03ศาสนาเชน...ใหม่ 007

การเปลื�อยกายเพื่��อลืะก เลืสการเปลื�อยกายเพื่��อย��วยวนก เลืสอะไรคื�อคืวามแตกต�างทั้��ง

สองอย�าง ?

ศาสนาเชนศาสนาเชนน�กอหิ งสาต�อคืวามศ�กดิ์ ส ทั้ธิ์ ของช#ว ตน�กอหิ งสาต�อคืวามศ�กดิ์ ส ทั้ธิ์ ของช#ว ต

“ ยุ�คทองแห่ง

ปั�ญญา ”

โสเกรต#ส พ.ศ. 73-144เพื่ลืโต พ.ศ. 116-196อร สโตเต ลื พ.ศ. 159-221

ธิ์าเลืส 81-3 ปั�ก่อน พ.ศ.

อ นเดิ์#ย

พื่ระพื่%ทั้ธิ์เจ้'า80ปั�ก่อนพ.ศ.

จี�น

ขงจ้��อเหิลืาจ้��อ8ปั�ก่อนพ.ศ.-พ.ศ.74

กร#ก มหิาว#ระ

แผนท��แสดงก่ารน�บถื�อศาสนาเชนในปั�จีจี�บ�น

ลื�กษณะโดิ์ยทั้��วไปลื�กษณะโดิ์ยทั้��วไป

ศาสนาเชน ถื�อก่"าเน#ดขึ้%&นในปัระเทศอ#นเด�ยุเมื่��อปัระมื่าณ 2500 ปั�ล่วงมื่าแล่,ว ห่ร�อรวมื่สมื่�ยุเด�ยุวก่�นก่�บพระพ�ทธองค. ด�งปัราก่ฏ

ห่ล่�ก่ฐานตามื่พระไตรปั3ฎก่ในนามื่ขึ้อง น#ค“รณฐนาฏบ�ตร ” (บ�ตรขึ้องน�ก่ฟ้6อน ) เปั7น 1 ใน

6 ค�ร� ขึ้องล่�ทธ#ท��มื่�ช��อเส�ยุงในสมื่�ยุพ�ทธก่าล่

ศาสนาเชนจี�ดได,วาเปั7นศาสนาในแบบอเทั้วน ยม (Atheism) ซึ่,�งถื�อก.าเน ดิ์ข,�นเพื่��อปฏิ เสธิ์ฐานะของศาสนาพื่ราหิมณ1 –

ฮิ นดิ์3 เช�นเดิ์#ยวก�นก�บพื่ระพื่%ทั้ธิ์ศาสนา แตในรายุล่ะเอ�ยุดขึ้องห่ล่�ก่ค"าสอนบางเร��อง เชน เร��องขึ้องก่รรมื่ ห่ร�อความื่เปั7นอมื่ตะขึ้องว#ญญาณ (อ�ตตา ) น�&น มื่�ความื่แตก่

ตางจีาก่พ�ทธศาสนาอยุางส#&นเช#ง

เก ดิ์คืวบคื3�ก�นมาก�บพื่ระพื่%ทั้ธิ์ศาสนาจ้�ดิ์เป4นศาสนาประเภทั้ศาสนาถื �น/ชาต ของชนชาต

อ นเดิ์#ยทั้างภาคืเหิน�อบ.าเพื่6ญตบะดิ์'วยว ธิ์#ต�างๆ โดิ์ยเฉพื่าะการทั้รมาน

ร�างกาย (อ�ตตก ลืมถืาน%โยคื)

ป:จ้จ้%บ�นม#ศาสน กชนน'อยลืงเร��อยๆ (ม#ประมาณ 1ลื'าน 5 แสนคืน )

คื�มภ#ร1เร#ยกช��อว�า อาคืม(หิมายถื,งศ#ลื)เป4นน�กม�งสว ร�ต (อาช#พื่พื่วกพื่ระ คืร3อาจ้ารย1 ศ ลืป;น

พื่�อคื'า น�กธิ์%รก จ้ นายธิ์นาคืาร)ม#ศาสดิ์ามาแลื'วถื,ง ๒๔ องคื1 ศาสดิ์าองคื1แรก ช��อ ฤษภะ องคื1ส%ดิ์ทั้'ายช��อ มหิา“ ” “

ว#ระ”(เจ้'าชายวรรธิ์มาน)ศาสดิ์าเร#ยกว�า ต#รถื�งกร “ ” (ผู้3'กระทั้.าซึ่,�งทั้�า)

เชน หิร�อ ช นะแปลืว�าผู้3'ชนะ (หิมายถื,งการชนะต�วเอง)

