Rynek McDonald’s Polska funkcjonuje w branży o dużym nasyceniu konkurujących ze sobą firm. Są to zarówno międzynarodowe sieci restauracji, jak i małe lokale, specjalizujące się w serwowaniu najróżniejszych produktów: pizzy, hamburgerów, sałatek, dań kuchni polskiej, chińskiej czy tureckiej itp. Około 25% rynku tej małej gastronomii przypada w udziale sieciom restauracji szybkiej obsługi. Dzięki połączeniu wysokiej jakości produktów, szybkiej i miłej obsługi, czystych, przyjaznych wnętrz, dynamicznego marketingu z lokalizacją w punktach o dużym natężeniu ruchu, McDonald’s zajmuje wśród nich pozycję lidera. Dotyczy to tak liczby obiektów, jak i odsetka klientów wybierających usługi firmy (56%). W Polsce działa 207 restauracji McDonald’s, z czego 41 to restauracje licencyjne. Każdego dnia łącznie obsługują one około 350 tys. gości. Do dziś McDonald’s zainwestował w kraju ponad 650 mln złotych. Zatrudnienie sięga 10 tys. pracowników. W 2003 roku przychód netto spółki McDonald’s Polska ze sprzedaży towarów i usług wyniósł ponad 545 mln złotych. Osiągnięcia Najbardziej widoczne osiągnięcie McDonald’s jest bardzo proste do opisania: gdziekolwiek byśmy się nie znajdowali, prawie na pewno gdzieś w okolicy natrafimy na restaurację ze Złotymi Łukami. McDonald’s to największa na świecie sieć restauracji szybkiej obsługi. Obejmuje ona ponad 30 tys. restauracji, każdego dnia obsługujących ponad 46 mln osób w 119 krajach. Wartość marki McDonald’s szacuje się na 24,7 mld dolarów. Specjaliści z branży i środowiska biznesowe doceniają jej siłę oraz jakość świadczonych usług. Znajduje to odzwierciedlenie w otrzymanych nagrodach i tytułach. W 1996 roku renomowana firma konsultingowa Interbrand określiła McDonald’s mianem „najsilniejszej światowej marki”, natomiast magazyn Global Finance – jedną z najlepszych międzynarodowych firm. Pismo Fortune umieściło firmę na szczycie listy przedsiębiorstw w kategorii społecznej odpowiedzialności. Ostatnie nagrody, jakie przyznano firmie w Polsce, to m.in. otrzymany w kwietniu 2004 roku Medal Europejski Business Centre Club czy tytuł Inwestora w Kapitał Ludzki w latach 2001 i 2002. McDonald’s przykłada dużą wagę do społecznego otoczenia prowadzonego biznesu. Stąd doniosła rola działań charytatywnych. W 1984 roku w Stanach Zjednoczonych została utworzona światowa fundacja Ronald McDonald House Charities (RMHC), której misją jest tworzenie, wspieranie i realizowanie programów pomagających dzieciom żyć w zdrowiu i pomyślności. Na rzecz RMHC pracują tysiące wolontariuszy. W skali międzynarodowej ogólna pomoc ze strony RMHC przekroczyła dotychczas wartość 400 mln dolarów. Magazyn Worth po raz kolejny zaliczył RMHC do grona 100 najważniejszych organizacji charytatywnych świata. Ten sam magazyn w artykule „To give well, give wisely” wybrał RMHC jedną z kilkunastu najlepszych organizacji zajmujących się ochroną zdrowia spośród 850 tys. działających w USA. RMHC funkcjonuje obecnie w 47 krajach. Z myślą o pozyskaniu środków na cele charytatywne, począwszy od 2002 roku, odbywa się globalna akcja pod nazwą Światowy Dzień Dziecka McDonald’s. Przypada on 20 listopada. W Polsce dzięki ofiarności klientów McDonald’s każdego roku udaje się zebrać kilkaset tysięcy złotych, które trafiają do polskiego oddziału RMHC – Fundacji Ronalda McDonalda. Fundacja ta powstała w kwietniu 2002 roku. Gros jej przychodów to efekt wielkodusznego wsparcia przez gości restauracji McDonald’s. Oprócz