原住民族語言學習補充教材 句型篇 【南勢阿美語】 高中版 中 華 民 國 一 百 零三年 九 月 一 日
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 1/10
原住民族語言學習補充教材
句型篇
【南勢阿美語】
高中版
中 華 民 國 一 百 零 三 年 九 月 一 日
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 2/10
【北部阿美語】
高中版
目 錄
壹、基本詞彙………………………………….. 1
貳、生活會話……..……………………………
參、練習題…………………………………..
7
23
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 3/10
1
壹 基本詞彙
1.數字
cacay 一
tusa 二
tulu 三
sepat 四
lima 五
enem 六
pitu 七
walu 八 siwa 九
pulu' / muketep 十
sabaw tu cacay 十一
sabaw tu tusa 十二
sabaw tu tulu 十三
sabaw tu sepat 十四
sabaw tu lima 十五
sabaw tu enem 十六
sabaw tu pitu 十七
sabaw tu walu 十八
sabaw tu siwa 十九
tusa a pulu‘ 二十
tusa a pulu' ira ku cacay
二十一
tusa a pulu‘ ira ku tusa 二十二
tusa a pulu' ira ku tulu 二十三
tusa a pulu' ira ku sepat 二十四
tusa a pulu‘ ira ku lima 二十五
tulu a pulu' 三十
sepat a pulu' 四十
lima a pulu' 五十
enem a pulu' 六十
pitu a pulu' 七十
walu a pulu' 八十
siwa a pulu' 九十
2.代名詞
kaku 我
nu maku 我的
kisu 你
nu misu 你的
cira 他
nu nira 他的
kita 我們
nu mita 我們的 kamu 你們
nu namu 你們的
ku heni / cangra 他們
nu heni 他們的
kiniyan 這個
kiraan 那個
itini 在這裡
itila 在那裡
kami 咱們
nu niyam 咱們的
3.
疑問詞
cima 誰
maan 什麼
hacuwa 多少(歲;物) pina 多少;幾個
icuwa 在什麼地方;在哪裡
hacuwa 什麼時候;何時
i cuwaan 哪一個
mamaan 為什麼;怎麼了
namimaan 做了什麼事
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 4/10
2
4.
親屬
ama / wama 爸爸
ina / wina 媽媽 baki 祖父
bayi 祖母
kaka 哥;姊
babainayan a kaka / kaka tu
babainayan 哥哥
babahiyan a kaka / kaka tu
babahiyan 姊姊
saba 弟;妹 babainayan a saba / saba tu
babainayan 弟弟
babahiyan a saba / saba tu
babahiyan 妹妹
malekaka / malekakaay
兄弟姊妹
baki 伯父;叔叔;舅舅;祖父; 外祖父;男性長輩;孫子( 男女)
bayi 伯母;嬸嬸;舅母;阿姨; 祖母;外祖母;女性長輩
5.
物
tamdaw 人
matuasay 老人;長輩
wawa 小孩 babainayan 男人;男性
babahiyan 女人;女性
babainayan a wawa 男孩
babahiyan a wawa. 女孩
cabay 朋友
pasebanaay老師
micudaday 學生
ising 醫生
6.
名
ngangan 名字
Kacaw 男子名 Butul 男子名
Kulas 男子名
Panay 女子名
Lisin 女子名
Ciyaw 女子名
Kacaw - Butul ( 男子全名)
Butul - Lisin ( 男子全名)
Panay - Tutuy (女子全名)Lisin - Ngayaw (女子全名)
7.身體部位
mata 眼睛
tangila 耳朵
ngangusuan 鼻子
nguyus 嘴巴 wadis 牙齒
tangal 頭
bukes 頭髮
pising 臉
kamay 手
kuku' 腳
tireng 身體
cepi' / padahaw 大腿
8.動物
wacu 狗
nani 貓
babuy 豬
rarapa 牛
siri 羊
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 5/10
3
ungay 猴
edu' 鼠
ayam 雞
ayam nu lutuk 鳥
buting 魚
tatakula' 青蛙
tuul / deku‘ 貓頭鷹
9.
植
食
)
物
/
水果
baru 花
rengus 草
kilang 樹
papah 葉子
bunga 地瓜
tabiras 玉米
tipus 稻子
pawli 香蕉
kama 橘子
tebus 甘蔗
belac 米粒( 已去殼)
hemay 飯( 已煮熟)
tali 芋頭
tamurak 南瓜
kiyabes 番石榴
10.物品
cudad 書
sapisurit 筆
saburic 橡皮擦
sapad 桌子
elun 椅子
pida 錢
buduy 衣服
cacebaren 雨傘
telay 電話
mali ( 日語)球
tuper 帽子
tuki 鐘;錶;小時
tinnaw(華語) / kampiwta(英日
語) 電腦
sapaiyu 藥
baruru 簍子;背簍
11.