เป4นการชนะดิ์'วยว น�ยแหิ�งการคืวบคื%มต�ณหิาของตนอย�างเข'มงวดิ์

“บ%คืคืลืผู้3'ชนะตนเองไดิ์' ย�อมชนะทั้%กอย�างซึ่,�งเป4นคืวามชนะทั้#�คื%'มคื�า”

“ม�นเป4นการยากทั้#�จ้ะเอาชนะต�วเองไดิ์' แต�เม��อใดิ์เอาชนะไดิ์'แลื'วทั้%กอย�างก6ถื3กเอาชนะไดิ์'ดิ์'วย

มหิาว#ระมหิาว#ระ : : ศาสดิ์าศาสดิ์าศาสนาเชนศาสนาเชน

เจ้'าชายวรธิ์มานะเจ้'าชายวรธิ์มานะไดิ์'พื่ระนามใหิม�ว�า ไดิ์'พื่ระนามใหิม�ว�า ““มหิาว#ระ”มหิาว#ระ”แปลืว�า ผู้3'กลื'าหิาญแปลืว�า ผู้3'กลื'าหิาญ

ออกผู้นวช ออกผู้นวช เม��ออาย% เม��ออาย% 30 30 พื่รรษาพื่รรษา

อภ เษกสมรส อภ เษกสมรส เม��ออาย% 19 พื่รรษาก�บเจ้'าหิญ งยโสธิ์รา ม#ธิ์ ดิ์า 1 องคื1

ทั้รงบรรลื%ธิ์รรมส3งส%ดิ์ทั้#�ช��อว�า

ไกว�ลื“ ” แลืะทั้รงไดิ์'

พื่ระนามว�า พื่ระช นะ คื�อ ผู้3'ชนะ (ก เลืสในใจ้ทั้��งปวง )โดิ์ยส �นเช ง

ปฐมเทั้ศปฐมเทั้ศนานาใต'ต'นใต'ต'นอโศกอโศกประกาศศาสนาเชนแลืะส��งสอนสาวกเป4นเวลืากว�า 30 ปA

ป:จ้ฉ มป:จ้ฉ มเทั้ศนาเทั้ศนา

ปร น พื่พื่านเม��อพื่ระชนมาย%ไดิ์' 72 พื่รรษา ในว�นทั้#�ศาสดิ์ามหิาว#ระปร น พื่พื่าน คื�มภ#ร1ของเชนระบ%ว�าม#น�กบวชราว 14,000 ร3ป มาร�วมงาน

จ้ร ยศาสตร1จ้ร ยศาสตร1((บ�ญญ�ต ๕ ประการบ�ญญ�ต ๕ ประการ))a.อหิ งสา = การไม�ฆ่�า ไม�เบ#ยดิ์เบ#ยน ไม�

ทั้.าร'ายส�ตว1๒ . ส�ตยะ =

ซึ่��อส�ตย1

๓ . อ�สต#ยะ =ไม�ลื�กขโมย หิลืบหิน#ภาษ#

๔ . พื่รหิมจ้ร ยะ = เว'นจ้ากกามส%ข

๕ . อปร คืหิะ =ไม�โลืภ

ทั้��งหิ'าข'อรวมแลื'วเร#ยกว�า พื่รต = ว�ตรการปฏิ บ�ต ของน�กบวชเร#ยกว�า “มหิาพื่รต”การปฏิ บ�ต ของคืฤหิ�สถื1เร#ยกว�า “อน%พื่รต”น�กบวชทั้#�ปฏิ บ�ต เคืร�งคืร�ดิ์เร#ยกว�า “สาธิ์% สาธิ์น#”

1 .ส�มย�คืทั้รรศนะ คื�อ คืวามเหิ6นชอบ

ต ร�ตนะของเชนต ร�ตนะของเชน

2. ส�มย�คืชEญาน คื�อ คืวามร3'ชอบ

3 . ส�มย�คืจ้าร ต คื�อ คืวามประพื่ฤต ชอบ

ขึ้,อปัฏ#บ�ต#เพ��อบรรล่�โมื่ก่ษะ เร�ยุก่วา ไตรร�ตน. ห่ร�อ ต#ร�ตนะห่มื่ายุถื%ง แก่,ว 3 ปัระก่าร ได,แก่

วจ้นะแลืะส%ภาษ ตของเชนวจ้นะแลืะส%ภาษ ตของเชน จีงร: ,วาอะไรเปั7นเห่ต�ผ:ก่มื่�ดว#ญญาณ แล่ะเมื่��อร: ,