wspomnianej akcji 20 listopada we wszystkich lokalach sieci w Polsce znajdują się skarbonki, do których każdy może wrzucić grosik i w ten sposób wspomóc działania służące chorym dzieciom. Niebagatelną rolę w finansowaniu tych działań odgrywają też firmy współpracujące z McDonald’s. Do najważniejszych programów fundacji zaliczyć można otwarcie Oddziału Dziennego Pobytu w Szpitalu Dziecięcym przy ul. Litewskiej w Warszawie, ogólnopolski program szkoleń dla lekarzy rodzinnych NIE Nowotworom u Dzieci oraz cykl akcji krwiodawstwa. McDonald’s Polska angażuje się także w liczne programy i akcje o charakterze edukacyjnym czy ekologicznym, organizuje również konkursy i atrakcje dla najmłodszych. Historia McDonald’s w 2005 roku będzie obchodzić półwiecze swojego istnienia. W ciągu tego czasu firma stała się największą siecią restauracji szybkiej obsługi na świecie. Początki były skromne. W 1948 roku bracia Maurice i Dick McDonaldowie uruchomili w San Bernardino w Kalifornii restaurację szybkiej obsługi. Lokal szybko zdobył popularność wśród klientów dzięki jakości i cenie serwowanych hamburgerów. Jednak twórcą wielkości firmy miał stać się ktoś inny. Ray Kroc, sprzedawca-wizjoner, rozpoczął współpracę z braćmi na początku lat 50., oferując im miksery do koktajli mlecznych (shakes). Ich zapotrzebowanie na ten sprzęt przewyższało zamówienia innych odbiorców. Dla Kroca był to znak, że jest to interes, w który warto się mocniej zaangażować. Został on agentem franszyzowym braci. W kwietniu 1955 roku otworzył własną restaurację na przedmieściach Chicago w Des Plaines. Ten moment uznaje się za początek korporacji McDonald’s. Od tej pory sieć rozwijała się w imponującym tempie. W ciągu trzech pierwszych lat sprzedano 100 mln hamburgerów. W 1959 roku otworzono setną restaurację. Dwa lata później Kroc spłacił braci, odkupując od nich prawa do marki za 2,7 mln dolarów i w 1963 roku osobiście zaserwował miliardowego hamburgera. W 1967 roku zaczęła działać pierwsza restauracja McDonald’s poza granicami USA. Otwarto ją w Richmond w Kanadzie. Początki ekspansji na rynek europejski to 1971 rok. Restauracja numer 5000 powstała w 1977 roku w Japonii. Pierwsza polska restauracja McDonald’s została otwarta w 1992 roku w Warszawie przy zbiegu ulic Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej. Dwa lata później w Częstochowie ruszył pierwszy lokal typu McDrive. Obecnie w Polsce działa 207 restauracji, w tym 145 w systemie McDrive. Produkt Główne surowce do produktów McDonald’s to ziemniaki i inne warzywa, wołowina, kurczak, bułki oraz mleko. Ale gościom restauracji na całym świecie Złote Łuki najbardziej kojarzą się z hamburgerami i frytkami. Te produkty stanowią filar biznesu. Jedną z cech wyróżniających McDonald’s jest jego umiejętność dopasowania się i przewidywania potrzeb klientów. Na przykład na pomysł Fish Maca wpadł Lou Green, licencjobiorca z Cincinatti, którego restauracja mieściła się w dystrykcie zamieszkałym przez gorliwych katolików. Aby przyciągnąć ich do McDonald’s w bezmięsny piątek, postanowił 70 SUPERBRANDS POLSKA poszerzyć ofertę. To właśnie Fish Mac w 1963 roku był pierwszą kanapką, która rozszerzyła oryginalne menu restauracji na całym świecie. W 1968 roku Jim Deligatti z Pittsburgha, jeden z pierwszych licencjobiorców, wymyślił Big Maca, który stał się największym hitem w historii firmy. McDonald’s nie działa według jednego szablonu, lecz wykazuje umiejętność