山川建築
/
自然景觀
lutuk 山
luma' 家
cacudadan 學校
cidal 太陽
bulad 月亮
buis 星星
kutem 雲
talakal ni Adek 彩虹
kakarayan 天空
niyaru' 村莊;部落
panan 門
sasingaran 窗
sauwac 溪;溪谷
nanum 水
urad 雨水
12.時間
miheca / mihecaan 年;歲
remiad 日子;天;氣候
remiremiad 天天;常常
anini 現在;當下
anini a remiad 今天
nacila 昨天
anucila 明天
dabak 早上
labii' 晚上
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 6/10
4
namalahuk 下午
tuki 時;點鐘
pilipayan 星期日
kacanglahan 春天
kalaludan 夏天
kasariwsiwan 秋天
kasienawan 冬天
kasubucan 生日
13.
顏色
kulit / cengel 顏色
muheting 黑;黑色
buhecal 白( 色)
lahengang / lahekak 紅;紅色
14.事件[動詞]-肯定敘述句用
kapah 好( 見面問候用)
ulihaw 再見 aray 謝謝
tayni 來
a tayni 要來
nataynitu 來過了
tayra 去
a tayra 要去
tayra tu 去了
natayratu 去過了
masadak / tahekal 出現;出來
kemaen 吃
lemuwad 起床
mabuti' 睡覺
micudad 讀書
remadiw 唱歌
misakeru 跳舞
mikulit 畫圖
mihulul 玩耍
mililuc 洗澡
malaluup 洗臉
mibaca‘ 洗衣服
adada 生病
adada 痛;疼痛
mikerid 攜帶;帶領
maurad 下雨
semuwal 說話;講話
mitengil 聽
melaw 看
melawan 看起來
milisu'拜訪;探望
maulah 喜歡;愛 mabana’ 會;能;知道
dengay 可以;適當
mautang 遲到
siruma 隨便
palasawad 浪費
tataak / tataang 大
adidi’ 小
adihay( 指物) / aluman( 指人. 動物) 多
adidi‘ 少
baeket 重
ahemaw 輕
raraya’ 長
apuru' 短
tarakaw 高
mapuret 矮
puener 低;矮
bangcal 美麗;好看;漂亮
lakapah 英俊
lipahak 快樂;高興
malaluk 勤勞
matuka 懶惰
i tini 在這裡
ini 在;在這裡
ira 有;擁有
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 7/10
5
sibuduy 穿著衣服
situper 戴著帽子
remakat 走路
tahekal 出去
maru' 坐著
temireng 站著
maranam 吃早餐
malahuk 吃午餐;午安
malabi‘ 吃晚餐;晚安
mucerem 日落;太陽下山
tueman 天黑
masaterep ku urad 雨停
mabaliyus / baliyusan 刮颱風 caledes 炎熱
sienaw 冷;寒冷
mibawah 開( 門、窗);打開
miedeb 關( 門、窗);關閉
mapelek 閉眼睛
dademak 工作
pahanhan 休息
mabana‘ 知道;會;能 mapawan 忘記
matuas 長大( 指人)
maruhem 成熟( 指水果)
maurun 想念;思念
milunguc 禱告;祈求
matumes 滿滿;裝滿
15.
否定詞
awaay 沒有
caay 不是
naay / naway 不要
aka 不可;不要;不行
aka‘a
絕不可以;絕不要;絕不行
16.