ก่;จีงพยุายุามื่ขึ้จี�ดออก่ไปันก่ต#ดอยุ:ในก่รงยุอมื่ออก่จีาก่ก่รงไมื่ได,ฉั�นใด บ�คคล่ผ:,เขึ้ล่าตอความื่ถื:ก่แล่ะความื่ผ#ดก่;ยุอมื่ออก่จีาก่ความื่

ระทมื่ท�ก่ขึ้.ไมื่ได,ฉั�นน�&นมื่�ทางท"าบาปัอยุ: 3 ทาง ค�อโดยุก่ารก่ระท"าขึ้องเรา โดยุก่ารสน�บสน�นคนอ��น

โดยุก่ารเห่;นด,วยุ

ความื่น#�งมื่�อ"านาจีเห่น�อค"าพ:ดช�ว#ตท�ก่ช�ว#ตยุอมื่เก่ล่�ยุดความื่

เจี;บปัวด เพราะฉัะน�&นอยุาท"าร,ายุเขึ้าห่ร�อ

ฆ่าเขึ้า น��เปั7นแก่นสารแห่งปั�ญญา ไมื่ฆ่า

ส#�งใด

วจ้นะแลืะส%ภาษ ตของเชนวจ้นะแลืะส%ภาษ ตของเชน

ความื่เห่ยุอห่ยุ#�งเปั7นห่นามื่ท��บางมื่าก่

แตเปั7นเร��องยุาก่ท��จีะด%งออก่คนควรปัฏ#บ�ต#ตอส�ตว.โล่ก่ท�&งห่มื่ดในโล่ก่ ด�งเชนต�วเอง

ชอบท��จีะให่,ผ:,อ��นปัฏ#บ�ต#ตอตน ฯล่ฯ

ศาสนาเชนย,ดิ์อหิ งสาธิ์รรมแลืะช#ว ตส�นโดิ์ษ No-n violence

ศาสนาเชนถื�อว�า ช#ว ตทั้#�ดิ์#จ้ะสามารถืม#ข,�นไดิ์'ก6โดิ์ยการ“ร3'จ้�กหิ�กหิ'าม ตนเองเทั้�าน��น เพื่ราะต�ณหิาเป4นเหิต%แหิ�งทั้%กข1ทั้��งปวง”

ว ญญาณทั้#�หิน�กดิ์'วยบาปจ้ะจ้มส3�นรก...ว ญญาณทั้#�เบาบร ส%ทั้ธิ์ จ้ะลือย ข,�นสวรรคื1จ้นเข'าส3�น รวาณ ”

น#ก่ายุ

๑ . ท#ค�มื่พร เปัล่�อยุก่ายุ– ๒ . เศวต�มื่พร น�งห่มื่ผ,าขึ้าว–

ภายุห่ล่�งก่ารส#&นช�ว#ตขึ้องศาสดามื่ห่าว�ระ ศาสนาเชนได,มื่�ก่ารแตก่แยุก่ออก่เปั7น 2 น#ก่ายุ ได,แก่

ซึ่%�งห่ล่�ก่ค"าสอนขึ้องน#ก่ายุท�&ง 2 น�&น โดยุเน�&อห่าสาระ แล่,วมื่�ความื่แตก่ตางก่�นไมื่มื่าก่น�ก่

จีะแตก่ตางก่�นก่;เพ�ยุงรายุล่ะเอ�ยุดปัล่�ก่ยุอยุเทาน�&น

๑ . ทั้ คื�มพื่ร เปัล่�อยุก่ายุ–มื่�ล่�ก่ษณะเดนๆโดยุส�งเขึ้ปัด�งน�&

อน�ร�ก่ษ.น#ยุมื่ , เจีร#ญอยุ:ทางตอนใต,ขึ้องอ#นเด�ยุ

มื่�อาภรณ.เปั7นอาก่าศอยุ:ตล่อดเวล่า เน��องจีาก่ท�ศนะท��ถื�อวาก่ารเปั7นน�ก่บวชจี"าเปั7นท��จีะต,องสล่ะท�ก่ส#�งท�ก่อยุางไมื่

สามื่ารถืถื�อครองส#�งใดได, แนวค#ดขึ้องน#ก่ายุน�&มื่�ล่�ก่ษณะแบบ อ�ตตก่#“

ล่มื่ถืาน�โยุค มื่�ก่ารทรมื่านตนเองในห่ล่าก่”ห่ล่ายุล่�ก่ษณะ โดยุถื�อเปั7นก่ารบ"าเพ;ญตบะขึ้�&นอ�ก่ฤษฏ. อ�นจีะท"าให่,ก่#เล่สแล่ะก่รรมื่เก่าห่มื่ดไปัจีนสามื่ารถืเขึ้,าถื%งโมื่ก่ษะได,ในท��ส�ด

น#ก่ายุน�&มื่�ความื่เช��อวา ผ:,ชายุเทาน�&นจี%งจีะสามื่ารถืบรรล่�โมื่ก่ษะได, สวนผ:,ห่ญ#งจี"าเปั7นท��

จีะต,องอธ#ษฐานให่,เก่#ดเปั7นผ:,ชายุเส�ยุก่อน จี%งสามื่ารถืบรรล่�โมื่ก่ษะได,

พ�ทธศาสนา เร�ยุก่วา อเจีล่ก่ะ , น�คคะ ,น#ครนถื.