dostosowywania się do lokalnej specyfiki i upodobań. We francuskich restauracjach McDonald’s można zamówić francuskie croque monsieur, croissanty czy tzw. pain au chocolat. W Norwegii dużą popularnością cieszy się kanapka z łososiem. Natomiast w Indiach, gdzie krowa jest świętym zwierzęciem, oferuje się hamburgery przyrządzane z mięsa baraniego, a odpowiednikiem kanapki Big Mac jest Maharaja Mac. Na uwagę zasługuje również koncepcja McDrive (w innych krajach znana także jako drive-thru). Pierwsza restauracja tego typu została otwarta w 1975 roku, aby móc obsługiwać żołnierzy stacjonujących w bazie Sierra Vista, którzy mieli zakaz wysiadania z samochodów poza terenem bazy, jeśli byli ubrani w mundury. McDonald’s przywiązuje ogromną wagę do jakości oferowanych produktów. Do ich przygotowywania stosuje się surowce najwyższej jakości, pochodzące tylko od sprawdzonych dostawców dbających o wysokie standardy. Menu jest kontrolowane oraz ulepszane, żeby stale wychodzić naprzeciw oczekiwaniom gości. Aby zapewnić klientom informacje pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji żywieniowych, firma, jako pierwsza spośród sieci lokali szybkiej obsługi, wprowadziła szczegółowe tabele z wartościami odżywczymi sprzedawanej żywności. W trosce o upodobania różnych gości menu restauracji staje się coraz bogatsze i zróżnicowane. Jednym z ostatnich posunięć firmy jest wprowadzenie na całym świecie kolejnych rodzajów sałatek, kanapek z grillowanym kurczakiem, jogurtów i świeżych owoców. Zmiany te są bardzo widoczne również w menu oferowanym w polskiej sieci firmy. Oprócz tradycyjnie utożsamianych z firmą hamburgerów wołowych i frytek, oferuje się tu wiele produktów przygotowanych z mięsa drobiowego, ryb, warzyw czy nabiału. Rozszerza się też oferta sezonowych sałatek tworzonych na bazie świeżych warzyw, a także lista produktów dla dzieci. Na przykład zestawy dla dzieci można komponować – frytki zastąpić jogurtem, a jako napój dobrać sok jabłkowy. Ostatnie wydarzenia Istotny wpływ na rozwój marki miała wprowadzona we wrześniu 2003 roku nowa strategia firmy, której ważnym elementem była pierwsza kampania reklamowa o zasięgu globalnym „i’m lovin’ it”. Nowa strategia objęła swoim działaniem wszystkie elementy marketing-miksu: produkt, miejsce, cenę, ludzi oraz promocję. W restauracjach pojawiło się bardziej zróżnicowane menu, unowocześniono wnętrza wielu restauracji, wprowadzono jeszcze więcej promocji cenowych i produktowych. Promocja Marka McDonald’s jest jedną z najlepiej rozpoznawanych na świecie. W dużym stopniu to zasługa skutecznej reklamy. Ray Kroc mawiał: „Jest coś jeszcze, oprócz hamburgera, co stanowi podstawę naszego sukcesu – to marketing. Jest ważniejszy niż jakakolwiek osoba lub produkt związany z nazwą McDonald’s”. Największą od wielu lat kampanię wizerunkową o zasięgu międzynarodowym pod hasłem: „i’m lovin’ it” firma prowadzi od września 2003 roku. Kampania ta bezpośrednio odnosi się do stylu życia gości restauracji, wplata markę McDonald’s w rytm ich dnia. Przy okazji nowej inicjatywy nawiązano współpracę z gwiazdami pop: Justinem Timberlakiem oraz niedawno – z tercetem Destiny’s Child. Wykonawcy ci, oprócz udziału w reklamach, wspierają też charytatywne akcje McDonald’s. W polskich wersjach spotów zaśpiewali młodzi wykonawcy: Kasia Rodowicz oraz Funky Filon. McDonald’s znany jest ze swojego zaangażowania we wspieranie wszelkich sportowych inicjatyw. W maju 2004 roku firma