retzius beranastomose dengan v cava

inferior

Caput

Corpus et cauda

Page 60: 1. Abdomen 1rev

– Limpatik• Caput dan corpus: nod.pyloric, splenicus, dan

mesenterica superior.• Cauda : nod .splenicus• Cysterna chylii

– Inervasi:• Parasimpatis : n.vagus• Simpatis: T 7-11, ggl coleacus• Afferent: via serabut simpatis• Referred pain : regio dermatome 7-11

Page 61: 1. Abdomen 1rev
Page 62: 1. Abdomen 1rev

Lien (s.Spleen, s.Limpa)Lien (s.Spleen, s.Limpa)

• Letak :– Regio hypochondria sin, (intraperitoneal)– Setinggi iga 9-12, jika membesar sampai

setinggi L 1

• Fiksasi– Lig splenorenalis– Lig.gastrosplenica

• Fungsi : sistem retikuloendotelial (RES)

Page 63: 1. Abdomen 1rev

• Vaskularisasi– Arteri: a.splenica– Vena: v. splenica

Page 64: 1. Abdomen 1rev
Page 65: 1. Abdomen 1rev

APPEDIX

Page 66: 1. Abdomen 1rev
Page 67: 1. Abdomen 1rev
Page 68: 1. Abdomen 1rev
Page 69: 1. Abdomen 1rev
Page 70: 1. Abdomen 1rev