ภาพน�ก่บวชในน#ก่ายุท#ค�มื่พร

๒ . เศวต�มพื่ร น�งห่มื่ผ,าขึ้าว –มื่�ล่�ก่ษณะเดนๆโดยุส�งเขึ้ปัด�งน�&

เจีร#ญอยุ:ทางตอนเห่น�อขึ้องอ#นเด�ยุอาภรณ.ส�ขึ้าว ไมื่ก่ระท"าตนเปั7นช�เปัล่�อยุเห่มื่�อนพวก่ท#ค�มื่พรแนวทางในก่ารปัฏ#บ�ต#ขึ้องน#ก่ายุน�& จีะไมื่เครงคร�ดเทาก่�บน#ก่ายุท#ค�มื่พร เชน แก่,บทบ�ญญ�ต#แห่งก่ารเปัล่�อยุก่ายุไมื่ให่,ต%งเก่#นไปัน#ก่ายุน�&มื่�ความื่เห่;นวา ผ:,ห่ญ#งมื่�ศ�ก่ยุภาพในก่ารบรรล่�โมื่ก่ษะได,เชนเด�ยุวก่�บผ:,ชายุพ�ทธศาสนาเร�ยุก่วาปั�ณฑร�งคะ = ผ:,น�งขึ้าวห่มื่ขึ้าว

ภาพน�ก่บวชชายุแล่ะน�ก่บวชห่ญ#ง (ขึ้วาส�ด ) ในน#ก่ายุเศวตามื่พร

ข'อข'อส�งเกตส�งเกต

๑ . ก่ารแบงแยุก่น#ก่ายุ นอก่จีาก่อ#ทธ#พล่ขึ้องก่าล่เวลืาแล่,ว สภาพื่แวดิ์ลื'อมก่;มื่�สวนส"าค�ญ

๒ . ผู้3'หิญ งส.าเร6จ้เป4นส ทั้ธิ์าไดิ์' ก่;เพราะบางน#ก่ายุ(เศวต�มพื่ร ) มื่�ต#ดถื�งก่รเปั7นผ:,ห่ญ#ง

๓ . น�ก่บวชท�ก่ทานต,องถือนผู้มของตนด,วยุทางตาล่ห่ร�อมื่�อ แทนก่ารโก่นเพ��อพื่ ส3จ้น1คืวามอดิ์ทั้น

๔ . ศาสนาเชนยุก่ยุองก่ารปัฏ#บ�ต#แบบ อ�ตตก่#ล่มื่ถืาน�โล่ก่ เชน ก่ารน#ยุมื่อดอาห่าร (ถื�อเปั7นก่ารตายุท��บร#ส�ทธ#H)

คื�มภ#ร1ทั้างศาสนาคื�มภ#ร1ทั้างศาสนา ศาสนาเชน เร�ยุก่ค�มื่ภ�ร.ทางศาสนาวา อาคมื่ “ ” มื่�อยุ:

ปัระมื่าณ 50 เล่มื่ แตงเปั7นภาษาส�นสก่ฤตบ,าง ภาษาอรรธมื่าคธ�บ,าง ภาษาปัระก่ฤตบ,าง ปัระก่อบด,วยุอ�งคะ (Section) ตางๆ ซึ่%�งในบางอ�งคะ สาวก่ขึ้องศาสดามื่ห่าว�ระได,แตงขึ้%&นมื่าในภายุห่ล่�ง ซึ่%�งต�วค�มื่ภ�ร.โดยุสาระ

ส"าค�ญน�&น มื่�ห่ล่�ก่ให่ญใจีความื่อยุ: 3 ปัระก่าร ค�อ1 .ช�ว�ตขึ้องมื่น�ษยุ.ท�&งปัวงเปั7นท�ก่ขึ้. จี%งต,องปัฏ#บ�ต#ตามื่ว#ถื�พรต

เพ��อมื่�งเขึ้,าส:ไก่รว�ล่ยุ. อ�นเปั7นก่ารด�บท�ก่ขึ้.โดยุสมื่บ:รณ.