wprowadziła nowy program promujący aktywny styl życia – Go Active! TM . Składa się na niego szereg działań i akcji, których wspólnym celem jest zachęcenie wszystkich do większej aktywności ruchowej. McDonald’s stworzył we współpracy z Międzynarodowym Komitetem Olimpijskim nowoczesną stronę internetową www.goactive.com. Strona ta zachęca do aktywności fizycznej, dostarczając nie tylko wielu użytecznych informacji, ale także bezpłatny program Wirtualny Trener do wykorzystania w ćwiczeniach fitness. W ramach programu Go Active! TM z korporacją współpracują sportowcy światowej sławy, m.in. czterokrotny złoty olimpijczyk Robert Korzeniowski, tenisistki Serena i Venus Williams czy gwiazda NBA – koszykarz Yao Ming. Robert Korzeniowski, jeden z najwybitniejszych polskich sportowców, współpracuje z McDonald’s przy stwarzaniu praktycznych zaleceń promujących aktywny styl życia. McDonald’s jest jednym z kilku największych sponsorów igrzysk olimpijskich oraz oficjalną restauracją tych zawodów. W bieżącym roku firma ogłosiła kontynuację współpracy z Międzynarodowym Komitetem Olimpijskim przez kolejnych osiem lat, do roku 2012. McDonald’s sponsorował też mistrzostwa EURO 2004 oraz Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej. Oczywiście marketing to nie tylko duże kontrakty sponsorskie. Personel restauracji poświęca dużą część swego czasu, aby rozwijać przyjazne relacje z klientami. Składa się na to m.in. polityka otwartych drzwi dla gości, organizacja przyjęć urodzinowych dla dzieci, a także akcje charytatywne i imprezy edukacyjne z udziałem najmłodszych. Jedną z najważniejszych imprez wspieranych przez McDonald’s Polska jest ogólnopolska impreza lekkoatletyczna dla dzieci i młodzieży szkolnej pod nazwą Czwartki Lekkoatletyczne. Firma nie tylko ją współfinansuje, ale także żywi uczestników, pomaga organizować zawody finałowe oraz funduje nagrody. W uznaniu wkładu McDonald’s w organizację tej pożytecznej inicjatywy Fundacja Polskiej Lekkiej Atletyki przyznała McDonald’s Polska tytuł Przyjaciela Królowej Sportu. Wartości marki Ray Kroc budował markę w oparciu o proste, ale sprawdzające się zasady: jakość, obsługa, czystość i wartość. To właśnie przez zwrócenie uwagi na uniwersalne potrzeby ludzkie oraz umiejętność dostosowywania się do lokalnych kultur McDonald’s zyskał popularność wśród milionów odbiorców żyjących pod niemal każdą szerokością geograficzną. Symbolem firmy jest nie tylko znak Złotych Łuków. Wartość marki wiąże się też z powszechną znajomością kanapki Big Mac, charakterystycznego opakowania frytek czy postaci Ronalda McDonalda, który już blisko 40 lat bawiąc dzieci i dorosłych, uosabia młodzieńczego ducha McDonald’s. 71 SUPERBRANDS POLSKA ◊ Restauracje McDonald’s na świecie znajdują się w takich miejscach, jak: Pekin w Chinach, plac Puszkina w Moskwie czy Rövaniemi (Finlandia) za kołem podbiegunowym. ◊ Charlie Bell, były prezes korporacji McDonald’s, zaczął karierę w firmie w wieku lat 15 jako szeregowy pracownik w restauracji. Jako 19-latek objął prowadzenie całego lokalu, zostając najmłodszym kierownikiem restauracji w historii firmy. ◊ W Polsce kilkakrotnie ustanowiono światowy rekord liczby transakcji w dniu otwarcia restauracji McDonald’s. Na przykład w 1992 roku w Warszawie – 13 tys. 304 i w 1993 roku w Gdańsku – 13 tys. 421. ◊ McDonald’s jest największą organizacją franszyzową (udzielającą licencji) na świecie. McDONALD’S Czego nie wiedzieliście o marce