其他
hay 是的[ 回答用]
caay 不是[ 回答用]tu 也
sulinay 真的;確實的
amin / kita / mahemin
全部;大家
haw / saw 嗎 / 呢( 用在問句)
u , ci , ca , ku 主格標記
ci.....an , tu 受格標記
ni , na, nu 屬格標記 anu saan 如果;這樣;倘若
17.事件[動詞]-祈使句時的動詞
形式
katayni 來;過來
katayra 去;過去 kasemuwal 請說話
pitengili 請注意聽
pimelawi 請注意看
kamaru’ 請坐下
katemireng 請起立
kakemaen 請吃
kalemuwad 請起床
kabuti‘ 去睡覺 picudadi 去讀書
karemadiw 請唱歌
pisakerui 請跳舞
pikuliti 去畫圖
pihululi 去玩耍
pililuci 去洗澡
kalaluup 去洗臉
pibacai 去洗衣服
kasicacebaren 要帶傘
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 8/10
6
kasibuduy 去穿衣服
kasituper 要戴帽子
karemakat 走路,用走的
katahekal 出去,去外面
18.事件[動詞]-否定句時的動詞
形式
katayni 來
katayra 去
kasadak / katahekal出現;出來
kakemaen 吃( 東西)
kalemuwad 起床
kabuti' 睡覺
picudad 讀書
karemadiw 唱歌
pisakeru 跳舞
pikulit 畫圖
pihulul 玩耍
pililuc 洗( 如洗澡)
kalaluup 洗( 如洗臉)
pibaca' 洗( 如洗衣服)
kaadada 生病
kaadada 痛( 如頭痛)
kasicacebaren 攜帶( 如帶傘)
kasibuduy 穿( 如穿衣服)
kasituper 戴( 如戴帽子)
kacaledes 炎熱
kasienaw 冷
karemakat 走路
katahekal 出去
kaurad 下雨
kasemuwal 說
pitengil 聽
pimelaw 看
kabana' 會;能( 做某事)
kaulah 喜歡
katataang / katataak 大
kaadidiw 小 kaadihay( 指物/ kaaluman( 指人, 動物) 多
kaadidik 少
kabaeket 重
kaahemaw 輕
kararaya 長
kaapuru' 短
katarakaw 高 kapuret 矮
kapuener 低
kabangcal 美麗;好看;漂亮
kalakapah 英俊
kalipahak 快樂
kalaluk 勤勞
katuka 懶惰
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 9/10
7
貳 生活會話
1.
問候道別謝謝
會話 1-1 問候語
A: Kapah haw kisu? A: 你好嗎?
B: Hay, kapah kaku, kisu i? B:我很好,你呢?
A: Kapah tu kaku, aray. A:我也很好,謝謝你。
會話 1-1a 問健康
A: Mamaan saw kisu? A: 你怎麼啦?
B: Adada ku mata nu maku. B:我的眼睛痛。
會話 1-1b 問健康
A: Mamaan saw kisu? A: 你怎麼啦?
B: Adada ku tangal nu maku. B:我的頭很痛。
會話 1-2 道別語
A: Arayum! A: 再見了!
B: Hay, arayum! B: 再見了!
會話 1-3 謝謝
A: Aray! A: 謝謝!
B: Hay, aray! B: 是, 謝謝!
7/23/2019 01 Senior Book A
http://slidepdf.com/reader/full/01-senior-book-a 10/10
8
2.
訊息問句
會話 2-1 問姓名
A: Cima ku ngangan nu misu? A: 你叫什麼名字? B: Ci Ciyaw ku ngangan nu maku. B:我的名字叫 Ciyaw。
會話 2-1a 問姓名
A: Cima ku ngangan nu wama nu misu? A: 你爸爸叫什麼名字?
B: Ci Anang-Butul ku ngangan nu wama nu maku.
B:我爸爸叫 Anang-Butul(全名)。
會話 2-1b 問姓名
A: Cima kira tamdaw? A: 那個人是誰?
B: Ci Panay cira. B: 她是 Panay。
會話 2-1c 問姓名
A: Cima kira babainayan? A: 那個男人是誰?
B: Ci Kacaw-Butul ku ngangan nu nira. B: 他叫 Kacaw-Butul(全名)。
會話 2-1d 問姓名( 看不到對方)
A: Cima saw? A: 誰呀?( 有人在敲門時問)
B: Kami, ci Kacaw aci Kulas. B:我們是 Kacaw 和 Kulas。
會話 2-2 問關係
A: Cima kira babainayan? A: 那個男人是誰?
B: U pasebanaay nu maku cira. B: 他是我的老師。
會話 2-2a 問關係
A: Cima kira babahiyan? A: 那個女人是誰?
B: U babahiyan a kaka nu maku cira. B: 她是我的姊姊。
會話 2-2b 問關係
A: Cimacima kira adiwawa? A: 那些小孩是誰?
B: U cabay nu maku ku heni. B: 他們是我的朋友。
會話 2-3 問數量(人)
A: Papina ku tamdaw nu luma’ nu namu? A: 你們家有幾個人?
B: Lalima ku tamdaw nu luma’ nu niyam. B:我們家有五個人。