2. ส�วสารว�ฏพ�นธนาก่ารช�วะไว,ด,วยุอน�ภาคแห่งก่รรมื่

จี"าเปั7นต,องช"าระช�วะให่,บร#ส�ทธ#H เร�ยุก่วา มื่�ก่ตะช�วะ“ ” 3. ก่ารปัฏ#บ�ต#ห่น,าท��ปัระจี"าว�นตามื่สถืานะ

(คฤห่�สถื. , บรรพช#ต ) ขึ้องตน

ส�ญลื�กษณ1ของศาสนาเชนส�ญลื�กษณ1ของศาสนาเชน

ร3ปแบบทั้#� 1 เปั7นร:ปัฝ่Jามื่�อน�&เปั7นท��น#ยุมื่มื่าก่ท��ส�ดในก่ล่�มื่ศาสน#ก่ชนชาวเชนร3ปแบบทั้#� 2 สร,างขึ้%&นให่มื่ในโอก่าสครบรอบ 2500, ปั� ก่ารน#พพานขึ้องศาสดามื่ห่าว�ระร3ปแบบทั้#� 3 เปั7นต�วอ�ก่ษรท��อานออก่เส�ยุงวา โอมื่ “ ”ออก่แบบสร,างโดยุศาสน#ก่ชนชาวเชน ในปัระเทศแคนาดา

ส�ญลื�กษณ1ของศาสนาเชนส�ญลื�กษณ1ของศาสนาเชน(1)(1)

ศาสนาเชนถื�อเอาร:ปัก่ระบอก่ทรงต�&ง ภายุในบรรจี�ส�ญล่�ก่ษณ. 4ปัระก่าร พร,อมื่ความื่ห่มื่ายุ ด�งน�&

1. ร:ปัก่งจี�ก่ร ส�ญล่�ก่ษณ.ขึ้องอห่#งสา วางบนฝ่Jามื่�อ

2. ร:ปัสว�สด#ก่ะ ส�ญล่�ก่ษณ.ขึ้องส�งสาระ

3. จี�ด 3 จี�ด ส�ญล่�ก่ษณ.แทนความื่เห่;นชอบ ร: ,ชอบ ปัระพฤต#ชอบ

4. จี�ด 1 จี�ด ตอนบนส�ด ส�ญล่�ก่ษณ.แทนว#ญญาณแห่งความื่ห่ล่�ดพ,นเปั7นอ#สระ สถื#ตอยุ:บนจี�ดส:งส�ดขึ้องเอก่ภพ

ส�ญลื�กษณ1ของศาสนาเชนส�ญลื�กษณ1ของศาสนาเชน(2)(2)

ร:ปัขึ้อง มื่ห่าว�ระ ผ:,เปั7นศาสดาองค.ส�ดท,ายุ ท#ค�มื่พร ร:ปัต#ดถื�งก่รเปัล่�อยุก่ายุ–เศวต�มื่พร ร:ปัต#ดถื�งก่รน�งห่มื่ผ,า–

คืวามเหิม�อนคืวามเหิม�อน--คืวามแตกต�างคืวามแตกต�างระหิว�าง ศาสนาเชนก�บพื่%ทั้ธิ์ระหิว�าง ศาสนาเชนก�บพื่%ทั้ธิ์

คืวามเหิม�อนก�บพื่ระพื่%ทั้ธิ์ศาสนา๑ . เป4นอเทั้วน ยม๒ . เน'นอหิ งสาธิ์รรม เมตตา–๓ . ปฏิ เสธิ์ระบบวรรณะ คื�มภ#ร1แลืะคืวามศ�กดิ์ ส ทั้ธิ์ ของพื่ระเวทั้

๔ . เช��อเร��อง กรรม“ ”(คืวามดิ์#ต'องมาจ้ากดิ์# )

๕ . ยอมร�บใน ส�งสารว�ฏิ แลืะ การ“ ” “หิลื%ดิ์พื่'น ” (น รวาณ-น พื่พื่าน )

คืวามแตกต�างจ้ากพื่ระพื่%ทั้ธิ์ศาสนา

๑ . คื.าสอนย,ดิ์ถื�อ อ�ตตา“ ”(ว ญญาณของบ%คืคืลืเป4นน ร�นดิ์ร)ส�วนพื่%ทั้ธิ์ศาสนาเป4น อน�ตตา“

๒ . เน'นหิลื�กอหิ งสาธิ์รรมมากกว�าพื่ระพื่%ทั้ธิ์ศาสนา (เชนถื�อว�าอหิ งสาธิ์รรมเป4นมงก%ฎของศาสนาน#� )

๓ . เชนปฏิ บ�ต ในหิลื�กอ�ตตก ลืมถืาน%โยคื ส�วนพื่%ทั้ธิ์ถื�อหิลื�กม�ชฌิ มาปฏิ ปทั้า

“โคืรงสร'างพื่ระไตรป;ฎก”พื่ระว น�ย

ป;ฎกพื่ระส%ตต�นต

ป;ฎกพื่ระอภ ธิ์รรม

ป;ฎก

๑.มหิาว ภ�งคื1๒.ภ กข%น#ว ภ�งคื1๓.มหิาวรรคื๔.จ้%ลืลืวรรคื๕.ปร วาร

๑. ทั้#ฆ่น กาย๒.ม�ชฌิ มน กาย๓.ส�งย%ตตน กาย๔.อ�งคื%ตรน กาย๕.ข%ทั้ทั้กน กาย

๑. ธิ์�มมส�งคืณ#๒. ว ภ�งคื1๓. ธิ์าต%กถืา๔. ป%คืคืลืบ�ญญ�ต ๕. กถืาว�ตถื%๖. ยมก๗. ป:ฏิฐาน

โคืรงสร'างม�ชณ มน กายม3ลื

ป:ณณาสก1ม�ชณ ม

ป:ณณาสก1อ%ปร

ป:ณณากส1

๑.ม3ลืปร ยาวรรคื๒.ส#หินาทั้วรรคื๓.โอป:มมวรรคื๔.มหิายกวรรคื๕.จ้3ฬยมกวรรคื

๑.คืหิปต วรรคื๒.ภ กข%วรรคื๓.ปร พื่พื่าชกวรรคื๔.ราชวรรคื๕.พื่ราหิมณวรรคื

๑. เทั้วทั้หิวรรคื๒. อน%ปทั้วรรคื๓. ส%ญญตวรรคื๔. ว ภ�งคืวรรคื๕. สฬายตวรรคื

อภยุราชก่�มื่ารส:ตร

น#ครนถืนาฏบ�ตร ได,สอน อภยราชก%มารให่,ไปัถืามื่พระผ:,มื่�พระภาค

เก่��ยุวก่�บก่ารก่ล่าววาจีา ซึ่%�งน#ครนถืนาฏบ�ตรก่ล่าววา ถื,าถืามื่ปั�ญห่า ๒ เง��อนอยุางน�&แล่,ว พระสมื่ณโคดมื่จ้ะ

กลื�นไม�เข'าคืายไม�ออกพื่ระตถืาคืตเคืยพื่3ดิ์ วาจ้าทั้#�ไม�เป4นทั้#�ร�ก ไม�เป4นทั้#�พื่อใจ้ของคืนอ��นหิร�อไม�

เคืยพื่3ดิ์ ไม�เคืยพื่3ดิ์

ทานก่�บปั�ถื�ชนจีะตางก่�นอยุางไรก่�น เพราะแมื่,ปั�ถื�ชนก่;ก่ล่าววาจีาเชนน�&น

จีะยุ,อนได,วา เห่ต�ไฉันจี%งวาก่ล่าวพระเทวท�ตอยุาง

ร�นแรง จีนพระเทวท�ตโก่รธไมื่พอใจี

พื่ระตถืาคืตเคืยพื่3ดิ์ วาจ้าทั้#�ไม�เป4นทั้#�ร�ก ไม�เป4นทั้#�พื่อใจ้ของคืนอ��นหิร�อไม�

ในขึ้,อน�& มื่#ใชปั�ญห่าท��พ%งตอบโดยุแงเด�ยุว( ค�อตร�สท�&งสองอยุางโดยุ

ควรแก่เห่ต�)

เด;ก่ท��อมื่เอาไมื่,ห่ร�อก่ระเบ�&องเขึ้,าไปัในปัาก่ เพราะความื่

พล่�&งเผล่อขึ้องทานห่ร�อแมื่นมื่ ทานจีะ

ท"าอยุางไร

ถื,าน"าออก่ในเบ�&องแรก่ไมื่ได,

ก่;ต,องปัระคองจี�บศ�รษะด,วยุมื่�อซึ่,ายุ งอน#&วน"า

ขึ้องออก่มื่าด,วยุมื่�อขึ้วา แมื่,จีะพร,อมื่ก่�บโล่ห่#ตด,วยุ เพราะต,องก่าร

ชวยุเห่ล่�อเด;ก่

ตถืาคตก่;ฉั�นน�&นเห่มื่�อนก่�น ทราบวา

วาจีาใดไมื่จีร#ง ไมื่แท, ไมื่ปัระก่อบ

ด,วยุปัระโยุชน. ห่ร�อจีร#ง แท, แตไมื่ปัระก่อบด,วยุ

ปัระโยุชน. แล่ะไมื่เปั7นท��ร �ก่ไมื่เปั7น

ท��พอใจีขึ้องคนอ��น ก่;ไมื่ก่ล่าววาจีาน�&น

ค"าใดจีร#ง แท, ปัระก่อบด,วยุปัระโยุชน. แมื่,ไมื่เปั7นท��ร �ก่ ไมื่เปั7นท��พอใจีขึ้องคนอ��น ตถืาคตยุอมื่ร: ,ก่าล่ท��จีะก่ล่าววาจีาน�&น

จีาก่ส:ตรน�&เราได,ทราบวาส#�งท��พระพ�ทธเจี,าทรงสอนแล่ะไมื่ทรงสอน มื่�ด�งน�&

ไมื่จีร#ง --ไมื่มื่�ปัระโยุชน. คนไมื่ชอบ

คนชอบไมื่สอน

ไมื่มื่�ปัระโยุชน. คนไมื่ชอบ

คนชอบไมื่สอน

ม#ประโยชน1 คนไมื่ชอบ

คนชอบร3'เวลืาสอน

จ้ร ง

คืวามเหิม�อนคืวามเหิม�อน--คืวามแตกต�างคืวามแตกต�างระหิว�าง ศาสนาเชนก�บพื่ราหิมณ1ระหิว�าง ศาสนาเชนก�บพื่ราหิมณ1--

ฮิ นดิ์3ฮิ นดิ์3

คืวามเหิม�อนระหิว�างเชนก�บพื่ราหิมณ1 คืวามเหิม�อนระหิว�างเชนก�บพื่ราหิมณ1 - - ฮิ นดิ์3ฮิ นดิ์3

เชนสอนเร��องอาตม�นคืลื'ายฮิ นดิ์3 แต�แตกต�างทั้#�เชนเป4น อเทั้วน ยม

1 เชนปฏิ เสธิ์การม#อย3�ของพื่ระเจ้'า ไมื่เช��อเร��องพระเจี,าสร,างโล่ก่ ไมื่เช��อเร��องก่ารอ,อนวอนให่,พระเจี,ามื่าชวยุ แตเช��อในก่ารก่ระท"าขึ้องตนเอง ไมื่มื่�ก่ารบ:ชาพระเจี,า แตมื่�ก่ารบ:ชาก่ราบไห่ว,ช�วะบร#ส�ทธ#Hท� &งห่ล่ายุท��เขึ้,าถื%งก่ารห่ล่�ดพ,นสมื่บ:รณ.

5 ปัระเภท ค�อ (1 ) อรห่�นต. (2) ส#ทธะ (3) อาจีาร#ยุะ (4)อปัาธยุายุะ (5 ) สาธ� แล่ะเช��อวาท�ก่ส#�งท��เก่#ดขึ้%&นเปั7นไปัตามื่อ"านาจีขึ้องเห่ต�ปั�จีจี�ยุในธรรมื่ชาต#

2. เชนปฏิ เสธิ์ฐานะของคื�มภ#ร1พื่ระเวทั้ เน��องจีาก่ห่าก่ถื�อก่�นวาค�มื่ภ�ร.พระเวทเปั7นก่ารเปั3ดเผยุส�จีจีะจีาก่พระเจี,า (ศร�ต# ) ด�งน�&นปัร�ชญาเชนท��ปัฏ#เสธถื%งความื่มื่�อยุ:ขึ้องพระเจี,า ยุอมื่

ปัฏ#เสธฐานะความื่ส"าค�ญขึ้องค�มื่ภ�ร.พระเวทไปัโดยุปัร#ยุายุ

ข'อแตกต�างระหิว�างเชนก�บพื่ราหิมณ1 ข'อแตกต�างระหิว�างเชนก�บพื่ราหิมณ1 - - ฮิ นดิ์3ฮิ นดิ์3

ข'อแตกต�างระหิว�างเชนก�บพื่ราหิมณ1 ข'อแตกต�างระหิว�างเชนก�บพื่ราหิมณ1 - - ฮิ นดิ์3ฮิ นดิ์3

3. เชนปฏิ เสธิ์การแบ�งช��นวรรณะ มื่�ก่ารให่,เสร�ภาพ ภราดรภาพ แล่ะความื่เสมื่อภาค (แตก่;ยุ�งมื่�ก่ารแบงแยุก่ในเร��องขึ้องเพศอยุ: ) แก่ ศาสน#ก่ชนท�ก่ๆ คน เชนเช��อวา ความื่ด� - ความื่ช��วเปั7นผล่#ตผล่มื่าจีาก่ก่ารก่ระท"าขึ้องตน ชาต#ตระก่:ล่มื่#ใชส#�งท��ว�ดความื่ด� - ความื่ช��ว มื่ณ�ภ�ทรซึ่%�งเปั7นอาจีารยุ.ท��มื่�ช��อเส�ยุงมื่าก่ขึ้องเชน ได,สอนศ#ษยุ.มื่#ให่,ยุก่ตนขึ้มื่ทานวาศาสนาขึ้องตนปัระเสร#ฐท��ส�ด แล่ะไมื่ให่,ต�&งตนเปั7นปัฏ#ปั�ก่ษ.ตอศาสนาอ��นๆ ซึ่%�งก่;น�บวาเปั7นแนวค#ดท��เปั3ดก่ว,างพอสมื่ควร

4. เชนเน'นประโยชน1ในช#ว ตน#� ไมื่เน,นเร��องก่ารห่ว�งผล่ในชาต#ห่น,า แมื่,ในก่ารปัฏ#บ�ต#ก่;ไมื่ให่,สาวก่ค#ดห่ว�งวาตายุแล่,วจีะได,ไปัสวรรค. ก่ารค#ดเชนน�&ถื�อวาเปั7นบาปัแล่ะต,องผ#ดศ�ล่ เพราะใจีเก่#ดก่#เล่ส - ต�ณห่า

สถืานการณ1ในป:จ้จ้%บ�นสถืานการณ1ในป:จ้จ้%บ�น ศาสนาเชนมื่�อยุ:เฉัพาะในอ#นเด�ยุเทาน�&น ไมื่ได,แพรห่ล่ายุไปัส:ปัระเทศใก่ล่,เค�ยุงอ��นๆ เห่มื่�อนอยุางพ�ทธศาสนาห่ร�อศาสนาพราห่มื่ณ. - ฮิ#นด: ซึ่%�งเห่ต�ผล่ปัระก่ารส"าค�ญก่;คงจีะมื่าจีาก่ก่ารท��จี"านวน ศาสน#ก่ขึ้องศาสนาเชนมื่�จี"านวนไมื่มื่าก่น�ก่ เมื่��อเปัร�ยุบเท�ยุบก่�บท�&ง 2 ศาสนาขึ้,างต,น

สถืานการณ1ในป:จ้จ้%บ�นสถืานการณ1ในป:จ้จ้%บ�นนอก่จีาก่น�&น ก่ารท��ศาสนาเชนสอนไปัใน

ทางทรมื่านตนเองให่,ล่"าบาก่ (อ�ตตก่#ล่มื่ถืาน�โยุค ) ด�งเชน ก่ารก่ระท"าตนเปั7นช�เปัล่�อยุ ห่ร�อก่ารก่ระท"าบางอยุางท��ผ#ดจีาก่สามื่�ญ

ว#ส�ยุขึ้องมื่น�ษยุ.ท��อยุ:รวมื่ก่�นในส�งคมื่ ท"าให่,บ�คคล่โดยุท��วไปัขึ้าดศร�ทธาท��จีะมื่�ตอ

ศาสนาน�& ด,วยุเห่ต�ผล่เห่ล่าน�&จี%งท"าให่,ศาสนาเชนไมื่ได,ร�บความื่น#ยุมื่เทาท��ควร

สถืานการณ1ในป:จ้จ้%บ�นสถืานการณ1ในป:จ้จ้%บ�น

จี"านวนศาสน#ก่ขึ้องศาสนาเชนตามื่สถื#ต#น�&น มื่�ไมื่ถื%ง 10 ล่,านคน โดิ์ยผู้3'ถื�อน กายทั้ คื�มพื่รสวนให่ญมื่�อยุ:ในอ#นเด�ยุภาคใต, แล่ะมื่�อยุ:บ,างในอ#นเด�ยุภาคเห่น�อ ในจี�งห่ว�ดทางภาคตะว�นตก่เฉั�ยุงเห่น�อ ในราชปั�ตตนะตะว�นออก่แล่ะในปั�ญจีาบ

ส�วนน กายเศวตามพื่รน�&นมื่�อยุ:ในแคว,นค�ชราตแล่ะ

แคว,นราชปั�ตตนะตะว�นตก่ นอก่จีาก่น�&นยุ�งมื่�อยุ:อยุาง

ก่ระจี�ดก่ระจีายุท��วไปัในอ#นเด�ยุภาคเห่น�อแล่ะภาค

ก่ล่าง

ช�ว#ตท�ก่ช�ว#ตยุอมื่เก่ล่�ยุดความื่เจี;บปัวด

เพราะฉัะน�&นอยุาท"าร,ายุเขึ้าห่ร�อฆ่าเขึ้า

น��เปั7นแก่นสารแห่งปั�ญญา